ΕΜΠΕΙΡΟΓΝΩΜΟΣΥΝΗ «ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΚΑΣΤΑΝΟΥ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗ

Transcript

1 ΕΜΠΕΙΡΟΓΝΩΜΟΣΥΝΗ «ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΚΑΣΤΑΝΟΥ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΟΖΑΝΗ ΜΑΪΟΣ 2004 ΕΠΙ Ε.Π.Ε. ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Εισαγωγή... 8 α) Πλαίσιο και στόχοι της μελέτης...8 Ιωάννης Αποστολίδης Οικονομολόγος, υπεύθυνος έργου (ΕΠΙ ΕΠΕ), Συντονισμός έργου...11 β) Σκοπιμότητα της μελέτης γ) Σύντομη περιγραφή του Τοπικού Προγράμματος Leader ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ «Ολοκληρωμένες, πιλοτικού χαρακτήρα στρατηγικές αγροτικής ανάπτυξης» με 4 επιμέρους μέτρα: ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ «Στήριξη συνεργασίας μεταξύ αγροτικών περιοχών» που περιλαμβάνει: ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ «Δικτύωση» : ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ «Διαχείριση Παρακολούθηση Αξιολόγηση του Προγράμματος»: δ) Διασύνδεση της μελέτης με τις δράσεις του προγράμματος...19 Η μελέτη θα εκπονηθεί με κύριο σκοπό την στήριξη της συνεργασίας μεταξύ των περιοχών Δήμο Τσοτυλίου, Δήμο Νεάπολης, Δήμο Μουρικίου, Δήμο Σερβίων και Κοινότητα Πενταλόφου έτσι ώστε να βρεθεί ένας φορέας συνολικής διαχείρισης του κάστανου και παραγωγής νέων προϊόντων και να αναπτυχθεί από κοινού μία δράση στον άξονα προτεραιότητας 2 «Στήριξη συνεργασίας μεταξύ αγροτικών περιοχών» στο ΜΕΤΡΟ 1: «Συνεργασία μεταξύ περιοχών της Χώρας: διατοπική και διαπεριφερειακή συνεργασία», του Τοπικού Προγράμματος Leader ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΗΜΟΣ ΤΣΟΤΥΛΙΟΥ ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΤΟΥ ΔήμοΥ Τσοτυλίου...21 α) Χαρακτηριστικά της περιοχής...21 β) Φυσικο-γεωγραφικά στοιχεία της περιοχής ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΔήμοΥ Τσοτυλίου...26 α) Δημογραφικές τάσεις και ηλικιακή διάρθρωση (απογραφές 1981, 1991, 2001, σύγκριση στοιχείων)...26 Πληθυσμός...26 Ηλικιακή Σύνθεση Άρρενες...28 β) Οικονομικές επιδόσεις της περιοχής (αναφορά σε όλους τους τομείς της οικονομίας) ΜΕΤΡΙΑ...30 Από πλευράς υπηρεσιών το Τσοτύλι συγκεντρώνει αξιόλογες δημόσιες υπηρεσίες, Αγροτική και Εθνική Τράπεζα, ΔΕΗ, ΟΤΕ, ΟΑΕΔ, ΙΚΑ, Δασαρχείο, Κέντρο υγείας-που απευθύνονται στον πληθυσμό όχι μόνο της δημοτικής περιφέρειας αλλά πολλές φορές και όλης της επαρχίας Βοΐου Παραγωγικό περιβάλλον ΔΗΜΟΥ ΤΣΟΤΥΛΙΟΥ...34 α) Πρωτογενής τομέας (γενικά)...34 β) Συνθήκες εκμετάλλευσης του κάστανου στην περιοχή μελέτης...41 γ) Συνεταιριστική δράση και διοικητική οργάνωση των συνεταιρισμών...42 δ) Συνθήκες εμπορίας του κάστανου

3 ε) Απορρόφηση από την αγορά Συνθήκες παραγωγής ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΤΣΟΤΥΛΙΟΥ...46 α) Τεχνικές υποδομές (δασική και αγροτική οδοποιία, βαθμός εκμηχάνισης κτλ) β) Ανθρώπινο δυναμικό (οικονομικά ενεργός πληθυσμός, απασχόληση στον πρωτογενή τομέα, δευτερογενή κτλ) ΔΗΜΟΣ ΝΕΑΠΟΛΗΣ ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΑ της ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΤΟΥ ΔήμοΥ Νεάπολης α) Χαρακτηριστικά της περιοχής...48 β) Φυσικο-γεωγραφικά στοιχεία της περιοχής ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΝΕΑΠΟΛΗΣ α) Δημογραφικές τάσεις και ηλικιακή διάρθρωση (απογραφές 1981, 1991, 2001, σύγκριση στοιχείων)...51 Πληθυσμός β) Οικονομικές επιδόσεις της περιοχής (αναφορά σε όλους τους τομείς της οικονομίας) Παραγωγικό περιβάλλον ΔΗΜΟΥ ΝΕΑΠΟΛΗΣ...58 α) Πρωτογενής τομέας (γενικά)...58 β) Συνθήκες εκμετάλλευσης του κάστανου στην περιοχή μελέτης...60 γ) Συνεταιριστική δράση και διοικητική οργάνωση των συνεταιρισμών...60 δ) Συνθήκες εμπορίας του κάστανου...60 ε) Απορρόφηση από την αγορά Συνθήκες παραγωγής ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΝΕΑΠΟΛΗΣ α) Τεχνικές υποδομές (δασική και αγροτική οδοποιία, βαθμός εκμηχάνισης κτλ) β) Ανθρώπινο δυναμικό (οικονομικά ενεργός πληθυσμός, απασχόληση στον πρωτογενή τομέα, δευτερογενή κτλ) ΔΗΜΟΣ ΜΟΥΡΙΚΙΟΥ ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΑ της ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΤΟΥ ΔήμοΥ Μουρικίου...63 α) Χαρακτηριστικά της περιοχής...63 β) Φυσικο γεωγραφικά στοιχεία της περιοχής ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΔήΜΟΥ Μουρικίου...68 α) Δημογραφικές τάσεις και ηλικιακή διάρθρωση (απογραφές 1981, 1991, 2001, σύγκριση στοιχείων)...68 β) Οικονομικές επιδόσεις της περιοχής (αναφορά σε όλους τους τομείς της οικονομίας) Παραγωγικό περιβάλλον ΔΗΜΟΥ ΜΟΥΡΙΚΙΟΥ α) Πρωτογενής τομέας (γενικά)...76 β) Συνθήκες εκμετάλλευσης του κάστανου στην περιοχή μελέτης...77 γ) Συνεταιριστική δράση και διοικητική οργάνωση των συνεταιρισμών...79 δ) Συνθήκες εμπορίας του κάστανου...80 ε) Απορρόφηση από την αγορά Συνθήκες παραγωγής ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΜΟΥΡΙΚΙΟΥ...82 α) Τεχνικές υποδομές (δασική και αγροτική οδοποιία, βαθμός εκμηχάνισης κτλ) β) Ανθρώπινο δυναμικό (οικονομικά ενεργός πληθυσμός, απασχόληση στον πρωτογενή τομέα, δευτερογενή κτλ) ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΤΟΥ ΔήμοΥ Σερβίων α) Χαρακτηριστικά της περιοχής

4 β) Φυσικο γεωγραφικά στοιχεία της περιοχής ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΔήμοΥ Σερβίων α) Δημογραφικές τάσεις και ηλικιακή διάρθρωση (απογραφές 1981, 1991, 2001, σύγκριση στοιχείων)...89 Πληθυσμός β) Οικονομικές επιδόσεις της περιοχής (αναφορά σε όλους τους τομείς της οικονομίας) Παραγωγικό περιβάλλον ΔΗΜΟΥ ΣΕΡΒΙΩΝ α) Πρωτογενής τομέας (γενικά)...98 β) Συνθήκες εκμετάλλευσης του κάστανου στην περιοχή μελέτης γ) Συνεταιριστική δράση και διοικητική οργάνωση των συνεταιρισμών δ) Συνθήκες εμπορίας του κάστανου ε) Απορρόφηση από την αγορά Συνθήκες παραγωγής ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΣΕΡΒΙΩΝ α) Τεχνικές υποδομές (δασική και αγροτική οδοποιία, βαθμός εκμηχάνισης κτλ) β) Ανθρώπινο δυναμικό (οικονομικά ενεργός πληθυσμός, απασχόληση στον πρωτογενή τομέα, δευτερογενή κτλ) ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΠΕΝΤΑΛΟΦΟΥ ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΤΗΣ ΚοινότηταΣ Πενταλόφου α) Χαρακτηριστικά της περιοχής β) Φυσικο γεωγραφικά στοιχεία της περιοχής ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚοινότηταΣ Πενταλόφου α) Δημογραφικές τάσεις και ηλικιακή διάρθρωση (απογραφές 1981, 1991, 2001, σύγκριση στοιχείων) Πληθυσμός Σύνολο β) Οικονομικές επιδόσεις της περιοχής (αναφορά σε όλους τους τομείς της οικονομίας) Παραγωγικό περιβάλλον ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΠΕΝΤΑΛΟΦΟΥ α) Πρωτογενής τομέας (γενικά) β) Συνθήκες εκμετάλλευσης του κάστανου στην περιοχή μελέτης γ) Συνεταιριστική δράση και διοικητική οργάνωση των συνεταιρισμών δ) Συνθήκες εμπορίας του κάστανου ε) Απορρόφηση από την αγορά Συνθήκες παραγωγής ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΠΕΝΤΑΛΟΦΟΥ α) Τεχνικές υποδομές (δασική και αγροτική οδοποιία, βαθμός εκμηχάνισης κτλ) β) Ανθρώπινο δυναμικό (οικονομικά ενεργός πληθυσμός, απασχόληση στον πρωτογενή τομέα, δευτερογενή κτλ) Στους πίνακες που προηγήθηκαν δώσαμε στοιχεία που αντλήσαμε από την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Κοζάνης και την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Ελλάδος. Υπάρχει το ενδεχόμενο από τα στοιχεία αυτά όσον αφορά την παραγωγή των κάστανων σε άλλες περιπτώσεις να δίνονται οι συγκομιζόμενες ποσότητες και σε άλλες περιπτώσεις οι παραγόμενες ποσότητες. Προκειμένου να επιλυθεί αυτή η συσχέτιση και τα στοιχεία που δίνουμε να πλησιάζουν όσο το δυνατόν πιο κοντά στην πραγματικότητα, δίνουμε έναν πίνακα που αφορά τις παραγόμενες ποσότητες κάστανων (ανεξάρτητα αν συλλέγονται ή όχι). Τα στοιχεία αυτά τα αντλήσαμε από τοπικούς φορείς που είναι γνώστες της κατάστασης που επικρατεί ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 «ΠΡΟΤΑΣΗ ΣΥΝΟΛΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΑΝΟΥ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΝΕΩΝ

5 3.1Ανάλυση S.W.O.T. (πλεονεκτήματα, αδυναμίες, ευκαιρίες, απειλές) για το κάστανο στην περιοχή μελέτης Αξιολόγηση των προβλημάτων της εκμετάλλευσης του κάστανου στην περιοχή μελέτης και προοπτικές ανάπτυξης Προκειμένου να βρεθεί λύση στα προβλήματα που αναφέραμε αλλά και να αποτελέσει η εκμετάλλευση του κάστανου πηγή προσόδου των κατοίκων της περιοχής μελέτης, το σημαντικότερο είναι να βρεθεί ο κατάλληλος φορέας που θα αναλάβει τη συνολική διαχείριση του Ο φορέας που θα αναλάβει: θα εργαστεί με ζήλο και δύναμη για την αξιοποίηση των καστανεώνων, θα σταθεί αρωγός κοντά στους παραγωγούς, θα εντοπίσει το κατάλληλο γενετικό υλικό, θα αναλάβει την ίδρυση της μεταποιητικής βιομηχανικής μονάδας, Αναλυτική παρουσίαση της συνολικής διαχείρισης του κάστανου και παραγωγή νέων προϊόντων Στη Γαλλία το κάστανο καλλιεργείται κυρίως στο νότο και διανέμεται σε όλη τη χώρα. Η εμφάνιση ασθενειών, το χάσιμο πολλών παραδοσιακών χρήσεων του ξύλου και η απομάκρυνση του πληθυσμού από τις αγροτικές περιοχές όπου αναπτύσσεται το κάστανο έχουν φέρει στη Γαλλία μία δυνατή παρακμή στην καλλιέργεια του κάστανου και μία αξιοσημείωτη μείωση της παραγωγής του. Η παραγωγή κάστανου στην Γαλλία ανέρχεται στους μετρικούς τόνους ανά χρόνο και προορίζεται για την κατανάλωση του φρέσκου καρπού αλλά και τη βιομηχανία. Ο τομέας της βιομηχανίας είναι προηγμένος και δεν παρέχει μόνο προϊόντα υψηλής ποιότητας και πολυτελείας αλλά και προϊόντα που βρίσκονται εύκολα στην αγορά καθ όλη τη διάρκεια του έτους. Στα προϊόντα πολυτελείας συμπεριλαμβάνονται και τα «marrons glaces», κάστανα με σιρόπι και άλλα προϊόντα ζαχαροπλαστικής ΣΤΗΝ ΙΣΠΑΝΙΑ ΣΤΗ Μεγάλη Βρετανία Το κάστανο καλλιεργείται στη βόρεια Αγγλία και καλύπτει μια περιοχή στρεμμάτων. Ο λόγος καλλιέργειας της καστανιάς είναι κυρίως η ξυλεία Αναλύοντας τους ανωτέρω πίνακες έχουμε τα ακόλουθα: Α) ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΔΕΝΔΡΩΝ Διαγραμματικά συνοπτικά δίνουμε τα ακόλουθα σχήματα: Από την παραπάνω παρουσίαση των διαγραμμάτων φαίνονται ξεκάθαρα τα ακόλουθα: Παρεμβάσεις στον πρωτογενή τομέα (καλλιεργητικές μέθοδοι, διαχείριση κτ.λ.) Επομένως θα πρέπει: Αναφορικά με τις καλλιεργητικές μεθόδους που χρησιμοποιούνται πρέπει να αναφέρουμε τις ακόλουθες παρεμβάσεις: ον Αντιμετώπιση ασθενειών ον Συγκομιδή Συντήρηση Διαλογή τυποποίηση μεταποίηση εμπορία Γαλλικές προδιαφές Ιταλικές προδιαγραφές Μεταποίηση Μεταποιημένα προϊόντα και τρόποι διάθεσης

6 3.4 Βαθμός εναρμόνισης της συνολικής διαχείρισης του κάστανου με την υφιστάμενη γεωργική δραστηριότητα Οι παρεμβάσεις που προτείνονται δεν επιφέρουν καμιά περιβαλλοντική επιβάρυνση στην περιοχή, και κατ επέκταση στην υφιστάμενη γεωργική δραστηριότητα. Αντίθετα οι παρεμβάσεις προωθούν την προστασία του περιβάλλοντος και την ορθολογιστική χρήση των φυσικών πόρων, με απώτερο σκοπό την αεϊφόρο γεωργία και ανάπτυξη Ίδρυση φορέα συνολικής διαχείρισης του κάστανου Ο φορέας ο οποίος προτείνεται να συσταθεί για την υλοποίηση των δράσεων που προτείνεται στην παρούσα μελέτη, πρέπει να έχει τα χαρακτηριστικά της ευελιξίας, της λειτουργίας βάση ενός καταστατικού και να πληρεί τις προϋποθέσεις για να μπορεί να εντάξει το σύνολο των δράσεων σε κάποιο πρόγραμμα χρηματοδότησης Βασικός σκοπός της παρούσας εμπειρογνωμοσύνης είναι να προταθεί ένας φορέας ο οποίος θα αναλάβει τη συνολική διαχείριση του κάστανου και την παραγωγή νέων προϊόντων ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ Κατάλληλοι φορείς συνολικής διαχείρισης του προϊόντος και ιεράρχηση αυτών Εκτίμηση βιωσιμότητας των φορέων και πηγές εσόδων Οδηγός συνεργασίας των μελών (υποχρεώσεις, οφέλη κ.τ.λ) Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΦΟΡΕΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΤΗΝ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΚΑΣΤΑΝΟΥ Αναπτυξιακή στρατηγική ΠΙΝΑΚΑΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΓΕΩΡΓΙΚΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΧΡΗΣΕΙΣ ΓΗΣ Στόχοι Δικτύωση με συνεταιρισμούς ομοειδών ή διαφορετικών προϊόντων Ο νέος φορέας που θα αναλάβει τη συνολική διαχείριση του κάστανου και την παραγωγή νέων προϊόντων δεν θα πρέπει να λειτουργήσει ανταγωνιστικά με συνεταιρισμούς ομοειδών ή διαφορετικών προϊόντων Προγραμματικό πλαίσιο Το προγραμματικό πλαίσιο το οποίο μπορεί να οριστεί ότι θα συσταθεί ο φορέας που θα αναλάβει τη συνολική διαχείριση του κάστανου, και θα ξεκινήσει τις δραστηριότητές του απεικονίζεται στο παρακάτω σχήμα: Σχέδιο προγράμματος υλοποίησης Το σχέδιο προγράμματος υλοποίησης αφορά: Την ανάληψη της συνολικής διαχείρισης του κάστανου και την παραγωγή νέων προϊόντων από έναν νέο φορέα ο οποίος θα αναλάβει την επιλογή κατάλληλου γενετικού υλικού και την ανάπτυξη της καλλιέργειας με την φύτευση νέων καστανόδενδρων σε όλες τις περιοχές που εξετάζουμε και οι οποίες ενδείκνυνται για την ανάπτυξη και ευδοκιμία των συγκεκριμένων δένδρων. Όπως αναφέραμε σε προηγούμενη παράγραφο καταλληλότερος φορέας ανάληψης κρίνεται η Δημοτική Επιχείρηση σχολών εκπαίδευσης Δήμου Τσοτυλίου (ΔΕΣΕΤ) Όσον αφορά την τοποθεσία που θα ιδρυθεί η μεταποιητική μονάδα αναφέρουμε τα ακόλουθα: Προτεινόμενες δράσεις Ανάλυση κόστους των προτεινόμενων δράσεων Αναλυτική περιγραφή του προτεινόμενου αναγκαίου εξοπλισμού

7 3.7.4 Γενικά στοιχεία διασφάλισης ποιότητας ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΑΤΑ ISO 9000: Προϋποθέσεις πιστοποίησης προϊόντων Π.Ο.Π και Π.Γ.Ε Συμπεράσματα και αναμενόμενα αποτελέσματα από την εφαρμογή της συνολικής διαχείρισης του κάστανου Επιπτώσεις στην αξία της πρωτογενούς παραγωγής Επιπτώσεις στην απασχόληση Γενικότερες επιπτώσεις στο κοινωνικό περιβάλλον της περιοχής ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ Χάρτης προσανατολισμού της περιοχής μελέτης (1:200000) Χάρτης χρήσεων γης (1:50000) CD ROM (Περιεχόμενο της μελέτης και των χαρτών) Ενδεικτικά οικονομικά στοιχεία των νέων προϊόντων ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΣΥΝΤΑΓΩΝ Βασικά υλικά Εκτέλεση

8 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΙΣΑΓΩΓΉ α) Πλαίσιο και στόχοι της μελέτης Η παρούσα μελέτη με τίτλο «Συνολική Διαχείριση του Κάστανου και Παραγωγή Νέων Προϊόντων» αφορά την διερεύνηση και διατύπωση τεκμηριωμένης άποψης για τη συνολική διαχείριση του κάστανου αλλά και την παραγωγή νέων προϊόντων. Οι περιοχές που εξετάζονται είναι οι Δήμοι Τσοτυλίου, Νεάπολης, Μουρικίου και Σερβίων δηλαδή οι περιοχές που έχουν οριστεί από την πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος, στην εδαφική περιοχή των οποίων είναι συγκεντρωμένος ο μεγαλύτερος αριθμός δένδρων καστανιάς. Επιπρόσθετα εξετάζεται και η Κοινότητα Πενταλόφου, η οποία αποτελεί περιοχή που θα έπρεπε να περιλαμβάνεται επειδή και σ αυτήν υπάρχει σημαντικός αριθμός δένδρων και παραγωγή κάστανου. Η εμπειρογνωμοσύνη περιλαμβάνει όλα εκείνα τα στοιχεία που η ανάλυση και επεξεργασία τους οδηγούν στην εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων υπέρ της ορθής συνολικής διαχείρισης του κάστανου καθώς και τις επιπτώσεις που θα επέλθουν στην αξία της πρωτογενούς παραγωγής, στην απασχόληση αλλά και τις γενικότερες επιπτώσεις στο κοινωνικό περιβάλλον της περιοχής μελέτης. εξής σημεία: Η μελέτη εμπειρογνωμοσύνη επικεντρώνει το ενδιαφέρον της στα στην καταγραφή (αποτύπωση) και ανάλυση της υφιστάμενης κατάστασης στην περιοχή μελέτης και συγκεκριμένα ότι αφορά τη φυσιογνωμία της περιοχής, το ανθρωπογενές και παραγωγικό περιβάλλον καθώς και τις συνθήκες παραγωγής. 8

9 στην ανάλυση των πλεονεκτημάτων, αδυναμιών, ευκαιριών και απειλών για το κάστανο στην περιοχή μελέτης και στην αξιολόγηση των προβλημάτων που προκύπτουν από την εκμετάλλευση του κάστανου. στην παρουσίαση της συνολικής διαχείρισης του κάστανου και της δυνατότητας παραγωγής νέων προϊόντων καθώς και στις παρεμβάσεις που δύναται να γίνουν στον πρωτογενή τομέα (καλλιεργητικές μέθοδοι, διαχείριση, κ.α.) στους τρόπους και τα μέσα διαλογής, τυποποίησης, μεταποίησης και εμπορίας του κάστανου καθώς και στα μεταποιημένα νέα προϊόντα και τους τρόπους διάθεσής τους. στον βαθμό εναρμόνισης της συνολικής διαχείρισης του κάστανου με την υφιστάμενη γεωργική δραστηριότητα καθώς στη δημιουργία ενός φορέα συνολικής διαχείρισης του προϊόντος στη διαμόρφωση πλαισίου αναπτυξιακής στρατηγικής και σε προτεινόμενες δράσεις, με ανάλυση κόστους των δράσεων αυτών. στην εξαγωγή συμπερασμάτων και πρόβλεψη των αναμενόμενων αποτελεσμάτων από την εφαρμογή προγράμματος συνολικής διαχείρισης του κάστανου καθώς και τις επιπτώσεις που θα υπάρξουν από την εφαρμογή της, στο ευρύτερο οικονομικοκοινωνικό περιβάλλον της περιοχής μελέτης και του νομού γενικότερα. Με βάση τα παραπάνω, οι βασικοί στόχοι της μελέτης μπορούν να συνοψιστούν στα εξής: Στην αξιολόγηση των προβλημάτων της εκμετάλλευσης του κάστανου καθώς και στις προοπτικές ανάπτυξης Στη S.W.O.T., ανάλυση (πλεονεκτήματα, μειονεκτήματα, αδυναμίες, ευκαιρίες, απειλές) για το κάστανο στην περιοχή μελέτης. 9

10 Στη δημιουργία ενός φορέα Διαχείρισης που θα έχει την ευθύνη της συνολικής διαχείρισης και εκμετάλλευσης του κάστανου και της παραγωγής νέων προϊόντων. Για την ολοκληρωμένη συγκέντρωση πληροφοριών και στοιχείων συστάθηκε Ομάδα Έργου, η οποία έχει προβεί σε όλες εκείνες τις ενέργειες που απαιτούνταν προκειμένου να συγκεντρώσει τα στοιχεία που ήταν απαραίτητα για την εκπόνηση της μελέτης. Οι διαδικασίες της έρευνας και της συγκέντρωσης στοιχείων βασίζονταν σε τέτοιο πλαίσιο το οποίο ήταν απολύτως προσαρμοσμένο στις σημερινές ανάγκες της περιοχής μελέτης και των κατοίκων αυτής. Για την επίτευξη του σκοπού αυτού πραγματοποιήθηκαν επιτόπου επισκέψεις στις περιοχές μελέτης από τα μέλη της ομάδας έργου, έτσι ώστε να υπάρξει αντικειμενική αποτύπωση της υπάρχουσας κατάστασης. Παράλληλα τα μέλη της Ομάδας Έργου συγκέντρωσαν πληροφοριακό υλικό για την περιοχή μελέτης, μέσα από μελέτες χωροταξικές που έχουν γίνει, διάφορες εκδηλώσεις που αφορούν στο κάστανο και έχουν καταγραφεί καθώς και από το πλούσιο έγγραφο και ηλεκτρονικό αρχείο που έχει στη διάθεσή της η ΕΠΙ ΕΠΕ. Επίσης πηγές άντλησης των στοιχείων αποτέλεσαν: Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Ελλάδος (ΕΣΥΕ) Νομαρχία Κοζάνης Δήμος Τσοτυλίου Δήμος Μουρικίου Κοινότητα Πενταλόφου 10

11 Διαδίκτυο (internet) Πρέπει να επισημανθεί ότι για την εκπόνηση της συγκεκριμμένης μελέτης πολύτιμη ήταν η βοήθεια του κυρίου Στέφανου Διαμαντή Δασολόγου Τακτικού ερευνητή στο ΕΘΙΑΓΕ Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών Θεσσαλονίκης. Ο κύριος Στέφανος Διαμαντής μας προσέφερε πολύτιμες κατευθύνσεις, μας διέθεσε την μελέτη του που εκπόνησε με τίτλο «Στρατηγική Μελέτη για την ανάπτυξη της καστανοκαλλιέργειας στην Ελλάδα» καθώς και πλήθος άλλα ενημερωτικά έντυπα και πληροφοριακό υλικό από διάφορες εκδηλώσεις, συνεδριάσεις κ.α. που έγιναν για το κάστανο τόσο στην Ελλάδα όσο και στον υπόλοιπο κόσμο. Για την εκπόνηση της παρούσας μελέτης εργάστηκαν οι ακόλουθοι: Ιωάννης Αποστολίδης Οικονομολόγος, υπεύθυνος έργου (ΕΠΙ ΕΠΕ), Συντονισμός έργου. (ΕΠΙ ΕΠΕ). Μητράγκα Κωνσταντίνα, Οικονομολόγος, μέλος της ομάδας έργου Ζιάρα Φωτεινή, Οικονομολόγος, μέλος της ομάδας έργου (ΕΠΙ ΕΠΕ). Α.Ε.). Άρκας Κολέτσος Μάνος, Χημικός, μέλος της ομάδας έργου (ΑΝ.ΕΜ. Βασιλάκος Θωμάς, Γεωπόνος Φυτικής Παραγωγής, μέλος της ομάδας έργου (ΑΝ.ΕΜ. Α.Ε.). Κοντονάτσιος Κωνσταντίνος, Χημικός Μηχανικός, μέλος της ομάδας έργου (ΑΝ.ΕΜ. Α.Ε.). Παπαλιούρας Γεώργιος, Δασολόγος, μέλος της ομάδας έργου (Εξωτερικός Συνεργάτης της ΕΠΙ ΕΠΕ). Τσακίρογλου Φρίξος, Πολιτικός Μηχανικός, μέλος της ομάδας έργου (Εξωτερικός Συνεργάτης της ΕΠΙ ΕΠΕ). 11

12 β) Σκοπιμότητα της μελέτης Σκοπός της μελέτης είναι να προδιαγραφεί και να καθοριστεί ένα συγκεκριμένο πλαίσιο δράσης, μέσα από το οποίο θα δημιουργηθούν οι κατάλληλες προϋποθέσεις για την ίδρυση και λειτουργία ενός φορέα ο οποίος θα έχει αποκλειστικά στην ευθύνη του την συνολική διαχείριση του κάστανου και την παραγωγή νέων προϊόντων. Σκοπός της εμπειρογνωμοσύνης είναι να δοθούν μέσα από την διαχείριση του κάστανου, περισσότερα κίνητρα στους φορείς εκείνους που απασχολούνται με αυτό, έτσι ώστε να αξιοποιηθούν στο έπακρο οι καλλιεργητικές του δυνατότητες και να βρεθούν τρόποι διάθεσης στην αγορά μέσα από την παραγωγή νέων προϊόντων. Με αυτόν τον τρόπο αναμένεται να αυξηθεί το εισόδημα των πολιτών των Δήμων Τσοτυλίου, Νεαπόλεως, Μουρικίου, Σερβίων και της Κοινότητας Πενταλόφου, αλλά και να γίνει ανάπτυξη ενός νέου είδους καλλιέργειας το οποίο παρουσιάζει αυξητικές τάσεις και η ζήτηση του στην αγορά δεν καλύπτεται από την υπάρχουσα προσφορά. Οι περιοχές αυτές του νομού Κοζάνης είναι από τις περιοχές με την μεγαλύτερη υστέρηση στους δείκτες ανάπτυξης και η αξιοποίηση ενός φυσικού πόρου ή ενός συγκριτικού πλεονεκτήματος είναι αποφασιστικής σημασίας για την αναστροφή της παγιωμένης τάσης εγκατάλειψης που αγγίζει τα όρια της απερήμωσης αυτών των περιοχών. Σήμερα στις περιοχές αυτές, δεν υπάρχει καμία οργανωμένη δραστηριότητα γύρω από το κάστανο από τη συλλογή του καρπού και την πώληση του και την ξύλευση του δάσους. Παλιότερα ενδιαφέρον είχε αναπτυχθεί από το Συνεταιρισμό Γυναικών Πενταλόφου για την αξιοποίηση του κάστανου και την ανάπτυξη δραστηριότητας στη μεταποίηση του (παραγωγή γλυκών, μαρμελάδας, 12

13 πούλπας, κ.α.) ενδιαφέρον που εξασφάλιζε και την υποστήριξη της τότε κοινοτικής αρχής, που όμως δεν έφθασε σε συγκεκριμένο αποτέλεσμα, λόγω αδυναμίας του Συνεταιρισμού. Σήμερα το μεγαλύτερο ενδιαφέρον για την αξιοποίηση του κάστανου στο νομό Κοζάνης θα μπορούσαμε να πούμε ότι υπάρχει στο Δήμο Τσοτυλίου, όπου στο Δημοτικό Διαμέρισμα της Δαμασκηνιάς οργανώνεται κάθε χρόνο «η γιορτή του κάστανου». Αξιόλογο όμως είναι και το ενδιαφέρον ιδιώτη παραγωγού στην περιοχή Σερβίων που έχει εγκαταστήσει φυτείες βελτιωμένων ποικιλιών καστανιάς σε εκτάσεις 100 και πλέον στρεμμάτων στην περιοχή. Ενδιαφέρον επίσης έχει εκδηλωθεί από ορισμένους νέους του Δήμου Μουρικίου για την αξιοποίηση του καστανοχώματος φυλλοχώματος, δραστηριότητα που εκ πρώτης όψεως επίσης φαίνεται ενδιαφέρουσα, καθώς επίσης και άλλα μη βρώσιμα προϊόντα του καστανόδασους. Εξάλλου το κάστανο, χρησιμοποιείται σήμερα ολοένα και περισσότερο στην κουζίνα, και το οποίο συναντάμε τόσο σε φαγητά όσο και σε γλυκά. Σε παγκόσμιο επίπεδο η μεγαλύτερη παραγωγός χώρα στον κόσμο είναι η Κίνα, ενώ σε ευρωπαϊκό επίπεδο η Ισπανία και η Ιταλία. Η παραγωγή όμως κάστανου και οι εκτάσεις που καλλιεργούνται από καστανιές συρρικνώνονται με αποτέλεσμα να εξασφαλίζει σήμερα μια ικανοποιητική για τους παραγωγούς τιμή στην αγορά. Επειδή όμως η δυνατότητα συντήρησης του ως νωπό προϊόν δεν μπορεί να αυξηθεί είναι ανάγκη να διατίθεται στην κατανάλωση σε σύντομο χρονικό διάστημα. Η αξιοποίηση των προϊόντων της καστανιά για την παραγωγή προϊόντων με μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία και μεγαλύτερη διάρκεια ζωής που μπορούν κατά συνέπεια να εξασφαλίζουν υψηλότερες τιμές και να 13

14 αυξάνουν σημαντικά την ακαθάριστη αξία της παραγωγής μπορεί να έχει ευεργετικές επιπτώσεις στις προαναφερθείσες περιοχές του νομού Κοζάνης που αντιμετωπίζουν σημαντικά αναπτυξιακά προβλήματα. Τα συνήθη προϊόντα της μεταποίησης του κάστανου είναι: -Κονσέρβες κάστανων: Πρόκειται για ολόκληρα αποφλοιωμένα κάστανα σε φυσική κατάσταση, που χρησιμοποιούνται στην μαγειρική (ορεκτικά, γαρνιτούρες, φαγητά κλπ.) Ας σημειωθεί ότι μ αυτή την μορφή καταναλώνονται κάθε χρόνο στη Γαλλία έως 7000 tn κάστανων κουταλιού. - Μαρρόνια ζαχαρωμένα σε σιρόπι: Προσφέρονται σαν γλυκό του - Ζαχαρόπηκτα: Τα γνωστά μαρόν γκλασέ που παρασκευάζονται και στη χωρά μας. - Κρέμα και πουρές κάστανων: Βρίσκουν εφαρμογές στην ζαχαροπλαστική. - Φαρίνα κάστανων: Χρησιμοποιείται για Παρασκευή κουλουριών, γλυκών, γαλετών ή και φαγητών ακόμη. - Ξηρά αποφλοιωμένα κάστανα: Έχουν αποξηρανθεί σε χαμηλή φωτιά και καταναλώνονται σαν ξηροί καρποί. 14

15 γ) Σύντομη περιγραφή του Τοπικού Προγράμματος Leader+ Η LEADER+ είναι μια πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία έχει ως βασικό σκοπό τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων της υπαίθρου μέσα από μία συνεχή ανάπτυξη. Η ανάπτυξη αυτή επιτυγχάνεται μέσα από δραστηριότητες των κατοίκων, που αξιοποιούν τους φυσικούς, ανθρώπινους και οικονομικούς πόρους του τόπου τους, αναδεικνύουν τις ομορφιές του, ανακαλύπτουν νέες πηγές εισοδήματος και παράλληλα προστατεύουν τη φυσική και πολιτιστική κληρονομιά. Στα πλαίσια της LEADER+, οι άνθρωποι της υπαίθρου: -συμμετέχουν ενεργά και αποφασίζουν οι ίδιοι για την αναπτυξιακή προσπάθεια που γίνεται στην περιοχή τους, -προβαίνουν σε μικρές επενδύσεις που δημιουργούν, και -κάνουν οι ίδιοι πράξη όσα οραματίζονται για την περιοχή τους Το πρόγραμμα LEADER+ της Χώρας μας διαρθρώνεται σε δύο γενικούς Αναπτυξιακούς Στόχους: Ο πρώτος στόχος είναι η «Ολοκληρωμένη, Υψηλής ποιότητας, Αειοφόρος Ανάπτυξη της Υπαίθρου μέσω πιλοτικών εφαρμογών» και Ο δεύτερος στόχος είναι η «ενίσχυση της προσπάθειας για άρση της απομόνωσης των περιοχών σε όλα τα επίπεδα της οικονομικής και κοινωνικής ζωής». Το πρόγραμμα συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Προσανατολισμού και Εγγυήσεων Τμήμα Προσανατολισμού (ΕΓΤΠΕ-Π) και το πρόγραμμα Δημοσίων επενδύσεων του Υπουργείου Γεωργίας. 15

16 Το LEADER + απευθύνεται σε όλες τις αγροτικές περιοχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ωστόσο, στη χώρα μας θα εφαρμοστεί κυρίως στις ορεινές και μειονεκτικές περιοχές, ώστε να ενισχυθεί η προσπάθεια ανάκαμψής τους προκειμένου οι περιοχές αυτές να αναγεννηθούν. Η υποβολή επενδυτικών προτάσεων μπορεί να πραγματοποιηθεί από φυσικά ή νομικά πρόσωπα (ιδιώτες, Ο.Τ.Α., επιχειρήσεις Ο.Τ.Α., Συνεταιρισμούς, Συλλόγους κ.λπ.). Βασικές προϋποθέσεις: να υπάρχει εγκεκριμένο πρόγραμμα LEADER+ στην περιοχή, η επενδυτική πρόταση να εντάσσεται στη φιλοσοφία και το περιεχόμενο του εγκεκριμένου προγράμματος της περιοχής, ο ενδιαφερόμενος να διαθέτει την ανάλογη ίδια συμμετοχή. Το πρόγραμμα LEADER+ της Χώρας περιλαμβάνει 4 άξονες προτεραιότητας: ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 1 «Ολοκληρωμένες, πιλοτικού χαρακτήρα στρατηγικές αγροτικής ανάπτυξης» με 4 επιμέρους μέτρα: ΜΕΤΡΟ 1: «Τεχνική στήριξη των Ομάδων Τοπικής Δράσης»: ΜΕΤΡΟ 2: «Ενισχύσεις σε επενδύσεις Στήριξη στην επιχειρηματικότητα»: ΜΕΤΡΟ 3: «Υποστηρικτικές ενέργειες»: ΜΕΤΡΟ 4: «Προστασία, ανάδειξη και αξιοποίηση φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς»: 16

17 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 2 «Στήριξη συνεργασίας μεταξύ αγροτικών περιοχών» που περιλαμβάνει: ΜΕΤΡΟ 1: «Συνεργασία μεταξύ περιοχών της Χώρας: διατοπική και διαπεριφερειακή συνεργασία»: Ενισχύεται η ανάπτυξη της συνεργασίας των Ομάδων Τοπικής Δράσης που υλοποιούν πρόγραμμα LEADER+ μεταξύ τους ή με άλλες Ομάδες Τοπικής Δράσης (της LEADER I, LEADER II) ή με άλλους φορείς που συνδέονται με την αγροτική ανάπτυξη της Χώρας μας. ΜΕΤΡΟ 2: «Συνεργασία μεταξύ περιοχών δύο ή περισσότερων κρατών Διακρατική Συνεργασία»: Ενισχύεται η ανάπτυξη συνεργασίας μεταξύ Ομάδων Τοπικής Δράσης της Χώρας μας με Ομάδες Τοπικής Δράσης άλλου κράτους μέλους ή με ομοειδείς Αναπτυξιακούς Φορείς υπό ένταξη Χωρών, καθώς και τρίτων Χωρών. Τα θέματα συνεργασίας πρέπει να συμβάλλουν στην επίτευξη του αναμενόμενου αποτελέσματος από την εφαρμογή του τοπικού προγράμματος και να εξυπηρετούν τη λογική και τη στρατηγική του. 17

18 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 3 «Δικτύωση» : Περιλαμβάνει δύο μέτρα : ΜΕΤΡΟ 1: «Λειτουργία δικτύου LEADER» και ΜΕΤΡΟ 2: «Ελληνική Μονάδα Εμψύχωσης Δικτύου LEADER (Μ.Ε.Δ.)». ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 4 «Διαχείριση Παρακολούθηση Αξιολόγηση του Προγράμματος»: 18

19 δ) Διασύνδεση της μελέτης με τις δράσεις του προγράμματος Η μελέτη θα εκπονηθεί με κύριο σκοπό την στήριξη της συνεργασίας μεταξύ των περιοχών Δήμο Τσοτυλίου, Δήμο Νεάπολης, Δήμο Μουρικίου, Δήμο Σερβίων και Κοινότητα Πενταλόφου έτσι ώστε να βρεθεί ένας φορέας συνολικής διαχείρισης του κάστανου και παραγωγής νέων προϊόντων και να αναπτυχθεί από κοινού μία δράση στον άξονα προτεραιότητας 2 «Στήριξη συνεργασίας μεταξύ αγροτικών περιοχών» στο ΜΕΤΡΟ 1: «Συνεργασία μεταξύ περιοχών της Χώρας: διατοπική και διαπεριφερειακή συνεργασία», του Τοπικού Προγράμματος Leader +. Στο συγκεκριμένο μέτρο ενισχύεται η ανάπτυξη της συνεργασίας μεταξύ περιοχών στο ίδιο κράτος προκειμένου να ενισχυθεί η αγροτική ανάπτυξη τους. Η ανταλλαγή εμπειριών και τεχνογνωσίας και γιατί όχι οι κοινές ενέργειες που πρόκειται να αναληφθούν από τις αναφερθείσες περιοχές θεωρούνται ιδιαίτερα σημαντικά συστατικά για την επιτυχία των δράσεων του LEADER+. 19

20 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Στο δεύτερο κεφάλαιο δίνονται τα χαρακτηριστικά και τα φυσικο γεωγραφικά στοιχεία, το ανθρωπογενές περιβάλλον, το παραγωγικό περιβάλλον και οι συνθήκες παραγωγής για κάθε μία από τις περιοχές που αποτελούν αντικείμενο μελέτης. Κατά αρχήν δίνεται ο χάρτης του νομού Κοζάνης στον οποίο καθορίζονται με περίγραμμα οι συγκεκριμένες περιοχές. 20

21 2.1 ΔΗΜΟΣ ΤΣΟΤΥΛΙΟΥ ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΤΟΥ ΔΉΜΟΥ ΤΣΟΤΥΛΊΟΥ α) Χαρακτηριστικά της περιοχής Ο πληθυσμός του Δήμου Τσοτυλίου ανέρχεται σε κατοίκους περίπου και αποτελεί το 3% του Νομού. Χαρακτηριστικό είναι ότι στο κέντρο του Δήμου παρατηρείται μια σταθερότητα στον πληθυσμό με το πέρασμα των χρόνων, ενώ αντίθετα στους γύρω οικισμούς παρατηρείται έντονη μείωση. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι κατά τους καλοκαιρινούς μήνες ο πληθυσμός της περιοχής πολλαπλασιάζεται και οι δεκάδες οικισμοί σφύζουν από ζωή. Η πυκνότητα του πληθυσμού είναι 15 κάτοικοι/km ενώ ο μέσος όρος στο Νομό είναι 23,4 κάτοικοι/km και στη χώρα 77,8 κάτοικοι/km. Χαρακτηριστικό γνώρισμα της περιοχής είναι τα πέτρινα γεφύρια που βρίσκονται στο Ανθοχώρι, Κριμίνη, Ροδοχώρι, Τριάδα, Κοιλάδι, Μόρφη, Χρυσαυγή, μέσα σε μια καταπράσινη περιοχή, αξιόλογα δείγματα αρχιτεκτονικής σύνδεσης καθώς και τα παραδοσιακά πετρόκτιστα χωριά στο ορεινό Βόϊο όπως η Μόρφη, ο Αυγερινός το Πολυκάστανο, το Κριμίνι, το Ροδοχώρι, η Χρυσαυγή και άλλα με τις απέραντες φυσικές ομορφιές και το υπέροχο κλίμα. Στο Δήμο Τσοτυλίου η γεωργία εμφανίζεται σαν λιγότερο δυναμικός τομέας και κυρίως στο νοτιοανατολικό τμήμα και με το ποσοστό καλλιεργούμενων εδαφών να είναι σημαντικά χαμηλό ειδικά στα ορεινά Δημοτικά Διαμερίσματα. Κύρια καλλιέργεια είναι τα σιτηρά και ο καπνός. Παράλληλα η κτηνοτροφία εμφανίζεται έντονα στα ορεινά Δ.Δ, όπου το ποσοστό των καλλιεργούμενων εκτάσεων είναι χαμηλό. Σημαντικό 21

22 στοιχείο του Δήμου είναι ότι τον διασχίζουν οι τρεις παραπόταμοι του Αλιάκμονα, Πραμόριτσα, Βέλος και Λιμπίνι. Τα Όντρια όρη που δεσπόζουν στην περιοχή, εντυπωσιάζουν τους επισκέπτες με καταπληκτικά φυσικά τοπία, πολύμορφα βράχια, μοναδική χλωρίδα και πανίδα. Αίσθηση προκαλούν οι παλιοί θρύλοι για τους λάκους που υπάρχουν εκεί. Η ύπαρξη του ορεινού όγκου του Βοΐου παρέχει δυνατότητες ανάπτυξης ειδικών μορφών τουρισμού, δασικών οικοσυστημάτων και δραστηριοτήτων, με κυρίαρχο σκοπό την περιβαλλοντική προστασία και την αναβάθμιση της περιοχής με ευεργετικές επιδράσεις κυρίως στον τομέα της συγκράτησης αλλά και προσέλκυσης πληθυσμού στην περιοχή. Τα ορεινά παραδοσιακά πετρόκτιστα χωριά, χαρακτηριστικό γνώρισμα του Άνω Βοΐου, αποτελώντας ένα οργανωμένο οικιστικό και πολιτιστικό ιστό με οικονομικό και πολιτιστικό κέντρο το Τσοτύλι, κατοικούνται τα τελευταία τετρακόσια περίπου χρόνια από πληθυσμούς που στην πλειοψηφία τους μετοίκησαν από την δυτική πλευρά της Πίνδου, την Ήπειρο, και ζούσαν λίγο με την γεωργία, περισσότερο με την κτηνοτροφία και κυρίως με την μαστορική. Ο Νέος Δήμος Τσοτυλίου με έδρα το Τσοτύλι προέκυψε από την συνένωση δεκαεννέα Ο.Τ.Α., σύμφωνα με τον Ν. 2539/97 (Ι. Καποδίστριας) από Οι Ο.Τ.Α. που συνενώθηκαν ήταν: 1. Δήμος Τσοτυλίου. 2. Κοινότητα Αγιάσματος (οικισμοί Αγιάσματος, Αγίων Θεοδώρων, Αχλαδιάς, Αγίας Παρασκευής & Κοιλαδίου). 3. Κοινότητα Αγίων Αναργύρων. 4. Κοινότητα Αυγερινού. 22