ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΤΗΡΙΟ ΠΡΥΤΑΝΕΙΑΣ

Transcript

1 ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΤΗΡΙΟ ΠΡΥΤΑΝΕΙΑΣ ηµιουργία Μουσείου Έρευνας και Τεχνολογίας, αναδηµιουργία της Καλλιτεχνικής Περιουσίας και τεκµηρίωση της Ιστορίας

2 Φωτογραφία εξωφύλλου: Προοπτικό του Ε.Μ.Πολυτεχνείου του Λ. Λάντσα Υπεύθυνος Ύλης: Καθ. Αιµ. Κορωναίος Επιµέλεια: Γ.-Φοίβος Σαργέντης Υπ. ρ Copyright 2005 ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ Ηρώων Πολυτεχνείου Πολυτεχνειούπολη Ζωγράφου Τηλ Fax:

3 Σχέδιο του Αρχιτέκτονα Λ. Καυτατζόγλου. Έµπροσθεν όψη του Πανελλήνιου Πολυτεχνείου Η ηµεροµηνία στο ανωτέρω σχέδιο: Εν Αθήναις.Α Ω Ξ Η: 1868 Η ηµεροµηνία στο σύµβολο του Ε.Μ.Πολυτεχνείου τον Πυρφόρο.Α Ω Λ F : 1836

4 "Περισσότερο από τα έργα που αφήνει εις το πέρασµά της κάθε γενεά, δείκτης αψευδής του πολιτισµού εις την Ιστορίαν ενός λαού είναι η στάθµη και η πορεία των πνευµατικών της Ιδρυµάτων. ιότι, ενώ δεν αποκλείεται τα έργα να είναι καρποί ξένων φώτων, ιδίως όταν πρόκειται περί ενός µικρού σύγχρονου κράτους όπως η Ελλάς, η πνοή των πνευµατικών Ιδρυµάτων είναι ότι έχει να δώσει αυτή η χώρα και ο λαός της εις την καλλιέργεια των Γραµµάτων των Επιστηµών και των Τεχνών." Κ.Η. Μπίρης Τo έργο «ηµιουργία Μουσείου Έρευνας και Τεχνολογίας, αναδηµιουργία της Καλλιτεχνικής Περιουσίας και τεκµηρίωση της Ιστορίας», υποστήριξαν ένθερµα οι Πρυτανείες των Καθηγητών κ.κ. Θ. Ξανθόπουλου και. Α. Ανδρεόπουλου

5 Μουσείο Έρευνας και Τεχνολογίας του Ε.Μ.Πολυτεχνείου Η εκπαιδευτική και ερευνητική δραστηριότητα του Ε.Μ.Πολυτεχνείου µας έχει κληροδοτήσει πλήθος ιστορικών ερευνητικών οργάνων. Για την διαφύλαξη, την συντήρηση, την έκθεση και την ταυτοποίηση των οργάνων δηµιουργείται σήµερα ένα νέο Μουσείο Έρευνας και Τεχνολογίας που στόχο έχει να αποτελέσει ζωντανή µαρτυρία της εξέλιξης της εκπαιδευτικής αλλά και της ερευνητικής δραστηριότητας του Ε.Μ.Πολυτεχνείου. Το όραµα της δηµιουργίας του µουσείου είχε ξεκινήσει επί Πρυτανείας του Καθ. Θ. Ξανθόπουλου. Για το έργο είχε επιλεγεί κατάλληλος χώρος για τον οποίο εκπονήθηκε σχετική µελέτη, µε την συµµετοχή της Σχολής Αρχιτεκτόνων και είχαν ευρεθεί και τα σχετικά κονδύλια για την υλοποίηση του Μουσείου. Το αρχικό όραµα του µουσείου ήταν ένας χώρος µεγαλύτερος από τον χώρο στον οποίο διαµορφώθηκε τελικά το µουσείο. Στον χώρο αυτό ο οποίος βρίσκεται στο ισόγειο των ιστορικών κτηρίων του συγκροτήµατος Πατησίων (όπου στεγάζονταν η Σχολή Μηχανολόγων-Ηλεκτρολόγων και Αγρονόµων- Τοπογράφων Μηχανικών) θα παρουσιάζονταν τόσο η Αρχαία Ελληνική Τεχνολογία όσο και οι σηµερινές τεχνολογικές εφαρµογές. Η υλοποίηση του έργου άλλαξε µορφή όταν η Σχολή Αρχιτεκτόνων, εκ των υστέρων, δεν συµφώνησε µε την υλοποίηση του προγράµµατος. Για την οργάνωση του Μουσείου, εξοπλίζεται ένας εκπαιδευτικός χώρος ο οποίος περιέχει ιστορικά ερευνητικά όργανα και τεχνολογικά αντικείµενα. Στόχος του είναι, τα όργανα αυτά, να αποτελέσουν αντικείµενο µελέτης και εµβάθυνσης στην εξέλιξη της Έρευνας και της Τεχνολογίας γενικότερα αλλά και της ιστορίας του Ε.Μ.Πολυτεχνείου ειδικότερα. Πώς αποκτήθηκαν τα όργανα αυτά, τι στόχους εξυπηρετούσαν ποιες ήταν οι βασικές αρχές της λειτουργίας τους, τι συµµετοχή είχαν στην εξέλιξη και την ιστορία του Ε.Μ.Πολυτεχνείου, είναι ερωτήµατα που πρέπει να απαντηθούν στο βάθος του χρόνου. Στην παρούσα φάση, σε αποθήκες του Ε.Μ.Πολυτεχνείου βρισκόντουσαν αποθηκευµένα και αναξιοποίητα πλήθος ερευνητικών οργάνων. Μετά από διαδοχικές αυτοψίες και συσκέψεις κατά την διαµόρφωση και τον καθαρισµό των αποθηκών πραγµατοποιήθηκε επιµελής διαλογή κατάλληλων οργάνων προς έκθεση. Παράλληλα παραχωρήθηκαν από Σχολές του Ε.Μ.Πολυτεχνείου (όπως η Σχολή Ηλεκτρολόγων και η Σχολή Αγρονόµων & Τοπογράφων Μηχανικών) εξαιρετικά σπάνια ερευνητικά όργανα προς έκθεση. Είναι προφανής η συγκίνηση που δηµιουργείται από την θέα αυτών των ερευνητικών οργάνων σε παλαιότερους αλλά και νεότερους ερευνητές. Σε κάθε όργανο µπορεί να είχαν εκπαιδευτεί γενεές µηχανικών, να είχαν εκπονηθεί διδακτορικές διατριβές ή να είχε συµµετάσχει στην κοινωνική ζωή του Ε.Μ.Πολυτεχνείου όπως οι ιστορική κινηµατογραφική µηχανή που βρίσκονταν στο ΜΑΧ και σήµερα εκτίθενται στον χώρο του µουσείου. Αυτό που δεν είναι προφανές αλλά διατυπώνεται είναι οι αγωνίες για την διαλογή των οργάνων, την µεταφορά τους, τον καθαρισµό τους, την ταξινόµηση αλλά και την φύλαξή τους στον ιστορικό αυτό χώρο. Για την έκθεση των οργάνων συντηρήθηκαν ιστορικά έπιπλα που βρίσκονταν σε αποθήκες και εργαστήρια του Ε.Μ.Πολυτεχνείου όπως ερµάρια, βιβλιοθήκες και εργαστηριακοί πάγκοι. Παράλληλα διευθετήθηκε η Ιστορική Βιβλιοθήκη και συντηρήθηκαν και εκτέθηκαν µεγάλα γλυπτά έργα τα οποία βρίσκονταν στο περιβάλλοντα χώρο της Ιστορικής Πρυτανείας και είχαν υποστεί βίαιους βανδαλισµούς ενώ σε αίθουσα του µουσείου εγκαταστάθηκε τµήµα του ιστορικού αµφιθεάτρου της αίθουσας τελετών του κτηρίου Αβέρωφ. Στον ίδιο χώρο µε το µουσείο Έρευνας και Τεχνολογίας δηµιουργείται ένας ιδιαίτερα ευαίσθητος και συγκινησιακός χώρος µε αντικείµενα και ντοκουµέντα της εξέγερσης του 1973.

6 Η στοά του Μουσείου Έρευνας και Τεχνολογίας Η στοά της γλυπτοθήκης κατά την δηµιουργίας της

7 Θεοδόλιχος KERN DKM4 για αστρονοµικές παρατηρήσεις (προσφορά της Σχολής Αγρονόµων & Τοπογράφων Μηχανικών) H ιστορική κινηµατογραφική µηχανή προβολής που βρίσκονταν στο ΜΑΧ

8 Οµάδα εργασίας της δηµιουργίας του Μουσείου Έρευνας και Τεχνολογίας Επιστηµονικός Υπεύθυνος: Καθ. Αιµ. Κορωναίος Γ.-Φοίβος Σαργέντης Υπ. ρ. Π. Γρηγορακάκης Υπάλληλος Ε.Μ.Π. Συντηρητές Συντηρητής γλυπτών J.-M. Cousnereff Συντηρητής επίπλων Ι. Γεωργολόπουλος Γενικές εργασίες συντήρησης-µεταφοράς Π. Σταθάς & συνεργάτες ωρεές Προοδευτική Ένωση Μητέρων Ελλάδος Οικογένεια Λεµπέση Οικογένεια Καστάνη Σχολές του Ε.Μ.Πολυτεχνείου

9 Καλλιτεχνική Περιουσία του Ε.Μ.Πολυτεχνείου Τα ήθη και τα έθιµα των δύο προηγούµενων αιώνων, επλούτισαν το Ιστορικό µας Ίδρυµα µε σηµαντική Καλλιτεχνική Περιουσία. Η Καλλιτεχνική Περιουσία του Ιδρύµατός µας και η συλλογή του Μουσείου Έρευνας και Τεχνολογίας αποτελούν αδιαπραγµάτευτη απόδειξη της Ιστορίας του. Το µεγαλύτερο µέρος της Καλλιτεχνικής Περιουσίας του Ε.Μ.Πολυτεχνείου φυλάσσονταν, και εκτίθονταν, στην Ιστορική Πρυτανεία µέχρι τον Οκτώβριο του Την δραµατική βραδιά της 24ης προς 25η Οκτωβρίου του 1991 το κτήριο της Ιστορικής Πρυτανείας δόθηκε στην αναπάντεχη βιαιότητα µιας πυρπόλησης που κατέκαυσε τις ανωδοµές του, αφήνοντας πίσω του µία ασύλληπτης έκτασης καταστροφή. Μέσα στο θλιβερό πέρασµά της, εκείνη τη νύχτα, σηµειώθηκε µία πράξη αυταπάρνησης-σήµερα ίσως ξεχασµένη από τους περισσότερους. Λίγοι καθηγητές που βρέθηκαν εκεί, µε την βοήθεια ελαχίστων υπαλλήλων και µε κίνδυνο της ζωής τους, κατόρθωσαν να περισώσουν αρκετά πολύτιµα κειµήλια, γλυπτά και ζωγραφικά έργα τέχνης, ανεκτίµητα σχέδια αρχείου κ.λ.π. µέσα από το φλεγόµενο οικοδόµηµα. Είναι ευτύχηµα ότι, κάτω από τις δραµατικές συνθήκες που περιγράφηκαν διασώθηκε ένα ικανό µέρος του καλλιτεχνικού αποθέµατος (πίνακες, αγάλµατα, έπιπλα, σχέδια) του ιστορικού κτηρίου. ιάσωση των πινάκων το πρωί της εποµένης. (Ηµερήσιος τύπος)

10 Τα έργα τέχνης που διασώθηκαν διαφυλάχθηκαν και συντηρήθηκαν µε την επίβλεψη της Επιτροπής ιαφύλαξης της Καλλιτεχνικής Περιουσίας του Ε.Μ.Πολυτεχνείου Πρόεδρος: Καθ. Αιµ. Κορωναίος Μέλη: Καθ. Γ. Καλακαλλάς Καθ. Εµµ. Μπίρης Καθ. Α. Μπιρµπίλη Αν. Καθ. Γ. Προκοπίου Αν. Καθ. Β. Κυριάκη διευρυµένη µε τον Υπ. ρ. Γ.-Φ. Σαργέντη και την υποστήριξη του Εργαστηρίου Τεχνικών Υλικών του Ε.Μ.Πολυτεχνείου. Σηµειώνεται η ουσιαστική συµβολή στο έργο του υπαλλήλου του Ε.Μ.Π. κ. Π. Γρηγορακάκη.

11 Τα έργα τέχνης συντηρήθηκαν από τους διακεκριµένους συντηρητές Συντηρητής σχεδίων & πινάκων Σ. Μπαλτογιάννης Συντηρητής γλυπτών Σ. Τριάντης- J.-M. Cousnereff Συντηρητής επίπλων: Ι. Γεωργολόπουλος Συντηρητής χαλιών Ευ. Νυκτερίδης Συντηρητής παλαιών ωρολογίων Κ. Τρακάκης Συντηρητής πλαισίων Α. Λυµπεράκης Γενικές εργασίες Συντήρησης-µεταφοράς Π. Σταθάς & συνεργάτες

12 Αρχική και τελική µορφή πίνακα του Καθ. Γ. Καρακασσώνη που συντηρήθηκε από τον συντηρητή κ. Σ. Μπαλτογιάννη Αρχική και τελική µορφή της προτοµής του Καθ. Ν. Εγγονόπουλου που συντηρήθηκε από τον γλύπτη κ. J.-M. Cousnereff

13 Συντήρηση γύψινου αντιγράφου του Ηρακλή του Farnese από τον γλύπτη κ. J.-M. Cousnereff Πίνακας της Σ. Χλωρού από τον καλλιτέχνη κ. Μ. Παρέ Άποψη του ανδριάντα του Γ. Αβέρωφ (σε αντικατάσταση οµοίου του από γύψο κατεστραµµένου)

14 Το Γραφείο Πρύτανη Η αίθουσα Συγκλήτου