Μόρια κυτταρικής πρόσφυσης

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Μόρια κυτταρικής πρόσφυσης"

Αναστάσιος Αξιώτης
5 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Μόρια κυτταρικής πρόσφυσης 1

2 Ομαδες μοριων κυτταρικης προσφυσης Καντχερίνες -CAMs Σελεκτίνες ΙντεγκρίνεςCAMs Σελεκτίνες Ιντεγκρίνες

3 Συνδέσεις μεταξύ πρωτεινών με ομοιοφιλικό είτε με ετεροφιλικό τρόπο

5 Κυτταρικές αλληλεπιδράσεις μεταξύ κυττάρων του ανοσοποιητικού και ενδοθηλιακού συστήματος (εξαγγειωση) Στις περιοχές των ιστών που εμφανίζουν φλεγμονή, τα λευκοκύτταρα εγκαταλείπουν την κυκλοφορία του αίματος, αλληλεπιδρώντας με τα ενδοθηλιακά κύτταρα των τοιχωμάτων των τριχοειδών αγγείων. 1. P-CAMs Σελεκτίνες ΙντεγκρίνεςΣελεκτινη (Λευκοκ.) -CAMs Σελεκτίνες Ιντεγκρίνες Ολιγοσάκχαρο (Ενδοθ.) 2. Ενεργοποίηση Ιντεγκρινης (Λευκοκ) 3. ICAM-CAMs Σελεκτίνες Ιντεγκρίνες1 (Ενδοθ) -CAMs Σελεκτίνες Ιντεγκρίνες Ιντεγκρινη (Λευκοκ)

Πρόσφυση μεταξύ λευκοκυττάρων και ενδοθηλιακών κυττάρων Το πρώτο βήμα αυτής της αλληλεπίδρασης είναι η δέσμευση των σελεκτινών των λευκοκυττάρων στους υδατανθρακικούς προσδέτες τους στην επιφάνεια

6 Πρόσφυση μεταξύ λευκοκυττάρων και ενδοθηλιακών κυττάρων Το πρώτο βήμα αυτής της αλληλεπίδρασης είναι η δέσμευση των σελεκτινών των λευκοκυττάρων στους υδατανθρακικούς προσδέτες τους στην επιφάνεια των ενδοθηλιακών κυττάρων. Έπειτα από αυτό το βήμα ακολουθούν πιο σταθερές αλληλεπιδράσεις ανάμεσα στις ιντεγκρίνες των λευκοκυττάρων και τα μόρια διακυτταρικής πρόσφυσης (ICAM), που είναι μέλη της υπεροικογένειας Ig, στα ενδοθηλιακά κύτταρα. 6

8 ΔΟΜΕΣ ΔΙΑΚΥΤΤΑΡΙΚΩΝ ΣΥΝΔΕΣΜΩΝ 8

9 Δομες διακυτταρικων συνδεσεων Συνδεσμοι προσκολλησης/πρόσφυσης Adherens junctions (Cadherins) Στεγανοι συνδεσμοι -CAMs Σελεκτίνες Ιντεγκρίνες Στενοσυνδεσμοι Tight junctions (Occludin/Claudins) Δεσμοσωματα Desmosomes (Desmosomal Cadherins) Χασμοσυνδεσμοι Gap junctions

ΕΙΚΟΝΑ 13.16 Πρόσδεση των ινιδίων ακτίνης στους συνδέσμους πρόσφυσης.

10 ΕΙΚΟΝΑ Πρόσδεση των ινιδίων ακτίνης στους συνδέσμους πρόσφυσης. Οι επαφές μεταξύ κυττάρων στους συνδέσμους πρόσφυσης σχηματίζονται μέσω καντχερινών, οι οποίες λειτουργούν ως θέσεις πρόσδεσης των ινιδίων ακτίνης. Στις στιβάδες των επιθηλιακών κυττάρων, οι σύνδεσμοι αυτοί σχηματίζουν μια συνεχή ζώνη ινιδίων ακτίνης γύρω από κάθε κύτταρο. Οι διαμεμβρανικές καντχερίνες ρυθμίζουν τη σταθερότητα των συνδέσμων πρόσφυσης μέσω της πρόσδεσης β-κατενίνης και p120. Η β-κατενίνη προσδένεται επίσης στην α-κατενίνη, η οποία, μέσω της αλληλεπίδρασής της με τη βινκουλίνη, επιτρέπει τη σύνδεση των ινιδίων ακτίνης με τους συνδέσμους πρόσφυσης.

11 11

12 Σύνδεσμοι πρόσφυσης ή προσκόλλησης Στους συνδέσμους πρόσφυσης, οι καντχερίνες δημιουργούν συνδέσεις με ινίδια ακτίνης. Η β-cams Σελεκτίνες Ιντεγκρίνεςκατενίνη και η p120 προσδένονται στις κυτταροπλασματικές ουρές των καντχερινών. Η β-κατενίνη προσδένεται επίσης σε α-cams Σελεκτίνες Ιντεγκρίνεςκατενίνη, η οποία θεωρείται ότι συνδέει τα ινίδια ακτίνης με τους συνδέσμους πρόσφυσης ρυθμίζοντας τη 12 συναρμολόγηση και την οργάνωσή τους.

13 Figure Molecular Biology of the Cell ( Garland Science 2008)

14 Figure 19-17c, d Molecular Biology of the Cell ( Garland Science 2008)

15 Δεσμοσώματ α

Πρωτείνες του Δεσμοσώματος Στα δεσμοσώματα, οι δεσμοσωμικές καντχερίνες (δεσμογλεΐνη και δεσμοκολλίνη) δημιουργούν συνδέσεις με ενδιάμεσα ινίδια.

16 Πρωτείνες του Δεσμοσώματος Στα δεσμοσώματα, οι δεσμοσωμικές καντχερίνες (δεσμογλεΐνη και δεσμοκολλίνη) δημιουργούν συνδέσεις με ενδιάμεσα ινίδια. Οι πρωτεΐνες πλακοσφαιρίνη και πλακοφιλίνη της οικογένειας armadillo προσδένονται στις κυτταροπλασματικές ουρές των καντχερινών. Επίσης, προσδένονται σε δεσμοπλακίνη, η οποία με τη σειρά της προσδένεται στα ενδιάμεσα ινίδια. 16

17 Ο εμβόλιμος δίσκος των καρδιακών μυοκυτάρων

18 Συνδέσεις ομοιοφιλικού τύπου με γειτονικά κύτταρα Figure 19-8 Molecular Biology of the Cell ( Garland Science 2008)

19 Ιστοειδικοι τυποι καντχερινης διαχωριζουν κυτταρικες ομαδες που θα δημιουργησουν τους ιστους κατα την διαφοροποιηση In vitro Σχηματισμός νευρικού συστήματος

Το σηματοδοτικό μονοπάτι Wnt Απουσία πολυπεπτιδίων Wnt, η β-cams Σελεκτίνες Ιντεγκρίνεςκατενίνη φωσφορυλιώνεται από ένα σύμπλοκο της κινάσης της καζεΐνης 1 (CK1) και της GSK-CAMs Σελεκτίνες

20 Το σηματοδοτικό μονοπάτι Wnt Απουσία πολυπεπτιδίων Wnt, η β-cams Σελεκτίνες Ιντεγκρίνεςκατενίνη φωσφορυλιώνεται από ένα σύμπλοκο της κινάσης της καζεΐνης 1 (CK1) και της GSK-CAMs Σελεκτίνες Ιντεγκρίνες3 με τις πρωτεΐνες αξίνη και APC, με αποτέλεσμα να αποικοδομείται. Τα πολυπεπτίδια Wnt προσδένονται στους υποδοχείς Frizzled και LRP, προκαλώντας τη φωσφορυλίωση των Dishevelled και LRP. Η φωσφορυλίωση δημιουργεί θέσεις πρόσδεσης για την αξίνη. Η αλληλεπίδραση της αξίνης στις θέσεις αυτές προκαλεί την αποσταθεροποίηση του συμπλόκου αξίνης/apc/ CK1/ GSK-CAMs Σελεκτίνες Ιντεγκρίνες3, με αποτέλεσμα να μην αποικοδομείται η β-cams Σελεκτίνες Ιντεγκρίνεςκατενίνη, η οποία συσσωρεύεται και μετατοπίζεται στον πυρήνα. Εκεί, η β-κατενίνη σχηματίζει σύμπλοκο με μεταγραφικούς παράγοντες Tcf, μετατρέποντάς τους από καταστολείς σε ενεργοποιητές των γονιδίωνστόχων τους.

Ένα σύμπλεγμα διακυτταρικού συνδέσμου (Α) Φωτογραφία ηλεκτρονικού μικροσκοπίου που δείχνει επιθηλιακά κύτταρα ενωμένα μέσω ενός συμπλέγματος διακυτταρικού συνδέσμου, το οποίο περιλαμβάνει

21 Ένα σύμπλεγμα διακυτταρικού συνδέσμου (Α) Φωτογραφία ηλεκτρονικού μικροσκοπίου που δείχνει επιθηλιακά κύτταρα ενωμένα μέσω ενός συμπλέγματος διακυτταρικού συνδέσμου, το οποίο περιλαμβάνει έναν στενοσύνδεσμο, έναν σύνδεσμο πρόσφυσης και ένα δεσμόσωμα. (Β) Στενοσύνδεσμοι σχηματίζονται από αλληλεπιδράσεις μεταξύ κλάδων διαμεμβρανικών πρωτεϊνών ανάμεσα σε γειτονικά κύτταρα. 21

Πρωτεΐνες στενοσυνδέσμων Οι κύριες διαμεμβρανικές πρωτεΐνες σε έναν στενοσύνδεσμο είναι τρεις: η οκλουδίνη, η κλαουδίνη και το συνδετικό μόριο πρόσφυσης (JAM).

22 Πρωτεΐνες στενοσυνδέσμων Οι κύριες διαμεμβρανικές πρωτεΐνες σε έναν στενοσύνδεσμο είναι τρεις: η οκλουδίνη, η κλαουδίνη και το συνδετικό μόριο πρόσφυσης (JAM). Κάθε πρωτεΐνη JAM έχει δύο επικράτειες Ig και αλληλεπιδρά με μια άλλη πρωτεΐνη JAM στο παρακείμενο κύτταρο μέσω της επικράτειας Ig που βρίσκεται προς το αμινοτελικό άκρο. Ομοίως, κάθε οκλουδίνη και κάθε κλαουδίνη αλληλεπιδρούν με όμοια προς αυτές μόρια στο παρακείμενο κύτταρο. Ενδοκυτταρικά, και οι τρεις διαμεμβρανικές πρωτεΐνες αλληλεπιδρούν με πρωτεΐνες της 22 οικογένειας zonula occludens, οι οποίες συνδέονται με ινίδια ακτίνης.

Χασμοσύνδεσμοι. (Α) Φωτογραφία ηλεκτρονικού μικροσκοπίου που δείχνει έναν χασμοσύνδεσμο (βέλη) ο οποίος σχηματίζεται μεταξύ δύο ηπατικών κυττάρων.

23 Χασμοσύνδεσμοι. (Α) Φωτογραφία ηλεκτρονικού μικροσκοπίου που δείχνει έναν χασμοσύνδεσμο (βέλη) ο οποίος σχηματίζεται μεταξύ δύο ηπατικών κυττάρων. (Β) Κάθε χασμοσύνδεσμος αποτελείται από συγκροτήματα έξι κονεξινών (κονεξόνια), τα οποία σχηματίζουν συνεχόμενους ανοικτούς διαύλους μέσα από τις κυτταροπλασματικές μεμβράνες των γειτονικών κυττάρων.

24 Χασμοσυνδεσμοι

25 Ανταλλαγή ιόντων και μικρών μορίων Ca2+ camp ADP ATP Ηλεκτρικό ρεύμα Επαγωγή δυναμικού δράσης

26 Κονεξίνες των χασμοσυνδέσμων Η κονεξίνη 43 και η κονεξίνη 45 είναι δύο από τις 21 διαφορετικές κονεξίνες που υπάρχουν στον άνθρωπο.

Σχετικά έγγραφα

Ομαδες μοριων κυτταρικης προσφυσης

Ομαδες μοριων κυτταρικης προσφυσης Μόρια κυτταρικής πρόσφυσης 2 Πρόσφυση μεταξύ λευκοκυττάρων και ενδοθηλιακών κυττάρων Το πρώτο βήμα αυτής της αλληλεπίδρασης είναι η δέσμευση των σελεκτινών των λευκοκυττάρων