ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ

Transcript

1 ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ & ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ ΝΕΕΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΙΚΩΝ ΠΟΛΕΩΝ Σοφία Αυγερινού - Κολώνια, καθηγήτρια ΕΜΠ

2 ΕΝΑ ΜΕΛΛΟΝ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΜΑΣ Η ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ Η ΑΣΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΑΠΑΣΧΟΛΟΥΝ ΤΟΥΣ ΕΙΔΙΚΟΥΣ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΑΠΟ ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΘΕΣΜΙΚΑ ΤΟΥΣ ΚΕΙΜΕΝΑ: 1931 ο Χάρτης της Αθήνας 1933 η Χάρτα των Αθηνών 1964 η Χάρτα της Βενετίας ΟΙ ΘΕΩΡΗΤΙΚΕΣ ΑΝΑΖΗΤΗΣΕΙΣ ΔΙΑΤΥΠΩΝΟΝΤΑΙ ΣΕ ΚΕΙΜΕΝΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΡΚΕΤΑ ΑΡΓΟΤΕΡΑ 1972 η Σύμβαση για την Παγκόσμια Κληρονομιά 1975 η Διακήρυξη του Άμστερνταμ 1985 η Σύμβαση της Γρανάδας

3 ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ -προσδιορισμός του περιεχομένου της ανάπτυξης, στα πλαίσια της βιωσιμότητας. ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ -προσδιορισμός του περιεχομένου της ανάπτυξης, στα πλαίσια της βιωσιμότητας. -αναγνώριση της πολιτιστικής -αναγνώριση της πολιτιστικής κληρονομιάς, κληρονομιάς, ως ως μη ανανεώσιμου ανθρωπογενούς πόρου, πόρου, που συγκροτεί με το φυσικό που περιβάλλον συγκροτεί αδιάσπαστη με το φυσικό ενότητα. περιβάλλον αδιάσπαστη ενότητα. ως μη ανανεώσιμου ανθρωπογενούς

4 Η ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΩΣ ΣΥΣΤΑΤΙΚΟ ΤΗΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΠΟΛΕΩΝ Κάθε πόλη συνιστά έναν εξελισσόμενο οργανισμό με ιδιαίτερη ταυτότητα, που εμπεριέχει και διαδίδει δίδ έναν ιδιαίτερο πολιτισμό, μεταβαλλόμενο στο χρόνο. Αποτελεί έκφραση και προβολή στο χώρο των οικονομικών και κοινωνικώνσχηματισμών, ώ όπως αυτοί εξελίσσονται ποσοτικά και μεταβάλλονται ποιοτικά στη χρονική δά διάρκεια. Περιλαμβάνει τις κληρονομιές της ιστορίας.

5 ΩΣ ΒΑΣΙΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΝΑΔΕΙΚΝΥΕΤΑΙ Η ανανέωση του ενδιαφέροντος για την πολιτιστική κληρονομιά, η οποία θεωρείται ως ένας «πόρος» ρ ς που πρέπει να διαφυλαχθεί, ως προς την υλική και άϋλη πλευρά του.

6 Η ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΠΟΛΕΩΝ ΒΑΣΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΚΑΙ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ Yπηρετείται από την πρόταση για μια συνεκτική πόλη (connected city, ville coherente), βασική της προϋπόθεση: η διατήρηση του πολιτιστικού πλούτου και της διαφορετικότητας, που προκύπτουν από τη μακριά της ιστορία!

7 ΒΑΣΙΚΟΙ ΛΟΓΟΙ ΠΟΥ ΚΑΝΟΥΝ ΔΗΜΟΦΙΛΕΙΣ ΤΙΣ ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΠΟΛΕΙΣ διατηρούν μια ατμόσφαιρα που παραπέμπει στην ιστορία τους διατηρούν τη ζωντάνια τους και προσφέρουν άριστες τουριστικές εγκαταστάσεις και υπηρεσίες είναι εύκολα περιηγήσιμες ρηγή συντηρούν ένα μύθο, μία φήμη και τουριστικές υπηρεσίες, συνδυάζονται με άλλους προορισμούς αναψυχής ή διακοπών ή άλλες δραστηριότητες

8 Η πολιτιστική και ιστορική κληρονομιά εξελίσσεται σε έναν από τους βασικότερους αστικούς τουριστικούς πόρους

9 ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ: Ένα ισχυρό κίνητρο τουριστικής έλξης στην Ευρώπη

10 GENOVA BARCELONA

11 Η τουριστική εικόνα. Μία νέα όψη της πόλης Παρεμβάσεις προστασίας της κληρονομιάς σε συνδυασμό με νέες χρήσεις αναψυχής και τουρισμού Οι τοπικές διοικήσεις δραστηριοποιούνται προωθώντας τις νέες δυνατότητες

12 Τα υλικά και άυλα ιστορικά στοιχεία ενεργοποιούνται ως τουριστικοί πόροι ο τουρισμός εξελίσσεται σε έναν ιδεολογικόσυμβολικό, οικονομικό παράγοντα πρωτεύουσας σημασίας για την τοπική ανάπτυξη.

13 ΜΙΑ ΙΔΙΑΤΕΡΗ ΤΥΠΟΛΟΓΙΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ο αστικός πολιτισμός να ενταχθεί ως βασικός σκοπός του χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού και να εξειδικευθεί η αντιμετώπισή του μέσα από το διαχειριστικό σχέδιο.

14 Η ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΒΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ

15 Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ Η τεκμηρίωση της ιστορικότητας Η διασφάλιση βιώσιμης αστικής ανάπτυξης

16 ΟΙ ΟΨΕΙΣ ΤΩΝ ΑΛΛΑΓΩΝ Φυσικό περιβάλλον Δομημένο περιβάλλον Χρήσεις και δομημένο περιβάλλον ρβ Αλλαγές και άυλη κληρονομιά

17 ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ Υλικές και άυλες αξίες Ποιότητα Ποσότητα Ισορροπία και συμβατότητα Χρόνος Επιστημονική μέθοδος Διεπιστημονικότητα Συνοχή Βιωσιμότητα Διακυβέρνηση

18 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ Στοιχεία να διατηρηθούν Νέες λειτουργίες Νέες αρχιτεκτονικές παρεμβάσεις δημόσιοι χώροι Εξοπλισμοί Κινητικότητα Τουρισμός Απειλές Κίνδυνοι Ενέργεια Συμμετοχή

19 ΣΧΕΔΙΟ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Καλύπτει υλικά και άυλα στοιχεία Βασίζεται σε έναν πολεοδομικό σχεδιασμό Καθορίζει μία πρόταση ανάδειξης Συνδυάζεται με ένα διαχειριστικό σχέδιο Προβλέπει διαδικασία παρακολούθησης.

20 ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ πολιτιστικές αξίες ταυτότητα ενδεχόμενες συγκρούσεις στόχοι προστασίας νομικές, καινοτομικές, διοικητικές μέθοδοι και εργαλεία δυνατότητες, αδυναμίες, ευκαιρίες, απειλές ( SWOT) στρατηγικές, τις χρονικές φάσεις και τις ιδιαίτερες δράσεις

21 ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΗΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ επιλέγει να συνδέσει την εικόνα της με το κατεξοχήν παραδοσιακό στοιχείο πολιτιστικής κληρονομιάς, την Παλιά Πόλη.

22 Η ΠΑΛΙΑ ΠΟΛΗ ΕΝΤΑΣΣΕΤΑΙ ΣΤΗ ΛΙΣΤΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ ΤΗΣ UNESCO Αφού προηγούμενα πραγματοποιεί όλους τους απαιτούμενους σχεδιασμούς Και τέλος Διαχειριστικό Σχέδιο

23

24 ΟΙ ΝΕΕΣ ΤΑΣΕΙΣ: ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΕΣ ΚΑΙ ΕΞΥΠΝΕΣ ΠΟΛΕΙΣ

25 ΟΙ ΠΟΛΕΙΣ ΣΗΜΕΡΑ : Κέντρα αποφάσεων Κέντρα οικονομικής & κοινωνικής ζωής Κέντρα πολιτισμού Κέντρα επικοινωνίας Κόμβοι μεταφορών Συγκεντρώσεις πληθυσμού

26 URBAN AUDIT 2008 : ΑΛΛΑΓΕΣ & ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΙ Αποβιομηχάνιση Αναπλάσεις- Αναβαθμίσεις Εξευγενισμός Αστικός τουρισμός Μετανάστευση Ποιότητα ζωής Περιβάλλον ρβ

27 ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΜΙΑ ΙΔΑΙΤΕΡΗ ΧΩΡΙΚΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ Πολιτιστική κληρονομιά Συμβολικό κεφάλαιο Πολιτιστική βιομηχανία Δημιουργική οικονομία

28 ΠΟΛΕΙΣ- ΚΕΝΤΡΑ: ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ,ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ, ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ Πράσινη ηββ βίβλος 1990 Σχέδιο Ανάπτυξης Κοινοτικού Χώρου 1997 Χάρτα Λειψίας 2007 Territorial Agenda 2020

29 ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ: ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ

30 Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ έχει τις ρίζες της στην ατομική δημιουργικότητα, τις ικανότητες και το ταλέντο και παρουσιάζει μια δυναμική για πλούτο και απασχόληση μέσα από την παραγωγή και εκμετάλλευση πνευματικής εργασία UNESCO

31 Η ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ συνδυάζει τη δημιουργία,, την παραγωγή γή και την εμπορευματοποίηση άυλης εργασίας πολιτιστικής φύσης, το αντικείμενο της οποίας συνήθως προστατεύεται από κανόνες πνευματικών δικαιωμάτων και μπορεί να πάρει τη μορφή αγαθού ή υπηρεσίας UNESCO

32 ΤΟ ΣΥΜΒΟΛΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ αφορά: στην αναζωογόνηση των παραδοσιακών, παραγωγικών μεταποιητικών συστημάτων, με βάση την ποιότητα στους νέους ανεπτυγμένους τεχνολογικά, ηλεκτρονικά τομείς.

33 ΟΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΕΣ ΠΟΛΕΙΣ

34 ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Στροφή προς οικονομίες "έντασης γνώσης" και συμβολική οικονομία Αναπτυσσόμενες δημιουργικές βιομηχανίες Οργάνωση 'χωρικών θυλάκων' (clusters) και διαμόρφωση οικονομιών κλίμακας

35 ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ Αίσθημα ασφάλειας Ίσες ευκαιρίες Σεβασμός διαφορετικότητας Υψηλό μορφωτικό επιπέδο Η τοπική ιδιαιτερότητα ενδυναμώνεται από το παγκόσμιο

36 ΣΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ Κατεύθυνση προς τον πολιτισμό Πολιτιστικές βιομηχανίες: πυρήνας δημιουργικών βιομηχανιών Η αρχιτεκτονική κληρονομιά βάση του οράματος της πόλης

37 ΣΤΗΝ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑ Δημόσιοι χώροι προσβάσιμοι σε όλους Προβολή δημόσιου χώρου μέσα από πολιτιστικά δρώμενα Αξιοποίηση καινοτόμου σχεδιασμού για την ανάδειξη της αστικής μορφολογίας

38 ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΚΑΙ ΧΑΡΑΞΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ Δράση φορέων και χάραξη συγκεκριμένης πολιτικής Δημόσιος τομέας σε άμεση συνεργασία με τον ιδιωτικό Ενημέρωση στελεχών Δικτύωση Συμμετοχικός σχεδιασμός

39 ΟΙ ΕΞΥΠΝΕΣ ΠΟΛΕΙΣ Η κοινοτική πρωτοβουλία τις έξυπνες πόλεις (Smart Cities and Communities Initiative) ξεκίνησε το 2011 και αρχικά περιέλαβε δύο τομείς : μεταφορές ενέργεια Με την εταιρική σχέση των έξυπνων πόλεων η ΕΕ επιχειρεί να συμβάλει στη δημιουργία στρατηγικών εταιρικών σχέσεων μεταξύ βιομηχανιών και ευρωπαϊκών πόλεων, προκειμένου να διαμορφώσει και να αναπτύξει τα αστικά συστήματα και τις υποδομές του αύριο.

40 Η ΕΕ έχει πολλά χρόνια οι προσπάθειες αυτές συγκλίνουν για να δημιουργήσουν ουν ένα "νέο τρόπο σκέψης" σε όλους τους τομείς εμπειρίας στην προώθηση και την υλοποίηση αστικών έργων στους τομείς της τεχνολογίας των μεταφορών, της ενέργειας, και των πληροφοριών

41 Τομείς που χαρακτηρίζουν τις έξυπνες πόλεις Αστικές αναπλάσεις υποβαθμισμένων περιοχών Το ενεργειακό ζήτημα Πράσινες μεταφορές Διαχείριση απορριμμάτων Το νερό και η διαχείριση του Σύγχρονη τοπική διακυβέρνηση Ψηφιακές τεχνολογίες

42 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Parkinson M., Biankini F., Cultural policy and urban regeneration. Manchester: University Press.Parkinson Parkinson, Landry C., The Creative City: A Toolkit for Urban Innovators. Earthscan / Kogan Page ICOMOS-CIVVIH Charter on the conservation of historic towns, Χάρτα ιστορικών πόλεων,washington 1987, και The Valletta Principles for the Safeguarding and Management of Historic Cities, Towns and Urban Areas, Paris Parkinson M., Biankini i F., Cultural lpolicy and urban regeneration. Manchester: University i Press.Parkinson, and Landry C., The Creative City: A Toolkit for Urban Innovators. Earthscan / Kogan Page Landry C., The Creative City: A Toolkit for Urban Innovators. Earthscan / Kogan Page Florida R., Cities and the creative class. Routledge.. Τοπικές τεχνογνωσίες και συναφείς δραστηριότητες ως μηχανισμοί διαμόρφωσης σύγχρονων αστικών τοπίων στο συλλογικό τόμο Τα νέα αστικά τοπία και η ελληνική πόλη (επιμ.άσπα Γοσποδίνη, Ηλίας Μπεριάτος), Εκδόσεις ΚΡΙΤΙΚΗ, Αθήνα 2006, σελ , 166, Unesco: The creative cities network a global platform for local Endeavour Avgerinou Kolonias, S., From the Valletta Principles towards the safeguarding and management of historic i cities, towns and urban areas, in ICOMOS CIVVIH: The Valetta Principles i for the Safequarding and Management of Historic Cities, Towns and Urban Areas (adopted by the 17 th ICOMOS General Assembly on 28 November 2011), UNESCO, 2012,Recommendation on the Historic Urban Landscape, including a glossary of definitions (

43