1 ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ ΠΕΡΙΟ ΟΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΑΙΤΙΑ ΓΙΑ ΝΕΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΜΕΤΡΗΣΗ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ...

Transcript

1 1 ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ ΠΕΡΙΟ ΟΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΑΙΤΙΑ ΓΙΑ ΝΕΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΜΕΤΡΗΣΗ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ...6

2 ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ ΠΕΡΙΟ ΟΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Στο σχ.1.1 φαίνεται η εξέλιξη της παραγωγής από το 1950 και µετά. ιακρίνουµε τις παρακάτω περιόδους: Μαζική παραγωγή Αποτελεσµατικές εργασίες Πολυσχιδείς ειδικοί Οικονοµία κλίµακας Πληροφόρηση Οικονοµία εργατικού δυναµικού Παγκόσµια παραγωγή Βάση αλλαγής Οικονοµία κλίµακας Οικονοµία της µηχανικής δύναµης Μηχανοποίηση Μαζική παραγωγή Γρήγορες επιδιορθώσεις Πραγµατοποίηση Ικανότητες Οικονοµία ικανοτήτων ιακίνηση προϊόντων Παρελθούσα Ιστορία / Επιτυχία Παραγωγή από τεχνίτες Εποχή τµηµατοποίησης 1900 '50 '60 '70 '80 '85 ' Σχ.1.1. Χρονολογική εξέλιξη των φάσεων της παραγωγής. Περίοδο πριν από τον πόλεµο Οικονοµία τέχνης Κύρια χειροποίητα προϊόντα που βασίζονται στην εµπειρία. Χαρακτηριστικά της παραγωγής Σχεδίαση-παραγωγή προϊόντων σύµφωνα µε τις προδιαγραφές του πελάτη Όλες οι διαδικασίες παραγωγής ήταν στην υπευθυνότητα των τεχνιτών εν υπήρχαν αποθέµατα και όλες οι προµήθειες ήταν όταν ήταν απαραίτητες Οι σχεδιαστές γνώριζαν πολύ καλά όλες τις παραγωγικές δυνατότητες Οι τεχνίτες είχαν αποφασιστικό ρόλο σε κάθε απόφαση. Αποτέλεσµα ήταν: Μικρές ποσότητες Περιορισµένη παραγωγικότητα σύµφωνα µε τις δυνατότητες των τεχνιτών Το κόστος παραγωγής ήταν ο κυριότερος παράγων του κόστους Σειριακές λειτουργίες Περίοδος Εξέλιξης Τεχνολογίας και Προϊόντων 1

3 Στην περίοδο αυτή όλη η ιδέα ήταν του δηµιουργού και µόνος του έφτιαχνε τα σχέδια, τον τρόπο συναρµολόγησης, παραγωγής, κλπ. (πχ. Ford). Όλη η οµάδα σχεδίασης είναι πλήρως ενηµερωµένη µε το προϊόν, από την εµπορική του σηµασία µέχρι την παραγωγή του. εν υπήρχε ο διεθνής ανταγωνισµός και κανένα κίνητρο για την παραγωγή προιόντων διεθνούς εµβέλειας. Οτιδήποτε παραγόταν µπορούσε να πουληθεί. Περίοδος 1965+, Μαζική παραγωγή Οικονοµία κλίµακας Οι πελάτες ζητούν περισσότερα προϊόντα, αυτά γίνονται πιο πολύπλοκα. Αποτέλεσµα η περίοδος της µηχανοποίησης, δηλ. δηµιουργία µηχανών που αυτοµατοποίησαν την παραγωγική διαδικασία. Η ανάπτυξη του προϊόντος δεν είναι αποτέλεσµα µιας µικρής οµάδας άλλα ολόκληρης οµάδας εργασίας µε διαφορετικά ενδιαφέροντα και ειδικότητες όπως, σχεδίαση, µελέτη, παραγωγή, πωλήσεις, υποστήριξη του προϊόντος, εµπορικό, οικονοµικό, κλπ. ηµιουργείται η ανάγκη δηµιουργίας τµηµάτων εµπορικού, οικονοµικού, εκτός από την µελέτη και την παραγωγή. Αρχίζει να διαφαίνεται η ανάγκη αναγνώρισης των αναγκών του πελάτη και η οικονοµική ανταπόδοση των επενδύσεων. Περίοδος 1970+, Περίοδος Μηχανοποίησης Οικονοµία µηχανών Επιδιώκεται η παραγωγή οµοίων προϊόντων από αυτόµατες µηχανές. ηµιουργούνται οι κανονισµοί παραγωγής σχεδίων, ανταλλαξιµότητας εξαρτηµάτων, ανοχές, ποιοτικός έλεγχος, κλπ. Επιδιώκεται η ανάπτυξη υψηλής εξειδίκευσης του εργατικού δυναµικού. Με βάση την διαδικασία δηµιουργούνται ειδικότητες και αναζητούνται ειδικεύσεις και µηχανοποίηση µε βάση την Ροµποτική. Περίοδος 1975+, ηµιουργία τµηµάτων. Η αύξηση του µεγέθους των εταιρειών επιβάλλει και την οργάνωση της εταιρείας σε τµήµατα µε καθήκοντα και στόχους. Τα αποτελέσµατα ήταν στην αρχή ενθαρρυντικά αλλά στη συνέχεια άρχισαν να εµφανίζονται και πολλά προβλήµατα. Στην διαδικασία παραγωγής νέων προϊόντων παρεµβάλλονται πολλά τµήµατα µε αποτέλεσµα να µην υπάρχει καλή (ή ακόµα και καθόλου) επικοινωνία µεταξύ τους. Χάνεται η έννοια της ολότητας και έχουµε τη βελτίωση κάθε τµήµατος. Υπάρχει ανταγωνισµός µεταξύ των τµηµάτων. Έχουµε προτεραιότητες των τµηµάτων και όχι της επιχείρησης. εν έχουµε βέλτιστο προϊόν αλλά το καλλίτερο τµήµα. Περίοδος 1980+, Περίοδος ιορθώσεων (Quick fixes) Αρχίζει η περίοδος των διορθώσεων της προηγούµενης ανάπτυξης. Εργαλεία που αναπτύχθηκαν ήταν PERT, οµή σε πίνακα - matrix concept, value system, κλπ. Η διοίκηση αρχίζει να χρησιµοποιεί στόχους, συναντήσεις και οµάδες εργασίας. Ό ρόλος του τµήµατος ελέγχου είναι το µέσον για τη διόρθωση των σφαλµάτων χωρίς να έχουµε ολική θεώρηση της ποιότητας. Η σχεδίαση και ανάπτυξη των προϊόντων είναι αποτέλεσµα διαφορετικών τµηµάτων και έχουµε τη διαδικασία της σειριακής ανάπτυξης του προϊόντος. Περίοδος 1985+, Η περίοδος της Realisation. Η βιοµηχανία αρχίζει να ελέγχει µε πιο κριτικό τρόπο την απόδοσή της. Η περίοδος χαρακτηρίζεται από την εκτεταµένη εισαγωγή των υπολογιστών, αρχίζει να διαφαίνεται η ανάγκη της συνεργασίας, η ανταλλαγή δεδοµένων, η µείωση του χρόνου ανάπτυξης προϊόντων. Τα προιόντα έχουν γίνει αρκετά πολύπλοκα και απευθύνονται σε µια παγκόσµια αγορά, απαιτούν πολύ περισσότερο πληροφόρηση Εξέλιξης Τεχνολογίας και Προϊόντων 2

4 για να δηµιουργηθούν και να κατασκευαστούν. Η ανάπτυξή τους δεν µπορεί να γίνει από ένα µόνο τµήµα. Η Ιαπωνική βιοµηχανία ποτέ δεν είχε εγκαταλείψει την συνεργασία µεταξύ των οµάδων και είχε κάνει σηµαντικές προόδους. Περίοδος 1990+, Η περίοδος της παγκόσµιας παραγωγής (Global manufacturing). Χάνονται τα σύνορα της παραγωγής, υπάρχει µεγάλος ανταγωνισµός, οι απαιτήσεις του πελάτη είναι ο κυριότερος παράγων, κλπ. Υπάρχουν πολλές παραλλαγές του ιδίου προιόντος, πολλοί κατασκευαστές προσφέρουν τα ίδια προιόντα. Ο ανταγωνισµός είναι έντονος και δηµιουργούνται οι προϋποθέσεις για σχεδίαση για Χ- δυνατότητα. Στο σχ. 1.2 φαίνονται οι διάφοροι παράγοντες που χαρακτηρίζουν την σηµερινή παραγωγή και είναι: Σχ.1.2. Χαρακτηριστικά της παραγωγής και της αγοράς. Η παραγωγή των προϊόντων είναι αποτέλεσµα της οµάδας ανάπτυξης προϊόντων. Έχουµε την ανάπτυξη νέων εργαλείων πληροφορικής (πολυµέσα). Τα χαρακτηριστικά είναι : Έλλειψη ειδικευµένου προσωπικού ραστική µείωση του κόστους εξοπλισµού πληροφορικής Εξέλιξης Τεχνολογίας και Προϊόντων 3

5 Ετερογενές περιβάλλον πληροφορικής Πολλά προγράµµατα εφαρµογών στην ίδια την επιχείρηση Κόστος υπηρεσιών πληροφορικής σταθερό Αύξηση της ανταγωνιστικότητας σε διεθνές επίπεδο Μεγάλη αύξηση στη ισχύ των υπολογιστών Κόστος ενοποίησης των εφαρµογών υψηλό Ο χρόνος για την παράδοση των προϊόντων έχει µειωθεί πολύ Έχει αυξηθεί η πολυπλοκότητα των προϊόντων Το κόστος απόκτησης εξοπλισµού έχει µείνει σταθερό Έχει αυξηθεί εκθετικά το κόστος παραγωγής λογισµικού Οι παράγοντες που επηρεάζουν σηµαντικά την σχεδιοµελέτη και παραγωγή είναι: Ταχεία παράδοση προϊόντων, σε είδος και σε αριθµό Αυξηµένη εξάρτηση της απόδοσης του προϊόντος στις δυνατότητες της παραγωγικής διαδικασίας Οι πελάτες απαιτούν καλλίτερη ποιότητα και απόδοση από τα προϊόντα Το κόστος του προϊόντος εξαρτάται από το κόστος εργασίας µε άµεση συνεπώς εξάρτηση από το τόπο παραγωγής Απαίτηση για πιο ανθεκτικά και ελαφρά υλικά Ο ανταγωνισµός µειώνει συνεχώς το χρόνο παράδοσης των προϊόντων Παγκοσµιοποίηση της αγοράς. Παράδοση του σωστού προϊόντος από την αρχή Μείωση του κόστους εξοπλισµού πληροφορικής σε σχέση µε την παρεχόµενη ισχύ Αύξηση του κόστους παραγωγής λογισµικού σε σχέση µε τον εξοπλισµό Εξέλιξης Τεχνολογίας και Προϊόντων 4

6 ΚΙΝΗΤΡΑ ΓΙΑ ΝΕΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ Οι αλλαγές στα νέα προιόντα προέρχονται από τέσσερα βασικά κίνητρα, σχ.1.3. Ώθηση υπό την πίεση του ανταγωνισµού. Κάθε εταιρεία θέλει να παράξει ένα προιόν που είναι τουλάχιστον ίσο ή να ξεπερνάει σε ποιότητα, ταχύτητα, κόστος, κλπ. τα ανταγωνιστικά του προιόντα. Παραδείγµατα η βιοµηχανία των ρολογιών στην Ελβετία που αγνόησε την εξέλιξη στην τεχνολογία του quartz, στην οποία επένδυσαν πάρα πολύ οι Ιαπωνικές εταιρείες. Αποτέλεσµα είναι να γίνουν οι εταιρείες σήµερα µεγάλη έµφαση σε θέµατα ολικής ποιότητας, παράλληλης µηχανικής, κλπ. Ώθηση από αναδυόµενες τεχνολογίες Ελξη επανασχεδίασης προϊόντων και διαδικασιών Νέο υπόδειγµα Ελξη από βελτίωση απόδοσης / παραγωγικότητας Ώθηση από ανταγωνιστική πίεση Σχ.1.3. Κίνητρα για την εισαγωγή νέων προιόντων. Ώθηση από την νέα τεχνολογία. Μεγάλη επίδραση της τεχνολογίας της πληροφορικής και όχι µόνο. Το Group technology απλοποίησε διαδικασίες σχεδιασµού και εκτέλεσης κατεργασιών, κλπ. Οι χρήστες έχουν εγκαταλείψει τη χρήση κλειστών συστηµάτων και επιζητούν ανοικτά συστήµατα (CAD/CAM/CAE). Ιδιαίτερα στην τεχνολογία της πληροφορικής έχουµε: Ραγδαία αύξηση της τεχνολογίας (ισχύς, λειτουργίες, επικοινωνία, τιµή/απόδοση, κλπ.) Χρήση πληροφορικής (φιλική προς τον χρήστη, άµεση και σε πραγµατικό χρόνο πρόσβαση, οµαδική εργασία, πολυµέσα, κλπ.) Τεχνολογία σχεδιοµελέτης (συστήµατα CAD) Πίεση για αύξηση της παραγωγικότητας. Η αύξηση της χρήσης της πληροφορικής έχει ως αποτέλεσµα την αύξηση των συστηµάτων και προιόντων λογισµικού που χρησιµοποιούνται. Οι εταιρείες µπορεί να χρησιµοποιούν πολλά και διαφορετικά συστήµατα υπολογιστών και πολλά εργαλεία και προγράµµατα εφαρµογών, τα οποία πρέπει να συνεργάζονται µεταξύ τους. Ολα αυτά δηµιουργούν και διαφορετικού είδους αρχεία. Πίεση για αναδιοργάνωση του προιόντος και της διαδικασίας. Εξέλιξης Τεχνολογίας και Προϊόντων 5

7 Ολο και περισσότερο γίνεται προφανής ο επαναπροσδιορισµός του τρόπου λειτουργίας και επικοινωνίας των τµηµάτων για την καλλίτερη και πιο αποδοτική τους λειτουργία. Οι τέσσερις αυτοί παράγοντες δεν είναι και ανεξάρτητοι µεταξύ τους, και η συσχέτισή τους φαίνεται στο σχ.1.4. Ώθηση Ελξη Επανασχεδίαση προϊόντων και διαδικασιών Βελτίωση παραγωγικότητας Βαθµός Υψηλός Χαµηλός Πίεση από ανταγωνισµό Χαµηλός Υψηλός Αναδυόµενες τεχνολογίες Υψηλός Χαµηλός Χαµηλός Υψηλός Σχ.1.4. Συσχέτιση µεταξύ των κινήτρων για εισαγωγή νέων προιόντων. ΜΕΤΡΗΣΗ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ Η ανταγωνιστικότητα µιας επιχείρησης µπορεί να µετρηθεί από τους οκτώ παράγοντες που φαίνονται στο σχ.1.5. Κάθε παράγοντας έχει και ένα διάνυσµα κατεύθυνσης που δείχνει και την κατεύθυνση βελτίωσης. Ο κύκλος αντιπροσωπεύει το επίπεδο world class. Το κέντρο είναι η αφετηρία. Η απόσταση από το κέντρο δείχνει και το ποσοστό επιτυχίας από το ιδανικό. Οι τέσσερις παράγοντες έχουν κατεύθυνση προς το κέντρο του κύκλου και οι υπόλοιποι τέσσερις µακριά από το κέντρο. Τοποθετούνται εναλλακτικά και η συνεχής γραµµή που ενώνει τα σηµεία είναι η απόδοση της εταιρείας. Σκοπός είναι να µεγιστοποιήσουµε την διαγραµµισµένη περιοχή. Εξέλιξης Τεχνολογίας και Προϊόντων 6

8 Μοναδιαίος κύκλος Μεγιστοποίηση ποιότητας Απρογραµµάτιστες αλλαγές Ελαχιστοποίηση Μεγιστοποίηση συνολικής παραγωγικότητας Παγκόσµιο Επίπεδο ιαθέσιµα προϊόντα Ελαχιστοποίηση 0.0 Ελαχιστοποίηση Χρόνος διάθεσης προϊόντος στην αγορά (χρονοπρογραµµατισµός) Ανεπιθύµητη κατάσταση Ελαχιστοποίηση Επιθυµητή κατάσταση Μεγιστοποίηση κερδοφορίας Κόστος Ποιότητας Μεγιστοποίηση ικανοποίησης του πελάτη ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Παγκόσµιο Επίπεδο Περιοχές προς µεγιστοποίηση Ανεπιθύµητη κατάσταση Επιθυµητή κατάσταση Σχ.1.5. Παράγοντες µέτρησης ανταγωνιστικότητας. Ολική παραγωγικότητα. Ορίζεται ως ο λόγος της εξόδου ως προς τα λειτουργικά έξοδα. Παραγωγικότητα (P) = Εξοδος (T-Throughput) / ΛΕ (Λειτουργικά έξοδα) Και Εξοδος Τ = Σ (P i * N i * P νi ) από i = 1 έως Ν 0 Όπου P i ποσοστό αποδεκτών προιόντων παραλλαγής i N i ολικός αριθµός προιόντων παραλλαγής i P νi η αξία παραγωγής για κάθε αποδεκτό προιόν παραλλαγής i N 0 ολικός αριθµός προιόντων Ικανοποίηση του πελάτη. Η πιο σηµαντική παράµετρος. Απαιτεί υποστήριξη και προσθήκη χαρακτηριστικών. Μη προγραµµατισµένες αλλαγές. Από αυτές εξαρτάται η ταχεία ανάπτυξη του προιόντος. Επιδιώκεται να προκύπτουν στα πρώτα στάδια ανάπτυξης του προιόντος. Αποθέµατα. Περιλαµβάνει ιδιοκτησία, εγκαταστάσεις και εξοπλισµό. εν περιλαµβάνει πρόσθετη αξία σε εξαρτήµατα. Κόστος Ποιότητας. Εχουµε κόστος για την εξασφάλιση της ποιότητας και κόστος διόρθωσης ποιότητας, σχ Κερδοφορία (ROI). Ορίζεται ως ROI = [ (G ΛΕ ) / Ι ] Όπου G το κέρδος ΛΕ Λειτουργικά έξοδα Εξέλιξης Τεχνολογίας και Προϊόντων 7

9 Ι Αποθέµατα Χρόνος Εισαγωγής του προιόντος. Ορίζεται από την έναρξη της ιδέας µέχρι την έναρξη της παραγωγής. Συνολικό κόστος επιχειρηµατικών συναλλαγών ΣΗΜΕΙΩΣΗ c-t-c-q : cost to correct quality c-t-e-q : cost to ensure quality Συνολικό κόστος για σωστή ποιότητα (αρχικό) $ Εξωτερικές αστοχίες Εσωτερικές αστοχίες Αποτίµηση, επιθεώρηση Συνολικό κόστος για εξασφάλιση ποιότητας (αρχικό) Εξάλλειψη σκάρτων Κόστος για σωστή ποιότητα (c-t-c-q) Επιπλέον ευκαιρίες για µείωση του κόστους σε χρόνο Τ1 (c-t-c-q) Συνεχείς βελτιώσεις Προστασία από σφάλµατα Κόστος για εξασφάλιση ποιότητας (c-t-e-q) (c-t-e-q) Παρεµπόδιση Παρακολούθηση Τ0 Τ1 Τ2 Τn Χρόνος Σχ.1.6. Μείωσης του κόστους ποιότητας µέσα από πρόληψη. Μερικά αποτελέσµατα ανταγωνιστικότητας φαίνονται στους επόµενους πίνακες. ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΟΧΗΜΑΤΑ/ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟ ΑΝΑ ΕΤΟΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΑΝΑ 100 ΟΧΗΜΑΤΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΟΧΗΜΑΤΑ/ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟ ΑΝΑ ΕΤΟΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΑΝΑ 100 ΟΧΗΜΑΤΑ Suzuki Nissan Toyota Subaru Daihatsu Ford Honda Chrysler Mitsubishi Peugeot Mazda GM Isuzu Volkswagen Πίνακας 1. Παραγωγικότητα και ποιότητα στην αυτοκινητοβιοµηχανία (1989) Κατηγορία Εταιρεία Σχόλια Ποιότητα Chrysler 172.α Ford Καλλίτερη ποιότητα GM Κέρδος/Μονάδα Chrysler $209 $427 $445 $1,709 $2,210 Πρωτοπόρος σε όλο τον Εξέλιξης Τεχνολογίας και Προϊόντων 8

10 Ford $53 $700 $307 $240 $877 GM $462 $883 $541 $208 $734 κόσµο Παραγωγικότητα Chrysler Μεγάλη χρησιµοποίηση δυνατοτήτων Ford GM Μερίδιο αγοράς Chrysler 13.2% 12.2% 12.2% 14.7% 14.6% Ελάχιστο % φθίνον Ford 23.8% 22.8% 25.6% 25.6% 25.3% GM 35.5% 35.1% 33.9% 33.4% 33.1% ΠΙΝΑΚΑΣ 2. είκτες ανταγωνιστικότητας της Αµερικάνικης Αυτοκινητοβιοµηχανίας. Η ποιότητα αναφέρεται στον αριθµό των προβληµάτων ανά 100 οχήµατα. Το κέρδος/µονάδα βασίζεται στον λόγο του εισοδήµατος/αριθµό πωλήσεων Παραγωγικότητα είναι ο αριθµός των οχηµάτων/εργαζόµενο/έτος. Εξέλιξης Τεχνολογίας και Προϊόντων 9