Χρηματοοικονομική Ανάλυση Λογιστικών Καταστάσεων της «Ε.Ι. Παπαδόπουλος Α.Ε.»

Transcript

1 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Χρηματοοικονομική Ανάλυση Λογιστικών Καταστάσεων της «Ε.Ι. Παπαδόπουλος Α.Ε.» ΟΝΟΜΑ ΦΟΙΤΗΤΩΝ: ΖΑΡΟΥ ΕΛΕΝΗ ΤΣΑΚΙΡΟΓΛΟΥ ΣΤΑΜΑΤΙΝΑ ΟΝΟΜΑ ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΑ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΤΡΟΥΜΠΕΤΑΣ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΛΗΞΟΥΡΙ ΙΟΥΝΙΟΣ, 2013 [0]

2 Πίνακας περιεχομένων Κεφάλαιο 1: Εισαγωγικές Έννοιες Προσδιορισμός του προβλήματος Σκοπός της πτυχιακής Η θέση της πτυχιακής Περιγραφή της γενικής μεθοδολογίας της εργασίας Συνοπτική Παρουσίαση των Ενοτήτων... 6 Μέρος Ά... 7 Κεφάλαιο 2: Παρουσίαση Παπαδόπουλος Α.Ε Ιστορική Αναδρομή Oι Αξίες της επιχείρησης Οικονομικά στοιχεία Κεφάλαιο 3: Πιστοποιήσεις ISO 9001: ISO 22000: HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Points) Κεφάλαιο 4: Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη Χαμόγελα στα παιδιά Χαμόγελα στην εκπαίδευση Χαμόγελα στον πολιτισμό και στην ψυχαγωγία Χαμόγελα στην παιδική μέριμνα και τη φροντίδα Χαμόγελα στην Κοινωνία [1]

3 Κεφάλαιο 5: Ο Όμιλος Ανθρώπινο Δυναμικό Φιλοσοφία Ανθρώπινου Δυναμικού Εκπαίδευση και Ανάπτυξη Προϊόντα Πρώτες Ύλες Διατροφικές Αξίες Σημεία Πώλησης και Διανομής Δίκτυο Διανομής Ο Όμιλος Danone Μέρος Β ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6: ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ - ΘΕΩΡΙΑ Σκοπός της ανάλυσης οικονομικών καταστάσεων Μέθοδοι Ανάλυσης Οικονομικών Καταστάσεων Μέσα ανάλυσης οικονομικών καταστάσεων Ανάλυση καταστάσεων Κοινών Μεγεθών Οι Καταστάσεις Τάσης Οι Αριθμοδείκτες και η ανάλυση τους Οι Εκτιμήσεις Διαφόρων Στατιστικών Παραμέτρων ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7: ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ Ανάλυση Αριθμοδεικτών Ρευστότητας Δείκτης Γενικής Ρευστότητας Δείκτης Ταμειακής Ρευστότητας Δείκτης Αμυντικού Χρονικού Διαστήματος [2]

4 7.2 Ανάλυση Αριθμοδεικτών Δραστηριότητας Δείκτης Ταχύτητας Εξοφλήσεως Βραχυπρόθεσμων Υποχρεώσεων Δείκτης Κυκλοφοριακής Ταχύτητας Αποθεμάτων\ Δείκτης Ταχύτητας Κυκλοφορίας Ενεργητικού Δείκτης Κυκλοφοριακής Ταχύτητας Παγίων Δείκτης Κυκλοφοριακής Ταχύτητας Εισπρακτέων Ανάλυση Αριθμοδεικτών Αποδοτικότητας Δείκτης Περιθωρίου Μεικτού Κέρδους Δείκτης Περιθωρίου Καθαρού Κέρδους Δείκτης Απόδοσης Ενεργητικού Δείκτης Απόδοσης Συνολικών Κεφαλαίων Δείκτης Απόδοσης Ιδίων Κεφαλαίων Ανάλυση Αριθμοδεικτών Διάρθρωσης Κεφαλαίου και Βιωσιμότητας Δείκτης Ίδια Κεφάλαια προς Συνολικά Δείκτης Ιδίων Κεφαλαίων προς Πάγια Δείκτης Ίδια προς Δανειακά Κεφάλαια Δείκτης Καλύψεως Τόκων Ανάλυση Αριθμοδεικτών Δαπανών Λειτουργίας Δείκτης Λειτουργικών Εξόδων Δείκτης Λειτουργικών Εξόδων προς Πωλήσεις Ανάλυση Αριθμοδεικτών Χρέους ή Μόχλευσης Δείκτης Συνολικής Δανειακής Επιβάρυνσης [3]

5 7.6.2 Δείκτης Ξένων προς Ίδια Κεφάλαια [4]

6 Κεφάλαιο 1: Εισαγωγικές Έννοιες 1.1. Προσδιορισμός του προβλήματος Η εκπόνηση αυτής της πτυχιακής γίνετε για να αποσαφηνιστεί η χρηματοοικονομική κατάσταση της «Ε.Ι. Παπαδόπουλος Α.Ε.» προκομμένου να εξαρθούν συμπεράσματα και εκτιμήσεις όσο αφόρα στη ρευστότητα, την αποδοτικότητα, την αποτελεσματική διαχείριση των κεφαλαίων της και την πιστοληπτική της ικανότητα καθώς και η δυνατότητα της για την βιωσιμότητα και την ανάπτυξη της στο μέλλον Σκοπός της πτυχιακής Σκοπός της εργασίας είναι να δοθεί πλήρης εικόνα της χρηματοοικονομικής της κατάστασης και χρηματοδοτικών αναγκών της επιχείρησης, με τρόπο απτό έτσι ώστε η παρακολούθηση της χρηματοοικονομικής ανάλυσης λογιστικών καταστάσεων στη μελέτη περίπτωσης να είναι εφικτή και εύκολα κατανοητή στο ευρύ κοινό, το οποίο πιθανόν να μην είναι γνωστής οικονομικών αναλύσεων και μεγεθών Η θέση της πτυχιακής Το βασικό συμπέρασμα το οποίο εξάγεται μετά την εκπόνηση της ανάλυσης είναι ότι τα οικονομικά στοιχειά ικανοποιούν τις απαιτήσεις του κλάδου και ποσοτικά και ποιοτικά. Αναλυτικότερα, η επιχείρηση παρουσιάζει ικανοποιητική ρευστότητα καθώς είχε τη δυνατότητα να καλύψει τις υποχρεώσεις της μέσω των ρευστοποιήσιμων περιουσιακών της στοιχείων όπως επίσης παρουσιάζει ευκολία στην είσπραξη των απαιτήσεων της και γενικότερη ευημερία. Παρότι, η επιχείρηση κατά το τελευταίο αναλυόμενο έτος παρουσιάζει μια μικρή πτώση του περιθωρίου κέρδους της άρα και μείωση της κερδοφορίας της έχει την ικανότητα να αποπληρώνει έγκαιρα τις δανειακές της υποχρεώσεις και μάλιστα με μειούμενα μεγέθη κατά την πάροδο των εξεταζόμενων ετών. Εν κατακλείδι, θα ήταν σκόπιμο η επιχείρηση να επιλύσει των παραγόντων που επηρεάζουν αρνητικά την αποδοτικότητα της για να παραμείνει ανταγωνιστική και στο ύψος των προσδοκιών του κλάδου στον οποίο ανήκει. [5]

7 1.4. Περιγραφή της γενικής μεθοδολογίας της εργασίας Η μεθοδολογία που αναπτύχτηκε κατηγοριοποιείται ως έξης: Διερεύνηση της ελληνικής και της ξενόγλωσσης βιβλιογραφίας Εφαρμογή της Χρηματοοικονομικής Ανάλυσης βασισμένη στα πραγματικά οικονομικά και όχι μόνο στοιχειά της επιχείρησης Με τη βοήθεια αριθμοδεικτών, πινάκων και διαγραμμάτων 1.5. Συνοπτική Παρουσίαση των Ενοτήτων Η ανάλυση της επιχείρησης διακρίνεται στα εξής δυο μέρη: a. Παρουσίαση της εταιρείας αποτελούμενο από τα έξης κεφάλαια: Κεφάλαιο 2: Ιστορική Αναδρομή Κεφάλαιο 3: Πιστοποιήσεις Κεφάλαιο 4: Εταιρική Ευθύνη Κεφάλαιο 5: Ο Όμιλος b. Χρηματοοικονομική Ανάλυση της Εταιρείας αποτελούμενο από τα έξης κεφάλαια: Κεφάλαιο 6: Μέθοδοι Ανάλυσης Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων Θεωρία Κεφάλαιο 7: Ανάλυση Αριθμοδεικτών [6]

8 Μέρος Ά Κεφάλαιο 2: Παρουσίαση Παπαδόπουλος Α.Ε. 2.1 Ιστορική Αναδρομή Η οικογένεια Παπαδοπούλου ερχόμενη στην Ελλάδα μετά την Μικρασιατική Καταστροφή 91 χρόνια πριν, πληροφορείται ότι οι Έλληνες γηγενείς δεν ξέρουν τα μπισκότα. Έτσι γεννιέται η ιδέα της διάδοσης τους. Έτσι βρέθηκαν σε ένα σπίτι στην οδό Ασκληπιού. Εκεί τα παιδιά της οικογένειας προσπαθούν να ξαναστήσουν την επιχείρησή τους. Τελικά τα καταφέρνουν. Το 1930 εκτός των κλασικών τετράγωνων μπισκότων εισάγουν στην αγορά και ένα καινούργιο είδος. Το νέο πιο γλυκό στη γεύση μπισκότο πήρε το όνομα μιας εκ των διαδόχων της οικογένειας Παπαδόπουλου («Μιράντα»).Το 1930 με 1935 εισέρχονται για πρώτη φορά στην αγορά τα «Cream Crackers», τα «Μιράντα» και τα «Γεμιστά» Παπαδοπούλου. Είναι η περίοδος που η παραγωγή μπισκότων στην ελληνική αγορά γνωρίζει άνθηση λόγω των δύσκολων συνθηκών. Οι δουλείες για την οικογένεια πήγαιναν συνεχώς καλύτερα. Έτσι το 1935 αποφασίζεται το μεγάλο βήμα. Η μικρή οικοτεχνία κάτω από το Λυκαβηττό γίνεται βιομηχανία στα Πετράλωνα. Στην οδό Θεσσαλονίκης 36 το εργοστάσιο Παπαδοπούλου εφοδιάζεται με αυτόματη [7]

9 εγκατάσταση από την Ελβετία που παρήγαγε τρεις χιλιάδες μπισκότα την ημέρα. Το 1938, έτος σταθμός, η βιοτεχνία εγκαθίσταται στο πρώτο της εργοστάσιο. Το 1940 με τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο ενόψει, τα «Πτι-Μπερ», «Γεμιστά» και «Μιράντα» συσκευάζονται σε κουτιά από Λευκοσίδηρο και τα «Cream Crackers» καταναλώνονται σαν ξηρά τροφή από τον Ελληνικό Στρατό. Το εργοστάσιο σταματάει τη λειτουργία του μόνο κατά την διάρκεια της γερμανικής κατοχής. Όμως η Βιομηχανία Μπισκότων Παπαδοπούλου γρήγορα ξαναμπαίνει στην αγορά μετά την απελευθέρωση. Κερδίζει το χαμένο έδαφος και κατακτά σχεδόν μονοπωλιακά την αγορά. Τότε αποφασίζεται η επέκταση της επιχείρηση σε ένα οικόπεδο που αγοράζεται στου Ρουφ. Το δεύτερο, και μεγάλο, εργοστάσιο ήταν έτοιμο το 1952 στην οδό Πέτρου Ράλλη 26. Η νέα εγκατάσταση ήταν αυτή που έκανε τα Μπισκότα Παπαδοπούλου μια από τις μεγαλύτερες βιομηχανίες τροφίμων για πολλές δεκαετίες στην Ελλάδα. Το 1972 πραγματοποιείται ο σχεδιασμός του, μέχρι και σήμερα, λογοτύπου (logo) της εταιρίας. Ένα κόκκινο γράμμα Π, αρχικό του επωνύμου της οικογένειας και από πάνω του τέσσερα παιδιά (δύο αγόρια δυο κορίτσια) πιασμένα χέρι χέρι που αντιπροσώπευαν τα τέσσερα παιδιά της οικογένειας Παπαδοπούλου. [8]

10 το σύμβολό της. Η μεγάλη οικογενειακή βιομηχανία είχε βρει Η επιχείρηση επεκτείνεται στην αγορά της Θεσσαλονίκης το 1974 με την ίδρυση νέου τρίτου- εργοστασίου. Λίγο αργότερα, το 1978, λανσάρεται στην αγορά ένα νέο προϊόν, το οποίο θα αποτελέσει το κύριο προϊόν εξαγωγής της, τα «Caprice». Δέκα χρόνια μετά την ίδρυση του τρίτου εργοστασίου της επιχείρησης (1984), ο ρυθμός ζήτησης των προϊόντων Παπαδοπούλου συνεχίζει αυξανόμενος. Εκεί χρονολογείται και η ίδρυση του τρίτου εργοστασίου με τοποθεσία το Βόλο. Το 1989, η εταιρία επιχειρεί είσοδο σε νέα αγορά προϊόντων, τα αρτοπαρασκευάσματα. Συγκεκριμένα, με τα «Παξιμαδάκια Krispies». [9]

11 ω Ένα χρόνο αργότερα, το 1990, είναι γεγονός η λειτουργία του τέταρτου εργοστασίου της, στα Οινόφυτα Βοιωτίας όπου και στεγάζεται η παραγωγή των πρώτων Φρυγανιών Παπαδοπούλου («Goldies»). Η επιχείρηση ολοένα και διευρύνει τα προϊόντα της μέχρι το 2000 («Φρυγανιές Χωριάτικες», «Φρυγανιές Φούρνου» και «Φρυγανιές Στρογγυλές»). Σήμερα, η εταιρία Παπαδοπούλου εξακολουθεί να είναι ηγέτης στην αγορά του μπισκότου και σημαντική θέση στην αγορά των αρτοσκευασμάτων στην Ελλάδα. Πρόσφατα εισήλθε στην κατηγορία Μπάρες Δημητριακών με τα «Digestive Bar», και κυκλοφόρησε νέα προϊόντα, χωριάτικο ψωμί σε φέτες «Χωριανό» και ψωμί για τοστ «Γεύση 2». Διαθέτει οργανωμένο δίκτυο μεταφορών, με στόλο φορτηγών, για την μεταφορά των προϊόντων της σε περισσότερες από 40 χώρες και στις 5 Ηπείρους. Επιπλέον, μετρά δεκάδες βραβεύσεις σε ελληνικές και διεθνείς εκθέσεις και κατέχει εξέχουσα θέση στην προτίμηση των καταναλωτών εδώ και 90 χρόνια, προσφέροντας προϊόντα υψηλής διατροφικής αξίας. [10]

12 2.2 Oι Αξίες της επιχείρησης Όραμα: «Το όραμα μας είναι να αναγνωριστούμε ως μια από τις καλύτερες εταιρίες παγκοσμίως, προσφέροντας ποιότητα και γεύση στη ζωή μας.» Αξίες: «Η εταιρία μας, με τη σιγουριά μιας πρωτοπόρου και σύγχρονης βιομηχανίας τροφίμων, βαδίζει εδώ και έναν σχεδόν αιώνα σταθερά στο δρόμο της ανάπτυξης, πιστή πάντοτε στο τρίπτυχο της φιλοσοφίας μας: ποιότητα, καινοτομία και ο σεβασμός στον καταναλωτή.» Ποιότητα: «Με υπευθυνότητα και γνώση οι διατροφολόγοι και οι επιστήμονές μας δημιουργούν προϊόντα υψηλής ποιότητας, χωρίς γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς (GMO) στις πρώτες ύλες τους και απαλλαγμένα από συντηρητικά. Παρασκευάζονται από αγνά υλικά με βασική πρώτη ύλη τα δημητριακά, δηλαδή τους υδατάνθρακες, που αποτελούν την κύρια πηγή ενέργειας για τον οργανισμό. Περιέχουν τις ιδανικές αναλογίες σε υδατάνθρακες, πρωτεΐνες και λιπαρά για μια υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή.» Καινοτομία: «Με το βλέμμα στραμμένο στις συνεχώς μεταβαλλόμενες τάσεις και ανάγκες των καταναλωτών αλλά και τις διεθνείς εξελίξεις των αγορών, σχεδιάζουμε και δημιουργούμε με αστείρευτο μεράκι και φαντασία τα προϊόντα του αύριο, ενώ φροντίζουμε για τη διαρκή ανανέωση των ιστορικών brands της εταιρίας, τα οποία συντροφεύουν γλυκά τους Έλληνες καταναλωτές για περισσότερες από 4 γενιές και είναι πλέον συνώνυμα του ελληνικού μπισκότου.» Σεβασμός στον καταναλωτή: [11]

13 «Μέλημά μας είναι ο σεβασμός στην απαίτηση των καταναλωτών μας για προϊόντα υψηλού επιπέδου, τα οποία καλύπτουν τις ανάγκες και επιθυμίες τους, με τον πιο αγνό λαχταριστό τρόπο, και προσφέρονται σε άριστη σχέση ποιότητας και τιμής.» 2.3 Οικονομικά στοιχεία Σχεδόν έναν αιώνα τώρα η «Παπαδόπουλος Α.Ε.» κατέχει ηγετική θέση στον τομέα της μπισκοτοποιίας και τον αρτοπαρασκευασμάτων καθώς και την προτίμηση των Ελλήνων καταναλωτών. Οι πωλήσεις της «Παπαδόπουλος Α.Ε.» για το 2012 ανέρχεται στα 121 εκατ. ( 2011: 118,5 εκατ.) ενώ τα κέρδη προ φόρων ανήλθαν σε 12,5 εκατ. (2011: 12,3 εκατ.). Το έτος 2012 η εταιρεία συνεχίζει την ηγετική της πορεία στον τομέα της μπισκοτοποιίας, ενισχύοντας περαιτέρω την παρουσία της με νέα λανσαρίσματα που αποσκοπούν στην ικανοποίηση των καταναλωτικών απαιτήσεων. Στον τομέα των αρτοσκευασμάτων η εταιρεία κατέχει τη δεύτερη θέση συνεχίζοντας ωστόσο την ηγετική της θέση στην κατηγορία της Premium Φρυγανιάς. Παράλληλα, η διεθνής δραστηριότητα συνεχίζεται δυναμικά με κύριο στόχο την επώνυμη διείσδυση των προϊόντων στα Οργανωμένα Δίκτυα Λιανικής, με έμφαση στις Ευρωπαϊκές Αγορές Σύνολο Ενεργητικού Ίδια Κεφάλαια Υποχρεώσεις Κύκλος Εργασιών Καθαρά Κέρδη προ Φόρων [12]

14 Οι Οικονομικές Καταστάσεις του 2012 έχουν συνταχθεί με βάση τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς (Δ.Π.Χ.Α.). Κεφάλαιο 3: Πιστοποιήσεις Η «Παπαδόπουλος Α.Ε.» διαθέτει εγκαταστάσεις οι οποίες είναι πιστοποιημένες και λειτουργούν κατά τα διεθνή Πρότυπα Διαχείρισης Ποιότητας ISO 9001:2008 και Ασφαλείας Τροφίμων ISO 22000:2005, συμπεριλαμβανομένης της μελέτης HACCP (Ανάλυση Κινδύνων και Κρίσιμα Σημεία Ελέγχου). Τα εν λόγω συστήματα Ποιότητας & Ασφαλείας Τροφίμων καλύπτουν όλες τις δραστηριότητες της Εταιρίας (Διοικητικές Παραγωγικές Εμπορικές). 3.1 ISO 9001:2008 Το ISO 9001 είναι το διεθνές πρότυπο για την Ποιότητα. Η προηγούμενη έκδοση του προτύπου (ISO 9001:2000) αντικαταστάθηκε το 2008 με το πρότυπο ISO 9001:2008. Το πρότυπο ορίζει τις απαιτήσεις, σύμφωνα με τις οποίες πρέπει να λειτουργεί ένας οργανισμός ώστε το τελικό προϊόν ή/και υπηρεσία να κρίνεται ικανοποιητικό τόσο από τους πελάτες της όσο και από τα λοιπά ενδιαφερόμενα μέρη. Οι απαιτήσεις του προτύπου καλύπτουν όλο το εύρος των δραστηριοτήτων ενός οργανισμού από τον σχεδιασμό και ανάπτυξη νέων προϊόντων και υπηρεσιών έως την εξυπηρέτηση μετά την πώληση. Η ανάπτυξη και η εφαρμογή νέος Συστήματος Ποιότητας σύμφωνα με το ISO 9001 αποτελεί απόδειξη: Της ικανότητας του οργανισμού να παρέχει με συνέπεια προϊόντα τα οποία ικανοποιούν τις απαιτήσεις των πελατών και τις εφαρμοστέες νομικές και κανονιστικές απαιτήσεις. [13]

15 Της προσπάθειας του οργανισμού να αυξήσει την ικανοποίηση των πελατών του μέσω της αποτελεσματικής εφαρμογής του συστήματος, συμπεριλαμβάνοντας διεργασίες για τη συνεχή βελτίωση του και για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης με τις απαιτήσεις των πελατών. Οι απαιτήσεις του προτύπου είναι γενικές και μπορούν να εφαρμοστούν από όλους τους οργανισμούς, ανεξαρτήτως τύπου, μεγέθους και παρεχόμενου προϊόντος. Ο οργανισμός ακολουθώντας τη διαδικασία εγκατάστασης, εφαρμογής και πιστοποίησης ενός συστήματος διαχείρισης ποιότητας αποκτά δυνατότητες τεκμηρίωσης, καθιέρωσης, εφαρμογής και διαχείρισης ενός Συστήματος Ποιότητας. 3.2 ISO 22000:2005 Στις 01/09/2005 εκδόθηκε από το Διεθνή Οργανισμό Τυποποίησης (ΙSO) το πρώτο διεθνές πρότυπο ISO 22000:2005 (Food safety management systems Requirements for any organization in the food chain) για τη Διαχείριση της Ασφάλειας των Τροφίμων, το οποίο μπορεί να εφαρμοστεί από όλες τις επιχειρήσεις που σχετίζονται με άμεσο ή έμμεσο τρόπο με την αλυσίδα τροφίμων. Τα τρόφιμα, η πρωτογενής παραγωγή, η μεταποίηση, η εμπορία, η διάθεση και η διακίνηση τους, είναι ένας ακόμη κρίσιμος τομέας που άπτεται θεμάτων υγιεινής και ασφάλειας. Ιδιαίτερα μετά τις πρόσφατες διατροφικές κρίσεις (διοξίνες, σπογγώδης εγκεφαλοπάθεια, γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα, επικίνδυνα προϊόντα φυτοπροστασίας κ.ά.). σε Ευρωπαϊκό επίπεδο ωρίμασε σαν ιδέα, προγραμματίστηκε και υλοποιήθηκε η σύσταση και λειτουργία της Ευρωπαϊκής Αρχής Τροφίμων (EFSA), που έχει ρόλο συμβουλευτικό, διαχειριστικό και ενημερωτικό βασιζόμενο πάνω στις αρχές της Διαχείρισης Ασφάλειας Τροφίμων «από τον αγρό στο πιάτο» (farm to table), της Πρόληψης (Precautionary Principle), τον εντοπισμό προέλευσης (Traceability) τροφών και της Ανάλυσης Επικινδυνότητας (Risk Analysis) Το πρότυπο ISO προδιαγράφει τις γενικές απαιτήσεις για τη δημιουργία ενός Συστήματος Διαχείρισης της Ασφάλειας των Τροφίμων προκειμένου [14]

16 οι οργανισμοί της αλυσίδας τροφίμων να αποδείξουν την ικανότητα τους ως προς τον έλεγχο των κινδύνων και να διασφαλίσουν την ασφάλεια των τροφίμων. Οι απαιτήσεις του προτύπου είναι γενικές και μπορούν να εφαρμοστούν από όλους τους οργανισμούς της αλυσίδας τροφίμων, ανεξαρτήτως μεγέθους και πολυπλοκότητας. Ένας οργανισμός ακολουθώντας τη διαδικασία εγκατάστασης, εφαρμογής και πιστοποίησης ενός Συστήματος Διαχείρισης Ασφάλειας Τροφίμων αποκτά τη δυνατότητα: Να αποδείξει την ικανότητα του στον έλεγχο των κινδύνων και να διασφαλίζει την ασφάλεια των τροφίμων. Να σχεδιάζει, να εφαρμόζει, να λειτουργεί, να συντηρεί και να επικαιροποιεί ένα σύστημα διαχείρισης ασφάλειας τροφίμων, με σκοπό την παροχή προϊόντων, που σύμφωνα με την προβλεπόμενη χρήση, είναι ασφαλή για τον καταναλωτή. Να καταδεικνύει τη συμμόρφωση με τις εφαρμοστέες νομικές και κανονιστικές απαιτήσεις για την ασφάλεια τροφίμων, και Να αξιολογεί τις απαιτήσεις των πελατών και να τεκμηριώνει τη συμμόρφωση με τις διμερώς συμφωνημένες απαιτήσεις πελατών που αφορούν την ασφάλεια τροφίμων, ώστε να ενισχύει την ικανοποίηση του πελάτη, κ.ά..* HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Points) Το HACCP είναι ένα εξειδικευμένο προληπτικό σύστημα ελέγχου τροφίμων το οποίο έχει ως βασικό σκοπό την παραγωγή προϊόντων ασφαλών για την υγεία του καταναλωτή. Για να υπάρξει αποτελεσματική λειτουργία του HACCP απαιτείται η ενσωμάτωση του στο σύνολο των δραστηριοτήτων της διοίκησης. Για το σχεδιασμό και τη λειτουργία του συστήματος είναι αναγκαία η συνεργασία προσωπικού διαφορετικών ειδικοτήτων από διάφορες θέσεις του οργανογράμματος και της ιεραρχίας της επιχείρησης. Το συγκεκριμένο πρότυπο έχει εφαρμογή σε επιχειρήσεις [15]

17 που ασκούν μια ή περισσότερες από τις δραστηριότητες της παραγωγής, παρασκευής, μεταποίησης, συσκευασίας, αποθήκευσης, διανομής, πώλησης ή διάθεσης τροφίμων. Παράλληλα, εφαρμόζεται από μονάδες μαζικής εστίασης και από προμηθευτές πρώτων υλών, υλικών συσκευασίας και εξοπλισμού που χρησιμοποιούν οι επιχειρήσεις τροφίμων. Ο όρος κίνδυνος (Hazard) το πρώτο γράμμα (H) του ακρωνυμίου αναφέρεται στο φυσικό, στο χημικό και στο βιολογικό κίνδυνο. Φυσικός κίνδυνος είναι η εμφάνιση αντικειμένου ξένου στα τρόφιμα. Το αντικείμενο αυτό πιθανόν να προέρχεται από το προσωπικό της εταιρίας ή από το μηχανολογικό της εξοπλισμό και μπορεί να προκαλέσει βλάβη στην υγεία του καταναλωτή. Χημικός κίνδυνος είναι η εμφάνιση χημικών ουσιών στα τρόφιμα όπως διοξίνη, τοξίνες, φυτοφάρμακα ή ουσίες που προέρχονται από τα υλικά συσκευασίας. Βιολογικός κίνδυνος είναι η ύπαρξη μικροοργανισμών που πολλαπλασιάζονται με μεγάλη ταχύτητα όταν δεν τηρούνται οι κατάλληλες συνθήκες επεξεργασίας και αποθήκευσης. Αποτελεί τη σημαντικότερη μορφή κινδύνου αφού προκαλεί αλλοιώσεις στα τρόφιμα οι οποίες σε αρκετές περιπτώσεις δεν είναι εμφανείς. Ο όρος κρίσιμα σημεία ελέγχου (Critical Control Points) αναφέρεται σε κάθε βήμα της παραγωγικής διαδικασίας (αλυσίδα παραγωγής) όπου εφαρμόζεται ο έλεγχος ώστε να ελαχιστοποιηθεί ή να εξαλειφθεί οποιαδήποτε πιθανότητα εμφάνισης κινδύνου. Κεφάλαιο 4: Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη Η «Ε.Ι. Παπαδόπουλος Α.Ε.» στα πλαίσια της εταιρικής υπευθυνότητας προσπαθεί να επιστρέψει στους καταναλωτές της ένα μερίδιο των ευχαριστιών της με την καμπάνια «Χαμόγελα». [16]

18 4.1 Χαμόγελα στα παιδιά Στηρίζοντας οργανώσεις και δράσεις και αναλαμβάνοντας πρωτοβουλίες που έχουν σχέση με τα παιδιά, η «Ε.Ι. Παπαδόπουλος Α.Ε.» προσπαθεί να δώσει τις σωστές βάσεις για το μέλλον Χαμόγελα στην εκπαίδευση Η εταιρεία Παπαδοπούλου τα τελευταία χρόνια βρίσκεται με ουσιαστικές δράσεις κοντά σε παιδιά όλων των ηλικιών. Ενδεικτικά αναφέρουμε: 1. Σχεδιασμός και οργάνωση προγραμμάτων εκπαιδευτικών επισκέψεων σχολείων στις εγκαταστάσεις του εργοστασίου της εταιρείας στον Ταύρο και στη Θεσσαλονίκη. Σκοπός αυτών των προγραμμάτων είναι να γνωρίσουν τα παιδιά τον κόσμο του μπισκότου μέσω ξενάγησης στο εργοστάσιο και να παρακολουθήσουν όλα τα στάδια παραγωγής του μπισκότου, από τις πρώτες ύλες μέχρι το τελικό προϊόν. 2. Συνεργασία με το Παιδικό Μουσείο: Η εταιρεία Παπαδοπούλου αποτελεί μόνιμο χορηγό του Παιδικού Μουσείου εδώ και 15 χρόνια με στόχο να προσφέρει στα παιδιά πολλαπλά ερεθίσματα και να κεντρίζει τη φαντασία και τη δημιουργικότητά τους. Το έκθεμα «Κουζίνα» που χορηγεί κάθε χρόνο η Εταιρεία στεγάζεται σε έναν από τους χώρους του νεοκλασικού σπιτιού στην Πλάκα όπου είναι εγκατεστημένο το Μουσείο. Σε μια μικρή παραδοσιακή κουζίνα, τα παιδιά ζυμώνουν και ψήνουν μπισκότα, φορώντας ρόμπες και σκουφάκια που τους προμηθεύει η Εταιρεία με παραδοσιακές συνταγές και θρεπτικά αγνά υλικά. Η μαγειρική, υποστηρίζουν οι ειδικοί, θεωρείται σημαντική εκπαιδευτική δραστηριότητα γιατί εξασκεί τις αισθήσεις, καλλιεργεί το ομαδικό πνεύμα και επιβραβεύει τη δημιουργικότητα. [17]

19 3. Συμμετοχή και ενίσχυση σχολικών εκδηλώσεων με θέμα την αγωγή της υγείας και τη διατροφή, προκειμένου να μπορέσουν τα παιδιά να κατανοήσουν την αξία της διατροφής Χαμόγελα στον πολιτισμό και στην ψυχαγωγία 1. Χορηγία παιδικών θεατρικών παραστάσεων. 2. Μόνιμη συνεργασία με το Αττικό Ζωολογικό Πάρκο: Η «Ε.Ι. Παπαδόπουλος Α.Ε.» αποτελεί μόνιμο χορηγό του Αττικού Ζωολογικού Πάρκου εδώ και 20 χρόνια. Η αγάπη και ο σεβασμός στα ζώα και στο φυσικό περιβάλλον είναι αξίες οι οποίες πρέπει να μεταδίδονται. Η επαφή των παιδιών μέσα από τις επισκέψεις και τα προγράμματα του Α.Ζ.Π., ενισχύουν την οικολογική τους συνείδηση ενώ τα βοηθά να έχουν καλή σχέση με το φυσικό περιβάλλον. 3. Συμμετοχή σε εκδηλώσεις και παιδικές γιορτές σε παιδικούς σταθμούς, νηπιαγωγεία, δημοτικά και γυμνάσια σχολεία σε όλη την Ελλάδα. 4. Ενίσχυση θερινών κατασκηνώσεων πολύτεκνων οικογενειών και κοινωνικά ευπαθών ομάδων. 5. Στήριξη Οργανώσεων Προσκόπων και Σωμάτων Ελληνικού Οδηγισμού Χαμόγελα στην παιδική μέριμνα και τη φροντίδα Το έργο και η συμβολή των Οργανώσεων που δραστηριοποιούνται υπέρ του παιδιού είναι σημαντικό και η «Ε.Ι. Παπαδόπουλος Α.Ε.» προσπαθεί να συνδράμει και να ενισχύσει τους σκοπούς τους με κάθε δυνατό τρόπο. Η «Ε.Ι. Παπαδόπουλος Α.Ε.» στηρίζει: 1. ΦΛΟΓΑ (Σύλλογος Γονέων Παιδιών με Νεοπλασματική Ασθένεια) 2. Ελληνική Εταιρία Παιδιατρικής Αιματολογίας Ογκολογίας [18]

20 3. ΚΑΑΠΒ (πρώην ΠΙΚΠΑ Βούλας) 4. Αναρρωτήριο Πεντέλης (πρώην ΠΙΚΠΑ Πεντέλης) 5. ΕΛΕΠΑΠ (Ελληνική Εταιρία Προστασίας & Αποκαταστάσεως Αναπήρων Παίδων) 6. Παιδικά Χωριά SOS 7. Χατζηκυριάκειο Ίδρυμα Παιδικής Προστασίας 8. Μαζί για το Παιδί 9. Αμαλίειο Οικοτροφείο Θηλέων 10. Make a Wish 4.2 Χαμόγελα στην Κοινωνία Η «Ε.Ι. Παπαδόπουλος Α.Ε.» τα τελευταία χρόνια ανέλαβε και υλοποίησε δράσεις για την στήριξη φορέων που βρίσκονται δίπλα σε ευπαθείς ομάδες των Ελλήνων πολιτών. Η δράση των φορέων αυτών είναι διαχρονικά σημαντική και οι ανάγκες τους μέγιστες. Ιδιαίτερα, όσον αφορά στην κάλυψη επισιτιστικών αναγκών που η πορεία της οικονομίας έχει επιτείνει. Στο πλαίσιο αυτό συμμετέχει και στηρίζει ενεργά τους εξής φορείς: 1. Τράπεζα Τροφίμων, ίδρυμα για την καταπολέμηση της πείνας 2. Κοινωνικά Παντοπωλεία δήμων και κοινοτήτων 3. Ιερές Μητροπόλεις Αθηνών, Πειραιώς, Νεαπολέως, Μεγάρων-Σαλαμίνας, Πετρούπολης, Άνω Λιοσίων, Μονεμβασίας και Σπάρτης (ενορία Σελλασίας) 4. Κέντρο Συμπαράστασης του Ανθρώπου [19]

21 Κεφάλαιο 5: Ο Όμιλος 5.1 Ανθρώπινο Δυναμικό Ανθρώπινο δυναμικό ορίζεται «ως το σύνολο των ανθρώπων και τα χαρακτηριστικά τους (πχ. Εκπαίδευση, εμπειρία, γνώση του αντικειμένου, προθυμία κλπ) που μπορούν να προσθέσουν οικονομική αξία στην Επιχείρηση». Έτσι, συγκεκριμένα τα χαρακτηριστικά και οι γνώσεις των εργαζομένων συμβάλλουν στην αποτελεσματικότητα μιας επιχείρησης. Συνεπώς, οι εργαζόμενοι αντιμετωπίζονται ως πηγή δημιουργίας και διατήρησης ή και επιβίωσης ενός οργανισμού και όχι ως «αναλώσιμα» και απρόσωπα στοιχεία ενός συστήματος. Μια δεκαετία πριν ο ορισμός που δινόταν για το ανθρώπινο κεφάλαιο ήταν: Όρος που χρησιμοποιείται για την έξαρση της σημασίας του «ανθρώπινου παράγοντα» στην επιχείρηση και για τον τονισμό της κυριαρχικής θέσης του εργαζόμενου ανθρώπου (με οποιαδήποτε ιδιότητα και οποιαδήποτε θέση) μέσα σε αυτή. Επειδή τελευταία έχει διαδοθεί ευρύτατα η χρησιμοποίηση των κομπιούτερ και για να μην υποτιμάται η σημασία του ανθρώπου στην κατασκευή και στο χειρισμό τους, διατυπώθηκε η άποψη ότι, εκτός από τον τεχνολογικό (hardware) και το «λογισμικό» μέρος (software), υπάρχει και ένα τρίτο και σημαντικότερο μέρος, το (wetware), που αντιστοιχεί στον άνθρωπο, χειριστή και τροφοδότη με στοιχεία, επομένως και εξουσιαστή του κομπιούτερ. Αυτή η έννοια έχει το ανθρώπινο κεφάλαιο.* Φιλοσοφία Ανθρώπινου Δυναμικού Η «Ε.Ι. Παπαδόπουλος Α.Ε.» απασχολεί σήμερα 1000 εργαζόμενους στα 4 εργοστάσια της σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Οινόφυτα και Βόλο καθώς και στην Κεντρική Αποθήκη Ετοίμων Προϊόντων στη Μάνδρα Αττικής. [20]

22 Η επιτυχία του εργασιακού περιβάλλοντος και της σχέσης που έχει αποκτήσει με τους ανθρώπους της οφείλεται στη δημιουργία ενός ασφαλούς εργασιακού περιβάλλοντος και συγκεκριμένα: Δίνει τη δυνατότητα σε κάθε εργαζόμενο να αναπτυχθεί και να εξελιχθεί εντός της εταιρείας. Υποστηρίζει την ανοιχτή επικοινωνία και το κλίμα ομαδικού πνεύματος και συνεργασίας Διασφαλίζει ένα περιβάλλον στο οποίο εξασφαλίζεται η ισορροπία ανάμεσα στην προσωπική και επαγγελματική ζωή Φροντίζει στον εμπλουτισμό γνώσεων και δεξιοτήτων με προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισης Εκπαίδευση και Ανάπτυξη Η αξιοποίηση του Ανθρώπινου Δυναμικού αποτελεί πρωταρχικό παράγοντα για την εταιρεία συντελώντας τον κινητήριο μοχλό της παραγωγικής και της δυναμικής ανάπτυξη της. Επενδύει στην εκπαίδευση μέσω εξειδικευμένων επιμορφωτικών σεμιναρίων που καλύπτουν τις δεξιότητες και γνώσεις των στελεχών στα ακόλουθα τμήματα που καταρτίζουν την εταιρεία : Διεύθυνση Ποιότητας & Ασφάλειας Τροφίμων Διεύθυνση Έρευνας & Ανάπτυξης Διεύθυνση Marketing Εμπορική Διεύθυνση Διεύθυνση Ανθρώπινου Δυναμικού Διεύθυνση Προμηθειών [21]

23 Διεύθυνση Διεθνών Αγορών Τεχνική Διεύθυνση Οικονομική Διεύθυνση Η Διεύθυνση Ανθρώπινου Δυναμικού δεσμεύεται στην ανάπτυξη των ανθρώπων της δίνοντας τους την ευκαιρία εξέλιξης της τεχνογνωσίας και στοχεύοντας στην υψηλή ποιότητα εργασίας σε ένα δυναμικό περιβάλλον εργασίας. Η επαγγελματική ανάπτυξη των ανθρώπων της είναι προτεραιότητα και φροντίζει με στοχευμένα εργαλεία ανάπτυξης του Ανθρώπινου Δυναμικού να διασφαλίσει την εξέλιξη τους. Το εσωτερικό σύστημα αξιολόγησης βασιζόμενο σε ποσοτικά και ποιοτικά κριτήρια στοχεύει στην επιβράβευση και την επαγγελματική τους ανάπτυξη. Επιπλέον της επαγγελματικής κατάρτισης, η «Ε.Ι. Παπαδόπουλος Α.Ε.» διασφαλίζει στους εργαζόμενους της ανταγωνιστικές αμοιβές και παροχές βασιζόμενες στην απόδοση της εταιρείας καθώς και στην παραγωγική συμβολή του εργαζομένου. 5.2 Προϊόντα Πρώτες Ύλες Διατροφικές Αξίες Τα προϊόντα της «Ε.Ι. Παπαδόπουλος Α.Ε.» χωρίζονται στις εξής κατηγορίες: 1. Μπισκότα: Πτι-Μπερ, Μιράντα, Cream-Crackers, Caprise, Γεμιστά, Cookies, Πολυδημητριακά, Digestive, Marie, Mascot, Rondo, Βουτήματα, Mama s, Butter Cookies, Choco, Speculoos/Κανέλλας, PICK Crackers, Κρακεράκια, Twist, Choco Shock, Γλυκοκεράσματα, Μπισκότα Κακάο/Βανίλιας. 2. Αρτοπαρασκευάσματα: Krispies, Φρυγανιές, Krispies Μεσόγειος Γεύση, Κριτσίνια. [22]

24 3. Ψωμί: Χωριανό, Γεύση² 4. Μπάρες Δημητριακών (Digestive Bar): Κλασσική, Με κομμάτια σοκολάτας και σοκολάτα γάλακτος, Με κόκκινα φρούτα και σοκολάτα γάλακτος, Με κόκκινα φρούτα και γάλα. Το κύριο συστατικό των προϊόντων Παπαδοπούλου, τα δημητριακά, όπως σιτάρι, σίκαλη, βρώμη και κριθάρι τους δίνουν θέση σε μια καθημερινή ισορροπημένη διατροφή, καθώς περιέχουν υδατάνθρακες, την βασική πηγή ενέργειας για τον οργανισμό. Παράλληλα, τα μπισκότα περιέχουν ποσότητες πρωτεΐνης, η οποία προέρχεται κυρίως από τα δημητριακά και δευτερευόντως από άλλα συστατικά που μπορεί να περιέχουν, όπως είναι το γάλα. Από τα σημαντικότερα διατροφικά χαρακτηριστικά του μπισκότου είναι η περιεκτικότητά του σε φυτικές ίνες, οι όποιες περιέχονται στα δημητριακά και στα δημητριακά ολικής άλεσης. Όσον αφορά στα λιπαρά που περιέχονται στα μπισκότα, αυτά είναι φυτικής προέλευσης. Επιπλέον, τα μπισκότα περιέχουν πολύτιμες βιταμίνες και μέταλλα τα οποία είναι απαραίτητα για την λειτουργία του οργανισμού. 5.3 Σημεία Πώλησης και Διανομής Διαθέτει 3 τμήματα πωλήσεων σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Βόλο, ενώ στην υπόλοιπη Ελλάδα διακινεί τα προϊόντα της μέσω ενός δικτύου τοπικών συνεργατών. Συνολικά 200 πωλητές βρίσκονται καθημερινά στην αγορά, μαζί με το σύνολο σχεδόν των χονδρεμπόρων που ασχολούνται με τον κλάδο των Ζαχαρωδών προϊόντων, εξασφαλίζοντας έτσι την ευρεία διανομή των προϊόντων της εταιρίας. 5.4 Δίκτυο Διανομής Για την διάθεση των προϊόντων της ανά τον κόσμο σε περισσότερες από 40 χώρες, η εταιρία Ε.Ι. Παπαδοπούλου Α.Ε., θέτει ως προϋπόθεση την συνεργασία με τους πιο αξιόπιστους διανομείς / εισαγωγής. Φροντίζει ώστε να συνδυάζει τις γνώσεις [23]

25 της στο διεθνές μάρκετινγκ με τη γνώση των συνεργατών της για τις αγορές τους. Με αυτές τις στρατηγικές αποφάσεις, προσφέρει ευέλικτα τη καλύτερη δυνατή γκάμα για τα προϊόντα ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ στους καταναλωτές κάθε χώρας. Πάντα με άξονα τις βασικές αρχές της: ποιότητα, εμπιστοσύνη, σεβασμός στον καταναλωτή, συνεχώς ερευνά τις νέες καταναλωτικές τάσεις και προσπαθεί να τις ερμηνεύσει σε ιδέες προϊόντων, όπου σε αρκετές περιπτώσεις εμφανίζονται / λανσάρονται με διαφορετική προσέγγιση (συσκευασία, επικοινωνία, γεύσεις) σε σχέση με την ελληνική αγορά. Οι συνεργάτες αυτοί, εκτός από το γεγονός ότι προσφέρουν ένα μεγάλο δίκτυο διανομής, μοιράζονται τις αξίες της εταιρείας και το όραμά της για το μέλλον. Έτσι, ισχυροποιεί την και διευκολύνει την εισαγωγή της σε νέες αγορές με προϊόντα προστιθέμενης αξίας. Επίσης, δίνεται η δυνατότητα στους καταναλωτές σε αρκετές χώρες του κόσμου να βρίσκουν τα προϊόντα Παπαδοπούλου όχι μόνο στις μεγαλύτερες διεθνείς αλυσίδες, αλλά και στις τοπικές, με επίκεντρο την ενωμένη Ευρωπαϊκή αγορά. Με παράδειγμα, την επιτυχή πορεία του CAPRICE -παραμένει το No.1 εξαγωγικό προϊόν- & σε άλλα brands όπως Cream Crackers, Miranda, Digestive, Cookies κλπ. 5.5 Ο Όμιλος Danone Η δεκαετία του 1990 υπήρξε μια περίοδος κατά την οποία πολλές Ελληνικές επιχειρήσεις έγιναν στόχος εξαγοράς από ξένες πολυεθνικές και η μεγάλη ανάπτυξη της εταιρίας Παπαδοπούλου προσέλκυσε τον Γαλλικό κολοσσό Danone, ο οποίος πολιορκεί τον Ευάγγελο Παπαδόπουλο και καταφέρνει το 1991 να αποσπάσει, ένα χρόνο πριν από τον θάνατό του (1992), ποσοστό 10% της εταιρίας. Μετά τον θάνατο του πατέρα της, την διεύθυνση της επιχείρησης ανέλαβε η Ιωάννα Παπαδοπούλου. Το 1995 η Danone, μέσω θυγατρικών της, «έπεισε» ορισμένα από τα μέλη της οικογένειας Παπαδοπούλου να της παραχωρήσουν τα μερίδια τους, αλλά η Ιωάννα Παπαδοπούλου δεν είχε καμιά βλέψη να πουλήσει την οικογενειακή [24]

26 επιχείρηση. Όταν η «πίεση» από την πολυεθνική αυξήθηκε, τον Οκτώβριο του 1995, η Ιωάννα Παπαδοπούλου (τότε κατείχε το 50% των μετοχών της εταιρίας), σύμφωνα με την υπ αριθμ. 29/1996 απόφαση της ολομέλειας της Επιτροπής Ανταγωνισμού, υπέγραψε με τις θυγατρικές της Danone δύο συμβάσεις: Σύμφωνα με την πρώτη σύμβαση, η «κα Ιωάννα Παπαδοπούλου - Αργυροπούλου, θα πωλήσει και μεταβιβάσει στην «GENERAL BISCUITS S.A.», η οποία είναι ήδη κάτοχος του 30% των - μετά ψήφου - μετοχών της ιδίας εταιρίας (ποσοστό 10% των μετοχών της εταιρίας αυτής). Ταυτόχρονα, με βάση άλλη συμφωνία, έχει δικαίωμα προαιρέσεως και υποχρέωση αγοράς, εντός περιόδου τριών (3) ετών, των μετοχών του τρίτου μετόχου της εν λόγω εταιρίας, που είναι η Ιρλανδική εταιρία «DARLYA LTD», η οποία κατέχει το 20% των μετοχών αυτής, διαμορφώνοντας μ αυτόν τον τρόπο το ποσοστό συμμετοχής της στο 60% του συνολικού αριθμού των - μετά ψήφου - μετοχών της εταιρίας». Σύμφωνα με την δεύτερη σύμβαση, (υπογράφηκε μεταξύ των παραπάνω τριών μετόχων) «αυτή ρυθμίζει τις σχέσεις τους και τον τρόπο διοικήσεως της εταιρίας «Ε.Ι. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ Α.Ε.» και διασφαλίζει τα δικαιώματα της πωλήτριας Ιωάννας Παπαδοπούλου Αργυροπούλου. Όταν μετά τη μεταβίβαση θα καταστεί μέτοχος μειοψηφίας ιδία με την υποχρέωση διορισμού αυτής ή του από την ιδία οριζομένου ενηλίκου τέκνου της ως Προέδρου και Διευθύνοντος Συμβούλου της εταιρίας, την σύνθεση του Διοικητικού Συμβουλίου και τον τρόπο λήψεως αποφάσεων επί σοβαρών θεμάτων.» [25]

27 Μέρος Β Κεφάλαιο 6: Μέθοδοι Ανάλυσης Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων - Θεωρία Η χρηματοοικονομική ανάλυση των λογιστικών καταστάσεων έχει ως αντικείμενο τη μελέτη των σχέσεων των οικονομικών στοιχείων που αναφέρονται σ αυτές σε δεδομένη χρονική στιγμή, καθώς και των τάσεων αυτών διαχρονικά Σκοπός της ανάλυσης οικονομικών καταστάσεων 2 Ο στόχος της διενέργειας μιας χρηματοοικονομικής ανάλυσης είναι να προσφέρει στη διαδικασία της πρόβλεψης της μελλοντικής πορείας της επιχείρησης υπό μελέτη. Όπως, επίσης, και η διευκόλυνση της λήψης αποφάσεων οι οποίες αφορούν την αποτελεσματική κατανομή οικονομικών πόρων. Οι αποφάσεις αυτές επηρεάζουν άμεσα τα οικονομικά συμφέροντα των ομάδων οι οποίες χρησιμοποιούν τις λογιστικές καταστάσεις μίας επιχείρησης, όπως των μετόχων, των πιστωτών, της διοίκησης, των εργαζομένων, της πολιτείας, των πελατών, κλπ. Η λήψη αυτών των αποφάσεων απαιτεί εκτίμηση της μακροχρόνιας και βραχυχρόνιας δυνατότητας επιβίωσης καθώς και της αποδοτικότητας της επιχείρησης η οποία αποτελεί αντικείμενο ανάλυσης. Η ανάλυση των οικονομικών καταστάσεων επιτρέπει την εκτίμηση τόσο του κινδύνου όσο και της αποδοτικότητας μιας επιχείρησης προκειμένου να ληφθεί μια απόφαση σχετική με την κατανομή οικονομικών πόρων. 1 Νιάρχος Ν. Χρηματοοικονομική ανάλυση λογιστικών καταστάσεων Ε έκδοση (1997) Αθήνα Πειραιάς σελ.31 2 Κωνσταντίνος Κάντζος Ανάλυση Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων Γ έκδοση (2002) Αθήνα σελ [26]

28 6.2. Μέθοδοι Ανάλυσης Οικονομικών Καταστάσεων Οι αναλύσεις των οικονομικών καταστάσεων διεξάγονται με τη βοήθεια των εξής μεθόδων: i) Η ενδοεταιρική (κάθετη, διαχρονική) ανάλυση 3 μιας επιχείρησης αναλύει και αξιολογεί την επιχείρηση με βάση εσωτερικά πρότυπα και την επίδοση της κατά το παρελθόν, αλλά και σε σχέση με τους στόχους της. Αυτό επιτυγχάνεται αντιπαραθέτοντας χρονολογικά τις καταστάσεις διαφόρων χρήσεων. Ο σπουδαιότερος σκοπός χρησιμοποίησης της διαχρονικής μελέτης είναι η διαπίστωση και η μελέτη κάποιων τάσεων, που πιθανόν διαμορφώνονται στη διαχρονική πορεία της επιχείρησης, και ο ρόλος που μπορούν αυτές οι τάσεις να παίξουν στην διαμόρφωση μοντέλων πρόβλεψης της μελλοντικής πορείας της μονάδας. Μέθοδοι πρόβλεψης, όπως την απλή παλινδρόμηση ελαχίστων τετραγώνων κ.ά., στηρίζονται στην ανάλυση των χρονολογικών σειρών για τον υπολογισμό των παραμέτρων των μοντέλων που χρησιμοποιούν. Ένας άλλος λόγος για το οποίο συνίσταται η μελέτη της διαχρονικής εξέλιξης και πορείας διαφόρων μεγεθών των χρηματοοικονομικών καταστάσεων είναι ότι στην ίδια αναδρομή θα είναι δυνατόν να επισημανθούν και εκείνα τα εξωγενή ή ενδογενή γεγονότα, τα οποία πιθανόν να επηρέασαν την εξέλιξη των αναλυόμενων μεγεθών. Η διαπίστωση τέτοιων γεγονότων είναι σημαντική για την εξήγηση της συμπεριφοράς των μεγεθών, αλλά και για την ανάπτυξη κατάλληλης στρατηγικής αντιμετώπισης εκ μέρους της διοίκησης, όταν επαναληφθούν. ii) Η Διαιτερική (οριζόντια, Στατική) ανάλυση 4 μιας επιχείρησης αξιολογεί την επιχείρηση βάσει εξωτερικών προτύπων 3 Κωνσταντίνος Κάντζος Ανάλυση Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων Γ έκδοση (2002) Αθήνα σελ Κωνσταντίνος Κάντζος Ανάλυση Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων Γ έκδοση (2002) Αθήνα σελ [27]

29 συγκρίνοντας την με άλλες ομοειδής επιχειρήσεις ή τον κλάδο στον οποίο ανήκει. Για να επιτευχθεί αυτή η συγκριτική ανάλυση, ο αναλυτής θα πρέπει να έχει υπόψη και δυσκολίες της χρήσης εξωτερικών προτύπων. Η βασική δυσκολία στη χρήση εξωτερικών προτύπων βρίσκεται στο γεγονός ότι σύγκριση μπορεί να γίνει μόνο μεταξύ συγκρίσιμων μονάδων, οι οποίες ταυτόχρονα παρουσιάζουν διαφορετική συμπεριφορά και επιδόσεις - στα σημεία που υπάρχει το ενδιαφέρον που είναι ικανές να βοηθήσουν στην επισήμανση και την εκμετάλλευση των παραγόντων που προκαλούν την όποια διαφοροποίηση. Επειδή δεν είναι εύκολο και πρακτικό να μεταφέρει κανείς την επίδραση παραγόντων οι οποίοι δρουν σ ένα εντελώς διαφορετικό περιβάλλον, ανεξάρτητα από την επίδραση τους σε αυτό, είναι σκόπιμο να αφαιρεθεί, όταν η άλλη πλευρά δεν υφίσταται την ίδια, έτσι ώστε να μείνει μόνο η επίδραση του εξομοιωθέντος περιβάλλοντος και των κοινών παραγόντων. Για την εφαρμογή των δύο αυτών βασικών μεθόδων ο αναλυτής αξιοποιεί τα παρακάτω μέσα: 6.3 Μέσα ανάλυσης οικονομικών καταστάσεων i) Καταστάσεις Κοινών Μεγεθών ii) Καταστάσεις Τάσης iii) Αριθμοδείκτες και η ανάλυση τους iv) Διάφορες στατιστικές μέθοδοι [28]

30 6.3.1 Ανάλυση καταστάσεων Κοινών Μεγεθών 5 Η μέθοδος των κοινών μεγεθών εφαρμόζεται στις συγκρίσεις διαφορετικών ετών της ίδιας επιχείρησης (ενδοεταιρική ανάλυση). Η χρησιμότητα που μπορεί να έχει η χρήση εσωτερικών προτύπων σε μια μονάδα έγκειται στην δυνατότητα να παρατηρηθεί η αλλαγή στην αναλογία των διαφόρων αλληλοεξαρτώμενων μεγεθών διαχρονικά και να αξιολογηθεί η σημασία της. Για παράδειγμα, μια μεταβολή στην αναλογία των εξόδων - πωλήσεων σε σχέση με τις πωλήσεις θα πρέπει να προκαλέσει την προσοχή και την αναζήτηση της αιτίας για την δυσανάλογη αύξηση ή μείωση. Σχετικά με τις παρόμοιες μεταβολές σε μεγέθη του ισολογισμού, η εμφάνιση τους μπορεί να αναδεικνύει, είτε τα αποτελέσματα σκόπιμης αλλαγής πολιτικής που δρομολογήθηκε σε κάποια προγενέστερη περίοδο είτε την αδυναμία ελέγχου κάποιων παραγόντων που δημιουργούν αυτές τις αλλαγές. Όπως για παράδειγμα, μια αύξηση αποθεμάτων λόγω αδυναμίας διάθεσης τους που μπορεί να οφείλεται στην πτώση της ποιότητας ή στην αδυναμία αντιμετώπισης του ανταγωνισμού. Επίσης, υπάρχει η δυνατότητα να συσχετιστούν σημαντικά γεγονότα στο εξωτερικό και στο εσωτερικό περιβάλλον της μονάδας με τις αντίστοιχες επιπτώσεις τους ή όχι για τη ζωή της επιχείρησης, έτσι ώστε οι παράμετροι της επίδρασης να υπολογιστούν για μελλοντική χρήση. Στην ανάλυση καταστάσεων κοινών μεγεθών σε επιχειρήσεις διαφορετικού μεγέθους αλλά ίδιου κλάδου (διεταιρική ανάλυση) το κάθε επιμέρους στοιχείο εκφράζεται σαν ποσοστό του ευρύτερου συνόλου του οποίου αποτελεί μέρος. Σε έναν ισολογισμό, τα επιμέρους στοιχεία του ενεργητικού εκφράζονται σε ποσοστά του συνόλου του ενεργητικού καθώς και τα επιμέρους στοιχεία που αποτελούν το παθητικό (ίδια και ξένα κεφάλαια) εκφράζονται ως ποσοστά του συνόλου του παθητικού αντίστοιχα. Με αυτόν τον τρόπο η ανάλυση γίνεται αντικειμενική και δεν επηρεάζεται από την διαφορά μεγέθους των συγκρινόμενων επιχειρήσεων. Οι Καταστάσεις Κοινών Μεγεθών αποτελούν το πρώτο βήμα στην ανάλυση μιας επιχείρησης, αλλά παρέχουν μία γενική εικόνα η οποία ενδέχεται να μεταβληθεί μετά από περαιτέρω λεπτομερή ανάλυση. 5 Κωνσταντίνος Κάντζος Ανάλυση Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων Γ έκδοση (2002) Αθήνα: σελ [29]

31 6.3.2 Οι Καταστάσεις Τάσης 6 Οι μέθοδος των Καταστάσεων Τάσης επιτρέπει την ευκολότερη εξέταση των μεταβολών των λογιστικών καταστάσεων σε μακροχρόνιες περιόδους, και την εξαγωγή συμπερασμάτων για τον ρυθμό μεταβολής τους. Για τον υπολογισμό της τάσης των διαφόρων μεγεθών διαχρονικά απαιτείται πρώτα ο προσδιορισμός τους έτους εκκίνησης ή βάσης και στο οποίο δίνεται ο αριθμός 100, ενώ τα επόμενα έτη παίρνουν το ποσοστό επί τοις εκατό το οποίο προκύπτει, αν διαιρέσουμε το αναλυόμενο μέγεθος του συγκεκριμένου έτους με το επιλεγμένο έτος βάσης, δηλαδή με το 100. Σαν έτος βάσης είναι επιθυμητό να λαμβάνεται ένα έτος ομαλό και όσο δυνατόν το πιο τυπικό της λειτουργίας της επιχείρησης. Δεν είναι απαραίτητο να υπολογίζονται οι αριθμοδείκτες τάσεως όλων των οικονομικών μεγεθών των επιχειρήσεων αλλά μόνο εκείνοι που παρουσιάζουν κάποιο ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τον αναλυτή. Αυτό γιατί βασικός σκοπός κάθε οικονομικής ανάλυσης είναι να γίνουν συγκρίσεις μεταξύ οικονομικών μεγεθών, τα οποία έχουν κάποια λογική σχέση μεταξύ τους Οι Αριθμοδείκτες και η ανάλυση τους Ένας αριθμοδείκτης είναι χρήσιμος, εάν η σχέση μεταξύ των δύο ποσών μπορεί να ερμηνευθεί, είναι δηλαδή μία λογική και κατανοητή σχέση, και εάν μπορεί να επηρεάσει τη λήψη κάποιων χρηματοοικονομικών αποφάσεων. Το πλεονέκτημα ενός αριθμοδείκτη απαντάται στην δυνατότητα που παρέχει στον αναλυτή να αποπειραθεί μια γρήγορη επισκόπηση των ζωτικών σημείων της μονάδας αποφεύγοντας τη χρονοτριβή με λεπτομέρειες, οι οποίες δεν εμπίπτουν στο πλαίσιο της προκείμενης συγκεκριμένης ανάλυσης. 7 6 Κωνσταντίνος Κάντζος Ανάλυση Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων Γ έκδοση (2002) Αθήνα: σελ Κωνσταντίνος Κάντζος Ανάλυση Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων Γ έκδοση (2002) Αθήνα: σελ. 74 [30]

32 Η αξιοπιστία των δεικτών εξαρτάται από την έμπειρη και σωστή ερμηνεία τους, δηλαδή, θα πρέπει ο αναλυτής να προσδιορίσει τους παράγοντες που τους επηρεάζουν μέσα από μια προοπτική ως προς το μέγεθος και τη μορφή τους. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι επί το πλείστον όλες οι μετρήσεις που εμφανίζονται με αριθμητικά σύμβολα στις λογιστικές καταστάσεις εκφράζουν ή μπορούν με τις κατάλληλες αριθμητικές πράξεις να αποκαλύψουν κάποιες, ενδιαφέρουσες και χρήσιμες πολλές φορές, ποσοτικές σχέσεις, εκφρασμένες και αυτές με αριθμούς. Η βασική, άλλωστε, φιλοσοφία στη δράση μιας επιχείρησης είναι η επίτευξη του μέγιστου δυνατού αποτελέσματος με το ελάχιστο δυνατό κόστος, όπου εκφράζεται από την ποσοτική σχέση των εκάστοτε εισροών/ εκροών. 8 Με τη χρήση αριθμοδεικτών η επιχείρηση ερευνά τη γενική σχέση: απόδοση / δαπάνη, στις διάφορες ειδικές εκφάνσεις και εφαρμογές που παίρνει κάθε φορά αυτή η σχέση. Με βάση τα συμπεράσματα που εξάγονται η διοίκηση μιας επιχείρησης μπορεί να αναλάβει κάποιες ενέργειες οι οποίες μπορούν να επηρεάσουν τα μελλοντικά επίπεδα των αριθμοδεικτών. Ο αναλυτής θα πρέπει να προβλέψει την επίδραση των διαφόρων ενεργειών της διοίκησης στα μελλοντικά επίπεδα των δεικτών και να εξάγει τα κατάλληλα συμπεράσματα, γεγονός το οποίο αποτελεί το σπουδαιότερο βήμα στην ανάλυση λογιστικών καταστάσεων. 9 Η λήψη χρηματοοικονομικών αποφάσεων με τη βοήθεια αριθμοδεικτών γίνεται συνήθως μετά από την κάθετη ή οριζόντια ανάλυση. Ο σπουδαιότερος σκοπός της χρησιμοποίησης της διαχρονικής μελέτης είναι η διαπίστωση και η μελέτη κάποιων τάσεων, που πιθανόν διαμορφώνονται στη διαχρονική πορεία της επιχείρησης. Στη κάθετη ανάλυση ο αριθμοδείκτης ενός έτους συγκρίνεται με τις μετρήσεις του ίδιου αριθμοδείκτη παρελθόντων ετών και εξετάζεται η τάση και η διακύμανση του αριθμοδείκτη. Η τάση ενός αριθμοδείκτη μπορεί να εξεταστεί με την επιλογή ενός έτους ως βάσης και τη διαίρεση των μετρήσεων μεταγενέστερων ετών με τη μέτρηση του έτους βάσης, όπως γίνεται και με τις αναλύσεις καταστάσεων κοινών μεγεθών. Η διακύμανση μπορεί να εξεταστεί 8 Κωνσταντίνος Κάντζος Ανάλυση Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων Γ έκδοση (2002) Αθήνα: σελ Όπως παραπάνω: σελ. 73 [31]

33 είτε με τη μέτρηση της τυπικής απόκλισης του αριθμοδείκτη είτε με τη μέτρηση της διαφοράς μεταξύ της μέγιστης και της ελάχιστης τιμής του αριθμοδείκτη εκφρασμένης ως ποσοστό της μέσης τιμής του. Στην οριζόντια ανάλυση ο αριθμοδείκτης μιας επιχείρησης συγκρίνεται με αυτόν μιας άλλης από τον ίδιο κλάδο ή με κάποια μέτρηση η οποία θεωρείται αντιπροσωπευτική του κλάδου, όπως για παράδειγμα με το μέσο όρο ή με τη διάμεσο της κατανομής του αριθμοδείκτη για τον κλάδο. Τα αποδεκτά διαστήματα της διακύμανσης των διαφόρων αριθμοδεικτών για τον εκάστοτε κλάδο, δηλαδή διαστήματα μέσα στα οποία θα πρέπει να βρίσκεται η μέτρηση ενός αριθμοδείκτη, έχουν διαμορφωθεί από αναλυτές με εμπειρικό τρόπο. Παρόλα αυτά, θα πρέπει να σημειωθεί ότι δεν υπάρχουν θεωρητικά αποδεκτές μετρήσεις ή διαστήματα διακύμανσης των διαφόρων δεικτών και για αυτό το λόγο διενεργούνται συγκρίσεις για τη διαμόρφωση γνώμης σχετικά με το ύψος του αριθμοδείκτη και την έννοια που εκπροσωπεί. Οι κυριότεροι και οι περισσότερο χρησιμοποιούμενοι στη χρηματοοικονομική ανάλυση των λογιστικών καταστάσεων μπορούν να καταταγούν στις εξής κατηγορίες: - Αριθμοδείκτες ρευστότητας: 10 Χρησιμοποιούνται για τον προσδιορισμό της ικανότητας της επιχείρησης να ανταποκριθεί ανώδυνα στις τρέχουσες υποχρεώσεις της. Πρακτικά μιλώντας, η ρευστότητα μιας μονάδας αξιολογείται σαν μέγεθος και με σύγκριση, σε πρώτη φάση, του συνόλου των κυκλοφορούντων στοιχείων της με αυτά που συνιστούν τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της. Οι αριθμοδείκτες που χρησιμοποιούνται περισσότερο για τον προσδιορισμό της βραχυχρόνιας οικονομικής θέσης είναι οι εξής 11 : Αριθμοδείκτης γενικής ρευστότητας Αριθμοδείκτης αμυντικού χρονικού διαστήματος 10 Κωνσταντίνος Κάντζος Ανάλυση Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων Γ έκδοση (2002) Αθήνα σελ Όπως παραπάνω: σελ. 228 [32]

34 Αριθμοδείκτης ειδικής ρευστότητας Αριθμοδείκτης ταμειακής ρευστότητας - Αριθμοδείκτες δραστηριότητας: Πρόκειται για συμπληρωματικούς δείκτες ρευστότητας οι οποίοι χρησιμοποιούνται προκειμένου να μετρηθεί ο βαθμός αποτελεσματικότητας μιας επιχείρησης στη χρησιμοποίηση των περιουσιακών της στοιχείων, η δυναμικότητα, δηλαδή, από την οποία θα προκύψει η αναζητούμενη ρευστότητα. Οι αριθμοδείκτες δραστηριότητας είναι οι εξής: Αριθμοδείκτης ταχύτητας είσπραξης απαιτήσεων Αριθμοδείκτης ταχύτητας βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων Αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας αποθεμάτων Αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας καθαρού κεφαλαίου κίνησης Αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ενεργητικού Αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων Αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ιδίων κεφαλαίων - Αριθμοδείκτες αποδοτικότητας: 14 Με αυτούς μετράται η αποδοτικότητα μιας επιχείρησης, η δυναμικότητα των κερδών της και η ικανότητα της διοικήσεώς της. Με άλλα λόγια η ικανότητα του φορέα να επιβιώσει οικονομικά 15. Οι κυριότεροι αριθμοδείκτες μέτρησης της αποδοτικότητας είναι οι εξής: Αριθμοδείκτης μικτού περιθωρίου ή μικτού κέρδους Αριθμοδείκτης καθαρού περιθωρίου ή καθαρού κέρδους 12 Νιάρχος Ν. Χρηματοοικονομική ανάλυση λογιστικών καταστάσεων Ε έκδοση (1997) Αθήνα Πειραιάς σελ Κωνσταντίνος Κάντζος Ανάλυση Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων Γ έκδοση (2002) Αθήνα σελ Νιάρχος Ν. Χρηματοοικονομική ανάλυση λογιστικών καταστάσεων Ε έκδοση (1997) Αθήνα Πειραιάς σελ Κωνσταντίνος Κάντζος Ανάλυση Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων Γ έκδοση (2002) Αθήνα σελ. 221 [33]

35 Αριθμοδείκτης αποδοτικότητας απασχολούμενων κεφαλαίων Αριθμοδείκτης αποδοτικότητας ενεργητικού Συνδυασμένος αριθμοδείκτης αποδοτικότητας ενεργητικού Αριθμοδείκτης αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων Αριθμοδείκτης οικονομικής μόχλευσης Αριθμοδείκτης δαπανών λειτουργίας - Αριθμοδείκτες διαρθρώσεως κεφαλαίων και βιωσιμότητας (Financial structure and viability ratios): 16 Με αυτούς εκτιμάται η μακροχρόνια ικανότητα μιας επιχείρησης να ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις της και ο βαθμός προστασίας που απολαμβάνουν οι πιστωτές της. Οι κυριότεροι αριθμοδείκτες που υπολογίζουν τη μακροχρόνια οικονομική κατάσταση μιας επιχείρησης είναι οι εξής: Αριθμοδείκτης ιδίων κεφαλαίων προς συνολικά κεφάλαια Αριθμοδείκτης ιδίων κεφαλαίων προς δανειακά κεφάλαια Αριθμοδείκτης ιδίων κεφαλαίων προς πάγια Αριθμοδείκτης κυκλοφορούντος ενεργητικού προς συνολικές υποχρεώσεις Αριθμοδείκτης παγίων προς μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις Αριθμοδείκτης καλύψεως τόκων - Αριθμοδείκτες δαπανών λειτουργίας (Operating expense ratios): 17 Παρέχουν ένδειξη της πολιτικής που ακολουθεί η Διοίκηση μιας επιχείρησης έναντι των διαφόρων δαπανών λειτουργίας της και της αποτελεσματικότητας έναντι των επί μέρους δαπανών. 16 Νιάρχος Ν. Χρηματοοικονομική ανάλυση λογιστικών καταστάσεων Ε έκδοση (1997) Αθήνα Πειραιάς σελ ο.π. σελ [34]

36 Αριθμοδείκτης λειτουργικών εξόδων Αριθμοδείκτης λειτουργικών εξόδων προς πωλήσεις Αριθμοδείκτης καθαρών κερδών προς τις αμοιβές των απασχολουμένων Αριθμοδείκτης παγίων προς το μέσο αριθμό των απασχολουμένων Αριθμοδείκτης αμοιβών προς το μέσο αριθμό των απασχολουμένων Αριθμοδείκτης καλύψεως επενδύσεων Οι Εκτιμήσεις Διαφόρων Στατιστικών Παραμέτρων 18 Διάφορες στατιστικές παράμετροι, όπως ο μέσος, η διάμεσος και η τυπική απόκλιση, παρέχουν μία ικανοποιητική περιγραφή για ένα δείγμα παρατηρήσεων το οποίο ενδιαφέρει κάποιον αναλυτή. Ένας απλός τρόπος μέτρησης της μεταβλητότητας των διαφόρων μεγεθών, είτε πρόκειται για συγκρίσεις διαχρονικές είτε ενδοκλαδικές, είναι ο εξής: (Μέγιστη Τιμή Ελάχιστη Τιμή) / Μέσος Όρος του Δείγματος Ο δείκτης μεταβλητότητας κάτω από 1 θεωρείται καλός. Κεφάλαιο 7: Αριθμοδείκτες 7.1 Ανάλυση Αριθμοδεικτών Ρευστότητας Κωνσταντίνος Κάντζος Ανάλυση Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων Γ έκδοση (2002) Αθήνα σελ [35]

37 Γενικής Ρευστότητας 2,8 3,2 2,7 Ειδικής Ρευστότητας 2,5 2,8 2,4 Ταμειακής Ρευστότητας 1 1,4 1,6 Αμυντικού Διαστήματος Χρονικού 208,2 204,5 202, Δείκτης Γενικής Ρευστότητας Κυκλοφορούν Ενεργητικό C.R. = Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Στον αριθμητή, το κυκλοφορούν ενεργητικό περιλαμβάνει αποθέματα, απαιτήσεις, χρεόγραφα και διαθέσιμα. Στον παρονομαστή, οι βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις περιλαμβάνουν προμηθευτές, γραμμάτια πληρωτέα, βραχυπρόθεσμα τραπεζικά δάνεια, προκαταβολές πελατών, υποχρεώσεις από φόρους και τέλη, ασφαλιστικούς οργανισμούς, μερίσματα πληρωτέα, πιστωτές διάφοροι και γενικά τις υποχρεώσεις που λήγουν μέσα στην επόμενη του ισολογισμού χρήση. Ο δείκτης αυτός δείχνει την φαινομενική, ποσοτική σχέση των κυκλοφοριακών περιουσιακών στοιχείων του ενεργητικού με τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις, στο ίδιο χρονικό πλαίσιο του ενός έτους από την ημερομηνία του ισολογισμού, και όχι τόσο την ικανότητα της επιχείρησης να ανταποκριθεί στις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της χωρίς να καταφύγει σε πρόσθετο δανεισμό. Επιπλέον, το μέγεθος του δείκτη χαρακτηρίζει την επιχειρηματική προσωπικότητα της επιχείρησης ως επιθετική ή συντηρητική. Αν και είναι ευκόλως εννοούμενο ότι ο λόγος που προκύπτει από την διαίρεση θα πρέπει να είναι αρκετά μεγαλύτερος της μονάδας (>1), ειδικά, ένας λόγος μεγαλύτερος του 2 θεωρείται ικανοποιητικός. Ωστόσο, ένας δείκτης γενικής [36]

38 ρευστότητας υπερβολικά μεγάλος μπορεί να σημαίνει και μη αποδοτική συσσώρευση ρευστών στοιχείων στις επιμέρους κατηγορίες αυτών. 19 Στην περίπτωση της «Ε.Ι. Παπαδόπουλος Α.Ε.» ο δείκτης αυτός τα τελευταία 3 χρόνια κυμάνθηκε από 2,7 έως 3,2. Αυτό μας βοηθά να συμπεράνουμε ότι η επιχείρηση έχει μια ικανοποιητική έως καλή ρευστότητα και αυτό διότι ο δείκτης είναι μεγαλύτερος του 2 και το 2011 μεγαλύτερος του 3. Συγκριτικά για τα τρία αναλυόμενα έτη, η επιχείρηση είχε αρκετά καλή ρευστότητα το 2011 όπου για κάθε υποχρέωση της μπορούσε να διαθέσει 3,2. Ακόμη είναι σε καλύτερη οικονομική κατάσταση το 2011 γιατί έχει και το υψηλότερο κεφάλαιο κίνησης. Δηλαδή, (Κεφάλαιο κίνησης Κυκλοφορούν ενεργητικό Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις) το 2011 το κεφάλαιο κίνησης ήταν Δείκτης Άμεσης Ρευστότητας ή Δείκτης Ειδικής Ρευστότητας Q.R. = Κυκλοφορούν Ενεργητικό - Αποθέματα 19 Κωνσταντίνος Κάντζος Ανάλυση Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων Γ έκδοση (2002) Αθήνα σελ [37]