Ι.Κ.Ι. ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ ΤΚΧΝΟΑΟΙ ί>ν ΕΦΑΡΜΟί ίσν ΤΜΗΜΑ ΗΑΕΚ ΓΡΟΑΟί ΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

Transcript

1 Ι.Κ.Ι. ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ ΤΚΧΝΟΑΟΙ ί>ν ΕΦΑΡΜΟί ίσν ΤΜΗΜΑ ΗΑΕΚ ΓΡΟΑΟί ΙΑΣ Τ.Ε.Ι. ΚΑΒΑΛΛ3: ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΛΕΦΩΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΜΙΑΣ ΓΡΑΜΜΗΣ ΟΤΕ & ΟΚΤΩ ΕΣΩΤΕΡΙΚίίΝ ΜΕ ΓΗΝ ΧΡΗΣΗ ΛΝΛΛΟΙ ΙΚΩΝ ΚΑΙ ΨΗΦΙΛΚίΙΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΑΑΣΤΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΗΣ ΕΙΣΗ ΓΗ ΤΗ Σ ΑΝΕΣΤΗΣ ΜΙΧΑΗΛ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΕΦ ΚΑΒΑΛΑ 2000

2 Είναι αξιοθαύμαστο πράγμα να στέλνουμε τη φωνή μας σε μακρινές αποστάσεις με σύρματα. Το τηλέφωνο είναι μια εξυπηρετική στ' αλήθεια εφεύρεση, μια συσκευή που μεταβιβάζει μακριά την ανθρώπινη ομιλία με την ενέργεια του ηλεκτρισμού κι έτσι επιτρέπει (κάνει δυνατή) την συνομιλία μεταξύ των ατόμων που βρίσκονται σε απόσταση. Στις μέρες μας είναι απαραίτητο στο χώρο εργασίας και στις καθημερινές επικοινοινίες μας με αποτέλεσμα μια γραμμή τηλεφώνου ή μια τηλεφωνική συσκευή να μήν είναι αρκετή ειδικά σε χώρους που εργάζονται αρκετοί άνθρωποι, όπως ξενοδοχεία, τράπεζες, γραφεία, εργοστάσια, οργανισμοί κλπ. Αναγκαία λύση λοιπόν στο πρόβλημα αυτό είναι η ύπαρξη ενός μικρού τηλεφωνικού κέντρου. Σκοπός της εργασίας μας αυτής είναι να εξετάσουμε την περίπτωση κατασκευής ενός τέτοιου τηλεφωνικού κέντρου, που να καλύπτει τις ανάγκες ενός γραφείου ή μιας οικίας ή μικρής επιχείρησης. Το μικρό αυτό τηλεφωνικό κέντρο που παρουσιάζουμε θα μπορούσε από τεχνικής πλευράς πολύ εύκολα να συνδεθεί με το κρατικό τηλεπικοινωνιακό δίκτυο. Όμως δυστυχώς μια τέτοια σύνδεση δεν επιτρέπεται χωρίς την έγκριση της αρμόδιας υπηιρεσίας του Ο.Τ.Ε. Αυτό όμως δεν εμποδίζει να ασχοληθούμε πειραματικά με την κατασκευή του μικρού τηλεφωνικού κέντρου και να κατασκευαστούν πολλά δοκιμαστικά κυκλώματα μέχρι να καταλήξουμε στο τελικό κύκλωμα το οποίο θα παρουσιάσουμε παρακάτω. Το κύκλωμα του τηλεφωνικού κέντρου που εξετάζουμε αποτελείται από μέρη που υλοποιούνται από αναλογικά ηλεκτρονικά και από μέρη που υλοποιούνται από ψηφιακά ηλεκτρονικά με αποτέλεσμα να εφαρμοσθούν πολλά από όσα διδαχθήκαμε από τα μαθήματα Ηλεκτρονικά I, Ηλεκτρονικά Ιΐ και Ψηφιακά Συστήματα.

3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 2. ΑΡΧΕΣ ΤΗΛΕΦΩΝΙΑΣ 3. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΚΥΚΛΩΜΑΤΟΣ (Ανάλυση κυκλωμάτων - σχέδια) 4. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΕΞΑΡΤΗΜΑΤΩΝ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜ. 5. ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ - ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ 6. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

4 100 ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΛΕΦΩΝΙΑΣ Αν και η τεχνολογία εξελίχθηκε αλματωδώς τις τελευταίες δεκαετίες, εν τούτοις υπάρχουν ορισμένες τεχνικές που δεν έχουν μεταβληθεί παρά μόνο ελάχιστα στο πέρασμα του χρόνου. Ενα ωραίο παράδειγμα είναι το τηλέφωνο. Υπάρχουν ορισμένες τηλεφωνικές συσκευές που παράγονται συνεχώς από το 1948 ώς τις μέρες μας, και το μόνο που έχει αλλάξει από τότε είναι το καλώδιο του ακουστικού που βγαίνει πιά με σύγχρονο μονωτικό. Πρίν να αρχίσουμε με την περιγραφή του κυκλώματος του τηλεφωνικού κέντρου καλό είναι να ρίξουμε πρώτα μια ματιά Στο Σχ. 1 βλέπουμε την θεωρητική διάταξη μιας εγκατάστασης με δύο συσκευές. Όση ώρα το ακουστικό είναι τοποθετημένο στο άγκιστρο (επαφή του διακότττη κλειστή), το κουδούνι υνδέεται μέσω ενός ττυκνωτή με την τηλεφωνική γραμμή a και b. ενώ το μικρόφωνο και το ακουστικό είναι αποσυνδεδεμένα. Ο C1 εμποδίζει την διέλευση συνεχούς ρεύματος μέσω του κουδουνιού και έτσι η συσκευή δεν καταναλώνει καθόλου ρεύμα.

5 Μόλις σηκώσουμε το ακουστικό, μετάγετατ η επαφή του διακόπτη και το συνεχές ρεύμα ρέει μέσω του μικροφώνου άνθρακα Το τηλεφωνικό κέντρο που φαίνεται στο μέσον του σχήματος διαθέτει μια κεντρική μπαταρία, από την οποία τροφοδοτείται το τηλέφωνο με συμμετρική τάση, έτσι ώστε τα παράσιτα που δημιουργούνται συνήθως και στις δύο γραμμές ταυτόχρονα, να μην επηρεάζουν τελικά το ακουστικό σήμα. Η συνεχής τάση της κεντρικής μπαταρίας είναι σε κανονικές συνθήκες 60 V. (Μερικά κέντρα έχουν και 48V ). ΕΞΕΡΧΟΜΕΝΕΣ ΣΥΝΔΙΑΛΕΞΕΙΣ Στο Σχ.2 βλέπουμε την καμπύλη της τάσης στους ακροδέκτες a και b της τηλεφωνικής γραμμής μόνο αυτές οι δύο γραμμές έχουν σημασία σε μία εξερχόμενη συνομιλία.

6 Σε κατάσταση ηρεμίας έχουμε μεταξύ των γραμμών τάση V. Μόλις σηκώσουμε το ακουστικό η τάση πέφτει στα 10 V και στο μικρόφωνο έχουμε ρεύμα 20 ειος 30mA περίπου. Το τηλεφωνικό κέντρο αντιλαμβάνεται την πτώση της τάσης και δίνει στην γραμμή το χαρακτηριστικό σήμα που ακούμε στην συσκευή λίγο πριν την επιλογή. Τώρα μπορεί να αρχίσει η επιλογή : Η ροή ρεύματος διακόπτεται περιοδικά και ανάλογα με το επιλεγόμενο ψηφίο από το διακόπτη του επιλογικού δίσκου και έτσι παράγονται οι επιλογικοί παλμοί του βλέπουμε στο Σχ.2. Η συχνότητα κυμαίνεται πρακτικά ανάμεσα σε 9 και 11 παλμούς. ανά δευτερόλεπτο, με επιθυμητή σαχνότηια τους ΤΟ-παλμούς /δευτερόλεπτο που αντιστοιχεί σε περίοδο παλμού 100 ms. Τα 62ms της περιόδου διατίθενται για τον παλμό και τα υπόλοιπα 38ms για την παύση. Στους δύο παραπάνω χρόνους επιτρέπονται ανοχές μέχρι +/-10%. Αφού επιλέξουμε με τον δίσκο τον αριθμό τηλεφώνου που επιθυμούμε το τηλεφωνικό κέντρο δημιουργεί την τηλεφωνική σύνδεση και δίνει στον καλούντα συνδρομητή το σήμα κλήσης ή το σήμα κατειλημμένης γραμμής, ενώ στον καλούμενο συνδρομητή δίνει το σήμα για το κουδούνι του. Αιρού επιτευχθεί η σύνδεση και τελειώσει η συνδιάλεξη, η τάση μεταξύ των γραμμών a και b αποκαθίσταται πάλι στα 50V.

7 ΕΙΣΕΡΧΟΜΕΝΕΣ ΣΥΝΔΙΑΛΕΞΕΙΣ Η μορφή της τάσης στην διάρκεια μιας εισερχόμενης συνδιάλεξης είναι ακόμη πιο απλή ( Σχ.3 ). Σχ.3 Το αστικό τηλεφωνικό κέντρο δίνει πρώτα στην γραμμή το σήμα κλήσης με συχνότητα 25Ηζ και πλάτος 70 έως δου.μέσω του πυκνωτή ρέει ρεύμα αρκετό για να ενεργοποιήσει το ηλεκτρικό κουδούνι.(πηνίο με Ω αντίσταση συνεχούς ρεύματος). Η κλήση επαναλαμβάνεται συνεχώς μέχρι ο συνδρομητής να σηκώσει το ακουστικό του ή το αστικό κέντρο να διακόψει την προσπάθεια σύνδεσης. Μόλις ο συνδρομητής σηκώσει το ακουστικό του η τάση πέφτει στα 10V και αρχίζει η συνδιάλεξη.

8

9 TO ΤΗΛΕΦΩΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ Ενα τηλεφωνικό κέντρο κάνει φυσικά κάτι παραπάνω από το να συνδέει μόνο μεταξύ τους δύο συσκευές. Στην ουσία αυτό είναι μόνον μία από τις δουλειές που έχει να κάνει, επειδή το τηλέφωνο με το οποίο είναι επιθυμητό να γίνει επικοινωνία έχει είδη ετηλεχθεί από τους παλμούς που δημιουργούνται όταν κάνετε την επιλογή είτε με δίσκο είτε με πληκτρολόγιο. Οι δουλειές που έχει να κάνει το κέντρο είναι: α. Να αποκωδικοποιεί και επεξεργάζεται τους παλμούς που παράγουν οι τηλεφωνικές συσκευές. ρ. Να παράγει τόνο κλίσης. γ. Να παράγει και να κατανέμει μία συχνότητα για το κουδούνισμα. δ. Να συνδέει τις συσκευές μεταξύ τους αμέσως μόλις ο καλούμενος σηκώσει το ακουστικό. ε. Να εμποδίζει τις υποκλοπές - συνακροάσεις. στ. Να παράγει και να στέλνει στον οποιονδήποτε τρίτο έναν τόνο κατάληψης. Επιπλέον το σύστημα έχει την δυνατότητα επικοινωνίας δύο συσκευών μεταξύ τους με δύο διαφορετικούς τρόπους. 1. Επιλέγοντας την επιθυμητή παροχή και περιμένοντας να απαντήσει ο καλούμενος. 2. Ημιαυτόματα: Όταν το ακουστικό της μιας συσκευής είναι σηκωμένο μόλις σηκωθεί το ακουστικό κάποιας άλλης συσκευής οι δύο συσκευές συνδέονται ακόμη και αν δεν γίνει επιλογή.

10 To κέντρο είναι εφοδιασμένο με δέκα ενδεικτικά Led από τα οποία τα επτά LED δείχνουν ποιές συσκευές είναι κατελημένες, αν βέβαια υπάρχουν κατελημένες. Το όγδοο LED μας δείχνει την κατάσταση της εξωτερικής γραμμής. Το ένατο Led δείχνει αν είναι απασχολημένο το κέντρο. Αυτό το Led σβήνει μόνο όταν τελειώσει η συνδιάλεξη, δηλαδή όταν και στις δύο τηλεφωνικές συσκευές τοποθετηθεί το ακουστικό στη θέση του. Το δέκατο LED είναι ενδεικτικό λειτουργίας της συσκευής μας. Όλες οι συσκευές τροφοδοτούνται από μία κοινή πηγή μέσα από τις γραμμές οπότε η σύνδεση μεταξύ καθενός τηλεφώνου και του κέντρου συνήθως εξασφαλίζεται μόνον με αυτές τις δύο γραμμές. - Η τάση κουδουνίσματος (κλήσεως) φορτώνεται πάνω στην γραμμή ακουστικού σήματος με την βοήθεια ενός ηλεκτρονόμου. Η κλήση ενός τηλεφώνου από κάποιο άλλο γίνεται απλά επιλέγοντας το νούμερο που είναι επιθυμητό από το για παράδειγμα.

11 Γραμμή OTE 220 AC

12 1.ΒΑΘΜΙΔΑ ΤΡΟΦΟΔΟΤΙΚΟΥ Η πρώτη βαθμίδα λοιπόν όπως φαίνεται και από το μπλοκ διάγραμμα του κέντρου είναι η βαθμίδα του τροφοδοτικού. Σχ.1 Στο Σχ. 1 φαίνεται το κύκλωμα του τροφοδοτικού το οποίο μας παρέχει την τάση τροφοδοσίας των κυκλωμάτων του κέντρου καθώς και των γραμμών ομιλίας και αναμονής.

13 Η εναλλασσόμενη τάση 220V AC του δικτύου πόλεως υποβιβάζεται από τον μετασχηματιστή TR1 ο οποίος έχει δευτερεύον 2X18V AC. Η εναλλασσόμενη τάση του ενός τυλίγματος του δευτερεύοντος των 18V AC ανορθώνεται με απλή ανόρθωση από την δίοδο D8. Το παλμόρευμα από την έξοδο της D8 εξομαλύνεται από τον πυκνωτή C1 (2200μΡ) και φιλτράρεται από τον ττυκνωτή C2 (loonf) για τυχόν παράσιτα και θορύβους από το δίκτυο πόλης. Η τάση αυτή τροφοδοτεί το 1C 19 (Regulator) που είναι ένας σταθεροποιητής τάσης στα 15V DC. Το 1C 19 είναι ένα ολοκληρωμένο κύκλωμα με τρεις ακροδέκτες οι οποίοι είναι: 1.είσοδος 2. γείωση 3. έξοδος. Το ολοκληρωμένο για να κάνει σταθεροποίηση στα 15 V DC πρέπει στην είσοδό του να εφαρμόσουμε μία συνεχή τάση το λιγότερο ίση με 17V, τάση την οποία εμείς έχουμε από την ανόρθωση του ενός από τα δύο τυλίγματα του δευτερεύοντος και είναι μεγαλύτερη από την τιμή των 17V DC που θέτει ο κατασκευαστής σαν όριο. Από την έξοδο του 1C 19 παίρνουμε μία συνεχή τάση 15V DC που φιλτράρεται από τον C3 για απόρριψη παρασιτικών σημάτων και θορύβου. Με την τάση αυτή τροφοδοτούμε όλα τα κυκλώματα και γενικά όλες τις βαθμίδες του τηλεφωνικού κέντρου. Τις γραμμές ομιλίας και αναμονής τις τροφοδοτούμε από δύο ίδιες βαθμίδες αποτελούμενες από τα τρανζίστορ Q1 & Q2 που είναι τα BC517 Darlington. Οι δύο αυτές ίδιες βαθμίδες μας παρέχουν τάση 15V DC με υψηλή σύνθετη αντίσταση τροφοδοσίας έτσι αποφεύγεται η εξασθένηση του σήματος ομιλίας μέσο της τροφοδοσίας. Ακόμη το κύκλωμα του τροφοδοτικού μας παρέχει και μία εναλλασσόμενη τάση 36V AC την οποία χρησιμοποιούμε σαν τάση κουδουνισμού κατά την κλήση ενός τηλεφώνου.

14 2.ΒΑΘΜΙΔΑ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΣ Η δεύτερη βαθμίδα που θα εξετάσουμε είναι η βαθμίδα προσαρμογής χάρη στην οποία μπορούν να συνδεθούν οι τηλεφωνικές συσκευές καθώς και η εξωτερική γραμμή μεταξύ τους. Stan ^ J 2 Sp.. I 015 K> KOZANTZIS CHRIS i«documant Nu«nbtr I t 2/TELEPMONE CENTER Σχ.2 Στο Σχ.2 εικονίζεται ένα μέρος της βαθμίδας αυτής μια που αποτελείται από αρκετά εντελώς ίδια μέρη. Θα εξετάσουμε λοιπόν για παράδειγμα το μέρος της βαθμίδας που αφορά την έβδομη τηλεφωνική συσκευή.

15 Αυτή την στιγμή βρισκόμαστε σε κατάσταση ηρεμίας και η επαφή του ηλεκτρονόμου RL7 είναι συνδεδεμένη με την γραμμή αναμονής ( Stand By Line ) η οποία έχει πάντα τάση +15V DC Μόλις σηκωθεί το ακουστικό της έβδομης συσκευής TEL7 αρχίζει να ρέει ρεύμα από την γραμμή αναμονής μέσο της μικροφωνικής κάψας, της αντίστασης R7 και του οπτοζεύκτη προς την γείωση. Το τρανζίστορ του οπτοζεύκτη IS7 άγει και φωτοβολεί το Led7 (D15) που μας δηλώνει ότι το ακουστικό της συσκευής TEL7 είναι σηκωμένο. Ταυτόχρονα το τρανζίστορ του οπτοζεύκτη IS7 οδηγεί τις εισόδους της πύλης ΝΑΝΟ U4A σε μηδενικό δυναμικό. Η πύλη U4A είναι πύλη ΝΑΝΟ δύο εισόδων και είναι το 'Λ ενός CMOS ολοκληρωμένου κυκλώματος του CD Αν παρατηρήσουμε -τον πίνακα αληθείας της ΝΑΝΟ και NOT παρατηρούμε ότι εφαρμόζοντας το ίδιο δυναμικό και στις δύο εισόδους της ΝΑΝΟ συμπεριφέρεται σαν ττύλη NOT. Αυτό κάναμε και εμείς, έτσι οι πύλες ΝΑΝΟ είναι σύνδεσμολογιμένες σαν ττύλες NOT. A Β Υ N O T Στην έξοδό λοιπόν της U4B και στον ακροδέκτη (Α7) της βαθμίδας προσαρμογής έχουμε υψηλή λογική στάθμη. Η έξοδος της U4B οδηγεί μετά από μικρή χρονική καθυστέρηση που καθορίζεται από το δικτύωμα R31 & C7 την είσοδο της πύλης U4A με υψηλή λογική στάθμη. Η έξοδος της U4A καθώς και ο ακροδέκτης (Η7) οδηγείται σε χαμηλή λογική στάθμη γιατί και αυτή είναι συνδεσμολογιμένη σαν πύλη NOT. Αν τώρα η συσκευή TEL7 κάνει μία επιλογή, η έξοδος της πύλης U4B θα αλλάζει στάθμες στον ίδιο ρυθμό με τους παλμούς που εκπέμπονται από την συσκευή. Η έξοδος της πύλης U4A δεν πρόκειται να μεταβληθεί και θα εξακολουθήσει να παραμένει σε χαμηλή λογική στάθμη εξαιτίας του δικτυώματος R31 & C7 που υπάρχει στην είσοδό της, ολόκληρη την διάρκεια της επιλογής. Από το κύκλωμα προσαρμογής έχουμε δύο εξόδους (Ηχ) και(αχ) για κάθε συσκευή τηλεφώνου και το κύκλωμα αυτό επαναλαμβάνεται τόσες φορές όσες και οι

16 συσκευές που έχουμε. Η έξοδος (Η7) δείχνει στη βαθμίδα ελέγχου ότι το ακουστικό της συσκευής TEL7 είναι σηκωμένο και βρίσκεται λειτουργία. Η έξοδος (Α7) δίνει στο βαθμίδα ελέγχου τους παλμούς επιλογής που κάνουμε από το καντράν ή το πληκτρολόγιο του τηλεφώνου.

17 3.ΒΑΘΜΙΔΑ ΕΑΕΓΧΟΥ Η βαθμίδα ελέγχου αποτελείται από τα εξής δύο μέρη ; Το πρώτο μέρος κάνει τον έλεγχο της κατάστασης που βρίσκονται οι τηλεφωνικές συσκευές. Ελέγχει πόσες συσκευές βρίσκονται σε λειτουργία καθώς και σε τι κατάσταση βρίσκεται η εξωτερική γραμμή. Αυτός ο έλεγχος γίνεται για την σωστή λειτουργία του κυκλώματος ώστε να αποφευχθούν συνακροάσεις και κακή διαχείριση των τηλεφωνικών κλήσεων. Το δεύτερο μέρος λαμβάνει τους παλμούς επιλογής από τις τηλεφωνικές συσκευές, μετά από συνεργασία με το πρώτο μέρος της βαθμίδας για τον έλεγχο της κατάστασης των τηλεφωνικών συσκευά»τ οδηγεί την Βαθμίδα Οδήγησης Ηλεκτρονόμων για να γίνουν οι κατάλληλες συνδέσεις ώστε να επιτευχθεί η επικοινωνία μεταξύ δύο συσκευών ταυτόχρονα δίνει τα ακατάλληλα σήματα στην βαθμίδα παραγωγής ηχοσημάτων.

18 3. ΕΛΕΓΧΟΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ Στο Σχ.3 βλέπουμε το πρώτο μέρος της βαθμίδας ελέγχου (έλεγχος κατάστασης). Η βαθμίδα αυτή κάνει τον έλεγχο της κατάστασης που βρίσκονται κάθε στιγμή οι συσκευές του κέντρου μας ώστε να αποφεύγονται οι συνακροάσεις. Το κύκλωμα αυτό μας εξασφαλίζει ότι κατά την επικοινωνία δύο τηλεφωνικών συσκευών δεν μπορεί να συνδεθεί τρίτη τηλεφωνική συσκευή στη γραμμή ομιλίας (speech line)

19 και δίνει τα απαραίτητα σήματα ώστε να εμφανισθεί στην γραμμή αναμονής το ηχητικό σήμα της ένδειξης «κατελειμένο». Τα κύρια εξαρτήματα που χρησιμοποιήθηκαν είναι λογικές πύλες NOT, NOR, NAND, ένας τελεστικός ενισχυτής καθώς και ένα τρανζίστορ ΡΝΡ. Όπως φαίνεται και στο σχήμα το κύκλωμα έχει οκτώ πύλες NOR οι οποίες έχουν συνδεδεμένες μεταξύ τους την μία από τις εισόδους τους και οδηγούνται από την έξοδο του συγκριτή U18 μέσο μίας πύλης ΝΟΥ. Σε κατάσταση ηρεμίας η έξοδος του συγκριτή βρίσκεται σε υψηλό δυναμικό με αποτέλεσμα οι είσοδοι των NOR να οδηγούνται με χαμηλή λογική στάθμη λόγω της ττύλης NOT. Οπως είδαμε και ποιο πάνω όταν σηκώσουμε το ακουστικό μιάς συσκευής η έξοδος Ηχ από το κύκλωμα προσαρμογής της αντίστοιχης συσκευής μεταβάλλεται από υψηλή λογική στάθμη σε χαμηλή λογική στάθμη. Το αποτέλεσμα θα είναι να έχουμε μία ττύλη NOR η οποία θα έχει και στις δύο εισόδους της χαμηλή λογική στάθμη και με βάση τον πίνακα αληθείας της πύλης NOR ενεργοποιείται η αντίστοιχη έξοδος SETx για να οδηγήσει την βαθμίδα των ηλεκτρονόμων. Τα σήματα Ης που έρχονται από την βαθμίδα προσαρμογής εκτός από τις πύλες NOR οδηγούν και μία πύλη ΝΑΝΟ οκτώ εισόδων. Οι οκτώ είσοδοι της ττύλης ΝΑΝΟ U7 βρίσκονται σε υψηλή λογική στάθμη σε κατάσταση ηρεμίας και η έξοδός της (RESET) σε χαμηλή λογική στάθμη. Όταν στην συνέχεια σηκωθεί το ακουστικό ακόμη μίας συσκευής ενεργοποιείται άλλη μία ττύλη NOR και η έξοδό της SETx οδηγεί την βαθμίδα ηλεκτρονόμων και έχουμε την επικοινωνία δύο συσκευών. Για να εξασφαλίσουμε ότι δεν θα μπορεί κάποια τρίτη συσκευή να κάνει υποκλοπή πρέπει να δεσμεύσουμε την βαθμίδα οδήγησης ηλεκτρονόμων ώστε να μην συνδεθεί άλλη συσκευή στην γραμμή ομιλίας. Αυτό το πετυχαίνουμε γειώνοντας τις εισόδους διέγερσης (SET) και μηδενισμού (RESET) των δισταθών U14a έως U17b όταν είναι σηκωμένα τα ακουστικά δύο συσκευών. Οι είσοδοι διέγερσης (SET) γειώνονται μέσο του U18 : Η έξοδος του συγκριτή βρίσκεται σε χαμηλή λογική στάθμη όταν δύο συσκευές επικοινωνούν. Η έξοδος της πύλης U7f μετάγεται σε υψηλή λογική στάθμη και επειδή αυτή συνδέεται στις εισόδους ενεργοποίησης (SET) των δισταθών U14a έως U17b μέσο των πυλών NOR, (U9,U10) οι είσοδοι αυτοί βρίσκονται σε χαμηλή λογική στάθμη.

20 Για όσο χρονικό διάστημα είναι σηκωμένα τα ακουστικά δύο συσκευών, η έξοδος της ττύλης U11 παραμένει σε υψηλή λογική στάθμη που οδηγεί την U7a που με την σειρά της οδηγεί τις εισόδους μηδενισμού (RESET) των δισταθών UI4a έως U 17b σε χαμηλή λογική στάθμη. Από την έξοδο του συγκριτή φεύγει το σήμα απαγόρευσης (Prohibition), μ αυτό το σήμα άγει και το τρανζίστορ Q12 που μέσο μίας διόδου LED έχουμε την ένδειξη απαγόρευσης (δύο συσκευές βρίσκονται σε επικοινωνία). Από την βαθμίδα αυτή τα σήματα που φεύγουν προς τις άλλες βαθμίδες είναι τα σήματα SET1..8 και τα σήματα PROHIBITION, RESET, RESET, RESET/t.

21 3β. ΛΗΨΗ ΠΑΛΜΩΝ ΕΠΙΛΟΓΗΣ Σχ.3β Στο Σχ3β βλέπουμε την βαθμίδα λήψης παλμών. Στην βαθμίδα αυτή έρχονται τα σήματα Α1..Α7 από το κώκλωμα προσαρμογής. Κατά την διάρκεια της επιλογής ενός αριθμού από μία συσκευή π.χ. την TEL7 στην είσοδο Α7 εμφανίζονται οι παλμοί επιλογής. Οι παλμοί αυτοί μέσο των πυλών U8c & U8a οδηγούνται στην έξοδο J7 για την βαθμίδα οδήγησης ηλεκτρονόμων ενώ ταυτόχρονα διεγείρουν τους μονοδονητές U 1 2b & U12a.

22 Για όσο χρονικό διάστημα εμφανίζονται στην ακίδα 11 του U12b παλμοί η 0 έξοδός του παραμένει σε υψηλή λογική στάθμη. Η έξοδος αυτή ενεργοποιεί και τον δισταθή U13b που δίνει εντολή για την παραγωγή του τόνου επιλογής. Όταν η παλμοσειρά τελειώσει στην έξοδο Q (ακίδα 6) του U 12a εμφανίζεται ένας στενός παλμός. Αυτός ο στενός παλμός ενεργοποιεί το U13a (που παράγει το σήμα κλίσης) και αποτελεί παλμό χρονισμού για έναν από τους δυσταθείς μονοδονιτές U14a έως τον U17b ανάλογα με τον κώδικα εξόδου του U10 της βαθμίδας οδήγησης ηλεκτρονόμων. Τότε συνδέεται η καλούμενη συσκευή μέσο του αντίστοιχου ηλεκτρονόμου της καλούμενης συσκευής. Ταυτόχρονα η U6b που είναι ένας ταλαντωτής με μεγάλο «1» και στενό «0» συνδέει διακεκομμένα την τάση κλίσης στην γραμμή ομιλίας μέσο της επαφής του RL9. Η καλούμενη συσκευή αρχίζει να κουδουνίζει μέχρι να σηκωθεί το ακουστικό της.

23 4. ΒΑΘΜΙΔΑ ΟΔΗΓΗΣΗΣ ΗΑΕΚΤΡΟΝΟΜΩΝ Στο Σχ.5 βλέπουμε το βαθμίδα οδήγησης ηλεκτρονόμων. Στη βαθμίδα αυτή έρχονται τα σήματα από τις βαθμίδες ελέγχου κατάστασης και λήψης παλμών. Τα σήματα SET1...SETS είναι τα σήματα διέγερσης των δισταθών που έρχονται από την βαθμίδα ελέγχου κατάστασης όταν σηκωθεί ένα ακουστικό από τις συσκευές.

24 To J9 (CLOCK ff) είναι το σήμα χρονισμού των δισταθών U14a έωςu17b που έρχεται από την βαθμίδα λήψης παλμών κατά την επιλογή ενός αριθμού από μία συσκευή. Από την ίδια βαθμίδα έρχεται και το σήμα J7 CLOCK SIGNAL. Η διαδικασία σύνδεσης δύο συσκευών είναι η εξής : Αν για παράδειγμα σηκώσουμε το ακουστικό της έκτης συσκευής τότε μέσο του U16a του Q6 και του RL6 η συσκευή μας μετάγεται στη γραμμή ομιλίας (speech line),επιλέγουμε τον αριθμό επτά για να επικοινωνήσουμε με την έβδομη συσκευή οι παλμοί που εκπέμπονται από την τηλεφωνική συσκευή διεγείρουν τους δύο μονοδονιτές U12b και U12a μέσο της γραμμής Α6 που παίζουν και το ρόλο σήματος χρονισμού για το U5 που είναι ένας απαριθμητής δέκα εξόδων. Από την καταμέτρηση των παλμών από τον απαριθμητή έρχεται σε υψηλή λογική στάθμη η έβδομη έξοδος η οποία με την σειρά της οδηγεί το U17b και μέσο του Q7 και RL7 μετάγεται και η έβδομη συσκευή στη γραμμή ομιλίας, ταυτόχρονα εμφανίζεται πάνω στη γραμμή ομιλίας το σήμα κουδουνισμού. Όλα αυτά βέβαια γίνονται υπό προϋποθέσεις τις οποίες ελέγχει το κύκλωμα ελέγχου κατάστασης. Δηλαδή : α. Η γραμμή ομιλίας να είναι ελεύθερη και όχι κατελειμένη. ρ. Να είναι σηκωμένο το ακουστικό μόνο μίας συσκευής, γ. Το U13a να μην παράγει σήμα κλίσης.

25 5. ΒΑΘΜΙΔΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΗΧΟΣΗΜΑΤΩΝ Στο Σχ.5 βλέπουμε την βαθμίδα παραγωγής ηχοσημάτων η οποία έχει την δυνατότητα να παράγει ένα τόνο κατάληψης για την γραμμή αναμονής και ένα τόνο επιλογής στην γραμμή ομιλίας. 6 / TELEPHONE CENTER Σχ.5 Ο τόνος κατάληψης που παράγεται από τις πύλες U6d και U7e σε συνδυασμό με το Q10 τροφοδοτεί την γραμμή αναμονής και δείχνει ότι το κέντρο είναι απασχολημένο.

26 Αυτή η γεννήτρια τόνου καθώς και η γεννήτρια τόνου επιλογής που αποτελείται από τις ττύλες U6a, U6c και το τρανζίστορ Q9 ενεργοποιούνται από τον U13b αμέσως μόλις σηκωθεί το ακουστικό ακουστικό κάποιας από τις συσκευές. Η γελ^τρια τόνου επιλογής διακόπτεται αμέσως από τον U13b μόλις εμφανιστεί ένας παλμός επιλογής σε μία από τις γραμμές ΑΙ.,Αχ.

27 6. ΒΑΘΜΙΔΑ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΣ ΓΡΑΜΜΗΣ ΟΤΕ Στο παρακάτω σχήμα (Σχ.6) βλέπουμε το κύκλωμα προσαρμογής της γραμμής ΟΤΕ Σχ 6 Η γραμμή ΟΤΕ συνδέεται στα άκρα J 1 & J2 και οδηγείται στις επαφές του ηλεκτρονόμου RL8. Στην κατάσταση ηρεμίας μέσο του ηλεκτρονόμου RL8 οδηγείται στην κεντρική συσκευή No 1.

28 Στην περίπτωση που κάποιο εσωτερικό τηλέφωνο χρειαστεί να κάνει μία εξωτερική επικοινωνία μέσο γραμμής ΟΤΓΕ θα πρέπει από το εσωτερικό του να πληκτρολογήσει τον αριθμό 8 ώστε μέσο του κυκλώματος οδήγησης των ηλεκτρονόμων να οπλίσει ο ηλεκτρονόμος Νο8 ώστε να συνδεθεί η γραμμή ΟΤΕ μέσο του μετασχηματιστή Τγ2 και του C14 στη Speech Line.

29

30 IB

31 ίι

32

33

34

35

36

37

38

39

40

41 it- t j ^! i! > 330 '\ PL? ' PL6 i ~ ' i ' r i ^ * 4 1,, ^ -----, L,., * - i t

42

43

44 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ McGraw-Hill 2. ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ ΤΗΛΕΦΩΝΙΑΣ Ε.Χ.ΜΠΙΛΗΣ 3. Integrated Circuits CMOS 4000 ECA 4. To Hardware της πληροφορικής ΚΑΡΡΑΣ - ΔΡΑΚΟΥ 5. MOTOROLA CMOS DATABOOK 6. KINGBRIGHT OPTOELECTRONICS DATABOOK 7. SERVICE MANUAL OPUS40 THOMSON CSF TELEPHONE 8. NATIONAL SEMICONDI CTOR APPLICATION GUIDE 9. ELEKTOR