ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΘΕΜΑ ΠΤΥΧΙΑΚΗΣ:

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΘΕΜΑ ΠΤΥΧΙΑΚΗΣ:"

Transcript

1 ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΘΕΜΑ ΠΤΥΧΙΑΚΗΣ: «ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ» ΣΠΟΥΔΑΣΤΗΣ : ΤΣΕΡΚΕΖΟΣ ΑΓΑΘΟΚΛΗΣ - Α.Ε.Μ : 347 ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ : ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΣΤΟΥΠΑ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2006 ΚΑΒΑΛΑ

2

3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Εισαγωγή Η Πληροφορική στην Ιατρική Γενικά....5 ι.η ηλεκτρονική υγεία στον 21ο αιώνα Σύγχρονες προκλήσεις Η Κοινωνία της Πληροφορίας και η Ευρώπη Το μέλλον φυγείν αδύνατον και στην υγεία Οι νέες τεχνολογίες διεισδύουν στον τομέα της Υγείας Χρηματοδοτήσεις στην Ελλάδα Ευρώπη και Υγεία Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή - οι προτάσεις της..21 ι.κοινές Δράσεις Στο Πλαίσιο Της Ε.Ε. Για Την Υλοποίηση Σχεδίων Ηλεκτρονικής Υγεία Πετυχημένα Παραδείγματα στην Ευρώπη Κάρτες Υγείας στη Σλοβενία Λειτουργία του Συστήματος Οφέλη.32 ι.βελτίωση της επικοινωνίας μεταξύ των φορέων παροχής υπηρεσιών υγείας...32 ιι.βελτιωμένοι μηχανισμοί ασφάλειας και εμπιστευτικότητας 32 ιιι.μείωση της γραφειοκρατίας Βελτίωση της λειτουργικής αποδοτικότητας των ασφαλιστικών οργανισμών και των φορέων παροχής υπηρεσιών υγείας Δίκτυο Υγείας στη Δανία Λειτουργία Συστήματος Οφέλη 37 ι.εξοικονόμηση δαπανών..38 ιι.αποφυγή ιατρικών λαθών Δίκτυο EVISAND Εφαρμογές Τηλεϊατρικής στην Ισπανία..39 Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 1

4 Λειτουργία Προγράμματος. 39 ι.οφέλη Η εμπειρία διοικητή στη Φιλανδία Η εμπειρία διοικητή στη Γερμανία Πρωτοποριακά Έργα στον χώρο του E-Health & Βραβευμένες εφαρμογές από το Συνέδριο των Βρυξελλών PC Systems ATKOSoft - Σειρά Εφαρμογών Frontis Frontis: Η νέα διάσταση των υπηρεσιών κατ' Οίκον Φροντίδας Η εφαρμογή Frontis της ATKOSoft στο Top HYGEIAnet Τα οφέλη του HYGEIAnet για τον Έλληνα πολίτη Αγορά στον τοµέα των πληροφορικών συστημάτων Υγείας Η Αγορά Υγείας σε ευρωπαϊκό επίπεδο Η Αγορά Υγείας σε εθνικό επίπεδο Αγορά στα συστήματα παροχής σύγχρονων υπηρεσιών υγείας µέσω τηλεματικής υποστήριξης Κέντρα υγείας αγροτικά ιατρεία Κατ οίκον τηλεπαρακολούθηση ιδρύματα φροντίδας Ανταγωνισμός στα συστήματα ιατρικής πληροφορικής και τηλεματικής Τα Πληροφοριακά Συστήματα Νοσοκομείων και η διασύνδεση τους Πληροφοριακά Συστήματα Εργαστηρίων (LIS) Συστήματα διαχείρισης ακτινοδιαγνωστικών τµηµάτων (RIS, PACS) Πληροφοριακό Σύστημα Αιμοδοσίας Βέλτιστες Πρακτικές Στην Ελλάδα - Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο Δράσεις του Ελληνικού Οργανισμού HL7 Hellas Ολοκληρωμένος Ηλεκτρονικός Φάκελος Υγείας: η Ασφάλεια και η Προστασία των δεδομένων του ασθενή 88 ι.πλεονεκτήματα.90 ιι.αρχιτεκτονική Θεώρηση. 90 ιιι.υποστηριζόμενα Χαρακτηριστικά Τι είναι το CPR.93 ι.οφέλη 94 Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 2

5 ιι.τεχνική Προσέγγιση..95 ιιι.μελλοντικές Επεκτάσεις.96 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1. ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΤΟΥ Σ.Ε.Π.Ε ΕΡΕΥΝΑ : Τι Απαιτείται ώστε ένα Νοσοκομείο να Επιτύχει την Προσέγγιση προς ένα Λειτουργικό Μοντέλο. 109 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 114 Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 3

6 1. Εισαγωγή. Ο Τομέας της Υγείας Πρόνοιας εξαρτάται υπερβολικά από τα διαθέσιμα δεδομένα (πληροφορίες), και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο «παράγονται» καθημερινά τεράστιες ποσότητες δεδομένων από τα νοσοκομεία, τις κλινικές, τα εργαστήρια. Όμως, ακόμα και σήμερα, παρά την τρομακτική εξέλιξη του τομέα της Πληροφορικής και των Υπολογιστών, τα δεδομένα αυτά τις περισσότερες φορές δεν επεξεργάζονται ηλεκτρονικά, αλλά χειροκίνητα (με χειρόγραφα έντυπα ή με μικρές εφαρμογές που αυτοματοποιούν απλώς ορισμένες εργασίες).[1] Ιστορικά, ο τομέας της υγείας αποτελούνταν από ανεξάρτητες και αυτόνομες μονάδες με μικρή έως ελάχιστη ανταλλαγή δεδομένων και πληροφοριών μεταξύ τους, ενώ η χρήση τεχνολογιών Πληροφορικής αντιμετωπίστηκε επίσης αυτόνομα και κατά περίπτωση. Στη σημερινή εποχή όμως, η πίεση για αλλαγές και βελτιώσεις αυξάνεται ολοένα και περισσότερο. Το χάσμα ανάμεσα στην ζήτηση για ποιοτικές υπηρεσίες υγείας από πολίτες, ενημερωμένους και απαιτητικούς από τη μία, και η ποιότητα της προσφοράς υπηρεσιών υγείας από πλευράς του κράτους και των μονάδων υγείας του από την άλλη, ολοένα και μεγαλώνει. Παράλληλα, από πλευράς του κράτους απαιτείται πλέον αποδοτικότητα και ελαχιστοποίηση του κόστους με ταυτόχρονη αύξηση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών. Είναι δεδομένη λοιπόν η πολυπλοκότητα του χώρου, η πανσπερμία διαφορετικών τεχνολογικών λύσεων, η εξειδίκευση των πληροφοριακών συστημάτων και η πολυπλοκότητα της διακινούμενης πληροφορίας. Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 4

7 1.1. Η Πληροφορική στην Ιατρική Γενικά. Η ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας στις μέρες μας έχει σαν αποτέλεσμα την ηλεκτρονική υγεία (e-health), αλλά λίγοι είναι σε θέση να διατυπώσουν έναν σαφή ορισμό για αυτόν το νέο όρο. Ο όρος ηλεκτρονική υγεία, κυρίως από το 1999 και μετά, χρησιμοποιείται για να περιγράψει οτιδήποτε έχει σχέση με υπολογιστές, επικοινωνίες και ιατρική. Πρόκειται για την απόρροια μιας προσπάθειας να επεκταθούν οι αρχές και οι «υποσχέσεις» της Κοινωνίας της Πληροφορίας στον χώρο της υγείας και να τονιστούν οι νέες δυνατότητες που παρέχει το διαδίκτυο στον τομέα της ιατρικής περίθαλψης, οι οποίες μπορούν να συνοψιστούν στις: Δυνατότητα των πολιτών να αλληλεπιδρούν on-line με τα συστήματά τους (B2C= "business to consumer"), Βελτιωμένες δυνατότητες μεταφοράς δεδομένων ανάμεσα σε οργανισμούς υγείας (B2B = "business to business"), Νέες δυνατότητες για peer-to-peer επικοινωνία των πολιτών (C2C = "consumer to consumer"). Αν επιχειρούσαμε έναν ευρύτερο ορισμό του όρου ηλεκτρονική υγεία, αυτός θα μπορούσε να είναι: Η ηλεκτρονική υγεία είναι ένας τομέας της ιατρικής πληροφορικής και των τηλεματικών εφαρμογών της, της δημόσιας υγείας και της βιομηχανίας, που αναφέρεται σε υπηρεσίες υγείας και πληροφορικής, οι οποίες προσφέρονται ή ενισχύονται μέσω του διαδικτύου και των σχετικών με αυτό τεχνολογιών. Με την ευρύτερη έννοια ο όρος δεν χαρακτηρίζει μόνο την τεχνολογική ανάπτυξη αλλά και έναν τρόπο σκέψης, μια συμπεριφορά και μια δέσμευση για βελτίωση της περίθαλψης τοπικά και διεθνώς με τη χρήση τεχνολογιών πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών. [1] Το όλο θέμα του ορισμού της ηλεκτρονικής υγείας παραμένει γενικότερα αντικείμενο συζήτησης, καθώς αφενός υπάρχουν πολυάριθμες και ποικίλης ακρίβειας απόψεις, αφετέρου ο τομέας έρευνας και εφαρμογών βρίσκεται διαρκώς σε εξέλιξη και άρα αναπροσαρμογή. Τα κύρια χαρακτηριστικά της ηλεκτρονικής υγείας είναι: Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 5

8 Αποδοτικότητα (Efficiency): Μια από τις υποσχέσεις της ηλεκτρονικής υγείας είναι να αυξήσει την αποδοτικότητα της ιατρικής περίθαλψης, μειώνοντας το κόστος. Ένας πιθανός τρόπος μείωσης του κόστους είναι η αποφυγή διπλών ή μη απαραίτητων διαγνωστικών ή θεραπευτικών διαδικασιών μέσω επικοινωνίας ανάμεσα στους φορείς υγείας και τον πολίτη. Βελτίωση της ποιότητας περίθαλψης: Η αύξηση της αποδοτικότητας δεν μειώνει μόνο το κόστος αλλά βελτιώνει ταυτόχρονα και την ποιότητα. Η ηλεκτρονική υγεία μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα της ιατρικής περίθαλψης επιτρέποντας για παράδειγμα συγκρίσεις ανάμεσα στους παροχείς υγείας. Επιστημονική τεκμηρίωση (Evidence based): Οι ενέργειες της ηλεκτρονικής υγείας πρέπει να τεκμηριώνονται με την έννοια ότι η αποδοτικότητά τους πρέπει να αποδεικνύεται με επιστημονικές μεθόδους. Ενδυνάμωση πολιτών και ασθενών: Οι βάσεις δεδομένων υγείας και ο προσωπικός ηλεκτρονικός ιατρικός φάκελος καθίστανται προσβάσιμα από το διαδίκτυο. Ανοίγονται έτσι νέοι ορίζοντες για ανθρωποκεντρικά συστήματα υγείας και διευκολύνεται ο ασθενής στις επιλογές του. Ενίσχυση της αλληλεπίδρασης: Ενθαρρύνεται η ανάπτυξη νέας σχέσης ανάμεσα στον ασθενή και τον επαγγελματία της υγείας, προς μια συνεργασία στην οποία οι αποφάσεις θα λαμβάνονται με κοινό τρόπο. Συνεχής Εκπαίδευση: Επιτρέπεται η εκπαίδευση των γιατρών και του παραϊατρικού προσωπικού από online πηγές (συνεχής ιατρική εκπαίδευση) αλλά και των πολιτών (για παράδειγμα ιατρικές πληροφορίες πρόληψης). Διευκόλυνση της ανταλλαγής πληροφορίας: Αναβαθμίζονται τα μέσα διακίνησης της ιατρικής πληροφορίας, και κατά συνέπεια της επικοινωνίας, με έναν προτυποποιημένο τρόπο ανάμεσα στους διάφορους φορείς υγείας. Με αυτό τον τρόπο προάγεται και η διαλειτουργικότητα. Δίνεται η δυνατότητα προσπέλασης και ελέγχου σε δεδομένα όλων των συστημάτων με την ταυτόχρονη ύπαρξη ενός ενιαίου σημείου διαχείρισης και διοίκησης. Επέκταση της εμβέλειας της ιατρικής περίθαλψης: η παροχή υπηρεσιών υγείας μεταφέρεται πέρα από τα συμβατικά όρια, τόσο με τη γεωγραφική όσο και με τη μεταφορική έννοια του όρου. Οι πολίτες έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν online ιατρικές υπηρεσίες που παρέχονται από διεθνείς παροχείς. Αυτές οι υπηρεσίες μπορεί να είναι απλά συμβουλευτικές ή και πιο ουσιαστικές, όπως για παράδειγμα η προμήθεια φαρμακευτικών προϊόντων. Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 6

9 Ασφάλεια: Η ηλεκτρονική υγεία περιλαμβάνει νέες μορφές αλληλεπίδρασης ασθενή γιατρού και εμπεριέχει νέες προκλήσεις σε θέματα ασφάλειας, όπως για παράδειγμα, το ιατρικό απόρρητο. Ισότητα: Η ενίσχυση της ισοτιμίας στην παροχή υπηρεσιών ιατρικής περίθαλψης είναι μια από τις υποσχέσεις της ηλεκτρονικής υγείας. i. Η ηλεκτρονική υγεία στον 21ο αιώνα. Το όραμα για την αξιοποίηση της τεχνολογίας στον τομέα της υγείας του 21ου αιώνα περιλαμβάνει ένα ανθρωποκεντρικό σύστημα παροχής υπηρεσιών υγείας, με επίκεντρο τον πολίτη. Σε ένα τέτοιο σύστημα η περίθαλψη βασίζεται στη συνεχή ιατρική παρακολούθηση και προσαρμόζεται σύμφωνα με τις ανάγκες του πολίτη. Ο πολίτης είναι το κέντρο του ελέγχου. Η γνώση και οι πληροφορίες είναι ελεύθερες, ενώ οι αποφάσεις που παίρνονται είναι επιστημονικά τεκμηριωμένες. Η ιατρική πληροφορία του πολίτη ανήκει σε αυτόν, είναι διαθέσιμη μέσω του διαδικτύου συνεχώς, και ο πολίτης αποφασίζει για τη διάθεση ευαίσθητων πληροφοριών που τον αφορούν. Ένα από τα σημαντικότερα γνωρίσματα της πληροφορίας αυτής είναι η διασυνδεσιμότητα και η δυνατότητα μεταφοράς και ανταλλαγής δεδομένων εννοιολογικά αναγνωρίσιμων. [1] Ευφυή περιβάλλοντα και συστήματα παρακολούθησης ζωτικών παραμέτρων με χρήση έξυπνων βιοαισθητήρων που προκαλούν τη μικρότερη δυνατή δυσχέρεια στον ασθενή και ολοκληρωμένα συστήματα τηλεματικής επιτρέπουν σε ευαίσθητους από πλευράς υγείας πολίτες να έχουν έναν σχεδόν φυσιολογικό τρόπο ζωής. Οι κρίσιμες ζωτικές παράμετροι μεταδίδονται σε πραγματικό χρόνο και σε απευθείας σύνδεση (online) στους γιατρούς ή και εξειδικευμένους επιστήμονες ιατρικούς συμβούλους, ανεξάρτητα από τον χώρο στον οποίο βρίσκεται ο ασθενής. Έτσι, η κατάσταση της υγείας του ασθενούς μπορεί να αξιολογηθεί αντικειμενικά και οι αποφάσεις να λαμβάνονται σε πραγματικό χρόνο ώστε να αντιμετωπίζονται έγκαιρα, κρίσιμα ιατρικά περιστατικά. Σύγχρονες εργαστηριακές, διαγνωστικές, απεικονιστικές και θεραπευτικές συσκευές, νέα βιοϋλικά που πληρούν την ανάγκη βιοσυμβατότητας και βοηθήματα για άτομα με ειδικές ανάγκες προσφέρουν στους πολίτες μια καλύτερη ποιότητα ζωής. Ο όρος «παροχή υπηρεσιών υγείας» περιλαμβάνει μια πληθώρα εμπλεκόμενων ατόμων, φορέων και διακινούμενης πληροφορίας. Αφορά στους πολίτες που θέλουν εξατομικευμένη φροντίδα, άμεσα, στο υψηλότερο επίπεδο ποιότητας. Αφορά στους γιατρούς που πρέπει να παίρνουν αποφάσεις και να ελέγχουν την υλοποίησή τους για τον Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 7

10 κάθε ασθενή ξεχωριστά. Αφορά στους νοσηλευτές που, εκτός από άμεση παροχή υπηρεσιών, λειτουργούν και ως συλλέκτες σημαντικών πληροφοριών. Αφορά και στους υπεύθυνους για τη διαχείριση των υποδομών υγείας (νοσοκομείων, νοσηλευτηρίων, μέσων επείγουσας μεταφοράς, φαρμακευτικού υλικού, κ.λπ.) και φυσικά και όλες τις συνεργαζόμενες εταιρείες: φαρμακευτικές, ιατρικού εξοπλισμού, εκπαίδευσης στελεχών υγείας, κ.λπ. Ο συνεκτικός ιστός των εμπλεκόμενων μερών δεν είναι παρά η πληροφορία που πρέπει να διακινηθεί άμεσα, με ακρίβεια, στο σημείο που είναι απαραίτητη, αφενός για να διευκολύνει τη συνεργασία των φορέων μεταξύ τους και αφετέρου για την υποβοήθησή τους στη λήψη των σωστών αποφάσεων. Η δυνατότητα επικοινωνίας από παντού, η ικανότητα επεξεργασίας τεράστιων όγκων δεδομένων και η ευελιξία των σύγχρονων τερματικών συσκευών, θα δημιουργήσουν το απαραίτητο περιβάλλον για την ανάπτυξη ολοκληρωμένων, χρήσιμων και, σε πολλές περιπτώσεις, κρίσιμων εφαρμογών παροχής υπηρεσιών υγείας με ταυτόχρονη μείωση του κόστους Σύγχρονες προκλήσεις. Η αξιοποίηση της τεχνολογίας στον τομέα της υγείας τον 21ο αιώνα έχει οδηγήσει σε ένα ανθρωποκεντρικό σύστημα παροχής υπηρεσιών υγείας με επίκεντρο τον πολίτη. Η περίθαλψη βασίζεται στη συνεχή ιατρική παρακολούθηση και προσαρμόζεται σύμφωνα με τις ανάγκες του πολίτη. Η «παροχή υπηρεσιών υγείας» περιλαμβάνει μια πληθώρα εμπλεκόμενων προσώπων, φορέων και διακινούμενης πληροφορίας. Αφορά πολίτες, γιατρούς, νοσηλευτές και στελέχη της υγείας, υποδομές, νοσοκομεία, νοσηλευτήρια, μέσα επείγουσας μεταφοράς και σχετιζόμενες εταιρείες όπως φαρμακευτικές, εταιρείες ιατρικού εξοπλισμού, εκπαίδευσης στον τομέα της υγείας κ.λπ. [1] Η αμοιβαία εξάρτηση των παραπάνω οντοτήτων, είναι η πληροφορία που πρέπει να διακινηθεί άμεσα και με ακρίβεια, όπου αυτή είναι απαραίτητη, αφενός για να διευκολύνει τη συνεργασία των φορέων μεταξύ τους και αφετέρου για την υποβοήθησή τους στη λήψη των σωστών αποφάσεων. Συγχρόνως, όπως ειπώθηκε παραπάνω, ευφυή περιβάλλοντα και συστήματα παρακολούθησης ζωτικών παραμέτρων με χρήση έξυπνων βιοαισθητήρων που προκαλούν τη μικρότερη δυνατή δυσχέρεια στον ασθενή καθώς και ολοκληρωμένα συστήματα τηλεματικής επιτρέπουν σε ευαίσθητους, από πλευράς υγείας, πολίτες να έχουν έναν φυσιολογικό τρόπο ζωής. Η υλοποίηση όλων αυτών, ακολουθώντας τις ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις αλλά διατηρώντας τον ευαίσθητο Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 8

11 χαρακτήρα του χώρου της υγείας και της ποιότητας της ζωής, δημιουργεί νέα δεδομένα αλλά και νέα προβλήματα. Τα προβλήματα αυτά αφορούν θέματα νομικής υφής, καχυποψίας και κουλτούρας αλλά και θέματα τεχνολογικής φιλοσοφίας και κατεύθυνσης. Το πρώτο βασικό πρόβλημα που τίθεται είναι η δυσκολία της ανταλλαγής δεδομένων μεταξύ των Πληροφορικών Συστημάτων που είναι εγκατεστημένα στις διάφορες μονάδες υγείας (Νοσοκομεία, Κέντρα Υγείας, κτλ) και αποτελεί ένα από τα κυριότερα εμπόδια προς τη βελτίωση της αποδοτικότητας, λειτουργικότητας και αποτελεσματικότητας του τομέα της υγείας στη χώρα μας, αλλά και ευρύτερα σε παγκόσμιο επίπεδο. Ο τομέας της υγείας εξαρτάται υπερβολικά από τα διαθέσιμα δεδομένα (πληροφορίες), και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο «παράγονται» καθημερινά τεράστιες ποσότητες δεδομένων από τα νοσοκομεία, τις κλινικές, τα εργαστήρια. Όμως, ακόμα και σήμερα, τα δεδομένα αυτά τις περισσότερες φορές δεν υπόκεινται σε ηλεκτρονική επεξεργασία, αλλά σε χειροκίνητη (με χειρόγραφα έντυπα ή με μικρές εφαρμογές που αυτοματοποιούν απλώς ορισμένες εργασίες). Η έλλειψη ολοκληρωμένων Πληροφορικών Συστημάτων είναι εμφανής. Η πραγματικότητα αυτή, έρχεται σε πλήρη αντίθεση με αυτό που συμβαίνει σε άλλους τομείς (π.χ. τραπεζικός τομέας) που επίσης εξαρτώνται πολύ από τη συνεχή πρόσβαση σε δεδομένα και πληροφορίες. Οι λόγοι που συμβαίνει αυτό περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων: Την έλλειψη κεφαλαίων στήριξης για την ανάπτυξη νέων συστημάτων στον συγκεκριμένο τομέα, Την μη υιοθέτηση συγκεκριμένων προτύπων διασύνδεσης, Την έλλειψη δυνατότητας μεταφοράς και ανταλλαγής δεδομένων εννοιολογικά αναγνωρίσιμων. Ένα δεύτερο πρόβλημα είναι ότι οι υπηρεσίες υγείας μέσω εφαρμογών τηλεματικής χαρακτηρίζονται συνήθως από τη χρήση ετερογενών συστημάτων λογισμικού και υλικού εξοπλισμού, από την έλλειψη στρατηγικής σε σχέση με τη διαχείριση του δικτύου, την μη ύπαρξη εφαρμογών διαδραστικής τηλεματικής και από την μη ολοκληρωμένη ακόμα αποδοχή από την ιατρική κοινότητα. Οι βασικές αιτίες για τα παραπάνω μεταξύ άλλων είναι: Η δυσκολία σύνδεσης των εφαρμογών με τα υπάρχοντα ιατρικά πληροφορικά συστήματα και υπηρεσίες Η έλλειψη προτυποποίησης (ολικής ή μερικής) των επικοινωνιακών υποδομών που χρησιμοποιούνται Η ραγδαία εξέλιξη στον χώρο της τεχνολογίας και της υγείας Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 9

12 Η σχετικά μικρή αγορά σε σχέση με τις ανάγκες ανάπτυξης-έρευνας Οι δυσκολίες στην επικοινωνία ανθρώπου - μηχανής (user interface) Τέλος, ένα τρίτο πρόβλημα, που αποτελεί όμως βασική συνιστώσα του χώρου της υγείας, είναι ότι η εισαγωγή τεχνολογίας σε φορείς παροχής υπηρεσιών υγείας, δεν αποτελεί λύση από μόνη της αν η υλοποίηση των τεχνολογικών αλλαγών δεν συνοδεύεται από αλλαγές στη δομή, τις διαδικασίες και τον επανασχεδιασμό των ροών της πληροφορίας. Κύριοι παράγοντες του προβλήματος αυτού είναι: Η υιοθέτηση επιστημονικά τεκμηριωμένων και ποσοτικά μετρήσιμων δεικτών απόδοσης του συστήματος, Η συνεχής επισήμανση τυχόν ιατρικών λαθών. Τα προαναφερόμενα προβλήματα, από την άλλη μεριά, αποτελούν έναν χώρο γεμάτο προκλήσεις για τη χρήση των τεχνολογιών πληροφορικής και των επικοινωνιών. Οι προκλήσεις αυτές συνοψίζονται: Στην πολυπλοκότητα των ιατρικών δεδομένων Στη δυσκολία εισαγωγής των δεδομένων (data entry) Στα προβλήματα ασφάλειας των προσωπικών δεδομένων Στη δυσκολία προσαρμογής όλων των εμπλεκομένων, φυσικών προσώπων και φορέων υγείας, σε νέες τεχνολογίες Στην έλλειψη συστήματος ανάκτησης δημοσιευμένης και τεκμηριωμένης ιατρικής πληροφορίας και σύγκρισης ιατρικών πρωτοκόλλων. Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 10

13 2. Η Κοινωνία της Πληροφορίας και η Ευρώπη. Η εισβολή των νέων τεχνολογιών της Πληροφορικής και των Τηλεπικοινωνιών σε όλες τις εκφάνσεις της καθημερινής μας ζωής, έχει επιδράσει θετικά στη βελτίωση της ποιότητας ζωής του πολίτη, σε πλείστους τομείς. Η υγεία είναι ένας από τους σημαντικότερους, αφενός γιατί ο χώρος αυτός θεωρείται κρίσιμος από κάθε άποψη τόσο σε εθνικό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο και, αφετέρου, γιατί τα οφέλη αφορούν όλους τους εμπλεκομένους, οντάς ποιοτικά και ποσοτικά μετρήσιμα.[9] Η εποχή που η Πληροφορική θεωρείτο η εξέλιξη της μηχανογράφησης μάλλον έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί. Από την απλή οργάνωση των διαδικασιών, έχουμε περάσει σε μια άλλη εποχή, που οι νέες τεχνολογίες έχουν πλέον ενσωματωθεί και δρουν ως καταλύτης στην παροχή υπηρεσιών υγείας, ιδιαίτερα αν δρουν συνολικά κι όχι αποσπασματικά, ανοίγοντας νέους δρόμους για όλους: ενοποιούν, αυτοματοποιούν και επιταχύνουν διαδικασίες, μειώνουν χρόνους και κόστη, αναβαθμίζουν την ποιότητα των συνθηκών εργασίας άρα και των παρεχομένων νοσηλευτικών υπηρεσιών, προσφέρουν πρωτόφαντες δυνατότητες στους εμπλεκομένους και διευκολύνουν κάθε προσαρμογή ή βελτίωση. Σ ένα χώρο έντασης πληροφοριών, όπου η ανάγκη για συνεχή επιμόρφωση και υιοθέτηση κάθε καινοτομίας είναι πλέον καθεστώς, οι Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών αποτελούν την καλύτερη απάντηση σε πάρα πολλά ερωτήματα. Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 11

14 2.1. Το μέλλον φυγείν αδύνατον και στην υγεία. Το Internet και η Πληροφορική γενικότερα παίζουν ολοένα και μεγαλύτερο ρολό στην Υγεία, όπως και σε τόσους άλλους τομείς της καθημερινής μας ζωής. Τόσο στο επίπεδο του ιδιωτικού, όσο πολύ περισσότερο του δημοσίου τομέα, η σύγχρονη τεχνολογία αναδεικνύεται σε πολύτιμο σύμμαχο και στα θέματα Υγείας, καθώς μπορεί να προσφέρει πληροφόρηση και υποστήριξη σε κάθε διαδικασία λήψης αποφάσεων αλλά και σε κάθε τομέα διοικητικής μέριμνας της υγείας, από αυτούς που έχουμε συνηθίσει σε άλλους χώρους να αποκαλούμε back office. [9] Οι τομείς αυτοί, όπως η διαχείριση ασθενών και αξιοποίηση των επιχειρησιακών πόρων, παίζουν σημαντικότατο ρόλο και εδώ, καθώς από αυτούς κρίνεται η ποιότητα των προσφερόμενων υπηρεσιών και ο βαθμός ικανοποίησης του «πελάτη», που λόγω της ειδικής κατάστασης στην οποία βρίσκεται (είτε πρόκειται για τον ίδιο τον ασθενή, είτε για κάποιον συγγενή του) έχει έναν λόγω παραπάνω να αναπτύσσει ευαισθησίες. Ο χώρος της ηλεκτρονικής υγείας γνωρίζει τα τελευταία χρόνια ολοένα και ταχυτέρους ρυθμούς ανάπτυξης διεθνώς, καθώς όλοι αντιλαμβάνονται πλέον πως οι Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών μπορούν να αλλάξουν τον τρόπο περίθαλψης και της πρόνοιας. Για παράδειγμα εκατομμύρια άνθρωποι σ όλο το κόσμο ψάχνουν καθημερινά στο διαδίκτυο πληροφορίες για θέματα υγείας ανάμεσα σε περισσοτέρους από ιστοχώρους, κάτω από τον γενικό τίτλο e-health, ενώ οι σελίδες που έχουν στη διάθεση τους ξεπερνούν ήδη ένα δισεκατομμύριο, προσφέροντας άφθονη γνώση και σφαιρική εικόνα των τελευταίων εξελίξεων σε κάθε τομέα. Από την άλλη πλευρά, σημαντικές είναι οι αλλαγές και στο χώρο των ίδιων των ιατρών, που μαθαίνουν πλέον να αξιοποιούν τις νέες τεχνολογίες για να κάνουν την καθημερινότητα τους απλούστερη και ευκολότερη: ήδη, στην αμερικανική αγορά κυκλοφορεί ειδικό λογισμικό συνταγογράφησης που χρησιμοποιούν εκατοντάδες χιλιάδες ιατροί, με σημαντικές αυξητικές τάσεις, καθώς καθιερώνονται κοινές προδιαγραφές. Επιπλέον, οι επαγγελματικές κοινότητες έχουν πια στο σύνολο τους έντονη δικτυακή παρουσία, προσφέροντας πρόσθετη ενημέρωση και εξειδίκευση σε κάθε ενδιαφερόμενο. Οι χρήστες, τόσο από τη μια πλευρά, όσο και από την άλλη, έχουν τέλος στη διάθεση τους τη δυνατότητα προμήθειας προϊόντων και υπηρεσιών με ηλεκτρονικό τρόπο: on-line φαρμακεία και δικτυακά εργαστήρια αλλά και απαντήσεις σε όσους ανησυχούν για θέματα παραβίασης του προσωπικού απορρήτου. Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 12

15 Εξειδικευμένες έρευνες προβλέπουν λαμπρό το μέλλον της ηλεκτρονικής υγείας, ιδιαιτέρα σ ό,τι αφορά τις προοπτικές των φαρμακευτικών εταιριών, αλλά ταυτόχρονα μιλούν για γενικότερη μείωση του κόστους στην υγεία, λόγω του ορθολογισμού που φέρνουν μαζί τους οι ΤΠΕ. Ήδη, γίνεται λόγος ακόμα και για διασυνδεσιμότητα ασθενών και θεραπόντων, που θα βοηθήσει ιδιαιτέρα τους πρώτους και θα ανοίξει ακόμα περισσότερο την αγορά για τους δευτέρους, ενώ ως πρώτο βήμα για τις φαρμακευτικές εταιρίες θεωρείται η ανάπτυξη πρωτοβουλιών e-marketing. Και, βέβαια, όλα τα θέματα που περιστρέφονται γύρω από την ηλεκτρονική υγεία εντάσσονται πλέον στο γενικότερο πλαίσιο του ηλεκτρονικού επιχειρείν με ότι μπορεί να σημαίνει αυτό από πλευράς πλεονεκτημάτων: περισσότερη γνώση και υπευθυνότητα για την υγεία του στον ίδιο τον ασθενή, καλύτερη διαχείριση κινδύνων για όλους, ηλεκτρονική διασύνδεση (και απελευθέρωση) των εμπλεκομένων και, φυσικά, αύξηση εσόδων από τη μείωση της γραφειοκρατίας και όχι μόνο Οι νέες τεχνολογίες διεισδύουν στον τομέα της Υγείας - Χρηματοδοτήσεις στην Ελλάδα. Η αλλαγή είναι μέρος της ζωής μας. Κάθε μέρα μαθαίνουμε και κάτι καινούριο, και κάθε τι καινούριο αλλάζει τη ζωή μας και τις απαιτήσεις μας. Ο σύγχρονος άνθρωπος ζει με γοργούς ρυθμούς, έχει αυξημένες υποχρεώσεις αλλά και υψηλές απαιτήσεις σε όλους τους τομείς της καθημερινής του δραστηριότητας και ειδικότερα στον τομέα της υγείας.[10] Ο σύγχρονος άνθρωπος καταρχήν επιδιώκει μια σύγχρονη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη σε ένα αξιοπρεπές αναβαθμισμένο περιβάλλον και κυρίως εξατομικευμένες παρεχόμενες υπηρεσίες ανάλογα με τις ανάγκες του. Το ιατρικό σύστημα μετατοπίζεται έτσι προς μια ολοκληρωμένη φροντίδα υγείας με έμφαση στη δημιουργία και συνεπή ενημέρωση ενός δια βίου (ενεργού) ηλεκτρονικού φακέλου υγείας και στην ανάπτυξη νέων καινοτόμων υπηρεσιών όπως είναι η τηλεϊατρική. Την ανάγκη του μετασχηματισμού του τομέα της υγείας επιτείνει η συνεχής αύξηση των δαπανών για την υγεία στο σημερινό περιβάλλον δημοσιονομικής πίεσης και των συνεχώς αυξανόμενων δημογραφικών προβλημάτων (γήρανση, αύξηση του προσδόκιμου ζωής). Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 13

16 Κινητήριος δύναμη για τον συντελούμενο αυτό μετασχηματισμό στον τομέα της υγείας για την κάλυψη των νέων απαιτήσεων και αναγκών είναι οι νέες τεχνολογίες. Οι νέες τεχνολογίες πέρα από τεχνολογίες αιχμής αποτελούν τεχνολογίες κορμού που επηρεάζουν οριζόντια όλους τους τομείς της οικονομικής και κοινωνικής ζωής. Η εισαγωγή των νέων τεχνολογιών στις μονάδες υγείας στοχεύουν στην αναβάθμιση των παρεχόμενων προς τον πολίτη υπηρεσιών και στην ορθολογικότερη διαχείριση πόρων (εξοικονόμηση πόρων, βελτίωση παραγωγικότητας) στην ανάπτυξη νέων καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών (ανάπτυξη της τηλειατρικής). Ειδικότερα με την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών βελτιώνεται το περιβάλλον εργασίας των επαγγελματιών της υγείας στο ΕΣΥ (ιατρικό, νοσηλευτικό, διοικητικό, διοίκηση) και δημιουργούνται νέες θέσεις απασχόλησης. [10] Το σημείο κλειδί στην εισαγωγή των νέων τεχνολογιών δεν είναι μόνο η προμήθεια προϊόντων πληροφορικής αλλά η αξιοποίηση των προϊόντων πληροφορικής για την παροχή υπηρεσιών σε πλήρη και παραγωγική λειτουργία ορατές από τους πολίτες. Η έως σήμερα διεθνής και ελληνική εμπειρία έχει αποδείξει ότι για τη δημιουργική ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών απαιτούνται οργανωτικές και θεσμικές αλλαγές, ενθάρρυνση της χρήσης τους από το προσωπικό και ισχυρή τεχνική υποστήριξη. Απαιτείται κυρίως στήριξη της απόφασης εισαγωγής των νέων τεχνολογιών από τη διοίκηση, επαρκής τεχνική στελέχωση, στενή συνεργασία κατά την ανάπτυξη των πληροφοριακών συστημάτων και κινητοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού χρηστών των συστημάτων. Απτά κίνητρα στους χρήστες όπως (π.χ. διατήρηση / απλοποίηση υφισταμένων διαδικασιών - εφαρμογών) αλλά και παρακινητικά κίνητρα όπως η βελτίωση συνθηκών εργασίας, η ελάττωση αντικειμένου (φόρτου) εργασίας με τη βοήθεια του ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος, αλλά και οικονομικά οφέλη (όπου είναι εφικτό) ή άλλα ειδικά κίνητρα (μετατάξεις, προαγωγές, κ.α.) θα συντελέσουν προς την κατεύθυνση αυτή. Στη χώρα μας σημαντικοί πόροι για την εισαγωγή της πληροφορικής στην υγεία έχουν κινητοποιηθεί και στο παρελθόν στο πλαίσιο του Β ΚΠΣ ( ). Αναλυτικότερα, στο πλαίσιο του Β ΚΠΣ υλοποιήθηκαν έργα όπως η Μηχανογράφηση 25 Νοσοκομείων ( νοσοκομεία,1 πιλοτικό), Μηχανογραφική Υποστήριξη ΥΥΠ, ΕΚΑΒ, Κωδικοποιήσεις, Πιλοτικές Δράσεις (Δίκτυα Αιμοδοσίας, Μεταμοσχεύσεων, Τηλεϊ/κής). Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 14

17 Σχήμα 2.1 : Έργα του Β ΚΠΣ στην Υγεία. Σχήμα 2.2 : Έργα του Β ΚΠΣ στην Υγεία. Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 15

18 Η εισαγωγή της πληροφορικής, δεν επιφέρει, όμως, από μόνη της ως αυτόματο αποτέλεσμα τη βελτίωση της παραγωγικότητας και της ποιότητας των παρεχομένων υπηρεσιών. Σήμερα, στο πλαίσιο του Γ ΚΠΣ δίνεται μια ακόμα ευκαιρία για τον εκσυγχρονισμό του τομέα της Υγείας. Μέσω του Γ ΚΠΣ και ειδικότερα μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Κοινωνία της Πληροφορίας» προβλέπονται δράσεις συνολικού προϋπολογισμού 110 εκατομμύρια ευρώ για την υποστήριξη Διοικητικής οργάνωσης - αποκέντρωσης ΕΣΥ (ΠεΣΥΠ), την αναδιοργάνωση Πληροφορική Υποστήριξη Μονάδων Υγείας, υποστήριξη πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας και δημόσιας υγείας (υγειονομικός χάρτης), δράσεις για τη βελτίωση της εξυπηρέτησης του πολίτη (patient centered care, τηλεϊατρική), την αξιοποίηση του Internet (e-europe, Health online, κλπ). Δράσεις μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Κοινωνία ε της Πληροφορίας» στον τομέα της Υγείας και Πρόνοιας κ Πληροφορικά συστήματα για την υποστήριξη των ΠεΣΥΠ Ολοκλήρωση εισαγωγής τεχνολογιών πληροφορικής σε 7 Μονάδες Υγείας 2,1 Ανάπτυξη ασφαλούς δικτύου δεδομένων Οριζόντια κεντρικά έργα (τυποποίηση πληροφορικής όπως πλαίσιο εισαγωγής κωδικοποιήσεων, πολιτικές ασφάλειας, Χάρτης Υγείας 7 & Πρόνοιας, ειδικά μητρώα, portals),6 Πανελλήνια Δίκτυα Υγείας (Αιμοδοσία Μεταμοσχεύσεις) Ανάπτυξη ΤΠΕ στα Στρατιωτικά Νοσοκομεία «Φίλιππος» 8,5 Συστήματα πληροφορικής στην πρόνοια & ψυχική υγεία 4,5 e-health Forum 3,2 Πιλοτικά έργα εφαρμογές τεχνολογιών αιχμής όπως smart 8 cards, τηλεϊατρική κα. με έντονη περιφερειακή διάσταση υλοποίησης,4 Δράσεις Δημοσιότητας, κατάρτιση ανθρώπινου δυναμικού 5 στα Πληροφοριακά συστήματα,5 ΣΥΝΟΛΟ 1 Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 16

19 09,8 Σχήμα 2.3 : Διάγραμμα του Γ ΚΠΣ. Οι χρηματοδοτούμενες δράσεις αφορούν τόσο σε νέα πληροφοριακά συστήματα όσο και σε υποστηρικτικές δράσεις για τη βελτίωση της αποδοχής και υποδοχής των πληροφοριακών συστημάτων. Καταρχήν θα αξιοποιηθεί η υπάρχουσα τεχνογνωσία σε πληροφοριακά συστήματα που υπάρχουν και χρησιμοποιούνται παραγωγικά σε φορείς του ιδιωτικού & δημόσιου τομέα, στρατιωτικά νοσοκομεία ή του τρίτου τομέα. Οι νέες υποδομές που θα χρηματοδοτηθούν μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Κοινωνία της Πληροφορίας» θα δρουν συμπληρωματικά σε υπάρχουσες και θα καλύπτουν κενά ή νέες και εξειδικευμένες ανάγκες. Ταυτόχρονα θα γίνουν οι απαιτούμενες αλλαγές οργανωτικού χαρακτήρα στο ΕΣΥ με επίκεντρο τον ασθενή και χρήστη υπηρεσιών. [10] Για την περαιτέρω βελτίωση των ποσοστών αξιοποίησης των νέων πληροφοριακών συστημάτων η Ειδική Γραμματεία για την Κοινωνία της Πληροφορίας βρίσκεται σε συνεχή διαβούλευση με εμπλεκόμενους φορείς και τελικούς χρήστες για την προώθηση προτύπων, την διαμόρφωση και προώθηση κατευθύνσεων καλής πρακτικής και πλαισίων συνεργασίας προς όφελος της υγείας του πολίτη. Για το σκοπό αυτό θα αναπτυχθεί και ένας μηχανισμός διαβούλευσης, το e-health Forum. Επιπλέον, θα αναπτυχθούν τηλεματικές υπηρεσίες τόσο για την υποστήριξη της εκπαίδευσης και επιστημονικής ενημέρωσης των επαγγελματιών υγείας όσο και για τη βελτίωση στη χάραξη και άσκηση και πολιτικής στην υγεία και τη κοινωνική φροντίδα (ανάπτυξη χάρτη Υγείας και Πρόνοιας). Για την καλύτερη πληροφόρηση και εξυπηρέτηση του πολίτη σε θέματα πρόσβασης στις υπηρεσίες και αντιμετώπισης συγκεκριμένων προβλημάτων υγείας ή πρόνοιας θα υλοποιηθούν δράσεις δημοσιότητας ενώ για τη βελτίωση της εξυπηρέτησης του πολίτη και την αποτελεσματικότερη διαχείριση πόρων όπως ενιαία διαχείριση ασθενών σε όλα τα επίπεδα του συστήματος υγείας, παραπομπές, ραντεβού, συνταγογραφία θα υλοποιηθούν «απλές οριζόντιες ή κάθετες εφαρμογές» διαχειριστικού χαρακτήρα. Ο συνολικός προϋπολογισμός ενταγμένων έργων του Υπουργείου Υγείας ανέρχεται στα 63,4 εκατ. Eυρώ. Εντός του 2003 εντάχθηκαν προς χρηματοδότηση από το Επιχειρησιακό Πρόγραµµα «Κοινωνία της Πληροφορίας» 12 έργα συνολικού προϋπολογισμού 46,6 εκατ. Eυρώ που αφορούν στην προμήθεια και εγκατάσταση ολοκληρωμένων Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 17

20 πληροφοριακών συστημάτων στα Πε.Σ.Υ.Π. Στο τέλος του 2003 ήταν ανοικτές οι προκηρύξεις για 4 έργα στα Πε.Σ.Υ.Π. Στερεάς Ελλάδας, Ιονίων Νήσων, Βορείου Αιγαίου (τεχνικός σύμβουλος) και Β Αττικής συνολικού προϋπολογισμού περίπου 14 εκατ. Eυρώ ενώ σε φάση αξιολόγησης βρίσκονταν 4 έργα στα Πε.Σ.Υ.Π. Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, Α & Β Κεντρικής Μακεδονίας και Α Νοτίου Αιγαίου συνολικού προϋπολογισμού 13 εκατ. Eυρώ περίπου. Επιπλέον µέσω του Επιχειρησιακού Προγράµµατος «Κοινωνία της Πληροφορίας» χρηµατοδοτούνται ενέργειες κατάρτισης και στα 17 Πε.Σ.Υ.Π. της χώρας συνολικού προϋπολογισµού περίπου 4 εκατ. Eυρώ. Ακόµα, για την δηµιουργία κατάλληλων συνθηκών υποδοχής και βιώσιµης λειτουργίας των πληροφορικών υποδοµών στα Περιφερειακά Συστήµατα Υγείας και Πρόνοιας (Πε.Σ.Υ.Π. / Μονάδες Υγείας) καθώς και για την επίλυση κρίσιµων ζητηµάτων οριζόντιου - θεσµικού περιεχοµένου εγκρίθηκε η χρηµατοδότηση από το Πρόγραµµα 3 οριζόντιων µελετών συνολικού προϋπολογισµού Eυρώ οι οποίες αναµένεται να υλοποιηθούν εντός του «Μελέτη Επιχειρησιακού Σχεδιασµού Χάρτη Υγείας & Πρόνοιας» συνολικού προϋπολογισµού Eυρώ «Μελέτη εφαρµογής για την αποτίµηση της επικινδυνότητας και των πολιτικών ασφαλείας των πληροφορικών συστηµάτων των φορέων υγείας» συνολικού προϋπολογισµού Eυρώ «Μελέτη για τον καθορισµό µηχανισµού διαχείρισης προτύπων πληροφορικής στην Υγεία» συνολικού προϋπολογισµού Eυρώ Για την ανάπτυξη της Πληροφορικής στην Υγεία και Πρόνοια στενή είναι η συνεργασία της Ειδικής Γραµµατείας για την Κοινωνία της Πληροφορίας / ιαχειριστικής Αρχής του Προγράµµατος µε την Γνωµοδοτική Επιτροπή Έργων Πληροφορικής του Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας της οποίας η λειτουργία χρηματοδοτείται από το Επιχειρησιακό Πρόγραµµα «Κοινωνία της Πληροφορίας». Συνοψίζοντας, τα έργα που χρηματοδοτούνται μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος για την Κοινωνία της Πληροφορίας προσεγγίζουν με ολοκληρωμένο τρόπο τον επιδιωκόμενο μετασχηματισμό στον τομέα της υγείας. Παρόλα αυτά η διαλειτουργικότητα των πληροφοριακών συστημάτων, η δυνατότητα δηλαδή μεταφοράς και διάχυσης των δεδομένων μεταξύ τους θα είναι ένα από τα σημεία που θα κρίνουν τη λειτουργικότητας τους. Για το σκοπό αυτό συστάθηκε με πρωτοβουλία της Ειδικής Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 18

21 Γραμματείας για την Κοινωνία της Πληροφορίας ομάδα για τη διαλειτουργικότητα και προετοιμάστηκε πλαίσιο διαλειτουργικότητας το οποίο διατίθεται στο δικτυακό κόμβο Ένα ακόμα κρίσιμο σημείο είναι η ανάπτυξη ευρυζωνικών υποδομών. Οι ευρυζωνικές υποδομές θα διασφαλίσουν ταχύ και γρήγορο internet και θα δώσουν νόημα σε νέες υπηρεσίες όπως η τηλεργασία. [10] Τέλος, η αξιοποίηση εναλλακτικών σχημάτων υλοποίησης έργων πληροφορικής και παροχής υπηρεσιών outsourcing (SLA) θα συντελέσει στην ταχύτερη υλοποίηση των έργων για την ανάπτυξη της Κοινωνία της Πληροφορίας. Με την αξιοποίηση των εναλλακτικών σχημάτων υλοποιήσης έργων ο εν εξελίξει αυτός κοινωνικός μετασχηματισμός που διαπερνά όλους τους τομείς της οικονομικής και κοινωνικής ζωής θα ολοκληρωθεί ταχύτερα με απτά αποτελέσματα στο επίπεδο παροχής υπηρεσιών και την ποιότητα ζωής του πολίτη που είναι ο τελικός στόχος. Το μέλλον της Κοινωνίας της Πληροφορίας θα έρθει έτσι πιο κοντά στο παρόν Ευρώπη και Υγεία. Σύμφωνα με αποτελέσματα έρευνας για το που αναζητούν οι Ευρωπαίοι αξιόπιστες πληροφορίες για θέματα υγείας που διενεργήθηκε από τη σειρά "Ευρωβαρόμετρο" προκύπτει ότι, στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σχεδόν ένας στους τέσσερις πολίτες της (23%) ανατρέχει στο Διαδίκτυο για πληροφορίες σχετικά με την υγεία. Παρατηρούνται ωστόσο σημαντικές διαφορές μεταξύ των κρατών μελών: στη Δανία και τις Κάτω Χώρες το ποσοστό των πολιτών που χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο για να ενημερωθούν σε θέματα υγείας φθάνει το 40% περίπου, ενώ στην Ελλάδα, την Ισπανία, την Πορτογαλία και τη Γαλλία δεν υπερβαίνει το 15%. [16] Οι Ευρωπαίοι θεωρούν ακόμη τους επαγγελματίες των κλάδων της υγείας, όπως ιατρούς και φαρμακοποιούς, ως μακράν τη σημαντικότερη πηγή πληροφοριών για την υγεία και τα κλασικά μέσα ενημέρωσης τηλεόραση, εφημερίδες, περιοδικά εξακολουθούν να υπερισχύουν του Διαδικτύου. Άλλα σημαντικά αποτελέσματα της έρευνας είναι ότι οι οργανώσεις ιατρών και οι οργανισμοί υγείας εμπνέουν τη μεγαλύτερη εμπιστοσύνη όσον αφορά τα θέματα υγείας (84%), ενώ στον αντίποδα βρίσκονται οι επιχειρήσεις και τα πολιτικά κόμματα (16% και 11% αντίστοιχα). Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 19

22 «Η έρευνα αυτή δείχνει σαφώς ότι υπάρχει ζήτηση από την πλευρά των ευρωπαίων πολιτών για ηλεκτρονική ενημέρωση σχετικά με την υγεία, αλλά συγχρόνως αποκαλύπτει προβλήματα εμπιστοσύνης» δήλωσε ο Επίτροπος κ. David Byrne, αρμόδιος για την υγεία και την προστασία των καταναλωτών, συνεχίζοντας: «Μεγάλος αριθμός Ευρωπαίων εξακολουθούν να αγνοούν τον όγκο και την αξιοπιστία των σχετικών με την υγεία πληροφοριών που είναι διαθέσιμες στο Διαδίκτυο. Η Ευρωπαϊκή Ένωση (EΕ), με το πρόγραμμα δράσης για τη δημόσια υγεία και με την πρωτοβουλία για τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες υγείας (e-health), καταβάλλει προσπάθειες για να εξασφαλιστεί η πρόσβαση των Ευρωπαίων σε υψηλής ποιότητας, χρήσιμες και αξιόπιστες ηλεκτρονικές πληροφορίες σχετικά με την υγεία.» [16] Η βελτίωση της πληροφόρησης και των γνώσεων σχετικά με την υγεία αποτελεί έναν από τους στόχους προτεραιότητας του προγράμματος δράσης για τη δημόσια υγεία της EΕ, με προϋπολογισμό 312 εκατ. ευρώ για την περίοδο Τα κυριότερα αποτελέσματα της έρευνας: το 41% των Ευρωπαίων θεωρούν το Διαδίκτυο καλό μέσο ενημέρωσης σε θέματα υγείας. Το ποσοστό αυτό αυξάνεται σε 62% στη Δανία και 61% στις Κάτω Χώρες. Το 16% δεν το θεωρούν καλή πηγή πληροφοριών για την υγεία, με ένα 16% να πιστεύει ότι εξαρτάται από το είδος των ζητούμενων πληροφοριών και ένα 27% να μην έχει άποψη. Σχήμα 2.4 : Γράφημα έρευνας για τη χρήση του Internet. Οι επαγγελματίες των κλάδων της υγείας, όπως ιατροί και φαρμακοποιοί, κατατάσσονται στην πρώτη θέση των πηγών πληροφοριών για την υγεία από το 45% των Ευρωπαίων, η τηλεόραση από το 20%, τα βιβλία από το 8%, οι εφημερίδες από το 7% και το Διαδίκτυο μόλις από το 3,5%. Η τηλεόραση (38,5% των απαντήσεων), οι εφημερίδες και τα περιοδικά (και τα δύο περί το 24%) συγκεντρώνουν υψηλά ποσοστά ως συμπληρωματικές πηγές πληροφοριών για την υγεία, όπως επίσης οι συζητήσεις με συγγενείς και φίλους (29%). Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 20

23 Οι οργανώσεις ιατρών και οι οργανισμοί υγείας, όπως ο Ερυθρός Σταυρός και οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα, θεωρούνται οι πιο αξιόπιστες πηγές πληροφοριών για την υγεία στο σύνολο της EΕ (τις εμπιστεύεται το 84% των πολιτών). Στη δεύτερη θέση κατατάσσονται οι οργανώσεις καταναλωτών (67%) και ακολουθούν με μικρή διαφορά τα εκπαιδευτικά ιδρύματα (65,5%) και οι οικολογικές οργανώσεις (63%). Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης τα εμπιστεύεται για την πληροφόρησή του σε θέματα υγείας το 39% των ερωτηθέντων, τις κυβερνήσεις το 23%, ενώ στις τελευταίες θέσεις από την άποψη αυτή κατατάσσονται οι επιχειρήσεις και τα πολιτικά κόμματα (16% και 11% αντίστοιχα) Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή - οι προτάσεις της. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε σχέδιο δράσης στο οποίο παρουσιάζονται οι τρόποι χρησιμοποίησης των τεχνολογιών της πληροφορίας και των επικοινωνιών για την παροχή υψηλότερου επιπέδου υπηρεσιών υγειονομικής περίθαλψης σε επίπεδο ΕΕ. Το σχέδιο δράσης για την ηλεκτρονική υγεία "e-health" καλύπτει διάφορα θέματα, μεταξύ των οποίων, οι ηλεκτρονικές ιατρικές συνταγές, τα ηλεκτρονικά μητρώα υγείας, καθώς και η χρήση νέων υπηρεσιών και συστημάτων για τον περιορισμό του χρόνου αναμονής και τη μείωση της πιθανότητας ιατρικών λαθών. [15] Οι προτάσεις θα έχουν ως αποτέλεσμα την παροχή καλύτερων υπηρεσιών υγειονομικής περίθαλψης με το ίδιο ή ακόμη χαμηλότερο κόστος. Στόχος του εν λόγω σχεδίου δράσης είναι η δημιουργία ενός "Ευρωπαϊκού Χώρου Ηλεκτρονικής Υγείας". Στο σχέδιο καθορίζονται επίσης τα διάφορα στάδια για την επίτευξη αυτού του στόχου: ηλεκτρονικό μητρώο υγείας, ενοποιημένα δίκτυα πληροφοριών υγείας, ηλεκτρονική κάρτα υγείας και πρόσβαση σε δικτυακές υπηρεσίες υγείας. Για την προώθηση του σχεδίου, τα κράτη μέλη οφείλουν να αναπτύξουν στρατηγικές ηλεκτρονικής υγείας σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο και να λάβουν μέτρα για την ενίσχυση της συμβολής των τεχνολογιών ηλεκτρονικής υγείας στην ποιότητα και την αποτελεσματικότητα των υπηρεσιών και στη γενικότερη παραγωγικότητα. Έως το τέλος της τρέχουσας δεκαετίας, η ηλεκτρονική υγεία θα αποτελέσει τον κοινό χώρο για τους επαγγελματίες του τομέα, τους ασθενείς και τους πολίτες. Το παρόν σχέδιο δράσης συμπληρώνεται από δύο άλλες πρόσφατες δράσεις της Επιτροπής στον τομέα της υγείας: την κινητικότητα των ασθενών Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 21

24 και τον καθορισμό κριτηρίων ποιότητας για τις εθνικές μεταρρυθμίσεις στους τομείς της υγειονομικής περίθαλψης, της μακροχρόνιας περίθαλψης και της κοινωνικής προστασίας. Ο αρμόδιος για τις Επιχειρήσεις και την Κοινωνία της Πληροφορίας Επίτροπος, Erkki Liikanen, δήλωσε: "Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα το σύστημα της υγειονομικής περίθαλψης στην Ευρώπη απαιτεί τη λήψη δραστικών μέτρων. Είναι σκόπιμο να ενθαρρυνθεί η ευρύτερη χρήση τεχνολογιών και υπηρεσιών - όπως το Διαδίκτυο - για τη βελτίωση της υγειονομικής περίθαλψης. Οι νέες τεχνολογίες και οι υπηρεσίες καθιστούν την πρόσβαση ευκολότερη και ταχύτερη, περιορίζουν τα λάθη και βελτιώνουν την αποτελεσματικότητα των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης. Στον τομέα που καλύπτει την υγειονομική περίθαλψη και τις τεχνολογίες της ηλεκτρονικής υγείας, τόσο η Ευρώπη όσο και οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις κατέχουν ηγετική θέση. Η θέση αυτή πρέπει να ενισχυθεί περαιτέρω". Ο αρμόδιος για την Υγεία και την Προστασία των Καταναλωτών Επίτροπος, David Byrne, πρόσθεσε: "Οι ασθενείς θα ωφεληθούν από τη χρήση των τεχνολογιών της πληροφορίας και των επικοινωνιών στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης. Με την έγκριση του σχεδίου δράσης για την ηλεκτρονική υγεία, συντελείται ένα ακόμη βήμα προς την κατεύθυνση της αντιμετώπισης των θεμάτων που αφορούν τις υπηρεσίες υγείας στην ΕΕ. Την Πέμπτη, θα συναντηθώ με τους υπουργούς Υγείας των κρατών μελών στην υπουργική διάσκεψη για την Ηλεκτρονική Υγεία στο Cork, κατά την οποία θα συζητηθούν οι τρόποι για την αξιοποίηση της τεχνολογίας με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας, της προσβασιμότητας και της αποτελεσματικότητας των υπηρεσιών υγειονομικής περίθαλψης στην Ευρώπη". [15] Σήμερα, τουλάχιστον τέσσερις στους πέντε Ευρωπαίους γιατρούς έχουν πρόσβαση στο Διαδίκτυο, και το ένα τρίτο των Ευρωπαίων το χρησιμοποιούν για να ενημερωθούν σχετικά με θέματα υγείας καθώς και με συγκεκριμένες ασθένειες. Ωστόσο, τα μέσα της Ηλεκτρονικής Υγείας περιλαμβάνουν προϊόντα, συστήματα και υπηρεσίες που δεν περιορίζονται σε εφαρμογές του Διαδικτύου. Οι ασθενείς έχουν ανάγκη να επικοινωνούν με τους οικογενειακούς γιατρούς τους, οι γιατροί να επικοινωνούν με τα νοσοκομεία και τα νοσοκομεία με κλινικές και ερευνητικά κέντρα και όλα αυτά με στόχο την παροχή καλύτερης υγειονομικής περίθαλψης για τους ασθενείς και την εξεύρεση κατάλληλων λύσεων για το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης. Υπάρχουν πάμπολλα παραδείγματα επιτυχών εφαρμογών της Ηλεκτρονικής Υγείας στα κράτη μέλη. Δίκτυα πληροφοριών σε θέματα υγείας, όπως το σύστημα medcom στη Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 22

25 Δανία, υποστηρίζουν το έργο των νοσοκομείων, των φαρμακείων, των επισκεπτών γιατρών, των παθολόγων, των εργαστηρίων και των τοπικών αρχών ( Το σύστημα αυτό συμβάλλει στην εξοικονόμηση σημαντικών νοσοκομειακών δαπανών, στην έγκαιρη διάγνωση των ασθενειών, στην αποφυγή ιατρικών λαθών και στην επίσπευση της θεραπείας των ασθενών. Επίσης, στο Ηνωμένο Βασίλειο, τα δύο τελευταία έτη, έξι εκατομμύρια άτομα χρησιμοποίησαν τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες υγείας του Εθνικού Συστήματος Υγείας (NHS) προκειμένου να ενημερωθούν για ιατρικά θέματα. Η Ευρώπη πρόκειται επίσης να χρησιμοποιήσει τα ηλεκτρονικά μητρώα υγείας στο σύστημα πρωτοβάθμιας ιατρικής περίθαλψης και τις "ευφυείς" κάρτες υγείας, περιλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Κάρτας Υγείας που καθιερώθηκε πρόσφατα για την περίθαλψη των Ευρωπαίων πολιτών σε άλλο κράτος μέλος. Μεταξύ των νέων κρατών μελών, η Σλοβενία είναι πρωτοπόρος σε αυτόν τον τομέα Οι πόροι που έχει διαθέσει η Ευρωπαϊκή Κοινότητα για την έρευνα στον τομέα της ηλεκτρονικής υγείας, από τις αρχές του 1990, ανέρχονται σε 500 εκατομμύρια ευρώ, ενώ οι συνολικές επενδύσεις είναι διπλάσιες αυτού του ποσού. Πολλά από τα σημερινά επιτεύγματα οφείλονται στην έρευνα. Έως το 2010, εκτιμάται ότι ποσοστό έως και 5% των προϋπολογισμών για την υγεία θα διατίθεται για τα συστήματα και τις υπηρεσίες της ηλεκτρονικής υγείας. Στο πλαίσιο του προγράμματος δράσης, προβλέπεται η υλοποίηση των παρακάτω δράσεων: - Έως το 2005, τα κράτη μέλη πρέπει να αναπτύξουν το δικό τους πρόγραμμα για την ηλεκτρονική υγεία και θα πρέπει να αρχίσει να λειτουργεί η δικτυακή πύλη της ΕΕ για τη δημόσια υγεία που θα παρέχει στους πολίτες πρόσβαση σε στοιχεία σχετικά με την υγεία. - Έως το 2006, θα πρέπει να προχωρήσουν οι εργασίες, ούτως ώστε να αναπτυχθεί κοινό δίκτυο πληροφοριών, στο πλαίσιο του οποίου θα υπάρχει δυνατότητα επικοινωνίας και ανταλλαγής πληροφοριών για τους ασθενείς. - Έως το 2008, θα πρέπει να δημιουργηθούν ηλεκτρονικά συστήματα πληροφόρησης και υπηρεσίες με σταθερές ή ασύρματες ευρυζωνικές συνδέσεις και να διασφαλιστεί η διαλειτουργικότητα των διαφόρων συστημάτων. Η έγκριση του σχεδίου δράσης συμπίπτει με την υπουργική διάσκεψη για την Ηλεκτρονική Υγεία που πραγματοποιήθηκε στο Cork, στις 5 και 6 Μαΐου 2004, κατά τη Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 23

26 διάρκεια της οποίας συζητήθηκαν θέματα σχετικά με την ηλεκτρονική υγεία και έγινε παρουσίαση των βέλτιστων πρακτικών στον εν λόγω τομέα. i. Κοινές Δράσεις Στο Πλαίσιο Της Ε.Ε. Για Την Υλοποίηση Σχεδίων Ηλεκτρονικής Υγείας. Τη δέσμευσή τους για την ανάπτυξη εθνικών και περιφερειακών σχεδίων υλοποίησης Ηλεκτρονικής Υγείας, στο πλαίσιο του Σχεδίου Δράσης «eeurope 2005» εκφράζουν οι υπουργοί Υγείας και Τηλεπικοινωνιών των κρατών μελών της ΕΕ, των υπό ένταξη και των συνδεδεμένων κρατών, καθώς και των κρατών της Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελευθέρων Συναλλαγών, σε κοινή τους διακήρυξη που υιοθετήθηκε στις 21 Μαίου στις Βρυξέλλες. Στη συνάντηση των υπουργών που πραγματοποιήθηκε υπό την προεδρία του προεδρεύοντος του Συμβουλίου Υπουργών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Ελληνα τότε υπουργού Υγείας, Κώστα Στεφανή, οι συμμετέχοντες παρουσίασαν τις προτάσεις τους.[8] Στη διακήρυξη, η οποία επεξεργάστηκε από την Ελληνική Προεδρία, εκφράζεται η δέσμευσή τους για συνεργασία στον τομέα της εφαρμογής βέλτιστων πρακτικών χρήσης των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών για την ενίσχυση της ποιότητας, προσβασιμότητας και αποδοτικότητας όλων των πτυχών της παροχής φροντίδων υγείας. Η συνάντηση ήταν προγραμματισμένη στο πλαίσιο της Συνδιάσκεψης και Έκθεσης για την Ηλεκτρονική Υγεία «ehealth», η οποία διοργανώθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ελληνική Προεδρία. Κατά την εισήγησή του, ο κ. Στεφανής, τόνισε μεταξύ άλλων, ότι τα πολλά οφέλη που προκύπτουν από την εφαρμογή της Ηλεκτρονικής Υγείας, όπως η αποφυγή περιττών διαγνωστικών και θεραπευτικών διαδικασιών, η συνέχεια της φροντίδας υγείας, ακόμη και η έγκαιρη διαπίστωση και η παρακολούθηση απειλών υγείας από κάθε νόσο. Επίσης, αναφέρθηκε στα πλεονεκτήματα που θα προκύψουν από την εφαρμογή και την ευρεία χρήση της Ευρωπαϊκής Κάρτας Ασφάλισης Υγείας. Ο τέως υπουργός παρατήρησε πως το επίκεντρο των υπηρεσιών Ηλεκτρονικής Υγείας είναι ο Ευρωπαίος πολίτης, ο οποίος, μέσω πρόσβασης σε υψηλής ποιότητας πληροφόρηση, θα αποκτήσει πλέον ενεργό ρόλο στα θέματα που αφορούν την υγεία του. Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 24

27 Στη συνέχεια επεσήμανε την ανάγκη ενίσχυσης της έρευνας για τη δημιουργία εφαρμογών Ηλεκτρονικής Υγείας που θα εγγυώνται την προστασία και ασφάλεια των προσωπικών ιατρικών δεδομένων. Τέλος, ο κ. Στεφανής, κάλεσε όλες τις χώρες να προβούν στις απαραίτητες θεσμικές, νομικές και άλλες ενέργειες που θα καταστήσουν την Ηλεκτρονική Υγεία πραγματικότητα, στην υπηρεσία όλων των πολιτών. Στο πλαίσιο του συνεδρίου των Βρυξελλών απονεμηθήκαν και τα πρώτα βραβεία e- health, σε τέσσερις ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες οι οποίες επελέγησαν από 42 φιναλίστ, οι οποίοι με τη σειρά του είχαν ξεχωρίσει από 189 προτάσεις προερχόμενες από 40 χώρες. Στους φιναλίστ είχαν συμπεριληφθεί και δυο ελληνικές εφαρμογές, η Hygeianet του Βενιζέλειου Περιφερειακού Νοσοκομείου Κρήτης που μαζί με άλλες τρεις προτάσεις από την Ιταλία, τη Δανία και τη Γαλλία τιμηθήκαν με εύφημη μνεία από την κριτική επιτροπή με αντικείμενο ένα περιφερειακό δίκτυο πληροφοριών υγείας και η Frontis, της εταιρίας AtkoSoft, για την παροχή ολοκληρωμένων υπηρεσιών εντός και εκτός του Διαγνωστικού και Θεραπευτικού Κέντρου Υγεία. [8] Οι νικητές των πρώτων e-health Awards ήταν η ισπανική εφαρμογή Evisand από τη Σεβίλλη για ένα εικονικό περιβάλλον υπηρεσιών υγείας, η σουηδική Sjunet για την εθνική υποδομή πληροφορικής σε θέματα υγείας, η γαλλική Coherence για τη χρήση πληροφοριακού συστήματος στην αναδιάρθρωση ενός νοσοκομείου του Παρισιού και η βρετανική NHS Direct για την ιστοσελίδα του Εθνικού Συστήματος Υγείας, με έδρα το νοσοκομείο του Σαουθάμπτον. Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 25

28 3. Πετυχημένα Παραδείγματα στην Ευρώπη Κάρτες Υγείας στη Σλοβενία. Η Σλοβενία είναι πρωτοπόρος χώρα στην εφαρμογή συστημάτων πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών, με έμφαση σε εφαρμογές που βασίζονται σε «έξυπνες κάρτες». Το 1992 η Σλοβένικη κυβέρνηση αποφάσισε να αναδιαρθρώσει το εθνικό σύστημα υγείας, στα πλαίσια μιας γενικότερης κοινωνικοοικονομικής μεταρρύθμισης.[3] Στη Σλοβενία ίσχυε το σύστημα υποχρεωτικής ασφάλισης υγείας όλου του πληθυσμού στο μη-κερδοσκοπικό Ίδρυμα Ασφαλίσεων Υγείας, ενώ ο πληθυσμός δεν μπορούσε να έχει συμπληρωματική ασφάλιση για να καλύπτει περαιτέρω έξοδα υγείας ή να διαλέξει ιατρούς που δεν άνηκαν στο δημόσιο πρόγραμμα υγείας. Στα πλαίσια της μεταρρύθμισης, δόθηκε η δυνατότητα στους ασφαλισμένους να επιλέγουν τον ιατρό τους, στον δημόσιο ή ιδιωτικό τομέα που άρχισε να ανθίζει, αλλά και να επιλέγουν συμπληρωματικά πακέτα ασφάλισης είτε μέσω του κρατικού Ιδρύματος Ασφαλίσεων ή ιδιωτικών ασφαλιστικών οργανισμών. Οι αλλαγές στο σύστημα υγείας, ήτοι ενθάρρυνση της ιδιωτικής πρωτοβουλίας στον τομέα της υγείας και προώθηση νέων προγραμμάτων ασφάλισης έδωσαν το έναυσμα για τον εκσυγχρονισμό των διαδικασιών του τομέα της υγείας. Το πρώτο βήμα ήταν η υιοθέτηση ενός ηλεκτρονικού εργαλείου διασύνδεσης των σημείων παροχής υπηρεσιών υγείας με τις τυποποιημένες βάσεις δεδομένων του Ιδρύματος Ασφαλίσεων, με απώτερο στόχο την πρόσβαση στην ιατρική πληροφορία του κάθε ασφαλισμένου από οποιοδήποτε σημείο της χώρας. Το μέσο που επιλέχθηκε για την πλήρωση των στόχων αυτών ήταν οι έξυπνες κάρτες υγείας. Οι κάρτες αντικατέστησαν τα έντυπα βιβλιάρια υγείας. Αξίζει να σημειωθεί ότι το βιβλιάριο υγείας περιείχε γενικές και ιατρικές πληροφορίες για τον κάθε Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 26

29 ασφαλιζόμενο και έπρεπε να ανανεώνεται σε μηνιαία βάση από τον εργοδότη ή το κράτος, για τις περιπτώσεις ελεύθερων επαγγελματιών. Επιπλέον, οι ιατρικές πληροφορίες έπρεπε να συμπληρώνονται μετά από κάθε επίσκεψη στον ιατρό. Ωστόσο, η διαδικασία ενημέρωσης των βιβλιαρίων με την εισαγωγή των νέων στοιχείων ήταν εξαιρετικά χρονοβόρα για όλους τους εμπλεκόμενους (ασθενείς, ιατρούς, εργοδότες) κι έτσι τις περισσότερες φορές τα βιβλιάρια περιείχαν αποσπασματικές και ανεπαρκείς πληροφορίες, καθυστερώντας ακόμα περισσότερο της διαδικασίες αποπληρωμής των ιατρικών υπηρεσιών. Το Σεπτέμβριο του 1995 το Ίδρυμα Ασφαλίσεων Υγείας της Σλοβενίας έθεσε σε ισχύ το πιλοτικό πρόγραμμα «Κάρτα Ασφάλισης», το οποίο και ήταν βασισμένο σε τεχνολογία έξυπνων καρτών. Ήδη από την 1 η Οκτωβρίου του 2000 η Σλοβενία εφάρμοσε το πλήρες σύστημα προσωπικής ηλεκτρονικής κάρτας υγείας στα σχεδόν 2 εκατομμύρια πληθυσμού της χώρας. Η εν λόγω κάρτα καταργεί τα έντυπα υγείας (ατομικό βιβλιάριο ασφάλισης) και αποτελεί το μοναδικό ηλεκτρονικό μέσο το οποίο και χρειάζεται ο ασθενής προκειμένου να επισκεφτεί τον προσωπικό του ιατρό ή/και το νοσοκομείο Λειτουργία του Συστήματος. Ο κάθε ασφαλιζόμενος είναι εφοδιασμένος με την έξυπνη κάρτα υγείας, η οποία αντικαθιστά το βιβλιάριο υγείας. Η κάρτα περιέχει έναν μικροεπεξεργαστή και έχει μνήμη 16kB. Πάνω στην κάθε κάρτα βρίσκονται τυπωμένες οι εξής πληροφορίες, όπως φαίνεται και στην εικόνα που ακολουθεί: [3] α) το λογότυπο του Ιδρύματος Ασφαλίσεων β) ο αριθμός της αρχής που εξέδωσε την κάρτα γ) ο αριθμός μητρώου του ασφαλισμένου δ) το ονοματεπώνυμο του ασφαλισμένου και ε) η ημερομηνία γέννησης του ασφαλισμένου. Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 27

30 Σχήμα 3.1: Κάρτα Υγείας. Για τους ασφαλισμένους που ανήκουν σε εθνικές μειονότητες, δηλαδή Ούγγροι και Ιταλοί, οι πληροφορίες τυπώνονται και στις δύο επίσημες γλώσσες αντίστοιχα. Επίσης, η κάρτα έχει τυπωμένο ειδικό ανάγλυφο σημάδι για τους τυφλούς χρήστες. Στο τσιπ της κάρτας αποθηκεύονται οι ακόλουθες πληροφορίες ηλεκτρονικά: α) Στοιχεία του κατόχου της κάρτας (ονοματεπώνυμο, διεύθυνση, φύλο, ημερομηνία γέννησης) β) Στοιχεία του φορέα παροχής ασφαλιστικής κάλυψης (αριθμός μητρώου, όνομα φορά, διεύθυνση) γ) Στοιχεία υποχρεωτικής ασφάλισης (ημερομηνία ανανέωσης, ισχύς της ασφάλισης) δ) Στοιχεία προαιρετικής ασφάλισης (τύπος ασφάλισης, ισχύς) ε) Στοιχεία επιλεγμένων ιατρών (παθολόγος, παιδίατρος, οδοντίατρος, γυναικολόγος) στ) Ιατρικά βοηθήματα που δόθηκαν στα πλαίσια της ασφάλισης Ουσιαστικά, στην κάρτα αποθηκεύονται οι πληροφορίες που βρίσκονται επίσης αποθηκευμένες στην κεντρική βάση δεδομένων του συστήματος υγείας της Σλοβενίας. Η κάρτα δεν αποτελεί ένα «φορητό» ηλεκτρονικό ιατρικό φάκελο, παρά εμπεριέχει μόνο επιλεγμένες ιατρικές πληροφορίες, οι οποίες δεν αλλάζουν συχνά και είναι ουσιαστικές για την παροχή πρώτων βοηθειών (π.χ. αλλεργίες σε συγκεκριμένα σκευάσματα, χορήγηση ινσουλίνης, κτλ). Ωστόσο, μόλις ολοκληρωθεί η ένταξη όλων των φορέων παροχής υπηρεσιών υγείας σε ένα κοινό δίκτυο πληροφοριών η κάρτα μπορεί κάλλιστα να έχει και το ρόλο κλειδιού μέσω του οποίου θα παρέχεται πρόσβαση σε εξουσιοδοτημένους χρήστες στον ιατρικό φάκελο του ασθενούς. Για να υλοποιηθεί όμως αυτό το στάδιο απαιτείται επιπλέον σχεδιασμός λογισμικού καθώς και επένδυση σε υλικοτεχνική υποδομή, ώστε να συνδυαστεί η εγγραφή ευαίσθητης ιατρικής πληροφορίας στην κάρτα με τη διασφάλιση που προσφέρουν οι ηλεκτρονικές υπογραφές. Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 28

31 Σχήμα 3.2: Ανταλλαγή πληροφορίας στα πλαίσια του συστήματος έξυπνης κάρτας στη Σλοβενία. Η ενημέρωση της κάρτας γίνεται από τον ίδιο τον κάτοχο της κάρτας κάθε φορά που επισκέπτεται το νοσοκομείο, όπου και υπάρχουν εγκατεστημένοι τοπικοί σταθμοί αυτοεξυπηρέτησης πελατών. Στους τοπικούς αυτούς σταθμούς εξακριβώνεται η ισχύς της ασφαλιστικής κάλυψης και άρα και της κάρτας ενώ γίνεται και ανανέωση / αυτόματη ενημέρωση της πληροφορίας που αποθηκεύεται στην κάρτα ηλεκτρονικά από την κεντρική βάση δεδομένων. Ο ασφαλισμένος μπορεί επίσης μέσω τον τοπικών σταθμών να αποστείλει αίτημα και να λάβει κατόπιν (εντός τριών εργάσιμων ημερών) τις ειδικές συμβάσεις, μέσω των οποίων δίδεται η δυνατότητα πρόσβασης σε υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης κατά τη διάρκεια προσωρινών διαμονών στο εξωτερικό. Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 29

32 Σχήμα 3.3: Σχηματική αναπαράσταση ενημέρωσης κάρτας. Υπάρχουν στη Σλοβενία σήμερα 295 τοπικοί σταθμοί αυτοεξυπηρέτησης, εγκατεστημένοι σε βασικά σημεία στη χώρα, κυρίως στις εγκαταστάσεις δημόσιων φορέων παροχής υπηρεσιών υγείας και κοινωφελών ινστιτούτων. Όλοι οι περιφερειακοί σταθμοί συνδέονται με την κεντρική βάση στη Λιουμπλιάνα. Σχήμα 3.4: Δίκτυο τοπικών σταθμών αυτοεξυπηρέτησης ασφαλισμένων. Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 30

33 Σε κάθε άλλη περίπτωση, η πρόσβαση στα στοιχεία της κάρτας γίνεται μόνο με την παρουσία εξουσιοδοτημένου επαγγελματία. Ο τελευταίος έχει στα χέρια του την επαγγελματική κάρτα υγείας. Στην επαγγελματική κάρτα αναγράφεται το ονοματεπώνυμο του κατόχου, ενώ στο πίσω μέρος υπάρχει χώρος υπογραφής. Η κάρτα περιέχει έναν μικροεπεξεργαστή και έχει μνήμη 8kB. Η επαγγελματική κάρτα είναι διακοσμημένη με το πορτρέτο του Ιπποκράτη, ενώ στο φόντο υπάρχει το κείμενο του όρκου του Ιπποκράτη. Σχήμα 3.5: Επαγγελματική κάρτα υγείας. Στον επεξεργαστή (μικροτσίπ) της κάρτας αποθηκεύονται ηλεκτρονικά οι εξής πληροφορίες: α) Ο μοναδικός αριθμός μητρώου του κάτοχου της κάρτας στο Ίδρυμα Ασφαλίσεων Υγείας β) Το ονοματεπώνυμο του χρήστη γ) Το επάγγελμα δ) Ο κωδικός της χώρας ε) Ο κωδικός του Ινστιτούτου Δημόσιας Υγείας στ) Η ειδικότητα του κατόχου της κάρτας ζ) Το είδος της πρόσβασης που επιτρέπεται για τον συγκεκριμένο χρήστη Η επαγγελματική κάρτα υγείας δίδεται σε ιατρούς, νοσοκόμες, το διοικητικό προσωπικό στους χώρους υποδοχής των φορέων παροχής υπηρεσιών υγείας, σε Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 31

34 φαρμακοποιούς, φυσιοθεραπευτές και λοιπούς εξουσιοδοτημένους επαγγελματίες της υγείας καθώς και το εξουσιοδοτημένο προσωπικό των ασφαλιστικών οργανισμών. [3] Η επαγγελματική κάρτα υγείας αποτελεί το κλειδί πρόσβασης στα δεδομένα των καρτών υγείας των ασφαλισμένων. Η προσπέλαση των στοιχείων της κάρτας ενός ασφαλισμένου γίνεται μόνο με την παρουσία ενός κατόχου επαγγελματικής κάρτας (δηλαδή ενός εξουσιοδοτημένου ατόμου) ως εξής: ο εξουσιοδοτημένος χρήστης εισάγει τον μοναδικό προσωπικό του κωδικό αναγνώρισης (PIN) στο μηχάνημα ανάγνωσης καρτών (card reader). Εφόσον αναγνωριστεί ως εξουσιοδοτημένος χρήστης επιτυχώς, μπορεί πλέον να «διαβάσει» τα δεδομένα που βρίσκονται αποθηκευμένα στην κάρτα υγείας του ασφαλισμένου και επίσης να εισάγει νέες πληροφορίες. Αναγνώστης καρτών, συνδεδεμένος με Η/Υ Φορητός αναγνώστης καρτών Οφέλη. Το σύστημα έξυπνων καρτών υγείας της Σλοβενίας την καθιστά μία πρωτοπόρο χώρα σε αυτό τον τομέα. Το σύστημα έχει αναπτυχθεί σε συνάφεια με την ισχύουσα νομοθεσία ενώ είναι εφικτό να ολοκληρωθεί με την Ευρωπαϊκή Κάρτα Υγείας. Η Σλοβενία θα είναι από τις πρώτες χώρες που θα υιοθετήσουν την Ευρωπαϊκή Κάρτα από την 1 η Ιουνίου του [3] Το 82,9% του πληθυσμού που χρησιμοποιεί την κάρτα αξιολογεί θετικά και είναι ικανοποιημένο από το σύστημα κάρτας υγείας. Τα οφέλη από την υιοθέτηση του συστήματος έξυπνων καρτών είναι πολλαπλά: Βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας και απλοποίηση των διαδικασιών Η χρήση έξυπνων καρτών επιτρέπει την άμεση και έγκυρη διακίνηση της πληροφορίας μεταξύ των επαγγελματιών της υγείας. Με αυτόν τον τρόπο, αποφεύγεται η άσκοπη επανάληψη διαγνωστικών εξετάσεων και προλαμβάνεται η συνταγογράφηση μη συμβατών φαρμάκων και θεραπευτικών πλάνων. Η αποθήκευση και έγκαιρη ενημέρωση της ιατρικής πληροφορίας για τον κάθε ασθενή αυξάνει τον όγκο και την ποιότητα της Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 32

35 διαθέσιμης πληροφορίας και έτσι ο κάθε ασφαλισμένος / χρήστης της κάρτας απολαμβάνει ποιοτικότερες, ασθενοκεντρικές υπηρεσίες υγείας. Παράλληλα όμως, η ευαίσθητη ιατρική πληροφορία και κατ επέκταση τα προσωπικά δεδομένα του κάθε ασφαλισμένου προστατεύονται, διότι είναι προσβάσιμα αποκλειστικά από εξουσιοδοτημένους χρήστες. Αξίζει να σημειωθεί, ότι τα συγκεντρωμένα ιατρικά δεδομένα μπορούν να χρησιμοποιηθούν ανώνυμα για ιατρικούς ερευνητικούς σκοπούς, συγκριτικές μελέτες, στατιστικά ανάλυση και έρευνα, συμβάλλοντας στην ανάπτυξη βελτιωμένων μηχανισμών προληπτικής ιατρικής και δημόσιας υγείας. i. Βελτίωση της επικοινωνίας μεταξύ των φορέων παροχής υπηρεσιών υγείας. Η έξυπνη κάρτα συμβάλλει στην ανταλλαγή της πληροφορίας μεταξύ των φορέων παροχής ιατρικής φροντίδας, των ασφαλιστικών οργανισμών, των φαρμακείων και των ιατρών ανεξαρτήτως γεωγραφικών περιορισμών. Ο πολίτης μπορεί να λαμβάνει πλέον ποιοτικές υπηρεσίες υγείας σε όποιο σημείο της χώρας κι αν βρίσκεται χωρίς ανώφελες καθυστερήσεις που οφείλονται σε χρονοβόρες γραφειοκρατικές διαδικασίες. ii. Βελτιωμένοι μηχανισμοί ασφάλειας και εμπιστευτικότητας. Η κάρτα του κάθε ασθενούς ελέγχεται και ενημερώνεται από τον ίδιο ή με την παρουσία εξουσιοδοτημένου χρήστη. Η έξυπνη κάρτα διασφαλίζει την ελεγχόμενη διάθεση της πληροφορίας. iii. Μείωση της γραφειοκρατίας - Βελτίωση της λειτουργικής αποδοτικότητας των ασφαλιστικών οργανισμών και των φορέων παροχής υπηρεσιών υγείας. Η ηλεκτρονική διάθεση και επεξεργασία της πληροφορίας συμβάλλει δραματικά στη μείωση του κόστους διεκπεραίωσης αιτημάτων και συνεπώς, οι εσωτερικές διαδικασίες του εκάστοτε φορέα παροχής υπηρεσιών υγείας γίνονται πιο αποτελεσματικές. Η ηλεκτρονική υποβολή αιτημάτων συμβάλλει στη μείωση του χρόνου που απαιτείται για την ολοκλήρωση των διοικητικών διεργασιών, ενώ και ταυτόχρονα μειώνεται το ενδεχόμενο λαθών από τη χειρόγραφη εισαγωγή στοιχείων. Ως εκ τούτου, μειώνεται το κόστος προσωπικού και επιτυγχάνεται αποτελεσματικότερη και αποδοτικότερη διαχείριση πόρων στα πλαίσια του κάθε φορέα. Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 33

36 3.2. Δίκτυο Υγείας στη Δανία. Η Δανία έχει ανταποκριθεί με επιτυχία στις προκλήσεις της ηλεκτρονικής υγείας. Χαρακτηριστικό είναι το δίκτυο πληροφόρησης σε θέματα υγείας «MedCom». Το δίκτυο MedCom υποστηρίζει το έργο των νοσοκομείων, των φαρμακείων και των επισκεπτών ιατρών, των παθολόγων, των εργαστηρίων και των τοπικών αρχών. [3] Το MedCom είναι απόρροια της επιχειρηματικής συνεργασίας των αρχών υγείας, των οργανισμών παροχής υπηρεσιών υγείας και των ιδιωτικών φορέων υγείας στη Δανία. Το 1999 υπογράφηκε οικονομική συμφωνία μεταξύ των κομητειών και της κυβέρνησης της χώρας βάσει της οποίας αποφασίστηκε ότι το δίκτυο MedCom θα γίνει μόνιμο με τον εξής βασικό στόχο: «Το δίκτυο MedCom θα συμβάλλει στην ανάπτυξη, αξιολόγηση, προώθηση και διασφάλιση της ποιότητας της ηλεκτρονικής επικοινωνίας και πληροφορίας στον τομέα της υγείας με απώτερο σκοπό την υποστήριξη των ασθενών». Το MedCom χρηματοδοτείται από τους ακόλουθους φορείς: Υπουργείο Υγείας Υπουργείου Εσωτερικών Εθνική Επιτροπή Υγείας Σύνδεσμος Επαρχιακών (Περιφερειακών) Συμβουλίων Δημόσιο Νοσοκομείο της Κοπενχάγης Σύνδεσμος Τοπικών Αρχών Δανίας Τοπική Αρχή Κοπενχάγης Τοπική Αρχή Frederiksberg Σύλλογος Φαρμακοποιών Δανίας DanNet Πριν από την μονιμοποίηση του MedCom δύο ακόμα MedCom έργα ήταν σε ισχύ για περιορισμένο χρονικό διάστημα: το MedCom Ι και το MedCom ΙΙ. Το έργο MedCom Ι υλοποιήθηκε κατά το χρονικό διάστημα , με στόχο την ανάπτυξη και αξιολόγηση εθνικών προτύπων ηλεκτρονικής μεταβίβασης δεδομένων και επικοινωνίας. Το έργο εστίαζε στα μηνύματα (π.χ. αποτελέσματα εξετάσεων, Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 34

37 συνταγογραφήσεις) που αντάλλασσαν οι γενικοί ιατροί με τους υπόλοιπους φορείς που εμπλέκονται στο χώρο της υγείας. [3] Το έργο MedCom ΙΙ υλοποιήθηκε κατά το χρονικό διάστημα με στόχο τη διάχυση στο κοινό των προτύπων ηλεκτρονικής επικοινωνίας που αναπτύχθηκαν στα πλαίσια του MedCom Ι. Επιπροσθέτως, στα πλαίσια του MedCom ΙΙ πραγματοποιήθηκαν πολυάριθμες πιλοτικές εφαρμογές, συμπεριλαμβανομένων έργων επικοινωνίας μεταξύ τοπικών αρχών, φορέων φυσικοθεραπείας και οδοντιατρικής, όπως επίσης και έργα τηλεϊατρικής. Σε συνέχεια της εθνικής αποδοχής του MedCom, το MedCom ΙΙΙ έθεσε τους στρατηγικούς στόχους της χρονικής περιόδους μέσα από μία σειρά δραστηριοτήτων που υλοποιήθηκαν γύρω από πέντε άξονες δράσης (Consolidation Project, TeleMed / Internet Projects, Hospital Projects, Local authority Projects, International Project). Τα έργα MedCom ΙV ( ) αποτελούν επέκταση των προγενέστερων έργων, με έμφαση στις υποδομές ηλεκτρονικής μεταβίβασης δεδομένων μέσω Internet, στην ανάπτυξη εφαρμογών επικοινωνίας (ανάληψη και εισαγωγή στοιχείων) στους ιατρικούς φακέλους ασθενών και στη συνεχή διάχυση των αποτελεσμάτων των έργων Λειτουργία Συστήματος. Το δίκτυο πληροφόρησης σε θέματα υγείας MedCom υποστηρίζει την ανταλλαγή της πληροφορίας σε τυποποιημένη μορφή μεταξύ ποικίλων επαγγελματιών του χώρου της υγείας. Μέσω του MedCom δίδεται πρόσβαση στο δίκτυο των αρχών υγείας, διακίνηση της ιατρικής πληροφορίας μεταξύ των επαγγελματικών υγείας και των πολιτών. Επιπλέον, υπάρχει η δυνατότητα να οριστεί ραντεβού με παθολόγο, να ανανεωθεί ηλεκτρονικά μια συνταγή από τον ιατρό, ή τέλος να δοθούν συμβουλές από εξειδικευμένους επαγγελματίες. [3] Τα μηνύματα που ανταλλάσσονται ηλεκτρονικά μεταξύ των νοσοκομείων, των φαρμακείων και των επισκεπτών ιατρών, των παθολόγων, των εργαστηρίων και των τοπικών αρχών έχουν μία από τις εξής μορφές: Εξιτήρια Αποτελέσματα εργαστηριακών εξετάσεων Συνταγογραφίες Παραπεμπτικά Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 35

38 Αποδείξεις αποπληρωμής των υπηρεσιών Η μηνιαία διακίνηση των ηλεκτρονικών ιατρικών εγγράφων αποτυπώνεται στο ακόλουθο διάγραμμα: Σχήμα 3.6: MedCom - Μηνύματα / Μήνα. (η αντιστοιχία των χρωμάτων έχει ως εξής: κόκκινο - εξιτήρια, πράσινο - αποτελέσματα εργαστηριακών εξετάσεων, μπλε - συνταγές, κίτρινο - παραπεμπτικά, πορτοκαλί - αποδείξεις αποπληρωμής των υπηρεσιών) Η ποσοστιαία κατανομή, επί του συνόλου των μηνυμάτων που διακινούνται μεταξύ των φορέων υγείας από το 1999 έως και το 2004 αποτυπώνεται στο ακόλουθο διάγραμμα: Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 36

39 Σχήμα 3.7: MedCom status. (η αντιστοιχία των χρωμάτων έχει ως εξής: κόκκινο - εξιτήρια, έντονο πράσινο αποτελέσματα - εργαστηριακών εξετάσεων, μπλε - συνταγές, αχνό πράσινο - παραπεμπτικά, μωβ - αποδείξεις αποπληρωμής των υπηρεσιών, μαύρο - αιτήματα για εργαστηριακές εξετάσεις). Στο δίκτυο MedCom είναι διασυνδεδεμένα όλα τα νοσοκομεία και τα φαρμακεία, το 90% των ιατρών παθολόγων, το 55% εξειδικευμένων ιατρών και το 20% των δήμων Οφέλη. Το δίκτυο πληροφοριών MedCom συμβάλλει στην ασφαλή ηλεκτρονική διακίνηση εγγράφων που σχετίζονται με την παροχή υπηρεσιών υγείας, δημιουργώντας σημαντικά οφέλη για τα μέλη του δικτύου, όπως: [3] Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 37

40 i. Εξοικονόμηση δαπανών. Η αποτύπωση σε ηλεκτρονική μορφή των διαγνωστικών εξετάσεων συμβάλλει στη δημιουργία αρχείων και κατ επέκταση στην αποφυγή άσκοπων επαναλήψεων. Επιπλέον, η ηλεκτρονική διεκπεραίωση αιτημάτων και διακίνηση εγγράφων συμβάλλει στην αρτιότερη διαχείριση πόρων. Οι ανθρωποώρες που πρότερα απαιτούνταν για τη χειρόγραφη συμπλήρωση εντύπων ή την επικοινωνία μέσω τηλεφώνου με τους θεράποντες ιατρούς μειώνεται δραματικά και το προσωπικό δύναται πλέον να διαθέσει το χρόνο του σε ουσιαστικότερες εργασίες, όπως η ποιοτικότερη φροντίδα των ασθενών. Για παράδειγμα, τα φαρμακεία που συμμετέχουν στο MedCom έχουν μειώσει κατά 6,3% τα κόστη προσωπικού, λόγω της ηλεκτρονικής επικοινωνίας. Στη Δανία, τα νοσοκομεία εξοικονομούν 3,1 και οι κλινικές 5,1 λεπτά ανά εξιτήριο από την ηλεκτρονική διαχείριση των εξιτηρίων. Όσον αφορά δε τα παραπεμπτικά η εξοικονόμηση χρόνου είναι 18,5 λεπτά ανά έγγραφο! ii. Αποφυγή ιατρικών λαθών. Η άμεση και απρόσκοπτη επικοινωνία μεταξύ διαφορετικών σημείων παροχής υπηρεσιών υγείας (π.χ. νοσοκομείο, εργαστήριο, ιατρός παθολόγος, φαρμακείο) με ηλεκτρονικά μέσα συμβάλλει στη μείωση των λαθών. Ο ιατρός του νοσοκομείου για παράδειγμα έχει οποιαδήποτε στιγμή στη διάθεσή του τις απαραίτητες πληροφορίες για τον εκάστοτε ασθενή. Ως εκ τούτου, διαχειρίζεται καλύτερα το θεραπευτικό του πλάνο, επισπεύδοντας την ανάρρωσή του. Το ενδεχόμενο ιατρικού λάθους, όπως ή χορήγηση μη συμβατών φαρμάκων, σχεδόν εξαλείφεται. Σύμφωνα με μία μελέτη που διεξήγαγε πανεπιστημιακό νοσοκομείο στη Δανία, το μεγαλύτερο ποσοστό των παραπεμπτικών από τους παθολόγους (πάνω από το 50%) που αποστέλλονταν σε λοιπούς φορείς υγείας παρουσίαζε ελλείψεις (21% των περιπτώσεων) και λάθη που παρεμπόδιζαν την ομαλή λειτουργία και διεκπεραίωση των περιστατικών. Αξίζει να αναφερθεί ότι, στο 8% των περιπτώσεων ο γραφικός χαρακτήρας του ιατρού ήταν τόσο δυσανάγνωστος ώστε καθοριστικές και χρήσιμες πληροφορίες δεν αποκωδικοποιούνταν από τους παραλήπτες! Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 38

41 3.3. Δίκτυο EVISAND - Εφαρμογές Τηλεϊατρικής στην Ισπανία. Το δίκτυο υγείας EVISAND λειτουργεί σε τρεις επαρχίες του διοικητικού διαμερίσματος της Ανδαλουσίας (με συνολικό πληθυσμό 2,5 εκατομμύρια κατοίκους), στην Ισπανία, ήδη από το [3] Το πρόγραμμα περιλαμβάνει: Εφαρμογές τηλεσυμβουλευτικής μέσω video, στους τομείς της καρδιολογίας, της δερματολογίας, της παιδιατρικής, της ψυχιατρικής, της οφθαλμολογίας, της ακτινολογίας και της νευροχειρουργικής Τηλεεκπαίδευση των επαγγελματικών της υγείας σε διάφορους τομείς Υποστήριξη σε περιπτώσεις εκτάκτου ανάγκης Λειτουργία Προγράμματος. Αναφορικά με τον τομέα της παροχής συμβουλών: [3] Η παροχή συμβουλών online στα πλαίσια του δικτύου EVISAND αντιστοιχούν στο 80% της ιατρικής δραστηριότητας και στο 20% των περιπτώσεων εκτάκτου ανάγκης Η διάρκεια της κάθε online συνεδρίας ανέρχεται σε 17 λεπτά κατά μέσο όρο, ενώ κυμαίνεται από 4 έως 35 λεπτά. Αξίζει να σημειωθεί ότι στο 76% των περιπτώσεων δεν χρειάστηκε διακομιδή του ασθενούς στο νοσοκομείο. Όσον αφορά το 24% των λοιπών περιπτώσεων, στα πλαίσια των οποίων ο ασθενής μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο, το 82% των περιστατικών επέβαλλε τη διεξαγωγή διαγνωστικών εξετάσεων που δεν ήταν δυνατό να διενεργηθούν στο τοπικό σημείο. i. Οφέλη. Τα καταγεγραμμένα οφέλη από τη χρήση του EVISAND συνοψίζονται στα εξής: Το 2002 οι προγραμματισμένες μεταφορές ασθενών αυξήθηκαν κατά 18% (σε σχέση με το 2001), ενώ η εσπευσμένη διακομιδή λόγω εκτάκτου ανάγκης αυξήθηκε μόνο κατά 7%. [3] Για τον τομέα της δερματολογίας, ο ειδικός δερματολόγος μπορούσε να καταλήξει σε διάγνωση βάσει των στατικών εικόνων που λάμβανε στο 95% των περιπτώσεων Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 39

42 Οι τηλεϊατρικές υπηρεσίες αντικατέστησαν τις τηλεφωνικές επικοινωνίες μεταξύ ανειδίκευτων και εξειδικευμένων ιατρών, όπως επίσης και την ανάγκη μετακίνησης των ασθενών (στις περισσότερες περιπτώσεις) Ο βαθμός ικανοποίησης των συμμετεχόντων ιατρών (οι παρέχοντες τις συμβουλές αλλά και οι αποδέκτες) όπως και των ασθενών είναι ιδιαίτερα υψηλός Συμπερασματικά, τα δίκτυα υγείας όπως το EVISAND συνδέουν διασκορπισμένα κέντρα παροχής υπηρεσιών υγείας μέσω τηλεϊατρικών μεθόδων και δικτυακών υπηρεσιών και επιτρέπουν την εξυπηρέτηση τόσο των επαγγελματιών του χώρου της υγείας όσο και ασθενών σε οποιοδήποτε σημείο (το οποίο χωρίς τη στήριξη της τεχνολογίας δεν θα μπορούσε να τους εξυπηρετήσει) Η Εμπειρία Διοικητή Στη Φιλανδία. Το νομαρχιακό νοσοκομείο στην περιφέρεια Karelia της Φινλανδίας μαζί με κάποια περιφερειακά ιατρεία, αποτελεί μέρος του ευρύτερου δικτύου υγείας και πρόνοιας στην Ανατολική Φιλανδία. Το νομαρχιακό νοσοκομείο απασχολεί εργαζομένους και καλύπτει τις ανάγκες του πληθυσμού της συγκεκριμένης περιφέρειας που ανέρχεται σε κατοίκους. [3] Στα πλαίσια εκσυγχρονισμού των διαδικασιών του νοσοκομείου, η διοίκηση αποφάσισε να ηλεκτρονικοποίησει τα αρχεία των ασθενών. Για την υλοποίηση του έργου ηλεκτρονικού φακέλου ασθενών το νοσοκομείο επιχορηγήθηκε τόσο από το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικών Υποθέσεων όσο και από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο ηλεκτρονικός φάκελος ασθενούς εντάχθηκε στο ευρύτερο περιφερειακό δίκτυο υγείας της περιφέρειας North Karelia και κατέστησε εφικτή την ηλεκτρονική επικοινωνία του νοσοκομείου με το προσωπικό των περιφερειακών ιατρείων όλων των ειδικοτήτων. Ιατροί και νοσηλευτικό προσωπικό με τη χρήση μιας έξυπνης κάρτας μπορούν πλέον να δίνουν / λαμβάνουν εντολές εξετάσεων αλλά και να ενημερώνουν αντίστοιχα το φάκελο του ασθενούς (με στοιχεία όπως τα παραπεμπτικά, τα αποτελέσματα διαγνωστικών εξετάσεων, ιατρικές εικόνες κτλ). Σύμφωνα με τον υπεύθυνο του τμήματος πληροφορικής του νοσοκομείου, τον κ. Seppo Soininen, η ανάπτυξη ενός περιφερειακού δικτύου ανταλλαγής της ιατρικής Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 40

43 πληροφορίας είναι μια διαδικασία απλή και ταυτόχρονα επίπονη, παραλληλίζοντας τη με τη διαδικασία κατασκευής ενός πέτρινου τείχους «κάθε λιθαράκι μετράει». Όπως αναφέρουν οι ίδιοι οι χρήστες κατά την ανάπτυξη του συστήματος έγιναν λάθη και παρουσιάστηκαν προβλήματα, ωστόσο η τελική λειτουργική μορφή του συστήματος είναι εύκολη στη χρήση και έχει επιδράσει ιδιαίτερα θετικά στην καθημερινή λειτουργία / επικοινωνία μεταξύ του νοσοκομείου και των περιφερειακών ιατρείων. Όπως αναφέρει ο διοικητής του νοσοκομείου Dr. Pentti Itkonen το έργο είχε τις εξής επιδράσεις-αποτελέσματα: Υλοποίηση ηλεκτρονικού φακέλου ασθενούς Υλοποίηση συστήματος ηλεκτρονικής διακίνησης παραπεμπτικών Οργανωτικές αλλαγές και επίδραση στη στοχοθέτηση της διοίκησης Ευελιξία των κλινικών ιατρών ως προς την αποτελεσματική αξιοποίηση των νοσηλευτικών υπηρεσιών Απόκτηση εμπειρίας στη διαχείριση και υλοποίηση έργων πληροφορικής στον τομέα της υγείας 3.5. Η Εμπειρία Διοικητή Στη Γερμανία. Στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο του Μαγδεμβούργου στη Γερμανία η διοίκηση θέλησε να ψηφιοποιήσει την ιατρική πληροφορία. Αφετηρία για την ανάληψη των σχετικών δράσεων στάθηκαν τα προβλήματα που απορρέουν από τη χειρόγραφη ενημέρωση των αρχείων που σχετίζονται με τη θεραπεία των ασθενών. Ο όγκος της γραφειοκρατίας καθώς και τα πολλαπλά λάθη δεν εναρμονίζονται με τις μοντέρνες πρακτικές τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών στον τομέα της υγείας αναφέρει η διοίκηση και σε αυτό το πλαίσιο αποφασίστηκε η υιοθέτηση ενός ηλεκτρονικού συστήματος. [3] Βασικός παράγοντας για την επιτυχία του συστήματος ήταν η εξασφάλιση της ασφάλειας και εμπιστευτικότητας των συναλλαγών. Η λύση που επιλέχθηκε ήταν η Υποδομή Δημόσιου Κλειδιού η οποία και διασφαλίζει την πιστοποιημένη διακίνηση των ψηφιακών δεδομένων του ασθενούς. Έτσι, ο κάθε ιατρός είναι εφοδιασμένος με μία ηλεκτρονική κάρτα και ένα κωδικό (PIN) τον οποίο και εισάγει στον υπολογιστή προκειμένου να αποκτήσει πρόσβαση στα στοιχεία του ασθενούς. Κατόπιν ο ιατρός Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 41

44 εισάγει την ψηφιακή υπογραφή του σε κάθε ψηφιακό κείμενο (π.χ. διάγνωση) το οποίο και επεξεργάζεται. Η διακίνηση των ψηφιακών εγγράφων γίνεται ηλεκτρονικά με όλες τις επιμέρους μονάδες που αποτελούν τμήμα της ευρύτερης υποδομής δημόσιου κλειδιού. Όπως αναφέρει ο Dr. Bern Blobel, διευθυντής του Ινστιτούτου Βιομετρίας και Ιατρικής πληροφορικής του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου του Μαγδεμβούργου, Πρόεδρος της Ομάδας Εργασίας για την Προτυποποίηση στην Ηλεκτρονική Υγεία και Πρόεδρος του Γερμανικού Παραρτήματος HL7, το έργο είναι απόρροια των εμπειριών και αποτελεσμάτων ερευνητικών δραστηριοτήτων ιατρικής πληροφορικής. Η εμπιστευτικότητα και αξιοπιστία στην αδιάλειπτη παροχή υπηρεσιών υγείας απαιτεί την ψηφιακή υπογραφή και αρχειοθέτηση των ιατρικών δεδομένων των ασθενών, τόσο κατά τη διάρκεια της νοσηλείας όσο και της περαιτέρω διαδικασίας αποθεραπείας τους. Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 42

45 4. Πρωτοποριακά Έργα στον χώρο του E-Health & Βραβευμένες εφαρμογές από το Συνέδριο των Βρυξελλών PC Systems. H PC SYSTEMS, μέλος του Ομίλου Πουλιάδη, συμμετείχε στο μεγαλύτερο ευρωπαϊκό συνέδριο στον τομέα των Τεχνολογιών της Κοινωνίας της Πληροφορίας IST 2003, που πραγματοποιήθηκε στις 2-4 Οκτωβρίου στο Μιλάνο της Ιταλίας. Το συνέδριο περιλάμβανε πλήθος παράλληλων εκδηλώσεων, όπως συναντήσεις εργασίας, απονομή ευρωπαϊκών βραβείων IST, έκθεση καινοτόμων τεχνολογιών, κ.ά. Η έκθεση IST 2003, έλαβε χώρα στην 2η μεγαλύτερη διεθνή έκθεση πληροφορικής SMAU [12] Στο IST 2003 συμμετείχαν επιχειρήσεις και ερευνητικά ινστιτούτα πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών από όλη την Ευρώπη, όπου είχαν την ευκαιρία να προωθήσουν καινοτόμες τεχνολογίες και να επικοινωνήσουν με δυνητικούς συνεργάτες. Επιδείχθηκαν καινοτόμα πληροφοριακά συστήματα με αξιόλογα αποτελέσματα, των οποίων η εφαρμογή αναμένεται να επηρεάσει θετικά την καθημερινή ζωή του ευρωπαίου πολίτη. Ανάμεσα στα πιο σημαντικά έργα, παρουσιάστηκε με επιτυχία το έργο OPUS της εταιρίας PC SYSTEMS. Στόχος του OPUS (Optimal Public Procurement Service in the healthcare market) είναι η δημιουργία ενός αποτελεσματικού μηχανισμού ηλεκτρονικών προμηθειών μέσω του οποίου τα Νοσοκομεία και οι Φαρμακευτικοί Προμηθευτές θα μπορούν να συναλλάσσονται χρησιμοποιώντας ηλεκτρονικά μέσα και πιο συγκεκριμένα το Internet. Το OPUS βασίζεται σε τεχνολογίες και σε κανόνες βελτιστοποιημένων συναλλαγών με σκοπό την αναβάθμιση υπηρεσιών όπως: o Διασταύρωση παραγγελιών και διαθεσιμότητας o Παρακολούθηση της προόδου των παραγγελιών o Κόστος έμμεσων εναλλακτικών λύσεων προμηθειών o Σχεδίαση διαδικασιών έγκρισης o Αξιοποίηση εταιρικών υπεραποθεμάτων Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 43

46 o Δημιουργία καναλιού διάθεσης φαρμακευτικών, ιατρικών και καλλυντικών προϊόντων. [12] Εκτός από τη Διεύθυνση Έρευνας και Ανάπτυξης της εταιρίας PC SYSTEMS η οποία διαχειρίζεται το έργο και παρέχει την τεχνογνωσία σε θέματα ηλεκτρονικών προμηθειών, στο έργο συμμετέχουν η εταιρία παροχής λογισμικού Γνώμων Πληροφορική, θυγατρική της 'Ευρωσύμβουλοι', ως τεχνολογικός φορέας με ειδικότητα στην ανάπτυξη συστημάτων ηλεκτρονικών προμηθειών και εμπειρία στην βελτιστοποίηση συστημάτων. Η ελληνική συμμετοχή συμπληρώνεται με το Περιφερειακό Εθνικό Σύστημα Υγείας (ΠΕΣΥ) Θεσσαλίας, όπου και θα δοκιμαστεί πιλοτικά το OPUS. Επίσης συμμετέχουν και το τμήμα Πληροφορικής του Πανεπιστημίου Berkeley, California, (USA), η Βελγική εταιρία παροχής τηλεματικών υπηρεσιών στον τομέα της Υγείας MediBRIDGE, η Γαλλική εταιρία παροχής λογισμικού ILOG, το Health and Social Care Research Center του London School of Economics, οι τοπικές επιτροπές Υγείας της Ιταλίας και το Ευρωπαϊκό παράρτημα του Διεθνή Συλλόγου Λογιστών στο Λουξεμβούργο μεταξύ άλλων φορέων ATKOSoft - Σειρά Εφαρμογών Frontis Σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες, ήδη εφαρμόζονται προγράμματα παροχής υπηρεσιών κατ οίκον φροντίδας τα οποία υλοποιούνται με παραδοσιακό, μη μηχανογραφημένο τρόπο. Ωστόσο οι υπηρεσίες που παρέχονται στα πλαίσια των προγραμμάτων αυτών:[14] Είναι περιορισμένες σε σχέση με τον αριθμό των ιατρικών περιπτώσεων που καλύπτουν. Είναι περιορισμένες σε σχέση με τον αριθμό των ιατρικών υπηρεσιών που προσφέρουν σε συγκεκριμένες ιατρικές περιπτώσεις. Δεν εκμεταλλεύονται την σύγχρονη τεχνολογία ιατρικών μηχανημάτων. Δεν τεκμηριώνονται σε ένα δομημένο σύστημα. Συχνά περιορίζονται σε μία γεωγραφική περιοχή (πόλη) και δεν είναι εύκολη η επέκτασή τους σε περισσότερες περιοχές. Σε κάποιες περιπτώσεις απαιτούν την πραγματοποίηση κατ' οίκον επισκέψεων από ειδικούς ιατρούς ακόμη και όταν αυτό δεν είναι απαραίτητο και επομένως έχουν υψηλό κόστος. Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 44

47 Τα ιατρικά και διοικητικά δεδομένα του κάθε αποδέκτη των υπηρεσιών δεν είναι ενσωματωμένα σε ένα κοινό σημείο αναφοράς και έτσι τα άτομα που εμπλέκονται στη παροχή υπηρεσιών δεν συνεργάζονται στους ίδιους φακέλους. Στην Ελλάδα, οι εφαρμογές προγραμμάτων παροχής υπηρεσιών κατ' οίκον φροντίδας είναι αποσπασματικές. Έχει αρχίσει πιλοτικά το Πρόγραμμα "Βοήθεια στο Σπίτι" το οποίο εφαρμόζεται σε κάποιους Δήμους και αφορά κυρίως την ψυχολογική συμπαράσταση σε ηλικιωμένους ενώ τα Κέντρα Ανοικτής Προστασίας Ηλικιωμένων (ΚΑΠΗ) προσφέρουν ιατρικές υπηρεσίες σε περιορισμένο βαθμό. Παράλληλα, στον ιδιωτικό τομέα, μεγάλοι οργανισμοί σκοπεύουν να προσφέρουν υπηρεσίες φροντίδας κατ' οίκον σε πελάτες τους προσβλέποντας στην άνοδο που θα έχει ο τομέας αυτός στα επόμενα χρόνια. Ωστόσο έως σήμερα, δεν υπάρχει δημόσιος ή ιδιωτικός φορέας που να προσφέρει τις υπηρεσίες αυτές στον βαθμό που είναι αναγκαίες σε συγκεκριμένες πληθυσμιακές ομάδες όπως ηλικιωμένοι, ΑΜΕΑ, ασθενείς με χρόνιες παθήσεις, κλπ Frontis: Η νέα διάσταση των υπηρεσιών κατ' Οίκον Φροντίδας. Το σύστημα λογισμικού Frontis φέρνει την παροχή υπηρεσιών κατ' οίκον φροντίδας σε μία τελείως νέα διάσταση καθώς επιτρέπει την παροχή υπηρεσιών σχεδόν νοσοκομειακού επιπέδου στο σπίτι. [14] Συγκεκριμένα, το λογισμικό Frontis : Ενσωματώνει τα επιμέρους θεραπευτικά πλάνα ιατρών πολλαπλών ειδικοτήτων σε ένα κοινό σημείο αναφοράς. Συντονίζει αποτελεσματικά τη παροχή υπηρεσιών από προσωπικό πολλαπλών ειδικοτήτων που πραγματοποιεί κατ' οίκον επισκέψεις. Επιτρέπει την συντονισμένη διαχείριση τόσο των ιατρικών όσο και των διοικητικών στοιχείων των αποδεκτών των υπηρεσιών κατ' οίκον φροντίδας με ομοιογενή, ασφαλή, δομημένο και πλήρως αξιοποιήσιμο τρόπο. Έτσι καθίσταται εφικτή η εφαρμογή του συστήματος σε μεγαλύτερο εύρος και βάθος ιατρικών περιπτώσεων και υπηρεσιών Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 45

48 ενώ είναι οικονομικά βιώσιμη η επέκταση του συστήματος σε σταδιακά μεγαλύτερο αριθμό δικαιούχων, σε περισσότερες γεωγραφικές περιοχές. Εκλογικεύει πλήρως την χρήση του ανθρώπινου δυναμικού. Ελαχιστοποιεί την αναγκαία συχνότητα κατ' οίκον επισκέψεων. Επιτρέπει την χρήση παραϊατρικού ή νοσηλευτικού προσωπικού για επισκέψεις και ελαχιστοποιεί την ανάγκη επισκέψεων από ιατρούς μειώνοντας έτσι το κόστος παροχής υπηρεσιών. Καθιστά διαθέσιμη την γνώση ενός πλήθους επαγγελματιών υγείας στο σπίτι του ασθενή χωρίς να απαιτεί την φυσική παρουσία των επαγγελματιών αυτών δίπλα στον ασθενή. Ελαχιστοποιεί το χρόνο αποθήκευσης ιατρικών δεδομένων καθώς επιτρέπει την αυτόματη ανάκληση δεδομένων από ιατρικά μηχανήματα. Μειώνει τα κόστη νοσηλείας καθώς επιτρέπει τόσο την αντιμετώπιση ιατρικών καταστάσεων εκτός νοσοκομείου όσο και την αποτελεσματική μετανοσοκομειακή παρακολούθηση του ασθενή στο σπίτι. Συντονίζει τις εργασίες επαγγελματιών από διαφορετικές ειδικότητες με τον βέλτιστο δυνατό τρόπο. Καθιστά όλη την ιατρική πληροφορία του ασθενή άμεσα και αυτόματα προσβάσιμη στους επαγγελματίες υγείας. Απαλλάσσει τον ασθενή από τον ρόλο "συντονιστή" στην παροχή ιατρικών υπηρεσιών και στην αποθήκευση ιατρικών δεδομένων. Τεκμηριώνει όλες τις δραστηριότητες στον κύκλο υπηρεσιών κατ' οίκον φροντίδας εξασφαλίζοντας έτσι την άμεση ιχνηλασιμότητα συγκεκριμένων πράξεων. Βελτιώνει ουσιαστικά το ηθικό του ασθενή καθώς του προσφέρει υπηρεσίες σχεδόν νοσοκομειακού επιπέδου στο σπίτι Η εφαρμογή Frontis της ATKOSoft στο Top 10. Η Oracle για δεύτερη συνεχή χρονιά, διοργάνωσε το Oracle Partners Network Innovation Award, με σκοπό να επιβραβεύσει τις πλέον καινοτόμες εφαρμογές λογισμικού των εταιρειών που συμπεριλαμβάνονται στο διεθνές δίκτυο συνεργατών της και που χρησιμοποιούν προϊόντα προηγμένης τεχνολογίας της Oracle. Στόχος των βραβείων καινοτομίας ήταν να αναδειχθούν εφαρμογές που: [13] Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 46

49 Περιελάμβαναν προτάσεις για ανάπτυξη σε νέους τομείς της αγοράς Θα δημιουργούσαν νέα επιχειρησιακά πρότυπα Θα ανέπτυσσαν νέες λύσεις και υπηρεσίες με αποτέλεσμα αφενός μεν να συμβάλλουν ουσιαστικά στους νέους στρατηγικούς στόχους και στο όραμα της Oracle, αφετέρου δε να υποκινήσουν τους πελάτες/επιχειρήσεις στην υιοθέτηση νέων τεχνολογικά προηγμένων προϊόντων. Η ανταπόκριση των συνεργατών της Oracle ήταν άμεση και θετικότατη, κάτι που αποδείχθηκε από την συμμετοχή 90 και πλέον εταιρειών. Η ATKOSoft ως μέλος του δικτύου συνεργατών της Oracle, συμμετείχε με την «Σειρά Εφαρμογών Λογισμικού για την Διαχείριση Υπηρεσιών Κατ οίκον Φροντίδας και Νοσηλείας - Frontis», η οποία έχει εγκατασταθεί και λειτουργεί επιτυχώς, σε οργανισμούς παροχής υπηρεσιών υγείας δημόσιους και ιδιωτικούς, τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Ελλάδα. Το panel των κριτών αποτελείτο από αντιπροσωπευτικά ανά χώρα και περιοχή Senior Management members, τα οποία επέλεξαν βάσει των παραπάνω προκαθορισμένων κριτηρίων τους νικητές, οι οποίοι θα παραλάβουν τα βραβεία τους σε ειδική Τελετή Απονομής που έλαβε χώρα στο Ντουμπάι στις 20 Απριλίου Η εφαρμογή Frontis της ATKOSoft, ξεχώρισε για ακόμη μια φορά και βρέθηκε στο Top 10 των καινοτόμων εφαρμογών, ανάμεσα στις 90 και πλέον που υποβλήθηκαν. Η εφαρμογή Frontis παρέχει την δυνατότητα αυτοματοποιημένου συντονισμού ευρέους φάσματος ολοκληρωμένων υπηρεσιών κατ' οίκον φροντίδας, που προσφέρονται από προσωπικό πολλαπλών ειδικοτήτων, το οποίο συνεργάζεται επάνω στα ίδια Πλάνα Φροντίδας. Ουσιαστικά το Frontis επιτρέπει την παροχή υπηρεσιών νοσοκομειακού επιπέδου στο σπίτι μέσω ενός δομημένου συστήματος Τηλεϊατρικής. Μεταξύ άλλων, προσφέρει: [13] Ηλεκτρονικό Φάκελο Υγείας που περιλαμβάνει όλα τα ιατρικά και διοικητικά στοιχεία του ασθενούς καθώς και πραγματικά ιατρικά στοιχεία που συλλέγονται από φορητά ιατρικά μηχανήματα Πλάνο Κατ' Οίκον Φροντίδας που περιλαμβάνει Ιατρικές Πράξεις, Ιατρική και Φαρμακευτική Αγωγή Πλάνο Προγραμματισμού Επισκέψεων Δομημένη Τηλεϊατρική Στατιστικές Αναφορές με Συσχετισμούς Ιατρικών Δεδομένων. Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 47

50 4.3. HYGEIAnet. Το HYGEIAnet αποτελεί το πρώτο ολοκληρωμένο περιφερειακό δίκτυο τηλεματικών εφαρμογών στην υγεία, το οποίο θεωρείται οδηγός για την ανάπτυξη αντίστοιχων σε Εθνικό και Ευρωπαϊκό επίπεδο. Παράλληλα αποτελεί απτό και συγκεκριμένο παράδειγμα εφαρμογής των τεχνολογιών της Κοινωνίας της Πληροφορίας για βελτίωση της παροχής υπηρεσιών στον κάθε πολίτη.[4] Πρόκειται για ένα ανοικτό και επεκτάσιμο δίκτυο ευρείας εμβελείας, το οποίο διασυνδέει τους φορείς όλων των βαθμιδών της ιεραρχίας του ΕΣΥ δηλαδή πρωτοβάθμιας, δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας παροχής υπηρεσιών υγείας που έχει αρχίσει να υλοποιείται από το Ινστιτούτο Πληροφορικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Ερευνάς (ΙΠ-ΙΤΕ) σε συνεργασία με όλους τους φορείς υγείας της Περιφέρειας Κρήτης από το Το ολοκληρωμένο αυτό περιφερειακό δίκτυο τηλεματικών εφαρμογών περιλαμβάνει υπηρεσίες όπως η επείγουσα προνοσοκομειακή ιατρική που με επιτυχία εφαρμόζεται στο ΕΚΑΒ της Περιφερείας Κρήτης από το 1998 και συνδέει την κινητή μονάδα του ΕΚΑΒ με το Νοσοκομείο, το ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα νοσοκομείου που αφορά διοικητικές και οικονομικές υπηρεσίες, εργαστηριακά τμήματα, νοσηλευτικές υπηρεσίες και ιατρικές υπηρεσίες ενός νοσοκομείου και αποτελεί εργαλείο για τη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας στους πολίτες, υπηρεσίες τηλεματικής όπως τηλεκαρδιολογία και τηλεακτινολογία, την κατ οίκον φροντίδα, τον ολοκληρωμένο φάκελο υγείας του πολίτη και το ολοκληρωμένο σύστημα πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας Τα οφέλη του HYGEIAnet για τον Έλληνα πολίτη. Η ανάπτυξη και λειτουργία του HYGEIAnet έχει ήδη να επιδείξει απτά αποτελέσματα όσον αφορά την δυνατότητα χρήσης νέων τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών στον χώρο της υγείας, την αποδοτικότητα της χρήσης τους και της αποτελεσματικότητας τους. [4] Η τηλεϊατρική έρχεται να γεφυρώσει την τεχνολογία με την ιατρική και υποστηρίζει την συνεχή πρόσβαση του πολίτη στις υπηρεσίες υγείας όλο το εικοσιτετράωρο. Οι υπηρεσίες τηλεματικής που υποστηρίζονται από την πληροφοριακή και τηλεπικοινωνιακή Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 48

51 υποδομή του HYGEIAnet περιλαμβάνουν τη διαχείριση του ολοκληρωμένου ηλεκτρονικού φακέλου υγείας του πολίτη σε περιφερειακό επίπεδο, την τηλεκαρδιολογία, την τηλεακτινολογία, την κατ οίκον φροντίδα υγείας, την τηλεσυμβούλευση (δεύτερη γνώμη) γενικότερα, και την αποτελεσματική διαχείριση πόρων στην προ-νοσοκομειακή επείγουσα ιατρική με σκοπό την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση επειγόντων περιστατικών. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν η τηλεπαρακολούθηση παιδιών με άσθμα με σημαντικά οικονομικά και κοινωνικά οφέλη, η τηλεματική υποστήριξη των απομακρυσμένων πρωτοβάθμιων φορέων υγείας, η ανάπτυξη των ολοκληρωμένων συστημάτων στους δευτεροβάθμιους και τριτοβάθμιους φορείς υγείας, και η εκτεταμένη χρήση τηλεματικής στην προνοσοκομειακή επείγουσα ιατρική για βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών. Η χρήση ηλεκτρονικού φακέλου υγείας στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας βοηθά στην αντιμετώπιση με τον καλύτερο τρόπο του περιστατικού εκ μέρους του υπεύθυνου υγειονομικού, στη διεξαγωγή ιατρικής ερευνάς, αφού παρέχεται μεγάλος όγκος ιατρικών δεδομένων που αφορούν τους κατοίκους μιας συγκεκριμένης περιοχής, στη δυνατότητα εξαγωγής επιδημιολογικών στοιχείων στη περιοχή ευθύνης του κέντρου υγείας, στην αξιολόγηση των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας, και τέλος στο σχεδιασμό της πολιτικής για την υγεία του πληθυσμού. [4] Το ολοκληρωμένο σύστημα για το ΕΚΑΒ εξασφαλίζει την άμεση κινητοποίηση του πλέον καταλλήλου πόρου για την αντιμετώπιση του επείγοντος, την αύξηση της ποιότητας των υπηρεσιών που το ΕΚΑΒ παρέχει και προστατεύει τους εργαζομένους του κέντρου από τις κατηγορίες του κοινού για αναλγησία και καθυστερήσεις αφού καταγραφεί την ώρα που ειδοποιείται το ασθενοφόρο, την ώρα αναχώρησης και άφιξης του στον ασθενή ενώ παράλληλα η παροχή των πρώτων βοηθειών από το προσωπικό του ασθενοφόρου μπορεί να προλάβει το χειρότερο για τον ασθενή. Το ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα του Νοσοκομείου είναι στρατηγικής σημασίας για τη λειτουργία του Νοσοκομείου και την επίτευξη των στόχων του. Αποτελεί εργαλείο τόσο για την βελτίωση του επιπέδου των παρεχομένων υπηρεσιών στον πολίτηασθενή όσο και για τη βέλτιστη διαχείριση και διοίκηση του Νοσοκομείου με την αποτελεσματική διαχείριση της ψηφιακής ιατρικής πληροφορίας και τη μείωση του κόστους παροχής των υπηρεσιών. Σχετικά με το επιμέρους τμήμα που αφορά το φάρμακο, αξίζει να σημειώσουμε ότι, όπως προκύπτει από σχετικές μελέτες, οπού εφαρμόστηκε με επιτυχία η μηχανογράφηση, Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 49

52 η ατομική συνταγή και η ημερήσια δόση φαρμάκου παρατηρήθηκε σημαντική μείωση του κόστους του φαρμακευτικού υλικού της τάξης του 20%. Σχετικά με την τηλεκαρδιολογία, σύμφωνα με μελέτη που εκπονήθηκε στα πλαίσια του κέντρου τηλεκαρδιολογίας στο ΚΥ Ανωγείων το πρώτο εξάμηνο του 2001, από το σύνολο των ασθενών με καρδιακή συμπτωματολογία, μονό 25% είναι καρδιαγγειακής αιτιολογίας. Συνεπώς η τηλεματική αποστολή στοιχείων σε εξειδικευμένο κέντρο για γνωμάτευση είναι μεγάλης σημασίας. Συμφωνά με στοιχεία που συλλέχθηκαν την ιδία περίοδο, σε διάστημα τεσσάρων μηνών ζητήθηκε δεύτερη γνώμη για 21 περιστατικά μέσης ηλικίας 63 ετών. Δυο από αυτά τα περιστατικά αφορούσαν το ίδιο πρόσωπο. Οι περιπτώσεις αφορούσαν στην πλειονότητα τους προκάρδιο άλγος με υποψία ισχαιμίας ή ΟΕΜ (12/21, 75%). Τα υπόλοιπα αφορούσαν πιθανές διαταραχές ρυθμού. Συστήθηκε η διακομιδή μόνον σε 7 περιπτώσεις, 5 από τις οποίες αφορούσαν ασθενείς με προκάρδιο, μια ασθενή με υπερκοιλιακή ταχυκαρδία και μια αφορούσε συγκοπτικό επεισόδιο. Σε όλους δοθήκαν οδηγίες για άμεση φαρμακευτική αγωγή. Στους υπολοίπους δοθήκαν οδηγίες για περαιτέρω διερεύνηση. Το καταπληκτικό είναι ότι ο μέσος χρόνος που χρειάστηκε ο καρδιολόγος για τη μελέτη των απεσταλμένων δεδομένο και τη σύνταξη της γνωμάτευσης ήταν 12,7 min. Απουσία της υπηρεσίας τηλεκαρδιολογίας όλοι οι ασθενείς αυτοί θα είχαν διακομιστεί. Επίσης, κανείς από τους ασθενείς που αποφασίστηκε να μην διακομιστεί δεν χιάστηκε να διακομιστεί εκ των υστερών. [4] Τέλος, πρέπει να επισημάνουμε πως τα αναμενόμενα κλινικά οφέλη της χρήσης του ολοκληρωμένου ηλεκτρονικού φακέλου υγείας (αύξηση παραγωγικότητας), όσο και τον πολίτη-ασθενή (αύξηση του επιπέδου των υπηρεσιών υγείας) αλλά και τους φορείς υγείας (μείωση της άσκοπης επανάληψης μη αναγκαίων εξετάσεων και άρα του κόστους της φροντίδας). Η όλη προσπάθεια ανάπτυξης και λειτουργίας του HYGEIAnet δεν θα είχε αποδώσει τα επιθυμητά αποτελέσματα αν δεν είχε παράλληλα εφαρμοσθεί ένα εκτεταμένο και μοναδικό σε κλίμακα πρόγραμμα εκπαίδευσης του ιατρικού, νοσηλευτικού και διοικητικού προσωπικού των φορέων αυτών που συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Η εκπαίδευση και κατάρτιση του ανθρώπινου δυναμικού είναι ένας από τους περισσότερο σημαντικούς παράγοντες επιτυχίας κάθε προσπάθειας εισαγωγής νέων τεχνολογιών σε οποιοδήποτε τομέα της ανθρώπινης δραστηριότητας, ακόμη περισσότερο δε στον ευαίσθητο και σύνθετο τομέα της υγείας. Θεωρούμε ότι η συμβολή του HYGEIAnet στην αναβάθμιση των υπηρεσιών υγείας στη χώρα μας είναι σημαντική και βέβαιη. Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 50

53 5. Αγορά στον τοµέα των πληροφορικών συστηµάτων Υγείας. Ιστορικά, ο τοµέας της ιατρικής πληροφορικής στην Ελλάδα αποτελούνταν από ανεξάρτητες και αυτόνοµες μονάδες µε μικρή έως ελάχιστη ανταλλαγή δεδοµένων και πληροφοριών μεταξύ τους, ενώ η χρήση τεχνολογιών πληροφορικής αντιµετωπίσθηκε επίσης αυτόνοµα και κατά περίπτωση.[1] Στη σημερινή εποχή όµως, η πίεση για αλλαγές και βελτιώσεις αυξάνεται ολοένα και περισσότερο. Το χάσµα ανάµεσα στη ζήτηση για ποιοτικές υπηρεσίες υγείας από πολίτες ενηµερωµένους και απαιτητικούς από τη µία, και τη ποιότητα της προσφοράς υπηρεσιών υγείας από πλευράς του κράτους και των μονάδων υγείας του από την άλλη, ολοένα και μεγαλώνει. Παράλληλα, από πλευράς του κράτους απαιτείται πλέον αποδοτικότητα και ελαχιστοποίηση του κόστους µε ταυτόχρονη αύξηση της ποιότητας των παρεχοµένων υπηρεσιών. Σε Ευρωπαϊκό επίπεδο αναγνωρίζονται µια σειρά από τάσεις που προδιαγράφουν την μελλοντική ζήτηση και το είδος των υπηρεσιών στον τοµέα της ηλεκτρονικής Υγείας. Οι τάσεις αυτές δείχνουν ότι σε επίπεδο πολίτη-ασθενούς και επαγγελµατία της υγείας, η πρόσβαση στην πληροφορία καθίσταται απαραίτητη για: Την αύξηση της συνειδητοποίησης των κινδύνων (π.χ. σχετικά µε τις τροφές, τα µεταδιδόµενα νοσήµατα) και την προώθηση της υγείας. Την ισότητα στην παροχή υπηρεσιών υγείας για καλύτερη πρόληψη, διάγνωση και θεραπεία. Το ενδιαφέρον για τις νέες επιστηµονικές και τεχνολογικές εξελίξεις. Την αξιολόγηση της επίδρασης περιβαλλοντικών παραγόντων στην υγεία. Την προσωποποιηµένη και συνεχή φροντίδα. Τη διευκόλυνση της κατ οίκον φροντίδας. Τη βελτίωση της αντίδρασης σε επείγοντα περιστατικά. Την ενδυνάμωση του ασθενούς και την αύξηση της συµµετοχής του στη λήψη αποφάσεων. Σε τεχνικό επίπεδο οι τάσεις είναι: Από την διακοπτόµενη στη συνεχή φροντίδα. Από τις επεµβατικές στις µη επεµβατικές μετρήσεις. Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 51

54 Από τα παθητικά στα «ευφυή» µηχανήµατα. Από τις μεγάλες στις μικρές συσκευές. Ταυτόχρονα, η παλιά απλή σχέση γιατρού ασθενή έχει αντικατασταθεί από µια άλλη πολυπλοκότερη, όπου ο ασθενής παρακολουθείται πλέον από µια οµάδα ειδικών υγείας, ο καθένας από τους οποίους είναι εξειδικευµένος σε κάποιον τοµέα. Έτσι, γίνεται πλέον επιτακτική η ανάγκη για ανταλλαγή και εύκολη πρόσβαση στα δεδοµένα ενός ασθενή, από αποµακρυσµένα και ανεξάρτητα, μέχρι σήµερα, σηµεία, για πολλούς ενδιαφερόµενους (ιατρούς, νοσηλευτές, οικονοµικές υπηρεσίες κτλ). Οι νέες ανάγκες διευρύνονται από την προσπάθεια που γίνεται να προαχθούν οι παρεχόµενες υπηρεσίες, σε υπηρεσίες πρόληψης και σε υπηρεσίες φροντίδας χρόνιων ασθενών. Όλα τα παραπάνω συνθέτουν µια νέα εικόνα για την αγορά των συστηµάτων ιατρικής πληροφορικής και τηλεϊατρικής τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο Η Αγορά Υγείας σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η HIST (Κοινωνία της Τεχνολογίας και Πληροφορίας στην Υγεία) είναι µία αγορά που αυξάνει γρήγορα σε μέγεθος και σηµασία. Στην Ευρώπη αντιπροσωπεύει το 6% της συνολικής τρέχουσας ΙΤ αγοράς εκτιµώµενη στα 232 δισεκατοµµύρια Ευρώ ετησίως, και το 2% της συνολικής Ευρωπαϊκής Αγοράς Φροντίδας της Υγείας, υπολογιζόµενη στα 724 δισεκατοµµύρια Ευρώ ή σαν αξία αγοράς στα 14 δισεκατοµµύρια Ευρώ. [1] Μια σηµαντική και αναδυόµενη τάση είναι η εφαρµογή των τοπικών δικτύων υγείας. Μια υπηρεσία κλειδί, για παράδειγµα, είναι η αποστολή µηνύµατος μεταξύ διαφορετικών φορέων, συµπεριλαµβανοµένης της δυνατότητας για video διαλέξεις. Αυτά τα δίκτυα μπορούν να πυροδοτήσουν εφαρµογές τηλεϊατρικής και τεχνολογίας έξυπνων καρτών. Ο πίνακας 1.1 δείχνει πως συνδέονται οι δύο πλευρές της ζήτησης και προσφοράς στην ευρωπαϊκή αγορά υγείας. Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 52

55 Πίνακας 5.1: Ζήτηση και προσφορά υπηρεσιών υγείας στην ευρωπαϊκή αγορά. Σημαντικό κοµµάτι της αγοράς αποτελούν τα Πληροφορικά Συστήµατα Νοσοκοµείου (HIS) µε τα διαφορετικά υποσυστήµατά τους. Ο πίνακας 1.2 παρουσιάζει τα υποσυστήµατα HIS που εφαρµόζονται σε 69 νοσοκοµεία που έλαβαν µέρος σε μελέτη που πραγµατοποιήθηκε σε 8 χώρες της Ε.Ε (6 χώρεςστόχοι και 2 χώρες-πιλότοι). [1] Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 53

56 Πίνακας 5.2: Υποσυστήµατα HIS που λειτουργούν σε δείγµα 69 νοσοκοµείων από 8 χώρες της Ε.Ε. Όσον αφορά την αγορά του HIS, τα διαγράµµατα 1.1 και 1.2 δίνουν τα ποσοστά ανά τύπο προϊόντος και τις βασικές εταιρείες προµήθειας συστηµάτων HIS µε το μερίδιο τους στην ευρωπαϊκή αγορά. [1] Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 54

57 Διάγραμμα 5.1: Συνολική Αγορά HIS - Επί τοις εκατό Ποσοστό Ανά Τύπο Προϊόντος. Λοιποί: ACT Medisys, AT&T, Artwork International, Bayer, Cerner, Data General, Data-Plan, Digital/Compaq, DP Informatica, EDS, Enator, HBOC, Hiscom, IASI, ICL, INFOMEDICA, Kommunedata IS, KPMG, Laufenberg, MDIS, Olivetti, OLSY, Philips, Pluss, PPG, RocC. [1] Διάγραμμα 5.2: Αγορά HIS Μερίδιο αγοράς εταιρειών βάση εσόδων. Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 55

58 Υπολογίζεται, σύμφωνα με μελέτη του 2000, ότι το 2004 η αγορά θα έφθανε τα 2,64 δισεκατοµµύρια Ευρώ µε ετήσια µέση αύξηση της τάξης του 1,1%, όπως φαίνεται και στο διάγραµµα Διάγραμμα 5.3: Συνολική Αγορά HIS - Προβλέψεις Εσόδων στην Ευρώπη Τα ποσοστά των κερδών ανά χώρα της συνολικής αγοράς του HIS στη δεκαετία φαίνονται στο παρακάτω διάγραµµα: της ΕΕ Διάγραμμα 5.4: Ποσοστά κέρδους της συνολικής αγοράς συστηµάτων HIS ανά χώρα Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 56

59 Ωστόσο, η αγορά επεκτείνεται και στα συστήματα εργαστηρίου (LIS). Η ευρωπαϊκή απαίτηση για συστήµατα LIS κατά το έτος 2004 φαίνεται στο διάγραµµα 1.5. Διάγραμμα 5.5: Ζήτηση για συστήµατα LIS των χωρών της ΕΕ το 2004 Ενδιαφέροντα στοιχεία για την ηλεκτρονική υγεία μπορούν να συναχθούν και από τις εξελίξεις στη Φιλανδία που για διάφορους λόγους (μεγάλη διασπορά πληθυσµού, μεγάλη γεωγραφική κατανοµή, κλπ) έχει κάνει ορισµένα δυνατά βήµατα µε σκοπό να προσφέρει κατά το δυνατόν ισότιμες υπηρεσίες υγείας σε όλους του πολίτες της Η Αγορά Υγείας σε εθνικό επίπεδο. Στη χώρα µας, η έλευση των Περιφερειακών Συστηµάτων Υγείας Πρόνοιας (Πε.Σ.Υ.Π) απαιτεί σε οργανωτικό επίπεδο τη διαλειτουργικότητα μεταξύ των νοσοκοµείων αλλά και των Πε.Σ.Υ.Π μεταξύ τους. Σύµφωνα µε στοιχεία του Υπουργείου Υγείας, στο πλαίσιο του Εθνικού Συστήµατος Υγείας (ΕΣΥ) λειτουργούν στην Ελλάδα 17 Πε.Σ.Υ.Π στα οποία υπάγονται 132 νοσοκοµεία, καθώς επίσης και 190 κέντρα υγείας και περιφερειακά ιατρεία. Συγκεντρωτικά στοιχεία για τα Πε.Σ.Υ.Π, νοσοκοµεία, κέντρα υγείας και περιφερειακά ιατρεία του ΕΣΥ δίνονται στον πίνακα 1.3. [1] Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 57

60 Πέρα από τα Πε.Σ.Υ.Π, στην Ελλάδα λειτουργούν επιπλέον 19 δηµόσια νοσοκοµεία εκτός ΕΣΥ (10 στρατιωτικά νοσοκοµεία, 2 ΥπΕΠΘ, 2 Υπ.Δικ. και 5 ΙΚΑ), περίπου 250 ιδιωτικά νοσοκοµεία και κλινικές (µε βασικότερα τα Υγεία, Ιασώ, Ιατρικό Κέντρο, Ευρωκλινική και EUROMEDICA) µε σύνολο κλινών περί τις , καθώς και περισσότερα από 350 διαγνωστικά κέντρα δευτεροβάθµιας περίθαλψης (π.χ Βιοϊατρική, Διάγνωση, Biocontrol, Ευρωδιάγνωση κ.ά.) και περίπου ιδιωτικά ιατρεία και εργαστήρια. Πίνακας 5.3: Περιφερειακή κατανομή Πε.Σ.Υ.Π, Νοσοκοµείων, Κέντρων Υγείας, Περιφερειακών Ιατρείων και Νοσοκοµειακών Κλινών Εθνικού Συστήµατος Υγείας. Σχετικά µε τον εξοπλισµό πληροφορικής στα δηµόσια νοσοκοµεία, η κατανοµή ανά μονάδα είναι άνιση όπως φαίνεται και στο διάγραµµα 1.6. Η κατανομή των εφαρμογών στις υπηρεσίες των Νοσοκοµείων είναι κύρια προσανατολισμένη στην εξυπηρέτηση διαχειριστικών λειτουργιών µε το 27% περίπου των εγκατεστημένων διαχειριστικών εφαρμογών να προέρχεται από το ΚΗΥΚΥ (διάγραµµα 1.7). [1] Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 58

61 Διάγραμμα 5.6: Κατανομή εξοπλισμού πληροφορικής ανά μονάδα. Στα περισσότερα νοσοκομεία της χώρας λειτουργούν (σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό οργάνωσης και στελέχωσης) τµήµατα πληροφορικής και οργάνωσης (ΤΠ&Ο) τα οποία αποτελούν και τη βασική μονάδα για την προώθηση της εισαγωγής των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) εντός του νοσοκομείου. Εξαίρεση αποτελούν μικρά νοσοκομεία (κάτω των 100 κλινών) στα περισσότερα εκ των οποίων δεν υφίσταται ουσιαστικά οργανωμένο ΤΠ&Ο λόγω έλλειψης στελέχωσης. Επίσης, ο βαθµός διείσδυσης των ΤΠΕ στον χώρο των Κέντρων Υγείας και των περιφερειακών ιατρείων είναι πολύ χαμηλός. Διάγραμμα 5.7: Κατανομή των εφαρμογών στις υπηρεσίες των νοσοκοµείων. Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 59

62 Ο ρυθμός διείσδυσης των νέων τεχνολογιών και προσαρμογής της χώρας στις διεθνείς εξελίξεις και τάσεις υπήρξε ασυνήθιστα υψηλός για τις διαγνωστικές και σχετικά ικανοποιητικός για τις επεμβατικές και τριτοβάθμιες εφαρμογές της βιοϊατρικής τεχνολογίας, εξαιρετικά όµως βραδύς για τα πληροφοριακά συστήματα. Μάλιστα, η κατά κεφαλήν αναλογία των εγκατεστηµένων στη χώρα συστηµάτων υψηλής βιοϊατρικής τεχνολογίας και ιδιαίτερα της αξονικής τοµογραφίας, υπερβαίνει τον µέσο όρο των χωρών της Ε.Ε, γεγονός που οφείλεται κατά κύριο λόγο στην ανάληψη επενδυτικών πρωτοβουλιών εκ µέρους του ιδιωτικού τοµέα. Ενδεικτικά κατά το 1994 αναλογούσαν 12,5 αξονικοί τοµογράφοι και 21,5 µηχανήµατα υπερήχων ανά κατοίκους, ενώ στις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ οι αντίστοιχοι δείκτες ήταν 5 και 13 αντίστοιχα. Ο τοµέας της εφαρµογής της Ιατρικής Πληροφορικής στην Ελλάδα είναι ακόµη στην αρχή. Είναι ενδεικτικό το γεγονός ότι οι γιατροί στην Ελλάδα µόνο κατά 20% χρησιµοποιούν υπολογιστή στο γραφείο τους τη στιγµή που στην Αγγλία το ποσοστό αυτό φτάνει στο 95%. Επίσης, σε σχέση µε την εφαρµογή πληροφορικών συστηµάτων στα Νοσοκοµεία τα ποσοστά αυτά είναι επίσης πολύ χαµηλά σε σχέση µε τα αντίστοιχα των υπολοίπων Ευρωπαϊκών χωρών. [1] Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 60

63 τµήµα. Πίνακας 5.4: Εξοπλισμός πληροφορικής των δηµόσιων νοσοκοµείων ανά μονάδα και Από τα παραπάνω γίνεται φανερό ότι η διείσδυση των ΤΠΕ στην υγεία στη χώρα µας δεν είναι ιδιαίτερα εκτεταµένη και μάλιστα περιορίζεται στο μεγαλύτερο ποσοστό σε εφαρµογές διοικητικό-οικονομικές. Επίσης, γίνεται φανερή η πολυπλοκότητα των νοσοκομειακών πληροφορικών συστημάτων και ιατρικών εφαρμογών και εύκολα κατανοεί κανείς την αναγκαιότητα και τη σπουδαιότητα της Ολοκλήρωσης και Διασύνδεσης Συστημάτων. Οι κυριότερες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον χώρο των συστηµάτων ιατρικής πληροφορικής και τηλεµατικής καθώς και τα προϊόντα τους καταγράφονται στον Πίνακα 1.5. Θα πρέπει να σηµειωθεί ότι ο πίνακας αυτός, παρόλο που δεν είναι εξαντλητικός, δίνει µια αρκετά πιστή εικόνα της ελληνικής αγοράς. [1] Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 61

64 Πίνακας 5.5: Εταιρίες και προϊόντα ιατρικής πληροφορικής και τηλεματικής στην ελληνική αγορά το Ενδεικτικός κατάλογος. Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 62

65 5.3. Αγορά στα συστήματα παροχής σύγχρονων υπηρεσιών υγείας µέσω τηλεµατικής υποστήριξης. Σε μελέτη του 1995, για τη ζήτηση της τηλεµατικής επισηµαίνει ότι η τηλεµατική επειγόντων περιστατικών είναι η τέταρτη σε ζήτηση καλύπτοντας το 39,8% της αγοράς τηλεµατικής, ενώ η κατ οίκον τηλεπαρακολούθηση ασθενών καλύπτει το 23,1% της αγοράς. Η ίδια μελέτη επισηµαίνει ότι η χρήση σύγχρονων τεχνολογιών έχει βελτιώσει την αποτελεσµατικότητα της θεραπείας των ασθενών κατά 23%. Γενικά ωστόσο, η αγορά των υπηρεσιών υγείας µέσω τηλεµατικής υποστήριξης είναι ακόµη καινούρια και σχετική μικρή, προσφέρει όµως μεγάλες δυνατότητες προοπτικής ανάπτυξης. [1] Στην Ευρώπη πραγµατοποιείται ένας σηµαντικός αριθµός ερευνητικών προγραµµάτων τηλεϊατρικής, µε κύριο φορέα υλοποίησης τα νοσοκοµεία και τους οργανισµούς παροχής υπηρεσιών υγείας. Το μεγαλύτερο ποσοστό των προγραµµάτων αυτών αφορούν την ανάπτυξη εφαρµογών τηλεϊατρικής για την ακτινολογία (διάγραµµα 1.8). Ενδιαφέρον παρουσιάζει επίσης η χρήση του Internet από το προσωπικό των νοσοκοµείων που αποτυπώνεται στον πίνακα 1.6 και δείχνει ότι σε ευρωπαϊκό επίπεδο ένα σηµαντικό ποσοστό (16%) των συνδέσεων στο Διαδίκτυο από το προσωπικό των νοσοκοµείων γίνεται στο πλαίσιο εφαρµογών τηλεϊατρικής. Διάγραµµα 5.8: Ποσοστιαία αναλογία έργων τηλεµατικής ανά ιατρική περιοχή σε έρευνα που έγινε σε 69 νοσοκομεία 8 χωρών της Ε.Ε. Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 63

66 Πίνακας 5.6: Χρήση του διαδικτύου από το νοσοκοµειακό προσωπικό. Όσον αφορά τις τεχνολογίες μετάδοσης που χρησιµοποιούνται για την υλοποίηση των έργων τηλεϊατρικής, οι δορυφορικές επικοινωνίες κατέχουν τη µερίδα του λέοντος με 53% των έργων και µε τα επικοινωνιακά δίκτυα PSTN και ΑΤΜ να ακολουθούν (διάγραµµα 1.9). Διάγραµµα 5.9: Ερευνητικά Προγράµµατα Τηλεϊατρικής βάση της Τεχνολογίας Μετάδοσης. Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 64

67 Στην Ελλάδα, οι εφαρµογές τηλεϊατρικής είναι πολύ περιορισµένες, αν και η χρήση τους θα ήταν εξαιρετικά σηµαντική λόγω των ιδιαίτερων γεωγραφικών χαρακτηριστικών της. Με περισσότερα από 1000 αποµακρυσµένα ιατρικά κέντρα σε αποµονωµένες γεωγραφικά περιοχές (του ορεινού ή νησιωτικού χώρου), η ύπαρξη µιας συσκευής τηλεµατικής θα βοηθούσε το µη ειδικευµένο ιατρικό προσωπικό (που συνήθως στελεχώνει τέτοια κέντρα) να παρέχει έγκαιρη και εξειδικευµένη ιατρική φροντίδα στους ασθενείς, βελτιώνοντας τόσο τα ποσοστά επιβίωσης όσο και την κατοπινή εξέλιξη της υγείας τους. Επίσης εξυπηρετείται η γενικότερη πολιτική για «ισότιµη πρόσβαση όλων των πολιτών σε υψηλού επιπέδου ιατρικές υπηρεσίες» και άρση της αποµόνωσης που υφίστανται οι περιοχές αυτές. Στην παρούσα φάση το δίκτυο Τηλεϊατρικής του ΕΣΥ αποτελείται από 40 Περιφερειακές Μονάδες Τηλεϊατρικής που συνδέονται µε το Π.Γ.Ν. Αττικής "Σισµανόγλειο" που αποτελεί το κέντρο αναφοράς και υποστήριξης. Η αγορά για προϊόντα και υπηρεσίες τηλεµατικής είναι ιδιαίτερα μεγάλη αλλά και µε έντονες διαφοροποιήσεις. Η ανάγκη για παροχή υπηρεσιών τηλεµατικής πηγάζει τόσο από τη μορφολογία της χώρας (νησιά, αγροτικές και ορεινές περιοχές) όσο και από το υπάρχον σύστηµα υγείας (κεντρικά νοσοκοµεία περιφερειακά νοσοκοµεία κέντρα υγείας αγροτικά ιατρεία) και έχει αναγνωριστεί από τη μεγάλη πλειοψηφία των εµπλεκόµενων φορέων (Υπουργείο Υγείας, Νοσοκοµεία, εταιρείες). Η αγορά αυτή µπορεί κατ επέκταση να τοποθετηθεί σε δύο επίπεδα: Κέντρα υγείας αγροτικά ιατρεία. Σαν πρώτο επίπεδο αγοράς μπορούν να θεωρηθούν τα κέντρα υγείας και τα αγροτικά ιατρεία, τα οποία θα μπορούν να συνδέσουν τον εξοπλισµό τους στο σύστηµα και να μεταδίδουν δεδοµένα και να λαµβάνουν συµβουλές είτε από κάποιο περιφερειακό είτε από κεντρικό νοσοκοµείο που θα δρα ως Κέντρο Συντονισµού. Η πληθώρα τέτοιων ιατρείων αλλά και η μεγάλη γεωγραφική διασπορά τους σε νησιά, ορεινές και αγροτικές περιοχές ανοίγουν πολλές προοπτικές εφαρµογής της λύσης αλλά και δηµιουργούν κάποια λογιστικά προβλήµατα (αρχικό κόστος εγκατάστασης, εκπαίδευσης κ.λπ.). [1] Παρόλο που το τρέχον σύστηµα υγείας λειτουργεί µε σκοπό την αποκέντρωση της ιατρικής περίθαλψης, η έλλειψη παροχής υγειονοµικών υπηρεσιών στις αγροτικές, νησιωτικές και ηπειρωτικές περιοχές παραµένει γεγονός, καθώς η επαρκής Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 65

68 στελέχωση και ο απαραίτητος εξοπλισµός συχνά απουσιάζουν. Καθίσταται έτσι σαφές ότι οι υπηρεσίες τηλεϊατρικής θα συµβάλλουν στη βελτίωση της παροχής υγειονοµικής περίθαλψης μειώνοντας παράλληλα και το κόστος της ιατρικής περίθαλψης καθώς το κόστος συντήρησης µιας μονάδας τηλεϊατρικής είναι μικρότερο από αυτό που υπάρχει σήµερα. Είναι πάντως σίγουρο ότι η ανάγκη εξοπλισµού όλων αυτών των ιατρείων έχει γίνει κατανοητή από όλους τους αρµόδιους και εµπλεκόµενους φορείς, πράγµα που διαφαίνεται και από τον αριθµό των έργων τηλεµατικής που διεξάγονται στη χώρα µας, ενδεικτικός κατάλογος των οποίων δίνεται στον πίνακα 1.7. Πίνακας 5.7.i : Ενδεικτικός κατάλογος έργων τηλεματικής που υλοποιούνται με τη συμμετοχή ελληνικού φορέα. Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 66

69 Πίνακας 5.7.ii : Ενδεικτικός κατάλογος έργων τηλεματικής που υλοποιούνται με τη συμμετοχή ελληνικού φορέα. Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 67

70 Κατ οίκον τηλεπαρακολούθηση ιδρύµατα φροντίδας. Το δεύτερο επίπεδο αγοράς εντοπίζεται στις υπηρεσίες κατ οίκον τηλεφροντίδας, συµπεριλαµβανοµένων και των αντίστοιχων ιδρυµάτων (ΚΑΠΗ, οίκοι ευγηρίας κ.λπ.). Η αγορά αυτή είναι ακόµα πιοµεγάλη σε δυνατότητες, όµως στη χώρα µας είναι ακόµα σε πρώιµο στάδιο ανάπτυξης. Ωστόσο, τόσο στον αµερικανικό όσο και στον ευρωπαϊκό χώρο κερδίζει συνεχώς έδαφος, καθώς η παροχή υπηρεσιών υγείας υποβοηθούµενη από τη σύγχρονη τεχνολογία τείνει να αλλάξει πρόσωπο και από το μοντέλο κινητός ασθενής ακίνητος γιατρός που ισχύει κατά βάση σήµερα, να περάσει στο ακίνητος ασθενής κινητός γιατρός (υπηρεσίες φροντίδας κατ οίκον µε ιατροτεχνολογικό εξοπλισµό μικρού μεγέθους) και στο ακίνητος ασθενής ακίνητος γιατρός µε κινούµενη µόνο την απαραίτητη πληροφορία (τηλεµατική τηλεφροντίδα). Οπωσδήποτε, η μετάβαση στο μοντέλο ακίνητος ασθενής-κινητός γιατρός και αργότερα στο μοντέλο ακίνητος ασθενής-ακίνητος γιατρός προϋποθέτει εύρωστη οικονοµία, εξάπλωση τεχνογνωσίας και ικανό μορφωτικό επίπεδο των ασθενών. [1] Τρία στοιχεία χαρακτηρίζουν την αναπτυσσόµενη ζήτηση για περίθαλψη στο σπίτι: η ανάγκη για καλύτερη ποιότητα ζωής, η μείωση του χρόνου παραµονής στο νοσοκοµείο και οι μεγάλες οµοιογενείς οµάδες ασθενών. 1.Για να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής τους οι ασθενείς θέλουν να μειώσουν την παραµονή τους στα νοσοκοµεία. 2.Η μείωση της παραµονής στο νοσοκοµείο, προϋποθέτει τη δυνατότητα παροχής φροντίδας στο σπίτι ακόµα και για επείγουσες καταστάσεις. 3.Αρκετές οµάδες ασθενών έχουν ανάγκη για περίθαλψη στο σπίτι: Οι ηλικιωµένοι Τα παιδιά Άτοµα µε ειδικές ανάγκες Ασθενείς µε τετραπληγία,aids ή ψυχικά προβλήµατα Ασθενείς µε χρόνια νοσήµατα. Από τα παραπάνω γίνεται φανερό ότι η αγορά υπηρεσιών κατ οίκον φροντίδας είναι πολύ μεγάλη και έχει σηµαντική οικονοµική και κοινωνική διάσταση. Δεν υπάρχουν συγκεντρωτικά στοιχεία σχετικά µε τη χρήση τεχνολογιών πληροφορικής στην περίθαλψη στο σπίτι στην Ευρώπη. Κάποια παραδείγµατα Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 68

71 παροχής υπηρεσιών τηλε-φροντίδας είναι η περίπτωση του Ερυθρού Σταυρού στην Ισπανία που είναι ο βασικός προµηθευτής «τηλεπερίθαλψης» µε περίπου ασθενείς πελάτες και 50 κέντρα. Στη Γαλλία, έχουν γίνει πιλοτικά προγράµµατα µε ασθενείς πάσχοντες από χρόνια αναπνευστικά προβλήµατα και διαβήτη. Στην περίπτωση του διαβήτη, μάλιστα, εφαρµόζεται το πρόγραµµα Gluconet το οποίο αυτή τη στιγµή διευρύνεται µε τη χρήση τεχνολογίας διαδικτύου και κινητής τηλεφωνίας από την France Telecom μαζί µε τις εταιρείες Roche Diagnostics, Palm France και AgiruDom. Στη Γερµανία ο οργανισµός KHF για τη φροντίδα των νεφροπαθών υποστηρίζει περίπου ασθενείς, από τους οποίους οι είναι σε πρόγραµµα «αιµοκάθαρσης στο σπίτι». Επί του παρόντος, στην Ελλάδα, οργανωµένη παροχή υπηρεσιών κατ οίκον φροντίδας µε την έννοια της εφαρµογής τεχνολογιών κατ οίκον παρακολούθησης δεν υφίσταται. Τα διάφορα προγράµµατα που έχουν ξεκινήσει πιλοτικά από κάποιους Δήμους (όπως για παράδειγµα τον Δήμο Αµαρουσίου) και επεκτείνονται τα τελευταία χρόνια σε πανελλαδικό επίπεδο µε το πρόγραµµα «Βοήθεια στο Σπίτι» που υλοποιείται από τα υπουργεία Εσωτερικών, Υγείας Πρόνοιας και την ΚΕΔΚΕ σε συνεργασία µε τον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό, τις Μητροπόλεις και τα θεραπευτήρια χρόνιων παθήσεων, αφορούν την παροχή πρωτοβάθµιας φροντίδας υγείας στο σπίτι από ειδικευµένο προσωπικό Ανταγωνισμός στα συστήματα ιατρικής πληροφορικής και τηλεματικής. Στην Ελλάδα σήµερα, ο ανταγωνισμός έγκειται κυρίως στην ύπαρξη µεµονωµένων και µη διασυνδεδεμένων μεταξύ τους συστημάτων (π.χ. LIS, λογιστήριο, εξωτερικά ιατρεία, ραντεβού κ.ά.). Επίσης, στον χώρο της τηλεµατικής, αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει κάποια ολοκληρωμένη λύση στην ελληνική αγορά. Παρόλα αυτά είναι πιθανό εταιρείες που δραστηριοποιούνται ή προτίθενται να εισέλθουν στον χώρο της Τηλεματικής να θελήσουν να αναπτύξουν κάποιο αντίστοιχο ανταγωνιστικό προϊόν. Τέτοιες εταιρείες μπορεί να είναι: [1] 1. Εταιρείες οι οποίες εμπορεύονται ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό (είτε πολυεθνικές είτε ελληνικές µέσω αντιπροσώπευσης οίκων του εξωτερικού). Ενδεικτικά αναφέρονται οι Hewlett Packard, GE Medical, Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 69

72 Siemens, ERGO, Παπαποστόλου, Αφοί Καραγιάννη κ.λπ. 2. Εταιρείες πληροφορικής µε πρόσβαση σε κατάλληλα προϊόντα όπως για παράδειγμα οι Πουλιάδης, Infoquest, Intracom, Altec. 3. Εταιρείες και οργανισμοί που έχουν συµµετοχή σε ευρωπαϊκά προγράµµατα τηλεματικής και προτίθενται να εκμεταλλευτούν τα αποτελέσματα από τα έργα στα οποία συµµετείχαν (π.χ. ΙΤΕ, ERGO, ΑΤΚΟ Soft, ΟΤΕ). 4. Άλλες εταιρείες που διαπραγματεύονται τη συµµετοχή τους στην αγορά για τέτοιου είδος υπηρεσίες Τα Πληροφοριακά Συστήματα Νοσοκομείων και η διασύνδεση τους. Τα νοσοκομεία αποτελούν ένα µέρος του Συστήματος Υγείας και Πρόνοιας το οποίο περιλαμβάνει ακόμα την πρόληψη, τη πρωτοβάθμια περίθαλψη, τη νοσηλεία στο σπίτι, τη κοινωνική ασφάλιση και την ιατρική έρευνα. Τα νοσοκοµεία είναι ο ακρογωνιαίος λίθος ο οποίος στηρίζει την ομαλή λειτουργία του Συστήματος Υγείας. Η ταχύτητα που απαιτείται σήμερα στη λήψη σωστών αποφάσεων, επιβάλλει τη μηχανογράφηση του Συστήματος Υγείας και Πρόνοιας και κατ επέκταση και του νοσοκομειακού κλάδου. [1] Η μηχανογράφηση ενός νοσοκομείου είναι µια περίπλοκη διεργασία η οποία απαιτεί τη διασύνδεση ανομοιογενών τµηµάτων τα οποία ανταλλάσσουν πληροφορίες προς όφελος του Πολίτη. Ένα ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα νοσοκομείου (ΟΠΣΝ) ή Hospital Information System (HIS) αποτελείται από µια πληθώρα υποσυστημάτων. Τα κύρια υποσυστήµατα φαίνονται στο Σχήµα1. Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 70

73 Σχήμα 5.1: Ενδεικτική διάταξη υποσυστημάτων HIS. Η μηχανογράφηση των νοσοκομείων έχει µόνο θετικά στοιχεία να προσφέρει. Η εγκατάσταση και λειτουργία ενός HIS προσβλέπει στη βελτίωση των συνθηκών νοσηλείας, στη μείωση του κόστους λειτουργίας και στην αυτοματοποίηση των διαδικασιών. [1] Προκειμένου να είναι σε θέση η διοίκηση ενός νοσοκομείου να παρακολουθεί µε πραγματικά στοιχεία τη λειτουργία του απαιτείται η εξαγωγή έγκυρων δεδομένων σε μορφή επεξεργασμένης πληροφορίας (αναφορές, εκτυπώσεις καθημερινής εργασίας, στατιστικά δεδοµένα, δείκτες ποιότητας, δείκτες αποτελεσματικότητας, δείκτες υγείας, κ.λπ.). Έτσι η διοίκηση ενός νοσοκομείου στηρίζεται στις πληροφορίες που αντλεί από τα συνεργαζόµένα συστήµατα που υπάρχουν στο νοσοκοµείο και συνεπώς όσο πληρέστερη είναι η ανάπτυξη της πληροφοριακής υποδομής τόσο ευκολότερο είναι το Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 71

74 έργο της διοίκησης µιας μονάδας υγείας. Τα παρακάτω πληροφοριακά συστήµατα: Το Πληροφοριακό Σύστημα Εργαστηρίων (ΠΣΕ, ή LIS Laboratory Information System). Το Πληροφοριακό Σύστημα Ακτινολογικών Εξετάσεων (RIS-Radiology Information System). Το Σύστημα Αρχειοθέτησης και Επικοινωνίας Ιατρικών Εικόνων (PACS Picture Archiving and Communication system). ιάφορα συστήματα Τηλεϊατρικής και κατ οίκον νοσηλείας βελτιστοποιούν τη λειτουργία ενός νοσοκομείου και για αυτό παρουσιάζονται αναλυτικότερα στις επόμενες παραγράφους Πληροφοριακά Συστήματα Εργαστηρίων (LIS). Ένα σύστημα LIS έχει ως βασικό στόχο να αυτοματοποιήσει και να μηχανογραφήσει τις διαδικασίες ενός νοσοκομειακού εργαστηρίου. Για την κατανόηση της αναγκαιότητας ενός LIS παρακάτω περιγράφονται οι βασικές εργασίες που ιδανικά θα πρέπει να εκτελούνται από τα εργαστήρια. Το κύκλωμα των εργαστηριακών εξετάσεων ενός νοσοκομείου, το οποίο καλύπτει το μεγαλύτερο µέρος των αντιστοίχων εργασιών, χωρίζεται στα παρακάτω βήµατα: [1] Παραγγελία εξετάσεων µέσω ηλεκτρονικού παραπεμπτικού από το HIS ή µε έντυπο παραπεμπτικό προς το αρμόδιο εργαστήριο. Λήψη δειγμάτων Αιμοληψία, κ.λπ.) στους κατάλληλους χώρους (εξωτερικά ιατρεία, αίθουσες αιμοληψίας, θάλαμοι κλινικών, ειδικές μονάδες θεραπείας, χειρουργεία, κ.λπ.) και ταυτόχρονη σήμανση των δειγμάτων µε ετικέτες που διαθέτουν barcode, το οποίο ταυτοποιεί µμοναδικά το δείγμα και τον ασθενή. Τα δείγματα (το καθένα σηµειωµένο µε την ειδική ετικέτα του) έρχονται στο σημείο υποδοχής (κεντρική γραµµατεία του εργαστηριακού τοµέα, ειδική γραµµατεία εργαστηρίου, κ.λπ.) όπου γίνεται η παραλαβή των δειγμάτων από το αρμόδιο εργαστήριο. Τα δείγματα αντιστοιχίζονται µε τα αντίστοιχα παραπεμπτικά ώστε να γίνει η ταυτοποίηση των ασθενών, ενώ παράλληλα χωρίζονται σε λίστες αναλυτών (worklists) προκειμένου να προωθηθούν για ανάλυση. Αν οι αναλυτικές συσκευές το επιτρέπουν (ανάγνωση barcodes), τότε τα δείγματα τοποθετούνται στον αναλυτή, Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 72

75 αυτός διαβάζει τον κωδικό barcode του δείγματος και ζητά από το σύστημα τη λίστα των προς εκτέλεση εξετάσεων (αµφίδροµη επικοινωνία κατά query mode). Οι αναλύσεις ενός σημερινού εργαστηρίου γίνονται στο μεγαλύτερο τους µέρος από ειδικό ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό (αυτόματοι αναλυτές). Σε αυτή τη περίπτωση τα δείγματα εισάγονται στους αντίστοιχους αναλυτές προκειμένου να επεξεργαστούν. Συχνά το δείγμα (π.χ. Αίμα) χωρίζεται σε παραπάνω από ένα δοκιμαστικό σωλήνα έτσι ώστε περισσότεροι αναλυτές να μπορούν να διενεργούν αναλύσεις στο ίδιο δείγµα. Υπάρχουν ειδικές περιπτώσεις εξετάσεων που είτε λόγω σπανιότητας είτε λόγω πολυπλοκότητας δεν διενεργούνται µέσω αυτομάτων αναλυτών αλλά µε άλλες χειροκίνητες ή ηµιαυτόµατες εργαστηριακές μεθόδους. Σε αυτή τη περίπτωση το αποτέλεσμα εγκρίνεται προφορικά από τον διευθυντή του εργαστηρίου (ή άλλου αρμοδίου ατόμου) και κατόπιν εισάγεται χειροκίνητα στο LIS. Πριν τυπωθούν ή αποσταλούν τα απαντητικά αρμόδιο πρόσωπο του εργαστηρίου (π.χ. ο διευθυντής του) εγκρίνει τα τελικά αποτελέσματα ή ζητά νέες αναλύσεις προκειμένου να εκφέρει τη τελική του άποψη. Η διαδικασία έγκρισης μπορεί να διενεργείται ηλεκτρονικά µέσω ενός LIS. Στο τελευταίο στάδιο τα αποτελέσματα εκτυπώνονται και υπογράφονται αν αποστέλλονται γραπτώς ή αποστέλλονται ηλεκτρονικώς µέσω του HIS. Τα αποτελέσματα καταλήγουν στους τελικούς αποδέκτες (κλινικές, θεράποντες ιατροί, ΜΕΘ, εξωτερικά ιατρεία, κ.λπ.) και διαβάζονται είτε σε έντυπη μορφή είτε µέσω οθόνης υπολογιστή στις κλινικές, εφόσον υπάρχει ανάλογο πληροφοριακό σύστηµα. Οι διαδικασίες που αναφέρθηκαν αποτυπώνονται στο Σχήμα 2. Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 73

76 Σχήμα 5.2:Βασικές διαδικασίες ενός εργαστηρίου που συστηματοποιούνται µε τη χρήση LIS. Επιβλέπων Καθηγητής : Κωνσταντίνα Στούπα 74

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών. Ηλεκτρονική Υγεία. Ενότητα: Χρήση έξυπνων καρτών στην υγεία

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών. Ηλεκτρονική Υγεία. Ενότητα: Χρήση έξυπνων καρτών στην υγεία Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών Ηλεκτρονική Υγεία Ενότητα: Χρήση έξυπνων καρτών στην υγεία Αν. καθηγητής Αγγελίδης Παντελής e-mail: paggelidis@uowm.gr Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών

Διαβάστε περισσότερα

Ομιλία του Ειδικού Γραμματέα για την Κοινωνία της Πληροφορίας Καθ. Β. Ασημακόπουλου

Ομιλία του Ειδικού Γραμματέα για την Κοινωνία της Πληροφορίας Καθ. Β. Ασημακόπουλου Ομιλία του Ειδικού Γραμματέα για την Κοινωνία της Πληροφορίας Καθ. Β. Ασημακόπουλου στην ημερίδα «ζητήματα και δράσεις ηλεκτρονικής υγείας στην Ελλάδα» Τρίτη 12.04.2005 Αγαπητοί φίλοι και φίλες, Επιθυμώ

Διαβάστε περισσότερα

Όμως πώς θα ορίζαμε την έννοια πληροφορία; Πώς την αντιλαμβανόμαστε;

Όμως πώς θα ορίζαμε την έννοια πληροφορία; Πώς την αντιλαμβανόμαστε; 1.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η πληροφορία αποτελεί το βασικό εργαλείο άσκησης της ιατρικής επιστήμης. Η διάγνωση, η θεραπεία, η πρόληψη και η διοίκηση της υγείας βασίζονται στην απόκτηση, διαχείριση και επεξεργασία της

Διαβάστε περισσότερα

ΤΗΛ , FAX Αθήνα 28 Μαΐου 2008 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

ΤΗΛ , FAX Αθήνα 28 Μαΐου 2008 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΓΡΑΦΕΙΟ ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΥ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΤΗΛ. 213.131.3636, 213.131.3605 FAX. 210.3389197 Αθήνα 28 Μαΐου 2008 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «ΔΗΜΟΤΙΚΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

Σύγχρονες τάσεις της Ηλεκτρονικής Υγείας

Σύγχρονες τάσεις της Ηλεκτρονικής Υγείας Σύγχρονες τάσεις της Ηλεκτρονικής Υγείας Θοδωρής Κοτσιλιέρης Δρ. Ηλ/γος Μηχανικός και Μηχ. Υπολογιστών ΕΜΠ Καθηγητής Εφαρμογών, Τμήμα Διοίκησης Μονάδων Υγείας & Πρόνοιας Περίγραμμα ehealth Σύγχρονες προκλήσεις

Διαβάστε περισσότερα

Χαιρετισμός του Ειδικού Γραμματέα για την Κοινωνία της Πληροφορίας Καθ. Β. Ασημακόπουλου. στο συνέδριο «Cisco Expo»

Χαιρετισμός του Ειδικού Γραμματέα για την Κοινωνία της Πληροφορίας Καθ. Β. Ασημακόπουλου. στο συνέδριο «Cisco Expo» Χαιρετισμός του Ειδικού Γραμματέα για την Κοινωνία της Πληροφορίας Καθ. Β. Ασημακόπουλου στο συνέδριο «Cisco Expo» - 26.01.2005 Θέμα: «Οι προκλήσεις της Κοινωνίας της Πληροφορίας» Αγαπητοί σύνεδροι, φίλοι

Διαβάστε περισσότερα

Αρμόδιες υπηρεσίες, τεχνικές και μέσα υλοποίησης παρεμβάσεων του Σχεδίου Δράσης

Αρμόδιες υπηρεσίες, τεχνικές και μέσα υλοποίησης παρεμβάσεων του Σχεδίου Δράσης Αρμόδιες υπηρεσίες, τεχνικές και μέσα υλοποίησης παρεμβάσεων του Σχεδίου Δράσης Α. ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ Α.1. ΕΘΝΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΑΡΜΟΔΙΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΜΕΣΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ / ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

«Οι δυνατότητες ανάπτυξης της ελληνικής κοινωνίας μέσα από τις

«Οι δυνατότητες ανάπτυξης της ελληνικής κοινωνίας μέσα από τις «Οι δυνατότητες ανάπτυξης της ελληνικής κοινωνίας μέσα από τις ψηφιακές πόλεις/ περιφέρειες» Γιάννης Καλογήρου, Αν. Καθηγητής ΕΜΠ, Infostrag/ ΕΒΕΟ, Επιστημονικός Σύμβουλος ΚΕΔΚΕ 12 ο Greek ICT FORUM, Αθήνα,

Διαβάστε περισσότερα

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών. Ηλεκτρονική Υγεία. Ενότητα: Τηλεματική

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών. Ηλεκτρονική Υγεία. Ενότητα: Τηλεματική Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών Ηλεκτρονική Υγεία Ενότητα: Τηλεματική Αν. καθηγητής Αγγελίδης Παντελής e-mail: paggelidis@uowm.gr Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών Άδειες

Διαβάστε περισσότερα

Η Διαχείριση της Πληροφορίας στην Υγεία και η Αναπτυξιακή Προοπτική της. ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΗ ΑΘΗΝΑ Προϊσταμένη Δ/νσης Λειτουργίας & Υποστήριξης Συστημάτων

Η Διαχείριση της Πληροφορίας στην Υγεία και η Αναπτυξιακή Προοπτική της. ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΗ ΑΘΗΝΑ Προϊσταμένη Δ/νσης Λειτουργίας & Υποστήριξης Συστημάτων Η Διαχείριση της Πληροφορίας στην Υγεία και η Αναπτυξιακή Προοπτική της ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΗ ΑΘΗΝΑ Προϊσταμένη Δ/νσης Λειτουργίας & Υποστήριξης Συστημάτων Η διαχείριση και ο έλεγχος των πληροφοριών στην υγεία

Διαβάστε περισσότερα

Ομιλία του Κωνσταντίνου Τσουτσοπλίδη Γενικού Γραμματέα Διαχείρισης Κοινοτικών και άλλων Πόρων, στην

Ομιλία του Κωνσταντίνου Τσουτσοπλίδη Γενικού Γραμματέα Διαχείρισης Κοινοτικών και άλλων Πόρων, στην ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΟΙΝΟΤΙΚΩΝ & ΑΛΛΩΝ ΠΟΡΩΝ Ομιλία του Κωνσταντίνου Τσουτσοπλίδη Γενικού Γραμματέα Διαχείρισης Κοινοτικών

Διαβάστε περισσότερα

Επιτροπή Συντονισμού της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης

Επιτροπή Συντονισμού της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης Επιτροπή Συντονισμού της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης Σχέδιο Κειμένου Βασικών Αρχών και Κατευθύνσεων Εθνική Στρατηγική για την Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση 22 Μαΐου 2013 1 "Δεν μπορεί να υπάρξει διοικητική μεταρρύθμιση

Διαβάστε περισσότερα

ΑΔΑ: ΒΛ4ΞΘ-ΞΚΨ ΟΡΘΗ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑΣ. Αθήνα, 28-3-2013 Αρ. Γ.Π. οικ.

ΑΔΑ: ΒΛ4ΞΘ-ΞΚΨ ΟΡΘΗ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑΣ. Αθήνα, 28-3-2013 Αρ. Γ.Π. οικ. ΟΡΘΗ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑΣ Ταχ. Δ/νση : Αριστοτέλους 17 Ταχ. Κώδικας : 101 87 Πληροφορίες : Κ. Βουρλιώτου Αθ. Λύτρα Αικ. Δαμίγου Τηλέφωνο

Διαβάστε περισσότερα

14o ΕΤΗΣΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ & ΨΗΦΙΑΚΩΝ 16/10/2012

14o ΕΤΗΣΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ & ΨΗΦΙΑΚΩΝ 16/10/2012 14o ΕΤΗΣΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ & ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ 16/10/2012 2 Υπουργείο Υγείας & Κοινωνικής Αλληλεγγύης Νοσοκo μεία, ΕΟΠΥΥ,.. ΦΚΑ Η.ΔΙ.ΚΑ Α.Ε ΓΓΚΑ Υπουργείο Εργασίας & Κοινωνικής Ασφάλισης Ειδική

Διαβάστε περισσότερα

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών. Ηλεκτρονική Υγεία. Ενότητα: Ηλεκτρονική Υγεία

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών. Ηλεκτρονική Υγεία. Ενότητα: Ηλεκτρονική Υγεία Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών Ηλεκτρονική Υγεία Ενότητα: Ηλεκτρονική Υγεία Αν. καθηγητής Αγγελίδης Παντελής e-mail: paggelidis@uowm.gr Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών

Διαβάστε περισσότερα

η ενημέρωση για τις δράσεις που τυχόν υιοθετήθηκαν μέχρι σήμερα και τα αποτελέσματα που προέκυψαν από αυτές.

η ενημέρωση για τις δράσεις που τυχόν υιοθετήθηκαν μέχρι σήμερα και τα αποτελέσματα που προέκυψαν από αυτές. Με ιδιαίτερη χαρά σας καλωσορίζω στην έδρα της Περιφέρειας Πελοποννήσου. Σας ευχαριστώ θερμά για τη συμμετοχή σας, η οποία πιστεύω ότι είναι ένα ακόμη βήμα στην προσπάθεια που κάνουμε όλοι, για την ανάδειξη

Διαβάστε περισσότερα

Ολοκληρωμένα Πληροφοριακά Συστήματα στην Υγεία. Γεώργιος Καλαμαράς Διευθύνων Σύμβουλος Κοινωνία της Πληροφορίας Α.Ε

Ολοκληρωμένα Πληροφοριακά Συστήματα στην Υγεία. Γεώργιος Καλαμαράς Διευθύνων Σύμβουλος Κοινωνία της Πληροφορίας Α.Ε Ολοκληρωμένα Πληροφοριακά Συστήματα στην Υγεία Γεώργιος Καλαμαράς Διευθύνων Σύμβουλος Κοινωνία της Πληροφορίας Α.Ε Στόχος των έργων Tριμερείς Προγραμματικές Συμφωνίες (ΥΥΚΑ, ΚτΠ Α.Ε.,., Δ.Υ.Π.Ε.).) για

Διαβάστε περισσότερα

«Συνεχιζόµενη επαγγελµατική κατάρτιση Εκπαίδευση και αρχική κατάρτιση»

«Συνεχιζόµενη επαγγελµατική κατάρτιση Εκπαίδευση και αρχική κατάρτιση» «Συνεχιζόµενη επαγγελµατική κατάρτιση Εκπαίδευση και αρχική κατάρτιση» Ελένη Κρικέλα, Προϊσταµένη Μονάδας Γ ΕΥΣΕΚΤ ράσεις Επαγγελµατικής Κατάρτισης Συγχρηµατοδοτούµενες από το ΕΚΤ στα Επιχειρησιακά Προγράµµατα

Διαβάστε περισσότερα

Ολοκληρωμένα Δίκτυα παροχής υπηρεσιών υγείας και κοινωνικής φροντίδας στην ΠΦΥ"

Ολοκληρωμένα Δίκτυα παροχής υπηρεσιών υγείας και κοινωνικής φροντίδας στην ΠΦΥ Ολοκληρωμένα Δίκτυα παροχής υπηρεσιών υγείας και κοινωνικής φροντίδας στην ΠΦΥ" ΤΖΙΑΛΛΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Rn, PhD, MSc, NFESC Πρόεδρος Εθνικού Συμβουλίου Ανάπτυξης Νοσηλευτικής (ΕΣΑΝ), Μέλος Συντονιστικής Επιτροπής

Διαβάστε περισσότερα

14182/16 ΔΛ/μκ 1 DGG 1A

14182/16 ΔΛ/μκ 1 DGG 1A Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 8 Νοεμβρίου 2016 (OR. en) 14182/16 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Αποστολέας: Αποδέκτης: Θέμα: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου Αντιπροσωπίες ECOFIN 1017 BUDGET 37

Διαβάστε περισσότερα

Επιχειρησιακό Πρόγραμμα: «Εκπαίδευση και Δια βίου Μάθηση» Εκτενής Σύνοψη. Αθήνα

Επιχειρησιακό Πρόγραμμα: «Εκπαίδευση και Δια βίου Μάθηση» Εκτενής Σύνοψη. Αθήνα Επιχειρησιακό Πρόγραμμα: «Εκπαίδευση και Δια βίου Μάθηση» Εκτενής Σύνοψη Αθήνα Απρίλιος 2008 Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Εκπαίδευση και Δια βίου Μάθηση» Στις επόμενες σελίδες γίνεται μια πρώτη προσπάθεια

Διαβάστε περισσότερα

Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων

Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων 2013/2061(INI) 5.9.2013 ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ σχετικά με το σχέδιο δράσης για την ηλ-υγεία 2012-2020: καινοτομική

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Πανελλήνια Σεμινάρια Ομάδων Εργασίας. Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση στην Υγεία Ηλεκτρονικός Φάκελος Ασθενούς

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Πανελλήνια Σεμινάρια Ομάδων Εργασίας. Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση στην Υγεία Ηλεκτρονικός Φάκελος Ασθενούς ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Πανελλήνια Σεμινάρια Ομάδων Εργασίας Ομάδα Εργασίας Επαγγελματικής πράξης Καρδιολόγων Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση στην Υγεία Ηλεκτρονικός Φάκελος Ασθενούς Χριστίνα Παπανικολάου,

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΑΗΦΥ μετά την αναδιαμόρφωσή του. Ελπίδα Φωτιάδου Προϊσταμένη Υποδιεύθυνσης Ειδικών Εφαρμογών Διεύθυνση Λειτουργίας & Υποστήριξης Εφαρμογών

Ο ΑΗΦΥ μετά την αναδιαμόρφωσή του. Ελπίδα Φωτιάδου Προϊσταμένη Υποδιεύθυνσης Ειδικών Εφαρμογών Διεύθυνση Λειτουργίας & Υποστήριξης Εφαρμογών Ο ΑΗΦΥ μετά την αναδιαμόρφωσή του Ελπίδα Φωτιάδου Προϊσταμένη Υποδιεύθυνσης Ειδικών Εφαρμογών Διεύθυνση Λειτουργίας & Υποστήριξης Εφαρμογών ΑΗΦΥ - Ατομικός Ηλεκτρονικός Φάκελος Υγείας Σύμφωνα με άρθρο

Διαβάστε περισσότερα

Η έλλειψη κεντρικού ελέγχου της αλυσίδας διακίνησης φαρμάκων και υγειονομικών υλικών, έχει σαν αποτέλεσμα μια σειρά επιβλαβών επιπτώσεων

Η έλλειψη κεντρικού ελέγχου της αλυσίδας διακίνησης φαρμάκων και υγειονομικών υλικών, έχει σαν αποτέλεσμα μια σειρά επιβλαβών επιπτώσεων Σύστημα παρακολούθησης της διακίνησης φαρμάκων και υγειονομικών υλικών, με στόχο τον εξορθολογισμό των δημόσιων δαπανών, την αναβάθμιση της δυνατότητας διοικητικής παρέμβασης και εν τέλει, μέσα από την

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΕΣ Α Γενική Γραµµατεία ηµόσιας ιοίκησης & Ηλεκτρονικής ιακυβέρνησης ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΑ ΙΚΤΥΑ

ΥΠΕΣ Α Γενική Γραµµατεία ηµόσιας ιοίκησης & Ηλεκτρονικής ιακυβέρνησης ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΑ ΙΚΤΥΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΗΜΟΣΙΑΣ ΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΣΗΣ Γενική Γραµµατεία ηµόσιας ιοίκησης& Ηλεκτρονικής ιακυβέρνησης ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΑ ΙΚΤΥΑ Ο ΠΥΛΩΝΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΑΣΜΑ ΤΗΣ ΗΜΟΣΙΑΣ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΟΧΗ & ΤΗΝ

Διαβάστε περισσότερα

Του κ. Κωνσταντίνου Γαγλία Γενικού Διευθυντή του BIC Αττικής

Του κ. Κωνσταντίνου Γαγλία Γενικού Διευθυντή του BIC Αττικής Του κ. Κωνσταντίνου Γαγλία Γενικού Διευθυντή του BIC Αττικής ΒΑΣΙΚΟΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΩΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΩΝ CLUSTERS Με σκοπό τον εντοπισμό των βασικών παραγόντων επιτυχίας

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑνΕΚ 2014-2020. ΤΟΣ Υγεία. Τομεακό Σχέδιο. Αθήνα, 03.04.2014

ΕΠΑνΕΚ 2014-2020. ΤΟΣ Υγεία. Τομεακό Σχέδιο. Αθήνα, 03.04.2014 ΕΠΑνΕΚ 2014-2020 ΤΟΣ Υγεία Τομεακό Σχέδιο Αθήνα, 03.04.2014 1 Το κείμενο που ακολουθεί αποτελεί μια σύνθεση των απόψεων που μέχρι τώρα διατυπώθηκαν από Υπηρεσίες, Κοινωνικούς Εταίρους και Εμπειρογνώμονες

Διαβάστε περισσότερα

Καινοτομία και Ηλεκτρονική Υγεία:Προτάσεις για το όχι τόσο μακρινό μέλλον. ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΥΡΗΣ Καθηγητής ΕΜΠ Εργαστήριο Βιοϊατρικής Τεχνολογίας

Καινοτομία και Ηλεκτρονική Υγεία:Προτάσεις για το όχι τόσο μακρινό μέλλον. ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΥΡΗΣ Καθηγητής ΕΜΠ Εργαστήριο Βιοϊατρικής Τεχνολογίας Καινοτομία και Ηλεκτρονική Υγεία:Προτάσεις για το όχι τόσο μακρινό μέλλον ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΥΡΗΣ Καθηγητής ΕΜΠ Εργαστήριο Βιοϊατρικής Τεχνολογίας Ηλεκτρονική Υγεία Τι είναι; Η πληροφορική Υγείας (healthcare

Διαβάστε περισσότερα

Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση στην υγεία

Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση στην υγεία Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση στην υγεία Χρηστίνα Δαλάτση Προϊσταμένη Διεύθυνσης Διοικητικού ΓΝΘ «Γ. Γεννηματάς- Ο Άγιος Δημήτριος» Οργανική μονάδα «Ο Άγιος Δημήτριος» 18/5/2018 2 Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση Ηλεκτρονική

Διαβάστε περισσότερα

Το σύστημα της Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης είναι εθνικό έργο ευρέως διαδεδομένο, με διείσδυση > 98%

Το σύστημα της Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης είναι εθνικό έργο ευρέως διαδεδομένο, με διείσδυση > 98% Δρ. Αναστάσιος Τάγαρης Πρόεδρος Δ.Σ. & Διευθύνων Σύμβουλος Η.ΔΙ.Κ.Α. Α.Ε. Σύστημα Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης Αρχική υλοποίηση από την ΗΔΙΚΑ, που αφορούσε στην καταχώρηση των ιατρικών επισκέψεων και την

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟΣ Εφοδιαστική Αλυσίδα (Logistics)

ΤΟΣ Εφοδιαστική Αλυσίδα (Logistics) ΕΠΑνΕΚ 2014-2020 ΤΟΣ Εφοδιαστική Αλυσίδα (Logistics) Τομεακό Σχέδιο Αθήνα, 03.04.2014 Το κείμενο που ακολουθεί αποτελεί μια σύνθεση των απόψεων που μέχρι τώρα διατυπώθηκαν από Υπηρεσίες, Κοινωνικούς Εταίρους

Διαβάστε περισσότερα

Εθνική η-υποδομή του Συστήματος Υγείας (ΕΥΣΥ)

Εθνική η-υποδομή του Συστήματος Υγείας (ΕΥΣΥ) Εθνική η-υποδομή του Συστήματος Υγείας (ΕΥΣΥ) Η Ηλεκτρονική Συνταγογράφηση και η πλατφόρμα η-υπηρεσιών της ΗΔΙΚΑ ΑΕ Τάγαρης Τάσος Πρόεδρος και Δ/νων Σύμβουλος ΗΔΙΚΑ ΑΕ Λίγα λόγια για την Η/Σ Πλατφόρμα

Διαβάστε περισσότερα

Στρατηγικές Θέσεις της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στον Τομέα των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών 5 η Προγραμματική Περίοδος

Στρατηγικές Θέσεις της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στον Τομέα των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών 5 η Προγραμματική Περίοδος Στρατηγικές Θέσεις της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στον Τομέα των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών 5 η Προγραμματική Περίοδος 2014-2015 Στάθης Ραγκούσης Διευθύνων Σύμβουλος Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε. Ηλεκτρονική

Διαβάστε περισσότερα

Χαιρετισμός του Ειδικού Γραμματέα για την Κοινωνία της Πληροφορίας Καθ. Β. Ασημακόπουλου. στο HP day

Χαιρετισμός του Ειδικού Γραμματέα για την Κοινωνία της Πληροφορίας Καθ. Β. Ασημακόπουλου. στο HP day Χαιρετισμός του Ειδικού Γραμματέα για την Κοινωνία της Πληροφορίας Καθ. Β. Ασημακόπουλου στο HP day 31.03.2005 Θέμα: Ο δημόσιος τομέας ως adaptive enterprise Αγαπητοί σύνεδροι, φίλοι και φίλες Επιθυμώ

Διαβάστε περισσότερα

Το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο κατά τη Νέα Προγραμματική Περίοδο ( ) Βασικά σημεία και διερευνητικές προσεγγίσεις

Το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο κατά τη Νέα Προγραμματική Περίοδο ( ) Βασικά σημεία και διερευνητικές προσεγγίσεις Το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο κατά τη Νέα Προγραμματική Περίοδο (2014-2020) Βασικά σημεία και διερευνητικές προσεγγίσεις Ελένη Κρικέλα Προϊσταμένη Μονάδας Α Ειδικής Υπηρεσίας Συντονισμού και Παρακολούθησης

Διαβάστε περισσότερα

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών. Ηλεκτρονική Υγεία. Ενότητα: Ηλεκτρονική υγεία & τηλεϊατρική

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών. Ηλεκτρονική Υγεία. Ενότητα: Ηλεκτρονική υγεία & τηλεϊατρική Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών Ηλεκτρονική Υγεία Ενότητα: Ηλεκτρονική υγεία & τηλεϊατρική Αν. καθηγητής Αγγελίδης Παντελής e-mail: paggelidis@uowm.gr Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών

Διαβάστε περισσότερα

ΑΔΑ: 4Α86Φ-ΦΕΕ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΑΝΑΡΤΗΤΕΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ

ΑΔΑ: 4Α86Φ-ΦΕΕ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΑΝΑΡΤΗΤΕΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΑΔΑ: 4Α86Φ-ΦΕΕ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ ΕΙΔΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΨΗΦΙΑΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΕΙΔΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΠ ΨΗΦΙΑΚΗ ΣΥΓΚΛΙΣΗ Ταχ. Δ/νση : Λέκκα 23-25 Αθήνα

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ Συνάντηση Ολομέλειας Πλατφόρμα «Περιβάλλον και Βιώσιμη Ανάπτυξη» στο πλαίσιο της Στρατηγικής Έρευνας και Καινοτομίας για την Έξυπνη Εξειδίκευση της προγραμματικής

Διαβάστε περισσότερα

«Υγεία 2014-2020» Απολογισμός έργων ΕΣΠΑ- Σχεδιασμός για τη νέα Προγραμματική Περίοδο. Αθήνα, 05-11-2014

«Υγεία 2014-2020» Απολογισμός έργων ΕΣΠΑ- Σχεδιασμός για τη νέα Προγραμματική Περίοδο. Αθήνα, 05-11-2014 «Υγεία 2014-2020» Απολογισμός έργων ΕΣΠΑ- Σχεδιασμός για τη νέα Προγραμματική Περίοδο Ο Τομέας Υγείας στο ΕΣΠΑ 2007-13 Αρχικός Σχεδιασμός (2007), προϋπολογισμός: 1,22 δις Προϋπολογισμός 2014: 720,276 εκ.

Διαβάστε περισσότερα

Το αποτέλεσµα είναιµεγάλη επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισµού

Το αποτέλεσµα είναιµεγάλη επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισµού Σύστηµα παρακολούθησης της διακίνησης φαρµάκων και υγειονοµικών υλικών, µε στόχο τον εξορθολογισµό τωνδηµόσιων δαπανών, την αναβάθµιση της δυνατότητας διοικητικής παρέµβασης και εν τέλει, µέσα από την

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ & ΨΗΦΙΑΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ. Εφοδιαστική Αλυσίδα: Νέες Θέσεις Εργασίας Καλύτερες Υπηρεσίες. Τεκµηρίωση. Υποστήριξη

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ & ΨΗΦΙΑΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ. Εφοδιαστική Αλυσίδα: Νέες Θέσεις Εργασίας Καλύτερες Υπηρεσίες. Τεκµηρίωση. Υποστήριξη ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ & ΨΗΦΙΑΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Εφοδιαστική Αλυσίδα: Νέες Θέσεις Εργασίας Καλύτερες Υπηρεσίες Υποστήριξη Τεκµηρίωση // Ψηφιακή Οικονοµία Η εµβάθυνση της Ψηφιακής Οικονοµίας στον τοµέα της εφοδιαστικής

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΕΙΔΙΚΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ. ΚΑΘΗΓΗΤΗ κ. ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΥ. ΜΕ ΘΕΜΑ «IT: Excellence in Practice»

ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΕΙΔΙΚΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ. ΚΑΘΗΓΗΤΗ κ. ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΥ. ΜΕ ΘΕΜΑ «IT: Excellence in Practice» ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΕΙΔΙΚΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗ κ. ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΣΤΟ 14 ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ (WCIT 2004) ΜΕ ΘΕΜΑ «IT: Excellence in Practice» Αγαπητοί φίλοι

Διαβάστε περισσότερα

Στρατηγικές Θέσεις της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στον Τοµέα των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών 5 η Προγραµµατική Περίοδος 2014-2015

Στρατηγικές Θέσεις της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στον Τοµέα των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών 5 η Προγραµµατική Περίοδος 2014-2015 Στρατηγικές Θέσεις της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στον Τοµέα των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών 5 η Προγραµµατική Περίοδος 2014-2015 Στάθης Ραγκούσης Διευθύνων Σύµβουλος Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε. Ηλεκτρονική

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ & ΨΗΦΙΑΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ. Απονοµή Δικαιοσύνης: Νέες Θέσεις Εργασίας Καλύτερες Υπηρεσίες. Τεκµηρίωση. Υποστήριξη

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ & ΨΗΦΙΑΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ. Απονοµή Δικαιοσύνης: Νέες Θέσεις Εργασίας Καλύτερες Υπηρεσίες. Τεκµηρίωση. Υποστήριξη ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ & ΨΗΦΙΑΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Απονοµή Δικαιοσύνης: Νέες Θέσεις Εργασίας Καλύτερες Υπηρεσίες Υποστήριξη Τεκµηρίωση // Ψηφιακή Οικονοµία Η ταχύτητα, το προσιτό κόστος και η εύκολη πρόσβαση αποτελούν απαραίτητα

Διαβάστε περισσότερα

Το Συνεταιριστικό Μοντέλο και ο ρόλος των Εργαστηριακών Ιατρών στο Σύστημα Υγείας

Το Συνεταιριστικό Μοντέλο και ο ρόλος των Εργαστηριακών Ιατρών στο Σύστημα Υγείας Το Συνεταιριστικό Μοντέλο και ο ρόλος των Εργαστηριακών Ιατρών στο Σύστημα Υγείας Δρ. Μακρίδης Παναγιώτης Ιατρός Βιοπαθολόγος, Πρόεδρος ΔΣ Medisyn Αθήνα 5 Οκτωβρίου 2017 Το Συνεταιριστικό Μοντέλο Εργαστηριακών

Διαβάστε περισσότερα

Το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο κατά τη Νέα Προγραμματική Περίοδο (2014-2020) Βασικά σημεία και διερευνητικές προσεγγίσεις

Το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο κατά τη Νέα Προγραμματική Περίοδο (2014-2020) Βασικά σημεία και διερευνητικές προσεγγίσεις Το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο κατά τη Νέα Προγραμματική Περίοδο (2014-2020) Βασικά σημεία και διερευνητικές προσεγγίσεις Εμμανουέλα Κουρούση Μονάδα Β Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού και Παρακολούθησης Δράσεων

Διαβάστε περισσότερα

Απελευθερώστε τη δυναμική της επιχείρησής σας

Απελευθερώστε τη δυναμική της επιχείρησής σας Απελευθερώστε τη δυναμική της επιχείρησής σας Εφαρμοσμένες ΛΥΣΕΙΣ για Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις Συμβουλευτικές Υπηρεσίες Εκπαιδευτικά Σεμινάρια Ανάπτυξη Πωλήσεων Ανδρόμαχος Δημητροκάλλης, MBA Management

Διαβάστε περισσότερα

Το νέο τοπίο στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και ο ρόλος του Διαχειριστή Δικτύου Διανομής (ΔΕΔΔΗΕ)

Το νέο τοπίο στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και ο ρόλος του Διαχειριστή Δικτύου Διανομής (ΔΕΔΔΗΕ) Ιωάννης Μάργαρης Αντιπρόεδρος ΔΣ ΔΕΔΔΗΕ Α.Ε. Διαχειριστής Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας Α.Ε. Το νέο τοπίο στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και ο ρόλος του Διαχειριστή Δικτύου Διανομής (ΔΕΔΔΗΕ) ανάγκη

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ Συνάντηση Ολομέλειας Πλατφόρμα «Μεταφορές & Εφοδιαστική Αλυσίδα» στο πλαίσιο της Στρατηγικής Έρευνας και Καινοτομίας για την Έξυπνη Εξειδίκευση της προγραμματικής

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΤΗΣ ΑΛΑΜΠΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΟΙΚΤΗ ΠΡΟΣΒΑΣΗ

ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΤΗΣ ΑΛΑΜΠΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΟΙΚΤΗ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΤΗΣ ΑΛΑΜΠΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΟΙΚΤΗ ΠΡΟΣΒΑΣΗ Συστάσεις για πολιτικές για την ανάπτυξη της Ανοικτής Πρόσβασης στη Νότια Ευρώπη Σχέδιο δράσης για την ανάπτυξη της Ανοικτής Πρόσβασης στη Νότια Ευρώπη ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ ΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ ΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ ΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΜΑΡΙΑ Ν. ΚΑΝΤΖΑΝΟΥ Ιατρός Βιοπαθολόγος Λέκτορας Ιατρικής Σχολής Αθηνών Εργαστήριο Επιδημιολογίας Προληπτικής Ιατρικής Ιατρικής Στατιστικής WHO «Το επίπεδο υγείας του

Διαβάστε περισσότερα

Μανιφέστο Αυτοφροντίδας. Γεώργιος Θ. Δόκιος Γενικός Διευθυντής ΕΦΕΧ

Μανιφέστο Αυτοφροντίδας. Γεώργιος Θ. Δόκιος Γενικός Διευθυντής ΕΦΕΧ Μανιφέστο Αυτοφροντίδας Γεώργιος Θ. Δόκιος Γενικός Διευθυντής ΕΦΕΧ Μανιφέστο για την αυτοφροντίδα Έμπρακτη συμβολή όλων των Κοινωνικών Εταίρων στη διάδοση και εμπέδωση της αυτοφροντίδας ΑΥΤΟΦΡΟΝΤΙΔΑ &

Διαβάστε περισσότερα

Cyprus EU Presidency Summit: Leadership Strategy for Stability, Progress and Prosperity in Europe, 8-9 Οκτωβρίου 2012, Hilton Park Λευκωσία

Cyprus EU Presidency Summit: Leadership Strategy for Stability, Progress and Prosperity in Europe, 8-9 Οκτωβρίου 2012, Hilton Park Λευκωσία Υ.Σ.Ε. 5.29.10 Cyprus EU Presidency Summit: Leadership Strategy for Stability, Progress and Prosperity in Europe, 8-9 Οκτωβρίου 2012, Hilton Park Λευκωσία Ομιλία Υπουργού Συγκοινωνιών και Έργων: The EU

Διαβάστε περισσότερα

Η Ηλεκτρονική Συνταγογράφηση ως Αφετηρία του ehealth στη χώρα. M.G.Koutras,MD.

Η Ηλεκτρονική Συνταγογράφηση ως Αφετηρία του ehealth στη χώρα. M.G.Koutras,MD. Η Ηλεκτρονική Συνταγογράφηση ως Αφετηρία του ehealth στη χώρα M.G.Koutras,MD. Τι είναι το ehealth? What Is ehealth (3): A Systematic Review of Published Definitions. Hans Oh et al, J Med Internet Res 2005;7(1).

Διαβάστε περισσότερα

Ο στόχος αυτός είναι σε άμεση συνάρτηση με τη στρατηγική της Λισαβόνας, και συγκεκριμένα την ενίσχυση της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής μέσω:

Ο στόχος αυτός είναι σε άμεση συνάρτηση με τη στρατηγική της Λισαβόνας, και συγκεκριμένα την ενίσχυση της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής μέσω: ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ Δελτίο Τύπου Ομιλία Γενικού Γραμματέα Διαχείρισης Κοινοτικών & Άλλων Πόρων Του Υπουργείου Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας Κυρίου Κωνσταντίνου

Διαβάστε περισσότερα

Ηλεκτρονική Υγεία στον Ιδιωτικό Τοµέα Πρόσκληση 100 Έργα µε ιδιωτική συµµετοχή

Ηλεκτρονική Υγεία στον Ιδιωτικό Τοµέα Πρόσκληση 100 Έργα µε ιδιωτική συµµετοχή Ηλεκτρονική Υγεία στον Ιδιωτικό Τοµέα Έργα µε ιδιωτική συµµετοχή Τα επόµενα βήµατα 1 Στόχοι πρόσκλησης 100 του Μέτρου 2.6 ενίσχυση Μικροµεσαίων Επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον τοµέα Παροχής Υπηρεσιών

Διαβάστε περισσότερα

Πρωτοβουλία για την Καινοτομία

Πρωτοβουλία για την Καινοτομία Πρωτοβουλία για την Καινοτομία Ολοκληρωµένα Προγράµµατα, Πρωτοβουλίες και Δικτυώσεις για την ανάπτυξη δεξιοτήτων και ικανοτήτων Καινοτομίας Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος

Διαβάστε περισσότερα

ΓΙΑ ΜΙΑ ΑΝΟΙKΤΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ. mobile CRM ΔΩΣΤΕ ΝΕΑ ΠΝΟΗ ΣΤΙΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΠΕΛΑΤΕΣ ΣΑΣ

ΓΙΑ ΜΙΑ ΑΝΟΙKΤΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ. mobile CRM ΔΩΣΤΕ ΝΕΑ ΠΝΟΗ ΣΤΙΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΠΕΛΑΤΕΣ ΣΑΣ ΓΙΑ ΜΙΑ ΑΝΟΙKΤΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ mobile CRM ΔΩΣΤΕ ΝΕΑ ΠΝΟΗ ΣΤΙΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΠΕΛΑΤΕΣ ΣΑΣ Για µια ανοικτή επιχείρηση Σήµερα περισσότερο από ποτέ, µια επιχείρηση που θέλει να ανοίξει νέους δρόµους ανάπτυξης

Διαβάστε περισσότερα

Νόμος Πλαίσιο για την Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση

Νόμος Πλαίσιο για την Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση Νόμος Πλαίσιο για την Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση Σεμινάρια για την ΚτΠ Σύρος 2011 Infostrag.gr/syros Καραµανώλης Γιώργος, Ψαλλίδας Μιχάλης Οµάδα Σύνταξης Επιχειρησιακού Σχεδίου Nόμος Πλαίσιο για την Ηλεκτρονική

Διαβάστε περισσότερα

ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΛΕΜΑΤΙΚΗΣ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ

ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΛΕΜΑΤΙΚΗΣ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΛΕΜΑΤΙΚΗΣ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ Δημήτρης Κουτσούρης Καθηγητής Ε.Μ.Π. Εργαστήριο Βιοϊατρικής Τεχνολογίας Παρεμφερείς Όροι Τηλε-Ιατρική (Tele-Medicine) Αφορά κυρίως ασθενείς Τηλε-Υγεία (Tele-Health) Αφορά

Διαβάστε περισσότερα

Στρατηγικές συμπράξεις στους τομείς της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της νεολαίας

Στρατηγικές συμπράξεις στους τομείς της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της νεολαίας KA2 Συνεργασία για Καινοτομία και Ανταλλαγή Καλών Πρακτικών Αναμενόμενα αποτελέσματα Τα σχέδια που υποστηρίζονται στο πλαίσιο αυτής της Δράσης αναμένονται να επιφέρουν τα παρακάτω αποτελέσματα: Καινοτόμες

Διαβάστε περισσότερα

Μια Νέα Ψηφιακή Στρατηγική για το Δημόσιο Τομέα

Μια Νέα Ψηφιακή Στρατηγική για το Δημόσιο Τομέα Μια νέα Ψηφιακή Στρατηγική Νόμος Πλαίσιο για την Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση Οι Στόχοι της εφαρμογής του Τι θα αλλάξει για τους Πολίτες, τις Επιχειρήσεις και τη Δημόσια Διοίκηση Σχέδιο Δράσης Μια Νέα Ψηφιακή

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Θέµα Εργασίας: «Η έννοια της ποιότητας στις Υπηρεσίες Υγείας. Αξιολόγηση της ποιότητας των παρεχόµενων υπηρεσιών από τα ηµόσια Νοσοκοµεία στην Ελλάδα και προτάσεις για τη

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ. Ημερομηνία : 29/04/2009 Α.Π. : /ΨΣ6772-Α2. Προς: ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ Α.Ε. Ταχ. Δ/νση : ΗΛΙΟΥΠΟΛΕΩΣ 2-4 T.

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ. Ημερομηνία : 29/04/2009 Α.Π. : /ΨΣ6772-Α2. Προς: ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ Α.Ε. Ταχ. Δ/νση : ΗΛΙΟΥΠΟΛΕΩΣ 2-4 T. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ ΕΙΔΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΨΗΦΙΑΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΕΙΔΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΠ ΨΗΦΙΑΚΗ ΣΥΓΚΛΙΣΗ Ταχ. Δ/νση : Λέκκα 23-25 Αθήνα Ταχ.Κώδικας

Διαβάστε περισσότερα

Περιφέρεια Κρήτης. Περιφέρεια Κρήτης. Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Ε.Π. Περιφέρειας Κρήτης. Δουκός Μποφώρ Ηράκλειο Κρήτης.

Περιφέρεια Κρήτης. Περιφέρεια Κρήτης. Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Ε.Π. Περιφέρειας Κρήτης. Δουκός Μποφώρ Ηράκλειο Κρήτης. Περιφέρεια Κρήτης Περιφέρεια Κρήτης Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Ε.Π. Περιφέρειας Κρήτης Δουκός Μποφώρ 7 71 202 Ηράκλειο Κρήτης www.pepkritis.gr Σταύρος Αρναουτάκης Περιφερειάρχης Κρήτης Η Περιφέρεια Κρήτης,

Διαβάστε περισσότερα

Την αρωγή του κλάδου Τεχνολογιών

Την αρωγή του κλάδου Τεχνολογιών ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΛΟΝ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ & ΤΕΧΟΝΟΛΟΓΙΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Προστασία του Περιβάλλοντος με τη χρήση Την αρωγή του κλάδου Τεχνολογιών Πληροφορικής

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ VI ΔΡΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ VI ΔΡΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ VI ΔΡΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ 6.1 Εισαγωγή Κατά την διάρκεια των τελευταίων ετών οι Υπηρεσίες Κοινωνικής Φροντίδας

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗ & ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗ & ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗ & ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗ & ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ 1 ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗ & ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗ & ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ 1. ΠΑΡΟΥΣΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ & ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 2. ΚΡΙΣΙΜΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ 3. ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΥΠΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΑΝΕΡΓΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΣΕ ΘΕΜΑΤΑ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗΣ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ

ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΑΝΕΡΓΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΣΕ ΘΕΜΑΤΑ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗΣ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΑΝΕΡΓΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΣΕ ΘΕΜΑΤΑ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗΣ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ Στοιχεία προγράμματος ΤΙΤΛΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Πρωτόκολλα και διαδικασίες (διοικητικές, ιατρικές, νοσηλευτικές) στις Δημόσιες Μονάδες

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος της Ψηφιακής Στρατηγικής

Ο ρόλος της Ψηφιακής Στρατηγικής Μπάμπης Τσιτλακίδης Ο ρόλος της Ψηφιακής Στρατηγικής Η ψηφιακή τεχνολογία ως: Καταλύτης για την επίλυση σύγχρονων αστικών ζητημάτων Βασικό εργαλείο για αστικό σχεδιασμό Το μέσο (και όχι αυτοσκοπός) για

Διαβάστε περισσότερα

Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ. Συντάκτης γνωμοδότησης: Cristian-Silviu Buşoi

Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ. Συντάκτης γνωμοδότησης: Cristian-Silviu Buşoi Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2014-2019 Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων 14.7.2016 2015/2103(INL) ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας

Διαβάστε περισσότερα

Παράθυρο στη γνώση. Ευρυζωνικότητα για όλους. Συνδέσου ασύρματα και δωρεάν στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών Βασ. Κωνσταντίνου 48, Αθήνα www.broadbandcity.

Παράθυρο στη γνώση. Ευρυζωνικότητα για όλους. Συνδέσου ασύρματα και δωρεάν στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών Βασ. Κωνσταντίνου 48, Αθήνα www.broadbandcity. Παράθυρο στη γνώση Ευρυζωνικότητα για όλους Συνδέσου ασύρματα και δωρεάν στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών Βασ. Κωνσταντίνου 48, Αθήνα www.broadbandcity.gr 0101011011101010000000010101010101 010000101010000101010101010101011111111111010101010101010000001010101010101011111111111110101010101010

Διαβάστε περισσότερα

To «ψηφιακό» μέλλον των πόλεων

To «ψηφιακό» μέλλον των πόλεων To «ψηφιακό» μέλλον των πόλεων Οι ψηφιακές πόλεις σημαντικότερες από το e-government Γιάννης Λάριος Δρ Ηλεκτρολόγος Μηχανικός Σύμβουλος του Ειδικού Γραμματέα Ψηφιακού Σχεδιασμού Πόλεις σε ανταγωνισμό το

Διαβάστε περισσότερα

Το φαρμακείο στην εποχή του internet. Παπαδόπουλος Γιάννης Φαρμακοποιός Οικονομολόγος Υγείας

Το φαρμακείο στην εποχή του internet. Παπαδόπουλος Γιάννης Φαρμακοποιός Οικονομολόγος Υγείας Το φαρμακείο στην εποχή του internet Παπαδόπουλος Γιάννης Φαρμακοποιός Οικονομολόγος Υγείας Χαρακτηριστικά της εποχής μας Χαρακτηριστικά της εποχής μας είναι: η ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας η ευρεία

Διαβάστε περισσότερα

Νόμος Πλαίσιο για την Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση

Νόμος Πλαίσιο για την Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση Νόμος Πλαίσιο για την Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση Πλαίσιο παροχής ηλεκτρονικών υπηρεσιών για: Πολίτες (G2C) Επιχειρήσεις και τα άλλα Νομικά Πρόσωπα (G2B) Φορείς της Δημόσιας Διοίκησης (G2G) Ενοποιεί παλαιότερες

Διαβάστε περισσότερα

Τριανταφυλλίδη Αθηνά. Προϊσταμένη Διεύθυνσης Λειτουργίας & Υποστήριξης Εφαρμογών

Τριανταφυλλίδη Αθηνά. Προϊσταμένη Διεύθυνσης Λειτουργίας & Υποστήριξης Εφαρμογών Τριανταφυλλίδη Αθηνά Προϊσταμένη Διεύθυνσης Λειτουργίας & Υποστήριξης Εφαρμογών Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας Θεμέλιο και επίκεντρο του συστήματος υγείας της χώρας. Αποτέλεσε κυβερνητική προτεραιότητα, αφού

Διαβάστε περισσότερα

ehealth Network MWP

ehealth Network MWP ehealth Network MWP 2018-2021 Υπουργείο Υγείας Διεύθυνση Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης Τμήμα Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών Υγείας Κομβικά σημεία πολιτικής ΕΕ στη διασυνοριακή περίθαλψη μέσω ηλεκτρονικών υπηρεσιών

Διαβάστε περισσότερα

1. Η ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΚΑΙ Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ

1. Η ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΚΑΙ Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ κ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ ΣΤΗΝ 1 Η ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΕΠ ΔΕΠΙΝ 2007-2013 ΚΕΡΚΥΡΑ 6 3-2008 1. Η ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

Προσέγγιση των νέων μέσω παροχής συμβουλών και θεραπείας. Έργο της ΕΕ παρουσιάζει κατευθυντήριες γραμμές και κατάρτιση

Προσέγγιση των νέων μέσω παροχής συμβουλών και θεραπείας. Έργο της ΕΕ παρουσιάζει κατευθυντήριες γραμμές και κατάρτιση Δελτίο Τύπου 30 Αυγούστου 2018 Προσέγγιση των νέων μέσω παροχής συμβουλών και θεραπείας Έργο της ΕΕ παρουσιάζει κατευθυντήριες γραμμές και κατάρτιση Ο αριθμός των νέων στην Ευρωπαϊκή Ένωση που χρειάζονται

Διαβάστε περισσότερα

Προσβασιμότητα και η οπτική των φαρμακευτικών εταιρειών στα στοιχεία της e-συνταγογράφησης

Προσβασιμότητα και η οπτική των φαρμακευτικών εταιρειών στα στοιχεία της e-συνταγογράφησης Προσβασιμότητα και η οπτική των φαρμακευτικών εταιρειών στα στοιχεία της e-συνταγογράφησης Πασχάλης Αποστολίδης Πρόεδρος ΣΦΕΕ Αθήνα, 3 Δεκεμβρίου 2015 ehea;th Forum 2015, Divani Caravel Hotel E- συνταγογράφηση

Διαβάστε περισσότερα

Η Ηλεκτρονική ιακυβέρνηση. στις Τοπικές και Περιφερειακές Αρχές

Η Ηλεκτρονική ιακυβέρνηση. στις Τοπικές και Περιφερειακές Αρχές Η Ηλεκτρονική ιακυβέρνηση στις Τοπικές και Περιφερειακές Αρχές 1 Εισαγωγή Οι σύγχρονες τεχνολογίες πληροφορίας και επικοινωνίας (Information and Communication Technology, I.C.T.) καθώς και οι ηλεκτρονικές

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΤΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΘΕΣΕΩΝ ΤΟΥ ΠΙΣ ΣΤΟΝ ΥΠΟΥΡΓΟ ΥΓΕΙΑΣ. Αθήνα, 18 Ιουνίου 2014

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΤΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΘΕΣΕΩΝ ΤΟΥ ΠΙΣ ΣΤΟΝ ΥΠΟΥΡΓΟ ΥΓΕΙΑΣ. Αθήνα, 18 Ιουνίου 2014 Αθήνα, 18 Ιουνίου 2014 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΤΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΘΕΣΕΩΝ ΤΟΥ ΠΙΣ ΣΤΟΝ ΥΠΟΥΡΓΟ ΥΓΕΙΑΣ Στο πλαίσιο της μεγάλης διάρκειας συνάντησης (4 ωρών) που πραγματοποιήθηκε σήμερα στο Υπουργείο Υγείας

Διαβάστε περισσότερα

Ομιλία του Υπουργού Μεταφορών και Επικοινωνιών κ. Ευριπίδη Στυλιανίδη στην Ημερίδα της ΕΕΤΤ

Ομιλία του Υπουργού Μεταφορών και Επικοινωνιών κ. Ευριπίδη Στυλιανίδη στην Ημερίδα της ΕΕΤΤ Ομιλία του Υπουργού Μεταφορών και Επικοινωνιών κ. Ευριπίδη Στυλιανίδη στην Ημερίδα της ΕΕΤΤ «ΨΗΦΙΑΚΟ ΜΕΡΙΣΜΑ: Προκλήσεις και Ευκαιρίες στη Νέα Ψηφιακή Εποχή» Τρίτη, 24 Φεβρουαρίου 2009 Κυρίες και Κύριοι,

Διαβάστε περισσότερα

Σύστημα Διαχείρισης, Ελέγχου και Παρακολούθησης Ασθενοφόρων και Περιστατικών

Σύστημα Διαχείρισης, Ελέγχου και Παρακολούθησης Ασθενοφόρων και Περιστατικών Σύστημα Διαχείρισης, Ελέγχου και Παρακολούθησης Ασθενοφόρων και Περιστατικών Η LINK Technologies Α.Ε. ιδρύθηκε το 2002 με στόχο να καταστεί πυρήνας καινοτομικών λύσεων Τηλεματικής αναβαθμίζοντας καθημερινά

Διαβάστε περισσότερα

06-06-08 Σημεία Ομιλίας του Υπουργού Μεταφορών και Επικοινωνιών Κωστή Χατζηδάκη στο 3 ο Διεθνές Συνέδριο της ΕΕΤΤ για το Ευρυζωνικό Διαδίκτυο

06-06-08 Σημεία Ομιλίας του Υπουργού Μεταφορών και Επικοινωνιών Κωστή Χατζηδάκη στο 3 ο Διεθνές Συνέδριο της ΕΕΤΤ για το Ευρυζωνικό Διαδίκτυο 06-06-08 Σημεία Ομιλίας του Υπουργού Μεταφορών και Επικοινωνιών Κωστή Χατζηδάκη στο 3 ο Διεθνές Συνέδριο της ΕΕΤΤ για το Ευρυζωνικό Διαδίκτυο Την ώρα που κάποιος Αμερικάνος βλέπει ένα βίντεο στο youtube,

Διαβάστε περισσότερα

Το Επιχειρησιακό Πρόγραµµα «Κοινωνία της Πληροφορίας»:

Το Επιχειρησιακό Πρόγραµµα «Κοινωνία της Πληροφορίας»: Το Επιχειρησιακό Πρόγραµµα «Κοινωνία της Πληροφορίας»: Η πορεία υλοποίησης του ΕΠ ΚτΠ και τα έως τώρα αποτελέσµατά του Θεόδωρος Καρούνος Προϊστάµενος της ιαχειριστικής Αρχής Του Επιχειρησιακού Προγράµµατος

Διαβάστε περισσότερα

Η αναδιοργάνωση της εσωτερικής λειτουργίας των ηµοσίων Υπηρεσιών (back-office) είναι προϋπόθεση για ποιοτικές ηλεκτρονικές υπηρεσίες.

Η αναδιοργάνωση της εσωτερικής λειτουργίας των ηµοσίων Υπηρεσιών (back-office) είναι προϋπόθεση για ποιοτικές ηλεκτρονικές υπηρεσίες. Η αναδιοργάνωση της εσωτερικής λειτουργίας των ηµοσίων Υπηρεσιών (back-office) είναι προϋπόθεση για ποιοτικές ηλεκτρονικές υπηρεσίες. Ηλίας Καστρίτης, Στέλεχος, Ειδική Υπηρεσία ιαχείρισης Επιχειρησιακού

Διαβάστε περισσότερα

«Συντονισμός του Σχεδιασμού και της Εφαρμογής Δημόσιων Πολιτικών»

«Συντονισμός του Σχεδιασμού και της Εφαρμογής Δημόσιων Πολιτικών» Πέμπτη 4 Δεκεμβρίου 2014 «Συντονισμός του Σχεδιασμού και της Εφαρμογής Δημόσιων Πολιτικών» Αποτελεσματική Παρακολούθηση και Αξιολόγηση της Εφαρμογής Δημόσιων Πολιτικών Νίκος Παπαδάτος, Μέλος & τ. Πρόεδρος

Διαβάστε περισσότερα

Η ΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΟΧΥΡΩΣΗ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ Π. ΜΠΡΟΥΣΑ Υ.Δ.Ν., ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ Υπεύθυνη Διεκδίκησης Δικαιωμάτων Ασθενών ΑΚΕΣΩ

Η ΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΟΧΥΡΩΣΗ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ Π. ΜΠΡΟΥΣΑ Υ.Δ.Ν., ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ Υπεύθυνη Διεκδίκησης Δικαιωμάτων Ασθενών ΑΚΕΣΩ Η ΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΟΧΥΡΩΣΗ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ Π. ΜΠΡΟΥΣΑ Υ.Δ.Ν., ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ Υπεύθυνη Διεκδίκησης Δικαιωμάτων Ασθενών ΑΚΕΣΩ Η υγεία αποτελεί θεμελιώδες κοινωνικό και ατομικό δικαίωμα και τα

Διαβάστε περισσότερα

Στόχοι ehealth FORUM 2016 Η σημασία της συμμετοχής του ΕΔΔΥΠΠΥ

Στόχοι ehealth FORUM 2016 Η σημασία της συμμετοχής του ΕΔΔΥΠΠΥ Στόχοι ehealth FORUM 2016 Η σημασία της συμμετοχής του ΕΔΔΥΠΠΥ Η Τεχνολογία αλλάζει την κοινωνία και την οικονομία Η Τεχνολογία αλλάζει την παροχή υπηρεσιών υγείας και φροντίδας Η Τεχνολογία αλλάζει την

Διαβάστε περισσότερα

ικαιώματα των ασθενών όσον αφορά τη διασυνοριακή υγειονομική περίθαλψη: ερωτήσεις και απαντήσεις

ικαιώματα των ασθενών όσον αφορά τη διασυνοριακή υγειονομική περίθαλψη: ερωτήσεις και απαντήσεις ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ (ΜΕΜΟ) Βρυξέλλες, 22 Οκτωβρίου 2013 ικαιώματα των ασθενών όσον αφορά τη διασυνοριακή υγειονομική περίθαλψη: ερωτήσεις και απαντήσεις Ένας ηλικιωμένος Γερμανός που

Διαβάστε περισσότερα

Οδεύοντας προς ένα σύστημα υγειονομικής περίθαλψης «υψηλής απόδοσης»

Οδεύοντας προς ένα σύστημα υγειονομικής περίθαλψης «υψηλής απόδοσης» Οδεύοντας προς ένα σύστημα υγειονομικής περίθαλψης «υψηλής απόδοσης» Ο Ρόλος της Η.ΔΙ.ΚΑ Α.Ε. στην παροχή ηλεκτρονικών υπηρεσιών υγείας Δρ. Αναστάσιος Τάγαρης Πρόεδρος & Δ/νων Σύμβουλος 2 Γενικές κατευθύνσεις

Διαβάστε περισσότερα

Ψηφιακές Πόλεις ΦΑΙΔΩΝ ΚΑΚΛΑΜΑΝΗΣ. Προϊστάμενος ΥΠΕΣΑ & ΗΔ/ΓΓΔΔ & ΗΔ

Ψηφιακές Πόλεις ΦΑΙΔΩΝ ΚΑΚΛΑΜΑΝΗΣ. Προϊστάμενος ΥΠΕΣΑ & ΗΔ/ΓΓΔΔ & ΗΔ Έργα Υποδομών και Υπηρεσίες για τις νέες Ψηφιακές Πόλεις ΦΑΙΔΩΝ ΚΑΚΛΑΜΑΝΗΣ Προϊστάμενος Υπηρεσίας Ανάπτυξης Πληροφορικής (Υ.Α.Π.).) ΥΠΕΣΑ & ΗΔ/ΓΓΔΔ & ΗΔ 1 Βασικές παθολογίες της Δημόσιας Διοίκησης (1)

Διαβάστε περισσότερα

7-12-2011 ΤΙΤΛΟΣ ΕΡΓΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΣ ΦΟΡΕΑΣ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΔΔ ΗΜ/ΝΙΑ ΕΝΑΡΞΗΣΗΜ/ΝΙΑ ΛΗΞΗΣ 1010106 - ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ

7-12-2011 ΤΙΤΛΟΣ ΕΡΓΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΣ ΦΟΡΕΑΣ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΔΔ ΗΜ/ΝΙΑ ΕΝΑΡΞΗΣΗΜ/ΝΙΑ ΛΗΞΗΣ 1010106 - ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ Α/Α ΠΡΟΣΚΛΗΣΗΣ ΤΙΤΛΟΣ ΕΡΓΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΣ ΦΟΡΕΑΣ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΔΔ ΗΜ/ΝΙΑ ΕΝΑΡΞΗΣΗΜ/ΝΙΑ ΛΗΞΗΣ ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΛΟΥΣΤΕΥΣΗ ΤΩΝ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΩΝ ΡΥΘΜΙΣΕΩΝ ΣΤΟ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΙΣΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΔΗΜΩΝ

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΔΗΜΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΔΗΜΩΝ ΦΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ Βίκυ Φλέγγα Οικονομολόγος, Μ sc περιφερειακή ανάπτυξη Στέλεχος διεύθυνσης οργάνωσης και πληροφορικής Ε.Ε.Τ.Α.Α. Α.Ε. Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΣΕ 9 ΒΗΜΑΤΑ

Διαβάστε περισσότερα

1. Τι γνωρίζετε για το θεσμό της ιδιωτικής ασφάλισης στη χώρα μας; Τι γνωρίζετε παγκοσμίως;

1. Τι γνωρίζετε για το θεσμό της ιδιωτικής ασφάλισης στη χώρα μας; Τι γνωρίζετε παγκοσμίως; 1. Τι γνωρίζετε για το θεσμό της ιδιωτικής ασφάλισης στη χώρα μας; Τι γνωρίζετε παγκοσμίως; Η ιδιωτική ασφάλιση βρίσκεται μπροστά σε μια νέα πραγματικότητα, διεκδικώντας ισχυρότερη θέση στο χρηματοπιστωτικό

Διαβάστε περισσότερα

Η ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗ ΣΤΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ

Η ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗ ΣΤΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ Η ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗ ΣΤΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΜΑΚΡΙΔΑΚΗ ΚΛΙΝΙΚΟΣ ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΟΣ MSc ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΣΙΣΜΑΝΟΓΛΕΙΟ Γ.Ν.Α. Ε.Δ.Ν.Υ.Π.Υ. 15 Η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑ- «Νοσοκομειακό

Διαβάστε περισσότερα

Αλλάξτε τον τρόπο που κάνετε τη δουλειά σας

Αλλάξτε τον τρόπο που κάνετε τη δουλειά σας ΓΙΑ ΜΙΑ ΑΝΟΙKΤΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ Αλλάξτε τον τρόπο που κάνετε τη δουλειά σας Web & Mobile apps Για µια ανοικτή επιχείρηση Σήµερα περισσότερο από ποτέ, µια επιχείρηση που θέλει να ανοίξει νέους δρόµους ανάπτυξης

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΟΙΚΤΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ 2014-2016. Εύη Χριστοφιλοπούλου Υφυπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης & Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης

ΕΘΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΟΙΚΤΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ 2014-2016. Εύη Χριστοφιλοπούλου Υφυπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης & Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης ΕΘΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΟΙΚΤΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ 2014-2016 Εύη Χριστοφιλοπούλου Υφυπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης & Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης Διαφανής Αποτελεσματική Υπεύθυνη Διακυβέρνηση Ζήτημα πρωτεύουσας

Διαβάστε περισσότερα