ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΑΛΙΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ

Transcript

1 Αρ. 68 Σεπτέμβριος 2015 ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΑΛΙΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ Πολιτική Η ΕΗΘ 2015 εστιάζει στα λιμάνια ως πύλες στη γαλάζια οικονομία Πρόσωπα Συνέντευξη με τον Ian Jenkinson, διευθυντή του Τμήματος Μηχανικής, Τεχνολογίας και Ναυτιλιακών Δραστηριοτήτων, στο Πανεπιστήμιο John Moores του Λίβερπουλ Τόποι Οι αλιείς τόνου απολαμβάνουν σημαντική αύξηση των ποσοστώσεων Θαλάσσια Πολιτική και Αλιεία

2 Ηλεκτρονικό περιοδικό Θαλάσσια Πολιτική και Αλιεία στην Ευρώπη ec.europa.eu/dgs/maritimeaffairs_fisheries/magazine/en Συνδεθείτε με το ηλεκτρονικό περιοδικό μας και βρείτε περισσότερα άρθρα που θα ανανεώνονται κάθε μήνα. Χρησιμοποιήστε τον κωδικό QR για να εγγραφείτε και να λαμβάνετε πληροφορίες σχετικά με τα θέματα που φιλοξενούνται στο παρόν τεύχος και σε προηγούμενα τεύχη. ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ ΑΡΘΡΑ Αναζήτηση νέων λύσεων σε παλιά προβλήματα της Γαλάζιας Οικονομίας Συνέντευξη με τον Kim Young-Suk: τον Νοτιοκορεάτη Υφυπουργό Ωκεανών και Αλιείας Ευρωπαϊκή Ημέρα για τη Θάλασσα: δίνοντας τον τόνο για ένα λαμπρό και γαλάζιο μέλλον Συνέντευξη με τον Gwen Pennarun: Βρετανός, παραδοσιακός ψαράς και εκπρόσωπος των προσφιλών συναλλαγών του ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Δικτυακός τόπος του Καρμένου Βέλα, Ευρωπαίου Επιτρόπου Περιβάλλοντος, Θαλάσσιας Πολιτικής και Αλιείας Δικτυακός τόπος για τη θαλάσσια πολιτική και αλιεία ec.europa.eu/dgs/maritimeaffairs_fisheries/index_el.htm Η Θαλάσσια Πολιτική και Αλιεία στην Ευρώπη είναι ένα περιοδικό που δημοσιεύεται από τη Γενική Διεύθυνση Θαλάσσιας Πολιτικής και Αλιείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Διανέμεται δωρεάν κατόπιν σχετικού αιτήματος (βλ. φόρμα εγγραφής παρακάτω). Το περιοδικό Θαλάσσια Πολιτική και Αλιεία στην Ευρώπη δημοσιεύεται τέσσερις φορές το χρόνο και είναι επίσης διαθέσιμο στον δικτυακό τόπο: Υπεύθυνος Έκδοσης: Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Γενική Διεύθυνση Θαλάσσιας Πολιτικής και Αλιείας, Γενικός Διευθυντής. Απαλλακτική ρήτρα: Ενώ η Γενική Διεύθυνση Θαλάσσιας Πολιτικής και Αλιείας είναι υπεύθυνη για τη γενική παραγωγή του περιοδικού, δεν φέρει ευθύνη για την ακρίβεια, το περιεχόμενο ή τις απόψεις που εκφράζονται σε ορισμένα άρθρα. Η Επιτροπή δεν έχει υιοθετήσει ή εγκρίνει με οποιονδήποτε τρόπο, εκτός εάν αυτό αναφέρεται ρητά, οποιαδήποτε άποψη περιλαμβάνεται στο παρόν δημοσίευμα, και οι δηλώσεις δεν πρέπει να θεωρούνται ως δηλώσεις της Επιτροπής ή απόψεις της Γενικής Διεύθυνσης Θαλάσσιας Πολιτικής και Αλιείας. Ευρωπαϊκή Ένωση, 2015 Επιτρέπεται η αναπαραγωγή με αναφορά της πηγής. Εικόνα εξωφύλλου: Destination Piraeus Τυπώθηκε στο Βέλγιο Τυπωμένο σε χαρτί λευκασμένο χωρίς χλώριο ΕΓΓΡΑΦΗ Για να λαμβάνετε το δωρεάν περιοδικό Θαλάσσια Πολιτική και Αλιεία στην Ευρώπη (τέσσερα τεύχη το χρόνο), απευθυνθείτε στην ακόλουθη διεύθυνση: Commission européenne DG Affaires maritimes et pêche Unité «Information, communication, relations inter-institutionnelles, évaluation et planification» Rue de la Loi, 200 B-1049 Bruxelles ή στείλτε φαξ στον αριθμό: (+32) Ηλεκ. ταχυδρομείο: fisheries-magazine@ec.europa.eu Ναι, επιθυμώ να λαμβάνω δωρεάν το περιοδικό Θαλάσσια Πολιτική και Αλιεία στην Ευρώπη (τέσσερα τεύχη το χρόνο) στα: Αριθμός αντιτύπων: Επώνυμο: Όνομα: Φορέας/Τίτλος: Οδός: Αριθμός: Ταχυδρομική θυρίδα: Ταχυδρομικός κώδικας: πόλη: χώρα: Τηλ.: Φαξ: ES DA IT DE NL EL EN FR PT FI SV Επιθυμώ να λαμβάνω ενημέρωση σχετικά με τις δραστηριότητες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στους τομείς της αλιείας και της θαλάσσιας πολιτικής. Ηλεκ. ταχυδρομείο: Λαμβάνω υπόψη τη δέσμευση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη μη γνωστοποίηση των προσωπικών μου δεδομένων σε τρίτους και τη μη χρήση τους για σκοπό άλλον πέραν αυτού για τον οποίον συλλέχθηκαν ή για σκοπούς έμμεσης ή άμεσης προώθησης. Μπορώ ανά πάσα στιγμή να ζητήσω διακοπή της ενημέρωσής μου. 2

3 Ευρωπαϊκή Ένωση Γαλάζια ανάπτυξη: Τα λιμάνια και οι ακτές ως κόμβοι για βιώσιμες επενδύσεις Τι βλέπετε όταν σκέφτεστε ένα λιμάνι; Η πρώτη εικόνα που μου έρχεται στο μυαλό είναι οι βιομηχανικές χαλύβδινες κατασκευές και οι επιβλητικοί γερανοί. Εάν κοιτάξετε από απόσταση θα παρατηρήσετε ένα σύνθετο δίκτυο δυναμικών κόμβων. Αυτό ακριβώς αφορά η φετινή Ευρωπαϊκή Ημέρα για τη Θάλασσα στο ελληνικό λιμάνι του Πειραιά: τα λιμάνια και οι δυνατότητές τους ως κόμβοι για βιώσιμες επενδύσεις. Η Ευρωπαϊκή Ημέρα για τη Θάλασσα έχει αναπτυχθεί στο διάστημα των τελευταίων ετών, με σκοπό να εξασφαλίσει χώρο για συζήτηση σχετικά με νέες ιδέες, ευκαιρίες και προκλήσεις. Φέτος, στην πιο πολυπληθή έκδοση μέχρι σήμερα, περισσότεροι από συμμετέχοντες συναντήθηκαν για να μοιραστούν την τεχνογνωσία τους και να συζητήσουν για το μέλλον του θαλάσσιου τομέα. Είναι σαφές ότι αυτό το μέλλον αλλάζει. Οι νέες τεχνολογίες πυροδοτούν την έναρξη νέων συζητήσεων και προοπτικών. Συμβάλλουν στη διερεύνηση νέων τρόπων ανάπτυξης από τη θάλασσα. Όσον αφορά την ενέργεια, για παράδειγμα, μια επανάσταση έχει ήδη αρχίσει. Το ένα τρίτο της παγκόσμιας παραγωγής πετρελαίου αποτελεί σήμερα υπεράκτια δραστηριότητα και πάνω από το ένα τρίτο αυτού αντλείται από τα βαθέα ύδατα, σε σύγκριση με το μηδενικό ποσοστό πριν από δεκαπέντε έτη. Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας επεκτείνονται, επίσης, εκτός των ακτογραµµών. Το 2014, πραγματοποιήθηκε εγκατάσταση του 13% του δυναμικού νέων ανεμογεννητριών σε υπεράκτια πάρκα. Μια υπό κατασκευή λιμνοθάλασσα της Swansea στην Ουαλία θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τις παλίρροιες για να τροφοδοτήσει το 90% της εγχώριας κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας της πόλης. Επίσης, μηχανικοί κατά μήκος της ακτογραμμής του Ατλαντικού πειραματίζονται με τον τρόπο εξαγωγής ενέργειας από τα κύματα. Δείτε, για παράδειγμα, τον παράκτιο τουρισμό. Το ετήσιο ταξίδι στη θάλασσα έχει αντικατασταθεί από συντομότερα, συχνότερα και πιο εξειδικευμένα ταξίδια. Οι σχολές σέρφινγκ και οι λιμένες σκαφών αναψυχής ευημερούν. Αυτή είναι η κοινωνική επιχειρηματικότητα. Οι αλλαγές αυτές κάνουν καλό στην οικονομία της ΕΕ, όπως επίσης και στις ευρωπαϊκές θέσεις εργασίας. Ο παράκτιος τουρισμός απασχολεί περισσότερους από 3 εκατομμύρια ανθρώπους. Ακόμα και εν μέσω της κρίσης, συνέχισε να προσφέρει στους νέους την ευκαιρία για εκείνη την κρίσιμη πρώτη δουλειά. Η ενέργεια αποτελεί μια μηχανή παραγωγής εργασίας: από το 2008, η απασχόληση στον τομέα της υπεράκτιας αιολικής ενέργειας έχει αυξηθεί κατά 30% ετησίως, ένα εκπληκτικό ποσοστό. Ακόμα καλύτερα: πρόκειται για νέες θέσεις εργασίας που προστίθενται στις 5,4 εκατομμύρια υπάρχουσες θέσεις εργασίας που σχετίζονται με τη θάλασσα. Όπως ακούσαμε στην ευρωπαϊκή ημέρα στον Πειραιά, τα λιμάνια βρίσκονται σε ιδιαίτερα ευνοϊκή θέση, ώστε να επωφεληθούν από αυτές τις αλλαγές. Τα λιμάνια στα οποία αποβιβάζονται επιβάτες κρουαζιερόπλοιων και από τα οποία μεταφέρονται τουρίστες στα τοπικά κέντρα ενδιαφέροντος μπορούν να επωφεληθούν από την ανάπτυξη του εν λόγω κλάδου - 3% ετησίως από το Τα λιμάνια στα οποία μπορεί να γίνει φόρτωση πτερυγίων στροβίλων 80 μέτρων θα επωφεληθούν, όχι μόνο από τη μεταφορά, αλλά και από τον κατασκευαστικό κλάδο και τον κλάδο των υπηρεσιών, οι οποίοι αναπτύσσονται γύρω από αυτούς τους κόμβους. Σε αυτό το πλαίσιο, οι έξυπνες και στρατηγικές επενδυτικές αποφάσεις θα είναι κρίσιμης σημασίας για τη μελλοντική επιτυχία. Η ενέργεια και ο τουρισμός είναι μόνο δύο παραδείγματα. Στην πραγματικότητα, οι δυνατότητες είναι σχεδόν ατελείωτες. Η Ευρωπαϊκή Ημέρα για τη Θάλασσα αποτελεί γιορτή αυτών των ευκαιριών για την Ευρώπη και αναγνώριση του ρόλου που πρόκειται να διαδραματίσουν τα λιμάνια και οι ακτές στο βιώσιμο μέλλον και την οικονομική αναγέννηση της Ευρώπης. Η επιτυχία της εκδήλωσης αποδεικνύει πόσοι πολλοί άνθρωποι συμμερίζονται την άποψη αυτή. Karmenu Vella Ευρωπαίος Επίτροπος Περιβάλλοντος, Θαλάσσιας Πολιτικής και Αλιείας 3

4 ΠΟΛΙΤΙΚΗ Εις βάθος Η ΕΗΘ 2015 εστιάζει στα λιμάνια ως πύλες στη γαλάζια οικονομία Η Ευρωπαϊκή Ημέρα για τη Θάλασσα (ΕΗΘ) αποτελεί εδώ και καιρό κορυφαίο γεγονός στο ημερολόγιο των θαλάσσιων εκδηλώσεων της ΕΕ, και η φετινή χρονιά δεν αποτέλεσε εξαίρεση. Στην πραγματικότητα, η 8η έκδοση, στις 28 και 29 Μαΐου στην Αθήνα συγκέντρωσε τους περισσότερους επισκέπτες από κάθε άλλη ΕΗΘ μέχρι σήμερα, με συμμετέχοντες. Επικεντρώθηκε στον ρόλο των λιμένων και των ακτών ως πυλών για την ανάπτυξη της γαλάζιας οικονομίας. Ο Karmenu Vella, Ευρωπαίος Επίτροπος Περιβάλλοντος, Θαλάσσιας Πολιτικής και Αλιείας, αναμφίβολα εξέφρασε πολλούς από τους συμμετέχοντες, όταν υπενθύμισε στο ακροατήριο ποιο είναι ακριβώς το συστατικό που κάνει την ΕΗΘ μια τόσο μοναδική εκδήλωση: «Η Ευρωπαϊκή Ημέρα για τη Θάλασσα είναι πραγματικά ξεχωριστή. Μας ενώνει όλους: πολιτικούς και φορείς χάραξης πολιτικής, διευθύνοντες συμβούλους και επενδυτές, ναυτικούς και οι αλιείς, υπεύθυνους θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού και φορείς εκμετάλλευσης λιμένων, ερευνητές, φυσικούς επιστήμονες και μηχανικούς, και πολλούς άλλους. Και το κάνει για έναν λόγο. Συμμεριζόμαστε την πεποίθηση ότι οι θάλασσες και οι ακτές μας συνιστούν καθοριστικό παράγοντα για το μέλλον μας και είμαστε εδώ για να συζητήσουμε πώς θα εξασφαλίσουμε αυτό το μέλλον.» Το μέλλον φαίνεται πολλά υποσχόμενο: σήμερα, το 90% του εξωτερικού εμπορίου της ΕΕ διεξάγεται μέσω των υδάτων της και ο ναυτιλιακός τομέας μετρά περίπου πέντε εκατομμύρια θέσεις εργασίας. Ωστόσο, ο κ. Vella τόνισε επίσης ότι, προκειμένου να αξιοποιήσει τις δυνατότητες αυτής της οικονομίας, η Ευρώπη χρειάστηκε «προστασία, καινοτομία, επενδύσεις, κατάρτιση και προσέγγιση». Κάνοντας πράξη την υπόσχεση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι εκπρόσωποι της βιομηχανίας και η ερευνητική κοινότητα, στις 28 Μαΐου εγκαινίασαν το Επιχειρηματικό και Επιστημονικό Φόρουμ της Γαλάζιας Οικονομίας, το οποίο θα προσπαθήσει να γεφυρώσει το χάσμα ανάμεσα στην θεωρητική έρευνα και την εφαρμοσμένη καινοτομία. Στη διάρκεια των δύο ημερών της διάσκεψης της ΕΗΘ, η οποία διοργανώθηκε από την Επιτροπή σε συνεργασία με το ελληνικό Υπουργείο Ναυτιλίας, Θαλασσίων Υποθέσεων και Αιγαίου, καθώς και με την πόλη του Πειραιά, δόθηκε επίσης στους συμμετέχοντες η ευκαιρία να δεχτούν την πρόκληση του Επιτρόπου: μέσω της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών, να αναπτύξουν νέες συνεργίες και να συζητήσουν τις προοπτικές και τις προκλήσεις που συνδέονται με τις θάλασσες και τις ακτές μας. Ευρωπαϊκή Ένωση 4

5 ΠΟΛΙΤΙΚΗ Εις βάθος το 90% του εξωτερικού εμπορίου της ΕΕ διεξάγεται μέσω των υδάτων της και ο ναυτιλιακός τομέας μετρά περίπου πέντε εκατομμύρια θέσεις εργασίας... O κ. Vella τόνισε επίσης ότι, προκειμένου να αξιοποιήσει τις δυνατότητες αυτής της οικονομίας, η Ευρώπη χρειάστηκε «προστασία, καινοτομία, επενδύσεις, κατάρτιση και προσέγγιση» Οι συνεδρίες αντικατόπτρισαν την ώθηση της ΕΕ για βιώσιμη εκμετάλλευση των θαλασσών μας ως φυσικού πόρου, αλλά και για την προστασία τους ως ανεκτίμητο φυσικό ενδιαίτημα. Τα θέματα κυμάνθηκαν από τις «παράκτιες κοινότητες και γαλάζια κοινωνία» έως τον «οικολογικότερο κύκλο ζωής των πλοίων», «τον τρόπο με τον οποίο η καινοτόμος κατάρτιση μπορεί να στηρίξει τη γαλάζια ανάπτυξη» και τα «θαλάσσια δεδομένα και πληροφορίες που τροφοδοτούν τη γαλάζια ανάπτυξη». Ένα εργαστήριο με μεγάλη συμμετοχή επισκεπτών για τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό απέδειξε πόσο έχουν προχωρήσει οι συζητήσεις σχετικά με το θέμα αυτό. Τώρα που η νομοθεσία της ΕΕ έχει ήδη εγκριθεί, η εφαρμογή θα είναι ζωτικής σημασίας - και πολύ διαφορετικά περιφερειακά πλαίσια πρέπει να ληφθούν υπόψη. Το γεγονός αυτό καθιστά τα κράτη μέλη και τις περιφέρειές τους βασικές κινητήριες δυνάμεις πίσω από τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό, η επιτυχία του οποίου θα εξαρτηθεί από την υιοθέτηση μιας προσέγγισης διασυνοριακής η οποία θα βασίζεται το οικοσύστημα. Σε έναν ταχέως μεταβαλλόμενο θαλάσσιο τομέα, η έλλειψη δεξιοτήτων προκαλεί ανησυχία. «Πρέπει να σκεφτούμε τις θέσεις εργασίας που θα δημιουργηθούν στο μέλλον και να βοηθήσουμε τους ανθρώπους να μάθουν πώς να μαθαίνουν», δήλωσε η Εύα Καϊλή, βουλευτής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Σε μια συνεδρία με θέμα τις δεξιότητες, η Tine Viveka Westerberg του Πανεπιστημίου Buskerud και Vestfold της Νορβηγίας, δήλωσε ότι «η ακαδημαϊκή εκπαίδευση δεν παρέχει στους εργαζόμενους τις γνώσεις που απαιτούν οι εργοδότες.» «Η αναδιάρθρωση του λιμένα του Λίβερπουλ θα μπορούσε να δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας, αλλά δεν έχουμε τους σωστούς ανθρώπους για να τις καλύψουν», δήλωσε ο Ian Jenkinson, διευθυντής του Τμήματος Μηχανικής, Τεχνολογίας και Ναυτιλιακών Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου του Λίβερπουλ. Το Λίβερπουλ δημιούργησε έναν κόμβο στο πλαίσιο του οποίου η βιομηχανία επενδύει χρήματα στο πανεπιστήμιο και η γνώση που παράγεται, μοιράζεται στη συνέχεια από κοινού με τη βιομηχανία. Η γαλάζια και η πράσινη ανάπτυξη μπορεί να πηγαίνουν μαζί, αλλά απαιτούν μια συστημική προσέγγιση, δήλωσε ο Pauli Merriman της WWF σε μια συνεδρία με θέμα τις λύσεις που βασίζονται στη φύση. Ο Kenneth Black, του Scottish Association for Marine Science, υπογράμμισε τη σημασία της συμμετοχής των τοπικών ενδιαφερομένων μερών για την ανάπτυξη της βιώσιμης υδατοκαλλιέργειας. Στην καταληκτική συνεδρίαση, η Lowri Evans, γενική διευθύντρια Θαλάσσιας Πολιτικής και Αλιείας στη DG MARE, επανέλαβε τα λόγια με τα οποία ο Επίτροπος ξεκίνησε την ομιλία του, περιγράφοντας τους λιμένες ως τους «φορείς της αλλαγής» που θα πρέπει να αναλάβουν ηγετικό ρόλο κατά τη μετάβαση σε μια βιώσιμη οικονομία με βάση τους ωκεανούς. Με τη δυνατότητα συγκέντρωσης διαφόρων συμφερόντων, χρηματοδότησης και αναγκών σε δεξιότητες των διαφόρων τομέων, τα λιμάνια μπορούν να αποτελέσουν τον σύνδεσμο μεταξύ της πολιτικής, των επενδύσεων, της καινοτομίας και της κατάρτισης. Συγκεκριμένα, θα πρέπει να συμβάλουν στον καθορισμό νέων ιδεών για την επίλυση του παραδόξου της αυξανόμενης ανεργίας των νέων, αφενός, και αφετέρου, της έλλειψης εξειδικευμένων στον θαλάσσιο τομέα τεχνικών. Η Επιτροπή θα εργαστεί για την προώθηση του διαλόγου μεταξύ της βιομηχανίας και των ερευνητικών και εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, ως απάντηση στην εύρεση βραχυπρόθεσμων λύσεων στο ζήτημα των δεξιοτήτων και στην αξιοποίηση της δυνατότητας δημιουργίας θέσεων εργασίας της γαλάζιας οικονομίας, δήλωσε. Τη διάσκεψη έκλεισε ο Γιάννης Μώραλης, δήμαρχος Πειραιά, εκφράζοντας τις θερμές του ευχαριστίες. Μετά το τέλος της ΕΗΘ, ο Πειραιάς φιλοξένησε μια σειρά δημόσιων εκδηλώσεων, στις 30 και στις 31 Μαΐου, γιορτάζοντας την πλούσια ναυτική ιστορία και τον πολιτισμό του, ενώ παράλληλα έδωσε στους επισκέπτες την ευκαιρία να εξερευνήσουν τους αρχαιολογικούς χώρους της πόλης, καθώς και τα βιομηχανικά μνημεία. Το πρόγραμμα περιελάμβανε εκδρομές, συναυλίες, μουσικές εκδηλώσεις, θαλάσσια σπορ, ανοικτές ημέρες ιστιοπλοΐας και ταξίδια κατά μήκος της ακτής. Η πόλη του Πειραιά, πέρασε, έπειτα, τη σκυτάλη της ΕΗΘ στην πόλη Turku της Φινλανδίας, η οποία θα φιλοξενήσει την ΕΗΘ του Καθώς η φετινή εκδήλωση στέφθηκε με μεγάλη επιτυχία, οι οικοδεσπότες του επόμενου έτους θα έχουν δύσκολο έργο. Αναμένουμε με ανυπομονησία την επόμενη γόνιμη εκδήλωση! 5

6 ΠΡΟΣΩΠΑ Με μια ματιά Συνέντευξη με τον Ian Jenkinson, διευθυντή του Τμήματος Μηχανικής, Τεχνολογίας και Ναυτιλιακών Δραστηριοτήτων, στο Πανεπιστήμιο John Moores του Λίβερπουλ Παράλληλα με τον διευθυντικό του ρόλο στο Πανεπιστήμιο John Moores του Λίβερπουλ, ο καθηγητής δρ. Ian Jenkinson υπήρξε, επίσης, επικεφαλής την ανάπτυξης της ναυτιλιακής εκπαίδευσης και κατάρτισης του Πανεπιστημίου από το Λόγω αυτού του συνδυασμού τεχνογνωσίας και εμπειρίας ο δρ. Jenkinson εκλήθη να μιλήσει στην Ευρωπαϊκή Ημέρα για τη Θάλασσα (ΕΗΘ) του 2015 σχετικά με τις δεξιότητες που απαιτούνται για την τόνωση της εκ νέου ανάπτυξης των λιμένων της Ευρώπης. Συναντηθήκαμε μαζί του πρόσφατα για να ακούσουμε τη λεπτομερή ανάλυσή του σχετικά με τα θέματα που τέθηκαν κατά τη συζήτηση της ΕΗΘ - και, φυσικά, για να τον ρωτήσουμε ποιες θεωρεί πιθανές λύσεις. Ένας πρωτοφανής αριθμός νέων είναι άνεργοι σε ευρωπαϊκό επίπεδο και όμως οι θαλάσσιοι τομείς ισχυρίζονται ότι δυσκολεύονται να απορροφήσουν τους εργαζομένους που χρειάζονται. Για ποιο λόγο έχουμε συλλογικά αποτύχει μέχρι τώρα στην αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος; Το 2008 στο Λίβερπουλ, επιτεύχθηκε μια συμφωνία για δεξιότητες με στόχο την ανάπτυξη, η οποία προέβλεπε ότι η επέκταση του λιμένα θα δημιουργούσε περίπου νέες θέσεις εργασίας. Το πρόβλημα εντοπίζεται εν μέρει στο ότι οι μαθητές επιλέγουν να μελετήσουν θέματα σε τομείς που δεν προσφέρουν καλές προοπτικές εργασίας. Συνεργαστήκαμε με την Unilever στο πλαίσιο ενός έργου που αφορούσε τον σχεδιασμό συσκευασιών από μηχανικούς - αλλά αυτό δεν αναφέρεται σε κανέναν κατάλογο θέσεων εργασίας. Έτσι, οργανώσαμε μια μαθητεία. Πρόκειται για μια περίπτωση παρόμοια με αυτή του ναυτιλιακού τομέα. Το εκπαιδευτικό αντικείμενο μπορεί να είναι αρκετά γενικό, παρόλο που το αντικείμενο εργασίας μπορεί να είναι συγκεκριμένο. Στο Λίβερπουλ έχουμε ένα μάθημα που ονομάζεται «Sharp End» («κόψη του ξυραφιού»). Επιλέγονται άτομα από τον ασφαλιστικό κλάδο, για παράδειγμα, και εκπαιδεύονται στον ναυτιλιακό τομέα. Ποιες ακριβώς είναι οι δεξιότητες που απαιτούνται (για παράδειγμα, στην περίπτωση του Λίβερπουλ); Υπάρχουν πολλές θέσεις εργασίας χαμηλής ειδίκευσης, όπως οδηγοί φορτηγών. Στην υψηλότερη βαθμίδα υπάρχουν κενές θέσεις που είναι δύσκολο να καλυφθούν, οι οποίες αφορούν τεχνικό, επαγγελματικό και διευθυντικό προσωπικό. Για παράδειγμα, δεν υπάρχουν αρκετοί μηχανικοί αυτοματισμού. Χάρη σε αυτές τις κορυφαίες θέσεις εργασίας δημιουργείται καινοτομία για νέα προϊόντα και διαδικασίες, οι οποίες με τη σειρά τους δημιουργούν ζήτηση για προσωπικό χαμηλής ειδίκευσης. Υπάρχει μια γενικότερη έλλειψη ανθρώπων με εμπειρία στη θαλάσσια ναυσιπλοΐα, οι οποίοι θα μπορούσαν να καλύψουν θέσεις μηχανικών στην ξηρά, καθώς και διευθυντικές θέσεις. Στην Αθήνα μιλήσατε για τον κόμβο του Λίβερπουλ, καθώς και για το πώς τα πανεπιστήμια και η βιομηχανία συνεργάζονται από κοινού. Θα μπορούσατε να μας πείτε περισσότερα γι αυτό; Πριν από δύο χρόνια ξεκινήσαμε το Mersey Maritime, μια οργάνωση δικτύου για τον ναυτιλιακό τομέα στο Λίβερπουλ. Βρεθήκαμε για να συζητήσουμε θέματα σχετικά με τις δεξιότητες. Σε ένα λιμάνι όπως του Λίβερπουλ, μπορεί κανείς να αντιμετωπίσει τα ναυτιλιακά ζητήματα και ταυτόχρονα να επωφεληθεί από τις συναφείς βιομηχανίες, όπως η μεταποίηση τροφίμων. Δημιουργήσαμε τον κόμβο Global Maritime Knowledge (Παγκόσμια Γνώση για τη Θάλασσα) με βάση το πρότυπο της Νορβηγίας, στο πλαίσιο του οποίου το πανεπιστήμιο παρέχει γνώση, καθώς επίσης δημιουργεί τη γνώση ότι οι λιμενικοί υπάλληλοι θα πρέπει να αναβαθμίσουν τις δεξιότητές τους. Η γνώση βρίσκεται στο επίκεντρο και γύρω από αυτή συγκεντρώνονται περίπου μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Έτσι, όντας μέλη της Mersey Maritime, είμαστε σε θέση να παράγουμε γνώση αλλά και στήριξη στις ΜΜΕ και τις νεοσύστατες επιχειρήσεις μέσω της τεχνογνωσίας μας. Έχουμε, επίσης, πρόσβαση σε κεφάλαια επιχειρηματικού κινδύνου. Επομένως, έχουμε όλα τα συστατικά για μια σφαιρική προσέγγιση. Στην Ευρωπαϊκή Ημέρα για τη Θάλασσα ακούσαμε για την έλλειψη ευελιξίας ακαδημαϊκά προγράμματα σπουδών και την ανάγκη για πρακτικής άσκηση μικρότερης διάρκειας. Τα πανεπιστήμια είναι σε θέση να σχεδιάσουν και να εφαρμόσουν τα ανωτέρω; Πρέπει να προσδιορίσουμε τι εννοούμε με τον όρο δεξιότητες, κατάρτιση και εκπαίδευση. Η εκπαίδευση δεν αποσκοπεί απαραίτητα στην παροχή επαγγελματικών προσόντων, εξαιρουμένης ίσως της μηχανικής. Στην περίπτωση, για παράδειγμα, της γεωγραφίας ή της θαλάσσιας βιολογίας δεν είναι εύκολο να αλλάξουμε το πρόγραμμα σπουδών για να καλύψουμε τις ανάγκες του κλάδου. Ένας πτυχιούχος γενικής επιστήμης χρειάζεται κάτι διαφορετικό, μια επιπλέον κατάρτιση που θα τον οδηγήσει σε μια επιτυχημένη επαγγελματική σταδιοδρομία. Αυτό συμβαίνει με δύο τρόπους: μέσω του εργοδότη, αλλά συνήθως οι εργοδότες δεν είναι ιδιαίτερα πρόθυμοι και μια ΜΜΕ δεν είναι σε θέση να παρέχει προγράμματα κατάρτισης, επομένως χρειάζεται πρόσβαση σε μεταπτυχιακή εκπαίδευση. Ως εκ τούτου, ο ρόλος των πανεπιστημίων είναι να συνεργάζονται με διάφορες βιομηχανίες με σκοπό την αναβάθμιση των δεξιοτήτων των αποφοίτων. Ian Jenkinson 6

7 ΤΟΠΟΙ Εις βάθος Οι αλιείς τόνου απολαμβάνουν σημαντική αύξηση των ποσοστώσεων Η ορθή διαχείριση και οι θυσίες από πλευράς των αλιευτικών φορέων έχουν αποδώσει καρπούς, με αποτέλεσμα τη σταδιακή αποκατάσταση του αποθέματος. Κατά συνέπεια, ο ευρωπαϊκός στόλος απολαμβάνει, φέτος, αύξησης της ποσόστωσης της τάξεως του 20% σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια, με αποτέλεσμα τόνους των συνολικών επιτρεπόμενων αλιευμάτων για την ΕΕ το Ενώ η αλιευτική περίοδος του τόνου (26 Μαΐου 24 Ιουνίου) έφτασε στο τέλος της, η παρακολούθηση των δραστηριοτήτων στη Μεσόγειο θάλασσα των μεγάλων σκαφών που είναι γνωστά ως γρι-γρι δεν έχει επισημάνει τυχόν ιδιαίτερα ζητήματα που προκαλούν ανησυχία. Επαναλαμβάνοντας τη δέσμευση της ΕΕ να εφαρμόσει διεθνείς ελέγχους όσον αφορά την αλιεία τόνου σε συνεργασία με τον κλάδο, ο Ευρωπαίος Επίτροπος Περιβάλλοντος, Θαλάσσιας Πολιτικής και Αλιείας, Karmenu Vella, δήλωσε: «ο τόνος, ένα εμβληματικό απόθεμα που ήταν στα πρόθυρα της κατάρρευσης, βρίσκεται πλέον σε πορεία αποκατάστασης. Για πρώτη φορά μετά από σχεδόν μια δεκαετία, οι αλιείς μας μπορούν να επωφεληθούν από την αυξημένη ποσόστωση. Πρέπει να συνεχίσουμε σε αυτή την πορεία.» Η αλιεία τόνου ρυθμίζεται από τη Διεθνή Επιτροπή για τη Διατήρηση των Θυννοειδών του Ατλαντικού (ICCAT), η οποία το 2006 ενέκρινε ένα 15ετές σχέδιο αποκατάστασης για τον τόνο στον ανατολικό Ατλαντικό και στη Μεσόγειο. Η ποσόστωση της ΕΕ επιμερίζεται στα οκτώ κράτη μέλη που συμμετέχουν ενεργά στην αλίευση τόνου - Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία, Κροατία, Ελλάδα, Πορτογαλία, Μάλτα και Κύπρος. Η Ισπανία και η Γαλλία έχου τα μεγαλύτερα μερίδια. Τον περασμένο Νοέμβριο, η ICCAT ενέκρινε ετήσια αύξηση του συνολικού επιτρεπόμενου αλιεύματος τόνου κατά 20% για τα επόμενα τρία χρόνια, με αποτέλεσμα τη συνολική αύξηση κατά 60% μέχρι το Ένας μεγάλος αριθμός επιθεωρητών, περιπολικών σκαφών και αεροσκαφών χρησιμοποιήθηκε καθ όλη τη διάρκεια του έτους για να εφαρμόσει ελέγχους σε ό, τι αποτελεί μια εξαιρετικά οργανωμένη και εκβιομηχανισμένη επιχείρηση. Πραγματοποιούνται αυξημένοι έλεγχοι κατά τη διάρκεια της αλιευτικής περιόδου με γρι-γρι και της περιόδου εγκλωβισμού των ψαριών που αλιεύονται της περιόδου εγκλωβισμού των ψαριών που αλιεύονται ζωντανά από σκάφη γρι-γρι και παγίδες. Το 2013, η ICCAT ενέκρινε νέους κανόνες για τη χρήση στερεοσκοπικών καμερών για τον έλεγχο των ποσοτήτων ζωντανού τόνου που εγκλωβίζεται σε εκτροφεία. Ακολουθούνται αυστηρές διαδικασίες για την επαλήθευση των ποσοτήτων των εγκλωβισμένων ψαριών, καθώς και μέτρα για την απελευθέρωση των ψαριών που υπερβαίνουν την ποσόστωση. Τα κράτη μέλη χρησιμοποιούν 30 περιπολικά σκάφη και 11 αεροσκάφη, ενώ η ΕΕ συνεισφέρει παρέχοντας 200 ημέρες περιπολικών αλιευτικών σκαφών και 100 ώρες εναέριας παρακολούθησης. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρακολουθεί, επίσης, τις αλιευτικές δραστηριότητες μέσω ενός δορυφορικού συστήματος ελέγχου το οποίο ονομάζεται σύστημα παρακολούθησης σκαφών (ΣΠΣ), με σκοπό τη διασφάλιση της συμμόρφωσης με όλους τους κανόνες. Η Επιτροπή αναθέτει σε δικούς της επιθεωρητές τη διενέργεια επιτόπιων ελέγχων, ιδίως κατά τη διάρκεια επιχειρήσεων εγκλωβισμού. Η μεσογειακή βιομηχανική αλιεία με γρι-γρι, η οποία αναπτύχθηκε κυρίως τη δεκαετία του 1990, αντιπροσωπεύει περισσότερο από το 60% των ετήσιων αλιευμάτων στην ΕΕ. Ο στόλος των γρι-γρι εδρεύει κυρίως στην Ισπανία, τη Γαλλία, την Ιταλία, την Κροατία και τη Μάλτα. Ο τομέας της αλιείας τόνου λειτουργεί σε βιομηχανική κλίμακα και ο τόνος που αλιεύεται με τη χρήση διχτυών γρι-γρι μεταφέρεται σε κλωβούς στη θάλασσα, με σκοπό την πάχυνση σε εκτροφεία πριν από την πώληση. Η Ιαπωνία είναι η μεγαλύτερη αγορά, αλλά και ένας από τους μεγαλύτερους αλιείς τόνου. Η φετινή περίοδος τελείωσε νωρίς για τα περισσότερα σκάφη γρι-γρι, τα οποία επέστρεψαν στο λιμάνι από τα μέσα Ιουνίου, μετά την επίτευξη των ποσοστώσεών τους. Σε μια προκαταρκτική έκθεση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανέφερε ότι μέχρι τώρα δεν έχουν εντοπιστεί σημαντικά θέματα σχετικά με συστημικές δραστηριότητες υπεραλίευσης ή δραστηριότητες παράνομης αλιείας τόνου από τα σκάφη της ΕΕ και δεν είχε αναφερθεί καμία ύποπτη δραστηριότητα από ΜΚΟ. Ugo Montaldo 7

8 ΤΟΠΟΙ Εις βάθος Τόνος Η διατήρηση αποδίδει καρπούς Πωλείται σε υψηλή τιµή και η υψηλή ζήτηση έχει οδηγήσει σε µη βιώσιµη αλιεία στο παρελθόν. Το πρόβληµα αντιµετωπίζεται επιτυχώς µε ένα σχέδιο αποκατάστασης του τόνου στον Ανατολικό Ατλαντικό και στη Μεσόγειο. Το σχέδιο συµφωνήθηκε Ποσοστώσεις και ποσότητες στην ICCAT ( ιεθνής Επιτροπή για τη ιατήρηση των Θυννοειδών του Ατλαντικού) το % Ποσοστώσεις και ποσότητες Το 2015, από τους τόνους που µπορούν να αλιευθούν στον Ανατολικό Ατλαντικό και στη Μεσόγειο, το 59% αλιεύεται από αλιείς της ΕΕ. Χρονοδιάγραµµα αποκατάστασης 2006 Η ICCAT δροµολογεί 15ετές σχέδιο αποκατάστασης. Η ΕΕ είναι βασικός υποκινητής 2012 Xρήση υψηλής τεχνολογίας υποβρύχιων καµερών για τον υπολογισµό των ποσοτήτων ψαριών που έχουν καταστεί υποχρεωτικές 2008 Eνίσχυση της εφαρµογής του σχεδίου αποκατάστασης Η εντολή της ICCAT ενισχύθηκε, οι έλεγχοι έγιναν αυστηρότεροι µεταξύ άλλων και µέσω της χρήσης νέων τεχνολογιών Θαλάσσια Πολιτική και Αλιεία Xρήση νέων τεχνολογιών οδήγησε στην απελευθέρωση τόνου που δηλώνονταν µερικώς 2014 Oι αµελητέες ποσότητες τόνου που απελευθερώνονται, αποδεικνύουν ότι το αυστηρό σύστηµα ελέγχου, σε συνδυασµό µε τη χρήση νέων τεχνολογιών, βοηθά στη διατήρηση των αλιευµάτων στο πλαίσιο των ποσοστώσεων 2014 Τα αποθέµατα τόνου έχουν αρχίσει να αποκαθίστανται, µε αποτέλεσµα η ποσόστωση της ΕΕ για το 2015 να είναι αυξηµένη κατά 20%, σύµφωνα µε επιστηµονικές γνωµοδοτήσεις ISSN KL-AN EL-C 8