στις ελλείψεις τροφίμων

Transcript

1 ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΗΣ ΥΠΑΙΘΡΟΥ ΤΕΥΧΟΣ 38 n ΣΑΒΒΑΤΟ 1 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2012 «Μακάβρια» επένδυση Κρύβει παγίδες η φορολόγηση των αγροτών Σελ. 11 στις ελλείψεις τροφίμων Οι ειδικοί προεξοφλούν επισιτιστική κρίση και οι αγορές «τζογάρουν» στα αγροτικά προϊόντα Και η Task Force επιμένει στην ποιοτική γεωργία Σελ. 10 Σελ. 3 Ομάδες παραγωγών στρέφονται σε γκότζι μπέρι και ιπποφαές Σελ. 8-9 Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για τους βιολογικούς ελαιώνες Σελ. 6-7 ΕΠΙΣΗΣ: uσυνεταιρισμός Νεμέας: Έναν αιώνα στην πρωτοπορία uειδήσεις uαυτοκίνητο uπροορισμός

2 2 ε π ι κ α ι ρ ό τ η τ α Σ Α Β Β Α Τ Ο 1 Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ Η εποχή ενδείκνυται για χειμερινό ψεκασμό στα πυρηνόκαρπα. Ψεκασμό χρειάζονται και οι αμυγδαλεώνες, όσο για τα ψυχανθή η εποχή είναι ιδανική για την απολύμανση του εδάφους πριν τη σπορά. Γράφουν οι Γεωπόνοι: ΑΓΓ. ΚΟΥΤΡΟΥ-ΑΥΓΟΥΛΑ ΟΡΕΣΤΗΣ ΚΑΪΡΗΣ 1/12-6/12/2012 λ ΗΜΕΡΟ ΟΓΙΟ KAΛ ΙΕΡΓΗΤΗ Ειδικό ένθετο της εφημερίδας «ΧΡΗΜΑ plus» για την αγορά και την οικονομία της υπαίθρου Λ. ΣΥΓΓΡΟΥ 35, Τ.Κ ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ.: , FAX: info@xrimaonline.gr ΠΥΡΗΝΟΚΑΡΠΑ (Ροδακινιά-Νεκταρινιά-Βερικοκιά- Δαμασκηνιά-Κερασιά) Συνιστάται για τον περιορισμό των μολυσμάτων των πυρηνοκάρπων από το κορύνεο να εφαρμοσθεί ένας χειμερινός ψεκασμός με τα κατάλληλα και εγκεκριμένα μυκητοκτόνα την προσεχή άνοιξη και λίγο πριν την έναρξη της διόγκωσης των οφθαλμών. Ενδείκνυται να έχει προηγηθεί ένας φθινοπωρινός ψεκασμός κατά την περίοδο της φυλλόπτωσης. Η περίοδος του χειμώνα είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη για την πρόκληση νέων μολύνσεων από το βακτηριακό έλκος γι αυτό συνιστάται να γίνουν δύο ψεκασμοί για την προστασία των δένδρων, με τα κατάλληλα εγκεκριμένα σκευάσματα. Για τη μείωση των μολυσμάτων (βλαστοσπόρια) του εξώασκου ενδείκνυται την προσεχή άνοιξη να γίνει ένας επιμελής ψεκασμός των δένδρων, κυρίως της ροδακινιάς και της νεκταρινιάς, με ένα κατάλληλο εγκεκριμένο μυκητοκτόνο και ειδικότερα κατά τη διάρκεια του ληθάργου, μετά την πτώση των φύλλων και μέχρι το φούσκωμα των οφθαλμών. Περίοδος που τα ενήλικα του ανθονόμου δραστηριοποιούνται και καταστρέφουν τους οφθαλμούς της ροδακινιάς, της νεκταρινιάς και της βερικοκιάς. Εφιστάται η προσοχή στις φυτείες που διαπιστώνεται υψηλός πληθυσμός του εντόμου, στις οποίες πρέπει να γίνεται άμεσα ψεκασμός. Επισημαίνεται τέλος να δίνεται η πρέπουσα προσοχή στα εργαλεία που χρησιμοποιούνται για τον καθαρισμό και το κλάδεμα των ασθενών δένδρων. ΑΜΥΓΔΑΛΙΑ Εποχή κατάλληλη για τη δραστηριοποίηση των ενηλίκων ατόμων του ανθονόμου. Συνιστάται ψεκασμός με εγκεκριμένο εντομοκτόνο επαφής στους αμυγδαλεώνες, που υπάρχει ένδειξη ότι ο πληθυσμός του εντόμου είναι μεγάλος. Η πολυστίγμωση προκαλείται από μύκητα που προσβάλλει αυτή την εποχή τα φύλλα των δένδρων, πάνω στα οποία δημιουργούνται μεγάλες κηλίδες, χρώματος πορτοκαλί αρχικά, που καταλήγουν σε κόκκινο-σταχτί. Ενδείκνυται να αντιμετωπισθεί με ουρία ή με βαθύ παράχωμα των φύλλων με όργωμα, κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Το κορύνεο αντιμετωπίζεται με χαλκούχα σκευάσματα, αλλά και με την αφαίρεση και το κάψιμο των προσβεβλημένων κλάδων. ΨΥΧΑΝΘΗ Ενδείκνυται η απολύμανση του εδάφους πριν τη σπορά, για την καταστροφή των σκληρωτίων του μύκητα που προκαλούν τη σκληρωτινίαση και διαχειμάζουν στο έδαφος, όπου και επιβιώνουν για αρκετά χρόνια. Σημειώνεται ότι το μυκήλιο προέρχεται από τη βλάστηση των σκληρωτίων που προσβάλουν το ριζικό σύστημα καθώς και το λαιμό των νεαρών φυτών των χειμερινών ψυχανθών (φακές, μπιζέλια, κ.ά.). Ιδιοκτησία: MEDIHOLD A.E. Εκδότης: Γιώργος Τασσιόπουλος Διευθυντής: Γιάννης Λιάρος Αρχισυντάκτης: Πάνος Μπαΐλης Επιστημονικός σύμβουλος: Χρήστος Αυγουλάς Επιμέλεια ύλης: Χριστίνα Χρήστου Συντακτική ομάδα: Άννα Αραμπατζή, Κώστας Αδαμόπουλος Creative director:καίτη Αυγουστάκη Ατελιέ:Μαρία Παπαδέα Εμπορική διεύθυνση: Γιώργος Τασσιόπουλος Εκτύπωση: NEWSPRESS HOLD Επάρκεια πνεύματος υπάρχει! Όσο και αν φαίνεται τραγικό, την ανεπάρκεια στα τρόφιμα θα την καλύψει ο Έλληνας. Την ανεπάρκειά τους οι αρμόδιοι μανδαρίνοι της εξουσίας πώς θα την καλύψουν; ΤΟΥ ΠΑΝΟΥ ΜΠΑΪΛΗ pbailis@yahoo.gr Tον τελευταίο καιρό όλοι ανακάλυψαν ότι αυτή η χώρα δεν είναι αυτάρκης σε αγροτικά προϊόντα και πως όσο περνάει ο χρόνος θα «αδυνατίζει» όλο και περισσότερο στο συγκεκριμένο τομέα. Απλή αλήθεια, γνωστή σε όλους εντός και εκτός Ελλάδος. Όμως για να φτάσουμε στο σημείο μηδέν δεν έφταιξε η γη, ούτε οι αγρότες. Φταίνε οι εκάστοτε πολιτικοί προϊστάμενοι των αρμόδιων υπουργείων, οι οποίοι δεν γνώριζαν το αντικείμενο, το μυαλό τους έπαιρνε συγκεκριμένες στροφές και είχαν στρατούς συμβούλων, οι οποίοι το μόνο που έκαναν ήταν να χειροκροτούν τις υπουργικές ιδέες! Απλή αλήθεια αλλά λιγότερο γνωστή στο ευρύ κοινό, που ψήφιζε και ξαναψήφισε όλα αυτά τα σάπια φρούτα της πολιτικής. Έλεγε ο αγρότης: μα καλά ολόκληρος υπουργός και δεν ξέρει! Η απόλυτη τραγωδία. Όχι μόνο δεν ήξερε, αλλά με τις αποφάσεις του εμπόδιζε όσους γνώριζαν, να λειτουργήσουν θετικά. Σας φαίνεται περίεργο που είμαστε η μόνη χώρα που δεν έχουμε γεωργικό κτηματολόγιο, κτηνοτροφικά ή μελισσοκομικά πάρκα; Και όμως δεν είναι γιατί κανένας δεν σκέφτηκε ότι πρέπει να γίνουν. Σας είναι δύσκολο να πιστέψετε ότι η γεωργία και η κτηνοτροφία αναπτύχθηκε στο πνεύμα των νομάδων και έμεινε εκεί; Και όμως έτσι αντιμετωπίστηκε. Και ο μόνος εκσυγχρονισμός ήταν τα μεγάλα και φανταχτερά τρακτέρ, καθώς και κάποια μικροέργα που επέβαλαν οι Βρυξέλλες. Δυστυχώς, οι αρμόδιοι δεν γνώριζαν και δεν φρόντισαν να μάθουν το αντικείμενό τους. Δεν αξιοποίησαν τα ελληνικά δάση και ούτε καν μπήκαν στη διαδικασία να αναζητήσουν τί έκαναν οι άλλες χώρες. «Εξοστράκισαν» τους κτηνοτρόφους και γενικώς τους παραγωγούς από αυτά, αγνοώντας το γεγονός ότι κάποτε που στα δάση δραστηριοποιούνταν άνθρωποι, δεν είχαμε πυρκαγιές. Πανηγύρισαν μπροστά στις κάμερες όταν απελευθέρωναν κάποια πτηνά, λύκους ή αλεπούδες και μαζί με τα συμπαθή αυτά όντα απελευθέρωναν και τα φιλοπεριβαλλοντικά τους αισθήματα και επέστρεφαν στην Αθήνα με την κουστωδία τους. Δεν κατάφεραν να ενθαρρύνουν τη σπορά των οσπρίων σε μια χώρα που εισάγει τα 2/3 της κατανάλωσης. Δεν βρήκαν αντίδοτο στις εισαγόμενες ζωοτροφές και δεν ενίσχυσαν την έρευνα ώστε να επιλεγούν φυτά που να προσαρμόζονται στο κλίμα και τα εδάφη της Ελλάδας, προκειμένου να μειωθεί το κόστος παραγωγής. Δεν ασχολήθηκαν με την αντιμετώπιση της γραφειοκρατίας σε ό,τι αφορά την τυποποίηση και εμπορία αγροτικών προϊόντων. Ήταν δε τέτοια η ανεπάρκειά τους που πανηγύριζαν για τις εξαγωγές λαδιού στην Ιταλία και την Ισπανία, και δεν προβληματίστηκαν που αυτές οι χώρες παράγουν περισσότερο λάδι από μας. Δεν προβληματίστηκαν που όσοι ασχολούνται με τις ιχθυοκαλλιέργειες παίρνουν τους κλωβούς τους και φεύγουν για Πορτογαλία ή Τουρκία, που έχουν ξεκάθαρο νομικό καθεστώς. Γιατί εδώ το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης «πέφτει» πάνω στο Ναυτιλίας και το Περιβάλλοντος, και όλοι μαζί στην Περιφέρεια και τους δήμους, στήνουν τον πιο άθλιο Γόρδιο δεσμό και «πνίγονται» όλοι μαζί. Και όταν δήθεν έντρομοι ανακάλυψαν τις ελλείψεις, σχεδίασαν το μέλλον της παραγωγής μοιράζοντας σε νέους αγροτεμάχια με αυστηρή σειρά προτεραιότητας και λοιπές «μπουρδολογίες». Και πριν τα μοιράσουν αυτά τα χωράφια δεν εξέτασαν αν είναι δάση, βράχια, ποτάμια οι λίμνες! Μετά το ριξαν στις εναλλακτικές καλλιέργειες, αλλά νόμος που να καθορίζει τους κανόνες τυποποίησης και εμπορίας (εμείς μανιτάρια δεν μπορούμε να επεξεργαστούμε και τα στέλνουμε στην Ιταλία), δεν ψηφίστηκε. Και δεν ψηφίστηκε γιατί οι άνθρωποι δεν γνωρίζουν. Και όσο και αν φαίνεται τραγικό, την ανεπάρκεια στα τρόφιμα θα την καλύψει ο Έλληνας. Την ανεπάρκειά τους οι αρμόδιοι μανδαρίνοι της εξουσίας πώς θα την καλύψουν; Ο μόνος τρόπος είναι να παραδεχτούν την άγνοιά τους και να μη δεχτούν να καθίσουν σε υψηλή καρέκλα. Ξέρετε όμως κανέναν που να ασχολείται με την πολιτική και να βολεύεται με σκαμπό;

3 Σ Α Β Β Α Τ Ο 1 Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ τ ο θ έ μ α 3 Έπειτα από 100 χρόνια τα αγροτικά προϊόντα, λόγω των ελλείψεων στην παγκόσμια αγορά, «εγγυώνται» σημαντικά κέρδη σε όσους τζογάρουν... στις μεταβολές των τιμών. Η πρακτική αυτή αναμένεται να προκαλέσει αύξηση των τιμών για τον καταναλωτή και απειλεί με πειστική κρίση τις χώρες που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα. ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΡΩΜΑΝΟΥ Ο λύκος στην αναμπουμπούλα χαίρεται Ηπρόβλεψη αυτή τη φορά έρχεται από την Αγγλία και από τον Jeremy Grantham, ο οποίος είναι μεγαλοεπενδυτής και συνιδρυτής της GMO, μιας εταιρείας asset management με περίπου 100 δισ. δολάρια σε υπό διαχείριση κεφάλαια. Το 2011, μπήκε στη λίστα του περιοδικού Bloomberg με τις 50 προσωπικότητες που έχουν τη μεγαλύτερη επιρροή στις αγορές. Ο Βρετανός μεγαλοεπενδυτής εκτιμά ότι οι ελλείψεις σε τρόφιμα είναι αναπόφευκτες και ήδη αυτό το διαπιστώνει κανείς και σήμερα, ειδικά στη μειωμένη παραγωγή λόγω της παρατεταμένης λειψυδρίας στην Αμερική και τις χώρες της Λατινικής Παραγωγής, που έχουν σαν αποτέλεσμα το διπλασιασμό των τιμών στις ζωοτροφές, οι οποίες έχουν επηρεάσει την παγκόσμια αγορά. Ήδη τις συνέπειες της κακοκαιρίας βιώνουν με δραματικό τρόπο οι Έλληνες κτηνοτρόφοι, οι οποίοι αδυνατούν να προμηθευτούν ζωοτροφές, με αποτέλεσμα τη μείωση της παραγωγής. Ο κ. Grantham, προχωρά ακόμη παραπέρα, εστιάζοντας και στη μεγάλη αύξηση του πληθυσμού. Όπως εξηγεί ο διάσημος μεγαλοεπενδυτής, ο πληθυσμός του πλανήτη ξεπερνά πλέον αυτόν που η γη είναι ικανή να συντηρήσει. Κατά τους υπολογισμούς του, ο πλανήτης μπορεί να συντηρήσει 1,5 δισ. άτομα, όμως ο πληθυσμός της γης ξεπερνά ήδη τα 7 δισ. και οδεύει προς τα δισ. Σε όλη την Ιστορία της γης, με εξαίρεση τα τελευταία 200 χρόνια, ο ανθρώπινος πληθυσμός ελεγχόταν από τους περιορισμούς στην προσφορά της τροφής. Σύμφωνα με τον κ. Grantham, αυτό θα ισχύσει και πάλι! Η αύξηση του πληθυσμού, ο δεκαπλασιασμός του πλούτου των ανεπτυγμένων χωρών και η εκρηκτική ανάπτυξη των αναδυόμενων μειώνουν δραστικά τα αποθέματα υδρογονανθράκων, μετάλλων, λιπασμάτων και νερού. Παρά την τεράστια αύξηση της χρήσης των λιπασμάτων, η αύξηση της απόδοσης των καλλιεργειών έχει «πέσει» από το 3,5% της δεκαετίας του 1960, στο 1,2% σήμερα. Όπως εξηγεί ο κ. Grantham, η ανθρωπότητα πλησιάζει με μεγάλη ταχύτητα στο σημείο όπου δεν θα μπορεί να τραφεί από τη γη. Αρκετοί επενδυτές βρίσκουν σε συμβόλαια καλαμποκιού ή σιταριού την επένδυση που μπορεί να τους αποφέρει υψηλότερα κέρδη από τις χρηματοοικονομικές αγορές Οι αγορές εμπορευμάτων Οι αγορές εμπορευμάτων επιβεβαιώνουν τη θεωρία του, λέει κ. Grantham. Κι αυτό γιατί οι τιμές όλων των σημαντικών εμπορευμάτων, εκτός του πετρελαίου, υποχωρούσαν για 100 χρόνια, έως το 2002, κατά 70% σε μέσο όρο. Όμως, από το 2002 έως σήμερα, όλη η πτώση διαγράφηκε, καθώς τα εμπορεύματα βρέθηκαν σε μια άνοδο μεγαλύτερη από αυτή που σημειώθηκε κατά τη διάρκεια του Β Παγκοσμίου Πολέμου. Η παλιά τάση και όλα όσα γνωρίζαμε έως τώρα έχουν αλλάξει, λέει ο επενδυτής. Πρόκειται, κατά την άποψή του, για το σημαντικότερο οικονομικό γεγονός από τη Βιομηχανική Επανάσταση! Συμβόλαια σε αγροτικά προϊόντα Ασφαλές επενδυτικό καταφύγιο, για τους ψαγμένους, αποτελούν, σύμφωνα με διεθνείς αναλυτές, τα αγροτικά εμπορεύματα τα οποία εκτιμάται ότι θα αποδώσουν υψηλότερα κέρδη μέσα στο 2012, ξεπερνώντας σε κάποιες περιπτώσεις τις αποδόσεις των ομολόγων και των μετοχών. Αρκετοί επενδυτές βρίσκουν σε συμβόλαια καλαμποκιού ή σιταριού την επένδυση, που μπορεί να τους αποφέρει υψηλότερα κέρδη από τις χρηματοοικονομικές αγορές. Οι διεθνείς τιμές τροφίμων αυξήθηκαν 8% στο α εξάμηνο του 2012, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα. Από την έκθεσή της προκύπτει ότι οι τιμές κινούνται μόλις 6% χαμηλότερα από το ιστορικό «ζενίθ» που παρατηρήθηκε το Φεβρουάριο του Ο Οργανισμός προειδοποιεί ότι αν δεν υλοποιηθούν οι προβλεπόμενες σοδειές στη σεζόν 2012/13, οι διεθνείς τιμές των τροφίμων θα αναρριχηθούν ακόμη υψηλότερα και η κατάσταση χρήζει στενής παρακολούθησης. Το μεγαλύτερο ενδιαφέρον συγκεντρώνουν τα συμβόλαια του καλαμποκιού, ενώ αυξήθηκαν οι αγοραπωλησίες και στο σιτάρι και το βαμβάκι. Επίσης, ειδικοί επιστήμονες είναι σχεδόν σίγουροι και προειδοποιούν για την επιστροφή του φαινομένου Ελ Νίνιο, το οποίο μέσα στο επόμενο δίμηνο μπορεί να επηρεάσει άμεσα και να δημιουργήσει δυσμενείς καιρικές συνθήκες όλο το χειμώνα, προκαλώντας ζημιές στις σοδειές παραγωγών χωρών βασικών αγαθών διατροφής από την Αυστραλία μέχρι την Ινδία και από τις ΗΠΑ έως την Κίνα. Οι απρόβλεπτες καιρικές συνθήκες και ειδικά η ξηρασία φέτος το καλοκαίρι ήταν η αιτία να "καούν" τα σιτηρά και να προκληθούν εκτεταμένες ζημιές στις καλλιέργειες καλαμποκιού, εκτινάσσοντας τις τιμές στα ύψη. Μια μείωση της αμερικανικής παραγωγής αραβοσίτου κατά 13%, ενίσχυσε την τιμή του μέσα σε ένα τρίμηνο κατά 60%. Αντίστοιχα, η μείωση στις σοδειές σιταριού σε Ρωσία κατά 12%, σε Καζακστάν κατά 15% και Ουκρανία λόγω περιορισμένων βροχοπτώσεων απειλούν την παγκόσμια προσφορά σιτηρών που αναμένεται να αυξηθεί, αφού το σιτάρι χρησιμοποιείται ως υποκατάστατο του καλαμποκιού στις ζωοτροφές. Δυνατότητες επενδύσεων Μπορεί κάποιος να αγοράσει διαπραγματεύσιμα αμοιβαία κεφάλαια (ETFs) σε εξειδικευμένα προϊόντα, όπως: CORN (καλαμπόκι), CAFE (καφές), SGAR (ζάχαρη), CHOC (κακάο), BAL (βαμβάκι) κ.ά. Ένας πιο έμμεσος τρόπος είναι η επένδυση σε εταιρείες που συνδέονται με τη γεωργική εκμετάλλευση. Επίσης, για να επενδύσει κανείς στον κλάδο υπάρχουν και τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης (futures), αλλά και μέσω των ETNs (exchange-traded notes). Τα ETNs αποτελούνται από ένα συνδυασμό βραχυπρόθεσμων συμφωνιών και συμβολαίων που έχουν σχεδιαστεί, προκειμένου να παρακολουθούν την τάση του υποκείμενου εμπορεύματος. Τα διαπραγματεύσιμα αυτά κεφάλαια, αγοράζονται και πωλούνται στα χρηματιστήρια των ΗΠΑ, όπως οι μετοχές. Μια ευρεία γκάμα ETNs είναι διαθέσιμη στον αγροτικό τομέα. Πιο συγκεκριμένα, διατίθενται 27 ETNs σε δύο κατηγορίες: τα ETNs που παρακολουθούν ένα καλάθι προϊόντων και τα ETNs που παρακολουθούν μεμονωμένα προϊόντα.

4 4 σ υ ν ε τ α ι ρ ι σ τ ι κ ά ν έ α Σ Α Β Β Α Τ Ο 1 Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ Ελληνική διατροφή στα ξενοδοχεία ξενοδοχεία και με τους τουρίστες, έτσι ώστε οι τουρίστες που έρχονται κάθε χρόνο, να μετατραπούν σε ζωντανούς πρεσβευτές της ποιότητας της ελληνικής γεωργίας. Έτσι λοιπόν ξεκινάμε σειρά δράσεων, μία εκ των οποίων είναι αυτή που θα δείξουμε σήμερα στο πλαίσιο της Philoxenia μαζί με το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο, όπου μεγάλος αριθμός ξενοδοχείων συμμετέχει σε αυτή την προσπάθεια. Δηλαδή, θα προσφέρουν κατά περιοχή, ελληνικό πρωινό με τοπικά παραδοσιακά προϊόντα». Εκτός των αγροτικών προϊόντων, στο πλαίσιο της διατροφής, τα δύο υπουργεία σχεδιάζουν κοινή δράση σχετικά με τα ελληνικά τυριά. Σε αυτήν την περίπτωση, Νέες στρατηγικές για το φιστίκι Αιγίνης Ηάμεση σύνδεση των τοπικών προϊόντων με τα ξενοδοχεία είναι το μεγάλο ζητούμενο για το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, όπως υποστήριξε ο υπουργός, Αθανάσιος Τσαυτάρης, σε συνέντευξή του στη Θεσσαλονίκη. Όπως είπε, «τα 16 εκατομμύρια τουριστών που επισκέπτονται την Ελλάδα κάθε χρόνο δεν πρέπει να έρχονται μόνο για τον ήλιο, τη θάλασσα, τον πολιτισμό μας, αλλά να απολαμβάνουν και την εξαιρετική διατροφή, τα ντόπια προϊόντα μας». Ήδη, σύμφωνα με τον κ. Τσαυτάρη τα υπουργεία, Αγροτικής Ανάπτυξης και Τουρισμού, κάνουν μια προσπάθεια, «ώστε η εξαιρετικής ποιότητας γεωργική παραγωγική διαδικασία του τόπου μας και τα εξαιρετικά μας προϊόντα, να συνδεθούν με τον τουριστικό τομέα. Με αυτόν τον τρόπο, πιστεύουμε ότι θα βοηθήσουν τον τουρισμό, ο οποίος θα βοηθήσει τη γεωργία. Γιατί θέλουμε τα τοπικά μας προϊόντα να συνδεθούν με τα τα εστιατόρια και τα ξενοδοχεία που θα συμβληθούν, θα προσφέρουν τη λεγόμενη «ελληνική πιατέλα τυριών». Δηλαδή, όσοι παραγγέλνουν μετά το φαγητό τους πιατέλα με τυριά, αυτή θα περιλαμβάνει μόνο τα ντόπια, που είναι εξαιρετικής ποιότητας. Δανοί τουρίστες στους ελαιώνες της Μεσσηνίας Εξήντα Δανοί τουρίστες, άντρες και γυναίκες, συμμετείχαν στο «Λιομάζεμα» στη Μεσσηνία, για τέταρτη χρονιά, που διοργάνωσε ταξιδιωτικό γραφείο Καλαμάτας. Οι τουρίστες, οι οποίοι συμμετείχαν στο πρόγραμμα, παρακολούθησαν στη συνέχεια την επεξεργασία του καρπού σε ελαιοτριβεία, στις περιοχές του Σταυροπηγίου και της Στούπας και κατόπιν απόλαυσαν το αγουρόλαδο. Με το γευστικό λάδι συνόδευσαν την εμπειρία τους, τις δυσκολίες και την κούραση που έχει το μάζεμα της ελιάς. Μέχρι το τέλος του χρόνου, στην περιοχή θα φτάσουν άλλες δύο αποστολές με τουρίστες από τη Δανία, οι οποίοι θα έχουν την ευκαιρία να δουν από κοντά και άλλα μέρη της Μάνης, όπως είναι η Καρδαμύλη, ο Άγιος Νικόλαος, τα Καστάνια, η Μηλιά, οι Θαλάμες, η Αρεόπολη και το Γύθειο, αλλά και να επισκεφτούν το Μυστρά, τη Σπάρτη, τον Ταΰγετο και την πόλη της Καλαμάτας. Ένα από τα οκτώ ελληνικά έργα τα οποία εγκρίθηκαν το 2012 προς χρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα για το Περιβάλλον LIFE+ είναι το έργο LIFE 11 με τίτλο «Αειφόρες στρατηγικές για τη βελτίωση εντατικά καλλιεργούμενων εδαφών: το παράδειγμα της καλλιέργειας του κελυφωτού φιστικιού, συνολικού προϋπολογισμού ευρώ. Την επιστημονική και τεχνική επίβλεψη του έργου έχει το Ινστιτούτο Εδαφολογίας Αθηνών του Ελληνικού Γεωργικού Οργανισμού ΔΗΜΗΤΡΑ (ΕΛΓΟ- ΔΗΜΗΤΡΑ), το Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών του Ιδρύματος Τεχνολογίας & Έρευνας με υπεύθυνο τον Δρα Απόστολο Σαρρή και το Τμήμα Μηχανικών Ορυκτών Πόρων του Πολυτεχνείου Κρήτης με υπεύθυνο τον καθηγητή Κωνσταντίνο Κομνίτσα. Η ιδέα για την υποβολή προς χρηματοδότηση του έργου αυτού προέκυψε από τη μακροχρόνια συνεργασία του Ινστιτούτου Εδαφολογίας Αθηνών με τους φυστικοπαραγωγούς της Αίγινας και άλλων περιοχών. Οι βασικοί στόχοι του έργου είναι η ανάπτυξη αειφόρων-ολοκληρωμένων πρακτικών καλλιέργειας του κελυφωτού φιστικιού, με περιοχή εφαρμογής για τις ανάγκες του έργου την Αίγινα, με σκοπό την παραγωγή πιο ποιοτικών προϊόντων, την προστασία και βελτίωση του εδάφους, την ορθολογική χρήση των υδατικών πόρων, την ανακύκλωση των παραγόμενων αποβλήτων (κομποστοποίηση και επαναχρησιμοποίηση), την ορθολογική χρήση λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων και τον περιορισμό της παρουσίας των αφλατοξινών. Το έργο προβλέπει επίσης ένα ιδιαίτερο καινοτόμο σχέδιο για τα ελληνικά δεδομένα. Πρόκειται για την ανάπτυξη ενός συμβουλευτικού δικτύου για τους παραγωγούς φιστικιού με χρήση σύγχρονης τεχνολογίας. Το δίκτυο θα αναπτυχθεί σε πρώτη φάση σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής Περιφερειακής Ενότητας Νήσων με την Περιφέρεια Αττικής, τον Αγροτικό Συνεταιρισμό Φιστικοπαραγωγών Αίγινας και τον Αγροτικό Σύλλογο Επαρχίας Αίγινας, ενώ σε επόμενο στάδιο και μετά την ολοκλήρωση των τεχνικών λεπτομερειών του δικτύου, θα προσκληθούν αντίστοιχοι φορείς απ όλη την Ελλάδα να το χρησιμοποιήσουν και να επωφεληθούν από αυτό. Σε επιστημονικό επίπεδο οι παραγωγοί θα μπορούν -μέσω του δικτύουνα συνεισφέρουν στη συνεχή συλλογή δεδομένων που θα αφορούν κυρίως στην ποιότητα του εδάφους και του νερού στις περιοχές καλλιέργειας, τη διατήρηση της ποιότητας των οποίων η Ελλάδα και η Ευρωπαϊκή Ένωση θεωρούν πρωτεύουσας σημασίας. Τα δεδομένα αυτά, αρχικά θα συλλέγονται από τους επιστημονικούς φορείς που συμμετέχουν στο έργο, ενώ στη συνέχεια από τις τοπικές/περιφερειακές Αρχές, θα συνδράμουν στο συνεχή έλεγχο της ποιότητας εδάφους/νερού αλλά και στον άμεσο προσδιορισμό προβλημάτων, τα οποία με αυτόν τον τρόπο θα μπορούν να αντιμετωπιστούν άμεσα και σωστά. Πληροφορίες: Ινστιτούτο Εδαφολογίας Αθηνών-ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ, Σοφ. Βενιζελου 1, Λυκόβρυση, τηλ , Δρ. Μαρία Ντούλα ( mdoula@otenet.gr). 8 Όριο τα 8O κιλά για το τσίπουρο: Σε αδιέξοδο οδηγούνται οι μικροί σταφυλοπαραγωγοί, σε περίπτωση που υλοποιηθεί η απόφαση του υπουργείου Οικονομικών για ανώτατο όριο παραγωγής τσίπουρου. Το υπουργείο έχει βάλει ως ανώτατο όριο τα 8O κιλά τσίπουρο, τη στιγμή που οι παραγωγοί έχουν προμηθευτεί μεγάλες ποσότητες υπολειμμάτων σταφυλιών. Εντατικοποίηση των δράσεων κατά της λαθροϋλοτομίας: Την ουσιαστική αντιμετώπιση και τη σταδιακή εξάλειψη του φαινομένου της λαθροϋλοτομίας, που έχει λάβει ανησυχητικές διαστάσεις τους τελευταίους μήνες στη χώρα, επιδιώκει το υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, με εντατικοποίηση των δράσεων όλων των εμπλεκομένων φορέων. Οι δράσεις για την πάταξη των κρουσμάτων παράνομης υλοτόμησης, πρόκειται να οριστικοποιηθούν και να ανακοινωθούν το επόμενο διάστημα, μετά την επεξεργασία και την εξειδίκευση των προτάσεων που κατέθεσαν οι εμπλεκόμενοι φορείς, σε ευρεία σύσκεψη που συγκάλεσε ο αναπληρωτής υπουργός ΠΕΚΑ, Σταύρος Καλαφάτης. 8 Το ΚΚΕ για τα προϊόντα Βύσσας: Ερώτηση στη Βουλή για το θέμα της απόδοσης τίτλων κυριότητας στους δικαιούχους αναδασμού της κοινότητας Πυθίου του Δήμου Διδυμοτείχου, κατέθεσαν οι βουλευτές του ΚΚΕ, Θεοδόσης Κωνσταντινίδης και Ελένη Γερασιμίδου. Οι ίδιοι βουλευτές, μαζί με τη συνάδελφό τους Διαμάντω Μανωλάκου, υπογράφουν και την αναφορά που κατατέθηκε προς τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης για τα προβλήματα διάθεσης της παραγωγής, που αντιμετωπίζουν οι καλλιεργητές ξηρών κρεμμυδιών της Βύσσας. Οι τρεις βουλευτές καταγγέλλουν ότι η παραγωγή αυτή παραμένει στα αζήτητα, «με κίνδυνο ο κόπος και τα έξοδα των παραγωγών να πάνε χαμένα, εξαιτίας της αντιαγροτικής πολιτικής της Ε.Ε.», όπως σημειώνουν στην αναφορά τους. 8 Αντικατάσταση παλαιού τύπου μητρώου αιγοπροβάτων: Υποχρεωτική είναι η αντικατάσταση των παλαιών (λευκών) μητρώων εκμετάλλευσης αιγοπροβάτων με τα νέου τύπου μητρώα εκμετάλλευσης αιγοπροβάτων, σύμφωνα

5 Σ Α Β Β Α Τ Ο 1 Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ σ υ ν ε τ α ι ρ ι σ τ ι κ ά ν έ α 5 Πιο απλά και πιο γρήγορα οι πληρωμές Απλουστεύονται οι διαδικασίες με υπουργική απόφαση, ώστε να διευκολύνεται η πληρωμή των δικαιούχων που έχουν λάβει έγκριση για Σχέδια Βελτίωσης των γεωργικών τους εκμεταλλεύσεων. Η απόφαση, η οποία αφορά την παραλαβή και την καταβολή της αναλογούσας δημόσιας οικονομικής ενίσχυσης των επενδυτικών σχεδίων βελτίωσης, υπεγράφη στις 22 Νοεμβρίου από τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Αθανάσιο Τσαυτάρη. Ειδικότερα, με την υπουργική απόφαση ορίζεται: ΟΔήμος Κομοτηνής και συγκεκριμένα η Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης Αποχέτευσης Κομοτηνής (ΔΕΥΑΚ) καλεί τους αγρότες της περιοχής προκειμένου να τους διανεμηθεί η λυματολάσπη, ως πρώτης τάξεως εδαφοβελτιωτικό. Τα χωράφια για τα οποία προορίζεται η λυματολάσπη αφορά κυρίως τους βαμβακοκαλλιεργητές. Ήδη υπάρχει αρκετά μεγάλη ανταπόκριση από αγρότες και κυρίως βαμβακοπαραγωγούς. Από τη στιγμή που οι αγρότες θα κάνουν τις αιτήσεις τους, ακολούθως ο δήμος θα πρέπει να προβεί σε δειγματοληψία του εδάφους. Εφόσον ληφθεί η έγκριση από το αρμόδιο γραφείο περιβάλλοντος, η λυματολάσπη θα διανεμηθεί με Η σύσταση των Επιτροπών Παρακολούθησης της υλοποίησης των επενδυτικών Σχεδίων Βελτίωσης σε κάθε Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής (ΔΑΟΚ) των Περιφερειακών Ενοτήτων της χώρας. Η διαδικασία και οι λεπτομέρειες εφαρμογής για την παραλαβή των Επενδυτικών Σχεδίων Βελτίωσης. Η καταβολή της αναλογούσας δημόσιας οικονομικής ενίσχυσης στους δικαιούχους, μετά από τους απαραίτητους ελέγχους. Για την ταχύτερη υποβοήθηση των δικαιούχων στην ολοκλήρωση των επενδύσεων στην υπο- Λυματολάσπη για εδαφοβελτιωτικό γραφείσα απόφαση -μεταξύ άλλων- προβλέπεται: α) Η διεκπεραίωση των πρώτων αιτήσεων πληρωμής έως το 40% του συνολικού προϋπολογισμού των επενδύσεων να πραγματοποιείται με διοικητικό έλεγχο των παραστατικών από τις Επιτροπές Παρακολούθησης, χωρίς να απαιτείται επιτόπια επίσκεψη. β) Η ολοκλήρωση της διαδικασίας διοικητικού ελέγχου των αιτημάτων πληρωμής των δικαιούχων να πραγματοποιείται στις οικείες ΔΑΟΚ, με διαβίβαση των ελάχιστων απαιτούμενων δικαιολογητικών στην κεντρική υπηρεσία για την εκκαθάριση της δαπάνης. τα μηχανήματα του δήμου χωρίς κανένα κόστος για τους αγρότες. Οι αιτήσεις των ενδιαφερομένων θα γίνονται στα γραφεία του δήμου έως τις 20 Δεκεμβρίου. Κρούσματα καταρροϊκού πυρετού σε πρόβατα υναγερμός» έχει σημάνει στη Σάμο μετά τα κρούσματα καταρροϊκού πυρετού «Σπου διαπιστώθηκαν σε οκτώ κοπάδια αιγοπροβάτων στην ευρύτερη περιοχή του Πυθαγορείου. Αρχικά, υπήρξαν θάνατοι προβάτων για τους οποίους κλήθηκε άμεσα το Τμήμα Κτηνιατρικής Σάμου και έγιναν αιμοληψίες, που έδειξαν ότι οι θάνατοι προήλθαν από τη συγκεκριμένη νόσο. Η Υπηρεσία συνεχίζει τους ελέγχους και συνιστά στους κτηνοτρόφους να απομακρύνουν τα ζώα τους από τα υπόλοιπα που παρουσιάζουν συμπτώματα της ασθένειας, όπως υψηλό πυρετό, διάρροια, αλλοιώσεις στα άκρα, δυσκολία στάσης και κίνησης. Εξάλλου, οι κτηνοτρόφοι είναι υποχρεωμένοι να ειδοποιούν αμέσως την Κτηνιατρική Υπηρεσία προκειμένου να γίνεται ευθανασία στα άρρωστα ζώα, ενώ προβλέπεται αποζημίωση που δίνεται στους κτηνοτρόφους. Το νόσημα αυτό δεν μεταδίδεται στον άνθρωπο, αλλά προκαλεί μεγάλες απώλειες σε ζώα και μείωση της παραγωγής κρασιού για την αμπελοοινική περίοδο που διανύουμε. Δυτική Μακεδονία: Βιομάζα για την ενέργεια και την ανεργία Και παπάς και καλός ζευγάς Μια ευχάριστη έκπληξη περίμενε τους κατοίκους της Θήβας, οι οποίοι είδαν το Μητροπολίτη τους Γεώργιο και ομάδα κληρικών να μαζεύουν ελιές στα Λουκίσια, σε ελαιώνα που παραχώρησε η κοινότητα στη μητρόπολη, προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες σε λάδι των Ιδρυμάτων της περιοχής, αλλά και φτωχών οικογενειών. Με μια λιτή ανακοίνωση, η Ιερά Μητρόπολη Θηβών και Λεβαδείας «ευχαριστεί τον πρόεδρο και τα μέλη του κοινοτικού συμβουλίου, καθώς και τους κατοίκους των Λουκισίων για την ευγενική τους προσφορά και εύχεται να βρουν μιμητές στην αξιέπαινη πρωτοβουλία τους. Η σημερινή οικονομική κρίση, η οποία δεν είναι τίποτα άλλο πέρα από πνευματική και ηθική κρίση, μπορεί να αντιμετωπιστεί με αλληλοβοήθεια, αλληλοσυμπαράσταση και έμπρακτη συμμετοχή όλων μας». Ελληνικό κριθάρι για τις ελληνικές μπύρες ΗΑθηναϊκή Ζυθοποιία προχωρά σταδιακά σε συμβόλαια με συνεταιρισμούς, ώστε να προμηθεύεται από αυτούς κριθάρι για τις ανάγκες της. Το πρόγραμμα της βιομηχανίας ήδη έχει αναπτυχθεί στο Αγρίνιο και την Αρκαδία σε συνεργασία με τους τοπικούς συνεταιρισμούς. Και οι δύο συνεταιρισμοί ζητούν από τους παραγωγούς της περιοχής τους να συνάψουν συμβόλαια για τη διάθεση της παραγωγής τους. Η απόβαση αυτή της ζυθοποιίας αναμένεται να δώσει λύση σε πολλούς παραγωγούς, οι οποίοι θέλουν να στραφούν σε παραδοσιακές καλλιέργειες και ήδη η ανταπόκριση είναι μεγάλη για τα δεδομένα της εποχής. Hανταλλαγή και η μεταφορά εμπειριών μεταξύ των κοινοτικών εταίρων του προγράμματος BIO-EN-AREA, προκειμένου να αυξήσουν τις ικανότητές τους και να ευνοήσουν τη χρήση της βιοενέργειας, ήταν το θέμα του Διεθνούς Συνεδρίου, το οποίο πραγματοποιήθηκε στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας. Στόχος του προγράμματος είναι να υιοθετηθεί και στη χώρα μας η μεθοδολογία που χρησιμοποιούν τα προηγμένα κράτη στη χρήση της βιοενέργειας, όπως της Σουηδίας και της Φινλανδίας, ώστε μέσα από την επεξεργασία να χρησιμοποιηθεί σε Περιφέρειες που μετέχουν στο σχέδιο δράσης, όπως είναι και η Δυτική Μακεδονία. Στην ομιλία του ο εκπρόσωπος της Περιφερειακής Υπηρεσίας Ενέργειας της Σουηδίας, Hans Gulliksson, υποστήριξε ότι «η πρακτική της χώρας του, που χρησιμοποιεί τη βιομάζα για το 1/3 των ενεργειακών της αναγκών, έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, κάτι που μπορεί να κάνει σταδιακά και η Ελλάδα, σε συνδυασμό και με άλλες Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Μάλιστα, όπως τόνισε η Δυτική Μακεδονία, διαθέτει ένα σημαντικό δυναμικό για τη χρήση βιομάζας και αυτό που απομένει είναι η μεθοδικότητα». Στο πρόγραμμα BIO-EN-AREA, ως εκπρόσωπος της χώρας μας είναι η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας, ενώ συμμετέχουν επίσης: Το Περιφερειακό Ενεργειακό Κέντρο της Καστίλης και Λεόν από την Ισπανία, η αυτόνομη επαρχία του Trento από την Ιταλία, η Νοτιο- Ανατολική Περιφερειακή Αρχή της Ιρλανδίας, το Περιφερειακό Ενεργειακό Κέντρο της Νοτιοανατολικής Σουηδίας και ο Οργανισμός Ενέργειας της Νότιας Περιφέρειας της Εσθονίας. με την Περιφερειακή Ενότητα Λήμνου Τμήμα Κτηνιατρικής, για όλες τις εκτροφές αιγοπροβάτων και η τήρηση μητρώου εκμετάλλευσης αποτελεί ευθύνη του κάθε κατόχου αιγοπροβάτων, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 5 του Κανονισμού ΕΚ 21/2004 και άρθρο 8 της / (Β 1253) ΚΥΑ, όπως τροποποιήθηκε με την / (Β823). Τυχόν άρνηση παραλαβής του νέου μητρώου εντάσσει τον κάτοχο σε καθεστώς παρακολούθησης και διενέργειας επιτόπιου ελέγχου στην εκμετάλλευση για τη διαπίστωση ή μη συμμόρφωσης προς τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τις παραπάνω διατάξεις, όσον αφορά την καταχώρηση των προβλεπομένων πληροφοριών σε ισοδύναμων απαιτήσεων αρχείο ή μητρώο. Τα παλαιού τύπου μητρώα διατηρούνται από τον κάτοχο για περίοδο τουλάχιστον 3 ετών από την παραλαβή του νέου μητρώου. 8 Επικαιροποίηση ΑΜΚΑ σε ασφαλισμένους του ΟΓΑ: Να φροντίσουν για την επικαιροποίηση των ατομικών τους στοιχείων, ΑΜΚΑ και ΕΜΑΕΣ, ζητά από τους ασφαλισμένους ο ΟΓΑ. Οι ενδιαφερόμενοι που δεν διαθέτουν ΑΜΚΑ, καλούνται να απευθυνθούν σε οποιοδήποτε Κέντρο Εξυπηρέτησης Πολιτών (ΚΕΠ), με τα ακόλουθα δικαιολογητικά: α) Την επιστολή που τους απεστάλη. β) Την ταυτότητα ή το διαβατήριό τους ή άλλο στοιχείο ταυτοποίησης. γ) Οποιοδήποτε επίσημο έγγραφο από το οποίο να προκύπτει ο ΑΦΜ τους (φορολογική δήλωση ή εκκαθαριστικό σημείωμα). Τα ΚΕΠ, με βάση τα δικαιολογητικά αυτά, θα αποδώσουν στη συνέχεια ΑΜΚΑ και θα χορηγήσουν στους ασφαλισμένους σχετική βεβαίωση ΑΜΚΑ. Σε περίπτωση που οι ενδιαφερόμενοι έχουν ήδη ΑΜΚΑ, τα ΚΕΠ με βάση τα ως άνω δικαιολογητικά και τη βεβαίωση ή την κάρτα ΑΜΚΑ που θα προσκομίσουν οι ενδιαφερόμενοι, θα προβούν, όπου απαιτείται, σε διορθώσεις συμπληρώσεις των στοιχείων τους στη βάση δεδομένων του ΑΜΚΑ και, ακολούθως, θα τους χορηγήσουν νέα βεβαίωση ΑΜΚΑ, σύμφωνα με τα οριστικοποιηθέντα στοιχεία τους.

6 6 θ έ μ α Σ Α Β Β Α Τ Ο 1 Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ Βιολογική καλλιέργεια ελιάς προδιαγραφές καλλιέργειας τυποποίησης Η ελαιοκαλλιέργεια έχει τεράστια ιστορική, οικονοµική και περιβαλλοντική σηµασία, γι αυτό και είναι βαθιά ριζωµένη στις παραδοσιακές συνήθειες κάθε παραγωγού. Είναι άριστα συνδεδεµένη µε την περιβαλλοντική πολιτική για αειφόρο ανάπτυξη της γεωργίας. Επιπλέον ενισχύει τον πολυδιάστατο ρόλο της γεωργίας, προσφέροντας προϊόντα των οποίων η αξία της παραγωγής δεν υπολογίζεται µόνο σε χρήµα. ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΑΔΑΜΟΠΟΥΛΟΥ adamopoulos@xrimaonline.gr Aντίθετα, το ελαιόδεντρο εκτιµάται όλο και περισσότερο για την ιστορική του σηµασία, τη συµβολή του στην οµορφιά του τοπίου, στη βιοποικιλότητα, στην προστασία του περιβάλλοντος και στην υγιεινή διατροφή του σύγχρονου ανθρώπου. Όσοι εµπλέκονται στην αλυσίδα παραγωγής και εµπορίας των ελαιοκοµικών προϊόντων, προσδίδουν όλο και περισσότερη σηµασία στην πιο πάνω εικόνα του ελαιόδεντρου. Πιστεύουν ότι η ποιότητα των ελαιοπροϊόντων µπορεί να είναι καλύτερη, δίνοντας ιδιαίτερη σηµασία στην καλλιέργεια και χρησιµοποιώντας µεθόδους που είναι φιλικές προς το περιβάλλον. Η βιολογική καλλιέργεια της ελιάς βασίζεται σε µεθόδους αναζωογόνησης του εδάφους του ελαιώνα, στην ανακύκλωση των υποπροϊόντων και άλλων διαθέσιµων οργανικών υλικών, αλλά και στην αναπαραγωγή και προστασία του περιβάλλοντος. Είναι η µέθοδος ελαιοπαραγωγής που στοχεύει στην παραγωγή µιας άριστης ποιότητας ελαιόλαδου, απαλλαγµένου από υπολείµµατα αγροχηµικών, που υποσκάπτουν την υγεία και περιορίζει τη µόλυνση µε αγροχη- µικά του εδάφους, του νερού και του αέρα. Συντελεί στη διατήρηση της ποικιλότητας πολύτιµων φυτών, ζώων και γενετικού υλικού. Δημιουργία ελαιώνα βιολογικής παραγωγής Για την κατάλληλη τοποθεσία, πριν τη δηµιουργία ή εγκατάσταση νέου ελαιώνα βιολογικής παραγωγής, είναι απαραίτητο να µελετηθούν και συνεκτιµηθούν οι εδαφοκλι- µατολογικές συνθήκες της περιοχής. Τοποθεσίες µε περιορισµένη ηλιοφάνεια, µακρές περιόδους σκίασης και παγετόπληκτες περιοχές πρέπει,όσο το δυνατόν, να αποφεύγονται. Παραθαλάσσιες περιοχές, αλλά και περιοχές που επικρατεί δροσερός καιρός και υψηλή σχετική υγρασία κατά τους καλοκαιρινούς και φθινοπωρινούς κυρίως µήνες δεν πρέπει να προτι- µούνται, γιατί τέτοιες περιοχές ευνοούν υψηλές προσβολές από το δάκο. Μεγάλης σηµασίας επίσης είναι η αρχή ότι η τοποθεσία που θα εγκατασταθεί η βιολογική καλλιέργεια να µην επηρεάζεται από συµβατικούς ελαιώνες. Σε επικλινή τοποθεσία πρέπει να ληφθούν µέτρα προστασίας από µεταφορά νερών βροχής από συµβατικούς ελαιώνες ή άλλων συµβατικών καλλιεργειών. Επίσης, αν είναι δυνατό, η φυτεία να είναι αποµονωµένη µε υψηλό φυσικό ανεµοθραύστη, έτσι ώστε να µην επηρεάζεται από ψεκασµούς που θα διενεργούνται σε συµβατικούς ελαιώνες ή σε άλλες καλλιέργειες. Επιλογή εδαφών και µέτρα διόρθωσής τους Βασικό µέληµα κάθε βιοκαλλιεργητή ελιάς είναι -από την αρχή της µετατροπής ή της εγκατάστασης του ελαιώνα βιολογικής παραγωγής- να κάνει όλες εκείνες τις ενέργειες για να βελτιώσει σηµαντικά τις φυσικές και χηµικές ιδιότητες του εδάφους για κανονική θρέψη και ανάπτυξη των δέντρων. Πρέπει να έχουµε υπόψη µας ότι το έδαφος είναι ένας ζωντανός οργανισµός, µε πλήθος σηµαντικών βιολογικών διεργασιών, που µπορούν να δίνουν τροφή στα ελαιόδεντρα. Βαρειά εδάφη, µε περιορισµένη συγκέντρωση οργανικής ουσίας, δεν βοηθούν τα ελαιόδεντρα να αναπτυχθούν και να αποδώσουν ικανοποιητικά. Βαρειά και συνεκτικά εδάφη που συγκρατούν αρκετή υγρασία προκαλούν σηψιρριζίες στα ελαιόδεντρα και περιορίζουν ή παρεµποδίζουν την πρόληψη διαφόρων θρεπτικών στοιχείων. Εδάφη φτωχά σε οργανική ουσία διορθώνονται, είτε µε την προσθήκη οργανικής ουσίας είτε ζωικής κοπριάς είτε µε την εφαρ- µογή χλωρής λίπανσης, που γίνεται µε την ενσωµάτωση στο έδαφος µείγµατος ψυχανθών (βίκος, κουκιά, µπιζέλι κ.λπ.) µε αγρωστώδη φυτά, µε στόχο την αύξηση της οργανικής ουσίας και του αζώτου. Η χλωρή λίπανση είναι η πλέον φθηνή µέθοδος λόγω των πλεονεκτηµάτων που παρέχει τόσο στο οικολογικό σύστηµα (µη εξάρτηση στο εισαγόµενο ακριβό σύστηµα οργανικής ουσίας), αλλά και από πλευράς καλλιεργητικής (ανταγωνισµός µε κάποια ζιζάνια κ.λπ.). Επίσης, η προσθήκη οργανικής ουσίας στο έδαφος βελτιώνει τη δοµή του, κάνει πιο εύκολη την καλλιέργεια του εδάφους από τα γεωργικά µηχανήµατα και επιτρέπει την καλύτερη απορρόφηση και συγκράτηση της υγρασίας. Εγκατάσταση ελαιώνα και ποικιλίες Τα ελαιόδεντρα του βιολογικού ελαιώνα πρέπει να είναι φυτεµένα σε κανονικές αποστάσεις. Η πυκνή φύτευση δεν βοηθά τον κανονικό αερισµό τους. Στην αραιή φύτευση δεν γίνεται οικονοµική εκµετάλλευση ολόκληρης της έκτασης του εδάφους. Τα ελαιόδεντρα είναι προτιμότερο να έχουν έναν κορµό µε κανονικό ύψος, ώστε να διευκολύνονται οι αναγκαίες καλλιεργητικές φροντίδες και ο κανονικός αερισµός. Οι καταλληλότερες ποικιλίες για βιοκαλλιέργεια θεωρούνται εκείνες που παρουσιάζουν ανθεκτικότητα στους εχθρούς και στις ασθένειες και είναι προσαρµοσµένες στις εδαφοκλιµατικές συνθήκες της κάθε περιοχής. Ποικιλίες εµβολιασµένες στην αγριοελιά παρουσιάζουν ανθεκτικότητα στις ασθένειες εδάφους και αναπτύσσουν µεγάλο ριζικό σύστηµα. Οι ποικιλίες «Κορωνέικη», «Ντόπια λαδοελιά» και δευτερευόντως η «Πικουάλ» παρουσιάζουν αρκετή ανθεκτικότητα στους εχθρούς και στις ασθένειες. Για παραγωγή βρώσιµων ελιών, καλές θεωρούνται οι ποικιλίες «Ντόπια λαδοελιά», η «Καλαµών» και η «Μαντζανίλο». Θρεπτικές απαιτήσεις των ελαιόδεντρων Σηµαντικές ποσότητες από τα κύρια θρεπτικά στοιχεία αζώτου, φωσφόρου και καλίου αποµακρύνονται κάθε χρόνο από τον ελαιώνα, λόγω των αναγκών του φυτού για βλαστική ανάπτυξη και παραγωγή. Είναι φυσικό όταν οι αποµακρυνό- µενες ποσότητες είναι µεγαλύτερες από τις διαθέσιµες να σηµειωθεί µείωση στην παραγωγή, εκτός αν αυτά τα στοιχεία συµπληρωθούν. Η ποσότητα των στοιχείων που πρέπει να προστεθούν στο έδαφος κάθε ελαιώνα εξαρτάται από τον τύπο

7 Σ Α Β Β Α Τ Ο 1 Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ θ έ μ α 7 του εδάφους, τα διαθέσιµα αποθέµατα, την ακολουθούµενη πρακτική καλλιέργειας (κλάδεµα, άρδευση κ.λπ.) και την παραγωγή του έτους. Κατά συνέπεια δεν είναι δυνατό να καταλήξει κανένας σε κάποια ιδανική στρατηγική λίπανσης που να ισχύει σε όλες τις συνθήκες, µπορεί όµως να ξεχωρίσει κάποιες γενικές κατευθύνσεις. Πιο σηµαντική παράµετρος είναι πάντοτε οι θρεπτικές απαιτήσεις της καλλιέργειας, στην προκειµένη περίπτωση της ελιάς. Πρώτο µέληµα είναι η αναπλήρωση -τουλάχιστον- των θρεπτικών στοιχείων που αποµακρύνθηκαν µε τη συγκοµιδή και το κλάδεµα. Έχει βρεθεί ότι κατά µέσο όρο 100 κιλά ελαιόκαρπου, αποµακρύνουν από το έδαφος: 0,9 κιλά Αζώτου (Ν), 0,2 κιλά Φωσφόρου (Ρ), 1,0 κιλό Κάλιο (Κ) και 0,4 κιλά Ασβέστιο (Ca). Πρέπει να συνεκτιµηθεί και µια ποσότητα θρεπτικών στοιχείων που δεσμεύεται στο έδαφος, σε µη αφο- µοιώσιµη µορφή (κυρίως σε Φωσφόρο και Κάλιο) ή ακόµη χάνεται µε έκπλυση προς τα κατώτερα στρώµατα του εδάφους, κυρίως σε Άζωτο. Τρόποι λίπανσης Η λίπανση του βιολογικού ελαιώνα στοχεύει στη βελτίωση της παραγωγικότητας του εδάφους και στη στρατηγική που εξασφαλίζει µακροχρόνια βελτίωση της υφής και δοµής του εδάφους, παράλληλα µε την αύξηση της γονιµότητάς του. Η λίπανση της ελιάς θα πρέπει να βασιστεί σε ένα πρόγραµµα διατήρησης και αναζωογόνησης του εδάφους των ελαιώνων. Το πρόγραµµα αυτό, στηρίζεται κυρίως στην εφαρµογή της µεθόδου της χλωρής λίπανσης µε ψυχανθή, αγρωστώδη ή και µείγµατα, στην προσθήκη κοµπόστας από οργανικά υλικά, καθώς και στην προσθήκη ζωικής κοπριάς, η οποία απαραίτητα προέρχεται από ζώα πρώτιστα βιολογικής ή ακόµα εκτατικής εκτροφής. Οργανική λίπανση: Οικονοµικός και πρακτικός τρόπος λίπανσης του βιολογικού ελαιώνα είναι η παρασκευή κοµπόστας, χρησιµοποιώντας τα φυτικά υπολείµματα του ελαιώνα µε κοπριά από βιολογικής ή εκτατικής εκτροφής ζώα. Ένας τρόπος παρασκευής οργανικής κοµπόστας είναι η χρησιµοποίηση των φύλλων ελιάς από τα ελαιοτριβεία, µαζί µε ένα ποσοστό 10-20% περίπου κοπριά αιγοπροβάτων. Η κατασκευή αυτού του τύπου οργανικής κοµπόστας στοιχίζει, γι αυτό χρησιµοποιείται συνήθως τα πρώτα 3-4 χρόνια µετατροπής του ελαιώνα σε βιολογικό. Τα επόµενα χρόνια µπορούν να χρησιµοποιηθούν φύλλα ελιάς και άλλα φυτικά υπολείµµατα, µαζί µε 20-40% ελαιολύµατα από τις δεξαµενές των ελαιουργείων. Ως γνωστό τα απόβλητα των ελαιοτριβείων έχουν καλή περιεκτικότητα σε διάφορα θρεπτικά στοιχεία, σε οργανική ουσία και σε µικροοργανισµούς. Η καλύτερη περίοδος τοποθέτησης της κοµπόστας είναι αµέσως µετά τη συγκοµιδή. Για κάθε δεκάριο συστήνονται κατά µέσο όρο 2 κυβικά µέτρα κοµπόστας. Η λίπανση συµπληρώνεται µε την ενσωµάτωση της φυσικής βλάστησης του ελαιώνα, µε την ενσω- µάτωση των φύλλων και κλαδιών πάχους µέχρι 5 εκ., που θρυµµατίζονται µε την καλλιέργεια, µε τη χρήση ειδικών µηχανικών εργαλείων-θρυµµατιστών, καθώς και µε τη χρήση των απόνερων των ελαιοτριβείων. Η καταστροφή της φυσικής βλάστησης (αγριόχορτων) γίνεται µε µηχανική καλλιέργεια ή στα µέρη που δεν µπορεί να εργαστεί το τρακτέρ, µε χορτοκοπτική µηχανή πλάτης. Η καλλιέργεια του εδάφους γίνεται αµέσως µετά το κλάδεµα και την τοποθέτηση της οργανικής κοµπόστας, έτσι ώστε µε την καλλιέργεια να γίνεται και ενσωµάτωσή της στο έδαφος. Οι πιο πάνω ποσότητες έχουν στόχο τη γενική κάλυψη των αναγκών και το λεγόµενο «χτίσιµο» της γονιµότητας του εδάφους. Οι χηµικές αναλύσεις εδάφους δείχνουν την εικόνα των θρεπτικών στοιχείων στο έδαφος, ενώ η φυλλοδιαγνωστική το επίπεδο των θρεπτικών στοιχείων που µπόρεσε να προσβάλει το φυτό. Πιο κατάλληλη εποχή για την προσθήκη θρεπτικών στοιχείων είναι το φθινόπωρο, από την άποψη ότι θα πρέπει το οργανικό λίπασµα να µπορέσει να αξιοποιήσει όσο καλύτερα γίνεται τις χειµερινές βροχοπτώσεις για να διαλυθεί και να προσληφθεί από τα ελαιόδεντρα. Συστήνεται επιφανειακός διασκορπισµός των θρεπτικών στοιχείων και µετά ελαφριά ενσωµάτωσή τους µε καλλιεργητή φρέζα κ.λπ. Νερό Η ελιά θεωρείται από τα πιο ανθεκτικά φυτά στην ξηρασία. Παρά τις ξηροφυτικές της ιδιότητες, η ελιά για να αναπτυχθεί και να αποδώσει οικονοµικά ως δενδρώδης καλλιέργεια απαιτεί την επάρκεια εδαφικής υγρασίας. Η άρδευση της ελιάς δεν επιδρά θετικά µόνο στη βλάστηση, ανθοφορία, καρποφορία και κατ επέκταση στην αύξηση των αποδόσεων, αλλά και στον περιορισµό της παρενιαυτοφορίας των δέντρων. Η ελιά έχει ιδιαίτερα µεγάλες απαιτήσεις σε νερό τους µήνες Ιανουάριο-Φεβρουάριο όπου διαφοροποιούνται οι ανθοφόροι οφθαλµοί, τον Απρίλιο-Μάιο όπου έχουµε την άνθηση και καρπόδεση της ελιάς και τον Ιούνιο όπου είναι η περίοδος σκλήρυνσης του πυρήνα. Επίσης, η άρδευση της ελιάς κατά τους θερµούς µήνες περιορίζει τη συρρίκνωση του καρπού. Η ποσότητα του νερού και συχνότητα άρδευσης εξαρτάται από την ανάπτυξη του δέντρου, το βλαστικό στάδιο, την εποχή, το έδαφος, το σύστηµα άρδευσης και τις κλιµατολογικές συνθήκες της περιοχής. Ενδεικτικά, οι απαιτήσεις της ελιάς σε νερό κυ- µαίνονται από κυβικά µέτρα/εκτάριο/έτος για τις επιτραπέζιες ποικιλίες και 200 κυβικά µέτρα/εκτάριο/έτος για τις ελαιοποιήσιµες ποικιλίες. Κλάδεμα Το κλάδεµα των ελαιόδεντρων είναι µια σηµαντική εργασία, που αποσκοπεί στην προσαρµογή της ανάπτυξης και καρποφορίας των δέντρων στις εδαφοκλιµατικές συνθήκες της περιοχής και στις καλλιεργητικές µας επιδιώξεις, ιδιαίτερα στην προστασία από εντοµολογικές παθήσεις και στη διευκόλυνση της συγκοµιδής των ελιών, που είναι το κύριο οικονοµικό κόστος της ελαιοκαλλιέργειας. Στα ελαιόδεντρα βιολογικής παραγωγής γίνονται δύο τύποι κλαδέµατος: το κλάδεµα διαµόρφωσης και το κλάδεµα ανάπτυξης και καρποφορίας. n Κλάδεµα διαµόρφωσης γίνεται συνήθως στα νεαρά δέντρα, µε στόχο τη δηµιουργία ενός ανθεκτικού σκελετού και ενός σχή- µατος που θα ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της µηχανικής ελαιοσυλλογής. n Κλάδεµα καρποφορίας γίνεται στα παραγωγικά δέντρα, για εξασφάλιση αερισµού και φωτισµού, σταθερής καρποφορίας και καλής ποιότητας καρπού. Οι εχθροί των δέντρων Η σωστή διαµόρφωση των ελαιόδεντρων µε το κλάδεµα, η εδαφοκάλυψη, η λίπανση και η άρδευση, καθώς και η διατήρηση φυσικής ισορροπίας συντελούν στην αποφυγή προσβολών από εχθρούς της ελιάς. Ο σοβαρότερος εντοµολογικός εχθρός είναι ο δάκος της ελιάς. Η αντιµετώπισή του στηρίζεται στα µέσα µαζικής παγίδευσης, µε τη χρήση διαφόρων τύπων παγίδων. Με τη µέθοδο αυτή, επιδιώκεται η σύλληψη όσο το δυνατόν µεγαλύτερου αριθµού τέλειων εντόµων του δάκου, ώστε να µειωθεί ο πληθυσµός του σε επίπεδα που δεν προκαλούν οικονοµική ζηµιά. Οι παγίδες που χρησιµοποιούνται µπορεί να είναι αυτοσχέδιες, που βασίζονται σε διάλυµα πρωτεΐνης για προσέλκυση του δάκου ή σε έτοιµες παγίδες που υπάρχουν στην αγορά. Οι τελευταίες είναι χάρτινες, εµποτισµένες µε εντο- µοκτόνο και ελκύουν το δάκο και με αµµωνία. Όταν τοποθετούνται έγκαιρα και ο πληθυσµός του δάκου είναι σχετικά χαµηλός, η προσβολή στον καρπό είναι περιορισµένη και σε ανεκτό επίπεδο. Αντίθετα, σε ψηλό πληθυσµό του δάκου, το αποτέλεσµα συνήθως δεν είναι ικανοποιητικό. Τα λεπιδόπτερα έντοµα, όπως ο ρυγχίτης, ο πυρηνοτρήτης, η μαργαρόνια και η ζευζέρα πρέπει να παρακολουθούνται στενά από το γεωπόνο σε συνεργασία µε τους ενδιαφερόµενους αγρότες, µε τη βοήθεια σύγχρονων µεθόδων, όπως οι παγίδες φεροµόνης. Η ζευζέρα δηµιουργεί προβλήµατα στα ελαιόδεντρα και δύσκολα αντιµετωπίζεται. Ο φλοιοτρήβης αποτελεί συνήθως πρόβληµα σε αδύνατα δέντρα. Αντιµετωπίζεται µε καλλιεργητικά µέτρα, όπως καταστροφή µε κάψιµο των κλαδιών που κόβονται µε το κλάδεµα και κατάλληλη άρδευση και λίπανση. Συνεχής θα πρέπει να είναι η προσπάθεια ενίσχυσης της παρουσίας και αύξησης του πληθυσµού των ωφέλιµων εντόµων και ζώων στην περιοχή για απαλλαγή από την ανάγκη κάποιων επεµβάσεων, κάτι που µειώνει το κόστος παραγωγής, αλλά ωφελεί και το περιβάλλον. Αν υπάρξει πρόβληµα, ο έλεγχος των «επιβλαβών» εντόµων γίνεται είτε µε παγίδες είτε µε επιλεγµένα φυσικά εντοµοκτόνα, µη τοξικά για τον άνθρωπο, που επιτρέπονται στα πλαίσια της βιολογικής γεωργίας (θειάφι, βάκιλος θουριγγίας, ροτενόνη, πύρεθρο κ.λπ.). Συγκομιδή και τυποποίηση Στόχος της ελαιοβιοκαλλιέργειας είναι η παραγωγή εξαίρετου παρθένου ελαιόλαδου, µε όλα τα χη- µικά και οργανοληπτικά χαρακτηριστικά άριστης ποιότητας. Κατά τη συγκοµιδή, ο καρπός δεν πρέπει Tο νομικό πλαίσιο βιολογικής καλλιέργειας Ηβιολογική καλλιέργεια της ελιάς διέπεται νοµικά από τον περί Βιολογικής Παραγωγής Νόµο 160 (Ι) του 2001 και τους σχετικούς Κανονισµούς (Κ..Π. 506/2001). Η νοµοθεσία αυτή είναι πλήρως εναρµονισµένη µε την αντίστοιχη Ευρωπαϊκή (Ε.Ε.) 2092/91. Σύµφωνα µε τη σχετική Ευρωπαϊκή και Κυπριακή Nοµοθεσία, ο έλεγχος της βιολογικής παραγωγής γίνεται από εξουσιοδοτηµένους αδειούχους Οργανισµούς Ελέγχου και Πιστοποίησης µε την εποπτεία της Εντεταλµένης Υπηρεσίας (Τµήµα Γεωργίας). Η σήµανση «βιολογικό προϊόν» είναι νοµικά κατοχυρωµένη µόνο για τα προϊόντα που παράγονται, σύµφωνα µε τους πιο πάνω Νόµους και Κανονισµούς της Ε.Ε. Με την Οργάνωση των ελαιοπαραγωγών σε «Οµάδες Παραγωγών» η βιολογική καλλιέργεια της ελιάς έχει καλύτερα αποτελέσµατα. ιευκολύνεται η ενηµέρωση των παραγωγών και αντιμετωπίζονται ευκολότερα τα προβλήµατα που ενδεχοµένως παρουσιάζονται στην περιοχή. Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνονται ευκολότερα τα απαραίτητα οικονοµικά µεγέθη, για παραγωγή και εµπορία (διάθεση), του επώνυµου προϊόντος µιας περιοχής. Τα επώνυµα βιολογικά προϊόντα είναι περισσότερο ανταγωνιστικά και απολαµβάνουν υψηλότερες τιµές στις διεθνείς αγορές. να έρχεται σε επαφή µε το έδαφος και να µεταφέρεται όσο το δυνατόν γρηγορότερα στο ελαιοτριβείο. Η έκθλιψη πρέπει να γίνεται χωρίς µεγάλη καθυστέρηση και αν το ελαιοτριβείο δεν χρησιµοποιείται αποκλειστικά για βιολογική έκθλιψη, πρέπει να έχει καθαριστεί και πλυθεί σχολαστικά πριν την επεξεργασία του βιολογικού ελαιόκαρπου. Είναι όµως καλύτερα η έκθλιψη του βιολογικού ελαιόκαρπου να γίνεται από εξειδικευμένα «βιολογικά ελαιοτριβεία». Η αποθήκευσή του µέχρι και την τελική τυποποίησή του, πρέπει να γίνεται σε δοχεία κατασκευασµένα από κατάλληλο ανοξείδωτο χάλυβα και να φυλάγεται σε δροσερή και ξηρή αποθήκη.

8 8 ρ ε π ο ρ τ ά ζ Σ Α Β Β Α Τ Ο 1 Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ Σ Α Β Β Α Τ Ο 1 Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ ρ ε π ο ρ τ ά ζ 9 Τι κάνουν οι πρώτοι «εναλλακτικοί καλλιεργητές» γκότζι μπέρι και ιπποφαούς 1Αφήνουν το ιπποφαές και πιάνουν το γκότζι μπέρι στην Κομοτηνή Ο γεωπόνος Σοφοκλής Παπουής (πάνω) και 0 γιος του Σοφρώνης επί τω έργω (κάτω) Δεν είναι λίγοι οι αγρότες- και όχι μόνο- που έχουν στρέψει το ενδιαφέρον τους στις εναλλακτικές καλλιέργειες, όπως το ιπποφαές και το γκότζι μπέρι. Είναι για πολλά υποσχόμενες νέες καλλιέργειες, που έχουν δελεάσει και συνεχίζουν να δελεάζουν πολλούς παραγωγούς. Πρόκειται για καλλιέργειες που είναι ακόμη στα.. σπάργανα. Δεν έχουν συμπληρωθεί καλά-καλά τα τρία χρόνια που απαιτούνται για να φανούν οι προοπτικές ανάπτυξής τους. Ωστόσο, σύμφωνα με τους παραγωγούς, τα πρώτα δείγματα είναι θετικά. Η αγορά μοιάζει να έχει «φυλάξει» χώρο για τα νέα αυτά προϊόντα, που κρύβουν σημαντικές δυνατότητες. Βασική Οκ. Σοφοκλής Παπουής, γεωπόνος στην Κομοτηνή, ξεκίνησε πριν από τρία χρόνια, μαζί με κάποιους ακόμα παραγωγούς την καλλιέργεια ιπποφαούς. Ήταν φειδωλός με τα στρέμματα, καθώς, όταν πρόκειται για νέο αντικείμενο πρέπει να είσαι συντηρητικός στην αρχή. Ο κ. Παπουής βλέπει, όμως, ήδη κάποιες δυσκολίες. Όπως σημειώνει στην «Παραγω- Γή», το ιπποφαές είναι βιομηχανικό προϊόν, θα πρέπει πρώτα να στηθεί εργοστάσιο στη χώρα, πριν προχωρήσουν σε μεγάλης έκτασης καλλιέργειες. Ωστόσο, πέρυσι, σε μια επίσκεψή του στη Γερμανία, παρήγγειλε και πήρε μια μελέτη για το εν λόγω εργοστάσιο. Αποδεικνύεται πως είναι ιδιαιτέρως ακριβό εγχείρημα, καθώς κοστίζει πάνω από 2,5 εκατ. ευρώ. Οι οπωρώνες στην περιοχή υπάρχουν, αλλά βαδίζουν σε... αχαρτογράφητες περιοχές. Παραγωγή ακόμα δεν έχουν δει, αυτή θα έρθει μετά το τρίτο έτος. Κάποια προβλήματα θα υπάρξουν στα φυτά, αλλά αυτό είναι εύκολο να λυθεί, από τους γεωπόνους. Το θέμα είναι ότι κανένας δεν ξέρει ποια είναι η ποικιλία που ταιριάζει στην περιοχή, ποια θα έχει την καλύτερη συμπεριφορά και απόδοση. Ένα άλλο θέμα είναι και η ποσότητα που πρέπει να μπει. Σε ένα στρέμμα μπαίνουν 160 φυτά περίπου, ενώ το 10% αυτών είναι αρσενικά, δεν παράγουν, είναι επικονιαστές. προϋπόθεση για όλους, όμως, είναι να έχει ο καρπός των κόπων τους βιολογικό χαρακτήρα. Γκότζι μπέρι και ιπποφαές «υπόσχονται» πολλά κέρδη στον Έλληνα παραγωγό, αλλά είναι ακόμη πολύ νωρίς για να μπορεί κάποιος να υπολογίσει οικονομικά οφέλη καθώς υπάρχουν βήματα που πρέπει να γίνουν για να ανθίσει ο τομέας των εναλλακτικών αυτών καλλιεργειών. Ελπιδοφόρες καλλιέργειες το γκότζι μπέρι και το ιπποφαές, αλλά στη Ροδόπη έχουν προκρίνει -τουλάχιστον προς το παρόντο πρώτο Στροφή στο γκότζι μπέρι «Το έχω βάλει στην άκρη προς το παρόν το ιπποφαές», λέει ο κ. Παπουής, ο οποίος έχει στρέψει το ενδιαφέρον του στο λύκιο, ή αλλιώς γκότζι μπέρι. Στην Ελλάδα υπάρχουν περί τα 200 στρέμματα σπαρμένα με λύκιο. Ο ίδιος και ο γιος του, πριν από ενάμισι χρόνο έβαλαν από τέσσερα στρέμματα ο καθένας. Έφεραν σπόρους, έκαναν επιλογές, διασταυρώσεις των φυτών, διάλεξαν ποικιλίες και τώρα είναι στη φάση του πολλαπλασιασμού. Ήδη έχουν πάρει κάποιους καρπούς και με αυτούς έκαναν την πρώτη κίνηση για το «κλειδί» στην επιτυχή καλλιέργεια, άρχισαν να ψάχνουν το κομμάτι της εμπορίας. Έφτιαξαν μικρές συσκευασίες των 100 γραμμαρίων με γκότζι μπέρι. Τις έστειλαν πρόσφατα σε Γερμανία και Αγγλία. Η ανταπόκριση που είχε ήταν θετική, η ποιότητα άρεσε και του χρόνου θα στείλουν μεγαλύτερη ποσότητα για να γίνει έρευνα στο δυσκολότερο στάδιο, στα ράφια των σούπερ μάρκετ. Έδωσαν κάποια δείγματα και σε μανάβικα της περιοχής, όπου πήγε καλά και ζήτησαν κι άλλο. Επιπλέον, έμπορος από την Αθήνα ήθελε μεγάλη ποσότητα, περί τους δέκα τόνους, κάτι που φυσικά δεν ήταν εφικτό, με την παραγωγή στα «σπάργανα». Το «κλειδί», λοιπόν, για να κατακτήσει τα ελληνικά χωράφια το γκότζι μπέρι είναι η εμπορία, αυτό υποστηρίζουν και όσοι παραγωγοί το συζητούν με τον κ. Παπουή. Συγκρίνοντας το ιπποφαές με το γκότζι μπέρι, το δεύτερο έχει ένα συγκριτικό πλεονέκτημα, το κόστος για ΤΗΣ AΝΝΑΣ ΑΡΑΜΠΑΤΖH arampatzi@xrimaonline.gr την παραγωγή και εμπορία του είναι μικρότερο από το πρώτο. Αυτό που απαιτείται για το γκότζι μπέρι είναι συσκευαστήρια, καθώς δεν είναι απαραίτητη η επεξεργασία του, καταναλώνεται φρέσκο ή αποξηραμένο. Τα χρήματα που απαιτούνται είναι σαφώς λιγότερα απ ότι για να στηθεί ένα εργοστάσιο. Μάλιστα, σύμφωνα με τον κ. Παπουή, οι καρποί που έρχονται στην Ελλάδα από την Κίνα δεν είναι τόσο καλής ποιότητας. Η απόδοση Έχοντας κατά νου τη βιβλιογραφία, η απόδοση του γκότζι μπέρι ανά στρέμμα μπορεί να φτάσει τους 1,5 με 2 τόνους, κάτι που εμπειρικά, επιβεβαιώνει και ο κ. Παπουής. Σε ένα στρέμμα μπαίνουν 120 με 130 φυτά, τα οποία είναι όλα θηλυκά, παραγωγικά. Όσο για τις ποικιλίες, αυτές είναι πάρα πολλές. Ενδεικτικά, στη Ρωσία υπάρχουν 70, στη Γερμανία 10, όπως και στον Καναδά. «Το τοπίο, όσον αφορά τις καλλιέργειες, θα έχει ξεκαθαρίσει περίπου σε τρία χρόνια», εκτιμά ο κ. Παπουής, ο οποίος έχει αρκετά σχέδια στο μυαλό του. Ένα από αυτά είναι ακόμα η αύξηση της βιολογικής αξίας του εθνικού μας προϊόντος, του ελαιολάδου, χρησιμοποιώντας γκότζι μπέρι. (Περισσότερες πληροφορίες στο ). Γκότζι μπέρι με συγκαλλιέργεια στην Κοζάνη Πριν από τρία χρόνια περίπου, ξεκίνησε να ασχολείται με το γκότζι ο κ. Κώστας Βαρδάκας. Χωρίς να είναι αγροτική οικογένεια, άρχισαν τις έρευνες και φύτεψε στο χωράφι του στην Κοζάνη γκότζι. Παρήγγειλαν σπόρους από τη Γαλλία και μεγάλωσαν φυτά σε δικό τους φυτώριο. Βάζοντας τα φυτά κρατούσαν ημερολόγιο για να αποτυπώσουν καλύτερα τη συμπεριφορά τους και τώρα «ήρθε η ώρα της αλήθειας», σύμφωνα με τον κ. Βαρδάκα. Προ ημερών φύτεψαν πέντε στρέμματα στο Κιλκίς με γκότζι και θα βάλουν άλλα τόσα. Μέχρι τα Χριστούγεννα θα έχουν φυτέψει μαζί με τη συγκαλλιέργεια είκοσι στρέμματα και από τη νέα χρονιά έχει στόχο ακόμα είκοσι. Η συγκαλλιέργεια και η ομάδα καλλιεργητών Η συνέργεια είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της ενασχόλησής τους με την καλλιέργεια γκότζι Ομάδες καλλιεργητών στην Κοζάνη οργανώνονται και σπέρνουν με γκότζι μπέρι τα πρώτα στρέμματα 2 μπέρι. Οι ίδιοι έχουν τα φυτά και την τεχνογνωσία. Βάζουν το φυτικό κεφάλαιο και το άλλο μέρος της συνεργασίας το έδαφος. Αναλόγως θα κατανεμηθεί η εργασία, είτε 50%-50% είτε 70%-30%. Αυτό που βάζουν είναι η δουλειά και προτιμούν ανθρώπους που να γνωρίζουν για να συνεργαστούν. Παράλληλα, υπάρχει και ομάδα καλλιεργητών, περί τους 18, που έχουν βάλει κάποια στρέμματα από το Πάσχα. Το ενδιαφέρον γι αυτή την άτυπη ομάδα καλλιεργητών γκότζι μπέρι, όπως τη χαρακτήρισε ο κ. Βαρδάκας είναι μεγάλο, υπάρχουν πενήντα υποψήφιοι. Υπό σύσταση είναι και το επιχειρηματικό σχήμα goji.gr, το οποίο θα έχει και σχετική ιστοσελίδα. Στόχος τους είναι η επιχειρηματική ενασχόληση και όχι «η τακτική των παππούδων με τις επιδοτήσεις», λέει ο κ. Βαρδάκας. «Η ενασχόλησή μας ενέχει ρίσκο, δεν παρακινούμε κανέναν», σημειώνει, προσθέτοντας πως στο προϊόν τους θα δοθεί προστιθέμενη αξία, η καλλιέργειά τους θα είναι υποχρεωτικά βιολογική. Εκτίμηση για τις αποδόσεις αποφεύγουν να κάνουν, αν και με βάση τα ημερολόγια που έχουν κρατήσει, ξεπερνά τις προσδοκίες η συμπεριφορά του φυτού. 3 Τι γίνεται στον Αγροτικό Συνεταιρισμό Πολυδύναμων Φυτών Δυτικής Μακεδονίας Στην Αιανή της Κοζάνης, στον Αγροτικό Συνεταιρισμό Πολυδύναμων Φυτών Δυτικής Μακεδονίας, τα πράγματα είναι λίγο πιο δύσκολα απ ότι στις ομάδες καλλιεργητών, λόγω των αλλαγών στους νόμους και τις τροποποιήσεις που πρέπει να γίνουν στο καταστατικό. Σύμφωνα με τον κ. Βαγγέλη Τζέλλο, ιπποφαές έχουν βάλει εδώ και δυο χρόνια. Αν και δεν έχουν πάρει καρπούς -κάτι που ήταν αναμενόμενο- η ανάπτυξη των δέντρων είναι καλή. Τα εικοσιπέντε τους μέλη έχουν φυτέψει 100 στρέμματα και οι λιγοστοί καρποί έγιναν δείγμα, ενώ σε τοπικό επίπεδο διατέθηκαν φύλλα για τσάι. Το δύσκολο στην καλλιέργεια ιπποφαούς είναι η συγκομιδή, όπως τονίζει ο κ. Τζέλλος. Πρέπει να γίνει με το χέρι, καθώς οι καρποί είναι κολλημένοι στο κλωνάρι, το οποίο έχει πολλά αγκάθια. Η άλλη εναλλακτική είναι το κλάδεμα, αφήνοντας τα φετινά κλωνάρια και κόβοντας τα περσινά. Στη Γερμανία, όπου οι εκτάσεις είναι τεράστιες, κόβουν με μηχανές τα κλαδιά και Στο Συνεταιρισμό βασίζονται στην ποιότητα του καρπού που θα παράγουν, ο οποίος θα είναι βιολογικής καλλιέργειας ξαναβγάζουν μετά από τρία χρόνια. «Το ιπποφαές έχει ατελείωτες δυνατότητες», σημειώνει ο κ. Τζέλλος, όσον αφορά τις χρήσεις του καρπού, βιομηχανικά και όχι μόνο. Στο Συνεταιρισμό βασίζονται στην ποιότητα που θα έχει ο καρπός που θα παράγουν. Αυτή τη στιγμή το ιπποφαές που κυκλοφορεί στην Ελλάδα είναι κινέζικο και στην τιμή δεν μπορούν να το ανταγωνιστούν, μπορούν όμως στην ποιότητα. Ετοιμάζουν έναν καρπό με βιολογική καλλιέργεια, τη στιγμή που στην Κίνα το καυσαέριο επιβαρύνει το ιπποφαές με ένα «φορτίο» διόλου ωφέλιμο. Περνώντας στο γκότζι μπέρι, έχουν φυτέψει 50 στρέμματα και θα ακολουθήσουν ακόμα 30. Ως φυτό έχει δώσει ήδη κάποιους καρπούς, που εστάλησαν ως δείγματα και κάποια διατέθηκαν στην τοπική αγορά. Οι πρώτες αναλύσεις ήταν καλές και «υπάρχουν πολλές ανοιχτές πόρτες για την εμπορία του». Είναι αρκετοί αυτοί που αναζητούν να αγοράσουν γκότζι και ήδη έχουν γίνει επαφές με τη Γερμανία, τη Γαλλία, τον Καναδά, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Έχουν γίνει νύξεις ακόμα και με εταιρείες που θα απομονώνουν τις χρήσιμες ουσίες για να τις παίρνουν στο Συνεταιρισμό.

9 10 ε π ι κ α ι ρ ό τ η τ α Σ Α Β Β Α Τ Ο 1 Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ Kαι ο Ράιχενμπαχ υπέρ της ποιοτικής γεωργίας Με κοινή γραμμή την ανάπτυξη της ελληνικής γεωργίας μέσω νέου εργατικού δυναμικού, της υψηλής ποιότητας ελληνικών αγροτικών προϊόντων και της βελτιωμένης παραγωγικότητας, συναντήθηκαν ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Αθανάσιος Τσαυτάρης με τον Επικεφαλής της Task Force της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Ελλάδα, Χορστ Ράιχενμπαχ. Κεντρικό θέμα της μεταξύ τους συζήτησης ήταν η σημασία της γεωργίας υπό τις υπάρχουσες οικονομικές συνθήκες. Τόσο ο κ. Τσαυτάρης όσο και ο κ. Ράιχενμπαχ συμφώνησαν πως η ελληνική κυβέρνηση, όπως και η υπόλοιπη Ευρώπη, στρέφεται προς την ποιοτική γεωργία, ως πυλώνα ανάπτυξης της οικονομίας. Από την πλευρά του ο κ. Τσαυτάρης, τόνισε τη σημασία της εξωστρέφειας των προϊόντων, την αξία που τους προσδίδει η μεταποίηση και η σύμπραξη του πρωτογενούς με άλλους τομείς της οικονομίας, ενώ παράλληλα στάθηκε και στη σημασία της έρευνας, της καινοτομίας και των νέων τεχνολογιών για την ικανοποίηση των στόχων που θέτει η νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ). Οι δύο πλευρές τόνισαν την ανάγκη ενίσχυσης του ανθρώπινου δυναμικού στον κλάδο της γεωργίας και της παροχής στοχευμένων γεωργικών συμβούλων με τη σύμπραξη κεντρικών και περιφερειακών υπηρεσιών. Με τη σειρά του ο κ. Ράιχενμπαχ υπογράμμισε τη συνεργασία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων με το υπουργείο Τουρισμού για την ανάδειξη των διατροφικών προϊόντων και της γαστρονομίας, ως μέρος του τουριστικού πακέτου της χώρας. Παράλληλα, ο ίδιος χαιρέτισε την απόφαση απλούστευσης των διαδικασιών εξαγωγής των ελληνικών αγροτικών προϊόντων (πρόγραμμα single window) με πρώτα πιλοτικά προϊόντα το κονσερβοποιημένο ροδάκινο στις ανατολικές χώρες και τη φέτα σε ΗΠΑ και Καναδά, η οποία υπεγράφη από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης σε συνεργασία με το υπουργείο Ανάπτυξης. Μιλώντας για τη συνάντηση ο κ. Τσαυτάρης, μεταξύ άλλων, τόνισε: «Είχα την ευκαιρία στην ολιγόωρη συνάντησή μας να εξηγήσω τις προτεραιότητες του αναπτυξιακού αυτού Υπουργείου και τη σημασία της γεωργίας για την οικονομία του τόπου. Είχαμε την ευκαιρία να του δείξουμε τις δράσεις που κάνουμε για να στρέψουμε τη γεωργία, από μια γεωργία χαμηλού κόστους σε μια γεωργία ποιοτική, μια γεωργία συνυφασμένη με τον τόπο, τον πολιτισμό μας, το περιβάλλον μας, μια γεωργία στραμμένη προς την εξωστρέφεια, μια γεωργία που θα διαχειρίζεται αειφόρα τους φυσικούς πόρους και θα υποστηρίζει τις ανάγκες των καταναλωτών». Οι δύο άνδρες μίλησαν και για το θέμα της νέας ΚΑΠ και πως αυτή θα συμβάλει στην ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα: «Είχαμε την ευκαιρία να μιλήσουμε για την νέα ΚΑΠ που έρχεται και τις προτεραιότητές της, τον τρόπο που «Πρέπει τώρα με την έρευνα και την τεχνολογία, τις εφαρμογές και τις συμβουλές προς τους γεωργούς να καλλιεργήσουμε το μέλλον. Και αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος» η χώρα ετοιμάζεται γι αυτό, προκειμένου να αξιοποιηθούν αυτοί οι πόροι. Τέλος, είχαμε την ευκαιρία να δείξουμε τις προσπάθειες που κάνουμε ιδιαίτερα στον τομέα της έρευνας, της τεχνολογίας και της καινοτομίας, όπου ζητήσαμε και τις δικές τους εμπειρίες, δεδομένου ότι στο πλαίσιο της νέας ΚΑΠ, αυτός ο τομέας θα παίξει καθοριστικό ρόλο και θα χρηματοδοτηθεί με σημαντικά ποσά. Εντάσσεται και στο σκεπτικό ότι αυτός ο τομέας θα κάνει βιώσιμη τη γεωργία μας και στις επόμενες δεκαετίες». Επίσης στη συνάντηση έγινε αναφορά για τη συνεργασία των δύο πλευρών για την ανάπτυξη και το μέλλον της γεωργίας: «Συμφωνήσαμε να τον αναπτύξουμε και με τη δική τους βοήθεια και υποστήριξη, προκειμένου να ανταπεξέλθουμε σε αυτές τις απαιτήσεις του μέλλοντος. Πρέπει τώρα με την έρευνα και την τεχνολογία, τις εφαρμογές και τις συμβουλές προς τους γεωργούς να καλλιεργήσουμε το μέλλον. Και αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος για να το καλλιεργήσουμε. Επενδύοντας στη γνώση, την επιστήμη και την καινοτομία». Από την πλευρά του ο κ. Χορστ Ράιχενμπαχ, έκανε ειδική αναφορά στις θέσεις του κ. Τσαυτάρη για την παραγωγή προϊόντων που έχουν αυξημένη ζήτηση:«από την πρώτη μας συνάντηση είναι ξεκάθαρο ότι ο υπουργός έχει ξεκάθαρο όραμα για το πού θέλει να οδηγήσει την αγροτική ανάπτυξη σε προϊόντα που ζητούνται από τους καταναλωτές. Είναι επίσης ξεκάθαρο ότι η ανάπτυξη του δυναμικού που υπάρχει στην ελληνική γεωργία μπορεί να γίνει μέσα από την έρευνα και την καινοτομία και επομένως υπάρχει ανάγκη να αναπτυχθούν αυτές οι πτυχές στο Υπουργείο». Σε ό,τι αφορά τη νέα ΚΑΠ ο κ. Ράιχενμπαχ τόνισε πως υπάρχει απόλυτη ταύτιση ανάμεσα στις δύο πλευρές: «Συζητήσαμε το περιεχόμενο της νέας ΚΑΠ για την ελληνική γεωργία και ο υπουργός πιστεύει ότι υπάρχουν δυνατότητες της νέας ΚΑΠ -ιδιαίτερα στον τομέα του περιβάλλοντος- και θέλω να πω ότι συμφωνούμε πλήρως με αυτό. Υπάρχουν ειδικά θέματα, στα οποία μπορούμε να παρέχουμε την υποστήριξή μας». Τέλος, ειδική αναφορά έγινε και στις εξαγωγές των ελληνικών προϊόντων και τις προσπάθειες του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης να βελτιώσει τη δυναμική των εξαγωγών των ελληνικών αγροτικών προϊόντων, τις οποίες υποστηρίζει και η Τask Force, η οποία μάλιστα κατά το παρελθόν έχει διατυπώσει τη θέση ότι «οι εξαγωγές και σε άλλους κλάδους μπορεί να βοηθήσουν στη διευκόλυνση και των γεωργικών προϊόντων, με θετικές συνέπειες για την ελληνική οικονομία».

10 Σ Α Β Β Α Τ Ο 1 Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ α γ ρ ο τ ι κ ή ο ι κ ο ν ο μ ί α 11 Νέοι αγρότες ψάχνουν γη Περίπου αιτήσεις έχουν υποβληθεί μέχρι στιγμής για τη μίσθωση γεωργικής και κτηνοτροφικής γης, σύμφωνα με τα στοιχεία του Οργανισμού Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων, Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (ΟΠΕΚΕΠΕ). Από τις αιτήσεις αυτές έχει ολοκληρωθεί η αξιολόγηση και έχουν υπογραφεί 243 συμβόλαια μίσθωσης γης σε 11 περιφερειακές ενότητες. Το 57% όσων έχουν υπογράψει σύμβαση είναι νέοι ηλικίας έως 35 ετών με πτυχίο Γεωτεχνικής Σχολής, το 24% είναι νέοι έως 35 ετών, το 14% άνεργοι και το 5% νέοι αγρότες έως 35 ετών. Επίσης, το 87% των συμβολαίων αφορά στη μίσθωση έως 4 στρεμμάτων, έως 10 στρεμμάτων το 9%, κι άνω των 10 στρεμμάτων το 4%. Ενδιαφέρον, δε, έχει το γεγονός ότι σε ποσοστό 83% η γη που μισθώθηκε θα χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή τροφίμου που είναι ενταγμένο στο στρατηγικό σχεδιασμό της Περιφέρειας. Το υπόλοιπο 17% της γης που ενοικιάστηκε, θα χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή ζωοτροφών ή ως βοσκότοπος. Μέχρι σήμερα αγροτική γη έχει μισθωθεί σε Βοιωτία, Εύβοια, Ημαθία, Θεσσαλονίκη, Καβάλα, Κιλκίς, Λάρισα, Ξάνθη, Πέλλα, Πιερία και Χαλκιδική. Σημειώνεται ότι η γη διανέμεται σε ανέργους, νέους αγρότες, πτυχιούχους Γεωτεχνικής Σχολής, επαγγελματίες αγρότες και νομικά πρόσωπα με αντίτιμο 5 ευρώ το στρέμμα ανά καλλιεργητική περίοδο και ανώτατο όριο τα 100 στρέμματα ανά δικαιούχο. Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι πολλοί νέοι αγρότες στους οποίους έχει δοθεί δημόσια γη έχουν βρεθεί προ αδιεξόδου, αφού τα χωράφια έχουν «κληρωθεί» και δεν είναι αξιοποιήσιμα, αφού πρόκειται για εκτάσεις οι οποίες έχουν βράχια, δέντρα, θάμνους ή ακόμη και μπάζα. Επιφυλάξεις από την ΠΑΣΕΓΕΣ για τη φορολόγηση των αγροτών Την έντονη ανησυχία της εκφράζει η ΠΑΣΕΓΕΣ, για τις επιπτώσεις που θα έχει στους αγρότες ο νέος τρόπος φορολόγησής τους. Τα μέλη του Δ.Σ. της Συνομοσπονδίας, στην τελευταία τους συνεδρίαση, εξέφρασαν τις επιφυλάξεις τους για τα νέα μέτρα που έχουν σχέση με την τήρηση λογιστικών βιβλίων, το συντελεστή φορολόγησης και την επιβολή φόρων στα αγροτεμάχια. Σε ό,τι αφορά την τήρηση των βιβλίων, σύμφωνα με όσα ανακοινώθηκαν, η ΠΑΣΕΓΕΣ λέει κατ αρχήν ναι, αλλά αυτό βεβαίως με ορισμένες αρχές και προϋποθέσεις, όπου θα διευκρινίζεται με απόλυτη σαφήνεια τί θα αναγνωρίζουν ως έξοδα και να εξαιρεί από αυτή την υποχρέωση τους μικρούς παραγωγούς, όπως επίσης να υπάρχει και ένα αφορολόγητο ποσό για τη στήριξη των μικρομεσαίων αγροτών και να μην επιβάλλεται φόρος από το πρώτο ευρώ. Ενστάσεις έχουν διατυπώσει και πολλοί αγρότες αλλά και συνεταιρισμοί για το κόστος τήρησης των βιβλίων, για το οποίο θα υπάρξουν άμεσα αποφάσεις. Όπως ήδη έχει ανακοινώσει ο αναπληρωτής υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Μάξιμος Χαρακόπουλος, το κόστος τήρησης των βιβλίων θα επιδοτηθεί. Από την πλευρά της η ΠΑΣΕΓΕΣ, χαρακτηρίζει «μέγιστη κοροϊδία την τοποθέτηση του αναπληρωτή υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων να προβάλει την επιδότηση της τήρησης βιβλίων ως βασική πολιτική του νέου φορολογικού συστήματος, χρησιμοποιώντας και ως βασικό επιχείρημα τη μείωση της ψαλίδας των τιμών». Παρά τις επιφυλάξεις πάντως, πολλοί παραγωγοί εκτιμούν ότι η τήρηση λογιστικών βιβλίων μπορεί να «περιορίσει τις κομπίνες που γίνονται με τις πωλήσεις σε πλαστές τιμές, με σκοπό οφέλη από την επιστροφή ΦΠΑ». Η ΠΑΣΕΓΕΣ, εκτός των λογιστικών βιβλίων, θεωρεί δυσβάσταχτο το συντελεστή φορολόγησης (13%) που αφήνει να εννοηθεί το υπουργείο, παραγνωρίζοντας τις ειδικές συνθήκες που διαμορφώνουν το ύψος και την ποιότητα της παραγωγής. Όπως επισημαίνεται: n Η γεωργία είναι εκτεθειμένη περισσότερο από κάθε άλλη παραγωγική και οικονομική δραστηριότητα στο διεθνή ανταγωνισμό, με βάση τις συμφωνίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ). Άλλωστε και οι άμεσες εισοδηματικές ενισχύσεις από πλευράς Ε.Ε., αναγνωρίζουν τις αρνητικές επιπτώσεις που υφίσταται η ευρωπαϊκή και η ελληνική γεωργία από τον ανταγωνισμό και δίδονται ως απώλεια εισοδήματος από τους παραπάνω λόγους. n Είναι εκτεθειμένη στους κινδύνους των φυσικών καταστροφών και στις κλιματικές αλλαγές, που σε αυτή την περίπτωση τα εργαλεία προστασίας (ΕΛΓΑ, Η ΠΑΣΕΓΕΣ σε ό,τι αφορά την τήρηση των βιβλίων λέει κατ αρχήν ναι, αλλά με ορισμένες αρχές και προϋποθέσεις ΠΣΕΑ), μόνο ένα μέρος των ζημιών καλύπτουν. n Το αγροτικό εισόδημα υπολείπεται κατά 40% περίπου, του μέσου μισθού στην οικονομία. Όσον αφορά την πρόθεση του υπουργείου να φορολογήσει τα παραγωγικά αγροτεμάχια, που ανήκουν κατά κύριο λόγο στους αγρότες, η ΠΑΣΕΓΕΣ αναφέρει: «θεωρούμε ως απαράδεκτη και παράλογη και όχι απλά κρίσιμη, τη σκέψη του Υπουργείου να φορολογήσει τα παραγωγικά αγροτεμάχια των κατά κύριο επάγγελμα αγροτών. Είναι άλλο πράγμα να φορολογείς το οικονομικό αποτέλεσμα που προκύπτει από τα μέσα παραγωγής, γεγονός θεμιτό και λογικό, και άλλο να φορολογείς τα ίδια τα μέσα. Η πρόταση αυτή είναι πέρα για πέρα αντιαναπτυξιακή και φυσικά θεωρούμε άκρως υποκριτικό όταν η κυβέρνηση και γενικά το πολιτικό σύστημα διακηρύσσει ότι η αγροτική οικονομία θα είναι ένας από τους νέους ισχυρούς πυλώνες ανάπτυξης της χώρας μας. Με το παραπάνω μέτρο, εάν ισχύσει, αυτοδιαψεύδεται». Σε ό,τι αφορά τη μείωση της «ψαλίδας» των τιμών στα αγροτικά προϊόντα για την οποία γίνεται πολύς λόγος, η ΠΑΣΕΓΕΣ έχει καταθέσει επανειλημμένα στοχευόμενες προτάσεις και έχει βάλει στο τραπέζι του διαλόγου το παραγωγικό ηλεκτρονικό τιμολόγιο, όπου μπορεί να εφαρμοστεί με στόχο τη διαφάνεια των συναλλαγών και την αντιμετώπιση των ελληνοποιήσεων.

11 12 σ υ ν ε τ α ι ρ ι σ μ ο ί Σ Α Β Β Α Τ Ο 1 Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ ΝΕΜΕΑΣ Με μεράκι συνεχίζει μια υπεραιωνόβια Ο Αγροτικός Οινοποιητικός Συνεταιρισμός (ΑΟΣ) Νεμέας μετράει ήδη 75 χρόνια ζωής. Ιδρύθηκε το 1937 από 70 αμπελουργούς της περιοχής. Σήμερα, εν έτει 2012, απαριθμεί περισσότερα από μέλη - συνέταιρους, ενώ οινοποιεί ετησίως τόνους κρασιού, γεγονός που τον καθιστά έναν από τους σημαντικότερους οινοπαραγωγούς πανελλαδικά. Ο Συνεταιρισμός βρίσκεται σε μια ιδιαιτέρως προνομιούχα περιοχή, τη Νεμέα Κορινθίας, περιοχή με φημισμένους αμπελώνες. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά και το διαφημιστικό σλόγκαν στον ιστότοπο του Συνεταιρισμού ( η Νεμέα είναι ο «αμπελώνας των Θεών» («vineyard of the Gods»), καθώς σαν περιοχή παρουσιάζει μια μοναδική αμπελο-οινική παράδοση από τα χρόνια της Αρχαιότητας και τον αξιομνημόνευτο «Φλιάσιο Οίνο», έως το περίφημο «Αγιωργίτικο», το ελληνικό κρασί που έχει κερδίσει το θαυμασμό των οινοφίλων σε ολόκληρο τον κόσμο. Η προαναφερόμενη ποικιλία (Αγιωργίτικο) είναι γνωστή και ως Μαύρο Νεµέας ή Μαυρούδι (Νεµέας) και όπως έδειξαν έρευνες µε βιοχηµικές µεθόδους, τα αναφερόµενα ως συνώνυµα Μαυρούδι, Μαυράκι, Μαυροστάφυλο και Καρβουνιάρης είναι διαφορετικές ποικιλίες. Ο Κριµπάς (1943) περιγράφει το Μαυρούδι ως ξεχωριστή ποικιλία από το Αγιωργίτικο µε εµφανείς αµπελογραφικές διαφορές. O Guillon (1895) περιγράφει την ποικιλία Mavroudion, Staphili mavron και Mavron και οι Viala και Vermorel (1905) αναφέρουν τις ποικιλίες Mavroudion, Mavrudi, Mavrud και Mavrude. Σήμερα, ο Οινοποιητικός Συνεταιρισμός Νεμέας είναι ένας από τους μεγαλύτερους στην Ελλάδα, με σύγχρονες εγκαταστάσεις και εξοπλισμό. Το παλαιό οινοποιείο έχει χωρητικότητα τόνους, ενώ αντίστοιχα το νέο φτάνει τους τόνους. Στις εγκαταστάσεις του ΑΟΣ Νεμέας συγκεντρώνονται περίπου τόνοι σταφυλιών το χρόνο, που αντιπροσωπεύουν το 90% της παραγωγής της ζώνης οίνων ΟΠΑΠ (Οίνοι Ονοµασίας Προελεύσεως Ανωτέρας Ποιότητος). Η αµπελουργική ζώνη παραγωγής ερυθρών οίνων ΟΠΑΠ «Νεµέα» είναι άλλωστε η µεγαλύτερη στην Ελλάδα και χαρακτηρίζεται από µεγάλη ετερογένεια εδαφικών και κλιµατικών συνθηκών (υψόµετρο µ.), λόγω της µεγάλης έκτασής της. Αυτή η ποικιλομορφία «δίνει» στον οίνο της Νεμέας συγκριτικά πλεονεκτήματα. Δεν είναι τυχαίο που ο ΑΟΣ Νεμέας συμμετέχει στο Ευρωπαϊκό ερευνητικό έργο «Άγριο κρασί» («WILD WINE» ), στόχος του οποίου είναι η έρευνα για την παραγωγή καινοτόμων προϊόντων και η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών οίνων. Η ιδέα του έργου βασίζεται στο γεγονός ότι τα γηγενή ή «άγρια» στελέχη ζυμών και βακτηρίων αποτελούν μέρος του οικοσυστήματος κάθε περιοχής και μπορούν να βελτιώσουν και να διαφοροποιήσουν τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά του κρασιού. Οι μικροοργανισμοί αυτοί θα επιτρέψουν την παραγωγή καινοτόμων κρασιών με σταθερή και υψηλή ποιότητα και κυρίως με έντονο το γεωγραφικό τους αποτύπωμα. Τα κρασιά «άγριας» κατευθυνόμενης ζύμωσης H Νεμέα είναι ο «αμπελώνας των Θεών» («vineyard of the Gods») καθώς σαν περιοχή παρουσιάζει μια μοναδική αμπελο-οινική παράδοση από τα χρόνια της Αρχαιότητας

12 Σ Α Β Β Α Τ Ο 1 Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ ρ ε π ο ρ τ ά ζ13 Στο Δήμο Φυλής παράδοση καλύπτουν τις σύγχρονες απαιτήσεις των καταναλωτών για οργανικά, ασφαλή κρασιά με ιδιαίτερο τοπικό χαρακτήρα και αναμένεται να βελτιώσουν την ανταγωνιστικότητα των συμμετεχόντων χωρών στη διεθνή αγορά. Ο Συνεταιρισμός διαθέτει αυτόματη παραλαβή σταφυλιών, ζύγισμα για ημερησία μέγιστη παραλαβή τόνων, με δυνατότητα επιλογής σταφυλιών για οινοποίηση V.Q.P.R.D. Διαθέτει επίσης είκοσι ψυχόμενους οινοποιητές, δυναμικότητας τόνων, χώρους αποθήκευσης έτοιμου προϊόντος Νέου και Παλαιού Οινοποιείου, τόνων και χώρους παλαίωσης με δρύινα βαρέλια και δύο εμφιαλωτικές γραμμές, δυναμικότητας φιαλών των 0,750 L ανά ώρα. Ο Συνεταιρισμός διευθύνεται από τον πρόεδρο με πενταμελές συμβούλιο. Σημαντικό είναι τόσο το οινοποιητικό του έργο, όσο και η κοινωνική του προσφορά στην περιοχή. Πρωταρχικός στόχος και όραμα του Συνεταιρισμού αποτελεί η διαφύλαξη της οινοποιητικής παράδοσης του τόπου και μέσα από αυτή η προώθηση του Αγιωργίτικου, αναπόσπαστου κομματιού της πολιτιστικής κληρονομιάς του τόπου και ποικιλίας που δεν καλλιεργείται σχεδόν σε καμία άλλη περιοχή της Ελλάδας. Κοιτάζοντας το μέλλον, ο Συνεταιρισμός αξιοποιεί τη βαθιά γνώση, τη μεγάλη εμπειρία του και τη δημιουργικότητα των μελών και των στελεχών του στην προσπάθεια να προσφέρει συνεχώς νέα προϊόντα με άξονα την ποιότητα και την παράδοση. Στο χώρο του ΑΟΣ Νεμέας οι επισκέπτες μπορούν να επισκεφθούν το νέο, σύγχρονα εξοπλισμένο και πρόσφατα ανακαινισμένο οινοποιείο και να αγοράσουν τα κρασιά του. «σπάμε τους μεσάζοντες» Μετά την πρωτοβουλία παραγωγών από την Κατερίνη να διαθέσουν απευθείας στους καταναλωτές τα προϊόντα τους, ένα «κύμα» πρωτοβουλιών, «χωρίς μεσάζοντες», εξαπλώθηκε τάχιστα σε πολλές περιοχές της χώρας. Το «κίνημα της πατάτας» εξαπλώθηκε σταδιακά και στο Λεκανοπέδιο της Αττικής, περιοχή όπου ο μισός περίπου πληθυσμός της χώρας ζει μακριά από την πρωτογενή παραγωγή. Σε συνδυασμό με την οικονομική κρίση που πλήττει έντονα τα νοικοκυριά, το «κίνημα», όπως το χαρακτηρίζουν οι συμμετέχοντες, εντάσσεται σε μια εξάπλωση δικτύων αλληλεγγύης (από κοινωνικά ιατρεία μέχρι παντοπωλεία) που δημιουργούνται ως «ασπίδα» απέναντι στα προβλήματα επιβίωσης μεγάλων μερίδων της ελληνικής κοινωνίας. Μία από τις περιοχές της Αττικής στην οποία πήρε σάρκα και οστά το εν λόγω κίνημα είναι ο -ενιαίος πλέον- Δήμος Φυλής (Άνω Λιόσια, Ζεφύρι, Χασιά) στα δυτικά του Νομού. Η «ΠαραγωΓή» συνάντησε την κα Γεωργία Γούλα, εκπρόσωπο του κινήματος και κατέγραψε ορισμένα στοιχεία αλλά και απόψεις παραγωγών και καταναλωτών. Η κα Γεωργία, μαζί με μερικούς ακόμη πολίτες της περιοχής Άνω Λιοσίων και Ζεφυρίου, εμπνεόμενοι από το «κίνημα των παραγωγών» της Πιερίας, δημιούργησαν την «Πρωτοβουλία Αλληλεγγύης Πολιτών Δήμου Φυλής», με κύριο γνώμονα την αντιμετώπιση της οικονομικής δυσχέρειας που επέφερε η ραγδαία μείωση των εισοδημάτων. Η «Πρωτοβουλία» ήρθε σε επαφή με τον Ηλία Τσολακίδη, επικεφαλής της Ομάδας Εθελοντών Πιερίας, για να πληροφορηθεί τον τρόπο συγκρότησης ενός δικτύου χωρίς μεσάζοντες. Με την πολύτιμη εμπειρία του κινήματος της Πιερίας, οι άνθρωποι της «Πρωτοβουλίας» κάλεσαν επτά παραγωγούς, από τη Θεσσαλία, την Αττική και αλλού, για να ξεκινήσουν το πρωτόγνωρο πείραμα. Αφού δημιούργησαν έναν κατάλογο προϊόντων και τιμών, ξεκίνησαν να διαδίδουν την «Πρωτοβουλία» στους κατοίκους της περιοχής. Η ανταπόκριση ήταν ενθουσιώδης: βλέποντας τη διαφορά της τιμής συγκριτικά με τα προϊόντα στα σούπερ μάρκετ, περίπου πολίτες παρήγγειλαν προϊόντα από τα μέλη της «Πρωτοβουλίας». Η ζήτηση από την τοπική κοινωνία ώθησε την «Πρωτοβουλία» να κάνει τη διανομή με συστηματικότητα: ένα Σάββατο κάθε μήνα στα Άνω Λιόσια και το αμέσως επόμενο Σάββατο στο Ζεφύρι. Οι σταθεροί πελάτες των παραγωγών είναι τουλάχιστον κάθε Σάββατο που στήνεται η αυτοσχέδια αγορά στα Άνω Λιόσια (στη συμβολή των οδών Καραϊσκάκη και Κομιζοπούλου). Η «ΠαραγωΓή» φωτογράφισε τους παραγωγούς, τους καταναλωτές και τους ανθρώπους του κινήματος σε δράση! Σύμφωνα με την κα Γεωργία, η «Πρωτοβουλία» σκοπεύει να εμπλέξει περισσότερους παραγωγούς, να φέρει μεγαλύτερη ποικιλία προϊόντων αλλά και να συμφωνήσει με τους παραγωγούς σε ακόμα καλύτερες τιμές, δεδομένου ότι «η απαλλαγή από τους μεσάζοντες επιτρέπει μεγαλύτερη ευελιξία». Στην υπαίθρια «αγορά» απ όπου απουσιάζουν οι μεσάζοντες, μπορεί κανείς να βρει μια ικανοποιητική ποικιλία ελληνικών προϊόντων: φέτα Θήβας με 5,5 ευρώ το κιλό, τη στιγμή που στο πλησιέστερο σούπερ μάρκετ (όπου πραγματοποιήσαμε μια ενδεικτική σύγκριση) δε θα βρει φέτα με κάτω από 8 ευρώ το κιλό. Επίσης, μπορεί να αγοράσει, μετά από παραγγελία σύμφωνα με το έντυπο της «Πρωτοβουλίας», έξτρα παρθένο ελαιόλαδο Μεγάρων στην τιμή των 14 ευρώ (5 lt), την ώρα που στο σούπερ μάρκετ θα το προμηθευτεί τουλάχιστον 17 ευρώ. Ακόμη: ρύζι, φακές, μανιτάρια, αυγά, ρεβίθια Φαρσάλων, φάβα Φενεού, μέλι ανθέων Λάρισας, αλεύρι, λεμόνια Κορινθίας και αρκετά ακόμη προϊόντα, απευθείας από τους συμβεβλημένους παραγωγούς, σε τιμές έως και 50% χαμηλότερες από αυτές των μεγάλων καταστημάτων. Καταναλωτές, με τους οποίους συνομιλήσαμε, τόνισαν τη μεγάλη διαφορά στις τιμές, η οποία όμως δεν εντοπίζεται στην ποιότητα. «Εξαλείφονται οι ενδιάμεσοι που κερδοσκοπούσαν και βρίσκεις ποιοτικά προϊόντα στο 1/3 της τιμής», τόνισε ο κ. Σταυρός, τακτικός επισκέπτης. «Η προσπάθεια αξίζει πολλά συγχαρητήρια. Μακάρι να εμπλουτιστεί με περισσότερα προϊόντα, γιατί βλέποντας τις συμφέρουσες τιμές, θέλεις να αγοράσεις όλο και μεγαλύτερες ποσότητες», δήλωσε μία υποστηρίκτρια του κινήματος. Μιλώντας με παραγωγούς, τόνισαν τη δυσκολία επιβίωσης και την ανάσα που τους έδωσε η συγκεκριμένη πρωτοβουλία. «Ερχόμαστε σε απευθείας επικοινωνία με τον κόσμο, αποδεικνύουμε την ποιότητα και την προέλευση των προϊόντων και προμηθεύουμε σε χαμηλές τιμές άμεσης προτεραιότητας προϊόντα», υπογράμμισε ζευγάρι από τα Μέγαρα που προσφέρει έξτρα παρθένο ελαιόλαδο «στην τιμή που οι μεγάλες αλυσίδες πουλάνε το σπορέλαιο»! Ο χημικός μηχανικός της παρέας, απολυμένος από την επιχείρηση του Λαυρεντιάδη, αποφάσισε να φτιάξει μόνος του απορρυπαντικά και υγρά πιάτων. «Είναι καλύτερης ποιότητας από τα επώνυμα, λόγω των ενεργών τους συστατικών και κοστίζουν περίπου 50% λιγότερο. Η άμεση επικοινωνία με τους καταναλωτές μου δίνει ιδέες για βελτίωση και μου δείχνει την ανάγκη του κόσμου για καλά και φθηνά προϊόντα». Κλείνοντας την κουβέντα μας με την κα Γεωργία, τόνισε τη φιλοδοξία της «Πρωτοβουλίας» για επέκταση του κινήματος σε κοντινές περιοχές: «ήδη πολίτες από το Καματερό, τους Αγίους Αναργύρους, το Ίλιον και την Πετρούπολη μας ζήτησαν τα τηλέφωνα των παραγωγών για να στήσουν εκεί αντίστοιχα δίκτυα». «Αν οι καταναλωτές τηρούν τις παραγγελίες τους και συνεχίσουν να στηρίζουν το εγχείρημα, με λίγο καλύτερη προπαγάνδιση, θα γίνει θεσμός στην περιοχή του Δήμου Φυλής». Επόμενος στόχος της Πρωτοβουλίας; «Να στήσουμε ένα Κοινωνικό Ιατρείο στα Άνω Λιόσια, όπου όλο και περισσότεροι συμπολίτες μας στερούνται την πρωτοβάθμια περίθαλψη. Δε θα το κάνουμε όμως ως ελεημοσύνη, αλλά ως μέσο αυτοοργάνωσης των πολιτών και ανάπτυξης της αλληλεγγύης, η οποία είναι και η μόνη διέξοδος από την κρίση και τη βίαιη φτωχοποίηση που μας επιβάλουν».

13 14 α υ τ ο κ ί ν η τ ο Σ Α Β Β Α Τ Ο 1 Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ Fiat Doblo XL Διαθέσιμη στην ελληνική αγορά είναι η κορυφαία -σε διαστάσεις και μεταφορικές δυνατότητεςέκδοση του Fiat Doblo ΧL, με την υπερυψωμένη οροφή και το μακρύ μεταξόνιο, με κόστος από ευρώ. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΚΩΣΤΑΣ ΑΔΑΜΟΠΟΥΛΟΣ adamopoulos@xrimaonline.gr Eπαγγελματίας από Πιο συγκεκριμένα, το Fiat Doblo XL έχει ξεκινήσει την εμπορική του διάθεση στην Ελλάδα, με την ονομασία Doblo Cargo Maxi High. Η νέα έκδοση Maxi High είναι διαθέσιμη με μακρύ μεταξόνιο και υπερυψωμένη οροφή, γεγονός που επιτρέπει τη μεταφορά προϊόντων με όγκο από 5,0 κ.μ. (5,4 κ.μ. με την αναδίπλωση του καθίσματος του συνοδηγού και του διαχωριστικού). Διαστάσεις Με το συνολικό μήκος του αμαξώματος να περιορίζεται στα χλστ., το πλάτος στα χλστ. και το ύψος στα χλστ., το νέο Doblo Maxi High έχει μήκος μεταξονίου της τάξης των χλστ. Οι αυξημένες διαστάσεις του σε σχέση με τις υπόλοιπες εκδοχές με κλειστή καρότσα του Doblo, έχουν ως αποτέλεσμα τη διαμόρφωση ενός χώρου φόρτωσης με μήκος χλστ. (3.400 χλστ. με την αναδίπλωση του καθίσματος του συνοδηγού), πλάτος χλστ. (1.230 χλστ. μεταξύ των θόλων) και ύψος χλστ. Το ωφέλιμο φορτίο, χάρη στην ύπαρξη της ειδικής ανάρτησης Bi-Link στον πίσω άξονα, ανέρχεται στα κιλά, όσα είναι και τα κιλά που το ιταλικό Vanette είναι σε θέση να έλξει για τρέιλερ με φρένα. Κινητήρες Κάτω από το κάλυμμα του κινητήρα του Fiat Doblo Maxi High υπάρχουν οι επιλογές ενός βενζινοκινητήρα 1,4 λτ. (T-Jet) ή ενός πετρελαιοκινητήρα MultiJet 1,6 λτ. Ο πρώτος αποδίδει ισχύ 120 ίππων και μέγιστη ροπή 120 Nm από τις σ.α.λ. με τη μέση κατανάλωση καυσίμου του να περιορίζεται στα 7,7 λτ./100 χλμ. και τις εκπομπές ρύπων στα 179 g/km. Αντίστοιχα, ο 1.600άρης MultiJet έχει απόδοση 105 ίππων και μέγιστη ροπή 290 Nm από τις σ.α.λ. Η μέση κατανάλωση καυσίμου του ορίζεται στα 6,0 λτ./100 χλμ. (5,7 λτ./100 χλμ. με την ύπαρξη Start & Stop) και Η νέα έκδοση Maxi High είναι διαθέσιμη με μακρύ μεταξόνιο και υπερυψωμένη οροφή, γεγονός που επιτρέπει τη μεταφορά προϊόντων με όγκο έως και 5,4 κ.μ. οι εκπομπές ρύπων του στα 158 g/km (150 g/km με την ύπαρξη Start & Stop). Κόστος αγοράς και εξοπλισμός Το νέο Fiat Doblo Maxi High -σύμφωνα με τα όσα έχει ανακοινώσει η ελληνική αντιπροσωπεία- θα προσφέρεται σε δύο εκδόσεις με κόστος: n 1,4B T-Jet Maxi High με κόστος από ευρώ. n 1,5 MJet Maxi High με κόστος από ευρώ. Το ιταλικό μοντέλο υποστηρίζεται με εργοστασιακή εγγύηση 5 ετών ή χλμ. και τα διαστήματα των service του έχουν οριστεί στα χλμ., γεγονός που συμβάλλει μεταξύ άλλων και στη ξεκάθαρη μείωση του κόστους συντήρησής του. Παράλληλα, στο βασικό εξοπλισμό άνεσης και ασφάλειας περιλαμβάνονται: ABS, υδραυλικό και ρυθμιζόμενο καθ ύψος τιμόνι, ηλεκτρικά παράθυρα, υπολογιστής ταξιδιού, σταθερό διαχωριστικό καμπίνας- χώρου φόρτωσης με τζάμι, κεντρικό κλείδωμα, αερόσακο οδηγού, ασύμμετρη -δίφυλλη- πίσω θύρα με τζάμι, πλευρική συρόμενη θύρα, εφεδρικό τροχό κανονικών διαστάσεων κ.ά. Προαιρετικά μπορεί να εξοπλιστεί με στοιχεία, όπως κεντρικό κλείδωμα με τηλεχειρισμό, κλιματισμός, ηλεκτρικά παράθυρα και θερμαινόμενοι καθρέπτες, προβολείς ομίχλης με σύστημα ψεκασμού προβολέων, αυτόματος κλιματισμός, αναδιπλούμενο διαχωριστικό καμπίνας- χώρου φόρτωσης, ράδιο- CD με χειριστήρια στο τιμόνι, επενδύσεις από δέρμα στο τιμόνι και τον επιλογέα ταχυτήτων κ.ά. Με ESC το Renault Midlum Το Electronic Stability Control (ESC) αποτελεί την πιο πρόσφατη προσθήκη στο βασικό εξοπλισμό όλων των εκδόσεων του Renault Midlum, αρκετά πριν αποτελέσει βασική προϋπόθεση, βάσει της κοινοτικής νομοθεσίας. Από το τέλος του 2014, όλα τα βαρέα επαγγελματικά οχήματα θα επιβάλλεται να εφοδιάζονται με ηλεκτρονικό σύστημα ελέγχου της ευστάθειας, το γνωστό ESC. Προκειμένου να προσφέρει τη δυνατότητα στους πελάτες της να αποκτήσουν το όχημα που τους ενδιαφέρει στην παρούσα φάση, χωρίς να απαιτούνται στο μέλλον τυχόν τροποποιήσεις του ώστε να μπορεί να κυκλοφορεί χωρίς πρόβλημα στο οδικό δίκτυο των χωρών της Ε.Ε., η Renault Trucks ανακοίνωσε πως το ESC θα περιλαμβάνεται από εδώ και στο εξής στο βασικό εξοπλισμό όλων των εκδόσεων και του Midlum. Το Electronic Stability Control ελέγχει συνεχώς την κίνηση του οχήματος μέσω ειδικών αισθητήρων, τόσο στο αμάξωμα όσο και τους τροχούς και αναλαμβάνει να συμβάλλει στη διατήρηση της ευστάθειάς του, όταν αντιληφθεί πως κάποιος από τους τροχούς έχει απώλεια πρόσφυσης. Από το τέλος του 2014, όλα τα βαρέα επαγγελματικά οχήματα θα επιβάλλεται να εφοδιάζονται με ηλεκτρονικό σύστημα ελέγχου της ευστάθειας, το γνωστό ESC

14 Σ Α Β Β Α Τ Ο 1 Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ π ρ ο ο ρ ι σ μ ό ς15 Τα Τζουμέρκα βρίσκονται στην Ήπειρο, στο βορειοδυτικό τμήμα της Ελλάδας. Τμήμα της περιοχής Τζουμέρκων βρίσκεται στο Νομό Ιωαννίνων, ενώ το μεγαλύτερο τμήμα τους βρίσκεται στο Νομό Άρτας. Πρόκειται για το πιο ορεινό τμήμα του Νομού Άρτας, το οποίο χαρακτηρίζεται από πανέμορφο, παρθένο, φυσικό περιβάλλον. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΚΩΣΤΑΣ ΑΔΑΜΟΠΟΥΛΟΣ adamopoulos@xrimaonline.gr Τ ζ ο υ μ ε ρ κ α «Θέασις»: Οικοδυναμική διαμονή Στην περιοχή συνολικά υπάρχουν 47 χωριά, εκ των οποίων τα περισσότερα είναι παραδοσιακοί οικισμοί. Κοντά στο χωριό Κτιστάδες, στη θέση Συγγενά Κτιστάδων, θα βρείτε τις αγροτουριστικές κατοικίες «Θέασις», χτισμένες στη μέση μιας κοιλάδας, μέσα στο δάσος, κάτω από την επιβλητική οροσειρά της περιοχής. Οι κατοικίες είναι σχεδιασμένες με βάση τις αρχές της οικοδυναμικής, με αρχέγονα υλικά: πέτρα και ξύλο. Προσφέρουν ξεχωριστή διαμονή, σε έναν ενεργειακό χώρο, σε συνδυασμό με γνήσια αγροτουριστική φιλοξενία. Η διαμονή Οι αγροτουριστικές κατοικίες «Θέασις» αποτελούνται από τέσσερις αυτόνομες κατοικίες, χτισμένες στη μέση μιας ειδυλλιακής κοιλάδας με έλατα, κάτω ακριβώς από την επιβλητική οροσειρά των Τζουμέρκων. Αυτό που κάνει πραγματικά ξεχωριστή τη διαμονή στο «Θέασις» είναι ο πρωτότυπος τρόπος κατασκευής, καθώς και οι ιδιαίτερες δραστηριότητες που αναπτύσσονται. Οι κατοικίες είναι στρογγυλές και πυραμοειδείς για τη σωστή ροή της ενέργειας στο χώρο. Έχουν γυάλινη οροφή, που προσφέρει τη θέα του έναστρου ουρανού. Τις βραδιές που έχει φεγγάρι, αυτό κάνει πραγματικά βόλτα πάνω από τα κρεβάτια των κατοικιών. Στις κατοικίες μπορεί κανείς να γευτεί παραδοσιακά προϊόντα, όπως μέλι παραγωγής, μαρμελάδα από κράνα, ζυμωτό ψωμί κ.λπ. Επίσης, έχει τη δυνατότητα να παρακολουθήσει συγκεκριμένες μελισσοκομικές εργασίες (άνοιξη, καλοκαίρι), να μάθει για τη ζωή των μελισσών και να γευτεί προϊόντα της κυψέλης (γύρη, κερί, πρόπολη, μέλι). Σε μια περιοχή με μηδενική φωτορύπανση μπορεί να γίνει αστροπαρατήρηση με τηλεσκόπιο skywatcher 10. Eπίσης, μπορεί κανείς να περπατήσει στα πανέμορφα μονοπάτια, να κάνει ορειβασία στις καταπληκτικές κορφές των Τζουμέρκων, να κατεβεί με rafting τον Άραχθο, να περιηγηθεί σε εκπληκτικής ομορφιάς οικισμούς (Συρράκο, Καλαρρύτες), πέτρινα γεφύρια και μαγευτικά μοναστήρια. Τί είναι η οικοδυναμική Οικοδυναμική ή οικοδύναμη ονομάζεται το αρχαίο ελληνικό σύστημα που εναρμονίζει τον προσωπικό χώρο με το εξωτερικό περιβάλλον, την ύλη με το πνεύμα. Η οικοδυναμική περιλαμβάνει σειρά αρχών που καθορίζουν τη σωστή διακόσμηση, προκειμένου το εσωτερικό ενός κτίσματος να διακρίνεται από ωφέλιμη ροή ενέργειας. Ο όρος οικοδύναμη Αθαμανικά Όρη ή Τζουμέρκα Τα Αθαμανικά Όρη ή Τζουμέρκα είναι μια μεγάλη οροσειρά της Δυτικής Ελλάδος, που ουσιαστικά αποτελεί τμήμα της ευρύτερης οροσειράς της Πίνδου. Η υψηλότερη κορυφή τους είναι η Κακαρδίτσα με υψόμετρο μέτρα και η επόμενη ψηλότερη είναι το Καταφίδι (ή Καταφύδι) με υψόμετρο μέτρα και καταλαμβάνουν τμήμα των Νομών Ιωαννίνων, Άρτας και Τρικάλων. Το όριό τους στα αποτελεί ένα νεολογισμό του συγγραφέα Σπύρου Μακρή, που προέκυψε από τη φράση «της οικίας τη δύναμη», που χρησιμοποιεί ο Ισχόμαχος στο έργο του «Οικονομικός του Ξενοφώντα», προκειμένου να εξηγήσει την εσωτερική διαρρύθμιση, τη γενική διάταξη και τον προσανατολισμό του κτιρίου. Οι αρχαίοι Έλληνες ονόμαζαν το σπίτι «οικία» και τα δωμάτια «οίκους», ενώ θεωρούσαν ότι η Γη είναι ένας μεγάλος οίκος. Οι κατοικίες σχεδιάστηκαν με βασικές αρχές της οικοδυναμικής, έχουν κυκλικό σχήμα για ομαλή ροή της ενέργειας και νότιο προσανατολισμό για καλύτερη έλξη της ενέργειας, όπου μετά από μελέτη του χώρου βρίσκεται σε σημεία απαλλαγμένα από γεωπαθογόνους κόμβους (γραμμές Hartman). ανατολικά είναι ο ποταμός Αχελώος που διαχωρίζει τα Αθαμανικά Όρη από την υπόλοιπη Πίνδο, ενώ βόρεια γειτονεύουν με το Λάκμο. Η οροσειρά χωρίζεται σε δύο επιμέρους τμήματα: το βορειότερο τμήμα που βρίσκεται στα όρια των Nομών Ιωαννίνων και Τρικάλων ονομάζεται Κακαρδίτσα, και σε αυτό ανήκει η υψηλότερη κορυφή της οροσειράς. Τα Αθαμανικά Όρη έχουν χαρακτηριστεί ως μία από τις σημαντικές περιοχές για πουλιά της Ελλάδας (ΣΠΠΕ) και έχουν προταθεί για να χαρακτηριστούν εθνικό πάρκο. Το νοτιότερο τμήμα είναι τα κυρίως Τζουμέρκα και ανήκει στο μεγαλύτερο τμήμα του στο Nομό Άρτας. Ορίζεται δυτικά από την κοιλάδα του Αράχθου, ανατολικά από τον Αχελώο, στα βορειοανατολικά χωρίζεται από την Κακαρδίτσα από το Μελισσουργιώτικο ποτάμι, και νότια συνδέεται με τα Όρη Βάλτου. Η υψηλότερη κορυφή του είναι το Καταφύδι με υψόμετρο μέτρων. Άλλες ψηλές κορυφές είναι οι: Στρογγούλα (2.107 μ.), Γερακοβούνι (2.211 μ.), Αγκάθι (2.392 μ.) και Σκλάβα (2.067 μ.). Οικισμοί χτισμένοι περιμετρικά του νότιου τμήματος είναι οι Μελισσουργοί, η Πράμαντα, η Άγναντα, το Βουλγαρέλι, τα Θεοδώριανα, το Καταφύγιο, τα Κονάκια, ο Καταρράκτης, η Κρυοπηγή, η Ράμια, τα Λεπιανά, το Αθαμάνιο κ.λπ. Για κάποια γεωγραφικά έντυπα τα Αθαμανικά Όρη ή Τζουμέρκα περιορίζονται μόνο σε αυτό το τμήμα, ενώ η Κακαρδίτσα θεωρείται ξεχωριστή οροσειρά. Τα Αθαμανικά Όρη οφείλουν την ονομασία τους στο αρχαίο ελληνικό φύλο των Αθαμανών που ήταν εγκατεστημένο στην περιοχή αυτή. Οι Αθαμάνες ήκμασαν κυρίως τον 3ο και 2ο αιώνα π.χ. όπου διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στις συγκρούσεις μεταξύ Μακεδόνων και Αιτωλών. Το όνομα Τζουμέρκα είναι σλαβικής προέλευσης και σημαίνει ελλέβορος.

15