ΣΙ ΜΠΟΡΔΙ ΚΑΙ ΣΙ ΠΡΔΠΔΙ ΝΑ ΠΔΡΙΜΔΝΔΙ Ο ΓΑΣΡΔΝΣΔΡΟΛΟΓΟ ΑΠΟ ΣΗΝ ΓΑΣΡΙΚΗ ΒΙΟΦΙΑ. Καιιηφπε Πεηξάθε ΠΑΘΟΛΟΓΟΑΝΑΤΟΜΟΣ ΝΟΣΟΚΟΜΔΙΟ METROPOLITAN

Transcript

1 ΣΙ ΜΠΟΡΔΙ ΚΑΙ ΣΙ ΠΡΔΠΔΙ ΝΑ ΠΔΡΙΜΔΝΔΙ Ο ΓΑΣΡΔΝΣΔΡΟΛΟΓΟ ΑΠΟ ΣΗΝ ΓΑΣΡΙΚΗ ΒΙΟΦΙΑ Καιιηφπε Πεηξάθε ΠΑΘΟΛΟΓΟΑΝΑΤΟΜΟΣ ΝΟΣΟΚΟΜΔΙΟ METROPOLITAN

2 ΓΗΛΧΗ ΤΓΚΡΟΤΗ ΤΜΦΔΡΟΝΣΧΝ ύκθσλα κε ηελ εγθύθιην ηνπ ΔΟΦ δειώλσ όηη ΓΔΝ έρσ νπνηαδήπνηε ζύγθξνπζε ζπκθεξόλησλ κε ρνξεγνύο εηαηξείεο

3 Τη πξέπεη λα πεξηκέλεη ν Παζνινγναλαηφκνο απφ ηνλ Γαζηξεληεξνιφγν γηα λα κπνξέζεη πεξηιάβεη ζηελ ηζηνινγηθή έθζεζε ηεο γαζηξηθήο βηνςίαο φια ηα απαξαίηεηα ζηνηρεία γηα ηελ ζσζηή ζεξαπεπηηθή αληηκεηψπηζε θαη ηελ πεξαηηέξσ παξαθνινχζεζε ηνπ/ηεο αζζελνχο

4 ΓΑΣΡΙΚΗ ΒΙΟΦΙΑ Δπαξθήο (πνζνηηθψο/πνηνηηθψο ) θαη αληηπξνζσπεπηηθή δεηγκαηνιεςία (δηαβάζκηζε θαη ζηαδηνπνίεζε ρξφληαο γαζηξίηηδαο, δηάγλσζε θαη δηαβάζκηζε ελδνεπηζειηαθήο λενπιαζίαο, δηάγλσζε θαη πξνζδηνξηζκφο ηζηνινγηθνχ ηχπνπ λενπιαζκάησλ, ηζηνρεκεία, αλνζντζηνρεκεία, κνξηαθέο κειέηεο) Δλδνζθνπηθά επξήκαηα εληόπηζε αιινηώζεσλ Κιηληθέο πιεξνθνξίεο

5 Houston - updated Sydney System Λήςε 5 βηνςηψλ (άληξν, ζψκα, γσλία) Γλψζε ηζηνξηθνχ, ελδνζθ. επξεκάησλ γηα ζσζηή εξκελεία ησλ ηζηνινγηθψλ επξεκάησλ θαη ζσζηή θιηληθνπαζνινγναλαηνκηθή ζπζρέηηζε Δηδηθή ρξψζε γηα Hp, εηδηθή ρξψζε γηα εληεξηθή κεηάπιαζε

6 ΓΑΣΡΙΚΗ ΒΙΟΦΙΑ ΚΛΙΝΙΚΔ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΔ Ηιηθία θχιν Σπκπησκαηνινγία θιηληθέο ελδείμεηο Δξγαζηεξηαθά επξήκαηα Ιζηνξηθφ ιήςεσο θαξκάθσλ Ιζηνξηθφ κεγαινβιαζηηθήο αλαηκίαο Ιζηνξηθφ αλνζνθαηαζηνιήο Ιζηνξηθφ ζρεηηθψλ ρεηξνπξγηθψλ επεκβάζεσλ Ιζηνξηθό εμσγαζηξηθώλ λενπιαζκάησλ Οηθνγελεηαθφ ηζηνξηθφ γαζηξηθνχ θαξθηλψκαηνο ή νηθνγελνχο πνιππνδνδηάζεσο Απνηειέζκαηα πξνεγνύκελσλ βηνςηώλ

7 ΓΑΣΡΙΚΗ ΒΙΟΦΙΑ ΙΣΟΛΟΓΙΚΗ ΔΚΣΙΜΗΗ Τχπνο βιελλνγφλνπ μερσξηζηή εθηίκεζε Φπζηνινγηθφο ή φρη θπζηνινγηθφο βιελλνγφλνο Με θπζηνινγηθφο βιελλνγφλνο

8 ΓΑΣΡΙΚΗ ΒΙΟΦΙΑ ΙΣΟΛΟΓΙΚΔ ΑΛΛΟΙΧΔΙ Γαζηξίηηδα ηαμηλφκεζε, δηαβάζκηζε, εηδηθέο ινηκψμεηο Σηαδηνπνίεζε ρξφληαο γαζηξίηηδαο κε κεηαπιαζηηθή/κεηαπιαζηηθή αηξνθία, ηχπνο εληεξηθήο κεηαπιάζεσο Δλδνεπηζειηαθή λενπιαζία (επηζειηαθή δπζπιαζίαδηαβάζκηζε Καξθίλσκα πξνζδηνξηζκφο ηζηνινγηθνχ ηχπνπ Δλδνθξηλήο ππεξπιαζία λεπξνελδνθξηλή λενπιάζκαηα θαη δηαβάζκηζε Λεκθψκαηα πξνζδηνξηζκφο ηζηνινγηθψλ ηχπσλ Μεηαζηαηηθά λενπιάζκαηα (ινβηαθφ Ca καζηνχ, κειάλσκα) Μεζεγρπκαηνγελή λενπιάζκαηα

9 Houston - updated Sydney System Υξόληα γαζηξίηηδα Ομεία γαζηξίηηδα Δηδηθέο κνξθέο γαζηξίηηδαο

10 ΥΡΟΝΙΑ ΓΑΣΡΙΣΙΓΑ Υξόληα γαζηξίηηδα: θιεγκνλψδεο θαηάζηαζε ηνπ γαζηξηθνχ βιελλνγφλνπ κε πεξηιακβαλφκελεο δνκηθέο αιινηψζεηο ηνπ αδεληθνχ ζηνηρείνπ, ησλ νπνίσλ ε έθηαζε θαη ε θαηαλνκή εμαξηψληαη απφ ηελ αηηηνινγία θαη ηελ αληίδξαζε μεληζηνχ. Hp ινίκσμε ζπρλφηεξε παγθνζκίσο αηηία κε απηνάλνζεο ρξφληαο γαζηξίηηδαο. Υεκηθνί παξάγνληεο θαη απηναλνζία αίηηα κηθξνχ πνζνζηνχ ζπλήζσο αλελεξγψλ γαζηξηηίδσλ. Σπζρέηηζε εθηάζεσο, εληάζεσο θαη θαηαλνκήο ηεο γαζηξηθήο θιεγκνλήο θαη αηξνθίαο κε ηελ επίπησζε Ca ζε έλα πιεζπζκφ. Η αμηνιφγεζε ησλ ηζηνπαζνινγηθψλ αιινηψζεσλ ζηνλ γαζηξηθφ βιελλνγφλν πξέπεη λα παξέρεη πεξηεθηηθέο πιεξνθνξίεο θαη λα πξνζδίδεη αθξηβή αλάιπζε ηνπ θηλδχλνπ αλαπηχμεσο αδελνca. Sipponen et al 1983, Correa 1988, Correa 2004

11 ΥΡΟΝΙΑ ΓΑΣΡΙΣΙΓΑ Original Sydney System : ζεκαζία ηνπ ζπλδπαζκνχ ηνπνγξαθηθψλ, κνξθνινγηθψλ (πεξηγξαθή θαη δηαβάζκηζε θιεγκνλήο - επηζειηαθψλ αινηψζεσλ) θαη αηηηνινγηθψλ παξακέηξσλ γηα ηελ παξαγσγή αλαπαξαγψγηκσλ θαη θιηληθψο ρξήζηκσλ δηαγλψζεσλ. Price, J Gastroenterol Hepatol 1991 Houston - updated Sydney System Dixon et al, Am J Surg Pathol 1996

12

13

14

15 Houston - updated Sydney System Αμία ηεο ηαμηλνκήζεσο ηεο ρξφληαο γαζηξίηηδαο ιφγσ ζπλάθεηαο κεηαμχ κνξθψλ θιεγκνλήο θαη αηξνθίαο θαη ησλ ζρεηηθψλ λφζσλ φπσο πξφβιεςε θηλδχλνπ πεπηηθνχ έιθνπο ή γαζηξηθνχ θαξθίλνπ. Γηα ηελ εξκελεία θαη αληηθεηκεληθφηεξε εθηίκεζε ησλ ηζηνπαζνινγηθψλ παξακέηξσλ δηάβαζκηζε κνξθνινγηθώλ κεηαβιεηώλ - απνηθηζκφο Hp, πνιπκνξθνππξεληθή δηήζεζε, ρξφληα θιεγκνλή, αηξνθία αδελίσλ, εληεξηθή κεηάπιαζε.

16

17 Houston - updated Sydney System Δθηίκεζε Hp θνξηίνπ εμαίξεζε ΔΜ Οπδεηεξφθηια ραξαθηεξίδνπλ Hp ινίκσμε Ησζηλφθηια δελ δηαβαζκίδνληαη Φξφληα γαζηξίηηδα: 2-5 ιεκθ/πιαζκαηνθ/hpf, 2-3 ιεκθπιαζκαηνθύηηαξα κεηαμχ βνζξίσλ Γηαβάζκηζε ρξ. θιεγκνλήο καθξηά απφ ιεκθνδίδηα Σηαδηαθή εμαθάληζε ρξφληαο θιεγκνλήο Λεκθνδίδηα - Hp

18 Houston - updated Sydney System Με δηαβαζκηδόκελεο κνξθνινγηθέο κεηαβιεηέο: Αιινηψζεηο επηζειίνπ επηθαλείαο- δηαβξψζεηο Λεκθνδίδηα Υπεξπιαζία βνζξίσλ Χεπδνππισξηθή κεηάπιαζε Παγθξεαηηθή κεηάπιαζε Δλδνθξηλήο ππεξπιαζία

19

20

21 Houston - updated Sydney System Μεηά ηελ εθξίδσζε ησλ Hp εμαθάληζε νπδεηεξνθίισλ ζε 8 εβδνκάδεο, ελψ ε ρξφληα θιεγκνλή ή άιια κείδνλα επξήκαηα φπσο ε παξνπζία mucosa-associated lymphoid tissue (MALT) παξακέλνπλ γηα κεγαιχηεξν ρξνληθφ δηάζηεκα. Σεκαζία εθξηδψζεσο Hp γηα πξφιεςε αλαπηχμεσο πξνθαξθηλσκαησδψλ αιινηψζεσλ, αλαραίηηζε ηεο εμειίμεσο ηνπο πξνο αδελνca, ππνζηξνθή MALT ηζηνχ ή ζεξαπεία ιεκθψκαηνο. Graham 2000, Malfertheiner et al 2002, Franceschi et al 2002, Ley et al 2004, Fischbach et al 2007, Suzana et al 2009

22 ΝΔΟ ΟΡΙΜΟ ΑΣΡΟΦΙΑ Atrophy Club - New Orleans 2000 Αζπκθσλία κεηαμχ ησλ παξαηεξεηψλ θπξίσο ζε φηη αθνξά ηελ ηαμηλφκεζε ηεο αηξνθίαο. Offerhaus et al 1999, Aydin et al 2003 Νένο νξηζκόο αηξνθίαο, πνπ πεξηέιαβε ηελ κεηαπιαζηηθή θαη κε κεηαπιαζηηθή νκάδα θαη πξνζδηνξίζηεθαλ λέα θξηηήξηα γηα ηνπο δχν θαηλφηππνπο (κε αηξνθηθήο αηξνθηθήο) γαζηξίηηδαο. Atrophy Club 2000, Ruiz et al 2001, Rugge et al 2002

23 ΝΔΟ ΟΡΙΜΟ ΑΣΡΟΦΙΑ Atrophy Club - New Orleans 2000

24

25

26

27

28 ΓΑΣΡΙΚΗ ΑΣΡΟΦΙΑ Γαζηξηθή αηξνθία έλδεημε πξνφδνπ ηεο λφζνπ πξνβιεπηηθφο παξάγνληαο θηλδχλνπ αλαπηχμεσο εληεξηθνχ ηχπνπ αδελνca. Έθηαζε/ηνπνγξαθηθή θαηαλνκή ησλ αηξνθηθψλ αιινηψζεσλ (ζηάδην) ζπζρεηίδνληαη κε ηνλ βαζκφ θηλδχλνπ αλαπηχμεσο αδελνca - Filipe et al 1994, Stolte and Meining 2000, Uemura et al 2001, Satoh et al 2008, Rugge et al 2010.

29 OLGA Staging System Operative Link for Gastritis Assessment (OLGA): δηεζλήο νκάδα γαζηξεληεξνιφγσλ θαη παζνινγναλαηφκσλ πξφηεηλε, ζε φηη αθνξά ην ζηάδην, ζχζηεκα ηζηνινγηθήο πεξηγξαθήο (reporting) ηεο γαζηξίηηδαο, ην νπνίν δηεπζεηεί ηνπο ηζηνινγηθνχο θαηλφηππνπο ζε αλεξρφκελε θιίκαθα πξννδεπηηθψο απμαλφκελνπ θηλδχλνπ αλαπηχμεσο αδελνca (OLGA stage 0 OLGA stage IV) πξνυπφζεζε ε επαξθήο δεηγκαηνιεςία. Rugge and Genta 2005, Rugge et al 2008, Rugge et al 2010

30 OLGA Staging System Τν ζηάδην ηεο γαζηξίηηδαο πξνθχπηεη απφ ηνλ ζπλδπαζκφ ηεο εθηάζεσο ηεο αηξνθίαο (ηζηνινγηθφ score) κε ηελ ηνπνγξαθηθή θαηαλνκή. Παξέρεηαη θιηληθψο θαηάιιειε πιεξνθφξεζε ηεο θαηαζηάζεσο ηνπ γαζηξηθνχ βιελλνγφλνπ κε επαγσγηθά ζπκπεξάζκαηα γηα πξόγλσζε, ζεξαπεία θαη παξαθνινύζεζε. Γελ ππνινγίδεηαη ν βαζκφο ηνπ θιεγκνλψδνπο δηεζήκαηνο ζηελ ζηαδηνπνίεζε ππθλή θιεγκνλψδεο δηήζεζε κπνξεί λα εκπνδίδεη ηελ εθηίκεζε ηεο αηξνθίαο. Πεξηιακβάλνληαη πιεξνθνξίεο γηα ηελ πηζαλή αηηηνινγία ηεο γαζηξίηηδαο (πρ. Hp, απηνάλνζε). Φξεζηκνηείηαη ην Houston - updated Sydney System γηα ην πξσηφθνιιν ιήςεσο βηνςηψλ θαη ηελ δηαβάζκηζε κνξθνινγηθψλ παξακέηξσλ.

31

32 OLGA Staging System STAGE 0: απνπζία απμεκέλνπ θηλδχλνπ αλαπηχμεσο εληεξηθνχ ηχπνπ αδελνca. STAGE I: απνπζία απμεκέλνπ θηλδχλνπ αλαπηχμεσο εληεξηθνχ ηχπνπ αδελνca. STAGE II: ρακειφο θίλδπλνο αλαπηχμεσο εληεξηθνχ ηχπνπ αδελνca. STAGE III: πνιπεζηηαθή αηξνθηθή γαζηξίηηδα, πηζαλή ζπλχπαξμε ελδνεπηζειηαθήο ή δηεζεηηθήο λενπιαζίαο, ζπληζηάηαη πξφγξακκα παξαθνινπζήζεσο. STAGE IV: παλ-αηξνθηθή γαζηξίηηδα, ζεκαληηθψο απμεκέλνο θίλδπλνο αλαπηχμεσο αδελνca, πηζαλή ζπλχπαξμε ελδνεπηζειηαθήο ή δηεζεηηθήο λενπιαζίαο, ζπληζηάηαη πξφγξακκα παξαθνινπζήζεσο.

33 OLGA Staging System Όιεο νη επηά λενπιαζίεο (ελδνεπηζειηαθέο ή δηεζεηηθέο) ζηνπο 21/439 αζζελείο ζηαδίσλ III and IV - Rugge et al Η ζπλάζξνηζε ησλ λενπιαζηψλ ζηα ζηάδηα III and IV αλαγλσξίδεη πεξηνξηζκέλε ππννκάδα αζζελψλ γηα ζηελή παξαθνινχζεζε (theoretically cost effective surveillance programme). Τα πεξηζζφηεξα δσδεθαδαθηπιηθά έιθε ζε ρακειφβαζκα ζηάδηα, ηα πεξηζζφηεξα γαζηξηθά έιθε ζε πςειφβαζκα ζηάδηα - Graham 1997, Sipponen 1992.

34 ΠΡΟΚΑΡΚΙΝΧΜΑΣΧΓΔΙ ΓΑΣΡΙΚΔ ΑΛΛΟΙΧΔΙ Πνιπεζηηαθή ρξφληα αηξνθηθή γαζηξίηηδα (Hp) θαη εληεξηθή κεηάπιαζε (θιεγκνλή -αηξνθία - εληεξηθή κεηάπιαζε επηζειηαθή δπζπιαζία Ca) Correas multistep carcinogenesis 1988 Η ελδνεπηζειηαθή λενπιαζία (επηζειηαθή δπζπιαζία) ε πξψηε κηθξνζθνπηθψο αλαγλσξίζηκε αιινίσζε ζηε λενπιαζκαηηθή δηαδηθαζία Απηνάλνζε γαζηξίηηδα Γαζηξηθφ έιθνο Υπεξπιαζηηθνί πνιχπνδεο

35 ΔΠΙΘΗΛΙΑΚΗ ΓΤΠΛΑΙΑ (ΔΓ) Νενπιαζκαηηθή αιινίσζε ζπλψλπκε κε κε δηεζεηηθή (ελδνεπηζειηαθή) λενπιαζία επηζειηαθή αηππία, δηαηαξαρή αξρηηεθηνληθήο, αλψκαιε επηζειηαθή δηαθνξνπνίεζε Αλάπηπμε ζε γαζηξηθφ βιελλνγφλν κε ή ρσξίο εληεξηθή κεηάπιαζε Δπηζειηαθή δπζπιαζία (κε πνιππνδνεηδήο, γαζηξηθά αδελψκαηα)

36 Padova Intenational Classification - WHO Βιελλνγφλνο αξλεηηθφο γηα δπζπιαζία 1.0 Φπζηνινγηθφο 1.1 Αληηδξαζηηθή βνζξηαθή ππεξπιαζία 1.2 Δληεξηθή κεηάπιαζε (ΔΜ) ΔΜ πιήξνπο ηχπνπ ΔΜ αηεινχο ηχπνπ 2. Βιελλνγφλνο αθαζφξηζηνο γηα δπζπιαζία 2.1 Υπέξκεηξε βνζξηαθή ππεξπιαζία 2.2 ΔΜ κε ππέξκεηξε ππεξπιαζία 3. Με δηεζεηηθή λενπιαζία (επίπεδε ή αδέλσκα) 3.1 Φακειφβαζκε 3.2 Υςειφβαζκε Ύπνπην ελδνεπηζειηαθφ θαξθίλσκα Δλδνεπηζειηαθφ θαξθίλσκα 4. Βιελλνγφλνο χπνπηνο γηα δηεζεηηθφ θαξθίλσκα 5. Γηεζεηηθφ αδελνθαξθίλσκα

37

38

39 ΑΤΣΟΑΝΟΗ ΓΑΣΡΙΣΙΓΑ Φξφληα γαζηξίηηδα πνπ πεξηνξίδεηαη ζηνλ βιελλνγφλν ηνπ ζόινπ-ζώκαηνο ηνπ ζηνκάρνπ θαη ραξαθηεξίδεηαη απφ έληνλε δηάρπηε αηξνθία ησλ αδελίσλ θαη αρισξπδξία. Σπζρεηίδεηαη κε αληηζψκαηα ζηνλ νξφ έλαληη ησλ ηνηρσκαηηθψλ θπηηάξσλ θαη ηνπ ελδνγελνχο παξάγνληνο θαη κε αλεπάξθεηα ηνπ ελδνγελνχο παξάγνληνο, κε ή ρσξίο θαθνήζε αλαηκία (Carmel 1992, DeAizpurua et al 1985). Helicobacter pylori ινίκσμε πηζαλφο ελαθηήξηνο ή πξνδηαζεζηθφο παξάγνληαο (Negrini et 1997). factor.

40

41 ΑΓ ΙΣΟΛΟΓΙΚΑ ΥΑΡΑΚΣΗΡΙΣΙΚΑ (I) Τα θχξηα ηζηνινγηθά ραξαθηεξηζηηθά ηεο απηνάλνζεο γαζηξίηηδαο είλαη ε δηάρπηε αηξνθία ηνπ βιελλνγφλνπ ηνπ ζφινπ-ζψκαηνο κε πεξηνξηζκέλε εληεξηθή κεηάπιαζε θαη θπζηνινγηθφ βιελλνγφλν ηνπ άληξνπ. Απηφ ην πξφηππν ραξαθηεξίδεη ην πξνρσξεκέλν ζηάδην ηεο λφζνπ ζε αζζελείο κε κεγαινβιαζηηθή αλαηκία. Σε αζζελείο κε ζεηηθά αληηηνηρσκαηηθά αληηζψκαηα ρσξίο κεγαινβιαζηηθή αλαηκία παξαηεξείηαη θάζκα ηζηνινγηθώλ αιινηώζεσλ απφ ειάρηζηε αηξνθία αδελίσλ έσο βαξεία αηξνθηθή γαζηξίηηδα ζην ζψκα. Η AΓ είλαη ρξφληα εμειηζζφκελε λφζνο, δηεξρφκελε αξρηθή θάζε, ελεξγό (florid) θάζε θαη ηειηθό ζηάδην. Eidt et al 1996, Samloff et al 1982, Torbenson et al 2002

42 ΑΓ- ΙΣΟΛΟΓΙΚΑ ΥΑΡΑΚΣΗΡΙΣΙΚΑ (ΙI) Φιεγκνλψδεο ιεκθνπιαζκαηνθπηηαξηθή δηήζεζε ηνπ ρνξίνπ γχξσ απφ ηα αδέληα ηνπ ζφινπ - ζψκαηνο. Πνηθίινπ βαζκνχ απψιεηα ησλ ηνηρσκαηηθψλ θαη ζεκειίσλ θπηηάξσλ θαη αηξνθία αλάινγε κε ην ζηάδην ηεο λφζνπ. Δλίνηε αληηθαηάζηαζε απφ ππισξηθνχ θαη εληεξηθνχ ηχπνπ αδέληα. Βνζξηαθή ππεξπιαζία θαη κηθξνθπζηηθή δηάηαζε ζε απάληεζε ζηελ έθθξηζε γαζηξίλεο. ε κεξηθέο πεξηπηώζεηο ζπλύπαξμε Hp ινηκώμεσο. Eidt et al 1996, Samloff et al 1982, Torbenson et al 2002

43 ΑΓ ΔΝΓΟΚΡΙΝΔΙ ΑΛΛΟΙΧΔΙ Σηνλ βιελλνγφλν ηνπ άληξνπ: ππεξπιαζία ησλ G - θπηηάξσλ δεπηεξνπαζήο ζηελ ππν - ή αρισξπδξία.

44 ΑΓ ΔΝΓΟΚΡΙΝΔΙ ΑΛΛΟΙΧΔΙ In ηνλ βιελλνγόλν ηνπ ζόινπ - ζώκαηνο: -Υπεξηξνθία ησλ ECL θπηηάξσλ θαη δηάρπηε ελδνθξηλήο ππεξπιαζία (δηάζπαξηα ελδνθξηληθά θχηηαξα ζηα αδέληα ή ζε κηθξέο αζξνίζεηο <5 θπηηάξσλ), γξακκηθή ελδνθξηλήο ππεξπιαζία (>5 θχηηαξα), αιεζήο κηθξννδώδεο ελδνθξηλήο ππεξπιαζία (κηθξννδψδεηο αζξνίζεηο ελδνθξηληθψλ θπηηάξσλ κm, δελ ππεξβαίλνπλ ηε δηάκεηξν αδελίσλ), αδελσκαηνεηδήο ελδνθξηλήο ππεξπιαζία (5 ή >5ζπγρσλεπκέλα νδία) -Γπζπιαζηηθέο (πξνθαξθηλνεηδείο) ελδνθξηλείο αιινηώζεηο ( mm) πνπ ηαμηλνκνχληαη σο: επκεγέζε κηθξννδίδηα, αδελσκαηψδε κηθξννδίδηα (άζξνηζε κηθξννδηδίσλ κε ελδηάκεζε ελαπφζεζε βαζηθήο κεκβξάλεο ρσξίο παξεκβαιιφκελν ρφξην), ζπγρσλεπκέλα κηθξννδίδηα κεηαμχ παξαθείκελσλ κηθξννδηδίσλ, κηθξνδηεζεηηθέο αιινηψζεηο ζην ρφξην κεηαμχ ησλ αδελίσλ, νδίδηα κε λεφπιαζην ζπλδεηηθφ ππφζηξσκα κε κηθξννδψδε ή δνθηδψδε δνκή (Solcia et al 1991, 1995).

45 WHO 2000 WHO 2010 Καιά δηαθνξνπνηεκέλνο ελδνθξηλήο φγθνο Καιά δηαθνξνπνηεκέλν ελδνθξηλέο θαξθίλσκα Φακειήο δηαθνξνπνηήζεσο ελδνθξηλέο θαξθίλσκα Νεπξνελδνθξηλέο λεφπιαζκα G1 (NET G1) Νεπξνελδνθξηλέο λεφπιαζκα G2 (NET G2) Νεπξνελδνθξηλέο θαξθίλσκα

46

47

48 Δμσιεκθαδεληθά ιεκθψκαηα κε κνξθνινγία θαη θιηληθή ζπκπεξηθνξά ζρεηηδφκελε κε ην βιελλνγνλνεμαξηψκελν ιεκθηθφ ηζηφ (MALT) θαη φρη κε ην ιεκθηθφ ηζηφ ησλ ιεκθαδέλσλ Isaacson & Wright 1983 Δπίθηεηε αλάπηπμε ηνπ MALT ηζηνχ ιακβάλεη ρψξα ζε πεξηνρέο θιεγκνλψδνπο αλνζνινγηθήο απάληεζεο, ε νπνία είλαη απνηέιεζκα είηε ινίκσμεο είηε απηνάλνζεο δηαδηθαζίαο

49 Τα MALT ιεκθψκαηα είλαη εμσιεκθαδεληθά κε- Hodgkin ιεκθψκαηα απφ Β-θχηηαξα ηεο νξηαθήο δψλεο ηχπνπ MALT θαη κηκνχληαη ηα ηζηνινγηθά θαη ιεηηνπξγηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ βαζηθνχ Β- θπηηαξηθνχ ζηνηρείνπ ηνπ MALT (marginal zone B-cell lymphomas of MALT type) ηξίην θαηά ζεηξά ζπρλφηεηαο κε Hodgkin ιέκθσκα ζπρλφηεξν ην γαζηξηθφ MALT ιέκθσκα Harris et al 1994, Isaacson 1999

50 Ιζηνινγηθό score δηαθξίζεσο γαζηξηθνύ MALT ιεκθώκαηνο από ρξόληα γαζηξίηηδα 0: θπζηνινγηθφο βιελλνγφλνο 1: ρξφληα ελεξγφο γαζηξίηηδα 2: ιεκθνδηδηαθή γαζηξίηηδα 3: χπνπην ιεκθνθπηηαξηθφ δηήζεκα, πηζαλψο αληηδξαζηηθφ 4: χπνπην ιεκθνθπηηαξηθφ δηήζεκα, πηζαλψο ιέκθσκα 5: MALT ιέκθσκα

51

52 ΑΝΟΟΦΑΙΝΟΣΤΠΟ MALT ΛΔΜΦΧΜΑΣΟ Αλνζνθαηλφηππνο ησλ ιεκθνθπηηάξσλ νξηαθήο δψλεο: CD20+, CD19+, CD22+, CD79a+, CD35+, IgM+, IgA1+, CD5-, CD10-, CD23-, -CD75-, CD43-, IgA2-, IgD- CD3+/CD5+ T ιεκθνθχηηαξα

53

54

55

56 Houston - updated Sydney System Δηδηθέο κνξθέο γαζηξίηηδαο: Φεκηθή ή αληηδξαζηηθή γαζηξίηηδα Λεκθνθπηηαξηθή γαζηξίηηδα Κνθθησκαηψδεο γαζηξίηηδα Ησζηλνθηιηθή γαζηξίηηδα Κνιιαγνλψδεο γαζηξίηηδα Μεηαθηηληθή γαζηξίηηδα Λνηκψδεο γαζηξίηηδα

57

58

59 ΕΣΤΙΑΚΗ ΓΑΣΤΡΙΤΙΔΑ (FOCALLY ENCHANCED GASTRITIS) Φαξαθηεξίδεηαη απφ εζηηαθή πεξηβνζξηαθή ή πεξηαδεληθή δηήζεζε απφ CD3+/CD8+/CD4+ ιεκθνθχηηαξα, CD68+ ηζηηνθχηηαξα θαη ζην 80% πεξίπνπ ησλ πεξηπηψζεσλ απφ πνιπκνξθνπχξελα ιεπθνθχηηαξα κε ζρεκαηηζκφ ελδναπιηθψλ απνζηεκαηίσλ. Άιια επξήκαηα είλαη ε παξνπζία θνθθησκάησλ (9-15% - θχξην ραξαθηεξηζηηθφ ηεο λφζνπ - Meeng et al 2004), εζηηαθψλ ιεκθνθπηηαξηθψλ δηεζήζεσλ πνπ επεθηεηλνληαη ζηνλ ππνβιελλνγφλην ρηηψλα, αθζνεηδψλ ειθψλ θαη ππεξπιαζίαο λεχξσλ. Oberhuber et al 1997, Meining et al 1997

60 ΕΣΤΙΑΚΗ ΓΑΣΤΡΙΤΙΔΑ (FOCALLY ENCHANCED GASTRITIS) Σρεδφλ δηπιάζηα ε ζπρλφηεηα ηεο εζηηαθήο γαζηξίηηδαο ζην ζψκα απφ φηη ζην άληξν, δηπιάζηνο ν επηπνιαζκφο ησλ θνθθησκάησλ ζην άληξν. Κνθθηψκαηα θαη εζηηαθή γαζηξίηηδα ζην 76% ησλ Hp-αξλεηηθψλ αζζελψλ κε λφζν ηνπ Crohn θαη ζην 0.8% ησλ καξηχξσλ (Oberhuber et al 1997). Δζηηαθή γαζηξίηηδα ζην 43% ησλ Hp-αξλεηηθψλ αζζελψλ κε λφζν ηνπ Crohn, ζην 12% ησλ αζζελψλ κε ειθψδε θνιίηηδα θαη ζην19% ησλ καξηχξσλ, ζπκπεξαίλνληαο φηη απηή είλαη ζρεηηθψο ζπρλή ζηε λφζν ηνπ Crohn αιιά φρη απνθιεηζηηθή γηα απηή (Parente et al 2000).

61 ΔΣΙΑΚΗ ΓΑΣΡΙΣΙΓΑ (FOCALLY ENCHANCED GASTRITIS) Γελ αλαθέξεηαη ζπζρέηηζε κεηαμχ ηεο παξνπζίαο εζηηαθήο γαζηξίηηδαο θαη ηεο εκθαλίζεσο θιηληθψλ ζπκπησκάησλ θαη εξγαζηεξηαθψλ επξεκάησλ. Η αλαγλψξηζε ηεο εζηηαθήο γαζηξίηηδαο ζα κπνξνχζε λα ρξεζηκεχζεη γηα ηελ πεξαηηέξσ δηεξεχλεζε αζζελψλ κε ππνςία ΙΦΝΔ, κε αθαζφξηζηε ΙΦΝΔ ή κε αδηάγλσζηε λφζν ηνπ Crohn ζε αζζελείο κε άηππα ζπκπηψκαηα.

62

63

64 ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ (Ι) Γηάγλσζε, ηαμηλφκεζε θαη δηαβάζκηζε ηεο ρξόληαο γαζηξίηηδαο, πνπ βαζίδνληαη ζηελ ζσζηή αμηνιφγεζε θαη ηνλ ζπλδπαζκφ κνξθνινγηθψλ, ηνπνγξαθηθψλ θαη αηηηνινγηθψλ παξακέηξσλ ( Houston- Updated Sydney System) θαηά ηελ εθηίκεζε βηνςηψλ ιεθζέλησλ απφ ην άληξν θαη ην ζψκα ηνπ ζηνκάρνπ κε ζηφρν ηελ ιήςε ζσζηψλ απνθάζεσλ γηα ηελ αληηκεηψπηζε ησλ αζζελψλ θαη ηελ παξαθνινχζεζή ηνπο. Δθηίκεζε θαη δηαβάζκηζε ηνπ ζπλνδνχ επίθηεηνπ MALT ηζηνύ θαη δηάγλσζε πηζαλήο εμειίμεσο πξνο MALT ιέκθσκα. Αμηόπηζηε εθηίκεζε ηνπ Hp θνξηίνπ ζηηο αξρηθέο βηνςίεο θαη ηνλ επαλέιεγρν κε ζηφρν ηελ έγθαηξε εθξίδσζε θαη αλαραίηηζε ηεο πξνφδνπ ηνπ ζηαδίνπ ηεο λφζνπ θαη ηελ ππνζηξνθή ηνπ ππεξπιαζηηθνχ ιεκθηθνχ ηζηνχ.

65 ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ (2) Γηάγλσζε - ζηαδηνπνίεζε ηεο αδεληθήο αηξνθίαο, εθηίκεζε - δηαβάζκηζε ελδνεπηζειηαθήο λενπιαζίαο κε ζηφρν ηελ εθηίκεζε ηνπ βαζκνχ επηθηλδπλφηεηαο αλαπηχμεσο αδελνca θαη ηελ επηινγή νκάδνο αζζελψλ γηα ζηελφηεξε παξαθνινχζεζε. Δθηίκεζε θαη δηαβάζκηζε ηεο ελδνθξηλνύο ππεξπιαζίαο λεπξνελδνθξηλώλ όγθσλ. Γηάγλσζε δηεζεηηθώλ λενπιαζηώλ (πξσηνπαζψλ θαξθηλσκάησλ, κεηαζηαηηθψλ φγθσλ, κεζεγρπκαηηθψλ φγθσλ) θαη πξνζδηνξηζκφο πξνγλσζηηθψλ θαη πξνβιεπηηθψλ δεηθηψλ Γηαζέζηκν πιηθφ γηα πεξαηηέξσ κνξηαθέο κειέηεο