Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download ""

Transcript

1 Παρασκευή τοµών παραφίνης για ιστοχηµική χρώση

2 82

3 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΤΟΜΩΝ ΠΑΡΑΦΙΝΗΣ ΑΠΟ ΙΑΦΟΡΟΥΣ ΙΣΤΟΥΣ ΓΙΑ ΙΣΤΟΧΗΜΙΚΟ ΕΝΤΟΠΙΣΜΟ ΕΝΩΣΕΩΝ Σκοπός της άσκησης : η κατανόηση εργαστηριακών εννοιών όπως αφυδάτωση, ενυδάτωση, παραφινοποίηση και αποπαραφινοποίηση ιστών, καθώς και η εφαρµογή τους στην µονιµοποίηση και έγκλειση ιστών σε παραφίνη και προετοιµασία τοµών για ιστοχηµικές χρώσεις. ΓΕΝΙΚΑ Η ιστοχηµεία και η κυτταροχηµεία χαρακτηρίζονται από αρχές και µεθόδους που µας δίνουν τη δυνατότητα µε τη βοήθεια του µικροσκοπίου ν ανιχνεύουµε µε χηµικό τρόπο και να εντοπίζουµε µέσα στους ιστούς και τα κύτταρα την ύπαρξη ειδικών χηµικών οµάδων ή ουσιών (DNA, λιπιδίων, υδατανθράκων κλπ.). Οι πληροφορίες που παίρνουµε από τους ζωντανούς ιστούς είναι περιορισµένος. Τα όρια των κυττάρων όταν είναι ζωντανοί οι ιστοί, δεν ξεχωρίζουν. Οι κυτταρικές σχέσεις µελετώνται καλύτερα σε λεπτές τοµές ενώ οι ζωντανοί ιστοί είναι µαλακοί και δεν κόβονται καλά. Πολλά από τα κυτταρικά συστατικά δεν φαίνονται µε εξέταση στο µικροσκόπιο, όταν είναι ζωντανά. Αντίθετα διαπιστώνονται σε νεκρά κύτταρα µετά από κατάλληλη επεξεργασία. Η ιστοχηµεία δεν µπορεί να εφαρµοστεί σε ζωντανά κύτταρα. Τέλος είναι πιο καλά για τον ερευνητή να έχει µόνιµα παρασκευάσµατα για να µελετάει όποτε θέλει. ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΓΙΑ ΜΟΝΙΜΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ Η διαδικασία που ακολουθείται για την παρασκευή µόνιµων παρασκευασµάτων κυττάρων και ιστών είναι συνοπτικά η παρακάτω: α) µονιµοποίηση (fixation), β) έγκλειση (embedding), γ) κόψιµο σε λεπτές τοµές (sectioning), δ) βάψιµο (staining) και ε) καθήλωση και έγκλειση της της τοµής πάνω στην αντικειµενοφόρο πλάκα (mounting). 83

4 Μονιµοποίηση Είναι µια χηµική διαδικασία που έχει ως κύριο σκοπό την προστασία των ιστών από αυτόλυση και βακτηριακή µόλυνση καθώς και τη σταθεροποίησή τους ώστε να διατηρείται η κυτταρική δοµή στα επόµενα στάδια. Για τους λόγους αυτούς πρέπει να γίνεται αµέσως µετά τη θανάτωση του οργανισµού ώστε να αποφευχθούν οι διάφορες αλλοιώσεις. Ο ιστός που θα µονιµοποιηθεί θα πρέπει να έχει µικρό µέγεθος (όχι >5 mm) και µάλιστα ο λόγος επιφάνεια/πάχος >>1 και να τοποθετηθεί σε τουλάχιστον 10πλάσιο όγκο µονιµοποιητικού. Τα µονιµοποιητικά είναι διάφοροι οργανικοί διαλύτες και δραστικές οργανικές ή ανόργανες ουσίες. Μερικά από τα πιο κοινά µονιµοποιητικά είναι η αιθανόλη, η φορµαλδεΰδη, το οξικό οξύ, το πικρικό οξύ κ.ά. Η φορµαλδεΰδη είναι το ευρύτερα χρησιµοποιούµενο µονιµοποιητικό στην Ιστοπαθολογία (το 40% v/v διάλυµά της που διατίθεται από το εµπόριο, ονοµάζεται φορµαλίνη). Είναι καλό µονιµοποιητικό για τη διατήρηση της γενικής δοµής του κυτταροπλάσµατος και του πυρήνα λόγω του πρωτεϊνικού τους περιεχοµένου. Οι αλδεΰδες γενικά σχηµατίζουν οµοιοπολικούς δεσµούς µε τις ελεύθερες αµινοµάδες των πρωτεϊνών και µε αυτό τον τρόπο διασυνδέουν τις γειτονικές πρωτεΐνες και τις σταθεροποιούν. Η επιλογή του µονιµοποιητικού πάντως εξαρτάται από το σκοπό της µελέτης και από τη φύση του υλικού. Οι οµοιόµορφοι ιστοί µονιµοποιούνται ταχύτερα από τους σύνθετους. Κανένα όµως µονιµοποιητικό δεν είναι ιδεώδες για όλα τα συστατικά των κυττάρων. Γι αυτό συνήθως χρησιµοποιούνται µίγµατα π.χ. µε διάλυµα αιθανόλης-οξικού µονιµοποιείται το κυτταρόπλασµα και η χρωµατίνη αντίστοιχα. Γενικά οι κύριοι παράγοντες που πρέπει να λαµβάνει κανείς υπόψη του για την επιλογή του µονιµοποιητικού είναι α) η ταχύτητα διείσδυσής του στους ιστούς, β) η αποφυγή παραµόρφωσής τους λόγω πρόκλησης οσµωτικών κινήσεων (π.χ. συρρίκνωση ή διόγκωση), γ) η δυνατότητα µετατροπής διαλυτών κυτταρικών συστατικών σε αδιάλυτα, ε) η δυνατότητα να επιτρέπουν στα διάφορα κυτταρικά τµήµατα να γίνονται επιλεκτικά και ευκρινώς ορατά όταν βαφούν. Η µονιµοποίηση καθιστά τα κύτταρα διαπερατά στις χρωστικές. Συχνά δε, βελτιώνει τη χρώση αυξάνοντας τη συγγένεια κυτταρικών συστατικών προς τα µόρια της χρωστικής. Μερικά µονιµοποιητικά είναι ασταθή. Γι αυτό πρέπει να είναι φρέσκα και να µην ξαναχρησιµοποιούνται. Μετά τη µονιµοποίηση χρειάζεται πολύ καλό ξέπλυµα ώστε να αποµακρυνθεί τελείως το µονιµοποιητικό το οποίο µπορεί να δηµιουργήσει προβλήµατα στις επόµενες διαδικασίες. 84

5 Έγκλειση Οι ιστοί είναι µαλακοί και εύθραυστοι ακόµα και µετά από την στερέωση. Γι αυτό χρειάζεται να εµποτιστούν µε κάποιο υλικό που θα τους σκληρύνει ώστε να µπορούν στη συνέχεια να κοπούν σε λεπτές τοµές. Τα συνηθισµένα µέσα έγκλεισης για φωτονικό µικροσκόπιο είναι η παραφίνη και η ζελατίνη. Στην υγρή µορφή τους διεισδύουν στους ιστούς και τους περιβάλλουν. Στη συνέχεια µε ψύξη στερεοποιούνται. Επειδή τα δείγµατα των ιστών έχουν µεγάλη περιεκτικότητα σε νερό, αν η έγκλειση γίνει σε παραφίνη, θα πρέπει να γίνει: α) αφυδάτωση του ιστού, β) τοποθέτησή του σε οργανικό διαλύτη (ξυλόλη), γ) τοποθέτησή του σε λειωµένη παραφίνη. Η αφυδάτωση γίνεται ώστε να εισχωρήσει στον ιστό η αδιάλυτη στο νερό παραφίνη. Αυτό επιτυγχάνεται ξεκινώντας από σκέτο νερό και καταλήγοντας σε σκέτο διαλύτη (συνήθως αιθανόλη) µε ενδιαµέσως µια σειρά υδατικών διαλυµάτων του διαλύτη, αύξουσας συγκέντρωσης. Η αφυδάτωση πρέπει να γίνεται βάσει χρονοδιαγράµµατος, ώστε να αποφεύγεται η παραµόρφωση και η σκλήρυνση του παρασκευάσµατος λόγω παρατεταµένης παραµονής στο αφυδατωτικό µέσον, αλλά και η επίσπευση γιατί η µη πλήρης αφυδάτωση καταστρέφει τα δείγµατα περισσότερο από κάθε τι άλλο. Η έγκλειση σε ζελατίνη δεν απαιτεί προηγουµένως αφυδάτωση του ιστού γιατί διαλύεται στο νερό και µπορεί εύκολα να διεισδύσει στους ιστούς. Οι χηµικές ουσίες που χρησιµοποιούνται για την αφυδάτωση συνήθως δεν είναι διαλυτές στην παραφίνη. Γι αυτό πρέπει οι ιστοί να εµποτιστούν προηγουµένως µε υγρές ουσίες που µπορούν να αναµειχθούν µε αυτή. Τέτοιες ουσίες καθιστούν τους ιστούς διαφανείς και αποκαλούνται µέσα διαύγασης. Αποτελούν δε και ένα δείκτη του αν έχει γίνει καλά η αφυδάτωση. Αν δεν είναι πλήρης, µπορεί να δηµιουργηθεί ένα γαλακτώδες ίζηµα στο υγρό διαύγασης οπότε θα πρέπει να επαναληφθεί η διαδικασία της αφυδάτωσης ξεκινώντας συνήθως από την απόλυτη αιθανόλη. Τα πιο συχνά χρησιµοποιούµενα µέσα διαύγασης είναι υδρογονάνθρακες όπως η ξυλόλη, το τολουόλιο κ.ά. Πολλά από αυτά τα υγρά µέσα είναι πτητικά και σκληραίνουν τους ιστούς γρήγορα, είναι δε επιβλαβή για την υγεία. Υπάρχουν και έλαια όπως κεδρέλαιο και γαρυφαλέλαιο τα οποία είναι ασφαλέστερα αλλά δρουν αργά. Η έγκλειση σε παραφίνη επιτυγχάνεται µε διαδοχική εµβάπτιση σε µια σειρά µιγµάτων µέσου διαύγασης - µέσου έγκλεισης (µε αύξουσα συγκέντρωση του µέσου διαύγασης) σε θερµοκρασία µεγαλύτερη της θερµοκρασίας τήξης της παραφίνης. (Στο εµπόριο υπάρχουν παραφίνες µε διαφορετικό σηµείο τήξης C για σκληρούς ιστούς που θα κοπούν σε λεπτές τοµές και σε 52 0 C-56 0 C για µαλακούς και πιο παχιές τοµές). Μετά την τέλεια διαπότιση του ιστού µε υγρή παραφίνη φτιάχνεται το µπλοκ παραφίνης σε καλούπια (εικ. 2). 85

6 Κατά τη διάρκεια της στερεοποίησης πρέπει το δείγµα να προσανατολίζεται προσεκτικά ώστε να είναι γνωστό σε τι επίπεδο γίνονται οι τοµές. Κόψιµο τοµών Τα δείγµατα των ιστών είναι πολύ παχιά για να µπορούν τα κύτταρά τους να εξεταστούν κατευθείαν στο µικροσκόπιο και να αποκαλύψουν λεπτοµέρειες της δοµής τους. Γι αυτό πρέπει να κοπούν σε λεπτές τοµές (συνήθως πάχους 1-10 µm) µε ένα µικροτόµο. Ο µικροτόµος (εικ.1) είναι ένα όργανο που έχει ως κύρια µέρη το µαχαίρι που κόβει τις τοµές, τη θέση που τοποθετείται το µπλοκ µε το δείγµα και το µηχανισµό που φέρνει το µπλοκ προς το µαχαίρι. Μια άλλη µέθοδος για κόψιµο του δείγµατος σε λεπτές τοµές είναι σε κρυοστάτη, έναν ειδικό µικροτόµο που διατηρείται σε ψυχρό θάλαµο. Επειδή οι προαναφερθείσες διαδικασίες της στερέωσης και έγκλεισης µπορεί να αλλοιώσουν τη δοµή των κυττάρων ή τα συστατικά τους µόρια (απενεργοποίηση ενζύµων, αποµάκρυνση λιπιδίων) µε µη αρεστό τρόπο, µπορούν να αντικατασταθούν µε γρήγορη ψύξη (µε ξηρό πάγο ή µίγµατα αιθανόλης, ισοπεντάνιο κ.ά.) και ο παγωµένος ιστός να κοπεί κατευθείαν στον κρυοστάτη. Με αυτό τον τρόπο οι δοµές των µορίων π.χ. πρωτεϊνών διατηρούνται συχνά όµως καταστρέφεται η δοµή του κυττάρου από παγοκρυστάλλους. Τόσο η παραφίνη όσο και η ζελατίνη ως µέσα έγκλεισης έχουν τα πλεονεκτήµατα και τα µειονεκτήµατά τους. Η παραφίνη χρησιµοποιείται περισσότερο γιατί µε αυτή κόβονται λεπτότερες και οµοιόµορφες τοµές που διατηρούνται για µεγάλα χρονικά διαστήµατα. Έχει όµως και τα µειονεκτήµατά της καθώς οι διαδικασίες που ακολουθούνται για την έγκλειση του ιστού σε αυτή µπορεί να συρρικνώσουν τον ιστό, να αδρανοποιήσουν ορισµένα ένζυµα και να διώξουν τα λιπίδια. Η ζελατίνη δεν είναι πολύ σκληρή. για να γίνουν τοµές ο ιστός προηγουµένως στερεώνεται σε φορµαλδεΰδη και αφήνεται στο ψυγείο να παγώσει. Οι τοµές όµως είναι παχύτερες από ότι σε παραφίνη. Επίσης επειδή η ζελατίνη δε µπορεί να αποµακρυνθεί από τον ιστό η έγκλειση σε αυτή παρουσιάζει το µειονέκτηµα ότι µερικές χρωστικές µαζί µε τον ιστό βάφουν κι αυτή. Καλές τοµές θα επιτύχουµε µόνο όταν χρησιµοποιήσουµε µε το µικροτόµο αρκετές φορές. Στην εικόνα 1 απεικονίζεται ένας µικροτόµος σαν αυτόν που θα χρησιµοποιήσουµε στο εργαστήριο. 86

7 Εικόνα 1. Ένας τυπικός µικροτόµος. 1. Βάση 2. Κοχλίας προώθησης 3. Υποδοχέας παραφίνης 4. Υποδοχέας στήριξης µαχαιρού 5. Κινούµενο µέρος 6. Μοχλός προώθησης Τα κύρια µέρη σ' ένα µικροτόµο είναι το µαχαίρι που κόβει τις τοµές, η θέση που τοποθετείται το µπλοκ και ο µηχανισµός που φέρνει το µπλοκ προς το µαχαίρι. Χρώση Σκοπός της χρώσης είναι: α) η αύξηση της αντίθεσης ώστε να εντοπιστούν κύτταρα και ιστοί και να παρατηρηθεί η µορφολογία τους. Τα περισσότερα κύτταρα είναι διάφανα. εν περιέχουν φυσικές χρωστικές όπως χλωροφύλλη, αιµοσφαιρίνη ώστε να είναι δυνατή η διάκριση ανάµεσα σε αυτά και το περιβάλλον τους. Γι αυτό ένας τρόπος αύξησης της αντίθεσης είναι η χρήση χρωστικών. β) η ανίχνευση συγκεκριµένων χηµικών οµάδων και ενώσεων σε κυττάρα και ιστούς. Οι φυσικοχηµικές ιδιότητες της χρωστικής καθορίζουν αν αυτή θα προσροφηθεί επιλεκτικά σε συγκεκριµένες δοµές ή αν θα διαπεράσει την κυτταρική µεµβράνη. Πολλές όµως χρωστικές που χρησιµοποιούνται για την παρατήρηση στο µικροσκόπιο φωτεινού πεδίου δρουν βάσει φορτίου και διακρίνονται σε όξινες και βασικές. Επειδή οι περισσότερες χρωστικές δρουν σε υδατικά διαλύµατα, αν οι τοµές έχουν εγκλειστεί σε παραφίνη πρέπει πριν τη χρώση να ενυδατωθούν αφού προηγουµένως αποµακρυνθεί η παραφίνη µε ξυλόλη. 87

8 Η ενυδάτωση των τοµών γίνεται µε το πέρασµά τους από υδατικά διαλύµατα αιθανόλης µειούµενης συγκέντρωσης και τελικά από νερό. Η πιο κατάλληλη χρώση για τοµές ζωικών ιστών που χρησιµοποιείται ευρέως και για ιστοπαθολογικά παρασκευάσµατα είναι η διπλή χρώση αιµατοξυλίνης-εωζίνης. Η αιµατοξυλίνη ως βασική χρωστική βάφει τον πυρήνα µπλε ενώ η εωζίνη ως όξινη χρωστική βάφει το κυτταρόπλασµα ροζ. Η αιµατοξυλίνη βάφει επίσης και άλλες όξινες δοµές, όπως περιοχές του κυτταροπλάσµατος πλούσιες σε RNA. Οι όξινες χρωστικές πάλι όπως η εωζίνη τείνουν να βάφουν όλα τα συστατικά των ιστών ιδίως σε χαµηλό ph και γι αυτό χρησιµοποιούνται για να βάφουν το φόντο µε διαφορετικό χρώµα (counterstains) από εκείνο που βάφει η χρωστική που έχει επιλεγεί για τις δοµές που µας ενδιαφέρουν. Επικάλυψη τοµών Το τελευταίο βήµα της ετοιµασίας ενός µόνιµου παρασκευάσµατος είναι η επικάλυψη των τοµών µε κατάλληλο διάφανο υλικό το οποίο στη συνέχεια θα σκληρύνει. Η επικάλυψη είναι απαραίτητη για να προστατευθεί το παρασκεύασµα και να διατηρηθεί χωρίς να χάσει την ποιότητά του µε το χρόνο. Τα σύγχρονα υλικά επικάλυψης είναι συνθετικές ρητίνες ή πλαστικά (DPX, Gelvatol, Eukitt, Mowiol κ.ά.) διαλυµένα σε οργανικό διαλύτη. Είναι κολλώδεις ουσίες ώστε η καλυπτρίδα να παραµείνει µόνιµα στη θέση της πάνω στην αντικειµενοφόρο πλάκα. Υπερέχουν έναντι των φυσικών ρητινών (βάλσαµο Καναδά) γιατί παραµένουν διαφανή µε το χρόνο, σκληραίνουν γρήγορα, είναι χηµικά αδρανή και διατίθενται σε ένα µεγάλο εύρος δεικτών διάθλασης (ένα καλό µέσον επικάλυψης πρέπει να έχει παρόµοιο δείκτη διάθλασης µε τον ιστό που επικαλύπτει). Για τα περισσότερα υλικά επικάλυψης απαιτείται η αποµάκρυνση όλου του νερού από την τοµή. Γι αυτό µετά τη χρώση µεταφέρουµε τις τοµές σε αύξουσες συγκεντρώσεις αιθανόλης µέχρι 100% αιθανόλης. Για συστατικά όµως ιστών που είναι διαλυτά σε οργανικούς διαλύτες χρησιµοποιούνται υδατικά µέσα επικάλυψης που βασίζονται σε ζελατίνη ή γλυκερόλη. 88

9 ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΥΛΙΚΑ Θερµαντική πλάκα Μικροσκόπιο Μικροτόµος Πινέλο Ξυριστικές λεπίδες Αντικειµενοφόροι επικαλυµένοι µε πολυ-λυσίνη Σιφώνια 1ml Μόνιµα παρασκευάσµατα ιστών ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ Οι ιστοί ποντικού που θα κόψετε στο µικροτόµο έχουν εγκλειστεί σε µπλοκ παραφίνης. Με τη βοήθεια µιας ξυριστικής λεπίδας κόψετε το µπλοκ παραφίνης έτσι ώστε να πάρει τη µορφή που δείχνεται στην εικόνα 2. Η κάτω πλευρά είναι µεγαλύτερη από την πάνω και παράλληλη προς αυτή. Επίσης προσέξτε ώστε το πάχος της παραφίνης γύρω από τον ιστό να µην είναι πάνω από 2 cm. 1. Τοποθετείστε και στερεώστε το µπλοκ στον ειδικό υποδοχέα του µικροτόµου. Για να γίνει αυτό περάστε µε ένα λεπτό στρώµα λειωµένης παραφίνης την πάνω επιφάνεια του υποδοχέα, ενώ ταυτόχρονα ζεσταίνετε µία σπάτουλα και πάνω της τοποθετείστε το µπλοκ οπότε λειώνει η επιφάνεια του µπλοκ που έρχεται σε επαφή µε τη σπάτουλα. Σπάτουλα και µπλοκ τοποθετούνται πάνω στον υποδοχέα. Σιγά-σιγά τραβήξτε τη σπάτουλα οπότε έρχεται σε επαφή το µπλοκ µε τη λειωµένη παραφίνη της πάνω επιφάνειας του υποδοχέα. Στη θέση αυτή κρατείστε το µπλοκ µέχρι να στερεοποιηθεί η παραφίνη. Ενισχύστε το σηµείο επαφής προσθέτοντας λίγη ζεστή παραφίνη. 89

10 Εικόνα 2. Μπλοκ παραφίνης µε κοµµάτι ιστού. 2. Με τη βοήθεια ξυριστικής λεπίδας κόψτε τοµές στην πάνω επιφάνεια του µπλοκ παράλληλες προς την ακµή του µαχαιριού, µέχρι να φανεί ο ιστός. 3. Τοποθετείστε τον υποδοχέα στο µικροτόµο και κοιτάξτε αν το µαχαίρι είναι τοποθετηµένο καλά στην υποδοχή του. Ρυθµίστε τη θέση του υποδοχέα έτσι ώστε το µπλοκ της παραφίνης µόλις να έρχεται σε επαφή µε το µαχαίρι. Εικόνα 3. Τοποθέτηση του µπλοκ πάνω στον υποδοχέα. Τα βέλη δείχνουν την κίνηση της κεφαλής. 90

11 5. Ρυθµίστε το µικροτόµο στο πάχος της τοµής που θέλετε και αρχίστε το κόψιµο. Συνήθως πετάµε τις πρώτες τοµές γιατί τα άκρα του ιστού δεν είναι κατάλληλα για καλές τοµές. Συνεχίστε το κόψιµο σχηµατίζοντας αλυσίδες από τοµές. Μόλις αρχίσει να σχηµατίζεται η αλυσίδα από τις τοµές, τις αποµακρύνετε από το µαχαίρι µε ένα λεπτό πινέλο και συνεχίζετε το κόψιµο. 6. Όταν κόψτε αρκετές τοµές, τις µεταφέρετε πάνω σε ένα καθαρό κοµµάτι χαρτί και τις χωρίζετε σε τµήµατα ανάλογα µε τον αριθµό των τοµών που θέλετε να τοποθετήσετε σε κάθε αντικειµενοφόρο πλάκα. 7. Αλείφετε την επιφάνεια των αντικειµενοφόρων µε το διάλυµα επίστρωσης. Για κάθε αντικειµενοφόρο χρησιµοποιείστε 10 σταγόνες από το στοκ διάλυµα σε 0,5ml Η 2 Ο. 8. Τοποθετείστε τις τοµές πάνω στην ειδικά επεξεργασµένη επιφάνεια της αντικειµενοφόρου (εικ. 4). 9. Η επιπεδοποίηση των τοµών γίνεται µε τοποθέτηση της αντικειµενοφόρου µε τις τοµές, πάνω σε θερµαινόµενη πλάκα. Η θερµοκρασία της πλάκας πρέπει να είναι µικρότερη από τη θερµοκρασία που λειώνει η παραφίνη. Μετά από λίγο οι τοµές επιπεδοποιούνται. Με προσοχή αποµακρύνετε την περίσσεια του διαλύµατος που έχετε επιστρώσει την πλάκα. Στην θέση αυτή αφήστε τις αντικειµενοφόρους για 2-3 ώρες. Εικόνα 4. Τοποθέτηση των τοµών στην αντικειµενοφόρο. 91

12 92

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΜΑΘΗΜΑ Ι

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΜΑΘΗΜΑ Ι ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΜΑΘΗΜΑ Ι ΕΝΟΤΗΤΑ «Εισαγωγή στη Βιολογία» ΑΣΚΗΣΗ 2. Οπτικό μικροσκόπιο - Χρώσεις Οι ζωντανοί ιστοί, τα περισσότερα κύτταρα και οι κυτταρικές δομές είναι άχρωμα λόγω της μεγάλης περιεκτικότητάς

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Ν. ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ( Ε.Κ.Φ.Ε ) ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Ν. ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ( Ε.Κ.Φ.Ε ) ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Ν. ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ( Ε.Κ.Φ.Ε ) ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Θέμα: ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ ΝΟΥΚΛΕΪΚΩΝ ΟΞΕΩΝ (DNA ΚΑΙ RNA AΠΟ ΦΥΤΙΚΑ ΚΥΤΤΑΡΑ) Μέσος χρόνος πειράματος: 45 λεπτά Α. ΑΝΑΛΩΣΙΜΑ Εργαλεία

Διαβάστε περισσότερα

Εικόνα 1. Αιµοκυτταρόµετρο. A. Πλάγια όψη και κάτοψη τυπικού αιµοκυτταρόµετρου, που φέρει δύο πλέγµατα µέτρησης. Β. Μεγεθυµένη άποψη του πλέγµατος

Εικόνα 1. Αιµοκυτταρόµετρο. A. Πλάγια όψη και κάτοψη τυπικού αιµοκυτταρόµετρου, που φέρει δύο πλέγµατα µέτρησης. Β. Μεγεθυµένη άποψη του πλέγµατος Υπολογισµός αριθµού και βιωσιµότητας κυτταρικού πληθυσµού 40 ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΚΑΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΑΡΙΘΜΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΕΝΟΣ ΚΥΤΤΑΡΙΚΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ Σκοπός της άσκησης : η χρήση

Διαβάστε περισσότερα

Λεκανίδης Στέφανος Ποταμίτης-Κόμης Ελευθέριος ΕΜΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ & ΒΙΟΪΑΤΡΙΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ - ΙΣΤΟΛΟΓΙΑ ΧΟΝΔΡΟΥ

Λεκανίδης Στέφανος Ποταμίτης-Κόμης Ελευθέριος ΕΜΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ & ΒΙΟΪΑΤΡΙΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ - ΙΣΤΟΛΟΓΙΑ ΧΟΝΔΡΟΥ Λεκανίδης Στέφανος Ποταμίτης-Κόμης Ελευθέριος ΕΜΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ & ΒΙΟΪΑΤΡΙΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ - ΙΣΤΟΛΟΓΙΑ ΧΟΝΔΡΟΥ ΙΣΤΟΛΟΓΙΑ (ΟΡΙΣΜΟΣ) Η ιστολογία είναι η επιστημονική μελέτη των ιστών του σώματος και του τρόπου

Διαβάστε περισσότερα

μικ οσκό ιο Το ο τικ π ό ρ π Zeiss, Stativ 1, 1857 Zeiss, Axiovert 200, 2006

μικ οσκό ιο Το ο τικ π ό ρ π Zeiss, Stativ 1, 1857 Zeiss, Axiovert 200, 2006 Το ο τικ μικ οσκό ιο π ό ρ π Zeiss, Stativ 1, 1857 Zeiss, Axiovert 200, 2006 Φωτισμός του δείγματος Διατάξεις φωτισμού του δείγματος στο σύνθετο οπτικό μικροσκόπιο Κλασσικό μικροσκόπιο Condenser diaphragm

Διαβάστε περισσότερα

EUSO 2016 ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΣΧΟΛΕΙΟ:. Σέρρες 05/12/2015

EUSO 2016 ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΣΧΟΛΕΙΟ:. Σέρρες 05/12/2015 14 η Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Επιστημών EUSO 2016 ΤΟΠΙΚΟΣ ΜΑΘΗΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΠΕΙΡΑΜΑΤΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΣΧΟΛΕΙΟ:. Μαθητές/τριες που συμμετέχουν: (1) (2) (3) Σέρρες 05/12/2015 Σύνολο μορίων:..... Α. Δράση των ενζύμων

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνιος Μαθητικός Διαγωνισμός για την επιλογή στη 10η Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Επιστημών - EUSO 2012 Σάββατο 21 Ιανουαρίου 2012 ΒΙΟΛΟΓΙΑ

Πανελλήνιος Μαθητικός Διαγωνισμός για την επιλογή στη 10η Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Επιστημών - EUSO 2012 Σάββατο 21 Ιανουαρίου 2012 ΒΙΟΛΟΓΙΑ Πανελλήνιος Μαθητικός Διαγωνισμός για την επιλογή στη 10η Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Επιστημών - EUSO 2012 Σάββατο 21 Ιανουαρίου 2012 ΒΙΟΛΟΓΙΑ Σχολείο: Ονοματεπώνυμα μαθητών: 1) 2). 3) 1 Προετοιμασία νωπού παρασκευάσματος

Διαβάστε περισσότερα

1 ο και 2 ο ΕΚΦΕ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ

1 ο και 2 ο ΕΚΦΕ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΤΟΠΙΚΟΣ ΠΡΟΚΡΙΜΑΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ EUSO 2012 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ 3 Δεκεμβρίου 2011 ΣΧΟΛΕΙΟ: ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: 1. 2. 3. ΑΣΚΗΣΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Σήμερα θα δείξετε τις ικανότητές

Διαβάστε περισσότερα

13 η ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ EUSO 2015

13 η ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ EUSO 2015 13 η ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ EUSO 2015 ΤΟΠΙΚΟΣ ΜΑΘΗΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Σάββατο 13 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2014 ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΜΑΘΗΤΩΝ 1)... 2)... 3)... ΣΧΟΛΕΙΟ Επιστημονική Επιτροπή:

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΥΠΕΥΘΥΝΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - «ΠΑΝΕΚΦE»

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΥΠΕΥΘΥΝΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - «ΠΑΝΕΚΦE» 1 ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΥΠΕΥΘΥΝΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - «ΠΑΝΕΚΦE» Αθήνα, email: panekfe@yahoo.gr www.ekfe.gr Πανελλήνιος Μαθητικός Διαγωνισμός για την επιλογή ομάδων μαθητών που θα συμμετάσχουν

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΩΗ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΜΩΝ. κοπός κοπός της άσκησης είναι η γνωριμία διαφόρων τεχνικών χρώσης.

ΧΡΩΗ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΜΩΝ. κοπός κοπός της άσκησης είναι η γνωριμία διαφόρων τεχνικών χρώσης. ΧΡΩΗ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΜΩΝ κοπός κοπός της άσκησης είναι η γνωριμία διαφόρων τεχνικών χρώσης. Γενικά Οι περισσότερες χρώσεις στηρίζονται στην αρχή, ότι ορισμένα κυτταρικά συστατικά αφομοιώνουν καλύτερα τις χρωστικές

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι. ΤΟ ΞΥΛΟ ΣΤΟ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΟ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι. ΤΟ ΞΥΛΟ ΣΤΟ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΟ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι. ΤΟ ΞΥΛΟ ΣΤΟ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΟ 80 ΓΕΝΙΚΑ Για την πλήρη αναγνώριση ενός είδους ξύλου είναι απαραίτητη η γνώση της δομής του. Μπορούμε να αναγνωρίσουμε ένα είδος ξύλου χρησιμοποιώντας τα μακροσκοπικά

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστηριακή άσκηση 2: ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΠΥΡΗΝΩΝ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΕΙ ΙΚΗ ΧΡΩΣΗ

Εργαστηριακή άσκηση 2: ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΠΥΡΗΝΩΝ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΕΙ ΙΚΗ ΧΡΩΣΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ Σκοπός Εργαστηριακή άσκηση 2: ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΠΥΡΗΝΩΝ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΕΙ ΙΚΗ ΧΡΩΣΗ Η εξοικείωση των µαθητών µε τεχνικές χρώσης νωπών παρασκευασµάτων και παρατήρησης τους στο οπτικό µικροσκόπιο.

Διαβάστε περισσότερα

2η ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΚΥΤΤΑΡΩΝ

2η ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΚΥΤΤΑΡΩΝ 2η ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ Επιμέλεια: Βολακάκης Γιάννης, Βιολόγος 1) ΣΚΟΠΟΣ ΣΤΟΧΟΙ Εξοικείωση με το μικροσκόπιο Βασικοί κανόνες μικροσκόπησης

Διαβάστε περισσότερα

Γενικοί και Ειδικοί Στόχοι

Γενικοί και Ειδικοί Στόχοι Ενότητα 2: Η οργάνωση της ζωής Γενικοί και Ειδικοί Στόχοι Κεφάλαιο 3: Η οργάνωση των οργανισμών Γενικοί Στόχοι: Φύλλα Εργασίας 3α Ανθρώπινος οργανισμός οργανικά συστήματα όργανα Α.1.18. Να διακρίνουν τα

Διαβάστε περισσότερα

Προκριματικός διαγωνισμός για την 14 th EUSO 2016 στην Βιολογία. Μικροσκοπική παρατήρηση φυτικών κυττάρων Ανίχνευση αμύλου και πρωτεϊνών

Προκριματικός διαγωνισμός για την 14 th EUSO 2016 στην Βιολογία. Μικροσκοπική παρατήρηση φυτικών κυττάρων Ανίχνευση αμύλου και πρωτεϊνών Ε.Κ.Φ.Ε. ΑΙΓΑΛΕΩ Ε.Κ.Φ.Ε. ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ Προκριματικός διαγωνισμός για την 14 th EUSO 2016 στην Βιολογία Ονοματεπώνυμα μελών ομάδας 1) 2) 3) Σχολείο: Σάββατο 5/12/2015 Διάρκεια: 45 λεπτά Μικροσκοπική

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΣΕΡΡΩΝ. 12 η Ευρωπαϊκή Ολυµπιάδα Επιστηµών EUSO 2014 ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΣΧΟΛΕΙΟ:. Σέρρες 07/12/2013

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΣΕΡΡΩΝ. 12 η Ευρωπαϊκή Ολυµπιάδα Επιστηµών EUSO 2014 ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΣΧΟΛΕΙΟ:. Σέρρες 07/12/2013 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΣΕΡΡΩΝ 12 η Ευρωπαϊκή Ολυµπιάδα Επιστηµών EUSO 2014 ΤΟΠΙΚΟΣ ΜΑΘΗΤΙΚΟΣ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΠΕΙΡΑΜΑΤΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΣΧΟΛΕΙΟ:. Μαθητές/τριες που συµµετέχουν: (1) (2) (3) Σέρρες 07/12/2013

Διαβάστε περισσότερα

Εργαλεία & Υλικά Διαλύματα Χρωστικές

Εργαλεία & Υλικά Διαλύματα Χρωστικές Ενότητα Ροή γενετικής πληροφορίας Φύλλο εργασίας 2 Απομόνωση νουκλεϊκών οξέων από φυτικά κύτταρα Βιολογία Γ Γυμνασίου Ονοματεπώνυμο Τμήμα Ημερομηνία. Τα νουκλεϊκά οξέα, όπως και οι πρωτεΐνες, είναι μακρομοριακές

Διαβάστε περισσότερα

Μάθημα: ΒΙΟΛΟΓΙΑ. Εργαστηριακή άσκηση: Παρατήρηση φυτικών κυττάρων, ζωικών κυττάρων. και πρωτοζώων. ΤΑΞΗ A & Γ' Γυμνασίου. Ονομ/μο: Τμήμα: Ημ/νια:

Μάθημα: ΒΙΟΛΟΓΙΑ. Εργαστηριακή άσκηση: Παρατήρηση φυτικών κυττάρων, ζωικών κυττάρων. και πρωτοζώων. ΤΑΞΗ A & Γ' Γυμνασίου. Ονομ/μο: Τμήμα: Ημ/νια: Ονομ/μο: Τμήμα: Ημ/νια: ΤΑΞΗ A & Γ' Γυμνασίου Μάθημα: ΒΙΟΛΟΓΙΑ Εργαστηριακή άσκηση: Παρατήρηση φυτικών κυττάρων, ζωικών κυττάρων και πρωτοζώων Κατερίνα Γιώτη, Βιολόγος, Μ.Sc. Page 1 Οδηγίες χρήσης μικροσκοπίου

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ. 25 Ιανουαρίου 2014 ΛΥΚΕΙΟ:... ΟΜΑΔΑ ΜΑΘΗΤΩΝ: 2... 3... ΜΟΝΑΔΕΣ:

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ. 25 Ιανουαρίου 2014 ΛΥΚΕΙΟ:... ΟΜΑΔΑ ΜΑΘΗΤΩΝ: 2... 3... ΜΟΝΑΔΕΣ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ 25 Ιανουαρίου 2014 ΛΥΚΕΙΟ:..... ΟΜΑΔΑ ΜΑΘΗΤΩΝ: 1.. 2..... 3..... ΜΟΝΑΔΕΣ: ΜΕΡΟΣ Α Κυτταρική ανάπτυξη και διάχυση ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ Διάχυση: Με τον όρο διάχυση, γενικά, χαρακτηρίζουμε την τάση

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 1 ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΑ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 1 ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΑ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ 1 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 1 ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΑ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ 2 ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΑ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ Ιστορική αναδρομή - Τύποι μικροσκοπίων Για τις Βιολογικές επιστήμες, το μικροσκόπιο αποτέλεσε τη

Διαβάστε περισσότερα

Α ΚΑΙ Β ΕΚΦΕ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO Σάββατο 10 Δεκεμβρίου 2016 ΒΙΟΛΟΓΙΑ

Α ΚΑΙ Β ΕΚΦΕ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO Σάββατο 10 Δεκεμβρίου 2016 ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α ΚΑΙ Β ΕΚΦΕ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2016-17 Σάββατο 10 Δεκεμβρίου 2016 ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΣΧΟΛΕΙΟ Ονοματεπώνυμα μελών της ομάδας 1. 2. 3. ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΦΥΤΙΚΑ ΚΥΤΤΑΡΑ Το κρεμμύδι

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ Φοιτήτρια: ΠΕΤΡΙΣΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ Αριθμός Μητρώου: 10041 Εξάμηνο: Η Πρακτική άσκηση: Ε.ΚΕ.Β.Ε ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΜΥΡΩΝΑΚΗ ΑΝΝΑ ΒΙΟΛΟΓΟΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΚΑΙ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΥΤΤΑΡΟ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΦΥΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΖΩΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΦΥΤΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ Μέσος χρόνος πειράματος: 30 λεπτά

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2014 ΒΙΟΛΟΓΙΑ. 7 Δεκεμβρίου 2013 ΛΥΚΕΙΟ:... ΟΜΑΔΑ ΜΑΘΗΤΩΝ: ΜΟΝΑΔΕΣ:

ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2014 ΒΙΟΛΟΓΙΑ. 7 Δεκεμβρίου 2013 ΛΥΚΕΙΟ:... ΟΜΑΔΑ ΜΑΘΗΤΩΝ: ΜΟΝΑΔΕΣ: ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2014 ΒΙΟΛΟΓΙΑ 7 Δεκεμβρίου 2013 ΛΥΚΕΙΟ:.... ΟΜΑΔΑ ΜΑΘΗΤΩΝ: 1.. 2.... 3..... ΜΟΝΑΔΕΣ: ΤΑ ΜΟΡΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ, ΛΙΠΩΝ, ΠΡΩΤΕΪΝΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ ΝΟΥΚΛΕΪΚΩΝ ΟΞΕΩΝ ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

Ε.Κ.Φ.Ε. ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ Δ. Ε

Ε.Κ.Φ.Ε. ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ Δ. Ε Ε.Κ.Φ.Ε. ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ Δ. Ε. Α ΑΘΗΝΑΣ Α ΦΑΣΗ (ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ) ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΛΟΓΗ ΟΜΑΔΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ EUSO 2016 ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ Ονοματεπώνυμο μαθητριών

Διαβάστε περισσότερα

Αρχές Επεξεργασίας Τροφίμων

Αρχές Επεξεργασίας Τροφίμων Αρχές Επεξεργασίας Τροφίμων Κατάψυξη τροφίμων Κατάψυξη Απομάκρυνση θερμότητας από ένα προϊόν με αποτέλεσμα την μείωση της θερμοκρασίας του κάτω από το σημείο πήξης. Ως μέθοδος συντήρησης βασίζεται: Στην

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση 3η. Μέθοδοι Διαχωρισμού. Τμήμα ΔΕΑΠΤ - Εργαστήριο Γενικής Χημείας

Άσκηση 3η. Μέθοδοι Διαχωρισμού. Τμήμα ΔΕΑΠΤ - Εργαστήριο Γενικής Χημείας Άσκηση 3η Μέθοδοι Διαχωρισμού 1 2 Θεωρητικό μέρος Χρήση των μεταβολών των φάσεων στην ανάλυση Οι ουσίες λειώνουν και βράζουν σε ορισμένες θερμοκρασίες, αλλάζοντας έτσι μορφή από στερεή σε υγρή ή από υγρή

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 2. Μέθοδοι και τεχνικές ιστολογίας. Μαριάνθη Χατζηιωάννου Χρυσούλα Αποστολογάμβρου Δημήτρης Βαφείδης

Κεφάλαιο 2. Μέθοδοι και τεχνικές ιστολογίας. Μαριάνθη Χατζηιωάννου Χρυσούλα Αποστολογάμβρου Δημήτρης Βαφείδης Κεφάλαιο 2 Μέθοδοι και τεχνικές ιστολογίας Μαριάνθη Χατζηιωάννου Χρυσούλα Αποστολογάμβρου Δημήτρης Βαφείδης 2. Μέθοδοι και τεχνικές ιστολογίας Σύνοψη Στο δεύτερο κεφάλαιο παρουσιάζονται αναλυτικά οι μέθοδοι

Διαβάστε περισσότερα

ΕUSO 2015 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ. Τοπικό διαγωνισµό ΕΚΦΕ Σύρου. ιάρκεια εξέταση :1h. Μαθητές/τριες: Σχολείο: Ηµ/νία:

ΕUSO 2015 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ. Τοπικό διαγωνισµό ΕΚΦΕ Σύρου. ιάρκεια εξέταση :1h. Μαθητές/τριες: Σχολείο: Ηµ/νία: ΕUSO 2015 Τοπικό διαγωνισµό ΕΚΦΕ Σύρου ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ιάρκεια εξέταση :1h Σχολείο: Ηµ/νία: 14 12-2014 Μαθητές/τριες: 1..... 2.... 3.... 1 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1 η :Μικροσκοπική παρατήρηση κυττάρων

Διαβάστε περισσότερα

IΣTOΛOΓIA. Tα δείγµατα του βιολογικού υλικού λαµβάνονται µε > βελόνες ενδοσκοπικούς σωλήνες εύκαµπτους καθετήρες

IΣTOΛOΓIA. Tα δείγµατα του βιολογικού υλικού λαµβάνονται µε > βελόνες ενδοσκοπικούς σωλήνες εύκαµπτους καθετήρες IΣTOΛOΓIA H ιστολογία κλάδος της ιατρικής που µελετά > υφή βιολογικού υλικού και τους τρόπους που τα επιµέρους συστατικά στοιχεία σχετίζονται µεταξύ τους δοµικά & λειτουργικά Tα δείγµατα του βιολογικού

Διαβάστε περισσότερα

6 Δεκεμβρίου 2014 ΛΥΚΕΙΟ:... ΟΜΑΔΑ ΜΑΘΗΤΩΝ: ΜΟΝΑΔΕΣ:

6 Δεκεμβρίου 2014 ΛΥΚΕΙΟ:... ΟΜΑΔΑ ΜΑΘΗΤΩΝ: ΜΟΝΑΔΕΣ: ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2015 BIOΛOΓΙΑ 6 Δεκεμβρίου 2014 ΛΥΚΕΙΟ:.... ΟΜΑΔΑ ΜΑΘΗΤΩΝ: 1.. 2.. 3.. ΜΟΝΑΔΕΣ: Α. Ανίχνευση αλκοολικής ζύμωσης στον μύκητα Saccharomyces Cerevisiae Θεωρητικό πλαίσιο: Ο άνθρωπος

Διαβάστε περισσότερα

Φύλλο εργασίας στη Bιολογία

Φύλλο εργασίας στη Bιολογία Φύλλο εργασίας στη Bιολογία Α.Γιατί μαυρίζει το μήλο; Δαγκώσατε ποτέ ένα μήλο, και αφού το αφήσατε, παρατηρήσατε ότι έγινε καφέ μετά από λίγη ώρα; Αρχικά, όταν το μήλο δεν είναι κομμένο, το εσωτερικό του

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ. Ονοματεπώνυμο μαθητών. «Ο ρόλος του φωτός στη λειτουργία της φωτοσύνθεσης»

ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ. Ονοματεπώνυμο μαθητών. «Ο ρόλος του φωτός στη λειτουργία της φωτοσύνθεσης» ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Ονοματεπώνυμο μαθητών Σχολείο α. β. γ. Στόχοι της δραστηριότητας «Ο ρόλος του φωτός στη λειτουργία της φωτοσύνθεσης» Να επιβεβαιώσουμε το ρόλο του φωτός και της χλωροφύλλης

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟΠΙΚΟΣ ΠΡΟΚΡΙΜΑΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - EUSO Σάββατο 7 Δεκεμβρίου Εξέταση στη Βιολογία

ΤΟΠΙΚΟΣ ΠΡΟΚΡΙΜΑΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - EUSO Σάββατο 7 Δεκεμβρίου Εξέταση στη Βιολογία ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΥΠΕΥΘΥΝΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - «ΠΑΝΕΚΦE» 1ο και 2ο ΕΚΦΕ Ηρακλείου ΤΟΠΙΚΟΣ ΠΡΟΚΡΙΜΑΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - EUSO 2014 Σάββατο 7 Δεκεμβρίου

Διαβάστε περισσότερα

Τοπικός διαγωνισμός EUSO2018

Τοπικός διαγωνισμός EUSO2018 ΕΚΦΕ Νέας Ιωνίας ΕΚΦΕ Χαλανδρίου Τοπικός διαγωνισμός EUSO2018 Πειραματική δοκιμασία Βιολογίας Βακτήρια μικροσκοπικά αλλά θαυματουργά! 9 Δεκεμβρίου 2017 ΣΧΟΛΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ: ΟΜΑΔΑ ΜΑΘΗΤΩΝ: 1) 2). 3).. Βακτήρια

Διαβάστε περισσότερα

9 η ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ- EUSO2011

9 η ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ- EUSO2011 9 η ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ- EUSO2011 ΕΚΦΕ ΑΧΑΪΑΣ (ΑΙΓΙΟΥ) ΤΟΠΙΚΟΣ ΜΑΘΗΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ 27 Ν0ΕΜΒΡΙΟΥ 2010 (Διάρκεια εξέτασης 45min) Μαθητές: Σχολική Μονάδα 1. 2.

Διαβάστε περισσότερα

EUSO 2017 ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΣΧΟΛΕΙΟ:. Σέρρες 10/12/2016

EUSO 2017 ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΣΧΟΛΕΙΟ:. Σέρρες 10/12/2016 15 η Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Επιστημών EUSO 2017 ΤΟΠΙΚΟΣ ΜΑΘΗΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΠΕΙΡΑΜΑΤΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΣΧΟΛΕΙΟ:. Μαθητές/τριες που συμμετέχουν: (1) (2) (3) Σέρρες 10/12/2016 Σύνολο μορίων:..... Στόχοι Μικροσκοπική

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΦΕ ΣΕΡΡΩΝ 9 η Ευρωπαϊκή Ολυµπιάδα Επιστηµών EUSO 2011

ΕΚΦΕ ΣΕΡΡΩΝ 9 η Ευρωπαϊκή Ολυµπιάδα Επιστηµών EUSO 2011 ΕΚΦΕ ΣΕΡΡΩΝ 9 η Ευρωπαϊκή Ολυµπιάδα Επιστηµών EUSO 2011 ΤΟΠΙΚΟΣ ΜΑΘΗΤΙΚΟΣ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΠΕΙΡΑΜΑΤΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΣΧΟΛΕΙΟ: Μαθητές/τριες που συµµετέχουν: (1). (2). (3). Ηµεροµηνία 27/11/2010 Σύνολο µορίων :. Σελίδα

Διαβάστε περισσότερα

στις Φυσικές Επιστήμες

στις Φυσικές Επιστήμες 5 ος Πειραματικός Διαγωνισμός των Γυμνασίων ΕΚΦΕ Χαλανδρίου στις Φυσικές Επιστήμες Ονοματεπώνυμο μαθητών Σχολείο α. β. γ. 16 Απριλίου 2013 1 η ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ Σύγκριση της πυκνότητας φρούτων

Διαβάστε περισσότερα

ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΑ. Γεωργάτου Μάνια Σχολική Σύμβουλος ΠΕ04

ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΑ. Γεωργάτου Μάνια Σχολική Σύμβουλος ΠΕ04 ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΑ Γεωργάτου Μάνια Σχολική Σύμβουλος ΠΕ04 Πόσο μικρά είναι τα «μικρά πράγματα»; Πώς μπορούμε να "δούμε" τα μικρά πράγματα; Μεγεθυντικός φακός Μικροσκόπιο Μεγέθυνση: ονομάζεται η τάξη μεγέθους

Διαβάστε περισσότερα

... Γυμνάσιο... ΟΜΑΔΑ ΜΑΘΗΤΩΝ:

... Γυμνάσιο... ΟΜΑΔΑ ΜΑΘΗΤΩΝ: Ε Ρ Γ Α Σ Τ Η Ρ Ι Α Κ Ο Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Ω Ν Κ Ε Ν Τ Ρ Ο Βρίσκοντας την ομάδα αίματος του υπόπτου Παρατηρώντας κύτταρα και χρωματίζοντας πυρήνες... Μετρώντας και υπολογίζοντας... Γυμνάσιο... ΟΜΑΔΑ ΜΑΘΗΤΩΝ:

Διαβάστε περισσότερα

ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΞΥΛΟΥ ΔΟΜΗ ΞΥΛΟΥ 8. ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΚΩΝ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΩΝ. Εργαστήριο Δομής Ξύλου. Στέργιος Αδαμόπουλος

ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΞΥΛΟΥ ΔΟΜΗ ΞΥΛΟΥ 8. ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΚΩΝ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΩΝ. Εργαστήριο Δομής Ξύλου. Στέργιος Αδαμόπουλος ΔΟΜΗ ΞΥΛΟΥ 8. ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΚΩΝ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΩΝ Απόΐνωση ξύλου o μικρά δείγματα ξύλου (π.χ. ομάδες αυξητικών δακτυλίων ή κάθε αυξητικός δακτύλιος χωριστά) διαχωρίζονται με αξονική

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση 3η. Μέθοδοι Διαχωρισμού. Τμήμα ΔΕΑΠΤ - Εργαστήριο Γενικής Χημείας

Άσκηση 3η. Μέθοδοι Διαχωρισμού. Τμήμα ΔΕΑΠΤ - Εργαστήριο Γενικής Χημείας Άσκηση 3η Μέθοδοι Διαχωρισμού 1 2 Θεωρητικό μέρος Χρήση των μεταβολών των φάσεων στην ανάλυση Οι ουσίες λειώνουν και βράζουν σε ορισμένες θερμοκρασίες, αλλάζοντας έτσι μορφή από στερεή σε υγρή ή από υγρή

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΣΕΡΡΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΣΧΟΛΕΙΟ:. Σέρρες 26/11/2011. Σύνολο µορίων:..

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΣΕΡΡΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΣΧΟΛΕΙΟ:. Σέρρες 26/11/2011. Σύνολο µορίων:.. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΣΕΡΡΩΝ 10 η Ευρωπαϊκή Ολυµπιάδα Επιστηµών EUSO 2012 ΤΟΠΙΚΟΣ ΜΑΘΗΤΙΚΟΣ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΠΕΙΡΑΜΑΤΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΣΧΟΛΕΙΟ:. Μαθητές/τριες που συµµετέχουν: (1) (2) (3) Σέρρες 26/11/2011

Διαβάστε περισσότερα

Ανάλυση µεµβρανικών λιπιδίων µε χρωµατογραφία λεπτής στοιβάδας 60 ΑΝΑΛΥΣΗ ΜΕΜΒΡΑΝΙΚΩΝ ΛΙΠΙ ΙΩΝ ΜΕ ΧΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑ ΛΕΠΤΗΣ ΣΤΟΙΒΑ ΑΣ Σκοπός της άσκησης : η εφαρµογή της χρήσης µιας φυσικής ιδιότητας, όπως

Διαβάστε περισσότερα

Πληροφορίες για το μικροσκόπιο Προσοφθάλμιος φακός

Πληροφορίες για το μικροσκόπιο Προσοφθάλμιος φακός Πληροφορίες για το μικροσκόπιο Προσοφθάλμιος φακός Μεγέθυνση: τράπεζα Αντικειμενικοί φακοί Μεγέθυνση κοχλίες λάμπα φωτισμού Κόκκινος φακός: Κίτρινος φακός: Μπλε φακός: Οδηγίες χρήσης μικροσκοπίου 1.Κατεβάζουμε

Διαβάστε περισσότερα

Εργασία για το μάθημα της Βιολογίας. Περίληψη πάνω στο κεφάλαιο 3 του σχολικού βιβλίου

Εργασία για το μάθημα της Βιολογίας. Περίληψη πάνω στο κεφάλαιο 3 του σχολικού βιβλίου Εργασία για το μάθημα της Βιολογίας Περίληψη πάνω στο κεφάλαιο 3 του σχολικού βιβλίου Στο 3 ο κεφάλαιο του βιβλίου η συγγραφική ομάδα πραγματεύεται την ενέργεια και την σχέση που έχει αυτή με τους οργανισμούς

Διαβάστε περισσότερα

Προκριματικός διαγωνισμός για την EUSO 2019

Προκριματικός διαγωνισμός για την EUSO 2019 Προκριματικός διαγωνισμός για την EUSO 2019 Εξέταση στην Βιολογία Ε.Κ.Φ.Ε. Χανίων, 8 Δεκ. 2018 Δράση Ενζύμων Παρατήρηση νωπού παρασκευάσματος επιθηλιακών κυττάρων Στοιχεία μαθητικής Ομάδας: Όνομα Επώνυμο

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστηριακή άσκηση μικροσκοπίας

Εργαστηριακή άσκηση μικροσκοπίας Εργαστηριακή άσκηση μικροσκοπίας Πλασμόλυση κυττάρων κρεμμυδιού, χρώση και μικροσκοπική παρατήρηση Μικροσκοπική παρατήρηση χλωροπλαστών σε κύτταρα φυτού Tradescantia (τηλέγραφος) Λαγωνίκα Μαριτίνα 1 Διδακτικοί

Διαβάστε περισσότερα

Απομόνωση των νουκλεïκών οξέων από τα φυτικά κύτταρα

Απομόνωση των νουκλεïκών οξέων από τα φυτικά κύτταρα Εργαστηριακές Ασκήσεις Βιολογίας Χατζηνικόλας Μιχαήλ ΠΕ04 Βιολόγος Απομόνωση των νουκλεïκών οξέων από τα φυτικά κύτταρα 1 Εργαστηριακές Ασκήσεις Βιολογίας Χατζηνικόλας Μιχαήλ ΠΕ04 Βιολόγος Εισαγωγή Εδώ

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση 1 η Το κοινό σύνθετο μικροσκόπιο και το φυτικό κύτταρο

Άσκηση 1 η Το κοινό σύνθετο μικροσκόπιο και το φυτικό κύτταρο Εργαστήριο Φυσιολογίας και Μορφολογίας Φυτών Εργαστηριακές Ασκήσεις Βοτανικής (Συστηματική-Ανατομία) Άσκηση 1 η Το κοινό σύνθετο μικροσκόπιο και το φυτικό κύτταρο Λαβή. Είναι η χειρολαβή του οργάνου. Για

Διαβάστε περισσότερα

I. ΘΕΩΡΗΤΙΚΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ - ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ

I. ΘΕΩΡΗΤΙΚΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ - ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ Τοπικός Μαθητικός Διαγωνισμός ΕΚΦΕ Χαλανδρίου και ΕΚΦΕ Νέας Ιωνίας για την επιλογή ομάδων μαθητών που θα συμμετάσχουν στη 12 η Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Επιστημών - EUSO 2014 Μάθημα : Βιολογία ΣΧΟΛΕΙΟ: ΜΑΘΗΤΕΣ:

Διαβάστε περισσότερα

Δραστηριότητα 3 Μικροσκοπική παρατήρηση κυττάρων και μελέτη ώσμωσης

Δραστηριότητα 3 Μικροσκοπική παρατήρηση κυττάρων και μελέτη ώσμωσης Δραστηριότητα 3 Μικροσκοπική παρατήρηση κυττάρων και μελέτη ώσμωσης Διδακτικοί στόχοι: A. Μελέτη της ώσμωσης σε κύτταρα κρεμμυδιού Β. Παρασκευή και παρατήρηση νωπού φυτικού και ζωϊκού παρασκευάσματος Η

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ. Οι φυσικές καταστάσεις της ύλης είναι η στερεή, η υγρή και η αέρια.

ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ. Οι φυσικές καταστάσεις της ύλης είναι η στερεή, η υγρή και η αέρια. ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Οι φυσικές καταστάσεις της ύλης είναι η στερεή, η υγρή και η αέρια. Οι μεταξύ τους μεταβολές εξαρτώνται από τη θερμοκρασία και την πίεση και είναι οι παρακάτω: ΣΗΜΕΙΟ ΤΗΞΗΣ ΚΑΙ ΣΗΜΕΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΛΑΣΜΟΛΥΣΗ ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΚΡΕΜΜΥΔΙΟΥ

ΠΛΑΣΜΟΛΥΣΗ ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΚΡΕΜΜΥΔΙΟΥ Εργαστηριακές Ασκήσεις Βιολογίας Χατζηνικόλας Μιχαήλ ΠΕ04 Βιολόγος ΠΛΑΣΜΟΛΥΣΗ ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΚΡΕΜΜΥΔΙΟΥ Φυτικά κύτταρα κρεμμυδιού σε ισοτονικό διάλυμα Φυτικά κύτταρα κρεμμυδιού σε υπερτονικό διάλυμα Β Λυκείου

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΣΤΟΜΑΤΩΝ ΦΥΛΛΩΝ

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΣΤΟΜΑΤΩΝ ΦΥΛΛΩΝ ΜΙΝΟΠΕΤΡΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΦΥΣΙΚΟΣ - Ρ/Η ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΣΕΦΕ 2 ου ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΕΡΑΜΑΤΟΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΣΤΟΜΑΤΩΝ ΦΥΛΛΩΝ ΚΕΡΑΤΣΙΝΙ

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 2ο ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΚΥΤΤΑΡΟΥ

Κεφάλαιο 2ο ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΚΥΤΤΑΡΟΥ Κεφάλαιο 2ο ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΚΥΤΤΑΡΟΥ 1. Κυτταρική μεμβράνη μοντέλο ρευστού μωσαϊκού κατά Singer και Nicolson Αποτελείται από διπλό στρώμα φωσφολιπιδίων με διάσπαρτα μόρια στεροειδών (χοληστερόλης) και μεγάλα

Διαβάστε περισσότερα

Απομόνωση των νουκλεïκών οξέων από τα φυτικά κύτταρα

Απομόνωση των νουκλεïκών οξέων από τα φυτικά κύτταρα Απομόνωση των νουκλεïκών οξέων από τα φυτικά κύτταρα 1 Εισαγωγή Εδώ και μερικά χρόνια το DNA έχει γίνει ο πρωταγωνιστής των επιστημονικών περιοδικών και συχνά πολλών ειδήσεων που εμφανίζονται σε εφημερίδες

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΝΩΠΩΝ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΩΝ:

ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΝΩΠΩΝ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΩΝ: ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΝΩΠΩΝ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΩΝ: ΦΥΤΙΚΑ ΚΥΤΤΑΡΑ ΑΠΟ ΒΟΛΒΟ ΚΡΕΜΜΥΔΙΟΥ ΜΕ ΧΡΩΣΗ ΠΛΑΣΜΟΛΥΣΗ ΦΥΤΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΚΑΙ ΧΡΩΣΗ ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΕΠΙΘΗΛΙΑΚΑ ΚΥΤΤΑΡΑ ΜΕ ΧΡΩΣΗ Α Γυμνασίου και Β Λυκείου ΣΤΟΧΟΙ 1. Η εξοικείωση

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΑΣΚΗΣΗ 2 ΤΡΟΦΙΜΑ. ΠΛΕΣΣΑΣ ΣΤΑΥΡΟΣ, PhD

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΑΣΚΗΣΗ 2 ΤΡΟΦΙΜΑ. ΠΛΕΣΣΑΣ ΣΤΑΥΡΟΣ, PhD ΑΣΚΗΣΗ 2 ΑΝΑΛΥΣΗ ΛΙΠΩΝ & ΕΛΑΙΩΝ ΣΕ ΤΡΟΦΙΜΑ ΠΛΕΣΣΑΣ ΣΤΑΥΡΟΣ, PhD Εργαστήριο Μικροβιολογίας Τροφίµων, Βιοτεχνολογίας και Υγιεινής, Τµήµα Αγροτικής Ανάπτυξης, ηµοκρίτειο Πανεπιστήµιο Θράκης Λίπη & έλαια (Λιπίδια)

Διαβάστε περισσότερα

Η ασβεστοποίηση ως προηγμένη επεξεργασία για τηνεξυγίανση ξγ ητης λυματολάσπης και την μείωση των οσμών

Η ασβεστοποίηση ως προηγμένη επεξεργασία για τηνεξυγίανση ξγ ητης λυματολάσπης και την μείωση των οσμών Η ασβεστοποίηση ως προηγμένη επεξεργασία για τηνεξυγίανση ξγ ητης λυματολάσπης και την μείωση των οσμών ημητριάδης Γεώργιος 2310688380 caohellas@the.forthnet.gr Λυματολάσπη Στόχοι της επεξεργασίας της

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΟΥΣΙΩΝ ΣΤΑ ΦΥΤΑ

ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΟΥΣΙΩΝ ΣΤΑ ΦΥΤΑ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΟΥΣΙΩΝ ΣΤΑ ΦΥΤΑ Στόχοι - Να αναγνωρίζετε τα όργανα µε τα οποία τα φυτά µεταφέρουν το νερό από τις ρίζες στα υπόλοιπα µέρη του φυτού.. - Να διαπιστώσετε την άνοδο του νερού και των διαλυµένων ουσιών

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2016 ΒΙΟΛΟΓΙΑ. 5 - Δεκεμβρίου Ανδρέας Ζοάνος

ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2016 ΒΙΟΛΟΓΙΑ. 5 - Δεκεμβρίου Ανδρέας Ζοάνος ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2016 ΒΙΟΛΟΓΙΑ - Δεκεμβρίου - 201 Ανδρέας Ζοάνος 1 ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΟΜΑΔΑ..... Η γλυκόζη αποτελεί την κυριότερη πηγή ενέργειας για όλους σχεδόν τους οργανισμούς. Η γλυκόζη

Διαβάστε περισσότερα

πρωτεΐνες πολυμερείς ουσίες δομούν λειτουργούν λευκώματα 1.Απλές πρωτεΐνες 2.Σύνθετες πρωτεΐνες πρωτεΐδια μη πρωτεϊνικό μεταλλοπρωτεΐνες

πρωτεΐνες πολυμερείς ουσίες δομούν λειτουργούν λευκώματα 1.Απλές πρωτεΐνες 2.Σύνθετες πρωτεΐνες πρωτεΐδια μη πρωτεϊνικό μεταλλοπρωτεΐνες ΠΡΩΤΕΙΝΕΣ Οι πρωτεΐνες είναι πολυμερείς ουσίες με κυρίαρχο και πρωταρχικό ρόλο στη ζωή. Πρωτεΐνες είναι οι ουσίες που κυρίως δομούν και λειτουργούν τους οργανισμούς. Λέγονται και λευκώματα λόγω του λευκού

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΔΙΑΛΥΜΆΤΩΝ ΚΑΙ ΧΡΩΣΕΩΝ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΔΙΑΛΥΜΆΤΩΝ ΚΑΙ ΧΡΩΣΕΩΝ Σχολή Επαγγελμάτων Υγείας και Πρόνοιας Τμήμα Τεχνολογίας Ιατρικών Εργαστηρίων Εργαστήριο Ανάλυσης Βιολογικών Υγρών Συμπληρωματικές σημειώσεις για το εργαστήριο του μαθήματος Ανάλυση Βιολογικών Υγρών ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑ, ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΦΥΤΙΚΩΝ ΙΣΤΩΝ (ΜΕΡΟΣ 2 ο ) ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΔΕΙΓΜΑΤΩΝ ΦΥΤΙΚΩΝ ΙΣΤΩΝ ΓΙΑ ΑΝΑΛΥΣΗ

ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑ, ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΦΥΤΙΚΩΝ ΙΣΤΩΝ (ΜΕΡΟΣ 2 ο ) ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΔΕΙΓΜΑΤΩΝ ΦΥΤΙΚΩΝ ΙΣΤΩΝ ΓΙΑ ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑ, ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΦΥΤΙΚΩΝ ΙΣΤΩΝ (ΜΕΡΟΣ 2 ο ) ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΔΕΙΓΜΑΤΩΝ ΦΥΤΙΚΩΝ ΙΣΤΩΝ ΓΙΑ ΑΝΑΛΥΣΗ Όπως ήδη αναφέρθηκε για να αναλυθεί ένα δείγμα φυτικών ιστών ή φύλλων θα πρέπει αυτό να

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ

ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ (ΕΚΦΕ) ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ http://ekfe.mag.sch.gr/ ΤΗΛ.2421064655-mail@ekfe.mag.sch.gr ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ : ΒΑΤΣΙΟΣ fontbat@sch.gr

Διαβάστε περισσότερα

Φυσικές Επιστήμες Σχολή Θετικών Επιστημών και Τεχνολογίας

Φυσικές Επιστήμες Σχολή Θετικών Επιστημών και Τεχνολογίας ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΗΣΗ Εργαστηριακές Ασκήσεις Βιολογίας I Φυσικές Επιστήμες Σχολή Θετικών Επιστημών και Τεχνολογίας Παξινού Ευγενία Για την επιστήμη της Βιολογίας, το μικροσκόπιο αποτέλεσε τη μεγαλύτερη

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ 3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ

ΕΡΓΑΣΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ 3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΕΡΓΑΣΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ 3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ Οι οργανισμοί εξασφαλίζουν ενέργεια, για τις διάφορες λειτουργίες τους, διασπώντας θρεπτικές ουσίες που περιέχονται στην τροφή τους. Όμως οι φωτοσυνθετικοί

Διαβάστε περισσότερα

3.1 Ενέργεια και οργανισμοί..σελίδα 2 3.2 Ένζυμα βιολογικοί καταλύτες...σελίδα 4 3.3 Φωτοσύνθεση..σελίδα 5 3.4 Κυτταρική αναπνοή.

3.1 Ενέργεια και οργανισμοί..σελίδα 2 3.2 Ένζυμα βιολογικοί καταλύτες...σελίδα 4 3.3 Φωτοσύνθεση..σελίδα 5 3.4 Κυτταρική αναπνοή. 5ο ΓΕΛ ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ Μ. ΚΡΥΣΤΑΛΛΙΑ 2/4/2014 Β 2 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ 3.1 Ενέργεια και οργανισμοί..σελίδα 2 3.2 Ένζυμα βιολογικοί καταλύτες...σελίδα 4 3.3 Φωτοσύνθεση..σελίδα 5 3.4 Κυτταρική

Διαβάστε περισσότερα

ΑΥΞΗΣΗΣ (Κεφάλαιο 6 )

ΑΥΞΗΣΗΣ (Κεφάλαιο 6 ) ΑΥΞΗΣΗΣ (Κεφάλαιο 6 ) Απαραίτητος ο έλεγχος της αύξησης (αν και η αύξηση είναι αυτοπεριοριζόμενη) Ιδιαίτερα σημαντικός ο έλεγχος για τα τρόφιμα Ο περιορισμός της αύξησης μπορεί να γίνει είτε με αναστολή

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Ν. ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ( Ε.Κ.Φ.Ε ) ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Ν. ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ( Ε.Κ.Φ.Ε ) ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Ν. ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ( Ε.Κ.Φ.Ε ) ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Θέμα: ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΣΤΟΜΑΤΩΝ ΦΥΛΛΩΝ, ΚΑΤΑΦΡΑΚΤΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΚΑΙ ΧΛΩΡΟΠΛΑΣΤΩΝ (άσκηση 4 του εργαστηριακού οδηγού) Μέσος χρόνος

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΜΟΡΙΩΝ. Στοιχείο O C H N Ca P K S Na Mg περιεκτικότητα % ,5 1 0,35 0,25 0,15 0,05

ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΜΟΡΙΩΝ. Στοιχείο O C H N Ca P K S Na Mg περιεκτικότητα % ,5 1 0,35 0,25 0,15 0,05 ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ Βιοχημεία: είναι η επιστήμη που ασχολείται με τη μελέτη των οργανικών ενώσεων που συναντώνται στον οργανισμό, καθώς και με τον μεταβολισμό τους. ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΜΟΡΙΩΝ 108 στοιχεία

Διαβάστε περισσότερα

Περιβαλλοντικοί παράγοντες. και η επίδρασή τους στους ζωντανούς οργανισμούς

Περιβαλλοντικοί παράγοντες. και η επίδρασή τους στους ζωντανούς οργανισμούς Περιβαλλοντικοί παράγοντες και η επίδρασή τους στους ζωντανούς οργανισμούς Νερό Ολοι οι οργανισμοί αποτελούνται κατά μεγάλο ποσοστό από νερό ανεξάρτητα από το εάν ζουν σε χερσαία ή υδατικά περιβάλλοντα

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11. Βιοενεργητική & Μεταβολισµός: Μιτοχόνδρια, Χλωροπλάστες & Υπεροξειδιοσώµατα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11. Βιοενεργητική & Μεταβολισµός: Μιτοχόνδρια, Χλωροπλάστες & Υπεροξειδιοσώµατα ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11 Βιοενεργητική & Μεταβολισµός: Μιτοχόνδρια, Χλωροπλάστες & Υπεροξειδιοσώµατα Τα ΥΠΕΡΟΞΕΙΔΙΟΣΩΜΑΤΑ Μέρος Ε ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΥΠΕΡΟΞΕΙΔΙΟΣΩΜΑΤΩΝ - Περιέχουν ένζυµα για ποικίλες µεταβολικές

Διαβάστε περισσότερα

στην Βιολογία Σάββατο 7/12/2013

στην Βιολογία Σάββατο 7/12/2013 Ε.Κ.Φ.Ε. ΑΙΓΑΛΕΩ Προκριματικός διαγωνισμός για την 12 th EUSO 2014 στην Βιολογία Σάββατο 7/12/2013 Ονοματεπώνυμα μελών ομάδας 1) 2) 3) Σχολείο: Διάρκεια: 1 ώρα 1. Απομόνωση Νουκλεϊκών οξέων από φυτικά

Διαβάστε περισσότερα

Ε.Κ.Φ.Ε ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ

Ε.Κ.Φ.Ε ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ Ε.Κ.Φ.Ε ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ Προκριματικός Διαγωνισμός για τη 15 η Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Επιστημών EUSO 2017 ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΣΑΒΒΑΤΟ 10 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016 Ε.Κ.Φ.Ε. Αγίων Αναργύρων Ονοματεπώνυμα μελών ομάδας

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 3 ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ

Κεφάλαιο 3 ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ Κεφάλαιο 3 ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ 3.1 Ενέργεια και οργανισμοί Όλοι οι οργανισμοί, εκτός από αυτούς από αυτούς που έχουν την ικανότητα να φωτοσυνθέτουν, εξασφαλίζουν ενέργεια διασπώντας τις θρεπτικές ουσιές που περιέχονται

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΣΕΡΡΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΣΧΟΛΕΙΟ:. Σέρρες 08/12/2012. Σύνολο µορίων:..

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΣΕΡΡΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΣΧΟΛΕΙΟ:. Σέρρες 08/12/2012. Σύνολο µορίων:.. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΣΕΡΡΩΝ 11 η Ευρωπαϊκή Ολυµπιάδα Επιστηµών EUSO 2013 ΤΟΠΙΚΟΣ ΜΑΘΗΤΙΚΟΣ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΠΕΙΡΑΜΑΤΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΣΧΟΛΕΙΟ:. Μαθητές/τριες που συµµετέχουν: (1) (2) (3) Σέρρες 08/12/2012

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΛΙΜΟΥ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΛΙΜΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΛΙΜΟΥ ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2015 ΒΙΟΛΟΓΙΑ 6 -Δεκεμβρίου - 2014 Ζοάνος Ανδρέας Βιολόγος 1 Θέμα Α. «Στόματα στην επιδερμίδα των φύλλων φυτώνκαταφρακτικά κύτταρα»

Διαβάστε περισσότερα

Το οπτικό μικροσκόπιο και ο τρόπος χρήσης του

Το οπτικό μικροσκόπιο και ο τρόπος χρήσης του Το οπτικό μικροσκόπιο και ο τρόπος χρήσης του Το ανθρώπινο μάτι μπορεί να διακρίνει λεπτομέρειες της τάξης των 50-200 μm. Ο άνθρωπος με τις πρωτοποριακές εφευρέσεις των Malpighi, Hooke, Van Leeuwenhook

Διαβάστε περισσότερα

1. Απομόνωση Νουκλεϊκών οξέων από φυτικά κύτταρα 2. Μικροσκοπική παρατήρηση τριχώματος φύλλων ελιάς

1. Απομόνωση Νουκλεϊκών οξέων από φυτικά κύτταρα 2. Μικροσκοπική παρατήρηση τριχώματος φύλλων ελιάς Ε.Κ.Φ.Ε. ΑΙΓΑΛΕΩ 2 ος Πειραματικός Μαθητικός Διαγωνισμός Φυσικών Επιστημών για την Γ τάξη Γυμνασίων Βιολογία Ονοματεπώνυμα μελών ομάδας 1) 2) 3) Σχολείο: Ημερο μηνία: Τετάρτη 16/5/2018 1. Απομόνωση Νουκλεϊκών

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΥΠΕΥΘΥΝΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - «ΠΑΝΕΚΦE» 1ο και 2ο ΕΚΦΕ Ηρακλείου

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΥΠΕΥΘΥΝΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - «ΠΑΝΕΚΦE» 1ο και 2ο ΕΚΦΕ Ηρακλείου ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΥΠΕΥΘΥΝΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - «ΠΑΝΕΚΦE» 1ο και 2ο ΕΚΦΕ Ηρακλείου ΤΟΠΙΚΟΣ ΠΡΟΚΡΙΜΑΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2013 ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ 08 Δεκεμβρίου 2012 (Διάρκεια εξέτασης

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ DNA ΑΠΟ ΚΑΡΚΙΝΙΚΟ ΙΣΤΟ ΣΕ ΚΥΒΟ ΠΑΡΑΦΙΝΗΣ (QIAGEN KIT)

ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ DNA ΑΠΟ ΚΑΡΚΙΝΙΚΟ ΙΣΤΟ ΣΕ ΚΥΒΟ ΠΑΡΑΦΙΝΗΣ (QIAGEN KIT) ΤΣΑΚΑΛΑΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ DNA ΑΠΟ ΚΑΡΚΙΝΙΚΟ ΙΣΤΟ ΣΕ ΚΥΒΟ ΠΑΡΑΦΙΝΗΣ (QIAGEN KIT) GENEKOR MEDICAL SA ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ (ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ) Η διαδικασία απομόνωσης του DNA από καρκινικό ιστό σε κύβο παραφίνης περιλαμβάνει

Διαβάστε περισσότερα

Τα µέρη του µικροσκοπίου

Τα µέρη του µικροσκοπίου Ε.Κ.Φ.Ε. Αργολίδας ΤΟ ΟΠΤΙΚΟ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΟ Περιγραφή Χρήση Το µικροσκόπιο είναι µια διάταξη φακών µε την οποία επιτυγχάνεται η µεγέθυνση διαφόρων αντικειµένων. Το οπτικό µικροσκόπιο είναι χρήσιµο όταν εξετάζουµε

Διαβάστε περισσότερα

Ζεστός Πάγος Εργασία της Κυριακίδου Σοφίας, Καραγιαννίδου Ιάσμης, του Καρακουλίδη Γιάννη και Κομποχόλη Νίκου Σχολικό έτος Τμήμα Γ3α

Ζεστός Πάγος Εργασία της Κυριακίδου Σοφίας, Καραγιαννίδου Ιάσμης, του Καρακουλίδη Γιάννη και Κομποχόλη Νίκου Σχολικό έτος Τμήμα Γ3α Ζεστός Πάγος Εργασία της Κυριακίδου Σοφίας, Καραγιαννίδου Ιάσμης, του Καρακουλίδη Γιάννη και Κομποχόλη Νίκου Σχολικό έτος 2017-2018 Τμήμα Γ3α Περιεχόμενα 1) Τι είναι ο ζεστός πάγος; 2) Υλικά για την παρασκευή

Διαβάστε περισσότερα

Μεζούρες (λευκό καπάκι) Μαρκαδόρος

Μεζούρες (λευκό καπάκι) Μαρκαδόρος 1. Κυτταρική αναπνοή στο μύκητα Saccharomyces cerevisiae. 2. Παράγοντες που επηρεάζουν το ρυθμό της ανάπτυξης και της κυτταρικής αναπνοής του μύκητα. 3. Μικροσκοπική παρατήρηση του μύκητα και της αναπαραγωγής

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ 2014

ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ 2014 ΟΜΑΔΑ ΟΝΟΜΑΤΑ ΜΑΘΗΤΩΝ 1. 2. 3. 1 Κ α τ ε ρ ί ν α Κ α λ ό σ α κ α, Β ι ο λ ό γ ο ς ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΠΛΑΣΜΟΛΥΣΗΣ ΚΑΙ ΣΠΑΡΓΗΣ ΦΥΤΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ Τι είναι η ώσμωση; Θεωρητικές Γνώσεις Είναι μια ειδική περίπτωση διάχυσης

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΥΠΕΥΘΥΝΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - «ΠΑΝΕΚΦE»

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΥΠΕΥΘΥΝΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - «ΠΑΝΕΚΦE» 1 ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΥΠΕΥΘΥΝΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - «ΠΑΝΕΚΦE» Αθήνα, email: panekfe@yahoo.gr www.ekfe.gr Πανελλήνιος Μαθητικός Διαγωνισμός για την επιλογή ομάδων μαθητών που θα συμμετάσχουν

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΡΥΠΑΝΤΩΝ ΣΤΗ ΖΩΗ ΤΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ

ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΡΥΠΑΝΤΩΝ ΣΤΗ ΖΩΗ ΤΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΡΥΠΑΝΤΩΝ ΣΤΗ ΖΩΗ ΤΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ Γ ΤΑΞΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ Εισαγωγή Η μαγιά που χρησιμοποιούμε για την παραγωγή ψωμιού, αποτελείται από μικροοργανισμούς (ζυμομήκυτες, Saccharomyces

Διαβάστε περισσότερα

Β Τοποθετήστε τα διάφορα χρωµοσώµατα που σας έχουν δοθεί στις αντίστοιχες θέσεις της σελίδας «Καρυότυπος του ανθρώπου».

Β Τοποθετήστε τα διάφορα χρωµοσώµατα που σας έχουν δοθεί στις αντίστοιχες θέσεις της σελίδας «Καρυότυπος του ανθρώπου». Όργανα και Υλικά: ψαλίδι κόλλα stick εικόνες χρωµοσωµάτων Πορεία της άσκησης: Α Σας δίνεται µια φωτοτυπία (φωτογραφία 2) µε το ένα από τα δύο µέλη κάθε οµόλογου ζεύγους, τοποθετηµένα κατά σειρά αυξανόµενου

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΚΕΝΤΡΑ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ. Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Φυσικών Επιστημών Τοπικός διαγωνισμός στη Βιολογία

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΚΕΝΤΡΑ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ. Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Φυσικών Επιστημών Τοπικός διαγωνισμός στη Βιολογία ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΚΕΝΤΡΑ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Φυσικών Επιστημών 2012-13 Τοπικός διαγωνισμός στη Βιολογία 08-12-2012 Σχολείο: Ονόματα των μαθητών της ομάδας: 1) 2) 3) Εισαγωγή

Διαβάστε περισσότερα

ΒΗΜΑ 1: ΟΜΟΓΕΝΟΠΟΙΗΣΗ

ΒΗΜΑ 1: ΟΜΟΓΕΝΟΠΟΙΗΣΗ ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ ΝΟΥΚΛΕΪΚΩΝ ΟΞΕΩΝ (DNA-RNA) ΑΠΟ ΤΗ ΦΡΑΟΥΛΑ Ρ ΣΠΥΡΙ ΩΝ ΚΑΒΒΑ ΙΑΣ 1 ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΑΡΓΟΣΤΟΛΙΟΥ ΑΡΓΟΣΤΟΛΙ ΚΕΦΑΛΟΝΙΑ 2009-10 A) ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΜΑΤΟΣ Σκοπός του πειράµατος είναι η αποµόνωση των νουκλεϊκών

Διαβάστε περισσότερα

Αποστείρωση και στειρότητα φαρμακευτικών προϊόντων

Αποστείρωση και στειρότητα φαρμακευτικών προϊόντων Αποστείρωση και στειρότητα φαρμακευτικών προϊόντων Ιωάννης Τσαγκατάκης, Ph.D. Η αποστείρωση είναι μια διαδικασία κατά την οποία επιτυγχάνεται ο θάνατος ολόκληρου του μικροβιακού φορτίου που πιθανόν να

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ. ΑΝΝΑ-ΜΑΡΙΑ ΨΑΡΡΑ Τμήμα Βιοχημείας κ Βιοτεχνολογίας

ΧΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ. ΑΝΝΑ-ΜΑΡΙΑ ΨΑΡΡΑ Τμήμα Βιοχημείας κ Βιοτεχνολογίας ΧΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ ΑΝΝΑ-ΜΑΡΙΑ ΨΑΡΡΑ Τμήμα Βιοχημείας κ Βιοτεχνολογίας ΑΝΝΑ-ΜΑΡΙΑ ΨΑΡΡΑ 1 ΣΥΣΤΗΜΑ ΧΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑΣ Αντλία Στήλη Υγρό Έκλουσης Συλλέκτης κλασμάτων ΧΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

2H O 2H O O ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΚΕΝΤΡΑ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΝΕΑΣ ΙΩΝΙΑΣ - ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ

2H O 2H O O ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΚΕΝΤΡΑ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΝΕΑΣ ΙΩΝΙΑΣ - ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΚΕΝΤΡΑ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΝΕΑΣ ΙΩΝΙΑΣ - ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Φυσικών Επιστημών 2012-13 Τοπικός διαγωνισμός στη Βιολογία 08-12-2012 Σχολείο: Ονόματα των μαθητών της ομάδας: 1) 2) 3)

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΦΕ Κέντρου & Τούμπας

ΕΚΦΕ Κέντρου & Τούμπας & Τούμπας Δ.Δ.Ε. Ανατολικής Θεσσαλονίκης Βιολογία ΓΕΛ ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ ΝΟΥΚΛΕΪΚΩΝ ΟΞΕΩΝ ΑΠO ΦΥΤΙΚΑ ΚΥΤΤΑΡΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΥΛΙΚΑ 1. Απορρυπαντικό για πιάτα 2. Μαγειρικό αλάτι (NaCI) 3.

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΣΥΛΛΟΓΗ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΥΛΙΚΩΝ. Λ.Β. Αθανασίου Παθολογική Κλινική, Τμήμα Κτηνιατρικής, Π.Θ.

ΓΕΝΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΣΥΛΛΟΓΗ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΥΛΙΚΩΝ. Λ.Β. Αθανασίου Παθολογική Κλινική, Τμήμα Κτηνιατρικής, Π.Θ. ΓΕΝΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΣΥΛΛΟΓΗ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΥΛΙΚΩΝ Λ.Β. Αθανασίου Παθολογική Κλινική, Τμήμα Κτηνιατρικής, Π.Θ. ΑΙΜΑ Αιμοληψία Φιαλίδια κενού και ειδικές βελόνες (σύστημα VACUTAINER). Σύριγγες συλλογής

Διαβάστε περισσότερα

Παρατήρηση αμυλοκόκκων σε κύτταρα φυτών

Παρατήρηση αμυλοκόκκων σε κύτταρα φυτών Ε.Κ.Φ.Ε. ΑΙΓΑΛΕΩ 1 ος Πειραματικός Μαθητικός Διαγωνισμός Φυσικών Επιστημών για την Γ τάξη Γυμνασίων Βιολογία Ονοματεπώνυμα μελών ομάδας 1) 2) 3) Σχολείο: Ημερο μηνία: Τετάρτη 10/5/2017 Παρατήρηση αμυλοκόκκων

Διαβάστε περισσότερα