ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1 ΤΟ ΧΙΑΣΤΟ ΡΗΤΟΡΙΚΟ ΣΧΗΜΑ

Transcript

1 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1 ΤΟ ΧΙΑΣΤΟ ΡΗΤΟΡΙΚΟ ΣΧΗΜΑ Ο Kenneth Strand ανέπτυξε τη θεωρία του χιαστού ρητορικού σχήματος της Αποκάλυψης (βλ. Symposium on Revelation BookI, FrankHolbrook, editor, 1992 Biblical Research Institute, Review and Herald). Το σχήμα του Strand χρησιμοποιείται σε ένα σχολιασμό του βιβλίου της Αποκάλυψης από τον C. Mervynn Maxwell (Maxwell, GodCares2, PacificPress). Οι ενότητες (χωρίς τον πρόλογο και τον επίλογο) βάσει της θεωρίας του Strand έχουν ως εξής: 1 Α1 2 Β1 3 Γ1 4 Δ1 5 Γ2 6 Δ2 7 Β2 8 Α2 1:10-3:22 4:1-8:1 8:2-11:18 11:19-14:20 15:1-16:17 16:18-18:24 19:1-21:4 21:5-22:5 Παρόλο που η ανακάλυψη και η ανάπτυξη αυτού του ρητορικού σχήματος συνέβαλε στη μεγάλη πρόοδο για την κατανόηση της Αποκάλυψης, υπάρχουν κάποια προβλήματα σχετικά με τη διαίρεση των ενοτήτων όπως παρουσιάζονται από τον Strand. Τα προβλήματα πηγάζουν από την προσπάθεια να γίνει χιαστό ζευγάρι η γυναίκα που είναι ντυμένη με τον ήλιο στο κεφάλαιο 12 και η πόρνη στο κεφάλαιο 17. Παρόλο που αυτή η αντιστοίχιση φαίνεται να είναι ενστικτώδης, διαστρεβλώνει ωστόσο τη χιαστή δομή προκαλώντας τα ακόλουθα προβλήματα: 1) Δεν είναι ένα πραγματικό χιαστό σχήμα οκτώ υποδιαιρέσεων. Η ενότητα 3 αντιστοιχεί στην ενότητα 5 και η ενότητα 4 αντιστοιχεί στην ενότητα 6, αν και μερικοί από τους συνδετικούς κρίκους (των αντίστοιχων εδαφίων) δεν είναι πειστικοί. Για να διατηρηθεί η ομοιότητα με ένα χιαστό ρητορικό σχήμα, η ενότητα 3 ενώνεται με την 4 και η ενότητα 5 ενώνεται με την 6 και σχηματίζουν την εξής δομή: Γ1,Δ1 Β1 Α1 Γ2,Δ2 Β2 Α2 2) Παρόλο που ο Strand ισχυρίζεται ότι η κάθε ενότητα πρέπει να ξεκινά με μια σκηνή στο ουράνιο αγιαστήριο (το θρόνο, το Αρνίο, τα τέσσερα ζώα, οι 24 πρεσβύτεροι, τα αντικείμενα του ναού κτλ), η έκτη ενότητα του Strand δεν αρχίζει κατ αυτό τον τρόπο αλλά με μια δυνατή φωνή από τον ναό του ουρανού (Αποκάλυψη 16:17). Επιπλέον το εδάφιο αυτό είναι ουσιαστικά μέρος της προηγούμενης ενότητας (5). 3) Μια κραυγαλέα σκηνή του αγιαστηρίου, η περικοπή στην Αποκάλυψη 14:1-5, παραβλέπεται χωρίς να χρησιμοποιηθεί ως εισαγωγή μιας ενότητας. 4) Οι πολύ έντονες αντιστοιχίες μεταξύ των κεφαλαίων 12, 13, καθώς και του κεφαλαίου 14 και ο φανερός διαχωρισμός των θεμάτων μεταξύ των κεφαλαίων 13 και 14, παραβλέπονται. Η διαίρεση των ενοτήτων έχει κυρίως ακαδημαϊκό ενδιαφέρον. Η διαίρεση του βιβλίου σε δυο βασικές ενότητες ορίζει το γενικό θέμα του βιβλίου. Ο Strand, με τη διαίρεση των κεφαλαίων 14 και 15, θεωρεί ότι η πρώτη βασική ενότητα του βιβλίου αφορά σε ιστορικά γεγονότα και η δεύτερη ενότητα σε μελλοντικές προφητείες. Σύμφωνα με μια τέτοια προσέγγιση, όλα τα θέματα του πρώτου μέρους του βιβλίου, όπως οι επτά σφραγίδες και οι επτά σάλπιγγες, θεωρούνται ιστορικά (πάνω από το ένα τρίτο του βιβλίου). Για να υποστηρίξει την ιστορική βάση των σφραγίδων, θεωρεί αναγκαστικά ότι τα κεφάλαια 4 και 5 αποτελούν κατά κάποιον τρόπο την έναρξη, είτε της αρχιερατικής διακονίας του Χριστού, είτε της βασιλικής Του κυριαρχίας, που λέγεται ότι συνέβη μετά την ανάσταση και ανάληψή Του,

2 παρόλα τα ακράδαντα στοιχεία ότι τα κεφάλαια αυτά περιγράφουν την Ημέρα του Εξιλασμού στο ουράνιο αγιαστήριο. Επίσης, υπαγορεύει φανταστικές ερμηνείες (ειδικά για τις σάλπιγγες). Προσδίδει ιστορική σημασία σε κατά τ άλλα ασήμαντα ιστορικά γεγονότα ή επικαλύπτει λεπτομέρειες προφητειών ώστε να επιτύχει την ιστορική εφαρμογή των σφραγίδων και των σαλπίγγων. Πιο πρόσφατοι μελετητές που υποστηρίζουν την άποψη αυτή, έχουν επιλέξει να γενικεύσουν τις περικοπές, αποκαλώντας τες ιστορικές αρνούμενοι όμως να θέσουν ημερομηνίες ή γεγονότα. Προτείνω την παρακάτω διαίρεση των περικοπών: 1 Α1 2 Β1 3 Γ1 4 Δ1 5 Δ2 6 Γ2 7 Β2 8 Α2 1:10-3:22 4:1-8:1 8:2-11:19 11:19-13:18 14:1-14:20 15:1-18:24 19:1-20:15 21:1-22:5 Τα προβλήματα του σχήματος του Strand που επιλύονται με αυτή τη διαίρεση είναι τα εξής: 1) Παρουσιάζεται μια πραγματικά αντίστοιχη περικοπή για κάθε ενότητα του χιαστού σχήματος: Β1 Α1 Δ1 Δ2 Γ1 Γ2 Β2 Α2 2) Κάθε ενότητα ξεκινά με μια σκηνή στο ουράνιο αγιαστήριο και κάθε σκηνή του αγιαστηρίου στην Αποκάλυψη αποτελεί την έναρξη μιας νέας ενότητας. 3) Οι αντιστοιχίες μεταξύ των περικοπών είναι πιο ευδιάκριτες, ειδικά η αντιστοιχία Γ1 με Γ2 και η αντιστοιχία Δ1 με Δ2. Το παραπάνω σχήμα διαιρεί την Αποκάλυψη σε διαφορετικό σημείο και ως εκ τούτου απαιτεί έναν επαναπροσδιορισμό των δύο βασικών θεματικών ενοτήτων και του κυρίως θέματός της. Από τη στιγμή που το θέμα της αποκορύφωσης της πρώτης ενότητας στο κεφάλαιο 13 είναι η έκβαση των προσπαθειών του Σατανά να αφανίσει το λαό του Θεού και η αποκορύφωση της δεύτερης ενότητας στο κεφάλαιο 14 είναι η έκβαση του σχεδίου του Θεού να μεταδώσει το αιώνιο ευαγγέλιο στον κόσμο, ο διαχωρισμός σε μια ιστορική ενότητα και μια μελλοντική ενότητα δεν ευσταθεί. Το βασικό θέμα του βιβλίου είναι η μεγάλη διαμάχη μεταξύ Θεού και Σατανά, η αμαρτία, η τελική νίκη του Θεού και η εξάλειψη της αμαρτίας από το σύμπαν. ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΤΕΚΤΑΙΝΟΜΕΝΩΝ ΣΤΟ ΑΓΙΑΣΤΗΡΙΟ Η εξέλιξη των σκηνών στο αγιαστήριο που προλογίζουν κάθε αντιστοιχία του χιαστού ρητορικού σχήματος της Αποκάλυψης, βοηθούν στην αποσαφήνιση του νοήματος του βιβλίου. Εκτός από τον πρόλογο και τον επίλογο, κάθε μια από τις 10 υποενότητες (αντιστοιχίες) προλογίζεται με την περιγραφή μιας σκηνής στο αγιαστήριο, που εκ πρώτης όψεως φαίνεται να είναι μια τυχαία αναφορά αντικειμένων του, όπως για παράδειγμα το θυσιαστήριο του θυμιάματος ή κάποιων υπάρξεων που συμμετέχουν στη λειτουργία του αγιαστηρίου όπως τα τέσσερα ζώα και οι 24 πρεσβύτεροι. Ωστόσο, μια προσεκτική μελέτη των σκηνών που διαδραματίζονται στο αγιαστήριο δείχνει ότι η συγκεκριμένη αναφορά σε αντικείμενα και υπάρξεις συμπίπτει με την πορεία των ετήσιων λειτουργιών του επίγειου αγιαστηρίου της Παλαιάς Διαθήκης και με τα δρώμενα στο ουράνιο αγιαστήριο που λαμβάνουν χώρα με την ανάληψη του Χριστού και την έναρξη της αρχιερατικής Του διακονίας. Η πρώτη σκηνή του αγιαστηρίου, προλογίζει τις επτά εκκλησίες και συναντάται στην Αποκάλυψη 1: Ο Ιωάννης βλέπει τον Χριστό ντυμένον με ποδήρη χιτώνα το ένδυμα που χρησιμοποιούσαν οι ιερείς στην καθημερινή τους λειτουργία στο αγιαστήριο (Έξοδος 28:4, 31).

3 Βλέπει τον Χριστό να βαδίζει ανάμεσα σε επτά λυχνίες που φωτίζουν τα Άγια (το πρώτο διαμέρισμα) του αγιαστηρίου. Αυτή η σκηνή απεικονίζει την αδιάλειπτη διακονία του Χριστού για την εκκλησία Του που ξεκίνησε όταν επέστρεψε στον ουρανό μετά τη σταύρωση και την ανάσταση, ανάλογη με την καθημερινή λειτουργία των θυσιών και των τελετών στο επίγειο αγιαστήριο. Αντιστοιχεί απόλυτα στα μηνύματα προς τις επτά εκκλησίες (Αποκάλυψη κεφάλαια 2 και 3) που παρουσιάζουν την ιστορία της Εκκλησίας ανά τους αιώνες, από την εποχή του Ιωάννη μέχρι τα γεγονότα των έσχατων ημερών. Η δεύτερη σκηνή στο αγιαστήριο (Αποκάλυψη 4:1-5:14), προλογίζει τις επτά σφραγίδες και ξεκινά με ένα όραμα μιας ανοικτής πόρτας στον ουρανό. Είναι η πόρτα που χωρίζει τα Άγια από τα Άγια των Αγίων (το δεύτερο διαμέρισμα του αγιαστηρίου, βλ. ενότητα 4:1 Μια ανοιγμένη θύρα στον ουρανό). Ο Ιωάννης βλέπει επτά λαμπάδες φωτιάς που και πάλι αντιπροσωπεύουν τις λυχνίες στα Άγια, βλέπει όμως και το θρόνο του Θεού, που αντιστοιχεί στο ιλαστήριο που βρισκόταν πάνω στην κιβωτό της διαθήκης στα Άγια των Αγίων (Εβραίους 9:5). Η ημέρα όπου υπήρχε μια συνεχής τελετή και στα δύο διαμερίσματα του Αγιαστηρίου ήταν η Ημέρα του Εξιλασμού, που συνάδει με τις εκτεταμένες εικόνες και τους συμβολισμούς που υποδηλώνουν ότι αυτή η περικοπή απεικονίζει την έναρξη της Ημέρας του Εξιλασμού στο ουράνιο αγιαστήριο (βλ. ενότητα 4: Η Ημέρα του Εξιλασμού). Η τρίτη σκηνή του αγιαστηρίου (Αποκάλυψη 7:9-8:5), προλογίζει τις επτά σάλπιγγες. Ο απόστολος Ιωάννης βλέπει αντικείμενα από τα Άγια (το χρυσό θυμιατήριο, Αποκάλυψη 8:3,5) και τα Άγια των Αγίων (ο θρόνος, το θυμιατήριο του θυμιάματος, Αποκάλυψη 7:9, 8:3, Λευιτικό 16:12, Εβραίους 9:3,4), υποδηλώνοντας ότι αυτή η περικοπή είναι συνέχεια της Ημέρας του Εξιλασμού. Ένας άγγελος (που αντιπροσωπεύει τον Χριστό) παρουσιάζεται να κρατά ένα χρυσό θυμιατήριο, να λαμβάνει θυμίαμα από το χρυσό θυσιαστήριο και να το προσφέρει μαζί με τις προσευχές των αγίων (Αποκάλυψη 8:3,4). Αυτό αντιστοιχεί στο δεύτερο μέρος της Ημέρας του Εξιλασμού όταν ο Αρχιερέας, κρατώντας ένα χρυσό θυμιατήριο, μεταφέρει το αίμα των θυσιών στο εσωτερικό του καταπετάσματος (στα Άγια των Αγίων, Λευιτικό 16:12-16). Αυτή η φάση της τελετής ήταν η τελευταία ευκαιρία του λαού να ταπεινώσουν τις ψυχές τους, και να μην κάνουν καμία εργασία (Λευιτικό 16:29,30), με άλλα λόγια, εκδήλωναν τη μετάνοια και την πίστη τους. Στο βιβλίο της Αποκάλυψης, αυτή η τελευταία ευκαιρία μετάνοιας συμβαίνει στη διάρκεια των επτά σαλπίγγων με τη διακονία των δύο μαρτύρων. Η τέταρτη σκηνή στο αγιαστήριο (Αποκάλυψη 11:15-19), προλογίζει τον πόλεμο στον ουρανό και την καταδυνάστευση των αγίων από το θηρίο. Δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στα Άγια των Αγίων και συγκεκριμένα στην κιβωτό της διαθήκης που περιέχει το νόμο του Θεού, τις δέκα εντολές. Ο νόμος του Θεού αποτελεί τη βάση της κρίσης, έτσι η σκηνή αυτή είναι ιδιαίτερα ταιριαστή καθώς σε αυτή την ενότητα παρουσιάζεται ο χαρακτήρας του Σατανά, η επανάστασή του, οι οπαδοί του και οι μέθοδοι του που θα κριθούν (Αποκάλυψη 11:18). Η πέμπτη σκηνή στο αγιαστήριο (Αποκάλυψη 14:1-5), προλογίζει το όραμα των και το μήνυμα των τριών αγγέλων. Το όραμα συνεχίζεται στα Άγια των Αγίων, αντί όμως να βλέπουμε την κιβωτό της διαθήκης και το νόμο, βλέπουμε το θρόνο του Θεού που στο επίγειο αγιαστήριο αποκαλούνταν το ιλαστήριο (Έξοδος 25:17-22, Λευιτικό 16:2). Η έμφαση που δίνεται σε αυτή την περικοπή βρίσκεται σε αρμονία με την αναφορά του τελευταίου μηνύματος ελέους που θα μεταδοθεί στον κόσμο (το μήνυμα των τριών αγγέλων). Η έκτη σκηνή στο αγιαστήριο (Αποκάλυψη 15:1-8), προλογίζει το κλείσιμο της θύρας της χάρης και τις επτά τελευταίες πληγές. Ο Ιωάννης βλέπει το αγιαστήριο ανοιχτό, γεμάτο καπνό και κανένας δεν μπορούσε να μπει μέσα στον ναό (Αποκάλυψη 15:5-8). Ο ναός γέμισε με καπνό σε τρεις περικοπές στην Παλαιά Διαθήκη και σε κάθε περίπτωση οι ιερείς σταμάτησαν τις λειτουργίες τους και έφυγαν από το αγιαστήριο (Έξοδος 40:33,34, Β Χρονικών 5:13,14, Α Βασιλέων 8:10,11). Αυτό αντιπροσωπεύει την τρίτη φάση των τελετουργιών της Ημέρας του Εξιλασμού, όταν ο ιερέας αποχωρούσε από τα Άγια των Αγίων, έβγαινε από το αγιαστήριο και

4 έκανε μια τελική εξιλέωση για τον εαυτό του και για το λαό που είχαν ταπεινώσει τις ψυχές τους στη διάρκεια της τελετής (Λευιτικό 16:23,24,29,30). Δεν πρόσφερε πλέον το αίμα των θυσιών και δεν υπήρχε πλέον η ευκαιρία για κάποιον να πλησιάσει στο αγιαστήριο και να εξομολογηθεί τις αμαρτίες του. Ο συμβολισμός αυτός είναι εύστοχος καθώς σε αυτή την ενότητα η ευκαιρία για συγχώρεση δεν θα υπάρχει πλέον (το κλείσιμο της θύρας της χάρης), και ο Θεός θα φροντίζει να προστατέψει τα πιστά παιδιά Του (οι τελευταίες επτά πληγές). Η έβδομη σκηνή του αγιαστηρίου (Αποκάλυψη 19:1-8), προλογίζει τη Δευτέρα Παρουσία, το δέσιμο του Σατανά για χίλια χρόνια και την τελική κρίση των αμετανόητων. Η σκηνή αυτή είναι διαφορετική γιατί σε αντίθεση με κάθε άλλη σκηνή που εκτυλίσσεται στο ουράνιο αγιαστήριο που αναφέρουν ότι ο Ιωάννης είδε αντικείμενα και υπάρξεις στο αγιαστήριο, εδώ ο Ιωάννης δεν βλέπει κάτι αλλά ακούει μια δυνατή φωνή από ένα μεγάλο πλήθος μέσα στον ουρανό και από τον θρόνο βγήκε μια φωνή. Με κάποιον τρόπο γνώριζε ότι οι 24 πρεσβύτεροι, και τα τέσσερα ζώα, έπεσαν, και προσκύνησαν τον Θεό, που κάθεται επάνω στον θρόνο, δεν υπάρχει όμως αναφορά ότι τους είδε. Υπάρχει αντιστοίχιση με το τελευταίο στάδιο της επίγειας Ημέρας του Εξιλασμού που συμβαίνει μακριά από το αγιαστήριο. Όταν ο αποδιοπομπαίος τράγος οδηγούνταν στην έρημο, τα σώματα των θυσιασμένων ζώων μεταφέρονταν έξω από το στρατόπεδο για να καούν και όλες αυτές οι διαδικασίες συνοδεύονταν από το πλύσιμο των ρούχων και του σώματος των ιερέων πριν μπουν μέσα στο στρατόπεδο (Λευιτικό 16: 21-28). Κατ αντιστοιχία, σε αυτή την ενότητα της Αποκάλυψης το θηρίο, ο ψευδοπροφήτης και εν τέλει οι ασεβείς καίγονται και ο Σατανάς πρώτα δένεται και έπειτα καίγεται, θέτοντας ένα τέλος στην αμαρτία. Η τελευταία σκηνή στο αγιαστήριο (Αποκάλυψη 21:2-5,22), προλογίζει τον νέο ουρανό και τη νέα γη. Από τη στιγμή που κάθε ίχνος αμαρτίας και αμαρτωλών έχει εξαλειφθεί, δεν υπάρχει πια ναός επειδή, ναός της είναι ο Κύριος, ο Θεός, ο Παντοκράτορας, και το Αρνίο (Αποκάλυψη 21:22). Ο απόστολος Ιωάννης βλέπει τη Νέα Ιερουσαλήμ που έχει σχήμα κύβου, ακριβώς όπως και τα Άγια των Αγίων στο αγιαστήριο, αντί όμως να συμβολίζει την παρουσία του Θεού, η σκηνή (η παρουσία) του Θεού είναι μαζί με του ανθρώπους και θα σκηνώσει μαζί τους (Αποκάλυψη 21:3). Συνεπώς, βλέπουμε ότι τα τεκταινόμενα στο αγιαστήριο που προλογίζουν αυτό το χιαστό ρητορικό σχήμα βρίσκονται σε αντιστοιχία με τα θέματα των ενοτήτων. Επιπλέον, βλέπουμε ότι παρουσιάζουν μια διαδοχή σκηνών που ακολουθεί το Εβραϊκό εορταστικό ημερολόγιο της Παλαιάς Διαθήκης. Ξεκινούν με την καθημερινή διακονία ανά τους αιώνες της ιστορίας της Εκκλησίας, συνεχίζουν με την έναρξη της Ημέρας του Εξιλασμού (η κρίση στον ουρανό), την αρχή της Μεγάλης Θλίψης (το χρυσό θυμιατήριο), μεταβαίνουν από τα Άγια στα Άγια των Αγίων καθώς όλοι στη γη λαμβάνουν την απόφαση υπέρ ή κατά του Χριστού, έπειτα βγαίνουν έξω από το ναό με το κλείσιμο της θύρας της χάρης και τελειώνουν με την κατάργηση του ναού και την άμεση παρουσία του Θεού. Η αρμονική διαδοχή των γεγονότων του αγιαστηρίου είναι μια ακόμα επαλήθευση της σημασίας των διαφόρων σκηνών που παρουσιάζονται στην Αποκάλυψη, ξεκινώντας από την εποχή του απόστολου Ιωάννη και συνεχίζοντας σταδιακά έως την εξάλειψη της αμαρτίας και την αιώνια Βασιλεία του Θεού.

5 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2 ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ 4: ΚΡΙΣΗ Ή ΑΡΧΙΕΡΕΣΙΑ; Τα κεφάλαια 4 και 5 είναι καίρια για την κατανόηση της πρώτης βασικής ενότητας της Αποκάλυψης. Υπάρχει μια συνεχής αντιπαράθεση για το αν αυτά τα κεφάλαια: 1) είναι απλώς μια περιγραφή του ουρανού, 2) είναι μια απεικόνιση της ανάληψης των αρχιερατικών καθηκόντων του Χριστού αμέσως μετά την ανάσταση και ανάληψή Του και αν 3) προλογίζουν τη διερευνητική κρίση (άποψη, την οποία ασπαζόμαστε σε αυτό το βιβλίο). Η ερμηνεία της ανάληψης των αρχιερατικών καθηκόντων, έχει λάβει ιδιαίτερη υποστήριξη τα τελευταία χρόνια (π.χ. Stefanovic, Revelation of Jesus Christ, 2002 Andrews University Press). Η άποψη αυτή θα σχολιαστεί σε τρία μέρη: 1) στοιχεία ότι τα κεφάλαια 4-6 αφορούν τη διερευνητική κρίση, πριν τη Δευτέρα Παρουσία, 2) απαντήσεις στις κριτικές αυτής της άποψης, και 3) αντιρρήσεις για τη θεωρία της ανάληψης των αρχιερατικών καθηκόντων του Χριστού. ΣΤΟΙΧΕΙΑ Πρώτον, τα θέματα και οι εκφράσεις των κεφαλαίων 4 και 5 σε μεγάλο βαθμό δανείζονται στοιχεία από τις δυο πιο εξέχουσες περικοπές της Παλαιάς Διαθήκης που αφορούν στη διερευνητική κρίση: Δανιήλ 7 και Ιεζεκιήλ Δανιήλ 7 Αποκάλυψη 4,5 Θωρούσα, μέχρις ότου τέθηκαν οι θρόνοι, και ο Παλαιός των ημερών κάθισε... ο θρόνος του ήταν σαν φλόγα φωτιάς Δανιήλ 7:9 Το κριτήριο κάθισε, και τα βιβλία ανοίχτηκαν Δανιήλ 7:10 Χίλιες χιλιάδες τον υπηρετούσαν, και χίλιες μυριάδες παραστέκονταν μπροστά του Δανιήλ 7:10 Να, ένας σαν Υιός ανθρώπου... και έφτασε μέχρι τον Παλαιό των ημερών, και τον έφεραν μέσα, μπροστά του. Και του δόθηκε η εξουσία και η δόξα, και η βασιλεία Δανιήλ 7:13,14 Και η βασιλεία, και η εξουσία, και η μεγαλοσύνη των βασιλείων που είναι κάτω από κάθε ουρανό, θα δοθεί στον λαό των αγίων του Υψίστου Δανιήλ 7:27 Να, ένας θρόνος βρισκόταν στον ουρανό, κι επάνω στον θρόνο ήταν κάποιος που καθόταν... Κι ολόγυρα στον θρόνο ήσαν 24 θρόνοι Αποκάλυψη 4:2,4 Ποιος είναι άξιος να ανοίξει το βιβλίο;... Η ρίζα του Δαβίδ (θα) ανοίξει το βιβλίο Αποκάλυψη 5:2,5. Άκουσα μια φωνή από πολλούς αγγέλους... και ο αριθμός τους ήταν μυριάδες μυριάδων, και χιλιάδες χιλιάδων Αποκάλυψη 5:11. Στο μέσον του θρόνου... ένα Αρνίο να στέκεται ως σφαγμένο... και ήρθε και πήρε το βιβλίο από το δεξί χέρι εκείνου που κάθεται επάνω στον θρόνο Αποκάλυψη 5:6,7 Μας έκανες βασιλιάδες και ιερείς στον Θεό μας και θα βασιλεύσουμε επάνω στη γη Αποκάλυψη 5:9,10. Σαφέστατα, το έβδομο κεφάλαιο του Δανιήλ αναφέρεται στη διερευνητική κρίση πριν τη Δευτέρα Παρουσία. Αντίστοιχες εκφράσεις και θεματολογίες υποδηλώνουν ότι τα κεφάλαια Αποκάλυψη 4 και 5 αναφέρονται στο ίδιο θέμα. Το πρώτα δέκα κεφάλαια του Ιεζεκιήλ έχουν επίσης αρκετά στοιχεία όμοια με την Αποκάλυψη 4 και 5: Ιεζεκιήλ 1-10 Αποκάλυψη 4,5 Τέσσερα ζώα... τα τέσσερα είχαν πρόσωπο ανθρώπου, και πρόσωπο λιονταριού... πρόσωπο βοδιού... πρόσωπο αετού Ιεζεκιήλ 1:5-10 Το ομοίωμα του στερεώματος, που ήταν πιο ψηλά από το κεφάλι των ζώων, ήταν σαν όψη φοβερού κρυστάλλου, απλωμένο πάνω Ιεζεκιήλ 1:22 Ολόγυρα από τον θρόνο ήσαν τέσσερα ζώα... Και το πρώτο ζώο ήταν όμοιο με λιοντάρι, και το δεύτερο... με μοσχάρι, το τρίτο... με άνθρωπος, και το τέταρτο ζώο ήταν όμοιο με αετό Αποκάλυψη 4:7 Και μπροστά από τον θρόνο ήταν μια γυάλινη θάλασσα, όμοια με κρύσταλλο Αποκάλυψη 4:6

6 Από πιο ψηλά... φαινόταν ένα ομοίωμα θρόνου... και επάνω ήταν ένα ομοίωμα σαν θέα ανθρώπου που καθόταν επάνω σ αυτόν Ιεζεκιήλ 1:26. Όπως η θέα του τόξου, που γίνεται στο σύννεφο κατά την ημέρα της βροχής, έτσι ήταν η θέα του ομοιώματος της λάμψης, ολόγυρα Ιεζεκιήλ 1:28 Νά, ένας θρόνος βρισκόταν στον ουρανό, κι επάνω στον θρόνο ήταν κάποιος που καθόταν Αποκάλυψη 4:2. Κι ολόγυρα από τον θρόνο, ως προς τη θέα, ήταν ίρη (ουράνιο τόξο) όμοια με σμάραγδο Αποκάλυψη 4:3. Η περικοπή του Ιεζεκιήλ απεικονίζει τη διερευνητική κρίση του λαού του Θεού την περίοδο που βρίσκονταν αιχμάλωτοι στη Βαβυλώνα. Ο άγγελος είπε στον Ιεζεκιήλ: βλέπεις εσύ τι κάνουν αυτοί;.. θα δεις μεγαλύτερα βδελύγματα... Μπες μέσα, και δες τα πονηρά βδελύγματα, που αυτοί κάνουν εδώ... είδες τι κάνουν μέσα στο σκοτάδι οι πρεσβύτεροι του οίκου Ισραήλ, κάθε ένας στο κρυφό του οίκημα των εικόνων του; Επειδή είπαν: Ο Κύριος δεν μας βλέπει ο Κύριος εγκατέλειψε τη γη... Κι εγώ, λοιπόν, θα φερθώ με οργή (Ιεζεκιήλ 8:6-18). Οι εμφανής ομοιότητες των στοιχείων και των εκφράσεων με την Αποκάλυψη 4 και 5 επισημαίνουν ότι και αυτά τα κεφάλαια αναφέρονται στη διερευνητική κρίση. Η διερευνητική κρίση στον Ιεζεκιήλ ακολουθείται από το σφράγισμα των πιστών στα μέτωπα και στη συνέχεια οι ασεβείς, που δεν έχουν το σφράγισμα, φονεύονται (Ιεζεκιήλ κεφάλαιο 9). Ακριβώς το ίδιο συμβαίνει και στην Αποκάλυψη 7, οι σφραγίζονται στα μέτωπά τους (Αποκάλυψη 7:3) και έπειτα πέφτουν οι καταστροφικές κρίσεις των σαλπίγγων στους ανθρώπους που δεν έχουν τη σφραγίδα του Θεού επάνω στα μέτωπά τους (Αποκάλυψη 9:4). Τα κεφάλαια Αποκάλυψη 4 και 5 συνδέονται επίσης με την Αποκάλυψη κεφάλαιο 14, που αντιπαραβάλει εκείνους που λατρεύουν το θηρίο (κεφάλαιο 13) με τους που είναι χωρίς ψεγάδι μπροστά στον θρόνο του Θεού (Αποκάλυψη 14:5). Η διαδικασία που καταλήγει στην τελική νίκη τους, ξεκινά στη γη με τη δήλωση: Φοβηθείτε τον Θεό και δώστε δόξα σ αυτόν, επειδή ήρθε η ώρα της κρίσης Του (Αποκάλυψη 14:7). Η αντίστοιχη ουράνια σκηνή αντικατοπτρίζει τα κεφάλαια 4 και 5 της Αποκάλυψης. Το Αρνίο, που είναι το κεντρικό πρόσωπο του πέμπτου κεφαλαίου (εδ. 6-12) ξεκινά τη σκηνή στο κεφάλαιο 14:1. Ο θρόνος υπάρχει και στα δυο κεφάλαια (4:2-6, 14:3,5), τα τέσσερα ζώα και οι 24 πρεσβύτεροι είναι παρόντες (4:4,7, 14:3) και στις δυο σκηνές βλέπουμε κιθαρωδούς που παίζουν κιθάρες και ψάλλουν μια καινούρια ωδή (5:9, 14:3). Ακόμα και το θέμα της δοξολογίας είναι το ίδιο και στις δυο περικοπές: δώστε δόξα σ αυτόν που δημιούργησε τα πάντα (4:11, 14:7) και η λύτρωση των ανθρώπων από κάθε έθνος και φυλή και γλώσσα και λαό (5:9, 14:6). Από τη στιγμή που η ώρα της κρίσης του είναι το κεντρικό θέμα στο κεφάλαιο 14, είναι αδιαμφισβήτητα και το κεντρικό θέμα στα κεφάλαια 4 και 5. Κεντρικό αντικείμενο της Αποκάλυψης 4 και 5 είναι ο θρόνος. Ο θρόνος, τόσο στη Παλαιά όσο και στη Καινή Διαθήκη είναι αλληλένδετος με την κρίση. Στο έβδομο κεφάλαιο του Δανιήλ αναφερθήκαμε παραπάνω. Επιπλέον αναφορές περιλαμβάνουν τον Ψαλμό 122:3-5: Εκεί (στην Ιερουσαλήμ) τέθηκαν θρόνοι για κρίση και Παροιμίες 20:8, Βασιλιάς που κάθεται επάνω σε θρόνο κρίσης, διασκεδάζει κάθε κακό με τα μάτια του. Βλ. επίσης Β Σαμουήλ 22:28, Παροιμίες 15:3, Α Βασιλέων 14:22, 15:11. Ο Χριστός είπε στους μαθητές Του: Εσείς είστε αυτοί που διαμείνατε μαζί μου στους πειρασμούς μου γι αυτό, εγώ σας ετοιμάζω βασιλεία... για να καθίσετε επάνω σε θρόνους, κρίνοντας τις δώδεκα φυλές του Ισραήλ (Λουκάν 22:28-30). Ο Χριστός θα καθίσει σε έναν θρόνο, για να κρίνει - Όταν έρθει ο Υιός του ανθρώπου μέσα στη δόξα του... τότε θα καθίσει επάνω στον θρόνο της δόξας του. Και μπροστά του θα συγκεντρωθούν όλα τα έθνη και θα τους χωρίσει από αναμεταξύ τους... Τότε, ο βασιλιάς θα πει σ αυτούς που θα είναι από τα δεξιά του: Ελάτε, οι ευλογημένοι του Πατέρα μου, κληρονομήστε τη βασιλεία... Τότε θα πει και σ εκείνους που θα είναι από τα αριστερά: Πηγαίνετε από μένα, οι καταραμένοι, στην αιώνια φωτιά, που είναι ετοιμασμένη για τον διάβολο και για τους αγγέλους του (Ματθαίον 25:31-46).

7 Το γεγονός ότι ο θρόνος του Θεού είναι το πιο εξέχον χαρακτηριστικό αυτής της περικοπής στρέφει την προσοχή μας σε μια διακονία στα Άγια των Αγίων, αντί σε μια καθημερινή τελετουργία του ναού. Κάποιοι μελετητές έχουν επισημάνει ότι οι επτά λυχνίες (Αποκάλυψη 4:5) βρίσκονται στα Άγια και θεωρούν ότι ο θρόνος που είδε ο Ιωάννης αντιστοιχεί στο τραπέζι με τους άρτους της προθέσεως που επίσης βρίσκεται στα Άγια, με τους άρτους να συμβολίζουν τον Θεό και τον Χριστό στον θρόνο τους. Υπάρχουν όμως αρκετά προβλήματα με αυτή την άποψη. Κατ αρχήν δεν συναντάμε στοιχεία στην Αγία Γραφή ότι το τραπέζι με τους άρτους της πρόθεσης συμβολίζει τον Θεό στο θρόνο Του, συνεπώς η θεωρεία είναι αποτέλεσμα εικασιών. Επιπλέον, τα υπόλοιπα αντικείμενα στο αγιαστήριο συμβόλιζαν κάποια φάση του σωτηριακού έργου του Θεού και όχι τον ίδιο τον Θεό. Για αυτό τον λόγο, η χρήση του άρτου ή οποιουδήποτε άλλου αντικειμένου του αγιαστηρίου, για να αντιπροσωπεύσει τον Θεό είναι παράβαση της δεύτερης εντολής. Μια τέτοια συσχέτιση θα ήταν άκρως ακατάλληλη ιδιαίτερα αν λάβουμε υπ όψιν την Καθολική τελετή θείας κοινωνίας, που είναι η καρδιά της ψεύτικης δογματικής που αφαιρεί την παντοτινή θυσία (Δανιήλ 8:10, 11:31) όπου ο ιερέας δημιουργεί τον δημιουργό του, μετουσιώνοντας το ψωμί σε Θεό. Εν τέλη, φαίνεται παράξενο ο Θεός Πατέρας να βρίσκεται στον θρόνο της τράπεζας με τους άρτους της πρόθεσης επί 1813 χρόνια, ενώ η κιβωτός της διαθήκης και το ιλαστήριο βρίσκονται άδεια στο πίσω διαμέρισμα περιμένοντας να χρησιμοποιηθούν. 1 Πιο ικανοποιητική είναι η άποψη ότι η ανοιγμένη θύρα στον ουρανό (Αποκάλυψη 4:1) είναι η πόρτα μεταξύ του διαμερίσματος των Αγίων και του διαμερίσματος των Άγιων των Αγίων και ο απόστολος Ιωάννης μπορούσε να δει και τα δύο διαμερίσματα καθώς ξεκινούσε η τελετή της Ημέρας του Εξιλασμού. Η φράση στην Αποκάλυψη 4:1, ύστερα απ αυτά (αρχ. Μετά ταύτα) επισημαίνει ότι τα γεγονότα του κεφαλαίου 4 και μετά, ακολουθούν χρονολογικά την ιστορία όπως αναφέρεται στις επτά εκκλησίες. Είναι γεγονός ότι αυτή η φράση χρησιμοποιείται και σε άλλα σημεία της Αποκάλυψης για να δείξει τη μετάβαση από το ένα θέμα στο άλλο, στην Αποκάλυψη 4:1 όμως χρησιμοποιείται δύο φορές, πρώτα για να αλλάξει το σκηνικό της αφήγησης και έπειτα για να υποδείξει τη χρονική περίοδο. Η εξέλιξη της Εκκλησίας μέσα στην ιστορία που ακολουθείται από τη διερευνητική και την εκτελεστική κρίση ταιριάζει σε αυτό ακριβώς το πλαίσιο. Η μετάβαση όμως από την περίοδο της πρώτης Εκκλησίας στο τέλος του πρώτου αιώνα, πάνω από 60 χρόνια πίσω, στην ανάληψη των αρχιερατικών καθηκόντων του Χριστού δεν υποστηρίζει τη χρονολογική σειρά της αφήγησης. Η άποψη ότι ο απόστολος Ιωάννης περιέλαβε μια ταυτοποίηση περιγραφή δύο κεφαλαίων του Χριστού στα κεφάλαια 4 και 5 δεν είναι πειστική από τη στιγμή που οι υπόλοιπες ταυτοποιήσεις περιγραφές αποτελούνται από λίγα εδάφια. 2 Επιπλέον ο αναστημένος και δοξασμένος Χριστός έχει ήδη προσδιοριστεί στο πρώτο κεφάλαιο (εδ ). Ένα ακόμα εξέχον σύμβολο των κεφαλαίων 4 και 5 είναι τα μάτια: το Αρνίο έχει επτά μάτια (Αποκάλυψη 5:6) και τα τέσσαρα ζώα που βρίσκονται ολόγυρα του θρόνου είναι γεμάτα με μάτια, από μπροστά και από πίσω (Αποκάλυψη 4:6,8). Τα μάτια συμβολίζουν την ικανότητα του Κυρίου να διακρίνει, κατά την κρίση, εκείνους που είναι δίκαιοι και εκείνους που δεν είναι. Ο Κύριος βρίσκεται μέσα στον άγιο ναό Του ο Κύριος έχει τον θρόνο του στον ουρανό. Τα μάτια Του βλέπουν, τα βλέφαρα Του εξετάζουν τους γιους των ανθρώπων. Ο Κύριος εξετάζει τον δίκαιο (Ψαλμοί 11:4-7). Βασιλιάς που κάθεται επάνω σε θρόνο κρίσης, διασκεδάζει κάθε κακό με τα μάτια του (Παροιμίες 20:8). Βλ. επίσης Β Σαμουήλ 22:28, Παροιμίες 15:3, Α Βασιλέων 14:22, 15:11. 1 Τα εδάφια Δανιήλ 7:9,10 υποδηλώνουν ότι ο κινητός θρόνος του Θεού (με τροχούς σαν φωτιά) μετακινείται από τα Άγια στα Άγια των Αγίων, αντί ο Θεός να μετακινείται από τον ένα θρόνο στον άλλο. 2 Για παράδειγμα Αποκάλυψη 12:1, 13:1-3.

8 Το γεγονός ότι η σκηνή αυτή αναφέρει σύμβολα από τα Άγια (επτά λαμπάδες φωτιάς) και τα Άγια των Αγίων (ο θρόνος) τονίζει την Ημέρα του Εξιλασμού, τη μόνη ημέρα του Εβραϊκού έτους που λειτουργούσε ο αρχιερέας και στα δυο διαμερίσματα. Στο χιαστό ρητορικό σχήμα, τα κεφάλαια 4 και 5 αντικατοπτρίζονται στα κεφάλαια 19 και 20, τα οποία αναφέρονται στην εκτελεστική κρίση. Η αντιστοιχία αυτή υποδηλώνει ότι τα κεφάλαια 4 και 5 έχουν επίσης σχέση με την κρίση. ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΑΝΤΙΡΡΗΣΕΙΣ Πολλά έχουν ειπωθεί σχετικά με το γεγονός ότι η λέξη κρίση δεν αναφέρεται στα κεφάλαια 4 και 5. Γεγονός παράξενο, μιας και εκείνοι που αντιτίθενται δεν έχουν πρόβλημα να θεωρούν τις επτά σάλπιγγες κρίσεις από τον Θεό, παρόλο που η λέξη κρίση δεν αναφέρεται στις σάλπιγγες. Είναι γεγονός ότι η λέξη κρίση δεν εμφανίζεται σχεδόν καθόλου στην πρώτη ενότητα του βιβλίου της Αποκάλυψης. Οι 13 περιπτώσεις στις οποίες χρησιμοποιούνται οι λέξεις κρίση και κρίνω, βρίσκονται είτε στη δεύτερη ενότητα του χιαστού σχήματος (από το κεφάλαιο 14 και μετά) είτε αναφέρονται σε γεγονότα που θα συμβούν εκείνη την περίοδο (εδ. 6:10 και 11:18) και χρησιμοποιούνται σε σχέση με την απονομή τιμωριών (εκτελεστική κρίση), όχι με τη διερευνητική φάση της κρίσης. Οι δυο περιπτώσεις (14:7 και 20:4) που συνδέονται με τη διερευνητική φάση ακολουθούνται από την εκτελεστική φάση της κρίσης (14:17-20, 20:11-15). Προφανώς η φράση διερευνητική κρίση δεν συναντάται στην Αγία Γραφή, η έννοιά της όμως βρίσκεται σε πολλές περικοπές, όπως επισημαίνεται στο πέμπτο κεφάλαιο. Η τυπολογία προέρχεται από την Ημέρα του Εξιλασμού και τις περικοπές Λευιτικό κεφάλαια 16 και 23, όπου καθώς περιγράφονται οι τελετές της Ημέρας του Εξιλασμού δεν αναφέρονται οι λέξεις κρίση και κρίνω. Συνεπώς δεν θα πρέπει να μας εκπλήσσει το γεγονός ότι δεν αναφέρονται και στην Αποκάλυψη τέταρτο και πέμπτο κεφάλαιο. Προβάλλεται όμως η αντίρρηση ότι η επιβεβαίωση της αξίας του Αρνίου και οι ωδές δοξολογίας που παρουσιάζονται τη στιγμή που ανοίγεται το σφραγισμένο βιβλίο στο πέμπτο κεφάλαιο της Αποκάλυψης δεν βρίσκονται και δεν συνάδουν με τις περικοπές της κρίσης στην Παλαιά Διαθήκη συμπεριλαμβανομένης και της Ημέρας του Εξιλασμού. Ωστόσο, τα κεφάλαια 4 και 5 περιλαμβάνουν μια έννοια που δεν υπήρχε καθόλου στον τύπο της Παλαιάς Διαθήκης: μια πρόκληση ότι κανείς δεν ήταν άξιος να τελετουργήσει στην Ημέρα του Εξιλασμού. Στο επίγειο αγιαστήριο ο ιερέας πρόσφερε θυσίες πρώτα για τις δικές του αμαρτίες, στο ουράνιο αγιαστήριο όμως προφανώς δεν υπάρχει ανάγκη για καθαρισμό του ιερέα επειδή ο Αρχιερέας (ο Χριστός) είναι ο ίδιος η άμωμη θυσία. Συνεπώς υπάρχει μία νέα πρόκληση και θα περιμέναμε να ακολουθήσει μια νέα και μοναδική απάντηση. Είναι γεγονός ότι δεν θα ήταν δυνατόν να αμφισβητηθεί το κυριαρχικό δικαίωμα του Χριστού μετά την αναμάρτητη ζωή, τον τέλειο θάνατο και τη νίκη Του επί του θανάτου. Ο σφετεριστής του θρόνου προφανώς και είχε ηττηθεί. Είναι όμως αναμενόμενο να υπάρξει μια αμφισβήτηση ως προς το αν η αμαρτωλή ανθρωπότητα μπορεί να σωθεί και αυτός ακριβώς είναι ο σκοπός της διερευνητικής κρίσης. Η αμφισβήτηση απαντάται, όχι με την εμφάνιση του λιονταριού της φυλής Ιούδα ή της ρίζας του Δαβίδ (και τα δύο σύμβολα απόλυτης κυριαρχίας), αλλά από το Αρνίο το εσφαγμένο (σύμβολο σωτηρίας). Σίγουρα θα περιμέναμε τον εορτασμό του γεγονότος ότι ο σκοπός της ενσάρκωσής, του θανάτου και της ανάστασης του Χριστού, δηλαδή η σωτηρία της ανθρωπότητας θα επιτελούνταν επιτέλους. Στην ουσία τα κεφάλαια 4 και 5 προετοιμάζουν το σκηνικό για τη διερευνητική κρίση που διεξάγεται στο έκτο κεφάλαιο. Συμπίπτουν, με τον Δανιήλ 7:9,10 όπου το κριτήριο κάθισε και βλέπουμε επίσης χίλιες χιλιάδες που αναμφίβολα εορτάζουν το γεγονός ότι δόθηκε η εξουσία, και η δόξα, και η βασιλεία σε κάποιον σαν Υιό ανθρώπου (Δανιήλ 7:13,14). Υπάρχει ο αντίλογος ότι στην Αποκάλυψη 4 και 5 αναφέρεται μόνο ένα βιβλίο, ενώ στο Δανιήλ κεφάλαιο 7, αναφέρονται βιβλία και ότι στην Αποκάλυψη 4 και 5 το βιβλίο δεν έχει

9 ανοιχθεί ακόμα. Αν εξετάσουμε όμως το εικοστό κεφάλαιο της Αποκάλυψης, θα δούμε ότι αναφέρεται μόνο ένα βιβλίο, το βιβλίο της Ζωής και τα υπόλοιπα βιβλία είναι δευτερεύουσας σημασίας: και κρίθηκαν οι νεκροί από τα γραμμένα μέσα στα βιβλία και όποιος δεν βρέθηκε γραμμένος στο βιβλίο της ζωής, ρίχθηκε στη λίμνη της φωτιάς (Αποκάλυψη 20:12,15). Αυτό το γεγονός λύπησε ιδιαίτερα τον απόστολο Ιωάννη, ώστε έκλαιγε πολύ (Αποκάλυψη 5:4) - ούτε εκείνος ούτε τα αγαπητά του αδέλφια θα μπορούσαν να λυτρωθούν, αν το βιβλίο της ζωής δεν ανοιγόταν. Τα υπόλοιπα βιβλία (π.χ. το βιβλίο του νόμου) περιλαμβάνουν ουσιαστικές πληροφορίες, δεν περιέχουν ωστόσο πληροφορίες για το πώς ανταποκρίνεται κάθε άνθρωπος στον Θεό ώστε να αποτελούν τις αποδείξεις που θα τους επιτρέψουν να σωθούν. Τα κεφάλαια 4 και 5 εδραιώνουν το δικαίωμα να ανοιχθεί το βιβλίο της ζωής και στο έκτο κεφάλαιο πράγματι το βιβλίο ανοίγεται (προφανώς μαζί με τα άλλα απαραίτητα βιβλία). Προβάλλεται επίσης ο εξής αντίλογος: αν τα κεφάλαια 4 και 5 περιγράφουν την έναρξη της διερευνητικής κρίσης το 1844 μ.χ., τότε ότι ακολουθεί το πέμπτο κεφάλαιο, συμπεριλαμβανομένων των επτά σφραγίδων, των επτά σαλπίγγων και της διακονίας των δυο μαρτύρων στο ενδέκατο κεφάλαιο, θα πρέπει να συμβαίνει μετά το Αυτή ακριβώς είναι η άποψη που ασπαζόμαστε σε αυτό το βιβλίο (με εξαίρεση την προφανή αναδρομή στο παρελθόν των κεφαλαίων 12 και 13). Η προσπάθεια να εφαρμοστούν οι σφραγίδες και οι σάλπιγγες στη ροή της ιστορίας συναντά σοβαρά προβλήματα, ώστε οι σύγχρονοι θεολόγοι να δείχνουν απρόθυμοι να αποδώσουν συγκεκριμένες ημερομηνίες ή γεγονότα στα σύμβολα των περικοπών. Υποστηρίζεται επίσης ότι η λογοτεχνική δομή της Αποκάλυψης δείχνει ότι το πρώτο μέρος του βιβλίου επικεντρώνεται κυρίως στη Χριστιανική εποχή, παρά στην εσχατολογική. Ωστόσο, το πρώτο κεφάλαιο και το παράρτημα 1 δείχνουν ότι η πιο ξεκάθαρη δομή του βιβλίου είναι το χιαστό ρητορικό σχήμα. Η σωστή διαίρεση του σχήματος (όπως παρουσιάζεται στο πρώτο κεφάλαιο και στο παράρτημα 1) δείχνει ότι το βιβλίο έχει οκτώ υποενότητες (συν τον πρόλογο και τον επίλογο) με αποκορύφωμα τα κεφάλαια 13 και 14. Υπάρχουν βασικά δυο αποκορυφώσεις και όχι μία: το κεφάλαιο 13 είναι η αποκορύφωση της πρώτης ενότητας και το κεφάλαιο 14 η αποκορύφωση της δεύτερης ενότητας. Αυτή η διαχωριστική γραμμή δεν στηρίζει τη θεωρία ότι το πρώτο μέρος της Αποκάλυψης είναι ιστορικό, ενώ το δεύτερο μέρος είναι προφητικό, αλλά ουσιαστικά ότι το βιβλίο της Αποκάλυψης απεικονίζει τις δυο πλευρές της Μεγάλης Διαμάχης, την επανάσταση του Σατανά και τη νίκη του Θεού. Σε αυτό το πλαίσιο τα κεφάλαια 4 και 5 απεικονίζουν την προσπάθεια του Σατανά να εμποδίσει το άνοιγμα του βιβλίου της Ζωής, μια προσπάθεια να εμποδίσει την έναρξη της διερευνητικής κρίσης. Μέσα από το βιβλίο της Ζωής ο Χριστός θα παρουσιάσει τις αποδείξεις ότι τα παιδιά Του έχουν πιστέψει και εξαιτίας της πίστης τους θα σωθούν. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΜΕ ΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΑΡΧΙΕΡΕΣΙΑΣ Το πιο σοβαρό ίσως πρόβλημα με τη θεωρία ότι τα κεφάλαια 4 και 5 αποτελούν την εδραίωση του Χριστού ως Αρχιερέα και Βασιλιά του σύμπαντος είναι ότι σε αυτά τα κεφάλαια το Αρνίο, δεν κάθεται ποτέ στον θρόνο. Υπάρχει η υπόνοια ότι το βιβλίο... στο δεξί χέρι εκείνου που καθόταν επάνω στον θρόνο (Αποκάλυψη 5:1) σημαίνει ότι το βιβλίο βρίσκεται σε έναν μεγάλο θρόνο και επομένως η λήψη του από τα δεξιά (στο αρχαίο κείμενο δεν υπάρχει η λέξη χέρι) σημαίνει ότι ο Χριστός κάθεται στα δεξιά του θρόνου του Θεού. Αυτή η άποψη δεν είναι πειστική ιδιαίτερα αν λάβουμε υπόψη ότι στο εδάφιο 13 και στη συνέχεια στο κεφάλαιο 7, μετά την υποτιθέμενη ανάληψη των καθηκόντων, η δοξολογία απευθύνεται προς Αυτόν που κάθεται επάνω στον θρόνο και στο Αρνίο. Η σωτηρία είναι του Θεού μας, που κάθεται επάνω στον θρόνο, και στο Αρνίο στους αιώνες των αιώνων (Αποκάλυψη 5:13). Η σωτηρία είναι του Θεού μας, που κάθεται επάνω στον θρόνο, και του Αρνίου (Αποκάλυψη 7:10). Αν το θέμα των κεφαλαίων ήταν η ανάληψη των αρχιερατικών καθηκόντων, τότε αυτή θα έπρεπε να είναι η ώρα όπου οι πιστοί θα ανέφεραν ότι και ο Πατέρας και το Αρνίο κάθονται στο θρόνο.

10 Σύμφωνα με την υπόθεση της ανάληψης των αρχιερατικών καθηκόντων το βιβλίο βρίσκεται στον θρόνο, στα δεξιά εκείνου που καθόταν επάνω στον θρόνο και έρχεται και το Αρνίο και κάθεται λαμβάνοντας το βιβλίο. Το εδάφιο 7 όμως αναφέρει στην καθαρεύουσα ότι Και ήλθε και έλαβε το βιβλίον εκ της δεξιάς του καθήμενου επί του θρόνου, χρησιμοποιεί την πρόθεση εκ που δείχνει κίνηση, οπότε είτε δείχνει κίνηση λαμβάνοντας το βιβλίο από το θρόνο (που δεν φαίνεται να υποστηρίζει ότι κάθεται στο θρόνο) ή το πιο πιθανό, όπως όλοι οι μεταφραστές υποστηρίζουν, κίνηση ότι λαμβάνει το βιβλίο από το δεξί χέρι. Αυτό αντιτίθεται στη χρήση της πρόθεσης εκ καθώς ο απόστολος Παύλος αναφέρει ξεκάθαρα για τον Χριστό ότι κάθεται στον θρόνο, εκάθισεν εν δεξιά του θρόνου (Εβραίους 8:1). Σε άλλες περικοπές, όταν ο Χριστός και οι υπόλοιποι συγγραφείς της Καινής Διαθήκης αναφέρονται ότι μελλοντικά θα καθίσει στο θρόνο, στα δεξιά του Θεού, παραλείπουν το οριστικό άρθρο της ( κάθου εκ δεξιών μου Μάρκον 12:36, Πράξεις 2:34, Εβραίους 1:13), δείχνοντας ότι η αναφορά ήταν στα δεξιά γενικώς (ως κατεύθυνση) αντί για κάτι συγκεκριμένο που βρίσκεται στα δεξιά (όπως στο δεξί χέρι). Με άλλα λόγια, το αρχαίο Ελληνικό κείμενο δεν φαίνεται να υποστηρίζει την απεικόνιση του Αρνίου να κάθεται κάτω στη δεξιά πλευρά του θρόνου, αλλά απεικονίζεται να παίρνει κάτι (το βιβλίο) από το δεξί χέρι. Από τη στιγμή που το κείμενο δεν αναφέρει ότι το Αρνίο κάθεται στον θρόνο και η πλειοψηφία των μεταφραστών έχουν αποδώσει ότι το βιβλίο βρίσκεται στο δεξί χέρι του Θεού, αντί για τη δεξιά πλευρά του θρόνου, φαίνεται αυθαίρετο να δημιουργηθεί μια δογματική γύρω από την ενθρόνιση όταν δεν υπάρχουν επαρκής αποδείξεις. Επιπλέον δεν υπάρχει ουσιαστική αντιστοιχία εκφράσεων μεταξύ των κεφαλαίων 4 και 5 και περικοπών που αναφέρονται σε κάποια ενθρόνιση στην Παλαιά Διαθήκη όπως π.χ. Β Βασιλέων κεφάλαιο 11, Β Σαμουήλ κεφάλαια 2 και 5, Α Βασιλέων κεφάλαιο 1, Β Βασιλέων κεφάλαιο 23 ή το πρότυπο στο Δευτερονόμιο κεφάλαιο 17. Αυτό θέτει εν αμφιβόλω την ερμηνεία της ενθρόνισης από τη στιγμή που η Αποκάλυψη βασίζεται σε θέματα που αναγνωρίζονται από την αντιστοιχία των εκφράσεων και σε μνείες στην Παλαιά Διαθήκη. Με τόσο ξεκάθαρους παραλληλισμούς περικοπών που αφορούν στη διερευνητική κρίση, όπως είδαμε παραπάνω και ενώ δεν υπάρχει κανένας παραλληλισμός περικοπών που αφορούν στην ενθρόνιση, φαίνεται δύσκολο να υποστηριχθεί η ερμηνεία της ανάληψης των αρχιερατικών καθηκόντων του Χριστού. Η ιδέα ότι το σφραγισμένο βιβλίο του πέμπτου κεφαλαίου της Αποκάλυψης είναι όμοιο με το αντίγραφο του νόμου στο Δευτερονόμιο κεφάλαιο 17 που θα δινόταν στον βασιλιά στην ενθρόνισή του είναι ενδιαφέρουσα. Αυτό το βιβλίο έπρεπε να το αντιγράψει ο ίδιος ο βασιλιάς ώστε να διαβάζει μέσα σ αυτό όλες τις ημέρες της ζωής του για να μάθει να φοβάται τον Κύριο τον Θεό του, να τηρεί όλα τα λόγια αυτού του νόμου, και τα διατάγματα αυτά, ώστε να τα εκτελεί (Δευτερονόμιο 17:19). Η ιδέα ότι αυτό το βιβλίο αντιπροσωπεύει κάποιο είδος αιώνιας διαθήκης, την αποκάλυψη του σωτήριου έργου του Θεού για χάρη της ανθρωπότητας, μια καταγραφή της κοσμικής διαμάχης, συμβολική του συνόλου και της ουσίας του σχεδίου του Θεού και του σκοπού για την ανθρώπινη φυλή και ολόκληρο το σύμπαν 3 όπως υποστηρίζεται είναι ιδιαίτερα παρακινδυνευμένη. Φαίνεται να υπάρχει έλλειψη στοιχείων από την Αγία Γραφή που να υποστηρίζει κάτι τέτοιο. Υπάρχουν μόνο μερικές αποσπασματικές περιγραφές για ένα βιβλίο που δόθηκε σε έναν βασιλιά, η πιο βασική αναφέρεται στην ενθρόνιση του Ιωάς (Β Βασιλέων 11:12) και σε καμία περικοπή δεν υπάρχει αναφορά στη σημασία του, εκτός από τη διδαχή του νόμου. Είναι αυθαίρετο να ισχυριστούμε με σιγουριά ότι το βιβλίο του νόμου στο Δευτερονόμιο κεφάλαιο 17 αντιστοιχεί στο σφραγισμένο βιβλίο της Αποκάλυψης 5. Ακόμα δυσκολότερο είναι να συλλάβουμε τη σχέση μεταξύ των σφραγισμένων οραμάτων στον Ησαΐα 29, το νόμο που σφραγίζεται ανάμεσα στους μαθητές μου στον Ησαΐα κεφάλαιο 8 και του βιβλίου του νόμου στο Δευτερονόμιο κεφάλαιο 17. Η ιδέα ότι ο Θεός σφράγισε το νόμο 3 Ranko Stefanovic, Revelation of Jesus Christ, Andrews University Press 2002

11 Του ώστε να είναι δυσεύρετος ή δυσνόητος για τον λαό Του εξαιτίας των αμαρτιών τους δεν συμβαδίζει καθόλου με τη διδασκαλία της Αγίας Γραφής. Ο νόμος ήταν πάντοτε ανοιχτός για όλους, πιστούς και αμαρτωλούς το ίδιο, ακόμη και όταν ο Θεός κρύψει το πρόσωπό Του (Ησαΐας 8:17). Επιπλέον δεν υπάρχει ομοφωνία μεταξύ των θεολόγων σχετικά με τη σημασία της φράσης δέσε τη μαρτυρία, σφράγισε τον νόμο ανάμεσα στους μαθητές μου (Ησαΐας 8:17). Για το λόγο αυτό δεν θα ήταν σοφό να γίνει αυτό το εδάφιο ουσιαστικός σύνδεσμος στην ερμηνεία του πέμπτου κεφαλαίου της Αποκάλυψης. Η έννοια της αξίας του Χριστού επισημαίνεται στην ουράνια δοξολογία του πέμπτου κεφαλαίου. Οι ωδές όμως δεν επικεντρώνονται σε βασιλικούς τίτλους στο λιοντάρι που είναι από τη φυλή του Ιούδα και η ρίζα του Δαβίδ αλλά ότι το σφαγμένο Αρνίο είναι άξιο. Άξιος είσαι επειδή, σφάχτηκες, και μας αγόρασες στον Θεό με το αίμα σου. Δεν επικεντρώνεται στο αν ο Χριστός είναι άξιος να γίνει ο κυρίαρχος της ιστορίας, όπως θα συμβολιζόταν με τη βασιλική Του ενθρόνιση, αλλά στην ικανότητά Του μέσω της θυσίας Του να σώσει εκείνους που υπό άλλες συνθήκες θα κρίνονταν και θα καταδικάζονταν σε θάνατο. Η κρίση που διενεργείται πριν τη Δευτέρα Παρουσία φαίνεται να είναι το πιο κατάλληλο πλαίσιο εφαρμογής για τη δοξολογία που εξυμνεί την αξία του εσφαγμένου Αρνίου. Συνοψίζοντας τις αντιρρήσεις για τη θεωρία της ενθρόνισης σημειώνουμε ότι: 1) υπάρχουν ελάχιστοι έως και κανένας σύνδεσμος με την περικοπή στο Δευτερονόμιο 17 ή σε άλλες περικοπές που κάνουν αναφορά στην ενθρόνιση ενός βασιλιά, 2) σύμφωνα με το Δευτερονόμιο 17, ο βασιλιάς του Ισραήλ θα αντέγραφε το νόμο, δεν του τον πρόσφεραν σε βιβλίο, 3) η εφαρμογή και η βασική σημασία αυτής της περικοπής είναι αμφισβητήσιμη από τη στιγμή που δεν υπάρχουν ξεκάθαρα παραδείγματα ότι εφαρμόζεται στις ενθρονίσεις των βασιλέων του Ισραήλ, 4) είναι εξαιρετικά αμφισβητήσιμο το γεγονός ότι το βιβλίο του νόμου μπορεί με κάποιο τρόπο να θεωρηθεί σφραγισμένο, 5) είναι τελείως αβάσιμη η σύνδεση μεταξύ του αντίγραφου του νόμου του Μωυσή που θα χρησιμοποιούσε ο βασιλιάς για να κυβερνήσει σωστά, με το βιβλίο της αιώνιας διαθήκης του Θεού, την αποκάλυψη του σωτήριου έργου του Θεού για χάρη της ανθρωπότητας, την καταγραφή της κοσμικής διαμάχης, τον συμβολισμό του συνόλου και της ουσίας του σχεδίου του Θεού και του σκοπού για την ανθρώπινη φυλή και ολόκληρο το σύμπαν 4. Εν κατακλείδι, πρέπει να παρουσιαστούν περισσότερα στοιχεία και πιο ξεκάθαρες αντιστοιχίες για να στηριχθεί η ερμηνεία της Αποκάλυψης 4 και 5 ως η ημέρα της Πεντηκοστής, της ενθρόνισης του Χριστού στο ουράνιο αγιαστήριο, ειδικά ενόψει των προφανών συνδέσμων που υπάρχουν με την κρίση πριν τη Δευτέρα Παρουσία. 4 Ranko Stefanovic, Revelation of Jesus Christ, Andrews University Press 2002

12 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 3 ΟΙ ΒΑΣΙΛΙΑΔΕΣ ΤΟΥ ΒΟΡΡΑ ΚΑΙ ΤΟΥ ΝΟΤΟΥ Στην περικοπή Δανιήλ 11:40-45 περιγράφεται ένας πόλεμος στον έσχατο καιρό. Πρόκειται για την τελευταία μάχη ενός πολέμου μεταξύ του βασιλιά του Βορρά και του βασιλιά του Νότου που διεξάγεται επί 2300 χρόνια. Στοιχεία που παρουσιάζονται στην ενότητα 9: Ο Στρατός των Ακριδών, υποδεικνύουν ότι αυτή η τελευταία μάχη ταυτίζεται με τον πόλεμο που περιγράφεται στις πληγές των σαλπίγγων στην Αποκάλυψη κεφάλαια Μια μελέτη αυτού του πολέμου ανά τους αιώνες μας βοηθά να προσδιορίσουμε την ταυτότητα των αντιμαχόμενων πλευρών. Με μια πρώτη ματιά, το ενδέκατο κεφάλαιο του Δανιήλ φαίνεται αρκετά πολύπλοκο καθώς αναφέρεται συχνά σε κάποιον, χωρίς να διευκρινίζεται αν αναφέρεται στον βασιλιά του Βορρά, του Νότου ή σε κάποιον άλλον. Το όραμα επίσης δίνει πολύ λεπτομερείς περιγραφές συγκεκριμένων ηγετών, αλλά και παραλείπει μεγάλα διαστήματα ιστορίας χωρίς καμιά αναφορά στα γεγονότα που έλαβαν χώρα στο μεσοδιάστημα. Τρεις αρχές βοηθούν να διασαφηνιστεί αυτό το πολύπλοκο κεφάλαιο. Πρώτον και πιο σημαντικό, το κεφάλαιο 11 αντιπαραβάλλεται με τα οράματα των κεφαλαίων 2, 7 και 8 (του βιβλίου του Δανιήλ). 5 Το μεταλλικό άγαλμα του δεύτερου κεφαλαίου δίνει τη βασική σκιαγράφηση της διαδοχής των αυτοκρατοριών που έχουν καταδυναστεύσει το λαό του Θεού (Βαβυλώνα, Περσία, Ελλάδα, Ειδωλολατρική Ρώμη, Παπική Ρώμη). Τα κεφάλαια 7 και 8 προσφέρουν πρόσθετες λεπτομέρειες φανερώνοντας ότι το επίκεντρο των οραμάτων βρίσκεται στην παπική περίοδο με τους διωγμούς των αγίων, την προσπάθεια αλλαγής του νόμου του Θεού και της επίθεσης εναντίον της παντοτινής θυσίας. Θα αναμέναμε το ενδέκατο κεφάλαιο του Δανιήλ να εξιστορεί τις ίδιες αυτοκρατορίες και να επικεντρώνει στους ίδιους διωγμούς και επιθέσεις. Αν τα γεγονότα αυτά μπορούν να τοποθετηθούν στο όραμα, τότε θα δημιουργούνταν ένας γενικός σκελετός και το χρονολογικό πλαίσιο του οράματος. Δεύτερον, καθώς το όραμα προχωράει από τη μία αυτοκρατορία στην άλλη, φαίνεται να υπάρχει μια λεπτομερής περιγραφή των πρώτων βασιλιάδων κάθε αυτοκρατορίας, κάτι που βοηθάει να επιβεβαιωθεί η μετάβαση της περιγραφής. Έπειτα όμως το όραμα προσπερνάει την εξιστόρηση της κυριαρχίας τους και επικεντρώνεται μόνο στα πιο σημαντικά γεγονότα στο τέλος κάθε μίας. Τέλος, υπάρχουν ορόσημα στο όραμα, με το πιο σημαντικό να είναι ο Κύρος, ο βασιλιάς της Περσίας (Δανιήλ 10:1) στην αρχή του οράματος, καιρός θλίψης, που ποτέ δεν έχει γίνει (Δανιήλ 12:1) στο τέλος του οράματος και ο άρχοντας της διαθήκης (ο Ιησούς Χριστός) στο εδάφιο 11:22. Αυτά τα ορόσημα δείχνουν ότι το όραμα ξεκινά στην εποχή της Περσικής Αυτοκρατορίας υπό την εξουσία του Κύρου, συνεχίζει στους ελληνιστικούς χρόνους και στο εδάφιο 22 φτάνει στην παγανιστική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Το όραμα συνεχίζει από την ειδωλολατρική Ρώμη, στην Παπική και καταλήγει στους έσχατους καιρούς. Ένα άλλο σημαντικό ορόσημο βρίσκεται στον Δανιήλ 11:4 ( η βασιλεία του θα συντριφτεί, και θα διαιρεθεί στους τέσσερις ανέμους του ουρανού ). Μια σύγκριση με τον Δανιήλ 8:8 δείχνει ξεκάθαρα ότι εδώ απεικονίζεται η διαίρεση της αυτοκρατορίας του Μεγάλου Αλεξάνδρου μετά το θάνατό του. Επιπλέον, το εδάφιο στο Δανιήλ 11:31 ( Θα αφαιρέσουν την παντοτινή θυσία ) όταν συγκριθεί με το Δανιήλ 8:11, βλέπουμε ότι η περικοπή αναφέρεται στην εποχή της παπικής κυριαρχίας στον Μεσαίωνα. Από αυτές τις παρατηρήσεις είναι σαφές ότι οι ταυτότητες των βασιλιάδων του Βορρά και του Νότου δεν είναι σταθερές, αλλά αλλάζουν και εξελίσσονται στο πέρασμα της ιστορίας. 5 Βλ. κεφάλαιο 13: Το Θηρίο Από τη Θάλασσα, για την ερμηνεία των προφητειών του Δανιήλ 2 και 7 και ενότητα 14: Πότε στην Ιστορία; για την ερμηνεία του Δανιήλ 8.

13 Το όραμα δόθηκε στον Δανιήλ μετά την πτώση της Βαβυλώνας κατά τον τρίτο χρόνο του Κύρου, του βασιλιά της Περσίας, που συνέπεσε με τον πρώτο χρόνο του Δαρείου του Μήδου (Δανιήλ 11:1). Ο Δαρείος ήταν ο κυβερνήτης της Περσικής επαρχίας της Βαβυλώνας, στη διάρκεια της κυριαρχίας του Κύρου (που κατέκτησε τη Βαβυλώνα το 539 π.χ.). Ο άγγελος είπε στον Δανιήλ: Να, ακόμα τρεις βασιλιάδες θα σηκωθούν στην Περσία και ο τέταρτος θα είναι πολύ πλουσιότερος απ όλους θα διεγείρει το παν ενάντια στο βασίλειο της Ελλάδας. Θα σηκωθεί ένας δυνατός βασιλιάς, και θα εξουσιάζει με μεγάλη δύναμη, και θα κάνει σύμφωνα με τη θέλησή του (Δανιήλ 11:2-4). Τα εδάφια αυτά αποτελούν υπόδειγμα για ολόκληρο το όραμα. Υπάρχουν αρκετές φάσεις στο όραμα, όπως και σε προηγούμενα οράματα του Δανιήλ: Περσία, Ελλάδα, Παγανιστική Ρώμη, και Παπική Ρώμη. Σε κάθε φάση υπάρχουν αξιοθαύμαστα ακριβείς λεπτομέρειες των πρώτων ετών, στη συνέχεια όμως το όραμα μεταβαίνει γρήγορα στην επόμενη φάση. Οι τρεις βασιλιάδες που θα σηκωθούν στην Περσία μετά τον Κύρο, ήταν ο Καμβύσης, ο ψευδο- Σμέρδης και ο Δαρείος A. Ο τέταρτος, που θα διεγείρει το παν ενάντια στο βασίλειο της Ελλάδας ήταν ο απίστευτα πλούσιος Ξέρξης (ο Ασσουήρης, ο άνδρας της Εσθήρ στην Παλαιά Διαθήκη), ο οποίος εξαπέλυσε επιθέσεις κατά της Ελλάδας, γνωρίζοντας καταστροφικές ήττες στη Σαλαμίνα και στις Πλαταιές το 480 και 479 π.χ. Έπειτα η αφήγηση μεταβαίνει στους υπόλοιπους οκτώ βασιλιάδες της Περσίας μέχρι την εποχή του Δαρείου Γ, που νικήθηκε από τον Μέγα Αλέξανδρο (τον δυνατό βασιλιά στο εδάφιο 3) το 331 π.χ., όταν ιδρύθηκε η Ελληνική αυτοκρατορία. Στη συνέχεια βλέπουμε μια εικόνα παρόμοια με εκείνη του Δανιήλ 8, όπου ο Αλέξανδρος συμβολιζόταν με έναν τράγο με ένα μεγάλο κέρας, το οποίο συντρίφτηκε και τέσσερα κέρατα ανέβηκαν στη θέση του. Με παρόμοιο τρόπο στην περικοπή μας η βασιλεία του (Μέγα Αλέξανδρου) θα συντριφτεί, και θα διαιρεθεί στους τέσσερις ανέμους του ουρανού όμως, όχι στους απογόνους του... η βασιλεία του θα ξεριζωθεί και θα διαμοιραστεί σε άλλους, εκτός απ αυτούς (Δανιήλ 11:4). Ο Αλέξανδρος πέθανε σε ηλικία 32 ετών από πυρετό στη Βαβυλώνα και η Ελληνική αυτοκρατορία αντί να κληροδοτηθεί στους απογόνους του, διαιρέθηκε στα τέσσερα Ελληνιστικά βασίλεια, τα οποία περιλάμβαναν το βασίλειο των Σελευκιδών ( βασιλιάς του Βορρά ) στη Συρία και το Βασίλειο των Πτολεμαίων ( βασιλιάς του Νότου ) στην Αίγυπτο. Ο Δανιήλ, στα εδάφια 5-15, σκιαγραφεί με αξιοθαύμαστη ακρίβεια την ιστορία των πρώτων βασιλιάδων του βορρά και του νότου στην Ελληνιστική περίοδο. Η περιγραφή είναι τόσο ακριβής που αρκετοί μελετητές υποστηρίζουν ότι τα εδάφια αυτά πρέπει να έχουν γραφτεί μετά τα γεγονότα. 6 Βλ. π.χ. Maxwell, C. Mervyn God Cares vol. 1 Pacific Press, για μια συνοπτική επισκόπηση των ιστορικών γεγονότων των Σελευκιδών και Πτολεμαίων βασιλιάδων και τον συσχετισμό τους με την προφητεία του Δανιήλ 11. Το εδάφιο 16 σηματοδοτεί μια σημαντική μετάβαση. Ο βασιλιάς του Βορρά και ο βασιλιάς του Νότου μάχονται μέχρι το εδάφιο 15, τώρα όμως εμφανίζεται μια νέα δύναμη: Κι εκείνος (η νέα δύναμη) που έρχεται εναντίον του (βασιλιά του Βορρά), θα κάνει σύμφωνα με τη θέλησή του, και δεν θα υπάρχει κάποιος που να του αντιστέκεται και θα σταθεί στη γη της δόξας, που θα αναλωθεί (Εβρ. καυβά, καταστραφεί) από τα χέρια του (Δανιήλ 11:16). Η πιο καταστρεπτική δύναμη στο όραμα του έβδομου κεφαλαίου στον Δανιήλ ήταν το τέταρτο θηρίο, η Ρώμη. Παρόμοια, στο όγδοο κεφάλαιο το μικρό κέρατο, που μεγαλύνθηκε υπερβολικά... προς τη γη 6 Οι περισσότεροι μελετητές συμφωνούν ως προς την ταυτότητα των βασιλιάδων του βορρά και του νότου στην Ελληνιστική περίοδο, η διαφωνία όμως αρχίζει στο εδάφιο 14. Εξαίρεση αποτελούν εκείνοι που θεωρούν ότι το βδέλυγμα της ερήμωσης (εδ. 31) ταυτίζεται με τη βασιλεία του Αντίοχου Επιφανούς (βασίλευσε το π. Χ.). Η ερμηνεία αυτή αγνοεί το γεγονός ότι ο Ιησούς είπε ότι το βδέλυγμα της Ερήμωσης θα συνέβαινε στο μέλλον της εποχής Του (Ματθαίον 24:15). Βλ. υποσημείωση στο κεφάλαιο 3: Η Ημέρα της Εξιλέωσης, 2300 ημέρες, για περισσότερες λεπτομέρειες.

14 της δόξας... και έριξε στη γη ένα μέρος της στρατιάς και... τα καταπάτησε (Δανιήλ 8:9) είναι επίσης η Ρώμη. Από την ιστορία γνωρίζουμε ότι η δύναμη που κατέλαβε το Βασίλειο των Σελευκιδών (ο βασιλιάς του Βορρά) και στάθηκε στη γη της δόξας (Παλαιστίνη) ήταν η Ρώμη. Ο Πομπήιος ήταν ο Ρωμαίος στρατηγός που κατέλαβε την Παλαιστίνη το 66 π.χ. Ο Πομπήιος για ένα σύντομο διάστημα βρέθηκε στη διοίκηση της Ρώμης αλλά τελικά νικήθηκε από τον Ιούλιο Καίσαρα. Ο Ιούλιος Καίσαρας αύξησε υπερβολικά τη δύναμη της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας 7 και αποτέλεσε το νέο βασιλιά του Βορρά. Και αντ αυτού θα σηκωθεί ένας τύραννος, που θα κάνει να παρέλθει η δόξα του βασιλείου (Εβρ. θα στείλει έναν φοροεισπράκτορα, Δανιήλ 11:20). Αυτό αναφέρεται στον Καίσαρα Αύγουστο που πήρε την εξουσία μετά τη δολοφονία του Ιούλιου Καίσαρα και ίδρυσε την ηγεμονία των Καισάρων. Ο φοροεισπράκτορας αναφέρεται και στο Λουκάν 2:1, την εποχή που γεννήθηκε ο Χριστός: Και κατά τις ημέρες εκείνες βγήκε ένα διάταγμα από τον Καίσαρα Αύγουστο να απογραφεί ολόκληρη η οικουμένη. Κι αντ αυτού θα σηκωθεί κάποιος εξουθενημένος (Εβρ. αχρείος) (Δανιήλ 11:21). Τον Αύγουστο διαδέχτηκε ο Τιβέριος, και έπειτα αρκετοί Καίσαρες συμπεριλαμβανομένου του Νέρωνα, του Αδριανού, του Δέκιου, του Διοκλητιανού και άλλων, που υπήρξαν άσπλαχνοι τύραννοι και προκάλεσαν μεγάλη θλίψη στο λαό του Θεού. Στη διάρκεια της ηγεμονίας των Καισάρων ο άρχοντας της διαθήκης συντρίφτηκε (ο Ιησούς Χριστός θυσιάστηκε το 31 μ.χ.) Και οι βραχίονες εκείνου που κατακλύζει θα κατακλυστούν μπροστά του και θα συντριφτούν (Δανιήλ 11:22), η Ιερουσαλήμ και ο ναός καταστράφηκαν από τους Ρωμαίους το 70 μ.χ. Και μετά τη συμμαχία (Εβρ. τζαμπάρ, ένωση, συνένωση) που θα κάνει μαζί του, θα φέρεται δόλια επειδή, θα ανέβει, και θα υπερισχύσει με λίγο λαό (Δανιήλ 11:23). Στην ηγεμονία του Μέγα Κωνσταντίνου ( μ.χ.) δημιουργήθηκε η ένωση Εκκλησίας - Κράτους (η συμμαχία), που άνοιξε το δρόμο στον παπισμό του Μεσαίωνα. 8 Αυτό συμβολίζεται από το μίγμα σιδήρου και πυλού στη μεταλλική εικόνα (άγαλμα) του Δανιήλ 2, δυο υλικών που κανονικά δεν αναμειγνύονται. Στο όραμα των θηρίων του Δανιήλ 7 η συμμαχία συμβολίζεται με τα κέρατα (Ευρωπαϊκές χώρες) του τέταρτου θηρίου (Ρώμη) που εξουσιάζονται από το μικρό κέρας (τον παπισμό) που διαφέρει από τους πρώτους του οποίου η όψη ήταν ρωμαλαιότερη από τους συντρόφους του (Δανιήλ 7:8,24,20). Όπως το μικρό κέρας του Δανιήλ 7 και 8 ξεκίνησε μικρό και εξελίχθηκε σε μια μεγάλη δύναμη, η οποία εναντιώθηκε στο λαό του Θεού, έτσι και ο νέος βασιλιάς του Βορρά, ο παπισμός, ξεκινά με λίγο λαό και θα ανέβει και θα υπερισχύσει (Δανιήλ 11:23). Θα έρθει, μάλιστα, ειρηνικά προς τους παχύτερους τόπους της επαρχίας (Δανιήλ 11:24). Οι πάπες έγιναν ουσιαστικά οι ηγέτες της Ρώμης (στους παχύτερους τόπους ) και τελικά, ολόκληρης της δυτικής Ευρώπης, συγκεντρώνοντας εξουσία ειρηνικά - δεν ενεπλάκησαν σε πολέμους, αλλά έθεσαν τα κράτη υπό την εξουσία τους, ώστε να πολεμήσουν γι αυτούς (βλ. ενότητα 2: Θυάτειρα). Στο τμήμα του οράματος που απεικονίζει την ηγεμονία των Καισάρων (27 π.χ. 476 μ.χ.) και τους πρώιμους χρόνους του παπισμού (Δανιήλ 11:16-24) δεν αναφέρεται ο βασιλιάς του Νότου. 7 Σύμφωνα με το υπόδειγμα του οράματος δίνονται λεπτομέρειες των πρώτων Ρωμαίων αυτοκρατόρων, συμπεριλαμβανομένης της σχέσης του Ιούλιου Καίσαρα με την Κλεοπάτρα ( θα του δώσει θυγατέρα από γυναίκες εδ. 17), των μεσογειακών εκστρατειών για να εδραιώσει την εξουσία του ( θα στρέψει το πρόσωπό του προς τα νησιά, και θα κυριεύσει πολλά εδ. 18) και της δολοφονίας του από τον Βρούτο και τον Κάσσιο το 44 π.χ. ( κάποιος ηγεμόνας θα σταματήσει απ αυτόν το όνειδος εδ. 18). 8 Η συμμαχία θα μπορούσε επίσης να αναφέρεται στη χαλαρή ένωση των φυλών που αποτέλεσαν την Άγια Ρωμαϊκή αυτοκρατορία, που αντιπροσωπεύονται από τα δέκα δάχτυλα στο άγαλμα του Δανιήλ 2 και τα δέκα κέρατα του τέταρτου θηρίου του Δανιήλ 7. Η ένωση της εκκλησίας με το κράτος υπό τον Μέγα Κωνσταντίνο στην ανατολή και η δημιουργία της Άγιας Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας στη δύση συνέβησαν την ίδια χρονική περίοδο (4 ος 6 ος αιώνας) και είχαν τα ίδια αποτελέσματα μια διεφθαρμένη εκκλησία της οποίας η δογματική εφαρμοζόταν από ένα καταπιεστικό πολιτικό καθεστώς.

15 Αυτό συνάδει με την ιστορία: η Ρώμη κατέλαβε το βασίλειο των Πτολεμαίων, την Αίγυπτο, με τη ναυμαχία στο Άκτιο το 31 π.χ. όταν και έγινε επαρχία της Ρώμης. Ωστόσο, από το 632 μ.χ. μια νέα δύναμη υψώθηκε στο νότο: το Ισλάμ, το οποίο απεικονίζεται στο εδάφια 25 από έναν νέο βασιλιά του Νότου. Και θα διεγείρει τη δύναμή του (ο βασιλιάς του Βορρά, ο παπισμός του Μεσαίωνα) ενάντια στον βασιλιά του νότου με μεγάλη δύναμη και ο βασιλιάς του νότου θα σηκωθεί σε πόλεμο μαζί με μεγάλη δύναμη και υπερβολικά ισχυρή όμως, δεν θα μπορέσει να σταθεί (Δανιήλ 11:25). Το Ισλάμ ήταν η δύναμη από το νότο που κατέλαβε τη Μέση Ανατολή και μέρος της Ισπανίας, ενώ συγχρόνως αποτελούσε απειλή για τη Βυζαντινή αυτοκρατορία (που είχε αποξενωθεί από τη Ρωμαιοκαθολική Δυτική Ευρώπη). Το Ισλάμ ξεπέρασε τα όρια όταν οι Σελτζούκοι Τούρκοι άρχισαν να εμποδίζουν τους προσκυνητές να ταξιδέψουν προς την Ιερουσαλήμ. Ο Πάπας Ουρβανός Γ παρότρυνε τους ηγέτες της Ευρώπης να διεξάγουν την πρώτη Σταυροφορία ( ). Οι Τούρκοι εναντιώθηκαν με μεγάλη δύναμη και υπερβολικά ισχυρή, τελικά όμως ηττήθηκαν και η Ιερουσαλήμ καταλήφθηκε ( δεν θα μπορέσει να σταθεί ). Οι Μουσουλμάνοι σταδιακά ανέκτησαν τον έλεγχο των Αγίων Τόπων τα επόμενα 200 χρόνια παρά τις δυο σταυροφορίες που ακολούθησαν. Το 1201 μ.χ. ο Πάπας Ιννοκέντιος Γ έπεισε τους ευπατρίδες της Γαλλίας να συμμετάσχουν στην τέταρτη σταυροφορία. Οι σταυροφόροι διαπραγματεύθηκαν με τους Ενετούς να τους μεταφέρουν με πλοία στην ανατολική Μεσόγειο. Όταν όμως έφτασαν στη Βενετία δεν είχαν αρκετά χρήματα για να πληρώσουν. Οι Ενετοί προθυμοποιήθηκαν να μεταφέρουν τους Σταυροφόρους, αν πρώτα τους βοηθούσαν να επιτεθούν εναντίον της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας... Ο στρατός τους τελικά κατέλαβε την Κωνσταντινούπολη μετά από άγρια μάχη... Οι Ενετοί και οι Σταυροφόροι μοιράστηκαν το Βυζαντινό έδαφος και τα λάφυρα... Ήταν μια αποστολή με οικονομικά και πολιτικά οφέλη. Οι πραγματικοί νικητές ήταν οι Ενετοί Οι Σταυροφόροι δεν έφτασαν στους Άγιους Τόπους, οι οποίοι παρέμειναν στα χέρια των Μουσουλμάνων. 9 Αυτή η Σταυροφορία αναφέρεται στα εδάφια Δανιήλ 11: Στον ορισμένο καιρό θα επιστρέψει, και θα έρθει προς τον νότο όμως, η τελευταία φορά δεν θα είναι όπως η πρώτη επειδή, τα πλοία των Κητιαίων (Ενετών) 10 θα έρθουν εναντίον του 11 και θα ταπεινωθεί, και θα επιστρέψει, και θα θυμώσει ενάντια στην άγια διαθήκη και θα ενεργήσει (Εβρ. καταστρέφουν)... και θα αφαιρέσουν την παντοτινή θυσία, και θα στήσουν το βδέλυγμα της ερήμωσης. Οι Σταυροφόροι πράγματι επέστρεψαν και θύμωσαν και ενέργησαν - η λεηλασία της Κωνσταντινούπολης όχι μόνο συνετέλεσε στην μετέπειτα πτώση του Βυζαντίου από τους Μουσουλμάνους, αλλά άφησε μια πληγή και ένα σχίσμα μεταξύ των Ορθοδόξων και των Καθολικών που συνεχίζεται έως τις μέρες μας. Ακολούθησαν όμως χειρότερα - μετά το φιάσκο της τέταρτης Σταυροφορίας ο παπισμός έστρεψε την προσοχή του στους αιρετικούς, που βρίσκονταν κάτω από την επικράτειά του, ιδρύοντας την πιο βδελυρή οργάνωση που έχει ποτέ υπάρξει, την Ιερά Εξέταση ( το βδέλυγμα της ερήμωσης ). Ο Πάπας Ιννοκέντιος Γ, που διέταξε την τέταρτη Σταυροφορία, κυβέρνησε στο απόγειο της εξουσίας του παπισμού. Οι δογματικές που επισκίαζαν το σχέδιο της σωτηρίας αναπτύσσονταν εδώ και αιώνες ( θα αφαιρέσουν την παντοτινή θυσία, βλ, κεφάλαιο 14: Η Παντοτινή Θυσία), ενώ το διάταγμα θανάτου εναντίον εκείνων που δεν δέχονταν το Καθολικό σύστημα λατρείας κωδικοποιήθηκε από την Ιερά Εξέταση που ιδρύθηκε το 1229, το βδέλυγμα της ερήμωσης (βλ.2: Θυάτειρα και 10: Το βδέλυγμα της Ερήμωσης και παράρτημα 10). 9 World Book Encyclopedia, άρθρο Crusades World Book Inc Οι Κητιαίοι είναι ένας γενικός όρος για τους νησιώτες και τους παραθαλάσσιους λαούς της Μεσογείου και στη μετάφραση των Εβδομήκοντα αναφέρεται ο όρος Ρωμαίοι, που τότε αναφερόταν σε όλους τους Ιταλούς (συμπεριλαμβανομένων των Ενετών). 11 Στη μετάφραση φαίνεται να γίνεται επίθεση από τα πλοία των Κητιαίων κατά του βασιλιά του Βορρά. Όμως το Εβραϊκό κείμενο δεν λέει θα έρθουν εναντίον του. Η λέξη μπόου σημαίνει έρχεται, εισέρχεται. Μια κυριολεκτική μετάφραση λέξη προς λέξη μπορεί να είναι: έρχονται τα πλοία των Κητιαίων απογοητευμένος επιστρέφει.

16 Το γεγονός ότι το ενδέκατο κεφάλαιο του Δανιήλ επικεντρώνεται στον βασιλιά του Βορρά ως τον Παπισμό του Μεσαίωνα (εδ ) συνάδει με τα οράματα του Δανιήλ 7 (τα τέσσερα θηρία και το μικρό κέρας, το οποίο θα μιλήσει λόγια ενάντια στον Ύψιστο και θα κατατρέχει τους αγίους 12 ), του Δανιήλ 8 (το κριάρι, ο τράγος και το μικρό κέρας, το οποίο έριξε στη γη ένα μέρος της στρατιάς, αφαίρεσε την παντοτινή θυσία και έκανε την παράβαση που φέρνει την ερήμωση 13 ) και της Αποκάλυψης 13 (το θηρίο από τη θάλασσα, το οποίο άνοιξε το στόμα του σε βλασφημία ενάντια στον Θεό και έκανε πόλεμο με τους αγίους 14 ). Όλα αυτά τα οράματα προσδιορίζουν και επικεντρώνονται στην καταδυναστευτική παπική δύναμη του Μεσαίωνα. Μια σύγκριση των τεσσάρων οραμάτων δείχνει ότι έχουν αρκετά κοινά στοιχεία και συμπληρώνουν λεπτομέρειες που δεν υπάρχουν μεμονωμένα σε κάθε ένα από αυτά. Δανιήλ 7 Το Μικρό Κέρας Είχε δέκα κέρατα, και, ένα άλλο μικρό κέρας... η όψη ήταν ρωμαλαιότερη από τους συντρόφους του εδ. 8,20 Θα μιλήσει λόγια ενάντια στον Ύψιστο εδ. 25 Θα κατατρέχει τους αγίους εδ. 25. Θα κατατρέχει... μέχρι καιρόν και καιρούς και μισόν καιρό εδ. 25 Θα διανοηθεί να μεταβάλλει καιρούς και νόμους εδ. 25 Το κέρας εκείνο έκανε πόλεμο με τους αγίους, και υπερίσχυε εδ. 21 Δανιήλ 8 Το Μικρό Κέρας ένα μικρό κέρατο, που μεγαλύνθηκε υπερβολικά εδ. 9 Μάλιστα, μεγαλύνθηκε μέχρι ενάντια στον άρχοντα του στρατεύματος εδ. 11 Έριξε στη γη ένα μέρος της στρατιάς και από τα αστέρια, και τα καταπάτησε εδ. 10 Αφαίρεσε από αυτόν την παντοτινή θυσία, και το άγιο κατοικητήριό του καταβλήθηκε εδ.11 Το στράτευμα παραδόθηκε σ αυτόν... και έπραξε και ευοδώθηκε εδ. 12 Δανιήλ 11 Ο Βασιλιάς του Βορρά Θα ανέβει, και θα υπερισχύσει με λίγο λαό Δανιήλ 11:23 Θα μιλήσει αλαζονικά ενάντια στον Θεό των θεών εδ. 36 Οι συνετοί του λαού... θα πέσουν με ρομφαία, και με φλόγα, με αιχμαλωσία εδ. 33 θα πέσουν... πολλών ημερών εδ. 33 θα βεβηλώσουν το αγιαστήριο της δύναμης, και θα αφαιρέσουν την παντοτινή θυσία εδ. 31 Ο βασιλιάς θα κάνει σύμφωνα με τη θέλησή του, και θα υψωθεί εδ. 36 Αποκάλυψη 13 Το Πρώτο Θηρίο Είδα ένα θηρίο να ανεβαίνει... είχε δέκα κέρατα Αποκάλυψη 13:1 Άνοιξε το στόμα του σε βλασφημία εδ. 6 Του δόθηκε να κάνει πόλεμο με τους αγίους, και να τους νικήσει εδ. 7. Του δόθηκε εξουσία να κάνει πόλεμο για 42 μήνες εδ. 5 Και θαύμασε ολόκληρη η γη... λέγοντας: Ποιος μπορεί να πολεμήσει μαζί του; εδ. 3,4 Η σημασία αυτής της σύγκρισης είναι ότι αφού αυτές οι τέσσερις δυνάμεις προφανώς αποτελούν την ίδια δύναμη, μπορούμε να μάθουμε λεπτομέρειες της μιας, από τις περιγραφές των άλλων. Ιδιαίτερα σημαντικό, επειδή στην Αποκάλυψη 13 προσδιορίζονται οι δυνάμεις των έσχατων καιρών - το θηρίο που ανεβαίνει από τη θάλασσα, υποστηριζόμενο από το θηρίο που ανεβαίνει από τη γη - τα οποία θεσμοθετούν την εικόνα, το χάραγμα και τον αριθμό του θηρίου. Το θηρίο από τη θάλασσα σαφώς ταυτίζεται με τον παπισμό και το θηρίο από τη γη ταυτίζεται με 12 Δανιήλ 7:25 13 Δανιήλ 8: Αποκάλυψη 13:6,7.

17 τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. 15 Αυτή η συμμαχία είναι η τελευταία εκδήλωση του βασιλιά του Βορρά. Στον Δανιήλ 11:29-39 η προσοχή εστιάζεται στον βασιλιά του Βορρά, τον παπισμό, ο οποίος θα υψωθεί, και θα μεγαλυνθεί πιο πάνω από κάθε θεό, και θα μιλήσει αλαζονικά ενάντια στον Θεό των θεών, και θα ευημερεί εδάφιο Επίσης προλέγονται οι διωγμοί εναντίον του λαού του Θεού και ιδιαίτερα εναντίον των Μεταρρυθμιστών: Ο λαός που γνωρίζει τον Θεό του, θα ισχύσει και θα κατορθώσει. Και οι συνετοί του λαού θα διδάξουν πολλούς όμως, θα πέσουν με ρομφαία, και με φλόγα, με αιχμαλωσία, και με λαφυραγώγηση, πολλών ημερών 17 (εδ. 32,33). Στο μεταξύ, ο βασιλιάς του Νότου έχει εξαφανιστεί και πάλι δεν αναφέρεται καθόλου στα εδάφια Αυτό συνάδει με την πολυετή παρακμή της Οθωμανικής αυτοκρατορίας μετά τις σταυροφορίες. Μέχρι το τέλος του πρώτου παγκόσμιου πολέμου, η Οθωμανική Αυτοκρατορία είχε χάσει την πολιτική και στρατιωτική της δύναμη. Ωστόσο, στον έσχατο καιρό ο βασιλιάς του Νότου εμφανίζεται και πάλι ( Στον έσχατο καιρό ο βασιλιάς του νότου θα συγκρουστεί μαζί του ) και αυτή η επίθεση θα προκαλέσει την έντονη αντίδραση του βασιλιά του Βορρά, ο οποίος θα έρθει εναντίον του σαν ανεμοστρόβιλος (εδ. 40). Εδώ προλέγεται η αναβίωση του φανατικού Ισλάμ (του βασιλιά του Νότου) που προφανώς θα εξαπολύσει μια ισχυρή, συντονισμένη επίθεση κατά του βασιλιά του Βορρά που μας οδηγεί στη Μεγάλη Θλίψη. 18 Μέχρι τότε ο βασιλιάς του Βορρά έχει εξελιχθεί και πάλι. Η Αποκάλυψη 13 αποκαλύπτει ότι ο παπισμός θα υποφέρει μια θανατηφόρα πληγή. Αυτή εκπληρώθηκε με τη σύλληψη του Πάπα το 1798 και την απώλεια των Παπικών Κτήσεων μαζί με την ικανότητα του παπισμού να κατευθύνει τις κυβερνήσεις κρατών (βλ. 13:3 Η θανατηφόρα Πληγή). 19 Όμως η θανατηφόρα πληγή του θεραπεύτηκε και ο παπισμός επανέκτησε το κύρος και την επιρροή του (βλ. 13: Η Πληγή Θεραπεύτηκε). Επιπλέον, η Αποκάλυψη 13 αποκαλύπτει ότι ο παπισμός θα αποκτήσει ένα καινούργιο σύμμαχο στο τέλος του κόσμου, το θηρίο που θα ανεβαίνει από τη γη, τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής (βλ. ενότητα 13:11,12 Το Θηρίο από τη Γη), το οποίο ενεργούσε ολόκληρη την εξουσία του πρώτου θηρίου (του παπισμού) μπροστά του, και έκανε τη γη κι εκείνους που κατοικούν σ αυτή να προσκυνήσουν το πρώτο θηρίο (Αποκάλυψη 13:11,12). Οι Η.Π.Α. θα αποτελούν το θρησκευτικό και στρατιωτικό όργανο του παπισμού που θα φέρνει φωτιά από τον ουρανό στη γη (ψευδή θαύματα), και θα κάνει, όσοι δεν προσκυνήσουν την εικόνα του θηρίου, να θανατωθούν - διωγμός - (Αποκάλυψη 13:13-15). Από αυτές τις συγκρίσεις φαίνεται ότι στον έσχατο καιρό θα γίνει μια επίθεση από το φανατικό Ισλάμ κατά της Ευρώπης και των Η.Π.Α. ( ο βασιλιάς του νότου θα συγκρουστεί μαζί του Δανιήλ 11:40). Οι βόρειες δυνάμεις θα αντεπιτεθούν: οι στρατοί τους με άμαξες, και με καβαλάρηδες, και με πολλά πλοία θα έρθουν στους τόπους, και θα πλημμυρίσουν, και θα διαβούν (Δανιήλ 11:40). Το ενδέκατο κεφάλαιο του Δανιήλ ουσιαστικά είναι κυριολεκτικό, πολύ περισσότερο από άλλες προφητείες του Δανιήλ, συνεπώς δεν υπάρχει λόγος να θεωρηθεί συμβολική η τελευταία 15 Βλ. ενότητες 13: Το μικρό Κέρας και το Θηρίο από τη Θάλασσα και 13:Το Θηρίο από τη Γη. 16 Η αντίστοιχη περικοπή του οράματος του Δανιήλ 7 είναι το εδάφιο Αποκάλυψη 13:6 και άνοιξε το στόμα του σε βλασφημία ενάντια στον Θεό και στο όραμα του κεφαλαίου 8:10-12 μάλιστα, μεγαλύνθηκε, μέχρι ενάντια στον άρχοντα του στρατεύματος, και αφαίρεσε απ αυτόν την παντοτινή θυσία και έρριξε την αλήθεια καταγής και έπραξε και ευοδώθηκε. 17 Οι πολλές ημέρες είναι οι 1260 ημέρες του Δανιήλ 7 και της Αποκάλυψης 12. Βλ. κεφάλαιο 12: 1260 Ημέρες. 18 Στο κεφάλαιο 8 είδαμε ότι η Μεγάλη Θλίψη έχει δυο μέρη - τις επτά σάλπιγγες (κεφάλαια 8-11), η προσπάθεια του Σατανά να νικήσει το λαό του Θεού, και τις επτά τελευταίες πληγές (κεφάλαια 15-19), η διάσωση του λαού Του από τους εχθρούς. 19 Η θανατηφόρα πληγή αναφέρεται στον Δανιήλ 11:36: Και ο βασιλιάς (του Βορρά) θα κάνει σύμφωνα με τη θέλησή του και θα ευημερεί, μέχρις ότου συντελεστεί η οργή, επειδή, το ορισμένο θα γίνει.

18 φάση του πολέμου. Όταν ο Δανιήλ γράφει ότι (Ο βασιλιάς του βορρά) θα μπει ακόμα μέσα στη γη της δόξας, δείχνει ότι ο τελευταίος πόλεμος θα γίνει στη Μέση Ανατολή. Μάλιστα αναφέρονται συγκεκριμένες χώρες, οι οποίες έχουν σύγχρονους ομολόγους, Ο Εδώμ, και ο Μωάβ, και οι πρώτοι των γιων του Αμμών... η γη της Αιγύπτου δεν θα ξεφύγει... και οι Λίβυοι και οι Αιθίοπες θα είναι πίσω από τα βήματά του (εδ ). Προφανώς το αρχηγείο του στρατού του βασιλιά του Βορρά θα εγκατασταθεί στην Παλαιστίνη, ίσως στην Ιερουσαλήμ, Και θα στήσει τις σκηνές της βασιλικής του κατοίκησης ανάμεσα στις θάλασσες (τη Νεκρή και τη Μεσόγειο θάλασσα), επάνω στο ένδοξο βουνό της αγιότητας (εδ. 45). Κάποιο γεγονός όμως θα εξοργίσει τις βόρειες δυνάμεις και θα επιδοθούν σε έναν παροξυσμό αιματηρής καταστροφής, Όμως, αγγελίες από την ανατολή και από τον βορρά θα τον ταράξουν γι αυτό θα βγει έξω με μεγάλο θυμό, για να αφανίσει, και να εξολοθρεύσει πολλούς (εδ. 44). 20 Ωστόσο, παρά την τεράστια στρατιωτική δύναμη των βόρειων χώρων, στο τέλος θα αποτύχουν, όμως, θα έρθει στο τέλος του, και δεν θα υπάρχει εκείνος που να τον βοηθάει (εδ. 45). Όπως παρατηρήθηκε στο ένατο κεφάλαιο του βιβλίου, υπάρχουν ξεκάθαροι σύνδεσμοι μεταξύ του τελευταίου βασιλιά του Βορρά, του στρατού των ακριδών του Ιωήλ και του ένατου κεφαλαίου στην Αποκάλυψη. Μία πιθανή εκδοχή είναι ότι η αρχική επίθεση ( και στον έσχατο καιρό, ο βασιλιάς του νότου θα συγκρουστεί μαζί του Δανιήλ 11:40) θα είναι ένα πλήγμα από το φανατικό Ισλάμ και θα σχετίζεται με τις πρώτες τέσσερις σάλπιγγες. Η αντεπίθεση ( Και ο βασιλιάς του Βορρά θα έρθει εναντίον του σαν ανεμοστρόβιλος, με άμαξες και με καβαλάρηδες, και με πολλά πλοία και θα έρθουν στους τόπους, και θα πλημμυρίσουν, και θα διαβούν εδάφιο 40) θα είναι τα στρατιωτικά αντίποινα από τις Ευρωπαϊκές και Αμερικανικές δυνάμεις και σχετίζονται με την πέμπτη και έκτη σάλπιγγα. Ο πόλεμος ακολουθείται από καιρό θλίψης, που ποτέ δεν έχει γίνει, αφότου υπήρξε έθνος, μέχρις εκείνον τον καιρό (Δανιήλ 12:1), που σχετίζεται με τις επτά τελευταίες πληγές. Στο τέλος ο Χριστός θα επιστρέψει (Δευτέρα Παρουσία), να σώσει το λαό Του, Και κατά τον καιρό εκείνο ο λαός σου θα διασωθεί, κάθε ένας που θα βρεθεί γραμμένος μέσα στο βιβλίο. Και πολλοί απ αυτούς που κοιμούνται μέσα στο χώμα της γης θα σηκωθούν, οι μεν σε αιώνια ζωή, οι δε σε ονειδισμό και αιώνια καταισχύνη. Και οι συνετοί θα λάμψουν όπως η λαμπρότητα του στερεώματος κι αυτοί που επιστρέφουν πολλούς σε δικαιοσύνη, όπως τα αστέρια, στους αιώνες των αιώνων (Δανιήλ 2:1-3). 20 Ίσως αυτό το εδάφιο αντιστοιχεί στην έκτη σάλπιγγα, στην οποία ένας στρατός με 200 εκατομμύρια στρατιώτες θα θανατώσει το ένα τρίτο της ανθρωπότητας (Αποκάλυψη 9:13-19).

19 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 4 Η ΜΥΣΤΙΚΗ ΑΡΠΑΓΗ Πολλοί Ευαγγελικοί χριστιανοί στις μέρες μας πιστεύουν ότι, όσον αφορά στο σχέδιο του Θεού για την ανθρωπότητα, βρισκόμαστε στη φάση των καιρών των εθνών (Λουκάν 21:24). 21 Διδάσκουν ότι οι πιστοί χριστιανοί θα αρπαχτούν... σε συνάντηση του Κυρίου στον αέρα (Α Θεσσαλονικείς 4:17) μυστικά, πριν τη Μεγάλη Θλίψη. Το γεγονός της μυστικής αρπαγής υποτίθεται ότι θα ακολουθηθεί από μια επταετή περίοδο μεγάλης θλίψης. Αυτή η επταετία θα αποτελέσει τη φάση του σχεδίου του Θεού για τον προσηλυτισμό των Εβραίων κυρίως, αλλά και των εθνών που δεν είχαν δεχθεί το ευαγγέλιο και δεν αρπάχθηκαν πριν τον καιρό της θλίψης. Η θεωρία αυτή έχει γίνει δημοφιλής μέσα από βιβλία και ταινίες, όπως η σειρά Left Behind (Έμειναν Πίσω) που απεικονίζει μια αιφνίδια εξαφάνιση των Χριστιανών, που αρπάζονται από το αυτοκίνητο τους την ώρα που οδηγούν, από το αεροπλάνο όταν ταξιδεύουν ή από το κρεβάτι τους ενώ κοιμούνται. Το σφράγισμα των σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, είναι ο προσηλυτισμός των Εβραίων, οι οποίοι έπειτα γίνονται κήρυκες του Ευαγγελίου στην περίοδο της Μεγάλης Θλίψης. Ενώ οι ειλικρινείς και πιστοί χριστιανοί θα έχουν ήδη αρπαχθεί και θα παρατηρούν τα γεγονότα από την ασφάλεια του ουρανού. Παρόλο που η παραπάνω θεωρία είναι πράγματι ευχάριστη και πολλοί χριστιανοί θα ήθελαν να αποφύγουν τον καιρό της μεγάλης θλίψης, η Αγία Γραφή δεν διδάσκει πουθενά ότι θα συμβεί κάτι τέτοιο. Κατ αρχήν ο Χριστός δίδαξε σαφέστατα ότι στις έσχατες ημέρες θα υπάρχει μεγάλη θλίψη: Επειδή, τότε θα υπάρχει μεγάλη θλίψη, που δεν έγινε από την αρχή του κόσμου μέχρι σήμερα, ούτε θα ξαναγίνει (Ματθαίον 24:21). Επίσης είπε ότι θα υπάρχει κλιμακούμενη αναταραχή που θα οδηγήσει στη μεγάλη θλίψη: πόλεμοι και φήμες πολέμων, λιμοί, σεισμοί, διωγμοί και μίσος προς τους πιστούς, ψευδοπροφήτες, διάχυτη ανομία και τέλος το βδέλυγμα της ερημώσεως και μετά η μεγάλη θλίψη (Ματθαίον 24:4-21). Δεν ανέφερε όμως ότι κάποια στιγμή, πριν χειροτερέψουν τελείως τα πράγματα, οι ειλικρινείς χριστιανοί θα αρπαχθούν, αντιθέτως είπε Εκείνος, όμως, που θα έχει υπομείνει μέχρι τέλους, θα σωθεί (Ματθαίον 24:13). Ο όρος θλίψη χρησιμοποιείται στην Καινή Διαθήκη για να περιγράψει τις δύσκολες καταστάσεις που θα βιώσει ο λαός του Θεού σε αυτόν τον κόσμο και όχι τις καταστάσεις που θα γλυτώσουν. Για παράδειγμά, ο Χριστός δήλωσε: Μέσα στον κόσμο θα έχετε θλίψη (Ιωάννην 16:33). Ο απόστολος Παύλος μας διαβεβαιώνει ότι: διαμέσου πολλών θλίψεων πρέπει να μπούμε μέσα στη βασιλεία του Θεού (Πράξεις 14:22). Ο ίδιος ο απόστολος Ιωάννης, καθώς έγραφε το βιβλίο της Αποκάλυψης, ήταν συγκοινωνός στη θλίψη και στη βασιλεία και στην υπομονή του Ιησού Χριστού (Αποκάλυψη 1:9). Ο απόστολος Παύλος αναπτύσσει ακόμα περισσότερο αυτή την άποψη λέγοντας: αλλά και καυχώμαστε στις θλίψεις, γνωρίζοντας ότι η θλίψη εργάζεται υπομονή, η δε υπομονή δοκιμή, η δε δοκιμή ελπίδα (Ρωμαίους 5:3,4). Δεν υπάρχουν περικοπές που να αναφέρουν κάποια υπόσχεση ότι οι χριστιανοί με κάποιον τρόπο θα αποφύγουν τη μεγάλη θλίψη. Αυτό είναι και το βασικό πρόβλημα με τη θεωρία της μυστικής αρπαγής, δεν υπάρχουν περικοπές που την υποστηρίζουν ξεκάθαρα. Αντί να προκύπτει ως ένα δογματικό πιστεύω πάνω 21 Οι υποστηρικτές του δόγματος της μυστικής αρπαγής επικαλούνται εδάφια όπως το Λουκάν 21:24 Η Ιερουσαλήμ θα είναι πατούμενη από τα έθνη, μέχρις ότου εκπληρωθούν οι καιροί των εθνών, ως απόδειξη ότι ο Θεός έχει άλλο σχέδιο για τη σωτηρία των εθνών και άλλο για τους Εβραίους. Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, το σχέδιο για τους Εβραίους την εποχή της Παλαιάς Διαθήκης ήταν να σωθούν εξαιτίας της υπακοής τους στο νόμο. Στη φάση που αφορά τα έθνη οι άνθρωποι θα σωθούν κατά χάρη διαμέσου της πίστης (Εφεσίους 2:8). Οι Εβραίοι θα έχουν ακόμα μια ευκαιρία να σωθούν στη μεγάλη θλίψη μετά την αρπαγή της Εκκλησίας. Αυτή την περίοδο οι σωσμένοι Εβραίοι θα κηρύξουν το ευαγγέλιο σε εκείνους που έμειναν πίσω.

20 σε μια ξεκάθαρη διδαχή της Αγίας Γραφής, παρουσιάζεται η θεωρεία της μυστικής αρπαγής και έπειτα αναφέρονται διάφορα εδάφια που δήθεν την υποστηρίζουν. Όμως πολλά από αυτά τα εδάφια, ουσιαστικά διδάσκουν ακριβώς το αντίθετο από την ύπαρξη μιας μυστικής αρπαγής. Μία από τις αγαπημένες περικοπές των υποστηρικτών της μυστικής αρπαγής βρίσκεται στο Ματθαίον 24:40,41: Τότε, δυο θα είναι στο χωράφι ο ένας παραλαμβάνεται, και ο άλλος αφήνεται. Δυο γυναίκες θα αλέθουν στον μύλο μια παραλαμβάνεται, και μια αφήνεται. Το σκηνικό που παρουσιάζεται είναι ότι ενώ οι άνθρωποι θα επιδίδονται στις καθημερινές ασχολίες τους, ξαφνικά κάποιοι θα αρπαχτούν στον ουρανό και οι υπόλοιποι θα μείνουν και θα βιώσουν τη μεγάλη θλίψη στη γη. Ωστόσο, μια προσεκτική ανάγνωση της περικοπής μας φανερώνει ότι η αναφορά σε εκείνους που θα παραληφθούν και σε εκείνους που θα μείνουν συνδέεται με τα ακριβώς προηγούμενα εδάφια: Όπως στις ημέρες πριν από τον κατακλυσμό έτρωγαν και έπιναν, νυμφεύονταν και νύμφευαν, ως την ημέρα κατά την οποία ο Νώε μπήκε μέσα στην κιβωτό και δεν κατάλαβαν, μέχρις ότου ήρθε ο κατακλυσμός, και τους σήκωσε όλους, έτσι θα είναι και η παρουσία του Υιού του ανθρώπου. Τότε δυο θα είναι στο χωράφι ο ένας παραλαμβάνεται, και ο άλλος αφήνεται... (Ματθαίον 24:38-40) 22. Ο κατακλυσμός ήταν που παρέλαβε τους ασεβείς στην καταστροφή, ενώ η κιβωτός ήταν το μέσο που χρησιμοποιήθηκε για να μείνουν ο Νώε και οι οικογένειες των υιών του ασφαλής. Στην περιγραφή της Γένεσης φαίνεται ξεκάθαρα: εξαλείφθηκε κάθε τι που υπήρχε επάνω στο πρόσωπο της γης, από άνθρωπο μέχρι κτήνος, μέχρι ερπετό και μέχρι πουλί του ουρανού, και εξαλείφθηκαν από τη γη έμενε δε μόνον ο Νώε, και όσα ήσαν μαζί του μέσα στην κιβωτό 23 (Γένεση 7:23). Επιπλέον υπάρχει η αντίστοιχη περικοπή στο Λουκάν 17: Ο Χριστός είπε και πάλι: Δυο θα βρίσκονται στο χωράφι ο ένας παραλαμβάνεται, και ο άλλος αφήνεται. Οι μαθητές αναρωτήθηκαν που θα παραληφθούν: Και αποκρινόμενοι του λένε: Κύριε, που; Κι εκείνος είπε σ αυτούς: Όπου είναι το σώμα, εκεί θα συγκεντρωθούν οι αετοί. Με άλλα λόγια, εκείνοι που θα παραληφθούν, είναι εκείνοι που θα καταστραφούν, τα σώματα τους θα γίνουν τροφή για τα πουλιά, όπως αναφέρεται και στην Αποκάλυψη 19:17,18 όπου περιγράφεται η Δευτέρα Παρουσία και το συμπόσιο των ορνέων. 24 Εκείνοι που θα μείνουν είμαστε εμείς που ζούμε, όσοι απομένουμε στην παρουσία του Κυρίου (Α Θεσσαλονικείς 4:15). 25 Οι υποστηρικτές της θεωρίας της μυστικής αρπαγής, επιμένουν ότι η επιστροφή του Χριστού γίνεται σε δυο φάσεις, η πρώτη γίνεται μυστικά πριν τη μεγάλη θλίψη (η οποία όπως ισχυρίζονται συμπίπτει με την ανάσταση των δικαίων) και η δεύτερη γίνεται ορατά στο τέλος της μεγάλης θλίψης. Θεωρούν ότι οι περικοπές Α Θεσσαλονικείς 4:13-18 και Α Κορινθίους 15:50-54 αναφέρονται στην αρπαγή, ενώ η Ματθαίον 24:27-31 αναφέρεται στην ορατή Παρουσία του Χριστού. Μια απλή όμως σύγκριση των τριών περικοπών δείχνει ότι: 1) Η αρπαγή γίνεται ταυτόχρονα με την ανάσταση εκείνων που κοιμήθηκαν με πίστη στον Ιησού Α Θεσσαλονικείς 22 Η λέξη στο αρχαίο κείμενο είναι ήρεν (αρχ. ρήμα Αίρω). Συνεπώς, αυτή η παραβολή δεν στηρίζει την άποψη ότι οι δίκαιοι θα αναληφθούν στον ουρανό πριν τη Δευτέρα Παρουσία, αλλά ότι οι ασεβείς θα αναληφθούν σε απώλεια στη Δευτέρα Παρουσία. 23 Η Εβραϊκή λέξη για το ρήμα μένω είναι σααρ, που σημαίνει απομένω, αφήνομαι πίσω. Επομένως δεν υποστηρίζεται η θεωρία ότι οι ασεβείς ή οι Εβραίοι θα μείνουν πίσω στη μυστική αρπαγή, αλλά ότι οι δίκαιοι θα παραμείνουν μέχρι την Παρουσία του Χριστού. 24 Και είδα έναν άγγελο να στέκεται μέσα στον ήλιο και έκραξε με δυνατή φωνή, λέγοντας προς όλα τα όρνεα που πετούν στο μέσον του ουρανού: Ελάτε, και συγκεντρώνεστε στο δείπνο του μεγάλου Θεού, για να φάτε σάρκες βασιλιάδων και σάρκες χιλιάρχων, και σάρκες ισχυρών, και σάρκες αλόγων κι εκείνων που κάθονται επάνω σ αυτά, και σάρκες όλων των ελεύθερων και των δούλων, και μικρών και μεγάλων (Αποκάλυψη 19:17,18). 25 Εκείνοι που πιστεύουν στη Μυστική Αρπαγή αναφέρονται σε αυτό το εδάφιο για να υποστηρίξουν την άποψη ότι οι Εβραίοι και οι αναποφάσιστοι που έμειναν πίσω, θα μετανοήσουν την περίοδο της μεγάλης θλίψης. Ο απόστολος Παύλος όμως συμπεριλαμβάνει και τον ίδιο σε εκείνους που είναι πιστοί και ζουν και απομένουν (εδ. 15, 17). Δεν δίνει κανένα άλλο στοιχείο ότι υπάρχει μια άλλη πιο πιστή ομάδα που πηγαίνει πρώτη στον ουρανό.