ΚΡΙΤΙΚΗ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΩΝ ΟΝΟΜΑΤΩΝ
|
|
- Απόστολος Κοντόσταυλος
- 8 χρόνια πριν
- Προβολές:
Transcript
1 ΚΡΙΤΙΚΗ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΩΝ ΟΝΟΜΑΤΩΝ Κεντρικός άξονας της περιγραφικής θεωρίας των ονομάτων είναι η θέση ότι το νόημα-σημασία ενός ονόματος δίνεται από μια οριστική περιγραφή και επομένως ικανή και αναγκαία συνθήκη για την κατανόηση ενός ονόματος είναι η συσχέτιση του ονόματος με κάποια οριστική περιγραφή. Όπως έχουμε επισημάνει, σύμφωνα με μια ευρέως διαδεδομένη ερμηνεία των φρεγκιανών σημασιών, η σημασία ενός ονόματος είναι μια περιγραφική συνθήκη. Η αναφορά του ονόματος καθορίζεται ως όποιο αντικείμενο είναι μοναδικό στο να ικανοποιεί την περιγραφή. Σύμφωνα με αυτή την ερμηνεία των φρεγκιανών σημασιών, η θεωρία των ονομάτων του Frege είναι μια περιγραφική θεωρία ονομάτων, όπου το όνομα συσχετίζεται με την περιγραφική συνθήκη η οποία αποτελεί και τη σημασία που εκφράζει το όνομα. Η ανάλυση των κοινών ονομάτων του Russell διαφοροποιείται από αυτή του Frege ως προς το ότι ο Russell αρνείται να αποδώσει οντολογική υπόσταση στις σημασίες και αποδίδει στα κοινά κύρια ονόματα τη λογική λειτουργία ελλιπών συμβόλων. Όμως η θεωρία ονομάτων του Russell είναι επίσης μια περιγραφική θεωρία ονομάτων, διότι στη θεωρία του Russell τα κοινά κύρια ονόματα αποτελούν συντομογραφίες οριστικών περιγραφών. Και μολονότι τα κοινά κύρια ονόματα δεν αποτελούν λογικά κύρια ονόματα και δεν έχουν αναφορική λειτουργία, η οριστική περιγραφή μέσω της οποίας παραφράζεται η πρόταση που περιέχει το κοινό όνομα υποσημαίνει κάποιο αντικείμενο, στην περίπτωση που κάποιο αντικείμενο είναι μοναδικό στο να πληρεί την περιγραφή. Έτσι, ακολουθώντας την προσέγγιση του Russell, ο όρος «ο Αριστοτέλης» δεν αναφέρεται σε κάποια οντότητα, αλλά αποτελώντας συντομογραφία κάποιας οριστικής περιγραφής π.χ. «ο δάσκαλος του Μεγάλου Αλεξάνδρου» υποσημαίνει μια οντότητα, υποσημαίνει εκείνο το πρόσωπο που υπήρξε ο μοναδικός δάσκαλος του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Επομένως, με τρόπο καταχρηστικό, θα λέγαμε ότι η αναφορά του όρου «ο Αριστοτέλης» καθορίζεται ως όποιο αντικείμενο είναι μοναδικό στο να ικανοποιεί την περιγραφή με την οποία είναι συνδεδεμένος ο όρος. Εν κατακλείδι, ίσως όχι απόλυτα πιστά σε μια ορθή ερμηνεία των φρεγκιακών σημασιών και των ρασελιανών περιγραφών, μπορούμε να εντοπίσουμε στους Frege και Russell τις βασικές θέσεις της περιγραφικής θεωρίας των ονομάτων, οι οποίες είναι οι ακόλουθες: Βασικές θέσεις της περιγραφικής θεωρίας των ονομάτων Α) Το νόημα ενός ονόματος δίνεται μέσω της συσχέτισης του ονόματος με κάποια οριστική περιγραφή. Β) Η αναφορά ενός ονόματος καθορίζεται ως το μοναδικό αντικείμενο που ικανοποιεί την περιγραφή με την οποία συσχετίζεται το όνομα.
2 Γ) Η οριστική περιγραφή με την οποία συσχετίζεται το όνομα αποτελεί ικανή και αναγκαία συνθήκη για τον καθορισμό της αναφοράς του. Επομένως, σύμφωνα με την περιγραφική θεωρία των ονομάτων, ικανή και αναγκαία συνθήκη για την κατανόηση, για παράδειγμα, του ονόματος «Αριστοτέλης» είναι η συσχέτιση του ονόματος με κάποια οριστική περιγραφή. Επιπλέον, η αναφορά του όρου «Αριστοτέλης» καθορίζεται από την περιγραφή αυτή. Η αναφορά του όρου «Αριστοτέλης» καθορίζεται ως όποιο αντικείμενο είναι μοναδικό στο να ικανοποιεί μια περιγραφή, όπως «ο δάσκαλος του Μεγάλου Αλεξάνδρου», «ο περισσότερο φημισμένος μαθητής του Πλάτωνα», «ο ιδρυτής του Λυκείου στην αρχαία Αθήνα», «ο έλληνας φιλόσοφος που γεννήθηκε στα Στάγειρα». Ωστόσο, η περιγραφική θεωρία των ονομάτων αντιμετωπίζει ορισμένα προβλήματα. Ι) Μια πρώτη κατηγορία προβλημάτων πηγάζει από το ότι είναι δυνατό με ένα όνομα να συσχετίζονται διάφορες οριστικές περιγραφές. Και εγείρονται τα ακόλουθα ερωτήματα: Ποια από όλες τις οριστικές περιγραφές με τις οποίες είναι δυνατό να συσχετισθεί ένα όνομα θα πρέπει να θεωρηθεί η σημασία του (Frege) ή θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί στην παράφραση της πρότασης που περιέχει το όνομα σε μια πρόταση που περιέχει οριστική περιγραφή (Russell); Υπενθυμίζουμε ότι το νόημα ή η σημασία είναι κάτι κοινό που συλλαμβάνουν οι ομιλητές μιας γλώσσας και το οποίο καθιστά δυνατή την επικοινωνία μεταξύ τους. Σκεφτείτε την περίπτωση που ένα πρόσωπο μαθαίνει να χρησιμοποιεί τον όρο «ο Αριστοτέλης» συσχετίζοντάς το με την οριστική περιγραφή «ο φιλόσοφος που γεννήθηκε στα Στάγειρα» και κάποιο άλλο πρόσωπο μαθαίνει να χρησιμοποιεί τον όρο «ο Αριστοτέλης» συσχετίζοντάς το με την οριστική περιγραφή «ο δάσκαλος του Μεγάλου Αλεξάνδρου». Σύμφωνα με την περιγραφική θεωρία των ονομάτων τα δύο πρόσωπα αποδίδουν διαφορετικό νόημα στον όρο «Αριστοτέλης» και επομένως δεν θα μπορούσε να υπάρξει επικοινωνία μεταξύ τους στη διάρκεια ενός διαλόγου όπου χρησιμοποιούν τη λέξη «Αριστοτέλης». Ίσως επιχειρήσουμε να απαντήσουμε σε αυτό το ερώτημα τροποποιώντας την κλασική περιγραφική θεωρία των ονομάτων έτσι ώστε, αντί της θέσης ότι το νόημα ενός ονόματος δίνεται μέσω της συσχέτισής του με μια οριστική περιγραφή, προτείνουμε ότι το νόημα ενός ονόματος δίνεται μέσω της συσχέτισής του με όλες τις οριστικές περιγραφές που είναι συνδεδεμένες με το όνομα. Η αναφορά του ονόματος θα καθορίζεται ως το μοναδικό αντικείμενο που ικανοποιεί τη σύζευξη όλων των περιγραφών που σχετίζονται με το όνομα. Θα λέγαμε επομένως ότι η αναφορά του όρου «Αριστοτέλης» είναι εκείνο το πρόσωπο που είναι μοναδικό στο να ικανοποιεί την περιγραφή «δάσκαλος του μεγάλου Αλεξάνδρου και ο πιο φημισμένος μαθητής του Πλάτωνα και συγγραφέας των Μετά τα Φυσικά και και ιδρυτής του Λυκείου στην αρχαία Αθήνα». Ωστόσο η απάντηση αυτή αντιμετωπίζει κάποια προβλήματα. Σκεφτείτε την περίπτωση που αποδεικνύεται κατόπιν ιστορικής μελέτης ότι
3 κάποια από αυτές τις περιγραφές είναι κενή. Υποθέστε ότι κάποτε μαθαίνουμε ότι ήταν προϊόν ιστορικής ανακρίβειας η πληροφορία ότι ο Αριστοτέλης γεννήθηκε στα Στάγειρα και ότι στην πραγματικότητα γεννήθηκε στη Θήβα. Επομένως η περιγραφή «ο φιλόσοφος που γεννήθηκε στα Στάγειρα» είτε είναι κενή, στην περίπτωση που δεν υπήρξε ποτέ κάποιο πρόσωπο που ήταν φιλόσοφος και είχε γεννηθεί στα Στάγειρα, είτε δεν ικανοποιείται από τον Αριστοτέλη. Εφόσον λοιπόν κάποιο από τα συζευκτικά της σύζευξης περιγραφών που υποθέσαμε ότι δίνουν το νόημα του όρου «Αριστοτέλης» και καθορίζουν την αναφορά του δεν ικανοποιείται από το αντικείμενο που ικανοποιεί τα άλλα συζευκτικά (π.χ. αποδειχθεί ότι στην πραγματικότητα κάποιος άλλος φιλόσοφος γεννήθηκε στα Στάγειρα από αυτόν που έγραψε τα Μετά τα Φυσικά και από αυτόν που δίδαξε τον Μέγα Αλέξανδρο) ο όρος «Αριστοτέλης» θα καταστεί όνομα δίχως αναφορά (διότι δεν θα υπάρχει αντικείμενο που να ικανοποιεί τη σύζευξη). Σε μια τέτοια περίπτωση η τροποποιημένη περιγραφική θεωρία των ονομάτων που προτείναμε, έχει την καταστροφική συνέπεια ότι ο όρος «Αριστοτέλης» είναι όρος δίχως αναφορά. Εφόσον διασυνδέσαμε τον όρο με τη σύζευξη των οριστικών περιγραφών, και, προκειμένου κάτι να είναι το μοναδικό αντικείμενο που ικανοποιεί τη σύζευξη των οριστικών περιγραφών θα πρέπει να είναι το μοναδικό αντικείμενο που ικανοποιεί όλες τις περιγραφές της σύζευξης, αρκεί μια περιγραφή να είναι κενή για να καταστεί κενός ο όρος. Μια διέξοδο στα παραπάνω προβλήματα προτείνει ο John Searle 1. Η θέση του Searle είναι ότι δεν είναι ανάγκη να συσχετίσουμε ένα όνομα με μια συγκεκριμένη οριστική περιγραφή ή μια προσδιορίσιμη σύζευξη οριστικών περιγραφών. Αντ αυτού, η αναφορά ενός ονόματος καθορίζεται ως όποιο αντικείμενο είναι μοναδικό στο να ικανοποιεί ένα επαρκές, αλλά ασαφώς θεωρούμενο και απροσδιόριστο σύνολο περιγραφών οι οποίες συνδέονται με το όνομα, και κάποιες από τις περιγραφές αυτού του συνόλου έχουν μεγαλύτερη βαρύτητα από κάποιες άλλες. Σύμφωνα με την πρόταση του Searle (η θεωρία του Searle ονομάζεται «cluster theory of descriptions» (θεωρία δέσμης ή θεωρία σμήνους περιγραφών)) η αναφορά του όρου «Αριστοτέλης» καθορίζεται ως όποιο αντικείμενο ικανοποιεί έναν επαρκή αριθμό από τις περιγραφές «ο δάσκαλος του μεγάλου Αλεξάνδρου», «ο πιο φημισμένος μαθητής του Πλάτωνα»,, «ο ιδρυτής του Λυκείου στην αρχαία Αθήνα», δίχως όμως να είναι σαφώς καθορίσιμο ποιες ακριβώς από αυτές τις περιγραφές θα πρέπει να ικανοποιεί κάποιο αντικείμενο προκειμένου να είναι η αναφορά του όρου «Αριστοτέλης». Κάποιες από αυτές τις περιγραφές έχουν μεγαλύτερη βαρύτητα στον καθορισμό της αναφοράς του όρου «Αριστοτέλης». Για παράδειγμα, η οριστική περιγραφή «ο πιο φημισμένος μαθητής του Πλάτωνα» έχει μεγαλύτερη βαρύτητα από την οριστική περιγραφή «ο φιλόσοφος που 1 Searle, J., (1958), Proper Names, Mind 67,
4 γεννήθηκε στα Στάγειρα». Επομένως εάν αποδειχθεί ότι η τελευταία περιγραφή είναι κενή, ο όρος δεν καθίσταται κενός. ΙΙ) Ένα άλλο σημείο της περιγραφικής θεωρίας των ονομάτων που εγείρει ερωτήματα βασίζεται στο ότι συχνά οι οριστικές περιγραφές που χρησιμοποιούνται στην ανάλυση του ονόματος περιέχουν κάποια άλλα ονόματα. Παραδείγματος χάρη, υποθέσαμε ότι το νόημα του όρου «ο Αριστοτέλης» δίνεται από τις περιγραφές «ο πιο φημισμένος μαθητής του Πλάτωνα», «ο δάσκαλος του Μεγάλου Αλεξάνδρου» κ.α. Οι περιγραφές αυτές περιέχουν όμως κάποια άλλα ονόματα, π.χ. «Πλάτωνας», «Μέγας Αλέξανδρος», των οποίων το νόημα θα πρέπει, σύμφωνα με τη περιγραφική θεωρία των ονομάτων, να δίνεται από κάποιες περιγραφικές συνθήκες. Ενδέχεται όμως η περιγραφική συνθήκη που δίνει το νόημα αυτών των ονομάτων να περιέχει άλλα ονόματα κ.ο.κ. και η περιγραφική συνθήκη που δίνει το νόημα αυτών να περιέχει άλλα ονόματα, μερικά από τα οποία ενδέχεται να έιναι «ο Αριστοτέλης» και «ο Μέγας Αλέξανδρος». Με τον τρόπο αυτό φαίνεται πώς τελικά οδηγούμαστε σε έναν τεράστιο κύκλο και πώς σε τελευταία ανάλυση η περιγραφική θεωρία των ονομάτων δεν μας εξηγεί πώς το όνομα συνδέεται με το αντικείμενο στο οποίο αναφέρεται. Μας παραθέτει απλώς άλλες και άλλες περιγραφές. ΙΙΙ) (Kripke 2 ) Μια άλλη κατηγορία προβλημάτων της περιγραφικής θεωρίας βασίζεται στο ότι η περιγραφική θεωρία εισάγει αναλυτικές σχέσεις ανάμεσα στο όνομα και την οριστική περιγραφή (περιγραφές), καθώς ισχυρίζεται ότι το νόημα του ονόματος δίνεται από κάποια ή κάποιες οριστικές περιγραφές. Όμως, οι αναλυτικές σχέσεις που εισάγονται από την περιγραφική θεωρία ανάμεσα στο όνομα και την περιγραφή (περιγραφές) καθιστούν κατ ανάγκην αληθείς προτάσεις που είναι μόνο ενδεχομενικά αληθείς. Ας εξηγήσουμε περισσότερο αυτό το πρόβλημα. Ας υποθέσουμε ότι το νόημα-σημασία του όρου «Αριστοτέλης» δίνεται από την οριστική περιγραφή «ο δάσκαλος του Μεγάλου Αλεξάνδρου». Η εκδοχή του Searle δεν είναι άτρωτη από τη συγκεκριμένη αντίρρηση. Η παρούσα αντίρρηση διατηρεί την ισχύ της ακόμη και εάν δεχθούμε, όπως ο Searle, ότι το νόημα του ονόματος δίνεται από μια δέσμη οριστικών περιγραφών. Επομένως, η πρόταση «Ο Αριστοτέλης ήταν ο δάσκαλος του μεγάλου Αλεξάνδρου» εκφράζει σχέση συνωνυμίας ανάμεσα στο όνομα και την περιγραφή και είναι μια αναλυτική πρόταση (υπενθυμίζουμε ότι αναλυτικές είναι οι προτάσεις οι οποίες είναι αληθείς δυνάμει των νοημάτων των όρων που περιέχουν και ανεξάρτητα από τον κόσμο. Στις αναλυτικές 2 S. Kripke, Naming and Necessity, 1972, Basil Blackwell, Oxford.
5 προτάσεις αντιπαρατίθενται οι συνθετικές οι οποίες είναι αληθείς ή ψευδείς δυνάμει του τρόπου που είναι ο κόσμος). Επομένως η πρόταση του παραδείγματός μας θα είναι κατ ανάγκην αληθής. (Υπενθυμίζουμε ότι κατ ανάγκην αληθείς είναι οι προτάσεις που είναι αληθείς σε όλους τους δυνατούς κόσμους, δηλαδή, αληθείς προτάσεις που όμως δε συμβαίνει να αληθεύουν κατά τρόπο απλώς ενδεχομενικό, αλλά προτάσεις οι οποίες δεν θα ήταν δυνατό να είναι ψευδείς. Κατά παράδοση, όλες οι αναλυτικές προτάσεις είναι κατ ανάγκην αληθείς, εφόσον η αλήθεια των αναλυτικών προτάσεων είναι ανεξάρτητη από τον κόσμο στον οποίο αναφερόμαστε). Εάν δεχθούμε τους ισχυρισμούς της περιγραφικής θεωρίας, έπεται ότι η πρόταση «Ο Αριστοτέλης ήταν ο δάσκαλος του Μεγάλου Αλεξάνδρου» εάν είναι αληθής, θα είναι κατ ανάγκην αληθής. Αυτό σημαίνει ότι δεν είναι συλληπτό (είναι λογικά αδύνατο, δεν υπάρχει δυνατός κόσμος όπου) ο Αριστοτέλης να μη δίδαξε τον Μέγα Αλέξανδρο. Σε αντίθεση όμως με αυτή τη συνέπεια της περιγραφικής θεωρίας, μπορούμε να σκεφτούμε, δίχως να εμπίπτουμε σε λογικό σφάλμα, ότι ο Αριστοτέλης ακολούθησε διαφορετικό δρόμο στη ζωή του, ότι ποτέ δεν ασχολήθηκε με τη φιλοσοφία, ότι έγινε βοσκός, ότι ποτέ δε βρέθηκε στη Μακεδονία και ότι ποτέ δε δίδαξε τον Μέγα Αλέξανδρο. Ίσως, καθώς σκεπτόμαστε αυτές τις δυνατότητες, να εμπέσουμε σε ιστορικό σφάλμα ωστόσο, αυτό δεν θα ήταν επαρκές για να δείξει πως το να αρνηθούμε ότι ο Αριστοτέλης δίδαξε τον Μέγα Αλέξανδρο είναι λογική αδυνατότητα και επομένως θα ήταν ανεπαρκές για να δείξει ότι η εν λόγω πρόταση είναι όντως κατ ανάγκην αληθής. Η παραδοχή ότι τα ονόματα σχετίζονται αναλυτικά με κάποια οριστική περιγραφή, που μοιάζει να είναι η βασική παραδοχή της περιγραφικής θεωρίας, καθιστά αναλυτικές, και επομένως κατ ανάγκην αληθείς ορισμένες προτάσεις, οι οποίες, σύμφωνα με κάποιες προθεωρητικές παραδοχές μας, είναι απλώς ενδεχομενικά αληθείς. Επομένως η περιγραφική θεωρία έχει προβληματικές συνέπειες. Ένα επιπλέον πρόβλημα των περιγραφικών θεωριών που επισημαίνει ο Kripke είναι ότι, σε αντίθεση με τον ισχυρισμό αυτών των θεωριών, οι οριστικές περιγραφές μοιάζουν να μην παρέχουν ούτε ικανές ούτε αναγκαίες συνθήκες για τον καθορισμό της αναφοράς του ονόματος. Χρησιμοποιούμε ένα παράδειγμα του ίδιου του Kripke. Όπως είναι γνωστό ο Κurt Goedel είναι αυτός που πρώτος απέδειξε το θεώρημα μη πληρότητας των Μαθηματικών. Οι περισσότεροι που κατανοούν το όνομα «Goedel» το συσχετίζουν με την οριστική περιγραφή «ο πρώτος που απέδειξε το θεώρημα μη πληρότητας». Υποθέστε όμως ότι, σε αντίθεση με αυτό που πιστεύουν οι περισσότεροι, στην πραγματικότητα κάποιος άλλος, με το όνομα «Schmidt», είχε αποδείξει πρώτος το θεώρημα μη πληρότητας και ότι ο Goedel αντέγραψε την απόδειξη του Schmidt. Το πρόσωπο που ικανοποιεί την περιγραφή «ο πρώτος που απέδειξε το θεώρημα μη πληρότητας» είναι ο Schmidt και επομένως η περιγραφή δεν παρέχει ικανή συνθήκη για τον καθορισμό της αναφοράς του ονόματος Goedel. Ως αναφορά του
6 ονόματος «Goedel» προσδιορίζεται μέσω της περιγραφής ο Schmidt και όχι ο Goedel. Επιπλέον η περιγραφή δεν παρέχει ούτε αναγκαία συνθήκη για τον καθορισμό της αναφοράς του ονόματος Goedel, εφόσον το όνομα «Goedel» αναφέρεται στον Goedel, ακόμη και στην περίπτωση που οι οριστικές περιγραφές οι οποίες συνδέονται με το όνομα είναι λανθασμένες, δηλαδή η αναφορά του ονόματος «Goedel» δεν ικανοποιεί αυτές τις οριστικές περιγραφές. Ή σκεφτείτε ένα άλλο παράδειγμα. Πολλοί πιστεύουν οτι ο Einstein είναι αυτός που ανακάλυψε την ατομική βόμβα. Φαίνεται ότι το όνομα «Einstein» αναφέρεται στον Einstein ακόμη και εάν οι άνθρωποι συνδέουν διαφορετικές περιγραφές με το όνομα ή ακόμη και εάνν έχουν άγνοια αυτών των περιγραφών. Σύμφωνα με τον Kripke το νόημα του ονόματος δεν μπορεί να δίνεται από κάποια οριστική περιγραφή, διότι υπάρχει μια σημαντική διαφορά ανάμεσα στα ονόματα και τις οριστικές περιγραφές. Τα κύρια ονόματα, κατά τον Kripke, είναι άκαμπτοι αναφορείς (άκαμπτοι καταδηλωτές) (rigid designators), ενώ οι οριστικές περιγραφές είναι μη-άκαμπτοι αναφορείς (εύκαμπτοι αναφορείς, μη- άκαμπτοι καταδηλωτές). Ας δούμε τι σημαίνουν αυτοί οι όροι και ποιά είναι η καθοριστική διαφορά που η διάκριση εισάγει. Ορισμός: Ένας όρος είναι άκαμπτος αναφορέας εάν και μόνο εάν αναφέρεται στο ίδιο αντικείμενο σε κάθε δυνατό κόσμο. Ορισμός: Ένας όρος είναι μη άκαμπτος (εύκαμπτος) αναφορέας εάν και μόνο εάν είναι δυνατό να αναφέρεται σε διαφορετικά αντικείμενα σε διάφορους δυνατούς κόσμους. Σκεφτείτε τα ακόλουθα παραδείγματα: Ι) «Ο τωρινός πρόεδρος της δημοκρατίας είναι δυνατόν να μην ήταν ο τωρινός πρόεδρος της δημοκρατίας» ΙΙ) «Ο Κάρολος Παπούλιας είναι δυνατόν να μην ήταν ο Κάρολος Παπούλιας» Είναι δυνατό να συλλάβουμε την περίπτωση όπου η Ι) είναι αληθής. Είναι δυνατό το πρόσωπο που είναι αυτή τη στιγμή πρόεδρος της δημοκρατίας να είχε ακολουθήσει διαφορετικό δρόμο στη ζωή του και να μην ήταν τώρα ο πρόεδρος της δημοκρατίας. Μπορούμε να σκεφτούμε κάποιον δυνατό κόσμο στον οποίο ο όρος «ο τωρινός πρόεδρος της δημοκρατίας» αναφέρεται σε ένα πρόσωπο διαφορετικό από αυτό στο οποίο αναφέρεται σε αυτόν τον κόσμο. Δηλαδή, η περιγραφή «ο τωρινός πρόεδρος της δημοκρατίας» είναι εύκαμπτος αναφορέας. Ωστόσο, η περίπτωση ΙΙ) δεν είναι συλληπτή. Δεν υπάρχει δυνατός κόσμος στον οποίο ο Κωστής Στεφανόπουλος να μην είναι ο Κωστής Στεφανόπουλος. (Δεν πρέπει να συγχέουμε
7 τη ΙΙ) με την «ο Κωστής Στεφανόπουλος ίσως να μην ονομαζόταν «Κωστής Στεφανόπουλος»»). Αυτό που διακρίνει τα κύρια ονόματα από τις οριστικές περιγραφές και δεν επιτρέπει την αναλυτική συσχέτιση των δύο είναι, σύμφωνα με τον Kripke, ότι τα μεν ονόματα είναι άκαμπτοι αναφορείς, οι δε οριστικές περιγραφές είναι μη άκαμπτοι αναφορείς. ΣΗΜΑΣΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΕΞΤΕΡΝΑΛΙΣΜΟΣ (PUTNAM) Σε αντίθεση με τον ισχυρισμό των περιγραφικών θεωριών, ότι το νόημα-σημασία καθορίζει την αναφορά και επομένως καθορίζει τις οδούς προς τον κόσμο, η περιγραφική θεωρία τελικά μοιάζει να αποξενώνει το νόημα από τον κόσμο. Αυτή η συνέπεια της περιγραφικής θεωρίας έχει επισημανθεί με τη χρήση ενός νοητικού πειράματος που έχει παρουσιάσει ο Hilary Putnam. Πρόκειται για το περίφημο πείραμα της δίδυμης γης. Ο Putnam μας καλεί να σκεφτούμε έναν πλανήτη, τη δίδυμη γη, ο οποίος είναι μόριο προς μόριο πανομοιότυπος με τη γη, εκτός από το ότι η ύλη που στη γη είναι το νερό, στη δίδυμη γη δεν έχει τη σύνθεση Η2Ο, αλλά κάποια άλλη σύνθεση, ας πούμε τη ΧΥΖ. Δηλαδή, ενώ οι λίμνες, τα ποτάμια και οι ωκεανοί στη γη είναι γεμάτα με Η2Ο, στη δίδυμη γη είναι γεμάτα με ΧΥΖ. Οι πεποιθήσεις των δίδυμων γήινων δε διαφέρουν καθόλου από τις πεποιθήσεις των γήινων και το ΧΥΖ δείχνει στους δίδυμο-γήινους ακριβώς όπως το νερό δείχνει στους γήινους. Η γλώσσες των διδυμογήινων δε διαφέρουν από τις γλώσσες των γήινων και οι διδημογήινοι χρήστες των ελληνικών αποκαλούν νερό το ΧΥΖ. Οι δίδυμογήινοι, πιστεύουν ότι το νερό είναι διάφανη ουσία, με την οποία ξεδιψούν, που παγώνει σε συγκεκριμένη θερμοκρασία και εξατμίζεται σε κάποια άλλη συγκεκριμένη θερμοκρασία κοκ. Όλες οι περιγραφές που συσχετίζουν οι γήινοι με το νερό είναι ακριβώς ίδιες με τις περιγραφές που συσχετίζουν οι διδυμογήινοι με το νερό. Και όλες οι εσωτερικές καταστάσεις στις οποίες βρίσκονται οι γήινοι όταν κάνουν σκέψεις για το νερό είναι ακριβώς ίδιες με τις εσωτερικές καταστάσεις στις οποίες βρίσκονται οι διδημογήινοι όταν κάνουν σκέψεις για το νερό. Επομένως, το νόημα-σημασία του όρου νερό δε διαφέρει ανάμεσα στους γήινους και τους διδυμογήινους. Ωστόσο, η αναφορά του όρου νερό είναι διαφορετική στη γη από τη δίδυμη γη, εφόσον το φυσικό είδος που αποτελεί την αναφορά του όρου στη γη είναι Η2Ο ενώ στη δίδυμη γη είναι ΧΥΖ. Αυτό δείχνει ότι, ενάντια στον ισχυρισμό της περιγραφικής θεωρίας, το νόημα-σημασία ως περιγραφική συνθήκη, δεν καθορίζει την αναφορά. Είναι δυνατόν οι περιγραφικές συνθήκες που συσχετίζονται με κάποιον γλωσσικό όρο να παραμένουν ίδιες και η αναφορά του όρου να είναι διαφορετική. Εάν θεωρήσουμε το νόημα ως περιγραφική συνθήκη, ή εν γένει ως εσωτερική κατάσταση, τότε παραμένει μυστήριο το πώς η γλώσσα μας συνδέει με τον κόσμο. Ακόμη και αν οι θέσεις της περιγραφικής θεωρίας των ονομάτων είναι υπερασπίσιμες, το παράδειγμα του Putnam και τα αντιπαραδείγματα του Kripke δείχνουν ότι
8 η περιγραφική θεωρία δεν είναι πλήρης. Μια θεωρία νοήματος θα πρέπει να εξηγεί τον τρόπο που συνδέονται οι γλωσσικοί όροι με τα αντικείμενα και συμβάντα του εξωτερικού κόσμου στα οποία παραπέμπουν. Η περιγραφική θεωρία των ονομάτων μοιάζει να μην μπορεί να προσφέρει μια επαρκή εξήγηση αυτής της σύνδεσης.
9
ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ. Ονόματα: Russell και Kripke
1 ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Ονόματα: Russell και Kripke Ι. Η άποψη του Russell για τα ονόματα: Όταν ο Russell μιλούσε για ονόματα, χρησιμοποιούσε δύο έννοιες: μιλούσε για λογικά ονόματα και για συνήθη ονόματα.
Διαβάστε περισσότεραΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΩΝ ΟΡΙΣΤΙΚΩΝ ΠΕΡΙΓΡΑΦΩΝ (RUSSELL)
Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΩΝ ΟΡΙΣΤΙΚΩΝ ΠΕΡΙΓΡΑΦΩΝ (RUSSELL) Ο B. Russell (1872-1970) υπήρξε ένας από τους πρωτεργάτες της αναλυτικής φιλοσοφίας και ένας από τους σημαντικότερους φιλοσόφους της ιδεώδους γλώσσας. Η θεωρία
Διαβάστε περισσότεραΦιλοσοφία της Γλώσσας
Φιλοσοφία της Γλώσσας Ενότητα: Ενικοί όροι. Αιτιακές θεωρίες των ονομάτων Ελένη Μανωλακάκη Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Μεθοδολογίας, Ιστορίας και Θεωρίας της Επιστήμης (Μ.Ι.Θ.Ε.) 1. Αιτιακές θεωρίες
Διαβάστε περισσότεραΦιλοσοφία της Γλώσσας
Φιλοσοφία της Γλώσσας Ενότητα: Ενικοί Όροι. Η Θεωρία των οριστικών περιγραφών (Russell) Ελένη Μανωλακάκη Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Μεθοδολογίας, Ιστορίας και Θεωρίας της Επιστήμης (Μ.Ι.Θ.Ε.) 1. Η Θεωρία
Διαβάστε περισσότεραΦιλοσοφία της Γλώσσας
Φιλοσοφία της Γλώσσας Ενότητα: Θεωρία νοήματος του Frege. Το πρόβλημα του νοήματος Ελένη Μανωλακάκη Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Μεθοδολογίας, Ιστορίας και Θεωρίας της Επιστήμης (Μ.Ι.Θ.Ε.) 1. Frege: Το
Διαβάστε περισσότεραFREGE: ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΟΥ ΝΟΗΜΑΤΟΣ
FREGE: ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΟΥ ΝΟΗΜΑΤΟΣ Ο Gottlob Frege (1848-1925) υπήρξε ο θεμελιωτής της σύγχρονης Λογικής και μαζί με τους B. Russell, L. Wittgenstein και G. E. Moore πατέρας της Αναλυτικής Φιλοσοφίας. Οι
Διαβάστε περισσότεραΥποθετικές προτάσεις και λογική αλήθεια
Υποθετικές προτάσεις και λογική αλήθεια Δρ. Παναγιώτης Λ. Θεοδωρόπουλος Σχολικός Σύμβουλος κλάδου ΠΕ03 www.p-theodoropoulos.gr Περίληψη Στην εργασία αυτή επιχειρείται μια ερμηνεία της λογικής αλήθειας
Διαβάστε περισσότεραΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ. Η θεωρία του B. Russell για τις οριστικές περιγραφές
1 ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Η θεωρία του B. Russell για τις οριστικές περιγραφές Ι. Μερικές πληροφορίες για τη ζωή και το έργο του Russell. Η θεωρία του Russell για τις οριστικές περιγραφές μάς λέει πώς να
Διαβάστε περισσότεραΠεριγραφές Bernard Russell
Περιγραφές Bernard Russell Μια περιγραφή μπορεί να είναι δύο ειδών, οριστική ή αόριστη (ή διφορούμενη). Μια αόριστη περιγραφή είναι μια φράση της μορφής κάποιο τάδε και μια οριστική περιγραφή είναι μια
Διαβάστε περισσότεραΠερί της Ταξινόμησης των Ειδών
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Φυσικής 541 24 Θεσσαλονίκη Καθηγητής Γεώργιος Θεοδώρου Tel.: +30 2310998051, Ιστοσελίδα: http://users.auth.gr/theodoru Περί της Ταξινόμησης
Διαβάστε περισσότεραΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ Τομέας Ανθρωπιστικών Κοινωνικών Επιστημών και Δικαίου Σχολή Εφαρμοσμένων Μαθηματικών και Φυσικών Επιστημών ΕΝΟΤΗΤΑ 1. ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΓΝΩΣΙΟΛΟΓΙΑΣ Κώστας Θεολόγου ΑΔΕΙΑ ΧΡΗΣΗΣ Το
Διαβάστε περισσότεραΦΙΛΟΣΟΦΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΚΑΤΑΝΟΩΝΤΑΣ ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΕΝΟΤΗΤΑ ΔΕΥΤΕΡΗ: ΛΕΞΕΙΣ ΝΟΗΜΑ ΚΑΙ ΚΑΘΟΛΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ
ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΚΑΤΑΝΟΩΝΤΑΣ ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΕΝΟΤΗΤΑ ΔΕΥΤΕΡΗ: ΛΕΞΕΙΣ ΝΟΗΜΑ ΚΑΙ ΚΑΘΟΛΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ 1. Λέξεις και νόημα Η γλώσσα αποτελείται από λέξεις. Η λέξη είναι το μικρότερο τμήμα της γλώσσας
Διαβάστε περισσότεραΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ (ΨΧ 00)
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ (ΨΧ 00) Πέτρος Ρούσσος ΔΙΑΛΕΞΗ 5 Έννοιες και Κλασική Θεωρία Εννοιών Έννοιες : Θεμελιώδη στοιχεία από τα οποία αποτελείται το γνωστικό σύστημα Κλασική θεωρία [ή θεωρία καθοριστικών
Διαβάστε περισσότεραΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΛΟΓΙΚΗ ΚΑΙ ΑΠΟΔΕΙΞΗ
ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΛΟΓΙΚΗ ΚΑΙ ΑΠΟΔΕΙΞΗ Περιεχόμενα : Α) Προτάσεις-Σύνθεση προτάσεων Β)Απόδειξη μιας πρότασης Α 1 ) Τι είναι πρόταση Β 1 ) Βασικές έννοιες Α ) Συνεπαγωγή Β ) Βασικές μέθοδοι απόδειξης Α 3 ) Ισοδυναμία
Διαβάστε περισσότεραΑρχές Φιλοσοφίας Β Λυκείου Τράπεζα Θεμάτων: 2 ο κεφάλαιο «Κατανοώντας τα πράγματα»
Αρχές Φιλοσοφίας Β Λυκείου Τράπεζα Θεμάτων: 2 ο κεφάλαιο «Κατανοώντας τα πράγματα» Α] Ασκήσεις κλειστού τύπου (Σωστό Λάθος) Για τον Πλάτωνα οι καθολικές έννοιες, τα «καθόλου», δεν είναι πράγματα ξεχωριστά
Διαβάστε περισσότεραΕισαγωγή στην κοινωνική έρευνα. Earl Babbie. Κεφάλαιο 4. Κοινωνική μέτρηση 4-1
Εισαγωγή στην κοινωνική έρευνα Earl Babbie Κεφάλαιο 4 Κοινωνική μέτρηση 4-1 Σύνοψη κεφαλαίου Μετρώντας οτιδήποτε υπάρχει Εννοιολόγηση Ορισμοί σε περιγραφικές και ερμηνευτικές μελέτες Επιλογές λειτουργικοποίησης
Διαβάστε περισσότεραΠεριεχόμενα 1 Πρωτοβάθμια Λογική Χρήστος Νομικός ( Τμήμα Μηχανικών Η/Υ Διακριτά και Πληροφορικής Μαθηματικά Πανεπιστήμιο ΙΙ Ιωαννίνων ) / 60
Διακριτά Μαθηματικά ΙΙ Χρήστος Νομικός Τμήμα Μηχανικών Η/Υ και Πληροφορικής Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων 2018 Χρήστος Νομικός ( Τμήμα Μηχανικών Η/Υ Διακριτά και Πληροφορικής Μαθηματικά Πανεπιστήμιο ΙΙ Ιωαννίνων
Διαβάστε περισσότεραΣύµφωνα µε την Υ.Α /Γ2/ Εξισώσεις 2 ου Βαθµού. 3.2 Η Εξίσωση x = α. Κεφ.4 ο : Ανισώσεις 4.2 Ανισώσεις 2 ου Βαθµού
Σύµφωνα µε την Υ.Α. 139606/Γ2/01-10-2013 Άλγεβρα Α ΤΑΞΗ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΛ Ι. ιδακτέα ύλη Από το βιβλίο «Άλγεβρα και Στοιχεία Πιθανοτήτων Α Γενικού Λυκείου» (έκδοση 2013) Εισαγωγικό κεφάλαιο E.2. Σύνολα Κεφ.1
Διαβάστε περισσότεραΑυτά συμβαίνουν σε επίπεδο αισθητού δηλαδή ύλης, τι γίνεται όμως σε επίπεδο νοητού, δηλαδή καταστάσεων, γεγονότων κτλ;
Όλοι έχουμε ακούσει για το συνειδητό και το υποσυνείδητο. Το υποσυνείδητο είναι μια αποθήκη πληροφοριών από την οποία αντλούμε εικόνες ήχους κτλ για να αποκωδικοποιήσουμε κάτι. Π.χ. σπάει ένα γυαλί, τα
Διαβάστε περισσότεραΠρόταση. Αληθείς Προτάσεις
Βασικές έννοιες της Λογικής 1 Πρόταση Στην καθημερινή μας ομιλία χρησιμοποιούμε εκφράσεις όπως: P1: «Καλή σταδιοδρομία» P2: «Ο Όλυμπος είναι το ψηλότερο βουνό της Ελλάδας» P3: «Η Θάσος είναι το μεγαλύτερο
Διαβάστε περισσότεραΤΙ ΟΝΟΜΑΖΟΥΜΕ ΓΝΩΣΗ; ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ; Το ερώτημα για το τι είναι η γνώση (τι εννοούμε όταν λέμε ότι κάποιος γνωρίζει κάτι ή ποια
18 ΤΙ ΟΝΟΜΑΖΟΥΜΕ ΓΝΩΣΗ; ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ; Το ερώτημα για το τι είναι η γνώση (τι εννοούμε όταν λέμε ότι κάποιος γνωρίζει κάτι ή ποια χαρακτηριστικά αποδίδουμε σε ένα πρόσωπο το οποίο λέμε
Διαβάστε περισσότεραΔιακριτά Μαθηματικά ΙΙ Χρήστος Νομικός Τμήμα Μηχανικών Η/Υ και Πληροφορικής Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων 2018 Χρήστος Νομικός ( Τμήμα Μηχανικών Η/Υ Διακριτά
Διακριτά Μαθηματικά ΙΙ Χρήστος Νομικός Τμήμα Μηχανικών Η/Υ και Πληροφορικής Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων 2018 Χρήστος Νομικός ( Τμήμα Μηχανικών Η/Υ Διακριτά και Πληροφορικής Μαθηματικά Πανεπιστήμιο ΙΙ Ιωαννίνων
Διαβάστε περισσότεραΜαθηματική Λογική (προπτυχιακό) Εξέταση Ιανουαρίου 2018 Σελ. 1 από 5
Μαθηματική Λογική (προπτυχιακό) Εξέταση Ιανουαρίου 2018 Σελ. 1 από 5 Στη σελίδα αυτή γράψτε μόνο τα στοιχεία σας. Γράψτε τις απαντήσεις σας στις επόμενες σελίδες, κάτω από τις αντίστοιχες ερωτήσεις. Στις
Διαβάστε περισσότεραΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΟΠΤΙΚΩΝ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ
Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΟΠΤΙΚΩΝ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ Οι μαθηματικές έννοιες και γενικότερα οι μαθηματικές διαδικασίες είναι αφηρημένες και, αρκετές φορές, ιδιαίτερα πολύπλοκες. Η κατανόηση
Διαβάστε περισσότεραΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ. Η διάκριση του G. Frege ανάμεσα στο νόημα και την αναφορά
1 ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Η διάκριση του G. Frege ανάμεσα στο νόημα και την αναφορά Ι. Μερικές πληροφορίες για τη ζωή και το έργο του Frege (1848 1925). Αν και ο ίδιος εφάρμοζε τη διάκριση μεταξύ νοήματος
Διαβάστε περισσότεραΕξέλιξη των ιδεών στις Φυσικές Επιστήμες
Εξέλιξη των ιδεών στις Φυσικές Επιστήμες Ενότητα 2: Γιατί το ερώτημα "τι είναι επιστήμη" δεν έχει νόημα χωρίς κάποιο χρονικό προσδιορισμό. Βασίλης Τσελφές Εθνικὸ και Καποδιστριακὸ Πανεπιστήμιο Αθηνών Τμήμα
Διαβάστε περισσότεραΔΕΟ 24 Δημόσια διοίκηση και πολιτική. Τόμος 1 ος : Εισαγωγή στη Δημόσια Διοίκηση. Δημόσιο συμφέρον- Κυβέρνηση- Διακυβέρνηση
Τόμος 1 ος : Εισαγωγή στη Δημόσια Διοίκηση Δημόσιο συμφέρον- Κυβέρνηση- Διακυβέρνηση Η ανάπτυξη του δηµόσιου τοµέα οφείλεται στην πεποίθηση ότι πέραν του ατοµικού συµφέροντος, υπάρχει και δηµόσιο συµφέρον
Διαβάστε περισσότεραΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ. Οι προτάσεις που αποδίδουν γνωσιακές ή άλλες ψυχολογικές στάσεις
1 ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Οι προτάσεις που αποδίδουν γνωσιακές ή άλλες ψυχολογικές στάσεις I. Παραδείγματα τέτοιων προτάσεων είναι τα εξής: «Ο Αριστοτέλης πίστευε ότι η Γη είναι σφαιρική», «Όλοι γνωρίζουν
Διαβάστε περισσότεραΕίναι τα πράγματα όπως τα αντιλαμβανόμαστε με τις αισθήσεις μας;
Είναι τα πράγματα όπως τα αντιλαμβανόμαστε με τις αισθήσεις μας; Εμείς που αντιλαμβανόμαστε είμαστε όλοι φτιαγμένοι από το ίδιο υλικό; Πώς βρεθήκαμε σ αυτόν τον κόσμο; Ο θάνατός μας σημαίνει το τέλος ή
Διαβάστε περισσότεραΘέματα Επιστημολογίας. Ρένια Γασπαράτου
Ρένια Γασπαράτου Στο σημερινό μάθημα: λίγη ιστορία της φιλοσοφίας (&) της επιστήμης ο παραδοσιακός ορισμός της γνώσης Οι απαρχές της φιλοσοφίας & της επιστήμης Ιωνία, 7ος-6ος αι. π.χ. Προ-σωκρατικοί (Θαλής,
Διαβάστε περισσότεραΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ - ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ
ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ - ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ Μαθηματικά (Άλγεβρα - Γεωμετρία) Α ΤΑΞΗ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ και Α, Β ΤΑΞΕΙΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ Α ΤΑΞΗ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ και Α ΤΑΞΗ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΕΠΑΛ ΚΕΝΤΡΙΚΗ
Διαβάστε περισσότεραΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ Ή ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ Ή ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ Με τις ερωτήσεις του τύπου αυτού καλείται ο εξεταζόμενος να επιλέξει την ορθή απάντηση από περιορισμένο αριθμό προτεινόμενων απαντήσεων ή να συσχετίσει μεταξύ
Διαβάστε περισσότεραFake News ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ. Γραμμή βοηθείας Ενημέρωση-Επαγρύπνηση Γραμμή παράνομου περιεχομένου
Fake News ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ 210 6007686 www.safeline.gr Γραμμή βοηθείας Ενημέρωση-Επαγρύπνηση Γραμμή παράνομου περιεχομένου Η διασπορά ψευδών ειδήσεων ήταν και συνεχίζει να είναι ένα
Διαβάστε περισσότεραΓιατί οι Νόμοι της Φύσης εξηγούν; 2 Νοεμβ. 2016
Γιατί οι Νόμοι της Φύσης εξηγούν; 2 Νοεμβ. 2016 Γενικά ερωτήματα πώς οι νόμοι εξηγούν; τί είναι οι νόμοι της φύσης (laws of nature) - τί τους χαρακτηρίζει; (ιδιότητες ή χαρακτηριστικά) - πώς διαφέρουν
Διαβάστε περισσότεραΝέες τάσεις στη διδακτική των Μαθηματικών
Νέες τάσεις στη διδακτική των Μαθηματικών Μέχρι πριν λίγα χρόνια ηαντίληψη που επικρατούσε ήταν ότι ημαθηματική γνώση είναι ένα αγαθό που έχει παραχθεί και καλούνται οι μαθητές να το καταναλώσουν αποστηθίζοντάς
Διαβάστε περισσότερατι είναι αυτό που κάνει κάτι αληθές; τι κριτήρια έχουμε, για να κρίνουμε πότε κάτι είναι αληθές;
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΑΛΗΘΕΙΑ; τι είναι αυτό που κάνει κάτι αληθές; τι κριτήρια έχουμε, για να κρίνουμε πότε κάτι είναι αληθές; ποια είναι η σχέση των πεποιθήσεών μας με την πραγματικότητα, για να είναι αληθείς και
Διαβάστε περισσότεραΕυρωπαίοι μαθηματικοί απέδειξαν έπειτα από 40 χρόνια τη θεωρία περί της ύπαρξης του Θεού του Γκέντελ με τη βοήθεια ηλεκτρονικού υπολογιστή
Ευρωπαίοι μαθηματικοί απέδειξαν έπειτα από 40 χρόνια τη θεωρία περί της ύπαρξης του Θεού του Γκέντελ με τη βοήθεια ηλεκτρονικού υπολογιστή Καθηγητή Χάρη Βάρβογλη 1 / 6 Υπάρχει Θεός; Το ερώτημα αυτό απασχολεί
Διαβάστε περισσότεραΜαθηματική Λογική και Απόδειξη
Μαθηματική Λογική και Απόδειξη Σύντομο ιστορικό σημείωμα: Η πρώτη απόδειξη στην ιστορία των μαθηματικών, αποδίδεται στο Θαλή το Μιλήσιο (~600 π.χ.). Ο Θαλής απέδειξε, ότι η διάμετρος διαιρεί τον κύκλο
Διαβάστε περισσότεραΗ φιλοσοφία και οι επιστήμες στα Αρχαϊκά χρόνια. Μαριάννα Μπιτσάνη Α 2
Η φιλοσοφία και οι επιστήμες στα Αρχαϊκά χρόνια Μαριάννα Μπιτσάνη Α 2 Τι είναι η φιλοσοφία; Φιλοσοφία είναι η επιστήμη που ασχολείται με: ερωτήματα προβλήματα ή απορίες που μπορούμε να αποκαλέσουμε οριακά,
Διαβάστε περισσότεραAλγεβρα A λυκείου α Τομος
Aλγ ε β ρ α A Λυ κ ε ί ο υ Α Τό μ ο ς Κάθε γνήσιο αντίτυπο φέρει την υπογραφή του συγγραφέα Σειρά: Γενικό Λύκειο, Θετικές Επιστήμες Άλγεβρα Α Λυκείου, Α Τόμος Παναγιώτης Γριμανέλλης Στοιχειοθεσία-σελιδοποίηση,
Διαβάστε περισσότεραΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΓΝΩΣΗ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΓΝΩΣΗ Η πλέον διαδεδοµένη και αποδεκτή θεωρία είναι η τριµερής θεωρία της γνώσης που ορίζει τη γνώση ως δικαιολογηµένη αληθή πεποίθηση (justified true belief). Ανάλυση της τριµερούς
Διαβάστε περισσότεραΚβαντικό κενό ή πεδίο μηδενικού σημείου και συνειδητότητα Δευτέρα, 13 Οκτώβριος :20. Του Σταμάτη Τσαχάλη
Του Σταμάτη Τσαχάλη Η διάκριση ανάμεσα στην ύλη και στον κενό χώρο εγκαταλείφθηκε από τη στιγμή που ανακαλύφθηκε ότι τα στοιχειώδη σωματίδια μπορούν να γεννηθούν αυθόρμητα από το κενό και στη συνέχεια
Διαβάστε περισσότεραΚατηγορηματικός Λογισμός (ΗR Κεφάλαιο 2.1-2.5)
Κατηγορηματικός Λογισμός (ΗR Κεφάλαιο 2.1-2.5) Στην ενότητα αυτή θα μελετηθούν τα εξής επιμέρους θέματα: Εισαγωγή στον Κατηγορηματικό Λογισμό Σύνταξη Κανόνες Συμπερασμού Σημασιολογία ΕΠΛ 412 Λογική στην
Διαβάστε περισσότεραΤο ζήτημα της πλάνης στο Σοφιστή του Πλάτωνα
Το ζήτημα της πλάνης στο Σοφιστή του Πλάτωνα του μεταπτυχιακού φοιτητή Μαρκάτου Κωνσταντίνου Α.Μ.: 011/08 Επιβλέπων: Αν. Καθηγητής Άρης Κουτούγκος Διατμηματικό μεταπτυχιακό πρόγραμμα Ιστορίας και Φιλοσοφίας
Διαβάστε περισσότεραΑ. Ερωτήσεις Σωστού - Λάθους
2 Ο ΓΕΛ ΣΥΚΕΩΝ ΜΑΘΗΜΑ : ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ : ΤΡΑΣΑΝΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ διπλ. Ηλ/γος Μηχ/κός ΠΕ 12 ΘΕΜΑΤΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΠΡΟΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ : ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ ΣΧΕΣΗ ΜΕΤΑΞΥ ΜΕΤΑΒΛΗΤΩΝ-ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ- ΕΙΔΗ
Διαβάστε περισσότεραp p 0 1 1 0 p q p q p q 0 0 0 0 1 0 1 0 0 1 1 1 p q
Σημειώσεις του Μαθήματος Μ2422 Λογική Κώστας Σκανδάλης ΤΜΗΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ 2010 Εισαγωγή Η Λογική ασχολείται με τους νόμους ορθού συλλογισμού και μελετά τους κανόνες βάσει των οποίων
Διαβάστε περισσότεραΘεωρία Υπολογισμού Άρτιοι ΑΜ. Διδάσκων: Σταύρος Κολλιόπουλος. eclass.di.uoa.gr. Περιγραφή μαθήματος
Περιγραφή μαθήματος Θεωρία Υπολογισμού Άρτιοι ΑΜ Σκοπός του μαθήματος είναι η εισαγωγή στη Θεωρία Υπολογισμού και στη Θεωρία Υπολογιστικής Πολυπλοκότητας (Θεωρία Αλγορίθμων). Διδάσκων: Σταύρος Κολλιόπουλος
Διαβάστε περισσότεραΘεωρία Υπολογισμού Αρτιοι ΑΜ Διδάσκων: Σταύρος Κολλιόπουλος eclass.di.uoa.gr
Θεωρία Υπολογισμού Άρτιοι ΑΜ Διδάσκων: Σταύρος Κολλιόπουλος eclass.di.uoa.gr Περιγραφή μαθήματος Σκοπός του μαθήματος είναι η εισαγωγή στη Θεωρία Υπολογισμού και στη Θεωρία Υπολογιστικής Πολυπλοκότητας
Διαβάστε περισσότεραΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ.
2 ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ (Ι) ΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ. ΤΙ ΟΝΟΜΑΖΟΥΜΕ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ; Στο μάθημα «Κοινωνική Θεωρία της Γνώσης (I)» (όπως και στο (ΙΙ) που ακολουθεί) παρουσιάζονται
Διαβάστε περισσότερα4. Ο,τιδήποτε δεν ορίζεται με βάση τα (1) (3) δεν είναι προτασιακός τύπος.
Κεφάλαιο 10 Μαθηματική Λογική 10.1 Προτασιακή Λογική Η γλώσσα της μαθηματικής λογικής στηρίζεται βασικά στις εργασίες του Boole και του Frege. Ο Προτασιακός Λογισμός περιλαμβάνει στο αλφάβητό του, εκτός
Διαβάστε περισσότεραΔιερευνητική μάθηση We are researchers, let us do research! (Elbers and Streefland, 2000)
Διερευνητική μάθηση We are researchers, let us do research! (Elbers and Streefland, 2000) Πρόκειται για την έρευνα που διεξάγουν οι επιστήμονες. Είναι μια πολύπλοκη δραστηριότητα που απαιτεί ειδικό ακριβό
Διαβάστε περισσότερα5. Λόγος, γλώσσα και ομιλία
5. Λόγος, γλώσσα και ομιλία Στόχοι της γλωσσολογίας Σύμφωνα με τον Saussure, βασικός στόχος της γλωσσολογίας είναι να περιγράψει τις γλωσσικές δομές κάθε γλώσσας με στόχο να διατυπώσει θεωρητικές αρχές
Διαβάστε περισσότερα7. Η θεωρία του ωφελιµ ισµ ού
7. Η θεωρία του ωφελιµ ισµ ού Α1. Ερωτήσεις γνώσης - κατανόησης 1. Ποιοι είναι οι κύριοι εκπρόσωποι της θεωρίας του ωφελιµισµού και µε βάση ποιο κριτήριο θα πρέπει, κατ αυτούς, να αξιολογούνται οι πράξεις
Διαβάστε περισσότεραΕκπαίδευση Ενηλίκων: Εμπειρίες και Δράσεις ΑΘΗΝΑ, Δευτέρα 12 Οκτωβρίου 2015
Εκπαίδευση Ενηλίκων: Εμπειρίες και Δράσεις ΑΘΗΝΑ, Δευτέρα 12 Οκτωβρίου 2015 Μάθηση και γνώση: μια συνεχής και καθοριστική αλληλοεπίδραση Αντώνης Λιοναράκης Στην παρουσίαση που θα ακολουθήσει θα μιλήσουμε
Διαβάστε περισσότεραΕΠΙΣΗΜΟΝΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ. 1. Σι είναι επιστήμη 2. Η γέννηση της επιστημονικής γνώσης 3. Οριοθέτηση θεωριών αστικότητας
ΕΠΙΣΗΜΟΝΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ 1. Σι είναι επιστήμη 2. Η γέννηση της επιστημονικής γνώσης 3. Οριοθέτηση θεωριών αστικότητας 1. Μια διαδεδομένη αντίληψη περί επιστήμης Γνώση / Κατανόηση των φαινομένων του φυσικού κόσμου
Διαβάστε περισσότεραTο βασικό ερώτημα στην ηθική φιλοσοφία αναφέρεται
Π P O Λ O Γ O Σ Tο βασικό ερώτημα στην ηθική φιλοσοφία αναφέρεται στον καθορισμό τού τι είναι καλό. Ό,τι, με τις ηθικές θεωρίες που διατυπώθηκαν κατά καιρούς, επιχείρησαν, πρωτίστως, οι εισηγητές των να
Διαβάστε περισσότεραΑΘΗΝΑΪΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΈΝΩΣΗ: ΣΥΓΚΛΙΣΕΙς ΚΑΙ ΑΠΟΚΛΙΣΕΙς
ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΈΝΩΣΗ: ΣΥΓΚΛΙΣΕΙς ΚΑΙ ΑΠΟΚΛΙΣΕΙς International Conference Facilitating the Acquisition and Recognition of Key Competences ΑΡΧΙΚΗ ΙΔΕΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ Προβληματισμός αναφορικά
Διαβάστε περισσότερα3.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ. Ανάλυση θεωρίας
Κεφάλαιο Εξέλιξη 3.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ανάλυση θεωρίας Πολλές από τις επιστημονικές απόψεις που έχουν κατά καιρούς διατυπωθεί δεν γίνονται εύκολα αποδεκτές, διότι αντιβαίνουν την αντίληψη που οι άνθρωποι διαμορφώνουν
Διαβάστε περισσότεραΦιλοσοφία της Γλώσσας
Φιλοσοφία της Γλώσσας Ενότητα: Θεωρίες Νοήματος. Λογικός ατομισμός Russell-Wittgenstein Ελένη Μανωλακάκη Τμήμα Θετικών Επιστημών Τμήμα Μεθοδολογίας, Ιστορίας και Θεωρίας της Επιστήμης (Μ.Ι.Θ.Ε.) 1. Λογικός
Διαβάστε περισσότεραΔιακριτά Μαθηματικά ΙΙ Χρήστος Νομικός Τμήμα Μηχανικών Η/Υ και Πληροφορικής Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων 2018 Χρήστος Νομικός ( Τμήμα Μηχανικών Η/Υ Διακριτά
Διακριτά Μαθηματικά ΙΙ Χρήστος Νομικός Τμήμα Μηχανικών Η/Υ και Πληροφορικής Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων 2018 Χρήστος Νομικός ( Τμήμα Μηχανικών Η/Υ Διακριτά και Πληροφορικής Μαθηματικά Πανεπιστήμιο ΙΙ Ιωαννίνων
Διαβάστε περισσότεραΣημειώσεις Ανάλυσης Ι. Θεωρούμε γνωστούς τους φυσικούς αριθμούς
Σημειώσεις Ανάλυσης Ι 1. Οι ρητοί αριθμοί Θεωρούμε γνωστούς τους φυσικούς αριθμούς 1, 2, 3, και τις πράξεις (πρόσθεση - πολλαπλασιασμό)μεταξύ αυτών. Οι φυσικοί αριθμοί είναι επίσης διατεταγμένοι με κάποια
Διαβάστε περισσότεραΣυμπεράσματα για την έννοια της ύλης
Έρευνα 1 Stavy, R. (1991). Children s ideas about matter Συμπεράσματα για την έννοια της ύλης Βρέθηκε ότι η έννοια της ύλης (μακροσκοπικά) που διέθεταν οι μαθητές συγκρινόμενη με την αντίστοιχη επιστημονική
Διαβάστε περισσότεραΕΤΑΙΡΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΚΑΙ ΗΘΙΚΗ. Δρ. Γεώργιος Θερίου
ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΚΑΙ ΗΘΙΚΗ Δρ. Γεώργιος Θερίου ΕΙΣΑΓΩΓΗ Σκοπός του μαθήματος: Η μελέτη διαστάσεων επιχειρηματικής κοινωνικής ευθύνης και ηθικής. Ανάπτυξη της φιλοσοφίας και ηθικής όπως αυτά τα θέματα αναπτύχθηκαν
Διαβάστε περισσότεραΟ θείος Πέτρος και η Εικασία του Γκόλντμπαχ. Απόστολος Δοξιάδης
Ο θείος Πέτρος και η Εικασία του Γκόλντμπαχ Απόστολος Δοξιάδης Περίληψη του βιβλίου Τι είναι τα Μαθηματικά; Ποια είναι η σχέση της «εικασίας» και του «θεωρήματος»; Ποιοι είναι οι πρώτοι αριθμοί; Christian
Διαβάστε περισσότεραΣυνέδριο Μαθηματικών ΠΠΣ Πνευματικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων 11-12 / 4 / 2014. Μαθηματικά και ζητήματα πραγματικότητας διάκριση και σύνδεση
Συνέδριο Μαθηματικών ΠΠΣ Πνευματικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων 11-12 / 4 / 2014 Δημήτρης Μπίρμπας ΠΠΛ Αγίων Αναργύρων Σοφία Παππά ΠΠΛ Ζάννειο Πειραιά Μαθηματικά και ζητήματα πραγματικότητας διάκριση και σύνδεση
Διαβάστε περισσότεραΟΜΑΔΑ Α ΘΕΜΑ Α1 Α.1.1.
ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δʹ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΤΑΡΤΗ 7 ΙΟΥΝΙΟΥ 2000 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ & ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΜΑ Α1 ΟΜΑΔΑ Α Α.1.1. Οι προτάσεις που ακολουθούν,
Διαβάστε περισσότεραΠαιδαγωγοί και παιδαγωγική σκέψη στον ελληνόφωνο χώρο (18ος αιώνας Μεσοπόλεμος)
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Παιδαγωγοί και παιδαγωγική σκέψη στον ελληνόφωνο χώρο (18ος αιώνας Μεσοπόλεμος) Ενότητα 2: Ιστορική-ερμηνευτική μέθοδος Βασίλειος Φούκας
Διαβάστε περισσότεραΔόμηση ενός ερευνητικού προγράμματος
Εισαγωγή στην κοινωνική έρευνα Earl Babbie Κεφάλαιο 3 Δόμηση ενός ερευνητικού προγράμματος 3-1 Σύνοψη κεφαλαίου Τρεις σκοποί έρευνας Η λογική της νομοθετικής προσέγγισης Ικανές και αναγκαίες συνθήκες Μονάδες
Διαβάστε περισσότεραΓενικός προγραμματισμός στην ολομέλεια του τμήματος (διαδικασία και τρόπος αξιολόγησης μαθητών) 2 ώρες Προγραμματισμός και προετοιμασία ερευνητικής
Γενικός προγραμματισμός στην ολομέλεια του τμήματος (διαδικασία και τρόπος αξιολόγησης μαθητών) 2 ώρες Προγραμματισμός και προετοιμασία ερευνητικής ομάδας 2 ώρες Υλοποίηση δράσεων από υπο-ομάδες για συλλογή
Διαβάστε περισσότεραΕποικοδομητική διδασκαλία μέσω γνωστικής σύγκρουσης. Εννοιολογική αλλαγή
Εποικοδομητική διδασκαλία μέσω γνωστικής σύγκρουσης. Εννοιολογική αλλαγή 1. Εισαγωγή. Βασική υπόθεση του Εποικοδομισμού Άννα Κουκά Βασική υπόθεση του Εποικοδομισμού Η γνώση συγκροτείται μέσα σε καταστάσεις
Διαβάστε περισσότεραΑΚΕΡΑΙΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ- ΠΡΑΞΕΙΣ ΑΥΤΩΝ 1.2 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΤΩΝ ΑΡΝΗΤΙΚΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ
ΑΚΕΡΑΙΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ- ΠΡΑΞΕΙΣ ΑΥΤΩΝ 1.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ασχολήθηκα 30 χρόνια με τη διδασκαλία των Μαθηματικών του Γυμνασίου, τόσο στην Μέση Εκπαίδευση όσο και σε Φροντιστήρια. Η μέθοδος που χρησιμοποιούσα για τη
Διαβάστε περισσότεραΛΟΓΙΣΜΟΣ ΜΙΑΣ ΜΕΤΑΒΛΗΤΗΣ, ΕΣΠΙ 1
ΛΟΓΙΣΜΟΣ ΜΙΑΣ ΜΕΤΑΒΛΗΤΗΣ, ΕΣΠΙ 1 ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ Η έννοια της συνάρτησης είναι θεμελιώδης στο λογισμό και διαπερνά όλους τους μαθηματικούς κλάδους. Για το φοιτητή είναι σημαντικό να κατανοήσει πλήρως αυτή
Διαβάστε περισσότεραΓράφοντας ένα σχολικό βιβλίο για τα Μαθηματικά. Μαριάννα Τζεκάκη Αν. Καθηγήτρια Α.Π.Θ. Μ. Καλδρυμίδου Αν. Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
Γράφοντας ένα σχολικό βιβλίο για τα Μαθηματικά Μαριάννα Τζεκάκη Αν. Καθηγήτρια Α.Π.Θ. Μ. Καλδρυμίδου Αν. Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Εισαγωγή Η χώρα μας απέκτησε Νέα Προγράμματα Σπουδών και Νέα
Διαβάστε περισσότεραΑΛΛΑΓΗ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΏΝ:
ΑΛΛΑΓΗ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΏΝ: σύγχρονες αναγνώσεις Καβάλα 14/11/2015 ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΤΖΕΚΑΚΗ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2 Γιατί αλλαγές; 1 3 Για ουσιαστική μαθηματική ανάπτυξη, Σύγχρονο πρόγραμμα
Διαβάστε περισσότεραΕπίπεδο Γ2. Χρήση γλώσσας (20 μονάδες) Διάρκεια: 30 λεπτά. Ερώτημα 1 (5 μονάδες)
Γ2 (20 μονάδες) Διάρκεια: 30 λεπτά Ερώτημα 1 (5 μονάδες) Ο φίλος σας έγραψε μία μελέτη σχετικά με τρόπους βελτίωσης της αναγνωστικής ικανότητας των μαθητών. Επειδή, όμως, είναι ξένος, κάνει ακόμη λάθη,
Διαβάστε περισσότεραΕισαγωγή στην κοινωνική έρευνα. Earl Babbie. Κεφάλαιο 2. Έρευνα και θεωρία 2-1
Εισαγωγή στην κοινωνική έρευνα Earl Babbie Κεφάλαιο 2 Έρευνα και θεωρία 2-1 Σύνοψη κεφαλαίου Μερικά παραδείγματα της κοινωνικής επιστήμης Επιστροφή σε δύο συστήματα λογικής Παραγωγική συγκρότηση θεωρίας
Διαβάστε περισσότεραΟΙ ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΩΝ ΑΓΓΛΩΝ ΕΜΠΕΙΡΙΣΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΓΝΩΣΗ
33 ΟΙ ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΩΝ ΑΓΓΛΩΝ ΕΜΠΕΙΡΙΣΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΓΝΩΣΗ JOHN LOCKE (1632-1704) Το ιστορικό πλαίσιο. Την εποχή του Locke είχε αναβιώσει ο αρχαίος ελληνικός σκεπτικισμός. Ο σκεπτικισμός για τον Locke οδηγούσε
Διαβάστε περισσότεραΓραμματισμός στο νηπιαγωγείο. Μαρία Παπαδοπούλου
Γραμματισμός στο νηπιαγωγείο Μαρία Παπαδοπούλου ΠΩΣ ΜΑΘΑΙΝΟΥΝ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ; ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗΣ ΑΝΤΙΛΗΨΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ Η διδακτέα ύλη αντιμετωπίζεται με «ακαδημαϊκό» τρόπο. Θεωρητική προσέγγιση
Διαβάστε περισσότεραΟ Άνσελμος για την ύπαρξη του Θεού (Monologion κεφ. 1)
Ο Άνσελμος για την ύπαρξη του Θεού (Monologion κεφ. 1) Στα κεφ. 1 ο Άνσελμος δίνει μερικά επιχειρήματα για την ύπαρξη του Θεού. Τα επιχειρήματα αυτά μπορούν να λειτουργήσουν μόνον υπό την προϋπόθεση ενός
Διαβάστε περισσότερα1. Ποια από τα παρακάτω επιχειρήματα είναι έγκυρα και ποια άκυρα.
Γ. ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ: ΕΓΚΥΡΟΤΗΤΑ 1. Ποια από τα παρακάτω επιχειρήματα είναι έγκυρα και ποια άκυρα. (1) Όταν βρέχει οι δρόμοι είναι ολισθηροί (2) Οι δρόμοι είναι ολισθηροί την νύχτα (3) Άρα, βρέχει την
Διαβάστε περισσότεραΛογική. Μετά από αυτά, ορίζεται η Λογική: είναι η επιστήμη που προσπαθεί να εντοπίσει και να αναλύσει τους καθολικούς κανόνες της νόησης.
Λογική Εισαγωγικά, το ζήτημα της Λογικής δεν είναι παρά η άσκηση 3 δυνάμεων της νόησης: ο συλλογισμός, η έννοια και η κρίση. Ακόμη και να τεθεί θέμα υπερβατολογικό αναφορικά με το ότι πρέπει να αποδειχθεί
Διαβάστε περισσότεραEΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ
EΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ Διδάσκων: Επίκ. Καθ. Aθανάσιος Σακελλαριάδης Σημειώσεις 4 ης θεματικής ενότητας (Μάθημα 9 Μάθημα 10) ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΟΥ ΝΟΥ Ο κλάδος της φιλοσοφίας που περιλαμβάνει τη φιλοσοφία
Διαβάστε περισσότεραΦιλοσοφία της Γλώσσας
Φιλοσοφία της Γλώσσας Ενότητα: Θεωρίες Νοήματος. Επαληθευσιοκρατικές θεωρίες νοήματος Ελένη Μανωλακάκη Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Μεθοδολογίας, Ιστορίας και Θεωρίας της Επιστήμης (Μ.Ι.Θ.Ε.) 1. Επαληθευσιοκρατικές
Διαβάστε περισσότεραTeachers4europe «ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ»
2 ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΝΕΩΝ ΜΟΥΔΑΝΙΩΝ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ : ΣΤΑΘΩΡΟΥ ΑΓΛΑΪΑ ΤΑΞΗ: Στ 1 ΜΑΘΗΤΕΣ: 20 Teachers4europe 2016-2017 «ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ» http://egnosi.wikispaces.com/ Το Στ 1 κατά το
Διαβάστε περισσότεραΠέντε Προτάσεις Αντιμετώπισης των υσκολιών στην Ανάγνωση
Πέντε Προτάσεις Αντιμετώπισης των υσκολιών στην Ανάγνωση Tο φαινόμενο της ανάγνωσης προσεγγίζεται ως ολική διαδικασία, δηλαδή ως λεξιλόγιο, ως προφορική έκφραση και ως κατανόηση. ημήτρης Γουλής Πρώτη Πρόταση
Διαβάστε περισσότεραΛούντβιχ Βιτγκενστάιν
Λούντβιχ Βιτγκενστάιν Ο τάφος του Βίτγκεντάιν στο Κέιμπριτζ κοσμείται από το ομοίωμα μιας ανεμόσκαλας: «Οι προτάσεις μου αποτελούν διευκρινίσεις, όταν αυτός που με καταλαβαίνει, τελικά τις αναγνωρίσει
Διαβάστε περισσότεραΒιωματικό εργαστήριο ασκήσεων επαγγελματικής συμβουλευτικής με τη χρήση των αρχών της Θετικής Ψυχολογίας
Βιωματικό εργαστήριο ασκήσεων επαγγελματικής συμβουλευτικής με τη χρήση των αρχών της Θετικής Ψυχολογίας Το πραγματικό ταξίδι της ανακάλυψης δεν συνίσταται στην αναζήτηση νέων τοπίων, αλλά στην απόκτηση
Διαβάστε περισσότεραΑριστοτέλης (384-322 π.χ) : «Για να ξεκινήσει και να διατηρηθεί μια κίνηση είναι απαραίτητη η ύπαρξη μιας συγκεκριμένης αιτίας»
Εισαγωγή Επιστημονική μέθοδος Αριστοτέλης (384-322 π.χ) : «Για να ξεκινήσει και να διατηρηθεί μια κίνηση είναι απαραίτητη η ύπαρξη μιας συγκεκριμένης αιτίας» Διατύπωση αξιωματική της αιτίας μια κίνησης
Διαβάστε περισσότεραΜουσική και Μαθηματικά!!!
Μουσική και Μαθηματικά!!! Η μουσική είναι ίσως από τις τέχνες η πιο δεμένη με τα μαθηματικά, με τη μαθηματική σκέψη, από την ίδια τη φύση της. Η διατακτική δομή μπορεί να κατατάξει τα στοιχεία ενός συνόλου,
Διαβάστε περισσότεραΗ ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ. Γιάννης Ι. Πασσάς, MEd ΤΟΜΕΑΣ ΝΕΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ
Η ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ Γιάννης Ι. Πασσάς, MEd ΤΟΜΕΑΣ ΝΕΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ Η Παράγραφος και η Δομή της Ορισμός: Σύνολο προτάσεων που συνδέονται μεταξύ τους (νοηματικά και λεκτικά) για να αναπτύξουν ένα κοινό νόημα. Χρησιμότητα:
Διαβάστε περισσότεραΈννοιες Φυσικών Επιστημών Ι
Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία Έννοιες Φυσικών Επιστημών Ι Ενότητα 4: Θεωρίες διδασκαλίας μάθησης στη διδακτική των Φ.Ε. Σπύρος Κόλλας (Βασισμένο στις σημειώσεις του Βασίλη Τσελφέ)
Διαβάστε περισσότεραΗ έννοια του συνόλου. Εισαγωγικό κεφάλαιο 27
Εισαγωγικό κεφάλαιο 27 Η έννοια του συνόλου Σύνολο είναι κάθε συλλογή αντικειμένων, που προέρχονται από την εμπειρία μας ή τη διανόησή μας, είναι καλά ορισμένα και διακρίνονται το ένα από το άλλο. Αυτός
Διαβάστε περισσότεραΚΒΑΝΤΟΜΗΧΑΝΙΚ Η ΜΕΤΡΗΣΗ. By Teamcprojectphysics
ΚΒΑΝΤΟΜΗΧΑΝΙΚ Η ΜΕΤΡΗΣΗ By Teamcprojectphysics ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο κόσμος της Κβαντομηχανικής είναι περίεργος, γοητευτικός και μυστήριος. Η ονομασία όμως Κβαντομηχανική είναι αποκρουστική, βαρετή, μη ενδιαφέρουσα,
Διαβάστε περισσότεραΛογισμικό: Ταξίδι στον Κόσμο με Νόημα Κατηγορία αναπηρίας: Κώφωση Βαρηκοΐα Μάθημα: Γεωγραφία Τάξη/εις: Ε και Στ Δημοτικού
Λογισμικό: Ταξίδι Κατηγορία αναπηρίας: Κώφωση Βαρηκοΐα Μάθημα: Γεωγραφία Τάξη/εις: Ε και Στ Δημοτικού Παρουσίαση Λογισμικού: Κατερίνα Αραμπατζή Μαριάννα Χατζοπούλου Προμηθευτής: Hyper Systems Προσβασιμότητα
Διαβάστε περισσότεραΦιλοσοφική Ανθρωπολογία
Φιλοσοφική Ανθρωπολογία Ενότητα: ΙΙ. Προβλήματα Φιλοσοφίας του Ανθρώπου. Άννα Λάζου Τμήμα Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας, Φιλοσοφική Σχολή Βιβλιογραφία... 3 ΘΕΩΡΙΕΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ ΣΩΜΑΤΟΣ - ΝΟΥ...
Διαβάστε περισσότεραHY118-Διακριτά Μαθηματικά. Προτασιακός Λογισμός. Προηγούμενη φορά. Βάσεις της Μαθηματικής Λογικής. 02 Προτασιακός Λογισμός
HY118-Διακριτά Μαθηματικά Πέμπτη, 08/02/2018 Το υλικό των Αντώνης διαφανειών Α. Αργυρός έχει βασιστεί σε διαφάνειες του e-mail: Kees argyros@csd.uoc.gr van Deemter, από το University of Aberdeen Προηγούμενη
Διαβάστε περισσότεραΠΑΡΑΛΛΗΛΑ ΣΥΜΠΑΝΤΑ. Συντελεστής: Γιάννης Τσικαλάκης. Θέμα ομάδας: Θεωρία χορδών και παράλληλα σύμπαντα. Σχολικό έτος:
ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ ΣΥΜΠΑΝΤΑ Συντελεστής: Γιάννης Τσικαλάκης Θέμα ομάδας: Θεωρία χορδών και παράλληλα σύμπαντα Σχολικό έτος: 2015-2016 Υπεύθυνη Καθηγήτρια: Δρίλλια Γεωργία Αθανασία 2.ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Περίληψη: σελ. 3
Διαβάστε περισσότεραΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ
ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Κατερίνα Σάλτα ΔιΧηΝΕΤ 2017-2018 Θέματα Διδακτικής Φυσικών Επιστήμων 1. ΟΙ ΙΔΕΕΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ 2. ΤΑ ΜΟΝΤΕΛΑ ΚΑΙ Η ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ 3. ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ & ΤΟ ΠΕΙΡΑΜΑ 4. ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ
Διαβάστε περισσότεραΕΙΔΗ ΕΡΕΥΝΑΣ I: ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ & ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΙ
ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΡΕΥΝΑΣ (# 252) Ε ΕΞΑΜΗΝΟ 9 η ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΙΔΗ ΕΡΕΥΝΑΣ I: ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ & ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΙ ΛΙΓΗ ΘΕΩΡΙΑ Στην προηγούμενη διάλεξη μάθαμε ότι υπάρχουν διάφορες μορφές έρευνας
Διαβάστε περισσότεραHY118-Διακριτά Μαθηματικά
HY118-Διακριτά Μαθηματικά Πέμπτη, 08/02/2018 Το υλικό των Αντώνης διαφανειών Α. Αργυρός έχει βασιστεί σε διαφάνειες του e-mail: Kees argyros@csd.uoc.gr van Deemter, από το University of Aberdeen 08-Feb-18
Διαβάστε περισσότερα