ΓΗΠΛΧΜΑΣΗΚΖ ΔΡΓΑΗΑ ΥΔΓΗΟ ΓΗΑΥΔΗΡΗΖ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝΣΗΚΧΝ ΠΡΟΒΛΖΜΑΣΧΝ ΣΖ ΠΑΡΑΚΣΗΑ ΕΧΝΖ ΝΟΣΗΑ ΑΣΣΗΚΖ (ΑΠΟ ΔΛΛΖΝΗΚΟ ΜΔΥΡΗ ΒΟΤΛΑ)

Transcript

1 ΔΘΝΗΚΟ ΜΔΣΟΒΗΟ ΠΟΛΤΣΔΥΝΔΗΟ ΥΟΛΖ ΑΓΡΟΝΟΜΧΝ ΣΟΠΟΓΡΑΦΧΝ ΜΖΥΑΝΗΚΧΝ ΣΟΜΔΑ ΓΔΧΓΡΑΦΗΑ ΚΑΗ ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΑΚΟΤ ΥΔΓΗΑΜΟΤ ΓΗΠΛΧΜΑΣΗΚΖ ΔΡΓΑΗΑ ΥΔΓΗΟ ΓΗΑΥΔΗΡΗΖ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝΣΗΚΧΝ ΠΡΟΒΛΖΜΑΣΧΝ ΣΖ ΠΑΡΑΚΣΗΑ ΕΧΝΖ ΝΟΣΗΑ ΑΣΣΗΚΖ (ΑΠΟ ΔΛΛΖΝΗΚΟ ΜΔΥΡΗ ΒΟΤΛΑ) ΔΠΗΒΛΔΠΧΝ: Α.ΗΟΛΑ, ΚΑΘΖΓΖΣΖ.Α.Σ.Μ.-Δ.Μ.Π. ΗΧΑΝΝΑ ΜΑΣΡΟΓΖΜΟΤ ΔΠΗΒΛΔΠΟΝ: ΑΓΓΔΛΟ ΗΟΛΑ ΚΑΘΖΓΖΣΖ Δ.Μ.Π. ΟΚΣΧΒΡΗΟ 2010

2 ΗΧΑΝΝΑ ΜΑΣΡΟΓΖΜΟΤ Ησάλλα Γ. Μαζηξνδήκνπ 2010 Με επηθχιαμε παληφο δηθαηψκαηνο. All rights reserved. Απαγνξεχεηαη ε αληηγξαθή, απνζήθεπζε θαη δηαλνκή ηεο παξνχζαο εξγαζίαο, εμ νινθιήξνπ ή ηκήκαηνο απηήο, γηα εκπνξηθφ ζθνπφ. Δπηηξέπεηαη ε αλαηχπσζε, απνζήθεπζε θαη δηαλνκή γηα ζθνπφ κε θεξδνζθνπηθφ, εθπαηδεπηηθήο ή εξεπλεηηθήο θχζεο, ππφ ηελ πξνυπφζεζε λα αλαθέξεηαη ε πεγή πξνέιεπζεο θαη λα δηαηεξείηαη ην παξφλ κήλπκα. Δξσηήκαηα πνπ αθνξνχλ ηε ρξήζε ηεο εξγαζίαο γηα θεξδνζθνπηθφ ζθνπφ πξέπεη λα απεπζχλνληαη πξνο ηνλ ζπγγξαθέα. Οη απφςεηο θαη ηα ζπκπεξάζκαηα πνπ πεξηέρνληαη ζε απηφ ην έγγξαθν εθθξάδνπλ ηνλ ζπγγξαθέα θαη δελ πξέπεη λα εξκελεπζεί φηη αληηπξνζσπεχνπλ ηηο επίζεκεο ζέζεηο ηνπ Δζληθνχ Μεηζφβηνπ Πνιπηερλείνπ. ειίδα 2 απφ 346

3 ειίδα 3 απφ 346

4 ειίδα 4 απφ 346

5 ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟ ΠΔΡΗΛΖΦΖ SUMMARY ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1: Ζ ΠΑΡΑΚΣΗΑ ΕΧΝΖ ΚΑΗ ΣΑ ΒΑΗΚΑ ΥΑΡΑΚΣΖΡΗΣΗΚΑ ΣΖ ΑΡΥΗΚΑ ΣΟΗΥΔΗΑ ΟΡΗΜΟ ΠΑΡΑΚΣΗΑ ΕΧΝΖ ΥΑΡΑΚΣΖΡΗΣΗΚΑ ΔΛΛΖΝΗΚΖ ΠΑΡΑΚΣΗΑ ΕΧΝΖ Σα πξνβιήκαηα πνπ αληηκεησπίδεη ε παξάθηηα δψλε Γηαρείξηζε ησλ παξάθηησλ Φπζηθψλ Πφξσλ ζηελ Διιάδα Αλάγθε γηα Οινθιεξσκέλε Γηαρείξηζε ηεο Παξάθηηαο δψλεο Ζ ΠΑΡΑΚΣΗΑ ΕΧΝΖ ΣΖΝ ΔΤΡΧΠΖ Καηάζηαζε παξάθηηαο δψλεο ζηελ Δπξψπε Δπξσπατθή ζηξαηεγηθή γηα ηελ δηαρείξηζε ηεο παξάθηηαο δψλεο Αξρέο γηα ηελ δηαρείξηζε ηεο παξάθηηαο δψλεο Πξνβιήκαηα παξάθηηαο δψλεο Ζ επξσπατθή πνιηηηθή γηα ηηο παξάθηηεο πεξηνρέο Ννκνζεηηθέο ξπζκίζεηο δηαθφξσλ επξσπατθψλ θξαηψλ ΓΡΑΣΖΡΗΟΣΖΣΔ ΣΖΝ ΔΛΛΖΝΗΚΖ ΠΑΡΑΚΣΗΑ ΕΧΝΖ Γεσξγία Βηνκεραλία Οηθηζηηθή αλάπηπμε Σνπξηζκφο Αλαςπρή Μεηαθνξέο Παξάθηηα αιηεία- Ηρζπνθαιιηέξγεηεο ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2: ΘΔΜΗΚΟ ΠΛΑΗΗΟ ΒΑΗΚΔ ΝΟΜΟΘΔΣΗΚΔ ΡΤΘΜΗΔΗ ΓΗΑ ΣΟΝ ΠΑΡΑΚΣΗΟ ΥΧΡΟ ΣΖΝ ΔΛΛΑΓΑ Γεληθά ζηνηρεία Α.Ν. 2344/1940 (ΦΔΚ 154Α) «Πεξί αηγηαινχ θαη παξαιίαο» Ν. 1337/1983 (ΦΔΚ 33Α) «Δπέθηαζε ησλ πνιενδνκηθψλ ζρεδίσλ. Οηθηζηηθή αλάπηπμε θαη ζρεηηθέο ξπζκίζεηο» Πξνεδξηθφ Γηάηαγκα (ΦΔΚ 181Γ/ ) «Σξφπνο θαζνξηζκνχ νξίσλ νηθηζκψλ ηεο ρψξαο κέρξη θαηνίθνπο, θαηεγνξίεο απηψλ θαη θαζνξηζκφο φξσλ θαη πεξηνξηζκψλ δφκεζήο ηνπο» Ν. 1650/1986 (ΦΔΚ 160Α) «Γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο» Ν. 2508/1997 (ΦΔΚ 124Α) «Βηψζηκε νηθηζηηθή αλάπηπμε ησλ πφιεσλ θαη νηθηζκψλ ηεο ρψξαο θαη άιιεο δηαηάμεηο» ειίδα 5 απφ 346

6 2.1.7.Ν. 1742/1999 (ΦΔΚ 207Α) «Υσξνηαμηθφο ζρεδηαζκφο θαη αεηθφξνο αλάπηπμε θαη άιιεο δηαηάμεηο» Ν. 2971/2001 (ΦΔΚ 285Α) «Αηγηαιφο, παξαιία θαη άιιεο δηαηάμεηο» ΦΔΚ 254 Γ /2004«Καζνξηζκφο δσλψλ πξνζηαζίαο, ρξήζεσλ γεο θαη φξσλ θαη πεξηνξηζκψλ δφκεζεο ζηελ παξαιηαθή δψλε ηεο Αηηηθήο» ΥΧΡΟΣΑΞΗΚ ΥΔΓΗΑΜ Γεληθφ Πιαίζην Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο Δηδηθφ Πιαίζην Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο γηα ηνλ Σνπξηζκφ Δηδηθφ Πιαίζην Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο γηα ηνλ Παξάθηην Υψξν θαη ηα Νεζηά ΡΤΘΜΗΣΗΚΟ ΥΔΓΗΟ ΑΣΣΗΚΖ Νφκνο 1515/ Νέν ξπζκηζηηθφ ζρέδην ηεο Αηηηθήο ΦΟΡΔΗ ΓΗΑΥΔΗΡΗΖ ΣΟΤ ΠΑΡΑΚΣΗΟΤ ΥΧΡΟΤ ΤΝΟΛΗΚΉ ΚΡΗΣΗΚΉ ΓΗΑ ΣΖΝ ΝΟΜΟΘΔΊΑ ΚΑΗ ΣΟΤ ΦΟΡΔΊ ΣΟΤ ΠΑΡAΚΣΗΟΤ ΥΏΡΟΤ ΚΔΦΑΛΑΗΟ 3: ΜΔΛΔΣΖ ΤΠΑΡΥΟΤΑ ΚΑΣΑΣΑΖ ΠΔΡΗΓΡΑΦΖ ΠΔΡΗΟΥΖ ΜΔΛΔΣΖ ΓΗΑΥΡΟΝΗΚΖ ΔΞΔΛΗΞΖ ΠΔΡΗΟΥΖ ΤΠΑΡΥΟΤΑ ΚΑΣΑΣΑΖ ΑΝΑ ΓΖΜΟ Γεληθά ζηνηρεία γηα θάζε δήκν κειέηεο Πιεζπζκηαθά Γεκνγξαθηθά ηνηρεία Πνιενδνκηθά ηνηρεία Αμίεο Γεο Υξήζεηο Γεο Ηδηνθηεζηαθφ Καζεζηψο ΜΔΣΑΦΟΡΔ Τθηζηάκελν Οδηθφ Γίθηπν Μειινληηθφ Οδηθφ Γίθηπν Μέζα Μαδηθήο Μεηαθνξάο ΠΑΡΑΛΗΔ ΜΑΡΗΝΔ ΑΘΛΖΣΗΚΔ ΔΓΚΑΣΑΣΑΔΗ Οιπκπηαθέο Δγθαηαζηάζεηο Ναπηαζιεηηθέο εγθαηαζηάζεηο ΠΔΡΗΟΥΔ ΗΓΗΑΗΣΔΡΟΤ ΔΝΓΗΑΦΔΡΟΝΣΟ ΜΖΣΡΟΠΟΛΗΣΗΚΟ ΠΑΡΚΟ ΔΛΛΖΝΗΚΟΤ ειίδα 6 απφ 346

7 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 4: ΠΡΟΓΗΟΡΗΜΟ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝΣΗΚΧΝ ΠΡΟΒΛΖΜΑΣΧΝ ΣΖ ΠΔΡΗΟΥΖ ΜΔΛΔΣΖ ΓΔΝΗΚΑ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝΣΗΚΔ ΔΠΗΠΣΧΔΗ ΣΗ ΠΑΡΑΚΣΗΔ ΕΧΝΔ ΠΡΟΓΗΟΡΗΜΟ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝΣΗΚΧΝ ΠΡΟΒΛΖΜΑΣΧΝ ΣΖΝ ΠΡΗΟΥΖ ΜΔΛΔΣΖ ΑΠ ΜΔΓΑΛΑ ΔΡΓΑ Οιπκπηαθφ θέληξν ηζηηνπινΐαο Αγίνπ Κνζκά Οιπκπηαθέο εγθαηαζηάζεηο Διιεληθνχ Σξακ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝΣΗΚΑ ΠΡΟΒΛΖΜΑΣΑ ΑΝΑ ΓΖΜΟ ΜΔΛΔΣΖ Γήκνο Διιεληθνχ Γήκνο Γιπθάδαο Γήκνο Βνχιαο ΜΔΘΟΓΟΗ ΚΑΗ ΣΔΥΝΗΚΔ ΔΚΣΗΜΖΖ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝΣΗΚΧΝ ΔΠΗΠΣΧΔΧΝ ΚΔΦΑΛΑΗΟ 5: ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ ΚΑΗ ΜΔΘΟΓΟΗ ΟΛΟΚΛΖΡΧΜΔΝΖ ΓΗΑΥΔΗΡΗΖ ΑΠΟΣΔΛΔΜΑΣΑ ΑΠΟ ΣΖΝ ΔΜΦΑΝΗΖ ΣΟΤ ΠΡΧΣΟΤ ΡΤΘΜΗΣΗΚΟΤ ΥΔΓIΟΤ ΣΖ ΑΘΖΝΑ ΝΔΟ ΡΤΘΜΗΣΗΚΟ ΥΔΓΗΟ ΣΖ ΑΘΖΝΑ «ΑΘΖΝΑ ΑΣΣΗΚΖ 2014» ΑΞΗΟΛΟΓΖΖ ΓΤΝΑΣΟΣΖΣΧΝ ΚΑΗ ΚΗΝΓYΝΧΝ ΠΔΡΗΟΥΖ ΜΔΛΔΣΖ ΟΛΟΚΛΖΡΧΜΔΝΖ ΓΗΑΥΔΗΡΗΖ ΠΑΡΑΚΣΗΑ ΕΧΝΖ ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ Η.ΔΛΛΖΝΗΚΖ ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ ΗΗ. ΓΗΑΓΗΚΣΤΑΚΔ ΠΖΓΔ ΗΗΗ.ΞΔΝΟΓΛΧΖ ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ ΗV.ΓΗΠΛΧΜΑΣΗΚΔ ΔΡΓΑΗΔ ΠΗΝΑΚΔ Πίλαθαο 1: Πιεζπζκηαθά ζηνηρεία ζε θάζε δήκν κειέηεο αλά δεθαεηία απνγξαθήο Πίλαθαο 2: Μήηξα πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ απφ δεκηνπξγεκέλα έξγα Πίλαθαο 3: Βαζκφο επεππνήο ησλ έξγσλ ζηηο θχξηεο θπζηθέο πεξηβαιινληηθέο κεηαβιεηέο (αξηζκεηηθή θιίκαθα απφ 0 κέρξη ην 5) Πίλαθαο 4: πλνιηθή εκεξήζηα δήηεζε ηελ Κπξηαθή γηα tνπο κήλεο Μαΐνπ, Ηνπλίνπ θαη Ηνπιίνπ γηα ηα ηκήκαηα ηεο Λ. πγγξνχ θαη Λ. Πνζεηδψλνο Πίλαθαο 5 Κπξηφηεξα πεξηβαιινληηθά πξνβιήκαηα αλά δήκν ζηελ πεξηνρή κειέηεο: Πίλαθαο 6: Αμηνιφγεζε δπλαηνηήησλ θαη θηλδχλσλ ηεο πεξηνρήο κειέηεο ΔΗΚΟΝΔ Δηθφλα 1: Δηθφλα κφιπλζεο ζηνλ παξάθηην ρψξν ειίδα 7 απφ 346

8 Δηθφλα 2: Λεσθνξεηαθέο γξακκέο πνπ εμππεξεηνχλ ηνλ δήκν Διιεληθνχ Δηθφλα 3: Λεσθνξεηαθέο γξακκέο πνπ εμππεξεηνχλ ηνλ δήκν Γιπθάδα Δηθφλα 4: Λεσθνξεηαθέο γξακκέο πνπ εμππεξεηνχλ ηνλ δήκν Βνχιαο Δηθφλα 5: Μειινληηθή γξακκή κεηξφ Δηθφλα 6: A πιαδ Βνχιαο Δηθφλα 7: Β Πιαδ Βνχιαο Δηθφλα 8: Αζηέξαο Γιπθάδαο Δηθφλα 9: Παξαιία Αγίνπ Κνζκά Δηθφλα 10: Παξαιία Αγίνπ Κνζκά Δηθφλα 11: Μαξίλα Γιπθάδαο Δηθφλα 12: Μαξίλεο Γιπθάδαο Δηθφλα 13: Κέληξν ηζηηνπινΐαο Αγίνπ Κνζκά Δηθφλα 14: Κέληξν ηζηηνπινΐαο Αγίνπ Κνζκά ζρέδην Δηθφλα 15: Κέληξν ηζηηνπινΐαο Αγίνπ Κνζκά Δηθφλα 16: Αλνηρηφ γήπεδν κπέηδκπνι Δηθφλα 17: Οιπκπηαθφ θέληξν softball Δηθφλα 18: Οιπκπηαθφ γήπεδν ρφθετ Δηθφλα 19: Οιπκπηαθφ γήπεδν θαιαζνζθαίξηζεο Δηθφλα 20: Οιπκπηαθφ θέληξν θαλφ- θαγηάθ ζιάινκ Δηθφλα 21: Γήπεδν γθνιθ Γιπθάδαο Δηθφλα 22: Γιππηφ ζέαηξν Αημσλή Δηθφλα 23: ΠΗΚΠΑ Βνχιαο Δηθφλα 24: Κέληξν ηζηηνπινΐαο Αγίνπ Κφζκα Δηθφλα 25: Γηακαξηπξίεο ζηνλ Γήκν Διιεληθνχ Δηθφλα 26: Γηακαξηπξίεο ζηνλ Γήκν Διιεληθνχ ΥΑΡΣΔ Υάξηεο 1: Υάξηεο απφζπαζκα απφ ην ΦΔΚ 254 Γ/ Υάξηεο 2: Υσξνηαμηθφο ζρεδηαζκφο αμηνιφγεζε νηθηζηηθνχ δηθηχνπ Υάξηεο 3: Αμηνιφγεζε ρσξνηαμηθήο νξγάλσζεο Υάξηεο 4: ΟΡΑ κε έκθαζε ζηελ πεξηνρή κειέηεο Υάξηεο 5: Γηνηθεηηθά φξηα δήκσλ πνπ αλαπηχζζνληαη ζηελ παξάθηηα δψλε Υάξηεο 6: Αλάγιπθν Αλαηνιηθήο Αηηηθήο Υάξηεο 7: Αλάγιπθν Αλαηνιηθήο Αηηηθήο (2) Υάξηεο 8 : Γεσηερληθφο ράξηεο θαη ππφκλεκα Υάξηεο 9: Γεσινγηθφο ράξηεο Υάξηεο 10: Υάξηεο δαζψλ θαη ππφκλεκα Υάξηεο 11: Φπζηθφ ηνπίν Υάξηεο 12: Υάξηεο πδάηηλνπ δπλακηθνχ Υάξηεο 13: εηζκνηεθηνληθφο ράξηεο θαη ππφκλεκα Υάξηεο 14 : Υάξηεο ζεξκνκεηαιιεπηηθψλ πεγψλ θαη ππφκλεκα ειίδα 8 απφ 346

9 Υάξηεο 15: Σνπξηζκφο Υάξηεο 16: Παξαγσγηθέο δξαζηεξηφηεηεο θαη θνηλσληθή δνκή Υάξηεο 17: Υάξηεο Διιεληθνχ Υάξηεο 18: Πνιενδνκηθφο ράξηεο Γήκνπ Βνχιαο Υάξηεο 19: Μεηαβνιή πιεζπζκνχ Υάξεο 20: Πιεζπζκηαθά εμέιημε δήκσλ ζηελ πξσηεχνπζα Υάξηεο 21: Καηαλνκή δεκνγξαθηθήο γήξαλζεο ζηελ πξσηεπνχζα Υάξηεο 22: Καηαλνκή δεκνγξαθηθήο γήξαλζεο ζηελ πξσηεχνπζα Υάξηεο 23: Αιινδαπνί ζην πνιενδνκηθνχ ζπγθξνηήκαηνο πξσηεπνχζεο Υάξηεο 24: Βαζκφο νηθνδφκεζεο αλά Ο.Σ Υάξηεο 25: Υξήζεηο γεο θαηά ην Υάξηεο 26: Υξήζεηο γεο θαηά ην Υάξηεο 27: Γεληθεπκέλεο ρξήζεηο γεο Υάξηεο 28: Βαζηθέο ρξήζεηο γεο Υάξηεο 29: Υξήζεηο γεο Υάξηεο 30: Υξήζεηο παξαιίαο Υάξηεο 31: Παξάθηηα δψλε δήκνπ Διιεληθνχ Υάξηεο 32: Οδηθφ δίθηπν Υάξηεο 33: Οδηθνί άμνλεο δήκνπ Διιεληθνχ Υάξηεο 34: Οδηθνί άμνλεο δήκνπ Γιπθάδαο Υάξηεο 35: Οδηθνί άμνλεο δήκνπ Βνχιαο Υάξηεο 36: Γξακκή ηξακ Υάξηεο 37: ηάζεηο ηξακ επί ηεο Πνζεηδψλνο Υάξηεο 38: Υάξηεο ΟΑΑ Xάξηεο 39: ρέδην αλάπηπμεο γξακκψλ κεηξφ Αζήλαο Υάξηεο 40: Μαξίλεο Γιπθάδαο Υάξηεο 41: Οιπκπηαθέο εγθαηαζηάζεηο Διιεληθνχ Υάξηεο 42 :ρέδην αλάπιαζεο κεηξνπνιηηηθνχ πάξθνπ Διιεληθνχ Υάξηεο 43: Θέζεηο κεηξήζεσλ θπθινθνξηαθψλ θφξησλ Υάξηεο 44: Γεκφζηνη ρψξνη θα ρψξνη πξαζίλνπ Υάξηεο 45: Ρέκαηα Υάξηεο 46: εκεία επηθίλδπλα γηα πιεκκχξεο Υάξηεο 47: Natura ηνπ Τκεηηνχ Υάξηεο 48: Πεξηνρέο πνπ ραξαθηεξίδνληαη σο natura GR SC1A Υάξηεο 49: Οηθφηνπνο Υάξηεο 50: Νένη απηνθηλεηφδξνκνη Αηηηθήο Υάξηεο 51: ηξαηεγηθφο ράξηεο ΟΡΑ Υάξηεο 52: ηξαηεγηθφο ράξηεο θαη πφινη αλάπηπμεο ΟΡΑ Υάξηεο 53: Φπζηθνχ πξαζίλνπ ΟΡΑ Υάξηεο 54: Πνιηηηζκνχ ΟΡΑ ειίδα 9 απφ 346

10 Υάξηεο 55: Υάξηεο παξεκβάζεσλ θαη ηδησηψλ Υάξηεο 56: Δπηπηψζεηο ΡΑ ΓΗΑΓΡΑΜΜΑ Γηάγξακκα 1: Σνκή παξάθηηνπ ρψξνπ Γηάγξακκα 2: Σνκή παξάθηηνπ κεηψπνπ βάζε εηδηθφ ρσξνηαμηθνχ ζρεδίνπ Γηάγξακκα 3: Καηαλνκή πιεζπζκνχ ζε θάζε δήκν κειέηεο αλά δεθαεηία απνγξαθήο Γηάγξακκα 4: Καηαλνκή πιεζπζκνχ αιινδαπψλ αλά δήκν κειέηεο Γηάγξακκα 5: Καηαλνκή θχιισλ πιεζπζκνχ ζε θάζε δήκν κειέηεο Γηάγξακκα 6: Αξηζκφο δσκαηίσλ ζηηο θαηνηθίεο ηνπ δήκνπ Γιπθάδαο Γηάγξακκα 7: Αξηζκφο δσκαηίσλ ηηο θαηνηθίεο ηνπ δήκνπ Διιεληθνχ Γηάγξακκα 8: Αξηζκφο δσκαηίσλ ηηο θαηνηθίαο ζηνλ δήκν Βνχιαο Γηάγξακκα 9: Αξηζκφο αλέξγσλ θαη εξγαδνκέλσλ αλά δήκν κειέηεο Γηάγξακκα 10: Καηαλνκή απαζρνινχκελσλ αλά ηνκέα απαζρφιεζεο Γηάγξακκα 11: Μνξθσηηθφ επίπεδν θαηνίθσλ αλά δήκν κειέηεο ΤΝΟΓΔΤΣΗΚΟ ΤΛΗΚΟ Δπηζπλάπηεηαη CD, ην νπνίν πεξηέρεη ην ζχλνιν ησλ λνκνζεηεκάησλ πνπ αθνξνχλ ην ζέκα ηεο παξνχζαο δηπισκαηηθήο εξγαζίαο. ειίδα 10 απφ 346

11 ΠΡΟΛΟΓΟ H παξνχζα δηπισκαηηθή εξγαζία έρεη σο ζηφρν (i) ηελ δηεξεχλεζε ηνπ ζπλφινπ ησλ ζπλζεθψλ πνπ επηθξαηνχλ ζηελ παξάθηηα δψλε ηεο λνηηναλαηνιηθήο Αηηηθήο θαη ζπγθεθξηκέλα ζηνπο δήκνπο Διιεληθνχ, Γιπθάδαο θαη Βνχιαο γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ ησλ πεξηβαιινληηθψλ πξνβιεκάησλ πνπ έρνπλ αλαπηπρζεί απφ ηηο δηάθνξεο ρξήζεηο θαη (ii) ηε δηακφξθσζε ελφο Eπηρεηξεζηαθνχ ρεδίνπ γηα ηελ επίιπζε ησλ ππαξρφλησλ πξνβιεκάησλ θαη ηελ απνθπγή ηεο εκθάληζεο λέσλ, ζην πιαίζην ηεο βηψζηκεο δηαρείξηζεο ηεο πεξηνρήο. Δπηιέρζεθαλ νη παξαπάλσ δήκνη σο πεξηνρή κειέηεο δηφηη απνηεινχλ έλα εληαίν γεσγξαθηθφ ζχζηεκα αθνχ παξνπζηάδνπλ νκνηνκνξθία σο πξνο ηελ γεσκνξθνινγία, πεξηιακβάλνπλ έλα εθηεηακέλν κήθνο αθηψλ, έρνπλ ζπγθεθξηκέλε νηθνλνκηθή, θνηλσληθή θαη πνιενδνκηθή ιεηηνπξγία, πεξηνξηζκέλε αληνρή ζηελ ξχπαλζε θαη πνιχηηκνπο νπηηθνχο πφξνπο. Πξαγκαηνπνηήζεθε κεγάιε πξνζπάζεηα εχξεζεο, ζπιινγήο θαη αμηνπνίεζεο ζηνηρείσλ πνπ αθνξνχλ ηφζν ηε ζεσξεηηθή ηεθκεξίσζε ηεο δηπισκαηηθήο εξγαζίαο, φζν θαη ηελ εθαξκνγή, ψζηε λα πξνθχςεη κέζα απφ ηε ζπγθξφηεζε ελφο «ζπζηήκαηνο πιεξνθνξηψλ» ε ηειηθή εηθφλα ηεο φιεο κειέηεο. Καζνξηζηηθήο ζεκαζίαο ζα έιεγα ήηαλ ε ζπλεξγαζία κνπ κε ηνλ Πξφεδξν ηεο ρνιήο Αγξνλφκσλ θαη Σνπνγξάθσλ Μεραληθψλ θ. Άγγειν ηφια πνπ επέβιεςε ηελ εξγαζία. Απφ απηήλ ηελ ζέζε ηνλ επραξηζηψ γηα ηελ θαζνδήγεζε ηνπ. Δπίζεο επραξηζηψ φινπο, ζπλαδέιθνπο θαη κε ζηηο ππεξεζίεο ησλ ππνπξγείσλ θαη δήκσλ πνπ παξείραλ ζεκαληηθά δεδνκέλα γηα ηελ παξνχζα εξγαζία. Σέινο επραξηζηψ ηελ κεηέξα κνπ θαη φινπο ηνπο θνληηλνχο κνπ αλζξψπνπο γηα ηελ θαηαλφεζε θαη ηελ ζπκπαξάζηαζε ηνπο ζε φιε ηελ δηάξθεηα ηεο πξνζπάζεηάο κνπ γηα νινθιήξσζε ηεο παξνχζαο εξγαζίαο. ειίδα 11 απφ 346

12 ΠΔΡΗΛΖΦΖ Σν αληηθείκελν ηεο παξνχζαο κειέηεο είλαη (i) ε θαηαγξαθή ηεο ππάξρνπζαο θαηάζηαζήο ηεο παξάθηηαο δψλεο ησλ δήκσλ Διιεληθνχ, Γιπθάδαο θαη Βνχιαο (ii) ε αλαγλψξηζε ησλ πεξηβαιινληηθψλ πξνβιεκάησλ πνπ ππάξρνπλ θαη πξνθιήζεθαλ ζηελ πεξηνρή απφ έξγα, ρξήζεηο θαη γεληθά αλζξψπηλεο επεκβάζεηο θαη (iii) ε πξφηαζε ελφο δηαρεηξηζηηθνχ επηρεηξεζηαθνχ ζρεδίνπ γηα ηελ επίιπζε θαη ηνλ πεξηνξηζκφ ησλ πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ. Ζ εξγαζία δηαξζξψλεηαη ζε πέληε θεθάιαηα ηα νπνία πεξηιακβάλνπλ ηα εμήο. ην πξψην θεθάιαην παξνπζηάδεηαη ην ζχλνιν νξηζκψλ γηα ηελ παξάθηηα δψλε, ην ζχλνιν ησλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηεο ειιεληθήο αιιά θαη ηεο επξσπατθήο παξάθηηαο δψλεο (πξνβιήκαηα πνπ παξνπζηάδεη, λνκνζεηήκαηα θαη πνιηηηθέο δηαρείξηζεο) θαη ηέινο νη θχξηεο δξαζηεξηφηεηεο πνπ ιακβάλνπλ ρψξα ζηνλ παξάθηην ρψξν. ην δεχηεξν θεθάιαην παξνπζηάδνληαη βαζηθέο λνκνζεηηθέο ξπζκίζεηο γηα ηνλ Διιεληθφ παξάθηην ρψξν, αλαιχνληαη δηαδηθαζίεο ρσξνηαμηθνχ ζρεδηαζκνχ, ην πεξηερφκελν ηνπ ξπζκηζηηθνχ ζρεδίνπ ηεο Αζήλαο, νη θνξείο δηαρείξηζεο ηνπ παξάθηηνπ κεηψπνπ θαη κηα ζπλνιηθή θξηηηθή γηα ηα παξαπάλσ λνκνζεηήκαηα θαη θνξείο. ην ηξίην θεθάιαην κειεηάηαη ε ππάξρνπζα θαηάζηαζε αλά δήκν ηεο πεξηνρήο κειέηεο. πγθεθξηκέλα πεξηγξάθεηαη ε ππάξρνπζα θαηάζηαζε θαη ε δηαρξνληθή εμέιημε ηεο πεξηνρήο κειέηεο. ηελ ζπλέρεηα αλαιχεηαη ε ππάξρνπζα θαηάζηαζε ηνκεαθά (π.ρ. νη κεηαθνξέο) θαη θαηαγξάθνληαη ηδηαίηεξα νη παξαιίεο, νη καξίλεο, νη αζιεηηθέο εγθαηαζηάζεηο, νη πεξηνρέο ηδηαηηέξνπ ελδηαθέξνληνο θαη ην κεηξνπνιηηηθφ πάξθν ηνπ Διιεληθνχ. ην ηέηαξην θεθάιαην γίλεηαη αλαθνξά ζηα πεξηβαιινληηθά πξνβιήκαηα θαη ζπγθεθξηκέλα δίλεηαη ν νξηζκφο ηνπο, αλαιχνληαη νη πεξηβαιινληηθέο επηπηψζεηο πνπ έρνπλ πξνθιεζεί ζηελ πεξηνρή απφ ηελ δεκηνπξγία ησλ κεγάισλ έξγσλ θαη ηα πεξηβαιινληηθά πξνβιήκαηα πνπ παξνπζηάδεη θάζε δήκνο κειέηεο. Δκθαλίδνληαη θαη αμηνινγνχληαη ηέινο νη κέζνδνη θαη ηερληθέο γηα ηελ εθηίκεζε ησλ πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ. Σέινο ζην πέκπην θεθάιαην παξνπζηάδνληαη ηα ζπκπεξάζκαηά απφ ηελ παξαπάλσ αλάιπζε. Δμεηάδνληαη ηα απνηειέζκαηα ηνπ πξψηνπ ξπζκηζηηθνχ ζρεδίνπ ηεο ειίδα 12 απφ 346

13 Αζήλαο θαη παξνπζηάδεηαη ην πεξηερφκελν ηνπ λένπ ξπζκηζηηθφπ ζρέδηνπ. Ζ εξγαζία θαηαιήγεη κε ηελ εθπφλεζε ελφο επηρεηξεζηαθνχ ζρεδίνπ εθηίκεζεο ησλ πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ ηεο παξάθηηαο δψλεο. ειίδα 13 απφ 346

14 SUMMARY The content of the present study is the recording of the present situation to the coastal zone at the followings municipalities of Ellhnikou, Glufadas, Boulas and the recognition of environmental problems that exist and caused to the area from works, uses and attitudes. In the end measures are suggested for the solution or the reduce of those environmental consequences and a sequence with moves are proposed for the right. The work is fixed in five chapters which consist summary the followings: In the first chapter is given a total of definitions for the coastal zone, the total of the features of Greek s and European s coastal zone is presented (problems that exist, laws and political managements) and in conclusion the main activities which take place at the coastal zone are reported. In the second chapter the basic law regulations for the Greek coastal zone are presented, the procedures of the spatial planning outline are analyzed both the content of the regulation Athena s plan and the management carriers of the coastal front and a total criticism is done for the above laws and carriers. In the third chapter a study of the situation that exists at the three municipalities in the present study is done. Specifically a description of the present situation and the progress over time of the area, that we study, is done. Also sections such as the transportations are analyzed and the beaches are recorded, the marines, the athletic installations, the areas with special interest and the metropolis park at Ellhniko. In the forth chapter a report to the environmental problem is done and specially a definition of the environmental problems is given, the environmental consequences which have caused in the area because of the creation of the big enterprises, the environmental problems that every municipality we study presents, methods and techniques which could be used for the esteem of the environmental problem. In the end, in the fifth chapter our conclusions from the analysis above are presented. The results of the Athena s first regulation plan are presented and what the new regulation plan will contain. Furthermore methods and techniques are presented for the value of the environmental consequences. The work leading to the design and evaluation of integrated business management programs of specific coastal zone. ειίδα 14 απφ 346

15 ειίδα 15 απφ 346

16 ειίδα 16 απφ 346

17 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1: Ζ ΠΑΡΑΚΣΗΑ ΕΧΝΖ ΚΑΗ ΣΑ ΒΑΗΚΑ ΥΑΡΑΚΣΖΡΗΣΗΚΑ ΣΖ 1.1. ΑΡΥΗΚΑ ΣΟΗΥΔΗΑ Οη παξάθηηεο πεξηνρέο είλαη ζε παγθφζκηα θιίκαθα νη πην ζεκαληηθέο θαη νη πην εληαηηθά αμηνπνηήζηκεο εθηάζεηο απφ ηνπο αλζξψπνπο, γεγνλφο πνπ θαζηζηά ηηο πεξηνρέο απηέο επάισηεο θαη απαηηείηαη πξνζνρή ζηε δηαρείξηζε ηνπο. ηηο κέξεο καο ππνινγίδεηαη φηη ζε νιφθιεξν ηνλ θφζκν ν αξηζκφο ησλ θαηνίθσλ ησλ παξάθηησλ πεξηνρψλ είλαη ηζνδχλακνο κε ηνλ πιεζπζκφ ηεο γεο θαηά ηελ δεθαεηία ηνπ Πεξίπνπ ην 60% ηνπ πιεζπζκνχ ηεο γεο έρεη εγθαηαζηαζεί ζε κηα δψλε πνπ εθηείλεηαη ζε βάζνο 60 ρηιηνκέηξσλ απφ ηελ αθηνγξακκή, εθκεηαιιεπφκελν ηηο πνηθίιεο παξαγσγηθέο ηεο δπλαηφηεηεο, ηηο επηφηεξεο θιηκαηνινγηθέο ζπλζήθεο θαη ηελ επρέξεηα ηεο επηθνηλσλίαο. Ζ πιεζπζκηαθή απηή αλαινγία αλακέλεηαη λα απμεζεί έσο ην 2020 ζε πνζνζηφ άλσ ηνπ 75%. ηελ Δπξψπε ζήκεξα, ηα 200 απφ ηα 680 εθαηνκκχξηα ηνπ πιεζπζκνχ ηεο είλαη εγθαηεζηεκέλα θαηά κήθνο ησλ 14300ρηιηφκεηξα ηεο παξαιίαο ηεο θαη κέρξη βάζνπο 50 ηεηξαγσληθψλ ρηιηνκέηξσλ. Ζ Διιάδα ηψξα, αλ ηεξήζνπκε ηηο αλαινγίεο, είλαη ε ρψξα κε ην πην εθηεηακέλν παξαιηαθφ θαη λεζησηηθφ ηνπίν ζηελ Δπξψπε. Με κήθνο αθηψλ ρηιηφκεηξα, απφ ηα νπνία ηα 6000 ρηιηφκεηξα αληηζηνηρνχλ ζηα λεζηά, ε ρψξα καο παξνπζηάδεη ηε κεγαιχηεξε κεηά ηελ Ννξβεγία, αλαιφγηα κήθνπο αθηψλ αλά ηεηξαγσληθφ ρηιηφκεηξν γεο. Απηά ηα ρηιηφκεηξα ηεο παξάθηηαο δψλεο απνηεινχλ, άκεζα ή έκκεζα, ηνλ ζπνπδαηφηεξν θπζηθφ πινπηνπαξαγσγηθφ πφξν ηεο ρψξαο αιιά θαη πφιν έιμεο δηεζλνχο ζεκαζίαο γηα πνηθίιεο δξαζηεξηφηεηεο αλαςπρήο, ελψ ζπγθεληξψλνπλ θπζηθά θαη πνιηηηζηηθά ζηνηρεία κνλαδηθήο αμίαο θαη ελδηαθέξνληνο. Λφγσ ηνπ ηδηαίηεξνπ ραξαθηήξα ηεο παξάθηηαο δψλεο θαη ησλ πιενλεθηεκάησλ πνπ πξνζθέξεη, νη αλαπηπμηαθέο δξαζηεξηφηεηεο ηεο ρψξαο ζε ζπληξηπηηθφ κεγάιν πνζνζηφ, έρνπλ ηε βάζε ηνπο ζην ρψξν ζε κηθξή απφζηαζε απφ ηε ζάιαζζα. ειίδα 17 απφ 346

18 1.2.ΟΡΗΜΟ ΠΑΡΑΚΣΗΑ ΕΧΝΖ Ζ αθηή είλαη ην ζεκείν φπνπ ην ρεξζαίν θαη ην ζαιάζζην πεξηβάιινλ ζπλαληψληαη. Δάλ δελ ππήξραλ νη θπζηθέο δηεξγαζίεο (αηκνζθαηξηθέο, ζαιάζζηεο θαη ρεξζαίεο) πνπ δηακνξθψλνπλ θαη κεηαβάιινπλ ηελ παξάθηηα δψλε, ηφηε ζα κπνξνχζε ελδερνκέλσο λα δνζεί θαη θάπνηνο νξηζκφο γηα απηή. ε κηα πξψηε πξνζέγγηζε, νη επηζηήκνλεο νξηνζεηνχλ ηνλ παξάθηην ρψξν κεηαμχ ηεο πςνκεηξηθήο θακπχιεο ησλ 200 κέηξσλ θαη ηεο ηζνβαζνχο ησλ 200 κέηξσλ, θάηη πνπ αληηπξνζσπεχεη ην 18% ηεο επηθάλεηαο ηεο γεο. Χζηφζν ηα φξηα ηεο παξάθηηαο δψλεο δελ είλαη απζηεξά θαζνξηζκέλα, αιιά εμαξηψληαη απφ ην ζθνπφ πνπ εμππεξεηεί ζε θάζε πεξίπησζε. Απφ άπνςε ιεηηνπξγίαο νη παξάθηηεο δψλεο απνηεινχλ ην επξχ ζχλνιν κεηαμχ μεξάο θαη ζάιαζζαο φπνπ δηάθνξεο ιεηηνπξγίεο παξαγσγήο, θαηαλάισζεο θαη αληαιιαγήο εθδειψλνληαη κε γξήγνξνπο θαη έληνλνπο ξπζκνχο. Απφ νηθνινγηθή άπνςε, νη παξάθηηεο δψλεο νξίδνληαη ζαλ νη δψλεο μεξάο θαη ηνπ παξαθείκελνπ ζαιάζζηνπ ρψξνπ (λεξφ θαη ππφβαζξν μεξάο θάησ απφ ην λεξφ) ζην νπνίν ε νηθνινγία θαη νη ρξήζεηο μεξάο επεξεάδνπλ άκεζα ηελ νηθνινγία ηεο ζάιαζζαο θαη αληίζηξνθα. Απφ νηθνινγηθή άπνςε, νη παξάθηηεο δψλεο είλαη πεξηνρέο δπλακηθψλ βηνγεσρεκηθψλ δηεξγαζηψλ πνπ έρνπλ πεξηνξηζκέλε ηθαλφηεηα ζηελ ππνζηήξημε ησλ αλζξψπηλσλ δξαζηεξηνηήησλ. Απφ γεσγξαθηθή άπνςε, ην πξνο ηε μεξά φξην ησλ παξάθηησλ δσλψλ νξίδεηαη απφ ην θιίκα θαη άιινπο ζπλαθείο παξάγνληεο. Απφ απηφλ ηνλ νξηζκφ πξνθχπηεη φηη ην πιάηνο ησλ παξάθηησλ δσλψλ είλαη απφ ηελ θχζε ηνπ αζαθέο. Απφ άπνςε ηεο κνξθνινγίαο ηνπ εδάθνπο είλαη ην ηκήκα ηνπ ρέξζνπ πνπ έρεη επηθαλεηαθή απνξξνή απεπζείαο ζηα ζαιάζζηα παξάθηηα χδαηα θαη νξίδεη θαηαξρήλ ηελ επξχηεξε δψλε πνπ πξέπεη λα εμεηαζζεί. Απφ άπνςε βηνθπζηθψλ θξηηεξίσλ πνπ κπνξεί λα βνεζήζνπλ ζηνλ θαζνξηζκφ ελφο νηθνζπζηήκαηνο σο παξάθηηα δψλε είλαη, ε δψλε ςεθαζκνχ, αιαηφηεηα ηνπ εδάθνπο, ε χπαξμε αιφθηιεο θαη ακκφθηιεο βιάζηεζεο, ην θιίκα, ε παλίδα θαη νη γεσινγηθνί ζρεκαηηζκνί. ειίδα 18 απφ 346

19 Δθηηκάηαη φηη ην 70% πεξίπνπ ηνπ ζπλνιηθνχ πιεζπζκνχ ηεο Διιάδαο θαηνηθεί ζηελ παξάθηηα δψλε. Οη ρξήζεηο γεο πνπ ζπλαληψληαη θπξίσο ζηελ ειιεληθή παξάθηηα δψλε είλαη νη εμήο: θαηνηθία, αλαςπρή θαη ηνπξηζκφο, βηνκεραλία, εκπφξην, αιηεία θαη πδαηνθαιιηέξγεηεο, γεσξγία θαη θηελνηξνθία, επηθνηλσλία θαη ζαιάζζηεο κεηαθνξέο, ρψξνη πξνζηαζίαο απφ ηνπο θξαηηθνχο θνξείο (θπζηθά πάξθα, πγξνβηφηνπνη θιπ.), εηδηθέο ρξήζεηο (ζηξαηησηηθέο εγθαηαζηάζεηο θιπ.). Έηζη φηαλ κειεηψληαη νη ρξήζεηο γεο νξίδεηαη σο παξάθηηα πεξηνρή δψλε πιάηνπο 100 κέηξσλ ζηε ρέξζν πνπ νξηνζεηείηαη απφ ηε ζάιαζζα. ηαλ κειεηψληαη νη ππνδνκέο θαη νη δξαζηεξηφηεηεο πνπ ζπλδένληαη κε ηε ζάιαζζα σο παξάθηηα πεξηνρή ινγίδεηαη ε απφζηαζε κέρξη θαη 5 ρηιηφκεηξα πξνο ην εζσηεξηθφ απφ ηελ αθηή. ε πεξηπηψζεηο πεξηγξαθήο ηνπηθψλ παξάθηησλ θαηλνκέλσλ θαη ιεηηνπξγηψλ, σο παξάθηηα πεξηνρή ζεσξείηαη ε δψλε ηεο ζάιαζζαο απφ ηελ πεξηνρή ηεο θπκαηαγσγήο κέρξη ην βάζνο ησλ 10 κέηξσλ. ε πξαθηηθφ επίπεδν γηα ηε κειέηε ηεο παξάθηηαο δψλεο, ζπλήζσο ιακβάλνληαη ππφςε ε γεσκνξθνινγία ηεο πεξηνρήο, νη ιεθάλεο απνξξνήο θαη νη δξαζηεξηφηεηεο πνπ έρνπλ επηπηψζεηο ζηνλ παξάθηην ρψξν. Δμάιινπ, ε παξάθηηα πεξηνρή κπνξεί λα δηαθξηζεί ζε παξάθηηεο ελφηεηεο θαηά κήθνο ηεο αθηήο κε βάζε ηνπνγξαθηθά θαη πδξνινγηθά ραξαθηεξηζηηθά. Δθείλν φκσο πνπ ζα πξέπεη λα ηνληζηεί είλαη φηη, νη παξάθηηεο πεξηνρέο εθηείλνληαη ηφζν πξνο ηελ πιεπξά ηεο ζάιαζζαο φζν θαη πξνο ηελ πιεπξά ηεο μεξάο. Γειαδή, κε απιά ιφγηα, σο παξάθηηα πεξηνρή νξίδεηαη δψλε ηεο μεξάο θαη ηεο ζάιαζζαο πνηθίινπ πιάηνπο ην νπνίν εμαξηάηαη απφ ηε θχζε ηνπ πεξηβάιινληνο, ηηο αλάγθεο δηαρείξηζεο ηνπ, ηηο δξαζηεξηφηεηεο πνπ ιακβάλνπλ ρψξα θαη ηηο επθαηξίεο πνπ πξνζθέξνληαη γηα πεξηβαιινληηθή, νηθνλνκηθή θαη θνηλσληθή αλάπηπμε. Χζηφζν ιφγσ ηεο αλάγθεο γηα δηαρείξηζε θαη ζρεδηαζκφ ηνπ παξάθηηνπ ρψξνπ ζπλαληνχληαη ζηε βηβιηνγξαθία θαη ζηνλ εξεπλεηηθφ ρψξν πξνζπάζεηεο γηα λα πξνζδηνξηζηνχλ κε αθξίβεηα νη έλλνηεο πνπ δηέπνπλ ηνλ παξάθηην ρψξν θαη γεληθφηεξα ην παξάθηην νηθνζχζηεκα. Παξαθάησ ζεκεηψλνληαη θάπνηνη νξηζκνί πνπ πξνζεγγίδνπλ ην παξάθηην νηθνζχζηεκα. Ζ παξάθηηα δψλε είλαη έλα πνιχπινθν ζχζηεκα πνπ πεξηιακβάλεη ζαιάζζηα, παξάθηηα θαη ρεξζαία ππνζπζηήκαηα. Ζ πνηθηιφηεηα ησλ θπζηθψλ πφξσλ θαη ειίδα 19 απφ 346

20 ελδερνκέλσο ε πνηθηιφηεηα ησλ ζπγθξνπφκελσλ ρξήζεσλ δεκηνπξγνχλ ζπρλά πξνβιήκαηα θαη ζηα ηξία ππνζπζηήκαηα. (Kenchington, 1992). Ζ παξάθηηα δψλε ζεσξεκέλε σο ν ρψξνο ζηνλ νπνίν ην ρεξζαίν πεξηβάιινλ επεξεάδεη ην ζαιάζζην πεξηβάιινλ (ή ιηκλαίν, παξαπνηάκην θιπ) θαη αληίζηξνθα. Ζ παξάθηηα δψλε είλαη κεηαβιεηνχ εχξνπο πνπ κπνξεί επίζεο λα κεηαβάιιεηαη δηαρξνληθά. Χζηφζν, ε νξηνζέηεζε ηεο παξάθηηαο δψλεο ή ηνπ νηθνζπζηήκαηνο δελ είλαη εχθνιε ππφζεζε θαη φρη πάληα δπλαηή. Έηζη ε παξάθηηα δψλε ζα κπνξνχζε λα πξνζδηνξηζηεί κε βάζε ηα γεσγξαθηθά, θπζηθά, νηθνινγηθά, βηνινγηθά, νηθνλνκηθά, δηνηθεηηθά θαη πνιηηηζηηθά ζηνηρεία (Παξπαΐξεο, 2001). Ζ παξάθηηα πεξηνρή ζπκπεξηιακβάλεη ην παξάθηην νηθνζχζηεκα θαη κία δψλε πξνζδηνξηζκέλε γεσγξαθηθά, σο ην ρεξζαίν θαη ην γεηηνληθφ ζαιάζζην ηκήκα (πδάηηλν ζηνηρείν θαη βπζφ). Ζ παξάθηηα δψλε είλαη ζπρλά κεηαβιεηνχ εχξνπο θαη είλαη δπλαηφλ λα ζπλνξεχεη κε ηελ επεηξσηηθή, κε ηε λεζησηηθή ρψξα αιιά θαη κε ηε ζάιαζζα, ηηο ιίκλεο, ηνπο πνηακνχο θαη ηνπο βηφηνπνπο. Λεηηνπξγηθά νξίδεηαη σο δψλε κεηάβαζεο (interface) απφ ηε μεξά ζηε ζάιαζζα, φπνπ ε παξαγσγή, ε θαηαλάισζε θαη νη θπζηθέο δηεξγαζίεο αληαιιαγήο, έρνπλ ηηο πςειφηεξεο ηηκέο ηνπο. Οηθνινγηθά απνηειεί πεξηνρή δπλακηθψλ βηνκεραληθψλ δηεξγαζηψλ κε ππνζηήξημε νξηζκέλεο δπλακηθφηεηαο θαη δηαθφξσλ κνξθψλ αλζξψπηλεο δσήο θαη δξάζεσλ (Παξπαΐξεο, 2004). Ζ παξάθηηα δψλε κπνξεί λα νξηζηεί σο ε πεξηνρή φπνπ ην έδαθνο θαη ε ζάιαζζα αιιειεπηδξνχλ κε ην φξην ηεο γεο, πνπ θαζνξίδεηαη απφ ηα φξηα ηεο σθεάληαο επηξξνήο ζην έδαθνο θαη ην φξην ηεο ζάιαζζαο, πνπ είλαη ην φξην ηεο επηξξνήο ηνπ εδάθνπο θαη ηνπ γιπθνχ λεξνχ ζηνλ παξάθηην σθεαλφ ή αιιηψο σο ε πεξηνρή ηνπ εδάθνπο πνπ επεξεάδεηαη απφ ηελ εγγχηεηα ηνπ ζηε ζάιαζζα θαη σο ην κέξνο ηνπ σθεαλνχ πνπ επεξεάδεηαη απφ ηελ εγγχηεηα ζην έδαθνο. (International Union for Conservation of Nature) ηελ Διιάδα ε παξάθηηα δψλε νξίδεηαη θαη πεξηγξάθεηαη θπξίσο απφ ην Δηδηθφ Πιαίζην Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ φπσο αλαιχεηαη ζην ππνθεθάιαην δηαρείξηζε θαη Πξνζηαζία ησλ παξάθηησλ πεξηνρψλ ζηελ Διιεληθή Ννκνζεζία. ην θείκελν απηφ νξίδεηαη σο: «Ο γεσκνξθνινγηθφο ρψξνο εθαηέξσζελ ηεο αθηνγξακκήο, φπνπ εθδειψλεηαη δηαδξαζηηθά ε ζρέζε κεηαμχ ηνπ ζαιάζζηνπ θαη ηνπ ρεξζαίνπ ειίδα 20 απφ 346

21 ηκήκαηνο, κέζσ ησλ ζχλζεησλ νηθνινγηθψλ ζπζηεκάησλ πνχ πεξηιακβάλνπλ βηνηηθέο θαη αβηνηηθέο ζπληζηψζεο. Πξφθεηηαη γηα κεηαβαηηθή δψλε κεηαβιεηνχ πιάηνπο πνχ απνηειεί, ηαπηφρξνλα, δσηηθφ ρψξν αλζξψπηλσλ θνηλσληψλ θαη θνηλσληθννηθνλνκηθψλ δξαζηεξηνηήησλ». Δπίζεο γηα ηνλ θαζνξηζκφ ηνπ εχξνπο ηεο ειιεληθήο παξάθηηαο δψλεο έρνπλ ρξεζηκνπνηεζεί θαη ηα εμήο θξηηήξηα: Ζ απφζηαζε ησλ 10 ρηιηνκέηξσλ απφ ηελ αθηνγξακκή, ζαλ έλα αλψηαην φξην γηα ηηο πεδηλέο πεξηνρέο. Ζ πιεζηέζηεξε πξνο ηελ αθηή θνξπθνγξακκή, κε πςφκεηξν αλάκεζα ζηα 500 θαη 1000 κέηξα, σο ν παξάγνληαο πνπ θαζνξίδεη ηε ιεθάλε άκεζεο απνξξνήο ησλ επηθαλεηαθψλ πδάησλ πξνο ηε ζάιαζζα, ή αιινχ, ε ηζνυςήο ησλ 1000 κέηξσλ σο ην φξην πάλσ απφ ην νπνίν νη επηβιαβείο γηα ην παξάθηην πεξηβάιινλ αλζξψπηλεο δξαζηεξηφηεηεο είλαη κεδακηλέο. Σα φξηα ησλ δήκσλ πνπ βξίζθνληαη πην θνληά ζηα δχν πξνεγνχκελα φξηα θαη δηακνξθψλνπλ έλα ζπλερέο ζχλνιν δηνηθεηηθψλ κνλάδσλ ζηελ παξάθηηα δψλε. ειίδα 21 απφ 346

22 1.3.ΥΑΡΑΚΣΖΡΗΣΗΚΑ ΔΛΛΖΝΗΚΖ ΠΑΡΑΚΣΗΑ ΕΧΝΖ Ζ Διιάδα θαιχπηεη έθηαζε πεξίπνπ ηεηξαγσληθψλ ρηιηνκέηξσλ κε ην 20% απηήο λα αληηζηνηρεί ζηα πεξίπνπ λεζηά ηεο. Ζ αθηνγξακκή ηεο θηάλεη πεξίπνπ ηα ρικ., αληηζηνηρεί ζην 1/2 πεξίπνπ ηεο ζπλνιηθήο αθηνγξακκήο ηεο Μεζνγείνπ. Ζ παξάθηηα δψλε (απφζηαζε κέρξη 50 ρικ. απφ ηε ζάιαζζα) 'θηινμελεί' ην 85% ηνπ πιεζπζκνχ, ην 80% ηεο βηνκεραλίαο, ην 90% ηνπ ηνπξηζκνχ, κεγάιν κέξνο ηεο γεσξγίαο θαη ην ζχλνιν ζρεδφλ ηεο αιηείαο θαη ησλ ηρζπνθαιιηεξγεηψλ. Ζ Διιάδα είλαη αθφκα κηα απφ ηηο πινχζηεο ζε βηνπνηθηιφηεηα ρψξα, κε πνιιά ελδεκηθά είδε θπηψλ θαη δψσλ, παξά ηηο πηέζεηο πνπ δέρεηαη ην πεξηβάιινλ, ηδηαίηεξα ηηο ηειεπηαίεο δεθαεηίεο. Ζ ειιεληθή παξάθηηα δψλε ραξαθηεξίδεηαη απφ κεγάιε πνηθηιία εηδψλ (ρισξίδαο θαη παλίδαο), γεσ-κνξθνινγηθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ, παξαγσγηθψλ νηθνζπζηεκάησλ αιιά θαη απφ ζπζζψξεπζε πιήζνπο αλζξψπηλσλ δξαζηεξηνηήησλ (ςπραγσγία, αζηηθή θαη βηνκεραληθή αλάπηπμε, θηι.). Οη θχξηνη ηχπνη ζαιάζζησλ κεζνγεηαθψλ νηθνηφπσλ απαληψληαη ζηελ Διιάδα, θαη ρσξίδνληαη ζε επηά νκάδεο ζαιάζζησλ θαη παξάθηησλ νηθνηφπσλ. Έρνπλ θαηαγξαθεί θαη πεξηγξαθεί 31 ζαιάζζηνη θαη 132 παξάθηηνη (μεξάο θαη πγξνηφπσλ) ηχπνη θπηηθψλ εηδψλ. ηηο ειιεληθέο ζάιαζζεο έρνπλ θαηαγξαθεί πεξίπνπ 450 είδε ςαξηψλ, νξηζκέλα απφ ηα νπνία είλαη είδε ηα νπνία κεηαλάζηεπζαλ ηηο ηειεπηαίεο δεθαεηίεο απφ ηνλ Ηλδηθφ Χθεαλφ θαη ηελ Δξπζξά Θάιαζζα, κέζσ ηεο Γηψξπγαο ηνπ νπέδ ή εμαηηίαο ησλ πινίσλ. εκαληηθή είλαη θαη ε παξνπζία 12 εηδψλ δειθηληψλ θαη θαιαηλψλ (θεηψδε), απφ ηε θάιαηλα-θπζεηήξα κέρξη ην δειθίλη Εiphius. Πεξίπνπ 110 θψθηεο ηνπ είδνπο ηεο κεζνγεηαθήο θψθηαο Monachus Μonachus δνπλ αθφκα ζηηο ζάιαζζεο καο θαη βξίζθνπλ θαηαθχγην πιένλ ζε απνκαθξπζκέλεο ζπειηέο. Ζ ζαιάζζηα ρειψλα Caretta caretta γελλάεη ηα απγά ηεο ζε έλα αξηζκφ ειιεληθψλ αθηψλ, ελψ δχν άιια είδε ζαιάζζησλ ρεισλψλ, ε πξάζηλε ρειψλα (Chelonia mydas) αιιά θαη ε δεξκαηνρειψλα (Dermochelus coriacea) έρνπλ παξνπζία ζηηο ειιεληθέο ζάιαζζεο. Δλλέα πεξηνρέο έρνπλ ραξαθηεξηζηεί σο Δηδηθέο Πξνζηαηεπφκελεο Πεξηνρέο ζχκθσλα κε ηε πλζήθε ηεο Βαξθειψλεο (4ν Πξσηφθνιιν). Απφ ηηο 238 πεξηνρέο πνπ έρνπλ πξνηαζεί απφ ηελ Διιάδα γηα έληαμε ζην Δπξσπατθφ Γίθηπν Φπζηθψλ Πξνζηαηεπφκελσλ Πεξηνρψλ NATURA (ΦΤΖ) 2000, πεξίπνπ 120 πεξηέρνπλ ζαιάζζηνπο θαη παξάθηηνπο νηθνηφπνπο θαζψο θαη ειίδα 22 απφ 346

23 νηθνηφπνπο γηα ζεκαληηθά είδε. Πνιιά λεζηά θαη βξαρνλεζίδεο έρνπλ παξφκνηεο πεξηνρέο. εκαληηθέο Πεξηνρέο γηα ηα πνπιηά βξίζθνληαη θνληά ζηελ παξάθηηα δψλε Σα πξνβιήκαηα πνπ αληηκεησπίδεη ε παξάθηηα δώλε Ζ απμαλφκελε νηθηζηηθή πίεζε ζηελ παξάθηηα δψλε είλαη ην ζνβαξφηεξν, ίζσο, πεξηβαιινληηθφ πξφβιεκα πνπ αληηκεησπίδεη ηφζν ε Μεζφγεηνο φζν θαη ε Δπξψπε. Αλ θαη ζε θάπνηνπο άιινπο πεξηβαιινληηθνχο ηνκείο δηαπηζηψλεηαη κηα βειηίσζε ή ηνπιάρηζηνλ ζηαζεξνπνίεζε ηεο θαηάζηαζεο, ζην ζέκα ηνπ παξάθηηνπ θαη ζαιάζζηνπ πεξηβάιινληνο φια δείρλνπλ ζπλέρηζε ηεο επηδείλσζεο. Οη παξάθηηεο πεξηνρέο αληηκεησπίδνπλ πιεζψξα πξνβιεκάησλ απφ ηηο νινέλα απμαλφκελεο αλζξψπηλεο επεκβάζεηο, φπσο ε κεγάιε ζπγθέληξσζε πιεζπζκνχ θαη νηθνλνκηθψλ δξαζηεξηνηήησλ ζηηο αθηέο, ε ξχπαλζε ησλ θιεηζηψλ θφιπσλ θαη ησλ ζαιαζζψλ γεληθφηεξα κε ιχκαηα θαη θάζε είδνπο απφβιεηα, ε ζπξξίθλσζε ησλ θπζηθψλ θαη αδφκεησλ παξάθηησλ πεξηνρψλ, ε εμαθάληζε ησλ νηθνινγηθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ ησλ αθηψλ (παξάθηηα βιάζηεζε, ακκφινθνη, πγξφηνπνη θ.α.) Γηαρείξηζε ησλ παξάθηησλ Φπζηθώλ Πόξσλ ζηελ Διιάδα Μέρξη ζηηγκήο ε δηακφξθσζε θαη εθαξκνγή παξάθηηαο πνιηηηθήο είλαη αδχλακε ζηε ρψξα καο. Σα ζρέδηα δηαρείξηζεο ηνπ παξάθηηνπ πεξηβάιινληνο -φηαλ ππάξρνπλ- δελ έρνπλ απνηειεζκαηηθή εθαξκνγή, ελψ ζπρλά είλαη κε επζχλε ηεο θεληξηθήο αιιά θαη ηεο ηνπηθήο δηνίθεζεο πνπ ππνβαζκίδνληαη αληί λα πξνζηαηεχνληαη νη παξάθηηεο πεξηνρέο. Έλα κεγάιν πνζνζηφ ησλ θαλνληζηηθψλ ξπζκίζεσλ δελ έρεη εθαξκνζηεί ή έρεη παξαγθσληζηεί κεηά απφ κηα πεξίνδν εθαξκνγήο. Γελ ππάξρεη εληαίν θαη ηθαλνπνηεηηθφ λνκηθφ πιαίζην γηα ηελ νινθιεξσκέλε (βηψζηκε) δηαρείξηζε ηεο παξάθηηαο δψλεο, παξά ηελ χπαξμε νξηζκέλσλ λφκσλ φπσο ν 2344/40 γηα ηνλ αηγηαιφ, ν νπνίνο αλαζεσξήζεθε ην Ννέκβξην ηνπ 2001 απφ ην 'πεξηβαιινληνθηφλν' λφκν 'πεξί Αηγηαινχ, παξαιίαο θαη άιισλ δηαηάμεσλ', ν 1337/83 'πεξί ρσξηθήο αλάπηπμεο' θαη ν 1650/86 γηα ην πεξηβάιινλ, νη νπνίνη αλαζεσξήζεθαλ απφ ηνλ Νφκν 2742/99 (Φ.Δ.Κ. 207/Αrsquo/1999) 'πεξί ρσξνηαμίαο θαη βηψζηκεο αλάπηπμεο'. Ζ δηαρείξηζε παξάθηησλ πφξσλ ζηεξίδεηαη ζε ρσξηθέο θαη ηνκεαθέο πνιηηηθέο πνπ αθνξνχλ απνζπαζκαηηθά ηελ αζηηθή αλάπηπμε, ην ηνπξηζκφ, ηε βηνκεραλία, ηε γεσξγία θαη ην πεξηβάιινλ. ειίδα 23 απφ 346

24 Σν θχξην πξφβιεκα ζε δηνηθεηηθφ-νξγαλσηηθφ επίπεδν είλαη ε έιιεηςε κεραληζκψλ ζπληνληζκνχ ησλ δηάθνξσλ θνξέσλ πνπ εκπιέθνληαη ζηε δηαρείξηζε παξάθηησλ πφξσλ. Ζ ηξέρνπζα πνιηηηθή αληίιεςε απνβιέπεη ζηελ επίιπζε εθ ησλ πζηέξσλ πξνβιεκάησλ πνπ έρνπλ ήδε δεκηνπξγεζεί, ελψ ζρεδφλ απνπζηάδεη πιήξσο ε πξνζπάζεηα πξφιεςεο θαη πξφβιεςεο κειινληηθψλ πξνβιεκάησλ Αλάγθε γηα Οινθιεξσκέλε Γηαρείξηζε ηεο Παξάθηηαο δώλεο Ζ αληηκεηψπηζε ησλ πξνβιεκάησλ πνπ αληηκεησπίδεη ην ζαιάζζην θαη παξάθηην πεξηβάιινλ δελ είλαη ππφζεζε κφλν ηεο θεληξηθήο δηνίθεζεο, πνπ έηζη θη αιιηψο ζπρλά δελ είλαη ηδηαίηεξα απνηειεζκαηηθή ελψ ζε άιιεο πεξηπηψζεηο απνηειεί κέξνο ηνπ πξνβιήκαηνο. Δίλαη ζέζε, φρη κφλν ησλ πεξηβαιινληηθά επαηζζεηνπνηεκέλσλ πνιηηψλ αιιά θαη δηεζλψλ νξγαληζκψλ, φηη νη ηνπηθέο θνηλσλίεο, νη πεξηβαιινληηθέο θαη θνηλσληθέο νξγαλψζεηο, νη εξεπλεηηθνί θνξείο, νη επαγγεικαηηθέο ελψζεηο (π.ρ. ςαξάδεο, ηνπξηζηηθέο επηρεηξήζεηο θ.α.) πξέπεη λα ζπκκεηάζρνπλ απφ θνηλνχ κε ηελ θεληξηθή δηνίθεζε ζηε δηακφξθσζε θαη ηελ εθαξκνγή κηαο πνιηηηθήο βηψζηκεο δηαρείξηζεο ησλ ζαιάζζησλ θαη παξάθηησλ πφξσλ. Ζ πνιηηηθή απηή πξέπεη λα ζηνρεχεη ζηελ πξνζηαζία ηεο ζάιαζζαο θαη ησλ αθηψλ θαη ζηελ επηινγή νηθνλνκηθψλ δξαζηεξηνηήησλ θαζψο θαη ηελ πξνζαξκνγή ησλ ππαξρφλησλ πνπ ζα ιακβάλνπλ ππφςε θαη ζα ελζσκαηψλνπλ ηελ πεξηβαιινληηθή θαη ηελ θνηλσληθή δηάζηαζή ηνπο. Ζ πνιηηηθή πξνζηαζίαο θαη βηψζηκεο δηαρείξηζεο ησλ αθηψλ θαη ηεο ζάιαζζαο, γηα λα είλαη απνηειεζκαηηθή ζα πξέπεη λα ζπλνδεχεηαη απφ ηελ επαηζζεηνπνίεζε θαη ηελ ελεξγνπνίεζε ησλ πνιηηψλ. Θέκαηα πξνηεξαηφηεηαο αλ ζέινπκε λα δηαηεξεζνχλ ν θπζηθφο θαη πνιηηηζηηθφο πινχηνο ησλ αθηψλ είλαη γηα ηε ρψξα καο (αιιά θαη γηα άιιεο κεζνγεηαθέο ρψξεο) ν ηεξκαηηζκφο ηεο απζαίξεηεο δφκεζεο θαη θαηάιεςεο ησλ αθηψλ, ησλ κπαδσκάησλ, ηεο κεηαηξνπή ηνπο ζε απνδέθηεο ιπκάησλ, απνξξηκκάησλ θαη απνβιήησλ. Πξέπεη, επίζεο, λα κπεη θξαγκφο ζηελ ππεξβνιηθή θαη ζπρλά ρσξίο ζνβαξή πεξηβαιινληηθή κειέηε θαη θνηλσληθή απνδνρή θαηαζθεπή ηνπξηζηηθψλ ιηκαληψλ (καξίλσλ) θαη άιισλ εγθαηαζηάζεσλ. Μεγάιεο ζεκαζίαο είλαη θαη ε πεξηβαιινληηθή δηαρείξηζε ησλ δεθάδσλ κεγάισλ θαη κεζαίαο θιίκαθαο ιηκαληψλ. ια απηά θαζηζηνχλ απαξαίηεηε φρη κφλν ηελ πηνζέηεζε κηαο ζχγρξνλεο δηαρεηξηζηηθήο πνιηηηθήο πνπ ζα εμαζθαιίδεη ηφζν ηελ ζπλαηλεηηθή πξνζηαζία ησλ ειίδα 24 απφ 346

25 παξάθηησλ νηθνζπζηεκάησλ φζν θαη ηε κειινληηθή αλάπηπμε ησλ αλζξψπηλσλ δξαζηεξηνηήησλ κε βηψζηκν ηξφπν αιιά θαη ηελ ελδπλάκσζε ησλ θνηλσληθψλ εθείλσλ δπλάκεσλ πνπ ζα εθθξάδνπλ κε ζηαζεξφ θαη απνθαζηζηηθφ ηξφπν απηήλ ηελ αλάγθε, ζα δεζκεχνπλ ζηελ θαηεχζπλζε απηή. Απηφ πξνυπνζέηεη πνιίηεο πνπ δελ ζα επηδηψθνπλ απιψο ηελ εμππεξέηεζε κηθξν- ή κεγαινζπκθεξφλησλ πνπ ζην ηέινο ιεειαηνχλ ην κέιινλ καο αιιά ζα λνηάδνληαη γηα ηνλ ηφπν, ην πεξηβάιινλ θαη ηα δηθαηψκαηα ησλ κειινληηθψλ γεληψλ. Ζ πξνζηαζία θαη βηψζηκε δηαρείξηζε ησλ αθηψλ είλαη ζρεηηθά εχθνιε θαη κπνξεί λα δεκηνπξγήζεη ζέζεηο απαζρφιεζεο κε θνηλσληθή θαη πεξηβαιινληηθή ζεκαζία, δηαηεξήζηκεο καθξνρξφληα. Ζ θαηαζηξνθή ησλ αθηψλ είλαη πνιχ πην εχθνιε, βξαρππξφζεζκα κπνξεί λα επηθέξεη θέξδε ζε ιίγνπο ή πεξηζζφηεξνπο, καθξνπξφζεζκα φκσο ην θφζηνο πεξηβαιινληηθά, θνηλσληθά θαη νηθνλνκηθά είλαη ηεξάζηην. Ζ απνθαηάζηαζε κηαο ππνβαζκηζκέλεο πεξηνρήο είλαη εμαηξεηηθά δχζθνιε ππφζεζε θαη απαηηεί ζεκαληηθνχο πφξνπο θαη ζπλεπάγεηαη, πηζαλψο, ζεκαληηθέο αλαθαηαηάμεηο δξαζηεξηνηήησλ, ζρέζεσλ θαη ζπκθεξφλησλ. ειίδα 25 απφ 346

26 1.4.Ζ ΠΑΡΑΚΣΗΑ ΕΧΝΖ ΣΖΝ ΔΤΡΧΠΖ Καηάζηαζε παξάθηηαο δώλεο ζηελ Δπξώπε ε ζχγθξηζε κε άιιεο επείξνπο, ε Δπξψπε έρεη κεγάιε πθαινθξεπίδα θαη ζρεηηθά κεγάιε αθηνγξακκή ( ρικ.) ζε ζχγθξηζε κε ηελ έθηαζή ηεο. Ζ αθηνγξακκή ηεο Διιάδαο θηάλεη ηα ρικ. πεξηιακβαλνκέλσλ λεζηψλ θαη λεζίδσλ ηα νπνία απνηεινχλ πεξίπνπ ηε κηζή έθηαζε ηεο αθηνγξακκήο ηεο ρψξαο. Πνζνζηφ άλσ ηνπ 50% ηνπ επξσπατθνχ πιεζπζκνχ δεη ζε απφζηαζε 100 ρικ. απφ ηηο αθηέο. Σν 33% ηνπ ειιεληθνχ πιεζπζκνχ δεη ζε παξάθηηεο πφιεηο ή ρσξηά, ζε απφζηαζε έσο 2 ρικ. απφ ηε ζάιαζζα. Σα αλσηέξσ ζηνηρεία πξνζδηνξίδνπλ ηε ζεκαληηθφηεηα ηεο παξάθηηαο δψλεο ζε θνηλσληθφ-νηθνλνκηθφ επίπεδν, γηα ηελ ΔΔ θαη ζπλδένπλ ηε πεξηβαιινληηθή βησζηκφηεηα ησλ πεξηνρψλ απηψλ κε ηελ επηβίσζε ησλ θαηνίθσλ θαη ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπο. Μεγάια ηκήκαηα ηεο παξάθηηαο δψλεο ηεο Δπξψπεο έρνπλ ήδε κεηαηξαπεί ή κεηαηξέπνληαη, ηδίσο ηα ηειεπηαία ρξφληα, κε ηαρχ ξπζκφ απφ θπζηθέο πεξηνρέο ζε δνκεκέλεο πεξηνρέο, κε επέθηαζε ησλ θαηνηθηψλ, ηελ θαηαζθεπή εγθαηαζηάζεσλ νηθνλνκηθψλ δξαζηεξηνηήησλ ή αλαςπρήο θαη ηε δεκηνπξγία ηερληθψλ ππνδνκψλ, φπσο ιηκέλεο, αεξνιηκέλεο θαη νδηθά δίθηπα. χκθσλα κε έθζεζε ηεο ΔΔ (Καηεπζπληήξηεο γξακκέο γηα ηε ζπγθξφηεζε ηνπ δηθηχνπ Natura 2000 ζην ζαιάζζην πεξηβάιινλ. Δθαξκνγή ησλ νδεγηψλ γηα ηα ελδηαηηήκαηα θαη ηα άγξηα πηελά-2007) ην γεγνλφο απηφ έρεη ζαλ απνηέιεζκα ηελ απφιπηε θαηαζηξνθή θαη ηνλ θαηαθεξκαηηζκφ πνιχηηκσλ ελδηαηηεκάησλ. Οη ππνδνκέο απηέο επηθέξνπλ κεηαβνιή ηεο δπλακηθήο ησλ παξάθηησλ ηδεκαηνγελψλ ζρεκαηηζκψλ επεξεάδνληαο ην ζαιάζζην πεξηβάιινλ. Απηφ κπνξεί λα πξνθαιέζεη ηελ θαηαζηξνθή κεγάισλ πεξηνρψλ πνιχηηκσλ ζαιάζζησλ παξάθηησλ ελδηαηηεκάησλ, φπσο ηα ππνζαιάζζηα ιηβάδηα βιάζηεζεο κε Posidonia oceanica θαη νη βελζηθνί ζρεκαηηζκνί θφθθηλνπ θνξαιιηνχ. Άιισζηε ζχκθσλα κε πξφζθαηε αλαθνίλσζε ηεο Δπηηξνπήο ηεο ΔΔ γηα ηεο δηαηήξεζε ηεο ειίδα 26 απφ 346

27 βηνπνηθηιφηεηαο κεηά ην 2010, ζηελ αλαθνξά ηεο γηα ηηο επηπηψζεηο ηεο απψιεηαο ηεο ηνλίδεη φηη «Σα παξάθηηα νηθνζπζηήκαηα, ράξε ζηα νπνία νη θνηλφηεηεο ησλ αθηψλ είλαη ιηγφηεξν επάισηεο ζηα αθξαία θαηξηθά θαηλφκελα, κεηξηάδνπλ ηε δηάβξσζε ησλ αθηψλ, εμαζθαιίδνπλ πγηή ελδηαηηήκαηα γηα ηα ηρζπαπνζέκαηα θαη έρνπλ κεγάιε ηθαλφηεηα απνζήθεπζεο δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα». Άιισζηε απηφ επηβεβαηψλεηαη θαη απφ ηηο επηζηεκνληθέο δηαπηζηψζεηο γηα απψιεηα 50 κε 100 ρηι ζηξεκκάησλ θάζε ρξφλν ζηελ Διιάδα, εμαηηίαο ηεο δηάβξσζεο ηνπ εδάθνπο πνπ πξνθαιείηαη απφ ηηο ππξθαγηέο θαη ηε κείσζε ησλ βξνρνπηψζεσλ Δπξσπατθή ζηξαηεγηθή γηα ηελ δηαρείξηζε ηεο παξάθηηαο δώλεο Ζ Δπξσπατθή ζηξαηεγηθή γηα ηελ δηαρείξηζε ησλ παξαθηίσλ δσλψλ νξίδεη ηνλ ξφιν ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο (ΔΔ) σο εγεηηθφ θαη θαζνδεγεηηθφ. ηνρεχεη ζηελ πξνψζεζε ηνπ ζρεδηαζκνχ θαη ηεο δηαρείξηζεο ησλ παξαθηίσλ δσλψλ απφ ηα θξάηεκέιε πνπ ζα βαζίδνληαη ζην πιαίζην ηεο δηαθπβέξλεζεο κε ηελ ζπλεξγαζία ησλ πνιηηψλ. Ζ Δπξσπατθή ζηξαηεγηθή είλαη «νινθιεξσκέλε», δειαδή πεξηιακβάλεη πνιιέο μερσξηζηέο δξάζεηο δηαθνξεηηθήο ζεκαζίαο. Γελ απνηειεί έλαλ θαηάινγν ελαιιαθηηθψλ ιχζεσλ, αιιά έρεη ζρεδηαζηεί σο κία ζπλεθηηθή δέζκε κέηξσλ. Με ηνλ φξν «νινθιεξσκέλε», δειψλεηαη ε ζπκκεηνρή ηνπ ζπλφινπ ησλ πνιηηηθψλ θαη ησλ επηπέδσλ δηνίθεζεο θαζψο θαη ε ρξνληθή θαη ε ρσξηθή νινθιήξσζε ησλ ζαιάζζησλ θαη ρεξζαίσλ ζηνηρείσλ ηεο πεξηνρήο-ζηφρνπ Αξρέο γηα ηελ δηαρείξηζε ηεο παξάθηηαο δώλεο Οη αξρέο ζηηο νπνίεο βαζίδεηαη ε επηηπρήο δηαρείξηζε ηεο παξάθηηαο δψλεο ζχκθσλα κε ηελ Δπξσπατθή ζηξαηεγηθή είλαη νη εμήο: o επξεία θαη ζθαηξηθή πξνζέγγηζε (ζεκαηηθή θαη γεσγξαθηθή), o καθξνπξφζεζκε πξννπηηθή, o πξνζαξκνζηηθή δηαρείξηζε, ζην πιαίζην κηαο δηαδηθαζίαο πνπ πξνσζείηαη ζηαδηαθά, αθνινπζψληαο ηελ αλάιπζε ησλ πξνβιεκάησλ θαη ηελ επηζηεκνληθή γλψζε, ειίδα 27 απφ 346

28 o αλάδεημε ηεο ηνπηθήο ηδηαηηεξφηεηαο θαη ελδειερήο θαηαλφεζε ησλ ηδηαίηεξσλ ραξαθηεξηζηηθψλ ησλ πεξηνρψλ-ζηφρσλ, o ιεηηνπξγία δξαζηεξηνηήησλ ζε ελαξκφληζε κε ηηο θπζηθέο δηαδηθαζίεο θαη ηε θέξνπζα ηθαλφηεηα πνπ θαζνξίδεηαη απφ απηέο, o ζπκκεηνρηθφο ζρεδηαζκφο απφ φια ηα ελδηαθεξφκελα κέξε (νηθνλνκηθνί θαη θνηλσληθνί εηαίξνη, κε θπβεξλεηηθέο νξγαλψζεηο, ελψζεηο θαηνίθσλ παξάθηησλ πεξηνρψλ, επηρεηξεκαηηθφο ηνκέαο θιπ.), o ππνζηήξημε θαη αλάιεςε ππνρξεψζεσλ ζε φια ηα επίπεδα θαη ηνπο ηνκείο ηεο δηνίθεζεο, θαη o αμηνπνίεζε ελφο ζπλδπαζκνχ κέζσλ (λνκηθψλ θαη νηθνλνκηθψλ κέζσλ, πξναηξεηηθψλ ζπκθσληψλ, παξνρήο πιεξνθνξηψλ, ηερληθψλ ιχζεσλ, έξεπλαο θαη εθπαίδεπζεο θ.ιπ.). Σα θξάηε-κέιε ελζαξξχλνληαη λα πξάμνπλ ηα αθφινπζα: o λα δηεμάγνπλ κία εζληθή ζθαηξηθή αλαζθφπεζε, φπνπ αλαιχνπλ ηνπο κείδνλεο παξάγνληεο, λφκνπο θαη ζεζκνχο πνπ επεξεάδνπλ ηε δηαρείξηζε ηεο παξάθηηαο δψλεο, o λα θαηαξηίζνπλ κία εζληθή ζηξαηεγηθή, αλάινγα κε ηελ πεξίπησζε πεξηζζφηεξεο ζηξαηεγηθέο, γηα ηελ εθαξκνγή ησλ αξρψλ ηεο Οινθιεξσκέλεο Γηαρείξηζεο ηεο Παξάθηηαο Εψλεο, θαη απηέο λα πεξηιακβάλνπλ κεραληζκνχο γηα ην ζπληνληζκφ ηνπο, θαη o λα θαζνξίζνπλ ηνπο ξφινπο ησλ δηαθφξσλ δηνηθεηηθψλ θνξέσλ, πνπ ζπκκεηέρνπλ. ειίδα 28 απφ 346

29 1.4.4.Πξνβιήκαηα παξάθηηαο δώλεο Οη θίλδπλνη πνπ αληηκεησπίδνπλ νη παξάθηηεο δψλεο ηεο Δπξψπεο θαη ζπλεπψο θαη ε Διιάδα, νθείινληαη αθελφο ζε θπζηθέο δηεξγαζίεο θαη αθεηέξνπ ζε αλζξσπνγελείο παξάγνληεο, νη νπνίνη ιεηηνπξγνχλ, ηφζν αλεμάξηεηα, φζν θαη ζε αιιειεμάξηεζε. Σα θπξηφηεξα πξνβιήκαηα ηεο παξάθηηαο δψλεο πνπ έρνπλ παξαηεξεζεί είλαη: o εθηεηακέλε παξάθηηα δηάβξσζε πνπ ζπρλά επηδεηλψλεηαη απφ αθαηάιιειε αλζξψπηλε ππνδνκή (ζπκπεξηιακβαλνκέλεο ηεο ππνδνκήο πνπ απνζθνπεί ζηελ "παξάθηηα άκπλα") θαη αλάπηπμε πνιχ θνληά ζηελ αθηνγξακκή. Σα ηερληθά έξγα ζε νξηζκέλεο πεξηνρέο ιηκέλσλ ζπλέβαιιαλ ζηελ ηαρχηεξε δηάβξσζε ηεο παξαθείκελεο αθηνγξακκήο επεηδή δελ έιαβαλ επαξθψο ππφςε ηνπο ηε δπλακηθή θαη ηηο δηεξγαζίεο ηεο παξάθηηαο δψλεο. Ζ άληιεζε θπζηθνχ αεξίνπ απνηειεί έλαλ αθφκε παξάγνληα πνπ κπνξεί λα πξνθαιέζεη παξάθηηα δηάβξσζε. o θαηαζηξνθή ελδηαηηεκάησλ σο απνηέιεζκα αλεπαξθνχο νηθνδνκηθνχ θαη ρσξνηαμηθνχ ζρεδηαζκνχ ή αμηνπνίεζεο ησλ ζαιαζζψλ. Σν πξφβιεκα απηφ είλαη ηδηαίηεξα ζεκαληηθφ ζε πεξηνρέο κε ηαρεία νηθνλνκηθή αλάπηπμε, φπσο νη ρψξεο ηεο Κεληξηθήο θαη ηεο Αλαηνιηθήο Δπξψπεο. o απψιεηα βηνινγηθήο πνηθηιφηεηαο, ζπκπεξηιακβαλνκέλεο ηεο κείσζεο ησλ απνζεκάησλ ηρζχσλ, ηφζν ησλ παξάθηησλ φζν θαη εθείλσλ ηεο αλνηθηήο ζαιάζζεο, σο απνηέιεζκα ηεο θαηαζηξνθήο παξάθηησλ ηφπσλ αλαπαξαγσγήο. Σα πεξηθεξεηαθά ζρέδηα δξάζεο γηα ηε βηνινγηθή πνηθηιφηεηα έρνπλ πξνζδηνξίζεη σο θαη 30 δξάζεηο πνπ απαηηνχληαη γηα ηελ πξφιεςε λέσλ απσιεηψλ ελδηαηηεκάησλ θαη ηελ αληηκεηψπηζε ηεο κείσζεο ησλ εηδψλ ζε νξηζκέλεο παξάθηηεο πεξηνρέο ηεο βνξεηνδπηηθήο επξσπατθήο κεηξνπνιηηηθήο πεξηνρήο. o κφιπλζε ησλ ρεξζαίσλ θαη ησλ πδάηηλσλ πφξσλ σο απνηέιεζκα ηεο δηάρπζεο ηεο ξχπαλζεο απφ ζαιάζζηεο ή ρεξζαίεο πεγέο, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ ρψξσλ πγεηνλνκηθήο ηαθήο, πξνο ηελ αθηνγξακκή. ε νξηζκέλα θξάηε κέιε, ε κεηαθεξφκελε απφ ηνπο πνηακνχο ξχπαλζε πνπ πξνέξρεηαη απφ γεσξγηθέο ειίδα 29 απφ 346

30 εθξνέο γεηηνληθψλ ρσξψλ ζηνλ άλσ ξνπ ησλ πνηακψλ επεξεάδεη ηελ πνηφηεηα ησλ παξάθηησλ πδάησλ. Δηθφλα 1: Μφιπλζε ζηνλ παξάθηην ρψξν (πεγή http: //f .gr/pages/posts/greece_europe_world/greece_europe_world1594.php) o πξνβιήκαηα πνπ αθνξνχλ ζηελ πνηφηεηα θαη ζηελ πνζφηεηα ησλ πδάησλ, θαζψο ε δήηεζε ππεξθαιχπηεη ηηο δπλαηφηεηεο ηεο παξνρήο ή ηεο επεμεξγαζίαο ιπκάησλ. Ζ δηείζδπζε αικπξψλ πδάησλ απφ ηελ ππεξεθκεηάιιεπζε ησλ παξάθηησλ πδξνθφξσλ νξηδφλησλ απνηειεί θχξην πξφβιεκα ζε πνιιέο πεξηνρέο ηεο ιεθάλεο ηεο Μεζνγείνπ. Ζ δεκία ζηνλ πδξνθφξν νξίδνληα έρεη ζπλήζσο σο απνηέιεζκα ηε κφληκε κείσζε ησλ δηαζέζηκσλ πδάηηλσλ πφξσλ. o ζε πνιιέο πεξηπηψζεηο, ηα ελ ιφγσ θπζηθά θαη βηνινγηθά πξνβιήκαηα πξνθάιεζαλ ή επηδείλσζαλ ηα αλζξψπηλα πξνβιήκαηα πνπ αληηκεησπίδνπλ νη παξάθηηεο δψλεο, θαζψο απμάλεη ν αξηζκφο θαη ε έληαζε ησλ αλζξψπηλσλ ρξήζεσλ, ήηνη: αλεξγία θαη θνηλσληθή αζηάζεηα πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηελ παξαθκή ησλ παξαδνζηαθψλ ή πεξηβαιινληηθά ζπκβαηψλ ηνκέσλ, φπσο ηεο παξάθηηαο αιηείαο κηθξήο θιίκαθαο. ε πνιιέο πεξηνρέο, ε επαγγεικαηηθή παξάθηηα αιηεία αληηκεησπίδεη δπζθνιίεο φζνλ αθνξά ζηε δηαηήξεζε ηεο αληαγσληζηηθφηεηάο ηεο. o αληαγσληζκφο κεηαμχ ρξεζηψλ γηα πφξνπο. Ζ κηθξή δηαζεζηκφηεηα ρψξσλ γηα πδαηνθαιιηέξγεηα, σο απνηέιεζκα ηεο δηάζεζεο ρψξνπ γηα άιιεο ρξήζεηο, απνηειεί ζεκαληηθφ πεξηνξηζηηθφ παξάγνληα γηα ηελ επέθηαζε ηεο ελ ιφγσ ειίδα 30 απφ 346

31 δξαζηεξηφηεηαο θαηαζηξνθή ηεο πνιηηηζκηθήο θιεξνλνκηάο θαη δηάιπζε ηνπ θνηλσληθνχ ηζηνχ σο απνηέιεζκα ηεο αλεμέιεγθηεο αλάπηπμεο (ηδίσο ηνπ ηνπξηζκνχ). Πνιιέο απφ ηηο λήζνπο ηεο Δπξψπεο -απφ ηηο Καλάξηεο Νήζνπο σο ην αξρηπέιαγνο ηεο νπεδίαο θαη ηεο Φηλιαλδίαο- αληηκεησπίδνπλ απηφ ην πξφβιεκα. o απψιεηα πεξηνπζίαο θαη δπλαηνηήησλ αλάπηπμεο σο απνηέιεζκα ηεο παξάθηηαο δηάβξσζεο. ε ηνπηθφ επίπεδν, ε παξάθηηα δηάβξσζε ζεσξείηαη σο ε ζεκαληηθφηεξε απεηιή γηα ηε δηαηήξεζε ησλ εηζνδεκάησλ ζε πνιιέο πεξηνρέο πνπ δνπλ απφ ηνλ ηνπξηζκφ. o απψιεηα επθαηξηψλ ζηαζεξήο απαζρφιεζεο σο απνηέιεζκα ηεο ππνβάζκηζεο ησλ πφξσλ. Σα ζθάθε γηα αιηεία αλαςπρήο απνξξππαίλνληαη ζπρλά κε ηξηβνπηπιν- θαζζίηεξν (ΣΒΣ) πνπ κπνξεί λα έρεη αξλεηηθέο επηπηψζεηο γηα ηνλ θιάδν ηεο πδαηνθαιιηέξγεηαο o πεξηζσξηνπνίεζε θαη κεηαλάζηεπζε πνπ επηδεηλψλνληαη απφ ηελ έιιεηςε θαηάιιειεο ππνδνκήο, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ δηθηχσλ επηθνηλσληψλ θαη κεηαθνξψλ πνπ ιεηηνπξγνχλ θαζ' φιε ηε δηάξθεηα ηνπ έηνπο. Σν αλεπαξθέο νδηθφ δίθηπν θαη ε ειιηπήο ζπλνιηθή αλάπηπμε ηεο ηνπηθήο νηθνλνκίαο ζε πνιιέο πεξηθεξεηαθέο ή απνκνλσκέλεο παξάθηηεο πεξηνρέο απνηέιεζε αηηία κεηαλάζηεπζεο, ε νπνία κε ηε ζεηξά ηεο έρεη σο απνηέιεζκα ρακεινχ επηπέδνπ εγθαηαζηάζεηο πνπ ζπκβάιινπλ ζηελ πξνζέιθπζε θαη ζηε δηαηήξεζε κηαο δξαζηήξηαο ηνπηθήο θνηλσλίαο Ζ επξσπατθή πνιηηηθή γηα ηηο παξάθηηεο πεξηνρέο Απφ ηηο δεθαεηίεο ηνπ 70 θαη ηνπ 80 ε ηφηε Δπξσπατθή Κνηλφηεηα είρε εθδψζεη Οδεγίεο πξνζηαζίαο ηνπ πεξηβάιινληνο θαη ησλ ζπάλησλ πδξνηφπσλ θαη πνηφηεηαο ησλ πδάησλ (85/337/EEC, 79/409/EEC, 92/43/EEC, 76/460/EEC). Σν 1992 ην πκβνχιην Τπνπξγψλ Πεξηβάιινληνο δήηεζε απφ ηελ Δπηηξνπή λα πξνεηνηκάζεη κηα Οινθιεξσκέλε ζηξαηεγηθή γηα ηε δηαρείξηζε ηεο παξάθηηαο δψλεο. Αθνινχζσο πεξηγξάθεηαη ε εμέιημε ησλ βαζηθψλ πνιηηηθψλ ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο, νη νπνίεο νδήγεζαλ ζηε ζεκεξηλή ζηξαηεγηθή γηα ηελ νινθιεξσκέλε δηαρείξηζε ησλ παξάθηησλ πεξηνρψλ ηεο. Έηζη, αξρηθά, γίλεηαη αλαθνξά ζηηο πξψηεο πξσηνβνπιίεο ειίδα 31 απφ 346

32 ηεο Κνηλφηεηαο πνπ αθνξνχλ ζηνλ ρσξνηαμηθφ ζρεδηαζκφ ζην ζχλνιν ηεο Κνηλφηεηαο, νη νπνίεο έκκεζα έρνπλ επηδξάζεηο θαη ζηελ θαηεγνξία ρψξνπ «παξάθηηεο πεξηνρέο». Απηέο είλαη νη εθζέζεηο ηεο επηηξνπήο «Δπξψπε 2000» θαη «Δπξψπε 2000+», αιιά θαη ην «ρέδην Αλάπηπμεο ηνπ Κνηλνηηθνχ Υψξνπ». (Σνπθεγγνπνχινπ, 2007) Ζ Έθζεζε «Δπξψπε 2000» ππνγξάκκηζε φηη ππάξρνπλ ζεκαληηθέο ρσξνηαμηθέο αληηθάζεηο ζηελ Έλσζε, πνπ αλαθέξνληαη ζε πνιιά επίπεδα φπσο ην δεκνγξαθηθφ, ηηο ππνδνκέο, ηελ αλάπηπμε, ην πεξηβάιινλ θ.ά., ραξαθηεξηζηηθά πνπ θαζηζηνχλ ηδηαίηεξα κεηνλεθηνχζεο αξθεηέο πεξηνρέο. Χο κεηνλεθηνχζεο αιιά θαη γεσγξαθηθά επαίζζεηεο πεξηνρέο ραξαθηεξίδνληαη νη παξάθηηεο πεξηνρέο, πνπ αληηκεησπίδνπλ ζεκαληηθά πεξηβαιινληηθά πξνβιήκαηα (Σνπθεγγνπνχινπ, 2007). Σν θείκελν απηφ, παξάιιεια, πξνηείλεη ρσξίο λα δεζκεχεη, ζην πιαίζην ησλ ρσξνηαμηθψλ θαηεπζχλζεσλ ηεο ΔΔ, ειάρηζηε απφζηαζε εγθαηάζηαζεο δξαζηεξηνηήησλ απφ ηνλ αηγηαιφ ηα 100 κέηξα. (ηακαηίνπ, 2003) Ζ Έθζεζε «Δπξψπε 2000+» θηλείηαη ζην ίδην επίπεδν θαη είλαη πιεξέζηεξε ηεο πξνεγνχκελεο. Αλαθέξεηαη βέβαηα ζην ζχλνιν ηνπ θνηλνηηθνχ ρψξνπ, αιιά πνιιέο απφ ηηο θαηεπζχλζεηο πνπ δίλνληαη, αθνξνχλ ηηο παξάθηηεο πεξηνρέο. πγθεθξηκέλα, γίλεηαη ιφγνο γηα πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο θαη εηδηθφηεξα γηα πξνζηαζία απφ ηελ ππεξβνιηθή εθκεηάιιεπζε ησλ νηθνινγηθά επαίζζεησλ πεξηνρψλ (φπσο είλαη ν παξάθηηνο ρψξνο).δθηφο απφ ηηο γεληθέο θαηεπζχλεηο πνπ δίλνληαη θαη πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ παξάθηηα δψλε, ππάξρνπλ θαη ζπγθεθξηκέλεο αλαθνξέο ζε εηδηθέο παξάθηηεο πεξηνρέο, φπσο είλαη ηα λεζηά. (Σνπθεγγνπνχινπ, 2007) ζνλ αθνξά ζην ρέδην Αλάπηπμεο ηνπ Κνηλνηηθνχ Υψξνπ (ΑΚΥ), αλ θαη αλαθέξεηαη ζην ζχλνιν ηνπ θνηλνηηθνχ ρψξνπ, πνιιέο απφ ηηο θαηεπζχλζεηο πνπ δίλεη, αθνξνχλ έκκεζα αιιά θαη άκεζα νξηζκέλεο θνξέο ηηο παξάθηηεο πεξηνρέο. Κεληξηθφο ζηφρνο- πιαίζην ηνπ ΑΚΥ απνηειεί ε «βηψζηκε ρσξηθή αλάπηπμε», πνπ αθνξά ηαπηφρξνλα ζηελ θνηλσλία, ηελ νηθνλνκία θαη ην πεξηβάιινλ. (Σνπθεγγνπνχινπ, 2007) ειίδα 32 απφ 346

33 1.4.6.Ννκνζεηηθέο ξπζκίζεηο δηαθόξσλ επξσπατθώλ θξαηώλ Σα ζπζηήκαηα ζρεδηαζκνχ ησλ κειψλ ηεο Δ.Δ ηεο παξάθηηαο δψλεο επηθεληξψλνληαη ζηνλ θαζνξηζκφ ησλ ρξήζεσλ γεο θαη φρη ζηελ πξνζπάζεηα πεξηνξηζκνχ ηεο γήηλεο αλάπηπμεο ηεο ζάιαζζαο (επηδξάζεηο ηεο εκπνξηθήο λαπηηιίαο ζηελ μεξά). Ζ νπεδία απνηειεί κηα αμηνζεκείσηε εμαίξεζε φπνπ νη δεκφζηεο αξρέο έρνπλ ηνλ έιεγρν αλάπηπμεο ζχκθσλα κε ηελ πξάμε ζρεδηαζκνχ θαη νηθνδφκεζεο ζε αθηίλα 12 κηιίσλ απφ ηελ αθηή. Βέβαηα ππάξρνπλ θαη λφκνη θξαηψλ ηεο Δ.Δ (Γαλίαο, Φηλιαλδίαο, Γαιιίαο, Γεξκαλίαο, Διιάδαο, Ηηαιίαο, Πνξηνγαιίαο, Ηζπαλίαο, θαη νπεδίαο) κε ζεηηθέο ξπζκίζεηο γηα ηελ παξάθηηα δψλε. Γειαδή έρνπλ θαζνξίζεη πξνζηαηεπφκελεο πεξηνρέο ή παξάθηηεο δψλεο ή παξάθηηεο δψλεο ζρεδηαζκνχ (Gibson, 2003). Πην ζπγθεθξηκέλα, ζηε Γαλία απφ ην 1937 έρεη θαζνξηζηεί σο δψλε πξνζηαζίαο κηα ισξίδα 100 κέηξσλ απφ ηε ζάιαζζα (φπνπ ηζρχνπλ απαγφξεπζε / πεξηνξηζκνί δφκεζεο, εγθαηάζηαζεο θξαθηψλ θιπ.) θαη εμαζθάιηζε ηνπ δηθαηψκαηνο ηεο πξφζβαζεο ηνπ θνηλνχ ζε φιεο ηηο αθηέο. Σν 1994 ν λφκνο γηα ηηο παξάθηηεο πεξηνρέο επεθηείλεη ηε δψλε πξνζηαζίαο ζηα 300 κέηξα, φπνπ είλαη απηφ δπλαηφ ζηηο αγξνηηθέο πεξηνρέο, ελψ παξακέλεη ζηα 100 κέηξα ζε αζηηθέο θαη παξαζεξηζηηθέο πεξηνρέο (Οη αγξνηηθέο-αζηηθέο θαη παξαζεξηζηηθέο πεξηνρέο έρνπλ θαζνξηζηεί απφ ην ρσξνηαμηθφ ζχζηεκα ηεο ρψξαο ηε δεθαεηία ηνπ 1970). ηελ Ηηαιία, ζχκθσλα κε λφκν ηνπ 1985 απαγνξεχεηαη θάζε κεηαηξνπή ραξαθηήξα πεξηνρψλ πνπ βξίζθνληαη ζε απφζηαζε 300 κέηξσλ απφ ηηο αθηέο ιηκλψλ θαη ζαιαζζψλ. ηελ Ηζπαλία, ζχκθσλα κε ην λφκν γηα ηηο αθηέο ηνπ 1988 ζεσξείηαη πξνζηαηεπφκελε ε δψλε απφ ην ελδφηεξν ζεκείν ηεο δεκφζηαο ηδηνθηεζίαο ζε απφζηαζε 100 κέηξσλ απφ ηελ αθηνγξακκή (κε δπλαηφηεηα γηα επηπιένλ 100 κέηξα) θαη πνιιέο δξαζηεξηφηεηεο θπξίσο νη θαηαζθεπέο απαγνξεχνληαη ή ειέγρνληαη απζηεξά. ηελ Πνξηνγαιία ν λφκνο πνπ ηζρχεη απφ ην 1933 έρεη σο ζθνπφ ηελ πξνζηαζία ηεο πεξηβαιινληηθήο αμίαο ησλ αθηψλ θπξίσο πξνο φθεινο ηνπ ηνπξηζκνχ. ε κήθνο 500 κέηξσλ νξίδεηαη παξάθηηα δψλε, φπνπ ηεξνχληαη ζπγθεθξηκέλεο ρσξνηαμηθέο αξρέο. Σέινο, ζηε Ννξβεγία ε παξάθηηα δψλε νξίδεηαη ζηα 100 κέηξα θαη απαγνξεχεηαη ε δφκεζε. Έρεη εθδνζεί λφκνο απφ ην 1986 θαη πξνεδξηθφ δηάηαγκα ην 1989, πνπ απαγνξεχεη ηελ αλέγεξζε θηηξίσλ εθηφο ησλ αζηηθψλ πεξηνρψλ ζε κία δψλε 100 κέηξσλ απφ ηελ αθηή, θαζψο θαη ηελ θαηαζθεπή λέσλ δξφκσλ πάλσ ζηηο παξαιίεο, ειίδα 33 απφ 346

34 ηηο ιηκλνζάιαζζεο ή ηηο ακκνζίλεο. Οη λένη δξφκνη ζα πξέπεη λα απέρνπλ ηνπιάρηζηνλ 2 ρηιηφκεηξα απφ ηελ αθηή. (ηακαηίνπ, 2003). ειίδα 34 απφ 346

35 1.5.ΓΡΑΣΖΡΗΟΣΖΔ ΣΖΝ ΔΛΛΖΝΗΚΖ ΠΑΡΑΚΣΗΑ ΕΧΝΖ Οη παξάθηηεο δψλεο φπσο αλαιχζακε θαη παξαπάλσ απνηεινχλ έλα νινθιεξσκέλν ζχλζεην ζχζηεκα πνπ απνηειείηαη απφ ζαιάζζηα, παξάθηηα θαη ρεξζαία ηκήκαηα. Ζ δηαρείξηζε ησλ παξάθηησλ δσλψλ πξέπεη λα είλαη ηέηνηα έηζη ψζηε λα πξνιακβάλεη ηηο ζπλέπεηεο ησλ επηθξαηνχλησλ αλζξσπνγελψλ δηαδηθαζηψλ. Πξέπεη λα αληηδξά ζηηο δηάθνξεο δηαδηθαζίεο απνηειεζκαηηθά θαη ρσξίο θαζπζηεξήζεηο, κε γεληθφ ζηφρν ηελ δηαηήξεζε ησλ ιεηηνπξγηψλ θαη ρξεζηκνπνηψληαο ηνπο δηαζέζηκνπο πφξνπο κε έλαλ βηψζηκν ηξφπν. Γηα ηελ ηθαλνπνίεζε απηνχ ηνπ ζηφρνπ ε δηαρείξηζε ησλ παξάθηησλ δσλψλ ελδηαθέξεηαη γηα ηνπο θνηλσληθννηθνλνκηθνχο θαλφλεο θαη αμίεο θαζψο θαη γηα ηελ δηαηήξεζε ηεο πνηφηεηαο ηνπ πεξηβάιινληνο. Έηζη νη ζηφρνη ηεο νινθιεξσκέλεο δηαρείξηζεο ηεο παξάθηηαο δψλεο φπσο αλαθέξακε θαη ζην αληίζηνηρν ππνθεθάιαην πξέπεη λα πεξηιακβάλνπλ: ηελ νινθιεξσκέλε θαη βηψζηκε νηθνλνκηθή αλάπηπμε, κε δηεχξπλζε ησλ δπλαηνηήησλ απαζρφιεζεο θαη δηαθνξνπνίεζε πνηθηιφηεηα ηεο νηθνλνκηθήο βάζεο ησλ παξάθηησλ πεξηνρψλ, θαζψο θαη ηελ ζηήξημε ελαιιαθηηθψλ ήπησλ κνξθψλ αλάπηπμεο. ηελ πξνζηαζία θπζηθήο θαη πνιηηηζηηθήο θιεξνλνκηάο κε βηψζηκε δηαρείξηζε ησλ θπζηθψλ πφξσλ, ζεβαζκφ ηεο πνηθηιφηεηαο ηνπ ηνπίνπ θαη αλάδεημε ησλ ηζηνξηθψλ πνιηηηζηηθψλ κλεκείσλ. Απφ ην 1990 θαη κεηά ε ΔΔ αξρίδεη θάπνηεο πξνζεγγίζεηο ελζσκάησζεο ησλ πεξηβαιινληηθψλ ζηφρσλ ζηα πιαίζηα ησλ ηνκεαθψλ αιιαγψλ. Πξψηε θίλεζε ζεσξείηαη ην «Πέκπην Πξφγξακκα δξάζεο γηα ην πεξηβάιινλ» πνπ απνηειεί θείκελν «ζηαζκφο» γηα ηελ πεξηβαιινληηθή πνιηηηθή ηεο Κνηλφηεηαο. Αληίζηνηρεο πξνζεγγίζεηο παξαηεξνχληαη θαη ζηελ Διιάδα απφ ην Τπνπξγείν ΠΔ. Υ0. ΓΔ. ζην πιαίζην ηνπ «Δζληθνχ ρεδηαζκνχ» φπνπ νξίδνληαη θαηεπζχλζεηο, πνιηηηθέο θαη πξαθηηθέο γηα φινπο ηνπο ηνκείο κε ζηφρν ηε βηψζηκε αλάπηπμε ησλ πεξηνρψλ. Δλψ κε ηα Γεληθά θαη Δηδηθά Πιαίζηα Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ ζρεδηάδεηαη ε αλάπηπμε ησλ Διιεληθψλ πεξηνρψλ ζε κηθξφηεξε θιίκαθα. Με ζηφρν ηε βηψζηκε αλάπηπμε ηα ειίδα 35 απφ 346

36 πιαίζηα ζρεδηαζκνχ εζηηάδνπλ ζηηο πην θξίζηκεο δξαζηεξηφηεηεο πνπ αλαπηχζζνληαη ζηνλ ειιεληθφ ρψξν. πγθεθξηκέλα ζηνλ παξφλ ππνθεθάιαην ζα αλαιπζνχλ νη πνιηηηθέο θαη θαηεπζχλζεηο πνπ αλαπηχζζνληαη σο πξνο ηνλ παξάθηην ρψξν Γεσξγία Οη πςειέο πηέζεηο πνπ δέρεηαη ε παξάθηηα γεσξγηθή γε απφ θάζε είδνπο δξαζηεξηφηεηα, θαζηζηνχλ ην πξφβιεκα ηεο πξνζηαζίαο θαη δηαηήξεζήο ηεο απφ ηα πην επείγνληα ηεο Παξάθηηαο Εψλεο. Ζ γεσξγία αλέθαζελ έπαηδε θαη παίδεη ζεκαληηθφ ξφιν ζηνλ ηνκέα ηεο νηθνλνκίαο θαη ζπλεπψο ζηελ αλάπηπμε ηεο ρψξαο. Σν δε γφληκν έδαθνο ηεο γεσξγηθήο γεο ζε ζπλδπαζκφ κε ην επλντθφ θιίκα ηνπ Παξάθηηνπ Υψξνπ δεκηνπξγεί ηηο ηδαληθφηεξεο ζπλζήθεο γηα πςειή παξαγσγηθφηεηα θαη απνδφζεηο ζηε γεσξγία. Δπνκέλσο: ε πςειή παξαγσγηθφηεηα ησλ παξάθηησλ εδαθψλ, νη ηδηαίηεξεο εδαθηθέο θαη θιηκαηηθέο ζπλζήθεο πνπ επλννχλ νξηζκέλεο πξνζνδνθφξεο θαιιηέξγεηεο, ελδνρψξα θαη ηελ Παξάθηηα Εψλε απφ ηελ εθηεηακέλε ππνβάζκηζε θαη ηε δηάβξσζε, ε κείσζε ησλ γεσξγηθψλ εθηάζεσλ ζηελ Παξάθηηα Εψλε εμαηηίαο ηεο αιιαγήο ρξήζεο θαζηζηνχλ ηε δηαηήξεζε θαη πξνζηαζία ηεο παξάθηηαο γεσξγίαο απαξαίηεηε. Οη απμεκέλεο δξαζηεξηφηεηεο ζηνλ παξάθηην γεσξγηθφ ρψξν δεκηνπξγνχλ ηφζν ζεηηθέο φζν θαη αξλεηηθέο επηπηψζεηο ζην επξχηεξν πεξηβάιινλ. Σν ηδηφκνξθν νπηηθφ πεξηβάιινλ κε ηα ελαιιαζζφκελα γεσξγηθά ηνπία ηδηαίηεξνπ θάιινπο είλαη απφ ηα πιενλεθηήκαηα ηεο γεσξγηθήο αλάπηπμεο ελψ, ε επηβάξπλζε ηνπ θπζηθνχ πεξηβάιινληνο απφ ηε ρξήζε ειίδα 36 απφ 346

37 ιηπαζκάησλ θαη γεσξγηθψλ θαξκάθσλ απνηειεί απεηιή γηα ηε δηαηήξεζε ηεο βηνπνηθηιφηεηαο θαη ηεο πνηφηεηαο ησλ επηθαλεηαθψλ θαη ππφγεησλ πδάησλ. Βαζηδφκελνη ζηηο παξαπάλσ παξακέηξνπο ηεο παξάθηηαο γεσξγίαο θαζνξίδνληαη θαη νη ζηφρνη ηνπ εζληθνχ ζρεδηαζκνχ, πνπ είλαη: Ζ πξνζηαζία θαη δηαηήξεζε ησλ παξάθηησλ γεσξγηθψλ εθηάζεσλ πςειήο παξαγσγηθφηεηαο Ζ ειαρηζηνπνίεζε ησλ επηπηψζεσλ ζην πεξηβάιινλ απφ ηηο γεσξγηθέο δξαζηεξηφηεηεο Ζ ζηήξημε ήπηαο γεσξγηθήο αλάπηπμεο ζηε δπλακηθή θαη επξχηεξε παξάθηηα δψλε ησλ πεξηνρψλ κε ηδηαίηεξε νηθνινγηθή αμία Βηνκεραλία Μηα απφ ηηο θπξηφηεξεο δξαζηεξηφηεηεο πνπ αληαγσλίδνληαη γηα εγθαηάζηαζε ζηελ Παξάθηηα Εψλε είλαη ε βηνκεραλία. ηα πξνεγνχκελα ρξφληα παξαηεξήζεθε κηα κεγάιε θίλεζε γηα εγθαηάζηαζε βηνκεραλίαο πξνο ηηο αθηέο κέζα ζηα πιαίζηα ηνπ γεληθφηεξνπ θαηλνκέλνπ πξνζαλαηνιηζκνχ ησλ νηθνλνκηθψλ δξαζηεξηνηήησλ πξνο ηε ζάιαζζα. Ζ εγθαηάζηαζε ζηελ Παξάθηηα Εψλε ηνπ ζπλφινπ ή θάπνηνπ ηκήκαηνο ησλ βηνκεραληψλ (ή θαη ε δηάζεζε ησλ απνβιήησλ ζηε ζάιαζζα ησλ βηνκεραληψλ πνπ δελ βξίζθνληαη ζηελ Παξάθηηα Εψλε) έρεη άκεζεο θαη έκκεζεο πεξηβαιινληηθέο θαη θνηλσληθννηθνλνκηθέο επηπηψζεηο φπσο: Σελ άκεζε ξχπαλζε ηνπ πεξηβάιινληνο απφ ηα δηάθνξα απφβιεηα Σνλ πεξηνξηζκφ ζεκαληηθψλ δξαζηεξηνηήησλ απφ ηελ θαηάιεςε γεο γεο Σνλ πεξηνξηζκφ ζεκαληηθψλ δξαζηεξηνηήησλ ιφγσ αζχκβαησλ ρξήζεσλ ειίδα 37 απφ 346

38 Ζ πνιηηηθή βηψζηκεο αλάπηπμεο ηεο Παξάθηηαο Εψλεο σο πξνο ηηο βηνκεραληθέο δξαζηεξηφηεηεο δελ πξέπεη λα ζρεδηαζζεί αλεμάξηεηα απφ ηνλ επεηξσηηθφ ρψξν αιιά ζηα πιαίζηα κηαο επξχηεξεο ρσξνηαμηθήο πνιηηηθήο. Θεσξείηαη απαξαίηεην λα πξνζδηνξηζζνχλ νη δηαζηάζεηο ηνπ πξνβιήκαηνο θαη νη θαηεπζχλζεηο πνπ (ζηα πιαίζηα ηεο νινθιεξσκέλεο δηαρείξηζεο ησλ αθηψλ) θξίλνληαη απαξαίηεηεο θαη πνπ κπνξνχλ λα εληαρζνχλ ζην πιαίζην κηαο επξχηεξεο πνιηηηθήο βηψζηκεο αλάπηπμεο. Οη θπξηφηεξνη ζηφρνη πνπ ζέηεη ν Δζληθφο ρεδηαζκφο είλαη: Ζ πιήξεο αμηνπνίεζε ησλ ππαξρφλησλ ζεζκνζεηεκέλσλ γηα βηνκεραληθή ρξήζε πεξηνρψλ αλαγθαίσλ κέηξσλ (πξνζηαζία επηθαλεηαθψλ θαη ππφγεησλ πδάησλ, πνηφηεηαο ζαιάζζηνπ λεξνχ) Ζ βηνκεραληθή απνζπκθφξεζε ηεο Παξάθηηαο Εψλεο γηα εγθαηάζηαζή ηνπο Οηθηζηηθή αλάπηπμε Ζ άλαξρε, αλνξγάλσηε, αζπληφληζηε θαη παξάιιειε κε ηελ αθηή, νηθηζηηθή αλάπηπμε αιινηψλεη κφληκα ηελ αηζζεηηθή ηνπ ηνπίνπ, πξνθαιψληαο θαηαζηξνθέο ζην θπζηθφ πεξηβάιινλ, ελψ παξάιιεια επηδξά αξλεηηθά ζηελ θνηλσληθή δνκή ηνπ πιεζπζκνχ, ην εηζφδεκα θαη ηελ απαζρφιεζε. Αξθεηέο παξαζεξηζηηθέο πεξηνρέο έρνπλ ππνβαζκηζηεί απφ ηελ άλαξρε δφκεζή ηνπο, θαζψο ε κε ειεχζεξε πξφζβαζε ζηηο αθηέο, ην αιινησκέλν θπζηθφ πεξηβάιινλ θαη νη ζπγθξνπφκελεο παξαγσγηθέο δξαζηεξηφηεηεο αλαζηέιινπλ ζηελ θάζε αλάπηπμε ησλ πεξηνρψλ. Γηα ηνπο παξαπάλσ ιφγνπο ν Δζληθφο ρεδηαζκφο ζηνρεχεη ζε: ειίδα 38 απφ 346

39 Οξζνινγηθή αλάπηπμε ησλ παξάθηησλ νηθηζηηθψλ πεξηνρψλ κε ηδηαίηεξε πξνηεξαηφηεηα ζηε δηαθχιαμε θαη πξνζηαζία ησλ θπζηθψλ θαη αηζζεηηθψλ πφξσλ ηεο παξάθηηαο δψλεο άιεηςε ησλ απζαηξέησλ θαη παξάλνκσλ θαηαζθεπψλ θαη εγθαηαζηάζεσλ ζηελ θξίζηκε δψλε ψζηε λα εμαζθαιίδεηαη ε πξφζβαζε ηνπ θνηλνχ θαη ν θνηλφρξεζηνο ραξαθηήξαο Γεκηνπξγία εηδηθψλ θαλφλσλ γηα ηελ αλάπηπμε θαηαζθεπψλ ζηελ θξίζηκε δψλε κε εμέηαζε ησλ πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ κε εμεηδηθεπκέλεο θαη απζηεξέο πξνδηαγξαθέο Έιεγρν ηεο απαγφξεπζεο ηεο νηθηζηηθήο αλάπηπμεο ζε δψλε ελφο ρηιηνκέηξνπ απφ ηηο πεξηνρέο ηδηαηηέξνπ πεξηβαιινληηθνχ ελδηαθέξνληνο (ακκνζίλεο, πγξνβηφπνη) Απζηεξφ πεξηνξηζκφ θαη έιεγρν ηεο νηθηζηηθήο αλάπηπμεο ζηε δπλακηθή δψλε θαη ζε δψλεο νξγαλσκέλεο νηθηζηηθήο αλάπηπμεο Αμηνπνίεζε πθηζηάκελσλ παξαζεξηζηηθψλ θαη ηνπξηζηηθψλ δσλψλ γηα ηελ θάιπςε κειινληηθψλ αλαγθψλ αλαςπρήο νξγαλσκέλσλ νηθηζηηθψλ ππξήλσλ κηνπξγία Πξφιεςε αξλεηηθψλ επηπηψζεσλ απφ ηελ αιφγηζηε νηθηζηηθή αλάπηπμε Απνθαηάζηαζε ηνπ πεξηβάιινληνο ζηηο πεξηνρέο πνπ είλαη ήδε ππνβαζκηζκέλεο Πξνζηαζία ησλ πεξηνρψλ νηθνινγηθνχ θαη πνιηηηζκηθνχ ελδηαθέξνληνο απφ ηελ αλάπηπμε νηθηζκψλ θαη άιισλ δξαζηεξηνηήησλ πνπ πηζαλφλ λα επεξεάζνπλ αξλεηηθά ην πεξηβάιινλ. ειίδα 39 απφ 346

40 1.5.4.Σνπξηζκόο Αλαςπρή Ο ηνπξηζκφο απνηειεί έλαλ απφ ηνπο δπλακηθφηεξνπο θαη ηαρχηεξα αλαπηπζζφκελνπο ηνκείο ηεο ρψξαο. πκβάιιεη θαζνξηζηηθά ζηελ αχμεζε ηνπ Α. Δ. Π., ζηηο ζπλαιιαγκαηηθέο εηζπξάμεηο, ζηελ απαζρφιεζε θαη ηδηαίηεξα ζηελ πεξηθεξεηαθή αλάπηπμε. Ο ηνπξηζκφο θαιχπηεη πεξίπνπ ην 10% ηνπ Α. Δ. Π. ηεο ρψξαο θαη ην 11% ηεο απαζρφιεζεο ζην ζχλνιν ηνπ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ ηελ πεξίνδν αηρκήο. Ζ βηψζηκε αλάπηπμε ηνπ ηνπξηζκνχ είλαη δσηηθήο ζεκαζίαο γηα ηελ ειιεληθή νηθνλνκία. Απηή ε νηθνλνκηθή δξαζηεξηφηεηα, ζηε ζεκεξηλή ηεο κνξθή, απαηηεί θπξίσο ηελ εγθαηάζηαζή ηεο ζηελ Παξάθηηα Εψλε. Ζ Παξάθηηα Εψλε πξνζθέξεη πνιιέο δπλαηφηεηεο γηα αλαςπρή, φπσο απνδεηθλχεηαη απφ ηελ έληνλε ηνπξηζηηθή θίλεζε ζην ρψξν απηφ. Δηδηθφηεξα νη ειιεληθέο αθηέο απνηεινχλ πφιν έιμεο δηεζλνχο ζεκαζίαο, γηα πνηθίιεο δξαζηεξηφηεηεο αλαςπρήο. Χο απνηέιεζκα νη ηνπξηζηηθέο εγθαηαζηάζεηο θαηαιακβάλνπλ ζεκαληηθφ πνζνζηφ ζαιάζζηνπ κεηψπνπ. Ζ αικαηψδεο αλάπηπμε ηνπ ηνπξηζκνχ ζηελ Διιάδα έρεη δεκηνπξγήζεη κηα ζεηξά απφ πξνβιήκαηα ηφζν ζην πεξηβάιινλ φζν θαη ζηελ νηθνλνκηθή θαη θνηλσληθή δνκή. ε φηη αθνξά ην πεξηβάιινλ ν ηνπξηζκφο ζπλδέεηαη κε απηφ θαη ηελ πξνζηαζία ηνπ, πνιχ πεξηζζφηεξν ίζσο απφ θάζε άιιε νηθνλνκηθή δξαζηεξηφηεηα. Γηάθνξεο έξεπλεο πνπ έγηλαλ δηεζλψο έρνπλ θαηαγξάςεη ηελ αξλεηηθή ζηάζε ησλ ηνπξηζηψλ απέλαληη ζε πεξηνρέο κε κνιπζκέλν ή ππνβαζκηζκέλν πεξηβάιινλ. Οινέλα θαη πεξηζζφηεξν ε νηθνλνκηθή φςε ηνπ ηνπξηζκνχ είλαη άκεζα ζπλδεδεκέλε κε ηελ πιεπξά ηεο πξνζηαζίαο ηνπ πεξηβάιινληνο. Ζ επίδξαζε ηνπ ηνπξηζκνχ ζην θπζηθφ θαη αλζξσπνγελέο πεξηβάιινλ είλαη έλα ζχλζεην πξφβιεκα. Ζ αλνξγάλσηε θαη αζπληφληζηε αλάπηπμε ζε βάξνο ηνπ πεξηβάιινληνο έρεη σο απνηέιεζκα ηε κε βηψζηκε ηνπξηζηηθή αλάπηπμε. Ο ηνπξηζκφο παξακέλεη παξάγνληαο βηψζηκεο αλάπηπμεο κφλν αλ δηαζθαιηζηεί ε βηψζηκε ρξήζε ησλ ηνπξηζηηθψλ πφξσλ. Οη έλλνηεο ηνπξηζηηθή αλάπηπμε θαη πξνζηαζία πεξηβάιινληνο είλαη αιιειέλδεηεο. Ζ δηαηήξεζε πεξηβάιινληνο πςειήο πνηφηεηαο, εμαζθαιίδεη ηε βηψζηκε ηνπξηζηηθή αλάπηπμε. ειίδα 40 απφ 346

41 ε ζρέζε κε ηε ρσξνζέηεζε ηνπξηζηηθψλ εγθαηαζηάζεσλ, ε έιιεηςε βηψζηκεο ρσξνηαμηθήο πνιηηηθήο θαη ζπληνληζκνχ ησλ αξκφδησλ θνξέσλ θαζψο θαη ε αδπλακία ηεο πεξηθέξεηαο λα αληηκεησπίζεη ηα ρσξνηαμηθά πξνβιήκαηα ηνπ ηνπξηζκνχ έρνπλ δεκηνπξγήζεη κηα άλαξρε αλάπηπμε ζηελ Παξάθηηα Εψλε. ήκεξα ε ηνπξηζηηθή αλάπηπμε απνηειεί κφληκε επέκβαζε ζην θπζηθφ πεξηβάιινλ θαη ζηελ θνηλσληθννηθνλνκηθή δνκή κηαο πεξηνρήο. Ζ έιιεηςε πξνδηαγξαθψλ δεκηνπξγεί πξνβιήκαηα ζηε ρσξνζέηεζε. Ζ αιφγηζηε θαη απξνγξακκάηηζηε έθδνζε αδεηψλ ηνπξηζηηθήο αμηνπνίεζεο είρε πνιιέο θνξέο σο απνηέιεζκα ηελ ππνβάζκηζε αμηφινγσλ πεξηνρψλ θαη ηνλ απνθιεηζκφ άιισλ αλαπηπμηαθψλ δπλαηνηήησλ. Έηζη ινηπφλ ζηφρνη ηνπ Δζληθνχ ρεδηαζκνχ είλαη: Ζ νξζνινγηθή ρξήζε, απνθπγή ηεο ππεξεθκεηάιιεπζεο θαη ηεο ππεξζπγθέληξσζε ησλ πεξηνρψλ πνπ ήδε είλαη ηνπξηζηηθά αλεπηπγκέλεο. Ζ αλαδηάξζξσζε ησλ πεξηφδσλ ησλ δηαθνπψλ κε αληίζηνηρε επηκήθπλζε ηεο ηνπξηζηηθήο ζεδφλ, ψζηε νη ππάξρνπζεο ηνπξηζηηθέο κνλάδεο λα απμήζνπλ ηα έζνδά ηνπο θαη λα επηηεπρζεί κηα ραιάξσζε ζηελ πίεζε πνπ αζθεί ν ηνπξηζκφο ζηελ Παξάθηηα Εψλε. Ο ζπληνληζκφο ηεο αλάπηπμεο ηνπ ηνπξηζκνχ κε ηηο άιιεο αλαπηπμηαθέο δξαζηεξηφηεηεο έηζη ψζηε λα απνθεχγνληαη έληνλεο ζπγθξνχζεηο δξαζηεξηνηήησλ. Ζ απνθπγή θάζε κφληκεο παξέκβαζεο κε αξλεηηθέο ή ζπζζσξεπηηθέο επηπηψζεηο ζην πεξηβάιινλ. Ζ απνθπγή θάζε αξλεηηθήο επηδξάζεσο ζηελ ηνπηθή θνηλσληθή θαη πνιηηηζηηθή δσή. ηζηηθήο ππνδνκήο ζηηο αλαπηπζζφκελεο πεξηνρέο ε νπνία ζα ππαγνξεχεηαη απφ ηε θέξνπζα ηθαλφηεηα ηεο παξάθηηαο πεξηνρήο λα ζηεξίμεη ηελ πξνβιεπφκελε αλάπηπμε. πνπ είλαη αλαγθαίν ζα πξέπεη λα δνζεί έκθαζε ζηελ αλαβάζκηζε θαη ζηε δηαθνξνπνίεζε ησλ παξερφκελσλ ειίδα 41 απφ 346

42 ππεξεζηψλ, ζηε βειηίσζε ησλ ππνδνκψλ θαη ζηελ απνθαηάζηαζε βιαβψλ ηφζν ζην θπζηθφ φζν θαη ζην αλζξσπνγελέο πεξηβάιινλ. Ζ αλάπηπμε ζα πξέπεη λα ζέβεηαη ηηο θπζηθέο θαη πνιηηηζκηθέο ηδηαηηεξφηεηεο ηεο πεξηνρήο θαη ζα πινπνηείηαη κε βάζε έλα νινθιεξσκέλν ζρέδην. κε ηνπο ληφπηνπο, φπσο π.ρ. ελνηθηαδφκελα δσκάηηα πνπ αλήθνπλ ζε ληφπηνπο θαη πνπ νδεγνχλ ζηελ ελαξκφληζε ηνπ ηνπξηζηηθνχ ξεχκαηνο κε ηνλ ππφινηπν θνηλσληθφ ηζηφ Μεηαθνξέο Ζ Παξάθηηα Εψλε πξνζθέξεη πνιιά πιενλεθηήκαηα γηα ηελ εγθαηάζηαζε δηθηχσλ κεηαθνξάο θαη ζπγθνηλσληψλ θαη είλαη ε πεξηνρή φπνπ ζπλαληάκε ηηο πεξηζζφηεξεο απνιήμεηο ησλ δηθηχσλ απηψλ. Οη εγθαηαζηάζεηο γηα κεηαθνξέο-ζπγθνηλσλίεο νπνηνπδήπνηε ηχπνπ, έρνπλ ζεκαληηθέο επηπηψζεηο ζηνπο πφξνπο, ζηνλ ηξφπν αλάπηπμεο θαη ζηηο δεκφζηεο επελδχζεηο ζηελ Παξάθηηα Εψλε. Αλάινγα ηψξα κε ηνλ ηχπν δηθηχνπ κεηαθνξάο νη επηπηψζεηο είλαη θαη δηαθνξεηηθήο κνξθήο. Σν νδηθφ δίθηπν ηα ηειεπηαία ρξφληα επηδέρεηαη θαηαζθεπέο, βειηηψζεηο θαη επεθηάζεηο. Σν θάζε «αλαβαζκηζκέλν» νδηθφ δίθηπν δηεπθνιχλεη ηελ πξνζβαζηκφηεηα ζε απξφζηηα ή δπζπξφζηηα κέξε, ελψ κπνξεί λα απμήζεη ζεκαληηθά ηηο ζπγθεληξψζεηο ηνπ πιεζπζκνχ ζε θάζε πξννξηζκφ. Αλάινγα κε ην επίπεδν ζρεδίαζεο ηνπ νδηθνχ δηθηχνπ θαη ην βαζκφ ππεπζπλφηεηαο ησλ ζρεδηαζηψλ κπνξεί θαη λα ππάξμνπλ αλεπαλφξζσηεο επηπηψζεηο ζηνλ πεξηβάιινληα ρψξν ηνπ εθάζηνηε νδηθνχ δηθηχνπ. Οη παξαπάλσ επηπηψζεηο αθνξνχλ ηφζν ην θπζηθφ πεξηβάιινλ, φζν θαη ηελ αηκνζθαηξηθή ξχπαλζε, ην ζφξπβν, ηε δηάβξσζε ηνπ εδάθνπο, ην θπζηθφ ηνπίν θαη γεληθφηεξα ηηο νηθνινγηθέο ιεηηνπξγίεο. Μηα επέκβαζε ζε νδηθφ δίθηπν κπνξεί λα ειίδα 42 απφ 346

43 πξνθαιέζεη θαη θνηλσληθέο κεηαβνιέο είηε ζεηηθέο αλαβαζκίδνληαο κηα πεξηνρή- είηε αξλεηηθέο απνκφλσζε πεξηνρψλ -. Σα αεξνδξφκηα ηψξα, έρνπλ επηπηψζεηο ζηνπο παξάθηηνπο πφξνπο. Ο ζφξπβνο απνηειεί απφ ηα ζεκαληηθφηεξα πξνβιήκαηα ιφγσ ησλ επηπηψζεψλ ηνπ ζηηο γεηηνληθέο θαηνηθεκέλεο πεξηνρέο, ζηηο αλζξψπηλεο δξαζηεξηφηεηεο θαη ζηηο νηθνινγηθέο δηεξγαζίεο(αλαπαξαγσγή θαη επψαζε πνπιηψλ). Ζ ιεηηνπξγία ηνπ αεξνδξνκίνπ δεκηνπξγεί πγξά θαη αέξηα απφβιεηα, ηα νπνία ζε πςειή ζπγθέληξσζε ζε επηθαλεηαθά χδαηα επεξεάδνπλ ηελ πνηφηεηα ηνπ πφζηκνπ λεξνχ. Σα ιηκάληα ζπκβάιινπλ ζεκαληηθά ζηελ νηθνλνκία ηεο ρψξαο αθνχ δξνπλ σο θχξηνη θφκβνη κεηαθνξάο αγαζψλ θαη αλζξψπσλ. Χο θφκβνη ζπγθνηλσληψλ ηα ιηκάληα πξνζθέξνπλ ζεκαληηθά πιενλεθηήκαηα θαη ζπγθεληξψλνπλ κεγάιν αξηζκφ δξαζηεξηνηήησλ πνπ επσθεινχληαη απφ ηηο εγθαηαζηάζεηο απηέο. Οη ελ ιφγσ δξαζηεξηφηεηεο φκσο δεκηνπξγνχλ ππεξζπγθέληξσζε κε ζνβαξέο επηπηψζεηο ζην αλζξσπνγελέο πεξηβάιινλ. Πεξηβαιινληηθά πξνβιήκαηα δεκηνπξγνχληαη απφ ηηο ιηκεληθέο εγθαηαζηάζεηο πνπ κεηαβάιινπλ κφληκα ην πεξηβάιινλ θαη απφ ιεηηνπξγίεο πνπ κπνξεί λα έρνπλ πξνζσξηλά ή κφληκα δπζκελή απνηειέζκαηα. Σα πξσηαξρηθά πξνβιήκαηα πνπ έρνπλ ζρέζε κε ηελ αλάπηπμε ιηκαληψλ είλαη ε εθβάζπλζε θαη ε δηάζεζε πιηθψλ. Δηδηθφηεξα ζηηο καξίλεο παξαηεξνχληαη πξνβιήκαηα ζπλσζηηζκνχ ζθαθψλ θνληά ζηα αζηηθά θέληξα κε απνηέιεζκα λα κεηψλεηαη ε πνηφηεηα ηεο αλαςπρήο, λα απμάλνληαη νη πηζαλφηεηεο γηα αηπρήκαηα φηαλ γεηηληάδνπλ κε πεξηνρέο θνιχκβεζεο, λα απμάλεηαη ε ξχπαλζε. Ο Δζληθφο ρεδηαζκφο ινηπφλ βιέπεη πξνο ηελ: Υσξνζέηεζε εγθαηαζηάζεσλ κεηαθνξψλ ζπγθνηλσληψλ ζηελ Παξάθηηα Εψλε κφλν ζε πεξηπηψζεηο φπνπ απηφ θξίλεηαη απνιχησο αλαγθαίν θαη ππφ ηελ πξνυπφζεζε εθπφλεζεο ζπλνιηθήο κειέηεο πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ γηα ηνλ πεξηνξηζκφ ησλ αξλεηηθψλ επηπηψζεσλ ζην πεξηβάιινλ ειίδα 43 απφ 346

44 Απνθαηάζηαζε ή ειαρηζηνπνίεζε φπνπ είλαη δπλαηφλ, ησλ αξλεηηθψλ επηπηψζεσλ απφ ηηο πθηζηάκελεο εγθαηαζηάζεηο κεηαθνξψλ ζπγθνηλσληψλ ζην πεξηβάιινλ Πξνζηαζία ησλ πεξηνρψλ ηδηαίηεξνπ νηθνινγηθνχ ελδηαθέξνληνο απφ ηελ εγθαηάζηαζε δξαζηεξηνηήησλ γηα κεηαθνξέο ζπγθνηλσλίεο κε ζεκαληηθέο αξλεηηθέο επηπηψζεηο ζην πεξηβάιινλ Παξάθηηα αιηεία- Ηρζπνθαιιηέξγεηεο Γηα θάζε παξάθηηα ρψξα ε νηθνινγηθή, θνηλσληθή θαη νηθνλνκηθή ζεκαζία ησλ παξάθηησλ πδάησλ είλαη κεγάιε. Ζ αιιαγή ησλ πεξηβαιινληηθψλ ζπλζεθψλ πνπ νθείιεηαη θπξίσο ζηε ξχπαλζε απφ ηηο αζηηθέο δξαζηεξηφηεηεο, ηελ απμαλφκελε ρξήζε ρεκηθψλ ζηε γεσξγία, ηελ εθβηνκεράληζε θαη ηελ ηνπξηζηηθή αλάπηπμε ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ ππεξαιίεπζε νδεγνχλ ζηελ ππνβάζκηζε ησλ νηθνινγηθψλ ζπζηεκάησλ ζηα παξάθηηα χδαηα θαη θαηά ζπλέπεηα ζηε κείσζε ησλ αιηεπκάησλ. Σα παξάθηηα χδαηα θαη εηδηθφηεξα νη πεξηνρέο πνπ επηθνηλσλνχλ κφληκα ή πεξηνδηθά κε ηελ αλνηρηή ζάιαζζα ή θαη δέρνληαη γιπθά χδαηα απφ ηελ μεξά (εθβνιέο πνηακψλ, ιηκλνζάιαζζεο) είλαη πινχζηα ζε ζξεπηηθά ζπζηαηηθά ηα νπνία κεηαθέξνληαη απφ ηελ μεξά κέζσ ησλ πδάησλ απνξξνήο κε απνηέιεζκα ηελ ηδηαίηεξα πςειή πξσηνγελή παξαγσγή. Οη πεξηνρέο απηέο είλαη πνιχηηκεο γηαηί απνηεινχλ ηνλ ηφπν δηαηξνθήο θαη θπξίσο αλαπαξαγσγήο θαη ελειηθηψζεσο γηα πνιιά είδε ηρζχσλ. ηφρνη ηνπ Δζληθνχ ρεδηαζκνχ: Ζ πξνζηαζία, δηαηήξεζε θαη φπνπ είλαη δπλαηφλ ε απνθαηάζηαζε ησλ ζεκαληηθψλ πγξνβηφηνπσλ θαη ηφπσλ αιηείαο Ζ αχμεζε ηεο αιηεπηηθήο απνδνηηθφηεηαο ησλ παξάθηησλ πδάησλ. ειίδα 44 απφ 346

45 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2: ΘΔΜΗΚΟ ΠΛΑΗΗΟ 2.1. ΒΑΗΚΔ ΝΟΜΟΘΔΣΗΚΔ ΡΤΘΜΗΔΗ ΓΗΑ ΣΟΝ ΠΑΡΑΚΣΗΟ ΥΧΡΟ ΣΖΝ ΔΛΛΑΓΑ Γεληθά ζηνηρεία Ζ δηαρείξηζε ηνπ παξάθηηνπ ρψξνπ (ιφγσ ηεο κεγάιεο ζπνπδαηφηεηαο πνπ απηφ θαηέρεη γηα ηελ ρψξα καο φπσο ήδε έγηλε εκθαλέο), δηελεξγείηαη ζήκεξα απφ κηα πιεηάδα εηεξνγελψλ θαη απνζπαζκαηηθψλ λνκνζεηεκάησλ, πνπ παξαπέκπνπλ ζε κηα αληίζηνηρε πιεηάδα απνζπαζκαηηθψλ θαη ελ δπλάκεη αληαγσληζηηθψλ δηνηθεηηθψλ θνξέσλ θαη δηαδηθαζηψλ. ην πξφβιεκα πξνζηίζεηαη θαη ε απνπζία ζπληνληζηηθψλ κεραληζκψλ κεηαμχ δεκφζηαο θαη ηδησηηθήο πξάμεο πνπ λα νδεγνχλ αθελφο κελ ζε κηα επαηζζεηνπνίεζε ησλ ηδησηηθψλ θνξέσλ θαη πνιηηψλ ζηελ θαηεχζπλζε ηεο πξνζηαζίαο ηνπ πεξηβάιινληνο αθεηέξνπ δε ζηελ ελεξγή ζχκπξαμε ηδησηηθνχ δεκνζίνπ θαη θνηλσληθνχ ηνκέα γηα ηελ πξνψζεζε ζηφρσλ δηαρείξηζεο ησλ παξάθηησλ πεξηνρψλ. Απφ ην ζχλνιν ηεο παξάθηηαο δψλεο ηεο ρψξαο κφλν γηα ην ηκήκα ηνπ αηγηαινχ θαη ηεο παξαιίαο ππάξρεη ζήκεξα εηδηθή λνκνζεζία, πνπ απνηειεί ηκήκα ηεο λνκνζεζίαο πεξί δεκφζησλ θηεκάησλ θαη κε ηελ νπνία επηρεηξείηαη απνθιεηζηηθά ε δηαρείξηζε θαη δηνίθεζε ησλ εθηάζεσλ απηψλ σο δεκνζίσλ θηεκάησλ θαη φρη ε ζπλνιηθφηεξε δηαρείξηζε ηνπ ζπζηήκαηνο ησλ παξάθηησλ δσλψλ, ζην πιαίζην κηαο ζπλζεηηθήο ζεψξεζεο πεξηβαιινληηθνχ αλαπηπμηαθνχ θαη ρσξνηαμηθνχ ηχπνπ. εκαληηθφηεξν βήκα γηα ηελ επίιπζε απηψλ ησλ πξνβιεκάησλ απνηειεί ε ζέζπηζε ηνπ Γεληθνχ Πιαηζίνπ Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο θαη ηνπ Δηδηθνχ Πιαηζίνπ γηα ηνλ παξάθηην ρψξν θαη ηα λεζηά πνπ ζα αλαιπζνχλ ζηηο επφκελεο ελφηεηεο ηνπ παξφληνο θεθαιαίνπ Α.Ν. 2344/1940 (ΦΔΚ 154Α) «Πεξί αηγηαινύ θαη παξαιίαο» Με ηνλ λφκν απηφ επηδηψρζεθε λα γίλεη ε πξψηε πξνζπάζεηα γηα ηελ νινθιεξσκέλε αληηκεηψπηζε ηνπ ζέκαηνο ηεο δηαρείξηζεο θαη πξνζηαζίαο ηνπ αηγηαινχ θαη ηεο παξαιίαο ελψ ηαπηνρξφλσο απνηέιεζε γηα εμήληα πεξίπνπ ρξφληα ην κνλαδηθφ ζεζκηθφ εξγαιείν γηα ηελ πξνζηαζία ησλ αθηψλ. Ο παξαπάλσ λφκνο ζπκπιεξσκέλνο απφ ηηο δηαηάμεηο ηνπ Ν. 1337/1983 θαη ηνπ Πξνεδξηθνχ Γηαηάγκαηνο 236/1984 θαηάθεξε λα θαζνξίζεη ηελ έλλνηα θαη ηνλ ηξφπν ειίδα 45 απφ 346

46 νξηνζέηεζεο ηνπ αηγηαινχ, ηηο δηαδηθαζίεο πνπ ζα πξέπεη λα αθνινπζεζνχλ γηα ηελ δηαπιάηπλζε ηνπ θαη ηελ δεκηνπξγία ζαιάζζησλ πξνζρψζεσλ γηα ηελ εθηέιεζε θαη δεκηνπξγία εζσηεξηθψλ ιηκεληθψλ έξγσλ, ηηο δηαδηθαζίεο παξαρψξεζεο ηεο ρξήζεο ηνπ γηα ηελ εθηέιεζε εκπνξηθψλ, βηνκεραληθψλ, κεηαιιεπηηθψλ ή άιισλ έξγσλ θαη ηηο δηαδηθαζίεο θαηαζθεπήο εμσηεξηθψλ ιηκεληθψλ έξγσλ ζηνλ αηγηαιφ ή ζηε ζάιαζζα θαη ηε δηνίθεζε ηνπο απφ ηα Ληκεληθά Σακεία. ηνλ λφκν γίλεηαη κηα πξνζπάζεηα λα δνζεί νξηζκφο γηα ηνλ αηγηαιφ θαη ηελ παξαιία πνπ νξίδνληαη σο εμήο «αηγηαιφο είλαη ε πεξηζηνηρνχζα ηελ ζάιαζζα ρεξζαία δψλε, ε βξερφκελε απφ ηαο κεγίζηαο πιελ ζπλήζεηα αλαβάζεηο ησλ θπκάησλ» ελψ «σο παξαιία νξίδεηαη ε πξνζηηζέκελε ισξίδα γεο αλνηθνδφκεηνπ εθ ηεο παξαθείκελεο μεξάο κέρξη πιάηνπο 20 κέηξσλ, ήηηο άξρεηαη απφ ηεο γξακκήο ηεο κέζεο ζηάζκεο ηνπ αηγηαινχ». Ο λφκνο απηφο θαιχπηεη κφλν κηα ισξίδα πιάηνπο 20 κέηξσλ ηεο παξάθηηαο δψλεο θαη δελ δίλεη θακία πιεξνθνξία γηα ηελ δηαρείξηζε ηνπ ππνινίπνπ ρεξζαίνπ ηκήκαηνο ην νπνίν ξπζκίδεηαη απφ άιια ξπζκηζηηθά πιαίζηα. Μέζσ ηνπ λφκνπ απηνχ θαη ζπγθεθξηκέλα απφ ηνλ εηδηθφ θαλφλα ηνπ άξζξνπ 7 θαηάθεξε λα θαζνξηζηεί γηα πξψηε θνξά ν ζθνπφο ηεο ρξεζηκνπνίεζεο ηνπ αηγηαινχ γηα θνηλή ρξήζε θαη επηπξφζζεηα φηη ν αηγηαιφο έρεη θχξην θαη βαζηθά πξνζδηνξηζκφ ηελ επηθνηλσλία απφ ηελ ζάιαζζα πξνο ηελ μεξά θαη αληηζηξφθσο, κπνξεί επίζεο λα εμππεξεηεί θαη άιινπο θνηλσθειείο ζθνπνχο θαη λα ρξεζηκεχεη γηα εθκεηάιιεπζε πξνο ην ζπκθέξνλ ηνπ δεκνζίνπ. ην λφκν απηφ ζην άξζξν 8 ιέεη φηη φπνπ ιφγσ ηεο ζπζηάζεσο ηνπ εδάθνπο γίλεηαη δηάβξσζε ηνπ αηγηαινχ ή ηεο παξαιίαο απφ ηε ζάιαζζα, επηηξέπεηαη ε θαηαζθεπή ηερληθψλ έξγσλ επί ηνπ αηγηαινχ ή ηεο παξαιίαο ή εληφο ηεο ζάιαζζαο γηα ηελ απνθπγή ηεο δηάβξσζεο. Σα έξγα απηά εθηεινχληαη πάληνηε ζχκθσλα κε ηηο δηαηάμεηο πεξί θαηαζθεπήο δεκνζίσλ έξγσλ. ην άξζξν 9 δίλεηαη ε δπλαηφηεηα ζην δεκφζην ε δεκηνπξγία κε πξφζρσζε ζαιάζζηνπ ρψξνπ λένπ αηγηαινχ ή παξαιίαο. Καηά ηελ δηάξθεηα ηεο ηζρχνο ηνπ λφκνπ, απηφο ζπκπιεξψζεθε απφ ηα λνκνζεηηθά δηαηάγκαηα 439/1970θαη 393/1974. Σα λνκνζεηηθά δηαηάγκαηα έζεηαλ ην κελ πξψην ηνπο πεξηνξηζκνχο δφκεζεο γηα ιφγνπο πξνζηαζίαο ηνπ θπζηθνχ πεξηβάιινληνο ζε απφζηαζε κηθξφηεξε ησλ 30 κέηξσλ απφ ηελ νξηαθή γξακκή ηνπ αηγηαινχ ζε ειίδα 46 απφ 346

47 παξαιηαθέο εθηάζεηο πνπ βξίζθνληαλ ζε πεξηνρέο εθηφο ζρεδίνπ ή ζε νηθηζκνχο πνπ ππήξραλ πξηλ ην Δπίζεο παξείρε ηελ δπλαηφηεηα αλαγθαζηηθήο απαιινηξίσζε θηηζκάησλ πνπ βξίζθνληαλ ζε παξαιηαθέο εθηάζεηο γηα ηε δηάλνημε νδψλ πξνζπέιαζεο πξνο ηνλ αηγηαιφ ή ηελ παξαιία. Σν δε δεχηεξν λνκνζέηεκα κε ηελ ζεηξά ηνπ πξνέβιεπε ηελ θαηεδάθηζε ησλ θηηξίσλ πνπ βξίζθνληαλ κέζα ζηνλ αηγηαιφ θαη ηελ δψλε ηεο παξαιίαο θαη απέθιεηε ξεηά ηφζν ηελ δηνηθεηηθή φζν θαη ηελ δηθαζηηθή αλαζηνιή εθηειέζεσο ηεο απφθαζεο. Ο παξαπάλσ λφκνο απνηεινχζε ηελ πξψηε λνκνζεηηθή πξνζπάζεηα γηα νξηζκφ θάπνηνλ βαζηθψλ ζεκάησλ πνπ αθνξνχζαλ ηνλ παξάθηην ρψξν. κσο ε εθαξκνγή ηνπ παξφληνο λφκνπ ήηαλ ηδηαίηεξα δχζθνιε θαη ην ειιεληθφ θξάηνο νδεγήζεθε ζηελ αληηθαηάζηαζε ηνπ κεηά φκσο απφ 60 ρξφληα κέζν ηνπ λφκνπ 1971/ Ν. 1337/1983 (ΦΔΚ 33Α) «Δπέθηαζε ησλ πνιενδνκηθώλ ζρεδίσλ. Οηθηζηηθή αλάπηπμε θαη ζρεηηθέο ξπζκίζεηο» Ο λφκνο απηφο έδσζε κεηά απφ δεθαεηίεο ηνλ νξηζκφ ηνπ αηγηαινχ. Έηζη ινηπφλ φπνπ ν αηγηαιφο δελ κπνξεί ιφγσ ηεο θχζεο ηεο ζπλερφκελεο μεξάο λα εμππεξεηήζεη ηελ επηθνηλσλία απφ ηελ ζάιαζζα ζηελ μεξά ή λα ρξεζηκνπνηεζεί γηα άιινπο ζθνπνχο φπσο ζπγθνηλσλίαο ή άιινπο θνηλήο σθέιεηαο ζθνπνχο επηηξέπεηαη ε δηαπιάηπλζε ηνπ κε ηελ πξφζζεζε ισξίδαο γεο, πνπ δελ επηηξέπεηαη λα νηθνδνκεζεί απφ ηελ παξαθείκελε μεξά κέρξη πιάηνο 50 κέηξσλ πνπ αξρίδεη απφ ηελ μεξά, ην φξην ηνπ αηγηαινχ. Ζ ισξίδα γεο πνπ πξνζαπμάλεη ηνλ αηγηαιφ ιέγεηαη παξαιία. Ο παξψλ λφκνο ζπκπιήξσζε ηνλ λνκφ 2344/1940 πνπ είδε ππήξρε πξνζζέηνληαο ζηα πεξηερφκελά ηνπ ηηο παξαθάησ ξπζκίζεηο: α) Σελ πξφβιεςε ζε δψλε 500κ. απφ ηηο αθηέο ηεο ζάιαζζαο ή απφ ηηο φρζεο ησλ ιηκλψλ θαη πνηακψλ, απαγφξεπζεο ηεο πεξίθξαμεο ησλ ηδηνθηεζηψλ (κε εμαίξεζε θαηφπηλ άδεηαο ηεο αξρήο). β) Σε δπλαηφηεηα, θαηά κήθνο αθηψλ ή ησλ νρζψλ δεκφζησλ ιηκλψλ ή πνηακψλ, θαζνξηζκνχ Εσλψλ Οηθηζηηθνχ Διέγρνπ (ΕΟΔ) γηα ηνλ έιεγρν ησλ ρξήζεσλ θαη θαηαηκήζεσλ ηεο γεο. Οη ΕΟΔ απνηεινχλ ην θπξηφηεξν εξγαιείν γηα ηελ πξνζηαζία επαίζζεησλ πεξηβαιινληηθά πεξηνρψλ, φπσο είλαη νη αθηέο θαη ν παξάθηηνο ρψξνο γ) Σε θαηεδάθηζε ησλ θηηζκάησλ πνπ έρνπλ αλεγεξζεί ζηνλ αηγηαιφ. ειίδα 47 απφ 346

48 δ) Σε κε δπλαηφηεηα ζηνπο ηδηψηεο γηα αλέγεξζε θηηξίσλ ζηνλ αηγηαιφ κε ηδησηηθή ρξήζε γηα νξηζκέλν ρξφλν (ηακαηίνπ, 2003β) Αληηθαζηζηά ηνλ λφκν 2344/1940 κε ηελ παξάγξαθν 5 ηνπ άξζξνπ 23 πνπ αθνξνχζε ηνλ θαζνξηζκφ ηεο παξαιίαο, ε νπνία νξίδεηαη πιένλ σο ε ζπλερφκελε ηνπ αηγηαινχ δψλε μεξάο κέρξη θαη πιάηνπο 50 κέηξσλ αληί ησλ 20 κέηξσλ πνπ φξηδε ν πξνεγνχκελνο λφκνο. Σέινο ν λφκνο απηφο ζπκπιεξψζεθε απφ ην πξνεδξηθφ δηάηαγκα 236/1984 ην νπνίν πξνέβιεπε ηα εμήο: α) θαη εμαίξεζε επηηξέπνληαη νη πεξηθξάμεηο εληφο ηεο δψλεο ησλ 500κ. γηα ηελ πξνζηαζία ζπγθεθξηκέλσλ θαιιηεξγεηψλ ή εηδηθψλ ρξήζεσλ (ζηξαηησηηθέο εγθαηαζηάζεηο, αξραηνινγηθνί ρψξνη, θηίξηα εθπαίδεπζεο θ.ά.), β) γηα νπνηνδήπνηε είδνο πεξίθξαμεο απαηηείηαη άδεηα πνπ εθδίδεηαη απφ ηελ αξκφδηα πνιενδνκηθή ππεξεζία, κεηά απφ γλσκνδφηεζε ηνπ αξκφδηνπ γηα ηε ρξήζε ηνπ γεπέδνπ θνξέα θαη γ) φηη γηα ηα δεκφζηα θηίξηα ή θηίξηα θνηλσθειψλ ζθνπψλ πνπ αλεγείξνληαη εθηφο ζρεδίνπ επηηξέπεηαη ε πεξίθξαμή ηνπο αθφκε θαη αλ βξίζθνληαη κέζα ζε δψλε 500 κ. απφ ηελ αθηή, εθ' φζνλ απηφ πξνβιέπεηαη απφ ην Γηάηαγκα πνπ θαζνξίδεη ην ρψξν αλέγεξζήο ηνπο. Πξηλ απφ ην λφκν απηφ ππήξμε λνκνινγία γηα ηνλ θαζνξηζκφ ηεο παξαιίαο απφ ην ππνπξγείν νηθνλνκηθψλ (Γ1051/226/ ). πκθψλα κε ηε λνκνινγία απηή, ε παξαιία δελ πξέπεη λα έρεη νηθνδνκέο. ηαλ ε νξηνγξακκή ηεο παξαιίαο ζπλαληήζεη νηθνδνκέο, ηηο παξαθάκπηεη φηαλ είλαη ρηηζκέλεο ζε ηδησηηθά αθίλεηα θαη δελ ηηο παξαθάκπηεη φηαλ είλαη θηηζκέλεο ζε αθίλεηα ηνπ δεκνζίνπ. Σν 1967 ην ππνπξγείν νηθνλνκηθψλ θαη πάιη κε ππνπξγηθή νδεγία (Ν.50/113/ ) ζέηεη ηνπο φξνπο γηα επαλαπξνζδηνξηζκφ ηεο νξηνγξακκήο ηνπ αηγηαινχ. ειίδα 48 απφ 346

49 2.1.4.Πξνεδξηθό Γηάηαγκα (ΦΔΚ 181Γ/ ) «Σξόπνο θαζνξηζκνύ νξίσλ νηθηζκώλ ηεο ρώξαο κέρξη θαηνίθνπο, θαηεγνξίεο απηώλ θαη θαζνξηζκόο όξσλ θαη πεξηνξηζκώλ δόκεζήο ηνπο». Σν ζπγθεθξηκέλν δηάηαγκα αλαθέξεηαη ζηνπο νηθηζκνχο ηεο ρψξαο πνπ ζηελ ηειεπηαία απνγξαθή έρνπλ πιεζπζκφ κέρξη θαη 2000 θαηνίθνπο. Μία θαηεγνξία νηθηζκψλ, ζχκθσλα κε ην δηάηαγκα απηφ, είλαη νη παξαιηαθνί, πνπ νξίδνληαη σο απηνί πνπ εκπίπηνπλ ζην ζχλνιφ ηνπο ή θαηά ηκήκα ηνπο ζε δψλε 500κ. απφ ηνλ αηγηαιφ ή βξίζθνληαη έμσ απφ ηε δψλε απηή, αιιά ε αλάπηπμή ηνπο επεξεάδεηαη ζεκαληηθά απφ ηε ζάιαζζα. Γηα ηνπο νηθηζκνχο απηνχο ινηπφλ, ην φξην ηνπ νηθηζκνχ νξίδεηαη απφ ηε γξακκή πνπ πεξηβάιιεη ηα ζπλεθηηθά ηκήκαηα ηνπ νηθηζκνχ θαζψο θαη ηα φξηα ησλ εγθεθξηκέλσλ ζρεδίσλ. Δληφο ησλ νηθηζκψλ απηψλ ζεσξνχληαη άξηηα ηα γήπεδα κε ειάρηζην εκβαδφλ αξηηφηεηαο πνπ θπκαίλεηαη απφ η.κ. έσο η.κ., επίζεο ην κέγηζην πνζνζηφ θάιπςεο ησλ γεπέδσλ νξίδεηαη ζε 60% ηεο επηθαλείαο ηνπο θαη ηέινο ν κέγηζηνο αξηζκφο νξφθσλ νξίδεηαη ζε δχν αλεμαξηήησο πιάηνπο νδνχ. ηνπο νηθηζκνχο απηνχο αθφκα, κηα νηθνδνκή ηνπνζεηείηαη ζε απφζηαζε 15 κέηξσλ ηνπιάρηζηνλ απφ ηε γξακκή αηγηαινχ. Καη εμαίξεζε εάλ ππάξρεη δηακνξθσκέλε γξακκή δφκεζεο κε ππθλή δφκεζε, θαηά ηελ θξίζε ηεο αξκφδηαο γηα ηελ ρνξήγεζε ηεο άδεηαο νηθνδνκήο ππεξεζίαο, ε νηθνδνκή ηνπνζεηείηαη πάλσ ζηε γξακκή απηή. Ζ πεξίθξαμε ηέινο ησλ νηθνπέδσλ πνπ έρνπλ πξφζσπν πξνο ηε ζάιαζζα ηνπνζεηείηαη πάλσ ζηε λνκίκσο θαζνξηζκέλε γξακκή παξαιίαο Ν. 1650/1986 (ΦΔΚ 160Α) «Γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο» Ο λφκνο απηφο πεξηιακβάλνληαο γεληθφηεξεο ξπζκίζεηο θαη ζεκειηψδεηο θαλφλεο κε γλψκνλα ηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο, θάπνηνη εθ ησλ νπνίσλ αθνξνχλ θαη ηνλ παξάθηην ρψξν. Αλαθέξεη κεηαμχ ησλ επηδηψμεψλ ηνπ «Σελ πξνζηαζία ησλ αθηψλ, ησλ ζαιαζζψλ, ησλ φρζσλ ησλ πνηακψλ, ησλ ιηκλψλ, ηνπ βπζνχ απηψλ θαη ησλ λεζίδσλ σο θπζηθψλ πφξσλ, σο ζηνηρείσλ νηθνζπζηεκάησλ θαη σο ζηνηρείσλ ηνπ ηνπίνπ» (άξζξν 1). ηα άξζξα ηνπ Ν1650/1986, βάζεη ησλ νπνίσλ νξίδνληαη θαη θαηαηάζζνληαη νη πεξηνρέο ηεο πξνζηαζίαο ηεο θχζεο θαη ηνπ ηνπίνπ θαζνξίδεηαη ε δηαδηθαζία νξηνζέηεζεο θαη ραξαθηεξηζκνχ ηνπο θαη επηβνιήο εηδηθψλ φξσλ θαη πεξηνξηζκψλ, ειίδα 49 απφ 346

50 θαζψο θαη νη δπλαηφηεηεο δηαρείξηζεο ηεο κέζσ ηεο έθδνζεο εηδηθψλ θαλνληζκψλ. Γηεπθξηλίδεηαη βέβαηα φηη νη δηαηάμεηο ησλ άξζξσλ απηψλ δελ αλαθέξνληαη ακηγψο ζηηο παξάθηηεο πεξηνρέο θαη έρνπλ επξχηεξν πεξηερφκελν, εθφζνλ αθνξνχλ πεξηνρέο ηεο πξνζηαζίαο ηεο θχζεο ρεξζαίεο ζαιάζζηεο ή κηθηνχ ραξαθηήξα θαη δελ κπνξνχλ λα ηχρνπλ, έηζη, γεληθήο εθαξκνγήο, παξά κφλν ζηηο παξάθηηεο εθείλεο πεξηνρέο πνπ εκπίπηνπλ ζηηο θαηεγνξίεο ηνπ άξζξνπ 19. Ζ ρξεζηκφηεηά ηεο παξακέλεη, πάλησο ζεκαληηθή, ζην κέηξν πνπ επηρεηξνχλ λα πηνζεηήζνπλ κηα πην ζπληνληζκέλε δηαρείξηζε ηνπ θπζηθνχ ρψξνπ, ζπλδπάδνληαο ηηο παξακέηξνπο ηεο πεξηβαληνιινγηθήο πξνζηαζίαο κε απηή ηνπ ρσξνηαμηθνχ ζρεδηαζκνχ (ρξήζεηο γεο) θαη άιισλ ηνκεαθψλ πνιηηηθψλ (γεσξγία, ηνπξηζκφο, βηνκεραλία). εκαληηθή ηέινο γηα ηελ ζπληνληζκέλε δηαρείξηζε ησλ πεξηνρψλ απηψλ πξέπεη λα ζεσξεζεί ε ζχλδεζε ηεο εθαξκνγήο ηνπο κε εξγαιεία πνιηηηθήο γεο, φπσο απηφ πξνβιέπεηαη ζην άξζξν 22 ηνπ Ν 1650/1986,ζπληειεζηή δφκεζεο, απαιινηξηψζεηο, απνδεκίσζε ζε αθίλεην κε αληάιιαγκα θ.ιπ. πνπ φκσο δελ έρνπλ ελεξγνπνηεζεί κέρξη ζήκεξα. Θεζπίδεη ηέινο κηα ζεηξά λέσλ δσλψλ πξνζηαζίαο (ΕΗΦΣ - Εψλε πξνζηαζίαο ηεο θχζεο θαη ηνπ ηνπίνπ, ΕΑΠΓ Εψλε αλάπηπμεο παξαγσγηθψλ δξαζηεξηνηήησλ, ΕΔΠΔ Εψλε εηδηθψλ πεξηβαιινληηθψλ εληζρχζεσλ), εληζρχνληαο ηνπο κεραληζκνχο γηα ηνλ θαιχηεξν ζρεδηαζκφ θαη δηαρείξηζε ησλ επαίζζεησλ πεξηνρψλ πνπ αληηκεησπίδνπλ ζνβαξά πξνβιήκαηα. Χζηφζν γηα ηελ εθαξκνγή απηψλ ησλ δσλψλ, απαξαίηεηε πξνυπφζεζε απνηειεί ε εθπφλεζε ρσξνηαμηθψλ κειεηψλ, φπσο νη εηδηθέο ρσξνηαμηθέο κειέηεο (ΔΥΜ). Δδψ λα ζεκεησζεί φηη νη κειέηεο απηέο έρνπλ σο αληηθείκελν ηνλ ζρεδηαζκφ ησλ επαίζζεησλ πεξηνρψλ, φπσο είλαη νη αθηέο, κε ζηφρν ηελ βηψζηκε αλάπηπμε. Ο λφκνο απηφο απνηέιεζε ζηελ νπζία κία απφ ηηο πξνζπάζεηεο πνπ έγηλα ζε ηνκεαθή θιίκαθα ζηελ Διιάδα γηα κεγαιχηεξε πξνζηαζία ησλ αθηψλ, σζηφζν κεηά απφ πηέζεηο θαηέζηε αλελεξγφο. ειίδα 50 απφ 346

51 2.1.6.Ν. 2508/1997 (ΦΔΚ 124Α) «Βηώζηκε νηθηζηηθή αλάπηπμε ησλ πόιεσλ θαη νηθηζκώλ ηεο ρώξαο θαη άιιεο δηαηάμεηο» θνπφο ηνπ λφκνπ απηνχ είλαη ν θαζνξηζκφο ησλ θαηεπζπληήξησλ αξρψλ, ησλ φξσλ, ησλ δηαδηθαζηψλ θαη ησλ κνξθψλ πνιενδνκηθνχ ζρεδηαζκνχ γηα ηε βηψζηκε νηθηζηηθή αλάπηπμε ησλ επξχηεξσλ πεξηνρψλ ησλ πφιεσλ θαη νηθηζκψλ ηεο ρψξαο. χκθσλα κε ηνλ λφκν απηφ (άξζξν 1, παξ.3), ε νηθηζηηθή νξγάλσζε θαη ν πνιενδνκηθφο ζρεδηαζκφο πξαγκαηνπνηνχληαη ζε δχν επίπεδα. ην πξψην επίπεδν πεξηιακβάλνληαη: α) Σν ξπζκηζηηθφ ζρέδην (Ρ..) θαη ην πξφγξακκα πξνζηαζίαο πεξηβάιινληνο θαη β) Σν γεληθφ πνιενδνκηθφ ζρέδην (Γ.Π..) γηα ηνλ αζηηθφ θαη πεξαζηηθφ ρψξν θαη ην ζρέδην ρσξηθήο θαη νηθηζηηθήο νξγάλσζεο "αλνηθηήο πφιεο" (.Υ.Ο.Ο.Α.Π.) γηα ηνλ κε αζηηθφ ρψξν. Σν δεχηεξν επίπεδν απνηειεί ηελ εμεηδίθεπζε θαη εθαξκνγή ηνπ πξψηνπ επηπέδνπ θαη πεξηιακβάλεη ηελ πνιενδνκηθή κειέηε θαη ηελ πξάμε εθαξκνγήο ηεο, θαζψο θαη ηηο πνιενδνκηθέο κειέηεο αλαπιάζεσλ, παξαγσγηθψλ πάξθσλ ή άιιεο εηδηθέο πνιενδνκηθέο κειέηεο. Δθηφο απφ ηνπο πξνβιεπφκελνπο απφ ηελ ηζρχνπζα πνιενδνκηθή λνκνζεζία ηξφπνπο πνιενδνκηθήο επέκβαζεο κε θαλνληζηηθνχο φξνπο δφκεζεο, ελεξγφ πνιενδνκία θαη αζηηθφ αλαδαζκφ, ε πνιενδνκηθή επέκβαζε ζε ζπγθεθξηκέλεο πεξηνρέο πνπ πξνβιέπνληαη γηα ηνλ ζθνπφ απηφλ ζηα πιαίζηα ηνπ ρσξνηαμηθνχ θαη πνιενδνκηθνχ ζρεδηαζκνχ κπνξεί λα γίλεηαη, θαηά ηηο ζρεηηθέο δηαηάμεηο: α) κε παξνρή πνιενδνκηθψλ ή νηθνλνκηθψλ θηλήηξσλ ή άιισλ ξπζκίζεσλ ζε πεξηνρέο αλαπιάζεσλ, δψλεο εηδηθψλ θηλήηξσλ (Ε.Δ.Κ.), εηδηθέο δψλεο ππνδνρήο ζπληειεζηή (Δ.Ε.Τ..) θαη δψλεο εηδηθήο ελίζρπζεο (Ε.Δ.Δ.) β) κε ξπζκηδφκελε πνιενδνκηθή δξαζηεξηφηεηα ησλ ηδηνθηεηψλ γεο, θαηά ην άξζξν 24 ηνπ παξφληνο λφκνπ. Σν άξζξν 4 ηνπ λφκνπ απηνχ αλαθέξεη πσο: ειίδα 51 απφ 346

52 «Με ην Γ.Π.. θαζνξίδνληαη επίζεο πεξηνρέο εηδηθήο πξνζηαζίαο (Π.Δ.Π.) πνπ δελ πξννξίδνληαη γηα πνιενδφκεζε, ζπλερφκελεο ή κε πξνο ηηο πνιενδνκεκέλεο - ηηο πξνο πνιενδφκεζε πεξηνρέο, φπσο είλαη ηδίσο ρψξνη αξραηνινγηθνχ, αξρηηεθηνληθνχ, ηζηνξηθνχ ή ιανγξαθηθνχ ελδηαθέξνληνο, παξαζαιάζζηεο ή παξαπνηάκηεο δψλεο, βηφηνπνη θαη ηφπνη ηδηαίηεξνπ θπζηθνχ θάιινπο, δάζε θαη δαζηθέο εθηάζεηο.[...].γηα ηηο πεξηνρέο ηεο παξνχζαο παξαγξάθνπ κπνξεί κε ην Γ.Π.. λα νξίδνληαη νη επηηξεπφκελεο ρξήζεηο γεο, ην φξην εκβαδνχ θάησ απφ ην νπνίν δελ επηηξέπεηαη ε θαηάηκεζε ησλ ηδηνθηεζηψλ θαη λα επηβάιινληαη θαη άιια κέηξα εηδηθήο πξνζηαζίαο». πκπεξαζκαηηθά, ν λφκνο απηφο κέρξη θαη ζήκεξα απνηειεί έλα βαζηθφ εξγαιείν ηνπ Πνιενδνκηθνχ ρεδηαζκνχ γηα ηελ Διιάδα. Με απηφλ θαζηεξψζεθε ην ρέδην Υσξηθήο θαη Οηθηζηηθήο Οξγάλσζεο "αλνηθηήο πφιεο" (.Υ.Ο.Ο.Α.Π.) σο λέν εξγαιείν ηνπ Πνιενδνκηθνχ ρεδηαζκνχ γηα ηνλ κε αζηηθφ ρψξν θαη θαζνξίζηεθε γεληθφηεξα ν ηξφπνο νξγάλσζεο ηνπ Πνιενδνκηθνχ ρεδηαζκνχ. Ο λφκνο απηφο αθνξά θπζηθά θαη ηνπο νηθηζκνχο πνπ βξίζθνληαη ζηηο παξάθηηεο πεξηνρέο, νη νπνίνη θαζνξίδνληαη απφ ηα αληίζηνηρα Γ.Π.. ή.υ.ο.ο.α.π. Παξάιιεια, κε ηνλ θαζνξηζκφ ηνλ πεξηνρψλ εηδηθήο πξνζηαζίαο(π.δ.π.), πξνζθέξεηαη σο έλα επηπιένλ κέζν ρσξηθνχ ζρεδηαζκνχ γηα ηε δηεπζέηεζε ηνπ παξάθηηνπ ρψξνπ Ν. 1742/1999 (ΦΔΚ 207Α) «Υσξνηαμηθόο ζρεδηαζκόο θαη αεηθόξνο αλάπηπμε θαη άιιεο δηαηάμεηο» θνπφο ηνπ λφκνπ απηνχ, ζχκθσλα κε ην άξζξν 1, είλαη ε ζέζπηζε ζεκειησδψλ αξρψλ θαη ε ζεζκνζέηεζε ζχγρξνλσλ νξγάλσλ, δηαδηθαζηψλ θαη κέζσλ άζθεζεο ρσξνηαμηθνχ ζρεδηαζκνχ πνπ πξνσζνχλ ηελ αεηθφξν θαη ηζφξξνπε αλάπηπμε, θαηνρπξψλνπλ ηελ παξαγσγηθή θαη θνηλσληθή ζπλνρή, δηαζθαιίδνπλ ηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο ζην ζχλνιν ηνπ εζληθνχ ρψξνπ θαη ζηηο επηκέξνπο ελφηεηέο ηνπ θαη εληζρχνπλ ηε ζέζε ηεο ρψξαο ζην δηεζλέο θαη επξσπατθφ πιαίζην. Γηα ηελ εμππεξέηεζε ηνπ ζθνπνχ απηνχ, θαζνξίδνληαη σο φξγαλα ρσξνηαμηθνχ ζρεδηαζκνχ ε «Δπηηξνπή πληνληζκνχ ηεο Κπβεξλεηηθήο Πνιηηηθήο ζηνλ ηνκέα ηνπ Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη ηεο Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο» θαη ην «Δζληθφ πκβνχιην Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Υσξηθήο Αλάπηπμεο», ησλ νπνίσλ πξνζδηνξίδνληαη ε ζχλζεζε θαη νη αξκνδηφηεηεο. Αληίζηνηρα, σο κέζα ρσξνηαμηθνχ ζρεδηαζκνχ αλαθέξεη ηα εμήο: ειίδα 52 απφ 346

53 1. Σν Γεληθφ Πιαίζην Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο, πνπ απνηειεί ζχλνιν θεηκέλσλ ή θαη δηαγξακκάησλ κε ην νπνίν: α) θαηαγξάθνληαη θαη αμηνινγνχληαη νη παξάγνληεο εθείλνη πνπ επεξεάδνπλ ηελ καθξνπξφζεζκε ρσξηθή αλάπηπμε θαη δηάξζξσζε ηνπ εζληθνχ ρψξνπ, β) απνηηκψληαη νη ρσξηθέο επηπηψζεηο ησλ δηεζλψλ, επξσπατθψλ θαη εζληθψλ πνιηηηθψλ θαη γ) πξνζδηνξίδνληαη, κε πξννπηηθή δεθαπέληε (15) εηψλ, νη βαζηθέο πξνηεξαηφηεηεο θαη νη 7 ζηξαηεγηθέο θαηεπζχλζεηο γηα ηελ νινθιεξσκέλε ρσξηθή αλάπηπμε θαη ηελ αεηθφξν νξγάλσζε ηνπ εζληθνχ ρψξνπ. Σν Γεληθφ Πιαίζην Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο απνηειεί ηε βάζε αλαθνξάο γηα ην ζπληνληζκφ θαη ηελ ελαξκφληζε ησλ επηκέξνπο πνιηηηθψλ, πξνγξακκάησλ θαη επελδπηηθψλ ζρεδίσλ ηνπ θξάηνπο, ησλ δεκνζίσλ λνκηθψλ πξνζψπσλ θαη ησλ νξγαληζκψλ ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο πξψηνπ θαη δεχηεξνπ βαζκνχ πνπ έρνπλ ζεκαληηθέο επηπηψζεηο ζηε ζπλνρή θαη αλάπηπμε ηνπ εζληθνχ ρψξνπ. 2. Σα Δηδηθά Πιαίζηα Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο, πνπ απνηεινχλ ζχλνια θεηκέλσλ ή θαη δηαγξακκάησλ κε ηα νπνία εμεηδηθεχνληαη ή θαη ζπκπιεξψλνληαη νη θαηεπζχλζεηο ηνπ Γεληθνχ Πιαηζίνπ Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο πνπ αθνξνχλ ηελ αλάπηπμε θαη νξγάλσζε ηνπ εζληθνχ ρψξνπ θαη ηδίσο: α. ηε ρσξηθή δηάξζξσζε νξηζκέλσλ ηνκέσλ ή θιάδσλ παξαγσγηθψλ δξαζηεξηνηήησλ εζληθήο ζεκαζίαο. β. ηε ρσξηθή δηάξζξσζε ησλ δηθηχσλ θαη ππεξεζηψλ ηερληθήο, θνηλσληθήο θαη δηνηθεηηθήο ππνδνκήο εζληθνχ ελδηαθέξνληνο, κε εμαίξεζε ηα δίθηπα θαη ππεξεζίεο ηειεπηθνηλσληψλ, θαζψο θαη ηε ρσξηθή θαηαλνκή ησλ ππνδνκψλ γλψζεο θαη θαηλνηνκίαο. γ. νξηζκέλεο εηδηθέο πεξηνρέο ηνπ εζληθνχ ρψξνπ θαη ηδίσο ηηο παξάθηηεο θαη λεζησηηθέο πεξηνρέο, ηηο νξεηλέο θαη πξνβιεκαηηθέο δψλεο, ηηο πεξηνρέο πνπ ππάγνληαη ζε δηεζλείο ή επξσπατθέο ζπκβάζεηο γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο, θαζψο θαη άιιεο ελφηεηεο ηνπ εζληθνχ ρψξνπ πνπ ειίδα 53 απφ 346

54 παξνπζηάδνπλ θξίζηκα πεξηβαιινληηθά, αλαπηπμηαθά θαη θνηλσληθά πξνβιήκαηα. 3.Σα Πεξηθεξεηαθά Πιαίζηα Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο, πνπ θαηαξηίδνληαη γηα θάζε Πεξηθέξεηα ηεο ρψξαο θαη απνηεινχλ ζχλνια θεηκέλσλ ή θαη δηαγξακκάησλ κε ηα νπνία: α) θαηαγξάθεηαη θαη αμηνινγείηαη ε ζέζε ηεο πεξηθέξεηαο ζην δηεζλή θαη επξσπατθφ ρψξν, ν ξφινο ηεο ζε εζληθφ επίπεδν θαη ζε ζχγθξηζε κε άιιεο πεξηθέξεηεο θαη νη ιεηηνπξγίεο δηαπεξηθεξεηαθνχ ραξαθηήξα πνπ έρεη ή κπνξεί λα αλαπηχμεη, β) θαηαγξάθνληαη θαη αμηνινγνχληαη νη παξάγνληεο εθείλνη πνπ επεξεάδνπλ ηελ καθξνπξφζεζκε αλάπηπμε θαη δηάξζξσζε ηνπ ρψξνπ ζην επίπεδν ηεο πεξηθέξεηαο, γ) απνηηκψληαη νη ρσξηθέο επηπηψζεηο ησλ επξσπατθψλ, εζληθψλ θαη πεξηθεξεηαθψλ πνιηηηθψλ θαη πξνγξακκάησλ ζην επίπεδν ηεο πεξηθέξεηαο θαη δ) πξνζδηνξίδνληαη, κε πξννπηηθή δεθαπέληε (15) εηψλ, νη βαζηθέο πξνηεξαηφηεηεο θαη νη ζηξαηεγηθέο επηινγέο γηα ηελ νινθιεξσκέλε θαη αεηθφξν αλάπηπμε ηνπ ρψξνπ ζην επίπεδν ηεο πεξηθέξεηαο, νη νπνίεο ζα πξνσζνχλ ηελ ηζφηηκε έληαμή ηεο ζηνλ επξχηεξν δηεζλή, επξσπατθφ θαη εζληθφ ρψξν. Παξάιιεια, ζην άξζξν 9 ηνπ παξφληνο άξζξνπ αλαθέξεηαη φηη: «Ρπζκηζηηθά ζρέδηα, γεληθά πνιενδνκηθά ζρέδηα ρσξηθήο θαη νηθηζηηθήο νξγάλσζεο αλνηθηψλ πφιεσλ, ζρέδηα αλάπηπμεο πεξηνρψλ δεχηεξεο θαηνηθίαο, δψλεο νηθηζηηθνχ ειέγρνπ, πεξηνρέο ηνπ άξζξνπ 24 ηνπ λ. 1650/1986 ή άιια ζρέδηα ρξήζεσλ γεο, πνπ εγθξίλνληαη κεηά ηελ έλαξμε ηζρχνο ηνπ λφκνπ απηνχ, νθείινπλ λα ελαξκνλίδνληαη πξνο ηηο επηινγέο ή θαηεπζχλζεηο ησλ εγθεθξηκέλσλ Πεξηθεξεηαθψλ Πιαηζίσλ θαη αλ απηά ειιείπνπλ πξνο ηηο επηινγέο ή θαηεπζχλζεηο ηνπ εγθεθξηκέλνπ Γεληθνχ θαη ησλ εγθεθξηκέλσλ Δηδηθψλ Πιαηζίσλ Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο». ειίδα 54 απφ 346

55 Δπίζεο, ζε αθφινπζα άξζξα επαλαθαζνξίδνληαη: Οη Πεξηνρέο Οξγαλσκέλεο Αλάπηπμεο Παξαγσγηθψλ Γξαζηεξηνηήησλ (Π.Ο.Α.Π.Γ.), σο ζαιάζζηεο εθηάζεηο, θαζψο θαη ρεξζαίεο πεξηνρέο, πνπ είλαη πξφζθνξεο, ζχκθσλα κε ηηο θαηεπζχλζεηο ηνπ ρσξνηαμηθνχ ζρεδηαζκνχ, γηα ηελ αλάπηπμε παξαγσγηθψλ θαη επηρεηξεκαηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ πξσηνγελνχο, δεπηεξνγελνχο ή ηξηηνγελνχο ηνκέα, θαζψο θαη δξαζηεξηνηήησλ ή επηρεηξεκαηηθψλ πξσηνβνπιηψλ πεηξακαηηθνχ ραξαθηήξα θαη Οη Πεξηνρέο Δηδηθψλ Υσξηθψλ Παξεκβάζεσλ, σο πεξηνρέο εληφο ή εθηφο εγθεθξηκέλσλ ζρεδίσλ πφιεσλ ή νηθηζκψλ πξνυθηζηακέλσλ ηνπ 1923 ή εληφο νξίσλ νηθηζκψλ θάησ ησλ 2000 θαηνίθσλ, νη νπνίεο παξνπζηάδνπλ ηδηαίηεξα ή θξίζηκα πξνβιήκαηα ρσξηθήο αλάπηπμεο πνπ απαηηνχλ εηδηθφ ζρεδηαζκφ θαη ξχζκηζε. Δπίζεο, κέζσ ηνπ λφκνπ απηνχ πξνσζείηαη ε θαηάξηηζε θαη ε έγθξηζε ρεδίσλ Οινθιεξσκέλσλ Αζηηθψλ Παξεκβάζεσλ, θαζψο θαη ε ζπγθξφηεζε Δζληθνχ δηθηχνπ Πιεξνθνξηψλ γηα ηνλ Υσξνηαμηθφ ρεδηαζκφ. Σέινο ηξνπνπνηείηαη θαη ζπκπιεξψλεηαη ν Ν. 1650/1986, θαηαξγνχληαη δχν παξάγξαθνη ηνπ λφκνπ 2508/1997, ηξνπνπνηείηαη ην άξζξν 25 ηνπ Ν. 1337/1983 θαη θαηαξγείηαη ν Ν. 360/1976 καδί κε θάπνηεο παξαγξάθνπο άιισλ λφκσλ. Ο λφκνο απηφο ζηελ νπζία έζεηε ηα πιαίζηα κέζα ζηα νπνία έπξεπε λα εθαξκνζηεί ν ρσξνηαμηθφο ζρεδηαζκφο ζηελ Διιάδα, επηζεκαίλνληαο ηε ζεκαζία εηδηθψλ πεξηνρψλ ηνπ εζληθνχ ρψξνπ, φπσο ν παξάθηηνο ρψξνο. Χζηφζν ρξεηάζηεθε λα πεξάζνπλ πεξίπνπ δέθα ρξφληα γηα λα ζεζκνζεηεζεί ην Γεληθφ Πιαίζην Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο θαη ηα Δηδηθά Πιαίζηα, έλα απφ ηα νπνία αθνξά ηνλ παξάθηην ρψξν θαη ηα λεζηά. Παξάιιεια, επηζεκαίλεηαη φηη ην Δζληθφ πκβνχιην Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αλάπηπμεο, πνπ ζπγθξνηήζεθε ζε ζψκα ζηηο 28 Ηνπλίνπ 2001, έκεηλε αλελεξγφ απφ ην Γεθέκβξην ηνπ 2003 κέρξη ην 2007, ζε κηα πεξίνδν θαηά ηελ νπνία εμειίζζνληαλ ζνβαξέο ρσξνζεηηθέο ξπζκίζεηο θαη παξεκβάζεηο ζηνλ ειιαδηθφ ρψξν. ειίδα 55 απφ 346

56 2.1.8.Ν. 2971/2001 (ΦΔΚ 285Α) «Αηγηαιόο, παξαιία θαη άιιεο δηαηάμεηο» πσο αλαθέξζεθε θαη πξνεγνπκέλσο, απφ ην 1940 έσο πξφζθαηα, ν Α.Ν απνηεινχζε ην κνλαδηθφ ζεζκηθφ εξγαιείν γηα ηελ πξνζηαζία ησλ αθηψλ. ηηο έμη δεθαεηίεο ηζρχνο ηνπ λφκνπ απηνχ αλέθπςαλ πξνβιήκαηα θαηαπάηεζεο ηεο παξάθηηαο δεκφζηαο γεο, πιεζπζκηαθήο παξάθηηαο ππεξζπγθέληξσζεο, έιιεηςεο ειεχζεξσλ ρψξσλ θνηλσληθήο εμππεξέηεζεο θ.ά., ησλ νπνίσλ ε αλάγθε αληηκεηψπηζεο επέβαιε ηελ αληηθαηάζηαζή ηνπ απφ λέν ζεζκηθφ πιαίζην γηα ηελ απνηειεζκαηηθφηεξε πξνζηαζία θαη ηελ αεηθνξηθή ή ηνπιάρηζηνλ νξζνινγηθή αμηνπνίεζε ηεο δηαρείξηζήο ηεο (Λαγφο 1998α, 1998β). Ο λφκνο δελ πεξηείρε, εμάιινπ πξνβιέςεηο γηα ηελ αληηκεηψπηζε δηαβξψζεσλ ή πξνζρψζεσλ ησλ παξαιηαθψλ εθηάζεσλ θαζψο θαη ηεο αλφδνπ ηεο ζηάζκεο ηεο ζάιαζζαο. Οη επηζεκαηλφκελεο αδπλακίεο ηνπ Α.Ν. 2344/1940 ζρεηηθά κε ηελ νξηνζέηεζε ηεο παξάθηηαο δψλεο (αδπλακία ζαθνχο δηαηχπσζεο αηγηαινχ, παξαιίαο θαη παιαηνχ αηγηαινχ), ηνλ ιεπηνκεξή θαζνξηζκφ ηνπ απφιπηα πξνζηαηεπφκελνπ ηκήκαηνο ηεο αθηήο (κε πιήξσζε απαξαίηεησλ πξνδηαγξαθψλ ζηε ζχληαμε ηνπνγξαθηθψλ δηαγξακκάησλ, ρξνλνβφξεο νη δηαδηθαζίεο ηκεκαηηθνχ πξνζδηνξηζκνχ θιπ.), ηελ πξνζπειαζηκφηεηα ηνπ θνηλνχ θ.ά., απνηέιεζαλ αληηθείκελα θξηηηθήο, δηεξεχλεζεο θαη αλαζεσξήζεσλ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπ (Γθέζθνπ, 2002). Ζ αληηθαηάζηαζή ηνπ ζεσξήζεθε αλαγθαία γηα ηελ αληηκεηψπηζε ζχγρξνλσλ θαη επεηγνπζψλ αλαγθψλ ησλ πεξηβαιινληηθψλ επηηαγψλ θαη ησλ δπζκελψλ κεηαζρεκαηηζκψλ ηνπ παξάθηηνπ ρψξνπ (εμαηηίαο ηεο νηθηζηηθήο επέθηαζεο θαη ηνπξηζηηθήο αλάπηπμεο, ησλ παξαγσγηθψλ δηαδηθαζηψλ, ηνπ νδηθνχ δηθηχνπ θιπ.)(μηραήι, 1984). Σελ αλάγθε απηή ήξζε λα ηθαλνπνηήζεη ν λφκνο 2971/2001, πνπ αληηθαηέζηεζε ηνλ Α.Ν θαη επηρείξεζε λα ξπζκίζεη ην λνκηθφ θαζεζηψο ηνπ αηγηαινχ θαη ηεο παξαιίαο. ην πξψην ηνπ άξζξν δίλνληαη θάπνηνη νξηζκνί, εθ ησλ νπνίσλ νη ζεκαληηθφηεξνη αθνξνχλ ηνλ αηγηαιφ ηελ παξαιία, ηνλ παιαηφ αηγηαιφ θαη ηνλ ιηκέλα. Έηζη ινηπφλ: "Αηγηαιφο" είλαη ε δψλε ηεο μεξάο, πνπ βξέρεηαη απφ ηε ζάιαζζα απφ ηηο κεγαιχηεξεο θαη ζπλήζεηο αλαβάζεηο ησλ θπκάησλ ηεο. ειίδα 56 απφ 346

57 "Παξαιία" είλαη ε δψλε μεξάο πνπ πξνζηίζεηαη ζηνλ αηγηαιφ, θαζνξίδεηαη δε ζε πιάηνο κέρξη θαη πελήληα (50) κέηξα απφ ηελ νξηνγξακκή ηνπ αηγηαινχ, πξνο εμππεξέηεζε ηεο επηθνηλσλίαο ηεο μεξάο κε ηε ζάιαζζα θαη αληίζηξνθα. "Παιαηφο αηγηαιφο" είλαη ε δψλε ηεο μεξάο, πνπ πξνέθπςε απφ ηε κεηαθίλεζε ηεο αθηνγξακκήο πξνο ηε ζάιαζζα, νθείιεηαη ζε θπζηθέο πξνζρψζεηο ή ηερληθά έξγα θαη πξνζδηνξίδεηαη απφ ηε λέα γξακκή αηγηαινχ θαη ην φξην ηνπ παιαηφηεξα πθηζηάκελνπ αηγηαινχ. "Ληκέλαο" είλαη δψλε μεξάο θαη ζάιαζζαο καδί κε έξγα θαη εμνπιηζκφ, πνπ επηηξέπνπλ θπξίσο ηελ ππνδνρή θάζε είδνπο πισηψλ κέζσλ θαη ζθαθψλ αλαςπρήο, ηε θνξηνεθθφξησζε, απνζήθεπζε, παξαιαβή θαη πξνψζεζε ησλ θνξηίσλ ηνπο, ηελ εμππεξέηεζε επηβαηψλ θαη νρεκάησλ θαη ηελ αλάπηπμε επηρεηξεκαηηθψλ. Χο πιενλεθηήκαηα ηνπ λφκνπ απηνχ ζεσξνχληαη ηα εμήο: Δπηζήκαλζε (φπσο θαη ζηνλ Α.Ν. 2344/1940) ηνπ θνηλφρξεζηνπ ραξαθηήξα ηεο αλήθνπζαο ζην δεκφζην παξάθηηαο δψλεο (αηγηαινχ παξαιίαο θαη φρζεο παξφρζηαο δψλεο κεγάισλ ιηκλψλ θαη πιεχζηκσλ πνηακψλ) θαη ηεο ειεχζεξεο θαη αθψιπηεο πξφζβαζεο ησλ πνιηηψλ πξνο απηέο (άξζξν 1). Θεψξεζε ησλ επεκβάζεσλ ζηηο αθηέο σο εμαηξεηηθψλ δηαδηθαζηψλ θαη γηα ιφγνπο δεκνζίνπ ζπκθέξνληνο θαη κε δηθαίσκα ηνπ Γεκνζίνπ κνλνκεξνχο αλάθιεζεο παξαρσξήζεσλ αηγηαινχ, παξαιίαο, φρζεο θαη παξφρζηαο δψλεο, γηα ιφγνπο δεκφζηαο ηάμεο θαη αζθάιεηαο ή δεκφζηαο πγείαο θαη πξνζηαζίαο ηνπ θπζηθνχ πεξηβάιινληνο (άξζξν 1, παξ. 2 θαη άξζξν 15, παξ. 1). Τπνρξέσζε εθπφλεζεο Μειέηεο Πεξηβαιινληηθψλ Δπηπηψζεσλ πξηλ απφ θάζε επέκβαζε θαη πξνέγθξηζε ρσξνζέηεζεο (άξζξν 14). Οξηζκφο θεληξηθνχ δηνηθεηηθνχ θνξέα (Τπνπξγείν Οηθνλνκηθψλ) σο αξκφδηνπ νξγάλνπ δηαρείξηζεο ηνπ αηγηαινχ θαη ηεο παξαιίαο. Τπαγσγή ησλ παξάθηησλ δσλψλ ζε εληζρπκέλν θαζεζηψο πξνζηαζίαο θαη εθαξκνγή εηδηθψλ δηαηάμεσλ ηνπ λφκνπ, αλαθνξηθά κε ηηο θαηεδαθίζεηο απζαηξέησλ (ηακαηίνπ Διέλε, 2003β). ειίδα 57 απφ 346

58 Αληίζηνηρα, σο κεηνλεθηήκαηα ηνπ λφκνπ απηνχ ζεσξνχληαη ηα εμήο: Αλππαξμία πξφβιεςεο πξνεγνχκελνπ ζρεδηαζκνχ ησλ επηηξεπηψλ δξαζηεξηνηήησλ ζηνλ παξάθηην ρψξν Αλεπαξθήο θσδηθνπνίεζε ηεο λνκνζεζίαο ζε δεηήκαηα δηαρείξηζεο αθηψλ Ρπζκίζεηο κεηαβαηηθνχ ραξαθηήξα γηα λνκηκνπνίεζε ησλ απζαηξέησλ Αληηθάζεηο κεηαμχ δηαηάμεσλ, ηφζν ζην πεξηερφκελν φζν θαη ζην πλεχκα ηνπο (ηακαηίνπ Διέλε, 2003β). Απφ ηα παξαπάλσ θαηαιαβαίλνπκε φηη θαη απηφο ν Νφκνο παξνπζηάδεη αδπλακίεο ζηνλ ηξφπν δηαρείξηζεο ησλ παξάθηησλ πεξηνρψλ σο πξνο ηελ επαξθή ζηειέρσζε ησλ αξκφδησλ ππεξεζηψλ, ηελ επάξθεηα ησλ κεραληζκψλ πξνζηαζίαο θαη άζθεζεο ειέγρνπ θαη ηήξεζεο απαηηνχκελσλ δηαδηθαζηψλ θαη πξνηχπσλ, ζηνλ γεληθφ πεξηνξηζκφο δξάζεο ησλ ηδησηηθψλ θνξέσλ. ηα ζεηηθά ηνπ λφκνπ απηνχ ζπγθαηαιέγεηαη φηη μεθαζαξίδνληαη νη δηαδηθαζίεο νξηνζέηεζεο, ην ηδηνθηεζηαθφ θαζεζηψο θαη νη ρξήζεηο αηγηαινχ θαη παξαιίαο. Παξάιιεια, κε ην λφκν απηφ γίλεηαη ππνρξεσηηθά θαζνξηζκφο ηνπ αηγηαινχ θαη ηεο παξαιίαο πξηλ απφ νπνηνδήπνηε νηθνδνκηθή δξαζηεξηφηεηα ή κειέηε, εληφο δψλεο 100 κέηξσλ απφ ηελ αθηνγξακκή, ζπληάζζνληαη πδξνγεσινγηθέο κειέηεο γηα ηνλ θαζνξηζκφ ηνπ αηγηαινχ θαη νξίδνληαη γηα πξψηε θνξά πξνζεζκίεο γηα ηελ νινθιήξσζε ηεο δηαδηθαζίαο θαζνξηζκνχ αηγηαινχ, παξαιίαο θαη παιαηνχ αηγηαινχ. Ο παξαπάλσ λφκνο, σζηφζν, ακθηζβεηήζεθε γηα ζέκαηα πεξηβαιινληηθήο πξνζηαζίαο ησλ παξάθηησλ πεξηνρψλ θαζψο θαη γηα αλππαξμία εηδηθνχ πξνζηαηεπηηθνχ θαζεζηψηνο ησλ αθηψλ σο εππαζή νηθνζπζηήκαηα. Θεσξείηαη, επίζεο, φηη δελ θαιχπηεη ηηο αξρέο ηεο βησζηκφηεηαο θαη νινθιεξσκέλεο δηαρείξηζεο ηεο παξάθηηαο δψλεο, φπσο νξίδεη ε Δπξσπατθή Πνιηηηθή θαη νη αξρέο βησζηκφηεηαο ηεο Agenda 21. Παξάιιεια, ν λφκνο παξαιείπεη ηελ πξφβιεςε γηα ηα κεκνλσκέλα θηίξηα, ηνπο παξαδνζηαθνχο θαη πξν ηνπ 1923 νηθηζκνχο, κέξνο ησλ νπνίσλ βξίζθεηαη ζε αηγηαιφ ή παξαιία, θαζψο θαη ζπγθεθξηκέλεο πξνδηαγξαθέο γηα ηε δηαηήξεζε θηηξίσλ (πλήγνξνο ηνπ πνιίηε, 2002). ειίδα 58 απφ 346

59 Βαζηθή παξαηήξεζε είλαη φηη ζηα ήδε πθηζηάκελα πξν ηνπ λφκνπ 2971/2001 πξνβιήκαηα, πξνζηίζεληαη θαη λέα, φπσο ν θίλδπλνο ησλ ηδησηηθνπνηήζεσλ, ελψ εμαθνινπζνχλ λα ππάξρνπλ ζνβαξέο αδπλακίεο ζηελ πξαθηηθή αληηκεηψπηζε ηνπ ζέκαηνο, πνπ πξνθαινχληαη απφ ηηο ειιείςεηο ζηελ ζηειέρσζε αξκφδησλ ππεξεζηψλ θαη ηελ αλεπάξθεηα κεραληζκψλ πξνζηαζίαο θαη άζθεζεο ειέγρνπ, θαζψο θαη ηήξεζεο ησλ απαηηνχκελσλ δηαδηθαζηψλ θαη πξνηχπσλ. (ηακαηίνπ, 2003β). Δπηπιένλ, πξνθαιεί εξσηεκαηηθά ε αληηκεηψπηζε λνκηκνπνηήζεσλ νξηζκέλσλ απζαηξέησλ κεηά ηελ θαηαβνιή απνδεκίσζεο, πνπ νπζηαζηηθά φρη κφλν δελ επηιχεη, αιιά νχηε θαλ απνζαξξχλεη ηελ ζπλέρηζε ηεο απζαηξεζίαο. Με ην άξζξν 7, παξ. 4 ηνπ λφκνπ απηνχ επηηξέπεηαη νπζηαζηηθά ε δφκεζε, παξφηη ζηνλ ίδην λφκν άιιεο δηαηάμεηο αλαθέξνληαη ζ επεκβάζεηο ππφ πξνυπνζέζεηο θαη γηα ζπγθεθξηκέλεο, κφλν, ρξήζεηο (ηακαηίνπ, 2003β). Άμην ππνγξάκκηζεο είλαη επίζεο ην γεγνλφο ηεο ππνρξέσζεο θαηαβνιήο ρξεκαηηθήο απνδεκίσζεο απφ πιεπξάο ηνπ Γεκνζίνπ γηα ηπρφλ βειηηψζεηο ζε ππφ απαιινηξίσζε αθίλεηα, φηαλ ηαπηφρξνλα δελ ππάξρεη κέξηκλα πξνζηαζίαο ησλ αθηψλ απφ ηηο ίδηεο επεκβάζεηο θαη απνθαηάζηαζεο απφ ηηο επηπηψζεηο ηνπο. εκεησηένλ, εμάιινπ φηη ν λφκνο απηφο, φπσο θαη ν πξνεγνχκελνο, αλαθέξνπλ φηη γηα ηελ παξαιία εθαξκφδνληαη νη δηαηάμεηο πεξί απαιινηξηψζεσο ιφγσ ξπκνηνκίαο, επνκέλσο δελ ηζρχεη ε πξνζεζκία ηεο ηεηξαεηίαο γηα ηε ζπληέιεζε ηεο απαιινηξίσζεο, φπσο ζηηο θνηλέο δηαηάμεηο πεξί απαιινηξηψζεσλ (πλήγνξνο ηνπ πνιίηε, 2002). Σέινο, κε επηθχιαμε έρεη αληηκεησπηζηεί ε αλαθνξά ηνπ λφκνπ ζε παξαρψξεζε απιήο ρξήζεο ηκήκαηνο ηνπ αηγηαινχ θαη ηεο παξαιίαο, ζε παξαρψξεζε αηγηαινχ θαη παξαιίαο γηα ηελ εθηέιεζε έξγσλ θαη ζε παξαρψξεζε λεζίδσλ ηνπ Γεκνζίνπ θαη αβαζψλ ζαιάζζησλ εθηάζεσλ, εμαηηίαο ηεο κε πξφβιεςεο/ έιιεηςεο αξκφδηαο αξρήο πνπ ζα επηβιέπεη θαη ζα παξεκβαίλεη ζε πεξηπηψζεηο θαηαζηξαηεγήζεσλ θαη άιισλ απζαηξεζηψλ. χκθσλα κε ην άξζξν 14, ε παξαρψξεζε ηνπ δηθαηψκαηνο ρξήζεο αηγηαινχ θαη παξαιίαο γίλεηαη κε απφθαζε ηνπ Τπνπξγείνπ Οηθνλνκηθψλ, αιιά ε αλαθνξά ζε εκπνξηθνχο, βηνκεραληθνχο, ιηκεληθνχο, ζπγθνηλσληαθνχο θαη άιινπο ζθνπνχο είλαη αζαθήο θαη αφξηζηε, ρσξίο λα ζπλνδεχεηαη απφ αηηηνινγία γηα ηηο φπνηεο επεκβάζεηο ή αλαθνξά πεξί δεκνζίνπ ζπκθέξνληνο. ειίδα 59 απφ 346

60 2.1.9.ΦΔΚ 254 Γ /2004«Καζνξηζκόο δσλώλ πξνζηαζίαο, ρξήζεσλ γεο θαη όξσλ θαη πεξηνξηζκώλ δόκεζεο ζηελ παξαιηαθή δώλε ηεο Αηηηθήο» ηελ παξαιηαθή δψλε ηεο Αηηηθήο θαζνξίδνληαη ρξήζεηο γεο θαη φξνη δφκεζεο θαηά πεξηνρέο κε ζηνηρεία 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 φπνπ θάζε αξηζκφο αληηζηνηρεί θαη ζε κηα πεξηνρή κε ηδηαίηεξα ραξαθηεξηζηηθά ηα νπνία παξνπζηάδνληαη παξαθάησ. Αλαιπηηθφηεξα νη πεξηνρέο κε ζηνηρείν: 1 είλαη απηέο πνπ ραξαθηεξίδνληαη σο πεξηνρέο απνιχηνπ πξνζηαζίαο θαη νη ρξήζεηο θαη φξνη δφκεζεο ή κάιινλ θαιχηεξα νη πεξηνξηζκνί ηνπο ρσξίδνληαη αληίζηνηρα ζηηο δψλεο 1α, 1β, θαη 1γ νη νπνίεο έρνπλ ηα εμήο ραξαθηεξηζηηθά 1α πεξηνρέο απνθαηάζηαζεο θπζηθνχ ηνπίνπ αηηηθήο ρισξίδαο θαη παλίδαο, εληφο ησλ πεξηνρψλ απηψλ δηαηεξείηαη ην θπζηθφ αλάγιπθν θαη απαγνξεχεηαη θάζε δφκεζε, επηηξέπεηαη ε δηακφξθσζε δηαδξφκσλ θαη ρψξσλ ζηάζκεπζεο, ζηελ πεξηνρή ηνπ ξέκαηνο ηεο Βάξεο επηηξέπνληαη κφλν έξγα δηεπζέηεζεο, επηηξέπεηαη επίζεο ε εγθαηάζηαζε θαληίλαο θαη πθηζηάκελα θηήξηα πνπ επηζθεπάζηεθαλ γηα ιφγνπο πγείαο ηέινο γηα νη πεξηνρέο απηέο δελ εκπίπηνπλ ζηηο δηαηάμεηο απφ Π.Γ. 1β πεξηνρέο απνθαηάζηαζεο θπζηθνχ ηνπίνπ θαη αηηηθήο ρισξίδαο θαη παλίδαο θαζψο θαη πξνζηαζίαο θαη αλάδεημεο αξραηνινγηθψλ θαη ηζηνξηθψλ ρψξσλ, εληφο ησλ πεξηνρψλ απηψλ δηαηεξείηαη ην θπζηθφ αλάγιπθν θαη απαγνξεχεηαη θάζε δφκεζε θαη επηηξέπεηαη ε δηακφξθσζε δηαδξφκσλ. Απνκαθξχλνληαη θάπνηεο ρξήζεηο, λφκηκεο ρξήζεηο εζηηαηνξίσλ ζηνλ Άγην Κνζκά παξακέλνπλ κέρξη ην γ πεξηνρέο αλάδεημεο θαη πξνζηαζίαο αξραηνινγηθψλ ρψξσλ ζην δήκν Βνχιαο θαζψο θαη ζηελ λεζίδα Νεζάθη, επηβάιιεηαη ε απνμήισζε ησλ πθηζηακέλσλ δηακνξθψζεσλ θαη επηηξέπεηαη ε δηακφξθσζε δηαδξφκσλ. 2- Οη πεξηνρέο απηέο είλαη πεξηνρέο θνηλσληθήο πξφλνηάο, αζιεηηζκνχ, ηνπξηζκνχ, θαη αξραηνινγηθήο πξνζηαζίαο θαζνξίδνληαη ρξήζεο γεο θαη φξνη δφκεζεο θαηά δψλεο νη νπνίεο είλαη νη 2α, 2β, 2γ, 2δθαη 2ε ειίδα 60 απφ 346

61 2-α πεξηνρή θπζηθνχ ηνπίνπ θαη αξραηνηήησλ ζηα φξηα ηνπ δήκνπ Βνχιαο ε νπνία ιεηηνπξγεί σο πφινο αλαςπρήο πνιηηηζκνχ θαη θαηάξηηζεο θαη απνθαηάζηαζε αηφκσλ κε εηδηθέο αλάγθεο, επηηξέπεηαη ε αλαθαίληζε ησλ πθηζηακέλσλ θηηξίσλ γηα ρξήζεο θνηλήο σθέιεηαο. 2-β πεξηνρή θπζηθνχ ηνπίνπ, αξραηνηήησλ θαη αλάπιαζεο πθηζηάκελσλ ηνπξηζηηθψλ ρξήζεσλ ζηα φξηα ηνπ δήκνπ Γιπθάδαο, ε πεξηνρή απηή δελ εκπίπηεη ζηηο δηαηάμεηο πεξί πξνζηαζίαο δαζψλ θαη δαζηθψλ εθηάζεσλ, επηηξέπνληαη ηνπξηζηηθά θαηαιχκαηα θαη ε νξγαλσκέλε αθηή θνιχκβεζεο 2-γ πεξηνρή θπζηθνχ ηνπίνπ, αξραηνηήησλ θαη αλάπιαζεο πθηζηάκελσλ ηνπξηζηηθψλ ρξήζεσλ ζηα φξηα ηνπ δήκνπ Βνχιαο, επηηξέπνληαη ηνπξηζηηθέο θαηαζθελψζεηο, απνδπηήξηα, ρψξνη πγηεηλήο, αλαςπθηήξηα- εζηηαηφξηα, εκπνξηθά θαηαζηήκαηα, ρψξνη θχιαμεο παηδηψλ, ηαηξεία, γπκλαζηήξηα, βνεζεηηθνί ρψξνη κεραλνινγηθψλ εγθαηαζηάζεσλ θαη απνζήθεπζεο, επηηξέπεηαη ε αλαθαίληζε πθηζηακέλσλ ηνπξηζηηθψλ εγθαηαζηάζεσλ κε κηθξέο πξνζζήθεο θαη νη ειαθξέο θαηαζθεπέο. 2-δ πεξηνρή θπζηθνχ ηνπίνπ, αξραηνηήησλ θαη αλάπιαζεο πθηζηάκελσλ ηνπξηζηηθψλ ρξήζεσλ ζηνλ Αζηέξα Βνπιηαγκέλεο, επηηξέπνληαη αλαθαηλίζεηο ησλ ππαξρφλησλ ηνπξηζηηθψλ εγθαηαζηάζεσλ, κεηαηξνπή ηνπ ππνγείνπ ρψξνπ ζηάζκεπζεο ηνπ μελνδνρείνπ ζε ρψξν πνιιαπιψλ ρξήζεσλ, θαηαζθεπή ζπλεδξηαθνχ ρψξνη θαη ρψξσλ ζηάζκεπζεο, ν ζπληειεζηήο δφκεζεο νξίδεηαη ζε είθνζη εθαηνζηά 2-ε πεξηνρή θπζηθνχ ηνπίνπ, αξραηνηήησλ θαη αλάπιαζεο πθηζηάκελσλ ηνπξηζηηθψλ ρξήζεσλ ζηελ πεξηνρή παιαηνχ Φαιήξνπ, επηηξέπεηαη ε αλαθαίληζε θαη ε αλέγεξζε αζιεηηθψλ εγθαηαζηάζεσλ θαη θαζνξίδνληαη λένη φξνη δφκεζεο 3- πξφθεηηαη γηα αθηέο θνιχκβεζεο νη νπνίεο ρσξίδνληαη ζηηο δψλεο 3α θαη 3β ειίδα 61 απφ 346

62 3-α πεξηιακβάλεη ηηο ειεχζεξεο αθηέο θνιχκβεζεο ηεο πεξηνρήο, επηηξέπνληαη εγθαηαζηάζεηο απνδπηεξίσλ, ρψξνη πγηεηλήο, ηαηξείν, ρψξνη ζηάζκεπζεο, αλαςπθηήξηα εζηηαηφξηα, απαγνξεχεηαη ε πεξίθξαμε αθηψλ, επηηξέπεηαη ε θαηαζθεπή θηεξίσλ ζε απφζηαζε απφ ηνλ αηγηαιφ 3-β πεξηιακβάλεη ηηο νξγαλσκέλεο αθηέο θνιχκβεζεο φπνπ επηηξέπνληαη, εγθαηαζηάζεηο απνδπηεξίσλ, ρψξνη πγηεηλήο, ηαηξείν, ρψξνη ζηάζκεπζεο, αλαςπθηήξηα εζηηαηφξηα, ηα θηήξηα θαηαζθεπάδνληαη κε θάπνηνπο φξνπο δφκεζεο πνπ πεξηιακβάλεη θαη ην χςνο ησλ θηεξίσλ θαη ηνπνζεηνχληαη ζε ζπγθεθξηκέλε απφζηαζε απφ ηνλ αηγηαιφ. 4-πξφθεηηαη γηα πεξηνρέο ειεπζέξσλ ρψξσλ πξαζίλνπ ππεξηνπηθνχ ραξαθηήξα κε ήπηα αλάπηπμε αλαςπρήο θαη πεξηπάηνπ ρσξίδνληαη ζε δχν δψλεο 4α θαη 4β 4-α πεξηιακβάλεη εθηφο ζρεδίνπ, επηηξέπνληαη ειεχζεξνη ρψξνη πξαζίλνπ, ππαίζξηα θαζηζηηθά, παηδηθέο ραξέο δηαδξνκέο πεξηπάηνπ, θαληίλεο θαη πεξίπηεξα 4-β πεξηιακβάλεη εληφο ζρεδίνπ πεξηνρέο θαη ηκήκαηα δψλεο παξαιίαο, επηηξέπνληαη ειεχζεξνη ρψξνη πξαζίλνπ, ππαίζξηα θαζηζηηθά, παηδηθέο ραξέο δηαδξνκέο πεξηπάηνπ, θαληίλεο, ηξαπεδνθαζίζκαηα θαη πεξίπηεξα, ηα ππάξρνληα λφκηκα θηίξηα παξακέλνπλ. 5- πεξηιακβάλεη πεξηνρέο κεηξνπνιηηηθνχ ραξαθηήξα πεξηαζηηθνχ πξαζίλνπ, αζιεηηζκνχ, πνιηηηζκνχ θαη θνηλσληθήο πξφλνηαο θαζνξίδνληαη νη ρξήζεηο θαη νη φξνη βάζε ησλ δσλψλ 5α, 5β, 5γ, 5δ, 5ε θαη 5ζη 5-α ζηελ πεξηνρή αλήθεη θαη ην Δ.Α.Κ.Ν., επηηξέπνληαη ππαίζξηεο θαη ζηεγαζκέλεο αζιεηηθέο εγθαηαζηάζεηο θαη εγθαηαζηάζεηο ππνζηήξημεο θαη έρεη θαζνξηζκέλνπο φξνπο θαη πεξηνξηζκνχο δφκεζεο 5-β πεξηιακβάλεη ην.δ.φ., επηηξέπνληαη ππαίζξηεο θαη ζηεγαζκέλεο αζιεηηθέο εγθαηαζηάζεηο θαη εγθαηαζηάζεηο ππνζηήξημεο θαη ζην αλαηνιηθφ ηκήκα επηηξέπνληαη θαη άιιεο εγθαηαζηάζεηο πνιιαπιψλ ρξήζεσλ ειίδα 62 απφ 346

63 5-γ πεξηιακβάλεη έθηαζε η.κ. ζην δήκν Παιαηνχ Φαιήξνπ γηα ηελ αλέγεξζε ηνπ λαπηηθνχ κνπζείνπ θαη ε έθηαζε η.κ. πνπ έρεη παξαρσξεζεί ζην ΚΔΓ 5-δ πεξηιακβάλεη ηελ έθηαζε ηνπ εθθιεζηαζηηθνχ νξθαλνηξνθείνπ θαη ηηο εγθαηαζηάζεηο ηεο πνιεκηθήο αεξνπνξίαο ζην δήκν Βνπιηαγκέλεο 5-ε πεξηιακβάλεη ηκήκα ηνπ Ο.Σ. 3 ηεο εληφο ζρεδίνπ έθηαζεο ηεο καξίλαο Αιίκνπ πνπ παξαρσξήζεθαλ απφ ηελ ΔΣΑ 5-ζη πεξηιακβάλεη ηελ έθηαζε ζηε ζέζε νχξηδα ηνπ δήκνπ Βάξεο ζηελ νπνία επηηξέπεηαη ε αλέγεξζε λνζειεπηηθψλ θηηξίσλ 6-είλαη πεξηνρέο ηνπξηζηηθψλ αγθπξνβνιηψλ ιηκέλσλ αλαςπρήο θαη ρσξίδνληαη ζηηο δψλεο 6α, 6β, 6γ θαη 6δ 6-α πεξηιακβάλεη ηελ καξίλα Φινίζβνπ φπνπ επηηξέπνληαη ρεξζαίεο εγθαηαζηάζεηο ππνζηήξημεο ηνπ ιηκέλα αλαςπρήο, θηίξηα δηνίθεζεο θαη αλαςπθηήξηα 6-β πεξηιακβάλεη ηελ καξίλα Αιίκνπ φπνπ νη φξνη δφκεζεο πξνζδηνξίδνληαη αλά νηθνδνκηθφ ηεηξάγσλν 6-γ πεξηιακβάλεη ηνπο ιηκέλεο αλαςπρήο πνπ βξίζθνληαη εθηφο ζρεδίνπ θαη εληφο Γ.Π.. ζηνλ δήκν Γιπθάδαο, επηηξέπνληαη κφλν εγθαηαζηάζεηο πγηεηλήο 6-δ πξφθεηηαη γηα ην ιηκέλα αλαςπρήο Βνπιηαγκέλεο 7-πεξηιακβάλεη πεξηνρέο λαπηνζιεηηθψλ εγθαηαζηάζεσλ παξαρσξεκέλεο απφ δεκφζηνπο θνξείο ζε αλαγλσξηζκέλα απφ ηελ Γ.Γ.Α. αζιεηηθά ζσκαηεία, κέιε ηεο Διιεληθήο ηζηηνπιντθήο νκνζπνλδίαο. Πεξηιακβάλεη εγθαηαζηάζεηο πνπ ζπκβάινπλ ζηελ εμππεξέηεζε ησλ αζιεηψλ. 8- πεξηιακβάλεη κηθξέο ζαιάζζηεο θαη ρεξζαίεο εθηάζεηο παξαρσξεκέλεο ζε αλαγλσξηζκέλα ζσκαηεία επαγγεικαηηθψλ αιηέσλ επνπηεπφκελσλ απφ ηε δηεχζπλζε αιηείαο ηεο αληίζηνηρεο λνκαξρίαο. ειίδα 63 απφ 346

64 Υάξηεο 1: Απφζπαζκα απφ ην ΦΔΚ 254 Γ/2004 (πεγή: Δζληθφ Σππνγξαθείν) ειίδα 64 απφ 346

65 2.2 ΥΧΡΟΣΑΞΗΚΌ ΥΔΓΗΑΜΌ Απνηειεί κέζνδν γηα ηελ αληηκεηψπηζε ησ ρσξηθψλ θαη κε δηαθνξψλ πνπ πξνθαινχληαη απφ ηνπο δηαθνξεηηθνχο ηξφπνπο ρξήζεο ησλ θπζηθψλ πφξσλ ζην ρψξν. ηελ παξνχζα άζθεζε κειεηάκε ηνλ ρψξν ηεο παξάθηηαο δψλεο θαη ην ζχλνιν ησλ ρξήζεσλ γεο πνπ αλαπηχζζνληαη πάλσ ζε απηήλ ή ηελ επεξεάδνπλ άκεζα γηα απηφ ζα αλαιπζνχλ παξαθάησ ηα εμήο πιαίζηα ρσξνηαμηθνχ ζρεδηαζκνχ. a. Γεληθφ Πιαίζην Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο (ΓΠΥΑΑ) Φεθίζηεθε ζηε Βνπιή ην Γεληθφ Πιαίζην Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ & Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο (ΓΠΥΑΑ). Με βάζε απηφ ην ζρέδην, ην νπνίν έξρεηαη λα ζπκπιεξψζεη ηα ήδε ςεθηζζέληα Δηδηθά Υσξνηαμηθά (Σνπξηζκνχ, Βηνκεραλίαο & Αλαλεψζηκσλ πεγψλ Δλέξγεηαο) απνηππψλνληαη νη πνιηηηθέο θαη νηθνλνκηθέο πξνζέζεηο ησλ θπβεξλψλησλ γηα ηα επφκελα ρξφληα. Δηδηθφηεξα, ην ΓΠΥΑΑ αλαθέξεηαη ζε πνιηηηθέο θαη παξεκβάζεηο πνπ άπηνληαη ηεο θεξδνθνξίαο θαη ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο ησλ ζεκαληηθφηεξσλ ηνκέσλ θαη θιάδσλ ηνπ ειιεληθνχ θεθαιαίνπ. Απαξηίδεηαη απφ 14 άξζξα πνπ αλαθέξνληαη ζε 7 ελφηεηεο. b. Δηδηθφ Πιαίζην Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο γηα ηνλ Σνπξηζκφ. Σν εηδηθφ πιαίζην γηα ηνλ ηνπξηζκφ εγθξίζεθε απφ ην Δζληθφ πκβνχιην Υσξνηαμίαο ζηηο 4 Φεβξνπαξίνπ 2009 θαη δεκνζηεχζεθε ζηελ Δθεκεξίδα ηεο Κπβέξλεζεο ζηηο 11 Ηνπλίνπ 2009 κε αξηζκφ θχιινπ Οη αξρέο πνπ θαζνξίδεη ην πιαίζην απηφ είλαη ζχκθσλεο κε ην Γεληθφ Πιαίζην Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο (ΦΔΚ 128Α / ) θαη κε ηηο δηαηάμεηο ηνπ λφκνπ 2742/99 «Υσξνηαμηθφο ρεδηαζκφο θαη Αεηθφξνο Αλάπηπμε θαη άιιεο δηαηάμεηο»(φδκ 207Α ). Παξάιιεια, γηα ηελ ςήθηζή ηνπ ιήθζεθε ππφςε ε κειέηε ηνπ πιαηζίνπ, θαζψο θαη ε ηξαηεγηθή Μειέηε Πεξηβαιινληηθψλ Δπηπηψζεσλ (Μάηνο 2007) γηα ην πιαίζην απηφ. ειίδα 65 απφ 346

66 Με ην Δηδηθφ απηφ Υσξνηαμηθφ Πιαίζην δίδνληαη νη θαηεπζχλζεηο θαη θαζνξίδνληαη θαλφλεο θαη θξηηήξηα γηα ηε ρσξηθή δηάξζξσζε, νξγάλσζε θαη αλάπηπμε ηνπ ηνπξηζκνχ ζηνλ ειιεληθφ ρψξν θαη ησλ αλαγθαίσλ ππνδνκψλ ηνπ. Δπίζεο, δηαηππψλεηαη έλα ξεαιηζηηθφ πξφγξακκα δξάζεο γηα ηελ επφκελε δεθαπεληαεηία( ). Με ηνλ ηξφπν απηφ επηδηψθεηαη ε βειηίσζε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο ηνπ ηνπξηζηηθνχ πξντφληνο, ε εμαζθάιηζε ηεο πξνζηαζίαο θαη ηεο βησζηκφηεηαο ησλ πφξσλ, ε ελίζρπζε πνιηηηθψλ πεξηθεξεηαθήο αλάπηπμεο, θαζψο θαη ε δηακφξθσζε ζαθέζηεξνπ πιαηζίνπ θαηεπζχλζεσλ πξνο ηνλ ππνθείκελν ζρεδηαζκφ, ηηο αδεηνδνηνχζεο αξρέο θαη ηηο ελδηαθεξφκελεο επηρεηξήζεηο. c. Δηδηθφ Πιαίζην Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο γηα ηνλ Παξάθηην ρψξν θαη ηα Νεζηά ηηο 28 Απγνχζηνπ 2009 δφζεθε ζηε δεκνζηφηεηα απφ ην Τπνπξγείν ΠΔ.ΥΧ.ΓΔ. ην θείκελν ηνπ Δηδηθνχ Πιαηζίνπ Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο γηα ηνλ Παξάθηην Υψξν θαη ηα Νεζηά, ην νπνίν καδί κε ηελ ζηξαηεγηθή κειέηε πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ έρεη ηεζεί ζε δεκφζηα δηαβνχιεπζε. Tν Δηδηθφ Υσξνηαμηθφ Πιαίζην γηα ηνλ Παξάθηην Υψξν θαη ηα Νεζηά, έδσζε ζε δεκφζηα δηαβνχιεπζε ν ππνπξγφο ΠΔΥΧΓΔ, Γ. νπθιηάο. «Πξφθεηηαη γη άιιε κία πνιχ ζεκαληηθή δηαξζξσηηθή παξέκβαζε, πνπ εληάζζεηαη ζηε κεγάιε πξνζπάζεηα γηα ηε δεκηνπξγία, γηα πξψηε θνξά ζηελ Διιάδα, ελφο νινθιεξσκέλνπ ρσξνηαμηθνχ ζρεδηαζκνχ. Με ην ζπγθεθξηκέλν Δηδηθφ Πιαίζην, βάδεη επηηέινπο κηα ηάμε ζην ηη κπνξεί λα θάλεη ν θαζέλαο θαη πνχ, ζηα λεζηά θαη ηνλ παξάθηην ρψξν καο. Πεξηνξίδνπκε ηε δφκεζε, αλαδεηθλχνπκε ηε θπζηθή νκνξθηά, ζηεξίδνπκε ηε βηψζηκε αλάπηπμε, αληηκεησπίδνπκε ηηο αλάγθεο ησλ ηνπηθψλ θνηλσληψλ». ειίδα 66 απφ 346

67 ραξηεζ 2 xarths 17 ρσξνηαμηθνο ζρεδηαζκνο ειίδα 67 απφ 346

68 ειίδα 68 απφ 346

69 ραξηεο 3 ραξηεο 18 αμηνινγεζε ρσξνηαμηθνπ ζρεδηαζκνπ ειίδα 69 απφ 346

70 ειίδα 70 απφ 346

71 2.2.1.Γεληθό Πιαίζην Υσξνηαμηθνύ ρεδηαζκνύ θαη Αεηθόξνπ Αλάπηπμεο ρεδηάγξακκα 1: Tνκή παξάθηηνπ ρψξνπ (πεγή: Δηδηθφ Πιαίζην Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο γηα ηνλ Παξάθηην Υψξν θαη ηα Νεζηά, 2009) Ζ Δπηηξνπή πληνληζκνχ ηεο Κπβεξλεηηθήο Πνιηηηθήο ζηνλ ηνκέα ηνπ Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη ηεο Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο έρνληαο ππφςε: 1. Σηο δηαηάμεηο ηνπ λ. 2742/1999 «Υσξνηαμηθφο ζρεδηαζκφο θαη αεηθφξνο αλάπηπμε θαη άιιεο δηαηάμεηο» (ΦΔΚ 207 Α ). 2. Σν Δζληθφ ηξαηεγηθφ Πιαίζην Αλαθνξάο (ΤΠ.ΟΗ.Ο., Ηαλνπάξηνο 2007). 3. Σν Δζληθφ ηξαηεγηθφ ρέδην Αγξνηηθήο Αλάπηπμεο Σν Δπηθαηξνπνηεκέλν Πξφγξακκα ηαζεξφηεηαο θαη Αλάπηπμεο (ΤΠ.ΟΗ.Ο., Γεθέκβξηνο 2006). 5. Σν Δπηρεηξεζηαθφ Πξφγξακκα Αιηείαο Σν Δζληθφ Πξφγξακκα Μεηαξξπζκίζεσλ γηα ηελ Αλάπηπμε θαη ηελ Απαζρφιεζε (ΤΠ.ΟΗ.Ο., Οθηψβξηνο 2005). 7. Σε κειέηε εθπφλεζεο ηνπ Γεληθνχ Πιαηζίνπ Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο. ειίδα 71 απφ 346

72 8. Σελ εηζήγεζε ηεο Γηεχζπλζεο Υσξνηαμίαο ηνπ Τ.ΠΔ.ΥΧ.Γ.Δ. ζηελ απφ πλεδξία ηνπ Δζληθνχ πκβνπιίνπ Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο. 9. Σελ ππ αξ. 1/ γλσκνδφηεζε ηνπ Δζληθνχ πκβνπιίνπ Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο. 10. Σελ απφ εηζήγεζε ηεο Γηεχζπλζεο Υσξνηαμίαο ηνπ Τ.ΠΔ.ΥΧ.Γ.Δ. πξνο ηελ Δπηηξνπή πληνληζκνχ ηεο Κπβεξλεηηθήο Πνιηηηθήο ζηνλ ηνκέα ηνπ Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη ηεο Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο. Δπίζεο ιακβάλνληαο ππφςε ηηο βαζηθέο επξσπατθέο ρσξηθέο δηαπηζηψζεηο θαη θαηεπζχλζεηο πνπ πεξηιακβάλνληαη ζηα αθφινπζα θείκελα: 1. «ρέδην Αλάπηπμεο ηνπ Κνηλνηηθνχ Υψξνπ (.Α.Κ.Υ.)», 2. «Καηεπζπληήξηεο Αξρέο γηα ηε Βηψζηκε Υσξηθή Αλάπηπμε ηεο Δπξσπατθήο επείξνπ 3. χζηαζε ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιίνπ θαη ηνπ πκβνπιίνπ, ηεο 30εο Μαΐνπ Αλαθνίλσζε πξνο ην Δαξηλφ Δπξσπατθφ πκβνχιην «πλεξγαζία γηα ηελ νηθνλνκηθή κεγέζπλζε θαη ηελ απαζρφιεζε Νέν μεθίλεκα γηα ηε ζηξαηεγηθή ηεο Ληζζαβφλαο». 5. «Θεκαηηθή ηξαηεγηθή γηα ην Αζηηθφ Πεξηβάιινλ» 6. «Αλαζεσξεκέλε ηξαηεγηθή ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο γηα ηελ Αεηθφξν Αλάπηπμε», 7. Απφθαζε 2006/702/ΔΚ ηνπ πκβνπιίνπ, ηεο 6εο Οθησβξίνπ 2006, γηα ηηο «ηξαηεγηθέο θαηεπζπληήξηεο γξακκέο ηεο Κνηλφηεηαο γηα ηε ζπλνρή 8. πκπεξάζκαηα ησλ κειεηψλ ηνπ Δπξσπατθνχ Γηθηχνπ Υσξνηαμηθήο Παξαηήξεζεο (ESPON 9. «Δδαθηθή Αηδέληα ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο. Πξνο κία πην αληαγσληζηηθή θαη βηψζηκε Δπξψπε κε ηηο πεξηθεξεηαθέο ηεο δηαθνξεηηθφηεηεο» θαη «Υάξηα ηεο Λεηςίαο γηα Βηψζηκεο Δπξσπατθέο πφιεηο», Δθηηκψληαο ηδίσο ηα αθφινπζα ζε φηη αθνξά ηελ Διιάδα: Α. Χο πξνο ηνλ επξχηεξν ρψξν ζηνλ νπνίν εληάζζεηαη ε Διιάδα Β. Χο πξνο ηε θπζηνγλσκία ηεο ρψξαο, ηα ζπγθξηηηθά πιενλεθηήκαηα θαη ηηο αδπλακίεο ηεο: Β1. Γεκνγξαθία θαη απαζρφιεζε ειίδα 72 απφ 346

73 Β2. Οηθνλνκηθή θαη πεξηθεξεηαθή αλάπηπμε Γ. Χο πξνο ηηο δηεζλείο θαη δηαπεξηθεξεηαθέο εηζφδνπο-πχιεο θαη ζπλδέζεηο ηεο ρψξαο θαη ηε ρσξηθή νξγάλσζε ησλ θχξησλ εζληθψλ πφισλ θαη αμφλσλ αλάπηπμεο Γ1. Χο πξνο ηηο δηεζλείο θαη δηαπεξηθεξεηαθέο εηζφδνπο-πχιεο θαη ζπλδέζεηο ηεο ρψξαο Γ2. Χο πξνο ηε ρσξηθή νξγάλσζε ησλ θχξησλ εζληθψλ πφισλ θαη αμφλσλ αλάπηπμεο. Γ. Χο πξνο ηε ρσξηθή δηάξζξσζε ησλ ζηξαηεγηθήο ζεκαζίαο δηθηχσλ ππνδνκψλ θαη κεηαθνξψλ δηαπηζηψλνληαη θαηά ηνκέα Δ. Χο πξνο ηε ρσξηθή δηάξζξσζε, εμεηδίθεπζε θαη ζπκπιεξσκαηηθφηεηα ησλ παξαγσγηθψλ ηνκέσλ θαη ηε ζρέζε ηνπο κε ην πεξηβάιινλ Ε. Χο πξνο ηε ρσξηθή δηάξζξσζε ηνπ αζηηθνχ δηθηχνπ, ην ξφιν ησλ κεηξνπνιηηηθψλ θαη ινηπψλ ζεκαληηθψλ αζηηθψλ θέληξσλ θαη ηε ζρέζε ηνπο κε ηελ ελδνρψξα Ζ. Χο πξνο ηε ρσξηθή νξγάλσζε θαη αλάπηπμε ηνπ νξεηλνχ, αγξνηηθνχ, παξάθηηνπ θαη λεζησηηθνχ ρψξνπ, θαζψο θαη ησλ παξακεζφξησλ πεξηνρψλ Θ. Χο πξνο ηε δηαηήξεζε θαη αλάδεημε ηεο πνηθηινκνξθίαο ηεο ππαίζξνπ, θαζψο θαη ηε δηαηήξεζε, αλάδεημε θαη πξνζηαζία ηεο εζληθήο πνιηηηζηηθήο θιεξνλνκηάο Η. Χο πξνο ηε γεσγξαθηθή αλαζπγθξφηεζε ηεο ρψξαο κε ζθνπφ ηε δεκηνπξγία βηψζηκσλ δηνηθεηηθψλ θαη αλαπηπμηαθψλ ελνηήησλ ζε δηαπεξηθεξεηαθφ επίπεδν ΗΑ. Χο πξνο ηηο πξνυπνζέζεηο/κεραληζκνχο πινπνίεζεο (ηεο νινθιεξσκέλεο ρσξηθήο αλάπηπμεο θαη ηεο αεηθφξνπ νξγάλσζεο ηνπ εζληθνχ ρψξνπ) Οδεγήζεθε ζηελ ζχληαμε ηνπ παξφληνο ρσξνηαμηθνχ ζρεδηαζκνχ πνπ ην βαζηθφ πεξηεξρφκελν ησλ άξζξσλ ηνπο ζα παξαηεζνχλ παξαθάησ. ειίδα 73 απφ 346

74 Άξζξν 1 θνπφο ηνπ Γεληθνχ Πιαηζίνπ Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο (Γ.Π.Υ..Α.Α.) είλαη ν πξνζδηνξηζκφο ζηξαηεγηθψλ θαηεπζχλζεσλ γηα ηελ νινθιεξσκέλε ρσξηθή αλάπηπμε θαη ηελ αεηθφξν νξγάλσζε ηνπ εζληθνχ ρψξνπ γηα ηα επφκελα 15 ρξφληα. Άξζξν 2 Σν Γεληθφ Πιαίζην ζηνρεχεη ζηε δηακφξθσζε ελφο ρσξηθνχ πξνηχπνπ αλάπηπμεο πνπ ζα είλαη απνηέιεζκα κηαο ζπλζεηηθήο ζεψξεζεο ζην ρψξν παξακέηξσλ πνπ 17 εληζρχνπλ ηελ θνηλσληθή θαη νηθνλνκηθή ζπλνρή θαη ηελ αληαγσληζηηθφηεηα θαη πξνσζνχλ ηελ πξνζηαζία θαη αλάδεημε ηνπ θπζηθνχ θαη πνιηηηζηηθνχ πεξηβάιινληνο ηεο ρψξαο, ζπκπεξηιακβαλνκέλεο ηεο δηαηήξεζεο ηεο βηνπνηθηιφηεηαο, ζην πιαίζην ησλ αξρψλ ηεο αεηθνξίαο. Σα ππφινηπα 12 άξζξα απφ ηα ζπλνιηθά 14 ηνπ Δζληθνχ Υσξνηαμηθνχ ρεδίνπ δηαθξίλνληαη ζε επηά ελφηεηεο: Ζ πξψηε ελφηεηα (άξζξα 3-5) αλαθέξεηαη ζηε ζέζε ηεο ρψξαο, ζην επξσπατθφ θαη δηεζλέο πεξηβάιινλ θαη αλαιχεη ηνπο θχξηνπο πφινπο νηθνλνκηθήο αλάπηπμεοκεγέζπλζεο ηνπ «εζληθνχ» ρψξνπ. Γειαδή, ηελ ελίζρπζε ηνπ ξφινπ ηεο ζηελ πεξηνρή ησλ Βαιθαλίσλ, ηεο Ννηηναλαηνιηθήο Δπξψπεο θαη ηεο Μεζνγείνπ. Ζ δεχηεξε ελφηεηα (άξζξν 6) πεξηιακβάλεη ηηο πξνηάζεηο γηα ηελ ελίζρπζε ησλ δηθηχσλ ππνδνκψλ θαη ησλ κεηαθνξψλ, ηνπ ξφινπ ησλ δηεζλψλ θαη δηαπεξηθεξεηαθψλ εηζφδσλ (πχιεο) ζπλδέζεσλ ηεο ρψξαο θαη γηα ηελ νξγάλσζε ησλ θχξησλ εζληθψλ πφισλ θαη αμφλσλ αλάπηπμεο (ην ιεγφκελν αλαπηπμηαθφ S- κεηξνπνιηηηθέο πεξηνρέο Αζελψλ, Θεζζαινλίθεο). Ήδε απφ ηελ πεξίνδν ηνπ εθζπγρξνληζκνχ θαη ησλ νιπκπηαθψλ αγψλσλ βξίζθνληαη ππφ εμέιημε εθηεηακέλεο παξεκβάζεηο ηφζν ζε πεξηθεξεηαθφ επίπεδν φζν θαη ζηα θπξηφηεξα αζηηθά κεηξνπνιηηηθά θέληξα ηεο ρψξαο. Ζ θαηαζθεπή ηεο Δγλαηίαο Οδνχ, ε ππφ πινπνίεζε Ηφληα Οδφο, νη ζπκθσλίεο γηα ηνπο αγσγνχο Φπζηθνχ Αεξίνπ (Αγσγφο Μπνπξγθάο Αιεμαλδξνχπνιεο), ε ζηνρεπφκελε αλαβάζκηζε ιηκέλσλ (δηακεηαθνκηζηηθφ ιηκάλη Σπκπαθίνπ) θαη αεξνιηκέλσλ, ε εθηξνπή ηνπ Αρειψνπ αιιά θαη νη παξεκβάζεηο ζε κεηξνπνιηηηθέο πεξηνρέο. ειίδα 74 απφ 346

75 Ζ ηξίηε ελφηεηα (άξζξν 7) αθνξά ζηε ρσξηθή αλαδηάξζξσζε ησλ θπξηφηεξσλ παξαγσγηθψλ ηνκέσλ, αλαιχνληαο ηνπο ζηφρνπο θαη ηηο θαηεπζχλζεηο αλά ηνκέα (π.ρ. αγξνηηθφο ηνκέαο, βηνκεραλία, ηνπξηζκφο). Γη απηφ θαη παξάιιεια κε ηελ ζχληαμε ηνπ ΓΠΥΑΑ εθπνλήζεθαλ ηα Δηδηθά Υσξνηαμηθά ρέδηα ηνπ Σνπξηζκνχ, ηεο Βηνκεραλίαο θαη ησλ Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο. Ζ ηέηαξηε ελφηεηα (άξζξα 8-9) αλαιχεη φζα πξνβιέπνληαη γηα ηε ρσξηθή αλαδηάξζξσζε ηνπ αζηηθνχ δηθηχνπ, ηνπ νξεηλνχ, ηνπ παξάθηηνπ, ηνπ λεζησηηθνχ, ηνπ αγξνηηθνχ ρψξνπ θαζψο θαη ησλ παξακεζφξησλ πεξηνρψλ. Ζ πέκπηε ελφηεηα (άξζξν 10) πεξηιακβάλεη αλαθνξέο γηα ηελ δηαρείξηζε ησλ θπζηθψλ πφξσλ- πεξηβάιινληνο θαη ηνπ πνιηηηζηηθνχ πινχηνπ. Δπίζεο, γίλεηαη ιφγνο γηα ηελ εθηφο ζρεδίνπ δφκεζε θαη γηα ηε ρσξνζέηεζε λέσλ ιαηνκείσλ, βηνκεραληψλ θαη ηνπξηζηηθψλ εγθαηαζηάζεσλ κε ζθνπφ ηε βέιηηζηε «αμηνπνίεζε» κε γλψκνλα ηελ ελίζρπζε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο θαη φρη ηελ επηδίσμε ηεο ρσξηθήο ζπλνρήο. Ζ έθηε ελφηεηα (άξζξν 11) αθνξά ζηηο πξνηάζεηο γηα ηελ γεσγξαθηθή θαη δηνηθεηηθή αλαζπγθξφηεζε ηεο ρψξαο. ρεδηάδεηαη ε αλαινγηθή ζπκπχθλσζε ησλ ΟΣΑ Α & Β Βαζκνχ (π.ρ. 400 Γήκνη) θαζψο θαη ε νηθνλνκηθή «ζπξξίθλσζε» ησλ Πεξηθεξεηψλ ζε 5, βάζεη ησλ νπνίσλ ζα γίλεη ε θαηαλνκή ησλ πφξσλ ηνπ ΔΠΑ (5 Πεξηθεξεηαθά Δπηρεηξεζηαθά Πξνγξάκκαηα), ψζηε λα θαηαζηνχλ πνιηηηθά- νηθνλνκηθά θαη ηδενινγηθά ρξεζηηθφηεξνη γηα ηελ βειηίσζε ησλ φξσλ ηεο θεθαιαηαθήο αλαπαξαγσγήο. Ζ έβδνκε ελφηεηα (άξζξα 12-14) ηηο πξνυπνζέζεηο θαη ηνπο κεραληζκνχο πινπνίεζεο ηνπ ΓΠΥΑΑ, θαζψο θαη φζα πξνβιέπνληαη γηα ηελ παξαθνινχζεζε θαη αμηνιφγεζε ησλ ρσξηθψλ εμειίμεσλ. Με ην ΓΠΥΑΑ επηδηψθεηαη ε επίιπζε ζεκαληηθψλ δηαξζξσηηθψλ πξνβιεκάησλ ηνπ ειιεληθνχ θεθαιαίνπ, φπσο είλαη ε έιιεηςε αληαγσληζηηθφηεηαο θαη ην πςειφ θφζηνο εξγαζίαο ζε ζρέζε κε πεξηθεξεηαθνχο αληαγσληζηέο ηνπ φπσο ε Σνπξθία, ηφζν ζε εζληθφ φζν θαη ζε δηεζλέο επίπεδν κε ζθνπφ κηα νκηριψδε έλλνηα «αλάπηπμεο». Ζ ζηξαηεγηθή απηή, πξνθξίλεη εκθαλψο ηελ έλλνηα ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο, έλαληη ηεο έλλνηαο ηεο ρσξηθήο ζπλνρήο δειαδή ηεο επάξθεηαο ειίδα 75 απφ 346

76 ησλ πφξσλ (θπζηθψλ, αλζξψπηλσλ θιπ) πνπ απνηεινχλ πξνυπνζέζεηο γηα ηελ φπνηα αλαπηπμηαθή επηινγή. Πίζσ απφ αφξηζηεο έλλνηεο φπσο ε αληαγσληζηηθφηεηα ή ε αεηθφξνο αλάπηπμε θξχβεηαη ε πξνζπάζεηα γηα ελίζρπζε ηεο θεξδνθνξίαο ηνπ θεθαιαίνπ θαη ε ηαπηφρξνλε απαμίσζε ηεο πιεηνςεθίαο ηεο θνηλσλίαο θαη ηεο θαηαζηξνθήο ηνπ θπζηθνχ θαη πνιηηηζηηθνχ πινχηνπ. Δλ θαηαθιείδη, ην ΓΠΥΑΑ πξνζδηνξίδεη κφλν κεγάια έξγα θαη ζπγθεθξηκέλνπο άμνλεο αλάπηπμεο. Γηαθξίλεηαη ε απαμίσζε ησλ κηθξφηεξσλ πεξηθεξεηαθψλ έξγσλ, ησλ νηθνζπζηεκάησλ, ηεο ππαίζξνπ θαη ηνπ πιεζπζκνχ ηεο θαη νπζηαζηηθά εληζρχεηαη ην κνληέιν ηεο «πδξνθέθαιεο» Διιάδαο πνπ ελίζρπζε ηελ αληζφξξνπε κεγέζπλζε ηεο Αζήλαο θαη ηεο Θεζζαινλίθεο ηηο πξνεγνχκελεο δεθαεηίεο. Έλα γεληθφινγν θείκελν φπσο απηφ ηνπ ΓΠΥΑΑ δελ κπνξεί (θαη δελ ζέιεη) λα απαληήζεη ζηα πξνβιήκαηα ηεο αλεξγίαο, ηεο κείσζεο ηνπ αγξνηηθνχ πιεζπζκνχ θαη ηεο ππνβάζκηζεο ησλ αγξνηηθψλ θαη ησλ λεζησηηθψλ πεξηνρψλ, αθνχ ζε φια ηα άξζξα είλαη εκθαλήο ε αγσλία γηα ην πσο ζα βξεζνχλ επελδχζεηο θαη πσο ζα απμεζεί ε θαπηηαιηζηηθή θεξδνθνξία Δηδηθό Πιαίζην Υσξνηαμηθνύ ρεδηαζκνύ θαη Αεηθόξνπ Αλάπηπμεο γηα ηνλ Σνπξηζκό Ζ Δπηηξνπή πληνληζκνχ ηεο Κπβεξλεηηθήο Πνιηηηθήο ζηνλ ηνκέα ηνπ Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη ηεο Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο Α. Έρνληαο ππφςε: 1. Σηο δηαηάμεηο ηνπ λ. 2742/1999 «Υσξνηαμηθφο ζρεδηαζκφο θαη αεηθφξνο αλάπηπμε θαη άιιεο δηαηάμεηο» (ΦΔΚ 207 Α ). 2. Σηο δηαηάμεηο ηεο ππ αξ. ΤΠΔΥΧΓΔ/ΔΤΠΔ/νηθ / (ΦΔΚ 1225 Β / ). 3. Σε κειέηε ηνπ Δηδηθνχ Πιαηζίνπ Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο γηα ηνλ Σνπξηζκφ 4. Σελ απφ. ηξαηεγηθή Μειέηε Πεξηβαιινληηθψλ Δπηπηψζεσλ (ΜΠΔ) γηα ην Δηδηθφ Πιαίζην Υσξνηαμηθνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο γηα ηνλ Σνπξηζκφ. ειίδα 76 απφ 346

77 5. Σελ απφ αλαθνίλσζε πνπ δεκνζηεχζεθε ζηηο εθεκεξίδεο θαη., κε ηελ νπνία γλσζηνπνηήζεθε ζην θνηλφ ε έλαξμε ηεο δηαδηθαζίαο δηαβνχιεπζεο επί ηεο νηθείαο ΠΜΔ. 6. Σηο ππ αξ.. γλσκνδνηήζεηο ησλ Πεξηθεξεηαθψλ πκβνπιίσλ Αλαηνιηθήο Μαθεδνλίαο θαη Θξάθεο, Αηηηθήο, Βνξείνπ Αηγαίνπ, Γπηηθήο Διιάδαο, Γπηηθήο Μαθεδνλίαο, Ζπείξνπ, Θεζζαιίαο, Ηνλίσλ Νήζσλ, Κεληξηθήο Μαθεδνλίαο, Κξήηεο, Ννηίνπ Αηγαίνπ, Πεινπνλλήζνπ θαη ηεξεάο Διιάδαο, αληηζηνίρσο. 7. Σηο ππ αξ. γλσκνδνηήζεηο ησλ Δθηειεζηηθψλ Δπηηξνπψλ ησλ Οξγαληζκψλ Αζήλαο θαη Θεζζαινλίθεο αληηζηνίρσο. 8. Σα ππ αξ...έγγξαθα ησλ Γηεπζχλζεσλ Πεξηβαιινληηθνχ ρεδηαζκνχ, Πνιενδνκηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Διέγρνπ Αηκνζθαηξηθήο Ρχπαλζεο θαη Θνξχβνπ (ΔΑΡΘ) ηνπ ΤΠΔΥΧΓΔ. 9. Σα ππ αξ. έγγξαθα ησλ Γηεπζχλζεσλ ηνπ Τπνπξγείνπ Πνιηηηζκνχ, ηα ππ αξ. έγγξαθα ησλ Γηεπζχλζεσλ ηνπ Τπνπξγείνπ Αγξνηηθήο Αλάπηπμεο θαη Σξνθίκσλ, ηα ππ αξ. έγγξαθα ησλ Γηεπζχλζεσλ ηνπ Τπνπξγείνπ Δκπνξηθήο Ναπηηιίαο, ηα ππ αξ. έγγξαθα ησλ Γηεπζχλζεσλ ηνπ Τπνπξγείνπ Αλάπηπμεο, ηα ππ αξ. έγγξαθα ησλ Γηεπζχλζεσλ ηνπ Τπνπξγείνπ Σνπξηζηηθήο Αλάπηπμεο θαη ηα ππ αξ.. έγγξαθα ησλ Γηεπζχλζεσλ ηνπ Τπνπξγείνπ Μεηαθνξψλ θαη Δπηθνηλσληψλ. 10. Σελ απφ... εηζήγεζε ηεο Γηεχζπλζεο Υσξνηαμίαο ηνπ ΤΠΔΥΧΓΔ πξνο ην Δζληθφ πκβνχιην Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο. 11. Σε γλσκνδφηεζε... ηνπ Δζληθνχ πκβνπιίνπ Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο. 12. Σελ απφ... εηζήγεζε ηεο Γηεχζπλζεο Υσξνηαμίαο ηνπ ΤΠΔΥΧΓΔ πξνο ηελ Δπηηξνπή πληνληζκνχ ηεο Κπβεξλεηηθήο Πνιηηηθήο ζηνλ ηνκέα ηνπ Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη ηεο Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο. 13. Σν γεγνλφο φηη απφ ηηο θαλνληζηηθέο δηαηάμεηο ηεο απφθαζεο απηήο δελ πξνθαιείηαη δαπάλε ζε βάξνο ηνπ θξαηηθνχ πξνυπνινγηζκνχ, Β. Δθηηκψληαο ηδίσο ηα αθφινπζα: ειίδα 77 απφ 346

78 1. H ηνπξηζηηθή δξαζηεξηφηεηα δηνγθψλεηαη ξαγδαία σο νηθνλνκηθφ, θνηλσληθφ θαη πνιηηηζκηθφ θαηλφκελν ζε παγθφζκην επίπεδν θαη απνθηά λέα πνηνηηθά ραξαθηεξηζηηθά, ππφ ην θαζεζηψο ελφο δηαξθψο εληεηλφκελνπ δηεζλνχο αληαγσληζκνχ 2. Οη αιιαγέο πνπ ζπληεινχληαη ζηελ παγθφζκηα ηνπξηζηηθή αγνξά έρνπλ άκεζα απνηειέζκαηα ζηα ραξαθηεξηζηηθά, ηνλ ηξφπν δηάζεζεο θαη ηηο απαηηήζεηο γηα ηε δηακφξθσζε ηνπ ειιεληθνχ ηνπξηζηηθνχ πξντφληνο. 3. Ζ έιιεηςε θνηλήο ηνπξηζηηθήο πνιηηηθήο ζην πιαίζην ηεο ΔΔ, δπζρεξαίλεη ηε ζρεδηαζκέλε ηνπξηζηηθή αλάπηπμε ηεο ρψξαο, κεηψλεη ηηο δπλαηφηεηεο πξνγξακκαηηζκνχ θαη ειέγρνπ επί ηεο ηνπξηζηηθήο πνιηηηθήο, πεξηνξίδεη ηε δπλαηφηεηα ηεο ρψξαο λα ππνζηεξίμεη κε ππνδνκέο ηε ρσξηθή δηάρπζε θαη ηελ πνηνηηθή αλαβάζκηζε ηεο ηνπξηζηηθήο δξαζηεξηφηεηαο, ελψ ηαπηφρξνλα νμχλεη ηνπο θηλδχλνπο πνπ πξνέξρνληαη απφ ηηο απαηηήζεηο πνπ δηακνξθψλεη ν δηεζλήο αληαγσληζκφο, 4. Σν ζχλνιν ησλ ζπγθξηηηθψλ πιενλεθηεκάησλ ηεο ρψξαο πνπ ηελ θαζηζηνχλ κνλαδηθή ζηνλ παγθφζκην ηνπξηζηηθφ ράξηε σο πξνο ηηο δπλαηφηεηεο αλάπηπμεο ησλ πεξηζζνηέξσλ απφ ηηο ζχγρξνλεο κνξθέο ηνπξηζκνχ θαη κάιηζηα πςειψλ απαηηήζεσλ, 5. Σα θχξηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ ειιεληθνχ ηνπξηζκνχ θαη εηδηθφηεξα: Ζ απήρεζε ηεο ρψξαο θπξίσο ζηηο αγνξέο ηεο Γπηηθήο Δπξψπεο. Ζ επηθξάηεζε ηνπ καδηθνχ ηνπξηζκνχ θαη ε πεξηνξηζκέλε αλάπηπμε άιισλ κνξθψλ ηνπξηζκνχ. Ζ πεξηβαιινληηθή ππνβάζκηζε ζε κεξηθνχο πξννξηζκνχο. Ζ έληνλε επνρηθφηεηα πνπ θαζηζηά αλαγθαίν ηνλ εκπινπηηζκφ ηνπ ηνπξηζηηθνχ πξντφληνο κε δξαζηεξηφηεηεο πνπ επηκεθχλνπλ ηελ ηνπξηζηηθή πεξίνδν. Ζ κεησκέλε πξνζβαζηκφηεηα ησλ πξννξηζκψλ. Ζ θπξηαξρία ηνπ αεξνπιάλνπ σο κέζνπ άθημεο αιινδαπψλ επηζθεπηψλ. Σν κε ηθαλνπνηεηηθφ επίπεδν ππεξεζηψλ, ε απαμίσζε ζεκαληηθνχ πνζνζηνχ ησλ ηνπξηζηηθψλ θαηαιπκάησλ παξά ηελ επηρεηξνχκελε αξγή ειίδα 78 απφ 346

79 αιιά ζηαζεξή πνηνηηθή αλαβάζκηζε ηνπ μελνδνρεηαθνχ δπλακηθνχ βάζεη λέσλ πξφηππσλ, νη ειιείςεηο ζε εηδηθέο ηνπξηζηηθέο ππνδνκέο θαζψο θαη νη δπζιεηηνπξγίεο πνπ παξνπζηάδνπλ πνιινί ηνπξηζηηθνί πξννξηζκνί κε ηελ παξεπφκελε ππνβάζκηζε ηνπ πεξηβάιινληνο. Ζ ξηδηθή αλαζπγθξφηεζε ηεο πξνβνιήο ηεο ζηηο δηεζλείο αγνξέο θαη ε αλάδεημε λέσλ κνξθψλ ηνπξηζκνχ. 6. Με ηνλ θαηάιιειν ρσξηθφ ζρεδηαζκφ ε ηνπξηζηηθή αλάπηπμε κπνξεί λα επεξεάζεη ζεηηθά έλα ζεκαληηθφ ηκήκα ησλ ινηπψλ παξαγσγηθψλ δξαζηεξηνηήησλ κηαο πεξηνρήο. 7. Ζ πηνζέηεζε ελφο επηζηεκνληθά νινθιεξσκέλνπ ρσξνηαμηθνχ ζρεδηαζκνχ απνηειεί πξνυπφζεζε γηα ηελ νξζνινγηθή αλάπηπμε ησλ αλζξψπηλσλ δξαζηεξηνηήησλ (κεηαμχ ησλ νπνίσλ ν ηνπξηζκφο ζην ρψξν). 8. Ζ νξγάλσζε ηεο ηνπξηζηηθήο αλάπηπμεο κέζσ ηνπ ρσξνηαμηθνχ ζρεδηαζκνχ πνπ βαζίδεηαη ζηηο αξρέο ηεο αεηθφξνπ θαη ηζφξξνπεο αλάπηπμεο, ζπκβάιιεη ζηε δεκηνπξγία θιίκαηνο εκπηζηνζχλεο ησλ επελδπηψλ θαη αλαδεηθλχεη ηε ρψξα ζε ψξηκν ηνπξηζηηθφ πξννξηζκφ. Δγθξίζεθε ην Δηδηθφ Πιαίζην Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο γηα ηνλ Σνπξηζκφ (Δ.Π.Υ..Α.Α), ην νπνίν απνηειείηαη απφ ηα παξαθάησ άξζξα κε βαζηθά πεξηερφκελν: ην άξζξν 1 ηνπ πιαηζίνπ αλαθέξνληαη ηα εμήο: «θνπφο ηνπ Δηδηθνχ Πιαηζίνπ Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο γηα ηνλ Σνπξηζκφ είλαη ε παξνρή θαηεπζχλζεσλ, θαλφλσλ θαη θξηηεξίσλ γηα ηε ρσξηθή δηάξζξσζε, νξγάλσζε θαη αλάπηπμε ηνπ ηνπξηζκνχ ζηνλ ειιεληθφ ρψξν θαη ησλ αλαγθαίσλ πξνο ηνχην ππνδνκψλ θαζψο θαη ε δηαηχπσζε ελφο ξεαιηζηηθνχ πξνγξάκκαηνο δξάζεο γηα ηελ επφκελε δεθαπεληαεηία ( ). Βαζηθφο άμνλαο πνπ δηαηξέρεη ην πεξηερφκελνπ ηνπ Δηδηθνχ Πιαηζίνπ είλαη ε πξνζηαζία θαη αλάδεημε ηνπ θπζηθνχ θαη πνιηηηζηηθνχ πεξηβάιινληνο, ε νπνία εμάιινπ απνηειεί πξνυπφζεζε γηα ηελ επηβίσζε θαη ηελ ελίζρπζε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο ηνπ ηνκέα. ειίδα 79 απφ 346

80 Με ην ελ ιφγσ Δηδηθφ Πιαίζην επηδηψθεηαη επίζεο ε βειηίσζε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο ηνπ ηνπξηζηηθνχ πξντφληνο, ε εμαζθάιηζε ηεο πξνζηαζίαο θαη ηεο βησζηκφηεηαο ησλ πφξσλ πνπ ελδηαθέξνπλ ηνλ ηνπξηζκφ, ε ελίζρπζε ησλ πνιηηηθψλ πεξηθεξεηαθήο αλάπηπμεο θαζψο θαη ε δηακφξθσζε ελφο ζαθέζηεξνπ πιαηζίνπ θαηεπζχλζεσλ πξνο ηνλ ππνθείκελν ζρεδηαζκφ, ηηο αδεηνδνηνχζεο αξρέο θαη ηηο ελδηαθεξφκελεο επηρεηξήζεηο». ην άξζξν 2 αλαθέξεηαη φηη ην πιαίζην απηφ ζηνρεχεη ζηε δηακφξθσζε ζπλζεθψλ γηα: 1. Σελ πεξηβαιινληηθή αλαβάζκηζε πεξηνρψλ ηνπξηζηηθνχ ελδηαθέξνληνο θαη ηελ πξνψζεζε ηεο αεηθφξνπ θαη ηζφξξνπεο αλάπηπμεο, ζχκθσλα κε ηηο θπζηθέο, πνιηηηζηηθέο, νηθνλνκηθέο θαη θνηλσληθέο ηδηαηηεξφηεηεο θάζε πεξηνρήο. 2. Σε ζεκαηηθή, ρξνληθή θαη ρσξηθή δηεχξπλζε ηεο ηνπξηζηηθήο δξαζηεξηφηεηαο κε πνιηηηθέο πνπ εκπινπηίδνπλ ην πξντφλ θαη ελζαξξχλνπλ ή απνζαξξχλνπλ ηε ζπγθέληξσζε ησλ επελδχζεσλ ζηνλ ηνπξηζκφ. 3. Σελ ελίζρπζε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο ηνπ Διιεληθνχ ηνπξηζηηθνχ πξντφληνο. 4. Σε πξνψζεζε ηεο πγηνχο επηρεηξεκαηηθφηεηαο κέζα απφ ηε δεκηνπξγία ζηαζεξνχ πιαηζίνπ θαλφλσλ πνπ αθνξνχλ ζηε ρσξνζέηεζε. 5. Σε δηάρπζε ησλ απνηειεζκάησλ ηνπ ηνπξηζκνχ ζηνπο ππνινίπνπο ηνκείο ηεο νηθνλνκίαο, κε πνιηηηθέο νη νπνίεο εληζρχνπλ ηε δηαζχλδεζή ηνπο. 6. Σελ παξνρή ησλ αλαγθαίσλ θαηεπζχλζεσλ πξνο ηα ππνθείκελα επίπεδα ρσξηθνχ ζρεδηαζκνχ γηα ηελ πξνψζεζε ηεο Σνπξηζηηθήο αλάπηπμεο ζην πιαίζην ηεο αεηθφξνπ θαη νινθιεξσκέλεο δηαρείξηζεο ηνπ ρψξνπ. ην άξζξν 3 δίλνληαη νη νξηζκνί ησλ εμήο ελλνηψλ: «αλαγλσξίζηκε ηνπξηζηηθή ηαπηφηεηα», «καδηθφο ηνπξηζκφο», «ελαιιαθηηθφο ηνπξηζκφο», «πςειή ζπγθέληξσζε ειίδα 80 απφ 346

81 ηνπξηζκνχ», «απνδεθηφ επίπεδν ππνδνκψλ» θαη «ζχλζεηε θαη νινθιεξσκέλε ηνπξηζηηθή ππνδνκή κηθηήο ρξήζεο». ην άξζξν 4 γίλεηαη ε θαηεγνξηνπνίεζε ηνπ εζληθνχ ρψξνπ ζηηο αθφινπζεο θαηεγνξίεο πεξηνρψλ: Α. Αλαπηπγκέλεο ηνπξηζηηθά πεξηνρέο Β. Αλαπηπζζφκελεο ηνπξηζηηθά πεξηνρέο Γ. Πεξηνρέο ηνπξηζηηθνχ ελδηαθέξνληνο κε κεηνλεθηηθά ραξαθηεξηζηηθά θαη θπξίαξρεο ρξήζεηο άιιεο απφ ηνλ ηνπξηζκφ Γ. Μεηξνπνιηηηθέο πεξηνρέο Δ. Παξάθηηεο πεξηνρέο θαη λεζηά Σ. Οξεηλέο πεξηνρέο Ε. Πεδηλέο θαη εκηνξεηλέο πεξηνρέο Ζ. Πεξηνρέο ηνπ Γηθηχνπ Φχζε 2000 θαη ινηπέο πεξηνρέο πεξηβαιινληηθήο επαηζζεζίαο Θ. Παξαδνζηαθνί νηθηζκνί Η. Αξραηνινγηθνί ρψξνη θαη κλεκεία ην άξζξν 5 δίλνληαη νη θαηεπζχλζεηο ρσξηθήο νξγάλσζεο θαη αλάπηπμεο ηνπ ηνπξηζκνχ γηα θάζε κία απφ ηηο θαηεγνξίεο πεξηνρψλ πνπ πεξηγξάθεθαλ ζην άξζξν 4. Σν άξζξν 6 αλαθέξεηαη ζηνλ ηξφπν αλάπηπμεο θάπνησλ εηδηθψλ κνξθψλ ηνπξηζκνχ. Οη κνξθέο απηέο είλαη: Α. πλεδξηαθφο ηνπξηζκφο Πξνσζείηαη ε αλάπηπμε ζπλεδξηαθνχ / εθζεζηαθνχ ηνπξηζκνχ ζηηο επξχηεξεο πεξηνρέο ησλ αζηηθψλ θέληξσλ θαη ζηηο αλαπηπγκέλεο ηνπξηζηηθά πεξηνρέο ηεο ρψξαο κε επαξθή ζπγθνηλσληαθή ζχλδεζε (θπξίσο αεξνπνξηθή) θαη επθαηξίεο γηα απφιαπζε εθδειψζεσλ ζχγρξνλνπ πνιηηηζκνχ (κνπζεία, θεζηηβάι, εθζέζεηο θ.α.), γαζηξνλνκία, επίζθεςε αμηνζέαησλ θιπ. Γηα ηελ ελίζρπζε ηνπ ζπλεδξηαθνχ / εθζεζηαθνχ ηνπξηζκνχ, ζχκθσλα κε ην πιαίζην απηφ, απαηηνχληαη: ειίδα 81 απφ 346

82 - Μέηξα γηα ηε βειηίσζε ηεο ειθπζηηθφηεηάο ησλ πφιεσλ / ηνπξηζηηθψλ πεξηνρψλ, ηνλ εθζπγρξνληζκφ θαη αλαβάζκηζε ησλ πθηζηάκελσλ εγθαηαζηάζεσλ θαη ηε δεκηνπξγία λέσλ, είηε ακηγψλ είηε ζπλδπαζκέλσλ κε θαηαιχκαηα πςειψλ πξνδηαγξαθψλ κε ζπλεδξηαθά θέληξα. - Γξάζεηο ελζσκάησζεο λέσλ ηερλνινγηψλ ζηηο ππνδνκέο ηνπ ζπλεδξηαθνχ - εθζεζηαθνχ ηνπξηζκνχ. - Πξφζζεηα θίλεηξα γηα απνθαηάζηαζε θαη επαλάρξεζε αμηφινγσλ παιαηψλ θειπθψλ. - Πξνψζεζε δξάζεσλ ζχλδεζεο ηνπ ζπλεδξηαθνχ κε ηνλ εθζεζηαθφ ηνπξηζκφ. Β. Αζηηθφο Σνπξηζκφο Πξνσζείηαη θαηά πξνηεξαηφηεηα ζηελ Αζήλα, ηε Θεζζαινλίθε, ηηο κεγάιεο πφιεηο (Πάηξα, Λάξηζα, Ζξάθιεην) θαη ζε ηνπξηζηηθέο πεξηνρέο κε αμηφινγα αζηηθά θέληξα. Πεξαηηέξσ γηα ηελ αλάπηπμή ηνπ απαηηείηαη ε πξνψζεζε δξάζεσλ: Γηθηχσζεο βάζεη ζεκαηηθψλ ελνηήησλ π.ρ. θνηλή ηζηνξία, αξρηηεθηνληθή, ηνπηθή παξαγσγή, θ.α. Δκπινπηηζκνχ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ θαη δξαζηεξηνηήησλ, φπσο κνπζεία, εθζεηήξηα, ζχγρξνλεο εγθαηαζηάζεηο πιεξνθφξεζεο, θεζηηβάι θαη άιιεο ζεκαηηθέο εθδειψζεηο. Δθζπγρξνληζκνχ θαη βειηίσζεο ηεο πνηφηεηαο ηνπ μελνδνρεηαθνχ δπλακηθνχ ησλ παξαπάλσ αζηηθψλ πεξηνρψλ. Δλεκέξσζεο ησλ επηζθεπηψλ γηα ηε ζέζε θαη ην πεξηερφκελν ησλ ηνπξηζηηθψλ πφξσλ θαη εμαζθάιηζεο εχθνιεο πξφζβαζεο ζε απηνχο. Αλαβάζκηζεο ηνπ ξφινπ ησλ Μέζσλ Μαδηθήο Μεηαθνξάο Βειηίσζεο ηεο θπθινθνξίαο θαη ηεο αζθάιεηαο ησλ πεδψλ. ειίδα 82 απφ 346

83 Γ. Θαιάζζηνο Σνπξηζκφο Ο ζαιάζζηνο ηνπξηζκφο πξνζδηνξίδεηαη απφ ηε δπλαηφηεηα ρξήζεο ηδηφθηεησλ θαη εθκηζζσκέλσλ ζθαθψλ αλαςπρήο δηαθνξεηηθψλ κεγεζψλ θαη εκβέιεηαο ηαμηδηψλ, κε ή άλεπ πιεξψκαηνο θαη κε πνηθίινπο ηξφπνπο θίλεζεο. Γηα ηελ αλάπηπμή ηνπ επηβάιιεηαη ε δεκηνπξγία ελφο αξηζκνχ θέληξσλ ππνζηήξημεο έληεθα (11) ελνηήησλ ζαιάζζηνπ ηνπξηζκνχ παλειιαδηθά, ηα νπνία ζα δηαζέηνπλ ζχγρξνλεο ππνδνκέο ειιηκεληζκνχ, αλεθνδηαζκνχ θαη επηζθεπψλ θαη ππεξεζίεο δηνηθεηηθήο ππνζηήξημεο γηα πξαθηνξεχζεηο, ελνηθηάζεηο, αγνξαπσιεζίεο, θ.ιπ. Σα θέληξα απηά ζα εμππεξεηνχλ ην κεγαιχηεξν δπλαηφ ζπλδπαζκφ ζαιάζζησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ ηνπξηζκνχ. Βαζηθή πξνυπφζεζε γηα ηελ αλάπηπμε απηψλ ησλ θέληξσλ απνηειεί ε χπαξμε ζχγρξνλεο ππνδνκήο θηινμελίαο, εζηίαζεο θαη ςπραγσγίαο θαη ε γεηηλίαζε κε αεξνδξφκην. Γ. Πνιηηηζκηθφο Σνπξηζκφο Γηα ηελ αλάπηπμε ηνπ πνιηηηζκηθνχ ηνπξηζκνχ απαηηείηαη: - Ζ ηεξαξρεκέλε αλαβάζκηζε θαη δηαζχλδεζε ηνπ κνπζεηαθνχ, κλεκεηαθνχ, αξραηνινγηθνχ θαη ιανγξαθηθνχ θεθαιαίνπ ηεο ρψξαο. - Ζ δηαηήξεζε θαη αλάδεημε ηεο αξρηηεθηνληθήο θιεξνλνκηάο θαη εηδηθφηεξα ησλ ηζηνξηθψλ θέληξσλ ησλ πφιεσλ αιιά θαη κεκνλσκέλσλ θηηξίσλ ηα νπνία ζα πξέπεη κε θαηάιιεια κέηξα λα αλαδσνγνλεζνχλ (αλαθαηλίζεηο θηεξίσλ, πεδνδξνκήζεηο θαη δηακνξθψζεηο ρψξσλ). - Ζ εμαζθάιηζε ηεο πξνζβαζηκφηεηαο, ηεο επηζθεςηκφηεηαο θαη νξγάλσζεο ησλ αξραηνινγηθψλ ρψξσλ θαη κλεκείσλ θαη ππνζηήξημε ηνπο κε θαηάιιεια έξγα ππνδνκψλ. Έληαμε ηνπο ζε ηνπξηζηηθά δίθηπα. ειίδα 83 απφ 346

84 - Ζ δεκηνπξγία κνπζείσλ θαη ζεκαηηθψλ πάξθσλ ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ ηερλνινγηθψλ γηα ηελ αλάδεημε ησλ πνιηηηζηηθψλ πφξσλ θαη ηδηαηηεξνηήησλ θάζε πεξηνρήο. - Ζ ελίζρπζε, πξνβνιή θαη θαζηέξσζε θεζηηβάι, πνιηηηζκηθψλ ζεζκψλ θαη άιισλ ζρεηηθψλ εθδειψζεσλ. - Ζ αλάπηπμε ηνπ γαζηξηκαξγηθνχ ηνπξηζκνχ θαη ε έληαμή ηνπ ζην ηνπξηζηηθφ πξντφλ (αλάπηπμε βηνινγηθψλ πξντφλησλ, ζπζηεκάησλ δηαζθάιηζεο ηεο πνηφηεηαο ηνπο θαη πηζηνπνίεζεο ηεο αμίαο θαη ηεο κνλαδηθφηεηαο ηνπο). Δ. Αζιεηηθφο Σνπξηζκφο Γηα ηελ αλάπηπμε ηνπ αζιεηηθνχ ηνπξηζκνχ απαηηνχληαη νη εμήο δξάζεηο: - Ζ αμηνπνίεζε ησλ αζιεηηθψλ εγθαηαζηάζεσλ ηεο Αζήλαο, ηεο Θεζζαινλίθεο, ηεο Πάηξαο, ηνπ Ζξάθιεηνπ θαη ηεο Λάξηζαο - Βφινπ, ηδίσο γηα ηε δηνξγάλσζε ηαθηηθψλ δηεζλψλ αζιεηηθψλ εθδειψζεσλ. - Ζ ελίζρπζε ησλ πθηζηάκελσλ εμεηδηθεχζεσλ (αγψλεο ηαρχπινσλ ζθαθψλ ζηελ Κέξθπξα, θσπειαηηθνί αγψλεο ζηα Ησάλληλα, θ.ιπ.) ζε πφιεηο πνπ δηαζέηνπλ πςειψλ πξνδηαγξαθψλ αζιεηηθέο εγθαηαζηάζεηο θαη μελνδνρεηαθή ππνδνκή θαζψο θαη αεξνδξφκηα. - Ζ αλάπηπμε πξνπνλεηηθψλ θέληξσλ ζε πεξηνρέο ηνπ νξεηλνχ θαη εκηνξεηλνχ ρψξνπ πνπ δηαζέηνπλ ηθαλνπνηεηηθή πξφζβαζε θαη μελνδνρεηαθή ππνζηήξημε θαζψο επίζεο ζε παξαζαιάζζηεο θαη παξαιίκληεο πεξηνρέο γηα ηα αζιήκαηα ηνπ ζαιάζζηνπ ζθη, ηζηηνδξνκίεο, θ.ιπ. Σα πξνπνλεηήξηα θαη νη ινηπέο ζρεηηθέο ππνδνκέο πξέπεη λα ελαξκνλίδνληαη κε ηελ θιίκαθα θαη ηα ηδηαίηεξα ραξαθηεξηζηηθά ηεο πεξηνρήο εγθαηάζηαζεο. - Ζ δεκηνπξγία ππνδνκψλ κεραλνθίλεηνπ αζιεηηζκνχ. - Ζ πξνψζεζε ηεο ζχλδεζεο δξάζεσλ αζιεηηθψλ θνξέσλ (ζπιιφγσλ θαη ζσκαηείσλ) κε ηελ ηνπξηζηηθή δξαζηεξηφηεηα. Παξάιιεια, αλαθέξνληαη άιιεο κνξθέο αζιεηηθνχ ηνπξηζκνχ πνπ κπνξνχλ λα αλαπηπρζνχλ, φπσο ην γθνιθ, ν ρηνλνδξνκηθφο ηνπξηζκφο, ν θαηαδπηηθφο ηνπξηζκφο θαη αζιεηηθέο δξαζηεξηφηεηεο ηνπ νξεηλνχ ρψξνπ. ειίδα 84 απφ 346

85 Σ. Ηακαηηθφο θαη ζεξαπεπηηθφο ηνπξηζκφο α) Πξνηείλεηαη ε ηεξαξρεκέλε αμηνπνίεζε ησλ ηακαηηθψλ θπζηθψλ πφξσλ κε ζθνπφ ηελ αλάπηπμε θέληξσλ ζεξκαιηζκνχ κε θξηηήξηα: Σελ αμία / ηακαηηθφηεηα (κε βάζε ζχγρξνλα επηζηεκνληθά δεδνκέλα) ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ επάξθεηα ηνπ θπζηθνχ πφξνπ γηα ηε βησζηκφηεηα ηεο επέλδπζεο. Σελ πνηφηεηα ηνπ θπζηθνχ θαη νηθηζηηθνχ πεξηβάιινληνο ηεο ελδνρψξαο. Σν βαζκφ ρσξνηαμηθήο έληαμήο ηνπο ζε πεξηνρέο πνπ παξνπζηάδνπλ επξχηεξν ηνπξηζηηθφ ελδηαθέξνλ. Σελ πξνζβαζηκφηεηα ηεο πεξηνρήο θαη ηελ ππνζηήξημή ηεο κε ζχγρξνλε ηερληθή θαη θνηλσληθή ππνδνκή. Σε δπλαηφηεηα ππνζηήξημεο κε μελνδνρεηαθέο ππνδνκέο πςειψλ πξνδηαγξαθψλ θαζψο θαη κε ζπλαθείο εγθαηαζηάζεηο ειεπζέξνπ ρξφλνπ, αλαςπρήο, αζιεηηζκνχ. Δπηπξφζζεηα απαηηείηαη: Ζ ιήςε κέηξσλ γηα ηε δηαθχιαμε ηνπ θπζηθνχ πφξνπ (πεγψλ) απφ ηε ξχπαλζε θαη γεληθφηεξα θάζε είδνπο ππνβάζκηζε πξνεξρφκελε απφ θαηαζθεπή ηερληθψλ έξγσλ, θιπ. θαη ε ζπλερήο παξαθνινχζεζε ηεο πνηφηεηαο ησλ ηακαηηθψλ κέζσλ, ε αλάπηπμε ζρεηηθήο επηζηεκνληθήο έξεπλαο/ ηεθκεξίσζεο ησλ ζεξαπεπηηθψλ ηδηνηήησλ ζε ζπλδπαζκφ κε ηηο εθαξκνδφκελεο ηερληθέο θαη εθπαίδεπζε / εμεηδίθεπζε επηζηεκνληθνχ θαη κε πξνζσπηθνχ. β) Πξνηείλεηαη ε δεκηνπξγία θέληξσλ ζαιαζζνζεξαπείαο θαη γεληθφηεξα θέληξσλ ζεξαπεπηηθνχ ηνπξηζκνχ κε έκθαζε ζηνλ ζπλδπαζκφ πξφιεςεο / ζεξαπείαο - απνθαηάζηαζεο, αλαςπρήο θαη παξαζεξηζκνχ ζε πεξηνρέο πνπ δηαζέηνπλ, ζε αληηζηνηρία κε ην αληηθείκελν «ζεξαπείαο», θαηάιιεινπο πφξνπο, ηδηαίηεξα ζε αλεπηπγκέλεο ή αλαπηπζζφκελεο ηνπξηζηηθά πεξηνρέο ηεο ρψξαο κε θαιή ζπγθνηλσληαθή ζχλδεζε (θπξίσο αεξνπνξηθή). ειίδα 85 απφ 346

86 Ε. Σνπξηζκφο θχζεο (νηθνηνπξηζκφο-αγξνηνπξηζκφο) Ο ηνπξηζκφο θχζεο αλαπηχζζεηαη ζηνλ νξεηλφ ρψξν θαη ζε ελδηαθέξνπζεο πεξηβαιινληηθά πεξηνρέο, φπσο πεξηνρέο ηνπ δηθηχνπ Φχζε (NATURA) 2000, θαη Σνπία Ηδηαηηέξνπ Φπζηθνχ Κάινπο (Σ.Η.Φ.Κ.), δάζε θαζψο θαη ζε πεξηνρέο ηνπ αγξνηηθνχ ρψξνπ πνπ παξνπζηάδνπλ ελδηαθέξνλ γηα ηνλ ηνπξηζκφ. Ζ. Γεσηνπξηζκφο - Ζ ηεξαξρεκέλε αλάδεημε θαη πξνβνιή ησλ γεσηφπσλ ηεο ρψξαο (εθαίζηεηα, ζπήιαηα, θαξάγγηα, απνιηζσκαηνθφξεο ζέζεηο, κεγάια γεσινγηθά ξήγκαηα, αξραία κεηαιιεία θαη ιαηνκία, γεσκνξθέο θαη ηνπία πνπ δεκηνχξγεζε ζηελ δηάξθεηα ησλ γεσινγηθψλ αηψλσλ ε θχζε). - Ζ εμαζθάιηζε ηεο πξνζβαζηκφηεηαο ηνπο θαη ε δηαρείξηζε ξνψλ επηζθεπηψλ κε ζεβαζκφ ζηελ αληνρή ηνπ εθάζηνηε νηθνζπζηήκαηνο. - Ζ έληαμε ηνπο ζε ηνπξηζηηθά δίθηπα (ζεκαηηθά ή κε) αλάινγα κε ηα ηδηαίηεξα (γεληθά ή εηδηθά) ραξαθηεξηζηηθά πνπ ζπγθεληξψλνπλ. Θ. Άιιεο εηδηθέο κνξθέο ηνπξηζκνχ Πέξαλ ησλ αλσηέξσ εηδηθψλ κνξθψλ ηνπξηζκνχ, είλαη επηζπκεηή ε δηαζθάιηζε ησλ πξνυπνζέζεσλ γηα ηελ πξνψζεζε θαη άιισλ εηδηθψλ κνξθψλ ηνπξηζκνχ πνπ εκπινπηίδνπλ ην ηνπξηζηηθφ πξντφλ κηαο πεξηνρήο. Οη κνξθέο απηέο κπνξεί λα ζπλδένληαη κε ηνπηθά ραξαθηεξηζηηθά θαη δξαζηεξηφηεηεο ηεο θάζε πεξηνρήο (βηνκεραλία, ελέξγεηα, αιηεία, θπλήγη, θ.α.) Σν άξζξν 7 αθνξά ηηο εηδηθέο θαη ηερληθέο ππνδνκέο θαη αλαθέξεηαη ζπγθεθξηκέλα ζηηο κεηαθνξηθέο ππνδνκέο, ζηνπο ζηαζκνχο εηζφδνπ, ζηελ χδξεπζε, ζηε δηαρείξηζε πγξψλ θαη ζηεξεψλ απνβιήησλ, ζηελ ελέξγεηα, ζηηο ηειεπηθνηλσλίεο θαη ζηελ πγεία. Σν άξζξν 8 πξαγκαηεχεηαη ηηο θαηεπζχλζεηο γηα θαηεγνξίεο ρψξνπ κε εηδηθφ θαζεζηψο (δάζε θαη γεσξγηθή γε) θαη ηελ επίιπζε ζπγθξνχζεσλ κε άιιεο ρξήζεηο (Δπίιπζε ζπγθξνχζεσλ ησλ ηνπξηζηηθψλ ρξήζεσλ κε ρξήζεηο βηνκεραλίαο, ελέξγεηαο ειίδα 86 απφ 346

87 θαη πδαηνθαιιηεξγεηψλ). Δηδηθφηεξα γηα ηελ πξνζηαζία ησλ δαζψλ θαη ησλ δαζηθψλ εθηάζεσλ απαγνξεχνληαη νη Σνπξηζηηθέο εγθαηαζηάζεηο θαη επηηξέπεηαη κφλν ε εγθαηάζηαζε ειαθξψλ κε κφληκσλ ππνδνκψλ εμππεξέηεζεο εηδηθψλ κνξθψλ ηνπξηζκνχ θχζεο, απνθιεηζηηθά γηα ηε θχιαμε εμνπιηζκνχ θαη ηελ αληηκεηψπηζε έθηαθησλ αλαγθψλ κεηά απφ έγθξηζε ηεο δαζηθήο αξρήο. Σν άξζξν 9 αλαθέξεηαη ζηηο ζχλζεηεο θαη νινθιεξσκέλεο ηνπξηζηηθέο ππνδνκέο κηθηήο ρξήζεο. Χο «ζχλζεηε θαη νινθιεξσκέλε ηνπξηζηηθή ππνδνκή κηθηήο ρξήζεο» λνείηαη ε ζπλδπαζκέλε αλάπηπμε μελνδνρείσλ δηαθφξσλ ιεηηνπξγηθψλ κνξθψλ / ηχπσλ πςειψλ πξνδηαγξαθψλ (4 ή 5 αζηέξσλ), ππεξεζηψλ αλαςπρήο θαη άζιεζεο, εγθαηαζηάζεσλ εηδηθήο ηνπξηζηηθήο ππνδνκήο (ζπλεδξηαθά θέληξα, γθνιθ, θέληξα ζαιαζζνζεξαπείαο, θ.ά.) σο δηαθεθξηκέλα ηκήκαηα ησλ μελνδνρεηαθψλ εγθαηαζηάζεσλ θαη πξναηξεηηθά θαηνηθηψλ πξνο πψιεζε ζηηο νπνίεο ζα πξνβιέπεηαη ε δπλαηφηεηα παξνρήο μελνδνρεηαθψλ ππεξεζηψλ πςεινχ επηπέδνπ. Σν άξζξν 10 αθνξά ινηπέο θαηεπζχλζεηο ζρεδηαζκνχ θαη πξνηάζεηο ηξνπνπνίεζεο ηεο λνκνζεζίαο. Σν άξζξν 11, ηέινο, αζρνιείηαη κε ην πξφγξακκα δξάζεο γηα ηε πεξίνδν , πνπ πεξηιακβάλεη κέηξα θαη δξάζεηο ζεζκηθνχ θαη δηνηθεηηθνχ-νξγαλσηηθνχ ραξαθηήξα. κσο θαη γηα ην παξφλ πιαίζην ππήξμαλ κηα ζεηξά απφ θξηηηθέο θαη ελζηάζεηο. Οη θξηηηθέο απηέο δεκνζηεχηεθαλ ζηνλ εκεξήζην ηχπν (π.ρ. Καζεκεξηλή) θαη απφ Φνξείο (π.ρ.ξελνδνρεηαθφ Δπηκειεηήξην Διιάδνο). Γχν είλαη ηα βαζηθά πξνβιήκαηα ηνπ πιαηζίνπ, ζηα νπνία επηθεληξψλνληαη ηα βέιε. - Πξψηνλ, φηη πξνσζεί ηελ αθφκα κεγαιχηεξε ηνπξηζηηθνπνίεζε ησλ ηδηαίηεξα ηνπξηζηηθψλ (ζπρλά θνξεζκέλσλ) πεξηνρψλ, ελψ δελ θάλεη θακία αλαθνξά ζηελ θέξνπζα ηθαλφηεηά ηνπο, ε νπνία ζεσξείηαη αλεμάληιεηε. Δμίζνπ αλεμάληιεηνη ζεσξνχληαη θαη νη θπζηθνί πφξνη, θαζψο κηθξά λεζηά φπσο ε Αληίπαξνο θαη ε εληειψο άλπδξε Φνιέγαλδξνο βξίζθνληαη ζηελ ίδηα ειίδα 87 απφ 346

88 θαηεγνξία κε λεζηά φπσο ε Ρφδνο θαη ε Κέξθπξα. Δθεί δειαδή, φπνπ επηηξέπνληαη νη κεγάιεο ηνπξηζηηθέο κνλάδεο. - Γεχηεξν -θαη θχξην- πξφβιεκα, ηα «λέα ηνπξηζηηθά πξντφληα» πνπ πεξηγξάθνληαη ζηα άξζξα 9 θαη 10 ηνπ ζρεδίνπ, αιινχ αζαθψο θαη αιινχ κε κεγάιε ιεπηνκέξεηα. Αλάκεζα ζε απηά, έλα λέν γηα ηα ειιεληθά δεδνκέλα κνληέιν: ε δεκηνπξγία κεγάισλ μελνδνρεηαθψλ κνλάδσλ, ζην πιαίζην ησλ νπνίσλ ζα αλεγείξνληαη παξαζεξηζηηθέο θαηνηθίεο πξνο καθξνρξφληα κίζζσζε ή πψιεζε. Με άιια ιφγηα, ηε ζηηγκή πνπ δεηιά αλνίγεη ε ζπδήηεζε γηα ηνλ πεξηνξηζκφ ηεο εθηφο ζρεδίνπ δφκεζεο, ε Πνιηηεία ζπεχδεη λα ηελ εληζρχζεη θαη λα ηελ πξηκνδνηήζεη, πην καδηθά απφ πνηέ. Σν κνληέιν απηφ απνξξίπηεηαη ζρεδφλ απφ ην ζχλνιν ηνπ ηερληθνχ θαη επηζηεκνληθνχ θφζκνπ, ηηο πεξηβαιινληηθέο νξγαλψζεηο, αθφκα θαη απφ ηνπο επαγγεικαηίεο ηνπ ηνπξηζκνχ (παξφηη είλαη νη άκεζα επσθεινχκελνη) ιφγσ ηεο ζαθνχο ζπγγέλεηάο ηνπ κε ην ιεγφκελν «ηζπαληθφ κνληέιν». Έλα κνληέιν αλάπηπμεο πνπ νδήγεζε ζηελ ηαρεία δφκεζε φιεο ηεο παξάθηηαο δψλεο ηεο λφηηαο Ηβεξηθήο θαη ησλ ηζπαληθψλ λεζηψλ θαη εγθαηαιείθζεθε πιένλ απφ δεθαεηίαο, φηαλ έζθαζε ε «θνχζθα» ηνπ real estate. κσο άθεζε ηηο ηζπαληθέο αξρέο λα πξνζπαζνχλ λα θαηεδαθίζνπλ ηεξάζηηα μελνδνρεία θαη θηίξηα, πξνζπαζψληαο λα απνθαηαζηήζνπλ ηελ θαηαζηξνθή. Ζ δεκηά φκσο είρε γίλεη. Γλσξίδνληαο θαιά ηελ πεξίπησζε, ην Τ.ΠΔ.ΥΧ.Γ.Δ. απνξξίπηεη θάζε ζχγθξηζε κε ην «ηζπαληθφ» κνληέιν, ηνλίδνληαο φηη ην ειιεληθφ πιαίζην έρεη πην απζηεξέο δηαηάμεηο, ι.ρ. πξνβιέπεη κεγαιχηεξεο απνζηάζεηο απφ ηνλ αηγηαιφ θαη ρακειφηεξα χςε θηηξίσλ. Ζ νπζία φκσο παξακέλεη ε ίδηα: ηα δχν ζρέδηα έρνπλ ηελ ίδηα θηινζνθία θαη, φπσο εθηηκάηαη, ην ίδην θαηαζηξνθηθά απνηειέζκαηα. ια απηά δελ ζεκαίλνπλ βέβαηα φηη ε πξνζπάζεηα ηνπ Τ.ΠΔ.ΥΧ.Γ.Δ. λα δεκηνπξγήζεη ρσξνηαμηθφ πιαίζην ζηε ρψξα, θιείλνληαο κηα ηεξάζηηα εθθξεκφηεηα δεθαεηηψλ, είλαη ακειεηέα. κσο, εηδηθά ζηελ πεξίπησζε ηνπ πιαηζίνπ γηα ηνλ ηνπξηζκφ, νη ζπλέπεηεο απφ ηελ εθαξκνγή ηνπ θαίλεηαη φηη ζα είλαη πνιχ κεγαιχηεξεο απ' φηη είρακε θαληαζηεί θαη κάιηζηα ρεηξφηεξεο... απφ ηελ αλππαξμία γεληθνχ πιαηζίνπ. πλέπεηεο πνπ ζα είλαη πνιχ δχζθνιν λα αλαηξαπνχλ, φρη κφλν φζνλ αθνξά ηελ ππνβάζκηζε ηνπ πεξηβάιινληνο, ηελ θαηαζηξνθή ηνπ ηνπίνπ ζε παξζέλεο ειίδα 88 απφ 346

89 ζήκεξα πεξηνρέο θαη ηελ εμάληιεζε ησλ θπζηθψλ πφξσλ, αιιά θαη ηελ ίδηα ηε βησζηκφηεηα ηνπ ηνπξηζκνχ, απηή πνπ ππνηίζεηαη φηη έξρεηαη λα πξνζηαηεχζεη. Απφ ηελ άιιε ην μελνδνρεηαθφ επηκειεηήξην Διιάδνο εμέδσζε έλα πνιπζέιηδν θείκελν εθζέηνληαο ηηο απφςεηο ηνπ πάλσ ζην πιαίζην πνπ αθνξνχζε ην εηδηθφ ρσξνηαμηθφ γηα ηνλ ηνπξηζκφ κε θπξηφηεξα ζεκεία απηά πνπ παξαηίζεληαη ζηε ζπλέρεηα. Σν Ξ.Δ.Δ. θαηαγξάθεη σο ζεηηθή ηελ πξνζπάζεηα ηνπ Τ.ΠΔ.ΥΧ.Γ.Δ. λα απνθηήζεη ν ηνπξηζκφο ρσξνηαμηθφ ζρεδηαζκφ, γηαηί πηζηεχεη φηη πξέπεη λα ελαξκνληζηνχλ κε ηζφξξνπν ηξφπν νη απμεκέλεο απαηηήζεηο ηνπ ηνπξηζηηθνχ ηνκέα, ηνπ πεξηβάιινληνο θαη ηεο θνηλσλίαο κε ηα πξαγκαηηθά δεδνκέλα ηνπ δηαζέζηκνπ ρψξνπ. Δπεηδή φκσο ην πιαίζην απηφ ζα απνηειέζεη ην ρσξνηαμηθφ καο ζχληαγκα γηα ηα επφκελα δεθαπέληε ρξφληα, ζα πξέπεη λα απνβεί ζεκαληηθφ εξγαιείν γηα ηελ ηνπξηζηηθή αλάπηπμε ηεο ρψξαο. Ζ πξψηε γεληθή παξαηήξεζή είλαη φηη ην ρέδην επηρεηξεί λα επηβάιεη σο θεληξηθή ζηξαηεγηθή επηινγή ηνπξηζηηθήο αλάπηπμεο ηελ πξνψζεζε «λένπ» πξφηππνπ ηνπξηζηηθήο εγθαηάζηαζεο θαη δηαρείξηζεο ηνπξηζηηθνχ θαηαιχκαηνο θαη φρη εζληθνχ πξνηχπνπ αεηθφξνπ ρσξηθήο αλάπηπμεο σο ζα φθεηιε. Δλψ είλαη γεληθφινγν θαη κε αδξέο γξακκέο αλαθέξεηαη ζηα ζέκαηα ρσξηθήο δηάξζξσζεο ηνπ ηνκέα θαη ησλ ππνδνκψλ θάζε κνξθήο, πνπ πξέπεη λα ζπληζηνχλ ην θχξην πεξηερφκελν ηνπ Δδηθνχ Υσξνηαμηθνχ, ζηα ζπγθεθξηκέλα ζέκαηα επηρεηξεκαηηθήο νξγάλσζεο ηεο δηακνλήο γίλεηαη ιεπηνκεξέζηαην θαη ζαθέζηαην. ζνλ αθνξά ζηα ππφινηπα ζέκαηα πνπ δηαπξαγκαηεχεηαη ην ρσξνηαμηθφ έρεη λα παξαηεξήζεη ηα εμήο: Ζ θαηεγνξηνπνίεζε ηνπ εζληθνχ ρψξνπ (άξζξν 4) δελ ηνπο βξίζθεη ζχκθσλνπο, δηφηη δεκηνπξγεί ζχγρπζε κε ηελ θαηάηαμε ζε πεξηνρέο κε βάζε ηελ ηνπξηζηηθή ηνπο αλάπηπμε, ην επαίζζεην ηνπ πεξηβάιινληνο θαη ηε γεσγξαθηθή ηνπνζεζία. Ηδηαίηεξα γηα ηε λεζησηηθή ρψξα, ην θάζε λεζί αληηκεησπίδεηαη σο νκνηφκνξθν ζε επίπεδν ηνπξηζηηθήο αλάπηπμεο θαη ειίδα 89 απφ 346

90 γεσκνξθνινγίαο, ελψ σο γλσζηφλ ε πιεηνλφηεηα δηαζέηεη δψλεο κε δηαθνξεηηθά επίπεδα αλάπηπμεο, αιιά θαη κεγάιε πνηθηιία θπζηθψλ θαη πνιηηηζηηθψλ πφξσλ, πνπ είλαη θαηάιιεινη γηα ηελ πξνψζεζε ησλ ελαιιαθηηθψλ κνξθψλ ηνπξηζκνχ θ.ν.θ. Δπίζεο ε έθηαζε ηεο παξάθηηαο πεξηνρήο ζε βάζνο 5ρικ. θξίλεηαη ππεξβνιηθή. Θα ήηαλ ζθφπηκν λα δηαρσξηζηνχλ φιεο νη πεξηνρέο αλάινγα κε ηελ επηζπκεηή έληαζε ηεο ηνπξηζηηθήο δξαζηεξηφηεηαο ζε δψλεο έληαζεο, ήπηαο πξνψζεζεο ή αλάζρεζεο ηεο ηνπξηζηηθήο αλάπηπμεο. Οη θαηεπζχλζεηο ρσξηθήο νξγάλσζεο (άξζξν 5), πνπ απνηεινχλ ην ζεκαληηθφηεξν θεθάιαην ηνπ ζρεδίνπ, δελ πεξηιακβάλνπλ εμεηδίθεπζε θαη ζεζκηθή δέζκεπζε ζε θξίζηκα ζέκαηα. Δπίζεο δελ ηεξαξρνχληαη νη θαηεπζχλζεηο, ψζηε απηέο πνπ ζπλδένληαη κε ζέκαηα ππνδνκψλ, πνιενδνκηθψλ παξεκβάζεσλ ή αλαπιάζεσλ λα απνηειέζνπλ δεζκεπηηθέο πξνυπνζέζεηο γηα ηελ πινπνίεζε δξάζεσλ πνπ αλαθέξνληαη ζε λέεο ππνδνκέο θηινμελίαο θαη εζηίαζεο. ηηο εηδηθέο κνξθέο ηνπξηζκνχ (άξζξν 6), νη θαηεπζχλζεηο πνπ δίλνληαη απεπζχλνληαη θπξίσο ζε ζέκαηα κάξθεηηλγθ θαη επηρεηξεκαηηθήο νξγάλσζεο θαη φρη ζηε δηαηχπσζε ρσξνηαμηθψλ θαλφλσλ γηα ηελ αλάπηπμε ησλ πην ζεκαληηθψλ κνξθψλ ηνπξηζκνχ. Δπηπιένλ ην ζρέδην εζηηάδεη ζηε κνλνθαιιηέξγεηα απηψλ ησλ κνξθψλ, ελψ κε ηελ πνηθηιία ησλ θπζηθψλ θαη πνιηηηζηηθψλ πφξσλ πνπ δηαζέηεη ε θάζε πεξηνρή ην δεηνχκελν είλαη ε πνιπζρηδήο αλάπηπμε ησλ κνξθψλ πνπ πξνζηδηάδνπλ ζην ηνπηθφ πξντφλ. Ηδηαίηεξε πξνζνρή πξέπεη λα δνζεί ζηελ αλάπηπμε ησλ ελαιιαθηηθψλ κνξθψλ ηνπξηζκνχ θαη ηδίσο ηνπ αγξνηνπξηζκνχ ζηηο αλαπηπζζφκελεο πεξηνρέο, ψζηε λα απνθιείεηαη ε εχθνιε επέλδπζε ζε ζπγθξηηηθά ππνβαζκηζκέλεο κνξθέο θαηαιπκάησλ, πνπ πθίζηαληαη ζε ππεξεπάξθεηα ζηνλ ειιεληθφ ρψξν θαη πνπ δελ κπνξνχλ λα ζηεξίμνπλ ηελ πξνζέιθπζε εμεηδηθεπκέλεο δήηεζεο νχηε απφ ηελ Διιάδα νχηε απφ ην εμσηεξηθφ. ηηο εηδηθέο θαη ηερληθέο ππνδνκέο (άξζξν 7), ην θείκελν ραξαθηεξίδνπλ νη γεληθφηεηεο θαη ηα επρνιφγηα. Δηδηθά γηα ην ζέκα ηεο χδξεπζεο πνπ είλαη ειίδα 90 απφ 346

91 ζηξαηεγηθήο ζεκαζίαο ηφζν γηα ηα λέα θαηαιχκαηα φζν θαη γηα ηελ αλάπηπμε ησλ εηδηθψλ κνξθψλ ηνπξηζκνχ, ην ρέδην πεξηνξίδεηαη ζηε θξάζε φηη είλαη αλαγθαία ε εμαζθάιηζε πνζνηηθήο θαη πνηνηηθήο επάξθεηαο πδάηηλσλ πφξσλ. ην θεθάιαην θαηεπζχλζεηο γηα θαηεγνξίεο ρψξνπ κε εηδηθφ θαζεζηψο θαη επίιπζε ζπγθξνχζεσλ κε άιιεο ρξήζεηο (άξζξν 8), ε «επίιπζε ζπγθξνχζεσλ ηεο ηνπξηζηηθήο ρξήζεο κε άιιεο ρξήζεηο» παξνπζηάδεη αζάθεηεο θαη ανξηζηνινγίεο, ελψ πξέπεη λα πξνζηαηεπζεί ε λφκηκε ηνπξηζηηθή ρξήζε απφ άιιεο νρινχζεο ρξήζεηο (απφ βηνκεραλίεο κέρξη κάληξεο πιηθψλ θαη κνλάδεο παξαγσγήο ζθπξνδέκαηνο) κε ηξφπν νξηζηηθφ θαη απφιπην. Σν πξφγξακκα δξάζεο (άξζξν 11) δελ ζέηεη πξνηεξαηφηεηεο ζηηο δξάζεηο, θφζηνο θαη ρξνλνδηάγξακκα. Δπίζεο δελ αλαθέξεηαη ζε δείθηεο παξαθνινχζεζεο ηεο αλάπηπμεο, ζε θέξνπζα ηθαλφηεηα, ζε κεραληζκνχο γξήγνξεο δηεθπεξαίσζεο θ.ν.θ Σν Ξ.Δ.Δ., έρνληαο έληνλν ην αίζζεκα ηεο επζχλεο απέλαληη ζηελ Πνιηηεία θαη ζηα κέιε ηνπ, πνπ ζπληζηνχλ ηνλ θνξκφ ηνπ ειιεληθνχ ηνπξηζκνχ, δεηά απφ ην Τ.ΠΔ.ΥΧ.Γ.Δ. ηελ νπζηαζηηθή αλαζεψξεζε ηνπ ρεδίνπ γηα ην Υσξνηαμηθφ Πιαίζην ηνπ Σνπξηζκνχ, ψζηε λα κπνξέζεη λα επηηειέζεη ην έξγν γηα ην νπνίν πξννξίδεηαη Δηδηθό Πιαίζην Υσξνηαμηθνύ ρεδηαζκνύ θαη Αεηθόξνπ Αλάπηπμεο γηα ηνλ Παξάθηην Υώξν θαη ηα Νεζηά Γηα λα αληηιεθζεί θαλείο ηε ζπνπδαηφηεηα ηνπ ελ ιφγσ πιαηζίνπ, αμίδεη λα αλαθεξζνχλ νξηζκέλα κφλν ζηνηρεία φζνλ αθνξά πεξηνρέο ηεο ρψξαο: Ζ Διιάδα δηαζέηεη ηε κεγαιχηεξε αθηνγξακκή ηεο Μεζνγείνπ, κήθνπο άλσ ησλ ρικ. ηελ «ζηελή» παξάθηηα δψλε ηεο ρψξαο (βάζνπο κέρξη 2 ρικ) ζπγθεληξψλεηαη ην 33% ηνπ πιεζπζκνχ, ελψ ζηελ επξχηεξε παξάθηηα δψλε (βάζνπο κέρξη 50 ρικ) ζπγθεληξψλεηαη ην 85% ηνπ πιεζπζκνχ. 12 απφ ηηο 13 Πεξηθέξεηεο ηεο ρψξαο καο είλαη παξάθηηεο, φπσο θαη νη κηζνί πεξίπνπ απφ ηνπο OTA ηεο Διιάδνο. ειίδα 91 απφ 346

92 ηελ παξάθηηα δψλε ηεο ρψξαο ζπγθεληξψλνληαη ζρεδφλ φιεο νη κεγάιεο πφιεηο, θαζψο θαη ην 80% ησλ βηνκεραληθψλ δξαζηεξηνηήησλ, ην 90% ηνπ ηνπξηζκνχ θαη ηεο αλαςπρήο, ην 35% ηεο αγξνηηθήο γεο θαη πάξα πνιιέο θαη ζεκαληηθέο ηερληθέο ππνδνκέο. Καη βέβαηα, ν ειιεληθφο παξάθηηνο ρψξνο θηινμελεί ζεκαληηθά νηθνζπζηήκαηα πνπ ραξαθηεξίδνληαη απφ πνιπκνξθία θαη ηα νπνία απνηεινχλ ην ελδηαίηεκα κεγάινπ αξηζκνχ εηδψλ παλίδαο, ε επηβίσζε ησλ νπνίσλ είλαη πνιχηηκε γηα ηε δηαηήξεζε ηεο βηνπνηθηιφηεηαο. Πεξηιακβάλεη παξάθηηα δάζε θαη ζακλψδεηο εθηάζεηο πνπ δεκηνπξγνχλ, ζε ζπλδπαζκφ κε ηε ζάιαζζα, έλα ηνπίν πςειήο αηζζεηηθήο θαη πεξηβαιινληηθήο αμίαο. Σν πεξηερφκελν ηνπ Δηδηθνχ Πιαηζίνπ γηα ηνλ Παξάθηην Υψξν θαη ηα Νεζηά παξαηίζεηαη πεξηιεπηηθά παξαθάησ. Σν Δηδηθφ Πιαίζην γηα ηνλ Παξάθηην Υψξν θαη ηα Νεζηά απνηειείηαη απφ 4 θεθάιαηα θαη 18 άξζξα. ην πξψην θεθάιαην (γεληθέο δηαηάμεηο) παξαηίζεληαη αλαιπηηθά νη ζθνπνί ηνπ Δηδηθνχ Πιαηζίνπ, νη νπνίνη ζπλνπηηθά αλαθέξζεθαλ πξνεγνπκέλσο. Δπίζεο, αλαθέξνληαη ζπγθεθξηκέλε νξηζκνί γηα λα θαηαιάβεη θαλείο ηη ελλνεί θαη πνπ αλαθέξεηαη ην θείκελν. Δίλαη πνιχ ζεκαληηθφ φηη γηα πξψηε θνξά νξίδεηαη ν παξάθηηνο ρψξνο σο ν κεηαβιεηφο γεσκνξθνινγηθφο ρψξνο εθαηέξσζελ ηεο αθηνγξακκήο, δειαδή κε ρεξζαίν αιιά θαη κε ζαιάζζην ηκήκα. Πξνζδηνξίδεηαη, επίζεο, ε έλλνηα ηεο Οινθιεξσκέλεο Γηαρείξηζεο Παξάθηηνπ Υψξνπ, φπσο πξνσζείηαη ζήκεξα απφ ηελ Δπξσπατθή Έλσζε θαη ην Πξφγξακκα Πεξηβάιινληνο ησλ Ζλσκέλσλ Δζλψλ. ην δεχηεξν θεθάιαην (αξρέο θαη θαηεπζχλζεηο ρσξνηαμηθήο νξγάλσζεο ηνπ παξάθηηνπ ρψξνπ) αλαθέξνληαη ηα αθφινπζα: ειίδα 92 απφ 346

93 ρεδηάγξακκα 2: Σνκή παξάθηηνπ κεηψπνπ βάζε εηδηθνχ ρσξνηαμηθνχ ζρεδίνπ (πεγή: Τπνπξγείν Πεξηβάιινληνο Υσξνηαμίαο θαη Γεκνζίσλ Έξγσλ) Πξψηνλ. Παξνπζηάδνληαη νη αξρέο θαη νη πξνυπνζέζεηο εθαξκνγήο ηεο Οινθιεξσκέλεο Γηαρείξηζεο ηνπ Παξάθηηνπ Υψξνπ θαη ησλ Νεζηψλ. Θεζπίδνληαη γηα πξψηε θνξά ζηελ Διιάδα θαη είλαη ζπλεπείο πξνο ηηο ζρεηηθέο Κνηλνηηθέο θαη Μεζνγεηαθέο δεζκεχζεηο ηεο ρψξαο καο. Γεχηεξνλ. Παξνπζηάδνληαη νη Γηαρεηξηζηηθέο Καηεπζχλζεηο αλά ηνκέα νηθνλνκηθήο δξαζηεξηφηεηαο. Οη θαηεπζχλζεηο απηέο απνηεινχλ έλα απφ ηα λέα ζηνηρεία ζηε ρσξνηαμηθή λνκνζεζία ζηελ Διιάδα. Απφ ηηο γεληθέο θαηεπζχλζεηο, μερσξίδνπλ δχν: a. Να επηδηψθεηαη ε πξνζηαζία θαη κε θεηδψ ρξήζε ησλ θπζηθψλ πφξσλ, ηδίσο ησλ πδάησλ θαη ηεο παξαγσγηθήο γεο. ειίδα 93 απφ 346

94 b. Να ηίζεληαη, θαηά ηε δηαδηθαζία πεξηβαιινληηθήο αδεηνδφηεζεο, θαηάιιεινη φξνη γηα ηελ έληαμε ησλ θηηξηαθψλ θαη ινηπψλ εγθαηαζηάζεσλ ζην ηνπίν. Σίζεληαη, επίζεο, θαηεπζχλζεηο γηα ηηο επηκέξνπο νηθνλνκηθέο δξαζηεξηφηεηεο: a. Γηα ηηο αγξνηηθέο δξαζηεξηφηεηεο, b. Γηα ηε βηνκεραλία θαη ηελ ελέξγεηα c. Γηα ηελ αιηεία θαη πδαηνθαιιηέξγεηα, d. Γηα ηνλ ηνπξηζκφ, ηνλ αζιεηηζκφ θαη ηηο δξαζηεξηφηεηεο αλαςπρήο e. Γηα ηα νδηθά, ιηκεληθά θαη ηα ζπλαθή έξγα ππνδνκήο. f. Γηα ηε λαπηηιία g. Καη γηα φιεο ηηο ππφινηπεο δξαζηεξηφηεηεο, φπσο αθαιάησζε λεξνχ θιπ. εκεηψλεηαη φηη κεηά ηελ παχζε ιεηηνπξγίαο απηψλ ησλ δξαζηεξηνηήησλ, επηβάιινληαη κέηξα απνθαηάζηαζεο ησλ νηθείσλ ρψξσλ. Σξίηνλ. Οξίδνληαη νη Εψλεο Γηαρείξηζεο ηνπ Παξάθηηνπ Υψξνπ θαη ησλ Νεζηψλ. ην Δηδηθφ Πιαίζην πξνβιέπεηαη ε δηαθνξνπνίεζε ζε ηξεηο δψλεο πνχ θαζεκηά ηνπο δηαζέηεη ρεξζαίν θαη ζαιάζζην ηκήκα θαη πνπ πξνζδηνξίδνληαη θαη αξρήλ αλάινγα κε ηελ απφζηαζή ηνπο απφ ηελ αθηνγξακκή. Οη δψλεο απηέο είλαη νη εμήο: a. Κξίζηκε Εψλε: Πξφθεηηαη γηα ην πιένλ επαίζζεην πεξηβαιινληηθά θνκκάηη ηνπ παξάθηηνπ ρψξνπ, ην κέησπν ζην κεηαίρκην κεηαμχ μεξάο θαη ζάιαζζαο πνπ παξάιιεια δέρεηαη ζεκαληηθέο πηέζεηο απφ αλζξψπηλεο δξαζηεξηφηεηεο. Σν ζαιάζζην ηκήκα εθηείλεηαη απφ ηελ αθηνγξακκή κέρξη ηελ ηζνβαζή ησλ 10 κέηξσλ, νπσζδήπνηε φκσο κε πιάηνο κεγαιχηεξν ησλ 100 κέηξσλ απφ ηελ αθηνγξακκή. Σν ρεξζαίν μεθηλά απφ ηελ αθηνγξακκή θαη εθηείλεηαη πξνο ηελ μεξά ζε δψλε πιάηνπο 100 κέηξσλ απφ ηελ θαζνξηζκέλε γξακκή ηνπ αηγηαινχ (ή ην ρεηκέξην θχκα φπνπ απηή δελ είλαη θαζνξηζκέλε). ειίδα 94 απφ 346

95 b. Γπλακηθή Εψλε: Σν ζαιάζζην ηκήκα μεθηλά απφ ην φξην ηεο Κξίζηκεο Εψλεο θαη εθηείλεηαη κέρξη ηελ ηζνβαζή ησλ 50 κέηξσλ. ε θάζε πεξίπησζε ην αθξαίν πξνο ηελ ζάιαζζα φξην ηεο δελ κπνξεί λα απέρεη ιηγφηεξν ησλ 200 κέηξσλ απφ ηελ αθηνγξακκή. Σν ρεξζαίν ηκήκα μεθηλά απφ ην αθξαίν πξνο ηελ μεξά φξην ηεο Κξίζηκεο Εψλεο θαη εθηείλεηαη θαη ειάρηζηνλ ζε δψλε πιάηνπο 200 κέηξσλ απφ ηελ θαζνξηζκέλε γξακκή ηνπ αηγηαινχ (ή ην ρεηκέξην θχκα φπνπ απηή δελ είλαη θαζνξηζκέλε). c. Τπφινηπε Παξάθηηα Εψλε: Σν ζαιάζζην ηκήκα ηεο εθηείλεηαη απφ ην εμψηεξν πξνο ηε ζάιαζζα φξην ηεο Γπλακηθήο Εψλεο κέρξη ην φξην ησλ ρσξηθψλ πδάησλ. Σν ρεξζαίν ηκήκα ηεο εθηείλεηαη κέρξη θαη ηα αθξαία πξνο ηελ ελδνρψξα δηνηθεηηθά φξηα ησλ αληίζηνηρσλ παξάθηησλ ΟΣΑ ή κέρξη πςφκεηξν 600 κ. αλ ε ελ ιφγσ ηζνυςήο βξίζθεηαη εληφο ησλ δηνηθεηηθψλ νξίσλ ησλ νηθείσλ Ο.Σ.Α. Σν εχξνο απηήο ηεο δψλεο ζα πξέπεη λα απνηειέζεη αληηθείκελν πξνζδηνξηζκνχ θαηά πεξίπησζε, κε βάζε ηεθκεξησκέλα επηζηεκνληθά ζηνηρεία. Σέηαξηνλ. Παξνπζηάδνληαη νη Καηεπζχλζεηο Υσξνηαμηθήο Οξγάλσζεο αλά δψλε δηαρείξηζεο, γίλεηαη δειαδή αλαιπηηθή αλαθνξά ζην πνηεο δξαζηεξηφηεηεο επηηξέπνληαη ζε θάζε δψλε θαη πνηεο φρη, ζηα πιαίζηα ηεο πξνζέγγηζεο ηεο βηψζηκεο αλάπηπμεο θαη ηεο Οινθιεξσκέλεο Γηαρείξηζεο. Δηδηθφηεξα γηα ηελ Κξίζηκε Εψλε, πνχ απνηειεί ην πην επαίζζεην ηκήκα ηνπ παξάθηηνπ ρψξνπ, πξνβιέπνληαη ηα εμήο: a. ην ζαιάζζην ηκήκα (ΚΘ) επηηξέπνληαη κφλν ζπγθεθξηκέλεο δξαζηεξηφηεηεο, φπσο ε θνιχκβεζε, ε αιηεία, ε πδαηνθαιιηέξγεηα, νη εξεπλεηηθέο εξγαζίεο θιπ. Δπηηξέπνληαη επίζεο ζπγθεθξηκέλα έξγα, φπσο ιηκεληθέο εγθαηαζηάζεηο θαη ήπηα ηερληθά έξγα πξνζηαζίαο ησλ αθηψλ. Απαγνξεχεηαη ή πεξηνξίδεηαη ζην ειάρηζην αλαγθαίν ε θίλεζε ή αγθπξνβφιεζε ζαιάζζησλ ζθαθψλ ζε επαίζζεηα νηθνζπζηήκαηα. b. Σν ρεξζαίν ηκήκα (ΚΥ) δηαθξίλεηαη ζην ΚΥ1 (απφ ηελ αθηνγξακκή έσο ηα 50 κέηξα) θαη ην ΚΥ2 (απφ ηα 50 σο ηα 100 κέηξα). ην 1ν ηκήκα, δελ ειίδα 95 απφ 346

96 επηηξέπεηαη θακία λέα θαηαζθεπή (πιελ ειάρηζησλ αλαγθαίσλ ήπησλ εμαηξέζεσλ θνηλσθεινχο ραξαθηήξα, πνπ ζα βξείηε ζην πιήξεο θείκελν) θαη επίζεο απαγνξεχεηαη ή πεξηνξίδεηαη ζην ειάρηζην αλαγθαίν ε θίλεζε θαη ζηάζκεπζε νρεκάησλ. Γηα ην ρεξζαίν ηκήκα ηεο Τπφινηπεο Παξάθηηαο Εψλεο δελ ηίζεληαη επηπιένλ πεξηνξηζκνί ζε ζρέζε κε ηα φζα ηζρχνπλ σο ζήκεξα. Καηά ηνλ ζρεδηαζκφ ηνπ ρψξνπ, ζα πξέπεη λα γίλεηαη ζθαηξηθή εθηίκεζε θαη αληηκεηψπηζε ησλ ζσξεπηηθψλ επηπηψζεσλ ησλ επηκέξνπο ηνκεαθψλ πνιηηηθψλ, θαζψο θαη έιεγρνο ησλ παξαγφλησλ πνπ επεξεάδνπλ άκεζα ή έκκεζα ην παξάθηην νηθνζχζηεκα. Δπηπιένλ, ελζαξξχλεηαη -φπνπ απηφ είλαη δπλαηφλ- ε δεκηνπξγία πεξηζζνηέξσλ ειεπζέξσλ θαη πξαζίλσλ ρψξσλ, ε ρξήζε ησλ αξρψλ ηεο βηνθιηκαηηθήο αξρηηεθηνληθήο θαζψο θαη ε ρξήζε αλαλεψζηκσλ θη ελαιιαθηηθψλ πεγψλ ελέξγεηαο, ζχκθσλα θαη κε ηηο θαηεπζχλζεηο ηνπ Δηδηθνχ Πιαηζίνπ γηα ηηο Αλαλεψζηκεο Πεγέο Δλέξγεηαο θαη σο ζπκπιεξσκαηηθψλ κέζσλ πινπνίεζεο ησλ ζηφρσλ ηνπ παξφληνο Πιαηζίνπ. Δηδηθφηεξα, γηα ηε ρσξνζέηεζε αηνιηθψλ κνλάδσλ ζην λεζησηηθφ θαη ζαιάζζην ρψξν θαζψο θαη ζηηο αθαηνίθεηεο λεζίδεο ηζρχνπλ φζα πεξηιακβάλνληαη ζηα ζρεηηθά άξζξα (8 θαη 10) ηνπ Δηδηθνχ Πιαηζίνπ γηα ηηο ΑΠΔ. Παξάιιεια, νξίδνληαη νη θαλφλεο έληαμεο ησλ αηνιηθψλ εγθαηαζηάζεσλ ζην ηνπίν πνπ νξίδνληαη ζην Παξάξηεκα IV ηνπ Δηδηθνχ Πιαηζίνπ γηα ηηο ΑΠΔ. Δπίζεο, επηζεκαίλεηαη φηη ζχκθσλα κε ην Δηδηθφ Πιαίζην ηνπ Σνπξηζκνχ, ζηηο αλεπηπγκέλεο θαη αλαπηπζζφκελεο ηνπξηζηηθά πεξηνρέο ηνπ παξάθηηνπ ρψξνπ (ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ θαη ησλ κεηξνπνιηηηθψλ πεξηνρψλ) θαη ζηα λεζηά, δηαθξίλεηαη δψλε πςειήο αληαγσληζηηθφηεηαο δηαθφξσλ νηθνλνκηθψλ δξαζηεξηνηήησλ, ε νπνία εθηείλεηαη ζε απφζηαζε 350κ. απφ ηνλ αηγηαιφ. ηε δψλε απηή πνπ παξαηεξείηαη πςειφο αληαγσληζκφο ρξήζεσλ γεο θαη δξαζηεξηνηήησλ φισλ ησλ εηδψλ, κε άκεζε ή έκκεζε επίπησζε ζηνλ ηνπξηζκφ, δίδνληαη κεηαμχ άιισλ, θαηεπζχλζεηο γηα ηνλ πεξηνξηζκφ ηεο δεκηνπξγίαο λέσλ εγθαηαζηάζεσλ - ρξήζεσλ κε ζπκβαηψλ κε ηελ ηνπξηζηηθή δξαζηεξηφηεηα, ηδηαίηεξα ζηηο πεξηνρέο πνπ ραξαθηεξίδνληαη σο αλεπηπγκέλεο ηνπξηζηηθά. Ηδίσο βηνκεραληθέο / βηνηερληθέο εγθαηαζηάζεηο - κε εμαίξεζε απηέο πνπ έρνπλ αλάγθε ζαιαζζίνπ ειίδα 96 απφ 346

97 κεηψπνπ -, εγθαηαζηάζεηο ρνλδξηθνχ εκπνξίνπ, εκπνξηθέο εθζέζεηο, θηίξηα θαη γήπεδα απνζήθεπζεο, γξαθεία, θηίξηα πεξίζαιςεο, πξαηήξηα θαπζίκσλ. ηηο ππφινηπεο πεξηνρέο ηνπξηζηηθνχ ελδηαθέξνληνο ε ρσξνζέηεζε άιισλ ρξήζεσλ επηηξέπεηαη ζε ηκήκαηα ηνπο πνπ δελ παξνπζηάδνπλ ηνπξηζηηθφ ελδηαθέξνλ είηε κεκνλσκέλα είηε ζε νξγαλσκέλνπο ππνδνρείο. Πέκπηνλ. Γίλνληαη εηδηθέο θαηεπζχλζεηο γηα ηα λεζηά θαη ηηο παξάθηηεο νηθηζηηθέο πεξηνρέο. πγθεθξηκέλα, πξψηα απ φια γηα ηα λεζηά καο: a. Γηα ηελ άξζε ηεο γεσγξαθηθήο ηνπο απνκφλσζεο. b. Γηα ηε δηαηήξεζε θαη ελίζρπζε ηεο παξαγσγηθήο πνιπκνξθίαο θαη ηε ζπγθξάηεζε-αχμεζε ηνπ κφληκνπ πιεζπζκνχ ηνπο. c. Γηα ηε δηαηήξεζε θαη ελίζρπζε ηεο ειθπζηηθφηεηαο ησλ λεζηψλ θαη ηε βειηίσζε ηνπ επηπέδνπ δσήο ζε απηά. ζνλ αθνξά ηηο παξάθηηεο νηθηζηηθέο πεξηνρέο, νξίδνληαη ηα εμήο: a. Γίλνληαη θαηεπζχλζεηο γηα ηελ ελαξκφληζε ησλ ΓΠ θαη ΥΟΟΑΠ κε ηηο πξνηάζεηο ηνπ παξφληνο πιαηζίνπ, θαη εηδηθφηεξα θαηά ηελ θάζε ησλ εληάμεσλ, επεθηάζεσλ ή αλαζεσξήζεσλ. b. Δλζαξξχλεηαη ε ρξήζε πνιενδνκηθψλ θαη νηθνδνκηθψλ πξνηχπσλ πνπ ζα εμαζθαιίδνπλ, κεηαμχ άιισλ, κεησκέλε θαηαλάισζε ελέξγεηαο θαη λεξνχ, ρξήζε θηιηθψλ πξνο ην πεξηβάιινλ πιηθψλ θαη πξνζηαζία ησλ νηθνζπζηεκάησλ. c. Δπηδηψθεηαη, επίζεο, ν πεξαηηέξσ πεξηνξηζκφο ηεο εθηφο ζρεδίνπ δφκεζεο, ν πεξηνξηζκφο ηεο αλεμέιεγθηεο δηαζπνξάο έξγσλ θαη δξαζηεξηνηήησλ θαη ν έιεγρνο ηεο απζαίξεηεο δφκεζεο. Έθηνλ. ην Δηδηθφ Πιαίζην πξνζδηνξίδνληαη νη Γηαρεηξηζηηθέο Υσξηθέο Δλφηεηεο θαη ειίδα 97 απφ 346

98 νη Δπηηξνπέο Γηαρείξηζεο. Ζ εμεηδίθεπζε ησλ θαηεπζχλζεσλ γηα ηελ Οινθιεξσκέλε Γηαρείξηζε Παξάθηηνπ Υψξνπ δελ κπνξεί παξά λα γίλεη ζε επίπεδν Πεξηθέξεηαο θη φπνπ ρξεηαζηεί θαη ηνπηθά, αλά παξάθηην νηθνζχζηεκα πνπ ζα απνηειεί δηαρεηξηζηηθή ελφηεηα, πέξαλ ησλ ζηελψλ δηνηθεηηθψλ νξίσλ. ην Δηδηθφ Πιαίζην πξνηείλεηαη λα γίλεη ν νξηζηηθφο πξνζδηνξηζκφο ησλ Γηαρεηξηζηηθψλ Δλνηήησλ ζηα πιαίζηα ηεο αλαζεψξεζεο ησλ Πεξηθεξεηαθψλ Υσξνηαμηθψλ ρεδίσλ. Μέρξη ηφηε, φπνπ θξηζεί αλαγθαίν (ιφγσ ζεκαζίαο ρψξνπ, πεξηβαιινληηθψλ πηέζεσλ ή θαη δηνηθεηηθήο εηνηκφηεηαο), πξνβιέπεηαη ε δπλαηφηεηα ζχζηαζεο Πξνζσξηλψλ Γηαρεηξηζηηθψλ Δλνηήησλ, πνχ ζα έρνπλ θη έλαλ Πηινηηθφ ραξαθηήξα. ηηο Πξνζσξηλέο Γηαρεηξηζηηθέο Δλφηεηεο ηηο δξάζεηο ζα ζπληνλίδνπλ ζπκβνπιεπηηθέο Δπηηξνπέο Γηαρείξηζεο κε επζχλε ηνπ Γεληθνχ Γξακκαηέα ηεο αληίζηνηρεο Πεξηθέξεηαο. Ζ θάζε Δπηηξνπή Γηαρείξηζεο ζα εηζεγείηαη γηα ηελ αληίζηνηρε Γηαρεηξηζηηθή Δλφηεηα κέηξα θαη ηξφπνπο εθαξκνγήο ησλ φζσλ πξνβιέπνληαη ζην Δηδηθφ Πιαίζην. ην ηξίην θεθάιαην (ξπζκίζεηο δηαρείξηζεο ηνπ ηδηθνχ πιαηζίνπ) παξνπζηάδεηαη έλα Πξφγξακκα δξάζεο ζην νπνίν πξνηείλνληαη 11 δξάζεηο γηα ηελ επφκελε 15εηία ( ) πνπ κπνξνχλ λα εληαρζνχλ ζηελ 4ε Πξνγξακκαηηθή Πεξίνδν ζην Δπηρεηξεζηαθφ Πξφγξακκα «Πεξηβάιινλ θαη Αεηθφξνο Αλάπηπμε - ΔΠΠΔΡΑΑ» - Δ..Π.Α , ρσξίο λα απνθιεηζηνχλ ηπρφλ άιιεο ρξεκαηνδνηηθέο πεγέο. Οη δξάζεηο απηέο απνηεινχλ θαηά θχξην ιφγν κειέηεο, πνχ ηα απνηειέζκαηά ηνπο ζα βνεζήζνπλ ζε ζεκαληηθφ βαζκφ ηελ εθαξκνγή ηνπ Πιαηζίνπ αιιά θαη δηαρεηξηζηηθέο δξάζεηο αλά Γηαρεηξηζηηθή Δλφηεηα, θαζψο θαη ζχζηεκα παξαθνινχζεζεο ηεο εθαξκνγήο ζε εζληθφ επίπεδν. Δλδεηθηηθά αλαθέξνληαη: Μειέηε γηα θαηαγξαθή δεηθηψλ βηψζηκεο αλάπηπμεο παξάθηησλ Ννκψλ (& ΟΣΑ) ηεο ρψξαο. ειίδα 98 απφ 346

99 a. Μειέηε γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ ησλ πιένλ επάισησλ παξάθηησλ Πεξηνρψλ ηεο ρψξαο. b. Δθπφλεζε ηξηψλ πηινηηθψλ πξνγξακκάησλ γηα Γηαρείξηζε Παξάθηησλ Πεξηνρψλ ζε 3 Πεξηθέξεηεο, εθ ησλ νπνίσλ νη 2 λεζησηηθέο. c. Αμηνιφγεζε θαη πξνζαξκνγή ησλ πξνδηαγξαθψλ εθπφλεζεο / επηθαηξνπνίεζεο ησλ Πεξηθεξεηαθψλ Πιαηζίσλ Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο (Π.Π.Υ..Α.Α.) πξνο ηηο θαηεπζχλζεηο ηνπ παξφληνο. d. Γεκηνπξγία βαζηθψλ πξνηχπσλ πνιενδφκεζεο θαη δφκεζεο ζηηο παξάθηηεο πεξηνρέο. e. πγθέληξσζε, θαηαγξαθή θαη θσδηθνπνίεζε ηεο λνκνζεζίαο γηα ηνλ παξάθηην ρψξν θαη έθδνζε ζρεηηθνχ βνεζήκαηνο. f. Γηαρεηξηζηηθέο δξάζεηο αλά Γηαρεηξηζηηθή Δλφηεηα ζε εθαξκνγή ηνπ Πιαηζίνπ. εκεηψλεηαη, επίζεο, φηη πξνβιέπεηαη πσο ν Γεληθφο Γξακκαηέαο ηεο θάζε Πεξηθέξεηαο ζπληνλίδεη ηε ζπλεξγαζία ησλ ππεξεζηψλ, πνπ έρνπλ θαηά ηνλ λφκν αξκνδηφηεηα ειέγρνπ, κέζσ ησλ Δπηηξνπψλ Γηαρείξηζεο, πξνθεηκέλνπ λα εμαζθαιίζνπλ απφ θνηλνχ ηελ εθαξκνγή ησλ ζηφρσλ θαη θαηεπζχλζεσλ ηνπ Πιαηζίνπ. Έρεη, επίζεο, ηε δπλαηφηεηα επηβνιήο δηνηθεηηθψλ θπξψζεσλ θαη εηζεγείηαη ζηνλ Τπνπξγφ ΠΔ.ΥΧ.Γ.Δ. ηελ επηβνιή ρξεκαηηθψλ πνηλψλ. Σα πνζά ησλ εηζπξαηηνκέλσλ ρξεκαηηθψλ πνηλψλ ζα κεηαθέξνληαη ζην Δηδηθφ Σακείν Δθαξκνγήο Ρπζκηζηηθψλ θαη Πνιενδνκηθψλ ρεδίσλ (Δ.Σ.Δ.Ρ.Π.). Με ηελ εθαξκνγή ηνπ Δηδηθνχ Πιαηζίνπ γηα ηελ νινθιεξσκέλε δηαρείξηζε ηνπ παξάθηηνπ ρψξνπ γηα ηα επφκελα 15 ρξφληα, εθηηκάηαη φηη ζηαδηαθά θαη κέζα ζην πιαίζην ηεο 15εηίαο ζα επηηχρνπκε ζεκαληηθά απνηειέζκαηα: a. Πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο θαη νξζνινγηθή δηαρείξηζε ηνπ παξάθηηνπ ρψξνπ. ειίδα 99 απφ 346

100 b. Δμαζθάιηζε ηεο αλαγθαίαο ζπκβαηφηεηαο θαη ζπκπιεξσκαηηθφηεηαο κεηαμχ ρξήζεσλ γεο. c. Άξζε ηεο γεσγξαθηθήο απνκφλσζεο ηδηαίηεξα ησλ λεζηψλ, ελίζρπζε ηεο πεξηθεξεηαθήο αλάπηπμεο θαη ηεο ρσξηθήο ζπλνρήο. d. Πξνζηαζία, δηαηήξεζε θαη αλάδεημε ηεο λεζησηηθήο θπζηθήο θαη πνιηηηζηηθήο θιεξνλνκηάο θαη βηψζηκε ρξήζε ησλ πεπεξαζκέλσλ θπζηθψλ πφξσλ ησλ λεζηψλ, ιακβάλνληαο ππφςε θαη ηελ θέξνπζα ηθαλφηεηά ηνπο. e. Δμαζθάιηζε ζπλαίλεζεο γηα ηελ εθαξκνγή ησλ απαηηνχκελσλ ζπκπιεξσκαηηθψλ πνιηηηθψλ. Σν Δηδηθφ Πιαίζην γηα ηνλ Παξάθηην Υψξν θαη ηα Νεζηά, πνπ κφιηο αλαιχζεθε, απνηειεί ηελ πξψηε νπζηαζηηθή πξνζπάζεηα έληαμεο ηνπ παξάθηηνπ ρψξνπ ζηα πιαίζηα ηνπ ρσξνηαμηθνχ ζρεδηαζκνχ ηεο ρψξαο (κεηά ηε κε ζεζκνζέηεζε ηνπ Δηδηθνχ Πιαηζίνπ γηα ηνλ παξάθηην ρψξν ηνπ 2002). Ζ αλάγθε απηή είρε γίλεη αληηιεπηή εδψ θαη πνιιά ρξφληα, φηαλ απνζπαζκαηηθέο ξπζκίζεηο ξχζκηδαλ επηκέξνπο ηκήκαηα ηνπ παξάθηηνπ ρψξνπ, πνιιέο θνξέο αλαηξψληαο ε κία ηελ άιιε. Σν ππφ δηαβνχιεπζε απηφ Δηδηθφ Πιαίζην, φληαο ελαξκνληζκέλν κε ηε ζχζηαζε ηηο Δπξσπατθήο Έλσζεο γηα ηελ Οινθιεξσκέλε Γηαρείξηζε ησλ Παξάθηησλ Εσλψλ, αιιά θαη κε ην Μεζνγεηαθφ Πξσηφθνιιν γηα ηελ Οινθιεξσκέλε Γηαρείξηζε ησλ Παξάθηησλ Εσλψλ, θαιείηαη λα ραξάμεη γηα πξψηε θνξά ζηελ Διιάδα κηα εληαία ζηξαηεγηθή γηα ηνλ παξάθηην ρψξν, ψζηε λα αληηκεησπηζηνχλ ηα πνιιά θαη ζεκαληηθά πξνβιήκαηα πνπ παξνπζηάδνληαη ζ απηφλ. Κπξηφηεξν ζεκείν θξηηηθήο ηνπ πιαηζίνπ απνηειεί ην γεγνλφο φηη δηαηεξεί σο ειάρηζηε απφζηαζε απφ ηνλ αηγηαιφ γηα ηελ νηθνδφκεζε θηηξίσλ ηα 50κέηξα, ηε ζηηγκή πνπ πκβνχιην ηεο Δπηθξαηείαο, θξίλνληαο πξνεδξηθά δηαηάγκαηα γηα ηε ζέζπηζε Εσλψλ Οηθηζηηθνχ Διέγρνπ (ΕΟΔ) δεηά ζαθψο ηελ αχμεζε ηεο ειάρηζηεο απφζηαζεο ζηα 100 κέηξα. Δξσηεκαηηθά παξάιιεια πξνθαιεί ε δηάηαμε πνπ θαζνξίδεη ηνλ ζπληειεζηή δφκεζεο ζηε Γπλακηθή Εψλε, θαζψο αλαθέξεηαη φηη ζα είλαη 0,5 γηα «ινηπέο επηηξεπφκελεο ρξήζεηο», νη νπνίεο φκσο δελ θαζνξίδνληαη ειίδα 100 απφ 346

101 επαξθψο. Παξάιιεια, φζνλ αθνξά ην ηκήκα ΚΥ2 ηεο Κξίζηκεο Εψλεο, εθεί επηηξέπνληαη θηίξηα γηα ρξήζεηο θαηνηθίαο, θηίξηα γηα ρξήζεηο εζηίαζεο/ αλαςπρήο, ηνπξηζηηθέο εγθαηαζηάζεηο, βηνκεραληθέο εγθαηαζηάζεηο θ.ά., γεγνλφο πνπ απνδεηθλχεη φηη δελ ειέγρεηαη ζε κεγαιχηεξν βαζκφ απφ πξνεγνπκέλσο ε παξάθηηα δφκεζε. Γεδνκέλσλ ησλ αληηδξάζεσλ πνπ πξνθάιεζε ε θαηάζεζε ηνπ λνκνζρεδίνπ γηα ην πιαίζην απηφ θαη ηνπ αηηήκαηνο γηα αλαζεψξεζή ηνπ απφ ηελ πξψελ αμησκαηηθή αληηπνιίηεπζε, είλαη αβέβαην κε ηα θαηλνχξηα πνιηηηθά δεδνκέλα ηεο ρψξαο, αλ ζα ςεθηζζεί ηειηθά ην ζρέδην λφκνπ θαη ηη αιιαγέο πηζαλφλ ζα πεξηιακβάλεη ζε κηα ηέηνηα πεξίπησζε. ειίδα 101 απφ 346

102 2.3.ΡΤΘΜΗΣΗΚΟ ΥΔΓΗΟ ΑΣΣΗΚΖ Νόκνο 1515/1985 Γεδνκέλνπ φηη ε πεξηνρή κειέηεο καο (Γήκνη Διιεληθνχ, Γιπθάδαο, Βνχιαο) βξίζθεηαη ζην πνιενδνκηθφ ζπγθξφηεκα ησλ Αζελψλ, θξίλεηαη απαξαίηεηε ε παξάζεζε ζηε κειέηε απηή ηνπ Ρπζκηζηηθνχ ρεδίνπ ηεο Αζήλαο, πνπ ζεζκνζεηήζεθε κε ην λφκν 1515 ηνπ 1985 («Ρπζκηζηηθφ ζρέδην θαη πξφγξακκα πξνζηαζίαο πεξηβάιινληνο ηεο επξχηεξεο πεξηνρήο ηεο Αζήλαο»). χκθσλα κε ην άξζξν 1, παξ. 1 ηνπ λφκνπ απηνχ: «Ρπζκηζηηθφ ζρέδην εηδηθά ηεο επξχηεξεο πεξηνρήο ηεο Αζήλαο (ΡΑ) είλαη ην ζχλνιν ησλ ζηφρσλ, ησλ θαηεπζχλζεσλ, ησλ πξνγξακκάησλ θαη ησλ κέηξσλ πνπ πξνβιέπνληαη απφ ην λφκν σο αλαγθαία γηα ηε ρσξνηαμηθή θαη πνιενδνκηθή νξγάλσζή ηεο ζηα πιαίζηα ησλ πεληαεηψλ πξνγξακκάησλ νηθνλνκηθήο θαη θνηλσληθήο αλάπηπμεο. Δπξχηεξε πεξηνρή Αζήλαο γηα ηελ εθαξκνγή ηνπ λφκνπ απηνχ είλαη ε πεξηνρή ηνπ λνκνχ Αηηηθήο θαη ε Μαθξφλεζνο εθηφο απφ ηα Κχζεξα». ην ίδην άξζξν, ζηελ παξάγξαθν 2, αλαθέξεηαη φηη: «Σν ΡΑ απνβιέπεη ζην ζρεδηαζκφ θαη πξνγξακκαηηζκφ ηεο επξχηεξεο πεξηνρήο ηεο Αζήλαο κέζα ζηα πιαίζηα ηεο Δζληθήο ρσξνηαμηθήο πνιηηηθήο, ζηε ρσξνηαμηθή δνκή θαη νξγάλσζή ηεο ζε επίπεδν πεξηθέξεηαο, ζηε ρσξνηαμηθή δηάξζξσζε ησλ ηνκέσλ παξαγσγήο, ηνπ ζπζηήκαηνο κεηαθνξψλ, ηεο ινηπήο ηερληθήο ππνδνκήο θαη ηνπ θνηλσληθνχ εμνπιηζκνχ, θαζψο θαη ζηελ πνιηηηθή γεο θαη θαηνηθίαο, ζηε ιήςε κέηξσλ θαη ζην ζρεδηαζκφ γηα ηε ρσξνηαμηθή θαη ηε λέα πνιενδνκηθή δνκή ηεο πξσηεχνπζαο, θαζψο θαη ζην ζρεδηαζκφ πεξηνρψλ ή δσλψλ εηδηθνχ ελδηαθέξνληνο ή εηδηθψλ πξνβιεκάησλ, ζηε ιήςε κέηξσλ, φξσλ θαη πεξηνξηζκψλ γηα ηελ εμαζθάιηζε ηεο πξνζηαζίαο ηνπ πεξηβάιινληνο, ζην ζπληνληζκφ ησλ πξνγξακκάησλ θαη ησλ κειεηψλ πνπ έρνπλ ζρέζε κε ην ΡΑ θαη πνπ εθπνλνχληαη απφ φινπο ηνπο άιινπο θνξείο, πξνθεηκέλνπ λα εμαζθαιίδεηαη ε εθαξκνγή ηνπο θαηά ηηο δηαηάμεηο ηνπ παξφληνο θεθαιαίνπ θαη ζην θαζνξηζκφ ησλ απαηηνχκελσλ γηα ηελ εθαξκνγή ηνπο παξεκβάζεσλ, ησλ πξνηεξαηνηήησλ πξαγκαηνπνίεζεο θαη ρξεκαηνδφηεζεο, θαζψο θαη ησλ ζεζκηθψλ νηθνλνκηθψλ δηνηθεηηθψλ κέηξσλ πνπ πξέπεη λα ιεθζνχλ». ειίδα 102 απφ 346

103 Σν άξζξν 2 ηνπ ελ ιφγσ λφκνπ αλαθέξεηαη ζην Πξφγξακκα Πξνζηαζίαο Πεξηβάιινληνο Αζήλαο θαη παξαζέηεη ηα εμήο: «Σν πξφγξακκα πξνζηαζίαο πεξηβάιινληνο, εηδηθφηεξα, πεξηιακβάλεη ηα κέηξα θαη ηηο θαηεπζχλζεηο γηα ηελ αλαβάζκηζε θαη πξνζηαζία ηνπ θπζηθνχ θαη αλζξσπνγελνχο πεξηβάιινληνο ηεο επξχηεξεο πεξηνρήο ηεο Αζήλαο θαη ηδίσο, κέζα ζηα πιαίζηα ησλ θεηκέλσλ, δηαηάμεσλ, κέηξα γηα: α) ηελ νηθνινγηθή αλαζπγθξφηεζε ηεο Αζήλαο, ηελ πξνζηαζία ηεο γεσξγηθήο γεο, ησλ δαζψλ, ησλ πγξνηφπσλ, θαη ησλ άιισλ ζηνηρείσλ ηνπ θπζηθνχ πεξηβάιινληνο. β) ηελ πξνζηαζία ηνπ ηνπίνπ, ησλ αθηψλ θαη ησλ εηδηθψλ πεξηνρψλ θπζηθνχ θάιινπο. γ) ηελ πξνζηαζία ηεο ηζηνξηθήο θαη πνιηηηζηηθήο θιεξνλνκηάο. δ) ηνλ πεξηνξηζκφ ηεο ξχπαλζεο απφ θάζε πεγή θαη ηδίσο ηελ αληηκεηψπηζε ηεο αηκνζθαηξηθήο ξχπαλζεο, ηεο ξχπαλζεο ηνπ εδάθνπο θαη ησλ λεξψλ θαη ηεο ερνξχπαλζεο. ε) ηελ αλαβάζκηζε ηδηαίηεξα ππνβαζκηζκέλσλ πεξηνρψλ». ην άξζξν 3 πεξηγξάθνληαη νη ζηφρνη θαη νη θαηεπζχλζεηο ηνπ ΡΑ, ζε επίπεδν βαζηθψλ αξρψλ, σο εμήο: «Οη γεληθφηεξνη ζηφρνη, πνπ θαζνξίδνληαη γηα ηελ επξχηεξε πεξηνρή ηεο Αζήλαο είλαη νη αθφινπζνη: α) ε αλάδεημε ηεο ηζηνξηθήο θπζηνγλσκίαο ηεο Αζήλαο θαη ε αλαβάζκηζε ηεο θεληξηθήο πεξηνρήο ηεο. β) ε βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο δσήο γηα φινπο ηνπο θαηνίθνπο ηεο θαη ε πξνζηαζία ηνπ θπζηθνχ πεξηβάιινληνο. ειίδα 103 απφ 346

104 γ) ε εμηζνξξφπεζε ησλ θνηλσληθψλ αληζνηήησλ απφ πεξηνρή ζε πεξηνρή. δ) ε δηεχξπλζε ησλ επηινγψλ θαηνηθίαο θαη εξγαζίαο, αλαςπρήο θαη ςπραγσγίαο ζε θάζε πεξηνρή ηεο πξσηεχνπζαο. ε) ε πνηνηηθή αλαβάζκηζε θάζε γεηηνληάο θαη ε πξνζηαζία ησλ πεξηνρψλ θαηνηθίαο απφ νριεξέο ιεηηνπξγίεο θαη ρξήζεηο». Παξάιιεια, ζην ίδην άξζξν θαζνξίδνληαη νη εηδηθφηεξνη ζηφρνη θαη θαηεπζχλζεηο γηα ηελ εμέιημε ηεο επξχηεξεο πεξηνρήο ηεο Αζήλαο ζε ζρέζε κε ην εζληθφ επίπεδν, γηα ηελ εμέιημε ηεο ίδηαο ηεο επξχηεξεο πεξηνρήο ηεο Αζήλαο θαη γηα ηε ρσξνηαμηθή νξγάλσζε ηεο επξχηεξεο πεξηνρήο ηεο Αζήλαο θαη ηελ λέα πνιενδνκηθή δνκή ηεο. εκεηψλεηαη φηη αλαθνξηθά κε ηελ εμέιημε ηεο Αζήλαο ζε ζρέζε κε ην εζληθφ επίπεδν, αλαθέξνληαη σο ζηφρνη: α) ε ζηαζεξνπνίεζε ηνπ πιεζπζκνχ ηεο επξχηεξεο πεξηνρήο ηεο Αζήλαο κε απψηεξε πξννπηηθή ηε κείσζή ηνπ, β) ε αλάζρεζε ηεο δηφγθσζεο ησλ νηθνλνκηθψλ δξαζηεξηνηήησλ ζηελ πξσηεχνπζα κε ιήςε φισλ ησλ αλαγθαίσλ κέηξσλ γηα απνπξνζαλαηνιηζκφ ησλ δεκνζίσλ θαη ηδησηηθψλ επελδχζεσλ ζηελ πεξηθέξεηα ηεο ρψξαο θαηά πξνηεξαηφηεηα. γ) ε αλάδεημε ηεο επξχηεξεο πεξηνρήο ηεο Αζήλαο σο εζληθνχ θέληξνπ επηηειηθψλ ιεηηνπξγηψλ δηαθπβέξλεζεο, κε απνθέληξσζε πξνο ηελ πεξηθέξεηα ηεο Υψξαο ησλ ππεξεζηψλ πνπ δελ είλαη επηηειηθνχ επηπέδνπ ή δελ εμππεξεηνχλ ηελ ίδηα ηελ επξχηεξε πεξηνρή ηεο Αζήλαο. ην άξζξν 4 επηζεκαίλεηαη φηη φιεο νη δεκφζηεο ππεξεζίεο θαη νη θνξείο ηνπ δεκνζίνπ ηνκέα είλαη ππνρξεσκέλνη λα πξνζαξκφδνπλ ηα πξνγξάκκαηά ηνπο, πνπ αθνξνχλ ηελ επξχηεξε πεξηνρή ηεο Αζήλαο, κε ην ξπζκηζηηθφ ζρέδην θαη ην πξφγξακκα πξνζηαζίαο πεξηβάιινληνο. ειίδα 104 απφ 346

105 Δπίζεο, κε ην άξζξν 5 ηνπ λφκνπ απηνχ ηδξχεηαη ν Οξγαληζκφο Ρπζκηζηηθνχ ρεδίνπ θαη Πξνζηαζίαο Πεξηβάιινληνο Αζήλαο, πνπ νλνκάδεηαη «Οξγαληζκφο Αζήλαο» θαη είλαη λνκηθφ πξφζσπν δεκνζίνπ δηθαίνπ, κε πιήξε δηνηθεηηθή θαη νηθνλνκηθή απηνηέιεηα θαη επνπηεχεηαη απφ ηνλ Τπνπξγφ Πεξηβάιινληνο Υσξνηαμίαο θαη Γεκνζίσλ Έξγσλ. χκθσλα κε ην άξζξν: «Έξγν ηνπ Οξγαληζκνχ είλαη ε παξαθνινχζεζε ηεο εθαξκνγήο θαη ε εμαζθάιηζε ηεο πξαγκαηνπνίεζεο ηνπ ξπζκηζηηθνχ ζρεδίνπ ηεο επξχηεξεο πεξηνρήο ηεο Αζήλαο, ε εθπφλεζε ησλ Γεληθψλ Πνιενδνκηθψλ ρεδίσλ (ΓΠ) ηεο επξχηεξεο πεξηνρήο ηεο Αζήλαο θαη ε κέξηκλα γηα ηελ έγθξηζε ηνπο, ε κέξηκλα γηα ηελ ελαξκφληζε κε ην ξπζκηζηηθφ ζρέδην θαη ην πξφγξακκα πξνζηαζίαο πεξηβάιινληνο ησλ επηκέξνπο πξνγξακκάησλ ησλ νηθείσλ θνξέσλ, ε παξαθνινχζεζε ηεο πνηφηεηαο ηνπ πεξηβάιινληνο, ε εθπφλεζε πξνδηαγξαθψλ πεξηβαιινληηθψλ κειεηψλ θαη ε κέξηκλα γηα ηε κειέηε θαη εθαξκνγή κέηξσλ γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο, θαζψο θαη ν έιεγρνο έξγσλ θαη δξαζηεξηνηήησλ κε επηπηψζεηο ζην πεξηβάιινλ». πκπεξαζκαηηθά, ν Οξγαληζκφο Αζήλαο απνηειεί ηνλ θνξέα ζπλνιηθήο θαη επηηειηθήο δηαρείξηζεο ησλ ρσξνηαμηθψλ, πνιενδνκηθψλ θαη πεξηβαιινληηθψλ πξαγκάησλ ηεο Αζήλαο θαη ηεο επξχηεξεο πεξηνρήο ηεο, ελψ παξάιιεια, έρεη θαη ηελ αξκνδηφηεηα ζπζρέηηζεο ηνπ νηθνλνκηθνχ πξνγξακκαηηζκνχ κε ηα δηάθνξα επίπεδα ζρεδηαζκνχ, γηα δξάζεηο θαη πξνγξάκκαηα πνπ αθνξνχλ ζην ζπγθεθξηκέλν ρψξν. Οη αξκνδηφηεηεο ηνπ Οξγαληζκνχ Αζήλαο αλαθέξνληαη θπξίσο ζηνπο εμήο βαζηθνχο ηνκείο: Πξνγξακκαηηζκνχ Υσξνηαμηθνχ θαη Πνιενδνκηθνχ ρεδηαζκνχ Πξνζηαζίαο Πεξηβάιινληνο Γνκηθψλ / Πνηνηηθψλ Παξεκβάζεσλ Μεγάιεο Κιίκαθαο. Σα επφκελα άξζξα ηνπ λφκνπ κέρξη θαη ην άξζξν 9 αλαθέξνληαη ζηελ νξγάλσζε, ηε ιεηηνπξγία θαη ηε ζηειέρσζε ηνπ Οξγαληζκνχ Αζήλαο. Σν άξζξν 10 αζρνιείηαη κε Πξνγξάκκαηα εθαξκνγήο Ρπζκηζηηθνχ ρεδίνπ θαη Πξνζηαζίαο Πεξηβάιινληνο, ελψ ηα άξζξα 11 θαη 12 αλαιχνπλ κέηξα γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο θαη ησλ αξραηνινγηθψλ θαη ηζηνξηθψλ ηφπσλ. ηε ζπλέρεηα, ζην άξζξν 13 θαζνξίδνληαη νη ειίδα 105 απφ 346

106 θπξψζεηο γηα ηνπο παξαβάηεο θαη ζην άξζξν 14 θαζνξίδνληαη νη δηαηάμεηο πνπ θαηαξγνχληαη ιφγσ ηνπ λφκνπ απηνχ. Σν ηειεπηαίν άξζξν (άξζξν 15) ηνπ λφκνπ πεξηιακβάλεη ην παξάξηεκα θαη ηα δηαγξάκκαηα. Δθεί αλαθέξεηαη φηη: «Σν παξάξηεκα πεξηέρεη ηηο εηδηθφηεξεο θαηεπζχλζεηο θαη κέηξα γηα ηε ρσξνηαμηθή θαη ηελ πνιενδνκηθή αλαζπγθξφηεζε ηεο επξχηεξεο πεξηνρήο ηεο Αζήλαο θαη γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηεο ξχπαλζεο ηνπ πεξηβάιινληνο ηεο». ηα πιαίζηα ηεο δεκηνπξγίαο πνιπθεληξηθήο δνκήο θαζνξίδνληαη ζηελ επξχηεξε πεξηνρή ηεο Αζήλαο κεηξνπνιηηηθά θέληξα, δεπηεξεχνληα θέληξα ρσξνηαμηθήο ππνελφηεηαο, αλάκεζα ζηα νπνία αλαθέξεηαη ην Διιεληθφ, θέληξα ησλ ππφινηπσλ ρσξνηαμηθψλ ππνελνηήησλ, θέληξα δήκνπ κε ππεξηνπηθή ζεκαζία, κεηαμχ ησλ νπνίσλ θαη ε Γιπθάδα θαη θέληξα δήκνπ, ζπλνηθίαο θαη γεηηνληάο. Δπίζεο, γηα ηελ αλαθαηαλνκή δνκηθψλ ρξήζεσλ κε ζηφρν ηελ άλεηε ιεηηνπξγία ηεο πφιεο, ιακβάλνληαη κέηξα γηα ηε δηνίθεζε, ην ρνλδξεκπφξην, ηε κεηαπνίεζε θαη γηα ηελ αλαςπρή-ςπραγσγία ππεξηνπηθήο ζεκαζίαο. ην ζχλνιν ησλ κέηξσλ γηα ηελ αλαςπρή-ςπραγσγία ζπκπεξηιακβάλνληαη θάπνηα πνπ αθνξνχλ ηε δεκηνπξγία ζπζηήκαηνο κεγάισλ ππεξηνπηθψλ πφισλ αλαςπρήο, αζιεηηζκνχ θαη πνιηηηζκηθψλ ιεηηνπξγηψλ. Μεξηθά απφ ηα κέηξα απηά αθνξνχλ ην Π.Η.Κ.Π.Α. Βνχιαο (λπλ Κ.Α.Α.Π. Βνχιαο) θαη ηνλ Άγην Κνζκά, πνπ βξίζθνληαη ζηελ πεξηνρή κειέηεο καο. Σν Ρπζκηζηηθφ ρέδην Αζήλαο 1985 εθπνλήζεθε ζε κηα επνρή πςειψλ πξνζδνθηψλ, θπξίσο ζηνλ πξννδεπηηθφ επηζηεκνληθφ θφζκν, γηα ηε ιεηηνπξγία ηνπ ζρεδηαζκνχ σο εξγαιείνπ ηζφξξνπεο αλάπηπμεο, πεξηβαιινληηθνχ ειέγρνπ, νηθηζηηθήο αλαβάζκηζεο θαη πεξηνξηζκνχ ησλ θνηλσληθψλ ρσξηθψλ αληζνηήησλ. Ζ θηινζνθία ηνπ ΡΑ 1985 αλαηξάπεθε ζηαδηαθά ζηελ πξάμε, ιφγσ έιιεηςεο πνιηηηθψλ εθαξκνγήο, ζρεδίσλ εμεηδίθεπζεο θαη ζπγθεθξηκέλσλ παξαβηάζεσλ, θπξίσο ηελ πεξίνδν ησλ Οιπκπηαθψλ Αγψλσλ. Παξ φι απηά, ην ΡΑ 1985 απνηέιεζε πνιιέο θνξέο αλάρσκα ζε επηδήκηεο ρσξηθέο επεκβάζεηο θαη πνιχηηκν εξγαιείν γηα ηηο πξνζθπγέο ζην πκβνχιην ηεο Δπηθξαηείαο. Ζ πιήξεο αλαηξνπή ηνπ ζπληειείηαη, ζην φλνκα ηεο επηθαηξνπνίεζεο, κε ην λέν Ρπζκηζηηθφ Αηηηθήο. Απφ ηελ επνρή ηεο εθπφλεζήο ηνπ κέρξη ζήκεξα, ζε δηάζηεκα 24 ρξφλσλ, πνιιά πξνβιήκαηα έρνπλ παξνμπλζεί ζηελ Αηηηθή. Ζ άλαξρε ζπζζψξεπζε δξαζηεξηνηήησλ εληφο θαη εθηφο ηνπ αζηηθνχ ρψξνπ, ε νηθηζηηθή επέθηαζε θαη ε εθηφο ζρεδίνπ δφκεζε, ε θαηαζπαηάιεζε ησλ θπζηθψλ πφξσλ θαη ειίδα 106 απφ 346

107 ηεο γεσξγηθήο γεο, ε ζπξξίθλσζε ησλ δαζηθψλ εθηάζεσλ, ε εκπνξεπκαηνπνίεζε θαη ηδησηηθνπνίεζε δεκφζηαο γεο, ν πεξηνξηζκφο ηεο πξνζβαζηκφηεηαο ζηηο αθηέο, ε θπθινθνξηαθή αζθπμία, ε έληαζε ησλ θνηλσληθψλ, ηαμηθψλ αληζνηήησλ ζην ρψξν, φι απηά απνηεινχλ θαζεκεξηλά αλαγλσξίζηκεο επηπηψζεηο ηνπ αλαπηπμηαθνχ θαη ρσξηθνχ πξνηχπνπ ηεο Αηηηθήο. Γελ απνηξάπεθαλ, φρη κφλν ιφγσ αλεπάξθεηαο ηνπ ΡΑ 1985 αιιά επεηδή αθνινπζήζεθαλ εθ δηακέηξνπ αληίζεηεο πνιηηηθέο θαηεπζχλζεηο απφ απηέο πνπ ην ΡΑ 1985, έζησ αλεπαξθψο πξνδηέγξαθε Νέν ξπζκηζηηθό ζρέδην ηεο Αηηηθήο To ρέδην Νφκνπ γηα ην Νέν Ρπζκηζηηθφ ρέδην Αζήλαο θαη Αηηηθήο παξνπζηάζηεθε ζηηο 14 Απξηιίνπ 2009 απφ ηνλ ππνπξγφ ΠΔΥΧΓΔ θ. Γ.νπθιηά. πσο ραξαθηεξηζηηθά αλέθεξε «Σν Νέν Ρπζκηζηηθφ ρέδην ζπληζηά έλα πιαίζην ζπλνιηθήο ζηξαηεγηθήο γηα ηε βηψζηκε αλάπηπμε ηεο Αζήλαο θαη ηεο Αηηηθήο ηα πξνζερή 20 έηε. Παξνπζηάδεη έλα λέν Αζελατθφ φξακα δηαηππψλνληαο ηηο ζρέζεηο κεηαμχ ησλ νηθνλνκηθψλ, ρσξηθψλ, πεξηβαιινληηθψλ θαη θνηλσληθψλ παξακέηξσλ κε κία νινθιεξσκέλε θαη επέιηθηε πξνζέγγηζε». Σν λέν Ρπζκηζηηθφ είλαη έλα ζχγρξνλν εξγαιείν πνπ ζπλδπάδεη ηξεηο ζπληζηψζεο: -ηνλ θιαζηθφ ξπζκηζηηθφ ζρεδηαζκφ (δειαδή ηνλ ζηξαηεγηθφ πνιενδνκηθφ ζρεδηαζκφ) -ην ζηξαηεγηθφ πεξηβαιινληηθφ ζρεδηαζκφ -θαη ηνλ πεξηθεξεηαθφ ρσξνηαμηθφ ζρεδηαζκφ θαη πξνγξακκαηηζκφ. Οη βαζηθέο επηδηψμεηο ηνπ είλαη νη αθφινπζεο: - Πξψηνλ, ε βηψζηκε ρσξηθή αλάπηπμε, ε ζπλεηή δηαρείξηζε θαη πξνζηαζία ησλ θπζηθψλ πφξσλ, ηνπ πεξηβάιινληνο θαη ηεο πνιηηηζηηθήο θιεξνλνκηάο. - Γεχηεξνλ, ε ηζφξξνπε νηθνλνκηθή αλάπηπμε, ε βειηίσζε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο θαη ε ελίζρπζε ηνπ δηεζλνχο ξφινπ ηεο Αζήλαο- Αηηηθήο. - Σξίηνλ, ε βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο δσήο γηα φινπο ηνπο θαηνίθνπο, ε θνηλσληθή θαη ρσξηθή εμηζνξξφπεζε ζηελ θαηαλνκή ησλ πφξσλ θαη ησλ σθειεηψλ απφ ηελ αλάπηπμε θαη ε δηαζθάιηζε ηεο νηθνλνκηθήο θαη θνηλσληθήο ζπλνρήο. ειίδα 107 απφ 346

108 ην ρέδην, δίλεηαη ηδηαίηεξε ζεκαζία ζηε ζπκκεηνρή ηνπ πνιίηε θαη ηνπ ηδησηηθνχ ηνκέα ζηελ πξνζπάζεηα αλαζπγθξφηεζεο θαη αλαβάζκηζεο ησλ δεκφζησλ ρψξσλ. Έξγν ην νπνίν σο ηψξα αληηκεησπηδφηαλ απνθιεηζηηθά απφ ην Γεκφζην ηνκέα. Σαπηφρξνλα, θαζνξίδνληαη θαη ηα πξνγξακκαηηθά ζρέδηα πινπνίεζεο ηνπ λένπ Ρπζκηζηηθνχ ρεδίνπ, ππφ κνξθή επηρεηξεκαηηθψλ πξνγξακκάησλ πνπ ζα βνεζήζνπλ ζηελ θαηεχζπλζε ηεο πιήξνπο αμηνπνίεζεο θαη αλάδεημεο ησλ ζπγθξηηηθψλ πιενλεθηεκάησλ ηεο πφιεο, κε ηαπηφρξνλε πξνζηαζία ησλ επαίζζεησλ θπζηθψλ θαη πνιηηηζηηθψλ ηεο πφξσλ. Οη ζεκειηψδεηο άμνλεο πάλσ ζηνπο νπνίνπο ζα θηλεζεί ην ρέδην είλαη νη εμήο: 1)Δλίζρπζε ηεο πξνζηαζίαο ηνπ θπζηθνχ πεξηβάιινληνο (αζηηθνχ θαη πεξηαζηηθνχ). 2)Πξνψζεζε ελφο πνιπθεληξηθνχ πξνηχπνπ αζηηθήο αλάπηπμεο θαη, παξάιιεια, πεξηνξηζκφο ηεο αζηηθήο εμάπισζεο. 3)Αλαβάζκηζε θαη εθζπγρξνληζκφο ηεο παξαγσγηθήο βάζεο ηεο Αηηηθήο, γηα ηελ αλάδεημή ηεο ζε νηθνλνκηθφ θέληξν δηεζλνχο θχξνπο. 4)Δλίζρπζε ηεο θνηλσληθήο ζπλνρήο ηεο πφιεο. 5)Αλάδεημε ηεο ηζηνξηθήο θαη πνιηηηζηηθήο ηαπηφηεηα ηεο Αηηηθήο. Πξνψζεζε ηεο εηθφλαο ηεο σο ζχγρξνλεο πνιηηηζηηθήο Μεηξφπνιεο δηεζλνχο αθηηλνβνιίαο. 6)Οινθιήξσζε ηεο νξγάλσζεο ελφο θηιηθνχ πξνο ην πεξηβάιινλ ζπζηήκαηνο κεηαθνξψλ ζηελ Αηηηθή. 7)Πξνψζεζε λέσλ κνξθψλ ρσξηθήο νξγάλσζεο, πνπ πξνάγνπλ ηε ζπλεξγαζία θαη ηε ζπκκεηνρή. Μεγάιε ζεκαζία έρεη γηα ηε κειέηε καο λα πξνζδηνξίζνπκε ζε πνην βαζκφ επεξεάδεηαη ε πεξηνρή πνπ καο ελδηαθέξεη (Γήκνη Διιεληθνχ, Γιπθάδαο, Βνχιαο) απφ ην λέν ΡΑ. Έηζη ινηπφλ, κειεηψληαο ην ζρέδην λφκνπ πνπ δφζεθε ζηε δεκνζηφηεηα γηα ην λέν Ρπζκηζηηθφ ρέδην, δηαπηζηψλνπκε φηη ε πεξηνρή καο είλαη εληαγκέλε ζηε ρσξηθή ελφηεηα ΝΑ Αηηηθήο Λαπξεσηηθήο, πνπ απνηειεί κία απφ ηηο ειίδα 108 απφ 346

109 έμη ρσξηθέο ελφηεηεο ζηηο νπνίεο δηαρσξίζηεθε ε Αηηηθή γηα ηηο αλάγθεο ηνπ λένπ ΡΑ. Σν ζρέδην λφκνπ αλαθέξεη ηα εμήο γηα ηε ζπγθεθξηκέλε ελφηεηα: α) Ζ αλσηέξσ ρσξηθή ελφηεηα ζα έρεη ξφιν θπζηθνχ απνζέκαηνο θαζψο θαη ππνδνρήο δξαζηεξηνηήησλ πξψηεο θαη δεχηεξεο θαηνηθίαο θαη αλαςπρήο, πνπ ζα θαηεπζπλζνχλ ζην εζσηεξηθφ ησλ πθηζηάκελσλ νηθηζκψλ. Ζ άκεζε παξέκβαζε γηα ηελ νξγάλσζή ηνπο, θαζψο θαη ε άκεζε πξνζηαζία ησλ εθηφο ζρεδίνπ πεξηνρψλ, απνηεινχλ κείδνλα πξνηεξαηφηεηα ηνπ ΡΑ. β) Με βάζε ηνλ ηδηαίηεξν ραξαθηήξα ηνπ θπζηθνχ πεξηβάιινληνο ηεο πεξηνρήο θαη ηελ χπαξμε πνιηηηζηηθήο θιεξνλνκηάο δηεζλνχο αθηηλνβνιίαο, βαζηθή πξνσζεηηθή δξαζηεξηφηεηα γηα ηελ πεξηνρή ζα απνηειέζεη ε αλάδεημε απηψλ ησλ ζηνηρείσλ θαη ε αλαβάζκηζε ηεο ηνπξηζηηθήο δξαζηεξηφηεηαο ζηελ πεξηνρή. γ) Ζ αλαβάζκηζε ηνπ Ληκέλα Λαπξίνπ ζε δεχηεξν ιηκέλα Αηηηθήο, κε ηελ νινθιήξσζε ησλ κεηαθνξηθψλ αμφλσλ, ζα ζπληειέζεη ζηελ παξαγσγηθή αλαδηάξζξσζε ησλ αλαπηπμηαθψλ ππνδνρέσλ ηεο ππνελφηεηαο κε ηελ δηεχξπλζε ηνπ θάζκαηνο παξαγσγηθψλ δξαζηεξηνηήησλ». χκθσλα κε ην άξζξν 11 ηνπ ζρεδίνπ λφκνπ, πξνσζείηαη ε νξγάλσζε ησλ θεληξηθψλ ιεηηνπξγηψλ ζε έλα ηεξαξρεκέλν δίθηπν πνιενδνκηθψλ θέληξσλ, ηα νπνία δηαθξίλνληαη ζε πέληε θαηεγνξίεο. Ζ δεχηεξε θαηεγνξία κεηά ηα κεηξνπνιηηηθά θέληξα, είλαη ηα θέληξα επξείαο αθηηλνβνιίαο, ζηα νπνία εληάζζνληαη κεηαμχ άιισλ ε Γιπθάδα θαη ην Διιεληθφ. Σα θέληξα απηά «απνηεινχλ ηα δεπηεξεχνληα θέληξα ή ζπζηήκαηα θέληξσλ ηεο Υσξηθήο Δλφηεηαο Λεθαλνπεδίνπ, κε ζεκαληηθή εκβέιεηα πνπ θαιχπηεη ηηο Τπνελφηεηεο Βφξεηνπ, Γπηηθνχ θαη Νφηηνπ Λεθαλνπεδίνπ αληίζηνηρα, αιιά κπνξεί λα πεξηιακβάλνπλ θαη νξηζκέλεο ζπκπιεξσκαηηθέο δξαζηεξηφηεηεο κεηξνπνιηηηθήο αθηηλνβνιίαο. Με ηελ ελίζρπζε ηεο δπλακηθφηεηαο ηνπο, ηε δηεχξπλζε θαη αλαβάζκηζε ησλ ιεηηνπξγηψλ ηνπο θαη ηε βειηίσζε ηεο πξνζπειαζηκφηεηαο ηνπο απφ ην ζχλνιν ηεο πεξηνρήο επηξξνήο ηνπο, επηδηψθεηαη ε ειίδα 109 απφ 346

110 εδξαίσζε ηνπ θνκβηθνχ ηνπο ξφινπ ζηελ ηζφξξνπε δνκή ηνπ πιέγκαηνο εμαξηήζεσλ ζην Λεθαλνπέδην». Σν άξζξν 12 αλαθέξεηαη ζηνπο ζηξαηεγηθνχο άμνλεο θαη ζηνπο πφινπο αλάπηπμεο ζην ιεθαλνπέδην. Οη αλαπηπμηαθνί άμνλεο δηαθξίλνληαη ζε δηεζλνχο θαη εζληθήο εκβέιεηαο, ζε κεηξνπνιηηηθήο αθηηλνβνιίαο θαη ζε ελδνπεξηθεξεηαθήο ζεκαζίαο. Ο έλαο απφ ηνπο δχν άμνλεο κεηξνπνιηηηθήο αθηηλνβνιίαο είλαη ν «Άμνλαο Θαιάζζηνπ Μεηψπνπ ηνπ Πνιενδνκηθνχ πγθξνηήκαηνο, απφ ην Φαιεξηθφ φξκν κέρξη ηε Βνπιηαγκέλε, ηνπ νπνίνπ ν βαζηθφο πξνζαλαηνιηζκφο ζπλίζηαηαη ζηελ εμαζθάιηζε ηνπ αλνίγκαηνο ηνπ κεηξνπνιηηηθνχ ζπγθξνηήκαηνο ηεο Αζήλαο πξνο ην παξαιηαθφ κέησπν θαη ηεο ιεηηνπξγηθήο δηαζχλδεζεο κε απηφ, κε ηελ αλάπηπμε ρξήζεσλ πνιηηηζκνχ, αλαςπρήο θαη αζιεηηζκνχ κεηξνπνιηηηθήο εκβέιεηαο, θαζψο θαη ζηε δηαζθάιηζε ηεο ζπλέρεηαο θαη ηεο πξνζπειαζηκφηεηαο ηεο παξάθηηαο δψλεο γηα φινπο ηνπο θαηνίθνπο θαη ηνπο επηζθέπηεο ηεο πφιεο». Παξάιιεια ζηνπο άμνλεο ελδνπεξηθεξεηαθήο ζεκαζίαο είλαη εληαγκέλε θαη ε Λεσθφξνο Βνπιηαγκέλεο, απφ ην θέληξν ηεο Αζήλαο πξνο Διιεληθφ θαη Βνπιηαγκέλε. Οη πφινη αλάπηπμεο, αληίζηνηρα, δηαθξίλνληαη ζε πφινπο δηεζλνχο θαη εζληθήο εκβέιεηαο, ζε πφινπο εζληθήο θαη κεηξνπνιηηηθήο εκβέιεηαο θαη ζε πφινπο ελδνπεξηθεξεηαθήο εκβέιεηαο. ηελ ηειεπηαία θαηεγνξία έρνπλ πεξηιεθζεί ην Διιεληθφ θαη ε Γιπθάδα, κε εηδίθεπζε ζηηο επηρεηξήζεηο θαη ηνλ ηνπξηζκφ, πνιηηηζκφ, αλαςπρή θαη αζιεηηζκφ. Σν άξζξν 19 αλαθέξεηαη ζην ζρεδηαζκφ θαη ηε δηαρείξηζε ηνπ παξάθηηνπ ρψξνπ, ζέηνληαο σο ζηξαηεγηθφ ζηφρν γηα ηνλ παξάθηην ρψξν ηεο Αηηηθήο ηελ εγθαζίδξπζε κηαο πξαθηηθήο νινθιεξσκέλνπ ζρεδηαζκνχ θαη δηαρείξηζεο ησλ παξάθηησλ δσλψλ, ζχκθσλα κε ηηο θαηεπζχλζεηο ησλ επξσπατθψλ νξγάλσλ θαη άιισλ δηεζλψλ νξγαληζκψλ. ηα πιαίζηα ηνπ άξζξνπ απηνχ, δηαθξίλνληαη νη εμήο δψλεο ειέγρνπ αλάπηπμεο αθηψλ: 1. Εψλεο ζπγθέληξσζεο νηθνλνκηθψλ δξαζηεξηνηήησλ 2. Πφινη ζεκεηαθήο αλάπηπμεο ηνπξηζηηθήο ππνδνκήο θαη αλαςπρήο ειίδα 110 απφ 346

111 3.Εψλεο ήπηαο αλαςπρήο, ηνπξηζκνχ θαη παξαζεξηζκνχ 4. Εψλεο πξνζηαζίαο θαη αλάδεημεο θπζηθνχ θαη πνιηηηζηηθνχ Γηα ηνπο πφινπο ζεκεηαθήο αλάπηπμεο ηνπξηζηηθήο ππνδνκήο θαη αλαςπρήο, εηδηθφηεξα, πξνβιέπεηαη: Δθζπγρξνληζκφο θαη βειηίσζε ησλ ππνδνκψλ ησλ πθηζηάκελσλ καξίλσλ κε έιεγρν ησλ ηάζεσλ εληαηηθνπνίεζεο ηεο ρξήζεο Πξνζηαζία ησλ πθηζηάκελσλ κηθξψλ αιηεπηηθψλ θαηαθπγίσλ απφ ηνπξηζηηθέο πηέζεηο θαη εμεηδηθεπκέλε ρσξνζέηεζε λέσλ κε ηελ πξνυπφζεζε φηη εμππεξεηνχλ επαγγεικαηηθή αιηεπηηθή δξαζηεξηφηεηα. Οξγάλσζε ησλ πεξηνρψλ ζπγθέληξσζεο πθηζηάκελσλ μελνδνρεηαθψλ κνλάδσλ κε πνιενδνκηθά εξγαιεία θαη έιεγρν ησλ ηάζεσλ εληαηηθνπνίεζεο ηεο ρξήζεο Δπαλάρξεζε κλεκείσλ βηνκεραληθήο αξραηνινγίαο κε ζηφρν ηελ αλάδεημε ηεο ηνπηθήο ηζηνξίαο θαη ηαπηφηεηαο ηνπ παξάθηηνπ ρψξνπ ζαλ ρσξηθφ θεθάιαην ηεο Αηηηθήο θαη έληαμήο ηνπ ζην ηνπξηζηηθφ πξντφλ. Αληίζηνηρα, γηα ηηο δψλεο ήπηαο αλαςπρήο, ηνπξηζκνχ θαη παξαζεξηζκνχ πξνβιέπεηαη: Γηεχξπλζε θαη ελίζρπζε ηνπ δεκφζηνπ, θνηλφρξεζηνπ ραξαθηήξα ηεο θξίζηκεο παξάθηηαο δψλεο γηα φζν ην δπλαηφλ πεξηζζφηεξεο θαη πνιππιεζέζηεξεο νκάδεο ρξεζηψλ (ππεξηνπηθή εκβέιεηα παξάθηηαο δψλεο). Αλάπηπμε ηκεκάησλ ηεο παξάθηηαο δψλεο σο πφισλ ήπηαο αλαςπρήο, πνιηηηζκνχ θαη αζιεηηζκνχ κε αλάπιαζε, αλαβάζκηζε, ζπκπιήξσζε, εμπγίαλζε ησλ ήδε ππαξρνπζψλ δξαζηεξηνηήησλ ρσξίο αιινίσζε ηνπ θπζηθνχ ραξαθηήξα ηνπ παξάθηηνπ δεκφζηνπ ρψξνπ. ειίδα 111 απφ 346

112 Αχμεζε ηεο πξνζπειαζηκφηεηαο, βειηίσζε ή εμαζθάιηζε θάζεησλ πξνζβάζεσλ ζχλδεζεο κε ηνλ παξαθείκελν αζηηθφ ηζηφ θαη πξηκνδφηεζε κεηαθηλήζεσλ κε ζαιάζζηα καδηθή ζπγθνηλσλία φπνπ απηφ είλαη εθηθηφ. Κπθινθνξηαθή απνζπκθφξεζε κε ηελ νξγάλσζε πξνζειεχζεσλ κε δεκφζηα ζπγθνηλσλία, απνζάξξπλζε ηεο ρξήζεο ηνπ ΗΥ κε πξφβιεςε ρψξσλ ζηάζκεπζεο ζε απφζηαζε απφ ηελ αθηή θαη εηδηθή ηηκνινγηαθή πνιηηηθή. Δμαζθάιηζε ηεο ζπλέρεηαο ηεο δψλεο ζαιαζζίνπ κεηψπνπ θαη πεξηνξηζκφο ηεο επέθηαζεο ηεο νηθηζηηθήο δψλεο ζε βάξνο ηεο παξάθηηαο. Απνκάθξπλζε αζπκβίβαζησλ κε ηελ αθηή θαη ηνλ θνηλφρξεζην ραξαθηήξα ηεο δξαζηεξηνηήησλ θαη απνζπκθφξεζή ηεο απφ εληαηηθέο απνθιεηζηηθέο ρξήζεηο. Οξγάλσζε ησλ ηνπξηζηηθψλ ππνδνκψλ (καξίλεο, μελνδνρεία), κε πεξηνξηζκφ ζηηο απνιχησο αλαγθαίεο θαη ιήςε κέηξσλ πεξηβαιινληηθήο πξνζηαζίαο θαη αλαβάζκηζεο γηα ην ζαιάζζην πεξηβάιινλ θαη ηνλ παξαθείκελν αζηηθφ ηζηφ. Δμαζθάιηζε πςειήο πνηφηεηαο θαη αηζζεηηθήο αζηηθνχ πεξηβάιινληνο θαη ηνπίνπ, κε ηνλ έιεγρν ησλ θαηαζθεπψλ θαη ηεο ερνξχπαλζεο ζην δεκφζην θαη ηνλ ηδησηηθφ ρψξν, ηήξεζε εηδηθψλ πξνδηαγξαθψλ γηα ηελ θχηεπζε, δηαηήξεζε θαη αλάδεημε κλεκείσλ λεφηεξεο αξρηηεθηνληθήο θιπ. Σέινο, γηα ηηο δψλεο πξνζηαζίαο θαη αλάδεημεο θπζηθνχ θαη πνιηηηζηηθνχ πεξηβάιινληνο πξνβιέπνληαη, κεηαμχ άιισλ, ηα εμήο: Πξνζηαζία, δηαηήξεζε θαη απνθαηάζηαζε ησλ παξάθηησλ νηθνζπζηεκάησλ (ζηε ζάιαζζα θαη ζηε μεξά), θαη εμαζθάιηζε ηεο απαηηνχκελεο ηζνξξνπίαο ζε καθξνπξφζεζκε πξννπηηθή βηψζηκεο αλάπηπμεο πνπ ζα δηαζψδεη ηελ κνλαδηθφηεηα ηνπ θπζηθνχ απηνχ πφξνπ θαη γηα ηηο επφκελεο γελεέο. Πξνζηαζία, δηαηήξεζε θαη αλάδεημε ηνπ ηνπίνπ, ησλ αξραηνινγηθψλ θαη ηζηνξηθψλ ηφπσλ. ειίδα 112 απφ 346

113 Πξνζηαζία γεσξγηθήο γεο θαη ελίζρπζε ηεο αγξνηηθήο παξαγσγήο (κε θίλεηξα θιπ) ζηελ δπλακηθή παξάθηηα δψλε θαη ηδίσο ζε δψλεο δελδξνθαιιηεξγεηψλ, απφ ηηο πηέζεηο ηεο αλάπηπμεο άιισλ ρξήζεσλ ζηελ θξίζηκε δψλε. ζνλ αθνξά ην νδηθφ δίθηπν, ην νπνίν αλαιχεηαη ζην άξζξν 26 ηνπ ζρεδίνπ λφκνπ, πξνβιέπνληαη νη εμήο ελέξγεηεο πνπ επεξεάδνπλ ηελ πεξηνρή κειέηεο: Λφγσ λέσλ δεδνκέλσλ πνπ αθνξνχλ ζηελ αλάπηπμε ηνπ αζηηθνχ ηζηνχ, ζηε δηαζθάιηζε ησλ ξεκάησλ θαη ζηελ πξνζηαζία ησλ νξεηλψλ φγθσλ, θαηαξγείηαη ην πξνβιεπφκελν απφ ην Ν νδηθφ έξγν: Λεσθφξνο Πηθξνδάθλεο απφ Πεξηθεξεηαθή Οδφ Τκεηηνχ (Γήκνο Ζιηνχπνιεο-Γήκνο Καξέα) κέρξη Λεσθφξν Βνπιηαγκέλεο θαη ζπλέρεηα κέρξη ηελ Παξαιηαθή Λεσθφξν. Αλάκεζα ζηα ζεκαληηθά έξγα πνπ πξνβιέπνληαη είλαη ε ιεσθφξνο Διιεληθνχ- Αξγπξνχπνιεο-ήξαγγαο Τκεηηνχ-Αεξνδξνκίνπ «Δ. Βεληδέινο» θαη ε ειεχζεξε ηαρεία Λεσθφξνο νπλίνπ. Καηφπηλ ησλ παξαπάλσ πινπνηείηαη ην ζχζηεκα ησλ 3 δαθηπιίσλ. Ο εμσηεξηθφο δαθηχιηνο νξίδεηαη απφ ηνπο νδηθνχο άμνλεο ηεο Αηηηθήο Οδνχ, ηεο ειεχζεξεο Λεσθφξνπ Κνξσπίνπ-ήξαγγαο Τκεηηνχ Πεξηθεξεηαθήο Διιεληθνχ, ηεο Παξαιηαθήο (Λ. Πνζεηδψλνο), ηεο Λ. Ν. Φαιήξνπ- Πεηξαηά- ρηζηνχ θαη ηεο Γπηηθήο Πεξηθεξεηαθήο Αηγάιεσ. ην άξζξν 27, πνπ αθνξά ηελ δηνηθεηηθή θαη θνηλσληθή νξγάλσζε, αλαθέξεηαη φηη αλάκεζα ζηηο πεξηνρέο πνπ πξνβιέπεηαη λα ρσξνζεηνχληαη νη επηηειηθέο ππεξεζίεο ηεο δηνίθεζεο ζπγθαηαιέγνληαη ε πεξηνρή αλάπιαζεο Διιεληθνχ θαη ε Λεσθφξνο Βνπιηαγκέλεο απφ ην θέληξν κέρξη ην ηέινο ηεο γξακκήο 2 ηνπ κεηξφ. Σέινο, γηα ηηο δψλεο πξνζηαζίαο θαη αλάδεημεο θπζηθνχ θαη πνιηηηζηηθνχ πεξηβάιινληνο πξνβιέπνληαη, κεηαμχ άιισλ, ηα εμήο: ειίδα 113 απφ 346

114 Πξνζηαζία, δηαηήξεζε θαη απνθαηάζηαζε ησλ παξάθηησλ νηθνζπζηεκάησλ (ζηε ζάιαζζα θαη ζηε μεξά), θαη εμαζθάιηζε ηεο απαηηνχκελεο ηζνξξνπίαο ζε καθξνπξφζεζκε πξννπηηθή βηψζηκεο αλάπηπμεο πνπ ζα δηαζψδεη ηελ κνλαδηθφηεηα ηνπ θπζηθνχ απηνχ πφξνπ θαη γηα ηηο επφκελεο γελεέο. Πξνζηαζία, δηαηήξεζε θαη αλάδεημε ηνπ ηνπίνπ, ησλ αξραηνινγηθψλ θαη ηζηνξηθψλ ηφπσλ. Πξνζηαζία γεσξγηθήο γεο θαη ελίζρπζε ηεο αγξνηηθήο παξαγσγήο (κε θίλεηξα θιπ) ζηελ δπλακηθή παξάθηηα δψλε θαη ηδίσο ζε δψλεο δελδξνθαιιηεξγεηψλ, απφ ηηο πηέζεηο ηεο αλάπηπμεο άιισλ ρξήζεσλ ζηελ θξίζηκε δψλε. ζνλ αθνξά ην νδηθφ δίθηπν, ην νπνίν αλαιχεηαη ζην άξζξν 26 ηνπ ζρεδίνπ λφκνπ, πξνβιέπνληαη νη εμήο ελέξγεηεο πνπ επεξεάδνπλ ηελ πεξηνρή κειέηεο: Λφγσ λέσλ δεδνκέλσλ πνπ αθνξνχλ ζηελ αλάπηπμε ηνπ αζηηθνχ ηζηνχ, ζηε δηαζθάιηζε ησλ ξεκάησλ θαη ζηελ πξνζηαζία ησλ νξεηλψλ φγθσλ, θαηαξγείηαη ην πξνβιεπφκελν απφ ην Ν νδηθφ έξγν: Λεσθφξνο Πηθξνδάθλεο απφ Πεξηθεξεηαθή Οδφ Τκεηηνχ (Γήκνο Ζιηνχπνιεο-Γήκνο Καξέα) κέρξη Λεσθφξν Βνπιηαγκέλεο θαη ζπλέρεηα κέρξη ηελ Παξαιηαθή Λεσθφξν. Αλάκεζα ζηα ζεκαληηθά έξγα πνπ πξνβιέπνληαη είλαη ε ιεσθφξνο Διιεληθνχ- Αξγπξνχπνιεο-ήξαγγαο Τκεηηνχ-Αεξνδξνκίνπ «Δ. Βεληδέινο» θαη ε ειεχζεξε ηαρεία Λεσθφξνο νπλίνπ. Καηφπηλ ησλ παξαπάλσ πινπνηείηαη ην ζχζηεκα ησλ 3 δαθηπιίσλ. Ο εμσηεξηθφο δαθηχιηνο νξίδεηαη απφ ηνπο νδηθνχο άμνλεο ηεο Αηηηθήο Οδνχ, ηεο ειεχζεξεο Λεσθφξνπ Κνξσπίνπ-ήξαγγαο Τκεηηνχ Πεξηθεξεηαθήο Διιεληθνχ, ηεο Παξαιηαθήο (Λ. Πνζεηδψλνο), ηεο Λ. Ν. Φαιήξνπ- Πεηξαηά- ρηζηνχ θαη ηεο Γπηηθήο Πεξηθεξεηαθήο Αηγάιεσ. ειίδα 114 απφ 346

115 ην άξζξν 27, πνπ αθνξά ηελ δηνηθεηηθή θαη θνηλσληθή νξγάλσζε, αλαθέξεηαη φηη αλάκεζα ζηηο πεξηνρέο πνπ πξνβιέπεηαη λα ρσξνζεηνχληαη νη επηηειηθέο ππεξεζίεο ηεο δηνίθεζεο ζπγθαηαιέγνληαη ε πεξηνρή αλάπιαζεο Διιεληθνχ θαη ε Λεσθφξνο Βνπιηαγκέλεο απφ ην θέληξν κέρξη ην ηέινο ηεο γξακκήο 2 ηνπ κεηξφ. Καηά γεληθή νκνινγία ηα ξπζκηζηηθά ζρέδηα είλαη αθαηάιιεια γηα θνκκαηηθή εθκεηάιιεπζε, γηαηί απφ πνιενδνκηθά εξγαιεία πνπ θαζνξίδνπλ ην κέιινλ, ηελ εμέιημε, ηελ νξγάλσζε θαη ηνλ εθζπγρξνληζκφ ησλ πφιεσλ, εθθπιίδνληαη ζηελ εμππεξέηεζε κηθξψλ ή κεγάισλ ζπκθεξφλησλ. Δίλαη φκσο θαηεμνρήλ πνιηηηθά, γηαηί εθθξάδνπλ ηάζεηο θαη επηινγέο πνπ θαζνξίδνπλ ηελ νηθνλνκηθή, θνηλσληθή θαη πεξηβαιινληηθή αλάπηπμε, κε επηπηψζεηο ζηελ θαζεκεξηλή πνηφηεηα δσήο ησλ θαηνίθσλ θαη ρξεζηψλ ηεο πφιεο. Σν ηζρχνλ Ρπζκηζηηθφ ρέδην ηεο Αζήλαο (ΡΑ) ραξαθηεξίδεηαη απφ ηε γεληθφηεηά ηνπ, ηηο ειιείςεηο ηνπ (απνπζηάδνπλ ην Μεηξφ, ην αεξνδξφκην, θ.ιπ.) αιιά θαη ηηο πνιηηηθέο επηινγέο ηνπ. ηεξίδεηαη ζηε ζηαζεξνπνίεζε θαη κείσζε ηνπ πιεζπζκνχ ηνπ ιεθαλνπεδίνπ, ηελ έκθαζε ζηελ αλάπηπμε ηεο Γπηηθήο Αζήλαο (έηζη ψζηε λα αλαβαζκηζηεί θαη λα εθιείςεη ν δηραζκφο ζε Αλαηνιηθή αλαβαζκηζκέλε θαη Γπηηθή ππνβαζκηζκέλε), ζηνλ θαζνξηζκφ ηνπ Ηζηνξηθνχ Κέληξνπ ηεο Αζήλαο θαη ηελ ελνπνίεζε ησλ αξραηνινγηθψλ ρψξσλ, ζηελ πξνβνιή ησλ κεγάισλ ππεξηνπηθψλ πφισλ πξαζίλνπ θαη ήπηαο αλαςπρήο (ειεπίηζαξη, Πχξγν Βαζηιίζζεο, Φαιεξηθφ Γέιηα, παξαιηαθή δψλε, νξεηλνχ φγθνπ, θ.ιπ.), ζηνλ θαζνξηζκφ θαη δηαηήξεζε ηεο γεσξγηθήο γεο ζηελ Αλαηνιηθή Αηηηθή. Ζ πξφηαζε ηνπ λένπ ΡΑ (πνπ έξρεηαη αξγά) ραξαθηεξίδεηαη απφ ηελ έιιεηςε νξάκαηνο θαη πξννπηηθήο πνπ λα αληαπνθξίλεηαη ζηηο ζεκεξηλέο ζπλζήθεο θαη αλάγθεο, κε πξνεμέρνπζεο ηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο θαη ηελ νξγάλσζε ηνπ αζηηθνχ ρψξνπ, ησλ ρξήζεσλ θαη ιεηηνπξγηψλ, θαη έρεη σο πεξηερφκελν θπξίσο ηηο λνκηκνπνηήζεηο ησλ ήδε αλαπηπγκέλσλ δξαζηεξηνηήησλ ή εθείλσλ πνπ έρνπλ πξνγξακκαηηζηεί θαη ζπλαληνχλ εκπφδηα. Δίλαη δειαδή δηαρεηξηζηηθφ, φηαλ ε Αηηηθή έρεη αλάγθε απφ ξήμεηο, ηνικεξέο πξνηάζεηο, αχμεζε ηνπ ειεχζεξνπ δεκφζηνπ ρψξνπ, ξηδηθή ελίζρπζε ησλ κέζσλ καδηθήο κεηαθνξάο, νξγάλσζε ηνπ αζηηθνχ ηζηνχ (κε αλαπιάζεηο) ζε γεηηνληέο κε αλζξψπηλε θιίκαθα. ειίδα 115 απφ 346

116 Οη λέεο ηδέεο πνπ δηαηππψλεη, φπσο ε επέθηαζε ηνπ δνκεκέλνπ ρψξνπ ζηελ Αλαηνιηθή Αηηηθή, είλαη ην ιηγφηεξν αξλεηηθέο γηαηί ζα επηθέξνπλ αχμεζε ηνπ πιεζπζκνχ, θαηάξγεζε ηεο απαξαίηεηεο γεσξγηθήο γεο θαη ειεχζεξσλ ρψξσλ θαη ηδίσο αθφκε κεγαιχηεξε ππνβάζκηζε ηεο Γπηηθήο Αζήλαο θαη ηνπ Πεηξαηά. Παξνπζηάδεη βέβαηα θαη πνιχ ζεκαληηθά ζηνηρεία, φπσο ν νξηζκφο ησλ πνιπιεηηνπξγηθψλ θέληξσλ, ε ζρέζε ηνπο κε ηνπο ζηαζκνχο ηνπ Μεηξφ, ε αμηνπνίεζε ησλ νιπκπηαθψλ εγθαηαζηάζεσλ. Υάξηεο 4: ΟΡΑ κε έκθαζε ζηελ πεξηνρή κειέηεο (πεγή: ειίδα 116 απφ 346

117 2.4 ΦΟΡΔΗ ΓΗΑΥΔΗΡΗΖ ΣΟΤ ΠΑΡΑΚΣΗΟΤ ΥΧΡΟΤ Οη θνξείο πνπ επεξεάδνπλ ην ζρεδηαζκφ θαη ηε δηαρείξηζε ηνπ παξάθηηνπ ρψξνπ είλαη νη αθφινπζνη: 1. Ο Δζληθφο νξγαληζκφο ηνπξηζκνχ (Δ.Ο.Σ.) είλαη αξκφδηνο νξγαληζκφο γηα ηε δηνίθεζε θαη δηαρείξηζε ησλ ηνπξηζηηθψλ δεκφζησλ θηεκάησλ, ελψ παξάιιεια δηαηεξεί θαη ηελ επηθαξπία απηψλ. 2. Σν ππνπξγείν Πεξηβάιινληνο Υσξνηαμίαο θαη δεκνζίσλ Έξγσλ (Τ.ΠΔ.ΥΧ.Γ.Δ.) είλαη αξκφδην γηα ηελ πξνψζεζε ξπζκίζεσλ ρξήζεσλ γεο, φξσλ θαη πεξηνξηζκψλ δφκεζεο ζηηο παξάθηηεο πεξηνρέο. Δπίζεο γηα ηελ ρνξήγεζε πξνεγθξίζεσλ, ρσξνζέηεζεο θαη εγθξίζεσλ πεξηβαιινληηθψλ φξσλ έξγσλ θαη δξαζηεξηνηήησλ πνπ αλαπηχζζνληαη κέζα ζηηο παξάθηηεο πεξηνρέο. 3. Σν ππνπξγείν Δκπνξηθήο Ναπηηιίαο (Τ.Δ.Ν.) κέζσ ηεο ιηκεληθήο αζηπλνκίαο είλαη αξκφδην νπζηαζηηθά γηα ηελ αζηπλφκεπζε ηεο παξάθηηαο δψλεο, ηνπο ιηκέλεο θαη ηε ρεξζαία δψλε ηνπο. Παξάιιεια ην Τ.Δ.Ν. ζπκκεηέρεη ζηε δηαδηθαζία θαζνξηζκνχ νξηνγξακκψλ αηγηαινχ, παξαιίαο θαη παιαηνχ αηγηαινχ θαζψο ζηελ παξαρψξεζε αηγηαινχ, παξαιίαο γηα ηελ εθηέιεζε έξγσλ ζχκθσλα ην λ 2971/ Σν ππνπξγείν Οηθνλνκηθψλ είλαη ν αξκφδηνο θνξέαο γηα ηε δηνίθεζε θαη δηαρείξηζε ηνπ αηγηαινχ θαη ηεο παξαιίαο ηα νπνία ζεσξνχληαη δεκφζηα θηήκαηα. Δπίζεο ζχκθσλα κε ην λ.2971/2001 νξίδεηαη σο θεληξηθφο θνξέαο δηαρείξηζεο ηνπ αηγηαινχ ην ππνπξγείν νηθνλνκηθψλ. 5. Σν ππνπξγείν Αλάπηπμεο είλαη ην αξκφδην ππνπξγείν γηα ηε δηνίθεζε, ηε δηαρείξηζε, ηε ρσξνζέηεζε, ηελ εθκεηάιιεπζε θαη ηνλ έιεγρν ησλ καξίλσλ ζηνλ αηγηαιφ θαη ζηνπο ζπλερφκελνπο ζε απηνχο ρψξνπο αιιά θαη ζε παξάθηηα δψλε κέγηζηνπ πιάηνπο 500 κ. 6. Σν ππνπξγείν Γεσξγίαο είλαη ππεχζπλν ππνπξγείν γηα ηα ζέκαηα πνπ άπηνληαη ηεο γεσξγηθήο γεο πνπ βξίζθεηαη ζηελ παξάθηηα δψλε. 7. Ζ θηεκαηηθή εηαηξεία ηνπ δεκνζίνπ (Κ.Δ.Γ.). Δίλαη ε αξκφδηα εηαηξεία γηα ηε δηαρείξηζε θαη αμηνπνίεζε δεκνζίσλ αθηλήησλ. Ζ Κ.Δ.Γ. ηδξχζεθε ην 1979 κε ην Νφκν 973/79, σο λνκηθφ πξφζσπν ηδησηηθνχ δηθαίνπ θαη επνπηεχεηαη απφ ην ειίδα 117 απφ 346

118 ππνπξγείν νηθνλνκίαο θαη νηθνλνκηθψλ. ήκεξα ιεηηνπξγεί ππφ ην θαζεζηψο ηνπ Νφκνπ 2414/1996 πεξί «Δθζπγρξνληζκνχ ησλ δεκνζίσλ επηρεηξήζεσλ θαη νξγαληζκψλ». 8. Σν ππνπξγείν Αηγαίνπ. Δίλαη αξκφδην ζε πεξηνρέο πνπ είλαη ήδε ραξαθηεξηζκέλεο σο ηδηαίηεξνπ θπζηθνχ θάιινπο. Ζ άδεηα θαη ν έιεγρνο πάζεο θχζεσο εξγαζίαο (νηθνδνκή, ηερληθά έξγα θ.ιπ.) εληφο ηεο θαζνξηζκέλεο δψλεο αηγηαινχ θαη παξαιίαο γίλεηαη απφ ηηο θαηά ηφπνπο αξκφδηεο ππεξεζίεο ηνπ Τπνπξγείνπ Αηγαίνπ, εθφζνλ πξφθεηηαη γηα πεξηνρέο ηεο αξκνδηφηεηάο ηνπ (αξ.7 7 ηνπ λ 2971/2001). 9.Δηαηξεία Σνπξηζηηθήο Αλάπηπμεο (Δ.Σ.Α.). Δίλαη αλψλπκε εηαηξεία κε κνλαδηθφ κέηνρν ην Διιεληθφ Γεκφζην, ε νπνία δηαρεηξίδεηαη θαη αμηνπνηεί ηε δεκφζηα αθίλεηε ηνπξηζηηθή πεξηνπζία, ζχκθσλα κε ηνπο ζηφρνπο θαη ηηο πξνηεξαηφηεηεο ηεο ηνπξηζηηθήο πνιηηηθήο ηεο ρψξαο. Ζ Δ.Σ.Α. επνπηεχεηαη απφ ην Τπνπξγείν Σνπξηζηηθήο Αλάπηπμεο θαη έρεη έλα ηδηφηππν ραξηνθπιάθην δηθαησκάησλ ππφ δηαρείξηζε, ην νπνίν πεξηέρεη 355 πεξηνπζηαθά ζηνηρεία πνπ θαιχπηνπλ ζπλνιηθή επηθάλεηα ζηξ. αλά ηελ Διιάδα. Κάπνηα απφ απηά ηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία ζα εμεηάζνπκε ζηε ζπλέρεηα ηεο εξγαζίαο. 10. Οξγαληζκφο Ρπζκηζηηθνχ ρεδίνπ Αζήλαο (ΟΡΑ). Απνηειεί Ννκηθφ Πξφζσπν Γεκνζίνπ Γηθαίνπ, κε πιήξε δηνηθεηηθή θαη νηθνλνκηθή απηνηέιεηα, πνπ επνπηεχεηαη απφ ηνλ Τπνπξγφ Πεξηβάιινληνο Υσξνηαμίαο θαη Γεκνζίσλ Έξγσλ. Απνηειεί ηνλ θνξέα ζπλνιηθήο θαη επηηειηθήο δηαρείξηζεο ησλ ρσξνηαμηθψλ, πνιενδνκηθψλ θαη πεξηβαιινληηθψλ πξαγκάησλ ηεο Αζήλαο θαη ηεο επξχηεξεο πεξηνρήο ηεο. Οη γλσκνδνηήζεηο ηνπ έπαημαλ πνιχ ζεκαληηθφ ξφιν ζηελ δεκηνπξγία ηνπ Πξνεδξηθνχ Γηαηάγκαηνο πνπ εμέδσζε ην ΤΠΔΥΧΓΔ ην 2004 (ΦΔΚ 254/2004), κε ζέκα «Καζνξηζκφο δσλψλ πξνζηαζίαο, ρξήζεσλ γεο θαη φξσλ θαη πεξηνξηζκψλ δφκεζεο ζηελ παξαιηαθή δψλε ηεο Αηηηθήο απφ ην Φαιεξηθφ ξκν κέρξη ηελ Αγία Μαξίλα Κξσπίαο», ην νπνίν ζα εμεηάζνπκε αλαιπηηθά αξγφηεξα. ηελ πεξηνρή κειέηεο καο, πνπ ζα παξνπζηαζηεί ζην επφκελν θεθάιαην, ηκήκαηα ηνπ παξάθηηνπ ρψξνπ δηαρεηξίδνληαη θαη νη εμήο θνξείο: 11. Οιπκπηαθά Αθίλεηα Α.Δ. Απνηειεί κηα εηαηξεία πνπ βξίζθεηαη ππφ ηελ επνπηεία ησλ Τπνπξγείσλ Οηθνλνκίαο θαη Οηθνλνκηθψλ θαη Πνιηηηζκνχ θαη είλαη ππεχζπλε ειίδα 118 απφ 346

119 γηα ηελ δηαρείξηζε, ηελ θνηλσληθή αμηνπνίεζε θαη ηελ βηψζηκε αλάπηπμε ηεο θιεξνλνκηάο ησλ Οιπκπηαθψλ Αγψλσλ «Αζήλα 2004», ε νπνία απνηειείηαη απφ 22 αθίλεηα ζε φιε ηελ Διιάδα. Μεξηθά απφ απηά ηα αθίλεηα ζα κειεηήζνπκε ζηε ζπλέρεηα ηεο εξγαζίαο. 12. Γεληθή Γξακκαηεία Οιπκπηαθήο Αμηνπνίεζεο (Γ.Γ.Ο.Α.). Δίλαη εηδηθή ππεξεζία ηνπ Τπνπξγείνπ Πνιηηηζκνχ, πνπ ηειεί ππφ ηελ επνπηεία ηνπ ππνπξγνχ Πνιηηηζκνχ θαη ηδξχζεθε κε ην φλνκα «Γεληθή Γξακκαηεία Οιπκπηαθψλ Αγψλσλ 2004». Έξγν ηεο Γ.Γ.Ο.Α. είλαη ε πξνψζεζε ηεο αμηνπνίεζεο ηεο Οιπκπηαθήο θιεξνλνκηάο, πιηθήο θαη άπιεο, ν ζπληνληζκφο φισλ ησλ δξαζηεξηνηήησλ πνπ απνζθνπνχλ ζηελ αλάδεημε θαη πξνψζεζε ζηελ Διιάδα θαη ην εμσηεξηθφ ηνπ θιαζηθνχ Οιπκπηαθνχ Ηδεψδνπο θαη ησλ αμηψλ πνπ ην ζπλνδεχνπλ, θαζψο θαη ηελ αλάπηπμε θαη εθαξκνγή ππεξεζηψλ θαη δξαζηεξηνηήησλ, πνπ άκεζα ή έκκεζα ζπλδένληαη κε ηελ πξνζηαζία θαη αμηνπνίεζε ηεο πιηθήο θαη άπιεο θιεξνλνκηάο ησλ Οιπκπηαθψλ Αγψλσλ ζηελ Διιάδα. 13. Γεληθή Γξακκαηεία Αζιεηηζκνχ (Γ.Γ.Α.). Αξκνδηφηεηα ηεο Γεληθήο Γξακκαηείαο Αζιεηηζκνχ (ΦΔΚ/28Α/ ) είλαη ν εζληθφο επηηειηθφο ζρεδηαζκφο θαζψο θαη ε ζπλνιηθή επζχλε γηα φια ηα ζέκαηα πνπ αθνξνχλ ηελ πξφνδν θαη ηελ θαιχηεξε δηνξγάλσζε θαη ιεηηνπξγία ηνπ αζιεηηζκνχ ζηε ρψξα καο. Ζ Γεληθή Γξακκαηεία Αζιεηηζκνχ κέζσ ηνπ Δζληθνχ Αζιεηηθνχ Κέληξνπ Νεφηεηαο (Δ.Α.Κ.Ν.) Αγίνπ Κνζκά είλαη ν θνξέαο πνπ δηαρεηξίδεηαη ηελ πεξηνρή ηνπ Αγίνπ Κνζκά ζην Γήκν Διιεληθνχ. ειίδα 119 απφ 346

120 2.5 ΤΝΟΛΗΚΖ ΚΡΗΣΗΚΖ ΓΗΑ ΣΖΝ ΝΟΜΟΘΔΗΑ ΚΑΗ ΣΟΤ ΦΟΡΔΗ ΣΟΤ ΠΑΡΑΚΣΗΟΤ ΥΧΡΟΤ Απφ φηη παξαηεξήζακε κε ηελ αλάιπζε ησλ λφκσλ πνπ αλαθέξνληαη ζηνλ παξάθηην ρψξν, ππάξρεη κηα εμέιημε ηεο λνκνζεζίαο γηα ηνλ αηγηαιφ θαη ηελ παξαιία πνπ απνηειεί ζεκαληηθφ παξάγνληα γηα ηνλ πεξηβαιινληηθφ, ρσξνηαμηθφ θαη πνιενδνκηθά ζρεδηαζκφ. Παξαηεξψληαο ην ζχλνιν ησλ λφκσλ ηεο ειιεληθήο λνκνζεζίαο παξαηεξνχκε φηη ν θάζε λφκνο πξνζπαζνχζε λα θαιχςεη ηα θελά ηνπ πξνεγνχκελνπ ρσξίο λα ππάξρεη κηα νινθιεξσκέλε λνκνζεζία θαη κηα γεληθφηεξε πνιηηηθή πνπ ζα δηέπεη ην ζχλνιν ησλ νηθνλνκηθψλ θαη θνηλσληθψλ δξαζηεξηνηήησλ ηεο παξάθηηαο δψλεο, δηαζθαιίδνληαο ηαπηφρξνλα ηελ βησζηκφηεηα ησλ πφξσλ ηεο. ζνλ αθνξά ηηο αθηέο ε αλαγθαηφηεηα χπαξμεο κηα νινθιεξσκέλεο θαη ρσξίο θελά πνιηηηθήο δελ νθείιεηαη κφλν ζηελ επαηζζεζία ησλ αθηψλ σο θπζηθφο πφξνο αιιά θπξηφηεξα ζηελ άλαξρε νηθηζηηθή εμάπισζε ζηνλ παξάθηην ρψξν. Χο ζεκαληηθφηεξνη λφκνη γηα ηε δηαρείξηζε ηνπ παξάθηηνπ ρψξνπ ραξαθηεξίδνληαη ν Α.Ν. 2344/1940 θαη ν 2971/2001. Ο πξψηνο απνηέιεζε ηελ πξψηε πξνζπάζεηα ζηελ Διιάδα γηα ηνλ ζεζκηθή πξνζηαζία ησλ αθηψλ, φπνπ δφζεθαλ νη πξψηνη νξηζκνί γηα αηγηαιφ θαη παξαιία, ελψ πεξηγξάθεθε ν ραξαθηήξαο ησλ δσλψλ απηψλ. Χζηφζν, ζηε δηάξθεηα ηεο ηζρχνο ηνπ δεκηνπξγήζεθαλ λέα δεδνκέλα θαη ηξνπνπνηήζεθε ζε κεγάιν βαζκφ ν παξάθηηνο ρψξνο, κε απνηέιεζκα νη δηαηάμεηο ηνπ, απφ έλα ρξνληθφ ζεκείν θαη κεηά, λα είλαη αλεθάξκνζηεο. Λχζε ζην πξφβιεκα απηφ επηρείξεζε λα δψζεη ν λφκνο ηνπ 2001, πνπ έδσζε λένπο νξηζκνχο γηα αηγηαιφ θαη παξαιία θαη δηεπζέηεζε δεηήκαηα πνπ παξέκελαλ άιπηα. Κνηλφ ραξαθηεξηζηηθφ ησλ δχν απηψλ λφκσλ είλαη ην γεγνλφο φηη ν θαζνξηζκφο ηεο παξάθηηαο δψλεο γίλεηαη κε θξηηήξηα ην ηδηνθηεζηαθφ θαζεζηψο θαη ηελ αλάγθε εμππεξέηεζεο ηεο επηθνηλσλίαο κεηαμχ μεξάο-ζάιαζζαο θαη φρη κε πεξηβαιινληηθά, γεσινγηθά ή άιια θξηηήξηα. Δληνχηνηο, ε θαηάζηαζε θαηαγξάθεηαη σο αθνινχζσο: νινθιεξσκέλε βηψζηκε δηαρείξηζε ηεο παξάθηηαο δψλεο. Πξνο ην παξφλ, ηα ζέκαηα απηά αληηκεησπίδνληαη απνζπαζκαηηθά κέζσ ξπζκίζεσλ ζην επίπεδν ειίδα 120 απφ 346

121 θπξίσο ηνπ ρσξνηαμηθνχ ζρεδηαζκνχ θαη ηεο πεξηβαιινληηθήο πνιηηηθήο, ζε επηκέξνπο ρσξηθέο θαη ηνκεαθέο πνιηηηθέο(ηνπξηζκφο, αζηηθή αλάπηπμε, βηνκεραλία, πεξηβάιινλ θιπ.). ζηελ Διιάδα. απνηειεζκαηηθή εθαξκνγή, θαη κεγάιν πνζνζηφ ησλ θαλνληζηηθψλ ξπζκίζεσλ δελ έρεη εθαξκνζηεί ή έρεη παξαγθσληζηεί κεηά απφ κία πεξίνδν εθαξκνγήο. εραληζκφο αξκφδηνο γηα ην ζπληνληζκφ θαη ηε δηαηηεζία ησλ πξσηνβνπιηψλ θαη ελεξγεηψλ πνπ αθνξνχλ ζηε δηαρείξηζε ησλ αθηψλ. Σν ζχζηεκα παξάθηηνπ ζρεδηαζκνχ δηαρέεηαη ζε θνξείο πνπ αλήθνπλ ζην εζληθφ, ην πεξηθεξεηαθφ θαη ην ηνπηθφ επίπεδν. Παξνπζηάδεη πνιιά θελά θαη επηθαιχςεηο κε ζπλέπεηα ηηο ζπγθξνχζεηο δηθαηνδνζίαο ζηε ιήςε απνθάζεσλ. Δίλαη ζπρλά πξνζαλαηνιηζκέλν πξνο ηελ αληηκεηψπηζε πξνβιεκάησλ ηνπ παξειζφληνο θαη αδπλαηεί λα πξνβιέςεη ηηο κειινληηθέο αλάγθεο θαη ηα πξνβιήκαηα. Ζ επίηεπμε δηαθπβέξλεζεο θαη δηαηνκεαθνχ ζπληνληζκνχ ζε φια ηα επίπεδα, απνηειεί πξνυπφζεζε γηα ηελ νξζνινγηθή δηαρείξηζε ηεο ειιεληθήο παξάθηηαο δψλεο. θνηλσληθέο νξγαλψζεηο θαη νη επαγγεικαηηθέο ελψζεηο δελ ζπκκεηέρνπλ ζπζηεκαηηθά απφ θνηλνχ κε ηελ θεληξηθή δηνίθεζε ζηε δηακφξθσζε πνιηηηθήο γηα βηψζηκε δηαρείξηζε ησλ ζαιάζζησλ θαη παξάθηησλ πφξσλ. αληαιιαγήο πιεξνθνξηψλ, νη αλεπάξθεηεο ζηελ πεξηβαιινληηθή επαηζζεηνπνίεζε θαη ε ρακειή ζπκκεηνρή ηνπ θνηλνχ ζε φια ζρεδφλ ηα επίπεδα ιήςεο απνθάζεσλ, ζπληζηνχλ επηπξφζζεηα εκπφδηα ζηελ επίιπζε ησλ πξνβιεκάησλ πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί θαη ζηελ πξφβιεςε θαη πξφιεςε ησλ κειινληηθψλ δπζκελψλ θαηαζηάζεσλ. ειίδα 121 απφ 346

122 ειίδα 122 απφ 346

123 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 3: ΜΔΛΔΣΖ ΤΠΑΡΥΟΤΑ ΚΑΣΑΣΑΖ 3.1.ΠΔΡΗΓΡΑΦΖ ΠΔΡΗΟΥΖ ΜΔΛΔΣΖ Ζ Αζήλα δελ είρε αλαπηχμεη αζηηθφ παξαζαιάζζην κέησπν φπσο άιιεο κεγάιεο πφιεηο ηεο Διιάδνο παξφιν πνπ ε ζάιαζζα ππήξμε πάληα έλαο απφ ηνπο ζεκαληηθφηεξνο παξάγνληεο ηεο ηζηνξίαο ηεο. Υάξηεο 5: Γηνηθεηηθά φξηα δήκσλ πνπ αλαπηχζζνληαη ζηελ παξάθηηα δψλε (πεγή: Ννκαξρία Αηηηθήο) Ζ Αζήλα έρεη εμειηρζεί ζε έλα ζπκπαγέο αλ θαη πνηθηιφκνξθφ ζπγθξφηεκα πνπ θαηάθεξε λα ελζσκαηψζεη φινπο ηνπο λεντδξπζέληεο απηνηειείο νηθηζκνχο ηνπ Λεθαλνπέδηνπ θαη λα επεθηαζεί κέρξη ην αξσληθφ θφιπν. ηελ επξχηεξε πεξηνρή απφ πιεπξάο αλάγιπθνπ θπξηαξρεί ν νξεηλφο φγθνο ηνπ Τκεηηνχ ελψ νη πεξηνρέο πνπ κειεηάκε ζηελ παξνχζα εξγαζία έρνπλ ην κηθξφηεξν πςφκεηξν ιφγν ηεο γεηηλίαζεο ηνπο κε ηελ ζάιαζζα. Σν αλάγιπθν ηεο πεξηνρήο παξνπζηάδεηαη ζηνπο παξαθάησ ράξηεο. ειίδα 123 απφ 346

124 Υάξηεο 6: Αλάγιπθν Αλαηνιηθήο Αηηηθήο (πεγή: Υάξηεο 7: Αλάγιπθν Αλαηνιηθήο Αηηηθήο (2) (πεγή: ειίδα 124 απφ 346

125 Γεσινγηθά ε Αζήλα αλήθεη ζηελ Τπνπειαγνγηθή δψλε θαη ζηελ αλαηνιηθή πιεπξά ηεο ηνπνζεηείηαη ζε γεληθέο γξακκέο ην φξην κε ηελ Αηηηθνθπθιαδηθή. Ζ δνκή ηνπ ρψξνπ ηεο Αηηηθήο παξνπζηάδεη πνιιέο δπζθνιίεο ιφγσ ηεο ππθλήο δφκεζεο. Ο αξσληθφο θφιπνο κε βάζε ηελ κνξθνινγία ηνπ θαη ηελ λενηεθηνληθή ηνπ εμέιημε, κπνξεί λα δηαθξηζεί ζε δχν ηκήκαηα, ην δπηηθφ θαη ην αλαηνιηθφ. Ο δπηηθφο αξσληθφο απφ πνιχ έληνλε λενηεθηνληθή δξαζηεξηφηεηα θαη έληαζε ηνπ κνξθνινγηθνχ αλάγιπθνπ, ζε ζχγθξηζή κε ην αλαηνιηθφ. Σα δχν ηκήκαηα ρσξίδνληαη ζρεδφλ απφ κηα επίπεδε πεξηνρή βάζνπο κηθξφηεξνπ ησλ 100κ., ε νπνία ζπλδέεη ηε ρεξζφλεζν ησλ Μεζάλσλ δηα κέζνπ ησλ λήζσλ Αγθίζηξη, Αίγηλα θαη αιακίλα. Ζ πεξηνρή πνπ κειεηάκε ζηελ παξνχζα δηπισκαηηθή εξγαζία εθηείλεηαη απφ ην Διιεληθφ κέρξη ηελ Βνχια. Απφ γεσηερληθήο πιεπξάο ε παξάθηηα δψλε ηεο πεξηνρήο απνηειείηαη απφ λενγελείο απνζέζεηο, ιίγα κέηξα πίζσ απφ ηελ Πνζεηδψλνο ην έδαθνο απνηειείηαη απφ ηεηαξηνγελή ραιαξά πιηθά κηθηψλ θάζεσλ ελψ ηέινο ην εζσηεξηθφ ησλ δήκσλ απνηειείηαη απφ εκηκεηακνξθσκέλα πεηξψκαηα θαη κεηακνξθσκέλα αλζξαθηθά πεηξψκαηα. Σεηαξηνγελή ραιαξά, κηθηψλ θάζεσλ Ζκηκεηακνξθσκέλα πεηξψκαηα Μεηακνξθσκέλα αλζξαθηθά πεηξψκαηα Νενγελήο απνζέζεηο ειίδα 125 απφ 346

126 Υάξηεο 8: Γεσηερληθφο ράξηεο θαη ππφκλεκα (πεγή: ΗΓΜΔ) Απφ γεσινγηθήο πιεπξάο ε πεξηνρή κειέηεο απνηειείηαη απφ πιεηφθαηλν, πιεηζηφθαηλα,δειαδή ζαιάζζηεο απνζέζεηο δηαθφξσλ πιηθψλ πνπ θαηαιακβάλνπλ ην κεγαιχηεξν κέξνο ηεο παξάθηηαο δψλεο, κάξκαξα ή θξπζηαιιηθνχο αζβεζηφιηζνπο θαη θαη ηνπξαζηθά πεηξψκαηα. Πιεην-πιεηζηνθαηλν :ζαιάζζηεο απνζέζεηο ακκνί, κάξγεο, άξγηινη,θξνθαινπαγή Πιενθαηλφ:ζαιάζζηεο απνζέζεηο, ηα θιαζηηθά ηδήκαηα ελίσηε θαη ζηξψκαηα γχςνπ.πεξηιακβάλεη θαη απνζέζεηο πθάικπξεο θάζεσο Ηνπξαζηθφ:ρηζηνθεξαηνιηζηθή δηάπιαζεθεξαηφιηζνη, ςακίηεο,πειίηεο κεθαθνχο αζβεζηνιίζσλ θαη εγθισβηζκέλα νθηνιηζηθά ζψκαηα. Μάξκαξα ή θξπζηαιιηθνί αζβεζηφιηζνη Πιεηζηφθαηλν:ζαιάζζηεο απνζέζεηο κάξγεο, άξγηινη,άκκνη, θξνθαινπαγήθαη παξάθηηεο αλαβαζκίδεο Υάξηεο 9: Γεσινγηθφο ράξηεο (πεγή: Η.Γ.Μ.Δ.) ην ράξηε δαζψλ πνπ αθνινπζεί παξαηεξνχκε φηη ε πεξηνρή είλαη ακηγψο αζηηθή κε πεξηνξηζκέλε ή θαζφινπ βιάζηεζε ε νπνία πεξηνξίδεηαη ζε ραιέπηνο Πεχθε θαη βνζθνηφπηα. Σα ίδηα ζηνηρεία παξνπζηάδεη θαη ν ράξηεο θπζηθνχ ηνπίνπ. ειίδα 126 απφ 346

127 Υάξηεο 10: Υάξηεο δαζψλ θαη ππφκλεκα (πεγή: Τπνπξγείν Γεσξγίαο) ειίδα 127 απφ 346

128 ειίδα 128 απφ 346

129 ραξηεο 11 ραξηεο θπζηθνπ ηνπηνπ 37 ειίδα 129 απφ 346

130 ειίδα 130 απφ 346

131 Κνθθψδεο πξνζρσκαηηθέο απνζέζεηο θπκαηλφκελεο πδξνπεξαηφηεηαο Κνθθψδεο πξνζρσκαηηθέο απνζέζεηο κέηξηαο έσο πνιχ κηθξήο πδξνπεξαηφηεηαο Αζβεζηφιηζνη θαη κάξκαξα εθηεηακέλεο αλάπηπμεο κέηξηαο έσο πςειήο πδξνπεξαηφηεηαο Φιχζρεο Υάξηεο 12: Υάξηεο πδάηηλνπ δπλακηθνχ (πεγή: Τπνπξγείν Αλάπηπμεο.) Απφ Τδξνιηζνινγηθήο πιεπξάο ε πεξηνρή κειέηεο απνηειείηαη θνθθψδεο πξνζρσκαηηθέο απνζέζεηο κέηξηαο έσο πνιχ κηθξήο πδξνπεξαηφηεηαο, θαη Κνθθψδεο πξνζρσκαηηθέο απνζέζεηο θπκαηλφκελεο πδξνπεξαηφηεηαο. Απφ ζεηζκνηεθηνληθήο πιεπξάο ε παξάθηηα δψλε ηεο πεξηνρήο απνηειείηαη απφ απνζέζεηο ηελαγψλσλ ελψ φζν θηλνχκαζηε ζην εζσηεξηθφ ησλ δήκσλ κειέηεο ζπλαληνχκε παιαηέο πξνζρψζεηο, πιεπξηθά θνξχκαηα θαη αλαβαζκίδεο θαη ζηα φξηα ηνπ Τκεηηνχ κάξκαξα, θξπζηαιιηθνχο αζβεζηφιηζνπο θαη ζηπνιίλεο ελψ βιέπνπκε φηη ππάξρνπλ θαη ελψζεηο ξεγκάησλ. ειίδα 131 απφ 346

132 Απνζέζεηο παξάθηηαο, πνηάκηαο ηελαγψλσλ Παιαηέο πξνζρψζεηο, πιεπξηθά θνξχκαηα θαη αλαβαζκίδεο Μάξκαξα, θξπζηαιιηθνί αζβεζηφιηζνη θαη ζηπνιίλεο Υάξηεο 13: εηζκνηεθηνληθφο ράξηεο θαη ππφκλεκα (πεγή: Η.Γ.Μ.Δ.) Σέινο ζηνλ ράξηε ησλ ζεξκνκεηαιιεπηηθψλ πεγψλ ζηελ Διιάδα παξαηεξνχκε φηη ε πεξηνρή πνπ κειεηάκε απνηειείηαη απφ κεηαθηνληθά θαη βεξπηεθηνληθά ηδήκαηα. ηελ πεξηνρή ππάξρεη ε πεγή νπιελάξη κε ζεξκνθξαζία απφ25 έσο 35 βαζκνχο θειζίνπ θαη ππεξηζρχνπλ ηα θαηηφληα λαηξίνπ. ειίδα 132 απφ 346

133 κεηαηεθηνληθά θαη βαξπηεθηνληθά ηδήκαηα αλζξαθηθνί ζρεκαηηζκνί Υάξηεο 14: Υάξηεο ζεξκνκεηαιιεπηηθψλ πεγψλ θαη ππφκλεκα (πεγή: Η.Γ.Μ.Δ.) ειίδα 133 απφ 346

134 3.2.ΓΗΑΥΡΟΝΗΚΖ ΔΞΔΛΗΞΖ ΠΔΡΗΟΥΖ Ζ αλαηνιηθή αθηή ηνπ αξσληθνχ είρε αλαπηχμεη απφ ηα πξψηα ρξφληα ηεο δεκηνπξγίαο ηεο κηα μερσξηζηή ηαπηφηεηα. Πξηλ αιιά θαη θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο έληαμεο ηεο ζην ζπγθξφηεκα ηεο Αζήλαο έγηλε κηα πξνζπάζεηα γηα εθκεηάιιεπζε ηνπ ζαιαζζίνπ κεηψπνπ πνπ ε πξνζπάζεηα απηή νδήγεζε κε ηελ ζεηξά ηεο ζηελ αλάπηπμε κηαο ζεηξάο αλζξσπνγελψλ επεκβάζεσλ πνπ απφ ηελ κηα βειηίσζαλ ηελ πνηφηεηα δσήο ησλ θαηνίθσλ πνπ πξνέξρνληαλ θπξίσο απφ κεζαία ζηξψκαηα θαη απνηέιεζαλ πφιν έιμεο πνιηηψλ πςειψλ ζηξσκάησλ πνπ ρξεζηκνπνίεζαλ ηελ πεξηνρή γηα λα δεκηνπξγήζνπλ ηηο παξαζεξηζηηθέο ηνπο θαηνηθίεο. ηελ πεξηνρή δελ αλαπηχρζεθαλ νρινχζεο ρξήζεηο φπσο βηνκεραλία θαη κεηαπνίεζε πιελ ηνπ αεξνδξνκίνπ ηνπ Διιεληθνχ, θάηη πνπ είρε γίλεη θαηά ηελ αλάπηπμε άιισλ πεξηνρψλ ηεο Αζήλαο αιιά παξφια απηά ε μαθληθή ζπγθέληξσζε ηφζν κεγάινπ πιήζνπο πνιηηψλ πνπ ρξφλν κε ην ρξφλν απμάλνληαλ δεκηνχξγεζε ηα πξνβιήκαηα πνπ απαζρνινχλ φιεο ηηο κεγάιεο αζηηθέο πφιεηο. Ζ πεξηνρή πξηλ ην 1950 Ζ πεξηνρή κειέηεο ραξαθηεξηδφηαλ ην πξψην κηζφ ηνπ εηθνζηνχ αηψλα απφ αξαηή θαη ρακειή δφκεζε θπξίσο παξαζεξηζηηθψλ θαηνηθηψλ, θέληξσλ αλαςπρήο θαη ιίγσλ θαηνηθηψλ πξνζθχγσλ ελψ ε αθηή θαιχθζεθε απφ πεπθνδάζε. εκαληηθφ γεγνλφο γηα ηελ εμέιημε ηεο πεξηνρήο απνηεινχζε ην 1938 ηνπ αεξνδξνκίνπ ηνπ Διιεληθνχ, ελψ ζεκαληηθφ αθφκε απνηειεί ε ήδε χπαξμε ζπγθξνηεκάησλ πξφλνηαο ηνπ ΠΗΚΠΑ Βνχιαο θαη ηνπ Αζηεξνζθνπείνπ ηεο Βνχιαο. Μεζνπνιεκηθά ε πεξηνρή κειέηεο Έσο ην 1960 δελ είρε αλαπηπρζεί ην αζηηθφ κέησπν. Απηφ έγηλε ζηα βάζνο ησλ ρξφλσλ ζε κηα ζηελή ισξίδα παξάιιεια κε ηελ αθηή θαιχπηνληαο ιίγα νηθνδνκηθά ηεηξάγσλα απφ απηήλ, δηαηεξψληαο παξφια απηά ε αθηή ηα θπζηθά ηεο ραξαθηεξηζηηθά. Ζ αλάπηπμε απηή δελ πξαγκαηνπνηήζεθε ζηελ ειίδα 134 απφ 346

135 ρεξζφλεζν ηεο Βνπιηαγκέλεο αιιά παξαηεξήζεθε κηα κηθξή αλάπηπμε κε κεγάια φκσο θελά θαηά κήθνο ησλ αθηψλ ησλ δήκσλ Διιεληθνχ θαη Γιπθάδαο. Μεηά ην 1960 θαη κέρξη ην 1970 ήηαλ ε πεξίνδνο πνπ μεθίλεζε ε ξηδηθή αλνηθνδφκεζε ηεο παξαιηαθήο δψλεο θαιχπηνληαο ηα θελά πνπ εκθαλίδνληαλ ηελ πξνεγνχκελε πεξίνδν δεκηνπξγψληαο έλα αζηηθφ κέησπν θαηά κήθνο ηεο παξαιηαθήο ιεσθφξνπ. Ο αζηηθφο ηζηφο πνπ αλαπηχρζεθε παξφια απηά παξαπιεχξσο ηεο παξαιηαθήο ιεσθφξνπ δελ ζπζρεηίδνληαλ εχθνια γηαηί ζην ηκήκα ηεο παξαιηαθήο απφ ηελ πιεπξά ηεο ζάιαζζαο αλαπηχζζνληαη ρξήζεηο αλαςπρήο ελψ απφ ηελ άιιε πιεπξά ε ακηγείο θαηνηθία. ε απηφ ζπλέβαιαλ θαη κηα ζεηξά απφ δξαζηεξηφηεηεο θαη έξγα ππνδνκήο: επέθηαζε ηεο ρξήζεο νρεκάησλ ζηελ παξαιηαθή νινθιήξσζε ηνπ παξαιηαθνχ δξφκνπ πξνο ην νχλην ε ηζρπξνπνίεζε ηνπ ξφινπ ηνπ αεξνδξνκίνπ ηνπ Διιεληθνχ σο δηεζλή πχιε ηεο ρψξαο ελίζρπζε ηελ ζπλερή αλάπηπμε ηνπ πνιενδνκηθνχ ζπγθξνηήκαηνο ε αιιαγή ηνπ ξφινπ ηεο παξαιίαο σο ρψξνο αλαςπρήο θαη ηνπξηζκνχ κε άμνλα ηελ αλαςπρή κε θνξείο ηνλ Δ.Ο.Σ. θαη ηνλ Γήκνπ Γιπθάδαο πνπ πεξηιακβάλεη ιηκεληθά έξγα, πδξαπιηθά έξγα εθβνιψλ ηνπ Κεθηζνχ θαη ηνπ Ηιηζνχ, γεσηερληθέο έξεπλεο θαη θπθινθνξηαθά έξγα. Πην ζπγθεθξηκέλα έγηλε κηα κεγάιε επέκβαζε θαηά κήθνο ησλ αθηψλ, ε νπνία πεξηέιαβε ην Μηθξφ Καβνχξη, ηνλ Λαηκφ, ηε Μεγάιε Αθηή θαη ηε ιίκλε Βνπιηαγκέλεο ελψ αλάινγα έξγα πξαγκαηνπνηήζεθαλ ζηελ Γιπθάδα Μεηά ην 1970 ην θαηλφκελν ηεο αζηηθνπνίεζεο είλαη πηα εκθαλέο ζε φια ηα επίπεδα. Οη επεκβάζεηο απφ ηελ απφ ηα πξψηα δχν νηθνδνκηθά ηεηξάγσλα απφ ηελ παξαιία επεθηείλνκαη πξνο ην εζσηεξηθφ. ηελ εμέιημε απηή ζπλέβαιιαλ κηα ζεηξά απφ ηερληθά έξγα ζαλ απηά πνπ πξνθεξχρηεθαλ θαηά ηελ ειίδα 135 απφ 346

136 πξνεγνχκελε δεθαεηία. πγθεθξηκέλα ην 1986 κε πξφηαζε ηεο δηεχζπλζεο κειεηψλ ηνπ Τ.ΠΔ.ΥΧ.Γ.Δ. γηα νξγάλσζε ηνπ ρψξνπ είρε θεληξηθή ηδέα ηελ δεκηνπξγία πάξθνπ ζαιάζζεο. Δπίζεο δεκηνπξγήζεθαλ καξίλεο θαη πιαδ πνπ ππάξρνπλ αθφκε θαη ζήκεξα φπσο ε νξγάλσζε ηεο αθηήο Βνπιηαγκέλεο (Ά αιίπεδν θαη Β αιίπεδν αθηή Αιθπφλεο), ιηκέλαο ηνπξηζηηθψλ αθηψλ Βνπιηαγκέλεο, ε πιαδ Βνπιηαγκέλεο. ια ηα παξαπάλσ έγηλαλ κε πνιηηηθή πξσηνβνπιία ελψ ην 1993 λνκηκνπνηήζεθαλ θαη πεξηήιζαλ ζηελ ηδηνθηεζία ηνπ ΔΟΣ. Σε δηαρείξηζε ηνπο ηψξα έρνπλ αλαιάβεη ηα Διιεληθά Σνπξηζηηθά Αθίλεηα ελψ ε βαζηθή επηδίσμε είλαη ηα έξγα λα πεξάζνπλ ζε ηδηψηεο πνπ κε ζπκπιεξσκαηηθά έξγα ππνζηήξημήο λα ηα εθκεηαιιεπηνχλ γηα πεξίπνπ 30 ρξφληα. Σν θαηλφκελν ηεο αζηηθνπνίεζεο πνπ παξαηεξήζεθε ζηηο πεξηνρέο απηέο φπσο είλαη θπζηθφ ζπλνδεχεηαη θαη κηα καδηθή κεηαθίλεζε ηνπ πιεζπζκνχ πξνο ηα λφηηα παξάιηα ηνπ λνκνχ θαη ελνπνίεζε ηεο πεξηνρήο κε ηα ππφινηπα πνιενδνκηθά ζπγθξνηήκαηα κε παξαιηαθά πνπ είραλ δεκηνπξγεζεί ήδε. Σηο ρξήζεηο πνπ αλαπηχρζεθαλ αλάκεζα ζηελ παξαιηαθή ιεσθφξν θαη ηελ παξαιία πνπ αθνξνχζαλ θπξίσο ηελ αλαςπρή θαη ηνλ ηνπξηζκφ πξνζπάζεζαλ λα εθκεηαιιεπηνχλ κε ηελ πάξνδν ηνπ ρξφλνπ γηα λα απμήζνπλ ηελ νηθνλνκηθή απφδνζε ηνπο θαηαζπαηαιψληαο ηνπο θπζηθνχο πφξνπο είηε κε κεγάια ηερληθά έξγα είηε κε ηελ ξχπαλζε ηεο ζάιαζζαο κε ηελ πνιηηεία λα παξαθνινπζεί απηήλ ηελ πνξεία κελ επεκβαίλνληαο δξαζηηθά ψζηε λα ζηξέςεη ηνπο πνιίηεο ζε κηα λφκηκε, κε θαηαζηξνθηθή γηα ην πεξηβάιινλ ρξήζε θαη λα κελ θηλδπλεχνπλ ηψξα κε ηα λέα κέηξα ηεο πνιηηείαο λα ράζνπλ ηηο πεξηνπζίεο ηνπ πνπ έρνπλ ζηεξίμεη ην νηθνλνκηθφ κέιινλ ηνπο κελ αιιά θφβνπλ ην κέιινλ ρηιηάδσλ πνιηηψλ πνπ δηακέλνπλ ή επηζθέπηνληαη ηελ επξχηεξε πεξηνρή. ειίδα 136 απφ 346

137 ΥΑΡΣΖ 15 ΥΑΡΣΖ ΣΟΤΡΗΜΟΤ 36 ειίδα 137 απφ 346

138 ειίδα 138 απφ 346

139 χαρτησ 16 χαρτησ 4 παραγωγικη δραςτηριοτητα και υοποδομεσ ειίδα 139 απφ 346

140 ειίδα 140 απφ 346

141 3.3. ΤΠΑΡΥΟΤΑ ΚΑΣΑΣΑΖ ΑΝΑ ΓΖΜΟ Γεληθά ζηνηρεία γηα θάζε δήκν κειέηεο ην παξφλ ππνθεθάιαην αλαθέξνληαη ηα γεληθά ζηνηρεία γηα θάζε δήκν πνπ κειεηάκε. ΓΖΜΟ ΔΛΛΖΝΗΚΟΤ Ο δήκνο Διιεληθνχ (Διιεληθφλ) πξψελ νχξκελα πεξηιακβάλεηαη ζην πνιενδνκηθφ ζπγθξφηεκα ηεο Αζήλαο. Αλήθεη ζηα λφηηα πξνάζηηα. Δίλαη ζπλνιηθήο έθηαζεο 7,5 ηεη. ρικ. εθ ησλ νπνίσλ ηα 5,5 αλήθαλ ζην παιαηφ Γηεζλέο Αεξνδξφκην Διιεληθνχ. Ζ παιηά νλνκαζία ηεο πεξηνρήο ήηαλ Λνηκηθφ, ιφγσ ηνπ ινηκνθαζαξηεξίνπ πνπ ππήξρε εθεί. Ο Γήκνο Διιεληθνχ έρεη ηηο ξίδεο ηνπ ζηελ αξραηφηεηα θαη ε ηνπσλπκία ηνπ εξκελεχεηαη σο θαηαγφκελε απφ ην κλεκεηαθφ εξείπην επκεγέζνπο ηαθηθνχ θηίζκαηνο, ην νπνίν έσο ηα κέζα ηνπ αηψλα έζηεθε αθφκε ζηε ζέζε ηνπ, φρη καθξηά απφ ην κέζνλ ηνπ δηαδξφκνπ απνγεηψζεσο. ήκεξα ζψδεηαη κεηαθεξκέλν ζηε λέα ηνπ ζέζε, ζηνλ πεξηθξαγκέλν ρψξν ηεο Τ.Π.Α. (πεγή: Wikipedia) Βξίζθεηαη ζηε λνηηναλαηνιηθή Αηηηθή θαη αλαπηχζζεηαη αλάκεζα ζηνλ νξεηλφ φγθν ηνπ Τκεηηνχ, ζηνπο λνηηνδπηηθνχο πξφπνδεο ζε πςφκεηξν κέηξα, θαη ζηελ παξαιία ηνπ αξσληθνχ. Σν έδαθνο είλαη βξαρψδεο, άλπδξν θαη θαηεθνξηθφ θαη ην θιίκα ρεξζαίν κεζνγεηαθφ ρσξίο πγξαζία. Ο Γήκνο Διιεληθνχ είλαη κηα ζχγρξνλε πφιε κε πιεζπζκφ θαηνίθνπο, βάζεη ηεο απνγξαθήο ηνπ Ζ έθηαζε ηνπ είλαη ζηξέκκαηα εθ ησλ νπνίσλ ηα θαηαιακβάλνπλ νη εγθαηαζηάζεηο πξψελ Αλαηνιηθνχ θαη Γπηηθνχ Αεξνιηκέλα, νη εγθαηαζηάζεηο ηεο 129 Πηέξπγαο Τπνζηήξημεο ηεο Διιεληθήο Πνιεκηθήο Αεξνπνξίαο θαζψο θαη απηέο ηεο πξψελ Ακεξηθάληθεο Βάζεο. Σα ππφινηπα ζηξέκκαηα θαιχπηνπλ ηελ θαηνηθεκέλε έθηαζε ηνπ Γήκνπ, δειαδή ηηο ζπλνηθίεο νπξκέλσλ, Αγίαο Παξαζθεπήο, Άλσ Διιεληθνχ θαη Κάησ Διιεληθνχ. πλνξεχεη κε ηνπο Γήκνπο Γιπθάδαο, Αξγπξνχπνιεο θαη Αιίκνπ. (πεγή: elliniko.gr) Απφ ηελ εγθαηάζηαζε ησλ πξψησλ θαηνίθσλ ην 1925, ζηελ πιεηνςεθία ηνπο ειίδα 141 απφ 346

142 πξφζθπγεο απφ ηνλ Πφλην, ην Διιεληθφ απνηεινχζαλ νη θνηλφηεηεο Κνκλελψλ (Υαζάλη) θαη Διιεληθνχ πνπ ήηαλ πξνζαξηεκέλεο ζε άιιεο θνηλφηεηεο θαη δήκνπο (Καιακαθίνπ, Δπξπάιεο, Αιίκνπ).Σν Διιεληθφ αλαζπζηάζεθα ζε θνηλφηεηα ην 1975 θαη αλαγλσξίζηεθε ζε Γήκν κε ηε ζεκεξηλή ηνπ κνξθή ην 1982 κε ην πξνεδξηθφ δηάηαγκα 554/82. Ζ θπθινθνξηαθή ζχλδεζε ηεο πεξηνρήο κε ηελ Αζήλα θαη ηνλ Πεηξαηά πξαγκαηνπνηείηαη ζήκεξα κε άμνλεο ηαρείαο θπθινθνξίαο: ηε Λεσθφξν Βνπιηαγκέλεο θαη ηελ παξαιηαθή Λεσθφξν Πνζεηδψλνο. Ζ Λεσθφξνο Βνπιηαγκέλεο θαη νη εγθαηαζηάζεηο ηνπ πξψελ αεξνδξνκίνπ θαζψο θαη ν ρψξνο ησλ βάζεσλ ρσξίδνπλ ην Γήκν Διιεληθνχ ζηηο ηέζζεξηο (4) ζπλνηθίεο. ην Γήκν Διιεληθνχ ιεηηνπξγνχλ 4 Γεκνηηθά ρνιεία, 6 Νεπηαγσγεία, 2 Γπκλάζηα, 1 Δληαίν Λχθεην, 1 ΔΠΑΛ, θαζψο θαη Γπκλάζην θαη Λχθεην Γηαπνιηηηζκηθήο Δθπαίδεπζεο. Δπίζεο ππάξρνπλ 4 παηδηθνί ζηαζκνί θαη 2 Κ.Α.Π.Ζ. Γξαζηεξηνπνηνχληαη πεξηζζφηεξεο απφ 600 εκπνξηθέο θαη βηνηερληθέο επηρεηξήζεηο θαζψο θαη επηρεηξήζεηο παξνρήο ππεξεζηψλ, φπσο θαη δηάθνξνη αζιεηηθνί, πνιηηηζηηθνί, εμσξατζηηθνί, θαη εζληθνηνπηθνί ζχιινγνη. (πεγή: elliniko.gr) Δπηπιένλ, ζηηο δξαζηεξηφηεηεο ηνπ Γήκνπ Διιεληθνχ πεξηιακβάλνληαη: Σν Μαξίλεην Μνξθσηηθφ Κέληξν κε πινχζηα δαλεηζηηθή βηβιηνζήθε, ην Αζιεηηθφ Κέληξν, ην Γεκνηηθφ Χδείν, ρνξσδία, εξγαζηήξη δσγξαθηθήο, ζεαηξηθφ εξγαζηήξη, ζεαηξηθή νκάδα, Κνηλσληθή ππεξεζία κε ηξάπεδα αίκαηνο, πξνιεπηηθή ηαηξηθή, ζρνιέο γνλέσλ θαη άιια πξνγξάκκαηα, ζηαζκφο κεηαθφξησζεο. Τπάξρνπλ επίζεο γήπεδα πνδνζθαίξνπ, κπάζθεη, βφιετ, ηέληο θαη παηδηθέο ραξέο ζηηο γεηηνληέο.(ηνηρεία απφ ηζηνζειίδα δήκνπ Διιεληθνχ ) ειίδα 142 απφ 346

143 Υάξηεο 17: Υάξηεο Διιεληθνχ (πεγή: Γήκνο Διιεληθνχ) ειίδα 143 απφ 346

144 ΓΖΜΟ ΓΛΤΦΑΓΑ Ζ Γιπθάδα, έδξα ηνπ νκψλπκνπ δήκνπ, είλαη παξαιηαθφ πξνάζηην, παξά ηελ Άθξα Πνχληα ηνπ αξσληθνχ, ζηα λφηηα ηνπ πνιενδνκηθνχ ζπγθξνηήκαηνο ηεο Αζήλαο, έθηαζεο 25 ηεηξ. ρικ. Απφ ηελ Αζήλα απέρεη πεξίπνπ 14 ρικ. θαη απφ ην Φάιεξν πεξίπνπ 7,5 ρικ. Γηνηθεηηθά, αλήθεη ζηελ πεξηθέξεηα Αηηηθήο θαη ζηε Ννκαξρία Αζελψλ. Ο δήκνο ηεο Γιπθάδαο θαηά ηελ αξραηφηεηα νλνκαδφηαλ δήκνο ηεο Αημσλήο θαη ήηαλ γλσζηφο γηα ηελ Αημσληθή Σξίγιε (είδνο ηρζχνο ην κπαξκπνχλη). Ζ νλνκαζία "Γιπθάδα" είλαη πξφζθαηε θαη πξνέξρεηαη απφ ηα πεγάδηα ηεο πεξηνρήο πνπ ην λεξφ ηνπο είλαη πθάικπξν, θνηλψο γιπθφ. Πεξί ην 1900 φιε ε παξαιηαθή απηή πεξηνρή ήηαλ πεπθφθπηε θαη εληειψο αθαηνίθεηε. Μφλν έλα εμσθιήζη δηαθξίλνληαλ κέζα ζην δάζνο πξνο ηηκή ηνπ Αγίνπ Κσλζηαληίλνπ θαη έλα κηθξφ παξαθείκελν παλδνρείν, θαηαθχγην θπλεγψλ. Με ηελ αχμεζε ησλ θαηνίθσλ ηεο Αζήλαο θαη ησλ παξαζεξηζηψλ ηνπ Φαιήξνπ, ε πεξηνρή απηή άξρηζε λ αλαπηχζζεηαη κε παξαζεξηζηηθά παξαπήγκαηα θαη θαηαζθελψζεηο. Καηά ηνπο ζεξηλνχο κήλεο ηαθηηθά επηζθέπηνληαλ ηελ πεξηνρή κέιε ηεο βαζηιηθήο νηθνγέλεηαο θαη πνιηηηθνί ζε εκεξήζηεο εθδξνκέο. Έηζη άξρηζαλ λα ηδξχνληαη θαη νη πξψηεο εγθαηαζηάζεηο. (πεγή: Wikipedia) Ήδε ην 1920 είρε ζρεκαηηζηεί κηθξφ πξνάζηην ηεο Αζήλαο κε 173 κφληκνπο θαηνίθνπο. Απφ ην πξψην θξέαξ πνπ αλνίρηεθε ηφηε γηα αλάγθεο χδξεπζεο βξέζεθε ην λεξφ ηεο πεξηνρήο λα είλαη γιπθφ, φπνπ θαη εμ απηνχ νλνκάζηεθε ε πεξηνρή Γιπθάδα, φπσο ζπκβαίλεη παξφκνηα κε άιιεο νκψλπκεο ηνπνζεζίεο ζηνλ ειιεληθφ ρψξν. Σελ επνρή εθείλε ηνπ κεζνπνιέκνπ ε Γιπθάδα ζαλ νηθηζκφο ππαγφηαλ ζηε θνηλφηεηα Μπξαρακίνπ. Σν 1926 απνζρίζηεθε δηνηθεηηθά θαη αλαθεξχρζεθε ηδία θνηλφηεηα. Σελ ίδηα ηφηε επνρή άξρηζε λα ζρεκαηίδεηαη θαη ν νηθηζκφο ηνπ Διιεληθνχ. ηελ απνγξαθή ηνπ 1928 ε Γιπθάδα αξηζκνχζε 1691 θαηνίθνπο ελψ ήδε είραλ αλεγεξζεί σξαίεο επαχιεηο, μελνδνρεία, ινπηξά θαη θνζκηθά θέληξα πνπ εμππεξεηνχζαλ πεξηζζφηεξν ηνπο ζεξηλνχο παξαζεξηζηέο πνπ έθζαλαλ ηνπο Σφηε άξρηζαλ επηκέξνπο λα δηακνξθψλνληαη θαη νη πξψηνη ζπλνηθηζκνί κε βνξεηφηεξα ειίδα 144 απφ 346

145 ηα "δηθεγνξηθά", αθνινπζνχζε λνηηφηεξα πεπθνδάζνο θαη απηνχ ηα ιεγφκελα "ηαηξηθά" πνπ εθηείλνληαλ ΒΑ., ελψ επί ηεο παξαιίαο ήηαλ ν ζπλνηθηζκφο ησλ "Αημσλέσλ". Αλαηνιηθφηεξα ηνπ ηειεπηαίνπ άξρηδε ν ζπλνηθηζκφο ησλ "παξαζεξηζηψλ" θαη αλαηνιηθφηεξα απηνχ ν ζπλνηθηζκφο "κχξλεο" πνπ έθζαλε κέρξη ηε ζεκεξηλή ιεσθφξν Βνπιηαγκέλεο. Νφηηα ησλ ηξηψλ πξνεγνπκέλσλ δηακνξθψζεθε αλάινγα ν ρψξνο, φπνπ πξνο κελ ηελ παξαιία πξνο ηε ρεξζφλεζν Διαθφλεζν δεκηνπξγήζεθε κηα σξαία πιαδ ζεξηλψλ ινπηξψλ θαη αλαηνιηθά απηήο νη δχν ζπλερφκελνη ζπλνηθηζκνί "Αγίνπ Νηθνιάνπ" θαη "Ππξλάξεο". Σν 1943 ε Κνηλφηεηα Γιπθάδαο, κε ζρεηηθφ λφκν, ζπλδέζεθε κε ηελ θνηλφηεηα Διιεληθνχ απνηειψληαο ην λέν δήκν Δπξπάιεο κε έδξα ηνλ νηθηζκφ ηεο Γιπθάδαο. Μεηά ηελ απειεπζέξσζε ην 1945 κε λεφηεξν λφκν αλαθεξχζζεηαη δήκνο Γιπθάδαο, φπσο ηζρχεη ζήκεξα, εθ ηνπ ηέσο δήκνπ Δπξπάιεο, κε ηαπηφρξνλε αλαζχζηαζε ηεο θνηλφηεηαο ηνπ Διιεληθνχ. ήκεξα ν δήκνο Γιπθάδαο είλαη έλαο απφ ηνπο πινπζηφηεξνπο νηθνλνκηθά δήκνπο ηεο Αηηηθήο κε πνιιέο δεκφζηεο δηνηθεηηθέο ππεξεζίεο. πγθεθξηκέλα ζηε Γιπθάδα εδξεχνπλ, Οηθνλνκηθή Δθνξία, Πνιενδνκία, ΗΚΑ (κε πνιιέο επηκέξνπο ππεξεζίεο), ηακεία ΓΔΖ, ΟΣΔ, ΔΤΓΑΠ, Δπηζεψξεζε Δξγαζίαο, 2 ΔΛΣΑ, ηκήκαηα ΟΑΔΓ θαη ΣΔΒΔ, Τπνζεθνθπιαθείν, Θεξαπεπηήξην Υξνλίσλ Παζήζεσλ, ε Αζηπλνκηθή Γηεχζπλζε ΝΑ. Αηηηθήο, 2 Αζηπλνκηθά ηκήκαηα, Σνπξηζηηθή αζηπλνκία, Σκήκα αιινδαπψλ, Σξνραία, Ληκεληθφ ηκήκα (ην 6ν ηνπ Κεληξηθνχ Ληκελαξρείνπ ηνπ Πεηξαηά), 4 καξίλεο επί ηεο δηακνξθσκέλεο πξνο απηά παξαιίαο. Δπίζεο πθίζηαληαη 5 ΚΑΠΖ, 2 ΚΔΠ (Κέληξα εμππεξέηεζεο πνιηηψλ), Πλεπκαηηθφ θαη Πνιηηηζηηθφ Κέληξν, Αζιεηηθά θέληξα, Κνιπκβεηήξην, 10 αζιεηηθνί ζχιινγνη εθηφο ησλ πνιιψλ άιισλ, Πεδίν Γθνιθ, δεκνηηθή Βηβιηνζήθε, δεκνηηθφ Χδείν, ζηάδην θαη θηλεκαηνζέαηξν, θαζψο θαη δηάθνξα πνιηηηζηηθά ηδξχκαηα. (πεγή: Wikipedia) εκεηψλεηαη φηη ηε δεθαεηία 1960 ν δήκνο ππέζηε ζεκαληηθέο αιιαγέο εμαηηίαο ηεο εγθαηάζηαζεο ηνπ δηεζλνχο αεξνδξνκίνπ ζην Διιεληθφ. Ο πιεζπζκφο ηεο ζηε δεθαεηία "51 - "61 απμήζεθε θαηά 50% θαη ζηελ επφκελε θαηά 90%. Λφγσ ηεο Ακεξηθαληθήο Βάζεο ηνπ Διιεληθνχ, ε Γιπθάδα γλψξηζε ζεκαληηθή αλάπηπμε ζε εζηηαηφξηα θαη κπαξ θαηά ηηο δεθαεηίεο πλερίδεη κέρξη θαη ζήκεξα λα είλαη ηφπνο δηαζθέδαζεο θαη ςπραγσγίαο. ειίδα 145 απφ 346

146 Ζ Γιπθάδα δηαζρίδεηαη ζε φιν ην κήθνο ηεο, απφ ΒΓ. πξνο ΝΑ., απφ ηε ιεσθφξν Βνπιηαγκέλεο θαη κε ηελ ζρεδφλ παξάιιειε πξνο απηή ιεσθφξν Γ. Γνχλαξε, κε ζπλέπεηα γεσγξαθηθά λα ρσξίδεηαη ζε δχν βαζηθά ηκήκαηα: ηελ "Άλσ Γιπθάδα", ΒΑ., πνπ πεξηιακβάλεη ηελ Σεξςηζέα Γιπθάδαο, ηελ Δπξπάιε, Αίγιε, ηελ Αημσλή, ηα Γηθεγνξηθά, θαη ηελ "Κάησ Γιπθάδα", ΝΓ,, (θέληξν) θαη Αγ. Νηθφιαν θαη λα γεηηληάδεη κε ηνπο δήκνπο Διιεληθνχ, Αξγπξνχπνιεο θαη Βνχιαο. χκθσλα κε ηελ Ζκεξεζία νη αληηθεηκεληθέο ηηκέο γηα ηα νηθφπεδα ππεξβαίλνπλ ζπρλά θαη ηα επξψ αλά ηεηξαγσληθφ κέηξν θαη έηζη ε Γιπθάδα ζεσξείηαη απφ ηηο πεξηνρέο ηεο Διιάδαο κε ηηο πςειφηεξεο αληηθεηκεληθέο αμίεο. [1] Σν Κνιπκβεηήξην, ην Golf θαη ε πεξηνρή Άγηνο Νηθφιανο είλαη απφ ηηο αθξηβφηεξεο πεξηνρέο θαη έρνπλ πςειή δήηεζε θπξίσο γηα κεγάιεο θαηνηθίεο. (πεγή: Wikipedia) ΓΖΜΟ ΒΟΤΛΑ Ζ πεξηνρή ηεο Βνχιαο, φπσο καξηπξνχλ ηα κέρξη ηψξα γλσζηά επξήκαηα θαηνηθήζεθε ζε φιεο ηηο πεξηφδνπο ηεο αξραηφηεηαο απφ ηελ πξντζηνξηθή επνρή σο ηα Βπδαληηλά ρξφληα. Σν Βφξεην ηκήκα ηνπ Γήκνπ Βνχιαο αλήθε ζχκθσλα κε φιεο ηηο ελδείμεηο ζην κεγάιν Αηηηθφ Γήκν ηεο Αημσλήο, ελψ ην Ννηηφηεξν ηκήκα ηνπ Γήκνπ απνηεινχζε ηελ έδξα ηνπ γεηηνληθνχ Γήκνπ ησλ Αιψλ Αημσλίδσλ. Απφ ηελ αξραηφηεηα σο ηηο αξρέο ηνπ 20νπ αηψλα ε πεξηνρή ηεο Βνχιαο είρε αγξνηηθφ ραξαθηήξα θαη απνηεινχζε ηκήκα ελφο κεγάινπ κνλαζηεξηαθνχ ηζηθιηθηνχ κε έδξα ηε Βάξε. Ζ ζχγρξνλε ηζηνξία ηεο πεξηνρήο μεθηλά ζην κεζνπφιεκν. Οη ξαγδαίεο εμειίμεηο πνπ αθνινπζνχλ ηελ Μηθξαζηαηηθή θαηαζηξνθή θαη ε εθξεθηηθή αλάπηπμε ηεο πξσηεχνπζαο δηαθφπηνπλ ηελ κεζαησληθή εξεκία ηεο Βνχιαο θαη ηελ θαζηζηνχλ ηκήκα ηεο πεξηαζηηθήο δψλεο. Υάξε ζην εμαηξεηηθφ θπζηθφ ηεο πεξηβάιινλ θαη ην πγηεηλφ ηεο θιίκα ε Βνχια έιθεη έλα ηκήκα ηεο εμφδνπ πξνο ηα πξνάζηηα θαη επηιέγεηαη γηα ηελ εγθαηάζηαζε δχν λνζνθνκείσλ. Σν 1926 εγθξίλεηαη, ζε κία παξαιηαθή έθηαζε 1100ζηξ. ην ζρέδην ηνπ Δμνρηθνχ πλνηθηζκνχ Βνχιαο, πνπ αθνινπζεί ηα πςειά πνιενδνκηθά θαη ζρεδηαζηηθά πξφηππα ηεο «θεπνχπνιεο» θαη ζθξαγίδεη ηελ πεξαηηέξσ νηθηζηηθή ειίδα 146 απφ 346

147 αλάπηπμε ηνπ Γήκνπ. Σν 1934 εγθξίλεηαη ην ζρέδην ηνπ Οηθνδνκηθνχ πλεηαηξηζκνχ Βνχιαο (405 ζηξ.) πνπ ζπλερίδεη ην ζρέδην ηεο θεπνχπνιεο θαη ραξαθηεξίδεηαη απφ εμίζνπ πςειά πνιενδνκηθά πξφηππα. Παξάιιεια, απφ ην 1920, ηδξχεηαη απφ ηνλ ΔΔ ην Αζθιεπηείν Βνχιαο. Σν λνζνθνκείν, πνπ ήηαλ αθηεξσκέλν ζηε ζεξαπεία ηεο θπκαηίσζεο, γλψξηζε κεγάιε αλάπηπμε θαη απνηέιεζε κία απφ ηηο βαζηθέο ζπληζηψζεο ηεο αλάπηπμεο ηεο πεξηνρήο. ηε δεθαεηία ηνπ 1930 μεθηλά αθφκα ε δξάζε ηνπ ΠΗΚΠΑ, πνπ ζα πξνζθέξεη πνιχπιεπξεο ππεξεζίεο ζηε δηάξθεηα ησλ επνκέλσλ δεθαεηηψλ. (πεγή: dimosvoulas.gr ) ηε δηάξθεηα ηεο ίδηαο πεξηφδνπ ε Βνχια επηιέγεηαη γηα ηελ απνθαηάζηαζε κηαο πξνζθπγηθήο νκάδαο. Έλα ηκήκα ηνπ κνλαζηεξηαθνχ αγξνθηήκαηνο (5126 ζηξ.) παξαρσξείηαη ζε 43 πξνζθπγηθέο νηθνγέλεηεο, πνπ εγθαζίζηαηαη ζηελ πεξηνρή (Άλσ Βνχια) θαη δεκηνπξγνχλ αγξνηηθφ νηθηζκφ. Μεηά ηνλ Β' Παγθφζκην πφιεκν, ε κεγάιε επέθηαζε ηεο πξσηεχνπζαο θαη νη γεληθφηεξεο θνηλσληθννηθνλνκηθέο αιιαγέο κεηαηξέπνπλ ηελ παξαιηαθή δψλε θαη ηελ ζπλδένπλ αθφκα πην ζηελά κε ην Πνιενδνκηθφ πγθξφηεκα ηεο Πξσηεπνχζεο. Ζ καθξηλή θαη ζε κεγάιν βαζκφ αγξνηηθή Βνχια ηεο κεζνπνιεκηθήο πεξηφδνπ κεηαηξέπεηαη ζηαδηαθά, πξψηα ζε παξαζεξηζηηθφ νηθηζκφ θαη θέληξν αλαςπρήο, θαη ζηε ζπλέρεηα φιν θαη πεξηζζφηεξν ζε Αζελατθφ πξνάζηην. (πεγή: dimosvoulas.gr ) ειίδα 147 απφ 346

148 ειίδα 148 απφ 346

149 ΥΑΡΣΖ 18 ΓΖΜΟ ΒΟΤΛΑ ειίδα 149 απφ 346

150 ειίδα 150 απφ 346

151 Πιεζπζκηαθά Γεκνγξαθηθά ηνηρεία Σα ζηνηρεία γηα ην κέγεζφο ηνπ πιεζπζκνχ θαη ηα ηδηαίηεξα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ πνπ αθνξνχλ ηελ απαζρφιεζε θαη ηα ηελ θαηνηθία θαη ην κνξθσηηθφ επίπεδν καο βνεζνχλ λα θαηαιάβνπκε πνιχ θαιά γηα ην είδνο ησλ πνιηηψλ πνπ θαηνηθνχλ ζηνπο δήκνο πνπ απνηεινχλ ηηο πεξηνρέο κειέηεο καο. Σα πξψηα ζηνηρεία πνπ παξαζέηνληαη αθνξνχλ ηνλ ζπλνιηθφ πιεζπζκφ ηνπ θάζε δήκνπ φπσο απηφο θαηαγξάθεθε θαηά ηηο απνγξαθέο ηεο Δζληθήο ηαηηζηηθήο Τπεξεζίαο Διιάδνο θαηά ηηο απνγξαθέο ησλ ρξφλσλ 1961,1971,1981,1991 θαη ΔΛΛΖΝΗΚΟ ΓΛΤΦΑΓΑ ΒΟΤΛΑ Πίλαθαο 1: Πιεζπζκηαθά ζηνηρεία ζε θάζε δήκν κειέηεο αλά δεθαεηία απνγξαθήο (πεγή: ΔΤΔ) ηα παξαθάησ δηαγξάκκαηα εκθαλίδεηαη ζρεκαηηθά νη πιεζπζκηαθέο απηέο κεηαβνιέο. Πξέπεη λα ζεκεησζεί φηη ν αξηζκφο ησλ γπλαηθψλ θαη ην αλδξψλ θπκαίλνληαη ζηηο ίδηεο πεξίπνπ ηηκέο. Γηάγξακκα 3: Καηαλακή πιεζπζκνχ ζε θάζε δήκν κειέηεο αλά δεθααηηία απνγξαθήο ειίδα 151 απφ 346

152 ειίδα 152 απφ 346

153 ραξηεο 19 ραξηεο κεηαβνιεο πιεζπζκνπ 2 ειίδα 153 απφ 346

154 ειίδα 154 απφ 346

155 πσο παξαηεξνχκε νη ηξείο δήκνπ μεθίλεζαλ κε ηνλ ίδην πεξίπνπ αξηζκφ θαηνίθσλ ν νπνίνο κε ην πέξαζκα ησλ δεθαεηηψλ απμήζεθε θαηά πνιχ. ε απηφ ζπλέβαιιαλ κηα ζεηξά απφ ιφγνπο πνπ ζα παξαηεζνχλ παξαθάησ. Καηά ηελ πεξίνδν ν πιεζπζκφο θαη ησλ ηεζζάξσλ δήκσλ πνιιαπιαζηάζηεθε. πγθεθξηκέλα ν πιεζπζκφο ηνπ Γήκνπ Διιεληθνχ παξνπζίαζε κηα αχμεζε ηνπ 200% ελψ νη δήκνπ Βνχιαο θαη Γιπθάδαο κηα αχμεζε 550%. Ο δήκνο Διιεληθνχ παξνπζίαζε ηελ κεγαιχηεξε αχμεζε θαηά ηελ πεξίνδν γχξσ ζην 90% πνπ νθείιεηαη ζηελ ελίζρπζε ηνπ ξφινπ ηνπ αεξνδξνκίνπ ηνπ Διιεληθνχ γηα ηελ πεξίνδν απηή. Ο πιεζπζκφο ηνπ δήκνπ Γιπθάδαο ζρεδφλ ηεηξαπιαζηάζηεθε ην δηάζηεκα θαζψο ν ζπγθεθξηκέλνο δήκνο άξρηζε λα κεηαηξέπεηε ζε έλα απφ ηα ζεκαληηθφηεξα θέληξα ησλ λνηίσλ πξναζηίσλ. ε απηφ ζπλέβαιιαλ θαη κηα ζεηξά απφ ηερληθά έξγα πνπ έγηλαλ ζηελ πεξηνρή φπσο δεκηνπξγία ηνπξηζηηθψλ εγθαηαζηάζεσλ αιιά θαη κπαξ θαη εζηηαηνξίσλ πνπ νθείινληαη θαη ζηελ χπαξμε ηνπ αεξνδξνκίνπ θαη ηεο Ακεξηθαληθήο βάζεο ηνπ Διιεληθνχ. Παξάιιεια κηα ζεηξά απφ αλαπιάζεηο γηα ηελ βειηίσζε ηεο παξαιίαο κε καξίλεο. Ο πιεζπζκφο ηνπ δήκνπ Βνχιαο παξνπζίαζε κεγάιε αχμεζε θαηά ηελ πεξίνδν , φηαλ ε πεξηνρή κεηαηξάπεθε ζε παξαζεξηζηηθά ζέξεηξν κε ηελ δεκηνπξγία δχν νξγαλσκέλσλ πιαδ θαη παξαζεξηζηηθψλ θέληξσλ θαη θέληξσλ αλαςπρήο. Καηά ηελ πεξίνδν ν πιεζπζκφο παξνπζίαζε πεξηνξηζκέλε αχμεζε ζε ζρέζε κε ηηο πξνεγνχκελέο πεξηφδνπο Απφ ηνλ ράξηε πνπ αθνινπζεί, κπνξνχκε εχθνια λα ζπκπεξάλνπκε φηη νη Γήκνη Βνχιαο θαη Βνπιηαγκέλεο καδί κε άιινπο πέληε δήκνπο ζηα βνξεηνδπηηθά φξηα ηνπ ΠΠ, έρνπλ ηε κεγαιχηεξε αχμεζε πιεζπζκνχ (κεγαιχηεξε απφ 30%), ελψ ζηελ ακέζσο επφκελε θαηεγνξία, καδί κε άιινπο ηέζζεξηο δήκνπο εληάζζνληαη Γιπθάδα θαη Διιεληθφ κε αχμεζε απφ 20-30%. ειίδα 155 απφ 346

156 ΔΗΜΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΔΗΜΟΣ ΓΛΥΦΑΔΑΣ ΔΗΜΟΣ ΒΟΥΛΑΣ Υάξεο 20: Πιεζπζκηαθά εμέιημε δήκσλ ζηελ πξσηεχνπζα (πεγή: ΔΤΔ) Οη Γήκνη Γιπθάδαο θαη Διιεληθνχ παξνπζίαζαλ αχμεζε ηεο γήξαλζεο θαηά ηελ πεξίνδν , ελψ νη δήκνη Βνχιαο θαη Βνπιηαγκέλεο παξνπζίαζαλ κείσζε θαηά ηελ ίδηα πεξίνδν. Πην ζπγθεθξηκέλα, ζηνλ Γήκν Διιεληθνχ ην 1991 ε γήξαλζε ήηαλ ιηγφηεξε απφ 10%, ελψ ην 2001 ήηαλ κεηαμχ 10% θαη 12% θαη ζηνλ δήκν Γιπθάδαο απφ 10% έσο 12% ην 1991 βξέζεθε κεηαμχ 12% θαη 14% ην Οη Γήκνη Βνχιαο θαη Βνπιηαγκέλεο, αληίζεηα, απφ 12% έσο 14% ην 1991 βξέζεθαλ κεηαμχ 10% θαη 12% ην Σα ζπκπεξάζκαηα απηά πξνθχπηνπλ απφ ηνπο ράξηεο πνπ αθνινπζνχλ. ειίδα 156 απφ 346

157 ΔΗΜΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΔΗΜΟΣ ΓΛΥΦΑΔΑΣ ΔΗΜΟΣ ΒΟΥΛΑΣ Υάξηεο 21: Καηαλνκή δεκνγξαθηθήο γήξαλζεο ζηελ πξσηεπνχζα 1991 (πεγή: ΔΤΔ) ειίδα 157 απφ 346

158 ΔΗΜΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΔΗΜΟΣ ΓΛΥΦΑΔΑΣ ΔΗΜΟΣ ΒΟΥΛΑΣ Υάξηεο 22: Καηαλνκή δεκνγξαθηθήο γήξαλζεο ζηελ πξσηεχνπζα 2001 (πεγή: ΔΤΔ) ήκεξα ζεκεηψλεηε πνιιαπιάζηα αχμεζε ηνπ πιεζπζκνχ θάηη πνπ απνδίδεηαη θπξίσο ζηελ αχμεζε ηνπ αξηζκνχ ησλ κεηαλαζηψλ θαη κηα ηάζε απνκάθξπλζεο ησλ θαηνίθσλ απφ ηελ Αζήλα θαη ηνλ Πεηξαηά πξνο ηα πξνάζηηα. Ο αξηζκφο ησλ αιινδαπψλ αλά δήκν είλαη απηνί πνπ παξνπζηάδνληαη ζην παξαθάησ δηάγξακκα ειίδα 158 απφ 346

159 Γηάγξακκα 4: Καηαλακή πιεζπζκνχ αιινδαπψλ άλα δήκν κειέηεο Γεληθά αλ δνχκε ην θαηλφκελν ζην ζχλνιν ηνπ πνιενδνκηθνχ ζπγθξνηήκαηνο ην πνζνζηφ ησλ αιινδαπψλ ζηνπο δήκνπο κειέηεο καο ζε ζρέζε κε ηελ ππφινηπε Αηηηθή είλαη 10% κε 12.5% γηα ηνλ δήκν Βνχιαο 7.5%-10% γηα ην δήκν Γιπθάδαο θαη 5%-7.5% γηα ην δήκν Διιεληθνχ φπσο θαίλεηαη θαη ζηνλ παξαθάησ ράξηε. ειίδα 159 απφ 346

160 ΔΗΜΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΔΗΜΟΣ ΓΛΥΦΑΔΑΣ ΔΗΜΟΣ ΒΟΥΛΑΣ Υάξηεο 23: Αιινδαπνί ζην πνιενδνκηθνχ ζπγθξνηήκαηνο πξσηεπνχζεο 2001 (πεγή: ΔΤΔ) ηηο πεξηνρέο απηέο αλακέλεηαη αθφκε κεγαιχηεξε αχμεζε ηνπ πιεζπζκνχ θαζψο παξαηεξείηαη έληνλε νηθνδνκηθή δξαζηεξηφηεηα ζηηο κέξεο καο θαζψο ππάξρνπλ ζηνπο δήκνπο απηνχο αθφκε απνζέκαηα αδφκεηεο γεο. Παξάιιεια παξαηεξείηαη θαη κηα κεηαθίλεζε κεζναζηηθψλ θαη κεγαιναζηηθψλ ζηξσκάησλ πνπ αλαδεηνχλ έλα λέν πξφηππν θαηνηθίαο αληαπνθξηλφκελν ζε λένπο ηξφπνπο δσήο, φπσο αλεμάξηεηεο κνλνθαηνηθίεο ή κεδνλέηεο ζε κεγάια ζπγθξνηήκαηα θαηνηθηψλ. ζνλ αθνξά ηελ γήξαλζε ηνπ πιεζπζκνχ, γεληθφηεξα παξαηεξείηαη αχμεζε ηεο γήξαλζεο ζην ζχλνιν ησλ δήκσλ ηεο Αηηηθήο θαη εηδηθφηεξα νη δήκνη Γιπθάδαο θαη Διιεληθνχ κηα αχμεζε ηεο γήξαλζεο θαηά ηελ πεξίνδν ελψ ν δήκνο Βνχιαο παξνπζηάδεη κηα κείσζε ηνπ θαηά ηελ ίδηα πεξίνδν. ειίδα 160 απφ 346

161 Αιιά γεληθά ζηνηρεία πνπ ζα καο βνεζήζνπλ λα θαηαλνήζνπκε ηα ηδηαίηεξα ραξαθηεξηζηηθά ησλ θαηνίθσλ ησλ δήκσλ κειέηεο καο είλαη ηα εμήο: O αξηζκφο ησλ αλδξψλ θαη ησλ γπλαηθψλ ζηνπο δήκνπο κειέηεο είλαη πεξίπνπ ίζνο κε κηθξή ππεξνρή ησλ γπλαηθψλ. Απηφ θαίλεηε ζρεκαηηθά θαη ζηα παξαθάησ δηαγξάκκαηα κε 1 λα παξνπζηάδεηαη ν αξηζκφο ησλ αληξψλ θαη κε 2 ησλ γπλαηθψλ αλά δήκν κειέηεο ζχκθσλα κε ηελ απνγξαθή ηνπ Γηάγξακκα 5: Καηαλακή θχιισλ πιεζπζκνχ ζε θάζε δήκν κειέηεο Ο αξηζκφο ησλ θαηνηθηψλ ζε θάζε δήκν είλαη 5884 γηα ηνλ δήκν Διιεληθνχ γηα ην δήκν Γιπθάδαο θαη γηα ην δήκν Βνχιαο ζπκθσλα κε ηελ απνγξαθή ηνπ Δλαο εχθνινο ηξφπνο λα κειεηήζνπκε θαη λα αμηνινγήζνπκε ην κέιεζνο ησλ θαηνηθησλ πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί ζηνπο δήκνπο απηνχο είλαη λα κειεηήζνπκε ην πιήζνο ησλ δσκαηίσλ πνπ δηαζέηνπλ ψζηε λα θαηαλνήζνπκε θαηά θάπνην ηξφπν ην κεγεζφο ηνπο. Σα ζηνηρεία γηα ηελ παξαπάλσ κειέηε ζα ηα πάξνπκε απφ ηελ απνγξαθή ηνπ 2001 θαη ζα ηα παξνπζηάζνπκε ζρεκαηηθά παξαθάησ. ειίδα 161 απφ 346

162 ειίδα 162 απφ 346

163 xarthw 24 ραξηεο 3 νηθνκεζε αλα ν.η. ειίδα 163 απφ 346

164 ειίδα 164 απφ 346

165 Απφ φηη θαίλεηαη ν αξηζκφο ησλ δσκαηίσλ ησλ θαηνηθηψλ είλαη θαηά κέζν φξν ηέζζεξα κε πέληε κε εμαίξεζε ην δήκν Βνχιαο νπνχ παξαηεξείηαη φηη ππάξρεη κεγάινο αξηζκφο θαηνηθηψλ κε αξηζκφ δσκαηίσλ πάλσ απφ 6.ια απηά καο βνεζνχλ λα θαηαιάβνπκε φηη κηιάκε γηα γεληθά εχπνξεο πεξηνρέο κε κεγάιεο θαηνηθίεο. Γηάγξακκα 6: Αξηζκφο δσκαηίσλ ζηηο θαηνηθίεο ηνπ δήκνπ Γιπθάδαο Γηάγξακκα 7: Αξηζκφο δσκαηίσλο ηηο θαηνηθίεο ηνπ δήκνπ Διιεληθνχ ειίδα 165 απφ 346

166 Γηάγξακκα 8: Αξηζκφο δσκαηίσλο ηηο θαηνηθίαο ζηνλ δήκν Βνχιαο ζνλ αθνξά ηελ απαζρφιεζε παξαηεξνχκε ζηα παξαθάησ δηαγξάκκαηα φηη ν αξηζκφο ησλ αλέξγσλ θαηά ηελ απνγξαθή ηνπ 2001 είλαη ζρεηηθά κηθξφο πεξίπνπ 0,8% ζε ζχγθξηζε κε ησλ αξηζκφ ησλ εξγαδνκέλσλ ζηνπο δήκνπο πνπ κειεηάκε. Γηάγξακκα 9: Αξηζκφο αλέξγσλ θαη εξγαδνκέλσλ αλά δήκν κειέηεο ειίδα 166 απφ 346

167 Οη παξαπάλσ εξγαδφκελνη θαηαηάζζνληαη ζηνπο ηνκείο παξαγσγήο αλά δήκν κειέηεο φπσο δείρλνπλ ηα παξαθάησ δηαγξάκκαηα. φπσο γίλεηαη θαλεξφ ν πιεζπζκφο πνπ αζρνιείηαη κε ηελ γεσξγία θαη γεληθφηεξα κε ηνλ πξσηνγελή ηνκέα είλαη ζρεδφλ κεδεληθφ, ην 25% κε ην δεπηεξνγελή θαη ην κεγαιχηεξν πνζνζηφ γχξν ζην 75% κε ηνλ ηξηηνγελή ηνκέα. Γηάγξακκα 10: Καηαλνκή απαζρνινχκελσλ αλά ηνκέα απαζριφιεζεο Σα παξαπάλσ απνηειέζκαηα γηα ην πνπ θαηαηάζζνληαη νη εξγαδφκελνη ζηνπο δηάθνξνπο ηνκείο παξαγσγήο ζπλδένληαη άκεζα θαη κε ην κνξθσηηθφ επίπεδν ησλ θαηνίθσλ ησλ δήκσλ κειέηεο καο πνπ παξνπζηάδεηαη ζηα παξαθάησ δηαγξάκκαηα κε 1 λα παξνπζηάδνληαη ηα δεδνκέλα γηα ην δήκν Διιεληθνχ,2 γηα ην δήκν Γιπθάδαο θαη 3 γηα ην δήκν Βνχιαο. πσο γίλεηαη θαλεξφ ην κεγαιχηεξν κέξνο ηνπ πιεζπζκνχ έρεη νινθιεξψζεη ηελ θνίηεζε ηνπο ζηελ ειίδα 167 απφ 346

168 κέζε εθπαίδεπζε θαη κεγάινο είλαη αθφκε ν αξηζκφο απηφλ πνπ θαηέρνπλ θάπνην πηπρίν απφ αλψηαην εθπαηδεπηηθφ ίδξπκα. Γηάγξακκα 11: Μνξθνηηθφ επίπεδν θαηνίθσλ αλά δήκν κειέηεο Πνιενδνκηθά ηνηρεία ηελ παξάγξαθν απηή ζα εμεηάζνπκε ηνπο ζπληειεζηέο δφκεζεο θαη ηα πνζνζηά θάιπςεο νηθνπέδσλ ζηνπο δήκνπο Διιεληθνχ, Γιπθάδαο θαη Βνχιαο πνπ ζπληζηνχλ ηελ πεξηνρή κειέηεο καο. Σα ζηνηρεία γηα ηνπο ζπληειεζηέο δφκεζεο πξνέξρνληαη απφ ηνπο πίλαθεο ηηκψλ αληηθεηκεληθψλ αμηψλ πνπ εμέδσζε ην Τπνπξγείν Οηθνλνκίαο θαη Οηθνλνκηθψλ ην Φεβξνπάξην ηνπ 2007 (ΤΠ.ΟΗ.Ο., 2007), ελψ ηα ζηνηρεία γηα ηα πνζνζηά θάιπςεο ησλ νηθνπέδσλ εμήρζεζαλ κέζσ επηθνηλσλίαο κε ηηο ηερληθέο Τπεξεζίεο ησλ ηξηψλ δήκσλ. ζνλ αθνξά ην Γήκν Διιεληθνχ, ν ζπληειεζηήο δφκεζεο ζηελ πεξηνρή ηνπ Κάησ Διιεληθνχ είλαη 0,70, ζηελ πεξηνρή ηνπ Άλσ Διιεληθνχ είλαη 0,80, ελψ ζηηο πεξηνρέο νχξκελα θαη Αγία Παξαζθεπή είλαη 1,00. Σν πνζνζηφ θάιπςεο νηθνπέδσλ ζην δήκν απηφ θπκαίλεηαη απφ 50% έσο 70%. ην Γήκν Γιπθάδαο, ππάξρεη κεγάιε δηαθχκαλζε ζηελ ηηκή ηνπ ζπληειεζηή δφκεζεο. Έηζη, μεθηλά απφ 0,60 θαη θηάλεη σο θαη 1,40 ζηελ πεξηνρή ηνπ εκπνξηθνχ θέληξνπ ηνπ δήκνπ. ζνλ αθνξά ην πνζνζηφ θάιπςεο νηθνπέδνπ μεθηλά απφ 30%, ελψ γηα ην εκπνξηθφ θέληξν ηνπ δήκνπ, θηάλεη κέρξη ην 70%, πνπ είλαη ην πςειφηεξν δπλαηφ πνζνζηφ θάιπςεο κε βάζε ηελ ειιεληθή πνιενδνκηθή λνκνζεζία. ειίδα 168 απφ 346

169 ην Γήκν Βνχιαο, ν ζπληειεζηήο δφκεζεο ζηηο πεξηνρέο Γηθεγνξηθά, Παλφξακα, Δμνρή θαη Πεγαδάθηα είλαη 0,60, ελψ ζηηο πεξηνρέο Πνιηηεία θαη Δπξπάιε είλαη 0,80. Σν ειάρηζην πξφζσπν πνπ πξέπεη λα έρεη ην νηθφπεδν θπκαίλεηαη απφ 14 έσο 16 κέηξα, ελψ ην ειάρηζην εκβαδφλ θαζνξίδεηαη κεηαμχ 400 η.κ. θαη 600 η.κ., αλ θαη ζε θάπνηα ηκήκαηα ηεο πεξηνρήο Πεγαδάθηα θαζνξίδεηαη ζηα 1000 η.κ. Σέινο, ην πνζνζηφ επηηξεπφκελεο θάιπςεο έρεη νξηζζεί ζην 30%, εθηφο απφ θάπνηα νηθφπεδα ζηελ νδφ Βαζηιέσο Παχινπ, πνπ ην πνζνζηφ επηηξεπφκελεο θάιπςεο είλαη 50%. Σν ζχζηεκα δφκεζεο ζε νιφθιεξν ην δήκν είλαη πξψελ παληαρφζελ ειεχζεξν. Παξαηεξνχκε ζπλεπψο φηη νη φξνη δφκεζεο είλαη πνιχ απζηεξνί ιφγσ θαη ηεο πξνζπάζεηαο λα δηαηεξεζεί ν ραξαθηήξαο ηνπ δήκνπ κε ηηο κεγάιεο ειεχζεξεο εθηάζεηο ην Γήκν Βνχιαο, ηνπιάρηζηνλ φζνλ αθνξά ην πνζνζηφ θάιπςεο. ηνλ αληίπνδα, ζηε Γιπθάδα παξαηεξνχληαη πςεινί ζπληειεζηέο δφκεζεο θαη πςειά πνζνζηά θάιπςεο νηθνπέδσλ, γεγνλφο πνπ δηθαηνινγείηαη απφ ην γεγνλφο φηη ν δήκνο απνηειεί ην θέληξν ησλ Ννηίσλ πξναζηίσλ, κε πνιινχο δηνηθεηηθνχο θνξείο θαη ην κεγαιχηεξν πιεζπζκφ ζηελ επξχηεξε πεξηνρή Αμίεο Γεο ηελ παξάγξαθν απηή ζα εμεηάζνπκε ηηο αμίεο γεο ζηνπο δήκνπο Διιεληθνχ, Γιπθάδαο θαη Βνχιαο, πνπ ζπληζηνχλ ηελ πεξηνρή κειέηεο καο. Σα ζηνηρεία πνπ ζα ρξεζηκνπνηήζνπκε πξνέξρνληαη απφ ηνπο πίλαθεο ηηκψλ αληηθεηκεληθψλ αμηψλ πνπ εμέδσζε ην Τπνπξγείν Οηθνλνκίαο θαη Οηθνλνκηθψλ ην Φεβξνπάξην ηνπ (ΤΠ.ΟΗ.Ο., 2007) Θεσξνχκε φηη νη ηηκέο ησλ δσλψλ πνπ δηακνξθψζεθαλ ηφηε έρνπλ ππνζηεί κεδεληθή ή ειάρηζηε κεηαβνιή, ηελ νπνία δελ ιακβάλνπκε ππφςε. Ο Γήκνο Διιεληθνχ είλαη ρσξηζκέλνο ζε ελλέα δψλεο (Α έσο Θ). Ζ πςειφηεξε ηηκή παξνπζηάδεηαη ζηε δψλε Α, ε νπνία βξίζθεηαη ζην λνηηφηεξν ζεκείν ηνπ δήκνπ, ζηα φξηα ηεο Λεσθφξνπ Πνζεηδψλνο θαη αλέξρεηαη ζηα Ζ ακέζσο ρακειφηεξε ηηκή παξαηεξείηαη ζηε δψλε Δ θαη αλέξρεηαη ζηα Ζ δψλε απηή ηαπηίδεηαη κε ηελ πεξηνρή ηνπ Άλσ Διιεληθνχ, ζην αλαηνιηθφ φξην ηνπ αεξνδξνκίνπ. Αθνινπζνχλ ε γξακκηθή δψλε Γ κε ηηκή 1900, πνπ πεξηγξάθεη κηα κηθξή νδφ κεηαμχ ηεο ιεσθφξνπ Βνπιηαγκέλεο θαη ηεο 29 εο νδνχ θαη κηα κηθξή ισξίδα ηεο ιεσθφξνπ Βνπιηαγκέλεο ζην βφξεην φξην ηνπ δήκνπ θαη νη δψλεο Β θαη Γ κε ηηκή Ζ ειίδα 169 απφ 346

170 δψλε Β πεξηιακβάλεη ηηο νδνχο Αθξνδίηεο, Βεληδέινπ, Γνχλαξε, Θξάθεο θαη Παπαθιέζζα θαη ε δψλε Γ πεξηιακβάλεη ηε κεγαιχηεξε νηθηζηηθή πεξηνρή ηνπ δήκνπ κε ηελ νλνκαζία «νχξκελα». ηε ζπλέρεηα έρνπκε ηε δψλε Σ κε ηηκή 1550, πνπ πεξηιακβάλεη ηηο νδνχο Ηππνθξάηνπο, Λακίαο, Μαξγαξίηαο θαη Τκεηηνχ. Σελ ρακειφηεξε ηηκή παξνπζηάδνπλ νη δψλεο Ε, Ζ θαη Θ κε ηηκή 1450, πνπ απνηεινχλ κηθξέο νηθηζηηθέο πεξηνρέο ζην αλαηνιηθφ θνκκάηη ηνπ δήκνπ. Ο Γήκνο Γιπθάδαο είλαη ρσξηζκέλνο ζε δεθανθηψ δψλεο (Α έσο ΗΓ). Ζ πςειφηεξε ηηκή ζπλαληάηαη ζηελ δψλε Α, ε νπνία νξηνζεηείηαη απφ ηε Λεσθφξν Πνζεηδψλνο θαη ηελ αθηνγξακκή ηνπ αξσληθνχ. Πξφθεηηαη δειαδή γηα ην θνκκάηη ηεο Γιπθάδαο πνπ βξίζθεηαη πην θνληά απφ φια ηα ππφινηπα ζηελ ζάιαζζα. Ζ ηηκή ζηε δψλε απηή αλέξρεηαη ζηα Σελ δεχηεξε πςειφηεξε ηηκή ζην δήκν έρεη ε δψλε Β (γξακκηθή) κε 3500, ηελ νπνία ζπληζηνχλ ε Λεσθφξνο Πνζεηδψλνο κέρξη ηελ νδφ Γξεγνξίνπ Λακπξάθε θαη ε πιαηεία Φιέκηλγθ. Αθνινπζεί ε δψλε Ζ, πνπ είλαη κηα κηθξή πεξηνρή δεμηά απφ ηε ιεσθφξν Πνζεηδψλνο πξνο ηελ πιεπξά ηνπ αεξνδξνκίνπ ηνπ Διιεληθνχ θαη ε νπνία έρεη ηηκή ηε ζπλέρεηα βξίζθνληαη νη δψλεο Δ θαη Σ κε ηηκή Ζ δψλε Δ είλαη ε πεξηνρή πνπ έρεη ζαλ φξηα ηελ ιεσθφξν Πνζεηδψλνο θαη ηε ιεσθφξν Βνπιηαγκέλεο, πεξηιακβάλεη ην κηζφ θνκκάηη ηεο ιεσθφξνπ Άγγεινπ Μεηαμά θαη ζηελ νπζία πεξηθιείεη ην θέληξν ηεο Γιπθάδαο, ελψ ηε γξακκηθή δψλε Σ απνηειεί ε νδφο Πξίγθεπνο Πέηξνπ, ζην θνκκάηη πνπ ελψλεη ηηο δχν κεγάιεο ιεσθφξνπο Πνζεηδψλνο θαη Βνπιηαγκέλεο. Ακέζσο κεηά θαηαηάζζνληαη νη δψλεο Γ θαη Γ, κε ηελ ηηκή ηνπο λα αλέξρεηαη ζηα 2650, νη νπνίεο πεξηιακβάλνπλ ηηο πεξηνρέο πνπ βξίζθνληαη δεμηά απφ ηελ ιεσθφξν Πνζεηδψλνο, δειαδή πξνο ηελ πιεπξά ηνπ νηθηζηηθνχ ηζηνχ ηεο Γιπθάδαο θαη ζε βάζνο ελφο έσο ηξηψλ νηθνδνκηθψλ ηεηξαγψλσλ. ηελ δψλε Γ κάιηζηα βξίζθεηαη θαη ην ππφινηπν κηζφ θνκκάηη ηεο ιεσθφξνπ Άγγεινπ Μεηαμά, πνπ απνηειεί ηνλ εκπνξηθφηεξν δξφκν ηεο Γιπθάδαο. ηε ζπλέρεηα αθνινπζεί ε δψλε ΗΔ, πνπ βξίζθεηαη ζην βνξεηφηεξν κέξνο ηεο Γιπθάδαο, ζηνπο πξφπνδεο ηνπ Τκεηηνχ, πνιχ καθξηά απφ ηελ παξάθηηα δψλε θαη έρεη ηηκή Οη δψλεο Ε, Θ θαη Η είλαη νη επφκελεο, έρνληαο ηηκή πνπ αλέξρεηαη ζηα Ζ δψλε Θ πεξηιακβάλεη θπξίσο ηε ζπλνηθία ηεο Δπξπάιεο, ηελ δψλε Θ ζπληζηά ε νδφο Πξίγθεπνο Πέηξνπ απφ ηε ιεσθφξν Βνπιηαγκέλεο κέρξη ηα φξηα ηνπ Γήκνπ Βνχιαο θαη ε δψλε Η απνηειείηαη θπξίσο απφ ηε ζπλνηθία ηεο Αημσλήο, ζηα βφξεηα φξηα ηνπ δήκνπ. Ζ δψλε ΗΑ, πνπ πεξηιακβάλεη ηελ πεξηνρή κεηαμχ ηεο Λεσθφξνπ Βνπιηαγκέλεο θαη ηεο νδνχ Γεκεηξίνπ Γνχλαξε, αθνινπζεί ειίδα 170 απφ 346

171 κε ηηκή δψλεο Ακέζσο κεηά θαηαηάζζεηαη ε δψλε ΗΒ κε ηηκή 1950, ε νπνία πεξηιακβάλεη κηα πεξηνρή ζηε βφξεηα πιεπξά ηνπ δήκνπ θαη έπνληαη νη πεξηνρέο ΗΓ, ΗΓ1, ΗΓ2 θαη ΗΓ3 κε ηηκέο απφ 1700 κέρξη Οη δψλεο απηέο βξίζθνληαη βφξεηα θαη βνξεηαλαηνιηθά ηνπ δήκνπ, καθξηά απφ ηε ζάιαζζα θαη απνηεινχλ ην κεγαιχηεξν θνκκάηη ηεο πεξηνρήο ηεο Σεξςηζέαο. Σέινο, ηε ρακειφηεξε ηηκή ζην δήκν παξνπζηάδεη ε δψλε ΗΓ κε ηηκή 1550, ε νπνία βξίζθεηαη ζην βνξεηφηεξν ζεκείν ηεο πεξηνρήο ηεο Σεξςηζέαο, ζηα φξηα ηνπ νξεηλνχ ζρεκαηηζκνχ ηνπ Τκεηηνχ. Ο Γήκνο Βνχιαο είλαη ρσξηζκέλνο ζε έληεθα δψλεο (Α έσο Ζ1). Σελ κεγαιχηεξε ηηκή ζε νιφθιεξν ηνλ δήκν έρεη ε δψλε Β, πνπ απνηειεί έλα κηθξφ θνκκάηη, ην νπνίν βξίζθεηαη εθεί πνπ δηαζηαπξψλνληαη νη ιεσθφξνη Βνπιηαγκέλεο θαη Πνζεηδψλνο, ζην χςνο ηεο Β Πιαδ Βνχιαο. Σν θνκκάηη απηφ βξίζθεηαη κεηαμχ ηεο ζάιαζζαο θαη ηεο παξαιηαθήο ιεσθφξνπ (νλνκάδεηαη ιεσθφξνο Αιθπνλίδσλ ζην ζεκείν απηφ) θαη έρεη ηηκή Αθνινπζεί ε γξακκηθή δψλε Α, ηεο νπνίαο ε ηηκή αλέξρεηαη ζηα 3750 θαη ηελ νπνία ζπληζηά ε ιεσθφξνο Αιθπνλίδσλ κέρξη ηε δηαζηαχξσζε κε ηε Βνπιηαγκέλεο. Οη γξακκηθέο δψλεο Β1 θαη Β2 έρνπλ αληίζηνηρα ηηκέο 3250 θαη Ζ πξψηε πεξηγξάθεηαη απφ ηε ιεσθφξν Αιθπνλίδσλ κέρξη ηελ νδφ Κεξθχξαο θαη ε δεχηεξε απφ ηελ ίδηα ιεσθφξν κε αθεηεξία ηε δηαζηαχξσζε κε ηελ ιεσθφξν Βάξεο θαη ηέξκα ην λφηην φξην ηνπ δήκνπ Βνχιαο. Οη δψλεο Γ θαη Γ αθνινπζνχλ κε ηελ ηηκή λα θηάλεη ηα Ζ δψλε Γ πεξηιακβάλεη ηελ πεξηνρή «Πεγαδάθηα» θαη ε δψλε Γ πεξηιακβάλεη ην βφξεην θνκκάηη ηεο πεξηνρήο «Δμνρή». ηε ζπλέρεηα έρνπκε ηε δψλε Σ1 κε ηηκή 2550, ε νπνία πεξηιακβάλεη ηηο πεξηνρέο «Δπξπάιε» θαη «Πνιηηεία», δειαδή ηηο πεξηνρέο ηνπ δήκνπ πνπ βξίζθνληαη κεηαμχ ησλ ιεσθφξσλ Αιθπνλίδσλ (παξαιηαθή) θαη Βνπιηαγκέλεο. Ζ δψλε Γ1 πνπ έπεηαη, έρεη ηηκή 2450 θαη πεξηιακβάλεη ην κεγαιχηεξν θνκκάηη ηεο πεξηνρήο «Γηθεγνξηθά» θαη ην λφηην θνκκάηη ηεο πεξηνρήο «Παλφξακα». Ζ δψλε Δ1 πνπ αθνινπζεί πεξηιακβάλεη ην κεγαιχηεξν θνκκάηη ηεο πεξηνρήο «Παλφξακα» θαη έρεη ηηκή Σηο ρακειφηεξεο ηηκέο ζην δήκν Βνχιαο έρνπλ νη δψλεο Ε θαη Ζ1 κε ηηκή Ζ πξψηε δψλε είλαη γξακκηθή θαη αθνξά ηε ιεσθφξν Βάξεο θαη ε δεχηεξε πεξηιακβάλεη ην κεγαιχηεξν θνκκάηη ηεο πεξηνρήο «Δμνρή». Οη κέγηζηεο θαη ειάρηζηεο ηηκέο αμηψλ ζε θάζε δήκν είλαη νη αληίζηνηρεο: Γήκνο Διιεληθνχ απφ 1450 έσο 3050 επξψ Γήκνο Γιπθάδαο απφ 1550 έσο 4600 επξψ ειίδα 171 απφ 346

172 Γήκνο Βνχιαο απφ 1900 έσο 3900 επξψ Σα ζπκπεξάζκαηα πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηηο παξαθάησ ηηκέο είλαη ηα αθφινπζα: ε γεληθέο γξακκέο νη αληηθεηκεληθέο γξακκέο είλαη πςειφηεξεο κε εμαίξεζε ηνλ δήκν Διιεληθνχ ιφγν ηηο χπαξμεο ηνπ αεξνδξφκηνπ. Οη ηηκέο απηέο νθείινληαη ιφγν ηεο γεηηλίαζεο ησλ δήκσλ κε ην αξσληθφ θφιπν,ησλ γεληθφηεξσλ ηερληθψλ έξγσλ πνπ πξαγκαηνπνηήζεθαλ ζε βάζνο ρξφλσλ θαη κεηέηξεςαλ ηελ πεξηνρή ζε ζέξεηξν πςειψλ θνηλσληθψλ ζηξσκάησλ. πσο είλαη θπζηθφ θαη αλακελφκελν φηη νη δψλεο πνπ βξίζθνληαη κπξνζηά ζηελ ζάιαζζα έρνπλ πςειφηεξεο αμίεο γεο ελψ πιελ ειαρίζησλ εμαηξέζεσλ φζν θηλνχκαζηε πξνο ην εζσηεξηθφ κε αξρή ηελ ζάιαζζα κεηψλνληαη νη αμίεο Υξήζεηο Γεο ηελ παξάγξαθν απηή ζα κειεηήζνπκε ηηο πθηζηάκελεο ρξήζεηο γεο ζηελ παξάθηηα δψλε ηεο πεξηνρήο κειέηεο, δειαδή ζην ρεξζαίν ηκήκα κεηαμχ ηεο αθηνγξακκήο θαη ηεο παξαιηαθήο ιεσθφξνπ, νη νπνίεο θαηαγξάθεθαλ κεηά απφ επαλεηιεκκέλεο επηζθέςεηο ζηελ πεξηνρή θαη ηηο ζεζκνζεηεκέλεο ρξήζεηο γεο. Πξηλ δνχκε φκσο ηεο ρξήζεο γεο πνπ ππάξρνπλ ζήκεξα ζηελ πεξηνρή κειέηεο αιιά θαη ζηελ επξχηεξε κπνξνχκε λα δνχκε ζηνπο ράξηεο πνπ αθνινπζνχλ πψο κεηαβιήζεθαλ νη ρξήζεηο γεο ζηελ πεξηνρή απφ ην 1987 έσο ην πσο παξαηεξνχκε ζηνπο παξαπάλσ ράξηεο κε ην πέξαζκα 20ρξφλσλ ηα δάζε ειηάο θαη ραξνππηάο πνπ θάιππηαλ έλα κεγάιν κέξνο ηεο παξάθηηαο δψλεο κεηαηξάπεθαλ ζε ρψξνπο θαιπκκέλνπο κε απνζχξζεηο πνπ πξνέξρνληαη απφ ηελ ζάιαζζα. Πξνο ην εζσηεξηθφ ησλ δήκσλ δελ ππήξραλ κεγάιεο αιιαγέο εθηφο απφ ηελ κεηαηξνπή ελφο θνκκαηηνχ πνπ απνηεινχληαλ απφ ζρεκαηηζκνχο κε αθάλζνπο ζε δάζε ειιεληθήο ειάηεο. ειίδα 172 απφ 346

173 Υάξηεο 25: Υξήζεηο γεο θαηά ην 1987 (πεγή: oikotopos wwf) ειίδα 173 απφ 346

174 Υάξηεο 26: Υξήζεηο γεο θαηά ην 2007 (πεγή: oikotopos wwf) ειίδα 174 απφ 346

175 ειίδα 175 απφ 346

176 ειίδα 176 απφ 346

177 Τθηζηάκελεο ρξήζεηο γεο Καηαγξαθή ησλ πθηζηάκελσλ ρξήζεσλ γεο γίλεηαη θαη ζηνπο ράξηεο πνπ παξαηίζεληαη ζηελ παξνχζα κειέηε. Αλαθνξηθά νη ρξήζεηο πνπ αλαπηχζζνληαη ζηελ παξάθηηα δψλε είλαη νη εμήο: Γηνίθεζε. ηελ θαηεγνξία απηή εληάζζνληαη ην Γεκαξρείν Βνχιαο, ην θηίξην ηνπ αξρεγείνπ ηνπ ιηκεληθνχ ψκαηνο ζηελ παξαιία ηνπ Αγίνπ Κνζκά θαη ηα θηίξηα ηεο Ληκεληθήο Αζηπλνκίαο θαη ηνπ ιηκελαξρείνπ ζηελ 4ε καξίλα Γιπθάδαο. Γεληθή θαηνηθία.οη πεξηνρέο απηέ εληνπίδνληαη θαηά θχξην ιφγν πίζσ απφ ηελ Πνζεηδψλνο θπξίσο θαη ζηελ θαηεγνξία απηή ζα ζπλππνινγίζνπκε θαη ηα μελνδνρεία. Ζ θαηεγνξία απηή εληνπίδεηαη ζηνλ δήκν Γιπθάδαο θαη εληνλφηεξα ζηελ νδφ Γηαδφρνπ Παχινπ θαη ζηα λφηηα ηνπ δήκνπ Βνχιαο. Υψξνη πξαζίλνπ. Ο η κεγαιχηεξνη ρψξνη πξαζίλνπ εληνπίδνληαη ζηα φξηα ησλ δήκσλ Γιπθάδαο θαη Βνχιαο. Διεχζεξνη ρψξνη. ηελ παξάθηηα δψλε ππάξρνπλ αλ θαη βξηζθφκαζηε ζηα πξνάζηηα ελφο κεγάινπ αζηηθνχ θέληξνπ πνπ έρεη πάξεη ηα ηειεπηαία ρξφληα ηελ κνξθή ππθλνδνκεκέλνπ αζηηθνχ δήκνπ πνιινί ειεχζεξνη ρψξνη κε δηαθνξεηηθά ραξαθηεξηζηηθά. ηελ θαηεγνξία απηή θαηαηάζζνληαη θαη νη αδφκεηε ρψξνη πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη σο ρψξνη ζηάζκεπζεο. Διεχζεξεο παξαιίεο. Αλ θαη φιεο νη παξαιίεο ζα πξέπεη λα είλαη ειεχζεξεο θαη λα κελ έρνπλ πεξηέιζεη ζηελ νηθνλνκηθή εθκεηάιιεπζε επηρεηξεκαηηψλ πνπ δηαζέηνπλ θέληξα αλαςπρήο θαη μελνδνρεία απηέο πνπ είλαη εληειψο Διεχζεξεο βξίζθνληαη θαηά θχξην ιφγν ζηνλ Άγην Κνζκά θαηά κήθνο ηεο παξαιίαο Γιπθάδαο, θαηά κήθνο ηνπ παξαιηαθνχ κεηψπνπ ηνπ Γήκνπ Βνχιαο. Οξγαλσκέλεο παξαιίεο. ε απηήλ ηελ θαηεγνξία εληάζζνληαη ε νξγαλσκέλε πιαδ ηνπ Αγίνπ Κνζκά, ε Α πιαδ Βνχιαο (ζην ρψξν ιεηηνπξγνχλ απνδπηήξηα, αλαςπθηήξην self service θαη ππαίζξηεο αζιεηηθέο εγθαηαζηάζεηο. Γίπια ππάξρνπλ θαη θηίζκαηα ηνπ ΔΟΣ πνπ ζηεγάδνπλ ειίδα 177 απφ 346

178 γήπεδα, εζηηαηφξηα θαη λπρηεξηλά θέληξα )θαη ε Β πιαδ Βνχιαο (ιεηηνπξγεί ζπκπιεξσκαηηθά ηεο Α ). Μαξίλεο. ηελ πεξηνρή κειέηεο ζπλαληψληαη ζηελ παξαιία ηεο Γιπθάδαο πνπ βξίζθνληαη ηέζζεξηο καξίλεο. ε απηέο ηηο καξίλεο ιεηηνπξγνχλ θαη βνεζεηηθά θηίξηα φπσο πέληε θπιάθηα θαη έλα θηίξην ζην νπνίν ζηεγάδνληαη ην ιηκελαξρείν, αίζνπζα λαπηνπξνζθφπσλ θαη κηθξά αλαςπθηήξηα. ειίδα 178 απφ 346

179 ΥΑΡΣΖ 27 2γεληθεπκελεο ρξεζεηο γεο 10 ειίδα 179 απφ 346

180 ειίδα 180 απφ 346

181 ραξηεο 28 ραξηεο βαζηθεο ρξεζεηο γεο ειίδα 181 απφ 346

182 ειίδα 182 απφ 346

183 ραξηεο 29 ράξηεο ρξήζεηο γεο ειίδα 183 απφ 346

184 ειίδα 184 απφ 346

185 ραξεο 30 ΥΑΡΣΖ ΥΡΖΔΗ ΓΖ ΠΑΡΑΛΗΑ ειίδα 185 απφ 346

186 ειίδα 186 απφ 346

187 Ναπηηθνί φκηινη. Ο λαπηηθφο φκηιφο Αγίνπ Κνζκά, ν Διιεληθφο λαπηηθφο φκηινο Αηγππηησηψλ, ν λαπηηθφο αζιεηηθφο φκηινο Διιεληθνχ Ηππφθακπνο (παξαιία Άγηνπ Κνζκά), ν Ναπηηθφο Αζιεηηθφο κηινο Γιπθάδαο (κεηαμχ δεχηεξεο θαη ηξίηεο καξίλαο Γιπθάδαο φπνπ ππάξρεη γήπεδν κπάζθεη θαη ηέληο θαη θηίξην πνπ ζηεγάδνληαη ηα γξαθεία θαη εζηηαηφξηα αλαςπθηήξηα) θαη ν Ναπηηθφο Αζιεηηθφο κηινο Βνχιαο ζηελ κηθξή ρεξζφλεζν (νη θηεξηαθέο εγθαηαζηάζεηο πεξηιακβάλνπλ ην εληεπθηήξην ηνπ νκίινπ θαη νηθία θχιαθα, αίζνπζα δηδαζθαιίαο, απνδπηήξηα. ηεγάδεη θπξίσο ηζηηνπιντθέο δξαζηεξηφηεηεο αιιά επίζεο θαη ζθη, θαηαδχζεηο θαη εξαζηηερληθή αιηεία ). Αζιεηηθέο Δγθαηαζηάζεηο. ηελ θαηεγνξία απηή θπξηαξρεί ην Αζιεηηθφ θέληξν ηνπ Αγίνπ Κνζκά, πνπ θαηαιακβάλεη κηα ζεκαληηθή έθηαζε ηνπ Γήκνπ Διιεληθνχ, ζηνλ νπνίν είλαη δηαζθνξπηζκέλεο θαη άιιεο αζιεηηθέο εγθαηαζηάζεηο, σζηφζν ζπλαληψληαη δηάθνξα γήπεδα θαη ζηνπο ππφινηπνπο δήκνπο φπσο ραξαθηεξηζηηθά ην mini golf ζην δήκν Γιπθάδαο, ην γήπεδν κπνμ ζην Γήκν Βνχιαο. Οιπκπηαθέο Δγθαηαζηάζεηο. Μηα πνιχ κεγάιε έθηαζε ζηελ παξάθηηα δψλε θαηαιακβάλεη ην νιπκπηαθφ Κέληξν Ηζηηνπινΐαο Αγίνπ Κνζκά, ην νπνίν ρξεζηκνπνηήζεθε γηα ηηο αλάγθεο ησλ νιπκπηαθψλ αγψλσλ ηνπ Παξάιιεια, ζηελ πεξηνρή κειέηεο, ζην ρψξν ηνπ πξψελ αεξνδξνκίνπ ηνπ Διιεληθνχ, βξίζθεηαη θαη ην νιπκπηαθφ ζπγθξφηεκα Διιεληθνχ. Σνπξηζηηθέο εγθαηαζηάζεηο. πλαληψληαη ζηηο δχν πιαδ ηεο Βνχιαο, ην πξψελ camping Δ.Ο.Σ. ζηε Βνχια. Νπρηεξηλά θέληξα - εζηηαηφξηα - κπαξ. ηελ παξάθηηα δψλε ηεο Ννηηναλαηνιηθήο Αηηηθήο ρσξνζεηνχληαη πνιιέο ηέηνηεο επηρεηξήζεηο, θπξίσο ζηελ παξαιία ηνπ Αγίνπ Κνζκά, ζε δηάθνξα ζεκεία ηεο παξαιίαο Γιπθάδαο, ζην ζπγθξφηεκα ηνπ Αζηέξα Γιπθάδαο θαη θαηά κήθνο ηνπ παξαιηαθνχ κεηψπνπ ηνπ Γήκνπ Βνχιαο. Πνίν ζπγθεθξηκέλα ζηελ δήκν Διιεληθνχ έρνπλ δεκηνπξγεζεί 2 θέληξα δηαζθέδαζεο, πνιιά εζηηαηφξηα. ηνλ δήκν Γιπθάδαο θαη ζπγθεθξηκέλα ζηνλ παξαιηαθφ ρψξν ν δήκνο εθκίζζσζε θαηά ηα έηε γηα ηελ θαηαζθεπή αλαςπθηεξίσλ εκβαδνχ απφ 9,0-36,0 η.κ.. Οη κηζζψζεηο θαηά παξάβαζε ησλ κηζζσηηθψλ ηνπο ζπκβάζεσλ ηα επέθηεηλαλ κε ειίδα 187 απφ 346

188 απνηέιεζκα ζήκεξα λα ππάξρνπλ εθεί επηά παξαιηαθά αλαςπθηήξηα εζηηαηφξηα ε επηθάλεηα ησλ νπνίσλ θπκαίλεηαη απφ η.κ. Υψξνη αλαςπρήο. ε απηά αλήθνπλ ζπγθεθξηκέλα ε πίζηα θαξη ηνπ Αγίνπ Κνζκά, ην ινχλα παξθ πνπ βξίζθεηαη ζηελ ηέηαξηε καξίλα ηνπ δήκνπ Γιπθάδαο αιιά θαη γεληθφηεξα νη ρψξνη φπσο παηδηθέο ραξέο θαη παηδφηνπνη πνπ βξίζθνληαη θαηά κήθνο ηελ παξάθηηαο δψλεο ησλ δήκσλ κειέηεο ηεο παξνχζαο εξγαζίαο. Γηάθνξα. ηελ θαηεγνξία απηή εληάζζνληαη ηδξχκαηα θνηλσληθήο πξφλνηαο, φπσο ην ΠΗΚΠΑ Βνχιαο πνπ βξίζθεηαη ζην δπηηθφ αθξσηήξην (Σα θηίξηα είλαη ζπλνιηθήο επηθάλεηαο 6525 η.κ. ηα νπνία έρνπλ ζε κεγάιν βαζκφ εγθαηαιεηθζεί. Σν ζπγθξφηεκα θηινμελεί 300 παηδία. Ζ αμηνινγήζηκε πεπθψδεο έθηαζε ηεο ρεξζνλήζνπ θαζψο θαη ν αηγηαιφο είλαη πξνζηηά ζην θνηλφ) θαη άιιεο ζπλαθείο εγθαηαζηάζεηο πνπ θαηαιακβάλνπλ κάιηζηα ζεκαληηθέο εθηάζεηο ζηελ παξάθηηα δψλε, ην ζηξαηφπεδν ηεο αεξνπνξίαο ζην Καβνχξη, έλαο κηθξφο ρψξνο κε αξραία επξήκαηα ζηνλ Αζηέξα Γιπθάδαο, ην θέληξν ησλ ζαιαζζίσλ εξεπλψλ ζηνλ δήκν Διιεληθνχ, ην θάκπηλγθ ηνπ Δ.Ο.Σ. 300 ζέζεσλ, ην κηθξφ ζέαηξν ζην δήκν Βνχιαο αιιά θαη θηίξηα κε δηάθνξεο άιιεο ρξήζεηο. Έλα παξάδεηγκα ρξήζεσλ γεο ζηνλ παξάθηηα ρψξν θαη ζπγθεθξηκέλα ζηελ παξάθηηα δψλε ηνπ δήκνπ Διιεληθνχ παξνπζηάδεηαη ζηνλ παξαθάησ ράξηε. ειίδα 188 απφ 346

189 Θεζκνζεηεκέλεο ρξήζεηο γεο Υάξηεο 31: Παξάθηηα δψλε δήκνπ Διιεληθνχ (πεγή: Γήκνο Διιεληθνχ) Γηα ηελ παξάθηηα δψλε ηελ δήκσλ πνπ εμεηάδνπκε, νη ρξήζεηο γεο θαζνξίδνληαη απφ ην Πξνεδξηθφ Γηάηαγκα (ΦΔΚ 254/Γ/04) «Καζνξηζκφο δσλψλ πξνζηαζίαο, ρξήζεσλ γεο θαη φξσλ θαη πεξηνξηζκψλ δφκεζεο ζηελ παξαιηαθή δψλε ηεο Αηηηθήο απφ ηνλ Φαιεξηθφ ξκν κέρξη ηελ Αγία Μαξίλα Κξσπίαο», ην νπνίν θαη ηζρχεη απφ ηηο ην ζεκείν απηφ ζα αλαθεξζνχλ νη πεξηπηψζεηο φπνπ ππάξρεη δηαθνξά αλάκεζα ζηελ ρξήζε πνπ πξνβιέπεηαη απφ ην ΦΔΚ 254/2004 θαη ζηελ πθηζηάκελε ρξήζε. Μηα ηέηνηα πεξίπησζε απνηειεί ην λπρηεξηλφ θέληξν «Αθξσηήξη», ην νπνίν βξίζθεηαη ζηελ παξαιία ηνπ Αγίνπ Κνζκά θαη εληάζζεηαη ζηε δψλε 1β ηνπ ΦΔΚ 254/2004. Σν δηάηαγκα πξνβιέπεη φηη ην θέληξν έπξεπε λα θιείζεη θαη λα απνκαθξπλζεί απφ ηηο ειίδα 189 απφ 346

190 31/12/2006. πγθεθξηκέλα αλαθέξεηαη φηη: «λνκίκσο πθηζηάκελεο ρξήζεηο εζηηαηνξίνπ ζηε Υεξζνλεζίδα Αγίνπ Κνζκά ζπλερίδνπλ ηε ιεηηνπξγία ηνπο κέρξη ην 2006 νπφηε θαη απνκαθξχλνληαη. Απαγνξεχεηαη ε ρξήζε ηνπ ρψξνπ γηα ζηάζκεπζε απηνθηλήησλ θαη ε πεξίθξαμε απηνχ, ψζηε λα κελ εκπνδίδεηαη ε πξφζβαζε ηνπ θνηλνχ ζηε δψλε ηεο παξαιίαο, ζηνλ αξραηνινγηθφ ρψξν θαη ζην κεηαβπδαληηλφ λαφ Αγίνπ Κνζκά θαη Γακηαλνχ». Χζηφζν κεηά απφ αίηεκα ηεο Δθθιεζίαο, ζηελ νπνία αλήθεη ν ρψξνο (ζπγθεθξηκέλα αλήθεη ζην Σακείν ησλ Κιεξηθψλ), ηξνπνπνηήζεθε ην Π.Γ. σο πξνο ην ρξνληθφ φξην απνκάθξπλζεο, ην νπνίν κεηαθηλήζεθε ζην έηνο 2012 κε ην ζθεπηηθφ φηη απηφ έρεη ηεζεί γηα ηηο εγθαηαζηάζεηο ηνπ Δζληθνχ Κέληξνπ Θαιάζζησλ Δξεπλψλ (ΔΚΘΔ). Γηα λα δνζεί απηή ε παξάηαζε ηέζεθαλ απζηεξέο πξνυπνζέζεηο: - Να βξεζεί ρψξνο ζηάζκεπζεο. - Να απνκαθξπλζνχλ απζαίξεηεο πξνζζήθεο ζην εζηηαηφξην. - Να απνκαθξπλζνχλ θνληέηλεξ πνπ πεξηβάιινπλ ην θηίξην. - Να γθξεκηζηεί ε πεξίθξαμε πνπ απαγνξεχεη ηελ ειεχζεξε πξφζβαζε ηνπ θνηλνχ ζηελ παξαιία. - Να αληηκεησπηζηεί ην ζέκα ηνπ αξραηνινγηθνχ ρψξνπ ηεο πεξηνρήο. Χζηφζν, κέρξη θαη ζήκεξα ν ρψξνο παξακέλεη πεξηθξαγκέλνο απφ ηελ εηαηξεία ζηελ νπνία αλήθεη ην «Αθξσηήξη» θαη ε πξφζβαζε επηηξέπεηαη κφλν ζηνπο πειάηεο ηνπ καγαδηνχ. Δπίζεο, ζην θνκκάηη ηεο παξάθηηαο δψλεο ηεο Βνχιαο (δψλε 1γ) πνπ βξίζθεηαη ιίγν πξηλ ηηο εγθαηαζηάζεηο ηνπ Ν.Α.Ο.Β. επηβάιιεηαη, ζχκθσλα κε ην ΦΔΚ 254/2004 ε απνμήισζε ησλ πθηζηακέλσλ δηακνξθψζεσλ, ε αλάδεημε ησλ ππνθείκελσλ αξραηνηήησλ θαη ε έληαμε ηνπ αξραηνινγηθνχ ρψξνπ ζηα έξγα δηακφξθσζεο ηεο φκνξεο δψλεο 4α. Παξ φια απηά, δελ έρεη γίλεη θακηά ελέξγεηα γηα ηελ αλάδεημε ησλ αξραηνηήησλ θαη ε πεξηνρή παξακέλεη σο είρε. ειίδα 190 απφ 346

191 Μηα αθφκα πεξίπησζε πνπ δελ έρνπλ εθαξκνζηεί φζα πξνβιέπνληαη απφ ην ΦΔΚ 254/2004 είλαη ηα εζηηαηφξηα θαη αλαςπθηήξηα πνπ βξίζθνληαη ζηελ παξαιία ηεο Γιπθάδαο. πγθεθξηκέλα ζην ΦΔΚ 254/2004 αλαθέξεηαη φηη «ηα λνκίκσο πθηζηάκελα εζηηαηφξηα θαη αλαςπθηήξηα πνπ βξίζθνληαη ζην δήκν Γιπθάδαο, παξακέλνπλ κέρξη ηε ιήμε ηεο ζχκβαζήο ηνπο κε ηελ ΚΔΓ θαη πάλησο φρη πέξαλ ηεο πεληαεηίαο απφ ηε δεκνζίεπζε ηνπ παξφληνο. Ζ ζέζε θαη ε κνξθή ησλ επηηξεπνκέλσλ λέσλ εζηηαηνξίσλ - αλαςπθηεξίσλ θαζνξίδεηαη κε ηε κειέηε δηακφξθσζεο πνπ εγθξίλεηαη απφ ηνλ ΟΡΑ». Παξά ηηο ζαθείο θαηεπζχλζεηο ηνπ πξνεδξηθνχ δηαηάγκαηνο θαη ην γεγνλφο φηη ην ρξνληθφ φξην απνκάθξπλζεο έρεη μεπεξαζηεί, ηα θαηαζηήκαηα απηά ζπλερίδνπλ λα ιεηηνπξγνχλ θαλνληθά κέρξη θαη ζήκεξα. Πεξηζζφηεξα ζηνηρεία γηα ηελ παξαιία ηεο Γιπθάδαο παξαζέηνληαη. Σέινο, ζην θεθάιαην ηνπ Πξνεδξηθνχ Γηαηάγκαηνο πνπ αθνξά ηηο κειέηεο δηακφξθσζεο, αλαθέξεηαη φηη «απαγνξεχεηαη ν κεραλνθίλεηνο αζιεηηζκφο (φπσο cart, κνηνθξφο, ηδεη ζθη), ηα πάξθα θπθινθνξηαθήο αγσγήο κε κεραλνθίλεηα κέζα θαη ηα Λνχλα - Παξθ, ζηελ πεξηνρή πνπ ξπζκίδεηαη κε ην δηάηαγκα απηφ». Με βάζε ηε δηάηαμε απηή ινηπφλ, ε πίζηα θαξη πνπ βξίζθεηαη ζηελ παξαιία ηνπ Αγίνπ Κνζκά πξέπεη λα απνκαθξπλζεί απφ ην ρψξν πνπ θαηαιακβάλεη. Μεηά απφ δηθαζηηθέο δηακάρεο κεηαμχ ηνπ Γήκνπ Διιεληθνχ θαη ησλ επηρεηξεκαηηψλ πνπ εθκεηαιιεχνληαλ ηελ πίζηα, ε πίζηα έθιεηζε πξφζθαηα θαη αλακέλνληαη νη επφκελεο ελέξγεηεο Ηδηνθηεζηαθό Καζεζηώο ηελ παξάγξαθν απηή ζα κειεηήζνπκε ην ηδηνθηεζηαθφ θαζεζηψο πνπ ηζρχεη γηα ηελ παξάθηηα δψλε ησλ δήκσλ Διιεληθνχ, Γιπθάδαο θαη Βνχιαο, φπσο απηή θαζνξίζηεθε λσξίηεξα. Σν ζεκαληηθφηεξν πξάγκα πνπ πξέπεη λα μέξεη θαλείο φζνλ αθνξά ην ηδηνθηεζηαθφ θαζεζηψο, είλαη φηη ην κεγαιχηεξν κέξνο ηεο παξάθηηαο δψλεο απφ ηνλ Πεηξαηά κέρξη ην νχλην άλεθε ζηνλ Διιεληθφ Οξγαληζκφ Σνπξηζκνχ (Δ.Ο.Σ.). κσο κε ην λφκν 2837/200 παξαρσξήζεθε θαηά δηνίθεζε θαη δηαρείξηζε γηα 99 έηε ζηελ «Διιεληθά Σνπξηζηηθά Αθίλεηα Α.Δ.», πνπ πιένλ νλνκάδεηαη «Δηαηξεία Σνπξηζηηθήο Αλάπηπμεο», καδί κε φιε ηελ πεξηνπζία θαη ηηο επηρεηξεκαηηθέο κνλάδεο ηνπ ΔΟΣ. Ο ζθνπφο ηεο θίλεζεο απηήο ήηαλ λα παξαρσξεζεί ελ ζπλερεία ε παξάθηηα δψλε κε ειίδα 191 απφ 346

192 καθξνρξφληεο κηζζψζεηο ή αθφκε θαη λα πσιεζεί ζε ηδηψηεο γηα εκπνξηθή εθκεηάιιεπζε, ψζηε λα πξνθχςνπλ ζεκαληηθά έζνδα ζην Διιεληθφ Γεκφζην. ην ζεκείν απηφ λα ζεκεησζεί φηη πέξαλ απφ ηελ αθίλεηε πεξηνπζία ηνπ Δ.Ο.Σ., ε ΔΣΑ δηαρεηξίδεηαη ζήκεξα θαη 14 αθίλεηα, ηα νπνία έρνπλ πεξηέιζεη ζηελ θπξηφηεηά ηεο κε Πξάμεηο Τπνπξγηθνχ πκβνπιίνπ θαηά ην έηνο Χζηφζν ε Πξάμε Τπνπξγηθνχ πκβνπιίνπ πνπ αθνξνχζε ηελ πεξηνρή απηή αλαθιήζεθε, κε απνηέιεζκα ε έθηαζε απηή λα επαλέιζεη ζηελ ςηιή θπξηφηεηα ηνπ Δ.Ο.Σ. Μηα ζεκαληηθή παξάκεηξνο ηνπ ηδηνθηεζηαθνχ θαζεζηψηνο είλαη νη εθηάζεηο πνπ θαηαιακβάλεη ζηελ παξάθηηα δψλε ε Δθθιεζία ηεο Διιάδνο. Μεγάιεο εθηάζεηο ζε νιφθιεξε ηελ Διιάδα δσξίζεθαλ ζηελ Δθθιεζία ηελ πεξίνδν ηεο Σνπξθνθξαηίαο, κε απνηέιεζκα ε Δθθιεζία λα έρεη κηα ηεξάζηηα αθίλεηε πεξηνπζία. Έλα κέξνο ηεο πεξηνπζίαο απηήο απνηεινχλ 257 ζηξέκκαηα πνπ βξίζθνληαη ζην Γήκν Βνπιηαγκέλεο, εθ ησλ νπνίσλ ηα 238 δεζκεχηεθαλ απφ ην δήκν γηα ηε δεκηνπξγία ρψξσλ πξαζίλνπ θαη ηελ θάιπςε δεκνηηθψλ αλαγθψλ, θάηη πνπ νδήγεζε ηελ Δθθιεζηαζηηθή Κεληξηθή Τπεξεζία Οηθνλνκηθψλ (ΔΚΤΟ) λα πξνζθχγεη ζηα δηνηθεηηθά δηθαζηήξηα, κε ηελ απφθαζε λα εθθξεκεί αθφκα. Τπεχζπλνη ηεο Δθθιεζίαο ππνζηεξίδνπλ φηη θάπνηε νιφθιεξε ε Βνπιηαγκέλε άλεθε ζηελ Δθθιεζία θαη πσο φηη έρεη πνιενδνκεζεί ζηελ πεξηνρή έγηλε κε παξαρψξεζε εθθιεζηαζηηθψλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ. Αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη ε Δθθιεζία έρεη πξνζθέξεη θαηά θαηξνχο δσξεάλ ζην Γεκφζην θνκκάηηα ηεο πεξηνπζίαο ηεο γηα θαηαζθεπή θνηλσθειψλ ηδξπκάησλ, κεηαμχ ησλ νπνίσλ ην Αζθιεπηείν Ννζνθνκείν Βνχιαο (1917). Δπίζεο, αμηνζεκείσην είλαη φηη ην λπρηεξηλφ θέληξν «Αθξσηήξη» ζηελ παξαιία ηνπ Αγίνπ Κνζκά αλήθεη σο αθίλεην ζην Σακείν ησλ Κιεξηθψλ (ΣΠΟΔΚΔ), ην νπνίν εηζπξάηηεη κεληαίν κίζζσκα πνπ θηάλεη ηηο επξψ. Ζ ζπλνιηθή έθηαζε ηνπ αθηλήηνπ είλαη η. κ., ελψ ιεηηνπξγεί σο λπρηεξηλφ θέληξν απφ ην 2001 θαη αθνχ είρε παξακείλεη θιεηζηφ απφ ην 1997 κέρξη ην Ο ρψξνο ηεο παξαιίαο ηνπ Αγ. Κνζκά παξαρσξήζεθε, απφ ην Τπνπξγείν Οηθνλνκηθψλ ζηε Γεληθή Γξακκαηεία Αζιεηηζκνχ γηα ηελ αλάπηπμε ηνπ καδηθνχ αζιεηηζκνχ. Σν Δζληθφ Αζιεηηθφ Κέληξν Αγ. Κνζκά (ΔΑΚΝ) έρεη εθκηζζψζεη ρψξνπο ηεο παξαιηαθήο δψλεο ηνπ Διιεληθνχ ζε ηδησηηθέο εηαηξίεο δεκηνπξγψληαο πξνβιήκαηα εμαηηίαο ησλ αζχκβαησλ κε ηηο επηηξεπφκελεο ζηελ πεξηνρή ειίδα 192 απφ 346

193 δξαζηεξηνηήησλ πνπ αλαπηχζζνπλ. Σέηνηεο πεξηπηψζεηο ζπληζηνχλ ηα ηξία λπρηεξηλά καγαδηά ηεο εηαηξείαο «Πνζεηδψλ Πεηξνθιάκπ ΔΠΔ» θαη ν ρψξνο ηεο πίζηαο θαξη. Οη ζρεηηθέο ζπκβάζεηο εθκίζζσζεο έρνπλ πνιιέο θνξέο θαηαγγειζεί σο παξάλνκεο, πξάγκα πνπ επηβεβαηψλεηαη θαη απφ ηηο θαηά θαηξνχο απαληήζεηο ηνπ Τπνπξγείνπ Οηθνλνκίαο & Οηθνλνκηθψλ, ηδηνθηήηε ηεο ππφ ζπδήηεζε έθηαζεο. Μάιηζηα, κε γλσκνδφηεζή ηνπ ην Ννκηθφ πκβνχιην ηνπ Κξάηνπο ζεψξεζε άθπξεο γηα ηππηθνχο θαη νπζηαζηηθνχο ιφγνπο ηηο ζπκβάζεηο, αλαγλσξίδνληαο φηη κ απηέο εκπνδίδνληαλ ε άζθεζε ηνπ δηθαηψκαηνο ηεο ειεχζεξεο πξφζβαζεο ζηελ παξαιία, θακία φκσο παξέκβαζε απφ ηηο αξρέο δελ έρεη γίλε γηα λα αιιάμεη απηή ε θαηάζηαζε. Δμαίξεζε απνηειεί ην κέξνο ηεο αθηήο πνπ ν Γήκνο Διιεληθνχ εθ ησλ πξαγκάησλ δηαρεηξίδεηαη ζήκεξα (ειεχζεξε Πιαδ Αγίνπ Κνζκά), ζην νπνίν εμαζθαιίδεηαη ε ειεχζεξε πξφζβαζε ζηελ αθηή, πξνζθέξνληαο ζε φινπο ηνπο πνιίηεο ζπλζήθεο αζθαινχο θαζαξήο θαη νξγαλσκέλεο πιαδ ρσξίο νηθνλνκηθή επηβάξπλζε. Καη φκσο, απηφ ην κέξνο ηεο αθηήο είλαη πνπ ε πνιηηεία θαζπζηεξεί λα παξαρσξήζεη θαη ηππηθά ζην Γήκν. ζνλ αθνξά ην ππφινηπν ηκήκα ηεο παξαιίαο ηνπ Διιεληθνχ πνπ θαηαιακβάλεηαη απφ ην Οιπκπηαθφ Κέληξν Ηζηηνπινΐαο, αλήθεη ζηελ Δηαηξεία Σνπξηζηηθήο Αλάπηπμεο, ελψ σο νιπκπηαθφ αθίλεην ην δηαρεηξίδεηαη ε Δηαηξεία «Οιπκπηαθά Αθίλεηα ΑΔ». πλερίδνληαο ζηε Γιπθάδα, νιφθιεξε ε παξαιία ηεο αλήθεη ζηελ ΚΔΓ, ε νπνία έρεη ππνγξάςεη σζηφζν αξθεηέο ζπκβάζεηο, κε ηηο νπνίεο παξαρσξεί ηκήκαηα ηεο παξαιίαο ζε δηάθνξνπο ρξήζηεο. Υαξαθηεξηζηηθέο πεξηπηψζεηο παξαρψξεζεο είλαη ν ρψξνο ηνπ ινχλα Παξθ πνπ βξίζθεηαη ζηελ ηέηαξηε καξίλα, ν ρψξνο πνπ θηινμελεί ην ζπγθξφηεκα ηνπ ΜΑΟ θαη ε πεξηνρή ηνπ Αζηέξα Γιπθάδαο. εκεηψλεηαη επίζεο φηη ηηο ηέζζεξηο καξίλεο πνπ ζπληζηνχλ ηε καξίλα Γιπθάδαο ηηο δηαρεηξίδεηαη ν Γήκνο Γιπθάδαο, απφ ηηο νπνίεο εηζπξάηηεη ζεκαληηθά έζνδα. ηα φξηα ηνπ Γήκνπ Γιπθάδαο θαη Βνχιαο βξίζθεηαη κηα ρεξζφλεζνο πνπ πεξηιακβάλεη ην ΠΗΚΠΑ Βνχιαο, ην πξψελ Camping Βνχιαο, ηελ Α πιαδ Βνχιαο θαη κηα ειεχζεξε έθηαζε κε ηδηαίηεξε βιάζηεζε. Σν ΠΗΚΠΑ Βνχιαο βξίζθεηαη ππφ ηελ επνπηεία ηνπ Τπνπξγείνπ Τγείαο θαη Κνηλσληθήο Αιιειεγγχεο, ην πξψελ Camping Βνχιαο ζπγθαηαιέγεηαη ζηελ πεξηνπζία πνπ έρεη κεηαβηβαζζεί απφ ηνλ ΔΟΣ ζηελ Δηαηξεία Σνπξηζηηθήο Αλάπηπμεο, ε Α Πιαδ Βνχιαο αλήθεη ζηελ ΔΣΑ, ειίδα 193 απφ 346

194 αιιά ηελ δηαρεηξίδεηαη απφ ην 2001 ε εηαηξεία «Απνιιψληεο Αθηέο Α.Δ.», ελψ θαη ε ειεχζεξε έθηαζε αλήθεη ζηελ ΔΣΑ. Σν ηκήκα κεηαμχ ηεο Α Πιαδ Βνχιαο θαη ηεο Β Πιαδ Βνχιαο αλήθεη ζηελ ΔΣΑ, αιιά έρεη παξαρσξεζεί ζην Γήκν Βνχιαο, εμαηξνπκέλσλ ησλ εθκεηαιιεχζεσλ ηεο ΔΣΑ (πξψελ La Playa). ζν γηα ηε Β Πιαδ Βνχιαο, θαη απηή φπσο θαη ε Α Πιαδ, αλήθεη ζηελ ΔΣΑ θαη ηελ δηαρεηξίδεηαη απφ ην 2001 ε εηαηξεία «Απνιιψληεο Αθηέο ΑΔ». ειίδα 194 απφ 346

195 3.4.ΜΔΣΑΦΟΡΔ Σν παξφλ θεθάιαην δηαπξαγκαηεχεηαη ην δίθηπν ησλ κεηαθνξψλ ζηελ πεξηνρή κειέηεο. Αλαιχεηαη ην νδηθφ δίθηπν ηεο πεξηνρήο,νη κειινληηθέο παξεκβάζεηο ζε απηφ θαζψο θαη ηα κέζα καδηθήο κεηαθνξάο πνπ ζπλδένπλ ηηο πεξηνρέο κειέηεο θαζψο θαη νη ζπλδέζεηο κε ηελ επξχηεξε πεξηνρή ηεο Αηηηθήο Τθηζηάκελν Οδηθό Γίθηπν Σν πθηζηάκελν νδηθφ δίθηπν απνηειείηαη απφ θεληξηθνχο άμνλεο θπθινθνξίαο θαη δεπηεξεχνπζεο νδνχο. Χο θεληξηθνχο άμνλεο ελλννχκε ηνπο νδηθνχο άμνλεο πνπ έρνπλ ππεξνπηηθή ζεκαζία θαη απνηεινχλ ζεκείν αλαθνξάο γηα ηνπο δήκνπο ηεο πεξηνρήο κειέηεο αιιά θαη γεληθφηεξα γηα ηελ επξχηεξε πεξηνρή. Απηνί είλαη νη εμήο: Λεσθφξνο Πνζεηδψλνο. Δίλαη ν νδηθφο άμνλαο πνπ δηαηξέρεη φινη ηελ παξαιηαθή δψλε ηεο Αηηηθήο, ε νπνία μεθηλάεη απφ ην χςνο ηνπ Φαιεξηθνχ ξκνπ, ζπλερίδεη κε απηφ ην φλνκα κέρξη ηα φξηα ησλ δήκσλ Γιπθάδαο θαη Βνχιαο θαη εθεί κεηνλνκάδεηαη ζε ιεσθφξνο Αιθπνλίδσλ, φλνκα πνπ δηαηεξεί ζε φιν ην κήθνο ηνπ Γήκνπ Βνχιαο. Αθνινχζσο, ζην δήκν Βνπιηαγκέλεο κεηνλνκάδεηαη ζε ιεσθφξνο Αζελάο, γηα λα απνθηήζεη θαη πάιη ην αξρηθφ ηεο φλνκα ζην χςνο ηεο Αηηηθήο Αθηήο Βνπιηαγκέλεο θαη λα ζπλερίζεη έηζη κέρξη ηα φξηα ηεο πεξηνρήο καο. ην κεγαιχηεξν κέξνο ηεο έρεη πιάηνο ηξεηο ισξίδεο αλά θαηεχζπλζε, πνπ ρσξίδνληαη απφ ισξίδεο πξαζίλνπ, ελψ έρεη θαη αξθεηέο εμφδνπο πξνο άιινπο δξφκνπο. Λεσθφξνο Βνπιηαγκέλεο. Δίλαη ν ζεκαληηθφηεξνο νδηθφο άμνλαο πνπ δηαηξέρεη ηα λνηηναλαηνιηθά πξνάζηηα ηεο Αηηηθήο πνπ απαζρνινχλ ηελ κειέηε καο πνπ μεθηλά πεξίπνπ απφ ην θέληξν ηεο Αζήλαο (πεξηνρή Νένπ Κφζκνπ) θαη θαηαιήγεη λα ελσζεί κε ηελ Πνζεηδψλνο ζηα φξηα ησλ Γήκσλ Βνχιαο θαη Βνπιηαγκέλεο. Μνινλφηη δελ έρεη νπηηθή επαθή κε ηνλ ζαιάζζην ρψξν ηε Αηηηθήο, δηαζρίδεη, κεηαμχ άιισλ, ηνπο παξαζαιάζζηνπο δήκνπο Διιεληθνχ, Γιπθάδαο θαη Βνχιαο θαη ιφγσ ηνπ κεγάινπ ηεο πιάηνπο (ηξεηο έσο ηέζζεξηο ισξίδεο αλά θαηεχζπλζε κε πνιιέο εμφδνπο θαη παξάδξνκνπο) θαη ηεο κεγάιεο θπθινθνξίαο πνπ παξνπζηάδεη, είλαη θνκβηθήο ζεκαζίαο γηα ηνπο δήκνπο απηνχο θαη ηνπο θαηνίθνπο ηνπο. ειίδα 195 απφ 346

196 Λεσθφξνο Βάξεο Βάξθηδαο. Ζ κεηέπεηηα νλνκαζία ηεο είλαη Βάξεο Κνξσπίνπ. Απνηειεί ηνλ θπξηφηεξν νδηθφ άμνλα ηεο πεξηνρήο ησλ Μεζνγείσλ, κέζσ ηνπ νπνίνπ απηά ζπλδένληαη κε ηελ ππφινηπε Αηηηθή. Ζ ιεσθφξνο Βάξεο-Βάξθηδαο μεθηλά ζρεδφλ απφ ην ζεκείν πνπ ελψλνληαη ε ιεσθφξνη Πνζεηδψλνο θαη Βνπιηαγκέλεο ζην χςνο ηεο Β πιαδ Βνχιαο θαη δηαζρίδεη έλα κηθξφ κέξνο ηνπ δήκνπ Βνχιαο. Μνινλφηη έλα κηθξφ κφλν θνκκάηη ηεο βξίζθεηαη εληφο ηεο πεξηνρήο κειέηεο καο, έρεη κεγάιε ζεκαζία γηα απηήλ, θαζψο απνηειεί ηνλ ζπλδεηήξην άμνλα κεηαμχ ησλ λνηίσλ πξναζηίσλ θαη ησλ Μεζνγείσλ. ην κεγαιχηεξν κέξνο ηεο απνηειείηαη απφ δχν ισξίδεο θπθινθνξίαο αλά θαηεχζπλζε. ειίδα 196 απφ 346

197 ραξηεο 32 ΟΓΗΚΟ ΓΗΚΣΤΟ ειίδα 197 απφ 346

198 ειίδα 198 απφ 346

199 ηελ δεπηεξεχνπζα θαηεγνξία εληάζζνληαη νη νδηθνί άμνλεο πνπ έρνπλ ηδηαίηεξε ζεκαζία γηα ηνλ δήκν ζηνλ νπνίν βξίζθνληαη θαη εμππεξεηνχλ ζε κεγάιν βαζκφ ηηο αλάγθεο ησλ πνιηηψλ ησλ δήκσλ κειέηεο καο. Απηνί είλαη εμήο: ην Γήκν Διιεληθνχ, ιφγσ θαη ηεο κηθξήο δφκεζεο πνπ παξαηεξείηαη ζην εζσηεξηθφ ηνπ, δελ ππάξρνπλ άιινη δξφκνη ηδηαίηεξεο ζεκαζίαο εθηφο απφ ηε ιεσθφξν Βνπιηαγκέλεο θαη ηε ιεσθφξν Πνζεηδψλνο. Μπνξνχκε κφλν λα αλαθέξνπκε φηη ε Λεσθφξνο Αιίκνπ απνηειεί ζρεδφλ εμ νινθιήξνπ ην βφξεην ζχλνξν ηνπ δήκνπ θαη ε νδφο Γεκεηξίνπ Γνχλαξε ην αλαηνιηθφ φξην. Υάξηεο 33: Οδηθνί άμνλεο δήκνπ Διιεληθνχ (πεγή: ploigos.gr) Ο Γήκνο Γιπθάδαο απνηειεί ηνλ κεγαιχηεξν δήκν απφ ηνπο ηέζζεξηο πνπ κειεηνχκε θαη παξάιιεια ηνλ πην ζεκαληηθφ, απνηειψληαο ζηελ νπζία ην θέληξν αλάπηπμεο ησλ λνηίσλ πξναζηίσλ θαη έρνληαο ραξαθηεξηζηηθά ππεξηνπηθήο ζεκαζίαο. Γηα ην ιφγν απηφ έρεη αξθεηνχο κεγάινπο δξφκνπο, ν θαζέλαο εθ ησλ νπνίσλ έρεη δηαθνξεηηθή βαξχηεηα. Πνιχ ζεκαληηθφο δξφκνο γηα ην Γήκν Γιπθάδαο είλαη ε νδφο Γξεγνξίνπ Λακπξάθε, θαζψο ζπλδέεη ηηο ειίδα 199 απφ 346

200 ιεσθφξνπο Πνζεηδψλνο θαη Βνπιηαγκέλεο, δηαζρίδνληαο κάιηζηα ην εκπνξηθφ θέληξν ηεο πφιεο. Έρεη δχν ισξίδεο αλά θαηεχζπλζε ρσξίο δηάδσκα ζην κεγαιχηεξν κέξνο ηεο, νη νπνίεο σζηφζν ρσξίδνληαη κε κηα ρνληξή ισξίδα πξαζίλνπ θνληά ζην ζεκείν ζχλδεζεο ηεο νδνχ κε ηελ Πνζεηδψλνο. Άιινη δξφκνη ηνπ δήκνπ Γιπθάδαο πνπ ζπλδένπλ ηηο δχν κεγάιεο ιεσθφξνπο είλαη ε νδφο Φνίβεο θαη ε νδφο Παλδψξαο, πνπ έρνπλ κία ισξίδα κνλήο θαηεχζπλζεο, ελψ ηηο δχν κεγάιεο ιεσθφξνπο ζπλδένπλ επίζεο ε ιεσθφξνο Αληξέα Παπαλδξένπ (πξψελ νδφο Αζελψλ) θαη ε ιεσθφξνο άθε Καξάγησξγα, πνπ έρνπλ δχν ισξίδεο κνλήο θαηεχζπλζεο. Μεηαμχ ησλ ιεσθφξσλ Αληξέα Παπαλδξένπ θαη άθε Καξάγησξγα ππάξρεη θαη ε νδφο Ναπνιέληνο Εέξβα, πνπ έρεη δχν ισξίδεο κνλήο θαηεχζπλζεο. Απηή μεθηλά απφ ηελ πιαηεία Κσλζηαληίλνπ, ζηελ νπζία δειαδή απφ ην θέληξν ηεο Γιπθάδαο θαη θηάλεη κέρξη ηελ Αγίνπ Νηθνιάνπ, σζηφζν κεηά αιιάδεη φλνκα (γίλεηαη Εέππνπ), δηαηεξψληαο ηα ίδηα ραξαθηεξηζηηθά θαη θηάλεη σο ηε Λεσθφξν Βνπιηαγκέλεο. Ηδηαίηεξα ζεκαληηθφο δξφκνο γηα ην δήκν Γιπθάδαο είλαη ε νδφο Άγγεινπ Μεηαμά, πνπ έρεη κία ισξίδα αλά θαηεχζπλζε θαη πεξηιακβάλεη ζηε κέζε κηα κεγάιε λεζίδα απφ ηελ νπνία δηέξρεηαη ην ηξακ. ην δξφκν απηφ ππάξρνπλ πνιιά εκπνξηθά θαηαζηήκαηα αιιά θαη εζηηαηφξηα, θαθεηέξηεο θιπ., κε απνηέιεζκα λα απνηειεί ζήκεξα ηνλ θπξηφηεξν εκπνξηθφ δξφκν ηεο πεξηνρήο. Παξάιιειε ζρεδφλ πνξεία κε ηελ νδφ Αγγέινπ Μεηαμά θαηαγξάθεη θαη ε νδφο Α. Λαδαξάθε, κε κία ισξίδα κνλήο θαηεχζπλζεο, πνπ πεξηιακβάλεη θαη απηή αξθεηέο θαθεηέξηεο, κπαξ θιπ. ηνπο θπξηφηεξνπο νδηθνχο άμνλεο ηεο Γιπθάδαο ζπγθαηαιέγεηαη θαη ε Λεσθφξνο Αγίνπ Νηθνιάνπ, κε κία ισξίδα αλά θαηεχζπλζε, ε νπνία μεθηλά απφ ην αλαηνιηθφ κέξνο ηνπ γθνιθ Γιπθάδαο θαη θαηαιήγεη ζηε ιεσθφξν Βνπιηαγκέλεο. Αθφκα, πνιχ ζεκαληηθφ δξφκν γηα ηελ πεξηνρή ηεο Άλσ Γιπθάδαο απνηειεί ε νδφο Γεκεηξίνπ Γνχλαξε, κε δχν ισξίδεο αλά θαηεχζπλζε, πνπ μεθηλά απφ ην δήκν Διιεληθνχ, φπσο αλαθέξζεθε, ζπλερίδεη παξάιιεια πξνο ηελ ιεσθφξν Βνπιηαγκέλεο, δηαζρίδνληαο ηελ αλαηνιηθή πιεπξά ηεο Γιπθάδαο, πνπ βξίζθεηαη πξνο ηνλ Τκεηηφ θαη θηάλεη ζην ηέινο ηεο ζηα ζχλνξα ησλ δήκσλ Γιπθάδαο θαη Βνχιαο. ην φξην ησλ δήκσλ Γιπθάδαο θαη Βνχιαο ππάξρεη αθφκα ε νδφο Πξίγθεπνο Πέηξνπ, πνπ ζπλδέεη θαη απηή ηηο δχν κεγάιεο ειίδα 200 απφ 346

201 ιεσθφξνπο θαη έρεη δχν ισξίδεο αλά θαηεχζπλζε κε κηα δηαρσξηζηηθή ισξίδα πξαζίλνπ. Σέινο, απαξαίηεηε είλαη ε αλαθνξά ζηνλ παξαιηαθφ δξφκν ηνπ δήκνπ Γιπθάδαο, πνπ είλαη ε ιεσθφξνο Γηαδφρνπ Παχινπ. Ζ ιεσθφξνο απηή, πνπ έρεη ζην κεγαιχηεξν θνκκάηη ηεο δχν ισξίδεο αλά θαηεχζπλζε, είλαη ζηελ νπζία ν θεληξηθφο δξφκνο ηεο παξαιίαο Γιπθάδαο θαη μεθηλά απφ ηα φξηα ηνπ Γήκνπ Διιεληθνχ θαη ηνπ Γήκνπ Γιπθάδαο, θηάλνληαο σο ην ζπγθξφηεκα ηνπ Αζηέξα Γιπθάδαο. Σε δηαδξνκή ηεο ιεσθφξνπ απηήο αθνινπζεί θαη ην ηξακ, κέρξη ην θέληξν ηεο Γιπθάδαο φπνπ ηέκλεη θάζεηα ηελ Πνζεηδψλνο θαη αθνινπζεί ηελ Άγγεινπ Μεηαμά, ελψ νη θαηνηθίεο πνπ βξίζθνληαη ζην δξφκν απηφ έρνπλ εμαηξεηηθά πςειή αμία θαη είλαη πεξηδήηεηεο. Υάξηεο 34: Οδηθνί άμνλεο δήκνπ Γιπθάδαο (πεγή: ploigos.gr) Δθηφο απφ ηηο ηξεηο κεγάιεο ιεσθφξνπο πνπ δηαζρίδνπλ ηνλ δήκν Βνχιαο, ππάξρνπλ θαη άιινη δξφκνη ζην δήκν απηφ κε ηδηαίηεξε βαξχηεηα. Έλαο ηέηνηνο δξφκνο είλαη ε ιεσθφξνο Βαζηιέσο Παχινπ, πνπ μεθηλά απφ ηε ιεσθφξν Πνζεηδψλνο ζην χςνο ηνπ Αζθιεπηείνπ Βνχιαο θαη αθνχ ειίδα 201 απφ 346

202 παξνπζηάζεη κηα κηθξή θάκςε, ζπλερίδεη παξάιιεια ζηελ παξαιηαθή ιεσθφξν γηα λα θαηαιήμεη ζην ζεκείν πνπ δηαζηαπξψλνληαη νη ιεσθφξνη Πνζεηδψλνο θαη Βνπιηαγκέλεο. Δπίζεο, σο ζεκαληηθνί δξφκνη γηα ην δήκν Βνχιαο ζεσξνχληαη θαη ε νδφο Καιχκλνπ, πνπ δηαζρίδεη ηελ πεξηνρή «Δμνρή», φπσο ε νδφο Παπάγνπ, πνπ μεθηλά απφ ηελ πιαηεία Διεπζεξίαο θαη θαηαιήγεη ζηε ιεσθφξν Βνπιηαγκέλεο. Υάξηεο 35: Οδηθνί άμνλεο δήκνπ Βνχιαο (πεγή: ploigos.gr) Μειινληηθό Οδηθό Γίθηπν Έλα ηδηαηηέξσο ζεκαληηθφ έξγν, πνπ εθφζνλ πινπνηεζεί ζα επεξεάζεη κεηαμχ άιισλ θαη ηνλ ηνκέα ησλ κεηαθνξψλ ζην ζχλνιν ηνπ λνκνχ Αηηηθήο, αιιά θαη ζηελ πεξηνρή κειέηεο καο, είλαη νη «Νένη Απηνθηλεηφδξνκνη Αηηηθήο». Σν έξγν απηφ αθνξά ηελ θαηαζθεπή λέσλ κεγάισλ νδηθψλ αμφλσλ ζε φιν ην εχξνο ηνπ λνκνχ Αηηηθήο, κε ζπλνιηθφ κήθνο 71,6 ρικ. θαη πξνυπνινγηζκφ πεξίπνπ 1,80 δηο. επξψ. Δπίζεο, πξνβιέπεηαη θαη ε θαηαζθεπή άιισλ 34,5 ρικ. νδηθψλ αμφλσλ πξνυπνινγηζκνχ 390 εθαη. επξψ, πνπ βξίζθνληαη ήδε ζε επίπεδν νξηζηηθήο κειέηεο ειίδα 202 απφ 346

203 θαη πξφθεηηαη λα πινπνηεζνχλ σο δεκφζηα έξγα κε δεζκεπκέλα θνλδχιηα ηεο Γ Πξνγξακκαηηθήο Πεξηφδνπ. Πην ζπγθεθξηκέλα πξφθεηηαη: γηα ηελ επέθηαζε ηεο Λεσθφξνπ Κχκεο κέρξη ηελ Δζληθή Οδφ, ηελ επέθηαζε θαη ηε κεηαηξνπή ηεο νδνχ Λαπξίνπ ζε θιεηζηφ Απηνθηλεηφδξνκν, κε ηελ παξάθακςε ηνπ Μαξθφπνπινπ θαη ηνπ Λαπξίνπ, ηνλ πεξηθεξεηαθφ άμνλα Παηαλίαο - Μαξθφπνπινπ, κε ηελ παξάθακςε Παηαλίαο θαη Κνξσπίνπ, ηε κεξηθή ππνγεηνπνίεζε ηεο Λεσθφξνπ Αιεμάλδξαο θαη ηε δηαπιάηπλζε ηεο Λεσθ. Κεθηζζνχ, απφ Αραξλψλ κέρξη ηνλ θφκβν ηεο Αηηηθήο Οδνχ. Οη Νένη Απηνθηλεηφδξνκνη Αηηηθήο πεξηιακβάλνπλ: 1) Σε Γπηηθή Πεξηθεξεηαθή Τκεηηνχ, απφ ηε λφηηα απφιεμε ηεο Αηηηθήο Οδνχ ζηελ Καηεράθε έσο ηε Λεσθ. Πνζεηδψλνο, κήθνπο 14,7 ρικ. (Σκήκα Λεσθ. Καηεράθε - Λεσθ. Βνπιηαγκέλεο, κήθνπο 11,1 ρικ., θαη ηκήκα Λεσθ. Βνπιηαγκέλεο - Λεσθ. Πνζεηδψλνο, κήθνπο 3,6 ρικ.). Παξαθάκπηεη θπθινθνξηαθά θαη πεξηβαιινληηθά ηα αζηηθά θέληξα Βχξσλα, Ζιηνχπνιεο, Αξγπξνχπνιεο, Αιίκνπ θαη Διιεληθνχ θαη είλαη ππφγεηα θαηά 85%. 2) Σε κεγάιε ήξαγγα Τκεηηνχ, κήθνπο 4 ρικ., κε ηηο εθαηέξσζελ πξνζβάζεηο ηεο, ε νπνία ζπλδέεη ηε Νφηηα Πιεπξά ηνπ Λεθαλνπεδίνπ κε ηα Μεζφγεηα, απφ ηνλ Α/Κ αθέηα κέρξη ηνλ Α/Κ Μεζνγείσλ, κήθνπο 6,3 ρικ. Μεηά ηελ έμνδν ηεο ζήξαγγαο ν απηνθηλεηφδξνκνο αθνινπζεί ην θπζηθφ αλάγιπθν έηζη ψζηε λα κελ είλαη νξαηφο απφ ην Λεθαλνπέδην ησλ Μεζνγείσλ. 3) Σνλ Οδηθφ Άμνλα απφ ηνλ Α/Κ Μεζνγείσλ (κεηά ηε κεγάιε ήξαγγα Τκεηηνχ) κέρξη ηε Ραθήλα, πνπ αθνινπζεί ην θπζηθφ αλάγιπθν ζε φξπγκα θαη δελ είλαη νξαηφο. Έρεη κήθνο 18,6 ρικ. κε ελδηάκεζν Α/Κ πξνο Αηηηθή Οδφ θαη Αεξνδξφκην. Πξνβιέπεηαη ε επέθηαζε θαη ε ζχλδεζε απφ ηε Ραθήλα ειίδα 203 απφ 346

204 κέρξη ηελ Δ.Ο. Αζελψλ-Λακίαο ζηηο Αθίδλεο, κε νδηθφ ηκήκα κήθνπο άιισλ 25 ρικ. ην Λφθν Έηνο έρεη ζήξαγγεο 2,6 ρικ. 4) Σνλ Οδηθφ Άμνλα απφ ηνλ Α/Κ Μεζνγείσλ κέρξη ηελ Αγία Μαξίλα, κήθνπο 14,2 ρικ., ζηνλ νπνίν πξνζηέζεθε θαη ν θιάδνο απφ ηνλ Ζ/Κ Καιπβίσλ κέρξη ηελ πεξηκεηξηθή νδφ ησλ Καιπβίσλ, κήθνπο 5,9 ρικ. πεξίπνπ. Ο θιάδνο απηφο πξνζηέζεθε κεηά ηε δεκφζηα δηαβνχιεπζε κε ηνπο ηνπηθνχο θνξείο. 5) Σελ νινθιήξσζε ηνπ Άμνλα ηαπξνχ - Ραθήλαο, ζε κήθνο άιισλ 6,1 ρικ. κέρξη ηε Λεσθφξν πάησλ - Λνχηζαο. εκεηψλεηαη φηη ην νδηθφ ηκήκα απφ ηνλ Α/Κ πάησλ κέρξη ηνλ Α/Κ Αεξνδξνκίνπ πξνζηέζεθε, σο λέν αληηθείκελν, κεηά ηε δεκφζηα δηαβνχιεπζε κε ηνπο ηνπηθνχο θνξείο. 6) Σελ αλαθαηαζθεπή θαη ππνγεηνπνίεζε ηεο Λεσθ. Πνζεηδψλνο, κήθνπο 2,0 ρικ. 7) πλδεηήξην νδηθφ ηκήκα πξνο ην θέληξν ηεο Αζήλαο απφ ηνλ Α/Κ αθέηα κέρξη ηελ Οχισθ Πάικε, κήθνπο 3,8 ρικ. Σν ηκήκα εληφο ηνπ Παλεπηζηεκίνπ είλαη ππφγεην. Σα 1,7 ρικ. πνπ αθνξνχλ ζηνλ νηθηζηηθφ ηζηφ ηνπ Γήκνπ Καηζαξηαλήο θαη ζην Παλεπηζηήκην, δηακνξθψλνληαη σο ππφγεην έξγν, έηζη ψζηε λα κελ δεκηνπξγείηαη πιένλ θακία φριεζε ηφζν ζην Γήκν Καηζαξηαλήο φζν θαη ζην Παλεπηζηήκην, απνκαθξχλνληαο ηε δηεξρφκελε θπθινθνξία απφ ηελ νδφ Καηζαξηαλήο θαη απφ ην Παλεπηζηήκην. 8) Δθηεηακέλα αληηπιεκκπξηθά έξγα. Οη ηέζζεξηο (4) βαζηθνί αληζφπεδνη «θφκβνη ζπζηήκαηνο», ππφ ηελ έλλνηα φηη ζηνπο θφκβνπο απηνχο ζπκβάιινπλ θχξηνη νδηθνί άμνλεο (απηνθηλεηφδξνκνη), είλαη: Ο Α/Κ αθέηα, A/K Μεζνγείσλ, ν Α/Κ Αηηηθήο Οδνχ θαη ν Α/Κ πάησλ. Παξάιιεια πξνβιέπεηαη ε αλάπηπμε 9 αληζφπεδσλ θφκβσλ θαη 9 εκηθφκβσλ γηα ηελ εμππεξέηεζε ησλ παξφδησλ Γήκσλ. ειίδα 204 απφ 346

205 ζνλ αθνξά ην ζέκα ησλ δηνδίσλ, ηνλίζηεθε φηη ζα ππάξρεη ειεθηξνληθφ ζχζηεκα, ψζηε ηα δηφδηα λα θαηαβάιινληαη αλά ρικ. δειαδή νη νδεγνί ζα ρξεψλνληαη αλάινγα κε ηελ απφζηαζε πνπ ζα δηαλχνπλ. Παξάιιεια, ζα ππάξρεη θαη ε δπλαηφηεηα πιεξσκήο δηνδίσλ κε ρεηξνθίλεην ζχζηεκα. Τπάξρνπλ ηξεηο (3) βαζηθνί κεησπηθνί ζηαζκνί δηνδίσλ, δηπιήο θαηεχζπλζεο: 1. ηε Γπηηθή Πεξηθεξεηαθή Τκεηηνχ ζηελ πεξηνρή ηεο Ζιηνχπνιεο. 2. ηελ έμνδν ηεο ζήξαγγαο Τκεηηνχ πξνο ηα Μεζφγεηα θαη πξηλ απφ ηνλ Α/Κ Μεζνγείσλ. 3. ηνλ νδηθφ άμνλα Α/Κ Μεζνγείσλ Α/Κ Ραθήλαο ζηελ Υ.Θ κεηαμχ ηνπ Α/Κ Αηηηθήο Οδνχ θαη ηνπ Α/Κ Αξηέκηδαο. Πέξαλ απηψλ, ζα ππάξρνπλ δχν πιεπξηθνί ζηαζκνί ζηνλ Α/Κ Μεζνγείσλ γηα ηηο ελδνκεζνγεηαθέο κεηαθηλήζεηο θαη έλαο κεησπηθφο ζηαζκφο κνλήο θαηεχζπλζεο, ζηελ επέθηαζε ηεο ηαπξνχ Ραθήλαο. Ο πξνυπνινγηζκφο ηνπ έξγνπ αλέξρεηαη ζε εθαη. επξψ θαη ε κέγηζηε δπλαηή ρξεκαηνδνηηθή ζπκβνιή ηνπ Γεκνζίνπ νξίζζεθε ζε 360 εθαη. επξψ, δειαδή ζην 20% ηνπ θφζηνπο ηνπ έξγνπ. Ζ ρξεκαηνδνηηθή απηή ζπκβνιή απνηειεί ην κέγηζην φξην ελφο δηαγσληζηηθνχ κεγέζνπο: Οη δηαγσληδφκελνη δελ κπνξνχλ λα ην μεπεξάζνπλ, κπνξνχλ φκσο λα δεηήζνπλ, κε ηελ πξνζθνξά ηνπο, κηθξφηεξε ησλ 360 εθαη. επξψ ρξεκαηνδνηηθή ζπκβνιή θαη ην γεγνλφο απηφ αμηνινγείηαη ππέξ απηψλ βάζεη ζρεηηθνχ καζεκαηηθνχ αιγνξίζκνπ. Ο ρξφλνο παξαρψξεζεο, φπσο θαη ζηηο άιιεο ζπκβάζεηο παξαρψξεζεο, είλαη 30 ρξφληα απφ ηελ έλαξμε ηεο ζχκβαζεο παξαρψξεζεο, κέζα ζηα νπνία πεξηιακβάλεηαη θαη ε πεληαεηία ηνπ ρξφλνπ θαηαζθεπήο ηνπ έξγνπ. Σέινο, νη «Νένη Απηνθηλεηφδξνκνη Αηηηθήο», ζχκθσλα πάληα κε ηνλ ππνπξγφ ΠΔ.ΥΧ.ΓΔ., πέξαλ ηεο εηζξνήο ηδησηηθψλ επελδπηηθψλ θεθαιαίσλ, χςνπο άλσ ηνπ 1,5 δηζ. επξψ, ζα ζπκβάινπλ απνθαζηζηηθά θαη ζηελ ηφλσζε ηεο απαζρφιεζεο, κε ηε δεκηνπξγία ζέζεσλ εξγαζίαο γηα ηελ πεξίνδν θαηαζθεπήο ηνπ έξγνπ (πεξίπνπ 5 ρξφληα) θαη ηε δεκηνπξγία 800 κνλίκσλ ζέζεσλ εξγαζίαο θαζ φιε ηε δηάξθεηα ιεηηνπξγίαο ηνπ έξγνπ. ειίδα 205 απφ 346

206 Τπελζπκίδεηαη φηη ηνλ Ηνχλην ηνπ 2008 είρε αλαθνηλσζεί φηη νη «Νένη Απηνθηλεηφδξνκνη Αηηηθήο», ζπλνιηθνχ κήθνπο πεξίπνπ 55 ρικ. ζα δεκνπξαηεζνχλ κέρξη ην ηέινο ηνπ Οθηψ κήλεο αξγφηεξα, ηνλ Φεβξνπάξην ηνπ 2009, ζην πιαίζην ηεο παξνπζίαζεο ηνπ «νινθιεξσκέλνπ θαη αλαζεσξεκέλνπ ζρεδηαζκνχ ηνπ ζπλφινπ ησλ έξγσλ» είρε γίλεη γλσζηφ φηη ε δεκνπξάηεζε ηνπ έξγνπ ζα γηλφηαλ ηνλ πεξαζκέλν Μάην. Δλ πνιινίο, νη επεθηάζεηο ηεο Αηηηθήο Οδνχ «ζθφληαθηαλ» ζηηο έληνλεο αληηδξάζεηο ησλ Γήκσλ απ φπνπ δηέξρνληαη νη απηνθηλεηφδξνκνη, γεγνλφο πνπ απνηειεί θαη ηε βαζηθή αηηία γηα ηελ νπνία ε δεκνπξάηεζή ηνπο παξακέλεη αθφκε εμαγγειία. Πάλησο δελ είλαη δχζθνιν λα αληηιεθζεί θαλείο ηηο αληηδξάζεηο πνπ έρεη πξνθαιέζεη ε εμαγγειία ηνπ έξγνπ απηνχ ζε πνιηηηθνχο θνξείο, ζε κε θπβεξλεηηθέο νξγαλψζεηο φπσο ε WWF, ζηνπο ηνπηθνχο θνξείο (Γήκνη Καηζαξηαλήο, Βχξσλα, Τκεηηνχ, Ζιηνχπνιεο, Αξγπξνχπνιε, Γιπθάδαο, Διιεληθνχ θιπ.) θαη ζε θνξείο πνπ αζρνινχληαη κε ηελ πξνζηαζία ηνπ Τκεηηνχ (Γηαδεκνηηθή Δπηηξνπή γηα ηε δηάζσζε ηνπ Τκεηηνχ, Πξσηνβνπιία Πνιηηψλ γηα ηελ Πξνζηαζία ηνπ Τκεηηνχ). Σέινο, ζηα πιαίζηα ηεο δξαζηεξηνπνίεζεο ησλ δηάθνξσλ θνξέσλ, αμίδεη λα αλαθεξζεί ε πξφηαζε πνπ ππνβιήζεθε ηνλ Μάξηην ηνπ 2003 απφ ηελ «Πξσηνβνπιία Πνιηηψλ γηα ηελ Πξνζηαζία ηνπ Τκεηηνχ» ζην ππνπξγείν ΠΔ.ΥΧ.ΓΔ. θαη ζηνλ Γήκν Ζιηνχπνιεο, ε νπνία δηαθνξνπνηείηαη απφ ηα ζρέδηα ηνπ ππνπξγείνπ γηα ηνπο λένπο απηνθηλεηφδξνκνπο θαη πξνηείλεη ηέζζεξηο ελαιιαθηηθέο ιχζεηο γηα ηε ζσζηή αληηκεηψπηζε ηεο θπθινθνξίαο, απνξξίπηνληαο ηελ θαηαζθεπή νπνηνπδήπνηε απηνθηλεηφδξνκνπ ζηνλ Τκεηηφ. πγθεθξηκέλα πξνηείλεη: α)ο πθηζηάκελνο άμνλαο Καηεράθε-Αιίκνπ λα κεηαηξαπεί ζε δξφκν ηνπηθήο θπθινθνξίαο, κε πνδειαηνδξφκνπο, κε ρψξνπο πξαζίλνπ θαη πεξηπάηνπ. β)μηα ζπλερήο ιεσθνξεηνισξίδα ή θαιχηεξα κηα γξακκή ηξακ λα θαιχςεη ηε δηαδξνκή κέζσ ησλ ιεσθφξσλ Πνζεηδψλνο-Αιίκνπ-Βνπιηαγκέλεο-Δι. Βεληδέινπ (Ζιηνχπνιε)-Καξέα-Καηεράθε. ε θάζε δήκν λα δεκηνπξγεζεί ζηαζκφο κεηεπηβίβαζεο, φπνπ ζα θαηαιήγνπλ ηνπηθέο ιεσθνξεηαθέο γξακκέο. ειίδα 206 απφ 346

207 γ)οη αλάγθεο ηεο θπθινθνξίαο λα θαιπθζνχλ κε ππφγεηα ιεσθφξν θάησ απφ ηνλ ζεκεξηλφ άμνλα Καηεράθε-Αιίκνπ, κε ηέζζεξα ζεκεία εμφδνπ. Μάιηζηα ε ιχζε απηή κεηψλεη ηε δηαδξνκή απφ ην ζηξαηφπεδν αθέηα σο ηε ιεσθφξν Βνπιηαγκέλεο θαη ην ζπνπδαηφηεξν αθήλεη αιψβεην ηνλ Τκεηηφ. Ζ ππνγεηνπνίεζε απηή ζα έρεη κήθνο κφιηο 5,3 ρικ. θαη ζα γίλεη κέζα ζηα φξηα ηεο Ζιηνχπνιεο. δ)ζ βειηίσζε ηεο ζχλδεζεο ηεο Βνπιηαγκέλεο κε ηελ Πνζεηδψλνο κπνξεί λα γίλεη κε ηελ αλαβάζκηζε ηεο ιεσθφξνπ Αιίκνπ. Σν ππνπξγείν ΠΔΥΧΓΔ, αληίζεηα, πξνβιέπεη έλαλ λέν απηνθηλεηφδξνκν πνπ ζα θηλείηαη ζρεδφλ παξάιιεια κε ηελ Αιίκνπ, κέζα ζε ρψξν ηνπ πξψελ αεξνδξνκίνπ Διιεληθνχ θαη ζα βξίζθεηαη θνληά ζε θαηνηθεκέλεο πεξηνρέο. «Ζ πξνηεξαηφηεηα είλαη ε ελίζρπζε ησλ κέζσλ καδηθήο κεηαθνξάο, θπξίσο κε γξακκέο ζηαζεξήο ηξνρηάο, ην δίθηπν ιεσθνξεηνισξίδσλ, νη παξεκβάζεηο γηα ηελ ελίζρπζε ηεο πεδνπνξίαο θαη ηεο ρξήζεο ηνπ πνδήιαηνπ», θαηαιήγεη ε πξφηαζε, ελψ ηνλίδεηαη φηη κε ηελ επέθηαζε ηνπ κεηξφ κέρξη ην Διιεληθφ ζα αιιάμνπλ ηα δεδνκέλα ζηε ιεσθφξν Βνπιηαγκέλεο, πνπ ζα κπνξεί λα εμππεξεηήζεη επθνιφηεξα ηελ θίλεζε πξνο ηα λφηηα. Αμίδεη λα ζεκεησζεί πάλησο φηη ην ζέκα ησλ «Νέσλ Απηνθηλεηνδξφκσλ Αηηηθήο» βξίζθεηαη απηή ηε ζηηγκή ζε εθθξεκφηεηα, θαζψο δελ έρεη γίλεη γλσζηφ αλ ε λέα θπβέξλεζε πξνηίζεηαη λα πινπνηήζεη ην ζρέδην πνπ αλαθέξακε πξνεγνπκέλσο. ε θάζε πεξίπησζε, αθφκα θαη αλ πηνζεηεζεί ηειηθά απηφ ην ζρέδην, κνηάδεη πνιχ δχζθνιν λα αθνινπζεζεί ην ρξνλνδηάγξακκα πνπ αλαθέξζεθε γηα ηελ πινπνίεζε ηνπ έξγνπ Μέζα Μαδηθήο Μεηαθνξάο Ζ ζχλδεζε ηεο πεξηνρήο κειέηεο, κε ηα κέζα καδηθήο κεηαθνξάο κε ηελ ππφινηπε Αηηηθή γηλφηαλ κέρξη πξηλ ην 2004 κφλν κε ην δίθηπν ησλ ιεσθνξεηαθψλ γξακκψλ ελψ ην 2004 κε ηελ δεκηνπξγία ηνπ ηξακ πνπ θηλείηαη θαηά κήθνο ηεο παξαιηαθήο δψλεο άξρηζε λα εμππεξεηεί αθφκε πεξηζζφηεξν ηηο πεξηνρέο κειέηεο καο. ηηο κέξεο καο βξίζθεηαη ζε εμέιημε ε επέθηαζε ηνπ κεηξφ κέρξη ην Διιεληθφ, πνπ αλακέλεηαη ειίδα 207 απφ 346

208 λα αιιάμεη πξνο ην θαιχηεξν ηα ζπγθνηλσληαθά δεδνκέλα ζηελ λνηηναλαηνιηθή Αηηηθή θαη λα θάλεη επθνιφηεξε ηελ κεηαθίλεζε ηνπο δήκνπο απηνχο. Σξακ Σξακ (ειιεληθά: Σξνρηφδξνκνο) νλνκάδεηαη ν ζηδεξφδξνκνο πφιεο. Ζ ιέμε είλαη ζθνηζέδηθεο πξνέιεπζεο θαη πεξηγξάθεη έλα κηθξφ ζηδεξφδξνκν. Αλαπηχρζεθε ζηα ηέιε ηνπ 19νπ αηψλα θαη αληηθαηέζηεζε ηνπο ηππήιαηνπο ζηδεξνδξφκνπο. Πεξί ην 1960 ηα πεξηζζφηεξα ηξακ αληηθαηαζηάζεθαλ κε ιεσθνξεία ιφγσ ιεηηνπξγηθνχ θφζηνπο ησλ δηθηχσλ Σν Σξακ ηεο Αζήλαο είλαη έλα κεηαθνξηθφ κέζν ζηαζεξήο ηξνρηάο ηεο Αζήλαο. Ζ ηζηνξία ηνπ άξρηζε ην 1882 κε ηππήιαηνπο ηξνρηφδξνκνπο. Μεηά ην 1908 ην δίθηπν έγηλε ειεθηξνθηλνχκελν θαη επεθηάζεθε αξθεηά κε 21 γξακκέο. Ζ ιεηηνπξγία ηνπ ηξακ ζηακάηεζε ην 1960 (φηαλ ηα ηξακ αληηθαηαζηάζεθαλ κε ειεθηξνθίλεηα θαη ζεξκηθά ιεσθνξεία) ελψ νη ηξεηο λέεο γξακκέο πνπ ππάξρνπλ ζήκεξα άξρηζαλ ηε ιεηηνπξγία ηνπο ιίγν πξηλ ηελ έλαξμε ησλ Οιπκπηαθψλ Αγψλσλ ηνπ Υάξηεο 36: Γξακκή ηξακ (πεγή ΣΡΑΜ ΑΔ) ειίδα 208 απφ 346

209 Σν δίθηπν ηνπ ηξακ έρεη κήθνο 27 ρηιηνκέηξσλ θαη ζπλδέεη απεπζείαο ην θέληξν κε ηα λφηηα πξνάζηηα, δηεξρφκελν απφ 10 δήκνπο ηεο Αηηηθήο (Γήκνο Αζελαίσλ, Νέαο κχξλεο, Γάθλεο, Παιαηνχ Φαιήξνπ, Αιίκνπ, Καιιηζέαο, Μνζράηνπ, Διιεληθνχ, Γιπθάδαο θαη Βνχιαο). χκθσλα κε ηα αλάινγα ζηνηρεία, εμππεξεηεί επηβάηεο θαζεκεξηλά θαη πάλσ απφ 23 εθαη. εηεζίσο, ελψ ην δίθηπν ηνπ παξάιιεια δηαζρίδεη κεξηθέο απφ ηηο πην εκπνξηθέο πεξηνρέο ηεο Αζήλαο (χληαγκα Νέα κχξλε Π. Φάιεξν Γιπθάδα). ηηο δηαδξνκέο ηνπ ηξακ έρνπλ δνζεί νλφκαηα Αξραίσλ Διιήλσλ: Αξηζηνθάλεο: Βνπιηαγκέλεο <--> ηάδην Δηξήλεο θαη Φηιίαο Αηζρχινο: Βνπιηαγκέλεο <--> Αζθιεπηείν Βνχιαο Θνπθπδίδεο: ηάδην Δηξήλεο θαη Φίιηαο <--> Αζθιεπηείν Βνχιαο Αξηζηνηέιεο: χληαγκα <--> ηάδην Δηξήλεο θαη Φηιίαο Πιάησλαο: χληαγκα <--> Αζθιεπηείν Βνχιαο Καηά ηε δηάξθεηα ησλ Οιπκπηαθψλ Αγψλσλ (Αχγνπζηνο 2004) νη δηαδξνκέο είραλ ζπληνκεπηεί σο εμήο [2] : Κψζηαο Κεληέξεο: Νένο Κφζκνο 2ε Αγίνπ Κνζκά Πχξξνο Γήκαο: Νέν Φάιεξν (.Δ.Φ.) Πιαηεία Γιπθάδαο Άιια ραξαθηεξηζηηθά ηνπ ηξακ είλαη φηη πεξηιακβάλεη 48 ζηάζεηο ζηηο δηαδξνκέο πνπ δηαλχεη, φηη ιεηηνπξγεί 20 ψξεο ηηο θαζεκεξηλέο θαη 24 ψξεο ηα ζαββαηνθχξηαθα, πεξηζζφηεξν δειαδή απφ νπνηνδήπνηε άιιν Μέζν Μαδηθήο Μεηαθνξάο θαη φηη ε αμηνπηζηία ησλ δξνκνινγίσλ αγγίδεη ην 99,6%.(πεγή: Wikipedia) Σα βαζηθά πιενλεθηήκαηα ηνπ ηξακ ησλ Αζελψλ: Παξέρεη επηβαηηθέο κεηαθηλήζεηο ζε άμνλεο πνπ δελ εμππεξεηνχληαη ζήκεξα απφ ηα άιια κέζα ζηαζεξήο ηξνρηάο. Λεηηνπξγεί ηηο πεξηζζφηεξεο ψξεο απφ θάζε άιιν κέζν, θαζεκεξηλά απφ ηηο 05: 00 πκ. κέρξη ηε 01: 00 πκ., ελψ Παξαζθεπή θαη άββαην πξαγκαηνπνηεί δξνκνιφγηα φιν ην 24σξν, Γηαζέηεη άξηηα νξγαλσκέλε ππεξεζία Δμππεξέηεζεο Κνηλνχ κε πνιινχο ηξφπνπο επηθνηλσλίαο ( , site, fax, ηειέθσλν) θαη άκεζν ρξφλν απφθξηζεο ειίδα 209 απφ 346

210 Πξνζθέξεη εχθνιε πξφζβαζε ζην επηβαηηθφ θνηλφ, ιφγσ ηεο επηθαλεηαθήο ρσξνζέηεζεο ησλ ζηάζεσλ θαη ηεο κηθξήο ζρεηηθά απφζηαζεο κεηαμχ ηνπο. Δπηπιένλ ηφζν νη ζηάζεηο φζν θαη ηα νρήκαηα είλαη πξνζβάζηκα απφ Άηνκα κε Αλαπεξία Δίλαη πξνεγκέλν ηερλνινγηθά θαη δηαζέηεη πςειή αηζζεηηθή Δμαζθαιίδεη άλεηε κεηαθίλεζε ζηνπο επηβάηεο κε ην εζσηεξηθφ ησλ νρεκάησλ λα δηαζέηεη πνηφηεηα θαηαζθεπήο, εξγνλνκηθφ ζρεδηαζκφ θαη θιηκαηηζκφ Αλαβάζκηζε αηζζεηηθά θαη βειηίσζε ηηο ππνδνκέο ησλ πεξηνρψλ απφ ηηο νπνίεο δηέξρεηαη κε ηελ αλακφξθσζε ηεο επξχηεξεο δψλεο ησλ γξακκψλ ηνπ. ηηο πεξηνρέο πνπ γεηηληάδνπλ κε ην δίθηπν ηνπ ηξακ θπηεχηεθαλ δέληξα, ζάκλνη θαη θαιισπηζηηθά θπηά. Δπηπιένλ, έρεη θπηεπηεί θαη ζπληεξείηαη ριννηάπεηαο ζην κεγαιχηεξν κέξνο ηνπ δηαδξφκνπ δηέιεπζεο ηνπ ηξακ. Υαξαθηεξηζηηθφ παξάδεηγκα ζηελ πεξηνρή κειέηεο καο απνηειεί ην εκπνξηθφ θέληξν ηεο Γιπθάδαο, θαζψο δηακνξθψζεθε πεδνδξφκην πεξίπαηνο θαηά κήθνο ηεο παξαιηαθήο ιεσθφξνπ, θαηαζθεπάζηεθε δίθηπν απνρέηεπζεο φκβξησλ πδάησλ, αζθαιηνζηξψζεθε ε νδφο Γηαδφρνπ Παχινπ, βειηηψζεθε ε πξφζβαζε ηεο Μαξίλαο θαη επηπιένλ ε νδφο Αγγέινπ Μεηαμά κεηαηξάπεθε ζε δξφκν ήπηαο θπθινθνξίαο. Κάηη αλάινγν ζπλέβε θαη ζηελ πεξηνρή ηεο Βνχιαο, θαζψο ιφγσ ηνπ ηξακ δεκηνπξγήζεθαλ εθεί λένη ρψξνη ζηάζκεπζεο, αλαθαηαζθεπάζηεθαλ ηα πεδνδξφκηα ζε φιν ην κήθνο ηνπ δηθηχνπ, πινπνηήζεθε γηα ην ΠΗΚΠΑ Βνχιαο εηδηθή δηακφξθσζε ζηελ είζνδν ησλ εγθαηαζηάζεσλ γηα λα εμππεξεηνχληαη νη κεηαθηλήζεηο ησλ παηδηψλ κε ην ηξακ θαη ηέινο θπηεχηεθαλ πνιιά δέληξα θαη ζάκλνη. πληειεί ζηε κείσζε ηεο αηκνζθαηξηθήο ξχπαλζεο ζην κεηξνπνιηηηθφ θέληξν, ιφγσ ηεο απνκάθξπλζεο νινέλα θαη πεξηζζφηεξσλ Η.Υ. Δμππεξεηεί ηηο Οιπκπηαθέο αζιεηηθέο εγθαηαζηάζεηο Πξνζθέξεη αζθάιεηα ζηνπο επηβάηεο κε εηδηθά εθπαηδεπκέλν πξνζσπηθφ θαη ρξεζηκνπνηψληαο ηα πην ζχγρξνλα ηερληθά κέζα ειίδα 210 απφ 346

211 Λεηηνπξγεί ζπκπιεξσκαηηθά κε ηα άιια κέζα ζηαζεξήο ηξνρηάο, ιφγσ ηεο δπλαηφηεηαο πνπ παξέρεη ζην επηβαηηθφ θνηλφ γηα άκεζε κεηεπηβίβαζε ζε άιια κέζα ζην ηάδην Δηξήλεο & Φηιίαο (ΔΦ) κε ηε γξακκή ηνπ ειεθηξηθνχ, ζην Νέν Κφζκν θαη ζην Φημ κε ηε γξακκή 2 ηνπ Μεηξφ θαη ζην χληαγκα κε ηηο γξακκέο 2 θαη 3 ηνπ Μεηξφ, ελψ νη ζηάζεηο ηνπ ηξακ βξίζθνληαη ζε ζέζεηο πνπ εμαζθαιίδνπλ άκεζε γεηηλίαζε κε ζηάζεηο ιεσθνξείσλ θαη ηξφιετ Παξέρεη πςεινχ επηπέδνπ ππεξεζίεο κε αλζξψπηλν δπλακηθφ πνπ εθπαηδεχεηαη αλά ηαθηά ρξνληθά δηαζηήκαηα Δπηηξέπεη ηελ είζνδν ζηνπο θαηφρνπο πνδειάησλ γηα ηε δηεπθφιπλζε ησλ κεηαθηλήζεψλ ηνπο θαη κάιηζηα άλεπ πεξηνξηζκνχ εκέξαο θαη ψξαο Δπηηξέπεη ηε κεηαθνξά κηθξψλ θαηνηθίδησλ δψσλ κέζα ζε εηδηθά θαιάζηα δηαζηάζεσλ κέρξη 70x40x50cm, θαζψο θαη ηελ επηβίβαζε ζθχισλ-νδεγψλ ηπθιψλ. Σν ζπνπδαηφηεξν κεηνλέθηεκα πνπ παξνπζηάδεη γηα ηνπο επηβάηεο ε ρξήζε ηνπ ηξακ είλαη φηη απνηειεί έλα αξγφ κέζν καδηθήο κεηαθνξάο γηα ηα δεδνκέλα ηεο Αζήλαο. Πάλσ ζηελ παξαιηαθή δψλε θαη επί ηεο Πνζεηδψλνο ππάξρνπλ πιεζψξα απφ ζηάζεηο πνπ βνεζνχλ ζηελ κεηάβαζε ησλ πνιηηψλ ζηα κέζα καδηθήο κεηαθνξάο θαη θπξίσο ζην ηξακ. Απηφ γίλεηαη εκθαλέο θαη ζηνλ παξαθάησ ράξηε. ειίδα 211 απφ 346

212 Υάξηεο 37: ηάζεηο ηξακ επί ηεο Πνζεηδψλνο (Πεγή ειίδα 212 απφ 346

213 Γίθηπν ιεσθνξεηαθψλ γξακκψλ Οη ηέζζεξηο δήκνη πνπ απνηεινχλ ηελ πεξηνρή κειέηεο καο εμππεξεηνχληαη θαη κε ηα αζηηθά ιεσθνξεία ηεο Δηαηξείαο Θεξκηθψλ Λεσθνξείσλ (Δ.ΘΔ.Λ.), ηα νπνία δεκηνπξγνχλ έλα δίθηπν πνπ πξνζπαζεί λα θαιχςεη ην κεγαιχηεξν ρσξηθά κέξνο ησλ ζπγθεθξηκέλσλ δήκσλ θαη λα εμππεξεηήζεη ηνπο δεκφηεο φζν ην δπλαηφλ θαιχηεξα. ζνλ αθνξά ην Γήκν Διιεληθνχ, απηφο εμππεξεηείηαη απηή ηε ζηηγκή απφ 21 δηαθνξεηηθέο ιεσθνξεηαθέο γξακκέο, νθηψ (8) εθ ησλ νπνίσλ έρνπλ ηελ αθεηεξία ηνπο ζην θέληξν ηεο Αζήλαο, κε ηε κία εμ απηψλ λα είλαη express θαη άιιεο δχν λα εθηεινχλ θπθιηθά δξνκνιφγηα. Άιιεο πέληε (5) γξακκέο έρνπλ σο αθεηεξία ή ηεξκαηηζκφ ηνπο ζηαζκνχο ηνπ κεηξφ «Γάθλε» ή «Άγην Γεκήηξην» θαη έρνπλ ηνπηθφ ραξαθηήξα, εθηφο απφ κία πνπ είλαη express θαη ζπλδέεη ην ζηαζκφ «Γάθλε» κε ην αεξνδξφκην «Διεπζέξηνο Βεληδέινο». Πέληε (5) αθφκα γξακκέο έρνπλ σο αθεηεξία ησλ Πεηξαηά, κε ηηο δχν εμ απηψλ λα είλαη express. Ζ κία εμ απηψλ εθηειεί ηε δηαδξνκή Πεηξαηάο-Βνχια θαη ε άιιε εθηειεί ηε δηαδξνκή Πεηξαηάο-Αεξνδξφκην, δηαζρίδνληαο κεηαμχ άιισλ θαη ηε Λεσθφξν Πνζεηδψλνο. Απφ ηηο ππφινηπεο ηξεηο γξακκέο, νη δχν (2) είλαη δηαδεκνηηθέο (Πνιχγσλν-Γιπθάδα θαη Γιπθάδα-Πεξηζηέξη) θαη ε ηειεπηαία είλαη ηνπηθή γξακκή θαη εμππεξεηεί κφλν ηνπο δήκνπο Διιεληθνχ θαη Γιπθάδαο. (πεγή: oasa.gr) ειίδα 213 απφ 346

214 ειίδα 214 απφ 346

215 ραξηεο 38 ΥΑΡΣΖ 29ΟΑΑ ειίδα 215 απφ 346

216 ειίδα 216 απφ 346

217 ΔΛΛΗΝΙΚΟ Β2 ΑΓ. ΚΟΜΑ-ΑΚΑΓΖΜΗΑ (Μέζσ ΠΑΡΑΛΗΑΚΖ) (ΚΤΚΛΗΚΖ) Β4 ΑΚΑΓΖΜΗΑ - ΑΡΓΤΡΟΤΠΟΛΖ - ΟΤΡΜΔΝΑ Α2 ΑΚΑΓΖΜΗΑ - ΒΟΤΛΑ (Μέζσ Λ. ΑΜΦΗΘΔΑ) Α3 ΑΚΑΓΖΜΗΑ - ΓΛΤΦΑΓΑ (ΔΤΡΤΑΛΖ) (Μέζσ ΒΟΤΛΗΑΓΜΔΝΖ) Δ22 ΑΚΑΓΖΜΗΑ - ΑΡΧΝΗΓΑ (ΔΥPRESS) Β3 ΑΚΑΓΖΜΗΑ-ΓΛΤΦΑΓΑ(ΚΑΡΑΥΑΛΗΟΤ)(Μέζσ Λ.ΒΟΤΛΗΑΓΜΔΝΖ) 790 ΓΛΤΦΑΓΑ - ΠΔΡΗΣΔΡΗ (ΑΓ. ΑΝΣΧΝΗΟ) 205 ΓΛΤΦΑΓΑ - ΟΤΡΜΔΝΑ - ΣΔΡΦΗΘΔΑ (ΚΤΚΛΗΚΖ) 247 ΔΛΛΖΝΗΚΟ-Σ. ΑΓ. ΓΖΜΖΣΡΗΟΤ (Μέζσ ΑΛΗΜΟΤ) (ΚΤΚΛΗΚΖ) 103 ΚΑΛΑΜΑΚΗ - ΑΚΑΓΖΜΗΑ (ΚΤΚΛΗΚΖ) 141 ΚΑΛΑΜΑΚΗ - ΣΑΘ. ΓΑΦΝΖ (ΚΤΚΛΗΚΖ) Σ3 ΝΔΟ ΦΑΛΖΡΟ - ΒΟΤΛΑ 155 ΟΜΟΝΟΗΑ - ΔΛΛΖΝΗΚΟ (Μέζσ ΒΟΤΛΗΑΓΜΔΝΖ) Υ96 ΠΔΗΡΑΗΑ - ΑΔΡΟΛ. ΑΘΖΝΧΝ (EXPRESS) 101 ΠΔΗΡΑΗΑ - ΑΛΗΜΟ - ΔΛΛΖΝΗΚΟ Γ1 ΠΔΗΡΑΗΑ - ΒΑΡΚΗΕΑ - ΚΗΣΗ Α1 ΠΔΗΡΑΗΑ - ΒΟΤΛΑ Δ1 ΠΔΗΡΑΗΑ - ΒΟΤΛΑ (EXPRESS) 140 ΠΟΛΤΓΧΝΟ - ΓΛΤΦΑΓΑ 171 Σ. ΑΓ. ΓΖΜΖΣΡΗΟ - ΒΑΡΚΗΕΑ (Μέζσ ΒΟΤΛΗΑΓΜΔΝΖ) Υ97 ΣΑΘΜΟ ΓΑΦΝΖ - ΑΔΡΟΛ. ΑΘΖΝΧΝ (EXPRESS) Σ2 ΤΝΣΑΓΜΑ - ΒΟΤΛΑ 210 ΣΔΡΦΗΘΔΑ - ΔΛΛΖΝΗΚΟ - Σ. ΑΓ. ΓΖΜΖΣΡΗΟ (ΚΤΚΛΗΚΖ) Δηθφλα 2: Λεσθνξεηαθέο γξακκέο πνπ εμππεξεηνχλ ηνλ δήκν Διιεληθνχ (Πεγή ΟΑΑ) Ο Γήκνο Γιπθάδαο απφ ηελ πιεπξά ηνπ, εμππεξεηείηαη απφ 32 ιεσθνξεηαθέο γξακκέο, πνιιέο εθ ησλ νπνίσλ, φπσο είλαη εχθνια θαηαλνεηφ, ζπκπίπηνπλ κε ηηο αληίζηνηρεο ηνπ Γήκνπ Διιεληθνχ. Απφ ηηο γξακκέο ηνπ Γήκνπ Γιπθάδαο, νη έμη έρνπλ σο αθεηεξία ην θέληξν ηεο Αζήλαο άιιεο έμη έρνπλ σο αθεηεξία ηνλ Πεηξαηά, εθ ησλ νπνίσλ νη πέληε εμππεξεηνχλ θαη ην Γήκν Διιεληθνχ (ε έθηε γξακκή εθηειεί ηε δηαδξνκή Πεηξαηάο-Άλσ Γιπθάδα), ελψ ππάξρνπλ αθφκα έληεθα ηνπηθέο γξακκέο πνπ εμππεξεηνχλ ηνπο δεκφηεο ησλ θνληηλψλ δήκσλ (Βνχια, Βνπιηαγκέλε, Βάξε θιπ.). Δπίζεο ππάξρνπλ πέληε δηαδεκνηηθέο γξακκέο θαη αθφκα ηέζζεξηο γξακκέο πνπ μεθηλνχλ ή θαηαιήγνπλ ζηνπο ζηαζκνχο ηνπ κεηξφ «Γάθλε» ή «Άγην Γεκήηξην», ειίδα 217 απφ 346

218 εθ ησλ νπνίσλ νη ηξεηο ηνπηθέο θαη ε κηα express, πνπ ελψλεη ην ζηαζκφ «Γάθλε» κε ην Αεξνδξφκην Αζελψλ. ΓΛΥΦΑΓΑ Β4 ΑΚΑΓΖΜΗΑ - ΑΡΓΤΡΟΤΠΟΛΖ - ΟΤΡΜΔΝΑ Α4 ΑΚΑΓΖΜΗΑ - ΑΡΓΤΡΟΤΠΟΛΖ - ΣΔΡΦΗΘΔΑ Α2 ΑΚΑΓΖΜΗΑ - ΒΟΤΛΑ (Μέζσ Λ. ΑΜΦΗΘΔΑ) Α3 ΑΚΑΓΖΜΗΑ - ΓΛΤΦΑΓΑ (ΔΤΡΤΑΛΖ) (Μέζσ ΒΟΤΛΗΑΓΜΔΝΖ) Δ22 ΑΚΑΓΖΜΗΑ - ΑΡΧΝΗΓΑ (ΔΥPRESS) Β3 ΑΚΑΓΖΜΗΑ-ΓΛΤΦΑΓΑ(ΚΑΡΑΥΑΛΗΟΤ)(Μέζσ Λ.ΒΟΤΛΗΑΓΜΔΝΖ) 878 ΑΥΑΡΝΑΗ - ΔΛΔΤΗΝΑ 879 ΑΥΑΡΝΑΗ - ΘΡΗΑΗΟ ΝΟΟΚΟΜΔΗΟ - ΔΛΔΤΗΝΑ 124 ΓΛΤΦΑΓΑ - ΑΓ. ΣΡΗΑΓΑ - ΑΓ. ΣΡΤΦΧΝΑ 129 ΓΛΤΦΑΓΑ - ΑΗΞΧΝΖ (ΚΤΚΛΗΚΖ) 120 ΓΛΤΦΑΓΑ - ΒΑΡΖ (Πεγαδάθηα) - ΠΡΟΑΣ. ΚΟΡΧΠΗΟΤ 149 ΓΛΤΦΑΓΑ - ΒΑΡΖ - ΒΑΡΚΗΕΑ (ΚΤΚΛΗΚΖ) 116 ΓΛΤΦΑΓΑ - ΒΑΡΖ - ΚΗΣΗ 170 ΓΛΤΦΑΓΑ - ΒΑΡΚΗΕΑ - ΒΑΡΖ 115 ΓΛΤΦΑΓΑ - ΒΟΤΛΗΑΓΜΔΝΖ - ΚΗΣΗ 114 ΓΛΤΦΑΓΑ - ΚΑΒΟΤΡΗ - ΒΟΤΛΗΑΓΜΔΝΖ (Μέζσ ΜΑΡΗΝΑ) 340 ΓΛΤΦΑΓΑ - ΠΑΛΛΖΝΖ 790 ΓΛΤΦΑΓΑ - ΠΔΡΗΣΔΡΗ (ΑΓ. ΑΝΣΧΝΗΟ) 205 ΓΛΤΦΑΓΑ - ΟΤΡΜΔΝΑ - ΣΔΡΦΗΘΔΑ (ΚΤΚΛΗΚΖ) 128 ΓΛΤΦΑΓΑ - ΣΔΡΦΗΘΔΑ (ΚΤΚΛΗΚΖ) 207 ΓΛΤΦΑΓΑ - ΣΔΡΦΗΘΔΑ (ΚΤΚΛΗΚΖ) Σ3 ΝΔΟ ΦΑΛΖΡΟ - ΒΟΤΛΑ Υ96 ΠΔΗΡΑΗΑ - ΑΔΡΟΛ. ΑΘΖΝΧΝ (EXPRESS) 101 ΠΔΗΡΑΗΑ - ΑΛΗΜΟ - ΔΛΛΖΝΗΚΟ Β1 ΠΔΗΡΑΗΑ - ΑΝΧ ΓΛΤΦΑΓΑ Γ1 ΠΔΗΡΑΗΑ - ΒΑΡΚΗΕΑ - ΚΗΣΗ Α1 ΠΔΗΡΑΗΑ - ΒΟΤΛΑ Δ1 ΠΔΗΡΑΗΑ - ΒΟΤΛΑ (EXPRESS) 140 ΠΟΛΤΓΧΝΟ - ΓΛΤΦΑΓΑ 154 Σ. ΑΓ. ΓΖΜΖΣΡΗΟ - ΑΝΧ ΓΛΤΦΑΓΑ (ΠΑΝΟΡΑΜΑ ΒΟΤΛΑ) 171 Σ. ΑΓ. ΓΖΜΖΣΡΗΟ - ΒΑΡΚΗΕΑ (Μέζσ ΒΟΤΛΗΑΓΜΔΝΖ) Υ97 ΣΑΘΜΟ ΓΑΦΝΖ - ΑΔΡΟΛ. ΑΘΖΝΧΝ (EXPRESS) Σ2 ΤΝΣΑΓΜΑ - ΒΟΤΛΑ 210 ΣΔΡΦΗΘΔΑ - ΔΛΛΖΝΗΚΟ - Σ. ΑΓ. ΓΖΜΖΣΡΗΟ (ΚΤΚΛΗΚΖ) Δηθφλα 3: Λεσθνξεηαθέο γξακκέο πνπ εμππεξεηνχλ ηνλ δήκν Γιπθάδα (Πεγή ΟΑΑ) ειίδα 218 απφ 346

219 Ο Γήκνο Βνχιαο, αθνινχζσο, εμππεξεηείηαη απφ δεθαελληά (19) ιεσθνξεηαθέο γξακκέο, δχν (2) εθ ησλ νπνίσλ μεθηλνχλ απφ ην θέληξν ηεο Αζήλαο, κε ηε κία λα είλαη express. Άιιεο ελληά (9) γξακκέο ηνπηθνχ ραξαθηήξα κε αθεηεξία ηε Βνχια ή ηε Γιπθάδα εμππεξεηνχλ ηηο ηνπηθέο αλάγθεο, ελψ παξάιιεια ππάξρεη ε δηαδεκνηηθή γξακκή Γιπθάδα Παιιήλε θαη ηξεηο (3) γξακκέο πνπ ζπλδένληαη κε ηνπο ζηαζκνχο ηνπ κεηξφ «Γάθλε» θαη «Άγηνο Γεκήηξηνο», εθ ησλ νπνίσλ νη δχν ηνπηθέο θαη ε ηξίηε express. Σέινο, ηέζζεξηο γξακκέο (4) έρνπλ αθεηεξία ηνλ Πεηξαηά, κε ηηο δχν απφ απηέο λα είλαη express. ΒΟΥΛΑΣ Α2 ΑΚΑΓΖΜΗΑ - ΒΟΤΛΑ (Μέζσ Λ. ΑΜΦΗΘΔΑ) Δ22 ΑΚΑΓΖΜΗΑ - ΑΡΧΝΗΓΑ (ΔΥPRESS) 162 ΒΟΤΛΑ - ΠΑΝΟΡΑΜΑ (ΚΤΚΛΗΚΖ) 163 ΒΟΤΛΑ - ΠΖΓΑΓΑΚΗΑ (ΚΤΚΛΗΚΖ) 129 ΓΛΤΦΑΓΑ - ΑΗΞΧΝΖ (ΚΤΚΛΗΚΖ) 120 ΓΛΤΦΑΓΑ - ΒΑΡΖ (Πεγαδάθηα) - ΠΡΟΑΣ. ΚΟΡΧΠΗΟΤ 149 ΓΛΤΦΑΓΑ - ΒΑΡΖ - ΒΑΡΚΗΕΑ (ΚΤΚΛΗΚΖ) 116 ΓΛΤΦΑΓΑ - ΒΑΡΖ - ΚΗΣΗ 170 ΓΛΤΦΑΓΑ - ΒΑΡΚΗΕΑ - ΒΑΡΖ 115 ΓΛΤΦΑΓΑ - ΒΟΤΛΗΑΓΜΔΝΖ - ΚΗΣΗ 114 ΓΛΤΦΑΓΑ - ΚΑΒΟΤΡΗ - ΒΟΤΛΗΑΓΜΔΝΖ (Μέζσ ΜΑΡΗΝΑ) 340 ΓΛΤΦΑΓΑ - ΠΑΛΛΖΝΖ Σ3 ΝΔΟ ΦΑΛΖΡΟ - ΒΟΤΛΑ Υ96 ΠΔΗΡΑΗΑ - ΑΔΡΟΛ. ΑΘΖΝΧΝ (EXPRESS) Γ1 ΠΔΗΡΑΗΑ - ΒΑΡΚΗΕΑ - ΚΗΣΗ Α1 ΠΔΗΡΑΗΑ - ΒΟΤΛΑ Δ1 ΠΔΗΡΑΗΑ - ΒΟΤΛΑ (EXPRESS) 154 Σ. ΑΓ. ΓΖΜΖΣΡΗΟ - ΑΝΧ ΓΛΤΦΑΓΑ (ΠΑΝΟΡΑΜΑ ΒΟΤΛΑ) 171 Σ. ΑΓ. ΓΖΜΖΣΡΗΟ - ΒΑΡΚΗΕΑ (Μέζσ ΒΟΤΛΗΑΓΜΔΝΖ) Υ97 ΣΑΘΜΟ ΓΑΦΝΖ - ΑΔΡΟΛ. ΑΘΖΝΧΝ (EXPRESS) Σ2 ΤΝΣΑΓΜΑ - ΒΟΤΛΑ Μεηξφ Δηθφλα 4: Λεσθνξεηαθέο γξακκέο πνπ εμππεξεηνχλ ηνλ δήκν Βνχιαο (Πεγή ΟΑΑ) Πνιχ ζεκαληηθφ έξγν γηα ηελ αλάπηπμε ηεο πεξηνρήο κειέηεο αλακέλεηαη λα απνηειέζεη ε επέθηαζε ηεο γξακκήο 2 ηνπ κεηξφ απφ ηνλ Άγην Γεκήηξην ζην Διιεληθφ, πνπ πξνβιέπεηαη λα νινθιεξσζεί κέρξη ηελ άλνημε ηνπ 2010, ζχκθσλα κε ην ππνπξγείν ΠΔΥΧΓΔ. ειίδα 219 απφ 346

220 Σν έξγν ηεο επέθηαζεο πξνο ην ΔΛΛΖΝΗΚΟ ζα πξνζζέζεη ζην δίθηπν ηνπ Μεηξφ ηεο Αζήλαο 5,5ρικ. Τπφγεηαο Γξακκήο θαη 4 λένπο ηαζκνχο (ΖΛΗΟΤΠΟΛΖ, ΑΛΗΜΟ, ΑΡΓΤΡΟΤΠΟΛΖ, ΔΛΛΖΝΗΚΟ). Ζ παιαηφηεξε δηαδηθαζία δεκνπξάηεζεο ηνπ έξγνπ δηεθφπε δηφηη αλαιπηηθφηεξε εμέηαζε ηνπ ηξφπνπ θαηαζθεπήο έδεημε φηη κε κηθξή δηαθνξά ζηνλ πξνυπνινγηζκφ θαη κφλν έλα εμάκελν θαζπζηέξεζε, ήηαλ δπλαηφ λα θαηαζθεπαζηεί ην ζχλνιν ηεο επέθηαζεο ππφγεηα. Με ηνλ ηξφπν απηφ απνθεχρζεθε ε δεκηνπξγία γέθπξαο θαηά κήθνο ηεο Λεσθφξνπ Βνπιηαγκέλεο, ιχζε πνπ είρε ζεκαληηθέο παξελέξγεηεο (ερεηηθή θαη νπηηθή ξχπαλζε ηεο πεξηνρήο). Δηθφλα 5: Μειινληηθή γξακκή κεηξφ (Πεγή ΟΑΑ) Ζ λέα κειέηε ηεο επέθηαζεο νινθιεξψζεθε ηνλ Μάξηην ηνπ 2005 θαη αθνινχζεζε ε εθ λένπ δεκνπξάηεζε ηνπ έξγνπ. Ο Γηαγσληζκφο νινθιεξψζεθε ζηα ηέιε Ννεκβξίνπ 2005 θαη ζηηο 8 Μαξηίνπ 2006 ππνγξάθζεθε ε ζχκβαζε ηνπ έξγνπ. Σνλ Απξίιην ηνπ 2006 μεθίλεζαλ νη θαηαζθεπαζηηθέο εξγαζίεο θαη ε ππφγεηα επέθηαζε ηεο Γξακκήο 2 πξνο ην Διιεληθφ πξνβιέπεηαη λα νινθιεξσζεί εληφο ηνπ Ζ επέθηαζε απηή αλακέλεηαη λα εμππεξεηεί ζε θαζεκεξηλή βάζε πεξηζζφηεξνπο απφ επηβάηεο. Με ηελ επέθηαζε ηεο γξακκήο απηήο ζα εμππεξεηείηαη ζπγθνηλσληαθά ε επξχηεξε πεξηνρή θαηά κήθνο ηνπ άμνλα ηεο Λεσθφξνπ Βνπιηαγκέλεο, δειαδή νη πεξηνρέο ησλ δήκσλ Αγίνπ Γεκεηξίνπ, Ζιηνχπνιεο, Αξγπξνχπνιεο, Αιίκνπ θαη Διιεληθνχ. Σέινο, λα πξνζηεζεί φηη βάζεη ηνπ ζρεδίνπ λφκνπ γηα ην λέν Ρπζκηζηηθφ ρέδην Αηηηθήο (ΡΑ), πξνβιέπεηαη καθξνπξφζεζκα ε επέθηαζε ηνπ κεηξφ, ψζηε λα θαιχπηεη ην 85% ηεο επξχηεξεο πεξηνρήο ηνπ Λεθαλνπεδίνπ κε έλα δίθηπν 8 γξακκψλ ζπλνιηθνχ κήθνπο 220 ρικ. θαη 200 ζηαζκψλ. πγθεθξηκέλα γηα ηε γξακκή 2 πνπ καο αθνξά, πξνβιέπεηαη ε δεκηνπξγία ελφο αθφκα ζηαζκνχ ζηελ πεξηνρή ηεο Γιπθάδαο, ρσξίο λα έρεη πξνζδηνξηζηεί αθφκα ν ρξνληθφο νξίδνληαο νινθιήξσζεο ηνπ έξγνπ απηνχ. ειίδα 220 απφ 346

221 Xάξηεο 39:.ρέδην αλάπηπμεο γξακκψλ κεηξφ Αζήλαο (πεγή: Αηηηθφ Μεηξφ) ειίδα 221 απφ 346

222 3.5.ΠΑΡΑΛΗΔ ηελ πεξηνρή κειέηεο ππάξρνπλ νξγαλσκέλεο πιαδ πνπ απαηηείηαη ρξεκαηηθφ αληίηηκν γηα ηελ είζνδν ζε απηέο φπσο ε Α θαη Β πιαδ Βνχιαο, ε παξαιία Αζηέξα Γιπθάδαο πνπ απνηειεί κέινο ηνπ ζπγθξνηήκαηνο ηνπ Αζηέξα Γιπθάδαο.Ζ κφλε νξγαλσκέλε πιαδ πνπ δελ απαηηείηαη ε ρνξήγεζε εηζηηεξίνπ εηζφδνπ είλαη ε πιαδ ηνπ Αγίνπ Κνζκά. Οη νξγαλσκέλεο απηέο παξαιίεο, ζχκθσλα κε ην ΦΔΚ 204/2004, εληάζζνληαη ζηε δψλε 3β, φπνπ επηηξέπνληαη εγθαηαζηάζεηο απνδπηεξίσλ, ρψξνη πγηεηλήο, αλαςπθηήξηα - εζηηαηφξηα, εκπνξηθά θαηαζηήκαηα κέγηζηεο επηθάλεηαο 20 ηεηξαγσληθά κέηξα γηα ηελ πψιεζε απνθιεηζηηθά εηδψλ πνπ ζρεηίδνληαη κε ηε ιεηηνπξγία ηεο αθηήο θνιχκβεζεο, γξαθεία πξνζσπηθνχ δηαρείξηζεο ηεο αθηήο, ρψξνη θχιαμεο παηδηψλ, ρψξνη παξνρήο πγεηνλνκηθψλ ζπκβνπιψλ θαη ππεξεζηψλ, ηαηξείν, κηθξφ γπκλαζηήξην θαη βνεζεηηθνί ρψξνη κεραλνινγηθψλ εγθαηαζηάζεσλ θαη απνζήθεπζεο. ηελ αθηή ηνπ Αγίνπ Κνζκά εηδηθά επηηξέπνληαη κφλν εγθαηαζηάζεηο απνδπηεξίσλ θαη πγηεηλήο, έλα αλαςπθηήξην - εζηηαηφξην, γξαθείν θαη ηαηξείν ζηα λνκίκσο πθηζηάκελα θηίξηα ρσξίο πξνζζήθε λέσλ. Οη νξγαλσκέλεο παξαιίεο έρνπλ ηδησηηθνπνηεζεί θαη απνηεινχλ έλα ηξφπν δηαζθέδαζεο θαζψο πξνζθέξνπλ θαγεηφ, θαθέ ε αιθνφι. Τπάξρνπλ αθφκε πηζίλεο, είδε ζαιάζζεο θαη πεξηνδηθά θαη κπνξεί λα θάλεηο ζαιάζζηα ζπνξ. Α πιαδ Βνχιαο Ζ κεγάιε ακκνπδεξή θαη αξθεηά δεκνθηιήο νξγαλσκέλε παξαιία Α' πιαδ Βνχιαο βξίζθεηαη ιίγα κέηξα απφ ηελ παξαιηαθή ιεσθφξν Πνζεηδψλνο ζηε ζηάζε αθξηβψο ηνπ ηξακ θαη ζε απφζηαζε κηθξφηεξε απφ 18 ρηιηφκεηξα λνηηναλαηνιηθά απφ ην θέληξν ηεο Αζήλαο, θαηά ζπλέπεηα είλαη κηα απφ ηηο θνληηλέο ζην θέληξν ηεο Αζήλαο παξαιία ηεο Αηηηθήο. Σν πεξηβάιινλ είλαη θνζκνπνιίηηθν γχξσ απφ ηελ παξαιία, κε ζχγρξνλα θηίξηα θαη θαηαζηήκαηα, αιιά δηαηεξεί θαη θάηη απφ ηνλ εμνρηθφ ραξαθηήξα πνπ είρε πξηλ πνιιά ρξφληα κε ηα πνιιά δέληξα θαη θπζηθά ηελ εμαηξεηηθή ακκνπδηά. (πεγή: greek hotel. com) ειίδα 222 απφ 346

223 Δηθφλα 6: A πιαδ Βνχιαο (πεγή http: //nylou.com/html/ent/741/ent asp: ) Kαηαιακβάλεη έθηαζε 62 ζηξεκκάησλ ζην Γήκν Βνχιαο θαη απνηειεί κηα απφ ηηο νξγαλσκέλεο παξαιίεο ηεο Αηηηθήο. Σελ δηαρείξηζή ηεο έρεη αλαιάβεη κέρξη ηηο 31/12/2001 ε «Απνιιψληεο Αθηέο Α.Δ.» (φπσο επίζεο ηελ Β πιαδ Βνχιαο θαη ηελ πιαδ ηεο Βάξθηδαο), ε νπνία πιεηνδφηεζε ζηνλ δηαγσληζκφ πνπ πξνθήξπμε ε «Διιεληθά Σνπξηζηηθά Αθίλεηα Α.Δ.» (λπλ «Δηαηξεία Σνπξηζηηθήο Αλάπηπμεο») ζηηο 08/02/2001. Πξηλ θηάζνπκε ζην ζεκείν απηφ, λα ζεκεησζεί φηη ε Α πιαδ, φπσο θαη ε Β Πιαδ Βνχιαο άλεθαλ ζην δήκν Βνχιαο, πνπ ηηο παξαρψξεζε ζηελ Δ.Σ.Α. Α.Δ. Ζ αλάπιαζε ηεο Α' πιαδ Βνχιαο μεθίλεζε απφ ηνλ Απξίιην ηνπ 2002 θαη νινθιεξψζεθε ηνλ Μάην ηνπ Απηή ηελ πεξίνδν ε Α πιαδ Βνχιαο ιεηηνπξγεί θαλνληθά θαη δηαζέηεη κπεηο κπαξ, εζηηαηφξην, απνδπηήξηα, θιπ. Τπάξρνπλ επίζεο αζιεηηθέο εγθαηαζηάζεηο, λεξνηζνπιήζξεο, δπλαηφηεηεο γηα ζαιάζζηα ζπνξ θαη παηδηθή ραξά. Ζ πξφζβαζε γίλεηαη εχθνια κε ηαθηηθά θαη ππθλά δξνκνιφγηα πνιιψλ ιεσθνξεηαθψλ γξακκψλ πνπ εμππεξεηνχλ ηελ πεξηνρή, κε ηαμί θαη θπζηθά κε ηδησηηθφ ή λνηθηαζκέλν απηνθίλεην ή κνηνζηθιέηα. Ο θαιχηεξνο ηξφπνο πξφζβαζεο παξακέλεη ην ηξακ κε ηελ ζηάζε ηνπ λα απέρεη ιίγα κέηξα απφ ηελ είζνδν ηεο πιαδ. Ζ πεξηνρή πξνζθέξεηαη θαη γηα πεδνπνξία ιφγσ ηνπ επηπέδνπ ηνπ εδάθνπο, αιιά θαη γηα πνδήιαην γηα ηνπο ίδηνπο ιφγνπο. ειίδα 223 απφ 346

224 Β πιαδ Βνχιαο Βξίζθεηαη ιίγα κέηξα απφ ηελ παξαιηαθή ιεσθφξν Πνζεηδψλνο, 500 πεξίπνπ κέηξα κεηά ηελ ζηάζε ηνπ ηξακ θαη ζε απφζηαζε 18 πεξίπνπ ρηιηφκεηξα λνηηναλαηνιηθά απφ ην θέληξν ηεο Αζήλαο, θαηά ζπλέπεηα είλαη κηα απφ ηηο θνληηλέο ζην θέληξν ηεο Αζήλαο παξαιία ηεο Αηηηθήο. Πξνζθέξεη φιεο ηηο δπλαηφηεηεο πνπ παξέρεη θαη ε Α πιαδ Βνχιαο. (πεγή: greekhotel. com) Δηθφλα 7: Β πιαδ Βνχιαο (πεγή: Ζ Β πιαδ Βνχιαο θαηαιακβάλεη έθηαζε 72 ζηξεκκάησλ ζην Γήκν Βνχιαο θαη απνηεινχζε γηα ρξφληα κία απφ ηηο νξγαλσκέλεο παξαιίεο ηεο Αηηηθήο. Χζηφζν, απφ ην 2006 έρεη ζηακαηήζεη ε ιεηηνπξγία ηεο, είλαη θιεηζηή γηα ην θνηλφ θαη έρεη κεηαηξαπεί ζε έλα ηεξάζηην ζθνππηδφηνπν πνπ απνηειεί εζηία κφιπλζεο γηα ηελ γχξσ πεξηνρή. Σελ δηαρείξηζε ηεο πιαδ απηήο είρε αλαιάβεη ε «Απνιιψληεο Αθηέο Α.Δ.» κέρξη ηηο 31/12/2011 κεηά ηνλ αληίζηνηρν δηαγσληζκφ πνπ έιαβε ρψξα.ηε ζπλέρεηα φκσο θάπνηα απφ ηα κέιε ηεο δηαρεηξίζηξηαο εηαηξίαο απνθάζηζαλ λα ιεηηνπξγήζνπλ ηελ πιαδ σο λπρηεξηλφ θέληξν. Σελ απφθαζε φκσο απηή δελ ζπκκεξίζηεθε θαη ν δήκνο Βνχιαο πνπ επέβαιε πξφζηηκφ ζηελ εηαηξία θαη ηελ αλάγθαζε λα αιιάδεη ηελ αξρηθή ηεο απφθαζε. Σν κφλν ζίγνπξν είλαη φηη ε κε ιεηηνπξγία ηεο πιαδ ζηεξεί απφ ηνπο θαηνίθνπο ηεο επξχηεξεο πεξηνρήο ηε δπλαηφηεηα λα απνιαχζνπλ ηε ζάιαζζα. Ζ αδξάλεηα ησλ αξκνδίσλ, ε παξνπζία πνιιψλ δηαθνξεηηθψλ ειίδα 224 απφ 346

225 θνξέσλ κε αξκνδηφηεηα γηα ηελ ελ ιφγσ πιαδ (Γήκνο Βνχιαο, ΔΣΑ, Οξγαληζκφο Αζήλαο θιπ.) φπσο επίζεο ηα επηρεηξεκαηηθά ζπκθέξνληα είλαη κεξηθνί απφ ηνπο ιφγνπο πνπ έρνπκε νδεγεζεί ζε απηήλ ηελ θαηάζηαζε, ε νπνία είλαη επρήο έξγνλ λα αιιάμεη ζχληνκα πξνο ην θαιχηεξν. Αζηέξαο Γιπθάδαο Ζ παξαιία Αζηέξαο Γιπθάδαο αξρίδεη πίζσ απφ ην παιηφ θέληξν δηαζθέδαζεο «Αζηέξηα» θαη εθηείλεηαη θαηά κήθνο νιφθιεξεο ηεο κηθξήο ρεξζνλήζνπ πξνο ηα λφηηα ηεο Γιπθάδαο, ιίγεο εθαηνληάδεο κέηξα απφ ην θέληξν ηεο πφιεο. Βξίζθεηαη ζε απφζηαζε ιηγφηεξε απφ 20 ρηιηφκεηξα απφ ην θέληξν ηεο Αζήλαο. Πξφθεηηαη γηα κηα θαιά νξγαλσκέλε παξαιία, κηα απφ ηηο παιηφηεξεο νξγαλσκέλεο παξαιίεο ηνπ αξσληθνχ θφιπνπ, κε σξαία ακκνπδηά, αξθεηφ πξάζηλν θαη πνιιέο επθνιίεο γηα ηνπο ινπφκελνπο. (πεγή: greek hotel. com) Μέζα ζηελ παξαιία έρεηε ηελ δπλαηφηεηα γηα αλαςπθηηθά θαη θάπνην γεχκα, αιιά ε γεηηλίαζή ηεο κε ην θέληξν ηεο πφιεο ζαο εμαζθαιίδεη επίζεο φηη έρεηε θπξηνιεθηηθά ζηα «πφδηα» ζαο έλα απφ ηα κεγαιχηεξα εκπνξηθά θέληξα ησλ Αζελψλ κε φιεο ηηο επθνιίεο γηα θαγεηφ, δηαζθέδαζε θαη δηακνλή. Δηθφλα 8: Αζηέξαο Γιπθάδαο (πεγή: ε πεξίπησζε έθηαθηεο αλάγθεο έρεηε ζηελ δηάζεζή ζαο κηα νιφθιεξε πφιε, ηελ Γιπθάδα. Ζ πξφζβαζε είλαη εχθνιε θαη κε θάζε δπλαηφ κέζν, ηφζν κε ππθλά δξνκνιφγηα ησλ καδηθψλ κέζσλ, δειαδή ηξακ θαη ιεσθνξείσλ πξνο θάζε θαηεχζπλζε, φζν ειίδα 225 απφ 346

226 θαη κε ηαμί, ή ξαδηνηαμί, ηδησηηθφ απηνθίλεην, κνηνζηθιέηα, ή θαη κε ηα πφδηα, αλ κέλεηε εθεί θνληά. Πιαδ Αγίνπ Κνζκά Δίλαη κηα απφ ηηο πην νξγαλσκέλεο πιαδ ηεο παξαιηαθήο δψλεο πνπ είλαη ειεχζεξε πξνο ην θνηλφ ρσξίο ηελ θαηαβνιή ρξεκαηηθνχ αληηηίκνπ. Έρεη έθηαζε 23 ζηξέκκαηα ζηνλ δήκν Διιεληθνχ. Ο ρψξνο ηεο πιαδ κηζζψζεθε ην 1994 απφ ηελ εηαηξεία «Πνζεηδψλ ΠΔΣΡΟΚΛΑΜΠ ΔΠΔ» κεηά απφ παξαρψξεζε ηεο Γεληθήο Γξακκαηείαο Αζιεηηζκνχ. Ζ εηαηξεία αλέιαβε ηελ εθκεηάιιεπζε ηεο παξαιίαο, επηβάιινληαο πιεξσκή εηζηηεξίνπ γηα ηνπο επηζθέπηεο ηεο θαη παξάιιεια ζην ρψξν ηεο παξαιίαο ιεηηνπξγνχζε ηξία λπρηεξηλά θέληξα δηαζθέδαζεο (ENVY MEDITERRANEO, BAHIA DO SOL θαη DEKKO) ζε κηα ζπλνιηθή έθηαζε 63 ζηξεκκάησλ. Μεηά απφ επηρείξεζε ηεο δεκνηηθήο αξρήο ζε ζπλεξγαζία κε ηνπο θαηνίθνπο ηεο πεξηνρήο θαη θνξείο ηεο ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο κπήθαλ ζηνλ ηδησηηθφ ρψξν ηεο παξαιίαο έθιεηζαλ ηα λπρηεξηλά θέληξα πνπ ιεηηνπξγνχζαλ, θαζάξηζαλ ηελ παξαιία θαη κε απφθαζε ηνπ δεκνηηθνχ ζπκβνπιίνπ ηνπ Διιεληθνχ έθαλε αλάθιεζε ηεο άδεηαο ιεηηνπξγίαο ησλ λπρηεξηλψλ θέληξσλ απηψλ. Μεηά απφ ηελ θίλεζε απηή ε πιαδ κεηαηξάπεθε ζε ειεχζεξε, αλνηρηή 24 ψξεο ηελ εκέξα κε ηελ επζχλε ηεο ζπληήξεζεο λα έρεη αλαιάβεη ν δήκνο Διιεληθνχ. Δηθφλα 9: Παξαιία Αγίνπ Κνζκά ειίδα 226 απφ 346

227 (πεγή: http: //troktiko.blogspot.com/2010/06/blog-post_3402.html) Ο δήκνο Διιεληθνχ αλέιαβε ηελ αλακφξθσζε ηεο παξαιίαο αγνξάδνληαο νκπξέιεο θαη θαξέθιεο, ηνπνζέηεζε θηιέ γηα βφιετ, έξημε άκκν ζε έλα θνκκάηη ηεο πιαδ, αγφξαζε κεράλεκα γηα ηνλ θαζαξηζκφ ηεο παξαιίαο θαη έθηηαμε θάπνηα απνδπηήξηα θαη ληνπδηέξεο. Απφ ην 2007 ζηελ πιαδ ιεηηνπξγνχλ εγθαηαζηάζεηο πνπ δίλνπλ ηελ δπλαηφηεηα ζηα ΑΜΔΑ λα ρξεζηκνπνηνχλ ηελ παξαιία θαζψο δηαζέηεη εηδηθά δηακνξθσκέλν ρψξν γηα ζηάζκεπζε απηνθηλήησλ πνπ κεηαθέξνπλ ΑΜΔΑ, μχιηλν δηάδξνκν πνπ νδεγεί ζηελ ζάιαζζα θαη αλαβαηφξην πνπ εμαζθαιίδεη ηελ άλεηε είζνδν θαη έμνδν ηνπο απφ ηε ζάιαζζα. Δπίζεο, πνιχ ζεκαληηθφ είλαη ην γεγνλφο φηη θάζε κήλα γίλεηαη βηνινγηθφο έιεγρνο γηα ηελ θαηαιιειφηεηα ηνπ λεξνχ. Χζηφζν, ην γεγνλφο φηη ν δήκνο δελ έρεη απνθηήζεη ηειεζίδηθα ηελ επζχλε ηεο παξαιίαο δελ επηηξέπεη ηελ πεξαηηέξσ αλαβάζκηζε ησλ ππεξεζηψλ ηεο πιαδ. κσο νη εγθαηαζηάζεηο πνπ δεκηνπξγήζεθαλ γηα ηα άηνκα κε εηδηθέο αλάγθεο θζάξζεθαλ θαη άξρηζαλ ζηηο κέξεο καο εξγαζίεο απνθαηάζηαζεο απφ ην δήκν Διιεληθνχ ε νπνίνο φκσο ζηακάηεζαλ κεηά απφ πξνζπάζεηεο ηεο θπβέξλεζεο. Με έγγξαθφ ηνπ ην ιηκεληθφ Πεηξαηά δεηά απφ ηελ Κηεκαηηθή Τπεξεζία λα δηελεξγήζεη απηνςία πξνθεηκέλνπ λα επηβιεζνχλ θπξψζεηο. Καη φια απηά γίλνληαη, γηαηί ε Κπβέξλεζε αξλείηαη λα παξαρσξήζεη ζην δήκν ηε δηαρείξηζε ηεο πιαδ πνπ απφ ην 2007 κε ηηο κεγαιεηψδεηο θηλεηνπνηήζεηο άλνημε θαη ιεηηνπξγεί κε θαζεκεξηλή παξνπζία ρηιηάδσλ Αζελαίσλ. Ζ ζπγθεθξηκέλε πξνβιήηα έρεη ππνζηεί θζνξέο θαη είλαη απαξαίηεην λα απνθαηαζηαζεί, θαζψο ζ απηήλ ν δήκνο ιεηηνπξγεί ην εηδηθφ αλαβαηφξην γηα ηα άηνκα κε θηλεηηθέο δπζθνιίεο. Πξφθεηηαη γηα ην έλα απφ ηα δχν αλαβαηφξηα γηα ΑΜΔΑ ζηελ Αηηηθή πνπ ηνπο δίλεη ηε δπλαηφηεηα λα απνιαχζεη ην κπάλην ηνπ ζηε ζάιαζζα. ειίδα 227 απφ 346

228 Δηθφλα 10: Παξαιία Αγίνπ Κνζκά (πεγή: Δθηφο φκσο απφ ηηο νξγαλσκέλεο παξαιίεο πνπ ππάξρνπλ ζηελ πεξηνρή κειέηεο καο, ππάξρνπλ αθφκα θαη ειεχζεξεο παξαιίεο γηα θνιχκβεζε ζε φιν ην κήθνο ηεο παξάθηηαο δψλεο ησλ δήκσλ πνπ εμεηάδνπκε. Οη παξαιίεο απηέο, ζχκθσλα κε ην ΦΔΚ 204/2004, εληάζζνληαη ζηε δψλε 3α. ηηο παξαιίεο ηεο Γιπθάδαο θαη ηελ αληίζηνηρε ηνπ Διιεληθνχ επηηξέπνληαη κφλν εγθαηαζηάζεηο ρψξσλ πγηεηλήο, κε κέγηζηε επηηξεπφκελε δφκεζε 20 η.κ. αλά αθηή. ην Γήκν Διιεληθνχ ινηπφλ, βξίζθεηαη κία απφ ηηο ειεχζεξεο παξαιίεο απηέο, ε νπνία δελ έρεη κήθνο κεγαιχηεξν απφ κέηξα θαη ηνπνζεηείηαη κπξνζηά απφ ην ρψξν πνπ βξίζθεηαη ε πίζηα θαξη ζηνλ Άγην Κνζκά. ηελ νπζία απνηειεί πξνέθηαζε ηεο νξγαλσκέλεο παξαθείκελεο παξαιίαο θαη ηελ επηζθέπηεηαη ειάρηζηνο θφζκνο. ην Γήκν Γιπθάδαο, αληίζηνηρα, βξίζθνληαη ηέζζεξηο ειεχζεξεο παξαιίεο, θαηά κήθνο ηεο παξαιίαο ηνπ Γήκνπ Γιπθάδαο, απφ ηνλ Άγην Κνζκά κέρξη ηα Αζηέξηα Γιπθάδαο. Ζ πξψηε απφ απηέο βξίζθεηαη ακέζσο κεηά ην Οιπκπηαθφ Κέληξν Ηζηηνπινΐαο ηνπ Αγίνπ Κνζκά, νη επφκελεο δχν βξίζθνληαη κεηαμχ ηεο 3εο θαη ηεο 4εο καξίλαο Γιπθάδαο θαη ε ηέηαξηε θαηαιακβάλεη κηα κηθξή έθηαζε κεηαμχ ηεο 2εο θαη 3εο καξίλαο. ε νξηζκέλεο απφ ηηο παξαιίεο απηέο ππάξρεη θάπνηα νξγάλσζε κε ληνπδηέξεο, ελψ ππάξρεη θαη ε δπλαηφηεηα γηα θάπνην αλαςπθηηθφ ή ζλαθ απφ ηηο παξαθείκελεο θαληίλεο. Να ζεκεησζεί φηη ειίδα 228 απφ 346

229 έλα πέκπην θνκκάηη παξαιίαο ζηελ Γιπθάδαο, πνπ βξίζθεηαη κεηαμχ ηεο πξψηεο θαη ηεο δεχηεξεο καξίλαο, έρεη ραξαθηεξηζζεί απφ ην ΦΔΚ 254/2004 σο ηκήκα δψλεο παξαιίαο θαη φρη σο «ειεχζεξε αθηή θνιχκβεζεο», φπσο νη πξνεγνχκελεο. Ζ ζπλνιηθή έθηαζε πνπ θαηαιακβάλνπλ νη πέληε απηέο παξαιίεο καδί κε ηηο καξίλεο ηνπ δήκνπ, ππνινγίδεηαη ζηα 180 ζηξέκκαηα, ελψ ην ζπλνιηθφ ηνπο κήθνο είλαη πεξίπνπ δχν ρηιηφκεηξα. ειίδα 229 απφ 346

230 3.6.ΜΑΡΗΝΔ ηελ Διιάδα ιεηηνπξγνχλ, ζήκεξα, 19 καξίλεο πνπ δηαζέηνπλ ζέζεηο ειιηκεληζκνχ, πξνζθέξνληαο ζπγρξφλσο ππεξεζίεο πςεινχ επηπέδνπ. Αξθεηέο απφ απηέο ηηο καξίλεο, είλαη βξαβεπκέλεο απφ ην πξφγξακκα «Γαιάδηεο εκαίεο ηεο Δπξψπεο». Σα ηειεπηαία ρξφληα, ν Δ.Ο.Σ. θαη νξηζκέλεο απφ ηηο 13 δηνηθεηηθέο πεξηθέξεηεο ηεο ρψξαο έρνπλ ζέζεη ζε εθαξκνγή πξφγξακκα δεκηνπξγίαο ελφο νινθιεξσκέλνπ δηθηχνπ αγθπξνβνιίαο θαη ζπλαθψλ ππεξεζηψλ γηα ζθάθε, θαηά κήθνο ησλ ειιεληθψλ αθηψλ, πξφγξακκα πνπ βξίζθεηαη ζε θάζε νινθιήξσζεο. Νέεο ζχγρξνλεο καξίλεο, μελνδνρεηαθνί ιηκέλεο θαη αγθπξνβφιηα γηα ηνλ αζθαιή ειιηκεληζκφ ζθαθψλ ιεηηνπξγνχλ ήδε ή ηίζεληαη ζηαδηαθά ζε ιεηηνπξγία, πξνθεηκέλνπ λα θαιχςνπλ κε ηνλ πην ηθαλνπνηεηηθφ ηξφπν θαη ππφ ηηο αζθαιέζηεξεο ζπλζήθεο ηηο αλάγθεο ησλ ηνπξηζηψλ, πνπ θζάλνπλ ζηελ Διιάδα απφ ηε ζάιαζζα. χκθσλα κε ην ΦΔΚ 254/2004 γηα ηηο ρξήζεηο γεο θαη ηνπο φξνπο θαη πεξηνξηζκνχο δφκεζεο ζηελ παξαιηαθή δψλε, νη ιηκέλεο αλαςπρήο απνηεινχλ πεξηνρέο πνπ ραξαθηεξίδνληαη κε ην ζηνηρείν 6. ηηο πεξηνρέο απηέο πνπ είλαη πεξηνρέο ηνπξηζηηθψλ αγθπξνβνιίσλ - ιηκέλσλ αλαςπρήο, θαζνξίδνληαη ρξήζεηο γεο θαη φξνη θαη πεξηνξηζκνί δφκεζεο θαηά δψλεο 6α, 6β, 6γ, 6δ, 6ε θαη 6ζη. Εώλε 6α: Πξφθεηηαη γηα ην ιηκέλα αλαςπρήο (καξίλα) Φινίζβνπ, ζην δήκν Παιαηνχ Φαιήξνπ. Εώλε 6β: Πξφθεηηαη γηα ην ιηκέλα αλαςπρήο (καξίλα) Αιίκνπ, ηνπ νπνίνπ ην ξπκνηνκηθφ ζρέδην έρεη εγθξηζεί κε ην ΠΓ/ (ΦΔΚ-655/Γ/90). Εώλε 6γ: Πξφθεηηαη γηα ηνπο ιηκέλεο αλαςπρήο (καξίλεο) πνπ βξίζθνληαη ζηελ εθηφο ζρεδίνπ θαη εληφο ΓΠ πεξηνρή ηνπ δήκνπ Γιπθάδαο. Εώλε 6δ: Πξφθεηηαη γηα ην ιηκέλα αλαςπρήο Βνπιηαγκέλεο. Mαξίλα Γιπθάδαο H ζπγθεθξηκέλε καξίλα βξίζθεηαη δίπια ζηηο εγθαηαζηάζεηο ηνπ Αγίνπ Kνζκά θαη ηε δηαρεηξίδεηαη ν Γήκνο Γιπθάδαο. H καξίλα νπζηαζηηθά απνηειείηαη απφ ηέζζεξηο θφιπνπο,ε ρσξεηηθφηεηα ηνπ πξψηνπ θφιπνπ είλαη 180 ζθάθε, ελψ νη άιινη ηξεηο έρνπλ ρσξεηηθφηεηα 100, 280 θαη 250 ζθάθε αληίζηνηρα θαη ζπλνιηθά 810 ζέζεηο ειιηκεληζκνχ. H καξίλα ειίδα 230 απφ 346

231 Γιπθάδαο δηαζέηεη ηηο ρακειφηεξεο ηηκέο ειιηκεληζκνχ απ νπνηαδήπνηε άιιε καξίλα ηεο Αηηηθήο, ιφγσ ησλ πεξηνξηζκέλσλ ππεξεζηψλ πνπ πξνζθέξεη. Tν θφζηνο ειιηκεληζκνχ ππνινγίδεηαη ζε κεληαία βάζε, ρσξίο λα ππάξρεη έθπησζε γηα ζθάθε πνπ ειιηκελίδνληαη φιν ην έηνο. Tν εηήζην θφζηνο γηα ζθάθε 8 έσο 30 κέηξσλ θπκαίλεηαη κεηαμχ 185 θαη 537 επξψ/κέηξν. Δηθφλα 11: Μαξίλα Γιπθάδαο (πεγή: Να ζεκεησζεί φηη ζηελ 3ε καξίλα βξίζθεηαη ην Κέληξν Γηάζσζεο Θαιαζζίσλ Υεισλψλ «Αξρέισλ», ην νπνίν εθηφο απφ ηφπνο πεξίζαιςεο γηα ηξαπκαηηζκέλεο θαη άξξσζηεο ρειψλεο ιεηηνπξγεί θαη σο ηφπνο ελεκέξσζεο ηνπ θνηλνχ. Παξάιιεια ζηελ 3ε καξίλα δηεμάγνληαη ζπρλά πνιηηηζηηθέο εθδειψζεηο (π.ρ. ζπλαπιίεο), ελψ ιεηηνπξγεί θαθεηέξηα, κπαξ θαη εζηηαηφξην. ειίδα 231 απφ 346

232 Υάξηεο 40: Μαξίλεο Γιπθάδαο (πεγή: google earth) Αμίδεη λα αλαθεξζεί φηη θαη ην Οιπκπηαθφ Κέληξν Ηζηηνπινΐαο ηνπ Άγηνπ Κνζκά, ζχκθσλα κε ηελ ζχκβαζε πνπ έρεη ππνγξαθεί, ζα κεηαηξαπεί ζε ιηκέλα αλαςπρήο κε δπλαηφηεηα λα θηινμελεί πεξίπνπ 300 κεγάια ζθάθε. Ζ καξίλα ηνπ Αγίνπ Κνζκά, πνπ θηινμέλεζε ηελ εθθίλεζε ησλ ηζηηνπιντθψλ αγσληζκάησλ θαηά ηελ δηάξθεηα ησλ Οιπκπηαθψλ Αγψλσλ 2004, απνηειείηαη απφ έλα ζχλνιν ζχγρξνλσλ εγθαηαζηάζεσλ, κε δπλαηφηεηα λα θηινμελήζνπλ πνιιέο θαη δηαθνξεηηθέο εθδειψζεηο. Πξφθεηηαη γηα έλα απφ ηα πιένλ θηιφδνμα έξγα πνπ πξαγκαηνπνηήζεθαλ ζηελ παξαζαιάζζηα δψλε ηεο Αζήλαο θαη ζπληζηά έλαλ ηδηαίηεξα ειθπζηηθφ ζηφρν γηα ηνπξηζηηθή αλάπηπμε θαη εθκεηάιιεπζε. Δηθφλα 12: Μαξίλεο Γιπθάδαο (πεγή: ειίδα 232 απφ 346

233 Ζ ζαιάζζηα δψλε ηεο καξίλαο πεξηιακβάλεη κία ιηκελνιεθάλε, ζπλνιηθήο πδάηηλεο επηθάλεηαο κ 2 θαη σθέιηκν βάζνο 4κ. Σν έξγν πεξηέιαβε ηελ θαηαζθεπή πξνζήλεκνπ κφινπ κήθνπο 980κ. (ζε κήθνο 650κ. ππήξραλ παιαηφηεξεο επηρψζεηο), ηελ πξνζηαζία κε ηερλεηνχο νγθνιίζνπο νιφθιεξνπ ηνπ κφινπ ζηελ εμσηεξηθή πιεπξά θαη ζε ηκήκα ηεο εζσηεξηθήο πιεπξάο ηελ θαηαζθεπή αθξνκνιίνπ, ηελ θαηαζθεπή θξεπηδσκάησλ ζην εζσηεξηθφ ηνπ ιηκαληνχ, ηελ θαηαζθεπή πισηψλ πξνβιεηψλ θαη ξάκπσλ πνπ πξννξίδνληαλ γηα ηα ζθάθε ησλ αζιεηψλ θα. ηε ρεξζαία δψλε ηεο καξίλαο αλαπηχρζεθαλ θηηξηαθέο εγθαηαζηάζεηο, πνπ θηινμέλεζαλ ηνχο αζιεηέο, ηε δηνίθεζε, ηνπο επηζήκνπο, ηελ Οιπκπηαθή Οηθνγέλεηα θαη ηνλ ηχπν θαηά ηε δηάξθεηα ησλ Οιπκπηαθψλ Αγψλσλ. Μεηανιπκπηαθά ηα θηίξηα απηά ζα ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηηο αλάγθεο ιεηηνπξγίαο ηεο καξίλαο θαη γηα ην θνηλφ πνπ ζα επηζθέπηεηαη ηελ πεξηνρή. ειίδα 233 απφ 346

234 3.7.ΑΘΛΖΣΗΚΔ ΔΓΚΑΣΑΣΑΔΗ ην παξφλ ππνθεθάιαην ζα κειεηήζνπκε ηηο αζιεηηθέο εγθαηαζηάζεηο πνπ αλαπηχζζνληαη ζηνπο δήκνπο κειέηεο ηεο παξνχζαο εξγαζίαο θαη ηδηαίηεξα κε ηηο αζιεηηθέο εγθαηαζηάζεηο πνπ δεκηνπξγήζεθαλ γηα ηηο αλάγθεο ησλ νιπκπηαθψλ αγψλσλ ηνπ 2004 φπσο νη Οιπκπηαθέο εγθαηαζηάζεηο ηνπ Αγίνπ Κνζκά θαη απηέο πνπ είλαη εγθαηεζηεκέλεο ζην Γήκν Διιεληθνχ. Βέβαηα ζε φιε ηελ έθηαζε ηεο πεξηνρήο έρνπλ αλαπηπρζεί κεγάινο αξηζκφο αζιεηηθψλ εγθαηαζηάζεσλ πνπ νη θπξηφηεξεο ζα παξνπζηαζηνχλ παξαθάησ Οιπκπηαθέο Δγθαηαζηάζεηο ηελ πεξηνρή κειέηεο καο βξίζθνληαη κηα ζεηξά απφ νιπκπηαθέο εγθαηαζηάζεηο νη νπνίεο δεκηνπξγήζεθαλ θαη ρξεζηκνπνηήζεθαλ θαηά ηνπο νιπκπηαθνχο αγψλεο ηνπ 2004 θαη ζηηο κέξεο καο ν κεγαιχηεξνο αξηζκφο απφ απηέο παξακέλνπλ αλεθκεηάιιεπηεο. Έηζη ζηνλ Άγην Κνζκά βξίζθεηαη ην θέληξν ηζηηνπινΐαο ελψ ζην Διιεληθφ εγθαηαζηάζεηο θαλφ θαγηάθ- ζιάινκ, κπέηδκπνι, ζφθηκπνι, ρφθετ, θαιαζνζθαίξηζεο θαη μηθαζθίαο. Νφκνο 3342/2005 γηα νιπκπηαθέο εγθαηαζηάζεηο Ο ηξφπνο αμηνπνίεζεο ησλ νιπκπηαθψλ εγθαηαζηάζεσλ πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ θαηά ηε δηάξθεηα ησλ αγψλσλ ηνπ 2004, θαζνξίζζεθε κε ην λφκν 3342 ηνπ 2005 (ΦΔΚ 131/Α'/ ) «Βηψζηκε αλάπηπμε θαη θνηλσληθή αμηνπνίεζε ησλ Οιπκπηαθψλ εγθαηαζηάζεσλ, αδεηνδφηεζε, ρξήζεηο, ιεηηνπξγίεο ηνπο - Γηάξζξσζε, νξγάλσζε θαη ιεηηνπξγία Γεληθήο Γξακκαηείαο Οιπκπηαθήο Αμηνπνίεζεο». Σα θπξηφηεξα ζεκεία ηνπ πξψηνπ θεθαιαίνπ ηνπ λφκνπ είλαη ηα εμήο: Ζ άδεηα ιεηηνπξγίαο Οιπκπηαθήο εγθαηάζηαζεο εθδίδεηαη ππέξ ηνπ ρξήζηε θάζε Οιπκπηαθνχ ζπγθξνηήκαηνο ή ηκήκαηνο απηνχ, κεηά απφ αίηεζή ηνπ πξνο ηε Γλσκνδνηηθή Δπηηξνπή, κε θνηλή απφθαζε ησλ Τπνπξγψλ ΠΔ.ΥΧ.Γ.Δ. θαη Πνιηηηζκνχ. ηελ άδεηα ιεηηνπξγίαο θαζνξίδνληαη νη ρξήζεηο ηεο εθάζηνηε Οιπκπηαθήο εγθαηάζηαζεο, θαζψο θαη νη ζρεηηθνί φξνη ζπληήξεζεο θαη ιεηηνπξγίαο ηεο, αλάινγα κε ηηο επί κέξνπο αζιεηηθέο, πνιηηηζηηθέο, εκπνξηθέο θαη ινηπέο ππνζηεξηθηηθέο ππνδνκέο θαη θαηαζθεπέο πνπ ηελ απαξηίδνπλ. ειίδα 234 απφ 346

235 Ζ Γλσκνδνηηθή Δπηηξνπή νξίδεη κε απφθαζε ηεο φια ηα, θαηά πεξίπησζε, απαηηνχκελα δηθαηνινγεηηθά γηα ηελ πιεξφηεηα ηνπ θαθέινπ πνπ ζα ζπλνδεχεη ηελ αίηεζε γηα ηελ άδεηα ιεηηνπξγίαο Οιπκπηαθήο εγθαηάζηαζεο θαη ειέγρεη, αλ νη πξνηεηλφκελεο ρξήζεηο ησλ Οιπκπηαθψλ εγθαηαζηάζεσλ είλαη ζχκθσλεο κε ηελ θείκελε λνκνζεζία ηηο εγθεθξηκέλεο κειέηεο ζρεδηαζκνχ ηεο εγθαηάζηαζεο. Ζ Γλσκνδνηηθή Δπηηξνπή απνηειείηαη απφ 11 άηνκα απφ δηαθνξεηηθέο ππεξεζίεο θαη κε δηαθνξεηηθή ηδηφηεηα. Με απφθαζε ηνπ Γεληθνχ Γξακκαηέα ηεο Πεξηθέξεηαο, κέζα ζηα φξηα ηεο νπνίαο βξίζθεηαη ε εθάζηνηε εγθαηάζηαζε, εθδίδνληαη άδεηεο ίδξπζεο θαη ιεηηνπξγίαο θαηαζηεκάησλ πγεηνλνκηθνχ ελδηαθέξνληνο θαη ινηπψλ εκπνξηθψλ ρξήζεσλ ζηηο Οιπκπηαθέο εγθαηαζηάζεηο. Ζ επνπηεία ηεο ηήξεζεο ησλ φξσλ ηεο άδεηαο ίδξπζεο θαη ιεηηνπξγίαο, θαζψο θαη ηνπ σξαξίνπ ιεηηνπξγίαο αλαηίζεηαη ζηηο αξκφδηεο ππεξεζίεο ηεο νηθείαο Γεληθήο Γξακκαηείαο Πεξηθέξεηαο. Δπηβάιιεηαη εηδηθφο θφξνο ππέξ ησλ νηθείσλ Ο.Σ.Α. Α' βαζκνχ εληφο ησλ δηνηθεηηθψλ νξίσλ ησλ νπνίσλ βξίζθεηαη ε εγθαηάζηαζε, ζε πνζνζηφ δχν ηνηο εθαηφ (2%) επί ησλ εηζπξάμεσλ ησλ θαηαζηεκάησλ πγεηνλνκηθνχ ελδηαθέξνληνο θαη ησλ ινηπψλ εκπνξηθψλ ρξήζεσλ πνπ ιεηηνπξγνχλ ζηα Οιπκπηαθά ζπγθξνηήκαηα. Γίλνληαη νη νξηζκνί ηνπ «ζεκαηηθνχ πάξθνπ» θαη ηνπ «ζεκαηηθνχ ρψξνπ ςπραγσγίαο», γηα ηηο αλάγθεο ηνπ λφκνπ απηνχ. ε φια ηα Οιπκπηαθά ζπγθξνηήκαηα επηηξέπνληαη νη αζιεηηθέο ρξήζεηο θαη ζηνπο ακηγψο αζιεηηθνχο ρψξνπο ησλ νιπκπηαθψλ ζπγθξνηεκάησλ επηηξέπνληαη πεξηζηαζηαθά βξαρπρξφληεο εκπνξηθέο ρξήζεηο. ηε ζπλέρεηα, θαη ζπγθεθξηκέλα ζην δεχηεξν θεθάιαην, ν λφκνο απηφο θαζνξίδεη ηελ κεηανιπκπηαθή ρξήζε γηα θάζε κία απφ ηηο Οιπκπηαθέο εγθαηαζηάζεηο. ζνλ αθνξά ηηο επηηξεπφκελεο ρξήζεηο ησλ εγθαηαζηάζεσλ πνπ καο ελδηαθέξνπλ, απηέο αλαιχνληαη ζηα άξζξα 23 θαη 24 ηνπ λφκνπ, ηα νπνία θαη παξαζέηνληαη απηνχζηα. ειίδα 235 απφ 346

236 «Άξζξν 23 Οιπκπηαθέο Δγθαηαζηάζεηο Διιεληθνχ 1. ηηο Οιπκπηαθέο Δγθαηαζηάζεηο ηνπ Διιεληθνχ θαη εληφο ηνπ πεξηγξάκκαηνο ησλ πθηζηάκελσλ εγθαηαζηάζεσλ επηηξέπνληαη, πιελ ησλ ρξήζεσλ πνπ δφζεθαλ γηα ηελ πεξίνδν ησλ Οιπκπηαθψλ Αγψλσλ θαη νη εμήο ιεηηνπξγίεο θαη ρξήζεηο: α. Οιπκπηαθή Δγθαηάζηαζε Καλφ Καγηάθ - ιάινκ: ζηηο κελ πθηζηάκελεο εγθαηαζηάζεηο επηηξέπνληαη εκπνξηθά θαηαζηήκαηα ελνηθίαζεο ή αγνξάο αζιεηηθψλ εηδψλ, ρψξνη εζηίαζεο θνηλνχ, ζηνλ δε πεξηβάιινληα ρψξν: ζεκαηηθφ πάξθν (αζιεηηθφ), πδξνπάξθν. β. Οιπκπηαθή Δγθαηάζηαζε Καιαζνζθαίξηζεο θαη Ξηθαζθίαο: πνιηηηζηηθέο εθδειψζεηο, εκπνξηθά θαηαζηήκαηα, ρψξνη εζηίαζεο θνηλνχ, εθζέζεηο. γ. Οιπκπηαθέο Δγθαηαζηάζεηο Μπέηδκπνι, φθηκπνι θαη Υφθετ: βνεζεηηθνί ρψξνη ησλ αζιεηηθψλ ρξήζεσλ, πνιηηηζηηθέο εθδειψζεηο, ρψξνη εζηίαζεο θνηλνχ». «Άξζξν 24 Οιπκπηαθφ Κέληξν Ηζηηνπινΐαο Αγίνπ Κνζκά 1. ηελ Οιπκπηαθή Δγθαηάζηαζε ηνπ Κέληξνπ Ηζηηνπινΐαο ζηνλ Άγην Κνζκά, φπσο ε πεξηνρή εκθαίλεηαη ζην ηνπνγξαθηθφ δηάγξακκα πνπ αθνινπζεί, επηηξέπνληαη, αλά δψλε, πιελ ησλ αζιεηηθψλ ρξήζεσλ πνπ δφζεθαλ γηα ηελ πεξίνδν ησλ Οιπκπηαθψλ Αγψλσλ, νη εμήο ιεηηνπξγίεο θαη ρξήζεηο: Α. Εώλε Η ηηο Πεξηνρέο ΗΑ θαη IB (Πεξηνρή Δγθαηαζηάζεσλ Σνπξηζκνχ θαη Αλαςπρήο): α) Οη ρξήζεηο πνπ δφζεθαλ γηα ηελ πεξίνδν ησλ Οιπκπηαθψλ Αγψλσλ θαη β) φιεο νη ρξήζεηο πνπ πξνβιέπνληαη απφ ην άξζξν 8 ηνπ π.δ. 6/1987 (ΦΔΚ 166 Γ'), «Υξήζεηο γεο. Καηεγνξίεο πεξηερφκελν», πιελ: α) μελνδνρείνπ, β) ηνπ λπθηεξηλνχ θέληξνπ ("κπνπδνχθηα"), γ) ησλ ρξήζεσλ πνπ αλαθέξνληαη ππφ ηνπο αξηζκνχο 2, 10, 15, 17 θαη 18 θαη δ) ησλ ρξήζεσλ πνπ αλαθέξνληαη ειίδα 236 απφ 346

237 ππφ ηνλ αξηζκφ 20, εμαηξνπκέλσλ ησλ εθζέζεσλ ζε πξνζσξηλέο ιπφκελεο θαηαζθεπέο, ε θαιππηφκελε επηθάλεηα θαη νξηνζέηεζε ησλ νπνίσλ εγθξίλνληαη κε θνηλή απφθαζε ησλ Τπνπξγψλ Οηθνλνκίαο θαη Οηθνλνκηθψλ, Πεξηβάιινληνο, Υσξνηαμίαο θαη Γεκφζησλ Έξγσλ θαη Πνιηηηζκνχ. Δπηηξέπεηαη κφλνλ ε θαηαζθεπή ηξηάληα ππλνδσκαηίσλ θαηεγνξίαο πέληε (5) αζηέξσλ, ζπλνιηθήο επηθάλεηαο ρηιίσλ ηεηξαθνζίσλ (1.400) η.κ. γηα ηελ ππνζηήξημε ηεο καξίλαο. ηελ Πεξηνρή ΗΓ (Πεξηνρή Ναπηαζιεηηθψλ Δγθαηαζηάζεσλ): ηαζκφο θαπζίκσλ, αλαςπθηήξην (θαληίλα), εγθαηαζηάζεηο ππνζηήξημεο θαη εμππεξέηεζεο ζθαθψλ, εγθαηαζηάζεηο απνζεθψλ, θπιάθηα κε we. ηελ πεξηνρή ΗΓ: Κηλεηέο ιπφκελεο θαηαζθεπέο γηα ηε ζηέγαζε εθζέζεσλ θαη ηελ ππνζηήξημε θαη εμππεξέηεζε ζθαθψλ, ππαίζξηνη ρψξνη ζπλάζξνηζεο θνηλνχ, ε θαιππηφκελε επηθάλεηα θαη νξηνζέηεζε ησλ νπνίσλ εγθξίλνληαη κε θνηλή απφθαζε ησλ Τπνπξγψλ Οηθνλνκίαο θαη Οηθνλνκηθψλ, Πεξηβάιινληνο, Υσξνηαμίαο θαη Γεκφζησλ Έξγσλ θαη Πνιηηηζκνχ. Β. Εώλε II ηηο Πεξηνρέο ΗΗΒ θαη ΗΗΓ (Πεξηνρή Παξάθηηνπ Πάξθνπ): Τπαίζξηεο πνιηηηζηηθέο θαη αζιεηηθέο εγθαηαζηάζεηο, απνδπηήξηα θαη ρψξνη πγηεηλήο, θηλεηέο ιπφκελεο θαηαζθεπέο γηα ηε ζηέγαζε εθζέζεσλ θαη ηελ ππνζηήξημε θαη εμππεξέηεζε ζθαθψλ, αλαςπθηήξηα, ππαίζξηνη ρψξνη ζπλάζξνηζεο θνηλνχ. 2. ην Οιπκπηαθφ Κέληξν Ηζηηνπινΐαο Αγίνπ Κνζκά ε αλέγεξζε κφληκσλ θηηξηαθψλ εγθαηαζηάζεσλ δελ επηηξέπεηαη ζηηο πεξηνρέο ΗΗΑ θαη ΗΗΓ ηεο δψλεο II. 3. ην Οιπκπηαθφ Κέληξν Ηζηηνπινΐαο ν ζπληειεζηήο δφκεζεο νξίδεηαη ζε 0,15 θαη ε θάιπςε ζε 15%. Σν κέγηζην χςνο θαηαζθεπψλ γηα ηκήκαηα ηνπ ιηκελνβξαρίνλα ππφ ζηνηρεία ΗΑ νξίδεηαη ζε 10,0 κ. πιένλ 1,5κ.γηα ηελ ηνπνζέηεζε ζηέγεο θαη ππφ ζηνηρεία IB ζε 4,0 κ. πιένλ 1,5 κ. γηα ηελ ηνπνζέηεζε ζηέγεο. Γηα ην ππφινηπν δνκήζηκν ηκήκα ηεο Οιπκπηαθήο Δγθαηάζηαζεο, ην κέγηζην χςνο νξίδεηαη ζε ηέζζεξα κέηξα πιένλ ελφο κέηξνπ θαη πελήληα εθαηνζηψλ γηα ηνπνζέηεζε ζηέγεο. ειίδα 237 απφ 346

238 ηε δψλε Η ην κέγηζην χςνο γηα θηίξηα απνζήθεπζεο ζθαθψλ, πχξγνπο ειέγρνπ ιηκέλα θαη αγψλσλ νξίδεηαη ζε 15,0 κ.. ηηο πεξηνρέο ηνπ παξάθηηνπ πάξθνπ κε ζηνηρεία IIΒ θαη ΗΗΓ ε δφκεζε νξίδεηαη ζε 200,0 ηεηξ. κέηξα θαη 1.800,0 ηεηξ. κέηξα αληίζηνηρα. 4. Οη ξπζκίζεηο ηνπ π.δ. 1/ (ΦΔΚ 254 Γ) «Καζνξηζκφο δσλψλ πξνζηαζίαο ρξήζεσλ γεο θαη φξσλ θαη πεξηνξηζκψλ δφκεζεο ζηελ παξαιηαθή δψλε ηεο Αηηηθήο απφ ην Φάιεξν κέρξη ηελ Αγία Μαξίλα» δελ έρνπλ εθαξκνγή ζηελ πεξηνρή ηνπ Οιπκπηαθνχ Κέληξνπ Ηζηηνπινΐαο Αγίνπ Κνζκά, ε νπνία ππάγεηαη ζηηο ξπζκίζεηο ηνπ παξφληνο λφκνπ, πιελ ησλ παξαγξάθσλ 8, 9 θαη 10 ηνπ σο άλσ πξνεδξηθνχ δηαηάγκαηνο. Κάζε άιιε δηάηαμε αληίζεηε κε ηα νξηδφκελα ζηηο δηαηάμεηο ηνπ παξφληνο θαηαξγείηαη». ην ηξίην θεθάιαην ηνπ λφκνπ 3342/2005 γίλεηαη ιφγνο γηα ηε «Γεληθή Γξακκαηεία Οιπκπηαθήο Αμηνπνίεζεο» (Γ.Γ.Ο.Α.), πνπ αληηθαζηζηά ηελ «Γεληθή Γξακκαηεία Οιπκπηαθψλ Αγψλσλ 2004», ππάγεηαη ζην Τπνπξγείν Πνιηηηζκνχ θαη έρεη σο έξγν ηελ «αμηνπνίεζε ηεο νιπκπηαθήο θιεξνλνκηάο, πιηθήο θαη απιήο, ην ζπληνληζκφ φισλ ησλ δξαζηεξηνηήησλ πνπ απνζθνπνχλ ζηελ αλάδεημε θαη πξνψζεζε ζηελ Διιάδα θαη ην εμσηεξηθφ ηνπ θιαζηθνχ Οιπκπηαθνχ Ηδεψδνπο θαη ησλ αμηψλ πνπ ην ζπλνδεχνπλ, θαζψο θαη ηελ αλάπηπμε θαη εθαξκνγή ππεξεζηψλ θαη δξαζηεξηνηήησλ, πνπ άκεζα ή έκκεζα ζπλδένληαη κε ηελ πξνζηαζία θαη αμηνπνίεζε ηεο πιηθήο θαη απιήο θιεξνλνκηάο ησλ Οιπκπηαθψλ Αγψλσλ ζηελ Διιάδα». Δπίζεο, ζην έξγν ηεο ζπγθαηαιέγεηαη θαη ε επνπηεία ηεο ηήξεζεο ησλ φξσλ θαη πξνυπνζέζεσλ ππφ ηηο νπνίεο εθδίδνληαη, θάζε θνξά, νη άδεηεο ιεηηνπξγίαο ησλ νιπκπηαθψλ εγθαηαζηάζεσλ. ην ηέηαξην θαη ηειεπηαίν θεθάιαην ηνπ λφκνπ αλαθέξεηαη φηη ε απνθιεηζηηθή αμηνπνίεζε, ρξήζε, δηαρείξηζε θαη εθκεηάιιεπζε ησλ Οιπκπηαθψλ ζπγθξνηεκάησλ, αλαηίζεηαη ζηελ Αλψλπκε Δηαηξεία κε ηελ επσλπκία «Οιπκπηαθά Αθίλεηα Α.Δ.», ππφ ηνλ φξν ηεο ρξήζεσο ησλ Οιπκπηαθψλ απηψλ ζπγθξνηεκάησλ, φπσο νξίδεηαη ζηα αληίζηνηρα άξζξα ηνπ λφκνπ. Οιπκπηαθφ θέληξν ηζηηνπινΐαο Αγίνπ Κνζκά Σν Οιπκπηαθφ θέληξν ηζηηνπινΐαο ηνπ Αγίνπ Κνζκά ήηαλ ν ρψξνο πνπ δηεμήρζεθαλ νη αγψλεο ηζηηνπινΐαο ην 2004, βξίζθεηαη ζηε λφηηα παξαιηαθή δψλε ηεο Αηηηθήο. ειίδα 238 απφ 346

239 Ζ λέα απηή θαηαζθεπή έρεη ρσξεηηθφηεηα 1600 ζέζεσλ θαη ήηαλ ππφ ηελ επίβιεςε ηνπ ΤΠΔΥΧΓΔ. ηελ εγθαηάζηαζε νινθιεξψζεθαλ κε επηηπρία νη Αζιεηηθέο Γηνξγαλψζεηο ηεο Ηζηηνπινΐαο ηνλ Αχγνπζην ηνπ 2002 θαη ηνλ Αχγνπζην ηνπ Σν έξγν νινθιεξψζεθε ζηηο 31 Ηαλνπαξίνπ 2004 θαη άξρηζε λα ιεηηνπξγεί ζηηο 2 Απγνχζηνπ ηνπ ίδηνπ έηνπο. Απνηειείηαη απφ εγθαηαζηάζεηο ζπλνιηθήο έθηαζεο η.κ. θαη απέρεη 34,7 ρικ. απφ ην νιπκπηαθφ ρσξίν. Έρεη ζπλνιηθή ρσξεηηθφηεηα 1600 ζεαηέο θαη θαζαξή 1400 ζεαηέο, ελψ κπνξεί λα θηινμελήζεη θαη 400 αζιεηέο. Δηθφλα 13: Κέληξν ηζηηνπινΐαο Αγίνπ Κνζκά (πεγή: Σν Οιπκπηαθφ Κέληξν Ηζηηνπινΐαο ηνπ Αγίνπ Κνζκά, αληαπνθξίλεηαη απφιπην ζηνλ βαζηθφ ζηφρν ηνπ πξνγξάκκαηνο αλάπηπμεο ηεο πεξηνρήο. Χο έξγν νιπκπηαθήο ρξήζεο, πξννξίζηεθε γηα ηε δηεμαγσγή κφλνλ ελφο αγσλίζκαηνο, ηεο ηζηηνπινΐαο, πνπ έρεη αληί γηα αγσληζηηθφ ζηίβν ηελ αλνηθηή ζάιαζζα. Χο έξγν πάιη κεηανιπκπηαθήο ρξήζεο, απνηειεί κηα ελνπνηεκέλε θαη ιεηηνπξγηθή πεξηνρή πνπ είλαη ηαπηφρξνλα θαη ε δηέμνδνο πξνο ηε ζάιαζζα ηεο παξάθηηαο πεξηνρήο ηνπ πξψελ αεξνδξνκίνπ ηνπ Διιεληθνχ. ειίδα 239 απφ 346

240 Δηθφλα 14: Κέληξν ηζηηνπινΐαο Αγίνπ Κνζκά ζρέδην (πεγή: http: // Οη δχν απηέο ρξήζεηο "παληξεχηεθαλ" κε επηηπρία ζηε κειέηε θαη ην ζρεδηαζκφ ηνπ έξγνπ. Έηζη, νη επηζθέπηεο ησλ Οιπκπηαθψλ Αγψλσλ εληφπηζαλ ζηε ζηελή απηή ισξίδα γεο, ιεηηνπξγίεο θαη εγθαηαζηάζεηο δηεζλνχο επηπέδνπ πνπ αληαπνθξίλνληαη απφιπηα ζηηο πξνδηαγξαθέο ηεο Γηεζλνχο Ηζηηνπιντθήο Οκνζπνλδίαο (ISAF). Απφ ηε δηθή ηνπο πιεπξά, νη κειινληηθνί ρξήζηεο ηνπ έξγνπ ζα απνιαχζνπλ κηα πεξηνρή φπνπ ζα ιεηηνπξγνχλ παξάιιεια αζιεηηθέο εγθαηαζηάζεηο, ηνπξηζηηθφ ιηκάλη, ρψξνη ζπλάζξνηζεο θνηλνχ, εζηηαηφξηα, εκπνξηθά θαηαζηήκαηα, πνιηηηζηηθά θηίξην θα. Γεκηνπξγήζεθε εζσηεξηθφ νδηθφ δίθηπν θαζψο θαη ρψξνη ζηάζκεπζεο. Πξαγκαηνπνηήζεθαλ δηάθνξα πδξαπιηθά θαη ειεθηξνκεραλνινγηθά έξγα, θαζψο επίζεο, έξγα πξαζίλνπ θαη δηακφξθσζεο πεξηβάιινληνο ρψξνπ. Ζ θχηεπζε, ε πεδνδξφκεζε θαη γεληθφηεξα νη ππαίζξηνη ρψξνη δηακνξθψζεθαλ αλάινγα κε ηελ πεξηνρή εθαξκνγήο θαη ηνπο ζθνπνχο ηνπο νπνίνπο θαιείηαη λα εμππεξεηήζεη. Δπηπιένλ, δηαηεξήζεθε ζε κεγάιν βαζκφ ε εθηεηακέλε ππάξρνπζα βιάζηεζε θαηά κήθνπο ηνπ βνξείνπ άθξνπ ηεο πεξηνρήο, ε νπνία ιεηηνπξγεί παξάιιεια θαη σο θξάγκα κεηαμχ ηεο πθηζηάκελεο ιεσθφξνπ θαη ηνπ ζαιαζζίνπ κεηψπνπ. ηε δψλε, εμάιινπ, πνπ βξίζθεηαη παξάιιεια ηεο Λ. Πνζεηδψλνο, ζα δηακνξθσζεί ειίδα 240 απφ 346

241 παξάθηην Πάξθν, πνπ ζα απνηειεί ηε δηέμνδν πξνο ηε ζάιαζζα ηνπ Μεηξνπνιηηηθνχ Πάξθνπ ηνπ Διιεληθνχ. Σν έξγν, πνπ απφ αξρηηεθηνληθήο πιεπξάο πεξηιακβάλεη ηελ θαηαζθεπή ιηκαληνχ θαη ησλ ππνζηεξηθηηθψλ ηνπ εγθαηαζηάζεσλ, έξγα ππνδνκήο(αληηπιεκκπξηθά, ζπγθνηλσληαθά, πδξαπιηθά), θηηξηαθέο εγθαηαζηάζεηο, δηακφξθσζε πεξηβάιινληνο ρψξνπ θαη έξγα πξαζίλνπ. Σν έξγν βξίζθεηαη ζηελ πεξηνρή ηνπ Αγ. Κνζκά, γχξσ ζηα ηξία ρηιηφκεηξα απφ ηελ πιαηεία ηεο Γιπθάδαο θαη πνιχ θνληά ζην παιηφ αεξνδξφκην. Ζ επθνιφηεξε πξφζβαζε είλαη κε Η.Υ. απφ ηελ παξαιηαθή ιεσθφξν, ή κε ην ηξακ. Μέζα ζηελ εγθαηάζηαζε ππάξρνπλ κεγάινη ρψξνη ζηάζκεπζεο. Οιπκπηαθφ πγθξφηεκα Διιεληθνχ Σν βφξεην ηκήκα ηεο έθηαζεο πνπ θαηειάκβαλε ην παιηφ αεξνδξφκην ηεο Αζήλαο επηιέρζεθε σο ν πιένλ θαηάιιεινο ρψξνο γηα λα θηινμελήζεη ηα αζιήκαηα Baseball, Softball, Hockey, Basketball (πξνθξηκαηηθνί), Handball (ηειηθνί) θαη Ξηθαζθία. ε κηα έθηαζε ζηέκκαηα, πνπ κεηανιπκπηαθά ζα κεηαηξαπεί ζε έλα πξφηππν Μεηξνπνιηηηθφ Πάξθν, αλαπηχρζεθαλ νη νιπκπηαθέο αζιεηηθέο εγθαηαζηάζεηο θαη ηα αλαγθαία έξγα αλάπιαζεο θαη ππνζηήξημεο ηνπο. Απφ ην ζχλνιν ησλ εγθαηαζηάζεσλ ζα ρξεζηκνπνηνχληαη θαη κεηά ηνπο Οιπκπηαθνχο Αγψλεο, ζε κφληκε βάζε, ην έλα απφ ηα γήπεδα ηνπ Hockey θαη νη θιεηζηέο εγθαηαζηάζεηο. Ηδηαίηεξα ζεκαληηθά γηα ηε κειινληηθή ιεηηνπξγία ηνπ ζπγθξνηήκαηνο σο πάξθνπ είλαη ηα έξγα ππνδνκήο: ηα έξγα αληηπιεκκπξηθήο πξνζηαζίαο ηνπ ρψξνπ, θπηνηερληθά έξγα δηακφξθσζεο ηνπ πεξηβάιινληνο ρψξνπ, αιιά θαη ηα έξγα δηακφξθσζεο ρψξσλ δηαθίλεζεο θνηλνχ, πνπ ζα κείλνπλ, ζην βαζκφ πνπ δελ επεξεάδνπλ ηε κειινληηθή δεκηνπξγία ηνπ Μεηξνπνιηηηθνχ Πάξθνπ. Σν ζπγθξφηεκα ησλ αζιεηηθψλ εγθαηαζηάζεσλ πεξηβάιιεηαη απφ κηα Πεξηκεηξηθή νδφ, ε νπνία εμππεξεηεί ηε ζχλδεζε ησλ εηδηθψλ εγθαηαζηάζεσλ κεηαμχ ηνπο θαη κε ην θχξην αξηεξηαθφ θαη ινηπφ νδηθφ δίθηπν ηεο πεξηνρήο. Οη εηδηθέο εγθαηαζηάζεηο πεξηιακβάλνπλ: δχν ζηαζκνχο ιεσθνξείσλ, δχν ρψξνπο ηάζκεπζεο Η.Υ, Απηνθηλήησλ έλαλ ρψξν ηάζκεπζεο Λεσθνξείσλ Σχπνπ θαη έλαλ ρψξν ηάζκεπζεο Λεσθνξείσλ Υνξεγψλ. ειίδα 241 απφ 346

242 Υάξηεο 41: Οιπκπηαθέο εγθαηαζηάζεηο Διιεληθνχ (πεγή: Δηθφλα 15: Κέληξν ηζηηνπινΐαο Αγίνπ Κνζκά (πεγή: ειίδα 242 απφ 346

243 o Αλνηρηφ γήπεδν κπέηδκπνι Δηθφλα 16: Αλνηρηφ γήπεδν κπέηδκπνι (πεγή: Σν ζπγθξφηεκα ηνπ Baseball απνηειείηαη απφ δπν γήπεδα. Ζ κνξθή ηνπ αγσληζηηθνχ ρψξνπ θαη νη θαλφλεο δηεμαγσγήο ηνπ αζιήκαηνο επέβαιαλ ηνλ ηδηαίηεξν ζρεδηαζκφ ηνπ θηηξηαθνχ κέξνπο ηνπ θπξίσο γεπέδνπ, πνπ πεξηιακβάλεη, πέξα απφ ηνλ ρψξν ησλ θεξθίδσλ, ηνπο ρψξνπο εμππεξέηεζεο ησλ αζιεηψλ, παξαγφλησλ, δηνίθεζεο αγσλίζκαηνο, εθπξνζψπσλ ηχπνπ θιπ. Αλάκεζα ζηα δχν γήπεδα, δηακνξθψζεθε ε αλαγθαία ππνδνκή (θπθινθνξηαθή θαη βαζηθψλ εγθαηαζηάζεσλ) πξνθεηκέλνπ λα εγθαηαζηαζνχλ κε πξνζσξηλέο θαηαζθεπέο νη ππνζηεξηθηηθέο εγθαηαζηάζεηο πνπ απαηηνχληαη θαηά ηε δηάξθεηα ησλ αγψλσλ. Σν Γήπεδν κπέηδκπνι Διιεληθνχ θαηαζθεπάζηεθε ην 2004 γηα ηηο αλάγθεο ησλ Οιπκπηαθψλ αγψλσλ ηεο Αζήλαο κε ζθνπφ λα θηινμελήζεη ην Μπέηδκπνι. ηαλ θαηαζθεπάζηεθε είρε ρσξεηηθφηεηα 9000 θαζηζκέλνπο, ε εγθαηάζηαζε πεξηιακβάλεη θαη δπν αθφκα γήπεδα - πξνπνλεηήξηα. Σν 2007 ε ρσξεηηθφηεηα απμήζεθε γηα ηηο αλάγθεο ηνπ πνδνζθαίξνπ ζηνπο ζεαηέο. Οη θεξθίδεο έρνπλ ζηέγαζηξν θαη πεξηιακβάλεη δχν βνεζεηηθά γήπεδα. Δπίζεο δηαζέηεη 6 ζνπίηεο, δεκνζηνγξαθηθά ζεσξεία - αίζνπζα Σχπνπ, κπνπηίθ, θαθεηέξηα θαη parking 3000 ζέζεσλ. Οη εγθαηαζηάζεηο είλαη ηκήκα ηνπ Οιπκπηαθνχ ζπγθξνηήκαηνο Διιεληθνχ πνπ έρεη θαηαζθεπαζηεί ζηνλ ρψξν πνπ βξηζθφηαλ ε Ακεξηθαληθή βάζε. Μεηά ην ηέινο ησλ Οιπκπηαθψλ Αγψλσλ ρξεζηκνπνηήζεθε γηα ηηο αλάγθεο ηνπ παλειιελίνπ πξσηαζιήκαηνο θαη ηνπο αγψλεο ηεο εζληθήο νκάδαο. Σν 2007 κεηαηξάπεθε ζε γήπεδν πνδνζθαίξνπ θαη είλαη ε πξνζσξηλή έδξα ηνπ Δζληθνχ ειίδα 243 απφ 346

244 Πεηξαηά. Έρεη ελνηθηαζηεί γηα ηξία ρξφληα απφ ηα Διιεληθά Οιπκπηαθά Αθίλεηα. Πξψηε θνξά ρξεζηκνπνηήζεθε ζε αγψλα πνδνζθαίξνπ ζηηο 6 Οθησβξίνπ ηνπ 2007 ζηνλ αγψλα Δζληθφο - Ησληθφο. o Οιπκπηαθφ θέληξν softball Δηθφλα 17: Οιπκπηαθφ θέληξν softball (πεγή: Σν Οιπκπηαθφ πγθξφηεκα Διιεληθνχ βξίζθεηαη ζην Γήκν Διιεληθνχ, λφηηα ηεο Αζήλαο θαη 16 ρικ. απφ ην Οιπκπηαθφ Υσξηφ. Καηαζθεπάζηεθε ζε κέξνο ηεο πεξηνρήο ηνπ παιηνχ Αεξνδξνκίνπ ηνπ Διιεληθνχ γηα ηνπ Οιπκπηαθνχο θαη Παξανιπκπηαθνχο Αγψλεο ηνπ Απνηειείηαη απφ 5 μερσξηζηέο εγθαηαζηάζεηο. Σν ζπγθξφηεκα ηνπ Softball απνηειείηαη απφ έλα γήπεδν ζεαηψλ ζηνπο Οιπκπηαθνχο Αγψλεο θαη δχν γήπεδα πξνζέξκαλζεο, ρψξνπο θεξθίδσλ, εμππεξέηεζεο ησλ αζιεηψλ θαη ησλ παξαγφλησλ, δηνίθεζεο αγσλίζκαηνο, εθπξνζψπσλ ηχπνπ θιπ. Ζ έθηαζε ηεο εγθαηάζηαζεο είλαη η.κ. ελψ ε θαηαζθεπή νινθιεξψζεθε ζηηο 29 Φεβξνπαξίνπ ηνπ 2004 θαη άλνημε ζηηο 30 Ηνπιίνπ ηνπ ίδηνπ έηνπο. Αλάκεζα ζην γήπεδν θαη ηα πξνζεξκαληήξηα εγθαηαζηάζεθαλ, επίζεο, κε πξνζσξηλέο θαηαζθεπέο, νη ππνζηεξηθηηθέο; εγθαηαζηάζεηο πνπ απαηηνχληαη θαηά ηε δηάξθεηα ησλ αγψλσλ (Olympic Overlays). o Οιπκπηαθφ θέληξν ρφθετ Σν Οιπκπηαθφ Κέληξν Υφθετ θηινμέλεζε ην άζιεκα ηνπ ρφθετ. Ζ εγθαηάζηαζε πεξηιακβάλεη δχν γήπεδα. Σν κεγαιχηεξν θηινμελεί ζεαηέο ζηνπο Οιπκπηαθνχο Αγψλεο - θαη ην κηθξφηεξν, ζεαηέο, αιιά κφλν ζηνπο Αγψλεο θαη έλα πξνζεξκαληήξην. Σν έλα απφ απηά ζα παξακείλεη θαη κεηά ηνπο Οιπκπηαθνχο Αγψλεο, κε κεησκέλε ρσξεηηθφηεηα ζεαηψλ ζε ζρέζε κε ηηο ζέζεηο ειίδα 244 απφ 346

245 θεξθίδσλ πνπ δεκηνπξγήζεθαλ γηα ηελ νιπκπηαθή ρξήζε. Έρεη ζπλνιηθή έθηαζε η.κ. (πεγή: Wikipedia) Οη εξγαζίεο θαηαζθεπήο νινθιεξψζεθαλ ζηηο 29 Φεβξνπαξίνπ θαη άλνημε επίζεκα ζηηο 11 Απγνχζηνπ. ηνπο Παξανιπκπηαθνχο Αγψλεο, θηινμέλεζε ηα αγσλίζκαηα ηνπ Πνδνζθαίξνπ 5x5 θαη 7x7. Δηθφλα 18: Οιπκπηαθφ γήπεδν ρφθετ (πεγή: o Οιπκπηαθή εγθαηάζηαζε θαιαζνζθαίξηζεο / μηθαζθίαο ηηο εγθαηαζηάζεηο δηεμήρζεζαλ θαηά ηελ πεξίνδν ησλ Οιπκπηαθψλ Αγψλσλ ηα αζιήκαηα ηεο Καιαζνζθαίξηζεο θαη ηεο Ξηθαζθίαο (Αξέλα & Αίζνπζα εθδειψζεσλ). Σα δχν θηίξηα ελψλνληαη κέζσ ελφο «ζπλδεηήξηνπ θηηξίνπ» πνπ πεξηιακβάλεη κεγάιν αξηζκφ βνεζεηηθψλ ρψξσλ θαη γξαθείσλ. ηνπο παξαπάλσ ρψξνπο έρνπλ ήδε νξγαλσζεί κε κεγάιε επηηπρία ζπλαπιίεο, εθζέζεηο θαη αζιεηηθέο εθδειψζεηο. Σα δχν θηίξηα βξίζθνληαη ζην δπηηθφ ηκήκα ηνπ Διιεληθνχ ζε κηα έθηαζε η.κ. Με ηελ πξνζαξκνγή θαη επέθηαζε ηνπ κεγάινπ ππφζηεγνπ ηεο Οιπκπηαθήο Αεξνπνξίαο, δεκηνπξγήζεθε έλα θιεηζηφ γήπεδν θαη έλα πξνζεξκαληήξην, θαζψο θαη ρψξνη εμππεξέηεζεο αζιεηψλ, παξαγφλησλ δηνίθεζεο αγσλίζκαηνο θαη εθπξνζψπσλ ηχπνπ, ην νπνίν απνηέιεζε ην Οιπκπηαθφ Κέληξν Καιαζνζθαίξηζεο ρσξεηηθφηεηαο πεξίπνπ ζέζεσλ. ειίδα 245 απφ 346

246 Δηθφλα 19: Οιπκπηαθφ γήπεδν θαιαζνζθαίξηζεο (πεγή: Δπίζεο, κε πξνζαξκνγή ηνπ κηθξνχ ππφζηεγνπ ηεο Οιπκπηαθήο Αεξνπνξίαο δεκηνπξγήζεθε ην Οιπκπηαθφ Κέληξν Ξηθαζθίαο, έλαο εληαίνο ρψξνο 6.800η.κ. Ζ Αίζνπζα Ξηθαζθίαο έρεη ρσξεηηθφηεηα ζεαηψλ γηα ηνπο πξνθξηκαηηθνχο αγψλεο μηθαζθίαο θαη γηα ηνπο ηειηθνχο. Ζ εγθαηάζηαζε άλνημε επίζεκα ζηηο 30 Ηνπιίνπ. ηνπο Παξανιπκπηαθνχο Αγψλεο θηινμέλεζε ηελ μηθαζθία κε ακαμίδην. Σα δχν θηίξηα ελψλνληαη κε ην ζπλδεηήξην θηίξην πνπ ζηεγάδεη γξαθεία θαη βνεζεηηθνχο ρψξνπο. ηελ πθηζηάκελε Οιπκπηαθή εγθαηάζηαζε, επηπιένλ ησλ ρξήζεσλ πνπ είραλ επηηξαπεί θαηά ηελ πεξίνδν ησλ Οιπκπηαθψλ Αγψλσλ ηνπ 2004 ελδεηθηηθά αλαθέξνληαη θαη νη αθφινπζεο επηηξεπφκελεο ρξήζεηο θαη ιεηηνπξγίεο: Δκπνξηθά Καηαζηήκαηα Υψξνη Δζηίαζεο Κνηλνχ Δθζέζεηο o Οιπκπηαθφ θέληξν θαλφ θαγηάθ ζιάινκ Ζ εγθαηάζηαζε Κάλνε / Καγηάθ ιάινκ απνηειεί κέξνο ηνπ ζπγθξνηήκαηνο Διιεληθνχ. Πξφθεηηαη γηα κηα εγθαηάζηαζε πνπ εληππσζίαζε ηνπο επηζθέπηεο θαηά ηε δηάξθεηα ησλ Οιπκπηαθψλ Αγψλσλ θαη πνπ ζπγθαηαιέγεηαη παγθνζκίσο ζηηο θαιχηεξεο θαηαζθεπέο γηα «white-water sports». Ο ρψξνο ζα απνηειέζεη κέξνο ελφο ζεκαηηθνχ πάξθνπ, πνπ ζα εληζρχζεη ηελ αλάπηπμε «extreme sports» θαη άιισλ ςπραγσγηθψλ δξαζηεξηνηήησλ. ειίδα 246 απφ 346

247 Δηθφλα 20: Οιπκπηαθφ θέληξν θαλφ- θαγηάθ ζιάινκ (πεγή: Ηδαληθφο ρψξνο γηα ηε δηακφξθσζε πδξνπάξθνπ θαη ηελ αλάπηπμε αζιεκάησλ λεξνχ, ε εγθαηάζηαζε ηνπ Κάλνε / Καγηάθ ιάινκ απνηειεί έλαλ κνλαδηθφ πξννξηζκφ «πεξηπέηεηαο», ζην θέληξν ηνπ λένπ Μεηξνπνιηηηθνχ Πάξθνπ ηεο Αζήλαο. Σν Κάλνε / Καγηάθ ιάινκ είλαη ρσξνζεηεκέλν ζε κηα έθηαζε 280 ζηξεκκάησλ ζηελ Βφξεην-Αλαηνιηθή πιεπξά ηνπ παιαηνχ αεξνδξνκίνπ ηνπ Διιεληθνχ θαη έρεη ρσξεηηθφηεηα ζέζεσλ. Ζ εγθαηάζηαζε απνηειείηαη απφ ηνλ αγσληζηηθφ ζηίβν, ηηο θηηξηαθέο εγθαηαζηάζεηο θαη ηνλ πεξηβάιινληα ρψξν. Σέινο νη θηηξηαθέο εγθαηαζηάζεηο απνηεινχληαη απφ έλα λέν θηίξην θαη απφ ην θηίξην ηεο Οιπκπηαθήο Αεξνπνξίαο (πξψελ Cargo), ην νπνίν έρεη αλαθαηληζηεί. ηελ πθηζηάκελε Οιπκπηαθή εγθαηάζηαζε, επηπιένλ ησλ ρξήζεσλ πνπ είραλ επηηξαπεί θαηά ηελ πεξίνδν ησλ Οιπκπηαθψλ Αγψλσλ ηνπ 2004 ελδεηθηηθά αλαθέξνληαη θαη νη αθφινπζεο επηηξεπφκελεο ρξήζεηο θαη ιεηηνπξγίεο: ηηο κελ πθηζηάκελεο εγθαηαζηάζεηο Δκπνξηθά Καηαζηήκαηα ελνηθίαζεο ή αγνξάο αζιεηηθψλ εηδψλ Υψξνη εζηίαζεο θνηλνχ ηνλ δε πεξηβάιινληα ρψξν Θεκαηηθφ πάξθν (αζιεηηθφ) θαη πδξνπάξθν ειίδα 247 απφ 346

248 3.7.2.Ναπηαζιεηηθέο εγθαηαζηάζεηο ηελ παξάθηηα δψλε ησλ δήκσλ Διιεληθνχ, Γιπθάδαο θαη Βνχιαο, εθηφο απφ ην Οιπκπηαθφ Κέληξν Ηζηηνπινΐαο ηνπ Αγίνπ Κνζκά, ππάξρνπλ θαη άιιεο αζιεηηθέο εγθαηαζηάζεηο. Λφγσ ηεο θχζεο ηεο πεξηνρήο, δξαζηεξηνπνηνχληαη ζ απηήλ πνιινί λαπηηθνί φκηινη, ελψ ππάξρνπλ δηάζπαξηεο θαη δηάθνξεο άιιεο εγθαηαζηάζεηο πνπ κπνξνχλ λα θηινμελήζνπλ δηάθνξα αζιήκαηα. Φπζηθά, πνιχ κεγάιν ησλ αζιεηηθψλ εγθαηαζηάζεσλ ηεο παξάθηηαο δψλεο θαηαιακβάλεη ην Αζιεηηθφ Κέληξν ηνπ Αγίνπ Κνζκά, πνπ πεξηιακβάλεη έλα κεγάιν αξηζκφ αλνηρηψλ γεπέδσλ. ηηο λαπηαζιεηηθέο εγθαηαζηάζεηο πεξηιακβάλνληαη, ζχκθσλα θαη κε ην ΦΔΚ 254/2004, νη εγθαηαζηάζεηο ηνπ Ναπηηθνχ Αζιεηηθνχ Οκίινπ Γιπθάδαο θαη ηνπ Ναπηηθνχ Αζιεηηθνχ Οκίινπ Βνχιαο νη νπνίεο έρνπλ παξαρσξεζεί απφ ηε Γεληθή Γξακκαηεία Αζιεηηζκνχ ζηα αζιεηηθά απηά ζσκαηεία. Οη ρξήζεηο θαη νη φξνη δφκεζεο γηα ηηο πεξηνρέο απηέο πξνβιέπνληαη ζην ΦΔΚ 254/2004, ζχκθσλα κε ην νπνίν απνηεινχλ ηηο πεξηνρέο κε ζηνηρείν 7. Παξάιιεια, ζηελ παξαιία ηνπ Αγίνπ Κνζκά βξίζθνληαη αθφκα ηξεηο λαπηηθνί φκηινη (Ναπηηθφο Αζιεηηθφο κηινο Αγίνπ Κνζκά, Ναπηηθφο Αζιεηηθφο κηινο Διιεληθνχ θαη Διιεληθφο Ναπηηθφο κηινο Αηγππηησηψλ), πνπ θαηαιακβάλνπλ ζεκαληηθφ κέξνο ηεο πεξηνρήο κε ηηο εγθαηαζηάζεηο ηνπο. ζνλ αθνξά ηηο ππφινηπεο αζιεηηθέο εγθαηαζηάζεηο, ζα αλαθέξνπκε δχν γήπεδα ηέληο κεηαμχ ηεο 2εο θαη ηεο 3εο καξίλαο Γιπθάδαο, έλα ζπγθξφηεκα γεπέδσλ θνληά ζηελ πεξηνρή ηνπ ΠΗΚΠΑ Βνχιαο. ειίδα 248 απφ 346

249 3.8.ΠΔΡΗΟΥΔ ΗΓΗΑΗΣΔΡΟΤ ΔΝΓΗΑΦΔΡΟΝΣΟ ηελ παξάθηηα δψλε θαζψο θαη ζε κηθξή απφζηαζε απφ απηήλ ππάξρνπλ πεξηνρέο θαη εγθαηαζηάζεηο πνπ έρνπλ ππεξηνπηθή ζεκαζία γηα ηελ πεξηνρή κειέηεο θαη έρνπλ ηελ δπλαηφηεηα λα πξνζειθχζνπλ θφζκν φρη κφλν απφ ηνπο δήκνπο πνπ βξίζθνληαη. Δπίζεο κπνξεί λα απνηεινχληαη απφ θηίξηα θαη εγθαηαζηάζεηο πνπ ζπκβάιινπλ ζηελ επίηεπμε θνηλσληθνχ έξγνπ. Κάπνηεο απφ απηέο ηηο εγθαηαζηάζεηο αλαιχνληαη παξαθάησ. Αζιεηηθέο εγθαηαζηάζεηο Αγίνπ Κνζκά Ζ Οιπκπηαθή εγθαηάζηαζε Αγίνπ Κνζκά έρεη ζπλνιηθή έθηαζε η.κ. πεξίπνπ θαη θηίξηα ζπλνιηθήο επηθάλεηαο 8.945,50 η.κ. πεξίπνπ. Βάζεη ηνπ λφκνπ 3342/2005 επηηξέπνληαη νη εμήο ιεηηνπξγίεο θαη ρξήζεηο: ε αμηνπνίεζε-εθκεηάιιεπζε ηεο καξίλαο, δπλακηθφηεηαο 1170 ζθαθψλ ε δεκηνπξγία εκπνξηθψλ θαηαζηεκάησλ, εζηηαηνξίσλ θαη αλαςπθηεξίσλ ε θαηαζθεπή έσο 30 ππλνδσκαηίσλ θαηεγνξίαο 5 αζηέξσλ, ζπλνιηθήο επηθάλεηαο η.κ. ε δεκηνπξγία ρψξσλ δηεμαγσγήο πνιηηηζηηθψλ, αζιεηηθψλ θαη ςπραγσγηθψλ δξαζηεξηνηήησλ ε δεκηνπξγία ειηθνδξνκίνπ, θαζψο θαη νη αζιεηηθέο ρξήζεηο Οη εγθαηαζηάζεηο ηνπ Αγίνπ Κνζκά πνπ έρνπλ παξαρσξεζεί ζην Δ.Α.Κ.Ν. ηνπ Αγίνπ Κνζκά πεξηιακβάλνπλ, κεηαμχ άιισλ, πέληε γήπεδα πνδνζθαίξνπ κε πιαζηηθφ ή θπζηθφ ριννηάπεηα, ηέζζεξα αλνηρηά γήπεδα κπάζθεη, έλα γήπεδν γηα αγσλίζκαηα ζηίβνπ, φπσο επίζεο δηάθνξα δηάζπαξηα θηίξηα, αιιά θαη ηα θηίξηα δηνίθεζεο. Δπίζεο, ζε κηα άιιε πεξηνρή ζηελ παξαιία ηνπ Αγίνπ Κνζκά, ζε κηθξή απφζηαζε απφ ηηο εγθαηαζηάζεηο πνπ πεξηγξάςακε, βξίζθνληαη ηξεηο πηζίλεο νιπκπηαθψλ δηαζηάζεσλ 50Υ25 κέηξσλ θαη ην Δζληθφ Πξνπνλεηήξην Καηαδχζεσλ (θιεηζηφ), πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη σο πξνπνλεηηθφ θέληξν ησλ Δζληθψλ νκάδσλ Τδαηνζθαίξηζεο, Κνιχκβεζεο, Καηαδχζεσλ θαη πγρξνληζκέλεο Κνιχκβεζεο θαη σο ρψξνο ειίδα 249 απφ 346

250 πξνπφλεζεο γηα δεθάδεο ζσκαηεία ηνπ Ννκνχ Αηηηθήο θαη ηα νπνία ζεσξνχληαη ηκήκα ησλ αζιεηηθψλ εγθαηαζηάζεσλ ηνπ Αγίνπ Κνζκά. κσο κφλν αζιεηηθέο εγθαηαζηάζεηο δελ κπνξείο λα ηηο πεξηγξάςεηο κεηά ην ηέινο ησλ Οιπκπηαθψλ Αγψλσλ πνπ έγηλαλ ζηελ ρψξα καο. πσο θαη νη άιιεο αζιεηηθέο εγθαηαζηάζεηο πνπ έρνπλ κείλεη ζην έιενο ηνπ ζενχ θαη ζηγά δείρλνπλ κεξηθέο θνξέο εκπφιεκε δψλε έηζη θαη νη εγθαηαζηάζεηο ηνπ Αγίνπ Κνζκά ηείλνπλ ζε θαηαζηξνθή, κε απνηέιεζκα λα παξαθαιάκε ζε θαλέλα ζαχκα ηνπ ίδηνπ ηνπ Αγίνπ λα ζπληεξεζνχλ έηζη ψζηε λα κελ γίλεη θαλέλα αηχρεκα απφ ηελ κε ζπληήξεζε. Ζ πίθξα είλαη φηη ζηηο ζπγθεθξηκέλεο αζιεηηθέο εγθαηαζηάζεηο φπσο θαη ζηηο άιιεο ν ειιεληθφο ιαφο έρεη ρξεσζεί κέρξη θαη ηα δηζέγγνλά ηνπ κφλν θαη κφλν γηα λα ιέκε φηη θάλακε ηνπο Οιπκπηαθνχο Αγψλεο 129 Πηέξπγα Τπνζηήξημεο(Διιεληθή Αεξνπνξηθή Βάζε Διιεληθνύ) Ζ 129 Πηέξπγα Τπνζηήξημεο (Π.Τ.) ζπγθξνηήζεθε ζηηο 21 επηεκβξίνπ 1965 κε δηαηαγή ηνπ Τπνπξγείνπ Δζληθήο Άκπλαο θαη ηαπηφρξνλε θαηάξγεζε ηεο 127 ΑΒ θαη 129 ΑΒ. Απφ ηελ ίδξπζε ηεο κέρξη θαη ηελ παχζε ηεο ιεηηνπξγίαο ηεο, ζηηο 12 Μαΐνπ 2009, έδξεπε ζηελ Αεξνπνξηθή Βάζε Διιεληθνχ, ζε κηα έθηαζε πεξίπνπ 30 ζηξεκκάησλ. Ζ γεληθή απνζηνιή ηεο 129 Π.Τ. ήηαλ ε εθηέιεζε ειαθξψλ θαη βαξέσλ νδηθψλ κεηαθνξψλ, ε εθηέιεζε έξγσλ ππνδνκήο θαη εγθαηαζηάζεσλ, ε εμαζθάιηζε ησλ πξνυπνζέζεσλ απφδνζεο ηηκψλ ζε πςειά πξφζσπα θαη ε παξνρή δηνηθεηηθήο κέξηκλαο ζε αλεμάξηεηεο Μνλάδεο. Απφ ηε ζηηγκή πνπ έγηλε γλσζηή ε απφθαζε γηα ηελ παχζε ηεο ιεηηνπξγίαο ηεο 129 Π.Τ., έρεη μεθηλήζεη έλαο αγψλαο απφ ην Γήκν Διιεληθνχ κε ζθνπφ ηελ άκεζε παξαρψξεζε ηνπ ρψξνπ ηεο Αεξνπνξηθήο Βάζεο Διιεληθνχ πνπ θηινμελνχζε ηελ 129 Π.Τ. ζην δήκν Διιεληθνχ, έηζη ψζηε λα ρξεζηκνπνηεζεί σο ρψξνο πξαζίλνπ θαη άιισλ θνηλσθειψλ ρξήζεσλ, κε ειεχζεξε πξφζβαζε γηα φινπο ηνπο θαηνίθνπο. Ο ρψξνο ηεο πξψελ 129 Π.Τ. βξίζθεηαη ζηε γεηηνληά ηεο Αγίαο Παξαζθεπήο ζην Γήκν Διιεληθνχ, ζε ρψξν ηδηνθηεζίαο ηνπ Τπνπξγείνπ Οηθνλνκηθψλ, πνπ ζην Γεληθφ Πνιενδνκηθφ ρέδην ηνπ δήκνπ είλαη ραξαθηεξηζκέλνο σο ρψξνο αζηηθνχ πξαζίλνπ θαη πεξηιακβάλεη πςειή θαη ππθλή βιάζηεζε, κε εθαηνληάδεο δέληξα θαη πνιχ πξάζηλν. ειίδα 250 απφ 346

251 Σν βαζηθφ επηρείξεκα ηεο δεκνηηθήο αξρήο γηα ηελ παξαρψξεζε ηνπ ρψξνπ είλαη ε έιιεηςε ειεχζεξσλ ρψξσλ ζην Γήκν Διιεληθνχ, ελψ ηνλίδεηαη θαη ε επηβάξπλζε πνπ πθίζηαηαη ν δήκνο ιφγσ ηεο παξνπζίαο ησλ ακαμνζηαζίσλ ηεο ΔΘΔΛ θαη ηνπ ηξακ, πνπ ζπλνξεχνπλ κε ηελ πξψελ 129 Π.Τ. Παξάιιεια, ε δεκνηηθή αξρή αληηηίζεηαη ζηα ζρέδηα ηνπ ΤΠΔΥΧΓΔ πνπ πξνβιέπνπλ ζηελ πεξηνρή ηεο πξψελ 129 Π.Τ. ηελ δεκηνπξγία δχν κεγάισλ θφκβσλ θαη ηελ αζθαιηνπνίεζε ηνπ ρψξνπ, ζην πιαίζην ησλ ζρεδίσλ ηνπ γηα ηνπο λένπο απηνθηλεηφδξνκνπο. Μάιηζηα, ζηηο 21 Απξηιίνπ 2009, ν δήκαξρνο Διιεληθνχ δήηεζε κε επηζηνιέο ηνπ πξνο ηνλ Τπνπξγφ Δζληθήο Άκπλαο θαη ηνλ Τπνπξγφ Οηθνλνκίαο θαη Οηθνλνκηθψλ ηελ παξαρψξεζε ηνπ ρψξνπ ζην δήκν, ηνλίδνληαο φηη ν δήκνο κπνξεί λα αλαιάβεη ηε θξνληίδα ηνπ, φπσο επίζεο θαη ηε κεηαθνξά ηεο πεξίθξαμεο ζηα φξηα ησλ κνλάδσλ ΚΔΑ θαη ΔΠΑ, πνπ ζα παξακείλνπλ ζηνλ επξχηεξν ρψξν. (πεγή: Αζηέξαο Γιπθάδαο Ο Αζηέξαο Γιπθάδαο είλαη κηα πεξηνρή πνπ βξίζθεηαη ζην λφηην άθξν ηνπ Γήκνπ Γιπθάδαο, θαηαιακβάλνληαο κηα έθηαζε η.κ. Σελ πεξηνρή απηή εθκεηαιιεχεηαη ηα ηειεπηαία ρξφληα ν φκηινο Παπαζενράξε, ελψ πξηλ απφ απηφ ε αλάπηπμε ηεο πεξηνρήο είρε αλαηεζεί ζηελ εηαηξεία «Δζηξέιηα» απφ ηελ Δηαηξεία Σνπξηζηηθήο Αλάπηπμεο, πνπ έρεη ηελ ηδηνθηεζία ηεο πεξηνρήο. ηηο κέξεο καο ν Αζηέξαο Γιπθάδαο πξνζθέξεη πνιιέο επηινγέο γηα δηαζθέδαζε θαη ςπραγσγία ζηελ Νφηηα Αηηηθή, θαζψο πεξηιακβάλεη κηα κεγάιε πνηθηιία απφ εζηηαηφξηα, λπρηεξηλά clubs θαη παξαιηαθά bars. ην ζπγθξφηεκα ηνπ Αζηέξα απηή ηελ πεξίνδν ιεηηνπξγνχλ, εζηηαηφξηα πνπ κεηαηξέπεηαη ζε club ηηο λχρηεο. Παξάιιεια, ζην ρψξν ηνπ Αζηέξα ππάξρεη αθφκα ν παηδφηνπνο Μπαινπμάθη θαη ν ρψξνο εθδειψζεσλ Dreams, κε ρσξεηηθφηεηα πεξίπνπ 1500 άηνκα, πνπ θηινμελεί γάκνπο, δεμηψζεηο θιπ. απφ ηνλ Απξίιην κέρξη ηνλ επηέκβξην. Δπίζεο, ζην ζπγθξφηεκα πεξηιακβάλνληαη ρψξνη γηα αζινπαηδηέο (beach volley, beach soccer θ.α.), ελψ έρεη πξνγξακκαηηζηεί ε θαηαζθεπή θαη κηαο ζεηξάο απφ bungalows 5 αζηέξσλ. Πην ζπγθεθξηκέλα, ζα θαηαζθεπαζηνχλ 100 bungalows έθηαζεο 45 η.κ. ην θαζέλα θαη 28 bungalows ησλ 120 η.κ., καδί κε κηα πξνεδξηθή ζνπίηα έθηαζεο η.κ. κε πηζίλα θαη θήπνπ. ειίδα 251 απφ 346

252 Φπζηθά ζηνλ Αζηέξα ηεο Γιπθάδαο θπξηαξρεί ε παξαιία πνπ αξρίδεη πίζσ απφ ην παιηφ θέληξν δηαζθέδαζεο «Αζηέξηα» θαη εθηείλεηαη θαηά κήθνο νιφθιεξεο ηεο κηθξήο ρεξζνλήζνπ πξνο ηα λφηηα ηεο Γιπθάδαο, ιίγεο εθαηνληάδεο κέηξα απφ ην θέληξν ηεο πφιεο. Βξίζθεηαη ζε απφζηαζε ιηγφηεξε απφ 20 ρηιηφκεηξα απφ ην θέληξν ηεο Αζήλαο. Πξφθεηηαη γηα κηα θαιά νξγαλσκέλε παξαιία, κηα απφ ηηο παιηφηεξεο νξγαλσκέλεο παξαιίεο ηνπ αξσληθνχ θφιπνπ, κε σξαία ακκνπδηά, αξθεηφ πξάζηλν θαη πνιιέο επθνιίεο γηα ηνπο ινπφκελνπο. Μέζα ζηελ παξαιία έρεηε ηελ δπλαηφηεηα γηα αλαςπθηηθά θαη θάπνην γεχκα, αιιά ε γεηηλίαζή ηεο κε ην θέληξν ηεο πφιεο ζαο εμαζθαιίδεη επίζεο φηη έρεηε θπξηνιεθηηθά ζηα «πφδηα» ζαο έλα απφ ηα κεγαιχηεξα εκπνξηθά θέληξα ησλ Αζελψλ κε φιεο ηηο επθνιίεο γηα θαγεηφ, δηαζθέδαζε θαη δηακνλή. Γθνιθ Γιπθάδαο Σν Γήπεδν Γθνιθ Γιπθάδαο βξίζθεηαη ζηελ παξαιηαθή πφιε ηεο Γιπθάδαο ε νπνία είλαη πξνάζηην ηεο Αζήλαο. Σν γήπεδν είλαη έλα 18 hole, Par 72 course θαη ζρεδηάζηεθε απφ ηνλ Donald Harradine. Σν Γήπεδν Γθνιθ Γιπθάδαο άλνημε ην 1966 θαη ζπρλά έρεη θηινμελήζεη γεγνλφηα φπσο ην Παγθφζκην Κχπειιν Γθνιθ 1979, ηνπο Μεζνγεηαθνχο Αγψλεο Γθνιθ ην 1991, αγψλα ηνπ European Seniors Tour γηα ηξία ρξφληα ( ) θαη ην Δπξσπατθφ Κχπειιν Οκίισλ ην Σν Γήπεδν Γθνιθ ηεο Γιπθάδαο είλαη κηα πξάζηλε φαζε κε ιφθνπο, δηακνξθσκέλνπο κε ψξηκα δέληξα θαη ζάκλνπο. Δθηφο απφ θαηάζηεκα κε είδε γθνιθ, ππάξρεη driving range γηα πξνπφλεζε, practice greens, έλα ππέξνρν club house κε εγθαηαζηάζεηο πνπ κπνξνχλ λα πξνζθέξνπλ ππεξεζίεο γηα ζπλέδξηα θαη θνηλσληθέο εθδειψζεηο γηα πεξηζζφηεξνπο απφ 2000 αλζξψπνπο. ειίδα 252 απφ 346

253 Δηθφλα 21: Γήπεδν γθνιθ Γιπθάδαο (πεγή: Γιππηό Θέαηξν Αμηώλε "Αημσλή" (δειαδή θαηζηθνπάδαξν). Ήηαλ έλαο κεγάινο θαη έλδνμνο αξραίνο ειιεληθφο δήκνο ηεο λφηηαο Αηηηθήο. Πεξηειάκβαλε έλα αξραίν ζέαηξν (δελ έρεη αλαζθαθεί), φπνπ δφζεθαλ πξψηεο εθηειέζεηο έξγσλ ηνπ νθνθιή, φπσο μέξνπκε. Γηα ηνλ ηφπν απηφ ν δηάζεκνο Έιιελαο αξρηηέθηνλαο Γεκήηξεο Πηθηψλεο πξφηεηλε έλαλ νιφθιεξν νηθηζκφ, ζρεδίαζε ιεπηνκεξψο θάζε επηκέξνπο ζπίηη, εθθιεζία, καγαδί, αγνξά θιπ., καδί κε πνιχ επηκειεκέλε πεξηβαιινληνινγηθή επεμεξγαζία. Αιιά απηή ε πξφηαζε πνηέ δελ έγηλε έξγν ειιείςεη πηζηψζεσλ. Οη ιεπηνκέξεηεο ηνπ ζρεδίνπ Πηθηψλε (έγηλαλ ζηηο αξρέο ηεο δεθαεηίαο ηνπ 30) έρνπλ δεκνζηεπζεί Ζ θαηαζθεπή ηνπ ζεκεξηλνχ έξγνπ έγηλε κε ηελ επίβιεςε ηεο Νέιιαο Γθφιαληα, ε νπνία ην είρε κειεηήζεη θαη ζρεδηάζεη θαη κε ηε ζπλεξγαζία ηεο Γηεχζπλζεο Καηαζθεπήο Έξγσλ ηνπ ΤΠΔΥΧΓΔ θαη ηεο Σερληθήο Τπεξεζίαο ηνπ Γήκνπ Γιπθάδαο. Ζ θαηαζθεπή ηνπ ρξεκαηνδνηήζεθε απφ ην ΤΠΔΥΧΓΔ θαη απφ ην Γήκν Γιπθάδαο. Σα εγθαίληα ηνπ Γιππηνχ Θεάηξνπ ηεο ΑΗΞΧΝΖ ηνπ Γήκνπ έγηλαλ ζηηο 17 επηεκβξίνπ ηνπ 1992 πιαηζησκέλα απφ ζεηξά εθδειψζεσλ κε ηίηιν "Γηνξηέο Σέρλεο", αθηεξσκέλεο ζην Γηάλλε Ξελάθε. Απφ ηφηε θάζε θαινθαίξη ζην Γιππηφ Θέαηξν "ΑΗΞΧΝΖ" γίλνληαη πνιιέο θαη ζεκαληηθέο εθδειψζεηο κε μερσξηζηή επηηπρία, πνπ ζπγθεληξψλνπλ ζεαηέο απφ φιν ην ιεθαλνπέδην.(πεγή: uti.gr) ειίδα 253 απφ 346

254 Δηθφλα 22: Γιππηφ ζέαηξν Αημσλή (πεγή: saturday-trip.blogspot.com/2009/12/open-quarr...) Αζθιεπηείν Βνύιαο Σν Ννζνθνκείν "Αζθιεπηείν" μεθίλεζε ηε ιεηηνπξγία ηνπ ην 1921 ππφ ηνλ Διιεληθφ Δξπζξφ ηαπξφ, σο αλαηφξην γηα ηελ ζεξαπεία ηεο θπκαηηψζεσο ησλ νζηψλ, ησλ αξζξψζεσλ θαη ηνπ ξαρηηηζκνχ πνπ πξνζέβαιε ηφηε θπξίσο ηα παηδηά. Λεηηνπξγεί απφ ηελ ίδξπζή ηνπ ζηε Βνχια ζε έλα πεπθφθπην θηήκα 104 ζηξεκκάησλ. Σα πεξηζζφηεξα Ννζειεπηηθά πεξίπηεξα αλεγέξζεθαλ απφ δσξεέο επεξγεηψλ θαη θηιάλζξσπσλ πξνο ηνλ Δ.Δ. Απφ ην 1948 εμειίρζεθε ζε έλα Γεληθφ Οξζνπεδηθφ Ννζνθνκείν πνπ θάιππηε νξζνπεδηθήρεηξνπξγηθή θαη ηξαπκαηνινγία. ηαδηαθά αλαπηχρζεθαλ θαη άιιεο εηδηθφηεηεο φπσο Γεληθήο Υεηξνπξγηθήο, Νεπξνρεηξνπξγηθήο, Παζνινγηθήο, Καξδηνινγηθήο, Φπζηθήο Ηαηξηθήο & Απνθαηάζηαζεο εξγαζηεξίσλ θαη ηαηξείσλ πνπ θάιππηαλ ηηο λνζειεπηηθέο αλάγθεο. Σν 1985 κε ην Π.Γ.594/85 ην Ννζνθνκείν ηνπ Δ.Δ.. "Αζθιεπηείν Βνχιαο" κεηαηξέπεηαη ζε Ν.Π.Γ.Γ. θαη εληάζζεηαη ζην Δζληθφ χζηεκα Τγείαο (Δ..Τ.) Με ην Ν.1821/ θπξψλεηαη ε ππνγξαθείζα ζχκβαζε ηεο 28/5/85 κε ην Τπνπξγείν Τγείαο θαη Πξφλνηαο θαη ην Δ.Δ.. θαη πεξηέξρεηαη ζην Ννζνθνκείν ε ρξήζε φισλ ησλ θηηξηαθψλ θαη ινηπψλ εγθαηαζηάζεσλ θαη ν πάζεο θχζεσο ειίδα 254 απφ 346

255 εμνπιηζκφο γηα φζν ρξφλν ζα πθίζηαηαη ην Ννζνθνκείν ζαλ Ν.Π.Γ.Γ. εληαγκέλν ζην ΔΤ, ε δε θπξηφηεηα παξακέλεη ζηνλ ΔΔ. ήκεξα, ην Γεληθφ Ννζνθνκείν «Αζθιεπηείν Βνχιαο» απαζρνιεί 1500 εξγαδφκελνπο θαη νη αλεπηπγκέλεο θιίλεο έρνπλ πεξηνξηζηεί ζε 400 απφ ηηο 700 θιίλεο πνπ πξνβιέπεη ν Οξγαληζκφο ιεηηνπξγίαο ηνπ, εμαηηίαο ηεο ζηαηηθήο αθαηαιιειφηεηαο αξθεηψλ θηηξίσλ, απνηέιεζκα ηεο παιαηφηεηαο απηψλ αιιά θαη ησλ ηειεπηαίσλ ζεηζκψλ ηνπ Με ηελ εθαξκνγή ηνπ Ν. 3329/05 ην Αζθιεπηείν Βνχιαο κεηαβάιιεηαη ζηαδηαθά απφ εηδηθφ Οξζνπεδηθφ ζε Γεληθφ Ννζνθνκείν, ηθαλφ λα θαιχπηεη ηηο απμεκέλεο θαη πξαγκαηηθέο αλάγθεο ηεο επξχηεξεο πεξηνρήο ηεο ΝΑ Αηηηθήο θαη ησλ Μεζνγείσλ, πνπ εμππεξεηεί πεξίπνπ1,5 εθαη. θαηνίθνπο. Πξνο ηελ θαηεχζπλζε απηή ην Ννζνθνκείν κεηέηξεςε ζεκαληηθφ αξηζκφ νξζνπεδηθψλ θιηλψλ ζε θιίλεο ηνπ Παζνινγηθνχ Σνκέα, απνδίδνληαο απηέο ζηηο Παζνινγηθέο θιηληθέο θαζψο θαη ζην Καξδηνινγηθφ Σκήκα θαη ζηελ Καξδηνινγηθή Μνλάδα Δληαηηθήο Παξαθνινχζεζεο. Παξάιιεια ην Ννζνθνκείν πξνρψξεζε ζηελ αλάπηπμε λέσλ ηκεκάησλ, φπσο ην Γλαζνρεηξνπξγηθφ, ην Δλδνθξηλνινγηθφ, ην Σκήκα Λαπαξνζθνπηθήο Υεηξνπξγηθήο θαη ην Γηαηηνινγηθφ, ελψ ζρεδηάδεηαη θαη ε άκεζε έλαξμε ιεηηνπξγίαο Μνλάδαο Απμεκέλεο Φξνληίδαο, Γαζηξεληεξνινγηθνχ Σκήκαηνο θαζψο θαη Γεξκαηνινγηθνχ Ηαηξείνπ.(πεγή: askepieio.gr) ΠΗΚΠΑ Βνύιαο Σν ΠΗΚΠΑ Βνχιαο, πνπ πιένλ νλνκάδεηαη Κέληξν Απνζεξαπείαο θαη Απνθαηάζηαζεο Παίδσλ Βνχιαο (Κ.Α.Α.Π. Βνχιαο), είλαη έλα θξαηηθφ ίδξπκα πνπ ζηεγάδεη 120 παηδηά θαη λένπο κε ζσκαηηθέο ή/ θαη δηαλνεηηθέο αλαπεξίεο. Ζ ειηθία ηνπο θπκαίλεηαη απφ 1-30 ρξνλψλ θαη πξνέξρνληαη απφ νηθνγέλεηεο πνπ αδπλαηνχλ ή αξλνχληαη λα ηα θξνληίζνπλ. εκαληηθέο είλαη θαη νη εγθαηαζηάζεηο ηνπ θέληξνπ πνπ δεκηνπξγήζεθαλ θαηά ηελ πεξίνδν ειίδα 255 απφ 346

256 ηελ πνξεία ηνπ ρξφλνπ, κηα αλεμίηειε ζθξαγίδα απνηέιεζαλ ηα ζρέδηα ηνπ δηάζεκνπ αξρηηέθηνλα ηνπ κεζνπνιέκνπ Π.Ν.Σδειέπε, πνπ νξακαηίζηεθε ζηε Βνχια ηε δεκηνπξγία κηαο πξφηππεο παηδνχπνιεο. Σν 1925 νη εγθαηαζηάζεηο ηνπ ΠΗΚΠΑ Βνχιαο ρξεζίκεπαλ σο παηδηθέο θαηαζθελψλεηο. Σν 1954 ην ΠΗΚΠΑ εγθαηέζηεζε ζηε Βνχια ην Κέληξν Απνθαηάζηαζεο Αλαπήξσλ Παηδηψλ ήκεξα: Οη εγθαηαζηάζεηο ηνπ Κέληξνπ ζήκεξα πεξηιακβάλνπλ 22 θηίξηα, έλαληη 42 πνπ ππήξραλ ζην παξειζφλ. Δμ απηψλ ιεηηνπξγνχλ κφλν ηα 12, θαζψο θαη βνεζεηηθέο εγθαηαζηάζεηο, πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηε ζηέγαζε θαη ησλ ππφινηπσλ ιεηηνπξγηψλ ηνπ Κέληξνπ. Σα ππφινηπα θηίξηα είλαη εγθαηαιειεηκκέλα, κε νξαηέο ηηο θζνξέο ηνπ ρξφλνπ. ην ρψξν ζηεγάδνληαη επίζεο ην Δ.Κ.Α.Κ.Β. (Δζληθφ Κέληξν Άκεζεο Κνηλσληθήο Βνήζεηαο) θαη ην Δηδηθφ ρνιείν ηνπ Κέληξνπ, δχλακεο 15 παηδηψλ, πνπ αλήθεη ζην Τπνπξγείν Παηδείαο. Δηθφλα 23: ΠΗΚΠΑ Βνχιαο (πεγή: http: //news.in.gr/greece/article/?aid=777634) ειίδα 256 απφ 346

257 3.9.ΜΖΣΡΟΠΟΛΗΣΗΚΟ ΠΑΡΚΟ ΔΛΛΖΝΗΚΟΤ To Μεηξνπνιηηηθφ Πάξθν ηνπ Διιεληθνχ είλαη έλα ππφ δεκηνπξγία πάξθν ζην ρψξν ηνπ πξψελ αεξνδξνκίνπ ζην Διιεληθφ. Ζ έθηαζε ηνπ πξψελ Γηεζλνχο Αεξνδξνκίνπ Διιεληθνχ είλαη ζηξέκκαηα, απφ ηα νπνία ζηξέκκαηα πξνβιέπεηαη φηη ζα θαιχςεη ην Μεηξνπνιηηηθφ Πάξθν, ζηξέκκαηα ζα αμηνπνηεζνχλ γηα πνιενδνκηθή αλάπηπμε θαη ηα ππφινηπα 290 αθνξνχλ λέεο ππνδνκέο ή ππάξρνπζεο εγθαηαζηάζεηο. Ο θαηακεξηζκφο απηφο έρεη ζπλαληήζεη αληηδξάζεηο απφ επηηξνπέο θαηνίθσλ ησλ γχξσ πξναζηίσλ, πνπ δεηνχλ ηε δηάζεζε νιφθιεξνπ ηνπ ρψξνπ ηνπ πξψελ αεξνδξνκίνπ γηα ηε δεκηνπξγία πάξθνπ. Ζ πξφηαζε γηα ηελ πινπνίεζε ηνπ έξγνπ επηιέρζεθε ην 2003 κεηά απφ δηαγσληζκφ πνπ πξνθεξχρζεθε απν ην Τ.ΠΔ.ΥΧ.Γ.Δ ζε ζπλεξγαζία κε ηελ Γηεζλή Έλσζε Αξρηηεθηφλσλ αλάκεζα απφ 159 πξνηάζεηο. Υάξηεο 42:ρέδην αλάπιαζεο κεηξνπνιηηηθνχ πάξθνπ Διιεληθνχ (πεγή: χκθσλα κε ηα ζρέδηα ηνπ Τπνπξγείνπ ΠΔ.ΥΧ.Γ.Δ, ην κεηξνπνιηηηθφ πάξθν απηφ πξφθεηηαη λα είλαη ην κεγαιχηεξν πνπ έγηλε πνηέ ζηελ Διιάδα. ειίδα 257 απφ 346

258 Δπίζεο, ν πξψελ θχξηνο δηάδξνκνο πξνζγείσζεο δηαηεξείηαη ζαλ ρψξνο θίλεζεο ησλ πεδψλ. ια ηα θηίξηα ηνπ αεξνδξνκίνπ θαζψο θαη ε πεξηνρή ηεο πξψελ Ακεξηθαληθήο Βάζεο ζα θαηαζηξαθνχλ, εθηφο απφ ην θηίξην ηνπ FΗR. ην έξγν πεξηιακβάλνληαη θαη επεθηάζεηο ηνπ κεηξφ(δχν ζηαζκνί), ε επέθηαζε ηεο γξακκήο ηνπ ηξακ, θαζψο θαη ε βχζηζε ηεο ιεσθφξνπ Πνζεηδψλνο ψζηε λα επηηεπρζεί ε ελνπνίεζε ηνπ πάξθνπ κε ηηο εγθαηαζηάζεηο ηνπ Αγίνπ Κνζκά θαη κε ην Γθνιθ ηεο Γιπθάδαο. Αλαιπηηθά ην πάξθν ζα πεξηιακβάλεη: Σνπο ειεχζεξνπο ρψξνπο ηνπ πάξθνπ. Γειαδή ρψξνπο πξαζίλνπ, πδάηηλνπο ρψξνπ θαη ρψξνπο αλαςπρήο θαη πεξηπάηνπ. Δγθαηαζηάζεηο αλαςπρήο, φπσο αζιεηηθέο εγθαηαζηάζεηο κπέηδκπνι, ρφθετ θαη ζφθηκπνι. Γηάθνξνπο ρψξνπο ππνδνκήο. Γειαδή ρψξνπο ζηάζκεπζεο θαη ρψξνπο ππνδνκήο ηεο ΓΔΖ. ειίδα 258 απφ 346

259 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 4: ΠΡΟΓΗΟΡΗΜΟ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝΣΗΚΧΝ ΠΡΟΒΛΖΜΑΣΧΝ ΣΖ ΠΔΡΗΟΥΖ ΜΔΛΔΣΖ 4.1.ΓΔΝΗΚΑ Οηθνινγηθά πξνβιήκαηα ή πεξηβαιινληηθά πξνβιήκαηα νλνκάδνληαη νη δηαηαξαρέο ζηε γήηλε βηφζθαηξα θαη ζην θπζηθφ πεξηβάιινλ νη νπνίεο ζπλεζίδεηαη λα απνδίδνληαη ζηελ αλζξψπηλε δξαζηεξηφηεηα. ηνλ βαζκφ πνπ ηα νηθνινγηθά πξνβιήκαηα απεηινχλ ηελ επηβίσζε ελφο πιεζπζκνχ, νδεγνχλ ζε νηθνινγηθή θξίζε. Χζηφζν νη νηθνινγηθέο θξίζεηο κπνξεί λα έρνπλ θαη θπζηθά αίηηα. ηα πεξηβαιινληηθά πξνβιήκαηα ζπγθαηαιέγνληαη ε πεξηβαιινληηθή ξχπαλζε, ε θιηκαηηθή αιιαγή, ε ηξχπα ηνπ φδνληνο, ε απνδάζσζε (απνςίισζε ησλ δαζψλ), ε εξεκνπνίεζε, ε εμαθάληζε βηνινγηθψλ εηδψλ, ε φμηλε βξνρή θιπ. Σα νηθνινγηθά πξνβιήκαηα άξρηζαλ λα εκθαλίδνληαη θπξίσο κεηά ηε βηνκεραληθή επαλάζηαζε, ελψ ππάξρνπλ δηαθνξεηηθέο αληηιήςεηο ζρεηηθά κε ηα αίηηα θαη ηνπο ηξφπνπο αληηκεηψπηζήο ηνπο. Δπηζηεκνληθά δηεξεπλψληαη απφ ηελ νηθνινγία θαη ηελ πεξηβαιινληνινγία, αιιά θαηά ηε δεθαεηία ηνπ 1960 αλαδχζεθε ην πνιχπιεπξν νηθνινγηθφ θνηλσληθφ θίλεκα κε ζηφρν ηελ πξνζπάζεηα γηα ηελ επίιπζε ησλ νηθνινγηθψλ πξνβιεκάησλ. Οη κεραληθνί πεξηβάιινληνο πξνζπαζνχλ λα αλαπηχμνπλ ηερλνινγηθέο ιχζεηο γηα ηα πεξηβαιινληηθά πξνβιήκαηα (π.ρ. ειεθηξηθά απηνθίλεηα, θαηαιχηεο απηνθηλήηνπ, ζπζθεπέο θαζαξηζκνχ αεξίσλ θιπ). ειίδα 259 απφ 346

260 4.2.ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝΣΗΚΔ ΔΠΗΠΣΧΔΗ ΣΗ ΠΑΡΑΚΣΗΔ ΕΧΝΔ Σα έξγα θαη νη δξαζηεξηφηεηεο πνπ ζπλαληψληαη ζηηο παξάθηηεο δψλεο, δεκηνπξγνχλ επηδξάζεηο ζε απηέο, νη νπνίεο, εθηφο ησλ άιισλ, είλαη εθηεηακέλεο θαη πνηθίιεο. Ζ θχζε ησλ ελ ιφγσ έξγσλ θαη δξαζηεξηνηήησλ, ε ππαγσγή ηνπο ζε επξχηεξα νηθνλνκηθά, θνηλσληθά θαη αλαπηπμηαθά πξνγξάκκαηα, ε πξνθαλήο επηξξνή ηνπο ζε πιείζηνπο φζνπο παξάγνληεο θαη κεηαβιεηέο ηνπ θπζηθνχ θαη αλζξσπνγελνχο πεξηβάιινληνο θαη ε ζεκαζία ηνπο γηα ηελ ελ γέλεη θνηλσληθννηθνλνκηθή δσή ηεο ρψξαο, είλαη νξηζκέλα βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπο, πνπ θαζηζηνχλ ην ζέκα ηεο εμεηαδφκελεο εθηίκεζεο, ζέκα εμαηξεηηθνχ ελδηαθέξνληνο. Δηδηθφηεξα, η) ην παξάθηην πεξηβάιινλ, παξνπζηάδεη πνιιέο ηδηνκνξθίεο, κεηαμχ ησλ νπνίσλ ζπγθαηαιέγνληαη ε γεσκνξθνινγία, ην εθηεηακέλν κήθνο ησλ αθηψλ, ε ηνπξηζηηθή αλάπηπμε, θαζψο θαη ε ζπγθέληξσζε ζεκαληηθψλ νηθνλνκηθψλ, θνηλσληθψλ θαη πνιενδνκηθψλ ιεηηνπξγηψλ ζε απηφ, ηη) ε αληνρή ζε ξχπαλζε/κφιπλζε/ππνβάζκηζε, ελφο ηέηνηνπ νηθνζπζηήκαηνο, είλαη εμαηξεηηθά πεξηνξηζκέλε. Σν γεγνλφο απηφ, επηβάιιεη εθηφο ησλ άιισλ, ηελ ιεπηνκεξή πξνζέγγηζε ηνπ ζέκαηνο ηεο εθηίκεζεο πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ, ε νπνία ζα πξέπεη λα ιακβάλεη ρψξα θαηά ηξφπν νινθιεξσκέλν θαη ζπλζεηηθφ. ηηη) ην εμεηαδφκελν πεξηβάιινλ, επίζεο, απνηειεί θαη πνιχηηκν νπηηθφ πφξν, ηλ) ζε θάζε πεξίπησζε, ε δηαρείξηζε ησλ παξαθηίσλ δσλψλ, πνπ πεξηιακβάλεη, ηφζν έξγα θαη δξαζηεξηφηεηεο αιιά θαη πξνγξάκκαηα πνπ πινπνηνχληαη ζηηο ελ ιφγσ δψλεο, πξέπεη λα είλαη ήπηνπ, θαηά ην δπλαηφλ ραξαθηήξα. Δπλφεην είλαη φηη νη δπλαηφηεηεο απνθαηάζηαζεο, κηαο θαηεζηξακκέλεο πεξηβαιινληηθά πεξηνρήο πνπ αλήθεη ζηηο δψλεο απηέο, είλαη ηδηαίηεξα πεξηνξηζκέλεο. ειίδα 260 απφ 346

261 Ζ αζηηθνπνίεζε κε ηε ζπλεπαθφινπζε έληαζε ηνπ ξπζκνχ ρξήζεο ησλ παξάθηησλ πφξσλ ηείλεη λα θαηαζηξέςεη ηελ εχζξαπζηε ηζνξξνπία ησλ θπζηθψλ νηθνζπζηεκάησλ. Ο Δπξσπατθφο Οξγαληζκφο Πεξηβάιινληνο θαη ε Δπξσπατθή Δπηηξνπή έρνπλ εθηηκήζεη φηη «βάζεη ησλ ζεκεξηλψλ ππνινγηζκψλ, αλακέλεηαη φηη ην 50 % ησλ αθηψλ ηεο Μεζνγείνπ ζα έρεη θηηζζεί έσο ην 2025». Ζ δηάζεζε αλεπεμέξγαζησλ αζηηθψλ ιπκάησλ θαη βηνκεραληθψλ απνβιήησλ ζηνπο πδάηηλνπο απνδέθηεο, ε ππέξκεηξε ρξήζε θπηνθαξκάθσλ ζηε γεσξγία θαη ε ππεξαιίεπζε είλαη θάπνηα κφλν απφ ηα πξνβιήκαηα πνπ απεηινχλ ηελ εχξπζκε ιεηηνπξγία ησλ παξάθηησλ ζπζηεκάησλ. Ζ ζθνδξφηεηα ησλ αλζξψπηλσλ θαη νηθνλνκηθψλ δξαζηεξηνηήησλ θαη πηέζεσλ ζηηο επξσπατθέο παξάθηηεο πεξηνρέο θαη νη θιηκαηηθέο αιιαγέο εληείλνπλ ηε δηάβξσζε, δεκηνπξγψληαο έλα πνιχ ζνβαξφ πξφβιεκα γηα ην πεξηβάιινλ θαη ηηο ηνπηθέο θνηλσλίεο. χκθσλα κε ηελ κειέηε «EUROSION - Living with Coastal Erosion in Europe: Sediment and Space for Sustainability» πνπ εθπνλήζεθε γηα ινγαξηαζκφ ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο, ην έλα πέκπην ησλ αθηψλ ηεο Δπξψπεο ησλ 25, πεξίπνπ km, έρεη επεξεαζηεί ήδε ζνβαξά ή αληηκεησπίδεη ζνβαξά πξνβιήκαηα απφ ηε δηάβξσζε, ελψ πεξίπνπ 15 km 2 ην ρξφλν ράλνληαη ή επεξεάδνληαη ζε ζεκαληηθφ βαζκφ. Σα πξνβιήκαηα ηνπ παξάθηηνπ ρψξνπ κπνξεί λα νθείινληαη ζε θπζηθά αίηηα φπσο ε δηάβξσζε ησλ αθηψλ, ε πξνζηαζία ηνπ θπζηθνχ πεξηβάιινληνο, ε θιηκαηηθή αιιαγή θ.η.ι. αιιά θαη απφ έιιεηςε νξζνινγηθνί ζρεδηαζκνχ ησλ αλζξψπσλ φπσο ε άλαξρε πνιενδφκεζε, ε αζηηθνπνίεζε θ.η.ι.. Σα θπξηφηεξα πξνβιήκαηα ζηηο παξάθηηεο δψλεο πνπ έρνπλ παξαηεξεζεί δηεζλφο είλαη: εθηεηακέλε παξάθηηα δηάβξσζε πνπ ζπρλά επηδεηλψλεηαη απφ αθαηάιιειε αλζξψπηλε ππνδνκή (ζπκπεξηιακβαλνκέλεο ηεο ππνδνκήο πνπ απνζθνπεί ζηελ "παξάθηηα άκπλα") θαη αλάπηπμε πνιχ θνληά ζηελ αθηνγξακκή. Σα ηερληθά έξγα ζε νξηζκέλεο πεξηνρέο ιηκέλσλ ζπλέβαιιαλ ζηελ ηαρχηεξε δηάβξσζε ηεο παξαθείκελεο αθηνγξακκήο επεηδή δελ έιαβαλ επαξθψο ππφςε ηνπο ηε δπλακηθή θαη ηηο δηεξγαζίεο ηεο παξάθηηαο δψλεο. Ζ άληιεζε θπζηθνχ αεξίνπ απνηειεί έλαλ αθφκε παξάγνληα πνπ κπνξεί λα πξνθαιέζεη παξάθηηα δηάβξσζε. ειίδα 261 απφ 346

262 θαηαζηξνθή ελδηαηηεκάησλ σο απνηέιεζκα αλεπαξθνχο νηθνδνκηθνχ θαη ρσξνηαμηθνχ ζρεδηαζκνχ ή αμηνπνίεζεο ησλ ζαιαζζψλ. Σν πξφβιεκα απηφ είλαη ηδηαίηεξα ζεκαληηθφ ζε πεξηνρέο κε ηαρεία νηθνλνκηθή αλάπηπμε, φπσο νη ρψξεο ηεο Κεληξηθήο θαη ηεο Αλαηνιηθήο Δπξψπεο. απψιεηα βηνινγηθήο πνηθηιφηεηαο, ζπκπεξηιακβαλνκέλεο ηεο κείσζεο ησλ απνζεκάησλ ηρζχσλ, ηφζν ησλ παξάθηησλ φζν θαη εθείλσλ ηεο αλνηθηήο ζαιάζζεο, σο απνηέιεζκα ηεο θαηαζηξνθήο παξάθηησλ ηφπσλ αλαπαξαγσγήο. Σα πεξηθεξεηαθά ζρέδηα δξάζεο γηα ηε βηνινγηθή πνηθηιφηεηα έρνπλ πξνζδηνξίζεη σο θαη 30 δξάζεηο πνπ απαηηνχληαη γηα ηελ πξφιεςε λέσλ απσιεηψλ ελδηαηηεκάησλ θαη ηελ αληηκεηψπηζε ηεο κείσζεο ησλ εηδψλ ζε νξηζκέλεο παξάθηηεο πεξηνρέο ηεο βνξεηνδπηηθήο επξσπατθήο κεηξνπνιηηηθήο πεξηνρήο. κφιπλζε ησλ ρεξζαίσλ θαη ησλ πδάηηλσλ πφξσλ σο απνηέιεζκα ηεο δηάρπζεο ηεο ξχπαλζεο απφ ζαιάζζηεο ή ρεξζαίεο πεγέο, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ ρψξσλ πγεηνλνκηθήο ηαθήο, πξνο ηελ αθηνγξακκή. ε νξηζκέλα θξάηε κέιε, ε κεηαθεξφκελε απφ ηνπο πνηακνχο ξχπαλζε πνπ πξνέξρεηαη απφ γεσξγηθέο εθξνέο γεηηνληθψλ ρσξψλ ζηνλ άλσ ξνπ ησλ πνηακψλ επεξεάδεη ηελ πνηφηεηα ησλ παξάθηησλ πδάησλ. πξνβιήκαηα πνπ αθνξνχλ ζηελ πνηφηεηα θαη ζηελ πνζφηεηα ησλ πδάησλ, θαζψο ε δήηεζε ππεξθαιχπηεη ηηο δπλαηφηεηεο ηεο παξνρήο ή ηεο επεμεξγαζίαο ιπκάησλ. Ζ δηείζδπζε αικπξψλ πδάησλ απφ ηελ ππεξεθκεηάιιεπζε ησλ παξάθηησλ πδξνθφξσλ νξηδφλησλ απνηειεί θχξην πξφβιεκα ζε πνιιέο πεξηνρέο ηεο ιεθάλεο ηεο Μεζνγείνπ. Ζ δεκία ζηνλ πδξνθφξν νξίδνληα έρεη ζπλήζσο σο απνηέιεζκα ηε κφληκε κείσζε ησλ δηαζέζηκσλ πδάηηλσλ πφξσλ. ζε πνιιέο πεξηπηψζεηο, ηα ελ ιφγσ θπζηθά θαη βηνινγηθά πξνβιήκαηα πξνθάιεζαλ ή επηδείλσζαλ ηα αλζξψπηλα πξνβιήκαηα πνπ αληηκεησπίδνπλ νη παξάθηηεο δψλεο, θαζψο απμάλεη ν αξηζκφο θαη ε έληαζε ησλ αλζξψπηλσλ ρξήζεσλ, ήηνη: αλεξγία θαη θνηλσληθή αζηάζεηα πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηελ παξαθκή ησλ παξαδνζηαθψλ ή πεξηβαιινληηθά ζπκβαηψλ ηνκέσλ, φπσο ηεο ειίδα 262 απφ 346

263 παξάθηηαο αιηείαο κηθξήο θιίκαθαο. ε πνιιέο πεξηνρέο, ε επαγγεικαηηθή παξάθηηα αιηεία αληηκεησπίδεη δπζθνιίεο φζνλ αθνξά ζηε δηαηήξεζε ηεο αληαγσληζηηθφηεηάο ηεο. αληαγσληζκφο κεηαμχ ρξεζηψλ γηα πφξνπο. Ζ κηθξή δηαζεζηκφηεηα ρψξσλ γηα πδαηνθαιιηέξγεηα, σο απνηέιεζκα ηεο δηάζεζεο ρψξνπ γηα άιιεο ρξήζεηο, απνηειεί ζεκαληηθφ πεξηνξηζηηθφ παξάγνληα γηα ηελ επέθηαζε ηεο ελ ιφγσ δξαζηεξηφηεηαο θαηαζηξνθή ηεο πνιηηηζκηθήο θιεξνλνκηάο θαη δηάιπζε ηνπ θνηλσληθνχ ηζηνχ σο απνηέιεζκα ηεο αλεμέιεγθηεο αλάπηπμεο (ηδίσο ηνπ ηνπξηζκνχ). Πνιιέο απφ ηηο λήζνπο ηεο Δπξψπεο -απφ ηηο Καλάξηεο Νήζνπο σο ην αξρηπέιαγνο ηεο νπεδίαο θαη ηεο Φηλιαλδίαο- αληηκεησπίδνπλ απηφ ην πξφβιεκα. απψιεηα πεξηνπζίαο θαη δπλαηνηήησλ αλάπηπμεο σο απνηέιεζκα ηεο παξάθηηαο δηάβξσζεο. ε ηνπηθφ επίπεδν, ε παξάθηηα δηάβξσζε ζεσξείηαη σο ε ζεκαληηθφηεξε απεηιή γηα ηε δηαηήξεζε ησλ εηζνδεκάησλ ζε πνιιέο πεξηνρέο πνπ δνπλ απφ ηνλ ηνπξηζκφ. απψιεηα επθαηξηψλ ζηαζεξήο απαζρφιεζεο σο απνηέιεζκα ηεο ππνβάζκηζεο ησλ πφξσλ. Σα ζθάθε γηα αιηεία αλαςπρήο απνξξππαίλνληαη ζπρλά κε ηξηβνπηπιν- θαζζίηεξν (ΣΒΣ) πνπ κπνξεί λα έρεη αξλεηηθέο επηπηψζεηο γηα ηνλ θιάδν ηεο πδαηνθαιιηέξγεηαο πεξηζσξηνπνίεζε θαη κεηαλάζηεπζε πνπ επηδεηλψλνληαη απφ ηελ έιιεηςε θαηάιιειεο ππνδνκήο, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ δηθηχσλ επηθνηλσληψλ θαη κεηαθνξψλ πνπ ιεηηνπξγνχλ θαζ' φιε ηε δηάξθεηα ηνπ έηνπο. Σν αλεπαξθέο νδηθφ δίθηπν θαη ε ειιηπήο ζπλνιηθή αλάπηπμε ηεο ηνπηθήο νηθνλνκίαο ζε πνιιέο πεξηθεξεηαθέο ή απνκνλσκέλεο παξάθηηεο πεξηνρέο απνηέιεζε αηηία κεηαλάζηεπζεο, ε νπνία κε ηε ζεηξά ηεο έρεη σο απνηέιεζκα ρακεινχ επηπέδνπ εγθαηαζηάζεηο πνπ ζπκβάιινπλ ζηελ πξνζέιθπζε θαη ζηε δηαηήξεζε κηαο δξαζηήξηαο ηνπηθήο θνηλσλίαο. ειίδα 263 απφ 346

264 4.3. ΠΡΟΓΗΟΡΗΜΟ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝΣΗΚΧΝ ΠΡΟΒΛΖΜΑΣΧΝ ΣΖΝ ΠΡΗΟΥΖ ΜΔΛΔΣΖ ΑΠΟ ΜΔΓΑΛΑ ΔΡΓΑ ην παξφλ θεθάιαην κειεηψληαη θαη ειέγρνληαη φιεο νη παξάκεηξνη γχξσ απφ ηελ θαηαζθεπή θαη ιεηηνπξγία ησλ ζεκαληηθφηεξσλ θαη κεγαιχηεξσλ έξγσλ πνπ πξαγκαηνπνηήζεθαλ ζηελ πεξηνρή κειέηεο ηα ηειεπηαία ρξφληα θαη θαηά πφζν απηά πξνθάιεζαλ θαηά ηελ θάζε ηεο θαηαζθεπήο θαη ζπλερίδνπλ λα πξνθαινχλ θαηά ηελ θάζε ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπο πεξηβαιινληηθά πξνβιήκαηα. Σα έξγα απηά είλαη ε θαηαζθεπή ηνπ θέληξνπ ηζηηνπινΐαο ηνπ Αγίνπ Κνζκά, ε κεηαηξνπή ηνπ παιαηνχ αεξνδξνκίνπ ηνπ Διιεληθνχ ζηηο Οιπκπηαθέο εγθαηαζηάζεηο γηα ηηο αλάγθεο ησλ Οιπκπηαθψλ Αγψλσλ ην 2004 θαη ε θαηαζθεπή ηνπ ηξακ πνπ πξαγκαηνπνηήζεθε ηελ ίδηα ρξνληά Οιπκπηαθό θέληξν ηζηηνπινΐαο Αγίνπ Κνζκά Οη εξγαζίεο πνπ πξαγκαηνπνηήζεθαλ γηα ηελ εθζθαθή ησλ ιηκελνιεθαλψλ θαη γηα ηελ εμπγίαλζε ηνπο επεξέαζαλ πξνζσξηλά ηα ζαιάζζηα χδαηα ηεο επξχηεξεο πεξηνρήο. Ζ εθζθαθή ηνπ βπζνχ πξνθάιεζε δηαηαξαρή ησλ πδάηηλσλ δψσλ θπηνθνηλσληψλ, επαλαδηαιπηνπνίεζε ησλ ηδεκάησλ ηνπ βπζνχ (θαη άξα επαλαθπθινθνξία ηνμηθψλ κεηάιισλ, πδξνγνλαλζξάθσλ, ζξεπηηθψλ αιάησλ, παζνγφλσλ κηθξννξγαληζκψλ πνπ είραλ πξνζξνθήζεη εθεί) θαη αχμεζε ζνιεξφηεηαο, ε νπνία κεηψλεη ηελ πνζφηεηα ειηαθήο αθηηλνβνιίαο πνπ θηάλεη ζηηο ζαιάζζηεο θπηνθνηλσλίεο. Τςειά επίπεδα ζνιεξφηεηαο έρνπλ ζαλ απνηέιεζκα ηε κείσζε ηνπ ξπζκνχ θσηνζχλζεζεο θαη κείσζε ηνπ ξπζκνχ πξνζζήθεο ηνπ δηαιπκέλνπ νμπγφλνπ ζην λεξφ. Δηθφλα 24: Κέληξν ηζηηνπινΐαο Αγίνπ Κφζκα (πεγή: http: //news.in.gr/economy/article/?aid=761222) ειίδα 264 απφ 346

265 Σν ρξνληθφ δηάζηεκα κέρξη ηελ επαλαθνξά ηεο ζνιεξφηεηαο ζηα ζπλήζε επίπεδα, κεηά ην πέξαο ησλ εξγαζηψλ, εμαξηάηαη θπξίσο απφ ην είδνο θαη ην κέγεζνο ησλ θφθθσλ ηνπ αησξνχκελνπ πιηθνχ θαη ηηο ζπλζήθεο ηεο ζαιάζζηαο θπθινθνξίαο πνπ επηθξαηνχλ ζηελ πεξηνρή ιφγσ ηνπ έξγνπ. Λφγσ ηνπ γεγνλφηνο φηη ε εθζθαθή έιαβε ρψξα ζε κηθξφ ρξνληθφ δηάζηεκα, νη πξνζιεζείζεο επηπηψζεηο, φπσο ε ζνιεξφηεηα θαη ε κείσζε ηνπ δηαιπκέλνπ νμπγφλνπ, ήηαλ πξφζθαηξεο θαη δελ έρνπλ καθξνπξφζεζκεο επηπηψζεηο. Άιιεο φκσο επηπηψζεηο ηεο εθζθαθήο, φπσο θαηαζηξνθή θαηαθπγίσλ θαη δσνθνηλσληψλ, απνδείρζεθαλ καθξνπξφζεζκεο. πλήζεο πεξηβαιινληηθά πξνβιήκαηα θαηά ηελ δηάξθεηα ησλ εθζθαθψλ είλαη ε απειεπζέξσζε ή κεηαθίλεζε ξχπσλ απφ ηνλ ππζκέλα ηνπ ιηκέλα. Οη ξχπνη απηνί κπνξεί λα πξνέξρνληαη απφ: βαξέα κέηαιια πξνζξνθεκέλα ζηελ επηθάλεηα ησλ θφθθσλ ηνπ ηδήκαηνο ή ελσκέλα κε απηά κε ρεκηθέο δηαδηθαζίεο θαηαβχζηζε πηζζσδψλ ζθαηξηδίσλ πεηξειατθψλ πδξνγνλαλζξάθσλ θαη δηείζδπζε αλάκεζα ζηνπο θφθθνπο ησλ ηδεκάησλ, φπνπ ε βαθηεξηαθή απνδφκεζε ζπκβαίλεη ζπάληα, νξγαληθέο χιεο ηνπ απνρεηεπηηθνχ ζπζηήκαηνο δέζκεπζε κε πξνζξφθεζε ησλ κηθξνβηαθψλ θνξέσλ απφ νξγαληθά ή αδξαλή ζσκαηίδηα κε δηαδηθαζίεο θξνθίδσζεο, δηαζπνξάο θαη ηδεκαηνπνίεζεο (Πεγή: Οιπκπηαθφ θέληξν Ηζηηνπινΐαο άγηνπ Κνζκά: νινθιεξσκέλε κειέηε ζρεδηαζκνχ θαη αλάπηπμεο θαη ινηπέο αλαγθαίεο κειέηεο θαη έξεπλεο γη ηελ θαηαζθεπή ηνπ Οιπκπηαθνχ Κέληξνπ Ηζηηνπινΐαο ζηνλ Άγην Κνζκά, ζει ) Με ηελ έλαξμε ηεο ιεηηνπξγίαο ησλ εγθαηαζηάζεσλ, ππάξμεη θάπνηα επηβάξπλζε ηνπ πδάηηλνπ πεξηβάιινληνο απφ ηηο εμήο θπξίσο πεγέο: πγξά απφβιεηα ησλ ζθαθψλ (ιχκαηα νξπθηέιαηα θαη πεηξέιαην απφ ην άδεηαζκα ηεο ζεληίλαο ησλ ζθαθψλ, δηαξξνέο κεραλψλ ζθαθψλ, μαξκχξηζκα ησλ θαηαζηξσκάησλ ησλ ζθαθψλ, εθαξκνγή ησλ πθαινρξσκάησλ ειίδα 265 απφ 346

266 δηάζεζε ησλ φκβξησλ πδάησλ απφ ηνλ ρψξν ησλ εγθαηαζηάζεσλ ζηεξεά απφβιεηα ησλ ζθαθψλ ζνλ αθνξά ην ζαιάζζην πεξηβάιινλ, δελ πξνθιήζεθαλ ζεκαληηθέο επηπηψζεηο ζηηο ζαιάζζηεο βηνθνηλσλίαο ηνπ επξχηεξνπ ζαιαζζίνπ πεξηβάιινληνο εθηφο απφ ηελ πεξηνρή πνπ πξνβιέπεηαη ππεξθάιπςε ηνπ βπζνχ κε ηα πξντφληα εθβάζπλζεο ηελ ιηκελνιεθάλεο. Σνπηθή θαηαζηξνθή ησλ βελζηθψλ νξγαληζκψλ έιαβε ρψξα ζηελ πεξηνρή εθβάζπλζεο ηελ εμπγίαλζεο ηεο ιηκελνιεθάλεο, ε νπνία θξίλεηαη πεξηνξηζκέλε ζε έθηαζε. Ο λένο ππζκέλαο πνπ δεκηνπξγήζεθε κεηά ηηο εξγαζίεο θαηαζθεπήο απνηέιεζε εθ λένπ, κεηά απφ κηα ζρεηηθά κηθξή πεξίνδν απνηθία βεζκηθψλ νξγαληζκψλ. Οη λένη νξγαληζκνί είλαη πηζαλφλ λα δηαθέξνπλ απφ ηνπο ππάξρνληεο, εθφζνλ νη λέεο ζπλζήθεο βπζνκεηξίαο εδαθηθνχ πιηθνχ ππζκέλα, πεδίνπ θπθινθνξίαο θαη θπκαηηζκνχ επλννχλ ηελ αλάπηπμε λέσλ πιεζπζκψλ. Οη επηπηψζεηο ζηνπο έκβηνπο νξγαληζκνχο ζηελ ζαιάζζηα πεξηνρή ησλ ιηκελνιεθαλψλ πξνήιζε απφ ηνπο ξχπνπο πνπ δηνρεηεχηεθαλ ζην λεξφ ησλ ιηκελνιεθαλψλ απφ ηα ειιηκεληδφκελα ζθάθε. Σν κέγεζνο ησλ επηπηψζεσλ εμαξηάηαη απφ ηελ ζπγθέληξσζε ησλ ξχπσλ θαη ηηο δηεξγαζίεο πνπ θαζνξίδνπλ ηελ εμέιημε ηνπο ζην ζαιάζζην πεξηβάιινλ. Σα πγξά απφβιεηα ησλ ζθαθψλ, πνπ δηαρένληαη ζην λεξφ ηεο ιηκελνιεθάλεο, πεξηέρνπλ άδσην θαη θψζθνξν κε ζεκαληηθφηεξν ζπλεπαγφκελν πξφβιεκα ηνλ επηξνθηζκφ. Σα βαξηά κέηαιια ησλ απνξξππαληηθψλ θαηαιήγνπλ κέζσ ηεο ηξνθηθήο αιπζίδαο, ζηνπο ζαιάζζηνπο νξγαληζκνχο, φπνπ ζπζζσξεχνληαη. Ζ ζπλεξγηζηηθή δξάζε ησλ κεηάιισλ απμάλεη ηελ ηνμηθή ηνπο ζπκπεξηθνξά. Ζ κηθξνβηαθή κφιπλζε ηνπ λεξνχ ηεο ιηκελνιεθάλεο απφ ηπρφλ δηάζεζε κεηάιισλ, πξνθάιεζαη δηαηαξαρή ηεο ηζνξξνπίαο ηνπ νηθνζπζηήκαηνο θαη αηζζεηή αιινίσζε ηνπ ζαιάζζηνπ πεξηβάιινληνο. Ζ ηνμηθφηεηα ησλ πδξνγνλαλζξάθσλ πεηξειαίνπ πξνθαιέη αιιαγέο ζηελ πιεζπζκηαθή θαηαλνκή ησλ δηαθφξσλ νξγαληζκψλ ζην νηθνζχζηεκα ηνπ ιηκέλα, εμαηηίαο αιιαγψλ ζηελ αλαπαξαγσγή, ην κεηαβνιηζκφ, ηελ αλάπηπμε, ηελ ζπκπεξηθνξά θαη ηελ ηζηνινγία. Σα ρεκηθά πξφζζεηα θαη απνιπκαληηθά πξνθαινχλ ηνμηθφηεηα, απνκάθξπλζε εηδψλ απφ ηελ πεξηνρή ειίδα 266 απφ 346

267 ξχπαλζεο θαη εηζάγνληαη ζηελ ηξνθηθή αιπζίδα θαη ηνπο κεραληζκνχο αλαπαξαγσγήο. ρεηηθά κε ην ρεξζαίν πεξηβάιινλ ιήθζεθε ππφςε ε ειάρηζηε θαηά ην δπλαηφλ θαηαζηξνθή ηεο ππάξρνπζαο βιάζηεζεο. Γηα ηελ αληηζηάζκηζε φκσο ησλ απσιεηψλ δφζεθε έκθαζε ζηελ δεκηνπξγία λέσλ ρψξσλ πξαζίλνπ, αιιά θαη ηδηαίηεξε πξνζνρή ζηε δνκή, ηελ πθή, ηε ζχλζεζε θαη ην ρξψκα ηνπ λένπ εγθαηεζηεκέλνπ πξαζίλνπ. Γφζεθε ζεκαζία ζηελ αληνρή ησλ πξνο θχηεπζε λέσλ θπηψλ ζηηο αληίμνεο ζπλζήθεο θχηεπζεο ζηελ ζπκπιήξσζε θαη πχθλσζε ηνπ ππάξρνληνο πξαζίλνπ θαη ζηελ αλάπιαζε ηνπ εδάθνπο Οιπκπηαθέο εγθαηαζηάζεηο Διιεληθνύ Οη εγθαηαζηάζεηο ηνπ Διιεληθνχ δεκηνχξγεζνπλ θαηά ηελ θάζε ηεο θαηαζθεπήο ηνπο ξχπαλζε ηεο αηκφζθαηξαο, ν νπνία νθείιεηαη ζε: εθπνκπέο ξχπσλ απφ ηε ιεηηνπξγία ησλ εξγνηαμίσλ (ρσκαηνπξγηθέο θαη ινηπέο εξγαζίεο θαηαζθεπήο, θίλεζε θνξηεγψλ θ.η.ι.) πνπ εκπιέθνληαη ζηελ θαηαζθεπή εθπνκπέο ξχπσλ απφ ηα δξνκνιφγηα βαξέσλ νρεκάησλ κεηαθνξάο πιηθψλ εθπνκπέο ξχπσλ ιφγσ δηαθνξνπνηήζεσλ θπθινθνξηαθψλ ιφγσ ηεο θαηαζθεπήο έξγνπ Θα πξέπεη σζηφζν λα ηνληζηεί φηη, εθφζνλ ηεξείηαη έλαο θψδηθαο πεξηβαιινληηθήο πξνζηαζίαο νη εθπνκπέο ξχπσλ απφ ηα εξγνηάμηα επεξεάδνπλ ακειεηέα ηελ πνηφηεηα ηεο αηκφζθαηξαο ζηελ άκεζε πεξηνρή επίδξαζεο ησλ έξγσλ. ην έδαθνο δελ πξαγκαηνπνηήζεθαλ επηπηψζεηο απφ ηελ θαηαζθεπή ησλ έξγσλ δηφηη: ε θχζε ησλ έξγσλ θαη ην επίπεδν ηνπ εδάθνπο δελ δεκηνχξγεζαλ αλάγθε γηα κεγάιεο εθζθαθέο ή επηρψζεηο. ε πνιενδνκηθή κειέηε, πξνβιέπεη ηελ δεκηνπξγία ιφθνπ, κε ηελ δηάζεζε πιενλαδφλησλ πιηθψλ εθζθαθήο θαη επηθάιπςε κε θπηεχζεηο ζηε ζπλέρεηα, ειίδα 267 απφ 346

268 έηζη ψζηε λα κελ απαηηεζεί κεηαθνξά πιενλαδφλησλ πιηθψλ εθηφο απφ ην ρψξν ηνπ Διιεληθνχ. εκκέζσο, επίζεο, κε ηελ κειέηε πνπ πξνηείλεηαη γηα ηε δηεξεχλεζε ηεο θαηαζθεπήο ξχπαλζεο ηνπ εδάθνπο θαη ελδερφκελα κέηξα, ζα επέιζεη βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο ηνπ εδάθνπο. (πεγή:οιπκπηθέο εγθαηαζηάζεηο Διιεληθνχ, κειέηε πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ, 2001, ζει ) Σν αθνπζηηθφ πεξηβάιινλ επηβαξχλζεθε δπλεηηθά ιφγσ ηεο θαηαζθεπήο έξγσλ ζηελ πιένλ δπζκελή γηα ζφξπβν εξγνηαμηαθή πεξίπησζε απφ 9 έσο 11,6 db.με ρξήζε φκσο θηλεηψλ πεηαζκάησλ ε επίπησζε απηήκεηψζεθε ζεκαληηθά. Άιισζηε πξφθεηηαη γηα κηα πεξηνξηζκέλνπ ρξφλνπ ραξαθηήξα επηβάξπλζε αθνχ αθνξά ην ρξνληθφ δηάζηεκα ηεο θαηαζθεπήο ηνπ έξγνπ. Σέινο φζνλ αθνξά ηηο επηπηψζεηο ζηελ ρισξίδα θαη ηελ παλίδα ηεο πεξηνρήο, δελ θαίλεηαη λα ππήξμε θάπνην πξφβιεκα. Ο επξχηεξνο ρψξνο ηνπ αεξνδξνκίνπ ηνπ Διιεληθνχ ήηαλ απφ δεθαεηίεο πιήξσο αζηηθνπνηεκέλνο θαη επηπιένλ δερφηαλ ην ζχλνιν ησλ επηπηψζεσλ απφ ηηο δξαζηεξηφηεηεο ηφζν ηνπ αεξνδξνκίνπ φζν θαη ησλ άιισλ αλζξσπνγελψλ δξαζηεξηνηήησλ ηεο πεξηνρήο. Σν πθηζηάκελν θπζηθφ πεξηβάιινλ πεξηιακβάλεη είδε ρισξίδαο θαη παλίδαο πιήξσο ελαξκνληζκέλα κε ηελ επξχηεξε πεξηνρή ελψ ε νξηζηηθή ιήμε ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπ αεξνδξνκίνπ θαη ε θαηαζθεπή ησλ Οιπκπηαθψλ εγθαηαζηάζεσλ κεηέβαιιε ζε αμηφινγν βαζκφ ηηο ζπλζήθεο ηνπ πεξηβάιινληνο ρσξίο φκσο λα κεηαβιεζεί ν αζηηθφο ραξαθηήξαο. Θεσξείηαη ινηπφλ βέβαην φηη ηα νιπκπηαθά έξγα δελ έρνπλ θακία επίπησζε ζηελ ρισξίδα θαη παλίδα ηεο πεξηνρήο θαζψο ε ρσξνζεηεζή ηνπο γίλεηαη ζε πνιιέο πεξηνρέο κε ρακειή βιάζηεζε, θνληά ζηνπο δηαδξφκνπο ηνπ αεξνδξνκίνπ Σξακ Γηα ηελ αληηκεηψπηζε ησλ πεξηβαιινληηθψλ πξνβιεκάησλ πνπ πξνέθπςαλ θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο θαηαζθεπήο ηνπ έξγνπ,ήηαλ απαξαίηεηνο ν ζαθήο θαζνξηζκφο ησλ πεγψλ ξχπαλζεο. Οη πεγέο ξχπαλζεο θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο θαηαζθεπήο ζρεηίδνληαη ειίδα 268 απφ 346

269 πξνθαλψο κε ηελ ιεηηνπξγία ησλ εξγνηαμίσλ παξαζθεπήο πξνθαηαζθεπαζκέλσλ ζηνηρείσλ θαη ζθπξνδέκαηνο αζθάιηνπ φπσο επίζεο θαη ησλ ρψξσλ ελαπφζεζεο πξντφλησλ εθζθαθήο. Οη δξαζηεξηφηεηεο απηέο ζπλεπάγνληαη: ρξήζε κεραληθνχ εμνπιηζκνχ κε επηπηψζεηο θπξίσο ζην αθνπζηηθφ πεξηβάιινλ θαη ζην πεξηβάιινλ ησλ δνλήζεσλ ησλ πεξηνρψλ άκεζεο γεηηλίαζεο κε ηα εξγνηάμηα. Σα εξγνηάμηα απηά πεξηιακβάλνπλ πα εξγνηάμηα θαηαζθεπήο ησλ εγθαηαζηάζεσλ ζπληήξεζεο θαη ελαπφζεζεο ηξνραίνπ πιηθνχ θαη ηέινο ην εξγνηάμην παξαζθεπήο ησλ πξνθαηαζθεπαζκέλσλ ζηνηρείσλ. Υξήζε θνξηεγψλ νρεκάησλ γηα ηνλ αλεθνδηαζκφ ησλ εξγνηαμίσλ θαη ηελ απνθνκηδή ησλ πξντφλησλ εθζθαθήο κε επηπηψζεηο ζην αηκνζθαηξηθφ, αθνπζηηθφ θαη δνλεηηθφ πεξηβάιινλ ησλ πεξηνρψλ άκεζεο γεηηλίαζεο κε ηα εξγνηάμηα αιιά θαη θαηά κήθνο ησλ νδψλ πνπ ζπλδένπλ ηνπο παξαπάλσ ρψξνπο θαη νη νπνίεο ρξεζηκνπνηνχληαη απφ ηα παξαπάλσ νρήκαηα. Ζ απνθνκηδή ησλ πξντφλησλ εθζθαθήο έγηλε ζηε ρσκαηεξή ηνπ ρηζηνχ. Καηάιεςε ρψξσλ απφ ηα εξγνηάμηα κε επηπηψζεηο ζηηο θνηλσληθφ νηθνλνκηθέο ζπλζήθεο ηεο πεξηνρήο θαη πηζαλέο παξαθάκςεηο ηεο θπθινθνξίαο ζε γεηηνληθνχο δξφκνπο κε επηπηψζεηο, θπξίσο, πξφζζεην ζφξπβν θαη αηκνζθαηξηθή ξχπαλζε θαηά κήθνο ησλ νδψλ πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ γηα ηηο παξαθάκςεηο. Αλαιπηηθφηεξα ηψξα, θαηά ηελ θάζε ηεο θαηαζθεπήο πξνθιήζεθαλ πνζφηεηεο ζθφλεο απφ ηηο εγθαηαζηάζεηο ησλ εξγνηαμίσλ. Οη εθπνκπέο απηέο ηεο ζθφλεο, δελ δεκηνχξγεζαλ ηδηαίηεξν πξφβιεκα εθφζνλ βέβαηα ηεξήζεθαλ ηα αληηξξππαληηθά κέηξα πνπ είραλ πξνβιεθζεί. Μηα άιιε θαηεγνξία ξχπσλ είλαη ηα πγξά απφβιεηα πνπ παξάγνληαη θαηά ηελ θαηαζθεπή θαη αθνξνχλ θπξίσο ην λεξφ πνπ ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηελ ςχμε κεραλεκάησλ θαη ηνλ έιεγρν ηεο ζθφλεο. ειίδα 269 απφ 346

270 Αλ επηηξεπφηαλ ζηα απφβιεηα λεξά πνπ παξνπζηάδνληαη κέζα ζηηο εθζθαθέο απφ ηηο θαηαζθεπαζηηθέο δξαζηεξηφηεηεο θαη είλαη πάλσ απφ ηνλ πδξνθφξν νξίδνληα, λα παξακέλνπλ ζην δάπεδν ηεο εθζθαθήο, ζα άξρηδαλ λα απνξξνθψληαη ζην έδαθνο. Δάλ κηα ηθαλή πνζφηεηα λεξψλ πνπ απνβάιινληαη ήηαλ δηαζέζηκε γηα αξθεηφ ρξνληθφ δηάζηεκα, κηα ζπζζψξεπζε κπνξεί λα άξρηδε λα δεκηνπξγείηαη ζηελ επηθάλεηα ηνπ ππνγείνπ λεξνχ. Σν αλαξξνθνχκελν λεξφ ζα κεηαθέξεη δηαιπηά πιηθά αιιά θαη αησξνχκελα ζηεξεά. Σα αησξνχκελα ζηεξεά ζα θαηαθξαηνχληαλ ζηελ επαθή εδάθνπο - λεξνχ φπνπ ε απνξξφθεζε αξρίδεη θαη έηζη δελ ππήξμε ηειηθά πξφβιεκα κε ξχπαλζε ηνπ ππφγεηνπ πδξνθφξνπ νξίδνληα. Σα ζηεξεά απφβιεηα ηεο θαηαζθεπήο, είλαη ρξεζηκνπνηεκέλα ειαζηηθά θαη ππνιείκκαηα πιηθψλ ζπζθεπαζίαο, ηα νπνία δελ δεκηνπξγνχλ εθιχζεηο ξχπσλ θαη ηα νπνία ζα απνηίζεληαη ζηηο ρσκαηεξέο. Σα κεηαιιηθά θαηάινηπα ζπγθεληξψλνληαη ζε εηδηθνχο θάδνπο θαη δηαηέζεθαλ ζηελ αγνξά γηα αλαθχθισζε, ελψ πξνβιέθζεθε θαη ε ζπγθέληξσζε ησλ ρξεζηκνπνηεκέλσλ κπαηαξηψλ θαη κεραλεκάησλ, νη νπνίεο ραξαθηεξίδνληαη σο ηνμηθά απφβιεηα θαη έγηλε ε απνθνκηδή ηνπο κέζσ εμνπζηνδνηεκέλσλ ηξίησλ. ζνλ αθνξά ηηο επηπηψζεηο ζην αθνπζηηθφ πεξηβάιινλ απφ ηε ιεηηνπξγία ηνπ εξγνηαμίνπ, ε ζηάζκε ζνξχβνπ απφ ην επηθαλεηαθφ εξγνηάμην πξνθαιέζε ζεκαληηθή φριεζε ηεο ηάμεσο ησλ 76 db ζε απφζηαζε 10 κ. ζε γεηηληάδνπζεο νηθηζηηθέο ρξήζεηο, εθφζνλ δελ εθαξκνζηεί αληηζνξπβηθή πξνζηαζία. Με ηελ εθαξκνγή φκσο αληηζνξπβηθήο πξνζηαζίαο ε εθηηκψκελε φριεζε πεξηνξίζηεθε ζε πνιχ ρακειά επίπεδα, κέζα ζηα λνκνζεηεκέλα επίπεδα. Καηά ηελ θάζειεηηνπξγίαο ηνπ έξγνπ, νη πεγέο ξχπαλζεο αθνξνχλ ηα εμήο: Δλψ ε επξχηεξε πεξηνρή ησλ γξακκψλ απνθηά κε ηε ιεηηνπξγία ηνπ ηξακ ζεκαληηθή βειηίσζε σο πξνο ηελ πξνζηηφηεηά ηεο, ζηελ εγγχηεξε πεξηνρή παξαηεξείηαη ζπγθέληξσζε δξαζηεξηνηήησλ ε νπνία έρεη σο άκεζε πεξηβαιινληηθή επίπησζε ηελ επηβάξπλζε ηνπ αθνπζηηθνχ θαη αηκνζθαηξηθνχ πεξηβάιινληνο αιιά θαη ζεκαληηθέο επηπηψζεηο φπσο είλαη ε πηζαλή ζηαδηαθή αιιαγή ησλ ρξήζεσλ γεο θαη ε εληαηηθφηεξε εθκεηάιιεπζε ηνπ ρψξνπ Σα επηθαλεηαθά ηκήκαηα ηεο γξακκήο επεξεάδνπλ ην αθνπζηηθφ θαη δνλεηηθφ πεξηβάιινλ ησλ πεξηνρψλ απφ ηηο νπνίεο δηέξρνληαη κε πηζαλή θαηάιεμε ηελ ειίδα 270 απφ 346

271 αιιαγή ρξήζεσλ γεο ή ηελ αιιαγή ησλ θνηλσληθφ νηθνλνκηθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ ησλ θαηνίθσλ ηεο πεξηνρήο Αλαιπηηθφηεξα ηψξα γηα ηηο επηπηψζεηο ζηελ πνηφηεηα ηνπ αηκνζθαηξηθνχ πεξηβάιινληνο, απηέο αλακέλεηαη λα δεκηνπξγεζνχλ απφ ηηο δηαθνξνπνηήζεηο ησλ θπθινθνξηαθψλ ζπλζεθψλ θαη ηνπ θφξηνπ ζε ζεκαληηθφ βαζκφ ησλ αζηηθψλ νδηθψλ ηκεκάησλ ηεο εγγχο θαη επξχηεξε πεξηνρή. Έρνπλ φκσο ηδηαίηεξν ελδηαθέξνλ, ζε φηη αθνξά ην αηκνζθαηξηθφ πεξηβάιινλ λα δνχκε δχν ζελάξηα πνπ έγηλαλ κε αθνξκή ηελ δεκηνπξγία ηνπ ηξακ θαη πσο ζα ήηαλ ε θαηάζηαζε ηεο αηκφζθαηξαο ρσξίο απηφ. Οη εθηηκήζεηο πνπ έγηλαλ επηθεληξψζεθαλ ζηνλ ππνινγηζκφ ησλ εθπνκπψλ ησλ αεξίσλ ξχπσλ ιφγσ ηεο νδηθήο θπθινθνξίαο ζηελ επξχηεξε πεξηνρή. Απηφ πνπ ζα πξέπεη λα δηεπθξηληζηεί είλαη φηη ην ζελάξην ρσξίο ηξακ αληηζηνηρεί ζηε ιεηηνπξγία ηνπ ζπζηήκαηνο ρεξζαίσλ κεηαθνξψλ ηεο Αζήλαο ζπκπεξηιακβαλνκέλνπ θαη ηνπ κεηξφ, δειαδή ηελ πθηζηάκελε γξακκή ΖΑΠ,θαη ηηο γξακκέο κεηξφ Άγηνο Αληψληνο- Άγηνο Γεκήηξηνο θαη Μνλαζηεξάθη- Αεξνδξφκην. (πεγή: χγρξνλνο ηξνρηφδξνκνο (ηξακ) ζηελ πεξηνρή ηεο Αζήλαο, κειέηε εθηίκεζεο πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ,2000,ζει. 107, , 121, ) Γηα θάζε ζελάξην ππνινγίδνληαη νη εθπνκπέο αεξίσλ ξχπσλ γηα ηελ ψξα θπθινθνξηαθήο αηρκήο θαζψο θαη γηα ηελ κέζε εκεξήζηα θπθινθνξία. Σα απνηειέζκαηα απφ ηελ κειέηε απηή ο: Ζ πεξηνρή παξνπζηάδεη ζρεηηθά πςειέο ηηκέο εθπνκπψλ αεξίσλ ξχπσλ, αζρέησο παξαδνρψλ θαη ζελαξίσλ, ιφγσ ηεο δεδνκέλεο απμεκέλεο θπθινθνξίαο ησλ νρεκάησλ Ζ πεξηνρή εκθαλίδεη αηζζεηά κεησκέλεο εθπνκπέο αεξίσλ ξχπσλ θαηά ην έηνο 2004 ζρεηηθά κε ηελ πθηζηάκελε θαηάζηαζε θαη πεξαηηέξσ κείσζε θαηά ην έηνο 2020.Μάιηζηα, πηζαλέο βειηηψζεηο ησλ ήδε ρξεζηκνπνηνχκελσλ θαηαιπηηθψλ ζπζηεκάησλ απνξξχπαλζεο ησλ νρεκάησλ ζα έρνπλ πεξαηηέξσ ζεηηθή επίδξαζε ζηηο εθπνκπέο ησλ βαζηθψλ ξχπσλ ειίδα 271 απφ 346

272 Οη κεησκέλεο ηηκέο ησλ ξχπσλ επίζεο νθείινληαη θαη ζην γεγνλφο φηη ην ηξακ ζα πξνζειθχζεη θαη λένπο ρξήζηεο, επηβάηεο πνπ ζήκεξα θηλνχληαη ζηελ πεξηνρή κε ην απηνθίλεην, θαζψο επίζεο θαη ζην φηη κε ηε ιεηηνπξγία ηνπ ηξακ ζα κεησζεί ε θπθινθνξία ησλ ιεσθνξείσλ ζηνπο βαζηθνχο νδηθνχο άμνλεο ηεο πεξηνρήο. Γηα ηα απφβιεηα θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπ ηξακ δελ πξνβιέπεηαη παξαγσγή πγξψλ απνβιήησλ. ζνλ αθνξά ηα ζηεξεά θαη ηνμηθά απφβιεηα πνπ ζα πξνθχςνπλ ζε κηθξέο πνζφηεηεο ζην ακαμνζηάζην πξνβιέπεηαη λα ιεθζνχλ κέηξα. πγθεθξηκέλα ζα θπιάζζνληαη ζε εηδηθνχο ρψξνπο θαη θάδνπο κε ζθνπφ ηελ κειινληηθή απνθνκηδή ζε ρψξνπο απνδνρήο ηνμηθψλ ή θαη αλαθχθισζεο. ηελ πεξίπησζε ηνπ αθνπζηηθνχ πεξηβάιινληνο, δελ αλακέλεηαη ε ιεηηνπξγία ηνπ ηξακ λα επηθέξεη ζην ζχλνιν ηνπ νδηθνχ δηθηχνπ ηδηαίηεξε επηβάξπλζε παξά κφλν ζε ειάρηζηα νδηθά ηκήκαηα ηα νπνία ραξαθηεξίδνληαη ήδε απφ πςειέο ζηάζκεο ζνξχβνπ, ελψ ζην κεγαιχηεξν κέξνο ηνπ επεξεαδφκελνπ νδηθνχ δηθηχνπ αλακέλεηαη χθεζε ζηηο ππάξρνπζεο ζηάζκεο ηνπ νδηθνχ θπθινθνξηαθνχ ζνξχβνπ. ειίδα 272 απφ 346

273 ΔΡΓΑ ΠΡΟΒΛΖΜΑΣΑ ΟΛΤΜΗΑΚΟ ΚΔΝΣΡΟ ΗΣΗΟΠΛΟΗΑ ΑΓΗΟΤ ΚΟΜΑ ΟΛΤΜΠΗΑΚΔ ΔΓΚΑΣΑΣΑΔΗ ΔΛΛΖΝΗΚΟΤ ΣΡΑΜ ΓΗΑΣΑΡΑΥΖ ΤΓΑΣΗΝΧΝ ΕΧΧΝ- ΦΤΣΟΚΟΗΝΧΝΗΧΝ ΔΠΗΒΑΡΤΝΖ ΤΓΑΣΧΝ ΔΠΗΒΑΡΤΝΖ ΔΓΑΦΟΤ ΓΗΑΣΑΡΑΥΖ ΥΔΡΑΗΑ ΥΛΧΡΗΓΑ- ΠΑΝΗΓΑ ΑΣΜΟΦΑΗΡΗΚΖ ΡΤΠΑΝΖ ΓΟΝΖΣΗΚΖ ΡΤΠΑΝΖ ΖΥΟΡΤΠΑΝΖ Πίλαθαο 2: Μήηξα πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ απφ δεκηνπξγεκέλα έξγα (Σν ζχκβνιφ «+» θαηαδεηθλχεη πνίεο πεξηβαιινληηθέο επηπηψζεηο πξνθάιεζε ην θάζε έξγν, ελψ ην «-» ην αληίζεην) ειίδα 273 απφ 346

274 ΔΡΓΑ ΠΡΟΒΛΖΜΑΣΑ ΟΛΤΜΗΑΚΟ ΚΔΝΣΡΟ ΗΣΗΟΠΛΟΗΑ ΑΓΗΟΤ ΚΟΜΑ ΟΛΤΜΠΗΑΚΔ ΔΓΚΑΣΑΣΑΔΗ ΔΛΛΖΝΗΚΟΤ ΣΡΑΜ ΓΗΑΣΑΡΑΥΖ ΤΓΑΣΗΝΧΝ ΕΧΧΝ- ΦΤΣΟΚΟΗΝΧΝΗΧΝ ΔΠΗΒΑΡΤΝΖ ΤΓΑΣΧΝ ΔΠΗΒΑΡΤΝΖ ΔΓΑΦΟΤ ΓΗΑΣΑΡΑΥΖ ΥΔΡΑΗΑ ΥΛΧΡΗΓΑ- ΠΑΝΗΓΑ ΑΣΜΟΦΑΗΡΗΚΖ ΡΤΠΑΝΖ ΓΟΝΖΣΗΚΖ ΡΤΠΑΝΖ ΖΥΟΡΤΠΑΝΖ Πίλαθαο 3: Βαζκφο επεππνήο ησλ έξγσλ (αξηζκεηηθή θιίκαθα απφ 0 κέρξη ην 5) ζηηο θχξηεο θπζηθέο πεξηβαιινληηθέο κεηαβιεηέο ειίδα 274 απφ 346

275 4.4. ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝΣΗΚΑ ΠΡΟΒΛΖΜΑΣΑ ΑΝΑ ΓΖΜΟ ΜΔΛΔΣΖ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝΣΗΚΑ ΠΡΟΒΛΖΜΑΣΑ ΑΝΑ ΓΖΜΟ ΜΔΛΔΣΖ Καηά κήθνο ηεο παξάθηηαο δψλεο φιεο ηεο πεξηνρήο κειέηεο εληνπίδνληαη ηα αθφινπζα πεξηβαιινληηθά πξνβιήκαηα: Αλεμέιεγθηε απζαίξεηε δφκεζε θαηά κήθνο ησλ παξαιηψλ πνπ ζπλδέεηαη άκεζα θαη κε ηελ αχμεζε ηνπ πιεζπζκνχ ζηνπο δήκνπο απηνχο ζε ζρέζε κε ηελ ππφινηπε Αηηηθή πξνθαιεί ππνβάζκηζε ηνπ αηζζεηηθνχ ηνπίνπ κε ηαπηφρξνλε κείσζε ηνπ ειεχζεξνπ ρψξνπ, πνπ κέζν ησλ λέσλ λφκσλ ηνπ ππνπξγείνπ πεξηβάιινληνο γίλεηαη κηα πξνζπάζεηα απνκάθξπλζεο ηνπο. Ζ απζαηξεζίεο απηέο δελ επηηξέπνπλ ηελ ρξήζε ησλ παξαιηψλ απφ ηνπο πνιίηεο αιιά ηηο κεηαηξέπνπλ ζε ρψξνπο απφζεζεο ζθνππηδηψλ. Ο πνιχηηκνο απηφο ειεχζεξνο ρψξνο κεηψλεηαη, αθνχ ζε απηφλ εγθαζίζηαληαη πεγέο αλεμέιηθηνπ πινπηηζκνχ, ηδησηηθέο εκπνξηθέο επηρεηξήζεηο πνπ, δηεθδηθνχλ ηκήκαηα ηεο παξαιίαο, παξάλνκα. Οη θπθινθνξηαθνί θφξηνη ηεο παξαιηαθήο ιεσθφξνπ έρνπλ απμεζεί ζεκαληηθά ηα ηειεπηαία ρξφληα, κε απνηέιεζκα λα δπζρεξαίλεη ζπλερψο ε δηέιεπζε πεδψλ θαη απηνθηλήησλ, ηδηαίηεξα ζηηο πεξηνρέο φπνπ ππάξρεη δπλαηφηεηα πξφζβαζεο ζηηο παξαιίεο. Οη ρψξνη ζηάζκεπζεο δελ επαξθνχλ θαη ζπρλά παξαηεξείηαη παξάλνκε ζηάζκεπζε ζε δεκφζηνπο θαη ειεχζεξνπο ρψξνπο κε θαηαζηξνθηθέο ζπλέπεηεο γηα ην πεξηβάιινλ θαη ηνπο θαηνίθνπο. Σέινο ε απμεκέλε απηή θίλεζε ησλ νρεκάησλ πξνθαιεί απμεκέλε ερνξχπαλζε θαη βέβαηα αηκνζθαηξηθή ξχπαλζε. Έγηλε πξνζπάζεηα ζπιινγήο θαη δεκηνπξγίαο εθηελνχο βάζεο δεδνκέλσλ ηφζν απφ παξαηεξεηέο φζν θαη απφ έλα επξχ δίθηπν απηφκαησλ κεηξεηψλ θαη θάκεξεο. Ζ δηαζέζηκε βάζε δεδνκέλσλ απνηειείηαη απφ κεηξήζεηο θφξηνπ, θαηάιεςεο θαη ηαρχηεηαο αλά 90 δεπηεξφιεπηα θαηά ηε δηάξθεηα ηεο πεξηφδνπ απφ 6/2006 έσο 6/2007.(πεγή: ΜΠΔ θέληξνπ πνιηηηζκνχ ηαχξνο Νηάξρνο) Γηα ηελ αλάιπζε ησλ ρσξν-ρξνληθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηεο θπθινθνξηαθήο ξνήο έγηλε ε ππφζεζε φηη ε ηαρχηεηα ειεχζεξεο ξνήο είλαη 70 ρικ/ψξα γηα θνξεζκέλεο ζπλζήθεο θπθινθνξηαθήο ξνήο θαη 100 ρικ/ψξα γηα ζπλζήθεο ειεχζεξεο ξνήο. ειίδα 275 απφ 346

276 Λ. Πνζεηδώλνο Λ. Πνζεηδώλνο Λ. πγγξνύ Λ. πγγξνύ Λ. Πνζεηδώλνο Λ. Πνζεηδώλνο Από Πεηξαηά Πξνο Πεηξαηά Πξνο Αζήλα Από Αζήλα Πξνο Γιπθάδα Από Γιπθάδα Μάηνο Ηνύληνο Ηνύιηνο Πίλαθαο 4: πλνιηθή εκεξήζηα δήηεζε ηελ Κπξηαθή γηα νπο κήλεο Μαΐνπ, Ηνπλίνπ θαη Ηνπιίνπ γηα ηα ηκήκαηα ηεο Λ. πγγξνχ θαη Λ. Πνζεηδψλνο. (ΜΠΔ θέληξνπ πνιηηηζκνχ ηαχξνο Νηάξρνο) Υάξηεο 43: Θέζεηο κέηξεζεο θπθινθνξηαθψλ θφξησλ (πεγή: ΜΠΔ θέληξνπ πνιηηηζκνχ ηαχξνο Νηάξρνο) ειίδα 276 απφ 346

277 Παξαηεξείηαη αθφκε έιιεηςε ζσζηήο δηαρείξηζεο ηνπ αζηηθνχ πξαζίλνπ πνπ βξίζθεηαη θαηά κήθνο ηεο παξάθηηαο δψλεο θαη πνιχ θνληά ζε απηήλ, θαζψο ε έθηαζε κεηψλεηαη ζπλερψο θαη ζηε ζέζε ηεο ρηίδνληαη θαηνηθίεο θαη εκπνξηθέο επηρεηξήζεηο. Υάξηεο 44: Γεκφζηνη ρψξνη θα ρψξνη πξαζίλνπ (πεγή: Μεγάιν πνζνζηφ ησλ ξεκάησλ πνπ πξνυπήξραλ έρνπλ κπαδσζεί, γεγνλφο πνπ απμάλεη ηελ επηθηλδπλφηεηα πιεκκπξψλ θαη δηάβξσζεο ηνπ εδάθνπο κεηαθέξνληαο ζηελ παξαιία πιήζνο βιαβεξψλ θαη άρξεζησλ θεξηψλ αληηθεηκέλσλ αιιάδνληαο ηελ κνξθνινγία ηεο παξαιίαο θαη κεηαηξέπνληαο ηελ ζε κηα επηκήθε ρσκαηεξή. ειίδα 277 απφ 346

278 ηνπο παξαθάησ ράξηεο πνπ αθνινπζνχλ βιέπνπκε ηα ξέκαηα πνπ ππάξρνπλ ζηελ πεξηνρή κειέηεο αιιά θαη ηα ζεκεία πνπ εκθαλίδεηαη έληνλα ν θίλδπλνο πιεκκπξψλ κε ηελ έλσζε ησλ ξεκάησλ κε ηηο αζηηθέο πεξηνρέο. ειίδα 278 απφ 346

279 ΥΑΡΣΖο 45 ΥΑΡΣΖ 36 ΡΔΜΑΣΑ ειίδα 279 απφ 346

280 ειίδα 280 απφ 346

281 Υάξηεο 46: εκεία επηθίλδπλα γηα πιεκκχξεο (πεγή: ΔΜΠ) Ζ ηειεπηαία ππξθαγηά ζηνλ Τκεηηφ δελ πξνθάιεζε κφλν κεγάιε νηθνινγηθή θαηαζηξνθή κε ηελ απψιεηα ρηιηάδσλ ζηξεκκάησλ πξαζίλνπ αιιά ηα αξλεηηθά απνηειέζκαηα απφ ηελ θαηαζηξνθή ζπλερίδνπλ λα εκθαλίδνληαη αξθεηφ θαηξφ αξγφηεξα επεξεάδνληαο ηελ πεξηνρή ζε κεγάιε έθηαζε. Ο Τκεηηφο θαη ε επξχηεξε πεξηνρή ηνπ έρνπλ ραξαθηεξηζζεί σο πξνζηαηεπφκελνο απφ ηελ ζπλζήθε nature. H αθξηβήο πεξηνρή πνπ πξνζηαηεχεηαη θαίλεηαη ζηνπο παξαθάησ ράξηεο. ειίδα 281 απφ 346

282 Υάξηεο 47: Πεξηνρή Natura ζηνλ Τκεηηφ (πεγή: oikoskopio.gr) Σν λεξφ ηεο βξνρήο πνπ έπεζε ζηε γε κεηά απφ ηελ ππξθαγηά παξέζπξε ζην έδαθνο ηα κηθξνζσκαηίδηα καδί κε ην ρεκηθφ θνξηίν πνπ απηά κεηέθεξαλ. Σν δείγκα πνπ πάξζεθε κεηά απφ αλάιπζε δηαπηζηψζεθε φηη ήηαλ γεκάην απφ ζσκαηίδηα πνπ πξνέξρνληαλ απφ αλζξσπνγελή δξαζηεξηφηεηα. Γελ ήηαλ ζρεδφλ ηίπνηα θπζηθφ κέζα ηνπο. Τπήξραλ βαξέα κέηαιια πνπ δελ είραλ αλαθαιπθζεί πνηέ μαλά ζηνλ νπξαλφ ηεο Αζήλαο. Βξέζεθαλ επηκήθε ζσκαηίδηα απφ ζίδεξν, πνπ έκνηαδαλ κε κηθξέο βειφλεο θαη είραλ κήθνο πεξίπνπ 100 εθαηνκκπξηνζηά ηνπ κέηξνπ, θαη άιια ιίγν κηθξφηεξα κε ρξψκην θαη ληθέιην. Τπήξραλ επίζεο θξάκαηα απφ ζίδεξν, ςεπδάξγπξν θαη ληθέιην ελψ απηφ πνπ έθαλαλ ηε κεγαιχηεξε εληχπσζε ήηαλ ε χπαξμε ηνπ αληηκνλίνπ θαη ηνπ βηζκνπζίνπ. Σν αληηκφλην θαη ην βηζκνχζην είλαη ηνμηθά βαξέα κέηαιια. Σν ίδην θαη ην ληθέιην. Σα κέηαιια απηά δελ παξαηεξνχληαη ζηνλ νπξαλφ ηνπ Λεθαλνπεδίνπ ειίδα 282 απφ 346

283 θαζψο δελ πξνέξρνληαη νχηε απφ ηηο εμαηκίζεηο ησλ απηνθηλήησλ νχηε απφ ην ξππνγφλν θνξηίν πνπ κεηαθέξεη ζπρλά ε ζθφλε ηεο αράξαο. «Σα ζπγθεθξηκέλα βαξέα κέηαιια κπνξεί λα πξνέξρνληαη απφ θαχζεηο ιακαξηλψλ, απφ κεηαιιηθά αληηθείκελα βηνκεραληθήο πξνέιεπζεο, απφ πιαζηηθέο νπζίεο, απφ θάζε ινγήο απφβιεηα ή ζθνππίδηα πνπ πεηάγνληαλ ζηα βνπλά πνπ θάεθαλ. Ζ βξνρή απηή απφ ηνμηθά κέηαιια πξνθάιεζε κε ηελ ζεηξά ηεο δηάβξσζε ηνπ εδάθνπο, ξχπαλζε ηνπ εδάθνπο, ξχπαλζε ηνπ πδξνθφξνπ νξίδνληαη θαη θαη επέθηαζε θαη ηεο παξάθηηαο δψλεο. H πεξηνρή ηνπ Τκεηηνχ δελ είλαη ε κφλε πνπ ρξήδεη πξνζηαζίαο ζηελ πεξηνρή κειέηεο. ηνπο παξαθάησ ράξηεο γίλνληαη εκθαλείο νη πεξηνρέο πνπ έρνπλ ραξαθηεξηζζεί σο natura θαη έρνπλ ηνλ θσδηθφ GR SC1A θαηαιακβάλεη ζρεδφλ ην ζχλνιν ηεο έθηαζεο ηνπ νξεηλνχ φγθνπ ηνπ Τκεηηνχ θαη θαηαιήγεη ζηελ ζάιαζζα, ε νπνία αλαγλσξίζηεθε σο ηφπνο θνηλνηηθήο ζεκαζίαο, γηα ηνπο ηχπνπο νηθνηφπσλ πνπ εκθαλίδνληαη θαζψο θαη γηα δχν είδε λπρηεξίδαο, δχν είδε ρειψλαο θαη έλα είδνο θηδηνχ πνπ ελδηαηηνχληαη ζε απηήλ ηελ πεξηνρή, παξφιν πνπ ζηα 2/3 ηεο ελ ιφγσ πεξηνρήο Natura απαγνξεχεηαη ην θπλήγη.. Υάξηεο 48: Πεξηνρέο πνπ ραξαθηεξίδνληαη σο Νatura GR SC1A (πεγή: oikoskopio.gr) ειίδα 283 απφ 346