S&B Βιομηχανικά Ορυκτά Α.Ε. Ετήσια Οικονομική Έκθεση της χρήσης από 1 Ιανουαρίου έως 31 Δεκεμβρίου 2011

Transcript

1 Ετήσια Οικονομική Έκθεση της χρήσης από 1 Ιανουαρίου έως H παρούσα Ετήσια Οικονομική Έκθεση συντάσσεται σύμφωνα με το άρθρο 4 του Ν.3556/2007 και είναι εκείνη που εγκρίθηκε από το Διοικητικό Συμβούλιο της S&B Βιομηχανικά Ορυκτά Α.Ε. την 22 η Μαρτίου Η παρούσα Ετήσια Οικονομική Έκθεση της χρήσης είναι αναρτημένη στο διαδίκτυο, στην ηλεκτρονική διεύθυνση όπου και θα παραμείνει στη διάθεση του επενδυτικού κοινού για χρονικό διάστημα τουλάχιστον 5 (πέντε) ετών από την ημερομηνία της συντάξεως της. 1

2 Αυτή η σελίδα έχει μείνει σκόπιμα κενή 2

3 ΕΤΗΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελίδα Α. ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΜΕΛΩΝ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ 1 Β. ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ 5 Γ. ΕΚΘΕΣΗ ΕΛΕΓΧΟΥ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ 29 Δ1.ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ 35 Δ2. ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΟΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΟΜΙΛΟΥ ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ ΣΕ ΘΥΓΑΤΡΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΣΥΝΙΣΤΟΥΝ ΕΛΕΓΧΟ ΔΙΑΚΟΠΤΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΚΟΣΤΟΣ ΠΩΛΗΣΕΩΝ ΕΞΟΔΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΞΟΔΑ ΔΙΑΘΕΣΗΣ ΛΟΙΠΑ ΕΣΟΔΑ ΛΟΙΠΑ ΕΞΟΔΑ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΕΣΟΔΑ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΕΞΟΔΑ ΦΟΡΟΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ (ΤΡΕΧΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΒΑΛΛΟΜΕΝΟΣ) ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ ΑΜΟΙΒΕΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΕΝΣΩΜΑΤΑ ΠΑΓΙΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΑ ΑΚΙΝΗΤΑ ΥΠΕΡΑΞΙΑ ΛΟΙΠΑ ΑΣΩΜΑΤΑ ΠΑΓΙΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ ΣΕ ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ ΣΕ ΑΠΟ ΚΟΙΝΟΥ ΕΛΕΓΧΟΜΕΝΕΣ ΟΝΤΟΤΗΤΕΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΜΕ ΣΥΝΔΕΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΛΟΙΠΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ ΚΑΙ ΤΑΜΕΙΑΚΑ ΙΣΟΔΥΝΑΜΑ ΜΕΤΟΧΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΜΕΤΟΧΩΝ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΣΕ ΜΕΛΗ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΣΕ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΣΤΕΛΕΧΗ ΛΟΙΠΑ ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΑ ΜΕΡΙΣΜΑΤΑ ΠΡΟΒΛΕΨΗ ΓΙΑ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΠΡΟΒΛΕΨΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΑ ΔΑΝΕΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΑ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΑ ΔΑΝΕΙΑ ΛΟΙΠΕΣ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΙΝΔΥΝΩΝ ΔΕΣΜΕΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΩΝ ΤΟΜΕΩΝ ΑΝΑΤΑΞΙΝΟΜΗΣΕΙΣ ΚΟΝΔΥΛΙΩΝ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΩΝ ΧΡΗΣΕΩΝ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΜΕΤΑΓΕΝΕΣΤΕΡΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΙΣΟΤΙΜΙΕΣ Ε. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ 127 ΣΤ. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΡΘΡΟΥ10 Ν.3401/

4 Αυτή η σελίδα έχει μείνει σκόπιμα κενή. 4

5 1 Α. ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΜΕΛΩΝ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

6 Αυτή η σελίδα έχει μείνει σκόπιμα κενή. 2

7 ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΜΕΛΩΝ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ (σύμφωνα με το άρθρο 4 παρ. 2 του ν. 3556/2007) Οι 1. Οδυσσέας Κυριακόπουλος, Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου, 2. Κρίτων Αναβλαβής, Διευθύνων Σύμβουλος και 3. Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου, ειδικά προς τούτο ορισθείς από το Διοικητικό Συμβούλιο κατά τη σημερινή του ( ) συνεδρίαση ΔΗΛΩΝΟΥΜΕ ΟΤΙ εξ όσων γνωρίζουμε: α. οι Ετήσιες Οικονομικές Καταστάσεις της Εταιρίας και του Ομίλου, που καταρτίσθηκαν σύμφωνα με τα ισχύοντα Λογιστικά Πρότυπα, απεικονίζουν κατά τρόπο αληθή τα στοιχεία του ενεργητικού και του παθητικού, την καθαρή θέση και τα αποτελέσματα χρήσεως της S&B Βιομηχανικά Ορυκτά Α.Ε., καθώς και των επιχειρήσεων που περιλαμβάνονται στην ενοποίηση εκλαμβανομένων ως σύνολο, και β. η Ετήσια Έκθεση του Διοικητικού Συμβουλίου, απεικονίζει κατά τρόπο αληθή την εξέλιξη, τις επιδόσεις και τη θέση της S&B Βιομηχανικά Ορυκτά Α.Ε., καθώς και των επιχειρήσεων που περιλαμβάνονται στην ενοποίηση εκλαμβανομένων ως σύνολο, συμπεριλαμβανομένης της περιγραφής των κυριότερων κινδύνων και αβεβαιοτήτων που αντιμετωπίζουν. Ο Πρόεδρος του Δ.Σ. Ο Διευθύνων Σύμβουλος Το Μέλος Δ.Σ. Οδυσσέας Π. Κυριακόπουλος Κρίτων Στ. Αναβλαβής Αλέξανδρος Π. Σαρρηγεωργίου ΑΔΤ ΑΗ ΑΔΤ ΑΚ ΑΔΤ ΑΕ

8 Αυτή η σελίδα έχει μείνει σκόπιμα κενή. 4

9 5 Β. ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

10 Αυτή η σελίδα έχει μείνει σκόπιμα κενή. 6

11 ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ Συνοπτικά αποτελέσματα Ομίλου Οι συνολικές ενοποιημένες πωλήσεις της S&B Βιομηχανικά Ορυκτά ( S&B ή ο Όμιλος ) για το έτος ανήλθαν σε 455,7 εκατ., που αντιπροσωπεύουν αύξηση 8,5% (*) σε σύγκριση προς τα 420,1 εκατ. του έτους. Η κερδοφορία βελτιώθηκε, υποστηριζόμενη σημαντικά από την ανάκαμψη στην παραγωγή του βωξίτη, και, ως εκ τούτου, τα EBITDA (Κέρδη προ Φόρων, Τόκων και Αποσβέσεων) αυξήθηκαν κατά 13% στα 67,6 εκατ. από 59,8 εκατ. το. Τα λειτουργικά κέρδη ύψους 39,6 εκατ. σημείωσαν αύξηση κατά 43,4% από 27,6 εκατ. το και τα καθαρά κέρδη που αναλογούν στους μετόχους ύψους 20,6 εκατ. ήταν αυξημένα κατά 57% συγκρινόμενα προς τα 13,1 εκατ. του προηγουμένου έτους. Σε χιλιάδες Ευρώ Έτος Έτος % μεταβολής Πωλήσεις ,5% EBITDA ,0% Λειτουργικά κέρδη ,4% Κέρδη προ φόρων ,9% Καθαρά κέρδη ,0% Κέρδη ανά μετοχή 2 0,4034 0, ,4% 1 Καθαρά κέρδη που κατανέμονται στους μετόχους της Εταιρίας 2 Βάσει των καθαρών κερδών που κατανέμονται στους μετόχους της Εταιρίας και του βασικού μέσου σταθμικού όρου μετοχών στη χρήση Επιχειρηματικές εξελίξεις και οικονομικά αποτελέσματα Η επίδοση του Ομίλου μας κατά το έτος υπήρξε μια από τις καλύτερες στην ιστορία του με πωλήσεις συγκρινόμενες προς το προηγούμενο ιστορικό υψηλό του 2008 και κέρδη που προσέγγισαν το προηγούμενο ιστορικό υψηλό του Παρά το γεγονός ότι οι όγκοι πωλήσεων υπολείπονται ακόμα των επιπέδων προ της κρίσης, η βελτιωμένη τιμολογιακή μας πολιτική και οι ενέργειες των τελευταίων ετών για τη μείωση του κόστους, σε συνδυασμό με τη σημαντική ανάκαμψη της δραστηριότητάς μας στο βωξίτη, κατέστησαν δυνατή την επίτευξη βελτιωμένης οικονομικής επίδοσης. Η ζήτηση στις αγορές που εξυπηρετούμε υπήρξε ως επί το πλείστον ευνοϊκή αν και μετριάστηκε στο δεύτερο εξάμηνο του έτους, συνεπεία των ανησυχιών για την παγκόσμια ανάπτυξη. Η διεθνής παραγωγή χάλυβα για το σύνολο του έτους σημείωσε ρεκόρ ευνοώντας τους κλάδους της μεταλλουργίας. Ωστόσο, διαφοροποιήθηκε ανά γεωγραφική περιοχή και επιβραδύνθηκε σημαντικά κατά το δεύτερο εξάμηνο του στην Ευρώπη, μία από τις κυριότερες αγορές μας. Η αυτοκινητοβιομηχανία είχε αυξημένη παραγωγή διεθνώς, κατά 4% περίπου, με συνεπακόλουθη αυξημένη ζήτηση στα χυτήρια. Στις ΗΠΑ και στη Δυτική Ευρώπη η παραγωγή αυτοκινήτων αυξήθηκε σημαντικά, ωστόσο, με την εξαίρεση της Γερμανίας, περιορίστηκε στην Ε.Ε. Η βιομηχανική παραγωγή πλην των κατασκευών υπήρξε ευνοϊκή και αυξήθηκε το τόσο στην Ευρώπη όσο και στις ΗΠΑ. Πέραν μίας ελαφράς συγκράτησης κατά το τελευταίο τρίμηνο του έτους, είχε ως αποτέλεσμα ενισχυμένη δραστηριότητα για το σύνολο του Ομίλου μας. Οι αγορές των κατασκευών ήταν καθηλωμένες για έναν ακόμα χρόνο, παρουσιάζοντας όμως μικτή εικόνα ανά περιοχή κατά το παρελθόν έτος. Στις γεωγραφικές περιοχές κύριου ενδιαφέροντος για τον Όμιλό μας, δηλαδή στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ, η κατασκευαστική δραστηριότητα υπήρξε βασικά υποτονική, ενώ στην Κίνα κατέγραψε ισχυρή Σημ. Όλα τα ποσοστά έχουν υπολογιστεί με βάση τα πλήρη νούμερα και όχι τα στρογγυλοποιημένα, τα οποία εμφανίζονται στην παρούσα έκθεση. 7

12 ανάπτυξη. Παρά το γεγονός ότι σε συγκεκριμένους τομείς της αγοράς κατασκευών σημειώσαμε κάποια βελτίωση επιδόσεων και στην Κίνα μεγάλη, δεν καταφέραμε να ισοσκελίσουμε τις επιπτώσεις από την ισχαιμική δραστηριότητα στη Νότια Ευρώπη. Υπό μία ευρύτερη οπτική γωνία, οι εξελίξεις στην οικονομία της εγχώριας ελληνικής αγοράς ήταν εξαιρετικά αντίξοες, αν και χωρίς ουσιαστική επίδραση στη δραστηριότητά μας καθώς η Ελλάδα αντιπροσωπεύει ποσοστό μικρότερο του 7% των πωλήσεων του Ομίλου. Οι πωλήσεις του Κλάδου Μπεντονίτη το αυξήθηκαν στα 208,8 εκατ. κατά 9,7% σε σύγκριση με τα 190,4 εκατ. το. Η ζήτηση στον καίριο κλάδο των χυτηρίων υπήρξε ισχυρή σε βασικές Ευρωπαϊκές χώρες, ιδιαίτερα ισχυρή στη Β. Αμερική, καθώς επίσης και στη Μέση Ανατολή, ως αποτέλεσμα των πρόσφατων επενδύσεων στην Τουρκία με στόχο την επέκταση της παραγωγικής μας δυναμικότητας. Έτσι, πετύχαμε διψήφια ποσοστιαία αύξηση πωλήσεων σε όλες τις περιοχές που εξυπηρετούμε τη βιομηχανία χύτευσης μετάλλων. Οι κλάδοι των γεωτρήσεων και των έργων πολιτικού μηχανικού είχαν επίσης καλές επιδόσεις, γεγονός που αντανακλά την ανάκαμψη στην παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου καθώς και τη διείσδυσή μας σε έργα πολιτικού μηχανικού στη Β. Αμερική, αντιστοίχως. Οι επιδόσεις των δύο αυτών τελευταίων κλάδων μας βοήθησαν να εξισορροπήσουμε τις μειώσεις που παρουσίασαν οι κλάδοι σφαιροποίησης σιδηρομεταλλεύματος και άμμου υγιεινής κατοικίδιων. O Κλάδος Περλίτη πέτυχε πωλήσεις ύψους 67,7 εκατ. το έναντι 66,2 εκατ. την προηγούμενη χρονιά, αύξηση δηλαδή κατά 2,3%. Στη στάσιμη κατασκευαστική δραστηριότητα της Βόρειας Αμερικής η οριακή βελτίωση που σημειώσαμε υποστηρίχθηκε από τις εξαγωγές των τοπικών πελατών μας. Στην Ευρώπη, η έντονη ζήτηση για οικοδομικά υλικά από χώρες της κεντρικής Ευρώπης βοήθησε στη μερική εξισορρόπηση των πολύ αντίξοων επιρροών από τις χώρες της Νότιας Ευρώπης, ιδιαίτερα της Ελλάδας. Οι επιδόσεις μας στην αγορά κατασκευών της Κίνας υπήρξαν ιδιαίτερα υψηλές και συνεισέφεραν θετικά στην κερδοφορία, αντισταθμίζοντας έτσι και τη σταθερότητα που επέδειξε γενικά η αγορά των γεωργικών εφαρμογών. Η απόδοση του Κλάδου Βωξίτη υπήρξε ιδιαίτερα σημαντική για το, καθώς η παραγωγή επέστρεψε σταδιακά σε ικανοποιητικά επίπεδα στη διάρκεια του έτους, καταγράφοντας σημαντική αύξηση κατά 58% σε σχέση με το. Αυτό υπήρξε καίριος παράγων για την αποτελεσματική εξυπηρέτηση της ισχυρής ζήτησης τόσο για την αγορά της αλουμίνας όσο και του τσιμέντου και για την επίτευξη εσόδων της τάξεως των 36,7 εκατ., αυξημένα κατά 15,8% από τα 31,7 εκατ. του. Ακόμα σημαντικότερο είναι το γεγονός ότι η επίτευξη των επιθυμητών επιπέδων παραγωγής είχε ευνοϊκή επίδραση στα κόστη και στην κερδοφορία του Κλάδου αλλά και συνολικά του Ομίλου. Σημειώνεται ότι η αναφορά στον Κλάδο Βωξίτη αφορά το σύνολο της δραστηριότητας στο συγκεκριμένο προϊόν, τόσο στις Συνεχιζόμενες όσο και στις Διακοπτόμενες δραστηριότητες (Βλ. Σημειώσεις 5 και 40). Στον Κλάδο Συλλιπασμάτων Συνεχούς Χύτευσης, ο συσχετισμός μεταξύ της παραγωγής χάλυβα και των συλλιπασμάτων χύτευσης οδήγησε την αύξηση των εσόδων του Κλάδου σε απόλυτη ευθυγράμμιση με την αύξηση της διεθνούς παραγωγής χάλυβα. Τα έσοδα ύψους 100,4 εκατ. που καταγράφηκαν για το, ήταν κατά 6,9% υψηλότερα σε σχέση με τα 93,9 εκατ. το. Οι κύριες γεωγραφικές περιοχές που συνεισέφεραν σε αυτή την αύξηση ήταν η Ανατολική Ευρώπη, η Νότια Αμερική, και η Νοτιοανατολική Ασία, οι οποίες αντιστάθμισαν την πιο ήπια απόδοση της Δυτικής Ευρώπης, όπου η παραγωγή χάλυβα επιβραδύνθηκε το τελευταίο εξάμηνο του. Ο Κλάδος Λοιπών Ορυκτών (Otavi) πέτυχε έσοδα 40,5 εκατ., που αντιπροσωπεύουν αύξηση 10,1% σε σύγκριση προς το. Στον τομέα υαλουργίας & κεραμικών τα έσοδα παρουσίασαν σταθερή βελτίωση ως αποτέλεσμα της υψηλής ζήτησης και της ανάπτυξης νέας δραστηριότητας για νέες εφαρμογές. Αντιθέτως, στον τομέα πυριμάχων υπέστησαν μείωση η οποία μερικώς εξισορροπήθηκε από τη βελτιστοποίηση του πελατειακού μας μίγματος προς εφαρμογές υψηλότερης αξίας. Ο ενοποιημένος κύκλος εργασιών του Ομίλου ανήλθε στα 455,7 εκατ. για το έτος, δηλαδή σημείωσε αύξηση 8,5% σε σύγκριση προς τα 420,1 εκατ. το. Η αύξηση αυτή οφείλεται σε οριακά υψηλότερους όγκους πωλήσεων ως προς το, σε πιο ευνοϊκό προϊοντικό μίγμα και σε βελτιωμένη τιμολογιακή πολιτική. Ως προς τα κόστη, αντιμετωπίσαμε πληθωριστικές πιέσεις σε συγκεκριμένες πρώτες ύλες και στην ενέργεια. Οι τιμές του αργού πετρελαίου στο ήταν κατά μέσο όρο υψηλότερες κατά 40% περίπου ως προς το, επηρεάζοντας αρνητικά τα Σημ. Όλα τα ποσοστά έχουν υπολογιστεί με βάση τα πλήρη νούμερα και όχι τα στρογγυλοποιημένα, τα οποία εμφανίζονται στην παρούσα έκθεση. 8

13 κόστη παραγωγής και εξανεμίζοντας τα οφέλη που θα είχαμε από τους χαμηλότερους θαλάσσιους ναύλους. Οι ναύλοι το κυμάνθηκαν κατά μέσο όρο σε επίπεδα κατά 36% περίπου χαμηλότερα απ ότι το. Μέρος των αυξήσεων στα κόστη πρώτων υλών και της αύξησης του κόστους παραγωγής μετριάστηκε από τις τιμολογιακές μας πρωτοβουλίες, ενώ η αύξηση που πετύχαμε στην παραγωγή βωξίτη συνέβαλε σημαντικά στον περιορισμό του κόστους πωληθέντων. Επιπλέον, σύμφωνα προς τα προβλεπόμενα από τα ΔΠΧΑ (IFRS 5), οι αποσβέσεις που σχετίζονται με τη δραστηριότητά μας του βωξίτη στην Ελλάδα διακόπηκαν για περίπου δύο μήνες, κατόπιν της ανακοίνωσης της 8 Νοεμβρίου σχετικά με τη σταδιακή πώληση της συγκεκριμένης δραστηριότητας. Το μεικτό κέρδος για το έτος αυξήθηκε κατά 19% και έφθασε τα 111,1 εκατ. ενώ το μεικτό περιθώριο κέρδους διευρύνθηκε κατά 220 μονάδες βάσης από το. Τα Έξοδα Διοίκησης & Διάθεσης παρέμειναν σταθερά στα 69,6 εκατ., παρά την αναγνώριση ζημίας απομείωσης σχετικής με τη δραστηριότητα του περλίτη στην Ισπανία που οφειλόταν σε επιβράδυνση των εγχώριων βιομηχανιών που εξυπηρετούμε. Η συνολική ζημία απομείωσης ανήλθε σε 1,8 εκατ., από όπου ποσό 1,1 εκατ. συμπεριλαμβάνεται στα Έξοδα Διοίκησης & Διάθεσης. Οι καθαρές λειτουργικές δαπάνες αυξήθηκαν το κατά 9% περίπου, στα 71,5 εκατ. από 65,8 εκατ. το, αντανακλώντας την ενσωμάτωση 0,4 εκατ. σχετικών με την προαναφερθείσα απομείωση στις Λοιπές Δαπάνες, 1,1 εκατ. για την απομείωση επενδυτικής ακίνητης περιουσίας στην Ελλάδα από το ιστορικό κόστος στην τρέχουσα εύλογη αξία, καθώς και 3,5 εκατ. που απορρέουν από την αρνητική, για την S&B, ολοκλήρωση αιτήματος διαιτησίας από γαλλική εταιρεία-πελάτη της Εταιρείας, σχετικά με παραβίαση συμβατικών υποχρεώσεων που προέκυψαν από τις δανειοδοτικές καθυστερήσεις στην παραγωγή βωξίτη κατά τα προηγούμενα δύο έτη. Παρά την ενσωμάτωση αυτών των μη επαναλαμβανόμενων δαπανών, τα Έξοδα Διοίκησης & Διάθεσης διατηρήθηκαν στα επίπεδα του, ενώ οι Καθαρές Λειτουργικές Δαπάνες αυξήθηκαν κατά 8,7%, ποσοστό ευθυγραμμισμένο με την αύξηση εσόδων της τάξεως του 8,5%, γεγονός που αποδεικνύει την αταλάντευτη εστίαση στον έλεγχο του κόστους και στην αύξηση των περιθωρίων μας. Στη διάρκεια του, τα περιθώρια EBITDA και λειτουργικού κέρδους βελτιώθηκαν κατά 60 και 210 μονάδες βάσης αντιστοίχως σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Έτσι, το EBITDA ποσού 67,6 εκατ. και το λειτουργικό κέρδος ποσού 39,6 εκατ. βελτιώθηκαν πολύ περισσότερο από τα έσοδα, καταγράφοντας αυξήσεις 13% και 43,4% αντιστοίχως ως προς το. Τα καθαρά χρηματοοικονομικά έξοδα αυξήθηκαν κατά 28% σε σχέση με το και έφθασαν τα 8,8 εκατ. από 6,8 εκατ. Η αύξηση αυτή αποδίδεται απολύτως στα καθαρά έξοδα τόκων που έφθασαν το τα 6,4 εκατ. από 4,3 εκατ. το. Περισσότερο από 2/3 αυτής της αύξησης οφείλεται σε υψηλότερα επιτόκια ενώ το υπόλοιπο σχετίζεται με αύξηση στο μέσο καθαρό δανεισμό στη διάρκεια του έτους: α) Ο μέσος καθαρός δανεισμός για τον Όμιλο αυξήθηκε σε 131,3 εκατ. στο τέλος του από 113,9 εκατ. στο τέλος του β) Ο μέσος όρος του 3μηνου επιτοκίου Cebo για το ήταν υψηλότερος κατά 60 μονάδες βάσης, στο 1,39% σε σύγκριση με επιτόκιο 0,81% στη διάρκεια του προηγουμένου έτους. Τα κέρδη προ φόρων 32 εκατ. αυξήθηκαν κατά 46,9% το από 21,8 εκατ. το. Ο πραγματικός συντελεστής φόρου του Ομίλου για το μειώθηκε στο 35,7% από 40,8% το λόγω της επιστροφής στην κερδοφορία, έστω και οριακά, της μητρικής εταιρείας και της μείωσης του ονομαστικού συντελεστή φόρου στην Ελλάδα στο 20% από 24% που ήταν το. Και οι δύο αυτοί παράγοντες σε συνδυασμό έχουν θετική επίδραση στο μείγμα φορολογούμενων κερδών του Ομίλου. Ωστόσο, ο πραγματικός συντελεστής φόρου του Ομίλου επηρεάζεται από το σύνολο των ονομαστικών συντελεστών φόρου των διάφορων ενοποιούμενων θυγατρικών, από τις μόνιμες διαφορές και από μη επαναλαμβανόμενα φορολογικά στοιχεία. Τα καθαρά κέρδη που αναλογούν στους μετόχους του Ομίλου το έφθασαν τα 20,6 εκατ. από 13,1 εκατ. το, σημειώνοντας μία σημαντική αύξηση κατά 57%. Το κεφάλαιο κίνησης (κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία εξαιρουμένων ταμειακών διαθεσίμων και ισοδυνάμων μείον βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις εξαιρουμένων βραχυπρόθεσμων δανειακών υποχρεώσεων) αυξήθηκε κατά 6,2 εκατ. στα 81,8 εκατ. στο τέλος του από 75,7 εκατ. που ήταν στο τέλος του. H διαφορά αυτή συνιστά αύξηση 8,1% σε σχέση με το προηγούμενο έτος και είναι εναρμονισμένη με την αύξηση των πωλήσεων. Πρέπει όμως να Σημ. Όλα τα ποσοστά έχουν υπολογιστεί με βάση τα πλήρη νούμερα και όχι τα στρογγυλοποιημένα, τα οποία εμφανίζονται στην παρούσα έκθεση. 9

14 τονιστεί ότι συμπεριλαμβάνει ένα σημαντικό ποσό της τάξεως των 10 εκατ. που αποτελεί μέρος απαίτησης ΦΠΑ από το ελληνικό κράτος, το σύνολο της οποίας ανέρχεται σε πάνω από 18 εκατ. και δεν είναι ελεγχόμενο από εμάς. Τα υπόλοιπα 8 εκατ. της απαίτησης έχουν ταξινομηθεί ως στοιχεία μακροπρόθεσμου ενεργητικού. Οι επενδύσεις το ήταν σημαντικά υψηλότερες σε σχέση με το, σε απόλυτη αντιστοιχία με το σχεδιασμό μας. Με το ήμισυ των επενδύσεων κεφαλαίου να σχετίζονται με την αύξηση της παραγωγής βωξίτη, το σύνολο των καθαρών κεφαλαιουχικών δαπανών έφθασε τα 40,3 εκατ. το, αυξήθηκε δηλαδή κατά 65,8% ως προς το προηγούμενο έτος. Πέραν της αύξησης στην παραγωγή του βωξίτη, οι επενδύσεις μας κατευθύνθηκαν πρός τις ανάγκες ανάπτυξης των ορυχείων μπεντονίτη στις ΗΠΑ και την κατασκευή νέας μονάδας επεξεργασίας περλίτη στην Τουρκία, όπου πρόσφατα ιδρύσαμε εταιρεία κοινών συμφερόντων. Οι υψηλότερες κεφαλαιουχικές δαπάνες και η αύξηση στο κεφάλαιο κίνησης αντιστάθμισαν την αύξηση του EBITDA, και, ως εκ τούτου, οι προ φόρων ελεύθερες ταμειακές ροές για το έτος έφθασαν τα 9,8 εκατ. από 26,2 εκατ. το. Επιπλέον, η δημιουργία χρηματορροών επηρεάστηκε αρνητικά από υψηλότερους καταβληθέντες φόρους εισοδήματος, αυξημένες χρηματοοικονομικές δαπάνες και υψηλότερη ανταμοιβή των μετόχων σε σχέση με το. Στο τέλος του, η καθαρή δανειακή μας θέση αυξήθηκε κατά 19,2 εκατ. και έφθασε τα 132,1 εκατ., πάντα σε συσχετισμό προς όλες τις προαναφερθείσες χρηματοδοτικές απαιτήσεις και, κυρίως, προς τη σημαντική απαίτηση ΦΠΑ από το ελληνικό κράτος ύψους 18 εκατ. Ωστόσο, λόγω της ενισχυμένης μας κερδοφορίας, ο λόγος του καθαρού δανεισμού προς το EBITDA παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητος στο 1,95 σε σύγκριση με 1,9 στο τέλος του. Στη διάρκεια του, αποπληρώθηκαν δάνεια 16 εκατ. Επιπλέον, αναχρηματοδοτήθηκε ομολογιακό δάνειο ύψους 20 εκατ. που έληγε το Μάρτιο του με διετή διάρκεια έως το Μάρτιο του 2013 και εκδόθηκε τον Ιούνιο του ένα νέο κοινό ομολογιακό δάνειο 20 εκατ. με διετή διάρκεια. Παρά τα πολύ θετικά αποτελέσματα σε επίπεδο Ομίλου, η ζημία σε επίπεδο μητρικής εταιρείας δεν επιτρέπει την καταβολή μερίσματος για τη χρήση σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία. Ως εκ τούτου, η S&B δεν θα διανείμει μέρισμα ενώ το Διοικητικό Συμβούλιο ενδέχεται να προτείνει εναλλακτικό τρόπο ανταμοιβής για τους μετόχους εν ευθέτω χρόνω. Συνεχιζόμενες και Διακοπτόμενες Δραστηριότητες Στις 8 Νοεμβρίου, ανακοινώσαμε από κοινού με την ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ Α.Ε. την επίτευξη αρχικής συμφωνίας για τη σταδιακή απόκτηση της δραστηριότητας του βωξίτη της S&B στην Ελλάδα από την Αλουμίνιον Α.Ε. 100% θυγατρική ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ Α.Ε. Η αρχικά συμφωνηθείσα τιμή για τη συναλλαγή αυτή είναι 61,1 εκατ., η οποία θα οριστικοποιηθεί με την ολοκλήρωση του οικονομικού, νομικού, φορολογικού και τεχνικού ελέγχου (due diligence). Με την επιτυχή ολοκλήρωση του due diligence, θα οριστικοποιηθούν και οι όροι και το σχετικό χρονοδιάγραμμα της σταδιακής μεταβίβασης της δραστηριότητας του βωξίτη στην ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΝ Α.Ε. Η αρχική συμφωνία προβλέπει την απόσχιση, εισφορά προς και απορρόφηση της δραστηριότητας βωξίτη του Ομίλου S&B στην Ελλάδα από τη Δελφοί-Δίστομον («Δ.Δ.»), 100% θυγατρική της Αλουμίνιον Α.Ε., η οποία δραστηριοποιείται στην παραγωγή βωξίτη. Σε αυτό το στάδιο, η S&B θα γίνει μέτοχος στο νέο εταιρικό σχήμα που θα προκύψει («Νέα Δ.Δ.»). Ακολούθως, η Αλουμίνιον Α.Ε. θα προβεί τμηματικά στην εξαγορά ποσοστού μετοχών κυριότητος S&B στη Νέα ΔΔ, προκειμένου να αποκτήσει αρχικά το 51% και εντός των επόμενων 30 μηνών το υπολειπόμενο 49%. Σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από τα ΔΠΧΑ (IFRS 5), την 31 η Δεκεμβρίου η δραστηριότητα βωξίτη της S&B στην Ελλάδα και η «Ελληνικοί Βωξίται Ελικώνος Α.Ε.», 100% θυγατρική της μητρικής εταιρείας, ταξινομήθηκε ως Διακοπτόμενη Δραστηριότητα. Σημ. Όλα τα ποσοστά έχουν υπολογιστεί με βάση τα πλήρη νούμερα και όχι τα στρογγυλοποιημένα, τα οποία εμφανίζονται στην παρούσα έκθεση. 10

15 Συνεχιζόμενες Δραστηριότητες Διακοπτόμενες Δραστηριότητες Σε χιλιάδες Ευρώ Έτος Έτος % Έτος Έτος % Πωλήσεις ,0% ,6% EBITDA ,3% ,5% Λειτουργικά κέρδη ,1% (3.785) (10.089) 62,5% Κέρδη προ φόρων ,0% (4.478) (10.772) 58,4% Καθαρά κέρδη ,8% (4.604) (10.479) 56,1% Κέρδη ανά μετοχή 2 0,4935 0,4609 7,1% (0,0901) (0,2045) 55,9% 1 Καθαρά κέρδη που κατανέμονται στους μετόχους της Εταιρίας 2 Βάσει των καθαρών κερδών που κατανέμονται στους μετόχους της Εταιρίας και του βασικού μέσου σταθμικού όρου μετοχών στη χρήση Συνοπτικά αποτελέσματα Συνεχιζόμενων Δραστηριοτήτων Οι συνεχιζόμενες δραστηριότητες αντιπροσωπεύουν τους Κλάδους Μπεντονίτη, Περλίτη, Συλλιπασμάτων Συνεχούς Χύτευσης και Λοιπών Ορυκτών (Otavi), καθώς και τη δραστηριότητα του βωξίτη στη Σαρδηνία της Ιταλίας. Οι τάσεις της αγοράς καθώς και οικονομικός σχολιασμός για κάθε έναν από αυτούς τους Κλάδους παρατέθηκαν ανωτέρω. Οι ενοποιημένες πωλήσεις για τις Συνεχιζόμενες Δραστηριότητες ανήλθαν σε 422,8 εκατ. το, ποσό που αντιπροσωπεύει αύξηση 8% σε σύγκριση προς τα 391,6 εκατ. το. Οι όγκοι πωλήσεων ήταν μόνον ελαφρά αυξημένοι από τα επίπεδα του και, ως εκ τούτου, η αύξηση του κύκλου εργασιών είναι πρωτίστως αποτέλεσμα ενός βελτιωμένου προϊοντικού μείγματος και μίας βελτιωμένης τιμολογιακής πολιτικής. Τα κόστη το ήταν πολύ υψηλότερα από ότι το. Ενδεικτικά, στη διάρκεια του οι τιμές του αργού πετρελαίου ήταν κατά μέσο όρο υψηλότερες κατά 40% περίπου σε σχέση με το. Τα υψηλότερα κόστη ενέργειας οδήγησαν σε υψηλότερα κόστη παραγωγής αλλά και σε σημαντικές αυξήσεις σε κάποιες πρώτες ύλες (ρητίνες, υλικά συσκευασίας) που χρησιμοποιούνται σε διάφορες παραγωγικές διαδικασίες. Άλλες πρώτες ύλες, όπως άνθρακας και γραφίτης, αυξήθηκαν σημαντικά ως αποτέλεσμα ελλείψεων και της δυναμικής προσφοράς-ζήτησης. Οι θαλάσσιοι ναύλοι το υπήρξαν κατά μέσο όρο χαμηλότεροι κατά 36% ως προς το. Όμως, αυτό αντισταθμίστηκε από τις υψηλότερες τιμές πετρελαίου που συνιστούν μέρος του συνολικού κόστους θαλασσίων ναύλων. Συνολικά, το κόστος πωληθέντων αυξήθηκε κατά 8,7% έχοντας ως συνέπεια αύξηση κατά 5,9% του μεικτού κέρδους που ανήλθε στα 109,1 εκατ. καθώς και σταθερότητα στο μεικτό περιθώριο σε σύγκριση με το. Τα Έξοδα Διοίκησης & Διάθεσης μειώθηκαν κατά 2,4% στα 67,1 εκατ., παρά την αναγνώριση ζημίας απομείωσης σχετικής με τη δραστηριότητα του περλίτη στην Ισπανία που οφειλόταν σε επιβράδυνση των εγχώριων βιομηχανιών που εξυπηρετούμε. Η συνολική ζημία απομείωσης ανήλθε σε 1,8 εκατ., από όπου ποσό 1,1 εκατ. συμπεριλαμβάνεται στα Έξοδα Διοίκησης & Διάθεσης. Οι καθαρές λειτουργικές δαπάνες διατηρήθηκαν στα επίπεδα της προηγούμενης χρονιάς, στα 65,7 εκατ., αντανακλώντας την ενσωμάτωση 0,4 εκατ. σχετικών με την προαναφερθείσα απομείωση στις Λοιπές Δαπάνες, καθώς και 1,1 εκατ. για την απομείωση επενδυτικής ακίνητης περιουσίας στην Ελλάδα από το ιστορικό κόστος στην τρέχουσα εύλογη αξία. Παρά την ενσωμάτωση αυτών των μη επαναλαμβανόμενων δαπανών, η μείωση των Εξόδων Διοίκησης & Διάθεσης και ο περιορισμός των Καθαρών Λειτουργικών Δαπανών στο επίπεδο της προηγούμενης χρονιάς αποδεικνύουν τη σταθερή μας εστίαση στον έλεγχο του κόστους και είχαν ως αποτέλεσμα ισχυρή αύξηση της κερδοφορίας. Στη διάρκεια του, το EBITDA και το λειτουργικό κέρδος αυξήθηκαν κατά 9,3% και 15,1% ως προς το, στα 63,3 εκατ. και 43,4 εκατ., αντιστοίχως. Επιπλέον, τα περιθώρια EBITDA και λειτουργικού κέρδους βελτιώθηκαν κατά 20 και 70 μονάδες βάσης, αντιστοίχως ως προς το. Τα καθαρά χρηματοοικονομικά έξοδα αυξήθηκαν κατά 31,1% ως προς το και έφθασαν τα 8,1 εκατ. από 6,2 εκατ. Η αύξηση αποδίδεται απολύτως στα καθαρά έξοδα τόκων, που έφθασαν τα 6,4 εκατ. το από 4,3 εκατ. το. Περισσότερο από 2/3 αυτής της αύξησης οφείλεται σε υψηλότερα επιτόκια ενώ το υπόλοιπο σχετίζεται με αύξηση του μέσου καθαρού Σημ. Όλα τα ποσοστά έχουν υπολογιστεί με βάση τα πλήρη νούμερα και όχι τα στρογγυλοποιημένα, τα οποία εμφανίζονται στην παρούσα έκθεση. 11

16 δανεισμού στη διάρκεια του έτους: α) Ο μέσος καθαρός δανεισμός για τον Όμιλο αυξήθηκε σε 131,3 εκατ. στο τέλος του από 113,9 εκατ. στο τέλος του β) Ο μέσος όρος του 3μηνου επιτοκίου Euribor για το ήταν υψηλότερος κατά 60 μονάδες βάσης, στο 1,39% σε σύγκριση με επιτόκιο 0,81% στη διάρκεια του προηγουμένου έτους. Τα κέρδη προ φόρων 36,4 εκατ. αυξήθηκαν κατά 12% το από 32,5 εκατ. το και τα καθαρά κέρδη από τις Συνεχιζόμενες Δραστηριότητες που αναλογούν στους μετόχους του Ομίλου για το ανήλθαν σε 25,2 εκατ. έναντι των 23,6 εκατ. του. Το κεφάλαιο κίνησης (κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία εκτός ταμειακών διαθεσίμων μείον βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις εκτός βραχυπρόθεσμων δανειακών υποχρεώσεων) των Συνεχιζόμενων Δραστηριοτήτων αυξήθηκε κατά 10,3 εκατ. στα 74,5 εκατ. στο τέλος του από 64,2 εκατ. στο τέλος του. Ενώ αυτή η διαφορά συνιστά αύξηση 16% σε σχέση με το προηγούμενο έτος, πρέπει να τονιστεί ότι συμπεριλαμβάνει ένα σημαντικό ποσό της τάξεως των 10 εκατ. που αποτελεί μέρος απαίτησης ΦΠΑ από το ελληνικό κράτος, το σύνολο της οποίας ανέρχεται σε πάνω από 18 εκατ. και δεν είναι ελεγχόμενο από εμάς. Τα υπόλοιπα 8 εκατ. της απαίτησης έχουν ταξινομηθεί ως στοιχεία μακροπρόθεσμου ενεργητικού. Όσον αφορά το λειτουργικό κεφάλαιο κίνησης, η αύξηση του ως προς το είναι 12%, σε ευθυγράμμιση με την αύξηση των πωλήσεων των Συνεχιζόμενων Δραστηριοτήτων. Επιπλέον, το λειτουργικό κεφάλαιο κίνησης ως ποσοστό επί των πωλήσεων παρέμεινε γενικώς σταθερό στο 18,9% το έναντι 18,3% το. Σημειώνεται ότι το λειτουργικό κεφάλαιο κίνησης αποτελείται από τους λογαριασμούς «αποθέματα», «εμπορικές απαιτήσεις» (συμπεριλαμβανομένων και σχετικών ποσών από το λογαριασμό «Απαιτήσεις από συνδεόμενα μέρη») και «εμπορικές υποχρεώσεις» (συμπεριλαμβανομένων και σχετικών ποσών από το λογαριασμό «Υποχρεώσεις προς συνδεόμενα μέρη»). Οι επενδύσεις για τις Συνεχιζόμενες Δραστηριότητες ανήλθαν το στα 20 εκατ. και ήταν υψηλότερες κατά 41% περίπου σε σχέση προς το. Αφορούσαν πρωτίστως τις ανάγκες ανάπτυξης των ορυχείων μπεντονίτη στις ΗΠΑ και την κατασκευή νέας μονάδας επεξεργασίας περλίτη στην Τουρκία, όπου πρόσφατα ιδρύσαμε εταιρεία κοινών συμφερόντων. Οι υψηλότερες κεφαλαιουχικές δαπάνες και η αύξηση στο κεφάλαιο κίνησης αντιστάθμισαν την αύξηση του EBITDA, και, ως εκ τούτου, οι προ φόρων ελεύθερες ταμειακές ροές για το έτος έφθασαν τα 22,2 εκατ. από 40,3 εκατ. το. Επιπλέον, η δημιουργία χρηματορροών επηρεάστηκε αρνητικά από υψηλότερους καταβληθέντες φόρους εισοδήματος, αυξημένες χρηματοοικονομικές δαπάνες και υψηλότερη ανταμοιβή των μετόχων σε σχέση με το. Λόγω όλων των ανωτέρω χρηματοδοτικών απαιτήσεων, οι Συνεχιζόμενες Δραστηριότητες στο τέλος του συνέβαλαν στην αύξηση της καθαρής δανειακής θέσης του Ομίλου κατά 6,7 εκατ. Συνοπτικά αποτελέσματα των Διακοπτόμενων Δραστηριοτήτων Οι Διακοπτόμενες Δραστηριότητες περιλαμβάνουν τις δραστηριότητες βωξίτη στην Ελλάδα και τους Ελληνικούς Βωξίτες Ελικώνος Α.Ε., μία 100% θυγατρική του Ομίλου. Οι ενοποιημένες πωλήσεις των Διακοπτόμενων Δραστηριοτήτων το έφθασαν τα 32,9 εκατ. έναντι 28,5 εκατ. το, αντιπροσωπεύοντας αύξηση 15,6%. Η παραγωγή αυξήθηκε σταδιακά στη διάρκεια του χρόνου σε ικανοποιητικά επίπεδα, καταγράφοντας σημαντική αύξηση 58% σε σχέση με το. Το γεγονός αυτό υπήρξε ουσιαστικός παράγοντας για να μπορέσουμε να εξυπηρετήσουμε επαρκώς την ισχυρή ζήτηση τόσο της αγοράς αλουμίνας όσο και τσιμέντου, χωρίς να χρειαστεί να καταφύγουμε σε εισαγωγές πρώτης ύλης από τρίτους, όπως το. Περαιτέρω, και σε συμφωνία προς τα προβλεπόμενα από τα ΔΠΧΠ (IFRS 5), οι αποσβέσεις που σχετίζονται με τις Διακοπτόμενες Δραστηριότητες σταμάτησαν για περίπου δύο μήνες, κατόπιν της ανακοίνωσης της 8 Νοεμβρίου σχετικά με τη σταδιακή πώληση της συγκεκριμένης δραστηριότητας. Ο συνδυασμός όλων των παραγόντων, δηλαδή της αυξημένης παραγωγής, της διακοπής εισαγωγών πρώτης ύλης από τρίτους, και των μειωμένων αποσβέσεων, συνέβαλε σε σημαντική αύξηση του μεικτού κέρδους, το οποίο έφθασε τα 2 εκατ. το έναντι ζημιών ύψους 9,6 εκατ. το. Τα Έξοδα Διοίκησης & Διάθεσης αυξήθηκαν κατά 69% σε 2,5 εκατ. από 1,5 εκατ. το, αντανακλώντας υψηλότερα έξοδα τρίτων συνεπεία της αυξημένης παραγωγής. Ωστόσο, οι καθαρές λειτουργικές δαπάνες ανήλθαν σε 5,8 εκατ. από 0,5 εκατ. το Σημ. Όλα τα ποσοστά έχουν υπολογιστεί με βάση τα πλήρη νούμερα και όχι τα στρογγυλοποιημένα, τα οποία εμφανίζονται στην παρούσα έκθεση. 12

17 . Η σημαντική αυτή αύξηση ενσωματώνει, στις Λοιπές Δαπάνες, 3,5 εκατ. που απορρέουν από την αρνητική, για την S&B, ολοκλήρωση αιτήματος διαιτησίας από γαλλική εταιρεία-πελάτη της Εταιρείας, σχετικά με παραβίαση συμβατικών υποχρεώσεων που προέκυψαν από τις αδειοδοτικές καθυστερήσεις στην παραγωγή βωξίτη κατά τα προηγούμενα δύο έτη. Τα κέρδη προ φόρων των Διακοπτόμενων Δραστηριοτήτων κατέγραψαν ζημίες 4,5 εκατ. περίπου σε σχέση με ζημίες ύψους 10,8 εκατ. το. Σημαντικά Γεγονότα Διορισμός νέου Διευθύνοντος Συμβούλου Στις 4 Απριλίου, το Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρίας αποφάσισε και ενέκρινε ομόφωνα, την εκλογή του κ. Κρίτωνα-Λεωνίδα Αναβλαβή ως νέου μέλους του Διοικητικού Συμβουλίου της Εταιρίας και ως Διευθύνοντος Συμβούλου της Εταιρίας. Η εκλογή του κου Αναβλαβή ως μέλους του Διοικητικού Συμβουλίου έγινε σε αντικατάσταση του παραιτηθέντος, μη εκτελεστικού μέλους, κας Αικατερίνης Π. Κυριακοπούλου, Επιτίμου Προέδρου. Η εκλογή του επικυρώθηκε από τη Γενική Συνέλευση των μετόχων την 1η Ιουνίου και ανέλαβε τα καθήκοντα του Διευθύνοντος Συμβούλου με ορίζοντα καταρχάς 5 ετών. Η απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου αντανακλά τη δέσμευση του οργανισμού μας για την ανάπτυξη της ηγεσίας, δημιουργώντας εσωτερικά για το υποψήφιο στελεχιακό δυναμικό του τις κατάλληλες ευκαιρίες ανάπτυξης, εξέλιξης και συνεχούς εκπαίδευσης, ώστε να επιτευχθεί μία ομαλή μετάβαση και σωστός σχεδιασμός διαδοχής. Η απόφαση αυτή, αντικατοπτρίζει επίσης την εμπιστοσύνη και το σεβασμό του Συμβουλίου απέναντι στην εις βάθος γνώση της δραστηριότητάς μας και την ασφάλεια που προσφέρει μία ομαλή και έγκαιρη αλλαγή ηγεσίας. Νέο Διοικητικό Συμβούλιο & νέα μέλη της Επιτροπής Ελέγχου Η Γενική Συνέλευση των μετόχων της 1ης Ιουνίου, εξέλεξε νέο Διοικητικό Συμβούλιο καθώς η τριετής θητεία του προηγούμενου Διοικητικού Συμβουλίου έληξε. Το νέο Διοικητικό Συμβούλιο θα έχει τριετή θητεία με πιο ευέλικτο σχήμα για τις λειτουργίες του. Απαρτίζεται πλέον από δώδεκα αντί δεκαπέντε μέλη προηγουμένως ενώ συμπεριλαμβάνει ένα νέο μέλος και έχει επτά ανεξάρτητα μη εκτελεστικά μέλη σύμφωνα με την παρ. 3 του Ν.3016/2002. Η Γενική Συνέλευση ενέκρινε επίσης την εκλογή νέας Επιτροπής Ελέγχου σύμφωνα με το άρθρο 37 του Ν. 3693/2008. Ακύρωση ιδίων μετοχών Η Τακτική Γενική Συνέλευση των μετόχων που πραγματοποιήθηκε την 1η Ιουνίου, αποφάσισε, μεταξύ άλλων θεμάτων, τη μείωση του συνολικού αριθμού των μετοχών από σε κοινές ονομαστικές μετοχές, λόγω ακύρωσης ιδίων μετοχών που αντιπροσωπεύουν 1,3% του μετοχικού κεφαλαίου, σύμφωνα με το άρθρο 16 του Κ.Ν. 2190/1920. Οι ως άνω μετοχές αγοράσθηκαν κατά το διάστημα 6/6/ /1/, σε εκτέλεση αποφάσεων των από 14/5/2008 και 17/6/ Γενικών Συνελεύσεων των Μετόχων της Εταιρίας. Μετά την ως άνω μείωση, το μετοχικό κεφάλαιο της Εταιρίας ανέρχεται πλέον σε ,00, διαιρούμενο σε κοινές, ονομαστικές μετοχές, ονομαστικής αξίας μετοχής ενός (1) Ευρώ η κάθε μία. Επιστροφή κεφαλαίου Βασιζόμενοι στην ισχυρή συνολική απόδοση του Ομίλου κατά το, στην εμπιστοσύνη μας στις μελλοντικές προοπτικές των δραστηριοτήτων μας, και στην πρόθεσή μας για ικανοποιητική ανταμοιβή των μετόχων μας, το Διοικητικό μας Συμβούλιο πρότεινε την επιστροφή κεφαλαίου στους μετόχους ύψους 0,25 ανά μετοχή. Η πρόταση εγκρίθηκε από τη Γενική Συνέλευση των μετόχων την 1η Ιουνίου και στις 25 Ιουλίου καταβλήθηκε το ποσό στους μετόχους. Νέα οργανωτική δομή Με πρωτοβουλία της ανώτατης διοίκησης, το Σεπτέμβριο του προχωρήσαμε σε οργανωτικές αλλαγές, οι οποίες είναι σε ισχύ από τον Ιανουάριο του Η νέα δομή θα εξασφαλίσει την επίτευξη λειτουργικών συνεργιών, την ικανοποίηση των πελατών διεθνώς πέραν των προσδοκιών τους, για πρόσθετες βιομηχανικές λύσεις στο πλαίσιο της βιώσιμης ανάπτυξης, καθώς και την αξιοποίηση ευκαιριών ανάπτυξης σε αναδυόμενες αγορές. Σημ. Όλα τα ποσοστά έχουν υπολογιστεί με βάση τα πλήρη νούμερα και όχι τα στρογγυλοποιημένα, τα οποία εμφανίζονται στην παρούσα έκθεση. 13

18 Η νέα οργανωτική δομή της S&B είναι ένα σύστημα matrix, το οποίο βασίζεται σε τέσσερις γεωγραφικές περιοχές και σε τέσσερις αγορές. Οι περιοχές είναι Βόρεια Ευρώπη, Νότια Ευρώπη, Ασία-Ειρηνικός και Αμερική. Κάθε γεωγραφική περιοχή είναι υπεύθυνη για την παραγωγή, τις πωλήσεις, την εφοδιαστική αλυσίδα και τις υπηρεσίες υποστήριξης. Οι τέσσερις διεθνείς αγορές Μεταλλουργία, Χυτήρια, Κατασκευές και Ειδικές εφαρμογές- λειτουργώντας συμπληρωματικά στη νέα οργάνωση, έχουν την ευθύνη για το μάρκετινγκ, τη διαχείριση παγκόσμιων πελατών, την επιχειρηματική ανάπτυξη και την έρευνα & ανάπτυξη, με στόχο να αυξήσουν την καινοτομία και να διευρύνουν το χαρτοφυλάκιο των προϊόντων και των λύσεων που προσφέρει η S&B. Η νέα οργάνωση υποστηρίζεται ενεργά από μια λιτή δομή κεντρικών υπηρεσιών, οι οποίες θα θέτουν, θα προωθούν και θα παρακολουθούν την εφαρμογή εταιρικών στρατηγικών και πολιτικών. Δημιουργήθηκε μια νέα Διεύθυνση Βιώσιμης Ανάπτυξης για την υποστήριξη της επιτυχημένης και υπεύθυνης λειτουργίας του ομίλου σε βάθος χρόνου, η οποία θα ισορροπεί τις οικονομικές, περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιταγές και θα λαμβάνει υπόψη τις προσδοκίες όλων των συμμετόχων. Η νέα οργάνωση matrix λειτουργεί με πολλαπλές γραμμές επικοινωνίας, αξιοποιώντας την πολυμορφία της παγκόσμιας κοινότητας των εργαζομένων μας και καλλιεργώντας μία κουλτούρα, που χαρακτηρίζεται από συνεργασία, συνεχή μάθηση και καινοτομία με ένα ξεκάθαρο στρατηγικό προσανατολισμό. Η νέα οργανωτική δομή και τα στελέχη που αναφέρονται στο Διευθύνοντα Σύμβουλο, είναι: Περιβαλλοντική επένδυση 10 εκατ. για μία νέα, τελευταίας τεχνολογίας αποθήκη Τον Οκτώβριο του θέσαμε σε λειτουργία μία νέα αποθήκη επεξεργασμένου μπεντονίτη. Αυτός ο μοναδικός σε διεθνές επίπεδο τύπος υποδομής, απαράμιλλος στον τομέα των βιομηχανικών ορυκτών, σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε ειδικά για τις εγκαταστάσεις της S&B στη Μήλο. Στοχεύει στην ελαχιστοποίηση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος από τη διαχείριση (μεταφορά-αποθήκευση) του ξηρού μπεντονίτη. Ταυτόχρονα παρέχει λειτουργικά οφέλη για τη διαχείριση του προϊόντος εντός των παραγωγικών εγκαταστάσεων. Θα συμβάλει σε θεαματική μείωση των εκπομπών σκόνης, επιτυγχάνοντας όρια κατά πολύ χαμηλότερα των προβλεπομένων από τη νομοθεσία και των καθορισμένων από τις άδειες λειτουργίας της εγκατάστασης. Σημ. Όλα τα ποσοστά έχουν υπολογιστεί με βάση τα πλήρη νούμερα και όχι τα στρογγυλοποιημένα, τα οποία εμφανίζονται στην παρούσα έκθεση. 14

19 Επιχειρηματικοί Κίνδυνοι Ο Όμιλος παρακολουθεί συστηματικά, αξιολογεί και λαμβάνει συγκεκριμένα μέτρα για την αντιμετώπιση των κινδύνων που ενδεχομένως να παρουσιαστούν και συνδέονται με: θαλάσσιους ναύλους, τιμές καυσίμων και ενέργειας, τιμές πρώτων υλών, ποιότητα, περιβάλλον, υγιεινή & ασφάλεια, θεσμικό νομοθετικό πλαίσιο, διαδικασία αδειοδότησης και μεταλλευτικά δικαιώματα, χρηματοοικονομικό περιβάλλον, ασφαλίσιμους κινδύνους. Κίνδυνοι Τιμών Μεταφορών Λόγω της γεωγραφικής διασποράς των κοιτασμάτων, των βιομηχανικών εγκαταστάσεων, των τελικών αγορών αλλά και λόγω της φύσης των προϊόντων του, ο Όμιλος χρησιμοποιεί συστηματικά πλοία ξηρού φορτίου χύδην για να καλύψει τις μεταφορικές του ανάγκες. Ο Όμιλος εκτιμά ότι η σημαντικότερη έκθεσή του στον κίνδυνο της μεταβολής των τιμών των θαλάσσιων ναύλων προέρχεται από φορτία μπεντονίτη και περλίτη, που μεταφέρονται από την ανατολική Μεσόγειο στις ανατολικές ακτές της Β. Αμερικής, στη βόρεια Ευρώπη και σε μικρότερο βαθμό στη δυτική Μεσόγειο. Μέρος αυτού του κινδύνου καλύπτεται με σύναψη μεσοπρόθεσμων συμβολαίων θαλάσσιων μεταφορών με πλοιοκτήτες και ναυλωτές. Η Διοίκηση παρακολουθεί συνεχώς το συγκεκριμένο κίνδυνο και διερευνά εναλλακτικές αντισταθμιστικές στρατηγικές. Ο Όμιλος χρησιμοποιεί επίσης συστηματικά άλλα μεταφορικά μέσα (φορτηγά, φορτηγίδες, σιδηρόδρομο), όπου ο βασικός κίνδυνος έχει τη μορφή της μεταβολής των τιμών των καυσίμων (βλέπε κατωτέρω: κίνδυνοι τιμών ενέργειας). Η Διοίκηση εκτιμά ότι οι προαναφερόμενοι κίνδυνοι μεταφορών δεν αναμένεται να επηρεάσουν ουσιωδώς την οικονομική θέση του Ομίλου κατά το Κίνδυνοι Τιμών Ενέργειας και καυσίμων Ο Όμιλος είναι εκτεθειμένος στον κίνδυνο της διακύμανσης των τιμών των καυσίμων (κυρίως πετρέλαιο, φυσικό αέριο) και διαφόρων μορφών ενέργειας, (κυρίως ηλεκτρική ενέργεια), που διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στις παραγωγικές και μεταφορικές δραστηριότητές του. Η παρουσία του Ομίλου και οι προμηθευτές του σε ενέργεια είναι γεωγραφικά διασπαρμένοι. Παρόλα αυτά μία γενική και σημαντική αύξηση στις τιμές της ενέργειας μπορεί να έχει ουσιώδη επίπτωση στη λειτουργική κερδοφορία του Ομίλου. Επίσης, καθώς οι προμήθειες ενέργειας γίνονται σε τοπικό επίπεδο, μερικές τοπικές αγορές μπορεί να επηρεαστούν από σημαντικές αλλά μη επαναλαμβανόμενες διακυμάνσεις τιμών. Υπό αυτές τις συνθήκες, η Διοίκηση επικεντρώνει τις προσπάθειές της στη μείωση των επιπτώσεων στα λειτουργικά της περιθώρια μέσω βελτίωσης της παραγωγικότητας και ταυτόχρονα, όπου είναι δυνατόν, αναπροσαρμόζοντας τις εμπορικές πολιτικές της. Οι παγκόσμιες εξελίξεις στις αγορές ενέργειας έχουν προκαλέσει σημαντικές διακυμάνσεις τιμών τα τελευταία χρόνια. Κατά τη διάρκεια του οι τιμές πετρελαίου αυξήθηκαν 40% κατά μέσο όρο ενώ διατηρούνται τα τρέχοντα επίπεδα τιμών. Η Διοίκηση παρακολουθεί συνεχώς τους συγκεκριμένους κινδύνους και διερευνά εναλλακτικές και αντισταθμιστικές στρατηγικές. Η Διοίκηση εκτιμά ότι οι προαναφερόμενοι κίνδυνοι τιμών ενέργειας δεν αναμένεται να επηρεάσουν ουσιωδώς την οικονομική θέση του Ομίλου κατά το Κίνδυνοι Τιμών Πρώτων Υλών Η S&B έχει ως επί το πλείστον ιδιόκτητα ορυχεία και αποθέματα των βασικών ορυκτών που εμπορεύεται (μπεντονίτη, περλίτη, βωξίτη, βολλαστονίτη). Παρ όλα αυτά, ένα μικρότερο κομμάτι της δραστηριότητάς της βασίζεται στην επεξεργασία και εμπορία εξειδικευμένων ορυκτών, τα οποία αγοράζονται από τρίτους. Παρόλο που στις περισσότερες περιπτώσεις εξασφαλίζουμε την προμήθεια των ορυκτών αυτών με μεσοπρόθεσμα συμβόλαια, αυτό δεν έχει καταστεί πάντα εφικτό στο παρελθόν και πιθανώς να μην είναι εφικτό στο μέλλον. Ο Όμιλος αγοράζει επίσης έναν αριθμό λοιπών υλικών (ανθρακική σόδα, κάρβουνο, ρητίνες) τα οποία χρησιμοποιούνται ως πρόσθετα στην παραγωγή των τελικών προϊόντων καθώς και διάφορα άλλα υλικά (εκρηκτικά, ανταλλακτικά, υλικά συσκευασίας), τα οποία χρησιμοποιούνται σε διάφορες φάσεις της παραγωγικής διαδικασίας. Τα τελευταία χρόνια έχουν παρατηρηθεί σημαντικές διακυμάνσεις στις τιμές των προϊόντων αυτών. Ο κίνδυνος που σχετίζεται με τις αγορές πρώτων υλών και υλικών από ανεξάρτητους προμηθευτές ελαχιστοποιείται με την ανάπτυξη και διατήρηση μακροχρόνιων σχέσεων και συμβάσεων συνεργασίας. Σημ. Όλα τα ποσοστά έχουν υπολογιστεί με βάση τα πλήρη νούμερα και όχι τα στρογγυλοποιημένα, τα οποία εμφανίζονται στην παρούσα έκθεση. 15

20 Η Διοίκηση εκτιμά ότι οι προαναφερόμενοι κίνδυνοι πρώτων υλών δεν αναμένεται να επηρεάσουν ουσιωδώς την οικονομική θέση του Ομίλου κατά το Περιβαλλοντικοί Κίνδυνοι, Κίνδυνοι Υγείας, Ασφάλειας και Ποιότητας Σε κάθε χώρα, όπου δραστηριοποιείται ο Όμιλος της S&B, ισχύουν κανονισμοί που αφορούν αέριες εκπομπές, θόρυβο, διαχείριση αποβλήτων, αποκατάσταση περιβάλλοντος. Οι περισσότερες από τις μεταλλευτικές και βιομηχανικές δραστηριότητες της S&B, έχουν επιπτώσεις, έστω και περιορισμένες, στο περιβάλλον, που είναι συνυφασμένες με τη φύση της εξορυκτικής διαδικασίας και της επεξεργασίας των ορυκτών. Η S&B προσπαθεί να ελαχιστοποιήσει τις επιπτώσεις στο περιβάλλον, στην υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων και να διαχειριστεί προληπτικά τους σχετικούς κινδύνους, με τη θέσπιση και την εφαρμογή κατάλληλων μέτρων και διαδικασιών. Η επίδοση της S&B σε θέματα περιβάλλοντος, υγιεινής και ασφάλειας παρακολουθείται μέσω συστήματος μετρήσεως και καταγραφής σχετικών δεικτών και μέσω επιθεωρήσεων στις εγκαταστάσεις παραγωγής. Η S&B το 2006 εισήγαγε στις θυγατρικές της την Εταιρική Πολιτική Ποιότητας, Περιβάλλοντος, Υγιεινής και Ασφάλειας, τονίζοντας τη σημασία της πρόληψης και της αποτελεσματικής διαχείρισης των παραπάνω κινδύνων με τον καταλληλότερο και αμεσότερο τρόπο. Η πολιτική εφαρμόζεται με σεβασμό στις τοπικές αντιλήψεις, συνήθειες και συνθήκες. Η ίδρυση Δ/νσης Βιώσιμης Ανάπτυξης Ομίλου το Σεπτέμβριο του, αρμόδιας για τη διαχείριση των θεμάτων περιβάλλοντος, υγιεινής& ασφάλειας και ποιότητας θα συνεισφέρει στην ενίσχυση της διάχυσης καλών πρακτικών στους τομείς αυτούς, συντονίζοντας την εφαρμογή των υφισταμένων και υπό ανάπτυξη εταιρικών διαδικασιών και πολιτικών. Η πολιτική βιώσιμης ανάπτυξης της S&B επιβάλλει τη συνεισφορά κάθε εργαζόμενου στην υλοποίηση των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης. Η S&B εφαρμόζει πιστοποιημένα, σύμφωνα με τα πρότυπα ISO 9001 και ISO 14001, συστήματα διαχείρισης της ποιότητας και του περιβάλλοντος στην πλειονότητα των εγκαταστάσεών της διεθνώς. Το Δεκέμβριο του 2009, το σύστημα διαχείρισης Υγιεινής και Ασφάλειας του Κλάδου ΣΣΧ στην Ινδία και το Μάιο του το αντίστοιχο σύστημα της θυγατρικής S&B S.A.R.L. στη Γαλλία, πιστοποιήθηκαν με το πρότυπο OHSAS Στους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης της S&B περιλαμβάνεται η πιστοποίηση όλων των εγκαταστάσεων του Ομίλου σύμφωνα με τα πρότυπα ISO 9011, ISO και OHSAS Η S&B μεριμνά για την παροχή ασφαλούς εργασιακού περιβάλλοντος στο προσωπικό και τους εργολάβους της, με κύριο στόχο να προστατέψει την υγεία τους, αποσκοπώντας παράλληλα να διατηρήσει την εξαιρετική επιχειρηματική της φήμη και να ελαχιστοποιήσει πιθανές μελλοντικές αποζημιώσεις. Σε αυτό το πλαίσιο, η Διοίκηση παρέχει τους απαιτούμενους πόρους για την κατάλληλη εκπαίδευση του προσωπικού της και των συνεργαζόμενων εργολάβων στη χρήση εκρηκτικών και βαρέων οχημάτων, όπως μηχανημάτων μεταλλείων, φορτηγών, φορτωτών και άλλων. Οι προληπτικές πρακτικές ασφάλειας που εισήχθησαν στις εγκαταστάσεις της εταιρίας στην Ελλάδα το 2006, έχουν διαχυθεί μέχρι σήμερα στις εγκαταστάσεις μας στη Γερμανία και Βουλγαρία με στόχο επέκτασης τους σε όλες τις εγκαταστάσεις του Ομίλου στα επόμενα τρία χρόνια. Το 2006, συστάθηκε Συμβούλιο Περιβάλλοντος, Υγιεινής και Ασφάλειας Ομίλου με σκοπό τη σταδιακή εναρμόνιση των πολιτικών και διαδικασιών ανά τον Όμιλο και παράλληλα έχουν θεσπιστεί τρία αντίστοιχα Περιφερειακά Συμβούλια για το συντονισμό θεμάτων περιβάλλοντος, υγιεινής & ασφάλειας στη Βόρεια Ευρώπη, Νότια Ευρώπη και στις Η.Π.Α. Η Διοίκηση εκτιμά ότι οι προαναφερόμενοι κίνδυνοι ποιότητας, περιβάλλοντος και υγιεινής και ασφάλειας, δεν αναμένεται να επηρεάσουν ουσιωδώς την οικονομική θέση του Ομίλου κατά το Νομικοί κίνδυνοι Κίνδυνοι Αδειοδοτικών Δικαιωμάτων Ως Όμιλος με διεθνή παρουσία και ποικίλο εύρος δραστηριοτήτων, η S&B εκτίθεται σε διάφορους νομικούς κινδύνους, καθώς και σε κινδύνους συνδεόμενους με τη αδειοδότηση των δραστηριοτήτων της. Η Νομική Διεύθυνση του Ομίλου και η Διεύθυνση Μεταλλειοκτησίας από κοινού παρακολουθούν και αποτιμούν τους σημαντικότερους από αυτούς τους κινδύνους. Επισημαίνεται, ότι εκκρεμεί ενώπιον του ΣτΕ η έκδοση απόφασης επί της αίτησης για την ακύρωση της έγκρισης περιβαλλοντικών όρων που αφορά εξορυκτική δραστηριότητα της Εταιρίας σε κοίτασμα βωξίτη στο Δήμο Λιδωρικίου. Σημ. Όλα τα ποσοστά έχουν υπολογιστεί με βάση τα πλήρη νούμερα και όχι τα στρογγυλοποιημένα, τα οποία εμφανίζονται στην παρούσα έκθεση. 16

21 Χρηματοοικονομικοί Κίνδυνοι Οι λειτουργικές δραστηριότητες του Ομίλου και η κεφαλαιακή του διάρθρωση, δημιουργούν συναλλαγματικούς κινδύνους, κινδύνους από μεταβολές επιτοκίων, και κινδύνους ρευστότητας. Επίσης, ο Όμιλος αντιμετωπίζει κινδύνους μεταβολής τιμών θαλάσσιων ναύλων και τιμών πετρελαίου, καθώς αυτοί οι παράγοντες αποτελούν σημαντικό μέρος του κόστους. Οι τρέχουσες οικονομικές εξελίξεις στην Ελλάδα εγκυμονούν διάφορους κινδύνους με αντισυμβαλλόμενα μέρη, ωστόσο η Διοίκηση του Ομίλου παρακολουθεί συνεχώς αυτούς τους κινδύνους μέσω των πρακτικών διαχείρισης κινδύνων που εφαρμόζει. Κίνδυνοι Συναλλάγματος, Θαλασσίων ναύλων και τιμών Ενέργειας Ανάλογα με τις επικρατούσες συνθήκες των αγορών, ο Όμιλος μπορεί να χρησιμοποιεί χρηματοοικονομικά παράγωγα με ορίζοντα ενός χρόνου, προκειμένου να αντισταθμίσει μέρος της εκτιμώμενης σχετικής έκθεσής του στις ισοτιμίες συναλλάγματος, τις τιμές πετρελαίου και τις τιμές θαλάσσιων ναύλων. Οι τιμές ναύλων και πετρελαίου αντισταθμίζονται χρησιμοποιώντας τους δείκτες Supramax και IPE Brent, αντίστοιχα, ως αντιπροσωπευτικούς της έκθεσης του Ομίλου σε αυτούς τους κινδύνους. Κίνδυνος Επιτοκίου Ο Όμιλος αντισταθμίζει μέρος των δανειακών του υποχρεώσεων, ώστε να προστατευτεί από πιθανές δυσμενείς μεταβολές των επιτοκίων. Κατ αυτή την πρακτική, η Διοίκηση αποφασίζει την αντιστάθμιση αξιολογώντας τις τρέχουσες συνθήκες των αγορών και τη μελλοντική επιθυμητή μόχλευση του Ομίλου. Ο χρονικός ορίζοντας αντιστάθμισης είναι μεγαλύτερος του ενός έτους. Κίνδυνος Ρευστότητας Η διαχείριση του κινδύνου ρευστότητας γίνεται μέσω της εξασφάλισης δεσμευμένων και μη, δανειακών και πιστωτικών ορίων και τη κατανομή αποπληρωμών μακροπρόθεσμων υποχρεώσεων σε διαφορετικούς χρονικούς ορίζοντες, μειώνοντας κατ αυτόν τον τρόπο τη συγκέντρωση ρίσκου αναχρηματοδότησης. Επιπλέον, ο Όμιλος μεριμνά για τη διατήρηση ικανοποιητικών χρηματικών διαθεσίμων. Η Διοίκηση εκτιμά ότι οι προαναφερόμενοι χρηματοοικονομικοί κίνδυνοι δεν αναμένεται να επηρεάσουν ουσιωδώς την οικονομική θέση του Ομίλου κατά το Παρ αυτά, έχουμε επίγνωση και έχουμε ήδη λάβει υπόψη στο σχεδιασμό μας, σημαντική αύξηση στα έξοδα τόκων που θα προκύψει από την άνοδο των περιθωρίων επιτοκίου βάσης για την αναχρηματοδότηση δανείων, τον Ιούνιο του 2012, ποσού 90 εκατ. Η Διοίκηση βρίσκεται ήδη σε διαπραγματεύσεις για την εν λόγω αναχρηματοδότηση. Ασφαλίσιμοι Κίνδυνοι Η S&B έχει μεριμνήσει για την ασφαλιστική κάλυψη έναντι ασφαλίσιμων κινδύνων. Σε ισχύ βρίσκονται δύο ασφαλιστικά προγράμματα σε επίπεδο Ομίλου. Το ένα αφορά την κάλυψη ζημιών Παγίων Περιουσιακών Στοιχείων και της συνεπαγόμενης ζημίας λόγω Διακοπής Λειτουργιών, το δεύτερο στην κάλυψη Αστικής Ευθύνης. Η διαχείριση, ο έλεγχος και η λειτουργία των προγραμμάτων αυτών, διενεργείται από την κεντρική διοίκηση εξασφαλίζοντας τα οφέλη που απορρέουν από μια ομοιογενή προσέγγιση στην αντιμετώπιση κινδύνου και της ασφάλισής του. Ενώ υπάρχουν και μικρότερα ασφαλιστικά προγράμματα που λειτουργούν σε τοπικό επίπεδο μέσω θυγατρικών εταιριών, η κεντρική Διοίκηση του Ομίλου διατηρεί την εποπτεία όλων των σχετικών διαδικασιών. Επιπλέον, αποφάσεις που αφορούν σημαντικά ασφαλιζόμενα κεφάλαια η/και ασφάλιστρα λαμβάνονται κεντρικά. Σημ. Όλα τα ποσοστά έχουν υπολογιστεί με βάση τα πλήρη νούμερα και όχι τα στρογγυλοποιημένα, τα οποία εμφανίζονται στην παρούσα έκθεση. 17

22 Προοπτικές για το 2012 Με τη νέα μας οργανωτική δομή matrix σε λειτουργία, θα ανταποκριθούμε πιο αποτελεσματικά στις ανάγκες και στις προοπτικές των δραστηριοτήτων μας, τόσο των αγορών όσο και των γεωγραφικών περιοχών που εξυπηρετούμε. Οι προοπτικές για την γενικότερη οικονομία είναι αβέβαιες, ως αποτέλεσμα της αναστάτωσης των χρηματαγορών και των επιπτώσεων της κρίσης χρέους που επικρατεί στην Ευρώπη. Ωστόσο, η παγκόσμια οικονομία αναμένεται ότι θα αναπτυχθεί αν και με χαμηλότερους ρυθμούς απ ότι το. Στις βασικές αγορές ενδιαφέροντός μας, δηλαδή στα χυτήρια, στη μεταλλουργία, και στις κατασκευές, οι συνθήκες παραμένουν ως επί το πλείστον σταθερές, αν και διαφοροποιημένες ανά περιοχή. Η βιομηχανική παραγωγή παρουσίασε σημεία κάμψης κατά το τελευταίο τρίμηνο του αλλά είναι ακόμα ασαφές αν αυτό είναι αντιπροσωπευτικό μίας πιο μακροπρόθεσμης τάσης. Η αβεβαιότητα και η μεταβλητότητα επικρατούν και στις προβλέψεις για τη διεθνή παραγωγή χάλυβα, ιδιαίτερα κατά το πρώτο εξάμηνο του Οι πρώτες προβλέψεις για την αγορά αυτοκινήτων συγκλίνουν προς μία εξασθένιση για την Ευρωπαϊκή αγορά (εκτός της Γερμανίας) αλλά προς μία ενίσχυση για την αγορά των ΗΠΑ. Η κατασκευαστική δραστηριότητα αναμένεται να παρουσιάσει μέτρια βελτίωση στις ΗΠΑ και στη Βόρεια και Ανατολική Ευρώπη, να εξακολουθήσει να είναι έντονη στην Κίνα, αλλά να παραμείνει σε χαμηλά επίπεδα στη Νότια Ευρώπη. Σε ένα περιβάλλον έστω και μετριοπαθούς οικονομικής ανάπτυξης, δεν προσδοκούμε καμία σημαντική βελτίωση στα κόστη πρώτων υλών, ενώ η γεωπολιτική αναστάτωση σε συγκεκριμένες πετρελαιοπαραγωγικές χώρες μπορεί να διατηρήσει τις τιμές πετρελαίου τουλάχιστον στα τρέχοντα επίπεδα. Μία σημαντική πρόκληση που θα αντιμετωπίσουμε το 2012 θα είναι η επαρκής χρηματοδότηση των αναγκών μας. Με τις εξελίξεις στο κυρίαρχο θέμα της εγχώριας κρίσης χρέους να επηρεάζουν τις τοπικές αγορές, η χρηματοδότηση αναμένεται να οδηγήσει σε πολύ υψηλότερα έξοδα τόκων με αρνητική επίδραση στην κερδοφορία μας. Εργαζόμαστε ήδη προς την κατεύθυνση ευθυγράμμισης των δομών χρηματοδότησής μας με το διεθνοποιημένο επιχειρηματικό μας προφίλ και παράλληλης μείωσης της εξάρτησής μας από την εγχώρια τραπεζική αγορά. Εστιάζουμε στον ανασχεδιασμό του επιχειρηματικού μας μέλλοντος, καθώς διανύουμε το πρώτο πλήρες έτος υπό τη νέα μας οργανωτική δομή. Στόχος μας είναι η άντληση αξίας από τις ανεπτυγμένες οικονομίες και η ανάπτυξη στις αναπτυσσόμενες οικονομίες. Με οδηγό το νέο μας Όραμα για επίτευξη βιώσιμης κερδοφόρας ανάπτυξης, θα συνεχίσουμε να επικεντρωνόμαστε στην τιμολογιακή μας πολιτική και στον έλεγχο του κόστους, καθώς μπορούμε να πετύχουμε πολλά ακόμα για την αύξηση των περιθωρίων κέρδους και τη βελτίωση της απόδοσης του επενδεδυμένου κεφαλαίου. Με την προϋπόθεση επιτυχούς ολοκλήρωσης της διάθεσης της δραστηριότητας του βωξίτη, θα είμαστε ένα βήμα πιο κοντά στην επίτευξη όλων αυτών των βελτιώσεων. Επιπλέον δε, θα ενδυναμώσουμε το διεθνές και διαφοροποιημένο προφίλ μας και, πρακτικά, θα εξαλείψουμε την επιχειρηματική μας έκθεση στο εγχώριο περιβάλλον. Ενώ είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε την εύθραυστη και αβέβαιη φύση της ανάκαμψης της παγκόσμιας οικονομίας, είμαστε ενθουσιώδεις για τις μελλοντικές μας προοπτικές, δεδομένων των ισχυρών θέσεων που κατέχουμε στις αγορές του ενδιαφέροντός μας και της ευρύτατης γεωγραφικής μας εξάπλωσης. Ακόμα, πιστεύουμε ότι η αναδιαμόρφωση του Σκοπού και του Οράματός μας μαζί με τη νέα οργανωτική μας δομή θα μας επιτρέψουν να εκμεταλλευτούμε με τον καλύτερο τρόπο την σθεναρή κεφαλαιακή μας διάρθρωση ώστε να στοχεύσουμε σε μελλοντικές ευκαιρίες ανάπτυξης. Αγορά ιδίων μετοχών Εντός του, η Εταιρία προχώρησε σε αγορά ιδίων μετοχών με μέση τιμή κτήσης 3,76 ανά μετοχή, ήτοι συνολικού ποσού 6.761,03. Στις, η Εταιρία κατείχε, συνολικά μαζί με αγορές ιδίων μετοχών από προηγούμενα έτη, ίδιες μετοχές με μέση τιμή 4,80 ανά μετοχή, συνολικής αξίας ,14. Η Τακτική Γενική Συνέλευση των μετόχων της 1ης Ιουνίου, αποφάσισε τη μείωση του συνολικού αριθμού των μετοχών από σε κοινές ονομαστικές μετοχές, λόγω ακύρωσης ιδίων μετοχών που αγοράσθηκαν κατά το διάστημα 6/6/ /1/, σε εκτέλεση αποφάσεων των από 14/5/2008 και 17/6/ Γενικών Συνελεύσεων των Μετόχων της Εταιρίας. Μετά την ως άνω μείωση, το μετοχικό κεφάλαιο της Εταιρίας ανέρχεται πλέον σε ,00, διαιρούμενο σε κοινές, ονομαστικές μετοχές, ονομαστικής αξίας μετοχής ενός (1) Ευρώ η κάθε μία. Σημ. Όλα τα ποσοστά έχουν υπολογιστεί με βάση τα πλήρη νούμερα και όχι τα στρογγυλοποιημένα, τα οποία εμφανίζονται στην παρούσα έκθεση. 18

23 Σημαντικές Συναλλαγές μεταξύ Εταιρίας και Συνδεόμενων Μερών (όλα τα ποσά παρουσιάζονται σε χιλιάδες, εκτός εάν αναφέρεται διαφορετικά) Οι εμπορικές συναλλαγές του Ομίλου και της Μητρικής Εταιρίας με τα συνδεόμενα με αυτήν πρόσωπα, στη διάρκεια της χρήσης, έχουν πραγματοποιηθεί υπό τους συνήθεις όρους της αγοράς. Ο Όμιλος δεν συμμετείχε σε καμία συναλλαγή ασυνήθους φύσεως ή περιεχομένου η οποία να είναι ουσιώδης για τον Όμιλο ή τις εταιρίες ή τα άτομα που συνδέονται στενά με αυτόν. Καμία από τις συναλλαγές δεν εμπεριέχει ειδικούς όρους και συνθήκες. Οι συναλλαγές με τις θυγατρικές και τις συγγενείς εταιρίες πραγματοποιούνται στο φυσιολογικό πλαίσιο λειτουργίας του Ομίλου. Τα υπόλοιπα τέλους χρήσης δεν καλύπτονται από εμπράγματες εξασφαλίσεις και η εξόφλησή τους πραγματοποιείται με καταβολή μετρητών εντός των χρονικών ορίων που έχει συμφωνηθεί μεταξύ των εν λόγω εταιριών. Οι εκκρεμείς εγγυήσεις από την S&B προς θυγατρικές της κατά την 31 η Δεκεμβρίου και αναλύονται στη σημείωση 39 επί των οικονομικών καταστάσεων. Η Διοίκηση της Μητρικής Εταιρίας γενικά δεν θεωρεί ότι απαιτείται πρόβλεψη για πιθανή αδυναμία είσπραξης των απαιτήσεών της από τις θυγατρικές και συγγενείς εταιρίες της και για το λόγο αυτό δεν έχει σχηματίσει πρόβλεψη για επισφάλειες έναντι των απαιτήσεων αυτών, με εξαίρεση την περίπτωση της Askana Ltd., για την οποία σχηματίστηκε πρόβλεψη όπως αναφέρεται σχετικά στη σημείωση 3 επί των οικονομικών καταστάσεων της χρήσης Τα διεταιρικά υπόλοιπα και οι συναλλαγές μεταξύ εταιριών που ενοποιούνται με τη μέθοδο της πλήρους ενοποίησης έχουν απαλειφθεί από τις οικονομικές καταστάσεις του Ομίλου. Τα υπόλοιπα και οι συναλλαγές (σε χιλιάδες ) με συνδεόμενα μέρη (βλέπε σημείωση 22 των οικονομικών καταστάσεων) είναι οι εξής: Απαιτήσεις / Υποχρεώσεις Ομίλου Τα υπόλοιπα απαιτήσεων από συνδεόμενα μέρη κατά την 31 η Δεκεμβρίου ανήλθαν σε έναντι κατά την 31 η Δεκεμβρίου. Οι σημαντικότερες μεταβολές έχουν ως εξής: Μείωση των απαιτήσεων από τη συγγενή εταιρία «Laviosa Promasa S.A.» ( 3 το και 450 το ) που προέρχονται από μειωμένες πωλήσεις βιομηχανικών ορυκτών προς την εταιρία αυτή. Αύξηση των απαιτήσεων από την από κοινού ελεγχόμενες οντότητες «Cebo International B.V.» ( 221 το και 0 το ) λόγω ανείσπρακτων απαιτήσεων από πωλήσεις βιομηχανικών ορυκτών και «Pergem Mineral A.S.» ( 193 το και 6 το ) λόγω χορήγησης δανείου προς αυτήν. Αύξηση των απαιτήσεων από την συγγενή εταιρία «Xinyang Athenian Mining Co. Ltd», ( 131 το και 0 το ) λόγω ανείσπρακτων μερισμάτων. Τα υπόλοιπα υποχρεώσεων προς συνδεόμενα μέρη κατά την 31 η Δεκεμβρίου ανήλθαν σε έναντι την 31 η Δεκεμβρίου. Οι σημαντικότερες μεταβολές έχουν ως εξής: Αύξηση των υποχρεώσεων προς τη συγγενή εταιρία «Xinyang Athenian Mining Co. Ltd» ( το και 925 το ) λόγω αυξημένων και ανεξόφλητων αγορών βιομηχανικών ορυκτών. Αύξηση των υποχρεώσεων προς τις συνδεδεμένη εταιρία «Halliburton Affiliates LLC» ( 313 το και 75 το ) που προέρχεται από αυξημένες αγορές βιομηχανικών ορυκτών. Αύξηση των υποχρεώσεων προς τις συνδεδεμένη εταιρία «ORYMIL S.A.» ( 931 το και 0 το ) λόγω αγοράς οικοπέδου. Μείωση των υποχρεώσεων προς τη συνδεδεμένη εταιρία «Perlit Hellas S.A.» ( 430 το και 771 το ) λόγω μειωμένων αγορών βιομηχανικών ορυκτών. Απαιτήσεις / Υποχρεώσεις Εταιρίας Τα υπόλοιπα απαιτήσεων κατά την 31 η Δεκεμβρίου ανήλθαν σε έναντι την 31 η Δεκεμβρίου. Οι σημαντικότερες μεταβολές έχουν ως εξής: Αύξηση των απαιτήσεων από την έμμεση θυγατρική «S&B Industrial Minerals SA.R.L.» ( 797 το και 505 το ), καθώς και από την από κοινού ελεγχόμενη οντότητα «Cebo International B.V.» ( 443 το και 0 το ), λόγω ανείσπρακτων απαιτήσεων προς τις Σημ. Όλα τα ποσοστά έχουν υπολογιστεί με βάση τα πλήρη νούμερα και όχι τα στρογγυλοποιημένα, τα οποία εμφανίζονται στην παρούσα έκθεση. 19

24 εταιρίες αυτές. Μείωση των απαιτήσεων από την άμεση θυγατρική «Isocon A.E.» ( το και το ) και από την έμμεσες θυγατρικές «S&B Endustriyel Mineraller A.S.» ( 172 το και 497 το ) και «S&B Industrial Minerals North America Inc» ( 41 το και 465 το ), και από τη συγγενή εταιρία «Laviosa Promasa S.A.» ( 0 το και 330 το ) λόγω είσπραξης των απαιτήσεων από πωλήσεις βιομηχανικών ορυκτών προς τις εταιρίες αυτές. Τα υπόλοιπα υποχρεώσεων κατά την 31 η Δεκεμβρίου ανήλθαν σε έναντι η Δεκεμβρίου και αφορούν κυρίως ανεξόφλητες υποχρεώσεις από αγορές βιομηχανικών ορυκτών. Οι σημαντικότερες μεταβολές είναι οι εξής: Αύξηση των υποχρεώσεων προς την άμεση θυγατρική «Sarda Perlite S.r.L.» ( 830 το και 373 το ) λόγω ανεξόφλητων αγορών βιομηχανικών ορυκτών. Αύξηση των υποχρεώσεων προς την έμμεση θυγατρική «S&B Industrial Minerals GmbH» ( το και 95 το ) λόγω προκαταβολής έναντι μελλοντικών πωλήσων βιομηχανικών ορυκτών προς την εταιρία αυτή. Αύξηση των υποχρεώσεων προς τη συνδεδεμένη εταιρία «ORYMIL S.A.» ( 931 το και 0 το ) λόγω αγοράς οικοπέδου (Σημείωση 22). Έσοδα / Έξοδα Ομίλου Το σύνολο των εσόδων κατά το ανήλθαν σε έναντι το. Οι σημαντικές μεταβολές είναι οι εξής: Αύξηση των εσόδων από τη συνδεδεμένη εταιρία «Halliburton Affiliates LLC» ( το και το ) λόγω αυξημένου κύκλου εργασιών που αφορά πωλήσεις βιομηχανικών ορυκτών. Μείωση των εσόδων από την από κοινού ελεγχόμενη οντότητα «Cebo International B.V.» ( το και το ) καθώς και από τη συγγενή εταιρία «Laviosa Promasa S.A.» ( το και το ) λόγω μειωμένου κύκλου εργασιών που αφορά πωλήσεις βιομηχανικών ορυκτών. Το σύνολο των εξόδων κατά το ανήλθαν σε έναντι το. Οι σημαντικές μεταβολές είναι οι εξής: Αύξηση των εξόδων από τη συγγενή εταιρία «Xinyang Athenian Mining Co. Ltd» ( το και το ) και από τις συνδεδεμένες εταιρίες «Rescon India Private Ltd.» ( το και το ) και «Halliburton Affiliates LLC» ( 854 το και 606 το ) που αφορούν αγορές βιομηχανικών ορυκτών. Μείωση των εξόδων από την συνδεδεμένη εταιρία «Perlit Hellats S.A.» ( το και το ) λόγω μειωμένων αγορών βιομηχανικών ορυκτών. Έσοδα / Έξοδα Εταιρίας Το σύνολο των εσόδων κατά την 31 η Δεκεμβρίου ανήλθαν σε έναντι το. Οι σημαντικές μεταβολές είναι οι εξής: Αύξηση των εσόδων από τις έμμεσες θυγατρικές «S&B Industrial Minerals GmbH» ( το και το ), «S&B Industrial Minerals North America Inc» ( το και το ), «S&B Industrial Minerals S.A.R.L.» ( το και το ), και «S&B Endustriyel Mineraller A.S.» ( το και το ), λόγω αύξησης του κύκλου εργασιών που αφορά πωλήσεις βιομηχανικών ορυκτών. Μείωση των εσόδων από την άμεση θυγατρική «Isocon A.E.» ( το και το ), καθώς και από την από κοινού ελεγχόμενη οντότητα «Cebo International B.V.» ( το και το ) λόγω μείωσης κύκλου εργασιών που αφορά πωλήσεις βιομηχανικών ορυκτών. Το σύνολο των εξόδων κατά το ανήλθαν σε 841 έναντι το, και οφείλεται κυρίως σε: Αύξηση των εξόδων από την άμεση θυγατρική «Sarda Perlite S.r.L.» ( 518 το και 373 το ) λόγω αυξημένων αγορών βιομηχανικών ορυκτών. Σημ. Όλα τα ποσοστά έχουν υπολογιστεί με βάση τα πλήρη νούμερα και όχι τα στρογγυλοποιημένα, τα οποία εμφανίζονται στην παρούσα έκθεση. 20

25 Αποδοχές μελών Διοικητικού Συμβουλίου και διευθυντικών στελεχών: Οι αποδοχές μελών Διοικητικού Συμβουλίου και διευθυντικών στελεχών που καταλογίσθηκαν εντός της χρήσης που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου και ήταν οι εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 Αμοιβές Διοικητικού Συμβουλίου, καθαρές από φόρους Αμοιβές στελεχών (περιλαμβάνονται τα εκτελεστικά μέλη του Διοκητικού Συμβουλίου) Οι αμοιβές του Διοικητικού Συμβουλίου εγκρίνονται από την Τακτική Γενική Συνέλευση των Μετόχων και ως εκ τούτου, οι σχετικές αμοιβές για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και, είτε καταβάλλονται είτε διενεργείται για αυτές σχετική δεδουλευμένη υποχρέωση στις συνημμένες καταστάσεις αποτελεσμάτων. Οι υποχρεώσεις προς τα διευθυντικά στελέχη του Ομίλου και τα μέλη της Διοίκησης ανέρχονται την 31 η Δεκεμβρίου στο ποσό των (ποσό κατά την 31 η Δεκεμβρίου ). Οι υποχρεώσεις της Εταιρίας προς τα διευθυντικά στελέχη της και τα μέλη της Διοίκησης ανέρχονται την 31 η Δεκεμβρίου στο ποσό των (ποσό κατά την 31 η Δεκεμβρίου ). Οι εισφορές που κατέβαλλε η Εταιρία προς τα κρατικά ασφαλιστικά ταμεία για τα διευθυντικά στελέχη της τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και ανήλθαν σε 86 και 106, αντίστοιχα (ο Όμιλος κατέβαλε 97 και 117, αντίστοιχα). Οι δε εισφορές που κατέβαλαν ο Όμιλος και η Εταιρία προς την ασφαλιστική εταιρία για το πρόγραμμα ασφάλισης και συνταξιοδότησης των διευθυντικών στελεχών τους για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και ανήλθαν σε 317 και 207, αντίστοιχα. Σημ. Όλα τα ποσοστά έχουν υπολογιστεί με βάση τα πλήρη νούμερα και όχι τα στρογγυλοποιημένα, τα οποία εμφανίζονται στην παρούσα έκθεση. 21

26 Σε εφαρμογή του άρθρου 43 α 3 του Κ.Ν. 2190/1920, όπως ισχύει, η Εταιρία δηλώνει τα ακόλουθα: I. Οι Αρχές Εταιρικής Διακυβέρνησης 1. Η Εταιρία έχει θεσμοθετήσει από το 2001 και εφαρμόζει στο σύνολό τους Αρχές Εταιρικής Διακυβέρνησης, οι οποίες αναθεωρούνται και προσαρμόζονται στο εκάστοτε ισχύον Ελληνικό και Ευρωπαϊκό νομοθετικό πλαίσιο. 2. Το πλήρες κείμενο των Αρχών Εταιρικής Διακυβέρνησης, όπως ισχύει μετά την 4 η αναθεώρησή τους, είναι αναρτημένο στην ιστοσελίδα της Εταιρίας στην ηλεκτρονική διεύθυνση 3. Οι Αρχές Εταιρικής Διακυβέρνησης της Εταιρίας αποσκοπούν στην επίτευξη της μακροπρόθεσμης ανάπτυξης της επιχείρησης, με γνώμονα την ισότιμη και ακριβοδίκαιη προάσπιση των συμφερόντων όλων ανεξαιρέτως των μετόχων και την ευρύτερη κοινωνική υπευθυνότητα. 4. Η Εταιρία δεν εφαρμόζει άλλες πρακτικές εταιρικής διακυβέρνησης πέραν των Αρχών Εταιρικής Διακυβέρνησης οι οποίες αποτελούν τη βάση του Εσωτερικού Κανονισμού και των Πολιτικών της Εταιρίας. II. Κύρια χαρακτηριστικά των Μηχανισμών Εσωτερικού Ελέγχου και Διαχείρισης Κινδύνων 1. Η Εταιρία δραστηριοποιείται σε ένα απαιτητικό και ευμετάβλητο επιχειρηματικό περιβάλλον, το οποίο επιβάλλει τη συνεχή και συστηματική παρακολούθηση όλων των κινδύνων που σχετίζονται με την επιχειρηματική της λειτουργία. Για τους λόγους αυτούς, η Εταιρία έχει θεσμοθετήσει μηχανισμούς ελέγχου που αποβλέπουν στην αντιμετώπιση αυτών των κινδύνων και στη διασφάλιση της συμμόρφωσης όλων των εταιριών του Ομίλου με τις διαδικασίες που σχετίζονται με τα οικονομικά και λειτουργικά θέματα. Το εποπτικό όργανο των μηχανισμών ελέγχου και διαχείρισης κινδύνων είναι η Επιτροπή Ελέγχου. 2. Η Υπηρεσία Εσωτερικού Ελέγχου συγκροτείται από ένα Διευθυντή και πέντε εσωτερικούς ελεγκτές πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης. Η λειτουργία της διέπεται από κανονισμό που έχει εγκριθεί από την Επιτροπή Ελέγχου και το Διευθύνοντα Σύμβουλο της Εταιρίας. Οι εσωτερικοί έλεγχοι διενεργούνται σύμφωνα με διεθνή πρότυπα και πρακτικές, οι οποίες είναι κωδικοποιημένες στο «Εγχειρίδιο Διαδικασιών Εσωτερικού Ελέγχου» και καλύπτουν όλους τους οργανωτικούς και λειτουργικούς τομείς της Εταιρίας και του Ομίλου εν γένει. Αποβλέπουν στην παρακολούθηση της τήρησης του Καταστατικού, των Κανονισμών, Διαδικασιών και Οδηγιών της Εταιρίας, καθώς και της εν γένει νομοθεσίας που αφορά την Εταιρία. 3. Οι οικονομικές καταστάσεις της Εταιρίας και του Ομίλου ελέγχονται και πιστοποιούνται από αναγνωρισμένο ελεγκτικό οίκο που ορίζεται από τη Γενική Συνέλευση των Μετόχων. 4. Πέραν των ανωτέρω, η Εταιρία έχει υιοθετήσει και εφαρμόζει διαδικασίες για τον έλεγχο και τη διαχείριση κινδύνων αναφορικά με την οικονομική πληροφόρηση και σύνταξη των εταιρικών και ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων. Αυτές περιλαμβάνουν: Την εισαγωγή κοινών προτύπων πληροφόρησης (Εγχειρίδιο Πληροφόρησης) για την οικονομική και διοικητική πληροφόρηση. Τα πρότυπα αυτά εφαρμόζονται σε όλες τις εταιρίες του Ομίλου. Τις Πολιτικές Διοίκησης Ομίλου, που εμπεριέχονται σε ομάδα κειμένων και ρυθμίζουν τις Εξουσιοδοτήσεις, οι οποίες περιγράφουν τα διαφορετικά επίπεδα των δεσμευτικών εξουσιοδοτήσεων που έχουν παρασχεθεί σε στελέχη της Εταιρίας για τη διενέργεια συναλλαγών με οικονομικό και μη οικονομικό αντικείμενο, καθώς και 22

27 τους κυριότερους εσωτερικούς οικονομικούς ελέγχους που εφαρμόζονται στην πλειοψηφία των εταιριών του Ομίλου. Ειδικό τμήμα που παρακολουθεί τη διαδικασία οικονομικής πληροφόρησης με χρήση κοινών Λογιστικών Αρχών και κοινών διαδικασιών ενοποίησης σε όλες τις εταιρίες του Ομίλου βασισμένο σε πολλαπλές επιβεβαιώσεις και γραπτές κατευθυντήριες οδηγίες που αναθεωρούνται και τροποποιούνται σε τακτά χρονικά διαστήματα. Τη χρήση κοινής και σταθερής πλατφόρμας πληροφορικών συστημάτων για την ενοποίηση και την πληροφόρηση. Διαδικασίες προστασίας και ασφάλειας πληροφορικών συστημάτων, όπως τήρηση εφεδρικών αρχείων για όλες τις σημαντικές πληροφορίες, σχέδια αντιμετώπισης εκτάκτων καταστάσεων, συστήματα προστασίας κατά επικίνδυνου λογισμικού, ασφάλεια ηλεκτρονικού ταχυδρομείου κ.λ.π. Τη συνεχή επισκόπηση και αναθεώρηση των λογιστικών και πληροφοριακών πολιτικών του Ομίλου με σκοπό τη διασφάλιση ότι οι οικονομικές πληροφορίες του Ομίλου είναι εναρμονισμένες με τα ισχύοντα πρότυπα λογιστικής και πληροφόρησης. Την κατάρτιση λεπτομερούς ετήσιου προϋπολογισμού, ο οποίος εξετάζεται και εγκρίνεται από το Διοικητικό Συμβούλιο. Μηνιαίες κυλιόμενες προβλέψεις και διοικητικές συναντήσεις για τη συζήτηση, την εξέταση και ανάλυση της πραγματικής και προβλέψιμης οικονομικής απόδοσης καθώς και της ακρίβειας και πληρότητας. Διαδικασίες κλεισίματος οικονομικών καταστάσεων, στις οποίες περιλαμβάνονται προθεσμίες, συναντήσεις με τη διοικητική ομάδα της Εταιρίας, συντονισμός με τις οικονομικές υπηρεσίες των εταιριών του Ομίλου, συναντήσεις με τους εξωτερικούς ελεγκτές και άλλους ειδικούς (εφόσον είναι απαραίτητο). III. Πληροφορίες της Οδηγίας 2004/25/ΕΟΚ Εντός της χρήσης, δεν συνέτρεξαν οι προϋποθέσεις υπαγωγής της Εταιρίας στην Οδηγία 2004/25/ΕΚ σχετικά με τις δημόσιες προσφορές εξαγοράς. IV. Η Γενική Συνέλευση Η σύγκληση, η συγκρότηση, οι αρμοδιότητες και γενικά η λειτουργία της Γενικής Συνέλευσης, καθώς και τα δικαιώματα των μετόχων για έγκαιρη πληροφόρηση ως προς τα θέματα της ημερήσιας διάταξης, της συμμετοχής και ψηφοφορίας στη Γενική Συνέλευση ρυθμίζονται και διασφαλίζονται από τις οικείες διατάξεις του Καταστατικού και του Κ.Ν. 2190/1920, όπως ισχύει. V. Το Διοικητικό Συμβούλιο Το Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρίας ασκεί τη διοίκηση και διαχείριση των εταιρικών υποθέσεων και αποτελείται από δώδεκα (12) μέλη, εκ των οποίων δύο (2) είναι εκτελεστικά, τρία (3) μη εκτελεστικά και επτά (7) ανεξάρτητα μη εκτελεστικά. Τα βιογραφικά σημειώματα κάθε μέλους του Διοικητικού Συμβουλίου είναι αναρτημένα στην ιστοσελίδα της Εταιρίας στην ηλεκτρονική διεύθυνση Το Διοικητικό Συμβούλιο είναι αρμόδιο να αποφασίζει γενικά για κάθε ζήτημα που αφορά την Εταιρία, εκτός από εκείνα για τα οποία εκ του Νόμου ή του Καταστατικού είναι αρμόδια η Γενική Συνέλευση. Στις αρμοδιότητες του Διοικητικού Συμβουλίου περιλαμβάνονται ενδεικτικά: ο καθορισμός των γενικών μεσο-μακροπρόθεσμων στόχων, η έγκριση των ετήσιων προϋπολογισμών και των τυχόν αναθεωρήσεων αυτών, η διασφάλιση της καταλληλότητας και της πληρότητας των λογιστικών και οικονομικών συστημάτων της Εταιρίας, η διασφάλιση αποτελεσματικών διαδικασιών εσωτερικού ελέγχου και πρακτικών διαχείρισης κινδύνων η διασφάλιση της αποτελεσματικής εφαρμογής των Αρχών Εταιρικής Διακυβέρνησης, 23

28 η διασφάλιση της αποτελεσματικής εφαρμογής της περιβαλλοντικής πολιτικής της Εταιρίας, η διασφάλιση της προσήκουσας διαφάνειας στις εν γένει επιχειρηματικές δραστηριότητες της Εταιρίας ως και της έγκαιρης, ορθής και ισότιμης ενημέρωσης των μετόχων, η διασφάλιση της συμμόρφωσης με την εκάστοτε ισχύουσα νομοθεσία. Παρατίθεται η σύσταση του ΔΣ: Οδυσσέας Π. Κυριακόπουλος Πρόεδρος Εκτελεστικό Μέλος Καλυψώ Μαρία Νομικού Αντιπρόεδρος Ανεξάρτητο Μη Εκτελεστικό Κρίτων Λεωνίδας Αναβλαβής Διευθύνων Σύμβουλος Εκτελεστικό Μέλος Robert James Champion de Crespigny AC Μέλος Ανεξάρτητο Μη Εκτελεστικό Gabriel Hawawini Μέλος Ανεξάρτητο Μη Εκτελεστικό Φλωρα Μαρία Π. Κυριακοπούλου Μέλος Μη Εκτελεστικό Ραφαήλ Μωυσής Μέλος Ανεξάρτητο Μη Εκτελεστικό Ελένη Παπακωνσταντίνου Μέλος Ανεξάρτητο Μη Εκτελεστικό Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου Μέλος Ανεξάρτητο Μη Εκτελεστικό Jan Carel Maarten Schönfeld Μέλος Ανεξάρτητο Μη Εκτελεστικό Alain Walter Marie Wivine Speeckaert Μέλος Μη Εκτελεστικό Ευθύμιος Ο.Βιδάλης Μέλος Μη Εκτελεστικό VI. Οι Επιτροπές Το Διοικητικό Συμβούλιο επικουρείται στο έργο του από τις εξής Επιτροπές: (α) την Επιτροπή Ελέγχου, (β) την Επιτροπή Ανθρώπινου Δυναμικού και Υποψηφιοτήτων και (γ) την Επιτροπή Στρατηγικού Σχεδιασμού. Οι επιτροπές του Διοικητικού Συμβουλίου δεν αποτελούν εποπτικά, διαχειριστικά και διοικητικά όργανα της Εταιρίας με εξαίρεση την Επιτροπή Ελέγχου. Στη συνέχεια, παρατίθενται αναλυτικές πληροφορίες για τις ανωτέρω Επιτροπές: Επιτροπή Ελέγχου Η Επιτροπή Ελέγχου αποτελείται από τέσσερα (4) μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου, ένα (1) μη εκτελεστικό και τρία (3) ανεξάρτητα μη εκτελεστικά, τα οποία εκλέγονται από τη Γενική Συνέλευση των Μετόχων κατ εφαρμογή του άρθρου 37 του Ν. 3693/2008, όπως ισχύει. Η Επιτροπή Ελέγχου συνεδριάζει τουλάχιστον τέσσερις φορές κατ έτος και λειτουργεί με βάση τον «Κανονισμό Ελεγκτικής Επιτροπής», που εγκρίνεται και αναθεωρείται από το Διοικητικό Συμβούλιο. Αποστολή της Επιτροπής είναι να συνδράμει το Διοικητικό Συμβούλιο στους τομείς που σχετίζονται με τη διασφάλιση: της καταλληλότητας και πληρότητας των λογιστικών και οικονομικών συστημάτων, καθώς και της εύρυθμης λειτουργίας των ελεγκτικών μηχανισμών και συστημάτων προσδιορισμού και διαχείρισης επιχειρηματικών κινδύνων, της αξιοπιστίας και πληρότητας των δημοσιευομένων οικονομικών καταστάσεων, της συμμόρφωσης της Εταιρίας και του Ομίλου εν γένει προς το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο, καθώς και της αποτελεσματικής εφαρμογής των Αρχών Εταιρικής Διακυβέρνησης, της παρακολούθησης της διαδικασίας της χρηματοοικονομικής πληροφόρησης, της παρακολούθησης της αποτελεσματικής λειτουργίας των μηχανισμών ελέγχου και των διαδικασιών διαχείρισης κινδύνων, καθώς και την παρακολούθηση της ορθής λειτουργίας των εσωτερικών ελεγκτών, της παρακολούθησης των θεμάτων που αφορούν την ύπαρξη και τη διατήρηση της αντικειμενικότητας και ανεξαρτησίας των εξωτερικών ελεγκτών και του ελεγκτικού γραφείου, 24

29 της επικοινωνίας και της παρακολούθησης της διαδικασίας του ελέγχου από τους εξωτερικούς ελεγκτές και την επίλυση θεμάτων που έχουν σχέση με την πορεία και τα αποτελέσματα του ελέγχου. Τα μέλη της Επιτροπής Ελέγχου είναι τα ακόλουθα: Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου Φλώρα Μαρία Π. Κυριακοπούλου Ελένη Παπακωνσταντίνου Jan Carel Maarten Schönfeld Πρόεδρος Μέλος Μέλος Μέλος Επιτροπή Ανθρώπινου Δυναμικού και Υποψηφιοτήτων Η Επιτροπή Ανθρώπινου Δυναμικού και Υποψηφιοτήτων αποτελείται από τέσσερα (4) μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου, ένα (1) μη εκτελεστικό και τρία (3) ανεξάρτητα μη εκτελεστικά. Συνεδριάζει τουλάχιστον μία φορά ετησίως και κάθε φορά που κρίνεται απαραίτητο. Οι αρμοδιότητες της επιτροπής συνίστανται: στον έλεγχο εφαρμογής των συστημάτων αμοιβών του ανθρώπινου δυναμικού της Εταιρίας με βάση την επίτευξη ετήσιων και μεσοπρόθεσμων στόχων με γνώμονα τις συνθήκες της αγοράς, στην αξιολόγηση της απόδοσης του Διευθύνοντος Συμβούλου και των διευθυντικών στελεχών που αναφέρονται σε αυτόν και εισήγηση προς το Διοικητικό Συμβούλιο για τον καθορισμό των αμοιβών τους, καθώς και εισήγηση επί της ετήσιας γενικής πολιτικής αποδοχών του προσωπικού της Εταιρίας και του Ομίλου εν γένει, στην εισήγηση προς το Διοικητικό Συμβούλιο μέτρων για την επαγγελματική εξέλιξη των στελεχών, καθώς και την εφαρμογή αποδοτικών συστημάτων αμοιβών και παροχών του προσωπικού, στην επιλογή του τρόπου τοποθέτησης των διαθεσίμων κεφαλαίων του συνταξιοδοτικού προγράμματος του προσωπικού και στην εκπαίδευση του προσωπικού, στον προγραμματισμό της ομαλής διαδοχής των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου και της ανάπτυξης των ανωτάτων στελεχών. Τα μέλη της Επιτροπής Ανθρώπινου Δυναμικού & Υποψηφιοτήτων διορίζονται από το Δ.Σ. και είναι τα ακόλουθα: Καλυψώ Μαρία Νομικού Φλώρα Μαρία Π. Κυριακοπούλου Ραφαήλ Μωυσής Ελένη Παπακωνσταντίνου Πρόεδρος Μέλος Μέλος Μέλος 25

30 Επιτροπή Στρατηγικού Σχεδιασμού Η Επιτροπή Στρατηγικού Σχεδιασμού αποτελείται από έξι (6) μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου, δύο (2) εκτελεστικά, ένα (1) μη εκτελεστικό και τρία (3) ανεξάρτητα μη εκτελεστικά. Συνεδριάζει τουλάχιστον δύο φορές ετησίως. Οι αρμοδιότητες της επιτροπής συνοψίζονται στα εξής: γνωμοδοτεί για τις κατηγορίες των δραστηριοτήτων στις οποίες η Εταιρία οφείλει ή είναι σκόπιμο να επικεντρώνεται, αξιολογεί την επάρκεια των υποδομών, της κεφαλαιουχικής δομής και του ανθρώπινου δυναμικού της Εταιρίας για την απρόσκοπτη υλοποίηση των επιχειρηματικών σχεδίων, εξετάζει την ανάγκη και τη σκοπιμότητα αναδιατύπωσης των κειμένων οράματος και σκοπού, υποστηρίζει τις εισηγήσεις της διοίκησης προς το Διοικητικό Συμβούλιο. Τα μέλη της Επιτροπής Στρατηγικού Σχεδιασμού διορίζονται από το Διοικητικό Συμβούλιο και είναι τα ακόλουθα: Ραφαήλ Μωυσής Κρίτων Λεωνίδας Αναβλαβής Φλωρα Μαρία Π. Κυριακοπούλου Οδυσσέας Π. Κυριακόπουλος Καλυψώ-Μαρία Νομικού Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου Πρόεδρος Μέλος Μέλος Μέλος Μέλος Μέλος 26

31 Διάρθρωση Μετοχικού Κεφαλαίου Το Μετοχικό Κεφάλαιο της Εταιρίας την 31η Δεκεμβρίου ανέρχεται σε Ευρώ ,00 και διαιρείται σε μετοχές ονομαστικής αξίας Ευρώ 1,00 η κάθε μία. Όλες οι μετοχές της Εταιρίας είναι κοινές ονομαστικές με δικαίωμα ψήφου και διαπραγματεύονται στην Κύρια Αγορά του Χρηματιστηρίου Αθηνών. Περιορισμοί στη μεταβίβαση των μετοχών της Εταιρίας Η μεταβίβαση των μετοχών της Εταιρίας γίνεται όπως ορίζει ο νόμος και δεν προβλέπονται περιορισμοί στο ισχύον Καταστατικό της Εταιρίας. Σημαντικές άμεσες ή έμμεσες συμμετοχές κατά την έννοια των άρθρων 9 ως 11 του Ν.3556/2007 Οι σημαντικές άμεσες/έμμεσες συμμετοχές την 31η Δεκεμβρίου κατά την έννοια των άρθρων 9 ως 11 του Ν.3556/2007, όπως ισχύει, ήταν οι ακόλουθες: Από το σύνολο των δικαιωμάτων ψήφου των μετοχών της Εταιρίας, η κα Αικατερίνη Π. Κυριακοπούλου κατείχε ποσοστό 45,30% (21,74% άμεσα και 23,56% έμμεσα), η κα Φλώρα Μαρία Π. Κυριακοπούλου κατείχε ποσοστό 7,77%, ο κ. Οδυσσέας Π. Κυριακόπουλος κατείχε ποσοστό 6,13% και η εταιρία SCR-Sibelco NV κατείχε ποσοστό 19,21%. Πέραν των ανωτέρω, κανένα άλλο φυσικό ή νομικό πρόσωπο δεν κατείχε κατά το ανωτέρω χρονικό διάστημα ποσοστό μεγαλύτερο του 5% του συνόλου των δικαιωμάτων ψήφου των μετοχών της Εταιρίας. Κάτοχοι μετοχών που παρέχουν ειδικά δικαιώματα ελέγχου Δεν υφίστανται. Περιορισμοί στο δικαίωμα ψήφου Δεν υφίστανται. Συμφωνίες μεταξύ των μετόχων της Εταιρίας Δεν είναι γνωστή στην Εταιρία, μέχρι την 31η Δεκεμβρίου, ύπαρξη συμφωνιών μεταξύ των μετόχων της, οι οποίες να συνεπάγονται περιορισμούς στη μεταβίβαση των μετοχών της ή στην άσκηση δικαιωμάτων ψήφου που απορρέουν από τις μετοχές τους. Κανόνες διορισμού και αντικατάστασης μελών του Διοικητικού Συμβουλίου Δεν υπάρχει διαφοροποίηση στο ισχύον Καταστατικό της Εταιρίας από τα προβλεπόμενα στις διατάξεις του Κ.Ν. 2190/20, όπως ισχύει. Αρμοδιότητα του Δ.Σ. ή ορισμένων μελών του για έκδοση νέων μετοχών ή αγορά ιδίων μετοχών Σύμφωνα με το άρθρο 4 2 του ισχύοντος Καταστατικού της Εταιρίας, κατά τη διάρκεια της πρώτης πενταετίας από τη σύστασή της ή μέσα σε πέντε έτη από τη σχετική απόφαση της Γενικής Συνέλευσης, το Διοικητικό Συμβούλιο έχει το δικαίωμα, με απόφασή του που λαμβάνεται με πλειοψηφία των δύο τρίτων (2/3) του συνόλου των μελών του, να αυξάνει το Μετοχικό Κεφάλαιο με την έκδοση νέων μετοχών. Το ποσό της αύξησης δεν μπορεί να υπερβεί το ποσό του Μετοχικού Κεφαλαίου που έχει καταβληθεί αρχικά ή του Μετοχικού Κεφαλαίου που έχει καταβληθεί κατά την ημερομηνία λήψης της σχετικής απόφασης της Γενικής Συνέλευσης. Η πιο πάνω εξουσία του Διοικητικού Συμβουλίου μπορεί να ανανεώνεται από τη Γενική Συνέλευση για χρονικό διάστημα που δεν υπερβαίνει τα πέντε έτη για κάθε ανανέωση. 27

32 Στα πλαίσια του άρθρου 16 του Κ.Ν. 2190/1920,όπως ισχύει, η Τακτική Γενική Συνέλευση των Μετόχων της Εταιρίας της 17/06/ ενέκρινε πρόγραμμα αγοράς ιδίων μετοχών διάρκειας 24 μηνών με τιμή αγοράς που θα κυμαίνεται από ένα (1) Ευρώ έως δώδεκα (12) Ευρώ ανά μετοχή, ενώ η ονομαστική αξία των μετοχών που θα μπορεί να αποκτήσει η Εταιρία, συμπεριλαμβανομένων των μετοχών που ήδη είχε αποκτήσει και διατηρεί, δεν θα υπερβαίνει το 10% του καταβεβλημένου μετοχικού κεφαλαίου. Περαιτέρω, με την ίδια ως άνω απόφαση εξουσιοδοτήθηκε το Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρίας να υλοποιήσει το νέο πρόγραμμα αγοράς ιδίων μετοχών. Σημαντική συμφωνία που έχει συνάψει η Εταιρία και η οποία τίθεται σε ισχύ, τροποποιείται ή λήγει σε περίπτωση αλλαγής στον έλεγχο της Εταιρίας κατόπιν Δημόσιας Πρότασης και τα αποτελέσματα της συμφωνίας αυτής Δεν υφίσταται. Συμφωνίες μεταξύ της Εταιρίας και μελών Δ.Σ. ή του προσωπικού της που προβλέπουν αποζημίωση σε περίπτωση παραίτησης ή απόλυσης χωρίς βάσιμο λόγο ή τερματισμό της θητείας ή της απασχόλησής τους εξαιτίας της δημόσιας πρότασης Η σύμβαση εργασίας της 1ης Ιουνίου που έχει συνάψει η Εταιρία με το Διευθύνοντα Σύμβουλο κ. Κρίτωνα Λεωνίδα Αναβλαβή, μετά την προηγούμενη έγκρισή της από την Τακτική Γενική Συνέλευση που συνεδρίασε την ίδια ημέρα, προβλέπει την καταβολή αποζημίωσης σε περίπτωση μεταβολής ελέγχου της Εταιρίας ή καταγγελίας της σχέσης εργασίας χωρίς σπουδαίο λόγο. Κηφισιά, 22 Μαρτίου 2012 Για το Διοικητικό Συμβούλιο Ο Διευθύνων Σύμβουλος Κρίτων Αναβλαβής 28

33 29 Γ. ΕΚΘΕΣΗ ΕΛΕΓΧΟΥ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ

34 Αυτή η σελίδα έχει μείνει σκόπιμα κενή. 30

35 ΕΡΝΣΤ & ΓΙΑΝΓΚ (ΕΛΛΑΣ) Ορκωτοί Ελεγκτές Λογιστές Α.Ε. 11 ο χλμ Εθνικής Οδού Αθηνών - Λαμίας Αθήνα Τηλ: Φαξ: Έκθεση Ελέγχου Ανεξάρτητου Ελεγκτή Προς τους Μετόχους της S&B Βιομηχανικά Ορυκτά Α.Ε. Έκθεση επί των Εταιρικών και Ενοποιημένων Οικονομικών Καταστάσεων Ελέγξαμε τις συνημμένες εταιρικές και ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις της εταιρίας S&B Βιομηχανικά Ορυκτά Α.Ε. (η «Εταιρία») και των θυγατρικών της (ο «Όμιλος»), που αποτελούνται από την εταιρική και ενοποιημένη κατάσταση οικονομικής θέσης της 31 ης Δεκεμβρίου, τις εταιρικές και ενοποιημένες καταστάσεις αποτελεσμάτων χρήσεως, συνολικού εισοδήματος, μεταβολών ιδίων κεφαλαίων και ταμειακών ροών της χρήσεως που έληξε την ημερομηνία αυτή, καθώς και την περίληψη σημαντικών λογιστικών πολιτικών και λοιπές επεξηγηματικές πληροφορίες. Ευθύνη Διοίκησης για τις Εταιρικές και Ενοποιημένες Οικονομικές Καταστάσεις Η Διοίκηση είναι υπεύθυνη για την κατάρτιση και εύλογη παρουσίαση αυτών των εταιρικών και ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς, όπως αυτά έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως και για εκείνες τις εσωτερικές δικλείδες που η διοίκηση καθορίζει ως απαραίτητες ώστε να καθίσταται δυνατή η κατάρτιση εταιρικών και ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων απαλλαγμένων από ουσιώδη ανακρίβεια, που οφείλεται είτε σε απάτη είτε σε λάθος. Ευθύνη του Ελεγκτή Η δική μας ευθύνη είναι να εκφράσουμε γνώμη επί αυτών των εταιρικών και ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων με βάση τον έλεγχό μας. Διενεργήσαμε τον έλεγχό μας σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Ελέγχου. Τα πρότυπα αυτά απαιτούν να συμμορφωνόμαστε με κανόνες δεοντολογίας, καθώς και να σχεδιάζουμε και διενεργούμε τον έλεγχο με σκοπό την απόκτηση εύλογης διασφάλισης για το εάν οι εταιρικές και οι ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις είναι απαλλαγμένες από ουσιώδη ανακρίβεια. Ο έλεγχος περιλαμβάνει τη διενέργεια διαδικασιών για την απόκτηση ελεγκτικών τεκμηρίων, σχετικά με τα ποσά και τις γνωστοποιήσεις στις εταιρικές και τις ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις. Οι επιλεγόμενες διαδικασίες βασίζονται στην κρίση του ελεγκτή περιλαμβανομένης της εκτίμησης των κινδύνων ουσιώδους ανακρίβειας των εταιρικών και ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων, που οφείλεται είτε σε απάτη είτε σε λάθος. Κατά τη διενέργεια αυτών των εκτιμήσεων κινδύνου, ο ελεγκτής εξετάζει τις εσωτερικές δικλείδες που σχετίζονται με την κατάρτιση και εύλογη παρουσίαση των εταιρικών και ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων της Εταιρίας, με σκοπό το σχεδιασμό ελεγκτικών διαδικασιών κατάλληλων για τις περιστάσεις αλλά όχι με σκοπό την έκφραση γνώμης επί της αποτελεσματικότητας των εσωτερικών δικλείδων της Εταιρίας. Ο έλεγχος περιλαμβάνει επίσης την αξιολόγηση της καταλληλότητας των λογιστικών αρχών και μεθόδων που χρησιμοποιήθηκαν και του εύλογου των εκτιμήσεων που έγιναν από τη διοίκηση, καθώς και αξιολόγηση της συνολικής παρουσίασης των εταιρικών και ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων. 31

36 32

37 Πιστεύουμε ότι τα ελεγκτικά τεκμήρια που έχουμε συγκεντρώσει είναι επαρκή και κατάλληλα για τη θεμελίωση της ελεγκτικής μας γνώμης Γνώμη Κατά τη γνώμη μας, οι συνημμένες εταιρικές και ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις παρουσιάζουν εύλογα από κάθε ουσιώδη άποψη την οικονομική θέση της Εταιρίας και του Ομίλου κατά την 31 η Δεκεμβρίου, την χρηματοοικονομική τους επίδοση και τις ταμειακές τους ροές για τη χρήση που έληξε την ημερομηνία αυτή σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς, όπως αυτά έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αναφορά επί άλλων νομικών και κανονιστικών θεμάτων α) Στην Έκθεση Διαχείρισης του Διοικητικού Συμβουλίου περιλαμβάνεται δήλωση εταιρικής διακυβέρνησης, η οποία παρέχει τα πληροφοριακά στοιχεία που ορίζονται στην παράγραφο 3δ του άρθρου 43α του Κ.Ν 2190/1920. β) Επαληθεύσαμε τη συμφωνία και την αντιστοίχηση του περιεχομένου της Έκθεσης Διαχείρισης του Διοικητικού Συμβουλίου με τις συνημμένες εταιρικές και ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις, στα πλαίσια των οριζόμενων από τα άρθρα 43α, 108 και 37 του Κ.Ν. 2190/1920. Αθήνα, 22 Μαρτίου 2012 ΟΙ ΟΡΚΩΤΟΙ ΕΛΕΓΚΤΕΣ ΛΟΓΙΣΤΕΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Ι.Κ. ΠΑΠΑΖΟΓΛΟΥ ΙΩΑΝΝΗΣ ΨΥΧΟΥΝΤΑΚΗΣ Α.Μ. Σ.Ο.Ε.Λ Α.Μ. Σ.Ο.Ε.Λ ΕΡΝΣΤ & ΓΙΑΝΓΚ (ΕΛΛΑΣ) ΟΡΚΩΤΟΙ ΕΛΕΓΚΤΕΣ ΛΟΓΙΣΤΕΣ Α.Ε. 11 Ο ΧΛΜ. ΕΘΝΙΚΗΣ. ΟΔΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΛΑΜΙΑΣ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ Α.Μ. ΣΟΕΛ ΕΤΑΙΡΙΑΣ

38 Αυτή η σελίδα έχει μείνει σκόπιμα κενή. 34

39 Δ1.ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Oι συνημμένες Οικονομικές Καταστάσεις είναι εκείνες που εγκρίθηκαν από το Διοικητικό Συμβούλιο της S&B Βιομηχανικά Ορυκτά Α.Ε. την 22 η Μαρτίου Ο Πρόεδρος Ο Διευθύνων Ο Οικονομικός Διευθυντής Ο Controller του Διοικητικού Συμβουλίου Σύμβουλος του Ομίλου Νότιας Ευρώπης Οδυσσέας Π. Κυριακόπουλος Κρίτων Στ. Αναβλαβής Ιωάννης Ε. Χριστοδουλάκης Νικόλαος Χ. Ιωακείμ ΑΔΤ ΑΗ ΑΔΤ ΑΚ ΑΔΤ ΑΖ Αρ. Αδ ΟΕΕ Α τάξεως 35

40 ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΠΟΥ ΕΛΗΞΕ ΤΗΝ 31η ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ (Ποσά σε χιλιάδες Ευρώ, εκτός από τα κέρδη ανά μετοχή) Σημ. Συνεχιζόμενες Δραστηριότητες Διακοπτόμενες Δραστηριότητες Σύνολο Συνεχιζόμενες Δραστηριότητες 1/1 31/12/ Διακοπτόμενες δραστηριότητες Πωλήσεις Εμπορευμάτων Κόστος πωλήσεων 6 ( ) (30.899) ( ) ( ) (38.114) ( ) Μικτό κέρδος/ (ζημίες) (9.619) Έξοδα διοίκησης 7 (42.739) (2.129) (44.868) (45.174) (1.155) (46.329) Έξοδα διάθεσης 8 (24.363) (352) (24.715) (23.601) (313) (23.914) Λοιπά έσοδα Λοιπά έξοδα 10 (2.856) (3.516) (6.372) (1.158) (4) (1.162) Λειτουργικά κέρδη/ (ζημίες) (3.785) (10.089) Χρηματοοικονομικά έσοδα Χρηματοοικονομικά έξοδα 12 (8.674) (693) (9.367) (6.571) (683) (7.254) Κέρδη από πώληση συγγενών εταιριών Αναλογία στα κέρδη συγγενών εταιριών Κέρδη/ (ζημίες) προ φόρων (4.478) (10.772) Φόροι εισοδήματος 13 (11.279) (126) (11.405) (9.176) 293 (8.883) Κέρδη/ (ζημίες) μετά από φόρους (4.604) (10.479) Κατανέμονται: Στους μετόχους της Εταιρίας (4.604) (10.479) Σε δικαιώματα που δεν συνιστούν έλεγχο 3 (62) - (62) (258) - (258) (4.604) (10.479) Κέρδη ανά μετοχή Βασικά 0,4935 (0,0901) 0,4034 0,4609 (0,2045) 0,2564 Απομειωμένα 0,4893 (0,0893) 0,4000 0,4556 (0,2022) 0,2534 Μέσος σταθμισμένος αριθμός μετοχών Βασικός Απομειωμένος Οι συνοδευτικές σημειώσεις αποτελούν αναπόσπαστο μέρος των οικονομικών καταστάσεων 1/1-31/12/ O Όμιλος Σύνολο 36

41 ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΥΝΟΛΙΚΩΝ ΕΣΟΔΩΝ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΠΟΥ ΕΛΗΞΕ ΤΗΝ 31η ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ (Ποσά σε χιλιάδες Ευρώ) Σημ. Συνεχιζόμενες Δραστηριότητες 1/1-31/12/ Διακοπτόμενες Δραστηριότητες Σύνολο O Όμιλος Συνεχιζόμενες Δραστηριότητες 1/1 31/12/ Διακοπτόμενες δραστηριότητες Σύνολο Κέρδη/ (ζημίες) μετά από φόρους (4.604) (10.479) Λοιπά συνολικά έσοδα Συναλλαγματικές διαφορές ενοποίησης: -Θυγατρικών Συγγενών (567) - (567) Αποτίμηση διαθέσιμων προς πώληση επενδύσεων (99) - (99) (150) - (150) Φόρος εισοδήματος σχετιζόμενος με την αποτίμηση διαθέσιμων προς πώληση επενδύσεων Αποτίμηση παραγώγων 34 (1.455) - (1.455) (374) - (374) Φόρος εισοδήματος σχετιζόμενος με την αποτίμηση παραγώγων Λοιπά συνολικά έσοδα/ (έξοδα) χρήσης, μετά από φόρους (696) - (696) Συγκεντρωτικά συνολικά έσοδα/ (έξοδα) χρήσης, μετά από φόρους (4.604) (10.479) Κατανέμονται: Στους μετόχους της Εταιρίας (4.604) (10.479) Σε δικαιώματα που δεν συνιστούν έλεγχο (53) - (53) (251) - (251) (4.604) (10.479) Οι συνοδευτικές σημειώσεις αποτελούν αναπόσπαστο μέρος των οικονομικών καταστάσεων 37

42 ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΠΟΥ ΕΛΗΞΕ ΤΗΝ 31η ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ (Ποσά σε χιλιάδες Ευρώ) Η Εταιρία Σημ. Συνεχιζόμενες Δραστηριότητες 1/1-31/12/ 1/1-31/12/ Διακοπτόμενες Συνεχιζόμενες Διακοπτόμενες Σύνολο Δραστηριότητες Δραστηριότητες Δραστηριότητες Πωλήσεις Εμπορευμάτων Κόστος πωλήσεων 6 (76.093) (31.052) ( ) (72.741) (37.417) ( ) Μικτό κέρδος/ (ζημίες) (8.915) Έξοδα διοίκησης 7 (24.601) (2.096) (26.697) (27.004) (1.324) (28.328) Έξοδα διάθεσης 8 (3.075) (352) (3.427) (2.989) (313) (3.302) Λοιπά έσοδα Λοιπά έξοδα 10 (1.270) (3.506) (4.776) (517) - (517) Λειτουργικά κέρδη/ (ζημίες) (3.884) (9.557) (1.249) Χρηματοοικονομικά έσοδα Χρηματοοικονομικά έξοδα 12 (6.416) (692) (7.108) (4.382) (681) (5.063) Έσοδα από συμμετοχές Κέρδη/ (ζημίες) προ φόρων (4.576) (10.238) (5.470) Φόρος εισοδήματος 13 (1.032) (126) (1.158) (1.293) 293 (1.000) Κέρδη/ (ζημίες) μετά από φόρους (4.702) (482) (9.945) (6.470) Οι συνοδευτικές σημειώσεις αποτελούν αναπόσπαστο μέρος των οικονομικών καταστάσεων Σύνολο 38

43 ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΥΝΟΛΙΚΩΝ ΕΣΟΔΩΝ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΠΟΥ ΕΛΗΞΕ ΤΗΝ 31η ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ (Ποσά σε χιλιάδες Ευρώ) Η Εταιρία Σημ. Συνεχιζόμενες Δραστηριότητες 1/1-31/12/ 1/1-31/12/ Διακοπτόμενες Συνεχιζόμενες Διακοπτόμενες Δραστηριότητες Σύνολο Δραστηριότητες Δραστηριότητες Σύνολο Κέρδη/ (ζημίες) μετά από φόρους (4.702) (482) (9.945) (6.470) Λοιπά συνολικά έσοδα Αποτίμηση διαθέσιμων προς πώληση επενδύσεων (99) - (99) (150) - (150) Φόρος εισοδήματος σχετιζόμενος με αποτίμηση διαθέσιμων προς πώληση επενδύσεων Αποτίμηση παραγώγων 34 (1.455) - (1.455) (374) - (374) Φόρος εισοδήματος σχετιζόμενος με αποτίμηση παραγώγων Λοιπά συνολικά (έξοδα) χρήσης, μετά από φόρους (1.261) - (1.261) (408) - (408) Συγκεντρωτικά συνολικά έσοδα/ (έξοδα) χρήσης, μετά από φόρους (4.702) (1.743) (9.945) (6.878) Οι συνοδευτικές σημειώσεις αποτελούν αναπόσπαστο μέρος των οικονομικών καταστάσεων 39

44 ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΣΗΣ ΤΗΣ 31ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ (Ποσά σε χιλιάδες Ευρώ) Σημ. ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Μη κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία Ενσώματα πάγια περιουσιακά στοιχεία Επενδυτικά ακίνητα Υπεραξία Λοιπά ασώματα πάγια περιουσιακά στοιχεία Συμμετοχές σε θυγατρικές εταιρίες Συμμετοχές σε συγγενείς εταιρίες Αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις Διαθέσιμα προς πώληση χρηματοοικονομικά στοιχεία Λοιπά μη κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία Κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία Αποθέματα Εμπορικές απαιτήσεις Απαιτήσεις από συνδεόμενα μέρη Απαιτήσεις από φόρους εισοδήματος Λοιπές απαιτήσεις Διαθέσιμα και ταμειακά ισοδύναμα Περιουσιακά στοιχεία διακρατούμενα προς πώληση Σύνολο ενεργητικού ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΚΑΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Ίδια κεφάλαια που αναλογούν στους ιδιοκτήτες της Εταιρίας Μετοχικό κεφάλαιο Διαφορά υπέρ το άρτιο Ίδιες μετοχές 27 - (3.216) - (3.216) Αποθεματικό δικαιωμάτων προαίρεσης 28 αγοράς μετοχών Αποθεματικό αποτίμησης παραγώγων (1.645) (463) (1.645) (463) Λοιπά αποθεματικά Συναλλαγματικές διαφορές ενοποίησης (613) (1.182) - - Αποτελέσματα εις νέο Δικαιώματα που δεν συνιστούν έλεγχο Σύνολο ιδίων κεφαλαίων Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις Πρόβλεψη αποζημίωσης προσωπικού Πρόβλεψη αποκατάστασης περιβάλλοντος Λοιπές προβλέψεις Μακροπρόθεσμα δάνεια Αναβαλλόμενες φορολογικές υποχρεώσεις Κρατικές επιχορηγήσεις Λοιπές μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Εμπορικές υποχρεώσεις Υποχρεώσεις προς συνδεόμενα μέρη Βραχυπρόθεσμα δάνεια Βραχυπρόθεσμο μέρος μακροπρόθεσμων δανείων Υποχρεώσεις από φόρους εισοδήματος Μερίσματα πληρωτέα Λοιπές βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Υποχρεώσεις σχετιζόμενες με περιουσιακά στοιχεία διακρατούμενα προς πώληση Σύνολο ιδίων κεφαλαίων και υποχρεώσεων Οι συνοδευτικές σημειώσεις αποτελούν αναπόσπαστο μέρος των οικονομικών καταστάσεων Ο Όμιλος Η Εταιρία 40

45 ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ ΙΔΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΠΟΥ ΕΛΗΞΕ ΤΗΝ 31η ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ (Ποσά σε χιλιάδες Ευρώ) Ο Όμιλος Ποσά αποδιδόμενα στους ιδιοκτήτες της Εταιρίας Σημ. Μετοχικό κεφάλαιο Διαφορά υπέρ το άρτιο Ίδιες μετοχές Αποθεματικό δικαιωμάτων προαίρεσης αγοράς μετοχών Αποθεματικό αποτίμησης παραγώγων χρηματοοικονομικών προϊόντων Λοιπά αποθεματικά Συναλλαγματικές διαφορές ενοποίησης Αποτελέσματα εις νέο Σύνολο Δικαιώματα που δεν συνιστούν έλεγχο Σύνολο ιδίων κεφαλαίων Υπόλοιπο 1 Ιανουαρίου (2.268) (170) (6.294) Κέρδη χρήσης (258) Λοιπά συνολικά έσοδα / (ζημίες) χρήσης (293) (115) Συγκεντρωτικά συνολικά έσοδα / (ζημίες) χρήσης (293) (115) (251) Διανομή μερισμάτων (3.314) - (1.657) (4.971) - (4.971) -Πληρωμή μερισμάτων σε δικαιώματα που δεν συνιστούν έλεγχο (83) (83) - Φόρος εισοδήματος σχετιζόμενος με την μελλοντική 29 διανομή αποθεματικών απαλλασσόμενων από την φορολογία (53) - - (53) - (53) -Προγράμματα χορήγησης μετοχών Διανομή δωρεάν μετοχών στο προσωπικό (223) Αύξηση μετοχικού κεφαλαίου (10.356) Αγορά ιδίων μετοχών (1.350) (1.350) - (1.350) -Αύξηση ποσοστού συμμετοχής σε θυγατρική (12) (12) (200) (212) -Μεταφορές (2.727) Υπόλοιπο (3.216) (463) (1.182) Κέρδη χρήσης (62) Λοιπές συνολικές ζημίες χρήσης (1.182) (79) 569 (13) (705) 9 (696) -Συγκεντρωτικές συνολικές ζημίες χρήσης (1.182) (79) (53) Πληρωμή μερισμάτων σε δικαιώματα που δεν συνιστούν έλεγχο (74) (74) -Προγράμματα χορήγησης μετοχών (116) (116) - (116) -Αύξηση μετοχικού κεφαλαίου από κεφαλαιοποίηση λογαριασμού υπέρ το άρτιο (12.778) Επιστροφή μετοχικού κεφαλαίου (12.778) (12.778) (12.778) -Μείωση μετοχικού κεφαλαίου 27 (671) (2.551) Αγορά ιδίων μετοχών (6) (6) (6) -Αύξηση ποσοστού συμμετοχής σε θυγατρική (156) (156) Μεταφορές* (7.485) Υπόλοιπο (1.645) (613) * Μεταφορά μεταξύ Αποτελεσμάτων εις νέο και Λοιπών αποθεματικών σχετιζόμενη με νομοθετικές ρυθμίσεις των Γερμανικών θυγατρικών. Οι συνοδευτικές σημειώσεις αποτελούν αναπόσπαστο μέρος των οικονομικών καταστάσεων 41

46 ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ ΙΔΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΠΟΥ ΕΛΗΞΕ ΤΗΝ 31η ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ (Ποσά σε χιλιάδες Ευρώ) Η Εταιρία Σημ. Μετοχικό κεφάλαιο Διαφορά υπέρ το άρτιο Ίδιες μετοχές Αποθεματικό δικαιωμάτων προαίρεσης αγοράς μετοχών Αποθεματικό αποτίμησης παραγώγων χρηματοοικονομικών προϊόντων Λοιπά αποθεματικά Αποτελέσματα εις νέο Σύνολο Υπόλοιπο 1 Ιανουαρίου (2.268) (170) Ζημίες χρήσης (6.470) (6.470) -Λοιπές συνολικές ζημίες χρήσης (293) (115) - (408) -Συγκεντρωτικά συνολικά έξοδα χρήσης (293) (115) (6.470) (6.878) -Διανομή μερισμάτων (3.314) (1.657) (4.971) - Φόρος εισοδήματος σχετιζόμενος με την μελλοντική διανομή αποθεματικών απαλλασσόμενων από την φορολογία (53) - (53) -Προγράμματα χορήγησης μετοχών Διανομή δωρεάν μετοχών στο προσωπικό (223) Αύξηση μετοχικού κεφαλαίου (10.356) - - -Αγορά ιδίων μετοχών (1.350) (1.350) -Μεταφορές Υπόλοιπο (3.216) (463) Κέρδη χρήσης (482) (482) -Λοιπές συνολικές ζημίες χρήσης (1.182) (79) - (1.261) -Συγκεντρωτικά συνολικά έσοδα/ (ζημίες) περιόδου (1.182) (79) (482) (1.743) -Προγράμματα χορήγησης μετοχών (116) (116) -Αύξηση μετοχικού κεφαλαίου από κεφαλαιοποιήση λογαριασμού υπέρ το άρτιο (12.778) Επιστροφή μετοχικού καφαλαίου (12.778) (12.778) - Μείωση μετοχικού καφαλαίου 27 (671) (2.551) Αγορά ιδίων μετοχών (6) (6) Υπόλοιπο (1.645) Οι συνοδευτικές σημειώσεις αποτελούν αναπόσπαστο μέρος των οικονομικών καταστάσεων 42

47 ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΑΜΕΙΑΚΩΝ ΡΟΩΝ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΠΟΥ ΕΛΗΞΕ ΤΗΝ 31η ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ (Ποσά σε χιλιάδες Ευρώ) Σημ. 1/1 31/12 1/1 31/12 1/1 31/12 1/1 31/12 Ταμειακές ροές από λειτουργικές δραστηριότητες Κέρδη χρήσης προ φόρων συνεχιζόμενων δραστηριοτήτων Ζημίες χρήσης προ φόρων διακοπτόμενων δραστηριοτήτων (4.478) (10.772) (4.576) (10.238) Κέρδη / (zημίες) χρήσης προ φόρων (5.470) Προσαρμογή για: - Αποσβέσεις ενσωμάτων και ασωμάτων πάγιων περιουσιακών στοιχείων Αποσβέσεις επιχορηγήσεων (152) (184) (90) (146) - Προβλέψεις, καθαρή κίνηση Χρηματοοικονομικά έσοδα 11 (594) (407) (373) (629) - Χρηματοοικονομικά έξοδα Έσοδα από συμμετοχές (καθαρά από φόρους αλλοδαπής) - - (635) (205) - Αναλογία στα κέρδη συγγενών εταιριών (889) (994) Ζημία απομείωσης 16, Kέρδη από πώληση συγγενών εταιριών 20 (243) (Κέρδη)/ ζημίες από εκποίηση παγίων περιουσιακών στοιχείων 228 (24) 20 (4) (Αύξηση) / Μείωση σε: - Αποθέματα (11.712) (10.421) (6.528) (1.957) - Εμπορικές απαιτήσεις (2.647) (5.476) (664) (1.592) - Απαιτήσεις από συνδεόμενα μέρη (109) (95) Λοιπές απαιτήσεις (10.076) (6.671) (9.182) (6.309) Αύξηση / (Μείωση) σε: - Εμπορικές υποχρεώσεις Υποχρεώσεις προς συνδεόμενα μέρη Λοιπές υποχρεώσεις (881) Πληρωμές αποζημιώσεων στο προσωπικό 31 (4.843) (2.916) (3.993) (1.284) Πληρωμές για αποκατάσταση περιβάλλοντος 32 (990) (705) (887) (635) Πληρωμές φόρων εισοδήματος (12.360) (6.931) (1.504) (3.422) Ταμειακές εισροές από λειτουργικές δραστηριότητες Ταμειακές ροές από επενδυτικές δραστηριότητες - Κτήση παγίων περιουσιακών στοιχείων (41.065) (24.991) (29.757) (17.390) - Εξαγορές επιχειρήσεων και επενδύσεις σε ενοποιούμενες εταιρίες (101) (1.136) - (7.500) - Είσπραξη από πώληση συγγενούς εταιρίας Είσπραξη μερισμάτων Είσπραξη τόκων και χρηματοοικονομικών εσόδων Εισπράξεις από διακανονισμό χρηματοοικονομικών παραγώγων Αγορά διαθέσιμων προς πώληση χρημ/κων στοιχείων - (109) - (109) - Είσπραξη κρατικών επιχορηγήσεων Έσοδα από εκποίηση παγίων περιουσιακών στοιχείων Ταμειακές εκροές από επενδυτικές δραστηριότητες (39.380) (24.450) (28.889) (24.007) Ταμειακές ροές από χρηματοδοτικές δραστηριότητες - Επιστροφή μετοχικού κεφαλαίου 27 (12.767) - (12.767) - - Αγορά ιδίων μετοχών (7) (1.350) (7) (1.350) - Καθαρή (μείωση) / αύξηση βραχυπρόθεσμου δανεισμού (848) Αυξηση μακροπρόθεσμου δανεισμού Μείωση μακροπρόθεσμου δανεισμού (16.000) (15.000) (8.500) (7.500) - Πληρωμές μερισμάτων στους μετόχους της Εταιρίας, καθαρά από φόρους (9) (4.477) (9) (4.477) - Πληρωμές μερισμάτων σε δικαιώματα που δεν συνιστούν έλεγχο (70) (82) Πληρωμή τόκων και χρηματοοικονομικών εξόδων (6.604) (4.944) (5.055) (3.494) Ταμειακές εισροές/ (εκροές) από χρηματοδοτικές δραστηριότητες (26.701) (16.821) - Συναλλαγματικές διαφορές επί των ταμειακών ροών (86) Καθαρή αύξηση/ (μείωση) διαθεσίμων και ταμειακών ισοδύναμων (7.697) 926 (23.411) - Αύξηση δεσμευμένων ταμειακών διαθεσίμων Διαθέσιμα και ταμειακά ισοδύναμα στην αρχή της χρήσης Συναλλαγματικές διαφορές επί των διαθεσίμων και ταμειακών ισοδύναμων στην αρχή της χρήσης Μείον: Χρηματικά διαθέσιμα διακοπτόμενων δραστηριότητων 4 (29) - (1) Διαθέσιμα και ταμειακά ισοδύναμα στο τέλος της χρήσης Οι συνοδευτικές σημειώσεις αποτελούν αναπόσπαστο μέρος των οικονομικών καταστάσεων Ο Όμιλος Η Εταιρία 43

48 Αυτή η σελίδα έχει μείνει σκόπιμα κενή. 44

49 45 Δ2. ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ

50 1. ΟΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΟΜΙΛΟΥ Ο Όμιλος εταιριών S&B Βιομηχανικά Ορυκτά Α.Ε. («ο Όμιλος» ή «η S&B») είναι ένας όμιλος επιχειρήσεων ο οποίος δραστηριοποιείται μέσω της ελληνικής ανώνυμης εταιρίας S&B Βιομηχανικά Ορυκτά Α.Ε. («η Εταιρία») και μέσω των θυγατρικών της κυρίως στην εξόρυξη, επεξεργασία, διάθεση και εμπορία βιομηχανικών ορυκτών και μεταλλευμάτων, στην παραγωγή, διάθεση και εμπορία συλλιπασμάτων, στην έρευνα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και στην διαχείριση και ανάπτυξη ακινήτων. Οι δραστηριότητες των βιομηχανικών ορυκτών αφορούν τα προϊόντα του μπεντονίτη, του περλίτη, του βωξίτη, τα συλλιπάσματα συνεχούς χύτευσης (C.C.F.) και τις βιομηχανικές εφαρμογές των λοιπών ορυκτών όπως βολλαστονίτης, σποδουμένιο, ειδικά επεξεργασμένοι καολίνες κ.λ.π. Οι βασικές δραστηριότητες περιγράφονται αναλυτικότερα στη Σημείωση 40. Η Εταιρία ιδρύθηκε το 1934 και από το 1994 οι μετοχές της διαπραγματεύονται στο Χρηματιστήριο Αθηνών. Η έδρα της Εταιρίας βρίσκεται στη Κηφισιά Αττικής, στην οδό Α. Μεταξά 15, Τ.Κ , Ελλάδα. Το 1978 η διάρκειά της παρατάθηκε μετά από απόφαση της Τακτικής Γενικής Συνέλευσης των μετόχων για 50 χρόνια από τη λήξη της αρχικής της διάρκειας, δηλαδή έως το Την 31 η Δεκεμβρίου και ο Όμιλος απασχολούσε και εργαζόμενους, αντίστοιχα, ενώ η Εταιρία απασχολούσε 656 και 643 εργαζόμενους, αντίστοιχα. 2. ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ 2.1 ΒΑΣΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ (α) Βάση σύνταξης των Οικονομικών Καταστάσεων και Δήλωση Συμμόρφωσης με τα ΔΠΧΑ: Οι συνημμένες ενοποιημένες και εταιρικές οικονομικές καταστάσεις («οικονομικές καταστάσεις») έχουν συνταχθεί σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς («ΔΠΧΑ») όπως αυτά έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι οικονομικές καταστάσεις συντάσσονται κατ απαίτηση του Ελληνικού Κ.Ν. 2190/1920 όπως ισχύει. Δεν υπάρχουν Πρότυπα που να έχουν εφαρμοστεί πριν την ημερομηνία έναρξης εφαρμογής τους. Επίσης, οι οικονομικές καταστάσεις έχουν συνταχθεί βάσει της αρχής του ιστορικού κόστους με εξαίρεση τα παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα τα οποία αποτιμώνται σε εύλογες αξίες. Όλα τα ποσά στις οικονομικές καταστάσεις παρουσιάζονται σε χιλιάδες Ευρώ (), εκτός εάν αναφέρεται διαφορετικά, και στρογγυλοποιούνται στην πλησιέστερη χιλιάδα. (β) Έγκριση των Οικονομικών Καταστάσεων: Οι οικονομικές καταστάσεις της χρήσης που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου εγκρίθηκαν από τo Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρίας την 22 α Μαρτίου Επισημαίνεται ότι οι οικονομικές καταστάσεις τελούν υπό την έγκριση της Τακτικής Γενικής Συνέλευσης των μετόχων της Εταιρίας. 46

51 2.2 ΒΑΣΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ Οι λογιστικές αρχές βάσει των οποίων συντάσσονται οι οικονομικές καταστάσεις είναι οι ακόλουθες: (α) Βασικές Αρχές Ενοποίησης: Οι ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις περιλαμβάνουν τις οικονομικές καταστάσεις του Ομίλου και των θυγατρικών του κατά την 31 η Δεκεμβρίου. Οι θυγατρικές ενοποιούνται πλήρως από την ημερομηνία απόκτησης, η οποία είναι η ημερομηνία κατά την οποία ο Όμιλος αποκτά τον έλεγχο, και εξακολουθούν να ενοποιούνται μέχρι την ημερομηνία που παύει ο έλεγχος. Οι οικονομικές καταστάσεις των θυγατρικών καταρτίζονται για την ίδια περίοδο αναφοράς όπως και της Εταιρίας, ακολουθώντας σταθερές λογιστικές αρχές. Όλα τα ενδο-ομιλικά υπόλοιπα, συναλλαγές, μη πραγματοποιηθέντα κέρδη και ζημίες που προκύπτουν από ενδο-ομιλικές πράξεις και μερίσματα απαλείφονται πλήρως. Οι ζημιές των θυγατρικών αποδίδονται στα δικαιώματα που δεν συνιστούν έλεγχο, ακόμα και αν αυτό έχει ως αποτέλεσμα να παρουσιάζουν χρεωστικό λογιστικό υπόλοιπο. Η μεταβολή της συμμετοχής σε θυγατρική εταιρία, χωρίς την απώλεια του ελέγχου, θεωρείται ως μία συναλλαγή εντός της καθαρής θέσης. Σε περίπτωση που ο Όμιλος χάσει τον έλεγχο μιας θυγατρικής, τότε: Διαγράφει τα στοιχεία ενεργητικού (συμπεριλαμβανομένης και της υπεραξίας) και του παθητικού της θυγατρικής Διαγράφει τη λογιστική αξία των δικαιωμάτων που δεν συνιστούν έλεγχο Διαγράφει τις σωρευμένες συναλλαγματικές διαφορές, που έχουν καταχωρηθεί στα ίδια κεφάλαια Αναγνωρίζει την εύλογη αξία του τιμήματος που εισπράχθηκε Αναγνωρίζει την εύλογη αξία κάθε επένδυσης που διατηρείται Αναγνωρίζει οποιοδήποτε έλλειμμα ή πλεόνασμα στην κατάσταση αποτελεσμάτων Ανακατατάσσει το τμήμα των λοιπών συνολικών εσόδων που αναλογεί στην Εταιρία, στην κατάσταση αποτελεσμάτων ή στα κέρδη εις νέον, κατά περίπτωση. Η πλήρης κατάσταση των θυγατρικών που ενοποιούνται μαζί με τις αντίστοιχες συμμετοχές παρουσιάζονται στη Σημείωση 3. (β) Νόμισμα Λειτουργίας και Παρουσίασης και Μετατροπή Ξένων Νομισμάτων: Το νόμισμα παρουσίασης του Ομίλου, παρουσίασης και λειτουργίας της Εταιρίας, των Ελληνικών θυγατρικών και ορισμένων θυγατρικών του εξωτερικού είναι το. Οι συναλλαγές σε ξένα νομίσματα μετατρέπονται σε χρησιμοποιώντας τις συναλλαγματικές ισοτιμίες οι οποίες ισχύουν κατά την ημέρα των συναλλαγών. Την ημερομηνία σύνταξης των οικονομικών καταστάσεων οι απαιτήσεις και υποχρεώσεις σε ξένο νόμισμα προσαρμόζονται ώστε να αντανακλούν τις συναλλαγματικές ισοτιμίες της ημερομηνίας αναφοράς. Τα κέρδη και οι ζημίες που προκύπτουν από τις συναλλαγές σε ξένα νομίσματα αλλά και από την αποτίμηση τέλους χρήσεως των νομισματικών στοιχείων σε ξένα νομίσματα περιλαμβάνονται στην κατάσταση αποτελεσμάτων της χρήσεως, εξαιρουμένων των συναλλαγών που πληρούν τις προϋποθέσεις αντιστάθμισης ταμειακών ροών που απεικονίζονται στην κατάσταση συνολικών εσόδων. Το νόμισμα λειτουργίας των θυγατρικών εταιριών του εξωτερικού είναι το επίσημο νόμισμα της αντίστοιχης χώρας στην οποία δραστηριοποιείται η εκάστοτε θυγατρική. Για τις θυγατρικές εξωτερικού όπου το νόμισμα της χώρας που δραστηριοποιούνται δεν είναι το, όλα τα στοιχεία ενεργητικού και παθητικού των θυγατρικών αυτών, κατά την σύνταξη οικονομικών καταστάσεων στο τέλος της χρήσης, μετατρέπονται σε με βάση την τρέχουσα συναλλαγματική ισοτιμία της ημερομηνίας αναφοράς, ενώ τα έσοδα και έξοδα με την μέση συναλλαγματική ισοτιμία που προέκυψε κατά την διάρκεια της χρήσης. Η σωρευμένη που προκύπτει από την ανωτέρω μετατροπή καταχωρείται απ ευθείας στην κατάσταση συνολικών εσόδων έως την πώληση, διαγραφή ή απο-αναγνώριση κάποιας θυγατρικής, οπότε και μεταφέρεται στα αποτελέσματα χρήσης 47

52 2.2 ΒΑΣΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ (συνέχεια) (γ) Λοιπά Ασώματα Πάγια Περιουσιακά Στοιχεία: Τα λοιπά ασώματα πάγια περιουσιακά στοιχεία περιλαμβάνουν άδειες παραχωρήσεις - δικαιώματα, λογισμικά προγράμματα, εμπορικές επωνυμίες, εμπορικά σήματα και πελατολόγια. Η αξία των αδειών παραχωρήσεων - δικαιωμάτων περιλαμβάνει το κόστος κτήσης των εν λόγω στοιχείων καθώς και κάθε δαπάνη που έχει μεταγενέστερα πραγματοποιηθεί για την επέκταση της διάρκειας της ισχύος τους, μειωμένη κατά το ποσό των σωρευμένων αποσβέσεων και απομειώσεων της αξίας τους. Η αξία των λογισμικών προγραμμάτων περιλαμβάνει το κόστος αγοράς λογισμικών προγραμμάτων καθώς και κάθε δαπάνη που έχει πραγματοποιηθεί προκειμένου αυτά να τεθούν σε καθεστώς λειτουργίας, μειωμένη κατά το ποσό των σωρευμένων αποσβέσεων και τυχόν απομειώσεων της αξίας τους. Σημαντικές μεταγενέστερες δαπάνες κεφαλαιοποιούνται στα λογισμικά προγράμματα όταν προσαυξάνουν την απόδοση τους πέραν των αρχικών προδιαγραφών. Τα πελατολόγια, οι εμπορικές επωνυμίες και τα εμπορικά σήματα εντοπίζονται, αποτιμούνται και αναγνωρίζονται κατά τη διαδικασία επιμερισμού του τιμήματος εξαγοράς στα πλαίσια συνενώσεων επιχειρήσεων. Η απόσβεση των αδειών παραχωρήσεων - δικαιωμάτων λογίζεται βάσει της σταθερής μεθόδου απόσβεσης εντός της περιόδου ισχύος τους (κατά κύριο λόγο έτη). Η απόσβεση των λογισμικών προγραμμάτων λογίζεται βάσει της σταθερής μεθόδου απόσβεσης και εντός περιόδου 4 ετών. Η απόσβεση του πελατολογίου και των εμπορικών επωνυμιών λογίζεται βάσει της σταθερής μεθόδου απόσβεσης και εντός περιόδου 5-20 ετών, κατά περίπτωση. Τα εμπορικά σήματα δεν αποσβένονται καθώς θεωρείται ότι δεν έχουν ορισμένη διάρκεια ωφέλιμης ζωής, υπόκεινται όμως σύμφωνα με τις διατάξεις του ΔΛΠ 36 «Απομείωση της αξίας περιουσιακών στοιχείων» σε ετήσιο έλεγχο απομείωσης της αξίας τους ή συχνότερα αν γεγονότα ή αλλαγές συνθηκών υποδηλώνουν ότι η αξία τους μπορεί να έχει απομειωθεί. Η απόσβεση όλων των ανωτέρω στοιχείων περιλαμβάνεται στην κατάσταση αποτελεσμάτων. (δ) Ορυχεία μεταλλεία: Τα ορυχεία μεταλλεία περιλαμβάνουν τις ακόλουθες κατηγορίες: i) Εδαφικές Εκτάσεις Εξόρυξης Ορυκτών - Μεταλλευμάτων: Αφορά στο κόστος κτήσης των εδαφικών εκτάσεων οι οποίες αποκτήθηκαν με σκοπό τη διενέργεια εξορυκτικής δραστηριότητας. Η απόσβεση της αξίας κτήσης των εδαφικών εκτάσεων εξόρυξης ορυκτών μεταλλευμάτων λογίζεται βάσει της σταθερής μεθόδου, εντός του μικρότερου διαστήματος μεταξύ μίας περιόδου είκοσι ετών και της ωφέλιμης ζωής του οικείου κοιτάσματος (εκτιμώμενη περίοδος εμπορικής εκμετάλλευσης του ορυχείου μεταλλείου). Η απόσβεση - έξοδο των εδαφικών εκτάσεων εξόρυξης ορυκτών μεταλλευμάτων περιλαμβάνεται στο κόστος εξόρυξης των ορυκτών μεταλλευμάτων. ii) Δαπάνες Λειτουργικής Ανάπτυξης Εδαφικών Εκτάσεων Εξόρυξης Ορυκτών Μεταλλευμάτων: Αφορά στις δαπάνες λειτουργικής ανάπτυξης ορυχείων - μεταλλείων οι οποίες περιλαμβάνουν κυρίως εργασίες αποκάλυψης, διάνοιξης στοών και απομάκρυνσης στείρων εδαφών. Η απόσβεση των δαπανών λειτουργικής ανάπτυξης εδαφικών εκτάσεων εξόρυξης ορυκτών μεταλλευμάτων υπολογίζεται με τη μέθοδο του συντελεστή αποκάλυψης. Η απόσβεση - έξοδο των κεφαλαιοποιηθεισών δαπανών λειτουργικής ανάπτυξης εδαφικών εκτάσεων εξόρυξης ορυκτών μεταλλευμάτων περιλαμβάνεται στο κόστος εξόρυξης των ορυκτών μεταλλευμάτων. iii) Δαπάνες Αποκατάστασης Εδαφικών Εκτάσεων Εξόρυξης Ορυκτών Μεταλλευμάτων: Η αξία κτήσης εδαφικών εκτάσεων εξόρυξης ορυκτών μεταλλευμάτων προσαυξάνεται με την παρούσα αξία των, δια νόμου απαιτούμενων και οικειοθελώς ανειλημμένων, υποχρεώσεων δαπανών αποκατάστασης για εδαφικές εκτάσεις που έχουν προσβληθεί (ως αποτέλεσμα της μεταλλευτικής δραστηριότητας) μέχρι την ημερομηνία αναφοράς και οι οποίες θα πραγματοποιηθούν σε μεταγενέστερο χρόνο. Το σχετικό ποσό προσαυξάνει την αξία των εδαφικών εκτάσεων εξόρυξης ορυκτών μεταλλευμάτων με ισόποση δημιουργία πρόβλεψης για αποκατάσταση περιβάλλοντος. Η κεφαλαιοποίηση και η απόσβεση των δαπανών αποκατάστασης εδαφικών εκτάσεων εξόρυξης ορυκτών μεταλλευμάτων λογιστικοποιούνται. 48

53 2.2 ΒΑΣΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ (συνέχεια) σε επίπεδο κοιτάσματος, υπολογίζονται δε σε επίπεδο περιοχής εδαφικής προσβολής (όχλησης). Η απόσβεση των κεφαλαιοποιηθεισών δαπανών αποκατάστασης εδαφικών εκτάσεων εξόρυξης ορυκτών μεταλλευμάτων ξεκινά από τη στιγμή που τα κοιτάσματα αυτά περιέρχονται στη φάση της εμπορικής τους εκμετάλλευσης, λογίζεται δε βάσει της μεθόδου του ποσοστού απόληψης του εμπορικά απολήψιμου κοιτάσματος. Η απόσβεση - έξοδο των κεφαλαιοποιηθεισών δαπανών αποκατάστασης εδαφικών εκτάσεων εξόρυξης ορυκτών μεταλλευμάτων περιλαμβάνεται στο κόστος εξόρυξης των ορυκτών μεταλλευμάτων. iv) Δαπάνες Έρευνας και Αξιολόγησης Ορυκτών Πόρων: Οι δαπάνες έρευνας και αξιολόγησης ορυκτών πόρων περιλαμβάνουν τοπογραφικές, γεωλογικές, γεωχημικές και γεωφυσικές μελέτες, δοκιμαστικές γεωτρήσεις, εκσκαφές ερευνητικών ορυγμάτων, δειγματοληψία και δραστηριότητες σχετικές με την αξιολόγηση της τεχνικής δυνατότητας και οικονομικής βιωσιμότητας της εξόρυξης των ορυκτών πόρων καθώς και το σχεδιασμό προκαταρτικών μελετών οικονομικής βιωσιμότητας. Οι δαπάνες έρευνας και αξιολόγησης ορυκτών πόρων για νέα κοιτάσματα κεφαλαιοποιούνται όταν μελλοντικές οικονομικές ωφέλειες αναμένεται να εισρεύσουν στην επιχείρηση, αποτιμώνται δε στο κόστος μείον τις σωρευμένες αποσβέσεις και τυχόν σωρευμένες προβλέψεις για απομείωση και κατατάσσονται ως ενσώματα πάγια στην κατηγορία ορυχεία-μεταλλεία. Η απόσβεση των δαπανών έρευνας και αξιολόγησης ορυκτών πόρων αρχίζει όταν το κοίτασμα εισέρχεται στην φάση της εμπορικής του εκμετάλλευσης και υπολογίζεται με βάση την μέθοδο του ποσοστού απόληψης του εμπορικά απολήψιμου κοιτάσματος. Ο Όμιλος αξιολογεί τα περιουσιακά στοιχεία έρευνας και αξιολόγησης για απομείωση όταν γεγονότα και συνθήκες δηλώνουν ότι η λογιστική τους αξία υπερβαίνει την ανακτήσιμη αξία. Σε αυτή τη περίπτωση, η διαφορά επιβαρύνει τα αποτελέσματα της περιόδου στην οποία προέκυψε η απομείωση. Η Διοίκηση του Ομίλου εκτιμά ότι τα βεβαιωμένα και αδειοδοτημένα εκμεταλλεύσιμα κοιτάσματα ορυκτών και μεταλλευμάτων επαρκούν για την διατήρηση της λειτουργίας του στα σημερινά επίπεδα των συνεχιζόμενων δραστηριοτήτων για αρκετά ακόμη χρόνια. (ε) Λοιπά Ενσώματα Πάγια Περιουσιακά Στοιχεία: Τα λοιπά ενσώματα πάγια περιουσιακά στοιχεία (γήπεδα - οικόπεδα, κτίρια, μηχανήματα - μηχανολογικός εξοπλισμός, μεταφορικά μέσα και έπιπλα - σκεύη) αποτιμώνται στο ιστορικό κόστος μείον τις σωρευμένες αποσβέσεις, όπου υπάρχουν, και τις τυχόν προβλέψεις απομείωσης της αξίας τους. Οι επισκευές και οι συντηρήσεις καταχωρούνται στα έξοδα της χρήσης εντός της οποίας πραγματοποιούνται. Σημαντικές μεταγενέστερες δαπάνες κεφαλαιοποιούνται όταν προσαυξάνουν την ωφέλιμη ζωή του παγίου, βελτιώνουν την παραγωγική του δυναμικότητα ή μειώνουν το κόστος λειτουργίας του. Η αξία κτήσεως και οι σωρευμένες αποσβέσεις ενός παγίου διαγράφονται από τους λογαριασμούς κατά την πώληση ή απόσυρσή του ή όταν δεν αναμένονται πλέον άλλα μελλοντικά οικονομικά οφέλη από την συνέχιση της εκμετάλλευσης του. Κάθε κέρδος ή ζημία που προκύπτει από την απομάκρυνση του παγίου (λόγω πώλησης, εγκατάλειψης ή καταστροφής) περιλαμβάνεται στην κατάσταση αποτελεσμάτων της χρήσεως κατά την οποία το εν λόγω πάγιο απομακρύνθηκε. Οι αποσβέσεις υπολογίζονται βάσει της σταθερής μεθόδου με συντελεστές οι οποίοι αντανακλούν τις σχετικές ωφέλιμες διάρκειες ζωής των εν λόγω παγίων, περιλαμβάνονται δε στην κατάσταση αποτελεσμάτων ή στα μένοντα αποθέματα καθώς ενσωματώνονται στο κόστος εξόρυξης των ορυκτών μεταλλευμάτων ή κεφαλαιοποιούνται κατά την ιδιοπαραγωγή ενσωμάτων παγίων περιουσιακών στοιχείων. 49

54 2.2 ΒΑΣΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ (συνέχεια) Οι ωφέλιμες ζωές των λοιπών ενσωμάτων παγίων περιουσιακών στοιχείων είναι οι ακόλουθες: Κατηγορία Έτη Κτίρια Διαμορφώσεις κτιρίων 3 40 Βαρέα μηχανήματα Λοιπά μηχανήματα και μηχανολογικός εξοπλισμός 5 20 Βαρέα οχήματα Λοιπά μεταφορικά μέσα 2 15 Έπιπλα και λοιπός εξοπλισμός 3 20 (στ) Επενδυτικά Ακίνητα: Τα επενδυτικά ακίνητα αποτιμώνται στο ιστορικό κόστος μείον τις σωρευμένες αποσβέσεις και τις τυχόν προβλέψεις απομείωσης της αξίας τους. Οι επισκευές και οι συντηρήσεις καταχωρούνται στα έξοδα της χρήσης εντός της οποίας πραγματοποιούνται. Σημαντικές μεταγενέστερες δαπάνες κεφαλαιοποιούνται όταν προσαυξάνουν την ωφέλιμη ζωή των ακινήτων, την παραγωγική τους δυναμικότητα ή μειώνουν το κόστος λειτουργίας τους. Η αξία κτήσεως και οι σωρευμένες αποσβέσεις ενός επενδυτικού ακινήτου διαγράφονται από τους λογαριασμούς κατά την πώλησή του. Κάθε κέρδος ή ζημία που προκύπτει από την πώληση ενός ακινήτου περιλαμβάνεται στην κατάσταση αποτελεσμάτων της χρήσης εντός της οποίας πωλήθηκε. Οι αποσβέσεις υπολογίζονται βάσει της σταθερής μεθόδου εντός μίας περιόδου 30 έως 50 ετών, περιλαμβάνονται δε στην κατάσταση αποτελεσμάτων. (ζ) Συνενώσεις Επιχειρήσεων και Υπεραξία: Οι συνενώσεις επιχειρήσεων/εκμεταλλεύσεων λογίζονται με βάση τη μέθοδο της εξαγοράς (acquisition accounting method). Το κόστος μιας εξαγοράς υπολογίζεται ως το σύνολο του καταβληθέντος τιμήματος, όπως αυτό αποτιμάται στην εύλογη αξία κατά την ημερομηνία εξαγοράς, και του ποσού των τυχόν δικαιωμάτων που δεν συνιστούν έλεγχο στην αποκτηθείσα επιχείρηση. Σε κάθε συνένωση επιχειρήσεων, ο αποκτών αποτιμά τα δικαιώματα που δεν συνιστούν έλεγχο είτε στην εύλογη αξία τους ή στο αναλογούν μερίδιο των αναγνωρίσιμων καθαρών περιουσιακών στοιχείων της αποκτηθείσας επιχείρησης. Τα έξοδα απόκτησης που προκύπτουν, εξοδοποιούνται και περιλαμβάνονται στα έξοδα διοίκησης. Όταν ο Όμιλος αποκτά μια επιχείρηση, αξιολογεί τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία και τις αναληφθείσες υποχρεώσεις για την ενδεδειγμένη ταξινόμηση και τον χαρακτηρισμό τους σύμφωνα με τους συμβατικούς όρους, τις οικονομικές και ισχύουσες συνθήκες κατά την ημερομηνία απόκτησης και εκτιμά κατά πόσον ένα ένθετο παράγωγο πρέπει να διαχωριστεί από το (φιλοξενών) κύριο συμβόλαιο. Εάν η συνένωση των επιχειρήσεων πραγματοποιηθεί σταδιακά τα ήδη υπάρχοντα δικαιώματα στα ίδια κεφάλαια του αποκτώμενου αποτιμώνται εκ νέου στην εύλογη αξία τους κατά την ημερομηνία απόκτησης μέσω της κατάστασης αποτελεσμάτων. Κάθε ενδεχόμενο τίμημα που πρόκειται να καταβληθεί από τον αγοραστή αναγνωρίζεται στην εύλογη αξία του κατά την ημερομηνία απόκτησης. Μεταγενέστερες αλλαγές στην εύλογη αξία του ενδεχομένου τιμήματος το οποίο θεωρείται ως ένα περιουσιακό στοιχείο ή υποχρέωση, θα αναγνωρίζεται σύμφωνα με το ΔΛΠ 39 είτε στην κατάσταση αποτελεσμάτων ή στα λοιπά συνολικά έσοδα. Εάν το ενδεχόμενο τίμημα κατατάσσεται στα ίδια κεφάλαια, δεν θα πρέπει να αποτιμάται εκ νέου μέχρι την τελική εκκαθάριση του εντός των ιδίων κεφαλαίων. Η υπεραξία αρχικά αποτιμάται ως η διαφορά μεταξύ του συνόλου του τιμήματος εξαγοράς και του ποσού που αναγνωρίζεται ως δικαιώματα που δεν συνιστούν έλεγχο και καθαρών αναγνωρίσιμων περιουσιακών στοιχείων που αποκτήθηκαν. Εάν το τίμημα της εξαγοράς είναι χαμηλότερο από την εύλογη αξία των καθαρών περιουσιακών στοιχείων, η διαφορά αναγνωρίζεται στα αποτελέσματα χρήσης. Μετά την αρχική αναγνώριση, η υπεραξία αποτιμάται στο ιστορικό κόστος μείον τις σωρευμένες ζημίες απομείωσης. Για το σκοπό του ελέγχου της απομείωσης, η υπεραξία που 50

55 2.2 ΒΑΣΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ (συνέχεια) έχει προκύψει από συνενώσεις εταιριών, από την ημερομηνία απόκτησης επιμερίζεται και παρακολουθείται σε επίπεδο Ομίλου στις βασικές μονάδες δημιουργίας ταμειακών ροών οι οποίες αναμένεται να ωφεληθούν από τη συνένωση, ανεξάρτητα εάν άλλα περιουσιακά στοιχεία ή υποχρεώσεις του αποκτώμενου εκχωρούνται σ αυτές τις μονάδες. Αν τμήμα μιας μονάδας δημιουργίας ταμειακών ροών στην οποία έχει κατανεμηθεί υπεραξία πωληθεί τότε η υπεραξία που αναλογεί στο πωληθέν τμήμα συμπεριλαμβάνεται στη λογιστική αξία του τμήματος αυτού προκειμένου να προσδιοριστεί το κέρδος ή ζημία. Το ποσό της υπεραξίας που αναλογεί στο πωληθέν τμήμα προσδιορίζεται με βάση τις σχετικές αξίες του πωληθέντος τμήματος και του τμήματος της μονάδας δημιουργίας ταμειακών ροών που παρέμεινε. (η) Υπεραξία στις εταιρικές οικονομικές καταστάσεις : Η υπεραξία στις εταιρικές οικονομικές καταστάσεις προέκυψε μέσω της επιλογής της Εταιρίας (κατά τη μετάβαση στα ΔΠΧΑ την 1η Ιανουαρίου 2004) να μην εφαρμόσει αναδρομικά το ΔΠΧΑ 3 «Συνενώσεις Επιχειρήσεων», για συνενώσεις επιχειρήσεων οι οποίες προέκυψαν πριν την ημερομηνία μετάβασης στα ΔΠΧΑ. Κατά συνέπεια, και σύμφωνα με τις διατάξεις του ΔΠΧΑ 1 «Πρώτη Εφαρμογή των ΔΠΧΑ» σχετικά με τις προγενέστερες συνενώσεις επιχειρήσεων, η Εταιρία διατήρησε τη λογιστική αξία της υπεραξίας που είχε αναγνωρίσει με βάση τα λογιστικά πρότυπα που εφάρμοζε πριν την αρχική εφαρμογή των ΔΠΧΑ. Η υπεραξία αποτιμάται στο ιστορικό κόστος μείον τις σωρευμένες ζημίες απομείωσης. Η υπεραξία δεν αποσβένεται αλλά υπόκειται έλεγχο απομείωσης σε ετήσια βάση ή συχνότερα αν γεγονότα ή αλλαγές συνθηκών υποδηλώνουν ότι η αξία της μπορεί να έχει απομειωθεί. Η απομείωση προσδιορίζεται με εκτίμηση του ανακτήσιμου ποσού των μονάδων δημιουργίας ταμειακών ροών, οι οποίες σχετίζονται με την υπεραξία. Αν η λογιστική αξία μιας μονάδας δημιουργίας ταμειακών ροών, συμπεριλαμβανομένης και της αναλογούσας υπεραξίας, υπερβαίνει το ανακτήσιμο ποσό της, τότε αναγνωρίζεται ζημία απομείωσης. Αν τμήμα μιας μονάδας δημιουργίας ταμειακών ροών στην οποία έχει κατανεμηθεί υπεραξία, πωληθεί, τότε η υπεραξία που αναλογεί στο πωληθέν τμήμα συμπεριλαμβάνεται στην λογιστική αξία του τμήματος αυτού προκειμένου να προσδιορισθεί το κέρδος ή η ζημία. Η αξία της υπεραξίας που αναλογεί στο πωληθέν τμήμα προσδιορίζεται βάσει των σχετικών αξιών του τμήματος που πωλήθηκε και του τμήματος της μονάδας δημιουργίας ταμειακών ροών που παραμένει. (θ) Συμμετοχές σε Συγγενείς Εταιρίες: Πρόκειται περί εταιριών στις οποίες ο Όμιλος ασκεί σημαντική επιρροή, ωστόσο δεν είναι θυγατρικές ή κοινοπραξίες. Οι συμμετοχές του Ομίλου σε συγγενείς εταιρίες απεικονίζονται σύμφωνα με την μέθοδο της καθαρής θέσης. Βάσει της μεθόδου αυτής, οι συμμετοχές σε συγγενείς εταιρίες παρουσιάζονται στην κατάσταση οικονομικής θέσης στο κόστος κτήσεως πλέον του ποσοστού συμμετοχής του Ομίλου στις μεταβολές της καθαρή τους θέση μετά την αρχική ημερομηνία κτήσεως, μείον τις προβλέψεις για απομείωση της αξίας των συμμετοχών αυτών. Η κατάσταση αποτελεσμάτων περιλαμβάνει διακριτά το μερίδιο του Ομίλου στα αποτελέσματα των συγγενών εταιριών, ενώ ποσά που καταχωρούνται από τις συγγενείς εταιρίες απ ευθείας στην καθαρή τους θέση, αναγνωρίζονται απ ευθείας και στα ίδια κεφάλαια του Ομίλου. Τα μη πραγματοποιηθέντα κέρδη και ζημίες από συναλλαγές μεταξύ του Ομίλου και των συγγενών εταιριών απαλείφονται κατά το ποσοστό συμμετοχής του Ομίλου στις εταιρίες αυτές. Όλες οι συγγενείς εταιρίες συντάσσουν τις οικονομικές τους καταστάσεις για την ίδια περίοδο και την ίδια ημερομηνία () με αυτήν της S&B. Οι λογιστικές αρχές των συγγενών εταιριών έχουν τροποποιηθεί, όπου κρίθηκε απαραίτητο, για να είναι συνεπείς με αυτές που έχουν υιοθετηθεί από τον Όμιλο. Οι συμμετοχές σε συγγενείς εταιρίες στις οικονομικές καταστάσεις της Εταιρίας αποτιμώνται στο κόστος κτήσης μείον τυχόν σωρευμένες ζημίες απομείωσης της αξίας τους. Η πλήρης ανάλυση των συγγενών εταιριών μετά σχετικά ποσοστά συμμετοχής τους αναφέρονται στη Σημείωση

56 2.2 ΒΑΣΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ (συνέχεια) (ι) Συμμετοχές σε Κοινοπραξίες (από κοινού ελεγχόμενες οντότητες): Ο Όμιλος συμμετέχει σε κοινοπραξίες οι οποίες αποτελούν από κοινού ελεγχόμενες οντότητες με άλλες επιχειρήσεις με τις οποίες ο Όμιλος έχει συμβληθεί. Οι κοινοπραξίες ενοποιούνται με την μέθοδο της αναλογικής ενοποίησης λαμβάνοντας υπόψη το ποσοστό που κατέχει ο Όμιλος κατά την ημερομηνία της ενοποίησης. Σύμφωνα με την μέθοδο αυτή, η ενσωμάτωση όλων των στοιχείων ενεργητικού, παθητικού, εσόδων, εξόδων και ταμειακών ροών των κοινοπραξιών στις οικονομικές καταστάσεις του Ομίλου γίνεται κατά το ποσοστό συμμετοχής του σε αυτές τις επιχειρήσεις. Η ημερομηνία κατάρτισης των οικονομικών καταστάσεων των κοινοπραξιών συμπίπτει με αυτή της Εταιρίας. Οι λογιστικές αρχές των κοινοπραξιών τροποποιούνται, όποτε κρίνεται απαραίτητο, για να συνάδουν με τις αντίστοιχες του Ομίλου. Ο Όμιλος αναγνωρίζει το μερίδιο των κερδών ή ζημιών που προκύπτει από πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων προς τις κοινοπραξίες και αντιστοιχεί στους άλλους εταίρους των κοινοπραξιών. Ο Όμιλος δεν αναγνωρίζει το μερίδιο που του αναλογεί από τα κέρδη ή ζημίες που προκύπτουν από την αγορά στοιχείων ενεργητικού από τις κοινοπραξίες μέχρις ότου πωλήσει τα συγκεκριμένα στοιχεία σε τρίτο μέρος. Όμως εάν η ζημία που προκύπτει από την συναλλαγή καταδεικνύει ότι υπάρχει μείωση της καθαρής ρευστοποιήσιμης αξίας ή ζημία λόγω απαξίωσης, τότε αυτή η ζημία αναγνωρίζεται άμεσα. Οι κοινοπραξίες ενοποιούνται με την μέθοδο της αναλογικής ενοποίησης μέχρι την ημερομηνία που ο Όμιλος παύει να τις ελέγχει από κοινού με άλλους εταίρους. Η πλήρης ανάλυση των από κοινού ελεγχομένων οντοτήτων μαζί μετά σχετικά ποσοστά συμμετοχής τους αναφέρονται στη Σημείωση 21. (κ) Απομείωση Αξίας Περιουσιακών Στοιχείων (εκτός υπεραξίας): ii) i) Μη Χρηματοοικονομικά Περιουσιακά Στοιχεία: Ο Όμιλος εξετάζει σε κάθε ημερομηνία αναφοράς εάν υπάρχουν ενδείξεις απομείωσης για τα μη χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία, συμπεριλαμβανομένων των συμμετοχών σε θυγατρικές σε από κοινού ελεγχόμενες οντότητες και συγγενείς εταιρίες στην κατάσταση οικονομικής θέσης. της Εταιρίας. Με εξαίρεση την υπεραξία και τα ασώματα περιουσιακά στοιχεία με μη ορισμένη διάρκεια ωφέλιμης ζωής τα οποία ελέγχονται για απομείωση τουλάχιστον σε ετήσια βάση, οι λογιστικές αξίες των λοιπών μακροπρόθεσμων στοιχείων του ενεργητικού υπόκεινται σε έλεγχο απομείωσης όταν γεγονότα ή αλλαγές στις συνθήκες υποδηλώνουν ότι η λογιστική αξία τους μπορεί να μην είναι πλέον ανακτήσιμη. Η ζημία απομείωσης ενός περιουσιακού στοιχείου καταχωρείται στην κατάσταση αποτελεσμάτων της χρήσης κατά την οποία η αναπόσβεστη αξία του περιουσιακού στοιχείου υπερβαίνει την ανακτήσιμη αξία του. Η ανακτήσιμη αξία προσδιορίζεται ως η μεγαλύτερη μεταξύ της εύλογης αξίας μείον κόστος πώλησης και της αξίας χρήσεως του εν λόγω περιουσιακού στοιχείου. Εύλογη αξία μείον κόστος πώλησης είναι το ποσό που μπορεί να ληφθεί από την πώληση ενός περιουσιακού στοιχείου στα πλαίσια μιας αμφοτεροβαρούς συναλλαγής στην οποία τα μέρη έχουν πλήρη γνώση και προσχωρούν οικειοθελώς, μετά την αφαίρεση κάθε πρόσθετου άμεσου κόστους διάθεσης του περιουσιακού στοιχείου, ενώ αξία χρήσης είναι η παρούσα αξία των εκτιμώμενων μελλοντικών ταμειακών ροών που αναμένεται να προκύψουν από τη συνεχή χρήση του περιουσιακού στοιχείου και από την διάθεσή του στο τέλος της εκτιμώμενης ωφέλιμης ζωής του. Για τους σκοπούς προσδιορισμού της απομείωσης, τα περιουσιακά στοιχεία ομαδοποιούνται στο μικρότερο εκείνο επίπεδο για το οποίο δύναται να προσδιοριστούν ανεξάρτητες ταμειακές ροές. Χρηματοοικονομικά Περιουσιακά Στοιχεία: Ο Όμιλος αξιολογεί σε κάθε ημερομηνία σύνταξης των οικονομικών καταστάσεων τα δεδομένα αναφορικά με το κατά πόσον ένα χρηματοοικονομικό περιουσιακό στοιχείο ή μια ομάδα χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων έχει απομειωθεί. Τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία που υπόκεινται σε έλεγχο απομείωσης (εφόσον υφίστανται σχετικές ενδείξεις) είναι περιουσιακά στοιχεία αποτιμώμενα στο αναπόσβεστο κόστος (μακροπρόθεσμες απαιτήσεις) και στο κόστος κτήσης. Η ανακτήσιμη αξία των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων 52

57 2.2 ΒΑΣΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ (συνέχεια) προσδιορίζεται προκειμένου να διενεργηθούν οι σχετικοί έλεγχοι απομείωσης βάσει της παρούσας αξίας των εκτιμώμενων μελλοντικών χρηματοροών, προεξοφλημένων είτε με το αρχικό πραγματικό επιτόκιο προεξόφλησης του εκάστοτε στοιχείου ή ομάδας στοιχείων, ή με τον τρέχοντα συντελεστή απόδοσης ενός παρόμοιου χρηματοοικονομικού στοιχείου. Οι προκύπτουσες ζημίες απομείωσης αναγνωρίζονται στα αποτελέσματα χρήσεως. (λ) Αποθέματα: Τα αποθέματα περιλαμβάνουν εμπορεύματα, προϊόντα έτοιμα και ημιτελή, πρώτες και βοηθητικές ύλες, υλικά, είδη συσκευασίας και ανταλλακτικά. Τα αποθέματα αποτιμώνται στη χαμηλότερη τιμή μεταξύ κόστους και καθαρής ρευστοποιήσιμης αξίας. Το κόστος των αποθεμάτων περιλαμβάνει την αξία κτήσης προσαυξημένη με κάθε είδους δαπάνη η οποία απαιτείται προκειμένου να φτάσουν στην παρούσα κατάσταση και θέση τους, προσδιορίζεται δε βάσει της μεθόδου του ετήσιου σταθμικού μέσου όρου. Η καθαρή ρευστοποιήσιμη αξία των ετοίμων και ημιετοίμων προϊόντων είναι η εκτιμώμενη τιμή πώλησης στην κανονική λειτουργία του Ομίλου, μείον τα εκτιμώμενα κόστη για την ολοκλήρωσή τους και τα εκτιμώμενα αναγκαία κόστη για την πώλησή τους. Η καθαρή ρευστοποιήσιμη αξία των πρώτων υλών είναι το εκτιμώμενο κόστος αντικατάστασης στην κανονική λειτουργία του Ομίλου. Πρόβλεψη για απομείωση της αξίας των αποθεμάτων σχηματίζεται εφόσον κρίνεται απαραίτητο. (μ) Λογαριασμοί απαιτήσεων: Οι βραχυπρόθεσμοι λογαριασμοί απαιτήσεων εμφανίζονται στην ονομαστική τους αξία, μετά από προβλέψεις για τυχόν μη εισπράξιμα υπόλοιπα, ενώ οι μακροπρόθεσμοι λογαριασμοί απαιτήσεων (υπόλοιπα πέραν των έτους) αποτιμώνται στο αναπόσβεστο κόστος με βάση τη μέθοδο του πραγματικού επιτοκίου. Ο Όμιλος έχει θεσπίσει κριτήρια για τη παροχή πίστωσης στους πελάτες, τα οποία σε γενικές γραμμές βασίζονται στο ύψος των συναλλαγών του πελάτη με παράλληλη εκτίμηση σχετικών οικονομικών πληροφοριών. Σε ορισμένες χώρες, όπου υπάρχει ασφαλιστική αγορά, ο Όμιλος προβαίνει σε ασφάλιση των απαιτήσεων του από πελάτες. Σε άλλες γεωγραφικές περιοχές και για όποιες περιπτώσεις κρίνεται απαραίτητο, ο Όμιλος ζητά εξασφαλίσεις απευθείας από τους πελάτες του όπως ενέγγυες πιστώσεις και εγγυητικές επιστολές. Σε κάθε ημερομηνία αναφοράς όλες οι καθυστερημένες ή επισφαλείς απαιτήσεις εκτιμώνται για να προσδιοριστεί η αναγκαιότητα ή μη πρόβλεψης απομείωσης. Το υπόλοιπο της πρόβλεψης για απομείωση απαιτήσεων προσαρμόζεται κατάλληλα σε κάθε ημερομηνία αναφοράς ώστε να αντανακλά την πιθανή σχετική απώλεια. Κάθε διαγραφή υπολοίπων πελατών χρεώνεται στην υπάρχουσα πρόβλεψη για επισφαλείς απαιτήσεις. Αποτελεί πολιτική του Ομίλου να μη διαγράφεται καμία απαίτηση μέχρι να εξαντληθούν όλες οι δυνατές νομικές ενέργειες για την είσπραξή της. (ν) Επενδύσεις και λοιπά χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία: Τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία που εμπίπτουν και ρυθμίζονται από τις διατάξεις του ΔΛΠ 39, ταξινομούνται ανάλογα με την φύση και τα χαρακτηριστικά τους σε μία από τις τέσσερις παρακάτω κατηγορίες: Χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία σε εύλογη αξία μέσω αποτελεσμάτων, Απαιτήσεις και δάνεια, Χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία διακρατούμενα έως τη λήξη τους, και Διαθέσιμα προς πώληση χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία. Τα εν λόγω χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία, αρχικά αναγνωρίζονται στο κόστος κτήσεως που αντιπροσωπεύει την εύλογη αξία (πλέον σε ορισμένες περιπτώσεις των άμεσων δαπανών απόκτησης/συναλλαγής). Η κατηγοριοποίηση των ανωτέρω χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων γίνεται μετά την αρχική αναγνώριση και όπου επιτρέπεται επανεξετάζεται και πιθανόν αναθεωρείται περιοδικά. 53

58 2.2 ΒΑΣΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ (συνέχεια) (i) Χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία σε εύλογη αξία μέσω αποτελεσμάτων: Αφορά το εμπορικό χαρτοφυλάκιο και περιλαμβάνει επενδύσεις που αποκτήθηκαν με σκοπό την ρευστοποίησή τους στο άμεσο μέλλον. Κέρδη ή ζημίες από την αποτίμηση των συγκεκριμένων στοιχείων καταχωρούνται στα αποτελέσματα χρήσεως. (ii) Απαιτήσεις και δάνεια: Οι απαιτήσεις και τα δάνεια που δημιουργούνται από τη δραστηριότητα (και που είναι εκτός των συνήθων πιστωτικών ορίων του Ομίλου), αποτιμώνται στο αναπόσβεστο κόστος με βάση την μέθοδο του πραγματικού επιτοκίου. Κέρδη και ζημίες καταχωρούνται στα αποτελέσματα της χρήσεως όταν τα σχετικά κονδύλια διαγράφονται ή απομειώνονται, καθώς επίσης και μέσω της διαδικασίας απόσβεσης. (iii) Χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία διακρατούμενα έως τη λήξη: Τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία με προσδιοριζόμενες ροές και προκαθορισμένη λήξη κατηγοριοποιούνται σαν κρατούμενα έως την λήξη, όταν ο Όμιλος έχει την πρόθεση και την δυνατότητα να τα κρατήσει ως την λήξη. Χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία τα οποία κρατούνται για αόριστο ή μη προκαθορισμένο διάστημα δεν μπορούν να ταξινομηθούν στην κατηγορία αυτή. Τα διακρατούμενα ως την λήξη χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία αποτιμώνται, μετά την αρχική καταχώρηση, στο αναπόσβεστο κόστος με βάση την μέθοδο του πραγματικού επιτοκίου. Κέρδη και ζημίες καταχωρούνται στα αποτελέσματα χρήσεως όταν τα σχετικά κονδύλια διαγράφονται ή απομειώνονται, καθώς επίσης και μέσω της διαδικασίας απόσβεσης. (iv) Διαθέσιμα προς πώληση χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία: Τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία που δεν μπορούν να ταξινομηθούν σε καμία από τις ανωτέρω κατηγορίες χαρακτηρίζονται και ταξινομούνται σαν διαθέσιμα προς πώληση χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία. Μετά την αρχική αναγνώριση, τα διαθέσιμα προς πώληση χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία αποτιμώνται στην εύλογη αξία και τα προκύπτοντα μη πραγματοποιηθέντα κέρδη και ζημίες καταχωρούνται απ ευθείας σε διακεκριμένο στοιχείο της κατάστασης συνολικού εισοδήματος. Κατά την πώληση ή την διαγραφή ή την απομείωση της επένδυσης, τα σωρευμένα κέρδη ή ζημίες, περιλαμβάνονται στα αποτελέσματα χρήσεως. Η εύλογη αξία των εν λόγω χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων που διαπραγματεύονται σε οργανωμένη χρηματιστηριακή αγορά προκύπτει από την σχετική χρηματιστηριακή αξία της επένδυσης κατά την ημερομηνία αναφοράς. Αναφορικά με τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία που δεν διαπραγματεύονται σε ενεργό αγορά, η εύλογη αξία υπολογίζεται με βάση σχετικές τεχνικές αποτίμησης. Αυτές οι τεχνικές βασίζονται σε πρόσφατες αμφοτεροβαρείς συναλλαγές παρόμοιων επενδύσεων, με αναφορά στην χρηματιστηριακή αξία μίας άλλης επένδυσης με παρεμφερή χαρακτηριστικά με αυτά της αποτιμώμενης, ανάλυση προεξοφλημένων χρηματοροών και μοντέλα αποτίμησης επενδύσεων. (ξ) Διαγραφή Χρηματοοικονομικών Στοιχείων Ενεργητικού και Υποχρεώσεων: i) Χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού: Τα χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού (ή κατά περίπτωση το μέρος ενός χρηματοοικονομικού στοιχείου ενεργητικού ή το μέρος μίας ομάδας χρηματοοικονομικών στοιχείων ενεργητικού) διαγράφονται όταν: Τα δικαιώματα για την εισροή ταμειακών πόρων έχουν εκπνεύσει. Ο Όμιλος διατηρεί το δικαίωμα στην εισροή ταμειακών πόρων από το συγκεκριμένο στοιχείο ενεργητικού αλλά έχει αναλάβει ταυτόχρονα μία υποχρέωση προς τρίτους να τα εξοφλήσει πλήρως χωρίς σημαντική καθυστέρηση υπό την μορφή μίας σύμβασης μεταβίβασης. Ο Όμιλος έχει μεταβιβάσει το δικαίωμα εισροής ταμειακών πόρων από το συγκεκριμένο στοιχείο ενεργητικού ενώ παράλληλα είτε (α) έχει μεταβιβάσει ουσιαστικά όλους τους κινδύνους και τα οφέλη ή (β) δεν έχει μεταβιβάσει ουσιαστικά 54

59 2.2 ΒΑΣΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ (συνέχεια) όλους τους κινδύνους και τα οφέλη, αλλά έχει μεταβιβάσει τον έλεγχο του συγκεκριμένου στοιχείου. Όπου ο Όμιλος έχει μεταβιβάσει τα δικαιώματα εισροής ταμειακών πόρων από το συγκεκριμένο στοιχείο ενεργητικού αλλά παράλληλα δεν έχει μεταβιβάσει ουσιαστικά όλους τους κινδύνους και τα οφέλη ή τον έλεγχο του συγκεκριμένου στοιχείου, τότε το στοιχείο του ενεργητικού αναγνωρίζεται στο βαθμό της συνεχιζόμενης συμμετοχής του Ομίλου στο περιουσιακό στοιχείο αυτό. Η συνεχιζόμενη συμμετοχή η οποία έχει τη μορφή εγγύησης επί του μεταβιβαζόμενου στοιχείου αποτιμάται στην χαμηλότερη αξία μεταξύ του αρχικού υπολοίπου του στοιχείου ενεργητικού και του μέγιστου ποσού που μπορεί ο Όμιλος να κληθεί να καταβάλλει. Όταν η συνεχιζόμενη συμμετοχή είναι υπό την μορφή δικαιωμάτων αγοράς και/ή πώλησης επί του στοιχείου ενεργητικού (συμπεριλαμβανομένων και δικαιωμάτων που διακανονίζονται ταμειακά), ο βαθμός συνεχιζόμενης εμπλοκής του Ομίλου είναι η αξία του μεταβιβαζόμενου στοιχείου που δύναται ο Όμιλος να επαναγοράσει, με εξαίρεση την περίπτωση ενός δικαιώματος πώλησης του στοιχείου το οποίο αποτιμάται σε εύλογες αξίες, όπου η συνεχιζόμενη συμμετοχή του Ομίλου περιορίζεται στην χαμηλότερη μεταξύ της εύλογης αξίας του μεταβιβαζόμενου στοιχείου και της τιμής άσκησης του δικαιώματος. (ii) Χρηματοοικονομικά στοιχεία παθητικού: Τα χρηματοοικονομικά στοιχεία παθητικού διαγράφονται όταν η υποχρέωση ακυρώνεται, εκπνέει ή δεν υφίσταται πλέον. Στην περίπτωση όπου μία υφιστάμενη υποχρέωση αντικαθίσταται από μία άλλη από τον ίδιο δανειστή αλλά με ουσιαστικά διαφορετικούς όρους, ή στην περίπτωση όπου υπάρχουν ουσιαστικές αλλαγές στους όρους μίας υφιστάμενης υποχρέωσης, τότε διαγράφεται η αρχική υποχρέωση και αναγνωρίζεται μία νέα υποχρέωση και η διαφορά που προκύπτει στα υπόλοιπα αναγνωρίζεται στα αποτελέσματα χρήσης. (ο) Παράγωγα Χρηματοοικονομικά Προϊόντα και Μέσα Αντιστάθμισης Κινδύνων: Ο Όμιλος κάνει χρήση παράγωγων χρηματοοικονομικών προϊόντων όπως συμβόλαια προθεσμιακών πράξεων συναλλάγματος, συμβάσεις ανταλλαγής επιτοκίων και συμβάσεις ανταλλαγής νομισμάτων και άλλα παράγωγα για αντιστάθμιση κινδύνων που συνδέονται με διακυμάνσεις ναύλων, πετρελαίου, επιτοκίων και συναλλαγματικών ισοτιμιών. Τα παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα αποτιμώνται στην εύλογη αξία τους κατά την ημερομηνία αναφοράς. Η εύλογη αξία των εν λόγω παραγώγων προσδιορίζεται κυρίως με βάση την αγοραία αξία και επιβεβαιώνεται από τα αντισυμβαλλόμενα πιστωτικά ιδρύματα. Για σκοπούς χρήσης αντισταθμιστικής λογιστικής, οι αντισταθμίσεις ταξινομούνται ως εξής: Αντισταθμίσεις εύλογης αξίας (fair value hedges) όταν χρησιμοποιούνται για την αντιστάθμιση μεταβολών στην εύλογη αξία ενός αναγνωρισμένου περιουσιακού στοιχείου ή υποχρέωσης ή μη αναγνωρισμένης βέβαιης εταιρικής δέσμευσης. Αντισταθμίσεις ταμειακών ροών (cash flow hedges) όταν χρησιμοποιούνται για την αντιστάθμιση της διακύμανσης των ταμειακών ροών σε σχέση με ένα αναγνωρισμένο περιουσιακό στοιχείο ή υποχρέωση, ή σε σχέση με μία πολύ πιθανή δέσμευση. Αντισταθμίσεις της καθαρής επένδυσης σε εκμετάλλευση στο εξωτερικό. Το ολικά αντισταθμισμένο μέρος του κέρδους/ζημίας μίας επιμέτρησης των παραγώγων που ικανοποιούν τις προϋποθέσεις για αντισταθμιστική λογιστική αναγνωρίζεται και καταχωρείται απ ευθείας στα ίδια κεφάλαια εάν πρόκειται για αντιστάθμιση ταμειακών ροών (cash flow hedges) ενώ το μη αποτελεσματικό μέρος καταχωρείται στα αποτελέσματα χρήσης. Εάν πρόκειται για αποτελεσματική αντιστάθμιση εύλογης αξίας (fair value hedges) τα σχετικά κέρδη ή ζημίες αναγνωρίζονται στα αποτελέσματα, όπου καταχωρείται αντίστοιχα και η μεταβολή εύλογης αξίας του αντισταθμισμένου μέσου. Όπου οι προβλεπόμενες αντισταθμιστέες μελλοντικές συναλλαγές ή υποχρεώσεις οδηγούν στην αναγνώριση μιας απαίτησης ή μιας υποχρέωσης, τα κέρδη και οι ζημίες που είχαν προηγουμένως καταχωρηθεί στην κατάσταση συνολικού εισοδήματος (cash flow hedges) 55

60 2.2 ΒΑΣΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ (συνέχεια) ενσωματώνονται στην αρχική αποτίμηση του κόστους των απαιτήσεων ή των υποχρεώσεων αυτών. Διαφορετικά, ποσά που εμφανίζονται στα ίδια κεφάλαια μεταφέρονται στη κατάσταση αποτελεσμάτων χρήσεως και χαρακτηρίζονται σαν έσοδο ή έξοδο εντός της χρήσης κατά την οποία οι προβλεπόμενες αντισταθμισμένες συναλλαγές επηρεάζουν την κατάσταση αποτελεσμάτων χρήσης. Ορισμένα παράγωγα ενώ χαρακτηρίζονται ως αποτελεσματικά μέσα αντιστάθμισης, βάσει των πολιτικών του Ομίλου, δεν έχουν τα χαρακτηριστικά για αντισταθμιστική λογιστική σύμφωνα με τις διατάξεις του ΔΛΠ 39 και, ως εκ τούτου, κέρδη και ζημίες από την επιμέτρηση σε εύλογες αξίες καταχωρούνται απ ευθείας στην κατάσταση αποτελεσμάτων. (π) Διαθέσιμα και ταμειακά ισοδύναμα: Τα διαθέσιμα και ταμειακά ισοδύναμα περιλαμβάνουν ταμειακά διαθέσιμα, απλές τραπεζικές καταθέσεις καθώς και προθεσμιακές καταθέσεις και άλλες υψηλής ρευστότητας επενδύσεις με αρχική λήξη μικρότερη των τριών μηνών. (ρ) Μετοχικό κεφάλαιο: Το μετοχικό κεφάλαιο απεικονίζει την ονομαστική αξία των μετοχών της Εταιρίας που έχουν εκδοθεί και είναι σε κυκλοφορία. Το τίμημα που καταβλήθηκε πλέον της ονομαστικής αξίας ανά μετοχή καταχωρείται στον λογαριασμό «Διαφορά υπέρ το άρτιο» στα Ίδια Κεφάλαια. Άμεσες δαπάνες που πραγματοποιούνται για την έκδοση νέων μετοχών ή δικαιωμάτων καταχωρούνται στην καθαρή θέση αφαιρετικά από τα ποσά της έκδοσης. (σ) Δάνεια Τραπεζών και Ομολογιακά: Τα δάνεια και οι τραπεζικές πιστώσεις είναι χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις σύμφωνα με το ΔΛΠ 39 και καταχωρούνται αρχικά στο κόστος το οποίο αντανακλά την εύλογή τους αξία, μειωμένη με τα σχετικά άμεσα έξοδα σύναψης τους. Μετά την αρχική καταχώρηση, αποτιμώνται στο αναπόσβεστο κόστος βάσει της μεθόδου του πραγματικού επιτοκίου. Τα κέρδη ή ζημίες αναγνωρίζονται στα αποτελέσματα χρήσεως είτε μέσω της διαδικασίας απόσβεσης είτε κατά την διαγραφή των σχετικών υποχρεώσεων. (τ) Κόστη Δανεισμού: Από την 1 η Ιανουαρίου 2009, τα κόστη δανεισμού που σχετίζονται άμεσα με την αγορά, κατασκευή ή την παραγωγή ενός περιουσιακού στοιχείου το οποίο χρειάζεται μία σημαντική περίοδο ώστε να καταστεί διαθέσιμο προς χρήση ή πώληση κεφαλαιοποιούνται ως μέρος του κόστους κτήσης των σχετικών περιουσιακών στοιχείων. Όλα τα υπόλοιπα κόστη δανεισμού αναγνωρίζονται ως έξοδα της χρήσης κατά την οποία πραγματοποιούνται. (υ) Προβλέψεις και Ενδεχόμενες Απαιτήσεις-Υποχρεώσεις: Προβλέψεις αναγνωρίζονται όταν ο Όμιλος έχει παρούσες νομικές ή τεκμαιρόμενες υποχρεώσεις ως αποτέλεσμα παρελθόντων γεγονότων, των οποίων η εκκαθάριση είναι πιθανή μέσω εκροής πόρων και το ποσό της εκάστοτε υποχρέωσης μπορεί να εκτιμηθεί αξιόπιστα. Οι προβλέψεις επανεξετάζονται κατά την ημερομηνία σύνταξης των οικονομικών καταστάσεων και προσαρμόζονται προκειμένου να απεικονίζουν τη παρούσα αξία της δαπάνης που αναμένεται να εκταμιευθεί για την εκκαθάριση της υποχρέωσης. Σχετικά με τις προβλέψεις που αναμένεται να εκκαθαριστούν μακροπρόθεσμα (οπότε η επίδραση της χρονικής αξίας του χρήματος είναι σημαντική) τα σχετικά ποσά υπολογίζονται προεξοφλώντας τις αναμενόμενες μελλοντικές ταμειακές ροές με ένα προ-φόρου προεξοφλητικό επιτόκιο το οποίο θα πρέπει να αντανακλά και τους συγκεκριμένους κινδύνους που συνδέονται με την υποχρέωση. Οι ενδεχόμενες υποχρεώσεις δεν αναγνωρίζονται στις οικονομικές καταστάσεις αλλά γνωστοποιούνται, εκτός εάν η πιθανότητα εκροής πόρων είναι ελάχιστη. Οι ενδεχόμενες απαιτήσεις δεν αναγνωρίζονται στις οικονομικές καταστάσεις αλλά γνωστοποιούνται εφόσον η εισροή οικονομικών ωφελειών είναι πιθανή. 56

61 2.2 ΒΑΣΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ (συνέχεια) (φ) Πρόβλεψη για Αποζημίωση Προσωπικού: Οι υποχρεώσεις για αποζημίωση του προσωπικού υπολογίζονται στην παρούσα αξία των μελλοντικών συνταξιοδοτικών παροχών που θεωρούνται δουλευμένες κατά το τέλος της χρήσης και αναφορικά με τους εργαζόμενους οι οποίοι έχουν, κατά την διάρκεια της χρήσης, θεμελιώσει δικαίωμα επ αυτών των παροχών. Οι υποχρεώσεις αυτές υπολογίζονται βάσει οικονομικών και αναλογιστικών παραδοχών και προσδιορίζονται με την αναλογιστική μέθοδο της προβεβλημένης πιστωτικής μονάδας (Projected Unit Credit Method). Το κόστος αποζημίωσης της χρήσης περιλαμβάνεται στο κόστος μισθοδοσίας στην κατάσταση αποτελεσμάτων και αποτελείται από την παρούσα αξία των παροχών των οποίων το δικαίωμα απολαβής θεμελιώθηκε μέσα στην χρήση, τυχόν κόστος προϋπηρεσίας, τα αναλογιστικά κέρδη ή ζημιές που αναγνωρίστηκαν στην χρήση και οποιοδήποτε επιπλέον καταβληθέν ποσό. Το χρηματοοικονομικό κόστος επί της υποχρέωσης παροχών, περιλαμβάνεται στα χρηματοοικονομικά έξοδα στην κατάσταση αποτελεσμάτων. Το κόστος προϋπηρεσίας αναγνωρίζεται με την ευθεία μέθοδο κατά την μέση διάρκεια της περιόδου μέχρι τη θεμελίωση του δικαιώματος απόληψης των υπεσχημένων παροχών. Στην περίπτωση που κατά την εισαγωγή ή την τροποποίηση ενός προγράμματος καθορισμένων παροχών οι σχετικές παροχές έχουν ήδη θεμελιωθεί το σχετικό κόστος προϋπηρεσίας αναγνωρίζεται αμέσως στα αποτελέσματα. Τα αναλογιστικά κέρδη ή ζημίες αναγνωρίζονται βάσει της μεθόδου του περιθωρίου (corridor approach) κατά την μέση υπολειπόμενη περίοδο απασχόλησης των ενεργών υπαλλήλων και περιλαμβάνονται στο καθαρό κόστος αποζημίωσης λόγω συνταξιοδότησης της χρήσης, στην περίπτωση που κατά την αρχή της χρήσης υπερβαίνει το 10% των εκτιμώμενων μελλοντικών υποχρεώσεων για παροχές. Οι υποχρεώσεις για παροχές αποχώρησης λόγω συνταξιοδότησης δεν χρηματοδοτούνται. (χ) Πρόβλεψη Αποκατάστασης Περιβάλλοντος: Ο Όμιλος σχηματίζει πρόβλεψη για αποκατάσταση περιβάλλοντος και πιο συγκεκριμένα, πρόβλεψη για μελλοντικές αποκαταστάσεις εδαφικών εκτάσεων οι οποίες έχουν προσβληθεί ως αποτέλεσμα της, μέχρι την ημερομηνία αναφοράς μεταλλευτικής δραστηριότητας και απορρέουν είτε από την κείμενη περιβαλλοντική νομοθεσία ή από δεσμευτικές πρακτικές του. Η πρόβλεψη για αποκατάσταση περιβάλλοντος αντανακλά την παρούσα αξία του αναμενόμενου κόστους αποκατάστασης, χρησιμοποιώντας εκτιμώμενες ταμειακές ροές κατά την ημερομηνία αναφοράς. Οι προβλέψεις αποκατάστασης περιβάλλοντος υπολογίζονται βάσει της μέχρι την ημερομηνία αναφοράς προσβληθείσας επιφάνειας εδαφικής έκτασης και του μέσου κόστους αποκατάστασης ανά μετρική μονάδα εδάφους, σε επίπεδο περιοχής εδαφικής όχλησης. Οι προβλέψεις επανεξετάζονται σε κάθε ημερομηνία σύνταξης των οικονομικών καταστάσεων και προσαρμόζονται προκειμένου να απεικονίζουν τη παρούσα αξία της δαπάνης που αναμένεται να εκταμιευθεί για την εκκαθάριση της υποχρέωσης. Το χρηματοοικονομικό κόστος επί της αποκατάστασης περιβάλλοντος περιλαμβάνεται στα χρηματοοικονομικά έξοδα στην κατάσταση αποτελεσμάτων. (ψ) Φόρος Εισοδήματος (Τρέχων και Αναβαλλόμενος): i) Τρέχων φόρος εισοδήματος: Ο τρέχων φόρος εισοδήματος υπολογίζεται βάσει των φορολογικών ισολογισμών κάθε μιας εκ των εταιριών που περιλαμβάνονται στις οικονομικές καταστάσεις σύμφωνα με τους φορολογικούς νόμους που ισχύουν στην Ελλάδα ή άλλα φορολογικά καθεστώτα εντός των οποίων λειτουργούν οι θυγατρικές εξωτερικού. Η δαπάνη για τρέχοντα φόρο εισοδήματος περιλαμβάνει τον φόρο εισοδήματος που προκύπτει βάσει των κερδών της κάθε ενοποιούμενης εταιρίας, όπως αναμορφώνονται στις φορολογικές της δηλώσεις, καθώς και προβλέψεις για πρόσθετους φόρους και προσαυξήσεις για ανέλεγκτες φορολογικά χρήσεις, και υπολογίζεται σύμφωνα με τους θεσμοθετημένους ή ουσιαστικά θεσμοθετημένους φορολογικούς συντελεστές κατά την ημερομηνία αναφοράς. 57

62 2.2 ΒΑΣΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ (συνέχεια) ii) Αναβαλλόμενος φόρος εισοδήματος: Ο αναβαλλόμενος φόρος εισοδήματος υπολογίζεται χρησιμοποιώντας τη μέθοδο της υποχρέωσης σε όλες τις προσωρινές διαφορές κατά την ημερομηνία αναφοράς μεταξύ της φορολογικής βάσης και της λογιστικής αξίας των περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων. Αναβαλλόμενες φορολογικές υποχρεώσεις αναγνωρίζονται για όλες τις φορολογητέες προσωρινές διαφορές εκτός: εάν η υποχρέωση για αναβαλλόμενους φόρους εισοδήματος προκύπτει από την αρχική αναγνώριση υπεραξίας ή την αρχική αναγνώριση ενός στοιχείου του ενεργητικού ή παθητικού σε μία συναλλαγή, η οποία δεν είναι συνένωση εταιριών και κατά την στιγμή της συναλλαγής δεν επηρεάζει ούτε το λογιστικό κέρδος ούτε το φορολογητέο κέρδος ή ζημία και φορολογητέες προσωρινές διαφορές σχετικά με επενδύσεις σε θυγατρικές, συγγενείς εταιρίες και συμμετοχές σε κοινοπραξίες όπου ο χρόνος αντιστροφής των προσωρινών διαφορών μπορεί να ελεγχθεί και είναι πιθανό ότι οι προσωρινές διαφορές δεν θα αντιστραφούν στο προβλεπόμενο μέλλον. Αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις αναγνωρίζονται για όλες τις εκπιπτόμενες προσωρινές διαφορές και μεταφερόμενες φορολογικές απαιτήσεις και φορολογικές ζημίες, στο βαθμό που είναι πιθανό ότι θα υπάρχει διαθέσιμο φορολογητέο κέρδος το οποίο θα χρησιμοποιηθεί έναντι των εκπιπτόμενων προσωρινών διαφορών και των μεταφερόμενων αχρησιμοποίητων φορολογικών απαιτήσεων και των αχρησιμοποίητων φορολογικών ζημιών εκτός: εάν η αναβαλλόμενη φορολογική απαίτηση από εκπιπτόμενες προσωρινές διαφορές προκύπτει από την αρχική αναγνώριση στοιχείου του ενεργητικού ή του παθητικού σε μια συναλλαγή που δεν αποτελεί συνένωση εταιριών και τη στιγμή της συναλλαγής δεν επηρεάζει ούτε το λογιστικό κέρδος ούτε το φορολογητέο κέρδος ή ζημία και εκπιπτόμενες προσωρινές διαφορές σχετικά με επενδύσεις σε θυγατρικές, συγγενείς εταιρίες και συμμετοχές σε κοινοπραξίες αναγνωρίζονται μόνο στην περίπτωση όπου είναι πιθανό ότι οι προσωρινές διαφορές θα αντιστραφούν στο προβλεπόμενο μέλλον και θα υπάρχει διαθέσιμο φορολογητέο κέρδος το οποίο θα χρησιμοποιηθεί έναντι αυτών των εκπιπτόμενων προσωρινών διαφορών. Οι αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις επανεκτιμώνται σε κάθε ημερομηνία αναφοράς και μειώνονται στο βαθμό που δεν θεωρείται πιθανό ότι θα υπάρξουν αρκετά φορολογητέα κέρδη έναντι των οποίων μέρος ή το σύνολο των απαιτήσεων από αναβαλλόμενους φόρους εισοδήματος μπορεί να χρησιμοποιηθεί. Οι αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις και υποχρεώσεις υπολογίζονται με βάση τους φορολογικούς συντελεστές που αναμένεται να είναι σε ισχύ την χρήση που η απαίτηση θα ανακτηθεί ή η υποχρέωση θα τακτοποιηθεί, και βασίζονται στους φορολογικούς συντελεστές (και φορολογικούς νόμους) που είναι σε ισχύ ή έχουν θεσμοθετηθεί κατά την ημερομηνία αναφοράς. Ο αναβαλλόμενος φόρος εισοδήματος που σχετίζεται με στοιχεία τα οποία έχουν αναγνωρισθεί απ ευθείας στα ίδια κεφάλαια καταχωρείται απ ευθείας στα ίδια κεφάλαια και όχι στην κατάσταση αποτελεσμάτων. (ω) Κρατικές Επιχορηγήσεις: Οι επιχορηγήσεις αναγνωρίζονται στην κατάσταση οικονομικής θέσης όταν υπάρχει εύλογη βεβαιότητα ότι η επιχορήγηση θα εισπραχθεί και όλοι οι σχετικοί όροι λήψης της θα τηρηθούν. Οι επιχορηγήσεις αναγνωρίζονται ως έσοδα επομένων χρήσεων και μεταφέρονται στην κατάσταση αποτελεσμάτων βάσει της αναμενόμενης ωφέλιμης ζωής των επιχορηγούμενων παγίων, αφαιρετικά των αντίστοιχων εξόδων αποσβέσεων. Οι επιχορηγήσεις που αφορούν έξοδα καταχωρούνται αφαιρετικά αυτών των εξόδων κατά τη διάρκεια της χρήσης πραγματοποίησης τους για την συστηματική συσχέτισή τους με τα επιχορηγούμενα έξοδα. 58

63 2.2 ΒΑΣΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ (συνέχεια) (αα) Λειτουργικές Μισθώσεις: Οι μισθώσεις όπου ο εκμισθωτής διατηρεί ουσιαστικά όλα τα οφέλη και τους κινδύνους που απορρέουν από την κυριότητα του περιουσιακού στοιχείου ταξινομούνται ως λειτουργικές μισθώσεις. Ο Όμιλος συμμετέχει σε λειτουργικές μισθώσεις ως μισθωτής και εκμισθωτής. Οι πληρωμές και εισπράξεις μισθωμάτων για λειτουργικές μισθώσεις καταχωρούνται ως έξοδο / έσοδο στα αποτελέσματα αναλογικά κατά τη διάρκεια της μίσθωσης. (αβ) Ίδιες Μετοχές: Οι ίδιες μετοχές αντιπροσωπεύουν μετοχές της Εταιρίας οι οποίες αποκτήθηκαν και κατέχονται από την ίδια ή από θυγατρικές της. Οι ίδιες μετοχές εμφανίζονται στο κόστος κτήσεως, ως ξεχωριστό στοιχείο, αφαιρετικά των ιδίων κεφαλαίων. Κατά την πώληση, διάθεση ή ακύρωση των ιδίων μετοχών οποιοδήποτε αποτέλεσμα προκύπτει αναγνωρίζεται απ ευθείας στα ίδια κεφάλαια. (αγ) Κέρδη Ανά Μετοχή: Τα βασικά κέρδη ανά μετοχή υπολογίζονται διαιρώντας τα καθαρά κέρδη που αποδίδονται στους μετόχους της Εταιρίας με το μέσο σταθμικό αριθμό μετοχών που είναι σε κυκλοφορία κατά τη διάρκεια κάθε έτους, εξαιρώντας τον μέσο όρο των κοινών μετοχών που αποκτήθηκαν από τον Όμιλο ως ίδιες μετοχές. Τα απομειωμένα κέρδη ανά μετοχή υπολογίζονται διαιρώντας το καθαρό κέρδος που αποδίδεται στους μετόχους της Εταιρίας (προσαρμοσμένο με την επίδραση της μετατροπής δυνητικών τίτλων μετατρέψιμων σε μετοχές) με το μέσο σταθμικό αριθμό μετοχών που είναι σε κυκλοφορία κατά τη διάρκεια του έτους (προσαρμοσμένο με την επίδραση των δυνητικών τίτλων μετατρέψιμων σε μετοχές). (αδ) Αναγνώριση Εσόδων: Τα έσοδα αναγνωρίζονται στο βαθμό που είναι πιθανό ότι τα οικονομικά οφέλη θα εισρεύσουν στον Όμιλο και τα σχετικά ποσά μπορούν να ποσοτικοποιηθούν αξιόπιστα. Τα έσοδα από την πώληση εμπορευμάτων και ετοίμων προϊόντων, μετά την αφαίρεση τυχόν εκπτώσεων και προμηθειών, αναγνωρίζονται όταν μεταφέρονται στον αγοραστή οι σημαντικοί κίνδυνοι και τα οφέλη που απορρέουν από την ιδιοκτησία των αγαθών. Τα έσοδα από την παροχή υπηρεσιών αναγνωρίζονται με βάση το στάδιο ολοκλήρωσης των υπηρεσιών που έχουν παρασχεθεί κατά την ημερομηνία αναφοράς ως προς το σύνολο των υπηρεσιών που θα παρασχεθούν και η είσπραξή της απαίτησης είναι εύλογα εξασφαλισμένη. Τα έσοδα από λειτουργικές μισθώσεις αναγνωρίζονται αναλογικά κατά την διάρκεια της μίσθωσης. Τα έσοδα τόκων αναγνωρίζονται ως έσοδο της χρήσης στην οποία αναλογούν και τα έσοδα από μερίσματα αναγνωρίζονται κατά την έγκριση από τα αρμόδια όργανα των εταιριών που τα διανέμουν. (αε) Προγράμματα Χορήγησης Μετοχών σε Μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου και σε Στελέχη: Η Εταιρία έχει σε ισχύ προγράμματα διάθεσης μετοχών σε μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου και σε διοικητικά στελέχη του Ομίλου μέσω άσκησης δικαιωμάτων προαίρεσης. Επιπλέον συγκεκριμένα στελέχη του Ομίλου δικαιούνται αμοιβές, βάσει σχετικού προγράμματος, το ποσό των οποίων συνδέεται με την τιμή της μετοχής της Εταιρίας (share appreciation rights) οι οποίες τακτοποιούνται ταμειακά. i) Δικαιώματα προαίρεσης επί μετοχών (Stock Option Plan & Long-Term Incentives plan): Το κόστος των εν λόγω συναλλαγών ορίζεται ως η εύλογη αξία των δικαιωμάτων προαίρεσης κατά την ημερομηνία χορήγησης των προγραμμάτων από τη Διοίκηση. Η εύλογη αξία προσδιορίζεται μέσω κατάλληλων μοντέλων αποτίμησης. Το κόστος των προγραμμάτων δικαιωμάτων προαίρεσης αναγνωρίζεται σαν δαπάνη στα αποτελέσματα με αντίστοιχη πίστωση σε ιδιαίτερο αποθεματικό στα ίδια κεφάλαια στις χρήσεις κατά την διάρκεια των οποίων ικανοποιούνται σταδιακά οι προϋποθέσεις κατοχύρωσης των σχετικών δικαιωμάτων. Για δικαιώματα τα οποία τελικά δεν κατοχυρώνονται, δεν αναγνωρίζεται σχετική δαπάνη εκτός από δικαιώματα των οποίων η κατοχύρωση εξαρτάται από την ικανοποίηση συγκεκριμένων εξωτερικών παραμέτρων αγοράς. ή από προϋποθέσεις που δεν αφορούν σε κατοχύρωση. Αυτά τα δικαιώματα τεκμαίρεται ότι κατοχυρώνονται όταν όλες οι προϋποθέσεις απόδοσης έχουν ικανοποιηθεί, ανεξάρτητα από την εκπλήρωση των εξωτερικών παραμέτρων αγοράς ή προϋποθέσεων που δεν αφορούν σε κατοχύρωση. Σε περίπτωση ακύρωσης κάποιων προγραμμάτων αυτά λογιστικοποιούνται σαν να είχαν κατοχυρωθεί κατά την ημερομηνία της ακύρωσης και 59

64 2.2 ΒΑΣΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ (συνέχεια) τα μη αναγνωρισμένα έως τότε σχετικά έξοδα αναγνωρίζονται αμέσως στα αποτελέσματα χρήσης. Σε περίπτωση που ένα πρόγραμμα που ακυρώνεται αντικαθίσταται από νέο πρόγραμμα αντιμετωπίζεται σαν τροποποίηση του ακυρωθέντος προγράμματος, σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις του ΔΠΧΑ 2. ii) Αμοιβές συνδεμένες με την τιμή της μετοχής της Εταιρίας (Share Appreciation Rights): Η εύλογη αξία του κόστους των εν λόγω αμοιβών προσδιορίζεται αρχικά κατά την ημερομηνία χορήγησης χρησιμοποιώντας κατάλληλο μοντέλο αποτίμησης. Το σχετικό κόστος αναγνωρίζεται στα αποτελέσματα χρήσης κατά την περίοδο που μεσολαβεί μέχρι την ημερομηνία κατοχύρωσης με αντίστοιχη πίστωση της υποχρέωσης. Η σχετική υποχρέωση αποτιμάται στην εύλογη αξία σε κάθε ημερομηνία αναφοράς και μέχρι την καταβολή των εν λόγω αμοιβών με τη διαφοροποίηση στην εύλογη αξία να καταχωρείται στα αποτελέσματα χρήσης. (αστ)συμψηφισμός Χρηματοοικονομικών Απαιτήσεων και Υποχρεώσεων: Οι χρηματοοικονομικές απαιτήσεις και υποχρεώσεις συμψηφίζονται και το καθαρό ποσό απεικονίζεται στην κατάσταση οικονομικής θέσης μόνο όταν ο Όμιλος έχει νομικά το δικαίωμα αυτό και προτίθεται να τα συμψηφίσει σε καθαρή βάση μεταξύ τους ή να απαιτήσει το περιουσιακό στοιχείο και να διακανονίσει την υποχρέωση ταυτόχρονα. (αζ) Εύλογη Αξία Χρηματοοικονομικών Μέσων: Η εύλογη αξία των χρηματοοικονομικών μέσων τα οποία διαπραγματεύονται σε ενεργείς αγορές προσδιορίζεται σε κάθε ημερομηνία αναφοράς σε σχέση με τις αγοραίες αξίες χρηματιστηρίων ή αξίες που προσδιορίζονται από τις προσφορές χρηματομεσιτών, χωρίς να αφαιρούνται τα έξοδα συναλλαγής (Επίπεδο Ιεραρχίας 1). Η εύλογη αξία των χρηματοοικονομικών μέσων τα οποία δεν διαπραγματεύονται σε ενεργείς αγορές προσδιορίζεται χρησιμοποιώντας: (i) κατάλληλες τεχνικές αποτίμησης των οποίων τα δεδομένα, τα οποία έχουν σημαντική επίδραση στη εύλογη αξία που λογίζεται, είναι άμεσα ή έμμεσα προσδιορίσιμα (Επίπεδο Ιεραρχίας 2), (ii) τεχνικές που χρησιμοποιούν δεδομένα, τα οποία έχουν σημαντική επίδραση στη εύλογη αξία που λογίζεται, δεν βασίζονται σε στοιχεία που προσδιορίζονται εύκολα στις αγορές (Επίπεδο Ιεραρχίας 3) και μπορεί να περιλαμβάνουν πρόσφατες συναλλαγές υπό συνήθεις όρους, την τρέχουσα εύλογη αξία ενός άλλου χρηματοοικονομικού μέσου που ουσιαστικά προσομοιάζει με τα μέσα αυτά, αναλύσεις προεξοφλημένων ταμειακών ροών ή άλλα μοντέλα αποτίμησης. (αη) Πληροφορίες Κατά Λειτουργικούς Τομείς: Ο Όμιλος παρουσιάζει πληροφορίες κατά λειτουργικούς τομείς που βασίζονται στη φύση των βιομηχανικών ορυκτών εφαρμογών όπως του Μπεντονίτη, του Περλίτη, του Βωξίτη, των Συλλιπασμάτων Συνεχούς Χύτευσης, των Λοιπών Ορυκτών καθώς και του Διοικητικού τομέα (Corporate). (αθ) Μακροπρόθεσμα περιουσιακά στοιχεία Διακρατούμενα προς πώληση και Διακοπτόμενες Δραστηριότητες: Ο Όμιλος ταξινομεί ένα μακροπρόθεσμο περιουσιακό στοιχείο ή μια ομάδα περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων ως διακρατούμενα προς πώληση, αν η αξία τους αναμένεται να ανακτηθεί κατά κύριο λόγο μέσω διάθεσης των στοιχείων και όχι μέσω της χρήσης τους. Οι βασικές προϋποθέσεις για να ταξινομηθεί ένα μακροπρόθεσμο περιουσιακό στοιχείο ή μια ομάδα στοιχείων (περιουσιακών και υποχρεώσεων) ως διακρατούμενα προς πώληση, είναι το περιουσιακό στοιχείο ή η ομάδα να είναι διαθέσιμα προς άμεση πώληση στην παρούσα τους κατάσταση, η δε ολοκλήρωση της πώλησης να εξαρτάται μόνο από συνθήκες που είναι συνήθεις και τυπικές για πωλήσεις τέτοιων στοιχείων και η πώληση θα πρέπει να είναι εξαιρετικά πιθανή. Για να θεωρείται η πώληση εξαιρετικά πιθανή, θα πρέπει να συντρέχουν σωρευτικά οι παρακάτω προϋποθέσεις: να υπάρχει δέσμευση της Διοίκησης αναφορικά με το σχέδιο πώλησης των περιουσιακών στοιχείων ή της ομάδας, 60

65 2.2 ΒΑΣΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ (συνέχεια) να έχει ενεργοποιηθεί πρόγραμμα εξεύρεσης αγοραστή ή/και ολοκλήρωσης της συναλλαγής, η προσφερόμενη τιμή πώλησης θα πρέπει να είναι σε λογική συσχέτιση με την τρέχουσα αγοραία αξία των προς πώληση περιουσιακών στοιχείων ή της ομάδας περιουσιακών στοιχείων, η πώληση αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί εντός ενός έτους από την ημέρα που το περιουσιακό στοιχείο ή ομάδα στοιχείων ταξινομήθηκαν ως διακρατούμενα προς πώληση, εκτός ορισμένων εξαιρέσεων, και οι ενέργειες που απαιτείται να γίνουν προκειμένου να ολοκληρωθεί το σχέδιο πώλησης θα πρέπει να καταδεικνύουν ότι δεν είναι πιθανόν να απαιτηθούν σημαντικές τροποποιήσεις στο σχέδιο ούτε ότι το σχέδιο θα ακυρωθεί. Αμέσως πριν από την αρχική ταξινόμηση του περιουσιακού στοιχείου ή της ομάδας στοιχείων και υποχρεώσεων ως διακρατούμενα προς πώληση, το περιουσιακό στοιχείο (ή όλα τα περιουσιακά στοιχεία και οι υποχρεώσεις που περιλαμβάνονται στην ομάδα) αποτιμάται με βάση τα ισχύοντα σε κάθε περίπτωση ΔΠΧΑ. Τα μακροπρόθεσμα περιουσιακά στοιχεία (ή οι ομάδες περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων) που ταξινομούνται ως διακρατούμενα προς πώληση αποτιμώνται (μετά την αρχική ταξινόμηση ως ανωτέρω) στη χαμηλότερη αξία μεταξύ της λογιστικής τους αξίας και της εύλογης αξίας τους μειωμένης κατά τα άμεσα έξοδα διάθεσης, και οι προκύπτουσες ζημίες απομείωσης καταχωρούνται στα αποτελέσματα χρήσεως. Κάποια πιθανή αύξηση της εύλογης αξίας σε μεταγενέστερη αποτίμηση θα καταχωρείται στα αποτελέσματα χρήσεως, αλλά όχι για ποσό μεγαλύτερο της αρχικά καταχωρηθείσας ζημίας απομείωσης. Από την ημέρα κατά την οποία ένα μακροπρόθεσμο περιουσιακό στοιχείο που αποσβένεται (ή τα μακροπρόθεσμα περιουσιακά στοιχεία που περιλαμβάνονται σε μια ομάδα περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων) ταξινομείται ως διακρατούμενο προς πώληση, δεν λογίζονται αποσβέσεις επί των εν λόγω μακροπρόθεσμων περιουσιακών στοιχείων. 2.3 ΑΛΛΑΓΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΑΡΧΩΝ ΚΑΙ ΓΝΩΣΤΟΠΟΙΗΣΕΩΝ Οι λογιστικές πολιτικές που υιοθετήθηκαν συνάδουν με εκείνες που είχαν υιοθετηθεί κατά την προηγούμενη οικονομική χρήση εκτός από τα παρακάτω: Ο Όμιλος έχει υιοθετήσει τα παρακάτω νέα ή τροποποιημένα πρότυπα και διερμηνείες κατά την 1η Ιανουαρίου : Τροποποίηση στο ΔΛΠ 24 Γνωστοποιήσεις Συνδεδεμένων Μερών Τροποποίηση στο ΔΛΠ 32 Χρηματοοικονομικά Μέσα: Παρουσίαση Διερμηνεία 19 Εξόφληση Χρηματοοικονομικών Υποχρεώσεων με Συμμετοχικούς Τίτλους Τροποποίηση Διερμηνείας 14 Προκαταβολές Ελαχίστων Κεφαλαιακών Εισφορών Ετήσιες Αναβαθμίσεις των ΔΠΧΑ (Μάιος ) Σε περίπτωση που η υιοθέτηση κάποιου προτύπου ή διερμηνείας είχε επίπτωση στις οικονομικές καταστάσεις ή τη δραστηριότητα του Ομίλου, η επίπτωσή αυτή περιγράφεται παρακάτω: Τροποποίηση στο ΔΛΠ 24 Γνωστοποιήσεις Συνδεδεμένων Μερών: Η τροποποίηση διευκρινίζει τον ορισμό ενός συνδεδεμένου μέρους. Ο νέος ορισμός δίνει έμφαση στη συμμετρική εικόνα των σχέσεων συνδεδεμένων μερών και διευκρινίζει τις συνθήκες υπό τις οποίες φυσικά πρόσωπα και βασικά διοικητικά στελέχη επηρεάζουν τις σχέσεις συνδεδεμένων μερών μιας εταιρείας. Επιπρόσθετα, η τροποποίηση εισάγει μια απαλλαγή από τις γενικές απαιτήσεις γνωστοποιήσεων συνδεδεμένων μερών για συναλλαγές με την κυβέρνηση και εταιρείες που ελέγχονται ή είναι κοινοπραξίες ή υπόκεινται σε σημαντική 61

66 2.3 ΑΛΛΑΓΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΑΡΧΩΝ ΚΑΙ ΓΝΩΣΤΟΠΟΙΗΣΕΩΝ (συνέχεια) επίδραση από την ίδια κυβέρνηση. Η τροποποίηση έχει αναδρομική ισχύ και δεν είχε επίδραση στις οικονομικές καταστάσεις του Ομίλου. Τροποποίηση στο ΔΛΠ 32 Χρηματοοικονομικά Μέσα: Παρουσίαση: Η τροποποίηση αλλάζει τον ορισμό μιας χρηματοοικονομικής υποχρέωσης του ΔΛΠ 32 για να καταστήσει τις εταιρίες ικανές να ταξινομούν τα εκδιδόμενα δικαιώματα και συγκεκριμένα δικαιώματα προαίρεσης και εγγυήσεις ως συμμετοχικούς τίτλους. Η τροποποίηση είναι εφαρμόσιμη εφόσον παρέχονται αναλογικά σε όλους τους υφιστάμενους ίδιας κατηγορίας μετόχους της εταιρίας (που κατέχουν μετοχές που δεν βασίζονται σε συμβόλαια παραγώγων) το δικαίωμα να αποκτήσουν ένα καθορισμένο αριθμό συμμετοχικών τίτλων της εταιρείας για καθορισμένο ποσό σε οποιοδήποτε νόμισμα. Η τροποποίηση έχει αναδρομική ισχύ και δεν είχε επίδραση στις οικονομικές καταστάσεις του Ομίλου. Διερμηνεία 19 Εξόφληση Χρηματοοικονομικών Υποχρεώσεων με Συμμετοχικούς Τίτλους: Η διερμηνεία αυτή διευκρινίζει ότι οι συμμετοχικοί τίτλοι που εκδίδονται προς τους πιστωτές για την εξόφληση μιας χρηματοοικονομικής υποχρέωσης αποτελούν αντάλλαγμα που καταβάλλεται. Οι συμμετοχικοί τίτλοι που εκδίδονται επιμετρώνται στην εύλογη αξία. Σε περίπτωση που δεν είναι εφικτή η αξιόπιστη επιμέτρηση, οι τίτλοι επιμετρώνται στην εύλογη αξία της υποχρέωσης που εξοφλείται. Τυχόν κέρδος ή ζημία αναγνωρίζεται απευθείας στα αποτελέσματα χρήσης. Η διερμηνεία 19 δεν είχε επίδραση στις οικονομικές καταστάσεις του Ομίλου. Τροποποίηση Διερμηνείας 14 Προκαταβολές Ελαχίστων Κεφαλαιακών Εισφορών: Η τροποποίηση αυτή αφαιρεί μια ακούσια συνέπεια όταν μια εταιρία υπόκειται σε υποχρέωση ελάχιστης κεφαλαιακής εισφοράς και προκαταβάλει εισφορές για την κάλυψη σχετικών υποχρεώσεων. Η διερμηνεία επιτρέπει την αναγνώριση προκαταβολών που πραγματοποιούνται από την εταιρία για μελλοντικά κόστη απασχόλησης ως περιουσιακά στοιχεία συνταξιοδοτικών προγραμμάτων. Η τροποποίηση έχει αναδρομική ισχύ και δεν είχε επίδραση στις οικονομικές καταστάσεις του Ομίλου. Τον Μάιο του το Συμβούλιο Διεθνών Λογιστικών Προτύπων («ΣΔΛΠ») εξέδωσε μια τρίτη σειρά αναβαθμίσεων των ΔΠΧΑ με σκοπό την εξάλειψη ασυνεπειών καθώς και την παροχή διευκρινίσεων. Υπάρχουν ξεχωριστές προβλέψεις μετάβασης για κάθε πρότυπο: ΔΠΧΑ 3 Συνενώσεις Επιχειρήσεων ΔΠΧΑ 7 Χρηματοοικονομικά Μέσα: Γνωστοποιήσεις ΔΛΠ 1 Παρουσίαση των Οικονομικών Καταστάσεων ΔΛΠ 27 Ενοποιημένες και Ιδιαίτερες Οικονομικές Καταστάσεις ΔΛΠ 34 Ενδιάμεσες Οικονομικές Καταστάσεις Διερμηνεία 13 Πρόγραμμα Επιβράβευσης Πελατών 62

67 2.4 ΝΕΑ ΠΡΟΤΥΠΑ ΚΑΙ ΔΙΕΡΜΗΝΕΙΕΣ Τα παρακάτω νέα Πρότυπα, τροποποιήσεις/αναθεωρήσεις στα Πρότυπα ή Διερμηνείες έχουν εκδοθεί αλλά δεν έχουν εφαρμογή στην λογιστική περίοδο που ξεκινά την 1 η Ιανουαρίου : ΔΛΠ 1 Παρουσίαση των Οικονομικών Καταστάσεων (τροποποίηση) Παρουσίαση των στοιχείων του Λοιπού Συνολικού Εισοδήματος: Η τροποποίηση αυτή εφαρμόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 Ιουλίου Η τροποποίηση στο ΔΛΠ 1 αλλάζει την ομαδοποίηση των στοιχείων που παρουσιάζονται στα Λοιπά Συνολικά Εισοδήματα. Τα στοιχεία που μπορούν να αναταξινομηθούν (ή να "ανακυκλωθούν ) στα Αποτελέσματα Χρήσης σε κάποια χρονική στιγμή στο μέλλον (για παράδειγμα, κατά την αποαναγνώριση ή τον διακανονισμό) θα παρουσιάζονται χωριστά από άλλα στοιχεία τα οποία δεν θα αναταξινομηθούν ποτέ. Η τροποποίηση επηρεάζει μόνο την παρουσίαση και δεν έχει καμία επίδραση στην οικονομική θέση του Ομίλου. Η τροποποίηση αυτή δεν έχει ακόμη υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο Όμιλος βρίσκεται στη διαδικασία εξέτασης της επίδρασης αυτής της τροποποίησης στις οικονομικές του καταστάσεις. ΔΛΠ 12 Φόροι Εισοδήματος (τροποποίηση) Αναβαλλόμενος Φόρος: Ανάκτηση των Υποκείμενων Περιουσιακών Στοιχείων: Η τροποποίηση εφαρμόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 η Ιανουαρίου Η τροποποίηση διευκρινίζει τον καθορισμό του αναβαλλόμενου φόρου επί των επενδυτικών ακινήτων που επιμετρώνται σε εύλογη αξία. Η τροποποίηση εισάγει την αναιρέσιμη υπόθεση ότι ο αναβαλλόμενος φόρος επί των επενδυτικών ακινήτων, τα οποία επιμετρώνται χρησιμοποιώντας το μοντέλο εύλογης αξίας βάσει του ΔΛΠ 40, πρέπει να καθορίζεται στη βάση του ότι η ανάκτηση της λογιστικής αξίας τους θα πραγματοποιηθεί μέσω της πώλησής τους. Επιπρόσθετα, εισάγει την απαίτηση υπολογισμού αναβαλλόμενου φόρου επί των μη αποσβέσιμων περιουσιακών στοιχείων, τα οποία επιμετρώνται χρησιμοποιώντας το μοντέλο αναπροσαρμογής βάσει ΔΛΠ 16, πάντα στη βάση ότι η ανάκτηση της λογιστικής αξίας θα πραγματοποιηθεί μέσω της πώλησής τους. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει ακόμη υιοθετήσει την τροποποίηση αυτή. Ο Όμιλος δεν αναμένει ότι αυτή η τροποποίηση θα έχει επίδραση στις οικονομικές του καταστάσεις ΔΛΠ 19 Παροχές σε Εργαζομένους (τροποποίηση): Η τροποποίηση αυτή εφαρμόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 η Ιανουαρίου Το «ΣΔΛΠ» εξέδωσε μια σειρά από τροποποιήσεις του ΔΛΠ 19. Οι τροποποιήσεις αυτές εκτείνονται από θεμελιώδεις αλλαγές όπως η κατάργηση του μηχανισμού γνωστού ως μέθοδος περιθωρίου και την έννοια της αναμενόμενης απόδοσης από περιουσιακά στοιχεία προγραμμάτων έως απλές διευκρινίσεις και αναδιατυπώσεις. Επιτρέπεται νωρίτερη εφαρμογή. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει ακόμη υιοθετήσει την τροποποίηση αυτή. Ο Όμιλος βρίσκεται στη διαδικασία εξέτασης της επίδρασης αυτής της τροποποίησης στις οικονομικές του καταστάσεις. ΔΛΠ 27 Ατομικές Οικονομικές Καταστάσεις (αναθεώρηση): Το πρότυπο αυτό εφαρμόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 η Ιανουαρίου Ως συνέπεια των νέων προτύπων ΔΠΧΑ 10 και ΔΠΧΑ 12, ότι απέμεινε στο ΔΛΠ 27 περιορίζεται στο λογιστικό χειρισμό των επενδύσεων σε θυγατρικές, κοινοπραξίες και συγγενείς επιχειρήσεις στις ατομικές οικονομικές καταστάσεις. Επιτρέπεται νωρίτερη εφαρμογή του προτύπου. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει ακόμη υιοθετήσει την αναθεώρηση αυτή. Ο Όμιλος δεν αναμένει ότι αυτή η αναθεώρηση θα έχει επίδραση στις οικονομικές του καταστάσεις. ΔΛΠ 28 Επενδύσεις σε Συγγενείς Επιχειρήσεις και Κοινοπραξίες (αναθεώρηση): Το πρότυπο αυτό εφαρμόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 Ιανουαρίου Ως συνέπεια των νέων προτύπων ΔΠΧΑ 11 και ΔΠΧΑ 12, το ΔΛΠ 28 μετονομάστηκε σε ΔΛΠ 28 Επενδύσεις σε Συγγενείς επιχειρήσεις και Κοινοπραξίες και περιγράφει την εφαρμογή της μεθόδου καθαρής θέσης στις επενδύσεις σε κοινοπραξίες πέραν των επενδύσεων σε συγγενείς επιχειρήσεις. Επιτρέπεται νωρίτερη εφαρμογή του 63

68 2.4 ΝΕΑ ΠΡΟΤΥΠΑ ΚΑΙ ΔΙΕΡΜΗΝΕΙΕΣ (συνέχεια) προτύπου. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει ακόμη υιοθετήσει την αναθεώρηση αυτή. Ο Όμιλος δεν αναμένει ότι αυτή η αναθεώρηση θα έχει επίδραση στις οικονομικές του καταστάσεις. ΔΛΠ 32 Χρηματοοικονομικά Μέσα: Παρουσίαση (τροποποίηση) Συμψηφισμός Χρηματοοικονομικών Περιουσιακών Στοιχείων και Χρηματοοικονομικών Υποχρεώσεων: Η τροποποίηση αυτή εφαρμόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 η Ιανουαρίου Η τροποποίηση αυτή διευκρινίζει την έννοια υφίσταται στο παρόν νομικά επιβαλλόμενο δικαίωμα για συμψηφισμό και επίσης διευκρινίζει την εφαρμογή των κριτηρίων συμψηφισμού του ΔΛΠ 32 στα συστήματα διακανονισμού (όπως σε κεντρικά συστήματα οίκων εκκαθάρισης) τα οποία εφαρμόζουν μηχανισμούς μεικτούς διακανονισμού οι οποίοι δεν λειτουργούν ταυτόχρονα. Οι τροποποιήσεις του ΔΛΠ 32 εφαρμόζονται αναδρομικά. Επιτρέπεται νωρίτερη εφαρμογή. Σε περίπτωση όμως που μια εταιρεία επιλέξει νωρίτερη εφαρμογή, πρέπει να γνωστοποιήσει το γεγονός και επίσης να πραγματοποιήσει γνωστοποιήσεις που απαιτούνται από τις τροποποιήσεις στο ΔΠΧΑ 7 για το συμψηφισμό Χρηματοοικονομικών Περιουσιακών Στοιχείων και Χρηματοοικονομικών Υποχρεώσεων. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει ακόμη υιοθετήσει την τροποποίηση αυτή. Ο Όμιλος δεν αναμένει ότι αυτή η τροποποίηση θα έχει επίδραση στις οικονομικές του καταστάσεις. ΔΠΧΑ 7 Χρηματοοικονομικά Μέσα: Γνωστοποιήσεις (τροποποίηση) Εμπλουτισμένες απαιτήσεις για γνωστοποιήσεις αποαναγνώρισης: Εφαρμόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 η Ιουλίου. Η τροποποίηση αυτή απαιτεί πρόσθετες γνωστοποιήσεις για χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία που έχουν μεταφερθεί αλλά δεν έχουν αποανγωριστεί για να καταστήσουν τους χρήστες των οικονομικών καταστάσεων ικανούς να κατανοήσουν τη σχέση με αυτά τα περιουσιακά στοιχεία που δεν έχουν αποαναγωριστεί καθώς και τις συνδεόμενες υποχρεώσεις. Επιπρόσθετα, η τροποποίηση απαιτεί γνωστοποιήσεις σχετικά με τη συνεχιζόμενη εμπλοκή στα αποαναγνωρισμένα περιουσιακά στοιχεία έτσι ώστε να μπορούν οι χρήστες να υπολογίσουν τη φύση της συνεχιζόμενης εμπλοκής της εταιρίας στα αποαναγνωρισμένα περιουσιακά στοιχεία καθώς και το κίνδυνο που συνδέεται με αυτή. Η τροποποίηση αυτή έχει επίδραση μόνο σε θέματα παρουσίασης. Ο Όμιλος δεν αναμένει ότι αυτή η τροποποίηση θα έχει επίδραση στις οικονομικές του καταστάσεις. ΔΠΧΑ 7 Χρηματοοικονομικά μέσα: Γνωστοποιήσεις (τροποποίηση) Συμψηφισμός Χρηματοοικονομικών Περιουσιακών Στοιχείων και Χρηματοοικονομικών Υποχρεώσεων: εφαρμόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 η Ιανουαρίου Η τροποποίηση εισάγει συνήθεις απαιτήσεις γνωστοποιήσεων. Οι γνωστοποιήσεις αυτές παρέχουν στους χρήστες πληροφόρηση η οποία είναι χρήσιμη στην αξιολόγηση της επίδρασης ή της πιθανής επίδρασης κατά των συμψηφισμό διακανονισμών στην κατάσταση οικονομικής θέσης μιας εταιρείας. Οι τροποποιήσεις του ΔΠΧΑ 7 έχουν αναδρομική ισχύ. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει ακόμη υιοθετήσει την τροποποίηση αυτή. Ο Όμιλος βρίσκεται στη διαδικασία εξέτασης της επίδρασης αυτής της τροποποίησης στις οικονομικές του καταστάσεις. ΔΠΧΑ 9 Χρηματοοικονομικά Μέσα Ταξινόμηση και Επιμέτρηση: Εφαρμόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 η Ιανουαρίου Όπως έχει εκδοθεί το ΔΠΧΑ 9 αντικατοπτρίζει την πρώτη φάση της εργασίας του «ΣΔΛΠ» για την αντικατάσταση του ΔΛΠ 39 και εφαρμόζεται κατά την ταξινόμηση και επιμέτρηση των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων και χρηματοοικονομικών υποχρεώσεων όπως ορίζονται από το ΔΛΠ 39. Η Φάση 1 του ΔΠΧΑ 9 θα έχει σημαντική επίπτωση (ι) στην ταξινόμηση και επιμέτρηση των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων και (ιι) σε αλλαγή λογιστικοποίησης για εταιρείες που έχουν χαρακτηρίσει χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις χρησιμοποιώντας την επιλογή της Εύλογης Αξίας Μέσω Αποτελεσμάτων. Στις επόμενες φάσεις, το «ΣΔΛΠ» θα ασχοληθεί με τη λογιστική αντιστάθμιση και την απομείωση των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων. Η ολοκλήρωση του έργου 64

69 2.4 ΝΕΑ ΠΡΟΤΥΠΑ ΚΑΙ ΔΙΕΡΜΗΝΕΙΕΣ (συνέχεια) αυτού αναμένεται κατά το πρώτο μισό του Επιτρέπεται νωρίτερη εφαρμογή. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει ακόμη υιοθετήσει την τροποποίηση αυτή. Ο Όμιλος βρίσκεται στη διαδικασία εξέτασης της επίδρασης αυτής της τροποποίησης στις οικονομικές του καταστάσεις ΔΠΧΑ 10 Ενοποιημένες Οικονομικές Καταστάσεις: Το νέο πρότυπο εφαρμόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 η Ιανουαρίου Το ΔΠΧΑ 10 αντικαθιστά το μέρος του ΔΛΠ 27 Ενοποιημένες και Ατομικές Οικονομικές Καταστάσεις που συνεχίζεται με τις ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις. Επίσης, περιλαμβάνει τα θέματα που αναπτύσσονται στη Διερμηνεία 12 Ενοποίηση Οικονομικές Οντότητες Ειδικού Σκοπού. Το ΔΠΧΑ 10 εγκαθιστά ένα ενιαίο μοντέλο ελέγχου που έχει εφαρμογή σε όλες τις εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων και των οικονομικών οντοτήτων ειδικού σκοπού. Οι αλλαγές που εισάγονται από το ΔΠΧΑ 10 απαιτούν από τη διοίκηση να ασκεί σημαντική κρίση προκειμένου να καθορίσει ποιες οντότητες ελέγχονται και, συνεπώς, είναι απαραίτητο να ενοποιηθούν από τη μητρική, συγκρινόμενες με τις απαιτήσεις που βρίσκονταν στο ΔΛΠ 27. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει ακόμη υιοθετήσει το πρότυπο αυτό. Ο Όμιλος βρίσκεται στη διαδικασία εξέτασης της επίδρασης αυτού του νέου προτύπου στις οικονομικές του καταστάσεις. ΔΠΧΑ 11 Από Κοινού Συμφωνίες: Το νέο πρότυπο εφαρμόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 η Ιανουαρίου Το ΔΠΧΑ 11 αντικαθιστά το ΔΛΠ 31 Συμμετοχή σε Κοινοπραξίες και τη Διερμηνεία 13 Από κοινού ελεγχόμενες οικονομικές οντότητες Μη χρηματικές συνεισφορές από κοινοπρακτούντες. Το ΔΠΧΑ 11 απαλείφει την επιλογή της αναλογικής ενοποίησης των από κοινού ελεγχόμενων εταιρειών. Αντί αυτού, οι από κοινού ελεγχόμενες εταιρείες οι οποίες πληρούν τον ορισμό της κοινοπραξίας πρέπει να λογίζονται χρησιμοποιώντας τη μέθοδο καθαρής θέσης. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει ακόμη υιοθετήσει το πρότυπο αυτό. Ο Όμιλος δεν αναμένει ότι αυτή η τροποποίηση θα έχει επίδραση στις οικονομικές του καταστάσεις εφόσον εκτιμά ότι οι συμμετοχές του στις από κοινού ελεγχόμενες οντότητες θα ταξινομηθούν ως από κοινού δραστηριότητες και έτσι θα συνεχίσει να αναγνωρίζει και να επιμετρά τα περιουσιακά στοιχεία και υποχρεώσεις (και να αναγνωρίζει τα σχετικά έσοδα και έξοδα) σε σχέση με τις συμμετοχές του στις από κοινού συμφωνίες. ΔΠΧΑ 12 Γνωστοποιήσεις Συμμετοχών σε Άλλες Επιχειρήσεις: Το νέο πρότυπο εφαρμόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 η Ιανουαρίου Το ΔΠΧΑ 12 περιλαμβάνει όλες τις γνωστοποιήσεις που προηγουμένως εμπεριέχονταν στο ΔΛΠ 27 και σχετίζονταν με τις ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις καθώς επίσης και όλες τις γνωστοποιήσεις που προηγουμένως εμπεριέχονταν στο ΔΛΠ 31 και στο ΔΛΠ 28. Οι γνωστοποιήσεις αυτές σχετίζονται με τη συμμετοχή μιας εταιρείας σε θυγατρικές εταιρίες, σε από κοινού συμφωνίες, σε συγγενείς εταιρίες και δομημένες εταιρίες. Απαιτούνται επίσης μια σειρά από νέες γνωστοποιήσεις. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει ακόμη υιοθετήσει το πρότυπο αυτό. Ο Όμιλος βρίσκεται στη διαδικασία εξέτασης της επίδρασης αυτού του προτύπου στις οικονομικές του καταστάσεις. ΔΠΧΑ 13 Επιμέτρηση Εύλογης Αξίας: Το νέο πρότυπο εφαρμόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 η Ιανουαρίου Το ΔΠΧΑ 13 εγκαθιστά ένα ενιαίο σύνολο πηγών καθοδήγησης των ΔΠΧΑ για όλες τις επιμετρήσεις εύλογης αξίας. Το ΔΠΧΑ 13 δεν αλλάζει τις απαιτήσεις αναφορικά με το πότε η εταιρία απαιτείται να χρησιμοποιήσει την εύλογη αξία αλλά παρέχει καθοδήγηση στο τρόπο επιμέτρησης της εύλογης αξίας στα ΔΠΧΑ όταν η εύλογη αξία απαιτείται ή επιτρέπεται. Το πρότυπο αυτό έχει μελλοντική ισχύ ενώ επιτρέπεται νωρίτερη εφαρμογή του. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει ακόμη υιοθετήσει το πρότυπο αυτό. Ο Όμιλος βρίσκεται στη διαδικασία εξέτασης της επίδρασης αυτού του προτύπου στις οικονομικές του καταστάσεις. 65

70 2.4 ΝΕΑ ΠΡΟΤΥΠΑ ΚΑΙ ΔΙΕΡΜΗΝΕΙΕΣ (συνέχεια) Διερμηνεία 20 Δαπάνες Αποκάλυψης κατά την Παραγωγική Φάση του Ορυχείου: Εφαρμόζεται για ετήσιες λογιστικές περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 η Ιανουαρίου Η διερμηνεία αυτή εφαρμόζεται μόνο για τις δαπάνες αποκάλυψης που πραγματοποιούνται κατά την διαδικασία εξόρυξης της επιφάνειας στη διάρκεια της παραγωγικής φάσης του ορυχείου ('δαπάνες αποκάλυψης κατά την παραγωγή'). Οι δαπάνες που πραγματοποιούνται κατά τις δραστηριότητες αποκάλυψης θεωρείται ότι δημιουργούν δύο πιθανά οφέλη α) την παραγωγή αποθεμάτων κατά την παρούσα χρήση και/ή β) βελτιωμένη πρόσβαση σε μετάλλευμα που θα εξορυχτεί στο μέλλον (περιουσιακό στοιχείο από τη δραστηριότητα αποκάλυψης). Σε περιπτώσεις που οι δαπάνες δεν μπορούν να κατανεμηθούν συγκεκριμένα μεταξύ των αποθεμάτων που παράγονται κατά τη διάρκεια της περιόδου και του περιουσιακού στοιχείου από τη δραστηριότητα αποκάλυψης, η διερμηνεία 20 απαιτεί από την εταιρεία να χρησιμοποιήσει μια βάση κατανομής η οποία βασίζεται σε μια μονάδα μέτρησης σχετικής παραγωγής. Επιτρέπεται νωρίτερη εφαρμογή. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει ακόμη υιοθετήσει τη διερμηνεία αυτή. Ο Όμιλος εφαρμόζει τον προτεινόμενο λογιστικό χειρισμό της νέας διερμηνείας στις οικονομικές καταστάσεις της τρέχουσας και των προηγούμενων χρήσεων (βλ. και Σημείωση 2.2.δ.ii). 2.5 ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ ΠΑΡΑΔΟΧΕΣ ΚΑΙ ΚΡΙΣΕΙΣ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ Η σύνταξη οικονομικών καταστάσεων σύμφωνα με τα ΔΠΧΑ, όπως αυτά έχουν υιοθετηθεί από την Ε.Ε., απαιτεί όπως η Διοίκηση προβαίνει σε λογιστικές εκτιμήσεις, παραδοχές και κρίσεις που επηρεάζουν τα υπόλοιπα των λογαριασμών ενεργητικού και παθητικού, την γνωστοποίηση ενδεχόμενων γεγονότων καθώς και τα έσοδα και έξοδα που παρουσιάζονται κατά τις υπό εξέταση χρήσεις. Τα πραγματικά αποτελέσματα ενδέχεται να διαφέρουν από τις εκτιμήσεις αυτές. Οι εν λόγω εκτιμήσεις και παραδοχές επανεξετάζονται συνεχώς και βασίζονται στην προγενέστερη εμπειρία της Διοίκησης και σε λοιπούς παράγοντες που περιλαμβάνουν την επιβεβαίωση μελλοντικών γεγονότων που θεωρούνται ότι είναι λογικά κάτω από τις παρούσες συνθήκες. Παρόλα αυτά τα πραγματικά αποτελέσματα μπορεί να διαφέρουν από αυτές τις εκτιμήσεις. Πιο συγκεκριμένα, παρακάτω περιγράφεται η πληροφόρηση που έλαβε υπόψη της η Διοίκηση για σημαντικές περιοχές εκτιμήσεων και αβεβαιότητας για την προετοιμασία των οικονομικών καταστάσεων: (α) Εκτιμήσεις που Αφορούν στη Μεταλλευτική Δραστηριότητα του Ομίλου: Η Διοίκηση πραγματοποιεί σημαντικές εκτιμήσεις οι οποίες αφορούν στη μεταλλευτική δραστηριότητα. Πιο συγκεκριμένα: i) Εκτιμήσεις αναφορικά με το εμπορικά απολήψιμο μέγεθος κοιτασμάτων ορυκτών και μεταλλευμάτων: Το εμπορικά απολήψιμο μέγεθος των κοιτασμάτων ορυκτών και μεταλλευμάτων κατά την ημερομηνία αναφοράς βασίζεται σε εκτιμήσεις που πραγματοποιεί ο Όμιλος βάσει γενικά παραδεκτών επιστημονικών μεθόδων και τεχνικών επί γεωλογικών και άλλου είδους δεδομένων. Η διαδικασία εκτίμησης πραγματοποιείται από ειδικά εκπαιδευμένο και τεχνικά καταρτισμένο επιστημονικό προσωπικό το οποίο διαθέτει και χρησιμοποιεί εξειδικευμένους πόρους, εργαλεία και μέσα. Η διαδικασία εκτίμησης περιλαμβάνει όχι μόνο την προς εξόρυξη ποσότητα ορυκτού μεταλλεύματος αλλά και άλλα μεγέθη όπως τον όγκο των στείρων εδαφών που απαιτείται να απομακρυνθούν προκειμένου να πραγματοποιηθεί η εξόρυξη κλπ. Το πραγματικό ύψος αυτών των μεγεθών ενδέχεται να διαφέρει από τα κατά την ημερομηνία αναφοράς εκτιμηθέντα, γεγονός το οποίο μπορεί να διαφοροποιήσει τα σχετικά λογιστικά μεγέθη που αναγνωρίζονται στις οικονομικές καταστάσεις, όπως η κεφαλαιοποίηση και η απόσβεση των δαπανών λειτουργικής ανάπτυξης εκτάσεων εξόρυξης, των δαπανών έρευνας και αξιολόγησης ορυκτών πόρων κλπ. 66

71 2.5 ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ ΠΑΡΑΔΟΧΕΣ ΚΑΙ ΚΡΙΣΕΙΣ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ (συνέχεια ii) Πρόβλεψη αποκατάστασης περιβάλλοντος: Ο Όμιλος σχηματίζει πρόβλεψη για αποκατάσταση περιβάλλοντος και πιο συγκεκριμένα, πρόβλεψη για μελλοντικές αποκαταστάσεις εδαφικών εκτάσεων οι οποίες έχουν προσβληθεί ως αποτέλεσμα της μέχρι την ημερομηνία αναφοράς μεταλλευτικής δραστηριότητας και απορρέουν είτε από την κείμενη περιβαλλοντική νομοθεσία ή από δεσμευτικές πρακτικές του Ομίλου. Η πρόβλεψη για αποκατάσταση περιβάλλοντος επανεξετάζεται σε ετήσια βάση. Αντανακλά την παρούσα αξία του αναμενόμενου κόστους αποκατάστασης, χρησιμοποιώντας εκτιμώμενες ταμειακές ροές και υπολογίζεται βάσει της μέχρι την ημερομηνία αναφοράς προσβληθείσας επιφάνειας εδαφικής έκτασης και του μέσου κόστους αποκατάστασης ανά μετρική μονάδα εδάφους, σε επίπεδο περιοχής εδαφικής όχλησης. Μεταβολές στις μελλοντικές εκτιμώμενες ταμειακές ροές αναγνωρίζονται στην κατάσταση οικονομικής θέσης προσαρμόζοντας τα σχετικά στοιχεία ενεργητικού και παθητικού, ενώ, μεταβολές στις μελλοντικές ταμειακές ροές εξοφλημένων κοιτασμάτων καταχωρούνται απ ευθείας στα αποτελέσματα χρήσεως. Δεδομένης της πολυπλοκότητας των υπολογισμών και του σημαντικού αριθμού παραδοχών που εμπεριέχονται σε αυτούς, η Διοίκηση κατά την ημερομηνία αναφοράς προσπαθεί να εκτιμήσει κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο την παρούσα αξία της εν λόγω υποχρέωσης. (β) Πρόβλεψη για φόρο εισοδήματος: Η πρόβλεψη για φόρο εισοδήματος με βάση το ΔΛΠ 12 υπολογίζεται με εκτίμηση των φόρων που θα καταβληθούν στις φορολογικές αρχές και περιλαμβάνει τον τρέχοντα φόρο εισοδήματος για κάθε χρήση και πρόβλεψη για τους πρόσθετους φόρους που πιθανόν να προκύψουν σε μελλοντικούς φορολογικούς ελέγχους. Η τελική εκκαθάριση των φόρων εισοδήματος πιθανόν να αποκλίνει από τα σχετικά ποσά τα οποία έχουν καταχωρηθεί στις οικονομικές καταστάσεις. (γ) Ανάκτηση Αναβαλλόμενων Φόρων Ενεργητικού: Η αναγνώριση αναβαλλόμενων φόρων ενεργητικού εμπεριέχει εκτιμήσεις αναφορικά με την ανακτησιμότητά τους και ειδικότερα, η αναγνώριση αναβαλλόμενων φόρων ενεργητικού επί μεταφερόμενων φορολογικών ζημιών απαιτεί από τη Διοίκηση τη διενέργεια εκτιμήσεων αναφορικά με την μελλοντική πραγματοποίηση επαρκών φορολογικών κερδών τα οποία θα επιτρέψουν την ανάκτησή τους και ανά φορολογικό καθεστώς στο οποίο δραστηριοποιείται η Εταιρία και οι θυγατρικές του Ομίλου. (δ) Έλεγχοι απομείωσης υπεραξίας και ασώματων ακινητοποιήσεων με απεριόριστη διάρκεια ζωής: Ο Όμιλος διενεργεί τον σχετικό έλεγχο απομείωσης της υπεραξίας και των ασώματων ακινητοποιήσεων με απεριόριστη διάρκεια ζωής τουλάχιστον σε ετήσια βάση. Προκειμένου να γίνει ο έλεγχος απομείωσης γίνεται προσδιορισμός της αξίας χρήσης (value in use) των μονάδων παραγωγής ταμειακών ροών στις οποίες έχει κατανεμηθεί η αξία. Ο εν λόγω προσδιορισμός της αξίας χρήσης απαιτεί να γίνει μια εκτίμηση των μελλοντικών ταμειακών ροών της κάθε σημαντικής μονάδας δημιουργίας ταμειακών ροών και να επιλεγεί το κατάλληλο επιτόκιο προεξόφλησης (μέσο σταθμικό κόστος δανεισμού του Ομίλου), με βάση το οποίο θα καθοριστεί η παρούσα αξία των ανωτέρω μελλοντικών ροών. (ε) Πρόβλεψη για Αποζημίωση Προσωπικού: Οι υποχρεώσεις για αποζημίωση του προσωπικού υπολογίζονται βάσει αναλογιστικών μεθόδων η διενέργεια των οποίων απαιτεί από τη Διοίκηση να εκτιμήσει συγκεκριμένες παραμέτρους όπως η μελλοντική αύξηση των αμοιβών των εργαζομένων, το επιτόκιο προεξόφλησης των εν λόγω υποχρεώσεων, το ποσοστό αποχώρησης των εργαζομένων κλπ. Η Διοίκηση προσπαθεί, σε κάθε ημερομηνία αναφοράς όπου η εν λόγω πρόβλεψη αναθεωρείται, να εκτιμά με όσο το δυνατό καλύτερο τρόπο τις παραμέτρους αυτές. (στ) Ενδεχόμενες υποχρεώσεις: Η ύπαρξη ενδεχόμενων υποχρεώσεων απαιτεί από τη Διοίκηση τη συνεχή διενέργεια παραδοχών και αξιολογικών κρίσεων αναφορικά με την πιθανότητα μελλοντικά γεγονότα να συμβούν ή να μη συμβούν καθώς και της επίδρασης που τα γεγονότα αυτά μπορεί να έχουν στη δραστηριότητα του Ομίλου. 67

72 3. ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ ΣΕ ΘΥΓΑΤΡΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΣΥΝΙΣΤΟΥΝ ΕΛΕΓΧΟ Οι θυγατρικές εταιρίες της S&B που περιλαμβάνονται στις ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις είναι οι εξής: ΕΥΡΩΠΗ Εταιρία Χώρα Αντικείμενο Δραστηριότητας % Συμ/χής 31/12/ 31/12/ Έτος ίδρυσης / κτήσης S&B Industrial Minerals AD Βουλγαρία Βιομηχ. Ορυκτά 99,73% 99,73% 2003 Sibimin Overseas Ltd. Κύπρος Βιομηχ. Ορυκτά 99,99% 99,99% 1996 Cape Trahilas Enterprises Ltd. (3) Κύπρος Διαχειρ.Ακινήτων 100,00% 75,00% 2007 Ακρωτήριο Τράχηλας Ένα Ltd. (3), (4) Κύπρος Διαχειρ.Ακινήτων 100,00% 75,00% 2007 Ακρωτήριο Τράχηλας Δύο Ltd. (3), (4) Κύπρος Διαχειρ.Ακινήτων 100,00% 75,00% 2007 Asian Minerals Ltd. (2) Κύπρος Ετ. Συμμετοχών - 100,00% 2006 S&B Industrial Minerals S.A.R.L. Γαλλία Βιομηχ. Ορυκτά 100,00% 100,00% 2001 Denain Anzin Metallurgie S.A.S. (1) Γαλλία Βιομηχ. Ορυκτά - 100,00% 2004 S&B Industrial Minerals GmbH Γερμανία Βιομηχ. Ορυκτά 100,00% 100,00% 2001 S&B Holding GmbH Γερμανία Ετ. Συμμετοχών 100,00% 100,00% 1992 SLS Baustoffe GmbH. Γερμανία Βιομηχ. Ορυκτά 99,80% 99,80% 2001 Askana Ltd. Γεωργία Βιομηχ. Ορυκτά 97,70% 97,70% 1998 Isocon S.A. Ελλάδα Βιομηχ. Ορυκτά 60,00% 60,00% 1996 Ελληνικοί Βωξίτες Ελικώνος - Γ.Λ. Μπάρλος Α.Β.Ε.Μ.Ε. Ελλάδα Βιομηχ. Ορυκτά 100,00% 100,00% 1995 Ακρωτήριο Τράχηλας Ένα Α.Ε. (3), (4) Ελλάδα Διαχειρ.Ακινήτων 100,00% 75,00% 2007 Ακρωτήριο Τράχηλας Δύο Α.Ε. (3) Ελλάδα Διαχειρ.Ακινήτων 100,00% 75,00% 2007 Ακρωτήριο Τράχηλας Τρία Α.Ε. (3) Ελλάδα Διαχειρ.Ακινήτων 100,00% 75,00% 2009 S&B Industrial Minerals Kft Ουγγαρία Βιομηχ. Ορυκτά 100,00% 100,00% 2001 Sarda Perlite S.r.l. Ιταλία Βιομηχ. Ορυκτά 61,00% 61,00% 2001 S&B Industrial Minerals SP Z.O.O. Πολωνία Βιομηχ. Ορυκτά 100,00% 100,00% 2006 S&B Industrial Minerals Spain S.L.u. Ισπανία Βιομηχ. Ορυκτά 100,00% 100,00% 2000 ΑΜΕΡΙΚΗ Stollberg do Brazil Ltda Βραζιλία Βιομηχ. Ορυκτά 100,00% 100,00% 2004 Milos Island Resort Ltd. (3), (4) Β.Π.Ν Διαχειρ.Ακινήτων 100,00% 75,00% 2009 S&B Industrial Minerals North America Inc. Η.Π.Α. Βιομηχ. Ορυκτά 100,00% 100,00% 1999 Stollberg Inc. Η.Π.Α. Βιομηχ. Ορυκτά 100,00% 100,00% 2004 ΑΣΙΑ S&B Industrial Minerals (Henan) Co. Ltd. Κίνα Βιομηχ. Ορυκτά 100,00% 100,00% 1996 Guizhou S&B New-Typed Material Co. Ltd. Κίνα Βιομηχ. Ορυκτά 100,00% 100,00% 2009 S&B Jilin Wollastonite Co Ltd. Κίνα Βιομηχ. Ορυκτά 100,00% 100,00% 2005 S&B Industrial Minerals (Tianjin) Co. Ltd. Κίνα Βιομηχ. Ορυκτά 100,00% 100,00% 2006 Panshi Huanyu Wollastonite Co. Ltd. Κίνα Βιομηχ. Ορυκτά 100,00% 100,00% 2007 Stollberg India Pvt. Ltd Ινδία Βιομηχ. Ορυκτά 100,00% 100,00% 2004 S&B Endustriyel Mineraller A.Ş. Τουρκία Βιομηχ. Ορυκτά 99,72% 99,72% 1996 Pabalk Maden A.Ş. Τουρκία Βιομηχ. Ορυκτά 98,73% 98,73% 1995 ΑΦΡΙΚΗ Naimex S.A.R.L. Μαρόκο Βιομηχ. Ορυκτά 100,00% 100,00% 2003 S&B Ind. Min. Morocco S.A.R.L. Μαρόκο Βιομηχ. Ορυκτά 100,00% 100,00% 2008 Υποσημειώσεις: 1. Την 1 η Ιανουαρίου, η Denain Anazin Metallurgie S.A.S. απορροφήθηκε από την S&B Industrial Minerals S.A.R.L. 2. H εταιρία Asian Minerals Ltd. εντός του Σεπτεμβρίου λύθηκε οριστικά. 3. Εντός του, ο Όμιλος S&B εξαγόρασε το υπόλοιπο ποσοστό συμμετοχής 25% το οποίο κατείχε η ΟΡΥΜΗΛ Α.Ε. (συνδεόμενο μέρος) στη Cape Trachilas Enterprises Ltd. και τις άμεσες θυγατρικές της, έναντι τιμήματος Την 31 η Δεκεμβρίου αυτές οι εταιρίες βρίσκονται σε διαδικασία λύσης. 68

73 3. ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ ΣΕ ΘΥΓΑΤΡΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΣΥΝΙΣΤΟΥΝ ΕΛΕΓΧΟ (συνέχεια) Το δεύτερο τρίμηνο του, η θυγατρική εταιρία S&B Holding GmbH προχώρησε σε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου ποσού 7.500, το οποίο καταβλήθηκε πλήρως από την Εταιρία, τον Ιούνιο του. Οι συμμετοχές σε θυγατρικές που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις της Εταιρίας αναλύονται ως εξής: Η Εταιρία S&B Holding GmbH Ελληνικοί Βωξίται Ελικώνος Sarda Perlite S.r.l Sibimin Overseas Ltd Isocon Α.Ε Askana Ltd - - Asian Minerals Ltd Η επένδυση στην θυγατρική εταιρία του Ομίλου, Ελληνικοί Βωξίτες Ελικώνος Γ.Λ. Μπάρλος Α.Β.Ε.Μ.Ε. κατατάσσεται ως διακρατούμενη προς πώληση στην κατάσταση οικονομικής θέσης της Εταιρίας (Σημείωση 4). Τα μερίσματα από θυγατρικές που αναγνωρίστηκαν στα αποτελέσματα της Εταιρίας για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και αντίστοιχα είχαν ως εξής: Η Εταιρία Sarda Perlite S.r.l Τα δικαιώματα που δεν συνιστούν έλεγχο στις οικονομικές καταστάσεις, ανά θυγατρική εταιρία, αναλύονται ως εξής: Κατάσταση οικονομικής θέσης Αποτελέσματα χρήσης 1/1-31/12 1/1-31/12 Sarda Perlite S.r.l Stollberg & Samil Co. Ltd. (αφορά δικαιώματα που δεν συνιστούν έλεγχο της Qing Dao) S&B Industrial Minerals AD Askana Ltd (1) - S&B Endustriyel Mineraller A.Ş SLS Baustoffe GmbH Sibimin Overseas Ltd. 1 2 (1) 1 Isocon Α.Ε. (89) 34 (123) (237) Pabalk Maden A.Ş. (1) (2) (1) - Ακρωτήριο Τράχηλας Ένα Ltd Ακρωτήριο Τράχηλας Δύο Ltd Milos Island Resort Ltd. - (1) - (1) Ακρωτήριο Τράχηλας Ένα Α.Ε. - (4) (2) (3) Ακρωτήριο Τράχηλας Τρία Α.Ε. - (5) (3) (4) Ακρωτήριο Τράχηλας Δύο Α.Ε. - (37) (5) (19) Cape Trahilas Enterprises Ltd. - (106) (64) (54) Σύνολο δικαιωμάτων μειοψηφίας (62) (258) 69

74 4. ΔΙΑΚΟΠΤΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Την 8 η Νοεμβρίου, η Εταιρία ανακοίνωσε την επίτευξη αρχικής συμφωνίας για τη σταδιακή μεταβίβαση της δραστηριότητας Βωξίτη στην Ελλάδα πρός την Αλουμίνιον Α.Ε., 100% θυγατρική της Μυτιληναίος Α.Ε. To αρχικό συμφωνηθέν τίμημα ανέρχεται στο ποσό των , και το οποίο θα οριστικοποιηθεί μετά την ολοκλήρωση τεχνικού, οικονομικού και νομικού ελέγχου (στο εξής το «Due Diligence»). Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του Due Diligence, θα συμφωνηθούν η λεπτομερής διαδικασία, οι όροι και το σχετικό χρονοδιάγραμμα για τη σταδιακή μεταβίβαση της δραστηριότητας Βωξίτη προς την Αλουμίνιον Α.Ε. Η αρχική συμφωνία προβλέπει την εισφορά της δραστηριότητας του Βωξίτη του Ομίλου στην Ελλάδα στην Δελφοί Δίστομον Α.Μ.Ε («ΔΔ»), 100% θυγατρική εταιρία παραγωγής βωξίτη της Αλουμίνιον Α.Ε., στην οποία η Εταιρία θα καταστεί μέτοχος. Ακολούθως, η Αλουμίνιον Α.Ε. θα εξαγοράσει τμηματικά το ποσοστό συμμετοχής της Εταιρίας στη ΔΔ, ώστε αρχικά να αποκτήσει ποσοστό συμμετοχής 51% στην Δ.Δ. και στην συνέχεια θα προχωρήσει στη σταδιακή εξαγορά του υπολειπόμενου ποσοστού συμμετοχής 49% εντός περιόδου 30 μηνών. Την 31 η Δεκεμβρίου, τα καθαρά περιουσιακά στοιχεία της δραστηριότητας Βωξίτη της Εταιρίας στην Ελλάδα καθώς και της εταιρίας Ελληνικοί Βωξίτες Ελικώνος Γ.Λ. Μπάρλος Α.Β.Ε.Μ.Ε., θυγατρικής της Εταιρίας, αναταξινομήθηκαν ως διακρατούμενα προς πώληση στις καταστάσεις οικονομικής θέσης του Ομίλου και της Εταιρίας. Επιπλέον, τα αποτελέσματα για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και αναταξινομήθηκαν και εμφανίζονται σύμφωνα με τις προβλέψεις του ΔΠΧΑ 5 «Μη κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία διακρατούμενα προς πώληση και Διακοπτόμενες δραστηριότητες» ξεχωριστά στην κατάσταση αποτελεσμάτων του Ομίλου και της Εταιρίας ως «Διακοπτόμενες Δραστηριότητες». Επίσης σύμφωνα με τις προβλέψεις του ΔΠΧΑ 5, οι αποσβέσεις των μη κυκλοφορούντων περιουσιακών στοιχείων διακρατούμενων προς πώληση διακόπηκαν για περίοδο περίπου 2 μηνών μετά την προαναφερθείσα ανακοίνωση. 70

75 4. ΔΙΑΚΟΠΤΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ (συνέχεια) Τα περιουσιακά στοιχεία διακρατούμενα προς πώληση και οι σχετιζόμενες υποχρεώσεις εμφανίζονται ξεχωριστά στις καταστάσεις οικονομικής θέσης του Ομίλου και της Εταιρίας της 31 ης Δεκεμβρίου. Οι βασικές κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων παρουσιάζονται στον πίνακα που ακολουθεί: Ενεργητικό Σημ. O Όμιλος H Εταιρία Μη-κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία Ενσώματα πάγια περιουσιακά στοιχεία Λοιπά ασώματα πάγια περιουσιακά στοιχεία Συμμετοχές σε θυγατρικές Αναβαλλόμενες Φορολογικές Απαιτήσεις Λοιπά μη-κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία Κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία Αποθέματα Εμπορικές απαιτήσεις Απαιτήσεις από συνδεόμενα μέρη - 2 Λοιπές απαιτήσεις Διαθέσιμα και ταμειακά ισοδύναμα Σύνολο Ενεργητικού Υποχρεώσεις 1/1-31/12/ Μακροπρόθεσμες Υποχρεώσεις Πρόβλεψη για αποζημίωση προσωπικού Πρόβλεψη αποκατάστασης περιβάλλοντος Λοιπές προβλέψεις Λοιπές μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις Βραχυπρόθεσμες Υποχρεώσεις Εμπορικές υποχρεώσεις Υποχρεώσεις προς συνδεόμενα μέρη Λοιπές βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Σύνολο Υποχρεώσεων Οι καθαρές ταμειακές ροές που κατανέμονται στις διακοπτόμενες δραστηριότητες για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και αντίστοιχα, παρουσιάζονται στην συνέχεια: 1/1 31/12 O Όμιλος 1/1 31/12 1/1 31/12 Η Εταιρία 1/1 31/12 Ταμειακές ροές από λειτουργικές δραστηριότητες (4.032) (4.075) Ταμειακές ροές από επενδυτικές δραστηριότητες (20.238) (10.111) (20.238) (10.078) Ταμειακές ροές από χρηματοδοτικές δραστηριότητες - (2) 1 - Καθαρή ταμειακή εκροή (12.336) (14.145) (12.454) (14.153) 71

76 5. ΠΩΛΗΣΕΙΣ Οι πωλήσεις που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις αναλύονται ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 Μπεντονίτης Περλίτης Συλλιπάσματα συνεχούς χύτευσης Λοιπά Ορυκτά Βωξίτης (συνεχιζόμενες δραστηριότητες) Λοιπές πωλήσεις Πωλήσεις διακοπτόμενων δραστηριοτήτων Σύνολο πωλήσεων ΚΟΣΤΟΣ ΠΩΛΗΣΕΩΝ Το κόστος πωλήσεων που παρουσιάζεται στις οικονομικές καταστάσεις αναλύεται ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 Αναλώσεις Ναύλοι Αμοιβές προσωπικού Αποσβέσεις Αμοιβές τρίτων Ηλεκτρική ενέργεια & φυσικό αέριο Ενοίκια & Παροχές τρίτων Φόροι-τέλη Ζημία απομείωσης παγίων περιουσιακών στοιχείων (Σημ 16) Διάφορα έξοδα Κόστος πωλήσεων διακοπτόμενων δραστηριοτήτων Σύνολο κόστους πωλήσεων

77 7. ΕΞΟΔΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ Τα έξοδα διοίκησης που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις αναλύονται ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 Αμοιβές προσωπικού Παροχές τρίτων Αμοιβές τρίτων Αποσβέσεις Φόροι-τέλη Ζημία απομείωσης άϋλων περιουσιακών στοιχείων (Σημ 19) Διάφορα έξοδα Έξοδα διοίκησης διακοπτόμενων δραστηριοτήτων Σύνολο εξόδων διοίκησης ΕΞΟΔΑ ΔΙΑΘΕΣΗΣ Τα έξοδα διάθεσης που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις αναλύονται ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 Αμοιβές προσωπικού Παροχές τρίτων Αποσβέσεις Αμοιβές τρίτων Πρόβλεψη επισφαλών απαιτήσεων Φόροι-τέλη Διάφορα έξοδα Έξοδα διάθεσης διακοπτόμενων δραστηριοτήτων Σύνολο εξόδων διάθεσης

78 9. ΛΟΙΠΑ ΕΣΟΔΑ Τα λοιπά έσοδα που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις αναλύονται ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 Έσοδα από ενοίκια Έσοδα από παροχή υπηρεσιών Αντιλογισμοί πρόβλεψης αποκατάστασης περιβάλλοντος και λοιπών προβλέψεων Έσοδα επιχορηγήσεων εξόδων Έσοδα από προμήθειες Κέρδη από εκποίηση παγίων περιουσιακών στοιχείων Λοιπά έσοδα Λοιπά έσοδα διακοπτόμενων δραστηριοτήτων Σύνολο λοιπών εσόδων ΛΟΙΠΑ ΕΞΟΔΑ Τα λοιπά έξοδα που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις αναλύονται ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 Ζημία απομείωσης επενδυτικών ακινήτων (σημείωση 17) Ζημία απομείωσης παγίων περιουσιακών στοιχείων (σημείωση 16) Ζημίες από εκποίηση παγίων περιουσιακών στοιχείων Πρόβλεψη απομείωσης αποθεμάτων και λοιπών απαιτήσεων Πρόστιμα και προσαυξήσεις Δαπάνες αποσυναρμολόγησης παγίων περιουσιακών στοιχείων Λοιπά έξοδα Λοιπά έξοδα διακοπτόμενων δραστηριοτήτων Σύνολο λοιπών εξόδων

79 11. ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΕΣΟΔΑ Τα χρηματοοικονομικά έσοδα που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις αναλύονται ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 Πιστωτικοί τόκοι (Σημείωση 26) Κέρδη από αποτίμηση και διακανονισμό παραγώγων επί πετρελαίου (Σημείωση 34) Κέρδη από συναλλαγματικές διαφορές, καθαρά Λοιπά Σύνολο χρηματοοικονομικών εσόδων ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΕΞΟΔΑ Τα χρηματοοικονομικά έξοδα που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις αναλύονται ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 Χρεωστικοί τόκοι μακροπρόθεσμων δανείων (Σημείωση 33) Χρεωστικοί τόκοι βραχυπρόθεσμων δανείων (Σημείωση 36) Χρηματοοικονομικό κόστος πρόβλεψης αποζημίωσης προσωπικού (Σημείωση 31) Χρηματοοικονομικό κόστος πρόβλεψης αποκατάστασης περιβάλλοντος Προμήθειες και τραπεζικά έξοδα Καθαρές ζημίες από συναλλαγματικές διαφορές Απόσβεση εξόδων σύναψης δανείων Χρηματοοικονομικό κόστος λοπών προβλέψεων Χρηματοοικονομικά έξοδα διακοπτόμενων δραστηριοτήτων Σύνολο χρηματοοικονομικών εξόδων

80 13. ΦΟΡΟΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ (ΤΡΕΧΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΒΑΛΛΟΜΕΝΟΣ) Ο φόρος εισοδήματος (τρέχον και αναβαλλόμενος) που παρουσιάζεται στις οικονομικές καταστάσεων του Ομίλου και της Εταιρίας αναλύεται ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 Τρέχων φόρος εισοδήματος Αναβαλλόμενος φόρος εισοδήματος (1.050) (1.162) Συνολικός φόρος εισοδήματος Ο φόρος εισοδήματος έχει υπολογιστεί βάσει των κερδών προ φόρων επί τον ονομαστικό φορολογικό συντελεστή για τον Όμιλο και την Εταιρία. Σύμφωνα με τούς ισχύοντες φορολογικούς νόμους, ο φορολογικός συντελεστής για τις δραστηριότητες στην Ελλάδα ανέρχεται σε 20% για το και 24% για το, αντίστοιχα. Ο φορολογικός συντελεστής για τις δραστηριότητες της Εταιρίας στην αλλοδαπή, μέσω του υποκαταστήματος της, ανέρχεται σε 31,4% για τα έτη και. Η δήλωση φορολογίας εισοδήματος κάθε μίας εταιρίας του Ομίλου υποβάλλεται σε ετήσια βάση, αλλά τα κέρδη ή οι ζημίες που δηλώνονται παραμένουν προσωρινά έως ότου οι φορολογικές αρχές της κάθε χώρας στην οποία δραστηριοποιούνται οι εταιρίες του Ομίλου, ελέγξουν τις δηλώσεις και τα βιβλία και στοιχεία του φορολογούμενου και εκδοθεί η τελική έκθεση ελέγχου ή παρέλθει ο χρόνος παραγραφής. Ο πραγματικός φορολογικός συντελεστής του Ομίλου διαφέρει από τον ονομαστικό εξαιτίας διαφόρων παραγόντων, οι σημαντικότεροι εκ των οποίων είναι: το μείγμα των φορολογητέων κερδών του Ομίλου, ορισμένες μη εκπιπτόμενες δαπάνες, ο μη υπολογισμός αναβαλλόμενου φόρου σε περιπτώσεις πραγματοποιημένων ζημιών καθώς και η έκτακτη εισφορά κοινωνικής ευθύνης που επιβλήθηκε από την ελληνική κυβέρνηση το. Σημειώνεται ότι δεν επιμερίζεται τρέχων φόρος εισοδήματος στις Διακοπτόμενες δραστηριότητες δεδομένου ότι η σχετική υποχρέωση επιβαρύνει τον Όμιλο. 76

81 13. ΦΟΡΟΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ (ΤΡΕΧΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΒΑΛΛΟΜΕΝΟΣ) (συνέχεια) Ακολουθεί αριθμητική συμφωνία μεταξύ του συνολικού φόρου εισοδήματος και του γινομένου των λογιστικών κερδών επί του ονομαστικού φορολογικού συντελεστή για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και για τον Όμιλο και την Εταιρία, αντίστοιχα: Ο Όμιλος 1/1-31/12 1/1-31/12 Κέρδη προ φόρων Ομίλου Συντελεστής φόρου Εταιρίας 20% 24% Φόρος εισοδήματος βάσει του ισχύοντος συντελεστή Διαφορά συντελεστή φορολογίας θυγατρικών από το φορολογικό συντελεστή της Εταιρίας Μη εκπιπτόμενες δαπάνες Πρόσθετοι φόροι Ζημίες θυγατρικών της χρήσης επί των οποίων δε λογίστηκε αναβαλλόμενος φόρος Σύνολο φόρου εισοδήματος Ομίλου /1-31/12 1/1-31/12 Κέρδη προ φόρων (5.470) Φόρος εισοδήματος βάσει του ισχύοντος συντελεστή - δραστηριότητα Ελλάδος 106 (1.313) - δραστηριότητα αλλοδαπής 50 - Μη φορολογητέα έσοδα Η Εταιρία - Πρόσθετοι φόροι Μη εκπιπτόμενες δαπάνες Αμοιβές Διοικητικού Συμβουλίου και λοιπές πρόσθετες αμοιβές προσωπικού Ζημίες υποκαταστήματος αλλοδαπής επί των οποίων δε λογίστηκε αναβαλλόμενος φόρος Λοιπά Σύνολο φόρου εισοδήματος Εταιρίας

82 13. ΦΟΡΟΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ (ΤΡΕΧΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΒΑΛΛΟΜΕΝΟΣ) (συνέχεια) Οι εταιρίες του Ομίλου έχουν ανέλεγκτες φορολογικά χρήσεις, οι οποίες παρουσιάζονται στον πίνακα που ακολουθεί: ΕΥΡΩΠΗ Εταιρία Υποσημ. Χώρα Ανέλεγκτες φορολογικά χρήσεις S&B Industrial Minerals AD Βουλγαρία S&B Industrial Minerals S.A.R.L. (3) Γαλλία S&B Industrial Minerals GmbH (2) Γερμανία - S&B Holding GmbH (2) Γερμανία - SLS Baustoffe GmbH (2) Γερμανία - Orykton GmbH Γερμανία - Askana Ltd. Γεωργία S&B Βιομηχανικά Ορυκτά Α.Ε. (4) Ελλάδα - Isocon A.E. Ελλάδα Ελληνικοί Βωξίται Ελικώνος - Γ.Λ.Μπάρλος Α.Β.Ε.Μ.Ε. Ελλάδα - Ακρωτήριο Τράχηλας Ένα Α.Ε. Ελλάδα - Ακρωτήριο Τράχηλας Δύο Α.Ε Ελλάδα - Ακρωτήριο Τράχηλας Τρία Α.Ε Ελλάδα - S&B Industrial Minerals Spain S.L.u. Ισπανία Sarda Perlite S.r.l. (5) Ιταλία Sibimin Overseas Ltd. Κύπρος Cape Trahilas Enterprises Ltd. Κύπρος Ακρωτήριο Τράχηλας Ένα Ltd. Κύπρος Ακρωτήριο Τράχηλας Δύο Ltd. Κύπρος Cebo International BV Ολλανδία - Cebo Holland B.V. Ολλανδία - Cebo Marine B.V. Ολλανδία - Cebo U.K. Ltd Μ.Βρετανία - S&B Industrial Minerals Kft Ουγγαρία S&B Industrial Minerals SP Z.O.O. Πολωνία ΑΜΕΡΙΚΗ S&B Industrial Minerals North America Inc. (1) ΗΠΑ Stollberg Inc. (1) ΗΠΑ Stollberg do Brazil Ltda Βραζιλία Milos Island Resort Ltd. Β.Π.Ν. ΑΣΙΑ S&B Industrial Minerals (Henan) Co. Ltd. Κίνα - S&B Jilin Wollastonite Co Ltd. Κίνα S&B Industrial Minerals (Tianjin) Co. Ltd. Κίνα Panshi Huanyu Wollastonite Co. Ltd. Κίνα Qing Dao Stollberg & Samil Co.Ltd. Κίνα S&B Endustriyel Mineraller A.Ş. Τουρκία Pabalk Maden A.Ş. Τουρκία Pergem Minreraler A.Ş. Τουρκία - Organik Madencilik Ltd. Τουρκία Stollberg India Pvt. Ltd Ινδία Stollberg & Samil Co. Ltd. Κορέα ΑΦΡΙΚΗ Naimex S.A.R.L. Μαρόκο S&B Ind. Min. Morocco S.A.R.L. Μαρόκο Υποσημειώσεις: (1) Εντός του, ολοκληρώθηκε ο φορολογικός έλεγχος των εταιριών αυτών για τις χρήσεις μέχρι το από τον οποίο προέκυψε επιστροφή φόρου 3. (2) Εντός του, ολοκληρώθηκαν οι φορολογικοί έλεγχοι των εταιριών S&B Industrial Minerals GmbH, S&B Holding GmbH και SLS Baustoffe GmbH για τις χρήσεις , από τους οποίους προέκυψαν πρόσθετοι φόροι 584, που έχουν επιβαρύνει τα αποτελέσματα της παρούσας χρήσης. (3) Οι ανέλεγκτες φορολογικές χρήσεις για την S&B Industrial Minerals S.A.R.L. αφορούν την περίοδο Η εν λόγω όμως περίοδος εκτείνεται πίσω έως το 2006 εξαιτίας της απορρόφησης της Denain Anzin Metallurgie S.A.S. (4) Εντός του, ολοκληρώθηκε ο φορολογικός έλεγχος της Εταιρίας για τις χρήσεις 2008 και 2009 καθώς και της απορροφηθείσας εταιρίας Παρνασσός για τις χρήσεις 2007 και 2008, από τον οποίο προέκυψαν πρόσθετοι φόροι 657, εκ των οποίων το ποσό 246 έχει επιβαρύνει τα αποτελέσματα της χρήσης. Για την χρήση που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου, η Εταιρία ελέγχεται από τους ανεξάρτητους ορκωτούς ελεγκτές λογιστές σύμφωνα με τον Ν.3842/, με πρόγραμμα εργασιών του κανονισμού της ΠΟΛ 1159/. (5) Η εταιρία βρίσκεται σε διαδικασία φορολογικού ελέγχου. 78

83 13. ΦΟΡΟΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ (ΤΡΕΧΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΒΑΛΛΟΜΕΝΟΣ) (συνέχεια) Οι φορολογικές ζημίες, στο βαθμό που γίνονται αποδεκτές από τις εκάστοτε φορολογικές αρχές, μπορούν να συμψηφίσουν μελλοντικά φορολογητέα κέρδη για διάστημα το οποίο ορίζεται από τις φορολογικές διατάξεις της κάθε χώρας. Για την Εταιρία, καθώς και για τις Ελληνικές θυγατρικές, το διάστημα αυτό είναι πέντε έτη από το έτος στο οποίο προέκυψαν οι φορολογικές ζημίες. Ο Όμιλος δεν σχημάτισε αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις για συγκεκριμένες θυγατρικές που έχουν σωρευμένες φορολογικές ζημίες ύψους 11,7 εκατ. περίπου. Η βασική αιτία για αυτό είναι το γεγονός ότι δεν μπορεί να προβλεφθεί η ακριβής χρήση έναρξης πραγματοποίησης κερδών και η κυλιόμενη παρέλευση του δικαιώματος συμψηφισμού τέτοιων ζημιών στο μέλλον. Η καθαρή κίνηση του λογαριασμού αναβαλλόμενων φόρων εισοδήματος για τον Όμιλο και την Εταιρία είναι η εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 Αρχικό υπόλοιπο, καθαρή απαίτηση/ (υποχρέωση) (10.819) (11.858) (Χρέωση) / πίστωση λογαριασμού αποτελεσμάτων (1.183) (1.047) Άμεση πίστωση της Καθαρής Θέσης Συναλλαγματικές διαφορές (83) (127) - - Αναβαλλόμενη φορολογία διακοπρόμενων δραστηριοτήτων (141) - (141) - Τελικό υπόλοιπο αναβαλλόμενων φόρων,καθαρή απαίτηση/ (υποχρέωση) (11.933) (10.819) Οι απαιτήσεις και υποχρεώσεις από αναβαλλόμενους φόρους εισοδήματος στην κατάσταση οικονομικής θέσης του Ομίλου έχουν ως εξής: Ο Όμιλος Καθαρή αναβαλλόμενη φορολογική απαίτηση Καθαρή αναβαλλόμενη φορολογική υποχρέωση (15.517) (14.964) (11.933) (10.819) 79

84 13. ΦΟΡΟΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ (ΤΡΕΧΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΒΑΛΛΟΜΕΝΟΣ) (συνέχεια) Οι αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις και υποχρεώσεις του Ομίλου και της Εταιρίας προέρχονται από τα ακόλουθα στοιχεία: Ο Όμιλος Κατάσταση οικονομικής θέσης 1/1-31/12 1/1-31/12 Αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις Πρόβλεψη αποζημίωσης προσωπικού (481) Πρόβλεψη αποκατάστασης περιβάλλοντος (39) 427 Έκτακτες αμοιβές προσωπικού (790) Φορολογικές ζημιές Πρόβλεψη επισφαλών απαιτήσεων Επίπτωση μενόντων αποθεμάτων από διεταιρικές πωλήσεις (15) 174 Πρόβλεψη για εκκρεμοδικίες 700 (700) Ζημίες από απομείωση παγίων (629) - Αποτίμηση παραγώγων (περιλαμβάνεται στην Κ.Σ.Ε.) Πρόβλεψη για βραδέως κινούμενα αποθέματα Λοιπά (62) (29) Σύνολο Αναβαλλόμενες φορολογικές υποχρεώσεις Προσαρμογή ωφέλιμης ζωής παγίων (6.838) (5.401) (538) Φορολογικά εκπεστέα υπεραξία (6.269) (5.765) Προσαρμογή εύλογης αξίας ασωμάτων παγίων (6.205) (5.522) 683 (367) Προσαρμογή εύλογης αξίας ενσωμάτων παγίων (2.695) (3.697) (1.002) (290) Λοιπά (307) (341) (117) (119) Σύνολο (22.314) (20.726) Καθαρές αναβαλλόμενες φορολογικές υποχρεώσεις (11.792) (10.819) Καθαρή χρέωση/ (πίστωση) αναβαλλόμενου φόρου στα αποτελέσματα (1.050) Καθαρές αναβαλλόμενες φορολογικές υποχρεώσεις διακοπτόμενων δραστηριοτήων (293) Καθαρές αναβαλλόμενες φορολογικές υποχρεώσεις συνεχιζόμενων δραστηριοτήτων (11.933) Η Εταιρία Κατάσταση οικονομικής θέσης 1/1-31/12 1/1-31/12 Αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις Πρόβλεψη αποκατάστασης περιβάλλοντος (82) 422 Πρόβλεψη αποζημίωσης προσωπικού (403) Πρόβλεψη για εκκρεμοδικίες (700) Έκτακτες αμοιβές προσωπικού (574) Πρόβλεψη για επισφαλείς απαιτήσεις (44) 31 Αποτίμηση παραγώγων (περιλαμβάνεται στην Κ.Σ.Ε.) Ζημίες από απομείωση παγίων (216) - Απόσβεση επιχορηγήσεων σύμφωνα με την ωφέλιμη ζωή Πρόβλεψη απομείωσης αξίας αποθεμάτων Λοιπά 32 - (32) (19) Σύνολο Αναβαλλόμενες φορολογικές υποχρεώσεις Προσαρμογή ωφέλιμης ζωής παγίων (5.167) (3.978) (726) Σύνολο (5.167) (3.978) Καθαρές αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις Κατάσταση αποτελεσμάτων Κατάσταση αποτελεσμάτων Καθαρή χρέωση / (πίστωση) αναβαλλόμενου φόρου στα αποτελέσματα (1.162) Καθαρές αναβαλλόμενες φορολογικές υποχρεώσεις διακοπτόμενων δραστηριοτήων (293) Καθαρές αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις συνεχιζόμενων δραστηριοτήτων

85 14. ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ Τα έξοδα για αποσβέσεις για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και έχουν ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 Αποσβέσεις παγίων περιουσιακών στοιχείων - Ενσώματων (σημείωση 16) Ασώματων (σημείωση 19) Επενδυτικών ακινήτων (σημείωση 17) Αποσβέσεις ενσώματων παγίων στοιχείων προς πώληση (Σημείωση 16) Αποσβέσεις ασώματων παγίων στοιχείων προς πώληση (Σημείωση 19) Σύνολο αποσβέσεων παγίων στοιχείων Κεφαλαιοποιημένες απποσβέσεις συνεχιζόμενων δραστηριοτήτων (40) (31) (40) (31) Κεφαλαιοποιημένες αποσβέσεις, διακοπτόμενες δραστηριότητες (329) (352) (329) (352) Αποσβέσεις που βάρυναν τα αποτελέσματα Πλέον των ανωτέρω, ποσά 13 και (220) για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και, αντίστοιχα, περιλαμβάνονται στο κονδύλι αναλώσεις του κόστους πωλήσεων των συνεχιζόμενων δραστηριοτήτων, τα οποία αφορούν αποσβέσεις ενσωματωμένες στα αναλωθέντα αποθέματα προηγούμενων χρήσεων. Τα αντίστοιχα ποσά για τις διακοπτόμενες δραστηριότητες ανέρχονται σε (1.199) και (1.276) για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και, αντίστοιχα. 15. ΑΜΟΙΒΕΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ Οι αμοιβές προσωπικού για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και έχουν ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 Τακτικές και έκτακτες αποδοχές Εργοδοτικές εισφορές Λοιπές παροχές προσωπικού Πρόβλεψη για αποζημίωση προσωπικού Πρόγραμμα χορήγησης μετοχών Αμοιβές προσωπικού διακοπτόμενων δραστηριοτήτων Σύνολο αμοιβών προσωπικού Αμοιβές προσωπικού κεφαλαιοποιημένες συνεχιζόμενων δραστηριοτήτων (699) (559) (688) (559) Αμοιβές προσωπικού κεφαλαιοποιημένες διακοπτόμενων δραστηριοτήτων (2.312) (1.907) (2.312) (1.907) Σύνολο κεφαλαιοποιημένων αμοιβών προσωπικού (3.011) (2.466) (3.000) (2.466) Συνολικές αμοιβές προσωπικού που βάρυναν τα αποτελέσματα ΕΝΣΩΜΑΤΑ ΠΑΓΙΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Εξαιτίας της επιβράδυνσης των κλάδων που εξυπηρετούνται στην Ισπανία, ο Όμιλος αποφάσισε ότι η αναπόσβεστη αξία συγκεκριμένων ενσώματων και ασώματων παγίων της θυγατρικής εταιρίας S&B Industrial Minerals S.A. Spain Slu, που ανήκει στον τομέα Περλίτη, δεν αναμένεται να ανακτηθεί με συνέπεια να αναγνωριστεί ζημία απομείωσης στα αποτέλεσματα της χρήσης αξίας 1.800, από τα οποία 717 αφορούν ενσώματα πάγια και ασώματα πάγια (Σημείωση 19). 81

86 16.ΕΝΣΩΜΑΤΑ ΠΑΓΙΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ (συνέχεια) Τα ενσώματα πάγια περιουσιακά στοιχεία του Ομίλου που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις αναλύονται ως εξής: Αξία Κτήσης Ορυχεία- Μεταλλεία Γήπεδα- Οικόπεδα Κτίρια Μηχανήματα Μεταφορικά μέσα Έπιπλα και σκεύη Ακιν/σεις υπό εκτέλεση 1 Ιανουαρίου Προσθήκες Μειώσεις (1.741) - (286) (1.018) (152) (51) - (3.248) Διαγραφές - - (3) (14) (9) - 3 (23) Συναλλαγματικές διαφορές Μεταφορές σε Επενδυτικά Ακίνητα (118) (118) Μεταφορές (4.015) Προσθήκες Μειώσεις (18) (703) (14) (289) (293) (105) - (1.422) Διαγραφές - - (26) (59) (6) (51) - (142) Ζημίες από απομείωση - (423) - (294) (717) Συναλλαγματικές διαφορές 26 3 (418) (149) 9 (56) (56) (641) Μεταφορές (19.153) - Ενσώματα πάγια διακοπτ. δραστηριοτήτων (89.324) (568) (8.615) (27.725) (8.937) (1.039) (32) ( ) Σωρευμένες Αποσβέσεις 1 Ιανουαρίου Αποσβέσεις χρήσης Μειώσεις (941) - (160) (659) (109) (38) - (1.907) Διαγραφές - - (1) (20) (9) - - (30) Συναλλαγματικές διαφορές (13) Μεταφορές - - (28) 49 2 (22) Αποσβέσεις χρήσης Μειώσεις - - (12) (273) (258) (92) - (635) Διαγραφές - - (23) (57) (6) (47) - (133) Συναλλαγματικές διαφορές 12 (5) (93) (58) 15 (31) - (160) Μεταφορές 26 1 (3) (24) Αποσβέσεις παγίων διακοπτ.δραστηριοτήτων (55.000) - (4.526) (16.819) (6.642) (972) - (83.959) Αναπόσβεστη Αξία 1 Ιανουαρίου Οι προσθήκες του περιλαμβάνουν ποσό μεταφερόμενο από τα Αποθέματα και οι μεταφορές ποσού 118 το αφορούν Επενδυτικά Πάγια (Σημείωση 17). Σύνολο 82

87 16. EΝΣΩΜΑΤΑ ΠΑΓΙΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ (συνέχεια) Τα ενσώματα πάγια περιουσιακά στοιχεία της Εταιρίας που παρουσιάζονται τις οικονομικές καταστάσεις αναλύονται ως εξής: Αξία Κτήσης Ορυχεία- Μεταλλεία Γήπεδα- Οικόπεδα Κτίρια Μηχανήματα Μεταφορικά μέσα Έπιπλα και σκεύη Ακιν/σεις υπό εκτέλεση 1 Ιανουαρίου Προσθήκες Μειώσεις (644) - - (105) (749) Μεταφορές σε Επενδυτικά Ακίνητα (118) (118) Μεταφορές (2.196) Προσθήκες Μειώσεις (20) (3) - (23) Διαγραφές (91) - - (91) Μεταφορές (15.464) (2) Ενσώματα πάγια διακοπτ. δραστηριοτήτων (88.291) (59) (8.624) (27.731) (8.938) (1.039) (32) ( ) Σύνολο Σωρευμένες Αποσβέσεις 1 Ιανουαρίου Αποσβέσεις χρήσης Μειώσεις (101) (101) Αποσβέσεις χρήσης Μειώσεις (90) (3) - (93) Αποσβέσεις παγίων διακοπτ.δραστηριοτήτων (53.967) - (4.526) (16.819) (6.642) (972) - (82.926) Αναπόσβεστη Αξία 1 Ιανουαρίου Οι προσθήκες του περιλαμβάνουν ποσό μεταφερόμενο από τα Αποθέματα και οι μεταφορές ποσού 118 το αφορούν Επενδυτικά Πάγια (Σημείωση 17). 83

88 16. EΝΣΩΜΑΤΑ ΠΑΓΙΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ (συνέχεια) Η κίνηση των επιμέρους στοιχείων που συνθέτουν την κατηγορία Ορυχεία-Μεταλλεία (εκτός Γηπέδων-Οικοπέδων) του Ομίλου αναλύεται ως εξής: Εδαφικές Εκτάσεις Εξόρυξης Ορυκτών - Μεταλλευμάτων Δαπάνες Λειτουργικής Ανάπτυξης Εδαφικών Εκτάσεων Εξόρυξης Ορυκτών -Μεταλλευμάτων Δαπάνες Αποκατάστασης Εδαφικών Εκτάσεων Εξόρυξης Ορυκτών- Μεταλλευμάτων Δαπάνες Έρευνας & Αξιολόγησης Ορυκτών Πόρων Αξία Κτήσης 1 Ιανουαρίου Προσθήκες Μειώσεις (59) (1.038) (644) - (1.741) Συναλλαγματικές διαφορές Μεταφορές Προσθήκες Μειώσεις (18) (18) Συναλλαγματικές διαφορές Μεταφορές Ορυχεία-Μεταλλεία διακοπτ.δραστηριοτήτων (228) (76.156) (5.560) (7.380) (89.324) Σωρευμένες Αποσβέσεις 1 Ιανουαρίου Αποσβέσεις χρήσης Μειώσεις (41) (900) - - (941) Συναλλαγματικές διαφορές Αποσβέσεις χρήσης Συναλλαγματικές διαφορές Μεταφορές Ορυχεία-Μεταλλεία διακοπτ.δραστηριοτήτων (226) (50.119) (2.969) (1.686) (55.000) Αναπόσβεστη Αξία 1 Ιανουαρίου Σύνολο 84

89 16. EΝΣΩΜΑΤΑ ΠΑΓΙΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ (συνέχεια) Η κίνηση των επιμέρους στοιχείων που συνθέτουν την κατηγορία Ορυχεία-Μεταλλεία (εκτός Γηπέδων-Οικοπέδων) της Εταιρίας αναλύεται ως εξής: Εδαφικές Εκτάσεις Εξόρυξης Ορυκτών - Μεταλλευμάτων Δαπάνες Λειτουργικής Ανάπτυξης Εδαφικών Εκτάσεων Εξόρυξης Ορυκτών -Μεταλλευμάτων Δαπάνες Αποκατάστασης Εδαφικών Εκτάσεων Εξόρυξης Ορυκτών- Μεταλλευμάτων Δαπάνες Έρευνας & Αξιολόγησης Ορυκτών Πόρων Σύνολο Αξία Κτήσης 1 Ιανουαρίου Προσθήκες Μειώσεις - - (644) - (644) Προσθήκες Μειώσεις Ορυχεία-Μεταλλεία διακοπτ.δραστηριοτήτων (229) (75.867) (5.470) (6.725) (88.291) Σωρευμένες Αποσβέσεις 1 Ιανουαρίου Αποσβέσεις χρήσης Αποσβέσεις χρήσης Ορυχεία-Μεταλλεία διακοπτ.δραστηριοτήτων (226) (49.831) (2.879) (1.031) (53.967) Αναπόσβεστη Αξία 1 Ιανουαρίου

90 16. EΝΣΩΜΑΤΑ ΠΑΓΙΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ (συνέχεια) Τα ενσώματα πάγια περιουσιακά στοιχεία που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις του Ομίλου και της Εταιρίας περιλαμβάνουν τα ακόλουθα πλήρως αποσβεσμένα παραγωγικά πάγια στοιχεία: Ο Όμιλος Η Εταιρία Αξία Κτήσης Ορυχεία - Μεταλλεία Γήπεδα - Οικόπεδα Κτίρια Μηχανήματα Μεταφορικά μέσα Έπιπλα και σκεύη Σύνολο Επί των ενσωμάτων παγίων περιουσιακών στοιχείων του Ομίλου και της Εταιρίας δεν υφίστανται βάρη εκτός από υποθήκη ποσού 1,1 εκατ. σε πάγια περιουσιακά στοιχεία της εταιρίας S&B Industrial Minerals AD (Σημείωση 39). 17. ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΑ ΑΚΙΝΗΤΑ Τα επενδυτικά ακίνητα που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις του Ομίλου και της Εταιρίας αναλύονται ως εξής: Γήπεδα - Οικόπεδα Κτίρια Σύνολο Αξία Κτήσης 1 Ιανουαρίου Μεταφορές Ζημίες απομείωσης (1.080) - (1.080) Σωρευμένες Αποσβέσεις 1 Ιανουαρίου Αποσβέσεις χρήσης Αποσβέσεις χρήσης Αναπόσβεστη Αξία 1 Ιανουαρίου Το, η αναπόσβεστη αξία επενδυτικού ακινήτου μειώθηκε από το ιστορικό του κόστος κτήσης στο τρέχουσα ανακτήσιμη αξία που ανέρχεται σε Τα επενδυτικά ακίνητα μισθώνονται σε τρίτες εταιρίες και συνδεόμενα μέρη για την στέγαση των γραφείων και των αποθηκών τους. Τα έσοδα μισθωμάτων από επενδυτικά ακίνητα ανέρχονται σε και για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και, αντίστοιχα. Τα δε έξοδα επισκευών και συντηρήσεων των εν λόγω ακινήτων ανέρχονται σε 173 και 112 για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και, αντίστοιχα. Την 31 η Δεκεμβρίου η Εταιρία είχε συμβάσεις λειτουργικής μίσθωσης των επενδυτικών ακινήτων της που λήγουν σε διάφορες ημερομηνίες έως το

91 17. ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΑ ΑΚΙΝΗΤΑ (συνέχεια) Τα ελάχιστα μελλοντικά εισπρακτέα μισθώματα των επενδυτικών ακινήτων βάσει μη ακυρώσιμων συμβολαίων λειτουργικής μίσθωσης την 31 η Δεκεμβρίου και έχουν ως εξής: (σε εκατ.ευρώ) Εντός ενός έτους 1,5 1,6 2-5 έτη 5,9 6,2 Μετά από 5 έτη 5 3,1 12,4 10,9 Η εύλογη αξία των επενδυτικών ακινήτων του Ομίλου και της Εταιρίας την 31 η Δεκεμβρίου και ανήλθε περίπου σε 22 εκατ. και 26,4 εκατ., αντίστοιχα. 18. ΥΠΕΡΑΞΙΑ Η υπεραξία που παρουσιάζεται στις οικονομικές καταστάσεις αναλύεται ανά μονάδα δημιουργίας ταμειακών ροών ως εξής: Μπεντονίτης Περλίτης Συλλιπάσματα Σύνολο Υπόλοιπο 1 Ιανουαρίου Προσθήκες Συναλλαγματικές διαφορές Υπόλοιπο Συναλλαγματικές διαφορές Υπόλοιπο Η υπεραξία στις εταιρικές οικονομικές καταστάσεις αφορά συνενώσεις επιχειρήσεων οι οποίες πραγματοποιήθηκαν πριν από την ημερομηνία μετάβασης στα ΔΠΧΑ. Η υπεραξία αποτιμάται στο ιστορικό κόστος μείον τις σωρευμένες ζημιές απομείωσης και προέκυψε από τη συνένωση των εταιριών ΜΥΚΟΜΠΑΡ Α.Ε (δραστηριότητες μπεντονίτη) και Ορυχεία ΟΤΑΒΙ Ελλάς Α.Ε (δραστηριότητες περλίτη) το 2000 και το 2001 αντίστοιχα. Ετήσιος έλεγχος απομείωσης της αξίας των ασωμάτων περιουσιακών στοιχείων με απεριόριστη διάρκεια ζωής: Ο ετήσιος έλεγχος απομείωσης της αξίας των περιουσιακών στοιχείων με απεριόριστη διάρκεια ζωής (υπεραξίες που προέκυψαν κατά την εξαγορά επιχειρήσεων καθώς και σήματα που αναγνωρίστηκαν κατά τις εξαγορές αυτές) πραγματοποιήθηκε έχοντας επιμερίσει τα στοιχεία αυτά στις εξής μονάδες δημιουργίας ταμειακών ροών: Δραστηριότητες Μπεντονίτη Δραστηριότητες Περλίτη Δραστηριότητες Συλλιπασμάτων Συνεχούς Χύτευσης («C.C.F») Το ανακτήσιμο ποσό των ανωτέρω τριών μονάδων δημιουργίας ταμειακών ροών προσδιορίστηκε βάσει της μεθόδου της αξίας εν χρήσει, υπολογίστηκε δε χρησιμοποιώντας προβλέψεις ταμειακών ροών βάσει των εγκεκριμένων, από τη Διοίκηση του Ομίλου, επιχειρησιακών σχεδίων πενταετούς διάρκειας. Το επιτόκιο προεξόφλησης που εφαρμόστηκε για το και το ανέρχεται σε 13,6 % και 12% (προ φόρων), αντίστοιχα για όλες τις δραστηριότητες. Για την προβολή των ταμειακών ροών για το διάστημα πέραν της πενταετίας χρησιμοποιήθηκε δείκτης ανάπτυξης (growth rate) 2% για τις δραστηριότητες Μπεντονίτη και Περλίτη για το και το, αντίστοιχα. Για την προβολή των ταμειακών ροών για το διάστημα πέρα της πενταετίας για τις δραστηριότητες Συλλιπασμάτων χρησιμοποιήθηκε δείκτης ανάπτυξης (growth rate) 1% για 87

92 18. ΥΠΕΡΑΞΙΑ (συνέχεια) αντίστοιχα. Για την προβολή των ταμειακών ροών για το διάστημα πέρα της πενταετίας για τις δραστηριότητες Συλλιπασμάτων χρησιμοποιήθηκε δείκτης ανάπτυξης (growth rate) 1% για το και το, αντίστοιχα. Βασικές υποθέσεις που λήφθηκαν υπόψη για τον υπολογισμό της αξίας εν χρήσει των μονάδων δημιουργίας ταμειακών ροών κατά την 31 η Δεκεμβρίου και : Οι σημαντικότερες υποθέσεις που λήφθηκαν υπόψη από τη Διοίκηση του Ομίλου κατά τον υπολογισμό των προβλέψεων των ταμειακών ροών στα πλαίσια διενέργειας του ετήσιου ελέγχου για την απομείωση της αξίας των περιουσιακών στοιχείων με απεριόριστη ωφέλιμη ζωή ήταν οι εξής (συνοπτική περιγραφή): Απόδοση ελάχιστου κινδύνου (risk-free return): Ως απόδοση ελάχιστου κινδύνου (risk-free return) κατά τον υπολογισμό του κόστους κεφαλαίου χρησιμοποιήθηκε η απόδοση των δεκαετών ομολόγων γερμανικού δημοσίου. Προϋπολογιστικά περιθώρια κέρδους: Τα προϋπολογιστικά περιθώρια λειτουργικού κέρδους και EBITDA υπολογίστηκαν βάσει των εγκεκριμένων, από τη Διοίκηση του Ομίλου, επιχειρησιακών σχεδίων πενταετούς διάρκειας. Οι αξίες των βασικών υποθέσεων που χρησιμοποιήθηκαν είναι συνεπείς με ανεξάρτητες εξωτερικές πηγές πληροφόρησης. Με βάση το διενεργηθέντα έλεγχο απομείωσης κατά την 31 η Δεκεμβρίου δεν προέκυψαν ζημίες απομείωσης αναφορικά με τις ανωτέρω υπεραξίες. Αναφορικά με την αξία χρήσης των τριών μονάδων δημιουργίας ταμειακών ροών, η Διοίκηση του Ομίλου πιστεύει ότι καμία πιθανή και εύλογη μεταβολή σε οποιαδήποτε από τις ανωτέρω βασικές υποθέσεις δεν θα μπορούσε να έχει σαν αποτέλεσμα η τρέχουσα τους αξία να υπερβαίνει ουσιωδώς το ανακτήσιμο τους ποσό. 88

93 19. ΛΟΙΠΑ ΑΣΩΜΑΤΑ ΠΑΓΙΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Τα λοιπά ασώματα πάγια περιουσιακά στοιχεία που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις του Ομίλου αναλύονται ως εξής: Άδειες- Παραχωρήσεις - Δικαιώματα Σήματα- Εμπορικές επωνυμίες Πελατολόγια Σύνολο Λογισμικό Αξία Κτήσης 1 Ιανουαρίου Προσθήκες Διαγραφές - (7) - - (7) Συναλλαγματικές διαφορές Μεταφορές 27 (103) Προσθήκες Ζημίες απομείωσης - - (1.083) - (1.083) Διαγραφές - (7) - - (7) Συναλλαγματικές διαφορές (5) (124) 22 7 (100) Μεταφορές 53 (173) Ασώματα πάγια διακοπτ.δραστηριοτήτων - (889) - - (889) Σωρευμένες Αποσβέσεις 1 Ιανουαρίου Αποσβέσεις χρήσης Διαγραφές Συναλλαγματικές διαφορές Μεταφορές Αποσβέσεις χρήσης Συναλλαγματικές διαφορές (4) (166) 5 4 (161) Ασώματα πάγια διακοπτ.δραστηριοτήτων - (713) - - (713) Αναπόσβεστη Αξία 1 Ιανουαρίου

94 19. ΛΟΙΠΑ ΑΣΩΜΑΤΑ ΠΑΓΙΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ (συνέχεια) Τα λοιπά ασώματα πάγια περιουσιακά στοιχεία που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις της Εταιρίας αναλύονται ως εξής: Λογισμικό Άδειες- Παραχωρήσεις- Δικαιώματα Σύνολο Αξία Κτήσης 1 Ιανουαρίου Προσθήκες Μεταφορές 3-3 Ασώματα πάγια διακοπτ.δραστηριοτήτων - (682) (682) Σωρευμένες Αποσβέσεις 1 Ιανουαρίου Αποσβέσεις χρήσης Αποσβέσεις χρήσης Ασώματα πάγια διακοπτ.δραστηριοτήτων - (506) (506) Αναπόσβεστη Αξία 1 Ιανουαρίου Τα λοιπά ασώματα πάγια περιουσιακά στοιχεία που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις του Ομίλου και της Εταιρίας περιλαμβάνουν τα ακόλουθα πλήρως αποσβεσμένα παραγωγικά πάγια στοιχεία: Ο Όμιλος Η Εταιρία Αξία Κτήσης Λογισμικό Άδειες - Παραχωρήσεις Λοιπά Ασώματα Πελατολόγιο Σύνολο

95 20. ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ ΣΕ ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ Οι συμμετοχές σε συγγενείς εταιρίες που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις αναλύονται ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία Laviosa Chimica Mineraria S.p.a Laviosa Promasa S.A Πρωτοβουλία Μήλου Α.Ε Xinyang- Athenian Mining Co Angang Stollberg & Samil Co.Ltd Adventus Europe GmbH Ακολουθεί πίνακας ο οποίος παρέχει περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις ανωτέρω συγγενείς εταιρίες: Συγγενείς εταιρίες Χώρα % Τελικής Συμ/χής Αντικείμενο Δραστηριότητας 31/12/ 31/12/ Έτος ίδρυσης / κτήσης Laviosa Chimica Mineraria S.p.A. Ιταλία Βιομηχ. Ορυκτά 35,00% 35,00% 1997 Laviosa Sanayi Ve Ticaret Ltd (1) Τουρκία Βιομηχ. Ορυκτά 35,00% 35,00% 2008 Laviosa Trimex Industries Ltd. (1) Ινδία Βιομηχ. Ορυκτά 19,00% 19,00% 2009 Laviosa MPC SAS (1) Γαλλία Βιομηχ. Ορυκτά 28,00% 28,00% Minersarda S.p.A. Ιταλία Βιομηχ. Ορυκτά 35,00% 35,00% 1993 Laviosa Promasa S.A (2) Ισπανία Βιομηχ. Ορυκτά 29,52% 29,52% 1997 Xinyang- Athenian Mining Co Ltd. (XAMCO) Κίνα Βιομηχ. Ορυκτά 25,00% 25,00% 1996 Angang Stollberg & Samil Co.Ltd (3) Κίνα Βιομηχ. Ορυκτά 25,00% 25,00% Πρωτοβουλία Μήλου Α.Ε. Ελλάδα Λοιπές δραστ/τες 43,07% 43,07% 2007 Adventus Europe GmbH Γερμανία Λοιπές δραστ/τες - 42,00% Υποσημειώσεις: 1. Οι εταιρίες Laviosa Sanayi Ve Ticaret Ltd., Laviosa Trimex Industries Ltd., Laviosa MPC SAS και Minersarda S.p.A. ενοποιούνται πλήρως στις οικονομικές καταστάσεις της μητρικής τους Laviosa Chimica Mineraria S.p.A. (ποσοστό συμμετοχής 100%, 55%, 80% και 100% αντίστοιχα). 2. Η Εταιρία κατέχει άμεσα ποσοστό συμμετοχής 20,10% στη συγγενή εταιρία Laviosa Promasa S.A., ενώ το τελικό ποσοστό συμμετοχής που αναφέρεται στον ανωτέρω πίνακα προκύπτει έμμεσα λόγω του γεγονότος ότι η εν λόγω εταιρία ενοποιείται στις οικονομικές καταστάσεις της Laviosa Chimica Mineraria S.p.A. 3. Η εταιρία Angang Stollberg & Samil Co. Ltd. ενοποιείται με τη μέθοδο της καθαρής θέσης στις οικονομικές καταστάσεις της μητρικής της Stollberg & Samil Co. Ltd. (ποσοστό συμμετοχής 50%). Για περισσότερες πληροφορίες βλ. παρακάτω. Τον Νοέμβριο του, ο Όμιλος πούλησε το μερίδιο συμμετοχής του στην Adventus Europe GmbH έναντι 243. Το κέρδος που προέκυψε από την πώληση αυτή ανήλθε σε 243 σε ενοποιημένο επίπεδο εξαιτίας των συσσωρευμένων ζημιών της συγγενούς εταιρίας και αναγνωρίστηκε στα «Κέρδη από πώληση συγγενών εταιριών» στην κατάσταση αποτελεσμάτων της χρήσης που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου. Στις 26 Ιανουαρίου, ο Όμιλος υπέγραψε συμφωνία για τη σύσταση κοινής εταιρίας (κοινοπραξίας) διάρκειας 30 ετών, με την Angang Industry Group Co. Ltd. στη βόρεια Κίνα (επαρχία Liaoning). Η εταιρία συστήνεται μεταξύ των Stollberg & Samil Co. Ltd, εταιρίας που ελέγχεται από την S&B στην Κορέα, και της Angang Industry Group Co. Ltd., θυγατρικής της Angang Steel Co. Ltd. (Angang). Σκοπός της νέας κοινοπραξίας είναι η «εκ των έσω» προμήθεια συλλιπασμάτων μεταλλουργίας για τον κλάδο παραγωγής χάλυβα της Angang. Στο πλαίσιο αυτό, η κοινοπραξία λειτούργησε μονάδα παραγωγής κοντά στο εργοστάσιο χάλυβα 91

96 20. ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ ΣΕ ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ (συνέχεια) της Angang τον Δεκέμβριο του. Η συνολική επένδυση στην κοινοπραξία ανέρχεται σε Δολάρια ΗΠΑ 6 εκατομμύρια. Η αναλογική συμμετοχή της S&B σε επίπεδο Ομίλου είναι Δολάρια ΗΠΑ 1,5 εκατομμύρια, εκ των οποίων Δολάρια ΗΠΑ 1,05 εκατομμύρια ( 0,8 εκατομμύρια) καταβλήθηκαν έως την 31 η Δεκεμβρίου. Καμία περαιτέρω πληρωμή δεν πραγματοποιήθηκε μέσα στο. Τα μερίσματα από συγγενείς, μετά από φόρους. που εισπράχτηκαν για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και αντίστοιχα είχαν ως εξής: Ο Όμιλος Laviosa Chimica Mineraria S.p.Α Laviosa Promasa S.A Xinyang-Athenian Mining Co Τα ανωτέρω ποσά καταχωρήθηκαν σε μείωση της λογιστικής αξίας των συμμετοχών σε συγγενείς εταιρίες στην κατάσταση οικονομικής θέσης του Ομίλου. Τα μερίσματα από συγγενείς που αναγνωρίστηκαν στα αποτελέσματα της Εταιρίας είχαν για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και αντίστοιχα ως εξής : Η Εταιρία Laviosa Chimica Mineraria S.p.Α Laviosa Promasa S.A Στον πίνακα που ακολουθεί παρατίθενται συνοπτικές πληροφορίες αναφορικά με τις καταστάσεις οικονομικής θέσης των συγγενών εταιριών: Ενεργητικό Υποχρεώσεις Ίδια κεφάλαια Laviosa Chimica Mineraria S.p.A. (ενοποιημ.) Laviosa Promasa S.A Angang Stollberg & Samil Co.Ltd Xinyang - Athenian Mining Co Πρωτοβουλία Μήλου Α.Ε Ενεργητικό Υποχρεώσεις Ίδια κεφάλαια Laviosa Chimica Mineraria S.p.A. (ενοποιημ.) Laviosa Promasa S.A Angang Stollberg & Samil Co.Ltd Xinyang - Athenian Mining Co Πρωτοβουλία Μήλου Α.Ε Adventus Europe GmbH Τα έσοδα πωλήσεων των ανωτέρω συγγενών εταιριών στις οικονομικές τους καταστάσεις ανήλθαν σε και για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και, αντίστοιχα. Η αναλογία του Ομίλου στα κέρδη προ φόρων των συγγενών εταιριών, βάσει της μεθόδου της καθαρής θέσης, ανήλθε σε 889 ( 607 μετά από φόρους) και 994 ( 564 μετά από φόρους) για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και, αντίστοιχα. Σημειώνεται ότι δεν έχουν παρασχεθεί εγγυήσεις υπέρ συγγενών εταιριών. 92

97 21. ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ ΣΕ ΑΠΟ ΚΟΙΝΟΥ ΕΛΕΓΧΟΜΕΝΕΣ ΟΝΤΟΤΗΤΕΣ Οι συμμετοχές σε από κοινού ελεγχόμενες οντότητες που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις του Ομίλου αναλύονται ως εξής: % Συμ/χής Εταιρία Χώρα Αντικείμενο Δραστηριότητας 31/12/ 31/12/ Έτος ίδρυσης / κτήσης ΕΥΡΩΠΗ Orykton GmbH Γερμανία Βιομηχ. Ορυκτά 50,00% 50,00% 2005 Cebo International B.V. Ολλανδία Ετ. Συμμετοχών 50,00% 50,00% 2007 Cebo Holland B.V. (1) Ολλανδία Βιομηχ. Ορυκτά 50,00% 50,00% 2007 Cebo Marine B.V. (1) Ολλανδία Βιομηχ. Ορυκτά 50,00% 50,00% 2007 Cebo U.K. Ltd (1) Μ.Βρετανία Βιομηχ. Ορυκτά 50,00% 50,00% 2007 ΑΣΙΑ Stollberg & Samil Co. Ltd. Κορέα Βιομηχ. Ορυκτά 50,00% 50,00% 2004 Qing Dao Stollberg & Samil Co.Ltd. (2) Κίνα Βιομηχ. Ορυκτά 48,32% 48,32% 2004 Pergem Mineral A.Ş. Τουρκία Βιομηχ. Ορυκτά 50,00% 50,00% Organik Madencilik LTD Τουρκία Βιομηχ. Ορυκτά 50,00% - Υποσημειώσεις: 1. Οι εταιρίες Cebo Holland B.V., Cebo Marine B.V. και Cebo U.K. Ltd. ενοποιούνται πλήρως στις οικονομικές καταστάσεις της μητρικής τους Cebo International B.V. (ποσοστό συμμετοχής 100%). 2. Η εταιρία Qing Dao Stollberg & Samil Co.Ltd. ενοποιείται πλήρως στις οικονομικές καταστάσεις της μητρικής της Stollberg & Samil Co.Ltd. (ποσοστό συμμετοχής 96,64%). Στις 19 Ιουλίου, ο Όμιλος εξαγόρασε το 50% του μετοχικού κεφαλαίου της Organik Madencilik LTD, έναντι τιμήματος 200. Η νέα από κοινού ελεγχόμενη εταιρία βρίσκεται στην Ανατολική Τουρκία και ασχολείται με τον βερμικουλίτη, που εντάσσεται στην δραστηριότητα του Περλίτη. Στις 6 Οκτωβρίου, ο Όμιλος προχώρησε στην ίδρυση της Pergem Mineral Mining Industry and Trade S.A., μιας νέας από κοινού εταιρίας που εδρεύει στην περιοχή της Σμύρνης στην Τουρκία. Η συνολική επένδυση ανέρχεται σε 2,7 εκατ. Ο Όμιλος συμμετέχει στη νέα από κοινού εταιρία διαμέσου της S&B Holding GmbH (θυγατρικής του Ομίλου στη Γερμανία) με επένδυση ποσού 1,35 εκατ και ποσοστό 50%. Η Pergem Mineral Mining Industry and Trade S.A. επικεντρώνεται στην ανάπτυξη και εκμετάλλευση κοιτασμάτων περλίτη.. 93

98 21. ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ ΣΕ ΑΠΟ ΚΟΙΝΟΥ ΕΛΕΓΧΟΜΕΝΕΣ ΟΝΤΟΤΗΤΕΣ (συνέχεια) Το μερίδιο του Ομίλου στο ενοποιημένο ενεργητικό και παθητικό και στα ενοποιημένα έσοδα και έξοδα των από κοινού ελεγχόμενων οντοτήτων κατά την 31 η Δεκεμβρίου και, τα οποία συμπεριλαμβάνονται στις οικονομικές καταστάσεις, αναλύεται ως εξής: Μακροπρόθεσμο ενεργητικό Βραχυπρόθεσμο ενεργητικό Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Πωλήσεις Κόστος πωληθέντων (30.373) (29.605) Έξοδα διοίκησης (2.099) (1.848) Έξοδα διάθεσης (3.197) (3.326) Λοιπά έσοδα, καθαρά Χρηματοοικονομικά έξοδα, καθαρά (6) (11) Αναλογία στις ζημίες συγγενών εταιριών (52) (120) Κέρδη προ φόρων Φόρος εισοδήματος (1.045) (898) Δικαιώματα που δεν συνιστούν έλεγχο (11) (22) Καθαρά κέρδη Οι από κοινού ελεγχόμενες οντότητες έχουν δεσμεύσεις από λειτουργικές μισθώσεις 6,1 εκατ. περίπου (αναλογία του Ομίλου), οι οποίες συμπεριλαμβάνονται στα ποσά που γνωστοποιούνται στην Σημείωση 39 παρακάτω. Δεν υπάρχουν άλλες δεσμεύσεις και ενδεχόμενες υποχρεώσεις που απορρέουν από τις εταιρίες αυτές. 94

99 22. ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΜΕ ΣΥΝΔΕΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ Οι συναλλαγές με τις θυγατρικές και τις συγγενείς εταιρίες πραγματοποιούνται μέσα στα φυσιολογικά πλαίσια λειτουργίας του Ομίλου και αφορούν κατά κύριο λόγο λειτουργικές και εν μέρει επενδυτικές δραστηριότητες. Τα υπόλοιπα τέλους χρήσης δεν καλύπτονται από εμπράγματες εξασφαλίσεις, είναι άτοκα και η εξόφλησή τους πραγματοποιείται με καταβολή μετρητών εντός των χρονικών ορίων που έχουν συμφωνηθεί μεταξύ των εν λόγω εταιριών. Οι εκκρεμείς εγγυήσεις από την S&B προς θυγατρικές της κατά την 31 η Δεκεμβρίου και αναλύονται στην Σημείωση 39. Η Διοίκηση της Εταιρίας γενικά δεν θεωρεί ότι απαιτείται πρόβλεψη για πιθανή αδυναμία είσπραξης των απαιτήσεών της από τις θυγατρικές και συγγενείς εταιρίες της και για το λόγο αυτό δεν έχει σχηματίσει πρόβλεψη για επισφαλείς απαιτήσεις έναντι των απαιτήσεων αυτών, εκτός από την περίπτωση της Askana Ltd. για την οποία έχει σχηματιστεί πρόβλεψη για επισφαλείς απαιτήσεις. Τα διεταιρικά υπόλοιπα και οι συναλλαγές μεταξύ εταιριών που ενοποιούνται με την μέθοδο της πλήρους ενοποίησης έχουν απαλειφθεί από τις οικονομικές καταστάσεις του Ομίλου. Ακολουθεί πίνακας που απεικονίζει τις απαιτήσεις, τις υποχρεώσεις, τα έσοδα και τα έξοδα του Ομίλου με τις συνδεόμενες εταιρίες: Απαιτήσεις Συγγενείς εταιρίες Xinyang Athenian Mining Co. Ltd Laviosa Promasa S.A Laviosa Chimica Mineraria S.p.A Adventus Europe GmbH Από κοινού ελεγχόμενες οντότητες Cebo International B.V Pergem Mineral A.S Stollberg & Samil Co. Ltd Λοιπές συνδεόμενες εταιρίες Halliburton Affiliates LLC ΟΡΥΜΗΛ Α.Ε Περλίτ Ελλάς Α.Ε Rescon India Private Ltd Λοιπές Έσοδα Ο Όμιλος Ο Όμιλος Υποχρεώσεις 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 Συγγενείς εταιρίες Laviosa Promasa S.A Adventus Europe GmbH Laviosa Chimica Mineraria S.p.A Xinyang Athenian Mining Co. Ltd Από κοινού ελεγχόμενες οντότητες Cebo International B.V Stollberg & Samil Co. Ltd Λοιπές Λοιπές συνδεόμενες εταιρίες Halliburton Affiliates LLC Rescon India Private Ltd Περλίτ Ελλάς Α.Ε Λοιπές Έξοδα

100 22. ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΜΕ ΣΥΝΔΕΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ (συνέχεια) Ακολουθούν πίνακες που απεικονίζουν τις απαιτήσεις, τις υποχρεώσεις, τα έσοδα και τα έξοδα της Εταιρίας με τις συνδεόμενες εταιρίες: Απαιτήσεις Η Εταιρία Υποχρεώσεις Θυγατρικές εταιρίες Isocon S.A Sarda Perlite S.r.l Sibimin Overseas Ltd Ελληνικοί Βωξίται Ελικώνος Α.Β.Ε.Μ.Ε Έμμεσες Θυγατρικές εταιρίες S&B Industrial Minerals GmbH S&B Industrial Minerals S.A.R.L S&B Endustriyel Mineraller A.S S&B Industrial Minerals North America Inc S&B Industrial Minerals (Henan) Co. Ltd S&B Industrial Minerals A.D Cape Trahilas Three S.A Συγγενείς εταιρίες Adventus Europe GmbH Laviosa Promasa S.A Laviosa Chimica Mineraria S.p.A Λοιπές συνδεόμενες εταιρίες Cebo International B.V ΟΡΥΜΗΛ Α.Ε Λοιπές Υποχρέωση ποσού προς την εταιρία S&B Industrial Minerals GmbH σχετίζεται με προκαταβολή για αγορά βιομηχανικών ορυκτών. Κατ εφαρμογή απόφασης της Τακτικής Γενικής Συνέλευσης των μετόχων του, η Εταιρία προχώρησε το σε μερική αγορά από την ΟΡΥΜΗΛ Α.Ε της συνολικής εδαφικής έκτασης στη Μήλο που είχε αποφασιστεί έναντι ποσού 933. Το εναπομείναν μέρος της συναλλαγής θα ολοκληρωθεί εντός του

101 22. ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΜΕ ΣΥΝΔΕΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ (συνέχεια) Έσοδα Η Εταιρία 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 Θυγατρικές εταιρίες Isocon S.A S&B Holding GmbH Sarda Perlite S.r.l Sibimin Overseas Ltd Ελληνικοί Βωξίται Ελικώνος Α.Β.Ε.Μ.Ε Έμμεσες Θυγατρικές εταιρίες S&B Industrial Minerals GmbH S&B Industrial Minerals North America Inc S&B Industrial Minerals S.A.R.L S&B Endustriyel Mineraller A.S S&B Industrial Minerals Spain S.L.u Stollberg Inc S&B Industrial Minerals AD Λοιπές Συγγενείς εταιρίες Laviosa Promasa S.A Laviosa Chimica Mineraria S.p.A Adventus Bentec S.p.A. Europe GmbH Λοιπές συνδεόμενες εταιρίες Cebo International B.V ΟΡΥΜΗΛ Α.Ε Λοιπές Έξοδα Αποδοχές μελών Διοικητικού Συμβουλίου και διευθυντικών στελεχών: Οι αποδοχές μελών Διοικητικού Συμβουλίου και διευθυντικών στελεχών που καταλογίσθηκαν εντός των χρήσεων που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και ήταν οι εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 Αμοιβές Διοικητικού Συμβουλίου, καθαρές από φόρους Αμοιβές στελεχών (περιλαμβάνονται τα εκτελεστικά μέλη του Διοκητικού Συμβουλίου) Οι αμοιβές του Διοικητικού Συμβουλίου εγκρίνονται από την Τακτική Γενική Συνέλευση των Μετόχων και ως εκ τούτου, οι σχετικές αμοιβές για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και, είτε καταβάλλονται είτε διενεργείται για αυτές σχετική δεδουλευμένη υποχρέωση στις συνημμένες καταστάσεις αποτελεσμάτων. Οι υποχρεώσεις προς τα διευθυντικά στελέχη του Ομίλου και τα μέλη της Διοίκησης ανέρχονται την 31 η Δεκεμβρίου στο ποσό των (ποσό κατά την 31 η Δεκεμβρίου ). Οι υποχρεώσεις της Εταιρίας προς τα διευθυντικά στελέχη της και τα μέλη της Διοίκησης ανέρχονται την 31 η Δεκεμβρίου στο ποσό των (ποσό κατά την 31 η Δεκεμβρίου ). Οι εισφορές που κατέβαλλε η Εταιρία προς τα κρατικά ασφαλιστικά ταμεία για τα διευθυντικά στελέχη της τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και ανήλθαν σε 86 και 106, αντίστοιχα (ο Όμιλος κατέβαλε 97 και 117, αντίστοιχα). Οι δε εισφορές που κατέβαλαν ο Όμιλος και η Εταιρία προς την ασφαλιστική εταιρία για το πρόγραμμα ασφάλισης και συνταξιοδότησης των διευθυντικών στελεχών τους για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και ανήλθαν σε 317 και 207, αντίστοιχα. 97

102 23. ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ Τα αποθέματα που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις αναλύονται ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία Μπεντονίτης Περλίτης Βωξίτης Λοιπά Ορυκτά Συλλιπάσματα συνεχούς χύτευσης Αναλώσιμα υλικά και ανταλλακτικά Προκαταβολές σε προμηθευτές για αγορές αποθεμάτων Μείον: πρόβλεψη για απομείωση αξίας αποθεμάτων (1.300) (1.601) (499) (901) Η κίνηση της πρόβλεψης για απομείωση της αξίας των αποθεμάτων έχει ως εξής: Χρήση Ο Όμιλος Χρήση Η Εταιρία Χρήση Χρήση Αρχικό υπόλοιπο (Αντιλογισμός) /Πρόσθετη πρόβλεψη (αποτελέσματα) 225 (46) - (200) Χρησιμοποίηση πρόβλεψης (223) (345) (93) - Συναλλαγματικές διαφορές Μείον: πρόβλεψη για διακοπτόμενες δραστηριότητες (309) - (309) - Τελικό υπόλοιπο Επί των αποθεμάτων του Ομίλου και της Εταιρίας δεν υφίστανται βάρη. 24. ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ Οι εμπορικές απαιτήσεις που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις αναλύονται ως εξής: Ο 'Ομιλος Η Εταιρία Ανοιχτά υπόλοιπα πελατών Επιταγές και γραμμάτια εισπρακτέα Μείον: πρόβλεψη επισφαλών απαιτήσεων (5.921) (5.458) (1.167) (1.240) Η πρόβλεψη για επισφαλείς πελάτες σχηματίζεται επί συγκεκριμένων υπολοίπων πελατών τα οποία η Διοίκηση του Ομίλου θεωρεί επισφαλή ως προς την είσπραξή τους. 98

103 24. ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ (συνέχεια) Η κίνηση της πρόβλεψης για επισφαλείς απαιτήσεις έχει ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία Χρήση Χρήση Χρήση Χρήση Αρχικό υπόλοιπο Πρόσθετη πρόβλεψη (αποτελέσματα) Χρησιμοποίηση πρόβλεψης (238) (141) (223) - Συναλλαγματικές διαφορές Μεταφορές - (62) - (21) Τελικό υπόλοιπο Οι προσθήκες στην πρόβλεψη για επισφαλείς απαιτήσεις περιλαμβάνονται στα «Έξοδα Διάθεσης». Η χρονολογική ωρίμανση των εμπορικών απαιτήσεων αναλύεται ως εξής: Ο Όμιλος Ληξιπρόθεσμες και μη απομειωμένες Μη ληξιπρόθεσμες Σύνολο > 180 και μη απομειωμένες ημέρες ημέρες ημέρες ημέρες Η Εταιρία Ληξιπρόθεσμες και μη απομειωμένες Μη ληξιπρόθεσμες Σύνολο > 180 και μη απομειωμένες ημέρες ημέρες ημέρες ημέρες ΛΟΙΠΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ Οι λοιπές απαιτήσεις που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις αναλύονται ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία Χρεωστικός ΦΠΑ Έσοδα επομένων χρήσεων Προπληρωθέντα έξοδα Δεσμευμένες καταθέσεις Προκαταβολές και πιστώσεις Λοιπές απαιτήσεις Μείον: πρόβλεψη για απομείωση λοιπών απαιτήσεων (734) (620) Για την χρήση που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου, ποσό χρεωστικού ΦΠΑ περιλαμβάνεται στα «Λοιπά μη-κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία» του Ομίλου και της Εταιρίας. 99

104 26. ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ ΚΑΙ ΤΑΜΕΙΑΚΑ ΙΣΟΔΥΝΑΜΑ Τα διαθέσιμα και ταμειακά ισοδύναμα που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις αναλύονται ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία Καταθέσεις όψεως Καταθέσεις προθεσμίας Ταμείο Η σύνθεση των διαθεσίμων και ταμειακών ισοδυνάμων ανά νόμισμα είναι η εξής (όλες οι αξίες είναι εκφρασμένες στο νόμισμα του ): Ο Όμιλος Η Εταιρία Ευρώ Λοιπά νομίσματα Τα έσοδα τόκων από καταθέσεις όψεως και προθεσμίας λογιστικοποιούνται στη χρήση που αφορούν και ανέρχονται σε 261 και 406 για τον Όμιλο ( 33 και 197 για την Εταιρία) για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και, αντίστοιχα (Σημείωση 11). Οι καταθέσεις τραπεζών τοκίζονται με μεταβλητά επιτόκια βάσει των ισχυόντων επιτοκίων της διατραπεζικής αγοράς. 27. ΜΕΤΟΧΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ (όλα τα ποσά σε αυτή τη σημείωση αναφέρονται σε Ευρώ) Αγορά και ακύρωση ιδίων μετοχών Εντός του, η Εταιρία προχώρησε σε αγορά ιδίων μετοχών με μέση τιμή κτήσης 3,71 ανά μετοχή, ήτοι συνολικού ποσού ,83. Σημειώνεται ότι οι αγορασθείσες μετοχές πριν την αύξηση κεφαλαίου της 9 ης Αυγούστου αναπροσαρμόστηκαν για την δωρεάν διανομή στους μετόχους μιας (1) νέας μετοχής για κάθε τέσσερις (4) παλαιές. Την 12 η Αυγούστου, η Εταιρία μεταβίβασε ίδιες μετοχές σε στελέχη της, στα πλαίσια των προγραμμάτων αξιολόγησης απόδοσης. Την 31 η Δεκεμβρίου η Εταιρία κατείχε ίδιες μετοχές με μέση τιμή 4,80 ανά μετοχή, συνολικής αξίας ,11. Εντός του, η Εταιρία προχώρησε σε αγορά κοινών ιδίων μετοχών με μέση τιμή κτήσης 3,76 ανά μετοχή έναντι συνολικού ποσού 6.761,03. Την 22 α Ιουνίου, η Εταιρία κατείχε ίδιες μετοχές με μέση τιμή κτήσης 4,8 ανά μετοχή, συνολικής αξίας ,14. Την 1 η Ιουνίου, η Τακτική Γενική Συνέλευση των μετόχων αποφάσισε την μείωση του συνολικού αριθμού των μετοχών από σε κοινές ονομαστικές μετοχές, με ακύρωση ιδίων μετοχών, οι οποίες είχαν αποκτηθεί κατά το διάστημα μεταξύ 6 ης Ιουνίου 2008 και 12 ης Ιανουαρίου. Η προαναφερθείσα απόφαση της Τακτικής Γενικής Συνέλευσης των μετόχων εγκρίθηκε από το αρμόδιο υπουργείο την 22 α Ιουνίου. 100

105 27.ΜΕΤΟΧΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ (συνέχεια) (όλα τα ποσά σε αυτή τη σημείωση αναφέρονται σε Ευρώ) Αύξηση και μείωση μετοχικού κεφαλαίου To Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρίας, κατά τη συνεδρίαση του στις 17 Μαΐου, πρότεινε και η Τακτική Γενική Συνέλευση των μετόχων που πραγματοποιήθηκε στις 17 Ιουνίου ενέκρινε την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της Εταιρίας κατά ποσό ,00. Μετά την έγκριση από τις αρμόδιες αρχές, η αύξηση πραγματοποιήθηκε στις 9 Αυγούστου με την έκδοση κοινών ονομαστικών μετοχών ονομαστικής αξίας 1,00 η κάθε μία και την δωρεάν διανομή στους μετόχους μιας (1) νέας μετοχής για κάθε τέσσερις (4) παλαιές, μέσω της κεφαλαιοποίησης των ακόλουθων αποθεματικών: (α) το ποσό των ,02 σχετικό με αφορολόγητο αποθεματικό του άρθρου 22 του αναπτυξιακού νόμου 1828/89, (β) το ποσό των 7.431,98 σχετικό με αφορολόγητο αποθεματικό του αναπτυξιακού νόμου 1892/90. Μετά την ολοκλήρωση της αύξησης, την 31 η Δεκεμβρίου το μετοχικό κεφάλαιο της Εταιρίας ανήλθε σε ,00, διαιρούμενο σε κοινές ονομαστικές μετοχές, ονομαστικής αξίας 1,00 η κάθε μία. Την 22 α Μαρτίου, το Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρίας εισηγήθηκε και την 1 η Ιουνίου η Τακτική Γενική Συνέλευση των μετόχων ενέκρινε την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της Εταιρίας κατά το ποσό των ,75 με κεφαλαιοποίηση μέρους του αποθεματικού "Διαφορά έκδοσης μετοχών υπέρ το άρτιο", με αντίστοιχη αύξηση της ονομαστικής αξίας της μετοχής από 1,00 σε 1,25. Η Τακτική Γενική Συνέλευση των μετόχων αποφάσισε επίσης τη μείωση του μετοχικού κεφαλαίου της Εταιρίας κατά το ποσό των ,75 με μείωση της ονομαστικής αξίας της μετοχής κατά 0,25 και επιστροφή κεφαλαίου με καταβολή μετρητών στους μετόχους. Το προαναφερθέν ποσό καταβλήθηκε στους μετόχους της Εταιρίας την 25 η Ιουλίου. Μετά την ως άνω μείωση, την 31 η Δεκεμβρίου, το μετοχικό κεφάλαιο της Εταιρίας ανήλθε στο ποσό των , διαιρούμενο σε κοινές, ονομαστικές μετοχές, ονομαστικής αξίας 1,00 η κάθε μία. Αριθμός μετοχών της Εταιρίας τέλους χρήσης Επίδραση στο σταθμισμένο αριθμό μετοχών από: Αγορά ιδίων μετοχών - ( ) Βασικός μέσος σταθμικός όρος μετοχών στη χρήση Δικαιώματα αγοράς μετοχών που δύνανται να εξασκηθούν Απομειωμένος μέσος σταθμικός αριθμός μετοχών στη χρήση

106 28. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΜΕΤΟΧΩΝ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΣΕ ΜΕΛΗ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΣΕ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΣΤΕΛΕΧΗ (όλα τα ποσά σε αυτή τη σημείωση αναφέρονται σε Ευρώ) α) Προγράμματα χορήγησης μετοχών της Εταιρίας σε εκτελεστικά μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου και σε διοικητικά στελέχη μέσω άσκησης δικαιώματος προαίρεσης (Stock Option Plan) Η Εταιρία χορηγεί μετοχές μέσω άσκησης δικαιώματος προαίρεσης («δικαιώματα»), με αντιστοιχία μίας μετοχής ανά δικαίωμα, σε μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου και σε ορισμένα στελέχη του Ομίλου Εταιριών S&B Βιομηχανικά Ορυκτά Α.Ε. Ο αριθμός των δικαιωμάτων που χορηγούνται ανά φυσικό πρόσωπο αποφασίζεται από το Διοικητικό Συμβούλιο και εντός των ορίων που παρέχονται από τα προγράμματα χορήγησης των μετοχών («προγράμματα»). Προκειμένου ένα φυσικό πρόσωπο να είναι σε θέση να λάβει δικαιώματα απαιτείται να έχει συμπληρώσει ένα έτος υπηρεσίας στον Όμιλο. Τα δικαιώματα του κάθε προγράμματος κατοχυρώνονται σε ποσοστό 10% εντός του Νοεμβρίου του έτους κατά το οποίο χορηγούνται, και 30% σε κάθε ένα από τα επόμενα τρία έτη δεδομένου ότι οι υπάλληλοι παραμένουν στον Όμιλο. Τα δικαιώματα που κατοχυρώνονται μπορούν να εξασκηθούν εντός των πρώτων πέντε (5) ημερών του αντίστοιχου μήνα του έτους εντός του οποίου κατοχυρώνονται ή μέχρι επτά (7) έτη από το έτος χορήγησης. Τα δικαιώματα δεν είναι διαπραγματεύσιμα ούτε και μεταβιβάσιμα. Την 31 η Δεκεμβρίου, τέσσερα προγράμματα δικαιωμάτων ήταν σε ισχύ (χορηγημένα τις χρήσεις 2008-), με τιμή εξάσκησης μεταξύ 3,90 και 7,53. Την 17 η Ιουνίου, η Τακτική Γενική Συνέλευση των μετόχων ενέκρινε την διανομή στους μετόχους της Εταιρίας μιας (1) νέας μετοχής για κάθε τέσσερις (4) παλαιές, η οποία πραγματοποιήθηκε την 9 η Αυγούστου, (Σημείωση 27). Ως εκ τούτου, έγιναν οι αντίστοιχες προσαρμογές στον αριθμό των δικαιωμάτων σε ισχύ εκείνη την ημερομηνία (αύξηση κατά 25% κατά προσέγγιση), στην εύλογη αξία τους και στην τιμή εξάσκησης τους. Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει αναλυτικά στοιχεία για αυτά τα προγράμματα: Αριθμός δικαιωμάτων 1/1-31/12/ 1/1-31/12/ Μέση σταθμική τιμή εξάσκησης Αριθμός δικαιωμάτων Μέση σταθμική τιμή εξάσκησης Σε ισχύ στην αρχή της χρήσης , ,15 - Προσαρμογή για δωρεάν διανομή 1 προς Χορηγήθηκαν , ,90 - Παραίτηση από δικαιώματα (6.000) 6,37 (7.912) 4,94 - Εξασκήθηκαν Έληξαν ( ) 7,94 (85.851) 7,13 Σε ισχύ στο τέλος της χρήσης , ,67 Κατοχυρωμένα στο τέλος της χρήσης , ,79 Ενδέχεται να κατοχυρωθούν σε επόμενα έτη , ,48 Μέση σταθμική υπολειπόμενη συμβατική διάρκεια Μέση σταθμική υπολειπόμενη συμβατική διάρκεια Συνολική εσωτερική αξία Συνολική εσωτερική αξία Σε ισχύ στο τέλος της χρήσης 4, ,7 - Κατοχυρωμένα στο τέλος της χρήσης 3, ,4 - Η χρηματιστηριακή τιμή της μετοχής κατά την ημερομηνία εξάσκησης για το και το ήταν 3,80 (6 η Δεκεμβρίου ) και 3,96 (6 η Δεκεμβρίου ), αντίστοιχα. 102

107 28. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΜΕΤΟΧΩΝ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΣΕ ΜΕΛΗ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΣΕ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΣΤΕΛΕΧΗ (συνέχεια) (όλα τα ποσά σε αυτή τη σημείωση αναφέρονται σε Ευρώ) Υπολογισμός Εύλογης Αξίας Η μέση σταθμική εύλογη αξία του δικαιώματος του προγράμματος του είναι 1,07. Η αξία αυτή καθορίστηκε χρησιμοποιώντας ένα μοντέλο Monte Carlo, βασισμένο σε προσομοίωση (Monte Carlo simulation), για την αποτίμηση των δικαιωμάτων προαίρεσης και λαμβάνοντας υπόψη το ενδεχόμενο πρόωρης εξάσκησης αυτών. Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει τις παραδοχές και τα αποτελέσματα του υπολογισμού της εύλογης αξίας των προγραμμάτων του και : Υπολογισμοί εύλογης αξίας Μέση σταθμική τιμή μετοχής 4,52 4,00 Μέση σταθμική τιμή εξάσκησης 4,52 3,90 Μέση σταθμική αναμενόμενη διακύμανση 35,50% 34,60% Μέσο σταθμικό επιτόκιο ελάχιστου κινδύνου 2,32% 1,20% Μέση σταθμική αναμενόμενη μερισματική απόδοση 2,67% 3,40% Μέση σταθμική περίοδος εξάσκησης 4,40 4,10 Μέση σταθμική αξία δικαιώματος 1,07 0,93 Ο υπολογισμός της διακύμανσης βασίστηκε στον μέσο όρο της ιστορικής διακύμανσης της χρηματιστηριακής τιμής της μετοχής για μια περίοδο 4 ετών πριν την ημερομηνία της αποτίμησης (περίοδοι 02/01/06-31/12/07 και 01/07/09-20/06/11), εξαιρουμένης της περιόδου της χρηματοπιστωτικής κρίσης. Για τον υπολογισμό της αξίας του δικαιώματος πρόωρης εξάσκησης έγινε η υπόθεση ότι οι δικαιούχοι θα ασκήσουν τα δικαιώματα τους την πρώτη περίοδο, όπου τα δικαιώματα έχουν αξία 0,50. Ο σταθμικός μέσος της περιόδου εξάσκησης και της αξίας του δικαιώματος υπολογίστηκαν από το μοντέλο αποτίμησης. Αναγνώριση εξόδων Το κόστος των προγραμμάτων δικαιωμάτων αναγνωρίζεται στα «Έξοδα Διοίκησης» στα αποτελέσματα των χρήσεων κατά την περίοδο κατοχύρωσης τους. Το συνολικό έξοδο που αναγνωρίστηκε για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και ανέρχεται σε ,90 και ,22, αντίστοιχα. Τα ποσά αυτά μεταφέρθηκαν σε αποθεματικό στα ίδια κεφάλαια το οποίο μειώνεται κατά την εξάσκηση, την ακύρωση ή τη λήξη των δικαιωμάτων. β) Πρόγραμμα μακροπρόθεσμων κινήτρων διοικητικών στελεχών (Long-Term Incentives LTI plan) Ο Όμιλος έχει καθιερώσει πρόγραμμα μακροπρόθεσμων κινήτρων που αφορά σε μικρό αριθμό διοικητικών στελεχών της. Στα πλαίσια του προγράμματος αυτού, χορηγείται ένας αριθμός Δικαιωμάτων επί Μετοχών υπό Προϋποθέσεις (Conditional Stock Rights - CSR) κάθε ένα από τα οποία, εάν κατοχυρωθεί, δημιουργεί δικαίωμα απόκτησης μίας μετοχής της Εταιρίας άνευ τιμήματος. Η κατοχύρωση των CSR εξαρτάται από την επίτευξη διαφόρων όρων, όπως όροι επιχειρησιακής απόδοσης, όροι απόδοσης αγοράς και όρος συνεχούς παραμονής στον Όμιλο. Τα CSR που κατοχυρώθηκαν θεωρείται ότι εξασκούνται αμέσως και θα παραδοθούν σε μετοχές της Εταιρίας ή μετρητά μετά από τη σχετική έγκριση της Γενικής Συνέλευσης των Μετόχων. Τα CSR δεν είναι διαπραγματεύσιμα ούτε και μεταβιβάσιμα. Η αξία του κάθε CSR ισούται με την τιμή της μετοχής της Εταιρίας κατά την ημερομηνία χορήγησης προσαρμοσμένη κατά τις αναμενόμενες πληρωμές μερισμάτων κατά την περίοδο κατοχύρωσης και παραμένει σταθερή καθόλη την περίοδο κατοχύρωσης. Η πιθανότητα κατοχύρωσης επανεξετάζεται σε κάθε περίοδο αναφοράς βάσει των πλέον πρόσφατων 103

108 28. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΜΕΤΟΧΩΝ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΣΕ ΜΕΛΗ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΣΕ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΣΤΕΛΕΧΗ (συνέχεια) (όλα τα ποσά σε αυτή τη σημείωση αναφέρονται σε Ευρώ) επιχειρησιακών δεδομένων. Η συνολική αξία επιμερίζεται στα αποτελέσματα κατά την διάρκεια περιόδου κατοχύρωσης. Η αξία του κάθε CSR που εξαρτάται από όρους απόδοσης αγοράς προσδιορίζεται με την εφαρμογή μοντέλων αποτίμησης (Monte Carlo simulation) το οποίο λαμβάνει υπόψη την πιθανότητα κατοχύρωσης βάσει ιστορικών δεδομένων της αγοράς. Την 17 η Ιουνίου, η Τακτική Γενική Συνέλευση των μετόχων ενέκρινε την διανομή στους μετόχους της Εταιρίας μιας (1) νέας μετοχής για κάθε τέσσερις (4) παλαιές, η οποία πραγματοποιήθηκε την 9 η Αύγουστου (Σημείωση 27). Ως εκ τούτου, έγιναν οι αντίστοιχες προσαρμογές στον αριθμό των CSR σε ισχύ εκείνη την ημερομηνία (αύξηση κατά 25% κατά προσέγγιση), στην εύλογη αξία τους (μείωση κατά 20%) και κατά συνέπεια η συνολική αξία του προγράμματος δεν μεταβλήθηκε. Την 31 η Δεκεμβρίου, τέσσερα προγράμματα LTI ήταν σε ισχύ (χορηγημένα τις χρήσεις 2008-). Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει αναλυτικά στοιχεία για αυτά τα προγράμματα: 1/1-31/12/ Αριθμός δικαιωμάτων 1/1-31/12/ Αριθμός δικαιωμάτων Σε ισχύ στην αρχή της χρήσης Προσαρμογή για δωρεάν διανομή 1 προς Χορηγήθηκαν Παραίτηση από δικαιώματα ( ) (67.844) - Εξασκήθηκαν ( ) (40.445) Σε ισχύ στο τέλος της χρήσης Κατοχυρωμένα στο τέλος της χρήσης Ενδέχεται να κατοχυρωθούν σε επόμενα έτη /1-31/12/ 1/1-31/12/ Μέση σταθμική υπολειπόμενη συμβατική διάρκεια Συνολική εσωτερική αξία Μέση σταθμική υπολειπόμενη συμβατική διάρκεια Συνολική εσωτερική αξία Σε ισχύ στο τέλος της χρήσης 1, , Κατοχυρωμένα στο τέλος της χρήσης 0, , Υπολογισμός Εύλογης Αξίας Η μέση σταθμική εύλογη αξία του δικαιώματος του προγράμματος του είναι 3,73. Η αξία αυτή καθορίστηκε χρησιμοποιώντας ένα μοντέλο Monte Carlo, βασισμένο σε προσομοίωση. Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει τις παραδοχές και τα αποτελέσματα του υπολογισμού της εύλογης αξίας των προγραμμάτων του και : Υπολογισμοί εύλογης αξίας Μέση σταθμική τιμή μετοχής 4,55 3,90 Μέση σταθμική αναμενόμενη μεταβλητότητα 35,40% 33,10% Μέσο σταθμικό επιτόκιο ελάχιστου κινδύνου 2,23% 1,00% Μέση σταθμική αναμενόμενη μερισματική απόδοση 2,45% 3,20% Μέση σταθμική περίοδος εξάσκησης 3,00 3,00 Μέση σταθμική αξία δικαιώματος 3,73 3,13 104

109 28. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΜΕΤΟΧΩΝ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΣΕ ΜΕΛΗ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΣΕ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΣΤΕΛΕΧΗ (συνέχεια) (όλα τα ποσά σε αυτή τη σημείωση αναφέρονται σε Ευρώ) Ο υπολογισμός της διακύμανσης βασίστηκε στον μέσο όρο της ιστορικής διακύμανσης της χρηματιστηριακής τιμής της μετοχής για μια περίοδο 4 ετών πριν την ημερομηνία της αποτίμησης (περίοδοι 01/11/05-31/12/07 και 01/07/09-27/04/11), εξαιρουμένης της περιόδου της χρηματοπιστωτικής κρίσης. Προκειμένου να υπολογιστεί η εύλογη αξία των CSR των οποίων η κατοχύρωση εξαρτάται από την επίτευξη όρων της αγοράς, έχει ληφθεί υπόψη η πιθανότητα επίτευξης αυτών των όρων. Η διακύμανση και η συσχέτιση της τιμής της μετοχής με τον χρηματιστηριακό δείκτη υπολογίστηκαν με στοιχεία της ίδιας περιόδου ως ανωτέρω. Αναγνώριση εξόδων Το κόστος των προγραμμάτων CSR αναγνωρίζεται στα «Έξοδα Διοίκησης» στα αποτελέσματα των χρήσεων κατά την περίοδο κατοχύρωσης τους. Η σχετική χρέωση για τα προγράμματα CSR για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και ανέρχεται σε ,57 και ,95, αντίστοιχα, και περιλαμβάνεται σε αποθεματικό στα ίδια κεφάλαια. Το αποθεματικό αυτό μειώνεται όσο τα CSR εξασκούνται ή ακυρώνονται. γ) Πρόγραμμα αμοιβών συνδεδεμένων με μετοχές (Share Appreciation Rights SAR) Η τακτική Γενική Συνέλευση των Μετόχων της Εταιρίας ενέκρινε την καθιέρωση προγράμματος αμοιβών το ποσό των οποίων συνδέεται με την τιμή της μετοχής της Εταιρίας (Share Appreciation Rights SAR) οι οποίες τακτοποιούνται ταμειακά. Η κατοχύρωση των χορηγούμενων SAR εξαρτάται από την παραμονή στην υπηρεσία. Τα SAR δεν είναι διαπραγματεύσιμα ούτε και μεταβιβάσιμα. Την 17 η Ιουνίου, η Τακτική Γενική Συνέλευση των μετόχων ενέκρινε την διανομή στους μετόχους της Εταιρίας μιας (1) νέας μετοχής για κάθε τέσσερις (4) παλαιές (Σημείωση 27), η οποία πραγματοποιήθηκε την 9 η Αύγουστου (Σημείωση 27). Ως εκ τούτου, έγιναν οι αντίστοιχες προσαρμογές στον αριθμό των SAR σε ισχύ εκείνη την ημερομηνία (αύξηση κατά 25% κατά προσέγγιση), στην εύλογη αξία τους (μείωση κατά 20%) και κατά συνέπεια η συνολική αξία του προγράμματος δεν μεταβλήθηκε. Την 31 η Δεκεμβρίου, τέσσερα προγράμματα SAR ήταν σε ισχύ (χορηγημένα τις χρήσεις ) με τιμή εξάσκησης μεταξύ 8,00 και 9,60 (όπως προσαρμόστηκαν για την έκδοση δωρεάν μετοχών). Εντός του εγκρίθηκε ένα νέο πρόγραμμα, με το οποίο χορηγήθηκαν SAR με αρχική τιμή εξάσκησης 4,52 η οποία όμως αναπροσαρμόστηκε στο 4,27 έτσι ώστε να αντανακλάται η μείωση στο μετοχικό κεφάλαιο όπως αποφασίστηκε από την Τακτική Γενική Συνέλευση των μετόχων της Εταιρίας την 1 η Ιουνίου (Σημείωση 27). Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει αναλυτικά στοιχεία για αυτά τα προγράμματα: 105

110 28. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΜΕΤΟΧΩΝ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΣΕ ΜΕΛΗ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΣΕ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΣΤΕΛΕΧΗ (συνέχεια) (όλα τα ποσά σε αυτή τη σημείωση αναφέρονται σε Ευρώ) 1/1-31/12/ Ο Όμιλος 1/1-31/12/ Αριθμός δικαιωμάτων Μέση σταθμική τιμή εξάσκησης Αριθμός δικαιωμάτων Μέση σταθμική τιμή εξάσκησης Σε ισχύ στην αρχή της χρήσης: , ,52 - Προσαρμογή για δωρεάν διανομή 1 προς Χορηγήθηκαν , Έληξαν (10.207) 9, Σε ισχύ στο τέλος της χρήσης , ,42 Κατοχυρωμένα στο τέλος της χρήσης , ,40 Ενδέχεται να κατοχυρωθούν σε επόμενα έτη , ,42 Σε ισχύ στο τέλος της χρήσης Κατοχυρωμένα στο τέλος της χρήσης Μέση σταθμική υπολειπόμενη συμβατική διάρκεια 4,8 2,7 Η Εταιρία Μέση σταθμική υπολειπόμενη συμβατική διάρκεια 1,7 1,7 1/1-31/12/ 1/1-31/12/ Αριθμός δικαιωμάτων Μέση σταθμική τιμή εξάσκησης Αριθμός δικαιωμάτων Μέση σταθμική τιμή εξάσκησης Σε ισχύ στην αρχή της χρήσης: , ,47 - Προσαρμογή για δωρεάν διανομή 1 προς Χορηγήθηκαν , Σε ισχύ στο τέλος της χρήσης , ,32 Κατοχυρωμένα στο τέλος της χρήσης , ,32 Ενδέχεται να κατοχυρωθούν σε επόμενα έτη , Υπολογισμός Εύλογης Αξίας Η μέση σταθμική εύλογη αξία του δικαιώματος του προγράμματος του είναι 0,64. Η αξία αυτή καθορίστηκε χρησιμοποιώντας ένα μοντέλο Monte Carlo, βασισμένο σε προσομοίωση. Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει τις παραδοχές και τα αποτελέσματα του υπολογισμού της εύλογης αξίας για τις χρήσεις και : Υπολογισμοί εύλογης αξίας Μέση σταθμική τιμή μετοχής 3,98 3,87 Μέση σταθμική τιμή εξάσκησης 6,03 8,42 Μέση σταθμική αναμενόμενη μεταβλητότητα 36,00% 35,00% Μέσο σταθμικό επιτόκιο ελάχιστου κινδύνου 1,20% 0,90% Μέση σταθμική αναμενόμενη μερισματική απόδοση 3,20% 3,40% Μέση σταθμική περίοδος εξάσκησης 3,80 1,70 Μέση σταθμική αξία δικαιώματος 0,64 0,03 106

111 28. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΜΕΤΟΧΩΝ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΣΕ ΜΕΛΗ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΣΕ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΣΤΕΛΕΧΗ (συνέχεια) (όλα τα ποσά σε αυτή τη σημείωση αναφέρονται σε Ευρώ) Ο υπολογισμός της διακύμανσης βασίστηκε στον μέσο όρο της ιστορικής διακύμανσης της χρηματιστηριακής τιμής της μετοχής για μια περίοδο 4 ετών πριν την ημερομηνία της αποτίμησης (περίοδοι 03/07/06-31/12/07 και 01/07/09-08/12/11), εξαιρουμένης της περιόδου της χρηματοπιστωτικής κρίσης. Για τον υπολογισμό της αξίας του δικαιώματος πρόωρης εξάσκησης έγινε η υπόθεση ότι οι δικαιούχοι θα ασκήσουν τα δικαιώματα τους την πρώτη περίοδο, μετά την κατοχύρωση τους, όπου τα δικαιώματα έχουν αξία 0,50. Ο σταθμικός μέσος όρος της περιόδου εξάσκησης και της αξίας του δικαιώματος υπολογίστηκαν από το μοντέλο αποτίμησης. Αναγνώριση εξόδων Το κόστος των προγραμμάτων SAR αναγνωρίζεται στα «Έξοδα Διοίκησης» στα αποτελέσματα των χρήσεων κατά την περίοδο κατοχύρωσης τους. Η σχετική χρέωση στην κατάσταση αποτελεσμάτων για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και ανέρχεται σε και (3.209,45) αντίστοιχα, ( και (3.185) για την Εταιρία) και περιλαμβάνεται στις «Λοιπές προβλέψεις» της κατάστασης οικονομικής θέσης. Η πρόβλεψη μειώνεται όσο τα SAR εξασκούνται, ακυρώνονται ή λήγουν. Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει την κίνηση της πρόβλεψης: Ο Όμιλος Η Εταιρία Υπόλοιπο κατά την έναρξη της χρήσης Χρέωση/(Πίστωση) στα αποτελέσματα (3.209) (3.185) Υπόλοιπο κατά την λήξη της χρήσης ΛΟΙΠΑ ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΑ Τα λοιπά αποθεματικά που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις αναλύονται ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία Αφορολόγητα αποθεματικά ειδικών διατάξεων νόμων και ειδικά αποθεματικά Τακτικό αποθεματικό Διαφορά αναπροσαρμογής συμμετοχών και χρεογράφων Έκτακτα αποθεματικά Αποθεματικά από απαλλασσόμενα της φορολογίας έσοδα Λοιπά αποθεματικά (95) (16) Η πλειονότητα των παραπάνω αποθεματικών αφορά την Εταιρία και τις ελληνικές θυγατρικές. Σύμφωνα με την Ελληνική εμπορική νομοθεσία, οι εταιρίες υποχρεούνται, από τα κέρδη της χρήσης, να σχηματίσουν το 5% σαν τακτικό αποθεματικό μέχρις ότου αυτό φτάσει το ένα τρίτο του καταβλημένου μετοχικού τους κεφαλαίου. Κατά την διάρκεια της ζωής της Εταιρίας απαγορεύεται η διανομή του τακτικού αποθεματικού. Για την χρήση που έληξε την 31 η 107

112 29. ΛΟΙΠΑ ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΑ (συνέχεια) Δεκεμβρίου, δεν υπήρξε δημιουργία τακτικού αποθεματικού για τον Όμιλο και την Εταιρία εξαιτίας της καθαρής ζημίας που εμφάνισε η Εταιρία. Για τη χρήση που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου, ο Όμιλος μετέφερε στο τακτικό αποθεματικό ποσό ύψους 161,ενώ η Εταιρία δεν σχημάτισε τακτικό αποθεματικό εξαιτίας καθαρής ζημίας που εμφάνισε. Τα αφορολόγητα αποθεματικά ειδικών διατάξεων νόμων και τα ειδικά αποθεματικά αφορούν κυρίως μη διανεμηθέντα κέρδη τα οποία απαλλάσσονται της φορολογίας βάσει ειδικών διατάξεων αναπτυξιακών νόμων (υπό την προϋπόθεση ότι υπάρχουν επαρκή κέρδη για το σχηματισμό τους). Τα αποθεματικά αυτά αφορούν κατά κύριο λόγο επενδύσεις και δεν διανέμονται. Για τα αποθεματικά αυτά δεν έχουν λογιστικοποιηθεί αναβαλλόμενες φορολογικές υποχρεώσεις. Εντός του, στα πλαίσια της αύξησης μετοχικού κεφαλαίου με δωρεάν διανομή μετοχών στους μετόχους της Εταιρίας, η Εταιρία προχώρησε σε κεφαλαιοποίηση αφορολόγητων αποθεματικών Επιπροσθέτως, ο Όμιλος μετέφερε πόσο στα Αποτελέσματα εις νέο μέσω των θυγατρικών του. Εντός του, ο Όμιλος σχημάτισε ειδικά αποθεματικά ύψους 76 και πρόσθετο χρεωστικό ποσό συνολικού ύψους μεταφέρθηκε στα ειδικά αποθεματικά από τα Αποτελέσματα εις νέο εξαιτίας νομικών απαιτήσεων από τις Γερμανικές θυγατρικές. Τα αποθεματικά από απαλλασσόμενα της φορολογίας έσοδα (τα οποία περιλαμβάνουν και αποθεματικά φορολογηθέντα κατ ειδικό τρόπο) αφορούν έσοδα από τόκους και πωλήσεις συμμετοχών εισηγμένων και μη εισηγμένων στο Χρηματιστήριο εταιριών και τα οποία είναι μη φορολογήσιμα ή έχει γίνει παρακράτηση φόρου στην πηγή. Πέραν των τυχόν προπληρωθέντων φόρων, τα αποθεματικά αυτά υπόκεινται σε φορολόγηση στην περίπτωση διανομής τους. Τα αποθεματικά από απαλλασσόμενα της φορολογίας έσοδα μειώθηκαν κατά 53, το. Η μείωση αυτή αντιπροσωπεύει τον φόρο εισοδήματος που σχετίζεται με την μελλοντική διανομή αυτών των αποθεματικών. Εντός του, αποθεματικά από απαλλασσόμενα της φορολογίας έσοδα ποσού 3.314, καθαρά από φόρους, διανεμήθηκαν στους μετόχους της Εταιρίας. 30. ΜΕΡΙΣΜΑΤΑ (όλα τα ποσά σε αυτή τη σημείωση αναφέρονται σε Ευρώ) Σύμφωνα με τις διατάξεις της ελληνικής εμπορικής νομοθεσίας, οι εταιρίες είναι υποχρεωμένες να διανέμουν κάθε έτος πρώτο μέρισμα που αντιστοιχεί τουλάχιστον στο 35% των κερδών μετά από φόρους και μετά τον σχηματισμό του κατά νόμο τακτικού αποθεματικού. Η μη διανομή μερίσματος τελεί υπό την έγκριση του συνόλου των μετόχων της Εταιρίας. Η ελληνική εμπορική νομοθεσία επίσης απαιτεί να πληρούνται συγκεκριμένες προϋποθέσεις για την διανομή μερίσματος, οι οποίες έχουν ως εξής: (α) Απαγορεύεται η διανομή μερίσματος στους μετόχους εάν τα ίδια κεφάλαια της εταιρίας, όπως εμφανίζονται στην κατάσταση οικονομικής θέσης είναι ή μετά από αυτή την διανομή θα είναι μικρότερα από τα ίδια κεφάλαια πλέον των μη διανεμομένων αποθεματικών. (β) Απαγορεύεται η διανομή μερίσματος στους μετόχους εάν το αναπόσβεστο υπόλοιπο των εξόδων πρώτης εγκατάστασης όπως εμφανίζεται στις οικονομικές καταστάσεις είναι μεγαλύτερο από τα έκτακτα αποθεματικά συν το υπόλοιπο κερδών εις νέο. Κατά τη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου της Εταιρίας της 10 ης Μαρτίου προτάθηκε προς την Τακτική Γενική Συνέλευση των μετόχων καταβολή μερίσματος για την χρήση 2009 ύψους ,00 ( 0,12 ανά μετοχή). Η Τακτική Γενική Συνέλευση των μετόχων της Εταιρίας της 17 ης Ιουνίου ενέκρινε την καταβολή του ανωτέρω μερίσματος στους μετόχους το οποίο καταβλήθηκε στους μετόχους στις 6 Ιουλίου. Οι οικονομικές καταστάσεις της χρήσεως εγκρίθηκαν κατά τη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου της Εταιρίας την 22 η Μαρτίου. Εξαιτίας της καθαρής ζημίας που εμφάνισε η Εταιρία, δεν απαιτείται η προβλεπόμενη από το νόμο ελάχιστη καταβολή μερίσματος για την χρήση. Ως εκ τούτου, το Διοικητικό Συμβούλιο δεν πρότεινε διανομή μερίσματος στην Τακτική Γενική Συνέλευση των μετόχων της Εταιρίας αλλά αντ αυτού κεφαλαιακή αναδιάρθρωση που θα έχει σαν αποτέλεσμα την επιστροφή κεφαλαίου 0,25 ανά 108

113 30. ΜΕΡΙΣΜΑΤΑ (συνέχεια) μετοχή στους μετόχους. Οι οικονομικές καταστάσεις της χρήσεως εγκρίθηκαν κατά τη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου της Εταιρίας την 22 η Μαρτίου Εξαιτίας της καθαρής ζημίας που εμφάνισε η Εταιρία, η προβλεπόμενη από το νόμο ελάχιστη καταβολή μερίσματος για την χρήση δεν επιτρέπεται, ενδέχεται όμως το Διοικητικό Συμβούλιο να προτείνει εν ευθέτω χρόνο εναλλακτικό, για το, τρόπο ανταμοιβής για τους μετόχους. Το μη εισπραχθέν από τους μετόχους της Εταιρίας ποσό μερισμάτων κατά την 31 η Δεκεμβρίου και ανερχόταν σε ,54 και ,40 αντίστοιχα. 31. ΠΡΟΒΛΕΨΗ ΓΙΑ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ Ο Όμιλος έχει δημιουργήσει συγκεκριμένα προγράμματα συνταξιοδότησης στις διάφορες χώρες όπου λειτουργεί τα οποία συνοψίζονται ως εξής: Νομοθετική Υποχρέωση Παροχών: Σύμφωνα με την κατά τόπους εργατική νομοθεσία οι εργαζόμενοι δικαιούνται αποζημίωση στην περίπτωση απόλυσης ή συνταξιοδότησής τους, το ύψος της οποίας ποικίλει ανάλογα με τον μισθό, τα έτη υπηρεσίας και τον τρόπο της αποχώρησης (απόλυση ή συνταξιοδότηση) του εργαζομένου. Υπάλληλοι που παραιτούνται ή απολύονται αιτιολογημένα δεν δικαιούνται αποζημίωση. Η πληρωτέα αποζημίωση σε περίπτωση συνταξιοδότησης στην Ελλάδα ισούται με το 40% της αποζημίωσης που θα ήταν πληρωτέα σε περίπτωση αναίτιας απόλυσης. Σύμφωνα με την ελληνική πρακτική καθώς και με αυτές των χωρών που δραστηριοποιούνται οι θυγατρικές του Ομίλου, τα προγράμματα αποζημίωσης προσωπικού συνήθως δε χρηματοδοτούνται. Τα προγράμματα αυτά αποτελούν προγράμματα καθορισμένων παροχών σύμφωνα με το ΔΛΠ 19. Επίσης, σύμφωνα με οικειοθελή πρακτική, ο Όμιλος παρέχει σε επιλεγμένη ομάδα εργαζομένων πρόσθετο δικαίωμα συνταξιοδότησης τα οποία αποτελούν προγράμματα καθορισμένων παροχών σύμφωνα με το ΔΛΠ 19 και προσαρμόζονται για τον ετήσιο πληθωρισμό. Το ύψος των παροχών καλύπτεται με ιδιωτικά συμφωνητικά και διαφέρει ανάλογα με τον υπολογισμό που συμπεριλαμβάνει τα χρόνια προϋπηρεσίας, ηλικία και επίπεδο μισθού για προκαθορισμένη περίοδο. Ο Όμιλος χρεώνει τα αποτελέσματα για δεδουλευμένες παροχές σε κάθε περίοδο με αντίστοιχη αύξηση της συνταξιοδοτικής υποχρέωσης. Οι πληρωμές παροχών που διενεργούνται στους συνταξιοδοτούμενους κάθε περίοδο χρεώνονται έναντι αυτής της υποχρέωσης. Οι εκτιμήσεις για τις υποχρεώσεις του Ομίλου υπολογίστηκαν από ανεξάρτητες εταιρίες διεθνώς αναγνωρισμένων αναλογιστών. Η κίνηση της καθαρής υποχρέωσης στην κατάσταση οικονομικής θέσης έχει ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία Καθαρή υποχρέωση κατά την έναρξη της χρήσης Παροχές που πληρώθηκαν: - συνεχιζομένων δραστηριοτήτων (4.604) (2.916) (3.754) (1.284) - διακοπτόμενων δραστηριοτήτων (239) - (239) - Σύνολο παροχών (4.843) (2.916) (3.993) (1.284) Έξοδα αναγνωρισμένα: - για συνεχιζόμενες δραστηριότητες για διακοπτόμενες δραστηριότητες Σύνολο αναγνωρισμένων εξόδων Συναλλαγματικές διαφορές Κεφαλαιοποιηθείσες δαπάνες - συνεχιζομένων δραστηριοτήτων διακοπτόμενων δραστηριοτήτων Σύνολο κεφαλαιοποιηθεισών δαπανών Καθαρή υποχρέωση κατά την λήξη της χρήσης από διακοπτόμενες δραστηριότητες (1.966) - (1.966) - Καθαρή υποχρέωση κατά την λήξη της χρήσης

114 31. ΠΡΟΒΛΕΨΗ ΓΙΑ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ (συνέχεια) Οι λεπτομέρειες και οι βασικές υποθέσεις της αναλογιστικής μελέτης για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και έχουν ως κάτωθι: Ο Όμιλος Η Εταιρία Πίνακας συμφωνίας της καθαρής υποχρέωσης για αποζημίωση προσωπικού Παρούσα αξία αναλογιστικής υποχρέωσης έναρξης χρήσης Μείον: Παρούσα αξία αναλογιστικής υποχρέωσης έναρξης χρήσης διακοπτόμενων δραστηριοτήτων (2.079) - (2.079) - Κόστος υπηρεσίας Χρηματοοικονομικό κόστος Κόστος υπηρεσίας προηγούμενων χρήσεων Πληρωθείσες παροχές (4.604) (2.916) (3.754) (1.284) Πρόσθετο κόστος επιπλέον παροχών Αναλογιστική ζημιά / (κέρδος) (724) 922 (266) 376 Συναλλαγματικές διαφορές Παρούσα αξία αναλογιστικής υποχρέωσης λήξης χρήσης Μη αναγνωρισμένες αναλογιστικές ζημιές (1.262) (2.210) (482) (921) Μη αναγνωρισμένο κόστος υπηρεσίας (1.089) (300) (1.089) (301) Καθαρή υποχρέωση στον ισολογισμό Ανάλυση του ποσού που βαρύνει τα αποτελέσματα Κόστος υπηρεσίας Χρηματοοικονομικό κόστος (Σημείωση 12) Απόσβεση μη αναγνωρισμένων αναλογιστικών ζημιών Απόσβεση μη αναγνωρισμένου κόστους υπηρεσίας Κανονική χρέωση στα αποτελέσματα Πρόσθετο κόστος επιπλέον παροχών Κεφαλαιοποιηθείσες δαπάνες (10) (7) (10) (7) Συνολική χρέωση στα αποτελέσματα συνεχιζόμενων δραστηριοτήτων Συνολική χρέωση στα αποτελέσματα διακοπτόμενων δραστηριοτήτων Συνολική χρέωση στα αποτελέσματα Βασικές υποθέσεις για τον υπολογισμό του εξόδου αποζημίωσης Προεξοφλητικό επιτόκιο 4,50%-5,10% 4,45%-4,50% 4,72% 4,45% Ποσοστό αύξησης αμοιβών προσωπικού 2,00%-5,50% 2%-5,50% 5,00% 5,50% Μέση αναμενόμενη διάρκεια εργασιακής περιόδου (σε έτη) 13,3-14,13 12,5-13,91 14,13 13,91 Το επιπρόσθετο κόστος των συμπληρωματικών παροχών σχετίζεται με παροχές που πληρώθηκαν σε υπαλλήλους οι οποίοι απολύθηκαν. Τα περισσότερα από τα επιδόματα αυτά δεν ήταν αναμενόμενα στα πλαίσια αυτού του προγράμματος και συνεπώς οι επιπρόσθετες πληρωμές παροχών πλέον των υπαρχόντων αποθεματικών αντιμετωπίστηκαν ως πρόσθετη συνταξιοδοτική χρέωση στα αποτελέσματα χρήσης. 110

115 31. ΠΡΟΒΛΕΨΗ ΓΙΑ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ (συνέχεια) Εργοδοτικές εισφορές σε Κρατικά Ασφαλιστικά προγράμματα καθορισμένων εισφορών: Οι εισφορές που κατέβαλλε ο Όμιλος προς τα κρατικά ασφαλιστικά ταμεία για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και ανήλθαν σε και ( και για την Εταιρία) αντίστοιχα. Οι εισφορές αναγνωρίζονται στα αποτελέσματα της χρήσεως που πραγματοποιούνται. Προγράμματα Καθορισμένων Εισφορών: Ο Όμιλος επίσης παρέχει προγράμματα συνταξιοδότησης στα πλαίσια των οποίων καταβάλλει σταθερές εισφορές σε ασφαλιστική εταιρία και τα οποία σύμφωνα με το ΔΛΠ 19, αποτελούν προγράμματα καθορισμένων εισφορών. Ο Όμιλος δεν έχει νομοθετική ή οικειοθελή υποχρέωση για περαιτέρω παροχές σε περίπτωση που η ασφαλιστική εταιρία αδυνατεί να πληρώσει στους δικαιούχους τις παροχές που σχετίζονται με την προϋπηρεσία τους. Οι εισφορές που κατέβαλλε η Εταιρία προς την ασφαλιστική εταιρία για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και ανήλθαν σε και αντίστοιχα. Οι εισφορές αυτές αναγνωρίζονται στα αποτελέσματα της χρήσεως όπως προκύπτουν. 32. ΠΡΟΒΛΕΨΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Η κίνηση της πρόβλεψης για αποκατάσταση περιβάλλοντος για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και είχε ως εξής: Ο 'Ομιλος Η Εταιρία Υπόλοιπο κατά την έναρξη της χρήσης Χρηματοοικονομικό κόστος Καθαρή μεταβολή μελλοντικών εκροών εξοφλημένων ορυχειών (αποτελέσματα) (756) (517) (763) (432) Καθαρή μεταβολή μελλοντικών εκροών ενεργών ορυχειών (πάγια) (644) 741 (644) Επανεκτίμηση πρόβλεψης 385 (742) 615 (603) Συναλλαγματικές διαφορές Χρησιμοποιηθείσα πρόβλεψη (καταβολές) (990) (705) (887) (635) Μείον: πρόβλεψη για διακοπτόμενες δραστηριότητες (7.583) - (7.336) - Υπόλοιπο κατά την λήξη της χρήσης

116 33. ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΑ ΔΑΝΕΙΑ Τα μακροπρόθεσμα δάνεια τραπεζών που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις αναλύονται ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία Κοινά Ομολογιακά Δάνεια (Ν.3156/2003) Κοινοπρακτικό δάνειο Έξοδα σύναψης δανείων (45) (142) (22) (71) Μείον: βραχυπρόθεσμο μέρος πληρωτέο στην επόμενη χρήση (91.977) (35.000) (47.000) (27.500) Τα ανωτέρω δάνεια είναι κυμαινόμενου επιτοκίου και δεν είναι διαπραγματεύσιμα σε δευτερογενή διατραπεζική αγορά. Τα υπόλοιπα που εμφανίζονται στις καταστάσεις οικονομικής θέσης αντικατοπτρίζουν την εύλογη αξία τους. Για τα ανωτέρω δάνεια δεν έχουν παρασχεθεί εγγυήσεις εμπράγματης φύσεως ή συναφούς τύπου εξασφαλίσεις υπέρ των δανειστριών τραπεζών. Το μεσοσταθμικό επιτόκιο των μακροπρόθεσμων δανείων σε για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και ανήλθε σε 3,46% και 2,31% (4,02% και 2,57% για την Eταιρία), αντίστοιχα. Η διάρκεια των ανωτέρω δανείων εκτείνεται έως το Το σύνολο των τόκων των μακροπρόθεσμων δανείων για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και ανέρχεται σε και ( και για την Εταιρία), αντίστοιχα (Σημείωση 12). Οι οικονομικές ρήτρες του δανείου αφορούν προϋποθέσεις ελάχιστης αναλογίας του συνολικού καθαρού δανεισμού προς τα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (ΕΒΙΤDA), των κερδών προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (ΕΒΙΤDA) προς τους καθαρούς τόκους και του συνολικού καθαρού δανεισμού προς τα ίδια κεφάλαια (αφορούν τις οικονομικές καταστάσεις του Ομίλου Εταιριών S&B Βιομηχανικά Ορυκτά Α.Ε.). Εντός του, ο Όμιλος προχώρησε στην αποπληρωμή μακροπρόθεσμων δανείων συνολικού ποσού και η Εταιρία προχώρησε σε παράταση της διάρκειας ομολογιακού δανείου ποσού από τον Μάρτιο του στον Ιούνιο του Τον Μαρτίου, η Εταιρία αναχρηματοδότησε 20 εκατ. ομολογιακού δανείου διάρκειας 2 ετών, πληρωτέου στη λήξη. Εντός του Ιουνίου, η Εταιρία ολοκλήρωσε συμφωνία για έκδοση κοινού ομολογιακού δανείου ποσού 20 εκατ. σύμφωνα με τις διατάξεις του σχετικού νόμου για την έκδοση κοινών ομολογιακών δανείων (Ν.3156/2003). Το δάνειο έχει διάρκεια δύο ετών, είναι κυμαινομένου επιτοκίου βασισμένο στο Euribor πλέον περιθωρίου και είναι πληρωτέο σταδιακά έως την λήξη του. Η Εταιρία χρησιμοποίησε το εν λόγω δάνειο για κεφάλαιο κίνησης και για την αναχρηματοδότηση δανειακών υποχρεώσεων. Επίσης, εντός του, o Όμιλος προχώρησε στην αποπληρωμή μακροπρόθεσμων δανείων συνολικού ποσού 16 εκατ. εκ των οποίων ποσό 8,5 εκατ. αφορά ομολογιακό δάνειο της Εταιρίας και ποσό 7,5 εκατ. αφορά κοινοπρακτικό δάνειο του Ομίλου. Αναφορικά με τα ανωτέρω δάνεια παρατίθενται παρακάτω ο πίνακας μελλοντικών αποπληρωμών κατά την 31 η Δεκεμβρίου και : Ο Όμιλος Η Εταιρία Εντός ενός έτους έτη

117 34. ΠΑΡΑΓΩΓΑ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ Ο Όμιλος έχει συνάψει με τράπεζες συμφωνίες για παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα προκειμένου να αντισταθμίσει μέρος της εκτιμώμενης σχετικής έκθεσης από τη μεταβλητότητα των τιμών στους θαλάσσιους ναύλους, στην τιμή του πετρελαίου και στα επιτόκια. Η Διοίκηση θεωρεί ότι οι συναλλαγές των εν λόγω παραγώγων παρέχουν την προστασία και την αποτελεσματική αντιστάθμιση έναντι των προαναφερόμενων κινδύνων. Παράγωγα σε θαλάσσιους ναύλους: Ο Όμιλος χρησιμοποιεί παράγωγα σε θαλάσσιους ναύλους του δείκτη Supramax του Baltic Exchange για να αντισταθμίσει την έκθεση του στην μεταβλητότητα του κόστους ναύλωσης πλοίων για την μεταφορά των εμπορευμάτων. Ο Όμιλος θεωρεί ότι τα παράγωγα σε θαλάσσιους ναύλους παρέχουν οικονομική προστασία από τις μεταβολές των τιμών τους. Εντούτοις, τα παράγωγα σε θαλάσσιους ναύλους δεν πληρούν τις προϋποθέσεις αντισταθμιστικής λογιστικής σύμφωνα με τις διατάξεις του ΔΛΠ 39 «Χρηματοοικονομικά προϊόντα: αναγνώριση και αποτίμηση» και ως εκ τούτου οι μεταβολές στην εύλογη αξία τους καταχωρούνται απευθείας στα αποτελέσματα χρήσης. Όλα τα παράγωγα σε θαλάσσιους ναύλους είχαν μέγιστη διάρκεια 12 μηνών. Παράγωγα ανταλλαγής επιτοκίων (Interest Rate SWAP IRS ): Ο Όμιλος χρησιμοποιεί παράγωγα ανταλλαγής επιτοκίων για να αντισταθμίσει την έκθεση του σε δυσμενείς μεταβολές των επιτοκίων. Τα προϊόντα Plain vanilla IRS και Zero Cost Collar IRS, πληρούν τις προϋποθέσεις αντισταθμιστικής λογιστικής σύμφωνα με τις διατάξεις του ΔΛΠ 39 «Χρηματοοικονομικά προϊόντα: αναγνώριση και αποτίμηση» και ως εκ τούτου, οι μεταβολές στην εύλογη αξία τους καταχωρούνται απευθείας στην κατάσταση λοιπών συνολικών εσόδων. Τα παράγωγα ανταλλαγής επιτοκίων έχουν διάρκεια έως 5 έτη. Την 31 η Δεκεμβρίου,, η Εταιρία είχε συνάψει παράγωγα ανταλλαγής επιτοκίων ονομαστικής αξίας 40 εκατ. όπου καταβάλλει τριμηνιαίως σταθερό επιτόκιο για περίοδο 5 ετών και εισπράττει επιτόκιο Euribor. Εντός του Φεβρουαρίου, η Εταιρία προχώρησε στην σύναψη απλού παραγώγου ανταλλαγής επιτοκίων ονομαστικής αξίας 10 εκατ. όπου καταβάλλει τριμηνιαίως σταθερό επιτόκιο για περίοδο 5 ετών και εισπράττει επιτόκιο Euribor. Παράγωγα σε πετρέλαιο: Ο Όμιλος χρησιμοποιεί παράγωγα πετρελαίου σε IPE Brent για να αντισταθμίσει την έκθεση του στις μεταβολές του κόστους αγοράς του πετρελαίου. Όλα τα παράγωγα σε πετρέλαιο έχουν μέγιστη διάρκεια 12 μηνών. Εντός του Φεβρουαρίου, η Εταιρία προχώρησε στην σύναψη συμβολαίων αγοράς πετρελαίου σε IPE Brent συνολικής ποσότητας βαρελιών με μηνιαία εκκαθάριση και λήξη μέχρι τον Φεβρουάριο του Τα παραπάνω παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα πληρούν τις προϋποθέσεις αντισταθμιστικής λογιστικής σύμφωνα με τις διατάξεις του ΔΛΠ 39 «Χρηματοοικονομικά Προϊόντα: Αναγνώριση και Αποτίμηση» και ως εκ τούτου, όποιες μεταβολές στην εύλογη αξία τους καταχωρούνται απευθείας στην κατάσταση λοιπών συνολικών εσόδων. Όλα τα παραπάνω παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα επιμετρώνται στο Επίπεδο 2 της ιεραρχίας για τον προσδιορισμό της εύλογης αξίας και περιλαμβάνονται στις «Λοιπές Βραχυπρόθεσμες Υποχρεώσεις» της κατάστασης οικονομικής θέσης της 31 ης Δεκεμβρίου. 113

118 34. ΠΑΡΑΓΩΓΑ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ (συνέχεια) Η εύλογη αξία των χρηματοοικονομικών προϊόντων και των μεταβολών τους για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και (για τον Όμιλο και την Εταιρία) έχουν ως εξής: 1 Ιανουαρίου Αποτελ/τα Μεταβολή χρήσης Καθαρή θέση (Εισπράξεις) / Πληρωμές Προϊόντα που πληρούν τις προϋποθέσεις αντισταθμιστικής λογιστικής Συμβόλαια ανταλλαγής επιτοκίων (601) - (1.461) - (2.062) (α) Συμβόλαια ανταλλαγής πετρελαίου (β) Συμφωνίες ανταλλαγής πετρελαίου (333) - (γ) Υποχρεώσεις από χρηματοοικονομικά προϊόντα (Σημείωση 37) (α)+(β)+(γ) (601) 333 (1.455) (333) (2.056) 1 Ιανουαρίου Αποτελ/τα Μεταβολή χρήσης Καθαρή θέση (Εισπράξεις) / Πληρωμές Προϊόντα που πληρούν τις προϋποθέσεις αντισταθμιστικής λογιστικής Συμβόλαια ανταλλαγής επιτοκίων (227) - (374) - (601) (α) (227) - (374) - (601) Προίόντα που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις αντισταθμιστικής λογιστικής Συμφωνία ανταλλαγής θαλασσίων ναύλων 80 - (80) - (β) (80) - Υποχρεώσεις από χρηματοοικονομικά προϊόντα (Σημείωση 37) (α)+(β) (601) Τα ανωτέρω κονδύλια αναφέρονται πριν την σχετική επίδραση της αναβαλλόμενης φορολογίας. 35. ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Οι εμπορικές υποχρεώσεις που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις έχουν ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία Προμηθευτές Ναύλοι πληρωτέοι Προκαταβολές πελατών

119 36. ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΑ ΔΑΝΕΙΑ Τα βραχυπρόθεσμα δάνεια που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις έχουν ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία Αλληλόχρεοι λογαριασμοί Βραχυπρόθεσμα δάνεια Χρησιμοποιηθέν ποσό Τα παραπάνω δάνεια αναλύονται ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία - Ευρώ Korean Won (KRW) Turkish Lira (TRY) Indian Rupee (INR) Σύνολο Την 31 η Δεκεμβρίου και ο Όμιλος είχε συνάψει συμβάσεις βραχυπρόθεσμων δανείων και αλληλόχρεων λογαριασμών κυμαινόμενου επιτοκίου (Euribor πλέον περιθωρίου για τα δάνεια σε Euro). Τα ανωτέρω δάνεια έχουν χορηγηθεί χωρίς να απαιτείται η λήψη εγγυήσεων ή άλλου είδους εμπράγματες ή μη εξασφαλίσεις. Το μεσοσταθμικό επιτόκιο των βραχυπρόθεσμων δανείων του Ομίλου σε Euro για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και ανήλθε σε 6,43% και 4,48%, (6,70% και 4,74% για την Εταιρία) αντίστοιχα, ενώ το μεσοσταθμικό επιτόκιο των βραχυπρόθεσμων δανείων σε KRW και Euro για τη χρήση ανήλθε σε 10,4%, και 6,7% αντίστοιχα. Το συνολικό ποσό των τόκων για τα βραχυπρόθεσμα δάνεια του Ομίλου για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και ανήλθε σε και ( και για την Εταιρία), αντίστοιχα (Σημείωση 12). 37. ΛΟΙΠΕΣ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Οι λοιπές βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις αναλύονται ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία Έκτακτες αμοιβές στο προσωπικό Δεδουλευμένα έξοδα μισθοδοσίας Υποχρεώσεις από φόρους - τέλη Παράγωγα (Σημείωση 34) Ασφαλιστικοί οργανισμοί Αμοιβές διοικητικού συμβουλίου, καθαρές από φόρους (Σημείωση 22) Δεδουλευμένοι τόκοι Λοιπά δεδουλευμένα έξοδα Λοιπές υποχρεώσεις Ο τρόπος διακανονισμού μέρους του ποσού «Έκτακτες αμοιβές στο προσωπικό» τελεί υπό την έγκριση της Γενικής Συνέλευσης των μετόχων. 115

120 38. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΙΝΔΥΝΩΝ Οι δραστηριότητες του Ομίλου επηρεάζονται από διάφορους οικονομικούς κινδύνους όπως ενδεικτικά, οι κίνδυνοι που προέρχονται από τις μεταβολές των συναλλαγματικών ισοτιμιών και των επιτοκίων. Η συνολική διαχείριση των οικονομικών κινδύνων εστιάζεται στην μη προβλεψιμότητα των οικονομικών αγορών (financial markets) και στοχεύει στην ελαχιστοποίηση των αρνητικών επιδράσεων στην οικονομική επίδοση του Ομίλου. Η διαχείριση των οικονομικών κινδύνων διεξάγεται από ένα κεντροποιημένο τμήμα διαχείρισης οικονομικών κινδύνων (Corporate Treasury Department). Το τμήμα διαχείρισης οικονομικών κινδύνων παρέχει υπηρεσίες και συντονίζει την πρόσβαση των εταιριών του Ομίλου στις χρηματαγορές. Αναγνωρίζει, ποσοτικοποιεί, διαχειρίζεται και αντισταθμίζει αν κρίνεται απαραίτητο, τους οικονομικούς κινδύνους που δημιουργούνται από τις κύριες λειτουργικές δραστηριότητες του Ομίλου. Δεν συνάπτονται χρηματοοικονομικές συμφωνίες με σκοπό το κέρδος. Τα κύρια χρηματοοικονομικά προϊόντα του Ομίλου, εκτός από τα παράγωγα, είναι τα χρηματικά διαθέσιμα και τα ταμειακά ισοδύναμα, οι εμπορικές και λοιπές απαιτήσεις, τα δάνεια τραπεζών και ομολογιακά δάνεια και οι εμπορικές και λοιπές υποχρεώσεις Όπως αναλυτικότερα αναφέρεται στη σημείωση 34, ο Όμιλος δύναται να συνάπτει παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα όπως συμβάσεις ανταλλαγής επιτοκίων και νομισμάτων, πετρελαίου και θαλασσίων ναύλων με σκοπό να διαχειριστεί τους σχετικούς κινδύνους που απορρέουν από τη δραστηριότητα και τους τρόπους χρηματοδότησης. Η Διοίκηση εξετάζει και αναθεωρεί σε περιοδική βάση τις σχετικές πολιτικές και διαδικασίες σχετικά με τη διαχείριση των χρηματοοικονομικών κινδύνων, οι οποίες είναι οι εξής: (i) Συγκέντρωση Πιστωτικού Κινδύνου: Ο Όμιλος δεν έχει σημαντική συγκέντρωση πιστωτικού κινδύνου σε κάποια από τα συμβαλλόμενα, με αυτόν, μέρη. Η μέγιστη έκθεση σε πιστωτικό κίνδυνο αντανακλάται από το ύψος του κάθε στοιχείου του ενεργητικού, συμπεριλαμβανομένων των παραγώγων χρηματοοικονομικών προϊόντων. Όσον αφορά τα παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα, ο Όμιλος παρακολουθεί τις θέσεις του, την πιστωτική κατάταξη των αντισυμβαλλομένων και το ύψος των συμβολαίων που συνάπτει με κάθε έναν από αυτούς. Δεδομένου ότι τα αντισυμβαλλόμενα μέρη σε αυτά τα συμβόλαια είναι μεγάλοι τραπεζικοί οργανισμοί, δεν υπάρχει κίνδυνος σχετιζόμενος με τον αντισυμβαλλόμενο. (ii) Εύλογη Αξία: Τα ποσά που εμφανίζονται στις καταστάσεις οικονομικής θέσης για τα διαθέσιμα και τα ταμειακά ισοδύναμα, τις απαιτήσεις και τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις, προσεγγίζουν τις αντίστοιχες εύλογες τους αξίες λόγω της βραχυπρόθεσμης λήξης τους. Οι εύλογες αξίες των παραγώγων βασίζονται σε αγοραία αποτίμηση. Για όλα τα παράγωγα, οι εύλογες αξίες επιβεβαιώνονται από τα πιστωτικά ιδρύματα με τα οποία ο Όμιλος έχει συνάψει τις σχετικές συμβάσεις. (iii) Κίνδυνος Ρευστότητας: Ο Όμιλος διαχειρίζεται τον κίνδυνο ρευστότητας με την συνεχή παρακολούθηση των χρηματοροών του. Προϋπολογίζει και παρακολουθεί τις χρηματοροές του και ενεργεί κατάλληλα ώστε να υπάρχουν ρευστά διαθέσιμα και αχρησιμοποίητα τραπεζικά πιστωτικά όρια. Ο Όμιλος έχει σημαντικές αχρησιμοποίητες πιστωτικές γραμμές για να καλύψει οποιαδήποτε πρόσκαιρη ανάγκη σε ρευστά διαθέσιμα. Ακολουθεί πίνακας με τις αποπληρωμές των δανείων του Ομίλου και της Εταιρίας, συμπεριλαμβανομένων και των προβλεπόμενων τόκων τους κατά την 31 η Δεκεμβρίου και, αντίστοιχα: Ο Όμιλος Τοκοφόρα Δανεια Μέχρι 1 έτος 1-5 έτη >5 έτη Σύνολο Η Εταιρία Τοκοφόρα Δανεια Μέχρι 1 έτος 1-5 έτη >5 έτη Σύνολο

121 38. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΙΝΔΥΝΩΝ (συνέχεια) Ακολουθεί πίνακας που περιλαμβάνει την χρονολογική ωρίμανση των χρηματοοικονομικών υποχρεώσεων του Ομίλου και της Εταιρίας βάσει πληρωμών που απορρέουν από σχετικές συμβάσεις, σε μη προεξοφλημένες τιμές: 0-30 ημέρες ημέρες Ο Όμιλος ημέρες > 180 ημέρες Σύνολο Εμπορικές υποχρεώσεις Λοιπές βραχ/σμες υποχρεώσεις ημέρες ημέρες ημέρες > 180 ημέρες Σύνολο Εμπορικές υποχρεώσεις Λοιπές βραχ/σμες υποχρεώσεις ημέρες ημέρες Η Εταιρία ημέρες > 180 ημέρες Σύνολο Εμπορικές υποχρεώσεις Λοιπές βραχ/σμες υποχρεώσεις ημέρες ημέρες ημέρες > 180 ημέρες Σύνολο Εμπορικές υποχρεώσεις Λοιπές βραχ/σμες υποχρεώσεις Τα συνολικά διαθέσιμα πιστωτικά όρια του Ομίλου και της Εταιρίας κατά την 31 η Δεκεμβρίου και είχαν ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία Διαθέσιμο πιστωτικό όριο Μείον: χρησιμοποιηθέν ποσό - Βραχυπρόθεσμα δάνεια (19.302) (779) (18.698) - - Εγγυήσεις (που δεσμεύουν πιστωτικές γραμμές) (5.980) (5.336) (2.253) (1.848) Ποσό μη χρησιμοποιηθέν

122 38. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΙΝΔΥΝΩΝ (συνέχεια) (iv) Κίνδυνος επιτοκίου: Όσον αφορά τις μακροπρόθεσμες δανειακές υποχρεώσεις η Διοίκηση παρακολουθεί σε συνεχή βάση τις διακυμάνσεις των επιτοκίων και αξιολογεί την ανάγκη λήψης σχετικών θέσεων για την αντιστάθμιση των κινδύνων, όταν κρίνονται σημαντικοί. Σε αυτό το πλαίσιο, και σε συνάρτηση με τα μακροπρόθεσμα πλάνα ο Όμιλος είναι πιθανό να συνάπτει συμβόλαια ανταλλαγής επιτοκίων και άλλα παράγωγα προϊόντα επιτοκίων. Τα παράγωγα αυτά αποτιμούνται στις εύλογες τους αξίες και αναγνωρίζονται ως απαίτηση ή υποχρέωση στις οικονομικές καταστάσεις. Τo σύνολο του δανεισμού του Ομίλου είναι σε κυμαινόμενα επιτόκια. Κατά συνέπεια ο επιτοκιακός κίνδυνος του Ομίλου προέρχεται κυρίως από μεταβολές των επιτοκίων του, στο οποίο είναι και το σημαντικότερο μέρος του δανεισμού του Ομίλου, και δευτερευόντως από μεταβολές των επιτοκίων και των άλλων νομισμάτων στα οποία δανείζεται ο Όμιλος (ΙNR, KRW, TRY). Ακολουθεί πίνακας που παρουσιάζει τις επιπτώσεις στα κέρδη προ φόρων του Ομίλου και της Εταιρίας από πιθανές μεταβολές στα επιτόκια του και των λοιπών νομισμάτων, θεωρώντας όλες τις άλλες μεταβλητές σταθερές, για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και αντίστοιχα: Μεταβολή σε μονάδες βάσης επιτοκίων Επίπτωση από μεταβολή επιτοκίων Ευρώ Ο Όμιλος Επίπτωση από μεταβολή λοιπών επιτοκίων Συνολική επίπτωση στα Κέρδη προ φόρων 20 (360) (1) (361) (15) (315) (1) (316) (15) Μεταβολή σε μονάδες βάσης επιτοκίων Ευρώ Η Εταιρία Επίπτωση στα κέρδη προ Φόρων 20 (269) (15) (208) (15) 156 (v) Συναλλαγματικός κίνδυνος: Ο Όμιλος είναι εκτεθειμένος στον συναλλαγματικό κίνδυνο καθότι διενεργεί εμπορικές συναλλαγές σε διάφορα νομίσματα. Ο συναλλαγματικός κίνδυνος, όπου αυτός κρίνεται σημαντικός από την διοίκηση αντισταθμίζεται κυρίως με την χρήση παράγωγων προθεσμιακών συμβολαίων. Το μεγαλύτερο μέρος του συναλλαγματικού κινδύνου προέρχεται από πωλήσεις και αγορές στα νομίσματα Δολαρίου Ηνωμένων Πολιτειών (USD) και Λίρας Ηνωμένου Βασιλείου (GBP). Ακολουθεί πίνακας που παρουσιάζει τις επιπτώσεις στα κέρδη προ φόρων του Ομίλου και της Εταιρίας από πιθανές μεταβολές στις συναλλαγματικές ισοτιμίες του Ευρώ με το Δολάριο και τη Λίρα, θεωρώντας όλες τις άλλες μεταβλητές σταθερές, για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και αντίστοιχα: Μεταβολή ισοτιμίας Επίπτωση από μεταβολή ισοτιμίας USD Επίπτωση από μεταβολή ισοτιμίας GBP Συνολική επίπτωση στα Κέρδη προ Φόρων Ο 'Ομιλος 5% (103) 49 (54) -5% 93 (44) 49 5% (114) 23 (91) -5% 103 (21) 82 Η Εταιρία 5% (22) 11 (11) -5% 20 (10) 10 5% % (145) (10) (155) 118

123 38. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΙΝΔΥΝΩΝ (συνέχεια) (vi) Διαχείριση κεφαλαίου: Στόχος της διαχείρισης κεφαλαίου του Ομίλου είναι η απρόσκοπτη λειτουργία των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων του και η επίτευξη των αναπτυξιακών του σχεδίων σε συνδυασμό με την πιστοληπτική του ικανότητα. Για τον σκοπό διαχείρισης κεφαλαίου ο Όμιλος παρακολουθεί τον δείκτη «Καθαρός δανεισμός προς Κέρδη προ φόρων, χρηματοδοτικών, επενδυτικών αποτελεσμάτων και αποσβέσεων («EBITDA»). Σαν καθαρό δανεισμό ο Όμιλος ορίζει το σύνολο των τοκοφόρων δανειακών υποχρεώσεων μείον το σύνολο των διαθεσίμων του και των ταμειακών ισοδυνάμων του. Ο Όμιλος διαχειρίζεται τον δείκτη με τέτοιο τρόπο ώστε να διασφαλίζει πιστοληπτική ικανότητα συμβατή με την αναπτυξιακή του στρατηγική. Για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και, αντίστοιχα, ο δείκτης εξελίχθηκε ως εξής: Ο Όμιλος Μακροπρόθεσμα δάνεια Mακροπρόθεσμα δάνεια πληρωτέα στην επόμενη χρήση Βραχυπρόθεσμα δάνεια Χρηματικά διαθέσιμα (46.187) (42.724) Καθαρός Δανεισμός Ομίλου EBITDA συνεχιζόμενων δραστηριοτήτων EBITDA διακοπτόμενων δραστηριοτήτων EBITDA Ομίλου Καθαρός δανεισμός / EBITDA Ομίλου 1,95 1,89 Η Εταιρία δεν διαχειρίζεται το κεφάλαιό της σε εταιρικό επίπεδο αλλά στα πλαίσια των ενοποιημένων μεγεθών της. 39. ΔΕΣΜΕΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ (α) Εκκρεμοδικίες: Ο Όμιλος υπό την ιδιότητα του ενάγοντος και / ή του εναγόμενου εμπλέκεται σε διάφορες εκκρεμοδικίες οι οποίες έχουν προκύψει κατά τη συνήθη πορεία των εργασιών του, έναντι των οποίων έχει σχηματίσει πρόβλεψη συνολικού ύψους περίπου και 450 κατά την 31 η Δεκεμβρίου και, αντίστοιχα (η Εταιρία και 425 κατά την 31 η Δεκεμβρίου και, αντίστοιχα) στις οικονομικές καταστάσεις. Επιπρόσθετα, με τις υπ αριθμ. 8778/07 και 8779/07 αποφάσεις του Υπουργείου Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής είχαν επιβληθεί κατά το έτος 2007 στην Εταιρία πρόστιμα ύψους 224 και 168, αντίστοιχα. Η Εταιρία, αφού κατέβαλε το σύνολο των ανωτέρω προστίμων το 2008, άσκησε ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών προσφυγές για την ακύρωση των ανωτέρω αποφάσεων. Το Διοικητικό Εφετείο με τις υπ αριθμ. 1630/2008 και 1631/2008 αποφάσεις του έκανε δεκτές τις προσφυγές και ακύρωσε τις ως άνω αποφάσεις του Υπουργείου Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής για παράβαση ουσιώδους τύπου της διαδικασίας. Σημειώνεται ότι τα ανωτέρω ποσά εισπράχθηκαν από την Εταιρία εντός του Οι αρμόδιες υπηρεσίες επανακίνησαν την διαδικασία και με τις αποφάσεις 2589/ και 2588/ επέβαλαν στην Εταιρία τα ίδια ποσά προστίμων 224 και 168 αντίστοιχα. Τα ποσά καταβλήθηκαν εντός του. Μετά την καταβολή των ανωτέρω προστίμων, η Εταιρία, άσκησε προσφυγή ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών η οποία παραπέμφθηκε προς εκδίκαση στο Διοικητικό Εφετείο Σύρου λόγω της πρόσφατης αναδιοργάνωσης στην δικαιοδοσία των δικαστηρίων. 119

124 39.ΔΕΣΜΕΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ (συνέχεια) Με την από 29 Σεπτεμβρίου επιστολή της, η Γραμματεία του Διεθνούς Εμπορικού Επιμελητηρίου (I.C.C.) ενημέρωσε την Εταιρία ότι έχει λάβει ένα αίτημα για διαιτησία από την Kerneos S.A. (αιτών), μια γαλλική εταιρία που είναι πελάτης της Εταιρίας. Ο αιτών, με βάση μια 10ετή συμφωνία πώλησης βωξίτη με την Εταιρία, υποστήριζε ότι η Εταιρία έχει παραβιάσει τις συμβατικές της υποχρεώσεις λόγω μή παράδοσης των καθορισμένων ποσοτήτων στην προαναφερθείσα συμφωνία. Με βάση το αναθεωρημένο υπόμνημα που υποβλήθηκε την 29 η Ιουνίου, ο αιτών διεκδίκησε το ποσό των 4,8 εκατ. για ποινές καθυστέρησης και των 2,2 εκατ. για υποτιθέμενες ζημίες. Την 9 η Μαρτίου 2012, το Διεθνές Διαιτητικό Δικαστήριο του I.C.C. εξέδωσε την απόφαση του με βάση την οποία η Εταιρία υποχρεούται να καταβάλει στην Kerneos S.A. ποσό 2,2 εκατ. για ζημιές που η τελευταία υπέστη. Αναφορικά με τις ποινές καθυστέρησης, η απόφαση ορίζει ότι εφαρμόζεται η σχετική διάταξη της σύμβασης χωρίς όμως να επιδικάζει συγκεκριμένο ποσό. Επιπλέον, το Δικαστήριο απορρίπτει το αίτημα για την επιβολή ποινών καθυστέρησης για τα φορτία του 2009 και καλεί την Εταιρία να παράσχει πρόσθετες διευκρινίσεις για την περίοδο από την 1 η Ιανουαρίου έως την 15 η Μαΐου, σχετικά με ένα επικουρικό αίτημα που είχε υποβάλει κατά τη διάρκεια της διαιτησίας, σύμφωνα με το οποίο τα αιτηθέντα ποσά ποινών καθυστέρησης ήταν υπέρμετρα υψηλά και όφειλαν να περιοριστούν σε εύλογο ύψος. Πέραν τούτου, η KERNEOS SA έχει επιφυλαχθεί να υποβάλει πρόσθετο αίτημα για υποτιθέμενες ζημιές και ποινές καθυστέρησης για την περίοδο από την 15 η Μαΐου έως την 31 η Δεκεμβρίου. Με βάση την απόφαση του Διεθνούς Διαιτητικού Δικαστηρίου, το επιδικασθέν ποσό αποζημίωσης 2,2 εκατ. επιβάρυνε την κατάσταση αποτελεσμάτων της 31 ης Δεκεμβρίου. Επίσης, λαμβάνοντας υπ όψη την παραπάνω επιδικασθείσα αποζημίωση καθώς και την υλοποίηση της σύμβασης, εκτιμάται ότι θα υπάρξει εύλογος περιορισμός του ύψους των ποινών καθυστέρησης για το διάστημα από την 1 η Ιανουαρίου έως την 15 η Μαΐου. Με βάση τα προαναφερθέντα γεγονότα και εξελίξεις, η Διοίκηση του Ομίλου εκτιμά ότι πέραν της ανωτέρω αποζημίωσης, πρόβλεψη ποσού 1,3 εκατ. στις οικονομικές καταστάσεις της 31 ης Δεκεμβρίου επαρκεί για να καλύψει ποσά που ενδεχομένως να επιδικασθούν μελλοντικά. Τον Δεκέμβριο του 2003, ο Όμιλος εξαγόρασε την εταιρία S&B Industrial Minerals AD (πρώην Bentonit AD) από τους ιδιοκτήτες της, οι οποίοι είχαν προβεί στην εξαγορά της το 1998 μέσω διαδικασίας ιδιωτικοποίησης. Με βάση τη σύμβαση ιδιωτικοποίησης, οι αγοραστές ανέλαβαν έναντι της Αρχής Αποκρατικοποιήσεων της Βουλγαρίας δεσμεύσεις τις οποίες δεν τήρησαν, με συνέπεια να δημιουργηθούν συγκεκριμένες υποχρεώσεις. Εντούτοις, ο Όμιλος ουδέποτε ενημερώθηκε για το γεγονός αυτό, διότι η εταιρία S&B Industrial Minerals AD δεν θα μπορούσε να υπέχει ευθύνη για παράβαση των όρων της σύμβασης ιδιωτικοποίησης εφόσον συμβατικά υπόχρεοι ήταν οι προηγούμενοι ιδιοκτήτες. Μετά την αλλαγή του νομοθετικού πλαισίου το 2006, η Αρχή Αποκρατικοποιήσεων νομιμοποιήθηκε να στραφεί εναντίον των νομικών προσώπων που ιδιωτικοποιήθηκαν σε περίπτωση που οι αγοραστές δεν τηρούσαν τις συμβατικές τους υποχρεώσεις. Λόγω αυτής της αλλαγής, η Αρχή Αποκρατικοποιήσεων της Βουλγαρίας ενέγραψε το 2007 υποθήκη στα περιουσιακά στοιχεία της S&B Industrial Minerals AD για ποσό 1,1 εκατ. χωρίς να προβεί σε ενημέρωση εφόσον δεν είχε τη νομική υποχρέωση για αυτό. Το Νοέμβριο του, η S&B Industrial Minerals AD ενημερώθηκε για την έναρξη διαδικασίας κατάσχεσης των ενυπόθηκων περιουσιακών της στοιχείων για να εξοφληθεί απαίτηση ποσού 600 πλέον νόμιμων τόκων. Η κατάσχεση ανεστάλη προσωρινά. Πέραν της ανωτέρω αναστολής, η S&B Industrial Minerals AD προέβη σε περαιτέρω νομικές ενέργειες και προσεπικάλεσε την Οικονομική Επενδυτική Τράπεζα να παρέμβει ως εγγυήτρια της εξαγοράς του Εάν ο Όμιλος αναγκαστεί για οποιονδήποτε λόγο να καταβάλλει αποζημίωση, θα εγείρει αξιώσεις κατά των πωλητών και της Οικονομικής Επενδυτικής Τράπεζας, ως εγγυήτριάς τους στην εν λόγω εξαγορά. Λόγω της πολυπλοκότητας της υπόθεσης και της προσφυγής στη διαιτησία κατά των πωλητών και 120

125 39.ΔΕΣΜΕΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ (συνέχεια) των εγγυητών, η Διοίκηση του Ομίλου έχει βάσιμους λόγους να πιστεύει ότι δεν θα υπάρξουν οικονομικές ζημίες για τον Όμιλο. Πέραν των υποθέσεων για τις οποίες σχηματίστηκε η ανωτέρω πρόβλεψη, η Διοίκηση του Ομίλου θεωρεί ότι όλες οι λοιπές εκκρεμοδικίες θα τελεσιδικήσουν χωρίς να επιφέρουν σημαντική επίδραση στην οικονομική θέση και τα αποτελέσματά του Ομίλου και της Εταιρίας. (β) Εγγυήσεις: Ο Όμιλος κατά την 31 η Δεκεμβρίου και είχε χορηγήσει συνολικά εγγυητικές επιστολές ύψους 6,8 εκατ. περίπου και 4,9 εκατ. περίπου, αντίστοιχα, ενώ η Εταιρία 4,0 εκατ. και 2,9 εκατ. περίπου, αντίστοιχα, και οι οποίες αφορούσαν κυρίως μεταλλευτικές αδειοδοτήσεις. Επιπλέον, η Εταιρία κατά την 31 η Δεκεμβρίου είχε χορηγήσει εγγυήσεις υπέρ θυγατρικών της για την παροχή χορηγήσεων προς αυτές συνολικού ύψους 53,7 εκατ. περίπου ( 64,2 εκατ. περίπου την 31 η Δεκεμβρίου ). (γ) Δεσμεύσεις Από Λειτουργικές Μισθώσεις: Την 31 η Δεκεμβρίου ο Όμιλος και η Εταιρία είχαν ποικίλες συμφωνίες λειτουργικής μίσθωσης που αφορούν κυρίως την ενοικίαση κτιρίων και λήγουν σε διάφορες ημερομηνίες έως το Τα έξοδα ενοικίασης που περιλαμβάνονται στην κατάσταση αποτελεσμάτων της χρήσης που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου και και ανέρχονται σε 7,3 εκατ. περίπου και 7,1 εκατ. περίπου, αντίστοιχα (η Εταιρία 1,9 εκατ. περίπου και 1,8 εκατ. περίπου, αντίστοιχα). Τα ελάχιστα μελλοντικά πληρωτέα μισθώματα ενοικίασης κτιρίων βάσει μη ακυρώσιμων συμβολαίων λειτουργικής μίσθωσης την 31 η Δεκεμβρίου και έχουν ως εξής: Ο Όμιλος Η Εταιρία (σε εκατ.ευρώ) Εντός ενός έτους 6,0 5,7 1,8 1,8 1-5 έτη 14,6 14,0 7,5 7,5 Μετά από 5 έτη 19,9 22,4 16,8 19,3 40,5 42,1 26,1 28,6 (δ) Δεσμεύσεις από Συμβάσεις Κατασκευής Περιουσιακών Στοιχείων: Την 31 η Δεκεμβρίου και ο Όμιλος είχε δεσμεύσεις ποσού και αναφορικά με την κατασκευή περιουσιακών στοιχείων αντιστοίχως ( 829 και για την Εταιρία, αντιστοίχως). 121

126 40. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΩΝ ΤΟΜΕΩΝ Για διοικητικούς σκοπούς, ο Όμιλος είναι οργανωμένος σε κέντρα επιχειρηματικών δραστηριοτήτων και επιχειρηματικές μονάδες που βασίζονται στη φύση των βιομηχανικών ορυκτών εφαρμογών. Ο Ομιλος έχει πέντε λειτουργικούς τομείς προς παρουσίαση που δημιουργούν κέρδος και οι οποίοι διοικούνται ανεξάρτητα μεταξύ τους και τον Διοικητικό τομέα (corporate). Η πληροφόρηση που γνωστοποιείται εξωτερικά για τους λειτουργικούς τομείς βασίζεται στις εσωτερικές οργανωτικές και διοικητικές δομές του Ομίλου και στα κυριότερα κονδύλια των εσωτερικών οικονομικών αναφορών που δίνονται στον επικεφαλής λήψης επιχειρηματικών αποφάσεων ο οποίος είναι ο Διευθύνων Σύμβουλος. Ως εκ τούτου, οι λειτουργικοί τομείς προς παρουσίαση του Ομίλου είναι οι ακόλουθοι: Τομέας Μπεντονίτη: ο τομέας Μπεντονίτη προμηθεύει μπεντονίτη, ζεόλιθο, ανθρακικά υλικά και άλλα πρόσθετα υλικά σε πλήθος εφαρμογών, όπως άμμο καλουπιών χυτηρίων, σφαιροποίηση σιδηρομεταλλεύματος, έργα πολιτικού μηχανικού, άμμο υγιεινής κατοικίδιων ζώων, παραγωγή χάρτου και ζωοτροφές. Ο μπεντονίτης είναι άργιλος με υψηλή πλαστικότητα και κολλοειδείς ιδιότητες, με τη δυνατότητα να αυξάνει σημαντικά τον όγκο του όταν έρχεται σε επαφή με νερό, δημιουργώντας μία ζελατινώδη ουσία, χρήσιμη για τις συνδετικές και ρεολογικές ιδιότητές της. Τομέας Περλίτη: Ο περλίτης είναι μια φυσική ηφαιστειακή ύαλος που σχηματίζεται με την απότομη ψύξη και στερεοποίηση ηφαιστειακής λάβας, εγκλωβίζοντας νερό στη μάζα του, δημιουργώντας με αυτόν τον τρόπο την πιο σημαντική φυσική ιδιότητα του περλίτη, που είναι η ικανότητά του να διογκώνεται και να αυξάνει τον όγκο του. Ο περλίτης έχει ιδιότητες θερμικής και ηχητικής μόνωσης, ενώ παράλληλα γίνεται εξαιρετικά πορώδης, χαρακτηριστικά που τον καθιστούν απαραίτητο συστατικό των ελαφρών κονιαμάτων, άριστο υπόστρωμα για υδροπονικές καλλιέργειες και ένα σημαντικό συστατικό των πλακιδίων οροφής για ηχητική μόνωση. Τομέας Βωξίτη: Ο βωξίτης είναι το κυριότερο συστατικό για την παραγωγή αλουμίνας. Ο Όμιλος έχει ιδιόκτητα και μισθωμένα μεταλλεία βωξίτη κυρίως στις ορεινές περιοχές του Παρνασσού και της Γκιώνας, στην κεντρική Ελλάδα και την Ιταλία. Τα κοιτάσματα του Ομίλου είναι διασπορικού και βαιμητικού τύπου. Σημειώνεται ότι η δραστηριότητα Βωξίτη του Ομίλου στην Ελλάδα αναταξινομήθηκε ως διακοπτόμενη δραστηριότητα για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και εξαιτίας της αρχικής συμφωνίας για την σταδιακή μεταβίβαση της στην εταιρία Αλουμίνιον Α.Ε., όπως περαιτέρω αναλύεται στην Σημείωση 4. Η δραστηριότητα Βωξίτη στην Σαρδηνία εμφανίζεται στην γραμμή «Λοιπά». Τομέας Συλλιπασμάτων Συνεχούς Χύτευσης (C.C.F.) : Ο τομέας C.C.F. προμηθεύει συλλιπάσματα χύτευσης, συναφή προϊόντα και υπηρεσίες για την βιομηχανία χάλυβα. Τα συλλιπάσματα έχουν σύνθετη σύνθεση, εξειδικευμένη για την εξυπηρέτηση των αναγκών των πελατών και είναι απαραίτητα για την εξασφάλιση της αξιοπιστίας της λειτουργικής διεργασίας και την παραγωγή υψηλής ποιότητας χάλυβα με συνεχή χύτευση, απόχυση σε αναρροή, χύτευση σε κάδους και χύτευση με χρήση διανομέων. Τομέας Λοιπών Ορυκτών (Minerals trading): Ο τομέας των Λοιπών Ορυκτών προμηθεύει βιομηχανικά ορυκτά για την υαλουργία, τα κεραμικά, τη μεταλλουργία και τα πυρίμαχα. Παράγει προϊόντα προσαρμοσμένα στις ανάγκες των πελατών του, τα οποία υπόκεινται σε αυστηρό ποιοτικό έλεγχο στις ιδιόκτητες εγκαταστάσεις θραύσης και λειοτρίβησης. Ο Διοικητικός Τομέας (Corporate) συμπεριλαμβάνει τις διοικητικές δραστηριότητες, καθώς επίσης την έρευνα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και τη διαχείριση και ανάπτυξη ακινήτων. Δεν έχει πραγματοποιηθεί καμία συνάθροιση λειτουργικών τομέων. Η Διοίκηση παρακολουθεί τα λειτουργικά αποτελέσματα των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων ξεχωριστά με σκοπό τη λήψη αποφάσεων σχετικά με τη διάθεση των πόρων και την αξιολόγηση της απόδοσης. Η αξιολόγηση της απόδοσης του τομέα βασίζεται στις πωλήσεις, στα κέρδη / (ζημίες) πρό φόρων και στα Κέρδη προ φόρων, χρηματοδοτικών, επενδυτικών αποτελεσμάτων και αποσβέσεων («EBITDA»). Σημειώνεται ότι ο Όμιλος εφαρμόζει τις ίδιες λογιστικές αρχές για την επιμέτρηση των λειτουργικών αποτελεσμάτων των τομέων με αυτές 122

127 40. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΩΝ ΤΟΜΕΩΝ (συνέχεια) των οικονομικών καταστάσεων. Η χρηματοδότηση του Ομίλου, που περιλαμβάνει τα χρηματοοικονομικά έξοδα (εκτός των χρηματοοικονομικών εξόδων για προβλέψεις αποκατάστασης περιβάλλοντος και αποζημίωσης προσωπικού) και τα χρηματοοικονομικά έσοδα, καθώς και οι φόροι εισοδήματος παρακολουθούνται σε ενοποιημένο επίπεδο και περιλαμβάνονται στον διοικητικό τομέα (corporate) χωρίς να επιμερίζονται στους λειτουργικούς τομείς που δημιουργούν κέρδος. Οι συναλλαγές μεταξύ των λειτουργικών τομέων πραγματοποιούνται μέσα στα φυσιολογικά πλαίσια λειτουργίας του Ομίλου κατά τρόπο παρόμοιο με αυτές μεταξύ των συνδεμένων εταιριών. Οι διατομεακές πωλήσεις απαλείφονται σε επίπεδο ενοποίησης. Οι παρακάτω πίνακες παρουσιάζουν τις πωλήσεις και τα αποτελέσματα των λειτουργικών τομέων του Ομίλου για τις χρήσεις που έληξαν την 31 η Δεκεμβρίου και, αντίστοιχα: Πωλήσεις 1/1-31/12/ Σε τρίτους Διατομεακές Σύνολο πωλήσεων Αποτελέσματα Κέρδη / (ζημίες) προ φόρων EBITDA Μπεντονίτης Περλίτης C.C.F Λοιπά ορυκτά Λοιπά Corporate (31.320) (23.333) Απαλοιφές - (264) (264) - - Συνεχιζόμενες δραστηριότητες Διακοπτόμενες δραστηριότητες (4.478) Σύνολο Πωλήσεις 1/1-31/12/ Αποτελέσματα Σε τρίτους Διατομεακές Σύνολο πωλήσεων Κέρδη / (ζημίες) προ φόρων EBITDA Μπεντονίτης Περλίτης C.C.F Λοιπά ορυκτά Λοιπά (1.072) (831) Corporate (31.789) (25.633) Απαλοιφές - (519) (519) - - Συνεχιζόμενες δραστηριότητες Διακοπτόμενες δραστηριότητες (10.772) Σύνολο Ο παρακάτω πίνακας παρουσιάζει τα περιουσιακά στοιχεία των λειτουργικών τομέων του Ομίλου κατά την 31 η Δεκεμβρίου και : Μπεντονίτης Περλίτης C.C.F Λοιπά ορυκτά Λοιπά Corporate Απαλοιφές Πάγια διακρατούμενα προς πώληση Σύνολο στοιχείων ενεργητικού Ομίλου

128 40. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΩΝ ΤΟΜΕΩΝ (συνέχεια) Μπεντονίτης Περλίτης C.C.F Βωξίτης Λοιπά ορυκτά Corporate Απαλοιφές 139 Σύνολο στοιχείων ενεργητικού Ομίλου Σημειώνεται ότι οι απαιτήσεις από φόρους εισοδήματος (τρέχοντες και αναβαλλόμενοι), τα διαθέσιμα προς πώληση χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία, τα παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα και τα διαθέσιμα και ταμειακά ισοδύναμα περιλαμβάνονται στον Διοικητικό (Corporate) τομέα. Γεωγραφική πληροφόρηση Οι πωλήσεις προς τρίτους πελάτες, με βάση την χώρα που δραστηριοποιούνται, αναλύονται ως εξής: Πωλήσεις προς τρίτους πελάτες Χρήση Χρήση Γερμανία ΗΠΑ Γαλλία Ολλανδία Ιταλία Ρωσία Καναδάς Σουηδία Κίνα Βραζιλία Ισπανία Ηνωμένο Βασίλειο Ελλάδα Κορέα Τουρκία Ινδία Ουκρανία Βέλγιο Λοιπές Διακοπτόμενες δραστηριότητες Σύνολο Δεν υπάρχει καμία χώρα η οποία να υπερβαίνει το 3% των συνολικών πωλήσεων προς τρίτους πελάτες στην γραμμή «Λοιπές». Επιπρόσθετα, δεν υπάρχει κανένας πελάτης του οποίου οι πωλήσεις να ξεπερνούν το 5% των ενοποιημένων πωλήσεων. 124

129 40. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΩΝ ΤΟΜΕΩΝ (συνέχεια) Τα μη κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία του Ομίλου ανά γεωγραφική περιοχή αναλύονται ως εξής: Μη κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία Ελλάδα Γερμανία ΗΠΑ Ολλανδία Βουλγαρία Ιταλία Λοιπές Για τους σκοπούς αυτής της ανάλυσης, τα μη κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία περιλαμβάνουν τα ενσώματα πάγια περιουσιακά στοιχεία, τα επενδυτικά ακίνητα, την υπεραξία και τα λοιπά ασώματα πάγια περιουσιακά στοιχεία καθώς και τις συμμετοχές σε συγγενείς εταιρίες. 41. ΑΝΑΤΑΞΙΝΟΜΗΣΕΙΣ ΚΟΝΔΥΛΙΩΝ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΩΝ ΧΡΗΣΕΩΝ Τα παρακάτω ποσά έχουν αναταξινομηθεί για λόγους καλύτερης παρουσίασης και συγκρισιμότητας: (i) ταμειακή εισροή 179 μεταφέρθηκε από την γραμμή «Λοιπές Απαιτήσεις» στην γραμμή «Αύξηση/ (Μείωση) Δεσμευμένων Ταμειακών Διαθεσίμων» στην κατάσταση ταμειακών ροών για την χρήση που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου για τον Όμιλο και την Εταιρία. (ii) ποσό 260 μεταφέρθηκε από την γραμμή «Λοιπές Βραχυπρόθεσμες Υποχρεώσεις» στη γραμμή «Εμπορικές Υποχρεώσεις» για τον Όμιλο, (iii) ποσό 62 μεταφέρθηκε από την γραμμή «Ενοίκια και Παροχές Τρίτων» στην γραμμή «Διάφορα Έξοδα» της Σημείωσης 6 για την χρήση που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου για τον Όμιλο και την Εταιρία, (iv) αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις ποσού 216 μεταφέρθηκαν από την γραμμή «Λοιπές Αναβαλλόμενες Φορολογικές Απαιτήσεις» στην γραμμή «Έκτακτες Αμοιβές Προσωπικού» της Σημείωσης 13 για την χρήση που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου για τον Όμιλο, (v) αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις ποσού 445 μεταφέρθηκαν από την γραμμή «Λοιπές αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις» στην γραμμή Πρόβλεψη Απομείωσης Αξίας Αποθεμάτων» της Σημείωσης 13 για την χρήση που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου για τον Όμιλο, (vi) αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις ποσού 140 μεταφέρθηκαν από την γραμμή «Λοιπές αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις» στην γραμμή «Αποτίμηση Παραγώγων» της Σημείωσης 13 για την χρήση που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου για τον Όμιλο και την Εταιρία και (vii) ποσό 91 μεταφέρθηκε από την γραμμή «Προκαταβολές και Πιστώσεις» στη γραμμή «Προπληρωθέντα Έξοδα» της Σημείωσης 25 για την χρήση που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου για τον Όμιλο και την Εταιρία. 42. ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΜΕΤΑΓΕΝΕΣΤΕΡΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ Την 9 η Μαρτίου 2012, το Διεθνές Διαιτητικό Δικαστήριο του Διεθνούς Εμπορικού Επιμελητηρίου εξέδωσε απόφαση αναφορικά με το αίτημα της εταιρίας Kerneos S.A. κατά της Εταιρίας με την οποία επιδίκασε στην πρώτη αποζημίωση που ανέρχεται στο ποσό των 2,2 εκάτ. Περισσότερες λεπτομέρειες για αυτό το γεγονός αναφέρονται στην Σημείωση

130 43. ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΙΣΟΤΙΜΙΕΣ Οι ισοτιμίες που χρησιμοποιήθηκαν για την μετατροπή των οικονομικών καταστάσεων των θυγατρικών εταιριών από ξένο νόμισμα σε είναι οι εξής: ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΣΗΣ Δ% 1 = USD 1,2939 1,3362-3% 1 = GBP 0,8353 0,8608-3% 1 = BGN 1,9558 1,9558 0% 1 = HUF 314,58 277,95 13% 1 = TRY 2,443 2,069 18% 1 = CNY 8,1588 8,8220-8% 1 = GEL 2,1740 2,3440-7% 1 = KRW 1.494, ,60-1% 1 = BRL 2,4342 2,2280 9% 1 = INR 68,713 59,821 15% 1 = MAD 11, ,1675 0% 1 = PLN 4,4580 3, % ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΥΝΟΛΙΚΩΝ ΕΣΟΔΩΝ Μέση ισοτιμία 1/1-31/12 Μέση ισοτιμία 1/1-31/12 Δ% 1 = USD 1,3920 1,3257 5% 1 = GBP 0,8679 0,8578 1% 1 = BGN 1,9558 1,9558 0% 1 = HUF 279,37 275,48 1% 1 = TRY 2,338 1,997 17% 1 = CNY 8,9960 8,9712 0% 1 = GEL 2,3441 2,3638-1% 1 = KRW 1.541, ,94 1% 1 = BRL 2,3293 2,3317 0% 1 = INR 64,886 60,534 7% 1 = MAD 11, ,1265 1% 1 = PLN 4,1206 3,9947 3% 126

131 B Βιομηχανικά Ορυκτά Α.Ε. ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΕΝΔΙΑΜΕΣΩΝ ΣΥΝΟΠΤΙΚΩΝ Ε. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ 127

132 128