Δημιουργία παρτιτοφρων με Sibelius & Finale. Εγγραφή μουςικήσ με GarageBand & Nuendo.

Transcript

1 ΑΡΙΣΟΣΔΛΔΙΟ ΠΑΝΔΠΙΣΗΜΙΟ ΘΔΑΛΟΝΙΚΗ ΧΟΛΗ ΘΔΣΙΚΩΝ ΔΠΙΣΗΜΩΝ - ΣΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ Δημιουργία παρτιτοφρων με Sibelius & Finale. Εγγραφή μουςικήσ με GarageBand & Nuendo. Γιπλωματική Δργασία τοσ Γημοσθένη Μακρή (ΑΔΜ: 1290) Δπιβλέπων Καθηγητής: Γιονύσιος Πολίτης ΘΔΑΛΟΝΙΚΗ ΟΚΣΩΒΡΗ 2010

2 2

3 Πρόλογος Η εξγαζία επηθεληξψλεηαη ζηελ δεκηνπξγία θαη εγγξαθή κνπζηθήο κε ρξήζε ζπγθεθξηκέλσλ πξνγξακκάησλ πνπ ζπγθαηαιέγνληαη ζηνλ ηνκέα ηεο κνπζηθήο πιεξνθνξηθήο. Σν πξψην ζθέινο αθνξά ηελ δεκηνπξγία παξηηηνχξσλ κε ηα δπν πην δεκνθηιέζηεξα πξνγξάκκαηα, ην Sibelius θαη ην Finale. Δμεγνχληαη αλαιπηηθά νη πην ζεκαληηθέο ξπζκίζεηο ηνπο, κέζα απφ κηα ζεηξά βεκάησλ πνπ πεξηιακβάλεη ηελ δεκηνπξγία ελφο project κέρξη ηελ αλαπαξαγσγή θαη απνζήθεπζε ηνπ. Γηα απηφ ην ζθέινο δεκηνπξγήζεθαλ θαη δπν βίληενπαξνπζηάζεηο κε ρξήζε ηνπ Camtasia ζε κνξθή εμαγσγήο FLASH γηα απνδνηηθφηεξε εθκάζεζε ηελ πξνγξακκάησλ. Σν δεχηεξν ζθέινο έρεη λα θάλεη κε ηελ δεκηνπξγία θαη εγγξαθή κνπζηθήο κε δπν δηάζεκα πξνγξάκκαηα, ην GarageBand ηεο Apple Inc. (κφλν ζε Mac OSx) θαη ην Nuendo ηεο Steinberg. πγθαηαιέγνληαη ζηελ θαηεγνξία πξνγξακκάησλ Digital Audio Workstations γηα ηνλ ιφγν φηη έλαο ρξήζηεο κπνξεί λα δεκηνπξγήζεη κνπζηθή απφ κεδεληθή βάζε θαη λα ηελ εμάγεη ζε αξρείν ήρνπ έηνηκν γηα ηελ εγγξαθή ζε CD. Δμεγνχληαη αλαιπηηθά φινη νη ηξφπνη δεκηνπξγίαο κνπζηθήο, φπσο ε ερνγξάθεζε πξαγκαηηθψλ νξγάλσλ κέζσ ηεο θάξηαο ήρνπ, ε εθαξκνγή πξσηνθφιινπ MIDI γηα απφδνζε ήρνπ κέζσ εηδηθψλ εηθνληθψλ πξνγξακκάησλ αιιά θαη κε ρξήζε έηνηκσλ επαλαιήςεσλ (loops). ηελ ζπλέρεηα γίλνληαη αλαθνξέο γηα ηηο δηαδηθαζίεο Mixing θαη Mastering θαζψο θαη επεμήγεζε ησλ πην ρξήζηκσλ θίιηξσλ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη, θαη ηέινο γίλεηαη ε ηειηθή εμαγσγή ηνπ project ζε αξρείν ήρνπ. Θα ήζεια λα επραξηζηήζσ ηνλ θχξην Γηνλχζην Πνιίηε, επηβιέπνληα θαζεγεηή ηεο εξγαζίαο, θαζψο είλαη απφ ηνπο ιίγνπο πνπ αζρνιείηαη γεληθφηεξα κε ηελ κνπζηθή ηερλνινγία ζηνλ ρψξν ηεο πιεξνθνξηθήο, θαη κνπ έδσζε ηελ δπλαηφηεηα λα αζρνιεζψ κε ηδηαίηεξα ελδηαθέξνληα κνπζηθά πξνγξάκκαηα. Γεκνζζέλεο Μαθξήο

4 4

5 ΠΔΡΙΟΧΟΜΔΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟ.3 ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ.5 ΔΓΓΡΑΦΖ ΠΑΡΣΗΣΟΤΡΑ ΜΔ SIBELIUS 6 ΚΑΗ FINALE ΔΓΓΡΑΦΖ ΜΔ ΣΟ SIBELIUS Δηζαγσγηθά γηα ην Sibelius Βήκα 1 ν : Quick Start Βήκα 2 ν : Θέηνληαο ηχπν παξηηηνχξαο Βήκα 3 ν : Πξνζζέηνληαο ηα φξγαλα Βήκα 4 ν : Ρχζκηζε γξακκαηνζεηξάο Βήκα 5 ν : Tempo & Time Signature Βήκα 6 ν : Οξηζκφο θιίκαθαο Βήκα 7 ν : Score Information Βήκα 8 ν : Σν πεξηβάιινλ εξγαζίαο Βήκα 9 ν : πγγξαθή κέηξσλ Βήκα 10 ν : Αλαπαξαγσγή θαη απνζήθεπζε ΔΓΓΡΑΦΖ ΜΔ ΣΟ FINALE Δηζαγσγηθά γηα ην Finale Βήκα 1 ν : Launch Window Βήκα 2 ν : Θέηνληαο κνξθή παξηηηνχξαο Βήκα 3 ν : Πξνζζέηνληαο ηα φξγαλα Βήκα 4 ν : Score Information Βήκα 5 ν : Ρχζκηζε παξακέηξσλ Βήκα 6 ν : Σν πεξηβάιινλ εξγαζίαο Βήκα 7 ν : Ο εηθνληθφο κείθηεο Βήκα 8 ν : πγγξαθή κέηξσλ Βήκα 9 ν : Οινθιήξσζε θαη εγγξαθή ζηίρσλ Βήκα 10 ν : Αλαπαξαγσγή θαη απνζήθεπζε

6 ΓΖΜΗΟΤΡΓΗΑ ΜΟΤΗΚΖ ΜΔ ΣΟ GARAGEBAND Δηζαγσγή Δηζαγσγηθά γηα ην GarageBand Λεηηνπξγίεο Βαζηθέο ξπζκίζεηο ελφο project Σν πεξηβάιινλ ηνπ GarageBand Γεκηνπξγία ηνπ project Δγγξαθή κε Software Instruments Δπεμήγεζε παξακέηξσλ ηνπ θαλαιηνχ Δγγξαθή κε ρξήζε MIDI πξσηφθνιινπ Γεκηνπξγία θαλαιηνύ κε ρξήζε Loops Η ελζσκαησκέλε βηβιηνζήθε επαλαιήςεσλ Δγγξαθή πξνζσπηθψλ επαλαιήςεσλ Γεκηνπξγία θαλαιηνύ κε ρξήζε Loops Δγγξαθή κέζσ ηεο θάξηαο ήρνπ Υξεζηκνπνίεζε Electric Guitar θαλαιηνχ Γηαδηθαζία Mixing Mastering θαη εμαγσγή ζε αξρείν ήρνπ ΟΓΖΓΟ ΓΖΜΗΟΤΡΓΗΑ ΜΟΤΗΚΖ ΜΔ ΣΟ NUENDO Δηζαγσγή Δηζαγσγηθά γηα ην Nuendo Nuendo Vs Cubase Βαζηθέο ξπζκίζεηο Σχπνη Project Γεκηνπξγία Project Σν βαζηθφ πεξηβάιινλ ηνπ Nuendo Ρπζκίζεηο ηνπ project Δγγξαθή κε Audio Tracks Πξνζζήθε Audio θαλαιηψλ Γηαδηθαζία ερνγξάθεζεο Γηαρείξηζε Δγγξαθψλ (Events) Δπεμεξγαζία Events

7 4.Δγγξαθή κε ρξήζε MIDI Tracks Η ηερλνινγία VST Δγγξαθή κέζσ MIDI Δπεμεξγαζία MIDI Αξρείσλ Γηαδηθαζία Mixing Δμαγσγή ζε ηειηθό αξρείν ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ

8 8

9 ΔΓΓΡΑΦΖ ΠΑΡΣΗΣΟΤΡΑ ΜΔ SIBELIUS 6 ΚΑΗ FINALE

10 1. ΔΓΓΡΑΦΖ ΜΔ ΣΟ SIBELIUS Ειςαγωγικά για το Sibelius Σν Sibelius αξρηθά αλαπηχρζεθε απφ ηνπο Βξεηαλνχο αδειθνχο Ben θαη Jonathan Finn, θαη πξψηα εθηειέζηεθε ζηνπο πξσηνπνξηαθνχο γηα εθείλε ηελ επνρή ππνινγηζηέο Acorn Archimedes θαη RISC. Η αλάπηπμε ηνπ, ε νπνία έγηλε νινθιεξσηηθά ζε γιψζζα Assembly, μεθίλεζε ην 1986 θαη νινθιεξψζεθα ην 1993 κε ηελ πξψηε έθδνζε ηνπ πξνγξάκκαηνο. Οη εθδφζεηο γηα Windows θπθινθφξεζαλ ην 1998 θαη γηα Mac ην Σν Sibelius αλήθεη ζηελ θαηεγνξία ησλ scorewriter κνπζηθώλ πξνγξακκάησλ, θαη ρξεζηκνπνηείηαη απφ ζπλζέηεο, ηξαγνπδηζηέο, δαζθάινπο, καζεηέο θαη εξαζηηέρλεο κνπζηθνχο γηα ηελ θαηαγξαθή κνπζηθήο δηαθφξσλ εηδψλ( θιαζζηθή, jazz, rock) ζε κνξθή παξηηηνχξαο. Ο θύξηνο ζθνπόο ηνπ ήηαλ ε δεκηνπξγία, επεμεξγαζία θαη εθηύπσζε κνπζηθώλ παξηηηνύξσλ. Καζψο ε αλάπηπμε ηνπ ζπλερίδνληαλ, λέεο δπλαηφηεηεο πξνζζεηφληνπζαλ φπσο ε εηθνληθή αλαπαξαγσγή νξγάλσλ κε ξεαιηζηηθφ ήρν, δεκηνπξγία θχιισλ εξγαζίαο απφ θαζεγεηέο ζε καζεηέο γηα εθπαηδεπηηθνχο ζθνπνχο, ε δπλαηφηεηα ελζσκάησζεο ζεκεηψζεσλ ζε κνξθή video θ.α. Σν Sibelius, επίζεο, θπξηάξρεζε ζηελ online αγνξά θεηκέλσλ κνπζηθήο κε ην δσξεάλ score reader θαη web browser plug-in, ην Scorch, ην νπνίν επηηξέπεη ζε εθδφηεο θαη απινχο ρξήζηεο λα εθδίδνπλ κε αζθάιεηα ηε κνπζηθή ηνπο ζην Γηαδίθηπν. Δηθφλα 1: Σξέρνληαο ην Sibelius 6 ζε Mac OSX. 10

11 Η ηξέρνπζα έθδνζε ηνπ είλαη ε 6.2 θαη ε πιήξεο έθδνζε ηνπ θνζηίδεη γχξσ ζηα 400. Ωζηφζν ππάξρνπλ θαη Lite εθδφζεηο πνπ θνζηίδνπλ θάησ απφ 100. Γηα λα επηδείμνπκε ηε ιεηηνπξγία ηνπ Sibelius, ζα παξνπζηάζνπκε ηα βήκαηα πνπ πξέπεη λα θαλείο λα θάλεη, πξνθεηκέλνπ λα γξάςεη έλα πνιύ γλσζηό κνπζηθό θνκκάηη, ην Jingle Bells. 1.2 Βήμα 1 ο : Quick Start Αξρηθά ηξέρνληαο ην Sibelius γηα πξψηε θνξά, εκθαλίδεηαη ην παξάζπξν Quick Start πνπ καο παξέρεη δηάθνξεο επηινγέο. Δκείο επηιέγνπκε ην Start a new score γηα λα μεθηλήζνπκε ηελ ζύλζεζε ηνπ Jingle Bells από κεδεληθή βάζε. Σν αξρηθφ menu ηνπ Sibelius, βέβαηα, καο παξέρεη θαη άιιεο δπλαηφηεηεο, φπσο ζάξσζε κνπζηθήο παξηηηνχξαο κέζσ scanner, επεμεξγαζία MIDI αξρείσλ θ.α. ηα νπνία δελ ζα καο απαζρνιήζνπλ απηή ηελ ζηηγκή. Δηθφλα 2: Quick Start Menu ηνπ Sibelius. 1.3 Βήμα 2 ο : Θζτοντασ τφπο παρτιτοφρασ Ζ πξώηε καο επηινγή, ζρεηηθά κε ηελ κνπζηθή παξηηηνύξα, έρεη λα θάλεη κε ηα όξγαλα κε ηα νπνία ζέινπκε λα γξάςνπκε ηελ κνπζηθή. Απηή ε επηινγή θαζνξίδεη θαη ηελ κνξθή ηεο παξηηηνχξαο. Σν Sibelius έρεη κηα ζεηξά απφ έηνηκνπο ηχπνπο παξηηηνχξαο, πνπ θαιχπηνπλ απφ νξρήζηξεο κέρξη έλα κνλαρηθφ πηάλν. Δκείο γηα λα εκβαζχλνπκε ιίγν παξαπάλσ ζην πξφγξακκα επηιέγνπκε ην Blank φπνπ ζε απηφ ζα πξνζζέζνπκε αξγφηεξα ηα φξγαλα ηεο αξέζθεηαο καο. 11

12 Δηθφλα 3: Έηνηκεο πξνεπηινγέο πνπ θαζνξίδνπλ ηνλ ηχπν θαη φξγαλα ηεο παξηηηνχξαο. 1.4 Βήμα 3 ο : Προςθζτοντασ τα όργανα Παηψληαο Next, ην Sibelius καο ξσηάεη αλ επηζπκνχκε λα πξνζζέζνπκε εκείο ηα φξγαλα πνπ ρξεηαδφκαζηε, γηα ηελ παξηηηνχξα πνπ ζα ζπγγξάςνπκε. Δπηιέγνπκε λαη, θαη καο εκθαλίδεηαη ην κελνχ ησλ Instruments. Γηα ηελ ζχλζεζε ηνπ Jingle Bells ζα ρξεζηκνπνηήζνπκε έλα πηάλν γηα ηελ θπξίσο κεισδία, κηα αθνπζηηθή θηζάξα γηα ζπλνδεία θαη έλα ειεθηξηθφ κπάζν πνπ ζα δίλεη ηνλ ξπζκφ. Έηζη απφ ηελ νηθνγέλεηα νξγάλσλ Keyboards πξνζζέηνπκε ην Piano θαη απφ ηελ νηθνγέλεηα Guitars πξνζζέηνπκε Acoustic Guitar θαη Electric Bass. Δηθφλα 4: Πξνζζέηνληαο αθνπζηηθή θηζάξα ζηελ παξηηηνχξα. 12

13 ην Staves in score βιέπνπκε ηελ δηάηαμε ησλ πεληαγξάκκσλ πνπ ζα εκθαληζηνχλ ζηελ παξηηηνχξα. Σν Piano (a) αληηζηνηρεί ζην δεμί ρέξη θαη αληηπξνζσπεχεη ην πεληάγξακκν ζην θιεηδί ηνπ νι, ελψ ην Piano (b) ην αξηζηεξφ ρέξη ζην θιεηδί ηνπ Φα. Σέινο ε αθνπζηηθή θηζάξα είλαη ζε θιεηδί ηνπ νι θαη ην ειεθηξηθφ κπάζν ζε θιεηδί ηνπ Φα. Δηθφλα 5: Αιιάδνληαο ηελ δηάηαμε εκθάληζεο ησλ πεληαγξάκκσλ ζηελ παξηηηνχξα. 1.5 Βήμα 4 ο : Ρφθμιςη γραμματοςειράσ ην επφκελν παξάζπξν θαινχκαζηε λα επηιέμνπκε ηελ γξακκαηνζεηξά ηνπ κνπζηθνχ θεηκέλνπ καο. Πξνζθέξνληαη πνιιέο γξακκαηνζεηξέο κε κνπζηθά ζχκβνια, ψζηε ν ζπλζέηεο λα θαζνξίδεη ηελ εκθάληζε θαη ηελ αηζζεηηθή ηνπ κνπζηθνχ ηνπ έξγνπ. Δκείο, σζηφζν, επηιέγνπκε Unchanged ζην θπξίσο κελνχ αιιά θαη ζην Main text font θαζψο ζέινπκε λα δηαηεξήζνπκε κηα απιφηεηα ζηελ παξηηηνχξα ρσξίο πεξηηηέο ιεπηνκέξεηεο. Δηθφλα 6: Δπηινγή ζηπι θαη ηχπν γξακκαηνζεηξάο. 13

14 1.6 Βήμα 5 ο : Tempo & Time Signature Παηψληαο Next βξηζθφκαζηε ζην παξάζπξν Time Signature and Tempo φπνπ επηιέγνπκε ηνλ ξπζκφ θαη ηελ ηαρχηεηα εθηέιεζεο ηεο ζχλζεζεο καο. Γηα ην Jingle Bells επηιέγνπκε ξπζκό 4/4, νξίδνπκε ην Tempo 80 γηα ηέηαξην θαη παηάκε Next. Δηθφλα 7: Ρχζκηζε κέηξνπ(time Signature) θαη ηαρχηεηαο εθηέιεζεο(tempo). 1.7 Βήμα 6 ο : Οριςμόσ κλίμακασ ην επφκελν βήκα επηιέγνπκε ην Key Signature, δειαδή νξίδνπκε ηελ θιίκαθα πνπ ζέινπκε λα αθνινπζεί ην κνπζηθό θνκκάηη. Σν Jingle Bells αλ θαη απνηειεί κηα πνιχ απιή ζχλζεζε αθνινπζεί ηελ G Major (νι Μαηδφξε). Ωζηφζν γηα ιφγνπο επθνιίαο επηιέγνπκε Open Key/Atonal. Δηθφλα 8: Δπηιέγνληαο ηελ θαηάιιειε θιίκαθα πνπ αθνινπζεί ε ζχλζεζε. 14

15 1.8 Βήμα 7 ο : Score Information ην ηειεπηαίν απφ ηα πξνθαηαξθηηθά βήκαηα πνπ ζπκπιεξψλνπκε, θαηαρσξνχληαη νη πιεξνθνξίεο ηνπ ζρεηίδνληαη κε ηα πλεπκαηηθά δηθαηψκαηα ηεο ζχλζεζεο ηεο νπνίαο ζπγγξάθνπκε. Απηέο αθνξνχλ ζην φλνκα ηεο ζχλζεζεο, ηνπ ζπλζέηε, ηνπ ζηηρνπξγνχ, θαζψο θαη φηη άιιε ρξήζηκε πιεξνθνξία ζέινπκε λα πξνζζέζνπκε. Παηψληαο Finish είκαζηε έηνηκε λα μεθηλήζνπκε ηελ ζπγγξαθή ηεο κνπζηθήο ηνπ Jingle Bells. Δηθφλα 9: Πξνζζέηνληαο ρξήζηκεο πιεξνθνξίεο γηα ηελ ζχλζεζε. 1.9 Βήμα 8 ο : Σο περιβάλλον εργαςίασ Η εηθφλα πνπ αληηθξίδνπκε είλαη απηήο κηαο ηδεαηήο επηθάλεηαο, φπνπ απνηππψλνληαη ηα πεληάγξακκα θαη εκείο ηνπνζεηνχκε κε ζπγθεθξηκέλα εξγαιεία ηηο λφηεο. Απηφ πνπ απνηειεί κεγάιν πιενλέθηεκα ηνπ Sibelius, είλαη ε απιή, μεθάζαξε θαη ηδηαίηεξα εύρξεζηε δηεπαθή κε ην ρξήζηε. Γίλεη ζαθέζηαην πξνζαλαηνιηζκφ ζηελ εκθάληζε ηεο ηδεαηήο επηθάλεηαο ζπγγξαθήο σο ραξηηνχ, πάλσ ζην νπνίν γξάθεηαη ε παξηηηνχξα. Πην ζπγθεθξηκέλα ζην πάλσ κέξνο ηεο νζφλεο: 1). Έρνπκε ηηο θιαζζηθέο επηινγέο δηαρείξηζεο αξρείσλ φπσο Open, Save. 2). Η δπλαηφηεηα επηινγήο Zoom ζην επηζπκεηφ επίπεδν. 3). Η δπλαηφηεηα δηαρείξηζεο θάζε νξγάλνπ μερσξηζηά. 4). Σν βαζηθφ κελνχ επηινγψλ πνπ ξπζκίδεη πνηεο γξακκέο εξγαιείσλ ζα εκθαληζηνχλ ή φρη ζηελ επηθάλεηα ζπγγξαθήο 15

16 Δηθφλα 10: Κάλνληαο Zoom ζηελ επηθάλεηα ζπγγξαθήο. Αλαιπηηθά γηα ην βαζηθφ κελνχ επηινγψλ έρνπκε ηα εμήο εξγαιεία πνπ ζα ρξεζηκνπνηήζνπκε: Α) Παηώληαο ην Navigator εκθαλίδεηαη θάησ δεμηά έλα παξάζπξν πνπ απνηειεί κηα κηθξνγξαθία όινπ ηνπ score. Γείρλεη πνηα πεξηνρή ηεο παξηηηνχξαο εκθαλίδεηαη ζην παξάζπξν εξγαζίαο θαη βνεζάεη ζηελ πινήγεζε ηνπ κνπζηθνχ θνκκαηηνχ πνπ επεθηείλεηαη ζε πνιιέο ζειίδεο. Δηθφλα 11: Υξήζε Navigator γηα πινήγεζε ζηελ παξηηηνχξα. 16

17 Β) ηελ πεξίπησζε πνπ ζέινπκε εκείο λα γξάςνπκε ηελ κεισδία λόηα-λόηα, ππάξρεη ην Keypad, ην νπνίν πεξηέρεη ηηο ρξνληθέο αμίεο, παύζεηο θ.η.ι. πνπ ζα πξνζηεζνχλ πάλσ ζηα πεληάγξακκα ηεο ζχλζεζεο. Γ) ε απηφ κπνξεί λα βνεζήζεη ην Keyboard ην νπνίν αληηζηνηρίδεη ηηο λφηεο πνπ παηάκε πάλσ ζηα πεληάγξακκα. Γ) Σέινο εκθαλίδνπκε ηηο επηινγέο Playback, πνπ ρξεηάδνληαη γηα λα κπνξέζνπκε λα αλαπαξάγνπκε ην θνκκάηη καο, λα θάλνπκε Rewind, λα θαηαγξάςνπκε ηελ παξηηηνχξα κε θάπνην πιεθηξνθφξν φξγαλν κέζσ κηαο δηεπαθήο MIDI θ.α. Δηθφλα 12: Δλεξγνπνηεκέλα Keypad θαη Keyboard Βήμα 9 ο : υγγραφή μζτρων Ξεθηλάκε ηελ ζπγγξαθή ηνπ πξψηνπ κέηξνπ ζηα πεληάγξακκα. Αο ζεκεησζεί πσο επηθεληξσλόκαζηε ζην πσο γξάθεηαη έλα θνκκάηη θαη όρη ζηελ ζεσξία ηεο αξκνλίαο, πνπ ππαγνξεύεη κνπζηθά ην πώο ζπληάζζεηαη. Θα μεθηλήζνπκε ινηπφλ απφ ην πεληάγξακκν ηνπ πηάλν θαη ζπγθεθξηκέλα απφ ην πεληάγξακκν ζην θιεηδί ηνπ νι φπνπ ζε απηφ ζα αλαπηπρζεί ε θπξίσο κεισδία Δηθφλα 13: Υξήζε Keypad γηα ηελ ηνπνζέηεζε λνηψλ θαη γεληθφηεξα κνπζηθψλ ζπκβφισλ. 17

18 Η πξψηε καο θίλεζε είλαη λα ηνπνζεηήζνπκε ηελ πξψηε λφηα ε νπνία είλαη φγδνν. Δπηιέγνπκε απφ ην Keypad ηα φγδνα θαη ηνπνζεηνχκε ηελ λφηα πξνζεθηηθά ζην πεληάγξακκν, ε νπνία είλαη ε Ρε. Βιέπνπκε φηη ακέζσο εκθαληζηήθαλ 2 παχζεηο γηα λα κπνξεί λα ηεξεζεί ην κέηξν ησλ 4/4. Η επφκελε είλαη ε η θαη ηελ ηνπνζεηνχκε κε ηνλ ίδην ηξφπν. Απηφο είλαη έλαο ηξφπνο εγγξαθήο. Δλαιιαθηηθά κπνξνχκε λα ρξεζηκνπνηήζνπκε ην Keyboard εθφζνλ γλσξίδνπκε ηηο λφηεο ηνπ θιαβηέ. Οη επφκελεο λφηεο είλαη νη Λα θαη νι θαη ηηο παηάκε απφ ην εηθνληθφ keyboard. Δηθφλα 14: Υξήζε Keyboard γηα ηελ απφδνζε λνηψλ ζην επηιεγκέλν πεληάγξακκν. Η επφκελε λφηα πνπ ζα γξάςνπκε ζα είλαη ζε ηέηαξην παξεζηηγκέλν θαη ηελ ηνπνζεηνχκε κε παξφκνην ηξφπν ζην πεληάγξακκν. ηελ ζπλέρεη ρξεηαδφκαζηε κηα παχζε δέθαηνπ-έθηνπ φπνπ εληνπίδεηαη ζην Keypad σο Rest. Σειεηψλνληαο ηνπνζεηνχκε ηελ ηειεπηαία λφηα ηνπ κέηξνπ ε νπνία είλαη μαλά ε Ρε. Αθνινπζψληαο ηα ίδηα βήκαηα γηα ηα πεληάγξακκα ηνπ αξηζηεξνχ ρεξηνχ ηνπ πηάλνπ, ηεο αθνπζηηθήο θηζάξαο θαη ηνπ ειεθηξηθνχ κπάζνπ γξάθνπκε ηελ κνπζηθή αλά κέηξν. Απηφ φπσο είπακε πξνυπνζέηεη γλψζε ηεο κνπζηθήο αξκνλίαο ηνπ θνκκαηηνχ. Αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη ην πεληάγξακκν ηεο αθνπζηηθήο θηζάξαο έρνπκε ζπγρνξδίεο νη νπνίεο εχθνια δεκηνπξγνχληαη εάλ ζην Keyboard γίλεη ρξήζε ηεο επηινγήο Toggle Note & Chord Mode φπνπ δηαιέγνπκε εάλ ζέινπκε λα γξάςνπκε απιή λφηα ε ζπγρνξδία. Μηα έθδνζε ηεο ηειηθήο κνξθήο ησλ πξώησλ 8 κέηξσλ ηνπ Jingle Bells είλαη απηή πνπ απεηθνλίδεηαη ζηελ εηθόλα

19 Δηθφλα 15: Σειηθή κνξθή ησλ πξψησλ 8 κέηξσλ ηνπ Jingle Bells. Η πινήγεζε γίλεηαη κε drag and drop κέζσ ηνπ Navigator. Δίκαζηε έηνηκνη λα αλαπαξάγνπκε ην κέξνο ηνπ Jingle Bells πνπ ζπγγξάςακε. Πξνηνχ φκσο παηήζνπκε Play αο ξίμνπκε κηα καηηά ζηνλ εηθνληθφ κείθηε. Δδψ κπνξνύκε λα ξπζκίζνπκε ηηο εληάζεηο ησλ νξγάλσλ πνπ ρξεζηκνπνηνύκε, λα δηαιέμνπκε ελαιιαθηηθνύο ήρνπο γηα απηά επηιέγνληαο ηνλ ήρν ηεο αξέζθεηαο καο απφ ηελ βηβιηνζήθε General Midi, λα ξπζκίζνπκε ηα Pan θάζε νξγάλνπ μερσξηζηά θαη λα παξακεηξνπνηήζνπκε ρξήζηκα effects όπσο Reverb θαη Chorus. Δπίζεο γηα θάζε θαλάιη έρνπκε μερσξηζηά επηινγέο Mute θαη Solo γηα θαιύηεξε δηαρείξηζε ηνπ ηειηθνύ ήρνπ. Δηθφλα 16: Mixer θαη επηινγέο Mute & Solo. 19

20 Σέινο παξαηεξνχκε φηη εθηφο απφ ηα φξγαλα πνπ έρνπκε πξνζζέζεη, ππάξρεη θαη ην κνπζηθό θαλάιη Click πνπ αληηπξνζσπεύεη ηνλ κεηξνλόκν Βήμα 10 ο : Αναπαραγωγή και αποθήκευςη Σψξα είκαζηε έηνηκνη λα μεθηλήζνπκε ηελ αλαπαξαγσγή ηνπ Jingle Bells παηψληαο απφ ην κελνχ επηινγψλ Playback ην Play. Η πνηφηεηα ήρνπ ησλ νξγάλσλ πνπ αλαπαξάγνληαη είλαη άθξσο ξεαιηζηηθή. Δηθφλα 17: Αλαπαξαγσγή ησλ κέηξσλ ηνπ Jingle Bells πνπ ζπγγξάςακε. Σειεπηαίν βήκα, αθνχ ηειεηψζακε ηελ ζπγγξαθή θαη ηελ αλαπαξαγσγή είλαη ε απνζήθεπζε ηνπ project καο. Πεγαίλνπκε File Save as θαη απνζεθεχνπκε ηελ παξηηηνχξα καο σο Jingle Bells. 20

21 2.ΔΓΓΡΑΦΖ ΜΔ ΣΟ FINALE Ειςαγωγικά για το Finale 2010 Αλ θαη παξνπζηάδεηαη δεχηεξν, κεηά ην Sibelius, ην Finale είλαη έλα απφ ηα αξραηφηεξα πξνγξάκκαηα ζπγγξαθήο κνπζηθψλ παξηηηνχξσλ(θαη φρη κφλν) κε πεξηζζφηεξα απφ 15 ρξφληα πξσηνπνξία. Η πξψηε έθδνζε ηνπ βγήθε ην 1988 απφ ηνλ Phil Farrand γηα ηελ εηαηξία Coda Music Software ε νπνία ζηελ ζπλέρεηα πνπιήζεθε θαη νλνκάζηεθε MakeMusic ε νπνία είλαη θαη ε θάηνρνο ηνπ. Η πξψηε νπζηαζηηθή έθδνζε κεηά απφ απηέο ηηο ελαιιαγέο έγηλε κε ην Finale 97 ην νπνίν έηξερε ζε Windows 95 θαη 98. Σν 2004 ήηαλ ε πξψηε έθδνζε πνπ ήηαλ ζπκβαηή κε Macintosh. Απηό πνπ έθαλε ηδηαίηεξα δεκνθηιέο ην Finale είλαη νη ηόζεο πνιιέο δπλαηόηεηεο πνπ πξόζθεξε ζηνπο ρξήζηεο ζε θάζε έθδνζε ηνπ, όπσο ε ελζσκάησζε ζεκάησλ video, ε απόδνζε κνπζηθήο κέζσ MIDI keyboards, ε θαηαγξαθή λνηώλ κε OCR από ήδε ππάξρνπλ παξηηηνύξεο θ.α. Δηθφλα 18: Finale 2008 ζε Μac OSX. Η ηξέρνπζα έθδνζε ηνπ είλαη ε 2011 πνπ θπθινθφξεζε 3 Ινπλίνπ 2010 θαη θνζηίδεη 600$. Ωζηφζν ε MakeMusic πξνζθέξεη θαη άιιεο lite εθδφζεηο ηνπ Finale νη νπνίεο πεξηνξίδνληαη ζε ζπγθεθξηκέλεο δπλαηφηεηεο αιιά θνζηίδνπλ αξθεηά ιηγφηεξα ρξήκαηα. Γηα παξάδεηγκα ηo Finale Reader είλαη freeware θαη κπνξεί λα εθηππψζεη θαη λα δηαβάζεη αξρεία απφ Finale αιιά δελ κπνξεί λα ηα επεμεξγαζηεί θαη ηα λα ηα απνζεθεχζεη εθ λένπ. 21

22 Ο παξφλ νδεγφο δείρλεη ηηο βαζηθέο ιεηηνπξγίεο ηνπ Finale θαη ζπγθεθξηκέλα ηεο έθδνζεο 2010, γξάθνληαο ην απιφ, πνιχ γλσζηφ κνπζηθφ θνκκάηη Jingle Bells. Ζ όιε δηαδηθαζία πεξηιακβάλεη έλα ζύλνιν από βήκαηα μεθηλώληαο από ηελ δεκηνπξγία ηνπ project κέρξη ηελ νινθιήξσζε, ηελ αλαπαξαγσγή θαη ηελ απνζήθεπζε ηνπ. 2.2 Βήμα 1 ο : Launch Window Με ηελ έλαξμε ηνπ πξνγξάκκαηνο βιέπνπκε κπξνζηά καο ην Launch Window φπνπ έρνπκε ηηο επηινγέο: α) Γεκηνπξγίαο θαηλνχξγηαο κνπζηθήο β) Δπεμεξγαζίαο ππαξρφλησλ projects γ) Ρχζκηζε ησλ παξακέηξσλ ηνπ πξνγξάκκαηνο. Δκείο επηιέγνπκε από ην Create New Music ην Setup Wizard, φπνπ ζα δεκηνπξγήζνπκε κηα λέα παξηηηνχξα θαζνξίδνληαο ηηο παξακέηξνπο, κέζα απφ δηαθξηηά ζηάδηα. Δηθφλα 19: Δπηιέγνληαο Setup Wizard απφ ην Launch Window. 2.3 Βήμα 2 ο : Θζτοντασ μορφή παρτιτοφρασ Η πξψηε καο επηινγή έρεη λα θάλεη κε ηα φξγαλα πνπ ζα γξάςνπκε ηελ κνπζηθή φπνπ κε ηελ ζεηξά ηεο θαζνξίδεη ηελ κνξθή ηεο παξηηηνχξαο. Από ην Select an Ensemble αθήλνπκε επηιεγκέλν ην Create New Ensemble θαζώο ζα πξνζζέζνπκε εκείο αξγόηεξα ηα όξγαλα ηεο αξέζθεηαο καο, θαη απφ ην Select Document Style αθήλνπκε ηηο πξνεπηιεγκέλεο επηινγέο ηνπ Finale αθνχ ζέινπκε ε παξηηηνχξα λα έρεη φζν ην δπλαηφλ πην απιή κνξθή γίλεηαη. 22

23 Δηθφλα 20: Πξνεπηινγέο ηνπ Finale γηα ηνλ ηχπν θαη ηνλ αξηζκφ νξγάλσλ. 2.4 Βήμα 3 ο : Προςθζτοντασ τα όργανα ηελ ζπλέρεηα ην Finale καο δεηάεη λα θαζνξίζνπκε εκείο ηα όξγαλα πνπ ζα ρξεζηκνπνηήζνπκε ζην θνκκάηη καο. Η θχξηα επηινγή έρεη λα θάλεη κε ην Instrument Set, δειαδή κε ηελ βηβιηνζήθε ησλ νξγάλσλ κε ηελ νπνία ζα γίλεη ε επηινγή καο. Αξηζηεξά βξίζθνληαη νη νηθνγέλεηεο νξγάλσλ (φπσο πιήθηξα, πλεπζηά, θξνπζηά) ελψ δίπια παξαηίζεληαη απηφλνκα ηα φξγαλα. Γηα ην Jingle Bells ζα ρξεζηκνπνηήζνπκε έλα πηάλν γηα ηελ θπξίσο κεισδία, κηα αθνπζηηθή θηζάξα γηα ζπλνδεία θαη έλα ειεθηξηθφ κπάζν πνπ ζα δίλεη ηνλ ξπζκφ. Έηζη απφ ηελ νηθνγέλεηα νξγάλσλ Keyboards πξνζζέηνπκε έλα Piano, θαη απφ ηελ νηθνγέλεηα νξγάλσλ Plucked Strings κηα Acoustic Guitar θαη έλα Electric Bass. Δηθφλα 21: Πξνζζέηνληαο ηα φξγαλα ηεο αξέζθεηαο καο. 23

24 Κάησ από ηελ ιίζηα κε ηα όξγαλα πνπ πξνζζέζακε, ππάξρεη έλα κελνύ επηινγήο κεηαμύ θαζνξηζκέλσλ ηύπσλ δηάηαμεο ησλ νξγάλσλ πάλσ ζην ραξηί. Δπεηδή ζέινπκε ην πηάλν λα βξίζθεηαη πξψην ιφγσ φηη απηφ είλαη πνπ δίλεη ηελ θπξίσο κεισδία κπνξνχκε απφ ην Score Order λα δηαιέμνπκε Concert Band ή λα θάλνπκε ηελ κεηαθίλεζε κφλνη καο, νπφηε ε δηάηαμε γίλεηαη απηφκαηα Custom. Δηθφλα 22: Δπηινγή ελαιιαθηηθψλ ηξφπσλ δηάηαμεο. 2.5 Βήμα 4 ο : Score Information ην επφκελν βήκα ζπκπιεξψλνπκε ζεκαληηθά ζηνηρεία πνπ αθνξνχλ ηα πλεπκαηηθά δηθαηψκαηα ηεο ζχλζεζεο καο. Έηζη εηζάγνπκε ηνλ ηίηιν ηνπ θνκκαηηνχ, ην φλνκα ηνπ ζπλζέηε θαη ηνπ ζηηρνπξγνχ, θαζψο θαη άιιεο ρξήζηκεο πιεξνθνξίεο. Δηθφλα 23: πκπιήξσζε ηππηθψλ πιεξνθνξηψλ ηεο ζχλζεζεο. 24

25 2.6 Βήμα 5 ο : Ρφθμιςη παραμζτρων Σν ηειεπηαίν βήκα ηνπ Setup Wizard έρεη λα θάλεη κε ηηο κνπζηθέο παξακέηξνπο ηεο παξηηηνχξαο: 1. Από ην Select a Time Signature επηιέγνπκε ην κέηξν πνπ ζα ρξεζηκνπνηήζνπκε ζηα πεληάγξακκα. Δδψ εκθαλίδνληαη ηα πην ζπρλά κέηξα πνπ ζπλαληάκε αιιά ππάξρεη θαη ε δπλαηφηεηα λα θαζνξίζνπκε εκείο νη ίδηνη ην ξπζκφ ζε πεξίπησζε πνπ δελ καο ηθαλνπνηνχλ ηα ήδε ππάξρνληα (?/?). Αθήλνπκε ηελ επηινγή φπσο έρεη, δειαδή 4/4. 2. Όζν αθνξά ηελ θιίκαθα πνπ αθνινπζεί ην Jingle Bells είλαη ε G Major. Δκείο φκσο γηα ιφγνπο επθνιίαο αθήλνπκε ηελ πξνεπηιεγκέλε C Major. 3. ηελ δεμηά ζηήιε θαζνξίδνπκε ηελ ηαρύηεηα εθηέιεζεο ηνπ θνκκαηηνύ, δειαδή ην Tempo Marking. Γηα ην Jingle Bells ζα επηιέμνπκε tempo 100 γηα ηέηαξην θαη αλ ζέινπκε κεγαιχηεξε ιεπηνκέξεηα γξάθνπκε εκείο ηηο ζηηγκέο ηνπ κεηξνλφκνπ επηιέγνληαο Specify Pickup Measure. Δηθφλα 24: Δπηινγή κέηξνπ, θιίκαθαο θαη tempo. Παηψληαο Finish είκαζηε έηνηκνη λα μεθηλήζνπκε ηελ ζπγγξαθή ηνπ Jingle Bells. 2.7 Βήμα 6 ο : Σο περιβάλλον εργαςίασ Αθνχ νινθιεξψζακε ηελ δηαδηθαζία κε ηα βήκαηα βξηζθφκαζηε ζην θπξίσο πξφγξακκα φπνπ βιέπνπκε ην εηθνληθφ πεξηβάιινλ εξγαζίαο. Αξρηθά ζα δνχκε πσο θηλνχκαζηε ζε απηφ θαζψο θαη ηα θχξηα ζηνηρεία ηνπ. 25

26 Α). Αξηζηεξά βξίζθνληαη νη ρξνληθέο αμίεο, νη παχζεηο θαη γεληθά φια ηα κνπζηθά ζχκβνια πνπ ρξεηάδνληαη γηα λα δεκηνπξγήζνπκε ην Jingle Bells. B). ην θχξην κέξνο ηεο νζφλεο ζπγγξαθήο βιέπνπκε ηα πεληάγξακκα ησλ νξγάλσλ πνπ πξνζζέζακε. Γηα ην πηάλν έρνπκε δπν πεληάγξακκα, έλα ζην θιεηδί ηνπ νι θαη έλα ζην θιεηδί ηνπ Φα γηα δεμί θαη αξηζηεξφ ρέξη αληίζηνηρα. Δπίζεο απφ έλα πεληάγξακκν ζην θιεηδί ηνπ νι έρνπκε γηα ηελ αθνπζηηθή θηζάξα θαη έλα ζην θιεηδί ηνπ Φα γηα ην ειεθηξηθφ κπάζν. Δηθφλα 25: Αξηζηεξά ε κπάξα ησλ κνπζηθψλ ζπκβφισλ θαη ηα 3 απφ ηα 4 πεληάγξακκα ηεο ζπγγξαθήο. Γ). Πάλσ αξηζηεξά βξίζθεηαη ε γξακκή εξγαιείσλ αλαπαξαγσγήο πνπ καο δίλεη ηελ δπλαηφηεηα λα δηαρεηξηζηνχκε έλα θνκκάηη κε επηινγέο Play, Rewind, Record θ.α. Αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη θάζε πεληάγξακκν ν ήρνο πνπ αλαπαξάγεηαη είλαη αλεμάξηεηνο θαη αθνινπζεί ηηο ξπζκίζεηο πνπ θάλνπκε ζηνλ εηθνληθφ κείθηε πνπ ζα ηνλ ζπλαληήζνπκε ιίγν αξγφηεξα. Γ). Λίγν πην δεμηά κπνξνχκε λα θαζνξίζνπκε εθ λένπ ηελ ηαρχηεηα ηνπ θνκκαηηνχ, ην tempo δειαδή. Κάηη ηέηνην δελ ρξεηάδεηαη θαζψο έρνπκε ήδε επηιέμεη κέζσ ηνπ Setup Wizard tempo 100 γηα ηέηαξην. Δ). Πην πάλσ βξίζθεηαη έλα ζχλνιν απφ εμεηδηθεπκέλα εξγαιεία πνπ αθνξνχλ ζεκαληηθνχο παξακέηξνπο φπσο ε αιιαγή θιίκαθαο, ρξσκαηηζκνί θ.α. ηα νπνία νχηε απηά ζα καο απαζρνιήζνπλ γηα κηα ηφζν απιή ζχλζεζε. Ε). Σέινο δπν ζεκαληηθά εξγαιεία πνπ αθνξνχλ ηελ θίλεζε βξίζθνληαη ζην ηέινο ηεο ιίζηαο. Με ην Hand Grabber κπνξνύκε λα νδεγεζνύκε ζε όπνην ζεκείν 26

27 ηεο παξηηηνύξαο ζέινπκε ελώ κε ην Zoom θαη παηώληαο αξηζηεξό θιηθ θάλνπκε κεγέζπλζε. Με CTRL θαη αξηζηεξό θιηθ θάλνπκε ζκίθξπλζε. Δηθφλα 26: Οη νξηδφληηεο γξακκέο εξγαιείσλ ηνπ Finale. 2.8 Βήμα 7 ο : Ο εικονικόσ μείκτησ Δθηφο απφ ηα εκθαληδφκελα πξνεπηιεγκέλα εξγαιεία ππάξρνπλ θαη άιια, ηα νπνία κπνξνχκε λα ηα επηιέμνπκε πεγαίλνληαο ζηελ επηινγή Window πνπ έρεη ην κελνχ εθαξκνγήο. Δκείο δηαιέγνπκε ην Mixer, ηνλ εηθνληθό κείθηε δειαδή όπνπ εκθαλίδνληαη νη ξπζκίζεηο ησλ νξγάλσλ αλαπαξαγσγήο πνπ πξνζζέζακε. Υάξεο απηνχ, κπνξνχκε λα αθνχζνπκε κέζσ ηνπ πξσηνθφιινπ MIDI ηελ παξηηηνχξα πνπ γξάςακε. Κάζε ερεηηθό θαλάιη αληηζηνηρεί ζε έλα πεληάγξακκν όπνπ κπνξνύκε λα ξπζκίζνπκε ηελ θύξηα έληαζε, θαη ην Balance αθνύ αλαπαξάγνπκε κνπζηθή ζηεξενθσληθά. Δηθφλα 27: O εηθνληθφο κείθηεο ηνπ Finale γηα ηα φξγαλα πνπ πξνζζέζακε. 27

28 Δπίζεο έρνπκε επηινγέο Mute θαη Solo γηα θαιύηεξε δηαρείξηζε ηνπ ηειηθνύ ήρνπ θαη επηινγή Record εθόζνλ έρνπκε ζπλδέζεη έλα MIDI keyboard όπνπ κπνξνύκε λα θαηαγξάςνπκε κνπζηθή ζε ζρεηηθό πεληάγξακκν ζε πξαγκαηηθό ρξόλν. Σέινο κπνξνχκε λα δηαιέμνπκε δηαθνξεηηθνχο ήρνπο γηα θάζε θαλάιη κέζσ ηεο βηβιηνζήθεο General Midi. 2.9 Βήμα 8 ο : υγγραφή μζτρων Ξεθηλάκε ηελ ζπγγξαθή ηνπ πξψηνπ κέηξνπ ζηα πεληάγξακκα. Αο ζεκεησζεί πσο επηθεληξσλφκαζηε ζην πσο γξάθεηαη έλα θνκκάηη θαη φρη ζηελ ζεσξία ηεο αξκνλίαο πνπ ππαγνξεχεη κνπζηθά ην πψο ζπληάζζεηαη. Θα μεθηλήζνπκε ινηπφλ απφ ην πεληάγξακκν ηνπ πηάλν θαη ζπγθεθξηκέλα απφ ην πεληάγξακκν ζην θιεηδί ηνπ νι φπνπ ζε απηφ ζα αλαπηπρζεί ε θπξίσο κεισδία. Η πξψηε καο θίλεζε είλαη λα ηνπνζεηήζνπκε ηελ πξψηε λφηα ε νπνία είλαη φγδνν. Δπηιέγνπκε απφ ηελ ζηήιε αξηζηεξά ηα φγδνα θαη ηνπνζεηνχκε πξνζεθηηθά ηελ λφηα Ρε. Δηθφλα 28: Δγγξαθή ησλ πξψησλ ηεζζάξσλ νγδφσλ. Οη επφκελεο λφηεο είλαη νη η, Λα θαη νι θαη ηνπνζεηνχληαη κε ηνλ ίδην ηξφπν. Όπσο αλαθέξζεθε θαη πξνεγνπκέλσο ην Finale ππνζηεξίδεη ηελ εγγξαθή παξηηηνχξαο κέζσ δηεπαθήο MIDI γηα λα κελ ρξεηάδεηαη έλαο κνπζηθφο, λα γξάςεη ηηο λφηεο κε ην ρέξη. Η επφκελε λφηα πνπ ζα γξάςνπκε είλαη ζε ηέηαξην παξεζηηγκέλν θαη ηελ ηνπνζεηνχκε κε παξφκνην ηξφπν. ηελ ζπλέρεηα ρξεηαδφκαζηε κηα παχζε δέθαηνπ-έθηνπ. Αξηζηεξά ζηελ ζηήιε κε ηα κνπζηθά ζχκβνια δελ βιέπνπκε λα ππάξρνπλ παχζεηο. Γηα απηφ πεγαίλνπκε απφ ην παξάζπξν Windows Simple Entry Rests Palette. Γηαιέγνπκε ηελ επηζπκεηή παχζε θαη ηελ ηνπνζεηνχκε ζην πεληάγξακκν. Η ηειεπηαία λφηα είλαη ζε δέθαην-έθην ε Ρε. 28

29 2.10 Βήμα 9 ο : Ολοκλήρωςη και εγγραφή ςτίχων Αθινπζψληαο ηα ίδηα βήκαηα γηα ηα πεληάγξακκα ηνπ αξηζηεξνχ ρεξηνχ ηνπ πηάλν, ηεο αθνπζηηθήο θηζάξαο θαη ηνπ ειεθηξηθνχ κπάζνπ γξάθνπκε ηελ κνπζηθή αλά κέηξν. Μηα εθδνρή ηεο ηειηθήο κνξθήο κπνξεί λα είλαη ε παξαθάησ. Δηθφλα 29: Σα πξψηα δπν κέηξα ζηα ηέζζεξα φξγαλα γηα ην Jingle Bells. Μηα άιιε ζεκαληηθή ιεηηνπξγία ηνπ Finale είλαη ε δπλαηόηεηα πξόζζεζεο ζηίρσλ ζηελ παξηηηνύξα. Δπηιέγνπκε ην Lyrics Tools απφ ηα εξγαιεία θαη θάλνπκε θιηθ ζηελ λφηα απφ ηελ νπνία ζέινπκε λα μεθηλήζνπκε ηελ ζπγγξαθή. Παηψληαο spacebar, ν θέξζνξαο κεηαθηλείηαη ζηελ επφκελε λφηα θαη έηζη γξάθνπκε αλά λφηα ηνπο ζηίρνπο ζην πεληάγξακκν επηινγήο. Δηθφλα 30: Γξάθνληαο ζηίρνπο ζην πξψην κέηξν ηνπ Jingle Bells. 29

30 2.11 Βήμα 10 ο : Αναπαραγωγή και αποθήκευςη Δίκαζηε έηνηκνη λα αλαπαξάγνπκε ην κέξνο ηνπ Jingle Bells πνπ ζπγγξάςακε. Έζησ φηη ζέινπκε λα αθνχζνπκε κφλν έλα φξγαλν θαηά ηελ αλαπαξαγσγή ή κφλν έλα πεληάγξακκν. Απηό εύθνια γίλεηαη εάλ επηιέμνπκε ζηελ ζηνπληηαθή όςε ηνπ πξνγξάκκαηνο όπνπ δεμηά καο εκθαλίδνληαη επηινγέο κείθηε γηα θάζε πεληάγξακκν πνπ έρεη δεκηνπξγεζεί. Δάλ γηα παξάδεηγκα ζέινπκε λα αθνπζηεί ε αθνπζηηθή θηζάξα κφλν παηάκε ην S Solo ή εάλ δελ ζέινπκε λα αθνπζηεί ην αξηζηεξφ ρέξη ηνπ πηάλν παηάκε M Mute. Γηα λα μεθηλήζεη ε αλαπαξαγσγή παηάκε Play απφ ηελ γξακκή εξγαιείσλ αλαπαξαγσγήο. Δηθφλα 31: Playback κε δπλαηφηεηα δηαρείξηζεο Solo, Mute ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν. Αμίδεη λα ζεκεησζεί όηη ην TempoTap αλαπαξηζηά ην θαλάιη ηνπ κεηξνλόκνπ γηα ην κέηξν ησλ 4/4 πνπ νξίζακε ζην wizard. Σειεπηαίν βήκα είλαη ε απνζήθεπζε ηνπ project. Απηφ γίλεηαη εχθνια πεγαίλνληαο File Save As θαη απνζεθεύνπκε ηελ παξηηηνύξα σο Jingle Bells. 30

31 ΓΖΜΗΟΤΡΓΗΑ ΜΟΤΗΚΖ ΜΔ ΣΟ GARAGEBAND 09 31

32 1.ΔΗΑΓΧΓΖ 1.1 Ειςαγωγικά για το GarageBand Σν GarageBand είλαη κηα εθαξκνγή πνπ καο δίλεη ηελ δπλαηφηεηα λα δεκηνπξγήζνπκε κνπζηθή ή podcasts. Με ηνλ φξν podcast (ή netcast) ελλννχκε κηα ζπιινγή ςεθηαθψλ πνιπκεζηθψλ αξρείσλ (ήρνπ ή/θαη εηθφλαο) πνπ εθδίδνληαη κε ηελ κνξθή επεηζνδίσλ θαη είλαη ζπλήζσο δηαζέζηκα γηα download θαη γηα streaming. Ωζηφζν εκείο ζα επηθεληξσζνχκε θαζαξά ζηελ κνπζηθή θχζε ελφο podcast, δειαδή ζηελ δεκηνπξγία ελφο κνπζηθνχ θνκκαηηνχ κε ηελ ρξήζε ηνπ GarageBand. Σν GarageBand είλαη έλα πνιχ-εξγαιείν πνπ κεηαηξέπεη ηνλ ππνινγηζηή καο ζε έλα mini home studio. Αλήθεη ζηελ θαηεγνξία ησλ Digital Audio Workstation (DAWs) πξνγξακκάησλ καδί κε άιια δηάζεκα πξνγξάκκαηα φπσο Cubase, Logic. Λεηηνπξγεί επίζεο ζαλ music sequencer θαη παξέρεη ηελ δπλαηφηεηα εθκάζεζεο νξγάλσλ (πηάλν, θηζάξα) κέζσ ηνπ ππνινγηζηή. Γηαηίζεηαη κε ηελ ζνπίηα εξγαιείσλ ilife ηεο Apple θαη είλαη δηαζέζηκν κόλν ζε Macintosh. Δηθφλα 1: iphoto, imovie, Garageband θαη iweb δηαζέζηκα κέζσ ηνπ ηlife. Με ην GarageBand κπνξνχκε λα δεκηνπξγήζνπκε κνπζηθή κε 3 ηξόπνπο: 1) Με ρξήζε πξν-ερνγξαθεκέλσλ επαλαιήςεσλ (loops). Πεξηέρεη πάλσ απφ samples γηα φια ηα φξγαλα, απφ θηζάξεο θαη θξνπζηά κέρξη πλεπζηά. 2) Δηζάγνληαο νπνηαδήπνηε ζπκβαηή ζπζθεπή ερνγξάθεζεο φπσο κηθξφθσλα, θηζάξεο ζηελ ελζσκαησκέλε θάξηα ήρνπ ηνπ Mac ε ζε εμσηεξηθή. 3) Με ηελ ρξήζε ελφο MIDI(USB) keyboard γηα εχθνιε εγγξαθή θαη αλαπαξαγσγή εηθνληθψλ κνπζηθψλ νξγάλσλ πνπ δηαηίζεληαη ζηελ βηβιηνζήθε ηνπ GarageBand. Απηή ε βηβιηνζήθε φπσο θαη ησλ πξν-ερνγξαθεκέλσλ samples κπνξεί λα επεθηαζεί κε ηελ ρξήζε expansion packs πνπ είλαη δηαζέζηκα γηα download κέζσ ηεο επίζεκεο ηζηνζειίδαο. 32

33 Απηφ πνπ θάλεη μερσξηζηφ ην GarageBand είλαη ε δπλαηόηεηα παξάιιειεο ρξήζεο απηώλ ησλ ηξηώλ ηξόπσλ γηα ηελ δεκηνπξγία κνπζηθήο. Γηα παξάδεηγκα κπνξνχκε λα δεκηνπξγήζνπκε έλα θνκκάηη πνπ ε drums ζα είλαη κε ρξήζε πξν-ερνγξαθεκέλσλ samples, νη θηζάξεο θαη ε θσλή πεξαζκέλεο κέζσ ηεο θάξηαο ήρνπ γηα πεξαηηέξσ επεμεξγαζία κε ηα εξγαιεία ηνπ πξνγξάκκαηνο θαη ηέινο ην πηάλν παηγκέλν εηθνληθά κέζσ ελφο Midi Keyboard. Ωζηφζν ζηνλ ζπγθεθξηκέλν νδεγφ ζα εμεγεζεί μερσξηζηά ν θάζε ηξφπνο γηα επεμεγεζνχλ φιεο νη δπλαηφηεηεο ηνπ πξνγξάκκαηνο. 1.2 Λειτουργίεσ Όηαλ αλνίγνπκε ην GarageBand καο δίλεηαη ε δπλαηφηεηα λα επηιέμνπκε ηνλ ηχπν ηνπ project πνπ ζέινπκε λα δεκηνπξγήζνπκε. Οη ηχπνη απηνί είλαη ελδεηθηηθνί θαη ζε θακία πεξίπησζε δελ καο πεξηνξίδνπλ. Δηθφλα 2: Δπηινγή ηχπνπ project. Piano: Γεκηνπξγία project κε έλα grand piano track σο εηθνληθφ φξγαλν (software instrument). Γπλαηφηεηα εγγξαθήο κνπζηθήο κέζσ Midi keyboard ε ρξήζε πξνερνγξαθεκέλσλ επαλαιήςεσλ ( loops ). Electric guitar: Γεκηνπξγία project κε έλα Guitar Track ην νπνίν ζα ερνγξαθεί ηελ θηζάξα πνπ ζα είλαη ζπλδεκέλε πάλσ ζηελ ελζσκαησκέλε ε ζε εμσηεξηθή θάξηα ήρνπ. Σν αμηνζεκείσην, φκσο, είλαη ε δπλαηφηεηα ρξήζεο εηθνληθψλ πξν-εληζρπηψλ (φπσο θηζαξηζηηθά πεηάιηα) θαη ε εμνκνίσζε πξαγκαηηθνχ εληζρπηή θηζάξαο φπνπ πξνζθέξνπλ ξεαιηζηηθφηαηα ζηνλ ήρν ζαλ λα ερνγξαθήζεθε κε επαγγεικαηηθφ εμνπιηζκφ ελφο ζηνχληην. 33

34 Δηθφλα 3: Electric guitar project. ηα δεμηά ε δπλαηφηεηα επηινγήο δηαθνξεηηθψλ εληζρπηψλ, θακπηλψλ θαη πξνεληζρπηψλ θηζάξαο(πεηαιηψλ). Voice: Γεκηνπξγία project γηα ηελ ερνγξάθεζε θσλήο κέζσ κηθξνθψλσλ πνπ ζπλδένληαη κε ηελ θάξηα ήρνπ. Loops: Γεκηνπξγία project γηα πξφζβαζε ζηελ βηβιηνζήθε ησλ πξνερνγξαθεκέλσλ επαλαιήςεσλ ηνπ GarageBand γηα φια ηα φξγαλα. Acoustic Instrument: Γεκηνπξγία project γηα ηελ ερνγξάθεζε αθνπζηηθψλ νξγάλσλ είηε κε ρξήζε κηθξνθψλσλ είηε απεπζείαο πάλσ ζηελ θάξηα ήρνπ. Η δηαθνξά κε ην Electric Guitar Project είλαη φηη δελ ππάξρεη πεξαηηέξσ επεμεξγαζία ηνπ ήρνπ θαζψο καο ελδηαθέξεη ε ερνγξάθεζε ηνπ απζεληηθνχ ήρνπ ησλ νξγάλσλ. Ιδαληθφ γηα ερνγξάθεζε αθνπζηηθψλ ( θιαζζηθέο θηζάξεο, θξνπζηά, πλεπζηά θ.α.) θαη πιεθηξνθφξσλ νξγάλσλ. Movie: Η ρξήζε ηνπ ζπλίζηαηαη κφλν γηα δεκηνπξγία νπηηθφ-αθνπζηηθνχ πιηθνχ πνπ κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί ζε podcasts. Keyboard Collection: Παξφκνην κε ην piano project κε ηελ κφλε δηαθνξά φηη ζε απηφ ην project ππάξρνπλ θαη άιια εηθνληθά keyboard φξγαλα (Clavinet, Organs θ.α.). 34

35 Δηθφλα 4: Keyboard collection project: πιινγή απφ πιεθηξνθφξα φξγαλα. Γπλαηφηεηα επηινγήο δηαθνξεηηθψλ ήρσλ απφ ηελ βηβιηνζήθε εηθνληθψλ νξγάλσλ ηνπ GarageBand. Songwriting: Έρεη ηελ δνκή ελφο έηνηκνπ project γηα δεκηνπξγία ελφο κνπζηθνχ θνκκαηηνχ θαζψο πεξηέρεη ηα βαζηθά πξνεπηιεγκέλα φξγαλα φπσο θσλή, θηζάξα, θξνπζηά, πηάλν θαη κπάζν. Δηθφλα 5: Songwriting project, ε ηππηθή δνκή ελφο κνπζηθνχ θνκκαηηνχ. Podcast: Project γηα δεκηνπξγία podcast. Η βαζηθή ηνπ δνκή δελ δηαθέξεη κε ηηο ππφινηπεο επηινγέο παξά κφλν φηη έρνπκε ρξήζε Podcast Track φπνπ κπνξνχκε λα εκθαλίζνπκε ην δηθφ καο artwork πάλσ ζην ηειηθφ θνκκάηη. Σν GarageBand εθηφο απφ ηελ δεκηνπξγία κνπζηθήο κπνξεί λα ιεηηνπξγήζεη θαη σο κέζν εθκάζεζεο κνπζηθψλ νξγάλσλ. Ο ρξήζηεο κέζσ απφ ηα Lesson stores κπνξεί λα θαηεβάζεη online καζήκαηα απφ δηάζεκνπο θαιιηηέρλεο θαη λα θάλεη πξαθηηθή εμάζθεζε ζην φξγαλν ηνπ. Σέινο επηιέγνληαο ην Magic GarageBand project ε νζφλε κεηαηξέπεηαη ζε έλα ζηνχληην φπνπ ν ρξήζηεο επηιέγνληαο ην φξγαλν ηεο αξέζθεηαο 35

36 ηνπ κπνξεί λα παίμεη καδί κε άιια φξγαλα δίλνληαο ηελ αίζζεζε φηη βξίζθεηαη ζε έλα θαλνληθφ ζπγθξφηεκα πνπ πξνβάξεη ηα θνκκάηηα ηνπ. Δηθφλα 6: Jamming κέζσ Magic GarageBand. Γπλαηφηεηα επηινγήο ηνπ πξνζσπηθνχ νξγάλνπ θαζψο θαη ησλ ππφινηπσλ ζπλνδεπηηθψλ. 1.3 Βαςικζσ ρυθμίςεισ ενόσ project Αλνίγνπκε ην GarageBand θαη επηιέγνπκε ην project ηεο αξέζθεηαο καο. Γηαιέγνπκε ηελ δεκηνπξγία ελφο podcast θαη εκθαλίδεηαη ην παξαθάησ παξάζπξν πνπ έρεη λα θάλεη κε ηηο βαζηθέο ξπζκίζεηο ελφο project. Δηθφλα 7: Ολνκαζία ηνπ project θαη παξακεηξνπνίεζε βαζηθψλ ξπζκίζεσλ. 36

37 Ολνκαζία ηνπ project Δδψ νλνκάδνπκε ην θνκκάηη καο, θαη επηιέγνπκε ζε πνην θάθειν ζα απνζεθεπηνχλ ηα αξρεία κνπζηθήο πνπ ζα ζπγγξάςνπκε. Δίλαη πξνηηκφηεξν απηφο ν θάθεινο λα είλαη ηα έγγξαθα καο ή θαιχηεξα ν βαζηθφο θάθεινο ηνπ GarageBand γηα λα είλαη φια νκαδνπνηεκέλα θαη λα έρνπκε άκεζε πξφζβαζε ζε απηά νπνηαδήπνηε ζηηγκή. Set The Tempo Γηα ηελ απνδνηηθή ρξεζηκνπνίεζε ηνπ GarageBand απαηηνχληαη θάπνηεο βαζηθέο θαη φρη εμεηδηθεπκέλεο γλψζεηο ηεο κνπζηθήο ζεσξίαο. Η πξψηε ζεκαληηθή ξχζκηζε πνπ έρνπκε λα θάλνπκε είλαη λα ζέζνπκε ην θαηάιιειν tempo ζην θνκκάηη καο. Γελ ππάξρεη θάπνην ζπγθεθξηκέλν φξην αιιά θαιφ είλαη λα είκαζηε ιίγν πξνζεθηηθνί κε ηελ επηινγή θαζψο ε ελζσκαησκέλε sample βηβιηνζήθε είλαη ιεηηνπξγηθή θαη παξακεηξνπνηήζεκε κεηαμύ 80 θαη 120 BPM. Απηφ είλαη πξφβιεκα φηαλ ζέινπκε λα πξνζζέζνπκε samples ζε δηαθνξεηηθφ tempo πνπ δελ ηαηξηάδεη κε ηα πξνζσπηθά καο ερνγξαθεκέλα δείγκαηα. Γηα απηφ ηνλ ιφγν, ε Apple δηαζέηεη expansion packs γηα ην GarageBand ζε δηάθνξα tempos θαη θιίκαθεο γηα λα αληηκεησπηζηεί απηφ ην πξφβιεκα. Έηζη εάλ δελ θαιχπηεη ηνλ ρξήζηε ε ελζσκαησκέλε βηβιηνζήθε κπνξεί λα αλαδεηήζεη απηά πνπ ςάρλεη ζην Γηαδίθηπν. Set The Time Signature Δδψ ζέηνπκε ην κέηξν πνπ ζα αθνινπζεί ην θνκκάηη καο. Σν πην ζπρλφ είλαη ηα 4/4, φπνπ βαζηζκέλν ζε απηφ είλαη θαη ηα πεξηζζφηεξα samples ηεο βηβιηνζήθεο. Δάλ ππάξρνπλ πξνβιήκαηα θαη ρξεηάδεηαη αιιαγή ζην κέηξν ν ρξήζηεο ίζσο αλαδεηήζεη πξφζζεηα θαη ζπγθεθξηκέλεο βηβιηνζήθεο απφ samples. Set The Key Σν GarageBand πξνεπηιεγκέλα έρεη γηα θιίκαθα ηελ Νην κείδνλα (C major). Ο ιφγνο είλαη φηη ζε απηή ηελ έθδνζε ηνπ GarageBand, ηα πεξηζζφηεξα κεισδηθά samples είλαη πάλσ ζηελ C Major, νπφηε δελ ππάξρεη ιφγνο γηα αιιαγή εθφζνλ δελ ζα ρξεζηκνπνηήζνπκε expansion pack. Η επηινγή ηεο θαηάιιειεο θιίκαθαο απαηηεί γλψζε ηεο αξκνλίαο ηνπ θνκκαηηνχ θαη ζπλήζσο δελ είλαη κφληκε θαζψο αιιάδεη θαηά ηελ δηάξθεηα ηνπ. Οπφηε εάλ δελ γλσξίδνπκε αξθεηά γηα λα ζέζνπκε ηελ ζσζηή θιίκαθα θαιφ είλαη λα κείλνπκε ζηελ C Major. 1.4 Σο περιβάλλον του GarageBand Αθνχ ξπζκίζνπκε ηηο βαζηθέο παξακέηξνπο ην project καο ζηελ ζπλέρεηα ιακβάλνπκε ηελ παξαθάησ εηθφλα πνπ απνηειεί ην πεξηβάιινλ ηνπ GarageBand. Αθνινπζεί επεμήγεζε θάζε παξαζχξνπ μερσξηζηά 37

38 Δηθφλα 8: Βαζηθφ πεξηβάιινλ ελφο Podcast project. 1. Track List Σν GarageBand πξνεπηιεγκέλα πεξηέρεη 4 tracks ζην project. Α) Podcast track: Σνπνζεηνχκε ζπλήζσο νπηηθφ πιηθφ γηα ηελ ηειηθή καο κίμε. Δάλ πξφθεηηαη γηα θαζαξά κνπζηθφ θνκκάηη, δελ ζα καο απαζρνιήζεη ηδηαίηεξα. Β) Male & Female voice: Αθνπζηηθά tracks ηα φπνηα είλαη έηνηκα γηα ερνγξάθεζε θσλήο κέζσ κηθξνθψλσλ. Γ) Jingles: Track γηα εηζαγσγή θπξίσο ερεηηθψλ εθθέ απφ ηελ ελζσκαησκέλε βηβιηνζήθε samples ηνπ GarageBand. Κάζε αθνπζηηθφ track έρεη πεξαηηέξσ επηινγέο φπσο ζίγαζε(mute), ρξήζε monitor, ξχζκηζε έληαζεο θαη pan θ.α. Απηά ζα αλαιπζνχλ πεξηζζφηεξν θαηά ζηελ ζπγγξαθή ηνπ κνπζηθνχ θνκκαηηνχ. Όπσο είλαη θπζηθφ απηά ηα tracks δελ καο θηάλνπλ γηα ηελ δεκηνπξγία κνπζηθήο θαη γηα απηφ ζηελ ζπλέρεηα είλαη απαξαίηεην λα πξνζζέζνπκε λέα θαλάιηα απφ ην 6.Create New Track button. 2. Track and Object Timeline ε απηφ ην παξάζπξν εκθαλίδνληαη νη εγγξαθέο απφ φια ηα tracks ηνπ project πάλσ ζην timeline ηνπ θνκκαηηνχ πνπ απνηειεί θαη ηελ δηάξθεηα ηνπ. Δδψ ζπγθεθξηκέλα ην timeline είλαη αξηζκεκέλν θάηη πνπ εμαξηάηαη απφ ην κέηξν πνπ ζέζακε πξνεγνπκέλσο. Γειαδή εθφζνλ ζην θνκκάηη καο έρνπκε 4/4 κέηξν, ρξεηάδνληαη 4 ρηχπνη κεηξνλφκνπ (ζην timeline εκθαλίδνληαη σο ππνδηαηξέζεηο) γηα λα ζπλερίζεη ην επφκελν κέηξν (ζην timeline ν επφκελνο αξηζκφο). ηελ εηθφλα καο ην timeline είλαη κέρξη ην 5, άξα 5 κέηξα. Γειαδή καο εκθαλίδεηαη ε κνπζηθή πνπ έρνπκε γξάςεη ζε 38

39 5x4=20 ρηχπνπο κεηξνλφκνπ ζην επηιεγκέλν tempo. Σέινο αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη ην timeline είλαη πνιχ πξαθηηθφ ζηελ κεηαθίλεζε θαη δηαγξαθή ησλ εγγξαθψλ, αθφκα θαη ζηελ αιιαγή κεηαμχ ησλ αθνπζηηθψλ θαλαιηψλ θαζψο φια απηά εχθνια κπνξνχλ λα γίλνπλ κε drag and drop. Δηθφλα 9: Γχν tracks θαη νη αληίζηνηρεο εγγξαθέο ηνπο πάλσ ζην timeline. Δθφζνλ κηιάκε γηα αθνπζηηθά θαλάιηα ηφηε εκθαλίδνληαη νη θπκαηνκνξθέο ηνπο πάλσ ζε απηά. 3. View/Hide Track Editor Παηψληαο ην ζπγθεθξηκέλν θνπκπί εκθαλίδνληαη νη απνθξχπηνληαη νη πιεξνθνξίεο γηα ην θνκκάηη καο πνπ αθνξνχλ θπξίσο ζην podcast track. Δάλ ζέινπκε λα θηηάμνπκε έλα podcast ζε κνξθή επεηζνδίσλ είλαη πνιχ ρξήζηκν λα δεκηνπξγνχκε markers πάλσ ζην timeline ηνπ θνκκαηηνχ ηα νπνία ζα ιεηηνπξγνχλ σο chapters θαη ζα έρνπλ ηελ δπλαηφηεηα λα εκθαλίδνπλ απφ εηθφλεο θαη βίληεν κέρξη links γηα ηζηνζειίδεο. Γηα ηελ δεκηνπξγία θαζαξά κνπζηθήο δελ είλαη θάηη πνπ ζα καο απαζρνιήζεη ηδηαίηεξα. 4. Media Browser Μέζσ ηνπ media browser κπνξνχκε λα έρνπκε πξφζβαζε ζηνλ ζθιεξφ θαη ζε αθαηξνχκελνπο δίζθνπο γηα λα πξνζζέηνπκε έηνηκα κνπζηθά clips, εηθφλεο θαη βίληεν. Με drag and drop ηα ηνπνζεηνχκε ζηα θαηάιιεια tracks. 5. Playback Panel Η θιαζζηθή γξακκή εξγαιείσλ αλαπαξαγσγήο ελψ δηπιά ζε display αλαγξάθεηαη ην κέηξν φπνπ βξίζθεηαη ε γξακκή αλαπαξαγσγήο αιιά θαη ρξήζηκεο πιεξνθνξίεο πνπ έρνπλ λα θάλνπλ κε ηηο ξπζκίζεηο ηνπ project (tempo). ηα δεμηά έρνπκε ηνλ ηειηθφ (Master) ξπζκηζηή έληαζεο ήρνπ θαη επεξεάδεη φια ηα tracks. 6. Create New Track Παηψληαο ην ζπγθεθξηκέλν θνπκπί εκθαλίδεηαη ην παξαθάησ παξάζπξν γηα ηνλ ηχπν ηνπ track πνπ ζα πξνζζέζνπκε. 39

40 Δηθφλα 10: Οη 3 επηινγέο γηα Create New Track. Μαο δίλνληαη 3 επηινγέο: Α) Software Instrument: Δηθνληθή αλαπαξαγσγή νξγάλνπ κέζσ δηεπαθήο Midi, USB Midi Keyboard Controller ή αθφκα θαη κέζσ ηνπ πιεθηξνινγίνπ( εγγξαθή λφηαο πάλσ ζε πεληάγξακκα). Η πνηφηεηα θαη ε ξεαιηζηηθφηαηα ησλ ήρσλ ην θάλνπλ εμαηξεηηθή πεξίπησζε φηαλ δελ έρνπκε, θαη δελ γλσξίδνπκε λα αλαπαξάγνπκε έλα φξγαλν. Η βηβιηνζήθε ηνπ GarageBand θαιχπηεη ζρεδφλ φια ηα φξγαλα πνπ ππάξρνπλ ελψ δίλεηαη δπλαηφηεηα γηα θφξησζε πξφζζεησλ νξγάλσλ απφ ην site ηεο Apple. B) Real Instrument: Γεκηνπξγείηαη track ην φπνην ζαλ είζνδν ζηελ θάξηα ήρνπ πεξηκέλεη θάπνην φξγαλν ε κηθξφθσλν. Σν ρξεζηκνπνηνχκε εάλ ζέινπκε λα ερνγξαθήζνπκε θσλή/effects ή φξγαλα φηαλ δελ ζέινπκε λα ρξεζηκνπνηήζνπκε ηα αληίζηνηρα εηθνληθά. Γ) Electric Guitar: Αληίζηνηρν κε ηελ δεκηνπξγία Real Instrument κφλν πνπ εδψ είλαη εηδηθά ζρεδηαζκέλν γηα ηελ ερνγξάθεζε ειεθηξηθήο θηζάξαο. Η δηαθνξά βξίζθεηαη ζην φηη ην GarageBand πξνζθέξεη πάξα πνιιέο εμνκνηψζεηο πξν-εληζρπηψλ θαη εθθέ γηα θηζάξα κεηαηξέπνληαο ην Mac ηνπ ρξήζηε ζε κηα παλάθξηβε πεηαιηέξα ελφο επαγγεικαηία θηζαξίζηα. Καη νη ηξεηο επηινγέο ζα επεμεγεζνχλ θαιχηεξα θαηά ηελ δηάξθεηα θαηαζθεπήο ηνπ κνπζηθνχ καο project. 7. Loop Browser Δδψ έρνπκε πξφζβαζε ζε νιφθιεξε ηελ βηβιηνζήθε ησλ πξν-ερνγξαθεκέλσλ επαλαιήςεσλ ηνπ GarageBand. 40

41 Δηθφλα 11: Πινήγεζε θαη επηινγή ηνπ επηζπκεηνχ loop. Απηφ πνπ ρξεηάδεηαη λα ζπκφκαζηε είλαη νη δηαθνξέο ζην tempo θαη ζην κέηξν πνπ ίζσο έρνπλ κεηαμχ ηνπο νη πξν-ερνγξαθεκέλεο επαλαιήςεηο. Δπνκέλσο, ππάξρεη πηζαλφηεηα ε ελζσκαησκέλε βηβιηνζήθε πνπ έρεη ην GarageBand λα κελ θαιχςεη έλαλ κέζν ρξήζηε. Γηα απηφ ίζσο θαηαθχγνπκε ζηελ αλάγθε λα δεκηνπξγήζνπκε ηηο δηθέο καο επαλαιήςεηο πνπ ζα καο βνεζήζνπλ πνιχ ζηελ δεκηνπξγία ηνπ θνκκαηηνχ καο. 8. View/Hide Track Information Παηψληαο ην ζπγθεθξηκέλν θνπκπί κπνξνχκε λα απνθξχςνπκε θαη λα εκθαλίζνπκε ηηο πιεξνθνξίεο θάζε θαλαιηνχ αιιά θαη λα έρνπκε πξφζβαζε ζηηο πεξαηηέξσ ξπζκίζεηο ηνπ. Όζν θαη αλ απιφ καο θαίλεηαη ην Interface ηνπ GarageBand, ζηελ πξαγκαηηθφηεηα κπνξεί λα πξνζθέξεη αμηφινγεο ξπζκίζεηο γηα Recording, Mixing θαη Mastering. Γηα απηφ ηνλ ιφγν ζπγθαηαιέγεηαη ζηα πην δηάζεκα Digital Audio Workstations. Πην ζπγθεθξηκέλα γηα θάζε track κπνξνχκε λα πξνζζέζνπκε θίιηξα (π.ρ. Reverb) θαη εθθέ (φπσο Delay) ελψ ππάξρεη θαη ην Master Track ζην νπνίν ζα θάλνπκε ην ηειηθφ Mastering πξηλ ην export. Όια απηά ζα αλαιπζνχλ κεηά ηελ νινθιήξσζε ερνγξάθεζεο ησλ νξγάλσλ καο. 41

42 Δηθφλα 12: Δπηινγέο mastering. Γπλαηφηεηα πξφζζεζεο θίιηξσλ θαη εθθε πνπ ζα βειηηψζνπλ ηελ πνηφηεηα ήρνπ πξηλ ηελ ηειηθή εμαγσγή. 1.5 Δημιουργία του project Γηα λα θαηαλνεζνχλ πιήξσο νη δπλαηφηεηεο θαη νη ιεηηνπξγίεο ηνπ GarageBand πξέπεη λα ηηο δνχκε απφ θνληά κε ηελ δεκηνπξγία κνπζηθήο απφ κεδεληθή βάζε. ηνλ παξφλ νδεγφ ζα θαηαζθεπάζνπκε έλα project ην νπνίν ζα απνηειεί έλα νινθιεξσκέλν γλσζηφ κνπζηθφ θνκκάηη, ην Soldier of Fortune απφ Deep Purple. Θα ρξεζηκνπνηήζνπκε θαη ηνπο 3 ηξόπνπο δεκηνπξγίαο κνπζηθήο, δειαδή α) κε ρξήζε πξν-ερνγξαθεκέλσλ επαλαιήςεσλ, β) κε ρξήζε εηθνληθψλ νξγάλσλ κέζσ δηεπαθψλ MIDI θαη γ) απεπζείαο ερνγξάθεζεο νξγάλσλ κέζσ ηεο θάξηαο ήρνπ πνπ δηαζέηνπκε. Πην ζπγθεθξηκέλα: α) ηηο αθνπζηηθέο θηζάξεο θαη ην ειεθηξηθφ κπάζν ζα ηεο γξάςνπκε κε ρξήζε εηθνληθψλ νξγάλσλ κέζσ MIDI keyboard. β) Σηο ειεθηξηθέο θηζάξεο θαη ηα πιήθηξα κέζσ ηεο θάξηαο ήρνπ θαη ζηελ ζπλέρεηα ζα ηηο επεμεξγαζηνχκε πεξαηηέξσ απφ ηηο επηινγέο πνπ καο πξνζθέξνληαη. Όπσο αλαθέξζεθε ην GarageBand καο πξνζθέξεη εηδηθφ section γηα ερνγξάθεζε ειεθηξηθήο θηζάξαο. 42

43 γ) Η drums ζα δεκηνπξγεζεί κέζσ ησλ πξνερνγξαθεκέλσλ samples πνπ ππάξρνπλ απφ ηελ βηβιηνζήθε ηνπ GarageBand. Δπίζεο ζα δνχκε πψο κπνξνχκε λα δεκηνπξγήζνπκε θαη λα απνζεθεχζνπκε ηα δηθά καο loops φηαλ ηα ήδε ππάξρνληα δελ καο θαιχπηνπλ. Πξψην βήκα είλαη ε δεκηνπξγία ηνπ project. Αλνίγνπκε ην GarageBand θαη επηιέγνπκε ην Create A New Podcast. ηελ ζπλέρεηα καο εκθαλίδεηαη ην παξάζπξν κε ηηο πξψηεο βαζηθέο ξπζκίζεηο. Ολνκάδνπκε θαηάιιεια ην project καο θαη επηιέγνπκε Tempo 72. Σν Soldier Of Fortune είλαη κηα αξγή ραιαξή κπαιάληα θαη γηα απηφ δελ πξέπεη λα ρξεζηκνπνηήζνπκε κεγάιν λνχκεξν. Σα πεξηζζφηεξα κνπζηθά θνκκάηηα γξάθνληαη ζε tempo άιια πάληνηε εμαξηάηαη απφ ην είδνο ηεο κνπζηθήο πνπ αληηπξνζσπεχνπλ. Δηθφλα 13: Γεκηνπξγία ηνπ project κε tempo 72 θαη κέηξν 4/4. Σν κέηξν ην αθήλνπκε 4/4 όπσο θαη ηελ θιίκαθα πξνεπηιεγκέλε σο C major. Υξεηάδεηαη κνπζηθή εκπεηξία θαη γλψζεηο ηεο ζεσξίαο ηνπ θνκκαηηνχ γηα λα κπνξνχκε λα θάλνπκε νπζηαζηηθέο αιιαγέο ζε απηά ηα 2 πεδία. Αιιά εχθνια κπνξνχλ λα απνδνζνχλ ηα πεξηζζφηεξα κνπζηθά θνκκάηηα ζε κέηξν 4/4 θαη ρσξίο ηελ ρξήζε θάπνηαο ζπγθεθξηκέλεο θιίκαθαο. 2.Δγγξαθή κε Software Instruments Σα πξνεπηιεγκέλα tracks ηνπ project φπσο είλαη θπζηθφ δελ καο θαιχπηνπλ θαη γηα απηφ ζα μεθηλήζνπκε λα γξάθνπκε ηηο αθνπζηηθέο θηζάξεο.απφ ην Create A New Track button επηιέγνπκε Software Instrument θαη καο εκθαλίδεηαη έλα λέν audio track αθξηβψο θάησ απφ ηα ήδε ππάξρνληα. Γηα ιφγνπο επθνιίαο ζβήλνπκε ηα male, female voice θαη Jingles tracks γηα λα κελ καο κπεξδεχνπλ αθνχ δελ ζα ηα 43

44 ρξεζηκνπνηήζνπκε. Απηφ εχθνια γίλεηαη επηιέγνληαο ην θάζε θαλάιη θαη απφ ην κελνχ Track παηάκε Delete Track. Δηθφλα 14: Δηζαγσγή virtual instrument. Σψξα έρνπκε ζηελ ιίζηα ησλ θαλαιηψλ ην Podcast Track θαη ην Software Instrument track ην νπνίν είλαη πξνεπηιεγκέλν σο Grand Piano. Δπηιέγνληαο ην θαηλνχξγην track ζηα δεμηά καο εκθαλίδεηαη ε βηβιηνζήθε θαηεγνξηνπνηεκέλε κε ηα φξγαλα πνπ κπνξνχκε λα αλαπαξάγνπκε εηθνληθά. Δκείο από ηελ νηθνγέλεηα νξγάλσλ Guitars επηιέγνπκε Steel String Acoustic πνπ είλαη ξεαιηζηηθά θνληά ζηνλ ήρν κηαο αθνπζηηθήο θηζάξαο. Απηφκαηα βιέπνπκε φηη αιιάδεη ε νλνκαζία ηνπ track θαζψο θαη ε εηθφλα ηνπ. Δηθφλα 15: Δπηιέγνληαο ην θαηάιιειν ήρν γηα ην εηθνληθφ καο φξγαλν. Όζνη ήρνη έρνπλ ην βειάθη δεμηά ζεκαίλεη φηη δελ δηαηίζεληαη θαη ρξεηάδεηαη λα γίλνπλ download. 44

45 2.1 Επεξήγηςη παραμζτρων του καναλιοφ Κάησ απφ ηελ νλνκαζία ηνπ θάζε θαλαιηνχ έρνπκε κηα γξακκή επηινγψλ πνπ αθνξνχλ ην θάζε θαλάιη μερσξηζηά. Αλαιπηηθά έρνπκε: 1.Enable/Disable Recording: Δλεξγνπνηεί ε απελεξγνπνηεί ηελ δπλαηφηεηα εγγξαθήο ηνπ θαλαιηνχ. Δίλαη πνιχ ρξήζηκν φηαλ ρξεζηκνπνηνχκε πνιιά tracks θαη ζέινπκε λα μεθηλήζνπκε ηαπηφρξνλε εγγξαθή επηιέγνληαο ζπγθεθξηκέλα θαλάιηα. 2.Mute/Unmute: Πξνζσξηλή ζίγαζε ηνπ θαλαιηνχ. 3.Solo track: Γπλαηφηεηα πξνζσξηλήο απνκφλσζεο ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ θαλαιηνχ απφ ηα ππφινηπα. Μαδί κε ην Mute είλαη απαξαίηεηεο επηινγέο θαηά ηελ δηάξθεηα ηνπ Μixing. 4.Lock track: Απνηξέπεη ηελ πεξαηηέξσ επεμεξγαζία θαη αιιαγέο ξπζκίζεσλ ηνπ θαλαιηνχ. Υξήζηκν φηαλ θάλνπκε καδηθέο αιιαγέο ζε ξπζκίζεηο θαλαιηψλ θαη ζέινπκε λα απνθιείζνπκε θάπνηα ζπγθεθξηκέλα. 5. Automation Volume Track: Σν ρξεζηκνπνηνχκε φηαλ δελ ζέινπκε λα θξαηήζνπκε ζηαζεξή έληαζε (volume) αιιά κεηαβιεηή θαηά ηελ αλαπαξαγσγή ηνπ track. 6. Duck: Όηαλ έλα θαλάιη είλαη ducked ε έληαζε ηνπ κεηώλεηαη ψζηε λα αθνχγεηαη πεξηζζφηεξν ζαλ background ελψ ηα θαλάιηα πνπ είλαη unducked έρνπλε ηελ θαλνληθή έληαζε ηνπο. Σν ρξεζηκνπνηνχκε θπξίσο ζηελ δεκηνπξγία podcast φπνπ ε θσλή πξέπεη λα αθνχγεηαη πην πάλσ απφ ηα άιια θαλάιηα πνπ ζα ηελ ζπλνδεχνπλ σο ππφβαζξν. 7. Pan Position: Ρχζκηζε ηεο ζέζεο πνπ ζα έρεη ην ζπγθεθξηκέλν θαλάιη ζην ζηεξενθσληθφ θάζκα. 8. Track Volume: Ρχζκηζε ηεο έληαζεο ηνπ θαλαιηνχ. 45

46 Δηθφλα 16: Βαζηθέο ξπζκίζεηο ησλ Real θαη Software Instrument. 2.2 Εγγραφή με χρήςη MIDI πρωτόκολλου Σα εηθνληθά φξγαλα πνπ καο πξνζθέξεη ην GarageBand δηαβάδνπλ θαη εγγξάθνπλ General Midi Files. Η ιέμε Midi είλαη ην αθξσλχκην ηνπ "Musical Instrument Digital Interface". Σν ραξαθηεξηζηηθφ γλψξηζκα ηνπ είλαη φηη δηαζθαιίδεη πσο νη λφηεο φπσο θαη ε ππφινηπε κνπζηθή πιεξνθνξία απνζεθεχνληαη ζε αξρεία πνπ κπνξνχλ εχθνια λα κεηαθεξζνχλ απφ ππνινγηζηή ζε ππνινγηζηή θαζψο ε ερεηηθή αλαπαξαγσγή γίλεηαη απφ ηελ θάξηα ήρνπ. Οη πιεξνθνξίεο ηνπ MIDI δηαβηβάδνληαη κέζσ ησλ «κελπκάησλ ηνπ MIDΙ», ηα νπνία κπνξνχλ λα ζεσξεζνχλ σο νδεγίεο, πνπ ππαγνξεχνπλ ζε έλα κνπζηθφ synthesizer πσο ζα παίμεη έλα θνκκάηη κνπζηθήο. Σν synthesizer ή, γεληθά, ην φξγαλν πνπ ιακβάλεη ηα δεδνκέλα ηνπ MIDI, είλαη απηφ πνπ παξάγεη ηνπο πξαγκαηηθνχο ήρνπο, κε ην ερφρξσκα θαη ελ γέλεη ηελ πηζηφηεηα ζπλζεηηθνχ ήρνπ πνπ έρεη. Δπνκέλσο ζηελ πεξίπησζε καο ε γελλήηξηα ήρσλ ηνπ GarageBand είλαη απηή πνπ ζα αλαιάβεη ηελ αλαπαξαγσγή αιιά πξψηα ρξεηαδφκαζηε έλαλ ηξφπν λα εγγξάςνπκε ηα δεδνκέλα ζε πξφηππν Midi. Σν GarageBand ζε θάζε θαλάιη πνπ αληηπξνζσπεχεη έλα εηθνληθφ κνπζηθφ φξγαλν ελζσκαηψλεη έλαλ εμεηδηθεπκέλν MIDI Editor θαη κέζσ απηνχ ζα γίλεη ε εγγξαθή θαη ε επεμεξγαζία GM (General Midi) αξρείσλ. ε απηφ ζα καο βνεζνχζε πάξα πνιχ ε ρξήζε ελφο Midi keyboard. Σα Midi keyboards πνπ ηα ηειεπηαία ρξφληα γίλνληαη νινέλα θαη πην γλσζηά γηα ηελ εγγξαθή κνπζηθήο κε DAW πξνγξάκκαηα είλαη ζηελ νπζία έλα αξκφλην/synthesizer ρσξίο ηελ γελλήηξηα κεραλήο ήρσλ. Υξεζηκνπνηνύλ ην πξσηόθνιιν MIDI γηα λα εμάγνπλ ηα δεδνκέλα ζηα πξνγξάκκαηα κνπζηθήο πνπ πξνθύπηνπλ από ην πάηεκα ησλ πιήθηξσλ. Έρνπλ ζπλήζσο κφλν MIDI έμνδν αθνχ δελ έρνπλ εγθέθαιν γηα λα επεμεξγάδνληαη δεδνκέλα, αιιά ηα ηειεπηαία ρξφληα ελζσκαηψλνπλ θαη USB interface θαζψο δελ έρνπλ φιεο νη θάξηεο ήρνπ MIDI in/out. 46

47 Δηθφλα 17: Με ηελ πξνζζήθε ελφο MIDI keyboard ην GarageBand απηφκαηα αλαλεψλεη ηηο δηαζέζηκεο εηζφδνπο γηα επεμεξγαζία MIDI δεδνκέλσλ. Η εγγξαθή MIDI αξρείσλ κπνξεί λα γίλεη θαη ρσξίο απηά, κε ηελ ρξήζε ηνπ πιεθηξνινγίνπ σο θιαβηέ ή ρεηξνθίλεηα κε ην πνληίθη γξάθνληαο κνπζηθή πάλσ ζην εηθνληθφ θιαβηέ ηνπ GarageBand. Ωζηφζν θαιφ είλαη λα θαηαθχγνπκε ζηελ ρξήζε Midi keyboards εάλ ζέινπκε λα θάλνπκε ηελ δνπιεηά καο πην εχθνια θαη πην απνδνηηθά. Η ηηκή ηνπο θπκαίλεηαη απφ 50 έσο 500 επξψ αλάινγα ηνλ αξηζκφ νθηάβσλ, πνηφηεηαο θιαβηέ θαη θαηαζθεπήο γεληθφηεξα. Ξεθηλάκε κε ηελ εγγξαθή ηνπ πξψηνπ κέηξνπ ηεο 1εο αθνπζηηθήο θηζάξαο. Έρνληαο ζπλδέζεη ήδε ην Midi keyboard κπνξνύκε λα παίδνπκε λόηεο πνπ αλαπαξάγνληαη από ηελ κεραλή ήρσλ ηνπ GarageBand ρσξίο απηέο λα θαηαγξάθνληαη θάπνπ. Διέγρνπκε εάλ είλαη ελεξγνπνηεκέλε ε επηινγή γηα recording θαη ζηελ ζπλέρεηα παηάκε ην Record button γηα λα μεθηλήζεη ε θαηαγξαθή. Δηθφλα 18: Recording Software Instrument Track Παξαηεξνχκε φηη ζην βάζνο αθνύκε ηνλ κεηξνλόκν πνπ καο βνεζάεη λα πηάζνπκε ηνλ ζσζηό ξπζκό θαη ηαρύηεηα ζηελ θαηαγξαθή ησλ λφησλ πνπ παηάκε. Κάζε ρηχπνο αληηπξνζσπεχεη 1/4 θαη αθνχ έρνπκε 4/4 σο κέηξν, θάζε 4 ρηχπνπο αιιάδεη ην κέηξν νπφηε θαη ε αξίζκεζε πάλσ ζην Track θαη Midi editor ηνπ GarageΒand. Παηψληαο Spacebar ή Stop ε εγγξαθή ηεξκαηίδεηαη. 47

48 Δηθφλα 19: Γεκηνπξγία Midi αξρείνπ θαη ε αληηζηνίρεζε ηνπ πάλσ ζην εηθνληθφ θιαβηέ ηνπ GarageBand ην Track List δεμηά απφ ην εηθνληθφ φξγαλν δεκηνπξγήζεθε ε εγγξαθή ε νπνία δελ πεξηέρεη θπκαηνκνξθέο αιιά Midi δεδνκέλα ηα νπνία θαίλνληαη θαιπηέξα αθξηβψο απφ θάησ ζηα Piano Roll θαη Score tabs. Δηθφλα 20: Piano Roll Δπεμεξγαζία θάζε λφηαο μερσξηζηά. Με ηελ βνήζεηα ηνπ Piano Roll έρνπκε ηελ απεηθφληζε ηνλ λφησλ πνπ παηήζακε ζην Midi Keyboard πάλσ ζην εηθνληθφ θιαβηέ ηνπ GarageBand. Οη λφηεο εκθαλίδνληαη σο κηθξά παξαιιειφγξακκα κε ην κήθνο ηνπο λα δειψλνπλ ηελ δηάξθεηα ηεο λφηαο, δειαδή ηελ ρξνληθή ηεο αμία. Σν αμηνζεκείσην είλαη φηη κπνξνχκε λα επηιέμνπκε μερσξηζηά ηελ θάζε κηα λφηα θαη λα ηελ επεμεξγαζηνχκε πεξαηηέξσ: 48

49 α) Να ηελ κεηαθηλήζνπκε πάλσ ζην timeline: Απηφ ζα έρεη σο αληίθηππν ζηελ αιιαγή ησλ λφησλ πνπ πεξηιακβάλεη έλα κέηξν 4/4. Μπνξνχκε λα ζπκππθλψζνπκε κε πεξηζζφηεξεο λφηεο έλα κέηξν ή λα ην αξαηψζνπκε ζε ζρέζε κε ην πσο είρε θαηαγξαθεί αξρηθά. β) Να αιιάμνπκε ηελ δηάξθεηα ηνπ: Γειαδή ηελ ρξνληθή αμία, αιιά θαη ηελ λόηα πνπ αληηπξνζσπεύεη. Γηα παξάδεηγκα ζηελ εηθφλα 20 ε επηιεγκέλε λφηα είλαη ε Α#2. Μπνξνχκε κε απιφ drag and drop λα ηελ θάλνπκε Β2 ε Α2 θαη γεληθφηεξα φηη λφηα ζέινπκε. Απηφ είλαη κηα πνιχ ζεκαληηθή επθνιία πνπ καο πξνζθέξεη ε MIDI θαηαγξαθή αθνχ έηζη γιηηψλνπκε απφ ηνλ θφπν λα μαλαγξάςνπκε ην ίδην κέξνο απφ ηελ αξρή εάλ παηήζακε ιάζνο λφηα, ε απνδψζακε ιάζνο ρξνληθή αμία. γ) Αιιαγή επαηζζεζίαο (Velocity) ηεο λόηαο: Η ηερλνινγία MIDI θαηαγξάθεη ζε θάζε λφηα ηελ δχλακε πνπ ηελ παηάκε απφ ην Midi keyboard. Απαιά ρηππήκαηα δίλνπλ πην απαινχο ερεηηθνχο ρξσκαηηζκνχο ελψ δπλαηά δίλνπλ πην θνθηφ θαη επηζεηηθφ ήρν. Απαξαίηεην εξγαιείν γηα ηελ εθθξαζηηθφηεηα ηνπ θάζε νξγάλνπ. Οη ηηκέο ηεο θπκαίλνληαη απφ 0 κέρξη 127. δ) Αιιαγή Pitch: Αληηπξνζσπεχεη ην root θιεηδί ηνπ θιαβηέ πνπ εμαξηάηαη θπζηθά απφ ηελ θιίκαθα πνπ ρξεζηκνπνηνχκε. Γελ επεξεάδεη ζπγθεθξηκέλεο λφηεο αιιά νιφθιεξν ην Midi θαλάιη. Πξνεπηιεγκέλα ην root key είλαη ε λφηα C (Νην) ζε έλα πιεθηξνθφξν φξγαλν. Σν root key γηα κηα θηζάξα είλαη ε E (Μη). Γηα παξάδεηγκα έρνπκε έλα θνκκάηη πνπ έρεη θαηαγξαθεί ζε MIDI απφ κηα θηζάξα θνπξδηζκέλε ζε Δ. Δάλ ζέινπκε λα αιιάμνπκε ηελ ηνληθόηεηα(ην θνχξδηζκα ηεο θηζάξαο) νη λόηεο ζα αιιάμνπλ αιιά απηό δελ ζεκαίλεη όηη ρξεηάδεηαη λα μαλαγξάςνπκε ηελ κεισδία ζε λόηεο από ηελ αξρή. Απιά αιιάδνπκε ην root key ζε φζα εκηηφληα πάλσ ε θάησ είλαη ε λέα ηνληθφηεηα ζε ζρέζε κε ηελ αξρηθή. Γειαδή απφ κηα θηζάξα Δ ζε κηα θηζάξα D πξέπεη λα ζέζνπκε ην Pitch -2. Γίπια απφ ην Piano Roll έρνπκε θαη ηελ εκθάληζε ηεο Midi θαηαγξαθήο σο Score (παξηηηνχξαο). Σα κηθξά παξαιιειφγξακκα πάλσ ζην εηθνληθφ θιαβηέ κεηαθξάδνληαη ηψξα σο λφηεο πάλσ ζε πεληάγξακκα. Δηθφλα 21: Η αληηζηνίρεζε ηνπ MIDΙ αξρείνπ ζε παξηηηνχξα. 49

50 Απηφ ην ραξαθηεξηζηηθφ θάλεη ην GarageBand επαγγεικαηηθφ εξγαιείν θαζψο φζνη έρνπλ γλψζεηο κνπζηθήο κπνξνχλ εχθνια λα εμάγνπλ ηα θνκκάηηα ηνπο σο κνπζηθέο παξηηηνύξεο. Δπίζεο δίλεηαη ε δπλαηφηεηα λα γίλεη ε εγγξαθή κνπζηθήο κφλν κέζσ απφδνζεο ηεο σο κνπζηθή παξηηηνχξα. ηελ ζπλέρεηα ην GarageBand αλαιακβάλεη λα κεηαθξάζεη ηηο λφηεο ζε MIDI δεδνκέλα θαη λα ηηο αληηζηνηρήζεη ζην Piano Roll. Η κφλε δηαθνξά είλαη φηη ζε κηα παξηηηνχξα δελ ππάξρεη ε έλλνηα ηνπ velocity επνκέλσο δελ κπνξεί λα ππάξμεη θαη αληηζηνίρεζε εάλ επηρεηξήζνπκε λα γξάςνπκε ηα MIDI αξρεία κέζσ ηνπ Score Editor. ηα MIDI files φπσο θαη ζηα Audio tracks κπνξνχκε λα εθηειέζνπκε εληνιέο φπσο αληηγξαθή, απνθνπή, επηθφιιεζε νη νπνίεο είλαη ρξήζηκεο φηαλ ζην θνκκάηη καο έρνπκε επαλαιακβαλφκελεο κεισδίεο. Δπίζεο εάλ ζέινπκε λα θφςνπκε έλα MIDI αξρείν επηιέγνπκε ζην timeline ην ζεκείν πνπ ζέινπκε λα γίλεη ε απνθνπή θαη απφ ην κελνχ παηάκε Track Split. Με παξφκνην ηξφπν θάλνπκε θαη Join δπν δηαθνξεηηθά Midi αξρεία. Δηθφλα 22: Split ελφο Midi αξρείνπ ζε 2 απηφλνκα. Δγγξάθνπκε φιε ηελ πξψηε αθνπζηηθή θηζάξα θαη ζηελ ζπλέρεηα θάλνπκε πξνζζήθε ηελ δεχηεξε αθνπζηηθή θηζάξα. Με ηνλ ίδην ηξφπν επηιέγνπκε Software Instrument θαηά ηελ πξνζζήθε θαη απφ ηελ βηβιηνζήθε δηαιέγνπκε ηνλ ίδην ήρν. Δγγξάθνπκε ηελ κεισδία ηεο ε νπνία έρεη θάπνηεο νκνηφηεηεο κε ηελ κεισδία ηεο πξψηεο. Γηα ιφγνπο επθνιίαο ηηο κεηνλνκάδνπκε ζε Acoustic Left θαη Acoustic Right γηα λα κελ ηηο κπεξδεχνπκε θαη ξπζκίδνπκε ηα Pan ηνπο ζε 32% Left θαη Right αληίζηνηρα γηα λα έρνπκε άθξσο ξεαιηζηηθή αλαπαξαγσγή. 50

51 Δηθφλα 23: Αλαπαξαγσγή ησλ δπν αθνπζηηθψλ θηζαξψλ. ην Piano Roll ηα MIDI δεδνκέλα πνπ έρνπλ θαηαγξαθεί. Σν επφκελν φξγαλν ην νπνίν ζα πξνζζέζνπκε είλαη ην ειεθηξηθό κπάζν. Παηάκε Create New Track θαη επηιέγνπκε Software Instrument. Γεμηά απφ ηελ βηβιηνζήθε θαη ηελ νηθνγέλεηα νξγάλσλ Bass δηαιέγνπκε ην Muted Electric Bass ην νπνίν δηαηίζεηαη ρσξίο download απφ ηελ βηβιηνζήθε εηθνληθψλ νξγάλσλ ηνπ GarageBand. Δηθφλα 24: Δγγξαθή ηνπ ειεθηξηθνχ κπάζνπ ρξεζηκνπνηψληαο ηνλ ήρν Muted Electric Bass γηα Software Instrument. 51

52 Ο ηξφπνο εγγξαθήο είλαη παξφκνηνο κε ηηο αθνπζηηθέο θηζάξεο αξθεί λα μέξνπκε ζε λφηεο ηελ κεισδία ηνπ νξγάλνπ. Σν κπάζν ζε ζρέζε κε ηα άιια φξγαλα έρεη πην ρακειό root key θαη γηα απηφ νη λφηεο πνπ θαηαγξάθνληαη είλαη πην ρακειά πάλσ ζην Piano Roll. Σέινο ζα κπνξνχζε θαλείο αληί λα γξάθεη ηηο λφηεο κε ηελ ρξήζε ηνπ MIDI keyboard θαη εθφζνλ ζέιεη λα αλαπαξάγεη έλα γλσζηφ θνκκάηη λα βξεη έηνηκα MIDI files από ην δηαδίθηπν πνπ αληηζηνηρνύλ ζε ζπγθεθξηκέλα θνκκάηηα θαη κεισδίεο. Τπάξρνπλ ακέηξεηα ηέηνηα αξρεία πνπ κπνξεί λα βξεη ν θαζέλαο δσξεάλ θαη ν ιφγνο εμάπισζεο ηνπο είλαη φηη έρνπλ πνιχ κηθξφ κέγεζνο αθνχ απνζεθεχνπλ κνλφ ηηο λφηεο θαη φηη άιιε κνπζηθή πιεξνθνξία ππάξρεη, θαη φρη ηελ ηδία ηελ κνπζηθή. Σειεηψλνληαο θαη κε ηελ εγγξαθή ηνπ κπάζνπ ην project καο ζα έρεη πάξεη κηα παξφκνηα κνξθή φπσο δείρλεη ε παξαθάησ εηθφλα. Δηθφλα 25: Σν project κεηά ηελ νινθιήξσζε εγγξαθήο ησλ Software Instruments. 3.Γεκηνπξγία θαλαιηνύ κε ρξήζε Loops 3.1 Η ενςωματωμζνη βιβλιοθήκη επαναλήψεων Αο ξίμνπκε κηα καηηά ζηηο βηβιηνζήθεο πξν-ερνγξαθεκέλσλ επαλαιήςεσλ πνπ καο πξνζθέξεη ην GarageBand. Κάλνληαο θιηθ ζηνλ Loop Browser θάησ δεμηά αλνίγεη 52

53 έλα παξάζπξν ην νπνίν πεξηέρεη ηηο δηαζέζηκεο θαηεγνξίεο ησλ loops. Απηφ πνπ πξέπεη λα ζπκφκαζηε είλαη φηη ηα πεξηζζφηεξα loops ζα δηαθέξνπλ σο πξνο ην tempo, ην κέηξν θαη ηελ θιίκαθα. Δπίζεο πάληα πξέπεη λα έρνπκε ζην κπαιφ καο ηελ κεισδία ηνπ θνκκαηηνχ πνπ ζέινπκε λα ζπγγξάςνπκε θαη ηη είδνπο loops κπνξεί λα ρξεηάδεηαη. Δπνκέλσο ππάξρεη πεξίπησζε λα κελ καο ηθαλνπνηνχλ πιήξσο νη απνζεθεκέλεο βηβιηνζήθεο θαη λα ρξεηάδεηαη λα δεκηνπξγήζνπκε ηηο δηθέο καο επαλαιήςεηο. Η ηαμηλφκεζε ησλ samples γίλεηαη κε βάζε ηνλ ηύπν - φπσο θηζάξεο, πιήθηξα, strings, θξνπζηά - ην είδνο ηεο κνπζηθήο - φπσο ειεθηξνληθή, παξαδνζηαθά - θαη ην ζηπι φπσο ζθνηεηλή (dark), ραιαξσηηθή, πεξίπινθε θηι. Δπηιέγνληαο έλα κε βάζε ηα παξαπάλσ πξνηνχ ην ρξεζηκνπνηήζνπκε κπνξνχκε λα ην αλαπαξάγνπκε γηα λα δνχκε εάλ καο ηαηξηάδεη. Δθηφο απφ ηελ νλνκαζία ηνπ κπνξνχκε λα δνχκε ηνλ αξηζκφ ησλ beats(ρηχπνη κεηξνλφκνπ) πνπ απνηειείηαη, ην tempo θαη ην root key πνπ δειψλεη ζπλήζσο ηελ θιίκαθα. Δηθφλα 26: Όιεο νη θαηεγφξηεο ηνπ Loop Browser. Παηψληαο World θαη Piano θηιηξάξνπκε ηα απνηειέζκαηα. ηελ δηθηά καο ζχλζεζε ζα ρξεζηκνπνηήζνπκε πξν-ερνγξαθεκέλεο επαλαιήςεηο γηα λα γξάςνπκε ηελ drums. Οη ιφγνη πνπ καο νδεγνχλ ζηελ επηινγή γηα ρξήζε loops ζε drums θαη φρη γηα θάπνην άιιν φξγαλν είλαη θπξίσο ηξεηο: α) Η θχζε νξγάλνπ πνπ επηηξέπεη ηππνπνηεκέλεο εθηειέζεηο λα ηαηξηάδνπλ εχθνια κε ζπλζέζεηο ζε ζπγθεθξηκέλν χθνο. β) Μεγάιε πιεζώξα επηινγώλ από ηελ βηβιηνζήθε ηνπ GarageBand. γ) Δύθνιε δεκηνπξγία ησλ δηθώλ καο επαλαιήςεσλ πνπ 53

54 απνζεθεχνληαη ζηελ ππάξρνπζα βηβιηνζήθε θαη κπνξνχλ λα ρξεζηκεχζνπλ ζε κειινληηθέο ζπλζέζεηο. Σν πξψην βήκα είλαη λα δεκηνπξγήζνπκε ην θαλάιη γηα ηελ drums. Παηάκε Create New Track θαη επηιέγνπκε Real Instrument επεηδή ηα samples απνηεινχλ πξαγκαηηθά ερεηηθά αξρεία θαη φρη εηθνληθά. Θα κπνξνχζακε λα επηιέμνπκε Software Instrument αιιά θάηη ηέηνην ζα καο βνεζήζεη κφλν ζηελ θαηαζθεπή επαλαιήςεσλ νπφηε ζα ην αθήζνπκε γηα αξγφηεξα. Σν track πνπ δεκηνπξγείηαη έρεη νλνκαζία No effects θαη δεμηά καο εκθαλίδεη ηελ θαξηέια πνπ αθνξνχλ ηηο επηινγέο γηα ην Real Instrument. Αξηζηεξά ζην Audio Region ε κφλε επηινγή πνπ ίζσο ρξεζηκνπνηήζνπκε είλαη ην Pitch, ην νπνίν αιιάδεη ην root key ηνπ audio track φπσο είδακε ζηα MIDI αξρεία. Γελ ζα επεθηαζνχκε πξνο ην παξφλ ζε απηά γηαηί αθνξνύλ ηελ δηαδηθαζία ηνπ Mixing θαη Mastering πνπ ζα ιάβεη κέξνο αθφηνπ ηειεηψζνπλ νη εγγξαθέο ησλ νξγάλσλ. Δηθφλα 27: Γεκηνπξγία λένπ Real Instrument Track γηα ηελ ρξήζε Drum Loops Κάλνπκε θιηθ ζην loop browser θαη επηιέγνπκε ηνλ ηύπν Kits γηα λα έρνπκε πξφζβαζε ζε φια ηα samples πνπ αθνξνχλ αθνπζηηθέο drums. Η επηινγή δελ είλαη εχθνιε ππφζεζε θαζψο δελ είλαη ζίγνπξν φηη ζα βξνχκε θάηη ην νπνίν ζα καο ηθαλνπνηεί θαη ζα ηαηξηάδεη κε ηελ κνπζηθή πνπ έρνπκε γξάςεη ήδε. Δπίζεο αθφκα θαη αλ βξεζεί θάηη πνπ καο αξέζεη θαη ζέινπκε λα ην ρξεζηκνπνηήζνπκε ζα πξέπεη ην tempo ζην νπνίν είλαη γξακκέλν λα είλαη παξεκθεξέο κε ην tempo ηνπ θνκκαηηνχ καο. Σν GarageBand απηφκαηα θαηά ηελ αλαπαξαγσγή ησλ samples ηα κεηαηξέπεη ζην tempo ηνπ project. Γηα απηό δελ πξέπεη λα ππάξρνπλ κεγάιεο απνθιίζεηο δηόηη ιόγσ απηήο ηεο κεηαηξνπήο αιινηώλεηαη ε πνηόηεηα ηνπ ήρνπ θαη θαηά ζπλέπεηα θαηαζηξέθεηαη ην sample. ηελ δηθηά καο πεξίπησζε επεηδή ην tempo είλαη αξθεηά ρακειφ (72) ζα δηαπηζηψζνπκε φηη αλαπαξάγνληαο samples απφ 90+ tempo βγάδνπλ παξακνξθσκέλε πνηφηεηα ήρνπ θαη έηζη νη ελαιιαθηηθέο ιχζεηο κεηψλνληαη αθφκα πεξηζζφηεξν. 54

55 Η αλαδήηεζε γηα θαηάιιεια drum loops ζε θνκκάηηα φπσο ην Soldier Of Fortune είλαη δχζθνιε ππφζεζε. Σέηνηεο επαλαιήςεηο ρξεζηκνπνηνχληαη θπξίσο γηα ειεθηξνληθή κνπζηθή φπνπ ην παίμηκν ησλ νξγάλσλ είλαη αθφκα πην ηππνπνηεκέλν. Ωζηφζν κε ζσζηφ ςάμηκν βξίζθνπκε έλα θαηάιιειν sample ην νπνίν είλαη ζηα 80 ΒPM tempo θαη 8 Beats. Με απιφ drag and drop ην ηνπνζεηνχκε ζην κέηξν πνπ επηζπκνχκε. Δηθφλα 28: Δχξεζε θαηάιιεινπ samples απφ ηα Kits θαη ρξήζε ηνπvintage Funk Kit 04. ην Audio Region εκθαλίδεηαη ε θπκαηνκνξθή ηνπ, θάηη πνπ ζεκαίλεη φηη δελ είλαη MIDI αξρείν. Η ζπγθεθξηκέλε επαλάιεςε θαηαιακβάλεη 2 κέηξα (8 beats = 8 ρηχπνη κε 4 αλά κέηξν) επνκέλσο ζα ρξεηαζηνχκε λα ηελ επαλαιάβνπκε μαλά θαη μαλά. Απηφ εχθνια γίλεηαη είηε επηιέγνληαο ηελ ζπγθεθξηκέλε επαλάιεςε κε drag and drop είηε κε εληνιέο copy paste. Δπίζεο δελ ρξεηάδεηαη λα ρξεζηκνπνηήζνπκε θάζε θνξά νιφθιεξν ην sample πνπ επηιέγνπκε αιιά έλα κέξνο ηνπ. ηελ ζπλέρεηα απηφ ην κέξνο είηε ην ηνπνζεηνχκε ζην ηέινο ηνπ πξνεγνχκελνπ είηε ην επηθαιχπηνπκε ζε απηφ, ζέινληαο λα ηξνπνπνηήζνπκε ιίγν ηελ κεισδία. Γηα παξάδεηγκα επηιέγνπκε ην επφκελν sample ην νπνίν είλαη ην Vintage Funk Kit 05 θαη ζέινπκε λα ρξεζηκνπνηήζνπκε κφλν ην πξψην κέηξν. Πάλσ ζην timeline ην καξθάξνπκε ζηελ κέζε θαη παηώληαο Edit Split ην ρσξίδνπκε ζε 2 μερσξηζηά αξρεία από 4 beats ην θαζέλα. Δηθφλα 29: Κάλνληαο split ζε έλα loop δεκηνπξγνχκε δπν απηφλνκεο επαλαιήςεηο γηα δπλαηφηεηα πεξηζζφηεξσλ ζπλδπαζκψλ. 55

56 Δάλ επηθαιχςνπκε έλα κηθξφηεξν sample πάλσ ζε έλα κεγαιχηεξν, απηφκαηα ε επηθαιππηόκελε πεξηνρή δηαγξάθεηαη θαη ην κεγαιχηεξν sample θφβεηαη θαη μεθηλάεη απφ εθεί πνπ ηειεηψλεη ην κηθξφηεξν ζε δηάξθεηα. Δπνκέλσο κπνξνχκε λα ρξεζηκνπνηήζνπκε πνιιά ηξνπνπνηεκέλα ( δειαδή θνκκέλα ζε κηθξφηεξα θνκκάηηα ) samples δηάξθεηαο 1, 2 θαη 4 ρηχπσλ παξά ηηο κεγάιεο επαλαιήςεηο φπσο καο ηηο δίλεη ην GarageBand. Έηζη ε κνπζηθή καο απνθηάεη πεξηζζφηεξν ελδηαθέξνλ θαζψο ε κεισδία ηείλεη λα γίλεηαη ιηγφηεξν ηππνπνηεκέλε. Δηθφλα 30: Η ηειηθή κνξθή ηνπ drum track κε ηελ ρξήζε loops. 3.2 Εγγραφή προςωπικϊν επαναλήψεων Όπσο αλαθέξζεθε παξαπάλσ ε βηβιηνζήθε ησλ πξν-ερνγξαθεκέλσλ επαλαιήςεσλ δελ κπνξεί λα θαιχςεη φιεο ηηο απαηηήζεηο ησλ ρξεζηψλ. Αλ αλαινγηζηνχκε ηα πφζα είδε κνπζηθήο ππάξρνπλ είλαη εχθνιν λα θαηαιάβνπκε φηη δελ γίλεηαη λα ρσξέζνπλ φια ζε έλα πξφγξακκα. Έηζη γηα απηφ ηνλ ιφγν ην GarageBand καο δίλεη ηελ δπλαηφηεηα λα δεκηνπξγήζνπκε ηηο δηθέο καο επαλαιήςεηο πνπ ζα απνζεθεχνληαη ζηελ ίδηα βηβιηνζήθε κε ηηο πξν-ππάξρνπζεο γηα κειινληηθή ρξήζε. Τπάξρνπλ 2 ηξόπνη δεκηνπξγίαο ησλ δηθώλ καο samples: α) κε θαηαγξαθή Real Instrument ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν θαη β) κε ρξήζε Virtual Software Instrument. 1. Καηαγξαθή Real Instrument Γεκηνπξγνχκε έλα Real Instrument γηα λα θαηαγξάςνπκε ην sample. Δπηιέγνπκε αξηζηεξά ηνλ ηχπν ηνπ δειαδή εάλ είλαη θηζάξα, θσλή, πιήθηξα θ.α. ψζηε λα θνξηψζνπλ νη πξνεπηιεγκέλεο ξπζκίζεηο θαη ζηελ ζπλέρεηα παηάκε Record. Αθνχ ην ερνγξαθήζνπκε πξνζεθηηθά, απφ ην θεληξηθφ κελνχ ηνπ GarageBand παηάκε Edit Add To Loop Library. ηελ ζπλέρεηα καο εκθαλίδεη ηα ζηνηρεία πνπ πξέπεη λα 56

57 ζπκπιεξψζνπκε γηα ηελ επαλάιεςε καο φπσο φλνκα, θαηεγνξία θαη ηελ θιίκαθα ηνπ. Δηθφλα 31: Απνζήθεπζε ηνπ sample. Γελ ππάξρεη δπλαηφηεηα απνζήθεπζεο σο loop γηαηί κηιάκε γηα θαηαγξαθή πξαγκαηηθνχ νξγάλνπ. Απηφ πνπ πξέπεη λα πξνζέμνπκε θαηά ηελ ερνγξάθεζε ηνπ Loop είλαη ε δηάξθεηα ηνπ ζε κέηξα. Θα ήηαλ ζεκηηφ λα είλαη ζε πνιιαπιάζηα ηνπ 2 ή θαιύηεξα ηνπ 4 ψζηε εχθνια λα κπνξεί λα ρξεζηκνπνηείηαη ζε θνκκάηηα κε ην γλσζηφ 4/4 κέηξν. Δπίζεο πξέπεη λα αθνινπζεί πηζηά ηνλ κεηξνλφκν. Μηα επαλάιεςε ε νπνία είλαη εθηφο ξπζκνχ δελ ζα καο είλαη θαζφινπ ρξήζηκε γηα κειινληηθέο ζπλζέζεηο. Η δεκηνπξγία samples απφ θαηαγξαθή πξαγκαηηθνχ νξγάλνπ είλαη βνιηθή γηα θηζάξα, θσλή θαη πιήθηξα. Γελ είλαη φκσο θαζφινπ βνιηθή γηα drums θαζψο πξνυπνζέηεη πνιιά κηθξφθσλα γηα ηελ ερνγξάθεζε ηεο θαη δελ είλαη εχθνιν λα απνδνζεί ε θπζηθφηεηα ηνπ ήρνπ ην ίδην ζε φιεο ηηο ερνγξαθεκέλεο επαλαιήςεηο. Σν ίδην ζπκβαίλεη εάλ ζειήζνπκε λα δεκηνπξγήζνπκε νξρεζηηθέο επαλαιήςεηο θηι. Γηα απηφ ηνλ ιφγν θαηαθεχγνπκε ζηελ ρξήζε εηθνληθψλ νξγάλσλ γηα ηελ ερνγξάθεζε επαλαιήςεσλ. 2. Υξήζε Virtual Software Instrument Γεκηνπξγνχκε θαηλνχξγην εηθνληθφ φξγαλν ην φπνην ζα απνηειέζεη ηελ drums. Απφ ηνλ browser ηνπ Software Instrument επηιέγνπκε Drum Kits Rock Kit. Γηα λα κελ αθνχκε ηα έηνηκα loops πνπ πξνγξακκαηίζακε πξνεγνπκέλσο παηάκε Mute ζην ζπγθεθξηκέλν track. Δπίζεο ε ερνγξάθεζε drums ζα γίλεη πάλσ ζε MIDI keyboard ε ρεηξνθίλεηα ζηνλ ελζσκαησκέλν editor γλσξίδνληαο φηη ζπγθεθξηκέλεο λφηεο αληηζηνηρνχλ ζε ζπγθεθξηκέλα ρηππήκαηα. Γηα παξάδεηγκα παηψληαο C1 αληηζηνηρεί ζε ρηχπεκα ζηελ θάζα, ελψ ε Δ1 ζην ηακπνχξν. Γλσξίδνληαο απηέο ηηο αληηζηνηρήζεηο κπνξεί ν ρξήζηεο λα κεηαηξέςεη ην πιεθηξνιόγην ή ην MIDI keyboard ηνπ ζε κηα εηθνληθή drums. 57

58 Δηθφλα 32: Γεκηνπξγία ηνπ MyDrumLoop. Η επηιεγκέλε λφηα ε νπνία είλαη ε Α#2 αληηζηνηρεί ζην ρηχπεκα ζην πηαηίλη Crash κηαο ηππηθήο drums. Αθνχ δεκηνπξγήζακε ην MIDI αξρείν ην νπνίν ζα απνηειεί ηελ επαλάιεςε καο, ην πξνζζέηνπκε ζηελ βηβιηνζήθε ηνπ GarageBand κε ηνλ ίδην ηξφπν φπσο πξνζζέζακε θαη έλα θαλνληθφ φξγαλν: Edit Add to Loop Library. ηελ ζπλέρεηα καο εκθαλίδεη ην παξάζπξν γηα λα ζπκπιεξψζνπκε ηα ζηνηρεία γηα λα απνζεθεχζνπκε ηελ επαλάιεςε καο. Η κφλε δηαθνξά βξίζθεηαη ζην φηη ελψ πξνεγνπκέλσο απνζεθεχακε πάληα σο One-shot, ηψξα καο δίλεηαη ε δπλαηφηεηα λα επηιέμνπκε ηελ απνζήθεπζε σο Loop ε νπνία είλαη πην βνιηθή απφ ηελ άπνςε φηη κπνξεί λα παίξλεη ην tempo ηνπ θάζε project αθνχ κηιάκε γηα MIDI εθηέιεζε. Δηθφλα 33: Απνζήθεπζε ηνπ MIDI sample σο loop. Απηφκαηα ζα κπνξεί λα παίξλεη ην tempo θάζε project. Η δπλαηφηεηα ηνπ GarageBand λα απνζεθεχεη ηηο πξνζσπηθέο καο επαλαιήςεηο είλαη έλα ζεκαληηθό πξνηέξεκα ζε ζρέζε κε άιια πξνγξάκκαηα θαη ην θάλεη πνιχ βνιηθό γηα ηελ δεκηνπξγία κνπζηθήο. Δπίζεο νη ρξήζηεο ηνπ κπνξνχλ λα αληαιιάδνπλ ηα πξνζσπηθά ηνπο loops κέζσ ηνπ Γηαδηθηύνπ νπφηε ν θαζέλαο κπνξεί λα έρεη πξφζβαζε ζε κηα ηεξάζηηα βηβιηνζήθε πνπ αλαλεψλεηαη ζπλερψο. Με ρξήζε κφλν επαλαιήςεσλ κπνξεί θάπνηνο λα δεκηνπξγήζεη έλα δηθφ ηνπ θνκκάηη. Ωζηφζν δελ πξνηείλεηαη λα ρξεζηκνπνηνχκε γηα έλα ζπγθεθξηκέλν φξγαλν πξνερνγξαθεκέλα loops απφ δηαθνξεηηθέο πεγέο. Γηα παξάδεηγκα δελ γίλεηαη λα 58

59 ρξεζηκνπνηήζνπκε κηζά drum loops απφ ην Vintage Funk Kit θαη ηα αιιά κηζά κέζσ MIDI απφ ην Rock Kit γηαηί απινχζηαηα έρνπλ δηαθνξεηηθφ ήρν θαη δελ ζα έρνπκε θαιφ ερεηηθφ απνηέιεζκα. Έηζη γηα ην δηθφ καο θνκκάηη ππάξρνπλ 2 ελαιιαθηηθέο ιύζεηο γηα ηελ απόδνζε ησλ drums, είηε κε πξν-ερνγξαθεκέλα loops από ηελ sample βηβιηνζήθε, είηε κε δηθά καο θαηαζθεπαζκέλα MIDI loops κε ηελ βνήζεηα Software Instrument. Δηθφλα 34: Σν project καο κε δπν drum tracks (Audio θαη MIDI loops). 4.Γεκηνπξγία θαλαιηνύ κε ρξήζε Loops 4.1 Εγγραφή μζςω τησ κάρτασ ήχου Σν GarageBand καο δίλεη ηελ δπλαηφηεηα λα ερνγξαθήζνπκε έλαλ ήρν κε ρξήζε κηθξνθψλνπ ή έλα κνπζηθφ φξγαλν ην νπνίν είλαη ζπλδεδεκέλν ζην Macintosh. Απηφ γίλεηαη εχθνια κέζσ ησλ Real Instrument tracks ηα νπνία έρνπλ κπιε θόλην ζε αληίζεζε κε ηα MIDI tracks ηα νπνία είλαη πξάζηλα. Γηα λα πξνζζέζνπκε έλα ηέηνην θαλάιη παηάκε Create A New Track θαη επηιέγνπκε Real Instrument. Δάλ ην φξγαλν καο είλαη θηζάξα ζα επηιέγακε Guitar Track θαζψο ππάξρεη εηδηθφ πεξηβάιινλ γηα ηελ ερνγξάθεζε φπσο ζα δνχκε παξαθάησ. Έρνπκε ζθνπφ λα ερνγξαθήζνπκε πιήθηξα νπφηε απφ ην Real Instrument Browser επηιέγνπκε Basic Track No Effects θαζψο δελ ππάξρεη σο πξνεπηινγή θάηη πνπ λα έρεη ζρέζε κε πιεθηξνθφξν φξγαλν. Έηζη θαη αιιηψο απηφ δελ έρεη κεγάιε ζεκαζία θαζψο απηή ε επηινγή θνξηψλεη ξπζκίζεηο ηηο νπνίεο ζα εμεγήζνπκε φηαλ κηιήζνπκε γηα Mixing. Δπίζεο απηφ πνπ πξέπεη λα πξνζέμνπκε είλαη ην Input 59

60 Source ην νπνίν δειψλεη ηηο εηζφδνπο ηεο θάξηαο ήρνπο θαη πάλσ ζε απηήλ ζπλδένπκε ηα φξγαλα ε ηα κηθξφθσλα. Δηθφλα 35: Δπηινγή stereo εηζφδνπ γηα ηελ ερνγξάθεζε ησλ πιήθηξσλ. Δδψ ζπγθεθξηκέλα ρξεζηκνπνηνχκε ηελ onboard θάξηα ήρνπ ηνπ ππνινγηζηή επνκέλσο έρνπκε ηελ θιαζηθή είζνδν γηα κηθξφθσλν πνπ είλαη ζηεξενθσληθή θαη θάλνπκε ρξήζε mini-jack βύζκαηνο. Δπνκέλσο έρνπκε 2 εηζφδνπο αιιά κπνξνχκε λα ηηο ρξεζηκνπνηήζνπκε ζε έλα κνλφ βχζκα. Κάηη ηέηνην δελ είλαη ηδηαίηεξα βνιηθφ δηφηη εάλ ζέιακε λα ερνγξαθήζνπκε κε 2 κηθξφθσλα ηαπηφρξνλα ζα έπξεπε λα αγνξάζνπκε εηδηθφ αληάπηνξα γηα λα ηα ζπλδέζνπκε ζηνλ ππνινγηζηή καο. Γηα απηφ ηνλ ιφγν θαιφ ζα ήηαλ λα ρξεζηκνπνηνχκε εμσηεξηθέο θάξηεο ήρνπ (κε ζχλδεζε USB ή Firewire) νη νπνίεο έρνπλ αλεμάξηεηεο αλαινγηθέο εηζφδνπο θαιχηεξεο πνηφηεηαο θαη αληίζηνηρεο εμφδνπο, ελψ ν αξηζκφο ησλ εηζφδσλ κπνξεί λα είλαη κεγαιχηεξνο απφ 2 πνπ έρνπλ νη θιαζζηθέο θάξηεο ήρνπ αλάινγα κε ηα ρξήκαηα πνπ ζα μνδέςνπκε. Δάλ έρνπκε ζθνπό λα ερνγξαθνύκε κε πνιιά κηθξόθσλα ηόηε ε ρξεζηκνπνίεζε εμσηεξηθήο θάξηαο ήρνπ είλαη κνλόδξνκνο. Απηφ φκσο δελ ζεκαίλεη φηη δελ κπνξνχκε λα θάλνπκε ηελ δνπιεηά καο θαη κε ηελ ελζσκαησκέλε. ε πεξίπησζε πνπ ζέινπκε λα αθνχκε ην φξγαλν ε ην κηθξφθσλν πνπ έρνπκε ζπλδέζεη θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο ερνγξάθεζεο επηιέγνπκε On ή Οn with feedback protection γηα λα απνθχγνπκε ηπρφλ κηθξνθσληζκνχο απφ ηελ επηινγή Monitor. Σν Recording Level αθνξά ηνλ εηθνληθφ πξν-εληζρπηή πνπ έρεη ην GarageBand γηα λα απμάλεη ην ζήκα ηεο εηζφδνπ. Καιφ είλαη λα κελ ην ρξεζηκνπνηνχκε ζην κέγηζην θαζψο κπνξεί λα πξνζζέζεη αλεπηζχκεην ζφξπβν ζηελ ερνγξάθεζε καο (εηδηθά εάλ ρξεζηκνπνηνχκε ηελ onboard θάξηα ήρνπ) ελψ ηαπηφρξνλα πξέπεη λα πξνζέρνπκε λα κελ δεκηνπξγνχληαη peaks (φηαλ ε έληαζε ηνπ ήρνπ λα θηάλεη ζηελ ηειεπηαία απφ ηηο θφθθηλεο πεξηνρέο) θαηά ηελ εθηέιεζε θαζψο έηζη δεκηνπξγείηαη παξακφξθσζε θαη θπζηθά αιινίσζε ηνπ ήρνπ. Δπηιέγνληαο Automatic Level Control ε πνζφηεηα ηεο πξνελίζρπζεο ηνπ νξγάλνπ ε ηνπ κηθξνθψλνπ ξπζκίδεηαη απηφκαηα απφ ην πξφγξακκα. 60

61 Δίκαζηε έηνηκνη λα ερνγξαθήζνπκε ηα πιήθηξα γηα ην Soldier Of Fortune. Πξνηνχ παηήζνπκε Record ειέγρνπκε ηελ ζηάζκε έληαζεο ηεο ερνγξάθεζεο θαη ελεξγνπνηνύκε ην Monitor ψζηε λα αθνχκε απηά πνπ παίδνπκε. Πξέπεη λα είκαζηε πξνζεθηηθνί ζηελ εθηέιεζε καο θαη λα κελ θάλνπκε ιάζε γηαηί απηά δελ δηνξζώλνληαη όπσο ζηα Software Instruments θαζψο ε απνζήθεπζε γίλεηαη ζε Audio θαη φρη MIDI αξρεία. Δηθφλα 36: Ηρνγξαθψληαο ηα πιήθηξα ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν. Η stereo θπκαηνκνξθή ήδε θαίλεηαη πάλσ ζην timeline. Αλ επηιέμνπκε Control Count In ν κεηξνλφκνο ρηππάεη 4 θφξεο πξηλ μεθηλήζεη ε ερνγξάθεζε εθφζνλ έρνπκε 4/4 κέηξν, θαη καο βνεζάεη γηα λα ζπγρξνληζηνχκε θαη λα εηνηκαζηνχκε γηα ην παίμηκν ηνπ νξγάλνπ. Δπίζεο ελεξγνπνηψληαο απφ ηελ γξακκή εξγαιείσλ αλαπαξαγσγήο ην Cycle Region εκθαλίδεηαη κηα θίηξηλε ισξίδα πάλσ ζην timeline ε νπνία δειψλεη ην εχξνο (ζε κέηξα) ησλ ερνγξαθήζεσλ πνπ ζα πάξνπλ κέξνο. Κάζε θνξά πνπ νινθιεξψλεηαη κηα εγγξαθή μεθηλάεη ακέζσο ε επφκελε κέρξη λα παηήζνπκε Stop θαη λα ζηακαηήζεη απηή ε δηαδηθαζία. Απηφ καο βνεζάεη γηα λα ζπγθεληξψλνπκε εχθνια θάπνηεο εθηειέζεηο θαη λα επηιέμνπκε ηελ θαιχηεξε. Αθνχ νινθιεξσζεί ε ερνγξάθεζε νη θπκαηνκνξθέο εκθαλίδνληαη ζην Audio Region ηνπ θαλαιηνχ καο θαη κπνξνχκε απφ ηελ κνξθή ηνπο (ηα peaks κεηαθξάδνληαη σο πνιχ πιαηηά ζήκαηα) λα δηαπηζηψζνπκε εάλ ππάξρεη θάπνπ παξακφξθσζε νπφηε θαη αιινίσζε ηνπ ήρνπ. Σέινο κπνξνχκε λα εθηειέζνπκε εληνιέο Copy, Paste, Split, Join ζηα audio tracks πνπ θαηαγξάθνπκε ή λα απνζεθεχζνπκε θάπνηα απφ απηέο σο πξνζσπηθά samples. 61

62 Δηθφλα 37: Οινθιήξσζε ερνγξάθεζεο ησλ πιήθηξσλ κε ρξήζε Cycle Region. 4.2 Χρηςιμοποίηςη Electric Guitar καναλιοφ Δάλ έρνπκε ζηελ θαηνρή καο θαη ζέινπκε λα ερνγξαθήζνπκε ειεθηξηθή θηζάξα κπνξνχκε λα δεκηνπξγήζνπκε έλα Electric Guitar track ην νπνίν κεηαηξέπεη ην GarageBand ζε έλα εηθνληθφ ζηνχληην γηα επαγγεικαηηθή ερνγξάθεζε θηζάξαο κε πάξα πνιιέο επηινγέο. Δηθφλα 38: Create New Track Electric Guitar. Παηάκε add θαη ην θαλάιη καο ηνπνζεηείηαη πάλσ ζην timeline. Γεμηά ζηηο ξπζκίζεηο ηνπ Guitar Track έρνπκε πξφζβαζε ζε δηάθνξεο επηινγέο πνπ αθνξνχλ ζηνλ ήρν ηεο ειεθηξηθήο θηζάξαο. 62

63 α) Δπηινγή εηθνληθνύ εληζρπηή ε αληίζεζε κε άιια φξγαλα φπσο ηα πιεθηξνθφξα, ν ήρνο κηαο ειεθηξηθήο θηζάξαο θαηαγξάθεηαη κέζσ κηθξνθώλσλ από θακπίλα ερείσλ πνπ ηξνθνδνηνύληαη από εηδηθνύο εληζρπηέο (θπξίσο ιπρλίαο θαζψο βγάδνπλ θαιχηεξν ήρν απφ ηνπο αληίζηνηρνπο transistor). Δπνκέλσο ην είδνο ησλ ερείσλ θαη νη δπλαηφηεηεο ηνπ εληζρπηή παίδνπλ ηεξάζηην ξφιν γηα ηνλ ηειηθφ ήρν πνπ ιακβάλνπκε. Οη πεξηζζφηεξνη επαγγεικαηηθνί εληζρπηέο κε ηηο αληίζηνηρεο θακπίλεο πνπ ζπλνδεχνληαη είλαη ζρεδηαζκέλνη γηα ζπγθεθξηκέλα είδε κνπζηθήο. Γελ κπνξεί θάπνηνο λα πάξεη θαιά απνηειέζκαηα ζηνλ ήρν εάλ πξνζπαζήζεη λα παίμεη Rock ζε έλαλ εληζρπηή πνπ είλαη ζρεδηαζκέλνο γηα Blues παίμηκν. Γηα απηφ ηνλ ιφγν ην GarageBand καο δίλεη ηελ δπλαηφηεηα λα επηιέμνπκε απφ δηάθνξα κνληέια εληζρπηψλ καδί κε ηηο θακπίλεο ηνπο ψζηε λα κπνξνχκε λα έρνπκε επηινγέο φζν αθνξά ηνλ ήρν πνπ ζέινπκε λα πεηχρνπκε. Ζ πξνζνκνίσζε ησλ εληζρπηώλ είλαη ηόζν ξεαιηζηηθή θαη πξνζεγκέλε κηαο θαη έρνπκε πξφζβαζε ζε φιεο ηηο ξπζκίζεηο πνπ έρεη έλαο εληζρπηήο θηζάξαο φπσο Gain, Presence, Master Volume θ.α. Δηθφλα 39: Οη ξπζκίζεηο ηνπ εηθνληθνχ ηειηθνχ εληζρπηή αθξηβψο φπσο είλαη θαη ζηελ πξαγκαηηθφηεηα. β) Δπηινγή ζπλνδεπηηθώλ effect πεηαιηώλ Σα effect pedals ιεηηνπξγνχλ σο πξν-εληζρπηέο ηεο θηζάξαο θαη αιιάδνπλ ηελ ρξνηά ηνπ ήρνπ πξηλ ην ζήκα πεξάζεη ζηνλ ηειηθφ εληζρπηή. Δίλαη αξθεηά γλσζηά θαη ρξεζηκνπνηνχληαη απφ πνιινχο επαγγεικαηίεο θηζαξίζηεο. Η πνηθηιία ηνπο είλαη κεγάιε θαη πεξηιακβάλνπλ φια ηα δηάζεκα effect πνπ θάπνηνο ρξήζηεο ζειήζεη λα ρξεζηκνπνηήζεη. Έηζη έρνπκε απφ Reverb θαη Echo κέρξη Distortion. Όπσο θαη κε 63

64 ηνπο εληζρπηέο έηζη θαη εδψ ε πξνζνκνίσζε ηνπο είλαη άθξσο ξεαιηζηηθή θαη έρνπκε πξφζβαζε ζηηο ξπζκίζεηο ηνπ θαζελφο μερσξηζηά. Δηθφλα 40: Πιήξσο παξακεηξνπνίεζηκν εηθνληθφ πεηάιη γηα effect Vibrato. Σν GarageBand καο έρεη απνζεθεπκέλα πνιιά presets ηα νπνία πεξηέρνπλ ηνλ θαηάιιειν εληζρπηή θαη effect pedals πνπ αληηζηνηρνχλ ζε ζπγθεθξηκέλν χθνο γηα ηνλ ήρν ηεο θηζάξαο. Έηζη θάπνηνο ν νπνίνο δελ έρεη πνιιέο κνπζηθέο γλψζεηο γηα λα θαηαζθεπάζεη ηνλ ήρν ηεο πξνηίκεζεο ηνπ κπνξεί λα δηαιέμεη έλαλ από ηνπο πξνεπηιεγκέλνπο. Ωζηφζν γηα ηνλ απαηηεηηθφ ρξήζηε, παηψληαο Edit έλα preset κπνξεί λα θάλεη αιιαγέο ζηελ επηινγή ηνπ εληζρπηή θαη ησλ πεηαιηψλ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη θαη λα ηα απνζεθεχζεη κε ηελ δηθηά ηνπ νλνκαζία. Η δηαδηθαζία ερνγξάθεζεο ηεο θηζάξαο γίλεηαη κε ηνλ ίδην ηξφπν φπσο έλα Real Instrument πνπ αλαιχζεθε πξνεγνπκέλσο. Γηα ην δηθφ καο θνκκάηη ζα ρξεηαζηνχκε έλα λα δεκηνπξγήζνπκε έλαλ ήρν πνπ ζπκίδεη ειεθηξηθή θηζάξα ηνπ 70 κε ρξήζε Delay θαη Chorus γηα effect pedals. Δπίζεο απφ ηηο επηινγέο ηνπ εληζρπηή θάλνπκε ηηο θαηάιιειεο ξπζκίζεηο γηα λα πεηχρνπκε ηνλ ήρν πνπ ζέινπκε. Σέινο αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη ίζσο αληηκεησπίζνπκε πξνβιήκαηα θαζπζηέξεζεο ήρνπ θαηά ηελ αλαπαξαγσγή ηεο θηζάξαο δηόηη ν ήρνο επεμεξγάδεηαη ζε πξαγκαηηθό ρξόλν. Απηφ ζπκβαίλεη θπξίσο φηαλ ρξεζηκνπνηνχκε ηελ ζπκβαηηθή ελζσκαησκέλε θάξηα ήρνπ ηνπ ππνινγηζηή καο. Αληίζεηα νη εμσηεξηθέο επαγγεικαηηθέο θάξηεο ήρνπ πεξηέρνπλ εηδηθνχο drivers θαη κεηψλνπλ ηελ θαζπζηέξεζε ζε επίπεδα < 20 ms πνπ δελ ην αληηιακβάλεηαη ην απηί καο. 64

65 Δηθφλα 41: Ηρνγξάθεζε κέξνο ηεο ειεθηξηθήο θηζάξαο θαη απνζήθεπζε ησλ πξνζσπηθψλ καο ξπζκίζεσλ σο preset 5. Γηαδηθαζία Mixing Μεηά ηελ νινθιήξσζε ερνγξάθεζεο ησλ νξγάλσλ ην επφκελν βήκα είλαη ε δηαδηθαζία ηνπ Mixing. Με απιά ιφγηα Mixing είλαη νη αιιαγέο πνπ θάλεη ν ρξήζηεο αθνύγνληαο πξνζεθηηθά όια ηα tracks πνπ έρεη κπξνζηά ηνπ θαη έρεη ζθνπό λα βειηηώζεη ηελ πνηόηεηα ήρνπ. Σέηνηεο αιιαγέο είλαη γηα παξάδεηγκα νη ξπζκίζεηο ησλ εληάζεσλ αιιά θπξίσο ε πξνζζήθε θίιηξσλ θαη effects. Κάζε θαλάιη κημάξεηαη μερσξηζηά θαη ζηελ ζπλέρεηα εμεγνχληαη θάπνηεο ζπγθεθξηκέλεο ηερληθέο θαη βαζηθά θίιηξα πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη επξέσο. Αο δνχκε πξψηα ηηο αθνπζηηθέο θηζάξεο νη νπνίεο είλαη γξακκέλεο κε ρξήζε Software Instrument. Ήδε έρνπλ ππνζηεί έλα ππνηππώδεο Μixing, δηόηη από πξηλ έρνπκε αιιάμεη ην Pan λα είλαη αληίζεην ώζηε λα έρνπκε πην ξεαιηζηηθό ήρν. Δίλαη κηα ηερληθή πνπ ηελ θάλνπκε κε φια ηα φξγαλα ηα νπνία απνδίδνληαη φκνηα αλά δχν. Ο ιφγνο είλαη φηη έηζη έρνπκε ζηεξενθσληθή απφδνζε θαη απηφ είλαη απνδεθηφο απφ ην αλζξψπηλν απηί αθνχ ιακβάλνπκε θαη εκείο ζηεξενθσληθά ηνλ ήρν. Δπίζεο πξνηείλεηαη λα έρνπλ ηελ ίδηα έληαζε γηα λα κελ επηθαιύπηεη ε κηα ηελ άιιε. ηα ππφινηπα tracks ηα νπνία είλαη κνλά δελ ρξεηάδεηαη αιιαγή ζην Pan, ελψ ξπζκίδνπκε θαηάιιεια ηηο εληάζεηο ψζηε λα κπνξνχκε λα αθνχκε φια ηα φξγαλα εμίζνπ θαιά. Παηψληαο Edit ζην παξάζπξν Track Info ηνπ Software Instrument έρνπκε πξόζβαζε ζηα effects πνπ κπνξνχκε λα θνξηψζνπκε ζην θαλάιη καο. 65

66 Δηθφλα 42: Σα πξνεπηιεγκέλα effects γηα ηηο αθνπζηηθέο καο θηζάξεο κε ελεξγνπνηεκέλν ηνλ Compressor ζε preset πνπ ηαηξηάδεη κε ην φξγαλν καο. Πξνεπηιεγκέλα ζε θάζε θαλάιη ην GarageBand καο έρεη θνξησκέλα Compressor (κε ελεξγφ) θαη Visual EQ. Ο Sound Generator έρεη ζρέζε κε ην φηη ρξεζηκνπνηνχκε Software Instrument νπφηε δελ ζα καο απαζρνιήζεη. Σα effects κπνξνχλ λα είλαη Track effects, Send effects θαη Master effects. Σα Track effects παξακεηξνπνηνχλ ηνλ ήρν ζε έλα ερεηηθφ εηθνληθφ θαλάιη (Real Instrument, Software Instrument ή Electric Guitar). Σα Send Effects ζηέιλνπλ κέξνο ηνπ ήρνπ ζην θίιηξα πνπ ειέγρνληαη από ην Master Track. Πξνεπηιεγκέλα έρνπκε Echo θαη Reverb Send effects φπνπ ξπζκίδνπκε ηελ πνζφηεηα ηνπο γηα θάζε θαλάιη μερσξηζηά. Σν Μaster track πεξηέρεη θίιηξα πνπ επεξεάδνπλ φια ηα θαλάιηα θαη αθήλεηαη γηα ην ηέινο. Παξαθάησ εμεγνχληαη ηα πην βαζηθά θίιηξα γηα ηελ βειηίσζε ηνπ ήρνπ πνπ ζπλαληάκε ζηα ερεηηθά θαλάιηα: 1. Compressor: Αλήθεη ζην είδνο ησλ ερεηηθψλ κεραλεκάησλ πνπ επεξεάδνπλ ηηο δπλακηθέο πεξηνρέο ηνπ ήρνπ. ηελ νπζία ζθνπόο ηνπ είλαη λα «ζηελέςεη» ην ερεηηθό απνηέιεζκα θαη λα κεηώζεη ηόλνπο πνπ βξίζθνληαη εθηόο ελόο Οξηαθνύ εκείνπ Δγγξαθήο (Threshold). Έηζη έρνπκε έλα ηζνξξνπεκέλν ερεηηθφ απνηέιεζκα, ρσξίο λα ρξεηάδεηαη λα πξνζέρνπκε πφηε «μεθεχγνπκε» απφ ηα φξηα πνπ έρνπκε βάιεη γηα ην ερεηηθφ απνηέιεζκα. Σν Ratio αλαθέξεηαη ζηελ αλαινγία ζπκπίεζεο φηαλ ην ζήκα καο μεπεξλάεη ην Threshold. Οη ηηκέο 2:1, 4:1 γηα παξάδεηγκα ζεκαίλνπλ πσο εάλ μεπεξαζηεί απην ην φξην ην ζήκα ζα ππνζηεί ζπκπίεζε 1/2 θαη 1/4 ζε ζρέζε κε ηελ αξρηθή ηνπ έληαζε. Σν Attack θαζνξίδεη ην ρξφλν πνπ ζέινπκε λα μεθηλήζεη ν compressor ηε ζπκπίεζε. Σέινο ην Gain ρξεζηκνπνηείηαη φηαλ ην Compression είλαη κεγάιν θαη είλαη πηζαλφ λα ράζνπκε θάπνηεο εληάζεηο φπνπ ζα ππνζηεί εμαζζέληζε θάπνην ζήκα πνπ έρεη απφ κφλν ηνπ κηθξφ δπλακηθφ εχξνο. Γηα απηφ ην ιφγν ππάξρεη θαη ην Gain (ή level) πνπ ζα εληζρχζεη ην ζήκα καο αιιά δελ ζα παξέκβεη ζηε ζπκπίεζε φζνλ αθνξά ην κέγεζφο ηεο θαη ηηο ηηκέο ηεο. 66

67 Δηθφλα 43: Οη αλαιπηηθέο ξπζκίζεηο ηνπ Compressor ζην Acoustic Guitar Smoothen preset. Ο compressor είλαη έλα πνιχ βαζηθό εξγαιείν γηα ηελ δηαδηθαζία ηνπ Mixing θαη γηα απηφ ηνλ ιφγν αλαιπζήθαλ πιήξσο νη ιεηηνπξγίεο ηνπ. Η ζσζηή ηνπ ρξήζε κπνξεί λα απνθέξεη ζεακαηηθά απνηειέζκαηα. Ωζηφζν ην GarageBand καο πξνζθέξεη έλαλ κεγάιν αξηζκφ απφ presets ηα νπνία αληηζηνηρνχλ ζηηο πξνηεηλφκελεο ξπζκίζεηο γηα θάζε φξγαλν. Δκείο επηιέμακε ην Acoustic Guitar Smoothen θαη κπνξνχκε λα παξαηεξήζνπκε κηα κηθξή δηαθνξά ζηνλ ήρν πξνο ην θαιχηεξν. 2. Visual EQ: Με ην ζπγθεθξηκέλν εξγαιείν κπνξνύκε λα ελδπλακώζνπκε ή λα απνθόςνπκε ζπγθεθξηκέλεο ζπρλόηεηεο ζε έλα ζήκα ρξεζηκνπνηώληαο ςεθηαθνύο αιγόξηζκνπο. Πνιχ ηζρπξφ εξγαιείν θαζψο κπνξνχκε λα παξακεηξνπνηήζνπκε ηνλ ήρν ζηα επίπεδα πνπ επηζπκνχκε. Καη εδψ ππάξρεη κηα πιεζψξα απφ presets κε πξνηεηλφκελεο ξπζκίζεηο γηα θάζε φξγαλν μερσξηζηά. Δηθφλα 44: Παξακεηξνπνίεζε ηνπ Visual EQ έρνληαο θνξησκέλν preset εηδηθά γηα αθνπζηηθέο θηζάξεο. 67

68 Άιια εμίζνπ ζεκαληηθά θίιηξα είλαη: 3. Distortion: Πξνζθέξεη εθθέ παξακόξθσζεο γηα παξαγσγή analog θαη digital Distortion νπνίν είλαη νπζηαζηηθά κηα εηθνληθή εμνκνίσζε ελφο εληζρπηή θηζάξαο. Γπλαηφηεηα επηινγήο ηεο πνζφηεηαο παξαγφκελεο παξακφξθσζεο ζην ερεηηθφ θαλάιη. 4. Gate (Noise Gate): Μεηψλεη ηα πεδία ζνξύβνπ ζηηο ρακειέο ζπρλόηεηεο απνθφπηνληαο ηνλ ήρν φηαλ πέθηεη θάησ απφ κηα ζπγθεθξηκέλε έληαζε. Δίλαη πξνεπηιεγκέλν ζε φια ηα Real Instrument θαλάιηα γηαηί βνεζάεη λα κεηψλεη ηνλ ζφξπβν εηζφδνπ, θαη πην ζπγθεθξηκέλα ζηηο θηζάξεο. 5 Modulation effects: Μηα ζεηξά απφ θίιηξα φπσο Chorus, Flanger, Phaser ηα νπνία πξνζζέηνπλ εθθέ ζηνλ ήρν φηαλ απηφο αλαπαξάγεηαη ρσξίο λα ππάξρεη νπζηαζηηθή επεμεξγαζία ηνπ. ε θάπνηα Software Instruments θνξηψλνληαη πξνεπηιεγκέλα, φπσο γηα παξάδεηγκα ζην track ηνπ ειεθηξηθνχ κπάζνπ πνπ κπνξνχκε λα θάλνπκε ρξήζε Chorus. Δηθφλα 45: Υξήζε Jazz Chorus ζην εηθνληθφ ειεθηξηθφ κπάζν. Γπλαηφηεηα παξακεηξνπνίεζεο ηνπ preset θαη απνζήθεπζε ηνπ κε ηελ ίδηα ή άιιε νλνκαζία. Γηα λα πξνζζέζνπκε έλα δηθό καο effect απιά παηάκε ζηελ θελή πεξηνρή θαη επηιέγνπκε ην θίιηξν ηεο αξέζθεηαο καο. Γηα λα ην ελεξγνπνηήζνπκε ζα πξέπεη πάληα λα θάλνπκε θιηθ ζην θνπκπί ζηα δεμηά ηνπ ψζηε λα πξαζηλίζεη ην θσο. Η ρξήζε ηέηνησλ θίιηξσλ απαηηεί κεγάιε εμνηθείσζε κε ηηο ηερληθέο ηνπ Mixing σζηφζν κπνξνύκε άθνβα λα ρξεζηκνπνηνύκε ζε θάζε ερεηηθό θαλάιη Compressor θαη Visual EQ κε presets γηα ηα όξγαλα πνπ αληηπξνζσπεύνπλ. Δπίζεο πξέπεη λα γλσξίδνπκε ηη είδε θίιηξσλ ίζσο ρξεηάδεηαη ην θάζε θαλάιη μερσξηζηά, αλάινγα κε ηελ θχζε ηνπ. Σν GarageBand έρεη ηελ ιχζε θαη γηα απηφ ην πξφβιεκα. Πξνεγνπκέλσο φηαλ θάλακε add έλα Real Instrument γηα ηελ drums απφ ηνλ Browser είρακε επηιέμεη No effects. Δάλ επηιέμνπκε γηα παξάδεηγκα Drums Detailed Drums ζην Effect Panel εκθαλίδνληαη ηα πξνεπηιεγκέλα θίιηξα γηα απηό ην preset. Δίλαη κηα πνιχ 68

69 ζεκαληηθή βνήζεηα θαζψο κπνξνχκε λα πεηξακαηηζηνχκε ζηνλ ήρν πνπ ζέινπκε λα πεηχρνπκε γηα θάζε φξγαλν. Δπίζεο κπνξνχκε λα πξνζζέζνπκε ε λα αλαηξέζνπκε θίιηξα θαη λα ην ζψζνπκε σο δηθφ καο preset παηψληαο Save Instrument. Δηθφλα 46: Υξήζε Detailed Drums preset ζην θαλάιη πνπ δεκηνπξγήζακε κε ρξήζε Loops θαη ε ζεηξά ησλ effects πνπ θνξηψζεθαλ πξνεπηιεγκέλα. Σέινο αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη ζηα Electric Guitar Tracks ε ρξήζε εηθνληθνύ εληζρπηή θαη πεηαιηώλ ιεηηνπξγεί σο ην αληίζηνηρν Mixing panel ησλ Real θαη Software Instrument. 6. Mastering θαη εμαγσγή ζε αξρείν ήρνπ Σν Mastering είλαη ε ηειηθή ερεηηθή επεμεξγαζία, ε βειηηζηνπνίεζε ελόο θνκκαηηνύ πξηλ γίλεη ε εμαγσγή ηνπ ζε CD ε αξρείν ήρνπ. Απαξαίηεην θαη ηειεπηαίν ζηάδην ηεο δηαδηθαζίαο παξαγσγήο κνπζηθήο. πλήζεο δηαδηθαζία: Recording Mixing Mastering. Ο ζηφρνο ηνπ είλαη ην γπάιηζκα/θηλίξηζκα ησλ θνκκαηηψλ, θαζψο θαη απηά λα έρνπλ κηα ζπλνρή κεηαμχ ηνπο. Δίλαη κηα ιεπηή δηαδηθαζία ε νπνία κπνξεί ή λα αλαδείμεη ηα θνκκάηηα ή λα ηα ρεηξνηεξέςεη ζε πεξίπησζε θαθήο εθαξκνγήο ηνπ. Σν Mastering απφ ην GarageBand επηηπγράλεηαη κε ηελ παξακεηξνπνίεζε ησλ εθθε θαη ησλ θίιηξσλ ζην Μaster Σrack. Δπηιέγνληαο έλα νπνηαδήπνηε θαλάιη έρνπκε πξφζβαζε ζην Master Track. 69

70 Δηθφλα 47: Master Track: Πξφζβαζε ζηα Send Effects θαη ρξήζε Master Effects. Καηαξράο κπνξνχκε λα ξπζκίζνπκε ηα Send Track Effects Echo θαη Reverb ηα νπνία είλαη θαζνιηθά θαη ελεξγνπνηεκέλα ζε φια ηα θαλάιηα πνπ έρνπκε δεκηνπξγήζεη. ην θάζε θαλάιη απιά ειέγρακε ηελ πνζφηεηα ελψ εδψ κπνξνχκε λα ηα παξακεηξνπνηήζνπκε πιήξσο. ε πεξίπησζε πνπ δελ ζέινπκε ην ίδην ηχπν Reverb ε Echo θαζνιηθά, ζα κπνξνχζακε λα είρακε δεκηνπξγήζεη μερσξηζηφ θίιηξν ζηo θαλάιη πνπ ζέιακε θαη λα κεδελίδακε ην αληίζηνηρν Send Effect. ηα Master Effects βιέπνπκε ηα γλσζηά Visual EQ θαη Compressor ηα νπνία είλαη εμίζνπ απαξαίηεηα θαη ζην Mastering αιιά θαη ην Ducker ην νπνίν είλαη ρξήζηκν θπξίσο φηαλ παξάγνπκε Podcast. Δπίζεο ππάξρεη άιιε κηα ζέζε γηα λα πξνζζέζνπκε έλα δηθφ καο Master effect. Δηθφλα 48: Υξήζε Visual EQ γηα Mastering δεκηνπξγψληαο ην δηθφ καο preset ΜyMaster. 70

71 Γελ ππάξρνπλ ζπγθεθξηκέλεο ξπζκίζεηο γηα Mixing θαη Mastering. Ο θάζε ρξήζηεο κπνξεί λα ξπζκίζεη φπσο ζέιεη ην project ηνπ γηα λα ιάβεη ην ερεηηθφ απνηέιεζκα πνπ ζα ηνλ ηθαλνπνηεί. Ωζηφζν έλα ηππηθό Mastering ζπλήζσο πεξηιακβάλεη ηελ κείσζε ηνπ Master Track Volume θαηά 5-6 db θαη ρξήζε ηνπ equalizer γηα κείσζε ησλ ρακειώλ ζπρλνηήησλ θαη αύμεζε ησλ πςειώλ κεζαίσλ. Απηφ βνεζάεη αξθεηά ζηελ θαζαξφηεηα ηνπ ήρνπ γηαηί κε ηελ θαηαγξαθή ησλ Real Instruments ζπλήζσο έρνπκε αξθεηή παξακφξθσζε θαη ζφξπβν εηζφδνπ πνπ επεξεάδεη θπξίσο ηηο ρακειέο ζπρλφηεηεο. Δμάιινπ ην απηί καο είλαη πην επαίζζεην ζηηο κεζαίεο θαη πςειέο ζπρλόηεηεο νπφηε ε κηθξή αχμεζε ζπλήζσο βειηηψλεη ην ηειηθφ απνηέιεζκα. Όζν αθνξά ηνλ Compressor ηα presets ηα νπνία πεξηέρεη πεξηιακβάλνπλ ζρεδφλ φια ηα ζηπι κνπζηθήο, νπφηε κπνξνχκε λα επηιέμνπκε ην πην θνληηλφ ζην νπνίν είλαη ην θνκκάηη καο θαη λα θνξηψζεη ηηο αλάινγεο ξπζκίζεηο. Καιό είλαη όκσο λα κελ ηνλ ρξεζηκνπνηνύκε γηα Master Track Effect εάλ δελ είκαζηε βέβαηνη γηα ηα απνηειέζκαηα ηνπ. Πξηλ ην ηειηθφ export θάλνπκε κηα πξνζεθηηθή αλαπαξαγσγή δηφηη ίζσο ρξεηαζηνχλ κηθξφ-ξπζκίζεηο ζηηο εληάζεηο θαη ζηα θίιηξα πνπ ρξεζηκνπνηήζακε. Δπίζεο θαιφ είλαη λα αθνχζνπκε θάζε track ζε solo θαηάζηαζε γηα ηπρφλ παξαπάλσ ξπζκίζεηο. Δηθφλα 49: Η ηειηθή κνξθή ηνπ Project καο κε φια ηα φξγαλα. Σέινο ε εμαγσγή ηνπ γίλεηαη παηώληαο Share Export Song to Disk ζε κνξθή AAC 71