ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΟ ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ

Transcript

1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η ανάπτυξη λεξιλογίου είναι η βάση για την εκμάθηση της γλώσσας. Ο εκπαιδευτικός πρέπει να δίνει μεγάλη έμφαση στον εμπλουτισμό του λεξιλογίου καθώς είναι απαραίτητο τόσο στην κατανόηση όσο και στην παραγωγή της γλώσσας. Το λεξιλόγιο που παρατίθεται είναι ενδεικτικό για κάθε τάξη και έχει ταξινομηθεί ανάλογα με το βαθμό δυσκολίας. Η διδασκαλία του εξαρτάται από το επίπεδο και το γλωσσικό υπόβαθρο των παιδιών στο οποίο απευθυνόμαστε. Ο εκπαιδευτικός λαμβάνει υπόψη του τα πιο κάτω: Η διδασκαλία του λεξιλογίου γίνεται μέσα από θεματικές ενότητες οι οποίες εμπίπτουν στο άμεσο περιβάλλον και τα ενδιαφέροντα των παιδιών, ειδικά όσον αφορά στις μικρές ηλικίες. Χρησιμοποιώντας το λεξιλόγιο τα παιδιά σχηματίζουν μικρές φράσεις και προτάσεις και σταδιακά προχωράνε στο σχηματισμό παραγράφων και κειμένων. Εκτός από τις λέξεις που περιλαμβάνονται στο παρόν εννοιολογικό λεξιλόγιο πιθανό να αναφέρονται ευκαιριακά στα παιδιά και άλλες οι οποίες δε διδάσκονται συστηματικά. Στο λεξιλόγιο αναγράφεται το αρσενικό γένος ουσιαστικών και επιθέτων. Επαφίεται στον εκπαιδευτικό κατά πόσο θα διδάξει και τα τρία γένη ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες κάθε τάξης. Καταγράφεται μόνο ο ενικός αριθμός της λέξης. Η διδασκαλία του πληθυντικού εξαρτάται από το επίπεδο των παιδιών της τάξης. Στις μικρές τάξεις αναγράφεται ο πληθυντικός μόνο σε λέξεις που εμφανίζονται ως ζεύγη ή χρησιμοποιούνται μόνο στον πληθυντικό αριθμό. Για εμπέδωση του λεξιλογίου πρέπει να γίνεται λειτουργική χρήση του που να ανταποκρίνεται σε πραγματικές περιστάσεις επικοινωνίας. Επιβάλλεται να γίνονται συχνές επαναλήψεις κι εμπέδωση τόσο μέσω διαφορετικών θεματικών όσο και κατά τη μετάβαση από ένα επίπεδο σε άλλο. Μπορούν να αξιοποιούνται στρατηγικές εκμάθησής του, όπως ομαδοποίηση των λέξεων ανάλογα με την ετυμολογία, τις θεματικές ή την κατηγορία στις οποίες ανήκουν οι λέξεις. Ιδιαίτερα για τα παροικιακά σχολεία χρήσιμη είναι η αντιπαραβολή και ο συσχετισμός αγγλικών και ελληνικών λέξεων. Είναι ενδιαφέρον για τα παιδιά να μαθαίνουν λέξεις της αγγλικής που προέρχονται από τα ελληνικά και αντίστροφα. Οι λέξεις που περιλαμβάνονται στο εννοιολογικό λεξιλόγιο δεν αποτελούν αυτόματα και λέξεις για ορθογραφία. Το ορθογραφικό λεξιλόγιο είναι ένα μέρος του εννοιολογικού και αποφασίζεται από τον εκπαιδευτικό ανάλογα με τις θεματικές ενότητες που διδάσκει και το επίπεδο των παιδιών. 1

2 0 10 (αριθμοί) αγαπώ, το αβγό, η Αγγλία, ο Άγιος Βασίλης, το αγόρι, η αδελφή, ο αδελφός, το αεροπλάνο, η Αθήνα, ακούω, το άλογο, ο ανανάς, ανοίγω, το άσπρο, το αυτί τα αυτιά, το βιβλίο, βλέπω, το γάλα, η γάτα, η γιορτή, Α ΤΑΞΗ το γόνατο τα γόνατα, γράφω, η δασκάλα, ο δάσκαλος, διαβάζω, το δόντι τα δόντια, είμαι, είναι, είσαι, η εκκλησία, ο ελέφαντας, το ελικόπτερο, η Ελλάδα, ευχαριστώ, ζωγραφίζω, το ζώο, ο ήλιος, η ημέρα/οι ημέρες που έρχονται στο Ελληνικό σχολείο, ο ιπποπόταμος, και, καλημέρα, καληνύχτα, καλησπέρα, η καρέκλα, το καρότο, κάτω, το καφέ, το κεφάλι, το κίτρινο, το κόκκινο, το κορίτσι, η κότα, το κοτόπουλο, το κουδούνι, η κουζίνα, ο κύκλος, η Κύπρος, ο λαγός, 2

3 η γιαγιά, ο γιατρός, ο μαθητής, η μαθήτρια, τα μακαρόνια, το μάτι τα μάτια, το μαύρο, με λένε, ο μεγάλος, το μήλο, η μητέρα (μαμά), ο μικρός, μιλώ, το μολύβι, μου αρέσει, η μπανάνα, το μπλε, η μύτη, το μωρό, το νερό, η νοσοκόμα, ο νοσοκόμος, το όνομα, το παγωτό, θάλασσα, θέλω, πάνω, ο παππούς, το παράθυρο, παρακαλώ, το Πάσχα η πατάτα - οι πατάτες, ο πατέρας (μπαμπάς), πηγαίνω, ο πιλότος, ο πίνακας, το πόδι τα πόδια, η πόρτα, το πορτοκαλί, το πορτοκάλι, το πουλί, το πράσινο, το ροζ, τα ρούχα, το σακάκι, η σαλάτα, το σβηστήρι, η σβήστρα, το λάχανο, το λεμόνι, σήμερα, ο σκύλος, η σοκολάτα, το σπίτι, το στόμα, το ταξί, το σχολείο, το τετράδιο, η τουαλέτα, το τραπέζι, το τρένο, η τσάντα, το τυρί, το φαγητό, ο φούρνος, η φράουλα, το φρούτο, το φυλλάδιο, το χέρι τα χέρια, ο Χριστός, τα Χριστούγεννα, χτενίζω, 3

4 τα παιδιά, παίζω, το ψωμί, η ώρα σηκώνω, η σημαία, ο χυμός, το ψάρι, (αριθμοί) το αγγουράκι, η αλεπού, αλλά, ανοίγω, η αυλή, το αυτοκίνητο, το αχλάδι, ο βάτραχος, βγάζω, βρέχει, το γαλάζιο, γελώ, το γιαούρτι, το γκαράζ, το γκρίζο, η γραμμή, το γραφείο, το διάλειμμα, έξω, ευχαριστώ, έχω, η ζέβρα, η θεία, ο θείος, το θρανίο, ο ιερέας, κάθομαι ο κάλαθος, το καλοκαίρι, ο καναπές, το καπέλο, το καρπούζι, η κασετίνα, κατεβάζω, το κεράσι, Α+ ΤΑΞΗ το κομμάτι, η κούκλα, τα κουπέπια (τα ντολμαδάκια), τα λαχανικά, η λεμονάδα, το λιοντάρι, το λουλούδι, τα μαλλιά, η ουρά, το μαρούλι, το μέλι, η μέλισσα, η μέρα, μέσα, μου αρέσει (πολύ), ο μουσακάς, η μπάλα, το μωβ, 4

5 το δάκτυλο τα δάκτυλα, το δέντρο, η ντομάτα, η ντουλάπα, τα νύχια, η νύχτα, η ξαδέλφη, ο ξάδελφος, η ξύστρα, η οικογένεια, το παντελόνι, ο παπαγάλος, τα παπούτσια, το πεπόνι, η πεταλούδα, πίνω, η πίτσα, πλένω, η πόρτα, ποτίζω, το πουκάμισο, το πρόσωπο, η ρίγα, το σάντουιτς, ο κήπος, κλείνω, το σταφύλι, το συρτάρι, το σώμα, η τάξη, το τζατζίκι, η τούρτα, τραγουδώ, τρώω, το τσάι, το φόρεμα, η φούστα, ο φρόνιμος, ο φωτογράφος, το χαλί, το χαλούμι, ο Χειμώνας, η χελώνα, το χιόνι, χιονίζει, χορεύω, χρωματίζω, τα χρωματιστά η νονά, ο νονός, 5

6 τα σουβλάκια, ο σταυρός, ακούω, η μουσική, απαντώ, το απόγευμα, το απογευματινό, αριστερά, αύριο, η βιβλιοθήκη, το βιολί, το βουνό, το βραδινό, το βράδυ, η βρύση, το γάντι, το γήπεδο, το γλυκό, οι γονείς, το γουρούνι, δεξιά, τα δημητριακά, Β ΤΑΞΗ η εβδομάδα, η εγγονή, ο εγγονός, η ελιά, το ένα, ο ένας, έτοιμος, εύχομαι, η ζέστη, ζωγραφίζω, ο ζωγράφος, η ημέρα οι ημέρες, το θέατρο, καθαρίζω, κάθε, ο κακός, το καλαμάρι, ο καλός, κάνω, το καράβι, το κολύμπι, το κουλούρι, το κρεβάτι, το κρύο, το λάδι, ο λαιμός, η Λάρνακα, η Λευκωσία, το λεωφορείο, λίγο, ο λύκος, ο λυπημένος, μαγειρεύω, το μαγιό, το μάγουλο τα μάγουλα, το μανταρίνι, η μαρμελάδα, το μεσημέρι, το μεσημεριανό, μετά, 6

7 το δημοτικό, το δωμάτιο, ο μουσικός, το μπαλκόνι, η μπανιέρα, το μπάνιο, η μπλούζα, η μπότα, μπροστά, το νηπιαγωγείο, το νησί, ο νόστιμος, ξυπνώ, ο όμορφος, όμως, το ποδόσφαιρο, η πόλη, η πάπια, το παράθυρο, το πάρκο, η πατρίδα, το περίπτερο, το πιάτο, ο πίθηκος, ο κατεχόμενος, κοιμάμαι, η πισίνα, πίσω, οι πιτζάμες, πλένομαι, πολύ, η πολυθρόνα, το πολύχρωμο, ο ποντικός, το πουλόβερ, το πρωί, το πρωινό, το ροδάκινο, το ρύζι, ρωτώ, το σαλόνι, το σέλινο, το σινεμά, σκουπίζω, η σούπα, το σουπερμάρκετ, ο στρατιώτης, η τηλεόραση, η φέτα (ψωμί), η μία, ο τραγουδιστής, η τραγουδίστρια, τρέχω, ο φανταστικός, η φίλη, ο φίλος, φοράω, η φρυγανιά, ο χαρούμενος χθες, ο χορευτής, η χορεύτρια, ο χοντρός, το χωριό, ο ψηλός, το ψυγείο 7

8 το πιπέρι, το πιρούνι, ο/η τίγρης, η Τουρκία, οι δεκάδες μέχρι το 100, τα τακτικά αριθμητικά (ο πρώτος ) αγγίζω, η αγελάδα, αγοράζω, οι αδελφές, τα αδέλφια, οι αδελφοί, ο αέρας, το αλάτι, το αλεύρι, το αναψυκτικό, η Άνοιξη, ο ανοιχτός, ο Απρίλης - ο Απρίλιος, ο άσχημος, ο Αύγουστος, η βασιλόπιττα, ο βιβλιοπώλης, Γ ΤΑΞΗ ο γάιδαρος, ο Γενάρης ο Ιανουάριος, γιατί, ο γιος, η γλώσσα, η γόμα, η γυμναστική, τα γυαλιά ηλίου, ο γυμναστής, ο Δεκέμβρης - ο Δεκέμβριος, δε(ν), η Δευτέρα, διψώ, η έδρα, το ελάφι, ο Έλληνας - οι Έλληνες, η εποχή, η ζάχαρη, ζεσταίνομαι, η Θεσσαλονίκη, ο Ιούνης - ο Ιούνιος, το καθιστικό, η κρεβατοκάμαρα, και μισή, και τέταρτο, το Καλοκαίρι, το κασκόλ, το κέικ, η κοιλιά, τα κόκαλα, ο κοντός, η κόρη, η κουκουβάγια, το κρασί, το κρέας, το κρεμμύδι κρυώνω, ο Κύπριος - οι Κύπριοι, η Κυριακή, ο λαιμός, 8

9 το βούτυρο, η βροχή, λέω, ο Μάης - ο Μάιος, ο μακρύς, ο μανάβης, ο μαρκαδόρος, η μαρμελάδα, ο Μάρτης - ο Μάρτιος, το μαχαίρι, ο μήνας, το μισό, ο μουσικός, το μπισκότο, το μπιφτέκι, η μπύρα, το μυρμήγκι, ο Νοέμβρης - ο Νοέμβριος, το νοσοκομείο, ντύνομαι, το νύχι, ο Οκτώβρης ο Οκτώβριος, η ομελέτα, όταν, ο ιερέας, ο Ιούλης - ο Ιούλιος, η Παρασκευή, η Πάφος, ο παχουλός, πεινώ, ο Πειραιάς, η Πέμπτη, η πένα / το στυλό, το πιπέρι, η πλάτη, το πλοίο, η πορτοκαλάδα, τα ποτά, ο ποταμός, η Πρωτοχρονιά, ρίχνω, το ρόδι, το Σάββατο, το Σαββατοκύριακο, η σαύρα, ο Σεπτέμβρης - ο Σεπτέμβριος, το σινεμά, το πάρκο, η Λεμεσός, ο λεπτός, το σκούρο, ο σκούφος, το σύννεφο, το ταχυδρομείο, ο τελευταίος, οι τέσσερις, η Τετάρτη, ο τζίτζικας, το τραγούδι, η τράπεζα, η τραπεζαρία, οι τρεις, η Τρίτη, η τσάντα, υπογραμμίζω, ο υπολογιστής, ο Φεβρουάριος ο Φλεβάρης, το Φθινόπωρο, το φίδι, το φρύδι - τα φρύδια, τα Φώτα, ο χάρακας, 9

10 το παλτό, παρά τέταρτο, το χταπόδι, χτυπώ, ψήνω η σκάλα, ο σκίουρος, ο Χειμώνας, ο χορός, οι αριθμοί 1-100, 1η Απριλίου, 1η Οκτωβρίου, 25η Μαρτίου, 28η Οκτωβρίου, το αγγλικό σχολείο, τα αθλητικά παπούτσια, ακόμα, η Ανάσταση, ανεβαίνω, η ανιψιά, ο ανιψιός, η αποθήκη, η αρκούδα, ο Αρχιεπίσκοπος αρχίζω, ο αστυνομικός, Δ ΤΑΞΗ το βιβλιοπωλείο, η βλεφαρίδα - οι βλεφαρίδες, το βοδινό (κρέας), η βόλτα, το γραφείο, δανείζω, το δελφίνι, δένω, ο δικηγόρος, εδώ, η εθνική γιορτή, η ειρήνη, εκεί, το ελαιόλαδο, η ελευθερία, το ελληνικό σχολείο, το εμπορικό κέντρο, ζητώ, η ζούγκλα, ο/η ηθοποιός, ο ηλεκτρονικός υπολογιστής, ο ήρωας, τα Θεοφάνεια, η θρησκευτική γιορτή θυμώνω, τα ίσια (μαλλιά), τα κάλαντα, η καμηλοπάρδαλη, ο καρχαρίας, το κατάστημα, κατεβαίνω, η κατσίκα, η καφετέρια, ο κλέφτης, 10

11 το βάζο, τα βασανιστήρια, το κομοδίνο, το κουνέλι, η κρεμάλα, το κυνηγητό, η λάμπα, η λιακάδα, το λιμάνι, η λίμνη, η λίρα, οι λουκουμάδες, μαζεύω, μαλώνω, μεγαλώνω, μεθαύριο, η μελιτζάνα, μένω, μετρώ, η μοτοσυκλέτα, ο μπακλαβάς, τα μπουρέκια, το μπουφάν, μπορώ, η επόμενη, το εστιατόριο, ο οδηγός, τα όπλα, το ηλεκτρονικό (παιχνίδι), παρά τέταρτο, η παρέλαση, το παστίτσιο, ο πελάτης, ο Πενταδάχτυλος, η περηφάνια, το περιστέρι, περπατώ, πέρσι, το πλυντήριο, το ποδήλατο, ο ποδοσφαιριστής, ο πόλεμος, το ποτάμι, το ποτήρι, πουλώ, ο πρόεδρος, ο πωλητής, το ράδιο, ο κόκορας, το κολοκύθι, η Σαρακοστή, τα σγουρά (μαλλιά), το σπανάκι, η στολή, ο συμμαθητής, η συννεφιά, ταξιδεύω, οι τηγανιτές (πατάτες) ο Τούρκος οι Τούρκοι, οι Τρεις Ιεράρχες, το Τρόοδος, το τσουρέκι, η υπεραγορά, το υπνοδωμάτιο, ύστερα, η φάλαινα, η φάρμα, η φιλία, η φλαούνα, η φουστανέλα, η φωτογραφία, χαίρομαι, 11

12 το μπρόκολο, η νηστεία, το χοιρινό (κρέας), τα χρήματα, το χρυσό, χτενίζομαι, χτίζω, η χώρα τα ρέστα, το ρολόι, το χαλάζι, χειροκροτώ, οι αριθμοί , αγκαλιάζω, το ακτινίδιο, η Αμμόχωστος, τα αμύγδαλα, η ανεξαρτησία, το ανθοπωλείο, ο ανθοπώλης, το αρτοποιείο, ο αρχιτέκτονας, το ασημί, ο βαρύς, το γαϊδούρι, ο γαμπρός, Ε ΤΑΞΗ ο γρήγορος, γυρεύω, η δάφνη, δείχνω, οι διακοπές, δουλεύω, ο δύσκολος, ο ελαφρύς, επιπλέον, επίσης, η επιστροφή, το επιτραπέζιο (παιχνίδι), ο επόμενος, ο ευγενικός, το ζαχαροπλαστείο, ο ζαχαροπλάστης, ο ήσυχος, θαυμάζω, το θέμα, η ιππασία, η ιστορία, το καθαριστήριο, η Κερύνεια, κινδυνεύω, ο κινηματογράφος, κλαίω, κουράζομαι, το κρεοπωλείο, 12

13 τα γεμιστά, η γεωγραφία, λυπάμαι, το μάθημα, τα μαθηματικά, το μανιτάρι, το μπουκάλι, μυρίζομαι, ο ναυτικός, νικώ, η νύφη, τα ξαδέλφια, ξεκινώ, ξεκουράζομαι, το ξενοδοχείο, οι ξηροί καρποί, το ολόκληρο, ονομάζομαι, ο όροφος, τα όσπρια, ο περασμένος, το περιοδικό, το ποντίκι, ο προηγούμενος, ο εύκολος, η εφημερίδα, προχθές, ο πυροσβέστης, ράβω, το ραδιόφωνο, ο ράφτης, σβήνω, η σοφίτα, στέλνω, στολίζω, οι συγγενείς η ταραμοσαλάτα, ο ταχυδρόμος, ο φούρναρης, χαιρετώ, χαμογελώ, χαρίζω κτυπώ, τα λάχανα Βρυξελών, 13

14 προσεύχομαι, οι πρόσφυγες, οι αγνοούμενοι, αγωνίζομαι, το αεροδρόμιο, αλλάζω, ο άντρας, η απόδειξη, ο αρτοποιός, τα αρχαία, βοηθώ, βρίσκω, η γειτονιά, ο γλυκύς, η γραβάτα, το Γυμνάσιο, η γυναίκα, το δελτίο καιρού, το διαγώνισμα, διασκεδάζω, διεκδικώ, οι εγκλωβισμένοι, Στ ΤΑΞΗ η εισβολή, το εισιτήριο, οι Ελληνοκύπριοι, το εξοχικό, επισκέπτομαι, η επιστήμη, επιστρέφω, ζω, ο ηλιόλουστος (καιρός), το ισόγειο, ο καθηγητής, η καθηγήτρια, η καταγωγή, η καταιγίδα, καταλαβαίνω, ο κατάλογος, η κατοχή, το κολλέγιο, τα κοσμήματα, το κοστούμι, το Λύκειο, το μάλλινο, ο μεζές, ο μέτριος (καφές), το μετρό, η μονοκατοικία, το μπουφέ, ξεχνώ, το πακέτο, το πανεπιστήμιο, η παραγγελία, παραγγέλνω, το πεζοδρόμιο, ο πεζός, η περιοχή, η πληροφορική, η πολυκατοικία, πονώ, το πορτοφόλι, προσπαθώ, 14

15 η εθνικότητα, ενδιαφέρομαι, ο σιδηρόδρομος, ο σκέτος (καφές), σκέφτομαι, ο σταθμός, η στάση, ο/η σύζυγος, το ταμείο, το τουρκοκρατούμενο, οι Τουρκοκύπριοι, ο/η υπάλληλος, η υπηκοότητα, το υπόγειο, ο υπόγειος, ο φοιτητής, η φοιτήτρια, φροντίζω, φυλάω, η φυσική, η χημεία, χρειάζομαι, χρησιμοποιώ λατρεύω, ο λογαριασμός, σερβίρω, ο σερβιτόρος, 15

16 16