ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

Transcript

1 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ (Τ.Ε.Ι. ΚΑΒΑΛΑΣ) ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ: Φ.Π.Α ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΣΥΝΤΑΞΗ - ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΠΑΡΧΑΡΙΔΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΒΑΛΑ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2004

2 -/(-cw ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ - ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1. ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΟΥΦ.Π.Α. 2. ΕΝΝΟΙΑ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ Φ.Π.Α. 3. ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ Φ.Π.Α. 4. ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΦΟΡΟΥ 5. ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΦΟΡΟΥ ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ ΚΑΘΕΣΤΩΤΑ Φ.Π.Α. 2.1 ΚΑΝΟΝΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ Ποιοι ανήκουν στο κανονικό καθεστώς του Φ.Π.Α. και ποιες οι υποχρεώσεις τους Υποχρεώσεις των υποκειμένων στο Φ.Π.Α. που σνήκουν στο κανονικό καθεστώς του Φ.Π.Α. (άρθρο 36 παρ. 4 Ν. 2859/2000) Ειδικές υποχρεώσεις υποκειμένων στο Φ.Π.Α. που ενεργούν ενδοκοινοτικές συναλλαγές (άρθρο 36 παρ. 5, Εγκ /92) Υποχρεώσεις ορισμένων προσώπων που δεν υπάγονται στο Φ.Π.Α. (άρθρο 36 παρ. 6, Εγκ. Υπ. Οικ πολ. 1282/92) Υποχρεώσεις άλλων προσώπων (άρθρο 36 παρ. 7 Ν. 2859/00) Απαλλαγές από τις υποχρεώσεις τσυ άρθρου Υποχρεώσεις λοιπών προσώπων (άρθρο 37 Ν. 2859/00) Κάθε πότε υποβάλλεται η περιοδική δήλωση Φ.Π.Α. από τους υπόχρεους του κανονικού καθεστώτος (άρθρο 38 Ν.2859/00) Κάθε πάτε υποβάλλεται η εκκαθαριστική δήλωση Φ.Π.Α Δήλωση Φ.Π.Α. για τις ενδοκοινοτικές αποκτήσεις και τις ενδοκοινοτικές παραδόσεις καινούργιων μεταφορικών μέσων καθώς και για τις ενδοκοινοτικές αποκτήσεις προϊόντων με Ε.Φ.Κ Τρόπος απόδοσης του Φ.Π.Α. από τις ιδιότυπες μεταφορικές επιχειρήσεις (Ι.Μ.Ε.) και των ιδιοκτητών των αυτοκινήτων αυτών (Υπ. Οικ. ΠΟΑ. 1586/87 Φ.Ε.Κ. 186 Β')

3 Τρόπος τήρησης του λογαριασμού Φ.Π.Α. μέσω Ηλεκτρονικού Υπολογιστή. 2.2 ΕΙΔΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΜΙΚΡΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ(άρθρο 39 Ν.2859/2000) Απαλλάσσονται από την υποχρέωση υποβολής δήλωσης και καταβολής φόρου Επιχειρήσεις που διατηρούν παράλληλα κλάδους παράδοσης αγαθών και παροχής υπηρεσιών 2.3 ΕΙΔΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΙΜΩΝ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ(άρθρο 39α Ν.2859/2000). 2.4 ΕΙΔΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΚΑΤ' ΑΠΟΚΟΠΗ ΚΑΤΑΒΟΛΗΣ ΦΟΡΟΥ(άρθρο 40 Ν.2859/2000). 2.5 ΕΙΔΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΑΓΡΟΤΩΝ (αρθρ. 41 Ν.2859/2000). 2.6 ΕΙΔΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΩΝ ΤΑΞΙΔΙΩΝ (αρθρ.43 Ν.2859/2000). 2.7 ΕΙΔΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΟΠΟΙΗΜΕΝΩΝ ΚΑΠΝΩΝ (αρθρ. 44 Ν. 2859/2000). 2.8 ΕΙΔΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΩΝ ΣΤΟ ΦΟΡΟ ΜΕΤΑΠΩΛΗΤΩΝ ΠΟΥ ΠΑΡΑΔΙΔΟΥΝ ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΜΕΝΑ ΑΓΑΘΑ ΚΑΙ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗΣ, ΣΥΛΛΕΚΤΙΚΗΣ Ή ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΞΙΑΣ (αρθρ. 45 Ν. 2859/2000). 2.9 ΕΙΔΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΓΙΑ Ή Σ ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΣΕ ΔΗΜΟΠΡΑΣΙΑ (αρθρ.46 Ν.2859/2000) ΕΙΔΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟΥ ΧΡΥΣΟΥ (αρθρ. 47 Ν.2859/2000). ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ 3.1 Γενικά 3.2 Ποιες επιχειρήσεις δεν ανήκουν στις απαλλασσόμενες 3.3 Ποιες είναι οι υποχρεώσεις των επιχειρήσεων που απαλλάσσονται από το Φ.Π.Α. ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ ΕΠΙΛΟΓΟΣ

4 ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ - ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1.ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΟΥ ΦΠΑ Όπως είναι γνωστό, η χώρα μας, με τη Συνθήκη Προσχωρήσεως στην ΕΕ που υπογράφτηκε στην Αθήνα στις , ανέλαβε και την υποχρέωση να υιοθετήσει κατά βάση, με ορισμένες παρεκκλίσεις, το σύστημα του φόρου προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ), το οποίο με ορισμένες αλλαγές, ακολουθούν τα κράτη μέλη της ΕΕ. Με τη Συνθήκη Προσχώρησης η Ελλάδα είχε αναλάβει την υποχρέωση να εισάγει το ΦΠΑ όχι αμέσως, αλλά από την Για να επιτύχει αυτή την αναβολή η χώρα μας, είχε επικαλεστεί τη μεγάλη αναστάτωση που θα δημιουργούταν στη διοίκηση και τους φορολογούμενους από τη ριζική αυτή μεταβολή του ελληνικού συστήματος της έμμεσης φορολογίας. Τους ίδιους περίπου λόγους επικαλέστηκε η χώρα μας κι αργότερα όταν ζήτησε δύο φορές τη μετάθεση του χρόνου εισαγωγής του ΦΠΑ, αρχικά από την στην κι ύστερα από την στην Μετά από αυτές τις δύο παρατάσεις στις η ελληνική κυβέρνηση κατέθεσε στη Βουλή σχέδιο νόμου «για την εφαρμογή του φόρου προστιθέμενης αξίας» στην Ελλάδα. Η ισχύς του νόμου που θα ψηφιστεί από τη Βουλή, αρχίζει από την ΕΝΝΟΙΑ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΦΠΑ Είναι γνωστό ότι, κατά κανόνα, ένα αγαθό πριν φθάσει στον τελικό του καταναλωτή περνάει διάφορα στάδια, πραγματοποιείται η αγορά των πρώτων και βοηθητικών υλών, γίνεται η μετατροπή τους σε έτοιμα προϊόντα και ακολουθεί η διάθεση τους στον χονδρέμπορα, στο Αντώνης Β. Σταματϊου, Η εφαρμογή του Φ.Π.Α. στην Ελλάδα, 1986

5 λιανοπωλητή και στη συνέχεια στον καταναλωτή. Σε κάθε ένα από τα στάδια αυτά προστίθεται και μια αξία, η οποία, σύμφωνα με το σύστημα του ΦΠΑ, είναι φορολογητέα. Έτσι, ο φόρος αυτός λόγω του ότι επιβάλλεται στην προστιθέμενη αξία, πήρε την ονομασία «Φόρος Προστιθέμενης Αξίας». Συνεπώς, προκειμένου να προσδιορίσουμε τη φορολογική υποχρέωση μιας επιχείρησης, θα πρέπει να βρούμε την προστιθέμενη άξια των πωλούμενων από αυτή αγαθών και να εφαρμόσουμε πάνω σ' αυτή τον προβλεπόμενο φορολογικό συντελεστή (άμεση μέθοδος). Επειδή όμως η μέθοδος αυτή υπολογισμού του φόρου παρουσιάζει δυσκολίες στην πρακτική της εφαρμογή, οι εισηγητές του φόρου αυτού πρότειναν μια άλλη μέθοδο, η οποία είναι γνωστή και ως μέθοδος «της πίστωσης του φόρου» (έμμεση μέθοδος). Σύμφωνα με τη μέθοδο αυτή, η φορολογική υποχρέωση μιας επιχείρησης προσδιορίζεται με την εφαρμογή του φορολογικού συντελεστή στο σύνολο των πωλήσεων (Ooutputs - εκροές) μιας ορισμένης χρονικής περιόδου και από το φόρο που προκύπτει αφαιρείται ο φόρος που έχει επιβαρυνθεί η επιχείρηση, στην ίδια περίοδο, για την αγορά αγαθών ή τη λήψη υπηρεσιών (Inputs - εισροές).* Ο Φόρος Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ) καθιερώθηκε στη χώρα μας από 1/1/87 με το νόμο 1642/86 και στηρίζεται στο κοινοτικό νομικό πλαίσιο (6"^ Οδηγία) τις διατάξεις του οποίου ήταν υποχρεωμένη να μεταφέρει στο εσωτερικό δίκαιο η χώρα μας, σύμφωνα με τη συνθήκη προσχώρησης στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (σήμερα Ευρωπαϊκή Ένωση). Οι διατάξεις του νόμου αυτού τροποποιήθηκαν και συμπληρώθηκαν εκ των υστέρων με διάφορους νόμους, με αποτέλεσμα οι διατάξεις των νόμων αυτών να είναι δυσεφάρμοστες. Για το λόγο αυτό υπήρξε η ανάγκη της κωδικοποίησης των νομών αυτών σε ένα ενιαίο κείμενο πράγμα το οποίο έγινε με το νόμο 2859 που δημοσιεύθηκε στις 7/11/2000 στο 248 A ΦΕΚ και κοινοποιήθηκε με την /5143/742/ΠΟΛ. 1282/ ΕΔΥΟ. Αντώνη Β. Σταματίου, Η Εφαρμογή του Φ.Π.Α. στην Ελλάδα, 1986 Φορολογική Επιθεώρηση, Μάιος 2002 Αντώνη Β. Σταματίου, Η Εφαρμογή του Φ.Π.Α. στην Ελλάδα, 1986

6 3.ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ TOY ΦΠΑ Τα κύρια χαρακτηριστικά του φόρου είναι: α) Είναι ένας γενικός έμμεσος φόρος, που επιβαρύνει την εγχώρια κατανάλωση και επιβάλλεται σε όλα τα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας, στην προστιθέμενη αξία κάθε σταδίου. β) Επιβάλλει ίση φορολογική μεταχείριση στα εισαγόμενα και εγχώρια προϊόντα. γ) Απαλλάσσει τις εξαγωγές ως και τις υπηρεσίες που εξυπηρετούν τις εξαγωγές δ) Απαλλάσσει τα επενδυτικά αγαθά, η απαλλαγή αυτή παρέχεται δια της έκπτωσης, επιστροφής, ή αναστολής καταβολής του φόρου. 4. ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΦΟΡΟΥ Το καθεστώς του ΦΠΑ, το οποίο είναι η μεγαλύτερη θεσμική φορολογική μεταρρύθμιση της μεταπολεμικής περιόδου στη χώρα μας, παρουσιάζει σε σχέση με τους φόρους που αντικατέστησε, (Φ.Κ.Ε., χαρτόσημο τιμολογίων κ.λ.π.) τα εξής πλεονεκτήματα: 1. Ουδετερότητα του φόρου Ο ΦΠΑ είναι φόρος ουδέτερος, δηλαδή τα αγαθά και οι υπηρεσίες επιβαρύνονται με το ίδιο ποσό φόρου ανεξάρτητα: α) από την προέλευσή τους (εγχώρια παραγωγή, εισαγωγή από το εξωτερικό ή ενδοκοινοτική απόκτηση), β) από τα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας που διέρχεται ένα αγαθό με αποτέλεσμα την αποφυγή, της τάσης κάθετης οργάνωσης των επιχειρήσεων μόνο για φορολογικούς σκοπούς. 2. Συμβάλλει στην οικονομική ανάπτυξη με: α) τη μη φορολόγηση στην ουσία των επενδύσεων, β) την πλήρη αποφορολόγηση των εξαγωγών, ώστε τα ελληνικά προϊόντα γίνονται πιο ανταγωνιστικά στις διεθνείς αγορές, γ) τη δικαιότερη κατανομή των φορολογικών βαρών ανάλογα με την εισοδηματική κατάταξη των κοινωνικών στρωμάτων.

7 3. Είναι απλός στη διαχείριση Η διαχείριση του ΦΠΑ είναι πιο εύκολη σε σχέση με τους διάσπαρτους φόρους που αντικατέστησε, τόσο για το δημόσιο όσο και για τους φορολογούμενους. Βέβαια η επιβολή του φόρου αυτού μέχρι και του σταδίου λιανικής πώλησης δημιουργεί μια δυσκολία στη διαχείριση του φόρου αυτού λόγω της αύξησης του αριθμού των υποκείμενων στο φόρο προσώπων. 5. ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΦΟΡΟΥ Ο Φ.Π.Α. δεν έχει μόνο πλεονεκτήματα, αλλά και μειονεκτήματα. Το κυριότερο μειονέκτημα του Φ.Π.Α., που οφείλεται βασικά στην ευρεία εφαρμογή του (γενικότητα), εντοπίζεται για τη χώρα μας στη βεβαίωση και είσπραξη αυτού, λόγω του μεγάλου αριθμού των υποβαλλόμενων δηλώσεων, σε σύγκριση με το παρελθόν. Επίσης, οι μικρές επιχειρήσεις ενδέχεται να συναντήσουν δυσκολίες στην εκπλήρωση των υποχρεώσεών τους, λόγω της πενιχρός λογιστικής τους οργάνωσης. Εντούτοις τα προβλήματα αυτά μπορεί να επιλυθούν με μια σωστή οργάνωση και μηχανοργάνωση των υπηρεσιών του Υπουργείου Οικονομικών, καθώς και την εισαγωγή απλοποιημένων, κατ' αποκοπή, συστημάτων φορολογίας για τις μικρές επιχειρήσεις, ευχέρεια που παρέχουν οι διατάξεις της έκτης οδηγίας. Ένα άλλο σημαντικό μειονέκτημα, που περιορίζεται όμως μόνο στα λιγότερο ανεπτυγμένα οικονομικώς κράτη, στα οποία συμπεριλαμβάνεται και η χώρα μας, είναι η ίση φορολογική μεταχείριση των εισαγόμενων και εγχώριων προϊόντων, η καθιέρωση της οποίας έχει ως αποτέλεσμα τα κράτη αυτά να μη έχουν την ευχέρεια άσκησης προστατευτικής φορολογικής πολιτικής για ορισμένα από τα προϊόντα τους. Το μειονέκτημα αυτό αποτελεί ένα από τα κύρια προβλήματα ένταξης της χώρας μας στην ΕΕ, λόγω της αδυναμίας της ελληνικής οικονομίας να ανταποκριθεί πλήρως στους όρους ανταγωνισμού της Κοινότητας. Στα πλαίσια της αδυναμίας αυτής εντάσσεται και ο ρυθμιστικός φόρος (Ν. Αντώνη Β. Σταματίου, Η Εφαρμογή του Φ.Π.Α. στην Ελλάδα, 1986

8 1477/84), βάσει του οποίου παρατείνεται μέχρι 1/1/1989 το καθεστώς φορολογικής προστασίας που πρόσψερε στην ελληνική οικονομία το σύστημα της έμμεσης φορολογίας. Ειδικότερα, με το φόρο αυτό γίνεται προσαρμογή της έμμεσης φορολογίας στο πνεύμα και στις αρχές του άρθρου 95 της Συνθήκης της Ρώμης. Η προσαρμογή αυτή, η ποια άρχισε την 1η Ιανουάριου 1984, ολοκληρώθηκε σταδιακό έως το Πρόκειται, συνεπώς, για μια προσωρινή λύση του προβλήματος και όχι οριστική. Αντώνη Β. Σταματίου, Η Εφαρμογή του Φ.Π.Α. στην Ελλάδα, 1986

9 ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ ΚΑΘΕΣΤΩΤΑ ΤΟΥ Φ.Π.Α. 2.1 ΚΑΝΟΝΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Ποιοι ανήκουν στο κανονικό καθεστώς του Φ.Π.Α. και ποιες οι υποχρεώσεις τους Στο κανονικό καθεστώς επιχειρήσεων του Φ.Π.Α. ανήκουν οι υποκείμενοι του Φ.Π.Α., (δηλαδή οι επιχειρήσεις, οι αντιπρόσωποι, όσοι πραγματοποιούν ενδοκοινοτικές αποκτήσεις αγαθών ή παρέχουν υπηρεσίες ενδοκοινοτικής μεταφορός αγαθών, οι λήπτες υπηρεσιών, οι παραλήπτες αγαθών, οι εισαγωγείς κλπ.) που τηρούν βιβλία (υποχρεωτικά ή προαιρετικά) β' κατηγορίας (βιβλίο εσόδων - εξόδων) ή γ' κατηγορίας (βιβλία διπλογραφικού συστήματος) του Κ.Β.Σ. (άρθρο 28). Ο κάθε υποκείυενοο στο Φ.Π.Α. που ανήκει στο κανονικό κοθεοτώο έγει υπογοέωσπ να υποβάλλει tic παρακάτω έντυπεε δηλώσειε που δίνονται δωρεάν από την αρμόδια Δ.Ο.Υ (άρθρο 29 παρ. 1 Εγκ. Υπ. Οικ /92) α) Δήλωση έναρξης των εργασιών του, η οποία υποβάλλεται πριν από την έναρξη των εργασιών αυτών. ΣΗΜ.; Ως έναρξη εργασιών θεωρείται ο χρόνος πραγματοποίησης της πρώτης συναλλαγής στα πλαίσια της επιχείρησης. Προκειμένου για Νομικά Πρόσωπα, ως χρόνος έναρξης θεωρείται ο χρόνος της νόμιμης σύστασης αυτών. Στην περίπτωση Νομικών Προσώπων, η καθυστέρηση υποβολής της δήλωσης έναρξης μέχρι 30 μέρες δεν συνεπάγεται την Δημήτρης I. Καραγιάννης, Φ.Π.Α. - Αηλώσεις,1997 Δημήτρης I. Καραγιάννης, Φ.Π.Α. - Δηλώσεις,1992

10 επιβολή των κυρώσεων του Ν. 1642/86 για την καθυστέρηση αυτή (όρθρο 30 παρ. Ια). β) Δήλωση μεταβολών - μετάταξης. Η δήλωση αυτή υποβάλλεται στις περιπτώσεις: (ϊ) αλλαγής επωνυμίας - φυσικά και ονοματεπώνυμου, όπως σε διάζευξη γυναίκας, που είχε το επώνυμο του συζύγου και επανέρχεται στο πατρικό επώνυμο, (ϋ) αλλαγής του τόπου επαγγελματικής εγκατάστασης (κεντρικού ή έδρας), του αντικειμένου εργασιών, της ίδρυσης ή κατάργησης υποκαταστημάτων, (iii) της αλλαγής των τηρουμένων βιβλίων Κ.Β.Σ. και του καθεστώτος Φ.Π.Α. (περίπτωση μετάταξης) που ανήκει κλπ. Κατ' εξαίρεση, στην περίπτωση μετάταξης από το ειδικό καθεστώς των αγροτών του άρθρου 33 στο κανονικό αντί δήλωσης μετάταξης υποβάλλεται δήλωση έναρξης εργασιών. Σε περίπτωση μεταφοράς της έδρας ή του κεντρικού, αρμόδια Δ.Ο.Υ. για την παραλαβή της δήλωσης μεταβολών είναι η αρχική Δ.Ο.Υ. (Π. 1972/87). Επίσης, η δήλωση αυτή υποβάλλεται και στην περίπτωση έναρξης ή παύσης πραγματοποίησης ενδοκοινοτικών αποκτήσεων αγαθών και παραδόσεων αγαθών προς άλλα κράτη - μέλη της Κοινότητας. Η δήλωση μεταβολών - μετάταξης υποβάλλεται μέσα σε 30 μέρες από την πραγματοποίηση των αλλαγών. Σε περίπτωση που ο υποκείμενος έχει δικαίωμα μετάταξης, από ανώτερο καθεστώς Φ.Π.Α. σε κατώτερο και αντίστροφα (π.χ. από το ειδικό καθεστώς των μικρών επιχειρήσεων στο κανονικό) πρέπει να υποβάλλει τη δήλωση τον πρώτο μήνα της διαχειριστικής περιόδου, διαφορετικό χάνει το δικαίωμα πραγματοποίησης της αλλαγής αυτής. ΣΗΜ.: Δήλωση μεταβολών - μετάταξης υποβάλλουν και οι εξής: ϊ) ο υποκείμενος στο Φ.Π.Α., που υπάγεται στο ειδικό καθεστώς των αγροτών, ϋ) ο υποκείμενος στο Φ.Π.Α. που πραγματοποιεί μόνο πράξεις που Δημήτρης I. Καραγιάννης, Φ.Π.Α. - Δηλώσεις, 1997

11 δεν του παρέχει δικαίωμα έκπτωσης, ϋί) το Νομικό Πρόσωπο που δεν είναι υποκείμενο στο Φ.Π.Α. όταν δηλώνεται η υποχρεωτική άσκηση ενδοκοινοτικών αποκτήσεων στην Ελλάδα, λόγω υπέρβασης του κατωφλιού, (τους δεσμεύει και για την επόμενη διαχειριστική περίοδο). Αν στην επόμενη δεν υπερέβησαν το κατώφλι, μπορούν στη μεθεπόμενη και εμπρόθεσμα μέχρι τη 30η μέρα του πρώτου μήνα της επόμενης διαχειριστικής περιόδου να ζητήσουν να παύσει η φορολάγηση των ενδοκοινοτικών τους αποκτήσεων στην Ελλάδα. Τα πρόσωπα αυτά αν προαιρετικά δηλώσουν τη φορολάγηση των ενδοκοινοτικών τους αποκτήσεων στην Ελλάδα αν μεν υποβάλλουν δήλωση μέχρι τη 30η μέρα του πρώτου μήνα της επόμενης διαχειριστικής περιόδου ισχύει για την τρέχουσα και την επόμενη διαχειριστική περίοδο, ενώ αν υποβάλλουν τη δήλωση μετά τη 30η μέρα του πρώτου μήνα της επόμενης διαχειριστικής περιόδου ισχύει και για τις δύο επόμενες διαχειριστικές περιόδους. Η δήλωση ισχύει και πέραν της διετίας, εφόσον μετά την πάροδο της διετίας δεν ανακληθεί. Σε περίπτωση ανάκλησης η δήλωση που υποβάλλεται ισχύει από την έναρξη της επόμενης διαχειριστικής περιόδου. Αναλογικά τα ίδια ισχύουν και για τη φορολάγηση των πωλήσεων από απόσταση υποχρεωτικά ή προαιρετικά σε άλλο κράτος - μέλος. γ) Δήλωση οριστικής παύσης εργασιών. Η δήλωση οριστικής παύσης εργασιών υποβάλλεται μέσα σε 10 μέρες από το χρόνο παύσης των εργασιών. Η δήλωση που υποβάλλεται μετά την προθεσμία αυτή θεωρείται εκπρόθεσμη και επιβάλλεται το πρόστιμο της παραγράφου 1 του άρθρου 48 του Ν. 1642/86. ΣΗΜ.: ί) Οριστική παύση των εργασιών στα Νομικά Πρόσωπα θεωρείται ο χρόνος εξαφάνισης αυτών (δημοσίευση πράξης λύσης στο Πρωτοδικείο, προκειμένου για Ο.Ε. και Ε.Ε. ή δημοσίευση περίληψης πράξης λύσης στο ειδικό ΦΕΚ (Α.Ε. & Ε.Π.Ε.), προκειμένου για Ε.Π.Ε. ή καταχώρηση πράξης λύσης Α.Ε. στο οικείο βιβλίο Α.Ε. που τηρείται στην Υπηρεσία Εμπορίου της Νομαρχίας)., ϋ) Οριστική παύση εργασιών στα φυσικά πρόσωπα θεωρείται ο Δημήτρης I. Καραγιάννης, Φ.Π.Α. - Δηλώσεις,1997

12 χρόνος πραγματικής παύσης της δραστηριότητας αυτών ή πώληση ή συγχώνευση της επιχείρησης κλπ. Mi) Τα αλλοδαπά Ν.Π. που ιδρύουν υποκατάστημα, γραφείο ή έχουν οποιαδήποτε δραστηριότητα στην Ελλάδα κλπ. έχουν τις ίδιες πιο πάνω υποχρεώσεις που αφορούν την υποβολή των δηλώσεων έναρξης, μεταβολών - μετάταξης και οριστικής παύσης εργασιών (άρθρο 29 παρ. 3). ίν)σε περίπτωση κληρονομικής διαδοχής της επιχείρησης ως συνόλου, η δήλωση παύσης εργασιών υποβάλλεται από τους κληρονόμους μέσα σε 10 μέρες από την ενεργό ανάμιξή τους στην κληρονομούμενη επιχείρηση και όχι πάνω απά 10 μέρες απά τη λήξη της προθεσμίας αποποίησης του άρθρου 1847 του Αστ. Κωδ. (άρθρο 36 παρ. 1γ Ν.2859/2000) Υποχρεώσεις των υποκειμένων στο Φ.Π.Α. που ανήκουν στο κανονικό καθεστώς του Φ.Π.Α. (άρθρο 36 παρ. 4 Ν. 2859/2000). Ο κάθε υποκείμενος στο Φ.Π.Α. που τηρεί βιβλία β' ή γ' κατηγορίας του Κ.Β.Σ. θα πρέπει: α) Να τηρεί βιβλία και να εκδίδει στοιχεία του Κ.Β.Σ. Στα βιβλία ή σε καταστάσεις θα πρέπει να αναγράφονται οι αγορές και τα έσοδα χωριστά κατά συντελεστή Φ.Π.Α. ή απαλλαγή και χωριστά ο Φ.Π.Α. κατά τρόπο που να διευκολύνει την ορθή συμπλήρωση των εντύπων του Φ.Π.Α. (περιοδικής δήλωσης, εκκαθαριστικής δήλωσης, VIES* κλπ.) και απόδοσης του Φ.Π.Α. Αναλυτικότερα: Η καταχώρηση εγγραφών θα πρέπει να γίνεται χωριστά κατά συντελεστή Φ.Π.Α. και χωριστά για τις απαλλασσόμενες πράξεις για τις αγορές, εισαγωγές και ενδοκοινοτικές αποκτήσεις και χωριστά τις αντίστοιχες πωλήσεις, εξαγωγές (απαλλασσάμενες) και ενδοκοινοτικές παραδάσεις (απαλλασσάμενες) αγαθών (εμπορευμάτων. Ηλεκτρονικό σύστημα παρακολσύθησης Φ.Π.Α στην Ε.Ε. Δημήτρης I. Καραγιάννης, Φ.Π.Α. - Δηλώσεις,1997

13 πρώτων και βοηθητικών υλών-προϊόντων, παγίων), τη λήψη κοστολογήσιμων και την παροχή υπηρεσιών, τις πράξεις λήπτη, τις αυτοπαραδόσεις αγαθών, τις αυτοπαροχές υπηρεσιών και τα λοιπά έσοδα. Ειδικά τα γενικά έξοδα μπορούν να παρακολουθούνται ενιαία αλλά με διάκριση ανάμεσα σε αυτά που παρέχουν δικαίωμα έκπτωσης (ολικό ή μερικό) και στα απαλλασσόμενα, εξαιρούμενα και χωρίς δικαίωμα έκπτωσης (Εγκ. γπ. Οικ /πολ. 1282/1992). Η υποχρέωση τήρησης του βιβλίου απογραφών κατά συντελεστή Φ.Π.Α. δεν προβλέπεται πλέον (καταργήθηκε). Στην περίπτωση όμως μετάταξης από το κανονικό καθεστώς με βιβλία γ' κατηγορίας στο τεκμαρτό ή στους απαλλασσόμενους και αντίστροφα η σύνταξη απογραφής γίνεται χωριστά κατά συντελεστή Φ.Π.Α. Επίσης, χωριστά κατά συντελεστή Φ.Π.Α. γίνεται και η απογραφή στα αποθέματα α' & β' υλών της αγροτικής παραγωγής και των αγαθών επένδυσης σε περίπτωση μετάταξης από το καθεστώς των αγροτών στο κανονικό καθεστώς με γ' κατηγορίας βιβλία και αντίστροφα. Ειδικά, ο υποκείμενος στο Φ.Π.Α. που παραλαμβάνει ενσώματα κινητά αγαθά, τα οποία του αποοτέλλονται από άλλο κράτος - μέλος από ή για λογαριασμό υποκείμενου στο Φ.Π.Α. που διαθέτει Α.Φ.Μ. σε αυτό το άλλο κράτος - μέλος με σκοπό την εκτέλεση υπηρεσιών πραγματογνωμοσύνης και λοιπών εργασιών φασών κλπ. σε αυτά, υποχρεούται να καταχωρήσει τα σχετικά στοιχεία που επιτρέπουν την εξακρίβωση των αγαθών αυτών σε χωριστούς λογαριασμούς στα βιβλία που τηρεί ή σε ειδικό βιβλίο (άρθρο 36 παρ. 4α). ΣΗΜ.: Στις αποδείξεις λιανικής πώλησης αγαθών ή παροχής υπηρεσιών δεν υπάρχει υποχρέωση ο Φ.Π.Α. να γράφεται χωριστά (Εγκ. Υπ. Οικ /πολ. 1282/1992). Μόνο στις περιπτώσεις έκδοσης αποδείξεων λιανικής πώλησης αγαθών ή παροχής υπηρεσιών που τα αγαθά προορίζονται να εξαχθούν από τον αγοραστή τους στο εξωτερικό (εκτός Ε.Ε.) είναι υποχρεωτική η αναγραφή της αξίας κατά συντελεστή Φ.Π.Α. χωριστά και χωριστά ο Φ.Π.Α. Το ίδιο γίνεται και όταν η πώληση ή η

14 παροχή υπηρεσιών γίνεται σε μέλη διπλωματικών και προξενικών αποστολών με εξαίρεση την παροχή τηλεπικοινωνιακής εξυπηρέτησης ή ηλεκτρικού ρεύματος. Στις περιπτώσεις αυτές, αντί απόδειξης από ταμειακή μηχανή, εκδίδεται θεωρημένη απόδειξη χειρόγραφη ή μηχανογραφική (Απ. Σ 3044/135/ ). β) Να επιδίδει τις προβλεπόμενες από το όρθρο 38 δηλώσεις του Φ.Π.Α. (περιοδική δήλωση, και εκκαθαριστική δήλωση του Φ.Π.Α.). ΣΗΜ.: α) Δεν επιδίδονται δηλώσεις του Φ.Π.Α. από όσους πραγματοποιούν αποκλειστικά πράξεις που απαλλάσσονται από το Φ.Π.Α. χωρίς δικαίωμα έκπτωσης του Φ.Π.Α., των εισροών τους, π.χ. οι απαλλασσόμενοι του άρθρου 22, οι απαλλασσόμενοι της παραγράφου 2 του άρθρου 39 (ειδικό καθεστώς μικρών επιχειρήσεων) και οι αγρότες του άρθρου 41. β) Ειδικά, την έκτακτη περιοδική δήλωση για την περιστασιακή παράδοση καινούργιου μεταφορικού μέσου την επιδίδουν ακόμα και οι ιδιώτες, εφόσον ενεργούν παράδοση καινούργιου μεταφορικού μέσου σε άλλο κράτος - μέλος και μόνο για την πράξη τους αυτή. γ) Να υποβάλλει δήλωση για καταβολή του Φ.Π.Α., στην περίπτωση μεταβίβασης ακινήτων του άρθρου 6, πριν από τη σύνταξη του συμβολαιογραφικού εγγράφου (από ). δ) Να ορίζει φορολογικό αντιπρόσωπό του, πριν από την ενέργεια οποιασδήποτε φορολογητέας πράξης στην Ελλάδα, εφόσον πρόκειται για υποκείμενο στο Φ.Π.Α. που δεν είναι μόνιμα εγκατεστημένος στο εσωτερικό της χώρας. Για το διορισμό φορολογικού αντιπροσώπου απαιτείται ειδικό πληρεξούσιο έγγραφο (δημόσιο ή ιδιωτικό), σύμφωνα με τη νομοθεσία της χώρας του εντολέα, θεωρημένο από την αρμόδια ελληνική διπλωματική αρχή (πρεσβεία ή προξενείο) της χώρας αυτής. ΣΗΜ.: Δεν υπάρχει υποχρέωση ορισμού φορολογικού αντιπροσώπου στις εξής περιπτώσεις (άρθρο 36 παρ. 4δ, Εγκ. Υπ. Οικ /πολ. 1317/93): Δημήτρης I. Καραγιάννης, Φ.Π.Α. - Δηλώσεις,1997

15 α) Στην περίπτωση παράδοσης αγαθών όταν ένας υποκείμενος σε άλλο κράτος - μέλος αποκτά αγαθά στην Ελλάδα που του αποστέλλονται από κράτος - μέλος άλλο από το δικό του και στη συνέχεια τα παραδίδει σε πρόσωπο με Α.Φ.Μ. - Φ.Π.Α. στην Ελλάδα, δηλαδή σε πρόσωπο που καθίσταται υπόχρεο για την καταβολή του Φ.Π.Α. ως ενδοκοινοτική απόκτηση και με την προϋπόθεση ότι στο φορολογικό στοιχείο που εκδίδει γίνεται ρητή αναφορά ότι πρόκειται για πράξη στα πλαίσια της τριγωνικής συναλλαγής και επίσης στον ανακεφαλαιωτικό πίνακα ενδοκοινοτικών παραδόσεων γίνεται σχετική μνεία. Η περίπτωση αυτή ισχύει μόνο εφόσον τόσο ο μη εγκαταστημένος στην Ελλάδα υποκείμενος όσο και ο αγοραστής είναι εγγεγραμμένοι στα μητρώα των κρατών τους ως ασκούντες ενδοκοινοτικές συναλλαγές. β) Στην παροχή υπηρεσιών ενδοκοινοτικής μεταφοράς και μεσολάβησης από Ελλάδα προς άλλο κράτος - μέλος (περίπτωση άρθρου 14 παράγραφος 2γ), εκτός αν ο παρέχων τις ενδοκοινοτικές υπηρεσίες δεν είναι εγκατεστημένος στην Ελλάδα και ο λήπτης στερείται ή για οποιοδήποτε λόγο δεν δίνει τον Α.Φ.Μ. - Φ.Π.Α. του στον παρέχοντα τη συγκεκριμένη υπηρεσία. γ) Στην παροχή υπηρεσιών περίπτωσης άρθρου 14 παράγραφος 3 (π.χ. μεταβίβαση royalties διαφημίσεις, συμβούλων, τραπεζικές, διάθεση προσωπικού, μίσθωση ενσώματων κινητών αγαθών εκτός μεταφορικών μέσων κλπ.). δ) Στην παροχή υπηρεσιών περίπτωσης άρθρου 14, παράγραφος 4 (ενδοκοινοτική μεταφορά από άλλο κράτος - μέλος προς Ελλάδα, προς λήπτη υποκείμενο και λοιπές συναφείς προς αυτή υπηρεσίες). Επίσης, δεν υπάρχει υποχρέωση ορισμού αντιπροσώπου και στην ενδοκοινοτική μεταφορά αγαθών και στις υπηρεσίες διαμεσολάβησης που πραγματοποιούνται από πρόσωπα που ενεργούν στο όνομά τους και για λογαριασμό άλλων προσώπων, όταν ο παρέχων τις υπηρεσίες αυτές δεν είναι εγκατεστημένος σε κράτος - μέλος της Κοινότητας και ο λήπτης είναι υποκείμενος στο Φ.Π.Α., εγκατεστημένος σε κράτος - μέλος της Κοινότητας (άρθρο 14 παρ.2γ). Δημήτρης I. Καραγιάννης, Φ.Π.Α. - Δηλώσεις,1997

16 Παράδειγμα Μεταφορική επιχείρηση εγκαταστημένη σε τρίτη χώρα (Κύπρο) εκτελεί μεταφορά αγαθών απά την Ελλάδα στην Ιταλία για λογαριασμά υποκειμένου στο Φ.Π.Α. Ιταλού. Στην περίπτωση αυτή δεν είναι απαραίτητος ο ορισμάς φορολογικού αντιπροσώπου της Κυπριακής επιχείρησης στην Ελλάδα διάτι υπάχρεος για την απάδοση του Φ.Π.Α. είναι ο υποκείμενος στο Φ.Π.Α. λήπτης Ιταλός, στην Ιταλία. Αντίθετα, στην περίπτωση που η μεταφορική επιχείρηση είναι εγκαταστημένη σε τρίτη χώρα (Μάλτα) και εκτελεί μεταφορά οικοσκευής για λογαριασμό ιδιώτη από την Ελλάδα στην Ιταλία, πρέπει να εγκατασταθεί στην Ελλάδα ή να ορίσει φορολογικό αντιπρόσωπό της, για να αποδώσει τον εισπραχθέντα από τον ιδιώτη Φ.Π.Α. στο Ελληνικό Δημόσιο. ε) να ορίζει λογιστή - φοροτεχνικό, ή οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο, αρμόδιο για την εκπλήρωση των υποχρεώσεών του, εφόσον πρόκειται για υποκείμενο εγκαταστημένο εκτός του εσωτερικού της χώρας που πραγματοποιεί φορολογητέες πράξεις στο εσωτερικό της χώρας, για τις οποίες είναι ο ίδιος υπόχρεος στο φόρο, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 35.0 ορισμός αυτός γίνεται με υπογραφή σχετικής σύμβασης, η οποία προσκομίζεται στον αρμόδιο προϊστάμενο Δ.Ο.Υ. φορολογίας εισοδήματος του λογιστή - φοροτεχνικού, ή του άλλου προσώπου, πριν από την έναρξη πραγματοπσίησης οποιασδήποτε πράξης. Οι δηλώσεις Φ.Π.Α. πρέπει να υπογράφονται από λογιστή - φοροτεχνικό, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις. στ) Να τηρεί ιδιαίτερο λογαριασμό με τίτλο "Φόρος Προστιθέμενης Αξίας" 1) Όταν τα βιβλία που τηρεί η επιχείρηση είναι γ' κατηγορίας, τότε στο λογαριασμό αυτό καταχωρούνται κυρίως (Εγκ. Υπ. Οικ πολ. 1282/92): Δημήτρης I. Καραγιάννης, Φ.Π.Α. - Δηλώσεις,1997

17 Στη χρέωση: α) ο φόρος προστιθέμενης αξίας με τον οποίο επιβαρύνθηκαν οι αγορές και οι εισαγωγές αγαθών, οι λήψεις υπηρεσιών καθώς και οι δαπάνες (φόρος εισροών) για τις οποίες παρέχεται δικαίωμα έκπτωσης του Φ.Π.Α., σύμφωνα με τις διατάξεις ταυ πια πάνω νάμσυ. β) σ Φ.Π.Α. πσυ αντιστσιχεί, βάσει πιστωτικών τιμολογίων, στις χορηγούμενες από τον υποκείμενο στο Φ.Π.Α. εκπτώσεις στους πελάτες του και στις επιστροφές που γίνονται απά τους πελάτες του σ' αυτάν. γ) ο Φ.Π.Α. που καταβάλλεται στα δημάσιο, βάσει των περιοδικών δηλώσεων, της εκκαθαριστικής δήλωσης και της δήλωσης αποθεμάτων. Στην πίστωση: α) σ Φ.Π.Α. πσυ αντιστοιχεί στα ακαθάριστα έσσδα τα σποία πραγματοποιεί ο υποκείμενος στο Φ.Π.Α. απά παράδοση αγαθών και παροχή υπηρεσιών (φάρος εκροών). β) ο Φ.Π.Α που αντιστοιχεί, βάσει πιστωτικών τιμσλογίων, στις επιστροφές αγορών που πραγματοποιούνται από τον υποκείμενο στους προμηθευτές του και στις εκπτώσεις που χορηγούνται σ' αυτόν από τους προμηθευτές του. γ) ο επιστρεφόμενος από το δημόσιο Φ.Π.Α. (από εξαγωγές κλπ.). Αν το υπόλοιπο του λογ. Φ.Π.Α. με είναι πιστωτικό, τότε το ποσό αυτό μεταφέρεται στο λογ "Συμψηφιστέος στην επόμενη χρήση Φ.Π.Α.". 2) ο υποκείμενος στο Φ.Π.Α. με βιβλία δεύτερης κατηγορίας του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων, θα παρακολουθεί το λογαριασμό φόρου προστιθέμενης αξίας στο τηρούμενο βιβλίο Εσόδων - Εξόδων ως ακολούθως: α) Στο σκέλος των εσόδων του βιβλίου και σε ιδιαίτερη στήλη, γράφονται τα ποσά του Φ.Π.Α. που αναλογούν στην παράδοση αγαθών και Δημήτρης I. Καραγιάννης, Φ.Π.Α. - Δηλώσεις,1997

18 την παροχή υπηρεσιών (φόρος εκροών). β) Στο σκέλος των εξόδων του βιβλίου και σε ιδιαίτερη στήλη, γρόφονται τα ποσά του Φ.Π.Α. που επιβαρύνουν τις αγορές και εισαγωγές αγαθών, τη λήψη υπηρεσιών και λοιπές δαπάνες (φόρος εισροών). γ) ο Φ.Π.Α. που αναλογεί στις εκπτώσεις που λαμβάνει ή χορηγεί και στις επιστροφές που πραγματοποιεί ή δέχεται ο υποκείμενος, καταχωρείται αφαιρετικά στις αντίστοιχες στήλες του λογαριασμού. Το τυχόν χρεωστικό ή πιστωτικό υπόλοιπο του λογαριασμού Φ.Π.Α. στο τέλος της διαχειριστικής χρήσης, δεν θα μεταφέρεται στα αποτελέσματα χρήσης, αλλά θα μεταφέρεται στη νέα διαχειριστική χρήση για έκπτωση ή επιστροφή, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 34 του νόμου. Οι διαφορές Φ.Π.Α., που προκύπτουν ύστερα από έλεγχο και βάσει οριστικών στοιχείων και οι οποίες αφορούν προηγούμενες διαχειριστικές χρήσεις, παρακολουθούνται σε ειδικό λογαριασμό που δεν είναι αποτελεσματικός (Απόφ. Υπ. Οικ. Π. 6792/86). στ) Να τηρεί θεωρημένο ειδικό βιβλίο όπου θα καταγράφει τα αγαθά που απέστειλε ή μετέφερε ή τα οποία απεστάλησαν ή μεταφέρθηκαν για λογαριασμό του σε άλλο κράτος - μέλος για τις ανάγκες των πράξεων εργασιών φασών και λοιπών εργασιών παροχής υπηρεσιών (άρθρο 36 παρ. 4στ Ν. 2859/2000). ΣΗΜ: Όταν για οποιοδήποτε λόγο υπολογίστηκε λανθασμένα το ποσό του Φ.Π.Α. που αναλογεί στα πωληθέντα αγαθά, μπορεί να εκδίδεται συμπληρωματικό τιμολόγιο ή πιστωτικό τιμολόγιο για τη διαφορά του Φ.Π.Α. μέσα στην ίδια πάντα φορολογική περίοδο στην οποία εκδόθηκε και το αρχικό τιμολόγιο πώλησης των αγαθών, για να μη δημιουργείται αδυναμία ελέγχου και διασταύρωσης του Φ.Π.Α. που υποχρεούται η επιχείρηση να αποδώσει στο Δημόσιο. Δημήτρης I. Καραγιάννης, Φ.Π.Α. - Δηλώσεις,1997

19 Ειδικές υποχρεώσεις υποκειμένων στο Φ.Π.Α. που ενεργούν ενδοκοινοτικές συναλλαγές (άρθρο 36 παρ. 5, Εγκ /92) Όσοι υποκείμενοι στο Φ.Π.Α. πραγματοποιούν ενδοκοινοτικές συναλλαγές, όταν αυτές είναι ενδοκοινοτικές αποκτήσεις αγαθών (άρθρα 11 και 12), ή όταν αυτές είναι παραδόσεις αγαθών προς άλλο κράτος - μέλος που απαλλάσσονται από το Φ.Π.Α. (άρθρο 28), έχουν τις παρακάτω ειδικές υποχρεώσεις: α) Να υποβάλλουν ανακεφαλαιωτικό πίνακα (listing), για τις ενδοκοινοτικές παραδόσεις αγαθών που πραγματοποιούν κατά τις διατάξεις α και γ της παρ.1 του άρθρου 28, καθώς και του άρθρου 15 παράγραφος 2 τελευταίου εδαφίου. Ο πίνακας αυτός υποβάλλεται στη Δ.Ο.Υ. μέχρι την 20η μέρα του μήνα που ακολουθεί το κάθε ημερολογιακό τρίμηνο, π.χ. για το πρώτο τρίμηνο μέχρι 20.4 κλπ. δηλαδή μαζί με την περιοδική δήλωση του Φ.Π.Α. της αντίστοιχης φορολογικής περιόδου. Επίσης, να υποβάλλουν ανακεφαλαιωτικό πίνακα (listing) για τις ενδοκοινοτικές αποκτήσεις αγαθών που πραγματοποιούν σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 11 παρ. 1 και 2 και 12. β) Να υποβάλλουν στατιστική δήλωση (INTRA5TAT) για τις ενδοκοινοτικές συναλλαγές (αποκτήσεις και παραδόσεις) που πραγματοποιούν κάθε φορολογική περίοδο (μήνα). Η δήλωση αυτή υποβάλλεται στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. ταυτόχρονα με την περιοδική δήλωση Φ.Π.Α. Υποχρέωση υποβολής της δήλωσης αυτής έχουν μόνο οι υπόχρεοι εκείνοι που πραγματοποιούν ενδοκοινοτικές συναλλαγές μεγαλύτερες από κάποιο όριο που καθορίζεται σε ετήσια βάση με κοινές αποφάσεις των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και καλείται "κατώφλι εξομοίωσης". Σήμερα, το κατώφλι αυτό έχει καθοριστεί στο ύψος των 29347C, προκειμένου για εισαγωγές που πραγματοποίησε μια επιχείρηση μέσα στο προηγούμενο έτος και σε 44021C, προκειμένου για εξαγωγές που πραγματοποίησε επίσης μέσα στο προηγούμενο έτος. Δημήτρης I. Καραγιάννης, Φ.Π.Α. - Δηλώσεις,1997

20 ΣΗΜ.: α) Οι επιχειρήσεις που διακόπτουν τις ενδοκοινοτικές συναλλαγές οφείλουν να το γνωστοποιούν στις Δ.Ο.Υ. με την υποβολή δήλωσης μεταβολής -μετάταξης. γ) Στις ενδοκοινοτικές συναλλαγές θα πρέπει να γράφεται μπροστά από το Α.Φ.Μ. το πρόθεμα "EL" και μπροστά από το Α.Φ.Μ. του συναλλασσόμενου το ανάλογο πρόθεμα που ισχύει στο άλλο κράτος - μέλος (άρθρο 36 παρ. 5β Ν. 2859/00). δ) Να υποβάλλει ανακεφαλαιωτικό πίνακα για τις ενδοκοινοτικές αποκτήσεις αγαθών που πραγματοποιεί μετά την , σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 11 παρ. 1 και 2 και Υποχρεώσεις ορισμένων προσώπων που δεν υπάγονται στο Φ.Π.Α. (άρθρο 36 παρ. 6, Εγκ. Υπ. Οικ πολ. 1282/92) Τα Νομικά Πρόσωπα που δεν υπόκεινται στο Φ.Π.Α. και οι αγρότες του ειδικού καθεστώτος του άρθρου 41, εφόσον διενεργούν ενδοκοινοτικές αποκτήσεις αγαθών οι οποίες δεν καλύπτονται από την παρέκκλιση της παρ.2 του αρθ.11, υποχρεούνται: α) Να υποβάλλουν δήλωση έναρξης εργασιών καθώς και τις προβλεπόμενες δηλώσεις μεταβολών - μετάταξης και οριστικής παύσης εργασιών και να λαμβάνουν Α.Φ.Μ. β) Να υποβάλλουν δήλωση, με την οποία να γνωστοποιούν τη διενέργεια φορολογητέων ενδοκοινοτικών αποκτήσεων αγαθών. Η γνωστοποίηση αυτή γίνεται συνήθως με τη συμπλήρωση ειδικής ένδειξης στη δήλωση έναρξης εργασιών που για το λόγο αυτό υποβάλλεται, ενώ στις άλλες περιπτώσεις με τη συμπλήρωση ειδικής ένδειξης στο έντυπο της δήλωσης μεταβολών, γ) Να υποβάλλουν την περιοδική δήλωση Φ.Π.Α. με την οποία καταβάλλεται και ο Φ.Π.Α. που αναλογεί στις φορολογητέες ενδοκοινοτικές αποκτήσεις τους. Η δήλωση αυτή υποβάλλεται κάθε μήνα και μέχρι την 20η του επόμενου μήνα. Δημήτρης I. Καραγιάννης, Φ.Π.Α. - Ληλώσεις,1997

21 δ) Να υποβάλλουν δήλωση με την οποία να γνωστοποιούν την παύση των φορολογητέων ενδοκοινοτικών αποκτήσεων αγαθών. Η γνωστοποίηση αυτή γίνεται με την συμπλήρωση ειδικής ένδειξης στο έντυπο μεταβολών. Η δήλωση αυτή υποβάλλεται μέχρι τις 10 Ιανουάριου του έτους κατά το οποίο πιθανολογείται ότι δεν πρόκειται να πραγματοποιηθούν φορολογητέες ενδοκοινοτικές αποκτήσεις αγαθών. ε) Να υποβάλουν τις δηλώσεις του ανακεφαλαιωτικού πίνακα ενδοκοινοτικών αποκτήσεων και παραδόσεων καθώς και της στατιστικής δήλωσης (INTRASTAT). 2859/00) Υποχρεώσεις άλλων προσώπων (άρθρο 36 παρ. 7 Ν. Τις υποχρεώσεις που προβλέπει το άρθρο αυτό (άρθρο 36) έχουν κατά περίπτωση και τα εξής πρόσωπα: α) ο εκκαθαριστής, ο κηδεμόνας, ο προσωρινός διαχειριστής και ο μεσεγγυούχσς, στις περιπτώσεις κληρονομιάς και μεσεγγύησης, β) ο επίτροπος, ο κηδεμόνας και ο αντιλήπτορας στις περιπτώσεις ανηλίκων, απάντων, δικαστικά ή νόμιμα απαγορευμένων και των προσώπων που βρίσκονται υπό δικαστική αντίληψη, γ) ο προσωρινός ή οριστικός σύνδικος, σε περίπτωση πτώχευσης του υποκειμένου στο Φ.Π.Α., δ) ο αντιπρόσωπος του εγκαταστημένου εκτός του εσωτερικού της χώρας υποκειμένου στο Φ.Π.Α., ε) οι κληρονόμοι και οι δωρεοδόχοι του υποκειμένου στο Φ.Π.Α. για τις φορολογικές υποχρεώσεις του, μέχρι το θάνατό του ή τη σύσταση της δωρεάς εν ζωή, στ) κάθε πρόσωπο το οποίο, με βάση νόμο ή δικαστική απόφαση, υποκαθιστά τον υποκείμενο στο Φ.Π.Α., ζ) ο εκπρόσωπος ή μέλος της ένωσης προσώπων, κατ' ανάλογη εφαρμογή των διατάξεων της φορολογίας εισοδήματος, η) ο ιδρυτής της επιχείρησης για τις υποχρεώσεις αυτής μέχρι το

22 χρόνο έναρξης της λειτουργίας της Απαλλαγές από τις υποχρεώσεις του άρθρου 36 Απαλλάσσονται από τις υποχρεώσεις του άρθρου 36 τα εξής πρόσωπα: α) τα πρόσωπα που καθίστανται υποκείμενα από περιστασιακή παράδοση καινούργιου μεταφορικού μέσου σε άλλο κράτος - μέλος, β) οι αγρότες του ειδικού καθεστώτος του άρθρου 41, γ) τα Νομικά Πρόσωπα που δεν υπόκεινται στο Φ.Π.Α. Αν όμως τα πρόσωπα αυτά από άλλες συναλλαγές τους πρέπει να λάβουν Α.Φ.Μ., υποχρεούνται να υποβάλλουν και τις δηλώσεις έναρξης εργασιών, μεταβολών - μετάταξης και οριστικής παύσης των εργασιών, χωρίς άλλες υποχρεώσεις. δ) Τα φυσικά πρόσωπα που πραγματοποιούν μίσθωση ακινήτων, δηλαδή πράξη που απαλλάσσεται από το Φ.Π.Α. (περ. κστ της παρ.1 του αρθ.22). ΣΗΜ.: Τα πρόσωπα που απαλλάσσονται του Φ.Π.Α. χωρίς δικαίωμα έκπτωσης δεν έχουν υποχρέωση υποβολής δήλωσης περιοδικής ή εκκαθαριστικής. 2859/00) Υποχρεώσεις λοιπών προσώπων (άρθρο 37 Ν. 1. Ο κύριος, ο νομέας ή ο κάτοχος ακινήτου, για λογαριασμό του οποίου ενεργούνται οι εργασίες πσυ αναφέρονται στην περίπτωση β' της παραγράφου 2 του άρθρου 6, με εξαίρεση τα πρόσωπα που αναφέρονται στην παράγραφο 2 του άρθρου 3 και τον κύριο οικοπέδου που αναθέτει σε εργολάβο την ανέγερση οικοδομής με το σύστημα της αντιπαροχής, υποχρεούται: α) να υποβάλλει στον αρμόδιο για τη φορολογία του εισοδήματος Δημήτρης I. Καραγιάννης, Φ.Π.Α. - Αηλώσεις,1997

23 Προϊστάμενο Δ.Ο.Υ, το μήνα Ιανουάριο, δήλωση η οποία να περιλαμβάνει τα στοιχεία κάστους των εργασιών που εκτελέστηκαν το προηγούμενο ημερολογιακά έτος, εφόσον αυτό υπερβαίνει συνολικά το ποσό των χιλίων πεντακοσίων (1.500) ευρώ, καθώς και το ονοματεπώνυμο και τη διεύθυνση του εργολάβου,2 β) να διαφυλάσσει τα πιο πάνω στοιχεία κόστους για μία δεκαετία από την αποπεράτωση του έργου, όταν ισχυρίζεται ότι οι εργασίες πραγματοποιήθηκαν χωρίς τη μεσολάβηση εργολάβου. Τα πιο πάνω πρόσωπα φέρουν το βάρος της απόδειξης αυτού του ισχυρισμού. 2. Τα πρόσωπα που συντάσσουν τη μελέτη του έργου έχουν υποχρέωση να υποβάλλουν στην αρμόδια υπηρεσία πολεοδομίας, μαζί με την αίτηση για την έκδοση άδειας εκτέλεσης του έργου, πληροφοριακά στοιχεία για το έργο που θα εκτελεσθεί. Οι υπηρεσίες πολεοδομίας υποχρεούνται, μέσα στο μήνα Ιανουάριο κάθε έτους, να αποστέλλουν στο Κέντρο Πληροφορικής του Υπουργείου Οικονομικών (ΚΕ.Π.Υ.Ο.) τα πιο πάνω πληροφοριακά στοιχεία, βεβαιώνοντας ότι αυτά είναι ίδια με τα στοιχεία της αντίστοιχης άδειας που εξέδωσαν για το έργο αυτό. 3. Οι συμβολαιογράφοι υποχρεούνται: α) να μη συντάσσουν έγγραφα για πράξεις που προβλέπουν οι διατάξεις του άρθρου 6 ή πράξεις για τις οποίες ο φόρος καταβάλλεται με έκτακτη δήλωση, εφόσον δεν παραδίδεται σ' αυτούς θεωρημένο αντίγραφο της δήλωσης που προβλέπει η διάταξη της περίπτωσης γ' της παραγράφου 4 του άρθρου 36 ή της έκτακτης δήλωσης, κατά περίπτωση, β) να αναγράφουν στα πιο πάνω έγγραφα τον αύξοντα αριθμό της δήλωσης. 4. Οι διατάξεις της παραγράφου 1 δεν εφαρμόζονται για ακίνητα των οποίων η σχετική άδεια από την αρμόδια πολεοδομική υπηρεσία εκδίδεται μετά την για τις οποίες εφαρμόζονται οι διατάξεις των άρθρων 34 και 35 του Ν. 2238/ Με αποφάσεις του Υπουργού Οικονομικών και του κατά περίπτωση αρμόδιου Υπουργού ορίζονται ο τύπος και το περιεχόμενο των δηλώσεων που υποβάλλουν τα πρόσωπα της παραγράφου 1, τα πληροφοριακά στοιχεία που υποβάλλουν στην αρμόδια υπηρεσία πολεοδομίας τα πρόσωπα που συντάσσουν τη μελέτη του έργου, καθώς και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου

24 2.1.8 Κάθε πότε υποβάλλεται η περιοδική δήλωση Φ.Π.Α. από τους υπόχρεους του κανονικού καθεστώτος (άρθρο 38 Ν.2859/00) Χρόνος υποβολής της περιοδικής δήλωσης. Με την περιοδική δήλωση καταβάλλεται ο οφειλόμενος φόρος για κάθε φορολογική περίοδο. Η φορολογική περίοδος και η προθεσμία υποβολής της περιοδικής δήλωσης ποικίλλει ανάλογα με τα τηρούμενα βιβλία του Κ.Β.Σ. Ειδικότερα, σύμφωνα με την περ. α' της παρ. 1 του άρθρου 38 και την ΑΥΟ /194/27/ 2003, ΠΟΛ. 1019, η περιοδική δήλωση υποβάλλεται, για φορολογικές περιόδους από 1/1/2003, ως κατωτέρω: Α. Προκειμένου για υποκείμενους με δικαίωμα έκπτωσης του φόρου των εισροών τους και το Δημόσιο, όταν αυτό ασκεί δραστηριότητες για τις οποίες υπάγεται στο φόρο, η περιοδική δήλωση υποβάλλεται υποχρεωτικά, - για κάθε φορολογική περίοδο που προκύπτει ποσό για καταβολή και - κατ' εξαίρεση για τις φορολογικές περιόδους που προκύπτει πιστωτικό ή μηδενικό υπόλοιπο μόνο εφόσον στις περιόδους αυτές πραγματοποιούνται ενδοκοινοτικές συναλλαγές ή για τις περιόδους αυτές υποβάλλεται αίτημα επιστροφής, ως εξής: α) Για κάθε ημερολογιακό μήνα και μέχρι τις 20 του επόμενου μήνα, εφόσον αυτοί τηρούν βιβλία Γ κατηγορίας Κ.Β.Σ., καθώς και το Δημόσιο. β) Για κάθε ημερολογιακό τρίμηνο και μέχρι τις 20 του μήνα που ακολουθεί το τρίμηνο, εφόσον αυτοί τηρούν βιβλία Α' ή Β' κατηγορίας του Κ.Β.Σ. Τονίζεται ότι από 1ης Ιανουάριου 2003, για τους υποκείμενους στο φόρο που τηρούν βιβλία Α' ή Β' κατηγορίας του Κ.Β.Σ., όταν πραγματοποιούν ενδοκοινοτικές συναλλαγές (αποκτήσεις ή παραδόσεις), η φορολογική περίοδος δεν αλλάζει, δηλαδή δεν θα γίνεται πλέον μηνιαία, αλλά θα παραμένει τριμηνιαία. Β. Οι ανωτέρω προθεσμίες για την υποβολή των περιοδικών Δημήτρης I. Καραγιάννης, Φ.Π.Α. - Δηλώσεις,1997

25 δηλώσεων στις Δ.Ο.Υ., παρατείνονται ανάλογα με το τελευταίο ψηφίο του Α.Φ.Μ. του υποκείμενου στο φόρο και ολοκληρώνεται μέσα σε τέσσερις (4) εργάσιμες ημέρες ως εξής: α) Την 20η ημέρα του επόμενου μήνα που ακολουθεί τη φορολογική περίοδο, εφόσον αυτή είναι εργάσιμη, προκειμένου για υποκείμενους που ο Α.Φ.Μ. τους λήγει στο 1, 2. β) Την επόμενη εργάσιμη ημέρα της προθεσμίας για τα ψηφία 1, 2 προκειμένου για υποκείμενους που ο Α.Φ.Μ. τους λήγει στο 3, 4, 5. γ) Την επόμενη εργάσιμη ημέρα της προθεσμίας για τα ψηφία 3, 4, 5 προκειμένου για υποκείμενους που ο Α.Φ.Μ. τους λήγει στο 6, 7, 8. δ) Την επόμενη εργάσιμη ημέρα της προθεσμίας για τα ψηφία 6,7,8 προκειμένου για υποκείμενους που ο Α.Φ.Μ. τους λήγει στο 9, Ο. Κατ' εξαίρεση, προκειμένου για εγκεκριμένους αποθηκευτές αλκοολούχων ποτών και άλλων αλκοολούχων προϊόντων, η περιοδική δήλωση υποβάλλεται μέχρι την 26η ημέρα του επόμενου μήνα από τη λήξη της φορολογική περιόδου, ανεξάρτητα από το τελευταίο ψηφίο του Α.Φ.Μ. τους. Διευκρινίζεται ότι οι ανωτέρω προθεσμίες ισχύουν για περιοδικές δηλώσεις που υποβάλλονται από 1/1/2003 και αφορούν φορολογικές περιόδους από την ίδια ημερομηνία. Για φορολογικές περιόδους μέχρι 31/12/2002 ίσχυσαν οι ΑΥΟ /5472/2001, ΠΟΑ κα\ / , ΠΟΑ Γ. Η υποβολή των αρχικών εμπρόθεσμων περιοδικών δηλώσεων με τη χρήση ηλεκτρονικής μεθόδου (μέσω του δικτύου TAXISnet), παρατείνεται μέχρι την 26η ημέρα του επόμενου μήνα που ακολουθεί την λήξη της φορολογικής περιόδου στην οποία αφορά η δήλωση, ανεξαρτήτως του τελευταίου ψηφίου του Α.Φ.Μ. Η ίδια ημερομηνία θεωρείται ως καταληκτική για τις πληρωμές των οφειλόμενων ποσών μέσων των τραπεζών. Επίσης η ίδια ημερομηνία ισχύει και για τις περιπτώσεις που οι δηλώσεις αυτές υποβάλλονται στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. λόγω τεχνικής αδυναμίας υποβολής τους μέσω του συστήματος TAXISnet ή πληρωμής τους μέσω των πιστωτικών ιδρυμάτων και του διατραπεζικού συστήματος

26 ΔΙΑΣ. Σε περίπτωση γενικής ή τοπικής αργίας ή τοπικά μη εργάσιμης ημέρας, οι παραπάνω προθεσμίες υποβολής των περιοδικών δηλώσεων, μετακυλιούνται ανάλογα. Εάν ο υποκείμενος στο φάρο επιθυμεί να υποβάλλει περιοδική δήλωση με μηδενικά ή πιστωτικά υπόλοιπο, παρότι δεν έχει την υποχρέωση αυτή, δεν ισχύουν οι ανωτέρω προθεσμίες. Λ. Σε περίπτωση οριστικής παύσης των εργασιών ή διακοπής των υπαγομένων σε Φ.Π.Α. δραστηριοτήτων του υποκειμένου, η φορολογική περίοδος θεωρείται ότι λήγει την ημερομηνία οριστικής παύσης εργασιών. Στην περίπτωση αυτή η προθεσμία υποβολής της περιοδικής δήλωσης ορίζεται μέχρι την 20ή του επόμενου μήνα που ακολουθεί τη φορολογική περίοδο (μήνα ή τρίμηνο), στην οποία ανήκει το τελευταίο χρονικό διάστημα λειτουργίας του υποκείμενου και όχι αργότερα από την προθεσμία υποβολής της εκκαθαριστικής δήλωσης. Ε. Εξαιρετικά η περιοδική δήλωση υποβάλλεται εμπρόθεσμα, προκειμένου: ο) Για οριστική παύση εργασιών λόγω: I) λήξης νομικού προσώπου και ενώσεων προσώπων, II) θανάτου του υποκειμένου, μέχρι την 20η του επόμενου μήνα που ακολουθεί τη φορολογική περίοδο (μήνα ή τρίμηνο), στην οποία ανήκει το τελευταίο χρονικό διάστημα λειτουργίας του υποκείμενου ή εντός 20 ημερών από την εμπρόθεσμη υποβολή της δήλωσης οριστικής παύσης εργασιών σύμφωνα με τις διατάξεις της περ. γ' της παρ. 1 του άρθρου 36 του Ν. 2859/00. β) Για έναρξη εργασιών νομικών προσώπων, στις προθεσμίες της παραπάνω περίπτωσης Β' ή Γ μέσα σε προθεσμία 20 ημερών από την εμπρόθεσμη υποβολή της δήλωσης έναρξης εργασιών, σύμφωνα με τις διατάξεις της περίπτωσης ο' της παραγρ. 1 του άρθρου 36 του Ν. 2859/00. Ο υπολογισμός του πρόσθετου φόρου σε περίπτωση εκπρόθεσμης ανακριβούς ή μη υποβολής περιοδικής δήλωσης με ποσό φόρου για καταβολή ή την επιβολή του προστίμου εκπρόθεσμης ή μη υποβολής αρχικών δηλώσεων χωρίς ποσό φόρου για καταβολή, όπου προβλέπεται η

27 υποβολή των δηλώσεων αυτών, στην ανάλυση των διατάξεων των άρθρων 2 και 4 του Ν. 2523/ Κάθε πότε υποβάλλεται η εκκαθαριστική δήλωση Φ.Π.Α. Η εκκαθαριστική δήλωση του Φ.Π.Α. υποβάλλεται: α) Μέχρι 25 Φεβρουάριου από τις επιχειρήσεις που τηρούν βιβλία Α' ή Β' κατηγορίας του Κ.Β.Σ. β) Μέχρι 10 Μαΐου από τις επιχειρήσεις που τηρούν γ' κατηγορίας βιβλία του Κ.Β.Σ. Στην εκκαθαριστική δήλωση που θεωρείται ανακεφαλαιωτική δήλωση περιλαμβάνονται τα ποσό των περιοδικών δηλώσεων που υποβλήθηκαν την προηγούμενη διαχειριστική περίοδο. Με την εκκαθαριστική δήλωση γίνεται ο τελικός διακανονισμός των εκπτώσεων του Φ.Π.Α. που διενεργήθηκαν με τις περιοδικές δηλώσεις της διαχειριστικής περιόδου που έληξε, καθώς και των αγαθών επένδυσης. Για τις επιχειρήσεις, που η διαχειριστική τους περίοδος λήγει στις 30 Ιουνίου, η υποβολή της εκκαθαριστικής δήλωσης πρέπει να γίνει μέχρι τις 10 Νοεμβρίου (για βιβλία γ' κατηγορίας του Κ.Β.Σ.). Η εκκαθαριστική δήλωση του Φ.Π.Α. (όπως και οι περιοδικές) υποβάλλεται στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. ανεξάρτητα από το είδος και τη 'μορφή της επιχείρησης. Οι επιχειρήσεις όμως που λειτουργούν εποχιακά και αυτές που εδρεύουν σε νησί στο οποίο δεν εδρεύει Δ.Ο.Υ., μπορούν να υποβάλλουν, κατ' εξαίρεση, την εκκαθαριστική δήλωση του Φ.Π.Α. στην πλησιέστερη Δ.Ο.Υ. Όταν η εκκαθαριστική δήλωση Φ.Π.Α. των επιχειρήσεων αυτών είναι μηδενική ή αρνητική τότε μπορεί αυτή να αποστέλλεται ταχυδρομικά με απόδειξη στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. (άρθρο 38 παρ. 3). γ) Όταν ο υποκείμενος στο Φ.Π.Α. διακόπτει οριστικά τις εργασίες της επιχείρησής του και αναχωρεί εκτός του εσωτερικού της χώρας ή μεταφέρει εκτός αυτού την οικονομική του δραστηριότητα, υποχρεούται. Δημήτρης I. Καραγιάννης, Φ.Π.Α. - Δηλώσεις,1997

28 πριν την αναχώρηση ή την μεταφορά της δραστηριότητάς του; (α) να επιδώσει τις προβλεπόμενες από το νόμο δηλώσεις του Φ.Π.Α. και να καταβάλει τον οφειλόμενο Φ.Π.Α. και (β) να ορίσει στην Ελλάδα αντιπρόσωπό του φερέγγυο, που να αναλαμβάνει την ευθύνη εκπλήρωσης των υποχρεώσεών του. ΣΗΜ.: Όλες οι δηλώσεις Φ.Π.Α. φυλάσσονται στο κεντρικό κατάστημα ή στην έδρα της επιχείρησης και επιδεικνύονται στο φορολογικό έλεγχο Δήλωση Φ.Π.Α. για τις ενδοκοινοτικές αποκτήσεις και τις ενδοκοινοτικές παραδόσεις καινούργιων μεταφορικών μέσων καθώς και για τις ενδοκοινοτικές αποκτήσεις προϊόντων με Ε.Φ.Κ. α) Όποιος (υποκείμενος στο Φ.Π.Α ή ιδιώτης) πραγματοποιεί ενδοκοινοτική απόκτηση καινούργιου μεταφορικού μέσου, υποχρεούνται να υποβάλλει στην αρμόδια Τελωνειακή Αρχή ειδική περιοδική δήλωση για την καταβολή του Φ.Π.Α. που αναλογεί στην απόκτηση αυτή, μέχρι την ημερομηνία μεταφοράς. Οι αντιπροσωπείες όμως αυτοκινήτων, οι επιχειρήσεις που μισθώνουν αυτοκίνητα και οι επιχειρήσεις εκπαίδευσης οδηγών αυτοκινήτων, κατά την ενδοκοινοτική απόκτηση των μεταφορικών μέσων, δεν καταβάλλουν Φ.Π.Α. για τα παραπάνω αυτοκίνητα, εφόσον αυτά εμπίπτουν στο αντικείμενο εργασιών τους και δεν δηλώνουν τις αποκτήσεις τους αυτές με ειδική περιοδική δήλωση αλλά με την περιοδική δήλωση της οικείας φορολογικής περιόδου και το Intrastat. β) Η παράδοση καινούργιου αυτοκινήτου που πραγματοποιείται προς άλλο κράτος - μέλος θεωρείται πράξη απαλλασσόμενη από το Φ.Π.Α. σύμφωνα με το άρθρο 28 παρ. 1. Για το λόγο αυτό, το πρόσωπο που καθίσταται υποκείμενο από την αιτία αυτή και μόνο, δικαιούται έκπτωση του Φ.Π.Α. που αναλογεί στην αξία αυτής της παράδοσης. Η περιοδική δήλωση πρέπει να υποβάλλεται μέχρι την ημέρα αποστολής και ο Φ.Π.Α. Δημήτρης I. Καραγιάννης, Φ.Π.Α. - Δηλώσεις,1997

29 που εκπίπτει δεν μπορεί να υπερβαίνει το Φ.Π.Α. που αντιστοιχεί στην αξία παράδοσης(άρθρο 31 παρ.8 Ν. 2859/00). γ) Οι αγρότες, τα Ν.Π. που δεν υπάγονται στο Φ.Π.Α και οι απαλλασσόμενοι που οι αγορές τους δεν υπερβαίνουν τα 10000, υποχρεούνται να υποβάλλουν ειδική περιοδική δήλωση στην αρμόδια τελωνειακή αρχή όταν πραγματοποιούν ενδοκοινοτικές αποκτήσεις προϊόντων, που υπόκεινται στον ειδικό φόρο κατανάλωσης (Ε.Φ.Κ.) και να καταβάλλουν τον οφειλόμενο Φ.Π.Α. Η δήλωση αυτή υποβάλλεται μέσα σε 15 ημέρες από την ημερομηνία εγγραφής της πίστωσης του λογαριασμού του προμηθευτή στα βιβλία του υπόχρεου ή από τη λήψη του σχετικού παραστατικού του προμηθευτή και μέχρι την αποστολή του σχετικού εμβάσματος. Οι λοιπές επιχειρήσεις που δικαιούνται έκπτωσης του Φ.Π.Α. εισροών δεν καταβάλλουν Φ.Π.Α. για τα μεταφορικά μέσα που αγοράζουν, εφόσον αυτά δεν είναι Ε.Ι.Χ. αυτοκίνητα μέχρι εννέα θέσεων, συμπεριλαμβανομένης και της θέσης του οδηγού ή ιδιωτικά σκάφη ή αεροσκάφη για αναψυχή ή αθλητισμό. Αντίθετα, για τα Ε.Ι.Χ. αυτοκίνητα και τα σκάφη και αεροσκάφη της προηγούμενης περίπτωσης, καθώς και για τις αγορές που πραγματοποιούντο! από οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο, καταβάλλεται ο Φ.Π.Α. Η σχετική δήλωση υποβάλλεται πριν από τη μεταβίβαση του αυτοκινήτου κλπ Τρόπος απόδοσης του Φ.Π.Α. από τις ιδιότυπες μεταφορικές επιχειρήσεις (Ι.Μ.Ε.) και των ιδιοκτητών των αυτοκινήτων αυτών (Υπ. Οικ. ΠΟΛ. 1586/87 Φ.Ε.Κ. 186 Β') Οι Ιδιότυπες Μεταφορικές Επιχειρήσεις (Ι.Μ.Ε.) του Ν. 383/76 που εκμετολλεύονται φορτηγά αυτοκίνητα Δ.Ι. ιδιοκτησίας τους ή ιδιοκτησίας τρίτων συντάσσουν κοι επιδίδουν περιοδική δήλωση κάθε μήνα (εφόσον προκύπτει χρεωστικό υπόλοιπο για καταβολή). Μέχρι τις 10 του επόμενου Δημήτρης I. Καραγιάννης, Φ.Π.Α. - Δηλώσεις,1997

30 μήνα εκδίδουν εκκαθάριση για το μήνα που πέρασε, όπου αναγράφεται εκτός των άλλων και το μέρισμα που αναλογεί κατά φορτηγό. Ο ιδιοκτήτης του φορτηγού αυτοκινήτου που τηρεί υποχρεωτικά βιβλίο εσόδων - εξόδων καταχωρεί σ' αυτό τα δεδομένα της εκκαθάρισης (μέρισμα, λειτουργικές δαπάνες και τον εκπιπτόμενο Φ.Π.Α,), Στη συνέχεια, ο ιδιοκτήτης του φορτηγού αποδίδει στη Δ.Ο.Υ. μέχρι τις 20 του επόμενου μήνα το Φ.Π.Α. του προηγούμενου μήνα (για την Αττική) και ανά δίμηνο και μέχρι τις 20 του μήνα που ακολουθεί για τη λοιπή Ελλάδα. Η δήλωση αυτή των ιδιοκτητών φορτηγών αυτοκινήτων περιλαμβάνει σαν εκροές το βάσει της μηνιαίας εκκαθάρισης μέρισμα του αυτοκινήτου με τον αναλογούντα και αναγραφόμενο σ' αυτήν Φ.Π.Α και σαν εισροές τις λειτουργικές δαπάνες του αυτοκινήτου για τον ίδιο μήνα, με τον αναλογούντα σ' αυτές εκπιπτόμενο Φ.Π.Α Τρόπος τήρησης του λογαριασμού Φ.Π.Α. μέσω Ηλεκτρονικού Υπολογιστή Οι επιχειρήσεις που τηρούν βιβλία γ' κατηγορίας του Κ.Β.Σ εφαρμόζουν σήμερα υποχρεωτικά το Γενικό Λογιστικό Σχέδιο (ΓΛΣ). Στο σχέδιο αυτό ο λογ χρησιμοποιείται για την παρακολούθηση του Φ.Π.Α. Ο λογαριασμός αυτός αναλύεται κυρίως σε τόσους τριτοβάθμιους λογαριασμούς, όσοι θεωρείται ότι είναι απαραίτητοι για την παροχή των αναγκαίων πληροφοριών που απαιτούνται για τη συμπλήρωση των φορολογικών δηλώσεων. Τέτοιοι αναλυτικοί λογαριασμοί είναι π.χ. οι λογαριασμοί "Φ.Π.Α. αγορών με 8%', "Φ.Π.Α. πωλήσεων με 8%", "Φ.Π.Α. δαπανών με 8%", 54.00,003 "Φ.Π.Α. αγορών με 18%", "Φ.Π.Α. πωλήσεων με 18%", "Φ.Π.Α. πληρωμών μηνών" κλπ. Ανάλυση πολύ μεγαλύτερη στους κωδικούς αυτούς του Φ.Π.Α. μπορεί να γίνει όταν η επιχείρηση χρησιμοποιεί για την ενημέρωση των λογιστικών της βιβλίων Ηλεκτρονικό Υπολογιστή. Όταν στο τέλος της χρήσης προκύπτει πιστωτικό υπόλοιπο Φ.Π.Α., τότε αυτό μεταφέρεται στο λογ "Συμψηφιστέος στην επόμενη

31 χρήση Φ.Π.Α.". Στην περίπτωση αυτή, όλοι οι τριτοβάθμιοι λογαριασμοί του Φ.Π.Α (χρεωστικοί και πιστωτικοί) εξισώνονται και μεταφέρονται πρώτα στο λογ "Φ.Π.Α. πληρωμών μηνών" και στη συνέχεια το υπόλοιπο του λογαριασμού μεταφέρεται στο λογ Όταν η επιχείρηση χρησιμοποιεί τους αναγκαίους αναλυτικούς λογαριασμούς του Φ.Π.Α. και χρησιμοποιεί το κατάλληλο πρόγραμμα λογιστικής, μπορεί να πάρει από τον υπολογιστή συμπληρωμένες τις περιοδικές δηλώσεις καθώς και την εκκαθαριστική δήλωση του Φ.Π.Α., έτοιμες για υποβολή στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. Τέτοια προγράμματα λογιστικής που κυκλοφορούν σήμερα είναι π.χ. το πρόγραμμα "ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ" της εταιρίας Computer Logic, το πρόγραμμα 'ΚΕΦΑΛΑΙΟ" της εταιρίας UNISOFT κλπ. που έχουν κατακλύσει την αγορά της Ευρώπης με την ορθολογικότητα και τη λεπτομέρειά τους. ΣΗΜ: Όταν γίνεται μηχανογραφική ενημέρωση με τη χρήση Η/Υ, τα λογιστικά βιβλία που ενημερώνονται μηχανογραφικά μπορεί να θεωρηθούν μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα και να καταχωρηθούν (εκτυπωθούν) σ' αυτό νόμιμα οι λογιστικές εγγραφές για συναλλαγές από την πρώτη μέχρι την τελευταία ημέρα του προηγούμενου μήνα, εκτός αν ζητηθεί από τον προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ. η ενημέρωση των βιβλίων μέχρι και ορισμένη ημέρα, οπότε η θεώρησή τους πρέπει να γίνει τουλάχιστον μέσα στην 15πενθήμερη προθεσμία που ορίζει ο νόμος ( /πολ. 1239/ Υπ. Οικ.). 2.2 ΕΙΔΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΜΙΚΡΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ(άρθρο 39 Ν.2859/2000). Επιχειρήσεις, που σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων, δεν έχουν υποχρέωση να τηρούν βιβλία ή που τηρούν βιβλία πρώτης κατηγορίας υπάγονται στο ειδικό καθεστώς των μικρών επιχειρήσεων του άρθρου αυτού, εφόσον κατά την προηγούμενη