Τ.Ε.Ι. ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ ΣΤΕΦ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ

Transcript

1 Τ.Ε.Ι. ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ ΣΤΕΦ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ Πτυχιακή εργασία του Βασίλη Ρήτα ΘΕΜΑ: ΥΔΡΑΥΛΙΚΟΙ ΑΝΕΛΚΥΣΤΗΡΕΣ Εισηγητής: Ναμλής Θεόφιλος ΚΑΒΑΛΑ 2004

2 Τ.Ε.Ι. ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ ΣΤΕΦ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ Πτυχιακή εργασία του Βασίλη Ρήτα ΘΕΜΑ: ΥΔΡΑΥΛΙΚΟΙ ΑΝΕΛΚΥΣΤΗΡΕΣ Εισηγητής: Ναμλής Θεόφιλος ΚΑΒΑΛΑ 2004

3 Αφιερώνεται στους γονείς μου

4 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙ01 Εισαγωγή Ιστορική αναδρομή Όροι και έννοιες της τεχνικής των ανελκυστήρων Κανονισμοί εγκατάστασης ανελκυστήρων Τυποποιημένες οδηγίες που λαμβάνονται ως δεδομένα στην Τεχνική των ανελκυστήρων ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Χαρακτηριστικά - Προϋποθέσεις Εγκαταστάσεων Ανελκυστήρων Γενικά Συμφωνία προμηθευτή - ιδιώτη Προδιαγραφές εξαρτημάτων εγκαταστάσεων ανελκυστήρα Προστασία προσώπων και αντικειμένων Βασικοί παράγοντες επιλογής ανελκυστήρα Διάκριση ανελκυστήρων ως προς τις ανάγκες που εξυπηρετούν Διάκριση ανελκυστήρων ως προς την αρχή λειτουργίας Διάκριση ανελκυστήρων ως προς τον τρόπο απομνημόνευσης της κλίσης τους Διάκριση ανελκυστήρων ανάλογα με το σύστημα ελέγχου τους ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΥΔΡΑΥΛΙΚΟΙ ΑΝΕΛΚΥΣΤΗΡΕΣ Γενικά Συγκριτικά στοιχεία μεταξύ Υδραυλικών και Ηλεκτροκίνητων ανελκυστήρων ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 Βασικά ηλεκτρομηχανολογικά κατασκευαστικά στοιχεία εγκαταστάσεων Υδραυλικών ανελκυστήρων Γενικά Τα βασικά μέρη μιας εγκατάστασης Υδραυλικού ανελκυστήρα Στοιχεία κατασκευής μηχανοστασίου

5 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 Στοιχεία κατασκευής φρεατίου Ο θάλαμος Μονάδα ισχύος υδραυλικού ανελκυστήρα Γενικά Το δοχείο του λαδιού Ηλεκτρικός κινητήρας Η αντλία Το συγκρότημα των βαλβίδων Διάγραμμα ταχυτήτων Υδραυλικό κύκλωμα Τρόπος λειτουργίας Υδραυλικού ανελκυστήρα Ρύθμιση βαλβίδων BLAIN Χειραντλία BLAIN Διάφοροι άλλοι τύποι βαλβίδων Ψηφιακή ρύθμιση βαλβίδων Οι σωλήνες προσαγωγής και απαγωγής του λαδιού Απαίτηση ψύξης υδραυλικού λαδιού ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 Συγκρότημα εμβόλου - κυλίνδρου Γενικά Ο κύλινδρος Το έμβολο Διαιρούμενα έμβολα Τηλεσκοπικά έμβολα Βαλβίδα ασφαλείας ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 Ηλεκτρικά κυκλώματα εγκαταστάσεων Υδραυλικών ανελκυστήρων Γενικά Κυκλώματα ισχύος Χαρακτηρισμός βαλβίδων μονάδων ισχύος υδραυλικών ανελκυστήρων και υπόμνημα ηλεκτρολογικού σχεδίου του ηλεκτρικού πίνακα αυτών Βοηθητικά κυκλώματα τεχνικής υδραυλικών ανελκυστήρων

6 ΕΙΣΑ ΓΩΓΗ 1.1. Γενικά Οι ανελκυστήρες είναι συστήματα που εξυπηρετούν την κατακόρυφη μεταφορά ανθρώπων και φορτίων. Έτσι με τους ανελκυστήρες, αποφεύγεται η άνοδος - κάθοδος ατόμων ή και διαφόρων φορτίων από τον ένα όροφο στον άλλο, μέσω του κλιμακοστασίου. Η διάρκεια ζωής των ανελκυστήρων πρέπει να προβλέπεται μεγάλη περίπου από 25 μέχρι 40 χρόνια. Επίσης στη σχεδίασή τους πρέπει να προβλέπονται οι συνεχώς αυξανόμενες ανάγκες των κτιρίων, με επάρκεια 10 έως 20 χρόνων. Στις σημερινές κατασκευές, ανελκυστήρες τοποθετούνται σε κτίρια από τρεις ορόφου και πάνω, χωρίς όμως να γίνεται κατάργηση του κλιμακοστασίου, η ύπαρξη του οποίου -για λόγους ασφαλείας- είναι υποχρεωτική. 1.2 Ιστορική αναδοουή Με τον όρο «ανελκυστήρας», εννοούμε τα μηχανήματα που χρησιμοποιούνται για την ανύψωση φορτίων, πραγμάτων πολύ μεγάλου βάρους. Ο ανελκυστήρας ως μέσο μεταφοράς ανθρώπων και εμπορευμάτων έχει μια μακρά ιστορία πίσω του με πολλές προσπάθειες επιτυχημένες ή λιγότερο επιτυχημένες, άλλες επιστημονικές ή στα πλαίσια ερευνών, αλλά τέλος και σοφιστικές ανακαλύψεις. Η ιστορία έχει επιδείξει πολλές φορές διάφορες καταστάσεις στις οποίες χρησιμοποιήθηκαν ιδιόρρυθμης κατασκευής υποτυπώδη ανυψωτικά για τη χρησιμοποίηση των οποίων απαιτείτο η ανθρώπινη αλλά και η ζωική έλξη. Τον 7 αιώνα χρησιμοποιήθηκαν στη Μεσοποταμία μεγάλες τροχαλίες τυμπάνου με χειροκίνητα βίντσια. Ο πύργος της Βαβέλ κτίστηκε κατά την περίοδο των χρόνων αυτών με τη χρησιμοποίηση του συγκεκριμένου τύπου

7 ανυψωτικών μηχανημάτων τα οποία βοηθούσαν τους ανθρώπους να ανυψώνουν και να τοποθετούν κατασκευαστικά υλικά με συγκριτική ευκολία. Η κατασκευή των πυραμίδων από τους Αιγυπτίους έγινε αφορμή χρησιμοποίησης κεκλιμένων επιπέδων, υπό μορφή επιχωματώσεων, προκειμένου να ανυψωθούν και να τοποθετηθούν στη θέση τους οι ογκόλιθοι βάρους 2,5 τόνων ο καθένας που χρησιμοποιήθηκαν στην οικοδόμησή τους. Κατά τους χρόνους εκείνους στην Παλιά Βασιλεία δεν είχε ανακαλυφθεί ο τροχός και δεν υπήρχαν τροχαλίες που θα βοηθούσαν στην ανύψωση των βαρών. Κατά το 236 π.χ., επετελέσθη το πρώτο αξιόλογο βήμα για την εξέλιξη του ανελκυστήρα από τον Αρχιμήδη, το μεγάλο Έλληνα Μαθηματικό και Φυσικό από τις Συρακούσες. Αυτός ανέπτυξε την αρχή του ατέρμονος κοχλία, κοινώς υδρόβιδας, που αποτελεί τη θεμελιώδη αρχή στη μηχανική των ανυψώσεων. Αξίζει τέλος, να επισημάνουμε πως η περιγραφή του Αρχιμήδη έχει παραμείνει και σήμερα βασική για μερικές ανυψωτικές μεθόδους. Τον 1 μ.χ. αιώνα στο τεράστιο παλάτι του Νέρωνα που χτίστηκε κατά τη μεγάλη φωτιά της Ρώμης χρησιμοποιήθηκαν συγκεκριμένα εργαλεία τα οποία θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ανελκυστήρες, και που οι αρχαιολόγοι απέδειξαν πως λειτουργούσαν με τη χρησιμοποίηση ανθρώπινης και ζωικής έλξης. Στις αρχές του 12 *' αιώνα μ.χ κατασκευάστηκε ένας υποτυπώδης ανελκυστήρας που ακόμη και σήμερα βρίσκεται σε λειτουργία στη μονή Sain Michael Abbey. Ο ανελκυστήρας αυτός διέθετε ένα μεγάλο τύμπανο το οποίο εστρέφετο από ένα μουλάρι. Γύρω από το τύμπανο υπήρχε ένα σχοινί μέσω του οποίου ανυψώνετο το βάρος. Οι κατασκευές αυτές χρησιμοποιήθηκαν ευρέως στα μοναστήρια και στα ερημητήρια, σχεδόν σε όλη την Ευρώπη κατά τον Μεσαίωνα, στις περιπτώσεις εγκατάστασης τους στις κορυφές δύσβατων και σχετικά απρόσιτων βουνών. Ο Leonardo da Vinci έθεσε το λιθαράκι του στην εξέλιξη της κάθετης κίνησης φορτίων με ευκρίνεια και με συγκεκριμένες βασικές αρχές λειτουργίας για την κάθε ανυψωτική μηχανή. Βέβαια και ο ίδιος ο Da Vinci δήλωνε στις

8 σημειώσεις του μελετητής του Ευκλείδη, του Αρχιμήδη, του Ήρωνα του Αλεξανδρινού και κάτοχος των Μύθων του Αισώπου. Η θέση του μηχανισμού έλξης η οποία είναι ακριβώς ίδια με το πάνω μέρος του συστήματος, διέθετε σπειρωτό περικόχλιο και είχε την ανάγκη τοποθέτησης ενός κατάλληλου συστήματος πέδησης. Στα μέσα του Ιθ '" αιώνα η τεχνική ανύψωση ατόμων και φορτίων γνώρισε άνθιση, αλλά ταυτόχρονα χρειάστηκε και το μάρκετινγκ της εποχής για να πεισθούν οι άνθρωποι από την Αμερικανίδα Μηχανικό Elisha Ottis για την αξιοπιστία, αλλά και την ασφαλή λειτουργία των ανελκυστήρων της εποχής εκείνης. Η εποχή αυτή κυριαρχήθηκε από νέες τεχνικές ανακαλύψεις σχετικές με τους ανελκυστήρες, που η κάθε μια από αυτές έδινε όλο και περισσότερες λύσεις στο κατάπληκτο πλέον κοινό. Ο Νθγ Von Siemens παρουσίασε τον πρώτο ηλεκτρικό ανελκυστήρα που περιλάμβανε κινητήρα άμεσα κινούμενο κάτω από τον θάλαμο. Ο Αμερικανός Ward Leonard ανακάλυψε την δυνατότητα μεταβολής στροφών σε κινητήρες ξένης διέγερσης συνεχούς ρεύματος με την άμεση αυξομείωση της τάσης που εφαρμόζεται στα άκρα τους. Την εφαρμογή αυτή, την χρησιμοποίησε σε ανελκυστήρες πολύ υψηλών κτιρίων της Αμερικής. Οι Ευρωπαίοι κατασκευαστές παράλληλα, χρησιμοποίησαν βελτιωμένες τεχνικές προκειμένου να πετύχουν υψηλές ταχύτητες κίνησης στην ανύψωση ατόμων και φορτίων, μεγαλύτερες από εκείνες που προέκυπταν από ανελκυστήρες που χρησιμοποιούσαν ασύγχρονους κινητήρες της εποχής τροφοδοτούμενους από εναλλασσόμενο τριφασικό ρεύμα. Η εξέλιξη του ανελκυστήρα κατά τον εικοστό αιώνα σημειώνει μέρα με την μέρα αλματώδη πρόοδο και το πιο σημαντικό την ζούμε και την βιώνουμε. Οι βασικές αρχές και τα τεχνάσματα που χρησιμοποιούνται στους ανελκυστήρες ελάχιστα διαφέρουν από εκείνες που χρησιμοποιήθηκαν στους ανελκυστήρες των Βικτωριανών χρόνων. Ανετα η εξέλιξη των ανελκυστήρων θα μπορούσε να παρομοιασθεί με την εξέλιξη των αυτοκινήτων. Αρχές του 21 αιώνα: Η νέα πρόκληση που συναντά ο ανελκυστήρας είναι συνυφασμένη με τις αυξανόμενες γενικές ανάγκες του κοινού, οι

9 οποίες αφορούν τις μετακινήσεις και τις μεταφορές του στα διάφορα κτίρια και χώρους με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη άνεση και ασφάλεια. Ταυτόχρονα, δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στην εξοικονόμηση ηλεκτρικής ενέργειες, αλλά και στην οικολογική συμπεριφορά των ανελκυστήρων. Τα διάφορα μηχανικά και ηλεκτρικά συστήματα που περιλαμβάνουν οι συνολικές διατάξεις των ανελκυστήρων παρουσιάζουν μεγάλες αντοχές στη χρήση και υπερπηδούν αποδοτικά τα διάφορα προβλήματα που προκύπτουν από τις συνεχείς αυξήσεις και μειώσεις των επιταχύνσεων της κίνησής τους κατά τη χρήση τους. Η Ιταλία είναι η χώρα που κατέχει πρωτοποριακό και προνομιακό ρόλο στα νέα και μοντέρνα συστήματα των ανελκυστήρων, δεδομένου πως διαθέτει σχεδόν μεγαλύτερο αριθμό ανελκυστήρων από αυτό των Η.Π.Α. Στη χώρα μας ιδιότυποι ανελκυστήρες χρησιμοποιήθηκαν σε πολλές περιπτώσεις, Μετέωρα, Άγιο Όρος κλπ, αλλά γενικά η εξέλιξη των ανελκυστήρων ακολουθεί την Ευρωπαϊκή πορεία. Τέλος, πρέπει να επισημάνουμε πως η εξέλιξη των ανελκυστήρων είναι αλματώδης και συνεχής και συνδυάζεται με την υλική τεχνολογία, το μεγάλο βαθμό ασφαλείας και τη μακρά διάρκεια ζωής τους. 1.3 Όροι και έννοιες τη τεχνικής των ανελκυστήρων Η τεχνική των εγκαταστάσεων των ανελκυστήρων προϋποθέτει την γνώση τεχνικών όρων και εννοιών που δεν χρησιμοποιούνται σε άλλου είδους ηλεκτρικές εγκαταστάσεις. Για το σκοπό αυτό παρατίθεται ο πίνακας 1.1. που περιλαμβάνει ορισμούς και έννοιες με αλφαβητική σειρά για όλα τα χρησιμοποιούμενα είδη ανελκυστήρων, καθώς επίσης και οι αντίστοιχες επεξηγήσεις τους.

10 Πίνακας 1.1 :Έννοιες, Ορισμοί και Επεξηγήσεις της Τεχνικής των Ανελκυστήρων α/α Τεχνικός όρος Επεξήγηση ανελκυστήρων 1 Αλυσίδα ηλεκτρικής ασφάλειας Το σύνολο των ηλεκτρικών διατάξεων ασφαλείας, που είναι συνδεδεμένες σε σειρά 2 Ανελκυστήρας άμεσης Υδραυλικός ανελκυστήρας του οποίου το έμβολο ή ο επενέργειας κύλινδρος συνδέονται κατευθείαν με το θάλαμο ή το πλαίσιο 3 Ανελκυστήρας έμμεσης επενέργειας 4 Ανελκυστήρας με τροχαλία τριβής 5 Ανελκυστήρας τύμπανου - ανελκυστήρας με αλυσίδα 6 Ανελκυστήρας φορτίων με συνοδεία ατόμων 7 Ανελκυστήρας υδραυλικός Υδραυλικός ανελκυστήρας του οποίου το έμβολο ή ο κύλινδρος συνδέονται με το θάλαμο ή τον αορτήρα του με μέσα ανάρτησης (συρματόσχοινα, αλυσίδες) Ανελκυστήρας με κίνηση που προέρχεται από την τριβή των συρματόσχοινων ανάρτησης στα αυλάκια του κινητήριου μηχανισμού. Ανελκυστήρας με αλυσίδες ανάρτησης ή με συρματόσχοινα, που παρασύρονται με οποιοδήποτε άλλο μέσο, εκτός από την τριβή. Ανελκυστήρας που προορίζεται κυρίως για τη μεταφορά εμπορευμάτων, που γενικά συνοδεύονται από άτομα Ανελκυστήρας στον οποίο η αναγκαία ενέργεια για την ανύψωση του φορτίου προέρχεται από μια ηλεκτρική αντλία. Αυτή μεταβιβάζει υδραυλικό υγρό σε μια ανυψωτική μονάδα, που επενεργεί άμεσα ή έμμεσα στο θάλαμο (μπορούν να χρησιμοποιούνται περισσότεροι από ένας ηλεκτροκινητήρες, αντλίες ή και ανυψωτικές μονάδες) 8 Αντίβαρο Μάζα, η οποία εξασφαλίζει την τριβή 9 Ανυψωτική μονάδα Συνδυασμός από ένα έμβολο και έναν κύλινδρο, που σχηματίζουν μια υδραυλική μονάδα 10 Ανυψωτική μονάδα απλής ενέργειας Ανυψωτική μονάδα, στην οποία η μετατόπιση πραγματοποιείται κατά μια φορά με την ενέργεια του υγρού και κατά την αντίθετη φορά με την επίδραση της βαρύτητας

11 11 Ανω απόληξη φρέατος Τμήμα του φρέατος μεταξύ του υψηλότερου επιπέδου, το οποίο εξυπηρετείται από τον θάλαμο, και της οροφής φρέατος. 12 Βαλβίδα αντεπιστροφής Βαλβίδα, που επιτρέπει την ελεύθερη ροή κατά μία φορά. 13 Βαλβίδα καθόδου Ηλεκτρικά ελεγχόμενη βαλβίδα τοποθετημένη σε ένα υδραυλικό κύκλωμα για να ελέγχει την κάθοδο του θαλάμου 14 Βαλβίδα θραύσης Βαλβίδα που είναι σχεδιασμένη για να κλείνει αυτόματα, όταν η τττώση πίεσης μέσα στη βαλβίδα, που οφείλεται σε αύξηση της παροχής κατά μια προκαθορισμένη φορά ροής του ρευστού, υπερβεί μια προκαθορισμένη τιμή. 15 Βαλβίδα περιορισμού της ροής Βαλβίδα, που επιτρέπει ροή κατά μία φορά, ενώ την περιορίζει κατά την αντίθετη. 16 Βάρος αντιστάθμισης Μάζα, η οποία εξοικονομεί ενέργεια αντισταθμίζοντας όλη ή μέρος της μάζας του θαλάμου. 17 Διαθέσιμη επιφάνεια Η επιφάνεια του θαλάμου μετρούμενη 1 m πάνω από του θαλάμου το επίπεδο του δαπέδου, αγνοώντας το χειραγωγό, που είναι διαθέσιμος κατά τη λειτουργία του ανελκυστήρα για τους επιβάτες ή τα φορτία 18 Διάταξη εμπλοκής Μηχανική διάταξη, η οποία, όταν ενεργοποιείται, εμποδίζει την κάθοδο του θαλάμου και τον διατηρεί ακίνητο σε οποιοδήποτε σημείο της διαδρομής, ώστε να περιορίζεται η έκταση της ολίσθησης. 19 Διάταξη σφηγώματος Μηχανική διάταξη, η οποία σταματά την ακούσια κάθοδο του θαλάμου και τον κρατάει σταματημένο σε σταθερά υποστηρίγματα. 20 Ελάχιστο φορτίο θραύσης Το γινόμενο του τετραγώνου της ονομαστικής διαμέτρου του συρματόσχοινου ( σε τετραγωνικά συρματόσχοινου χιλιοστόμετρα) επί την ονομαστική αντοχή σε εφελκυσμό των συρματιδίων (σε Νιούτον ανά τετραγωνικό χιλιοστόμετρο) και επί ένα συντελεστή, που εξαρτάται από τον κατασκευαστικό τύπο του συρματόσχοινου.

12 21 Επανισοστάθμηση Λειτουργία που επιτρέπει, μετά τη στάση του ανελκυστήρα, τη διόρθωση της θέσης στάσης κατά τη φόρτωση και εκφόρτωση, ενδεχομένως και με διαδοχικές μετακινήσεις. 22 Επιβάτης Κάθε πρόσωπο μέσα στο θάλαμο, που μεταφέρεται από ένα ανελκυστήρα 23 Εύκαμτττο καλώδιο Εύκαμτττο καλώδιο μεταξύ του θαλάμου και ενός σταθερού σημείου. 24 Ζώνη απομανδάλωσης Περιοχή πάνω και κάτω από το επίπεδο της στάσης ενός ανελκυστήρα, μέσα στην οποία πρέπει να βρίσκεται το δάπεδο του θαλάμου του, για να επιτρέπεται η απελευθέρωση της αντίστοιχης θύρας του φρέατος. 25 Ισοστάθμιση Διαδικασία με την οποία βελτιώνεται η ακρίβεια στάθμευσης του δαπέδου του θαλάμου στο επίπεδο στάσης 26 Θάλαμος Μέρος του ανελκυστήρα, το οποίο μεταφέρει τους επιβάτες ή και τα φορτία 27 Κάτω απόληξη φρέατος Το μέρος του φρέατος που βρίσκεται κάτω από το δάπεδο της τελευταίας χαμηλότερης στάσης, η οποία εξυπηρετείται από το θάλαμο 28 Κινητήριος μηχανισμός Το μηχανικό συγκρότημα, μαζί με τον κινητήρα, που κινεί και ακινητοποιεί τον ανελκυστήρα 29 Κινούμενο συρματόσχοινο Εύκαμπτο συρματόσχοινο μεταξύ του θαλάμου και ενός σταθερού σημείου 30 Μεταλλικό πλαίσιο Μεταλλικό πλαίσιο που φέρει το θάλαμο ή το αντίβαρο ή το βάρος αντιστάθμισης και που είναι συνδεδεμένο με τα μέσα ανάρτησης. Αυτό το μεταλλικό πλαίσιο μπορεί να είναι ενσωματωμένο με το περίβλημα του θαλάμου. 31 Μηχανοστάσιο Χώρος μέσα στον οποίο τοποθετείται ο κινητήριος μηχανισμός ή και ο συνεργαζόμενος με αυτόν εξοπλισμός 32 Οδηγοί Τα σταθερά στοιχεία, τα οποία παρέχουν καθοδήγηση του θαλάμου, του αντίβαρου ή του βάρους αντιστάθμισης

13 33 Ονομαστική ταχύτητα Η ταχύτητα υ του θαλάμου, σε μέτρα ανά δευτερόλεπτο, για την οποία έχει κατασκευασθεί ο εξοπλισμός 34 Ονομαστικό φορτίο Το φορτίο για το οποίο έχει κατασκευαστεί ο εξοπλισμός. 35 Περιοριστήρας ταχύτητας Διάταξη που διακόπτει το ρεύμα στον κινητήριο μηχανισμό και αν είναι αναγκαίο, θέτει σε λειτουργία τη συσκευασία αρπάγης, σε περίπτωση που ξεπεραστεί μια προκαθορισμένη ταχύτητα 36 Πίεση υπό πλήρες Στατική πίεση η οποία επενεργεί στις σωληνώσεις φορτίο που είναι κατευθείαν ενωμένες με την ανυψωτική μονάδα όταν ο θάλαμος με το ονομαστικό φορτίο του βρίσκεται σταματημένος στην υψηλότερη στάση του. 37 Προστατευτικό ποδιών Ομαλό κατακόρυφο τμήμα που εκτείνεται προς τα κάτω από το κατώφλι εισόδου της θύρας του φρέατος ή του θαλάμου 38 Πολυστρωματικό γυαλί Σύνολο δύο ή περισσότερων στρωμάτων γυαλιού, καθένα από τα οποία είναι συγκολλημένο με α υπόλοιπα με τη χρήση πλαστικής μεμβράνης 39 Προσκρουστήρας Ελαστικά συμπιεζόμενο στοιχείο στο τέλος της διαδρομής, που περιλαμβάνει σύστημα πέδησης με ρευστό ή έλα ( ή άλλο ανάλογο μέσο) 40 Συρματόσχοινα ασφαλείας Βοηθητικό συρματόσχοινο δεμένο πάνω στο θάλαμο, στο αντίβαρο ή στο βάρος αντιστάθμισης, που προορίζεται να ενεργοποιήσει μια συσκευή αρπάγης, σε περίπτωση αστοχίας της ανάρτησης. 41 Συσκευή αρπαγής Μηχανική διάταξη που χρησιμεύει για να σταματάει και να διατηρεί ακίνητο τον θάλαμο, το αντίβαρο ή το βάρος αντιστάθμισης πάνω στους οδηγούς, σε περίπτωση υπέρβασης της ταχύτητας καθόδου τους ή θραύσης των μέσων ανάρτησής τους. 42 Συσκευή αρπαγής ακαριαίας πέδησης Συσκευασία αρπάγης, που ενεργεί σχεδόν ακαριαία πάνω στους οδηγούς

14 Συσκευή αρπάγης ακαριαίας πέδησης με απόσβεση Συσκευή προοδευτικής πέδησης αρπάγης Συσκευή αρπάγης, που ενεργεί σχεδόν ακαριαία πάνω στους οδηγούς, στην οποία η αντίδραση της δύναμης πάνω στον θάλαμο ή στο αντίβαρο περιορίζεται με την παρέμβαση ενός συστήματος απόσβεσης. Συσκευή αρπάγης της οποίας η ενέργεια επιτυγχάνεται με πέδηση στους οδηγούς και που με ειδικά μέσα εξασφαλίζεται ότι οι δυνάμεις που ενεργούν πάνω στο θάλαμο, στο αντίβαρο ή στο βάρος αντιστάθμισης, περιορίζονται σε επιτρετττά όρια. Χώρος ο οποίος δεν περιέχει τον κινητήριο μηχανισμό και στον οποίο βρίσκονται οι τροχαλίες και ενδεχομένως ο περιοριστήρας ταχύτητας και οι ηλεκτρικές διατάξεις. Ο χώρος στον οποίο κινούνται ο θάλαμος, το αντίβαρο ή το βάρος αντιστάθμισης. Αυτός ο χώρος συνήθως οριοθετείται από τον πυθμένα, τα τοιχώματα και την οροφή του φρέατος. Άτομο που κάνει χρήση των υπηρεσιών μιας εγκατάστασης ανελκυστήρα Κανονισμοί εγκαταστάσεων ανελκυστήρων Οι ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις των ανελκυστήρων πρέπει υποχρεωτικά να διέπονται από αντίστοιχους κανονισμούς προστασίας. Στη χώρα μας, στους κανονισμούς των Εσωτερικών Ηλεκτρικών Εγκαταστάσεων που ισχύουν από το 1955, για το θέμα των ανελκυστήρων υπάρχει το κεφάλαιο XI και τα άρθρα αυτού από 175 μέχρι 282 (πίνακας 1.2)

15 Πίνακας 1.2 Περιεχόμενο των ΚΕΗΕ που αφορούν τις ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις ανελκυστήρων Αριθμός κεφαλαίου Αντικείμενο αναφοράς Ανελκυστήρες & ανυψωτές βαρών Μηχανοστάσιο Τάση χειρισμού Γραμμές τροφοδοσίας μηχανοστασίου Διατάξεις κρατήσεως στο εσωτερικό του ανελκυστήρα Προστασία επαφών θυρών Σήμα κινδύνου Προστασία ηλεκτροκινητήρα ανελκυστήρα από υπερθερμάνσεις Οι κανονισμοί για την κατασκευή και την εγκατάσταση των ανελκυστήρων διέπονται από το 1998 από τα Ευρωπαϊκά Πρότυπα που χαρακτηρίζονται ως ΕΝ81-1 και 2. Το ΕΝ81-1 αναφέρεται στους ανελκυστήρες έλξης ή ηλεκτροκίνητους ή συμβατικούς και το ΕΝ81-2 στους Υδραυλικούς ανελκυστήρες. Ο σκοπός των προτύπων αυτών είναι ο καθορισμός κανόνων ασφαλείας σχετικών με τους ανελκυστήρες προσώπων και τους ανελκυστήρες φορτίων. Έτσι, είναι αυτονόητο πως πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην προστασία προσώπων και αντικειμένων από τον κίνδυνο ατυχημάτων που είναι δυνατόν να προέλθουν από τη χρήση τη συντήρηση και τη λειτουργία έκτακτης ανάγκης των ανελκυστήρων. Οι κίνδυνοι που είναι πιθανόν να προέλθουν από τη χρήση των ανελκυστήρων οφείλονται σε: Διαμελισμό, Σύνθλιψη, Πτώση, Πρόσκρουση, Παγίδευση, Πυρκαγιά,

16 Ηλεκτροπληξία και Αστοχία υλικού που οφείλεται: - σε μηχανική βλάβη - φθορά - διάβρωση 1.6. Τυποποιημένες οδηγίες που λαμβάνονται ως δεδομένα στην τεχνική των ανελκυστήρων Κατά τη σύνταξη των κανονισμών των ανελκυστήρων ενσωματώθηκαν ορισμένες παραπομπές και προβλέψεις άλλων δημοσιεύσεων άλλων χρονολογημένων, άλλων όχι. Ένας συγκεντρωτικός κατάλογος αυτών των δημοσιεύσεων τυποποίησης, που αφορούν πρότυπα CEN/CENELEC, Πρότυπα IEC, έγγραφα εναρμόνισης CENELEC και πρότυπα ISO, μαζί με τους αντίστοιχους τομείς αναφοράς τους, παρουσιάζονται παρακάτω. Πρότυπα CEN/CENELEC ΕΝ 294: 1992 Ασφάλεια μηχανών -Αποστάσεις ασφαλείας για την αποτροπή προσέγγισης επικίνδυνων ζωνών από τα άνω άκρα ΕΝ 1050 Ασφάλεια μηχανών - Αρχές για την εκτίμηση του κινδύνου ΕΝ Προϊόντα μη κεκραμένων κατασκευαστικών χαλύβων θερμής έλασης - Τεχνικές συνθήκες παράδοσης ΕΝ 502/4 Εύκαμπτα καλώδια για ανελκυστήρες ΕΝ Περιβαλλοντικές δοκιμές - Μέρος 2. Δοκιμές - Δοκιμές Fc: ταλαντώσεις (ημιτονοειδείς) ΕΝ Διαδικασίες βασικών περιβαλλοντικών δοκιμών - Μέρος 2: Δοκιμές - Δοκιμή Εα και οδηγία: Πλήγμα ΕΝ Διαδικασίες βασικών περιβαλλοντικών δοκιμών - Μέρος 2: Δοκιμές - Δοκιμή Ed και οδηγία: Πλήγμα ΕΝ Βασικά υλικά για τυπωμένα κυκλώματα - Μέρος 2: Προδιαγραφές - Προδιαγραφή No 2: Πολύστρωμα φύλλα φαινολικού κυπαρινικού χάρτου επικαλυμμένα με χαλκό, οικονομικής ποιότητας.

17 ΕΝ Βασικά υλικά για τυπωμένα κυκλώματα - Μέρος 2: Προδιαγραφές - Προδιαγραφή No 2: Πολύστρωμα φύλλα εποξειδωμένου κυτταρινικού χάρτου επικαλυμμένα με χαλκό, καθορισμένης αναφλεξιμότητας (δοκιμή κατακόρυφης καύσης) ΕΝ Μετασχηματιστές απομόνωσης και μετασχηματιστές απομόνωσης ασφαλείας - Απαιτήσεις ΕΝ Συσκευές διακοπής και συσκευές ελέγχου χαμηλής τάσης - Μέρος 4: Επαφείς και κινητήρες εκκίνησης - Τμήμα 1: Ηλεκτρομηχανικοί επαφείς και κινητήρες εκκίνησης. ΕΝ Συσκευές διακοπής και συσκευές ελέγχου χαμηλής τάσης - Μέρος 5: Συσκευές και στοιχεία διακοπής για έλεγχο κυκλωμάτων - Τμήμα 1. Ηλεκτρομηχανικές συσκευές για έλεγχο κυκλωμάτων ΕΝ Ασφάλεια εξοπλισμού τεχνολογίας πληροφοριών συμπεριλαμβανομένου και του ηλεκτρικού εξοπλισμού γραφείου. ΕΝ Τυπωμένα κυκλώματα - Μέρος 1: Γενική προδιαγραφή ΕΝ 12015:1998 Ηλεκτρομαγνητική συμβατότητα - Πρότυπα οικογένειας προϊόντων για ανελκυστήρες, κινούμενες κλίμακες και κινούμενος πεζόδρομος - Εκπομπή. ΕΝ 12016: 1998 Ηλεκτρομαγνητική συμβατότητα - Πρότυπο οικογένειας προϊόντων για ανελκυστήρες, κινούμενες κλίμακες και κινούμενοι διάδρομοι επιβατών - Ατρωσία ΡγΕΝ 81-8 Δοκιμές αντοχής στη φωτιά θυρών φρέατος ανελκυστήρων - Μέθοδος δοκιμής και εκτίμηση. Πρότυπα IEC 1EC Συντονισμός της μόνωσης για εξοπλισμό περιεχόμενο σε συστήματα χαμηλής τάσης-μέρος 1: Αρχές απαιτήσεις και δοκιμές IEC Διατάξεις ημιαγωγών- Ασυνεχείς διατάξεις και ολοκληρωμένα κυκλώματα - Μέρος 5: Οτποηλεκτρονικές διατάξεις Έγγραφα εναρμόνισης CENELEC HD Καλώδια με μόνωση από πολυβινυλοχλωρίδιο ονομαστικής τάσης μέχρι και 450/750 V -Μέρος 1: Γενικές απαιτήσεις

18 Κ Ε Φ Α Λ Α ΙΟ 2 Τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα που πρέπει να παρουσιάζει μια σωστά μελετημένη και εναρμονισμένη στις απαιτήσεις του οικοδομήματος εγκατάσταση ανελκυστήρα είναι: Η δυνατότητα εκτέλεσης μεταφοράς ατόμων σε κάθε όροφο Η ασφάλεια των προσώπων και των αντικειμένων τόσο κατά την κίνηση του θαλάμου, όσο και κατά την επιβίβαση - αποβίβασή τους σε - από αυτόν. Η δυνατότητα χειρισμού από οποιοδήποτε άτομο, το οποίο δεν έχει σχετική ειδίκευση. Αυτό πετυχαίνεται με την ύπαρξη απλών και σαφών ενδείξεων της θέσης που βρίσκεται ο θάλαμος, και της κίνησης ανόδου ή καθόδου που εκτελεί αυτός. Η αθόρυβη - στο μέτρο των προδιαγραφών - λειτουργία των μηχανισμών Η σταθερή ταχύτητα κίνησης του θαλάμου από όροφο σε όροφο, χωρίς τραντάγματα και τριγμούς και Η ομαλή επιτάχυνση του θαλάμου, κατά την εκκίνηση και η ομαλή επιβράδυνσή του στις στάσεις Συμφωνία προμηθευτή - ιδιώτη Κατά τη μελέτη μιας εγκατάστασης ενός ανελκυστήρα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή από τον προμηθευτή και να έχει επέλθει σύμφωνα μεταξύ αυτού και του ιδιώτη. Η συμφωνία αυτή πρέπει να αφορά: 1. Την προβλεπόμενη χρήση του ανελκυστήρα 2. Τις περιβαλλοντικές συνθήκες 3. Τα προβλήματα αρμοδιότητας πολιτικού μηχανικού και 4. Άλλες πτυχές που σχετίζονται με το χώρο της εγκατάστασης

19 2.3. Π ρ ο δ ια γ ρ α φ ές εξα ρ τη μ ά τω ν εγ κ α τα σ τά σ εω ν α ν ελκ υ σ τή ρ α Τα εξαρτήματα που πρόκειται να χρησιμοποιηθούν σε μια πλήρη εγκατάσταση ανελκυστήρα πρέπει να είναι: 1. σχεδιασμένα σύμφωνα με την μηχανολογική πρακτική και τους κώδικες υπολογισμών, λαμβάνοντας υπόψη όλες τις πιθανές μορφές αστοχίας. 2. καλής μηχανικής και ηλεκτρικής κατασκευής 3. κατασκευασμένα από υλικά επαρκούς και κατάλληλης ποιότητας και 4. απαλλαγμένα ελαττωμάτων Στα υλικά που πρόκειται να χρησιμοποιηθούν σε μια εγκατάσταση ανελκυστήρα ανελκυστήρα δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται επιβλαβή υλικά, όπως π.χ. ο αμίαντος Προστασία προσώπων και αντικειμένων Κατά τη χρήση των ανελκυστήρων πρόσωπα και αντικείμενα πρέπει να προστατεύονται, με τις διακρίσεις - που φαίνονται στον παρακάτω πίνακα 2.1 Πίνακας 2.1 Προστατευόμενα πρόσωπα και αντικείμενα από τη χρήση ανελκυστήρων α/α Πρόσωπα Αντικείμενα 1. Χρήστες Φορτία μέσα στο θάλαμο 2. Προσωπικό συντήρησης και ελέγχου Εξαρτήματα της εγκατάστασης του 3. Πρόσωπο εκτός του φρέατος του ανελκυστήρα, του μηχανοστασίου και του τροχαλιοστασίου ανελκυστήρα Το κτίριο στο οποίο είναι εγκατεστημένος ο ανελκυστήρας

20 2.5. Βασικοί παράγοντες επιλογής ανελκυστήρα Οι βασικοί παράγοντες που κατέχουν σημαντικό ρόλο στη μελέτη και στην επιλογή ενός ανελκυστήρα ο τύπος του ανελκυστήρα, ο οποίος εξαρτάται άμεσα από: - τη μορφολογία της οικοδομής - τις απαιτήσεις κίνησης ατόμων στην οικοδομή (με μέσο χρόνο αναμονής μικρότερο του ενός λετττού) - το είδος του χρησιμοποιούμενου ρεύματος για την τροφοδοσία του κινητήριου μηχανισμού με εναλλασσόμενο ή συνεχές ρεύμα (Ε.Ρ ή Σ.Ρ), και - το κόστος κατασκευής λειτουργίας και συντήρησης η ταχύτητα κίνησης του θαλάμου, η οποία εξαρτάται από: - το είδος του εξυπηρετούμενου χώρου, - το μήκος της διαδρομής, το οποίο συναρτάται άμεσα με τον αριθμό ορόφων και τον αριθμό στάσεων - τον τύπο του ανελκυστήρα Ανάλογα με την τιμή του ορίου ταχύτητας κίνησης του θαλάμου, ο χαρακτηρισμός της ταχύτητας των ανελκυστήρων διακρίνεται στις κατηγορίες που δίνονται στον πίνακα 2.2 Πίνακας 2.2 Ταχύτητες ανελκυστήρων Χαρακτηρισμός Όρια τιμών ταχύτητας (πι/s) ταχύτητας ανελκυστήρα Μικρή υ<-0,4 Μέση 0,4,υ,2,5 μεγάλη υ>2,5

21 2.6. Δ ιά κ ρ ισ η ανελκυσ τή ρ ω ν Οι ανελκυστήρες διακρίνονται σε κατηγορίες, ανάλογα με: τις ανάγκες που εξυπηρετούν την αρχή λειτουργίας τους, τον τρόπο απομνημόνευσης της κλίσης τους, και το σύστημα ελέγχου τους Διάκριση ανελκυστήρων ως προς τις ανάγκες που εξυπηρετούν Ο χαρακτηρισμός των ανελκυστήρων σύμφωνα με τις ανάγκες που εξυπηρετούν, δίνεται στην παρακάτω διάταξη: U Χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά ατόμων σε πολυκατοικίες, πολυώροφα κτίρια κλπ. Οι επιβατικοί ανελκυστήρες πρέπει να ανταποκρίνονται πλήρως στις ώρες αιχμής με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και με την μεγαλύτερη δυνατή οικονομία. Πρέπει - δε - να συνδυάζουν: Χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά βαρέων φορτίων σε πολυώροφα κτίρια, γκαράζ, εργοστάσιο συνήθως με τη συνοδεία προσώπων κλπ Οι φορτηγοί ανελκυστήρες πρέπει να πληρούν τις πιο κάτω προϋποθέσεις: Μεγάλη ασφάλεια κατά τη λειτουργία και

22 18 Τον υψηλό βαθμό ασφάλειας κατά Μεγάλο βαθμό ασφάλειας τη λειτουργία κατασκευής Με την καλαίσθητη εμφάνιση Τέλος, οι φορτηγοί ανελκυστήρες θαλαμίσκου και την αυτοματοποιημένη κίνηση. είναι ογκώδεις και έχουν στιβαρή κατασκευή.

23 2.6.2 Διάκριση ανελκυστήρων ως προς την αρχή λειτουργίας Οι ανελκυστήρες σύμφωνα με την αρχή λειτουργίας τους διακρίνονται στα δύο του πίνακα 2.3

24 Διάκριση ανελκυστήρων ως προς τον τρόπο απομνημόνευσης της κλίσης τους Οι τύποι των ανελκυστήρων ως προς τον τρόπο απομνημόνευσης κλίσης τους φαίνονται στην πιο κάτω διάταξη: της Τρόπος απομνημόνευσης κλίσης Απλής λειτουργίας αυτόματης λειτουργίας U Λειτουργεί με την εντολή του Λειτουργεί με τις εντολές των ανθρώπου που τον χρησιμοποιεί την ανθρώπων που τον χρησιμοποιούν κάθε φορά ταυτόχρονα. Έχει δηλ. τη δυνατότητα: Έχει δηλαδή τη δυνατότητα να - να δέχεται τις εντολές καλείται απ έξω μόνο όταν δεν είναι - να τις επεξεργάζεται και

25 21 κατειλημμένος ή δεν οδεύει για την εξυττηρέτηση άλλης κλίσης. Αν μέσα στον θάλαμο δοθούν δύο εντολές τότε εκτελεί την ττρώτη απ' αυτές. Για να εκτελέσει και την άλλη, πρέπει αυτή να ξαναδοθεί. - να τις εκτελεί Ο τρόπος εκτέλεσης των εντολών γίνεται επιλεκτικά και με τη σειρά διαδοχής των ορόφων. Οι ανελκυστήρες αυτόματης λειτουργίας διακρίνονται σε; > FULL COLLECTIVE (ανόδου - καθόδου) > DOWN COLLECTIVE (μόνο καθόδου) 2.7. Διάκριση ανελκυστήρων ανάλογα με το σύστημα ελέγχου τους Το σύστημα ελέγχου των ανελκυστήρων είναι ανεξάρτητο από τον τρόπο λειτουργίας τους και εκείνο που τους χαρακτηρίζει ως : V Μεμονωμένους ή ως V Συνεργαζόμενους Ι Μεμονωμένοι ανελκυστήρες Ο ανελκυστήρας που υπάρχει σε κάποιο κτίριο και επαρκεί για την εξυπηρέτηση των ατόμων που διακινούνται σ' αυτό, χαρακτηρίζεται ως μεμονωμένος. Οι μεμονωμένοι ανελκυστήρες είναι - όπως αναφέραμε παραπάνω - απλής ή αυτόματης λειτουργίας , Συνεργαζόμενοι ανελκυστήρες Δύο ή περισσότεροι ανελκυστήρες που υπάρχουν σε κάποιο κτίριο για να εξυπηρετήσουν τις αυξημένες ανάγκες διακίνησης ατόμων σ' αυτό, χαρακτηρίζονται ως συνεργαζόμενοι.

26 22 Οι συνεργαζόμενοι ανελκυστήρες λειτουργούν ομαδικά και όχι ανεξάρτητα μεταξύ τους. Για το λόγο αυτό σε κάθε όροφο του κτιρίου υττάρχει κοινή μπουτονιέρα. Η εξυπηρέτηση της κάθε κλίσης εκτελείται από τον ανελκυστήρα που κινείται προς την επιθυμητή κατεύθυνση και βρίσκεται πλησιέστερα στον όροφο κλίσης. Η διεκπεραίωση των κλίσεων που δίνονται μέσα από τον θάλαμο εξαρτάται από τον τρόπο λειτουργίας του ανελκυστήρα στο αυτόματο σύστημα FULL Ή DOWN COLLECTIVE. Η ονομασία των συνεργαζόμενων ανελκυστήρων εξαρτάται από το πλήθος των ανελκυστήρων και δίνεται στον πίνακα 2.4. Τέλος, η λειτουργία των συνεργαζόμενων ανελκυστήρων ελέγχεται από ειδικό σύστημα Ηλεκτρονικού προγραμματιστή, που επεξεργάζεται - με τον κατάλληλο τρόπο - τα στοιχεία της λειτουργίας του συστήματος των ανελκυστήρων. Έτσι, κατά την ηρεμία των συνεργαζόμενων ανελκυστήρων οι θάλαμοι σταθμεύουν στους ορόφους που παρουσιάζεται η μεγαλύτερη ζήτηση. Με τον τρόπο αυτό, τα διακινούμενα άτομα αποκτούν ελάττωση στο μέσο χρόνο: Αναμονής του θαλάμου και Διαδρομής για τον προορισμό τους.

27 ΥΔΡΑΥΛΙΚΟΙ ΑΝΕΛΚΥΣΤΗΡΕΣ 3.1 Γενικά Οι Υδραυλικοί ανελκυστήρες όπως γνωρίζουμε από την καθημερινή εμπειρία διακίνησης και μετακίνησής μας στα διάφορα κτίρια, τοποθετούνται στις σύγχρονες ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις και αποτελούν μια αξιόλογη αλλά και αξιόπιστη λύση στο πρόβλημα της κατακόρυφης μετακίνησης ατόμων και μεγάλων φορτίων. Η κατακόρυφη αυτή μετακίνηση πρέπει να γίνεται: Με σχετικά μικρό ύψος, μέχρι 15 ή το πολύ 18 οπι και Με σχετικά μικρή ταχύτητα μέχρι 0,65 m/s 3.2 Συγκριτικά στοιχεία μεταξύ υδραυλικών και ηλεκτροκίνητων ανελκυστήρων Η ουσιαστική διαφορά μεταξύ ενός ηλεκτροκίνητου ανελκυστήρα και ενός υδραυλικού ανελκυστήρα έγκειται στον κινητήριο μηχανισμό. Διεξοδικά για τα δύο αυτά είδη ανελκυστήρων έχουμε πως: Η λειτουργία των ηλεκτροκίνητων ανελκυστήρων βασίζεται στην κίνηση που παρέχεται, μέσω της τροχαλίας τριβής, από ένα ηλεκτροκινητήρα στο συγκρότημα του αναρτημένου θαλάμου και του αντίβαρου. Η λειτουργία των υδραυλικών ανελκυστήρων βασίζεται στην ανύψωση ενός εμβόλου ειδικής υδραυλικής κατασκευής μέσα από την παροχή λαδιού, η οποία ενεργοποιείται από ηλεκτροκίνητη βαλβίδα. Από τον τρόπο και μόνο της λειτουργίας των υδραυλικών απέναντι στους ηλεκτροκίνητους ανελκυστήρες, είναι φανερό πως θα εμφανίζονται πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα κατά τη λειτουργία τους.

28 3.3 Πλεονεκτήματα υδραυλικών ανελκυστήρων Οι υδραυλικοί ανελκυστήρες πλεονεκτούν απέναντι στους ηλεκτροκίνητους ανελκυστήρες στο ότι; Δεν απαιτούν χώρο μηχανοστασίου ή τροχαλιοστάσιου Παρέχουν την δυνατότητα της ομαλής αναχώρησης και στάθμευσης του θαλάμου, καθώς επίσης και της ακριβούς ισοστάθμισής τους σε εφαρμογές για μια ή δυο ταχύτητες. Απαιτούν μικρό χώρο φρεατίου, δεδομένου πως δεν υπάρχει αντίβαρο Έχουν αθόρυβο λειτουργία Δεν απαιτούν τακτική συντήρηση γιατί τα κυριότερα μέρη τους αυτολιπαίνοντσι και ο ηλεκτροκινητήρας λειτουργεί μόνο κατά την άνοδο, γεγονός που περιορίζει το κόστος συντήρησής τους, Δεν υπάρχει περίπτωση εγκλωβισμού ατόμων, σε περιπτώσεις διακοπών ρεύματος, επειδή πραγματοποιείται ο αυτόματος επεγκλωβισμός τους, δηλ. ο θάλαμος σταθμεύει στον παρακάτω όροφο και οι διακινούμενοι με τον ανελκυστήρα εξέρχονται Παρέχουν τη δυνατότητα σταματήματος του θαλάμου, στο οποιοδήποτε ύψος της διαδρομής του φρεατίου - αυτό είναι ιδιαίτερα εξυπηρετικό στις εφαρμογής των φορτηγών ανελκυστήρων. Μειώνουν την στατική και δυναμική καταπόνιση του κτιρίου, επειδή μεταφέρουν τη δύναμη των φορτίων κυρίως στο πυθμένα του φρέατος. Δυνατότητα τοποθέτησης του μηχανοστασίου σε οποιαδήποτε θέση, και τέλος Παρέχουν δυνατότητα ταχείας και ευχερούς εγκατάστασης. 3.4 Μειονεκτήματα υδραυλικών ανελκυστήρων Οι υδραυλικοί ανελκυστήρες μειονεκτούν απέναντι στους ηλεκτροκίνητους ανελκυστήρες στο ότι: Καταναλώνουν ηλεκτρικό ρεύμα περίπου κατά 10% μεγαλύτερο από αυτό των ανελκυστήρων έλξης

29 ο υπολογισμός της ισχύος του ηλεκτροκινητήρα τους, πραγματοποιείται για την ανύψωση τσυ βάρους του θαλάμου και του πλήρους φορτίου τους. Δεν έχουν μεγάλη αντοχή σε πολύ συχνές εκκινήσεις. Αυτό συμβαίνει γιατί υπερθερμαίνεται ο μεγάλης ισχύος κινητήρας τους, και λόγω της θερμότητας που αποκτά το λάδι αλλοιώνονται τα χαρακτηριστικά του. Για το λόγο αυτό απαιτείται πρόβλεψη για ψύξη του λαδιού και τέλος Έχουν μεγάλο κόστος εγκατάστασης 3.5 Περιγραφή αρχής λειτουργίας υδραυλικών ανελκυστήρων Η αρχή λειτουργίας ενός υδραυλικού ανελκυστήρα βασίζεται στην κίνηση ενός υδραυλικού εμβόλου, στο οποίο έχει αναρτηθεί ο θάλαμος. Κατά την κίνηση ανόδου του θαλάμου, πρέπει να χρησιμοποιηθεί ένα ζεύγος ηλεκτροκινητήρα - αντλίας. Μέσω του ζεύγους αυτού στέλνεται λάδι με πίεση στο έμβολο, το οποίο υποχρεώνεται σε μια κίνηση ανόδου, όπου τελικά παρασύρει σε ίδιου είδους κίνηση τον θάλαμο μέσω του συστήματος ανάρτησής του. (σχήμα8.3) Η προστασία του υδραυλικού κυκλώματος από υπερπιέσεις που είναι δυνατόν να προκληθεί από υπερφόρτωση ή από τη συνάντηση του θαλάμου με κάποιο εμπόδιο, εξασφαλίζει από τη βαλβίδα υπερπίεσης. Αυτή ρυθμίζεται σε κάποια πίεση ασφαλείας που αυξημένη κατά περίπου 15% σε σχέση με την κανονική πίεση λειτουργίας. Έτσι όταν η πίεση του συστήματος υπερβεί το κρίσιμο όριο ασφαλείας, ανοίγει η βαλβίδα υπερπίεσης και το λάδι επιστρέφει στο δοχείο του. Ακόμη στο υδραυλικό σύστημα υπάρχει: α) μια βαλβίδα αντεπιστροφής, με την οποία εμποδίζεται η επιστροφή του λαδιού προς το δοχείο μέσω του κυκλώματος ανόδου, όταν ο σύστημα βρίσκεται σε κατάσταση ηρεμίας. β) Μία βαλβίδα by pass, με την οποία εξασφαλίζεται η εξομάλυνση της κίνησης κατά την εκκίνηση και το σταμάτημα Κατά την κίνηση καθόδου του θαλάμου, δεν είναι απαραίτητη η λειτουργία του ηλεκτροκινητήρας - αντλίας.

30 26 To λάδι που υπάρχει στον κύλινδρο επιστρέφει από ειδική βαλβίδα προς το δοχείο λόγω της πίεσης που υπάρχει στον κύλινδρο από τα αναρτημένα βάρη. Η ομαλότητα της κίνησής του θαλάμου ελέγχεται από βοηθητικές ηλεκτρομαγνητικές βαλβίδες. Αυτές σε σχέση με το άνοιγμα της βαλβίδας καθόδου ρυθμίζουν την ποσότητα λαδιού που επιστρέφει στο δοχείο. Η ενεργοποίηση των βαλβίδων αυτών πραγματοποιείται από τις εντολές που δέχονται από τον ηλεκτρικό πίνακα χειρισμού, μέσω διακοπτών στο φρεάτιο. Ο υδραυλικό κύκλωμα μιας εγκατάστασης του είδους αυτού συμπληρώνεται με: - Ειδικό σύστημα σιγαστήρα, το οποίο έχει ως σκοπό την απορρόφηση των παλμών και κραδασμών της αντλίας. - Μανόμετρο, το οποίο παρέχει την ένδειξη της πίεσης του κυκλώματος -» Βάνα απομόνωσης της μονάδας ισχύος από το έμβολο και -* Χειροκίνητη βαλβίδα καθόδου, για κινήσεις του θαλάμου προς τα κάτω. Όλα τα παραπάνω κύρια και βοηθητικά εξαρτήματα που αναφέραμε, βρίσκονται ενσωματωμένα σε ένα ενιαίο σύνολο που χαρακτηρίζεται ως συγκρότημα ή μπλοκ βαλβίδων.

31 Βασικά Ηλεκτρομηχανολογικά κατασκευαστικά στοιχεία εγκαταστάσεων Υδραυλικών Ανελκυστήρων. Στο κεφάλαιο αυτό θα αναψερθούν οι κατασκευαστικές διαφορές, αν υπάρχουν μεταξύ των διαφόρων τμημάτων των εγκαταστάσεων υδραυλικών και ηλεκτροκίνητων ανελκυστήρων. Πιο συγκεκριμένα θα αναφερθούμε στο μηχανοστάσιο, το φρεάτιο, και στην κατασκευαστική δομή του θαλάμου. Ακόμη θα γίνει μια εκτενής αναφορά στους τύπους ανάρτησης των θαλάμων με τη χρησιμοποίηση των εμβόλων, που υπάρχουν στον εξοπλισμό των υδραυλικών ανελκυστήρων. 4.2 Τα βασικά υέοη uiac ενκατάστασπ υδραυλικού ανελκυστήρα Τα βασικά μέρη που περιλαμβάνει μια εγκατάσταση υδραυλικού ανελκυστήρα είναι: V Ο ηλεκτρομηχανολογικός εξοπλισμός της κατασκευής της εγκατάστασης. Αυτός περιλαμβάνει τον χώρο του μηχανοστασίου, του φρεατίου και την κατασκευαστική δομή του θαλάμου. V Το ζεύγος ηλεκτροκινητήρα - αντλίας. Αυτό αντλεί το λάδι από το δοχείο και το ωθεί προς το έμβολο μόνο κατά την άνοδο, ενώ κατά την κίνηση της καθόδου το λάδι επιστρέφει στο δοχείο λόγω της πίεσης που προέρχεται από τη βαρύτητα. V Το συγκρότημα των βαλβίδων. Αυτό ρυθμίζει τη ροή προς / και από το έμβολο και προστατεύει το κύκλωμα από τυχόν υπερπιέσεις. V Τις σωληνώσεις προσαγωγής και απαγωγής λαδιού στο / από το έμβολο V Το έμβολο V Τα μέσα ανάρτησης και V Τα συστήματα ασφαλείας

32 Στοιγεία κατασκευή υηγανοστασίου Το μηχανοστάσιο των υδραυλικών ανελκυστήρων, το οποίο τοποθετείται σε ισόγειους ή υπόγειους χώρους έξω από το φρεάτιο, πρέπει να πληροί τις ίδιες προδιαγραφές με αυτές των ηλεκτροκίνητων ανελκυστήρων Γενικά ο χώρος του μηχανοστασίου των ανελκυστήρων αυτών περιλαμβάνει: Τον μηχανισμό του ανελκυστήρα και τους ηλεκτρικούς πίνακες ελέγχου Τον εξοπλισμό για κλιματισμό ή θέρμανσή του, αποκλειόμενης της θέρμανσης με ατμό και νερό υψηλής πίεσης και Τους ανελκυστήρες πυρκαγιάς ή πυροσβεστήρες που λειτουργούν σε υψηλή θερμοκρασία, κατάλληλους για ηλεκτρικό εξοπλισμό, ανθεκτικούς στο χρόνο και κατάλληλα προστατευμένους από τυχαία κτυπήματα. Ακόμη, οι διαστάσεις του μηχανοστασίου πρέπει να επιτρέπουν την εύκολη και με ασφάλεια εκτέλεση εργασιών, ιδιαίτερα του ηλεκτρικού εξοπλισμού του. Το καθαρό ύψος του στις περιοχές εργασίας πρέπει να είναι μεγαλύτερο των 2 m, και να υπάρχει μια ελεύθερη οριζόντια επιφάνεια.: 1. μπροστά από τους ηλεκτρικούς πίνακες χειρισμού και παροχής, η οποία καθορίζεται ως εξής: => βάθος τουλάχιστον 70 cm, μετρούμενο από την εξωτερική επιφάνεια των περιβλημάτων και => πλάτος τουλάχιστον 50 cm ή το σύνολο του πλάτους του ηλεκτρικού πίνακα χειρισμού ή ζεύξης 2. διαστάσεων 0,50 m χ 0,60 m, με σκοπό την συντήρηση, τον έλεγχο των κινουμένων εξαρτημάτων (αν υπάρχουν) και για την χειροκίνητη λειτουργία εκτάκτου ανάγκης. Τέλος το ελεύθερο ύψος στο χώρο του μηχανοστασίου εγκατάστασης υδραυλικού ανελκυστήρα δεν πρέπει να είναι μικρότερο του 1,80 m, οι δε προσπελάσεις πρέπει να είναι τουλάχιστον 0,50 m. Στο σημείο αυτό κρίνουμε σκόπιμο να υπενθυμίσουμε πως ο χώρος του μηχανοστασίου πρέπει να διαθέτει τη δική του ηλεκτρική γραμμή φωτισμού ελεγχόμενη με διακόπτη και / ένα ρευματοδότη. Η ηλεκτρική αυτή γραμμή τροφοδοτείται από τον πίνακα κοινοχρήστων του κτιρίου.

33 A; ΝΙονάδα ΐίφος, 1: Κιρώτια i]feicrp(^o^«(avouv50i uv,2: Συγκρότημα pdp&dv, 3; ΠάακαςχΕίρισμοόιανί^ϋστιίοα, 4: Πίνακίκ φωτιομού pt])(avooraoilbu, 5: Οδηγός, 6: Εντατικός σωσιίνας ίγηρα 9.1. Σγηρσπκί ταράοτόοηκάταιρης ρροα ρηγανοσιασ/όυ t jxsamσ/ΐμοστήρα.

34 4.4 Στοιχεία KaTOOKEunc φρεατίου To φρεάτιο είναι ο χώρος μέσα στον οττοίο κινείται ο θάλαμος και βρίσκονται οι ανυψωτικές μονάδες του ανελκυστήρα, οι οττοίες μττορούν να εκτείνονται στο έδαφος ή σε άλλους χώρους. Τα φρεάτια που προορίζονται για υδραυλικούς ανελκυστήρες που διακρίνονται σε πλήρως και μερικώς κλειστά, πρέπει να πληρούν τις ίδιες προδιαγραφές με αυτές των ηλεκτροκίνητων ανελκυστήρων. Σχήμα 9.2. Σχφ/σηκή τταράστσση κάτοψης φμεαηου υδραυλικού ανελκυστήρα θάλαμος Ο θάλαμος των υδραυλικών ανελκυστήρων - όπως αυτός των ανελκυστήρων έλξης - περιλαμβάνει δύο βασικά τμήματα:

35 =:> TO ττλαίσιο ( ή σασσί) και =ΐ>το θαλαμίσκο ή κυρίως θάλαμο ή κουβούκλιο Σχήμα 9.3. (α) Πλαίσισ θαλάμου και ψί tawttpiko θα,χάμου υβραιδικού ανίχκυατήρα. Τα κύρια μέρη του πλαισίου του θαλάμου των υδραυλικών ανελκυστήρων, το οποίο ως επί το πλείστον έχει μορφοποίηση σχήμα «Πι» όπως φαίνεται στο σχήμα είναι: Τα πλαϊνά, στα οποία προσαρμόζεται το σύστημα ολίσθησης, τα ράουλα και τα ηλεκτρολογικά εξαρτήματα, Η βάση επικάθισης του θαλάμου (κοινώς πιρούνι), στην οποία προσαρμόζεται το σύστημα της αρπάγης και τα σημεία ανάρτησης και Τα οριζόντια πάνω και κάτω δεσίματα, τα οποία έχουν σκοπό τη συγκράτηση των πλαϊνών Η μορφοποίηση της κατασκευαστικής δομής του πλαισίου θαλάμου των υδραυλικών ανελκυστήρων εξαρτάται από τον τύπο της ανάρτησης

36 + 0 - {1V.Λνω Πι f" Sfon virt pcsoi,!3>καρα -χωνιών, (41 ΠΛαι\ ό ιτλοιοίου, (51 Νηϊα και μποκτσο tvcp-vorrofrtorti σρηαχής. (61 Πηραύν πλαωίοϋ (τγτάκοςαριταν-,-ν;, (8) Μδακύλιοης, (9) ΚάτώΠι. (10 AWnra ΓακΛίΐ, (Πί Ντιτεςμηχανιομ^βρτταχ-,-ν;, (12) Κη.λο6οκος ανάρτησή. (131 Cu ηνά,οττοης. ΙΜ) ΟΛοθηΓΓοας, (5 51 >to.ao&»dc αι^τγρ,ηί 1, (16) Aviiprijai, (17) Κο.Χο&ι«5ς ανντρτηαης2,

37 Πίνακας ανάρτηση ΗΑΙ Βάρος πλαισίων θαλάμων υδραυλικών ανελκυστήρων για έμμεση πλάγια Ωφέλιμο φορτίο Αριθμός ατόμων Άνοιγμα οδηγών [mm] Πρόβολος μέχρι [mm] 1200 Η ωφέλιμη επιφάνεια του θαλάμου ενός υδραυλικού ανελκυστήρα πρέπει να είναι σε άμεση σχέση με το ονομαστικό φορτίο, για να αποφεύγεται η υπερφόρτωσή του. Στην περίπτωση αυτή, όπως και στους ηλεκτροκίνητους ανελκυστήρες, ισχύει ο πίνακας 4.4, Ακόμη, η ωφέλιμη επιφάνεια του θαλάμου υδραυλικού ανελκυστήρα με το βάρος ζυγοστάθμισης πρέπει να είναι τέτοια, ώστε το φορτίο του, το οποίο προκύπτει από τον πίνακα 4.4 να μην προκαλεί πίεση που να υπερβαίνει κατά 1,4 φορές την

38 34 πίεση, για την οποία έχουν σχεδιαστεί η ανυψωτική μονάδα και οι σωληνώσεις. Για υδραυλικούς ανελκυστήρες φορτίων με συνοδεία ατόμων, η ωφέλιμη επιφάνεια του θαλάμου μπορεί να είναι μεγαλύτερη από την τιμή του πίνακα4.4, αλλά η τιμή του δεν πρέπει να υπερβαίνει τις τιμές του πίνακα Πίνακας. Σχέση ονομαστικού φορτίου και μέγιστης ωφέλιμης επιφάνειας θαλάμου υδραυλικών ανελκυστήρων φορτίων με συνοδεία ατόμων Ονομαστικό φορτίο [Kgr] Μέγιστη ωφέλιμη επιφάνεια θαλάμου [m2] Ονομαστικό φορτίο [Kgr] 400 1, , , , , , , , , , Μέγιστη ωφέλιμη επιφάνεια θαλάμου [m2] 3,52 3,60 3,72 3,90 4,08 4,20 4,26 4,44 4,62, 4,80 5,04 Οι υπόλοιπες προδιαγραφές κατασκευής του θαλάμου των υδραυλικών ανελκυστήρων είναι οι ίδιες με αυτές των ηλεκτροκίνητων ανελκυστήρων. Οι διαστάσεις των φρεατίων, των δαπέδων - θαλαμίσκων καθώς επίσης και το βάρος του θαλάμου (πλαίσιο και θαλαμίσκος) των υδραυλικών, σε σχέση με τον αριθμό των επιβαινόντων σ αυτούς, δίνονται στον παρακάτω πίνακα.

39

40 4.6 ΜΕΣΑ ΚΑΙ ΤΥΠΟΙ ΑΝΑΡΤΗΣΗΣ Ο τρόπος στήριξης και η δυνατότητα κατακόρυφης κίνησης του θαλάμου με τη χρησιμοποίηση του/ των εμβόλων αποτελεί την ανάρτησή του. Το βασικό μέσο που συμμετέχει στους διαφόρους τύπους ανάρτησης είναι ο κύλινδρος με το έμβολο. Οι προδιαγραφές των συρματόσχοινων, στις περιπτώσεις που αυτά απαιτούνται, είναι ίδιες με αυτές των ηλεκτροκίνητων ανελκυστήρων. Η χρησιμοποίηση των συρματόσχοινων απαιτεί και την χρησιμοποίηση τροχαλιών οι οποίες στηρίζονται στην πάνω μέρος του εμβόλου και κινούνται μαζί με αυτό. Σχήμα 9.5. Μορφή τροχολίος που χρτχτιμσπσια'τσι σε εγκαταατάσας υδραυ.\ί.>ίών ανελκυστήρων Η ανάρτηση του θαλάμου των υδραυλικών ανελκυστήρων πραγματοποιείται με τους δύο τρόπους που περιγράφονται στον παρακάτω πίνακα

41 Σχήμα 9.6. Σικπημα ανύψοχτης με χρησιμοττοίηαη οδονηντών τροχαλιών και ανάλογης αλυσίδας

42 Πίνακας Τρόποι υλοποίησης ανάρτησης υδραυλικών ανελκυστήρων Χαρακτηριστικά Τρόπος τοποθέτησης Εφαρμογές Σχηματική εμβόλου παράσταση Το έμβολο 1. Άμεση ανάρτηση με Ανύψωση μεγάλων επενεργεί κατευθείαν πάνω στο Τύπος ΗΑ 1:1 Θάλαμοι μεγάλων κεντρικό έμβολο. φορτίων και θάλαμο μέσω του Το έμβολο τοποθετείται στο διαστάσεων πλαισίου κεντρικό μέρος του αναρτήσεως θαλάμου απευθείας στο Η ταχύτητα πλαίσιό του. Ένα τμήμα του κίνησης του κυλίνδρου και του εμβόλου εμβόλου και του τοποθετείται μέσα στο θαλάμου είναι η έδαφος της κάτω απόληξης ίδια του φρεατίου με γεώτρηση. Το φορτίο Πρέπει- δε- να ισχύει η που επενεργεί σχέση. Βάθος πυθμένα στο έμβολο είναι από 1" >-στάση διαδρομή ίσο με το βάρος θαλάμου mm. του θαλάμου και Στην εγκατάσταση, δεν το ωφέλιμο φορτίο αυτού και σχοινα και ο περιοριστή- υπάρχουν τα συρματόμικρότερη των ρας ταχύτητας. Αντ αυτού 0,5 m/s υπάρχει βαλβίδα ασφαλείας, η οποία βρίσκεται στην εισαγωγή του κυλίνδρου και στην πράξη αποκαλείται υδραυλική αρπάγη.

43 2. Πλάγια ανάρτηση Ανύψωση φορτίων ΤύτΓος HAS 1:1 έως 1500 Kgr σε μικρές Το έμβολο τοττοθετείται διαδρομές πίσω από τον θάλαμο και. Η εγκατάσταση συνδέεται απευθείας στο υδραυλικού ανελκυστήρα πάνω μέρος του πλαισίου σε κτίριο με διαδρομή του, το οποίο τον συγκρατεί με ειδικά πιρούνια. καλύπτεται ιδανικά με θαλάμου μέχρι 12 Το τμήμα του κυλίνδρου και την πλάγια ανάρτηση, του εμβόλου που είναι σε συνδυασμό τοποθετημένο στο έδαφος τηλεσκοπικό έμβολο 2 ή είναι κατά 2,5 μέχρι 3m 3 φάσεων, χωρίς την μικρότερο από εκείνο της απαίτηση άμεσης κεντρικής ανάρτησης. Σε περιπτώσεις γεώτρησης. μικρών διαδρομών η γεώτρηση εκλείπει. Δεν υπάρχουν συρματόσχοινα και αντί του περιοριστήρα ταχύτητας υπάρχει βαλβίδα ασφαλείας. Βασικό κριτήριο επιλογής της πλάγιας ανάρτησης υδραυλικού ανελκυστήρα σε κτίριο, αποτελεί η σχέση: (Βάθος γεώτρησης + πυθμένας φρεατίου)+ ύ ψος τελευταίου ορόφου >- διαδρομή mm)

44 Η κίνηση ίου 1. Πλάγια έμμεση ανάρτηση Εμβόλου μεταδίδεται Τύπος ΗΑΙ 2:1 θάλαμο μέσω Το έμβολο τοποθετείται τροχαλιών. πίσω ή πλάγια από το Η ταχύτητα θάλαμο και είναι υπερυψωμένο από τον πυθμένα κίνησης θαλάμου είναι του φρέατος, χωρίς να διπλάσια από απαιτείται γεώτρηση. αυτή της κίνησης Η σύνδεση του εμβόλου με ιυ εμβόλου. το θάλαμο γίνεται με τη Το φορτίο χρησιμοποίηση διπλών που αναρτάται ομόκεντρων τεμαχίων από τα συρματόσχοινα, επενεργεί φονται αντίρροπα. τροχαλιών που περιστρέ στο έμβολο κατά Το σύστημα συνεργάζεται το διπλάσιο (συν με δύο αντίστοιχες ομάδες το βάρος της συρματόσχοινων των τροχαλίας οποίων το ένα άκρο των στερεώνεται σε σταθερά συρματόσχοινων) φρεατίου, ενώ το άλλο άκρο σημεία στον πυθμένα του στερεώνεται σε κάποιο σημείο του θαλάμου. Το μήκος μιας διαδρομής φρεατίου καλύπτεται με έμβολο λίγο μεγαλύτερο από το μισό, από αυτό που θα απαιτείτο για τον ίδιο ανελκυστήρα με άμεσο τύπο ανάρτησης. Η ανάρτηση του τύπου αυτού απαιτεί συσκευή αρπάγης που ενεργοποιείται από (προαιρετικό) περιοριστήρα ταχύ-τητας ή από μηχανισμό χαλάρωσης των συρματόσχοι- Ανύψωση φορτίων και μεγαλύτερων των 1500 Kgr για διαδρομές μεγαλύτερες των 4 m. (Οικονομικότερη λύση). χων) Ακόμη, είναι απαραίτητη η τοποθέτηση βαλβίδας, ασφαλείας στην εισαγωγή του κυλίνδρου (υδραυλική

45 2. Έμμεση ανάρτηση με δύο έμβολα Τύπος: HADI Τα έμβολα τοποθετούνται σε δύο απέναντι πλευρές του θαλάμου και αναρτούν με χρησιμοποίηση συρματόσχοινων μέσω ειδικού μορφοσίδερου στερεωμένου στο πλαίσιο του θαλα'μου. Τα άλλα άκρα των συρματόσχοινων προσδένονται σε σταθερά σημεία στον πυθμένα του φρεατίου. Η ανάρτηση του τύπου αυτού απαιτεί συσκευή αρπάγης λειτουργεί υποχρεωτικά από περιοριστήρα ταχύτητας. Οι οδηγοί εμβόλων, όπως και στην περίπτωση της έμμεσης πλάγιας ανάρτησης, ξεκινούν από την κορυφή του φρέατος καταλήγουν μέχρι το μέσο του. Οι τροχαλίες είναι διπλές με ομόκεντρα τεμάχια, περιστρέφονται όμως, με την ίδια φορά. Στο κέντρο του πυθμένα του φρεατίου υπάρχει ειδικός διακλαδωτήρας για την ανεξάρτητη αλλά ταυτόχρονη τροφοδοσία των εμβόλων με λάδι. Τέλος, τα δύο έμβολα εξαναγκάζονται να κινούνται ισοταχώς από τη σωστή και σταθερή οδήγηση του θαλάμου πάνω στους οδηγούς. Ανύψωση μεγάλων φορτίων σε συνδυασμό με μεγάλους θαλάμους για διαδρομές μεγαλύτερες των των

46

47

48

49 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 Μονάδα layuoc Υδραυλικού Ανελκυστήρα 5.1 Γ ενικά Η μονάδα ισχύος αποτελεί τον κινητήριο μηχανισμό των υδραυλικών ανελκυστήρων και βρίσκεται πάντα εγκατεστημένη στο χώρο του μηχανοστασίου. Η τοποθέτησή της δεν απαιτεί ειδικής κατασκευής βάση, όπως ο ανυψωτικός μηχανισμός των ηλεκτρσκίνητων ανελκυστήρων..μονάδα ιοχύος υδραυ.λ/κοό ανελκυστήρα Η μονάδα ισχύος ενός υδραυλικού ανελκυστήρα περιλαμβάνει: V Το δοχείο του λαδιού, V Το συγκρότημα του ηλεκτροκινητήρα και της αντλίας, V Το συγκρότημα των βαλβίδων, που βρίσκεται στην επάνω επιφάνεια του δοχείου, και V Το μανόμετρο.

50 Η στάθμη του λαδιού, η οποία πρέπει να είναι τέτοια ώστε να καλύπτεται πλήρως το συγκρότημα του κινητήρα με την αντλία, ακόμη και όταν το πιστόνι είναι τελείως ανεβασμένο, ελέγχεται από αντίστοιχο δείκτη στερεωμένο στον κρουνό εξαέρωσης. Το λάδι εκτός των άλλων, έχει ως σκοπό την ψύξη της μονάδας, και την απορρόφηση των θορύβων κατά τη λειτουργία του ανελκυστήρα. Στο κατώτερο σημείο του δοχείου λαδιού υπάρχει βάνα εκκένωσης του λαδιού. Στο επάνω καπάκι του δοχείου του λαδιού υπάρχουν: V Το συγκρότημα των βαλβίδων V Το στόμιο πλήρωσης του λαδιού V Το μανόμετρο V Ο διακόπτης υψηλής ή χαμηλής πίεσης και V Τα κιβώτια (κουτιά) των ηλεκτρολογικών συνδέσεων Η χωρητικότητα των δοχείων λαδιού εξαρτάται από την ισχύ του ηλεκτροκινητήρα που καλύπτει τις ανάγκες της εγκατάστασης του υδραυλικού ανελκυστήρα. Έτσι οι διαστάσεις τους ακολουθούν τις τιμές του πίνακα. Πίνακας 5.1 Διαστασιολόγιο δοχείων λαδιού υδραυλικών ανελκυστήρων ΤΥΠΟΣ ΚΑ (mm) ΜΑ (mm) MB Η (mm) ΚΗ ΜΗ Ολ. Ωφ. (mm) (mm) (mm) Χωρ/τα Χωρ/τα (Lit) (Lit) Τ Τ Τ Τ Τ Τ Τ Τ Πηγή : ΚΙθβπιαηη Στο κάτω μέρος του δοχείου λαδιού υπάρχουν ελαστικά αντικραδασμικά τακάκια που περιορίζουν στο ελάχιστο τη μετάδοση παλμών από το δοχείο, στο κτίριο όταν λειτουργεί ο ανελκυστήρας.

51 ο τρόπος σύνδεσης των τυλιγμάτων τους στο τριφασικό δίκτυο της ΔΕΗ πραγματοποιείται με τον τρόπο που φαίνεται στον πίνακα Τεχνικά χαρακτηριστικά ηλεκτροκινητήρων μονάδων ισχύος υδραυλικών ανελκυστήρων Α/α Ισχύς ηλεκτροκινητήρα (KW) Τρόπος σύνδεσης τυλιγμάτων 1. Μέχρι 8,5 KW Τρίγωνο 2. Μεγαλύτερη των 8,5 KW Αστέρας - τρίγωνο Η περιέλιξη των τυλιγμάτων των ηλεκτροκινητήρων αυτών διαθέτουν θερμίστορς, για να υπάρχει δυνατότητα ελέγχου της θερμοκρασίας του λαδιού, της οποίας το κρίσιμο όριο είναι 100 C. Οι ηλεκτροκινητήρες των υδραυλικών ανελκυστήρων κατασκευάζονται με δυνατότητα λειτουργίας σε υπερφόρτωση της ισχύος τους κατά 30% μεγαλύτερη της ονομαστικής ισχύος τους. Η ισχύς τους εντοπίζεται από τους κατασκευαστές των αντίστοιχων αντλιών. Ενδεικτικά, παρουσιάζουμε στον πίνακα 5.3. Τεχνικά χαρακτηριστικά ηλεκτροκινητήρων μονάδων ισχύος υδραυλικών ανελκυστήρων. Πίνακας 5.3. Τεχνικά χαρακτηριστικά ηλεκτροκινητήρων μονάδων ισχύος υδραυλικών ανελκυστήρων Ισχύς KW Ένταση ρεύματος (Α) Ταχ. Ασφάλεια Διατομή Περιστροφής αγωγή βραδείας (στρ/min) (mm2) τήξης [Α] Ονομα Εκλογής Ονομα Πλήρες Εκκίνηση Ονομα Πλήρες Εκκίνηση στική >30% στική φορτίο σε σε στική φορτίο τρίγωνο αστέρα 3,3 4, , , ,5 11, ,5 12, , , , , ,

52 ,4 42, , , Η ολική ισχύς των ηλεκτροκινητήρων των μονάδων ισχύος υδραυλικών ανελκυστήρων ττροσδιορίζεται άμεσα από τον πίνακα 5.4 αν είναι γνωστή η παροχή της αντλίας και η πίεση των εμβόλων. Ως τιμή της ισχύος ηλεκτροκινητήρα που προκύπτει με τον τρόπο αυτό λαμβάνεται η προς τα πάνω τυποποιημένη που φαίνεται στο κάτω μέρος (π.χ. για τιμή ισχύος ηλεκτροκινητήρα 17,3 KW που προκύπτει από παροχή αντλίας 270 lit/min και πίεση εμβόλων 36 bar, επιλέγουμε ολική ισχύ ηλεκτροκινητήρα 20 KW.