ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΜΑΖΑΣ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΜΑΖΑΣ -----------------------------------"

Transcript

1 ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΜΑΖΑΣ ΜΑΡΙΑΝΝΑ Α. ΝΤΑΛΑΜΑΓΚΑ, MD, MSc, MPH, PhD ΙΑΤΡΟΣ-ΒΙΟΠΑΘΟΛΟΓΟΣ ΑΝ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ- ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΑΝ/ΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ

2 ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΓΕΝΙΚΗ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΤΟΥ «ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΥ» ΤΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ ΕΞΗΓΗΣΗ ΤΟΥ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗΣ ΤΗΣ ΕΚΚΡΙΣΗΣ ΤΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ ΤΟΥ ΛΙΠΩΔΟΥΣ ΙΣΤΟΥ ΑΠΑΡΙΘΜΗΣΗ ΤΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ ΤΟΥ ΛΙΠΩΔΟΥΣ ΙΣΤΟΥ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ ΤΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ ΤΟΥ ΛΙΠΩΔΟΥΣ ΙΣΤΟΥ ΣΤΟΥΣ ΙΣΤΟΥΣ ΚΑΙ ΣΤΑ ΟΡΓΑΝΑ ΕΜΠΕΔΩΣΗ ΤΩΝ ΓΝΩΣΕΩΝ ΜΕΣΩ ΚΛΙΝΙΚΩΝ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΩΝ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΜΑΖΑΣ 2

3 Η ΠΑΝΔΗΜΙΑ ΤΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ Παχυσαρκία (ΒΜΙ 30 kg/m 2 ) 7% των ενηλίκων σε παγκόσμιο επίπεδο 312 εκατομμύρια Υπέρβαροι ενήλικες (ΒΜΙ: kg/m 2 ) 1.1 δισεκατομμύρια ενήλικες Υπέρβαρα και παχύσαρκα παιδιά περίπου 36% Σχεδόν το 75% των Ελλήνων είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι σύμφωνα με τα διεθνή κριτήρια 3

4 4

5 5

6 ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΜΑΖΑΣ 6

7 Τρώγοντας ανθυγιεινά και αυξάνοντας τις μερίδες Πηγή: National Geographic, Αύγουστος

8 ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ 50% ΛΙΠΗ 30% ΠΡΩΤΕΪΝΕΣ 20% ΦΥΣΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 20% ΣΙΤΙΟΓΕΝΗΣ ΘΕΡΜΟΓΕΝΕΣΗ 10% ΠΡΟΣΛΗΨΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΒΑΣΙΚΟΣ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ 70% Η ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΜΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΤΟΥ ΙΣΟΖΥΓΙΟΥ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

9 Ως «παχυσαρκία» χαρακτηρίζεται η υπερβολική συσσώρευση λίπους στο σώμα. Ενδέχεται όμως ένα αθλητικό μυώδες άτομο να θεωρηθεί υπέρβαρο χωρίς να παρουσιάζει αυξημένη συσσώρευση λίπους στο σώμα του. Η ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΟΡΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟΝ ΚΙΝΔΥΝΟ ΝΟΣΗΡΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΘΝΗΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΜΕ ΕΜΜΕΣΟ ΔΕΙΚΤΗ ΤΟ ΔΕΙΚΤΗ ΜΑΖΑΣ ΣΩΜΑΤΟΣ: BMI=BODY MASS INDEX =βάρος σε kg /(ύψος σε m) 2 9

10 BMI: φυσιολογικός BMI: υπέρβαρος BMI: >30 παχύσαρκος (BMI: >35 νοσογόνος παχυσαρκία) ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΜΑΖΑΣ 10

11 Άλλοι έμμεσοι τρόποι μέτρησης της παχυσαρκίας: 1) ΠΕΡΙΜΕΤΡΟΣ ΜΕΣΗΣ (WC): Τα όρια της περιμέτρου μέσης συναρτήσει του αυξημένου καρδιομεταβολικού κινδύνου είναι 102 cm και 88 cm για τους άνδρες και τις γυναίκες αντίστοιχα (λευκή φυλή) 2) ΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙΜΕΤΡΟΥ ΜΕΣΗΣ/ΙΣΧΙΩΝ 3) ΜΕΤΡΗΣΗ ΠΑΧΟΥΣ ΔΕΡΜΑΤΙΚΩΝ ΠΤΥΧΩΝ 4) ΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΜΑΖΑΣ 11

12 Τοπογραφία λίπους και παθολογία Ενδομυϊκό Ενδοηπατικό 12 Υποδόριο Σπλαγχνικό FFA* TNF-α* Λεπτίνη Αδιπονεκτίνη Ρεζιστίνη Βισφατίνη Ομεντίνη IL-6 (CRP)* PAI-1* Aγγειοτενσινογόνο*

13 ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΜΑΖΑΣ 13

14 ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΜΑΖΑΣ Η Παχυσαρκία, ειδικότερα η κεντρικού τύπου, αποτελεί μία από τις σημαντικότερες αιτίες: αντίστασης στην ινσουλίνη, Σ. διαβήτη τύπου ΙΙ, καρδιαγγειακών νοσημάτων(cvd), δυσλιπιδαιμίας, θρόμβωσης, κ.α. Νεότερα επιδημιολογικά δεδομένα υπογραμμίζουν το ρόλο της παχυσαρκίας στην αιτιοπαθογένεια των κακοήθων νεοπλασιών, κυρίως του μετεμμηνοπαυσιακού καρκίνου του μαστού, του καρκίνου του ενδομητρίου, του παχέος εντέρου, των αδενοκαρκινωμάτων οισοφάγου και νεφρού καθώς και ορισμένων αιματολογικών κακοηθειών. Η περίσσεια βάρους είναι υπεύθυνη για το 14% και το 20% των θανάτων από καρκίνο στους άνδρες και τις γυναίκες αντίστοιχα. 14

15 ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ: ΕΝΔΟΜΗΤΡΙΟΥ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΤΗ 1) ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΙΙ 2) ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΝΟΣΟΣ 3) ΑΓΓΕΙΑΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠ. 4) ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ 5) ΧΟΛΟΛΙΘΙΑΣΗ 6) ΚΑΚΟΗΘΕΙΣ ΝΕΟΠΛΑΣΙΕΣ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ, ΜΑΣΤΟΥ, ΗΠΑ: ΘΑΝΑΤΟΙ ΕΤΗΣΙΩΣ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΟ ΠΛΕΟΝΑΖΟΝ ΣΩΜΑΤΙΚΟ ΒΑΡΟΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΜΑΖΑΣ 15

16 ΛΙΠΩΔΗΣ ΙΣΤΟΣ 1. ΑΠΟΘΗΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ 2. ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΙΚΟΣ ΦΡΑΓΜΟΣ 3. ΘΕΡΜΟΡΥΘΜΙΣΤΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ 4. ΕΝΔΟΚΡΙΝΗΣ ΑΔΕΝΑΣ ΑΠΟΤΕΛΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΚΥΤΤΑΡΑ: ΛΙΠΟΚΥΤΤΑΡΑ, ΠΡΟΛΙΠΟΚΥΤΤΑΡΑ, ΜΑΚΡΟΦΑΓΑ, ΕΝΔΟΘΗΛΙΑΚΑ, ΙΝΟΒΛΑΣΤΕΣ ΚΑΙ ΛΕΙΑ ΜΥΪΚΑ ΚΥΤΤΑΡΑ

17 ΛΕΥΚΟΣ VERSUS ΦΑΙΟΣ ΛΙΠΩΔΗΣ ΙΣΤΟΣ ΛΕΥΚΟΣ ΛΙΠΩΔΗΣ ΙΣΤΟΣ Ενήλικη ζωή Υποδόριος και σπλαγχνικός Λειτουργία αποθηκευτική, μεταβολική και ενδοκρινική Τα λιπαρά οξέα απελευθερώνονται στην κυκλοφορία ΦΑΙΟΣ ΛΙΠΩΔΗΣ ΙΣΤΟΣ Νεογέννητα θηλαστικά Γύρω από τα σπλάγχνα, θωρακική κοιλότητα, μεγάλα αγγεία, παρασυμπαθητικά γάγγλια Λιποκύτταρα μικρά με κεντρικό πυρήνα, πολλά μιτοχόνδρια. Εκφραση θερμογενίνης (UCP-1) για θερμογένεση άνευ ρίγους Τα λιπαρά οξέα οξειδώνονται απευθείας στα μιτοχόνδρια για παραγωγή θερμότητας. 17

18 ΥΠΟΣΤΡΩΜΑΤΑ Ελεύθερα λιπαρά οξέα Γλυκερόλη ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΟΣ Αδιψίνη/Παράγων D ΛΙΠΟΚΙΝΕΣ Λεπτίνη Αντιπονεκτίνη Ρεζιστίνη Βισφατίνη ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΗΞΗΣ PAI-1 ΔΙΑΦΟΡΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ Αγγειοτενσινογόνο RBP-4 Λιποπρωτεϊνες ΚΥΤΤΑΡΟΚΙΝΕΣ ΤNF-α IL-6 ΧΗΜΕΙΟΚΙΝΕΣ MCP-1 ΕΝΖΥΜΑ Αρωματάση 11β-HSD-1 Ο ΛΕΥΚΟΣ ΛΙΠΩΔΗΣ ΙΣΤΟΣ ΩΣ ΕΝΔΟΚΡΙΝΗΣ ΑΔΕΝΑΣ

19 Ο λιπώδης ιστός είναι ένα πραγματικό ενδοκρινικό εργοστάσιο Αδιπονεκτίνη Ρεζιστίνη Λεπτίνη Αγγειοτενσινογόνο Λιποκύτταρο IL-6 Αποθήκευση Τριγλυκεριδίων. Αδιψίνη TNF-α PAI-I Ο ΛΙΠΩΔΗΣ ΙΣΤΟΣ ΣΗΜΑΤΟΔΟΤΕΙ ΜΗΝΥΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΡΕΞΗ, ΤΟΝ ΚΟΡΕΣΜΟ, ΤΗΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ, ΤΗΝ ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑ ΣΤΗΝ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ, ΤΗΝ ΕΝΔΟΚΡΙΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ, ΤΟΝ ΟΣΤΙΚΟ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟ, ΤΗ ΦΛΕΓΜΟΝΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΟΣΙΑ 19

20 ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ 20 ΜΑΖΑΣ

21 ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ 21 ΜΑΖΑΣ

22 ΠΩΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΖΕΤΑΙ Ο ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΤΗΝ ΠΕΡΙΣΣΕΙΑ ΘΕΡΜΙΔΩΝ ΑΠΟ ΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ; ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΠΙΠΡΟΣΘΕΤΩΝ ΘΕΡΜΙΔΩΝ ΣΕ ΛΙΠΟΣ ΚΑΙ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ ΣΤΟ ΛΙΠΩΔΗ ΙΣΤΟ ΚΑΥΣΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΣΣΕΙΑΣ ΤΩΝ ΚΑΥΣΙΜΩΝ ΜΕ ΕΠΙΠΡΟΣΘΕΤΗ ΑΣΚΗΣΗ ΔΑΠΑΝΗ ΚΑΥΣΙΜΩΝ ΓΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ (ΘΕΡΜΟΓΕΝΕΣΗ) ΣΤΟΧΟΣ Η ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΜΕΤΑΞΥ ΠΡΟΣΛΗΨΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΔΑΠΑΝΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΕΞΑΣΦΑΛΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΕΝΑ ΠΕΡΙΠΛΟΚΟ ΣΥΝΟΛΟ ΟΡΜΟΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΝΕΥΡΩΝΙΚΩΝ ΣΗΜΑΤΩΝ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΜΑΖΑΣ 22

23 ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥ ΛΙΠΟΣΤΑΤΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΜΑΖΑΣ 23

24 ΛΕΠΤΙΝΗ: ορμόνη του λιπώδους ιστού Μικρή πρωτεϊνη (167 αμινοξέα) 16-kd που κωδικοποιείται από το γονίδιο OB (obese) στους επίμυες αντίστοιχου του γονιδίου LEP στον άνθρωπο H συγκέντρωση της λεπτίνης είναι ανάλογη της μάζας του λιπώδους ιστού Η λεπτίνη στο αίμα των γυναικών είναι 2-3 Χ υψηλότερη από την αντίστοιχη των ανδρών Υψηλότερα επίπεδα λεπτίνης παρατηρούνται το βράδυ και τις πρώτες πρωινές ώρες Δρα κυρίως μέσω του υποδοχέα ObRb, που κυρίως εκφράζεται στον υποθάλαμο. Το γονίδιο DB κωδικοποιεί τον υποδοχέα της λεπτίνης (επίμυες) ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΜΑΖΑΣ 24

25 Ποντίκια με ελαττωματικά αντίγραφα του γονιδίου OB, γονότυπος ob/ob-, εμφανίζουν: Ανεξέλεγκτη όρεξη Βαριά παχυσαρκία Υπέρμετρη αύξηση Υπογονιμότητα Χαμηλή θερμότητα σώματος Αύξηση κορτιζόλης στον ορό Αντοχή στην ινσουλίνη ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΜΑΖΑΣ 25

26 ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΜΑΖΑΣ 26

27 Η ΛΕΠΤΙΝΗ ΔΙΕΓΕΙΡΕΙ ΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΑΝΟΡΕΞΙΓΟΝΩΝ ΠΕΠΤΙΔΙΚΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΜΑΖΑΣ 27

28 ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΜΑΖΑΣ 28

29 ΝΕΥΡΟΠΕΠΤΙΔΙΑ NPY,νευροπεπτίδιο Υ 1) παράγεται από ορεξιγόνους νευρώνες 2) Δίνει το σήμα: Φάε! 3) Υψηλή συγκέντρωση NPY οδηγεί σε βουλιμία και παχυσαρκία α-msh, σχηματίζεται από την προοπιομελανοκορτίνη 1) παράγεται από ανορεξιγόνους νευρώνες 2) Δίνει το σήμα: Πάψε να τρως! ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΜΑΖΑΣ 29

30 ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΜΑΖΑΣ 30

31 ΣΕ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ Η ΛΕΠΤΙΝΗ: ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΜΑΖΑΣ 31

32 ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΕ Η ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΣΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ ΝΑ ΟΦΕΙΛΕΤΑΙ ΣΕ ΑΝΕΠΑΡΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΕΠΤΙΝΗΣ; Ένα εξαιρετικά μικρό ποσοστό παχυσαρκίας οφείλεται σε διαταραχές του γονιδίου της λεπτίνης (<1%). Σε αυτές τις περιπτώσεις ενέσεις λεπτίνης οδηγούν σε σημαντική απώλεια βάρους. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων κοινής παχυσαρκίας, τα επίπεδα λεπτίνης του αίματος είναι πολύ αυξημένα και υπάρχει αντίσταση στη δράση της λεπτίνης. Πιθανώς εμπλέκονται περισσότερο σύνθετοι παράγοντες στην παθοφυσιολογία της παχυσαρκίας ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΜΑΖΑΣ 32

33 ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΜΕ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΤΗΣ ΛΕΠΤΙΝΗΣ ΕΛΛΕΙΨΗ ΛΕΠΤΙΝΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ Ή ΑΝΟΧΗ ΣΤΗ ΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΛΕΠΤΙΝΗΣ Συγγενής έλλειψη λεπτίνης (<1% περιπτώσ. παχυσαρκίας) Ετερόζυγος έλλειψη λεπτίνης (5-6 %) Λιποδυστροφία (συγγενήςεπίκτητη) HIV-λιποδυστροφία (50 % των ασθενών με AIDS υπό θεραπέια) Νευρογενής ανορεξία (1-3% ) Υποθαλαμική αμηνόρροια (3-8% νέων ) Μεταλλαγές στο γονίδιο του υποδοχέα της λεπτίνης Διαταραχή στη σηματοδότηση της λεπτίνης Μεταλλαγές στο γονίδιο της προοπιομελανοκορτίνης Διαταραχή στη μεταφορά της λεπτίνης δια του αιματοεγκεφαλικού φραγμού Κοινή παχυσαρκία (>90% των παχύσαρκων ατόμων) Άγνωστος μηχανισμός ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΜΑΖΑΣ 33

34 ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΑΜΕ ΝΑ ΠΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ: ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΤΥΠΟΥ 1: έλλειψη λεπτίνης ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΤΥΠΟΥ 2: αντίσταση ή ανοχή στη δράση της λεπτίνης ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΜΑΖΑΣ 34

35 ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΜΕ ΠΟΛΥ ΧΑΜΗΛΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΛΕΠΤΙΝΗΣ <0.05 ng/ml ΣΥΓΓΕΝΗΣ ΕΛΛΕΙΨΗ ΛΕΠΤΙΝΗΣ (ομόζυγος) Υπερφαγία, Νοσογόνος Παχυσαρκία, υπογοναδοτροφικός υπογοναδισμός, Υπερινσουλιναιμία, ΣΔΙΙ, δυσλιπιδαιμία, ανοσολογικές διαταραχές ob/ob ποντίκια Mantzoros et al,

36 HIV-ΛΙΠΟΔΥΣΤΡΟΦΙΑ Leow, M. K. et al. J. Clin. Endocrinol.Metab. 88, (2003) Grinspoon, S. & Carr, A. N. Engl. J. Med. 352, (2005)

37 ΠΟΥ ΘΑ ΗΤΑΝ ΧΡΗΣΙΜΗ ΣΗΜΕΡΑ Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΜΕ ΛΕΠΤΙΝΗ; ΣΕ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΣΥΓΓΕΝΟΥΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ ΛΕΠΤΙΝΗΣ ΙΣΩΣ ΣΕ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΖΟΝΤΑΙ ΑΠΌ ΜΕΡΙΚΗ ΕΛΛΕΙΨΗ ΛΕΠΤΙΝΗΣ ΌΠΩΣ Η ΨΥΧΟΓΕΝΗΣ ΑΝΟΡΕΞΙΑ, Η ΥΠΟΘΑΛΑΜΙΚΗ ΑΜΗΝΟΡΡΟΙΑ ΚΑΙ Η ΛΙΠΟΔΥΣΤΡΟΦΙΑ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΜΑΖΑΣ 37

38 ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΗΣ ΛΕΠΤΙΝΗΣ ΕΞΕΛΙΧΘΗΚΕ ΩΣΤΕ ΝΑ ΡΥΘΜΙΖΕΙ ΤΗΝ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΑΣΙΤΙΑ Σε κατάσταση νηστείας και διατροφικής ανεπάρκειας, η ελάττωση στα επίπεδα λεπτίνης επιφέρει: 1) Ελάττωση της παραγωγής θυρεοειδικών ορμονών για την επιβράδυνση του βασικού μεταβολισμού 2) Ελάττωση της παραγωγής των φυλετικών ορμονών για την παρεμπόδιση της αναπαραγωγής 3) Ελάττωση της παραγωγής IGF-I 4) Κινητοποίηση των αποθεμάτων καυσίμων με αύξηση της παραγωγής γλυκοκορτικοειδών Έτσι η μείωση της λεπτίνης σηματοδοτεί μηνύματα που επιτρέπουν στα ζώα να επιβιώνουν σε περιόδους ασιτίας ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΜΑΖΑΣ 38

39 ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΜΑΖΑΣ 39

40 Η λεπτίνη ευαισθητοποιεί τα ηπατοκύτταρα και τα μυοκύτταρα στη δράση της ινσουλίνης. Η ύπαρξη κοινών δεύτερων αγγελιοφόρων στις δύο σηματοδοτικές οδούς επιτρέπει στη λεπτίνη να πυροδοτήσει ενδοκυττάρια γεγονότα που πυροδοτούνται από την ινσουλίνη. ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΜΑΖΑΣ 40

41 ΑΔΙΠΟΝΕΚΤΙΝΗ Ανακαλύφθηκε την πενταετία από 4 ερευνητικές ομάδες και ονομάσθηκε: Acrp30 (Scherer et al, 1995), ADIPOQ (Hu et al, 1996), gelatine-binding protein 28-GBP28 (Nakano et al, 1996) και apm1 (Maeda et al, 1996). Ονομάσθηκε adiponectin από τους Arita et al, 1999 Κωδικοποιείται από γονίδιο του χρωμοσώματος 3q27 41

42 ΠΡΩΤΕΪΝΗ ΜΕ 244 ΑΜΙΝΟΞΕΑ ΚΑΙ 30-kD ΜΟΡΙΑΚΟ ΒΑΡΟΣ ΠΑΡΑΓΕΤΑΙ ΣΤΟ ΛΕΥΚΟ ΛΙΠΩΔΗ ΙΣΤΟ (κυρίως σπλαγχνικό λίπος) ΕΙΝΑΙ Η ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΣΕ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΟΡΜΟΝΗ ΤΟΥ ΛΙΠΩΔΟΥΣ ΙΣΤΟΥ ΠΟΥ ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ ΣΤΟ ΑΙΜΑ 3-30 μg/ml έναντι ng/ml λεπτίνης και κορτιζόλης, και pg/ml IL-6 και TNF-α ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΤΟ % ΤΩΝ ΠΡΩΤΕΪΝΩΝ ΠΛΑΣΜΑΤΟΣ Η C-ΤΕΛΙΚΗ ΣΦΑΙΡΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΙ ΟΜΟΛΟΓΙΑ ΜΕ ΤΟΝ 42

43 Αδιπονεκτίνη: δομή και ισομορφές 43

44 Η HMW AΔΙΠΟΝΕΚΤΙΝΗ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΔΡΑΣΤΙΚΟΤΕΡΗ ΙΣΟΜΟΡΦΗ ΤΗΣ ΑΔΙΠΟΝΕΚΤΙΝΗΣ 44

45 Οι υποδοχείς Adipo R1 και R2 εκφράζονται σε πολλά όργανα όπως στο μυοκάρδιο, ήπαρ, νεφρό, σκελ. μύες αλλά και σε πλειάδα καρκινικών ιστών (Kelesidis et al, 2006; Kim et al, 2010; Dalamaga & Mantzoros, 2011) 1. Εγκέφαλος 2. Μυοκάρδιο 3. Νεφρός 4. Ηπαρ 5. Πνεύμονας 6. Σκελετικός Μυς 7. Σπλήνας 8. Ορχης Yamauchi T, et al. Nature 2004; 423,

46 ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ 46 ΜΑΖΑΣ

47 H AMPK ΕΊΝΑΙ ΕΝΑΣ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΣ ΚΥΤΤΑΡΙΚΟΣ ΑΙΣΘΗΤΗΡΑΣ ΟΠΟΥ ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΕΙΤΑΙ ΌΤΑΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΑΜΡ/ΑΤΡ, ΌΤΑΝ ΠΕΦΤΕΙ ΤΟ ΚΥΤΤΑΡΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ πχ σε καταστάσεις οξειδωτικού, υπεροσμωτικού stress, ιστικής υποξίας, ισχαιμίας, μυϊκής συστολής Η ΑΔΙΠΟΝΕΚΤΙΝΗ ΔΙΕΓΕΙΡΕΙ ΤΗΝ ΠΡΟΣΛΗΨΗ ΚΑΙ ΟΞΕΙΔΩΣΗ ΤΩΝ ΛΙΠΑΡΩΝ ΟΞΕΩΝ ΕΝΩ ΑΝΑΣΤΕΛΛΕΙ ΤΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΤΟΥΣ. ΟΙ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΜΕΣΟΛΑΒΟΥ- ΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΜΡΚ. ΠΡΟΣΟΧΗ Η ΑΜΡΚ ΕΊΝΑΙ ΔΙΑΦΟ ΡΕΤΙΚΗ ΑΠΌ ΤΗΝ ΡΚΑ ΤΗΣ C-AMP ΜΕ ΑΝΤΙΘΕΤΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΜΑΖΑΣ 47

48 Lyon et al, Endocrinology 2003; 144: Goldstein et al, J Clin Endocrinol Metab 2004; 89: Μεταβολικές δράσεις Ηπαρ Σκελετικοί Μύες Λιπώδης ιστός Αντιφλεγμονώδης δράση Αναστολή NF-Kβ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΜΑΖΑΣ 48

49 Μεταβολικές Δράσεις αδιπονεκτίνης Αυξάνει την πρόσληψη λιπαρών οξέων (FA) από τα κύτταρα των σκελετικών μυών προάγοντας την β- οξείδωσή τους. Μειώνει τη σύνθεση TG. Προάγει την πρόσληψη γλυκόζης στους σκελετικούς μύες αυξάνοντας την έκφραση των GLUT4 Αναστέλλει τη σύνθεση FA στο ήπαρ. Αναστέλλει τη νεογλυκογένεση στο ήπαρ. Αυξάνει τη φωσφορυλίωση του υποδοχέα της ινσουλίνης. Ρυθμίζει μαζί με τη λεπτίνη τον πολλαπλασιασμό των παγκρεατικών β-κυττάρων (άμεση δράση) Επίσης η αδιπονεκτίνη δρα κεντρικά ρυθμίζοντας την όρεξη και την πρόσληψη τροφής. ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΜΑΖΑΣ 49

50 Προστατευτικός ρόλος της Αδιπονεκτίνης στηνaθηροσκλήρυνση και φλεγμονή λιποκύτταρο ΑΔΙΠΟΝΕΚΤΙΝΗ TNF-α ΙL-6, CRP + TIMP -1 και αναστολή της ρήξης της αθ. πλάκας NO - E selectin VCAM-1 ICAM Πολ/σμός και μετανάστευση των SMC ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΜΑΖΑΣ Προσκόλληση Mονοκυττάρων Μετατροπή των Μφ σε αφρώδη κύτταρα 50

51 Πώς επηρεάζεται η συγκέντρωση της αδιπονεκτίνης στο αίμα; PPAR-γ, ΑCE, ARB, στατίνες + + Νηστεία Καφεϊνη Μεσογειακή δίαιτα Μαγνήσιο Ασκηση 15% απώλεια βάρους Λιπώδης ιστός ΑΔΙΠΟΝΕΚΤΙΝΗ 2-30 μg/ml Τεστοστερόνη Προλακτίνη Αυξητική ορμόνη Γενετικοί παράγοντες: ADIPOQ, ARL-15 TNF-α Γλυκοκορτικοειδή

52 ΠΟΝΤΙΚΙΑ ΜΕ ΒΛΑΒΕΣ ΣΤΟ ΓΟΝΙΔΙΟ ΤΗΣ ΑΔΙΠΟΝΕΚΤΙΝΗΣ ΕΙΝΑΙ: 1) Λιγότερο ευαίσθητα στη δράση της ινσουλίνης 2) Παρουσιάζουν παθολογική δοκιμασία ανοχής της γλυκόζης ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΙΙ Ή ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΕΧΟΥΝ ΧΑΜΗΛΟΤΕΡΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΑΔΙΠΟΝΕΚΤΙΝΗΣ ΣΤΟ ΑΙΜΑ Η ΑΔΙΠΟΝΕΚΤΙΝΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΙ ΑΝΤΙ-ΦΛΕΓΜΟΝΩ- ΔΗ, ΑΝΤΙ-ΑΘΗΡΟΓΟΝΟ ΚΑΙ ΑΝΤΙ-ΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ. Ατομα με χαμηλά επίπεδα αδιπονεκτίνης τείνουν να αναπτύσσουν καρκίνο έπειτα από χρόνια (η αδιπονεκτίνη προάγει την απόπτωση των καρκινικών κυττάρων) ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΜΑΖΑΣ 52

53 ΠΟΙΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΒΕΛΤΙΩΝΟΥΝ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΙΙ; ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΔΙΑΙΤΑ: ρυθμίζει την έκφραση γονιδίων με κεντρικό ρόλο τη διατήρηση της σωματικής μάζας ΤΑΚΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ: ενεργοποιείται η ΑΜΡΚ ΑΝΤΙΔΙΑΒΗΤΙΚΑ ΔΙΣΚΙΑ: αυξάνουν την έκφραση του mrna της αδιπονεκτίνης ενεργοποιώντας την ΑΜΡΚ. Η αδιπονεκτίνη ρυθμίζει την ευαισθησία των κυττάρων και των ιστών στην ινσουλίνη. ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΜΑΖΑΣ 53

54 ΟΙ ΠΥΡΗΝΙΚΟΙ ΥΠΟΔΟΧΕΙΣ PPAR (peroxisome proliferator-activated receptors) ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΜΕΤΑΓΡΑΦΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΠΟΥ ΕΝΕΡΓΟΠΟΙ- ΟΥΝΤΑΙ ΑΠΟ ΣΥΝΔΕΤΕΣ ΑΝΑΛΟΓΩΣ ΤΩΝ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ ΤΩΝ ΛΙΠΙΔΙ- ΩΝ ΤΗΣ ΔΙΑΙΤΑΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΕΚΦΡΑΣΗ ΤΩΝ ΓΟΝΙΔΙΩΝ ΠΟΥ ΕΜΠΛΕΚΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟ ΤΩΝ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΛΙΠΙΔΙΩΝ 54

55 PPARγ (κυρίως στο λιπώδη ιστό) ενεργοποιεί γονίδια υπεύθυνα για τη σύνθεση λιπιδίων και την αποθήκευση τους στα λιποκύτταρα. Αυξάνουν την ευαισθησία στη δράση της ινσουλίνης. PPARα (κυρίως στο ήπαρ-μύες) ενεργοποιεί γονίδια υπεύθυνα για τη β- οξείδωση των λιπαρών οξέων και τη δημιουργία κετονικών σωμάτων στη νηστεία PPARβ/δ (λιπ.ιστός-ήπαρ-μύες-σε όλα τα κύτταρα) είναι ο κύριος ρυθμιστής της οξείδωσης του λίπους. Ο ενεργοποιημένος PPARδ παρεμποδίζει τη συσσώρευση λίπους και την ανάπτυξη της παχυσαρκίας. ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΜΑΖΑΣ 55

56 ΡΕΖΙΣΤΙΝΗ Πεπτιδική ορμόνη 10 kd που παράγεται κυρίως από τα μονοκύτταρα και μακροφάγα (άνθρωπος), καθώς και από λιποκύτταρα (επίμυες) Προάγει την παραγωγή προφλεγμονωδών κυτταροκινών όπως IL-6, IL-1, TNF-α και της IL-12 από τα μακροφάγα, συμβάλλοντας στη φλεγμονή.

57 ΓΚΡΕΛΙΝΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΜΑΖΑΣ 57

58 ΔΡΑΣΕΙΣ ΓΚΡΕΛΙΝΗΣ ΠΑΡΑΓΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΑ ΚΥΤΤΑΡΑ ΤΟΥ ΒΛΕΝΟΓΟΝΟΥ ΤΟΥ ΣΤΟΜΑΧΟΥ. ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΙΣΧΥΡΟ ΔΙΕΓΕΡΤΙΚΟ ΤΗΣ ΟΡΕΞΗΣ ΠΟΥ ΔΡΑ ΣΕ ΣΕ ΜΙΚΡΟΤΕΡΗ ΧΡΟΝΙΚΗ ΚΛΙΜΑΚΑ ΣΕ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ ΤΗ ΛΕΠΤΙΝΗ Η ΤΗΝ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ Η ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΤΗΣ ΚΟΡΥΦΩΝΕΤΑΙ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΚΑΘΕ ΓΕΥΜΑ ΚΑΙ ΠΕΦΤΕΙ ΑΠΟΤΟΜΑ ΑΜΕΣΩΣ ΜΕΤΑ. ΥΠΟΔΟΧΕΙΣ ΓΚΡΕΛΙΝΗΣ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΣΤΟΝ ΥΠΟΘΑΛΑΜΟ, ΣΤΗΝ ΥΠΟΦΥΣΗ, ΣΤΟ ΛΙΠΩΔΗ ΙΣΤΟ ΚΑΙ ΣΤΟ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟ. ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΜΑΖΑΣ 58

59 ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΜΑΖΑΣ 59

60 ΠΕΠΤΙΔΙΚΗ ΟΡΜΟΝΗ PYY3-36 ΕΚΚΡΙΝΕΤΑΙ ΑΠΌ ΕΝΔΟΚΡΙΝΙΚΑ ΚΥΤΤΑΡΑ ΤΟΥ ΒΛΕΝΟΓΟΝΟΥ ΤΟΥ ΛΕΠΤΟΥ ΚΑΙ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ ΣΕ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΦΙΞΗ ΤΗΣ ΤΡΟΦΗΣ ΔΡΑ ΣΕ ΟΡΕΞΙΓΟΝΟΥΣ ΝΕΥΡΩΝΕΣ ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ ΑΝAΣΤΕΛΛΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΕΚΛΥΣΗ NPY ΚΑΙ ΕΛΑΤΤΩΝΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΙΣΘΗΜΑ ΠΕΙΝΑΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΜΑΖΑΣ 60

61 ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΜΑΖΑΣ 61

62 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ ΤΟ ΠΟΛΥΠΛΟΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΩΝ ΝΕΥΡΟΕΝΔΟΚΡΙΝΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΣΜΩΝ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ ΕΞΕΛΙΧ- ΘΗΚΕ ΓΙΑ ΝΑ ΠΡΟΦΥΛΑΣΣΕΙ ΑΠΌ ΤΗ ΣΤΕΡΗΣΗ ΤΡΟΦΗΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΠΡΟΣΦΟΡΗ ΣΥΣΣΩΡΕΥΣΗ ΛΙΠΟΥΣ (ΑΚΡΑΙΑ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ) ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΜΑΖΑΣ 62

63 ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΜΑΖΑΣ 63

64 Η ΔΥΣΚΟΛΙΑ ΠΟΥ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΥΝ ΟΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΠΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΟΥΝ ΝΑ ΧΑΣΟΥΝ ΒΑΡΟΣ ΜΑΡΤΥΡΕΙ ΤΗΝ ΑΞΙΟΣΗΜΕΙΩΤΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΝΕΥΡΟΕΝΔΟΚΡΙ- ΝΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΣΜΩΝ ΕΛΕΓΧΟΥ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΜΑΖΑΣ 64

65 ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΝΕΥΡΙΚΕΣ ΠΡΟΣΑΓΩΓΕΣ ΟΔΟΙ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΟΡΕΞΗΣ ΑΥΞΗΣΗ AgRP NPY MCH Ορεξίνη/ Γαλανίνη ΜΕΙΩΣΗ POMC α-μsh CART GLP-1 ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΟΡΜΟΝΕΣ Λεπτίνη Ινσουλίνη Κορτιζόλη ΠΕΠΤΙΔΙΑ ΤΟΥ ΓΕΣ Γκρελίνη Χολοκυστοκινίνη PYY ΜΕΤΑΒΟΛΙΤΕΣ Γλυκόζη Κετόνες

66 ΓΙΑΤΙ ΠΑΡΑΤΗΡΕΙΤΑΙ ΣΤΑΣΙΜΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΑΠΩΛΕΙΑ ΒΑΡΟΥΣ ΜΕΤΑ ΤΟΥΣ ΠΡΩΤΟΥΣ 3-6 ΜΗΝΕΣ ΣΕ ΑΤΟΜΑ ΠΟΥ ΑΔΥΝΑΤΙΖΟΥΝ; ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΜΑΖΑΣ 66

67 Το μεταβολικό puzzle ;;;ΟΡΓΑΝΟΚΙΝΗ ΛΙΠΟΚΙΝΕΣ ΗΠΑΤΟΚΙΝΕΣ ΜΥΟΚΙΝΕΣ 67

68 Δίαιτα και Περπάτημα Stanaway FF et al How fast does the Grim Reaper walk? Receiver operating characteristics curve analysis in healthy men aged 70 and over: BMJ. 2011; 343: d7679. H ταχύτητα των 3 km/h ήταν ο πιο αρνητικός σημαντικός προγνωστικός παράγοντας θνησιμότητας στην πενταετία σε άτομα 70 ετών Με ταχύτητα 5 km/h δε σημειώθηκε θάνατος στην πενταετία σε άτομα 70 ετών. 68

69 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Κεφάλαιο 23: Ορμονική ρύθμιση και ενοποίηση του μεταβολισμού στα θηλαστικά Lehninger Βασικές Αρχές Βιοχημείας, Τόμος 2, κεφάλαιο 23.4 ( ) ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΜΑΖΑΣ 69

ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΜΑΖΑΣ

ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΜΑΖΑΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΜΑΖΑΣ ----------------------------------- ΜΑΡΙΑΝΝΑ Α. ΝΤΑΛΑΜΑΓΚΑ, MD, MSc, MPH, PhD ΙΑΤΡΟΣ-ΒΙΟΠΑΘΟΛΟΓΟΣ ΑΝ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ- ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Ν. Κατσίκη[1], Α. Γκοτζαμάνη-Ψαρράκου[2], Φ. Ηλιάδης[1], Τρ. Διδάγγελος[1], Ι. Γιώβος[3], Δ. Καραμήτσος[1]

Ν. Κατσίκη[1], Α. Γκοτζαμάνη-Ψαρράκου[2], Φ. Ηλιάδης[1], Τρ. Διδάγγελος[1], Ι. Γιώβος[3], Δ. Καραμήτσος[1] Ολόγοςλεπτίνης/αδιπονεκτίνης ως ανεξάρτητος προγνωστικός παράγοντας 10ετούς καρδιαγγειακού κινδύνου σε ινσουλινοθεραπευόμενους ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 Ν. Κατσίκη[1], Α. Γκοτζαμάνη-Ψαρράκου[2], Φ. Ηλιάδης[1],

Διαβάστε περισσότερα

ΛΙΠΩΔΗΣ ΙΣΤΟΣ ΚΑΙ ΕΝΔΟΘΗΛΙΟ: ΜΙΑ ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΣΧΕΣΗ. Κ. ΜΑΚΕΔΟΥ, Ιατρός Βιοπαθολόγος

ΛΙΠΩΔΗΣ ΙΣΤΟΣ ΚΑΙ ΕΝΔΟΘΗΛΙΟ: ΜΙΑ ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΣΧΕΣΗ. Κ. ΜΑΚΕΔΟΥ, Ιατρός Βιοπαθολόγος ΛΙΠΩΔΗΣ ΙΣΤΟΣ ΚΑΙ ΕΝΔΟΘΗΛΙΟ: ΜΙΑ ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΣΧΕΣΗ Κ. ΜΑΚΕΔΟΥ, Ιατρός Βιοπαθολόγος ΛΙΠΩΔΗΣ ΙΣΤΟΣ Απόδοση λιπαρών οξέων μετά από υδρόλυση των τριγλυκεριδίων, σε περίοδο νηστείας, με σκοπό: Την παραγωγή ενέργειας

Διαβάστε περισσότερα

Επίπεδα λεπτίνης και γκρελίνης σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 πριν και 6 μήνες μετά την έναρξη ινσουλινοθεραπείας

Επίπεδα λεπτίνης και γκρελίνης σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 πριν και 6 μήνες μετά την έναρξη ινσουλινοθεραπείας Επίπεδα λεπτίνης και γκρελίνης σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 πριν και 6 μήνες μετά την έναρξη ινσουλινοθεραπείας Ν. Κατσίκη[1], Α. Γκοτζαμάνη-Ψαρράκου[2], Φ. Ηλιάδης[1], Τρ. Διδάγγελος[1], Ι. Γιώβος[3],

Διαβάστε περισσότερα

Ο μεταβολισμός του σώματος περιλαμβάνει όλες τις χημικές διαδικασίες που εμπλέκονται στην παραγωγή και απελευθέρωση της ενέργειας, καθώς και στην

Ο μεταβολισμός του σώματος περιλαμβάνει όλες τις χημικές διαδικασίες που εμπλέκονται στην παραγωγή και απελευθέρωση της ενέργειας, καθώς και στην Ο μεταβολισμός του σώματος περιλαμβάνει όλες τις χημικές διαδικασίες που εμπλέκονται στην παραγωγή και απελευθέρωση της ενέργειας, καθώς και στην αύξηση Ένας άντρας 70 Kg απαιτεί σε κατάσταση ηρεμίας 2100Kcal

Διαβάστε περισσότερα

Παιδιά με διαβήτη. Παρά την καλή θρέψη γινόταν προοδευτικά πιο αδύναμα και καχεκτικά Ήταν ευπαθή στις λοιμώξεις Πέθαιναν από κατακλυσμιαία οξέωση

Παιδιά με διαβήτη. Παρά την καλή θρέψη γινόταν προοδευτικά πιο αδύναμα και καχεκτικά Ήταν ευπαθή στις λοιμώξεις Πέθαιναν από κατακλυσμιαία οξέωση ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ (20 %) (60-75 %)% Παιδιά με διαβήτη Παρά την καλή θρέψη γινόταν προοδευτικά πιο αδύναμα και καχεκτικά Ήταν ευπαθή στις λοιμώξεις Πέθαιναν από κατακλυσμιαία οξέωση Η μείωση των επιπέδων της γλυκόζης

Διαβάστε περισσότερα

Ν. Κατσίκη¹, Α. Γκοτζαμάνη-Ψαρράκου², Φ. Ηλιάδης¹, Τρ. Διδάγγελος¹, Ι. Γιώβος³, Δ. Καραμήτσος¹

Ν. Κατσίκη¹, Α. Γκοτζαμάνη-Ψαρράκου², Φ. Ηλιάδης¹, Τρ. Διδάγγελος¹, Ι. Γιώβος³, Δ. Καραμήτσος¹ Μεταβολές πεπτιδίων ρύθμισης πρόσληψης τροφής και σωματικού βάρους σε ασθενείς με ΣΔ τύπου 2: συγκριτική μελέτη 6 μηνών μεταξύ ινσουλινοθεραπευόμενων και ασθενών υπό αντιδιαβητικά δισκία Ν. Κατσίκη¹, Α.

Διαβάστε περισσότερα

Σύγκριση Λιποκινών μεταξύ παιδιών και εφήβων με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1 με παχυσαρκία και φυσιολογικό δείκτη μάζας σώματος

Σύγκριση Λιποκινών μεταξύ παιδιών και εφήβων με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1 με παχυσαρκία και φυσιολογικό δείκτη μάζας σώματος Σύγκριση Λιποκινών μεταξύ παιδιών και εφήβων με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1 με παχυσαρκία και φυσιολογικό δείκτη μάζας σώματος Κ.Κώστα, Κ.Τσιρουκίδου, Μ.Παπαγιάννη, Α.Βαμβάκης, Ι.Τσανάκας Παιδοενδοκρινολογική

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ

ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ 6 Η ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΓΛΥΚΑΙΜΙΑΣ 1 Έλεγχος της ενέργειας Τα πραγματικά «Βιοκαύσιμα» 2 Υδατανθρακούχα τρόφιμα 3 Σημασία της ρύθμισης κατανάλωσης

Διαβάστε περισσότερα

Στέργιος Ι. Τραπότσης Χειρουργός Ορθοπαιδικός Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ Διδάσκων ΤΕΦAΑ-ΠΘ

Στέργιος Ι. Τραπότσης Χειρουργός Ορθοπαιδικός Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ Διδάσκων ΤΕΦAΑ-ΠΘ Άσκηση, διατροφή & υγεία Στέργιος Ι. Τραπότσης Χειρουργός Ορθοπαιδικός Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ Διδάσκων ΤΕΦAΑ-ΠΘ Άσκηση, διατροφή & υγεία Μακροχρόνια επιστημονική έρευνα έχει αποδείξει ότι πολλά από

Διαβάστε περισσότερα

Λιπώδης ιστός και Φλεγμονή. Αγαθοκλής Τσατσούλης Ενδοκρινολογική Κλινική Διαβητολογικό Κέντρο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Λιπώδης ιστός και Φλεγμονή. Αγαθοκλής Τσατσούλης Ενδοκρινολογική Κλινική Διαβητολογικό Κέντρο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Λιπώδης ιστός και Φλεγμονή Αγαθοκλής Τσατσούλης Ενδοκρινολογική Κλινική Διαβητολογικό Κέντρο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Θέματα Επιβίωση του ανθρώπου σε περιόδους ασιτίας - ανάγκη για αποθήκευση λίπους - ο

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑ ΚΟΡΤΙΖΟΛΗ

ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑ ΚΟΡΤΙΖΟΛΗ ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑ ΚΟΡΤΙΖΟΛΗ Μεταβολισμός της κορτιζόλης Η κορτιζόλη μεταβολίζεται στο ήπαρ. Στην συνέχεια οι μεταβολίτες συζευγνύνται με γλυκουρονιδικές και θειικές ομάδες, γίνονται υδατοδιαλυτά, εισέρχονται

Διαβάστε περισσότερα

Αρχικά θα πρέπει να προσδιορίσουμε τι είναι η παχυσαρκία.

Αρχικά θα πρέπει να προσδιορίσουμε τι είναι η παχυσαρκία. Αρχικά θα πρέπει να προσδιορίσουμε τι είναι η παχυσαρκία. Παχυσαρκία είναι η παθολογική αύξηση του βάρους του σώματος, που οφείλεται σε υπερβολική συσσώρευση λίπους στον οργανισμό. Παρατηρείται γενικά

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΑΣΜΕΙΟΣ ΕΛΛΗΝΟΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ

ΕΡΑΣΜΕΙΟΣ ΕΛΛΗΝΟΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΕΡΑΣΜΕΙΟΣ ΕΛΛΗΝΟΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Ιδιωτικό Γενικό Λύκειο Όνομα: Ημερομηνία:./04/2014 ΤΑΞΗ : A Λυκείου ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ 1 ο ΘΕΜΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11: Ενδοκρινείς αδένες ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΜΟΝΑΔΑ ΕΡΕΥΝΑΣ Β'ΠΡΟΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Θ.

ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΜΟΝΑΔΑ ΕΡΕΥΝΑΣ Β'ΠΡΟΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Θ. ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΜΟΝΑΔΑ ΕΡΕΥΝΑΣ Β'ΠΡΟΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Θ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΠΟΥΛΟΣ 1 ΙΕΡΙΛΗΨΗ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗΣ ΔΙΑΤΡΙΒΗΣ ΒΙΟΛΟΓΟΣ: ΕΡΙΦΥΛΗ ΚΥΡΙΑΖΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΚΑΙ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΗ ΑΠΝΟΙΑ ΣΤΟΝ ΥΠΝΟ. Φώτης Καψιμάλης Αν. Δ/ντής Πνευμονολογικής Κλινικής Νοσοκομείο Ερρίκος Ντυνάν

ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΚΑΙ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΗ ΑΠΝΟΙΑ ΣΤΟΝ ΥΠΝΟ. Φώτης Καψιμάλης Αν. Δ/ντής Πνευμονολογικής Κλινικής Νοσοκομείο Ερρίκος Ντυνάν ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΚΑΙ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΗ ΑΠΝΟΙΑ ΣΤΟΝ ΥΠΝΟ Φώτης Καψιμάλης Αν. Δ/ντής Πνευμονολογικής Κλινικής Νοσοκομείο Ερρίκος Ντυνάν Σύνδρομο αποφρακτικής άπνοιας στον ύπνο ( ΣΑΥ) Συχνή διαταραχή (5%

Διαβάστε περισσότερα

10 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ιατρικής Βιοπαθολογίας. Μαρία Εξηντάρη Εργαστήριο Μικροβιολογίας, Ιατρικό Τμήμα ΑΠΘ

10 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ιατρικής Βιοπαθολογίας. Μαρία Εξηντάρη Εργαστήριο Μικροβιολογίας, Ιατρικό Τμήμα ΑΠΘ 10 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ιατρικής Βιοπαθολογίας Μαρία Εξηντάρη Εργαστήριο Μικροβιολογίας, Ιατρικό Τμήμα ΑΠΘ Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, Οκτ. 2017 : Υπέρβαρος (overweight) ή παχύσαρκος (obese): Ατομο

Διαβάστε περισσότερα

Μεταβολικό σύνδρομο και νόσος Alzheimer

Μεταβολικό σύνδρομο και νόσος Alzheimer Μεταβολικό σύνδρομο και νόσος Alzheimer Καλλιόπη Παζαΐτου -Παναγιώτου Ενδοκρινολόγος Τμήμα Ενδοκρινολογίας- Ενδοκρινικής Ογκολογίας ΑΝΘ «Θεαγένειο» Μεταβολικό σύνδρομο και νόσος Alzheimer Ορισμός μεταβολικού

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ. Οι ρυθμιστές του οργανισμού

ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ. Οι ρυθμιστές του οργανισμού ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ Οι ρυθμιστές του οργανισμού Είδη αδένων στον άνθρωπο o Εξωκρινείς αδένες: εκκρίνουν το προϊόν τους μέσω εκφορητικού πόρου είτε στην επιφάνεια του σώματος (π.χ. ιδρωτοποιοί και σμηγματογόνοι

Διαβάστε περισσότερα

ΑΥΞΗΤΙΚΗ ΟΡΜΟΝΗ, ΙΝΣΟΥΛΙΝΟΜΙΜΗΤΙΚΟΣ ΑΥΞΗΤΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ-Ι ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ

ΑΥΞΗΤΙΚΗ ΟΡΜΟΝΗ, ΙΝΣΟΥΛΙΝΟΜΙΜΗΤΙΚΟΣ ΑΥΞΗΤΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ-Ι ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING ΑΥΞΗΤΙΚΗ ΟΡΜΟΝΗ, ΙΝΣΟΥΛΙΝΟΜΙΜΗΤΙΚΟΣ ΑΥΞΗΤΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ-Ι ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΖΙΑΜΟΥΡΤΑΣ, Ph.D., C.S.C.S Η αυξητική

Διαβάστε περισσότερα

Παχυσαρκία και Σακχαρώδης Διαβήτης

Παχυσαρκία και Σακχαρώδης Διαβήτης Παχυσαρκία και Σακχαρώδης Διαβήτης Τι είναι ο Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 2 (ΣΔ2) Ο Σακχαρώδης Διαβήτης γενικά είναι μια πάθηση κατά την οποία ο οργανισμός και συγκεκριμένα το πάγκρεας δεν παράγει ή δεν

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΤΟΚΙΝΕΣ, ΜΥΟΚΙΝΕΣ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ Χαρά Κ. Δελή, PhD

ΚΥΤΟΚΙΝΕΣ, ΜΥΟΚΙΝΕΣ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ Χαρά Κ. Δελή, PhD Σχολή Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΚΥΤΟΚΙΝΕΣ, ΜΥΟΚΙΝΕΣ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ Χαρά Κ. Δελή, PhD Εργαστήριο Φυσιολογίας, Βιοχημείας και Διατροφής της Άσκησης Σχολή Επιστήμης Φυσικής

Διαβάστε περισσότερα

ΟΡΟΛΟΣΤΗΣΑΣΚΗΣΗΣΣΤΟ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΣΥΝ ΡΟΜΟ, ΣΤΑ ΛΙΠΙ ΙΑ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΛΙΠΟΠΡΩΤΕΪΝΕΣ

ΟΡΟΛΟΣΤΗΣΑΣΚΗΣΗΣΣΤΟ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΣΥΝ ΡΟΜΟ, ΣΤΑ ΛΙΠΙ ΙΑ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΛΙΠΟΠΡΩΤΕΪΝΕΣ ΟΡΟΛΟΣΤΗΣΑΣΚΗΣΗΣΣΤΟ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΣΥΝ ΡΟΜΟ, ΣΤΑ ΛΙΠΙ ΙΑ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΛΙΠΟΠΡΩΤΕΪΝΕΣ ΒασίληςΜούγιος, PhD ΤΕΦΑΑ ΑΠΘ http://mougios.webpages.auth.gr Μεταβολικό σύνδροµο Παθολογική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από:

Διαβάστε περισσότερα

Παιδιά με διαβήτη. Παρά την καλή θρέψη γινόταν προοδευτικά πιο αδύναμα και καχεκτικά Ήταν ευπαθή στις λοιμώξεις Πέθαιναν από κατακλυσμιαία οξέωση

Παιδιά με διαβήτη. Παρά την καλή θρέψη γινόταν προοδευτικά πιο αδύναμα και καχεκτικά Ήταν ευπαθή στις λοιμώξεις Πέθαιναν από κατακλυσμιαία οξέωση ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ Παιδιά με διαβήτη Παρά την καλή θρέψη γινόταν προοδευτικά πιο αδύναμα και καχεκτικά Ήταν ευπαθή στις λοιμώξεις Πέθαιναν από κατακλυσμιαία οξέωση Ιστοί στόχοι της Ινσουλίνης Η Ινσουλίνη ρυθμίζει

Διαβάστε περισσότερα

Αύξηση & Ανάπτυξη. Υπερπλασία: αύξηση του αριθµού των κυττάρων & Υπερτροφία : αύξηση του µεγέθους των κυττάρων

Αύξηση & Ανάπτυξη. Υπερπλασία: αύξηση του αριθµού των κυττάρων & Υπερτροφία : αύξηση του µεγέθους των κυττάρων Αύξηση & Ανάπτυξη Αύξηση Κυτταρική διαίρεση και καθαρή πρωτεϊνική σύνθεση & Ανάπτυξη Αύξηση διαστάσεων (ανάστηµα) Αύξηση οστών (σπονδυλική στήλη και κάτω άκρα) Αύξηση σκελετικού µυ Αύξηση σπλάχνων Υπερπλασία:

Διαβάστε περισσότερα

11. ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ

11. ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ 11. ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ Στον ανθρώπινο οργανισμό υπάρχουν δύο είδη αδένων, οι εξωκρινείς και οι ενδοκρινείς. Οι εξωκρινείς (ιδρωτοποιοί αδένες, σμηγματογόνοι αδένες κ.ά.) εκκρίνουν το προϊόν τους στην επιφάνεια

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΙΚΟΔΟΜΗΣΗ ΛΙΠΑΡΩΝ ΟΞΕΩΝ II ΚΕΤΟΝΟΣΩΜΑΤΑ

ΑΠΟΙΚΟΔΟΜΗΣΗ ΛΙΠΑΡΩΝ ΟΞΕΩΝ II ΚΕΤΟΝΟΣΩΜΑΤΑ ΑΠΟΙΚΟΔΟΜΗΣΗ ΛΙΠΑΡΩΝ ΟΞΕΩΝ II ΚΕΤΟΝΟΣΩΜΑΤΑ ΗΠΑΡ VLDL Ανασκόπηση μεταβολισμού λιπιδίων & λιποπρωτεϊνών ΤΡΟΦΗ ΛΙΠΩΔΗΣ ΙΣΤΟΣ ΗΠΑΡ Κυκλοφορία Χυλομικρά Λιπαρά οξέα HDL LDL VLDL ΗΠΑΡ Τριγλυκερίδια Φωσφολίπιδια

Διαβάστε περισσότερα

Ο Βασικός μεταβολισμός εξαρτάται από ένα πλήθος παραγόντων όπως:

Ο Βασικός μεταβολισμός εξαρτάται από ένα πλήθος παραγόντων όπως: ΟΡΙΣΜΟΣ: η ελάχιστη ενέργεια που δαπανάται για τη διατήρηση των ζωτικών λειτουργιών σε κατάσταση ηρεμίας. Αντιπροσωπεύει την ενέργεια που απαιτείται για τη λειτουργία της αναπνοής, την κυκλοφορία του αίματος,

Διαβάστε περισσότερα

ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΚΙΝΗΤΡΩΝ. Θεματική Ενότητα 2: Βιολογική και φυσιολογική βάση των κινήτρων

ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΚΙΝΗΤΡΩΝ. Θεματική Ενότητα 2: Βιολογική και φυσιολογική βάση των κινήτρων ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΚΙΝΗΤΡΩΝ Θεματική Ενότητα 2: Βιολογική και φυσιολογική βάση των κινήτρων Θεματική Ενότητα 2 Στόχοι: Η κατανόηση, εκ μέρους των φοιτητών, της βιολογικής και φυσιολογικής βάσης των κινήτρων, καθώς

Διαβάστε περισσότερα

Ενδοκρινής Μοίρα του Παγκρέατος. 21/5/18 Ε. Παρασκευά, Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ.

Ενδοκρινής Μοίρα του Παγκρέατος. 21/5/18 Ε. Παρασκευά, Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ. Ενδοκρινής Μοίρα του Παγκρέατος 1 Εξωκρινής µοίρα: πέψη 80% του όγκου του οργάνου Ενδοκρινής µοίρα (νησίδια Langerhans): µεταβολισµός της γλυκόζης 2% του όγκου του οργάνου 1-2 εκατ. νησίδια 2 Κύτταρα &

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΝΗΣΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΡΑΦΕΝΤΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ Tον ανθρώπινο µεταβολισµό το χαρακτηρίζουν δύο στάδια. Tοπρώτοείναιηκατάστασητουοργανισµούµετά

ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΝΗΣΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΡΑΦΕΝΤΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ Tον ανθρώπινο µεταβολισµό το χαρακτηρίζουν δύο στάδια. Tοπρώτοείναιηκατάστασητουοργανισµούµετά ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΝΗΣΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΡΑΦΕΝΤΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ Tον ανθρώπινο µεταβολισµό το χαρακτηρίζουν δύο στάδια. Tοπρώτοείναιηκατάστασητουοργανισµούµετά απόκάποιογεύµα, οπότετοαίµαείναιπλούσιοσε θρεπτικές ύλες από

Διαβάστε περισσότερα

Μεταβολικό Σύνδρομο και Άσκηση στην παιδική ηλικία: Ο Ρόλος των Αδικοπινών. Θανάσης Τζιαμούρτας ΤΕΦΑΑ Παν. Θεσσαλίας

Μεταβολικό Σύνδρομο και Άσκηση στην παιδική ηλικία: Ο Ρόλος των Αδικοπινών. Θανάσης Τζιαμούρτας ΤΕΦΑΑ Παν. Θεσσαλίας Μεταβολικό Σύνδρομο και Άσκηση στην παιδική ηλικία: Ο Ρόλος των Αδικοπινών Θανάσης Τζιαμούρτας ΤΕΦΑΑ Παν. Θεσσαλίας Μεταβολικό Σύνδρομο Δεν είναι ασθένεια αλλά ένα σύμπλεγμα από ιατρικές διαταραχές που

Διαβάστε περισσότερα

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ και ΚΑΡΚΙΝΟΣ: συνύπαρξη ή αιτιολογική σχέση;

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ και ΚΑΡΚΙΝΟΣ: συνύπαρξη ή αιτιολογική σχέση; ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ και ΚΑΡΚΙΝΟΣ: συνύπαρξη ή αιτιολογική σχέση; Δ. Καραγιάννη, Β. Κουρκούμπας, Δ. Μπαλτζής, Γ. Κοτρώνης, Ε. Κιντιράκη, Χ.Τρακατέλλη, Α. Παυλίδου, Μ. Σιών Γ Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, ΓΠΝΘ

Διαβάστε περισσότερα

Σοφία Παυλίδου. 13 ο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Έδεσσα, Κυριακή, 12 Φεβρουαρίου 2012

Σοφία Παυλίδου. 13 ο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Έδεσσα, Κυριακή, 12 Φεβρουαρίου 2012 13 ο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Έδεσσα, Κυριακή, 12 Φεβρουαρίου 2012 Σοφία Παυλίδου Ιατρός, Επιστημονική Συνεργάτης Ιατρείου Αθηροσκλήρωσης, Β Καρδιολογική Κλινική ΑΠΘ Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης

Διαβάστε περισσότερα

Φυσιολογία της Άσκησης Εισαγωγή. Παναγιώτης Κανέλλος Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, PhD Υπότροφος ΤΕΙ Κρήτης

Φυσιολογία της Άσκησης Εισαγωγή. Παναγιώτης Κανέλλος Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, PhD Υπότροφος ΤΕΙ Κρήτης Φυσιολογία της Άσκησης Εισαγωγή 1 Παναγιώτης Κανέλλος Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, PhD Υπότροφος ΤΕΙ Κρήτης 2019 2 Δομή μαθήματος-ενότητες Μυϊκό -Δομή και λειτουργία ΚΝΣ-Νευρομυϊκός έλεγχος Επίδραση της

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΙΑΤΡΟΦΗΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΙΑΤΡΟΦΗΣ Νούς υγιής εν σώµατι υγιή ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΙΑΤΡΟΦΗΣ ιατροφή και Υγεία Η υγεία αλλά και η νόσος είναι καταστάσεις που δεν οφείλονται ποτέ σε ένα µόνο παράγοντα. Οι κύριες οµάδες παραγόντων

Διαβάστε περισσότερα

Δήλωση σύγκρουσης συμφερόντων

Δήλωση σύγκρουσης συμφερόντων ΠΑΣΧΥΣΑΡΚΙΑ Γενοβέφα Κολοβού, MD, PhD, FESC, SFASA, FRSH Διευθύντρια Καρδιολογικού Τομέα Μονάδας LDL Αφαίρεσης Υπεύθυνη Εξωτερικών Ιατρείων και Προληπτικής Καρδιολογίας Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο

Διαβάστε περισσότερα

11. ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ

11. ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ 11. ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ Στον ανθρώπινο οργανισμό υπάρχουν δύο είδη αδένων, οι εξωκρινείς και οι ενδοκρινείς. Οι εξωκρινείς (ιδρωτοποιοί αδένες, σμηγματογόνοι αδένες κ.ά.) εκκρίνουν το προϊόν τους στην επιφάνεια

Διαβάστε περισσότερα

Βασικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα της παχυσαρκίας των ενηλίκων. Ιωάννα Πασπάλα, Άννα Τσιλιγκίρογλου - Φαχαντίδου

Βασικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα της παχυσαρκίας των ενηλίκων. Ιωάννα Πασπάλα, Άννα Τσιλιγκίρογλου - Φαχαντίδου Βασικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα της παχυσαρκίας των ενηλίκων Ιωάννα Πασπάλα, Άννα Τσιλιγκίρογλου - Φαχαντίδου Θεσσαλονίκη 2007 2 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας στην αναφορά του για την παχυσαρκία

Διαβάστε περισσότερα

ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΑ. Νικολούδη Μαρία. Ειδικ. Παθολόγος, Γ.Ν.Θ.Π. «Η Παμμακάριστος»

ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΑ. Νικολούδη Μαρία. Ειδικ. Παθολόγος, Γ.Ν.Θ.Π. «Η Παμμακάριστος» ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΑ Νικολούδη Μαρία Ειδικ. Παθολόγος, Γ.Ν.Θ.Π. «Η Παμμακάριστος» Ο όρος δυσλιπιδαιμία εκφράζει τις ποσοτικές και ποιοτικές διαταραχές των λιπιδίων του αίματος. Τα λιπίδια όπως η χοληστερόλη και

Διαβάστε περισσότερα

Από τον Κώστα κουραβανα

Από τον Κώστα κουραβανα Από τον Κώστα κουραβανα Περιεχόμενα Γενικός ορισμός παχυσαρκίας Ορμονικοί-Γονιδιακοί-παράγοντες Επιπτώσεις στην υγεία Θεραπεία-Δίαιτα Γενικός ορισμός παχυσαρκίας Παχυσαρκία είναι κλινική κατάσταση στην

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμοσμένη Διατροφική Ιατρική

Εφαρμοσμένη Διατροφική Ιατρική Γλωσσάρι για το Μάθημα της Διατροφικής Ιατρικής Λιπαρά οξέα: περιέχουν μακριές αλυσίδες μορίων που αποτελούν σχεδόν όλο το σύμπλεγμα λιπιδίων τόσο για τα ζωικά όσο και για τα φυτικά λίπη. Αν αποκοπούν

Διαβάστε περισσότερα

ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΖΙΑΜΟΥΡΤΑΣ, Ph.D., C.S.C.S

ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΖΙΑΜΟΥΡΤΑΣ, Ph.D., C.S.C.S MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING ΑΝΑΓΚΕΣ-ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΖΙΑΜΟΥΡΤΑΣ, Ph.D., C.S.C.S Ο οργανισμός για να μπορέσει να επιβιώσει χρειάζεται

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος του λιπώδους ιστού

Ο ρόλος του λιπώδους ιστού Ο ρόλος του λιπώδους ιστού Γιώργος Βαλσαμάκης Ενδοκρινολόγος Eπιστημονικός συνεργάτης Ενδοκρινολογικήs Μονάδαs Β Μαιευτικής και Γυναικολογικής κλινικής Αρεταίειο Νοσοκομείο Θέματα συζήτησης Α. Ο λιπώδης

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ

ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΝΝΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ KAI ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ Νικόλαος Χ. Σύρμος ANAΠΑΡΑΓΩΓΗ Ο άνθρωπος αναπαράγεται με αμφιγονική αναπαραγωγή. Δύο γαμετικά κύτταρα,το ωάριο (θηλυκό)

Διαβάστε περισσότερα

Βασικές Αρχές Ενδοκρινολογίας

Βασικές Αρχές Ενδοκρινολογίας Βασικές Αρχές Ενδοκρινολογίας Εισαγωγικό μάθημα Νικόλαος Κατσιλάμπρος Καθηγητής Παθολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών σε συνεργασία με την ιατρό και υποψήφια διδάκτορα Χρυσή Χ. Κολιάκη Η Ενδοκρινολογία είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΘΡΕΨΗΣ

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΘΡΕΨΗΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΘΡΕΨΗΣ υπό του Δρ. Θεμιστοκλή Τζώτζα Ιατρού Ενδοκρινολόγου ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ως διατροφική συμπεριφορά χαρακτηρίζεται

Διαβάστε περισσότερα

Στεργίου Ιωάννης Ά ΠΡΟΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ. Ά ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΑΠΘ Πέμπτη 12 Νοεμβρίου ο Συνέδριο ΔΕΒΕ

Στεργίου Ιωάννης Ά ΠΡΟΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ. Ά ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΑΠΘ Πέμπτη 12 Νοεμβρίου ο Συνέδριο ΔΕΒΕ ΜΕΛΕΤΗ ΕΠΙΠΕΔΩΝ stnf arii ΚΛΙΝΙΚΗ Στεργίου Ιωάννης Ά ΠΡΟΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ Ά ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΑΠΘ Πέμπτη 12 Νοεμβρίου 2009 23 ο Συνέδριο ΔΕΒΕ Σκοπός της μελέτης Έλεγχος της πιθανής

Διαβάστε περισσότερα

Παράγοντες Καρδιαγγειακού Κινδύνου. Ενημέρωση & Πρόληψη

Παράγοντες Καρδιαγγειακού Κινδύνου. Ενημέρωση & Πρόληψη Παράγοντες Καρδιαγγειακού Κινδύνου Ενημέρωση & Πρόληψη Παράγοντες Καρδιαγγειακού Κινδύνου Μεταβολικό Σύνδρομο Παχυσαρκία Υπερλιπιδιαμία Υπέρταση Σακχαρώδης Διαβήτης Παράγοντες Καρδιαγγειακού Κινδύνου Μεταβολικό

Διαβάστε περισσότερα

Τελικό κείμενο της Μελέτης. Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών: Διατροφή και Υγεία

Τελικό κείμενο της Μελέτης. Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών: Διατροφή και Υγεία Τελικό κείμενο της Μελέτης Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών: Διατροφή και Υγεία Τα τελικά προϊόντα προχωρημένης γλυκοζυλίωσης (Advanced Glycation End products, ) είναι μόρια υψηλής δραστικότητας, τα οποία

Διαβάστε περισσότερα

YΠΕΡΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑ. Κάρμεν Τασιοπούλου. Τασιοπούλου Επιμελήτρια Β ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΓΝ ΚΟΜΟΤΗΝΗΣ

YΠΕΡΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑ. Κάρμεν Τασιοπούλου. Τασιοπούλου Επιμελήτρια Β ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΓΝ ΚΟΜΟΤΗΝΗΣ YΠΕΡΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑ Κάρμεν Τασιοπούλου Τασιοπούλου Επιμελήτρια Β ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΓΝ ΚΟΜΟΤΗΝΗΣ Παχυσαρκία: Τάσεις Η παχυσαρκία συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑ ΚΟΡΤΙΖΟΛΗ

ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑ ΚΟΡΤΙΖΟΛΗ ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑ ΚΟΡΤΙΖΟΛΗ Ακετυλο-CoA Μεταφορικές πρωτεΐνες της κορτιζόλης στο πλάσμα δεσμευτική πρωτεΐνη της κορτιζόλης ή τρανσκορτίνη (90%) Αλβουμίνη (7%) Μεταβολισμός της κορτιζόλης Η κορτιζόλη μεταβολίζεται

Διαβάστε περισσότερα

11. ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ

11. ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11 11. ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ Στον ανθρώπινο οργανισμό υπάρχουν δύο είδη αδένων, οι εξωκρινείς και οι ενδοκρινείς. Οι εξωκρινείς (ιδρωτοποιοί αδένες, σμηγματογόνοι αδένες κ.ά.) εκκρίνουν το προϊόν

Διαβάστε περισσότερα

ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ Η προϊνσουλίνη που διαφεύγει τη διάσπαση -περίπου 3-5% της ανοσοαντιδρώσας ινσουλίνης που εκκρίνεται από το πάγκρεας είναι στην πραγματικότητα προϊνσουλίνη -δεν αποδομείται στο ήπαρ -χρόνος

Διαβάστε περισσότερα

«Οι Top Τροφές για απώλεια βάρους!», από την Μαργαρίτα Μυρισκλάβου Τελειοφ. Διαιτολόγο Διατροφολόγο και το logodiatrofis.gr!

«Οι Top Τροφές για απώλεια βάρους!», από την Μαργαρίτα Μυρισκλάβου Τελειοφ. Διαιτολόγο Διατροφολόγο και το logodiatrofis.gr! «Οι Top Τροφές για απώλεια βάρους!», από την Μαργαρίτα Μυρισκλάβου Τελειοφ. Διαιτολόγο Διατροφολόγο και το logodiatrofis.gr! Γνωρίζεις ποιες είναι οι τροφές που θα σε βοηθήσουν στην απώλεια βάρους; Δεν

Διαβάστε περισσότερα

Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958

Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958 Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958 Διάλεξη 5: Σακχαρώδης Διαβήτης και Άσκηση Υπεύθυνη Μαθήματος: Χ. Καρατζαφέρη Διδάσκοντες: Χ. Καρατζαφέρη, Γ. Σακκάς, Α. Καλτσάτου 2013-2014 Διάλεξη 5 ΤΕΦΑΑ, ΠΘ

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΥΠΟΦΥΣΗΣ

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΥΠΟΦΥΣΗΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η υπόφυση είναι ένας μεγάλης σημασίας ενδοκρινής αδένας, που ρυθμίζεται από τον υποθάλαμο και βρίσκεται στη βάση του εγκεφάλου, πίσω από τη μύτη και στο ύψος των ματιών, σε μία περιοχή που λέγεται

Διαβάστε περισσότερα

Συστήματα επικοινωνίας Ανθρωπίνου σώματος. ενδοκρινολογικό νευρικό σύστημα

Συστήματα επικοινωνίας Ανθρωπίνου σώματος. ενδοκρινολογικό νευρικό σύστημα Κύτταρο Το κύτταρο αποτελείται από μέρη τα οποία έχουν συγκεκριμένη δομή και επιτελούν μία συγκεκριμένη λειτουργία στην όλη οργάνωση του κυττάρου. Δομή κυτταροπλασματικής μεμβράνης Συστήματα επικοινωνίας

Διαβάστε περισσότερα

. Η μείωση των επιπέδων της γλυκόζης του πλάσματος κάτω από 2 με 3 mm (υπογλυκαιμία) ακόμη και για μικρή περίοδο μπορεί να προκαλέσει σύγχυση,

. Η μείωση των επιπέδων της γλυκόζης του πλάσματος κάτω από 2 με 3 mm (υπογλυκαιμία) ακόμη και για μικρή περίοδο μπορεί να προκαλέσει σύγχυση, ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ . Η μείωση των επιπέδων της γλυκόζης του πλάσματος κάτω από 2 με 3 mm (υπογλυκαιμία) ακόμη και για μικρή περίοδο μπορεί να προκαλέσει σύγχυση, σπασμούς και κώμα. Σοβαρή υπεργλυκαιμία (30-40

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ-ΒΑΣΙΚΟΣ ΜΕΡΑΒΟΛΙΣΜΟΣ

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ-ΒΑΣΙΚΟΣ ΜΕΡΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ-ΒΑΣΙΚΟΣ ΜΕΡΑΒΟΛΙΣΜΟΣ Επειδή η απόκτηση ενέργειας από το σώμα είναι διαλείπουσα, ενώ η ενεργειακή δαπάνη είναι συνεχής, το σώμα πρέπει να αποθηκεύσει και κατόπιν να διαμοιράσει την

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΓΚΌΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΝΕΦΡΟΥ 2017 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

ΠΑΓΚΌΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΝΕΦΡΟΥ 2017 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Παχυσαρκία και νεφρική νόσος ΠΑΓΚΌΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΝΕΦΡΟΥ 2017 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟΣ Κριτήρια* Η διαπίστωση για 3 μήνες: Νεφρικής βλάβης GFR < 60 ml/min/1.73m2 με ή χωρίς νεφρική

Διαβάστε περισσότερα

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Στατίνες και σακχαρώδης διαβήτης Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Σακχαρώδης διαβήτης και καρδιαγγειακός κίνδυνος Μετα-ανάλυση

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι η παχυσαρκία; Η παχυσαρκία ορίζεται ως: μια παθολογική κατάσταση κατά την οποία συμβαίνει υπερβολική συσσώρευση λίπους στο σώμα.

Τι είναι η παχυσαρκία; Η παχυσαρκία ορίζεται ως: μια παθολογική κατάσταση κατά την οποία συμβαίνει υπερβολική συσσώρευση λίπους στο σώμα. Το κείμενο που ακολουθεί αναφέρεται στο τι είναι παχυσαρκία, πως δημιουργείται, ποιες επιπτώσεις έχει για την υγεία και πως μπορεί να αντιμετωπιστεί με επιτυχία. Τι είναι η παχυσαρκία; Η παχυσαρκία ορίζεται

Διαβάστε περισσότερα

Η. ΚΑΤΣΙΚΗΣ. ΦΛΩΡΑΚΗΣ. ΠΑΝΙ ΗΣ ΠΑΧ ΥΣΑΡΚΙΑ. Αίτια, διαγνωστική προσέγγιση και θεραπευτική αντιμετώπιση

Η. ΚΑΤΣΙΚΗΣ. ΦΛΩΡΑΚΗΣ. ΠΑΝΙ ΗΣ ΠΑΧ ΥΣΑΡΚΙΑ. Αίτια, διαγνωστική προσέγγιση και θεραπευτική αντιμετώπιση Η. ΚΑΤΣΙΚΗΣ. ΦΛΩΡΑΚΗΣ. ΠΑΝΙ ΗΣ ΠΑΧ ΥΣΑΡΚΙΑ Αίτια, διαγνωστική προσέγγιση και θεραπευτική αντιμετώπιση ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2009 ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ Αίτια, διαγνωστική προσέγγιση και θεραπευτική αντιμετώπιση Η. ΚΑΤΣΙΚΗΣ.

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος της δίαιτας στην πρόληψη και την αντιμετώπιση της NAFLD.

Ο ρόλος της δίαιτας στην πρόληψη και την αντιμετώπιση της NAFLD. Μη Aλκοολική Λιπώδης Νόσος του Ήπατος. Μία ολιστική προσέγγιση. Ο ρόλος της δίαιτας στην πρόληψη και την αντιμετώπιση της NAFLD. Χάρης Δημοσθενόπουλος MMedSc.PhDc Κλινικός Διαιτολόγος-Βιολόγος Προϊστάμενος

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11 ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11 ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11 ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ 1o ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ - ΓΗ_Α_ΒΙΟ_0_11207, 96ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ - ΓΗ_Α_ΒΙΟ_0_11303 Ι. Το σύστημα των ενδοκρινών αδένων είναι το ένα από τα δύο συστήματα του οργανισμού μας που συντονίζουν

Διαβάστε περισσότερα

ΛΙΠΙΔΙΑ - ΛΙΠΟΠΡΩΤΕΪΝΕΣ. ΛΙΠΙΔΙΑ Τι είναι; - Λειτουργίες. Η. ΜΥΛΩΝΗΣ Κλινική Χημεια Λιπίδια-Λιποπρωτεϊνες - May 12, 2015 ΛΙΠΙΔΙΑ - ΛΙΠΟΠΡΩΤΕΪΝΕΣ

ΛΙΠΙΔΙΑ - ΛΙΠΟΠΡΩΤΕΪΝΕΣ. ΛΙΠΙΔΙΑ Τι είναι; - Λειτουργίες. Η. ΜΥΛΩΝΗΣ Κλινική Χημεια Λιπίδια-Λιποπρωτεϊνες - May 12, 2015 ΛΙΠΙΔΙΑ - ΛΙΠΟΠΡΩΤΕΪΝΕΣ ΛΙΠΙΔΙΑ - ΛΙΠΟΠΡΩΤΕΪΝΕΣ ΛΙΠΙΔΙΑ - ΛΙΠΟΠΡΩΤΕΪΝΕΣ Είδη ιπιδίων Ιδιότητες Λιποπρωτείνες Ταξινόμηση Σύσταση σε ιπίδια και αποπρωτείνες Μεταβοισμός Επιθυμητές τιμές οριακές τιμές Δυσιπιδαιμίες - Υπεριποπρωτεϊναιμίες

Διαβάστε περισσότερα

Δυσλιπιδαιμίες αντιμετώπιση. Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Λέκτορας Παθολογίας ΑΠΘ Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ

Δυσλιπιδαιμίες αντιμετώπιση. Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Λέκτορας Παθολογίας ΑΠΘ Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Δυσλιπιδαιμίες αντιμετώπιση Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Λέκτορας Παθολογίας ΑΠΘ Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Δυσλιπιδαιμίες LDL-C HDL-C < 40 mg/dl Τριγλυκερίδια 150-199 mg/dl : οριακά

Διαβάστε περισσότερα

Διαβήτης 2 και Άσκηση

Διαβήτης 2 και Άσκηση Διαβήτης 2 και Άσκηση Διαβήτης τύπου 2 Στις ΗΠΑ η πρώτη αιτία τύφλωσης, νεφροπάθειας, ακρωτηριασμού που δεν προέρχεται από τραυματισμό Άμεση επιβάρυνση στα έξοδα περίθαλψης $92 δισεκ. (νοσοκομείο, περίθαλψη

Διαβάστε περισσότερα

Η παχυσαρκία ορίζεται ως η περίσσεια λιπώδους ιστού στον ανθρώπινο οργανισµό µε αποτέλεσµα τη συσσώρευση αυξηµένου λίπους κάτω από το δέρµα (υποδόριο) αλλά και σε διάφορα όργανα του σώµατος (σπλαχνικό)

Διαβάστε περισσότερα

Διατροφή και Υγεία. Τμήμα Project 3 Α Τετραμήνου 1 ο ΕΠΑ.Λ. Άνω Λιοσίων

Διατροφή και Υγεία. Τμήμα Project 3 Α Τετραμήνου 1 ο ΕΠΑ.Λ. Άνω Λιοσίων Διατροφή και Υγεία Τμήμα Project 3 Α Τετραμήνου 1 ο ΕΠΑ.Λ. Άνω Λιοσίων Μαθητές Α Τάξης ΕΠΑ.Λ. Σχ. έτος 2015-2016 Διατροφή και Υγεία Τμήμα Project 3 Α Τετραμήνου 1 ο ΕΠΑ.Λ. Άνω Λιοσίων Μαθητές Α Τάξης ΕΠΑ.Λ.

Διαβάστε περισσότερα

Μεταβολικές ανάγκες ανοσοκυττάρων

Μεταβολικές ανάγκες ανοσοκυττάρων Μεταβολικές ανάγκες ανοσοκυττάρων Στέργιος Κατσιουγιάννης PhD Μεταδιδακτορικός συνεργάτης Χαροκόπειο Πανεπιστήµιο Τµήµα Επιστήµης ιαιτολογίας και ιατροφής Μεταβολισµός και Ανοσολογία Ιστορικά το καλύτερο

Διαβάστε περισσότερα

Φλεγμονή. Α. Χατζηγεωργίου Επίκουρος Καθηγητής Φυσιολογίας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ

Φλεγμονή. Α. Χατζηγεωργίου Επίκουρος Καθηγητής Φυσιολογίας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ Φλεγμονή Α. Χατζηγεωργίου Επίκουρος Καθηγητής Φυσιολογίας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ Μη ειδική ανοσολογική άμυνα ΑΝΑΤΟΜΙΚΟΙ ΦΡΑΓΜΟΙ Φυσικοί: δέρμα, βλεννογόνοι, βλέννα, βήχας Χημικοί: λυσοζύμη, αντιμικροβιακά

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΣΤΟ 11 Ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ ΘΕΜΑ Β

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΣΤΟ 11 Ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ ΘΕΜΑ Β ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΣΤΟ 11 Ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ ΘΕΜΑ Β 1. Το σύστημα των ενδοκρινών αδένων είναι το ένα από τα δύο συστήματα του οργανισμού μας που συντονίζουν και

Διαβάστε περισσότερα

Dr ΣΑΡΡΗΣ Ι. - αµ. επ. καθηγ. ΑΒΡΑΜΙ ΗΣ Α. ενδοκρινολόγοι. gr

Dr ΣΑΡΡΗΣ Ι. - αµ. επ. καθηγ. ΑΒΡΑΜΙ ΗΣ Α. ενδοκρινολόγοι.  gr Dr ΣΑΡΡΗΣ Ι. - αµ. επ. καθηγ. ΑΒΡΑΜΙ ΗΣ Α. ενδοκρινολόγοι ΕΙΣΑΓΩΓΗ Κατά τη διάρκεια υποσιτισµού ή βαριάς µη θυρεοειδικής νόσου, παρατηρούνται µεταβολές των επιπέδων των θυρεοειδικών ορµονών στο αίµα, που

Διαβάστε περισσότερα

Hormones and GI εντερο-ενδοκρινικά (εντεροχρωμοφινικά ECU κύτταρα)

Hormones and GI εντερο-ενδοκρινικά (εντεροχρωμοφινικά ECU κύτταρα) Hormones and GI 15 τύποι ορμονο-εκκριτικά εντερο-ενδοκρινικά κύτταρα Στο βλεννογόνου: στομάχου, λεπτού και παχέος εντέρου Πολλά εξ αυτών εκκρίνουν μόνο μια ορμόνη Ταυτοποιούνται με τα γράμματα G κύτταρα,

Διαβάστε περισσότερα

Αρκούν οι αλλαγές του τρόπου ζωής να αλλάξουν την καρδιαγγειακή νόσο Συμβάλει η άσκηση Ποια? και Πόσο?

Αρκούν οι αλλαγές του τρόπου ζωής να αλλάξουν την καρδιαγγειακή νόσο Συμβάλει η άσκηση Ποια? και Πόσο? Αρκούν οι αλλαγές του τρόπου ζωής να αλλάξουν την καρδιαγγειακή νόσο Συμβάλει η άσκηση Ποια? και Πόσο? ΠΕΤΡΟΣ Γ. ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΓΕΝΙΚΟ ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΚΗΦΙΣΙΑΣ ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΑΝΑΡΓΥΡΟΙ

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΚΑΙ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΘΡΟΜΒΟΕΜΒΟΛΙΚΗ ΝΟΣΟΣ. Δ. Κιόρτσης. Ενδοκρινολόγος-Διαβητολόγος Καθηγητής Ιατρικής Σχολής Παν/μίου Ιωαννίνων

ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΚΑΙ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΘΡΟΜΒΟΕΜΒΟΛΙΚΗ ΝΟΣΟΣ. Δ. Κιόρτσης. Ενδοκρινολόγος-Διαβητολόγος Καθηγητής Ιατρικής Σχολής Παν/μίου Ιωαννίνων ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΚΑΙ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΘΡΟΜΒΟΕΜΒΟΛΙΚΗ ΝΟΣΟΣ 1 Δ. Κιόρτσης Ενδοκρινολόγος-Διαβητολόγος Καθηγητής Ιατρικής Σχολής Παν/μίου Ιωαννίνων PRECISION MEDICINE ΥΛΙΚΟ ΜΕΛΕΤΗΣ ΠΑΙΔΙΑ-ΕΦΗΒΟΙ: (2-19

Διαβάστε περισσότερα

Νευροδιαβιβαστές και συμπεριφορά

Νευροδιαβιβαστές και συμπεριφορά ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Νευροδιαβιβαστές και συμπεριφορά Νευροβιολογία της λήψης τροφής Διδάσκοντες: Καθ. Α. Ψαρροπούλου, Λεκ. Χ. Λαμπρακάκης Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Επιπλέον η έλλειψη ασβεστίου μπορεί να οδηγήσει στις παρακάτω παθολογικές καταστάσεις:

Επιπλέον η έλλειψη ασβεστίου μπορεί να οδηγήσει στις παρακάτω παθολογικές καταστάσεις: Γράφει: Φανή Πρεβέντη, MSc Κλινική Διαιτολόγος - Διατροφολόγος Το σώμα μας περιέχει μεγάλες ποσότητες ασβεστίου. Συγκεκριμένα, το ασβέστο είναι υπεύθυνο για το 1,5-2% του σωματικού μας βάρους. Είναι το

Διαβάστε περισσότερα

Φυσιολογία της Άσκησης

Φυσιολογία της Άσκησης 1 ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ & ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΙΑΣ Φυσιολογία της Άσκησης Ορμονική ρύθμιση & Άσκηση Παναγιώτης Κανέλλος Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, PhD Υπότροφος

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΤΤΑΡΑ. Καρβουντζή Ηλιάνα (Βιολόγος) 1

ΚΥΤΤΑΡΑ. Καρβουντζή Ηλιάνα (Βιολόγος) 1 ΚΥΤΤΑΡΑ ΖΥΓΩΤΟ: Το πρώτο κύτταρο του οργανισμού από το οποίο με συνεχείς κυτταρικές διαιρέσεις προκύπτουν όλα. ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ: Διαδικασία με την οποία τα κύτταρα αποκτούν διαφορετικά μορφολογικά και λειτουργικά

Διαβάστε περισσότερα

Παπαβαγγέλης Χρήστος Διαιτολόγος Διατροφολόγος MSc, PhD ΓΝΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ

Παπαβαγγέλης Χρήστος Διαιτολόγος Διατροφολόγος MSc, PhD ΓΝΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ Παπαβαγγέλης Χρήστος Διαιτολόγος Διατροφολόγος MSc, PhD ΓΝΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ Στρατηγική Αναζήτησης (Search strategies) Αναζήτηση pdf, ή δημοσιεύσεων, ή bulletins στο δίκτυο (simple google search) και domains

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ 10 ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡ ΙΑΣ. Κέντρο Πρόληψης Γυναικείων Καρδιολογικών Νοσηµάτων Β Καρδιολογική Κλινική. Ενηµερωτικό Έντυπο

ΤΑ 10 ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡ ΙΑΣ. Κέντρο Πρόληψης Γυναικείων Καρδιολογικών Νοσηµάτων Β Καρδιολογική Κλινική. Ενηµερωτικό Έντυπο ΤΑ 10 ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡ ΙΑΣ Β Καρδιολογική Κλινική Ενηµερωτικό Έντυπο ΤΑ 10 ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡ ΙΑΣ Οι γυναίκες σήµερα πληρώνουν (όπως και οι άνδρες) το τίµηµα της σύγχρονης ζωής. Η παράταση

Διαβάστε περισσότερα

Πάντως η λήψη τροφής ρυθµίζεται από το νευρικό σύστηµα µε συνεργασία δύο κέντρων.

Πάντως η λήψη τροφής ρυθµίζεται από το νευρικό σύστηµα µε συνεργασία δύο κέντρων. ΛΗΨΗ ΤΗΣ ΤΡΟΦΗΣ H ανάγκη για λήψη τροφής, που ικανοποιείται µόνο µε σιτισµό, και προέρχεται από διέγερση του κέντρου θρέψης, αποτελεί το αίσθηµα της πείνας (hunger), ενώ η επιθυµία για λήψη ειδικής τροφής,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ-ΒΑΣΙΚΟΣ ΜΕTΑΒΟΛΙΣΜΟΣ

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ-ΒΑΣΙΚΟΣ ΜΕTΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ-ΒΑΣΙΚΟΣ ΜΕTΑΒΟΛΙΣΜΟΣ Επειδή η απόκτηση ενέργειας από το σώμα είναι διαλείπουσα, ενώ η ενεργειακή δαπάνη είναι συνεχής, το σώμα πρέπει να αποθηκεύσει και κατόπιν να διαμοιράσει την

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΠΑΘΟΛΟΓΟΑΝΑΤΟΜΙΑΣ ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ

ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΠΑΘΟΛΟΓΟΑΝΑΤΟΜΙΑΣ ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΠΑΘΟΛΟΓΟΑΝΑΤΟΜΙΑΣ ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΠΙΠΕΡΗ ΕΠΙΚΟΥΡΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ Εργαστήριο Στοματολογίας ΕΚΠΑ ΚΥΤΤΑΡΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΣΕ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ STRESS ΚΑΙ ΚΥΤΤΑΡΙΚΑ ΕΡΕΘΙΣΜΑΤΑ ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΗ:

Διαβάστε περισσότερα

Γαστρεντερικές ορμόνες, νεύρωση & αιμάτωση. Σωτήρης Ζαρογιάννης Επίκ. Καθηγητής Φυσιολογίας Εργαστήριο Φυσιολογίας Τμήμα Ιατρικής Π.Θ.

Γαστρεντερικές ορμόνες, νεύρωση & αιμάτωση. Σωτήρης Ζαρογιάννης Επίκ. Καθηγητής Φυσιολογίας Εργαστήριο Φυσιολογίας Τμήμα Ιατρικής Π.Θ. Γαστρεντερικές ορμόνες, νεύρωση & αιμάτωση Σωτήρης Ζαρογιάννης Επίκ. Καθηγητής Φυσιολογίας Εργαστήριο Φυσιολογίας Τμήμα Ιατρικής Π.Θ. 02/12/2016 Φυσιολογία Συστημάτων Ακαδημαϊκό Ετος 2016-2017 Οικογένεια

Διαβάστε περισσότερα

Πειραματική Εργοφυσιολογία

Πειραματική Εργοφυσιολογία Πειραματική Εργοφυσιολογία Ανθρωπομετρία Βασίλης Πασχάλης Επίκουρος καθηγητής, ΤΕΦΑΑ, ΕΚΠΑ Μέτρηση ανθρωπίνου σώματος Ύψος (μετρήσεις μελών του σώματος) Μάζα/Βάρος Σύσταση σώματος (Λιπώδης και μυϊκός ιστός)

Διαβάστε περισσότερα

ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΓΛΥΚΟΛΥΣΗΣ, ΓΛΥΚΟΝΕΟΓΕΝΕΣΗ & ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΓΛΥΚΟΖΗΣ

ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΓΛΥΚΟΛΥΣΗΣ, ΓΛΥΚΟΝΕΟΓΕΝΕΣΗ & ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΓΛΥΚΟΖΗΣ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΓΛΥΚΟΛΥΣΗΣ, ΓΛΥΚΟΝΕΟΓΕΝΕΣΗ & ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΓΛΥΚΟΖΗΣ Σύνοψη: Ρύθμιση Γλυκόλυσης Στάδια γλυκόλυσης 1 ο Στάδιο: Δέσμευση & ενεργοποίηση γλυκόζης Εξοκινάση 6-Φωσφορική Γλυκόζη (-ΑΤΡ), Iσομεράση

Διαβάστε περισσότερα

ΑΥΞΗΤΙΚΗ ΟΡΜΟΝΗ, ΙΝΣΟΥΛΙΝΟΜΙΜΗΤΙΚΟΣ ΑΥΞΗΤΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ-Ι ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ

ΑΥΞΗΤΙΚΗ ΟΡΜΟΝΗ, ΙΝΣΟΥΛΙΝΟΜΙΜΗΤΙΚΟΣ ΑΥΞΗΤΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ-Ι ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING ΑΥΞΗΤΙΚΗ ΟΡΜΟΝΗ, ΙΝΣΟΥΛΙΝΟΜΙΜΗΤΙΚΟΣ ΑΥΞΗΤΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ-Ι ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΖΙΑΜΟΥΡΤΑΣ, Ph.D., C.S.C.S Λειτουργίες

Διαβάστε περισσότερα

Μέλη ομάδας: Βασίλης Καρβέλας Κατερίνα Μανιαδάκη Τάσος Κελλάρης Ανδρέας Κατσαρός

Μέλη ομάδας: Βασίλης Καρβέλας Κατερίνα Μανιαδάκη Τάσος Κελλάρης Ανδρέας Κατσαρός Μέλη ομάδας: Βασίλης Καρβέλας Κατερίνα Μανιαδάκη Τάσος Κελλάρης Ανδρέας Κατσαρός Πώς συσχετίζονται ο αθλητισμός με την υγεία; Τι είναι το ντόπινγκ; Πώς επηρεάζει το ντόπινγκ τους αθλητές; Υπάρχουν έλεγχοι

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΤΟΙ Ως προς τη µορφή και τη λειτουργία τους. Κυτταρική διαφοροποίηση.

ΙΣΤΟΙ Ως προς τη µορφή και τη λειτουργία τους. Κυτταρική διαφοροποίηση. ΙΣΤΟΙ 1. Τα κύτταρα που αποτελούν τον οργανισµό µας, διακρίνονται σε διάφορους τύπους, παρά το γεγονός ότι όλα, τελικώς, προέρχονται από το ζυγωτό, δηλαδή το πρώτο κύτταρο µε το οποίο ξεκίνησε η ζωή µας.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Ψυχολογία Κινήτρων

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Ψυχολογία Κινήτρων ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ψυχολογία Κινήτρων ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΙ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΒΑΣΗ ΤΩΝ ΚΙΝΗΤΡΩΝ Διδάσκουσα: Επίκ. Καθ. Γεωργία Α. Παπαντωνίου Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΤΡΟΦΗ & ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΓΕΙΑ

ΔΙΑΤΡΟΦΗ & ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΓΕΙΑ Αθηνά Λινού, MD, PhD, MPH Καθηγήτρια Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών Διευθύντρια του Εργαστηρίου Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών Πρόεδρος Ινστιτούτου

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΗΣ hs-crp ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΉ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΤΡΟΠΟΝΙΝΗΣ ΣΕ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΜΗ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΟΞΥ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΗΣ hs-crp ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΉ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΤΡΟΠΟΝΙΝΗΣ ΣΕ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΜΗ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΟΞΥ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΗΣ hs-crp ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΉ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΤΡΟΠΟΝΙΝΗΣ ΣΕ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΜΗ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΟΞΥ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ Φ Τρυποσκιάδης 1, Α Κουτσοβασίλης 2, Δ Λεβισιανού 2, Γ Κουκούλης 1, Ι Σκουλαρίγκης

Διαβάστε περισσότερα

Ανακεφαλαιώνοντας, οι διάφορες ρυθµίσεις ώστε να µη γίνεται ταυτόχρονα και βιοσύνθεση και β-οξείδωση είναι οι ακόλουθες: Ηγλυκαγόνηκαιηεπινεφρίνη

Ανακεφαλαιώνοντας, οι διάφορες ρυθµίσεις ώστε να µη γίνεται ταυτόχρονα και βιοσύνθεση και β-οξείδωση είναι οι ακόλουθες: Ηγλυκαγόνηκαιηεπινεφρίνη Ανακεφαλαιώνοντας, οι διάφορες ρυθµίσεις ώστε να µη γίνεται ταυτόχρονα και βιοσύνθεση και β-οξείδωση είναι οι ακόλουθες: Ηγλυκαγόνηκαιηεπινεφρίνη (αδρεναλίνη) ευνοούν τη β-οξείδωση και την κινητοποίηση

Διαβάστε περισσότερα

Aντώνης Εμμανουηλίδης Βασίλης Κεκρίδης Χριστίνα Σπηλιωτοπούλου

Aντώνης Εμμανουηλίδης Βασίλης Κεκρίδης Χριστίνα Σπηλιωτοπούλου Aντώνης Εμμανουηλίδης Βασίλης Κεκρίδης Χριστίνα Σπηλιωτοπούλου Το ενδοκρινές σύστημα είναι το σύστημα οργάνων ενός οργανισμού που είναι υπεύθυνο για τον έλεγχο μίας πληθώρας λειτουργιών του οργανισμού,

Διαβάστε περισσότερα

Φυσιολογία της Άσκησης

Φυσιολογία της Άσκησης ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ & ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΙΑΣ Φυσιολογία της Άσκησης Λειτουργία καρδιαγγειακού συστήματος Καρδιαγγειακός έλεγχος κατά τη διάρκεια της

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΡΚΙΝΟΥ: ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ

ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΡΚΙΝΟΥ: ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΡΚΙΝΟΥ: ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ Τι είναι ο καρκίνος; Ο καρκίνος περιλαμβάνει μια ομάδα ασθενειών που χαρακτηρίζονται από ανεξέλεγκτο πολλαπλασιασμό μη υγιών κυττάρων σε

Διαβάστε περισσότερα