ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ : «ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΑΣΤΙΚΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥ»

Transcript

1 Α.Τ.Ε.Ι ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ : «ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΑΣΤΙΚΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥ» * (ΟΥΔΑΣΤΕΣ : ί'^αραμεσινη ΑΝΘΗ Α.ΕΜ. 333=1 Ί ΣΙΓΚΟΣ ΜΗΝΑΣ Α.Ε.Μ. 37ύ0 ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ; ΚΩΣΤΗΣ I. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΒΑΛΑ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2011

2 ΑΦΙΕΡΩΝΕΤΑΙ ΣΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ ΜΑΣ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΠΑΝΤΑ ΔΙΠΛΑ ΜΑΣ ΚΑΙ ΜΑΣ ΣΤΗΡΙΖΟΥΝ ΣΕ ΚΑΘΕ ΜΑΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ. ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΘΥΜΕ.

3 Ένας από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους ανημετώτπσης της ρύπανσης των υδάτινων πόρων από τα απόβλητα είναι οι Εγκαταστάσεις Επεξεργασίας Αστικών Αποβλήτων (ΕΕΑΑ). Οι ΕΕΑΑ έχουν ως σκοπό τον καθαρισμό των αστικών αποβλήτων από τα βλαβερά συστατικά που περιέχουν, ώστε αυτά να διατεθούν ακίνδυνα στο περιβάλλον. Ως βλαβερά συστατικά των αποβλήτων θεωρούνται τα ογκώδη αντικείμενα, η άμμος, τα μικρού μεγέθους στερεά που αιωρούνται στη μάζα των αποβλήτων (αιωρούμενα στερεά), τα οργανικά-φυσικά συστατικά, οι παθογόνοι μικροοργανισμοί και τα θρεπτικά στοιχεία (άζωτο και φώσφορος). Αν τα απόβλητα διοχετεύονται χωρίς επεξεργασία σ έναν υδάτινο αποδέκτη δημιουργούν διάφορα προβλήματα. Τα ογκώδη στερεά, η άμμος και τα αιωρούμενα στερεά προκαλούν περισσότερο αισθητική δυσαρέσκεια παρά ουσιαστική ρύπανση του υδάτινου φορέα. Οι παθογόνοι μικροοργανισμοί είναι υπεύθυνοι για τη μετάδοση των ασθενειών στον άνθρωπο και σε άλλους οργανισμούς. Η παρουσία τους διαπιστώνεται από τα αποτελέσματα που επιφέρουν στον άνθρωπο όπως π.χ. δερματικές και άλλες μολύνσεις. Αυτοί χρησιμοποιούνται συχνά ως το βασικότερο κριτήριο για την καταλληλότητα ή όχι μιας ακτής για κολύμβησης, αλιείας κλπ. Τα οργανικά συστατικά είναι όμως τα περισσότερο υπεύθυνα για τις δυσάρεστες καταστάσεις ρύπανσης. Και αυτό γιατί κάθε υδάτινος φορέας, αλλά και τα ίδια τα απόβλητα, περιέχουν μικροοργανισμούς που καταναλώνουν τα οργανικά συστατικά των αποβλήτων, καθώς και το άζωτο και το φώσφορο, για να τραφούν και να πολλαπλασιαστούν καταναλώνοντας παράλληλα το οξυγόνο (δηλαδή αναττνέοντας), που βρίσκεται διαλυμένο στο νερό του φορέα μέχρι να το εξαφανίσουν τελείως. Το άζωτο και ο φώσφορος, μπορεί να δημιουργήσουν το λεγόμενο φαινόμενο του ευτροφισμού, που εκδηλώνεται με την υπερβολική ανάτπυξη στον υδάτινο φορέα. Το Συμβούλιο Υπουργών Περιβάλλοντος της ΕΟΚ εξέδωσε οδηγία (19/3/92) για το καθαρισμό των αστικών αποβλήτων, στην οποία προβλέττεται ότι θα πρέττει να εγκατασταθούν ΕΕΑΑ σε όλες τις πόλεις της Κοινότητας.

4 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ... 6 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ε.1 Προέλευση - Είδη - Σύνθεση Λυμάτων... 7 Ε.2 Επεξεργασία λυμάτω...8 Ε.2.1 Στάδια επεξεργασίας λυμάτων...8 Ε.2.2 Μη συμβατικές μέθοδοι εττεξεργασίας λυμάτων...11 Ε.2.3 Διαχείριση Λάσπης...11 Ε.3 Ιστορική ανάδρομη Ε.3.1 Το νερό και η άποψη του χρήστη στην αρχαιότητα Ε.3.2 Η αποχέτευση...16 Ε.3.3 Οι ξηροί βόθροι...17 Ε.3.4 Το νερό στον μεσαίωνα...18 Ε.3.5 Η επεξεργασία των αποβλήτων Ε.3.6 Θεσσαλονίκη ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥ 1.1 Περιγραφή τμημάτων εγκατάστασης βιολογικού καθαρισμού Υποδοχή και προεπεξεργασία Λυμάτων Φρεάτια άφιξης λυμάτων Αντλιοστάσιο αρχικής ανύψωσης Φρεάτιο εισόδου και παράκαμψης (by pass) της εγκατάστασης Εσχάρωση λυμάτων Εξάμμωση - Λιποσυλλογή λυμάτων Μετρητής παροχής λυμάτων...31

5 1.1.8 Δεξαμενές σττος>ωσ(ρόρωσης Δεξαμενές βιολογικής επεξεργασίας λυμάτων Δεξαμενές τελικής καθίζησης Αντλιοστάσια ανακυκλοφορίας - ττερίσσειας ιλύος Απολύμανση λυμάτων Πάχυνση ιλύος αστικών λυμάτων Αφυδάτωση ιλύος Προδιαγραφές -Εξοπλισμός και Υλικά κατασκευής των ετπμέρους Τμημάτων εγκατάστασης Βιολογικού Καθαρισμού Οικοδομικές εργασίες κτιρίων Μόνωση κτιρίων Δίκτυο αποχέτευσης ομβρίων Σωληνωτοί αγωγοί και σωληνώσεις μεταφοράς λυμάτων και Νερού Τύποι σωλήνων κατά τμήματα έργου Απολύμανση αγωγών πόσιμου νερού Απλές χαλύ βδινες και σωληνωτές κατασκευές Χυτοσίδηρό εξαρτήματα Διαμόρφωση χώρων πρασίνου Προδιαγραφές και υλικά ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού Γενικά στοιχεία για τον ηλεκτρομηχανολογικό εξοπλισμό Παράδοση εξοπλισμού και Αποθήκευση Βιομηχανικές κατασκευές Εγκαταστάσεις κτιρίων Αντλίες Υποβρύχιες αντλίες Κοχλιωτές αντλίες Δοσομετρικές αντλίες Λοβοειδείς φυσητήρες αέρα Επιφανειακοί αεριστήρες Ταινιοφιλτρόπρεσσα Αναδευτήρες - Αναμικτήρες Μεταφορικές ταινίες...87

6 Κοχλιομεταφορείς Ανυψωτικοί μηχανισμοί Όργανα μετρήσεως ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΑΣΤΙΚΩΝ ΛΥΜΑΤΩΝ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΚΟΝΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Εικόνα Ε.1 Διάγραμμα ροής αστικών λυμάτων...8 Εικόνα Ε.2 Εγκατάσταση φίλτρων...10 Εικόνα Ε. 3 Αποχέτευση...18 Εικόνα Ε.4 Τομή και κάτοψη της τουαλέτας στο ισόγειο του ανακτόρου Της Κνωσού ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Εικόνα 1.1 Εγκατάσταση προεττεξεργασίας λυμάτων Εικόνα 1.2 Δεξαμενή εξισορρόπησης...22 Εικόνα 1.3 Αντλιοστάσιο εισόδου εγκατάστασης... 24

7 Εικόνα 1.4 Εσχάρα αυτοκαθαριζόμενη Εικόνα 1.5 πρέσα εσχαρισμάτων...27 Εικόνα 1.6 Μονάδα εξάμμωσης - λιποσυλλογής...29 Εικόνα 1.7 Εγκατάσταση μετρητή παροχής Εικόνα 1.8 Δεξαμενή σποφωσφόρωσης...34 Εικόνα 1.9 Δεξαμενή βιολογικής επεξεργασίας λυμάτων...36 Εικόνα 1.10 Δεξαμενή αερισμού Εικόνα 1.11 Δεξαμενή τελικής καθίζησης...39 Εικόνα 1.12 Δεξαμενή χλωρίωσης Εικόνα 1.13Παχυντής ιλύος...44 Εικόνα 1.14 Εγκατάσταση αφυδάτωσης λάσπης...47 Εικόνα 1.15 Ταινιοφιλτρόπρεσσα Εικόνα 1.16 Διάγραμμα βιολογικού καθαρισμού Δήμου Κρανιδίου Εικόνα 1.17 Αντλίες...74 Εικόνα 1.18 Δοσομετρικές αντλίες Εικόνα 1.19 Λοβοειδής φυσητήρας...81 Εικόνα 1.20 Ταινιοφιλτρόπρεσσα Εικόνα 1.21 Αναδευτήρες - Αναμικτήρες...86 Εικόνα 1.22 Μεταφορικές ελαστικές ταινίες Εικόνα 1.23 Κοχλιομεταφορείς...88

8 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Στην παρούσα τττυχιακή εργασία παρουσιάζεται η κατασκευή ενός αστικού βιολογικού καθαρισμού. Ξεκινώντας με μια σύντομη ιστορική ανάδρομη για την αποχέτευση στην αρχαιότητα και προχωρώντας στη σύγχρονη Ελλάδα ερχόμαστε σ επαφή με τις αντίστοιχες τεχνολογίες της κάθε εποχής και την εξέλιξή τους. Αναλύεται τόσο η διαδικασία όσο και όλα τα στάδια του βιολογικού καθαρισμού, πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια επεξεργασία. Κατόπιν εξετάζεται η εγκατάσταση ενός αστικού βιολογικού καθαρισμού και γίνεται πλήρης περιγραφή των τμημάτων της εγκατάστασης. Αναφέρονται οι προδιαγραφές, ο εξοπλισμός και τα υλικά κατασκευής των επιμέρους τμημάτων της εγκατάστασης, καθώς και οι προδιαγραφές και τα υλικά του ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού της. Τέλος παραθέτεται η νομοθεσία που αφορά την επεξεργασία των αστικών λυμάτων.

9 Ε.1 Προέλευση - Είδη - Σύνθεση Λυμάτων. Ο όρος λύματα αναφέρεται στα υγρά αττόβλητα από τις κατοικίες (οικιακά λύματα) και τα υγρά απόβλητα από τις συνήθεις δραστηριότητες μιας πόλης (αστικά λύματα). Όταν τα υγρά απόβλητα μιας πόλης περιέχουν και σημαντικές ποσότητες υγρών βιομηχανικών αποβλήτων, τότε ονομάζονται υγρά αστικά απόβλητα. Τα οικιακά λύυατα παράγονται από τις ανάγκες των ανθρώπων όπως η αφόδευση, η χρήση μπάνιου, η προετοιμασία του φαγητού κ.α. Κατά μέσο όρο παράγονται λίτρα ανά άτομο κάθε ημέρα. Τα αστικά λύυατα παράγονται από δημόσια κτίρια, νοσοκομεία κλπ. Η ποιότητα και η ποσότητα των βιομηχανικών αποβλήτων μεταβάλλεται συνεχώς και δεν είναι εύκολο να προσδιοριστεί, αφού πολλές βιομηχανίες ρίχνουν παράνομα ανεπεξέργαστα τα απόβλητά τους στο αποχετευτικό δίκτυο μιας πόλης. Τα λύματα περιέχουν αιωρούμενα στερεά σωματίδια, διαλυμένα οργανικά υλικά (χαρτί, κόπρανα, ούρα, σαπούνια, απορρυπαντικά, λίττη, έλαια και υπολείμματα τροφών), ανόργανα συστατικά (άμμο, άργιλο, αμμωνία, φώσφορο, μεταλλικές ενώσεις, κλπ.) και μικροοργανισμούς. Η δυσάρεστη οσμή και το χρώμα τους οφείλεται στο οργανικό υλικό, το οποίο υφίσταται αναερόβια διάσπαση. Η ανεξέλεγκτη διάθεση των λυμάτων στους υδάτινους αποδέκτες (κλειστούς κόλπους, λίμνες, ποτάμια) προκαλεί ρύπανση και συνθήκες ευτροφισμού. Η μικροβιακή διάσπαση του οργανικού υλικού έχει ως αποτέλεσμα την κατανάλωση του οξυγόνου των υδάτινων αποδεκτών και δημιουργία αναερόβιων συνθηκών με συνέπεια την έκλυση αφόρητης δυσοσμίας. Η σύνθεση των λυμάτων μπορεί να προσδιορισθεί χρησιμοποιώντας φυσικές, χημικές, και βιολογικές διαδικασίες.

10 Ε.2 Εττ«ξ ργασία λυμάτων. Η επεξεργασία λυμάτων είναι η διαδικασία που διαχωρίζει τις επικίνδυνες ουσίες από το νερό στα λύματα, ώστε το νερό να μπορεί να χρησιμοποιηθεί στο περιβάλλον. Τα λύματα μεταφέρονται στις εγκαταστάσεις καθαρισμού μέσω των υπονόμων, μερικές φορές και με χρήση ειδικών βυτιοφόρων οχημάτων. Ε.2.1 Στάδια εττεξεργασίας λυμάτων. Υπάρχουν συνήθως τρία βασικά στάδια επεξεργασίας λυμάτων. Αυτά είναι τα ακόλουθα (εικόνα Ε.1). Δ ΙΑ Γ Ρ Α Μ Μ Α Ρ Ο Η Σ aceamcmm ΧΥΓΚΕΝΤΡΟΖΗΧ ΑΕΤΓΑΓΕΙ AYMATQM ΑΙΑΧΟΡΙΓΤΜΧ XTEPtOH AM 11*0 ΖΥ ΛΑΕ IT ΜΜΧΑΝΟΓΤΑΧΙΟ MC ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΑΧΓΙΟΕΎΑΑΕΚΤνΙΧ ΕΠΙΓΤΡΟ ΜΪ ZVrKCNTPOZH A ACrAHCNH ΧΑ0Ρ10ΖΗΣ ΐε^ΕΡΓΑΧίΑΖ Εικόνα Ε.1 Διάγραμμα ροής επεξεργασίας αστικών λυμάτων

11 Ποωτοβάθυια επεξεργασία Στοχεύει κυρίως στην αφαίρεση του αιωρούμενου υλικού (οργανικού και ανόργανου). Περιλαμβάνει συνήθως την προεπεξεργασία και την πρωτοβάθμια καθίζηση. Η προεπεξεργασία περιλαμβάνει την εσχάρωση, τους πολτοποιητές και τα τριβεία, την εξάμμωση, καθώς και τη μέτρηση ή και την εξισορρόπηση της παροχής. Στόχος της είναι η απομάκρυνση σωμάτων που επιπλέουν ή βρίσκονται σε αιώρηση στα λύματα κι εγκυμονούν κινδύνους έμφραξης των αγωγών, καταστροφής του μηχανολογικού εξοπλισμού (ττχ. αντλίες) και τελικά δυσλειτουργίας των μονάδων επεξεργασίας που ακολουθούν. Εδώ εςκιρμόζεται μηχανική μέθοδος. Αφαιρούνται πρώτα τα μεγάλα αντικείμενα, όπως τα ξύλα, τα σίδερα, κουτιά κ.α. Αυτό γίνεται επειδή υπάρχει ττερίτττωση να καταστραφούν οι εγκαταστάσεις του βιολογικού καθαρισμού αν αυτά τα υλικά περάσουν στο εσωτερικό. Εδώ χρησιμοποιούνται κεκλιμένες σχάρες για την κατακράτηση των στερεών υλικών (πάνω από 2 cm). Η συγκράτηση της άμμου γίνεται μέσα σε ειδικές δεξαμενές όπου η ταχύτητα ροής διατηρείται σε χαμηλά επίπεδα και η άμμος κατακάθεται. Η ποωτοβάθυια καθίζηση περιλαμβάνει δεξαμενές καθίζησης (συνήθως κυκλικής διατομής) που συχνά αναφέρονται εν συντομία ΔΠΚ κι έχει ως σκοπό ν απομακρύνει τα αιωρούμενα οργανικά και ανόργανα στερεά, ώστε να μειωθεί το ρυπαντικό φορτίο που προορίζεται για τα επόμενα στάδια εττεξεργασίας. Η πρωτοβάθμια καθίζηση αφαιρεί τα καθιζάνοντα στερεά υπό μορφή πρωτοβάθμιας ιλύος (λάσπης) και το υπερκείμενο υγρό αποτελεί την πρωτοβάθμια εττεργασμένη εκροή, που είναι διαθέσιμη προς περαιτέρω επεξεργασία. Η καθίζηση είναι η ττιο πρακτική και οικονομική μέθοδος για την απομάκρυνση των αιωρούμενων στερεών που κατακάθονται στον πυθμένα και απομακρύνονται σαν λάσπη. Δευτεοοβάθυια επεξεργασία Στο δεύτερο στάδιο καθαρισμού αφαιρούνται βιολογικά απόβλητα, όπως τα ανθρώπινα, οι σάπωνες και τα απορρυπαντικά. Η πλειονότητα των

12 βιολογικών εγκαταστάσεων χρησιμοποιεί αερόβια αποικοδόμηση. Αποτελεί βασική μονάδα βιολογικής οξείδωσης και μπορεί να γίνει με διήθηση μέσα από φίλτρα χρήση ενεργού λάσπης Τα αίλτοα αποτελούνται από ένα στρώμα με χαλίκια που συσσωρεύονται σε κυκλικές ή ορθογωνικές δεξαμενές, σε ύψος 1,5-2,0 m πάνω από το τσιμεντένιο δάπεδο που έχει ανοίγματα για τη συγκέντρωση του νερού σε στραγγιστήρια και την ελεύθερη κυκλοφορία του αέρα. Τα λύματα διασκορπίζονται πάνω στην επιφάνεια του στρώματος από περιστρες>όμενους διανομείς λυμάτων. Ένα πλήθος από βακτηρίδια που είναι προσκολλημένα στα χαλίκια δημιουργούν μια βιολογική μεμβράνη. Τα λύματα καθώς πέφτουν προς τα κάτω γλύφοντας τη βιολογική μεμβράνη, καθαρίζονται από τα βακτήρια. Εικόνα Ε.2 Εγκατάσταση φίλτρων Μια εγκατάσταση καθαρισμού με ενεονή λάσπη αποτελείται από δεξαμενές στις οποίες διοχετεύεται αέρας (εικόνα Ε.2). Η λάσπη από τη δεξαμενή καθίζησης που είναι πλούσια σε βακτηρίδια προστίθεται στα λύματα

13 πριν από την είσοδό τους στη δεξαμενή. Στον πυθμένα της δεξαμενής είναι εγκατεστημένοι φυσητήρες από όπου βγαίνει αέρας με μορφή ελάχιστων φυσαλίδων, έτσι που τα βακτηρίδια, τα λύματα και ο αέρας να είναι σε συνεχή επαφή επιτυγχάνοντας τον καθαρισμό. Μετά τον αερισμό τα λύματα οδηγούνται σε δεξαμενές τελικής καθίζησης και από κει αφού απαλλαγούν από όλα τα αιωρούμενα και οργανικά σωματίδια απορρέουν στον αποδέκτη ακίνδυνα. Τριτοβάθμια επεξεονασία Σκοπός της είναι η αφαίρεση βαρέων μετάλλων και τοξικών ή άλλων συστατικών. Το στάδιο αυτό είναι επιθυμητό όταν η παρουσία βιομηχανικών αποβλήτων στα λύματα είναι σημαντική και ο στόχος είναι η επαναχρησιμοποίηση των λυμάτων (ττχ. στην βιομηχανία, για άρδευση ή για χώρους αναψυχής). Δεν μπορεί να εςκιρμοστεί σε όλα τα εργοστάσια επεξεργασίας λυμάτων εξαιτίας του υψηλού κόστους του εξοπλισμού. Κύριος σκοπός είναι η αφαίρεση του φωσφόρου και του αζώτου. Το άζωτο μπορεί να βρίσκεται στο νερό με τη μορφή αμμωνίας, η οποία είναι τοξική για τα ψάρια. Οι ενώσεις του φωσφόρου (άλατα) μπορούν να προκαλέσουν ευτροφισμό στις λίμνες ή στη θάλασσα. Στο στάδιο αυτό περιλαμβάνονται επεξεργασίες όπως η κροκίδωση - ιζηματοποίηση, η διύλιση, η προσρόφηση από ενεργό άνθρακα και διεργασίες με μεμβράνες. Ε.2.2 Μη συμβατικές μέθοδοι εττεξεργασίας λυμάτων. Ηλεκτρομαγνητικά κύματα ή ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία είναι η μετάδοση της ενέργειας στο χώρο με τη χρήση ηλεκτρικών και μαγνητικών πεδίων. Η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία μπορεί να προσδιοριστεί με βάση τη συχνότητα, το κενό, το μήκος κύματος ή την ενέργεια των φωτονίων. Για τον καθαρισμό του νερού τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα στη χαμηλότερη θέση της υπεριώδους δεσμίδας θα έχουν ως αποτέλεσμα την θέρμανση του νερού.

14 Ε.2.3 Διαχείριση Λάσπης. Η λάσπη (ιλύς) που θα προέλθει από τα λύματα πρέπει να υποστεί διαχείριση και επεξεργασία με αποτελεσματικό και ασςκιλή τρόπο. Ο σκοπός της χώνευσης της λάσπης είναι η μείακτη της οργανικής ύλης και των παθογόνων μικροοργανισμών. Οι τπο συνηθισμένοι μέθοδοι επεξεργασίας της λάσπης είναι η αερόβια χώνευση και η σύνθεση. > Αναεοόβια χώνευση Η αναερόβια χώνευση είναι μια διαδικασία η όποια πραγματοποιείται με την απουσία οξυγόνου. Η διαδικασία μπορεί να είναι είτε θερμόφιλη χώνευση, στην οποία η λάσπη βρίσκεται υπό ζύμωση μέσα σε δεξαμενές σε θερμοκρασία 55 βαθμών Κέλσιου. Ονομάζεται θερμόφιλη εξαιτίας των μικροοργανισμών που παίρνουν μέρος στην διαδικασία, οι οποίοι περιέχουν ένζυμα τα όποια λειτουργούν σε υψηλές θερμοκρασίες. Αυτά τα ένζυμα έχουν μεγάλη σημασία σε πολλές εφαρμογές της βιοτεχνολογίας. Επίσης η διαδικασία μπορεί να είναι μεσόφιλη δηλαδή σε θερμοκρασία 36 βαθμών Κέλσιου. Κατά την αναερόβια χώνευση παράγεται βιοαέριο με υψηλή ττεριεκτικότητα σε μεθάνιο, το όποιο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την θέρμανση των δεξαμενών καθώς και για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών των εγκαταστάσεων. Σε μεγάλες μονάδες επεξεργασίας λυμάτων μπορεί να παραχθεί περισσότερη ενέργεια από όση χρειάζεται για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της μονάδας. Το πλεονεκτήματα της αναερόβιας διαδικασίας είναι η παραγωγή του μεθανίου. Κατά τη διάρκεια της χώνευσης η περιεκτικότητα σε οργανικά πέφτει και το κύριο προϊόν είναι αέριο που κατά 70% ττεριέχει μεθάνιο και 30% διοξείδιο του άνθρακα, ενώ ο όγκος της λάσπης μειώνεται στο 1/3. Το αέριο που παράγεται χρησιμοποιείται για καύση και παραγωγή ηλεκτρικής ενεργείας μειώνοντας το κόστος λειτουργιάς των εγκαταστάσεων. Τα μειονεκτήματα είναι η μεγάλη χρονική περίοδος που χρειάζεται η διαδικασία (έως 30 ημέρες) καθώς και το υψηλό κόστος.

15 > Αεροβίκή ϊώνευση Η αεροβική χώνευση είναι μια βακτηριακή διαδικασία, η όττοια λαμβάνει χώρα παρσυσία οξυγόνου. Κάτω από αερόβιες συνθήκες, τα βακτήρια καταναλώνουν με γρήγορο ρυθμό την οργανική ύλη, μετατρέποντας την σε διοξείδιο του άνθρακα. Αφού η οργανική ύλη καταναλωθεί, τα βακτήρια πεθαίνουν και καταναλώνονται από άλλα βακτήρια. Το πλεονέκτημα της αερόβιας διαδικασίας είναι ότι πραγματοποιείται πολύ ταχύτερα, έχοντας έτσι μικρότερες κεφαλαιουχικές δαπάνες, δηλαδή αποδίδει περισσότερο. Το λειτουργικό κόστος, όμως, είναι πολύ μεγαλύτερο, εξαιτίας του ενεργειακού κόστους για τον αερισμό που χρειάζεται για την προσθήκη οξυγόνου στην διαδικασία. Η χώνευση της λάσπης περιέχει μονό 5% στερεά. Η ξήρανση της που γίνεται σε ρηχές δεξαμενές αυξάνει το ποσοστό αυτό σε 25% και πάνω, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα μεταφοράς και διάθεσης της σαν λίπασμα στα χωράφια ή φόρτωση και πόντιση της στη θάλασσα για τροφή των ψαριών. Ε.3 Ιστορική αναδρομή Ε.3.1 Το νερό και η άποψη του χρήστη στην αρχαιότητα Το νερό, φαίνεται σε μια πρώτη θεώρηση των στοιχείων, να διοχετεύεται στους οικισμούς, που ούτως ή άλλως είναι κτισμένοι κοντά σε μεγάλες πηγές νερού, να ρυπαίνεται για να τους εξυγιάνει και να απομακρύνεται. Έχουμε, δηλαδή, μόνο εξυγίανση του οικισμού με το νερό, όπως ττεριγράφει ο άθλος του Ηρακλή με την κόπρο του Αυγείου; Γιατί ο άθλος δεν αναφέρει τι γίνεται το νερό μετά την έκπλυση των στάβλων. Αντίθετα, για το Γάγγη σήμερα οι συνέπειες μας είναι γνωστές. Απ τις δημοσιεύσεις που έχουν γίνει γνωστές για το αρχαίο Δίον στον Όλυμπο και την Όλυνθο, παίρνουμε τις παρακάτω πληροφορίες; Το νερό που διοχετεύεται στον οικισμό διαμοιράζεται σε διαφορές χρήσεις: Στην οικιακή γοήση το νερό χρησιμοποιείται για πόση, καθάρισμα, πλύσιμο, οικιακές εργασίες, οπότε και χρεώνεται αττευθείας στον καταναλωτή.

16 τουλάχιστον στη ρωμαϊκή εποχή. Το σπίτι στη γωνία Ιττποκράτους και Αθηνάς ήταν απ τη βυζαντινή εποχή η κατοικία του διανομέα κι ελεγκτή νερού. ΤΟ ΛΟΥΤΡΟ Στην αρχαιότητα, σπάνια η λεκάνη του σπιτιού έχει απορροή στο δίκτυο αποχέτευσης της πόλης. Στην περίτττωση που υπάρχει, τα ττεριττώματα πηγαίνουν απευθείας σ αυτό, όπου το νερό βρίσκεται σε συνεχή ροή. Αν δεν υπάρχει συνεχής απορροή, τότε τα περιπώματα πρέττει να μεταφέρονται εκτός οικίας. Τι πιο λογικό από το να πάνε για λίπασμα, μια που σίγουρα είχαν παρατηρήσει πως όπου πέσουν προκαλούν ευτροφισμό σαν καθαρό λίπασμα. Όταν το σπίτι δεν έχει τρεχούμενο νερό στο λουτρό, το νερό που το μεταφέρουν, ακόμα και αν αυτό το κάνει σκλάβος, προάγει σε σεμνότητα της κατανάλωσης του. Έτσι το λουτρό στην αρχαιότητα είχε όλα τα λειτουργικά μέσα με το σημερινό, εκτός από το καζανάκι και το τρεχούμενο νερό. ΤΟ ΜΑΓΕΙΡΕΙΟ Το μαγειρείο στον οίκο της αρχαιότητας είναι ο χώρος όπου υπάρχει η εστία δηλαδή η θέρμανση του στπτιού. Δίπλα σ αυτόν είναι και το λουτρό για τον ίδιο λόγο. Εδώ βρίσκεται και τρεχούμενο νερό, εφόσον υπάρχει στο σπίτι. Στην εστία παράγεται το φαγητό. Έρχονται τα τρόφιμα, καθαρίζονται, βράζονται ή ψήνονται. Η διαδικασία αυτή παράγει στερεά απορρίμματα και υγρά λύματα. Και τα δυο μεταφέρονται εκτός οικίας. Τα μεν στερεά θ απορριφθούν στη χωματερή της εποχής, τα δε υγρά απορρίτπονται στον κήπο. Η κουζίνα στη νεώτερη εποχή και μέχρι το 1950 έχει τα παραπάνω χαρακτηριστικά κι επιπλέον τρεχούμενο νερό και το καζάνι όπου βράζονται τα ρούχα. Το δίκτυο αποχέτευσης είναι πολύ άσχημο στις πολυκατοικίες της εποχής. Έτσι κάνεις δεν τολμά να ρίξει πολλά πράγματα σ αυτό και να το βουλώσει. Στη σύγχρονη εποχή με τα φοβερά έπιπλα κουζίνας, τις εντοιχισμένες ηλεκτρικές συσκευές και τη βασίλισσα νοικοκυρά να χαμογελά ευτυχισμένα, ο πρωτεύων ρόλος του νερού έχει εξαφανιστεί από το προσκήνιο του προβληματισμού

17 Στη δηυόσια χρήση έχουμε διάθεση του νερού πρώτα σε θέρμες και σε δημόσια σιντριβάνια και μετά σε δημόσιες κρίνες ύδρευσης χωρίς να χρεώνεται, σαν φιλολαϊκό μέτρο. Αυτό γίνεται στις φτωχότερες γειτονιές, όπου η κατανάλωση είναι μικρότερη. Η υγιεινή και η πολιτιστική άποψη που επικρατεί, μας οδηγεί από τις περιγραφές που υπάρχουν στο συμπέρασμα ότι έχουμε υψηλότερο επίπεδο από το μεσαίωνα και έως και το μεσοπόλεμο. Για την τροφοδοσία των σπιτιών υπάρχουν, λοιπόν, δημόσιες προβλέψεις ύδρευσης που σναφέραμε. Στα σπίτια των ευπορότερων έχουμε πηγάδια ομβρίων από το νερό της στέγης. Έχουμε εναλλακτικά ιδιωτικές κρήνες με ρηχές πισίνες (Impluvium/ Δίον, Παντερμαλής, Καραδέδος). Αυτά τα Impluvium τροφοδοτούνται από το δημόσιο δίκτυο ύδρευσης και στη συνέχεια τρο(ροδοτούν τα πηγάδια που βρίσκονται στο κέντρο τους. Στη δεύτερη αυτή ττερίπτωση το νερό που περισσεύει, εκρέει στη συνέχεια, στο δίκτυο αποχέτευσης. Αυτός ο συνδυασμός Impluvium - πηγάδι έχει κατά την άποψή μας, την εξής λογική : Α) Ύπαρξης αποθηκευμένου νερού δεδομένης ποσότητας για κάθε περίτττωση για ώρα πυρκαγιάς, νερού απαραίτητου σε μια πόλη, όπου η ανοδομή των σπιτιών είναι από εύφλεκτα υλικά (Μουσείο Πέλλας). Β) Νερού για εξασςκίλιση ισοκατανομής της μόνιμης περίσσειάς του προς το δίκτυο της αποχέτευσης από διάφορα σημεία της πόλης, για να συμπαρασέρνει τα ανθρώπινα περιττώματα από ιδιωτικές και δημόσιες τουαλέτες σε μόνιμη συνεχή ροή, ώστε να εξασ<ραλίζεται η υγιεινή του οικισμού. Λειτουργεί, δηλαδή, και για εξυγίανση του οικισμού, όπως ισχυρίζεται ο Vitruvius. Το νερό στο δίκτυο αποχέτευσης με μόνιμη ροη εξασ<ραλίζει και το συνεχή αερισμό και την υγιεινή του συστήματος αποχέτευσης. Γ) Από τα πηγάδια που υπάρχουν στα Impluvium το νερό τροφοδοτεί, στις περιόδους υπερπροσφοράς (χειμώνας / άνοιξη), τον υπόγειο ορίζοντα του οικισμού (επαναφόρτιση υπογείου ορίζοντα με χρησιμοποιημένο νερό, πράγμα που αποτελεί και σημερινή τεχνολογία). Έτσι, σχεδίαζε κάνεις να έχει νερό στα αλλά μεμονωμένα πηγάδια του σπιτιού το καλοκαίρι. Συγχρόνως, κρατά μια υπερπίεση των πηγαδιών πόσιμου νερού στον υπόγειο ορίζοντα, ώστε να μην επιμολύνονται από τους γειτονικούς βόθρους. 15

18 Στη βάση αυτή πιστεύουμε δικαιολογούνται και τα 800 πηγάδια, που βλέπει ο Α. Τσελεμπής στη Θεσσαλονίκη, όπους επίσης και τα πηγάδια που υπάρχουν παράλληλα με την ύδρευση δικτυού στη Θεσσαλονίκη / Ναυαρίνο, Διοικητήριο και στο Δίον. Ε.3.2 Η σττοχέτευση Τα νερά από το δίκτυο και τα όμβρια διοχετεύονται μέσω ενός δικτυού αποχέτευσης. Οι κεντρικοί, είναι κτιστοί παραλληλόγραμμης διατομής με τη μικρή διάσταση κάτω και καμαροειδή στέψη (Καραδέδος). Σε αντίθεση με τους αγωγούς ύδρευσης, οι αγωγοί της αποχέτευσης δεν έχουν επίστρωση υδατοστεγή. Η ίδια διατομή εμφανίζεται στην Κλοάκα Μάξιμα της Ρώμης και στο Δίον, όπου ο αγωγός αυτός περνά κάτω από τις κεντρικές Βεσπασιανές. Στο Δίον και στη Θεσσαλονίκη (Διοικητήριο, Ναυαρίνο) οι αγωγοί που είναι εμςκινείς είναι περίπου 10 εκ. φάρδος επί 15 ύψος. Η ισοδύναμη ακτίνα στρογγυλού αγωγού αποχέτευσης είναι 15 εκατοστά. Θα επιχειρήσουμε τώρα μερικούς συλλογισμούς συγκρίνοντας με σημερινά κριτήρια ύδρευσης - αποχέτευσης. Η παροχετευτικότητα του παραπάνω αγωγού είναι 17 λίτρα / δευτερόλεπτα με κλίση 2 %. Αυτό ισχύει όταν οι δρόμοι είναι πλακόστρωτοι και δεν μαζεύουν λάσπη. Όταν το μεσαίωνα οι πόλεις δεν έχουν οικονομική ευμάρεια, οι δρόμοι είναι με χώμα, οπότε δεν μπορούν να λειτουργήσουν και δίκτυα αποχέτευσης και ούτε χρηματοδοτούνται. Έτσι, οι απορροές είναι επιφανειακές, τα στερεά κάθονται στους δρόμους, συσσωρεύοντας προβλήματα δημόσιας υγείας. Όσον αφορά στα όμβρια, με ένταση βροχής ΙΟΟμμ, για την περιοχή της Θεσσαλονίκης, προκύτττει δυνατότητα εξυπηρέτησης του αγωγού αυτού μιας έκτασης ένα επί δύο χιλιόμετρα. Εάν η κλίση του είναι μικρότερη, μικραίνει η επιφάνεια που μπορεί να εξυπηρετηθεί σε περίπτωση βροχής. Όσον αφορά στα αστικά απόβλητα, τα 17 λίτρα το δευτερόλεπτο είναι λίτρα την ημέρα. Με 135 λίτρα ανά κάτοικο και ημέρα που έχει η Θεσσαλονίκη σήμερα, είναι 453 οι κάτοικοι που μπορούν να εξυπηρετηθούν. Η έκταση οικισμού που αναλογεί σ αυτούς τους κατοίκους σήμερα σε πολυκατοικίες έξι ορόφων, είναι 1800μ^2. 16

19 Η διά(7ταση των αγωγών αποχέτευσης (10*15 εκ.) σε σύγκριση με τα σημερινά δεδομένα και με την παροχετευτικότητα τους (ραίνεται μικρή. Η επικάλυψη των αγωγών αποχέτευσης, όπως αναφέραμε παρσπ(3νω, (ττους δρόμους στο Δίον με πέτρες, είναι (τχεδόν συνεχής. Στο Ναυαρίνο (ττη Θεσσαλονίκη, η επικ(ίλυψη με ανεπεξέργαστες πέτρες αφήνει κενά. Από τα κενά μπαίνει το νερό της βροχής και δουλεύει σαν εξαερισμός, μιας που ο αέρας μπαίνει σε κίνηση από το νερό που τρέχει, άρα δεν έχουμε οσμές. Πρόβλημα είναι η κυκλοφορία ποντικών και η πιθανότητα να πέφτουν μέσα τα πόδια των ζώων και ανθρώπων και να έχουν ατυχήματα, αν τα διάκενα είναι μεγ(ίλα. Θα πρέπει, λοιπόν, για την κλασική αρχαιότητα να δεχθούμε σαν κύριο χαρακτηριεττικό, δίκτυα αποχέτευσης (ττα οποία συνδέονται λίγες κατοικίες, δημόσια κτίρια, θέρμες, τουαλέτες, ενώ τα περισσότερα κτίρια έχουν βόθρους. Για το μεσαίωνα ξέρουμε ότι κυριαρχούν οι επκρσνειακές απορροές του συνόλου των αστικών λυμάτων και οι βόθροι. Ε.3.3 Οι ξηροί βόθροι Ο κ. Καραδέδος περιγράφει στο Δίον δύο ή τρείς τύπους από πηγάδια. Αυτά που είναι κτισμένα με σπελέκητη πέτρα πιστεύεται ότι είναι βόθροι και εν μέρει χώρος απορριμμάτων. Στο βυθό τους αναφέρεται ότι βρέθηκαν πολλά όοπρακα και κάποια (ίλλα μικροκιντικείμενα. Η κατασκευή με ττέτρα που δεν ακουμπά η μία την (ίλλη επιτρέπει τη διήθηση προς τα έξω, ενώ, εάν επρόκειτο για πηγάδια πόσιμου νερού, δεν θα απέδιδαν καθαρό νερό. Νερό δεν υπήρχε καθόλου στη χρήση του βόθρου αυτού. Αν παρ(3λληλα πάρουμε υπόψη μας το μέγεθος των καρπών τότε, τις ποσότητες των αποθηκευομένων και καταναλισκομένων τροφίμων από τα σιτηρέσια (προτού, τις διαστά(τεις των ανθρώπων με βάση τις πανοπλίες, τότε οι διαοπάσεις των βόθρων μπορούσαν να είναι πολύ μικρότερες οπτό το σημερινό Ιμ'^β / ισοδύναμο κάτοικο. Για τη χρήση αυτών των ξηρών βόθρων έχουμε δύο περιγραφές. Για τη Γενεύη του 17 αιώνα, το καθάρισμα γινόταν Σάββοπο. Τα συνεργεία καθαρισμού προκαλούσαν εισροή σ αυτούς των νερών του παρακείμενου χειμάρρου και ξεπλένανε το πηγάδι. Στο Μονοδένδρι, επην 17

20 Ήπειρο, το χειμώνα με τις ορμητικές βροχές, εκτρέπανε τη ροή τους σε αυτούς, ξεπλένοντας τους. Ε.3.4 Το νερό στον μεσαίωνα Η τόσο προχωρημένη γνώση που φαίνεται να υπάρχει για το νερό στους οικισμούς κατά τους κλασικούς και ρωμαϊκούς χρόνους χάνεται το μεσαίωνα. Η επίδραση της θρησκείας, η απομάκρυνση από την αφόρτιστη σχέση με το γυμνό σώμα και την καθαριότητα εξαφανίζει και τη γνώση για την ύδρευση και αποχέτευση των οικισμών. Εξάλλου και η εξαθλίωση του αστικού πληθυσμού και η έλλειψη πόρων στις πόλεις δεν τους δίνει την δυνατότητα να επενδύσουν σε δίκτυα ύδρευσης, πολύ δε μάλλον αποχέτευσης. Έτσι, στους Φιλίττπους, στην Όλυνθο και στο Δίον βρίσκει κανείς μπανιέρες σε πολλά σπίτια, καθώς και τουαλέτες. Αντίθετα, σε μεσαιωνικούς πύργους στο Ρήνο δεν υπάρχει ούτε μια τουαλέτα, παρά μόνο το παράθυρο στην αίθουσα των ιττποτών που διοχετεύει τα στερεά και υγρά ανθρώπινα περιττώματα κατευθείαν στην τάφρο του κάστρου και στον εχθρό που τους πολιορκεί. Εικόνα Ε.3 Αποχέτευση Όμοια, αν περιδιαβάσει κανείς νεώτερους οικισμούς ( Συκιά / Χαλκιδικής) θα δει ότι αυτοί εξυπηρετούνταν από πλευράς υγιεινής από τις λίγες βρύσες του χωριού και με το νερό παρακειμένου χειμάρρου, για ύδρευση, καθαριότητα και αποχέτευση (εικόνα Ε.3). Στα σπίτια, πουθενά δεν υπήρχαν κουζίνες ή

21 τουαλέτες με νερό, μόνο ένα μικρό βρυσάκι σ' ένα παράθυρο με μουσλούκι, από όπου τα νερά, από μια τρύπα κάτω από το παράθυρο, τρέχουν στο καλντερίμι. Ε.3.5 Η εττεξεργασία των αττοβλήτων Τα μέσα, περνώντας από το μεσαίωνα, παραμένουν τα ίδια μέχρι πριν από εκατό χρόνια, όταν για πρώτη φορά επανεισάγεται πέραν της εξυγίανσης των οικισμών και ρύπανσης του αποδέκτη, η επεξεργασία και η επανένταξη των καθαρισμένων αποβλήτων στον κύκλο της φύσης. Γύρω στα 1930 δημιουργούνται για την επεξεργασία λυμάτων των πόλεων του Μονάχου και του Βερολίνου τεχνητοί υγροβιότοποι με καλαμιώνα. Η D. Ρ. GROUCH δίνει περιγραφή στη Μικρά Ασία για συνειδητές τέτοιες χρήσεις. Συνήθειες που έχουν δημιουργηθεί από πολλών ετών εκεί. Σίγουρα η πρώτη εφαρμογή θα προέκυψε τυχαία. Δεν μπορεί όμως να μην παρατήρησαν το τι θρεμμένα προϊόντα δημιούργει η διάθεση αυτή και να μην το συστηματοποίησαν. Εξάλλου, η έλλειψη απορρυπαντικών και χλωρίου σε αυτά τα έκανε άκρως κατάλληλα για την γεωργία. Ε.3.6 Θεσσαλονίκη Στο μοτίβο αυτό κινείται και η πόλη της Θεσσαλονίκης με βόθρους (Υγειονομική διάταξη Εΐβ /1922, με την τουαλέτα στο φράχτη προς το γείτονα ) που είχε επί αιώνες. Για πρώτη φορά στα 1917 μετά την πυρκαγιά στα πλαίσια της πολεοδομικής μελέτης των Γάλλων συμμάχων, που έμεινε γνωστή με το όνομα του αρχιτέκτονα ΕΜΠΡΑΡ, η Θεσσαλονίκη σχεδιάζει αποχετευτικό σύστημα, το οποίο όμως τελικά, κατασκευάζεται μόνο εν μέρει στα Το σύστημα αυτό προέβλεπε ότι θα συλλέγει τα απόβλητα με τρεις παράλληλους αγωγούς στην περιοχή της πυρίκαυστου και, στη συνέχεια θα το διαθέτει στη πλευρά της Καλαμαριάς, χωρίς να τα καθαρίσει. Από αυτήν τη μελέτη λίγα κατασκευάστηκαν. Μέχρι σήμερα έχει μείνει και λειτουργεί σαν αγωγός διάθεσης των αποβλήτων στη θάλασσα, ένας αγωγός υττερχείλισης ομβρίων (800 μέτρων). Η παρούσα κεντρική εγκατάσταση επεξεργασίας λυμάτων και αποβλήτων ξεκίνησε για πρώτη φορά στα Στην Ευρώπη αυτή η

22 αντιμετώπιση είχε ξεκινήσει ήδη στις αρχές του αιώνα. Μια τέτοια εγκατάσταση δημιουργεί πρόβλημα όχι μόνο με την ίδια την ύπαρξή της και τη σχέση της με τους γείτονες, αλλά και με τα προϊόντα της. Η αφυδατωμένη λάσπη και το καθαρισμένο νερό που προκύπτουν σαν προϊόντα από τις σύγχρονες εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων και αποβλήτων δεν αποτελούν αγαθά κατά την τρέχουσα λογική, τουλάχιστον, όχι ακόμα στις πόλεις. Αποτελούν όμως πρώτη ύλη παραγωγής νερού, άρα αγαθό. Σ ένα επανδρωμένο διαστημόπλοιο, για παράδειγμα, το σύνολο του νερού του χώρου και σε όποια μορφή και αν βρίσκεται ξανασυλλέγεται, καθαρίζεται, με όποιο κόστος και επαναχρησιμοποιείται. ίχσικψοζ Εικόνα Ε.4 Τομή και κάτοψη της τουαλέτας στο ισόγειο του ανακτόρου της Κνωσού

23 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥ 1.1 Περιγραφή τμημάτων εγκατάστασης βιολογικού καθαρισμού Υττοδοχή και προεττεξεργασία Λυμάτων Η μονάδα υποδοχής των βοθρολυμάτων τοποθετείται κοντά στην είσοδο της εγκατάστασης, ώστε οι εκφορτώσεις και οι ελιγμοί των βυτιοφόρων να μην επηρεάζουν τη λειτουργία της. Τα βυτιοφόρα εκκενώνουν τα βοθρολύματα από δύο στόμια εκκένωσης (το ένα εφεδρικό), μέσω εύκαμπτων σωλήνων, που συνδέονται με τα στόμια εκκένωσης των βυτιοφόρων. Εικόνα 1.1 Εγκατάσταση προεπεξεργασίας λυμάτων Εγκαθίσταται συγκρότημα προεπεξεργασίας (εικόνα 1.1) μ εσχάρωση κι εξάμμωση των βοθρολυμάτων, κατάλληλης δυναμικότητας για την εκκένωση ενός τουλάχιστον βυτιθ(ρόρου την ώρα. Όλη η κατασκευή μπορεί να είναι και

24 προκατασκευασμένη. Τα εσχαρίσματα και η άμμος συλλέγονται σε δύο κατάλληλους κάδους. Μετά την προεπεξεργασία τα βοθρολύματα οδηγούνται με βαρύτητα σε δεξαμενή εξισορρόπησης. Για τον προαερισμό των βοθρολυμάτων, κατασκευάζεται νέα δεξαμενή εξισορρόπησης, με ειδικά διαμορφωμένη λεκάνη για την εγκατάσταση αντλιών κατάθλιψης των βοθρολυμάτων στο φρεάτιο εισόδου της εγκατάστασης, που εξασςκιλίζει χρόνο παραμονής τουλάχιστον 24 ώρες, για την ημερήσια παροχή σχεδιασμού που είναι 100 m^/ανά ημέρα. Προτείνεται η κατασκευή δεξαμενής ωφέλιμου όγκου τουλάχιστον 100 Γ Εικόνα 1.2 Δεξαμενή εξισορρόπησης Για την άντληση των βοθρολυμάτων εγκαθίστανται υποβρύχιες αντλίες μ εφεδρεία τουλάχιστον 50%. Προτείνεται η εγκατάσταση δύο υποβρύχιων αντλιών, από τις οποίες η μία θα είναι σε λειτουργία και η άλλη σ ε(ρεδρε'ια, παροχής 22 m^/h και μανομετρικού 8 m. Στη δεξαμενή εξισορρόπησης (εικόνα 1.2) υπάρχει σύστημα ανάδευσης και προαερισμού των βοθρολυμάτων. Η ανάδευση πραγματοποιείται από ένα

25 υποβρύχιο οριζόντιο αναδευτήρα. Ο προαερισμός πραγματοποιείται μέσω ελαστικών διάχυτων μέσης φυσαλίδας. Για τον προαερισμό των βοθρολυμάτων απαιτείται τουλάχιστον 1 αέρα / δεξαμενής. Προτείνεται η τοποθέτηση 8 δισχυτών παροχής 15 Nm^/h. Ο αέρας παρέχεται από φυσητήρες, με εφεδρεία τουλάχιστον 50%, που βρίσκονται σε ανεξάρτητο κτίριο. Απαιτούνται δύο λοβοειδείς φυσητήρες, τριών λοβών, από τους οποίους ο ένας θα είναι σε λειτουργία και ο άλλος σε εφεδρεία. Προτείνονται δύο φυσητήρες με παροχή 120 Nm^/h και μανομετρικό λειτουργίας 400 mbar. Εναλλακτικά επιτρέττεται για τον αερισμό - ανάδευση η χρήση flow-jet. Για τον έλεγχο της στάθμης της δεξαμενής απαιτείται ένας μετρητής στάθμης υπερήχων. Όλος ο εξοπλισμός εγκαθίσταται σε κατάλληλο κτίριο. Για τον εξαερισμό του χώρου απαιτούνται δύο ανεμιστήρες. Επίσης απαιτούνται και ανυψωτικοί μηχανισμοί Φρεάτια άφιξης λυμάτων Τα λύματα της πόλης φθάνουν στην εγκατάσταση με δύο ανεξάρτητους, αποχετευτικούς αγωγούς βαρύτητας. Ο ένας εξυπηρετεί το μεγαλύτερο μέρος της πόλης, που αποχετεύεται στον Κεντρικό Αποχετευτικό Αγωγό κι εκβάλλει στο φρεάτιο άφιξης. Σ αυτό το φρεάτιο τοποθετείται χειροκαθαριζόμενη χονδρό-εσχάρα, από ανοξείδωτο χάλυβα με διάκενα 50 mm, για την κατακράτηση των χονδρόκοκκων στερεών. Από το φρεάτιο άφιξης τα λύματα καταλήγουν με βαρύτητα στο αντλιοστάσιο αρχικής ανύψωσης. Η διαστασιολόγηση του φρεατίου άφιξης γίνεται κατά τρόπο που να επιτρέπει την υποδοχή των υδραυλικών φορτίων αιχμής, η δε κατασκευή του γίνεται με πρόβλεψη ευχερούς επίσκεψης για εργασίες καθαρισμού και συντήρησης του εξοπλισμού. Το φρεάτιο άφιξης είναι κλειστό με πλάκα από σκυρόδεμα, στεγανό όσον αφορά την έκλυση οσμών, και εύκολα επισκέψιμο, με κατάλληλα ανοίγματα εύκολης αςκιίρεσης και επισκευής του εξοπλισμού. Ο δεύτερος αγωγός με μια παροχή της τάξης των 500 m^/ανά ημέρα, που εξυπηρετεί ορισμένους μόνο οικισμούς, καταλήγει στον πρώτο θάλαμο της υφιστάμενης δεξαμενής εξισορρόπησης. Από εκεί το δεύτερο αυτό ρεύμα λυμάτων οδηγείται στην είσοδο της εγκατάστασης. 23

26 1.1.3 Αντλιοστάσιο αρχικής ανύψωσης Κατασκευάζεται αντλιοστάσιο ανύψωσης (εικόνα 1.3) για τη μετας>ορά των λυμάτων, από το φρεάτιο άφιξης των λυμάτων, στο φρεάτιο εισόδου της εγκατάστασης. Η ανύψωση των λυμάτων γίνεται με υποβρύχιες αντλίες, ανοικτής φτερωτής, μονοκάναλες, κατάλληλες για μη επεξεργασμένα λύματα. Η συνολική παροχή των αντλιών θα είναι 1,2 χ (παροχή αιχμής) και προβλέπεται εφεδρεία τουλάχιστον 50%. Προτείνεται η εγκατάσταση τριών μονάδων, από τις οποίες οι δύο θα είναι σε λειτουργία και η τρίτη σ εφεδρε'κϊ. Κάθε αντλία έχει ανεξάρτητο καταθλιτπικό αγωγό από ανοξείδωτο χάλυβα. Οι αγωγοί συμβάλλουν σε κοινό καταθλιπτικό αγωγό που οδηγεί τα λύματα στο φρεάτιο εισόδου, απέναντι απ τη μονάδα εσχάρωσης. Εικόνα 1.3 Αντλιοστάσιο εισόδου εγκατάστασης Η λειτουργία των αντλιών εναλλάσσεται αυτόματα με σκοπό την ομοιόμορφη φθορά τους. Σε περίπτωση βλάβης μιας αντλίας τίθεται σε λειτουργία αυτόματα η άλλη. Ο έλεγχος της εκκίνησης και στάσης των αντλιών γίνεται αυτόματα μέσω οργάνου μέτρησης της στάθμης με υπερήχους. Για λόγους ασφάλειας προτείνεται η εγκατάσταση εφεδρικών πλωτήροδιακοπτών στην ανώτατη και κατώτατη στάθμη. Οι αντλίες τοποθετούνται σε ειδικά διαμορφωμένη λεκάνη τροφοδότησης με κατάλληλο σχήμα, ώστε ν αποφεύγονται αποθέσεις στερεών. Για το λόγο αυτό προτείνεται και η εγκατάσταση οριζόντιου αναδευτήρα υποβρύχιου τύπου. Το αντλιοστάσιο διαστασιολογείται για έξι (6) το μέγιστο εκκινήσεις την ώρα για κάθε αντλία. 24

27 ο υγρός θάλαμος του αντλιοστασίου είναι καλυμμένος με πλάκα από σκυρόδεμα και μεταλλικά καλύμματα για την ανέλκυση των αντλιών. Η κατασκευή του αντλιοστασίου επιτρέττει ευχερή ανέλκυση των αντλιών για επιθεώρηση και συντήρηση με κατάλληλους ανυψωτικούς μηχανισμούς Φρεάτιο εισόδου και παράκαμψης (by pass) της εγκατάστασης Στο φρεάτιο εισόδου καταλήγουν οι αγωγοί ανύψωσης λυμάτων και αττ* το αντλιοστάσιο ανύψωσης βοθρολυμάτων (πρόβλεψη). Είναι τπεζοθραυσηκού τύπου κι επαρκών διαστάσεων, ώστε να δέχεται τη μέγιστη παροχή των ανωτέρω αγωγών. Το φρεάτιο φέρει κατάλληλη πιεζοθραυστική διάταξη για την ομαλή προσαγωγή των λυμάτων, ώστε ν αποφεύγεται η απότομη αύξηση της ροής προς τις εσχάρες. Το φρεάτιο εισόδου φέρει υπερχειλιστή ασφαλείας, ώστε σε περιτττώσεις έκτακτης ανάγκης τα λύματα να υπερχειλίζουν προς τον παρακαμπτήριο αγωγό (by pass), ο οποίος τα οδηγεί στο φρεάτιο εξόδου, παρακάμτττοντας όλη την εγκατάσταση. Τοποθετείται ο απαιτούμενος αριθμός κατάλληλων χειροκίνητων θυροφραγμάτων από ανοξείδωτο χάλυβα που εξασςκϊλίζουν καλή στεγανότητα. Το φρεάτιο εισόδου της εγκατάστασης βρίσκεται σε κλειστό αποσμούμενο χώρο Εσχάρωση λυμάτων Η εγκατάσταση της εσχάρωσης αποτελείται από τρία παράλληλα κανάλια, διαστασιολογείται για την παροχή αιχμής και ττεριλαμβάνει τα ακόλουθα; δύο unyaviktc αυτοκαθαοιζόυενες εσγάοες. σχεδιασμένες για τις παροχές αιχμής, τοξωτές η ευθύγραμμες κεκλιμένες η κατακόρυφες, από ανοξείδωτο χάλυβα, με μέγιστο πλάτος διακένου 15 πιπι, και uia απλή ευθύνοαυυη εσγάοα. από ανοξείδωτο χάλυβα, με μέγιστο πλάτος διακένου 20 mm, παράλληλη προς τις μηχανικές, υπό γωνία 60 προς 25

28 τον οριζόντιο άξονα, που χρησιμεύει σε περππωση βλάβης ή συντήρησης των τελευταίων. Η μέγιστη ανεκτή ταχύτητα δια μέσου των ράβδων των εσχαρών είναι 1,20 μ/δλ. Ο μηχανισμός καθαρισμού για την αυτόματη εσχάρα (εικόνα 1.3) είναι εφοδιασμένος με κτένι κατάλληλης μορφής για τον αποτελεσματικό καθαρισμό ολόκληρης της επιφάνειας της εσχάρας χωρίς να προκαλεί κάμψη των ράβδων. Πρέπει ακόμη να είναι εφοδιασμένος με διάταξη που επιτρέπει στο κτένι να υποχωρεί πάνω από τυχόν σφηνωμένα αντικείμενα μεταξύ των ράβδων της εσχάρας, χωρίς να προκαλεί τη διακοπή της λειτουργίας του καθαρισμού. Τόσο οι ράβδοι της σχάρας όσο και το κτένι του μηχανισμού καθαρισμού είναι από ειδικό ανοξείδωτο χάλυβα ποιότητας ANSI 306. Επίσης οι κοχλίες, τα περικόχλια και οι αγκυρώσεις που χρησιμοποιούνται σε οποιοδήποτε σημείο της διάταξης εσχάρωσης είναι ανοξείδωτα. Η σχάρα φέρει εξέδρα επίσκεψης, σε κατάλληλο ύψος, ώστε να είναι εύκολα προσπελάσιμη για επιθεώρηση, συντήρηση κι επισκευή. Όλα τα κινητά μέρη της διάταξης (τριβείς, γρανάζια, αλυσίδες) είναι εύκολα επισκέψιμα. Τα σημεία λίπανσης των κινητών μερών της σχάρας, βρίσκονται σε εμφανή και προσπελάσιμα σημεία ή, όταν είναι αναγκαίο, φέρουν σωλήνα προέκτασης.

29 Εικόνα 1.4 Εσχάρα αυτοκαθαριζόμενη Εφ όσον η προσφορά περιλαμβάνει υδραυλικό μηχανισμό κίνησης του χτενιού, προβλέπεται διάταξη ψύξης-θέρμσνσης του ελαίου, ώστε ν αποφεύγονται δυσλειτουργίες σε ακραίες καιρικές συνθήκες. Λειτουργούν είτε αυτόματα, με ρυθμιζόμενο χρονοδιακότπη, είτε με σύστημα συνεχούς καθαρισμού μέσω διαφορικού φορτίου (διαφοράς στάθμης υγρού). Υπάρχει αυτόματη και χειροκίνητη επιλογή. Όταν λειτουργεί αυτόματα προβλέττεται τρόπος, ώστε να σταματάει πάντοτε πάνω αττ την επιφάνεια των υγρών στο κανάλι. Η μονάδα εσχάρωσης εγκαθίσταται σε κτίριο που σποσμείται και τοποθετείται κατάλληλος ανεμιστήρας. Τα εσχαρίσματα παραλαμβάνονται από διάταξη απομάκρυνσης και συμπίεσης (εικόνα 1.5). Προτείνεται η τοποθέτηση ενός κατάλληλου μεταφορικού-συμπιεστικού κοχλία από ανοξείδωτο χάλυβα. Μετά οδηγούνται σε κάδους αποθήκευσης. Τα εσχαρίσματα συγκεντρώνονται σε 2 κλειστά δοχεία αποθήκευσης από γαλβανισμένο χάλυβα, όμοια με τους κάδους των απορριμμάτων του Δήμου για την εύκολη αποκομιδή τους. Τα στραγγίσματα των εσχαρισμάτων οδηγούνται στο δίκτυο στραγγιδίων. Από την πάνω και κάτω πλευρά κάθε καναλιού υπάρχουν χειροκίνητα θυροφράγματα απομόνωσης, κατασκευασμένα από ανοξείδωτο χάλυβα.

30 Εικόνα 1.5 Πρέσα εσχαρισμάτων Το κτίριο της εγκατάστασης εσχάρωσης διαθέτει στην οροφή κατάλληλη ανυψωτική διάταξη και πρόβλεψη ανοιγμάτων για την προσέγγιση και απομάκρυνση του εξοπλισμού Εξάμμωση - Λιττοσυλλογή λυμάτων Απ τη μονάδα εσχάρωσης τα λύματα οδηγούνται στη μονάδα εξάμμωσης-λιποσυλλογής (εικόνα 1.6). Η μονάδα αυτή διαστασιολογείται για την παροχή αιχμής. Προτείνεται η κατασκευή δίδυμου επιμήκους αεριζόμενου εξαμμωτή, με δίδυμη παλινδρομική γέφυρα εξοπλισμένη με σάρωθρα πυθμένα κι επιφανειακά σάρωθρα, στον οποίο επιτυγχάνεται η κατά 95% απομάκρυνση άμμου κι εν γένει στερεών με μέγεθος κόκκου μεγαλύτερο από 0,2 mm. Η

31 μονάδα εξάμμωσης-λιποσυλλογής διαστασιολογείται για ελάχιστο χρόνο τταραμονής 5 min και μεγίστη επιφανειακή φόρτιση εξαμμωτή 18 m^/m^.h. Κατασκευάζονται δύο δεξαμενές εξάμμωσης. Κάθε δεξαμενή εξάμμωσης απομονώνεται από πάνω με χειροκίνητο θυρόφραγμα από ανοξείδωτο χάλυβα. Γέφυρα εξάυυωσπ Η γέφυρα κινείται σε κύκλους ρυθμιζόμενους από χρονοπρόγραμμα, η δε κίνησή της περιορίζεται από τερματικούς διακότπες στα άκρα της διαδρομής. Είναι άκαμτπη χαλύβδινη κατασκευή από δοκούς διατομής Π ή δικτυωτή, μελετημένη για να εκτείνεται σε όλο το πλάτος του εξαμμωτή. Η κατασκευή είναι από χάλυβα γαλβανισμένο εν θερμώ. Όλα τα τμήματα της γέφυρας σ επαφή με τα λύματα είναι από ανοξείδωτο χάλυβα. Έχει διάδρομο προσττέλασης πλάτους τουλάχιστον 900 mm, με κιγκλιδώματα που στηρίζονται σε χαλύβδινους στύλους με δύο σ<ραιροειδείς συνδέσμους και πλαϊνές ενισχύσεις με λάμες. Το δάπεδο έχει γαλβανισμένο πλέγμα πάχους τουλάχιστον 30 mm, στις δε πλευρές του δαπέδου υπάρχει ένα χαμηλό παραπέτο ύψους 100 mm που εκτείνεται σε όλο το μήκος του. Η κατασκευή της γέφυρας είναι τέτοια που επιτρέπει την εύκολη πρόσβαση σε όλα τα σημεία τα οποία χρειάζονται επιθεώρηση, συντήρηση κι επισκευή, ενώ και όλες οι επιφάνειές της είναι προσπελάσιμες, ώστε να είναι εύκσλη η προετοιμασία και η βαφή τους. Σε κάθε άκρο της γέφυρας υπάρχουν δύο χυτοσίδηροί τροχοί που έχουν έδρανα ανθεκτικά στις καιρικές συνθήκες. Πάνω από τη γέφυρα είναι επίσης στερεωμένα τα επιφανειακά ξέστρα καθαρισμού αφρού και επιπλεόντων και υπάρχει μηχανισμός ο οποίος τα ανυψώνει εκτός υγρού, όταν η γέφυρα κινείται προς την αντίθετη κατεύθυνση από αυτή των λυμάτων, ενεργοποιούμενος απ τους οριακούς διακότπες. Τα ξέστρα είναι από ανοξείδωτο χάλυβα, πάχους τουλάχιστον 4 mm και φέρουν στο κάτω άκρο τους λωρίδα εύκαμτπου ελαστικού στερεωμένη στο ξέστρο, με προστατευτικό ανοξείδωτο έλασμα, με ανοξείδωτους κοχλίες. Τα ξέστρα ωθούν τα επιπλέοντα στο κάτω άκρο του καναλιού λιποσυλλογής και από εκεί στο φρεάτιο συλλογής, αποθήκευσης και αφυδάτωσης. Μέσα στο φρεάτιο συλλογής λιπών υπάρχει κατάλληλη διάταξη η οποία επιτρέττει την απομάκρυνση των υγρών (που φθάνουν εκεί μαζί με τα λίπη) στο δίκτυο στραγγισμάτων. Η 29

32 απομάκρυνση των λιπών απ το φρεάτιο συλλογής γίνεται με βυτιοφόρο όχημα εκκένωσης. d ίλ η ' S-ii Εικόνα 1.6 Μονάδα εξάμμωσης - λιποσυλλογής Η ηλεκτοοδότηση me viauoac γίνεται μέσω εγκεκριμένου τύπου καλωδίου τυλιγμένου σε τύμπανο το οποίο επιτρέπει τον ακριβή έλεγχο της τάνυσης, η οποία μπορεί να ρυθμίζεται επί τόπου. Υπάρχει ένα συνεχές κανάλι το οποίο στηρίζει και προστατεύει το τμήμα του καλωδίου που δεν είναι τυλιγμένο, ώστε αυτό να μην κάμπτεται. Το καλώδιο καταλήγει σε στεγανό κεντρικό πίνακα τοποθετημένο στη γέφυρα, απ τον οποίο εκκινούν οι επιμέρους παροχές για τους διάφορους κινητήρες της εγκατάστασης. Η παλινδρομική κίνηση της γέφυρας εξασφαλίζεται με την τοποθέτηση χρονοδιακοπτών στο τέλος κάθε διαδρομής, ενώ για ασφάλεια προβλέπεται η τοποθέτηση διακοτπών λειτουργίας της σε περίπτωση μη λειτουργίας των χρονοδιακοτπών αναστροφής. Aeoiaudc δείαυενή<: Η ειδική παροχή του αέρα για την επίτευξη σπειροειδούς κυκλοφορίας για την απομάκρυνση της άμμου, καθώς και για την υποβοήθηση της επίπλευσης των λιπών, είναι 15 ηη^/ h.m μήκους του εξαμμωτή. Ο αεοισυό we δε^αυενήζ γίνεται από δίκτυο διαχυτών. Ο αέρας θα διοχετεύεται στα υγρά μέσω επιμηκών διαχυτήρων διάτρητου ανοξείδωτου σωλήνα χονδρής φυσαλίδας μέσω ανεξάρτητων κλάδων διάχυσης, που απομονώνονται με 30

33 δικλείδες που επιδέχονται ρύθμιση, ενώ παράλληλα υπάρχει κατάλληλος σύνδεσμος για την ταχεία αποσύνδεση κάθε κλάδου. Οι διαγυτήρεζ είναι τοποθετημένοι πλευρικά, σε κατάλληλο βάθος. Το μέγεθος και η διάταξη των οπών στους διαχυτήρες προκύτττει από επίσημα πιστοποιητικά απόδοσης. Όλα τα βυθισμένα τμήματα των αγωγών τροφοδοσίας αέρα είναι κατασκευασμένα από ανοξείδωτο χάλυβα, ενώ τα τμήματα που δεν έρχονται σ επαφή, με τα υγρά από γαλβανισμένο εν θερμώ χάλυβα. Ο απαιτούμενος αέρας παρέχεται στη δεξαμενή από λοβοειδείς φυσητήρες, τριών λοβών, θετικής εκτότπσης, σχεδιασμένους να τροφοδοτούν τις δεξαμενές με αέρα απαλλαγμένο από λάδια ενώ προβλέττεται εφεδρεία τουλάχιστον 50%. Ο φυσητήρας έχει κέλυφος από χυτοσίδηρο άριστης ποιότητας με τα πόδια στήριξης σ ενιαία κατασκευή. Οι άξονες και οι λοβοειδείς ρότορες αποτελούν μια ενιαία κατασκευή από σφαιροειδή γραφιτικό σίδηρο. Τα τεμάχια αυτά έχουν λειανθεί πλήρως με εργαλειομηχανή. Η λίπανσή τους γίνεται περιοδικά, με τη βοήθεια χρονοδιακότπη, υπό πίεση με οδοντωτούς τροχούς οι οποίοι έχουν σκληρυνθεί και λειανθεί. Ο φυσητήρας είναι εφοδιασμένος με φίλτρο αναρρόφησης, σιγαστήρα αναρρόφησης, σιγαστήρα εξόδου, βαλβίδα αντεπιστροφής, βαλβίδα απομόνωσης, ασφαλιστική βαλβίδα ανακούφισης, πιεστικό διακόπτη κι ελαστικό σύνδεσμο τροφοδοσίας. Οι ανωνοί τροφοδότησης αέρα είναι απόλυτα κατάλληλοι για τον προορισμό τους και ανθεκτικοί σε φυσική και χημική διάβρωση. Έχουν κατακόρυφα τμήματα για αποχέτευση και γίνεται αυτόματη εκκένωση του συλλέκτη στραγγισμάτων στα χαμηλά σημεία. Το σύστησα τροφοδότησης αέρα λειτουργεί συνεχώς με τον εφεδρικό φυσητήρα συνδεδεμένο, έτσι ώστε να μπαίνει σε λειτουργία εάν δημιουργηθεί μια μη αναμενόμενη πτώση πίεσης στο σύστημα σωλήνων διανομής. Οι φυσητήρες εγκαθίστανται σε στεγασμένο χώρο (μπορούν και στο κτίριο εσχάρωσης) με επαρκή αερισμό και κατάλληλη ηχομόνωση. Στο άκρο κάθε δεξαμενής, ο πυθμένας έχει μορφή χοάνης, όπου συλλέγεται η άμμος με τη βοήθεια του παλινδρομικού σαρώθρου. Τοποθετείται αεραντλία για την απομάκρυνση της άμμου. Η αεραντλία οδηγεί την άμμο σε διάταξη διαχωρισμού, πλύσης και αφυδάτωσης της. Η διάταξη

34 αυτή αποτελείται από κατάλληλο ανοξείδωτο κοχλία άμμου. Η άμμος που διαχωρίστηκε συγκεντρώνεται σε δοχεία, όμοια μ αυτά των εσχαρισμάτων. Τα υγρά πλύσης της άμμου οδηγούνται στο δίκτυο στρσγγιδίων Μετρητής τταροχής λυμάτων Κρίνεται σκόπιμο ο μετρητής παροχής (εικόνα 1.7) να τοποθετείται μετά την εξάμμωση, έτσι ώστε ν αποφεύγονται επικαθίσεις στο κανάλι αυτό. Ο μετρητής είναι κατάλληλος για μέτρηση παροχής μεγαλύτερης κατά 25% της παροχής αιχμής. Η μέτρηση της παροχής των εισερχόμενων λυμάτων γίνεται σε διώρυγα με την τοποθέτηση στένωσης τύπου Parshall αμέσως μετά την εξάμμωση. Η στένωση του μετρητή δημιουργεί κρίσιμη υδραυλική διατομή και ρυθμίζει τα ανώτερα όρια τιμών υδραυλικών σταθμών ροής και ταχυτήτων ανάλογα τις παροχές. Η στένωση τοποθετείται σε ανοιχτό κανάλι και σ επαρκή απόσταση αττ την έξοδο του εξαμμωτή που εξασφαλίζει ομαλοποίηση της ροής, ώστε στο σημείο μέτρησης η ροή να είναι ομοιόμορφη. Η μέτρηση της παροχής γίνεται πάνω απ τη στένωση με υπερήχους. Μετά το μετρητή παροχής τα λύματα υπερχειλίζουν σε φρεάτιο εισόδου προς τη μονάδα βιολογικής επεξεργασίας. Χαοακτηοιστικά του υετοητή Η μέτρηση παροχής γίνεται σε ανοικτό κανάλι τύπου PARSHALL. Ο ueronmc napoync είναι τύπου υττερήχων γνωστού οίκου και η ττεριοχή μέτρησης καλύτπει τη μέγιστη δυνατή παροχή της εγκατάστασης. Ο μετρητής αποτελείται απ τα παρακάτω κύρια στοιχεία: αισθητήριο στάθμης, πομπό σήματος όργανο στιγμιαίας ένδειξης παροχής. Data logger για την ηλεκτρονική καταγραφή των παροχών και αθροιστικό ενδείξεων, όπου απαιτείται.

35 Εικόνα 1.7 Εγκατάσταση μετρητή παροχής λυμάτων Ο μαρητής είναι ρυθμισμένος σε σχέση με το μέγεθος του διαύλου PARSHALL, ώστε να δή/ει την πραγματική ένδειξη σε m3/h στο όργανο ένδειξης και σαν ποσοστό της μέγιστης ένδειξης στον καταγραφικό μηχανισμό. Το αισθητήριο crraqunc είναι τοποθετημένο πάνω απ το δίαυλο PARSHALL κι ελέγχει τη στάθμη των υγρών πάνω απ τη στένωση με την εκπομπή σήματος υπερήχων. Ο ποιητόσ σήυατοσ που βρίσκεται δίπλα στο δίαυλο PARSHALL παραλαμβάνει το σήμα ένδειξης μεταβολής στάθμης και το μεταβιβάζει μέσω καλωδίου κατάλληλου μήκους στο όργανο στιγμιαίας ένδειξης παροχής. Το όονανο OTivuiaiac ένδειδπσ παοονήσ είναι τοποθετημένο στον κεντρικό πίνακα ελέγχου της εγκατάστασης. Το όργανο μπορεί να είναι ψηφιακό ή αναλογικό και δίνει τη στιγμιαία ένδειξη σε μ3/h. Επίσης διαθέτει σύστηυα αθροιστικών ενδείξεων των παροχών. Το όργανο διαθέτει την κατάλληλη υποδοχή στην οποία συνδέεται το καταγραφικό παροχής. Η καταγραφή παροχής γίνεται ηλεκτρονικά μέσω data Ιοασβτ με τον οποίο είναι εφοδιασμένος ο μετρητής παροχής. Οι ενδείξεις καταγρά<ρονται, αθροίζονται και εκτυπώνονται μέσα απ το λειτουργικό λογισμικό της εγκατάστασης. Πριν απ την είσοδο του μετρητή, υπάρχει ανεμπόδιστο μήκος ροής σε ομαλό κανάλι με κατακόρυφα τοιχία, επαρκές σύμφωνα με το ISO 1438 και τις οδηγίες των κατασκευαστών, ώστε να επιτυγχάνεται ακριβής μέτρηση. Στην έξοδο του μετρητή πρέπει η ροή απ το δίαυλο να ναι ελεύθερη. Αυτό συμβαίνει

36 όταν η στάθμη υγρών στο λαιμό είναι τουλάχιστον 30% μικρότερη της στάθμης των υγρών πάνω σττ το μετρητή Δεξαμενές σττοφωσφόρωσης μονάδες; Τη βιολογική αποφωσφόρωση (εικόνα 1.8) απαρτίζουν οι παρακάτω Φρεάτιο εισόδου δεξαμενών οποφωσφόοωσγκ: ^ Αεξ,αρενέζ αναεοόβιαζ: επσορήο (βιολογικής; αποφωσφόοωσης) υε ενσωματωμένο διαυέοισυα βιοεπιλονήζ Φρεάτιο μερισμού προς τκ νέες και υφίστάμενεζ δεξαμενές απονηροποίησης - αερισμού Η μονάδα βιολογικής απομάκρυνσης φωσφόρου αποτελείται από δύο δεξαμενές παράλληλης λειτουργίας, ορθογωνικής διατομής. Κάθε δεξαμενή χωρίζεται σε δύο διαμερίσματα σε σειρά; πρώτο διαμέρισμα δεύτερο διαμέρισμα ; βιοεπιλονέαζ δεέαμενπ aπoφωσφόpojσnc Κάθε διαμέρισμα του βιοεπιλογέα είναι εφοδιασμένο με οριζόντιο υποβρύχιο αναδευτήρα, τύπου έλικας, για την καλή ανάμιξη των περιεχομένων λυμάτων και την ικανοποιητική επαφή βιομάζας και λυμάτων. Το πρώτο διαμέρισμα λειτουργεί ως αναερόβια δεξαμενή επιλογής μικροοργανισμών (βιοεπιλογέας), για ν αποφεύγεται η ανάπτυξη νηματοειδών βακτηριδίων (filamentous) και να ελέγχεται το φαινόμενο της διόγκωσης λάσπης. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω της σύντομης επαφής των εισερχομένων λυμάτων με την επανακυκλοφορούσα ιλύ, χωρίς προσθήκη οξυγόνου. Η επικοινωνία του βιοεπιλογέα με το δεύτερο διαμέρισμα της δεξαμενής αποφωσφόρωσης γίνεται με υποβρύχια ανοίγματα. Το όλο σύστημα επικοινωνίας μεταξύ των δεξαμενών είναι σχεδιασμένο έτσι, ώστε να μην παγιδεύονται επιπλέοντα μέσα στις δεξαμενές αλλά και να μη δημιουργούνται συνθήκες πρόσληψης οξυγόνου, από μεγάλες τπώσεις υττεράνω υττερχειλιστών.

37 Εικόνα 1.8 Δεξαμενές αποφωσφόρωσης Στο κάτω άκρο των δεξαμενών απο<ρωσφόρωσης τοποθετείται κατάλληλος υπεογειλιστή απ όπου τα λύματα υπερχειλίζουν προς το φρεάτιο εξόδου των δεξαμενών αποφωσφόρωσης. Οι δεξαμενές βιολογικής απομάκρυνσης φωσφόρου διαστασιολογούνται για 1h χρόνο παραμονής για το σύνολο της μέσης παροχής και της παροχής ανακυκλοφορίας. Η απαιτούμενη ισχύς ανάδευσης κάθε διαμερίσματος της δεξαμενής αποφωσφόρωσης είναι τουλάχιστον 10 W/m^. Το διαμέρισμα του βιοεπιλογέα διαστασιολογε'ιται για μέγιστο χρόνο παραμονής 15 min για το σύνολο της μέσης παροχής και της παροχής ανακυκλοφορίας. Οι c7vaδευτήoεc και στα δύο διαμερίσματα είναι βυθισμένοι και φέρονται από κατακόρυφο μεταλλικό στύλο, στερεωμένο στον πυθμένα της δεξαμενής. Παρέχεται η δυνατότητα της μετακίνησης του αναδευτήρα καθ' ύψος, ώστε να είναι δυνατή η ρύθμιση του "επί τόπου". Ο κατακόρυφος στύλος έχει παλάγκο κατάλληλης δυναμικότητας, για την ανύψωση του αναδευτήρα απ τη γέφυρα ή το περιμετρικό τοιχίο της δεξαμενής. Ο κινητήρας είναι σύμφωνος με τις σχετικές προδιαγραφές, με περίβλημα προστασίας IP 68 και μόνωση κατηγορίας F. Το αηεάτιο εξόδου των δεξαμενών αποφωσφόρωσης αποτελεί ταυτόχρονα φρεάτιο μερισμού προς τις υφιστάμενες και νέες δεξαμενές απονιτροποίησης - αερισμού. Το φρεάτιο μερισμού περιλαμβάνει τον θάλαμο εισόδου και τα θυροφράγματα - υπερχειλιστές των φρεατίων ς>όρτισης των υφιστάμενων και των νέων δεξαμενών απονιτροποίησης - αερισμού. Παρέχεται 35