ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α ΚΑΙ ΣΕ ΑΛΛΕΣ ΧΩΡΕΣ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α ΚΑΙ ΣΕ ΑΛΛΕΣ ΧΩΡΕΣ"

Transcript

1 57 ΚEΦΑΛΑΙΟ 2 ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α ΚΑΙ ΣΕ ΑΛΛΕΣ ΧΩΡΕΣ

2 58

3 59 KΕΦΑΛΑΙΟ 2. ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α ΚΑΙ ΣΕ ΑΛΛΕΣ ΧΩΡΕΣ 2.1. Τουρισµός και τα µεγάλα παγκόσµια περιβαλλοντικά προβλήµατα Κάτω από τις σύγχρονες συνθήκες, σχεδόν όλες οι παραγωγικές και οι περισσότερες από τις καταναλωτικές δραστηριότητες έχουν σηµαντικές άµεσες ή έµµεσες περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Η ένταση και η σοβαρότητα των επιπτώσεων αυτών είναι κυρίως συνάρτηση του είδους της δραστηριότητας, της έκτασης της και της συγκέντρωσης της στο χώρο. Σε γενικές γραµµές οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις είναι σοβαρότερες και ενίοτε λαµβάνουν ευρύτερη, διασυνοριακή ή ακόµη και πλανητική διάσταση για δραστηριότητες όπως: η παραγωγή ενέργειας και οι µεταφορές λόγω της µεγάλης έκτασης των καύσεων που συνεπάγονται, η βαριά βιοµηχανία λόγω των καύσεων που συνεπάγεται αλλά και των ποικίλων επικίνδυνων αποβλήτων που παράγει, η γεωργία λόγω των µεγάλων αναγκών της σε άρδευση, της µεγάλης έκτασης στη χρήση χηµικών ουσιών που αφήνουν επιβλαβή ή επικίνδυνα κατάλοιπα στους αποδέκτες καθώς και της κατάληψης εκτάσεων ή βιοτόπων η οποία θέτει σε κίνδυνο την επιβίωση µορφών πανίδας και χλωρίδας, και τα µεγάλα αστικά κέντρα λόγω των µεγάλων συγκεντρώσεων ρύπων και αποβλήτων που δηµιουργεί η λειτουργία τους Ο τουρισµός δεν συγκαταλέγεται στην κατηγορία αυτή των δραστηριοτήτων και δεν ενοχοποιείται ως πρωταίτιος κανενός από τα µεγάλα περιβαλλοντικά προβλήµατα, όπως το φαινόµενο του θερµοκηπίου, η υπέρ- µετρη ανάλωση ή εξάντληση πεπερασµένων αποθεµάτων υλών και πηγών ενέργειας, η καταστροφή ζωτικής σηµασίας οικοσυστηµάτων (τροπικά δάση), η όξινη βροχή, η στιβάδα του όζοντος, κ.ά. Σε πλανητικό επίπεδο η σοβαρότερη διάσταση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των τουριστικών δραστηριοτήτων συνδέεται µε τις µετακινήσεις προς και από τους τόπους προορισµού και όχι µε την εκεί παραµονή. Το µεγαλύτερο µάλιστα µέρος των µετακινήσεων αυτών πραγµατοποιείται µε µεταφορικά µέσα λιγότερο φιλικά προς το περιβάλλον, µε την έννοια ότι, µεταξύ άλλων, συνεπάγονται µεγαλύτερες καύσεις ανά ανθρωποχιλιό- µετρο, δηλ. µε το ιδιωτικό αυτοκίνητο και το αεροπλάνο. Σύµφωνα µε την 59

4 60 Ευρωπαϊκή Αρχή Περιβάλλοντος (European Environmental Agency) το έτος 2000 το 78% των ευρωπαίων που ταξίδεψαν για πολυήµερες διακοπές χρησιµοποίησαν ιδιωτικό αυτοκίνητο, το 16% αεροπλάνο και µόνο 5% και 1% τραίνο ή θαλάσσιο µέσο αντίστοιχα. ( Σύµφωνα µε άλλες εκτιµήσεις, για την Ευρωπαϊκή Ένωση ως σύνολο «το ήµισυ της κατανάλωσης ενέργειας για επιβατικές µεταφορές και το 11% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας για µεταφορές όλων των ειδών ανάγεται στον τουρισµό. Για τη Γαλλία εκτιµήθηκε ότι «το 5-7% των εκποµπών αερίων θερµοκηπίου ανάγεται στις τουριστικές µετακινήσεις» (WTO, 2004 σελ. 378). Είναι όµως προφανές ότι η τουριστική ανάπτυξη στη χώρα µας δεν ενοχοποιείται για τη διάσταση αυτή του προβλήµατος, µε την έννοια ότι η διεθνής τουριστική κίνηση δεν µπορεί να επηρεαστεί ουσιωδώς από τις εξελίξεις στον ελληνικό τουρισµό και την ελληνική τουριστική πολιτική. Και αν ακόµη υποθέσουµε ότι η χώρα µας ασκούσε πολιτική περιοριστική για την τουριστική ανάπτυξη για να περιοριστούν αντίστοιχα οι καύσεις και τα λοιπά δυσµενή για το περιβάλλον φαινόµενα που συνδέονται µε τη µετακίνηση τουριστών, είναι πρακτικά αβέβαιο ότι άλλες χώρες θα έσπευδαν να ικανοποιήσουν τη ζήτηση που εµείς θα αφήναµε ανικανοποίητη, επί ζηµία της χώρας µας και χωρίς κανένα όφελος για το περιβάλλον. Σε κάθε περίπτωση το ενδιαφέρον στην παρούσα µελέτη συγκεντρώνεται στις αλληλεπιδράσεις τουρισµού και περιβάλλοντος στη χώρα µας και ιδιαίτερα στις τουριστικές της περιοχές και όχι στα διεθνή περιβαλλοντικά προβλή- µατα που συνδέονται µε τις τουριστικές µετακινήσεις Περιβαλλοντικά προβλήµατα σε τουριστικές περιοχές Οι τουριστικές δραστηριότητες, ιδίως όταν αφήνονται να αναπτυχθούν, χωρίς να λαµβάνονται τα αναγκαία µέτρα προστασίας του περιβάλλοντος στους χώρους και τις περιοχές προορισµού, µπορεί να προκαλέσουν σοβαρές βλάβες σ αυτό. Οι βλάβες αυτές, µπορεί, όπως σηµειώθηκε στην Εισαγωγή, εκτός από τον δυσµενή περιβαλλοντικό τους αντίκτυπο να ζηµιώσουν ευθέως και την τουριστική δραστηριότητα, επειδή η σώρευση περιβαλλοντικών προβληµάτων ασκεί δυσµενή επιρροή στις προτιµήσεις των επισκεπτών, περιορίζοντας έτσι τη ζήτηση. Σε γενικές γραµµές οι κυριότεροι τρόποι µε τους οποίους η τουριστική ανάπτυξη µπορεί να βλάψει το περιβάλλον στους τόπους τουριστικού προορισµού, ιδίως σε περιοχές όπως η λεκάνη της Μεσογείου και ειδικότερα οι παράκτιες περιοχές της, είναι οι εξής: Η υπεράντληση ύδατος, όταν η συγκέντρωση επισκεπτών σε µια πε- 60

5 61 ριοχή και η ικανοποίηση των αναγκών τους σε πόσιµο νερό, για πισίνες, για την άρδευση γηπέδων γκολφ κλπ. υπερβαίνει τις δυνατότητες φυσικής αναπλήρωσης των αποθεµάτων των υδροφορέων για τους οποίους πρόκειται. Η µόλυνση ή η χειροτέρευση της ποιότητας των υδάτων των αποδεκτών όταν οι δυνατότητες για την κατάλληλη επεξεργασία των υγρών αποβλήτων σε σύγκριση µε τον όγκο και τα λοιπά χαρακτηριστικά τους, δεν επαρκούν. Οι κίνδυνοι µόλυνσης ή υποβάθµισης του περιβάλλοντος λόγω ελλείψεων ή αδυναµιών στο σύστηµα διαχείρισης στερεών αποβλήτων από τουριστικές δραστηριότητες. Απώλεια ή υποβάθµιση παραλιακών κυρίως βιοτόπων ή υγροτόπων, δυσµενείς επιπτώσεις από την άποψη της επιβίωσης µορφών ζωής του ζωικού ή του φυτικού βασιλείου και απώλεια πρασίνου. Παράνοµη ή ανεξέλεγκτη δόµηση, που οδηγεί σε υποβάθµιση του φυσικού και δοµηµένου περιβάλλοντος και της αισθητικής του στάθ- µης. Η δηµιουργία εποχικής κυκλοφοριακής συµφόρησης και η συναφής δηµιουργία αναγκών για νέα έργα συγκοινωνιακής κυρίως και µεταφορικής υποδοµής, τα οποία ενίοτε χωροθετούνται µε τρόπο που οδηγεί σε υποβάθµιση περιβαλλοντικά ευαίσθητων περιοχών. Η πρόκληση πυρκαγιών. Η εγκατάλειψη άλλων µορφών παραγωγικών δραστηριοτήτων, κυρίως στη γεωργία, που οδηγούν σε υποβάθµιση της ποιότητας του φυσικού περιβάλλοντος Η ικανοποίηση των υδατικών αναγκών που προκύπτουν από την τουριστική ανάπτυξη αποκτά ιδιαίτερη σηµασία για τη χώρα µας, επειδή πολλές από τις νησιωτικές ιδίως περιοχές µας είναι συγκριτικά άνυδρες και η τουριστική περίοδος είναι η περισσότερο άνοµβρος του έτους. Το πρόβληµα αντιµετωπίζεται µε τη µεταφορά ύδατος µε υδροφόρα σκάφη από άλλες υδατικά λιγότερο φτωχές περιοχές της χώρας, µε πολύ σηµαντικό κόστος καθώς και µε την εκτέλεση, σε ορισµένες περιπτώσεις, έργων υποδοµής για την συλλογή των επιφανειακών απορροών κατά την περίοδο των βροχών. Στο βαθµό που συντελείται υπεράντληση ελλοχεύει σοβαρός κίνδυνος υφαλµύρωσης, η οποία σε αρκετές περιπτώσεις είναι µη αναστρέψιµη η δυσκόλως αναστρέψιµη. Για την Πορτογαλία αναφέρεται ότι οι υπόγειοι υδροφορείς έχουν υποστεί υποβάθµιση, λόγω της ανάπτυξης του τουρισµού, ιδίως στην περιοχή 61

6 62 του Algarve. Τα γήπεδα γκολφ που δηµιουργήθηκαν στην περιοχή αυτή σε µια προσπάθεια διεύρυνσης της τουριστικής σαιζόν και µείωσης της εποχικότητας και για την άρδευση των οποίων απαιτούνται µεγάλες ποσότητες νερού, ενοχοποιούνται για µεγάλο µέρος του προβλήµατος. Για το λόγο αυτό γίνεται προσπάθεια χρησιµοποίησης ανακυκλωµένου νερού για την άρδευση των γηπέδων γκολφ. (OECD, Portugal, 2001, σελ. 159). Στην Ισπανία τα προβλήµατα λειψυδρίας που προκύπτουν λόγω και της επέκτασης των τουριστικών δραστηριοτήτων αντιµετωπίζονται µε µαζικές επενδύσεις σε συστήµατα υδροδότησης, µε συγχρηµατοδότηση και από κοινοτικούς πόρους. Με την περαιτέρω ανάπτυξη του τουρισµού στη χώρα µας, ιδίως αν καταστεί εφικτό να αυξηθεί το µερίδιο των τουριστικών υπηρεσιών υψηλότερης στάθµης, όπως επιδιώκεται, το πρόβληµα µπορεί να οξυνθεί. Η κατά διανυκτέρευση κατανάλωση ύδατος είναι αύξουσα συνάρτηση της κατά διανυκτέρευση τουριστικής δαπάνης και για τον τουρισµό υψηλής στάθµης υπερβαίνει σε πολύ σηµαντικό βαθµό την αντίστοιχη µέση κατανάλωση για τον µόνιµο ελληνικό πληθυσµό. Τα τελευταία χρόνια η κατά διανυκτέρευση ανάλωση ύδατος σε ξενοδοχειακές µονάδες πολυτελείας ήταν της τάξης των 450 λίτρων έναντι µέσης ηµερήσιας κατά κεφαλήν κατανάλωσης για τη χώρα µας της τάξης των 300 λίτρων. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να καταβάλλεται κατά τον σχεδιασµό της ανάπτυξης, ώστε να αποφεύγονται ή τουλάχιστον να περιορίζονται οι ιδιαίτερα υδατοβόρες χρήσεις (π.χ. γήπεδα γκολφ, πισίνες), σε περιοχές όπου οι παροχές των υδροφορέων είναι περιορισµένες. Άλλος τρόπος περιορισµού των συνεπειών της ανάπτυξης µορφών τουρισµού ή χρήσεων µε αυξηµένες ανάγκες σε ποσότητες νερού είναι η χρησιµοποίηση ποσοτήτων από ανακύκλωση (π.χ. άρδευση γκαζόν ή όπως αναφέρθηκε, γηπέδων γκολφ). Από την άποψη του καθαρισµού των λυµάτων, στη χώρα µας έχει σηµειωθεί µεγάλη πρόοδος, χάρις στις εκτεταµένες επενδύσεις που έχουν γίνει και γίνονται για την επεξεργασία υγρών αποβλήτων µε συγχρηµατοδότηση από κοινοτικά ταµεία. Χάρις και στις επενδύσεις αυτές οι ακτές της χώρας µας µε ποιότητα υδάτων που υστερεί έναντι των προδιαγραφών αντιπροσωπεύουν συγκριτικά πάρα πολύ χαµηλό ποσοστό. Με τη συνέχιση της προσπάθειας στον τοµέα αυτόν είναι εφικτό να φθάσουµε σε σηµείο όπου καµιά από τις ακτές της χώρας µας να µην κρίνεται ακατάλληλη ή µειωµένης καταλληλότητας για κολύµβηση σε ότι αφορά την ποιότητα των υδάτων. Πρόοδος ανάλογη µε αυτή που παρατηρήθηκε στη χώρα µας, σηµειώθηκε και στις άλλες µεσογειακές χώρες-µέλη της ΕΕ, χάρη και στη συγχρηµατοδότηση των σχετικών έργων από τα ιαρθρωτικά Ταµεία της ΕΕ. 62

7 63 Σε ό,τι αφορά τα στερεά απόβλητα η πρόοδος που έχει σηµειωθεί στη χώρα µας είναι µικρότερη και αυτό παρά το γεγονός ότι, σε σύγκριση µε τα υγρά απόβλητα, τα απαιτούµενα κονδύλια προκειµένου να εφαρµοστούν σύγχρονες µέθοδοι υγειονοµικής ταφής και διαχείρισης είναι πολύ µικρότερα. Η αποτυχία οφείλεται από τη µια µεριά σε οργανωτικούς λόγους και από την άλλη στις αντιδράσεις των τοπικών κοινωνιών, η κάθε µια από τις οποίες επιδιώκει να απαλλαγεί από την επαχθή χρήση γης που συνεπάγεται ή θωρείται ότι συνεπάγεται η υγειονοµική διαχείριση των στερεών αποβλήτων και να την µεταθέσει σε άλλες περιοχές και στην παράλληλη αδυναµία των ιεραρχικά ανώτερων αρχών να εξεύρουν και στην ανάγκη να επιβάλουν λύσεις. Αποτέλεσµα είναι τα επεισόδια ανάφλεξης σε χωµατερές, η δυσοσµία, και τα άλλα συναφή προβλήµατα, εξαιτίας των οποίων η χώρα µας εγκαλείται διοικητικά ή και δικαστικά στο επίπεδο των ευρωπαϊκών θεσµών. Τεχνικά και οικονοµικά πάντως το πρόβληµα είναι δεκτικό ικανοποιητικής λύσης, όπως δείχνει και η πείρα άλλων χωρών. Σε ορισµένες περιοχές, όπως λ.χ. στο Λαγανά Ζακύνθου για την προστασία της θαλάσσιας χελώνας καρέτα-καρέτα, στις Σποράδες για τη φώκια (µονάχους-µονάχους) ή στις Πρέσπες για την ορνιθοπανίδα, τα αναγκαία µέτρα σε ό,τι αφορά την προστασία πανίδας ή και χλωρίδας που κινδυνεύει από την τουριστική ανάπτυξη ή απαρτίζεται από σπάνια είδη, έχουν ληφθεί και φαίνεται να λειτουργούν αρκετά ικανοποιητικά. Βέβαια, η επιτυχής λήψη τέτοιων µέτρων προστασίας έχει σε ορισµένες περιπτώσεις προκαλέσει το αυξηµένο ενδιαφέρον των τουριστών, µε αποτέλεσµα την αυξηµένη κίνηση επισκεπτών. Και της εξέλιξης αυτής όµως οι ενδεχόµενες δυσµενείς συνέπειες είναι δεκτικές αντιµετώπισης. Στις περισσότερες περιπτώσεις οι επισκέπτες που ενδιαφέρονται για εµπειρίες σχετικές µε προστατευόµενους βιοτόπους ή µορφές ζωής, είναι περιβαλλοντικά ευαίσθητοι και δεκτικοί στα µέτρα που χρειάζονται για να περιορίζονται οι δυσµενείς περιβαλλοντικές επιπτώσεις από τη συγκέντρωση τους. Σε κάθε περίπτωση το µήκος των ακτών της χώρας µας είναι τόσο µεγάλο ώστε να µπορεί να αναπτυχθεί άνετα ο τουρισµός χωρίς να χωροθετείται σε ευαίσθητους βιοτόπους. Η τουριστική ανάπτυξη, ιδίως στις περιοχές µε τις µεγαλύτερες συγκεντρώσεις επισκεπτών, οδήγησε σε υποβάθµιση των περιβαλλοντικών συνθηκών ιδίως σε περισσότερο εύθραυστα οικοσυστήµατα, σε όλες τις µεσογειακές χώρες µέλη της ΕΕ. Στην Ισπανία λ.χ. έχει παρατηρηθεί ότι, ως αποτέλεσµα των τουριστικών δραστηριοτήτων, έχουν εισαχθεί ξένα είδη πανίδας ή χλωρίδας σε προστατευόµενες περιοχές, µε συνέπεια να δηµιουργούνται κίνδυνοι για την οικολογική τους ισορροπία. Σε άλλες περιοχές 63

8 64 η στενή γειτνίαση κέντρων τουριστικής ανάπτυξης µε προστατευόµενους βιοτόπους ή υγροτόπους διαταράσσει τη λειτουργία τους ως καταφυγίων άγριας πανίδας (OECD,, Spain, σελ. 104). Τόσο για την αποκατάσταση των περιβαλλοντικών συνθηκών σε ευαίσθητα οικοσυστήµατα όσο και για τη διατήρηση περιβαλλοντικών πόρων που µπορεί να αποτελέσουν πόλους έλξης για οικοτουρισµό, λαµβάνονται και σε άλλες µεσογειακές χώρες µέλη της ΕΕ µέτρα παρόµοια µε εκείνα που έχουν ληφθεί στη χώρα µας. Έτσι λ.χ. στην Πορτογαλία στην περιοχή Alentejo επιδοτείται η παραδοσιακή καλλιέργεια σίτου και κριθής, που συµβάλλει στην επιβίωση ενός πληθυσµού 700 περίπου σπάνιων ορνιθοειδών. (OECD, Portugal, σελ.162). Στην Ισπανία εφαρµόστηκαν προγράµµατα για την αποκατάσταση υγροτόπων στην Algaida o Santosa, για την επαναδηµιουργία βιοτόπων για τον χαµαιλέοντα στην Chipiona και για την αποκατάσταση των αµµοθινών στην Fomentosa και στο έλτα του ποταµού Έβρου. Η παράνοµη ή η ανεξέλεγκτη δόµηση τόσο σε τουριστικές περιοχές όσο και αλλού αποτέλεσε και εξακολουθεί σε µερικές περιπτώσεις να αποτελεί οξύ πρόβληµα στη χώρα µας για λόγους που συνδέονται µε το στάδιο ανάπτυξης, τη νοοτροπία αλλά και ατυχείς επιλογές από την πλευρά των αρχών σε ότι αφορούσε τη ρύθµιση του φαινοµένου. Το φαινόµενο έχει αναµφίβολα επηρεάσει δυσµενώς την ποιότητα και την αισθητική στάθ- µη του δοµηµένου αλλά και του φυσικού περιβάλλοντος στις περιοχές όπου έχει λάβει έκταση και έχει οδηγήσει σε πολύ δύσκολα αναστρέψιµες βλάβες. Οι βλάβες όµως αυτές σε µικρό µόνο βαθµό συνδέονται µε τον τουριστικό κλάδο ως δραστηριότητα στέγασης και εξυπηρέτησης επισκεπτών. Μπορεί µεν αρκετές φορές να εκδηλώνονται σε γειτνίαση ή και σε συγχρωτισµό µε τουριστικές περιοχές αλλά συνδέονται περισσότερο µε την ικανοποίηση παραθεριστικών αναγκών µονίµων κατοίκων της χώρας (δεύτερη κατοικία), οι οποίοι προσελκύονται από τα φυσικά στοιχεία που τις καθιστούν κατάλληλες για τουριστική ανάπτυξη. Αν και η δεύτερη κατοικία και οι περιβαλλοντικές της επιπτώσεις δεν αποτελούν αντικείµενο εξέτασης στην παρούσα µελέτη, αξίζει να αναφερθεί σχετικά ότι σε σύγκριση µε το σύνολο των νοικοκυριών το ποσοστό που διαθέτει δεύτερη κατοικία στη χώρα µας είναι από τα υψηλότερα στην Ευρώπη. Σ αυτό έχει συντελέσει, πέρα από τους παράγοντες που συνδέονται µε την νοοτροπία, τις εµπειρίες και τις προτιµήσεις, και το γεγονός ότι οι κάτοικοι των ελληνικών πόλεων έχουν έντονη την αίσθηση ότι η ποιότητα του δοµηµένου αστικού περιβάλλοντος δεν είναι η επιθυµητή. Για το λόγο αυτό αναζητούν διέξοδο στην απόκτηση δεύτερης κατοικίας εκεί όπου οι συνθήκες από την άποψη αυτή θεωρούνται καλλίτερες. Ο τοµέας έχει απορροφήσει πολλούς 64

9 65 πόρους µε πάρα πολύ χαµηλή οικονοµική απόδοση, δεδοµένου ότι η χρήση της δεύτερης κατοικίας είναι συχνά εξαιρετικά περιορισµένη και δεν υπερβαίνει, στις περισσότερες περιπτώσεις, τις πολύ λίγες εβδοµάδες ετησίως. Έχει υπολογιστεί ότι στη Γαλλία η ανάλωση γης για την δεύτερη κατοικία είναι 160 φορές µεγαλύτερη σε σύγκριση µε ένα ξενοδοχείο (Indicators of sustainable development for Tourism Destinations WTO 2004 σελ. 379). Υπολογίζεται επίσης ότι στην ίδια χώρα το 73% της συνολικής χωρητικότητας καταλυµάτων για στέγαση επισκεπτών απαρτίζεται από δεύτερες κατοικίες. ( Το φαινόµενο της παράνοµης δόµησης, κυρίως σε σχέση µε τη δεύτερη κατοικία, συχνά σε επαφή µε τουριστικές περιοχές, λαµβάνει σοβαρή έκταση και στις άλλες µεσογειακές χώρες µέλη της ΕΕ. Ως αποτέλεσµα και του παράγοντα αυτού, στην Ιταλία το 60% των ακτών είναι ήδη σχετικά πυκνά δοµηµένο, µε εκατοντάδες κτίσµατα ανά χιλιόµετρο προσώπου παραλίας (OECD, Italy, 1999, σελ. 96). Παρά ταύτα εκδηλώνεται η πρόθεση να παραχωρηθούν εκτάσεις παραλιακές, παραλίες, λίµνες και παρόχθιες περιοχές ποταµών σε δήµους ή κοινότητες, οι οποίες στη συνέχεια θα έχουν το δικαίωµα να τις πωλήσουν σε ιδιώτες για ανάπτυξη. Στην Ισπανία η παράνο- µη δόµηση συνδυάζεται συχνά και µε καταπάτηση δηµόσιων γαιών. Για το λόγο αυτό καταβάλλεται προσπάθεια προσδιορισµού των εκτάσεων που ανήκουν στο δηµόσιο µε στόχο την προστασία τους. Οι ανάγκες που προέρχονται από την τουριστική ανάπτυξη για επέκταση των έργων υποδοµής δηµιουργούν πιέσεις για απόδοση σε νέες χρήσεις εκτάσεων οι οποίες, από την περιβαλλοντική άποψη, σε µερικές περιπτώσεις, δεν προσφέρονται. Στις περιπτώσεις αυτές είτε πρέπει να αναζητούνται άλλες λύσεις είτε, όταν αυτό χρειάζεται, να τίθενται φραγµοί στην περαιτέρω πύκνωση των τουριστικών δραστηριοτήτων σε περιοχές όπου ήδη το φαινόµενο έχει λάβει έκταση που τείνει να εξαντλήσει τη φέρουσα ικανότητα. Έχει παρατηρηθεί ότι η συχνότητα των πυρκαγιών είναι µεγαλύτερη στις περιοχές µε πυκνή τουριστική δραστηριότητα. Αυτό είναι εν µέρει φυσικό ακόλουθο της πύκνωσης των ανθρώπινων δραστηριοτήτων και της ανθρώπινης παρουσίας σ αυτές. Μπορεί όµως να συνδέεται και µε κακόβουλες ενέργειες που έχουν ως στόχο την παράνοµη µεταβολή των χρήσεων γης, προς αποκόµιση οικονοµικού οφέλους. Ορισµένες παραδοσιακές οικονοµικές δραστηριότητες, ιδιαίτερα στον 65

10 66 πρωτογενή τοµέα, είχαν έµµεση ευεργετική επίδραση στο περιβάλλον. Η εγκατάλειψή τους λόγω της στροφής του εργατικού δυναµικού στις οικονοµικά αποδοτικότερες τουριστικές δραστηριότητες προκαλεί περιβαλλοντικές βλάβες. Για τη χώρα µας αναφέρεται ως παράδειγµα η ερήµωση των αναβαθµών σε πολλά νησιά Φέρουσα ικανότητα µιας περιοχής για τουριστικές δραστηριότητες και περιβάλλον Όταν η πύκνωση των τουριστικών δραστηριοτήτων σε µια περιοχή υπερβεί ορισµένα όρια, τείνει να καταστεί αναπόφευκτη η δηµιουργία σοβαρών περιβαλλοντικών προβληµάτων µιας ή περισσότερων από τις µορφές που προαναφέρθηκαν. Εκτός από τις γενικότερες δυσµενείς συνέπειες από την περιβαλλοντική βλάβη, τα προβλήµατα αυτά- όπως έχει ήδη τονιστεί - προκαλούν την απαρέσκεια των επισκεπτών και, µε την πάροδο του χρόνου, διαβρώνουν την ελκυστικότητα της περιοχής και οδηγούν σε απαξίωση της. Αξίζει να σηµειωθεί ότι οι δυσµενείς συνέπειες στην ελκυστικότητα µιας τουριστικής περιοχής και στην τουριστική κίνηση, λόγω απαρέσκειας των επισκεπτών µπορεί να ακολουθούν τη χειροτέρευση των περιβαλλοντικών συνθηκών µε σοβαρή υστέρηση χρόνου. Έτσι οι περιβαλλοντικές συνθήκες µπορεί, στο µεταξύ, να συνεχίσουν να χειροτερεύουν, ξεπερνώντας έτσι αρκετά το όριο ανοχής. Ως αποτέλεσµα, η αναστροφή των δυσµενών τάσεων µπορεί να είναι δύσκολη και να απαιτεί µεγάλη προσπάθεια και σηµαντικούς πόρους. Με στόχο την πρόληψη της δηµιουργίας σοβαρών περιβαλλοντικών προβληµάτων σε µια τουριστική περιοχή και την αποσόβηση δυσµενών εξελίξεων που µπορεί να µην είναι εύκολο να αναστραφούν, προτείνεται ο προσδιορισµός της φέρουσας ικανότητας της και η συγκράτηση της τουριστικής ανάπτυξης µέσα σε όρια συµβατά µε αυτήν. Στην πράξη ο προσδιορισµός της φέρουσας ικανότητας µιας περιοχής είναι εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση, διότι δεν υπάρχουν ή τουλάχιστον δεν έχουν ακόµη αναπτυχθεί έγκυρες µέθοδοι µέτρησης της. Οι εµπειρίες από προσπάθειες που έχουν έως τώρα αναληφθεί οδηγούν στο συµπέρασµα ότι ο προσφορότερος τρόπος προσέγγισης του θέµατος συνίσταται στην υιοθέτηση µιας σειράς από ποσοτικούς δείκτες µέτρησης των περιβαλλοντικών παραµέτρων σε µια τουριστική περιοχή και η παρακολούθηση της εξέλιξης στις τιµές των σχετικών παραµέτρων. Οι δείκτες αυτοί συνδέονται µε τις επιµέρους διαστάσεις της έννοιας της φέρουσας ικανότητας που είναι κυρίως οι εξής: 66

11 67 Η φυσική και οικολογική χωρητικότητα µιας περιοχής, που προσδιορίζεται από την έκταση και τα λοιπά φυσικά χαρακτηριστικά της και από την αντοχή των οικολογικών της συστηµάτων. Η χωρητικότητα ή η δυναµικότητα των υποδοµών (καταλυµάτων, οδικού δικτύου, ενεργειακού δικτύου, συστήµατος παροχής ύδατος, συστήµατος διαχείρισης στερεών και υγρών αποβλήτων κλπ.) Η δυναµικότητα διαχείρισης και διοίκησης, µε την έννοια ότι οι επιπτώσεις στο περιβάλλον δεν εξαρτώνται µόνο από τα φυσικά µεγέθη αλλά και από τον τρόπο οργάνωσης της χρήσης και της αξιοποίησης τους. Έτσι λ.χ. η κυκλοφοριακή συµφόρηση δεν είναι µόνο συνάρτηση του οδικού δικτύου αλλά και των µέσων και τρόπων διαχείρισης της κυκλοφορίας. Ή η φθορά του πρασίνου δεν είναι µόνο συνάρτηση του αριθµού των κλινών σε µια περιοχή αλλά και των κανονισµών δόµησης και της αποτελεσµατικότητας των µηχανισµών επιβολής τους. Η κοινωνική και ψυχολογική χωρητικότητα, µε την έννοια ότι η αίσθηση του συνωστισµού ποικίλλει και είναι συνάρτηση των αντιλήψεων και των προτιµήσεων των επισκεπτών για τους οποίους πρόκειται. Η χωρητικότητα σε σχέση µε τις αντιλήψεις και τη νοοτροπία του τοπικού πληθυσµού, µε την έννοια ότι σε αρκετές περιπτώσεις ο τοπικός πληθυσµός δυσανασχετεί, όταν η σχέση επισκεπτών προς τον επιτόπιο πληθυσµό υπερβεί ορισµένα όρια. Η χωρητικότητα µε την έννοια της προσφοράς του αναγκαίου εργατικού δυναµικού για την εξυπηρέτηση των ξένων. Η επιλογή των συγκεκριµένων ποσοτικών δεικτών για µια τουριστική περιοχή είναι συνάρτηση των ιδιαιτεροτήτων της και των πηγών πληροφόρησης που είναι διαθέσιµες ή µπορεί σχετικά εύκολα να δηµιουργηθούν. Η παρακολούθηση της εξέλιξης τους, η σύγκριση τους µε αντίστοιχες τιµές σε άλλες περιοχές και η εξέταση των επιπτώσεων που παρατηρούνται, επιτρέπουν τον σχηµατισµό γνώµης κατά πόσο, από την µια ή την άλλη άποψη, η ένταση της χρήσης σε µια τουριστική περιοχή εγγίζει επικίνδυνα όρια, πέρα από τα οποία είναι πιθανόν να δηµιουργηθούν σοβαρά προβλήµατα βιωσιµότητας της τουριστικής ανάπτυξης. Σε ορισµένες χώρες έχουν ήδη αναληφθεί από τις αρχές πρωτοβουλίες για την κατάρτιση τέτοιων δεικτών. Στο πρώιµο στάδιο µπορεί κανείς να αρχίσει µε ένα περιορισµένο αριθµό πολύ βασικών δεικτών και το σύστηµα να εµπλουτίζεται στη συνέχεια. Σε κάθε περίπτωση είναι πάντοτε σκόπιµο να συλλέγονται πληροφορίες για την συµπεριφορά των επισκεπτών και τις γνώµες τους. είκτες όπως 67

12 68 το ποσοστό των επισκεπτών που δηλώνουν ότι έχουν την πρόθεση στο µέλλον να επισκεφτούν ξανά την περιοχή ή το ποσοστό αυτών που την έχουν επισκεφθεί ξανά στο παρελθόν καθώς και δείκτες ενδεικτικοί του βαθµού ικανοποίησης των επισκεπτών είναι πάρα πολύ χρήσιµοι για να κριθεί αν η πύκνωση των τουριστικών δραστηριοτήτων σε µια περιοχή ή άλλα χαρακτηριστικά τους αρχίζουν να επιδρούν αρνητικά στην ελκυστικότητα της Τουριστική πολιτική και περιβαλλοντική προστασία στην Ελλάδα και άλλες χώρες µέλη της ΕΕ Όπως συνάγεται και από όσα ήδη ελέχθησαν, οι παρεµβάσεις των κρατών για την προστασία του περιβάλλοντος στις τουριστικές περιοχές λαµβάνουν τις εξής κυρίως µορφές: Ρύθµιση και έλεγχος των χρήσεων γης και προσδιορισµός των όρων δόµησης και λειτουργίας των τουριστικών υποδοµών. ηµιουργία υποδοµών για τη διαχείριση των περιβαλλοντικών φορτίων που δηµιουργεί η τουριστική δραστηριότητα και για την αντιµετώπιση των περιβαλλοντικά δυσµενών επιπτώσεών της. Θεσµοθέτηση της µελέτης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των τουριστικών έργων και δραστηριοτήτων, έτσι ώστε ανάλογα µε τα πορίσµατα να λαµβάνονται ή να επιβάλλονται τα αναγκαία µέτρα περιβαλλοντικής προστασίας ή αποκατάστασης. Παροχή οικονοµικών κινήτρων για την ενθάρρυνση φιλικών προς το περιβάλλον επενδύσεων ή πρακτικών ή και µορφών τουρισµού. Προσπάθειες, σε πολύ λίγες περιπτώσεις, για την επιβολή οικονοµικών αντικινήτρων στη λογική της αρχής ο µολύνων πληρώνει. Προσπάθειες δηµιουργίας συστήµατος ποσοτικών δεικτών για την συστηµατική παρακολούθηση της εξέλιξης των τιµών τουριστικών παραµέτρων που συνδέονται µε τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις και συνθήκες. Λήψη ειδικών µέτρων για την αναχαίτιση περιβαλλοντικά δυσµενών επιπτώσεων σε περιοχές πολύ υψηλών τουριστικών συγκεντρώσεων. Μέτρα και πρωτοβουλίες σχετικά µε τον σχεδιασµό, την πιστότερη εφαρµογή του, την ενηµέρωση, την εκπαίδευση και την ευαισθητοποίηση του κοινού και των τοπικών και περιφερειακών αρχών. Εκτός από την κρατική δραστηριότητα, πρωτοβουλίες προς την κατεύθυνση δράσεων ή πρακτικών φιλικών προς το περιβάλλον λαµβάνονται και από επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τοµέα Ένας πολύ µι- 68

13 69 κρός ακόµη αριθµός τουριστικών επιχειρήσεων που προσφέρει συνήθεις κατά τα άλλα τουριστικές υπηρεσίες ενσωµατώνει στη λειτουργία του περιβαλλοντικές παραµέτρους και ενδιαφέροντα (κώδικες καλών πρακτικών, προγράµµατα εκπαίδευσης προσωπικού, κ.ά.) και επιζητεί να πιστοποιηθεί σχετικά (eco-labeling), µε το σκεπτικό ότι η στάση του αυτή θα προσελκύσει πελατεία µε περιβαλλοντικές ευαισθησίες. ίνεται προσοχή στην ανακύκλωση, την εξοικονόµηση αναλωσίµων, την χρησιµοποίηση ανανεώσι- µων πηγών ενέργειας, την αύξηση της ενεργειακής αποτελεσµατικότητας, κλπ. Η σηµασία όµως και ο αντίκτυπος του φαινοµένου φαίνεται ακόµη να είναι πολύ περιορισµένος ( tourism/indicators). Με τη ρύθµιση και τον έλεγχο της δόµησης επιδιώκεται η συγκράτηση της πυκνότητας των τουριστικών δραστηριοτήτων µέσα στα όρια που θεωρούνται κατά περίπτωση ως αποδεκτά και ταυτόχρονα ο επηρεασµός της ποιότητας και του αισθητικού αποτελέσµατος της δόµησης προς την επιθυµητή κατεύθυνση. Όπως όµως ήδη αναφέρθηκε, στις µεσογειακές χώρες, τόσο διότι ελλείπει η ισχυρή παράδοση σεβασµού των νόµων που απαντάται βορειότερα όσο και διότι οι πιέσεις, ιδιαίτερα στη παραλιακή ζώνη, είναι εξαιρετικά υψηλές, παρατηρούνται εκτεταµένα φαινόµενα αυθαίρετης δόµησης, τα οποία, σε µεγαλύτερο ή µικρότερο βαθµό ανάλογα µε την περίπτωση, περιορίζουν την αποτελεσµατικότητα της πολιτικής χρήσεων γης και όρων δόµησης, µε αποτέλεσµα την περιβαλλοντική υποβάθµιση. Αν και δεν υπάρχουν στοιχεία για την ποσοτική τεκµηρίωση του φαινοµένου, στις Εκθέσεις του ΟΟΣΑ για τις Περιβαλλοντικές Επιδόσεις για την Ισπανία, την Πορτογαλία και την Ιταλία καθώς επίσης και για τη χώρα µας - επισηµαίνεται ότι το φαινόµενο λαµβάνει σοβαρές διαστάσεις, συµπεριλαµβανόµενης και της καταπάτησης δηµόσιας γης. Φαίνεται επίσης ότι οι απόπειρες κατεδαφίσεων αποτελούν την εξαίρεση και δεν έχει καταστεί δυνατόν να εξελιχθούν σε χρήσιµο εργαλείο. Από την άλλη µεριά πρέπει να παρατηρηθεί ότι, ιδιαίτερα στο πεδίο της διατήρησης της αρχιτεκτονικής κληρονοµιάς καθώς και στο πεδίο της ουσιαστικής συµβολής στη βελτίωση της αισθητικής του δοµηµένου περιβάλλοντος και στη δηµιουργία υψηλής στάθµης δοµηµένου περιβάλλοντος, η συµβολή του τουρισµού είναι σε αρκετές περιπτώσεις πολύ σηµαντική. Τα έσοδα από τους επισκέπτες αποτελούν βασική πηγή χρηµατοδότησης της διατήρησης δοµηµένου πλούτου, τέτοια δε παραδείγµατα υπάρχουν και στη χώρα µας (Καστοριά, Σιάτιστα). Ο σεβασµός των κανόνων ως προς τις χρήσεις της γης και η τήρηση των όρων δόµησης µαζί και µε την επιδίωξη 69

14 70 των επενδυτών (ιδιωτών και δηµοσίων) να δηµιουργήσουν από τις απόψεις που µόλις αναφέρθηκαν προστιθέµενη αξία και έτσι να αυξήσουν την ελκυστικότητα των εγκαταστάσεων τους, οδηγούν συχνά σε πολύ θετικά αποτελέσµατα. Με τα έργα υποδοµής επιδιώκεται η βελτίωση της στάθµης της εξυπηρέτησης των επισκεπτών και η αντιµετώπιση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από την τουριστική χρήση. Τόσο στη χώρα µας, όπως ήδη αναφέρθηκε όσο και σε άλλες χώρες τα έργα αυτά στην ουσία επέτρεψαν την αύξηση της φέρουσας ικανότητας πολλών τουριστικών περιοχών και κατέστησαν δυνατή την υποδοχή ταχέως αυξανόµενων αριθµών επισκεπτών µε παράλληλη συγκράτηση των περιβαλλοντικών προβληµάτων ή ακόµη και βελτίωση των περιβαλλοντικών συνθηκών. Οι πιέσεις όµως, ιδιαίτερα σε δηµοφιλείς προορισµούς, είναι τέτοιες ώστε σε αρκετές περιπτώσεις να έχουν προκύψει πυκνότητες που προβληµατίζουν. Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγµατα είναι οι Βαλεαρίδες Νήσοι όπου µε µόνιµο πληθυσµό της τάξης των 80 χιλ. κατοίκων ο ετήσιος αριθµός επισκεπτών τα τελευταία χρόνια υπερβαίνει τα 10 εκ. Τα νησιά αυτά συγκεντρώνουν σύµφωνα µε τα επίσηµα στοιχεία της EUROSTAT για το έτος χιλ. περίπου ξενοδοχειακές κλίνες έναντι συγκρίσιµου µεγέθους για το σύνολο της χώρας µας, µε βάση πάντοτε την ίδια πηγή χιλ κλινών (Tourist Statistics, 2002). Τα επίσηµα στοιχεία µπορεί να υποδηλώνουν την πραγµατική έκταση της τουριστικής ανάπτυξης σε διαφορετικό βαθµό από χώρα σε χώρα, παρέχουν όµως πάντως µια αδρή εικόνα. Το ένα τρίτο σχεδόν του συνολικού µήκους της παραλιακής ζώνης στα νησιά αυτά είναι ήδη πολύ πυκνά δοµηµένο και χαρακτηρίζεται ως αστική περιοχή. ( environmental-assessment-report /eu/kiev-chapt-02-7.pdf). Εκτιµήσεις για το πόσο αποτελεσµατική αποδεικνύεται στην πράξη η θεσµοθέτηση της µελέτης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των τουριστικών έργων και δραστηριοτήτων, έτσι ώστε ανάλογα µε τα πορίσµατα να λαµβάνονται ή να επιβάλλονται τα αναγκαία µέτρα περιβαλλοντικής προστασίας ή αποκατάστασης, δεν υπάρχουν. Εξ όσων κατέστη δυνατόν να διαπιστωθεί, δεν έχει επιχειρηθεί συστηµατική αξιολόγηση της αποτελεσµατικότητας της πολιτικής αυτής, η οποία έχει καθιερωθεί σχετικά πρόσφατα (κυρίως από τη δεκαετία του 1990) εν πολλοίς και κάτω από πιέσεις που συνδέονται µε την συγχρηµατοδότηση έργων από τα ιαρθρωτικά Ταµεία της ΕΕ. Εκ του γεγονότος όµως ότι οι σχετικές µελέτες περιέχουν πορίσµατα για µέτρα προστασίας του περιβάλλοντος, τα οποία είναι εκ του νόµου υποχρεωτικά για τους επενδυτές, είναι εύλογο να συναχθεί ότι, του- 70

15 71 λάχιστον, ασκείται πίεση προς την επιθυµητή κατεύθυνση. Σε όλες τις µεσογειακές χώρες µέλη της ΕΕ παρέχονται οικονοµικά κίνητρα για την ενθάρρυνση επενδύσεων µε ευνοϊκά περιβαλλοντικά αποτελέσµατα. Ειδικότερα ενισχύονται: µορφές τουρισµού άµεσα φιλικότερες προς το περιβάλλον όπως ο οικοτουρισµός ή ο αγροτουρισµός, µορφές τουρισµού έµµεσα φιλικότερες προς το περιβάλλον µε την έννοια ότι συµβάλλουν στη µείωση της εποχικότητας της κίνησης και εποµένως στον περιορισµό ή τη συγκράτηση των µέγιστων φόρτων στην περίοδο αιχµής, οι οποίοι κυρίως ενοχοποιούνται για περιβαλλοντικές βλάβες, στροφή, κατά το δυνατόν από τον µαζικό παραθεριστικό τουρισµό και την ποσότητα στην βελτίωση της ποιότητας και τη διεύρυνση του φάσµατος των προσφερόµενων υπηρεσιών (π.χ. συνέδρια, γαστρονο- µικός τουρισµός, ποδηλατικός τουρισµός, κλπ.), στροφή σε µεθόδους και τεχνικές εξασφάλισης εισροών φιλικότερες προς το περιβάλλον (π.χ. ανανεώσιµες πηγές ενέργειας, ανακύκλωση, κλπ.). Στις Βαλεαρίδες Νήσους όπου, όπως ήδη αναφέρθηκε, η πυκνότητα των τουριστικών δραστηριοτήτων είναι από τις µεγαλύτερες και η αίσθηση ότι διαγράφεται σαφώς ο κίνδυνος εξάντλησης της φέρουσας ικανότητας, µε πιθανές δυσµενείς µελλοντικές συνέπειες στην ελκυστικότητα τους και τη βιωσιµότητα της τουριστικής ανάπτυξης, εντονότερη, επιχειρήθηκε το 2001 η επιβολή ενός µικρού «οικοτέλους» ανά ξενοδοχειακή διανυκτέρευση, τα έσοδα από το οποίο θα χρησιµοποιούνταν για τη χρηµατοδότηση παρεµβάσεων υπέρ του περιβάλλοντος. Το µέτρο όµως αποσύρθηκε το 2003, εξαιτίας έντονων αντιδράσεων από τις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις. Ένα από τα επιχειρήµατα τους ήταν ότι το µέτρο αποτελούσε διάκριση σε βάρος τους, διότι µεγάλος αριθµός µη επίσηµα εγγεγραµµένων τουριστικών καταλυµάτων διέφευγε το «οικοτέλος» (OECD, Spain, 2004, σελ. 160). Η Ισπανία είναι η πρώτη από τις µεσογειακές χώρες µέλη της ΕΕ, η οποία προχώρησε (το έτος 2000) στη δηµιουργία ενός συστήµατος περιβαλλοντικών δεικτών για τον τουρισµό, σε περιφερειακό και σε εθνικό επίπεδο. Καλύπτονται κυρίως παράµετροι όπως: η εποχικότητα (µε τιµές που κυµαίνονται από 0 στην περίπτωση της ίσης κατανοµής έως 1 στην περίπτωση όπου όλη η ετήσια κίνηση συγκεντρώνεται σε ένα µήνα), 71

16 72 η τουριστική απασχόληση ως ποσοστό της συνολικής, η αναλογία επισκεπτών προς τον µόνιµο πληθυσµό (µέσος ηµερήσιος αριθµός διανυκτερεύσεων προς µόνιµο πληθυσµό), αριθµός παραλιών για λουοµένους που δεν πληροί την Ευρωπαϊκή Οδηγία για την ποιότητα των υδάτων % του συνολικού αριθµού παραλιών για λουοµένους, ποσοστό (%) συνολικού µήκους αµµωδών παραλιών που είναι εξοπλισµένο για λουοµένους, πυκνότητα δεύτερης κατοικίας (αριθµός ανά χίλια στρέµµατα), µέσος ηµερήσιος αριθµός διανυκτερεύσεων ανά αστικό κέντρο, µέσος ηµερήσιος αριθµός διανυκτερεύσεων ανά περιοχή µε αξιοθέατα. Το σύστηµα είναι ακόµη στοιχειώδες και στόχος είναι ο εµπλουτισµός του, έτσι ώστε να καταστεί χρήσιµο εργαλείο παρακολούθησης των τάσεων και έγκαιρης λήψης µέτρων. Είναι γνωστό ότι στη χώρα µας ορισµένες τουριστικές περιοχές έχουν κατά καιρούς χαρακτηριστεί ως κορεσµένες, µε στόχο την ανάσχεση της περαιτέρω αύξησης της τουριστικής χωρητικότητας. Κάτι παρεµφερές επιχειρήθηκε στις Βαλεαρίδες Νήσους από το Προϋπόθεση για την έκδοση άδειας για µια ξενοδοχειακή επένδυση, λ.χ,. είναι η εξασφάλιση της απόσυρσης ισοδύναµης υφιστάµενης χωρητικότητας. Με τον τρόπο αυτό ελπίζεται ότι θα ασκηθεί πίεση για αναβάθµιση της ποιότητας υφιστάµενης χωρητικότητας είτε για πραγµατική απόσυρση χωρητικότητας χαµηλής ποιότητας και υποκατάστασης της µε υψηλότερη ποιότητα. Έτσι θα αναβαθµίζεται η ποιότητα χωρίς να επεκτείνεται η ποσότητα. Ερώτηµα παρα- µένει βεβαίως σε ποιό βαθµό οι αποσύρσεις θα είναι οριστικές και δεν θα σηµατοδοτούν µετάβαση από την επίσηµα δηλωµένη χωρητικότητα στην αδήλωτη. Η αίσθηση ότι η συνεχής πύκνωση των τουριστικών δραστηριοτήτων απειλεί το περιβάλλον και πολύ περισσότερο ο φόβος ότι ενδεχόµενες δυσµενείς περιβαλλοντικές επιπτώσεις απειλούν την βιωσιµότητα ενός κλάδου οικονοµικής δραστηριότητας, ο οποίος για τις µεσογειακές χώρες είναι ζωτικής σηµασίας, οδηγεί τις κεντρικές κυβερνήσεις αλλά και περιφερειακές αρχές σε νοµοθετικές και άλλες πρωτοβουλίες που στόχους έχουν: να δείξουν το ενδιαφέρον τους για το θέµα, την αποτελεσµατικότερη λειτουργία των µέτρων και πολιτικών που υπάρχουν αλλά δεν αποδίδουν πάντοτε τα αναµενόµενα, την άσκηση πίεσης σε φορείς οι οποίοι αποτελούν τους πρώτους αποδέκτες των αντιδράσεων των ενδιαφεροµένων σε µέτρα περιβαλλο- 72

17 73 ντικής προστασίας, τα οποία δηµιουργούν κόστος ή δυσχεραίνουν την πραγµατοποίηση επενδυτικών σχεδίων και οι οποίοι, ως εκ τούτου, διστάζουν να δράσουν ή να εφαρµόσουν τους νόµους, την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώµης έτσι ώστε να αποδέχεται ευκολότερα µέτρα περιβαλλοντικής προστασίας ή ακόµη και να ασκεί πίεση προς την επιθυµητή κατεύθυνση, τον πειραµατισµό, σε ένα τοµέα, όπου δοκιµασµένες λύσεις συχνά δεν έχουν ακόµη προκύψει. Όλες αυτές οι προσπάθειες βρίσκονται σε εξέλιξη και η αξία και τα αποτελέσµατα τους - όπως άλλωστε η αξία και τα αποτελέσµατα ορισµένων από τις πρωτοβουλίες που αναφέρθηκαν πιο πάνω - θα φανούν µόνο µε την πάροδο του χρόνου. Γενικά µπορεί να παρατηρηθεί ότι αν και λέγονται και γράφονται πολλά για τις αλληλεπιδράσεις τουρισµού και περιβάλλοντος, στην πράξη - πέρα από τη ρύθµιση της δόµησης και τη δηµιουργία υποδοµών περιβαλλοντικής προστασίας επιτελούνται πολύ λιγότερα. Ίσως και επειδή τα προβλήµατα είναι κατά κανόνα τοπικά, οι βλάβες συχνά αναστρέψιµες και οι γενικότερες επιπτώσεις περιορισµένες, δεν έχει ακόµη καν προκύψει σε επίπεδο ΕΕ κάποιο κοινό πλαίσιο πολιτικής για τον τουρισµό και την περιβαλλοντική του διάσταση ( tourism/indicators) Συµπερασµατικές παρατηρήσεις Τα περιβαλλοντικά προβλήµατα που προκαλεί η έντονη τουριστική ανάπτυξη ιδίως στις παράκτιες περιοχές είναι παρόµοια σε όλες τις µεσογειακές χώρες µέλη της ΕΕ. Παρόµοιες είναι και οι πολιτικές που εφαρµόζονται µε πολύ καλά αποτελέσµατα από ορισµένες απόψεις, όπως π.χ. η δηµιουργία υποδοµών συλλογής και καθαρισµού των υγρών αποβλήτων και όχι ικανοποιητικά ακόµη από άλλες, όπως λ.χ ο σεβασµός των νόµων σχετικά µε τις χρήσεις γης και τους όρους δόµησης ή η εξάπλωση της χρήσης φιλικών προς το περιβάλλον τεχνολογιών. Η διαφορά ανάµεσα στη χώρα µας και άλλες µεσογειακές χώρες µέλη της ΕΕ όπως η Ισπανία και η Ιταλία δεν έγκειται τόσο στην ουσία και την αποτελεσµατικότητα της πολιτικής που εφαρµόζεται αλλά στο γεγονός ότι στην ελληνική περίπτωση η έκταση των φυσικών πόρων σε σύγκριση µε την έως τώρα τουριστική ανάπτυξη, ιδίως ως προς το µήκος των ακτών είναι πολύ µεγαλύτερη. 73

18 74 Απ όσα έχουν αναφερθεί πιο πάνω είναι σαφές ότι η ένταση της χρήσης των ακτών και των τουριστικών ζωνών γενικότερα, σε ορισµένες περιοχές χωρών όπως η Ιταλία και η Ισπανία, έχει φθάσει σε επίπεδα πολλαπλάσια από εκείνα που παρατηρούνται τη χώρα µας. Ακόµη και σε νησιά όπως η Ρόδος, µε συγκριτικά πολύ υψηλό δείκτη τουριστικής ανάπτυξης για τα ελληνικά δεδοµένα, το τµήµα των ακτών που καταλαµβάνεται από τις πυκνοδοµηµένες τουριστικές περιοχές είναι µικρό κλάσµα του συνόλου. Σε ότι αφορά την αξιολόγηση των συνθηκών που επικρατούν στη χώρα µας από την άποψη των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της τουριστικής ανάπτυξης οι εξελίξεις σε περιοχές πολύ υψηλών συγκεντρώσεων τουριστικών δραστηριοτήτων στην Ιταλία ή την Ισπανία αποτελούν ένα είδος ελεγχό- µενου πειράµατος που επιτρέπει εκτιµήσεις για τις πιθανές περιβαλλοντικές επιπτώσεις από τη συνέχιση της τουριστικής ανάπτυξης στη χώρα µας. Αν και βέβαια, ιδίως σε ότι αφορά τα µικρότερα ελληνικά νησιά, προηγού- µενα πολύ έντονης τουριστικής ανάπτυξης από την εµπειρία των οποίων µπορούµε αν αποκτήσουµε εικόνα των πιθανών περιβαλλοντικών επιπτώσεων, καθώς πυκνώνουν οι τουριστικές δραστηριότητες σε µια περιοχή, υπάρχουν και στη χώρα µας (π.χ. Μύκονος). Με βάση την εµπειρία που µόλις αναφέρθηκε, είναι σαφές ότι στην συντριπτική πλειονότητα των ελληνικών τουριστικών περιοχών η σχέση ανάµεσα στους πόρους και τον βαθµό της ανάπτυξης που έχει πραγµατοποιηθεί είναι τέτοια ώστε να µην µπορεί να γίνει λόγος για εξάντληση της φέρουσας ικανότητας. Και δεν είναι ορθολογικό φόβοι που δικαιολογούνται ίσως για ελάχιστες εξαιρέσεις να γενικεύονται και να δηµιουργείται αρνητικό κλίµα απέναντι στην τουριστική ανάπτυξη ακόµη και σε περιοχές στις οποίες το µέγιστο τµήµα των φυσικών πόρων δεν έχει επηρεαστεί. Πιο πάνω επισηµάνθηκαν µέτρα και πολιτικές που επιχειρήθηκαν ή έχουν ληφθεί σε περιοχές µε πολύ υψηλό δείκτη τουριστικής ανάπτυξης όπως οι Βαλεαρίδες νήσοι, σε µια προσπάθεια περιορισµού των δυσµενών περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Αξίζει όµως να σηµειωθεί ότι, παρά τον πολύ υψηλό βαθµό τουριστικής ανάπτυξης τους, τα νησιά αυτά εξακολουθούν να είναι εξαιρετικά δηµοφιλή και πολύ υψηλά ποσοστά των επισκεπτών σ αυτά τα έχουν ήδη επισκεφθεί στο παρελθόν και δηλώνουν ότι θα τα ξαναεπισκεφθούν. Από την εµπειρία αυτή το συµπέρασµα είναι ότι στις πλείστες ελληνικές τουριστικές περιοχές, ο βαθµός ανάπτυξης των οποίων είναι ακόµη πάρα πολύ µικρότερος από τις Βαλεαρίδες, πολιτική µας δεν πρέπει να είναι η συγκράτηση ή η παρεµπόδιση της ανάπτυξης για λόγους περιβαλλοντικής προστασίας, αλλά η ενθάρρυνση της περαιτέρω ανάπτυ- 74

19 75 ξης µε παράλληλη λήψη µέτρων για την πρόληψη περιβαλλοντικής υποβάθµισης ή αναστροφής προβληµάτων που έχουν ήδη προκύψει. Με πολύ ελάχιστες εξαιρέσεις, δεν µπορεί να γίνεται σοβαρά λόγος για εξάντληση της φέρουσας ικανότητας ελληνικών τουριστικών περιοχών, τη στιγµή που άλλες µεσογειακές περιοχές µε πολλαπλάσια πυκνότητα τουριστικής δραστηριότητας ευδοκιµούν και εξακολουθούν να αναπτύσσονται. Άλλο συναφές δίδαγµα της εµπειρίας είναι ότι ναι µεν η φέρουσα ικανότητα έχει, σε τελευταία ανάλυση, φυσικά όρια, µέσα στα οποία όµως µπορεί να κυµανθεί ευρύτατα σε συνάρτηση µε: τα µέτρα περιβαλλοντικής προστασίας που λαµβάνονται, την υποδοµή που δηµιουργείται, την κατάλληλη αξιοποίηση των δυνατοτήτων που παρέχονται από περιβαλλοντικά φιλικές τεχνικές, οι οποίες µάλιστα συνεχώς διευρύνονται καθώς εξελίσσεται η τεχνολογία, την άσκηση επιρροής στην συµπεριφορά των επισκεπτών, ώστε αυτή να λαµβάνει τροπή φιλικότερη προς το περιβάλλον, µε την κατάλληλη αξιοποίηση της αύξουσας περιβαλλοντικής ευαισθησίας του κοινού γενικά, και περισσότερο εκείνων που γίνονται συχνοί επισκέπτες µιας περιοχής και αποκτούν αυξηµένο ενδιαφέρον ή και συµφέροντα για την ποιότητα της. 75

20 76

Τ Α ΣΤ Σ Ι Τ Κ Ι Ο Π ΕΡ Ε Ι Ρ Β Ι ΑΛΛ Λ Ο Λ Ν

Τ Α ΣΤ Σ Ι Τ Κ Ι Ο Π ΕΡ Ε Ι Ρ Β Ι ΑΛΛ Λ Ο Λ Ν ΤΟ ΑΣΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Ο χώρος µπορεί να διακριθεί σε 2 κατηγορίες το δοµηµένοαστικόχώρο και το µη αστικό, µη δοµηµένο ύπαιθρο αγροτικό ή δασικό χώρο. Αστικός χώρος = ήλιος, αέρας, το νερό, η πανίδα, η χλωρίδα,

Διαβάστε περισσότερα

Προστατεύει το. περιβάλλον. Αλλάζει τη. ζωή μας.

Προστατεύει το. περιβάλλον. Αλλάζει τη. ζωή μας. Προστατεύει το περιβάλλον Αλλάζει τη ζωή μας www.epperaa.gr www.ypeka.gr Ε.Π. «Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη» 2007-2013 αξιοποιεί τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας Με την αξιοποίηση των ΑΠΕ αναδεικνύεται

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΡΥΠΑΝΣΗΣ. Ι ΑΣΚΟΥΣΑ : ρ. Μαρία Π. Θεοδωροπούλου

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΡΥΠΑΝΣΗΣ. Ι ΑΣΚΟΥΣΑ : ρ. Μαρία Π. Θεοδωροπούλου ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΡΥΠΑΝΣΗΣ Ι ΑΣΚΟΥΣΑ : ρ. Μαρία Π. Θεοδωροπούλου ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η ξέφρενη ανάπτυξη της τεχνολογίας την τελευταία πεντηκονταετία είχε και έχει σαν επακόλουθο εκτεταµένες οικολογικές καταστροφές που προέρχονται

Διαβάστε περισσότερα

Toυρισμός, οικονομία και περιβάλλον. Ελένη Σβορώνου WWF Ελλάς

Toυρισμός, οικονομία και περιβάλλον. Ελένη Σβορώνου WWF Ελλάς Toυρισμός, οικονομία και περιβάλλον Ελένη Σβορώνου WWF Ελλάς Ρόλος του τουρισμού στην παγκόσμια οικονομία Toυρισμός υρισμός: η χήνα που γεννά χρυσά αυγά Ο τουρισμός αντιστοιχεί στο 11% του παγκόσμιου ΑΕΠ.

Διαβάστε περισσότερα

Η Μελέτη Περίπτωσης για τη Σύρο: Υλοποιημένες δράσεις και η επιθυμητή συμβολή φορέων του νησιού

Η Μελέτη Περίπτωσης για τη Σύρο: Υλοποιημένες δράσεις και η επιθυμητή συμβολή φορέων του νησιού Κείμενο εργασίας στα πλαίσια του ερευνητικού έργου WASSERMed Η Μελέτη Περίπτωσης για τη Σύρο: Υλοποιημένες δράσεις και η επιθυμητή συμβολή φορέων του νησιού Σχολή Χημικών Μηχανικών ΕΜΠ Μονάδα Διαχείρισης

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΙΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ. Χλωρίδα και Πανίδα

ΤΡΙΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ. Χλωρίδα και Πανίδα ΤΡΙΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Χλωρίδα και Πανίδα ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ Ερωτήσεις της µορφής σωστό-λάθος Σηµειώστε αν είναι σωστή ή λάθος καθεµιά από τις παρακάτω προτάσεις περιβάλλοντας µε ένα κύκλο το αντίστοιχο

Διαβάστε περισσότερα

Καθηγητής Χάρης Κοκκώσης

Καθηγητής Χάρης Κοκκώσης ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ Καθηγητής Χάρης Κοκκώσης Τουρισµός Κλιµατική Αλλαγή Επιπτώσεις της Κλιµατικής Αλλαγής στον Τουρισµό Πράσινη Οικονοµία και Τουρισµός ράσεις Προσαρµογής Τουρισµός µ Η Ευρώπη

Διαβάστε περισσότερα

Μεταφορά Καινοτομίας και Τεχνογνωσίας σε Επίπεδο ΟΤΑ

Μεταφορά Καινοτομίας και Τεχνογνωσίας σε Επίπεδο ΟΤΑ ΔΙΕΘΝΗΣ ΗΜΕΡΙΔΑ «Διακυβέρνηση και καινοτομία: μοχλός αειφόρου ανάπτυξης, διαχείρισης και προστασίας των φυσικών πόρων» Τρίτη 22 Οκτωβρίου 2013 Μεταφορά Καινοτομίας και Τεχνογνωσίας σε Επίπεδο ΟΤΑ ΑΝΤΩΝΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ & ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ: Η Περίπτωση της Ελλάδος

ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ & ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ: Η Περίπτωση της Ελλάδος ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ & ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ: Η Περίπτωση της Ελλάδος του Δρ. Κωνσταντίνου Αραβώσης Λέκτορα Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου Ως Βιώσιµη Ανάπτυξη ορίζεται η ανάπτυξη η οποία ικανοποιεί τις ανάγκες

Διαβάστε περισσότερα

Προστατεύει το. υδάτινο περιβάλλον. Αλλάζει τη. ζωή μας. www.ypeka.gr. www.epperaa.gr

Προστατεύει το. υδάτινο περιβάλλον. Αλλάζει τη. ζωή μας. www.ypeka.gr. www.epperaa.gr Προστατεύει το υδάτινο περιβάλλον Αλλάζει τη ζωή μας www.epperaa.gr www.ypeka.gr Το ΕΠΠΕΡΑΑ προστατεύει το Υδάτινο περιβάλλον βελτιώνει την Ποιότητα της Ζωής μας Ε.Π. «Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη»

Διαβάστε περισσότερα

Ομιλία του καθηγητού Χρήστου Σ. Ζερεφού, ακαδημαϊκού Συντονιστού της ΕΜΕΚΑ

Ομιλία του καθηγητού Χρήστου Σ. Ζερεφού, ακαδημαϊκού Συντονιστού της ΕΜΕΚΑ Ομιλία του καθηγητού Χρήστου Σ. Ζερεφού, ακαδημαϊκού Συντονιστού της ΕΜΕΚΑ Οι επιμέρους μελέτες ανέδειξαν τον πλούτο των φυσικών πόρων που διαθέτει η χώρα μας αλλά και τους κινδύνους που απειλούν το φυσικό

Διαβάστε περισσότερα

Αναπτυξιακό Συνέδριο ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ. για την νέα Προγραμματική Περίοδο 2014 2020

Αναπτυξιακό Συνέδριο ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ. για την νέα Προγραμματική Περίοδο 2014 2020 Αναπτυξιακό Συνέδριο ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ για την νέα Προγραμματική Περίοδο 2014 2020 23 04 2013 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ, ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης ΕΠΠΕΡΑΑ «Το

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΖΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ : ΠΟΣΟ «ΤΟΥΡΙΣΜΟ» ΑΝΤΕΧΕΙ Η ΦΥΣΗ ; Της Ελένης Σβορώνου

ΜΑΖΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ : ΠΟΣΟ «ΤΟΥΡΙΣΜΟ» ΑΝΤΕΧΕΙ Η ΦΥΣΗ ; Της Ελένης Σβορώνου 1 ΜΑΖΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ : ΠΟΣΟ «ΤΟΥΡΙΣΜΟ» ΑΝΤΕΧΕΙ Η ΦΥΣΗ ; Της Ελένης Σβορώνου Στη Μεσόγειο (και μάλιστα σε Ισπανία, Ιταλία, πρώην Γιουγκοσλαβία, Ελλάδα, Τουρκία, Κύπρο, Μάλτα, Τυνησία

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗΣ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΕΙΔΩΝ ΚΑΙ ΥΓΡΑΕΡΙΟΥ ΣΤΗΝ ΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΩΝ ΔΗΜΩΝ ΛΑΡΝΑΚΑΣ ΚΑΙ ΛΙΒΑΔΙΩΝ

ΣΧΕΔΙΟ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗΣ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΕΙΔΩΝ ΚΑΙ ΥΓΡΑΕΡΙΟΥ ΣΤΗΝ ΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΩΝ ΔΗΜΩΝ ΛΑΡΝΑΚΑΣ ΚΑΙ ΛΙΒΑΔΙΩΝ ΣΧΕΔΙΟ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗΣ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΕΙΔΩΝ ΚΑΙ ΥΓΡΑΕΡΙΟΥ ΣΤΗΝ ΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΩΝ ΔΗΜΩΝ ΛΑΡΝΑΚΑΣ ΚΑΙ ΛΙΒΑΔΙΩΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ Δήμος Λάρνακας Δήμος Λιβαδιών

Διαβάστε περισσότερα

Καθορισµός κριτηρίων αξιολόγησης Περιγραφή και βαθµονόµηση κριτηρίων. 1. Εισαγωγή

Καθορισµός κριτηρίων αξιολόγησης Περιγραφή και βαθµονόµηση κριτηρίων. 1. Εισαγωγή Καθορισµός κριτηρίων αξιολόγησης Περιγραφή και βαθµονόµηση κριτηρίων 1. Εισαγωγή Για την επιτυχή εφαρµογή της πολυκριτηριακής ανάλυσης, είναι απαραίτητο αφενός µεν να εξετασθεί ένας ικανός και αναγκαίος

Διαβάστε περισσότερα

Δρ Παναγιώτης Μέρκος, Γενικός Επιθεωρητής

Δρ Παναγιώτης Μέρκος, Γενικός Επιθεωρητής Δρ Παναγιώτης Μέρκος, Γενικός Επιθεωρητής η μετρήσιμη δυσμενής μεταβολή φυσικού πόρου ή η μετρήσιμη υποβάθμιση υπηρεσίας συνδεδεμένης με φυσικό πόρο, που μπορεί να επέλθει άμεσα ή έμμεσα ΥΠΕΚΑ Ειδική

Διαβάστε περισσότερα

ΟΡΙΣΜΟΣ, ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΩΦΕΛΗ ΤΗΣ ΕΕΠΠ

ΟΡΙΣΜΟΣ, ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΩΦΕΛΗ ΤΗΣ ΕΕΠΠ Επισκόπηση της εφαρµογής της περιβαλλοντικής πολιτικής (ΕΕΠΠ) 2019: Επιλογή βασικών στοιχείων σχετικά µε την κατάσταση της εφαρµογής της περιβαλλοντικής νοµοθεσίας στην Ευρώπη ΟΡΙΣΜΟΣ, ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΩΦΕΛΗ

Διαβάστε περισσότερα

Κοινωνικά και Οικονομικά οφέλη των προστατευόμενων περιοχών του Δικτύου NATURA Γεωργία Πιλιγκότση MSc Οικονομολόγος Περιβάλλοντος

Κοινωνικά και Οικονομικά οφέλη των προστατευόμενων περιοχών του Δικτύου NATURA Γεωργία Πιλιγκότση MSc Οικονομολόγος Περιβάλλοντος Κοινωνικά και Οικονομικά οφέλη των προστατευόμενων περιοχών του Δικτύου NATURA 2000 Γεωργία Πιλιγκότση MSc Οικονομολόγος Περιβάλλοντος Διαχειρίζομαι μια προστατευόμενη περιοχή Προστατεύω τη βιοποικιλότητα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ & ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ & ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΕΡΓΟ LIFE04/ENV/GR/000099 WATER AGENDA Ανάπτυξη και εφαρμογή πολιτικής ολοκληρωμένης διαχείρισης υδατικών πόρων σε μια υδρολογική λεκάνη με την εφαρμογή μιας δημόσιας κοινωνικής συμφωνίας στη βάση των

Διαβάστε περισσότερα

Περιφερειακή Ανάπτυξη

Περιφερειακή Ανάπτυξη ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Περιφερειακή Ανάπτυξη Διάλεξη 3: Το Περιφερειακό Πρόβλημα (κεφάλαιο 1, Πολύζος Σεραφείμ) Δρ. Βασιλείου Έφη Τμήμα Οργάνωση και Διοίκηση Επιχειρήσεων Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΚΑΙ Η ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΝΕΡΟΥ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΝΩ ΡΟΥ ΤΟΥ ΑΧΕΛΩΟΥ

ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΚΑΙ Η ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΝΕΡΟΥ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΝΩ ΡΟΥ ΤΟΥ ΑΧΕΛΩΟΥ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΚΑΙ Η ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΝΕΡΟΥ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΝΩ ΡΟΥ ΤΟΥ ΑΧΕΛΩΟΥ Δρ. Γιάννης Α. Μυλόπουλος, Καθηγητής Πολυτεχνικής Σχολής Α.Π.Θ. 1. Η ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΣΤΗΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9 ο ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ. 9.1 Εισαγωγή

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9 ο ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ. 9.1 Εισαγωγή ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9 ο ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 9.1 Εισαγωγή Η βιώσιµη ανάπτυξη είναι µία πολυδιάστατη έννοια, η οποία αποτελεί µία εναλλακτική αντίληψη της ανάπτυξης, µε κύριο γνώµονα το καθαρότερο περιβάλλον και επιδρά στην

Διαβάστε περισσότερα

Κοινωνικά και Οικονομικά οφέλη των προστατευόμενων περιοχών του Δικτύου NATURA Γεωργία Πιλιγκότση MSc Οικονομολόγος Περιβάλλοντος

Κοινωνικά και Οικονομικά οφέλη των προστατευόμενων περιοχών του Δικτύου NATURA Γεωργία Πιλιγκότση MSc Οικονομολόγος Περιβάλλοντος Κοινωνικά και Οικονομικά οφέλη των προστατευόμενων περιοχών του Δικτύου NATURA 2000 Γεωργία Πιλιγκότση MSc Οικονομολόγος Περιβάλλοντος GR4320005 OROS THRYPTIS KAI GYRO PERIOHI GR4320014 NOTIODYTIKH THRYPTI

Διαβάστε περισσότερα

Παγκόσµια εικόνα του περιβάλλοντος Θεοδότα Νάντσου WWF Ελλάς

Παγκόσµια εικόνα του περιβάλλοντος Θεοδότα Νάντσου WWF Ελλάς Παγκόσµια εικόνα του περιβάλλοντος Θεοδότα Νάντσου WWF Ελλάς Παγκόσµια προβλήµατα Αιτίες της περιβαλλοντικής καταστροφής Λύσεις Τι γίνεται στην Ελλάδα; Ορισµοί Πρόβληµα: Απώλεια βιοποικιλότητας Περίπου

Διαβάστε περισσότερα

Απόβλητα - «Ένας φυσικός πόρος στο σχολείο μας;»

Απόβλητα - «Ένας φυσικός πόρος στο σχολείο μας;» Απόβλητα - «Ένας φυσικός πόρος στο σχολείο μας;» Λέξεις κλειδιά: Απορρίμματα, ανακύκλωση, ρύπανση, υγεία, προστασία περιβάλλοντος, ΧΥΤΥ, ΧΑΔΑ Εισαγωγή Απόβλητα ένα επίκαιρο ζήτημα, που αποτελεί διαχρονικά

Διαβάστε περισσότερα

ΔΗΜΟΣ ΧΕΡΣΟΝΗΣΟΥ. Ιωάννης Μαστοράκης - ΔΗΜΑΡΧΟΣ- Σάββατο,

ΔΗΜΟΣ ΧΕΡΣΟΝΗΣΟΥ. Ιωάννης Μαστοράκης - ΔΗΜΑΡΧΟΣ- Σάββατο, ΔΗΜΟΣ ΧΕΡΣΟΝΗΣΟΥ Ιωάννης Μαστοράκης - ΔΗΜΑΡΧΟΣ- Σάββατο, 05.11.2016 Προφίλ Δήμου Χερσονήσου, ποιοι είμαστε? Ένας από τους [24] Δήμους της Περιφέρειας Κρήτης Ο Δήμος μας αποτελείται από τέσσερις Δημοτικές

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΘΡΑΚΗΣ. Ιδέες από το Αναπτυξιακό Συνέδριο

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΘΡΑΚΗΣ. Ιδέες από το Αναπτυξιακό Συνέδριο ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΘΡΑΚΗΣ Ιδέες από το Αναπτυξιακό Συνέδριο εκέµβριος 2005 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Από τη διενέργεια του Αναπτυξιακού Συνεδρίου της Περιφέρειας, αλλά και από τις επιµέρους συσκέψεις για

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ III - ΟΡΘΗ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ (ως προς την συνολική Δ.Δ. νέα Δ.Δ )

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ III - ΟΡΘΗ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ (ως προς την συνολική Δ.Δ. νέα Δ.Δ ) ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ III - ΟΡΘΗ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ (ως προς την συνολική Δ.Δ. νέα Δ.Δ. 31.300.00 ) Πίνακας 1 : Κατανομή Διαθέσιμων Πόρων ανά Επενδυτική Προτεραιότητα και Πεδίο Παρέμβασης ΑΞΟΝΑΣ 1 : Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΘΕΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ: ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΜΟΥ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ: ΑΣΚΟΡΔΑΛΑΚΗ ΜΑΝΟΥ ΕΤΟΣ

ΕΡΓΑΣΙΑ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΘΕΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ: ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΜΟΥ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ: ΑΣΚΟΡΔΑΛΑΚΗ ΜΑΝΟΥ ΕΤΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΘΕΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ: ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΜΟΥ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ: ΑΣΚΟΡΔΑΛΑΚΗ ΜΑΝΟΥ ΕΤΟΣ 2013-2014 ΤΑΞΗ:B ΤΜΗΜΑ: Β1 ΡΥΠΑΝΣΗ- ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ Η καθαριότητα και η λειτουργικότητα

Διαβάστε περισσότερα

Η χρήση ενέργειας γενικότερα είναι η βασική αιτία των κλιµατικών αλλαγών σε

Η χρήση ενέργειας γενικότερα είναι η βασική αιτία των κλιµατικών αλλαγών σε Η χρήση ενέργειας γενικότερα είναι η βασική αιτία των κλιµατικών αλλαγών σε παγκόσµιο επίπεδο. Συγχρόνως, από την χρήση ενέργειας αποβάλλονται διάφοροι ρύποι που προκαλούν προβλήµατα αέριας ρύπανσης. Οι

Διαβάστε περισσότερα

ΑΕΙΦΟΡΙΑ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

ΑΕΙΦΟΡΙΑ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΕΙΦΟΡΙΑ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Η στην έκθεσή της με θέμα περιγράφει πώς με την πρόοδο της ανάπτυξης, υπάρχει αυξανόμενη ανησυχία για: Κοινωνικο κεντρικούς λόγους (ικανοποίηση ανθρώπινων προσδοκιών και φιλοδοξιών).

Διαβάστε περισσότερα

Γνωριμία με τη φύση και την ύπαιθρο

Γνωριμία με τη φύση και την ύπαιθρο Γνωριμία με τη φύση και την ύπαιθρο ΑΓΡΟΤΟΥΡΙΣΜΟΣ Οι διάφορες µορφές εναλλακτικού τουρισµού στην ύπαιθρο, µεταξύ των οποίων ο αγροτουρισµός, προέκυψαν από µια διπλή αναγκαιότητα. Η πρώτη αφορά στην ανάγκη

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ 2 ο ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΑΥΞΑΝΟΜΕΝΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ

ΜΑΘΗΜΑ 2 ο ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΑΥΞΑΝΟΜΕΝΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΜΑΘΗΜΑ 2 ο ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΑΥΞΑΝΟΜΕΝΟΥ 1. Προστασία φυσικού & πολιτιστικού περιβάλλοντος 2. Ποιοτική βελτίωση της τουριστικής πελατείας 3. Δηµιουργία νέων τύπων τουρ/κών καταλυµάτων 4. Βελτίωση & εκσυγχρονισµός

Διαβάστε περισσότερα

Ελλάδα Επιχειρησιακό πρόγραµµα : Περιβάλλον και αειφόρος ανάπτυξη

Ελλάδα Επιχειρησιακό πρόγραµµα : Περιβάλλον και αειφόρος ανάπτυξη MEMO/07/499 Βρυξέλλες, 26 Νοεµβρίου 2007 Ελλάδα Επιχειρησιακό πρόγραµµα 2007-2013: Περιβάλλον και αειφόρος ανάπτυξη 1. Επιχειρησιακό πρόγραµµα «Περιβάλλον και αειφόρος ανάπτυξη» 2007-2013: πρόγραµµα στο

Διαβάστε περισσότερα

ιαχείριση των Υδάτινων Πόρων στην Ελλάδα Ηλίας Μ. Ντεµιάν Svetoslav Danchev Αθήνα, Iούνιος 2010 Ι ΡΥΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ

ιαχείριση των Υδάτινων Πόρων στην Ελλάδα Ηλίας Μ. Ντεµιάν Svetoslav Danchev Αθήνα, Iούνιος 2010 Ι ΡΥΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ιαχείριση των Υδάτινων Πόρων στην Ελλάδα ΗλίαςΜ. Ντεµιάν Svetoslav Danchev Αθήνα, Iούνιος 2010 Ατζέντα Παρουσίασης Σκοπός της Μελέτης Παγκόσµια Κρίση του Νερού Προσφορά Υδάτινων Πόρων στην Ελλάδα Η Ζήτηση

Διαβάστε περισσότερα

Εισήγηση της ΓΓΠΠ Αγγέλας Αβούρη στην ενημερωτική συνάντηση για τη δημιουργία Οργανισμού Τουριστικής Ανάπτυξης (23-11-06)

Εισήγηση της ΓΓΠΠ Αγγέλας Αβούρη στην ενημερωτική συνάντηση για τη δημιουργία Οργανισμού Τουριστικής Ανάπτυξης (23-11-06) Εισήγηση της ΓΓΠΠ Αγγέλας Αβούρη στην ενημερωτική συνάντηση για τη δημιουργία Οργανισμού Τουριστικής Ανάπτυξης (23-11-06) Η χώρα μας είναι ένας από τους πλέον δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς παγκοσμίως.

Διαβάστε περισσότερα

Προσυνεδριακή ημερίδα HELECO Ρύπανση εποφανειακών και υπογείων υδάτων. Ιωάννινα, 20 Μαρτίου 2010

Προσυνεδριακή ημερίδα HELECO Ρύπανση εποφανειακών και υπογείων υδάτων. Ιωάννινα, 20 Μαρτίου 2010 Προσυνεδριακή ημερίδα HELECO 2011 Ρύπανση εποφανειακών και υπογείων υδάτων Ιωάννινα, 20 Μαρτίου 2010 Η σημερινή ημερίδα που συνδιοργανώνουμε με το Περιφερειακό Τμήμα Ηπείρου είναι η 5 η από τις 17 προσυνεδριακές

Διαβάστε περισσότερα

Το κλίµα της Ανατολικής Μεσογείου και της Ελλάδος: παρελθόν, παρόν και µέλλον

Το κλίµα της Ανατολικής Μεσογείου και της Ελλάδος: παρελθόν, παρόν και µέλλον Περιεχόµενα Κεφάλαιο 1 Το κλίµα της Ανατολικής Μεσογείου και της Ελλάδος: παρελθόν, παρόν και µέλλον 1.1 Εισαγωγή 1 1.2 Παλαιοκλιµατικές µεταβολές 3 1.3 Κλιµατικές µεταβολές κατά την εποχή του Ολοκαίνου

Διαβάστε περισσότερα

ΔΗΜΟΣ ΧΑΛΑΣΤΡΑΣ. Ζητήματα ανάπτυξης: παραγωγικές προοπτικές και προστασία των φυσικών πόρων

ΔΗΜΟΣ ΧΑΛΑΣΤΡΑΣ. Ζητήματα ανάπτυξης: παραγωγικές προοπτικές και προστασία των φυσικών πόρων ΔΗΜΟΣ ΧΑΛΑΣΤΡΑΣ Ζητήματα ανάπτυξης: παραγωγικές προοπτικές και προστασία των φυσικών πόρων 1 Η «σύγχρονη» έννοια της ανάπτυξης Στηρίζεται στην βασική παραδοχή της αειφορίας, που επιτάσεις την στενή σχέση

Διαβάστε περισσότερα

1 2 3 = = % 71,96% 28,04% 55,55% 44,45% 100%

1 2 3 = = % 71,96% 28,04% 55,55% 44,45% 100% 5.3.3.1.3. Ενθάρρυνση τουριστικών δραστηριοτήτων ΤΙΤΛΟΣ ΜΕΤΡΟΥ Ενθάρρυνση τουριστικών δραστηριοτήτων ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ Άρθρα 52 (α) (iii) και 55 του Κανονισµού (EΚ) 1698/2005 Σηµείο 5.3.3.1.3 Παράρτηµα II του

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ. ΡΑΠΤΗ ΑΙΜΙΛΙΑ Α.Μ.: Επιβλέπων καθηγητής: Χρήστου Ευάγγελος

Ο ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ. ΡΑΠΤΗ ΑΙΜΙΛΙΑ Α.Μ.: Επιβλέπων καθηγητής: Χρήστου Ευάγγελος Ο ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΡΑΠΤΗ ΑΙΜΙΛΙΑ Α.Μ.:21106159 Επιβλέπων καθηγητής: Χρήστου Ευάγγελος ΧΙΟΣ 2010 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΕΡΙΛΗΨΗ Σελ: 4 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Σελ: 6 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Σελ: 8

Διαβάστε περισσότερα

04/29/15. ΜΑΘΗΜΑ 8ο ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ

04/29/15. ΜΑΘΗΜΑ 8ο ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ 04/29/15 ΜΑΘΗΜΑ 8ο ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ Παρενέργειες από την ανάπτυξη του τουρισµού Νέοι χώροι για τουριστικές εγκαταστάσεις (δάση, ακτές) Ρύπανση

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ «ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ»

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ «ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ» ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ «ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ» ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΙΑΦΑΝΕΙΕΣ. Μαµάης Ακαδηµαϊκό έτος 2009-2010 Εαρινό Εξάµηνο Τάσεις εξάπλωσης

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΑΣΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ ΕΠΙΛΟΓΩΝ ΤΩΝ ΘΕΜΑΤΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ, ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕΤΑ ΤΟ 2013 ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΠΡΟΤΑΣΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ ΕΠΙΛΟΓΩΝ ΤΩΝ ΘΕΜΑΤΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ, ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕΤΑ ΤΟ 2013 ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΡΟΤΑΣΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ ΕΠΙΛΟΓΩΝ ΤΩΝ ΘΕΜΑΤΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ, ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕΤΑ ΤΟ 2013 ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2012 1 Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του αγροδιατροφικού τομέα

Διαβάστε περισσότερα

Λόγοι υψηλής ελκυστικότητας της Μυκόνου και δυνατότητα εφαρμογής του μοντέλου τουριστικής ανάπτυξης της σε άλλους προορισμούς

Λόγοι υψηλής ελκυστικότητας της Μυκόνου και δυνατότητα εφαρμογής του μοντέλου τουριστικής ανάπτυξης της σε άλλους προορισμούς Λόγοι υψηλής ελκυστικότητας της Μυκόνου και δυνατότητα εφαρμογής του μοντέλου τουριστικής ανάπτυξης της σε άλλους προορισμούς Σαακιάν Χρήστος Απρίλιος 2013 Εισαγωγή Η παρούσα εργασία ασχολείται με τη Μύκονο

Διαβάστε περισσότερα

Χρηματοδότηση δράσεων στον Τομέα του Περιβάλλοντος. Προγραμματική Περίοδος 2014-2020

Χρηματοδότηση δράσεων στον Τομέα του Περιβάλλοντος. Προγραμματική Περίοδος 2014-2020 Χρηματοδότηση δράσεων στον Τομέα του Περιβάλλοντος Προγραμματική Περίοδος 2014-2020 ΠΟΡΟΙ Π.Π 2014-2020 ΕΠ - ΥΜΕ - ΠΕΡΑΑ (ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ - ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ) ΤΑΜΕΙΟ ΚΑΤΑΝΟΜΕΣ ΠΟΡΩΝ ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΜΕΤΑΦΟΡΕ ΠΕΠ ΣΥΝΔΡΟΜΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ Ομιλία της Υπουργού Απασχόλησης & Κοινωνικής Προστασίας κας Φάνης Πάλλη-Πετραλιά στο Διεθνές Συνέδριο «Η κλιματική αλλαγή ως πρόκληση για τις

Διαβάστε περισσότερα

Όπως όλοι γνωρίζουμε, το νερό είναι ένας φυσικός πόρος που έχει μεγάλη σημασία γιατί είναι από τους βασικούς παράγοντες για τη ζωή και την ανάπτυξη.

Όπως όλοι γνωρίζουμε, το νερό είναι ένας φυσικός πόρος που έχει μεγάλη σημασία γιατί είναι από τους βασικούς παράγοντες για τη ζωή και την ανάπτυξη. Όπως όλοι γνωρίζουμε, το νερό είναι ένας φυσικός πόρος που έχει μεγάλη σημασία γιατί είναι από τους βασικούς παράγοντες για τη ζωή και την ανάπτυξη. Τα τελευταία χρόνια όμως, το αγαθό αυτό βρίσκεται σε

Διαβάστε περισσότερα

Βελισσαρίου Ευστάθιος Καθηγητής Τουριστικής Οικονομίας ΤΕΙ Θεσσαλίας 2016

Βελισσαρίου Ευστάθιος Καθηγητής Τουριστικής Οικονομίας ΤΕΙ Θεσσαλίας 2016 Βελισσαρίου Ευστάθιος Καθηγητής Τουριστικής Οικονομίας ΤΕΙ Θεσσαλίας 2016 1 Η τουριστική προσφορά Η τουριστική προσφορά (σύμφωνα με τον Hoffmann (1970) αποτελείται από την : Α) Φυσική προσφορά, Β) την

Διαβάστε περισσότερα

ενηµέρωση των κατευθυντήριων γραµµών σχετικά µε τις κρατικές ενισχύσεις για την προστασία του περιβάλλοντος. Ερωτηµατολόγιο

ενηµέρωση των κατευθυντήριων γραµµών σχετικά µε τις κρατικές ενισχύσεις για την προστασία του περιβάλλοντος. Ερωτηµατολόγιο Αναθεώρηση των κατευθυντήριων γραµµών σχετικά µε τις κρατικές ενισχύσεις για την προστασία του περιβάλλοντος Ερωτηµατολόγιο Οι ισχύουσες κατευθυντήριες γραµµές λήγουν στο τέλος του 2007. Για να προετοιµάσει

Διαβάστε περισσότερα

Ο Συνεδριακός Τουρισµός ιεθνώς και στην Ελλάδα. Σύνοψη Μελέτης

Ο Συνεδριακός Τουρισµός ιεθνώς και στην Ελλάδα. Σύνοψη Μελέτης Ο Συνεδριακός Τουρισµός ιεθνώς και στην Ελλάδα Σύνοψη Μελέτης 1. Από τα αποσπασµατικά στοιχεία που υπάρχουν, συνάγεται ότι ο συνεδριακός τουρισµός καλύπτει το 3-4% του αριθµού των αφίξεων αλλοδαπών τουριστών

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΠΛΗΡΟΤΗΤΑΣ

ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΠΛΗΡΟΤΗΤΑΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ Στην παρούσα διπλωµατική εργασία µε τίτλο «Η πόλη της Καστοριάς ως τουριστικός προορισµός», µελετάται η σχέση τουρισµού και πόλης, εξετάζοντας αν η αλλαγή που παρατηρείται σήµερα στη φυσιογνωµία

Διαβάστε περισσότερα

Η Επίδραση και οι Επιπτώσεις της Απουσίας Χωρικού Σχεδίου για την Αγροτική Γή

Η Επίδραση και οι Επιπτώσεις της Απουσίας Χωρικού Σχεδίου για την Αγροτική Γή Η Επίδραση και οι Επιπτώσεις της Απουσίας Χωρικού Σχεδίου για την Αγροτική Γή ΜΕΛΙΔΟΝΙ 12/11/18 Δρ Αλέξανδρος Ε. Στεφανάκης Κτηνίατρος Προεδρος ΓΕΩΤΕΕ- ΠΚ Φυσικό Περιβάλλον Ορίζεται το σύνολο των βιοτικών

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ. ΔΡΑΣΗ 4: Εκπαίδευση και υποστήριξη προς τις τοπικές κοινωνίες

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ. ΔΡΑΣΗ 4: Εκπαίδευση και υποστήριξη προς τις τοπικές κοινωνίες ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ "ΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΒΑΣΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΠΕΛΑΓΙΤΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ" «Στήριξη και Ανάδειξη Πολυνησιωτικών ΑΕΙ» ΔΡΑΣΗ 4: Εκπαίδευση και

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΑΡΧΗ ΗΝ Η ΕΝΕΡΓΕΙΑ. Παναγιώτης Α. Σίσκος Καθηγητής Χηµείας Περιβάλλοντος Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών

ΕΝΑΡΧΗ ΗΝ Η ΕΝΕΡΓΕΙΑ. Παναγιώτης Α. Σίσκος Καθηγητής Χηµείας Περιβάλλοντος Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών ΕΝΑΡΧΗ ΗΝ Η ΕΝΕΡΓΕΙΑ Παναγιώτης Α. Σίσκος Καθηγητής Χηµείας Περιβάλλοντος Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σώµα Οµότιµων Καθηγητών, Αθήνα, 14.03.2011 1 Περιεχόµενα 1 Εισαγωγικά 3 Ενέργεια 4

Διαβάστε περισσότερα

οµή παρουσίασης 1. Κατασκευαστικός τοµέας: δεδοµένα 2. Αειφόρος κατασκευή: προκλήσεις στην Ε.Ε. 3. Αειφόρος κατασκευή: δράσεις στην Ε.Ε. 4. Βιοκλιµατι

οµή παρουσίασης 1. Κατασκευαστικός τοµέας: δεδοµένα 2. Αειφόρος κατασκευή: προκλήσεις στην Ε.Ε. 3. Αειφόρος κατασκευή: δράσεις στην Ε.Ε. 4. Βιοκλιµατι ιαγωνισµός «Αειφόρου Κατασκευαστικής ραστηριότητας»» Προβληµατισµοί 3 Ιουνίου 2008, ηµοσιογραφική Εστία Ιωάννα Κωνσταντινίδου, Υπηρεσία Περιβάλλοντος οµή παρουσίασης 1. Κατασκευαστικός τοµέας: δεδοµένα

Διαβάστε περισσότερα

Georgios Tsimtsiridis

Georgios Tsimtsiridis Sustainable Touristic Development in the Municipality of Almopia Georgios Tsimtsiridis Vice Mayor of Almopia Δήμος Αλμωπίας Βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη Η τουριστική ανάπτυξη σε οποιαδήποτε μορφή της προϋποθέτει

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΤΥΠΟ ΥΛΙΚΟ 4 ης ΙΑΛΕΞΗΣ

ΕΝΤΥΠΟ ΥΛΙΚΟ 4 ης ΙΑΛΕΞΗΣ ΕΝΤΥΠΟ ΥΛΙΚΟ 4 ης ΙΑΛΕΞΗΣ ΑΓΡΟΤΟΥΡΙΣΜΟΣ Τα τελευταία χρόνια η ενδογενής ανάπτυξη, η αξιοποίηση δηλαδή του ενδογενούς φυσικού και πολιτιστικού πλούτου καθώς και του ανθρώπινου δυναµικού του κάθε τόπου,

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης για τη διαμόρφωση των κατευθύνσεων Αναπτυξιακής Στρατηγικής Προγραμματικής Περιόδου 2014-2020

Πρόταση Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης για τη διαμόρφωση των κατευθύνσεων Αναπτυξιακής Στρατηγικής Προγραμματικής Περιόδου 2014-2020 Πρόταση Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης για τη διαμόρφωση των κατευθύνσεων Αναπτυξιακής Στρατηγικής Προγραμματικής Περιόδου 2014-2020 2020 Γεν. Διευθυντής Αναπτυξιακού Κώστας Καλούδης Αναπτυξιακού

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΤΥΠΟ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΥ ΕΡΓΟΥ ΓΙΑ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ JESSICA

ΕΝΤΥΠΟ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΥ ΕΡΓΟΥ ΓΙΑ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ JESSICA ΕΝΤΥΠΟ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΥ ΕΡΓΟΥ ΓΙΑ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ JESSICA ΗΜ/ΝΙΑ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗΣ : 13/1/2012 ΗΜ/ΝΙΑ ΚΑΤΑΘΕΣΗΣ : 13/1/2012 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ: ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΔΗΜΟΣ: ΧΕΡΣΟΝΗΣΟΥ ΤΙΤΛΟΣ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΥ ΕΡΓΟΥ:

Διαβάστε περισσότερα

Χανιά, Νοέμβριος 2013 ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΜΕΝΩΝ ΥΓΡΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ

Χανιά, Νοέμβριος 2013 ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΜΕΝΩΝ ΥΓΡΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΧΡΗΜΟΠΟΙΗΣΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΜΕΝΩΝ ΥΓΡΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Οδηγία πλαίσιο για τα απόβλητα 2008/98/ΕΚ Ιεράρχηση αποβλήτων Η επαναχρησιμοποίηση λυμάτων στα υψηλότερα επίπεδα της πυραμίδας Ιεράρχηση

Διαβάστε περισσότερα

Ανάπτυξη και αποτελέσµατα πολυκριτηριακής ανάλυσης Κατάταξη εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης ΟΤΚΖ Επιλογή βέλτιστου σεναρίου διαχείρισης

Ανάπτυξη και αποτελέσµατα πολυκριτηριακής ανάλυσης Κατάταξη εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης ΟΤΚΖ Επιλογή βέλτιστου σεναρίου διαχείρισης Ανάπτυξη και αποτελέσµατα πολυκριτηριακής ανάλυσης Κατάταξη εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης ΟΤΚΖ Επιλογή βέλτιστου σεναρίου διαχείρισης 1. Εισαγωγή Στην τεχνική αυτή έκθεση περιγράφεται αναλυτικά η εφαρµογή

Διαβάστε περισσότερα

ΥΔΑΤΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ ΝΕΟΥ ΔΗΜΟΥ ΣΑΡΩΝΙΚΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣ

ΥΔΑΤΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ ΝΕΟΥ ΔΗΜΟΥ ΣΑΡΩΝΙΚΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣ ΥΔΑΤΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ ΝΕΟΥ ΔΗΜΟΥ ΣΑΡΩΝΙΚΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣ Εισήγηση ΓΙΑΝΝΗ ΚΟΥΜΑΝΤΑΚΗ Ομότιμος Καθηγητής Ε.Μ.Πολυτεχνείου ΕΙΣΑΓΩΓΗ ``Πηγή `` Ζωής, ΝΕΡΟ Κανένα έμβιο ον δεν επιβιώνει χωρίς αυτό Δεν νοείται ανάπτυξη χωρίς

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΟΥΡΙΣΜΟ

Ο ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΟΥΡΙΣΜΟ Ο ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΟΥΡΙΣΜΟ ΣΥΝΟΠΤΙΚΟ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ: «Ο ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΣΤΟΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΤΟΥΡΙΣΜΟ» 2017 ΕΠΙΤΕΛΙΚΗ ΣΥΝΟΨΗ: ΕΛΛΑΔΑ

Διαβάστε περισσότερα

Συνέδριο για την Αειφόρο Ανάπτυξη των Νησιών Αθήνα 9 Σεπτεμβρίου 2006. Εισαγωγική ομιλία κ. Στ. Δήμα Επιτρόπου Περιβάλλοντος

Συνέδριο για την Αειφόρο Ανάπτυξη των Νησιών Αθήνα 9 Σεπτεμβρίου 2006. Εισαγωγική ομιλία κ. Στ. Δήμα Επιτρόπου Περιβάλλοντος Συνέδριο για την Αειφόρο Ανάπτυξη των Νησιών Αθήνα 9 Σεπτεμβρίου 2006 Εισαγωγική ομιλία κ. Στ. Δήμα Επιτρόπου Περιβάλλοντος Κυρίες και κύριοι, Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για την πρόσκλησή σας να προλογίσω

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΌΜΕΝΑ. Το έργο Κοινοπραξία - Στόχοι - Χρονοδιάγραμμα. Μελέτες Ανάγκες - Προβλήματα - Πολιτικές - Συστάσεις

ΠΕΡΙΕΧΌΜΕΝΑ. Το έργο Κοινοπραξία - Στόχοι - Χρονοδιάγραμμα. Μελέτες Ανάγκες - Προβλήματα - Πολιτικές - Συστάσεις 1 ΠΕΡΙΕΧΌΜΕΝΑ Το έργο Κοινοπραξία - Στόχοι - Χρονοδιάγραμμα Μελέτες Ανάγκες - Προβλήματα - Πολιτικές - Συστάσεις Δράσεις Εργαλειοθήκη Διαδικτυακή πλατφόρμα 2 ΤΟ ΕΡΓΟ ΠΛΑΊΣΙΟ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΊ ΓΙΑ ΤΟ ΈΡΓΟ Άξονας

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ. Δήμος Σοφάδων ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ

ΣΧΕΔΙΟ. Δήμος Σοφάδων ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΣΧΕΔΙΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 2014-2019 Δήμος Σοφάδων ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ 79 ΕΝΤΥΠΟ ΕΠ_08: ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ 2.1. ΟΡΑΜΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΣΟΦΑΔΩΝ Ο Δήμος Σοφάδων, όπως διαμορφώθηκε μετά

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΕΙΔΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΠ 2000-2006 ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ 2000 2006 NOΕΜΒΡΙΟΣ 2006 2 ΑΞΟΝΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

Το Επενδυτικό σχέδιο 3. Βασικές έννοιες και ορισµοί

Το Επενδυτικό σχέδιο 3. Βασικές έννοιες και ορισµοί ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ I Διδάσκων: Δρ. Κ. Αραβώσης Το Επενδυτικό σχέδιο 3. Βασικές έννοιες

Διαβάστε περισσότερα

Τουρισμός Οικοτουρισμός στην Ελλάδα.Δυνατότητες και μορφές ανάπτυξης

Τουρισμός Οικοτουρισμός στην Ελλάδα.Δυνατότητες και μορφές ανάπτυξης Τουρισμός Οικοτουρισμός στην Ελλάδα.Δυνατότητες και μορφές ανάπτυξης ΙΩΑΝΝΙΝΑ, ΔΕΚΕΜΒΡΗΣ 2013 Πίνακας περιεχομένων Τουρισμός Οικοτουρισμός στην Ελλάδα....2 Δυνατότητες και μορφές ανάπτυξης...2 Τα οφέλη

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΤΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΥ ΤΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ 2014 2020

ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΤΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΥ ΤΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ 2014 2020 ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΤΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΥ ΤΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΑΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΔΗΜΟΥΣ 1 1. ΓΕΝΙΚΑ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΑ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ 1.1 Αναφερθείτε

Διαβάστε περισσότερα

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΚΟΥΒΑΡΗ ΣΤΑΥΡΙΑΝΗ ΤΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ 2014

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΚΟΥΒΑΡΗ ΣΤΑΥΡΙΑΝΗ ΤΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ 2014 ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΚΟΥΒΑΡΗ ΣΤΑΥΡΙΑΝΗ ΤΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ 2014 ΘΕΜΑ : «Η Θεωρητική και Κριτική Διάσταση των Εναλλακτικών και Ειδικών Μορφών Τουρισμού στην Ελλάδα» ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΔΟΙ 1. Η πρώτη τουριστική περίοδος

Διαβάστε περισσότερα

Ενθάρρυνση τουριστικών δραστηριοτήτων ΤΙΤΛΟΣ ΜΕΤΡΟΥ. Ενθάρρυνση τουριστικών δραστηριοτήτων ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ

Ενθάρρυνση τουριστικών δραστηριοτήτων ΤΙΤΛΟΣ ΜΕΤΡΟΥ. Ενθάρρυνση τουριστικών δραστηριοτήτων ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ 3.1.3. Ενθάρρυνση τουριστικών δραστηριοτήτων ΤΙΤΛΟΣ ΜΕΤΡΟΥ Ενθάρρυνση τουριστικών δραστηριοτήτων ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ Άρθρα 52 (α) (iii) και 55 του Κανονισμού (EΚ) 1698/2005, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει Σημείο

Διαβάστε περισσότερα

Ειδικότερα, σημειώνουμε τις ακόλουθες παρατηρήσεις επί των σκέψεων για τις τροποποιήσεις του Α.Ν.:

Ειδικότερα, σημειώνουμε τις ακόλουθες παρατηρήσεις επί των σκέψεων για τις τροποποιήσεις του Α.Ν.: Αναπτυξιακός Νόμος (6/2002) Ο ΣΕΤΕ θέλοντας να συμβάλει θετικά στις αλλαγές του Αναπτυξιακού Νόμου υπέβαλε μια σειρά προτάσεων, εκφράζοντας τις θέσεις των επιχειρήσεων από ολόκληρο το τουριστικό φάσμα.

Διαβάστε περισσότερα

ΚΡΙΤΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΕΡΓΟΥ Υ ΡΕΥΣΗΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ

ΚΡΙΤΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΕΡΓΟΥ Υ ΡΕΥΣΗΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ΚΡΙΤΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΕΡΓΟΥ Υ ΡΕΥΣΗΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΤΕΕ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ΣΤΗΝ ΗΜΕΡΙ Α ΓΙΑ ΤΟ ΠΟΣΙΜΟ ΝΕΡΟ ΤΕΤΑΡΤΗ 9 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2005 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ Τα προτεινόµενα έργα εξασφαλίζουν την ισορροπία

Διαβάστε περισσότερα

8. Συµπεράσµατα Προτάσεις

8. Συµπεράσµατα Προτάσεις 8. Συµπεράσµατα Προτάσεις Όπως φάνηκε από όλα τα παραπάνω ο οικότοπος των Μεσογειακών Εποχικών Λιµνίων αποτελεί συγκριτικό πλεονέκτηµα των περιοχών µελέτης και η διατήρηση του µπορεί να συνδυαστεί άµεσα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙ ΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΓΙΑ ΤΙΣ Υ ΑΤΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ, ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ & ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ Χωροταξικός σχεδιασµός & υδατοκαλλιέργειες στον ευρωπαϊκό χώρο Μέχρι σήµερα δεν υπάρχει ολοκληρωµένο

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΕΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ. Μαρία Κιτριλάκη ΠΕ04.04

ΦΥΣΙΚΕΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ. Μαρία Κιτριλάκη ΠΕ04.04 ΦΥΣΙΚΕΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ Μαρία Κιτριλάκη Διαχείριση φυσικών περιοχών Η σύγχρονη αντίληψη για τη διαχείριση των φυσικών περιοχών δεν κυριαρχείται από την παλαιότερη τακτική της εξάντλησης αλλά από

Διαβάστε περισσότερα

5000 Γεωµετρικό µοντέλο 4500 Γραµµικό µοντέλο 4000 3500 3000 2500 2000 1500 1991 2001 2011 2021 2031 2041 2051

5000 Γεωµετρικό µοντέλο 4500 Γραµµικό µοντέλο 4000 3500 3000 2500 2000 1500 1991 2001 2011 2021 2031 2041 2051 Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Σχολή Πολιτικών Μηχανικών Τοµέας Υδατικών Πόρων Μάθηµα: Αστικά Υδραυλικά Έργα Μέρος Α: Υδρευτικά έργα Άσκηση Ε1: Εκτίµηση παροχών σχεδιασµού έργων υδροδότησης οικισµού Σύνταξη

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι άμεση ρύπανση?

Τι είναι άμεση ρύπανση? ΡΥΠΑΝΣΗ ΝΕΡΟΥ Τι είναι ρύπανση; Ρύπανση μπορεί να θεωρηθεί η δυσμενής μεταβολή των φυσικοχημικών ή βιολογικών συνθηκών ενός συγκεκριμένου περιβάλλοντος ή/και η βραχυπρόθεσμη ή μακροπρόθεσμη βλάβη στην

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Θ. Δ. Ζάγκα Καθηγητή ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Σχολή Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος Τομέας Δασικής Παραγωγής-Προστασίας Δασών-

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΗΜΟΥ ΚΟΝΙΤΣΑΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΗΜΟΥ ΚΟΝΙΤΣΑΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΗΜΟΥ ΚΟΝΙΤΣΑΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΗΜΟΥ ΚΟΝΙΤΣΑΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΗΜΟΥ ΚΟΝΙΤΣΑΣ 2015-2019 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ Τι είναι το Ε.Π. του Δήμου και ποιος είναι ο σκοπός του Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα (Ε.Π.) είναι ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα που

Διαβάστε περισσότερα

Learning and Teaching Conference 25 Ιανουαρίου 2014, ΑΘΗΝΑ

Learning and Teaching Conference 25 Ιανουαρίου 2014, ΑΘΗΝΑ Learning and Teaching Conference 25 Ιανουαρίου 2014, ΑΘΗΝΑ Δημήτριος Λεκκός Πολιτικός Μηχανικός TE, Ελεγκτής Δόμησης Β Τάξης MSc in Environment pollution Control MEDITERRANEAN COLLEGE School of Engineering

Διαβάστε περισσότερα

Λαναρά Θεοδώρα Δασολόγος Περιβαλλοντολόγος MSc Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Παρνασσού

Λαναρά Θεοδώρα Δασολόγος Περιβαλλοντολόγος MSc Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Παρνασσού Λαναρά Θεοδώρα Δασολόγος Περιβαλλοντολόγος MSc Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Παρνασσού Ορισμός: Μια χερσαία και/ή θαλάσσια έκταση με ιδιαίτερα οικολογικά και τοπικά χαρακτηριστικά, αφιερωμένη στην

Διαβάστε περισσότερα

COSTA NAVARINO, Η ΠΡΩΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ (Π.Ο.Τ.Α.) ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ. Πετράκος Κώστας

COSTA NAVARINO, Η ΠΡΩΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ (Π.Ο.Τ.Α.) ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ. Πετράκος Κώστας COSTA NAVARINO, Η ΠΡΩΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ (Π.Ο.Τ.Α.) ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Πετράκος Κώστας ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: Αντικείμενο αυτής της εργασίας

Διαβάστε περισσότερα

Κλιματική Αλλαγή και Τουρισμός

Κλιματική Αλλαγή και Τουρισμός Κλιματική Αλλαγή και Τουρισμός Που οδηγούνται τα ταξίδια? Μαρία Ζησούλη MSc Μάρκετινγκ & Επικοινωνία, Σύμβουλος Τουριστικής Ανάπτυξης, Μέλος ΔΕ Ελληνικού Ινστιτούτου Μάρκετινγκ, Μελος ΔΣ Εταιρίας Θεσσαλικών

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΛΕΤΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

ΜΕΛΕΤΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ 93 ΚEΦΑΛΑΙΟ 4 ΜΕΛΕΤΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ 94 95 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4. ΜΕΛΕΤΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΏΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ 4.1. Γενικά Στο προηγούµενο κεφάλαιο παρουσιάστηκαν

Διαβάστε περισσότερα

Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΚΑΙ ΤΑ ΜΕΣΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ

Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΚΑΙ ΤΑ ΜΕΣΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΚΑΙ ΤΑ ΜΕΣΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ Ι. ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ; Η πορεία που πρέπει να ακολουθηθεί για την πραγματοποίηση των αντικειμενικών

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑΣ ΜΕΛΕΤΩΝ ΕΙΔΙΚΗΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ. Γιώργος Βαβίζος Βιολόγος Eco-Consultants S.A.

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑΣ ΜΕΛΕΤΩΝ ΕΙΔΙΚΗΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ. Γιώργος Βαβίζος Βιολόγος Eco-Consultants S.A. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑΣ ΜΕΛΕΤΩΝ ΕΙΔΙΚΗΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Γιώργος Βαβίζος Βιολόγος Eco-Consultants S.A. 1 Εισαγωγή Η εισήγηση αυτή αποσκοπεί: Στον εντοπισμό της αξιοπιστίας των νομοθετημένων τεχνικών

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΔΑΦΙΚΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑ-KYΠΡΟΣ Η ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΔΑΦΙΚΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑ-KYΠΡΟΣ Η ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΔΑΦΙΚΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑ-KYΠΡΟΣ 2014-2020 1 Η ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΣ ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ: 16.000.000,00 ΠΡΟΘΕΣΜΙΑ ΥΠΟΒΟΛΗΣ: 15.03.2016, 15:00 ΕΠΙΛΕΞΙΜΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ: ΕΛΛΑΔΑ:

Διαβάστε περισσότερα

Αλλάζει τη. ζωή μας. www.epperaa.gr. www.ypeka.gr. Προστατεύει από τα Απόβλητα

Αλλάζει τη. ζωή μας. www.epperaa.gr. www.ypeka.gr. Προστατεύει από τα Απόβλητα Προστατεύει από τα Απόβλητα Αλλάζει τη ζωή μας www.epperaa.gr www.ypeka.gr Ε.Π. «Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη» 2007-2013 Το ΕΠΠΕΡΑΑ ενισχύει την Ολοκληρωμένη Διαχείριση Αποβλήτων βελτιώνει την Ποιότητα

Διαβάστε περισσότερα

Ολοκληρωμένη Διαχείριση Αστικού Νερού. Α. Ανδρεαδάκης ομ. Καθηγητής ΕΜΠ

Ολοκληρωμένη Διαχείριση Αστικού Νερού. Α. Ανδρεαδάκης ομ. Καθηγητής ΕΜΠ Ολοκληρωμένη Διαχείριση Αστικού Νερού Α. Ανδρεαδάκης ομ. Καθηγητής ΕΜΠ Προκλήσεις Αστικοποίηση (70% το 2015) Εντατικοποίηση ανταγωνισμού μεταξύ χρηστών Κλιματική Αλλαγή (40% σε περιοχές με έλλειψη νερού)

Διαβάστε περισσότερα

Κριτήρια της ΕΕ για τις ΠΔΣ στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας

Κριτήρια της ΕΕ για τις ΠΔΣ στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας Κριτήρια της ΕΕ για τις ΠΔΣ στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας Οι Πράσινες Δημόσιες Συμβάσεις (GPP/ΠΔΣ) αποτελούν προαιρετικό μέσο. Το παρόν έγγραφο παρέχει τα κριτήρια της ΕΕ για τις ΠΔΣ, τα οποία έχουν

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΝΗΣΙΩΤΙΚΟΣ ΝΟΜΟΣ ΕΥΒΟΙΑΣ

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΝΗΣΙΩΤΙΚΟΣ ΝΟΜΟΣ ΕΥΒΟΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΝΗΣΙΩΤΙΚΟΣ ΝΟΜΟΣ ΕΥΒΟΙΑΣ Πένη Ιωαννίδου - Αλαμάνου Δρ. Μηχανολόγος Μηχανικός Ε.Μ.Π. Δ/ντρια Διεύθυνσης Περιβάλλοντος Ν.Α. Εύβοιας 6 Συνέδριο Νησιωτικών ΤΕΕ - ΧΑΛΚΙΔΑ, 5-7 ΙΟ ΥΝ ΙΟ Υ2008

Διαβάστε περισσότερα

Χρηµατοδότηση Natura 2000 ΤΕΧΝΙΚΟΣ Ο ΗΓΟΣ

Χρηµατοδότηση Natura 2000 ΤΕΧΝΙΚΟΣ Ο ΗΓΟΣ Χρηµατοδότηση Natura 2000 ΤΕΧΝΙΚΟΣ Ο ΗΓΟΣ για έναν ζωντανό πλανήτη Ιόλη Χριστοπούλου, WWF Ελλάς Αθήνα, 14 εκεµβρίου 2006 Χρηµατοδότηση Natura 2000 ΤΕΧΝΙΚΟΣ Ο ΗΓΟΣ Εισαγωγή οµή & περιεχόµενο Παράδειγµα

Διαβάστε περισσότερα

επιπτώσεων στο περιβάλλον απαιτήσεις σε αντιρρυπαντικά συστήµατα Αέριες Εκποµπές Εκποµπές οσµών

επιπτώσεων στο περιβάλλον απαιτήσεις σε αντιρρυπαντικά συστήµατα Αέριες Εκποµπές Εκποµπές οσµών ΠΕΡΙΛΗΨΗ Για την επιτυχή εφαρµογή της πολυκριτηριακής ανάλυσης, είναι απαραίτητο αφενός µεν να εξετασθεί ένας ικανός και αναγκαίος αριθµός κριτηρίων που θα δίνουν µία αντιπροσωπευτική και πλήρη εικόνα

Διαβάστε περισσότερα

ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΕΨΕΩΝ Σταδίου 24, Αθήνα Τηλ , Fax: Αθήνα, 17 Απριλίου 2002 ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΕΨΕΩΝ Σταδίου 24, Αθήνα Τηλ , Fax: Αθήνα, 17 Απριλίου 2002 ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΕΨΕΩΝ Σταδίου 24, 105 64 Αθήνα Τηλ. 331 2253, 331 0022 Fax: 33 120 33 Αθήνα, 17 Απριλίου 2002 ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Ο ΣΥΝΕ ΡΙΑΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΔΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΝΗΣΙΩΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ (ΩΣ ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ, ΝΗΣΩΝ ΑΛΙΕΙΑΣ (Υ.ΘΥ.Ν.ΑΛ) ΣΤΗ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΥΝΟΧΗΣ) Η 5 η έκθεση για την οικονομική,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΥΚΛΟΥ ΖΩΗΣ Ε Φ Α Ρ Μ Ο Γ Η Σ Τ Η Ν Γ Ε Ω Ρ Γ Ι Α : Ε Ν Ε Ρ Γ Ε Ι Α Κ Ε Σ Κ Α Λ Λ Ι Ε Ρ Γ Ε Ι Ε Σ & Κ Α Τ Ε Ρ Γ Α Σ Ι Α Ε Δ Α Φ Ο Υ Σ

ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΥΚΛΟΥ ΖΩΗΣ Ε Φ Α Ρ Μ Ο Γ Η Σ Τ Η Ν Γ Ε Ω Ρ Γ Ι Α : Ε Ν Ε Ρ Γ Ε Ι Α Κ Ε Σ Κ Α Λ Λ Ι Ε Ρ Γ Ε Ι Ε Σ & Κ Α Τ Ε Ρ Γ Α Σ Ι Α Ε Δ Α Φ Ο Υ Σ ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΥΚΛΟΥ ΖΩΗΣ Ε Φ Α Ρ Μ Ο Γ Η Σ Τ Η Ν Γ Ε Ω Ρ Γ Ι Α : Ε Ν Ε Ρ Γ Ε Ι Α Κ Ε Σ Κ Α Λ Λ Ι Ε Ρ Γ Ε Ι Ε Σ & Κ Α Τ Ε Ρ Γ Α Σ Ι Α Ε Δ Α Φ Ο Υ Σ Γεωργία Νέα ΚΑΠ: -εφαρμογή υποχρεωτικών μέτρων «Πολλαπλή Συμμόρφωση»

Διαβάστε περισσότερα

ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΙΣΗ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΣΤΙΣ ΠΟΛΕΙΣ

ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΙΣΗ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΣΤΙΣ ΠΟΛΕΙΣ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΙΣΗ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΣΤΙΣ ΠΟΛΕΙΣ Ο πλανήτης μας είναι καλυμμένος με νερό σε ποσοστό 75%. Το 97,5% αυτού του νερού είναι αλμυρό (θάλασσες). Το 2,5% είναι γλυκό νερό και πάγοι. Λιγότερο από 1% είναι διαθέσιμο

Διαβάστε περισσότερα