ΙΣΤ1.2 Η Επανάσταση του Ένα δύσκολο εγχείρημα μιας περίπλοκης κοινωνίας. Τα δύσκολα βήματα ενός πεισματικού αγώνα Β':

Transcript

1 ΙΣΤ1.2 Η Επανάσταση του Ένα δύσκολο εγχείρημα μιας περίπλοκης 5 η Εβδομάδα Τα δύσκολα βήματα ενός πεισματικού αγώνα Β': Διδάσκουσα: Μαρία Ευθυμίου

2 2 Περιεχόμενα 5: : Τα δύσκολα βήματα ενός πεισματικού αγώνα 4 5.1: : Ο εμφύλιος πόλεμος προ των πυλών : Ο Κολοκοτρώνης μετά τα Δερβενάκια και πριν την επερχόμενη Εθνοσυνέλευση : Ο Θ. Κολοκοτρώνης σχηματίζει φατρία : Κατάληψη της Ακροκορίνθου και η τύχη του Κιαμίλ Μπέη : Αντεγκλήσεις και συγκρούσεις. Η Εθνοσυνέλευση του Άστρους και οι αποφάσεις της : Η σύνθεση της Κυβέρνησης, όπως ψηφίστηκε στο Άστρος. Πραξικόπημα του Κολοκοτρώνη. Δύο κυβερνήσεις" : Οι Έλληνες στη δίνη των εμφυλίων : Η Πελοπόννησος διηρημένη σε δύο στρατόπεδα : Ο εμφύλιος συνεχίζεται. Οι Ρουμελιώτες ρημάζουν την Πελοπόννησο : Ο Ibrahim της Αιγύπτου προχωρά, ενώ οι Έλληνες ζουν τις συνέπειες του εμφυλίου : : Δύο γεγονότα διαφορετικού συμβολισμού και σημασίας : Η "Αίτηση προστασίας" : Η "εκστρατεία του Λιβάνου" : : Από την Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας στην ήττα στο Φάληρο : Η Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας : Η Β Πολιορκία του Μεσολογγίου : Η πολιορκία του Μεσολογγίου μέσα από εκείνους που την έζησαν : Πολιορκία των Αθηνών και θάνατος του Καραϊσκάκη : Η Διεθνής Διπλωματία και το ελληνικό ζήτημα : Η Διεθνής Διπλωματία και η ελληνική υπόθεση μέχρι το : Ο Canning και η αλλαγή της στάσης της Αγγλίας πυροδοτεί τις διπλωματικές εξελίξεις : Η Ναυμαχία του Ναυαρίνου. Η εκστρατεία του γαλλικού σώματος υπό τον Μαιζόν. Η Ελλάδα ανεξάρτητο κράτος. 39

3 3 Περιεχόμενα βίντεο (Κάνοντας κλικ σε κάθε σύνδεσμο παρακάτω, παρακολουθείτε το αντίστοιχο βίντεο) 5: Τα δύσκολα βήματα ενός πεισματικού αγώνα Β': : : Ο εμφύλιος πόλεμος προ των πυλών 5.1.1: Ο Κολοκοτρώνης μετά τα Δερβενάκια και πριν την επερχόμενη Εθνοσυνέλευση 5.1.2: Ο Θ. Κολοκοτρώνης σχηματίζει φατρία 5.1.3: Κατάληψη της Ακροκορίνθου και η τύχη του Κιαμίλ Μπέη 5.1.4: Αντεγκλήσεις και συγκρούσεις. Η Εθνοσυνέλευση του Άστρους και οι αποφάσεις της 5.1.5: Η σύνθεση της Κυβέρνησης, όπως ψηφίστηκε στο Άστρος. 5.2: Οι Έλληνες στη δίνη των εμφυλίων 5.2.1: Η Πελοπόννησος διηρημένη σε δύο στρατόπεδα 5.2.2: Ο εμφύλιος συνεχίζεται. Οι Ρουμελιώτες ρημάζουν την Πελοπόννησο 5.2.3: Ο Ibrahim της Αιγύπτου προχωρά, ενώ οι Έλληνες ζουν τις συνέπειες του εμφυλίου 5.3: : Δύο γεγονότα διαφορετικού συμβολισμού και σημασίας 5.3.1: Η "Αίτηση προστασίας" 5.3.2: Η "εκστρατεία του Λιβάνου" 5.4: : Από την Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας στην ήττα στο Φάληρο 5.4.1: Η Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας 5.4.2: Η Β Πολιορκία του Μεσολογγίου 5.4.3: Η πολιορκία του Μεσολογγίου μέσα από εκείνους που την έζησαν 5.4.4: Πολιορκία των Αθηνών και θάνατος του Καραϊσκάκη 5.5: Η Διεθνής Διπλωματία και το ελληνικό ζήτημα 5.5.1: Η Διεθνής Διπλωματία και η ελληνική υπόθεση μέχρι το : Ο Canning και η αλλαγή της στάσης της Αγγλίας πυροδοτεί τις διπλωματικές εξελίξεις 5.5.3: Η Ναυμαχία του Ναυαρίνου. Η εκστρατεία του γαλλικού σώματος υπό τον Μαιζόν. Η Ελλάδα ανεξάρτητο κράτος

4 4 Η Επανάσταση του Ένα δύσκολο εγχείρημα μιας περίπλοκης Πόλεμος της Ανεξαρτησίας- Επανάσταση: Προσεγγίσεις και ερμηνείες 5: Τα δύσκολα βήματα ενός πεισματικού αγώνα Β': : : Ο εμφύλιος πόλεμος προ των πυλών 5.1.1: Ο Κολοκοτρώνης μετά τα Δερβενάκια και πριν την επερχόμενη Εθνοσυνέλευση. (8 ) Απομαγνητοφώνηση: Irik Η Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου είχε λήξει τον Ιανουάριο του 1822 και είχε συμφωνηθεί ότι η επόμενη εθνοσυνέλευση θα γίνει σε ένα χρόνο. Επομένως, μέσα στο 1822 όλες οι εξελίξεις των πραγμάτων παίρνουν διαστάσεις, διότι δεν είναι μακριά η επόμενη συνάντηση, η οποία θα γίνει τελικά στο Άστρος της Κυνουρίας και αυτό εντείνει τις πολιτικές αντιμαχίες και τις διαδικασίες των ισορροπιών. Τι έχει συμβεί; Μέσα στο 1822 μπορεί το κύρος του Μαυροκορδάτου, άρα και του Εκτελεστικού, να κερδήθηκε, να κρατήθηκε, όμως στην διάρκεια της πορείας του Δράμαλη στην Πελοπόννησο, και ενόσω ο Δράμαλης είχε τη μία νίκη μετά την άλλη και σάρωνε κατά το διάβα του, πριν ανασταλεί η εξέλιξη αυτή από τον Κολοκοτρώνη, τα μέλη της κυβερνήσεως που υπήρχαν, που δρούσαν στην Πελοπόννησο τρομοκρατούνται, εγκαταλείπουν την Πελοπόννησο, μπαίνουν σε πλοία υδραίικα και φεύγουν απ αυτήν, εξ αυτού χάνουν το κύρος τους, χάνει το κύρος της η κεντρική εξουσία. Και, καθώς ο Κολοκοτρώνης έχει νικήσει τον Δράμαλη, θυμίζω ότι στην Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου ο Κολοκοτρώνης δεν παρέστη, από προσωπική του επιλογή ούτε ο Οδυσσέας Ανδρούτσος ούτε ο Δημήτριος Υψηλάντης. [Ένθετη σημείωση, 02:11: Η εκλογή των παραστατών εξάλλου, για την Α Εθνοσυνέλευση, δεν είχε κανονικότητα και αντιπροσωπευτικότητα.] Ο Κολοκοτρώνης τώρα, μέσα στο 1822, έχει κερδίσει περισσότερο από κάθε άλλον κύρος και δύναμη. Αισθάνεται τώρα ότι στην Πελοπόννησο εκείνος έχει μεγάλη δύναμη. Και, ως φαίνεται, ο Κολοκοτρώνης το 1822 αποφασίζει να δοκιμάσει τις δυνάμεις του στο να γίνει ο κύριος της Πελοποννήσου και του ελληνικού εγχειρήματος γενικά. Το προσπάθησε με διάφορους τρόπους. Οι αντίπαλοί του τον κατηγόρησαν, και ως φαίνεται πρέπει να ήταν στο μυαλό του, ότι θέλει να δημιουργήσει Governo militare [Ένθετη σημείωση, 03:14], δηλαδή να πάρει στα χέρια του, με τη δύναμη των ενόπλων πλέον που είχε και τα πολιτικά και τα στρατιωτικά πράγματα. Και πρέπει να πούμε στο σημείο αυτό ότι αν ο

5 5 Κολοκοτρώνης είχε πετύχει στις κινήσεις που έκανε, αν τις έκανε περισσότερο σοφά, αν είχε ζυγίσει τα πράγματα με άλλο τρόπο, αν δεν έκανε τόσο άτσαλες και άστοχες κινήσεις, είχε ο άνθρωπος αυτός όλες τις προδιαγραφές για να γίνει ο αρχηγός της Ελληνικής Επανάστασης. Η Ελληνική Επανάσταση χρειαζότανε έναν αρχηγό. Αυτό της έλειψε, το είπαμε σε προηγούμενα σημεία. Όμως, δεν το πέτυχε. Και όχι μόνο δεν το πέτυχε, αλλά δεν το πέτυχε με τέτοιο τρόπο ώστε πυροδότησε δύο κύκλους εμφυλίων πολέμων, στους οποίους και πρωταγωνίστησε. Και αυτό του το χρεώνει η βιβλιογραφία, χωρίς πάντοτε να ξεχνάει κανείς ότι, έτσι κι αλλιώς, ο άνθρωπος αυτός υπήρξε πολύτιμος σε πολλές φάσεις της Επανάστασης, αλλά στα πολιτικά του πράγματα υπήρξαν φορές που έβλαψε βαρύτατα τον Αγώνα. Ο Κολοκοτρώνης μετά τη μεγάλη του νίκη στα Δερβενάκια σκέφτεται, αλλάζει πορεία. Μέχρι τα Δερβενάκια είχε μέτωπο με τους προύχοντες της Πελοποννήσου. Όμως μετά τα Δερβενάκια αρχίζει να συναλλάσσεται με ένα τμήμα των προυχόντων της Πελοποννήσου και με την Πελοποννησιακή Γερουσία. Διότι στο σημείο αυτό πρέπει να πούμε ένα ενδιαφέρον κομμάτι των πραγμάτων, ένα ενδιαφέρον σημείο των πραγμάτων, ότι η Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου δεν πήρε απόφαση να διαλυθούν τα τοπικά πολιτικά σχήματα, που ποια ήταν; Η Πελοποννησιακή Γερουσία και τα δύο σχήματα στη Δυτική και στην Ανατολική Στερεά Ελλάδα. Επομένως, δημιουργήθηκε μια κεντρική κυβέρνηση αλλά παραλλήλως, κι αυτό είναι σχιζοφρενές, συνέχιζαν να υπάρχουν αυτά τα σχήματα, τα τρία τουλάχιστον, τα οποία ήταν σημαντικά. Το σχήμα του Μαυροκορδάτου στη Δυτική Στερεά δεν είχε πρόβλημα, διότι το έλεγχε εξ αρχής ο Μαυροκορδάτος, ο ίδιος ήταν και η κεντρική διοίκηση, επομένως έλεγχε τα πράγματα και δεν υπήρχε περίπτωση η Δυτική Στερεά να δημιουργήσει πρόβλημα στην κεντρική κυβέρνηση. Αλλά στην Ανατολική Στερεά και στην Πελοπόννησο η συνέχιση της ύπαρξης και λειτουργίας της Πελοποννησιακής Γερουσίας δημιουργούσε ακόμη ένα σκέλος χάους, το οποίο θα έπρεπε να είχε εκλείψει, και βέβαια αυτό, όπως είπαμε και αλλού, δημιουργεί μεγάλες δυσαρέσκειες στην περίπτωση των Υδραίων, οι οποίοι ξέρουν ότι είναι εκείνοι που διασώζουν πολλά πράγματα στην Επανάσταση με τον στόλο τους, ξέρουν το ειδικό τους βάρος και το θυμίζουν αυτό το πράγμα και δικαίως, γιατί ήταν πολύτιμοι πραγματικά και δεύτερον διότι οι Υδραίοι ξοδεύουν πάρα πολλά χρήματα, οι Υδραίοι εφοπλιστές, οι οποίοι και φιλοδοξούν ότι κάποια στιγμή θα αποζημιωθούν γι αυτά με κτήματα στην Πελοπόννησο, με τμήματα της Εθνικής Γης που είναι θέμα που επίσης θα μας απασχολήσει σε λίγο.

6 : Ο Θ. Κολοκοτρώνης σχηματίζει φατρία (7 ) Απομαγνητοφώνηση: Elvira Ο Θεόδωρος, λοιπόν, Κολοκοτρώνης, μετά τη νίκη του στα Δερβενάκια, προσεγγίζει προκρίτους της Πελοποννήσου και συνδυάζεται πλέον με την Πελοποννησιακή Γερουσία, στην οποία και στην πραγματικότητα επιθυμεί να κυριαρχήσει, ούτως ώστε, χρησιμοποιώντας την Πελοποννησιακή Γερουσία και το δικό του κύρος ως στρατιωτικού να είναι πλέον ο αδιαφιλονίκητος κυβερνήτης -αν θέλουμε- της Ελλάδος προφανώς, αυτός θα ήταν ο στόχος του. Για να επιτύχει τον στόχο του προσεγγίζει την οικογένεια στην οποία υπήρξε κάποτε κάπος, αλλά με την οποία είχε πολύ μεγάλες αντιθέσεις πριν λίγο, την οικογένεια Δεληγιάννη. Το αποτέλεσμα αυτής της προσέγγισης ήταν όχι μόνο να συμμαχήσει με την οικογένεια αυτή (αλλά) και με άλλες οικογένειες οι οποίες περιφερειακά συμμαχούσαν έτσι κι αλλιώς με την οικογένεια Δεληγιάννη έτσι συμμαχεί με τη φατρία Δεληγιάννη, με την δύναμη Δεληγιάννη, αλλά παντρεύει και τον γιο του, τον μικρό του γιο τον Κολίνο που ήταν 9 ετών, με την κόρη των Δεληγιανναίων, που ήταν επίσης σε αντίστοιχη ηλικία. Δηλαδή, είναι φανερό ότι ο γάμος τι γάμος είναι αυτός; ήταν τελείως κίνηση στρατηγικής, για να ενωθούν δύο οικογένειες οι οποίες μέχρι τότε έμοιαζαν εχθρικές, παράταιρες κλπ. Επίσης, συντάσσεται με τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη ο Οδυσσέας Ανδρούτσος. Ο Οδυσσέας Ανδρούτσος, γιατί; Διότι ο Οδυσσέας ήταν αντίθετος με τις πολιτικές κινήσεις που είχαν γίνει στην Ανατολική Στερεά και τον Νέγρη, και τη δημιουργία της Ανατολικής Χέρσου Ελλάδας κ.λπ., τα οποία και υπονόμευε συνεχώς. Ο δε Ιωάννης Κωλέττης, ο οποίος είχε γίνει μινίστρος των Εσωτερικών στην Επίδαυρο, θεώρησε καλή ευκαιρία, μετά το γεγονός ότι πέρασε ο Δράμαλης από την Ανατολική Στερεά και οι αρματολοί της Ανατολικής Στερεάς δεν μπόρεσαν να τον αναχαιτίσουν και, όπως είπαμε, εκείνος που είχε την μεγαλύτερη δύναμη στην Ανατολική Στερεά ήταν ο Οδυσσέας λόγω του Χανιού της Γραβιάς, θεώρησε ότι είναι ευκαιρία να στείλει έτσι είχε εξάλλου αποφασιστεί και στην Επίδαυρο να σταλούν διοικητικά στελέχη στις διάφορες επαρχίες. Έστειλε, λοιπόν, δύο άτομα τα οποία εκ μέρους της Διοικήσεως, της κεντρικής πλέον κυβέρνησης του επαναστατημένου χώρου, στάλθηκαν από τον Κωλέττη στην Ανατολική Στερεά, για να βοηθήσουν στη διοίκηση των διαφόρων πτυχών της Ανατολικής Στερεάς σε συνδυασμό με την κεντρική κυβέρνηση. Κι ο Οδυσσέας Ανδρούτσος θεώρησε καλό να τους δολοφονήσει ταχύτατα, [Ένθετη σημείωση, 03:36: ο Οδ. Ανδρούτσος δολοφόνησε τους εκπροσώπους της Κυβέρνησης Αλ. Νούτσο και Χρ. Παλάσκα στα τέλη Μαΐου 1822] ούτως ώστε να εξαλείψει κάθε περίπτωση η Ανατολική Στερεά να ενταχθεί σε οποιοδήποτε κεντρικό κλίμα διοίκησης. Εξ αυτού υπήρξε μεγάλη δυσαρέσκεια και κατακραυγή εναντίον του και είναι αυτό που ώθησε τον Οδυσσέα Ανδρούτσο στην προδοσία, στα «καπάκια» και στην προδοσία. Ο Οδυσσέας Ανδρούτσος πέθανε-σκοτώθηκε, δολοφονήθηκε, όπως είπαμε- με το στίγμα τελικά του προδότη. [Ένθετη σημείωση, 04:09: Ο Οδ. Ανδρούτσος δολοφονήθηκε, τελικά,

7 7 από τον Γκούρα τον Ιούνιο του 1825]. Κι αυτός δήλωνε πικραμένος, διότι τον κατηγορούσαν για προδότη, όπως κι ο Βαρνακιώτης, αλλά στην περίπτωσή του θα σας θυμίσω ότι κι ο Βαρνακιώτης μέχρι τέλους έμεινε εκτός πλέον κ.λπ. στη Δυτική Στερεά ο Οδυσσέας Ανδρούτσος, ήρθαν έτσι τα πράγματα, δολοφόνησε τους εκπροσώπους της διοίκησης στην Ανατολική Στερεά, δηλαδή υπέπεσε σε βαρύτατο διπλό αδίκημα κι αυτό θα φέρει το τέλος του μετά το Στη φάση του 1822, επειδή είναι ο Οδυσσέας δυσαρεστημένος για τις εξελίξεις κι έχει έρθει σε σύγκρουση με την κεντρική κυβέρνηση, συνταυτίζεται με τον Κολοκοτρώνη και γίνεται τμήμα της φατρίας του Κολοκοτρώνη. Επίσης, στην φατρία του Κολοκοτρώνη μετέχει, όπως είπαμε, και ο Δεληγιάννης και βέβαια και κάποιοι άλλοι οπλαρχηγοί της Ανατολικής Στερεάς που είναι στον έλεγχο του Οδυσσέα Ανδρούτσου ακόμη σε εκείνη τη φάση. Έτσι ο Κολοκοτρώνης δημιουργεί μια φατρία, σταδιακά, στο 1822, η οποία είναι και υπερπελοποννησιακή. Βέβαια το γεγονός ότι ο Ανδρούτσος θα καταπέσει, θα τον βλάψει στους στόχους του τον Κολοκοτρώνη και θα είναι ίσως ένας από τους λόγους που δεν μπόρεσε να πετύχει τα σχέδιά του. Πάντως σ αυτή τη φάση είναι μαζί με τον Οδυσσέα Ανδρούτσο. Και ο Κολοκοτρώνης τώρα, καθώς πλησιάζει ο χρόνος για να γίνει η επόμενη συνέλευση, εθνοσυνέλευση, - επρόκειτο να (γίνει), είχε οριστεί να ξεκινήσει στις 31 Δεκεμβρίου του 1822 από την Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου-, πιέζει να γίνει η εθνοσυνέλευση στο Ναύπλιο, διότι φρούραρχος του Ναυπλίου ήταν ο γιος του ο Πάνος Κολοκοτρώνης. Οι υπόλοιποι όμως που αισθάνονται ότι ο Κολοκοτρώνης το θέλει για να γίνει η εθνοσυνέλευση στον δικό του τόπο, όπου θα βρίσκονται οι ένοπλοι οι δικοί του και οι ένοπλοι του γιου του σε ένα φρούριο που στην ουσία μοιάζει να το θεωρεί δικό του, ανθίστανται -όσοι δεν θέλουν ο Κολοκοτρώνης να γίνει ο απόλυτος άρχων των πραγμάτωνκαι η συντριπτική πλειοψηφία πιέζει να μη γίνει στο Ναύπλιο και πετυχαίνει να γίνει στο Άστρος της Κυνουρίας. Οι νησιώτες δε, διαμηνύουν ότι θα γίνει οπωσδήποτε, στην νέα μας εθνοσυνέλευση θα αποφασιστεί οπωσδήποτε η διάλυση της Πελοποννησιακής Γερουσίας, αλλιώς θα αποσύρουμε τον στόλο μας και κάνετε μόνοι σας ζάφτι, όπως έλεγαν την εποχή εκείνη : Κατάληψη της Ακροκορίνθου και η τύχη του Κιαμίλ Μπέη. (13 ) Απομαγνητοφώνηση: Alexiainwales Και άλλες βαριές εξελίξεις που συνέβησαν μετά την Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου θα συμβάλουν στην επιβάρυνση του κλίματος που θα μετατρέψουν την Εθνοσυνέλευση του Άστρους σε πυριτιδαποθήκη. Η Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου διαλύθηκε στις 15 Ιανουαρίου του 1822 και όρισε έδρα της προσωρινή την Κόρινθο. Στην πραγματικότητα η πρώτη πρωτεύουσα της νέας Ελλάδος, με μια έτσι ελεύθερη απόδοση, είναι η Κόρινθος, διότι εκεί τοποθετήθηκε η έδρα της προσωρινής κυβερνήσεως, γιατί ελπίζανε ότι θα καταληφθεί η Ακροκόρινθος, την οποία πολιορκούσαν και θα έλθουν στα χέρια της

8 8 κυβέρνησης τα πλούτη του πιο σπουδαίου μπέη της Πελοποννήσου, μετά τον πασά, του Κιαμίλ μπέη της Κορινθίας, ο οποίος είχε την φήμη του πιο πλούσιου Τούρκου όλης της Πελοποννήσου. Αυτή η φήμη είχε πάρει διαστάσεις τρέλας και από την έναρξη της Επανάστασης του 1821 ο μέσος Πελοποννήσιος και ο μέσος Έλληνας ονειρευόταν την ώρα που θα μπει στα παλάτια του Κιαμίλ μπέη για να τον λεηλατήσει, διότι όλοι πίστευαν ότι εκεί υπάρχουν τα άπειρα πλούτη. Δεν είναι βέβαιο ότι ήταν τόσο πλούσιος ο Κιαμίλ μπέης, οπωσδήποτε όμως ήταν πλούσιος, ήταν δε ο Κιαμίλ μπέης μια προσωπικότητα που όλοι οι Έλληνες, και πριν την Επανάσταση και κατά την Επανάσταση, όσο έζησε, σέβονταν. Ο ίδιος σαν άτομο φαίνεται ότι εξέπεμπε κύρος και σεβασμό και ήταν άνθρωπος χαμηλών τόνων και είχε μια σοφία, ως φαίνεται, στην προσέγγιση των πραγμάτων, κάτι το οποίο φάνηκε και στα όσα βαρύτατα του συνέβησαν όταν οι Έλληνες κυρίευσαν την Ακροκόρινθο και κατέλαβαν την Κόρινθο. Πριν όμως καταληφθεί η Ακροκόρινθος, είχε καταληφθεί η Κόρινθος, είχε συλληφθεί ο Κιαμίλ μπέης αιχμάλωτος και οι Έλληνες που τον είχαν συλλάβει προσπαθούσαν να του αποσπάσουν την ομολογία για το πού βρίσκονται τα πλούτη του, διότι όλοι πίστευαν ότι τα είχε κρυμμένα σε διάφορα σημεία. Για να του αποσπάσουν την ομολογία πού είναι τα πλούτη του, σκότωσαν μπροστά του, με φρικτό τρόπο, 13 στελέχη του περιβάλλοντός του και ο Κιαμίλ μπέης είδε όλες αυτές τις φοβερές σκηνές με μεγάλη αξιοπρέπεια και μόνο ένα δάκρυ κύλησε από τα μάτια του, δηλαδή επρόκειτο για ένα άτομο που είχε έλεγχο του εαυτού του. Τελικά η Ακροκόρινθος παραδόθηκε από έλλειψη τροφής και μέσα στην Ακροκόρινθο βρέθηκαν κοσμήματα και τιμαλφή μεγάλης αξίας που προφανώς είχαν μεταφέρει εκεί Τούρκοι της Κορίνθου για να ασφαλιστούν, ελπίζοντας ότι δεν θα πέσει η Ακροκόρινθος*. Αυτά βρέθηκαν, και ο Πανούτσος Νοταράς, ο οποίος ήταν υπουργός των Οικονομικών, φρόντισε να τοποθετηθούν σε κιβώτια με ασφάλεια και να σταλούν στην Ύδρα [Ένθετη σημείωση, 04:18: τα χρήματα παραδόθηκαν στα ναυτικά νησιά, γενικώς, για τις ανάγκες του στόλου] προκειμένου να τροφοδοτηθεί ο στόλος για τις επόμενες δράσεις του. Σ αυτό το σημείο, δηλαδή, μοιάζει να λειτουργεί μια κάποιου τύπου κρατική μηχανή, ο δε Πανούτσος Νοταράς ανήκει στην οικογένεια των Νοταράδων οι οποίοι ήταν οι μεγάλοι άρχοντες της Κορίνθου, των χριστιανών της περιοχής της Κορινθίας, της ορεινής Κορινθίας, άρα δρα στα νερά του κατά κάποιο τρόπο. Όμως η παράδοση της Ακροκορίνθου έγινε με όρους τους οποίους ο ίδιος ο Δημήτριος Υψηλάντης ήταν εκείνος ο οποίος τους υπέγραψε και δέχθηκε και ο Υψηλάντης διαβεβαίωσε ότι πρόκειται να τηρηθούν. Και όμως, όταν βγήκαν τα γυναικόπαιδα μέσα από την Ακροκόρινθο που είχαν κλειστεί και πέρασαν απέναντι στο Λουτράκι, τους περίμεναν ένοπλοι Έλληνες οι οποίοι και τους κατέσφαξαν, τους καταλήστεψαν και ο Υψηλάντης βρέθηκε πάλι στο κρεββάτι άρρωστος από την φρίκη του για το γεγονός ότι για άλλη μία φορά δεν μπόρεσε να αποτρέψει τέτοια φριχτά γεγονότα τα οποία αισθανόταν ότι βλάπτουν τον Αγώνα, βλάπτουν τον ίδιο,

9 9 βλάπτουν την ανθρώπινη υπόσταση. Ο Υψηλάντης ήταν άνθρωπος, τέλος πάντων, υψηλών απαιτήσεων στα ηθικά ζητήματα. Εν πάση περιπτώσει, τόσο θλιμμένος ήταν ο Υψηλάντης ώστε έφυγε προς την Στερεά Ελλάδα, διότι δεν ήθελε πλέον να δει τι θα γίνει με τον Κιαμίλ μπέη. Η αλήθεια είναι ότι το τέλος του Κιαμίλ μπέη ήταν βαρύ, παρότι για μήνες οι Έλληνες τον είχαν στα χέρια τους και δεν τον έβλαπταν, περιμένοντας ότι κάποια στιγμή ο Κιαμίλ με διάφορες πλευρές θα πει πού είναι τα πλούτη του. Εκείνος έλεγε ότι «δεν έχω άλλα να σας δώσω» ή κρατούσε σιβυλλική στάση διότι υπερασπιζόταν, ως φαίνεται, και την προσωπική του αξιοπρέπεια. Τελικά δεν μπόρεσε να ολοκληρώσει το πράγμα, διότι η κυβέρνηση διέταξε τον Γιατράκο, τον Μανιάτη Γιατράκο που φύλαγε τον Καμίλ μπέη, να της δώσει τον αιχμάλωτο Κιαμίλ. Ο Γιατράκος απαντά στην κυβέρνηση ότι «εγώ δεν τον αφήνω τον Κιαμίλ μπέη από την δικαιοδοσία μου παρά εάν μου δώσετε το ⅕ της περιουσίας του» (του Κιαμίλ), δηλαδή εκβιάζει την κυβέρνηση καθαρά. Η κυβέρνηση με έγγραφό της του απαντά ότι πρέπει να παραδώσει τον Κιαμίλ και τι πράγματα είναι αυτά, εκείνος επιμένει, και τελικά η κυβέρνηση υποχωρεί και του λέει ότι μπορεί να κρατήσει το 1/10 της περιουσίας του Κιαμίλ που «θα» έπαιρνε κανείς, αλλά εδώ φαίνεται ήδη κατά πόσο αδύναμη ήταν η κυβέρνηση που ήταν εκτεθειμένη στα παζάρια ληστρικών ατόμων, δεν μπορούσε δηλαδή να υπερασπιστεί το κύρος της. Τελικά ο Κιαμίλ κλείστηκε στην Ακροκόρινθο και δολοφονήθηκε προληπτικά όταν ο Δράμαλης περνούσε τον Ισθμό και ήταν βέβαιο ότι θα κατελάμβανε την Ακροκόρινθο. Δολοφονήθηκε για να μην βρεθεί ζωντανός ο Κιαμίλ και συνενωθεί με τον Δράμαλη. Αυτή η ιστορία με τον Κιαμίλ μπέη έπαιξε βαρύτατο ρόλο στα πράγματα επίσης. Παρόλα αυτά η κυβέρνηση, πρέπει να πούμε, ότι προσπάθησε να αποκαταστήσει την κατεστραμμένη Κόρινθο, ο δε Μαυροκορδάτος, ο οποίος έμαθε για τα τεκταινόμενα στην Κόρινθο, είχε κινηθεί όπως είπαμε προς την Δυτική Ελλάδα, εξέδωσε έγγραφο με το οποίο ειδοποιούσε ότι καταργείται η δουλεία, ότι με την Επανάστασή μας έχουμε καταργήσει την δουλεία και διεμήνυε και εκτός και εντός του ελληνικού χώρου ότι δεν μπορεί κάποιος να συλλαμβάνει αιχμαλώτους και να τους χρησιμοποιεί ως δούλους, ότι οι αιχμάλωτοι πρέπει να αντιμετωπίζονται πολιτισμένα. Όμως τέτοιου τύπου κηρύγματα για τους άτακτους δεν είχαν ισχύ και το πράγμα συνεχίστηκε στην Επανάσταση, πολλοί αιχμάλωτοι γίνονταν δούλοι και επίσης πολλές γυναίκες βρίσκονταν σε ερωτική δουλεία, πράγματα (καταστάσεις) οι οποίες βάραιναν βαριά πάνω στα πράγματα. Τώρα, έτσι όπως εξελίχθηκαν τα πράγματα, ήταν φανερό ότι θα υπήρχε επιτακτική ανάγκη δανείου. Το πράγμα είχε φανεί και στην Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου που είχε στείλει μια αντιπροσωπία στα γερμανικά κρατίδια -δεν υπήρχε τότε Γερμανία- για να ζητήσουν βοήθεια για τον Αγώνα. Τώρα, επειδή φαίνεται ότι δεν υπάρχουν πλέον χρήματα, έτσι όπως είχαν εξελιχθεί τα πράγματα, η κυβέρνηση στην πράξη βρίσκεται σε χρεοκοπία από

10 10 την Επίδαυρο και προσπαθεί να συνάψει δάνειο. Το να συναφθεί δάνειο ήταν κάτι πολύ δύσκολο διότι, ποιος θα δάνειζε σε μία τέτοια κατάσταση και τι ήταν αυτό που θα δάνειζε. Ακόμη η Επανάσταση θεωρούνταν από τις δυνάμεις του εξωτερικού σαν μία ρευστή δράση κάποιων που δεν ξέρουμε ακριβώς τι θέλουν. Οι Οθωμανοί παρουσίαζαν τους Έλληνες σαν μία συμμορία απλώς ληστών και δολοφόνων. Ποιος θα έδινε χρήματα; Το δάνειο είναι μία επιχειρηματική δράση: σου δίνω χρήματα για να μου τα επιστρέψεις, με κάποιο τόκο, σε ένα χρόνο που θα συμφωνήσουμε. Δεν είναι κάτι άλλο. Ποιος θα έδινε λοιπόν χρήματα; Στέλνεται μια αντιπροσωπία στο Λιβόρνο, μέσω ενός εμπόρου των Ιωαννίνων που ζει στο Λιβόρνο, προσπαθώντας να αποσπάσουν δάνειο, να κερδίσουν δάνειο από επιχειρηματίες του Λιβόρνου. Αυτό αποτυγχάνει. Άλλη μία ομάδα στέλνεται στη Ζυρίχη που και πάλι δεν έχει μεγάλα αποτελέσματα. Έτσι τα πράγματα μέσα στο 1822 είναι βαριά απ όλες τις πλευρές και ο Κολοκοτρώνης συνεχίζει το στόχο του για την δημιουργία ενός δικού του πόλου. (*Υποσημείωση: Η Ακροκόρινθος, ο Ακροκόρινθος, αναφέρονται και στα δύο γένη.) 5.1.4: Αντεγκλήσεις και συγκρούσεις. Η Εθνοσυνέλευση του Άστρους και οι αποφάσεις της. (16 ) Aπομαγνητοφώνηση: staxtis Eίμαστε στην πορεία προς το Άστρος και στην ουσία έχουμε ήδη μπει σε εξιστορήσεις που έχουν σχέση με τους εμφυλίους πολέμους, διότι η αλλαγή ισορροπιών που έφερε η ενίσχυση της θέσης του Κολοκοτρώνη και η απόφαση που πήρε να δημιουργήσει μια δικιά του πολιτική ομάδα, που συνδύαζε Πελοποννησίους προεστούς και στελέχη του αρματολικού κόσμου της Ανατολικής Στερεάς και φυσικά τον εαυτό του, θα φέρει εντάσεις οι οποίες σταδιακά θα οξυνθούν και θα φέρουν κανονικό πόλεμο στον οποίο θα χαθούν χιλιάδες άνθρωποι, θα καταστραφεί η Πελοπόννησος κυρίως και θα ζήσει γύρους εμφυλίου πολέμου ολόκληρος ο ελληνικός επαναστατημένος κόσμος. Τώρα, για να γίνουν τα πράγματα χειρότερα, στον δρόμο προς το Άστρος η Πελοποννησιακή Γερουσία, που πλέον συνεργάζεται με τον Κολοκοτρώνη και συνεχίζει ακμαία τη δράση της και οργανώνει τις λειτουργίες της κ.λπ., διότι η Εθνοσυνέλευση Επιδαύρου δεν την κατήργησε, διορίζει τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη ως αρχιστράτηγο. Αυτό είναι κάτι που μυρίζει μπαρούτι, διότι τέτοιον τίτλο φαντάζεται κανείς ότι μπορεί να τον απονείμει η κεντρική κυβέρνηση η οποία προέκυψε από την Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου. Όχι μόνο τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη αρχιστράτηγο αλλά και τον γιό του τον Πάνο χιλίαρχο. Παραλλήλως, ακριβώς, ο Οδυσσέας Ανδρούτσος, αφού διαλύει με βία τον Άρειο Πάγο στην Ανατολική Στερεά, αυτοανακηρύσσεται αρχιστράτηγος της Ανατολικής Στερεάς. Επομένως η ομάδα Κολοκοτρώνη στην ουσία ελέγχει και επιθυμεί να ελέγξει το στρατιωτικό σκέλος, κάτι το οποίο θα φέρει σύγκρουση, διότι η κυβέρνηση φυσικά,

11 11 αμέσως, απαντάει εντονότατα ότι δεν μπορεί η Πελοποννησιακή Γερουσία να ορίσει αρχιστράτηγο, ότι εκείνη ορίζει Αρχιστράτηγο τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη και προειδοποιεί ότι τέτοιες κινήσεις του Κολοκοτρώνη μόνο δεινά μπορούν να συνεπιφέρουν, δηλαδή κρούει τον κώδωνα του εμφυλίου πολέμου. Ο Φωτάκος γράφει : «ολίγον κατ ολίγον οι Έλληνες έγιναν όλοι ισοκέφαλοι. Διεδόθη στους μικροτέρους καπεταναίους ο κομματισμός. Και οι μεγάλοι άρχισαν να αδυνατούν. Διότι οι λοιποί έτρεχον πλέον χωρίς χαλινόν και κανέναν δεν εσέβοντο. Τοιουτοτρόπως δε επολέμουν το εθνικόν πνεύμα το οποίο εμοίρασαν εις τοιούτον τρόπον ώστε να μη μπορεί να ενεργεί. Ενεκρώθησαν τα εθνικά όργανα. Οι δε Υδραίοι λέγουν: Εις την Πελοπόννησον, εις το κέντρον τουτέστιν των ελληνικών δυνάμεων ουδέν ισχύει η Διοίκησις, αλλά πάντα νομοθετεί και διατάττει η Πελοποννησιακή Γερουσία και απαιτούν -εξ αυτού οι Υδραίοι- τη συγκέντρωση της εξουσίας στα χέρια της κυβέρνησης». Ο Μακρυγιάννης ο οποίος προέρχεται από την Στερεά Ελλάδα, έχει σημασία, μιλάει για τον Κολοκοτρώνη και λέει :«Καθημερινώς ο Κολοκοτρώνης και η φατρία του δουλεύουν την πατρίδα με εμφυλίους πολέμους και νέες φατρίες». Και βέβαια υπάρχει ένας προβληματισμός παραλλήλως διότι, όπως είπαμε όλοι αισθάνονταν ότι κάτι έπρεπε να γίνει για να υπάρχει κάτι κεντρικό, σταθερό. Ο Λασάνης γράφει : «Η Ελληνική Επανάστασις, τόσον γόνιμος εις άντρας τολμηρούς και καταφρονούντας δια ξηράν και θαλάσσης τον θάνατον, δεν ανέδειξεν κατ αντιστοιχίαν άνδραν τινά με περίνοια, τον άνδρα της Επαναστάσεως». Ο δε Σουηδός φιλέλληνας Άσλινγκ γράφει : «Αν υπήρχε ένας αληθινός αρχηγός που θα μπορούσε να συνδυάσει την φιλοπατρία με τη δύναμη, τις γνώσεις με τη δραστηριότητα και σταθερότητα, η ανεξαρτησία της Ελλάδας θα ήταν από καιρού εξασφαλισμένη». Υπήρχε λοιπόν αυτή η περιρρέουσα ατμόσφαιρα και τώρα και η ανάγκη κάτι κεντρικού και εξ αυτού οι εντάσεις που προκαλούνται από τις φατρίες που έχουν αναπτυχθεί από τον Κολοκοτρώνη και την ομάδα του, από προεστούς, από την πλευρά της κεντρικής κυβέρνησης, θα ενταθεί, καθώς η κυβέρνηση στέλνει από την Ερμιόνη τον Νοέμβριο του 1822 προκήρυξη με την οποία καλεί να εκλεγούν πληρεξούσιοι για την συνέλευση, την εθνοσυνέλευση. Η Πελοποννησιακή Γερουσία από την πλευρά της, όπου είναι και ο Κολοκοτρώνης, στέλνει δικιά της προκήρυξη για εθνική συνέλευση στην Τριπολιτσά, ορίζει την Τριπολιτσά, προκειμένου να αναθεωρηθεί ο οργανισμός Νόμος της Επιδαύρου και να εκλεγούν τα μέλη της Διοίκησης. Οι πολιτικοί λοιπόν αρνούνται την σύγκληση στην Τριπολιτσά και συγκεντρώνονται στο Άστρος της Κυνουρίας που είναι νοτιότερα, νοτιοδυτικά του Ναυπλίου. Γράφει ο Νικηταράς ο Τουρκοφάγος, ο Νικήτας Σταματελόπουλος «προς τους Κουντουριωταίους, δηλαδή την Ύδρα, τον Δεκέμβριο του 1822: H εθνική συνέλευσις ετοιμάζεται και πρέπει

12 12 χωρίς πάθος και παρτίδων -δηλαδή κομματισμό- να συναχθώμεν όλοι κοινώς οι πατριώται και δικαίως να διορθώσωμεν το κάθε τί. Γνωρίζω άτακτα μερικά -δηλαδή ότι γίνονται άτακτες κινήσεις- και περί τούτω μάλιστα κράζω καθ ώραν, αλλά δεν πρέπει και ένεκεν τούτου να εγκαταλείψωμεν να απωλεσθεί η πατρίς, αλλά να τρέξωμεν». Την επιλογή του Άστρους την απαίτησαν οι Υδραίοι. Και έτσι οι στρατιωτικοί οι οποίοι συγκεντρώθηκαν τελικά στο Ναύπλιο, οι μεν στο Άστρος, οι δε στο Ναύπλιο και τούτο διότι είχε καταληφθεί και ήταν υπό τον έλεγχο του Κολοκοτρώνη, τελικά λόγω του τελεσίγραφου του Άστρους, των νησιωτών περί του Άστρους, τα πράγματα θα γίνουν στο Άστρος. Μόνο που τα πράγματα είναι περίεργα διότι με την πλευρά των πολιτικών, δηλαδή της κυβέρνησης, είναι και ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης ο οποίος τώρα είναι ο Αρχιστράτηγος της Πελοποννήσου. Ποιος; Ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, ο οποίος είχε μακρότατη σχέση με τον Κολοκοτρώνη και αν υπήρχε, αν δεν είναι οι Μανιάτες στρατιωτικοί, ποιος είναι; Έτσι, ενώ μοιάζει να είναι χωρισμένα τα στρατόπεδα σε πολιτικούς και στρατιωτικούς, το πράγμα δεν είναι ακριβώς έτσι. Βέβαια ο Κολοκοτρώνης συγκεντρώνει τους περισσότερους στρατιωτικούς και έρχεται στο Άστρος ο Κολοκοτρώνης με 800 ενόπλους, στην ουσία δηλαδή δίνει το μήνυμα της δύναμής του. Ήδη στο Άστρος υπάρχει ένταση. Ο Σπυρίδων Τρικούπης γράφει για την οξύτητα των παθών στις εργασίες της συνέλευσης [Ένθετη σημείωση, 09:54: Οι εργασίες της Εθνοσυνέλευσης του Άστρους πραγματοποιήθηκαν Μάρτιο και Απρίλιο του 1823]: «Λόγος περί πολιτικών αρχών δεν εγένετο επί της συνελεύσεως ταύτης» ενώ εγένετο πολύ αλλά η ένταση ήταν «λόγος πολύς εγένετο περί προσωπικών, ή μάλλον ειπείν, κομματικών συμφερόντων». Το προεδρείο της διεξαγωγής της Εθνοσυνέλευσης στο Άργος έχει επικεφαλής του τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη και ψηφίζονται στο Άστρος μια σειρά σημαντικών αποφάσεων. Βρίσκονται εκεί πια 230 παραστάτες. Δηλαδή σε σχέση με την Επίδαυρο που ήταν άτομα στο Άστρος είναι πολύ περισσότεροι, άρα είναι πιο -θα έλεγε κανείςαντιπροσωπευτικό. Σε αυτό οι προεστοί έλεγχαν περίπου 150 με ασφάλεια, οι στρατιωτικοί περίπου 80 με ασφάλεια, αλλά είχαν οι στρατιωτικοί και την υποστήριξη των ενόπλων που ήταν απ έξω. Δηλαδή το κλίμα ήταν πολεμικό και οι στρατιωτικοί έδιναν το μήνυμα προφανώς της στρατιωτικής εμπλοκής άμα δεν συμβούν αυτά τα οποία επιθυμούσαν. Σε αυτή τη σύγκρουση στο Άστρος έχουμε για πρώτη φορά καθαρή τη σύγκρουση ετεροχθόνων και αυτοχθόνων, δηλαδή χρησιμοποιείται στον λόγο στρατιωτικών και πολιτικών, εντός εισαγωγικών αυτά, διότι τα πράγματα δεν ήταν καθόλου ξεκάθαρα, αλλά οι συζητήσεις παίρναν τέτοιες τροπές και εκεί συζητείται πόσο αναγκαία είναι και αν είναι αναγκαία η συγκρότηση τακτικού στρατού και πρώτη φορά τίθεται το θέμα τόσο συγκροτημένα. Η Εθνοσυνέλευση του Άστρους καταργεί όλα τα τοπικά πολιτεύματα, άρα καταργείται η Πελοποννησιακή Γερουσία και οι δύο πλευρές στη Δυτική και Ανατολική Ελλάδα[Ένθετη

13 13 σημείωση, 12:10: της Δυτικής και Ανατολικής Στερεάς Ελλάδος], ψηφίζει τον «Νόμο της Επιδαύρου» και όχι τον «Προσωρινό» διότι ήθελε να δείξει ότι είναι η συνέχεια σε σχέση με το πρώτο Σύνταγμα του Αγώνα. Δίνεται δημόσια το δικαίωμα δημοσίων αξιωμάτων της λειτουργίας μη χριστιανών ορθοδόξων στη Διοίκηση. Αποφασίζεται η κατάργηση της δουλείας, υπογραμμίζεται η ανάγκη της ελευθεροτυπίας, αποφασίζεται η προστασία της ιδιοκτησίας, της τιμής και της προσωπικής ασφάλειας όλων και όχι μόνο των Ελλήνων, διότι στην Επίδαυρο εγράφετο «ως προς τους Έλληνες». Αποφασίζεται το όριο ηλικίας για την εκλογιμότητα να είναι στα 30, να μπορεί να εκλεγεί κανείς στα 30 χρόνια και ενισχύεται το Βουλευτικό σε σχέση με το Εκτελεστικό, καθόσον στην περίπτωση της Εθνοσυνελεύσεως της Επιδαύρου το Εκτελεστικό είχε σαφώς ισχυρότερες εξουσίες. Στο Άστρος τίθεται θέμα, σαν σοβαρό θέμα για το έθνος, το γεγονός ότι οι χειροτονήσεις ιερέων και ιερωμένων είναι εξαιρετικά διεφθαρμένες και ζητείται να εκκαθαριστεί το ζήτημα και από εδώ και πέρα το πράγμα να πάρει κανονικότητα και επίσης συζητείται εντόνως η πρακτική η οποία είχε ισχύσει το προηγούμενο διάστημα, να γίνονται δούλοι αιχμάλωτοι Οθωμανοί, μουσουλμάνοι και επίσης στηλιτεύεται πολύ το γεγονός ότι με βίαιο τρόπο αιχμάλωτοι αναγκάζονται να γίνουν χριστιανοί και υπογραμμίζει η Εθνοσυνέλευση του Άστρους ότι δεν διανοείται κανείς να κάνει δεκτή την βίαιη αλλαγή θρησκεύματος σε ανθρώπους. Στην Εθνοσυνέλευση αυτή για πρώτη φορά συζητείται η ανάγκη ύπαρξης βασιλέως και μάλιστα, αποφασίζεται να σταλεί στην Πορτογαλία μία αντιπροσωπία που να αποτελείται από τον Μαυροκορδάτο, τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο και από τον Αναγνώστη Δεληγιάννη, η οποία τελικά δεν θα πάει στην Πορτογαλία για διάφορους λόγους προκειμένου να προταθεί, να βολιδοσκοπηθεί ως βασιλέας ο Δον Μιγκέλ της Πορτογαλίας. Αποφασίζεται ως εθνικό σύμβολο η Αθηνά και ως εθνικά χρώματα το μπλε, το κυανούν και το λευκό. Επίσης η χώρα αποφασίζεται να διαιρεθεί σε 60 επαρχίες, τα τρία ναυτικά νησιά θα παραμένανε ώς έχουν και να δημιουργηθεί μινιστέριον του Πολέμου και μινιστέριον του Ναυτικού. Και για να πάμε στα βαριά, ζητείται από τον Κολοκοτρώνη να παραδώσει το Ναύπλιο, διότι το Ναύπλιο είχε κατακτηθεί, ελέγχονταν από τον Κολοκοτρώνη και ο Κολοκοτρώνης θεωρούσε το Ναύπλιο ως δικό του και δεν το παρέδιδε στη διοίκηση. Εκείνος απαντά ότι θα παραδώσει το Ναύπλιο στη νέα κυβέρνηση : Η σύνθεση της Κυβέρνησης, όπως ψηφίστηκε στο Άστρος. Πραξικόπημα του Κολοκοτρώνη. Δύο "κυβερνήσεις". (16 ) Απομαγνητοφώνηση: diotima177 Αυτή η ένταση μέσα στο Άστρος, στην Εθνοσυνέλευση του Άστρους, καταγράφεται και απ τον Ζαΐμη, τον Ανδρέα Ζαΐμη, ο οποίος φαίνεται ότι είπε τα εξής: «Αδερφοί, ενώ το παν της

14 14 Γραικίας πάσχει παθήματα οικτρότατα και τραγικότατα, ημείς παίζομεν τους αστραγάλους. Δηλαδή ρίχνουμε ζάρια. Δι όνομα Θεού, γενείτε καν ολίγον καιρόν εχθροί των παθών σας. Έστω για λίγο γίνετε εχθροί των παθών σας. Έφθασαν οι εχθροί στην αυλήν μας. Ο σίδηρος και το πυρ των Τούρκων θέλουν διαλύσει εν ευκολία τα προβλήματα της διαφωνίας μας». Έτσι που είμαστε αφοσιωμένοι στις συγκρούσεις μας οι Τούρκοι θα ρθουν και τότε τι διαφωνία θα έχουμε να κάνουμε; Θα είμαστε εκτεθειμένοι στη βία τους. Και αυτή λοιπόν (είναι) η πλευρά του Άστρους που φέρνει τόσες εντάσεις βέβαια οι αποφάσεις του Άστρους, σε πολλά, όπως εκθέσαμε, είναι καίριες, με τα πολιτικά, αλλά το πράγμα (φέρνει εντάσεις), λόγω των αντιδράσεων του Κολοκοτρώνη για την παράδοση του Ναυπλίου, αλλά και των διαφαινόμενων εξελίξεων, τις οποίες θα εκθέσουμε, φέρνει εντάσεις. Πάντως, το Άστρος είναι κορυφαία στιγμή, διότι παύουν να υφίστανται άλλες εξουσίες, δημιουργείται τέλος πάντων μία κυβέρνηση, η οποία φαίνεται με τις προδιαγραφές της να είναι η μία και κεντρική και θεωρείται η Εθνοσυνέλευση του Άστρους και η αρχή της γένεσης των τριών κομμάτων που αργότερα, για δεκαετίες, θα παίξουν κεντρικό ρόλο στα πολιτικά πράγματα, δηλαδή του γαλλικού, του ρωσικού και του αγγλικού. Η Εθνοσυνέλευση του Άστρους εξέλεξε τα άτομα που θα κατελάμβαναν τις θέσεις του Βουλευτικού και του Εκτελεστικού. Λογικό είναι. Το Βουλευτικό τώρα έχει αυξημένη ισχύ και αυξημένες δυνατότητες σε σχέση με το Εκτελεστικό. Επομένως, ο πρόεδρός του έχει σημασία ποιος θα είναι, και πρόεδρός του τοποθετείται ο Ιωάννης Ορλάνδος, ο Υδραίος, ο οποίος όμως γρήγορα παραιτείται για διάφορους λόγους και το θέμα θα περιπλέξει (όπως) θα δούμε τα πράγματα. Πρόεδρος του Εκτελεστικού τοποθετείται ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης. Άρα, ο δεύτερος πρωθυπουργός της χώρας μετά τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο, μοιάζει να είναι ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης. Ως αντιπρόεδρος του Εκτελεστικού τοποθετείται στα μέλη ο Κεφαλλήνιος Ανδρέας Μεταξάς, [Ένθετη σημείωση, 03:36: μέλος του Εκτελεστικού] ο οποίος ήταν στο Libro d'oro της Κεφαλονιάς και συνδεόταν στενά με τον Κολοκοτρώνη. Ο Γρηγόριος Δικαίος τοποθετείται υπουργός των Εσωτερικών. Σε κεντρικές θέσεις ο Ανδρέας Ζαΐμης κι ο Σωτήρης Χαραλάμπης, οι οποίοι δεν ανήκουν στο κλίμα του Κολοκοτρώνη. Ο Κολοκοτρώνης δέχεται (τη) θέση στο Εκτελεστικό που του δίδεται, [Ένθετη σημείωση, 04:03: Η θέση στο Εκτελεστικό δόθηκε στον Κολοκοτρώνη λίγο αργότερα, σε μία δεύτερη αναδιάρθρωση] αλλά αμέσως παύει τον ένα από τους δύο υπουργούς Στρατιωτικών που είχαν διοριστεί και απαιτεί για τον Αναγνώστη Δεληγιάννη -τον συγγενή του πλέον, διότι έχει συγγενέψει με την οικογένεια Δεληγιάννη- τη θέση του προέδρου του Βουλευτικού, διότι είχε παραιτηθεί ο Ορλάνδος. Όμως, στη θέση του παραιτηθέντος Ορλάνδου είχε τοποθετηθεί με απόφαση, είχε αποφασιστεί να τοποθετηθεί ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος. Ο Κολοκοτρώνης απαιτεί να παραιτηθεί ο Μαυροκορδάτος, για να τοποθετηθεί στη θέση του ο συγγενής του, ο Αναγνώστης Δεληγιάννης. Και έρχεται με διακόσιους ενόπλους και απαιτεί ένοπλα, στην ουσία κάνει πραξικόπημα δηλαδή εκείνη τη στιγμή, στρατιωτικό πραξικόπημα, και απαιτεί να παραιτηθεί ο Μαυροκορδάτος. Και ο

15 15 Μαυροκορδάτος παραιτείται, για να μην προχωρήσει το πράγμα σε εμφύλιο πόλεμο. Όμως, αυτές οι κινήσεις του Κολοκοτρώνη θα τον βλάψουν, διότι περνά το μήνυμα ότι ο Κολοκοτρώνης άρχισε το πραξικόπημά του. Αυτό δηλαδή το οποίο κάποιοι περίμεναν, άλλοι προσδοκούσαν, άλλοι φοβόντουσαν, τώρα γίνεται, μοιάζει να γίνεται πραγματικότητα και ο Κολοκοτρώνης χάνει και συμμάχους εξ αυτού. Εκτός δε αυτού, οι Υδραίοι είναι πλέον κάθετοι εναντίον του Κολοκοτρώνη και διαμηνύουν ότι δεν πρόκειται να δεχτούν άλλα στρατιωτικά πραξικοπήματα από τους Πελοποννησίους και ειδικά από τον Κολοκοτρώνη. Ο Κολοκοτρώνης στις κινήσεις του μέχρι τώρα έχει κάνει αστοχίες ή εν πάση περιπτώσει τα πράγματα ήρθαν έτσι, διότι δεν έχει μαζί του σε διάφορες φάσεις τον Πλαπούτα και τον Γενναίο Κολοκοτρώνη, τον γιο του, οι οποίοι δεν έχουν δεχθεί το γεγονός ότι ο Κολοκοτρώνης δημιούργησε συμμαχία με τους Δεληγιανναίους και οι Πλαπουταίοι, τόσο ο Πλαπούτας όσο και ο γιος του Κολοκοτρώνη ο Γενναίος, δεν δέχονται ποτέ την συνύπαρξη με τους Δεληγιανναίους. Τα πράγματα έχουν φτάσει σε τέτοιο σημείο, που η κυβέρνηση μεταφέρεται, φέρνει τις δυνάμεις της στο Κρανίδι. Και ο Κολοκοτρώνης, στην ουσία δημιουργεί δικιά του κυβέρνηση, με έδρα την Τρίπολη. Έχουμε δύο κυβερνήσεις δηλαδή, τον Δεκέμβριο του 1823, ήδη από τον Δεκέμβριο του 1823, ο Κουντουριώτης και ο Μαυροκορδάτος, μετά από το πραξικόπημα του Κολοκοτρώνη δημιουργούν νέο Εκτελεστικό, με πρόεδρο τον Γεώργιο Κουντουριώτη. Έτσι δημιουργείται νέα κυβέρνηση, στη βάση της παλαιάς, στο Κρανίδι, ενώ ο Κολοκοτρώνης δημιουργεί δικιά του κυβέρνηση στην Τρίπολη. Η δράση του Κολοκοτρώνη του στερεί την υποστήριξη και προυχόντων της Πελοποννήσου. Ο Ανδρέας Λόντος κι ο Ανδρέας Ζαΐμης συντάσσονται με την κεντρική κυβέρνηση, διότι πάντοτε αυτοί υποστήριζαν ότι χρειάζεται να υπάρχει μια σταθερή κεντρική κυβέρνηση, έχουν ενοχληθεί και από τις κινήσεις των Δεληγιανναίων σε σχέση με τον Κολοκοτρώνη, θυμίζω δε ότι πριν από την Επανάσταση του 21 υπήρχε αντιπαλότητα του Αρκαδικού με το Αχαϊκόν κόμμα. Δηλαδή δεν είναι τωρινή η αντιπαλότητα αυτών των δύο πλευρών. Η επίσημη κυβέρνηση του Κρανιδίου έχει την υποστήριξη των Υδραίων, οι οποίοι τώρα πλέον μπαίνουν στην κονίστρα ως κεντρικοί παίκτες. Στο μεταξύ, όπως είπαμε, είχε σταλεί αντιπροσωπία για να ζητηθεί δάνειο από την Αγγλία και αυτή τη φορά, είμαστε στο 1823, καθώς στην Αγγλία κυριαρχεί ως πολιτική προσωπικότητα ο Κάνινγκ, ο οποίος πιστεύει στον Ελληνικό Αγώνα, είναι ο πρώτος ο οποίος πιστεύει στον Ελληνικό Αγώνα και θεωρεί ότι είναι προς συμφέρον της Αγγλίας να υπάρξει ένα κράτος ελληνικό εκεί στην άκρη των Βαλκανίων, το οποίο να δημιουργηθεί με υποστήριξη της Αγγλίας, ούτως ώστε να μειωθεί η διεισδυτικότητα της Ρωσίας στην Ανατολική Μεσόγειο. Έτσι η αντιπροσωπία η οποία στέλνεται στην Αγγλία έρχεται με θετικά μηνύματα, ότι το δάνειο θα δοθεί και ότι η Αγγλία δέχεται την αποστολή χρημάτων. Τα χρήματα θα τα έδινε το City, δηλαδή επιχειρηματίες του City, που όμως παίρνουν το πράσινο φως από την αγγλική κυβέρνηση με υποθήκη τα εθνικά κτήματα, όπως κατέληξε να ονομάζονται.

16 16 Τι ήταν τα εθνικά κτήματα; Και αυτό είναι πολύ σπουδαίο. Είναι τα μεγάλα κτήματα της Πελοποννήσου, τα οποία ανήκαν σε μουσουλμάνους γαιοκτήμονες και τα οποία έμειναν κενά ιδιοκτήτη, λόγω του ότι στην Πελοπόννησο στην πραγματικότητα ο μουσουλμανικός πληθυσμός είτε εξοντώθηκε είτε διέφυγε για να σωθεί. Επομένως η Πελοπόννησος το 1823 και το 22 έμοιαζε πλέον να είναι μία χριστιανική μόνο περιοχή και τα κτήματα δεσμεύονται από την κυβέρνηση, ούτως ώστε να είναι εθνικά, να μην πάνε στα χέρια κανενός και να χρησιμοποιηθούν εν καιρώ για την ανάπτυξη της οικονομίας της χώρας, εφόσον τα πράγματα τα στρατιωτικά ολοκληρωθούν και φτάσει η ώρα της σωστής διακυβέρνησης, μιας κανονικής διακυβέρνησης. Αυτή η ύπαρξη των εθνικών κτημάτων [Ένθετη σημείωση, 12:10: «Εθνική γη» ή «Εθνικά κτήματα»] που ήταν ορισμένα εκατομμύρια στρέμματα στην Πελοπόννησο και φυσικά ήταν και τα πιο λαχταριστά, τα πιο εύφορα κτήματα, θα είναι ένα πολύ σοβαρό διακύβευμα πάνω στο οποίο θα στηριχτούν και πολλές πολιτικές εξελίξεις. Στην περίπτωση που φτάσαμε εδώ, στην έγκριση της αιτήσεως δανείου από την Αγγλία, που είναι μια τεράστια στιγμή για την Επανάσταση του 1821, το γεγονός ότι δίδεται στους Έλληνες δάνειο από την μεγαλύτερη δύναμη στον κόσμο που είναι η Αγγλία είναι ένα τεράστιο βήμα διπλωματικό. Τέτοιο δεν είχε πετύχει μέχρι στιγμής κανένα η ελληνική πλευρά. [Ένθετη σημείωση, 13:06: το Α Δάνειο υπογράφηκε στο Λονδίνο από τους εκπροσώπους των Ελλήνων τον Φεβρουάριο του 1824 (έφτασε στα χέρια της Κυβέρνησης τον Απρίλιο του 1824). Το Β Δάνειο υπογράφηκε στο Λονδίνο τον Ιανουάριο του 1825]. Διότι το δάνειο δεν είναι μόνο τα χρήματα, τα οποία θα έρχονταν και τα οποία, βέβαια, ήταν εκτεθειμένα σε πολλή φορολογία και τελικά δεν θα ήταν και τόσα πολλά, αλλά χρειάζονταν επειγόντως. Αλλά το πιο σημαντικό είναι δύο πράγματα: το ένα ότι η Αγγλία, δίνοντας δάνειο, επιτρέποντας να δοθεί δάνειο στην επαναστατημένη Ελλάδα, σημαίνει ότι αποδέχεται την ύπαρξη μιας οντότητας, η οποία μπορεί να έχει διεθνή διπλωματική υπόσταση. Είναι το μεγαλύτερο βήμα το οποίο έχει κερδίσει μέχρι τότε η Ελλάδα. Το δε δεύτερο το οποίο κερδίζεται είναι ότι δεχόμενη η αγγλική πλευρά ως υποθήκη τα εθνικά κτήματα είναι σαν να υπογράφει η μεγαλύτερη δύναμη στη γη ότι ναι, οι Τούρκοι έχουν φύγει απ την Πελοπόννησο, τέλειωσε πια αυτή η ιστορία, ναι, τα εδάφη αυτά ανήκουν στο καινούριο μόρφωμα που αναπτύσσεται, ναι, υπάρχει κάτι σαφές πλέον που έχει υπόσταση, όχι μόνο διπλωματική αλλά και γης. Βέβαια, το γεγονός ότι μέσα σ αυτήν την σκληρή στιγμή του εμφυλίου και της διαίρεσης των Ελλήνων στα δύο και της δημιουργίας δύο διαφορετικών κυβερνήσεων, το γεγονός ότι συμπίπτει η έγκριση του δανείου, το οποίο πού θα στελλόταν; Το δάνειο θα έφτανε σε ποιον; Στην νόμιμη κυβέρνηση αυτού του μορφώματος, που δεν ήταν άλλη από την κυβέρνηση του Κρανιδίου, δηλαδή την κυβέρνηση του Γεωργίου Κουντουριώτη. Διότι πλέον, όπως είπαμε, επικεφαλής της κυβέρνησης του Κρανιδίου, έτσι όπως εξελίχτηκαν τα πράγματα, ήταν ο Γεώργιος Κουντουριώτης, ο αδερφός του σπουδαίου Λάζαρου Κουντουριώτη. Τα χρήματα θα έρχονταν στην κυβέρνηση του Κρανιδίου και επομένως, το φάσμα της ήττας ήταν βέβαιο, θα έλεγε κανείς, για την άλλη πλευρά, διότι η κυβέρνηση

17 17 του Κρανιδίου με τα χρήματα του δανείου θα μπορούσε να κατανικήσει τους αντιπάλους της.

18 18 5.2: Οι Έλληνες στη δίνη των εμφυλίων 5.2.1: Η Πελοπόννησος διηρημένη σε δύο στρατόπεδα. (4 ) Απομαγνητοφώνηση: XarAth Τα πράγματα λοιπόν είναι σε αυτό το σημείο. H πλευρά του Κολοκοτρώνη κρατάει στα χέρια της και είναι οχυρωμένη σε δύο σημεία: στο Ναύπλιο, το οποίο δεν παραδίδει στην κυβέρνηση (στην Κεντρική Κυβέρνηση), και την Τρίπολη, στην οποία έχει δημιουργηθεί η κυβέρνηση του Κολοκοτρώνη. [Ένθετη σημείωση, 0:29: Ο Α γύρος του εμφυλίου διαρκεί από τον Μάρτιο έως τον Ιούλιο του 1824.] Η κυβέρνηση με τον Λόντο, με τη βοήθεια του Λόντου, με τη βοήθεια του Νοταρά, με τη βοήθεια του Ζαΐμη, του Παπαφλέσσα, των Γιατράκων- δηλαδή η πλευρά της κυβέρνησης, έχει πολλούς προύχοντες της Πελοποννήσου μαζί της και Μανιάτες- κτυπούν τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, ο οποίος ενισχύεται από τα παιδιά του, τον Γενναίο Κολοκοτρώνη, τον Κανέλλο Δεληγιάννη, τους Δεληγιανναίους και όλη την ομάδα των προυχόντων που σχετίζονται με τον Δεληγιάννη και τον Νικήτα Σταματελόπουλο, τον Νικηταρά. Οι Υδραίοι πολιορκούν το Ναύπλιο και παίζουν μεγάλο ρόλο εξ αυτού στα πράγματα και βέβαια στον εμφύλιο αυτό ο Κολοκοτρώνης θα βρεθεί σε δυσμενή θέση, διότι και έχει έρθει το δάνειο, οπότε η πλευρά η αντίπαλη έχει ενισχυθεί, και για πρώτη φορά ο Κολοκοτρώνης βλέπει ότι αυτός ο οποίος είχε τόσο μεγάλη λαϊκή αποδοχή και λατρεία και αγάπη, ότι οι κάτοικοι της Τριπόλεως σταδιακά γίνονται όλο και πιο εχθρικοί μαζί του, διότι ενοχλούνται πολύ από το γεγονός ότι η πόλη τους βρέθηκε ξανά μέσα στα πυρά του πολέμου και θεωρούν γι αυτό υπεύθυνο τον Κολοκοτρώνη. Καθώς η θέση του Κολοκοτρώνη αδυνατίζει, η κυβέρνηση ζητά από τον Λόντο, τον Ανδρέα Λόντο και τον Ανδρέα Ζαΐμη, οι οποίοι πολιορκούν την Τρίπολη, όταν παραδοθεί ο Κολοκοτρώνης να μην δεχτούν κανένα συμβιβασμό, να είναι άτεγκτοι απέναντί του και να παραδώσουν την Τρίπολη στην κυβέρνηση. Όμως ο Ανδρέας Λόντος και ο Ανδρέας Ζαΐμης, όταν τελικά καταρρέει η άμυνα της Τρίπολης και ο Κολοκοτρώνης φαίνεται ότι είναι έτοιμος για συμβιβασμό, συζητούν μαζί του και δέχονται αυτό που ζητάει ο Κολοκοτρώνης, δηλαδή να μην παραδοθεί η Τρίπολη στην κυβέρνηση αλλά στον Ανδρέα Ζαΐμη και στον Ανδρέα Λόντο ως Πελοποννήσιους. Εδώ έχουμε μια εξέλιξη που θα φέρει ανατροπές, διότι η κυβέρνηση δυσφορεί πλέον βαρύτατα για τον Ανδρέα Λόντο και τον Ανδρέα Ζαΐμη οι οποίοι παρέκαμψαν τις οδηγίες της και στην ουσία οι δύο αυτοί προύχοντες της Αχαΐας βρέθηκαν κατά κάποιο τρόπο να ενισχύουν τη θέση του Κολοκοτρώνη και να αδυνατίζουν την κεντρική κυβέρνηση, δεχόμενοι τους όρους του Κολοκοτρώνη για την παράδοση της Τρίπολης.

19 : Ο εμφύλιος συνεχίζεται. Οι Ρουμελιώτες ρημάζουν την Πελοπόννησο. (15 ) Απομαγνητοφώνηση: diοtima177 Η Διοίκηση εκδίδει Διακήρυξη προς τους Έλληνας τον Μάρτιο του 1824 και εξηγεί στον ελληνικό λαό πως «μάχεται, γιατί οι αντίπαλοί της δεν θέλουν να βασιλεύσουν οι νόμοι, διότι οι νόμοι υπαγορεύουν την ισονομίαν και τα αυτά δικαιώματα εις όλους τους πατριώτας, ενώ εκείνοι είναι στασιαστές, αντιπατριώτες και εχθροί του Έθνους». Η εξέλιξη των πραγμάτων, με τον Ανδρέα Ζαΐμη και τον Ανδρέα Λόντο να έχουν δεχθεί την παράδοση της Τρίπολης σε εκείνους και όχι στην Κυβέρνηση, φέρνει εξελίξεις. Διότι ο Πάνος Κολοκοτρώνης, παρότι ο πατέρας του είχε δεχθεί την παράδοση του Ναυπλίου, δεν παραδίδει το Ναύπλιο και αρνείται να δεχθεί κάθε συμβιβασμό σε σχέση με το Ναύπλιο. Ο δε Κολοκοτρώνης επανέρχεται στην Τρίπολη, έχοντας βγει από την Τρίπολη αρχίζει να στρατολογεί στρατεύματα, δεν παραδόθηκε απ τον Ανδρέα Λόντο και τον Ανδρέα Ζαΐμη στην κυβέρνηση, απλώς παρέδωσε στον Ανδρέα Λόντο και τον Ανδρέα Ζαΐμη την Τρίπολη. Έτσι βγαίνει από την Τρίπολη, αρχίζει ξανά την στρατολόγηση και ξαναρχίζει την πολιορκία της Τρίπολης τώρα, ενώ το Ναύπλιο παραμένει πάντα κολοκοτρωναίικο. Η κυβέρνηση ζητά απ τον Ανδρέα Ζαΐμη και τον Ανδρέα Λόντο -ήταν και οι δύο γνωστοί ως οι δύο Ανδρέηδες ή οι Λοντοζαΐμηδες, γιατί δρούσαν και από κοινού- ζητάει λοιπόν από τον Ανδρέα Λόντο, τον Ανδρέα Ζαΐμη κι απ τον Νοταρά να εισβάλουν στην Καρύταινα, γιατί ήταν η περιοχή του Κολοκοτρώνη και των Δεληγιανναίων αυτή και ήθελε η κυβέρνηση να εξασφαλίσει ότι θα αδυνατίσει τον πυρήνα των αντιπάλων της. Όμως και οι τρεις αυτοί προύχοντες, οι δύο της Αχαΐας και ο άλλος της Κορινθίας, αρνούνται να δεχθούν τις διαταγές της κυβέρνησης και δεν εισβάλλουν στην Καρύταινα. Πλέον η κυβέρνηση δυσπιστεί προς αυτούς και προχωρούν αυτοί αυτονόμως σε συμφωνία παράδοσης του Κολοκοτρώνη και του Ναυπλίου στον Ζαΐμη και τον Λόντο. Η Διοίκηση, τέλος πάντων, επειδή έχει προχωρήσει τα πράγματα και ελέγχει αρκετά την κατάσταση, παραχωρεί αμνηστία στις 2 Ιουλίου του 1824 στους στασιαστές και απαγορεύει την συμμετοχή των μελών του παλαιού Εκτελεστικού στα όργανα της Κεντρικής Διοίκησης. Στην πραγματικότητα, δηλαδή, αποκλείει από την Διοίκηση όσους είχαν στασιάσει κ.λπ. Όμως πια ο Ζαΐμης και ο Λόντος δεν είναι με τους Υδραίους και οι Υδραίοι είναι καχύποπτοι προς όλους τους Πελοποννήσιους. Έτσι, ο Γεώργιος Κουντουριώτης φτάνει στα άκρα σε σχέση με τους Πελοποννήσιους. Αισθάνεται πλέον δηλαδή η κεντρική κυβέρνηση που ελέγχεται απ τους Υδραίους ότι οι Πελοποννήσιοι στην πραγματικότητα μπορεί να έχουνε εσωτερικές συγκρούσεις, αλλά τελικά όταν χρειαστεί κάνουνε μία γροθιά εναντίον όλων των υπολοίπων και φυσικά της κεντρικής κυβέρνησης και φυσικά της Ύδρας. Οι Λόντοι, οι δύο Λόντοι, [Ένθετη σημείωση, 04:44: Οι δύο Ανδρέηδες] ζητούν την σύγκληση εθνοσυνέλευσης. Το ίδιο ζητά και ο Παλαιών Πατρών Γερμανός και ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, λέγοντας ότι δεν μπορεί να συνεχίσει έτσι το

20 20 πράγμα και πρέπει να τα ξανασυζητήσουμε από την αρχή να μην είναι τόσο εκτεθειμένες σε βία οι εξελίξεις. Αλλά ο Γεώργιος Κουντουριώτης είναι ανένδοτος. Και έτσι θα συμβεί το εξής: Οι κάτοικοι της Τριφυλίας ήσαν υποπρούχοντες οι οποίοι συνδυάζονταν με τον Κολοκοτρώνη. Η κυβέρνηση κάθε τόσο έστελνε φοροεισπράχτορες για να εισπράξουν τους φόρους από διάφορα σημεία. Όταν η κυβέρνηση ζητά από κατοίκους της Τριφυλίας να δώσουν το φόρο τους, εκείνοι αρνούνται να τον δώσουν στην κυβέρνηση. Αυτό η κυβέρνηση το θεωρεί ανταρσία και ζητάει από τον Παπαφλέσσα, ο οποίος είναι μαζί της, να τους συνετίσει. Ο Κολοκοτρώνης ενώνεται με τους ντόπιους, με τους οποίους σχετίζεται και αρνούνται να αλλάξουν στάση. Έτσι συγκρούονται ο Παπαφλέσσας και τα κυβερνητικά στρατεύματα με τον Κολοκοτρώνη και τώρα αρχίζει ο δεύτερος γύρος του Εμφυλίου [Ένθετη σημείωση, 06:42: ο Β γύρος του Εμφυλίου διαρκεί από τον Οκτώβριο του 1824 έως τον Μάιο του 1825], που είναι πολύ πιο σύντομος, αλλά ασύγκριτα πιο σκληρός και καταστροφικός. Διότι γρήγορα ελέγχεται η Αρκαδία, αλλά σκοτώνεται σ αυτή την σύγκρουση ο Πάνος Κολοκοτρώνης, ο λατρεμένος γιος του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη ο οποίος γονατίζει από τον πόνο, την ίδια ώρα που τα πράγματα για τον ίδιο είναι δύσκολα και στα πεδία των μαχών. Διότι τώρα, η κυβέρνηση Κουντουριώτη, προκειμένου να αντιμετωπίσει τον κίνδυνο, στρατολογεί στρατεύματα εκτός Πελοποννήσου, δηλαδή Ρουμελιώτες από την Δυτική κι από την Ανατολική Στερεά. Και Σουλιώτες. Από την πλευρά της κυβέρνησης την πρωτοβουλία των χειρισμών της κυβερνητικής επιχείρησης την έχει ο Ιωάννης Κωλέττης -έχουμε μιλήσει γι αυτόν σε προηγούμενα σημεία- ο οποίος και είναι ανελέητος ως προς τους Πελοποννήσιους και κάνει την προπαγάνδα του μεταξύ των ενόπλων της Στερεάς Ελλάδος με τον ωμότερο τρόπο που μπορεί να φανταστεί κανείς, παρακινώντας τους δηλαδή, εκθέτοντάς τους τι πλούτη θα πάρουν όταν θα επιτεθούν στην Πελοπόννησο και θα την λεηλατήσουν. Ο Κωλέττης σε επιστολή του προς τον Γκούρα σε σχέση με τον δεύτερο εμφύλιο πόλεμο λέει: «Αδερφέ, οι Μοραΐτες ελύσαξαν απ τα πολλά πλούτη τα οποία ήρπασαν από τους Τούρκους της Τριπολιτσάς, του Ναυπλίου, του Λάλα, της Κορίνθου, της Μονεμβασίας και των λοιπών μερών» Πρέπει να πω στο σημείο αυτό ότι οι ένοπλοι της Στερεάς Ελλάδος εξαρχής είχανε αυτό το παράπονο σε σχέση με την Πελοπόννησο, διότι οι ίδιοι δεν είχαν και πολύ σπουδαία πράματα να λεηλατήσουν, ενώ η Πελοπόννησος ήτανε περιοχή μεγάλου πλούτου από πλευράς Οθωμανών, άρα μπορούσαν και λεηλατούσαν καλά οι Πελοποννήσιοι. «Και εσείς τρέχετε αυτού, χωρίς ψωμί, χωρίς τζαρούχι, χωρίς φορέματα, με μιαν παλαιόκαπαν και καταβασανίζεσθε; Τι λοιπόν περιμένετε; Άλλην αρμοδιοτέραν και ευτυχεστέραν δι εσάς περίστασιν δεν θέλη εύρητε ποτέ, διά να πλουτίσετε, μικροί και μεγάλοι. Τώρα άνοιξαν διά εσάς δύο πηγαί πλούτου. Οι λίρες του δανείου, μιλάει εξ ονόματος της Κυβέρνησης, και τα πλούσια λάφυρα του Μορέως. Τι άλλον πλέον επιθυμείτε;» Αυτός είναι ο πατριωτικός, εθνικός λόγος -το λέω σαρκαστικά-, του Κωλέττη προς τους ενόπλους της Ρούμελης.

21 21 Για να γίνει το πράμα βαρύτερον για την Πελοπόννησο ολόκληρη πλέον, διότι στον δεύτερο εμφύλιο συγκρούεται η Πελοπόννησος με τη Ρούμελη, οι Πελοποννήσιοι θα βρεθούν σε δεινότερη θέση για τον εξής λόγο: Οι προύχοντες της Πελοποννήσου, όταν ξεκίνησε η Επανάσταση, και επειδή στην Πελοπόννησο δεν υπήρχαν πολλοί ένοπλοι επιπέδου - τουλάχιστον στην αρχή δεν υπήρχε αριθμός επαρκής, προκειμένου να έχουν τη φύλαξη των περιοχών τους- αποτάθηκαν σε Ρουμελιώτες και σε Σουλιώτες, τους οποίους και μίσθωναν, σ ένα είδος κάπου. Έτσι, μέσα στην Πελοπόννησο, σε καίρια σημεία, δηλαδή στις περιοχές των προεστών και στις περιουσίες των προεστών, βρίσκονταν ήδη Σουλιώτες και Ρουμελιώτες οι οποίοι ενώθηκαν με τους Ρουμελιώτες και Σουλιώτες που ήρθαν στην Πελοπόννησο και έτσι η λεηλασία και η καταστροφή ήταν πέραν πάσης περιγραφής. Στα απομνημονεύματα των Πελοποννησίων, όλων τα απομνημονεύματα, και φυσικά των προυχόντων, του Δεληγιάννη, του Ζαΐμη, του Λόντου, του Σισίνη, οι περιουσίες τους έγιναν φύλλο και φτερό. Τα ρουμελιώτικα στρατεύματα, που ήταν στην ουσία άτακτοι ένοπλοι, δεν σεβάστηκαν ούτε μοναστήρια ούτε εικόνες ούτε τίποτε. Και αυτό έμεινε βαριά στη συλλογική μνήμη των Πελοποννησίων, η καταστροφή στην οποία προέβησαν οι Ρουμελιώτες. Και βέβαια με αυτήν την δύναμη που ήρθε πλέον στην Πελοπόννησο, τον Δεκέμβριο, τέλη Δεκεμβρίου του 1824, ο Κολοκοτρώνης πλέον παραδίδεται στη Διοίκηση, παραδίδεται το Ναύπλιο στην κυβέρνηση, ο Κολοκοτρώνης εκδηλώνει την ειλικρινή μεταμέλειά του για τα όσα έπραξε σ αυτήν τη διετία, έτσι τουλάχιστον την εκδηλώνει αυτήν την ειλικρινή μεταμέλεια, και φυλακίζεται στην Ύδρα. Ο Κολοκοτρώνης φυλακίζεται στην Ύδρα μέχρι και τον Μάιο του Και την ίδια ώρα που ο Ιμπραήμ της Αιγύπτου εισβάλλει στην Πελοπόννησο. Η πιο μεγάλη απειλή από πλευράς οθωμανικής δύναμης κινείται ήδη το 1824, δηλαδή την εποχή που προς την Κρήτη και τα λοιπά κάνουν τις κινήσεις τους οι Αιγύπτιοι, και ενόσω ακόμα ο εμφύλιος (μαίνεται),βέβαια βρίσκεται προς το τέλος του, αλλά ακόμη είναι ζωντανός και η Πελοπόννησος έχει ματώσει από την καταστροφή, ο Ιμπραήμ παρουσιάζεται στο προσκήνιο [Ένθετη σημείωση, 14:26: Ο Ιμπραήμ αποβιβάζεται στην Μεσσηνία (στην Μεθώνη) στις 26 Φεβρουαρίου 1825] και τώρα πλέον όλα θα αλλάξουν : Ο Ibrahim της Αιγύπτου προχωρά, ενώ οι Έλληνες ζουν τις συνέπειες του εμφυλίου. (6 ) Απομαγνητοφώνηση: XarAth Η σύγκρουση στους εμφυλίους, στους δύο γύρους του εμφυλίου πολέμου, θα φέρει ρήγματα βαθύτατα στον κόσμο της Επανάστασης μεταξύ Ρουμελιωτών και Πελοποννησίων, όπως είπαμε. Θα φέρει επίσης τη βαθιά δυσπιστία των Υδραίων απέναντι, που πλέον είναι οι ισχυροί παίκτες, αυτό ανέδειξαν οι εμφύλιοι πόλεμοι, την