Περιεχόμενα PLANNING ΤΕΚΜΩΡ SCISCE - ΣΔΑΔΕ 1

Transcript

1 Π10 «ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΕΝΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΕΥΕΛΙΚΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΟΔΗΓΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ» ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΥΕΛΙΞΙΑΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ» ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΥΕΛΙΞΙΑΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ» Περιεχόμενα Πρόλογος Εισαγωγή Αντικείμενο & Στόχος Περί Λειτουργικής Ευελιξίας & Οργανωτικής Καινοτομίας Προτάσεις στρατηγικής για την ανάπτυξη πρακτικών ευέλικτης οργάνωσης Αξιολόγηση προτεραιότητας υλοποίησης Προτάσεων Στρατηγικής Απλές Συμβουλές για την επιτυχή εφαρμογή πρακτικών λειτουργικής ευελιξίας & οργανωτικής καινοτομίας Πηγές Παράρτημα : Αναλυτική Παρουσίαση Προτάσεων στρατηγικής για την ανάπτυξη πρακτικών ευέλικτης οργάνωσης PLANNING ΤΕΚΜΩΡ SCISCE - ΣΔΑΔΕ 1

2 Π10 «ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΕΝΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΕΥΕΛΙΚΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΟΔΗΓΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ» ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΥΕΛΙΞΙΑΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ» ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΥΕΛΙΞΙΑΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ» Π10 Εμπλουτισμένο Εγχειρίδιο Προτάσεων Στρατηγικής για την Ανάπτυξη Πρακτικών Ευέλικτης Οργάνωσης και Οδηγός Εφαρμογής Πρόλογος Ανταποκρινόμενος στις απαιτήσεις του πολυσύνθετου ρόλου του, ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ), μέσω της θυγατρικής εταιρείας με την επωνυμία «Ανώνυμη Εταιρεία Αναπτυξιακών Δράσεων Στέγη της Ελληνικής Βιομηχανίας», μεθόδευσε την υλοποίηση 2 έργων με τίτλο: «Μελέτη στρατηγικής των ελληνικών επιχειρήσεων για την ανάπτυξη πρακτικών λειτουργικής ευελιξίας και οργανωτικής καινοτομίας» και «Προώθηση Λειτουργικής Ευελιξίας και Οργανωτικής Καινοτομίας στις ελληνικές επιχειρήσεις». Τα 2 αυτά έργα αποτελούν μέρος Σχεδίου Δράσης που έχει εκπονήσει ο ΣΕΒ, ανταποκρινόμενος στην πρόκληση της αρχής της εταιρικής σχέσης, όπως αυτή διαμορφώνεται κατά την Προγραμματική Περίοδο και χρηματοδοτείται από πόρους του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού». Ειδικότερα, το Σχέδιο Δράσης του ΣΕΒ έχει στόχο τη διαμόρφωση ουσιαστικών και αποτελεσματικών πολιτικών στήριξης της προσαρμογής των εργαζομένων και των επιχειρήσεων στα νέα οικονομικά δεδομένα, καθώς και την προώθηση της απασχόλησης και της επαγγελματικής κατάρτισης των εργαζομένων. Φιλοδοξία του έργου είναι να συμβάλει στην προώθηση της υιοθέτησης πρακτικών λειτουργικής ευελιξίας και οργανωτικής καινοτομίας από τις ελληνικές επιχειρήσεις, ως παράγοντα που μπορεί αφενός να συνεισφέρει αποτελεσματικά στη δημιουργία ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων για αυτές και αφετέρου να ενισχύσει την παραγωγικότητα της εργασίας του απασχολούμενου ανθρώπινου δυναμικού, δημιουργώντας έτσι συνθήκες για τη βελτίωση συνολικά της ελληνικής οικονομίας και την άμβλυνση των δυσμενών συνεπειών της οικονομικής κρίσης. Το παρόν εγχειρίδιο, με τίτλο «Προτάσεις στρατηγικής για την ανάπτυξη πρακτικών ευέλικτης οργάνωσης», αφορά στην παρουσίαση προτάσεων και βασικών κατευθύνσεων που κρίνεται σκόπιμο να ακολουθούσουν οι ελληνικές επιχειρήσεις για την εισαγωγή στη λειτουργία τους πρακτικών λειτουργικής ευελιξίας και οργανωτικής καινοτομίας. Η λειτουργική ευελιξία και η οργανωτική καινοτομία αποτελούν βασικές συνιστώσες της αύξησης της Παραγωγικότητας και οι πρακτικές τους αποτελούν στόχο του Δικτύου Παραγωγικότητας. PLANNING ΤΕΚΜΩΡ SCISCE - ΣΔΑΔΕ 2

3 Π10 «ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΕΝΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΕΥΕΛΙΚΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΟΔΗΓΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ» ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΥΕΛΙΞΙΑΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ» ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΥΕΛΙΞΙΑΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ» 1. Εισαγωγή Η πρωτοβουλία του ΣΕΒ Το πρόβλημα της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων και του ελληνικού επιχειρηματικού περιβάλλοντος είναι δομικό. Έχει χαρακτηριστικά που έχουν διαμορφωθεί εδώ και χρόνια και χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια να αλλάξουν. Το πρόβλημα επιτείνεται ακόμη περισσότερο, καθώς η χώρα μας βρίσκεται εν μέσω σκληρής δημοσιονομικής προσαρμογής, η οποία και συνοδεύεται από περιορισμένη καταναλωτική ζήτηση, έλλειψη ρευστότητας και μείωση των δημοσίων επενδύσεων. Η προώθηση της ανταγωνιστικότητας είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την αύξηση της παραγωγικότητας. Στη σημερινή δύσκολη συγκυρία οι ελληνικές επιχειρήσεις καλούνται να αναζητήσουν και να δώσουν άμεσα απαντήσεις σε κρίσιμα ερωτήματα: Πώς πρέπει να κινηθούν για την απορρόφηση των ισχυρών κραδασμών που υφίστανται από την οικονομική κρίση; Ποιές δράσεις μπορούν να αναλάβουν; Ποίες ενεργητικές πολιτικές μπορούν να υιοθετήσουν για να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητά τους; Ποιό θα είναι το μέλλον τους μετά την κρίση; Με βάση την ανωτέρω διαπίστωση, ο ρόλος των φορέων που ασχολούνται, μεταξύ άλλων, με ζητήματα προώθησης της επιχειρηματικότητας και βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων στην Ελλάδα, όπως ο ΣΕΒ, είναι de facto αναβαθμισμένος, ιδιαίτερα δε όταν ληφθούν υπόψη οι ειδικές συνθήκες που επικρατούν σήμερα και διαμορφώνουν το κοινωνικό και οικονομικό περιβάλλον. Έτσι λοιπόν, ο ΣΕΒ μέσω της «Ανώνυμης Εταιρείας Αναπτυξιακών Δράσεων Στέγη της Ελληνικής Βιομηχανίας», μεθόδευσε την υλοποίηση δύο έργων με τίτλο «Μελέτη στρατηγικής των ελληνικών επιχειρήσεων για την ανάπτυξη πρακτικών λειτουργικής ευελιξίας και οργανωτικής καινοτομίας» και «Προώθηση Λειτουργικής Ευελιξίας και Οργανωτικής Καινοτομίας στις ελληνικές επιχειρήσεις» με βασική επιδίωξη τη σταθεροποίηση, ανάκαμψη και ανάπτυξη των ελληνικών επιχειρήσεων, μέσω (α) της εισαγωγής παρεμβάσεων λειτουργικής ευελιξίας και οργανωτικής καινοτομίας στις τρέχουσες πρακτικές λειτουργίας τους, και (β) της προώθησης των σχετικών πρακτικών στις ελληνικές επιχειρήσεις, ώστε να υπάρξει η δυνατότητα ανταπόκρισης στις προκλήσεις που προέρχονται από τις μείζονες αλλαγές στο εγχώριο και διεθνές επιχειρηματικό περιβάλλον. PLANNING ΤΕΚΜΩΡ SCISCE - ΣΔΑΔΕ 3

4 Π10 «ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΕΝΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΕΥΕΛΙΚΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΟΔΗΓΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ» ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΥΕΛΙΞΙΑΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ» ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΥΕΛΙΞΙΑΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ» 2. Αντικείμενο & Στόχος Η στρατηγική των ελληνικών επιχειρήσεων για την ανάπτυξη πρακτικών λειτουργικής ευελιξίας και οργανωτικής καινοτομίας έχει στόχο να εισαγάγει τις ελληνικές επιχειρήσεις στην υιοθέτηση ενεργητικών πολιτικών στη διοίκηση, οι οποίες περιλαμβάνουν πρακτικές ευέλικτης οργάνωσης της εργασίας και οργανωτικές καινοτομίες, αντλώντας χρήσιμα παραδείγματα και κατευθύνσεις από την ελληνική και διεθνή εμπειρία, έτσι ώστε να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα τους αλλά και συνάμα η παραγωγικότητα της επιχείρησης. Ειδικότερα, στο πλαίσιο του έργου μελετήθηκε η εφαρμογή στις επιχειρήσεις: 1) Πρακτικών Ευελιξίας που εμπίπτουν στη διάσταση της αποκαλούμενης «Λειτουργικής» ή «Ποιοτικής» ευελιξίας και αφορούν στην προσαρμογή της ποιότητας της εργατικής συνεισφοράς στις μεταβαλλόμενες συνθήκες της αγοράς, και 2) Πρακτικών Οργανωτικής Καινοτομίας, οι οποίες αφορούν στην εφαρμογή μιας νέας οργανωτικής μεθόδου στις επιχειρησιακές πρακτικές, την οργάνωση εργασίας ή τις εξωτερικές σχέσεις. Ως ειδικοί στόχοι του έργου αναγνωρίζονται και οι εξής: Η χάραξη συγκεκριμένης στρατηγικής διαχείρισης και ανάπτυξης των ανθρώπινων πόρων των ελληνικών επιχειρήσεων με την όλο και μεγαλύτερη διασύνδεσή της με τη συνολική επιχειρησιακή στρατηγική, Η διατύπωση προτάσεων που θα συμβάλουν στην αναβάθμιση των προσόντων και δεξιοτήτων τόσο των επικεφαλής παραγωγικών τμημάτων των επιχειρήσεων όσο και του απλού προσωπικού, Η διατύπωση προτάσεων που θα συμβάλουν στη διαμόρφωση ελκυστικής εταιρικής κουλτούρας και εργασιακού περιβάλλοντος, Η διατύπωση προτάσεων που θα συμβάλουν στην ενίσχυση της ενδοεταιρικής επικοινωνίας, τη δημιουργία προϋποθέσεων ανεμπόδιστης ροής της πληροφορίας, την καλλιέργεια πνεύματος συνεργασίας και ομαδικότητας, την ανάπτυξη κλίματος εμπιστοσύνης, Η προώθηση βέλτιστων πρακτικών σε τομείς όπως η συνεργασία με πελάτες και προμηθευτές, η διαχείριση της εταιρικής γνώσης, η μείωση των ιεραρχικών επιπέδων, κλπ Οι πρακτικές λειτουργικής ευελιξίας και οργανωτικής καινοτομίας εντάχθηκαν σε ένα γενικότερο πλαίσιο αύξησης της παραγωγικότητας με τη δημιουργία του Δικτύου Παραγωγικότητας υπό την αιγίδα του ΣΕΒ. PLANNING ΤΕΚΜΩΡ SCISCE - ΣΔΑΔΕ 4

5 Π10 «ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΕΝΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΕΥΕΛΙΚΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΟΔΗΓΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ» ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΥΕΛΙΞΙΑΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ» ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΥΕΛΙΞΙΑΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ» Σημαντική σημείωση: Οι «Προτάσεις Στρατηγικής» που παρατίθενται στο παρόν, ενδέχεται να μην αφορούν στο σύνολό τους και στην πλήρη έκτασή τους την πλειονότητα των επιχειρήσεων της χώρας, το μέγεθος των οποίων, ούτως ή άλλως, δεν προσφέρεται για την ανάπτυξη και εφαρμογή σύνθετων και εξειδικευμένων πρακτικών ενδιαφέροντος για το παρόν έργο. Γενικά, ως βασική Ομάδα Στόχος ελήφθησαν οι εμπορικές και βιομηχανικές επιχειρήσεις που απασχολούν από 50 έως 250 εργαζόμενους (μεσαίες επιχειρήσεις). Ωστόσο, εκτιμάται ότι κάθε επιχείρηση, ανεξαρτήτως μεγέθους και είδους δραστηριότητας, μπορεί να αναγνωρίσει στα κείμενα του Μελετητή, σημεία ή πρακτικές ενδιαφέροντος που η υιοθέτηση τους θα μπορούσε υπό προϋποθέσεις να συμβάλει στη τόνωση της ανταγωνιστικότητάς της. Τι «είναι» το παρόν εγχειρίδιο Το παρόν εγχειρίδιο είναι μια μεστή και συνοπτική έκθεση που περιλαμβάνει : Προσδιορισμό και ορισμούς των εννοιών της Λειτουργικής Ευελιξίας και της Οργανωτικής Καινοτομίας, Παρουσίαση θεματικών πεδίων ενδιαφέροντος που περιλαμβάνουν πρακτικές Λειτουργικής Ευελιξίας και Οργανωτικής Καινοτομίας που συστήνεται να εισάγουν οι ελληνικές επιχειρήσεις ως μέρος της στρατηγικής τους,. Παρουσίαση προσδοκώμενων ωφελειών και αποτελεσμάτων από την ως άνω εισαγωγή. Βασική επιδίωξη είναι να αξιοποιηθεί ως πρόσκληση πρόκληση προς όλες τις επιχειρήσεις που αποζητούν την εσωτερική βελτίωση να τολμήσουν να προχωρήσουν σε απλές ή και λιγότερο απλές ενέργειες στους τομείς της λειτουργικής ευελιξίας και οργανωτικής καινοτομίας που θα δώσουν ώθηση στην ανταγωνιστικότητα τους και στην παραγωγικότητα της εργασίας των εργαζομένων τους. Σημαντική σημείωση: Για τη διαμόρφωση των «Προτάσεων Στρατηγικής» που παρατίθενται στο παρόν (καθώς και για το σύνολο των προϊόντων του έργου), την Ομάδα Μελέτης συνέδραμε ειδικό Συμβουλευτικό Όργανο (Think Tank: Δεξαμενή σκέψης και γνώσης), η οποία συγκροτήθηκε από στελέχη μεγάλων ελληνικών επιχειρήσεων με σημαντική εμπειρία στην λειτουργία και οργάνωση των επιχειρήσεων και που έχουν συμμετάσχει σε πληθώρα έργων βελτιστοποίησης της λειτουργίας και οργάνωσης. Τι «δεν είναι» το παρόν εγχειρίδιο Το παρόν εγχειρίδιο δεν αποτελεί συνταγή επιτυχίας που εγγυάται στις ελληνικές επιχειρήσεις άμεση τόνωση της ανταγωνιστικότητάς τους και λύσεις σε τυχόν προβλήματα που αντιμετωπίζουν ως προς τη διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού. PLANNING ΤΕΚΜΩΡ SCISCE - ΣΔΑΔΕ 5

6 Π10 «ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΕΝΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΕΥΕΛΙΚΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΟΔΗΓΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ» ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΥΕΛΙΞΙΑΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ» ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΥΕΛΙΞΙΑΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ» Καθεμία επιχείρηση θα πρέπει να αναγνωρίσει τις ιδιαιτερότητες που την χαρακτηρίζουν και να δράσει ανάλογα Πώς συστήνεται να χρησιμοποιηθεί το παρόν εγχειρίδιο Το παρόν εγχειρίδιο συνοδεύεται από: Τον Οδηγό Εφαρμογής Πρακτικών Λειτουργικής Ευελιξίας και Οργανωτικής Καινοτομίας: Είναι αναλυτικό συμβουλευτικό εγχειρίδιο που διαρθρώνεται σε τέσσερα τεύχη με βάση την Ένταση ως χαρακτηριστικό των επιχειρήσεων [Ένταση: (1) Εργασίας, (2) Κεφαλαίου, (3) Υλικών, (4) Γνώσης] και περιλαμβάνει: Πεδίο εφαρμογής και συνιστώμενες προτεραιότητες υλοποίησης θεματικών πεδίων εντός των οποίων υπάγονται οι πρακτικές ενδιαφέροντος, ανά τύπο επιχείρησης Προϋποθέσεις και πλεονεκτήματα εφαρμογής εξεταζόμενων πρακτικών ενδιαφέροντος Περιγραφή διαδικασίας εφαρμογής (βήματα εφαρμογής) Παραδείγματα εφαρμογής Παρουσίαση ανασταλτικών παραγόντων για την εφαρμογή των ως άνω πρακτικών και προτάσεις άρσης ή περιορισμού αυτών Το site του Δικτύου Παραγωγικότητας Το παρόν εγχειρίδιο υποστηρίζει το site: που περιλαμβάνει όλο το σχετικό υλικό του Δικτύου Παραγωγικότητας και πέραν των οδηγών εφαρμογής, περιλαμβάνει άρθρα, έρευνες, απόψεις των μελών του δικτύου κλπ. Η διαδικτυακή πλατφόρμα έχει εγγεγραμμένα μέλη στο LIVE FORUM που ανταλλάσσουν απόψεις, προτάσεις, βέλτιστες πρακτικές, κλπ. PLANNING ΤΕΚΜΩΡ SCISCE - ΣΔΑΔΕ 6

7 Π10 «ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΕΝΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΕΥΕΛΙΚΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΟΔΗΓΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ» ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΥΕΛΙΞΙΑΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ» ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΥΕΛΙΞΙΑΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ» 3. Περί Λειτουργικής Ευελιξίας & Οργανωτικής Καινοτομίας Τυπολογία της εργασιακής ευελιξίας Δύο βασικές διαπιστώσεις για την ευελιξία στις εργασιακές σχέσεις: Προσδιορίζεται σε αντιδιαστολή με το παραδοσιακό Τεϋλορικό-Φορντικό πρότυπο της μαζικής παραγωγής τα κύρια χαρακτηριστικά του οποίου είναι: ο λεπτομερής καταμερισμός της εργασίας, μηχανές που προσιδιάζουν σε συγκεκριμένου τύπου εργασίες, η συνεχής διαδικασία παραγωγής, ο αυστηρός προσδιορισμός καθηκόντων των εργαζομένων, η άκαμπτη ιεραρχική δομή, η τήρηση αυστηρών εργασιακών κανόνων, η αποειδίκευση και υποβάθμιση της εργασίας και, γενικά, οι απόμακρες εργασιακές σχέσεις Μπορεί να συνεπάγεται: (α) ποσοτικές ή ποιοτικές μεταβολές του παραδοσιακού προτύπου εργασιακών σχέσεων και (β) εσωτερικές ή εξωτερικές προς το προσωπικό διευθετήσεις των όρων εργασίας. Έτσι λοιπόν, η ευελιξία δεν είναι μια μονοδιάστατη έννοια αλλά μια έννοια που προσδιορίζεται πάνω σε δύο άξονες διαστάσεις, όπως φαίνεται στην ακόλουθη τυπολογία1 Πίνακας 3-1: Η τυπολογία της εργασιακής ευελιξίας ΕΡΓΑΣΙΑΚΗ ΕΥΕΛΙΞΙΑ ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ (σε σχέση με την επιχείρηση) (σε σχέση με την επιχείρηση) Αναδιοργάνωση της Εργασίας Εξωτερίκευση Δεξιοτήτων - Εναλλαγή Καθηκόντων - Θέσης - Υπεργολαβία δραστηριοτήτων - Διεύρυνση δεξιοτήτων - Τήλε-εργασία - Πολυδυναμία εργαζομένων, ποιοτική βελτίωση των εργασιακών σχέσεων στο εσωτερικό της επιχείρησης - - Επαγγελματική Κατάρτιση & Βελτίωση Δεξιοτήτων Δικτύωση Επιχειρήσεων (ένα δίκτυο συνεργαζόμενων επιχειρήσεων στα οποία επιμερίζονται εξειδικευμένα τμήματα της παραγωγής) - Οργάνωση Εργασίας κατά Ομάδες 1 Προσαρμογή από Γαβρόγλου, 2006: Η τυπολογία αυτή είναι γνωστή ως "The F.I.N.E. typology of flexibility", [βλ. 1η Έκθεση: ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΤΗΣ ΕΥΕΛΙΚΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ] PLANNING ΤΕΚΜΩΡ SCISCE - ΣΔΑΔΕ 7

8 Π10 «ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΕΝΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΕΥΕΛΙΚΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΟΔΗΓΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ» ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΥΕΛΙΞΙΑΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ» ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΥΕΛΙΞΙΑΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ» ΕΡΓΑΣΙΑΚΗ ΕΥΕΛΙΞΙΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ (σε σχέση με την επιχείρηση) ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ (σε σχέση με την επιχείρηση) ΠΟΣΟΤΙΚΗ - ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΗ Αναδιοργάνωση Χρόνου της Εργασίας - Υπερωρίες - Διευθέτηση χρόνου εργασίας (ευέλικτο ωράριο, βάρδιες, διακυμάνσεις ή και μείωση του εβδομαδιαίου ή του ετήσιου ωραρίου εργασίας σε ατομική/ συλλογική βάση) - Εκούσια μερική απασχόληση (αορίστου χρόνου) Εξωτερίκευση Χρόνου Εργασίας - Προσωρινή απασχόληση - Ακούσια μερική απασχόληση - Απολύσεις προσλήψεις - Αδήλωτη Εργασία Στην πραγματικότητα, οι ευέλικτες επιχειρήσεις δεν υιοθετούν μόνον ένα τύπο ευελιξίας αλλά ένα συνδυασμό ή μείγμα τύπων. Συνεπώς, οι ευέλικτες επιχειρήσεις διαφοροποιούνται μεταξύ τους ως προς την αναλογία των διαφόρων τύπων ευελιξίας που χρησιμοποιούν. Λειτουργική ευελιξία Η ποιοτική ή λειτουργική ευελιξία είναι «η ικανότητα των επιχειρήσεων να αναδιοργανώνουν τις εργασιακές ειδικότητες, στα όρια ενός ευρύτερου πλαισίου καθηκόντων. Η αναδιοργάνωση αυτή μπορεί να βασίζεται στη χρήση επανειδικευμένου πλεονάζοντος προσωπικού ή στην παράλληλη χρήση παλαιών και νέων ειδικοτήτων» (Atkinson, 1986). Είναι μια μόνιμη ή περιστασιακή στρατηγική επιχειρησιακής προσαρμογής που βασίζεται στην ανάπτυξη της εσωτερικής αγοράς εργασίας της επιχείρησης (εσωτερική κινητικότητα, αναδιάρθρωση ειδικοτήτων, αλλαγή περιεχομένου-αναδιοργάνωση ή και εμπλουτισμός της εργασίας, εκπαίδευση, επιμόρφωση κλπ), σε αντιδιαστολή με την εξωτερική ποσοτική ευελιξία, που έχει σαν άξονα την εξωτερική αγορά εργασίας, με προσλήψεις, απολύσεις κλπ. (OECD, 1986). Τυπολογία της καινοτομίας Ο κύριος ορισμός της καινοτομίας, ο οποίος υιοθετείται και στο παρόν έργο, προτείνεται από τον Ο.Ο.Σ.Α. (2005) στο Εγχειρίδιο του Όσλο, το οποίο αναπτύχθηκε από την Eurostat και τον ΟΟΣΑ και σκοπός του είναι η μέτρηση και η ερμηνεία δεδομένων που σχετίζονται με την Επιστήμη, την Τεχνολογία και την Καινοτομία. PLANNING ΤΕΚΜΩΡ SCISCE - ΣΔΑΔΕ 8

9 Π10 «ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΕΝΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΕΥΕΛΙΚΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΟΔΗΓΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ» ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΥΕΛΙΞΙΑΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ» ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΥΕΛΙΞΙΑΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ» Σύμφωνα με το εγχειρίδιο: «Η Καινοτομία αποτελείται από όλα εκείνα τα επιστημονικά, τεχνικά, εμπορικά και οικονομικά βήματα που είναι απαραίτητα για την επιτυχή ανάπτυξη και το μάρκετινγκ νέων ή βελτιωμένων μεταποιημένων προϊόντων, την εμπορική χρήση νέων ή βελτιωμένων διαδικασιών ή εξοπλισμού ή την εισαγωγή μιας νέας προσέγγισης σε μια κοινωνική υπηρεσία. Η Έρευνα και Ανάπτυξη (Ε&Α) είναι ένα μόνο από αυτά τα βήματα». Η καινοτομία μπορεί να ταξινομηθεί σε τέσσερις κατηγορίες (καινοτομία προϊόντος, καινοτομία διαδικασίας, οργανωτική καινοτομία και καινοτομία μάρκετινγκ), που δεν αποκλείουν απαραίτητα η μια την άλλη, αλλά αντίθετα, η μια μπορεί να οδηγήσει στην άλλη (ΟΟΣΑ, 2005). Ακολουθεί η τυπολογία της Καινοτομίας. Σχήμα 3-1: Η τυπολογία της Καινοτομίας Οργανωτική καινοτομία Ως Οργανωτική Καινοτομία ορίζεται η εφαρμογή μιας νέας οργανωτικής μεθόδου : (1) στις επιχειρησιακές πρακτικές, (2) στην οργάνωση εργασίας, (3) στις εξωτερικές σχέσεις. Στον Πίνακα που ακολουθεί δίνονται επιμέρους ορισμοί, καθώς και παραδείγματα για κάθε μία από τις ανωτέρω συνιστώσες της Οργανωτικής Καινοτομίας. Πίνακας 3-2: Οι τρεις συνιστώσες της Οργανωτικής Καινοτομίας (Oslo Manual, 2005) ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ Νέες μέθοδοι για την οργάνωση των ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Ορισμός Νέες μέθοδοι για την ανάθεση υπευθυνοτήτων και ΕΞΩΤΕΡΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ Υλοποίηση νέων τρόπων της οργάνωσης σχέσεων με άλλες PLANNING ΤΕΚΜΩΡ SCISCE - ΣΔΑΔΕ 9

10 Π10 «ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΕΝΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΕΥΕΛΙΚΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΟΔΗΓΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ» ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΥΕΛΙΞΙΑΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ» ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΥΕΛΙΞΙΑΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ» ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ επαναλαμβανόμενων εργασιών και διαδικασιών Πρακτικές για τη βελτίωση της διάχυσης της γνώσης στην εταιρεία Πρακτικές για την ανάπτυξη των εργαζομένων Συστήματα διαχείρισης της ποιότητας Λιτή Παραγωγή (Lean production) ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ λήψης αποφάσεων μεταξύ των εργαζομένων για το τμήμα της εργασίας μέσα και ανάμεσα στις δραστηριότητες της επιχείρησης (και οργανωτικές μονάδες), Νέες σκέψεις για την δόμηση των δραστηριοτήτων, όπως είναι η ολοκλήρωση (integration) διαφορετικών επιχειρησιακών δραστηριοτήτων Αποκέντρωση Παραδείγματα δραστηριοτήτων Κεντρικοποίηση δραστηριοτήτων Δημιουργία ομάδων εργασίας Ενοποίηση δραστηριοτήτων πωλήσεων και παραγωγής (για build to -order συστήματα παραγωγής ΕΞΩΤΕΡΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ επιχειρήσεις ή δημόσια ιδρύματα Νέοι τύποι συνεργασίας με ερευνητικούς φορείς ή πελάτες Νέες μέθοδοι ολοκλήρωσης με προμηθευτές Outsourcing ή υπεργολαβία για επιχειρησιακές δραστηριότητες Γιατί πρέπει οι ελληνικές επιχειρήσεις να στραφούν σε πρακτικές λειτουργικής ευελιξίας & οργανωτικής καινοτομίας Η προώθηση ενός επιχειρηματικού μοντέλου που έχει ταυτόχρονα πυλώνες την κερδοφορία και την ανάπτυξη, αλλά και τον τεχνολογικό, διοικητικό και οικονομικό εκσυγχρονισμό, παράλληλα με την αναβάθμιση της σημασίας του ανθρώπινου δυναμικού και την προστασία των εργαζομένων, αποτελεί μια στρατηγική επιλογή για τις ελληνικές επιχειρήσεις που μπορεί μεταξύ άλλων να συμβάλει και στην άμβλυνση των συνεπειών της οικονομικής κρίσης. Στο πλαίσιο αυτό, ολοκληρωμένες παρεμβάσεις για την εφαρμογή πρακτικών λειτουργικής ευελιξίας & οργανωτικής καινοτομίας μπορούν να δώσουν ώθηση για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων. PLANNING ΤΕΚΜΩΡ SCISCE - ΣΔΑΔΕ 10

11 Π10 «ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΕΝΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΕΥΕΛΙΚΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΟΔΗΓΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ» ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΥΕΛΙΞΙΑΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ» ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΥΕΛΙΞΙΑΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ» Ειδικότερα, η εφαρμογή πρακτικών λειτουργικής ευελιξίας & οργανωτικής καινοτομίας μπορεί να επιφέρει, κατά περίπτωση, τα ακόλουθα οφέλη, κατηγοριοποιημένα σε έξι περιοχές ενδιαφέροντος: Ευελιξία Οι πρακτικές επιτρέπουν στις επιχειρήσεις να ανταποκρίνονται αποτελεσματικότερα στις αλλαγές των απαιτήσεων της αγοράς Οι πρακτικές ενισχύουν την εικόνα μιας επιχείρησης ως ελκυστικού εργοδότη Οι πρακτικές επιτρέπουν την αποτελεσματικότερη αξιοποίηση του υφιστάμενου εξοπλισμού, μηχανημάτων, εργαλείων Καινοτομία Οι πρακτικές επιτρέπουν στις επιχειρήσεις να προετοιμάζονται καλύτερα για τις επερχόμενες αλλαγές των απαιτήσεων της αγοράς Οι πρακτικές ενισχύουν τη μελλοντική θέση μιας επιχείρησης ως ελκυστικού εργοδότη Οι πρακτικές βοηθούν στην καλύτερη αξιοποίηση του υφιστάμενου εξοπλισμού, μηχανημάτων, εργαλείων στο μέλλον Παραγωγικότητα Οι πρακτικές συμβάλλουν στις βελτιωμένες επιδόσεις μιας επιχείρησης Οι πρακτικές συμβάλλουν σε καλύτερα οικονομικά αποτελέσματα ή σε μειώσεις δαπανών Οι πρακτικές συμβάλλουν στο να εκτελούνται αποτελεσματικότερα οι εργασιακές διεργασίες Ισορροπία επαγγελματικής-προσωπικής ζωής Οι πρακτικές συμβάλλουν στο συνταίριασμα επαγγελματικής και προσωπικής ζωής των εργαζόμενων Οι πρακτικές συμβάλλουν στην προσαρμογή του εργασιακού και του ελεύθερου χρόνου των εργαζομένων Οι πρακτικές παρέχουν περισσότερη ευελιξία στους εργαζόμενους για τη διευθέτηση προσωπικών ζητημάτων Απασχολησιμότητα Οι πρακτικές ενισχύουν την απασχολησιμότητα των εργαζομένων Οι πρακτικές ενισχύουν τις εργασιακές ευκαιρίες των εργαζομένων Οι πρακτικές μεγεθύνουν τον εμπλουτισμό εργασιών (job enrichment) των εργαζομένων Υγεία Οι πρακτικές μειώνουν το φόρτο εργασίας των εργαζομένων Οι πρακτικές μειώνουν τα ακανόνιστα ωράρια εργασίας για τους εργαζόμενους Οι πρακτικές μειώνουν τις υπερωρίες των εργαζομένων. PLANNING ΤΕΚΜΩΡ SCISCE - ΣΔΑΔΕ 11

12 Π10 «ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΕΝΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΕΥΕΛΙΚΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΟΔΗΓΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ» ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΥΕΛΙΞΙΑΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ» ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΥΕΛΙΞΙΑΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ» 4. Προτάσεις στρατηγικής για την ανάπτυξη πρακτικών ευέλικτης οργάνωσης Στο παρόν εγχειρίδιο παρατίθενται 20 Θεματικά Πεδία ενδιαφέροντος για τα ελληνικές επιχειρήσεις, εντός των οποίων εντάσσονται πρακτικές λειτουργικής ευελιξίας και οργανωτικής καινοτομίας, τις οποίες ο αναγνώστης επιχειρηματίας καλείται να μελετήσει και να εισάγει στη Στρατηγική της επιχείρησης του. Η εφαρμογή των εν λόγω πρακτικών στη στρατηγική των ελληνικών επιχειρήσεων αποτελεί ένα στοίχημα που εφόσον κερδηθεί μπορεί να έχει πολλαπλασιαστικά οφέλη για την ελληνική οικονομία και τις ελληνικές επιχειρήσεις ειδικότερα. Σημαντική σημείωση: Για τη διαμόρφωση των «Προτάσεων Στρατηγικής» πραγματοποιήθηκε συστηματική καταγραφή πολυάριθμων πρακτικών ενδιαφέροντος, οι οποίες κωδικοποιήθηκαν και πολλές από αυτές ομαδοποιήθηκαν με βάση κοινά χαρακτηριστικά και συναφείς επιδιώξεις. Αποτέλεσμα της ως άνω προσπάθειας αποτελούν τα 20 Θεματικά Πεδία που παρατίθενται στο παρόν. Ακολουθεί παράθεση των 20 Θεματικών Πεδίων που αντιστοιχίζονται σε ισάριθμες συνιστώμενες Προτάσεις Στρατηγικής για την ανάπτυξη Πρακτικών Ευέλικτης Οργάνωσης, κατηγοριοποιημένων στις παρακάτω ομάδες: (1) Εργασιακή Ευελιξία (2) Καινοτόμα Συστήματα Οργάνωσης (3) Οργάνωση Εργασίας (4) Σχέσεις με Εξωτερικό Περιβάλλον Εμβάθυνση στις εν λόγω Προτάσεις Στρατηγικής περιλαμβάνεται στο Παράρτημα του παρόντος Εγχειριδίου. Πίνακας 4-1: Θεματικά Πεδία που περιλαμβάνουν πρακτικές ενδιαφέροντος για εισαγωγή στη Στρατηγική των Ελληνικών Επιχειρήσεων ΟΜΑΔΑ Εργασιακή Ευελιξία ΘΕΜΑΤΙΚΑ ΠΕΔΙΑ 1. Εναλλαγή ρόλων και θέσεων μέσα στην ίδια την επιχείρηση (Job Rotation) 2. Ανάληψη πολλαπλών, νέων ή συνθετότερων καθηκόντων (Multitasking, Polyvalence) PLANNING ΤΕΚΜΩΡ SCISCE - ΣΔΑΔΕ 12

13 Π10 «ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΕΝΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΕΥΕΛΙΚΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΟΔΗΓΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ» ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΥΕΛΙΞΙΑΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ» ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΥΕΛΙΞΙΑΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ» ΟΜΑΔΑ ΘΕΜΑΤΙΚΑ ΠΕΔΙΑ 3. Διαχείριση χρόνου εργασίας (π.χ. Ωράριο εργασίας, βαρδεολόγια, κλπ) 4. Επαγγελματική κατάρτιση & βελτίωση δεξιοτήτων 5. Τηλεργασία 6. Διαχείριση και διάχυση εταιρικής γνώσης (Corporate Knowledge Management) Καινοτόμα Συστήματα Οργάνωσης Οργάνωση εργασίας 7. Εισαγωγή Ολοκληρωμένου Συστήματος Παρακολούθησης Δραστηριοτήτων / ERP / MIS & CRM 8. Εισαγωγή Συστημάτων Διοίκησης & Βελτίωσης (Management Systems) 9. Προγράμματα Εταιρικής Βιωσιμότητας & Αειφορίας ( Sustainability programmes) 10. Εισαγωγή Συστήματος Διοίκησης της Επιχειρησιακής Απόδοσης (Business Performance System) 11. Διατμηματική Ομάδα Εργασίας (Cross-Functional Team) 12. Καινοτομία στην οργανωτική & λειτουργική δομή με έμφαση στη μείωση των ιεραρχικών επιπέδων 13. Συμβουλευτική από τους εργαζόμενους (Regular Individual Consultation) 14. Αυτόνομες Ομάδες εργασίας (Autonomus Work Teams) Σχέσεις με εξωτερικό περιβάλλον 15. Συνεργασία με προμηθευτές και υπεργολάβους 16. Συνεργασία με πελάτες (π.χ. συμμετοχή πελατών στο R&D, VMI, Logistics, Customer Service, κλπ) 17. Συνεργασία μεταξύ επιχειρήσεων / Δικτύωση επιχειρήσεων (clustering/networking) 18. Outsourcing υπηρεσιών / δραστηριοτήτων 19. Αξιοποίηση on-line Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης (Social Media) 20. Benchmarking PLANNING ΤΕΚΜΩΡ SCISCE - ΣΔΑΔΕ 13

14 Π10 «ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΕΝΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΕΥΕΛΙΚΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΟΔΗΓΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ» ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΥΕΛΙΞΙΑΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ» ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΥΕΛΙΞΙΑΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ» 5. Αξιολόγηση προτεραιότητας υλοποίησης Προτάσεων Στρατηγικής Προσδιορισμός «Τύπου» Επιχείρησης Οι Προτάσεις Στρατηγικής που παρατίθενται στο παρόν, συσχετίζονται με βασικά ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των επιχειρήσεων. Ειδικότερα, έχουν αναγνωριστεί 16 «τύποι» επιχειρήσεων που προκύπτουν με κατηγοριοποίηση σύμφωνα με τις ακόλουθες δύο Ομάδες Κριτηρίων: Επίπεδο 1: Ένταση Επίπεδο 2: Στρατηγική τοποθέτηση στην αγορά (υφιστάμενη ή επιθυμητή) Με βάση τα ανωτέρω χρησιμοποιείται το «Δέντρο αποφάσεων κατάταξης επιχειρήσεων σε τύπους». Σχήμα 5-1: Δέντρο αποφάσεων κατάταξης επιχειρήσεων σε «τύπους» Η ενδιαφερόμενη επιχείρηση εντοπίζει τον «τύπο» στον οποίο ανήκει σύμφωνα με την ακόλουθη μεθοδολογία: PLANNING ΤΕΚΜΩΡ SCISCE - ΣΔΑΔΕ 14

15 Π10 «ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΕΝΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΕΥΕΛΙΚΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΟΔΗΓΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ» ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΥΕΛΙΞΙΑΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ» ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΥΕΛΙΞΙΑΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ» Σημαντική σημείωση: Η ανάγνωση του «δέντρου» και τελικά ο προσδιορισμός του «τύπου» επιχείρησης μπορεί να γίνεται και ανά Λειτουργία (Function) κάθε επιχείρησης (π.χ. Παραγωγή, Πωλήσεις κ.α.). Εμβάθυνση στις έννοιες της «Έντασης» και της «Στρατηγικής Τοποθέτησης στην αγορά» δίνεται στο εγχειρίδιο «Οδηγός Εφαρμογής Πρακτικών Λειτουργικής Ευελιξίας και Οργανωτικής Καινοτομίας» Χρήση Μήτρας Προτάσεων Στρατηγικής (Matrix Model) Κάθε επιχείρηση καλείται να χρησιμοποιήσει τη Μήτρα Προτάσεων Στρατηγικής (Matrix Model) που συσχετίζει το αντικείμενο των 20 επιλεγμένων Θεματικών Πεδίων (ήτοι πρακτικών) της λειτουργικής ευελιξίας και οργανωτικής καινοτομίας με τους 16 δυνατούς «τύπους» επιχειρήσεων. Ειδικότερα, η Μήτρα Προτάσεων Στρατηγικής συσχετίζει: 20 επιλεγμένα Θεματικά Πεδία Λειτουργικής Ευελιξίας & Οργανωτικής Καινοτομίας (ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ στον πίνακα matrix) με 16 τύπους επιχειρήσεων (ΚΑΘΕΤΑ στον πίνακα matrix) Με την κατάλληλη αξιολόγηση, το αποτέλεσμα είναι: «Προσδιορισμός σημαντικών και υλοποιήσιμων πρακτικών ανά τύπο επιχειρήσεων» Για τη διαμόρφωση της Μήτρα Προτάσεων Στρατηγικής πραγματοποιήθηκε πολυκριτηριακή ανάλυση με αξιοποίηση των εξής δύο μεταβλητών (κριτηρίων): (Α) Σημαντικότητα: Καταδεικνύει τον βαθμό επίδρασης της εφαρμογής της πρακτικής στη λειτουργία του οργανισμού (Β) Ευκολία: Καταδεικνύει το κατά πόσο ανεμπόδιστα μπορεί να λάβει χώρα η εφαρμογής της πρακτικής εντός του οργανισμού PLANNING ΤΕΚΜΩΡ SCISCE - ΣΔΑΔΕ 15

16 Π10 «ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΕΝΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΕΥΕΛΙΚΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΟΔΗΓΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ» ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΥΕΛΙΞΙΑΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ» ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΥΕΛΙΞΙΑΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ» Οι δύο μεταβλητές βαθμολογήθηκαν σε κλίμακα 1 έως 3, όπου 1: χαμηλός βαθμός, 2: μέτριος βαθμός, 3: υψηλός βαθμός. Καθεμία μεταβλητή αποτελεί συνάρτηση επιμέρους υπό-κριτηρίων, τα οποία ελήφθησαν υπόψη, ως προς την ποιοτική επίδραση συμβολή στη βαθμολόγηση των δύο βασικών μεταβλητών, κατά τη διεργασία της συνολικής αξιολόγησης της προτεραιότητας υλοποίησης των θεματικών πεδίων ενδιαφέροντος. Τα υπό-κριτήρια παρουσιάζονται στον Πίνακα που ακολουθεί: Πίνακας 5-1: Κριτήρια αξιολόγησης προτεραιότητας υλοποίησης πρακτικών λειτουργικής ευελιξίας και οργανωτικής καινοτομίας Α/Α ΜΕΤΑΒΛΗΤΗ Α ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΗΤΑ Β ΕΥΚΟΛΙΑ Α.1 Εκτιμώμενη μείωση λειτουργικού κόστους (περιλαμβάνεται η ευελιξία και η λιτή οργάνωση της επιχείρησης) Β.1 Επίδραση θεσμικού πλαισίου (εκτιμώμενη ανάγκη αλλαγής) Α.2 Εκτιμώμενη αύξηση κύκλου εργασιών και ενίσχυση εξωστρέφειας Α.3 Εκτιμώμενη αύξηση παραγωγικότητας και αποδοτικότητας (ποιότητα, αξιοποίηση και ανάπτυξη ανθρώπινου δυναμικού κλπ) Α.4 Επίδραση στην καθημερινή λειτουργία της επιχείρησης Β.2 Επίδραση υπάρχουσας εταιρικής και κοινωνικής κουλτούρα Β.3 Συντομία χρόνου υλοποίησης & οικονομία απαιτούμενων πόρων (ανθρώπινων, χρηματικών κλπ.) Β.4 Επίδραση οικονομικής συγκυρίας και δυνατότητα χρηματοδότησης της εφαρμογής Α.5 Επίδραση στη διαμόρφωση της θέσης της επιχείρησης στην κοινωνία και στην κάλυψη νέων αναγκών Β.5 Ικανότητα ανταπόκρισης του προσωπικού και του υφιστάμενου πλαισίου λειτουργίας της επιχείρησης Με βάση την ανωτέρω αξιολόγηση, διαμορφώνεται ο παρακάτω πίνακας που παρουσιάζει τις προτεραιότητες υλοποίησης των Θεματικών Πεδίων ενδιαφέροντος με βάση πολυκριτηριακή ανάλυση: PLANNING ΤΕΚΜΩΡ SCISCE - ΣΔΑΔΕ 16

17 Π10 «ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΕΝΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΕΥΕΛΙΚΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΟΔΗΓΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ» ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΥΕΛΙΞΙΑΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ» ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΥΕΛΙΞΙΑΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ» Πίνακας 5-2: Πίνακας προτεραιοτήτων υλοποίησης Θεματικών Πεδίων ενδιαφέροντος με βάση πολυκριτηριακή ανάλυση Ο ανωτέρω Πίνακας παρουσιάζει για κάθε τύπο επιχείρησης τα εξής: Παρεμβάσεις σε θεματικά πεδία που παράγουν ορατά, βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα (quick wins). Οι παρεμβάσεις αυτές μπορούν να έχουν γρήγορη λύση και άμεση εφαρμογή. Με αυτό τον τρόπο: εμφανίζονται γρήγορα τα πρώτα οφέλη της προσπάθειας αλλαγής στον οργανισμό ομαλοποιείται η κατάσταση δημιουργώντας καλύτερες προοπτικές για την υλοποίηση του ολοκληρωμένου σχεδίου δράσης Ποια θεματικά πεδία αποτελούν Προτεραιότητα (Priority) Ι ή ΙΙ Ποια θεματικά πεδία δεν συνιστάται να αποτελέσουν αντικείμενο υλοποίησης Με βάση την ως άνω μεθοδολογική προσέγγιση, διαμορφώθηκε η Μήτρα Προτάσεων Στρατηγικής, που ενσωματώνει την αξιολόγηση της δυνατότητας εφαρμογής πρακτικών ενδιαφέροντος ανά τύπο επιχείρησης. Σημαντική σημείωση: Η Μήτρα Προτάσεων Στρατηγικής είναι ένα δυναμικό εργαλείο προϊόν συμμετοχικής διαδικασίας Συμβούλου και στελεχών της αγοράς - για την αξιολόγηση της δυνατότητας εφαρμογής πρακτικών λειτουργικής ευελιξίας & οργανωτικής καινοτομίας για κάθε θεματικό πεδίο ενδιαφέροντος. PLANNING ΤΕΚΜΩΡ SCISCE - ΣΔΑΔΕ 17

18 Π10 «ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΕΝΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΕΥΕΛΙΚΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΟΔΗΓΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ» ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΥΕΛΙΞΙΑΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ» ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΥΕΛΙΞΙΑΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ» Η αξιολόγηση είναι υποκειμενική και κάθε επιχείρηση θα πρέπει να την αντιμετωπίζει ως τέτοια. Διακριτές Λειτουργίες εντός μιας επιχείρησης ενδέχεται να παρουσιάζουν διακριτή προτεραιότητα ως προς την υλοποίηση πρακτικών ενδιαφέροντος. Στην πράξη αυτό συμβαίνει τις περισσότερες φορές! Σύμβολα Πίνακα: = Quick win = Priority I = Priority II = Do nothing PLANNING ΤΕΚΜΩΡ SCISCE - ΣΔΑΔΕ 18

19 Π10 «ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΕΝΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΕΥΕΛΙΚΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΟΔΗΓΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ» ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΥΕΛΙΞΙΑΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ» ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΥΕΛΙΞΙΑΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ» Ένταση: Στρατηγική Τοποθέτηση: (1) Χαμηλό Κόστος, (2) Καινοτομία, (3) Ποιότητα, (4) Ευελιξία ΤΥΠΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ Ομάδα Θεματικό πεδίο Σχόλια Εργασιακή ευελιξία Εναλλαγή ρόλων και θέσεων μέσα στην ίδια την επιχείρηση (Job Rotation) Ανάληψη πολλαπλών, νέων ή συνθετότερων καθηκόντων (multitasking, polyvalence) Εργασίας Κεφαλαίου Διευθέτηση χρόνου εργασίας (πχ Ωράριο εργασίας, βαρδεολόγια κλπ) Υλικών Γνώσης Δεν περιλαμβάνεται το talent management Θέσεις που απαιτούν τεχνικά επαγγέλματα για τα οποία το θεσμικό πλαίσιο απαιτεί αδειοδοτήσεις Λοιπό προσωπικό Μη ευελιξία θεσμικού πλαισίου Καινοτόμα συστήματα οργάνωσης Οργάνωση εργασίας Σχέσεις με εξωτερικό περιβάλλον Επαγγελματική κατάρτιση και βελτίωση δεξιοτήτων Τηλεργασία Διαχείριση και διάχυση εταιρικής γνώσης (Corporate knowledge management) Εισαγωγή ενός ολοκληρωμένου συστήματος παρακολούθησης Δραστηριοτήτων / ERP / MIS & CRM Συστήματα Διοίκησης & Βελτίωσης (Management Systems) πχ ΤΡΜ, Lean Management, Six Sigma, Justin-time Προγράμματα Εταιρικής Βιωσιμότητας & Αειφορίας (Sustainability programmes) Εισαγωγή Συστημάτων Διοίκησης της Επιχειρησιακής Απόδοσης (Business Performance System) πχ Balanced scorecard, KPI's, Performance evaluation Διατμηματικές ομάδες εργασίας (cross-functional teams) Καινοτομία στην οργανωτική & λειτουργική δομή με έμφαση στη μείωση ιεραρχικών επιπέδων Συμβουλευτική από τους εργαζόμενους (Regular Individual Consultation) Αυτόνομες ομάδες εργασίας (Autonomous work teams) Συνεργασία με προμηθευτές και υπεργολάβους Συνεργασία με πελάτες πχ συμμετοχή πελατών στο R&D, VMI, Logistics, Customer service κλπ Συνεργασία μεταξύ επιχειρήσεων / Δικτύωση επιχειρήσεων Outsourcing υπηρεσιών / δραστηριοτήτων Αξιοποίηση on-line Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης (Social Media) Benchmarking Άμεσο προσωπικό (Παραγωγή, Εφοδιαστική Αλυσίδα, πωλητές & ταμίες retail κλπ) Υπόλοιπες θέσεις Είναι απαραίτητο, αλλά χρειάζεται επένδυση και επομένως χρηματοδότηση Παραγωγικές επιχειρήσεις Μη παραγωγικές επιχειρήσεις Θα είναι εντονότερο στα επόμενα χρόνια Το σύστημα αμοιβών τύπου Output-based στην εποχή της κρίσης χρειάζεται μέτρο Ομάδες για έργα ή επίλυση προβλημάτων (project teams) Είναι πολύ δύσκολο στην Ελλάδα τώρα αν και στα επόμενα χρόνια θα αρχίσει Στην Ελλάδα δεν έχει ευδοκιμήσει και δεν υπάρχουν αντίστοιχες προοπτικές προς το παρόν Συνηθισμένες μορφές (ασφάλεια, καθαρισμός, 3rd party logistics, μεταφορικό έργο, καντίνες / εστιατόρια, διακοσμητές κλπ) Λοιπές δραστηριότητες (φασόν, σχεδιασμός προϊόντων κλπ) Η διαφοροποίηση αφορά τον τύπο του προϊόντος και της επιχείρησης δηλαδή αν πρόκειται για Β2Β ή Β2C. Εδώ αναφερόμαστε σε Β2Β B2C ή προϊόν που προορίζεται για τον τελικό καταναλωτή (τρόφιμα, ρούχα κλπ) Ενώ αναγνωρίζεται η μεγάλη σημασία, υπάρχει μεγάλη δυσκολία στην ανεύρεση συγκρίσιμων βάσεων δεδομένων PLANNING ΤΕΚΜΩΡ SCISCE - ΣΔΑΔΕ 19

20 Π10 «ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΕΝΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΕΥΕΛΙΚΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΟΔΗΓΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ» ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΥΕΛΙΞΙΑΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ» ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΥΕΛΙΞΙΑΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ» 6. Απλές Συμβουλές για την επιτυχή εφαρμογή πρακτικών λειτουργικής ευελιξίας & οργανωτικής καινοτομίας Να θυμάστε πάντοτε Κάθε επιχειρούμενη παρέμβαση στην εσωτερική λειτουργία της επιχείρησης πρέπει να είναι ρεαλιστική, εφικτή και σαφής. Μην προσπαθήσετε να επιβάλλετε μία πρακτική. Οι πιθανότητες αυτό να συμβεί χωρίς προβλήματα είναι μικρές. Κάθε παρέμβαση πρέπει να γίνει κατανοητή ώστε να γίνεται αποδεκτή. Εκτιμήστε σε κάθε επιχειρούμενη παρέμβαση τη βιωσιμότητα /συνέχεια. Με άλλα λόγια, έχει μεγάλη σημασία η δυνατότητα συνέχειας της πρακτικής μετά το τέλος της αρχικής χρηματοδότησης, εφόσον απαιτείται επένδυση σε κεφάλαια. Η λειτουργική εργασιακή ευελιξία είναι δύσκολος αλλά πολύ αποτελεσματικός τρόπος δυναμικής προσαρμογής και εκσυγχρονισμού της επιχείρησης σε μια μακροχρόνια προοπτική. Για το λόγο αυτό κατατάσσεται μεταξύ των λεγόμενων «επιθετικών» στρατηγικών ευελιξίας, ενώ η ποσοτική, που συχνά έρχεται σε αντίθεση με τους στόχους της ποιοτικής, ανήκει στις "αμυντικές" ή συγκυριακές στρατηγικές. Η λειτουργική ευελιξία απαιτεί να πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις, όπως: διασφάλιση θετικού εργασιακού κλίματος στην επιχείρηση, που να ευνοεί την υποκίνηση / συναίνεση / συμμετοχή των εργαζομένων, ίσες ευκαιρίες υπηρεσιακής εξέλιξης, καλές συνθήκες υγιεινής και ασφάλειας, ευέλικτη διοίκηση, αμοιβαία αποδεκτοί στόχοι και προγραμματισμός, εγγυήσεις για την απασχόληση και τις αμοιβές, ενίσχυση της συλλογικότητας και της ενεργοποίησης -συμμετοχής των εργαζομένων εφαρμογή κατάλληλων συστημάτων συνεχούς εκπαίδευσης και επανειδίκευσης των εργαζομένων, τόσο στο επίπεδο της επιχείρησης (πεπερασμένη ειδίκευση), όσο και στο επίπεδο του κλάδου ή ενός ευρύτερου γνωστικού αντικειμένου (ευρεία ειδίκευση. θέσπιση κατάλληλων σχημάτων αμοιβών και κριτηρίων μισθολογικής εξέλιξης, σχημάτων που θα υποκινούν και θα επιβραβεύουν, με σαφή και αμοιβαία συμφωνημένα κριτήρια, τη συνεχή ποιοτική αναβάθμιση του εργατικού δυναμικού, την απόδοση, την υπεύθυνη συμμετοχή του στις παραγωγικές διαδικασίες και στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων Η ποιοτική ή λειτουργική ευελιξία είναι ένα σοβαρό αντεπιχείρημα στην υποβάθμιση των στοιχείων των εργασιακών σχέσεων από ορισμένες αποσπασματικές, βραχύβιες και μονομερείς εφαρμογές της ποσοτικής ευελιξίας. Αυτό δεν σημαίνει ότι η εφαρμογή της είναι απαλλαγμένη από προβλήματα. PLANNING ΤΕΚΜΩΡ SCISCE - ΣΔΑΔΕ 20

21 Π10 «ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΕΝΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΕΥΕΛΙΚΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΟΔΗΓΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ» ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΥΕΛΙΞΙΑΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ» ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΥΕΛΙΞΙΑΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ» Η εισαγωγή πρακτικών οργανωτικής καινοτομίας πολλές φορές συνεπάγεται απλές βελτιώσεις αντί για ριζικές αλλαγές. Μακροχρόνια όσο μεγαλύτερη είναι η επικοινωνία ανάμεσα στα μέλη μιας επιχείρησης και όσο αυξάνεται η πληροφόρηση των μελών για τις επιδράσεις καινοτόμων ιδεών, τόσο μεγαλύτερη θα είναι και η συμμετοχή τους στις διαδικασίες ανάπτυξης οργανωτικής καινοτομίας. PLANNING ΤΕΚΜΩΡ SCISCE - ΣΔΑΔΕ 21

22 Π10 «ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΕΝΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΕΥΕΛΙΚΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΟΔΗΓΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ» ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΥΕΛΙΞΙΑΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ» ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΥΕΛΙΞΙΑΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ» 7. Πηγές 1. Arvanitis, S., «Numerical and functional flexibility at firm level» 2. Atkinson, J. /Meager, N. (1986), «Changing working patterns: how companies achieve flexibility to meet new needs», NEDO, London 3. Atkinson, J., (1984), «Manpower strategies for flexible organisations; in: Personnel Management» 4. Balm, G. J. (1992), «Benchmarking: A practitioner s Guide for Becoming and Staying Best of the Best», QPMA Press, Schaumberg,IL 5. European Commission, «Flexibility and competitiveness / Labour market flexibility, innovation and organizational performance» 6. European Working Conditions Observatory, «Functional flexibility good for skills development» 7. OECD, (1986) «Flexibility in the Labour Market: The current Debate", Paris. 8. OECD, «Jobs Strategy / Technology, Productivity and Job Creation: Best Policy Practices» 9. Porter, Μ. (1990), «The Competitive Advantage of Nations». 10. Schein, E.H. (1992), «Organizational culture and leadership» (2nd ed.). San Francisco: Jossey- Bass. 11. Schumpeter, J. (1934), «The Theory of Economic Development, Harvard University Press 12. U.K. DTI (1994), Innovation Unit Definition» 13. Wolfe, R. (1994), «Organizational Innovation: Review, critique and suggested research directions», Journal of Management Studies. 31 pp Γαβρόγλου Σ., (2006), «Όψεις Ευελιξίας στην Ελλάδα και στην Ευρώπη», Παρατηρητήριο Απασχόλησης Ερευνητική Πληροφορική Α.Ε. σσ Γεωργακοπούλου, Β. & Κουζής, Γ., (1995), «Ευελιξίες και νέες εργασιακές σχέσεις», ΙΝΕ/ΓΣΕΕ, Αθήνα. 16. Γεωργακοπούλου, Β. (1997), «Ευελιξίες της επιχείρησης και της εργασίας: Έννοια, βασικές διαστάσεις και επιλογές στις σύγχρονες συνθήκες», ΙΝΕ / ΓΣΕΕ, Αθήνα. 17. Γεωργακοπούλου, Β., (1995), «Αγορά εργασίας και σύγχρονες εργασιακές σχέσεις», ΙΝΕ/ ΟΤΟΕ, Αθήνα 18. Δεδουσόπουλος, Α., (1998), «Πολιτικές απασχόλησης: ρύθμιση και απορρύθμιση της αγοράς εργασίας», Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Παντείου Πανεπιστημίου, Αθήνα. 19. Δεδουσόπουλος, Α., (2002), «Η κρίση στην αγορά εργασίας: Ρύθμιση Ευελιξίες - Απορρύθμιση. Οι αναδιαρθρώσεις της παραγωγής», Τυπωθήτω, Αθήνα. 20. Ε.Ε. (1996), «Πράσινη Βίβλος για την Καινοτομία» PLANNING ΤΕΚΜΩΡ SCISCE - ΣΔΑΔΕ 22

23 Π10 «ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΕΝΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΕΥΕΛΙΚΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΟΔΗΓΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ» ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΥΕΛΙΞΙΑΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ» ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΥΕΛΙΞΙΑΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ» 8. Παράρτημα : Αναλυτική Παρουσίαση Προτάσεων στρατηγικής για την ανάπτυξη πρακτικών ευέλικτης οργάνωσης Στο πλαίσιο του έργου αναγνωρίστηκαν 20 Θεματικά Πεδία ενδιαφέροντος για τα ελληνικές επιχειρήσεις, εντός των οποίων εντάσσονται οι πρακτικές λειτουργικής ευελιξίας και οργανωτικής καινοτομίας. Η εφαρμογή των εν λόγω πρακτικών στη στρατηγική των ελληνικών επιχειρήσεων αποτελεί ένα στοίχημα που εφόσον κερδηθεί μπορεί να έχει πολλαπλασιαστικά οφέλη για την ελληνική οικονομία και τις ελληνικές επιχειρήσεις ειδικότερα. Ακολουθεί παράθεση των 20 Θεματικών Πεδίων που αντιστοιχίζονται σε ισάριθμες συνιστώμενες Προτάσεις Στρατηγικής για την ανάπτυξη Πρακτικών Λειτουργικής Ευελιξίας και Οργανωτικής Καινοτομίας, κατηγοριοποιημένων στις παρακάτω ομάδες: (1) Εργασιακή Ευελιξία (2) Καινοτόμα Συστήματα Οργάνωσης (3) Οργάνωση Εργασίας (4) Σχέσεις με Εξωτερικό Περιβάλλον Για κάθε μία Πρόταση Στρατηγικής δίνεται συνοπτικά: Η περιγραφή ως απάντηση στο απλό ερώτημα «Τι είναι ;» Τα προσδοκώμενα οφέλη ως απάντηση στο απλό ερώτημα PLANNING ΤΕΚΜΩΡ SCISCE - ΣΔΑΔΕ 23

24 Π10 «ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΕΝΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΕΥΕΛΙΚΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΟΔΗΓΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ» ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΥΕΛΙΞΙΑΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ» ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΥΕΛΙΞΙΑΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ» Εργασιακή Ευελιξία 1. Εναλλαγή ρόλων και θέσεων μέσα στην ίδια την επιχείρηση (Job Rotation) Τι είναι ; Σύστημα κυκλικής εναλλαγής εργασίας, που περιλαμβάνει την μετακίνηση εργαζόμενου από μια θέση εργασίας σε άλλη (ή από ένα σετ δραστηριοτήτων σε άλλο), που απαιτεί ένα σύνολο παραπλήσιων δεξιοτήτων ή γνώσεων, χωρίς να αλλάξει η εργασιακή σύμβαση αυτού του εργαζόμενου. Βελτίωση ατομικών δεξιοτήτων & ικανοτήτων προσωπικού Ευέλικτος σχεδιασμός εργασίας Προσαρμογή σε μελλοντικές καταστάσεις αποχωρήσεων στελεχών ή και σε καταστάσεις απουσιών για μικρά ή μεγάλα διαστήματα Μείωση σωματικής καταπόνησης ή και πλήξης από επαναλαμβανόμενη εργασία 2. Ανάληψη πολλαπλών, νέων ή συνθετότερων καθηκόντων (Multitasking, Polyvalence) Τι είναι ; Αφορά σε: Πολυδυναμία (Polyvalence): Η ικανότητα του εργαζόμενου να εκτελεί νέα ή διάφορα καθήκοντα, πιο σύνθετες εργασίες, να αλλάζει συχνά αντικείμενο εργασίας, να επανειδικεύεται, να επιμορφώνεται, χωρίς αυτό να συνεπάγεται ανυπέρβλητο κόστος για την επιχείρηση ούτε συνεχή επίβλεψη και καθοδήγηση. Multitasking: Η δυνατότητα εκτέλεσης πολλών και διαφορετικών διεργασιών από έναν εργαζόμενο. Προτείνεται και ως «Διεύρυνση της εργασίας» (Job enlargement): Οριζόντια επέκταση του πεδίου εφαρμογής της εργασίας με την προσθήκη νέων/ διαφορετικών καθηκόντων παρόμοιων απαιτήσεων Βελτίωση ατομικών δεξιοτήτων & ικανοτήτων προσωπικού Ευέλικτος σχεδιασμός εργασίας Αύξηση της πρωτοβουλίας-αυτονομίας των εργαζομένων Αντικατάσταση άκαμπτων -έντονα ιεραρχικών ή γραφειοκρατικών διοικητικών δομών από πιο επίπεδες δομές, με μεγαλύτερη ανάπτυξη της συλλογικότητας, υποκίνηση και συμμετοχή των εργαζομένων στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων Επίτευξη οικονομιών κλίμακας PLANNING ΤΕΚΜΩΡ SCISCE - ΣΔΑΔΕ 24

25 Π10 «ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΕΝΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΕΥΕΛΙΚΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΟΔΗΓΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ» ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΥΕΛΙΞΙΑΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ» ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΥΕΛΙΞΙΑΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ» 3. Διαχείριση χρόνου εργασίας (π.χ. Ωράριο εργασίας, βαρδεολόγια, κλπ) Τι είναι ; Η διαχείριση του χρόνου λειτουργίας των εγκαταστάσεων της επιχείρησης και του χρόνου παροχής της εργασίας των απασχολουμένων (αποτελεί κυρίως τρόπο ρύθμισης του χρόνου εργασίας ανάλογα με τις κυμαινόμενες ανάγκες των εργαζομένων και τις κυμαινόμενες ανάγκες της παραγωγής). Αντιστοίχιση της παραγωγικής διαδικασίας με την κυμαινόμενη ζήτηση Αύξηση της παραγωγικότητας εργασίας σε σχέση με το κόστος εργασίας 4. Επαγγελματική κατάρτιση και βελτίωση δεξιοτήτων Τι είναι ; Είναι συνιστώσα της «Διαχείρισης Ανθρώπινου Δυναμικού» και αποτελεί στρατηγική και συνεκτική προσέγγιση για την ανάπτυξη των εργαζόμενων μιας επιχείρησης, που ατομικά και συλλογικά συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων και στην ανάπτυξη της επιχείρησης. Η Επαγγελματική Κατάρτιση και Βελτίωση Δεξιοτήτων αφορά στη διαδικασία εξειδικευμένης μόρφωσης, με σκοπό την ανάπτυξη εξειδικευμένων δεξιοτήτων, στα πλαίσια συγκεκριμένης επαγγελματικής δραστηριότητας. Βελτίωση ατομικών δεξιοτήτων και ικανοτήτων προσωπικού Προσέλκυση, ανάδειξη και διατήρηση στελεχών με γνώσεις και ταλέντο Αύξηση παραγωγικότητας εργασίας του προσωπικού 5. Τηλεργασία Τι είναι ; Η μορφή εργασίας η οποία πραγματοποιείται «από μακριά» μέσω της χρήσης της Τεχνολογίας Πληροφορικής και Επικοινωνιών, έχοντας ως αποτέλεσμα τη διαφοροποίηση του παραδοσιακού, δεδομένου γεωγραφικά τόπου εργασίας, με προσανατολισμό σε πιο ευέλικτα χωροχρονικά εργασιακά πλαίσια. Ιδιαίτερα διαδεδομένος ορισμός της Τηλεργασίας είναι και ο εξής: «Η Τηλεργασία είναι ένας ευέλικτος τρόπος οργάνωσης της εργασίας, χωρίς να είναι απαραίτητη η φυσική παρουσία του εργαζόμενου στο χώρο εργασίας καθ όλη τη διάρκεια του ωραρίου του. Η εφαρμογή της Τηλεργασίας προϋποθέτει τη συχνή χρήση τεχνικών ηλεκτρονικής επεξεργασίας πληροφοριών και την εκτεταμένη χρήση τηλεπικοινωνιακού εξοπλισμού (π.χ. τηλεφώνου, αυτόματου τηλεφωνητή, φαξ, ηλεκτρονικών υπολογιστών με πρόσβαση σε δίκτυο), αλλά και άλλων προηγμένων τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών, όπως ISDN, φωνητικό mail, φωνητική και βίντεο τηλεδιάσκεψη, εκτροπή κλήσεων, κινητή τηλεφωνία κ.ά.» (Gray M., Hodson N., Gordon PLANNING ΤΕΚΜΩΡ SCISCE - ΣΔΑΔΕ 25

26 Π10 «ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΕΝΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΕΥΕΛΙΚΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΟΔΗΓΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ» ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΥΕΛΙΞΙΑΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ» ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΥΕΛΙΞΙΑΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ» G., Telework Explained, J. Wiley & Sons, New York, 1993) Αυξημένη παραγωγικότητα και ποιότητα εργασίας λόγω της ευχαρίστησης που απολαμβάνει ο εργαζόμενος όταν μπορεί να εργάζεται στο χώρο που ο ίδιος έχει διαμορφώσει σύμφωνα με τις ανάγκες και τις επιθυμίες του Βελτίωση της αποδοτικότητας του κεφαλαίου: Όσο μικρότερες επενδύσεις σε εγκαταστάσεις και εξοπλισμό έχει η επιχείρηση τόσο μικρότερες είναι οι πιθανότητες δέσμευσης χωρίς κέρδος μέρος του κεφαλαίου της Βελτίωση της μέτρησης της παραγωγικότητας Υπάρχουν πλεονεκτήματα για το κοινωνικό σύνολο, τα οποία οι επιχειρήσεις αναδεικνύουν όταν εφαρμόζουν την πρακτική στο πλαίσιο της υλοποίησης προγραμμάτων εταιρικής βιωσιμότητας και αειφορίας: Ενδεικτικά, αναφέρονται: Περιορισμός της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και του κυκλοφοριακού κατά τις εργάσιμες ώρες Αλλαγή της δομής της σύγχρονης πόλης χωροταξικά PLANNING ΤΕΚΜΩΡ SCISCE - ΣΔΑΔΕ 26