ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΔΙΕΘΝΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΣΠΟΥΔΕΣ ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΔΙΕΘΝΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΣΠΟΥΔΕΣ ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ"

Transcript

1 ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΔΙΕΘΝΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΣΠΟΥΔΕΣ ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΩΝ ΠΟΛΕΜΙΚΩΝ ΕΠΑΝΟΡΘΩΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Δημήτριος Βόλτσης, Α.Ε.Μ. 164/08 Επιβλέπων καθηγητής: κ. Κωνσταντίνος Αντωνόπουλος Απρίλιος 2011

2 Περιεχόμενα ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 3 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΗΣ ΕΤΕΡΟΔΙΚΙΑΣ Το προνόμιο της ετεροδικίας Οι προϋποθέσεις εφαρμογής του διεθνούς δικαίου στην εθνική έννομη τάξη Ο ρόλος του διεθνούς εθίμου στην διεθνή έννομη τάξη Οι προϋποθέσεις δημιουργίας του διεθνούς εθίμου Τα προβλήματα εφαρμογής του διεθνούς δικαίου στην εθνική έννομη τάξη Η επίκληση του προνομίου της ετεροδικίας από τη Γερμανία στα ελληνικά δικαστήρια Τα χαρακτηριστικά της ετεροδικίας Η Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Ετεροδικία των Κρατών Οι διεθνείς τάσεις σχετικά με το ζήτημα της ετεροδικίας Η μειοψηφούσα γνώμη της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου σχετικά με την εφαρμογή της ετεροδικίας Παράγοντες αποκλεισμού του προνομίου της ετεροδικίας Η περίπτωση του Διστόμου ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΔΙΕΚΔΚΗΣΕΙΣ ΜΕΤΑ ΤΟ Β ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΛΕΜΟ Η υποχρέωση της Γερμανίας για απόδοση πολεμικών επανορθώσεων Η διάσκεψη κορυφής του Πότσδαμ Η Διάσκεψη των Παρισίων για τις Επανορθώσεις Ο ρόλος της Διασυμμαχικής Υπηρεσίας Επανορθώσεων Η Τριμερής Επιτροπή για την Αποκατάσταση του Νομισματικού Χρυσού Οι δυσλειτουργίες των μηχανισμών υπολογισμού και απόδοσης των επανορθώσεων Η Συνθήκη της Βόννης του

3 2.5 Η Συμφωνία του Λονδίνου «περί εξωτερικών Γερμανικών χρεών» Το Μικτό Ελληνογερμανικό Διαιτητικό Δικαστήριο Οι διμερείς Συνθήκες Ειρήνης Οι γερμανικές διαπραγματεύσεις για την υπογραφή διμερών συμφωνιών Η Συμφωνία της Βόννης Οι δικαιούχοι της αποζημίωσης Η ιδιαιτερότητα της Συμφωνίας της Βόννης Η Συνθήκη της Μόσχας για την οριστική τακτοποίηση των σχέσεων με τη Γερμανία ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ Οι ανθρώπινες και υλικές ελληνικές απώλειες Οι γερμανικές μέθοδοι απομύζησης των ελληνικών πόρων Οι ελληνικές απαιτήσεις έναντι της Ιταλίας και της Βουλγαρίας Η περίπτωση του κατοχικού δανείου Η δικαιολογία της Γερμανίας για την άρνηση καταβολής αποζημιώσεων Οι αδυναµίες των ελληνικών επιχειρημάτων στη διεκδίκηση των αποζημιώσεων Οι λόγοι της ελληνικής στάσης στο ζήτημα των πολεμικών επανορθώσεων ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: Η ΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΔΙΕΚΔΙΚΗΣΗ ΤΩΝ ΠΟΛΕΜΙΩΝ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΕΩΝ Οι «πυλώνες» της προσπάθειας για την απόδοση των πολεμικών επανορθώσεων Ο δικαστικός αγώνας για τη σφαγή του Διστόμου Η ανατροπή της απόφασης της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου Η κατάθεση αγωγών στα Ιταλικά δικαστήρια Η προσφυγή της Γερμανίας στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β

4 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Αντικείμενο της ανά χείρας εργασίας είναι το ζήτημα των πολεμικών επανορθώσεων στην Ελλάδα. Πιο συγκεκριμένα, επιχειρήσαμε να μελετήσουμε και να παρουσιάσουμε τις οικονομικές και υλικές ζημίες αλλά και τις ανθρώπινες απώλειες που υπέστη η Ελλάδα κατά τη διάρκεια του Β Παγκοσμίου Πολέμου, όταν βρισκόταν υπό τη κατοχή των Γερμανών, των Ιταλών και των Βουλγάρων, αλλά και την προσπάθεια των ελληνικών κυβερνήσεων και πολιτών για την υλική, οικονομική και ηθική τους αποζημίωση. Αναμφίβολα, το θέμα των αποζημιώσεων, και κυρίως των γερμανικών, αποτελεί μια ξεχασμένη και παραμελημένη υπόθεση για όλες τις μεταπολεμικές κυβερνήσεις, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, αλλά και ένα απωθημένο στη συνείδηση του ελληνικού λαού. Η ανακίνηση του θέματος κατά περιόδους από ομάδες ανθρώπων, αλλά και μεμονωμένα κάποιες φορές, είχε ως αποτέλεσμα τον στιγματισμό τους και την απόδοση χαρακτηρισμών από κάποιους όπως «ουτοπιστές» και «εμμονικοί». Η διεκδίκηση των δίκαιων απαιτήσεων εκ μέρους της Ελλάδας δεν πρέπει να χαρακτηρισθεί ως μια προσπάθεια αναμόχλευσης παθών του παρελθόντος αλλά ως πράξη ιστορικής δικαιοσύνης, βασισμένης σε τεκμηριωμένη γνώση αναμφισβήτητων και ιστορικά καταγεγραμμένων δεδομένων και γεγονότων. Δυστυχώς, βασικό χαρακτηριστικό των πολιτικών των ελληνικών κυβερνήσεων ήταν η παθητικότητα και η έλλειψη ανάληψης πρωτοβουλιών για την διευθέτηση του θέματος προς όφελος του ελληνικού λαού. Εξάλλου, όπως προκύπτει από την ιστορική εμπειρία, στην διεθνή πολιτική η ενδοτικότητα σε θέματα ηθικής, εθνικής και πολιτικής σημασίας ποτέ δεν εκτιμήθηκε και δεν απέδωσε τα προσδοκώμενα οφέλη. Επομένως, αναπόσπαστο κομμάτι της εξωτερικής πολιτικής των ελληνικών κυβερνήσεων πρέπει να είναι η συνεπής και επίμονη υποστήριξη των δίκαιων της απαιτήσεων αφού η διεκδίκηση τους αφορά ηθικό χρέος τόσο προς τα θύματα που υ- πέστησαν τα πάνδεινα όσο και προς την ελληνική Πολιτεία, ως επίσημου εκφραστή στη διεθνή ζωή της ηθικής υπόστασης και της εθνικής αξιοπρέπειας του λαού της. Για τις ανάγκες της εργασίας, επιλέξαμε να διαχωρίσουμε την εργασία σε τέσσερα κεφάλαια, ανάλογα με την θεματολογία. Στο πρώτο, εξετάζεται το ζήτημα της ετεροδικίας, δηλαδή η μη υπαγωγή ενός αλλοδαπού κράτους στη διεθνή δικαιοδοσία των δικαστηρίων ενός άλλου κράτους. Στο δεύτερο μέρος, γίνεται παρουσίαση και ανάλυση των συμβάσεων και των διακρατικών συμφωνιών που 3

5 υπογράφτηκαν μετά το τέλος του Β Παγκοσμίου Πολέμου και είχαν ως αντικείμενο την διευθέτηση του θέματος των επανορθώσεων που έπρεπε να πληρώσουν οι ηττημένες χώρες. Στη συνέχεια, παρουσιάζονται οι απαιτήσεις που έχει η Ελλάδα έναντι της Γερμανίας, κυρίως, της Ιταλίας και της Βουλγαρίας, υπό τη στρατιωτική κατοχή των οποίων βρισκόταν η Ελλάδα κατά τη διάρκεια του Β Παγκοσμίου Πολέμου και στο τέλος επισημαίνονται ποια ήταν η τύχη της διεκδίκησης των πολεμικών αποζημιώσεων από τις ελληνικές κυβερνήσεις και από πολίτες μεμονωμένα καθώς και οι αποφάσεις των ελληνικών και διεθνών δικαστηρίων που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη μετέπειτα εξέλιξη της προσπάθειας για δικαίωση. Η διεκδίκηση πολεμικών αποζημιώσεων εκ μέρους ιδιωτών δεν έχει κριθεί ακόμα τελεσίδικα καθώς, όπως θα δούμε στη συνέχεια, εκκρεμούν αποφάσεις που μπορούν να καταστούν καταλυτικές για την περαιτέρω εξέλιξη της διαδικασίας. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΗΣ ΕΤΕΡΟΔΙΚΙΑΣ 1.1. Το προνόμιο της ετεροδικίας Τα διεθνή εγκλήματα απειλούν ολόκληρη την ανθρωπότητα και υπονομεύουν τις βάσεις της διεθνούς συνύπαρξης, έτσι ώστε η ανάγκη δραστικής πάταξής των να τοποθετείται στη κορυφή των διεθνών κανόνων και υπερισχύει οποιουδήποτε άλλου συμβατικού ή εθιμικού κανόνα. Για την αποφυγή διαταραχής των διεθνών σχέσεων μεταξύ των κρατών και τη διατήρηση της διεθνούς ειρήνης και τάξης, έχει δημιουργηθεί ο θεσμός της ετεροδικίας ή κυριαρχική ασυλία των κρατών, δηλαδή η μη υπαγωγή τους στη διεθνή δικαιοδοσία των δικαστηρίων του forum. Η ετεροδικία αποτελεί κανόνα του διεθνούς εθιμικού δικαίου και κατά συνέπεια γενικά παραδεγμένο κανόνα του δημοσίου διεθνούς δικαίου. Μεγάλη συζήτηση προκλήθηκε γύρω από το θέμα της ετεροδικίας και τις προϋποθέσεις εφαρμογής της όταν η Ολομέλεια του Άρειου Πάγου δέχθηκε τη δικαιοδοσία των ελληνικών δικαστηρίων επί του Γερμανικού δημοσίου στην υπόθεση των θυμάτων του Διστόμου 1 όπου 1 Υπ αριθμ. 11/2000 απόφαση της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου (Αποζημιώσεις κατοίκων Διστόμου), ΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ, τεύχος 1, Αθήνα 2001, διαθέσιμο στο 4

6 εκτελέστηκαν για λόγους αντιποίνων διακόσια περίπου άτομα, τα οποία ουδεμία σχέση είχαν, άμεση ή έμμεση, με τις στρατιωτικές εχθροπραξίες επί ελληνικού εδάφους από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής κατά τη διάρκεια του Β Παγκόσμιου πολέμου. Επίσης, όμοιο ζήτημα περί ετεροδικίας εμφανίστηκε στην Ιταλία, στην υπόθεση «Ferrini», όταν ο Luigi Ferrini άσκησε αγωγή, ενώπιον του δικαστηρίου του Αρέτσο, κατά της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας, αιτούμενος αποζημίωση λόγω της βλάβης που υπέστη από τη σύλληψή του στην επαρχία του Αρέτσο, την 4η Αυγούστου 1944, από γερμανικές στρατιωτικές δυνάμεις και εν συνεχεία επειδή μεταφέρθηκε σε στρατόπεδο καταναγκαστικών έργων στη Γερμανία για να χρησιμοποιηθεί ως εργάτης σε γερμανικές επιχειρήσεις 2. Και στις δύο περιπτώσεις, η Γερμανία προέβαλε την ένσταση της ετεροδικίας ισχυριζόμενη ότι τα ελληνικά και ιταλικά δικαστήρια δεν έχουν την αρμοδιότητα να εκδικάσουν τις συγκεκριμένες υποθέσεις λόγω έλλειψης (διεθνούς) δικαιοδοσίας. Αποτελεί αξιοσημείωτο γεγονός, ότι για τη συγκεκριμένη διαφορά μεταξύ Ιταλίας και Γερμανίας, εκκρεμεί η απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης. Επομένως, κρίνεται απαραίτητο να αναλυθούν η θέση ενός διεθνούς εθιμικού κανόνα, όπως είναι η ετεροδικία, στην εσωτερική έννομη τάξη κάθε κράτους και τα όρια και οι προϋποθέσεις εφαρμογής του θεσμού της ετεροδικίας Οι προϋποθέσεις εφαρμογής του διεθνούς δικαίου στην εθνική έννομη τάξη Το Σύνταγμα του 1975/86 ρυθμίζει το ζήτημα της εφαρμογής και της ισχύος του διεθνούς δικαίου στην εθνική έννομη τάξη. Το άρθρο 28 1 του Συντάγματος 3 αναφέρεται στην ενσωμάτωση στο εσωτερικό δίκαιο τόσο των συμβατικών όσο και των μη συμβατικών (αλλά γενικά παραδεγμένων) κανόνων του διεθνούς δικαίου. 2 Μπέης Κώστας, Κήρυξη εκτελεστότητας αλλοδαπής απόφασης κατά αλλοδαπού Δημοσίου, στο Περιοδικό Δίκη, τεύχος Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2007, Αθήνα 2007, διαθέσιμο στο 3 Οι γενικά παραδεγμένοι κανόνες του διεθνούς δικαίου, καθώς και οι διεθνείς συμβάσεις, από την επικύρωσή τους με νόμο και η θέση τους σε ισχύ σύμφωνα με τους όρους καθεμιάς, αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του εσωτερικού ελληνικού δικαίου και υπερισχύουν από κάθε άλλη αντίθετη διάταξη νόμου. Η εφαρμογή των κανόνων του διεθνούς δικαίου και των αλλοδαπών συμβάσεων στους αλλοδαπούς τελεί πάντοτε υπό τον όρο της αμοιβαιότητας. 5

7 Κατ' αρχήν, σύμφωνα με το 28 1 οι κανόνες του διεθνούς δικαίου δεν αρκεί να είναι «παραδεγμένοι» αλλά επιπλέον απαιτείται να είναι «γενικά παραδεγμένοι». Επομένως, κατά τον τρόπο αυτό αποκλείονται από το νοηματικό περιεχόμενο των «γενικά παραδεγμένων κανόνων του διεθνούς δικαίου» οι κανόνες του «ειδικού» διεθνούς δικαίου. Στη θεωρία, ως γενικό διεθνές δίκαιο νοείται εκείνο που περιλαμβάνει τους κανόνες που εφαρμόζονται στις σχέσεις όλων των μελών της διεθνούς κοινωνίας. Έτσι, το γενικό διεθνές δίκαιο περιλαμβάνει: α) τις γενικές αρχές του διεθνούς δικαίου, β) τα γενικά διεθνή έθιμα και γ) τις οι γενικές αρχές του δικαίου των κρατών που θα εφαρμόζονται στη διεθνή έννομη τάξη 4. Αντίθετα, το ειδικό διεθνές δίκαιο αποτελείται από τους κανόνες εκείνους, συμβατικούς ή εθιμικούς, που εφαρμόζονται στις σχέσεις μεταξύ ορισμένων μόνον από τα υποκείμενα του διεθνούς δικαίου Ο ρόλος του διεθνούς εθίμου στην διεθνή έννομη τάξη Το γενικό διεθνές έθιμο αποτελεί αναμφισβήτητα τη σημαντικότερη κατηγορία κανόνων διεθνούς δικαίου που εντάσσονται στο νοηματικό πλαίσιο της έννοιας των «γενικά παραδεγμένων κανόνων του διεθνούς δικαίου». Σε αντίθεση με τα εθνικά δίκαια, στο διεθνές δίκαιο το έθιμο αποτελεί τη σπουδαιότερη ίσως πηγή δικαίου και επομένως ο εσωτερικός νομοθέτης οφείλει να εφαρμόσει το γενικό διεθνές έθιμο, με αυξημένη τυπική ισχύ έναντι του κοινού νόμου, σύμφωνα με το άρθρο 28 1 του Συντάγματος 6. Στη διεθνή έννομη τάξη το διεθνές έθιμο αποτελεί ουσιαστικά μία διεθνή πρακτική που έχει γίνει παραδεκτή ως δίκαιο. Το άρθρο 38 1 Κατ.Δ.Δ., το οποίο ορίζει ότι το Δικαστήριο εφαρμόζει ως μέρος του διεθνούς δικαίου το διεθνές έθιμο, εισφέρει τη βασική αρχή και τις γενικές προϋποθέσεις για την διαπίστωση της συγκεκριμένης πηγής. 4 Ιωάννου Κρατερός-Οικονομίδης Κωνσταντίνος-Ροζάκης Χρήστος-Φατούρου Αργυρή, Δημόσιο Διεθνές Δίκαιο: Σχέσεις Διεθνούς και Εσωτερικού Διακίου, Εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα, Αθήνα- Κομοτηνή 1990, σελ Ειδικοί κανόνες θεωρούνται: α) το σύνολο των διεθνών συνθηκών και β) τα ειδικά διεθνή έθιμα. 6 Η κατίσχυση του διεθνούς εθίμου έναντι του τυπικού νόμου διασπά την νομική αρχή ότι το έθιμο δεν υπερισχύει του νόμου. 6

8 1.3.1 Οι προϋποθέσεις δημιουργίας του διεθνούς εθίμου Κρίνεται απαραίτητο να διευκρινιστεί ότι το έθιμο συντίθεται από δύο βασικά στοιχεία, η ταυτόχρονη ύπαρξη των οποίων είναι απαραίτητη για τη δημιουργία του: Το αντικειμενικό στοιχείο, που είναι η σταθερή και ομοιόμορφη πρακτική των κρατών και το υποκειμενικό, που είναι η πεποίθηση ότι η πρακτική αυτή ανταποκρίνεται σε ορισμένη νομική υποχρέωση ή δικαίωμα (opinion juris). Έτσι, όταν τα κράτη στις μεταξύ τους σχέσεις ακολουθούν ορισμένη πρακτική, θετική ή αρνητική, με την πεποίθηση ότι αυτή αποτελεί νόμιμη ενέργεια κατά το διεθνές δίκαιο, τότε δημιουργούν έθιμο. Βεβαίως, για να δημιουργηθεί ένα διεθνές έθιμο δεν ισχύουν ακριβώς τα ίδια με τα ισχύοντα στο εσωτερικό δίκαιο. Στη δημιουργία ενός διεθνούς εθίμου τα αποφασιστικά στοιχεία είναι εν προκειμένω η γενικευμένη, ομοιόμορφη και συνεπής πρακτική. Για την εκτίμηση της αξίας της πρακτικής των κρατών λαμβάνεται υπόψη και το στοιχείο χρόνος, αφού η διάρκεια δείχνει και συνέπεια εφαρμογής και επαλήθευσης της αξίας του εθιμικού κανόνα, χωρίς όμως να αποκλείονται περιπτώσεις που για τη δημιουργία εθιμικού κανόνα δεν είναι αναγκαία η μακροχρόνια πρακτική. Έτσι, κατά τον τρόπο αυτό, υποστηρίζεται από μέρος της θεωρίας ακόμη και η δυνατότητα στιγμιαίου εθίμου 7 ή, έστω, εθίμου που στηρίζεται σε ολιγόχρονη πρακτική, διαθέτοντας όμως το στοιχείο της επαναληπτικότητας. Στην περίπτωση του διεθνούς εθίμου, τελικά, η διάρκεια που απαιτείται για να δημιουργηθεί έθιμο σχετίζεται περισσότερο με τη συχνότητα της επανάληψης των σχετικών πράξεων και την ομοιομορφία τους παρά με το αντικειμενικά διανυόμενο χρονικό διάστημα 8. Σε κάθε πάντως περίπτωση, για να χαρακτηριστεί ένα διεθνές έθιμο ως γενικό (και να υπαχθεί συνεπώς στους γενικά παραδεγμένους κανόνες) πρέπει η εν λόγω κρατική πρακτική να είναι γενικευμένη στο χώρο, να είναι, δηλαδή, γενική πρακτική των κρατών. Δεν είναι, πάντως, απαραίτητο όλα τα κράτη του κόσμου να έχουν εκ- 7 Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το δίκαιο του διαστήματος. 8 Ιωάννου Κρατερός-Οικονομίδης Κωνσταντίνος-Ροζάκης Χρήστος-Φατούρου Αργυρή, Δημόσιο Διεθνές Δίκαιο: Θεωρία των Πηγών, Εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα, Αθήνα-Κομοτηνή 1988, σελ

9 δηλώσει με την πρακτική τους, αποδοχή του κανόνα. Αρκεί συνεπώς να έχουν αποδεχθεί το έθιμο πολλά κράτη, η αποδοχή, δηλαδή, να είναι γενική και όχι παγκόσμια. Βέβαια, στη δημιουργία ενός γενικού εθίμου ο ρόλος της πρακτικής των άμεσα ενδιαφερομένων χωρών έχει μεγαλύτερη και πιο βαρύνουσα σημασία 9 και δεν είναι απαραίτητο, όπως προαναφέρθηκε, όλα τα κράτη του κόσμου να έχουν εκδηλώσει με την πρακτική τους, αποδοχή του κανόνα. Γενικά, γίνεται δεκτό ότι ένας εθιμικός κανόνας μπορεί να υπάρξει έστω και αν η σχετική θετική πρακτική πηγάζει από μερικά κράτη, ενώ άλλα κράτη δεν έχουν με την πρακτική τους πάρει θέση. Τότε ο κανόνας δεσμεύει όλα τα κράτη, και αυτά που έχουν σιγήσει, αρκεί η σιωπή τους να μην μπορεί να ερμηνευτεί, στη συγκεκριμένη περίπτωση, ως αντίθετη 10. Όταν υπάρχει αντίθεση, που εκφράζεται άμεσα ή έμμεσα σε κρατική πρακτική, από ένα κράτος ή λίγα κράτη, τότε ο εθιμικός κανόνας μπορεί να δημιουργηθεί αλλά δεν δεσμεύει το κράτος ή τα κράτη που έχουν αντιταχθεί 11. Επίσης, ένα κράτος δεν δεσμεύεται από κανόνα εθιμικού δικαίου αν κατά την περίοδο διαμόρφωσης του εθίμου εκφράζει με συνέπεια την/αντίθεσή του στον υπό διαμόρφωση κανόνα (επίμονος αντιρρησίας) 12. Εκτός όμως από την πρακτική, για τη δημιουργία διεθνούς εθίμου απαιτείται το ψυχολογικό στοιχείο της πεποίθησης δικαίου, πρέπει, δηλαδή, να συνυπάρχει η συνείδηση της εκ της νομικής διεθνούς υποχρεώσεως ανάγκης συμμορφώσεως στον κανόνα. Οι επιμέρους πράξεις πρέπει όχι μόνο να συνιστούν μία καθιερωμένη πρακτική, αλλά επίσης να είναι τέτοιες ή να πραγματοποιούνται κατά τέτοιο τρόπο ώστε να αποδεικνύουν την πεποίθηση ότι αυτή η πρακτική είναι υποχρεωτική επειδή 9 Π.χ. εθιμικός κανόνας για την ελεύθερη ναυσιπλοΐα αφορά αμεσότερα τα παράκτια κράτη, Υπόθεση Υφαλοκρηπίδας, Βόρειας Θάλασσας (1969). 10 Ιωάννου Κρατερός-Οικονομίδης Κωνσταντίνος-Ροζάκης Χρήστος-Φατούρου Αργυρή, Δημόσιο Διεθνές Δίκαιο: Θεωρία των Πηγών, Εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα, Αθήνα-Κομοτηνή 1988, σελ Ως προς τους τρόπους διαπίστωσης του εθίμου η Επιτροπή του Διεθνούς Δικαίου των Ηνωμένων Εθνών κατάρτισε το 1951 ένα ενδεικτικό πίνακα που περιλαμβάνει αποφάσεις διεθνών αλλά και εσωτερικών δικαστηρίων, διπλωματική αλληλογραφία, γνωμοδοτήσεις νομικών συμβούλων των κρατώ. κρατών, διεθνείς συνθήκες, εσώτερη νομοθεσία όπως επίσης και την πρακτική των διεθνών οργανισμών. 12 Ρούκουνας Εμμανουήλ, Διεθνές Δίκαιο: Σχέσεις διεθνούς και εσωτερικού δικαίου-τρόποι παραγωγής του διεθνούς δικαίου, Εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα, Αθήνα-Κομοτηνή 2004, σελ

10 υπάρχει κανόνας δικαίου που την αξιώνει και την επιβάλλει. Τα ενδιαφερόμενα κράτη πρέπει λοιπόν να αισθάνονται πως συμμορφώνονται σε κάτι που ανάγεται σε νομική υποχρέωση 13. Η συχνότητα ή ακόμα ο συνήθης χαρακτήρας αυτών των πράξεων δεν είναι αφ' εαυτού επαρκής. Υπάρχουν πολλές διεθνείς πράξεις π.χ. στο επίπεδο της εθιμοτυπίας και των τελετών - που πραγματοποιούνται σχεδόν αμετάβλητα αλλά οι οποίες αιτιολογούνται μόνο για λόγους αβροφροσύνης, πρακτικής ή παραδόσεως και όχι από κάποιο συναίσθημα νομικής υποχρεώσεως Τα προβλήματα εφαρμογής του διεθνούς δικαίου στην εθνική έννομη τάξη Τέλος, ζήτημα έχει δημιουργηθεί ως προς την εφαρμογή του διεθνούς δικαίου στην εσωτερική έννομη τάξη από την ολοένα αυξανόμενη τάση να συμπεριλαμβάνονται οι γενικοί εθιμικοί κανόνες σε πολυμερείς συνθήκες. Το πρόβλημα, δηλαδή, εντοπίζεται στο αν και κατά πόσο οι εν λόγω κανόνες θα εφαρμοστούν ως γενικά παραδεγμένοι κανόνες του διεθνούς δικαίου ή ως συμβατικοί κανόνες, οπότε απαιτούνται οι προϋποθέσεις της επικυρώσεως με νόμο που προβλέπει το άρθρο 28 1του Συντάγματος. Σε κάθε περίπτωση, η απάντηση στο συγκεκριμένο πρόβλημα προκύπτει από το ίδιο το άρθρο 28 το οποίο εισάγει την αρχή της άμεσης εφαρμογής των γενικά παραδεγμένων κανόνων του διεθνούς δικαίου στην εσωτερική έννομη τάξη. Δεν είναι δυνατόν, λοιπόν, να θεωρηθεί ότι με τη συμπερίληψη των εθιμικών κανόνων σε συνθήκη αυτοί χάνουν τη νομική τους φύση ως γενικοί διεθνείς κανόνες αντίθετα, εξακολουθούν να διατηρούν τον αρχικό τους χαρακτήρα παράλληλα με αυτόν του συμβατικού κανόνα. Σε αυτή την περίπτωση επικρατεί η αρχή της αυτοτέλειας των πηγών. Δηλαδή, ένας κανόνας εθιμικού δικαίου και ένας κανόνας διεθνούς συνθήκης με το ίδιο ακριβώς περιεχόμενο υπάρχουν και ισχύουν παράλληλα καθώς η ύπαρξη του ενός δεν 13 Ιωάννου Κρατερός-Οικονομίδης Κωνσταντίνος-Ροζάκης Χρήστος-Φατούρου Αργυρή, Δημόσιο Διεθνές Δίκαιο: Θεωρία των Πηγών, Εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα, Αθήνα-Κομοτηνή 1988, σελ Παπακωνσταντίνου Απόστολος, Το διεθνές έθιμο ως «γενικά παραδεδεγμένος κανόνας του διεθνούς δικαίου» και η εφαρμογή του στην εθνική έννομη τάξη, ΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ, τεύχος 1, Αθήνα 2001, διαθέσιμο στο 9

11 επηρεάζει την ύπαρξη και την κανονιστική λειτουργία του άλλου 15. Άλλωστε, η κωδικοποίηση των εθιμικών κανόνων αποβλέπει στην αποσαφήνιση και την ακριβέστερη διακρίβωση του περιεχομένου τους και όχι στην ανατροπή της νομικής τους σημασίας ή στην αλλοίωση της νομικής τους φύσης Η επίκληση του προνομίου της ετεροδικίας από τη Γερμανία στα ελληνικά δικαστήρια Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, το ζήτημα της ετεροδικίας απασχόλησε την Ελλάδα όταν η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου, με την υπ αριθμ. 11/2000 απόφασή της, έκρινε ότι τα ελληνικά δικαστήρια έχουν δικαιοδοσία να εκδικάσουν ιδιωτικές απαιτήσεις Ελλήνων πολιτών εναντίον της Γερμανίας για τα δεινά που υπέστησαν κατά τη διάρκεια του Β Παγκοσμίου Πολέμου. Προηγουμένως, η Γερμανία είχε αρνηθεί να συμμορφωθεί με την υπ αριθμ. 137/1997 του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Λειβαδιάς. Στο Πρωτοδικείο της Λειβαδιάς είχαν προσφύγει οι συγγενείς των θυμάτων της σφαγής του Διστόμου κατά του γερμανικού κράτους, οι οποίοι ζητούσαν χρηματική αποζημίωση λόγω ψυχικής οδύνης. Το Πρωτοδικείο της Λειβαδιάς έκανε δεκτή την αγωγή και έκρινε ότι το γερμανικό δημόσιο δεν μπορεί να επικαλεστεί το δικαίωμα της ετεροδικίας. Έτσι, η Γερμανία άσκησε αναίρεση κατά της παραπάνω απόφασης και η Ολομέλεια του Άρειου Πάγου εξέδωσε την υπ αριθμ. 11/2000 απόφαση, η οποία αποτέλεσε σταθμό στην προσπάθεια των συγγενών των θυμάτων της γερμανικής κατοχής για ηθική και χρηματική αποζημίωση από το γερμανικό κράτος. Στη συνέχεια αναλύεται το σκεπτικό της απόφασης της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου και παρουσιάζεται η στάση της διεθνούς έννομης τάξης σχετικά με το ζήτημα της ετεροδικίας Τα χαρακτηριστικά της ετεροδικίας 15 Ρούκουνας Εμμανουήλ, Διεθνές Δίκαιο: Σχέσεις διεθνούς και εσωτερικού δικαίου-τρόποι παραγωγής του διεθνούς δικαίου, Εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα, Αθήνα-Κομοτηνή 2004, σελ Υπόθεση Νικαράγουα κατά ΗΠΑ, Δ.Δ. (1984). 10

12 Η πλειοψηφούσα άποψη στην εξεταζόμενη υπ' αριθμ. 11/2000 απόφαση της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου ξεκίνησε το συλλογισμό της με αναλυτική παράθεση των βασικών χαρακτηριστικών του διεθνούς εθίμου, όπως αναφέρθηκαν παραπάνω, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι κανόνας του διεθνούς εθιμικού δικαίου και κατά συνέπεια γενικά παραδεγμένος κανόνα του δημοσίου διεθνούς δικαίου, ο οποίος, σύμφωνα με το άρθρο 28 παρ. 1 του Συντάγματος, αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα του ελληνικού δικαίου με αυξημένη τυπική ισχύ, αποτελεί και η ετεροδικία ή κυριαρχική ασυλία των αλλοδαπών κρατών, δηλαδή η μη υπαγωγή τους στη διεθνή δικαιοδοσία των δικαστηρίων του forum. Υπό τη σύγχρονη εκδοχή του ο θεσμός αποτελεί συνέπεια της κυριαρχίας, ανεξαρτησίας και ισότητας μεταξύ των κρατών και αποσκοπεί στην αποφυγή διαταραχής των διεθνών σχέσεων. Επίσης, επικρατεί στη διεθνή έννομη τάξη η άποψη ότι η ετεροδικία των αλλοδαπών κρατών δεν καλύπτει όλες τις πράξεις τους (σύστημα της απόλυτης ετεροδικίας) αλλά μόνο εκείνες τις πράξεις που συνιστούν άσκηση κυριαρχικής εξουσίας έναντι των τρίτων (acta jure imperi), ενώ δεν ισχύει για εκείνες τις πράξεις που ενεργεί το αλλοδαπό δημόσιο ως fiscus στα πλαίσια των ιδιωτικού δικαίου (acta jure gestionis) σχέσεών του (σύστημα σχετικής ή περιορισμένης ετεροδικίας). Η διάκριση μεταξύ των πράξεων jure imperii και jure gestionis γίνεται με βάση το δίκαιο του forum και με βασικό κριτήριο τη φύση της πράξης της αλλοδαπής πολιτείας, αν δηλαδή αυτή ενέχει άσκηση κυριαρχικής εξουσίας ή όχι Η Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Ετεροδικία των Κρατών Επιπλέον, η διεθνής τάση για περαιτέρω περιορισμό της ετεροδικίας των αλλοδαπών κρατών οδήγησε, στα πλαίσια του Συμβουλίου της Ευρώπης, στην υπογραφή της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την Ετεροδικία των Κρατών, στη Βασιλεία στις Σύμφωνα με την πλειοψηφία των 15 δικαστών του Αρείου Πάγου που εξέδωσε την υπ' αριθμ. 11/2000 απόφαση, αλλά και σύμφωνα με ένα μέρος της θεωρίας, η εν λόγω Σύμβαση περιέχει κωδικοποίηση προϊσχύοντος εθιμικού δικαίου 17 Υπ αριθμ. 11/2000 απόφαση της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου (Αποζημιώσεις κατοίκων Διστόμου), ΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ, τεύχος 1, Αθήνα 2001, διαθέσιμο στο 11

13 της Ηπειρωτικής Ευρώπης 18 και έχει επικυρωθεί από οκτώ κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης: το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας, την Αυστρία, το Βέλγιο, την Κύπρο, το Λουξεμβούργο, την Ολλανδία και τη Σουηδία. Η μη επικύρωση μέχρι σήμερα της Σύμβασης αυτής από άλλα ευρωπαϊκά κράτη, μεταξύ αυτών και η Ελλάδα δεν σημαίνει, διαφωνία προς τις βασικές αρχές αυτής, αφού οι ευρωπαϊκές χώρες στο σύνολό τους αποδέχονται και εφαρμόζουν ως εθιμικό δίκαιο το σύστημα της περιορισμένης ετεροδικίας και μάλιστα ορισμένες από αυτές είναι και πρωτοπόροι στην εφαρμογή του εν λόγω συστήματος, όπως λ.χ. (εκτός από το Βέλγιο που έχει επικυρώσει τη Σύμβαση) η Ιταλία, η Γαλλία και η Ελλάδα. Σύμφωνα με το άρθρο 11 της Σύμβασης, ένα συμβαλλόμενο κράτος δεν μπορεί να επικαλεστεί την ετεροδικία του στο δικαστήριο ενός άλλου συμβαλλόμενου κράτους σχετικά με την αστική του ευθύνη για την αποκατάσταση της ζημίας (στην οποία περιλαμβάνεται και η χρηματική ικανοποίηση) που προκλήθηκε από αδικοπραξίες σε βάρος προσώπου ή περιουσίας (από πρόθεση ή αμέλεια σωματική βλάβη, ανθρωποκτονία, φθορά ξένης ιδιοκτησίας, εμπρησμός κλπ), ανεξάρτητα από το αν η αδικοπραξία τελέστηκε από το συμβαλλόμενο κράτος jure imperii ή jure gestionis. 19 Αυτή η διευκρίνιση είναι βαρύνουσας σημασίας καθώς, όπως προαναφέρθηκε, η ετεροδικία καλύπτει τις πράξεις που συνιστούν άσκηση κυριαρχικής εξουσίας έναντι των τρίτων (acta jure imperi). Βεβαίως, υπήρξε διαφωνία στη θεωρία αν η διάταξη του άρθρου 11 της Σύμβασης αποτελεί διεθνές έθιμο. Η πλειοψηφία 6 δικαστών του Α.Ε.Δ., που εξέδωσε την υπ αριθμ. 6/2002, αποφάνθηκε ότι δεν υφίσταται διεθνής εθιμικός κανόνας ενώ αντίθετα η μειοψηφία των 5 δικαστών διατύπωσε την αντίθετη άποψη. Η διαφωνία που επικράτησε στη θεωρία και στη δικαστική πρακτική 20 είναι ενδεικτική της τάσης συνεχούς διαμόρφωσης του δικαίου της ετεροδικίας και του ολοένα μεγαλύτερου περιορισμού της, ειδικά όταν αυτή συγκρούεται με ανώτερους 18 Σαράντη Βασιλική, Ετεροδικία του κράτους στο διεθνές δίκαιο : σύγχρονο καθεστώς και νέες τάσεις στο πεδίο των δικαιωμάτων του ανθρώπου και του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου, Εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα, Αθήνα-Κομοτηνή 2008, σελ Υπ αριθμ. 11/2000 απόφαση της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου (Αποζημιώσεις κατοίκων Διστόμου), ΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ, τεύχος 1, Αθήνα 2001, διαθέσιμο στο 20 Υπόθεση Al Adsani κατά Αγγλίας, Ευρ. Δ.Δ. 12

14 ιεραρχικά κανόνες του διεθνούς δικαίου που αφορούν το δικαίωμα στη ζωή 21. Έτσι, η Σύμβαση θέτει ένα όριο στις προϋποθέσεις εφαρμογής της ετεροδικίας, δίνοντας μεγαλύτερη βαρύτητα στην προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων του ανθρώπου έναντι της προστασίας της κυριαρχίας και ανεξαρτησίας κάθε κράτους. Επομένως, απαραίτητη προϋπόθεση για τη στοιχειοθέτηση της αδικοπρακτικής ευθύνης του αλλοδαπού κράτους είναι η ύπαρξη συνδέσμου με το κράτος του forum και συγκεκριμένα απαιτείται σωρευτικά: α) η τέλεση της πράξης ή παράλειψης να έχει λάβει χώρα στο έδαφος του κράτους forum και β) ο δράστης να ήταν παρών στο ίδιο έδαφος κατά το χρόνο τέλεσης Οι διεθνείς τάσεις σχετικά με το ζήτημα της ετεροδικίας Εκτός από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Ετεροδικία των Κρατών, το 1991 η Επιτροπή Διεθνούς Δικαίου των Ηνωμένων Εθνών (ILC), αποτελούμενη από τους αντιπροσώπους 34 κρατών μελών του ΟΗΕ, 22 υπέβαλε στη Γενική Συνέλευση προς έγκριση το οριστικό σχέδιο σύμβασης για τη "Δικαιοδοτική Ασυλία των Κρατών και της Περιουσίας τους" (Draft articles on Jurisdictional Immunities of States and their Property), για το οποίο είχε αρχίσει τις σχετικές εργασίες της το Το σημαντικό αυτό κείμενο αντανακλά τις απόψεις της διεθνούς κοινότητας στα θέματα της ετεροδικίας και εμπνέεται επίσης από τις αρχές της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την ετεροδικία των κρατών και προ-βλέπει στο άρθρο 12, με ευρύτερη και πληρέστερη διατύπωση, εξαίρεση από την ετεροδικία για την αδικοπρακτική ευθύνη της αλλοδαπής πολιτείας κάτω από τις ίδιες ακριβώς προϋποθέσεις με αυτές που προβλέπει η Ευρωπαϊκή Σύμβαση, ότι δηλαδή «η πράξη ή η παράλειψη συνέβη εξ ολοκλήρου ή εν μέρει στο έδαφος της άλλης πολιτείας (forum) και ο αυτουργός (δράστης) της πράξης ή παράλειψης ήταν παρών στο ίδιο έδαφος κατά το χρόνο της πράξης ή παράλειψης». Εκτός αυτού, ταυτόσημο με το παραπάνω σχέδιο της Επιτροπής Διεθνούς Δικαίου είναι και το σχέδιο του 1991 του Ινστιτούτου Διεθνούς Δικαίου, το οποίο επίσης προβλέπει, στο άρθρο 2 παρ. 2 περίπτωση e, εξαίρεση από 21 Σαράντη Βασιλική, Ετεροδικία του κράτους στο διεθνές δίκαιο : σύγχρονο καθεστώς και νέες τάσεις στο πεδίο των δικαιωμάτων του ανθρώπου και του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου, Εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα, Αθήνα-Κομοτηνή 2008, σελ Μεταξύ των οποίων οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Βραζιλία, η Αίγυπτος, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γερμανία, η Γαλλία, η Ιταλία, η Ελλάδα, η πρώην Σοβιετική Ένωση, η Κίνα, η Ινδία και η Ιαπωνία. 13

15 την ετεροδικία και ύπαρξη δικαιοδοσίας των δικαστηρίων του forum σχετικά με αδικήματα θανάτωσης ή σωματικής βλάβης προσώπων ή απώλειας ή βλάβης περιουσίας που οφείλονται σε δραστηριότητες ξένης πολιτείας και των οργάνων της μέσα στο χώρο δικαιοδοσίας του forum. Παράλληλα με αυτές τις ενέργειες διεθνών φορέων και οργανισμών, τα δικαστήρια των χωρών της διεθνούς κοινότητας, με πρώτα τα δικαστήρια των ΗΠΑ, εξέδωσαν αποφάσεις, με τις οποίες δέχθηκαν ότι είχαν δικαιοδοσία να εκδικάσουν αγωγές ατόμων κατά αλλοδαπών κρατών προς αποζημίωσή τους για άδικες πράξεις που τελέστηκαν jure imperii, δηλαδή κατά την άσκηση κυριαρχικής εξουσίας, στο έδαφος του forum και από δράστες που ήταν παρόντες στο ίδιο έδαφος κατά το χρόνο τέλεσης αυτών. Έτσι αναφέρεται ενδεικτικά 23 η υπόθεση Letelier v. Republic of Chile, στην οποία τα αμερικανικά δικαστήρια έκριναν ότι είχαν δικαιοδοσία για την εκδίκαση της υπόθεσης αυτής που αφορούσε τη δολοφονία του πρώην πρεσβευτή της Χιλής Orlando Letelier σε βομβιστική επίθεση στις ΗΠΑ. Η δολοφονία είχε διαταχθεί από την τότε κυβέρνηση της Χιλής και είχε εκτελεστεί από όργανα αυτής, ήταν δηλ. πράξη jure imperii που διαπράχθηκε κατά παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μέσα στις ΗΠΑ και εναντίον των αρχών του διεθνούς δικαίου 24. Ενόψει τούτων διαπιστώνεται τάση στην πρακτική των κρατών που γίνεται δεκτή ως δίκαιο, δηλ. η διαμόρφωση διεθνούς εθίμου που αποτελεί, σύμφωνα με το άρθρο 28 παρ. 1 του Συντάγματος, αναπόσπαστο μέρος του εσωτερικού δικαίου με αυξημένη τυπική ισχύ, κατά το οποίο τα εγχώρια δικαστήρια, κατ' εξαίρεση από την αρχή της ετεροδικίας, έχουν διεθνή δικαιοδοσία να εκδικάζουν αγωγές αποζημίωσης (στην οποία περιλαμβάνεται και η χρηματική ικανοποίηση) για αδικοπραξίες που τελέστηκαν σε βάρος προσώπων και της περιουσίας αυτών σε έδαφος του forum από όργανα αλλοδαπού κράτους που ήταν παρόντα στο ίδιο έδαφος κατά τον χρόνο τέλεσης των αδικοπραξιών τούτων και αν ακόμη πρόκειται για πράξεις κυριαρχικής εξουσίας (acta jure imperii). 23 Ομοίως, τα δικαστήρια των ΗΠΑ έκριναν ότι είχαν δικαιοδοσία να εκδικάσουν την υπόθεση Liu v. Republic of China (642 F. Supp. 297 (N.D. Cal. 1986)) που αφορούσε την εκτέλεση σε αμερικανικό έδαφος, του ταϊβανού διαφωνούντος Henry Liu από πράκτορες της Κίνας που ενήργησε κατ' ενάσκηση της κρατικής κυριαρχίας της (jure imperii). 24 Υπ αριθμ. 11/2000 απόφαση της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου (Αποζημιώσεις κατοίκων Διστόμου), ΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ, τεύχος 1, Αθήνα 2001, διαθέσιμο στο 14

16 1.6. Η μειοψηφούσα γνώμη της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου σχετικά με την εφαρμογή της ετεροδικίας Σε αντίθεση με την πλειοψηφία, η μειοψηφούσα γνώμη 25 της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου αμφισβήτησε την ισχύ της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την ετεροδικία των κρατών και υποστήριξε ότι η εξαίρεση από την ετεροδικία δεν ανταποκρίνεται σε γενικώς παραδεδεγμένο (εθιμικό) κανόνα διεθνούς δικαίου. Συγκεκριμένα, δέχτηκαν ότι η εξαίρεση από την ετεροδικία για αδικήματα που τελέστηκαν στο έδαφος του κράτους του forum από δράστη ευρισκόμενο στο έδαφος αυτό, ως πράξεις κυριαρχίας (jure imperii) δεν ανταποκρίνονται σε γενικώς παραδεδεγμένο (εθιμικό) κανόνα διεθνούς δικαίου. Εκτός από τα οκτώ μόλις κράτη που έχουν κυρώσει την Ευρωπαϊκή Σύμβαση, σε κανένα άλλο διεθνές συμβατικό κείμενο δεν προβλέπεται τέτοια εξαίρεση. Επιπροσθέτως, το γεγονός ότι τα κάποια κράτη καθιέρωσαν κατόπιν τέτοια εξαίρεση, με εσωτερικό νόμο, που περιορίζει την ασυλία των άλλων κρατών ενώπιον των δικών τους δικαστηρίων, στερείται σημασίας για τη συναγωγή διεθνούς εθίμου. Διότι δεν πρόκειται για κείμενα της διεθνούς έννομης τάξης αλλά για εσωτερικό (εθνικό) δίκαιο και με αυτό ρυθμίζεται η κρατική ασυλία μόνο ως ζήτημα δικαιοδοσίας των εθνικών δικαστηρίων 26. Επίσης επισημαίνουν ότι, το Σχέδιο που η Επιτροπή Διεθνούς Δικαίου των Ηνωμένων Εθνών (ILC) άρχισε να καταρτίζει το έτος 1978 και υπέβαλε στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ το έτος 1991 (Draft on Jurisdictional Immunities of States and their Property) αλλά και το ανάλογο Σχέδιο του Ινστιτούτου Διεθνούς Δικαίου παραμένουν ακόμη και σήμερα απλό σχέδια γεγονός που μαρτυρεί την έλλειψη εθιμικού κανόνα κατά τον οποίο εξαιρούνται από την κρατική ασυλία αδικήματα που τελέστηκαν στο έδαφος του κράτους του forum ως πράξεις άσκησης κυριαρχικής εξουσίας. 1.7 Παράγοντες αποκλεισμού του προνομίου της ετεροδικίας 25 Μεταξύ των πέντε μελών της μειοψηφούσας γνώμης ήταν και ο Πρόεδρος του Αρείου Πάγου Στέφανος Ματθίας. 26 Η συγκεκριμένη πολιτική αποτελεί πρακτική των κρατών αλλά όχι γενικευμένη. 15

17 Επιπλέον, διάσταση απόψεων σημειώθηκε ανάμεσα στα μέλη της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου σχετικά με την αρχή ότι η εξαίρεση από τον κανόνα της ετεροδικίας, δεν περιλαμβάνει αξιώσεις αποζημίωσης από καταστάσεις που είναι αποτέλεσμα ένοπλων συρράξεων. Πυρήνα των ένοπλων συρράξεων αποτελεί, κατά κανόνα, η σύγκρουση μεταξύ κρατών, που πλήττει αναγκαίως και τον άμαχο πληθυσμό και οι οποίες αξιώσεις ρυθμίζονται με τις συνήθεις διακρατικές συμφωνίες μετά τον πόλεμο ακόμα και για πρακτικούς λόγους 27. Η πλειοψηφούσα γνώμη υποστήριξε ότι ισχύει η ανωτέρω εξαίρεση από την ετεροδικία, όσον αφορά αξιώσεις αποζημίωσης από αδικήματα (συνήθως από εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας) που πλήττουν όχι αναπόφευκτα, ως παράπλευρη συνέπεια του πολέμου, τον άμαχο πληθυσμό γενικά αλλά και άτομα περιορισμένου κύκλου και συγκεκριμένου τόπου που δεν έχουν σχέση με την ένοπλη σύρραξη και δεν μετέχουν καθοιονδήποτε τρόπο, άμεσα ή έμμεσα στις πολεμικές επιχειρήσεις. Ειδικότερα, στην περίπτωση στρατιωτικής κατοχής, η οποία είναι και αυτή κατάσταση που προήλθε από ένοπλη σύρραξη, δεν καταλαμβάνονται από την ετεροδικία (κρατική ασυλία) οι εγκληματικές πράξεις των οργάνων της κατέχουσας αυτής δύναμης, οι οποίες τελούνται κατά κατάχρηση της κυριαρχικής τους εξουσίας, ως αντίποινα για πράξεις δολιοφθοράς αντιστασιακών ομάδων, σε βάρος συγκεκριμένων και περιορισμένου σχετικά αριθμού παντελώς αμέτοχων και αθώων πολιτών, κάτι άλλωστε που προσκρούει και στη γενικά παραδεγμένη από τους πολιτισμένους λαούς αρχή, κατά την οποία ένας άνθρωπος δεν πρέπει να τιμωρείται για τις πράξεις κάποιου άλλου. Αντίθετα, η μειοψηφούσα γνώμη υποστήριξε ότι στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Ετεροδικία των Κρατών του 1972, στην εξαίρεση από τον κανόνα της κρατικής ασυλίας δεν περιλαμβάνονται αδικοπραξίες από ένοπλες εν γένει συγκρούσεις. Επιπλέον, σύμφωνα με διευκρίνιση η οποία περιέχεται στο Σχέδιο του ΟΗΕ του 1991, σχετικά με το άρθρο 12 που αναφέρθηκε προηγουμένως, δεν καλύπτεται, από την ως άνω εξαίρεση οποιαδήποτε αξίωση πηγάζει από «καταστάσεις στις οποίες εμπλέκονται ένοπλες συγκρούσεις». Επομένως, δεν γίνεται λόγος για «πολεμικές ενέργειες» ή «πολεμικές συρράξεις» αλλά για κάθε είδους «ένοπλες συγκρούσεις». Δεν γίνεται διάκριση μεταξύ επιτιθεμένου ή θύματος της επίθεσης, ούτε ενδιαφέρει το είδος της σύγκρουσης ή οι συνέπειες από αυτήν, ούτε αν περιορίστηκε μεταξύ στρατιωτικών 27 Αποφυγή πληθώρας αγωγών από τη μία πλευρά αλλά και ανταγωγών από την άλλη. 16

18 σχηματισμών ή επεκτάθηκε και σε βάρος αμάχων. Αρκεί να πρόκειται για «καταστάσεις στις οποίες εμπλέκονται ένοπλες συγκρούσεις». Σύμφωνα με τη μειοψηφούσα γνώμη, η ευρύτητα της διατύπωσης αυτή είναι εύλογη, επειδή τα κράτη τα οποία υπέγραψαν διεθνείς συμβάσεις για την κρατική ασυλία ή επεξεργάζονται σχέδια τέτοιων συμβάσεων, θέλησαν, προφανώς, να απολαμβάνουν της ασυλίας όχι μόνο για απαιτήσεις αποζημίωσης από συντεταγμένες στρατιωτικές επιχειρήσεις αλλά για το σύνολο των αξιώσεων από ένοπλες συγκρούσεις. Πρέπει συνεπώς, κατά τη μειοψηφία, να γίνει δεκτό ότι τα κράτη απολαμβάνουν ασυλίας έναντι κάθε αξίωσης που πηγάζει από κατάσταση στην οποία εμπλέκεται ένοπλη εν γένει σύγκρουση μεταξύ τους Η περίπτωση του Διστόμου Συγκεκριμένα, στην περίπτωση της σφαγής του Διστόμου, το Πολυμελές Πρωτοδικείο της Λειβαδιάς δέχτηκε ως ομολογημένα, λόγω της ερημοδικίας του Γερμανικού κράτους, τα παρακάτω πραγματικά περιστατικά. Τα παρακάτω περιγραφόμενα πραγματικά γεγονότα αποτέλεσαν τη βάση της αγωγής των συγγενών των θυμάτων της σφαγής του Διστόμου και δικαιολογούσαν την απόφαση του δικαστηρίου της ουσίας αλλά και του Αρείου Πάγου να μην αναγνωρίσουν στη Γερμανία το δικαίωμα της ετεροδικίας. Πράγματι, «οι Γερμανοί, καταλαβαίνοντας ότι οι επιτυχίες των συμμαχικών στρατευμάτων στα μέτωπα του πολέμου θα είχαν ως αποτέλεσμα την ένταση της αντίστασης των ελληνικών απελευθερωτικών δυνάμεων, άρχισαν συστηματική τρομοκρατία με ομαδικές εκκαθαριστικές επιχειρήσεις και εκτελέσεις αθώων πολιτών, για να καταπτοήσουν τους αγωνιζόμενους και να μειώσουν την ένταση του αγώνα τους. Έτσι για το σκοπό αυτό στις 10 Ιουνίου του 1944 οι Γερμανοί της Γκεστάπο και των SS Λιβαδειάς μεταμφίεσαν 20 στρατιώτες τους με ελληνικές ενδυμασίες και με δύο αυτοκίνητα κατευθύνθηκαν προς την Αράχωβα. Τα αυτοκίνητα αυτά ακολουθούσαν άλλα γερμανικά. Στο δρόμο πυροβολούσαν και σκότωναν κάθε Έλληνα που συναντούσαν. Στο Δίστομο έφθασαν κατά το μεσημέρι και άρχισαν τις λεηλασίες. Ύστερα 28 Υπ αριθμ. 11/2000 απόφαση της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου (Αποζημιώσεις κατοίκων Διστόμου), ΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ, τεύχος 1, Αθήνα 2001, διαθέσιμο στο 17

19 κατευθύνθηκαν προς το χωριό Στείρι. Στο δρόμο όμως οι μεταμφιεσμένοι Γερμανοί των δύο πρώτων αυτοκινήτων έπεσαν σε ενέδρα Ελλήνων ανταρτών, οι οποίοι σκότωσαν 18 Γερμανούς και τον ένα από τους δύο Έλληνες οδηγούς. Τότε οι Γερμανοί για να εκδικηθούν γύρισαν στο Δίστομο όπου και διέταξαν όλους τους κατοίκους να κλειστούν στα σπίτια τους. Ύστερα κύκλωσαν το χωριό, τοποθέτησαν στις εξόδους φρουρούς και άρχισαν την ομαδική σφαγή, όμοια της οποίας σε θηριωδία δεν γνώρισε η ανθρωπότητα στο πέρασμα των αιώνων. Αξιωματικοί, υπαξιωματικοί και στρατιώτες, αφού εκτέλεσαν τους 12 ομήρους που είχαν μαζί τους, διαμοιράστηκαν σε ομάδες και περιεχόμενοι τις οικίες, ενέπιπταν ως άγρια θηρία κατά των δύστυχων κατοίκων του Διστόμου, σφάζοντας, σκοτώνοντας, βιάζοντας γυναίκες και παρθένους, ξεκοιλιάζοντας εγκύους. Γέροι, νέοι, γυναίκες, ανήλικα αγόρια και κορίτσια και νήπια ακόμη ήταν τα θύματα της αιμοβόρας μανίας τους». Το σύνολο των θυμάτων της σφαγής του Διστόμου ήταν μέλη των οικογενειών (γονείς, τέκνα, αδελφοί, παππούδες, γιαγιάδες) των πολιτών που άσκησαν την αγωγή ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου της Λειβαδιάς κατά του Γερμανικού δημοσίου αναζητώντας χρηματική και ηθική αποζημίωση. Ενόψει των παραδοχών αυτών και δεδομένου ότι οι ανωτέρω αδικοπραξίες (ανθρωποκτονίες που συνιστούν ταυτόχρονα και εγκλήματα πολέμου) αφορούσαν συγκεκριμένα άτομα περιορισμένου σχετικά αριθμού και κατοίκους ορισμένου τόπου, τα οποία δεν είχαν καμία απολύτως σχέση με την αντάρτικη ομάδα που προκάλεσε, στα πλαίσια της αντιστασιακής της δράσης, τη θανάτωση των μετεχόντων σε επιχείρηση κατατρομοκράτησης του πληθυσμού μεταμφιεσμένων γερμανών στρατιωτών. Επίσης, είναι αναγκαίο να ληφθεί υπόψη ότι οι εν λόγω ειδεχθείς ανθρωποκτονίες, οι οποίες, κατ' αντικειμενική κρίση, δεν ήταν σε καμιά περίπτωση αναγκαίες για τη διατήρηση της στρατιωτικής κατοχής ή την καταστολή της αντιστασιακής δράσης, τελέστηκαν στο έδαφος του κράτους του forum, από όργανα του Γερμανικού κράτους, κατά κατάχρηση της κυριαρχικής τους εξουσίας. Σε συνδυασμό με το γεγονός ότι τα όργανα του ήταν παρόντα κατά το χρόνο αυτών των αδικημάτων, οι σχετικές αξιώσεις αποζημίωσης και χρηματικής ικανοποίησης υπάγονταν στη διεθνή δικαιοδοσία του Δικαστηρίου της ουσίας που δίκασε, ως εξαιρούμενες από το προνόμιο της ετεροδικίας, σύμφωνα με τον κανόνα του διεθνούς εθιμικού δικαίου που κατά τα ανωτέρω έχει διαμορφωθεί. Επομένως το πρωτοβάθμιο δικαστήριο ορθώς δέχτηκε ότι είχε διεθνή δικαιοδοσία να εκδικάσει τις σχετικές 18

20 αξιώσεις αποζημίωσης και χρηματικής ικανοποίησης των συγγενών των θυμάτων της σφαγής του Διστόμου. με την αιτιολογία ότι το γερμανικό κράτος δεν μπορούσε να επικαλεστεί το δικαίωμα της ετεροδικίας, το οποίο είχε έμμεσα αποποιηθεί, αφού οι πράξεις για τις οποίες ενάγεται είχαν τελεστεί από τα όργανά του κατά παραβίαση κανόνων του διεθνούς αναγκαστικού δικαίου και δεν είχαν το χαρακτήρα πράξεων κυριαρχικής εξουσίας. Τα ελληνικά δικαστήρια έκριναν ότι η παραβίαση κανόνων αναγκαστικού δικαίου στερεί από την πράξη τον κυριαρχικό της χαρακτήρα. Μια πράξη που παραβιάζει κατάφωρα το διεθνές δίκαιο δεν μπορεί να είναι απόρροια της κυριαρχίας ενός κράτους, κυριαρχία που βασίζεται στο σεβασμό του δικαίου και ιδίως των θεμελιωδών επιταγών του. Στο Δίστομο, τα εγκλήματα που διέπραξαν οι γερμανικές δυνάμεις κατοχής αποτελούν εγκλήματα κατά της πολιτισμένης ανθρωπότητας, παντελώς εκτός του νομίμου πλαισίου δράσης μιας κρατικής οντότητας. Η παραβίαση του βασικού πυρήνα του ανθρωπιστικού δικαίου, των θεμελιωδών δικαιωμάτων του ανθρώπου και η διάπραξη εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας αποτελεί οπωσδήποτε παραβίαση κανόνα ius cogens, του αναπαλλοτρίωτου πυρήνα του διεθνούς δικαίου, από τον οποίο δεν επιτρέπεται παρέκκλιση κατά το άρθρο 53 της Σύμβασης της Βιέννης για το Δίκαιο των Συνθηκών. Ο κανόνας που συγκρούεται με αναγκαστικό κανόνα του διεθνούς δικαίου είναι αυτοδίκαιως άκυρος και δεν μπορεί να παράγει έννομα αποτελέσματα τα οποία έρχονται σε αντίθεση με το περιεχόμενο του κανόνα ius cogens 29. Από την άλλη πλευρά, η μειοψηφούσα γνώμη δέχτηκε ότι «υπό τα περιστατικά που εκτίθενται πιο πάνω, η ομαδική σφαγή των αμάχων στο Δίστομο, ό- πως περιγράφεται, οσοδήποτε φρικιαστική και ειδεχθής, συνέχεται προς την ένοπλη σύγκρουση μεταξύ των Ελλήνων ανταρτών και των στρατιωτικών δυνάμεων του εχθρού.» Ειδικότερα, σύμφωνα με τα προαναφερόμενα γεγονότα «η τρομοκρατία και οι εκκαθαριστικές επιχειρήσεις και εκτελέσεις αθώων πολιτών έγιναν από τις γερμανικές δυνάμεις κατοχής για να καταπτοήσουν τους αγωνιζομένους και να μειώσουν την ένταση του αγώνα τους». Επίσης, «οι Γερμανοί πυροβολούσαν και σκότωναν 29 Σαράντη Βασιλική, Ετεροδικία του κράτους στο διεθνές δίκαιο : σύγχρονο καθεστώς και νέες τάσεις στο πεδίο των δικαιωμάτων του ανθρώπου και του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου, Εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα, Αθήνα-Κομοτηνή 2008, σελ

21 κάθε Έλληνα που συναντούσαν για τον ως άνω σκοπό, της καταπτόησης των αγωνιζομένων και της μείωσης της έντασης του αγώνα τους», δράση η οποία εντάσσεται στην έννοια της πολεμικής αναμέτρησης. Έπειτα, «καθ' οδόν προς το χωριό Στείρι έπεσαν σε ενέδρα Ελλήνων ανταρτών, οι οποίοι σκότωσαν 18 Γερμανούς», στα πλαίσια της ίδιας προφανώς ένοπλης αναμέτρησης. Τέλος, «οι Γερμανοί για να εκδικηθούν γύρισαν στο Δίστομο όπου... κύκλωσαν το χωριό... και άρχισαν την ομαδική σφαγή». Συνεπώς και η σφαγή αυτή εντάσσεται στην ένοπλη σύγκρουση αφού συνδέεται άμεσα χρονικώς και αιτιωδώς με τη θανάτωση των 18 στρατιωτών που προηγήθηκε, αφού αποτελεί την απάντηση στην αμέσως προηγηθείσα πράξη αντίστασης. Βεβαίως, η απάντηση υπήρξε ασφαλώς θηριώδης και δυσανάλογη με την πράξη αντίστασης των Ελλήνων, οπωσδήποτε όμως ανάγεται στην ένοπλη σύγκρουση, αφού στο πλαίσιο αυτής πραγματοποιήθηκε ως πράξη συλλογικών αντιποίνων κατά του αντιπάλου. Επομένως, σύμφωνα με τη μειοψηφούσα γνώμη, οι ένδικες αξιώσεις δεν μπορούσαν να εκδικαστούν από τα Ελληνικά Δικαστήρια, διότι το Γερμανικό Δημόσιο απολάμβανε ως προς αυτές το προνόμιο της ετεροδικίας. 30 Ο σεβασμός προς τα θεμελιώδη δικαιώματα του ανθρώπου έχει προσλάβει αξία θεμελιώδους αρχής στο διεθνές δίκαιο. Η ισχύς και εφαρμογή της αρχής αυτής είναι λογικό να επιφέρει συνέπειες ως προς άλλες αρχές που διακατέχουν το διεθνές δίκαιο και τις σχέσεις μεταξύ των κρατών 31. Τέτοια αρχή είναι η ισότητα της κυριαρχίας των κρατών που συνδέεται άρρηκτα με την αρχή της ετεροδικίας η οποία αποσκοπεί στην αποφυγή διατάραξης της διεθνούς ειρήνης. Σε περίπτωση διάπραξης εγκληματικών πράξεων ιδιαίτερης βαρύτητας, είναι σαφές ότι τίθεται σε προτεραιότητα η προστασία των στοιχειωδών και βασικών ανθρώπινων δικαιωμάτων 30 Υπ αριθμ. 11/2000 απόφαση της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου (Αποζημιώσεις κατοίκων Διστόμου), ΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ, τεύχος 1, Αθήνα 2001, διαθέσιμο στο 31 Μπέης Κώστας, Κήρυξη εκτελεστότητας αλλοδαπής απόφασης κατά αλλοδαπού Δημοσίου, στο Περιοδικό Δίκη, τεύχος Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2007, Αθήνα 2007, διαθέσιμο στο 20

22 έναντι οποιασδήποτε αρχής ή εθιμικού κανόνα που έρχεται σε αντίθεση με αυτά 32. Τα εγκλήματα πολέμου απειλούν ολόκληρη την ανθρωπότητα και υπονομεύουν τις βάσεις της διεθνούς συνύπαρξης. Πρόκειται, πράγματι για αδικήματα που εκδηλώνονται με την παραβίαση, ιδιαιτέρως βαριά ως προς την ένταση και τη συστηματικότητα της, των θεμελιωδών δικαιωμάτων του ανθρώπου, τα οποία έχουν εναποτεθεί σε απαράβατες διατάξεις, που τοποθετούνται στη κορυφή των διεθνών κανόνων και υπερισχύουν οποιουδήποτε άλλου συμβατικού ή εθιμικού κανόνα και συνεπώς υπερισχύουν και των διατάξεων σχετικά με την ετεροδικία. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΔΙΕΚΔΚΗΣΕΙΣ ΜΕΤΑ ΤΟ Β ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΛΕΜΟ 2.1 Η υποχρέωση της Γερμανίας για απόδοση πολεμικών επανορθώσεων Πριν από το τέλος του Β Παγκοσμίου Πολέμου, νομικές μελέτες που είχαν δημοσιευθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής εξέταζαν, από την σκοπιά του Διεθνούς Δικαίου, το θέμα των επανορθώσεων και των αποζημιώσεων που οφείλονταν λόγω των εγκλημάτων πολέμου, των λεηλασιών και των πάσης φύσεως κατασχέσεων που είχαν διαπραχθεί στα κράτη τα οποία τελούσαν υπό γερμανική κατοχή. Μία από αυτές τις μελέτες, συντάχθηκε από τον Nehemiah Robinson, ο οποίος ήταν επικεφαλής του Γραφείου Επανορθώσεων το οποίο λειτουργούσε στο Παγκόσμιο Εβραϊκό Συμβούλιο. Στη μελέτη του ο Robinson, μεταξύ των άλλων, διατύπωσε την προχωρημένη για την εποχή άποψη ότι, σύμφωνα με τις βασικές αρχές του δικαίου των πολιτισμένων εθνών, δεν δύναται να υπάρξει πράξη κατασχέσεως και κάθε είδους ενέργεια που συνιστά έγκλημα πολέμου χωρίς την αντίστοιχη 32 Μπέης Κώστας, Κήρυξη εκτελεστότητας αλλοδαπής απόφασης κατά αλλοδαπού Δημοσίου, στο Περιοδικό Δίκη, τεύχος Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2007, Αθήνα 2007, διαθέσιμο στο 21

23 αποζημίωση. 33 Συνεπώς, η Γερμανία θα έπρεπε μετά τον Πόλεμο να αποζημιώσει τα θύματα ή τους κληρονόμους τους για τα περιουσιακά στοιχεία που κατέσχεσε, κατέστρεψε ή κατέκλεψε. Το θέμα των πολεμικών επανορθώσεων που έπρεπε να καταβάλει η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας στις νικήτριες δυνάμεις του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου αποτέλεσε το αντικείμενο μια σειρά συμφωνιών και διασκέψεων, διμερών και πολυμερών, μεταξύ της Γερμανίας, των Μεγάλων Δυνάμεων και των υπολοίπων χωρών που διεκδικούσαν αποζημιώσεις για τις καταστροφές που υπέστησαν. Οι νικήτριες χώρες ήταν αποφασισμένες να επιβάλουν στη Γερμανία την υποχρέωση καταβολής υψηλών πολεμικών επανορθώσεων αφενός επειδή ήταν υπότροπη λόγω του Α Παγκοσμίου Πολέμου και αφετέρου επειδή οι καταστροφές και ζημίες που προκλήθηκαν σε αυτόν τον πόλεμο ήταν πολύ μεγαλύτερες 34. Μετά τη λήξη του Α Παγκοσμίου Πολέμου (1919) η πρόθεση των νικητών ήταν να επιβληθούν σκληρά μέτρα κατά της Γερμανίας με τη μορφή των πολεμικών επανορθώσεων ώστε να δεχθεί ένα ισχυρό πλήγμα και να μην επιχειρήσει νέα πολεμική προσπάθεια στο μέλλον. Στην πραγματικότητα όμως, η Γερμανία ξέφυγε από την καταβολή των πολεμικών επανορθώσεων εξαιτίας των συγκυριών της εποχής. Ειδικότερα, στη Συνθήκη των Βερσαλλιών στις , συμπεριλήφθηκε όρος σύμφωνα με τον οποίο η Γερμανία αναλάμβανε την υποχρέωση να αποζημιώσει τον άμαχο πληθυσμό των Συμμάχων για τα δεινά που υπέστησαν κατά τη διάρκεια του Α Παγκοσμίου Πολέμου. Το 1921 η Επιτροπή Επανορθώσεων καθόρισε το ύψος της αποζημίωσης που όφειλε συνολικά να πληρώσει η Γερμανία σε 132 δισεκατομμύρια μάρκα 35. Τον ίδιο χρόνο η Γερμανία κατέβαλε την πρώτη δόση της οφειλής της, δηλαδή 1 δισεκατομμύριο μάρκα, γεγονός που επέφερε δραματική υποτίμηση του γερμανικού μάρκου, η οποία είχε ως επακόλουθο την έκρηξη μεγάλης οικονομικής κρίσης στη Γερμανία. Το 1929, δέκα χρόνια από τη Συνθήκη των Βερσαλλιών, είχαν δημιουργηθεί τέτοιες διεθνείς οικονομικές συνθήκες που 33 Μαγκλιβέρας Κωνσταντίνος, Το ζήτημα των πολεμικών επανορθώσεων για τις λεηλασίες κατά τη ναζιστική κατοχή της Ελλάδας. Η περίπτωση του νομισματικού χρυσού των Εβραίων, Εκδόσεις Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο Ελλάδος, Αθήνα 2009, σελ Χολέβας Ιωάννης, Οι πολεμικές αποζημιώσεις. Οι δίκαιες ελληνικές οικονομικές διεκδικήσεις από τον Ομοσπονδιακή Γερμανία, Εκδόσεις Πελασγός, Αθήνα 1995, σελ ,5 δισεκατομμύρια δολάρια Η.Π.Α. 22

24 εκμηδένιζαν κάθε εξαναγκασμό της Γερμανίας για πληρωμή των επανορθώσεων. Επομένως, η παγκόσμια οικονομική κρίση των ετών που δημιούργησε σοβαρά προβλήματα στις οικονομίες πολλών χωρών, και ιδιαιτέρα της Γερμανίας, κατέστησε την καταβολή των επανορθώσεων σχεδόν αδύνατη. Το 1932 η Γερμανία δήλωσε ότι δεν μπορεί να καταβάλλει επανορθώσεις αν δεν σημειωνόταν γενική οικονομική ανάκαμψη. Η οριστική άρνηση της Γερμανίας επήλθε όταν ο Χίτλερ κατήγγειλε τη Συνθήκη των Βερσαλλιών στο σύνολο της και επομένως και τον όρο που αφορούσε την καταβολή των πολεμικών επανορθώσεων Η διάσκεψη κορυφής του Πότσδαμ Έτσι, επειδή υπήρξε το προηγούμενο του Α Παγκοσμίου Πολέμου σχετικά με την καταβολή των πολεμικών αποζημιώσεων, αποφασίστηκε αυτή τη φορά οι επανορθώσεις να είναι και σε είδος και συγκεκριμένα σε βιομηχανικά αγαθά και πλοία, πέραν των χρηματικών καταβολών. Αφετηρία για τη διεκδίκηση πολεμικών αποζημιώσεων αποτέλεσε η διάσκεψη κορυφής στο Πότσδαμ της Γερμανίας (17 Ιουλίου 2 Αυγούστου 1945), όπου τέθηκε επί τάπητος το ζήτημα του μεταπολεμικού χειρισμού της ηττημένης Γερμανίας. Από τη πρώτη στιγμή διεφάνη η συνθετότητα του προβλήματος, ενώ όσο προχωρούσε η προσπάθεια να εξασφαλιστεί κάποια συμφωνία τόσο διαγράφονταν το καθεστώς πόλωσης που επρόκειτο να επικρατήσει στης διεθνείς σχέσεις. Το πρόβλημα τέθηκε σε σχέση με το πώς θα έβρισκε τα χρήματα η Γερμανία να πληρώσει για τις επανορθώσεις, αν εξασφαλίζονταν ο προσδιορισμός τους. Οι Αμερικανοί υποστήριξαν την ιδέα ότι έπρεπε να πληρωθούν μέσω των εξαγωγών της Γερμανίας, που προϋπέθετε βέβαια στήριξη και ανασυγκρότηση της οικονομίας της χώρας, με το επιχείρημα ότι διαφορετικά οποιαδήποτε επίλυση του προβλήματος θα ισοδυναμούσε με το να πληρώσουν οι ίδιοι οι Αμερικάνοι έμμεσα τις επανορθώσεις αυτές, μέσω των εισαγωγών και των ενισχύσεων που θα έδιναν στη χώρα 37. Από την πλευρά τους οι Σοβιετικοί ήταν διστακτικοί στο να επιτρέψουν στους Γερμανούς με τον τρόπο αυτό να επωφεληθούν από το διεθνές εμπόριο και επέμεναν στην προτεραιότητα της πληρωμής των 36 Χολέβας Ιωάννης, Οι πολεμικές αποζημιώσεις. Οι δίκαιες ελληνικές οικονομικές διεκδικήσεις από τον Ομοσπονδιακή Γερμανία, Εκδόσεις Πελασγός, Αθήνα 1995, σελ Στο τμήμα που είχε επιδικαστεί ως χώρος κατοχής στους ίδιους. 23

Αριθμός 11/2000 ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ ΣΕ ΤΑΚΤΙΚΗ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ

Αριθμός 11/2000 ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ ΣΕ ΤΑΚΤΙΚΗ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ Αριθμός 11/2000 ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ ΣΕ ΤΑΚΤΙΚΗ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ Η ένδικη διαφορά άρχισε με την από 27.11.1995 αγωγή που κατατέθηκε στο Πολυμελές Πρωτοδικείο Λιβαδειάς. Εκδόθηκε η απόφαση 137/1997 του

Διαβάστε περισσότερα

ΝΟΜΟΣ (INTRACOM IT SERVICES)

ΝΟΜΟΣ (INTRACOM IT SERVICES) Τράπεζα Νομικών Πληροφοριών ΝΟΜΟΣ (INTRACOM IT SERVICES) ΠΡΟΣΟΧΗ: Για την ΤΑΧΥΤΕΡΗ & καλύτερη ΑΝΤΙΓΡΑΦΗ - ΕΠΙΚΟΛΛΗΣΗ ολόκληρου του κειμένου στο WORD (select all) και καλύτερη εκτύπωση συνιστάται η χρήση

Διαβάστε περισσότερα

Jus Cogens. Μεταπτυχιακό Πρόγραµµα Νοµικής ΔΠΘ 19 Δεκεµβρίου 2017 Μ. Βάγιας

Jus Cogens. Μεταπτυχιακό Πρόγραµµα Νοµικής ΔΠΘ 19 Δεκεµβρίου 2017 Μ. Βάγιας Jus Cogens Μεταπτυχιακό Πρόγραµµα Νοµικής ΔΠΘ 19 Δεκεµβρίου 2017 Μ. Βάγιας M.Vagias@hhs.nl Δοµή l Κανόνες Αναγκαστικού Δικαίου: η γενικότερη προβληµατική l Ιστορικά l Ανάλυση: Αρθ. 53 ΣτΒ l Ορισµός Κανόνων:

Διαβάστε περισσότερα

Ι ΑΣΚΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: κ. ΑΝ ΡΕΑΣ ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ

Ι ΑΣΚΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: κ. ΑΝ ΡΕΑΣ ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ, ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: «ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ. Εξωσυμβατική ευθύνη Δημοσίου 12/4/2016

ΓΕΝΙΚΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ. Εξωσυμβατική ευθύνη Δημοσίου 12/4/2016 ΓΕΝΙΚΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ Εξωσυμβατική ευθύνη Δημοσίου 12/4/2016 Ευθύνη του Δημοσίου Έννοια ευθύνης του Δημοσίου υποχρέωση του Δημοσίου, των ΟΤΑ, των ΝΠΔΔ, να αποζημιώσουν τρίτα πρόσωπα για ζημίες που έχουν

Διαβάστε περισσότερα

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.4203, 24/4/2009

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.4203, 24/4/2009 ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΤΡΟΠΟΠΟΙΕΙ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΙΣΗΣ ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΝΔΡΩΝ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΣΤΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΑ ΣΧΕΔΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΝΟΜΟ Προοίμιο. Επίσημη Εφημερίδα Ε.Ε.: L 204 της 26/07/2006, σελ. 23. Για σκοπούς εναρμόνισης

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ, ΔΙΑΦΑΝΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ

ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ, ΔΙΑΦΑΝΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ, ΔΙΑΦΑΝΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ «Κύρωση των τροποποιήσεων του Καταστατικού της Ρώμης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (ν. 3003/2002, Α 75) που υιοθετήθηκαν

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΙΚΑΙΟ. Θέµα: Η αρχή της ανθρώπινης αξίας ΒΑΣΙΛΙΚΗ. ΓΡΙΒΑ. ιδάσκων Καθηγητής: Ανδρέας Γ. ηµητρόπουλος

ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΙΚΑΙΟ. Θέµα: Η αρχή της ανθρώπινης αξίας ΒΑΣΙΛΙΚΗ. ΓΡΙΒΑ. ιδάσκων Καθηγητής: Ανδρέας Γ. ηµητρόπουλος ΕΘΝΙΚΟ & ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΙΚΑΙΟ Θέµα:

Διαβάστε περισσότερα

669/2013 ΜΠΡ ΑΘ ( 597917) (Α ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΝΟΜΟΣ)

669/2013 ΜΠΡ ΑΘ ( 597917) (Α ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΝΟΜΟΣ) 669/2013 ΜΠΡ ΑΘ ( 597917) (Α ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΝΟΜΟΣ) Δικαίωμα για παροχή έννομης προστασίας κατά το Σύνταγμα και την ΕΣΔΑ. Εννοια και περιεχόμενο. Θέσπιση από τον κοινό νομοθέτη περιορισμών και προϋποθέσεων

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΕΗ ΣΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ Το ισχύον νομοθετικό καθεστώς ν.4321 με τροπ. με ν.4337/2015

ΧΡΕΗ ΣΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ Το ισχύον νομοθετικό καθεστώς ν.4321 με τροπ. με ν.4337/2015 ΧΡΕΗ ΣΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ Το ισχύον νομοθετικό καθεστώς ν.4321 με τροπ. με ν.4337/2015 «1. Όποιος δεν καταβάλλει τα βεβαιωμένα στη Φορολογική Διοίκηση χρέη προς το Δημόσιο, τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, τις

Διαβάστε περισσότερα

Διοικητικό Δίκαιο. Αστική ευθύνη του δημοσίου 1 ο μέρος. Αν. Καθηγήτρια Ευγ. Β. Πρεβεδούρου Νομική Σχολή Α.Π.Θ.

Διοικητικό Δίκαιο. Αστική ευθύνη του δημοσίου 1 ο μέρος. Αν. Καθηγήτρια Ευγ. Β. Πρεβεδούρου Νομική Σχολή Α.Π.Θ. Αστική ευθύνη του δημοσίου 1 ο μέρος Αν. Καθηγήτρια Ευγ. Β. Πρεβεδούρου Νομική Σχολή Α.Π.Θ. Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό,

Διαβάστε περισσότερα

Ειδικότερα: Ο Εδαφικός Διακανονισμός της Συνθήκης της Λωζάννης και η Νομολογία Διεθνών Δικαιοδοτικών Οργάνων. Κωνσταντίνος Αντωνόπουλος

Ειδικότερα: Ο Εδαφικός Διακανονισμός της Συνθήκης της Λωζάννης και η Νομολογία Διεθνών Δικαιοδοτικών Οργάνων. Κωνσταντίνος Αντωνόπουλος 1 Ο Εδαφικός Διακανονισμός της Συνθήκης της Λωζάννης και η Νομολογία Διεθνών Δικαιοδοτικών Οργάνων Κωνσταντίνος Αντωνόπουλος Αναπληρωτής Καθηγητής Νομικής Σχολής ΔΠΘ Η Συνθήκη Ειρήνης της Λωζάννης της

Διαβάστε περισσότερα

Έγγραφο συνόδου B7-xxxx/2013 ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ. εν συνεχεία δηλώσεως της Επιτροπής. σύμφωνα με το άρθρο 110 παράγραφος 2 του Κανονισμού

Έγγραφο συνόδου B7-xxxx/2013 ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ. εν συνεχεία δηλώσεως της Επιτροπής. σύμφωνα με το άρθρο 110 παράγραφος 2 του Κανονισμού ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Έγγραφο συνόδου 28.11.2013 B7-xxxx/2013 ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ εν συνεχεία δηλώσεως της Επιτροπής σύμφωνα με το άρθρο 110 παράγραφος 2 του Κανονισμού σχετικά με την κύρωση της

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ «ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ ΡΑΤΣΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΞΕΝΟΦΟΒΙΑΣ» Άρθρο 1. Σκοπός

ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ «ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ ΡΑΤΣΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΞΕΝΟΦΟΒΙΑΣ» Άρθρο 1. Σκοπός ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ «ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ ΡΑΤΣΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΞΕΝΟΦΟΒΙΑΣ» Άρθρο 1 Σκοπός 1. Σκοπός του νόμου είναι η καταπολέμηση ιδιαίτερα σοβαρών εκδηλώσεων ρατσισμού και ξενοφοβίας, που μπορούν να διασαλεύσουν

Διαβάστε περισσότερα

Οργάνωση και Λειτουργία του Κράτους 19 ος Διαγωνισμός ΕΣΔΔ 2 ος Διαγωνισμός ΕΣΤΑ Σάββατο 09 Δεκεμβρίου 2006

Οργάνωση και Λειτουργία του Κράτους 19 ος Διαγωνισμός ΕΣΔΔ 2 ος Διαγωνισμός ΕΣΤΑ Σάββατο 09 Δεκεμβρίου 2006 Οργάνωση και Λειτουργία του Κράτους 19 ος Διαγωνισμός ΕΣΔΔ 2 ος Διαγωνισμός ΕΣΤΑ Σάββατο 09 Δεκεμβρίου 2006 Θέμα 2 ον : Η δικαστική λειτουργία αποτελεί μία από τις τρεις θεμελιώδεις λειτουργίες του κράτους.

Διαβάστε περισσότερα

συνδυασμό των συνταγματικών αυτών διατάξεων συνάγεται, ότι σε περίπτωση παρατεταμένης οικονομικής κρίσης, ο κοινός νομοθέτης δύναται να θεσπίσει

συνδυασμό των συνταγματικών αυτών διατάξεων συνάγεται, ότι σε περίπτωση παρατεταμένης οικονομικής κρίσης, ο κοινός νομοθέτης δύναται να θεσπίσει συνδυασμό των συνταγματικών αυτών διατάξεων συνάγεται, ότι σε περίπτωση παρατεταμένης οικονομικής κρίσης, ο κοινός νομοθέτης δύναται να θεσπίσει μέτρα περιστολής των δημοσίων δαπανών, που συνάγονται σοβαρή

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΦΑΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΠΙΧΕΙΡΟΥΜΕΝΟ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟ ΤΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ ΤΟΥ «ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ ΑΠΟ ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΩΝ»

ΑΠΟΦΑΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΠΙΧΕΙΡΟΥΜΕΝΟ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟ ΤΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ ΤΟΥ «ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ ΑΠΟ ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΩΝ» ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΠΡΟΕΔΡΩΝ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΩΝ ΣΥΛΛΟΓΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ ΑΠΟΦΑΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΠΙΧΕΙΡΟΥΜΕΝΟ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟ ΤΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ ΤΟΥ «ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ ΑΠΟ ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΩΝ» Αθήνα, 8-10-2012 Με άρθρο στο

Διαβάστε περισσότερα

Διοικητικό Δίκαιο Ι. Μαθητική σχέση έννομη σχέση δημόσιου διοικητικού δικαίου. Αντικείμενο Διοικητικού Δικαίου Διοίκηση

Διοικητικό Δίκαιο Ι. Μαθητική σχέση έννομη σχέση δημόσιου διοικητικού δικαίου. Αντικείμενο Διοικητικού Δικαίου Διοίκηση Διοικητικό Δίκαιο Ι Διοικητικό Δίκαιο: Κομμάτι δικαίου που μας συνοδεύει από τη γέννηση μέχρι το θάνατο μας. Είναι αδύνατον να μην βρεθούμε μέσα σε έννομες σχέσεις διοικητικού δικαίου. Μαθητική σχέση έννομη

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ. Βρυξέλλες, 26 Φεβρουαρίου 2013 (OR. en) 6206/13 Διοργανικός φάκελος: 2012/0262 (NLE) JUSTCIV 22 ATO 17 OC 78

ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ. Βρυξέλλες, 26 Φεβρουαρίου 2013 (OR. en) 6206/13 Διοργανικός φάκελος: 2012/0262 (NLE) JUSTCIV 22 ATO 17 OC 78 ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Βρυξέλλες, 26 Φεβρουαρίου 2013 (OR. en) 6206/13 Διοργανικός φάκελος: 2012/0262 (NLE) JUSTCIV 22 ATO 17 OC 78 ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ Θέμα: ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ που

Διαβάστε περισσότερα

ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL

ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Νομικών Θεμάτων 11.11.2011 ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου σχετικά με τη διεθνή δικαιοδοσία, το εφαρμοστέο δίκαιο και την αναγνώριση

Διαβάστε περισσότερα

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.3828, 31/3/2004 Ο ΠΕΡΙ ΙΣΗΣ ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΑΣΧΕΤΑ ΑΠΟ ΦΥΛΕΤΙΚΗ Ή ΕΘΝΟΤΙΚΗ ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ 2004

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.3828, 31/3/2004 Ο ΠΕΡΙ ΙΣΗΣ ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΑΣΧΕΤΑ ΑΠΟ ΦΥΛΕΤΙΚΗ Ή ΕΘΝΟΤΙΚΗ ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ 2004 Ο ΠΕΡΙ ΙΣΗΣ ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΑΣΧΕΤΑ ΑΠΟ ΦΥΛΕΤΙΚΗ Ή ΕΘΝΟΤΙΚΗ ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ 2004 Για σκοπούς μερικής εναρμόνισης με την πράξη της Ευρωπαϊκής Κοινότητας με τίτλο: «Οδηγία 2000/43/ΕΚ του Συμβουλίου

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ. Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ. Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ Βρυξέλλες, 23.2.2009 COM(2009)81 τελικό 2009/0023 (CNS) C6-0101/09 Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για τη σύναψη εκ µέρους της Ευρωπαϊκής Κοινότητας του πρωτοκόλλου σχετικά

Διαβάστε περισσότερα

Θεωρία Δικαίου και Θεσμών 3α. Δίκαιο και Ηθική στη Δίκη της Νυρεμβέργης

Θεωρία Δικαίου και Θεσμών 3α. Δίκαιο και Ηθική στη Δίκη της Νυρεμβέργης Αριστείδης Ν. Χατζής Αναπληρωτής Καθηγητής Φιλοσοφίας Δικαίου & Θεωρίας Θεσμών Θεωρία Δικαίου και Θεσμών 3α Δίκαιο και Ηθική στη Δίκη της Νυρεμβέργης Τμήμα Μ.Ι.Θ.Ε. 17/3/2014 ΔΙΚΗ ΤΗΣ ΝΥΡΕΜΒΕΡΓΗΣ 20

Διαβάστε περισσότερα

Άρθρο 4 Φορείς πιστοποίησης Άρθρο 5 Προσφυγή στη διαµεσολάβηση Άρθρο 6 Διαδικασία

Άρθρο 4 Φορείς πιστοποίησης Άρθρο 5 Προσφυγή στη διαµεσολάβηση Άρθρο 6 Διαδικασία ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ ΓΙΑ ΟΡΙΣΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗΣ ΣΕ ΑΣΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ, ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΕΝΤΑΞΗΣ ΣΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 2008/52/ΕΚ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ 21

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ: ΔΙΑΓΡΑΦΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΛΑΔΟ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΜΟΝΟΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΩΝ ΤΟΥ Τ.Σ.Α.Υ.

ΘΕΜΑ: ΔΙΑΓΡΑΦΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΛΑΔΟ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΜΟΝΟΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΩΝ ΤΟΥ Τ.Σ.Α.Υ. Προς: Αγωνιστική Πρωτοβουλία Φαρμακοποιών Αθήνα, 20 Απριλίου 2018 ΘΕΜΑ: ΔΙΑΓΡΑΦΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΛΑΔΟ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΜΟΝΟΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΩΝ ΤΟΥ Τ.Σ.Α.Υ. Ι. ΙΣΤΟΡΙΚΟ Δυνάμει του Ν. 982/1979 και ειδικότερα, δυνάμει του άρθρου

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Αναφορών 1.9.2009 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ Αναφορά 0586/2005, του Ιωάννη Βουτινόπουλου, ελληνικής ιθαγένειας, σχετικά με εικαζόμενες παράνομες χρηματιστηριακές συναλλαγές

Διαβάστε περισσότερα

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ «ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ Ν. 3126/2003 ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΙΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΤΩΝ ΥΠΟΥΡΓΩΝ»

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ «ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ Ν. 3126/2003 ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΙΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΤΩΝ ΥΠΟΥΡΓΩΝ» ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ «ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ Ν. 3126/2003 ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΙΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΤΩΝ ΥΠΟΥΡΓΩΝ» Όπως αναφέρεται στην από 19 Οκτωβρίου 2010, προς την Βουλή των Ελλήνων, Έκθεση της Ειδικής Μόνιμης

Διαβάστε περισσότερα

Θέµα εργασίας : Άρθρο 2 παρ. 1 Συντάγµατος( Το απαραβίαστο της ανθρώπινης αξίας) Σχολιασµός Αποφ. 40/1998 Α.Π

Θέµα εργασίας : Άρθρο 2 παρ. 1 Συντάγµατος( Το απαραβίαστο της ανθρώπινης αξίας) Σχολιασµός Αποφ. 40/1998 Α.Π Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σχολή Νοµικών, Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών Τµήµα Νοµικής, Τοµέας ηµοσίου ικαίου. Μεταπτυχιακό ίπλωµα ηµοσίου ικαίου Μάθηµα «Συνταγµατικό ίκαιο», 2003

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΙΚΤΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΠΡΑΞΕΙΣ ΣΥΝΤΡΟΦΙΚΗΣ ΒΙΑΣ ΚΑΙ ΒΙΑΣΜΟΥ

ΔΕΙΚΤΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΠΡΑΞΕΙΣ ΣΥΝΤΡΟΦΙΚΗΣ ΒΙΑΣ ΚΑΙ ΒΙΑΣΜΟΥ ΔΕΙΚΤΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΠΡΑΞΕΙΣ ΣΥΝΤΡΟΦΙΚΗΣ ΒΙΑΣ ΚΑΙ ΒΙΑΣΜΟΥ EIGE Νοέμβριος 2017 Δείκτης 1 Ετήσιος αριθμός γυναικών (ηλικίας 18 ετών και άνω) θυμάτων συντροφικής βίας από

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Αναφορών 27.05.2014 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ Θέμα: Αναφορά 0436/2012 του Mark Walker, βρετανικής ιθαγένειας, σχετικά με την παροχή διασυνοριακού νομικού παραστάτη

Διαβάστε περισσότερα

Συνήγορος του Καταναλωτή Νομολογία ΠολΠρωτΑθ 528/2002

Συνήγορος του Καταναλωτή Νομολογία ΠολΠρωτΑθ 528/2002 ΠολΠρωτΑθ 528/2002 Προστασία καταναλωτή. Προστασία προσωπικών δεδομένων. Τράπεζες. Συλλογική αγωγή. Ενώσεις καταναλωτών. Νομιμοποίηση. (..) Ι. Από τις συνδυασμένες διατάξεις των αρ. 4 παρ. 2, 6, 12 παρ.

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΕΙΟΣ ΠΑΓΟΣ 218/2016 Α2 Τμ.

ΑΡΕΙΟΣ ΠΑΓΟΣ 218/2016 Α2 Τμ. ΔΙΑΤΑΓΗ ΠΛΗΡΩΜΗΣ ΚΑΤΑ ΔΗΜΟΣΙΟΥ Δεν είναι δυνατή η έκδοση διαταγής πληρωμής για απαίτηση, η οποία προέρχεται από διαφορά δημοσίου δικαίου, όπως είναι και οι διαφορές από την εξωσυμβατική ευθύνη του Δημοσίου

Διαβάστε περισσότερα

Εργασιακά Θέματα «Το νέο καθεστώς της Μεσολάβησης Διαιτησίας μετά τον Ν. 4303/2014»

Εργασιακά Θέματα «Το νέο καθεστώς της Μεσολάβησης Διαιτησίας μετά τον Ν. 4303/2014» Εργασιακά Θέματα «Το νέο καθεστώς της Μεσολάβησης Διαιτησίας μετά τον Ν. 4303/2014» ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Το νέο καθεστώς της Μεσολάβησης Διαιτησίας μετά τον Ν. 4303/2014 Συνοπτική παρουσίαση 3 2. Εισαγωγή. 5

Διαβάστε περισσότερα

14o Πρωτόκολλο της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών το οποίο τροποποιεί το σύστημα ελέγχου της Σύμβασης

14o Πρωτόκολλο της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών το οποίο τροποποιεί το σύστημα ελέγχου της Σύμβασης 14o Πρωτόκολλο της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών το οποίο τροποποιεί το σύστημα ελέγχου της Σύμβασης Υιοθετήθηκε από το Συμβούλιο της Ευρώπης στο Στρασβούργο

Διαβάστε περισσότερα

Διακήρυξη για την Προστασία από την Αναγκαστική Εξαφάνιση 1

Διακήρυξη για την Προστασία από την Αναγκαστική Εξαφάνιση 1 Διακήρυξη για την Προστασία από την Αναγκαστική Εξαφάνιση 1 Υιοθετήθηκε με την από 18 Δεκεμβρίου 1992 Νο. 47/133 απόφαση της Γενικής Συνέλευσης 2 Κείμενο : Απόφαση 47/133 της Γενικής Συνέλευσης Η Γενική

Διαβάστε περισσότερα

Η σχολιαζόμενη απόφαση παρουσιάζει σημαντικό. ενδιαφέρον τόσο γιατί πραγματεύεται σημαντικά νομικά ζητήματα

Η σχολιαζόμενη απόφαση παρουσιάζει σημαντικό. ενδιαφέρον τόσο γιατί πραγματεύεται σημαντικά νομικά ζητήματα Θέμα: Θρησκευτική Ελευθερία Η σχολιαζόμενη απόφαση παρουσιάζει σημαντικό ενδιαφέρον τόσο γιατί πραγματεύεται σημαντικά νομικά ζητήματα αναφορικά με το περιεχόμενο του δικαιώματος της θρησκευτικής ελευθερίας

Διαβάστε περισσότερα

Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 204-209 ΚΕΙΜΕΝΑ ΠΟΥ ΕΓΚΡΙΘΗΚΑΝ P8_TA(206)0260 Επικύρωση και προσχώρηση στο πρωτόκολλο του 200 της σύμβασης επικινδύνων και επιβλαβών ουσιών με εξαίρεση τις πτυχές δικαστικής συνεργασίας

Διαβάστε περισσότερα

7/3/2014. ό,τι είναι νόμιμο είναι και ηθικό ; νόμος είναι το δίκαιο του εργοδότη ; ή νομικός κανόνας

7/3/2014. ό,τι είναι νόμιμο είναι και ηθικό ; νόμος είναι το δίκαιο του εργοδότη ; ή νομικός κανόνας Τ.Ε.Ι. Πειραιά Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών στην Λογιστική και Χρηματοοικονομική Ειδικά θέματα Δικαίου Δρ. Μυλωνόπουλος Δ. Αν. Καθηγητής δίκαιο άδικο ό,τι είναι νόμιμο είναι και ηθικό ; νόμος είναι το

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Αναφορών 25.9.2009 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ Θέμα: Αναφορά 1302/2008, της Estelle Garnier, γαλλικής ιθαγένειας, εξ ονόματος της «Compagnie des avoués près la Cour

Διαβάστε περισσότερα

Το Δίκαιο, η Νομική Επιστήμη και η σημασία τους για τις Διεθνείς και Ευρωπαϊκές Σπουδές. Αναλυτικό διάγραμμα του μαθήματος της Δευτέρας 5/10/2015

Το Δίκαιο, η Νομική Επιστήμη και η σημασία τους για τις Διεθνείς και Ευρωπαϊκές Σπουδές. Αναλυτικό διάγραμμα του μαθήματος της Δευτέρας 5/10/2015 ΤΜΗΜΑ ΔΙΕΘΝΩΝ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Εισαγωγή στο Διεθνές και Ευρωπαϊκό Δίκαιο Α εξάμηνο 2015/2016 Ν. Αθ. Κανελλοπούλου-Μαλούχου Αναπλ. Καθηγ. Συνταγματικού Δικαίου Το Δίκαιο, η Νομική Επιστήμη και η σημασία

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΤΙΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΟΙ ΠΕΡΙΚΟΠΕΣ ΑΠΟΔΟΧΩΝ ΤΩΝ ΣΤΕΛΕΧΩΝ ΤΩΝ ΕΝΟΠΛΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ ΚΑΙ ΣΩΜΑΤΩΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΡΙΣΙΜΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΝΑΓΚΑΙΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ

ΑΝΤΙΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΟΙ ΠΕΡΙΚΟΠΕΣ ΑΠΟΔΟΧΩΝ ΤΩΝ ΣΤΕΛΕΧΩΝ ΤΩΝ ΕΝΟΠΛΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ ΚΑΙ ΣΩΜΑΤΩΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΡΙΣΙΜΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΝΑΓΚΑΙΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΑΝΤΙΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΟΙ ΠΕΡΙΚΟΠΕΣ ΑΠΟΔΟΧΩΝ ΤΩΝ ΣΤΕΛΕΧΩΝ ΤΩΝ ΕΝΟΠΛΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ ΚΑΙ ΣΩΜΑΤΩΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΡΙΣΙΜΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΝΑΓΚΑΙΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ Κυριάκου Κόκκινου Δικηγόρου παρ Αρείω Πάγω Μέλους Εκτελεστικής

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ ΜΑΘΗΜΑ: ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ - ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ ΜΑΘΗΜΑ: ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ - ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ : Γεώργιος Κ. Πατρίκιος, Δικηγόρος, Μ.Δ.Ε., Υπ. Δ.Ν ΘΕΜΑΤΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΔΟΚΙΜΩΝ ΣΗΜΑΙΟΦΟΡΩΝ ΛΙΜΕΝΙΚΟΥ 2011 ΜΑΘΗΜΑ: ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ - ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Α) Πηγες Διοικητικου Δικαιου Ως πηγή διοικητικού

Διαβάστε περισσότερα

Απόφαση (ΕΕ) 2016/954 του Συμβουλίου της 9ης

Απόφαση (ΕΕ) 2016/954 του Συμβουλίου της 9ης Πίνακας περιεχομένων Απόφαση (ΕΕ) 2016/954 του Συμβουλίου της 9ης Ιουνίου 2016 για την έγκριση ενισχυμένης συνεργασίας στον τομέα της διεθνούς δικαιοδοσίας, του εφαρμοστέου δικαίου και της αναγνώρισης

Διαβάστε περισσότερα

Θέµα εργασίας. Η Θεσµική Προσαρµογή των Συνταγµατικών ικαιωµάτων I (Μον.Πρωτ.Θεσ/νίκης 1080/1995)

Θέµα εργασίας. Η Θεσµική Προσαρµογή των Συνταγµατικών ικαιωµάτων I (Μον.Πρωτ.Θεσ/νίκης 1080/1995) Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σχολή Νοµικών, Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών Τµήµα Νοµικής, Τοµέας ηµοσίου ικαίου Μεταπτυχιακό ίπλωµα ηµοσίου ικαίου Μάθηµα : Συνταγµατικό ίκαιο Καθηγητής:

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 17.9.2012 COM(2012) 525 final ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ σύμφωνα με το άρθρο 2 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 552/97 του Συμβουλίου όσον αφορά την καταναγκαστική εργασία

Διαβάστε περισσότερα

Διαβιβάζεται συνημμένως στις αντιπροσωπίες η αποχαρακτηρισμένη έκδοση του προαναφερόμενου εγγράφου.

Διαβιβάζεται συνημμένως στις αντιπροσωπίες η αποχαρακτηρισμένη έκδοση του προαναφερόμενου εγγράφου. Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 29 Μαΐου 2019 (OR. en) 14707/03 DCL 1 JUSTCIV 242 AΠΟΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ του εγγράφου: 14707/03 /EU RESTRICTED Με ημερομηνία: 17 Νοεμβρίου 2003 νέος χαρακτηρισμός:

Διαβάστε περισσότερα

Θέµα εργασίας. Η ερµηνεία του άρθρου 8 παρ. 1 του Συντάγµατος

Θέµα εργασίας. Η ερµηνεία του άρθρου 8 παρ. 1 του Συντάγµατος Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σχολή Νοµικών, Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών Τµήµα Νοµικής, Τοµέας ηµοσίου ικαίου Μεταπτυχιακό ίπλωµα ηµοσίου ικαίου Μάθηµα : Συνταγµατικό ίκαιο Καθηγητής:

Διαβάστε περισσότερα

Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Νοµική Σχολή Τοµέας Διεθνών Σπουδών Σίνα 14, Αθήνα Τηλ./fax: ,

Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Νοµική Σχολή Τοµέας Διεθνών Σπουδών Σίνα 14, Αθήνα Τηλ./fax: , ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Νοµική Σχολή Τοµέας Διεθνών Σπουδών Σίνα 14, Αθήνα 10672 Τηλ./fax: 2103615812, www.law.uoa.gr Εφαρµογές Διεθνούς και Ευρωπαϊκού Δικαίου

Διαβάστε περισσότερα

[Αποζημιώσεις κατοίκων Διστόμου]

[Αποζημιώσεις κατοίκων Διστόμου] [Αποζημιώσεις κατοίκων Διστόμου] Α.Π. 11/2000, Ολομέλεια Πρόεδρος: Στ. Ματθίας Εισηγητής: Ν. Γεωργίλης, αρεοπαγίτης Διεθνές έθιμο. Γενικά παραδεγμένοι κανόνες - ετεροδικία (άρθρο 28 παρ. 1 Συντ.). Για

Διαβάστε περισσότερα

Η Δεοντολογία διδάσκει τη σωστή, την άψογη στάση και συμπεριφορά του γιατρού απέναντι στον άρρωστο συνάνθρωπό του, απέναντι στο συνάδελφό του και

Η Δεοντολογία διδάσκει τη σωστή, την άψογη στάση και συμπεριφορά του γιατρού απέναντι στον άρρωστο συνάνθρωπό του, απέναντι στο συνάδελφό του και Η Δεοντολογία διδάσκει τη σωστή, την άψογη στάση και συμπεριφορά του γιατρού απέναντι στον άρρωστο συνάνθρωπό του, απέναντι στο συνάδελφό του και στην κοινωνία μέσα στην οποία ζει και αναπτύσσεται. Οι

Διαβάστε περισσότερα

Δίκτυο Υπηρεσιών Πληροφόρησης & Συμβουλευτικής Εργαζομένων

Δίκτυο Υπηρεσιών Πληροφόρησης & Συμβουλευτικής Εργαζομένων Δίκτυο Υπηρεσιών Πληροφόρησης & Συμβουλευτικής Εργαζομένων Ιούλιος 2017 Η ευθύνη του εργοδότη κατά το Ν. 551/1915 Η ευθύνη του εργοδότη κατά τη νομοθεσία του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ ΙΝΕ - ΓΣΕΕ www.inegsee.gr info@inegsee.gr

Διαβάστε περισσότερα

δικαίου προς τις διατάξεις του καταστατικού του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου που κυρώθηκε με τον ν. 3003/2002 (ΦΕΚ Α 75)»

δικαίου προς τις διατάξεις του καταστατικού του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου που κυρώθηκε με τον ν. 3003/2002 (ΦΕΚ Α 75)» ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Στο σχέδιο νόμου «Προσαρμογή των διατάξεων του εσωτερικού δικαίου προς τις διατάξεις του καταστατικού του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου που κυρώθηκε με τον ν. 3003/2002 (ΦΕΚ Α 75)» Με

Διαβάστε περισσότερα

Γενοκτονία και Εγκλήµατα κατά της Ανθρωπότητας 23 Μαΐου Μ. Βάγιας

Γενοκτονία και Εγκλήµατα κατά της Ανθρωπότητας 23 Μαΐου Μ. Βάγιας Γενοκτονία και Εγκλήµατα κατά της Ανθρωπότητας 23 Μαΐου 2017 Μ. Βάγιας M.Vagias@hhs.nl Δοµή l Εγκλήµατα κατά της Ανθρωπότητας l Γενοκτονία Εγκλήµατα κατά της Ανθρωπότητας l Ορισµός: Δεν υπάρχει µια σύµβαση

Διαβάστε περισσότερα

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΠΡΟΤΑΣΗ ΝΟΜΟΥ «ΣΥΜΦΩΝΟ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΣΥΜΒΙΩΣΗΣ» Α' - ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΠΡΟΤΑΣΗ ΝΟΜΟΥ «ΣΥΜΦΩΝΟ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΣΥΜΒΙΩΣΗΣ» Α' - ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΠΡΟΤΑΣΗ ΝΟΜΟΥ «ΣΥΜΦΩΝΟ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΣΥΜΒΙΩΣΗΣ» Α' - ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ 1. Η σύναψη γάμου ή συμφώνου συμβίωσης στη χώρα μας νοείται και επιτρέπεται μόνο μεταξύ ετερόφυλων ζευγαριών. Ως αποτέλεσμα,

Διαβάστε περισσότερα

Αριθ. 1384/2000 Τμ. Στ

Αριθ. 1384/2000 Τμ. Στ Αριθ. 1384/2000 Τμ. Στ Προεδρεύων ο κ. Κ. ΛΥΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣ, αντιπρόεδρος Εισηγητής ο κ. Θ. ΛΑΦΑΖΑΝΟΣ, αρεοπαγίτης Δικηγόροι οι κ.κ. Γ. Τσιπινιάς, Ι. Αποστολίδης Επιταγή. Αθλητισμός. Ακυρότητα. Είναι άκυρη

Διαβάστε περισσότερα

147(I)/2015 Ο ΠΕΡΙ ΕΠΙΘΕΣΕΩΝ ΚΑΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ Για σκοπούς εναρμόνισης με την πράξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τίτλο-

147(I)/2015 Ο ΠΕΡΙ ΕΠΙΘΕΣΕΩΝ ΚΑΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ Για σκοπούς εναρμόνισης με την πράξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τίτλο- Ε.Ε. Παρ. I(I), Αρ. 4535, 16.10.2015 Ν. 147(Ι)/2015 147(I)/2015 Ο ΠΕΡΙ ΕΠΙΘΕΣΕΩΝ ΚΑΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ 2015 Προοίμιο. Για σκοπούς εναρμόνισης με την πράξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τίτλο-

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 8-A ΑΠΑΛΛΟΤΡΙΩΣΗ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 8-A ΑΠΑΛΛΟΤΡΙΩΣΗ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 8-A ΑΠΑΛΛΟΤΡΙΩΣΗ Τα μέρη επιβεβαιώνουν πως αμφότερα αντιλαμβάνονται ότι: 1. Μια απαλλοτρίωση μπορεί να είναι άμεση ή έμμεση: α) περίπτωση άμεσης απαλλοτρίωσης συντρέχει όταν ορισμένη επένδυση

Διαβάστε περισσότερα

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.3629, 9/8/2002

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.3629, 9/8/2002 Ο περί Νομικής Αρωγής Νόμος του 2002 εκδίδεται με δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα της Κυπριακής Δημοκρατίας σύμφωνα με το Άρθρο 52 του Συντάγματος. Αριθμός 165(I) του 2002 ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΠΡΟΝΟΕΙ ΓΙΑ ΠΑΡΟΧΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ: ΤΟ ΟΛΛΑΝΔΙΚΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ (Συνοπτική παρουσίαση) ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ:ΦΩΤΗΣ ΜΟΡΦΟΠΟΥΛΟΣ

ΘΕΜΑ: ΤΟ ΟΛΛΑΝΔΙΚΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ (Συνοπτική παρουσίαση) ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ:ΦΩΤΗΣ ΜΟΡΦΟΠΟΥΛΟΣ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ:ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ:ΑΝΔΡΕΑΣ ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΘΕΜΑ: ΤΟ ΟΛΛΑΝΔΙΚΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ (Συνοπτική παρουσίαση)

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ άρθρο 20 παρ. 1 του Συντάγµατος ΙΚΑΙΩΜΑ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗΣ ΙΚΑΣΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ άρθρο 20 παρ. 1 του Συντάγµατος ΙΚΑΙΩΜΑ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗΣ ΙΚΑΣΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΙΚΑΙΟ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: Α. ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ άρθρο 20 παρ. 1 του

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΡΤΗΤΕΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΑΔΑ: 65Γ1Η-ΕΚΒ Αθήνα, 9 Ιουνίου 2017

ΑΝΑΡΤΗΤΕΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΑΔΑ: 65Γ1Η-ΕΚΒ Αθήνα, 9 Ιουνίου 2017 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΞ. ΕΠΕΙΓΟΝ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΑΜΕΣΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΤΜΗΜΑ Β Ταχ. Δ/νση : Καρ. Σερβίας 10 ΠΟΛ. 1080 ΑΝΑΡΤΗΤΕΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΑΔΑ: 65Γ1Η-ΕΚΒ Αθήνα,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 27.4.2012 COM(2012) 191 final ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ για την αξιολόγηση της προόδου που ανέφερε η Ιταλία στην Επιτροπή και στο Συμβούλιο όσον αφορά την ανάκτηση

Διαβάστε περισσότερα

Θέματα Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης 24ος Διαγωνισμός Εξεταζόμενο μάθημα: Οργάνωση και Λειτουργία του Κράτους

Θέματα Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης 24ος Διαγωνισμός Εξεταζόμενο μάθημα: Οργάνωση και Λειτουργία του Κράτους Θέματα Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης 24ος Διαγωνισμός Εξεταζόμενο μάθημα: Οργάνωση και Λειτουργία του Κράτους Θέμα 1 ο (κληρώθηκε) Ο ευρωπαϊκός και διεθνής νομικός πολιτισμός αναγνωρίζουν

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΝΟΜΗ ΤΑΞΗ ΚΥΠΡΟΣ. Σύνταγμα Διεθνείς Συμβάσεις Πρωτογενής νομοθεσία Δευτερογενής νομοθεσία. Δικαστήρια

ΕΝΝΟΜΗ ΤΑΞΗ ΚΥΠΡΟΣ. Σύνταγμα Διεθνείς Συμβάσεις Πρωτογενής νομοθεσία Δευτερογενής νομοθεσία. Δικαστήρια ΕΝΝΟΜΗ ΤΑΞΗ ΚΥΠΡΟΣ Σύνταγμα Διεθνείς Συμβάσεις Πρωτογενής νομοθεσία Δευτερογενής νομοθεσία Δικαστήρια Η Κυπριακή Δημοκρατία είναι μια συνταγματική δημοκρατία βασισμένη στις αρχές της νομιμότητας, της ύπαρξης

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ "ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ ΚΑΙ ΕΝΩΣΗ "

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ ΚΑΙ ΕΝΩΣΗ ΕΘΝΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΩΝ "ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ Κ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ" ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ "ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ ΚΑΙ ΕΝΩΣΗ 1911-1913" Κεφάλαιο 5 Ο χάρτης των Βαλκανίων

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΙΑ 93/13/ΕΟΚ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 5ης Απριλίου 1993 σχετικά με τις καταχρηστικές ρήτρες των συμβάσεων που συνάπτονται με καταναλωτές

ΟΔΗΓΙΑ 93/13/ΕΟΚ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 5ης Απριλίου 1993 σχετικά με τις καταχρηστικές ρήτρες των συμβάσεων που συνάπτονται με καταναλωτές 21.4.93 Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων Αριθ. L 95/29 ΟΔΗΓΙΑ 93/13/ΕΟΚ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 5ης Απριλίου 1993 σχετικά με τις καταχρηστικές ρήτρες των συμβάσεων που συνάπτονται με καταναλωτές

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ (αριθ. 7)

ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ (αριθ. 7) C 326/266 Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης 26.10.2012 ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ (αριθ. 7) ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΠΡΟΝΟΜΙΩΝ ΚΑΙ ΑΣΥΛΙΩΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΤΑ ΥΨΗΛΑ ΣΥΜΒΑΛΛΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ, ΕΠΕΙΔΗ τα άρθρα 343 της Συνθήκης για τη

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΡΙΣΜΑ. ΘΕΜΑ: ιακοπή κρατήσεων της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ) στους συνταξιούχους του ηµοσίου

ΠΟΡΙΣΜΑ. ΘΕΜΑ: ιακοπή κρατήσεων της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ) στους συνταξιούχους του ηµοσίου ΠΟΡΙΣΜΑ (Ν. 3094/2003 Συνήγορος του Πολίτη και άλλες διατάξεις, Άρθρο 3 5) ΘΕΜΑ: ιακοπή κρατήσεων της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ) στους συνταξιούχους του ηµοσίου Συνήγορος του Πολίτη: Ανδρέας

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2003-2004 ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΘΕΜΑ: ΘΕΣΜΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Δίκαιο των Ανηλίκων. Ενότητα 3: Ποινικό Δίκαιο των Ανηλίκων

Δίκαιο των Ανηλίκων. Ενότητα 3: Ποινικό Δίκαιο των Ανηλίκων ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 3: Ποινικό Αγγελική Γ. Πιτσελά, Αν. Καθηγήτρια Εγκληματολογίας- Σωφρονιστικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΓΕΝ. Δ/ΝΣΗ ΟΙΚ. ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ Δ/ΝΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ Τ.Α. ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝ. Δ/ΣΗΣ & Π/Υ. Αθήνα 12 Νοεμβρίου 2013

ΣΧΕΔΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΓΕΝ. Δ/ΝΣΗ ΟΙΚ. ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ Δ/ΝΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ Τ.Α. ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝ. Δ/ΣΗΣ & Π/Υ. Αθήνα 12 Νοεμβρίου 2013 ΣΧΕΔΙΟ Αποστολή με fax & e-mail ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΓΕΝ. Δ/ΝΣΗ ΟΙΚ. ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ Δ/ΝΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ Τ.Α. ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝ. Δ/ΣΗΣ & Π/Υ Ταχ. Δ/νση: Σταδίου 27 Ταχ. Κώδικας:101 83 ΑΘΗΝΑ Πληροφορίες:

Διαβάστε περισσότερα

Μείωση των επιβλαβών συνεπειών από την εγκληματική χρήση πυροβόλων όπλων στην ΕΕ: μια κοινή προσέγγιση

Μείωση των επιβλαβών συνεπειών από την εγκληματική χρήση πυροβόλων όπλων στην ΕΕ: μια κοινή προσέγγιση Μείωση των επιβλαβών συνεπειών από την εγκληματική χρήση πυροβόλων όπλων στην ΕΕ: μια κοινή προσέγγιση Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιθυμεί να ζητήσει τη γνώμη των πολιτών και των ενδιαφερόμενων φορέων για το

Διαβάστε περισσότερα

Ε.Ε. Παρ. Ι(Ι), Αρ. 4526, (I)/2015 ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΔΡΥΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΤΟΥ 2015

Ε.Ε. Παρ. Ι(Ι), Αρ. 4526, (I)/2015 ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΔΡΥΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΤΟΥ 2015 Ε.Ε. Παρ. Ι(Ι), Αρ. 4526, 21.7.2015 Ν. 131(Ι)/2015 131(I)/2015 ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΔΡΥΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΤΟΥ 2015 Προοίμιο. Για σκοπούς, μεταξύ άλλων, εναρμόνισης με Επίσημη

Διαβάστε περισσότερα

Σελίδα 1 από 5. Τ

Σελίδα 1 από 5. Τ Σελίδα 1 από 5 ΔΕΟ 10 ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΣΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ- ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΤΟΜΟΙ Α & Α1 & Β ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ 1. Τι είναι κράτος; Κράτος: είναι η διαρκής σε νομικό πρόσωπο οργάνωση λαού

Διαβάστε περισσότερα

Η ΣΥΜΒΑΣΗ ΤΩΝ ΗΝΩΜΕΝΩΝ ΕΘΝΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ. Νόμος 2101/1992. Κύρωση της Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού (ΦΕΚ Α 192)

Η ΣΥΜΒΑΣΗ ΤΩΝ ΗΝΩΜΕΝΩΝ ΕΘΝΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ. Νόμος 2101/1992. Κύρωση της Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού (ΦΕΚ Α 192) Η ΣΥΜΒΑΣΗ ΤΩΝ ΗΝΩΜΕΝΩΝ ΕΘΝΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ Νόμος 2101/1992. Κύρωση της Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού (ΦΕΚ Α 192) [ ] Άρθρο 37 Τα Συμβαλλόμενα Κράτη επαγρυπνούν ώστε: α)

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΣΤΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΙΣΜΟΙ (σελ. 1-14)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΣΤΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΙΣΜΟΙ (σελ. 1-14) ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΣΤΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΙΣΜΟΙ (σελ. 1-14) 1. ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΔΙΚΑΙΟ (ΩΣ ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΝΝΟΙΑ) 2.ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΝΟΝΑΣ ΔΙΚΑΙΟΥ 3.ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ 4.ΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

EΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ. Βρυξέλλες, 24 Απριλίου 2014 (OR. en) 2013/0268 (COD) PE-CONS 30/14 JUSTCIV 32 PI 17 CODEC 339

EΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ. Βρυξέλλες, 24 Απριλίου 2014 (OR. en) 2013/0268 (COD) PE-CONS 30/14 JUSTCIV 32 PI 17 CODEC 339 EΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Βρυξέλλες, 24 Απριλίου 2014 (OR. en) 2013/0268 (COD) PE-CONS 30/14 JUSTCIV 32 PI 17 CODEC 339 ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ Θέμα: ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ Η θέση της πολιτικής αγωγής στην ποινική δίκη. ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ Νομιμοποίηση του πολιτικώς ενάγοντος

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ Η θέση της πολιτικής αγωγής στην ποινική δίκη. ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ Νομιμοποίηση του πολιτικώς ενάγοντος ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ Η θέση της πολιτικής αγωγής στην ποινική δίκη 1. Η πολιτική αγωγή στην ελληνική ποινική δίκη... 1 2. Νομική φύση της πολιτικής αγωγής Ο μικτός χαρακτήρας της... 6 2.1. Η βλάβη που

Διαβάστε περισσότερα

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.4229, 5/2/2010

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.4229, 5/2/2010 ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ ΓΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ ΓΙΑ ΥΠΕΡΒΑΣΗ ΤΟΥ ΕΥΛΟΓΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΑΣΤΙΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ --------------------- Άρθρο 1. Συνοπτικός τίτλος. 2. Ερμηνεία. ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΑΡΘΡΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΨΗΦΙΣΜΑ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΠΟΙΗΣΗΣ/ΑΠΟΜΙΜΗΣΗΣ (ACTA) B7-0618/2010

ΨΗΦΙΣΜΑ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΠΟΙΗΣΗΣ/ΑΠΟΜΙΜΗΣΗΣ (ACTA) B7-0618/2010 ΨΗΦΙΣΜΑ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΠΟΙΗΣΗΣ/ΑΠΟΜΙΜΗΣΗΣ (ACTA) B7-0618/2010 Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έχοντας υπόψη τα άρθρα 207 και 218 της

Διαβάστε περισσότερα

Η ΔΕΣΜΕΥΣΗ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ ΚΑΙ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 1 ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΠΡΟΣΘΕΤΟΥ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟΥ ΤΗΣ ΕΣΔΑ. ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ

Η ΔΕΣΜΕΥΣΗ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ ΚΑΙ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 1 ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΠΡΟΣΘΕΤΟΥ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟΥ ΤΗΣ ΕΣΔΑ. ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ Η ΔΕΣΜΕΥΣΗ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ ΚΑΙ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 1 ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΠΡΟΣΘΕΤΟΥ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟΥ ΤΗΣ ΕΣΔΑ. ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΣΠΥΡΟΥ Γ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ ΤΑ ΘΕΜΕΛΙΩΔΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ ΤΑ ΘΕΜΕΛΙΩΔΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ ΤΑ ΘΕΜΕΛΙΩΔΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ 1.ΤΑ ΘΕΜΕΛΙΩΔΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ,ΓΕΝΙΚΑ Ο σύγχρονος πολιτισμός αναπτύσσεται με κέντρο και σημείο αναφοράς τον Άνθρωπο. Η έννομη τάξη, διεθνής και εγχώρια, υπάρχουν για να υπηρετούν

Διαβάστε περισσότερα

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ Βρυξέλλες, 18 Ιανουαρίου 2019 ΑΝΑΘ.1 αντικαθιστά την ανακοίνωση προς τους ενδιαφερομένους της 21ης Νοεμβρίου 2017 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΟΥΣ

Διαβάστε περισσότερα

SN 1316/14 AB/γομ 1 DG D 2A LIMITE EL

SN 1316/14 AB/γομ 1 DG D 2A LIMITE EL ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Βρυξέλλες, 30 Ιανουαρίου 2014 (04.02) (OR. en) Διοργανικός φάκελος: 2013/0268 (COD) SN 1316/14 LIMITE ΣΗΜΕΙΩΜΑ Θέμα: Κανονισμός (ΕΕ) αριθ..../20.. του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου

Διαβάστε περισσότερα

Ομιλία του Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στη Βουλή για τις γερμανικές αποζημιώσεις

Ομιλία του Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στη Βουλή για τις γερμανικές αποζημιώσεις ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ Αθήνα, 10 Μαρτίου 2015 Ομιλία του Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στη Βουλή για τις γερμανικές αποζημιώσεις Κυρία Πρόεδρε, Κυρίες και Κύριοι Βουλευτές, Παίρνω σήμερα το λόγο στην ιστορική

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ Α ΕΞΑΜΗΝΟ ΕΤΟΣ:

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ Α ΕΞΑΜΗΝΟ ΕΤΟΣ: ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ Α ΕΞΑΜΗΝΟ ΕΤΟΣ: 2009-2010 ΘΕΜΑ: «Ο ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ» ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΦΥΤΡΟΥ ΛΥΔΙΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Πρόλογος 2. Ο Κανονισμός της βουλής 3. Η αρχή της αυτονομίας 4. Περιεχόμενο

Διαβάστε περισσότερα

'Αρθρο 3 : Προσωρινή δικαστική προστασία 1. Ο ενδιαφερόμενος μπορεί να ζητήσει προσωρινή δικαστική

'Αρθρο 3 : Προσωρινή δικαστική προστασία 1. Ο ενδιαφερόμενος μπορεί να ζητήσει προσωρινή δικαστική Ν. 2522/8-9-97 (ΦΕΚ-178 Α') : Δικαστική προστασία κατά το στάδιο που προηγείται της σύναψης συμβάσεως δημόσιων έργων, κρατικών προμηθειών και υπηρεσιών σύμφωνα με την οδηγία 89/665 ΕΟΚ 'Αρθρο 1 : Πεδίο

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΟΙ ΤΩΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΝ ΤΩΝ ΚΡΑΤΩΝ ΜΕΛΩΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ, ΣΥΝΕΛΘΟΝΤΕΣ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ,

ΟΙ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΟΙ ΤΩΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΝ ΤΩΝ ΚΡΑΤΩΝ ΜΕΛΩΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ, ΣΥΝΕΛΘΟΝΤΕΣ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ, ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΤΩΝ ΚΡΑΤΩΝ ΜΕΛΩΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΑΞΙΩΣΕΙΣ ΠΟΥ ΕΓΕΙΡΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΚΡΑΤΟΣ ΜΕΛΟΣ ΚΑΤΑ ΚΡΑΤΟΥΣ ΜΕΛΟΥΣ ΓΙΑ ΖΗΜΙΕΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΟΥ ΣΤΟΙΧΕΙΟΥ Ι ΙΟΚΤΗΣΙΑΣ ΤΟΥ, ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΜΕΝΟΥ Η ΧΕΙΡΙΖΟΜΕΝΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Διάλεξη 9 η. Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Νομικής ΑΠΘ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Διάλεξη 9 η. Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Νομικής ΑΠΘ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διάλεξη 9 η Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής ΑΠΘ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.3401, 7/4/2000

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.3401, 7/4/2000 Ο περί Πολιτικής Σχεδίασης Έκτακτων Αναγκών Νόμος του 2000 εκδίδεται με δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα της Κυπριακής Δημοκρατίας σύμφωνα με το Άρθρο 52 του Συντάγματος. Αριθμός 44(I) του 2000 ΝΟΜΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Ακαδηµαϊκό έτος (Δ εξάµηνο) Α. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Ακαδηµαϊκό έτος (Δ εξάµηνο) Α. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ [Διεθνές Δίκαιο ΙΙ ύλη -syllabus] 1 ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΔΙΕΘΝΩΝ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Ακαδηµαϊκό έτος 2018-2019 (Δ εξάµηνο) ΔΗΜΟΣΙΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ Αν. Καθηγητής

Διαβάστε περισσότερα

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ Κατάλογος της ΕΕ που περιλαμβάνει πρόσωπα, ομάδες και οντότητες στις οποίες εφαρμόζονται ειδικά μέτρα για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας 6 Φεβρουαρίου 2008 Η ΕΕ θέσπισε

Διαβάστε περισσότερα

Ευρωπαϊκή Οικονομία. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Σχολή Οικονομικών & Πολιτικών Επιστημών Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης & Δημόσιας Διοίκησης.

Ευρωπαϊκή Οικονομία. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Σχολή Οικονομικών & Πολιτικών Επιστημών Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης & Δημόσιας Διοίκησης. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Σχολή Οικονομικών & Πολιτικών Επιστημών Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης & Δημόσιας Διοίκησης Ευρωπαϊκή Οικονομία Νίκος Κουτσιαράς σε συνεργασία με την Ειρήνη Τσακνάκη Πηγές- Βιβλιογραφία

Διαβάστε περισσότερα

# εργασία αρ.3# ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣτΕ ΟΠΟΥ ΓΙΝΕΤΑΙ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΑΞΙΑΣ Σ Χ Ε Ι Α Γ Ρ Α Μ Μ Α 5]ΑΝΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ

# εργασία αρ.3# ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣτΕ ΟΠΟΥ ΓΙΝΕΤΑΙ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΑΞΙΑΣ Σ Χ Ε Ι Α Γ Ρ Α Μ Μ Α 5]ΑΝΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ 1 # εργασία αρ.3# ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣτΕ ΟΠΟΥ ΓΙΝΕΤΑΙ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΑΞΙΑΣ 1]ΙΣΤΟΡΙΚΟ Σ Χ Ε Ι Α Γ Ρ Α Μ Μ Α 2]ΝΟΜΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ 3]ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ 4]ΚΡΙΣΙΜΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΙΚΑΙΟΥ 5]ΑΝΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗ

Διαβάστε περισσότερα

BULLETIN 74. Κυβερνητική Πράξη / Πράξη Κανονιστικού Χαρακτήρα. Εμείς από την άλλη πλευρά, εισηγηθήκαμε στο Δικαστήριο ότι:

BULLETIN 74. Κυβερνητική Πράξη / Πράξη Κανονιστικού Χαρακτήρα. Εμείς από την άλλη πλευρά, εισηγηθήκαμε στο Δικαστήριο ότι: BULLETIN 74 ΑΠΟΜΕΙΩΣΗ (HAIRCUT) ΚΑΤΑΘΕΣΕΩΝ (ΜΕΜΟ ΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ ΕΝΩΠΙΟΝ ΑΝΩΤΑΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΚΑΙ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΒΗΜΑΤΩΝ) Προδικαστική Ένσταση: Ο Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας εισηγήθηκε στο

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΚΣΤ Ο ΕΥΤΕΡΟΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΚΣΤ Ο ΕΥΤΕΡΟΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΚΣΤ Ο ΕΥΤΕΡΟΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ 152 Α. ΚΛΕΙΣΤΕΣ Ή ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ (ενδεικτικά παραδείγµατα) Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής Να βάλετε σε κύκλο το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή

Διαβάστε περισσότερα

ΓΝΩΜΗ της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Νομικών της Βουλής των Αντιπροσώπων της Κυπριακής Δημοκρατίας

ΓΝΩΜΗ της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Νομικών της Βουλής των Αντιπροσώπων της Κυπριακής Δημοκρατίας ΓΝΩΜΗ της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Νομικών της Βουλής των Αντιπροσώπων της Κυπριακής Δημοκρατίας Πρόταση Οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και

Διαβάστε περισσότερα

Το Σύνταγμα της Ελλάδας του 1975/86/01 στο δεύτερο μέρος του περιλαμβάνει τις διατάξεις τις σχετικές με τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα.

Το Σύνταγμα της Ελλάδας του 1975/86/01 στο δεύτερο μέρος του περιλαμβάνει τις διατάξεις τις σχετικές με τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα. Το Σύνταγμα της Ελλάδας του 1975/86/01 στο δεύτερο μέρος του περιλαμβάνει τις διατάξεις τις σχετικές με τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα. Ο κατάλογος των δικαιωμάτων αυτών αποτελεί τη βασική κατοχύρωση

Διαβάστε περισσότερα

Ε.Ε. Παρ. Ι(Ι), Αρ. 4452, (Ι)/2014 ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΤΡΟΠΟΠΟΙΕΙ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΖΩΝΗΣ ΝΟΜΟ

Ε.Ε. Παρ. Ι(Ι), Αρ. 4452, (Ι)/2014 ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΤΡΟΠΟΠΟΙΕΙ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΖΩΝΗΣ ΝΟΜΟ Ε.Ε. Παρ. Ι(Ι), Αρ. 4452, 11.7.2014 Ν. 97(Ι)/2014 97(Ι)/2014 ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΤΡΟΠΟΠΟΙΕΙ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΖΩΝΗΣ ΝΟΜΟ Η Βουλή των Αντιπροσώπων ψηφίζει ως ακολούθως: Συνοπτικός τίτλος. 64(Ι)

Διαβάστε περισσότερα