Η ΠΡΑΓΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΩΣ ΜΕΣΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑ ΜΕ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΗ ΠΑΡΑΛΥΣΗ.

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Η ΠΡΑΓΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΩΣ ΜΕΣΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑ ΜΕ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΗ ΠΑΡΑΛΥΣΗ."

Transcript

1 Η ΠΡΑΓΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΩΣ ΜΕΣΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑ ΜΕ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΗ ΠΑΡΑΛΥΣΗ. Γιώργος Κ. Φούρλας, M.Ed., M.Sc.SLT, MRCSLT. Λογοθεραπευτής "λόγος", Ινστιτούτο για τις Διαταραχές Επικοινωνίας Εισαγωγή Σε κάθε επικοινωνιακή περίσταση (πλαίσιο αναφοράς) οι συμμετέχοντες, που κατά ελάχιστον είναι δύο, ο πομπός (αποστολέας) και ο δέκτης (παραλήπτης), επικοινωνούν κάνοντας χρήση του συστήματος της γλώσσας (μέσο), με το οποίο παράγουν, μεταδίδουν και προσλαμβάνουν μηνύματα (νοήματα) ώστε η επικοινωνία να συντελεστεί 1. Στα παιδιά με εγκεφαλική παράλυση η διαδικασία παραγωγής, αποστολής, μετάδοσης, πρόσληψης και αποκωδικοποίησης των μηνυμάτων χαρακτηρίζεται όχι μόνον από τα γλωσσικά αλλά και από τα πιθανά γνωστικά, κινητικά και συναισθηματικά ελλείμματα που προκύπτουν από το νευρολογικό υπόστρωμα των δυσκολιών τους 2. Η επιτυχής ανταλλαγή των νοημάτων στηρίζεται εν πολλοίς στις ικανότητες των συμμετεχόντων σε όλους τους ανωτέρω τομείς καθώς και στις επικοινωνιακές τους δεξιότητες. Η Αλυσίδα της Επικοινωνίας πομπός παραγωγή κωδικοποίηση μηνύματος ηπαραγωγή-μετάδοση-πρόσληψη γίνεται μέσω του γλωσσικού συστήματος μέσα σε ένα πλαίσιο αναφοράς δέκτης πρόσληψη αποκωδικοποίηση μηνύματος Ειδικότερα ο λόγος, ως δείκτης της επικοινωνιακής αποτελεσματικότητας, αξιολογείται ως επί το πλείστον σε επίπεδο μορφής (σύνταξη, γραμματική, φωνολογία, μορφολογία, προσωδιακά χαρακτηριστικά), και περιεχομένου (έννοιες-λεξιλόγιο, νοήματα), και λιγότερο σε επίπεδο χρήσης 3. Παραβλέπεται δηλαδή η λειτουργική επικοινωνιακή διάσταση του λόγου. Η εστίαση της αξιολόγηση των παιδιών με εγκεφαλική παράλυση στη μορφή και στο περιεχόμενο αναδεικνύει τα γλωσσικά ελλείμματα, που τις περισσότερες φορές είναι σημαντικά, πλην όμως αποπροσανατολίζει από την ολιστική θεώρηση της επικοινωνίας την οποία προαπαιτεί ο όρος «επικοινωνιακή αποτελεσματικότητα». Αντιθέτως η πραγματολογική αξιολόγηση 4 πληροί την απαίτηση αυτή. Η πραγματολογία εξετάζει τους σκοπούς - προθέσεις 5 της «ομιλίας» 6, την ερμηνεία των σκοπών αυτών από τους συμμετέχοντες στην επικοινωνία και τις συνέπειες που έχουν στη συμπεριφορά τους 7. Η αξιολόγηση σε πραγματολογικό επίπεδο μπορεί να αποδειχθεί ικανότερος δείκτης της αποτελεσματικότητας της επικοινωνίας παιδιών με σοβαρά γλωσσικά ελλείμματα γιατί λαμβάνει υπ όψιν: τους σκοπούς, τις προθέσεις τους οποίους εξυπηρετεί ο λόγος κατά την ανταλλαγή των μηνυμάτων σε συγκεκριμένο επικοινωνιακό πλαίσιο, δηλαδή τις λειτουργίες της «ομιλούμενης» 8 γλώσσας. τις γνωστικές, γλωσσικές και κοινωνικές διαδικασίες που συμμετέχουν στην σύνθεση-κατασκευήανταλλαγή των νοημάτων στο συγκεκριμένο επικοινωνιακό περιβάλλον. τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των μη λεκτικών μέσων επικοινωνίας (ηλεκτρονικά βοηθήματα εναλλακτικής επικοινωνίας, συστήματα νοημάτων και συμβόλων επηυξημένης επικοινωνίας) που συχνά υποστηρίζουν την επικοινωνία του πληθυσμού αυτού και την ικανότητα του χρήστη στην χρήση του μέσου. τα δεδομένα του επικοινωνιακού περιβάλλοντος κατά τη συγκεκριμένη περίσταση επικοινωνίας. τα χαρακτηριστικά των επικοινωνιακών συντρόφων και τις επικοινωνιακές τους δεξιότητες όπως είναι : η εναλλαγή της σειράς των ομιλητών, η προσοχή και η συγκέντρωση, η ικανότητα του

2 34,96 συνομιλητή να ακούει, η διατήρηση βλεμματικής επαφής, η ικανότητα κωδικοποίησης και αποστολής ενός μηνύματος με τον κατάλληλο τρόπο και στον κατάλληλο χρόνο, η ικανότητα «διόρθωσης» του επικοινωνιακού αποτελέσματος ή της διαδικασίας, η δυνατότητα αναγνώρισης των επικοινωνιακών προσπαθειών και των επικοινωνιακών ανταποκρίσεων, η αναγνώριση της πραγματολογικής αξίας μιας επικοινωνιακής προσπάθειας ή ανταπόκρισης. Σκοπός Σκοπός της έρευνας είναι η διερεύνηση και ο ορισμός των «επικοινωνιακών λειτουργιών» παιδιών με Εγκεφαλική Παράλυση και η κατασκευή ενός εργαλείου καταγραφής τους. Επίσης, η χρήση του εργαλείου για την περιγραφή του επικοινωνιακού προφίλ των παιδιών του δείγματος και η διερεύνηση της επικοινωνιακής τους αποτελεσματικότητας. Ως «επικοινωνιακές λειτουργίες» ορίζονται οι προθέσεις και οι σκοποί τους οποίους εξυπηρετεί η ανταλλαγή νοημάτων σε συγκεκριμένο επικοινωνιακό πλαίσιο 9. Μέθοδος 9 παιδιά με εγκεφαλική παράλυση ηλικίας 10:02-16:04 χρόνων ομαδοποιημένα σε 3 ομάδες ως προς το επικοινωνιακό τους μέσο (ομιλούμενη γλώσσα, νοήματα, εναλλακτικό μέσο συμβόλων), βιντεοσκοπήθηκαν στο φυσικό πλαίσιο της θεραπευτικής ομάδας. Η μέθοδος βασίστηκε στις αρχές της κοινωνικής ανθρωπολογίας 10 και συγκεκριμένα: οι ομάδες δεν κατασκευάστηκαν για τους σκοπούς της έρευνας. Oι συμμετέχοντες, παιδιά και θεραπευτές, λειτουργούσαν σαν ομάδα πολύ πριν την παρατήρηση. δε χρησιμοποιήθηκε κάποιο προκατασκευασμένο εργαλείο παρατήρησης. Το εργαλείο προέκυψε από την επεξεργασία του φυσικού υλικού (βίντεο και πρωτόκολλα παρατήρησης) βάσει κριτηρίων που τίθενται από τη βιβλιογραφία. το υλικό αναλύθηκε εξ ολοκλήρου. Δεν υπήρξε διαδικασία δειγματοληψίας. Το βιντεοσκοπημένο υλικό αναλύθηκε ως προς τις προθέσεις-σκοπούς επικοινωνίας των συμμετεχόντων δια της οποίας προέκυψε ένα σύστημα επικοινωνιακών λειτουργιών. Για τις επικοινωνιακές λειτουργίες του συστήματος που προέκυψε δόθηκαν ορισμοί, καταγράφηκαν δείκτες και κριτήρια κατηγοριοποίησης και παραδείγματα επικοινωνιακών πράξεων που ανήκουν σε κάθε κατηγορία. Κάνοντας χρήση του εργαλείου αυτού μετρήθηκε η συχνότητα εμφάνισης των επικοινωνιακών λειτουργιών στις συνεδρίες του δείγματος. Τα βίντεο των μισών συνεδρίων του δείγματος αναλύθηκαν και από δεύτερο ανεξάρτητο παρατηρητή και υπολογίστηκε ο βαθμός αξιοπιστίας 11 μεταξύ των δύο αναλυτών. Αποτελέσματα Βρέθηκαν 22 λειτουργίες που ομαδοποιούνται στις ακόλουθες 6 γενικότερες κατηγορίες: πληροφόρησης (11,99%), απόκρισης (34,96%) οργάνωσης (9,8%), έκφρασης αιτήματος (12,39%), δήλωσης (20,1%), συναισθηματικής έκφρασης (9,5%). Ο βαθμός αξιοπιστίας μεταξύ των αναλυτών κυμάνθηκε από 86,82% έως 95%. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ Ο χώρος δεν επιτρέπει την αναλυτική παρουσίαση όλων των λειτουργιών για το λόγο αυτό παραθέτονται οι ορισμοί μόνο των γενικών κατηγοριών: 20,10 9,50 1,22 11,99 ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΑΠΟΚΡΙΣΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΕΚΦΡΑΣΗΣ ΑΙΤΗΜΑΤΟΣ Λειτουργίες Πληροφόρησης Λειτουργίες παροχής πληροφοριών στη συζήτηση. Οι πληροφορίες προκύπτουν είτε από την ενασχόληση των παιδιών με το υλικό και τις πηγές στις οποία έχουν πρόσβαση στη συγκεκριμένη επικοινωνιακή περίσταση είτε αποτελούν προσωπικές γνώσεις και εμπειρίες. 12,39 9,81 ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΗΛΩΣΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΕΚΦΡΑΣΗΣ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΟΣ ΜΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΙΜΕΣ ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ Λειτουργίες Απόκρισης Απαντήσεις σε ερωτήσεις άλλων μελών της ομάδας, απόκριση σε προτροπή για πράξη ή αντίδραση, ηχολαλία ή επαναλήψεις χωρίς γνωστική ή γλωσσική επεξεργασία, αποκρίσεις οι οποίες δεν εισάγουν νέες πληροφορίες στη συζήτηση.

3 Λειτουργίες Οργάνωσης Επικοινωνιακές προσπάθειες με σκοπό την οργάνωση της συζήτησης, την οργάνωση της δραστηριότητας, τη ρύθμιση ή τον καθορισμό ενεργειών, την καθοδήγηση, τη διόρθωση της επικοινωνίας με παροχή ή ζήτηση επεξήγησης. Λειτουργίες Έκφρασης Αιτήματος Διατύπωση αιτήματος προς άλλον συμμετέχοντα στην επικοινωνία, διατύπωση πρόθεσης παρέμβασης και αίτηση αδείας «ομιλίας». Λειτουργίες Δήλωσης Ο σχολιασμός, η έκφραση συμφωνίας ή διαφωνίας, η επιβεβαίωση ή απόρριψη πληροφορίας ή ερμηνείας, η διατύπωση υπόθεσης και η εισαγωγή της συζήτησης σε υποθετικές καταστάσεις, η επιχειρηματολογία. Λειτουργία Έκφρασης Συναισθήματος Η έκφραση προσωπικών συναισθημάτων όπως ενδιαφέρον, άρνηση, αναγνώριση του χιούμορ, απογοήτευση, ικανοποίηση, απόρριψη, ειρωνεία, θυμός, ευχαρίστηση, αποδοχή. Μη Κατηγοριοποιήσιμες Προθέσεις Λειτουργίες που δεν κατηγοριοποιούνται ως ανωτέρω. Στο πρωτόκολλο καταγραφής σημειώνεται το απόσπασμα του επικοινωνιακού συμβάντος και περιγράφεται η λειτουργία που επιτελεί. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ Χρήστες συμβόλων Χρήστες νοημάτων ΚΩΔ f% f% f% Χρήστες ομιλίας Σύνολο f% Πλ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ 6,54 14,7 14,75 11,99 Πε Περιγραφή 1,31 7,17 6,32 4,93 Πα Παράθεση 4,58 6,45 4,45 5,16 Ε Κοινοποίηση Εμπειρίας 0,65 1,08 3,98 1,90 Απ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΑΠΟΚΡΙΣΗΣ 49,67 26,88 28,34 34,96 ΑΚΘ Απάντηση σε κλειστή ερώτηση του Θεραπευτή 26,8 1,79 9,60 12,73 ΑΑΘ Απάντηση σε ανοιχτή ερώτηση του Θεραπευτή 17,65 7,89 8,20 11,24 ΑΚΠ Απάντηση σε κλειστή ερώτηση παιδιού 0,00 0,00 1,17 0,39 ΑΑΠ Απάντηση σε ανοιχτή ερώτηση παιδιού 0,00 0,36 0,23 0,19 ΑΚ Ακατάλληλη/ Aσύμβατη αντίδραση 0,00 4,66 3,75 2,80 ΗΧ Επανάληψη / Hχολαλία 0,00 8,96 2,81 3,92 Πρ Πρόκληση ενέργειας ή απάντησης 5,23 3,23 2,58 3,68 Οργ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ 9,80 10,75 8,90 9,81 Ρ Ρύθμιση 6,54 8,24 4,92 6,57 Κ Καθοδήγηση 1,31 2,15 2,81 2,09 Δ Επικοινωνιακή διόρθωση 1,96 0,36 1,17 1,16 Αιτ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ ΑΙΤΗΜΑΤΟΣ 5,88 20,07 11,24 12,39 Πρ Αίτηση πράξης 3,27 5,73 1,64 3,54 Πλ Αίτηση πληροφορίας 0,65 1,79 4,68 2,37 Πρ Εκδήλωση πρόθεσης 1,96 10,75 4,45 5,72 Αδ Αίτηση αδείας 0,00 1,79 0,47 0,75 Δ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΔΗΛΩΣΗΣ 12,42 17,20 30,68 20,10 Σχ Σχολιασμός 1,96 5,02 14,99 7,32 Κρ Κρίση 9,80 11,11 4,68 8,53 Υπ Υπόθεση 0,00 0,00 3,28 1,09 Επ Επιχειρηματολογία 0,65 1,08 7,73 3,15 Συν ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΕΚΦΡΑΣΗΣ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΟΣ 14,38 9,68 4,45 9,50 ΜΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΙΜΕΣ ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ 1,31 0,72 1,64 1,22

4 Συμπεράσματα Το σύστημα κατηγοριοποίησης που προέκυψε έχει τα εξής πλεονεκτήματα σε σχέση με άλλα υπάρχοντα συστήματα 12 : προέκυψε από την ανάλυση φυσικών δεδομένων. σχεδιάστηκε να αναλύει την επικοινωνία παιδιών με εγκεφαλική παράλυση που χρησιμοποιούν τα συχνότερα μέσα επικοινωνίας αυτού του πληθυσμού i.e. ομιλία, βοηθήματα εναλλακτικής επικοινωνίας, χειρονομίες-νοήματα, σύμβολα. ορίζει τις επικοινωνιακές προθέσεις χωρίς τη χρήση γλωσσικών δεικτών όπως άλλα συστήματα 13. μπορεί να χρησιμοποιηθεί ανεξαρτήτως των γλωσσικών, γνωστικών ή κινητικών ικανοτήτων των συμμετεχόντων στην επικοινωνία. παρέχονται σαφή κριτήρια και παραδείγματα από τα δεδομένα που συλλέχθηκαν ως βοηθήματα για την κατηγοριοποίηση. ο υψηλός δείκτης αξιοπιστίας μεταξύ των βαθμολογητών και ο περιορισμένος αριθμός μη κατηγοριοποιημένων λειτουργιών υποδηλώνει την αξιοπιστία του εργαλείου. Η διαδικασία που ακολουθήθηκε για την κατασκευή του εργαλείου είναι από μόνη της αξιόπιστη κλινική πρακτική για την ανάλυση της επικοινωνίας. Στους περιορισμούς του συστήματος θα περιελάμβανε κανείς τη χρονοβόρα διαδικασία συλλογής και ανάλυσης των δεδομένων και τη δυσκολία καταγραφής των λειτουργιών σε πραγματικό χρόνο. Η ανάλυση των αριθμητικών συνόλων μεταξύ άλλων καταδεικνύει ότι: Ο ρόλος των παιδιών του δείγματος στην επικοινωνία είναι κυρίως απαντητικός με κυρίαρχη υπολειτουργία τις απαντήσεις σε κλειστές ερωτήσεις του θεραπευτή, γεγονός που υποδηλώνει την εξάρτηση της επικοινωνίας των συμμετεχόντων από τον ικανότερο συμμέτοχο στην επικοινωνία, το θεραπευτή. Η λειτουργίες δήλωσης καταλαμβάνουν το αμέσως χαμηλότερο ποσοστό και σε συνδυασμό με το ποσοστό των λειτουργιών πληροφόρησης δηλώνουν το βαθμό και το είδος της ενεργού συμμετοχής των παιδιών στην επικοινωνία. Το μέσο επικοινωνίας (σύμβολα, νοήματα ή ομιλία) επηρεάζει σημαντικά τον επικοινωνιακό ρόλο του χρήστη και την επικοινωνιακή του αποτελεσματικότητα 14. Οι διαφορές στη συχνότητα εμφάνισης των λειτουργιών στις τρεις υποομάδες του δείγματος είναι αποκαλυπτικές ως προς αυτό. Η αλληλεπίδραση μεταξύ των παιδιών δείχνει να είναι περιορισμένη. Υπάρχουν σημαντικές διαφορές στη συχνότητα των επί μέρους λειτουργιών οι οποίες αντιστοιχούν σε διαφορές στον επικοινωνιακό ρόλο των συμμετεχόντων. Για παράδειγμα στη λειτουργία πληροφόρησης τα παιδιά περισσότερο παραθέτουν πληροφορίες που γνωρίζουν (παράθεση) ή πληροφορίες που προκύπτουν από την περιγραφή του υλικού της συνεδρίας (περιγραφή) παρά εκφράζουν προσωπικές εμπειρίες (κοινοποίηση εμπειρίας). Υπάρχουν διαφορές στη συχνότητα μεταξύ των τριών διαφορετικών ομάδων οι οποίες αναδεικνύουν τους περιορισμούς του κάθε επικοινωνιακού μέσου, τους περιορισμούς που προκύπτουν από τις ικανότητες των παιδιών, και τους περιορισμούς που προκύπτουν από την οργάνωση της συνεδρίας και τη φύση των δραστηριοτήτων. Σημαντικά δεδομένα προκύπτουν από την ανάλυση των διαφορών στη συχνότητα των λειτουργιών κατά ομάδα. Η ανάλυση αυτή καταδεικνύει ότι το είδος που επικοινωνιακού μέσου επηρεάζει την επικοινωνιακή αποτελεσματικότητα και τον επικοινωνιακό ρόλο των συμμετεχόντων. Από τα αποτελέσματα προκύπτουν συνέπειες για την κλινική πράξη και τρόποι παρέμβασης για την καθοδήγηση της επικοινωνίας προς συγκεκριμένες κατευθύνσεις. Εάν για παράδειγμα ο κλινικός στόχος είναι ο περιορισμός της εξάρτησης της επικοινωνίας των συμμετεχόντων από τον ενήλικο επικοινωνιακό σύντροφο, ο θεραπευτής πρέπει να μειώσει τις ερωτήσεις και να αναπτύξει άλλους τρόπους γνωστοποίησης και διαχείρισης των πληροφοριών, πιθανότητα μέσω διαφορετικής οργάνωσης της συνεδρίας και των πηγών των πληροφοριών. Καθοδηγητικό ρόλο στις αποφάσεις αυτές μπορεί να παίξουν οι επί μέρους συχνότητες των λειτουργιών στις λειτουργίες πληροφόρησης και οργάνωσης. Το εργαλείο μπορεί να χρησιμοποιηθεί μετά την παρέμβαση για τον έλεγχο της αποτελεσματικότητας των κλινικών ενεργειών.

5 Η χρήση του εργαλείου σε μεγαλύτερο δείγμα πληθυσμού θα οδηγήσει στην αύξηση της αξιοπιστία του.

6 ΣΧΟΛΙΑ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΠΑΡΟΠΟΜΠΕΣ 1 ΦΟΥΡΛΑΣ, Γ., 2003, Πέρα από τη Μορφή και το Περιεχόμενο: Η Πραγματολογική Διάσταση στην Επικοινωνία με τη βοήθεια Τεχνολογικών Μέσων. Πρακτικά συνεδρίου Telelogos, Αθήνα. 2 Για μία λεπτομερή περιγραφή αυτών των ελλειμμάτων βλέπε: McDONALD, E.T., 1987,Treating Cerebral Palsy. For Clinicians by Clinicians. Austin, Texas: Pro-Εd 3 Η κατηγοριοποίηση σε μορφή, περιεχόμενο και χρήση ανήκει στους Bloom & Lahey. BLOOM, L. & LAHEY, M. (eds), 1978, Language Development and Language Disorders. New York: John Wiley. 4 PRUTTING, C. & KIRCHNER, D., 1983, Applied Pragmatics. In Gallagher, M.T., Prutting,C. (Eds), Pragmatic assessment and intervention: Issues in Language. San Diego: College Hill Press, Inc. 5 SMITH, Β.R. & LEINONEN, E., 1992, Clinical Pragmatics, Unravelling the Complexities of Communicative Failure. London: Chapman & Hall. 6 Ο όρος «ομιλία» αναφέρεται στο συνηθέστερο επικοινωνιακό μέσο. Για τα παιδιά με εγκεφαλική παράλυση του δείγματος αυτό το μέσο μπορεί να είναι ομιλία, σύμβολο, εναλλακτικό μέσο, νόημα, σημεία (νοήματα) εξωλεκτικής επικοινωνίας ή οποιοσδήποτε συνδυασμός τους. 7 SMITH, Β.R. & LEINONEN, E., 1992, Ως ανωτέρω. 8 Ο όρος «ομιλούμενη γλώσσα» σημαίνει εκφερόμενη γλώσσα, δηλαδή γλωσσικά μηνύματα τα οποία εκφέρονται με οποιοδήποτε μέσο: λεκτικά, με νοήματα, χειρονομίες, με σύμβολα ή συνδυασμό των προηγουμένων. 9 UDWIN, Ο. & YULE, W., 1991, Augmentative communication systems taught to cerebral-palsied children a longitudinal study II. Pragmatic features of sign and symbol use. British Journal of Disorders of Communication, 26, α) ΠΗΓΙΑΚΗ, Π., 1988, Εθνογραφία, Η Μελέτη της Ανθρώπινης Διάστασης στην Κοινωνική και Παιδαγωγική Έρευνα. Αθήνα: Εκδόσεις Γρηγόρης. β) ROBSON, C Real World Research. Oxford: Blackwell Publishers. 11 ROBSON, C Real World Research. Oxford: Blackwell Publishers. 12 α) FOURLAS, G. & WRAY, D., 1990, Children s Oral Language: A Comparison of Two Classroom Organization Systems. In WRAY, D. (Ed.), Emerging Partnerships: Current Research in Language and Literacy. Clevedon: Multilingual Matters. β) UDWIN, Ο. & YULE, W., 1990, Augmentative communication systems taught to cerebral-palsied children a longitudinal study I. The Acquisition of signs and symbols, and syntactic aspects of their use over time. British Journal of Disorders of Communication, 25, γ) UDWIN, Ο. & YULE, W., 1991, Ως ανωτέρω. δ) COGGINS, E.T., CARPENTER, L.R., OWINGS, O.N., 1983, Examining early intentional communication in Down s syndrome and non-retarded children, British Journal of Disorders of Communication, 18:2, ε) PRIZARD, B. & DUCHAN, J., 1981, The functions of the immediate echolalia in autistic children. Journal of Speech and Hearing Research, 27, Παράδειγμα προκατασκευασμένων συστημάτων κατηγοριοποίησης με γλωσσικούς δείκτες αποτελούν τα ακόλουθα: α) UDWIN,Ο. & YULE, W., 1991, Ως ανωτέρω. β) DORE, J., 1979, Oh Them Sherriff : A pragmatic analysis of children s responses to questions. In Ervin-Tripp,S. & Kernan (Eds) Child Discourse. New York: Academic Press. 14 Για αναλυτική συζήτηση για το ρόλο του μέσου επικοινωνίας βλέπε: FOURLAS, G., 1998, Communication of Cerebral Palsied Sign,Symbol and Spoken Language Users. Dublin: Conference Proceedings ISAAC '98.

Η ΕΝΤΑΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΜΕ ΑΥΤΙΣΜΟ

Η ΕΝΤΑΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΜΕ ΑΥΤΙΣΜΟ Η ΕΝΤΑΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΜΕ ΑΥΤΙΣΜΟ Αγγελική Γενά agena@ppp.uoa.gr ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΕΤΟΙΜΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΕΝΤΑΞΗ ΠΑΙΔΙΩΝ ΜΕ ΑΥΤΙΣΜΟ ΣΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ Α. ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ Επίσταση Προσοχής Ομαδική & όχι

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟΥ ΠΑΡΤΕΝΕΡ ΣΤΗ ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΠΑΙΔΙΩΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ

Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟΥ ΠΑΡΤΕΝΕΡ ΣΤΗ ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΠΑΙΔΙΩΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ Πρώτο Διεθνές Συνέδριο 23-25 Μαρτίου Κινητικές Διαταραχές Ομιλίας σε παιδιά και ενήλικες Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟΥ ΠΑΡΤΕΝΕΡ ΣΤΗ ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΠΑΙΔΙΩΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ Δρ. Λουΐζα Βωνιάτη PhD.,

Διαβάστε περισσότερα

οµηµένη διαδικασία καταγραφής και αξιολόγησης των καθηµερινών επικοινωνιακώνδεξιοτήτων,σεµορφήσυνέντευξης.

οµηµένη διαδικασία καταγραφής και αξιολόγησης των καθηµερινών επικοινωνιακώνδεξιοτήτων,σεµορφήσυνέντευξης. ΤσαφάρηΠαρασκευή, ΛογοθεραπεύτριαΤ.Ε. Ιατρική Εταιρία Ελλογον Τι είναι το πραγματολογικό προφίλ; οµηµένη διαδικασία καταγραφής και αξιολόγησης των καθηµερινών επικοινωνιακώνδεξιοτήτων,σεµορφήσυνέντευξης.

Διαβάστε περισσότερα

ΑΤΥΠΗ AΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΚΑΙ ΛΟΓΟΥ ΣΤΟΝ ΑΥΤΙΣΜΟ. Μαρίτσα Καμπούρογλου Λογοπεδικός Ίδρυμα για το παιδί «Η Παμμακάριστος»

ΑΤΥΠΗ AΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΚΑΙ ΛΟΓΟΥ ΣΤΟΝ ΑΥΤΙΣΜΟ. Μαρίτσα Καμπούρογλου Λογοπεδικός Ίδρυμα για το παιδί «Η Παμμακάριστος» ΑΤΥΠΗ AΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΚΑΙ ΛΟΓΟΥ ΣΤΟΝ ΑΥΤΙΣΜΟ Μαρίτσα Καμπούρογλου Λογοπεδικός Ίδρυμα για το παιδί «Η Παμμακάριστος» Αξιολόγηση Συλλογή πληροφοριών Ερμηνεία Στόχοι της παρέμβασης Η Αξιολόγηση της

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ: ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΠΡΟΙΌΝΤΩΝ ΞΥΛΟΥ ΚΑΙ ΕΠΙΠΛΟΥ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ

ΜΑΘΗΜΑ: ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΠΡΟΙΌΝΤΩΝ ΞΥΛΟΥ ΚΑΙ ΕΠΙΠΛΟΥ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΟΥ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑ: ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΠΡΟΙΌΝΤΩΝ ΞΥΛΟΥ ΚΑΙ ΕΠΙΠΛΟΥ Έρευνα μάρκετινγκ Τιμολόγηση Ανάπτυξη νέων προϊόντων ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ Τμηματοποίηση της αγοράς Κανάλια

Διαβάστε περισσότερα

Προβλήματα Λόγου Νεονάκη Ειρώνα, Λογοπεδικός. Τι είναι η λογοπεδική

Προβλήματα Λόγου Νεονάκη Ειρώνα, Λογοπεδικός. Τι είναι η λογοπεδική Προβλήματα Λόγου Νεονάκη Ειρώνα, Λογοπεδικός Τι είναι η λογοπεδική Η επιστήμη της λογοπεδικής είναι η επιστήμη της παθολογίας της επικοινωνίας και ασχολείται με την πρόληψη, διάγνωση, θεραπεία και έρευνα

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΘΟΔΟΙ & ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΑΚΡΟΑΣΗΣ ΙΙ «ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ: ΣΧΕΣΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΗ ΘΕΡΑΠΕΥΟΜΕΝΟΥ»

ΜΕΘΟΔΟΙ & ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΑΚΡΟΑΣΗΣ ΙΙ «ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ: ΣΧΕΣΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΗ ΘΕΡΑΠΕΥΟΜΕΝΟΥ» ΜΕΘΟΔΟΙ & ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΑΚΡΟΑΣΗΣ ΙΙ «ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ: ΣΧΕΣΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΗ ΘΕΡΑΠΕΥΟΜΕΝΟΥ» Δρ. ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΓΙΩΤΣΙΔΗ (PhD, MSc, MA) Κλινικός & Συμβουλευτικός Ψυχολόγος 1 ΔΟΜΗ ΔΙΑΛΕΞΗΣ Ορισμοί, οφέλη,

Διαβάστε περισσότερα

ιαταραχές επικοινωνίας στον αυτισμό

ιαταραχές επικοινωνίας στον αυτισμό ιαταραχές επικοινωνίας στον αυτισμό Βογινδρούκας Γιάννης Λογοπεδικός Ιατροπαιδαγωγικό Κέντρο Β. Ελλάδας ΨΝΘ ΚΟΙΝΩΝΕΩ - Ω = είμαι μέτοχος, ενεργώ από κοινού ΚΟΙΝΩΝΙΑ= κοινωνική ομάδα, συναναστροφή ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΩ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΜΣ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΙΑ - ΔΙΑΤΡΟΦΗ, ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΙΑΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ, ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

ΠΜΣ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΙΑ - ΔΙΑΤΡΟΦΗ, ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΙΑΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ, ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2016-2017 ΜΑΘΗΜΑ: Ψυχολογία της συμπεριφοράς ΕΝΟΤΗΤΑ: Ανάπτυξη επικοινωνίας στα παιδιά ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: Αικ. Αντωνοπούλου, Επ. Καθηγήτρια Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, Τμήμα Οικιακής Οικονομίας και

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΜΕΤΑΒΑΣΗΣ ΣΤΟ CLOUD COMPUTING ΜΑΘΗΣΙΑΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΜΕΤΑΒΑΣΗΣ ΣΤΟ CLOUD COMPUTING ΜΑΘΗΣΙΑΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΜΕΤΑΒΑΣΗΣ ΣΤΟ CLOUD COMPUTING ΜΑΘΗΣΙΑΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ - Καθορισμός του πλαισίου μετάβασης στο περιβάλλον του cloud computing - Αναγνώριση ευκαιριών και ανάλυση κερδών/κόστους από την

Διαβάστε περισσότερα

Περίληψη. CATALISE: Μια διεθνής και διεπιστημονική έρευνα με την μέθοδο Delphi των προβλημάτων γλωσσικής ανάπτυξης. 2 η Φάση.

Περίληψη. CATALISE: Μια διεθνής και διεπιστημονική έρευνα με την μέθοδο Delphi των προβλημάτων γλωσσικής ανάπτυξης. 2 η Φάση. Περίληψη CATALISE: Μια διεθνής και διεπιστημονική έρευνα με την μέθοδο Delphi των προβλημάτων γλωσσικής ανάπτυξης. 2 η Φάση. Περίληψη από την Susan Ebbels- αναθεωρημένη 13 Φεβρουαρίου 2017 (Μετάφραση:

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΑΚΟΗΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΑΚΟΗΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΑΚΟΗΣ Ενότητα 1: Επικοινωνία, Λόγος, Ομιλία (2ο Μέρος) Οκαλίδου Αρετή Τμήμα Εκπαιδευτικής και Κοινωνικής Πολιτικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο Ένα Επίπεδο 1 Στόχοι και Περιεχόμενο

Κεφάλαιο Ένα Επίπεδο 1 Στόχοι και Περιεχόμενο Κεφάλαιο Ένα Επίπεδο 1 Στόχοι και Περιεχόμενο 1.1 Στόχοι Οι σπουδαστές στο Επίπεδο 1 του ICCLE είναι ικανοί να κατανοούν βασικά γλωσσικά στοιχεία που σχετίζονται με συνήθη καθημερινά θέματα. Είναι ικανοί

Διαβάστε περισσότερα

Επίδραση του θεραπευτικού προγράμματος <<Ασκήσεις λόγου>> σε ηλικιωμένους με Ήπια Νοητική Διαταραχή

Επίδραση του θεραπευτικού προγράμματος <<Ασκήσεις λόγου>> σε ηλικιωμένους με Ήπια Νοητική Διαταραχή lysitsas.kon@gmail.com 9th Panhellenic Conference on Alzheimer's Disease and 1st Mediterranean on Neurodegenerative Diseases Επίδραση του θεραπευτικού προγράμματος σε ηλικιωμένους με

Διαβάστε περισσότερα

Ανάπτυξη απτικής νοηματικής επικοινωνίας για μαθητές με τύφλωση και πολλαπλές αναπηρίες και τυφλοκώφωση

Ανάπτυξη απτικής νοηματικής επικοινωνίας για μαθητές με τύφλωση και πολλαπλές αναπηρίες και τυφλοκώφωση Ανάπτυξη απτικής νοηματικής επικοινωνίας για μαθητές με τύφλωση και πολλαπλές αναπηρίες και τυφλοκώφωση Μαρία Ζέζα, Εκπαιδευτικός ΕΑΕ Αφροδίτη Μπεκιάρη, Εκπαιδευτικός ΕΑΕ «Καθολικός Σχεδιασμός και Ανάπτυξη

Διαβάστε περισσότερα

Μπορώ να συνεργάζομαι και να επικοινωνώ αποτελεσματικά; Ένα εργαστήρι βιωματικών ασκήσεων αυτο-αξιολόγησης Φαίη Ορφανού - Σοφία Μακρή

Μπορώ να συνεργάζομαι και να επικοινωνώ αποτελεσματικά; Ένα εργαστήρι βιωματικών ασκήσεων αυτο-αξιολόγησης Φαίη Ορφανού - Σοφία Μακρή Εργαστήρι για την επαγγελματική ζωή Μπορώ να συνεργάζομαι και να επικοινωνώ αποτελεσματικά; Ένα εργαστήρι βιωματικών ασκήσεων αυτο-αξιολόγησης Φαίη Ορφανού - Σοφία Μακρή 4 0 Θ Ε Ρ Ι Ν Ο Σ Χ Ο Λ Ε Ι Ο Ν

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΔΙΚΗ ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ. Πολυδύναµο Καλλιθέας Φεβρουάριος 2008 Αναστασία Λαµπρινού

ΕΙΔΙΚΗ ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ. Πολυδύναµο Καλλιθέας Φεβρουάριος 2008 Αναστασία Λαµπρινού ΕΙΔΙΚΗ ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ Πολυδύναµο Καλλιθέας Φεβρουάριος 2008 Αναστασία Λαµπρινού Ειδική αναπτυξιακή διαταραχή, η οποία συνδέεται µε ελλείµµατα στην έκφραση ή/και στην κατανόηση Ειδική: δυσκολία χωρίς

Διαβάστε περισσότερα

Αιτία παραποµπής Ε Ω ΣΥΜΠΛΗΡΩΝΕΤΕ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΤΟΥ ΠΑΙ ΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΛΟΓΟ ΤΗΣ ΠΑΡΑΠΟΜΠΗΣ.

Αιτία παραποµπής Ε Ω ΣΥΜΠΛΗΡΩΝΕΤΕ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΤΟΥ ΠΑΙ ΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΛΟΓΟ ΤΗΣ ΠΑΡΑΠΟΜΠΗΣ. Στοιχεία εξέτασης Στοιχεία εξεταζοµένου παιδιού Ονοµατεπώνυµο: 1043 1043 (1043) Φύλο: Αγόρι Ηµ/νια γέννησης: 16-07-2011 Μητρική γλώσσα: Ελληνικά Προτίµηση χεριού: εξί Ηµ/νια εξέτασης: 21-11-2016 Χρονολογική

Διαβάστε περισσότερα

2. Δεξιότητες επικοινωνίας ενηλίκων εκπαιδευομένων. Επιμόρφωση εκπαιδευτών/τριών Επιμορφωτικών Κέντρων Λευκωσία

2. Δεξιότητες επικοινωνίας ενηλίκων εκπαιδευομένων. Επιμόρφωση εκπαιδευτών/τριών Επιμορφωτικών Κέντρων Λευκωσία 2. Δεξιότητες επικοινωνίας ενηλίκων εκπαιδευομένων Σύνδεση με τα προηγούμενα Οι συμμετέχοντες είναι εξ ορισμού ενήλικες. Βρίσκονται σε εξελισσόμενη διεργασία ανάπτυξης, όχι στο ξεκίνημα της διεργασίας.

Διαβάστε περισσότερα

«Καθοριστικοί παράγοντες της αποτελεσματικότητας της από στόμα-σε-στόμα επικοινωνίας στις ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης»

«Καθοριστικοί παράγοντες της αποτελεσματικότητας της από στόμα-σε-στόμα επικοινωνίας στις ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης» «Καθοριστικοί παράγοντες της αποτελεσματικότητας της από στόμα-σε-στόμα επικοινωνίας στις ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης» Ονοματεπώνυμο: Ταχταρά Κατερίνα Σειρά: 8 η Επιβλέπων Καθηγητής: Βρεχόπουλος Αδάμ

Διαβάστε περισσότερα

Γλώσσα : Ορισμός, Ανάπτυξη & Διαταραχές. Μαρίτσα Καμπούρογλου Λογοπεδικός Ίδρυμα για το Παιδί «Η Παμμακάριστος»

Γλώσσα : Ορισμός, Ανάπτυξη & Διαταραχές. Μαρίτσα Καμπούρογλου Λογοπεδικός Ίδρυμα για το Παιδί «Η Παμμακάριστος» Γλώσσα : Ορισμός, Ανάπτυξη & Διαταραχές Μαρίτσα Καμπούρογλου Λογοπεδικός Ίδρυμα για το Παιδί «Η Παμμακάριστος» Προϋποθέσεις Προγράμματος Παρέμβασης Η καλή κατανόηση της φύσης της διαταραχής Η σε βάθος

Διαβάστε περισσότερα

Νέες μέθοδοι-ορολογία. Μετά την. επικοινωνιακή προσέγγιση: η παιδαγωγική των κειμενικών ειδών. Κειμενικά είδη για διδακτική χρήση.

Νέες μέθοδοι-ορολογία. Μετά την. επικοινωνιακή προσέγγιση: η παιδαγωγική των κειμενικών ειδών. Κειμενικά είδη για διδακτική χρήση. Νέες μέθοδοι-ορολογία. Μετά την επικοινωνιακή προσέγγιση: η παιδαγωγική των κειμενικών ειδών. Κειμενικά είδη για διδακτική χρήση. Γραμματισμός: έννοια-παιδαγωγικές συνέπειες Σήμερα, στην αναπτυγμένη τεχνολογικά

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 9. Μέθοδοι ποιοτικής έρευνας

Κεφάλαιο 9. Μέθοδοι ποιοτικής έρευνας Κεφάλαιο 9 Μέθοδοι ποιοτικής έρευνας Περιεχόμενα Γενικά για τις μεθόδους ποιοτικής έρευνας Τα χαρακτηριστικά της ποιοτικής έρευνας Επιστημονικά Παραδείγματα και προσεγγίσεις στην κοινωνική έρευνα Τα είδη

Διαβάστε περισσότερα

Εννοιολογική χαρτογράφηση. Τ. Α. Μικρόπουλος

Εννοιολογική χαρτογράφηση. Τ. Α. Μικρόπουλος Εννοιολογική χαρτογράφηση Τ. Α. Μικρόπουλος Οργάνωση γνώσης Η οργάνωση και η αναπαράσταση της γνώσης αποτελούν σημαντικούς παράγοντες για την οικοδόμηση νέας γνώσης. Η οργάνωση των εννοιών που αναφέρονται

Διαβάστε περισσότερα

σύμφωνα με την αξιοποίηση και επεξεργασία των ερωτηματολογίων που διανεμήθηκαν στους συμβούλους

σύμφωνα με την αξιοποίηση και επεξεργασία των ερωτηματολογίων που διανεμήθηκαν στους συμβούλους 7. Συμπεράσματα Αξιολόγησης στο Πλαίσιο του Προγράμματος «Πιλοτικά Προγράμματα Εναλλακτικά της Φυλάκισης για Παραβάτες Χρήστες Παράνομων Ουσιών» MIS 349337 Για την αξιολόγηση της Υπηρεσίας Παραπομπών σε

Διαβάστε περισσότερα

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΣ ΟΜΑΔΙΚΗΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ (BATCH SYSTEMS) ΠΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΧΡΟΝΟΥ (REAL TIME SYSTEMS) Γρ. Χονδροκούκης ΟΕ: Η είσοδος αποτελείται από ομοειδή στοιχεία τα οποία επεξεργάζονται Π.Χ: Ο υπολογιστής ελέγχει ένα

Διαβάστε περισσότερα

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ Γκορέζης Παναγιώτης Επιστημονικός Συνεργάτης ΑΠΘ Μπέλλου Βικτώρια Επίκ. Καθηγήτρια ΠΘ 2 Επικοινωνία Κανένα άτομο, ομάδα ή οργανισμός δε υφίσταται χωρίς την επικοινωνία Σημαντικό

Διαβάστε περισσότερα

Ανάπτυξη γλωσσικών δεξιοτήτων στο νηπιαγωγείο: Διδακτικές προσεγγίσεις του προφορικού λόγου ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΕΙΣΗΓΗΣΕΩΝ

Ανάπτυξη γλωσσικών δεξιοτήτων στο νηπιαγωγείο: Διδακτικές προσεγγίσεις του προφορικού λόγου ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΕΙΣΗΓΗΣΕΩΝ Ανάπτυξη γλωσσικών δεξιοτήτων στο νηπιαγωγείο: Διδακτικές προσεγγίσεις του προφορικού λόγου ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΕΙΣΗΓΗΣΕΩΝ 1. Εισαγωγή: Γλωσσική ανάπτυξη και διδασκαλία Τι είναι γλωσσική ανάπτυξη: τι μαθαίνει το

Διαβάστε περισσότερα

Διαμορφωτική Αξιολόγηση των Δεικτών Επιτυχίας και Επάρκειας στη Δημοτική και Μέση Εκπαίδευση (Ιούλιος 2017)

Διαμορφωτική Αξιολόγηση των Δεικτών Επιτυχίας και Επάρκειας στη Δημοτική και Μέση Εκπαίδευση (Ιούλιος 2017) Διαμορφωτική Αξιολόγηση των Δεικτών Επιτυχίας και Επάρκειας στη Δημοτική και Μέση Εκπαίδευση (Ιούλιος 2017) 1. Ταυτότητα της έρευνας Η παρούσα αξιολόγηση αποτελεί συνέχεια προηγούμενης αξιολόγησης, που

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 2: Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές

Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 2: Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 2: Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές Διδάσκουσα: Μαρία Καμπεζά Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΑ Ένα ομαδικό γνωσιακό συμπεριφοριστικό πρόγραμμα για σχιζοφρενείς με σκοπό την αποκατάσταση και αποασυλοποιήση τους μέσω της βελτίωσης των γνωστ

ΓΕΝΙΚΑ Ένα ομαδικό γνωσιακό συμπεριφοριστικό πρόγραμμα για σχιζοφρενείς με σκοπό την αποκατάσταση και αποασυλοποιήση τους μέσω της βελτίωσης των γνωστ Η ελληνική έκδοση του IPT Απαρτιωτική Ψυχολογική Θεραπεία για Σχιζοφρενείς Κ. Ευθυμίου & Σ. Ρακιτζή Ινστιτούτο Έρευνας και Θεραπείας της Συμπεριφοράς ΓΕΝΙΚΑ Ένα ομαδικό γνωσιακό συμπεριφοριστικό πρόγραμμα

Διαβάστε περισσότερα

Η παιδαγωγική σχέση: αλληλεπίδραση και επικοινωνία μεταξύ εκπαιδευτικού και μαθητή

Η παιδαγωγική σχέση: αλληλεπίδραση και επικοινωνία μεταξύ εκπαιδευτικού και μαθητή ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ αλληλεπίδραση και επικοινωνία μεταξύ εκπαιδευτικού και μαθητή Ενότητα 6 η : Λεκτική και μη λεκτική επικοινωνία Κωνσταντίνος Γ. Μπίκος

Διαβάστε περισσότερα

Γραμματισμός στο νηπιαγωγείο. Μαρία Παπαδοπούλου

Γραμματισμός στο νηπιαγωγείο. Μαρία Παπαδοπούλου Γραμματισμός στο νηπιαγωγείο Μαρία Παπαδοπούλου ΠΩΣ ΜΑΘΑΙΝΟΥΝ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ; ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗΣ ΑΝΤΙΛΗΨΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ Η διδακτέα ύλη αντιμετωπίζεται με «ακαδημαϊκό» τρόπο. Θεωρητική προσέγγιση

Διαβάστε περισσότερα

Δείκτες Επικοινωνιακής Επάρκειας Κατανόησης και Παραγωγής Γραπτού και Προφορικού Λόγου Γ1

Δείκτες Επικοινωνιακής Επάρκειας Κατανόησης και Παραγωγής Γραπτού και Προφορικού Λόγου Γ1 Δείκτες Επικοινωνιακής Επάρκειας Κατανόησης και Παραγωγής Γραπτού και Προφορικού Λόγου Γ1 Επίπεδο Γ1 Κατανόηση γραπτού λόγου Για να δείξει ο υποψήφιος ότι έχει την ικανότητα να αντιληφθεί εκτεταμένα, σύνθετα

Διαβάστε περισσότερα

Σύλλογος Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας «σὺν Ἀθηνᾷ»

Σύλλογος Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας «σὺν Ἀθηνᾷ» Σύλλογος Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας «σὺν Ἀθηνᾷ» Σάββατο, 30 Ιανουαρίου 2016 Κατερίνα Δ. Χατζοπούλου Η ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΩΣ ΣΥΜΒΑΣΗ Η ανθρώπινη γλώσσα, ως μέρος της πραγματικότητας απασχόλησε τόσο

Διαβάστε περισσότερα

Γεωργική Εκπαίδευση. Θεματική ενότητα 7 2/2. Όνομα καθηγητή: Αλέξανδρος Κουτσούρης Τμήμα: Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης

Γεωργική Εκπαίδευση. Θεματική ενότητα 7 2/2. Όνομα καθηγητή: Αλέξανδρος Κουτσούρης Τμήμα: Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης Γεωργική Εκπαίδευση Θεματική ενότητα 7 2/2 Όνομα καθηγητή: Αλέξανδρος Κουτσούρης Τμήμα: Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης ΜΑΘΗΣΙΑΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Οι φοιτητές/τριες πρέπει να είναι ικανοί/ες: Α) να ορίζουν τον

Διαβάστε περισσότερα

Θεραπευτική Νοσηλευτική Επικοινωνία με τον Ψυχικά Ασθενή

Θεραπευτική Νοσηλευτική Επικοινωνία με τον Ψυχικά Ασθενή Θεραπευτική Νοσηλευτική Επικοινωνία με τον Ψυχικά Ασθενή Δρ Πέτρος Κολοβός Εργαστηριακό Διδακτικό Προσωπικό Τμήμα Νοσηλευτικής Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου pkolovos@uop.gr Το πλαίσιο της σχέσης Η σχέση ασθενή-θεραπευτή

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτική παρέμβαση στον αφηγηματικό λόγο νηπίου με γλωσσική διαταραχή

Εκπαιδευτική παρέμβαση στον αφηγηματικό λόγο νηπίου με γλωσσική διαταραχή Εκπαιδευτική παρέμβαση στον αφηγηματικό λόγο νηπίου με γλωσσική διαταραχή Κατερίνα Σιδηροπούλου Νηπιαγωγός Ειδικής Αγωγής ΠΕ 61 10 ο Νηπιαγωγείο Συκεών Χαρακτηριστικά του αφηγηματικού λόγου Συμβάλει στην

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική Γλωσσικών Μαθημάτων (ΚΠΒ307)

Διδακτική Γλωσσικών Μαθημάτων (ΚΠΒ307) ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ Διδακτική Γλωσσικών Μαθημάτων (ΚΠΒ307) Ενότητα #4: Λειτουργικός και Κριτικός Γραμματισμός Διδάσκων: Κατσαρού Ελένη ΤΜΗΜΑ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

Τίτλος Εργασίας Εργαστηριακής Παρουσίασης

Τίτλος Εργασίας Εργαστηριακής Παρουσίασης Τίτλος Εργασίας Εργαστηριακής Παρουσίασης Επώνυμο και Όνομα Πρώτου Εισηγητή (ΠΡΟΣΟΧΗ: πρώτα το Επώνυμο) Ιδιότητα, Εργασιακός Φορέας, Διεύθυνση email Επώνυμο και Όνομα Δεύτερου Εισηγητή (ΠΡΟΣΟΧΗ: πρώτα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΑΝΩΤΑΤΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Το πρόγραμμα PETALL. Πανευρωπαϊκές Δραστηριότητες για την Εκμάθηση Γλωσσών Πρόταση διεξαγωγής σεμιναρίου σε εθνικό επίπεδο.

Το πρόγραμμα PETALL. Πανευρωπαϊκές Δραστηριότητες για την Εκμάθηση Γλωσσών Πρόταση διεξαγωγής σεμιναρίου σε εθνικό επίπεδο. Το πρόγραμμα PETALL Πανευρωπαϊκές Δραστηριότητες για την Εκμάθηση Γλωσσών Πρόταση διεξαγωγής σεμιναρίου σε εθνικό επίπεδο Τίτλος σεμιναρίου Ανακαλύψτε το δικό σας μονοπάτι μέσω της εργασιοκεντρικής διδασκαλίας

Διαβάστε περισσότερα

Υποστήριξη στο διάλειμμα και στην κοινότητα

Υποστήριξη στο διάλειμμα και στην κοινότητα Σύνδρομο Asperger Υποστήριξη στο διάλειμμα και στην κοινότητα Μονορόδι Ιγνάτιος Καφαντάρης Σεμινάριο Μονορόδι 2014 1 Τι πρέπει να θυμόμαστε Οπτική του άλλου (perspective taking) Συναισθηματική εξήγηση

Διαβάστε περισσότερα

Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ. Ιωάννης Βρεττός

Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ. Ιωάννης Βρεττός Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ Ιωάννης Βρεττός Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ Γνώρισμα της προσωπικότητας ή ασκήσιμη συμπεριφορά; ΜΗ ΛΕΚΤΙΚΑ ΚΑΝΑΛΙΑ Κινήσεις μέσα στον χώρο Κινήσεις των χεριών και του σώματος Οι κινήσεις

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτικές Τεχνικές (Στρατηγικές)

Διδακτικές Τεχνικές (Στρατηγικές) Διδακτικές Τεχνικές (Στρατηγικές) Ενδεικτικές τεχνικές διδασκαλίας: 1. Εισήγηση ή διάλεξη ή Μονολογική Παρουσίαση 2. Συζήτηση ή διάλογος 3. Ερωταποκρίσεις 4. Χιονοστιβάδα 5. Καταιγισμός Ιδεών 6. Επίδειξη

Διαβάστε περισσότερα

Μέθοδοι Εντοπισμού Κινδύνων

Μέθοδοι Εντοπισμού Κινδύνων 15 Μέθοδοι Εντοπισμού Κινδύνων Συνεντεύξεις (Interviews) Ομαδική παραγωγή Ιδεών (Brainstorming) Κατάλογοι Κινδύνων (Checklists) Δομή Ανάλυσης Κινδύνων (Risk Breakdown Structure) Ανάλυση υποθέσεων (What

Διαβάστε περισσότερα

Η Συνδικαλιστική Οργάνωση ΙΙΙ

Η Συνδικαλιστική Οργάνωση ΙΙΙ Κέντρο Επαγγελματική Κατάρτισης ΣΕΚ Συνδικαλιστική Σχολή Μιχαλάκης Ιωάννου» Η Συνδικαλιστική Οργάνωση ΙΙΙ Επικοινωνία 1 Ορισμός «Επικοινωνία» θεωρείται η άμεση ή έμμεση, μονόπλευρη ή αμφίπλευρη, συνειδητή

Διαβάστε περισσότερα

ιαταραχές Επικοινωνίας & Λόγου στον Αυτισμό Μαρίτσα Καμπούρογλου, Λογοπεδικός Μαρία Παπαντωνίου, Λογοπεδικός Ίδρυμα για το Παιδί «Η Παμμακάριστος»

ιαταραχές Επικοινωνίας & Λόγου στον Αυτισμό Μαρίτσα Καμπούρογλου, Λογοπεδικός Μαρία Παπαντωνίου, Λογοπεδικός Ίδρυμα για το Παιδί «Η Παμμακάριστος» ιαταραχές Επικοινωνίας & Λόγου στον Αυτισμό Μαρίτσα Καμπούρογλου, Λογοπεδικός Μαρία Παπαντωνίου, Λογοπεδικός Ίδρυμα για το Παιδί «Η Παμμακάριστος» ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ (1) Πώς αναπτύσσεται η Επικοινωνία και η Γλώσσα;

Διαβάστε περισσότερα

Η ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΓΕΝΝΗΣΗ 6 ΕΤΩΝ ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ

Η ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΓΕΝΝΗΣΗ 6 ΕΤΩΝ ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ Η ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΓΕΝΝΗΣΗ 6 ΕΤΩΝ ΗΛΙΚΙΑ γέννηση ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ Αναγνωρίζει και προτιμά τη φωνή της μητέρας καθώς και ήχους της γλώσσας. Μιμείται ήχους της γλώσσας. 2 μηνών Συνδυάζει

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΚΘΕΣΗ ΕΚΦΡΑΣΗ

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΚΘΕΣΗ ΕΚΦΡΑΣΗ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΚΘΕΣΗ ΕΚΦΡΑΣΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Επιμέλεια: Μαρία Πουλάκου, Φιλόλογος Μεθοδολογία επιστολής Η επιστολή είναι γραπτός λόγος που χρησιμοποιούμε, για να επικοινωνήσουμε με πρόσωπα τα οποία

Διαβάστε περισσότερα

2. ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΕΝΓ

2. ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΕΝΓ 2. ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΕΝΓ 2.1. Πρόγραμμα Σπουδών Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας του Νηπιαγωγείου Στόχοι - Άξονες Περιεχομένου Κατανόηση θέματος που εκφέρεται στην ΕΝΓ.

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ

ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ (ΠΡΑΓΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗΣ) ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΗΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗΣ» ΕΠΙΒΛΕΠOΥΣΑ

Διαβάστε περισσότερα

Δραστηριότητες γραμματισμού: Σχεδιασμός

Δραστηριότητες γραμματισμού: Σχεδιασμός Δραστηριότητες γραμματισμού: Σχεδιασμός Αφροδίτη Οικονόμου Νηπιαγωγός afoikon@uth.gr Μαρία Παπαδοπούλου Αν. Καθηγήτρια, Π.Τ.Π.Ε., Π.Θ. mariapap@uth.gr Η παρουσίαση αναπτύχθηκε για την πλατφόρμα Ταξίδι

Διαβάστε περισσότερα

Επικοινωνία προπονητή-αθλητών

Επικοινωνία προπονητή-αθλητών Επικοινωνία προπονητή-αθλητών Γιάννης Ζαρώτης Ψυχολόγος-Αθλητικός Ψυχολόγος, MSc-PhD www.psychology.org.gr Επικοινωνία Λεκτική: ό,τι λέμε χρησιμοποιώντας το λόγο Μη λεκτική: ό,τι λέμε χωρίς να το εκφράζουμε

Διαβάστε περισσότερα

Ερωτηματολόγιο. Τρόποι χορήγησης: α) Με αλληλογραφία β) Με απευθείας χορήγηση γ) Τηλεφωνικά

Ερωτηματολόγιο. Τρόποι χορήγησης: α) Με αλληλογραφία β) Με απευθείας χορήγηση γ) Τηλεφωνικά Ερωτηματολόγιο Το ερωτηματολόγιο αποτελείται από μια σειρά ερωτήσεων, οι οποίες έχουν ως στόχο την καταγραφή των απόψεων, γνώσεων ή στάσεων μιας ομάδας ατόμων. Τρόποι συμπλήρωσης: α) άμεσος (ο ίδιος ο

Διαβάστε περισσότερα

Δύο ορισμοί της επικοινωνίας που μπορεί να θεωρηθούν αντιπροσωπευτικοί είναι οι παρακάτω:

Δύο ορισμοί της επικοινωνίας που μπορεί να θεωρηθούν αντιπροσωπευτικοί είναι οι παρακάτω: Χ. ΑΠ. ΛΑΔΙΑΣ Στη βιβλιογραφία υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός ορισμών της επικοινωνίας χωρίς όμως να μπορεί κανείς να περιγράψει συνολικά το περιεχόμενο του όρου. Δύο ορισμοί της επικοινωνίας που μπορεί

Διαβάστε περισσότερα

Λειτουργική Θεραπεία & AbleTools & Mobility Research LiteGait. Υπεύθυνη Επικοινωνίας

Λειτουργική Θεραπεία & AbleTools & Mobility Research LiteGait. Υπεύθυνη Επικοινωνίας 16 & 17 Μαρτίου 2018 Κίνητρο και Κίνηση: Λειτουργική Θεραπεία & AbleTools & Mobility Research LiteGait Αλεξάνδρα Λέπουρα Υπεύθυνη Επικοινωνίας Gait Therapy: Assess and Treat Χρόνος: 16-17 Μαρτίου 2018

Διαβάστε περισσότερα

PRAGMATIQUE ΠΡΑΓΜΑΤΟΛΟΓΙΑ. Αγγελική Αλεξοπούλου

PRAGMATIQUE ΠΡΑΓΜΑΤΟΛΟΓΙΑ. Αγγελική Αλεξοπούλου PRAGMATIQUE ΠΡΑΓΜΑΤΟΛΟΓΙΑ Αγγελική Αλεξοπούλου ΠΡΑΓΜΑΤΟΛΟΓΙΑ 1) Γενικές αρχές 2) Δείξη 3) Η θεωρία των λεκτικών πράξεων 4) Η θεωρία των υπονοημάτων 5) Τα αξιώματα και η αρχή της συνεργασίας 6) Προϋπόθεση

Διαβάστε περισσότερα

Ομαδικά Εστιασμένη Συνέντευξη (focus group interview)

Ομαδικά Εστιασμένη Συνέντευξη (focus group interview) Ομαδικά Εστιασμένη Συνέντευξη (focus group interview) ΚΕΘΕΑ Τομέας Εκπαίδευσης 1 Τι είναι μια Ομαδικά Εστιασμένη Συνέντευξη; και τι δεν είναι; Είναι μεθοδολογικό εργαλείο ποιοτικής έρευνας Η ΟΕΣ είναι

Διαβάστε περισσότερα

Φωνολογική Ανάπτυξη και Διαταραχές

Φωνολογική Ανάπτυξη και Διαταραχές 1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Φωνολογική Ανάπτυξη και Διαταραχές Ενότητα 3: Φωνολογικό σύστημα Ζακοπούλου Βικτωρία 2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Τμήμα Λογοθεραπείας

Διαβάστε περισσότερα

Οργάνωση Προγραμμάτων Αναψυχής Ι

Οργάνωση Προγραμμάτων Αναψυχής Ι ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Οργάνωση Προγραμμάτων Αναψυχής Ι Οργάνωση Προγραμμάτων Αναψυχής I: Επικοινωνία Νικόλαος Θεοδωράκης Επίκουρος Καθηγητής Τ.Ε.Φ.Α.Α Σερρών,

Διαβάστε περισσότερα

Τίτλος εργασίας: Θεραπευτικές παρεμβάσεις στη διαταραχή του αυτιστικού φάσματος: βιβλιογραφική ανασκόπηση

Τίτλος εργασίας: Θεραπευτικές παρεμβάσεις στη διαταραχή του αυτιστικού φάσματος: βιβλιογραφική ανασκόπηση Τίτλος εργασίας: Θεραπευτικές παρεμβάσεις στη διαταραχή του αυτιστικού φάσματος: βιβλιογραφική ανασκόπηση Επιβλέπων καθηγητής: ΝΑΣΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΠΑΠΑΓΑΛΟΥ ΑΓΛΑΪΑ Α.Μ: 12514 Τι είναι ο αυτισμός; Είναι μία

Διαβάστε περισσότερα

Σχεδίαση γνωστικών ασκήσεων για την υποστήριξη ατόμων με άνοια

Σχεδίαση γνωστικών ασκήσεων για την υποστήριξη ατόμων με άνοια Σχεδίαση γνωστικών ασκήσεων για την υποστήριξη ατόμων με άνοια Αναστάσιος Καρακώστας Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Περιεχόμενα Οι γνωστικές ασκήσεις στην υπηρεσία ασθενών με άνοια Προτεινόμενη

Διαβάστε περισσότερα

Ευθύς και πλάγιος λόγος. Μια εναλλακτική πρόταση για τη διδασκαλία τους στο δημοτικό σχολείο μέσω των κόμικς

Ευθύς και πλάγιος λόγος. Μια εναλλακτική πρόταση για τη διδασκαλία τους στο δημοτικό σχολείο μέσω των κόμικς Ευθύς και πλάγιος λόγος. Μια εναλλακτική πρόταση για τη διδασκαλία τους στο δημοτικό σχολείο μέσω των κόμικς Αμαραντίδου Κυριακή, Εκπαιδευτικός ΠΕ70, υποψ. PhD Πουγαρίδου Παρασκευή, Εκπαιδευτικός ΠΕ70,

Διαβάστε περισσότερα

Τι πρέπει να γνωρίζει ο γονιός για τον Αυτισμό!

Τι πρέπει να γνωρίζει ο γονιός για τον Αυτισμό! Τι πρέπει να γνωρίζει ο γονιός για τον Αυτισμό! ΟΛΑ ΟΣΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΙ Ο ΓΟΝΙΟΣ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΥΤΙΣΜΟ, της Ψυχολόγου Έλλης Τιγγινάγκα, MSc Τι είναι ο αυτισμός, ποια τα αίτια που τον προκαλούν; Ο αυτισμός

Διαβάστε περισσότερα

Α. Στόχοι σε επίπεδο γνώσεων και δεξιοτήτων

Α. Στόχοι σε επίπεδο γνώσεων και δεξιοτήτων ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΣΕΝΑΡΙΟΥ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ Οριζόντια αντιστοίχιση Στόχων Μεθόδων Δραστηριοτήτων - Εποπτικού Υλικού - Αξιολόγησης Α. Στόχοι σε επίπεδο γνώσεων και δεξιοτήτων ΣΤΟΧΟΙ ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΠΟΠΤΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

Οργανωσιακή Συμπεριφορά Ενότητα 8: Επικοινωνία στην οργάνωση

Οργανωσιακή Συμπεριφορά Ενότητα 8: Επικοινωνία στην οργάνωση Οργανωσιακή Συμπεριφορά Ενότητα 8: Επικοινωνία στην οργάνωση Δρ. Σερδάρης Παναγιώτης Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Κοζάνη) Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΗ ΣΤΡΑΤHΓΙΚΗ ΣΤΟ ΜΑΝΑΤΖΜΕΝΤ ΤΩΝ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ (ΘΕΜΑΤΙΚΟ ΠΕΔΙΟ: ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΕΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ)

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΗ ΣΤΡΑΤHΓΙΚΗ ΣΤΟ ΜΑΝΑΤΖΜΕΝΤ ΤΩΝ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ (ΘΕΜΑΤΙΚΟ ΠΕΔΙΟ: ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΕΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ) ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΠΕΙΡΑΙΑ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΗ ΣΤΡΑΤHΓΙΚΗ ΣΤΟ ΜΑΝΑΤΖΜΕΝΤ ΤΩΝ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ (ΘΕΜΑΤΙΚΟ ΠΕΔΙΟ: ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

Κλινικές Μελέτες στην Ελλάδα Ο δρόμος προς την αξιοπιστία από την πλευρά του ερευνητή: Εμπειρίες, προβλήματα και λύσεις. Γεώργιος Β.

Κλινικές Μελέτες στην Ελλάδα Ο δρόμος προς την αξιοπιστία από την πλευρά του ερευνητή: Εμπειρίες, προβλήματα και λύσεις. Γεώργιος Β. Κλινικές Μελέτες στην Ελλάδα Ο δρόμος προς την αξιοπιστία από την πλευρά του ερευνητή: Εμπειρίες, προβλήματα και λύσεις Γεώργιος Β. Παπαθεοδωρίδης Καθηγητής Παθολογίας-Γαστρεντερολογίας Διευθυντής Πανεπιστημιακής

Διαβάστε περισσότερα

Πραγματολογικές δεξιότητες σε παιδιά με αυτισμό. Ιωάννης Βογινδρούκας 1 Ιατροπαιδαγωγικό Κέντρο Βόρειας Ελλάδας, Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης

Πραγματολογικές δεξιότητες σε παιδιά με αυτισμό. Ιωάννης Βογινδρούκας 1 Ιατροπαιδαγωγικό Κέντρο Βόρειας Ελλάδας, Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης Πραγματολογικές δεξιότητες σε παιδιά με αυτισμό. Ιωάννης Βογινδρούκας 1 Ιατροπαιδαγωγικό Κέντρο Βόρειας Ελλάδας, Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης Δημοσιεύθηκε στο Περιοδικό Ψυχολογία της ΕΛΨΕ (2005)

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΙΓΜΑ ΠΡΙΝ ΤΙΣ ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ

ΔΕΙΓΜΑ ΠΡΙΝ ΤΙΣ ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ ΠΕΡΙΕΧOΜΕΝΑ Πρόλογος στη δεύτερη έκδοση Πρόλογος στην πρώτη έκδοση Εισαγωγή Τι είναι η μεθοδολογία έρευνας Οι μέθοδοι έρευνας ΜEΡOΣ A : ΓNΩΡΙΜΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜOΝΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙO 1: Γενικά για την επιστημονική

Διαβάστε περισσότερα

Ο Γραπτός λόγος στο Νηπιαγωγείο

Ο Γραπτός λόγος στο Νηπιαγωγείο Ο Γραπτός λόγος στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 3: Γλωσσική και επικοινωνιακή ικανότητα Στελλάκης Νεκτάριος Σχολή Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών ΤΕΕΑΠΗ Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΜΟΥΣΕΙΑ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΜΟΥΣΕΙΑ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ Τίτλος μαθήματος ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΜΟΥΣΕΙΑ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΤΥΠΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Επιλογής / Ενότητα Τεχνών (ΤΕ) ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: ΕΙΡΗΝΗ ΝΑΚΟΥ ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: ΚΤ1121 ΜΟΝΑΔΕΣ ECTS:

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΥ Γ ΤΑΞΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ

ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΥ Γ ΤΑΞΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΥ Γ ΤΑΞΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ γνώση + ικανότητα επικοινωνίας χρήσιμη & απαραίτητη αποτελεσματικότητα στον επαγγελματικό χώρο αποτελεσματικότητα στις ανθρώπινες σχέσεις Περισσότερο

Διαβάστε περισσότερα

Η παιδαγωγική σχέση: αλληλεπίδραση και επικοινωνία μεταξύ εκπαιδευτικού και μαθητή

Η παιδαγωγική σχέση: αλληλεπίδραση και επικοινωνία μεταξύ εκπαιδευτικού και μαθητή ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ αλληλεπίδραση και επικοινωνία μεταξύ εκπαιδευτικού και μαθητή Ενότητα 3 η : Το πλαίσιο επικοινωνίας ανάμεσα στον εκπαιδευτικό και τον

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΕΣ

ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΕΣ ΤΕΙ ΗΠΕIΡΟΥ ΣΧΟΛH ΕΠΑΓΓΕΛΜAΤΩΝ ΥΓΕIΑς ΚΑΙ ΠΡOΝΟΙΑς ΤΜHΜΑ: ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕIΑς ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΕΣ ΣΠΟΥΔΑΣΤΡΙΑ: ΓΚΟΥΛΓΚΟΥΤΣΙΚΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ (11294) ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ: ΤΟΚΗ ΕΥΓΕΝΙΑ ΤΙ ΕΙΝΑΙ

Διαβάστε περισσότερα

Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε. Π.Μ.Σ. ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ

Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε. Π.Μ.Σ. ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε. Π.Μ.Σ. ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ 3 η Θεματική ενότητα: Ανάλυση μεθοδολογίας ερευνητικής εργασίας Σχεδιασμός έρευνας: Θεωρητικό πλαίσιο και ανάλυση μεθοδολογίας

Διαβάστε περισσότερα

ΗΓΕΣΙΑ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ. ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ: Γ.Ν.Α. Γ. ΓΕΝΝΗΜΑΤΑΣ. Μ.Π.Σ. Διοίκηση της Υγείας

ΗΓΕΣΙΑ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ. ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ: Γ.Ν.Α. Γ. ΓΕΝΝΗΜΑΤΑΣ. Μ.Π.Σ. Διοίκηση της Υγείας ΗΓΕΣΙΑ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ. ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ: Γ.Ν.Α. Γ. ΓΕΝΝΗΜΑΤΑΣ Μ.Π.Σ. Διοίκηση της Υγείας Σπουδάστρια: Φαραντάκη Σταυρούλα Επιβλέπουσα καθηγήτρια: Χατζηδήμα Σταματίνα Πειραιάς, 2014 ΣΚΟΠΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Οι διδακτικές πρακτικές στην πρώτη τάξη του δημοτικού σχολείου. Προκλήσεις για την προώθηση του κριτικού γραμματισμού.

Οι διδακτικές πρακτικές στην πρώτη τάξη του δημοτικού σχολείου. Προκλήσεις για την προώθηση του κριτικού γραμματισμού. Οι διδακτικές πρακτικές στην πρώτη τάξη του δημοτικού σχολείου. Προκλήσεις για την προώθηση του κριτικού γραμματισμού. ημήτρης Γουλής Ο παραδοσιακός όρος αλφαβητισμός αντικαταστάθηκε από τον πολυδύναμο

Διαβάστε περισσότερα

Η δημιουργία κι η διατήρηση της φιλικής σχέσης βασίζεται στην ελεύθερη βούληση των ατόμων, χωρίς να επιβάλλεται.

Η δημιουργία κι η διατήρηση της φιλικής σχέσης βασίζεται στην ελεύθερη βούληση των ατόμων, χωρίς να επιβάλλεται. Γράφει η Γεωργία Λάττα Φιλία: Μια εθελοντική σχέση Η δημιουργία κι η διατήρηση της φιλικής σχέσης βασίζεται στην ελεύθερη βούληση των ατόμων, χωρίς να επιβάλλεται. Προϋποθέτει την παρουσία ισχυρού συναισθηματικού

Διαβάστε περισσότερα

Αναπτυξιακά ορόσημα λόγου

Αναπτυξιακά ορόσημα λόγου Αναπτυξιακά ορόσημα λόγου 0-6 μηνών 7-12 μηνών 13-18 μηνών 19-24 μηνών 2-3 ετών 3-4 ετών 4-5 ετών 5-6 ετών 6-7 ετών 0-6 μηνών Επαναλαμβάνει τους ίδιους ήχους Συχνά μουρμουρίζει, γελά και παράγει ευχάριστους

Διαβάστε περισσότερα

Φωνολογική Ανάπτυξη και Διαταραχές

Φωνολογική Ανάπτυξη και Διαταραχές 1 Ελληνική Δημοκρατία Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Φωνολογική Ανάπτυξη και Διαταραχές Ενότητα 1: Εισαγωγικές Επισημάνσεις Ζακοπούλου Βικτωρία 2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ηπείρου Τμήμα

Διαβάστε περισσότερα

Παρουσίαση Λογισμικού Προγράμματος Γνωστικής Ενδυνάμωσης RehaCom

Παρουσίαση Λογισμικού Προγράμματος Γνωστικής Ενδυνάμωσης RehaCom Παρουσίαση Λογισμικού Προγράμματος Γνωστικής Ενδυνάμωσης RehaCom Αικατερίνη Ντόσκου Λογοθεραπεύτρια Κέντρο Αποκατάστασης Κακώσεων Νωτιαίου Μυελού Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Πατρών Γνωστική αποκατάσταση

Διαβάστε περισσότερα

Η ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΙΚΑΝΤΗΤΑ ΤΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΣΥΝΔΡΟΜΟ DOWN

Η ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΙΚΑΝΤΗΤΑ ΤΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΣΥΝΔΡΟΜΟ DOWN Σχολή Επιστημών Υγείας Πτυχιακή εργασία Η ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΙΚΑΝΤΗΤΑ ΤΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΣΥΝΔΡΟΜΟ DOWN Μαγδαληνή Κουντούρη Λεμεσός, 2018 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ & ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΕΝΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ. Ευδοξία Ντεροπούλου-Ντέρου

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ & ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΕΝΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ. Ευδοξία Ντεροπούλου-Ντέρου ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ & ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΕΝΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Ευδοξία Ντεροπούλου-Ντέρου ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Ονοματεπώνυμο του παιδιού Ημερομηνία σύνταξης της παιδαγωγικής έκθεσης Ημερομηνία γέννησης του παιδιού

Διαβάστε περισσότερα

Πολιτισμική μάθηση. Κοινωνικές δεξιότητες Πολιτισμικές αντιλήψεις Διαπολιτισμική επικοινωνία Διαπολιτισμική διαμεσολάβηση

Πολιτισμική μάθηση. Κοινωνικές δεξιότητες Πολιτισμικές αντιλήψεις Διαπολιτισμική επικοινωνία Διαπολιτισμική διαμεσολάβηση Πολιτισμική μάθηση Κοινωνικές δεξιότητες Πολιτισμικές αντιλήψεις Διαπολιτισμική επικοινωνία Διαπολιτισμική διαμεσολάβηση Περιεχόμενο της πολιτισμικής μάθησης Πολιτισμική μάθηση είναι η διαδικασία μέσω

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΕΛΚΥΣΗ ΚΟΙΝΟΥ ΤΩΝ ΜΟΥΣΕΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

ΝΕΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΕΛΚΥΣΗ ΚΟΙΝΟΥ ΤΩΝ ΜΟΥΣΕΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΝΕΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΕΛΚΥΣΗ ΚΟΙΝΟΥ ΤΩΝ ΜΟΥΣΕΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Ονοματεπώνυμο: Τουφεξή Ασπασία Σειρά: 12 Επιβλέπων καθηγητής: Ιωαννίδης Α. Διευθυντής ΠΜΣ: Σιώμκος Γεώργιος Ο ρόλος του μουσείου

Διαβάστε περισσότερα

Π 2107 Ειδική Αγωγή και αποτελεσματική διδασκαλία

Π 2107 Ειδική Αγωγή και αποτελεσματική διδασκαλία ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Π 2107 Ειδική Αγωγή και αποτελεσματική διδασκαλία Ενότητα 8.2: Το φάσμα του αυτισμού. Σουζάνα Παντελιάδου Φιλοσοφίας-Παιδαγωγικής Άδειες

Διαβάστε περισσότερα

Διοίκηση ανθρωπίνων Πόρων. Ενότητα 9: Εργασιακές σχέσεις και επικοινωνία Δρ. Καταραχιά Ανδρονίκη Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής

Διοίκηση ανθρωπίνων Πόρων. Ενότητα 9: Εργασιακές σχέσεις και επικοινωνία Δρ. Καταραχιά Ανδρονίκη Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Διοίκηση ανθρωπίνων Πόρων Ενότητα 9: Εργασιακές σχέσεις και επικοινωνία Δρ. Καταραχιά Ανδρονίκη Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

Ομαδική λήψη απόφασης και βιωματικές ασκήσεις. Κατερίνα Αργυροπούλου, Επίκουρη Καθηγήτρια

Ομαδική λήψη απόφασης και βιωματικές ασκήσεις. Κατερίνα Αργυροπούλου, Επίκουρη Καθηγήτρια Ομαδική λήψη απόφασης και βιωματικές ασκήσεις Κατερίνα Αργυροπούλου, Επίκουρη Καθηγήτρια Διαδικασία Λήψης Αποφάσεων Το βίωμα της ομαδικής λήψης απόφασης Πλεονεκτήματα ομαδικής λήψης απόφασης Ενισχύεται

Διαβάστε περισσότερα

Μαθησιακά πλαίσια στο νηπιαγωγείο. Νέο Πρόγραμμα Σπουδών Νηπιαγωγείου

Μαθησιακά πλαίσια στο νηπιαγωγείο. Νέο Πρόγραμμα Σπουδών Νηπιαγωγείου Μαθησιακά πλαίσια στο νηπιαγωγείο Νέο Πρόγραμμα Σπουδών Νηπιαγωγείου http://repository.edulll.gr/edulll/handle/10795/1947 Η μάθηση είναι συνεχής Τα παιδιά μαθαίνουν με διάφορους τρόπους, σε διάφορα πλαίσια.

Διαβάστε περισσότερα

Aξιοποίηση του Moodle για τη µελέτη της κοινωνικής αλληλεπίδρασης και του ρόλου του εκπαιδευτικού. Νικολοπούλου Μαρίτα.

Aξιοποίηση του Moodle για τη µελέτη της κοινωνικής αλληλεπίδρασης και του ρόλου του εκπαιδευτικού. Νικολοπούλου Μαρίτα. Aξιοποίηση του Moodle για τη µελέτη της κοινωνικής αλληλεπίδρασης και του ρόλου του εκπαιδευτικού Νικολοπούλου Μαρίτα nikolopouloumarita@gmail.com Mοντέλο της Κοινότητας Διερεύνησης (Community of Inquiry-

Διαβάστε περισσότερα

Ιδιότητες και Τεχνικές Σύνταξης Επιστημονικού Κειμένου Σχολιασμός ερευνητικής πρότασης

Ιδιότητες και Τεχνικές Σύνταξης Επιστημονικού Κειμένου Σχολιασμός ερευνητικής πρότασης Ιδιότητες και Τεχνικές Σύνταξης Επιστημονικού Κειμένου Σχολιασμός ερευνητικής πρότασης Αναστασία Χριστοδούλου, Dr. Γεώργιος Δαμασκηνίδης Τμήμα Ιταλικής Γλώσσας & Φιλολογίας Θεσσαλονίκη, 2015 Ιδιότητες

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ

ΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ Οι Κοινωνικοί Λειτουργοί δεν επιλέγουν τα προβλήµατα και τα ζητήµατα που επιλαµβάνονται στην καθηµερινή πρακτική. Ακόµη και εκείνοι που εργάζονται σε εξειδικευµένα προγράµµατα

Διαβάστε περισσότερα

Οι Γνώσεις των Παιδαγωγών Προσχολικής Εκπαίδευσης, Σχετικά με τα Χαρακτηριστικά του Αυτισμού, και η Σημασία Αυτών.

Οι Γνώσεις των Παιδαγωγών Προσχολικής Εκπαίδευσης, Σχετικά με τα Χαρακτηριστικά του Αυτισμού, και η Σημασία Αυτών. Οι Γνώσεις των Παιδαγωγών Προσχολικής Εκπαίδευσης, Σχετικά με τα Χαρακτηριστικά του Αυτισμού, και η Σημασία Αυτών. Όνομα Φοιτήτριας: Βεκύρη Σοφία Επιβλέπουσα: Γιόκα Μαράνια BA (HONS) Early Childhood Studies

Διαβάστε περισσότερα

ΑΥΤΙΣΜΟΣ. Μια διαφορετική μορφή επικοινωνίας

ΑΥΤΙΣΜΟΣ. Μια διαφορετική μορφή επικοινωνίας ΑΥΤΙΣΜΟΣ Μια διαφορετική μορφή επικοινωνίας ΟΡΙΣΜΟΣ Οι Neisworth και Wolfe (2005) ορίζουν τον αυτισμό ως «αναπτυξιακή διαταραχή που χαρακτηρίζεται από σημειωμένη δυσκολία στην επικοινωνία και τις κοινωνικές

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΑΥΤΙΣΤΙΚΟΥ ΦΑΣΜΑΤΟΣ: Βασικε ς πληροφορι ες

ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΑΥΤΙΣΤΙΚΟΥ ΦΑΣΜΑΤΟΣ: Βασικε ς πληροφορι ες ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΑΥΤΙΣΤΙΚΟΥ ΦΑΣΜΑΤΟΣ: Βασικες πληροφοριες Πέτρος Γαλάνης Δρ. ΕΚΠΑ, Δάσκαλος Ε.Α. (ΚΕ.Δ.Δ.Υ. Δ Αθήνας) Τι είναι η Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ); Ο όρος «Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος» (ΔΑΦ)

Διαβάστε περισσότερα

Επαυξητική & Εναλλακτική Επικοινωνία Διαδικασία Αξιολόγησης [1]

Επαυξητική & Εναλλακτική Επικοινωνία Διαδικασία Αξιολόγησης [1] Επαυξητική & Εναλλακτική Επικοινωνία Διαδικασία Αξιολόγησης [1] Δρ. Ηλιάδα Πάμπουλου Τμήμα Επιστημών Αποκατάστασης Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου eliada.pampoulou@cut.ac.cy Σεπτέμβριος 2018 Παιδαγωγικό

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΑΔΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: ΔΙΑΦΥΛΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ

ΟΜΑΔΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: ΔΙΑΦΥΛΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΟΜΑΔΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: ΔΙΑΦΥΛΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ Μυρτώ Λεμονούδη και Έλλη Κουβαράκη MSc Κλινική Ψυχολογία Παν/μίου Αθηνών -Ψυχοθεραπεύτριες Επόπτης: Γιώργος Ευσταθίου Διδάκτωρ Κλινικής Ψυχολογίας Παν/μίου Αθηνών-Ψυχοθεραπευτής

Διαβάστε περισσότερα