ΠΡΑΣΙΝΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕ ΤΟΠΙΚΗ ΣΤΟΧΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΑΤΕΙΘ

Transcript

1 ΠΡΑΣΙΝΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕ ΤΟΠΙΚΗ ΣΤΟΧΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΑΤΕΙΘ Καθηγητής Δρ Φωκίων Βοσνιάκος Πρόεδρος Επιτροπής Περιβάλλοντος ΑΤΕΙΘ Καθηγητής Δρ Κωνσταντίνος Βαρσαμίδης Αντιπρόεδρος ΑΤΕΙΘ

2 Πράσινη Αειφόρος Ανάπτυξη Η πράσινη αειφόρος ανάπτυξη είναι μονόδρομος για την τη συνετή χρήση των Φυσικών Πόρων και τού περιβάλλοντος για τις μελλοντικές γενιές Κάθε κράτος οφείλει να ενθαρρύνει την Πράσινη Επιχείρηση και τις Πράσινες Υποδομές

3 Ενθάρρυνση Πράσινης Επιχείρησης και Πράσινων Υποδομών Προώθηση ανάπτυξης Μείωση κοινωνικής ανισότητας Περιορισμός των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής Μείωση υποβάθμισης του περιβάλλοντος Καλύτερη διαχείριση των προβλημάτων της διογκούμενης ανεπάρκειας των πρώτων υλών Εξασφάλιση πόρων που θα αποφέρουν μακροχρόνια κέρδη Αντιμετώπιση των πιέσεων από την αύξηση του πληθυσμού

4 Πλεονεκτήματα της αειφόρου ανάπτυξης Μείωση της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης από υπερβολική εκμετάλλευση. Διάσωση των περιβαλλοντικών και πολιτιστικών μνημείων. Δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και νέες ευκαιρίες για να παραμείνουν οι κάτοικοι στον τόπο τους. Διατήρηση της πολιτιστικής παράδοσης, της επαφής του ανθρώπου με τη φύση, της επικοινωνίας και των σχέσεων μεταξύ των κατοίκων μιας περιοχής. Διατήρηση της λειτουργικότητας και της ποικιλομορφίας του οικοσυστήματος. Προστασία και σωστή διαχείριση των βιοτόπων και των παράκτιων ζωνών. Δημιουργία ευνοϊκών συνθηκών για την προώθηση του τουρισμού και την ανάπτυξη μικρών και απομονωμένων νησιών

5 Η αειφόρος ανάπτυξη κοινωνικούς Η αειφόρος ανάπτυξη αποτελεί μια γενικευμένη προσέγγιση που ενσωματώνει στόχους οικονομικούς με κέντρο ενδιαφέροντος τον άνθρωπο περιβαλλοντικούς

6 Απαιτήσεις αειφόρου ανάπτυξης Η επίτευξη των στόχων της αειφόρου ανάπτυξης απαιτεί: Δημιουργία Περιβαλλοντικής συνείδησης Εκπαίδευσης των πολιτών ώστε η διαχείριση κάθε νοικοκυριού σύμφωνη με τους στόχους της αειφόρου ανάπτυξης

7 Τα περιβαλλοντικά προβλήματα της Ελλάδας 1. Αύξηση της θαλάσσιας ρύπανσης και ιδιαίτερα των κλειστών κόλπων. 2. Ατμοσφαιρική ρύπανση στα μεγάλα αστικά κέντρα (κύρια στο Λεκανοπέδιο της Αθήνας) και στις βιομηχανικές περιοχές. 3. Ρύπανση των επιφανειακών υδάτινων πόρων και μείωση του υδάτινου δυναμικού. 4. Απρογραμμάτιστες εγκαταστάσεις και επεκτάσεις αστικών, βιομηχανικών, τουριστικών κλπ. λειτουργιών σε βάρος της παραγωγικής γεωργικής έκτασης και συχνότατα σε παράκτιες περιοχές.

8 Τα περιβαλλοντικά προβλήματα της Ελλάδας 5. Αλλοίωση του περιβάλλοντος από συγκεκριμένες λατομικές και μεταλλευτικές δραστηριότητες. 6. Αλλοίωση της φυσιογνωμίας της χώρας με την παραμέληση ή και την καταστροφή παραδοσιακών κτισμάτων και οικισμών. 7. Υποβάθμιση των εδαφών και διάβρωσή τους σε μεγάλη έκταση, και τέλος, 8. Διαταραχή ή και καταστροφή της ισορροπίας ορισμένων οικοσυστημάτων με την αλόγιστη ανθρώπινη επέμβαση (π.χ. υπερεκμετάλλευση πόρων συχνά μη ανανεώσιμων, κλπ.).

9 Τα περιβαλλοντικά προβλήματα του Νομού Θεσσαλονίκης 1. Επεμβάσεις σε όλες τις ανοικτές αποστραγγιστικές τάφρους που είναι οι κυριότερες πηγές δυσάρεστων οσμών. 2. Άμεση και πραγματική ανάπτυξη του Δέλτα Αξιού Προστασία του υγροβιότοπου. 3. Άλλοι τρόποι διαχείρισης απορριμμάτων (Ανακυκλώσεις, Ειδική Διαχείριση μπαταριών, ελαστικών κλπ). 4. Δημιουργία Νεκροταφείων Ζώων. 5. Δημιουργία Κτηνοτροφικού Πάρκου για ενοποίηση των διάσπαρτων τόπων εκτροφής ζώων. 6. Έμφαση και μέτρα καταστολής από υπερκατανάλωση λιπασμάτων φυτοφαρμάκων (αγροτική ρύπανση). 7. Ταξινόμηση, αποτίμηση περιβαλλοντικού φορτίου από βιομηχανίες, βιοτεχνίες, κλπ. των Δυτικών Συνοικιών Θεσσαλονίκης

10 Τα περιβαλλοντικά προβλήματα του Νομού Θεσσαλονίκης 8. Δημιουργία Κέντρου Διαχείρισης Κατεστραμμένων Καταλυτών Οχημάτων. 9. Καθαρισμός αλλά και διατήρηση της καθαριότητας των ακτών του Νομού Θεσσαλονίκης. 10. Χρησιμοποίηση των θαλασσίων οδών του Θερμαϊκού για αποσυμφόρηση της κυκλοφορίας της πόλης της Θεσσαλονίκης. 11. Απαγόρευση της πάσης φύσεως μη ελεγχόμενων γεωτρήσεων για άντληση νερού. 12. Ίδρυση Περιβαλλοντικής Αστυνομίας σε επίπεδο νομού και αυστηρή εφαρμογή των σχετικών νόμων και διατάξεων. 13. Προστασία του υδάτινου δυναμικού λιμνών και ποταμών του Νομού από πάσης φύσεως αντλήσεις και ρυπάνσεις.

11 Τα περιβαλλοντικά προβλήματα του Νομού Θεσσαλονίκης 14. Επιδημιολογικές μελέτες πληθυσμού εξαιτίας συσσώρευσης βιομηχανικής αλλά και αστικής-ημιαστικής ρύπανσης. Μοντέλα επιπτώσεων από βιομηχανικές γειτνιάσεις. 15. Απελευθέρωση «αεραγωγών» πόλης για αυτοκαθαρισμό της ατμόσφαιρας της Θεσσαλονίκης. Αποφυγή των «οδικών χαραδρών». 16. Ίδρυση και λειτουργία ΕΝΥΔΡΕΙΟΥ στη Θεσσαλονίκη. 17. Δημιουργία σημείων αναψυχής σε ορεινούς χώρους και μέσα σε βιότοπους. 18. Διαχείριση βιομηχανικών αποβλήτων σε ελεγχόμενους χώρους- Ειδική διαχείριση τοξικών αποβλήτων και μολυσματικών νοσοκομειακών απορριμμάτων. 19. Ανάπτυξη της Περιβαλλοντικής συνείδησης του πολίτη με ομιλίες κλπ. (Περιβαλλοντική Αγωγή).

12 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 1. Αντιστοιχεί μόνο το 5,5 τ.μ. πράσινου ανά κάτοικο και αυτό ανομοιόμορφα κατανεμημένο μέσα και γύρω από την πόλη (το διεθνές μίνιμουμ είναι 10 τ.μ. πράσινου ανά κάτοικο. 2. Έχουμε κατά μέσο όρο άνω των 2500 τόνους σκουπίδια την ημέρα! Ο τρόπος διάθεσης των απορριμμάτων είναι η υγειονομική ταφή, ενώ σε αντίστοιχες σύγχρονες πόλεις σήμερα χρησιμοποιείται η πυρόλυση και άλλες τεχνικές (μεγάλου βαθμού ανακύκλωση κλπ). 3. Εξαιτίας όλων των βιομηχανιών που είναι συγκεντρωμένες στη δυτική περιοχή της Θεσσαλονίκης, περισσότερο εμφανίζονται επιβαρημένες η τάφρος της Σίνδου και ο Λουδίας, ενώ κατά φθίνουσα τάξη ακολουθούν ο Αξιός και ο Αλιάκμονας.

13 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 4. Ο Θερμαϊκός παρουσιάζει, όσον αφορά τη συγκέντρωση των μετάλλων στα ιζήματα πιο αυξημένη ρύπανση σε σύγκριση με άλλους κόλπους της Βόρειας Ελλάδας. 5. Οι μετρήσεις που έγιναν στον αέρα που αναπνέουμε έδειξαν ότι τα επίπεδα μονοξειδίου του άνθρακα κάνουν το πρόβλημα της κυκλοφοριακής ρύπανσης ιδιαίτερα έντονο στο κέντρο της πόλης, πράγμα που οφείλεται όχι τόσο στον αριθμό των οχημάτων, αλλά στη ποιότητα της κυκλοφοριακής ροής. 6. Τα μετεωρολογικά δεδομένα της Θεσσαλονίκης δεν ευνοούν τον αυτοκαθαρισμό της ατμόσφαιρας.

14 ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης - Ερευνητικά Περιβαλλοντικά Εργαστήρια Το ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης με τα Ερευνητικά Περιβαλλοντικά Εργαστήρια του στα πλαίσια των κοινωνικών υποχρεώσεων του Ιδρύματος που απορρέουν από τον ιδρυτικό νόμο 14044/83 έχει δείξει το αμέριστο ενδιαφέρον του για το περιβάλλον και τη ποιότητα ζωής των κατοίκων της περιοχής του και όχι μόνο με μία σειρά δράσεων και δραστηριοτήτων.

15 ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης - Ερευνητικά Περιβαλλοντικά Εργαστήρια Το 1983 λειτούργησε το πρώτο στην Ελλάδα Σεμινάριο Περιβαντολογίας (διάρκειας 6 μηνών), το Εnviro 1. Το 1986 διαθέτοντας μετρήσεις ραδιενέργειας από το 1984, το Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Φυσικής ανακοινώνει πρώτο διεθνώς, τις επιπτώσεις και συγκεντρώσεις ραδιενέργειας από το ατύχημα του Chernobyl στη πόλη Θεσσαλονίκης σε συγκριτική βάση. Το 1987 και 1988 επαναλαμβάνει δύο σειρές σεμιναρίων τα Enviro 2 και 3.

16 ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης - Ερευνητικά Περιβαλλοντικά Εργαστήρια Από το 1996 και μέχρι σήμερα συμμετέχει σε ένα μεγάλο ερευνητικό πρόγραμμα αποτίμησης του Περιβάλλοντος της μείζονος Θεσσαλονίκης από διάφορες πηγές ρύπανσης, όπως: Νοσοκομεία, Τοπική Αυτοδιοίκηση, Οχήματα, Βιομηχανία, Βιοτεχνία, κλπ. Το 1998 ιδρύεται η Βαλκανική Περιβαλλοντική Ένωση (Β.ΕΝ.Α.), με μόνιμη έδρα το Α.Τ.Ε.Ι. Θεσσαλονίκης. Το 1998 μετά από κρίση αναλαμβάνει και αρχίζει τη λειτουργία του Προγράμματος Σπουδών Επιλογής (Π.Σ.Ε.), στην Τεχνολογία Περιβάλλοντος. Από το 1996 άρχισε και συνεχίζεται η έρευνα των Τροχαίων ατυχημάτων, σε συνδυασμό με την συγκέντρωση των ρύπων και την ηχοενόχληση από την κυκλοφορία των οχημάτων σε διεποχιακή βάση σε συνεργασία με τη Γενική Διεύθυνση Τροχαίας Θεσσαλονίκης.

17 ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης - Ερευνητικά Περιβαλλοντικά Εργαστήρια Το 1996 γίνεται σε συνεργασία με το εργαστήριο της Αναλυτικής Χημείας του Α.Π.Θ. και το Κέντρο Ερευνών ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ, η πρώτη Πανελλαδική αποτίμηση του περιβάλλοντος της Θεσσαλονίκης όσον αφορά τους νέους ρύπους βενζόλιο, τουλουόλλιο, ξυλόλιο (ΒΤΧ), εξαιτίας της κακής χρήσης της καταλυτικής τεχνολογίας. Το πρόγραμμα αυτό επεκτάθηκε και στην Κοζάνη (σε συνεργασία με το Εργαστήριο Περιβάλλοντος του Τμήματος Γαιωτεχνολογίας και Περιβάλλοντος του Τ.Ε.Ι. Κοζάνης).

18 ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης - Ερευνητικά Περιβαλλοντικά Εργαστήρια Λειτούργησαν επίσης κατά καιρους: α. Εργαστήριο ελέγχου καυστήρων κεντρικής θέρμανσης β. Εργαστήριο ανάπτυξης ερευνητικής δραστηριότητας στον τομέα της ηλιακής τεχνολογίας. γ. Εργαστήριο ελέγχου λειτουργίας μηχανών εσωτερικής καύσης οχημάτων (βενζινοκίνητα & πετρελαιοκίνητα). δ. Εργαστήριο νέων καυσίμων μηχανών εσωτερικής καύσης.

19 ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης - Ερευνητικά Περιβαλλοντικά Εργαστήρια Πραγματοποιεί πολλά ερευνητικά προγράμματα σε συνεργασία και χρηματοδότηση της τοπικής αυτοδιοίκησης (Νομαρχία Πρέβεζας, Κοζάνης, Πιερίας, Δήμος Κατερίνης, Φλώρινας κ.ά.) καθώς και οργανισμών (ΔΕΗ, κλπ.). Από τον Σεπτέμβρη του λειτούργησε το Διατμηματικό Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα (MSc) Περιβάλλον Νέες Τεχνολογίες, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων (Τμήμα Χημείας). Συνεχίζει το ερευνητικό πρόγραμμα ελέγχου της ποιότητας του αέρα στην πηγή (όχημα), αλλά και της ηχορύπανσης στις μεγάλες πόλεις της Β. Ελλάδος. Εξαιτίας αυτού, έχει δημιουργηθεί Κέντρο Τεκμηρίωσης Αέριας Ρύπανσης, με έμφαση την μείζονα Θεσσαλονίκη, στο Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Φυσικής του Α.Τ.Ε.Ι. Θ.

20 Επιτροπή Περιβάλλοντος Το 2010 το Συμβούλιο του ΑΤΕΙΘ "Διατυπώνει το Περιβαλλοντικό αποτύπωμα του ΑΤΕΙΘ" και ταυτόχρονα θεσμοθετεί την Επιτροπή Περιβάλλοντος (που διοργάνωσε το 1ο και 2ο Συνέδριο των ΠΡΑΣΙΝΩΝ ΥΠΟΔΟΜΩΝ). Η Επιτροπη Περιβάλλοντος από το 2011 εφαρμόζει το πρόγραμμα EMAS (Environmental Management Auditing Scheme) στο ΑΤΕΙΘ. Το 2012 η Επιτροπη Περιβάλλοντος σε συνεργασία με την ΕΥΑΘ κάνουν το πρώτο κοινό μήνυμα για τη βιώσιμη διαχείριση των νερών στη Θεσσαλονίκη, που είναι:

21 Επιτροπή Περιβάλλοντος Το 2010 "Διατυπώνει το Περιβαλλοντικό αποτύπωμα του ΑΤΕΙΘ" και ταυτόχρονα θεσμοθετεί την Επιτροπή Περιβάλλοντος (που διοργάνωσε το 1ο και 2ο Συνέδριο των ΠΡΑΣΙΝΩΝ ΥΠΟΔΟΜΩΝ). Η Επιτροπη Περιβάλλοντος από το 2011 εφαρμόζει το πρόγραμμα EMAS (Environmental Management Auditing Scheme) στο ΑΤΕΙΘ. Το 2012 η Επιτροπη Περιβάλλοντος σε συνεργασία με την ΕΥΑΘ κάνουν το πρώτο κοινό μήνυμα για τη βιώσιμη διαχείριση των νερών στη Θεσσαλονίκη, που είναι:

22 Επιτροπή Περιβάλλοντος Η σωστή χρήση των φυσικών πόρων εξασφαλίζει τη συνέχεια της ζωής! Η αλόγιστη χρήση των εξαντλήσιμων φυσικών πόρων (ορυκτά, πετρέλαιο, φυσικό αέριο) και η απρογραμμάτιστη χρήση των ανανεώσιμων πόρων (δάση, νερό) οδηγούν σε δημιουργία μη αναστρέψιμων ελλείψεων που θα την υποστούν κυρίως οι ερχόμενες γενιές. Ιδιαίτερα τονίζεται η ανάγκη να εξοικονομούμε το πόσιμο νερό, του οποίου συνεχώς παρατηρείται έλλειψη λόγω υπερβολικών καταναλώσεων.

23 Επιτροπή Περιβάλλοντος Η Επιτροπή Περιβάλλοντος του ΑΤΕΙΘ, υπογραμμίζει τη μεγάλη σημασία της έννοιας της αειφορίας, ιδιαίτερα σε περιόδους οικονομικής και οικολογικής κρίσης, που σήμερα μεταφράζεται με την ΠΡΑΣΙΝΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ γιατί είναι μια πραγματική ανάπτυξη που οδηγεί στην ικανοποίηση των αναγκών της τρέχουσας κοινωνίας χωρίς να υπονομεύεται η δυνατότητα κάλυψης των αναγκών των μελλοντικών γενεών. Παρόλα αυτά εξακολουθεί η εκμετάλλευση όλων των φυσικών και ανανεώσιμων πηγών να υπερβαίνει τη δυνατότητα ανανέωσής τους. Εξοικονομούμε το νερό => Μειώνουμε τα υγρά απόβλητα. Φροντίζουμε για ένα καλύτερο περιβάλλον. Χωρίς νερό Ζωή δεν υπάρχει! Το μήνυμα αυτό πρόκειται να αποσταλεί σε όλους τους Θεσσαλονικείς

24 Επιτροπή Περιβάλλοντος Δε θα ήταν υπερβολή αν λέγαμε πως η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση είναι ίσως η μόνη απάντηση στην καλπάζουσα καταστροφή του Πλανήτη μας για μελλοντική βιωσιμότητα και η οποία προβάλλεται σήμερα σαν μια νέα εκπαιδευτική τάση που θα κάνει τη μάθηση πιο αποτελεσματική και ουσιαστική, και που θα είναι μία συνεχής ΠΡΟΤΑΣΗ ΛΥΣΗ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΛΟΓ ΙΚΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ, ΕΝΑ ΠΑΡΑΘΥΡΟ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΣΤΗΝ ΙΔΙΑ ΤΗΝ ΖΩΗ.

25