ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. 1. Εισαγωγή 21 Τι είναι η Ιστορία; 21 Τότε και τώρα, εκεί και εδώ 24 Το φυσικό περιβάλλον 28 Λίγη περιγραφική Γεωγραφία 29 Επίλογος 32

Transcript

1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Εικονογραφήσεις 13 Βιογραφικά 15 Πρόλογος στην 11 η έκδοση Εισαγωγή 21 Τι είναι η Ιστορία; 21 Τότε και τώρα, εκεί και εδώ 24 Το φυσικό περιβάλλον 28 Λίγη περιγραφική Γεωγραφία 29 Επίλογος Η Μέση Ανατολή πριν τον Μωάμεθ 33 Περσία και Ρώμη 33 Οι Άραβες 39 Επίλογος Η πρώτη μουσουλμανική επανάσταση 45 Τα πρώτα χρόνια του Μωάμεθ 45 Η μετανάστευση (Εγίρα) 50 Οι πυλώνες της ισλαμικής πίστης: Τι πιστεύουν οι Μουσουλμάνοι; 58 Οι πυλώνες της πρακτικής: Τι πρέπει να πράττουν οι Μουσουλμάνοι; 61 Επίλογος Οι πρώτες αραβικές κατακτήσεις 67 Το ζήτημα διαδοχής 67 Οι αρχικές κατακτήσεις 68 Οι απαρχές της ισλαμικής διακυβέρνησης 71 Έριδες στην Ούμμα 73 Αλλαγές στη διακυβέρνηση του Ισλάμ 76 Επίλογος Το υψηλό χαλιφάτο 85 Αποκατάσταση της ομεϋαδικής τάξης 86 Η πτώση των Ομεϋαδών 90 Το χαλιφάτο των Αββασιδών 91 Η παρακμή των Αββασιδών 98 Επίλογος 99

2 [ 8 ] ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΕΣΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ 6. Σιίτες και Τούρκοι, Σταυροφόροι και Μογγόλοι 101 Το σιιτικό Ισλάμ στην εξουσία 102 Οι Τούρκοι 107 Οι Σταυροφορίες 112 Η μογγολική εισβολή 116 Επίλογος Ισλαμικός πολιτισμός 121 Οι κανόνες και οι νόμοι του Ισλάμ 121 Ανάπτυξη της νομικής 122 Ισλαμική κοινωνία 128 Πνευματική και πολιτιστική ζωή 134 Θεολογία 137 Επίλογος Πυροβόλα όπλα, σκλάβοι και αυτοκρατορίες 143 Οι Μαμελούκοι 144 Οι Μογγόλοι Ιλχανίδες 148 Η τεχνολογία της πυρίτιδας 151 Η Οθωμανική Αυτοκρατορία 152 Η Περσία υπό τους Σαφαβίδες 165 Επίλογος Ευρωπαϊκά συμφέροντα και ιμπεριαλισμός 171 Η οθωμανική εξασθένιση 171 Οι ευρωπαϊκές δυνάμεις και το Ανατολικό Ζήτημα 174 Επίλογος Μεταρρυθμίσεις Εκδυτικισμού κατά το 19 ο αιώνα 183 Η μεταμόρφωση της Αιγύπτου 185 Η εκδυτικοποίηση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας 189 Η Περσία υπό τους Χαζάρους 196 Επίλογος Η ανάδυση του εθνικισμού 201 Αιγυπτιακός εθνικισμός 203 Οθωμανισμός, πανισλαμισμός και τουρκισμός 212 Ο εθνικισμός στην Περσία 216 Επίλογος 219

3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ [ 9 ] 12. Οι ρίζες της αραβικής πικρίας 221 Αραβικός εθνικισμός 221 Α Παγκόσμιος Πόλεμος 227 Η μετέπειτα ειρηνική συνθήκη 233 Επίλογος Εκσυγχρονιστές ηγεμόνες στα ανεξάρτητα κράτη 241 Τουρκία: Φοίνικας από τις στάχτες 242 Από την Περσία στο Ιράν 255 Η άνοδος της Σαουδικής Αραβίας 262 Επίλογος Η Αίγυπτος και η Εύφορη Ημισέληνος υπό τον ευρωπαϊκό έλεγχο 271 Ο αγώνας της Αιγύπτου για ανεξαρτησία 272 Η δημιουργία νέων κρατών στην Εύφορη Ημισέληνο 278 Ψεύτικη δημοκρατία και απατηλή ανεξαρτησία 283 Β Παγκόσμιος Πόλεμος 290 Η μεταπολεμική Αίγυπτος 291 Η εποχή της πολιτικής αναταραχής στην Αίγυπτο 292 Ανεξαρτησία για το Λίβανο, τη Συρία και το Ιράκ 295 Επίλογος Η διαμάχη για την Παλαιστίνη 299 Απαρχές 299 Πολιτικός σιωνισμός 300 Η αρχή του πολιτικού σιωνισμού 302 Η Βρετανία και το παλαιστινιακό ζήτημα 305 Επίλογος Η αναγέννηση του Ισραήλ και η ανάδυση του αραβικού εθνικισμού 321 Ο πόλεμος του Ισραήλ για την ανεξαρτησία 321 Ο απόηχος του πολέμου 325 Οι αραβικές χώρες 327 Τα πρώτα χρόνια του Ισραήλ 334 Το μεσανατολικό πετρέλαιο 339 Οι Μεγάλες Δυνάμεις και ο αραβικός κόσμος 340 Οι αυξανόμενες αραβοϊσραηλινές εντάσεις 350 Επίλογος 354

4 [ 10 ] ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΕΣΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ 17. Ο πόλεμος και η ειρηνευτική εκστρατεία 357 Ο πόλεμος του Ιουνίου του Οι Παλαιστίνιοι 364 Ανεπιτυχείς ειρηνευτικές προσπάθειες 366 Πολιτικές αλλαγές: Επικίνδυνα σημάδια στη Μέση Ανατολή 374 Ο πόλεμος του Οκτωβρίου (Γιομ Κιπούρ) 378 Τα επακόλουθα του πολέμου 382 Λίβανος: Το πεδίο για τη νέα αραβική διαμάχη 387 Η πορεία προς το Καμπ Ντέιβιντ 390 Επίλογος Η επαναβεβαίωση της ισλαμικής δύναμης 399 Ο μεταβαλλόμενος ρόλος της θρησκείας στην πολιτική 399 Η ιρανική επανάσταση 400 Ο αγώνας για την κυριαρχία στον Κόλπο 410 Η οπισθοχώρηση από το Καμπ Ντέιβιντ 415 Διαμόρφωση της δυτικής πολιτικής και ισλαμικής πολιτικής 427 Επίλογος Ο Πόλεμος του Κόλπου και η ειρηνευτική διαδικασία 431 Η κρίση του Κόλπου 432 Επιχείρηση Καταιγίδα της Ερήμου 439 Οι Παλαιστίνιοι: Ο αγώνας τους και μία απατηλή ειρήνη 441 Προς τα που το Ισλάμ; 453 Επίλογος Ο πόλεμος κατά της τρομοκρατίας 457 Η χαρτογράφηση της τρομοκρατίας 460 Ο πόλεμος στο Ιράκ 473 Η διαμάχη για την Παλαιστίνη (αναβίωση) 481 Επίλογος Στην εποχή της αραβικής δυσαρέσκειας 491 Κάποιο υπόβαθρο 492 Εξεγέρσεις σε ολόκληρη την περιοχή 493 Οι συνέπειες για τη μη αραβική Μέση Ανατολή 514 Επίλογος 518

5 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ [ 11 ] 22. Τα μεταβαλλόμενα περιβάλλοντα της Μέσης Ανατολής 519 Νερό και κήποι 520 Περιβαλλοντικές αλλαγές στη σύγχρονη Μέση Ανατολή 524 Τα δικαιώματα επί του νερού και πιθανές πολιτικές συγκρούσεις 530 Επίλογος 532 Ένα αποχαιρετιστήριο μήνυμα 532 Χρονολόγιο 535 Γλωσσάριο 559 Βιβλιογραφικό δοκίμιο 603 Σχεδιάγραμμα Παραρτήματος Α : Βασικά στατιστικά για τις μεσανατολικές χώρες 637 Σχεδιάγραμμα Παραρτήματος Β : Μουσουλμανικές σέχτες: Μεγάλες σχολές, σημαντικότεροι κλάδοι 639