Radiofrequency. 1. Τι είναι οι ραδιοσυχνότητες;

Transcript

1 Radiofrequency Η χρήση συσκευών που χρησιμοποιούν την τεχνολογία των Ραδιοσυχνοτήτων (Radiofrequency ή RF) ανήκει στις πιο πρόσφατες εξελίξεις στο χώρο της Αισθητικής, με σημείο έναρξης το 2000, όπου η πρώτη συσκευή RF παρουσιάστηκε στην Αμερικανική αγορά. Οι ραδιοσυχνότητες είναι το νεώτερο μέλος στην αγορά των μηχανημάτων της αισθητικής και της αισθητικής δερματολογίας και ο πολλαπλασιασμός τους στην αγορά είναι ενδεικτικός της ζήτησης που έχουν, γεγονός που ωθεί και στην εκτενέστερη παρατήρηση αυτών και στην ανάλυση και διερεύνηση της αποτελεσματικότητάς τους. Πολύ πρόσφατα έχουν παρουσιαστεί στην αγορά «υβρίδια» συσκευών, οι οποίες συνδυάζουν το RF με υπερήχους, ενδερμολογία, Υπεριώδες ή Υπέρυθρο φως, laser ή IPL κ.ά. 1. Τι είναι οι ραδιοσυχνότητες; Ραδιοσυχνότητα (αριθμός ταλαντώσεων στη μονάδα του χρόνου) ονομάζουμε τη συχνότητα εκείνη η οποία βρίσκεται μεταξύ 3kHz και 300 GHz και της οποίας το φάσμα βρίσκεται στην περιοχή των χαμηλών συχνοτήτων της μη ιονίζουσας ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας. Οι συσκευές RF επηρεάζουν το δέρμα εκπέμποντας υψηλής συχνότητας ραδιοκύματα, τα οποία «μιμούνται» τα θερμικά αποτελέσματα που προκαλούν και οι συσκευές Laser και IPL. Η διαφορά με την οπτική ενέργεια των διαφόρων πηγών φωτός είναι ότι αυτή προκαλεί μεταβολή στη θερμική κατάσταση των ιστών μέσω της εκλεκτικής απορρόφησής της από συγκεκριμένες χρωμοφόρες ομάδες (επιλεκτική φωτοθερμόλυση), ενώ τα ραδιοκύματα, μέσω της αντίστασης που βρίσκουν από τους ιστούς του δέρματος, προκαλούν μια ταλάντωση των ηλεκτρονίων των των μορίων των κυττάρων, η οποία μετατρέπεται σε θερμότητα. 2. Που χρησιμοποιούνται στις μέρες μας τα RF;

2 Τα δεδομένα που υπάρχουν από επίσημες κλινικές μελέτες έχουν πολύ πρόσφατα αρχίσει να μας δίνουν ολοκληρωμένες επιστημονικές εξηγήσεις για τον τρόπο με τον οποίο οι ραδιοσυχνότητες επηρεάζουν το δέρμα και για τα όρια που υπάρχουν στην αποτελεσματικότητά τους. Στη σύγχρονη εποχή, οι εφαρμογές των ραδιοσυχνοτήτων ξεπερνούν κατά πολύ τα όρια της Ασθητικής και της Αισθητικής Ιατρικής. Έτσι, εκτός από την χρήση τους για την αντιμετώπιση της χαλάρωσης του δέρματος (κυρίως του προσώπου) και τη βελτίωση της κυτταρίτιδας, οι ραδιοσυχνότητες εδώ και καιρό χρησιμοποιούνται: Α) Στην Οφθαλμολογία, για την επιφανειακή χειρουργική αφαίρεση ογκιδίων των βλεφάρων. Οι ραδιοσυχνότητες προκαλούν θερμότητα χωρίς μυϊκό ήλεκτροερεθισμό, κόβουν τον ιστό γρήγορα και παράλληλα κάνουν αιμόσταση. Η λειτουργία τους έγκειται σε προγραμματισμένες υψηλές συχνότητες με συνεχόμενο ή διακεκομμένο [σε μικροπαλμούς] ρεύμα, με υψηλή ενέργεια και μικρής διάρκειας εκπομπή. Έτσι, επιτυγχάνεται η αφαίρεση και του πιο μικρού ογκιδίου με την ελάχιστη βλάβη των γειτονικών ιστών. Β) Στη χειρουργική αφαίρεση της κύστης κόκκυγος, με μικρό χρόνο αποθεραπείας Γ) Σε αντιμετώπιση μυοσκελετικών προβλημάτων, που έχουν να κάνουν κυρίως με αντιμετώπιση του πόνου σε χρόνιες αρθρίτιδες. Εκεί, εισέρχεται ειδικό ηλεκτρόδιο στην περιοχή του πόνου, το οποίο φτάνει στο σημείο όπου βρίσκονται κατά προσέγγιση οι νευρικές απολήξεις, η περιοχή θερμαίνεται μέσω ραδιοκυμάτων και το αίσθημα του πόνου μειώνεται σε μεγάλο ποσοστό και για χρονικό διάστημα που υποστηρίζεται πως κυμαίνεται από 6 μήνες έως και μερικά χρόνια. Δ) Σε μείωση της διαμέτρου αγγείων, που γίνεται με ενδοφλέβια εισαγωγή ηλεκτροδίων. Ε) Στη περαιτέρω σύσφιξη γαστροεντερικού σφιγκτήρα. ΣΤ) Στη βοηθητική αφαίρεση όγκων. Ζ) Στην κατάλυση της κολπικής μαρμαρυγής, με εισαγωγή καθετήρων στην καρδιά, μέσω περιφερειακών αγγείων. Η) Στην αντιμετώπιση της νυχτερινής άπνοιας, λόγω ύπαρξης εμποδίου στο ανώτερο τμήμα της αναπνευστικής οδού. Με τη βοήθεια των ραδιοσυχνοτήτων μειώνεται ο όγκος των ιστών και η αναπνευστική οδός απελευθερώνεται. 3. Τι προκαλούν οι Ραδιοσυχνότητες;

3 Η εφαρμογή αυτού του είδους της ενέργειας RF στο δέρμα, φαίνεται λοιπόν ότι στοχεύει στην εν τω βάθει αύξηση της θερμοκρασίας, έως το κρίσιμο όριο των 65 o C, κατά προσέγγιση. Σε αυτή τη θερμοκρασία, ξεκινά μια σημαντική επιρροή στους πρωτεϊνικούς δεσμούς που κρατούν τα μόρια του κολλαγόνου σταθερά. Προκαλείται έτσι μια μετουσίωση των μορίων του κολλαγόνου, η οποία με τη σειρά της οδηγεί σε συρρίκνωση αυτού. Το μετουσιωμένο κολλαγόνο έχει μόριο βραχύτερο και παχύτερο, κάτι το οποίο- οπτικά- μεταφράζεται ως εικόνα σφριγηλότερου και πιο ανορθωμένου δέρματος. Επιπλέον, αυτή η συρρίκνωση μεταφράζεται στον εγκέφαλο ως τραύμα και έτσι το δέρμα παίρνει την εντολή για νεοκολαγονογέννεση, ώστε να κάνει επούλωση του «τραύματος». Ως εκ τούτου, εναποτίθενται στο δέρμα ποσότητες νέου, ισχυρότερου κολαγόνου, με ρυθμούς τους οποίους είχε το δέρμα σε μικρότερες ηλικίες (όταν αναφερόμαστε σε άτομα μέσης ηλικίας). Ταυτόχρονα, η αύξηση της θερμοκρασίας προκαλεί διαστολή των αγγείων, με αποτέλεσμα την τοπική υπεραιμία. Αυτή η υπεραιμία προκαλεί με τη σειρά της διέγερση των ινοβλαστών, πράγμα που σημαίνει αυξημένη παραγωγή κολλαγόνου και ελαστίνης, αυξημένη παραγωγή κυτοκινών και αυξητικών παραγόντων, μεγαλύτερη εισροή οξυγόνου και θρεπτικών συστατικών στους ιστούς και καλύτερη αποβολή των τοξικών ουσιών του μεοσοκυττάριου υγρού, μέσω του κυκλοφορικού και λεμφικού συστήματος. Η βελτίωση της μικροκυκλοφορίας στο δέρμα επηρεάζει κατά τη θεωρία και τα λιποκύτταρα. Ο μεταβολισμός του λιποκυττάρου αυξάνεται, το περιβάλλον του βελτιώνεται και αυτό αρχίζει να χάνει την εκφυλισμένη του μορφή και επιστρέφει στις φυσιολογικές του διαστάσεις. Έτσι η επιδερμίδα χάνει την «όψη φλοιού πορτοκαλιού» και το περίγραμμα του σώματος σμιλεύεται και βελτιώνεται, αφού προκαλείται και μεγαλύτερη σφογηλότητα μέσω της διαδικασίας που περιγράψαμε παραπάνω. Η έρευνα που έχει μέχρι τώρα διεξαχθεί επάνω στη δράση και την αποτελεσματικότητα των συσκευών RF έχει δώσει αρκετά, αλλά όχι πλήρη στοιχεία για τη δραστικότητά τους. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι σε έρευνα επάνω σε ινδικά χοιρίδια τα οποία δέχθηκαν συνεδρίες με RF, διαπιστώθηκε αύξηση του πάχους του

4 δέρματος, του κολλαγόνου, των ελαστικών ινών και των μυκοπολυσακχαριτών. (Alvarez N, Ortiz L, Vicente V, et al. Lasers Surg Med. 2008;40(2):76-82) 4. Ποια είναι τα είδη των συσκευών που χρησιμοποιούν RF; Μέχρι πρόσφατα υπήρχαν δύο βασικές κατηγορίες συσκευών με ραδιοκύματα, οι Μονοπολικές και οι Διπολικές. Αργότερα παρουσιάστηκαν και Τριπολικές συσκευές, ενώ πρόσφατα εμφανίστηκαν συσκευές RF που διαθέτουν Εξαπολικές ή και Οκταπολικές κεφαλές (Multipolar RF). Monopolar RF Στις μονοπολικές (Monopolar RF Device), τα ραδιοκύματα διοχετεύονται στο δέρμα σαν ρεύμα μέσω ενός ηλεκτροδίου με έναν πόλο, το οποίο εφαρμόζεται απ ευθείας στην υπό θεραπεία περιοχή. Προκειμένου να δουλέψει σωστά το ηλεκτρόδιο αυτό, είναι απαραίτητο να χρησιμοποιηθεί άλλος ένας πόλος γείωσης, οποίος τοποθετείται έτσι ώστε να έρχεται σε επαφή με κάποιο άλλο σημείο του σώματος του υπό θεραπεία ατόμου, συνήθως κάπου στην πλάτη. Τελευταία, έχουν κυκλοφορήσει στο εμπόριο και μονοπολικές συσκευές που ονομάζονται Unipolar, οι οποίες έχουν γείωση μέσα στην κεφαλή και δε χρειάζονται την ύπαρξη γειωτικού πόλου. Οι συσκευές αυτές λειτουργούν όπως οι Μονοπολικές, με μικρές διαφορές στον τρόπο διοχέτευσης των ραδιοκυμάτων στο δέρμα. Η μονοπολική εφαρμογή RF είναι γνωστή πολλές φορές και ως Thermage, λόγω της πρώτης συσκευής μη επεμβατικού RF που κυκλοφόρησε στην Αμερική από τη Solta Medical το 2002 και είχε αυτή την ονομασία. Με τα Μονοπολικά RF έχουμε πάντα βαθύτερη ογκομετρική διείσδυση των ραδιοκυμάτων. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη θέρμανση του δέρματος σε μεγαλύτερο βάθος, το οποίο, σε συγκεκριμένες ρυθμίσεις μπορεί εύκολα να φτάσει και το υποδερμικό λίπος. Το βάθος στο οποίο θα φτάσει η δράση του Μονοπολικού RF εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την αντίσταση του ιστού της υπό θεραπεία περιοχής, καθώς και από το μέγεθος του εφαρμοζόμενου ηλεκτροδίου.

5 Κατά την εφαρμογή, χρησιμοποιείται συνήθως κάποιο βοηθητικό ουδέτερο μέσο, όπως η γλυκερίνη, για να γλυστρά πιο εύκολα το ηλεκτρόδιο. Η συνεχής κίνηση του ηλεκτροδίου είναι σημαντική, διότι εάν το ηλεκτρόδιο μείνει στάσιμο σε κάποιο σημείο, η αίσθηση θα είναι δυσάρεστη και υπάρχει κίνδυνος μεγάλου ερεθισμού. Το υπό θεραπεία άτομο αισθάνεται την αύξηση της θερμοκρασίας στο βάθος της επιδερμίδας. Η αίσθηση αυτή μπορεί να είναι από ελαφριά έως και δυσάρεστη, ανάλογα με την περιοχή εφαρμογής και την ανεκτικότητα του ατόμου. Το ηλεκτρόδιο εφάπτεται στο σημείο θεραπείας και κινείται από το χειριστή με κυκλικές κινήσεις για κάποια λεπτά, έως ότου επιτευχθεί η επιθυμητή θερμοκρασία. Η θερμοκρασία μετράται συνήθως ανά καποια δευτερόλεπτα με τη βοήθεια ενός θερμόμετρου με υπέρυθρες. Όταν το θερμόμετρο δείξει ο C, τότε μετακινούμε το ηλεκτρόδιο σε άλλη περιοχή, όπου επαναλαμβάνουμε τη διαδικασία. Πολύ σημαντική επίσης, στο μονοπολικό RF, τουλάχιστον σε κάποιες ρυθμίσεις όπου η δόση ενέργειας είναι μεγάλη, είναι η χρήση κάποιας ψυκτικής μεθόδου για την επιφάνεια του δέρματος, διότι η διάχυση της ενέργειας είναι πιο μεγάλη και πιο ανεξέλεγκτη μέσα στο δέρμα, και υπάρχει κίνδυνος εγκαύματος της επιδερμίδας. Διάφορες κεφαλές ηλεκτροδίων Μονοπολικού RF. Από δεξιά προς τα αριστερά έχουμε, 5mm (πολύ μικρές περιοχές, όπως κοντά στα μάτια), 15mm

6 (περιοφθαλμικά), 23mm (πρόσωπο, λαιμός, αντιβράχια), 32mm (πρόσωπο, αντιβράχια, σώμα), 40mm (σώμα). Μονοπολικό και Διπολικό RF Bipolar RF Μονοπολικό, τριπολικό και εξαπολικό RF Στις διπολικές Συσκευές RF, υπάρχουν δύο πόλοι οι οποίοι εφαρμόζονται στο δέρμα, ώστε τα ραδιοκύματα να κατευθύνονται από τον έναν στον άλλο. Σε αυτές τις συσκευές, λόγω περιορισμένης και περισσότερο κατευθυνόμενης ροής του ρεύματος μεταξύ των πόλων, το βάθος επίδρασης είναι μικρότερο από ότι στο μονοπολικό RF. Οι συσκευές αυτές έχουν μικρότερο κίνδυνο δημιουργίας εγκαυμάτων, αλλά και θεωρητικά μικρότερη αποτελεσματικότητα, λόγω λιγότερο ομοιόμορφης ογκομετρικής θέρμανσης του δέρματος, και χρησιμοποιούνται κυρίως σε μικρές περιοχές με μικρό βάθος επιδερμίδας, όπως στο πρόσωπο. Μέχρι τώρα, οι έρευνες υποστηρίζουν ότι το μονοπολικό RF είναι πιο αποτελεσματικό σσε θεραπείες σώματος από ότι το διπολικό. Η εφαρμογή γίνεται

7 με τον ίδιο τρόπο, όπως με τις μονοπολικές συσκευές, με συνεχή κίνηση στην επιδερμίδα και επιμονή στις πιο προβληματικές περιοχές και με τη χρήση κάποιου μέσου που διευκολύνει την κίνηση της κεφαλής στο δέρμα και τη μετάδοση του ρεύματος. Tripolar RF Στα τριπολικά RF, ο ένας πόλος είναι ενεργός και οι άλλοι δύο, συνήθως τοποθετημένοι έτσι ώστε να σχηματίζεται τρίγωνο, είναι οι πόλοι γείωσης. Σε αυτή την περίπτωση το RF δουλεύει όπως το διπολικό, αλλά με μαγαλύτερη διάχυση της ενέργειας και συνήθως με μικρότερη ενόχληση κατά την εφαρμογή και θεωρητικά με ακόμα μικρότερο κίνδυνο εγκαυμάτων. Στις τριπολικές συσκευές, λόγω της κατασκευής τους και του τρόπου δράσης τους, δε χρειάζεται ενεργή ψύξη της επιδερμίδας, όπως στις μονοπολικές και σε κάποιες διπολικές. Multipolar RF Οι Multipolar συσκευές RF είναι οι τελευταία εξελισσόμενες στο χώρο της Αισθητικής και της Αισθητικής Ιατρικής και αποτελούνται από περισσότερα των δύο ζεύγη πόλων επάνω στην ίδια κεφαλή. Μέχρι στιγμής υπάρχει μέχρι και οκταπολική συσκευή, η οποία αποτελείται από τέσσερα ανεξάρτητα ζεύγη πόλων, διατεταγμένα σε κύκλο. Στην περίπτωση μιας οκταπολικής συσκευής, η δράση των ραδιοκυμάτων είναι όπως στο διπολικό RF. Λόγω όμως του ότι υπάρχει ταυτόχρονη δράση πολλών διπολικών ζευγαριών, η επίδραση στους ιστούς γίνεται πιο αθροιστική και τελικά προκαλείται βαθύτερη θέρμανση, με βάθος το οποίο όπως υποστηρίζεται από τη θεωρία φτάνει στα επίπεδα του μονοπολικού RF, χωρίς όμως τις πιθανότητες παρενεργειών του μονοπολικού. Τα multi-πολικά RF, λόγω μεγαλύτερου όγκου των κεφαλών τους, εφαρμόζονται συνήθως σε μεγαλύτερες περιοχές του σώματος και περισσότερο σε θεραπείες μείωσης του όγκου του λίπους. Συνδυαστικές Συσκευές RF Η αναζήτηση καινούριων και πιο αποτελεσματικών τρόπων αντιμετώπισης της γήρανσης του δέρματος του προσώπου, καθώς και της εναπόθεσης λίπους κυτταρίτιδας, έχει οδηγήσει στην ανακάλυψη και διοχέτευση στην αγορά «υβριδικών» συσκευών, οι οποίες συνδυάζουν τα ραδιοκύματα με άλλες μορφές ενέργειας ή άλλους τρόπους δράσης. Έτσι κυκλοφορούν στην αγορά συσκευές RF που συνδυάζουν το διπολικό RF με τεχνικές ενδερμολογίας ( πχ Aluma, Lumenis Inc., CA, USA). Στην περίπτωση αυτής της συσκευής, η κεφαλή αποτελείται από δύο παράλληλα ηλεκτρόδια, ανάμεσα στα οποία, με την εφαρμογή της κεφαλής στο δέρμα, λειτουργεί και μια αντλία

8 αναρρόφησης της επιδερμίδας. Αυτή η αναρρόφηση ανασηκώνει το δέρμα ανάμεσα στα ηλεκτρόδια, με αποτέλεσμα την ταυτόχρονη μηχανική και θερμική διέγερση της επιδερμίδας. Άλλες συσκευές υβριδικής τεχνολογίας με RF είναι αυτές που συνδυάζουν ραδιοκύματα με Laser και IPL. Χρησιμοποιούνται και για ανανέωση δέρματος αλλά και για μείωση του λίπους και σε κάποιες περιπτώσεις - και για αποτρίχωση. (πχ elōs, Syneron-Candela). Υπάρχουν επίσης συσκευές που συνδυάζουν RF με δόνηση, όπως η τελευταία έκδοση του Thermage, συσκευές που συνδυάζουν RF με υπερήχους ( Cavitation), τις οποίες θα αναλύσουμε σε άλλη παρουσίαση, συσκευές που συνδυάζουν RF με υπεριώδη ακτινοβολία για την αντιμετώπιση της ακμής και συσκευές Fractional RF. Όλοι αυτοι οι συνδυασμοί τεχνικών και ενεργειών σε μια συσκευή στοχεύουν στην συνεργιστική δράση τους στους ιστούς και στη μεγιστοποίηση του επιθυμητού αποτελέσματος, είτε αυτό είναι η επιδερμική σύσφιξη στο πρόσωπο, είτε η μείωση του στρώματος λίπους στο υπόλοιπο σώμα. Το Fractional RF είναι μια από τις πιο ημι-επεμβατικές συσκευές RF και αποτελεί το νεότερο «μέλος» στην οικογένεια των συσκευών ραδιοκυμάτων. Συδυάζει τη δράση του κλασματικού μονοπολικού RF, μέσω μιας κεφαλής, του διπολικού Rf και του microneedling. Tα διπολικά ραδικύματα διοχετεύονται στο βάθος της επιδερμίδας μέσω μικροβελόνων, οι οποίες εισέρχονται στο δέρμα σε βάθος από 0,5 έως 3,5 mm και θερμαίνουν την επιδερμίδα εκ των έσω. Ταυτόχρονα, λόγω των πολλαπλών νυγμών, οδηγούν, κατά τους κατασκευαστές, σε περαιτέρω ενεργοποίηση της αναπλαστικής διαδικασίας του δέρματος, για πιο γρήγορα και εντυπωσιακά αποτελέσματα. Μέσω της παλμικής (κλασματικής) λειτουργίας του μονοπολικού RF, μειώνεται θεωρητικά δραστικά και η αποφυγή των παρενεργειών κατά την εφαρμογή.

9 Αποτελεσματικότητα Η συνεχής αναζήτηση νέων και ασφαλέστερων μεθόδων αντιμετώπισης αισθητικών προβλημάτων είναι η κινητήριος δύναμη που οδήγησε στην ανάπτυξη και των συσκευών μη επεμβατικού RF. H ικανότητα των ραδιοκυμάτων να θερμαίνουν εν τω βάθει την επιδερμίδα, καταστρέφοντας το παλιό κολλαγόνο και οδηγώντας στη δημιουργία καινούριου, χωρίς να επηρεάζουν τα μελανοκύτταρα (όπως τα Laser) και χωρίς να καταστρέφουν επιφανειακά το δέρμα, τα έχει κάνει σημαντικά όπλα στα χέρια των επαγγελματιών. Οι αυξημένες απαιτήσεις των ασθενών-πελατών σε αποτέλεσμα, σε συνδυασμό με την ανάγκη να υπάρχει ο ελάχιστος (ή καθόλου) χρόνος αποθεραπείας μετά την εφαρμογή οδήγησαν στην εξέλιξη και διερεύνηση σε βάθος των μη επεμβατικών συσκευών RF, από την αρχή του αιώνα έως σήμερα. Οι έρευνα που έχει γίνει έως σήμερα για την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια των συσκευών RF έχει δώσει πολλά αξιόπιστα αποτελέσματα για το σκέλος της ασφάλειας, αλλά όχι τόσα πολλά για το σκέλος της αποτελεσματικότητας. Αυτό συμβαίνει αφ ενός διότι οι συσκευές RF που έχουν κατασκευαστεί για κοσμετική χρήση είναι πολύ πρόσφατες, αφ ετέρου διότι τα αποτελέσματα για τη δρταστικότητά τους βασίζονται κυρίως σε φωτογραφικό υλικό και οπτική παρατήρηση και όχι τόσο σε ιστολογικές αναλύσεις. Με αυτό τον τρόπο, οι φωτογραφίες μπορούν να δείξουν μια γενική αλλαγή στην εμφάνιση της επιδερμίδας, αλλά όχι απόλυτα ακριβή αποτελέσματα σε συγκεκριμένες περιοχές του προσώπου. Για παράδειγμα, με μια μικρή διαφορά στην κλίση του κεφαλιού, μια φωτογραφία για την αποτελεσματικότητα στη σύσφιξη του δέρματος κάτω από το πηγούνι μπορεί να δείξει ανακριβή αποτελέσματα, είτε προς την θετική είτε προς την αρνητική κατεύθυνση. Στις περισσότερες έρευνες, κυρίως σε αυτές που αφορούν θεραπείες σύσφιξης και ανανέωσης στο πρόσωπο, η αποτελεσματικότητα έχει μετρηθεί και με τη χρήση ερωτηματολογίου, στο οποίο οι ίδιοι οι άνθρωποι που δέχτηκαν τη θεραπεία εκτιμούν το ποσοστό βελτίωσης του δέρματός τους, γεγονός που ενισχύει την υποκειμενικότητα των αποτελεσμάτων. Η έκταση δε της χρήση τους σε πολλούς τομείς της Αισθητικής και της Αισθητικής Ιατρικής είναι τόσο μεγάλη, που αγκίζει σχεδόν όλους τους τομείς, έτσι η επίσημη επιστημονική παρακολούθηση της αποτελεσματικότητας είναι προς το παρόν περιορισμένη και ατελής. Δερματική χαλάρωση στο πρόσωπο, ρυτίδες (πόδι της χήνας, μεσόφρυο, ρινοπαρειακές κλπ), ηλιακή ελάστωση, λαιμός, δερματική χαλάρωση στα αντιβράχια, κυτταρίτιδα, αυξημένη εναπόθεση λίπους σε μηρούς-γλουτούς-κοιλιά και περαιτέρω βελτίωση του δέρματος μετά από λιποαναρρόφηση, είναι μόνο μερικά από τα πολλά πεδία στα οποία οι καταστευαστικές εταιρίες των συσκευών RF υποστηρίζουν ότι μπορούμε να δούμε θεαματικά αποτελέσματα βελτίωσης.

10 Είναι βέβαια γεγονός ότι όλες οι έρευνες, περισσότερο ή λιγότερο επίσημες, δείχνουν πάντα μια αποτελεσματικότητα, κυρίως στη βελτίωση της χαλάρωσης του δέρματος του προσώπου και της κυτταρίτιδας, η οποία κυμαίνεται κατά περίπτωση από 20% έως και 80%. Τα αποτελέσματα αυτά, παρ όλο που είναι πρόσφατα και περιορισμένα και κατ επέκταση χρήζουν περαιτέρω διερεύνησης, είναι σημαντικά στο να δείξουν ότι η χρήση ραδιοσυχνοτήτων στο δέρμα έχει ευεργετική δράση, με ελάχιστο έως μηδενικό χρόνο αποθεραπείας, καλή ανεκτικότητα και μικρό κίνδυνο παρενεργειών. Μακροπρόθεσμη ένδειξη σύσφιξης και νεοκολαγονογένεσης, μετά από θεραπεία με Fractional RF. Η φωτογραφία Α είναι πριν την πρώτη συνεδρία. Η φωτογραφία Β είναι 10 εβδομάδες μετά τη συνεδρία. Η φωτογραφία C είναι μεγένθυση της φωτ. Β. Στην Β φαίνεται καθαρά μια αύξηση του πάχους της επιδερμίδας και μια αύξηση του εν τω βάθει κολλαγόνου, χωρίς ενδείξεις νέκρωσης. Μεγαλύτερη μεγένθυση δείχνει τρεις σαφείς ζώνες κολλαγόνου. Μια ζώνη παλιού κολλαγόνου, μια ενδιάμεση ζώνη στην οποία συνυπάρχει παλιό και νέο κολλαγόνο και μια ζώνη νεοδημιουργηθέντος κολλαγόνου. Επίσης, στη ζώνη του νέου κολλαγόνου παρατηρείται και μια γκρι-μπλε διάχυτη ουσία, η οποία δηλώνει την εναπόθεση στο σημείο νεοδημιουργηθέντος υαλουρονικού οξέος (S. Tyler Hollmig, MD; Basil M. Hantash, MD, PhD).