ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΔΑΦΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ. 15 ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΕΔΑΦΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2014 ΠΑΤΡΑ ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ

Transcript

1

2 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΔΑΦΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ 15 ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΕΔΑΦΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2014 ΠΑΤΡΑ ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ

3

4 ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ Πρόεδρος E. Σταυρινός Αντιπρόεδρος Ι. Μάσσας Γραμματέας Π. Παρασκευόπουλος Ταμίας Π. Μπαρούχας Μέλη Σ. Λαμπρόπουλος Ν. Μαλάμος Δ. Γασπαράτος

5 ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΠΡΟΦΟΡΙΚΩΝ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΩΝ

6

7 1 Η ΕΝΟΤΗΤΑ: ΦΥΣΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΥΔΑΤΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΤΟΥ ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΥ ΔΕΙΚΤΗ ΥΔΑΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΠΟΝΗΣΗΣ ΦΥΤΟΥ ΔΥΟ ΥΒΡΙΔΙΩΝ ΣΟΓΙΑΣ ΥΠΟ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΠΛΗΡΟΥΣ ΚΑΙ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΙΚΗΣ ΑΡΔΕΥΣΗΣ Χ. Βαμβακούλας 1, Ι. Αργυροκαστρίτης 1, Γ. Παπαθεοχάρη 2 και Σ. Αλεξανδρής 1 1 Εργαστήριο Γεωργικής Υδραυλικής, Τμήμα Αξιοποίησης Φυσικών Πόρων & Γεωργικής Μηχανικής, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Ιερά Οδός 75, Αθήνα 2 Εργαστήριο Γεωργίας, Τμήμα Επιστήμης Φυτικής Παραγωγής, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Ιερά Οδός 75, Αθήνα Στον πειραματικό αγρό του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών στο κωπαϊδικό πεδίο στην περιοχή της Αλιάρτου έγινε κατά την καλλιεργητική περίοδο 2014, πειραματική καλλιέργεια δύο υβριδίων σόγιας (Glycine max L.), PR91M10 και PR92B63 αντίστοιχα, με σκοπό να αποτυπωθούν οι κρίσιμες για τον υπολογισμό του δείκτη υδατικής καταπόνησης φυτού (Crop Water Stress Index), άνω και κάτω οριογραμμές και η μεταβολή του δείκτη, κάτω από συνθήκες πλήρους και ελλειμματικής άρδευσης. Εφαρμόστηκε πειραματικό σχέδιο υποδιαιρεμένων τεμαχίων (split plot) με 4 επαναλήψεις, 5 κύριες επεμβάσεις (100%: πλήρους άρδευσης και 4 μεταχειρίσεις ελλειμματικής άρδευσης (75%, 50%, 25%, 0%) και 2 υπο-επεμβάσεις (PR91M10 και PR92B63). Για τους σκοπούς του πειράματος κατά τη διάρκεια του βιολογικού κύκλου των φυτών, έγιναν μετρήσεις που ήταν ενδεικτικές της υδατικής καταπόνησής τους σε συνθήκες ελλειμματικής άρδευσης, όπως π.χ. η θερμοκρασία των φύλλων τους. Η άρδευση των φυτών γινόταν με σύστημα επιφανειακής στάγδην άρδευσης, ενώ συγχρόνως λαμβάνονταν και οι απαραίτητες μικρομετεωρολογικές παρατηρήσεις για τον προσδιορισμό του δείκτη υδατικής καταπόνησης φυτού (CWSI). Από τα αποτελέσματα του πειράματος, εξάγονται συμπεράσματα για την καταπόνηση των φυτών σόγιας υπό συνθήκες ελλειμματικής άρδευσης, που βοηθούν στην αξιολόγηση των συγκεκριμένων υβριδίων. Συγχρόνως εκτιμάται η συμβολή του εμπειρικού δείκτη υδατικής καταπόνησης φυτού (CWSI) στην ελλειμματική άρδευση στην περιοχή του κωπαϊδικού πεδίου υπό συνθήκες αγρού. Λέξεις-κλειδιά: ελλειμματική άρδευση, σόγια, δείκτης υδατικής καταπόνησης φυτού.

8 ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΜΥΖΗΣΗΣ ΤΟΥ ΕΔΑΦΙΚΟΥ ΝΕΡΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΤΡΟΠΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΤΗΝ ΤΑΣΗ ΠΡΟΣΥΜΠΙΕΣΗΣ ΚΑΙ ΣΤΗ ΣΥΜΠΙΕΣΤΟΤΗΤΑ ΕΝΟΣ ΕΔΑΦΟΥΣ ΤΗΣ Β. ΕΛΛΑΔΑΣ Κ. Παπατόλιος, Κ.Π. Παναγιωτόπουλος και Ν. Μπαρμπαγιάννης Εργαστήριο Εδαφολογίας, Τμήμα Γεωπονίας, Α Π Θ, Θεσσαλονίκη Σκοπός της εργασίας αυτής είναι η μελέτη της επίδρασης της μύζησης του εδαφικού νερού, στην τάση προσυμπίεσης και στην συμπιεστότητα, σε δύο βάθη (0-5 & cm) ενός εδάφους της Β. Ελλάδας στο οποίο εφαρμόζονταν δύο διαφορετικά συστήματα διαχείρισης: 1) καλλιεργημένο (καλλιέργεια κερασιάς) και 2) ακαλλιέργητο (φυσική βλάστηση). Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι, γενικά και ανεξάρτητα από το σύστημα διαχείρισης και το βάθος, η αύξηση της μύζησης του εδαφικού νερού οδηγεί σε αύξηση της τάσης προσυμπίεσης και μείωση της συμπιεστότητας. Το υποεπιφανειακό (25-30cm) εδαφικό στρώμα του καλλιεργημένου εδάφους, παρουσίασε μεγαλύτερη τάση προσυμπίεσης σε σύγκριση με το επιφανειακό (0-5cm). Αντίθετα, το επιφανειακό (0-5 cm) εδαφικό στρώμα εμφάνισε μεγαλύτερη συμπιεστότητα, σε σχέση με το υποεπιφανειακό (25-30 cm) και στα δύο συστήματα διαχείρισης. Τέλος, το ακαλλιέργητο έδαφος (φυσική βλάστηση), παρουσίασε μεγαλύτερη συμπιεστότητα σε σχέση με το καλλιεργημένο (κερασιές) και στα δύο βάθη (0-5 & cm). Λέξεις-κλειδιά: τάση προσυμπίεσης, συμπιεστότητα, μύζηση εδαφικού νερού, σύστημα διαχείρισης,

9 ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΥΔΑΤΟΪΚΑΝΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΕΔΑΦΩΝ ΜΕΣΩ ΠΕΔΟΣΥΝΑΡΤΗΣΕΩΝ. ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΑ ΕΔΑΦΗ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Ε. Ευαγγέλου, Α. Τσιτούρας και Χ. Τσαντήλας Ελληνικός Γεωργικός Οργανισμός ΔΗΜΗΤΡΑ, Ινστιτούτο Χαρτογράφησης και Ταξινόμησης Εδαφών, Θεοφράστου 1, Λάρισα Σε 130 επιφανειακά εδαφικά δείγματα από αντιπροσωπευτικά εδάφη της Θεσσαλίας υπολογίστηκαν εργαστηριακά ιδιότητες που σχετίζονται με την ικανότητα συγκράτησης νερού από το έδαφος, όπως η υδατοϊκανότητα με ογκομετρική μέθοδο (WHC), η κοκκομετρική σύσταση και η περιεκτικότητα σε οργανική ουσία καθώς και οι βασικές ιδιότητες του εδάφους ph, ισοδύναμο ανθρακικό ασβέστιο και ηλεκτρική αγωγιμότητα. Βρέθηκαν οι μεταξύ τους συσχετίσεις τους και δημιουργήθηκε πεδοσυνάρτηση με εφαρμογή ανάλυσης πολλαπλής παλινδρόμησης, μέσω της οποίας μπορεί να εκτιμηθεί έμμεσα η υδατοϊκανότητα του εδάφους από βασικές εδαφικές ιδιότητες. Τα αποτελέσματα της πολλαπλής παλινδρόμησης ανέδειξαν την περιεκτικότητα του εδάφους σε άργιλο και οργανική ουσία, ως τις σημαντικότερες ιδιότητες που επηρεάζουν την υδατοϊκανότητα του. Η συνάρτηση που προέκυψε (WHC = Clay Soil org. mat, R 2 =0.642***) ελέγχθηκε ως προς την αξιοπιστία της στα εξετασθέντα εδαφικά δείγματα μεταξύ υπολογιζόμενων από την πεδοσυνάρτηση και πραγματικών τιμών και βρέθηκε ισχυρή συσχέτιση (R 2 =0.695). Στη συνέχεια η πεδοσυνάρτηση εφαρμόστηκε στα εδάφη της Θεσσαλίας, όπως απεικονίζονται στο εδαφολογικό χάρτη και δημιουργήθηκε ο χάρτης υδατοϊκανότητας των επιφανειακών εδαφών της Θεσσαλίας. Από την εργασία αυτή συμπεραίνεται ότι οι εδαφικές ιδιότητες της περιεκτικότητα του εδάφους σε άργιλο και οργανική ουσία θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την εκτίμηση της υδατοϊκανότητας σε περιπτώσεις όπου ο εργαστηριακός της προσδιορισμός είναι δύσκολος ή αδύνατος, από τους εδαφολογικούς χάρτες με ικανοποιητική επιτυχία. Λέξεις-κλειδιά: υδατοικανότητα εδάφους, άργιλος, οργανική ουσία, πεδοσυναρτήσεις.

10 ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΕΘΟΔΩΝ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΞΑΤΜΙΣΟΔΙΑΠΝΟΗΣ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΣΕ ΕΝΑ ΔΙΑΚΕΝΟ ΔΑΣΟΥΣ ΑΕΙΦΥΛΛΩΝ-ΠΛΑΤΥΦΥΛΛΩΝ Α. Μπουρλέτσικας 1, Ι. Αργυροκαστρίτης 2 και Ν. Προύτσος 1 1 ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, Ινστιτούτο Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων & Τεχνολογίας Δασικών Προϊόντων, Τομέας Δασικής Υδρολογίας και Οικολογίας,Τέρμα Αλκμάνος, Αθήνα mpatfria@gmail.com 2 Εργαστήριο Γεωργικής Υδραυλικής, Τμήμα Αξιοποίησης Φυσικών Πόρων & Γεωργικής Μηχανικής, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Ιερά Οδός 75, Αθήνα Η εξατμισοδιαπνοή αναφοράς ΕΤ ο αποτελεί ένα από τα κύρια συστατικά του υδρολογικού ισοζυγίου. Η χρήση της είναι απαραίτητη τόσο για τα υδρολογικά μοντέλα εκτίμησης βροχής-απορροής, όσο και για τον προσδιορισμό των υδατικών αναγκών των καλλιεργειών στη γεωργία και τον υδατοαπαιτήσεων στα δασικά οικοσυστήματα. Πολλές εμπειρικές εξισώσεις και μέθοδοι έχουν προταθεί προκειμένου να προσδιορίσουν με ακρίβεια την ΕΤ ο, με τη συντριπτική τους πλειοψηφία να έχει εφαρμογή στον αγροτικό χώρο. Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η διερεύνηση της συμπεριφοράς 6 μεθόδων εκτίμησης της ΕΤ ο (Hargreaves-Samani, Makkink, Penman, Copais, Valiantzas, WMO) σε σύγκριση με την κατά τεκμήριο ακριβέστερη και πιο αποδεκτή επιστημονικά μέθοδο Penman-Monteith (FAO-56). Η απόδοσή τους αξιολογήθηκε σε ημερήσια βάση για χρονική περίοδο 17 ετών, με τη χρήση 9 στατιστικών παραμέτρων προσδιορισμού καλής προσαρμογής. Τα αποτελέσματα, έδειξαν ότι, όταν η χρήση της εξίσωσης Penman-Monteith δεν είναι δυνατή λόγω της μη διαθεσιμότητας των δεδομένων, κάποιες εμπειρικές μεθόδους που μπορούν να χρησιμεύσουν ως κατάλληλες εναλλακτικές λύσεις. Πιο συγκεκριμένα, οι Hargreaves- Samani, Copais και Valiantzas, παρουσιάζουν πολύ καλούς συντελεστές προσδιορισμού (0,945, 0,934 και 0,957 αντίστοιχα) και συμφωνίας (0,982, 0,984 και 0,981 αντίστοιχα). Χαρακτηριστικό επίσης είναι ότι ενώ σε ημερήσια βάση οι διαφορές για όλες τις μεθόδους έχουν ένα εύρος από -190% έως +98% σε σχέση με την τιμή της ΕΤ ο της Penman-Monteith, παρατηρείται σε υπερετήσια βάση (17 χρόνια) υποεκτίμηση της ΕΤ ο που κυμαίνεται από 7,9% έως 26,9%, με την Copais να παρουσιάζει αξιοσημείωτη προσέγγιση (0,77%). Λέξεις-κλειδιά: ΕΤ ο, Penman Monteich, διάκενο δάσος, αείφυλλα πλατύφυλλα.

11 ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΕΔΑΦΙΚΩΝ ΙΔΙΟΤΗΤΩΝ ΣΤΟ ΥΔΑΤΙΚΟ ΑΠΟΤΥΠΩΜΑ ΤΗΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΤΟΜΑΤΑΣ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΙΑ Ε. Ευαγγέλου, Α. Τσιτούρας, Α. Κυρίτσης και Χ. Τσαντήλας Ελληνικός Γεωργικός Οργανισμός ΔΗΜΗΤΡΑ, Ινστιτούτο Χαρτογράφησης και Ταξινόμησης Εδαφών, Θεοφράστου 1, Λάρισα Το υδατικό αποτύπωμα είναι ένας σύνθετος δείκτης που περιγράφει την κατανάλωση του επιφανειακού και υπόγειου νερού, περιλαμβάνει ποσοτικά ποιοτικά γεωγραφικά και χρονικά στοιχεία και αποτελεί ένα νέο εργαλείο για την αειφορική διαχείριση των υδατικών πόρων. Το συνολικό υδατικό αποτύπωμα ενός προϊόντος ή μιας υπηρεσίας αποτελείται από το άθροισμα επιμέρους αποτυπωμάτων γνωστά ως μπλέ, πράσινο και γκρι υδατικά αποτυπώματα. Το υδατικό αποτύπωμα υπολογίστηκε για την καλλιέργεια της βιομηχανικής τομάτας στη Θεσσαλία. Δεκαπέντε αγροί στις βασικές αγροκλιματικές ζώνες καλλιέργειας της βιομηχανικής τομάτας επιλέχθηκαν με βασικό κριτήριο τη κοκκομετρική σύσταση των εδαφών τους. Το υδατικό αποτύπωμα της καλλιέργειας εκτιμήθηκε με βάση τη συνολική κατανάλωση αρδευτικού νερού, την απόδοση σε καρπό και τα εδαφο-κλιματικά δεδομένα κάθε αγρού. Το συνολικό υδατικό αποτύπωμα για την καλλιέργεια της βιομηχανικής τομάτας στους πειραματικούς αγρούς ποικίλει σημαντικά και κυμαίνεται από 23,40 m 3 έως 73,45 m 3 νερού για κάθε τόνο παραγόμενης τομάτας, με το πράσινο αποτύπωμα να κυμαίνεται από 1,84 m 3 /ton έως 29,95 m 3 /ton και το μπλε αποτύπωμα να κυμαίνεται από 19,21 m 3 /ton έως 43,50 m 3 /ton. Ελέχθησαν οι συσχετίσεις του υδατικού αποτυπώματος με τις βασικές εδαφολογικές ιδιότητες κάθε αγρού, και αναγνωρίστηκε σημαντική σχέση με την περιεκτικότητα του εδάφους σε άργιλο. Η σημαντική παραλλακτικότητα των τιμών του υδατικού αποτυπώματος στη Θεσσαλία αποδίδεται στη τοπικές αγροκλιματικές και εδαφολογικές συνθήκες, και υποδεικνύει τη σημασία της εξέτασης της διαχείρισης του αρδευτικού νερού σε τοπικό επίπεδο. Λέξεις-κλειδιά: υδατικό αποτύπωμα, βιομηχανική τομάτα, Θεσσαλία.

12 2 Η ΕΝΟΤΗΤΑ: ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΥΔΑΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΔΑΦΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ

13 ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ MyWater ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΕΔΑΦΟΫΔΑΤΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ: Η ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΗ ΣΤΗ ΛΕΚΑΝΗ ΑΠΟΡΡΟΗΣ ΤΟΥ ΠΟΤΑΜΟΥ ΝΕΣΤΟΥ E.A. Σταυρινός 1, Θ. Αλεξανδρίδης 2, S.J. van Andel 3, Γ. Μπίλας 4, Ν. Συλλαίος 2 Ν. Μισοπολινός 4 και 1 Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, Δ/νση Σχεδιασμού Εγγειοβελτιωτικών Έργων & Εδαφικών Υδατικών Πόρων, estav2@yahoo.gr 2 Εργαστήριο Τηλεπισκόπησης & GIS, Τμήμα Γεωπονίας, ΑΠΘ, thalex@agro.auth.gr 3 UNESCO-IHE Institute for Water Education, Integrated Water Systems and Governance Department, Delft, The Netherland, s.vanandel@unesco-ihe.org 4 Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Εδαφολογίας, Τμήμα Γεωπονίας, ΑΠΘ, misopoli@agro.auth.gr Ο στόχος του έργου MyWater ( είναι να παρέχει αξιόπιστες πληροφορίες σχετικά με την ποσότητα και την ποιότητα του νερού για την ολοκληρωμένη διαχείριση του. Αυτό επιτεύχθηκε με το συνδυασμό τριών επιστημονικών μεθόδων α) της δορυφορικής παρατήρησης της γης, β) της μοντελοποίησης της λεκάνης απορροής και γ) της μετεωρολογίας. Τα δεδομένα από αυτές τις διαφορετικές πηγές πληροφόρησης εντάχθηκαν μέσω μιας πλατφόρμας - επιφάνειας διεπαφής, παροχής υπηρεσιών στο χρήστη - διαχειριστή του νερού, για τις αρδευτικές ανάγκες στην πεδιάδα του ποταμού Νέστου. Η πλατφόρμα περιελάμβανε εργαλεία απεικόνισης και παρουσίασης βραχυπρόθεσμων προβλέψεων των μετεωρολογικών και υδρολογικών συνθηκών σε χάρτες και διαγράμματα. Οι χρήστες του MyWater συμβάλλουν στις αποφάσεις προκειμένου να θέσουν τις απαιτήσεις και να αξιολογήσουν την ποιότητα και χρηστικότητα των αποτελεσμάτων. Η εργασία αυτή παρουσιάζει την εφαρμογή του προγράμματος MyWater στη λεκάνη απορροής του π. Νέστου, δίνοντας έμφαση στη διαχείριση του νερού άρδευσης, μέσα από τη σκοπιά του τοπικού χρήστη. Λέξεις-κλειδιά: MyWater, διαχείριση εδαφοϋδατικών πόρων, Νέστος.

14 ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΝΙΑΙΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΓΕΩΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΩΝ ΕΔΑΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΚΑΙ ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗΣ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΖΩΝΩΝ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ Γ. Μπίλας 1, Σ. Στράτη 2, I. Cherif 2, Π. Βασιλείου 3, Μ. Καραμεσούτη 3, Γ. Οβάκογλου 2, Μ. Παζαρλόγλου 1, Ε. Κλαδάς 1, Ν. Διονυσίου 1, Ν. Καραπέτσας 2, Ν. Συλλαίος 2, Κ. Κοσμάς 3 και Ν. Μισοπολινός 1 1 Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Εδαφολογίας, Τμήμα Γεωπονίας, ΑΠΘ, Θεσσαλονίκη misopoli@agro.auth.gr 2 Εργαστήριο Τηλεπισκόπησης και ΓΠΣ, Τμήμα Γεωπονίας, ΑΠΘ, Θεσσαλονίκη silleos@agro.auth.gr 3 Εργαστήριο Εδαφολογίας και Γεωργικής Χημείας, Τμήμα Αξιοποίησης Φυσικών Πόρων & Γεωργικής Μηχανικής, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Ιερά Οδός 75, Αθήνα ckosm@aua.gr Το έργο αποτελεί υποέργο στα πλαίσια της πράξης «Υψηλής Προστιθέμενης Αξίας Αγροτικές Ψηφιακές Υπηρεσίες (e-υπ.α.α.τ.)» με αναθέτουσα αρχή τον (Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε.). Αφορά στη δημιουργία ενός γεωπληροφοριακού συστήματος το οποίο θα περιέχει τα εδαφολογικά δεδομένα για το σύνολο της χώρας καθώς και το σχέδιο Διαχείρισης Αγροτικής Γης συναρτήσει της διαφύλαξης, προστασίας και ορθολογικής αξιοποίησης των φυσικών πόρων. Η έκταση χαρτογράφησης ήταν μεγαλύτερη από στρ όπου προέκυψαν περισσότερες από Χαρτογραφικές Εδαφολογικές Μονάδες με βάση την φυσιογραφική ανάλυση και την επί τόπου οριοθέτηση των πολυγώνων με φρεάτια παρατήρησης. Επίσης το έργο περιελάμβανε περιγραφή και δειγματοληψία εδάφους από εδαφοτομές και δειγματοληψία εδάφους από φρεάτια σε δύο βάθη (0-30και cm). Προέκυψαν περισσότερα από δείγματα στα οποία έγινε ανάλυση των κυριωτέρων εδαφικών χαρακτηριστικών απαραίτητων για την ταξινόμηση των εδαφών. Το έργο βρίσκεται σε εξέλιξη και οι επόμενες εργασίες αφορούν την εισαγωγή των δεδομένων σε Ενιαία Γεωβάση Εδαφολογικών Δεδομένων, την τελική οριοθέτηση των εδαφικών μονάδων της χαρτογράφησης και την κατάρτιση Σχεδίου Διαχείρισης Αγροτικής Γης. Τελικά θα γίνει ο έλεγχος και η αποσφαλμάτωση (πιλοτική λειτουργία) του συστήματος και εκπαίδευση των χρηστών. Το ενιαίο σύστημα γεωπληροφοριακών εδαφολογικών δεδομένων και χωροταξίας αγροτικών ζωνών με τη λειτουργία του θα προσφέρει σημαντικές ηλεκτρονικές υπηρεσίες και οφέλη σε καλλιεργητές, στις επιχειρήσεις και στο κράτος (δημόσιους φορείς). Λέξεις-κλειδιά: εδαφολογικά δεδομένα, γεωβάση, ΓΣΠ.

15 ΜΟΝΤΕΛΟ ΦΩΣΦΟΡΙΚΗΣ ΛΙΠΑΝΣΗΣ ΣΕ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΟY ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΙΣ ΠΕΔΙΝΕΣ ΕΚΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΜΒΡΑΚΙΚΟΥ ΚΟΛΠΟΥ Κ. Λέκκας, Ι. Ασημακόπουλος και Δ. Καλύβας Ερευνητική Μονάδα ΓΠΣ, Τομέας Εδαφολογίας, Τμήμα Αξιοποίησης Φυσικών Πόρων και Γεωργικής Μηχανικής, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Ιερά Οδός 75, Αθήνα Η ορθολογική λίπανση των καλλιεργειών είναι σημαντικός παράγοντας για την ανάπτυξη των καλλιεργειών και την προστασία του περιβάλλοντος. Ειδικότερα η φωσφορική λίπανση που πραγματοποιείται στην εγκατάσταση των καλλιεργειών μπορεί να προστεθεί εφάπαξ στο έδαφος, γιατί ο δείκτης αλάτωσης είναι πολύ χαμηλός και επομένως, δεν υπάρχει κίνδυνος για τα φυτά. Ο υπολογισμός της απαιτούμενης φωσφορικής λίπανσης για καλλιέργειες οι οποίες αναπτύσσονται σε εδάφη της περιοχής μελέτης (νομοί Άρτας και Πρέβεζας) πραγματοποιήθηκε σε περιβάλλον GIS. Για την επεξεργασία των δεδομένων, τα οποία προήλθαν από εργαστηριακές αναλύσεις εδαφικών δειγμάτων της περιοχής, χρησιμοποιήθηκε η εξίσωση της μακράς εξισορρόπησης της φωσφορούχου λίπανσης, με παραμέτρους την περιεκτικότητα των προς εξέταση εδαφών σε άργιλο και σε φώσφορο. Ο φώσφορος στο έδαφος προσδιορίστηκε με τη μέθοδο Olsen η οποία συσχετίζεται με το φώσφορο που προσλαμβάνουν τα φυτά. Η συσχέτιση αυτή υπάρχει και όταν ακόμη στο έδαφος υπάρχει αρκετή ποσότητα ανθρακικού ασβεστίου. Δημιουργήθηκαν τρείς πλεγματικοί χάρτες φωσφόρου, αργίλου και ph, χρησιμοποιώντας την τοπική μέθοδο χωρικής παρεμβολής, της αντίστροφης απόστασης (Inverse distance weighting I.D.W.). Στη συνέχεια χρησιμοποιώντας αυτούς τους πλεγματικούς χάρτες υπολογίστηκαν τα απαιτούμενα ποσά πεντοξειδίου του φωσφόρου (σε kg P 2 Ο 5 /στρέμμα), σε σχέση με τα περιεχόμενα ποσά φωσφόρου και αργίλου στα εδάφη των περιοχών μελέτης, καθώς και των επιθυμητών επιπέδων φωσφόρου στα εδάφη αυτά που ορίστηκαν σε 15, 20, 25, και 30 ppm. Επίσης, ανάλογα με τα παραπάνω και με τις απαιτήσεις των καλλιεργειών των περιοχών μελέτης σε φώσφορο, καθορίστηκαν γενικές κατευθύνσεις φωσφορούχου λίπανσης ανά καλλιέργεια. Τέλος χρησιμοποιώντας δεδομένα χρήσεων γης υπολογίσθηκαν οι ανάγκες φωσφορικής λίπανσης ανά γεωργική εκμετάλλευση, αποτελέσματα που εμφάνισαν χωρική παραλλακτικότητα ακόμη και εντός ενός αγροκτήματος. Λέξεις-κλειδιά: μακρά εξισορρόπηση, χωρική παρεμβολή, φώσφορος, άργιλος, παραλλακτικότητα φωσφορικής λίπανσης.

16 Η ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΓΠΣ ΣΤΗΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΔΑΦΩΝ: Η ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΤΟΥ ΗΛΙΑΝΘΟΥ ΚΑΙ Η ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗ ΤΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ Σ. Αλεξανδρή, Π. Δήμου και Δ. Καλύβας Ερευνητική Μονάδα ΓΠΣ, Τομέας Εδαφολογίας, Τμήμα Αξιοποίησης Φυσικών Πόρων και Γεωργικής Μηχανικής, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Ιερά Οδός 75, , Αθήνα Η αξιολόγηση των εδαφών είναι η σωστή επιστημονικά μεθοδολογία για την επιλογή της εγκατάστασης μιας συγκεκριμένης καλλιέργειας, όπως είναι ο ηλίανθος. Το ενεργειακό αυτό φυτό επιλέχθηκε διότι δίνει μεταξύ άλλων τη δυνατότητα της πλήρους χρησιμοποίησης όλων των μερών του και κατά συνέπεια μηδενική ύπαρξη αποβλήτων. Η αξιολόγηση των εδαφών στηρίχθηκε στη μηχανική σύσταση, στο ανθρακικό ασβέστιο και στην υδρομορφία, λαμβάνοντας υπόψη τις απαιτήσεις του ηλίανθου. Αναπτύχθηκε Γεωγραφικό Πληροφοριακό Σύστημα (GIS) και για την συνολική τελική αξιολόγηση χρησιμοποιήθηκαν δύο μέθοδοι, η Storie και η Square. Εν συνεχεία, ακολουθώντας τα κριτήρια που ισχύουν από την σχετική νομοθεσία, όπως η ελάχιστη απόσταση που θα πρέπει να τηρείται από τις προστατευόμενες περιοχές Natura, καθώς και πως οι μονάδες επεξεργασίας της βιομάζας του ηλίανθου, θα πρέπει να βρίσκονται πλησιέστερα στις πλέον κατάλληλες γεωργικές εκμεταλλεύσεις παραγωγής της πρώτης ύλης, επιλέχθηκαν οι κατάλληλες προς χωροθέτηση περιοχές. Τέλος, προτάθηκε και η δημιουργία μιας καθετοποιημένης παραγωγικής μονάδας, η οποία συνοδεύεται από μία σειρά οφελών, όπως η εκμετάλλευση των οικονομιών κλίμακας. Τελικά, η προσδιορισθείσα βέλτιστη θέση μίας τέτοιας επιχείρησης έδειξε πως χρησιμοποιώντας θεωρίες αξιολόγησης εδαφών καθώς και επεξεργασίες βέλτιστης χωροθέτησης μέσα σε περιβάλλον GIS, μία επιχείρηση μπορεί να λάβει αποφάσεις βάσει αξιόπιστων αποτελεσμάτων, να γίνει συνεπώς πιο ανταγωνιστική στη νέα αυτή και πολλά υποσχόμενη, για τα ελληνικά δεδομένα, αγορά της βιοενέργειας. Λέξεις κλειδιά: GIS, αξιολόγηση εδαφών, μέθοδος Storie, μέθοδος Square, χωροθέτηση.

17 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΟΣΟΝ ΑΦΟΡΑ ΣΤΟΥΣ ΕΔΑΦΟΫΔΑΤΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΔΑΣΙΚΟΥΣ ΠΟΡΟΥΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΣΚΟΠΕΛΟΥ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΓΕΩΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Γ. Ζαλίδης 1,3, Ι. Γήτας 2, Ν. Διονυσίου 1, Ε. Ντόνου 1 και Γ. Τίγκας 2 1 Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Εδαφολογίας, Τμήμα Γεωπονίας, ΑΠΘ, Θεσσαλονίκη zalidis@agro.auth.gr 2 Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής και Τηλεπισκόπησης, Τμήμα Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος, ΑΠΘ, Θεσσαλονίκη igitas@for.auth.gr 3 Διαβαλκανικό Κέντρο Περιβάλλοντος, Λαγκαδάς info@i-bec.ogr Η παρούσα μελέτη αποσκοπεί στην ανάπτυξη ενός στρατηγικού σχεδίου για τη διεύρυνση του τουριστικού δυναμικού του νησιού, την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη, την αύξηση της παραγωγικότητας, ιδίως στον γεωργικό τομέα, συμβάλλοντας στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών του νησιού. Η παρούσα μελέτη επικεντρώνεται στην αειφόρο ανάπτυξη των εδαφικών, υδατικών και δασικών πόρων της Σκοπέλου, στην τοπική πρωτογενή παραγωγή και τέλος στις δραστηριότητες του εναλλακτικού τουρισμού. Κατά την πρώτη φάση του έργου, συλλέχθηκαν δεδομένα της περιοχής μελέτης και με τη χρήση των Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών και της Τηλεπισκόπησης, αναπτύχθηκαν χαρτογραφικά υπόβαθρα, τα οποία αποσκοπούν στην καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης του νησιού και παρουσιάζονται ως θεματικοί χάρτες. Στη δεύτερη φάση του έργου έγινε η αξιολόγηση των πλεονεκτημάτων, αδυναμιών, ευκαιριών, απειλών και των δυνατοτήτων ανάπτυξης του νησιού σχετικά κυρίως με τους εδαφικούς, υδατικούς και δασικούς πόρους. Προτάθηκαν στρατηγικά μέτρα δίνοντας έμφαση στην αειφορική διαχείριση των εδαφοϋδατικών πόρων του νησιού, την αειφόρο διαχείριση των δασικών πόρων, την προώθηση των τοπικών γεωργικών προϊόντων και την ανάπτυξη του νησιού όσον αφορά στον αγροτουρισμό και άλλες μορφές εναλλακτικού τουρισμού. Λέξεις-κλειδιά: γεωπληροφορική, αειφορική διαχείριση εδαφοϋδατικών και δασικών πόρων, στρατηγικός σχεδιασμός ανάπτυξης.

18 ΣΧΕΣΗ ΤΟΥ ΕΠΙΠΕΔΟΥ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ ΣΤΑ ΦΥΛΛΑ ΚΑΙ ΑΡΧΟΜΕΝΟΥ STRESS ΣΕ ΔΕΝΔΡΑ ΕΛΙΑΣ ΑΠΟ ΠΡΟΣΒΟΛΗ ΒΕΡΤΙΣΙΛΛΙΟΥ, ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΜΕΝΟΥ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΗΛΕΣΚΟΠΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ Μ. Ιατρού 1, Ζ. Δ. Ζαρταλούδης 2, Γ. Σαββίδης 1, Κ. Σαββίδης 1, Δ. Γλάβενας 1, Σ. Θεοδωρίδου 1, Κ. Καλογερόπουλος 1 και Σ. Κυπαρίσση 1 1 Γεωανάλυση Α.Ε., Γ. Γεννηματά 54, , Θεσσαλονίκη 2 Αγροοικοσύστημα Ε.Ε., Ν. Μουδανιά, , Χαλκιδική miatrou@geoanalysis.gr Η εντατικοποίηση της καλλιέργειας της ελιάς σε σχεδόν όλες τις ελαιοπαραγωγικές χώρες, η οποία οφείλεται στην αναγνώριση από τους καταναλωτές των ευεργετικών ιδιοτήτων αυτού του καρπού, έχει οδηγήσει στην εξάπλωση της πιο σημαντικής μυκητολογικής ασθένειας της ελιάς, δηλαδή της βερτισιλλίωσης. Η βερτισιλλίωση της ελιάς είναι αδρομύκωση και προκαλεί σταδιακή δυσλειτουργία και τελικά πλήρη απόφραξη των αγγείων του δέντρου, εν μέρει ή εξ ολοκλήρου, διακόπτοντας την κίνηση του νερού από τις ρίζες στα φύλλα, με αποτέλεσμα την έλλειψη της τροφοδοσίας στο προσβεβλημένο τμήμα της κόμης. Παράλληλα όμως η μείωση της κίνησης του νερού στους αγωγούς του ξυλώματος εξαιτίας της προσβολής οδηγεί και σε μείωση της μεταφοράς θρεπτικών στοιχείων από την ρίζα προς τα φύλλα. Τα αποτελέσματα της παρούσης εργασίας δείχνουν ότι η συγκέντρωση του ασβεστίου στα φύλλα των δέντρων, σε σύγκριση με τα υπόλοιπα μακροστοιχεία και ιχνοστοιχεία, μειώθηκε στους προσβεβλημένους ιστούς, στα δέντρα που παρουσίασαν σημάδια πρώιμου στρες (δηλαδή πριν εμφανιστούν εμφανή συμπτώματα όπως π.χ. ξηράνσεις κλάδων και βλαστών του δέντρου). Επομένως η φυλλοδιαγνωστική ανάλυση ως προς το ασβέστιο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ταυτοποίηση του αρχικού stress των δέντρων ελιάς από βερτισιλλίωση. Επίσης, η θερμική και υπερφασματική τηλεπισκόπηση έδειξαν υψηλές συσχετίσεις με τα επίπεδα της προσβολής, σύμφωνα με μια νέα εντεκάβαθμη κλίμακα βαθμονόμησης της βερτισιλλίωσης της ελιάς, και άρα η τηλεπισκόπηση μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ανίχνευση των επιπέδων της προσβολής. Λέξεις κλειδιά: τηλεπισκόπηση, Verticillium dahliae, ασβέστιο, φυλλοδιαγνωστική, μη επανδρωμένα πτητικά μέσα.

19 3 η Ενότητα: ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΘΡΕΠΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑ

20 ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΘΗΚΗΣ ΦΩΣΦΟΡΟΥ ΣΕ 13 ΕΔΑΦΗ ΣΕ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΚΡΕΜΜΥΔΙΟΥ Ρ. Κολινιάτη, Β. Αντωνιάδης, Ε. Γκόλια και Σ. Πετρόπουλος Τμήμα Γεωπονίας Φυτικής Παραγωγής και Αγροτικού Περιβάλλοντος, Οδός Φυτόκου, , Βόλος Η διαθεσιμότητα Ρ εξαρτάται από πολλές εδαφικές ιδιότητες, όπως και από τον βαθμό αποσάθρωσης των εδαφών. Σκοπός της εργασίας ήταν να μελετηθεί η δυναμική του Ρ σε κρεμμύδι σε εδάφη που διαφέρουν ως προς τις χημικές και τις πεδογενετικές τους ιδιότητες. Σε 13 εδάφη (4 Entisols, 4 Alfisols και 5 Inceptisols) έγινε πείραμα ανάπτυξης με κρεμμύδι σε δύο επίπεδα χορήγησης Ρ (Ρ0, χωρίς Ρ, και Ρ1 με χορήγηση 440 mg P kg -1 ) και μετρήθηκε ο εκχυλίσιμος Ρ, o P στο φυτό και διάφορα φυτοκομικά χαρακτηριστικά. Επίσης, πραγματοποιήθηκαν συσχετίσεις μεταξύ των παραμέτρων για να εκτιμηθεί η συνάφεια που τις χαρακτηρίζει. Βρέθηκε ότι, ενώ καμία άλλη εδαφική ιδιότητα δεν διέφερε μεταξύ των 3 ταξινομικών ομάδων (με εξαίρεση την άργιλο), τα οξείδια Fe, Mn και Al ήταν σημαντικά υψηλότερα στα Alfisols, όπως ήταν αναμενόμενο, λόγω πεδογενετικών διεργασιών. Ο Ρ κατά Olsen αυξήθηκε σημαντικά σε 12 από τα 13 εδάφη, η συνολική ξηρή βιομάζα αυξήθηκε σημαντικά σε 9 από 13 εδάφη, ενώ σημαντικά αυξήθηκε σε όλα τα εδάφη και η συγκέντρωση Ρ στο φυτό. Οι συσχετίσεις έδειξαν ότι ο υδατοδιαλυτός Ρ επηρεάστηκε σημαντικά και αρνητικά από τα οξείδια, ενώ τα φυτοκομικά χαρακτηριστικά του κρεμμυδιού (διάμετρος κονδύλου, μήκος υπέργειου στελέχους και νωπό βάρος) επηρεάστηκαν σημαντικά από το ph. Η σύγκριση μεταξύ φυτοκομικών χαρακτηριστικών και εκχυλίσεων Ρ έδειξε πολύ σημαντικές συσχετίσεις μεταξύ όλων των πιθανών συνδυασμών συσχετίσεων, κάτι που δείχνει ότι η ανάπτυξη του κρεμμυδιού επηρεάστηκε κυρίως από την προσθήκη του Ρ. Λέξεις - κλειδιά: φώσφορος, εδαφικές ιδιότητες, φυτοκομικά χαρακτηριστικά.

21 Η ΥΓΡΗ ΚΟΠΡΟΣ ΒΟΟΕΙΔΩΝ ΩΣ ΛΙΠΑΣΜΑ ΓΙΑ ΚΑΛΑΜΠΟΚΙ ΣΕ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΑΝΟΡΓΑΝΗ ΛΙΠΑΝΣΗ (ΣΥΝΗΘΗ ή ΟΡΘΟΛΟΓΙΚΗ) Ε. Σαμαρά και Θ. Ματσή Εργαστήριο Εδαφολογίας, Τμήμα Γεωπονίας, ΑΠΘ, Θεσσαλονίκη Μελετήθηκε η επίδραση της υγρής κόπρου βοοειδών (Bos Taurus L.) στην απόδοση και σύσταση του καλαμποκιού (Zea mays L.) και στη γονιμότητα του εδάφους, σε σύγκριση με τη συνήθη και την ορθολογική ανόργανη λίπανση. Την άνοιξη του 2011, συλλέχθηκαν και αναλύθηκαν επιφανειακά δείγματα εδάφους από τα πειραματικά τεμάχια ενός αγρού του Αγροκτήματος του ΑΠΘ. Μετά, εγκαταστάθηκε στον αγρό πείραμα με καλαμπόκι, δείγματα του οποίου συλλέχθηκαν στο στάδιο της ενσίρωσης και αναλύθηκαν. Οι μεταχειρίσεις ήταν εφαρμογή: 1) 8 kg υγρής κόπρου βοοειδών ανά στρέμμα (κόπρος), 2) 26 kg N και 5,7 kg P ανά στρέμμα (συνήθης ανόργανη λίπανση), 3) 24 kg N και 15 kg K ανά στρέμμα με βάση την ανάλυση του εδάφους (ορθολογική ανόργανη λίπανση), 4) καμίας λίπανσης (μάρτυρας). Οι μεταχειρίσεις εφαρμοζόταν στα ίδια πειραματικά τεμάχια και τα 2 προηγούμενα έτη, με τη διαφορά ότι η ορθολογική λίπανση ήταν 24 kg N και 18,2 kg K ανά στρέμμα το 2009 και 24 kg N, 2,1 kg Ρ και 18,3 kg K ανά στρέμμα το Βρέθηκε ότι το διαθέσιμο ΝΟ 3 -Ν αυξήθηκε σημαντικά με την προσθήκη κόπρου σε σύγκριση με το μάρτυρα, σε επίπεδα παρόμοια με αυτά της ανόργανης λίπανσης (συνήθους ή ορθολογικής). Τα διαθέσιμα ποσά Ρ, Κ, Zn και B ήταν σημαντικά υψηλότερα στα πειραματικά τεμάχια με την κόπρο σε σχέση με όλα τα υπόλοιπα τεμάχια, αν και το Κ στα τεμάχια με τη ορθολογική ανόργανη λίπανση ακολουθούσε αυτό των τεμαχίων με την κόπρο. Η απόδοση σε υπέργεια βιομάζα και καρπό και η πρόσληψη όλων των θρεπτικών στοιχείων από τα φυτά καλαμποκιού αυξήθηκαν σημαντικά με την προσθήκη κόπρου σε σχέση με το μάρτυρα, σε επίπεδα παρόμοια με αυτά της ανόργανης λίπανσης (συνήθους ή ορθολογικής). Λέξεις-κλειδιά: ορθολογική ανόργανη λίπανση, καλαμπόκι, υγρή κόπρος βοοειδών.

22 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΕΔΑΦΙΚΩΝ ΣΥΝΘΗΚΩΝ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΡΟΔΑΚΙΝΩΝ ΒΕΡΟΙΑΣ, ΝΑΟΥΣΑΣ ΚΑΙ ΒΕΛΒΕΝΤΟΥ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΒΙΟΤΥΠΟ Γ. Μπίλας 1, Θ. Αλεξανδρίδης 2, I. Cherif 2, Ν. Διονυσίου 1, Ν. Συλλαίος 2, Α. Μολασιώτης 3, Μ. Βασιλακάκης 3 και Ν. Μισοπολινός 2 1 Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Εδαφολογίας, Τμήμα Γεωπονίας, ΑΠΘ, Θεσσαλονίκη misopoli@agro.auth.gr 2 Εργαστήριο Τηλεπισκόπησης και ΓΣΠ, Τμήμα Γεωπονίας, ΑΠΘ, Θεσσαλονίκη thalex@agro.auth.gr 3 Εργαστήριο Δενδροκομίας, Τμήμα Γεωπονίας, ΑΠΘ, Θεσσαλονίκη amolasio@agro.auth.gr Στην παρούσα εργασία σχολιάζονται τα τελικά εδαφολογικά αποτελέσματα του ερευνητικού προγράμματος «Ταυτοποίηση ποιοτικών χαρακτηριστικών δύο ποικιλιών ροδακινιάς (Prunus persica L.) με τη χρήση εδαφικών δεικτών, μοριακής ανάλυσης και γεωπληροφορικής - ΒΙΟΤΥΠΟ». Ο γενικός στόχος του έργου είναι η ταυτοποίηση των ποιοτικών χαρακτηριστικών δύο ποικιλιών ροδάκινων (June Gold και Fayette) σε σχέση με τη γεωγραφική τους προέλευση (πεδινή περιοχή Βέροιας, ημιορεινή Νάουσας, ορεινή Βελβεντού) και τα φυσικοχημικά χαρακτηριστικά των εδαφών στα οποία καλλιεργούνται. Μέχρι στιγμής έχουν ολοκληρωθεί οι δειγματοληψίες και οι αντίστοιχες χημικές αναλύσεις (εδαφών, καρπών, φύλλων), η πρωτεϊνική ανάλυση των καρπών και η στατιστική ανάλυση των εδαφικών παραμέτρων, η οποία και παρουσιάζεται στην παρούσα εργασία. Χρησιμοποιώντας τα αποτελέσματα των παραπάνω αναλύσεων, ως δεδομένα εισόδου, σχεδιάστηκε βάση δεδομένων με χωρική αναφορά η οποία έχει τη δυνατότητα να τα συναξιολογεί με βάση τη γεωγραφική τους προέλευση και να δώσει σημαντικές πληροφορίες σχετικά με την επίδραση των εδαφικών και κλιματολογικών παραμέτρων στην ποιότητα των καρπών. Σχετικά με τις εδαφικές παραμέτρους, σε τρία βάθη, παρουσιάστηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές ανάμεσα στις τρεις περιοχές, όσον αφορά στην ηλεκτρική αγωγιμότητα, το ph, τη μηχανική σύσταση, την οργανική ουσία, το CaCΟ 3, τον διαθέσιμο P, το ολικό N, και τα χημικά στοιχεία Cu, Fe, K, Mg, Mn και Zn. Τα αποτελέσματα θα ολοκληρωθούν με τη συσχέτιση των εδαφικών παραμέτρων με τις παραμέτρους που εκτιμήθηκαν στα φύλλα, και στους καρπούς. Λέξεις-κλειδιά: ποιότητα εδαφών, ταυτοποίηση ροδάκινων, γεωπληροφορική.

23 ΜΕΛΕΤΗ ΤΩΝ ΧΗΜΙΚΩΝ ΙΔΙΟΤΗΤΩΝ ΤΟΥ ΕΔΑΦΟΥΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΘΡΕΠΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟΥ ΕΛΑΙΩΝΑ ΤΟΥ ΑΓΡΟΚΤΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΑΠΘ ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΕΝΤΑΧΘΕΙ ΣΕ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ Θ. Χατζηστάθης 1 Α. Παπαϊωάννου 2 και Ν. Μπαρμπαγιάννης 1 1 Εργαστήριο Δενδροκομίας, Τμήμα Γεωπονίας, Σχολή Γεωπονίας, Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος, ΑΠΘ, Θεσσαλονίκη 2 Εργαστήριο Δασικής Εδαφολογίας, Τμήμα Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος, Σχολή Γεωπονίας, Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος, ΑΠΘ, Θεσσαλονίκη 1 Εργαστήριο Εδαφολογίας, Τμήμα Γεωπονίας, Σχολή Γεωπονίας, Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος, ΑΠΘ, Θεσσαλονίκη chchatzi@in.gr Σε πειραματικό ελαιώνα του ΑΠΘ, που έχει ενταχθεί σε πρόγραμμα βιολογικής γεωργίας, ελήφθησαν δείγματα εδάφους (ανά στρώση, 0-10, 10-20, και 40-60cm) και φύλλων, με σκοπό να προσδιοριστούν οι χημικές ιδιότητες του εδάφους και η θρεπτική κατάσταση των ελαιοδένδρων. Από τις εδαφολογικές αναλύσεις προέκυψε ότι η περιεκτικότητα σε οργανική ουσία (ιδιαίτερα των επιφανειακών στρωμάτων) βρέθηκε σε ιδιαίτερα υψηλά για γεωργικό έδαφος επίπεδα και αυτό οφείλεται στην ανακύκλωση των φυτικών υπολειμμάτων που υιοθετείται ως γεωργική πρακτική στη διαχείριση του συγκεκριμένου ελαιώνα. Κατά τα άλλα, τα επίπεδα όλων των θρεπτικών στοιχείων στο έδαφος κρίνονται από επαρκή έως υπερεπαρκή, με εξαίρεση ένα μικρό μέρος των συγκεντρώσεων του Zn (στη βαθύτερη εδαφική στρώση των 40-60cm) που ήταν <0,5 mg/kg (η οποία θεωρείται η κρίσιμη συγκέντρωση έλλειψης Zn στο έδαφος), και ένα μέρος, ως προς τις κατώτερες τιμές, των συγκεντρώσεων του Fe, οι οποίες ήταν σε οριακά-αλλά όχι ελλιπή- επίπεδα. Οι συγκεντρώσεις των ιχνοστοιχείων Mn, Fe, Zn και B στα φύλλα του ελαιώνα ήταν 41, 148, 25 και 21 p.p.m., αντίστοιχα, ενώ αυτές των μακροστοιχείων Ca, Mg, K, N και P ήταν 1,98, 0,18, 0,94, 1,55 και 0,16%, αντίστοιχα. Με βάση αυτά τα αποτελέσματα, και στηριζόμενοι στο εύρος επιθυμητής θρεπτικής κατάστασης ανά στοιχείο που παρέχεται στη βιβλιογραφία, μπορούμε να πούμε ότι οι συγκεντρώσεις των περισσότερων θρεπτικών στοιχείων ήταν επαρκείς έως υπερεπαρκείς για τα δένδρα του ελαιώνα, με εξαίρεση τη συγκέντρωση του Ν που ήταν ελαφρώς ελλιπής, και αυτές των ιχνοστοιχείων Mn και B που ήταν οριακές. Συμπερασματικά, η ένταξη αυτού του ελαιώνα σε πρόγραμμα βιολογικής γεωργίας και η γενικότερη διαχείρισή του κρίνονται ιδιαιτέρως επιτυχείς, αφού καμία σοβαρή έλλειψη θρεπτικού στοιχείου δεν βρέθηκε. Τα ελαφρώς ελλιπή επίπεδα του Ν στα φύλλα μπορούν ενδεχομένως να ενισχυθούν με 1-2 επιπλέον οργανικές λιπάνσεις. Λέξεις-κλειδιά: βιολογικός ελαιώνας, οργανική λίπανση, μακροστοιχεία, ιχνοστοιχεία, ελιά (Olea europaea).