Επιβλέπων Καθηγητής: Λάππας Βασίλης. Ομάδα Εργασίας: Π. Βασιλική. Π. Ελένη. Π. Δημήτρης. Ρ. Σοφία. Ρ. Θοδωρής. Σ. Γιώργος. Σ. Αλέξανδρος. Σ.

Transcript

1 1

2 Επιβλέπων Καθηγητής: Λάππας Βασίλης Ομάδα Εργασίας: Π. Βασιλική Π. Ελένη Π. Δημήτρης Ρ. Σοφία Ρ. Θοδωρής Σ. Γιώργος Σ. Αλέξανδρος Σ. Μαρίνα Σ. Ειρήνη Τ. Δέσποινα Τ. Ειρήνη Τ. Χριστίνα Τ. Χριστίνα Τ. Μαρίνα Τ. Μαρία Τ. Κωνσταντίνα Τ. Ηλίας Φ. Κωνσταντίνος Φ. Νίκος 2

3 Κεφάλαιο 1 Εισαγωγή Για την ερευνά μας αναζητήσαμε πληροφορίες στο διαδίκτυο και στη συνέχεια διατυπώσαμε ερωτηματολόγια. Ο αριθμός των ερωτηματολογίων που μοιράστηκαν σε εφήβους του σχολείου και εκτός σχολείου είναι 48, ενώ ο αριθμός των ερωτηματολογίων που μοιράστηκαν σε ενήλικους ήταν 38. Σκοπός μας ήταν να συγκρίνουμε τις απαντήσεις της δικιά μας γενιάς με την γενιά των γονιών μας και αντίστοιχα τις γυναίκες με τους άντρες. 3

4 Κεφάλαιο 2 Σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα Αφροδίσια νοσήματα Σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα ή σεξουαλικώς μεταδιδόμενες ασθένειες ή αφροδίσια νοσήματα ονομάζονται ασθένειες ή μολύνσεις οι οποίες μεταδίδονται από άνθρωπο σε άνθρωπο μέσω της ανθρώπινης σεξουαλικής συμπεριφοράς, συμπεριλαμβανομένων του σεξ, του στοματικού σεξ και του πρωκτικού σεξ. Ενώ στο παρελθόν αυτές οι ασθένειες συνήθως αναφέρονταν ως σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα ή αφροδίσια νοσήματα, τα τελευταία χρόνια ο όρος σεξουαλικώς μεταδιδόμενες λοιμώξεις προτιμάται, καθώς έχει ένα ευρύτερο φάσμα εννοιών: ένα άτομο μπορεί να μολυνθεί και μπορεί να μολύνει άλλους δυνητικά, χωρίς να έχει μια ασθένεια. Μερικά ΣΜΝ μπορούν να μεταδίδονται και μέσω της χρήσης βελονών μετά τη χρήση τους από ένα μολυσμένο άτομο, καθώς και μέσω της γέννας ή του θηλασμού. Οι σεξουαλικά μεταδιδόμενες λοιμώξεις είναι γνωστές εδώ και εκατοντάδες χρόνια. Μέχρι τη δεκαετία του 1990, τα ΣΜΝ ήταν ευρέως γνωστά ως αφροδίσια νοσήματα (venereal diseases). Το επίθετο "αφροδίσιος" προέρχεται από το όνομα Αφροδίτη (Venereal από το λατινικό Venus), που ήταν η αρχαιοελληνική και ρωμαϊκή θεά του έρωτα. Κοινωνική νόσος ήταν ένας άλλος ευφημισμός. Σεξουαλικώς μεταδιδόμενη λοίμωξη είναι ένας ευρύτερος όρος απ' ό,τι το σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα. Μια λοίμωξη είναι μια αποίκιση από ένα παρασιτικό είδος, το οποίο μπορεί να μην έχει αρνητικές επιπτώσεις. Σε μια ασθένεια η λοίμωξη οδηγεί σε μειωμένη ή μη φυσιολογική λειτουργία. Και στις δύο περιπτώσεις η κατάσταση μπορεί να μην παρουσιάζει σημάδια ή συμπτώματα. Αυξημένη κατανόηση των λοιμώξεων, όπως η HPV, οι οποίες μολύνουν τα περισσότερα σεξουαλικά ενεργά άτομα, αλλά προκαλούν ασθένειες μόνο σε λίγα, έχει οδηγήσει σε αυξημένη χρήση του όρου STI. Οι υπάλληλοι δημόσιας υγείας αρχικά εισήγαγαν τον όρο σεξουαλικώς μεταδιδόμενη λοίμωξη, τον οποίο οι κλινικοί γιατροί χρησιμοποιούν όλο και περισσότερο παράλληλα με τον όρο σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα, για να το διακρίνουν από το πρώτο. Το σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα (ΣΜΝ) μπορεί να αναφέρεται μόνο σε λοιμώξεις που προκαλούν ασθένειες ή μπορεί να χρησιμοποιηθεί πιο χαλαρά ως συνώνυμο της σεξουαλικώς μεταδιδόμενης λοίμωξης (ΣΜΛ). Επειδή οι περισσότεροι από τους ανθρώπους δεν γνωρίζουν ότι έχουν μολυνθεί από ένα ΣΜΝ μέχρι να εξεταστούν ή να αρχίσουν να εμφανίζουν συμπτώματα της νόσου, οι περισσότεροι άνθρωποι χρησιμοποιούν τον όρο ΣΜΝ, ακόμα κι αν ο όρος ΣΜΛ είναι επίσης σωστός σε πολλές περιπτώσεις. Επιπλέον, ο όρος σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα μερικές φορές χρησιμοποιείται δεδομένου ότι είναι λιγότερο περιοριστικός όσο αφορά άλλους παράγοντες ή τρόπους μετάδοσης. Για παράδειγμα, η μηνιγγίτιδα μεταδίδεται μέσω της σεξουαλικής 4

5 επαφής αλλά δεν είναι χαρακτηρισμένη ως ένα ΣΜΝ, επειδή η σεξουαλική επαφή δεν είναι το κύριο μέσο μετάδοσης για τα παθογόνα που προκαλούν μηνιγγίτιδα. Η διαφορά αυτή αντιμετωπίζεται από την πιθανότητα μόλυνσης με άλλα μέσα εκτός της σεξουαλικής επαφής. Σε γενικές γραμμές, ένα ΣΜΝ είναι μια μόλυνση που έχει αμελητέα πιθανότητα μετάδοσης με άλλα μέσα εκτός της σεξουαλικής επαφής, αλλά έχει ένα ρεαλιστικό μέσο μετάδοσης με τη σεξουαλική επαφή ( Πιο εξελιγμένα μέσα- μετάγγιση αίματος, κοινή χρήση υποδερμικών βελονών- δεν λαμβάνονται υπόψη). Έτσι, μπορεί κανείς να υποθέσει ότι, αν ένα άτομο έχει προσβληθεί από ένα ΣΜΝ, π.χ. χλαμύδια, γονόρροια, έρπητα των γεννητικών οργάνων, τότε αυτά διαβιβάστηκαν σε αυτό μέσω της σεξουαλικής επαφής. Οι ασθένειες σε αυτόν τον κατάλογο πιο συχνά μεταδίδονται αποκλειστικά και μόνο από τη σεξουαλική δραστηριότητα. Πολλές μολυσματικές ασθένειες, συμπεριλαμβανομένου του κοινού κρυολογήματος, της γρίπης, της πνευμονίας, και οι περισσότερες άλλες που μεταδίδονται από άτομο σε άτομο, μπορούν επίσης να μεταδοθούν κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής, εάν ένα άτομο έχει μολυνθεί, λόγω της στενής επαφής που υπάρχει. Ωστόσο, ακόμη και αν αυτές τις ασθένειες μπορούν να μεταδοθούν κατά τη διάρκεια του σεξ, δεν θεωρούνται ΣΜΝ. Παθοφυσιολογία Πολλά STD μεταδίδονται ( πιο εύκολα) μέσω των βλεννογόνων του πέους, του αιδοίου, του ορθού, του ουροποιητικού συστήματος και ( λιγότερο συχνά- ανάλογα με τον τύπο της λοίμωξης) από το βλεννογόνο του στόματος, του λαιμού, του αναπνευστικού συστήματος και από τα μάτια. Η ορατή μεμβράνη που καλύπτει το κεφάλι του πέους είναι μια βλεννογόνος, αν και δεν παράγει βλέννα ( παρόμοια με τα χείλη του στόματος). Οι βλεννώδεις μεμβράνες διαφέρουν από το δέρμα στο ότι επιτρέπουν ορισμένα παθογόνα στο σώμα. Τα παθογόνα είναι επίσης σε θέση να περάσουν μέσα από ασυνέχειες ή εκδορές του δέρματος, ακόμη και πολύ μικρές. Το σώμα του πέους είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο λόγω της τριβής που προκαλείται κατά τη διάρκεια του διεισδυτικού σεξ. Οι κύριες πηγές μόλυνσης σε αύξουσα σειρά είναι τα αφροδίσια υγρά, το σάλιο, ο βλεννογόνος ή το δέρμα ( ιδιαίτερα του πέους), ενώ λοιμώξεις μπορούν επίσης να μεταδοθούν από τα περιττώματα, τα ούρα και τον ιδρώτα. Το ποσό της επαφής με μολυσματικές πηγές που προκαλούν λοίμωξη διαφέρει σε κάθε παθογόνο, αλλά σε όλες τις περιπτώσεις μία ασθένεια μπορεί να είναι αποτέλεσμα ακόμη και μικρής επαφής με το υγρό των μεταφορέων, όπως τα αφροδίσια υγρά, σε ένα βλεννογόνο. Αυτός είναι ένας λόγος που η πιθανότητα μετάδοσης πολλών λοιμώξεων είναι πολύ υψηλότερη με το σεξ, παρά με πιο περιστασιακό τρόπο μετάδοσης, όπως η μη-σεξουαλική επαφή- άγγιγμα, αγκάλιασμα, χειραψία-, αλλά δεν είναι ο μόνος λόγος. Αν και βλεννογόνοι υπάρχουν στο στόμα, όπως και στα γεννητικά όργανα, πολλά ΣΜΝ φαίνεται να είναι ευκολότερο να μεταδοθούν μέσω του στοματικού σεξ. Πολλές λοιμώξεις που μεταδίδονται εύκολα από το στόμα στα γεννητικά όργανα ή από τα γεννητικά όργανα στο στόμα, είναι πολύ πιο 5

6 δύσκολο να μεταδοθούν από στοματική επαφή μόνο. Στην περίπτωση του ιού HIV, τα υγρά των γεννητικών οργάνων τυχαίνει να περιέχουν πολύ μεγαλύτερη ποσότητα του παθογόνου παράγοντα από ό,τι το σάλιο. Ορισμένες λοιμώξεις που επισημαίνονται ως STI μπορούν να μεταδοθούν μέσω άμεσης επαφής με το δέρμα. Ο απλός έρπητας και ο HPV είναι δύο παραδείγματα. Το KSHV, από την άλλη, μπορεί να μεταδοθεί ακόμα και με στοματική επαφή, αλλά και από το σάλιο, όταν χρησιμοποιείται ως σεξουαλικό λιπαντικό. Ανάλογα με το ΣΜΝ, ένα άτομο μπορεί ακόμα να είναι σε θέση να μεταδώσει μια μόλυνση, ακόμα και εάν δεν υπάρχουν ενδείξεις της νόσου. Ωστόσο ένα άτομο μπορεί να μεταδώσει τον ιό HIV (ΣΜΝ) ανά πάσα στιγμή, ακόμη και αν αυτός δεν έχει αναπτύξει τα συμπτώματα του AIDS (ΣΜΝ). Όλες οι σεξουαλικές συμπεριφορές που περιλαμβάνουν επαφή με τα σωματικά υγρά ενός άλλου προσώπου θα πρέπει να θεωρείται ότι εμπεριέχουν κάποιο κίνδυνο μετάδοσης των σεξουαλικά μεταδιδόμενων ασθενειών. Η περισσότερη προσοχή έχει δοθεί στον έλεγχο του HIV, που προκαλεί το AIDS, αλλά κάθε ΣΜΝ παρουσιάζει μια διαφορετική κατάσταση. Όπως μπορεί να παρατηρηθεί από το όνομα, οι σεξουαλικά μεταδιδόμενες ασθένειες μεταδίδονται από το ένα άτομο στο άλλο με ορισμένες σεξουαλικές δραστηριότητες αλλά δεν προκαλούνται στην πραγματικότητα από τις ίδιες τις σεξουαλικές δραστηριότητες. Τα βακτήρια, οι μύκητες, τα πρωτόζωα και οι ιοί εξακολουθούν να είναι αιτιώδεις παράγοντες. Δεν είναι δυνατόν να καλύψουμε οποιαδήποτε σεξουαλικά μεταδιδόμενη ασθένεια από μια σεξουαλική δραστηριότητα με ένα πρόσωπο που δεν μεταφέρει μια ασθένεια αντιστρόφως, ένα άτομο που έχει ένα ΣΜΝ το πήρε από την επαφή του ( σεξουαλική ή μη) με κάποιον που είχε, ή το είχαν τα υγρά του σώματος του. Κάποια ΣΜΝ, όπως ο HIV μπορεί να μεταδοθεί από τη μητέρα στο παιδί είτε κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης είτε του θηλασμού. Αν και η πιθανότητα μετάδοσης διαφόρων ασθενειών από διάφορες σεξουαλικές δραστηριότητες, ποικίλλει σε μεγάλο βαθμό, σε γενικές γραμμές, όλες οι σεξουαλικές δραστηριότητες μεταξύ δύο ( ή περισσοτέρων) ατόμων πρέπει να θεωρούνται ως μια αμφίδρομη διαδρομή για τη διαβίβαση των σεξουαλικά μεταδιδόμενων νοσημάτων. Οι επαγγελματίες της υγείας προτείνουν ασφαλέστερο σεξ με τη χρήση προφυλακτικών, θεωρώντας τον ως τον πιο αξιόπιστο τρόπο για τη μείωση του κινδύνου μόλυνσης από κάποια σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής δραστηριότητας. Αλλά το ασφαλέστερο σεξ δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να θεωρηθεί ως απόλυτη εγγύηση. Η μεταφορά και η έκθεση σε σωματικά υγρά, όπως η μετάγγιση αίματος και άλλων προϊόντων αίματος, η κοινή χρήση βελονών ένεσης, οι τραυματισμοί από βελόνες ( όταν το ιατρικό προσωπικό τρυπηθεί ακούσια με βελόνες κατά τη διάρκεια ιατρικών διαδικασιών), η κοινή χρήση βελονών δερματοστιξιών ( βελόνες για τατουάζ) και ο τοκετός αποτελούν διόδους μετάδοσης. Από αυτά τα διαφορετικά μέσα διατρέχουν ιδιαίτερο κίνδυνο ομάδες όπως το ιατρικό προσωπικό, οι αιμοφιλικοί και οι χρήστες ναρκωτικών. 6

7 Πρόσφατες επιδημιολογικές μελέτες έχουν ερευνήσει τα δίκτυα που ορίζονται από τις σεξουαλικές σχέσεις μεταξύ ατόμων, και ανακάλυψαν ότι οι ιδιότητες των σεξουαλικών δικτύων είναι ζωτικής σημασίας για την εξάπλωση των σεξουαλικά μεταδιδόμενων ασθενειών. Προειδοποιητικά σημάδια, συμπτώματα. Η ύπαρξη των παρακάτω συμπτωμάτων δεν σημαίνει υποχρεωτικά την προσβολή του ατόμου από σεξουαλικώς μεταδιδόμενη ασθένεια. Όμως η γονόρροια, τα χλαμύδια, η σύφιλη και ο έρπης των γεννητικών οργάνων μπορούν να τα προκαλέσουν. Στους άνδρες: Εκκρίσεις από το πέος που έχουν χρώμα όπως το πύον, ή ακόμη διαυγή υγρά που εξέρχονται από την ουρήθρα. Πόνος ή κάψιμο κατά τη διούρηση. Συχνουρία. Εξελκώσεις στο πέος ή σε άλλα σημεία της γεννητικής ή πρωκτικής περιοχής. Στις γυναίκες: Εκκρίσεις από τον κόλπο. Αλλαγή στην ποσότητα, το χρώμα και την οσμή των κολπικών υγρών. Πόνος ή κάψιμο κατά τη διούρηση και συχνουρία. Έλκη στην περιοχή των γεννητικών οργάνων. Ο έρπης των γεννητικών οργάνων όπως και η σύφιλη μπορούν να προκαλέσουν έλκη στη γεννητική και πρωκτική περιοχή. Πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή. Οι σεξουαλικώς μεταδιδόμενες ασθένειες είναι συχνή αιτία δυσπαρεύνιας. Αυτή η δυσπαρεύνια συνοδεύεται και από ανώμαλες εκκρίσεις από τον κόλπο, απώλεια αίματος, δυσουρία ή ακόμη από έλκη των γεννητικών οργάνων. Ανώμαλες αιμορραγίες από τον κόλπο. Η εμφάνιση αίματος μεταξύ των περιόδων, ιδιαίτερα όταν αυτή ακολουθεί τη σεξουαλική επαφή. Η γονόρροια και τα χλαμύδια είναι από τις συχνότερες αιτίες που προκαλούν ανώμαλες αιμορραγίες από τον κόλπο. 7

8 ΤΑ ΠΙΟ ΣΥΧΝΑ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΩΣ ΜΕΤΑΔΙΔΟΜΕΝΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΤΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ & ΟΙ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ ΤΟΥΣ Βλεννόρροια, γονόρροια Προκαλείται από το μικρόβιο του γονοκόκκου που είναι γνωστό με την ονομασία Neisseria gonorrhoeae. Η βλεννόρροια ή γονόρροια είναι μια ασθένεια που μεταδίδεται κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής. Ανάλογα με την επαφή, κολπική, στοματική ή πρωκτική μπορεί να προσβάλει όργανα και ιστούς των περιοχών αυτών. Συμπτώματα Αρκετοί που προσβάλλονται από τη νόσο μπορεί να μην παρουσιάσουν συμπτώματα. Όταν υπάρχουν, παρουσιάζονται περίπου 10 μέρες μετά από την μετάδοση και προσβολή από το μικρόβιο. Στις γυναίκες μπορεί να εκδηλωθεί πόνος κατά τη συνουσία, πόνος ή κάψιμο κατά την ούρηση, συχνοουρία, εκκρίσεις από τον κόλπο που είναι πυώδεις με δυσάρεστη οσμή, και ενοχλήσεις στην περιπρωκτική περιοχή. Η προσβολή των σαλπίγγων από τα βακτήρια μπορεί να ευθύνεται για στείρωσης στη γυναίκα. Μπορεί να έχει επίσης ανώμαλες απώλειες αίματος κατά την περίοδό της, πυρετό και πόνο στην κοιλιά. Οι έγκυες που προσβάλλονται από τη γονόρροια εάν παραμείνουν χωρίς θεραπεία, είναι δυνατόν να μεταδώσουν το μικρόβιο στο παιδί τους. Στο νεογέννητο ο γονόκοκκος προκαλεί τη γονοκοκκική οφθαλμίτιδα, μια πολύ σοβαρή μόλυνση των ματιών. Θεραπεία Οι μολύνσεις από το γονόκοκκο αντιμετωπίζονται γρήγορα με την αντιβίωση. Μετά από την αρχική χορήγηση των αντιβιοτικών πρέπει να ξαναγίνεται έλεγχος διότι ο γονόκοκκος μπορεί να έχει ανθεκτικότητα σε ορισμένα αντιβιοτικά και να χρειάζεται προσαρμογή της θεραπείας. Έρπης των γεννητικών οργάνων ( HSV- 2) Ο έρπης των γεννητικών οργάνων ίσως είναι το πιο συχνό σεξουαλικά- μεταδιδόμενο νόσημα. Ο HSV-2 συνήθως προσβάλλει την γεννητική περιοχή ( γεννητικός Έρπης). Ο ιός μπορεί να μεταδοθεί στο έμβρυο κατά την διάρκεια του τοκετού, γι αυτό συνιστάται να γίνει καισαρική τομή. Ο έρπης των γεννητικών οργάνων οφείλεται στον ιό του απλού έρπητα ( Herplex simplex virus). Υπάρχουν 2 είδη αυτού του ιού, οι τύποι 1 και 2, που προκαλούν την ανάπτυξη διαβρώσεων- ελκών ( μικρές πληγές) στη γεννητική περιοχή. Πιο συγκεκριμένα, ο τύπος 2 είναι το πιο συχνό αίτιο για τον γεννητικό έρπη αλλά τα τελευταία χρόνια αυξάνονται και τα περιστατικά από τύπο 1 ( που προκαλεί συνήθως τον απλό έρπητα στα χείλη και στο στόμα), λόγω πιθανά αλλαγών σε σεξουαλικές πρακτικές. 8

9 Συμπτώματα Καύσος ( κάψιμο) στην γεννητική περιοχή, χαμηλή οσφυαλγία, δυσουρία, γενική κακουχία, πυρετός, διόγκωση λεμφαδένων, φυσαλίδες στα γεννητικά όργανα και επώδυνα έλκη. Τα συμπτώματα του γεννητικού έρπητα διαρκούν 2-3 εβδομάδες και περίπου το 75% των ασθενών αναπτύσσουν περιοδικές προσβολές, οι οποίες εμφανίζονται σε άτακτα χρονικά διαστήματα. Θεραπεία Δεν θεραπεύεται οριστικά και κάνει συχνές υποτροπές. Ωστόσο τα αντιικά φάρμακα που χορηγούνται έχουν καλά αποτελέσματα και οι ελπίδες για την παρασκευή εμβολίου φαίνεται ότι σε λίγο καιρό θα γίνουν πραγματικότητα. Θα πρέπει να ακολουθήσει θεραπεία όμως και ο/ η ερωτικός σύντροφος για να μην διαιωνίζεται το πρόβλημα. Κονδυλώματα, ΗPV Αποτελούν μια μεγάλη ομάδα ιών με διάφορη κλινική εικόνα και σημασία και ο αριθμός τους υπολογίζεται γύρω στους 80. Οφείλονται στον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων ( HPV) και προσβάλλουν κυρίως τον τράχηλο της μήτρας, τον κόλπο και το αιδοίο. Οι πιο επικίνδυνοι ιοί που έχουν συνδεθεί με τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας είναι οι HPV- 16, HPV- 18, HPV-31, HPV- 33 και HPV- 45. Τα παιδιά μπορεί να επιμολυνθούν από τον ιό κατά τον τοκετό. Θεραπεία Η εξέταση για την πρόληψη αλλά και την ανακάλυψη της προσβολής του τραχήλου της μήτρας από τον ιό HPV είναι το Τεστ- Παπανικολάου. Αρχικά πρέπει να γίνει κολποσκόπηση και βιοψία από τις ύποπτες περιοχές. Θεραπευτικά εφαρμόζονται τα λέιζερ στην χειρουργική του τραχήλου της μήτρας και η χρήση της διαθερμίας στην εξάχνωση του παθολογικού ιστού. Η τακτική παρακολούθηση της ασθενούς μετά την θεραπεία είναι απαραίτητη στις περιπτώσεις που έχει γίνει συντηρητική θεραπεία. Σταθμός για τη πρόληψη της λοίμωξης αποτελεί το τετραδύναμο εμβόλιο Gardasil που θα προφυλάσσει από τους ιούς HPV 6, 11, 16, 18. Θα χορηγείται σε 3 δόσεις στις ηλικίες 9-14, χωρίς φυσικά να αποκλείονται μεγαλύτερες ηλικιακές ομάδες. Χλαμύδια Τα χλαμύδια είναι θεραπεύσιμο νόσημα και προκαλείται από τα βακτήρια Chlamydia trachomatis. Τα συμπτώματα εμφανίζονται ημέρες από την στιγμή της μόλυνσης. Μεταδίδονται μέσω κολπικής, στοματικής ή πρωκτικής συνουσίας. Καθώς η λοίμωξη είναι συχνά ασυμπτωματική, είναι πιθανόν να έχουμε μολυνθεί και να μην το γνωρίζουμε. Συμπτώματα 9

10 Τα χαρακτηριστικά συμπτώματα είναι έκκριση κολπικών υγρών, πόνος κατά την σεξουαλική επαφή, συχνουρία, δυσουρία. Στους άνδρες τα συμπτώματα - έκκριση υγρών από το πέος, συχνουρία, δυσουρία, κνησμός κατά την ούρηση - είναι πιο εμφανή και αναγνωρίζονται εύκολα. Θεραπεία Η θεραπεία των χλαμυδίων γίνεται με φάρμακα της οικογένειας των μακρολίδων, όπως είναι η αζιθρομυκίνη ( μονοήμερη θεραπεία), ή με τερακυκλίνες, όπως είναι η δοξυκυκλίνη ( εβδομαδιαία θεραπεία). Άλλα φάρμακα που μπορεί να συστήσει ο θεράπων ιατρός είναι η ερυθρομυκίνη ή η οφλοξασίνη. Η πενικιλίνη, η οποία προσφέρει θεραπεία σε πολλά αφροδίσια νοσήματα, είναι εντελώς αναποτελεσματική στα χλαμύδια. Τελευταία, οι επιστημονικές έρευνες εστιάζονται στη δημιουργία εμβολίου που θα προστατεύει από το νόσημα και στην παρασκευή κολπικών μικροβιοκτόνων. Σύφιλη Σύφιλη προκαλείται από ένα μικροσκοπικό βακτηρίδιο που μοιάζει με τιρμπουσόν και ονομάζεται Treponema Pallidum. Η σύφιλη προσβάλλει την επιδερμίδα, τους ιστούς, τα όργανα του σώματος, τον εγκέφαλο και τα νεύρα, προκαλώντας παράλυση, τρέλα και θάνατο. Στη διάρκεια της ανάπτυξής της μιμείται τα συμπτώματα άλλων ασθενειών. Προκαλεί πρήξιμο στις αρθρώσεις, πόνους στη σπονδυλική στήλη, δυσμορφίες και καρδιοπάθεια. Την εποχή της "δόξας" της την αποκαλούσαν "μιμητή" και κατά κάποιον τρόπο το ΑΙDS είναι ο σύγχρονος διάδοχός της. Ωστόσο, το βακτηρίδιο της σύφιλης εξοντώνεται πολύ εύκολα με πενικιλίνη. Η ασθένεια μεταδίδεται με τη σεξουαλική επαφή, από δερματικά έλκη που υπάρχουν στα γεννητικά όργανα, τον κόλπο, το αιδοίο, τον τράχηλο, το στόμα και όλη την περιοχή των γεννητικών οργάνων, όπου έχει εισχωρήσει το βακτηρίδιο. Τα έλκη αυτά είναι σκληρά, κόκκινα στην άκρη και δεν πονούν. Η σύφιλη εξελίσσεται σε τρία στάδια και στα δύο πρώτα η μετάδοσή της είναι εξαιρετικά εύκολη. Το πρώτο αναπτύσσεται μέσα σε τρεις εβδομάδες περίπου μετά τη σεξουαλική επαφή με μολυσμένο παρτενέρ, ενώ τα πρώτα συμπτώματα- 10

11 ένα δύο δερματικά έλκη- εμφανίζονται σε εννέα με 90 ημέρες αργότερα. Το έλκος εξαφανίζεται μέσα σε δύο με έξι εβδομάδες ακόμα και χωρίς θεραπεία. Άλλωστε, μόνο λίγες γυναίκες που το αναπτύσσουν το παρατηρούν, γιατί είναι συνήθως κρυμμένο βαθιά μέσα στον κόλπο. Την επούλωση του πρώτου έλκους ακολουθεί, ύστερα από διάστημα μιας εβδομάδας έως έξι μηνών, το δεύτερο στάδιο. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν εξάνθημα, πυρετό, πονοκεφάλους, τσούξιμο στο λαιμό, ανορεξία, ναυτία, ερεθισμένα μάτια και τριχόπτωση. Το στάδιο αυτό διαρκεί από τρεις έως έξι μήνες έως και πάρα πολλά χρόνια. Το τρίτο και τελευταίο στάδιο της σύφιλης αναπτύσσεται δέκα με είκοσι χρόνια αργότερα και είναι φοβερό και αδυσώπητο. Ο άρρωστος μπορεί να πάθει σοβαρές καρδιοπάθειες, να τρελαθεί, να τυφλωθεί, και να υποστεί βλάβες σε όλα τα όργανα του σώματός του. Από τους ασθενείς που δεν ακολουθούν καμιά θεραπευτική αγωγή στο δεύτερο στάδιο ένας στους τέσσερις πεθαίνει ή μένει ανάπηρος. Συμπτώματα Εμφάνιση μικρών πληγών που συνήθως συνοδεύονται από πρήξιμο στους αδένες αριστερά ή δεξιά ανάλογα με το που θα εμφανιστεί η πληγή. Θεραπεία Η θεραπεία γίνεται με πενικιλίνη ή τετρακυκλίνη και πρέπει να την ακολουθήσουν ταυτόχρονα και οι δύο παρτενέρ. Πρέπει να γίνονται συχνές αναλύσεις αίματος για δύο χρόνια μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας, ώστε να αποκλειστεί το ενδεχόμενο της υποτροπής. Όταν η σύφιλη θεραπεύεται στο πρώτο ή το δεύτερο στάδιο, οι μόνιμες βλάβες αποφεύγονται. Επειδή η ασθένεια μεταδίδεται και από τη μητέρα στο παιδί προκαλώντας του φοβερές δυσμορφίες, σε όλες τις μέλλουσες μητέρες γίνονται στους τέσσερις πρώτους μήνες της εγκυμοσύνης - προληπτικάαναλύσεις αίματος για διάγνωση σύφιλης. AIDS: νόσος της επίκτητης ανοσολογικής ανεπάρκειας Η μόλυνση από τον ιό του AIDS γίνεται μέσω της σεξουαλικής επαφής με φορείς ή ασθενείς ή και από μολυσμένες σύριγγες. Παρόλο που η νόσος δεν μπορεί να θεραπευτεί ακόμα, τα φάρμακα που χορηγούνται έχουν βελτιώσει την ποιότητα ζωής φορέων αλλά και των ασθενών. Η αποφυγή πολλαπλών σχέσεων και η χρήση του προφυλακτικού, αποτελούν τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους προστασίας από τον θανατηφόρο ιό. Διάγνωση Οι εξετάσεις ΣΜΝ μπορούν να δοκιμαστούν για μια μόνο λοίμωξη, ή να αποτελούνται από μια σειρά μεμονωμένων δοκιμών για οποιαδήποτε λοίμωξη από ένα ευρύ φάσμα των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων, συμπεριλαμβανομένων των δοκιμών για σύφιλη, τριχομονάδες, γονόρροια, 11

12 χλαμύδια, έρπητα, ηπατίτιδα και τεστ για τον ιό HIV. Δεν υπάρχουν δοκιμαστικά τεστ για όλους τους μολυσματικούς παράγοντες. Δεν είναι όλα τα ΣΜΝ συμπτωματικά και τα συμπτώματα μπορεί να μην εμφανιστούν αμέσως μετά τη μόλυνση. Σε μερικές περιπτώσεις μία ασθένεια μπορεί να πραγματοποιηθεί χωρίς συμπτώματα, γεγονός που αφήνει ένα μεγαλύτερο κίνδυνο μετάδοσης της νόσου σε άλλους. Ανάλογα με τη νόσο, μερικά ΣΜΝ χωρίς θεραπεία μπορεί να οδηγήσουν σε υπογονιμότητα, χρόνιο πόνο ή ακόμα και θάνατο. Ο έγκαιρος εντοπισμός και η θεραπεία έχει ως αποτέλεσμα λιγότερες πιθανότητες να μεταδώσουν την ασθένεια, και για ορισμένες συνθήκες μπορεί να βελτιώσει τα αποτελέσματα της θεραπείας. Υπάρχει συχνά μια περίοδος μετά την αρχική λοίμωξη, κατά την οποία ένα τεστ STI θα είναι αρνητικό. Κατά την περίοδο αυτή η λοίμωξη μπορεί να είναι μεταδοτική. Η διάρκεια αυτής της περιόδου διαφέρει ανάλογα με τη μόλυνση και το τεστ. Η διάγνωση μπορεί επίσης να καθυστερήσει εξαιτίας της απροθυμίας των μολυσμένων ατόμων να αναζητήσουν έναν ιατρικό επαγγελματία. Μία έρευνα έδειξε ότι άνθρωποι που πάσχουν στρέφονται προς το Διαδίκτυο και όχι σε έναν γιατρό για πληροφορίες σχετικά με σεξουαλικά μεταδιδόμενες λοιμώξεις σε μεγαλύτερο βαθμό από ό, τι για τα άλλα σεξουαλικά προβλήματα. Επιδημιολογία Τα ποσοστά STD παραμένουν υψηλά στα περισσότερα μέρη του κόσμου, παρά τις διαγνωστικές και θεραπευτικές εξελίξεις. Σε πολλούς πολιτισμούς, η αλλαγή σεξουαλικών ηθών και η χρήση αντισυλληπτικών χαπιών έχουν εξαλείψει τους παραδοσιακούς σεξουαλικούς περιορισμούς, ιδίως για τις γυναίκες, και οι γιατροί και οι ασθενείς έχουν δυσκολία στην αντιμετώπιση ανοιχτά και με ειλικρίνεια των σεξουαλικών ζητημάτων. Επιπλέον, η ανάπτυξη και εξάπλωση των ανθεκτικών στα φάρμακα βακτήρια ( π. χ., ανθεκτικό στην πενικιλίνη gonococci) κάνει κάποια ΣΜΝ πιο δύσκολο να θεραπευτούν. Αυτό αποδεικνύεται από την ταχεία εξάπλωση του ιού του AIDS ( HIV- 1) από την Αφρική προς την Ευρώπη και την Αμερική στα τέλη της δεκαετίας του Το 1996, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτίμησε ότι πάνω από 1 εκατομμύριο άνθρωποι μολύνονταν καθημερινά. Περίπου το 60% των λοιμώξεων αυτών συμβαίνουν σε νέους ανθρώπους κάτω των 25 ετών και από αυτούς 30% είναι κάτω των 20 ετών. Μεταξύ των ηλικιών 14-19, ΣΜΝ εμφανίζονται συχνότερα στα κορίτσια από τα αγόρια σε μια αναλογία σχεδόν 2:1. Αυτό εξισώνεται στην ηλικία των 20. Υπολογίζεται ότι 340 εκατομμύρια νέα κρούσματα σύφιλης, γονόρροιας, χλαμυδίων και τριχομονάδων συνέβησαν σε όλο τον κόσμο το Συχνές αναφορές των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων μεταξύ των σεξουαλικά ενεργών εφήβων κοριτσιών με και χωρίς συμπτώματα κατώτερου γεννητικού συστήματος περιλαμβάνουν τα χλαμύδια ( 10-25% ), τη γονόρροια ( 3-18% ), τη σύφιλη ( 0-3% ), τριχομονάδες ( 8-16% ) και τον ιό του απλού έρπητα ( 2-12% ). Μεταξύ των εφήβων που δεν παρουσιάζουν συμπτώματα της 12

13 ουρηθρίτιδας, τα ποσοστά απομόνωσης περιλαμβάνουν τα χλαμύδια ( 9-11% ) και τη βλεννόρροια ( 2-3% ). Τουλάχιστον μια στις τέσσερις έφηβες στις ΗΠΑ έχει ένα σεξουαλικά μεταδιδόμενο νόσημα. Μεταξύ των κοριτσιών που παραδέχτηκαν ότι έκαναν σεξ, το ποσοστό ήταν 40%. Το AIDS είναι η κυριότερη αιτία θνησιμότητας στην σημερινή Αφρική νοτίως της Σαχάρας. Η πλειοψηφία των μολύνσεων από τον HIV έχουν αποκτηθεί μέσω σεξουαλικών σχέσεων χωρίς προφυλάξεις μεταξύ συντρόφων, ένας εκ των οποίων έχει τον ιό HIV. Περίπου 1,1 εκατομμύρια άτομα ζουν με HIV / AIDS στις Ηνωμένες Πολιτείες και το AIDS παραμένει η κύρια αιτία θανάτου για τις Αφρο- Αμερικανίδες ηλικιών Η ηπατίτιδα έχει επίσης χαρακτηριστεί ως μια σεξουαλικά μεταδιδόμενη ασθένεια, διότι μπορεί να μεταδοθεί σεξουαλικά. Η νόσος βρίσκεται σε παγκόσμιο επίπεδο με τα υψηλότερα ποσοστά στην Ασία και την Αφρική και τα χαμηλότερα ποσοστά στην Αμερική και Ευρώπη. Παγκοσμίως, έχουν μολυνθεί περίπου δύο δισεκατομμύρια άνθρωποι από τον ιό της ηπατίτιδας Β. Ιστορία Τα πρώτα καταγεγραμμένα ευρωπαϊκά ξεσπάσματα της ασθένειας που είναι γνωστή ως σύφιλη εμφανίστηκαν το 1494, όταν ξέσπασε μεταξύ γαλλικών στρατευμάτων που πολιορκούσαν τη Νάπολη. Η νόσος σάρωσε ολόκληρη την Ευρώπη, σκοτώνοντας περισσότερους από πέντε εκατομμύρια ανθρώπους. Όπως ο Jared Diamond περιγράφει: " Όταν η σύφιλη για πρώτη φορά σίγουρα καταγράφηκε στην Ευρώπη το 1495, οι φλύκταινές κάλυπταν συχνά το σώμα από το κεφάλι μέχρι τα γόνατα και είχε σαν αποτέλεσμα η σάρκα να πέφτει από πρόσωπα των ανθρώπων και οδήγησε στο θάνατο μέσα σε λίγους μήνες", πράγμα που την καθιστά πολύ πιο θανατηφόρα από ό,τι είναι σήμερα. Ο Diamond καταλήγει: «Μέχρι το 1546, η νόσος είχε εξελιχθεί στην ασθένεια με τα συμπτώματα που είναι τόσο γνωστά σε μας σήμερα». Πριν από την εφεύρεση των σύγχρονων φαρμάκων, σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα ήταν γενικά ανίατα και η θεραπεία περιοριζόταν στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της νόσου. Το πρώτο εθελοντικό νοσοκομείο για αφροδίσια νοσήματα ιδρύθηκε το 1746 και ονομαζόταν London Lock Hospital. Η θεραπεία δεν ήταν πάντα εθελοντική: κατά το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, το Διάταγμα Μεταδοτικών Ασθενειών τέθηκε σε ισχύ για τη σύλληψη ύποπτων ιερόδουλων. Η πρώτη αποτελεσματική θεραπεία για μια σεξουαλικά μεταδιδόμενη ασθένεια ήταν η Salvarsan, μια θεραπεία για σύφιλη. Με την ανακάλυψη των αντιβιοτικών, ένας μεγάλος αριθμός των σεξουαλικά μεταδιδόμενων ασθενειών έγιναν εύκολα ιάσιμες, και αυτό, σε συνδυασμό με αποτελεσματικές εκστρατείες δημόσιας υγείας, οδήγησε στην εντύπωση στο κοινό κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του '60 και του '70 ότι έχουν πάψει να είναι μια σοβαρή ιατρική απειλή. Κατά την περίοδο αυτή, η σημασία της ανίχνευσης των επαφών για τη θεραπεία σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων είχε αναγνωριστεί. Με τον εντοπισμό των σεξουαλικών συντρόφων των μολυσμένων ατόμων, τον έλεγχο τους για λοίμωξη, τη θεραπεία του μολυσμένου και τον εντοπισμό 13

14 των επαφών τους με τη σειρά του, οι κλινικές ΣΜΝ θα μπορούσαν να είναι πολύ αποτελεσματικές στην καταστολή λοιμώξεων στο γενικό πληθυσμό. Στη δεκαετία του '80, πρώτα ο έρπης των γεννητικών οργάνων και στη συνέχεια το AIDS εμφανίστηκαν στην συνείδηση του κοινού ως σεξουαλικά μεταδιδόμενες ασθένειες που δεν θα μπορούσαν να θεραπευτούν από τη σύγχρονη ιατρική. Το AIDS συγκεκριμένα έχει μια μακρά ασυμπτωματική περίοδο, διάστημα κατά το οποίο ο HIV μπορεί να αναπαράγεται και η ασθένεια μπορεί να μεταδοθεί σε άλλους - ακολουθούμενη από μια συμπτωματική περίοδο, η οποία οδηγεί γρήγορα στο θάνατο εάν δεν θεραπευθεί. Πηγές πληροφόρησης: B9%CE%BA%CF%8E%CF%82_%CE%BC%CE%B5%CF%84%CE%B1%CE%B4%CE%B9%CE%B4%CF %8C%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%BF_%CE%BD%CF%8C%CF%83%CE%B7%CE%BC%CE%B1 14

15 Κεφάλαιο 3 Αφροδίσια νοσήματα, παράσιτα, ιοί και εγκυμοσύνη HPV /Κονδυλώματα Πολλές φορές ο HPV μπορεί να συνυπάρχει με μια εγκυμοσύνη. Σε μερικές γυναίκες η δυσπλασία μπορεί να επιδεινωθεί στην εγκυμοσύνη. Αυτό μπορεί να οφείλεται στις ορμονικές αλλαγές κατά την κύηση. Σε αυτή την περίπτωση καλό είναι στην πρώτη επίσκεψη της εγκυμοσύνης να γίνει ένα Τεστ- Παπανικολάου εφόσον η γυναίκα δεν είχε ένα πρόσφατο κυτταρολογικό έλεγχο τραχήλου. Στη συνέχεια της εγκυμοσύνης ο τράχηλος ελέγχεται κολποσκοπικά και μπορεί να επαναληφθεί το Τεστ- Παπανικολάου, ή να παρθούν και βιοψίες, χωρίς κίνδυνο για την κύηση. Τέσσερις μήνες μετά το πέρας της κύησης είναι απαραίτητος ένας νέος κυτταρολογικός έλεγχος και κολποσκόπηση, στις γυναίκες με προηγούμενο παθολογικό Τεστ. Τέλος, εφόσον δεν υπάρχουν άλλες ενδείξεις, ο τοκετός μπορεί να γίνει φυσιολογικά, κολπικά, χωρίς να τεθεί το νεογνό σε κάποιο κίνδυνο. 15

16 Σύφιλη Η σύφιλη οφείλεται στον μικροοργανισμό ωχρά σπειροχαίτη (treponema pallidum). Η σπειροχαίτη περνάει τον πλακούντα προς το έμβρυο λίγο πριν από το τέλος του τέταρτου μήνα της εγκυμοσύνης. Γι αυτό αν γίνει έγκαιρα διάγνωση και θεραπεία, πριν από το διάστημα αυτό, η μόλυνση του εμβρύου προλαμβάνεται. Η μετάδοση στο έμβρυο, αν δεν θεραπευτεί η μητέρα, μπορεί να προκαλέσει αποβολή, ενδομήτριο θάνατο, ίδρωτα, πρόωρο τοκετό ή θάνατο κατά τη γέννα. Η αποβολή είναι πολύ συνηθισμένη στο δεύτερο και στο τρίτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης. Ο περιγεννητικός θάνατος και η συγγενής λοίμωξη σχετίζονται με το στάδιο σύφιλης, στο οποίο βρίσκεται η μητέρα. Φαίνεται ότι το κύημα μπορεί να μολυνθεί σε όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης συμπτώματα μετά την πρώτη εβδομάδα ή και αργότερα. Τα πιο χαρακτηριστικά συμπτώματα της νόσου είναι η διόγκωση του ήπατος ή της σπλήνας, εξανθήματα και ανωμαλίες των οστών. Προσβάλλεται, επίσης, το κεντρικό νευρικό σύστημα και εμφανίζεται η συφιλιδική μηνιγγοαγγείτιδα. Η όψιμη συγγενής σύφιλη παρουσιάζεται μετά τα δύο χρόνια και γύρω στην εφηβεία και εκδηλώνεται με αλλοιώσεις στα οστά, τα δόντια, τα μάτια και το κεντρικό νευρικό σύστημα. τα έμβρυα ασθενώ εγκύων με πρωτογενή ή δευτερογενή σύφιλη, που δεν υποβάλλονται σε θεραπεία, είναι μολυσμένα 100% και τα νεογνά που γεννιούνται παρουσιάζουν συγγενή σύφιλη σε ποσοστό 60% περίπου. Τριχομονάδωση 16

17 Οι επιπλοκές που μπορεί να προκαλέσει στη γυναίκα, η τριχομονάδωση κατά την εγκυμοσύνη είναι η πρόωρη γέννηση ή γέννηση βρέφους με χαμηλό σωματικό βάρος. Έρπης στα γεννητικά όργανα Τον έρπης στα γεννητικά όργανα, είναι γεγονός ότι τα μωρά μπορεί να κολλήσουν αυτή τη σεξουαλικά μεταδιδόμενη νόσο από μια μολυσμένη γεννητική οδό λόγω του ότι στα νεογνά το ανοσοποιητικό σύστημα είναι ανώριμο, υπάρχουν πολλές πιθανότητες το μωρό να γεννηθεί τελείως απρόσβλητο από έρπη παίρνοντας προστατευτικά μέτρα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και της γέννας με τη βοήθεια του γιατρού. Ειδικότερα, η νεογνική μόλυνση είναι αρκετά σπάνια. Ένα μωρό έχει μόλις 2% με 3% πιθανότητα να κολλήσει τη νόσο, αν η μητέρα έχει υποτροπιάζουσα λοίμωξη κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης της, δηλαδή αν είχε έρπη και παλαιότερα. Ακόμα και για τα μωρά των οποίων οι μητέρες είχαν πρώτη εμφάνιση έρπη κοντά στον τοκετό και διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο, υπάρχουν έως και 75% πιθανότητες να γλυτώσουν τη μόλυνση. Για να προστατεύσουν τα μωρά τους οι γυναίκες που έχουν ιστορικό έρπη και εξακολουθούν να έχουν ενεργές αλλοιώσεις κατά την έναρξη του τοκετού, συνήθως γεννούν με καισαρική. Μερικοί γυναικολόγοι αν μια γυναίκα αναπτύξει αλλοιώσεις όταν πλησιάζει η αναμενόμενη ημερομηνία τοκετού, κάνουν εξετάσεις για ενεργό μόλυνση κάθε εβδομάδα και συνεχίζουν να κάνουν 17

18 καλλιέργειες και κατά τον τοκετό. Άλλοι γιατροί απλώς ελέγχουν αν υπάρχουν ενεργές αλλοιώσεις ή σημάδια ότι πρόκειται να εκδηλωθεί μια ενεργός λοίμωξη όταν αρχίσει ο τοκετός. Λόγω του μειωμένου κινδύνου εμβρυακής μόλυνσης όταν δεν υπάρχει πια η προστασία του εμβρύου από τον αμνιακό σάκο, η καισαρική πραγματοποιείται συνήθως μέσα σε 4-6 ώρες από τη ρήξη του υμένα, αν δεν υπάρχουν ενεργές αλλοιώσεις. Τα νεογνά που διατρέχουν κίνδυνο μόλυνσης από έρπη απομονώνονται συνήθως από τα άλλα νεογνά μόλις γεννιούνται, για να προληφθεί πιθανή εξάπλωση της μόλυνσης. Στη μάλλον σπάνια περίπτωση που θα εμφανιστεί μόλυνση, η θεραπεία με ένα φάρμακο κατά του ιού θα μειώσει τον κίνδυνο μόνιμης βλάβης. Αν η μητέρα έχει ενεργή μόλυνση μπορεί πάντα να φροντίσει το μωρό, ακόμα και να το θηλάσει, αν λαμβάνει ειδικές προφυλάξεις για να αποφύγει τη μετάδοση του ιού. Χλαμύδια Γυναίκες με χλαμύδια που δεν έχουν φροντίσει να θεραπευτούν, κινδυνεύουν με μόλυνση στη μήτρα τους. Στη περίπτωση αυτή υπάρχει ο κίνδυνος εκτοπικής εγκυμοσύνης, πυελικών πόνων και μόλυνσης και ανικανότητα. Εάν μια γυναίκα έχει χλαμύδια ενώ είναι έγκυος, τα χλαμύδια μπορούν να βλάψουν πολύ σοβαρά τα μάτια ή τους πνεύμονες του μωρού κατά τη διάρκεια της γέννησης, προκαλώντας αντίστοιχα τύφλωση η πνευμονία. 18

19 Βλεννόρροια(Γονοκοκκική ουρηθρίτιδα) Γενικά, η βλεννόρροια της εγκύου έχει σοβαρές συνέπειες για την ίδια και το βρέφος. Όπως ο πρόωρος τοκετός, η ρήξη των υμένων, η χοριοαμνιονίτιδα, η λοίμωξη του ομφάλιου λώρου, η σήψη στο βρέφος και η τύφλωση του βρέφους. Τόσο η ασυμπτωματική όσο και η συμπτωματική μορφή(75-90%) της νόσου μπορεί να προκαλέσουν επιπλοκές στη μητέρα(αυτόματη αποβολή, ενδομητρίτιδα, σαλπιγγίτιδα, μετά κυρίως από απόξεση), στο έμβρυο(μόλυνση του πλακούντα, των υμένων και του ομφαλίου λώρου, μετά την τεχνητή ρήξη των υμένων) και στο νεογνό (οφθαλμία γονοκοκκική). Ινομυώματα Τα ινομυώματα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, αυξάνουν συνήθως σε μέγεθος λόγω της αυξημένης επίδρασης ορμονών. Καμιά θεραπεία δεν ενδείκνυται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, εκτός από τις σπάνιες περιπτώσεις οξείας νέκρωσης του ινομυώματος, γιατί μπορεί να προκληθεί αποβολή του εμβρύου, αλλά και σημαντική αιμορραγία κατά την επέμβαση, λόγω της αυξημένης αγγείωσης της μήτρας κατά την κύηση. Η συχνότητα αυτόματης αποβολής είναι αυξημένη σε ασθενείς με ινομυώματα. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή κατά τον τοκετό τα ινομυώματα είναι δυνατό να προκαλέσουν ανώμαλη θέση του εμβρύου ή δυστοκία και να απαιτηθεί περάτωση του τοκετού με καισαρική τομή. Μετά τον τοκετό η παρουσία ινομυωμάτων προκαλεί με μεγαλύτερη συχνότητα αδράνεια της μήτρας και αιμορραγία της λοχείας. 19

20 Ηπατίτιδα Β Η ηπατίτιδα Β είναι επικίνδυνη για τα νεογέννητα και τα μωρά. Εάν μία έγκυος είναι φορέας του ιού που την προκαλεί, μπορεί να την μεταδώσει στο μωρό της, υπονομεύοντας έτσι τη μελλοντική του υγεία. Ευτυχώς, με την έγκαιρη ανίχνευση του προβλήματος και την κατάλληλη θεραπεία, η μετάδοση αυτή μπορεί να αποτραπεί. Η ένταξη της εξέτασης για την ηπατίτιδα Β στον προγεννητικό έλεγχο έγινε για την προστασία του μωρού. Η ύπαρξη του ιού HBV δεν επηρεάζει την ίδια την έγκυο ή την κύηση, αλλά το μωρό μπορεί να έχει πρόβλημα χρόνια μετά τη γέννησή του. Εάν ένα μωρό μολυνθεί από τον ιό της ηπατίτιδας Β και δεν υποβληθεί στην απαιτούμενη θεραπεία, η μόλυνσή του δεν θα γίνει αντιληπτή για πολύ καιρό, καθώς η ηπατίτιδα Β σπανίως προκαλεί συμπτώματα στα πρώτα χρόνια της ζωής. Ωστόσο, η ανίχνευση της μόλυνσης νωρίς είναι πολύ σημαντική, διότι ένα μωρό - φορέας του ιού HBV έχει 90% πιθανότητες να αναπτύξει μεγαλώνοντας χρόνια ηπατίτιδα Β. Και πάλι, όμως, η χρόνια ηπατίτιδα μπορεί να μην γίνει αμέσως αντιληπτή αλλά να ανιχνευθεί όταν εκδηλωθούν ύποπτα συμπτώματα, όπως ο ίκτερος αλλά έως ότου συμβεί αυτό, μπορεί να έχουν περάσει μία, δύο ή περισσότερες δεκαετίες από τη μόλυνση. Δίχως την ενδεδειγμένη θεραπεία, η χρόνια ηπατίτιδα Β προκαλεί βλάβες στο ήπαρ, οι οποίες μακροπρόθεσμα εξελίσσονται σε κίρρωση ή και σε καρκίνο του ήπατος. Σύμφωνα με τους δύο οργανισμούς, η μετάδοση του ιού HBV από την μολυσμένη έγκυο στο μωρό της συνήθως γίνεται στη διάρκεια του τοκετού. Επειδή, όμως, οι γιατροί γνωρίζουν εκ των προτέρων (χάρη στον προγεννητικό έλεγχο) ότι η μητέρα είναι φορέας, μπορούν να αρχίσουν αμέσως μετά τη γέννηση την κατάλληλη θεραπεία στο μωρό, η οποία θα αποτρέψει την ανάπτυξη ηπατίτιδας Β. Κατά τη διάρκεια της γέννησης, αίμα από τη μητέρα περνά μέσα στο σώμα του μωρού. Αν η μητέρα έχει τον ιό της ηπατίτιδας Β στο αίμα της, το μωρό της πιθανότατα θα μολυνθεί. Αλλά αυτό μπορεί να προληφθεί εάν το μωρό έχει λάβει όλα τη σειρά των εμβολίων της ηπατίτιδας Β. Το μωρό θα πρέπει να παίρνει το εμβόλιο της ηπατίτιδας Β και της ηπατίτιδας Β ανοσοσφαιρίνης (H-BIG) εντός 12 ωρών από τη γέννα. Το μωρό θα χρειαστεί δύο ή τρεις εμβολιασμούς για τους 20

21 επόμενους 15 μήνες για να βοηθηθεί στην πρόληψη της ηπατίτιδας Β. Ο χρόνος και ο συνολικός αριθμός των εμβολιασμών θα εξαρτηθεί από το είδος του εμβολίου, την ηλικία και το βάρος του μωρού. Το εμβόλιο είναι πολύ σημαντικό. Περισσότερο από το 90% των βρεφών που εκτίθενται στον ιό, αλλά δεν κάνουν το εμβόλιο, αναπτύσσουν χρόνια ηπατίτιδα Β. Το μωρό θα πρέπει να ελέγχεται μετά τον τελευταίο εμβολιασμό για να διαπιστωθεί αν προστατεύεται από τη νόσο. Αν και ο ιός της ηπατίτιδας Β περνά μέσα στο μητρικό γάλα εντούτοις μελέτες έχουν δείξει ότι δεν αυξάνεται επιπλέον ο κίνδυνος μετάδοσης της ηπατίτιδας Β από τη μητέρα στο νεογνό εάν δοθεί το εμβόλιο και η ανοσοσφαιρίνη στο νεογνό. Μητέρες χρόνιοι φορείς πρέπει επίσης να φροντίζουν για την πρόληψη των ραγάδων στις θηλές. Ο κίνδυνος να μεταδοθεί ο ιός στο παιδί είναι μεγαλύτερος στο τρίτο τρίμηνο, αν δηλαδή προσβληθεί τότε, ή στον τοκετό. Ηπατίτιδα Γ Υπάρχει πιθανότητα μετάδοσης της νόσου (περίπου 5%) από τη μητέρα στο νεογνό και εξαρτάται από το φορτίο του ιού στο αίμα της μητέρας. Στις περιπτώσεις που η μητέρα έχει ταυτόχρονα λοίμωξη από τον ιό της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας (AIDS) τότε η πιθανότητα μετάδοσης στο νεογνό είναι μεγαλύτερη. Στο νεογνό γίνεται έλεγχος στο αίμα στην ηλικία των 18 μηνών για ανίχνευση αντισωμάτων (αντι-hcv) έναντι του ιού και ανά τρίμηνο έλεγχος ύπαρξης του RNA του ιού. Δυστυχώς δεν υπάρχει κάποια αγωγή για την πρόληψη της μετάδοσης της νόσο και για αυτό δε συνίσταται ορολογικός έλεγχος για ηπατίτιδα C σε έγκυες. Η μετάδοση του ιού κατά το θηλασμό διαμέσου του μητρικού γάλακτος είναι πιθανή αλλά δεν έχει τεκμηριωθεί. Παράλληλα μελέτες έχουν δείξει ότι ο μητρικός θηλασμός δεν αυξάνει την πιθανότητα μετάδοσης της νόσου για αυτό η Αμερικάνικη Ακαδημία Παιδιατρικής και το Αμερικάνικο Κολλέγιο Μαιευτήρων και Γυναικολόγων υποστηρίζουν το μητρικό θηλασμό στις μητέρες με χρόνια ηπατίτιδα C. Βέβαια συστήνεται διακοπή εάν υπάρχουν ραγάδες των θηλών ή αιμορραγία από τις θηλές. 21

22 AIDS/ ΗΙV Η πρόγνωση για την έγκυο γυναίκα με ΗΙV λοίμωξη, με την έννοια της επιβάρυνσης της εξέλιξης της νόσου είναι «αβέβαιη» δηλαδή δεν είναι σίγουρο ότι θα κάνει κακό στην κατάσταση της. Είναι όμως σημαντικό να της εξηγήσει ο Γιατρός ότι ο ΗΙV μπορεί να μεταδοθεί στο παιδί της στη διάρκεια της κύησης ή κατά τον τοκετό μετά τον θηλασμό. Ο κίνδυνος να μεταδοθεί ο ΗΙV στο έμβρυο κυμαίνεται από 20-40%. Τα παιδιά που γεννιούνται από μολυσμένες μητέρες είτε τα ίδια είναι μολυσμένα είτε όχι, φέρουν παθητικά μητρικά αντισώματα, οπότε βρίσκονται θετικά στον έλεγχο για Αids. Βέβαια στο 60% των περιπτώσεων, τα αντισώματα αυτά εξαφανίζονται μετά από 9 μήνες ενώ μπορεί να παραμείνουν μέχρι 18 μήνες ο θηλασμός απαγορεύεται. Το βρέφος πρέπει να βρίσκεται υπό συνεχή ιατρική παρακολούθηση μέχρι να εξακριβωθεί αν πάσχει ή όχι. Αρκετές φορές εμφανίζονται τα συμπτώματα του Αids στη διάρκεια της αναμονής οπότε δεν τίθεται αμφιβολία. Σε περίπτωση τώρα που τα αντισώματα εξαφανιστούν το βρέφος θεωρείται υγιές και δεν υπάρχει πλέον κανένας λόγος ανησυχίας. Σε περίπτωση που το βρέφος πάσχει η κατάληξη δυστυχώς είναι γρήγορη. 22

23 Τοξόπλασμα Το παράσιτο αυτό, σχετικά με το έμβρυο, μπορεί να μεταδοθεί από την μητέρα, μέσω του πλακούντα. Κάτι τέτοιο, βέβαια, θα συμβεί μόνο σε περίπτωση που η μητέρα νοσήσει από τοξόπλασμα για πρώτη φορά. Οι γυναίκες οι οποίες είχαν νοσήσει στο παρελθόν από τοξόπλασμα έχουν αρκετά αντισώματα για να προφυλαχθούν σε περίπτωση που προσβληθούν από αυτό κατά την διάρκεια της κύησης. Όσο πιο αργά στην εγκυμοσύνη συμβεί η συγγενής τοξοπλάσμωση, τόσο πιο ανώδυνη θα είναι για το έμβρυο. Τα συμπτώματα του τοξοπλάσματος στην εγκυμονούσα περιλαμβάνουν τα εξής: πυρετό σε σχετικά χαμηλά επίπεδα, κόπωση, πονοκέφαλο και τραχηλική λεμφαδενοπάθεια. Άλλα συμπτώματα τα οποία είναι σπάνια, αλλά μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές επιπλοκές, είναι η εγκεφαλίτιδα, η μυοκαρδίτιδα, η ηπατίτιδα και η πνευμονία. Η συγγενής τοξοπλάσμωση μπορεί να οδηγήσει σε αποβολή του εμβρύου αλλά και σε μία πληθώρα παρενεργειών στο ίδιο το έμβρυο, όπως είναι η χοριοαμφιβληστροειδίτιδα (η οποία μπορεί να παρουσιαστεί πολλά χρόνια μετά την γέννηση), η διανοητική καθυστέρηση, η υδροκεφαλία, η μικροκεφαλία και, τέλος, η επιληψία. Για να αποφευχθεί η συγγενής τοξοπλάσμωση, η εγκυμονούσα πρέπει να ακολουθήσει κάποιους κανόνες, οι οποίοι απαγορεύουν την κατανάλωση ωμού ή μισοψημένου κρέατος και άπλυτων ωμών λαχανικών. Ακόμα, η χρήση γαντιών επιβάλλεται όταν η εγκυμονούσα έρθει σε άμεση επαφή με ωμό κρέας ή χώμα. Τέλος, εάν στο περιβάλλον υπάρχουν γάτες, θα πρέπει να αποφεύγονται. 23

24 Παρβοϊός Β19 Αυτός ο DNA ιός μπορεί να είναι ασυμπτωματικός στο έμβρυο, αλλά συνήθως συνδέεται με διάφορες επιπλοκές. Το πιο συνηθισμένο σύμπτωμα που μπορεί κανείς να παρατηρήσει στο έμβρυο είναι αναιμία, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακή ανεπάρκεια. Πιο σπάνια, παρατηρούνται νευρολογικές διαταραχές, που περιλαμβάνουν εγκεφαλοπάθεια, εγκεφαλίτιδα και μηνιγγίτιδα. Τέλος, η λοίμωξη από τον παρβοϊό Β19 μπορεί να προκαλέσει μέχρι και θάνατο του εμβρύου. Κυτταρομεγαλοϊός Στα έμβρυα, ο κυτταρομεγαλοϊός είναι ένας ιός πού μπορεί να προκαλέσει μία σειρά συμπτωμάτων, τα οποία διακρίνονται σε παροδικά και μόνιμα. Στα παροδικά συμπτώματα συγκαταλέγονται ο ίκτερος, προβλήματα στο συκώτι, την σπλήνα και τους πνεύμονες, επιληψία και μικρό μέγεθος του νεογέννητου. Στα μόνιμα συμπτώματα συγκαταλέγονται η τύφλωση, η κώφωση, το μικρό μέγεθος του κρανίου, η διανοητική καθυστέρηση, ενώ υπάρχουν περιπτώσεις που η λοίμωξη από τον κυτταρομεγαλοϊό έχει προκαλέσει ακόμα και τον θάνατο του νεογνού. 24

25 Ανεμευλογιά (ΕΡΠΗΣ ΖΩΣΤΗΡΑΣ) Όταν μία έγκυος προσβληθεί από τον ιό, μπορεί να τον μεταδώσει στο έμβρυο μέσω του πλακούντα. Εάν αυτό συμβεί στο πρώτο ή στο δεύτερο τρίμηνο της κύησης, ο ιός μπορεί να περάσει στο αναπτυσσόμενο νευρικό σύστημα του εμβρύου και να προκαλέσει μία συγγενή λοίμωξη (congenital varicella syndrome). Τα κλινικά χαρακτηριστικά του συνδρόμου αυτού είναι ατροφία των κάτω άκρων, καθώς και μία σειρά από οφθαλμικές και νευρολογικές ανωμαλίες. Επίσης, εάν η μέλλουσα μητέρα έρθει σε επαφή με τον ιό το διάστημα μεταξύ των τεσσάρων ημερών πριν από την γέννα και των δυο ημερών μετά την γέννα, οι πιθανότητες να προσβληθεί και το νεογνό φτάνουν μέχρι και το 48%. Σε κάποιες από αυτές τις περιπτώσεις τα νεογνά φαίνονται υγιή για περίπου πέντε με δέκα ημέρες μετά την γέννηση, αλλά αργότερα εμφανίζουν τα κλινικά χαρακτηριστικά της λοίμωξης. Ο ιός μπορεί να επηρεάσει τους πνεύμονες και το ήπαρ, και να προκαλέσει λοιμώξεις στο κεντρικό νευρικό σύστημα. Το εμβόλιο κατά της ανεμευλογιάς χρησιμοποιείται με επιτυχία, αλλά αντενδείκνυται στις εγκυμονούσες, καθώς ενδέχεται να προκαλέσει κάποια από τα ανεπιθύμητα συμπτώματα του ιού. 25

26 Ερυθρά Κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης, αυτός ο RΝΑ ιός μπορεί να αποβεί μοιραίος για το έμβρυο. Η ερυθρά μπορεί να μεταδοθεί στο έμβρυο μέσω του πλακούντα. Εάν αυτό συμβεί στην αρχή της κύησης (δηλαδή από τον πρώτο μέχρι περίπου τον τέταρτο μήνα), υπάρχει μία αρκετά μεγάλη πιθανότητα, της τάξης του 20%, να παρατηρηθούν σοβαρές επιπλοκές στο έμβρυο. Οι επιπλοκές αυτές περιλαμβάνουν ανωμαλίες στην διάπλαση της καρδιάς και στο κεντρικό νευρικό σύστημα, καθώς και οφθαλμικά προβλήματα. Η συγγενής ερυθρά μπορεί στο μέλλον να προκαλέσει ορμονικές και καρδιαγγειακές παθήσεις, ενώ ενδέχεται να οδηγήσει σε πρώιμο θάνατο το βρέφος. Μύκητες Προκαλούν κυρίως επιφανειακές φλεγμονές(candida Albicans) και σπάνια συστηματικές, χωρίς να επηρεάζεται η εγκυμοσύνη. 26

27 Βακτηριοειδή Προκαλούν την μη ειδική κολπίτιδα που συσχετίζεται με αμνιονίτιδα, πρόωρο τοκετό, πρόωρη ρήξη των υμένων, ενδομητρίτιδα της λοχείας, ενώ σπάνια μπορεί να δημιουργήσει λοίμωξη στο νεογνό. Μυκοπλάσματα Προκαλούν κυρίως τραχηλίτιδες (Ureaplasma Urealyticum 40-95%,M.Hominis 15-72%) και συσχετίζονται με αυτόματες αποβολές του α τριμήνου, ενδομήτριους θανάτους, πρόκληση χοριοαμνιονί-τιδας, επιλόχεια ενδομητρίτιδα και γέννηση λιποβαρών νεογνών. Τα νεογνά μολύνονται από τον τράχηλο και τον κόλπο της μητέρας κατά τον τοκετό. 27

28 Αιμολυτικός Στρεπτόκοκκος της ομάδας Β Προκαλεί στο νεογνό ( που μολύνεται κατά τον τοκετό) βαρύτατη σηψαιμία, μηνιγγίτιδα και νεογνικό θάνατο. Κολοβακτηρίδιο, Αιμόφιλος, Λιστέρια Παρόλο που οι λοιμώξεις που προκαλούν είναι σχεδόν πάντοτε ασυμπτωματικές στην έγκυο, στο νεογνό προκαλούν σηψαιμία. 28

29 Πηγές πληροφόρησης: BF%CF%83%CF%8D%CE%BD%CE%B7- %CE%BB%CE%BF%CE%B9%CE%BC%CF%8E%CE%BE%CE%B5%CE%B9%CF%82- %CE%BA%CE%B1%CE%B9- %CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%80%CE%BB%CE%BF%CE%BA%CE%AD%CF%82/ 50f/db923d713a51808b/1f60eeac a.html 29

30 Κεφάλαιο 4 Τρόποι προφύλαξης από τα αφροδίσια νοσήματα Ο πιο σίγουρος τρόπος να ελαττώσετε τον κίνδυνο είναι να φυλάξετε τα σωματικά υγρά του συντρόφου σας μακριά από το σώμα σας. Τα σωματικά υγρά που πρέπει να προσέχετε περισσότερο είναι το αίμα, το σπέρμα, το προ της εκσπερμάτισης έκκριμα, τα κολπικά υγρά, και τα υγρά από πληγές που προκαλούνται από σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα. Υπάρχουν δύο βασικοί κανόνες. 1. Αποφύγετε ανάμειξη των υγρών του σώματος του συντρόφου σας με τον κόλπο σας, τον πρωκτό και το στόμα. 2. Μην έρχεστε σε επαφή με πληγές οι οποίες προκαλούνται από σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα. Ασφαλές SEX επίσης σημαίνει προστασία του συντρόφου σας. Έτσι ανταποδίδετε τα αισθήματα. Μην επιτρέπετε στα σωματικά σας υγρά να περάσουν στο σώμα του συντρόφου σας. Μην κάνετε έρωτα αν έχετε πληγές ή άλλα συμπτώματα των σεξουαλικώς μεταδιδομένων νοσημάτων. Εξετασθείτε για αυτά τα νοσήματα κάθε χρόνο, και πάρτε την σωστή θεραπεία μόλις μολυνθείτε. Χρησιμοποιείστε το ανδρικό προφυλακτικό Χρησιμοποιείστε το γυναικείο προφυλακτικό 30

31 Κεφάλαιο 5 Κίνδυνοι μιας πιθανής έκτρωσης Η έκτρωση είναι η διακοπή μιας αδιατάρακτης ενδομητρίου κυήσεως ενός ή περισσοτέρων εμβρύων, που διενεργείται σε πρώιμη ηλικία κυήσεως και οδηγεί σε αφαίρεση του εμβρύου από τη μήτρα, με συνέπεια τον θάνατο του κυήματος. Η άμβλωση προκαλείται τεχνητά με χημικές, χειρουργικές ή άλλες μεθόδους. Το διεθνές όριο των 24 εβδομάδων καθορίστηκε με βάση την ελάχιστη ηλικία κυήσεως, που επιτρέπει σε ένα έμβρυο που θα γεννηθεί να είναι βιώσιμο. Η έκτρωση ενέχει πολλούς κινδύνους για την σωματική υγεία, που γίνονται πιο σύνθετοι για περισσότερες από μία εκτρώσεις και για εκτρώσεις που γίνονται στα τελευταία στάδια της κύησης. Πολλές γυναίκες μπορεί να υποστούν βλάβες στο αναπαραγωγικό τους σύστημα χωρίς να το διαπιστώσουν και μόνο μετά από χρόνια να ανακαλύψουν ότι είναι στείρες ή κάτι ακόμα χειρότερο. Η έκτρωση μπορεί να κάνει τις επόμενες κυήσεις περισσότερο επικίνδυνες, συντελώντας έτσι στην αύξηση της θνησιμότητας των μητέρων κατά τις επιθυμητές κυήσεις. Κάθε γυναίκα που σκέπτεται την έκτρωση θα πρέπει να λάβει υπ' όψιν την πιθανότητα να υποστεί βλάβες στην υγεία της. Κύριες επιπτώσεις της έκτρωσης στη σωματική υγεία Θάνατος Οι κύριες αιτίες των θανάτων που οφείλονται στην έκτρωση είναι η αιμορραγία, η μόλυνση, η εμβολή, η αναισθησία και οι μη διαγνωσθείσες εξωμήτριες κυήσεις. Καρκίνος του μαστού Για τις γυναίκες που κάνουν έκτρωση στην πρώτη εγκυμοσύνη τους, ο κίνδυνος καρκίνου του μαστού σχεδόν διπλασιάζεται μετά από έκτρωση εντός του πρώτου τριμήνου και πολλαπλασιάζεται με δύο ή περισσότερες εκτρώσεις. Ο κίνδυνος αυτός είναι ιδιαίτερα αυξημένος για γυναίκες που δεν έχουν παιδιά. Καρκίνος του τραχήλου, των ωοθηκών και του ήπατος Οι γυναίκες που έχουν υποβληθεί σε μία έκτρωση αντιμετωπίζουν κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου στον τράχηλο της μήτρας 2,3 φορές μεγαλύτερο απ' ότι οι γυναίκες που δεν έχουν κάνει έκτρωση, και οι γυναίκες που έχουν υποβληθεί σε δύο ή περισσότερες εκτρώσεις αντιμετωπίζουν κίνδυνο 4,92 φορές μεγαλύτερο. Παρόμοια αυξημένοι κίνδυνοι εμφάνισης καρκίνου στις ωοθήκες και στο ήπαρ έχουν επίσης συσχετιστεί με την μία και τις περισσότερες της μίας εκτρώσεις. Αυτοί οι αυξημένοι αριθμοί κρουσμάτων καρκίνου στις γυναίκες που έχουν υποβληθεί σε έκτρωση προφανώς 31

32 σχετίζονται με την ανώμαλη διακοπή των ορμονικών αλλαγών που συνοδεύουν την κύηση και τις ζημίες που προκαλούνται στον τράχηλο και δεν θεραπεύονται. Διάτρηση της μήτρας Ένα ποσοστό 2 έως 3% των γυναικών που έχουν υποβληθεί σε έκτρωση μπορεί να έχει υποστεί διάτρηση μήτρας, ωστόσο οι περισσότερες βλάβες παραμένουν απαρατήρητες ( χωρίς διάγνωση) και δεν τυγχάνουν θεραπείας εκτός αν πραγματοποιηθεί λαπαροσκόπηση. Ο κίνδυνος διάτρησης της μήτρας αυξάνεται για τις γυναίκες που έχουν ήδη γεννήσει και για εκείνες που υποβάλλονται σε γενική αναισθησία την ώρα της έκτρωσης. Η διάτρηση μπορεί να προκαλέσει επιπλοκές στις επόμενες κυήσεις και να εξελιχθεί σε προβλήματα που απαιτούν αφαίρεση μήτρας, κάτι που μπορεί με τη σειρά του να προκαλέσει μια σειρά άλλων βλαβών και επιπλοκών, μία από τις οποίες είναι η οστεοπόρωση. Ρήξη του τραχήλου Σημαντικές ρήξεις του τραχήλου που απαιτούν ράμματα συμβαίνουν σε τουλάχιστον 1% των εκτρώσεων που πραγματοποιούνται εντός του πρώτου τριμήνου. Μικρότερες ρήξεις, ή μικροκατάγματα, που κανονικά δεν τυγχάνουν θεραπείας, μπορούν επίσης μακροπρόθεσμα να οδηγήσουν σε αναπαραγωγικές βλάβες. Η λανθάνουσα βλάβη του τραχήλου μετά από μια έκτρωση μπορεί να προκαλέσει μεταγενέστερα ανικανότητα λειτουργίας του τραχήλου, πρώιμο τοκετό και επιπλοκές στη διάρκεια των ωδίνων του τοκετού. Ο κίνδυνος βλάβης του τραχήλου είναι μεγαλύτερος στις νέες κάτω των 20 ετών, στις εκτρώσεις του δευτέρου τριμήνου και στις περιπτώσεις κατά τις οποίες αυτοί που εκτελούν τις εκτρώσεις δεν χρησιμοποιούν λαμινάρια για τη διαστολή της μήτρας. Προδρομικός πλακούς Η έκτρωση αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης προδρομικού πλακούντος στις επόμενες κυήσεις από 7 έως 15 φορές. Ο προδρομικός πλακούς είναι μια κατάσταση απειλητική τόσο για τη μητέρα όσο και για την κύηση που επιθυμεί. Η ανώμαλη ανάπτυξη του πλακούντα λόγω διάτρησης της μήτρας αυξάνει τον κίνδυνο παραμόρφωσης του εμβρύου, περιγεννητικού θανάτου, και ακατάσχετης αιμορραγίας κατά τον τοκετό. Εξωμήτριος κύηση Η έκτρωση σχετίζεται σε μεγάλο βαθμό με αυξημένο κίνδυνο μελλοντικών εξωμητρίων κυήσεων. Αυτές, με τη σειρά τους, είναι απειλητικές για τη ζωή και μπορούν να προκαλέσουν μειωμένη γονιμότητα. 32

33 Πυελική φλεγμονή Πυελική φλεγμονή είναι μια δυνητικά απειλητική για τη ζωή ασθένεια που μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένο κίνδυνο εξωμητρίου κυήσεως και μειωμένη γονιμότητα. Από τις ασθενείς που πάσχουν από μόλυνση από χλαμύδια κατά τον χρόνο της έκτρωσης, το 23% θα εκδηλώσει πυελική φλεγμονή εντός 4 εβδομάδων. Μελέτες έχουν δείξει ότι από 20 έως 27% των ασθενών που επιδιώκουν την έκτρωση πάσχουν από μόλυνση από χλαμύδια. Περίπου το 5% των ασθενών που δεν έχουν μολυνθεί από χλαμύδια εκδηλώνουν πυελική φλεγμονή εντός 4 εβδομάδων μετά από μια έκτρωση πρώτου τριμήνου. Είναι συνεπώς λογικό να αναμένεται από τους γιατρούς που εκτελούν εκτρώσεις να ερευνούν και να θεραπεύουν τέτοιες μολύνσεις πριν από μια στείρωση. Άμεσες επιπλοκές Περίπου το 10% των γυναικών που επιλέγουν την έκτρωση θα υποφέρει από άμεσες επιπλοκές, από τις οποίες το ένα πέμπτο περίπου ( 2% ) θεωρούνται απειλητικές για τη ζωή. Οι εννέα περισσότερο συνήθεις επιπλοκές που μπορούν να προκύψουν κατά τη διάρκεια μιας έκτρωσης είναι οι εξής: μόλυνση, ακατάσχετη αιμορραγία, εμβολή, ρήξη ή διάτρηση της μήτρας, επιπλοκές από την αναισθησία, σπασμοί, διαταραχές πήξεως, βλάβες στον τράχηλο, και σοκ ενδοτοξίνης. Οι πιο συνήθεις "δευτερεύουσες" επιπλοκές είναι οι εξής: μόλυνση, αιμορραγία, πυρετός. Αυξημένοι κίνδυνοι για τις γυναίκες που υποβάλλονται σε περισσότερες από μια εκτρώσεις Γενικά, οι περισσότερες από τις μελέτες που αναφέρονται παραπάνω επισημαίνουν τους παράγοντες κινδύνου που ισχύουν για γυναίκες που υποβάλλονται σε μία μόνο έκτρωση. Οι ίδιες μελέτες δείχνουν ότι οι γυναίκες που υποβάλλονται σε περισσότερες εκτρώσεις αντιμετωπίζουν πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο να εκδηλώσουν τις επιπλοκές αυτές. Το σημείο αυτό πρέπει να προσεχθεί ιδιαίτερα καθώς το 45% του συνόλου των εκτρώσεων αφορά γυναίκες που είχαν πραγματοποιήσει στο παρελθόν και άλλες εκτρώσεις. Αυξημένοι κίνδυνοι για τις νέες γυναίκες Οι νέες γυναίκες κάτω των 20 ετών, που αντιστοιχούν στο 30% του συνόλου των εκτρώσεων, υπόκεινται επίσης σε πολύ μεγαλύτερους κινδύνους εμφάνισης πολλών επιπλοκών από την έκτρωση. Αυτό ισχύει τόσο για τις άμεσες επιπλοκές όσο και για τις μακροπρόθεσμες αναπαραγωγικές βλάβες. Ιδιαίτερα στην εφηβική ηλικία οι κίνδυνοι αυτοί παρουσιάζονται αυξημένοι, γιατί η έκτρωση γίνεται κρυφά και βιαστικά για να μην το μάθουν οι γονείς. Γι αυτό πρέπει να ενημερώνουμε την έφηβο για τα εξής: 33