Εικόνα Παναγίας Γλυκοφιλούσας του 18ου αιώνα στη Βέροια. Μετάπλαση του θέματος μιας βυζαντινής εικόνας του 14ου αιώνα

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Εικόνα Παναγίας Γλυκοφιλούσας του 18ου αιώνα στη Βέροια. Μετάπλαση του θέματος μιας βυζαντινής εικόνας του 14ου αιώνα"

Transcript

1 Εικόνα Παναγίας Γλυκοφιλούσας του 18ου αιώνα στη Βέροια. Μετάπλαση του θέματος μιας βυζαντινής εικόνας του 14ου αιώνα Χρυσάνθη ΜΑΥΡΟΠΟΥΛΟΥ-ΤΣΙΟΥΜΗ Τόμος ΚΣΤ' (2005) Σελ ΑΘΗΝΑ 2005

2 Χρυσάνθη Μαυροπούλου-Τσιούμη ΕΙΚΟΝΑ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΓΑΥΚΟΦΙΑΟΥΣΑΣ ΤΟΥ 18ου ΑΙΩΝΑ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ. ΜΕΤΑΠΛΑΣΗ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ ΜΙΑΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ ΤΟΥ Μου ΑΙΩΝΑ ÌTÌ. εικόνα της Παναγίας Γλυκοφιλούσας 1 (Εικ. 1), που βρίσκεται στο ναό της Περιβλέπτου στη Βέροια, θα μας απασχολήσει για δύο λόγους: Πρώτα, διότι επαναλαμβάνει κατά το 18ο αιώνα μια απεικόνιση που υπάρχει σε βυζαντινή τοιχογραφία και εικόνα στο ναό και ύστερα, διότι η θέση της σε αυτόν προσφέρει στοιχεία για την ιστορική πορεία του κτίσματος. Ο βυζαντινός ναός της Παναγίας της Περιβλέπτου, στο τέμπλο του οποίου βρίσκεται η εικόνα, είναι στη σημερινή μορφή του τρίκλιτη ξυλόστεγη βασιλική της εποχής της Τουρκοκρατίας, με υπερυψωμένο νάρθηκα και ανοιχτή στοά στη νότια πλευρά 2. Αλλοιωμένη είναι και η εξωτερική όψη. Στη βυζαντινή φάση του ναού φαίνεται να ανήκει μόνο το κεντρικό τμήμα 3. Η χρονολόγηση της φάσης αυτής τοποθετείται από το 14ο 4 έως το 15ο αιώνα 5. Στο βυζαντινό τμήμα, στο δυτικό μέτωπο του νότιου πεσσού του κεντρικού χώρου, υπάρχει τοιχογραφία που εικονίζει την Παναγία στον τύπο της Γλυκοφιλού- 2 Για το ναό βλ. Χ. Μαυροπούλου-Τσιούμη, Ιστορία και τέχνη, Ο βυζαντινός ναός της Παναγίας της Περιβλέπτου στη Βέροια, Βέροια 2003, Για την άποψη αυτή βλ. Θ. Παπαζώτος, Ή Βέροια καί οι ναοί της (11ος-18ος αι.). Ιστορική καί αρχαιολογική σπουδή της πόλης, Αθήνα 1994, Mavropoulou-Tsioumi, Ikone, ό.π. (υποσημ. 1), Παπαζώτος, ό.π., 196. Ο ίδιος, Βυζαντινές εικόνες της Βέροιας, Αθήνα 1995, 53-55, όπου διατυπώνεται η άποψη ότι ο ναός χτίστηκε το 15ο αιώνα, για να περιλάβει και να προστατεύσει τη μεσας να κρατεί τον Χριστό στο δεξιό χέρι και να υψώνει το αριστερό μπροστά στο στήθος κατά τον τύπο της Οδηγήτριας 6. Η παράσταση είναι πολύ μαυρισμένη, αναγνωρίζονται όμως τα βασικά στοιχεία της και διασώζεται η επιγραφή Μ(ΗΤΗ)Ρ Θ(ΕΟ)Υ Η ΠΕΡΙΒΛΕmoc (Εικ. 2). Η επιγραφή δίνει την επωνυμία της Παναγίας και επιβεβαιώνει την αφιέρωση του ναού στην Παναγία Περίβλεπτο 7, αφιέρωση η οποία διατηρήθηκε στη μνήμη των κατοίκων έως σήμερα. Η ίδια ακριβώς απεικόνιση επαναλαμβάνεται και στη μεγάλων διαστάσεων (1,63x1,05 μ.) βυζαντινή εικόνα του ναού, που χρονολογήθηκε στα μέσα ή στο τρίτο τέταρτο του 14ου αιώνα 8 και η οποία πρέπει να ανήκε στο τέμπλο (Εικ. 3). Κατά τη συντήρηση διαπιστώθηκε ότι η εικόνα σώζει δύο στρώματα. Στο πρώτο στρώμα ανήκουν οι δύο όρθιοι άγγελοι αριστερά και δεξιά στις επάνω γωνίες, οι οποίοι πλαισιώνουν την Παναγία. Μια όμοια εικόνα μικρών διαστάσεων από τη Βέροια, με την ίδια ακριβώς παράσταση και με την επωνυμία Περίβλε- 1 Για την πρώτη αναφορά της εικόνας βλ. Chr. Mavropoulou- Tsioumi, Die Ikone der Gottesmutter im Tempion der Perivleptos Kirche in Beroia, Drevne-russkoe iskusstvo, Vizantija u drevnija Rus, k letiju Andreja Nikolaevitsa Grabara ( ), Αγία. Πετρούπολη 1999, Έγχρωμη απεικόνιση της εικόνας βλ. Χ. Μαυροπούλου- Τσιούμη, Βυζαντινές και μεταβυζαντινές εικόνες της Βέροιας, Βυζαντινές εικόνες από την καρδιά της Ελλάδος, κατάλογος έκθεσης, Θεσσαλονίκη 2003,154, πίν. 46. γάλη λατρευτική εικόνα της Παναγίας που φυλάσσεται σε αυτόν και η οποία πρέπει να κατασκευάστηκε γύρω στο Η άποψη αυτή δεν δικαιολογεί την ύπαρξη του βυζαντινού επιστυλίου του τέμπλου που χρονολογείται στην ίδια εποχή. 6 Πρώτη απεικόνιση της τοιχογραφίας βλ. Mavropoulou-Tsioumi, Ikone, ό.π. (υποσημ. 1), Ο ναός πρέπει να αφιερώθηκε στην Παναγία Περίβλεπτο κατά το πρότυπο της ομώνυμης μονής της Περιβλέπτου στην Κωνσταντινούπολη που ιδρύθηκε από τον Ρωμανό Γ Αργυρό, ανακαινίστηκε από τον Μιχαήλ Παλαιολόγο μετά την ανακατάληψη της Κωνσταντινούπολης και έπαιξε σημαντικό ρόλο στην παλαιολόγεια περίοδο. Ναοί της Περιβλέπτου ιδρύθηκαν και σε άλλες πόλεις, π.χ. στη Θεσσαλονίκη, στην Αχρίδα, στον Μυστρά κ.α., Mavropoulou-Tsioumi, Ikone, ό.π. (υποσημ. 1), Για τη χρονολόγηση της εικόνας βλ. στο ίδιο, , και Μαυροπούλου-Τσιούμη, Εικόνες (υποσημ. 1), 58, πίν. 6, όπου και έγχρωμη απεικόνιση. 381

3 Χ. ΜΑΥΡΟΠΟΥΛΟΥ-ΤΣΙΟΥΜΗ m,: m h^cm - y '.." '.: ill',j Εικ. 1. Βέροια. Ναός Παναγίας Περιβλέπτου. Εικόνα Παναγίας Γλνκοφιλούσας. Πρώτο τέταρτο τον 18ον αιώνα. 382

4 ΠΑΝΑΠΑΣ ΓΛΥΚΟΦΙΛΟΥΣΑΣ ΤΟΥ 18ου ΑΙΩΝΑ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ πτος (Εικ. 4), από το πρώτο μισό του 14ου αιώνα, δημοσιεύθηκε από την Αναστασία Δρανδάκη 9. Είναι άγνωστο πότε η εικόνα μεταφέρθηκε στο βόρειο τμήμα του ναού, κοντά στην πρόθεση, και αποτελεί έκτοτε σεβάσμιο προσκύνημα των κατοίκων της πόλης 10. Η απόσπαση της από το τέμπλο οφείλεται πιθανότατα στις αλλαγές που έγιναν κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας τόσο στην αρχιτεκτονική μορφή του ναού, όσο και στο τέμπλο. Το τέμπλο, φτωχό και πρόχειρο, διατηρούσε έως το 1994 το λαμπρό ζωγραφιστό επιστύλιο που ανήκε στη βυζαντινή φάση και περιλάμβανε σκηνές του Δωδεκαόρτου και των Παθών του Χριστού 11. Το επιστύλιο χρονολογήθηκε επίσης στα μέσα ή στο τρίτο τέταρτο του Μου αιώνα και αποδόθηκε στο ίδιο εργαστήριο που εκπόνησε την εικόνα της Παναγίας 12. Στο τέμπλο της εποχής της Τουρκοκρατίας τοποθετήθηκαν, με βάση το διαθέσιμο χώρο του ιερού, δύο εικόνες, αριστερά της Παναγίας Γλυκοφιλούσας και δεξιά του Χριστού Παντοκράτορα, σε αντικατάσταση των εικόνων που προϋπήρχαν (Εικ. 5). Η εικόνα της Παναγίας Γλυκοφιλούσας που εξετάζουμε είναι μεγάλων διαστάσεων (1,60x1,04 μ.), στις ίδιες περίπου διαστάσεις με τη βυζαντινή, και έχει υποστεί δύο κάθετα ρήγματα, τα οποία όμως δεν αλλοιώνουν την όψη της. Το σύμπλεγμα Παναγίας - Χριστού εικονίζεται μέσα σε χρυσοκίτρινο φόντο και καταλαμβάνει όλο σχεδόν το ύψος της εικόνας. Η Παναγία εικονίζεται μέχρι τη μέση, στραμμένη κατά τα τρία τέταρτα προς τα αριστερά. Κρατεί τον Χριστό στο δεξιό μέρος του σώματος της και ακουμπά το μάγουλο της στο πρόσωπο του, όπως στη βυζαντινή τοιχογραφία (Εικ. 2) και στην εικόνα του ναού (Εικ. 3). Γέρνει έντονα το κεφάλι προς το δεξιό ώμο, πολύ πιο έντονα από ό,τι στις βυζαντινές Εικ. 2. Βέροια. Ναός Παναγίας Περιβλέπτου. με παράσταση της Παναγίας Περιβλέπτου. Τοιχογραφία παραστάσεις, στοιχείο που διαπιστώνεται στη Βέροια ήδη από το 15ο αιώνα στην εικόνα της Παναγίας Φανερωμένης στον ομώνυμο ναό 13. Το κόκκινο μαφόριό της είναι διακοσμημένο στις παρυφές με χρυσοκίτρινη ταινία που κοσμείται με γεωμετρικά σχήματα. Ο σκούρος 9 Αναστασία Δρανδάκη, Εικόνες. 14ος-18ος αι. Συλλογή Ρ. Ανόρεάδη, Αθήνα 2002,10-15, όπου η εικόνα αποδόθηκε στον κύκλο του ζωγράφου Καλλέργη που εκπόνησε τις τοιχογραφίες του Χριστού στη Βέροια. Η μικρών διαστάσεων εικόνα (43,5χ36 εκ.), που δωρήθηκε από τη Συλλογή Ανδρεάδη στο Ιερό Ίδρυμα της Ευαγγελιστρίας στην Τήνο, ρίχνει πρόσθετο φως στην απεικόνιση αυτού του εικονογραφικού τύπου, διότι διασώζει την επιγραφή Η IJEPIBAEI7TOC. Η ύπαρξη της αποτελεί ένδειξη ότι ο τύπος ήταν γνωστός στη Βέροια νωρίτερα από το τρίτο τέταρτο του Μου αιώνα, εποχή στην οποία χρονολογείται η βυζαντινή εικόνα της Περιβλέπτου. Το γεγονός επίσης ότι οι άγγελοι στην εικόνα της Περιβλέπτου ανήκουν σε παλαιότερο στρώμα είναι ενδεικτικό για την προΰπαρξη του τύπου αυτού. Τίθενται έτσι περαιτέρω θέματα που ξεπερνούν το αντικείμενο αυτής της μελέτης. 10 Το 1994 η εικόνα συντηρήθηκε από το συντηρητή Π. Σγούρο με τη φροντίδα του τότε προϊσταμένου της 11ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων αειμνήστου Σωτήρη Κίσσα και στη συνέχεια επανατοποθετήθηκε στο ναό. Το επιστύλιο βρίσκεται σήμερα στο εκκλησιαστικό Σκευοφυλάκιο της μονής Δοβρά και πρόκειται να εκτεθεί συντόμως στο υπό ίδρυση Εκκλησιαστικό Μουσείο. Χ. Μαυροπούλου-Τσιούμη, Βυζαντινό επιστύλιο τέμπλου με σκηνές του Δωδεκαόρτου και των Παθών του Χριστού, Αφιέρωμα στη μνήμη τον Σωτήρη Κίσσα, Θεσσαλονίκη 2001, Μαυροπούλου-Τσιούμη, Εικόνες, ό.π. (υποσημ. 1), 11, πίν

5 Χ. ΜΑΥΡΟΠΟΥΛΟΥ-ΤΣΙΟΥΜΗ Εικ. 3. Βέροια. Ναός Παναγίας Περιβλέπτου. Εικόνα Παναγίας Γλυκοφιλονσας. Τρίτο τέταρτο του Μου αιώνα. χιτώνας της διακρίνεται ελάχιστα μέσα από το τριγωνικό άνοιγμα που σχηματίζει το ιμάτιο στο ύψος του στήθους και είναι και αυτός διακοσμημένος με τον ίδιο τρόπο στο λαιμό και στην άκρη του δεξιού μανικιού. Η διαφοροποίηση που υπάρχει σε σχέση με τις βυζαντινές παραστάσεις του θέματος στο ναό είναι ότι η Παναγία δεν υψώνει το χέρι μπροστά στο στήθος, αλλά πιάνει με αυτό το ιμάτιο του Χριστού, δεν εικονίζεται δη- Gosudarstvennia Tretijakovsaja Galereja katalog sobranija, 1: Drevnemsskoe iskusstvox-natsalaxvveka, Μόσχα 1995, Olga Etinhof, The Virgin of Vladimir and the Veneration of the Virgin in Blachernai to Russia in the llth-12th Centuries, Drevne-russkoe iskusstvo (υπολαδή στον τύπο της Οδηγήτριας. Ο Χριστός, ντυμένος μόνο με γκριζοπράσινο χειριδωτό χιτώνα, διακοσμημένο στη μέση με χρυσοκίτρινη ταινία και ίδιου περίπου χρώματος «σημείον» στο δεξί χέρι, κάθεται πάνω στο απλωμένο στα χέρια της Παναγίας ιμάτιο του, το οποίο η Παναγία υποβαστάζει με τα δύο χέρια της. Είναι στραμμένος κατά τα τρία τέταρτα προς τα δεξιά, το πρόσωπο του εφάπτεται στο πρόσωπο της Παναγίας, το βλέμμα του όμως δεν κατευθύνεται σε αυτή αλλά αόριστα και στοχαστικά στο άπειρο, και το ίδιο συμβαίνει και με την Παναγία. Τα πόδια του είναι γυμνά μέχρι τα γόνατα και σταυρωμένα, στοιχείο που παραπέμπει στη σταυρική θυσία του. Τα πέλματα του πατούν πάνω στο αριστερό χέρι της Παναγίας. Με το δεξί χέρι πιάνει την άκρη του μαφορίου της στο ύψος του λαιμού με τον ίδιο τρόπο, όπως και στη βυζαντινή εικόνα, και με το αριστερό το πηγούνι της Παναγίας, στοιχείο που διαφοροποιεί την παράσταση από αυτή της βυζαντινής εικόνας, όπου το χέρι του Χριστού βρίσκεται πίσω από το λαιμό, όπως και στην εικόνα του Vladimir, του 12ου αιώνα 14. Οι φωτοστέφανοι των μορφών είναι στικτοί, σώζονται οι επιγραφές Μ(ΗΤΗ)Ρ Θ(ΕΟ)Υ, I(HCOY)C X(PICTO)C, ενώ στο σταυροφόρο φωτοστέφανο του Χριστού διακρίνεται το γράμμα Ω που σημαίνει μάλλον Ο ΩΝ. Διαφορετικό σε σχέση με τη βυζαντινή εικόνα είναι το άπλωμα του ιματίου του Χριστού στα χέρια της Παναγίας. Ανάλογη είναι η απόδοση του ιματίου στην ολόσωμη εικόνα της Παναγίας Γλυκοφιλούσας από το ναό του Αγίου Βασιλείου στην ενορία των Αγίων Αναργύρων στη Βέροια, λαμπρό έργο που χρονολογήθηκε στη δεκαετία , στην εικόνα της Παναγίας Γλυκοφιλούσας από το ναό του Αγίου Νικολάου της Γούρνας, που χρονολογήθηκε γύρω στο , και στην Παναγία Γλυκοφιλούσα των αρχών του 15ου αιώνα στο ναό της Παναγίας Φανερωμένης 17, οι οποίες δείχνουν ότι το πρότυπο υπήρχε στην πόλη. Μια σημαντική διαφοροποίηση είναι η αντικατάσταση των δύο όρθιων αγγέλων της βυζαντινής εικόνας από ένα σεραφείμ που εικονίζεται στην επάνω δεξιά γωνιά της εικόνας του 18ου αιώνα. Η απεικόνιση αυτή δεν είναι συνηθισμένη και οφείλεται μάλλον σε επιλογή του ζωγράφου, διότι σε εικόνες από το 15ο αιώνα και μετά οι άγγελοι εικονίσημ. 1), (ρωσικά). 15 Παπαζώτος, Εικόνες (υποσημ. 5), πίν Στο ίδιο, πίν Μαυροπούλου-Τσιούμη, Εικόνες, ό.π. (υποσημ. 1), 84, πίν

6 ΕΙΚΟΝΑ ΠΑΝΑΠΑΣ ΓΛΥΚΟΦΙΛΟΥΣΑΣ ΤΟΥ 18ου ΑΙΩΝΑ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ ζονται συχνά όχι όρθιοι αλλά σε προτομή και, σπανιότερα, μέσα σε κύκλους 18. Παρά τις διαφοροποιήσεις η πρόθεση να δοθεί στην νέα εικόνα ο εικονογραφικός τύπος της βυζαντινής είναι σαφής. Δεν γνωρίζουμε ποια ήταν η κατάσταση της παλιάς εικόνας κατά το 18ο αιώνα και αν ήταν ορατές τότε εικονογραφικές λεπτομέρειες της, γιατί η εικόνα έως το 1994 ήταν πολύ μαυρισμένη. Ωστόσο, ο ζωγράφος έκανε ένα επιμελημένο έργο, στο οποίο κατόρθωσε να δώσει στοιχεία από την παλαιότερη εικόνα ως προς το ύφος των μορφών, το σχήμα των προσώπων με την έντονη απόδοση των σκιάσεων στις παρυφές του προσώπου και, επίσης, ως προς την απόδοση των ματιών, του δεξιού χεριού της Παναγίας και των γυμνών ποδιών του Χριστού, προσθέτοντας επιλεκτικά στοιχεία που του ήταν γνωστά από τη μεταβυζαντινή τέχνη. Δεν έκανε δηλαδή ένα αντίγραφο, αλλά μετέπλασε την εικόνα σύμφωνα με τις αντιλήψεις της εποχής του, κατόρθωσε όμως να δώσει στα πρόσωπα με τα στοχαστικά, θλιμμένα μάτια το περιεχόμενο της σύνθεσης, το οποίο παραπέμπει στη μελλοντική Σταύρωση και τα Πάθη του Χριστού. Δεν απέφυγε κάποιες ατέλειες, όπως είναι η αδέξια απόδοση των χεριών της Παναγίας και το αφύσικο φούσκωμα του ιματίου της στη δεξιά πλευρά της, με το οποίο ήθελε μάλλον να αυξήσει τον όγκο του σώματος της. Τα ερωτήματα που τίθενται είναι η ακριβέστερη χρονολόγηση της εικόνας και ο προσδιορισμός του τόπου κατασκευής της. Στοιχεία για τα ερωτήματα αυτά δίνει η τεχνοτροπική απόδοση της εικόνας. Η σχηματοποίηση στην απόδοση των ρούχων, ο έντονα βαθύχρωμος προπλασμός στις παρυφές των προσώπων, τα μεγάλα μάτια με τα έντονα γραμμένα φρύδια, οι μεγάλες κόρες και τα σκούρα βλέφαρα με τις διπλές λευκές γραμμές πάνω και κάτω, η γραμμικά αποδοσμένη μύτη με τα μεγάλα πτερύγια, το μικρό στόμα με την έντονη και τυποποιημένη σκιά, οι έντονες ψιμμυθιές είναι στοιχεία που Εικ. 4. Ιερό Ίδρυμα Ευαγγελιστρίας Τήνου. Συλλογή Ρ. Ανδρεάδη. Εικόνα Παναγίας Περιβλέπτου. Πρώτο τέταρτο του 14ου αιώνα. 18 Χρυσάνθη Μπαλτογιάννη, Εικόνες. Μήτηρ Θεού βρεφοκρατούσα στην Ενσάρκωση και το Πάθος, Αθήνα 1994,79-105, αριθ Παπαζώτος, Ναοί (υποσημ. 3), πίν. 112α. 20 Βλ. π.χ. την Παναγία στην εικόνα των Αγίων Πάντων, του τέλους του 17ου-αρχών του 18ου αιώνα (Δανδράκη, ό.π. (υποσημ. 9), αριθ. 62,249), την εικόνα της Οδηγήτριας στη μονή Παντοκράτορος (Ι. Ταβλάκης, Εικόνες 17ου-19ου αι. στο Εικόνες Ιεράς Μονής Παντοκράτορος, Άγιον Όρος 2003, εικ. 165,305), την ένθρονη Παναγία με τους αγγέλους στο Βυζαντινό Μουσείο της Αθήνας, των αρχών του 18ου αιώνα (Μ. Αχειμάστου-Ποταμιάνου, Εικό- υπάρχουν σε αδημοσίευτες ακόμη εικόνες και τοιχογραφίες της Βέροιας από τις πρώτες δεκαετίες του 18ου αιώνα, όπως π.χ. η Παναγία η Καλήπετρα στο νάρθηκα του ναού του Παντοκράτορα, που χρονολογείται στο Τα ίδια στοιχεία υπάρχουν και σε εικόνες άλλων περιοχών 20. Η εικόνα της Παναγίας στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο της Αθήνας δίνει περισσότερα στοιχεία στα ερωτήματα που τέθηκαν 21. Στο έργο, που προέρχεται από τη Θεσσαλονίκη, παριστάνεται η Πάνες τον Βυζαντινού Μουσείου Αθηνών, Αθήνα 1998, αριθ. 92, 274), την εικόνα της Παναγίας του Πάθους στη Μυτιλήνη (Η. Βακιρτζής, Οι θησαυροί της Λέσβου. Εικόνες του Εκκλησιαστικού) Βυζαντινού Μουσείου Μυτιλήνης, Μυτιλήνη 1989, αριθ. 34, 80) και την εικόνα της Παναγίας του Βυζαντινού Μουσείου της Αθήνας, της πρώτης δεκαετίας του 18ου αιώνα (Βυζαντινό Μουσείο. Τα νέα αποκτήματα ( ), κατάλογος έκθεσης, Αθήνα 1997, αριθ. 34,110 (κείμενο Χρ. Μπαλτογιάννη). 21 Αχειμάστου-Ποταμιάνου, ό.π., αριθ. 89,268, όπου και η σχετική βιβλιογραφία. 385

7 Χ. ΜΑΥΡΟΠΟΥΛΟΥ-ΤΣΙΟΥΜΗ Εικ. 5. Βέροια. Ναός Παναγίας Περιβλέπτου. Το εσωτερικό τον ναού με τις εικόνες τον 18ον αιώνα. ναγία στον τύπο της Γλυκοφιλούσας και χρονολογείται στις αρχές του 18ου αιώνα. Πρόκειται για το δεύτερο στρώμα εικόνας με την Παναγία Γλυκοφιλούσα, το οποίο αποκολλήθηκε και αποτέλεσε χωριστή εικόνα. Το πρώτο στρώμα χρονολογείται στο 12ο αιώνα. Στο στρώμα του 12ου αιώνα 22, όπως και στο δεύτερο του 18ου αιώνα, ο Χριστός κρατεί με το αριστερό χέρι το πηγούνι της Παναγίας, όπως και στην εικόνα της Περιβλέπτου της Βέροιας. Τα στοιχεία των αρχών του 18ου αιώνα είναι στην εικόνα αυτή σαφή, όπως είναι ορατή και η τάση της επιστροφής στα παλαιολόγεια πρότυπα που έχει παρατηρηθεί και στις τοιχογραφίες 23. Η ομοιότητα στην απόδοση των τεχνοτροπικών χαρακτηριστικών στις δύο εικόνες είναι εμφανής. Η τέχνη όμως στην εικόνα της Θεσσαλονίκης είναι περισσότερο εκλεπτυσμένη και πιο επιμελημένη τόσο στην απόδοση των αναλογιών του σώματος, όσο και στην απόδοση των προσώπων και των ενδυμάτων. Η σύγκριση των δύο εικόνων προσανατολίζει σε χρονολόγηση της εικόνας στο πρώτο τρίτο του 18ου αιώνα. Στη χρονολόγηση αυτή συνηγορεί και η ομοιότητα μιας σειράς εικόνων στη Βέροια με τα ίδια χαρακτηριστικά με της εικόνας της Περιβλέπτου, από τις οποίες δημοσιευμένη είναι η εικόνα των αποστόλων Πέτρου και Παύλου στο μητροπολιτικό ναό της Βέροιας, που χρονολογείται με επιγραφή στο Πρόκειται για ένα πολύ καλό έργο 22 Αχειμάστου-Ποταμιάνου, ό.π., αριθ. 3,20 κ.ε. 23 Ε. Τσιγαρίδας, OL τοιχογραφίες του ναού της Νέας Παναγίας Θεσσαλονίκης και το κίνημα επιστροφής του 18ου αι. στην παράδοση της τέχνης της «Μακεδόνικης Σχολής», Χριστιανική Θεσσαλονίκη, Οθωμανική περίοδος , Β', Θεσσαλονίκη 1994, Μαυροπούλου-Τσιούμη, Εικόνες, ό.π. (υποσημ. 1), 150, πίν

8 ΕΙΚΟΝΑ ΠΑΝΑΠΑΣ ΓΛΥΚΟΦΙΛΟΥΣΑΣ ΤΟΥ 18ου ΑΙΩΝΑ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ του ιερομόναχου και ζωγράφου Κωνσταντίνου, τον οποίο γνωρίζουμε και από άλλα έργα του 25. Αφιερωτής της εικόνας είναι ο μητροπολίτης της Βέροιας Λεόντιος, που είναι γνωστός από την ανακαίνιση του μητροπολιτικού ναού των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου στη Βέροια και έδρασε στην περιοχή στο διάστημα Αν είναι ο ίδιος που προχώρησε σε επισκευές στο ναό της Περιβλέπτου δεν είναι βέβαιο, είναι όμως πιθανό. Ως προς το εργαστήριο το οποίο κατασκεύασε την εικόνα, είναι πρόωρο να δοθούν ακριβείς απαντήσεις, αφού ακόμη παραμένει αδημοσίευτο σε μεγάλο μέρος το αρχαιολογικό υλικό από την εποχή αυτή. Αυτό που είναι βέβαιο είναι ότι πρόκειται για έργο βορειοελλαδικού εργαστηρίου, αν όμως είναι τοπικό της περιοχής, της Θεσσαλονίκης ή του Αγίου Όρους, είναι θέμα που παραπέμπεται για μελλοντική έρευνα. Η χρονολόγηση της εικόνας απαντά και στο τελευταίο ζήτημα που τέθηκε και βεβαιώνει ότι η αντικατάσταση της παλιάς εικόνας έγινε στο πρώτο τέταρτο του 18ου αιώνα, οπότε έγιναν αναγκαστικές επεμβάσεις στο τέμπλο και σε άλλα μέρη του ναού και πιθανώς και η επανατοιχογράφηση μερών του ναού. Αυτά όμως θα διευκρινιστούν πιθανώς κατά την προγραμματιζόμενη ήδη συντήρηση και διερεύνηση των διαφόρων αρχιτεκτονικών επεμβάσεων στο μνημείο κατά την Τουρκοκρατία, επεμβάσεις που έγιναν εξαιτίας των ιστορικών συνθηκών και της κατάστασης στην οποία φαίνεται ότι είχε περιέλθει ο ναός. Chrysanthi Mavropoulou-Tsioumi AN EIGHTEENTH-CENTURY ICON OF THE VIRGIN OF TENDERNESS IN VEROIA. A REPLICA OF A FOURTEENTH-CENTURY BYZANTINE ICON Χ he large icon of the Virgin of Tenderness (Glykophiloussa) (1.60x1.04 m.) is placed on the iconostasis of the Panaghia Peribleptos, one of the most important Byzantine churches in the town of Veroia. The icon is examined here because it is a very high quality work of the eighteenth century and because it is a replica of a Byzantine icon of the third quarter of the fourteenth century, which existed on the earlier iconostasis. The Byzantine work was removed from the iconostasis and placed in the northeast part of the church, close to the prothesis, where it remains to this day as aproskynesis icon venerated by the townspeople. Reconstruction of the iconostasis seems to have been imposed by the poor condition of its predecessor, due to partial destruction of the church. This at least is indicated by interventions made to the monument during the Ottoman period, which altered its Byzantine form. However, the reconstructed iconostasis preserves the Byzantine architrave, which is contemporary with the Byzantine icon and most probably from the same workshop. The eighteenth-century icon is discussed in relation to the Byzantine icon and the wall-painting of the Virgin of Tenderness with the eponym 'Peribleptos', which exists on the west front of the southwest pier of the naos and which reproduces the Byzantine icon. Comparison of these three 25 Μ. Χατζηδάκης - Ε. Δρακοπούλου, "Ελληνες ζωγράφοι μετά τήν"αλωση ( ),Β', Αθήνα 1997, Γ. Χιονίδης, Σύντομη Ιστορία τον Χριστιανισμού στην περιοχή της Βέροιας, Βέροια 1961,

9 Χ. ΜΑΥΡΟΠΟΥΛΟΥ-ΤΣΙΟΥΜΗ works shows that although the painter of the eighteenthcentury icon clearly intended to reproduce the Byzantine icon from the iconostasis, he did not copy this exactly but remodelled it on the basis of new concepts and knowledge of his time. The precise date of this icon is then investigated. On the basis of existing contemporary icons in Veroia and primarily of the dating of the splendid icon of the Virgin of Tenderness from Thessaloniki, now in the Byzantine and Christian Museum, Athens, to the early eighteenth century, it is deduced that the Veroia icon dates from the first quarter of the eighteenth century. The dating of the icon contributes to the clarification of some interventions made to both the iconostasis and the Byzantine church, which is useful for understanding its historical course. It is expected that these interventions will be revealed during the conservation of the church, which is planned by the 11th Ephorate of Byzantine Antiquities. 388

Δελτίον της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας

Δελτίον της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας Δελτίον της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας Τομ. 26, 2005 ΕΙΚΟΝΑ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΓΛΥΚΟΦΙΛΟΥΣΑΣ ΤΟΥ 18ΟΥ ΑΙΩΝΑ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ. ΜΕΤΑΠΛΑΣΗ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ ΜΙΑΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ ΤΟΥ 14ΟΥ ΑΙΩΝΑ ΜΑΥΡΟΠΟΥΛΟΥΑριστοτέλειο

Διαβάστε περισσότερα

Ασκηταριά της Μεγάλης Πρέσπας

Ασκηταριά της Μεγάλης Πρέσπας 4 Νοεμβρίου 2011 Ασκηταριά της Μεγάλης Πρέσπας Αφιερώματα / Μοναστήρια της Μακεδονίας Της Χρυσάνθης Σταυροπούλου-Τσιούμη Καθηγήτριας στο ΑΠΘ Να αναζητήσει κανείς τους ιδιαίτερους λόγους για τους οποίους

Διαβάστε περισσότερα

«Έκθεση εικόνων Κρητικής Σχολής στην Ηπειρο» 2014

«Έκθεση εικόνων Κρητικής Σχολής στην Ηπειρο» 2014 Άγιος Νικόλαος με τρεις σκηνές θαυμάτων του Συλλογή Μητροπολιτικού Μεγάρου Ιωαννίνων Προέλευση: Μονή Ελεούσας Νήσου Ιωαννίνων Διαστάσεις 0,92 Χ 0,62μ 1500 Εικόνα με πλαίσιο, που διατηρείται σε καλή κατάσταση

Διαβάστε περισσότερα

ΝΑΟΣ ΑΓΙΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ

ΝΑΟΣ ΑΓΙΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ Στον 11 ο αιώνα χρονολογείται η αγία Αικατερίνη στην Πλάκα, κοντά στο μνημείο του Λυσικράτους. Έχει χτιστεί πάνω σε ερείπια αρχαίου ναού της Αρτέμιδος. Η στέγαση του κεντρικού τμήματος,

Διαβάστε περισσότερα

Κείμενο Εκκλησίας του Τιμίου Σταυρού στο Πελέντρι. Ελληνικά

Κείμενο Εκκλησίας του Τιμίου Σταυρού στο Πελέντρι. Ελληνικά 1 Κείμενο Εκκλησίας του Τιμίου Σταυρού στο Πελέντρι Ελληνικά 2 ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ ΣΤΟ ΠΕΛΕΝΤΡΙ Η εκκλησία του Τιμίου Σταυρού στο Πελέντρι φαίνεται να χτίστηκε λίγο μετά τα μέσα του 12 ου αιώνα

Διαβάστε περισσότερα

Κείμενο Εκκλησίας Αρχαγγέλου Μιχαήλ στον Πεδουλά. Ελληνικά

Κείμενο Εκκλησίας Αρχαγγέλου Μιχαήλ στον Πεδουλά. Ελληνικά 1 Κείμενο Εκκλησίας Αρχαγγέλου Μιχαήλ στον Πεδουλά Ελληνικά 2 ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΥ ΜΙΧΑΗΛ ΣΤΟΝ ΠΕΔΟΥΛΑ Η εκκλησία του Αρχαγγέλου Μιχαήλ που χτίστηκε πριν το 1474 είναι μονόκλιτη, ξυλόστεγη με νάρθηκα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΕΥΝΕΣ ΣΤΟΥΣ ΝΑΟΥΣ ΤΗΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ

ΕΡΕΥΝΕΣ ΣΤΟΥΣ ΝΑΟΥΣ ΤΗΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ E. N. Τσιγαρίδας, 'Ερευνες στους ναούς της Καστοριάς 379 ΕΡΕΥΝΕΣ ΣΤΟΥΣ ΝΑΟΥΣ ΤΗΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ Στη διάρκεια των υπηρεσιακών μεταβάσεών μου στην Καστοριά, την περίοδο κυρίως 1970-1975 και συμπληρωματικά την

Διαβάστε περισσότερα

Έκθεση καθαρισμού της αμφιπρόσωπης εικόνας του Βυζαντινού Μουσείου

Έκθεση καθαρισμού της αμφιπρόσωπης εικόνας του Βυζαντινού Μουσείου Έκθεση καθαρισμού της αμφιπρόσωπης εικόνας του Βυζαντινού Μουσείου Τάσος ΜΑΡΓΑΡΙΤΩΦ Δελτίον XAE 1 (1959), Περίοδος Δ'. Στη μνήμη του Νίκου Βέη (1883-1958) Σελ. 144-148 ΑΘΗΝΑ 1960 ΕΚΘΕΣΗ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥ ΤΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Κείμενο Αγίου Νικολάου της Στέγης. Ελληνικά

Κείμενο Αγίου Νικολάου της Στέγης. Ελληνικά 1 Κείμενο Αγίου Νικολάου της Στέγης Ελληνικά 2 Ο Άγιος Νικόλαος της Στέγης Πήρε το όνομα του μετά την προσθήκη της δεύτερης Στέγης του ναού τον 13ον αιώνα, για την προστασία του από τα χιόνα και τη βροχή.

Διαβάστε περισσότερα

Αφορμή για τη συγγραφή αυτού του άρθρου υπήρξε η ανακρίβεια

Αφορμή για τη συγγραφή αυτού του άρθρου υπήρξε η ανακρίβεια Ηγούμενος Χρυσορρογατίσσης Διονύσιος Ο ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΟΥ ΚΡΑΤΗΜΑΤΟΥ Διόρθωση ανακρίβειας που προήλθε από παρεξήγηση Αφορμή για τη συγγραφή αυτού του άρθρου υπήρξε η ανακρίβεια που αναφέρεται στο βιβλίο της Μαρίνας

Διαβάστε περισσότερα

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 2016 Εκκλησίες της Σωτήρας. Πρόγραμμα Μαθητικών Θρησκευτικών Περιηγήσεων «Συνοδοιπόροι στα ιερά προσκυνήματα του τόπου μας»

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 2016 Εκκλησίες της Σωτήρας. Πρόγραμμα Μαθητικών Θρησκευτικών Περιηγήσεων «Συνοδοιπόροι στα ιερά προσκυνήματα του τόπου μας» ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 2016 Εκκλησίες της Σωτήρας Πρόγραμμα Μαθητικών Θρησκευτικών Περιηγήσεων «Συνοδοιπόροι στα ιερά προσκυνήματα του τόπου μας» ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ Αγία Θέκλα Βρίσκεται 7χλμ νότια από το κέντρο της Σωτήρας.

Διαβάστε περισσότερα

Βυζαντινά και Οθωμανικά μνημεία της Μάκρης

Βυζαντινά και Οθωμανικά μνημεία της Μάκρης Βυζαντινά και Οθωμανικά μνημεία της Μάκρης Στρατηγικής σημασίας η θέση της Μάκρης / Κατοικήθηκε από την αρχαιότητα Οικισμός με διαρκή ανθρώπινη παρουσία από τα νεολιθικά χρόνια Ορατά στο κέντρο της σημερινής

Διαβάστε περισσότερα

Το ναϋδριο της Παναγούδας στο Θεολόγο Θάσου

Το ναϋδριο της Παναγούδας στο Θεολόγο Θάσου Το ναϋδριο της Παναγούδας στο Θεολόγο Θάσου Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού 12η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Καβάλα 2 0 1 0 Ο ορεινός οικισμός Θεολόγος είναι κτισμένος στο βάθος μιας ρεματιάς στο

Διαβάστε περισσότερα

από το 1985. Φορβίων, από προέρχεται Η εκκλησία αποτελεί το αιώνα

από το 1985. Φορβίων, από προέρχεται Η εκκλησία αποτελεί το αιώνα Η εκκλησία της Παναγίας της Φορβιώτισσας, περισσότερο γνωστή ως η Παναγία της Ασίνου, βρίσκεται στις βόρειες υπώρειες της οροσειράς ο του Τροόδους. Είναι κτισμένη στην ανατολική όχθη ενός μικρού χείμαρρου,

Διαβάστε περισσότερα

Ο Ναός της Παναγίας Ποδύθου στη Γαλάτα. Ελληνικά

Ο Ναός της Παναγίας Ποδύθου στη Γαλάτα. Ελληνικά 1 Ο Ναός της Παναγίας Ποδύθου στη Γαλάτα Ελληνικά 2 Ο Ναός της Παναγίας Ποδύθου στη Γαλάτα Ο Ναός της Παναγίας Ελεούσας Ποδύθου, ανήκει στη μεταβυζαντινή περίοδο και κτίστηκε στις αρχές του 16 ου αιώνα,

Διαβάστε περισσότερα

Η εκκλησία του Τιμίου Σταυρού βρίσκεται στην περιοχή Τροόδους, στο χωριό Πελέντρι. Η ύπαρξη του οποίου μαρτυρείται από τα τέλη του 12ου αιώνα.

Η εκκλησία του Τιμίου Σταυρού βρίσκεται στην περιοχή Τροόδους, στο χωριό Πελέντρι. Η ύπαρξη του οποίου μαρτυρείται από τα τέλη του 12ου αιώνα. Νεφέλη Μιχαήλ Α6 Η εκκλησία του Τιμίου Σταυρού βρίσκεται στην περιοχή Τροόδους, στο χωριό Πελέντρι. Η ύπαρξη του οποίου μαρτυρείται από τα τέλη του 12ου αιώνα. Από το 1985 περιλαμβάνεται, στον κατάλογο

Διαβάστε περισσότερα

1 η Θεματική ενότητα- Μπορούν οι άνθρωποι να εικονίζουν το Θεό; 1. Δώστε τον ορισμό της εικόνας.

1 η Θεματική ενότητα- Μπορούν οι άνθρωποι να εικονίζουν το Θεό; 1. Δώστε τον ορισμό της εικόνας. 1 η Θεματική ενότητα- Μπορούν οι άνθρωποι να εικονίζουν το Θεό; 1. Δώστε τον ορισμό της εικόνας. 2. Ποια η έννοια της λέξεως είδωλο στο θρησκευτικό τομέα; 3. Ποιο από τα παρακάτω αποτελούν μορφές σύγχρονης

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΝΗΣΙΟΥ ΤΩΝ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ

ΤΑ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΝΗΣΙΟΥ ΤΩΝ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΤΑ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΝΗΣΙΟΥ ΤΩΝ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ Από την εποχή του εσποτάτου της Ηπείρου στα Βυζαντινά χρόνια στο νησί των Ιωαννίνων δημιουργήθηκαν Μονές και Ησυχαστήρια, που με την πάροδο του χρόνου η φήμη, αλλά

Διαβάστε περισσότερα

Κείμενο Εκκλησίας Μεταμόρφωσης του Σωτήρος Παλαιχώρι. Ελληνικά

Κείμενο Εκκλησίας Μεταμόρφωσης του Σωτήρος Παλαιχώρι. Ελληνικά 1 Κείμενο Εκκλησίας Μεταμόρφωσης του Σωτήρος Παλαιχώρι Ελληνικά 2 ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ- ΠΑΛΑΙΧΩΡΙ Η εκκλησία της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος είναι ένα μικρό παρεκκλήσι που χτίστηκε στις αρχές

Διαβάστε περισσότερα

Παναγία της Ασίνου Ελληνικά

Παναγία της Ασίνου Ελληνικά Παναγία της Ασίνου Ελληνικά 1 ΝΑΟΣ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΤΗΣ ΑΣΙΝΟΥ Ή ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΤΗΣ ΦΟΡΒΙΩΤΙΣΣΑΣ Η καμαροσκέπαστη, με δεύτερη ξύλινη στέγη εκκλησία της Παναγίας της Ασίνου, που βρίσκεται κοντά στο χωριό Νικητάρι,

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΛΕΤΗ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΕΙΚΟΝΩΝ ΤΕΜΠΛΟΥ ΚΑΘΕΔΡΙΚΟΥ ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ ΑΘΗΝΩΝ «Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ»

ΜΕΛΕΤΗ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΕΙΚΟΝΩΝ ΤΕΜΠΛΟΥ ΚΑΘΕΔΡΙΚΟΥ ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ ΑΘΗΝΩΝ «Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ» ΜΕΛΕΤΗ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΕΙΚΟΝΩΝ ΤΕΜΠΛΟΥ ΚΑΘΕΔΡΙΚΟΥ ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ ΑΘΗΝΩΝ «Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ» ΑΘΗΝΑ 2012 ΕΡΓΟ: ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΕΙΚΟΝΩΝ ΤΕΜΠΛΟΥ ΚΑΘΕΔΡΙΚΟΥ ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ ΑΘΗΝΩΝ «Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ» ΕΚΠΟΝΗΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

Χριστιανική και Βυζαντινή Αρχαιολογία

Χριστιανική και Βυζαντινή Αρχαιολογία Χριστιανική και Βυζαντινή Αρχαιολογία Ενότητα Δ: Υστεροβυζαντινή Τέχνη (1204-1453) Αρχιτεκτονική-Ζωγραφική. Στουφή - Πουλημένου Ιωάννα Ἐθνικὸ καὶ Καποδιστριακὸ Πανεπιστήμιο Ἀθηνῶν Τμῆμα Θεολογίας - Θεολογικὴ

Διαβάστε περισσότερα

Άγνωστο έργο του Θεοφάνη του Κρητός στα Μετέωρα

Άγνωστο έργο του Θεοφάνη του Κρητός στα Μετέωρα Άγνωστο έργο του Θεοφάνη του Κρητός στα Μετέωρα Ευθύμιος ΤΣΙΓΑΡΙΔΑΣ Τόμος ΚΒ' (2001) Σελ. 357-364 ΑΘΗΝΑ 2001 Ε.Ν. Τσιγαρίδας ΑΓΝΩΣΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΘΕΟΦΑΝΗ ΤΟΥ ΚΡΗΤΟΣ ΣΤΑ ΜΕΤΕΩΡΑ ο σκευοφυλάκειο της μονής Βαρλαάμ

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΠΑΛΙΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΤΗΣ ΕΔΕΣΣΑΣ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΠΑΛΙΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΤΗΣ ΕΔΕΣΣΑΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΠΑΛΙΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΤΗΣ ΕΔΕΣΣΑΣ Στην πόλη της Έδεσσας, δίπλα στο μητροπολιτικό μέγαρο, σώζεται, με πολλές μεταγενέστερες επεμβάσεις, που αλλοίωσαν την αρχική του μορφή, ο παλιός

Διαβάστε περισσότερα

Ιερός Ναός Αγίων Ιάσωνος και Σωσιπάτρου ΚΕΡΚΥΡΑ

Ιερός Ναός Αγίων Ιάσωνος και Σωσιπάτρου ΚΕΡΚΥΡΑ Ιερός Ναός Αγίων Ιάσωνος και Σωσιπάτρου ΚΕΡΚΥΡΑ Μάριος Χειμαριός Μάριος Χειμαριός, Κέρκυρα, Ιερός Ναός Αγίων Ιάσωνος και Σωσιπάτρου (Αρχιτεκτονική/ Ιστορία ) www.24grammata.com1 1.ΕΙΣΑΓΩΓΗ Στην περιοχή

Διαβάστε περισσότερα

Βυζαντινά Μνημεία της Θεσσαλονίκης

Βυζαντινά Μνημεία της Θεσσαλονίκης Βυζαντινά Μνημεία της Θεσσαλονίκης 1ης Διαδρομής Μονή Βαλτάδων Ναός Οσίου Δαυίδ Βυζαντινό Λουτρό Ναός Αγίου Νικολάου (Ορφανού) Ναός Αγίου Παντελεήμονα Ναός Σωτήρως Χριστός Ροτόντα Παλιά Πόλη,Κάστρα 2ης

Διαβάστε περισσότερα

Πτυχιακή Εργασία Τίτλος: Η αμφιπρόσωττη εικόνα της Καστοριάς και η σχέση της με το Πάθος.

Πτυχιακή Εργασία Τίτλος: Η αμφιπρόσωττη εικόνα της Καστοριάς και η σχέση της με το Πάθος. Βόλος 2008 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΤΜΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑΣ - ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Τίτλος: Η αμφιπρόσωττη εικόνα της Καστοριάς και η σχέση της με

Διαβάστε περισσότερα

Ακολούθησέ με... στην Καστροπολιτεία του Μυστρά

Ακολούθησέ με... στην Καστροπολιτεία του Μυστρά Ακολούθησέ με... στην Καστροπολιτεία του Μυστρά Ακολούθησέ με... στην Καστροπολιτεία του Μυστρά Μυστράς Η καστροπολιτεία απλώνεται στις πλαγιές του φυσικά οχυρού λόφου του βυζαντινού Μυζηθρά, που έδωσε

Διαβάστε περισσότερα

Ακολούθησέ με... στην Καστροπολιτεία του Μυστρά

Ακολούθησέ με... στην Καστροπολιτεία του Μυστρά Ακολούθησέ με... στην Καστροπολιτεία του Μυστρά Ακολούθησέ με... στην Καστροπολιτεία του Μυστρά Μυστράς Η καστροπολιτεία απλώνεται στις πλαγιές του φυσικά οχυρού λόφου του βυζαντινού Μυζηθρά, που έδωσε

Διαβάστε περισσότερα

Εικόνα της Παναγίας «Ελεούσας» στη βυζαντινή και μεταβυζαντινή συλλογή Χανίων

Εικόνα της Παναγίας «Ελεούσας» στη βυζαντινή και μεταβυζαντινή συλλογή Χανίων Εικόνα της Παναγίας «Ελεούσας» στη βυζαντινή και μεταβυζαντινή συλλογή Χανίων Τζένη ΑΛΜΠΑΝΗ Τόμος ΚΖ (2006) Σελ. 271-282 ΑΘΗΝΑ 2006 Τζένη Αλμπάνη ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΠΑΝΑΠΑΣ «ΕΛΕΟΥΣΑΣ» ΣΤΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΗ

Διαβάστε περισσότερα

Παναγία του Άρακα Ελληνικά

Παναγία του Άρακα Ελληνικά 1 Παναγία του Άρακα Ελληνικά 2 ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΟΥ ΑΡΑΚΑ Ο ναός της Παναγίας του Άρακα που φαίνεται να κτίστηκε γύρω στο 1191, πιθανότατα πήρε το όνομά του από το «αρακάς», όπως και πολλά άλλα φυτονυμικά επώνυμα

Διαβάστε περισσότερα

ΟΡΘΟΔΟΞΑ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΑ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΒΟΙΩΤΙΑΣ ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΣΚΡΙΠΟΥ

ΟΡΘΟΔΟΞΑ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΑ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΒΟΙΩΤΙΑΣ ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΣΚΡΙΠΟΥ ΟΡΘΟΔΟΞΑ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΑ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΒΟΙΩΤΙΑΣ ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΣΚΡΙΠΟΥ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η μονή της Παναγίας Σκριπού της Ορχομενιώτισσας της Βοιωτίας, κοντά στον αρχαίο Ορχομενό, περιλαμβάνει το πιο σημαντικό

Διαβάστε περισσότερα

γυναίκας που σύμφωνα με την παράδοση ήταν η Θεοδώρα, κόρη του αυτοκράτορα Μαξιμιανού, η οποία είχε ασπασθεί το χριστιανισμό. Το 1430, με την κατάληψη

γυναίκας που σύμφωνα με την παράδοση ήταν η Θεοδώρα, κόρη του αυτοκράτορα Μαξιμιανού, η οποία είχε ασπασθεί το χριστιανισμό. Το 1430, με την κατάληψη Αγία Αικατερίνη Η Αγία Aικατερίνη βρίσκεται σε ενα απο τα καλυτερα μερη της θεσσαλονικης, στην Βορειοδυτική πλευρά της Άνω Πολης.Κτισμένη το 1320 μχ,η ατμόσφαιρα ειναι πολύ ωραία και προπάντον ειναι ήσυχα

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΝΩΛΙΑ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ, ΒΠΠΓ

ΜΑΝΩΛΙΑ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ, ΒΠΠΓ ΜΑΝΩΛΙΑ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ, ΒΠΠΓ Η Στράτος υπήρξε σημαντική πόλη της Ακαρνανίας πρωτεύουσα των Ακαρνάνων από τον 5 ο αιώνα π.χ. Κτίσθηκεσεεπαφήμετηδυτική όχθη του Αχελώου, στασύνοραμετηναιτωλία. Από τις αρχαιολογικές

Διαβάστε περισσότερα

2ο Γυμνάσιο Αγ.Δημητρίου Σχολικό έτος ΠΟΛΕΙΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΜΕ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΜΝΗΜΕΙΑ "ΣΠΑΡΤΗ" ΕΥΣΤΑΘΙΑΔΗΣ ΘΟΔΩΡΗΣ ΤΜΗΜΑ Γ 5 ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

2ο Γυμνάσιο Αγ.Δημητρίου Σχολικό έτος ΠΟΛΕΙΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΜΕ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΣΠΑΡΤΗ ΕΥΣΤΑΘΙΑΔΗΣ ΘΟΔΩΡΗΣ ΤΜΗΜΑ Γ 5 ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ 2ο Γυμνάσιο Αγ.Δημητρίου Σχολικό έτος 2017-2018 ΠΟΛΕΙΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΜΕ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΜΝΗΜΕΙΑ "ΣΠΑΡΤΗ" ΕΥΣΤΑΘΙΑΔΗΣ ΘΟΔΩΡΗΣ ΤΜΗΜΑ Γ 5 ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ: κα ΣΤΑΜΑΤΙΑ ΤΣΙΡΙΓΩΤΗ Πίνακας

Διαβάστε περισσότερα

Αγία Αναστασία η Μεγαλομάρτυς η Φαρμακολύτρια 22 Δεκεμβρίου

Αγία Αναστασία η Μεγαλομάρτυς η Φαρμακολύτρια 22 Δεκεμβρίου Αγία Αναστασία η Μεγαλομάρτυς η Φαρμακολύτρια 22 Δεκεμβρίου http://www.google.com.cy/imgres?imgurl=http://www.pigizois.net/sinaxaristis/12/22.jpg&imgrefurl=http://www.saint.gr/3239/saint.aspx&usg= 3Fna2LMd87t9UxeDDztnUV4LuDo=&h=835&w=586&sz=63&hl=en&start=1&zoom=1&tbnid=bpzYaMtyqRnVnM:&t

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΦΑΣΗ. 3. Το άρθρο 162 Ν.3852/2010 «Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, Πρόγραμμα

ΑΠΟΦΑΣΗ. 3. Το άρθρο 162 Ν.3852/2010 «Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, Πρόγραμμα ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΕΝΔΙΑΜΕΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ Ταχ. Δ/νση : Λεωφ. Γεωργικής Σχολής 65 Πυλαία Θεσσαλονίκη Ταχ.Κώδικας : 570 01 Πληροφορίες

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΗ ΜΑΝΗ. Ναός Άι Στράτηγου. παρά την Καστάνια

ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΗ ΜΑΝΗ. Ναός Άι Στράτηγου. παρά την Καστάνια Copyright Θέματα Αρχαιολογίας ΑΝΑΣΤΗΛΩΣΗ & ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ Αναστήλωση ΜΝΗΜΕΙΩΝ& Συντήρηση www.themata-archaiologias.gr Μνημείων www.themes-in-archaeology.gr ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΗ ΜΑΝΗ Ναός Άι Στράτηγου παρά την Καστάνια

Διαβάστε περισσότερα

Α. Πα π α γ ε ω ρ γ ι ου, Η μονή του Αγίου Ιωάννου του Λαμπαδιστού στον

Α. Πα π α γ ε ω ρ γ ι ου, Η μονή του Αγίου Ιωάννου του Λαμπαδιστού στον Α. Πα π α γ ε ω ρ γ ι ου, Η μονή του Αγίου Ιωάννου του Λαμπαδιστού στον Καλοπαναγιώτη [Οδηγοί Βυζαντινών Μνημείων της Κύπρου], Πολιτιστικό Ίδρυμα Τραπέζης Κύπρου Ιερά Μητρόπολις Μόρφου, Λευ κωσία 2007,

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΗ ΜΑΝΗ. Ναός Άι Στράτηγου. παρά την Καστάνια

ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΗ ΜΑΝΗ. Ναός Άι Στράτηγου. παρά την Καστάνια Copyright Θέματα Αρχαιολογίας ΑΝΑΣΤΗΛΩΣΗ & ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ Αναστήλωση ΜΝΗΜΕΙΩΝ& Συντήρηση www.themata-archaiologias.gr Μνημείων www.themes-in-archaeology.gr ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΗ ΜΑΝΗ Ναός Άι Στράτηγου παρά την Καστάνια

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΤΕΣ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΣΤΥΛ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ «ΑΥΤΟΕΛΕΓΧΟΥ» ΚΑΙ «ΑΜΟΙΒΑΙΑΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ»

ΚΑΡΤΕΣ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΣΤΥΛ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ «ΑΥΤΟΕΛΕΓΧΟΥ» ΚΑΙ «ΑΜΟΙΒΑΙΑΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ» ΚΑΡΤΕΣ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΣΤΥΛ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ «ΑΥΤΟΕΛΕΓΧΟΥ» ΚΑΙ «ΑΜΟΙΒΑΙΑΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ» Επιμέλεια: Δρ. Αργύρης Θεοδοσίου, Εκπαιδευτικός Φ.Α. Δρ. Χρύσα Γεράνη, Εκπαιδευτικός Φ.Α. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ A. Στυλ «Αυτοελέγχου»

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΦΑΣΗ. Έχοντας υπόψη:

ΑΠΟΦΑΣΗ. Έχοντας υπόψη: ΑΝΑΡΤΗΤΕΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ EΞ. ΕΠΕΙΓΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Αθήνα, 5. 11. 2010 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ Δ/ΝΣΗ ΜΟΥΣΕΙΩΝ, ΕΚΘΕΣΕΩΝ & ΕΚΠ/ΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΑΠΟ 3 ΣΕΛΙ ΕΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΕΙΔΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΑΠΟ 3 ΣΕΛΙ ΕΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΕΙΔΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΑΠΟ 3 ΣΕΛΙ ΕΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΕΙΔΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΞΕΤΑΣΗ ΤΩΝ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΣΤΟ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΣΧΕΔΙΟ 18 Σεπτεμβρίου 2013 ΘΕΜΑ: «Σύνθεση

Διαβάστε περισσότερα

Τίτλος: Διδακτική αξιοποίηση εκπαιδευτικών επισκέψεων

Τίτλος: Διδακτική αξιοποίηση εκπαιδευτικών επισκέψεων Τίτλος: Διδακτική αξιοποίηση εκπαιδευτικών επισκέψεων Βαθμίδα: Δευτεροβάθμια Θεματική περιοχή δραστηριότητας: Θεολογία Δημιουργός παρουσίασης: Ξανθή Αλμπανάκη Επικοινωνία: xalbanaki@gmail.com Εκπαιδευτικός

Διαβάστε περισσότερα

Μοναδικό παλαιοχριστιανικό μνημείο οι Κατακόμβες της Μήλου

Μοναδικό παλαιοχριστιανικό μνημείο οι Κατακόμβες της Μήλου 09/04/2019 Μοναδικό παλαιοχριστιανικό μνημείο οι Κατακόμβες της Μήλου / Ιστορία - Εθνικά Θέματα Αθανάσιος Κίμων Ευθυμίου, Δημοσιογράφος Εκτός από κοιμητήριο, οι κατακόμβες ήταν και τόπος λατρείας. Έτσι

Διαβάστε περισσότερα

Φορητή εικόνα του Χριστού Παντοκράτορος στο Βυζαντινό Μουσείο Καστοριάς

Φορητή εικόνα του Χριστού Παντοκράτορος στο Βυζαντινό Μουσείο Καστοριάς Φορητή εικόνα του Χριστού Παντοκράτορος στο Βυζαντινό Μουσείο Καστοριάς Ευθύμιος ΤΣΙΓΑΡΙΔΑΣ Τόμος ΚΣΤ' (2005) Σελ. 111-116 ΑΘΗΝΑ 2005 Ε.Ν. Τσιγαρίδας ΦΟΡΗΤΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΠΑΝΤΟΚΡΑΤΟΡΟΣ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ CYPRUS COMPUTER SOCIETY ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΜΑΘΗΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ 19/5/2007

ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ CYPRUS COMPUTER SOCIETY ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΜΑΘΗΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ 19/5/2007 Οδηγίες: Να απαντηθούν όλες οι ερωτήσεις. Αν κάπου κάνετε κάποιες υποθέσεις να αναφερθούν στη σχετική ερώτηση. Όλα τα αρχεία που αναφέρονται στα προβλήματα βρίσκονται στον ίδιο φάκελο με το εκτελέσιμο

Διαβάστε περισσότερα

Ο Ναός της Παναγίας του Μουτουλλά Ελληνικά

Ο Ναός της Παναγίας του Μουτουλλά Ελληνικά 1 Ο Ναός της Παναγίας του Μουτουλλά Ελληνικά 2 Ο Ναός της Παναγίας του Μουτουλλά Σύμφωνα με επιγραφή του βόρειου τοίχου του ναού, ο ναός κτίστηκε το 1280 από τον Ιωάννη Μουτουλλά και τη σύζυγο του Ειρήνη.

Διαβάστε περισσότερα

«Εικόνα: Θέση και Λειτουργικότητα. Αποθησαύριση και ηλεκτρονική οργάνωση όρων και στοιχείων», διδακτορική διατριβή, 2 τόμοι, Αθήνα 2009.

«Εικόνα: Θέση και Λειτουργικότητα. Αποθησαύριση και ηλεκτρονική οργάνωση όρων και στοιχείων», διδακτορική διατριβή, 2 τόμοι, Αθήνα 2009. English abstract The Phd thesis, entitled Icon: its placement and functionality, focused on the functionality of the icons in the middle byzantine period. In this framework unpublished icons from the Sinai

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτικό πρόγραμμα: «παιδιά, έφηβοι, νέοι»

Εκπαιδευτικό πρόγραμμα: «παιδιά, έφηβοι, νέοι» Εκπαιδευτικό πρόγραμμα: «παιδιά, έφηβοι, νέοι» Υλικό για προαιρετική ενασχόληση των μαθητών πριν και μετά την επίσκεψη στο Μουσείο Ακρόπολης. Κατά την επίσκεψη της σχολικής σας ομάδας στο Μουσείο Ακρόπολης,

Διαβάστε περισσότερα

Πολιτιστικό Πρόγραμμα Υπεύθυνες καθηγήτριες Καραμπελιά Καλλιόπη Παπαγεωργίου Μαρία

Πολιτιστικό Πρόγραμμα Υπεύθυνες καθηγήτριες Καραμπελιά Καλλιόπη Παπαγεωργίου Μαρία Πολιτιστικό Πρόγραμμα Υπεύθυνες καθηγήτριες Καραμπελιά Καλλιόπη Παπαγεωργίου Μαρία Τα Μετέωρα είναι ένα σύμπλεγμα από τεράστιους σκοτεινόχρωμους βράχους από ψαμμίτη οι οποίοι υψώνονται έξω από την Καλαμπάκα,

Διαβάστε περισσότερα

Ιερά Μονή Γόλας: Το μοναστήρι των δύσκολων καιρών

Ιερά Μονή Γόλας: Το μοναστήρι των δύσκολων καιρών 17/05/2019 Ιερά Μονή Γόλας: Το μοναστήρι των δύσκολων καιρών / Ιερές Μονές Το Μοναστήρι είναι κτισμένο στη Βορινή πλευρά ενός αντερείσματος που ενώνει τον Ταΰγετο με τα τελευταία προς Ανατολή προ βουνά

Διαβάστε περισσότερα

AΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΙΔΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΤΡΙΤΗ 21 ΙΟΥΝΙΟΥ 2016 ΚΟΙΝΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΣΤΟ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΣΧΕΔΙΟ

AΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΙΔΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΤΡΙΤΗ 21 ΙΟΥΝΙΟΥ 2016 ΚΟΙΝΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΣΤΟ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΣΧΕΔΙΟ AΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΙΔΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΤΡΙΤΗ 21 ΙΟΥΝΙΟΥ 2016 ΚΟΙΝΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΣΤΟ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΣΧΕΔΙΟ ΘΕΜΑ: Σύνθεση με πέντε (5) αντικείμενα ΓΕΝΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ: Η σύνθεση περιλαμβάνει

Διαβάστε περισσότερα

Δύο εικόνες της πρώιμης κρητικής σχολής στην μονή Βατοπαιδίου

Δύο εικόνες της πρώιμης κρητικής σχολής στην μονή Βατοπαιδίου Δύο εικόνες της πρώιμης κρητικής σχολής στην μονή Βατοπαιδίου Ευθύμιος ΤΣΙΓΑΡΙΔΑΣ Τόμος ΚΖ (2006) Σελ. 297-304 ΑΘΗΝΑ 2006 Ε. Ν. Τσιγαρίδας ΔΥΟ ΕΙΚΟΝΕΣ ΤΗΣ ΠΡΩΙΜΗΣ ΚΡΗΤΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΣΤΗΝ ΜΟΝΗ ΒΑΤΟΠΑΙΔΙΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΛΙΚΟ ΤΑΓΜΑ ΑΡΙΣΤΕΙΑΣ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ

ΒΑΣΙΛΙΚΟ ΤΑΓΜΑ ΑΡΙΣΤΕΙΑΣ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΒΑΣΙΛΙΚΟ ΤΑΓΜΑ ΑΡΙΣΤΕΙΑΣ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ Η σύσταση του Τάγματος έγινε στις 20 Μαΐου 1833. Ήταν η ανώτατη διάκριση του Ελληνικού Κράτους. Απονεμόταν σε Έλληνες και ξένους πολίτες οι οποίοι αρίστευσαν στον Αγώνα

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΑΥΛΩΝΑΣ

Ο ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΑΥΛΩΝΑΣ Ο ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΑΥΛΩΝΑΣ Σύντοµο Ιστορικό Του Αµβροσίου Καρατζά Ο Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου Αυλώνας είναι χτισµένος στο κέντρο του χωριού, πλαισιωµένος από τον αιωνόβιο πλάτανο και δεσπόζει

Διαβάστε περισσότερα

Χριστιανική και Βυζαντινή Αρχαιολογία

Χριστιανική και Βυζαντινή Αρχαιολογία Χριστιανική και Βυζαντινή Αρχαιολογία Ενότητα Ε: Μεταβυζαντινή Τέχνη (1453 αρχές 19ου αι.) Αρχιτεκτονική - Ζωγραφική. Στουφή - Πουλημένου Ιωάννα Ἐθνικὸ καὶ Καποδιστριακὸ Πανεπιστήμιο Ἀθηνῶν Τμῆμα Θεολογίας

Διαβάστε περισσότερα

The Byzantine Monuments and Topography of the Pontos.

The Byzantine Monuments and Topography of the Pontos. A. Bryer καί D. Winfield, The Byzantine Monuments and Topography of the Pontos. Χάρτες καί σχέδια τοΰ R. Anderson, σκίτσα τής Jane Winfield, Washington, D.C.: Dumbarton Oaks Studies XX, 1985, τόμοι I καί

Διαβάστε περισσότερα

Πίνακας Προτεινόμενων Πτυχιακών Εργασιών

Πίνακας Προτεινόμενων Πτυχιακών Εργασιών ΤΜΗΜΑ: ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ & ΕΡΓΩΝ ΤΕΧΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ: Β ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 208-9 Α/Α Τίτλος Θέματος Μέλος Ε.Π. Σύντομη Περιγραφή (μέχρι 00 λέξεις) Προαπαιτούμενα γνωστικά πεδία Αριθμός

Διαβάστε περισσότερα

AΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ. ΘΕΜΑ: Σύνθεση με τέσσερα (4) αντικείμενα

AΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ. ΘΕΜΑ: Σύνθεση με τέσσερα (4) αντικείμενα AΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΙΔΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΔΕΥΤΕΡΑ 26 ΙΟΥΝΙΟΥ 2017 ΚΟΙΝΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΣΤΟ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΣΧΕΔΙΟ ΘΕΜΑ: Σύνθεση με τέσσερα (4)

Διαβάστε περισσότερα

AΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΔΕΥΤΕΡΑ 26 ΙΟΥΝΙΟΥ 2017 ΚΟΙΝΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΣΤΟ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΣΧΕΔΙΟ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ ΔΥΟ (2)

AΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΔΕΥΤΕΡΑ 26 ΙΟΥΝΙΟΥ 2017 ΚΟΙΝΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΣΤΟ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΣΧΕΔΙΟ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ ΔΥΟ (2) AΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΙΔΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΔΕΥΤΕΡΑ 26 ΙΟΥΝΙΟΥ 2017 ΚΟΙΝΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΣΤΟ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΣΧΕΔΙΟ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ ΔΥΟ (2) ΖΗΤΟΥΝΤΑΙ:

Διαβάστε περισσότερα

Παναγία Αθηνιώτισσα 6ος αι.

Παναγία Αθηνιώτισσα 6ος αι. Παναγία Αθηνιώτισσα 6ος αι. Ο Παρθενώνας ως χριστιανικός ναός, Κάτοψη. Οι αριθμοί δηλώνουν σε ποιους κίονες υπάρχουν χαράγματα και πόσα σε καθέναν από αυτούς (Ορλάνδος Α.Βρανούσης Λ., Τα χαράγματα του

Διαβάστε περισσότερα

Η ΜΟΝΗ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ (Καριγέ Τζαμί) ΣΤΕΛΙΟΣ ΓΟΥΝΑΡΟΠΟΥΛΟΣ 3o ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΤΡΙΚΑΛΩΝ ΕΤΟΣ ΤΑΞΗ Β1

Η ΜΟΝΗ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ (Καριγέ Τζαμί) ΣΤΕΛΙΟΣ ΓΟΥΝΑΡΟΠΟΥΛΟΣ 3o ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΤΡΙΚΑΛΩΝ ΕΤΟΣ ΤΑΞΗ Β1 Η ΜΟΝΗ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ (Καριγέ Τζαμί) ΣΤΕΛΙΟΣ ΓΟΥΝΑΡΟΠΟΥΛΟΣ 3o ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΤΡΙΚΑΛΩΝ ΕΤΟΣ 2012-2013 ΤΑΞΗ Β1 Η Mονή της Χώρας-Γενικά Μερικά από τα καλύτερα δείγματα των ψηφιδωτών της βυζαντινής τέχνης διατηρούνται

Διαβάστε περισσότερα

01 Ιερός ναός Αγίου Γεωργίου ΓουμένισσΗΣ

01 Ιερός ναός Αγίου Γεωργίου ΓουμένισσΗΣ Ιερός ναός Αγίου Γεωργίου ΓουμένισσΗΣ Ιερός ναός Αγίου Γεωργίου ΓουμένισσΗΣ Το περίτεχνο τέμπλο του Αγίου Γεωργίου με τα πλευρικά τμήματά του Α Ν Α Δ Ε Ι Ξ Η Τ Ω Ν Μ Ε Τ Α Β Υ Ζ Α Ν Τ Ι Ν Ω Ν Μ Ν Η Μ Ε

Διαβάστε περισσότερα

Αφιέρωμα στις Παναγιές της Κρήτης

Αφιέρωμα στις Παναγιές της Κρήτης 10/08/2019 Αφιέρωμα στις Παναγιές Κρή / Ιερές Μονές Ολόκληρη η Ελλάδα, από το ένα άκρο στο άλλο, γιορτάζει σε λίγες μέρες την Κοίμηση Θεοτόκου, μία από τις μεγαλύτερες γιορτές Ορθοδοξίας. Ας δούμε τα σημαντικότερα

Διαβάστε περισσότερα

Η Βοιωτία θεωρείται από αρχαίους και συγχρόνους ιστορικούς καθώς και γεωγράφους, περιοχή ευνοημένη από τη φύση και τη γεωπολιτική θέση της.

Η Βοιωτία θεωρείται από αρχαίους και συγχρόνους ιστορικούς καθώς και γεωγράφους, περιοχή ευνοημένη από τη φύση και τη γεωπολιτική θέση της. Η Βοιωτία θεωρείται από αρχαίους και συγχρόνους ιστορικούς καθώς και γεωγράφους, περιοχή ευνοημένη από τη φύση και τη γεωπολιτική θέση της. Βρίσκεται στο κέντρο σχεδόν της ελληνικής χερσονήσου, πάνω στο

Διαβάστε περισσότερα

Η Παγκόσμια Κληρονομιά της Κύπρου

Η Παγκόσμια Κληρονομιά της Κύπρου Η Παγκόσμια Κληρονομιά της Κύπρου Η Συνθήκη για την Προστασία της Παγκόσμιας Πολιτιστικής και Φυσικής Κληρονομιάς, που υιοθετήθηκε από την UNESCO το 1972, σηματοδότησε μια νέα εποχή στη διατήρηση των πολιτιστικών

Διαβάστε περισσότερα

Έτσι ήταν η Θεσσαλονίκη στην αρχαιότητα - Υπέροχη ψηφιακή απεικόνιση

Έτσι ήταν η Θεσσαλονίκη στην αρχαιότητα - Υπέροχη ψηφιακή απεικόνιση Έτσι ήταν η Θεσσαλονίκη στην αρχαιότητα - Υπέροχη ψηφιακή απεικόνιση - Με την βοήθεια της τεχνολογίας αρχαιολόγοι κατάφεραν να απεικονίσουν την Θεσσαλονίκη της αρχαιότητας - Μια ζηλευτή πόλη με Ιππόδρομο,

Διαβάστε περισσότερα

Section 8.3 Trigonometric Equations

Section 8.3 Trigonometric Equations 99 Section 8. Trigonometric Equations Objective 1: Solve Equations Involving One Trigonometric Function. In this section and the next, we will exple how to solving equations involving trigonometric functions.

Διαβάστε περισσότερα

ΤΜΗΜΑ ΕΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΣΜΈΝΩΝ ΤΕΧΝΏΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ. Μάθημα: Τεχνολογία Υλικών. Όνομα: Νικόλαος Καρναμπατίδης ΑΕΜ:438

ΤΜΗΜΑ ΕΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΣΜΈΝΩΝ ΤΕΧΝΏΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ. Μάθημα: Τεχνολογία Υλικών. Όνομα: Νικόλαος Καρναμπατίδης ΑΕΜ:438 ΤΜΗΜΑ ΕΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΣΜΈΝΩΝ ΤΕΧΝΏΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ Μάθημα: Τεχνολογία Υλικών Όνομα: Νικόλαος Καρναμπατίδης ΑΕΜ:438 Εξάμηνο: 8 ο (εικ.1) Νίκη της ΣαμοθράκηςParis, Musée du Louvre Φθορά:

Διαβάστε περισσότερα

CHAPTER 25 SOLVING EQUATIONS BY ITERATIVE METHODS

CHAPTER 25 SOLVING EQUATIONS BY ITERATIVE METHODS CHAPTER 5 SOLVING EQUATIONS BY ITERATIVE METHODS EXERCISE 104 Page 8 1. Find the positive root of the equation x + 3x 5 = 0, correct to 3 significant figures, using the method of bisection. Let f(x) =

Διαβάστε περισσότερα

Ομάδα «Αναποφάσιστοι» : Αθανασοπούλου Ναταλία, Μανωλίδου Εβίτα, Μήτση Βασιλική, Στέφα Αναστασία

Ομάδα «Αναποφάσιστοι» : Αθανασοπούλου Ναταλία, Μανωλίδου Εβίτα, Μήτση Βασιλική, Στέφα Αναστασία Ομάδα «Αναποφάσιστοι» : Αθανασοπούλου Ναταλία, Μανωλίδου Εβίτα, Μήτση Βασιλική, Στέφα Αναστασία Βρίσκεται στην ανατολική πλευρά της Λακωνίας. Το όνομα «Μονεμβασιά» προέρχεται από τις λέξεις «Μόνη Έμβασις»

Διαβάστε περισσότερα

Phys460.nb Solution for the t-dependent Schrodinger s equation How did we find the solution? (not required)

Phys460.nb Solution for the t-dependent Schrodinger s equation How did we find the solution? (not required) Phys460.nb 81 ψ n (t) is still the (same) eigenstate of H But for tdependent H. The answer is NO. 5.5.5. Solution for the tdependent Schrodinger s equation If we assume that at time t 0, the electron starts

Διαβάστε περισσότερα

Αναζητώντας το Δέντρο της Ζωής σ ένα βυζαντινό μνημείο της Αθήνας

Αναζητώντας το Δέντρο της Ζωής σ ένα βυζαντινό μνημείο της Αθήνας ΥΠΟΥΡΓΕΊΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΎ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΎ ΓΕΝΙΚΉ ΔΙΕΎΘΥΝΣΗ ΑΡΧΑΙΟΤΉΤΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΉΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΆΣ ΔΙΕΎΘΥΝΣΗ ΜΟΥΣΕΊΩΝ/ΤΜΉΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΏΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΆΤΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΊΑΣ Αναζητώντας το Δέντρο της Ζωής σ ένα βυζαντινό

Διαβάστε περισσότερα

Κάτοψη της Παλαιάς Μονής Ταξιαρχών Αιγιαλείας.

Κάτοψη της Παλαιάς Μονής Ταξιαρχών Αιγιαλείας. ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ KΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ 6 η ΕΦΟΡΕΙΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΡΑΜΕΙΚΟΣ. Μετά τα Μηδικά κατακευάστηκε το 478 π.χ το Θεμιστόκλειο τείχος που χώρισε την κατοικημένη περιοχή από το νεκροταφείο.

ΚΕΡΑΜΕΙΚΟΣ. Μετά τα Μηδικά κατακευάστηκε το 478 π.χ το Θεμιστόκλειο τείχος που χώρισε την κατοικημένη περιοχή από το νεκροταφείο. ΚΕΡΑΜΕΙΚΟΣ Η περιοχή ΒΔ της Αγοράς μέχρι το τείχος της πόλης, όπου το Δίπυλο, αλλά και πέρα από το τείχος, όπου και το σημαντικότερο νεκροταφείο της Αθήνας. Η ονομασία της οφείλεται στις εγκαταστάσεις

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑΞΗ Ε. Pc8 ΝΤΙΝΟΣ & ΒΑΣΙΛΙΚΗ Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ

ΤΑΞΗ Ε. Pc8 ΝΤΙΝΟΣ & ΒΑΣΙΛΙΚΗ Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ ΤΑΞΗ Ε Pc8 ΝΤΙΝΟΣ & ΒΑΣΙΛΙΚΗ Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ 4/12/2015 Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ Η Ακρόπολη Αθηνών είναι ένας βραχώδης λόφος ύψους 156 μ. από την επιφάνεια της θάλασσας και 70 μ. περίπου από το επίπεδο

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ: Σύνθεση αντικειμένων με κουβά.

ΘΕΜΑ: Σύνθεση αντικειμένων με κουβά. AΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΙ ΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΤΡΙΤΗ 14 ΙΟΥΝΙΟΥ 2011 ΚΟΙΝΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΣΤΟ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΣΧΕ ΙΟ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ ΠΕΝΤΕ (5) ΘΕΜΑ: Σύνθεση αντικειμένων με κουβά. ΓΕΝΙΚΕΣ Ο ΗΓΙΕΣ:

Διαβάστε περισσότερα

AΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΙ ΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΤΡΙΤΗ 14 ΙΟΥΝΙΟΥ 2011 ΚΟΙΝΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΣΤΟ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΣΧΕ ΙΟ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ ΥΟ (2)

AΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΙ ΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΤΡΙΤΗ 14 ΙΟΥΝΙΟΥ 2011 ΚΟΙΝΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΣΤΟ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΣΧΕ ΙΟ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ ΥΟ (2) AΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΙ ΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΤΡΙΤΗ 14 ΙΟΥΝΙΟΥ 2011 ΚΟΙΝΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΣΤΟ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΣΧΕ ΙΟ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ ΥΟ (2) ΖΗΤΟΥΝΤΑΙ: 1. Αρμονική απεικόνιση του θέματος στον

Διαβάστε περισσότερα

Προσχέδιο έργου Ανάδειξης των Καταλόγων και της Βιβλιοθήκης της Ιεράς Μονής Καρακάλλου (Δεκέμβριος 2008)

Προσχέδιο έργου Ανάδειξης των Καταλόγων και της Βιβλιοθήκης της Ιεράς Μονής Καρακάλλου (Δεκέμβριος 2008) Προσχέδιο έργου Ανάδειξης των Καταλόγων και της Βιβλιοθήκης της Ιεράς Μονής Καρακάλλου (Δεκέμβριος 2008)

Διαβάστε περισσότερα

ΣΚΟΠΟΣ: Η σύνδεση της καλλιτεχνικής δημιουργίας με το χαρακτήρα και τη φυσιογνωμία ενός πολιτισμού.

ΣΚΟΠΟΣ: Η σύνδεση της καλλιτεχνικής δημιουργίας με το χαρακτήρα και τη φυσιογνωμία ενός πολιτισμού. ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ (file://localhost/c:/documents%20and%20settings/user/επιφάνεια%20εργασίας/κ έντρο%20εξ%20αποστάσεως%20επιμόρφωσης%20- %20Παιδαγωγικό%20Ινστιτούτο.mht) Κέντρο Εξ Αποστάσεως Επιμόρφωσης

Διαβάστε περισσότερα

Η Ρωμαϊκή και Βυζαντινή Φυσιογνωμία της Θεσσαλονίκης Ονόματα Ομάδων: 1. Μικροί Πράκτορες 2. LaCta 3. Αλλοδαποί 4. Η Συμμορία των 5

Η Ρωμαϊκή και Βυζαντινή Φυσιογνωμία της Θεσσαλονίκης Ονόματα Ομάδων: 1. Μικροί Πράκτορες 2. LaCta 3. Αλλοδαποί 4. Η Συμμορία των 5 Η Ρωμαϊκή και Βυζαντινή Φυσιογνωμία της Θεσσαλονίκης Ονόματα Ομάδων: 1. Μικροί Πράκτορες 2. LaCta 3. Αλλοδαποί 4. Η Συμμορία των 5 Αρχικές Σκέψεις Πόσο καλά γνωρίζουμε την πόλη μας; Πόσο καλά ξέρουμε την

Διαβάστε περισσότερα

Ιερός Ναός Αγίων Θεοδώρων, Κάμπος Αβίας

Ιερός Ναός Αγίων Θεοδώρων, Κάμπος Αβίας ΕΘΝΙΚΌ ΑΣΤΕΡΟΣΚΟΠΕΊΟ ΑΘΗΝΏΝ ΓΕΩΔΥΝΑΜΙΚΌ ΙΝΣΤΙΤΟΎΤΟ Π3.2.2 Μνημείο Καλαμάτας Ιερός Ναός Αγίων Θεοδώρων, Κάμπος Αβίας Σταυροειδής εγγεγραμμένος ναός μετά τρούλου, του οποίου η κατασκευή τοποθετείται μέσα

Διαβάστε περισσότερα

Το Τραγούδι της Γης του Στράτη Μυριβήλη

Το Τραγούδι της Γης του Στράτη Μυριβήλη Το Τραγούδι της Γης του Στράτη Μυριβήλη Θεατρικές Παραστάσεις στα νησιά του Βορείου Αιγαίου Λήμνος, Λέσβος, Χίος Καλοκαίρι 2014 «Ένα τραγούδι γυρεύουμε. Το τραγούδι των τραγουδιών καρτερούμε. Το τραγούδι

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΓΕΑ. Γνωριμία με μια πόλη της αρχαίας Αρκαδίας ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΞΕΝΑΓΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΤΕΓΕΑ

ΤΕΓΕΑ. Γνωριμία με μια πόλη της αρχαίας Αρκαδίας ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΞΕΝΑΓΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΤΕΓΕΑ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΞΕΝΑΓΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΤΕΓΕΑ ΤΕΓΕΑ Γνωριμία με μια πόλη της αρχαίας Αρκαδίας Εύη Αργυροπούλου Αρχαιολόγος MA- Διπλωματούχος ξεναγός Τ: 697.323.2989 email: evan.argyropoulou@gmail.com Στάση 1η Αρχαιολογικό

Διαβάστε περισσότερα

Ένα από τα σημαντικότερα οικονομικά και καλλιτεχνικά

Ένα από τα σημαντικότερα οικονομικά και καλλιτεχνικά ΔΧΑΕ 33 (2012) 369-378 Ευθύμιος Ν. Τσιγαρίδας ΕΙΚΟΝΕΣ ΤΗΣ «ΣΧΟΛΗΣ» ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ* Στην μελέτη αυτή δημοσιεύονται οκτώ εικόνες οι οποίες προέρχονται από ναούς της Καστοριάς και της περιοχής (Ομορφοκκλησιά,

Διαβάστε περισσότερα

ΙΕΡΟΣ ΚΑΘΕΔΡΙΚΟΣ ΝΑΟΣ ΤΗΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΣΟΦΙΑΣ

ΙΕΡΟΣ ΚΑΘΕΔΡΙΚΟΣ ΝΑΟΣ ΤΗΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΣΟΦΙΑΣ 3 o ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΓΑΛΑΤΣΙΟΥ Σ.Χ. ΕΤΟΣ 2011-2012 ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: «ΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΓΕΙΤΟΝΕΣ ΜΑΣ» ΤΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ ΙΕΡΟΣ ΚΑΘΕΔΡΙΚΟΣ ΝΑΟΣ ΤΗΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΣΟΦΙΑΣ Εργασία του μαθητή: Μαγγιώρου

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτικό πρόγραμμα: «Στον κήπο με τα φυτά του Μουσείου»

Εκπαιδευτικό πρόγραμμα: «Στον κήπο με τα φυτά του Μουσείου» Εκπαιδευτικό πρόγραμμα: «Στον κήπο με τα φυτά του Μουσείου» Υλικό για προαιρετική ενασχόληση των μαθητών πριν και μετά την επίσκεψη στο Μουσείο Ακρόπολης. Κατά την επίσκεψη της σχολικής σας ομάδας στο

Διαβάστε περισσότερα

AΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΙΔΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΠΕΜΠΤΗ 18 ΙΟΥΝΙΟΥ 2015 ΚΟΙΝΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΣΤΟ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΣΧΕΔΙΟ

AΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΙΔΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΠΕΜΠΤΗ 18 ΙΟΥΝΙΟΥ 2015 ΚΟΙΝΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΣΤΟ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΣΧΕΔΙΟ AΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΙΔΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΠΕΜΠΤΗ 18 ΙΟΥΝΙΟΥ 2015 ΚΟΙΝΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΣΤΟ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΣΧΕΔΙΟ ΘΕΜΑ: Σύνθεση με τρία αντικείμενα ΓΕΝΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ: Η σύνθεση περιλαμβάνει

Διαβάστε περισσότερα

AΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΠΕΜΠΤΗ 18 ΙΟΥΝΙΟΥ 2015 ΚΟΙΝΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΣΤΟ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΣΧΕΔΙΟ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ ΔΥΟ (2)

AΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΠΕΜΠΤΗ 18 ΙΟΥΝΙΟΥ 2015 ΚΟΙΝΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΣΤΟ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΣΧΕΔΙΟ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ ΔΥΟ (2) AΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΙΔΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΠΕΜΠΤΗ 18 ΙΟΥΝΙΟΥ 2015 ΚΟΙΝΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΣΤΟ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΣΧΕΔΙΟ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ ΔΥΟ (2) ΖΗΤΟΥΝΤΑΙ: 1. Απεικόνιση του θέματος στον καθορισμένο

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΚΑΛΩΝ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΩΝ ΤΕΧΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΚΑΛΩΝ ΤΕΧΝΩΝ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΚΑΛΩΝ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΩΝ ΤΕΧΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΚΑΛΩΝ ΤΕΧΝΩΝ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΚΑΛΩΝ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΩΝ ΤΕΧΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΚΑΛΩΝ ΤΕΧΝΩΝ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ Αφήγηση και εθνική ταυτότητα: Η Κυπριακή Συλλογή στο Εθνικό

Διαβάστε περισσότερα

Η τέχνη του ψηφιδωτού (με αφορμή επίσκεψη στον Όσιο Λουκά)

Η τέχνη του ψηφιδωτού (με αφορμή επίσκεψη στον Όσιο Λουκά) 28/01/2019 Η τέχνη του ψηφιδωτού (με αφορμή επίσκεψη στον Όσιο Λουκά) / Επικαιρότητα Tα ψηφιδωτά αποτελούν είδος της εικονιστικής τέχνης που καλλιεργείται στους ελληνιστικούς και ρωμαϊκούς χρόνους, αλλά

Διαβάστε περισσότερα

Αφιερώνω αυτή τηνεργασία στην αγαπηµένη µου δασκάλα, κυρία Ειρήνη Καραγιάννη, που µας δίδαξε µε τόση αγάπη και χαρά όλα τα µαθήµατα της Γ και Τάξης

Αφιερώνω αυτή τηνεργασία στην αγαπηµένη µου δασκάλα, κυρία Ειρήνη Καραγιάννη, που µας δίδαξε µε τόση αγάπη και χαρά όλα τα µαθήµατα της Γ και Τάξης 6ο Γυµνάσιο Νέας Ιωνίας Τάξη:Α Τµήµα:2 Μάθηµα:Αρχαία Ιστορία ιδάσκουσα:ελ.σάρδη Η ΘΕΑ ΑΘΗΝΑ ΣΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΣ ΜΑΘΗΤΡΙΑΣ:ΣΕΒΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΪΟΣ 2015 Αφιερώνω αυτή τηνεργασία στην αγαπηµένη µου

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΑΓΡΟΝΟΜΩΝ & ΤΟΠΟΓΡΑΦΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΤΗΣ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΜΕ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΗΣ ΚΕΝΤΡΟ»

Διαβάστε περισσότερα

Α Ι Ν Ο Σ ``ΕΛΛΗΝΟΜΟΥΣΕΙΟΝ. έτος ίδρυσης 1976

Α Ι Ν Ο Σ ``ΕΛΛΗΝΟΜΟΥΣΕΙΟΝ. έτος ίδρυσης 1976 Α Ι Ν Ο Σ ``ΕΛΛΗΝΟΜΟΥΣΕΙΟΝ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΙΝΟΥ`` ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗΣ έτος ίδρυσης 1976 ΣΥΛΛΟΓΟΣ ``ΕΛΛΗΝΟΜΟΥΣΕΙΟΝ ΑΙΝΟΥ`` ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗΣ Εικόνες από την Αίνο Χάρτης ΓΥΣ 1945 Αίνος Ιστορική πόλη Αλησμόνητη πατρίδα

Διαβάστε περισσότερα

Μανόλης Χατζηδάκης, Έλληνες ζωγράφοι μετά την Άλωση (1450-1830), τ. 1, Αθήνα 1987.

Μανόλης Χατζηδάκης, Έλληνες ζωγράφοι μετά την Άλωση (1450-1830), τ. 1, Αθήνα 1987. Μανόλης Χατζηδάκης, Έλληνες ζωγράφοι μετά την Άλωση (14501830), τ. 1, Αθήνα 1987. Παναγιώτης Λ. Βοκοτόπουλος, Εικόνες της Κέρκυρας, Αθήνα 1990. Κερκυραίοι ζωγράφοι: 19ος20ος αι., επιμ. Αθ. Χρήστου, Κέρκυρα

Διαβάστε περισσότερα

Φορητές εικόνες στη Μακεδονία και το Άγιον Όρος κατά το 13ο αιώνα

Φορητές εικόνες στη Μακεδονία και το Άγιον Όρος κατά το 13ο αιώνα Φορητές εικόνες στη Μακεδονία και το Άγιον Όρος κατά το 13ο αιώνα Ευθύμιος ΤΣΙΓΑΡΙΔΑΣ Περίοδος Δ', Τόμος ΚΑ' (2000) Σελ. 123-156 ΑΘΗΝΑ 2000 Ε. Ν. Τσιγαρίδας ΦΟΡΗΤΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ ΣΤΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΑΠΟΝ ΟΡΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

AΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΙ ΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΥΤΕΡΑ 29 ΙΟΥΝΙΟΥ 2009 ΚΟΙΝΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΣΤΟ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΣΧΕ ΙΟ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ ΥΟ (2)

AΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΙ ΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΥΤΕΡΑ 29 ΙΟΥΝΙΟΥ 2009 ΚΟΙΝΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΣΤΟ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΣΧΕ ΙΟ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ ΥΟ (2) AΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΙ ΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΥΤΕΡΑ 29 ΙΟΥΝΙΟΥ 2009 ΚΟΙΝΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΣΤΟ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΣΧΕ ΙΟ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ ΥΟ (2) ΘΕΜΑ: Σύνθεση με σκάλα, τούβλο, δοχείο. ΖΗΤΟΥΝΤΑΙ:

Διαβάστε περισσότερα

Καραβάτζιο, Η κλήση του Ματθαίου. Εκκλησία Αγίου Λουδοβίκου των Γάλλων, Ρώµη

Καραβάτζιο, Η κλήση του Ματθαίου. Εκκλησία Αγίου Λουδοβίκου των Γάλλων, Ρώµη Καραβάτζιο, Η κλήση του Ματθαίου Εκκλησία Αγίου Λουδοβίκου των Γάλλων, Ρώµη Διδακτικό υλικό Μάθηµα: Θρησκευτικά Πρότυπο Πειραµατικό Σχολείο Πανεπιστηµίου Αθηνών Τάξη: Β Γυµνασίου Καθηγητής: Γ. Παπαδάκης

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΣΔΡΟΛΙΑ 7 η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων. Αρχαιολογικοί χώροι και μνημεία Αγιάς. Ανάδειξη και αξιοποίηση.

ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΣΔΡΟΛΙΑ 7 η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων. Αρχαιολογικοί χώροι και μνημεία Αγιάς. Ανάδειξη και αξιοποίηση. ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΣΔΡΟΛΙΑ 7 η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Αρχαιολογικοί χώροι και μνημεία Αγιάς. Ανάδειξη και αξιοποίηση. Στρατηγική θέση της Αγιάς Η περιοχή της Αγιάς χαρακτηρίζεται κυρίως από την εύφορη κοιλάδα

Διαβάστε περισσότερα