ΟΜΙΛΙΕΣ ΠΡΟΣΚΕΚΛΗΜΕΝΩΝ ΟΜΙΛΗΤΩΝ

Transcript

1 ΒΙΒΛΙΟ ΠΕΡΙΛΗΨΕΩΝ

2 ΟΜΙΛΙΕΣ ΠΡΟΣΚΕΚΛΗΜΕΝΩΝ ΟΜΙΛΗΤΩΝ

3 ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ 414 ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ: ΑΠΟ ΤΗ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΔΟΜΩΝ ΠΑΡΟΧΗΣ ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗΣ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ Προεδρείο: Ορέστης Γιωτάκος, Δντής Ψυχιατρικής Κλινικής 414 Στρατιωτικού Νοσοκομείου Αθηνών ΠΕΠΟΙΘΗΣΕΙΣ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΗΝ ΨΥΧΙΚΗ ΝΟΣΟ: ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΣΕ ΔΕΙΓΜΑ ΣΤΕΛΕΧΩΝ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ Θεώνη-Φανή Τριανταφύλλου, Γιώργος Τσουβέλας, Ορέστης Γιωτάκος Περιγράφεται η διερεύνηση των πεποιθήσεων απέναντι σε συγκεκριμένες ψυχοπαθολογικές οντότητες βάσει δομημένου ερωτηματολογίου. Η εφαρμογή διενεργήθηκε σε δείγμα 300 στελεχών που υπηρετούν στο Στρατό Ξηράς. Δομήθηκε ερωτηματολόγιο που εξετάζει τις βασικές παραμέτρους που συνθέτουν τις στερεοτυπικές αναπαραστάσεις του Στίγματος. Το ερωτηματολόγιο αποτελείτο από συστάδες δηλώσεων για την Κατάθλιψη, τη Μανιοκατάθλιψη, τις Αγχώδεις Εκδηλώσεις και τις Εκδηλώσεις Πανικού, τη Σχιζοφρένεια, την Άνοια, την Ψυχογενή Ανορεξία Βουλιμία, την Κατάχρηση Αλκοόλ και τη Χρήση Τοξικών Ουσιών. Η παρουσίαση των αποτελεσμάτων περιλαμβάνει τις εκατοστιαίες αναλογίες των απαντήσεων για κάθε πτυχή του στίγματος σε συσχέτιση με την κάθε ψυχοπαθολογική οντότητα και το βαθμό συσχέτισης των απαντήσεων που δόθηκαν με στοιχεία των ερωτώμενων (σπουδές, βαθμός, έτη υπηρεσίας, εάν γνωρίζουν προσωπικά κάποιο άτομο που πάσχει). ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΩΝ ΑΓΧΟΥΣ ΚΑΙ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΕΓΚΑΙΡΗΣ ΑΝΙΧΝΕΥΣΗΣ ΤΗΣ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΚΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΣΤΟΝ ΣΤΡΑΤΟ Γιώργος Τσουβέλας, Ορέστης Γιωτάκος, Αναστασία Κουκοπούλου, Θεώνη-Φανή Τριανταφύλλου Μελέτες δείχνουν ότι οι διαταραχές άγχους συνεισφέρουν σημαντικά στην αυτοκτονικότητα. Στην παρούσα μελέτη συμμετείχαν 866 οπλίτες και στελέχη του στρατού οι οποίοι συμπλήρωσαν ανώνυμο ερωτηματολόγιο που αξιολογούσε συμπτώματα άγχους και αυτοκτονικού ιδεασμού για διάστημα τουλάχιστον δύο μηνών κάποια περίοδο στη ζωή τους. Το 93% ήταν άνδρες και η μέση ηλικία 28,9 έτη. Αναφορικά με τα συμπτώματα διαταραχών άγχους τα υψηλότερα επίπεδα εμφανίζονται στην γενικευμένη αγχώδη διαταραχή στα συμπτώματα: εκνευρισμός (43,4%) και κόπωση (29,1%). Ως προς τον αυτοκτονικό ιδεασμό 12% ανέφερε «έχω την αίσθηση ότι δεν αξίζω», 6,1% ανάφερε «εύχομαι να είχα πεθάνει», 5,6% είχε σκέψεις αυτοκτονίας και 2,8% ανέφερε ότι «έχω επιχειρήσει να αυτοκτονήσω». Όπως προέκυψε από τις διμεταβλητές συσχετίσεις, οι υψηλότερες συσχετίσεις εντοπίζονται στον φόβο του ατόμου ότι θα τρελαθεί (φ=0,45, p<0,001), στον φόβο ότι θα πεθάνει (φ=0,35, p<0,001), στον αίσθημα της πνιγμονής (φ=0,33, p<0,001), στην αίσθηση απώλειας ελέγχου (φ=0,30, p<0,001) και σε έντονο τρόμο/αναταραχή (φ=0,29, p<0,001). Τα ευρήματα της παρούσας μελέτης παρέχουν κάποιες ενδείξεις αναφορικά με την συμβολή συμπτωμάτων άγχους στον αυτοκτονικό ιδεασμό. Προτείνεται περαιτέρω η διερεύνηση της σχέσης συμπτωμάτων άγχους και αυτοκτονικού ιδεασμού που θα μπορούσε να οδηγήσει σε έγκαιρη ανίχνευση και εκτίμηση επικινδυνότητας για αυτοκτονία.

4 ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ, ΚΑΤΑΘΛΙΠΤΙΚΗ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΤΗΡΙΞΗΣ, ΣΕ ΔΕΙΓΜΑ ΣΤΕΛΕΧΩΝ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ Σπουρδαλάκη Εύη, Γιώργος Τσουβέλας, Κατερίνα Στασινή, Ορέστης Γιωτάκος Στη μελέτη συμμετείχαν 473 στελέχη του στρατού. Οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να συμπληρώσουν ανώνυμο ερωτηματολόγιο με πληροφορίες για την οικονομική κατάσταση, όπως ατομικό και οικογενειακο εισόδημα και ύπαρξη δανείου, τα γεγονότα ζωής κατά το τελευταίο έτος, την παρεχόμενη κοινωνική υποστήριξη, και την παρουσία συμπτωμάτων κατάθλιψης κατά τον τελευταίο μήνα. Βρέθηκε ότι τα γεγονότα ζωής που λειτουργούν ιδιαίτερα επιβαρυντικά αφορούν παράγοντες που συνδέονται με την εργασία και την αλλαγή της οικονομικής κατάστασης. Επίσης, ότι ο ένας στους τρεις των συμμετεχόντων νιώθουν πεσμένη διάθεση, κόπωση, διαταραχή στον ύπνο και ανηδονία. Τέλος, περιγράφονται και σχολιάζονται οι συσχετίσεις ανάμεσα στις κοινωνικοοικονομικές παραμέτρους και τα αναφερόμενα συμπτώματα κατάθλιψης.

5 ΤΟ «ΔΙΑΚΛΑΔΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΕΝΟΠΛΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ» ΩΣ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗΣ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΤΩΝ ΣΤΕΛΕΧΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΩΝ ΤΟΥΣ Γιώργος Πασχαλάκης Το Διακλαδικό Κέντρο Ψυχικής Υγιεινής Ενόπλων Δυνάμεων είναι μια δομή παροχής υπηρεσιών ψυχικής υγείας η οποία απευθύνεται στα μέλη της στρατιωτικής κοινότητας. Φιλοδοξεί να προσεγγίσει τόσο το έφεδρο όσο και το μόνιμο προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων καθώς και τα μέλη των οικογενειών αυτών παρέχοντας πληροφόρηση, υποστήριξη και θεραπεία. Στοχεύει στην πρόληψη των ψυχικών νοσημάτων στην στρατιωτική κοινότητα, στην πρόληψη ακραίων συμπεριφορών στο στρατιωτικό περιβάλλον, στην υποβοήθηση των στρατευσίμων στην ομαλή προσαρμογή και ολοκλήρωση της θητείας τους και στην υποστήριξη των οικογενειών του εν ενεργεία και εν αποστρατεία στρατιωτικού προσωπικού. Παρέχει Ψυχιατρική παρακολούθηση και Ψυχοθεραπευτικές παρεμβάσεις, όπως συμβουλευτική ατόμου, ζεύγους και οικογενείας, ατομική και ομαδική ψυχοθεραπεία. Επίσης, λειτουργεί σε 24ωρη βάση η Τηλεφωνική Γραμμή Ψυχολογικής Υποστήριξης και Παρέμβασης στην Κρίση, χωρίς χρέωση και , με αστική χρέωση.

6 ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΙ ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ. Μαρτινάκη Σ., Κλινική Κοινωνική Λειτουργός, Δρ. Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Παπαϊωάννου Α.,Κλινική Κοινωνική Λειτουργός, Ψυχοθεραπεύτρια Α Ψυχιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών, Αιγινήτειο Νοσοκομείο Η Κοινωνική Εργασία (Κ.Ε) ως επιστήμη ανήκει στις εφαρμοσμένες ανθρωπιστικές επιστήμες. Το επίκεντρο της προσοχής της είναι ο άνθρωπος, όπως ζει και συμπεριφέρεται μέσα στο φυσικό και κοινωνικό του περιβάλλον. Η Κοινωνική Εργασία αναζητά τα αίτια που παρεμποδίζουν τη λειτουργική ικανότητα των μερών και θέτουν σε κίνδυνο τη σχέση τους, πριν αναπτύξει οποιαδήποτε παρεμβατική δραστηριότητα. Οι παρεμβάσεις των κοινωνικών λειτουργών ποικίλλουν, και ανάλογα με τον τομέα απασχόλησής τους, δύνανται να παρέχουν υπηρεσίες ενημερωτικού, υποστηρικτικού, συμβουλευτικού, διαγνωστικού και θεραπευτικού χαρακτήρα. Ανέκαθεν οι αξίες της Κοινωνικής Εργασίας ήταν συνυφασμένες με αυτές του Κράτους Πρόνοιας που απέβλεπαν στην κοινωνική δικαιοσύνη και κοινωνική αλλαγή. Στην Ελλάδα της κρίσης, που το ίδιο το κράτος πια, υιοθετεί «επιθετικά» μέτρα οι συνέπειες προδιαγράφονται τραγικές : κατάλυση θεσμών Κράτους Πρόνοιας, Κοινωνικής Πολιτικής, κατάρρευση ουσιαστικών, επίπονων και μακροχρόνιων προσπαθειών όπως η Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση. Οι κοινωνικοί λειτουργοί στην πρώτη γραμμή, καλούνται να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις των κοινωνικών κινδύνων και των αδιεξόδων που αναπαραγάγουν τις ανισότητες και οδηγούν σε κοινωνική και οικονομική ισοπέδωση (φτωχοποίηση πληθυσμού, ανεργία, περικοπές κοινωνικών παροχών, απολύσεις, αύξηση εμφάνισης ψυχικών διαταραχών). Ενώ, συγχρόνως μάχονται για τα δικαιώματα και το μέλλον των μη προνομιούχων ομάδων του πληθυσμού που εξυπηρετούν ( ΑΜΕΑ, ψυχικά ασθενείς, εξαρτημένοι, πρόσφυγες κ.α.) Η φρικτή πραγματικότητα που βιώνουν καθημερινά οι λειτουργοί της ΨΥ και οι εξυπηρετούμενοι τους, καθιστούν την κρίση αυτή, ως τη μεγαλύτερη κοινωνική και ανθρωπιστική κρίση στο χώρο της ΨΥ.

7 Ο ΡΟΛΟΣ ΚΑΙ Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΔΟΜΗΣ ΑΠΟΑΣΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ : ΜΙΑ ΣΥΝΥΠΑΡΞΗ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΩΝ Η ΜΙΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΩΝ; Καπουσούζης Πασχάλης 1, Σπανού Ζωή 2, Καραθανάση Ευγενία 3, Παντελίδου Καλλιόπη 4, Μπιλίρη Μαρία 5. Ο τρόπος λειτουργίας της θεραπευτικής ομάδας μιας κοινοτικής δομής έχει να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις που θέτει η έννοια της αποασυλοποίησης. Ο χαρακτήρας λειτουργίας της επηρεάζεται από τη δυναμική των ειδικοτήτων που την πλαισιώνουν. Η παρούσα εργασία προσεγγίζει την έννοια του ομαδικού που στηρίζεται στα δυναμικά της θεραπευτικής ομάδας. Η αντίληψη πως το άτομο με ψυχικές ιδιαιτερότητες δεν αποτελεί ένα σύνολο ψυχιατρικών συμπτωμάτων αλλά αυθυπόστατη οντότητα εξελίσσει τη συνύπαρξη των ειδικοτήτων σε μια συνάντηση θεραπευτών. Η διαφοροποίηση της επαγγελματικής ταυτότητας μετατρέπεται από ενδεχόμενη αιτία ανταγωνισμού σε συνθήκη σύνθεσης θεραπευτικών προσεγγίσεων. Ο ρόλος της λειτουργίας της θεραπευτικής ομάδας υιοθετεί, μεταξύ άλλων, τις απόψεις των Winnicott και Bion σχετικά με το ρόλο της μητέρας στη διαδικασία δόμησης του ψυχικού οργάνου του βρέφους. Τα μέλη της θεραπευτικής ομάδας μπορούν να σκέφτονται για τον ένοικο δανείζοντάς του τη φαντασία τους και αναλαμβάνοντας μέρος του φορτίου του ψυχικού πόνου του. Ο ένοικος εξαρτάται από την ικανότητα της θεραπευτικής ομάδας για σκέψη και επεξεργασία (λειτουργία άλφα). Έργο της ομάδας είναι να μετασχηματίσει τα αισθητηριακά / σωματικά δεδομένα (στοιχεία βήτα) του ενοίκου, να τα λάβει, να τα αφομοιώσει, να τα διηγηθεί, και να τους επιτρέψει να πάρουν μια συμβολική μορφή. Ο ένοικος, έχει ανάγκη από μια αρκετά καλή μητέρα-ομάδα, που θα σταθεί ανάμεσα στην παντοδυναμία του (παραλήρημα, παλινδρόμηση, καθήλωση) και στην πραγματική σχέση με τον κόσμο/κοινότητα. Έτσι, η ομάδα βοηθά στη μετάβαση από μια μη αντικειμενοτρόπο κατάσταση στη διαπίστωση μιας διαφοροποιημένης συνθήκης, όπου υποκείμενο και αντικείμενο διαχωρίζονται εισάγοντας τη διαπροσωπική σχέση. Λέξεις Κλειδιά: δυναμικά ομάδας, ομάδα έργου, βασική ομάδα, αρκετά καλή μητέρα (διευκολυντικό περιβάλλον), ψευδής αληθής εαυτός. 1 Κοινωνικός Λειτουργός / Ψυχολόγος, 8o ΨΤΕ 2 Ψυχιατρική Νοσηλεύτρια / Ψυχολόγος, Επιστημονικά Υπεύθυνη Ξενώνα «Καλλίστη», 8o ΨΤΕ, 3 Ψυχιατρική Νοσηλεύτρια, 8o ΨΤΕ 4 Ψυχιατρική Νοσηλεύτρια, Επιστημονικά Υπεύθυνη Ξενώνα «Αρμονία», 8o ΨΤΕ 5 Ψυχιατρική Νοσηλεύτρια 8o ΨΤΕ

8 Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗΣ. ΕΜΠΟΔΙΑ, ΟΡΙΑ, ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ. Λαζάκη Ελένη Κοινωνική Λειτουργός, Επιστημονική Υπεύθυνη «Οικοτροφείου Κεραμεικού», ΨΝΑ -Η Κοινωνική Ψυχιατρική προέκυψε ως αποτέλεσμα της ανάπτυξης των ανθρωπιστικών επιστημών και των επιστημών της Δημόσιας Υγείας, μέσω της διεπιστημονικής προσέγγισης της μελέτης της συμπεριφοράς του ανθρώπου και των ψυχοκοινωνικών αναγκών του σε σχέση με το κοινωνικό του περιβάλλον. Ποικίλοι παράγοντες δύνανται να την επηρεάζουν : κοινωνικοί, πολιτιστικοί, πολιτικοί κά. -Η Κοινωνική Εργασία είναι μια διαδικασία λήψης αποφάσεων για δράση, οι οποίες είναι επιλεγμένες μέσα από ποικίλες εναλλακτικές θέσεις. (Berglind 1992). Οι Κοινωνικοί Λειτουργοί προωθούν και διευκολύνουν θεραπευτικές διαδικασίες, αναγνωρίζοντας την αλληλεπίδραση των προσωπικών και των περιβαλλοντικών παραγόντων και επαναφέρουν μια ισορροπία μεταξύ τους, με στόχο να προσφέρουν ένα πιο υγιές περιβάλλον για όλους. Σε επίπεδο Κοινότητας, συνεργάζονται με όλους τους φορείς και συλλόγους έτσι ώστε, να επιτυγχάνεται η αποτελεσματική διασύνδεση και επικοινωνία των υπηρεσιών υγείας, παρέχοντας ένα πιο ολοκληρωμένο σύστημα κοινωνικής παρέμβασης. Η διάρθρωση και λειτουργία των Κοινωνικών Υπηρεσιών ενώ πρέπει να βασίζονται στην αρχή της καθολικότητας, ταυτόχρονα πρέπει να δίνουν προτεραιότητα στην ισονομία, δηλαδή οι υπηρεσίες να παρέχονται με βάση τις ανάγκες του εξυπηρετούμενου και όχι με βάση την ικανότητάτου να πληρώσει. Αποσκοπούν δε, στην κοινωνική δικαιοσύνη, στην αρμονική συμβίωσηπου διασφαλίζονται μέσα από την άσκηση Κοινωνικής Πολιτικής και από τις προνοιακές παροχές, καθώς επίσης και στην εξυπηρέτηση ατόμων και ομάδων πληθυσμού με τρόπους οι οποίοι συμβάλουν στην ανάπτυξη αισθήματος κοινωνικής αποδοχής και προσωπικής ανάπτυξης. Σήμερα η Κοινωνική Εργασία καλείται, τη στιγμή που οι δημόσιες υπηρεσίες Υγείας και Πρόνοιας καταρρέουν και συρρικνώνονται δραματικά από τις συνεχείς μειώσεις σε ανθρώπινους και οικονομικούς πόρους, να ανταπεξέλθει σε τομείς πρόληψης, προστασίας, άμεσης συμβουλευτικής υποστήριξης και αντιμετώπισης επειγόντων κοινωνικο- οικονομικών προβλημάτων ευπαθών πληθυσμιακών ομάδων. Ο Κοινωνικός Λειτουργός σε μια περίοδο με έντονα τα χαρακτηριστικά της ανθρώπινης κρίσης, στέκεται στην πρώτη γραμμή σε αντίξοες συνθήκες εργασίας, με φοβερές ελλείψεις προσωπικού, με αποφάσεις χωρίς σχεδιασμό και κυρίως χωρίς αξιολόγηση αναγκών και υπηρεσιών. -Στην παρούσα εισήγηση επιχειρείται ο επαναπροσδιορισμός ρόλων, ησχέση σύγκρουσης του Κοινωνικού Λειτουργού στο πλαίσιο της οργάνωσης, η οριοθέτηση δράσεων μέσα από τους Τομείς Ψυχικής Υγείας, η ανάδειξηευθύνης και η αυτοοργάνωση των υπηρεσιών.

9 Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΗ ΗΛΙΚΙΑ ΑΠΑΙΤΕΙ ΙΔΙΑΙΤΕΡΗ ΠΡΟΣΟΧΗ Δρ Αλέξανδρος Χαϊδεμένος Συντονιστής Διευθυντής Ψυχίατρος Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής Παρά την πρόοδο στην γηριατρική, οι έρευνες δείχνουν χαμηλά ποσοστά τόσο στην διάγνωση όσο και στην θεραπευτική αντιμετώπιση της κατάθλιψης στην τρίτη ηλικία. Ιδιαίτερα μάλιστα στο επίπεδο της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, εφόσον μόνο ένας στους δέκα ηλικιωμένους που πάσχουν από κατάθλιψη αναζητά ψυχιατρική υποστήριξη. Η αποτελεσματική δε αντιμετώπιση αυτής της κατάστασης αποκτά ιδιαίτερη σημασία, αν συνυπολογίσουμε ότι οι ηλικιωμένοι καταθλιπτικοί αποπειρώνται να αυτοκτονήσουν συχνότερα απ ότι ο υπόλοιπος πληθυσμός. Ωστόσο προκειμένου να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά η κατάθλιψη της τρίτης ηλικίας θα πρέπει να ληφθούν υπόψη οι ιδιαιτερότητες που εμφανίζει ο συγκεκριμένος πληθυσμός. Οι ηλικιωμένοι εκφράζουν συνήθως την κατάθλιψη τους μέσω σωματικών αιτιάσεων οι οποίες θα πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη εφόσον ούτως ή άλλως στην τρίτη ηλικία συνυπάρχουν διάφορα προβλήματα υγείας. Επομένως είναι απαραίτητο να γίνει διερεύνηση τόσο των αναφερομένων συμπτωμάτων όσο και των φαρμάκων τα οποία συνήθως λαμβάνουν και είναι δυνατόν να συμβάλουν στην εμφάνιση κατάθλιψης. Η εκλογή και ο τρόπος χορήγησης του κατάλληλου αντικαταθλιπτικού απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή εφόσον πρέπει να λάβουμε υπόψη μας ποικίλους παράγοντες όπως είναι η αποτελεσματικότητα, οι παρενέργειες, η συγχορήγηση με άλλα φάρμακα, η αυτοκτονικότητα κ.ά. Επίσης θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη αφενός μεν η διάρκεια της θεραπείας αφετέρου δε η δοσολογία που ούτως ή άλλως πρέπει να είναι μικρότερη εκείνης του υπόλοιπου πληθυσμού.

10 ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΗ ΗΛΙΚΙΑ - ΨΥΧΟΔΥΝΑΜΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Γλυκερία Ισακίδου Επιμελήτρια Β Ψυχίατρος Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής Ο ηλικιωμένος βιώνει απώλειες που πρέπει να πενθήσει. Αυτές αφορούν αγαπημένα πρόσωπα που φεύγουν από τη ζωή αλλά και αλλαγές στην εικόνα του σωματικού του εγώ και την εικόνα του εαυτού του συνολικότερα. Στο Πένθος και Μελαγχολία ο Freud θέτει τη βάση για την ψυχοδυναμική κατανόηση του μηχανισμού της κατάθλιψης. Όπου η διεργασία του πένθους δεν είναι εφικτή αναδύεται κατάθλιψη η οποία στις διάφορες μορφές της εγκαθίσταται σε έδαφος προσωπικότητας με χαρακτηριστικά γνωρίσματα την ψυχαναναγκαστική οργάνωση, την αμφιθυμία, τις υψηλές υπερεγωτικές απαιτήσεις και την επιρρέπεια σε ναρκισσιστικού τύπου σχέσεις αντικειμένου. Η κατάθλιψη της τρίτης ηλικίας μπορεί να γίνει κατανοητή ως παλινδρόμηση στην αρχή της καταθλιπτικής θέσης κατά Klein όπου οι καταστροφικές επιθέσεις του υποκειμένου θεωρούνται από το ίδιο υπεύθυνες για την καταστροφή του εξωτερικού αλλά και του εσωτερικού αντικειμένου. Τα παραπάνω σχετίζονται με το βασανιστικό αίσθημα ενοχής και κατά προέκταση μπορούν να οδηγήσουν στην συνολική ερήμωση και το κομμάτιασμα του εσωτερικού κόσμου. Η αποτυχία της επανόρθωσης στην οποία υπόκειται ιδιαίτερα ο ηλικιωμένος, οδηγεί στην απόγνωση αλλά και στην υιοθέτηση πρωιμότερων και πιο σχιζοειδικών μηχανισμών που με κυρίαρχες την σχάση, την προβολή και την επανενδοβολή διωκτικών αντικειμένων, εμπλουτίζουν την κλινική εικόνα. Όσον αφορά την θεραπευτική προσέγγιση της κατάθλιψης στην Τρίτη ηλικία, η κλασσική ψυχανάλυση συνήθως δεν έχει θέση για ευνόητους λόγους. Ψυχαναλυτική ψυχοθεραπεία με τροποποιημένες τεχνικές συστήνεται σε κάποιες περιπτώσεις, ενώ σε άλλες, καθώς και κατά την ενδονοσοκομειακή αντιμετώπιση τέτοιων ασθενών, οι παρεμβάσεις και οι χειρισμοί θα ήταν ιδιαιτέρως χρήσιμο να τίθενται κάτω από το ψυχαναλυτικό πρίσμα. Σε κάθε περίπτωση, έμφαση δίνεται στην θεραπευτική σχέση και στην προσπάθεια εμπερίεξης κατά Bion του συχνά κατακλυσμικού άγχους των ιδιαίτερων αυτών ασθενών.

11 ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΗ ΗΛΙΚΙΑ Δήμητρα Γοργόλη Ειδικευόμενη Ψυχίατρος Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής Η κατάθλιψη στους ηλικιωμένους είναι μία από τις πιο συχνές, υποδιαγνωσμένες και ελλιπώς αντιμετωπιζόμενες νόσους. Σε επιδημιολογικές μελέτες βρέθηκε ότι 10-25% των ηλικιωμένων εμφανίζουν καταθλιπτική σημειολογία. Από αυτούς το 1-5% πάσχει από μείζονα κατάθλιψη και το 2-8% από δυσθυμία, ενώ σε μελέτες γηροκομείων και οίκων ευγηρίας το ποσοστό αυξάνεται σε 5-15%. Επιπλέον επιβαρυντικοί παράγοντες για την εμφάνιση κατάθλιψης, είναι η ηλικία άνω των 80 ετών και το γυναικείο φύλο. H αυτοκτονικότητα είναι περίπου 4 φορές συχνότερη στους ηλικιωμένους από ό,τι σε νεότερους ασθενείς με μείζονα κατάθλιψη. Η υψηλή αυτή επίπτωση της κατάθλιψης στη μεγάλη ηλικία οφείλεται μεταξύ άλλων σε βιοχημικές και δομικές αλλαγές του γήρατος, ιατρικής φύσεως προβλήματα, πένθος ή άλλες απώλειες και συχνό περιορισμό σε ιδρύματα. Η κλινική εικόνα είναι συχνά άτυπη με προεξάρχοντα τα σωματικά/ υποχονδριακά συμπτώματα, την ευερεθιστότητα και πολύ λιγότερο εμφανή την διαταραχή στη διάθεση. Επίσης τα ψυχωτικά συμπτώματα είναι πιο συχνά από ό,τι στους νεότερους ασθενείς. Μια ακόμα ιδιομορφία είναι η συχνή συννόσηση με άλλες σωματικές ασθένειες, η οποία δυσκολεύει τη διάγνωση και την αντιμετώπιση, ενώ αυξάνει και το ενδεχόμενο σωματικής ανικανότητας λόγω των συνυπαρχουσών νόσων. Αποτελεί επιπλέον σημαντικό επιβαρυντικό παράγοντα για την εμφάνιση άλλων νόσων. Τέλος, διάφορα διαφοροδιαγνωστικά προβλήματα μπορεί να προκύψουν, όπως διάκριση από άνοια, όταν στην κλινική εικόνα επικρατούν γνωσιακές διαταραχές, κι από άλλες νόσους ή δράσεις φαρμάκων που μιμούνται την καταθλιπτική συμπτωματολογία. Όλα τα παραπάνω, σε συνδυασμό με την πεποίθηση ότι η ύπαρξη κατάθλιψης είναι φυσικό επακόλουθο της γήρανσης και των μεταβολών της, έχουν ως αποτέλεσμα μόνο ένα 10-20% των ηλικιωμένων καταθλιπτικών ασθενών να λαμβάνουν την κατάλληλη θεραπεία.

12 Αργύρης Τσάκος ΚΑΝΟΝΙΚΟΜΟΡΦΗ ΨΥΧΩΣΗ : ΜΙΑ ΨΥΧΩΣΗ ΚΑΝΟΝΙΚΗ ; «Ως τίτλο αυτού του σεμιναρίου επέλεξα : «κανονικόμορφη ψύχωση». Αν και δεν είναι μια κατηγορία του Λακάν, είναι, μού φαίνεται μια λακανική κατηγορία, μια λακανική κλινική κατηγορία. Είναι μια δημιουργία την οποία θεωρώ ότι μπορούμε να αντλήσουμε από αυτό που ονομάζουμε τελευταία διδασκαλία του Λακάν που είναι αυτή η ίδια είδος ανάδρασης της πρακτικής ανάπτυξης της διδασκαλίας του καθ όλη τη διάρκεια των τριάντα ετών του Σεμιναρίου.( ) διότι η κανονικόμορφη ψύχωση δεν έχει αυστηρό ορισμό. Καθένας είναι ευπρόσδεκτος να δώσει την αίσθησή του και τον ορισμό του τής κανονικόμορφης ψύχωσης. Δεν εφήυρα μια έννοια με την κανονικόμορφη ψύχωση. Εφήυρα μια λέξη, μια έκφραση, ένα σημαίνον, δίνοντας ένα σχεδίασμα ορισμού για να προσελκύσω τα διάφορα νοήματα, τις διαφορετικές αντανακλάσεις νοήματος γύρω από αυτό το σημαίνον. Δεν παρέδωσα μια τεχνογνωσία αναφορικά με τη χρήση αυτού του σημαίνοντος. Στοιχημάτισα ότι αυτό το σημαίνον θα μπορούσε να προκαλέσει κάποιες αντηχήσεις στον κλινικό, τον επαγγελματία. Θέλησα να αποκτήσει εύρος και να δω ως που μπορεί να πάει αυτή η έκφραση». Αυτά λέει ο Ζακ Αλαίν Μιλλέρ στα πλαίσια της παρέμβασής του στο Σεμινάριο που έγινε στο Παρίσι τον Ιούλιο του 2008.

13 ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ ΠΑΡΑΜΕΛΗΣΗ ΠΑΙΔΙΩΝ: ΘΕΣΜΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΣΤΗΝ ΚΡΙΣΗ. ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΜΕΛΗΣΗΣ ΠΑΙΔΙΩΝ (ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΝΑΦΟΡΑΣ). Άρτεμις Δημητροκάλλη, Ανθή Βασιλακοπούλου, Μαριάννα Τσάνα, Χαρά-Ιφιγένεια Τόμπρα, Γιώργος Νικολαΐδης. Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού, Διεύθυνση Ψυχικής Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας, Κέντρο για την Μελέτη και την Πρόληψη της Κακοποίησης Παραμέλησης των Παιδιών Η κακοποίηση και παραμέληση των παιδιών συνιστά ένα ζήτημα Δημόσιας Υγείας παγκοσμίως (Π.Ο.Υ., 1999). Όπως διαπιστώθηκε από σχετική μελέτη που διεξήχθη από το Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού (2008), η συλλογή των όποιων δεδομένων ΚαΠα-Π γίνεται αποσπασματικά από πολλούς και διαφορετικούς μεταξύ τους φορείς και υπηρεσίες, με δική τους πρωτοβουλία, αλλά και με μεθοδολογίες και εργαλεία καταγραφής που διαφέρουν κατά περίπτωση. Κατά συνέπεια, δεν υπάρχουν ενδείξεις για το μέγεθος του προβλήματος και, ως εκ τούτου, δεν υπάρχει δυνατότητα υπολογισμού οποιωνδήποτε περαιτέρω εκτιμήσεων κόστους και αντίκτυπου στην Δημόσια Υγεία καθώς και τεκμηριωμένη επιστημονική βάση για ορθό σχεδιασμό και αξιολόγηση πρακτικών αντιμετώπισης του προβλήματος και πολιτικών πρόληψης. Ως αποτέλεσμα των ανωτέρω, αφενός η διαδικασία διερεύνησης των αναφορών ή υπονοιών ΚαΠα-Π είναι συχνά ατελής ή και αλυσιτελής και σίγουρα άνιση, ενώ ταυτόχρονα δεν υπάρχει δυνατότητα των επαγγελματιών και υπηρεσιών για κάθε νέο αίτημα συνεργασίας να έχουν έγκαιρη πρόσβαση στο τυχόν προηγούμενο ιστορικό οικογενειών και κρουσμάτων. Το πρόγραμμα «Ολοκληρωμένη Προσέγγιση για τη Διερεύνηση, Διάγνωση και Διαχείριση Περιστατικών Κακοποίησης & Παραμέλησης Παιδιών» συνιστά την δημιουργία και την καθιέρωση ενός Πρωτοκόλλου Διερεύνησης, Διάγνωσης και Διαχείρισης ΚαΠα-Π καθώς και τη συνακόλουθη τήρηση του Εθνικού Συστήματος Αναφοράς (ΕΣΑ) ΚαΠα-Π. Το Πρωτόκολλο Διερεύνησης, Διάγνωσης και Διαχείρισης ΚαΠα-Π, συνιστά τη δημιουργία και τη πιλοτική εφαρμογή επί εξαμήνου κοινής μεθοδολογίας και εργαλείων συνολικής διαχείρισης περιστατικών κακοποίησης και παραμέλησης ανηλίκων από όλους τους δυνητικά εμπλεκόμενους επαγγελματίες, υπηρεσίες και οργανισμούς. Το Εθνικό Σύστημα Αναφοράς (ΕΣΑ) ΚαΠα-Π, συνιστά τον σχεδιασμό της δομής και τη πιλοτική λειτουργία, επί εξαμήνου, της ηλεκτρονικής εφαρμογής του Εθνικού Αρχείου Κρουσμάτων ΚαΠα-Π, βάσει της μελέτης ωρίμανσης «Μελέτη δημιουργίας επιδημιολογικών εργαλείων διαρκούς επιτήρησης της επίπτωσης κρουσμάτων κακοποίησης-παραμέλησης παιδιών» που πραγματοποιήθηκε από τη Διεύθυνση Ψυχικής Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας του Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού (2008).

14 ΔΡΑΣΕΙΣ ΔΙΚΤΥΩΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΩΝ ΠΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΖΟΝΤΑΙ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΜΕΛΗΣΗΣ ΠΑΙΔΙΩΝ. Ανθή Βασιλακοπούλου, Άρτεμις Δημητροκάλλη, Αγγέλικα Γυφτοπούλου, Κατερίνα Κυριάκου, Δάφνη Σταμάτη, Γιώργος Νικολαΐδης. Κέντρο για την Μελέτη και την Πρόληψη της Κακοποίησης Παραμέλησης των Παιδιών Διεύθυνση Ψυχικής Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας, Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού Οι δύο κύριοι στόχοι του προγράμματος «Συντονισμένες ενέργειες για την ολοκληρωμένη προσέγγιση της ΚαΠα-Π» είναι ο σχεδιασμός, η πιλοτική εφαρμογή και η αξιολόγηση ενός Πρωτοκόλλου Διερεύνησης, Διάγνωσης & Διαχείρισης ΚαΠα-Π, καθώς και η δημιουργία, η πιλοτική λειτουργία και η αξιολόγηση ενός Εθνικού Συστήματος Αναφοράς (ΕΣΑ) Κακοποίησης & Παραμέλησης Παιδιών. Αναγκαία προϋπόθεση για την αποτελεσματική εφαρμογή του Πρωτοκόλλου και την αποτελεσματική λειτουργία του ΕΣΑ ΚαΠα-Π, είναι η αποδοχή τους από τους/τις επαγγελματίες που καλούνται να διαχειριστούν περιστατικά ΚαΠα-Π και να παρέχουν τα δεδομένα, καθώς και η ανάπτυξη των δεξιοτήτων τους. Για τη διασφάλιση της βέλτιστης αποδοχής και εφαρμογής του Πρωτοκόλλου και του ΕΣΑ θα ακολουθηθούν τα εξής βήματα: α. εντοπισμός και καταγραφή των επιλέξιμων οργανισμών και υπηρεσιών από τους τομείς υγείας, πρόνοιας, δικαιοσύνης, εκπαίδευσης και δημόσιας τάξης β. πρόσκληση των επιλέξιμων φορέων για σχηματισμό δικτύου φορέων, τα μέλη του οποίου θα δεσμευτούν για υιοθέτηση του Πρωτοκόλλου και για χρήση του ΕΣΑ καθώς και για συμμετοχή στην πιλοτική τους εφαρμογή, γ. δημόσια διαβούλευση με τους επιλέξιμους φορείς των αρχικών σχεδίων του Πρωτοκόλλου και του ΕΣΑ προ και μετά την πιλοτική τους εφαρμογή για τη διαδραστική τυχόν αναθεώρησή τους, δ. ανάπτυξη δεξιοτήτων ανθρώπινου δυναμικού: 400 επαγγελματίες απασχολούμενοι στους φορείς-μέλη του δικτύου θα κληθούν να συμμετέχουν στην εκπαίδευση για την εφαρμογή του Πρωτοκόλλου και τη χρήση του ΕΣΑ. Πρόκειται να σχεδιαστούν και να υλοποιηθούν 16 εκπαιδεύσεις, οι οποίες θα λάβουν χώρα στις 13 περιφέρειες της Ελλάδας και ε. αξιολόγηση αποτελεσματικότητας εκπαιδεύσεων προκειμένου να εντοπιστούν τυχόν δυσκολίες στη διαδικασία και να προβεί ο συντονιστικός φορέας σε ανάλογες διορθώσεις, εφόσον χρειαστούν. Η δικτύωση των υπηρεσιών και η εκπαίδευση των επαγγελματιών που διαχειρίζονται περιστατικά ΚαΠα-Π αναμένεται να δώσει λύση στις συνέπειες που έχει η σημερινή αναρχία στη μεθοδολογία διερεύνησης και διαχείρισης των περιπτώσεων τόσο στα παιδιά-θύματα και τις οικογένειές τους όσο και στους εμπλεκόμενους επαγγελματίες.

15 ΓΝΩΡΙΖΩ ΜΙΛΑΩ ΑΛΛΑΖΩ: ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗΣ ΠΑΡΕΝΟΧΛΗΣΗΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ. Παναγιώτα Παπανικολάου, Χρυσούλα Δημητρακάκη, Ευαγγελία Κατέρη, Γιώργος Τσουβέλας, Γιώργος Νικολαΐδης. Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού, Διεύθυνση Ψυχικής Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας, Κέντρο για την Μελέτη και την Πρόληψη της Κακοποίησης Παραμέλησης των Παιδιών Οι δράσεις πρόληψης κατά της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών στο Ρέθυμνο σχεδιάστηκαν από τη Διεύθυνση Ψυχικής Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας του Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού και αποτελούν κεντρικό άξονα παρέμβασης της Πράξης «Σχέδιο συνολικής ψυχοκοινωνικής παρέμβασης στην πόλη του Ρεθύμνου με στόχο την πρόληψη και αντιμετώπιση του φαινομένου της σεξουαλικής παρενόχλησης ανηλίκων». Το κοινοτικό πρόγραμμα πρόληψης «ΓνωρίΖΩ Μιλάω ΑλλάΖΩ» απευθύνεται σε εκπαιδευτικούς, γονείς και μαθητές, υλοποιείται από ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς στα σχολεία της πόλης του Ρεθύμνου και στοχεύει στην προαγωγή υγείας του γενικού πληθυσμού και την ευαισθητοποίηση της κοινότητας αναφορικά με την σεξουαλική κακοποίηση ανηλίκων. Στο πλαίσιο του προγράμματος, ειδικότερα, προσεγγίζονται αρχικά οι εκπαιδευτικοί, ακολούθως οι γονείς σε μια δίωρη ενημερωτική συνάντηση και τέλος οι μαθητές της ΣΤ Δημοτικού και της Β Γυμνασίου σε τρείς ωριαίες συναντήσεις και της Α Λυκείου σε δύο ωριαίες συναντήσεις. Στα πλαίσια των συναντήσεων γίνεται αναφορά σε μορφές κακοποίησης, στο φαινόμενο της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών, στη χρησιμότητα των προγραμμάτων πρόληψης, στο πώς μπορούν οι εκπαιδευτικοί να διαχειρίζονται περιπτώσεις αποκάλυψης ή υποψίας περιστατικών κακοποίησης, αλλά και στο τι πρέπει να κάνουν οι γονείς σε περιπτώσεις σεξουαλικής παραβίασης των παιδιών τους. Στις ομάδες των μαθητών το θέμα προσεγγίζεται μέσα από βιωματικές ασκήσεις και πρόκληση συζήτησης. Το εν λόγω πρόγραμμα εφαρμόζεται στο συγκεκριμένο πλαίσιο σε απάντηση των πολλαπλών αναγκών της τοπικής κοινότητας, που προκάλεσε η αποκάλυψη της μαζικής σεξουαλικής παραβίασης παιδιών και εφήβων στο Ρέθυμνο στα τέλη του Η αποτίμηση του συνόλου της παρέμβασης και των δράσεων πρόληψης ανά ομάδα στόχο θα αποτελέσει χρήσιμο υλικό για προτάσεις χάραξης πολιτικής στη δημόσια υγεία, μεταφορά καλών πρακτικών και θα αναδείξει την αναγκαιότητα τέτοιων παρεμβάσεων σε πιο σταθερή βάση.

16 ΓΝΩΡΙΖΩ-ΜΙΛΑΩ-ΑΛΛΑΖΩ: ΜΟΝΑΔΑ ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΠΑΙΔΙΟΥ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΥ. Μαρία Ψαρράκου, Γιώργος Μπουρούς, Κυριακή Αγαπητού, Μαρία Βρεττοπούλου, Μαρίνα Γκούβερη, Γιώργος Νικολαίδης. Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού, Διεύθυνση Ψυχικής Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας, Κέντρο για την Μελέτη και την Πρόληψη της Κακοποίησης Παραμέλησης των Παιδιών Η Μονάδα Ψυχοκοινωνικής Παρέμβασης Παιδιού και Εφήβου στο Ρέθυμνο συγκροτήθηκε από τη Διεύθυνση Ψυχικής Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας του Ινστιτούτου Υγείας του παιδιού, φορέας που υπάγεται στο Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας. Η μονάδα λειτουργεί στο πλαίσιο της Πράξης «Σχέδιο συνολικής ψυχοκοινωνικής παρέμβασης στην πόλη του Ρεθύμνου με στόχο την πρόληψη και αντιμετώπιση του φαινομένου της σεξουαλικής παρενόχλησης ανηλίκων» που αποτελεί μέρος του Ε.Π. «Ανάπτυξη ανθρώπινου δυναμικού ». Η Μονάδα στελεχώνεται από διεπιστημονική ομάδα παιδοψυχιάτρων, ψυχολόγων, κοινωνικών λειτουργών και επικοινωνιολόγου. Στόχος της μονάδας είναι η παροχή υπηρεσιών πρόληψης, συμβουλευτικής και θεραπείας παιδιών εφήβων και των οικογενειών τους. Συγκεκριμένα, οι βασικές λειτουργίες της Μονάδας αφορούν ενημερωτικές και εκπαιδευτικές δραστηριότητες (παιδιά, γονείς, εκπαιδευτικοί, επαγγελματίες υγείας), αλλά και διαγνωστικές υπηρεσίες και θεραπευτική αντιμετώπιση παιδιών, εφήβων και των οικογενειών τους. Ταυτόχρονα, η Μονάδα δρα διασυνδετικά με υπηρεσίες και φορείς που ασχολούνται με την οικογένεια και το παιδί, ενώ βρίσκεται σε επαφή με τους αρμόδιους δικαστικούς λειτουργούς σε περιπτώσεις αποκάλυψης πιθανής κακοποίησης, παραμέλησης. Στη Μονάδα απευθύνονται κάτοικοι και φορείς του νομού Ρεθύμνου για οποιοδήποτε θέμα άπτεται της ψυχικής υγείας παιδιών και εφήβων έως 18 ετών και των οικογενειών τους. Η Μονάδα δημιουργήθηκε υπό το βάρος της αποκάλυψης, το Δεκέμβρη του 2011, υπόθεσης μαζικής σεξουαλικής παραβίασης παιδιών στην τοπική κοινωνία στα πλαίσια αθλητικού σωματείου. Με βάση αυτό το δεδομένο και την έλλειψη ανθρώπινων και υλικών πόρων για την αντιμετώπιση της όλης κατάστασης, από τις ήδη υπάρχουσες υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας παιδιών και εφήβων στην συγκεκριμένη κοινότητα, η Μονάδα καλείται να ανταποκριθεί στις αυξανόμενες ανάγκες της τοπικής κοινωνίας.

17 ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ

18 ΕΑ01 TΑ ΕΠΙΠΕΔΑ BURNOUT ΣΤΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΤΩΝ ΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΠΤΕΡΥΓΩΝ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ Σημέλα Σ. Σιδηροπούλου 1, Φώτιος Κ. Κατιμερτζόπουλος 2 1 Ψυχολόγος, MSc c. Δικανικής Ψυχολογίας και Εγκληματολογικών Ερευνών Univ. Of Liverpool, Λέκτορας Δικανικής Ψυχολογίας Παν. Sheffield 2 Φοιτητής Ψυχολογίας,BSc του Διεθνούς Τμήματός του Πανεπιστήμιου του Sheffield, Θεσσαλονίκη. Το προσωπικό στις Δικαστικές Πτέρυγες Ψυχικής Υγείας (ΔΠΨΥ) έχει ιδιόρρυθμα καθήκοντα και ευθύνες. Μέρος των ευθυνών τους είναι η υποδοχή ενός κακοποιημένου παιδιού και η διαχείριση του με τέτοιο τρόπο ώστε το παιδί να μπορεί να εκμυστηρευτεί τα μυστικά του. Κατά την διάρκεια εκτέλεσης των καθηκόντων τους αντιμετωπίζουν διάφορα προβλήτα είτε πρακτικά (π.χ. άρνηση συνεργασίας, επιθετική συμπεριφορά από τους ασθενείς) είτε ηθικά (π.χ. η σύγκρουση ατομικών αξιών σε σχέση με τις αξίες των περιστατικών που διαχειρίζονται). Μελέτες υποδεικνύουν την εκδήλωση Συνδρόμου Επαγγελματικής Καταπόνησης (ΣΕΚ, γνωστό και ως burnout ). Το ΣΕΚ είναι αποτέλεσμα διάφορων παραγόντων, όπως το άγχος που προκαλείτε στο προσωπικό της ΔΠΨΥ σε σχέση με την επαφή του με τους ασθενείς, τους συναδέλφους αλλά και το ίδρυμα-μονάδα στην οποία εργάζονται. Επίσης σημαντικός παράγοντας είναι οι περιβαλλοντολογικές ανάγκες του προσωπικού (π.χ. πληρότητα εργασιακού χώρου). Ο πλέον σημαντικός παράγοντας για την εκδήλωση του ΣΕΚ διατυπώνεται να είναι η έλλειψη πλήρους ειδικής εκπαίδευσης για το μοναδικό περιβάλλον εργασίας των ΔΠΨΥ. Στην παρούσα μελέτη αναφέρονται αναλυτικά οι παράγοντες που οδηγούν το προσωπικό των ΔΠΥ σε burnout και προτείνονται λύσεις για την βελτίωση της ποιότητας των συνθηκών εργασίας.

19 ΕΑ02 Ο ΕΜΠΡΗΣΜΟΣ ΩΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΣΥΚΕΚΡΙΜΕΝΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΤΩΝ ΨΥΧΩΤΙΚΩΝ ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ Σημέλα Σ. Σιδηροπούλου 1, Νικόλαος Κ. Καρπούζης 2 1 Ψυχολόγος, MSc c. Δικανικής Ψυχολογίας και Εγκληματολογικών Ερευνών Univ. Of Liverpool, Λέκτορας Δικανικής Ψυχολογίας Παν. Sheffield 2 Φοιτητής Ψυχολογίας, BSc του Διεθνούς Τμήματός του Πανεπιστήμιου του Sheffield, Θεσσαλονίκη. Υπάρχουν καταγεγραμμένοι δεκάδες χιλιάδες εμπρησμοί ετησίως. Το 54% του συνόλου των εμπρηστών είχαν διαγνωσθείσα ψυχική ασθένεια. Συνεχείς αυξανόμενος αριθμός των καταδικασμένων εμπρηστών αφορά σε ασθενείς με σχιζοφρένεια ή άλλης μορφής ψύχωση. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι ανάμεσα στους εμπρηστές με ψυχική ασθένεια οι ψυχωτικές διαταραχές ανήκουν στις τρείς πιο συχνές διαγνώσεις. Στη παρούσα μελέτη περιγράφει σημεία και συμπτώματα που συνδέουν άμεσα ή έμμεσα τις ψυχωτικές διαταραχές με το αδίκημα του εμπρησμού. Ενδεικτικά των σημείων είναι η υψηλότερη συχνότητα των γυναικών που πάσχουν από ψυχωτικές διαταραχές και διαπράττουν το αδίκημα του εμπρησμού μία ή και περισσότερες φορές, και η σημαντική επιρροή του οικογενειακού ιστορικού του ασθενούς στη διάπραξη του συγκεκριμένου αδικήματος. Ανάμεσα στα συμπτώματα των ψυχωτικών διαταραχών που διακρίθηκαν ως πιο συνδεδεμένα με το συγκεκριμένο αδίκημα είναι η σταδιακή ψυχωτική συμπτωματολογία, οι οπτικές παραισθήσεις, οι ψευδαισθήσεις τραυματισμού και η ευερεθιστότητα. Η παραγοντοποίηση και κατάταξη των κινδύνων που ενέχουν οι ψυχωτικές διαταραχές μπορεί να αποτελέσει οδηγός για την ανάλογη και πρέπουσα λήψη μέτρων ασφαλείας εντός ή εκτός των ιδρυμάτων ψυχικής υγείας με στόχο τη προφύλαξη των ίδιων των ασθενών και του περιβάλλοντός τους.

20 ΕΑ03 ΠΑΙΔΙΚΗ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ: ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΤΩΝ ΣΥΝΕΠΕΙΩΝ ΣΤΑ ΔΥΟ ΦΥΛΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΝΗΛΙΚΗ ΖΩΗ. Σημέλα Σ. Σιδηροπούλου 1, Αθανασία Γ. Νέλλα 2 1 Ψυχολόγος, MSc c. Δικανικής Ψυχολογίας και Εγκληματολογικών Ερευνών Univ. Of Liverpool, Λέκτορας Δικανικής Ψυχολογίας Παν. Sheffield 2 Φοιτήτρια Ψυχολογίας, BSc του Διεθνούς Τμήματός του Πανεπιστήμιου του Sheffield, Θεσσαλονίκη Σύμφωνα με τα στοιχεία της Commission, περίπου το δεκαπέντε τις εκατό των παιδιών στη Ευρώπη υφίστανται σεξουαλική κακοποίηση. Οι συνέπειες της κακοποίησης, εξαρτώνται κατά πολύ από την ηλικία στην οποία πραγματοποιήθηκε η πράξη. Καθότι τα περισσότερα παιδιά δεν αποκαλύπτουν την πράξη, οι συνέπειες αυτές τους ακολουθούν έως την ενήλικη ζωή. Το κοινό αυτών των παιδιών είναι ότι εμφανίζουνε συγκεκριμένα ψυχοπαθολογικά προβλήματα ως ενήλικες. Παρ όλα αυτά υπάρχουν και συνέπειες οι οποίες διαφέρουν ανάμεσα στα δύο φύλα. Μεταξύ των κοινών συνεπειών που αναφέρονται στη παρούσα μελέτη είναι χρόνια ψυχοσωματικά προβλήματα (όπως η νευρική ανορεξία) και συμπεριφορικά προβλήματα (όπως η επιθετικότητα και η εγκληματική συμπεριφορά). Συμπτώματα που εμφανίζονται συχνότερα στις γυναίκες είναι ακραίες σεξουαλικές συμπεριφορές ή πλήρης αποφυγή οποιασδήποτε σεξουαλικά συσχετισμένης πράξης, όπως οι συνήθεις γυναικολογικές εξετάσεις. Από τα συμπτώματα που εμφανίζονται συχνότερα στους άντρες είναι η κατάχρηση αλκοόλ, ενώ σημαντική επιρροή της εμπειρίας τους φαίνεται να καθρεφτίζεται στην πατρότητα (εκδηλώνεται φόβος ότι μπορεί να κακοποιηθούν τα παιδιά τους, φόβος μήπως βλάψουν οι ίδιοι τα παιδιά τους, προβλήματα με την φυσική επαφή με τα παιδιά τους). Η κατανόηση των διαφορών στις συνέπειες της παιδικής κακοποίησης μεταξύ ανδρών και γυναικών κατά την ενήλικη ζωή, μπορεί να βοηθήσει όχι μόνο τα ίδια τα θύματα παιδικής κακοποίησης αλλά και το παρόν κοινωνικό τους περιβάλλον.