Aποτίμηση αποτελεσμάτων-γνωμάτευση Σκοπός της ανάλυσης τροφίμων είναι ο έλεγχος της ποιότητας και της ασφάλειάς τους. Στον έλεγχο εμπορικών δειγμάτων

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Aποτίμηση αποτελεσμάτων-γνωμάτευση Σκοπός της ανάλυσης τροφίμων είναι ο έλεγχος της ποιότητας και της ασφάλειάς τους. Στον έλεγχο εμπορικών δειγμάτων"

Transcript

1 Ανάλυση Τροφίμων H ανάλυση των τροφίμων αποσκοπεί στον έλεγχο της ποιότητας και της ασφάλειάς τους. Ο έλεγχος της ποιότητας και της ασφάλειας των τροφίμων μπορεί να επιτευχθεί με αποτίμηση εμφανών και μη εμφανών συντελεστών. Eμφανείς συντελεστές είναι το χρώμα, το ιξώδες-υφή (ρεολογικές ιδιότητες), η γεύσηοσμή. Mη εμφανείς συντελεστές είναι η σύσταση, οι νοθείες-προσμίξεις, η τοξικότητα. Ως εμφανείς χαρακτηρίζονται οι συντελεστές που μπορούν να αξιολογηθούν με τα αισθητήρια όργανα του ανθρώπου. Eπίσης, έχουν αναπτυχθεί και μέθοδοι προσδιορισμού τους με μετρήσεις, συνήθως φυσικοχημικές. Oι μη εμφανείς συντελεστές δε γίνονται αντιληπτοί με τα αισθητήρια όργανα, αν και υπάρχουν εξαιρέσεις όπως το μούχλιασμα διάφορων τροφίμων και το ξύνισμα του γάλακτος. Για την αποτίμησή τους απαιτείται ανάλυση των τροφίμων (φυσικοχημική, χημική, μικροβιολογική). Eπεξεργασία πειραματικών δεδομένων-έκφραση αποτελεσμάτων Στην επεξεργασία των πειραματικών δεδομένων εφαρμόζονται οι αρχές και μέθοδοι της στατιστικής. Συχνά χρησιμοποιούνται η μέση τιμή (mean value), η τυπική απόκλιση (standard deviation), το εύρος (range), η κανονική καμπύλη (normal curve), τα ιστογράμματα (histograms), η δοκιμή σημαντικότητας (t-test), τα κριτήρια για την απόρριψη πειραματικών τιμών, το στρογγύλεμα των αριθμών, η στατιστική διαγραμματικών παραστάσεων.

2 H έκφραση του αποτελέσματος κάθε προσδιορισμού πρέπει να είναι πλήρης και σαφής. Παράδειγμα η ορθή έκφραση του προσδιορισμού της οξύτητας σε αναψυκτικά είναι: 1,5 σε τρυγικό οξύ W/V. Δηλαδή αναγράφεται η αριθμητική τιμή, η αναλογία περιεκτικότητας (%, %, ppm), η έκφραση της περιεκτικότητας (W/W, W/V, V/V ή V/W) ενώ σε πολλές περιπτώσεις το αποτέλεσμα εκφράζεται σε ένα ορισμένο συστατικό (ή και μη), όπως σε τρυγικό οξύ στο παραπάνω παράδειγμα. Σε ορισμένες περιπτώσεις η έκφραση του αποτελέσματος γίνεται επί ξηρού (π.χ. τυρί), για σύγκριση τιμών ανεξάρτητα από την υγρασία που πολλές φορές παρουσιάζει διακυμάνσεις. Σε αυτές τις περιπτώσεις είτε προσδιορίζεται η υγρασία και ανάγεται το αποτέλεσμα επί ξηρού είτε ο προσδιορισμός γίνεται μετά ξήρανση του δείγματος. Mε μόνο αριθμητική τιμή δίνεται μόνο το αποτέλεσμα προσδιορισμού χημικών σταθερών, όπως ο αριθμός ιωδίου, που εξ ορισμού εκφράζουν ορισμένη περιεκτικότητα ή ιδιότητα του προϊόντος. Για τις φυσικές σταθερές, όπως το ειδικό βάρος πρέπει να αναφέρονται και οι συνθήκες προσδιορισμού, όπως η θερμοκρασία. Oι αριθμητικές τιμές πρέπει να δίνονται με τον αριθμό των δεκαδικών ψηφίων που μπορεί να προσδιορίσει η ακρίβεια της μεθόδου. Tο προτελευταίο ψηφίο πρέπει να είναι απόλυτα βέβαιο ενώ το τελευταίο πιθανό, αλλά όχι βέβαιο. Eκτός της πλήρους έκφρασης του αποτελέσματος, πολλές φορές επιβάλλεται να αναγράφεται και η μέθοδος προσδιορισμού, που δίνει πληροφορία για τον έλεγχο της τιμής, ενώ καθορίζει το αποτέλεσμα όταν από τις διάφορες μεθόδους προκύπτουν διαφοροποιημένα αποτελέσματα.

3 Aποτίμηση αποτελεσμάτων-γνωμάτευση Σκοπός της ανάλυσης τροφίμων είναι ο έλεγχος της ποιότητας και της ασφάλειάς τους. Στον έλεγχο εμπορικών δειγμάτων αντικειμενικός σκοπός είναι η εξαγωγή συμπερασμάτων (γνωμάτευση), όσον αφορά την καταλληλότητα και την τήρηση των αγορανομικών ορίων ή των προδιαγραφών των τροφίμων. Aγορανομικά όρια (κατώτερα ή ανώτερα) είναι τα νομοθετικά καθοριζόμενα όρια τα οποία πρέπει να πληροί ένα προϊόν για να χαρακτηρισθεί σαν κανονικό. Eυνόητο είναι ότι για τη γνωμάτευση απαιτείται η γνώση των κανονικών τιμών, των αγορανομικών ορίων και των ισχυόντων προδιαγραφών. Σε περιπτώσεις νοθείας απαιτείται και καλή γνώση των ιδιοτήτων και αναλυτικών τιμών των προσμιχθέντων ουσιών, πράγμα πολλές φορές δύσκολο. Tα συμπεράσματα της γνωμάτευσης πρέπει να αντλούνται μόνο από τις εξετάσεις που έγιναν, χωρίς αυθαίρετες γενικεύσεις.

4 Εμφανείς Συντελεστές Xρώμα-Θολερότητα Tο χρώμα ενός σώματος μπορεί να προσδιοριστεί με μέτρηση της ορατής ακτινοβολίας που ανακλάται από την επιφάνειά του ή διαπερνά τούτο. Aυτό γίνεται με φασματοφωτόμετρα/χρωματόμετρα. Θολερότητα Η θολερότητα προσδιορίζεται με σύγκριση της έντασης της διασκορπιζόμενης από το δείγμα ακτινοβολίας, υπό καθορισμένες συνθήκες, με την ένταση της ακτινοβολίας διασποράς από πρότυπο αιώρημα αναφοράς. Όσο μεγαλύτερη είναι η ένταση της ακτινοβολίας διασποράς τόσο μεγαλύτερη είναι η θολερότητα. Pεολογικές ιδιότητες Yφή ενός τροφίμου είναι το άθροισμα εκείνων των ιδιοτήτων του που απορρέουν από τα δομικά του στοιχεία, και που επιδρούν στα αισθητήρια όργανα. Συχνά σαν έκφραση της υφής λαμβάνεται υπόψη η αντίσταση των προϊόντων στη συμπίεση, διάτμηση, κοπή και εφελκυσμό ενώ το ιξώδες εκφράζεται ξεχωριστά. Συχνά στα τρόφιμα μετράται η μεταβολή ρεολογικών ιδιοτήτων, υπό σύστημα εφαρμοζόμενων δυνάμεων.

5 Eκτός από τις ρεολογικές μεθόδους, χρήσιμα συμπεράσματα για τις ρεολογικές ιδιότητες των τροφίμων δίνουν πολλές φορές και χημικές ή φυσικοχημικές μέθοδοι. Επίσης, σημαντικό μέσο αξιολόγησης της υφής αποτελεί η οργανοληπτική εξέταση. Το ιξώδες μετράται με ρεόμετρα (ιξωδόμετρα). Tο ιξώδες είναι ένα χαρακτηριστικό εμφάνισης, μεγάλης σημασίας για τα ρευστά προϊόντα όπως χυμοί και έλαια. H μέτρηση της υφής, γενικά, στηρίζεται στην αντίσταση του προϊόντος κατά της εφαρμογής δύναμης (συμπίεση, διάτμηση, κοπή, εφελκυσμός). Χρησιμοποιούνται διάφορα όργανα. Γεύση και οσμή Χρησιμοποιούνται υποκειμενικές μέθοδοι, όπως οι ομάδες δοκιμαστών (taste panels). Επίσης, σε διάφορες περιπτώσεις έχουν αναπτυχθεί μέθοδοι, των οποίων οι μετρήσεις συσχετίζονται με τα αποτελέσματα της οργανοληπτικής εξέτασης. Επίσης, η χημική ανάλυση δίνει πληροφορίες για τη συγκέντρωση ενώσεων γεύσης και αρώματος, και πόσες φορές αυτή είναι μεγαλύτερη από το κατώφλι αντίληψης της ένωσης.

6 Μη Εμφανείς Συντελεστές Για την εκτίμηση των μη εμφανών συντελεστών απαιτείται ανάλυση των τροφίμων. Mε την ανάλυση πετυχαίνεται ο καθορισμός της σύστασης των τροφίμων όπως και οι μεταβολές της. Επίσης, τα πρόσθετα και τα ανεπιθύμητα συστατικά. Προσδιορίζονται ενζυμικές δράσεις και φυσικές σταθερές των τροφίμων. Χρησιμοποιούνται βιολογικές μέθοδοι για αποτίμηση της βιοδιαθεσιμότητας των θρεπτικών συστατικών. Ακόμη, εφαρμόζεται μικροβιολογική εξέταση για προσδιορισμό πληθυσμού ομάδων μικροοργανισμών ή διαπίστωση ύπαρξης κάποιων μικροοργανισμών.

7 Yγρασία Μέθοδοι ξήρανσης. Στηρίζονται στην εύρεση επί τοις % απώλειας του βάρους του τροφίμου με την ξήρανσή του βάσει της παραδοχής ότι όλη η απώλεια του βάρους οφείλεται στην απομάκρυνση της υγρασίας του. Χρησιμοποιούνται διάφοροι μέθοδοι, όπως με θέρμανση στους 105 C μέχρι σταθερού βάρους, και με θέρμανση με υπέρυθρη ακτινοβολία. Μέθοδοι απόσταξης. Βασίζεται στην άμεση μέτρηση του όγκου του νερού που περιέχεται στο δείγμα, μετά την απελευθέρωσή του απ' αυτό με συνεχή συναπόσταξη με ένα οργανικό διαλύτη που δεν αναμειγνύεται με το νερό και συλλογή του νερού που διαχωρίζεται σε ειδικά βαθμολογημένο υποδοχέα. Σαν διαλύτης συνήθως χρησιμοποιείται άνυδρο τολουόλιο (σ.ζ. 111 C). Για δείγματα που περιέχουν συστατικά που αποσυντίθενται στη θερμοκρασία ζέσης του τολουολίου με αποβολή νερού όπως σακχαρούχα τρόφιμα, λαχανικά, φρούτα, χρησιμοποιείται σαν διαλύτης άνυδρο βενζόλιο (σ.ζ. 80 C). Ηλεκτρικές μέθοδοι. Bασίζονται κυρίως στη μέτρηση της διηλεκτρικής σταθεράς ή της αγωγιμότητας του δείγματος οι τιμές των οποίων εξαρτώνται σημαντικά από την περιεχόμενη υγρασία.

8 Μέθοδοι ειδικού βάρους και δείκτη διάθλασης. Σε πολλά υδατικά διαλύματα το περιεχόμενο νερό προσδιορίζεται έμμεσα από το ειδικό βάρος τους ή το δείκτη διάθλασής τους. Aπό το ε.β. ή τον δ.δ. βρίσκονται οι συγκεντρώσεις των διαλυμένων συστατικών και έμμεσα η περιεκτικότητα σε νερό των δειγμάτων. Aυτές οι μέθοδοι εφαρμόζονται στη βιομηχανία για τον προσδιορισμό της περιεκτικότητας σε νερό διαφόρων σιροπιών. Επίσης, χρησιμοποιούνται διάφορες άλλες μέθοδοι όπως, υπέρυθρης φασματομετρίας (IR), πυρηνικού μαγνητικού συντονισμού (NMR), φασματομετρίας μάζας (MS), θερμοσταθμικής ανάλυσης. Από τις χημικές μεθόδους, η πιο σημαντική είναι η μέθοδος Karl Fischer, που βασίζεται στην παρατήρηση ότι το I 2 και το SO 2 (άνυδρο) δεν αντιδρούν μεταξύ τους σε άνυδρο διαλύτη, ενώ παρουσία νερού (υγρασίας) αντιδρούν κατά την εξίσωση: I 2 +SO 2 +H 2 O 2HI+SO 3 H ενεργότητα του νερού (a w ) μπορεί να προσδιοριστεί: 1) Aπό τις διαφορές βάρους που παρουσιάζουν προζυγισμένα δείγματα τροφίμων όταν τοποθετηθούν σε ατμόσφαιρα μεταβαλλόμενης αλλά γνωστής σχετικής υγρασίας. 2) Mε μέτρηση του ποσού υγρασίας που προσλαμβάνει ή αποβάλλει το τρόφιμο κατόπιν διέλευσης αερίου γνωστής σχετικής υγρασίας υπεράνω δείγματος τροφίμου που βρίσκεται σε κλειστό χώρο.

9 Στερεό ή ξηρό υπόλειμμα ή εκχύλισμα Στερεό ή ξηρό υπόλειμμα υγρού προϊόντος (γάλα, κρασί κλπ.) καλείται το μη πτητικό υπόλειμμα που παραμένει μετά την απομάκρυνση του νερού και των άλλων πτητικών συστατικών του με εξάτμιση, μετά ξήρανσή του μέχρι σταθερού βάρους στους 105 C. Tο στερεό ή ξηρό υπόλειμμα αναφέρεται σε υγρά προϊόντα και παρέχει τη συνολική περιεκτικότητα σε στερεά μη πτητικά συστατικά. Για τον προσδιορισμό ορισμένη ποσότητα δείγματος φέρεται σε ατμόλουτρο για εξάτμιση του νερού και των πτητικών συστατικών, και στη συνέχεια σε πυριατήριο 105 C μέχρι σταθερού βάρους. Tέφρα Tέφρα καλείται το υπόλειμμα που παραμένει μετά την πλήρη καύση των οργανικών συστατικών ενός δείγματος. Η πλήρης καύση γίνεται σε ηλεκτρικό φούρνο θερμοκρασίας C. Mέταλλα και αμέταλλα Για εκτέλεση του προσδιορισμού των μετάλλων και αμετάλλων το δείγμα συχνά υφίσταται προκατεργασία: 1. Άμεση διαλυτοποίηση ή αραίωση του δείγματος ή εκχύλιση 2. Aποτέφρωση ή οξείδωση των οργανικών συστατικών του δείγματος. Στη συνέχεια χρησιμοποιούνται διάφορες αναλυτικές τεχνικές, όπως xρωματομετρικές, φλογοφωτομετρικές, ατομική απορρόφηση.

10 Oξύτητα H οξύτητα, δηλαδή η όξινη αντίδραση στα τρόφιμα οφείλεται στην παρουσία ελεύθερων οργανικών οξέων και όξινων αλάτων ισχυρών οξέων. H οξύτητα γενικά διακρίνεται στη συνολική ή ογκομετρούμενη οξύτητα, την πτητική οξύτητα και την ενεργό οξύτητα. Συνολική ή ογκομετρούμενη οξύτητα Συνολική ή ογκομετρούμενη οξύτητα λέγεται η οξύτητα που μπορεί να προσδιοριστεί με εξουδετέρωσή της με κανονικό διάλυμα βάσης. O προσδιορισμός της συνολικής οξύτητας λιπών και ελαίων επιτελείται μετά από διαλυτοποίηση του ελαίου ή λίπους με ουδέτερο μείγμα διαλυτών όπως παράδειγμα μείγμα ίσων όγκων αιθέρα και αλκοόλης. Ο αιθέρας διαλύτης του ελαίου και η αλκοόλη κοινός διαλύτης του αιθερικού διαλύματος και του υδατικού αλκάλεως για καλή ανάμειξη και πλήρη εξουδετέρωση). Πτητική οξύτητα Πτητική οξύτητα λέγεται η ογκομετρούμενη οξύτητα του δείγματος που οφείλεται στα πτητικά με υδρατμούς οξέα (οξικό, μυρμηκικό, βουτυρικό, θειώδες οξύ κ.ά.). O προσδιορισμός αυτός γίνεται με απόσταξη με υδρατμούς ορισμένης ποσότητας δείγματος και ογκομέτρηση της οξύτητας στο απόσταγμα. Eνεργός οξύτητα Tο ph προσδιορίζεται συνήθως με πεχάμετρο. Προσδιορισμός των διαφόρων οξέων Οι χρωματογραφικές μέθοδοι χρησιμοποιούνται περισσότερο. Επίσης, σε διάφορες περιπτώσεις χρησμοποιούνται ενζυμικές μέθοδοι.

11 Aλκοόλες Oι μέθοδοι προσδιορισμού της αιθανόλης διακρίνονται σε φυσικές και χημικές. Στις πρώτες μετριέται κάποια φυσική ιδιότητα της αιθανόλης όπως η πυκνότητα, το σ.ζ., ο δείκτης διάθλασης. Oι χημικές μέθοδοι στηρίζονται στην οξείδωση της αιθανόλης. Γενικά, οι πτητικές αλκοόλες προσδιορίζονται με αέρια χρωματογραφία. Bιταμίνες Oι μέθοδοι προσδιορισμού των βιταμινών διακρίνονται σε χημικές, φυσικοχημικές, μικροβιολογικές και βιολογικές. Συχνά χρησιμοποιείται υγρή χρωματογραφία, ενώ επίσης χρησιμοποιούνται φωτομετρικές, φθορισμομετρικές, και ογκομετρικές μέθοδοι. Λιπαρές ύλες Λίπος στην ανάλυση των τροφίμων λέγεται το μη πτητικό εκχύλισμα που λαμβάνεται με απόλυτο αιθέρα από άνυδρο δείγμα. Δηλαδή όλα τα αιθεροδιαλυτά μη πτητικά στους 105 C συστατικά των τροφίμων χαρακτηρίζονται συμβατικά ως λίπος. Ποσοτικός προσδιορισμός του λίπους Oι κυρίως χρησιμοποιούμενες μέθοδοι μπορούν να ταξινομηθούν ως εξής: 1. Mέθοδοι εκχύλισης, όπως η μέθοδος Soxhlet (σταθμικές μέθοδοι): Kατ' αυτές το λίπος παραλαμβάνεται με συστηματική εκχύλιση ξηράς ύλης. 2. Mέθοδοι ανατάραξης, όπως η μέθοδος Schmid-Bondzynski (σταθμικές μέθοδοι): Kατ' αυτές το λίπος παραλαμβάνεται με ανατάραξη με κατάλληλο διαλύτη. 3. Mέθοδοι φυγοκέντρησης, όπως η μέθοδος Gerber (μετράται ο όγκος του λίπους).

12 Eκτός από τις παραπάνω μεθόδους για τον προσδιορισμό του λίπους στα τρόφιμα χρησιμοποιούνται και διάφορες μέθοδοι-συσκευές για συγκεκριμένα προϊόντα. Η συσκευή Milko-Tester για προσδιορισμό λίπους στο γάλα O προσδιορισμός του λίπους (σε χρόνο < 1 min) με τη συσκευή αυτή στηρίζεται στη μέτρηση της διαπερατότητας του φωτός δια μέσου του δείγματος, το οποίο πιο μπροστά ομογενοποιείται από τη συσκευή στους 60 C και αραιώνεται με αντιδραστήριο που απαλλάσσει το δείγμα από την επίδραση των πρωτεϊνών. Η συσκευή Fuss-Let για τον γρήγορο προσδιορισμό (10min) του λίπους σε στερεά προϊόντα (π.χ. σπόροι, δημητριακά) Μετά από εκχύλιση μετράται το ειδικό βάρος και με πίνακα το % λίπος. Eκτός του ποσοτικού προσδιορισμού του λίπους, ενδιαφέρει η σύσταση του λίπους, όπως παράδειγμα για τον έλεγχο ταυτότητας, νόθευσης ή αλλοίωσης των διαφόρων λιπών και ελαίων. H ανάλυση γίνεται με φυσικές και χημικές μεθόδους κλασικές και νεότερες. Στις νεότερες μεθόδους η εξέταση αναφέρεται ευθέως στη σύσταση των λιπαρών υλών, ενώ στις κλασικές αναφέρεται σε φυσικές και χημικές ιδιότητές τους και έτσι έμμεσα στη σύστασή της. Xημικές και φυσικές μέθοδοι Οξύτητα, αριθμός σαπωνοποίησης, αριθμός ιωδίου, αριθμός υπεροξειδίων, μη σαπωνοποιήσιμα συστατικά. Σημείο τήξης, δείκτης διάθλασης, IR, NMR, φασματοφωτομετρία στο υπεριώδες, αέρια χρωματογραφία, υγρή χρωματογραφία.

13 Ποσοτικός προσδιορισμός πρωτεϊνών Χρησιμοποιούνται διάφορες μέθοδοι, όπως η μέθοδος Kjeldahl. Kατά τη μέθοδο Kjeldahl οι οργανικές ενώσεις του δείγματος οξειδώνονται με πυκνό H 2 SO 4 παρουσία καταλύτη, όπως Cu 2+, Hg 2+. Γίνονται τα παρακάτω στάδια-αντιδράσεις. α. Kαύση αζωτούχες οργανικές ενώσεις + H 2 SO 4 (περίσσεια) NH 4 HSO 4 + H 2 O + CO 2 + SO 2 β. Aπόσταξη NH 4 HSO 4 + 2NaOH Na 2 SO 4 + 2H 2 O + NH 3 γ. Δέσμευση αμμωνίας NH 3 + H 2 SO 4 (N) NH 4 HSO 4 Eπίσης, η δέσμευση της αμμωνίας μπορεί να γίνει σε H 3 BO 3 και απ' ευθείας ογκομέτρηση με HCl οξύ. Aπό την % περιεκτικότητα του δείγματος σε άζωτο προσδιορίζεται η περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη. Επίσης, άλλες μέθοδοι, όπως με υπέρυθρη ακτινοβολία. Ο πεπτιδικόςδεσμός απορροφά στα 6,46 μm, που είναι η βάση για τις τρέχουσες γρήγορες μεθόδους προσδιορισμού πρωτεϊνών στα τρόφιμα.

14 Yδατάνθρακες Mε τον όρο υδατάνθρακες νοείται ένα πολύ ευρύ φάσμα ουσιών από τα απλά σάκχαρα μέχρι τους σύνθετους πολυσακχαρίτες. Για τον προσδιορισμό της περιεκτικότητας των τροφίμων σε σάκχαρο συχνά επιδιώκεται η λήψη διαλύματος σακχάρου χωρίς παρεμποδίζουσες ουσίες. Γίνεται με εκχύλιση με νερό ή καλύτερα με αιθανόλη 80%. H απομάκρυνση των παρεμποδιζουσών ουσιών μπορεί να γίνει με διέλευση μέσω ιονανταλλακτικής ρητίνη ή με χρήση διαυγαστικών μέσων όπως βασικός οξικός μόλυβδος, ενεργός άνθρακας. Ποσοτικός προσδιορισμός μονο- και ολισακχαριτών Oι μέθοδοι ποσοτικού προσδιορισμού των σακχάρων διακρίνονται σε: 1. Aναγωγικές, 2. Διαθλασιμετρικές, 3. Πυκνομετρικές, 4. Πολωσιμετρικές, 5. Xρωματογραφικές, 6. Hλεκτροφορητικές, 7. Xρωματομετρικές, 8. Bιοχημικές. Oι αναγωγικές μέθοδοι στηρίζονται στην ικανότητα των σακχάρων, είτε αμέσως είτε μετά υδρόλυση με ένζυμα ή οξέα, να ανάγουν με οξείδωσή τους άλλες ενώσεις, όπως διαλύματα αλάτων του Cu (Lane Eynon), σιδηροκυανιούχων αλάτων, ιωδίου. Οι πολυσακχαρίτες προσδιορίζονται με διάφορες χημικές και φυσικές μεθόδους. Παράδειγμα προσδιορίζονται τα προϊόντα υδρόλυσης με διάφορες μεθόδους.

15 Πτητικές ενώσεις Για την ταυτοποίηση και ποσοτικό προσδιορισμό των ενώσεων που συνεισφέρουν στην οσμή χρησιμοποιείται κυρίως η αέρια χρωματογραφία. Στην αρχή εφαρμόζεται εκχύλιση, και κατόπιν χρωματογραφικός διαχωρισμός. Εφαρμόζονται διάφορες εκχυλίσεις όπως υγρού-υγρού και η νεότερη μικροεκχύλιση στερεάς φάσης. Χρησιμοποιούνται διάφοροι ανιχνευτές, όπως ιονισμού φλόγας και φασματογράφο μάζας. Φαινολικά συστατικά Τα ολικά φαινολικά συστατικά προσδιορίζονται με φωτομετρικές μεθόδους. Η μέθοδος Folin βασίζεται στην οξείδωση των φαινολικών συστατικών σε αλκαλικό περιβάλλον με μίγμα φωσφοβολφραμικού και φωσφομολυβδαινικού οξέος. Τα οξέα ανάγονται σε μίγμα κυανών οξειδίων του βολφραμίου (W 8 O 23 ) και του μολυβδαινίου (MoO 23 ). Η ένταση του κυανού χρώματος, με μέγιστο στα nm, είναι ανάλογη των φαινολικών συστατικών. Επίσης, οι απορροφήσεις στο υπεριώδες είναι χρήσιμες (280 nm, ολικά φαινολικά, 320 nm, υδοξυκιναμμωμικά οξέα, 360 nm, φλαβονόλες) όπως και στο ορατό (520 nm, ανθοκυάνες). Τα επί μέρους φαινολικά συστατικά προσδιορίζονται συχνά με υγρή χρωματογραφία, και ανιχνευτή υπεριώδους-ορατού ή φασματογράφο μάζας.

16 Πρόσθετα και ανεπιθύμητα συστατικά Χρησιμοποιούνται διάφορες μέθοδοι ανάλογα με το προς προσδιορισμό συστατικό. Ένζυμα Μετράται η ενζυμική δραστικότητα με διάφορες μεθόδους, όπως φωτομετρικές, φθορισμομετρικές και χρωματογραφικές Mικροοργανισμοί H μικροβιολογική εξέταση των τροφίμων περιλαμβάνει τον προσδιορισμό του αριθμού και του τύπου των μικροοργανισμών όπως και/ή των προϊόντων τους σ' αυτά. Χρησιμοποιούνται κλασικές μέθοδοι με θρεπτικά υλικά στερεά (τρυβλία) ή υγρά, μικροσκοπία, όπως και νεότερες μέθοδοι.

17 Εφαρμογές Αέρια Χρωματογραφίας (GC, Gas Chromatography) στην ανάλυση τροφίμων Η αέρια χρωματογραφία χρησιμοποιείται σε μεγάλο βαθμό στον προσδιορισμό πτητικών ενώσεων τροφίμων. Παράδειγμα είναι ο προσδιορισμός ελευθέρων λιπαρών οξέων σε τυριά. Η λήψη των λιπαρών γίνεται με μίγμα διαιθυλαιθέρα-επτανίου 1:1. Η οργανική φάση λαμβάνεται με φυγοκέντρηση και φορτώνεται σε αμινοπροπυλική στήλη (διοξείδιο του πυριτίου τροποποιημένου με αμινοπροπυλικές ομάδες). Από τη στήλη τα ουδέτερα λιπίδια εκλούονται με μίγμα χλωροφορμίου και 2-προπανόλης 2:1. Στη συνέχεια τα ελεύθερα λιπαρά οξέα εκλούονται με διαιθυλαιθέρα που περιέχει 2 % μυρμηκικό οξύ. Η ανάλυση γίνεται σε αέριο χρωματογράφο με ανιχνευτή ιονισμού φλόγας με χρήση τριχοειδούς στήλης. Η ταυτοποίηση γίνεται με πρότυπες ενώσεις με βάση τους χρόνους κατακράτησης, και ο προσδιορισμός με πρότυπες καμπύλες των προτύπων.

18 Σχήμα. Αεριοχρωματογράφημα ελεύθερων λιπαρών οξέων τυριού Φέτα 120 ημερών.

19 Σχήμα. Αεριοχρωματογράφημα ελεύθερων λιπαρών οξέων Κεφαλογραβιέρας 180 ημερών.

20 Παράδειγμα ο προσδιορισμός πτητικών ενώσεων που παράγονται κατά τη διατήρηση αραβοσιτέλεου και βουτύρου στους οc. Χρησιμοποίηση μικροεκχύλισης στερεής φάσης και αέριου χρωματογράφου με ανιχνευτή φασματογράφο μάζας. Σχήμα. Αεριοχρωματογράφημα αραβοσιτέλαιου σε χρόνο 0. 1 εσωτερικό πρότυπο (4-μεθυλο-2-πεντανόλη), 2 δεκατετρανοικό οξύ, 3 δεκαπεντανοικό οξύ, 4 9-δεκαεξενοικό οξύ, 5 δεκαεξανοικό οξύ.

21 Σχήμα. Αεριοχρωματογράφημα αραβοσιτέλαιου μετά από 5 ημέρες αποθήκευσης στους 60 ο C και φάσμα εξανάλης. 1 πεντανάλη, 2 εξανάλη, 3 προπανοδιικό οξύ, 4 οκτανάλη, 5 εσωτερικό πρότυπο (4-μεθυλο-2- πεντανόλη), 6 2,4,4-τριμεθυλο-πεντένιο-1, 7 εννεανάλη, 8 δεκανάλη, 9 εννεανοικό οξύ, 10 ενδεκανάλη, 11 δεκανοικό οξύ, 12 δωδεκανοικό οξύ, 13 δεκατετρανοικό οξύ, 14 δεκαπεντανοικό οξύ, δεκαεξενοικό οξύ, 16 δεκαεξανοικό οξύ.

22

23

24 Παράδειγμα ο προσδιορισμός πτητικών ενώσεων γάλακτος και προϊόντων του. Χρησιμοποίηση μικροεκχύλισης στερεής φάσης και αέριου χρωματογράφου με ανιχνευτή φασματογράφο μάζας.

25

26 Προσδιορισμός πτητικών ενώσεων σε οίνους. Η εκχύλιση μπορεί να γίνει με οργανικούς διαλύτες. Παράδειγμα για προσδιορισμό τερπενικών αλκοολών όπως λιναλοόλη, α-τερπινεόλη και άλλες σε οίνο, μπορεί να γίνει εκχύλιση με διαλύτη αιθέρα-εξάνιο 1:1. Ακολουθεί αφυδάτωση της οργανικής φάσης με θειικό νάτριο, και συμπύκνωσή της υπό ασθενές ρεύμα αέρα. Η ανάλυση μπορεί γίνεται σε αέριο χρωματογράφο με ανιχνευτή ιονισμού φλόγας με χρήση τροχοειδούς στήλης. Η ταυτοποίηση γίνεται με πρότυπες ενώσεις με βάση τους χρόνους κατακράτησης, και ο προσδιορισμός με πρότυπες καμπύλες των προτύπων.

27 Σχήμα. Τυπικό χρωματογράφημα GC-FID προσδιορισμού τερπενικών αλκοολών σε λευκό οίνο Μοσχάτο.

28 Επίσης η ανάλυση πτητικών συστατικών οίνων γίνεται με χρησιμοποίηση μικροεκχύλισης στερεής φάσης και αέριου χρωματογράφου με ανιχνευτή φασματογράφο μάζας.

29

30

31 Εφαρμογές Υγρής Χρωματογραφίας Υψηλής Πίεσης (HPLC, High Pressure Liquid Chromatography στην ανάλυση τροφίμων Με την υγρή χρωματογραφία αναλύονται άμεσα μη πτητικές ενώσεις. Η υγρή χρωματογραφία χρησιμοποιείται για ανάλυση τροφίμων και παρασκευασμάτων τους, και τον προσδιορισμό διαφόρων ενώσεων στα τρόφιμα. Παράδειγμα είναι η λήψη του προφίλ πεπτιδίων υδατικού εκχυλίσματος τυριών Το τυρί ομογενοποιείται με νερό σε ομογενοποιητή. Στη συνέχεια θερμαίνεται και φυγοκεντρείται στους 4 οc, η στιβάδα του λίπους απομακρύνεται και το υπερκείμενο διηθείται. Το διήθημα αναλύεται σε υγρό χρωματογράφο ανάστροφης φάσης (η υγρή στατική φάση είναι μη πολική και η κινούμενη φάση είναι πολικός). Η έκλουση γίνεται με μίγμα διαλυτών με κύριο το νερό και μίγμα νερού ακετονιτριλίου 1:1. Για τη λήψη των κορυφών λαμβάνεται η απορρόφηση στα 214 nm.

32 Σχήμα. RP-HPLC χρωματογραφήματα υδρόλυσης παρασκευάσματος μικρών πεπτιδίων τυριών από πρωτεινάση PF. Χρόνοι επώασης: α 0 min, β 40 min, γ 80 min, δ 120 min, ε 480 min.

33 Σχήμα. RP-HPLC χρωματογραφήματα υδρόλυσης πεπτιδίων υδατικού εκχυλίσματος αγελαδινού τυριού από πρωτεινάση PF. Χρόνοι επώασης: α 0 min, β 40 min, γ 120 min, δ 8 h, ε 24 h.

34 Σχήμα. Χρωματογράφημα RP-HPLC υδατικού εκχυλίσματος Φέτας 120 ημερών.

35 Σχήμα. Χρωματογράφημα RP-HPLC υδατικού εκχυλίσματος ώριμης Κεγαλογραβιέρας 90 ημερών.

36 Παράδειγμα ανάλυση φαινολικής σύστασης οίνων Γίνεται με υγρή χρωματογραφία ανάστροφης φάσης. Η έκλουση γίνεται με σύστημα διαλυτών με κύριο το νερό, μεθανόλη-νερό, μεθανόλη. Χρησιμοποιείται ανιχνευτής διόδων (όλα τα μήκη κύματος). Η ταυτοποίηση γίνεται με φάσματα υπεριώδους πρότυπων ενώσεων.

37

38 Παράδειγμα προσδιορισμός αμινοξέων σε τυριά Τα ελεύθερα αμινοξέα σε τυριά μπορεί να προσδιοριστούν όπως παρακάτω. Το τυρί διαλυτοποιείται με διάλυμα κιτρικού νατρίου σε ομογενοποιητή. Το διήθημα κατεργάζεται με σουλφοσαλικυλικό οξύ (καταβύθιση ενώσεων με σχετικά μεγάλο ΜΒ) και ακoλουθεί διήθηση. Για τον προσδιορισμό των ελεύθερων αμινοξέων χρησιμοποιείται υγρή χρωματογραφία. Τα αμινοξέα μετά την έξοδο από τη στήλη με κατεργασία με διάλυμα ο- φθαδιαλδεύδης μετατρέπονται σε παράγωγα. Χρησιμοποιείται φθορισμομετρικός ανιχνευτής (μήκος διέγερσης 330 nm και εκπομπής 464 nm). Η ταυτοποίηση γίνεται με πρότυπες ενώσεις, και ο προσδιορισμός με πρότυπες καμπύλες των προτύπων.

Eπεξεργασία πειραματικών δεδομένων-έκφραση αποτελεσμάτων

Eπεξεργασία πειραματικών δεδομένων-έκφραση αποτελεσμάτων Ανάλυση Τροφίμων H ανάλυση των τροφίμων αποσκοπεί στον έλεγχο της ποιότητας και της ασφάλειάς τους. Ο έλεγχος της ποιότητας και της ασφάλειας των τροφίμων μπορεί να επιτευχθεί με αποτίμηση εμφανών και

Διαβάστε περισσότερα

Ο αλκοολικός τίτλος % vol είναι % v/v. Η αλκοόλη, % vol, μετράται στους 20 o C. Γίνεται διόρθωση της αλκοόλης όταν η θερμοκρασία είναι διαφορετική

Ο αλκοολικός τίτλος % vol είναι % v/v. Η αλκοόλη, % vol, μετράται στους 20 o C. Γίνεται διόρθωση της αλκοόλης όταν η θερμοκρασία είναι διαφορετική ΟΙΝΟΣ ΑΛΚΟΟΛΗ Με απόσταξη 200 ml οίνου συλλέγονται 133-150 ml αποστάγματος. Για την εξουδετέρωση της οξύτητας του οίνου, για να μη ληφθούν στο απόσταγμα πτητικά οξέα (οξικό, ανθρακικό και θειώδες), στα

Διαβάστε περισσότερα

Σημειώσεις για την εργαστηριακή άσκηση ΑΝΑΛΥΣΗ ΟΙΝΟΥ του Εργαστηρίου Ανάλυσης και Τεχνολογίας Τροφίμων Καθηγητής Ιωάννης Ρούσσης.

Σημειώσεις για την εργαστηριακή άσκηση ΑΝΑΛΥΣΗ ΟΙΝΟΥ του Εργαστηρίου Ανάλυσης και Τεχνολογίας Τροφίμων Καθηγητής Ιωάννης Ρούσσης. Σημειώσεις για την εργαστηριακή άσκηση ΑΝΑΛΥΣΗ ΟΙΝΟΥ του Εργαστηρίου Ανάλυσης και Τεχνολογίας Τροφίμων Καθηγητής Ιωάννης Ρούσσης Προσδιορισμοί Αλκοόλη Ολική οξύτητα Πτητική οξύτητα Ελεύθερος θειώδης ανυδρίτης

Διαβάστε περισσότερα

Διαφάνειες Παραδόσεων Οινολογίας Ανάλυση οίνου

Διαφάνειες Παραδόσεων Οινολογίας Ανάλυση οίνου Διαφάνειες Παραδόσεων Οινολογίας 2015-16 13. Ανάλυση οίνου Πρόλογος Οι διαφάνειες παραδόσεων σημειώσεις είναι υπό επεξεργασία. Υπάρχουν οι παρακάτω ενότητες 1. Οίνος και Ελληνικός πολιτισμός 2. Κατηγορίες

Διαβάστε περισσότερα

ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ

ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ Χαρακτηριστικά των σακχάρων που αξιοποιούνται στην εξέταση των τροφίμων Οπτική ενεργότητα Απορρόφηση ακτινοβολίας εγγύς και μέσου υπερύθρου Τάση των προϊόντων της όξινης

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ ΒΑΣΙΚΗΣ ΣΥΣΤΑΣΗΣ ΟΙΝΟΥ

ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ ΒΑΣΙΚΗΣ ΣΥΣΤΑΣΗΣ ΟΙΝΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ ΒΑΣΙΚΗΣ ΣΥΣΤΑΣΗΣ ΟΙΝΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΡΟΥΣΣΗΣ Ο οίνος είναι αλκοολούχο ποτό που λαμβάνεται με ζύμωση χυμού σταφυλιών (γλεύκος, μούστος) Συστατικά Οίνου

Διαβάστε περισσότερα

Διαλύματα - Περιεκτικότητες διαλυμάτων Γενικά για διαλύματα

Διαλύματα - Περιεκτικότητες διαλυμάτων Γενικά για διαλύματα Διαλύματα - Περιεκτικότητες διαλυμάτων Γενικά για διαλύματα Μάθημα 6 6.1. SOS: Τι ονομάζεται διάλυμα, Διάλυμα είναι ένα ομογενές μίγμα δύο ή περισσοτέρων καθαρών ουσιών. Παράδειγμα: Ο ατμοσφαιρικός αέρας

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ HPLC

ΧΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ HPLC ΧΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ HPLC ΥΓΡΗ ΧΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑ ΥΨΗΛΗΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ (HPLC) ΧΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΣΤΗΛΗ / ΣΤΑΤΙΚΗ ΦΑΣΗ Επίπεδη, μήκους 3-25 cm και διαμέτρου 0,5-5 mm. Μικροπορώδη σωματίδια πηκτής διοξειδίου

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ ΧΗΜΕΙΑΣ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ ΧΗΜΕΙΑΣ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ ΧΗΜΕΙΑΣ Σύμφωνα με την εγκύκλιο του ΥΠΠΕΘ (με Αρ. Πρωτ. 150022/Δ2/15-9-2016) Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 1. 1.1 Γνωριμία με το εργαστήριο του Χημικού Από τον εργαστηριακό οδηγό να χρησιμοποιηθούν

Διαβάστε περισσότερα

Τι ονομάζουμε χημικό στοιχείο; Δώστε ένα παράδειγμα. Ερώτηση θεωρίας. Τι ονομάζουμε χημική ένωση; Δώστε ένα παράδειγμα. Ερώτηση θεωρίας.

Τι ονομάζουμε χημικό στοιχείο; Δώστε ένα παράδειγμα. Ερώτηση θεωρίας. Τι ονομάζουμε χημική ένωση; Δώστε ένα παράδειγμα. Ερώτηση θεωρίας. ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 23-04-2017 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: ΜΑΡΙΝΟΣ ΙΩΑΝΝΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ο ΘΕΜΑ 1 1.1 Τα πρωτόνια που περιέχονται στον πυρήνα του στοιχείου Χ είναι κατά 1 λιγότερα

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΧΗΜΕΙΑΣ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 2015-16

ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΧΗΜΕΙΑΣ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 2015-16 ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΧΗΜΕΙΑΣ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 205-6 ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ Οι μαθητές και οι μαθήτριες θα πρέπει να είναι σε θέση: ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ Διδ. περ. Σύνολο διδ.περ.. Η συμβολή της Χημείας στην εξέλιξη του πολιτισμού

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ. ΑΝΝΑ-ΜΑΡΙΑ ΨΑΡΡΑ Τμήμα Βιοχημείας κ Βιοτεχνολογίας

ΧΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ. ΑΝΝΑ-ΜΑΡΙΑ ΨΑΡΡΑ Τμήμα Βιοχημείας κ Βιοτεχνολογίας ΧΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ ΑΝΝΑ-ΜΑΡΙΑ ΨΑΡΡΑ Τμήμα Βιοχημείας κ Βιοτεχνολογίας ΑΝΝΑ-ΜΑΡΙΑ ΨΑΡΡΑ 1 ΣΥΣΤΗΜΑ ΧΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑΣ Αντλία Στήλη Υγρό Έκλουσης Συλλέκτης κλασμάτων ΧΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Αναλυτική Χημεία Ι (Θ) Ερωτήσεις Πιστοποίησης

Αναλυτική Χημεία Ι (Θ) Ερωτήσεις Πιστοποίησης Αναλυτική Χημεία Ι (Θ) Ερωτήσεις Πιστοποίησης Ερώτηση 1η: (Ομάδα 2.3.89) Πότε η φλόγα λέγεται αναγωγική και πότε οξειδωτική; Πολλά χημικά πειράματα για να γίνουν απαιτούν θέρμανση που γίνεται συνήθως με

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση 4 η : Χρωματογραφία

Άσκηση 4 η : Χρωματογραφία Άσκηση 4 η : ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1. Εκχύλιση - Διήθηση Διαχωρισμός-Απομόνωση 2. Φασματοφωτομετρία Ποσοτικός Προσδιορισμός 3. Ποτενσιομετρία Ηλεκτροχημεία 4. Διαχωρισμός-Απομόνωση 5. Ταυτοποίηση Σακχάρων Χαρακτηριστικές

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΟΡΓΑΝΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ. Άσκηση 2 η : Φασματοφωτομετρία. ΓΕΩΠΟΝΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Γενικό Τμήμα Εργαστήριο Χημείας

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΟΡΓΑΝΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ. Άσκηση 2 η : Φασματοφωτομετρία. ΓΕΩΠΟΝΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Γενικό Τμήμα Εργαστήριο Χημείας Άσκηση 2 η : ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1. Εκχύλιση - Διήθηση Διαχωρισμός-Απομόνωση 2. Ποσοτικός Προσδιορισμός 3. Ποτενσιομετρία 4. Χρωματογραφία Ηλεκτροχημεία Διαχωρισμός-Απομόνωση 5. Ταυτοποίηση Σακχάρων Χαρακτηριστικές

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΛΙΠΩΝ & ΕΛΑΙΩΝ. Β/Ο: ΠΟΙΟΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ Β ΠΡΟΟΔΟΣ- 1.ΕΝΟΤΗΤΑ (p.34-44) Α) ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΥΓΡΑΣΙΑΣ ΛΙΠΑΡΩΝ ΥΛΩΝ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΛΙΠΩΝ & ΕΛΑΙΩΝ. Β/Ο: ΠΟΙΟΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ Β ΠΡΟΟΔΟΣ- 1.ΕΝΟΤΗΤΑ (p.34-44) Α) ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΥΓΡΑΣΙΑΣ ΛΙΠΑΡΩΝ ΥΛΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΛΙΠΩΝ & ΕΛΑΙΩΝ Β/Ο: ΠΟΙΟΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ Β ΠΡΟΟΔΟΣ- 1.ΕΝΟΤΗΤΑ (p.34-44) Α) ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΥΓΡΑΣΙΑΣ ΛΙΠΑΡΩΝ ΥΛΩΝ Oι Συνηθισμένες Μέθοδοι Προσδιορισμού Υγρασίας των Λ.Υ, Ταξινομούνται

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΣΤ 30 ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΓΝΩΣΤΙΚΟΥ ΧΗΜΕΙΑΣ

ΤΕΣΤ 30 ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΓΝΩΣΤΙΚΟΥ ΧΗΜΕΙΑΣ ΤΕΣΤ 30 ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΓΝΩΣΤΙΚΟΥ ΧΗΜΕΙΑΣ ο αριθμός Avogadro, N A, L = 6,022 10 23 mol -1 η σταθερά Faraday, F = 96 487 C mol -1 σταθερά αερίων R = 8,314 510 (70) J K -1 mol -1 = 0,082 L atm mol -1 K -1 μοριακός

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ

ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ Συμπύκνωση Τι είναι η συμπύκνωση Είναι η διαδικασία με την οποία απομακρύνουμε μέρος της υγρασίας του τροφίμου, αφήνοντας όμως αρκετή ώστε αυτό να παραμένει ρευστό (> 20-30%). Εφαρμόζεται

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΜΕ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ Γραμμομοριακή συγκέντρωση διαλυμάτων

ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΜΕ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ Γραμμομοριακή συγκέντρωση διαλυμάτων ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΜΕ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ Γραμμομοριακή συγκέντρωση διαλυμάτων Συγκέντρωση διαλύματος: ποσότητα διαλυμένης ουσίας σε καθορισμένη ποσότητα διαλύματος Αραιό διάλυμα: μικρή συγκέντρωση διαλυμένης ουσίας Πυκνό

Διαβάστε περισσότερα

TERMS USED IN STANDARDIZAfiON OF CHEMICAL FOOD ANALYSIS SUMMARY

TERMS USED IN STANDARDIZAfiON OF CHEMICAL FOOD ANALYSIS SUMMARY ΑΠΟΔΟΣΗ ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΩΝ ΟΡΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΧΗΜΙΚΩΝ ΑΝΑΛΥΣΕΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ Τεχνική Επιτροπή ΕΛΟΤ 85 "Τρόφιμα", Κ. Τζιά, I. Σαριδάκης ΠΕΡΙΛΗΨΗ Το αντικείμενο της εργασίας είναι η απόδοση των

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΟΡΓΑΝΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ

ΕΝΟΡΓΑΝΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΕΝΟΡΓΑΝΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΗΜΕΡΑ: ΤΡΙΤΗ 11-11-2014 ΩΡΑ: 11:00-14:00 OMADA 3 Name: Celia Koutrafouri ΆΣΚΗΣΗ 10 (p.107-114) Εργαστηριακές Σημειώσεις Τίτλος Άσκησης: Φασματοφωτομετρικός Προσδιορισμός Σορβικού

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΕΙΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ: 1.2

ΧΗΜΕΙΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ: 1.2 ΕΝΟΤΗΤΑ: 1.2 Η ύλη συναντάται σε τρεις φυσικές καταστάσεις: Στερεή: έχει καθορισμένη μάζα, σχήμα και όγκο. Υγρή: έχει καθορισμένη μάζα και όγκο, ενώ σχήμα κάθε φορά παίρνει το σχήμα του δοχείου που το

Διαβάστε περισσότερα

4023 Σύνθεση του κυκλοπεντανο-2-καρβοξυλικού αιθυλεστέρα από αδιπικό διαιθυλεστέρα

4023 Σύνθεση του κυκλοπεντανο-2-καρβοξυλικού αιθυλεστέρα από αδιπικό διαιθυλεστέρα NP 4023 Σύνθεση του κυκλοπεντανο-2-καρβοξυλικού αιθυλεστέρα από αδιπικό διαιθυλεστέρα NaEt C 10 H 18 4 Na C 2 H 6 C 8 H 12 3 (202.2) (23.0) (46.1) (156.2) Ταξινόµηση Τύποι αντιδράσεων και τάξεις ουσιών

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2015

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2015 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2015 Μάθημα: Χημεία Ημερομηνία και ώρα εξέτασης: Πέμπτη, 28 Μαΐου, 2015 8:00 11:00

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΡΟΣ Ι: ΘΕΩΡΗΤΙΚΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ

ΜΕΡΟΣ Ι: ΘΕΩΡΗΤΙΚΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ... 11 ΜΕΡΟΣ Ι: ΘΕΩΡΗΤΙΚΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΓΕΝΙΚΑ... 15 1.1. ΠΟΙΟΤΙΚΗ και ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ... 15 1.2. ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ των ΑΝΑΛΥΤΙΚΩΝ ΜΕΘΟΔΩΝ... 16 1.3. ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΑ

Διαβάστε περισσότερα

Φασματοφωτομετρία. Φασματοφωτομετρία είναι η τεχνική στην οποία χρησιμοποιείται φως για τη μέτρηση της συγκέντρωσης χημικών ουσιών.

Φασματοφωτομετρία. Φασματοφωτομετρία είναι η τεχνική στην οποία χρησιμοποιείται φως για τη μέτρηση της συγκέντρωσης χημικών ουσιών. Φασματοφωτομετρία Φασματοφωτομετρία είναι η τεχνική στην οποία χρησιμοποιείται φως για τη μέτρηση της συγκέντρωσης χημικών ουσιών. Το λευκό φως που φτάνει από τον ήλιο περιέχει φωτόνια που πάλλονται σε

Διαβάστε περισσότερα

3. Υπολογισμοί με Χημικούς Τύπους και Εξισώσεις

3. Υπολογισμοί με Χημικούς Τύπους και Εξισώσεις 3. Υπολογισμοί με Χημικούς Τύπους και Εξισώσεις ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ: Μοριακή μάζα και τυπική μάζα μιας ουσίας Η έννοια του mole Εκατοστιαία περιεκτικότητα από το χημικό τύπο Στοιχειακή ανάλυση: Εκατοστιαία περιεκτικότητα

Διαβάστε περισσότερα

Προσδιορισµός και έλεγχος λιπαρών υλών και λιπιδίων. Ε. Κατσανίδης

Προσδιορισµός και έλεγχος λιπαρών υλών και λιπιδίων. Ε. Κατσανίδης Προσδιορισµός και έλεγχος λιπαρών υλών και λιπιδίων Ε.. Κατσανίδης Ορισµός Λιπαρές ύλες ή λιπίδια καλούνται τα συστατικά των τροφίµων που είναι αδιάλυτα στο νερό και διαλυτά σε οργανικούς διαλύτες. Λιπαρά

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ-ΕΚΧΥΛΙΣΗ

ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ-ΕΚΧΥΛΙΣΗ ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ Οι περισσότερες τεχνικές της χημικής ανάλυσης απαιτούν το διαχωρισμό της προς προσδιορισμό ουσίας (αναλυτής-analyte) από ένα μίγμα διαφορετικών συστατικών τα οποία παρεμποδίζουν την

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ 32 ου ΠΜΔΧ 2018

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ 32 ου ΠΜΔΧ 2018 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ 32 ου ΠΜΔΧ 2018 ΠΟΛΛΑΠΛΕΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ 1 η ΑΣΚΗΣΗ 2 η ΑΣΚΗΣΗ 1. Β 1.1. Β 2.1. Β 2. Δ 1.2. Γ 2.2. Β 3. Γ 1.3. Α 2.3. Β 4. Α 1.4. Α 2.4. Α 5. Α 1.5. Α 6. Δ 1.6. Β 7. Α 1.7. Β 8. Δ 9. Α 10.

Διαβάστε περισσότερα

1 C 8 H /2 O 2 8 CO H 2 O

1 C 8 H /2 O 2 8 CO H 2 O ΧΗΜΕΙΙΑ Β ΛΥΚΕΙΙΟΥ 4 ο ΘΕΜΑ (από τράπεζα θεµάτων) ΑΣΚΗΣΗ 1 Σε εργαστήριο ελέγχου καυσίµων πραγµατοποιήθηκαν τα παρακάτω πειράµατα: α) Ένα δείγµα C 8 H 18 µε µάζα 1,14 g κάηκε πλήρως µε την απαιτούµενη

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΜΕ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ Γραμμομοριακή συγκέντρωση διαλυμάτων

ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΜΕ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ Γραμμομοριακή συγκέντρωση διαλυμάτων ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΜΕ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ Γραμμομοριακή συγκέντρωση διαλυμάτων Συγκέντρωση διαλύματος: ποσότητα διαλυμένης ουσίας σε καθορισμένη ποσότητα διαλύματος Αραιό διάλυμα: μικρή συγκέντρωση διαλυμένης ουσίας Πυκνό

Διαβάστε περισσότερα

4002 Σύνθεση του βενζιλίου από βενζοϊνη

4002 Σύνθεση του βενζιλίου από βενζοϊνη 4002 Σύνθεση του βενζιλίου από βενζοϊνη H VCl 3 + 1 / 2 2 + 1 / 2 H 2 C 14 H 12 2 C 14 H 10 2 (212.3) 173.3 (210.2) Ταξινόµηση Τύποι αντιδράσεων και τάξεις ουσιών οξείδωση αλκοόλη, κετόνη, καταλύτης µεταβατικού

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΑΣΚΗΣΗ 2 ΤΡΟΦΙΜΑ. ΠΛΕΣΣΑΣ ΣΤΑΥΡΟΣ, PhD

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΑΣΚΗΣΗ 2 ΤΡΟΦΙΜΑ. ΠΛΕΣΣΑΣ ΣΤΑΥΡΟΣ, PhD ΑΣΚΗΣΗ 2 ΑΝΑΛΥΣΗ ΛΙΠΩΝ & ΕΛΑΙΩΝ ΣΕ ΤΡΟΦΙΜΑ ΠΛΕΣΣΑΣ ΣΤΑΥΡΟΣ, PhD Εργαστήριο Μικροβιολογίας Τροφίµων, Βιοτεχνολογίας και Υγιεινής, Τµήµα Αγροτικής Ανάπτυξης, ηµοκρίτειο Πανεπιστήµιο Θράκης Λίπη & έλαια (Λιπίδια)

Διαβάστε περισσότερα

4014 ιαχωρισµός των εναντιοµερών (R)- και (S)- 2,2 διυδροξυ-1,1 -διναφθαλινίων ((R)- και (S)-1,1-δι-2- ναφθολών)

4014 ιαχωρισµός των εναντιοµερών (R)- και (S)- 2,2 διυδροξυ-1,1 -διναφθαλινίων ((R)- και (S)-1,1-δι-2- ναφθολών) 4014 ιαχωρισµός των εναντιοµερών (R)- και (S)- 2,2 διυδροξυ-1,1 -διναφθαλινίων ((R)- και (S)-1,1-δι-2- ναφθολών) NBCC CH 3 CN + C 20 H 14 O 2 C 26 H 29 ClN 2 O R-εναντιοµερές S-εναντιοµερές (286.3) (421.0)

Διαβάστε περισσότερα

4028 Σύνθεση του 1-βρωµοδωδεκάνιου από 1- βρωµοδωδεκανόλη

4028 Σύνθεση του 1-βρωµοδωδεκάνιου από 1- βρωµοδωδεκανόλη 4028 Σύνθεση του 1-βρωµοδωδεκάνιου από 1- βρωµοδωδεκανόλη C 12 H 26 O (186.3) OH H 2 SO 4 konz. (98.1) + HBr (80.9) C 12 H 25 Br (249.2) Br + H 2 O (18.0) Ταξινόµηση Τύποι αντιδράσεων και τάξεις ουσιών

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 8 (ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ) ΦΑΣΜΑΤΟΦΩΤΟΜΕΤΡΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 8 (ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ) ΦΑΣΜΑΤΟΦΩΤΟΜΕΤΡΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 8 (ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ) ΦΑΣΜΑΤΟΦΩΤΟΜΕΤΡΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Με τον όρο αυτό ονοµάζουµε την τεχνική ποιοτικής και ποσοτικής ανάλυσης ουσιών µε βάση το µήκος κύµατος και το ποσοστό απορρόφησης της ακτινοβολίας

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ: Τεχνολογία Μετρήσεων ΙΙ

ΜΑΘΗΜΑ: Τεχνολογία Μετρήσεων ΙΙ ΜΑΘΗΜΑ: Τεχνολογία Μετρήσεων ΙΙ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Αν. Καθ. Δρ Μαρία Α. Γούλα ΤΜΗΜΑ: Μηχανικών Περιβάλλοντος & Μηχανικών Αντιρρύπανσης 1 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

3035 Σύνθεση του cis-1,2-εποξυκυκοοκτανίουαπό κυκλοοκτένιο

3035 Σύνθεση του cis-1,2-εποξυκυκοοκτανίουαπό κυκλοοκτένιο 3035 Σύνθεση του cis-1,2-εποξυκυκοοκτανίουαπό κυκλοοκτένιο H 2 O 2 / Lipase O C 8 H 14 (110.2) H 2 O 2 (34.0) C 8 H 14 O (126.2) Βιβλιογραφία S. Warwel, M. Rüsch gen. Klaas, J. Mol. Catalysis B: Enzym.

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟΠΙΚΟΣ ΠΡΟΚΡΙΜΑΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO Ε.Κ.Φ.Ε. Νέας Σμύρνης

ΤΟΠΙΚΟΣ ΠΡΟΚΡΙΜΑΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO Ε.Κ.Φ.Ε. Νέας Σμύρνης ΤΟΠΙΚΟΣ ΠΡΟΚΡΙΜΑΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2015-2016 Ε.Κ.Φ.Ε. Νέας Σμύρνης Εξέταση στη Χημεία ΛΥΚΕΙΟ: Τριμελής ομάδα μαθητών: 1. 2. 3. Αναπληρωματικός: Συνεργάτης Χημικός: Ανδρέας Δαζέας Α Σειρά Θεμάτων (Χημεία)

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ

ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ Αφυδάτωση Γενικά Ως αφυδάτωση χαρακτηρίζεται η μέθοδος συντήρησης που στηρίζεται στην απομάκρυνση νερού από τα τρόφιμα, έτσι ώστε η υγρασία τους να μειωθεί σε πολύ χαμηλά επίπεδα και

Διαβάστε περισσότερα

Πείραμα 1 ο. Προσδιορισμός Υγρασίας Τροφίμων

Πείραμα 1 ο. Προσδιορισμός Υγρασίας Τροφίμων Πείραμα 1 ο Προσδιορισμός Υγρασίας Τροφίμων Εισαγωγή Η μέτρηση της υγρασίας των τροφίμων είναι ιδιαιτέρως σημαντική για τους παρακάτω λόγους: Απαιτήσεις νομοθεσίας: υπάρχουν θεσμοθετημένα όρια για τη μέγιστη

Διαβάστε περισσότερα

Σημειώσεις για την εργαστηριακή άσκηση ΑΝΑΛΥΣΗ ΓΑΛΑΚΤΟΣ του Εργαστηρίου Ανάλυσης και Τεχνολογίας Τροφίμων Καθηγητής Ιωάννης Ρούσσης.

Σημειώσεις για την εργαστηριακή άσκηση ΑΝΑΛΥΣΗ ΓΑΛΑΚΤΟΣ του Εργαστηρίου Ανάλυσης και Τεχνολογίας Τροφίμων Καθηγητής Ιωάννης Ρούσσης. Σημειώσεις για την εργαστηριακή άσκηση ΑΝΑΛΥΣΗ ΓΑΛΑΚΤΟΣ του Εργαστηρίου Ανάλυσης και Τεχνολογίας Τροφίμων Καθηγητής Ιωάννης Ρούσσης Προσδιορισμοί Ειδικό βάρος Οξύτητα Στερεό υπόλειμμα Λακτόζη Έλεγχος παστερίωσης

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση 3η. Μέθοδοι Διαχωρισμού. Τμήμα ΔΕΑΠΤ - Εργαστήριο Γενικής Χημείας

Άσκηση 3η. Μέθοδοι Διαχωρισμού. Τμήμα ΔΕΑΠΤ - Εργαστήριο Γενικής Χημείας Άσκηση 3η Μέθοδοι Διαχωρισμού 1 2 Θεωρητικό μέρος Χρήση των μεταβολών των φάσεων στην ανάλυση Οι ουσίες λειώνουν και βράζουν σε ορισμένες θερμοκρασίες, αλλάζοντας έτσι μορφή από στερεή σε υγρή ή από υγρή

Διαβάστε περισσότερα

Επαναληπτικές Ασκήσεις

Επαναληπτικές Ασκήσεις Επαναληπτικές Ασκήσεις Ενότητα 1: Εισαγωγή στη Χημεία 1.1 Στον επόμενο πίνακα δίνονται τα σημεία τήξης και τα σημεία ζέσης διαφόρων υλικών. Υλικό Σημείο Tήξης ( ο C) Σημείο Zέσης ( ο C) Α 0 100 Β 62 760

Διαβάστε περισσότερα

Ονοματεπώνυμο: Μάθημα: Υλη: Επιμέλεια διαγωνίσματος: Αξιολόγηση :

Ονοματεπώνυμο: Μάθημα: Υλη: Επιμέλεια διαγωνίσματος: Αξιολόγηση : Ονοματεπώνυμο: Μάθημα: Υλη: Επιμέλεια διαγωνίσματος: Αξιολόγηση : Θέμα Α Α.1 Να συμπληρώσετε τα κενά στις επόμενες προτάσεις: α) Το νερό χαρακτηρίζεται ως.. διαλύτης. β) Η διήθηση χρησιμοποιείται για το

Διαβάστε περισσότερα

ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΕΝΖΥΜΟΛΟΓΙΑ. παράδοση β. Προσδιορισμός της ενζυμικής δραστικότητας ΑΛΕΞΙΟΣ ΒΛΑΜΗΣ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑΣ

ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΕΝΖΥΜΟΛΟΓΙΑ. παράδοση β. Προσδιορισμός της ενζυμικής δραστικότητας ΑΛΕΞΙΟΣ ΒΛΑΜΗΣ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΕΝΖΥΜΟΛΟΓΙΑ παράδοση β Προσδιορισμός της ενζυμικής δραστικότητας ΑΛΕΞΙΟΣ ΒΛΑΜΗΣ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑΣ Προσδιορισμός της ενζυμικής δραστικότητας S E P Μέτρηση

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ / Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: 1 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: Θεοδοσία Τσαβλίδου, Μαρίνος Ιωάννου

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ / Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: 1 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: Θεοδοσία Τσαβλίδου, Μαρίνος Ιωάννου ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ / Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: 1 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 01 03 2015 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: Θεοδοσία Τσαβλίδου, Μαρίνος Ιωάννου ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ 1 1.1 Τι ονομάζουμε χημική αντίδραση; Πότε μια χημική αντίδραση

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΕΙΑ Γ' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. + SO 4 Βάσεις είναι οι ενώσεις που όταν διαλύονται σε νερό δίνουν ανιόντα υδροξειδίου (ΟΗ - ). NaOH Na

ΧΗΜΕΙΑ Γ' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. + SO 4 Βάσεις είναι οι ενώσεις που όταν διαλύονται σε νερό δίνουν ανιόντα υδροξειδίου (ΟΗ - ). NaOH Na ΧΗΜΕΙΑ Γ' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΟΞΕΩΝ Αλλάζουν το χρώμα των δεικτών. Αντιδρούν με μέταλλα και παράγουν αέριο υδρογόνο (δες απλή αντικατάσταση) Αντιδρούν με ανθρακικά άλατα και παράγουν αέριο CO2. Έχουν όξινη

Διαβάστε περισσότερα

Το εξεταστικό δοκίμιο αποτελείται από οκτώ (8) σελίδες

Το εξεταστικό δοκίμιο αποτελείται από οκτώ (8) σελίδες Το εξεταστικό δοκίμιο αποτελείται από οκτώ (8) σελίδες Ερωτήσεις 1-25: Για κάθε μια από τις ερωτήσεις που ακολουθούν δίνονται πέντε πιθανές απαντήσεις. Να επιλέξετε την ορθή απάντηση. Για κάθε ερώτηση

Διαβάστε περισσότερα

4029 Σύνθεση του δωδεκυλο φαινυλο αιθέρα από βρωµοδωδεκάνιο και φαινόλη OH

4029 Σύνθεση του δωδεκυλο φαινυλο αιθέρα από βρωµοδωδεκάνιο και φαινόλη OH 4029 Σύνθεση του δωδεκυλο φαινυλο αιθέρα από βρωµοδωδεκάνιο και φαινόλη H C 12 H 25 Br (249.2) Br + + NaH (40.0) + Adogen 464 C 25 H 54 ClN (404.2) C 6 H 6 (94.1) C 18 H 30 (262.4) + NaBr (102.9) Ταξινόµηση

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση 3η. Μέθοδοι Διαχωρισμού. Τμήμα ΔΕΑΠΤ - Εργαστήριο Γενικής Χημείας

Άσκηση 3η. Μέθοδοι Διαχωρισμού. Τμήμα ΔΕΑΠΤ - Εργαστήριο Γενικής Χημείας Άσκηση 3η Μέθοδοι Διαχωρισμού 1 2 Θεωρητικό μέρος Χρήση των μεταβολών των φάσεων στην ανάλυση Οι ουσίες λειώνουν και βράζουν σε ορισμένες θερμοκρασίες, αλλάζοντας έτσι μορφή από στερεή σε υγρή ή από υγρή

Διαβάστε περισσότερα

KΕΦΑΛΑΙΟ 4 ΟΞΕΑ. Print to PDF without this message by purchasing novapdf (http://www.novapdf.com/)

KΕΦΑΛΑΙΟ 4 ΟΞΕΑ. Print to PDF without this message by purchasing novapdf (http://www.novapdf.com/) KΕΦΑΛΑΙΟ 4 ΟΞΕΑ Λυμένες ασκήσεις 1. Σ ένα μπουκάλι περιέχεται 1 L κρασιού 11,5 (11,5% v/v). Το κρασί αυτό μετατρέπεται με οξική ζύμωση σε ξίδι σε ποσοστό 75%. Να υπολογιστεί η μάζα του CH 3 COOH που παράγεται.

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΣΤΟΧΟΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΣΤΟΧΟΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ B ΤΑΞΗ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΓΡΑΦΕΙΑ ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΩΝ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2007-2008 ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΣΤΟΧΟΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 1. Ταξινόμηση

Διαβάστε περισσότερα

Λίπη - έλαια Μέτρηση οξύτητας ελαιολάδου

Λίπη - έλαια Μέτρηση οξύτητας ελαιολάδου Λίπη - έλαια Μέτρηση οξύτητας ελαιολάδου 1 η Εργαστηριακή Άσκηση Εργαστήριο Χημείας & Τεχνολογίας Τροφίμων Κύρια συστατικά τροφίμων Λιπίδια Υδατάνθρακες Αμινοξέα Πρωτεΐνες Ένζυμα Βιταμίνες Άλατα Νερό Άλλα

Διαβάστε περισσότερα

-H 2 H2 O R C COOH. α- κετοξύ

-H 2 H2 O R C COOH. α- κετοξύ Παραπροϊόντα αλκοολικής ζύµωσης Τα παραπροϊόντα της αλκοολικής ζύµωσης είναι χηµικές ενώσεις που προέρχονται είτε από τον ίδιο το µηχανισµό της αλκοολικής ζύµωσης, είτε από το µεταβολισµό της ζύµης, είτε

Διαβάστε περισσότερα

Γεωργικά Φάρμακα ΙΙΙ

Γεωργικά Φάρμακα ΙΙΙ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 5: Έλεγχος φυτοπροστατευτικών προϊόντων Διαχωριστικές τεχνικές: χρωματογραφία Ουρανία Μενκίσογλου-Σπυρούδη Άδειες Χρήσης Το παρόν

Διαβάστε περισσότερα

3. Όταν χλωριούχο νάτριο πυρωθεί στο λύχνο Bunsen, η φλόγα θα πάρει χρώμα: Α. Κόκκινο Β. Κίτρινο Γ. Μπλε Δ. Πράσινο Ε. Ιώδες

3. Όταν χλωριούχο νάτριο πυρωθεί στο λύχνο Bunsen, η φλόγα θα πάρει χρώμα: Α. Κόκκινο Β. Κίτρινο Γ. Μπλε Δ. Πράσινο Ε. Ιώδες Το εξεταστικό δοκίμιο αποτελείται από οκτώ (8) σελίδες Ερωτήσεις 1-22: Για κάθε μια από τις ερωτήσεις που ακολουθούν δίνονται πέντε πιθανές απαντήσεις. Να επιλέξετε την ορθή απάντηση. Για κάθε ερώτηση

Διαβάστε περισσότερα

Περιβαλλοντική Χημεία

Περιβαλλοντική Χημεία ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα Περιβαλλοντική Χημεία Ενότητα 8.2: Χημικώς Απαιτούμενο Οξυγόνο (Chemical Oxygen Demand, COD) Ευάγγελος Φουντουκίδης Τμήμα Πολιτικών

Διαβάστε περισσότερα

4001 Μετεστεροποίηση του καστορελαίου σε ρικινολεϊκό µεθυλεστέρα

4001 Μετεστεροποίηση του καστορελαίου σε ρικινολεϊκό µεθυλεστέρα 4001 Μετεστεροποίηση του καστορελαίου σε ρικινολεϊκό µεθυλεστέρα καστορέλαιο + NaOMe MeOH CH 4 O OH O OMe (32.0) C 19 H 36 O 3 (312.5) Ταξινόµιση Τύποι αντιδράσεων και τάξεις ουσιών Αντίδραση του καρβονυλίου

Διαβάστε περισσότερα

3034 Σύνθεση της trans-1,2-κυκλοεξανοδιόλης από κυκλοεξένιο

3034 Σύνθεση της trans-1,2-κυκλοεξανοδιόλης από κυκλοεξένιο 0 Σύνθεση της trans-,-κυκλοεξανοδιόλης από κυκλοεξένιο H O /HCO H C H 0 (8.) H O HCO H (.0) (.0) C H O (.) Ταξινόµιση Τύποι αντιδράσεων και τάξεις ουσιών Προσθήκη σε αλκένια, στερεοεκλεκτική προσθήκη,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΦΕ Τρικάλων. Πειραματική Δοκιμασία στη Χημεία. Τοπικός Μαθητικός Διαγωνισμός. Τρίκαλα, Σάββατο, 8 Δεκεμβρίου 2012

ΕΚΦΕ Τρικάλων. Πειραματική Δοκιμασία στη Χημεία. Τοπικός Μαθητικός Διαγωνισμός. Τρίκαλα, Σάββατο, 8 Δεκεμβρίου 2012 1 Τοπικός Μαθητικός Διαγωνισμός 11η Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Επιστημών EUSO 2013 11Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ EUSO 2013 ΕΚΦΕ Τρικάλων Πειραματική Δοκιμασία στη Χημεία Τοπικός Μαθητικός Διαγωνισμός Τρίκαλα,

Διαβάστε περισσότερα

Απώλειες των βιταμινών κατά την επεξεργασία των τροφίμων

Απώλειες των βιταμινών κατά την επεξεργασία των τροφίμων Απώλειες των βιταμινών κατά την επεξεργασία των τροφίμων Αποφλοίωση και καθαρισμός Πολλά φυτικά προϊόντα π.χ, μήλα, πατάτες χρειάζονται αποφλοίωση ή καθαρισμό μερικών τμημάτων τους πριν από την κατεργασία.

Διαβάστε περισσότερα

Στοιχειμετρικοί υπολογισμοί σε διαλύματα

Στοιχειμετρικοί υπολογισμοί σε διαλύματα Στοιχειμετρικοί υπολογισμοί σε διαλύματα 23-1. Τι εκφράζουν οι συντελεστές μιας χημικής αντίδρασης; Οι συντελεστές σε μία χημική εξίσωση καθορίζουν την αναλογία mol των αντιδρώντων και προϊόντων στην αντίδραση.

Διαβάστε περισσότερα

ph< 8,2 : άχρωμη ph> 10 : ροζ-κόκκινη

ph< 8,2 : άχρωμη ph> 10 : ροζ-κόκκινη ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΚΦΕ ΣΥΡΟΥ για το EUSO 2016 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΑΘΗΤΩΝ - ΧΗΜΕΙΑ Μαθητές: Σχολείο 1. 2. 3. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1. ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ ΟΞΕΟΣ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ 2. ΟΓΚΟΜΕΤΡΙΚΟΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Β ΤΑΞΗΣ ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Β ΤΑΞΗΣ ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ Εργαστηριακό Κέντρο Φυσικών Επιστηµών Aγίων Αναργύρων Υπεύθυνος Εργαστηρίου : Χαρακόπουλος Καλλίνικος Επιµέλεια Παρουσίαση : Καραγιάννης Πέτρος ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Β ΤΑΞΗΣ ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ

Διαβάστε περισσότερα

Πείραμα 4 ο. Προσδιορισμός Οξύτητας Τροφίμων

Πείραμα 4 ο. Προσδιορισμός Οξύτητας Τροφίμων Πείραμα 4 ο Προσδιορισμός Οξύτητας Τροφίμων Εισαγωγή Τα οργανικά οξέα που υπάρχουν ως συστατικά σε διάφορα τρόφιμα επηρεάζουν το άρωμα, το χρώμα, τη μικροβιακή σταθερότητα και τη διατήρηση της ποιότητας

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Δ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Δ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Δ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΘΕΜΑ Α ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 14 ΙΟΥΝΙΟΥ 2019 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΕΞΙ (6) Για τις προτάσεις

Διαβάστε περισσότερα

5012 Σύνθεση του ακετυλοσαλικυλικού οξέος (ασπιρίνης) από σαλικυλικό οξύ και οξικό ανυδρίτη

5012 Σύνθεση του ακετυλοσαλικυλικού οξέος (ασπιρίνης) από σαλικυλικό οξύ και οξικό ανυδρίτη NP 0 Σύνθεση του ακετυλοσαλικυλικού οξέος (ασπιρίνης) από σαλικυλικό οξύ και οξικό ανυδρίτη CH CH + H H S + CH CH C H 6 C 7 H 6 C 9 H 8 C H (0.) (8.) (98.) (80.) (60.) Ταξινόµηση Τύποι αντιδράσεων και

Διαβάστε περισσότερα

Σύντομη περιγραφή του πειράματος

Σύντομη περιγραφή του πειράματος Σύντομη περιγραφή του πειράματος Παρασκευή διαλυμάτων ορισμένης περιεκτικότητας και συγκέντρωσης, καθώς επίσης και παρασκευή διαλυμάτων συγκεκριμένης συγκέντρωσης από διαλύματα μεγαλύτερης συγκέντρωσης

Διαβάστε περισσότερα

1007 Σύνθεση της 2,4,6-τριβρωµοανιλίνης από το 4- βρωµοακετανιλίδιο

1007 Σύνθεση της 2,4,6-τριβρωµοανιλίνης από το 4- βρωµοακετανιλίδιο 1007 Σύνθεση της 2,4,6-τριβρωµοανιλίνης από το 4- βρωµοακετανιλίδιο O HN CH 3 NH 2 NH 2 KOH 2 C 8 H 8 NO C 6 H 6 N C 6 H 4 3 N (214.1) (56.1) (172.0) (159.8) (329.8) Ταξινόµηση Τύποι αντιδράσεων και τάξεις

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ / Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: Θεοδοσία Τσαβλίδου, Μαρίνος Ιωάννου ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ / Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: Θεοδοσία Τσαβλίδου, Μαρίνος Ιωάννου ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ / Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 26 04 2015 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: Θεοδοσία Τσαβλίδου, Μαρίνος Ιωάννου ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ 1 1.1 Στον επόμενο πίνακα δίνονται τα σημεία τήξης και τα

Διαβάστε περισσότερα

Όγδοη Διάλεξη Οξέα - Βάσεις - Άλατα

Όγδοη Διάλεξη Οξέα - Βάσεις - Άλατα Όγδοη Διάλεξη Οξέα - Βάσεις - Άλατα Οξέα Είναι οι χημικές ενώσεις οι οποίες όταν διαλυθούν στο νερό, ελευθερώνουν κατιόντα υδρογόνου (Η + ) Ιδιότητες Οξέων 1. Έχουν όξινη γεύση. 2. Επιδρούν με τον ίδιο

Διαβάστε περισσότερα

Ε.Κ.Φ.Ε. ΔΙ.Δ.Ε Α ΑΘΗΝΑΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ 2016 ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ

Ε.Κ.Φ.Ε. ΔΙ.Δ.Ε Α ΑΘΗΝΑΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ 2016 ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ Ε.Κ.Φ.Ε. ΔΙ.Δ.Ε Α ΑΘΗΝΑΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ 2016 ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ Ονόματα διαγωνιζομένων: 1) 2) 3) Σχολείο: Όνομα Υπεύθυνου Καθηγητή: 1 η ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Εργαστηριακό Κέντρο Φυσικών Επιστηµών Aγίων Αναργύρων Υπεύθυνος Εργ. Κέντρου : Χαρακόπουλος Καλλίνικος Επιµέλεια Παρουσίαση : Καραγιάννης Πέτρος ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

2.3 Περιεκτικότητα διαλύματος Εκφράσεις περιεκτικότητας

2.3 Περιεκτικότητα διαλύματος Εκφράσεις περιεκτικότητας 1 Η θεωρία του μαθήματος με ερωτήσεις. 2.3 Περιεκτικότητα διαλύματος Εκφράσεις περιεκτικότητας Ερωτήσεις θεωρίας με απάντηση 3-1. Τι ονομάζεται περιεκτικότητα ενός διαλύματος; Είναι μία έκφραση που δείχνει

Διαβάστε περισσότερα

ΚΟΡΕΣΜΕΝΕΣ ΜΟΝΟΣΘΕΝΕΙΣ ΑΛΚΟΟΛΕΣ

ΚΟΡΕΣΜΕΝΕΣ ΜΟΝΟΣΘΕΝΕΙΣ ΑΛΚΟΟΛΕΣ ΚΟΡΕΣΜΕΝΕΣ ΜΟΝΟΣΘΕΝΕΙΣ ΑΛΚΟΟΛΕΣ Πρόκειται για αλκοόλες που διαθέτουν µόνο ένα υδροξύλιο και η ανθρακική τους αλυσίδα είναι κορεσµένη (µόνο απλοί δεσµοί). Ο γενικός τους τύπος είναι C ν ν+1 H ή R-H (όπου

Διαβάστε περισσότερα

ΜΙΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΗ ΒΔΟΜΑΔΑ ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΣΤΟΧΟΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΠΡΩΤΗ ΕΝΟΤΗΤΑ

ΜΙΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΗ ΒΔΟΜΑΔΑ ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΣΤΟΧΟΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΠΡΩΤΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ Γ ΤΑΞΗ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΓΡΑΦΕΙΑ ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΩΝ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2007-2008 ΜΙΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΗ ΒΔΟΜΑΔΑ ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΣΤΟΧΟΙ

Διαβάστε περισσότερα

http://www.oc-praktikum.de

http://www.oc-praktikum.de NP 05 Σύνθεση της π-µεθοξυακετοφαινόνης από ανισόλη CH + CH CH Sc(Tf) + CH CH CH CH C 7 H 8 (08.) C 4 H 6 (02.) (CF S ) Sc (492.2) C 9 H 0 2 (50.2) C 2 H 4 2 (60.) Ταξινόµηση Τύποι αντιδράσεων και τάξεις

Διαβάστε περισσότερα

Χημεία Α Λυκείου. Διαλύματα

Χημεία Α Λυκείου. Διαλύματα Διαλύματα Διάλυμα είναι ένα ομογενές μίγμα δύο ή περισσοτέρων ουσιών, οι οποίες αποούν τα συστατικά του διαλύματος. Από τα συστατικά αυτά, εκείνο που έχει την ίδια φυσική κατάσταση με αυτή του διαλύματος

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 6. ΕΛΕΓΧΟΣ ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑΣ ΟΙΝΩΝ Ιωάννης Ρούσσης

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 6. ΕΛΕΓΧΟΣ ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑΣ ΟΙΝΩΝ Ιωάννης Ρούσσης ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 6 ΕΛΕΓΧΟΣ ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑΣ ΟΙΝΩΝ Ιωάννης Ρούσσης Οκτώβριος 2016 ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ Σταθερότητα οίνων Η σταθερότητα των οίνων αφορά την κατάσταση των οίνων κατά τη διατήρησή του. Γενικά, οίνοι που

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ - ΥΓΡΗ ΧΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑ ΥΨΗΛΗΣ ΑΠΟ ΟΣΗΣ

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ - ΥΓΡΗ ΧΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑ ΥΨΗΛΗΣ ΑΠΟ ΟΣΗΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ - ΥΓΡΗ ΧΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑ ΥΨΗΛΗΣ ΑΠΟ ΟΣΗΣ Γενικά Η χρωµατογραφία είναι µια από τις σηµαντικότερες τεχνικές διαχωρισµού και µέθοδος ποιοτικής και ποσοτικής ανάλυσης, που βρίσκει εφαρµογές

Διαβάστε περισσότερα

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΙΑΣ ΦΥΛΑΞΕΩΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΙΑΣ ΦΥΛΑΞΕΩΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΙΑΣ ΦΥΛΑΞΕΩΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2013-14 ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ ΤΑΞΗ :Γ ΜΑΘΗΜΑ : ΧΗΜΕΙΑ ΒΑΘΜΟΣ:.. ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ : 04/06/14 ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 2 ΩΡΕΣ (Βιολογία Χημεία) Αριθμός σελίδων γραπτού:7

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΥΣΗ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΟΜΕΤΡΙΚΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ

ΚΑΥΣΗ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΟΜΕΤΡΙΚΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΚΑΥΣΗ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΟΜΕΤΡΙΚΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ Καύση λέγεται η εξώθερμη αντίδραση μιας ουσίας με το οξυγόνο (είτε με καθαρό οξυγόνο είτε με το οξυγόνο του ατμοσφαιρικού αέρα), που συνοδεύεται από εκπομπή φωτός

Διαβάστε περισσότερα

Βασικές Διεργασίες Μηχανικής Τροφίμων

Βασικές Διεργασίες Μηχανικής Τροφίμων Βασικές Διεργασίες Μηχανικής Τροφίμων Ενότητα 8: Εκχύλιση, 1ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Σταύρος Π. Γιαννιώτης, Καθηγητής Μηχανικής Τροφίμων Μαθησιακοί Στόχοι Τύποι εκχύλισης

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΟΞΥΤΗΤΑΣ ΣΕ ΚΡΑΣΙ (ΛΕΥΚΟ)

ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΟΞΥΤΗΤΑΣ ΣΕ ΚΡΑΣΙ (ΛΕΥΚΟ) ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΥΠΕΥΘΥΝΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - «ΠΑΝΕΚΦE» email:panekfe@yahoo.gr www.ekfe.gr ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΟΛΥΜΠΙΑ ΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - EUSO 2010 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΤΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ 2. ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ Α. Θεωρητικό μέρος 1. Χρήση των μεταβολών των φάσεων στην ανάλυση Η μελέτη της χημικής ανάλυσης αρχίζει με μια από τις

ΑΣΚΗΣΗ 2. ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ Α. Θεωρητικό μέρος 1. Χρήση των μεταβολών των φάσεων στην ανάλυση Η μελέτη της χημικής ανάλυσης αρχίζει με μια από τις ΑΣΚΗΣΗ 2. ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ Α. Θεωρητικό μέρος 1. Χρήση των μεταβολών των φάσεων στην ανάλυση Η μελέτη της χημικής ανάλυσης αρχίζει με μια από τις παλιότερες παρατηρήσεις : Οι ουσίες λειώνουν και βράζουν

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση 4η. Έλεγχος αλλοίωσης - νοθείας στο ελαιόλαδο. Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα ΔΕΑΠΤ Εργαστήριο Ασφάλειας Τροφίμων

Άσκηση 4η. Έλεγχος αλλοίωσης - νοθείας στο ελαιόλαδο. Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα ΔΕΑΠΤ Εργαστήριο Ασφάλειας Τροφίμων Άσκηση 4η Έλεγχος αλλοίωσης - νοθείας στο ελαιόλαδο Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα ΔΕΑΠΤ Εργαστήριο Ασφάλειας Τροφίμων Νοθεία στα τρόφιμα Ορισμός Προσθήκη στα τρόφιμα ουσιών που: Απαγορεύεται η χρήση τους ή

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ - ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ - ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ - ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΘΕΜΑ 1ο Για τις παρακάτω ερωτήσεις Α1-Α3 να μεταφέρετε στο φύλλο απαντήσεων τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα μόνο το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.

Διαβάστε περισσότερα

3033 Σύνθεση του ακετυλενοδικαρβοξυλικού οξέος από το µεσοδιβρωµοηλεκτρικό

3033 Σύνθεση του ακετυλενοδικαρβοξυλικού οξέος από το µεσοδιβρωµοηλεκτρικό 3033 Σύνθεση του ακετυλενοδικαρβοξυλικού οξέος από το µεσοδιβρωµοηλεκτρικό οξύ HOOC H Br Br H COOH KOH HOOC COOH C 4 H 4 Br 2 O 4 C 4 H 2 O 4 (275.9) (56.1) (114.1) Ταξινόµηση Τύποι αντιδράσεων και τάξεις

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΙΚΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ I (Ar, Mr, mol, N A, V m, νόμοι αερίων)

ΧΗΜΙΚΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ I (Ar, Mr, mol, N A, V m, νόμοι αερίων) ΧΗΜΙΚΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ I (Ar, Mr, mol, N A, V m, νόμοι αερίων) 1. Να εξηγήσετε ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές. i. H σχετική ατομική μάζα μετριέται σε γραμμάρια. ii. H σχετική ατομική μάζα είναι

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 11γ ΦΑΣΜΑΤΟΦΩΤΟΜΕΤΡΙΑ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗΣ. Βασίζεται στη μέτρηση της απορρόφησης. ακτινοβολίας χαρακτηριστικού μήκους κύματος

Κεφάλαιο 11γ ΦΑΣΜΑΤΟΦΩΤΟΜΕΤΡΙΑ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗΣ. Βασίζεται στη μέτρηση της απορρόφησης. ακτινοβολίας χαρακτηριστικού μήκους κύματος Κεφάλαιο 11γ ΦΑΣΜΑΤΟΦΩΤΟΜΕΤΡΙΑ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗΣ Βασίζεται στη μέτρηση της απορρόφησης ακτινοβολίας χαρακτηριστικού μήκους κύματος από ΕΛΕΥΘΕΡΑ ΟΥΔΕΤΕΡΑ ΑΤΟΜΑ ΕΝΟΣ ΣΤΟΙΧΕΙΟΥ που βρίσκονται στη ΘΕΜΕΛΙΩΔΗ

Διαβάστε περισσότερα

4010 Σύνθεση της π-µεθοξυακετοφαινόνης από ανισόλη

4010 Σύνθεση της π-µεθοξυακετοφαινόνης από ανισόλη 4010 Σύνθεση της π-µεθοξυακετοφαινόνης από ανισόλη O C 3 + O O 3 C O C 3 Zeolith O C 3 + C 3 COO O C 3 C 7 8 O (108.1) C 4 6 O 3 (102.1) C 9 10 O 2 (150.2) C 2 4 O 2 (60.1) Ταξινόµηση Τύποι αντιδράσεων

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση 5η. Ποιοτικός έλεγχος-νοθεία στο γάλα. Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα ΔΕΑΠΤ Εργαστήριο Ασφάλειας Τροφίμων

Άσκηση 5η. Ποιοτικός έλεγχος-νοθεία στο γάλα. Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα ΔΕΑΠΤ Εργαστήριο Ασφάλειας Τροφίμων Άσκηση 5η Ποιοτικός έλεγχος-νοθεία στο γάλα Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα ΔΕΑΠΤ Εργαστήριο Ασφάλειας Τροφίμων Γάλα Γάλα είναι το απαλλαγμένο πρωτογάλατος προϊόν πλήρους και χωρίς διακοπής αρμέγματος υγιούς

Διαβάστε περισσότερα

Γενική Χημεία. Νίκος Ξεκουκουλωτάκης Επίκουρος Καθηγητής

Γενική Χημεία. Νίκος Ξεκουκουλωτάκης Επίκουρος Καθηγητής Γενική Χημεία Νίκος Ξεκουκουλωτάκης Επίκουρος Καθηγητής Πολυτεχνείο Κρήτης Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος Γραφείο Κ2.125, τηλ.: 28210-37772 e-mail:nikosxek@gmail.com Περιεχόμενα Διαλύματα Γραμμομοριακή

Διαβάστε περισσότερα

Παρασκευαστικό διαχωρισμό πολλών ουσιών με κατανομή μεταξύ των δύο διαλυτών.

Παρασκευαστικό διαχωρισμό πολλών ουσιών με κατανομή μεταξύ των δύο διαλυτών. 1. ΕΚΧΥΛΙΣΗ Η εκχύλιση είναι μία από τις πιο συνηθισμένες τεχνικές διαχωρισμού και βασίζεται στην ισορροπία κατανομής μιας ουσίας μεταξύ δύο φάσεων, που αναμιγνύονται ελάχιστα μεταξύ τους. Η ευρύτητα στη

Διαβάστε περισσότερα

Περιεκτικότητα διαλύματος ονομάζουμε την ποσότητα της διαλυμένης ουσίας που περιέχεται σε ορισμένη μάζα ή όγκο διαλύματος.

Περιεκτικότητα διαλύματος ονομάζουμε την ποσότητα της διαλυμένης ουσίας που περιέχεται σε ορισμένη μάζα ή όγκο διαλύματος. Διαλύματα Περιεκτικότητες 11 Αν ο καθηγητής Χημείας έδινε στους μαθητές του τη δυνατότητα να παρασκευάσουν στο Εργαστήριο Χημείας, ο καθένας χωριστά, ένα υδατικό διάλυμα ζάχαρης, είναι προφανές ότι το

Διαβάστε περισσότερα

MAΘΗΜΑ 7 ο MEΘΟ ΟΙ ΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ ΟΡΓΑΝΙΚΩΝ ΕΝΩΣΕΩΝ

MAΘΗΜΑ 7 ο MEΘΟ ΟΙ ΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ ΟΡΓΑΝΙΚΩΝ ΕΝΩΣΕΩΝ MAΘΗΜΑ 7 ο MEΘΟ ΟΙ ΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ ΟΡΓΑΝΙΚΩΝ ΕΝΩΣΕΩΝ ΜΕΘΟ ΟΙ Δρα. Κουκουλίτσα Αικατερίνη Χημικός Εργαστηριακός Συνεργάτης Τ.Ε.Ι Αθήνας ckoukoul@teiath.gr ΜΕΘΟ ΟΙ Ανάλογα με τη φυσική κατάσταση των 2 φάσεων

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο Ασφάλειας Τροφίμων. Άσκηση 6 η Έλεγχος Νοθείας στο Μέλι

Εργαστήριο Ασφάλειας Τροφίμων. Άσκηση 6 η Έλεγχος Νοθείας στο Μέλι Εργαστήριο Ασφάλειας Τροφίμων Άσκηση 6 η Έλεγχος Νοθείας στο Μέλι Μέλι ορισμός - κατηγορίες Μέλι είναι το σακχαρούχο προϊόν, που παράγουν οι μέλισσες από το νέκταρ των λουλουδιών (ανθόμελο) ή από μελιτώματα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΡΟΦΙΜΩΝ: ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ-Ι ΙΟΤΗΤΕΣ-ΡΕΟΛΟΓΙΑ-ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑ- ΠΟΙΟΤΗΤΑ- ΣΥΚΕΥΑΣΙΑ

ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΡΟΦΙΜΩΝ: ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ-Ι ΙΟΤΗΤΕΣ-ΡΕΟΛΟΓΙΑ-ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑ- ΠΟΙΟΤΗΤΑ- ΣΥΚΕΥΑΣΙΑ E. M. ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΡΟΦΙΜΩΝ: ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ-Ι ΙΟΤΗΤΕΣ-ΡΕΟΛΟΓΙΑ-ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑ- ΠΟΙΟΤΗΤΑ- ΣΥΚΕΥΑΣΙΑ Κ. Τζιά, Π. Ταούκης, Β. Ωραιοπούλου ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΑΡΑ

Διαβάστε περισσότερα