ΣΟΡΕΝ ΚΙΡΚΕΓΚΩΡ

Transcript

1 ΣΟΡΕΝ ΚΙΡΚΕΓΚΩΡ Απόσπασμα από Το κεντρί της ύπαρξης, μετάφραση: Κώστας Νησιώτης «Μια φορά ζούμε», λέει ένας, και θέλει να πάει στο Παρίσι πριν πεθάνει. «Μια φορά ζούμε», λέει ένας άλλος, και θέλει να κάνει περιουσία πριν πεθάνει. «Μια φορά ζούμε», λέει ένας τρίτος, και θέλει να δοξαστεί. Όλοι θέλουν κάτι και το θέλουν πριν πεθάνουν, γιατί ζουν μόνο μια φορά! Κι όταν φτάσουν στο τέλος και η επιθυμία του παραμένει ανεκπλήρωτη, ανασηκώνονται απελπισμένοι από το κρεβάτι τους και λένε: «Τι κρίμα που δεν έγινε αυτό που ήθελα. Πάει η ζωή μου, χαραμίστηκε!» Όμως το κρίμα δεν είναι η ανεκπλήρωτη επιθυμία. Το κρίμα είναι η εμμονή τους σ αυτή. Η ζωή τους δεν χαραμίστηκε επειδή η επιθυμία τους έμεινε ανεκπλήρωτη. Χαραμίστηκε γιατί αρνήθηκαν να κοιτάξουν πέρα από την επιθυμία, λες και η εκπλήρωσή της ήταν ολάκερη η ζωή τους.

2 ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΑ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ «Το ζήτημα είναι να βρω την αλήθεια που είναι αλήθεια για μένα, να βρω την ιδέα για την οποία μπορώ να ζω και να πεθάνω Τι άλλο είναι αλήθεια, παρά να ζεις για μια ιδέα;» (1 Αυγουστου 1835) «Ω της καρδιάς μου δέσποινα, αποθησαυρισμένη στα πιο απρόσιτα κελιά του κάστρου της καρδιάς μου, ο νους μου όλος είν εκεί... ω άγνωστη θεά! Ναι, μπορώ να πιστέψω πράγματι στων ποιητών τους μύθους, πως, όταν πρωτοθωρεί κανείς τον έρωτά του, μοιάζει η όψη της να 'ρχεται από παλιά, πως η αγάπη ολάκερη, σαν ολόκληρη τη γνώση, είναι στη μνήμη ριζωμένη, πως κι η αγάπη είν' κι αυτή προφήτισσα, του λόγου της. Μου φαίνεται πως και να σώρευα όλων των νέων το κάλλος, μόλις που θα κατάφερνα ν αγγίξω το δικό σου και πως, για να βρω τον χαμένο μου τον τόπο, εκείνον που μου δείχνει το πιο βαθύ μυστήριο όλης της ύπαρξής μου, όλο τον κόσμο θα πρεπε να περιπλεύσω και την επόμενη στιγμή είσαι τόσο κοντά μου, πληρώνοντας το πνεύμα μου με τέτοια ισχύ και σθένος, που γίνομαι άλλος άνθρωπος και νιώθω τι όμορφα που είναι να είμαι εδώ». (2 Φεβρουαρίου 1839)

3 «Δεν έχω εκμυστηρευθεί ποτέ σε κανέναν. Ως συγγραφέας, το κοινό είναι κατά μία έννοια ο έμπιστός μου. Αλλά για να τιμήσω τη σχέση μου με το κοινό θα πρέπει, και πάλι, να θεωρήσω ως έμπιστούς μου τις επερχόμενες γενιές. Οι ίδιοι άνθρωποι που γελάνε με κάποιον τη μια στιγμή δεν θα μπορούσαν να γίνουν ταυτόχρονα και έμπιστοί του». (4 Νοεμβρίου 1847) «Ω υποκριτές, με την αγάπη σας για την πατρίδα που δεν σας αφήνει, λέτε, να μείνετε με σταυρωμένα τα χέρια μπροστά στα δεινά και την ευημερία του τόπου! Σας ευχαριστώ λοιπόν! Τη σώσατε τη Δανία! Τη σώσατε απ το να σταθεί σαν χώρα και την κάνατε μια επαρχιακή αγορά, γη της επαγγελίας της μικροπρέπειας και της μετριότητας! Δεν έχω καμιά αμφιβολία, ότι πιστεύετε πως οι ψευτοπαλληκαριές σας, οι δεκάρικοι λόγοι σας στη Βουλή και τα ονόματά σας θα γραφτούν στην ιστορία Μα για να συμβεί κάτι τέτοιο, θα πρέπει πρώτα να έρθουν στη ζωή τα πάνω κάτω, έτσι που να λογίζονται για «ιστορία» όλα εκείνα που μέχρι τώρα τα θεωρούσαμε άξια μόνο για το σκουπιδοτενεκέ της λησμονιάς. Αλλά ίσως αυτός να είναι ο στόχος σας. Να φέρετε τα πάνω κάτω, έτσι που η ιστορία να πέσει στη λησμονιά κι όλα τα σπουδαία να ξεχαστούν ώστε όλα όσα είναι άξια για το σκουπιδοτενεκέ της λησμονιάς να γίνουν «ιστορία» για να καταγραφείτε κάπου κι εσείς, κι οι παρλάτες σας, κι οι δεκαεφτά τροποποιήσεις σας στη δέκατη έκτη παράγραφο του Τίποτα.» (Μάϊος 1850)

4 Αν η Εκκλησία είναι «ανεξάρτητη» από το Κράτος, είναι όλα εντάξει. Θα μπορούσα άμεσα να αποδεχθώ μια τέτοια κατάσταση. Αν όμως η Εκκλησία πρόκειται να χειραφετηθεί, τότε θα πρέπει να ρωτήσω: Με τι μέσα, με ποιον τρόπο; Ένα θρησκευτικό κίνημα θα πρέπει να υπηρετείται θρησκευτικά διαφορετικά αποτελεί μια φενάκη! Κατά συνέπεια, η χειραφέτηση θα πρέπει να συμβεί μέσω μαρτυρίου αιματηρά ή αναίμακτα. Το κόστος αυτής της εξαγοράς είναι η πνευματική νοοτροπία. Αλλά εκείνοι που εύχονται να γίνει η χειραφέτηση της Εκκλησίας με πολιτικά ή εγκόσμια μέσα (δηλ. χωρίς μαρτύριο), έχουν εισαγάγει μια αντίληψη της ανοχής τελείως σύμφωνη με εκείνη όλου του κόσμου, σύμφωνα με την οποία η ανοχή ισοδυναμεί με την αδιαφορία, πράγμα που αποτελεί την πιο τρομερή προσβολή κατά της Χριστιανοσύνης. Το δόγμα της κατεστημένης Εκκλησίας, η οργάνωσή της, είναι και τα δύο πράγματι πολύ καλά. Ω, υπάρχουν όμως και οι ζωές μας: πιστέψτε με, είναι πράγματι αξιολύπητες. (Ιανουάριος 1851) «Ρωτάω: Τι νόημα έχει όταν συνεχίζουμε να συμπεριφερόμαστε σαν να ήταν όλα όπως θα έπρεπε να είναι, αποκαλώντας τους εαυτούς μας Χριστιανούς σύμφωνα με την Καινή Διαθήκη, όταν τα πρότυπα της Καινής Διαθήκης δεν υπάρχουν στη ζωή μας; Την τρομακτική δυσαναλογία που αντιπροσωπεύει αυτή η κατάσταση πραγμάτων την έχουν αντιληφτεί πολλοί. Η μορφή που δίνουν στα πράγματα είναι η εξής: Η ανθρώπινη φυλή έχει ξεπεράσει τον Χριστιανισμό.» (19 Ιουνίου 1852)

5 «Η εποχή μας δε χρειάζεται κάποια μεγαλοφυΐα έχει αρκετές μεγαλοφυΐες, αλλά έναν μάρτυρα, ο οποίος για να διδάξει τους ανθρώπους να υπακούν θα γίνει ο ίδιος υπάκουος μέχρι θανάτου. Η εποχή μας χρειάζεται αφύπνιση. Έτσι, κάποια μέρα, όχι μόνο τα γραπτά μου αλλά όλη η ζωή μου, όλο το περίπλοκο μυστήριο του συστήματος που έχω δημιουργήσει, θα μελετάται ξανά και ξανά. Ποτέ δεν θα ξεχάσω τον τρόπο που με βοηθάει ο Θεός και έτσι η τελευταία μου ευχή θα είναι όλα να είναι προς δόξαν Του.» (1853)