Νοερή προπόνηση και προπόνηση παρατήρησης: Ο ρόλος τους στη βελτίωση της απόδοσης

Transcript

1 Νοερή προπόνηση και προπόνηση παρατήρησης: Ο ρόλος τους στη βελτίωση της απόδοσης

2 Γενικός ορισµός (mental imagery, mental training) Νοερή απεικόνιση Νοερή αναπαράσταση της κίνησης Νοερή εξάσκηση Νοητική προπόνηση... Ικανότητα αναπαράστασης, ανάκλησης, αντικειµένων ή καταστάσεων, απόντα από το αντιληπτικό µας πεδίο, µε σκοπό την έρευση και επεξεργασία πληροφοριών για τη λήψη αποφάσεων και τη βελτίωση της απόδοσης (γνωστικής ή κινητικής).

3 Γενικός ορισµός H νοερή απεικόνιση µπορεί να είναι : Γενική (π.χ. ανακλήση ενός αγώνα, µιας αναµέτρησης, ) Ειδική (π.χ. ανακλήση µιας κίνησης, µιας δεξιότητας) Αναπαραγωγική (ανακλήση εικόνων από το παρελθόν) Δηµιουργική (δηµιουργία καινούργιων εικόνων, προετοιµασία για µια αναµέτρηση)

4 Νοερή αναπαράσταση της κίνησης - Νοερή προπόνηση Εσωτερική διαδικασία κατά την οποία το άτοµο προσοµοιώνει νοερά µία κίνηση, δεξιότητα, χωρίς να δραστηροποιεί τα µέλη του σώµατος που συµµετέχουν στην εκτέλεση της κίνησης. Η νοερή προσοµοίωση µιας κίνησης περιλαµβάνει διαφορετικές αισθητικές λειτουργίες και οπτικές. Αισθητικές λειτουργίες Κιναισθητική (κινητική εξάσκηση), νιώθω ότι εκτελώ ένα πέναλτι... Οπτική (οπτική εξάσκηση), βλεπω ότι εκτελώ ένα πέναλτι... Ακουστική (ακουστική εξάσκηση), ακούω το λάκτισµα... Συνδυασµός διαφορετικών αισθήσεων... Οπτικές Πρώτο πρόσωπο, είµαι άµεσα εµπλεκόµενος στην κίνηση, την εκτελώ. Τρίτο πρόσωπο, είµαι θεατής στην κίνηση.

5 Η νοερή προσοµοίωση µιας κίνησης µπορεί να είναι: ρητή ή σιωπηρή. Ρητή: Συνειδητά χρησιµοποιώ τη νοερή εξάσκηση. Σιωπηρή: Ασυνείδητα χρησιµοποιώ τη νοερή απεικόνιση (π.χ. για να καταλάβω µία κίνηση).

6 Προπόνηση παρατήρησης Εσωτερική διαδικασία κατά την οποία το άτοµο βλέπει, παρατηρεί, µία κίνηση, δεξιότητα, χωρίς να δραστηροποιεί τα µέλη του σώµατος που συµµετέχουν στην εκτέλεση της κίνησης. Ρητή: Συνειδητά χρησιµοποιώ την παρατήρηση. Σιωπηρή: Ασυνείδητα χρησιµοποιώ την παρατήρηση. Προπόνηση παρατήρησης Νοερή εξάσκηση

7 Νευροφυσιολογική προσέγγιση Η νοερή προσοµοίωση, η παρατήρηση και η εκτέλεση µιας κίνησης δραστηριοποιούν σχεδόν τις ίδιες περιοχές στον εκγέφαλο. Νοερή εξάσκηση βασικά γάγγλια Παραγγεφαλίδα Hétu et al. 03

8 Προπόνηση παρατήρησης

9 Η νοερή προπόνηση, η προπόνηση παρατήρησης και η φυσική προπόνηση δραστηριοποιούν περιοχές του εγκεφάλου υπεύθυνες για τον σχεδιασµό, προγραµµατισµό και έλεγχο της κίνησης.

10 Niveau Κινηµατική comportemental προσέγγιση : lois du mouvement Η νοερή προσοµοίωση µιας κίνησης και η εκτέλεσή της παρουσιάζουν ίδιες διάρκειες (ισοχρονία) και υπακούουν στους ίδιους κινητικούς κανόνες. Κινητικός κανόνας του Fitts (Fitts s Law) (Decety and Jeannerod 995; Bakker et al., 007; Papaxanthis et al. 00, 03) Χρόνος Εκτέλεση Νοερή προσοµοίωση Μεγ. Μικ. Βαθµός δυσκολίας log (*Απόσταση/Μέγεθος)

11 Φυσιολογική προσέγγιση Η νοερή προπόνηση και η προπόνηση παρατήρησης αυξάνουν τη µυική δύναµη επιδρόντας στους νευρικούς µηχανισµούς και όχι στη µυική δοµή. (Ranganathan et al., 004; Porro et al., 007; Yue and Cole., 99; Reiser et al., 0; Yao et al., 03 ) Η νοερή προπόνηση δύναµης αποτελεί µια αποτελεσµατική λύση ενάντια στις συνέπειες της υπολειτουργίας και της ακινητοποίησης (π.χ. µυικός τραυµατισµός). (Clarc al. 04 ) Ακινητοποίηση καρπού για 4 εβδοµάδες (Ομάδα ), ακινητοποίηση καρπού για 4 εβδοµάδες και νοερή προπόνηση δύναµης (Ομάδα ), ομάδα ελέχχου (Ομάδα 3). Προπόνηση : 4 εβδοµάδες, 5 ημέρες/εβδ., 5 νοητικές ισομετρικές συστολές/ημέρα, 5δευτ. συστολή / 5δευτ. ξεκ., ξεκούραση λεπτό κάθε 3 νοητικές συστολές. Μέγιστη δύναμη, μέγιστη εκούσια ενεργοποίηση των μυών (πρίν, αμέσως μετά, εβδομάδα μετά την ακινητοποίηση καρπού).

12 Niveau physiologique : lutter contre l hypoactivité Η νοερή προπόνηση δύναµης µειώνει την απώλεια της δύναµης κατά την ακινητοποίηση.

13 Niveau physiologique : lutter contre l hypoactivité Η νοερή προπόνηση δύναµης µειώνει την απώλεια της μέγιστης εκούσιας ενεργοποίησης των μυών κατά την ακινητοποίηση.

14 Bassolino et al. 04 0ώρες ακινητοποίησης 0ώρες ακινητοποίησης + προπόνηση παρατήρησης (8h-8h) (8h-8h)

15 Κινητική µάθηση Papaxanthis et al Z Y X :0:64 0,,, 3, 4, 5, 6, 7, 8,, 7, 0. Πριν την προπόνηση (όλα τα άτοµα, φυσική εκτέλεση, 4 προσπάθειες). Προπόνηση (3 οµάδες, 0 άτοµα/οµάδα, 60 προσπάθειες): Φυσική, Νοερή, Ελέγχου (κίνηση των µατιών) 3. Μετά την προπόνηση (0h και 4h)

16 . Ολικό χρόνο κίνησης. Ενδιάµεσους χρόνους 3. Μέγιστη ταχύτητα 4. Μέγιστη επιτάχυνση 5. Καµπυλότητα της κίνησης 0 00:0: Z Y X Z Y X Z Y X

17 0 Duration (s) 7 0 Z Y X PT MIT AC 00:0:64 Pre-test Post-test 0h Post-test 4h Pre-test Post-test.0 PT MIT 0.8 Post-test Duration (s) Number of arm movements composing the pointing sequence

18 Vpeak (m/s) 3 0 Z Y X 00:0: PT MIT AC Pre-test Post-test 0h Post-test 4h Apeak (m/s²) 8 6 PT MIT AC rmse (cm) PT MIT AC

19 Physical Training Group Motor-Imagery Training Group Duration (s) Pre-test Training trials Post-test Pre-test Training trials Post-test

20 Νοερή προπόνηση & προπόνηση παρατήρησης Πολύτιµα εργαλεία για το προπονητικό επιτελείο Σύµφωνος αθλητής και προπονητής Ενσωµάτωση στην προπονητική διαδικασία: - µάθηση και βελτίωση κινητικών δεξιοτήτων, συστηµάτων... - αποκατάσταση κατά τη διάρκεια των τραυµατισµών. - ρύθµιση του αγωνιστικού άγχους, κίνητρα... What Who Where Why When Who ποιος (ατοµική, οµαδική, επίπεδο αθλητή, ηλικία, εµπειρία, ο,3 ο πρόσωπο, εκµάθηση της τεχνικής...). Where που (σπίτι, γήπεδο...). When πότε ( πριν, κατά, µετά την προπόνηση, πριν τον αγώνα, πόσο συχνά...). Why γιατί (στόχος, επαναπροσδιορισµός). What τι (περιεχόµενο και µεθοδολογία, έλεγχος προόδου, αξιολόγηση στο γήπεδο, βαθµός δυσκολιάς...).

21 Προπόνητική διαδικασία Προγραµµατισµός (Μονάδα, εβδοµάδα ) Διάρκεια (0-30 λεπτά), περιεχόµενο, συνδυασµός µε φυσική προπόνηση (πριν, µετά, µαζί...) Στόχος προπόνησης κατανοητός, εθελοντικός Βραχυ-µακρο-πρόθεσµος Προοδευτικότητα Εύκολο ---- δύσκολο Απλό ---- περίπλοκο Εκµάθηση της τεχνικής καθαρές εικόνες, αισθήσεις, οπτικές Πρακτικές συµβουλές Αυτο-Αξιολόγηση Συγκέντρωση, κούραση, στρές θετικό αποτέλεσµα, απόδοση

22