ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ. σχετικά με τις εργασίες των επιτροπών κατά τη διάρκεια του {SWD(2017) 337 final}

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, COM(2017) 594 final ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ σχετικά με τις εργασίες των επιτροπών κατά τη διάρκεια του 2016 {SWD(2017) 337 final} EL EL

2 ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΤΩΝ ΕΠΙΤΡΟΠΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ 2016 Σύμφωνα με το άρθρο 10 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011 για τη θέσπιση κανόνων και γενικών αρχών σχετικά με τους τρόπους ελέγχου από τα κράτη μέλη της άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων από την Επιτροπή 1 (ο «κανονισμός επιτροπολογίας»), η Επιτροπή υποβάλλει με το παρόν έγγραφο την ετήσια έκθεση σχετικά με τις εργασίες των επιτροπών για το Η παρούσα έκθεση περιλαμβάνει επισκόπηση των εξελίξεων στο σύστημα επιτροπολογίας το 2016 και σύνοψη των δραστηριοτήτων των επιτροπών. Συνοδεύεται από έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής το οποίο περιλαμβάνει λεπτομερή στατιστικά στοιχεία για το έργο κάθε επιτροπής. 1. ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΤΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ ΣΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΠΙΤΡΟΠΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟ Γενικές εξελίξεις Όπως περιγράφεται στην ετήσια έκθεση του , όλες οι διαδικασίες επιτροπολογίας που προβλέπονται στην «παλαιά» απόφαση επιτροπολογίας 3, με εξαίρεση την κανονιστική διαδικασία με έλεγχο, προσαρμόστηκαν αυτομάτως στις νέες διαδικασίες επιτροπολογίας που προβλέπονται στον κανονισμό επιτροπολογίας (κανονισμός (EΕ) αριθ. 182/2011). Συνεπώς, το 2016, οι επιτροπές επιτροπολογίας λειτούργησαν βάσει των διαδικασιών που καθορίζονται στον κανονισμό επιτροπολογίας, δηλ. της συμβουλευτικής διαδικασίας (άρθρο 4) και της διαδικασίας εξέτασης (άρθρο 5), καθώς και βάσει της κανονιστικής διαδικασίας με έλεγχο (ΚΔΕ) που καθορίζεται στο άρθρο 5α της απόφασης επιτροπολογίας. Στη διοργανική συμφωνία για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου της 13ης Απριλίου , υπενθυμίζεται η ανάγκη να ευθυγραμμιστεί η κανονιστική διαδικασία με έλεγχο. «Τα τρία θεσμικά όργανα αναγνωρίζουν την ανάγκη να ευθυγραμμιστεί όλη η υφιστάμενη νομοθεσία με το νομικό πλαίσιο που θέσπισε η Συνθήκη της Λισαβόνας, και ιδίως την ανάγκη να δώσουν ύψιστη προτεραιότητα στην ταχεία ευθυγράμμιση όλων των βασικών πράξεων που εξακολουθούν να αναφέρονται στην κανονιστική διαδικασία με έλεγχο. Η Επιτροπή θα προτείνει την εν λόγω τελευταία ευθυγράμμιση ως το τέλος του 2016.» Σύμφωνα με την ανωτέρω δέσμευση, η Επιτροπή εξέδωσε νέα πρόταση για την ευθυγράμμιση των βασικών πράξεων που προβλέπουν την κανονιστική διαδικασία με έλεγχο Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Φεβρουαρίου 2011, για τη θέσπιση κανόνων και γενικών αρχών σχετικά με τους τρόπους ελέγχου από τα κράτη μέλη της άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων από την Επιτροπή (ΕΕ L 55 της , σ. 13). Έκθεση της Επιτροπής σχετικά με τις εργασίες των επιτροπών κατά τη διάρκεια του 2013, COM (2014) 572 final. Απόφαση 1999/468/EΚ του Συμβουλίου της 28ης Ιουνίου 1999 (ΕΕ L 184 της , σ. 23), όπως τροποποιήθηκε με την απόφαση 2006/512/EΚ του Συμβουλίου (ΕΕ C 255 της , σ. 4). 2

3 προς τις κατ εξουσιοδότηση και τις εκτελεστικές πράξεις 5. Εξέδωσε επίσης δεύτερη πρόταση, η οποία αφορά συγκεκριμένα την ευθυγράμμιση των βασικών πράξεων στον τομέα της δικαιοσύνης 6. Οι διοργανικές διαπραγματεύσεις για αμφότερες τις προτάσεις άρχισαν το Το 2016 η Επιτροπή υπέβαλε έκθεση 7 για τη λειτουργία του κανονισμού 182/2011, πέντε έτη μετά την έναρξη ισχύος του. Τον Σεπτέμβριο του 2016, ο Πρόεδρος της Επιτροπής, στο πλαίσιο της ομιλίας του για την κατάσταση της Ευρώπης ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ανακοίνωσε μια πρωτοβουλία της Επιτροπής με σκοπό την ενίσχυση του δημοκρατικού χαρακτήρα της διαδικασίας επιτροπολογίας και δήλωσε τα εξής: «Όταν τα κράτη μέλη της ΕΕ δεν μπορούν να αποφασίσουν μεταξύ τους αν θα απαγορεύσουν ή όχι τη χρήση γλυφοσάτης στα ζιζανιοκτόνα, δεν είναι σωστό να υποχρεώνεται η Επιτροπή από το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να λάβει σχετική απόφαση. Συνεπώς, θα τους αλλάξουμε αυτούς τους κανόνες διότι αυτό δεν είναι δημοκρατία 8.». Σε συνέχεια της δήλωσης του Προέδρου, στις 13 Φεβρουαρίου 2017 η Επιτροπή εξέδωσε πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011 για τη θέσπιση κανόνων και γενικών αρχών σχετικά με τους τρόπους ελέγχου από τα κράτη μέλη της άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων από την Επιτροπή (COM(2017) 85/3). Από την 1η Ιουλίου 2016, η Επιτροπή άρχισε να δημοσιεύει σχέδια εκτελεστικών πράξεων και σχέδια πράξεων κανονιστικής διαδικασίας με έλεγχο προς σχολιασμό από το κοινό, για διάρκεια τεσσάρων εβδομάδων 9. Αυτό συνιστά σημαντικό στοιχείο της νέας προσέγγισης διαφάνειας και αποτελεί συνέχεια της δέσμευσης που αναλήφθηκε κατά την ανακοίνωση για τη βελτίωση της νομοθεσίας του : «Οι σημαντικές εκτελεστικές πράξεις που υπόκεινται σε γνωμοδότηση επιτροπής θα δημοσιοποιούνται επίσης για τέσσερις εβδομάδες, δίνοντας στους ενδιαφερομένους τη δυνατότητα να υποβάλουν σχόλια πριν διεξαχθεί οποιαδήποτε ψηφοφορία από τα κράτη μέλη στην οικεία επιτροπή». Αφού αξιολογηθούν τα υποβληθέντα σχόλια, το σχέδιο πράξης υποβάλλεται στην αρμόδια επιτροπή προς Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την προσαρμογή διαφόρων νομικών πράξεων οι οποίες προβλέπουν τη χρήση της κανονιστικής διαδικασίας με έλεγχο στα άρθρα 290 και 291 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (COM(2016)799). Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την προσαρμογή διαφόρων νομικών πράξεων στον τομέα της δικαιοσύνης οι οποίες προβλέπουν τη χρήση της κανονιστικής διαδικασίας με έλεγχο στο άρθρο 290 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (COM(2016)798). Έκθεση της Επιτροπής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο σχετικά με την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011 (COM(2016)92). Ομιλία για την κατάσταση της Ένωσης Ανακοίνωση «Βελτίωση της νομοθεσίας για καλύτερα αποτελέσματα - ένα θεματολόγιο της ΕΕ», COM(2015) 215 final 3

4 ψηφοφορία. Κατά τη συνεδρίαση της επιτροπής, η Επιτροπή αναλύει τον τρόπο με τον οποίο τα σχόλια ελήφθησαν υπόψη και περιλαμβάνει την εν λόγω ανάλυση στα συνοπτικά πρακτικά της συνεδρίασης (τα οποία είναι δημοσίως διαθέσιμα στο μητρώο επιτροπολογίας 11 ). 1.2 Εξέλιξη της νομολογίας Παραπέμπουμε στην απόφαση του Δικαστηρίου, της 1ης Μαρτίου 2016, στην υπόθεση C- 440/14, National Iranian Oil Company κατά Συμβουλίου, η οποία δεν αφορά άμεσα την άσκηση των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων της Επιτροπής, είναι όμως σημαντική όσον αφορά τους λόγους για τους οποίους δικαιολογείται, σε ορισμένες έκτακτες περιπτώσεις, να ανατίθενται εκτελεστικές αρμοδιότητες στο Συμβούλιο C-440/14 P - National Iranian Oil Company κατά Συμβουλίου 4

5 2. ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ 2.1 Αριθμός επιτροπών και συνεδριάσεων Είναι σημαντικό να γίνεται διαχωρισμός μεταξύ, αφενός, των επιτροπών επιτροπολογίας και, αφετέρου, άλλων οργάνων, ειδικότερα των «ομάδων εμπειρογνωμόνων» που συστήνονται από την ίδια την Επιτροπή. Τα όργανα αυτά παρέχουν τεχνογνωσία στην Επιτροπή 13 κατά τη χάραξη και εφαρμογή πολιτικής και κατ εξουσιοδότηση πράξεων, ενώ οι επιτροπές επιτροπολογίας επικουρούν την Επιτροπή στην άσκηση των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων που της έχουν ανατεθεί με βασικές νομικές πράξεις. Η παρούσα έκθεση εστιάζει αποκλειστικά στις επιτροπές επιτροπολογίας. Ο αριθμός των ενεργών επιτροπών επιτροπολογίας τη χρονική περίοδο από την 1η Ιανουαρίου έως την 31η Δεκεμβρίου 2016 υπολογίστηκε ανά τομέα δραστηριότητας (βλ. Πίνακα I). Για λόγους σύγκρισης, παρατίθενται επίσης τα στοιχεία για το προηγούμενο έτος (κατάσταση την 31η Δεκεμβρίου 2015). Τα διάφορα τμήματα και συνθέσεις των επιτροπών δεν υπολογίζονται χωριστά, δεδομένου ότι υπάγονται στην κύρια επιτροπή. ΠΙΝΑΚΑΣ I Συνολικός αριθμός επιτροπών Τομέας Πολιτικής AGRI (Γεωργία και Αγροτική Ανάπτυξη) BUDG (Προϋπολογισμός) 2 2 CLIMA (Δράση για το Κλίμα) 5 5 CNECT (Επικοινωνιακά Δίκτυα, Περιεχόμενο και Τεχνολογία) 6 5 DEVCO (Διεθνής Συνεργασία και Ανάπτυξη) 5 5 DIGIT (Πληροφορική) 1 2 EAC (Εκπαίδευση και Πολιτισμός) 2 5 ECFIN (Οικονομικές και Χρηματοδοτικές Υποθέσεις) 1 1 ECHO (Ανθρωπιστική Βοήθεια και Πολιτική Προστασία) 2 2 EMPL (Απασχόληση, Κοινωνικές Υποθέσεις και Ένταξη) 5 4 ENER (Ενέργεια) ENV (Περιβάλλον) ESTAT (Στατιστική Υπηρεσία (Eurostat)) 6 6 FISMA (Χρηματοπιστωτική Σταθερότητα, Χρηματοπιστωτικές Υπηρεσίες και Ένωση Κεφαλαιαγορών) 8 8 FPI (Υπηρεσία Μέσων Εξωτερικής Πολιτικής) 4 4 GROW (Εσωτερική Αγορά, Βιομηχανία, Επιχειρηματικότητα και ΜΜΕ) HOME (Μετανάστευση και Εσωτερικές Υποθέσεις) JUST (Δικαιοσύνη και Καταναλωτές) MARE (Θαλάσσιες Υποθέσεις και Αλιεία) 4 4 MOVE (Κινητικότητα και Μεταφορές) NEAR (Γειτονία και Διαπραγματεύσεις για τη Διεύρυνση) 3 3 OLAF (Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης) 1 1 REGIO (Περιφερειακή Πολιτική και Αστική Ανάπτυξη) 1 1 RTD (Έρευνα και Καινοτομία) 5 5 SANTE (Υγεία και Ασφάλεια των Τροφίμων) SG (Γενική Γραμματεία) 3* 3* TAXUD (Φορολογία και Τελωνειακή Ένωση) TRADE (Εμπόριο) Για περισσότερες πληροφορίες βλ.: 5

6 ΣΥΝΟΛΟ: *Συμπεριλαμβανομένης της επιτροπής προσφυγών (για τις ανάγκες του μητρώου επιτροπολογίας, η επιτροπή προσφυγών καταχωρίζεται ως επιτροπή υπό την αρμοδιότητα της SG στην πράξη, η εν λόγω επιτροπή τελεί υπό τη διαχείριση όλων των ενδιαφερόμενων υπηρεσιών). Το 2016, οι επιτροπές επιτροπολογίας ήταν γενικά δυνατό να κατανεμηθούν ανάλογα με το είδος της διαδικασίας βάσει της οποίας λειτούργησαν (συμβουλευτική διαδικασία, διαδικασία εξέτασης, κανονιστική διαδικασία με έλεγχο - βλ. Πίνακα ΙΙ). Ορισμένες επιτροπές που εφάρμοσαν πολλαπλές διαδικασίες έχουν διαχωριστεί από τις επιτροπές που λειτουργούν βάσει ενιαίας διαδικασίας. ΠΙΝΑΚΑΣ II Αριθμός επιτροπών ανά διαδικασία (2016) Συμβουλευτική Εξέταση Είδος διαδικασίας Κανονιστική με έλεγχο Επιτροπές που λειτουργούν σύμφωνα με περισσότερες της μίας διαδικασίες ΣΥΝΟΛΟ: AGRI BUDG CLIMA CNECT DEVCO DIGIT EAC ECFIN ECHO EMPL ENER ENV ESTAT FISMA FPI GROW HOME JUST MARE MOVE NEAR OLAF REGIO RTD SANTE SG TAXUD TRADE ΣΥΝΟΛΟ: * Συμπεριλαμβανομένης της επιτροπής προσφυγών. Ο αριθμός των επιτροπών δεν είναι ο μόνος δείκτης βάσει του οποίου αξιολογούνται οι δραστηριότητες στο επίπεδο της επιτροπολογίας. Ο αριθμός των συνεδριάσεων που 6

7 πραγματοποιήθηκαν, καθώς και ο αριθμός των γραπτών διαδικασιών 14 που χρησιμοποιήθηκαν το 2016, αποτυπώνει επίσης την ένταση των εργασιών εν γένει, τόσο σε επίπεδο τομέα όσο και σε επίπεδο επιμέρους επιτροπών (Πίνακας ΙΙΙ). 14 Η ψηφοφορία μπορεί να λάβει χώρα είτε σε τακτική συνεδρίαση της επιτροπής, είτε, σε δεόντως αιτιολογημένες περιπτώσεις, με γραπτή διαδικασία, σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 5 του κανονισμού επιτροπολογίας. 7

8 ΠΙΝΑΚΑΣ IIΙ Αριθμός συνεδριάσεων και γραπτών διαδικασιών Αριθμός επιτροπών Συνεδριάσεις Γραπτές διαδικασίες AGRI BUDG CLIMA CNECT DEVCO DIGIT EAC ECFIN ECHO EMPL ENER ENV ESTAT FISMA FPI GROW HOME JUST MARE MOVE NEAR OLAF REGIO RTD SANTE SG 3 5* 5* 0 1 TAXUD TRADE ΣΥΝΟΛΟ * 5 συνεδριάσεις της επιτροπής προσφυγών. 2.2 Αριθμός γνωμών και εκτελεστικών πράξεων/ μέτρων Όπως πάντα, η παρούσα έκθεση παρέχει συνολικά στοιχεία σχετικά με τις επίσημες γνώμες που διατυπώθηκαν από τις επιτροπές και τις επακόλουθες εκτελεστικές πράξεις/μέτρα που εκδόθηκαν από την Επιτροπή 15. Τα στοιχεία αυτά ποσοτικοποιούν την απτή «παραγωγή» των επιτροπών (βλ. Πίνακα IV). Από τον συνολικό αριθμό σχεδίων εκτελεστικών πράξεων που υποβλήθηκαν στις επιτροπές το 2016, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε συνολικά 12 ψηφίσματα βάσει του άρθρου 11 του κανονισμού επιτροπολογίας, ενώ το Συμβούλιο δεν ενέκρινε κανένα τέτοιο ψήφισμα. 15 Σημειωτέον ότι μπορεί να υπάρχουν αναντιστοιχίες μεταξύ του αριθμού των γνωμών και του αριθμού των εκτελεστικών πράξεων/μέτρων στη διάρκεια ενός συγκεκριμένου έτους. Οι λόγοι για τις αναντιστοιχίες αυτές επεξηγούνται στην εισαγωγή του συνοδευτικού εγγράφου εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής. 8

9 ΠΙΝΑΚΑΣ IV Αριθμός γνωμών και εκτελεστικών πράξεων/μέτρων που εκδόθηκαν Γνώμες 16 Εκτελεστικές πράξεις που εκδόθηκαν Μέτρα ΚΔΕ που εκδόθηκαν AGRI BUDG CLIMA CNECT DEVCO DIGIT EAC ECFIN ECHO EMPL ENER ENV ESTAT FISMA FPI GROW HOME JUST MARE MOVE NEAR OLAF REGIO RTD SANTE SG 11* TAXUD TRADE ΣΥΝΟΛΟ * Συμπεριλαμβανομένων 11 γνωμών που διατυπώθηκαν από την επιτροπή προσφυγών και 9 πράξεων που εκδόθηκαν. 2.3 Συνεδριάσεις της επιτροπής προσφυγών Η επιτροπή προσφυγών συνεδρίασε 5 φορές κατά τη διάρκεια του 2016 και εξέτασε 11 σχέδια εκτελεστικών πράξεων (στους τομείς της υγείας και της πολιτικής των καταναλωτών, καθώς και της κινητικότητας και των μεταφορών), τα οποία είχαν υποβληθεί από την Επιτροπή. Η επιτροπή προσφυγών δεν εξέδωσε γνώμη σε 11 περιπτώσεις. Η Επιτροπή αποφάσισε να εγκρίνει 9 εκτελεστικές πράξεις. 16 Στον συνολικό αριθμό γνωμών προσμετρώνται οι ψηφοφορίες που οδήγησαν στη «μη διατύπωση γνώμης». 9

10 2.4 Χρήση της κανονιστικής διαδικασίας με έλεγχο (ΚΔΕ) Όπως αναφέρεται στο τμήμα 1, η ΚΔΕ δεν επηρεάστηκε από τη μεταρρύθμιση της επιτροπολογίας το Η διαδικασία αυτή δεν μπορεί πλέον να χρησιμοποιείται στη νέα νομοθεσία, αλλά εξακολουθεί να εμφανίζεται σε πολλές υφιστάμενες βασικές πράξεις και θα συνεχίσει να εφαρμόζεται έως ότου ευθυγραμμιστούν οι εν λόγω πράξεις. Το 2016, εκδόθηκαν 108 μέτρα σύμφωνα με την ΚΔΕ (βλ. Πίνακα V). Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο άσκησε το δικαίωμα αντίθεσης μια φορά. Συγκριτικά, το 2015, δεν έγινε χρήση του δικαιώματος αντίθεσης στην έκδοση μέτρων. ΠΙΝΑΚΑΣ V Αριθμός των μέτρων που εκδόθηκαν σύμφωνα με την κανονιστική διαδικασία με έλεγχο (ΚΔΕ) Το ΕΚ αντιτάχθηκε στην έκδοση σχεδίων μέτρων με ΚΔΕ Το Συμβούλιο αντιτάχθηκε στην έκδοση σχεδίων μέτρων με ΚΔΕ Μέτρα ΚΔΕ που εκδόθηκαν AGRI BUDG CLIMA CNECT DEVCO DIGIT EAC ECFIN ECHO EMPL ENER ENV ESTAT FISMA FPI GROW HOME JUST MARE MOVE NEAR OLAF REGIO RTD SANTE SG TAXUD TRADE ΣΥΝΟΛΟ Λεπτομερείς πληροφορίες για τις δραστηριότητες των επιτροπών Στο έγγραφο εργασίας που συνοδεύει την παρούσα έκθεση παρέχονται λεπτομερείς πληροφορίες για τις εργασίες των επιμέρους επιτροπών το 2016, κατανεμημένες βάσει των διαφόρων σχετικών υπηρεσιών της Επιτροπής. 10

11 3. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο καλούνται να λάβουν γνώση της παρούσας έκθεσης. 11