ΔΘΝΗΚΖ ΥΟΛΖ ΓΖΜΟΗΑ ΓΗΟΗΚΖΖ ΗΘ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΖ ΔΗΡΑ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΔΘΝΗΚΖ ΥΟΛΖ ΓΖΜΟΗΑ ΓΗΟΗΚΖΖ ΗΘ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΖ ΔΗΡΑ"

Transcript

1 Δ ΔΘΝΗΚΖ ΥΟΛΖ ΓΖΜΟΗΑ ΓΗΟΗΚΖΖ ΗΘ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΖ ΔΗΡΑ ΣΜΖΜΑ ΓΔΝΗΚΖ ΓΗΟΗΚΖΖ ΣΔΛΗΚΖ ΔΡΓΑΗΑ Θέκα: Ο ξόινο θαη ε ιεηηνπξγία ηεο Δπξσπατθήο Κεληξηθήο Σξάπεδαο Δπηβιέπνπζα: θα Μνληνύδε Ηζαβέιια πνπδαζηήο: θνο Καξαπαηήο Άγγεινο ΑΘΖΝΑ

2 Δ Τ Υ Α Ρ Η Σ Η Δ Ζ παξνχζα εξγαζία ε νπνία εθπνλήζεθε ζην πιαίζην ηεο ηειηθήο εξγαζίαο ηνπ Σκήκαηνο Γεληθήο Γηνίθεζεο ηεο Δζληθήο ρνιήο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο, αλαθέξεηαη ζην ξφιν θαη ηε ιεηηνπξγία ηεο Δπξσπατθήο Κεληξηθήο Σξάπεδαο. Ζ ζπγγξαθή ππήξμε έλα δχζθνιν αιιά ηαπηφρξνλα πνιχ ελδηαθέξνλ εγρείξεκα, θαζψο απαηηνχζε ηελ αλαδήηεζε βηβιηνγξαθηθψλ πεγψλ, ηε κειέηε ζεζκηθνχ θαη λνκηθνχ πιαηζίνπ, θαζψο επίζεο θαη ζπλερή ελεκέξσζε κέζα απφ ηελ ηξέρνπζα ζρεηηθή αξζξνγξαθία. ε θάζε πεξίπησζε φκσο, ε νινθιήξσζε ηεο εξγαζίαο ζα ήηαλ πξαθηηθά αδχλαηε δίρσο ηε ζπκβνιή θαη πνιχηηκε αξσγή νξηζκέλσλ αλζξψπσλ. Με αθνξκή ινηπφλ ηελ πεξάησζή ηεο, ζεσξψ ζθφπηκν, αλ φρη απαξαίηεην, λα αλαθεξζψ επηγξακκαηηθά ηνπιάρηζηνλ ζηα άηνκα πνπ κνπ παξείραλ ακέξηζηε βνήζεηα θαη ππνζηήξημε θαηά ηε ζπγγξαθή ηνπ παξφληνο. Αξρηθψο, ηδηαίηεξε κλεία απαηηείηαη γηα ηελ επηβιέπνπζα θα Μνληνχδε Ηζαβέιια, γηα ηελ θαζνδήγεζε θαη ηηο νδεγίεο πνπ κνπ παξείρε θαζ φιε ηε δηάξθεηα ηεο δίκελεο ζπγγξαθήο. Ζ ζπκβνιή ηεο ζηελ αξηηφηεηα, ηελ επηζηεκνληθή επάξθεηα θαη ηεθκεξίσζε ηνπ πεξηερνκέλνπ ηεο εξγαζίαο ππήξμε θαζνξηζηηθή. Θα ήηαλ παξάιεηςε αλ δελ αλαθεξφκνπλ παξάιιεια θαη ζε φιν ην ζηειερηαθφ δπλακηθφ ηεο ρνιήο πνπ ελεπιάθε ζηε δηαδηθαζία εθπφλεζεο ησλ ηειηθψλ εξγαζηψλ θαη ηδηαίηεξα ζηελ Δπηζηεκνληθά Τπεχζπλε ηνπ Σκήκαηνο Γεληθήο Γηνίθεζεο θα παθνπξή Αζελά.

3 Π Δ Ρ Η Λ Ζ Φ Ζ Ζ παξνχζα εξγαζία πξαγκαηεχεηαη ηε ιεηηνπξγία ηεο Δπξσπατθήο Κεληξηθήο Σξάπεδαο (ΔΚΣ) (ΟΝΔ) ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο (ΔΔ). Ζ ζπγγξαθή ηεο εξγαζίαο βαζίζηεθε ζε ζρεηηθή ειιεληθή θαη μελφγισζζε βηβιηνγξαθία, θαζψο επίζεο θαη ζην ηζρχνλ λνκνζεηηθφ θαη θαλνληζηηθφ πιαίζην. Όζνλ αθνξά ζηε δηάξζξσζε ηεο, ην πξώην θεθάιαην έρεη εηζαγσγηθφ ραξαθηήξα θαη αλαθέξεηαη ζηελ έλλνηα θαη ζηα νθέιε ηεο Οηθνλνκηθήο θαη Ννκηζκαηηθήο Έλσζεο, ρξεζηκνπνηψληαο ηα ζπκπεξάζκαηα ηεο νηθνλνκηθήο ζεσξίαο γηα ηηο άξηζηεο λνκηζκαηηθέο πεξηνρέο. Δπίζεο, πεξηιακβάλεη κία ζπλνπηηθή ηζηνξηθή αλαδξνκή ζηηο πξνζπάζεηεο πνπ έγηλαλ ζην πιαίζην ηεο Δπξσπατθήο Κνηλφηεηαο, πξνθεηκέλνπ λα πηνζεηεζεί κία θνηλή λνκηζκαηηθή πνιηηηθή ζηνλ Δπξσπατθφ ρψξν. Οη πξνζπάζεηεο απηέο θαηέιεμαλ ζηελ ππνγξαθή ηεο πλζήθεο ηνπ Μάαζηξηρη πνπ ζεκαηνδφηεζε θαη ηε δεκηνπξγία ηεο ζεκεξηλήο Οηθνλνκηθήο θαη Ννκηζκαηηθήο Έλσζεο. ην δεύηεξν θεθάιαην, γίλεηαη απνζαθήληζε ησλ ελλνηψλ ηνπ Δπξσπατθνχ πζηήκαηνο Κεληξηθψλ Σξαπεδψλ θαη ηνπ Δπξσζπζηήκαηνο, ελψ ην ηξίην θεθάιαην πεξηγξάθεη ηελ απνζηνιή, ην ζθνπφ θαη ηηο πιένλ ζεκαληηθέο πηπρέο ηνπ νξγαλσηηθνχ θαη ζεζκηθνχ πιαηζίνπ ιεηηνπξγίαο ηεο Δπξσπατθήο Κεληξηθήο Σξάπεδαο. Δηδηθφηεξα, πεξηγξάθεηαη ε ζχλζεζε θαη ιεηηνπξγία ησλ νξγάλσλ ιήςεο απνθάζεσλ, θαζψο επίζεο θαη ηα βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπο: αλεμαξηεζία, ινγνδνζία, δηαθάλεηα. Σέινο, ζθηαγξαθείηαη ε ζρέζε αλάκεζα ζηελ Δπξσπατθή Κεληξηθή Σξάπεδα θαη ηηο εζληθέο Κεληξηθέο Σξάπεδεο ησλ ρσξψλ ηεο Δπξσδψλεο. Σν ηέηαξην θεθάιαην πξνβαίλεη ζε κία ζπλνιηθή θαηαγξαθή ησλ αξκνδηνηήησλ θαη δξαζηεξηνηήησλ ηεο Δπξσπατθήο Κεληξηθήο Σξάπεδαο εληφο ηνπ πιαηζίνπ ηεο απνζηνιήο ηεο. Ηδηαίηεξε αλαθνξά γίλεηαη ζηε ηξαηεγηθή ηεο Ννκηζκαηηθήο Πνιηηηθήο ηεο ΔΚΣ θαη ζηα κέζα πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηελ εθαξκνγή ηεο ζηηο ρψξεο ηεο Δπξσδψλεο. Σέινο, ζην μερσξηζηφ θεθάιαην ησλ ζπκπεξαζκάησλ κε αθνξκή ηε ζπκπιήξσζε δέθα εηψλ απφ ηελ έλαξμε ηεο ιεηηνπξγίαο ηεο ΔΚΣ, γίλεηαη κία ζπλνιηθή αμηνιφγεζε θαη απνηίκεζε ηνπ έξγνπ ηεο. Παξάιιεια, εηδηθή αλαθνξά γίλεηαη ζηελ πξφζθαηε παγθφζκηα ρξεκαηνπηζησηηθή θξίζε θαη ζην ξφιν πνπ κπνξεί λα δηαδξακαηίζεη ε ΔΚΣ ζηε ζσξάθηζε ησλ επξσπατθψλ ρξεκαηνπηζησηηθψλ αγνξψλ

4 A B S T R A C T The present essay deals with the function of the European Central Bank (ECB) within the context of the European Union s (EU) Economic and Monetary Union (EMU). The writing of this essay was based on relative Greek and foreign literature as well as the standing legal framework. As far as its structure is concerned, the first introductory chapter refers to the concept and the benefits of Economic and Monetary Union, using the conclusions of Optimal Currency Areas theory. Furthermore, it includes a brief historic retrospect on the attempts for a common European monetary policy within European Community. These efforts resulted in the signing of Maastricht Treaty, which signaled the founding of today Economic and Monetary Union. In the second chapter, there is a clarification of the terms European System of Central Banks and Eurosystem, whereas the third chapter describes the mission, the objective and the most prominent aspects of the organizational and institutional framework of the European Central Bank. In particular, the composition and function of the decision-making bodies are described, as well as their fundamental features: independence, accountability, transparency. Finally, the relation between the European Central Bank and the national central banks of the Eurozone member states is outlined. The forth chapter records the European Central Bank activities that fall into its competencies, according to its mission. Particular emphasis is placed on the ECB s Monetary Policy Strategy and the instruments employed for the implementation and conduct of common monetary policy in the Eurozone countries. Finally, based on the ten year anniversary of ECB founding, a separate conclusive chapter incorporates an overall review and assessment of ECB deeds. Besides, a mention is made of the recent global financial crisis and the role that ECB can play in the European money and financial market shielding

5 Λ Δ Ξ Δ Η - Κ Λ Δ Η Γ Η Α Βαζηθά επηηφθηα ηεο Δπξσπατθήο Κεληξηθήο Σξάπεδαο (Key interest rates of European Central Bank) Δπξψ (Euro) Δπξσδψλε (Eurozone) Δπξσπατθή Έλσζε (European Union) Δπξσπατθή Κεληξηθή Σξάπεδα (European Central Bank) Δπξσπατθφ χζηεκα Κεληξηθψλ Σξαπεδψλ (European System of Central Banks) Δπξσζχζηεκα (Eurosystem) Κνηλή λνκηζκαηηθή πνιηηηθή (Single monetary policy) Οηθνλνκηθή θαη Ννκηζκαηηθή Έλσζε (Economic and Monetary Union) Πάγηεο δηεπθνιχλζεηο (Standing Facilities) Πξάμεηο αλνηθηήο αγνξάο (Open market operations) ηαζεξφηεηα ηηκψλ (Price stability) πλαιιαγκαηηθή ηζνηηκία (Exchange rate) χζηεκα ηήξεζεο ειάρηζησλ ππνρξεσηηθψλ απνζεκαηηθψλ (Minimum reserve system) Υξεκαηαγνξά (Money market) Τ Ν Σ Ο Μ Ο Γ Ρ Α Φ Η Δ ECOFIN = πκβνχιην Τπνπξγψλ Οηθνλνκίαο ΑΔΠ = Αθαζάξηζην Δζληθφ Πξντφλ ΓΝΣ = Γηεζλέο Ννκηζκαηηθφ Σακείν Γ = Γηνηθεηηθφ πκβνχιην ΔΓΣΚ = Δλαξκνληζκέλνο Γείθηεο Σηκψλ Καηαλαισηή ΔΔ = Δπξσπατθή Έλσζε ΔΔΠ = Δληαία Δπξσπατθή Πξάμε ΔΚΣ = Δπξσπατθή Κεληξηθή Σξάπεδα ΔΝΗ = Δπξσπατθφ Ννκηζκαηηθφ Ίδξπκα ΔΝ = Δπξσπατθφ Ννκηζκαηηθφ χζηεκα ΔΟΚ = Δπξσπατθή Οηθνλνκηθή Κνηλφηεηα ΔΚΣ = Δπξσπατθφ χζηεκα Κεληξηθψλ Σξαπεδψλ ΟΝΔ = Οηθνλνκηθή θαη Ννκηζκαηηθή Έλσζε ΔΚ = πλζήθε γηα ηελ ίδξπζε ηεο Δπξσπατθήο Κνηλφηεηαο - 3 -

6 Π Δ Ρ Η Δ Υ Ο Μ Δ Ν Α ειίδα Δηζαγσγή Σν πιαίζην ηεο Οηθνλνκηθήο θαη Ννκηζκαηηθήο Έλσζεο θαη νη νηθνλνκηθέο ηεο επηπηψζεηο Ζ έλλνηα ηεο Οηθνλνκηθήο θαη Ννκηζκαηηθήο Έλσζεο Οηθνλνκηθέο επηπηψζεηο κίαο Ννκηζκαηηθήο Έλσζεο Σα νθέιε απφ ηε δεκηνπξγία κηαο Οηθνλνκηθήο θαη Ννκηζκαηηθήο Έλσζεο Σν πιαίζην ηεο Οηθνλνκηθήο θαη Ννκηζκαηηθήο Έλσζεο ζηελ Δπξσπατθή Έλσζε Ζ πλζήθε ηνπ Μάαζηξηρη Σα θξηηήξηα ηνπ Μάαζηξηρη Σν Δπξσπατθφ χζηεκα Κεληξηθψλ Σξαπεδψλ θαη ην Δπξσζχζηεκα Ζ Δπξσπατθή Κεληξηθή Σξάπεδα. Οξγαλσηηθφο θαη ζεζκηθφο ζρεδηαζκφο Ζ απνζηνιή ηεο ΔΚΣ Σα φξγαλα ιήςεο απνθάζεσλ ηεο ΔΚΣ Σν Γηνηθεηηθφ πκβνχιην Ζ Δθηειεζηηθή Δπηηξνπή Σν Γεληθφ πκβνχιην

7 3.3 Σα ραξαθηεξηζηηθά ηεο ΔΚΣ Αλεμαξηεζία Λνγνδνζία Γηαθάλεηα Ζ ζρέζε ηεο ΔΚΣ κε ηηο εζληθέο Κεληξηθέο Σξάπεδεο Σα θαζήθνληα, νη αξκνδηφηεηεο θαη νη δξαζηεξηφηεηεο ηεο ΔΚΣ Ζ έθδνζε ηνπ θνηλνχ λνκίζκαηνο Ζ ράξαμε θαη άζθεζε θνηλήο λνκηζκαηηθήο πνιηηηθήο ζηελ Δπξσδψλε Σν ζεσξεηηθφ ππφβαζξν ηεο λνκηζκαηηθήο πνιηηηθήο. Ο ξφινο ησλ επηηνθίσλ Ζ ηξαηεγηθή ηεο Ννκηζκαηηθήο Πνιηηηθήο ηεο ΔΚΣ Ζ εθαξκνγή ηεο Ννκηζκαηηθήο Πνιηηηθήο ηεο ΔΚΣ Ζ ζπλαιιαγκαηηθή πνιηηηθή ηεο ΔΚΣ Ζ δηαρείξηζε ησλ ζπλαιιαγκαηηθψλ δηαζεζίκσλ Ζ δηελέξγεηα πξάμεσλ ζπλαιιάγκαηνο Λεηηνπξγία ζπζηεκάησλ πιεξσκψλ, δηαθαλνληζκνχ θαη εθθαζάξηζεο ηίηισλ πιινγή ζηαηηζηηθψλ ζηνηρείσλ θαη πιεξνθνξηψλ πκβνιή ζηελ πξνιεπηηθή επνπηεία θαη ηε ρξεκαηνπηζησηηθή ζηαζεξφηεηα Καλνληζηηθή αξκνδηφηεηα πκβνπιεπηηθή θαη γλσκνδνηηθή αξκνδηφηεηα

8 4.9 Γηεζλήο ζπλεξγαζία.. 63 πκπεξάζκαηα 65 Βηβιηνγξαθία.. 69 Παξαξηήκαηα Παξάξηεκα 1 Ακεηάθιεηα θαζνξηζκέλεο ηζνηηκίεο κεηαηξνπήο εζληθψλ λνκηζκάησλ ζε Δπξψ.. 74 Παξάξηεκα 2 Ζ πνξεία πξνο κία Οηθνλνκηθή θαη Ννκηζκαηηθή Έλσζε Παξάξηεκα 3 Σα κέιε ηνπ Δπξσπατθνχ πζηήκαηνο Κεληξηθψλ Σξαπεδψλ (ΔΚΣ).. 77 Παξάξηεκα 4 Σα κέιε ηνπ Δπξσζπζηήκαηνο Παξάξηεκα 5 Γνκή επηηξνπψλ ηνπ Δπξσπατθνχ πζηήκαηνο Κεληξηθψλ Σξαπεδψλ (ΔΚΣ). 79 Παξάξηεκα 6 Ζ θιείδα θαηαλνκήο γηα ηελ εγγξαθή ζην θεθάιαην ηεο ΔΚΣ 80 Παξάξηεκα 7 Ο Δλαξκνληζκέλνο Γείθηεο Σηκψλ Καηαλαισηή. 81 Παξάξηεκα 8 Ζ πνξεία ηνπ Δλαξκνληζκέλνπ Γείθηε Σηκψλ Καηαλαισηή ζηελ ΔΔ. 82 Παξάξηεκα 9 Πξάμεηο λνκηζκαηηθήο πνιηηηθήο ηνπ Δπξσζπζηήκαηνο. 83 Παξάξηεκα 10 Πξνζαξκνγέο ησλ βαζηθψλ επηηνθίσλ ηεο ΔΚΣ

9 Δηζαγσγή Ζ δεκηνπξγία κίαο Οηθνλνκηθήο θαη Ννκηζκαηηθήο Έλσζεο ζηνλ επξσπατθφ ρψξν ππήξμε ην φξακα πνιιψλ δεθαεηηψλ, αιιά κφιηο ζηα ηέιε ηνπ 1980 άξρηζε λα κνξθνπνηείηαη θαη λα ιακβάλεη ζπγθεθξηκέλε ππφζηαζε. Με εθαιηήξην ηελ ππνγξαθή ηεο πλζήθεο ηνπ Μάαζηξηρη, ε Οηθνλνκηθή θαη Ννκηζκαηηθή Έλσζε πξαγκαηνπνηήζεθε ζηα ηέιε ηνπ 1990, κέζα απφ κία ζηαδηαθή θαη εμειηθηηθή δηαδηθαζία, πνπ πεξηείρε ηφζν βήκαηα πξνφδνπ, φζν θαη ζηηγκέο νπηζζνδξφκεζεο. Κεληξηθφ ζεκείν αλαθνξάο απηνχ ηνπ πξσηφγλσξνπ εγρεηξήκαηνο ππήξμε ε πηνζέηεζε ελφο θνηλνχ λνκίζκαηνο, ηνπ Δπξψ, απφ ηηο ρψξεο πνπ πιεξνχζαλ νξηζκέλα πξνθαζνξηζκέλα θξηηήξηα νηθνλνκηθήο θχζεο. Έηζη, απφ πθίζηαηαη ζηνλ επξσπατθφ ρψξν κία εληαία λνκηζκαηηθή πεξηνρή, ε Δπξσδψλε, πνπ αληηπξνζσπεχεη ηε δεχηεξε ζε κέγεζνο νηθνλνκία ηνπ θφζκνπ. Παξάιιεια φκσο, ε λνκηζκαηηθή ελνπνίεζε θαη ε εγθαηάιεηςε ησλ εζληθψλ λνκηζκάησλ, πέξα απφ ηελ αδηακθηζβήηεηε ζπκβνιηθή ζεκαζία πνπ έρεη σο γεγνλφο, ζήκαλε πσο ηα ζπζηαηηθά κέξε ηεο Έλσζεο παχνπλ λα δηαζέηνπλ ην πξνλφκην άζθεζεο απηφλνκεο λνκηζκαηηθήο πνιηηηθήο. Σν γεγνλφο απηφ απνηειεί θαη ην θφζηνο ηεο ζπκκεηνρήο ελφο θπξίαξρνπ θξάηνπο ζε κία Ννκηζκαηηθή Έλσζε. ε πξαθηηθφ επίπεδν, πξνέθπςε ε αλάγθε δεκηνπξγίαο ελφο θεληξηθνχ, ππεξεζληθνχ θνξέα ζηνλ νπνίν ζα κεηαβηβάδνληαλ νη αξκνδηφηεηεο πνπ ηα θξάηε είραλ απνιέζεη κε ηε ζπκκεηνρή ηνπο ζηε Ννκηζκαηηθή Έλσζε. Έηζη, ην 1998 ηδξχζεθε κία λέα λνκηζκαηηθή αξρή, ε Δπξσπατθή Κεληξηθή Σξάπεδα, ε νπνία εληαζζφκελε ζην επξχηεξν Δπξσπατθφ χζηεκα ησλ Κεληξηθψλ Σξαπεδψλ, αλέιαβε ην θαζήθνλ ηεο ράξαμεο ηεο θνηλήο λνκηζκαηηθήο πνιηηηθήο ζηελ πεξηνρή ηεο Δπξσδψλεο. Ζ πξσηαξρηθή απνζηνιή πνπ αλαηέζεθε ζηελ Δπξσπατθή Κεληξηθή Σξάπεδα ήηαλ ε δηαηήξεζε ηεο ζηαζεξφηεηαο ησλ ηηκψλ, κέζσ ηεο επίηεπμεο ρακειψλ ξπζκψλ πιεζσξηζκνχ. Γηα ηελ απνηειεζκαηηθή εθηέιεζε ησλ θαζεθφλησλ ηνπ, ν λενπαγήο απηφο ζεζκφο εμνπιίζηεθε κε έλα ηδηαίηεξα επξχ θάζκα απνθιεηζηηθψλ αξκνδηνηήησλ, ελψ παξάιιεια δηαζέηεη ηα δηθά ηνπ φξγαλα ιήςεο απνθάζεσλ πνπ ιεηηνπξγνχλ αλεμάξηεηα απφ ηνπο ινηπνχο εζληθνχο θαη θνηλνηηθνχο θνξείο. Απφ ζεζκηθή άπνςε, ν ζρεδηαζκφο ηεο Δπξσπατθήο Κεληξηθήο Σξάπεδαο βαζίζηεθε ζε κεγάιν βαζκφ ζην πξφηππν ηεο Οκνζπνλδηαθήο Σξάπεδαο ηεο Γεξκαλίαο, ηεο Deutsche Bundesbank, απφ ηελ νπνία πηνζέηεζε νξηζκέλα βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά - 7 -

10 ηεο: πξνζήισζε ζηε δηαηήξεζε ηεο ζηαζεξφηεηαο ησλ ηηκψλ θαη αλεμαξηεζία απφ ην πεδίν ηεο πνιηηηθήο, ψζηε λα επηηπγράλεη ηνπο ζθνπνχο ηεο απαιιαγκέλε απφ πνιηηηθέο πηέζεηο θαη παξεκβάζεηο. Σαπηφρξνλα, έκθαζε δφζεθε ζε ζηνηρεία πνπ εληζρχνπλ ηε λνκηκνπνίεζε ησλ ελεξγεηψλ ηεο, φπσο είλαη ε ινγνδνζία θαη ε δηαθάλεηα ζηε ιήςε ησλ απνθάζεσλ θαη ηε δξάζε ηεο. Δλψ ινηπφλ νη εγέηεο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο αλέζεζαλ ζηελ Δπξσπατθή Κεληξηθή Σξάπεδα ην θαζήθνλ ηεο δηαηήξεζεο ηεο ζηαζεξφηεηαο ησλ ηηκψλ, ηεο παξείραλ επίζεο ηελ επρέξεηα λα ζπγθεθξηκελνπνηήζεη ηε γεληθή απηή αλαθνξά ζε πνζνηηθνχο φξνπο θαη ηαπηφρξνλα ηε δπλαηφηεηα λα επηιέμεη ηα πξνζήθνληα κέζα γηα ηελ επίηεπμε ηεο απνζηνιήο ηεο. ε απηή ηε ινγηθή ζηεξίδεηαη ε πξνεμάξρνπζα ιεηηνπξγία ηεο Δπξσπατθήο Κεληξηθήο Σξάπεδαο, πνπ είλαη ν ζρεδηαζκφο θαη αθνινχζσο ε εθαξκνγή ηεο λνκηζκαηηθήο πνιηηηθήο ηεο Δπξσδψλεο. Ζ ζπλνιηθή δξαζηεξηφηεηα ηεο ΔΚΣ ιακβάλεη ρψξα ζε έλα επξχηεξν πιαίζην φπνπ ε ίδηα απνηειεί ηνλ ππξήλα θαη νη εζληθέο Κεληξηθέο Σξάπεδεο ηεο Δπξσδψλεο ηα επηκέξνπο ζπζηαηηθά κέξε πνπ ελεξγνχλ σο εληνινδφρνη ηεο

11 1. Σν πιαίζην ηεο Οηθνλνκηθήο θαη Ννκηζκαηηθήο Έλσζεο θαη νη νηθνλνκηθέο ηεο επηπηώζεηο 1.1 Ζ έλλνηα ηεο Οηθνλνκηθήο θαη Ννκηζκαηηθήο Έλσζεο Ζ Οηθνλνκηθή θαη Ννκηζκαηηθή Έλσζε (ΟΝΔ) είλαη κηα κνξθή πξνρσξεκέλεο νινθιήξσζεο κεηαμχ θπξίαξρσλ θξαηψλ, φπνπ ηα ζπζηαηηθά κέξε (θξαηηθέο νληφηεηεο) εθρσξνχλ ζεκαληηθέο εζληθέο ηνπο αξκνδηφηεηεο ζε ζέκαηα νηθνλνκηθήο, λνκηζκαηηθήο θαη δεκνζηνλνκηθήο πνιηηηθήο πξνο έλα, σο επί ην πιείζηνλ, θεληξηθφ ππεξεζληθφ φξγαλν. Δπεηδή ην δήηεκα κίαο ηέηνηαο έλσζεο, αλ θαη πεξηθιείεη ζηνηρεία πνιηηηθήο θχζεσο, έρεη ζεκαληηθέο νηθνλνκηθέο πξνεθηάζεηο, ε νηθνλνκηθή ζεσξία έρεη δηεξεπλήζεη ην δήηεκα ηνπ θαηά πφζν ηέηνηεο ελψζεηο είλαη επηζπκεηέο θαη ηη επηπηψζεηο έρνπλ ζηα κέξε πνπ ζπκκεηέρνπλ ζε απηέο 1. Όζνλ αθνξά ζηελ ελνπνίεζε ζην λνκηζκαηηθφ ηνκέα (Ννκηζκαηηθή Έλσζε), ηα θξάηε πνπ ζπκκεηέρνπλ ζε απηήλ αλαιακβάλνπλ ηελ ππνρξέσζε εμάιεηςεο ησλ πεξηζσξίσλ δηαθχκαλζεο ησλ ζπλαιιαγκαηηθψλ ηζνηηκηψλ ησλ εζληθψλ λνκηζκάησλ ηνπο θαη ηελ αθφινπζε ακεηάθιεηε ζηαζεξνπνίεζή ηνπο. ην ζεκείν απηφ ζα πξέπεη λα ηνληζηεί, πσο ε αληηθαηάζηαζε ησλ εζληθψλ λνκηζκάησλ απφ έλα θνηλφ λφκηζκα δελ απνηειεί αλαγθαία ζπλζήθε γηα ηελ εγθαζίδξπζε κίαο Ννκηζκαηηθήο Έλσζεο, θαζψο γηα ην ζθνπφ απηφ αξθεί ε δεκηνπξγία κίαο δψλεο ζηαζεξψλ ζπλαιιαγκαηηθψλ ηζνηηκηψλ. Βέβαηα, ε απφζπξζε ησλ εζληθψλ θαη ε εηζαγσγή ελφο θνηλνχ λνκίζκαηνο απνηειεί επηζπκεηή εμέιημε, θαζψο παξέρεη πξφζζεηα νθέιε ζε φξνπο νηθνλνκηθήο απνηειεζκαηηθφηεηαο (απνθπγή θφζηνπο ζπλαιιαγψλ απφ κεηαηξνπή λνκηζκάησλ), ελψ παξάιιεια πξνζδίδεη αμηνπηζηία θαη ζηαζεξφηεηα ζην φιν εγρείξεκα. ην πιαίζην απηφ, ε Δπξσπατθή Έλσζε (ΔΔ) έζεζε σο θαηαιεθηηθφ ζεκείν ηεο πνξείαο πξνο κία ΟΝΔ ηελ πηνζέηεζε ελφο θνηλνχ λνκίζκαηνο, ηνπ Δπξώ 2. Σαπηφρξνλα, ε δεκηνπξγία κίαο εληαίαο λνκηζκαηηθήο δψλεο ζα πξέπεη λα ζπλνδεχεηαη θαη απφ ηελ πιήξε απειεπζέξσζε ηεο θίλεζεο θεθαιαίσλ αλάκεζα ζηα θξάηε-κέιε θαη ηε ζπλαθφινπζε ζχγθιηζε ησλ επηηνθίσλ ηνπο. 1 Πξφθεηηαη γηα κία ελφηεηα ζεσξηψλ ηεο νηθνλνκηθήο επηζηήκεο νη ιεγφκελεο Optimal Currency Theories, ην ελδηαθέξνλ γηα ηηο νπνίεο αλαδσππξψζεθε κε ηελ πξαγκαηνπνίεζε ηεο επξσπατθήο ΟΝΔ. Θεκειησηέο ησλ ζεσξηψλ απηψλ ππήξμαλ νη Robert A. Mundell, Peter Kenen θαη Ronald McKinnon 2 Σν φλνκα «Δπξψ» γηα ην θνηλφ επξσπατθφ λφκηζκα πηνζεηήζεθε θαηά ηε ζπλεδξίαζε ηνπ Δπξσπατθνχ πκβνπιίνπ ζηε Μαδξίηε ην

12 1.2 Οηθνλνκηθέο επηπηώζεηο κίαο Ννκηζκαηηθήο Έλσζεο Ζ ζπκκεηνρή ζε κία Ννκηζκαηηθή Έλσζε, κέζσ ηεο ζηαζεξνπνίεζεο ησλ ηζνηηκηψλ θαη ηεο θαηάξγεζεο ησλ εκπνδίσλ ζηελ θίλεζε θεθαιαίσλ πνπ ηείλεη λα εμαιείςεη νπνηαδήπνηε δηαθνξνπνίεζε ζε επίπεδν επηηνθίσλ, ζπλεπάγεηαη πσο ηα θξάηε-κέιε ράλνπλ νξηζηηθά ην δηθαίσκα λα αζθνχλ αλεμάξηεηε λνκηζκαηηθή θαη ζπλαιιαγκαηηθή πνιηηηθή. Απηφ ζεκαίλεη πσο νη απνθάζεηο γηα ηε λνκηζκαηηθή ηζνηηκία, ηα ζπλαιιαγκαηηθά απνζέκαηα, ηα επηηφθηα θαη ηελ θπθινθνξία θαη πξνζθνξά ηνπ ρξήκαηνο παχνπλ λα ιακβάλνληαη απφ ηηο εζληθέο λνκηζκαηηθέο αξρέο θαη πιένλ θαζνξίδνληαη θεληξηθά, κε βάζε πξνηεξαηφηεηεο πνπ ελδέρεηαη λα δηαθέξνπλ απφ ηηο αληίζηνηρεο εζληθέο. Ζ απψιεηα ηεο δπλαηφηεηαο άζθεζεο απηφλνκεο ζπλαιιαγκαηηθήο θαη λνκηζκαηηθήο πνιηηηθήο ελέρεη νξηζκέλν θφζηνο γηα ηα θξάηε-κέιε, θαζψο ηα ηειεπηαία ζηεξνχληαη απνηειεζκαηηθψλ εξγαιείσλ νηθνλνκηθήο πνιηηηθήο, κε ηα νπνία ζα κπνξνχζαλ λα επεξεάζνπλ ηελ εθάζηνηε νηθνλνκηθή ζπγθπξία. Δηδηθφηεξα, ην βαζηθφηεξν πξφβιεκα πνπ αληηκεησπίδνπλ ηα θξάηε-κέιε πνπ ζπκκεηέρνπλ ζε κία Ννκηζκαηηθή Έλσζε (είηε κέζσ ζπζηήκαηνο ζηαζεξψλ ηζνηηκηψλ, είηε κέζσ ελφο θνηλνχ λνκίζκαηνο) είλαη πσο δελ έρνπλ πιένλ ηε δπλαηφηεηα ρξεζηκνπνίεζεο ησλ δηαθπκάλζεσλ ηεο ηζνηηκίαο ηνπ εζληθνχ λνκίζκαηνο, πξνθεηκέλνπ λα αληηκεησπίζνπλ επηηπρψο κηα νηθνλνκηθή δηαηαξαρή. Υαξαθηεξηζηηθή είλαη ε πεξίπησζε ηεο εκθάληζεο ζε κία νηθνλνκία αληζνξξνπηψλ ζηνλ εμσηεξηθφ ηνκέα ηεο (έιιεηκκα ζην ηζνδχγην πιεξσκψλ). Όηαλ κία ρψξα πνπ ζπκκεηέρεη ζε Ννκηζκαηηθή Έλσζε αληηκεησπίζεη έιιεηκκα ζην ηζνδχγην πιεξσκψλ ηεο, ιφγσ κεησκέλεο αληαγσληζηηθφηεηαο πνπ κπνξεί λα πξνέξρεηαη απφ απμεκέλν πιεζσξηζκφ ή κεησκέλε παξαγσγηθφηεηα, δελ έρεη πιένλ ηε δπλαηφηεηα λα αθήζεη ην εζληθφ λφκηζκα λα δηνιηζζήζεη ή θαη λα ππνηηκεζεί, πξνθεηκέλνπ ηα εζληθά πξντφληα λα γίλνπλ πην θζελά ζηηο εμσηεξηθέο αγνξέο θαη ζπλεπψο λα εμαιεηθζεί ην έιιεηκκα ηνπ ηζνδπγίνπ πιεξσκψλ. Οη ζηαζεξέο ηζνηηκίεο ή αθφκα πεξηζζφηεξν ην εληαίν λφκηζκα ζηεξνχλ απφ ηηο εζληθέο λνκηζκαηηθέο αξρέο ηε δηαθξηηηθή επρέξεηα «ρεηξηζκνχ» ηεο ηζνηηκίαο. Δίλαη πξνθαλέο φηη ε απψιεηα άζθεζεο αλεμάξηεηεο πνιηηηθήο ζε ζπλαιιαγκαηηθά θαη λνκηζκαηηθά ζέκαηα θαζίζηαηαη ηδηαίηεξα επαρζήο, φηαλ ηα κέιε πνπ απαξηίδνπλ ηελ Έλσζε βξίζθνληαη ζε δηαθνξεηηθέο θάζεηο ηνπ νηθνλνκηθνχ θχθινπ (business cycle) ή φηαλ δηαθνξεηηθά κέιε ηεο Έλσζεο δέρνληαη αζχκκεηξνπο θιπδσληζκνχο (asymmetric shocks), δειαδή κία δηαηαξαρή πνπ επηδξά ζηα κέιε ηεο

13 Έλσζεο κε δηαθνξεηηθφ ηξφπν (π.ρ. πξνθαιεί χθεζε ζηε κία ρψξα θαη αλάθακςε ζηελ άιιε). Ζ εληαία λνκηζκαηηθή πνιηηηθή πνπ αζθείηαη θεληξηθά αδπλαηεί λα επαλαθέξεη ηε δηαηαξαρζείζα ηζνξξνπία ηαπηφρξνλα θαη ζηηο δχν ρψξεο, θαζψο θάζε κία ρξεηάδεηαη δηαθνξεηηθφ «κείγκα» λνκηζκαηηθήο πνιηηηθήο (ππνηίκεζε/αλαηίκεζε λνκίζκαηνο επεθηαηηθή/πεξηνξηζηηθή λνκηζκαηηθή πνιηηηθή). Οη επηπηψζεηο ησλ αζχκκεηξσλ θιπδσληζκψλ ζε κηα Ννκηζκαηηθή Έλσζε κπνξνχλ λα αληηκεησπηζζνχλ κέζσ ηεο απμεκέλεο θηλεηηθφηεηαο ησλ παξαγσγηθψλ ζπληειεζηψλ απφ ηε κία πεξηνρή ζηελ άιιε ή κέζσ ησλ απηφκαησλ ζηαζεξνπνηεηψλ ελφο ζπγθεληξσηηθνχ θνηλνηηθνχ πξνυπνινγηζκνχ. Δλ ηνχηνηο, ζηελ πεξίπησζε ηεο ΔΔ πξέπεη λα επηζεκαλζεί φηη, νχηε ε απαηηνχκελε θηλεηηθφηεηα ησλ ζπληειεζηψλ ππάξρεη (εηδηθά φζνλ αθνξά ζην ζπληειεζηή εξγαζία), αιιά νχηε θαη ην κέγεζνο ηνπ θνηλνηηθνχ πξνυπνινγηζκνχ είλαη ηέηνην, πνπ λα αζθεί ηηο ζηαζεξνπνηεηηθέο ιεηηνπξγίεο ελφο πξνυπνινγηζκνχ νκνζπνλδηαθήο θχζεο. Καηά ζπλέπεηα, γηα λα κπνξέζεη κηα Ννκηζκαηηθή Έλσζε λα ιεηηνπξγήζεη νκαιά ζε ηέηνηεο πεξηπηψζεηο ζα πξέπεη λα ππάξρεη νηθνλνκηθή νκνηνγέλεηα ησλ θξαηψλ πνπ ζπκκεηέρνπλ ζε απηήλ, ηνπιάρηζηνλ φζνλ αθνξά ζηα βαζηθά ηνπο καθξννηθνλνκηθά κεγέζε 3. Γηα ην ιφγν απηφ, παξάιιεια κε ηε Ννκηζκαηηθή Έλσζε επηδηψθεηαη θαη ε δεκηνπξγία Οηθνλνκηθήο Έλσζεο ησλ ζπζηαηηθψλ κεξψλ, πνπ ζπλίζηαηαη ζην ζηελφ ζπληνληζκφ θαη ελαξκφληζε ησλ αζθνχκελσλ νηθνλνκηθψλ πνιηηηθψλ. Δπεηδή απφ ηε θχζε ηεο κία ηέηνηα Έλσζε εκπεξηέρεη κία έληνλε αιιειεμάξηεζε ησλ επηκέξνπο νηθνλνκηψλ, ε Οηθνλνκηθή Έλσζε ζην πιαίζην ηεο ΔΔ δίλεη ηδηαίηεξε βαξχηεηα ζηε δεκνζηνλνκηθή ζηαζεξφηεηα θαη πεηζαξρία ησλ θξαηψλ-κειψλ γηα ηελ απνθπγή ππεξβνιηθψλ δεκνζηνλνκηψλ ειιεηκκάησλ (βι. Κεθάλαιο 1.4.2). 1.3 Σα νθέιε από ηε δεκηνπξγία κηαο ΟΝΔ Σα πνηθίια νθέιε πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηε ράξαμε θαη εθαξκνγή κίαο θνηλήο λνκηζκαηηθήο πνιηηηθήο θαη εηδηθφηεξα απφ ηελ εηζαγσγή ελφο θνηλνχ λνκίζκαηνο απνηεινχλ ηελ θηλεηήξην δχλακε γηα ηελ επηδίσμε δεκηνπξγίαο ΟΝΔ. Πην ζπγθεθξηκέλα ηα βαζηθά νθέιε είλαη: 3 Οπζηαζηηθά πξφθεηηαη γηα ηελ αλάγθε «ζχγθιηζεο» ησλ νηθνλνκηψλ ησλ κειψλ πνπ απαξηίδνπλ ηε Ννκηζκαηηθή Έλσζε. Ωο «ζχγθιηζε» λνείηαη ε ζκίθξπλζε ησλ δηαθνξψλ ζε νξηζκέλνπο επηιεγκέλνπο νηθνλνκηθνχο δείθηεο θαη επηδφζεηο. ην πιαίζην απηφ, ε πλζήθε ηνπ Μάαζηξηρη πνπ εγθαζίδξπζε ηελ ΟΝΔ ζηελ ΔΔ απαηηεί ηελ ηθαλνπνίεζε ζρεηηθψλ θξηηεξίσλ πνπ αλαθέξνληαη ζε νλνκαζηηθέο νηθνλνκηθέο κεηαβιεηέο

14 Δμάιεηςε ηνπ θόζηνπο κεηαηξνπήο λνκηζκάησλ. Δίλαη νπζηαζηηθά ε πιένλ νξαηή θαη επθφισο πνζνζηηθνπνηήζηκε σθέιεηα πνπ πξνέξρεηαη απφ ηελ πηνζέηεζε ελφο θνηλνχ λνκίζκαηνο. Ζ δηαθνξά κεηαμχ ησλ ηηκψλ αγνξάο θαη πψιεζεο ζπλαιιάγκαηνο, αιιά θαη νη ζρεηηθέο ηξαπεδηθέο πξνκήζεηεο επηβαξχλνπλ ζεκαληηθά θαηαλαισηέο θαη επηρεηξήζεηο, απνηειψληαο νπζηαζηηθά έλα κε δαζκνινγηθφ εκπφδην ζηελ ειεχζεξε δηαθίλεζε αγαζψλ θαη ππεξεζηψλ. Καηά ζπλέπεηα, ν κεδεληζκφο ηνπ θφζηνπο κεηαηξνπήο ιακβάλεη ηε κνξθή θζελφηεξσλ ζπλαιιαγψλ θαη εμνηθνλφκεζεο θφζηνπο γηα ηηο επηρεηξήζεηο. Μηθξόηεξε αβεβαηόηεηα. Οη κεηαβνιέο θαη δηαθπκάλζεηο ησλ ζπλαιιαγκαηηθψλ ηζνηηκηψλ (ππνηίκεζε, αλαηίκεζε, δηνιίζζεζε) θαιιηεξγνχλ έλα θιίκα αβεβαηφηεηαο πνπ δπζρεξαίλεη ηηο εκπνξηθέο ζπλαιιαγέο ησλ επηρεηξήζεσλ πνπ εκπιέθνληαη ζε ελδνθνηλνηηθή αληαιιαγή πξντφλησλ, ππεξεζηψλ θαη θεθαιαίσλ. Ζ αβεβαηφηεηα απηή πιήηηεη θπξίσο ηηο κηθξνκεζαίεο επηρεηξήζεηο πνπ δελ έρνπλ πξφζβαζε ζε ζχγρξνλεο ηερληθέο θάιπςεο ηνπ ζπλαιιαγκαηηθνχ θηλδχλνπ, ελψ ηαπηφρξνλα ζνβαξέο επηπηψζεηο ππάξρνπλ θαη ζηνλ πξνγξακκαηηζκφ θαη πινπνίεζε επελδπηηθψλ ζρεδίσλ. Ζ πηνζέηεζε ηνπ Δπξψ επέθεξε κείσζε ηεο ζπλαιιαγκαηηθήο αβεβαηφηεηαο θαη ηνπ θφζηνπο ζπλαιιαγψλ, εληζρχνληαο έηζη ην ελδνθνηλνηηθφ εκπφξην. Γηαθάλεηα θαη ζπγθξηζηκόηεηα ησλ ηηκώλ. Οη ηηκέο ησλ πξντφλησλ θαη ππεξεζηψλ ζηηο ρψξεο πνπ ρξεζηκνπνηνχλ ην θνηλφ λφκηζκα είλαη πιένλ ζπγθξίζηκεο, θαζψο εθθξάδνληαη ζηελ ίδηα λνκηζκαηηθή κνλάδα. Σν γεγνλφο απηφ δχλαηαη λα επηηξέςεη ζηνπο Δπξσπαίνπο θαηαλαισηέο λα επηιέγνπλ ηα θζελφηεξα αγαζά. Θα πξέπεη πάλησο λα επηζεκαλζεί, πσο ζηελ πεξίπησζε ηεο ΔΔ ε εηζαγσγή ηνπ θνηλνχ λνκίζκαηνο δελ νδήγεζε ζε εμίζσζε ησλ ηηκψλ ησλ πξντφλησλ θαη ππεξεζηψλ αλάκεζα ζε δηαθνξεηηθέο ρψξεο, φπσο αξρηθά αλακελφηαλ, θαζψο νη ζρεηηθέο αγνξέο δελ είλαη αληαγσληζηηθέο, αθνχ εμαθνινπζνχλ λα πθίζηαληαη δηαθνξεηηθά εζληθά ξπζκηζηηθά πιαίζηα θαη ηα κεηαθνξηθά έμνδα ζπλερίδνπλ λα απνηεινχλ ζεκαληηθφ επηβαξπληηθφ παξάγνληα. Μείσζε ησλ απαηηνύκελσλ ζπλαιιαγκαηηθώλ δηαζεζίκσλ. Ζ χπαξμε ελφο θνηλνχ λνκίζκαηνο, ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ θεληξηθή δηαρείξηζε ησλ εζληθψλ ζπλαιιαγκαηηθψλ δηαζεζίκσλ απφ έλαλ θνξέα (ζηελ πεξίπησζε ηεο ΟΝΔ, πξφθεηηαη γηα ηελ Δπξσπατθή Κεληξηθή Σξάπεδα), κεηψλεη ηελ αλάγθε

15 δηαηήξεζεο πςειψλ ζπλαιιαγκαηηθψλ απνζεκάησλ γηα ηελ πξνζηαζία ηεο εζληθήο ηζνηηκίαο απφ θεξδνζθνπηθέο επηζέζεηο. Δλίζρπζε ηεο δηεζλνύο ζέζεο ηεο ΔΔ. Ζ δεκηνπξγία κίαο εληαίαο νηθνλνκηθήο θαη λνκηζκαηηθήο πεξηνρήο είλαη θαλεξφ πσο θαζηζηά ηελ ΔΔ ηζρπξφ δηαπξαγκαηεπηή κε κεγαιχηεξν εθηφπηζκα ζηελ παγθφζκηα νηθνλνκηθή θαη πνιηηηθή ζθελή. 1.4 Σν πιαίζην ηεο Οηθνλνκηθήο θαη Ννκηζκαηηθήο Έλσζεο ζηελ Δπξσπατθή Έλσζε Ζ πνξεία πξνο κία ΟΝΔ ζηνλ επξσπατθφ ρψξν ππήξμε κία καθξφρξνλε θαη επίπνλε δηαδηθαζία πνπ πεξηιάκβαλε πεξηφδνπο πξνψζεζεο ηνπ δεηήκαηνο, αιιά θαη δηαζηήκαηα νπηζζνδξφκεζεο. Ζ δεκηνπξγία κίαο Ννκηζκαηηθήο Έλσζεο ζηνλ επξσπατθφ ρψξν δελ απνηέιεζε εμ αξρήο πξσηεχνληα ζηφρν ζηελ πξνζπάζεηα γηα επξσπατθή νινθιήξσζε. Ζ ηδξπηηθή πλζήθε ηεο Δπξσπατθήο Οηθνλνκηθήο Κνηλόηεηαο (ΔΟΚ) πνπ ππνγξάθεθε ην 1957 ζηε Ρψκε απφ ηα έμη ηδξπηηθά κέιε 4 θάλεη ιφγν ζην άξζξν 2 κφλν γηα δεκηνπξγία θνηλήο αγνξάο θαη πξννδεπηηθή πξνζέγγηζε ηεο νηθνλνκηθήο πνιηηηθήο ησλ θξαηψλκειψλ 5. Οη ειάρηζηεο αλαθνξέο πνπ γίλνληαη ζην θείκελν ηεο πλζήθεο αλαθνξηθά κε ηε λνκηζκαηηθή πνιηηηθή, αθνξνχλ ζε γεληθή ζπλεξγαζία ησλ Κεληξηθψλ Σξαπεδψλ ησλ θξαηψλ-κειψλ (άξζξν 104 1) θαη ζηνλ ραξαθηεξηζκφ ηεο ζπλαιιαγκαηηθήο πνιηηηθήο σο ζέκα θνηλνχ ελδηαθέξνληνο (άξζξν 107 1). Σηο δεθαεηίεο πνπ αθνινχζεζαλ ειήθζεζαλ δηάθνξεο πξσηνβνπιίεο γηα ηε ζηαζεξνπνίεζε ησλ ζπλαιιαγκαηηθψλ ηζνηηκηψλ ησλ εζληθψλ λνκηζκάησλ θαη ηε ζηαδηαθή λνκηζκαηηθή νινθιήξσζε. Δλδεηθηηθά αλαθέξνληαη ην Μλεκόλην Werner (1970), «ην λνκηζκαηηθό θίδη κέζα ζηε ζήξαγγα» (1972) θαη ην Δπξσπατθό Ννκηζκαηηθό ύζηεκα (ΔΝ) πνπ ηέζεθε ζε ιεηηνπξγία ην Οη πξνζπάζεηεο απηέο δελ επνδψζεθαλ ιφγσ ηνπ δπζκελνχο καθξννηθνλνκηθνχ πεξηβάιινληνο πνπ επηθξαηνχζε θαη ηεο έιιεηςεο πνιηηηθήο ζπλαίλεζεο ζηνπο θφιπνπο ηεο Κνηλφηεηαο. 4 Σα έμη ηδξπηηθά θξάηε κέιε ησλ Δπξσπατθψλ Κνηλνηήησλ ήηαλ: Γεξκαλία, Γαιιία, Ηηαιία θαη ρψξεο ηεο Benelux (Οιιαλδία, Βέιγην θαη Λνπμεκβνχξγν) 5 Σν άξζξν 2 ηεο ηδξπηηθήο πλζήθεο ηεο Ρψκεο αλαθέξεη ζπγθεθξηκέλα: «Η Κνηλόηεηα έρεη σο απνζηνιή, κε ηε δεκηνπξγία κίαο θνηλήο αγνξάο θαη ηελ πξννδεπηηθή πξνζέγγηζε ηεο νηθνλνκηθήο πνιηηηθήο ησλ θξαηώλ κειώλ, λα πξνάγεη ηελ αξκνληθή αλάπηπμε ησλ νηθνλνκηθώλ δξαζηεξηνηήησλ ζην ζύλνιν ηεο Κνηλόηεηαο, ηε ζπλερή θαη ηζόξξνπε επέθηαζε ηεο νηθνλνκίαο, απμεκέλε ζηαζεξόηεηα, επηηαρπλόκελε αλύςσζε ηνπ βηνηηθνύ επηπέδνπ θαη ζρέζεηο πεξηζζόηεξν ζηελέο κεηαμύ ησλ Κξαηώλ πνπ ζπλελώλεη»

16 1.4.1 Ζ πλζήθε ηνπ Μάαζηξηρη Οη επξσπαίνη εγέηεο κε ηελ ππνγξαθή ηεο Δληαίαο Δπξσπατθήο Πξάμεο (ΔΔΠ) 6 έζεζαλ ηα ζεκέιηα γηα ηελ εγθαζίδξπζε κηαο Κνηλήο Αγνξάο. Δλ ηνχηνηο, ηα θξάηε-κέιε ζχληνκα ζπλεηδεηνπνίεζαλ πσο ε Κνηλή Αγνξά δε ζα απέδηδε ηα αλακελφκελα απνηειέζκαηα εάλ δε ζπλνδεπφηαλ παξάιιεια απφ ηε δεκηνπξγία κίαο εληαίαο λνκηζκαηηθήο πεξηνρήο θαη ηελ πηνζέηεζε ελφο θνηλνχ λνκίζκαηνο. Έηζη, ην 1989 παξνπζηάζηεθε ε Έθζεζε Delors ε νπνία πξφηεηλε ηε δεκηνπξγία ηεο ΟΝΔ ζε ηξία δηαθξηηά, δηαδνρηθά θαη εμειηθηηθά ζηάδηα. Δπεηδή ε πξαγκάησζε ησλ ζηαδίσλ απηψλ απαηηνχζε αιιαγέο ζην ζεζκηθφ νηθνδφκεκα ηεο Κνηλφηεηαο, ε Γηαθπβεξλεηηθή Γηάζθεςε γηα ηελ ΟΝΔ 7 μεθίλεζε ηεο εξγαζίεο ηεο, ε πεξάησζε ησλ νπνίσλ θαηέιεμε ζηελ ππνγξαθή ηεο πλζήθεο γηα ηελ Δπξσπατθή Έλσζε ζηηο ζην Μάαζηξηρη ηεο Οιιαλδίαο. Ζ πλζήθε πξνζέζεζε έλα λέν ηίηιν ζρεηηθά κε ηελ θαζηέξσζε ηεο ΟΝΔ ζηελ ΔΔ 8 ν νπνίνο: Πξνέβιεπε ηξία ζηάδηα, βάζεη ησλ νπνίσλ εηίζελην πξνθαζνξηζκέλν ρξνλνδηάγξακκα γηα ηε δεκηνπξγία κίαο Ννκηζκαηηθήο Έλσζεο. Καζφξηδε ζπγθεθξηκέλα νηθνλνκηθά θξηηήξηα, ε πιήξσζε ησλ νπνίσλ απνηεινχζε πξνυπφζεζε πξνθεηκέλνπ ηα θξάηε-κέιε λα κπνξέζνπλ λα εληαρζνχλ ζηε Ννκηζκαηηθή Έλσζε θαη λα πηνζεηήζνπλ ην θνηλφ λφκηζκα. Σα θξηηήξηα απηά είραλ ζθνπφ ηε ζχγθιηζε βαζηθψλ νηθνλνκηθψλ κεγεζψλ ησλ θξαηψλ-κειψλ. Απνηχπσλε ην ζεζκηθφ πιαίζην πνπ δηέπεη ηελ Δπξσπατθή Κεληξηθή Σξάπεδα (ΔΚΣ) θαη ην Δπξσπατθό ύζηεκα Κεληξηθώλ Σξαπεδώλ (ΔΚΣ). Όζνλ αθνξά ζηελ εμειηθηηθή πνξεία πξνο ηελ ΟΝΔ: Σν πξώην ζηάδην ζεσξήζεθε πσο είρε μεθηλήζεη ηελ , εκεξνκελία θαηά ηελ νπνία αίξνληαλ φινη νη πεξηνξηζκνί ζηελ θίλεζε θεθαιαίσλ, ελψ θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ ζηαδίνπ απηνχ νινθιεξψζεθαλ νη δξάζεηο ηνπ πξνγξάκκαηνο ηεο Κνηλήο Αγνξάο. 6 Ζ Δληαία Δπξσπατθή Πξάμε ππήξμε νπζηαζηηθά ε πξψηε αλαζεψξεζε ηεο ηδξπηηθήο πλζήθεο ηεο Ρψκεο. Τπνγξάθεθε ζην Λνπμεκβνχξγν ζηηο θαη ηέζεθε ζε ηζρχ ηελ Σν Ννέκβξην ηνπ 1990 μεθίλεζαλ ηηο εξγαζίεο ηνπο δχν Γηαθπβεξλεηηθέο Γηαζθέςεηο: ε κία αθνξνχζε ηελ Οηθνλνκηθή θαη Ννκηζκαηηθή Έλσζε θαη ε άιιε ηελ Πνιηηηθή Έλσζε. 8 Πξφθεηηαη γηα ηνλ ηίηιν VII «Οηθνλνκηθή θαη Ννκηζκαηηθή Πνιηηηθή» (άξζξα ) ζηελ ελνπνηεκέλε απφδνζε ηεο πλζήθεο γηα ηελ Ίδξπζε ηεο Δπξσπατθήο Κνηλφηεηαο (Επίζεκε Εθεκεξίδα αξηζ. C 321 ηεο )

17 Σν δεύηεξν ζηάδην μεθίλεζε ηελ θαη πξνέβιεπε ηε ζηελφηεξε ζπλεξγαζία ησλ θξαηψλ-κειψλ ζε νηθνλνκηθά θαη λνκηζκαηηθά ζέκαηα. Πην ζπγθεθξηκέλα, ππνδεηθλπφηαλ ε εθαξκνγή πνιηηηθψλ πνπ απνζθνπνχζαλ ζηε ζηαζεξφηεηα ησλ δεκνζίσλ νηθνλνκηθψλ θαη ηελ απνθπγή ππεξβνιηθψλ δεκνζηνλνκηθψλ ειιεηκκάησλ. Παξάιιεια, ηδξχζεθε ην Δπξσπατθφ Ννκηζκαηηθφ Ίδξπκα ΔΝΗ (European Monetary Institute), πνπ απνηέιεζε έλα κεηαβαηηθφ φξγαλν θαη πξνάγγειν ηεο ΔΚΣ. Σν ΔΝΗ αλαιάκβαλε λα εληζρχζεη ηε ζπλεξγαζία κεηαμχ ησλ εζληθψλ Κεληξηθψλ Σξαπεδψλ, ην ζπληνληζκφ ησλ επηκέξνπο λνκηζκαηηθψλ πνιηηηθψλ, ελψ παξάιιεια παξαθνινπζνχζε ηε ιεηηνπξγία ηνπ ΔΝ. Σν θαηαιεθηηθφ ηξίην ζηάδην ηεο ΟΝΔ μεθίλεζε ηειηθά ηελ , νπφηε θαη θαζνξίζηεθαλ ακεηάθιεηα νη ζπλαιιαγκαηηθέο ηζνηηκίεο ησλ λνκηζκάησλ ησλ 11 ρσξψλ πνπ ζπκκεηείραλ αξρηθά ζηε Ννκηζκαηηθή Έλσζε 10 (νη ηζνηηκίεο κεηαηξνπήο ησλ εζληθψλ λνκηζκάησλ ηεο Δπξσδψλεο πξνο ην Δπξψ, παξνπζηάδνληαη ζην Παπάπηημα 1). Σελ ηξηεηία πνπ αθνινχζεζε (απφ έσο ), νη νηθνλνκηθνί θνξείο ησλ θξαηψλ-κειψλ είραλ ηε δηαθξηηηθή επρέξεηα λα ρξεζηκνπνηνχλ, είηε ην Δπξψ (ζηηο κε εγρξήκαηεο ζπλαιιαγέο), είηε ηα εζληθά ηνπο λνκίζκαηα. Απφ εηζήρζε ην λέν λφκηζκα ζηε θπζηθή ηνπ κνξθή κε ηελ έθδνζε θεξκάησλ θαη ηξαπεδνγξακκαηίσλ Δπξψ. πλνπηηθή απνηχπσζε ησλ βαζηθψλ γεγνλφησλ ηεο πνξείαο πξνο ηελ ΟΝΔ κέρξη ζήκεξα παξνπζηάδεηαη ζην Παπάπηημα Σα θξηηήξηα ηνπ Μάαζηξηρη Πξνυπφζεζε έληαμεο ελφο θξάηνπο ζην ηξίην ζηάδην ηεο ΟΝΔ θαη πηνζέηεζεο ηνπ θνηλνχ λνκίζκαηνο απνηειεί ε πιήξσζε ηεζζάξσλ νηθνλνκηθψλ θξηηεξίσλ («νηθνλνκηθή ζύγθιηζε») θαη ελφο θξηηεξίνπ ζεζκηθνχ ραξαθηήξα («λνκηθή ζύγθιηζε») 11. Αλαιπηηθφηεξα, ηα θξηηήξηα είλαη ηα εμήο: 9 Σν άξζξν θαη 4 ηεο πλζήθεο αλαθέξεη πσο πξηλ απφ ην ηέινο ηνπ δεχηεξνπ ζηαδίνπ ην Δπξσπατθφ πκβνχιην ζπλεξρφκελν ζε επίπεδν αξρεγψλ θξαηψλ ή θπβεξλήζεσλ απνθαζίδεη κε εηδηθή πιεηνςεθία θαηά πφζνλ ε πιεηνςεθία ησλ θξαηψλ-κειψλ πιεξνί ηα θξηηήξηα κεηάβαζεο ζην ηξίην ζηάδην ηεο ΟΝΔ. Αλ ηζρχεη θάηη ηέηνην ην Δπξσπατθφ πκβνχιην νξίδεη εκεξνκελία έλαξμεο ηνπ ηξίηνπ ζηαδίνπ. Αθνινχζσο: «Αλ σο ην ηέινο ηνπ 1997 δελ έρεη νξηζηεί ε εκεξνκελία έλαξμεο ηνπ ηξίηνπ ζηαδίνπ, ην ηξίην ζηάδην αξρίδεη ηελ » 10 Σα θξάηε απηά ήηαλ Απζηξία, Βέιγην, Γαιιία, Γεξκαλία, Ηξιαλδία, Ηζπαλία, Ηηαιία, Λνπμεκβνχξγν, Οιιαλδία, Πνξηνγαιία θαη Φηλιαλδία. 11 Ζ πλζήθε ηνπ Μάαζηξηρη πξνβαίλεη ζε νλνκαζηηθή αλαθνξά ησλ θξηηεξίσλ ζχγθιηζεο, ηα νπνία εμεηδηθεχζεθαλ πνζνηηθά ζε δχν Πξσηφθνιια πνπ ζπλνδεχνπλ ηε πλζήθε

18 Σηαθεπόηηηα ηιμών. Πξαθηηθά, απηφ κεηαθξάδεηαη ζε πνζνζηφ πιεζσξηζκνχ πνπ δελ ππεξβαίλεη πεξηζζφηεξν απφ 1,5% ην αληίζηνηρν πνζνζηφ ησλ ηξηψλ θξαηψλ-κειψλ κε ηηο θαιχηεξεο επηδφζεηο απφ άπνςε ζηαζεξφηεηαο ηηκψλ. Δημοζιονομική ζηαθεπόηηηα. Πξφθεηηαη γηα ηελ επίηεπμε κίαο δεκνζηνλνκηθήο θαηάζηαζεο απαιιαγκέλεο απφ ππεξβνιηθά ειιείκκαηα πνπ κεηαθξάδεηαη ζε δεκνζηνλνκηθφ έιιεηκκα πνπ δελ ππεξβαίλεη ην 3% ηνπ Αθαζάξηζηνπ Δζληθνχ Πξντφληνο (ΑΔΠ) θαη δεκφζην ρξένο φρη κεγαιχηεξν απφ 60% ηνπ ΑΔΠ 12. Σηαθεπόηηηα ζςναλλαγμαηικήρ ιζοηιμίαρ. Σήξεζε ησλ θαλνληθψλ πεξηζσξίσλ δηαθχκαλζεο πνπ πξνβιέπνληαη απφ ηνλ Μεραληζκφ πλαιιαγκαηηθψλ Ηζνηηκηψλ ηνπ ΔΝ 13 επί δχν ηνπιάρηζηνλ ρξφληα, ρσξίο ππνηίκεζε έλαληη ηνπ λνκίζκαηνο νπνηνπδήπνηε άιινπ θξάηνπο-κέινπο. Σύγκλιζη ηων μακποππόθεζμων επιηοκίων. Σν ππφ παξαηήξεζε θξάηνο-κέινο, επί δηάζηεκα ελφο έηνπο πξηλ απφ ηελ εμέηαζε, ζα πξέπεη λα έρεη κέζν νλνκαζηηθφ καθξνπξφζεζκν επηηφθην πνπ δελ ππεξβαίλεη πεξηζζφηεξν απφ 2 πνζνζηηαίεο κνλάδεο ην πνιχ, εθείλν ησλ ηξηψλ θξαηψλ-κειψλ κε ηηο θαιχηεξεο επηδφζεηο απφ άπνςε ζηαζεξφηεηαο ηηκψλ 14. Απφ ηε ζεζκηθή ζθνπηά, ε έληαμε ελφο θξάηνπο ζην ηξίην ζηάδην ηεο ΟΝΔ πξνυπνζέηεη πσο ε εζληθή λνκνζεζία ηνπ, ζπκπεξηιακβαλνκέλνπ ηνπ θαηαζηαηηθνχ ηεο εζληθήο Κεληξηθήο ηνπ Σξάπεδαο, είλαη ζπκβαηή κε ην θαηαζηαηηθφ ηνπ ΔΚΣ. Όζα θξάηε-κέιε δελ πιεξνχλ ηα πξναλαθεξζέληα θξηηήξηα πξνθεηκέλνπ λα ζπκκεηάζρνπλ ζην ηξίην ζηάδην ηεο ΟΝΔ, ιακβάλνπλ ην θαζεζηψο «θξάηε-κέιε κε παξέθθιηζε», ελψ ην Ζλσκέλν Βαζίιεην θαη ε Γαλία πέηπραλ θαη έιαβαλ ξήηξα απαιιαγήο (opt-out). 12 Σν θξηηήξην ηεο δεκνζηνλνκηθήο πεηζαξρίαο δελ είλαη ηφζν απφιπην φζν ηα άιια. Έηζη ην άξζξν ηεο πλζήθεο δελ αλαθέξεη ηελ πιήξε ηθαλνπνίεζε ηνπ θξηηεξίνπ γηα ην δεκνζηνλνκηθφ έιιεηκκα αιιά κηιά γηα «νπζηαζηηθή θαη ζπλερή πηώζε πνπ έρεη θηάζεη ζε επίπεδν παξαπιήζην ηεο ηηκήο αλαθνξάο» 13 Ο Μεραληζκφο πλαιιαγκαηηθψλ Ηζνηηκηψλ (ΜΗ) απνηεινχζε ηνλ ππξήλα ηνπ Δπξσπατθνχ Ννκηζκαηηθνχ πζηήκαηνο, φπνπ θάζε εζληθφ λφκηζκα είρε κία ζηαζεξή, πξνθαζνξηζκέλε ηζνηηκία έλαληη ηεο Δπξσπατθήο Ννκηζκαηηθήο Μνλάδαο (ECU). Σα θξάηε-κέιε πνπ ζπκκεηείραλ ζηνλ ΜΗ αλαιάκβαλαλ ηελ ππνρξέσζε λα πεξηνξίζνπλ ηε δηαθχκαλζε ησλ εζληθψλ ηνπο λνκηζκάησλ ζε εχξνο ηεο ηάμεο ηνπ ±2,25% γχξσ απφ ηελ θεληξηθή ηζνηηκία πξνο ηελ ECU 14 Σα επηηφθηα ππνινγίδνληαη βάζεη καθξνπξφζεζκσλ νκνιφγσλ ηνπ δεκνζίνπ ή ζπγθξίζηκσλ ρξενγξάθσλ

19 2. Σν Δπξσπατθό ύζηεκα Κεληξηθώλ Σξαπεδώλ θαη ην Δπξσζύζηεκα χκθσλα κε ηε πλζήθε γηα ηελ Δπξσπατθή Κνηλφηεηα (ΔΚ), ε άζθεζε ηεο θνηλήο λνκηζκαηηθήο πνιηηηθήο ζηελ πεξηνρή ηνπ Δπξψ αζθείηαη απφ ην Δπξσπατθό ύζηεκα Κεληξηθώλ Σξαπεδώλ (ΔΚΣ) πνπ απνηειείηαη απφ ηελ ΔΚΣ θαη ηηο εζληθέο Κεληξηθέο Σξάπεδεο φισλ ησλ ρσξψλ ηεο ΔΔ. (άξζξν ηεο ΣΕΚ) (Παπάπηημα 3). Καηά ζπλέπεηα, ην ΔΚΣ απνηειεί ην γεληθφ ζεζκηθφ πιαίζην κέζα ζην νπνίν ζπλδένληαη θαη ιεηηνπξγνχλ ε ΔΚΣ σο θεληξηθφο θνξέαο θαη νη επηκέξνπο εζληθέο Κεληξηθέο Σξάπεδεο ηεο ΔΔ. Tα βαζηθά θαζήθνληα ηνπ ΔΚΣ είλαη 15 : Ζ ράξαμε θαη εθαξκνγή ηεο θνηλήο λνκηζκαηηθήο πνιηηηθήο ηεο Κνηλφηεηαο, Ζ δηελέξγεηα πξάμεσλ ζπλαιιάγκαηνο, Ζ θαηνρή θαη δηαρείξηζε ησλ επίζεκσλ ζπλαιιαγκαηηθψλ δηαζεζίκσλ ησλ θξαηψλ-κειψλ, Ζ δηαζθάιηζε θαη πξνψζεζε ηεο νκαιήο ιεηηνπξγίαο ηνπ ζπζηήκαηνο πιεξσκψλ. Γηα ηελ εθηέιεζε ησλ θαζεθφλησλ πνπ ηνπο αλαηίζεληαη, ην ΔΚΣ θαη θαη επέθηαζε θαη ε ΔΚΣ, ελεξγνχλ ζχκθσλα κε ηελ αξρή ηεο νηθνλνκίαο ηεο αγνξάο κε ειεχζεξν αληαγσληζκφ πνπ επλνεί ηελ απνηειεζκαηηθή θαηαλνκή ησλ πφξσλ 16. Δπεηδή φκσο, ππάξρνπλ θξάηε-κέιε ηεο ΔΔ πνπ δελ έρνπλ πηνζεηήζεη ην θνηλφ λφκηζκα θαη δε δεζκεχνληαη απφ ηνπο θαλφλεο άζθεζεο εληαίαο λνκηζκαηηθήο πνιηηηθήο, έρεη εηζαρζεί παξάιιεια ν φξνο Δπξσζύζηεκα ν νπνίνο αλαθέξεηαη κφλν ζηελ ΔΚΣ θαη ηηο εζληθέο Κεληξηθέο Σξάπεδεο ησλ θξαηψλ πνπ έρνπλ πηνζεηήζεη ην Δπξψ (Παπάπηημα 4). Καηά ζπλέπεηα, νη αξκνδηφηεηεο πνπ αλαζέηεη ε πλζήθε ζην ΔΚΣ, αζθνχληαη απφ ηα κέιε ηνπ Δπξσζπζηήκαηνο ηα νπνία θαη είλαη ππνρξεσκέλα λα εθαξκφδνπλ ηελ θνηλή λνκηζκαηηθή πνιηηηθή. Δπηπξφζζεηα, ιφγσ ηνπ φηη ην ΔΚΣ ζηεξείηαη λνκηθήο πξνζσπηθφηεηαο θαη δηθψλ ηνπ νξγάλσλ ιήςεο απνθάζεσλ, νη ζρεηηθέο απνθάζεηο θαη νη ζπλαθφινπζεο δξάζεηο, ιακβάλνληαη θαη εθηεινχληαη αληίζηνηρα κέζσ ηεο ΔΚΣ θαη ησλ άιισλ κειψλ ηνπ Δπξσζπζηήκαηνο. Δίλαη αληηιεπηφ πσο φηαλ φια ηα κέιε ηεο ΔΔ εληαρζνχλ ζην ηξίην ζηάδην ηεο ΟΝΔ θαη πηνζεηήζνπλ ην θνηλφ λφκηζκα, ζα πάςεη λα πθίζηαηαη ε δηάθξηζε αλάκεζα ζηηο έλλνηεο ηνπ ΔΚΣ θαη 15 Σα θαζήθνληα ηνπ ΔΚΣ πξνζδηνξίδνληαη ζην άξζξν ηεο ΔΚ θαη ζην άξζξν 3.1 ηνπ Καηαζηαηηθνχ ηνπ ΔΚΣ θαη ηεο ΔΚΣ 16 Άξζξν 2 ηνπ Καηαζηαηηθνχ ηνπ ΔΚΣ θαη ηεο ΔΚΣ

20 ηνπ Δπξσζπζηήκαηνο. εκεηψλεηαη, πσο ν φξνο «Δπξσζχζηεκα» έρεη ζπκπεξηιεθζεί ζηε πλζήθε ηεο Ληζζαβφλαο 17, ε επηθχξσζε ηεο νπνίαο εθθξεκεί. ην Δπξσζχζηεκα ζπκκεηέρνπλ ζήκεξα 15 θξάηε ηα νπνία έρνπλ πηνζεηήζεη ην θνηλφ λφκηζκα θαη απνηεινχλ κία εληαία λνκηζκαηηθή πεξηνρή, ηε ιεγφκελε Δπξσδώλε 18. Σε λνκηθή βάζε ηνπ ΔΚΣ θαη ηεο ΔΚΣ απνηεινχλ ηα άξζξα ηεο ΔΚ θαη ην «Καηαζηαηηθό ηνπ ΕΣΚΤ θαη ηεο ΕΚΤ», φπσο ζπκπεξηιήθζεθε ζην νκψλπκν Πξσηφθνιιν πνπ ζπλφδεπε ηε πλζήθε ηνπ Μάαζηξηρη. Ζ ελζσκάησζε ηνπ Καηαζηαηηθνχ ζηε πλζήθε, ην εληάζζεη ζην πξσηνγελέο Κνηλνηηθφ δίθαην, πνπ κπνξεί λα ηξνπνπνηεζεί κφλν κε νκνθσλία φισλ ησλ θξαηψλ-κειψλ ηεο ΔΔ. 17 Ζ πλζήθε ηεο Ληζζαβφλαο ππνγξάθεθε ζηηο θαη ηξνπνπνηεί ηε πλζήθε γηα ηελ ίδξπζε ηεο Δπξσπατθήο Κνηλφηεηαο (ΔΚ) 18 Απφ ηα 27 θξάηε-κέιε ηεο ΔΔ ηα 15 έρνπλ εληαρζεί ζην ηξίην ζηάδην ηεο ΟΝΔ πηνζεηψληαο ην Δπξψ θαη απνηειψληαο ηελ Δπξσδψλε: Απζηξία, Βέιγην, Γαιιία, Γεξκαλία, Διιάδα, Ηξιαλδία, Ηζπαλία, Ηηαιία, Κχπξνο, Λνπμεκβνχξγν, Μάιηα, Οιιαλδία, Πνξηνγαιία, ινβελία θαη Φηλιαλδία

21 3. Ζ Δπξσπατθή Κεληξηθή Σξάπεδα. Οξγαλσηηθόο θαη ζεζκηθόο ζρεδηαζκόο Ζ ΔΚΣ ηδξχζεθε ηελ , νπφηε θαη δηνξίζηεθαλ ηα έμη κέιε ηεο Δθηειεζηηθήο Δπηηξνπήο θαη έρεη ηελ έδξα ηεο ζηε Φξαγθθνχξηε ηεο Γεξκαλίαο. Ωο θνξέαο άζθεζεο ηεο λνκηζκαηηθήο πνιηηηθήο, αλέιαβε ηα θαζήθνληά ηεο απφ , εκεξνκελία έλαξμεο ηνπ ηξίηνπ ζηαδίνπ ηεο ΟΝΔ θαη ππήξμε ν θπζηθφο δηάδνρνο ηνπ ΔΝΗ ην νπνίν είρε νινθιεξψζεη ην θχθιν ιεηηνπξγίαο ηνπ. Απφ ζεζκηθή άπνςε, ε ΔΚΣ απνηειεί έλαλ ππεξεζληθφ θνξέα κέζα ζε κηα Κνηλφηεηα θπξίαξρσλ θξαηψλ, αλ θαη δε ζπγθαηαιέγεηαη ζηα φξγαλα ηεο Κνηλφηεηαο 19. Ζ ίδξπζή ηεο έρεη ηε λνκηθή ηεο βάζε ζε μερσξηζηφ άξζξν ηεο ΔΚ (άξζξν 8) θαη νη εμνπζίεο ηεο πξνζδηνξίδνληαη απφ ηελ ίδηα ηε πλζήθε θαη ην «Καηαζηαηηθφ ηνπ ΔΚΣ θαη ηεο ΔΚΣ», ην νπνίν απνηειεί αλαπφζπαζην κέξνο ηνπ πξσηνγελνχο Κνηλνηηθνχ δηθαίνπ. Καηά ζπλέπεηα, νη αξκνδηφηεηεο ηεο ΔΚΣ πεγάδνπλ απφ ηελ ίδηα ηε ΔΚ θαη δελ είλαη δνηέο απφ θάπνην φξγαλν απηήο, γεγνλφο πνπ ηνλίδεη ηε ζεζκηθή ηεο αλεμαξηεζία. Γηα ηελ εθηέιεζε ησλ θαζεθφλησλ πνπ ηεο έρνπλ αλαηεζεί κέζσ ηνπ ΔΚΣ, ε ΔΚΣ δηαζέηεη δηθή ηεο λνκηθή πξνζσπηθφηεηα ζχκθσλα κε ην δεκφζην δηεζλέο δίθαην, γεγνλφο πνπ ζπλεπάγεηαη ηε δπλαηφηεηα απφθηεζεο θηλεηήο ή αθίλεηεο πεξηνπζίαο, αιιά θαη ηνπ δηθαηψκαηνο λα είλαη δηάδηθνο. 3.1 Ζ απνζηνιή ηεο ΔΚΣ Ζ εληνιή πνπ έιαβε ε ΔΚΣ απφ ηε ΔΚ πξνζδηνξίδεη σο πξσηαξρηθφ ζηφρν ηεο ηελ επίηεπμε ηεο ζηαζεξφηεηαο ησλ ηηκψλ 20. Αζθψληαο αληηπιεζσξηζηηθή λνκηζκαηηθή πνιηηηθή, ε ΔΚΣ κπνξεί παξάιιεια λα ζηεξίδεη θαη λα πξνσζεί θαη άιινπο γεληθνχο νηθνλνκηθνχο ζηφρνπο ηεο Έλσζεο (νηθνλνκηθή θαη θνηλσληθή πξφνδν, επίηεπμε πςεινχ επηπέδνπ απαζρφιεζεο, ηζφξξνπε θαη αεηθφξν αλάπηπμε), ππφ ηελ πξνυπφζεζε φκσο πσο θάηη ηέηνην δε ζέηεη ζε θίλδπλν ηελ επίηεπμε ηνπ θχξηνπ ζηφρνπ 21. Ζ πξνηεξαηφηεηα πνπ δίλεηαη ζηε ζηαζεξφηεηα ησλ ηηκψλ έλαληη ησλ ινηπψλ νηθνλνκηθψλ ζηφρσλ ππνλνεί ηελ άπνςε πσο έλα αληηπιεζσξηζηηθφ πεξηβάιινλ πνπ εμαιείθεη ηελ 19 χκθσλα κε ην άξζξν 4 ηεο ΔΚ ηα ζεζκηθά φξγαλα ηεο Κνηλφηεηαο είλαη πέληε, ήηνη: ην Δπξσπατθφ Κνηλνβνχιην, ην πκβνχιην, ε Δπηηξνπή, ην Γηθαζηήξην θαη ην Διεγθηηθφ πλέδξην 20 Άξζξν ηεο ΔΚ θαη άξζξν 2 ηνπ Καηαζηαηηθνχ ηνπ ΔΚΣ θαη ηεο ΔΚΣ 21 Σν άξζξν ηεο ΔΚ αλαθέξεη: «Πξσηαξρηθόο ζηόρνο ηνπ ΕΣΚΤ είλαη ε δηαηήξεζε ηεο ζηαζεξόηεηαο ησλ ηηκώλ. Με ηελ επηθύιαμε ηνπ ζηόρνπ ηεο ζηαζεξόηεηαο ησλ ηηκώλ, ην ΕΣΚΤ ζηεξίδεη ηηο γεληθέο νηθνλνκηθέο πνιηηηθέο ζηελ Κνηλόηεηα, πξνθεηκέλνπ λα ζπκβάιεη ζηελ πινπνίεζε ησλ ζηόρσλ ηεο Κνηλόηεηαο»

22 αβεβαηφηεηα, απνηειεί νπζηαζηηθά παξάγνληα πνπ επλνεί θαη ζπκβάιιεη ζηε κεγέζπλζε ηνπ πξντφληνο θαη ηελ αχμεζε ηεο απαζρφιεζεο. Ζ κνλνκεξήο πξνζήισζε πξνο ηε ζηαζεξφηεηα ησλ ηηκψλ πεγάδεη, ηφζν απφ ηελ αλαγλψξηζε ησλ δπζκελψλ ζπλεπεηψλ ηνπ πιεζσξηζκνχ ζε κία νηθνλνκία, φζν θαη απφ ην γεγνλφο πσο ε ζεζκηθή ζπγθξφηεζε ηεο ΔΚΣ βαζίζηεθε ζην πξφηππν ηεο Γεξκαληθήο Οκνζπνλδηαθήο Σξάπεδαο Deutsche Bundesbank. Ζ Bundesbank αθνινπζψληαο επί δεθαεηίεο θαη κε ζπλέπεηα ζπζηαιηηθή λνκηζκαηηθή πνιηηηθή έγηλε γλσζηή γηα ηηο εμαηξεηηθέο επηδφζεηο ηεο ζηελ επίηεπμε ρακεινχ πιεζσξηζκνχ θαη επνκέλσο ζεσξήζεθε πσο γηα λα είλαη εμίζνπ απνηειεζκαηηθή ε ΔΚΣ ζα έπξεπε λα κηκεζεί ην πξφηππν απηφ. Τπφ ηελ έλλνηα απηή, ε ΔΚΣ κπνξεί λα ραξαθηεξηζηεί σο κία «ζπληεξεηηθή» ηξάπεδα, θαζψο είλαη πιήξσο πξνζαλαηνιηζκέλε ζηελ ηηζάζεπζε ησλ πιεζσξηζηηθψλ πηέζεσλ, αδηαθνξψληαο πνιιέο θνξέο γηα ηελ επίδξαζε ησλ πνιηηηθψλ ηεο ζηελ απαζρφιεζε, ηε κεγέζπλζε, ηηο επελδχζεηο. Πξαγκαηηθά ε κέρξη ζήκεξα πνξεία, έρεη θαηαδείμεη πσο ε ΔΚΣ αζθεί αλεπαξθή ζηαζεξνπνηεηηθή πνιηηηθή, θνβνχκελε πσο ε επηδίσμε άιισλ νηθνλνκηθψλ ζηφρσλ πνπ παξεθθιίλνπλ απφ ηε ζηαζεξφηεηα ησλ ηηκψλ, ελδέρεηαη λα ππνζθάςεη ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα θαη αμηνπηζηία ηεο 22. Θα πξέπεη λα ζεκεησζεί, πσο ε ΔΚ πξνβαίλεη ζε κία γεληθή αλαθνξά πεξί δηαηήξεζεο ηεο ζηαζεξφηεηαο ησλ ηηκψλ, απνθεχγνληαο λα δψζεη ζπγθεθξηκέλν λφεκα ζηελ έλλνηα. Σν γεγνλφο απηφ αθήλεη κεγάιν πεξηζψξην ζηελ ΔΚΣ λα εξκελεχζεη ε ίδηα ηη ζεκαίλεη ζηαζεξφηεηα ηηκψλ, λα ζέζεη ε ίδηα ηνλ πξνο επίηεπμε ζηφρν ζε πνζνηηθνχο φξνπο θαη ηνπο δείθηεο κέηξεζεο απηνχ. Οπζηαζηηθά, ε ΔΚΣ πέξα απφ ηελ «αλεμαξηεζία κέζσλ», δειαδή ησλ εξγαιείσλ πνπ έρεη ζηε δηάζεζή ηεο γηα ηελ εθπιήξσζε ηεο απνζηνιήο ηεο, απνιακβάλεη θαη «αλεμαξηεζία ζηόρνπ». Ζ εξκελεία πνπ δφζεθε ζηνλ γεληθφ ζηφρν ηεο δηαηήξεζεο ηεο ζηαζεξφηεηαο ησλ ηηκψλ θνηλνπνηήζεθε κε ηε δεκνζηνπνίεζε ηεο Σηξαηεγηθήο Ννκηζκαηηθήο Πνιηηηθήο (Monetary Policy Strategy) ηεο ΔΚΣ γηα ηελ νπνία γίλεηαη ιφγνο ζηε ζπλέρεηα (Κεθάλαιο 4.2.2). 22 Δλδηαθέξνπζα είλαη ε ζχγθξηζε ζε απηφλ ηνλ ηνκέα ηεο ΔΚΣ κε ηελ Οκνζπνλδηαθή Κεληξηθή Σξάπεδα ησλ ΖΠΑ (US Federal Reserve Bank). Ζ Κεληξηθή Σξάπεδα ησλ ΖΠΑ, θαηά ηε δηάξθεηα πθέζεσλ πξνβαίλεη ζε ξαγδαία απνθιηκάθσζε ησλ επηηνθίσλ, πξνθεηκέλνπ λα εληζρπζεί ε νηθνλνκηθή δξαζηεξηφηεηα, έζησ θαη αλ ε κεγέζπλζε ηνπ ζπλνιηθνχ πξντφληνο νδεγήζεη ζε αχμεζε ηνπ πιεζσξηζκνχ ζην άκεζν κέιινλ

23 ην πιαίζην ηνπ γεληθνχ ζηφρνπ πνπ έρεη ζέζεη ε ΔΚ γηα ηελ ΔΚΣ, ε ηειεπηαία θαηά ηα πξφηππα ηεο εηαηξηθήο δηαθπβέξλεζεο θαη πξαθηηθήο δηαηχπσζε ηελ απνζηνιή ηεο σο εμήο: «Η ΕΚΤ θαη νη εζληθέο Κεληξηθέο Τξάπεδεο απνηεινύλ από θνηλνύ ην Επξσζύζηεκα, ην ζύζηεκα ησλ θεληξηθώλ ηξαπεδώλ ηεο δώλεο ηνπ επξώ. Ο θύξηνο ζηόρνο ηνπ Επξσζπζηήκαηνο είλαη ε δηαηήξεζε ηεο ζηαζεξόηεηαο ησλ ηηκώλ: ε δηαθύιαμε ηεο αμίαο ηνπ Επξώ. Εκείο ζηελ ΕΚΤ έρνπκε δεζκεπζεί λα εθηεινύκε απνηειεζκαηηθά όια ηα θαζήθνληα θεληξηθήο ηξάπεδαο πνπ καο έρνπλ αλαηεζεί, ηα νπνία αζθνύκε επηδηώθνληαο ην ύςηζην επίπεδν αθεξαηόηεηαο, ηθαλνηήησλ, απνδνηηθόηεηαο θαη δηαθάλεηαο». 3.2 Σα όξγαλα ιήςεο απνθάζεσλ ηεο ΔΚΣ Ζ ΔΚΣ δηαζέηεη ηα δηθά ηεο φξγαλα ιήςεο απνθάζεσλ: ην Γηνηθεηηθό πκβνύιην (Γ) θαη ηελ Δθηειεζηηθή Δπηηξνπή, ηα νπνία δηνηθνχλ ην ΔΚΣ θαη ην Δπξσζχζηεκα. ε ακθφηεξα ηα φξγαλα πξνεδξεχεη ν Πξφεδξνο ή ζε πεξίπησζε απνπζίαο ηνπ ν Αληηπξφεδξνο ηεο ΔΚΣ 23. Ο ζεκεξηλφο Πξφεδξνο ηεο ΔΚΣ είλαη ν Jean-Claude Trichet (απφ ) θαη Αληηπξφεδξνο ν Λνπθάο Παπαδήκνο (απφ ) Σν Γηνηθεηηθό πκβνύιην Σν πιένλ βαζηθφ φξγαλν ιήςεο απνθάζεσλ είλαη ην Γηνηθεηηθό πκβνύιην (Γ), θαζψο ζπγθεληξψλεη ηηο θπξηφηεξεο απνθαζηζηηθέο αξκνδηφηεηεο ηνπ ΔΚΣ θαη ηεο ΔΚΣ 24. Όζνλ αθνξά ζηε ζχλζεζή ηνπ, ην Γ απνηειείηαη απφ ηα έμη κέιε ηεο Δθηειεζηηθήο Δπηηξνπήο (βι. Κεθάλαιο 3.2.2) θαη ηνπο 15 Γηνηθεηέο ησλ εζληθψλ Κεληξηθψλ Σξαπεδψλ ησλ ρσξψλ ηεο Δπξσδψλεο. Οη αξκνδηφηεηεο ηνπ Γ πεξηιακβάλνπλ: Γηακφξθσζε θαη ράξαμε ηεο λνκηζκαηηθήο πνιηηηθήο ζηε δψλε ηνπ επξψ (ελδηάκεζνη λνκηζκαηηθνί ζηφρνη, θαζνξηζκφο ησλ βαζηθψλ επηηνθίσλ). ην πιαίζην απηφ, εθδίδεη θαηεπζπληήξηεο γξακκέο πξνο ηηο εζληθέο Κεληξηθέο 23 Άξζξν 13 ηνπ Καηαζηαηηθνχ ηνπ ΔΚΣ θαη ηεο ΔΚΣ 24 Ζ ζχλζεζε, ε ιεηηνπξγία θαη ηα θαζήθνληα ηνπ Γηνηθεηηθνχ πκβνπιίνπ ηεο ΔΚΣ πεξηγξάθνληαη ζηα άξζξα 10 θαη 12 ηνπ Πξσηνθφιινπ γηα ην Καηαζηαηηθφ ηνπ ΔΚΣ θαη ηεο EKT (EE C 191 ηεο ) φπσο έρεη ηξνπνπνηεζεί θαη ηζρχεη ζήκεξα

24 Σξάπεδεο ζρεηηθά κε ηελ εθαξκνγή ηεο πνιηηηθήο πνπ έρεη απνθαζηζηεί (βι. Κεθάλαιο 3.4). Παξνρή γλψκεο πξνο ηα θνηλνηηθά φξγαλα θαη ηηο εζληθέο λνκηζκαηηθέο αξρέο γηα ηε ζέζπηζε θνηλνηηθψλ πξάμεσλ ή εζληθψλ λνκνζεηηθψλ ξπζκίζεσλ αληίζηνηρα πνπ εκπίπηνπλ ζην πιαίζην ησλ αξκνδηνηήησλ ηεο ΔΚΣ (ζπκβνπιεπηηθή γλσκνδνηηθή ιεηηνπξγία) Έθδνζε θαλνληζκψλ (θαλνληζηηθή ιεηηνπξγία) Έγθξηζε έθδνζεο ηξαπεδνγξακκαηίσλ θαη θεξκάησλ ζηε δψλε ηνπ Δπξψ (βι. Κεθάλαιο 4.1) Λήςε απνθάζεσλ ζρεηηθά κε ηε δηεζλή εθπξνζψπεζε ηνπ Δπξσζπζηήκαηνο (βι. Κεθάλαιο 4.9) Καηάξηηζε ηνπ πξνυπνινγηζκνχ ηεο ΔΚΣ Έγθξηζε ηεο εηήζηαο έθζεζεο θαη ησλ ινγαξηαζκψλ ηεο ΔΚΣ Σν Γ ζπλέξρεηαη ζε ζχλνδν δχν θνξέο ην κήλα 25. Καηά ηελ πξψηε ζπλεδξίαζε πξνβαίλεη ζε αμηνιφγεζε ησλ λνκηζκαηηθψλ θαη γεληθφηεξσλ νηθνλνκηθψλ εμειίμεσλ θαη ιακβάλεη ηε ζε κεληαία βάζε απφθαζή ηνπ γηα ηε λνκηζκαηηθή πνιηηηθή πνπ ζα αθνινπζεζεί. ηε δεχηεξε ζπλεδξίαζε, ην Γ απαζρνιείηαη κε ζέκαηα πνπ αθνξνχλ ηα ππφινηπα θαζήθνληα θαη αξκνδηφηεηεο ηεο ΔΚΣ. Οη ζπλεδξηάζεηο ηνπ Γ είλαη κπζηηθέο θαη ηα πξαθηηθά απηψλ δε δεκνζηεχνληαη, αιιά νη απνθάζεηο γηα ηελ πηνζεηνχκελε λνκηζκαηηθή πνιηηηθή αλαθνηλψλνληαη ζε ζρεηηθή ζπλέληεπμε ηχπνπ πνπ πξαγκαηνπνηείηαη γηα ην ζθνπφ απηφ. ην πιαίζην ηεο επνηθνδνκεηηθήο ζπλεξγαζίαο κεηαμχ ησλ ζεζκψλ θαη νξγάλσλ ηεο ΔΔ, κπνξεί ζηηο ζπλεδξηάζεηο ηνπ Γ λα παξίζηαληαη ν Πξφεδξνο ηνπ πκβνπιίνπ ησλ Τπνπξγψλ Οηθνλνκίαο (ECOFIN) θαη έλα κέινο ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο. Σα δχν απηά πξφζσπα κπνξνχλ λα εθθξάδνπλ ηηο απφςεηο ηνπο αλαθνξηθά κε ηα ζέκαηα ηεο εκεξήζηαο δηάηαμεο, λα ππνβάιινπλ εξσηήκαηα, αιιά δελ έρνπλ δηθαίσκα ςήθνπ. Αληίζηνηρα βέβαηα θαη ν Πξφεδξνο ηεο ΔΚΣ θαιείηαη ζηηο ζπλεδξηάζεηο ηνπ ECOFIN φηαλ ζπδεηνχληαη λνκηζκαηηθά ζέκαηα 26. Σν Γ ιεηηνπξγεί σο έλα ππεξεζληθφ ζπιινγηθφ φξγαλν, φπνπ έθαζην κέινο ηνπ (21 κέιε: 15 Γηνηθεηέο Κεληξηθψλ Σξαπεδψλ ησλ ρσξψλ ηεο Δπξσδψλεο θαη 6 κέιε ηεο Δθηειεζηηθήο Δπηηξνπήο) δηαζέηεη κία ςήθν. Ζ κε ζηάζκηζε ησλ ςήθσλ αλάινγα 25 Σν άξζξν 10.5 ηνπ Καηαζηαηηθνχ ηνπ ΔΚΣ θαη ηεο ΔΚΣ αλαθέξεη πσο ην Γ ζπλεδξηάδεη ηνπιάρηζηνλ δέθα θνξέο ην ρξφλν 26 Άξζξν θαη 2 ηεο ΔΚ

25 κε ην κέγεζνο ηεο ρψξαο ππαθνχεη ζηελ αξρή πνπ ζέιεη ηνπο Γηνηθεηέο ησλ εζληθψλ Κεληξηθψλ Σξαπεδψλ λα είλαη αλεμάξηεηα πξφζσπα ηαγκέλα ζηελ εμππεξέηεζε ηνπ Κνηλνηηθνχ ζπκθέξνληνο θαη φρη εζληθνί εθπξφζσπνη ησλ ρσξψλ πξνέιεπζήο ηνπο. Γηα ηελ πξαγκαηνπνίεζε ςεθνθνξίαο απαηηείηαη απαξηία ησλ δχν ηξίησλ ησλ κειψλ πνπ έρνπλ δηθαίσκα ςήθνπ. ε πεξίπησζε πνπ δηαπηζησζεί πσο δελ ππάξρεη απαξηία, ν Πξφεδξνο ηεο ΔΚΣ κπνξεί λα ζπγθαιέζεη έθηαθηε ζπλεδξίαζε ζηελ νπνία νη απνθάζεηο ιακβάλνληαη αλεμαξηήησο ηνπ αξηζκνχ ησλ παξφλησλ κειψλ. ε γεληθέο γξακκέο, ν θαλφλαο γηα ηε ιήςε απφθαζεο είλαη ε απιή πιεηνςεθία. Καζψο ν αξηζκφο ησλ θξαηψλ-κειψλ πνπ πηνζεηνχλ ην Δπξψ απμάλεηαη θαη ην Δπξσζχζηεκα δηεπξχλεηαη, ππάξρεη ν νξαηφο θίλδπλνο ε ιήςε απνθάζεσλ λα θαζίζηαηαη δπζρεξήο ιφγσ ησλ αληηηηζέκελσλ απφςεσλ. Γηαβιέπνληαο έλα ηέηνην ελδερφκελν, νη αξρεγνί θξαηψλ θαη θπβεξλήζεσλ θαηέιεμαλ ην 2003 ζε κία ζπκθσλία πνπ ηξνπνπνίεζε ην Καηαζηαηηθφ ηνπ ΔΚΣ, πξνβιέπνληαο πσο ζε πεξίπησζε πνπ ε Δπξσδψλε ππεξβεί ηα πθηζηάκελα 15 κέιε, ζα ηζρχζεη έλα ζχζηεκα ςήθνπ εθ πεξηηξνπήο, φπνπ νη ςήθνη ησλ Γηνηθεηψλ ησλ Κεληξηθψλ Σξαπεδψλ ζα παξακείλνπλ 15 27, ελψ ηα έμη κέιε ηεο Δθηειεζηηθήο Δπηηξνπήο ζα εμαθνινπζήζνπλ λα έρνπλ απφ κία ςήθν έθαζην. Οπζηαζηηθά, ην λέν ζχζηεκα εγθαηαιείπεη ηελ άθακπηε αξρή «κία ρώξα-κία ςήθνο», πξνβιέπνληαο πσο νη Γηνηθεηέο ησλ Κεληξηθψλ Σξαπεδψλ ησλ κεγάισλ ρσξψλ ζα ζπκκεηέρνπλ πην ζπρλά ζηηο ςεθνθνξίεο ζε ζρέζε κε ηνπο αληίζηνηρνπο Γηνηθεηέο ησλ κηθξφηεξσλ θξαηψλ-κειψλ Ζ Δθηειεζηηθή Δπηηξνπή Ζ Δθηειεζηηθή Δπηηξνπή απνηειεί ηνλ εθηειεζηηθφ βξαρίνλα ησλ απνθάζεσλ πνπ ιακβάλεη ην Γ θαη απαξηίδεηαη απφ ηνλ Πξφεδξν, ηνλ Αληηπξφεδξν ηεο ΔΚΣ θαη ηέζζεξα άιια κέιε. Ο δηνξηζκφο ησλ έμη κειψλ γίλεηαη κε θνηλή απφθαζε ησλ θπβεξλήζεσλ ησλ ρσξψλ ηεο Δπξσδψλεο ζε επίπεδν αξρεγψλ θξαηψλ ή θπβεξλήζεσλ κεηά απφ ζχζηαζε ηνπ πκβνπιίνπ πνπ πξνεγνπκέλσο έρεη δηαβνπιεπζεί κε ην Δπξσπατθφ Κνηλνβνχιην θαη ην Γ ηεο ΔΚΣ 28. Ζ επηινγή ησλ κειψλ ηεο Δθηειεζηηθήο Δπηηξνπήο γίλεηαη επί ηε βάζεη ηνπ θχξνπο θαη ηεο επαγγεικαηηθήο ηνπο εκπεηξίαο ζε λνκηζκαηηθά θαη ηξαπεδηθά ζέκαηα. 27 Απφθαζε 2003/223/ΔΚ ηνπ πκβνπιίνπ ηεο πεξί ηξνπνπνηήζεσο ηνπ άξζξνπ 10.2 ηνπ Καηαζηαηηθνχ ηνπ ΔΚΣ θαη ηεο ΔΚΣ (ΔΔ L 83 ηεο ) 28 Ζ ζχλζεζε, ε ιεηηνπξγία θαη ηα θαζήθνληα ηεο Δθηειεζηηθήο Δπηηξνπήο πεξηγξάθνληαη ζηα άξζξα 11 θαη 12 ηνπ Πξσηνθφιινπ γηα ην Καηαζηαηηθφ ηνπ ΔΚΣ θαη ηεο EKT (EE C 191 ηεο )

26 Ζ ζεηεία ησλ κειψλ είλαη νθηαεηήο θαη κε αλαλεψζηκε. Ζ δηάξθεηα ηεο ζεηείαο ε νπνία ππεξβαίλεη ηελ αληίζηνηρε ησλ θπβεξλήζεσλ ησλ θξαηψλ-κειψλ, θαζψο επίζεο θαη ην γεγνλφο πσο δελ κπνξεί λα ππάξμεη αλαλέσζε απηήο απνηεινχλ ζηνηρεία πνπ εληζρχνπλ ηελ αλεμαξηεζία ησλ πξνζψπσλ απφ ηνπο θνξείο πνπ ηα δηνξίδνπλ. Οη αξκνδηφηεηεο ηεο Δθηειεζηηθήο Δπηηξνπήο πεξηιακβάλνπλ θπξίσο ηξέρνληα ζέκαηα ηεο ΔΚΣ, φπσο: Πξνεηνηκαζία ησλ ζπλεδξηάζεσλ ηνπ Γ ζηελ νπνία πεξηιακβάλεηαη θαη ε θαηάξηηζε ηεο εκεξήζηαο δηάηαμεο, Δθαξκνγή ηεο λνκηζκαηηθήο πνιηηηθήο ζηελ Δπξσδψλε, ζχκθσλα πάληα κε ηηο θαηεπζπληήξηεο γξακκέο θαη ηηο απνθάζεηο ηνπ Γ. ην πιαίζην απηφ, παξέρεη ηηο απαξαίηεηεο νδεγίεο πξνο ηηο εζληθέο Κεληξηθέο Σξάπεδεο ησλ ρσξψλ πνπ αλήθνπλ ζηελ Δπξσδψλε, Γηαρείξηζε ησλ θαζεκεξηλψλ εξγαζηψλ ηεο ΔΚΣ θαη Άζθεζε νξηζκέλσλ αξκνδηνηήησλ πνπ ηεο εθρσξνχληαη απφ ην Γ, ζηηο νπνίεο ζπκπεξηιακβάλνληαη θαη αξκνδηφηεηεο θαλνληζηηθνχ ραξαθηήξα. Ζ Δθηειεζηηθή Δπηηξνπή ζπλεδξηάδεη ζε εβδνκαδηαία βάζε, ζπλήζσο θάζε Σξίηε. Ο γεληθφο θαλφλαο γηα ηε ιήςε απνθάζεσλ είλαη ε απιή πιεηνςεθία, ελψ ζε πεξίπησζε ηζνςεθίαο, ππεξηζρχεη ε ςήθνο ηνπ Πξνέδξνπ. Θα πξέπεη ηέινο λα ζεκεησζεί πσο νη εξγαζίεο ηνπ Γ θαη ηεο Δθηειεζηηθήο Δπηηξνπήο ππνζηεξίδνληαη απφ κία ζεηξά επηηξνπψλ εκπεηξνγλσκφλσλ πνπ απνηππψλεηαη ζην Παπάπηημα Σν Γεληθό πκβνύιην Πέξα απφ ην Γηνηθεηηθφ πκβνχιην θαη ηελ Δθηειεζηηθή Δπηηξνπή ιεηηνπξγεί, εθ παξαιιήινπ, θαη ην Γεληθό πκβνύιην πνπ απνηειείηαη απφ ηνλ Πξφεδξν θαη ηνλ Αληηπξφεδξν ηεο ΔΚΣ, θαη ηνπο Γηνηθεηέο ησλ εζληθψλ Κεληξηθψλ Σξαπεδψλ ηνπ ζπλφινπ ησλ θξαηψλ-κειψλ ηεο ΔΔ (ησλ 15 πνπ έρνπλ πηνζεηήζεη ην Δπξψ θαη ησλ άιισλ 12 πνπ δηαηεξνχλ ηα εζληθά ηνπο λνκίζκαηα) 29. Σα ηέζζεξα κέιε ηεο Δθηειεζηηθήο Δπηηξνπήο κπνξνχλ αλ ην ζειήζνπλ λα ζπκκεηάζρνπλ ζηηο ζπλεδξηάζεηο ηνπ Γεληθνχ πκβνπιίνπ, ρσξίο φκσο λα έρνπλ δηθαίσκα ςήθνπ. 29 Ζ ζχλζεζε, ε ιεηηνπξγία θαη ηα θαζήθνληα ηνπ Γεληθνχ πκβνπιίνπ πεξηγξάθνληαη ζηα άξζξα 44,45 θαη 47 ηνπ Πξσηνθφιινπ γηα ην Καηαζηαηηθφ ηνπ ΔΚΣ θαη ηεο EKT (EE C 191 ηεο )

27 Ζ χπαξμε ηνπ Γεληθνχ πκβνπιίνπ βαζίδεηαη ζηε δηάθξηζε αλάκεζα ζην ΔΚΣ θαη ην Δπξσζχζηεκα, δειαδή ζην γεγνλφο πσο νξηζκέλεο ρψξεο ηεο ΔΔ δελ έρνπλ αθφκα πηνζεηήζεη ην Δπξψ. πλεπψο, απνηειεί νπζηαζηηθά έλα κεηαβαηηθφ φξγαλν πνπ ζα απνιέζεη ην ιφγν χπαξμήο ηνπ φηαλ φια ηα θξάηε-κέιε ζα έρνπλ πηνζεηήζεη ην θνηλφ λφκηζκα. Σν Γεληθφ πκβνχιην δελ έρεη θακία αξκνδηφηεηα φζνλ αθνξά ζηε ράξαμε ή εθαξκνγή ηεο λνκηζκαηηθήο πνιηηηθήο ζηελ Δπξσδψλε. Σα θαζήθνληά ηνπ πεξηνξίδνληαη θαηά βάζε ζηε ζχληαμε εθζέζεσλ ζχγθιηζεο ησλ θξαηψλ-κειψλ πνπ δελ έρνπλ πηνζεηήζεη αθφκα ην Δπξψ. Αλαιπηηθφηεξα, ην Γεληθφ πκβνχιην ζπκβάιιεη ζηα εμήο: Πξνβαίλεη ζηηο απαξαίηεηεο πξνεηνηκαζίεο γηα ηνλ ακεηάθιεην θαζνξηζκφ ησλ ζπλαιιαγκαηηθψλ ηζνηηκηψλ ησλ λνκηζκάησλ ησλ θξαηψλ-κειψλ κε παξέθθιηζε έλαληη ηνπ Δπξψ πκβνπιεπηηθέο ιεηηνπξγίεο ηεο ΔΚΣ πιινγή ζηαηηζηηθψλ πιεξνθνξηψλ Πξνεηνηκαζία ησλ εηήζησλ εθζέζεσλ ηεο ΔΚΣ Θέζπηζε ησλ φξσλ απαζρφιεζεο ηνπ πξνζσπηθνχ ηεο ΔΚΣ Θέζπηζε ησλ θαλφλσλ πνπ είλαη αλαγθαίνη γηα ηελ ηππνπνίεζε ηεο ινγηζηηθήο παξαθνινχζεζεο θαη ηεο ππνβνιήο εθζέζεσλ ζρεηηθά κε ηηο πξάμεηο ησλ εζληθψλ Κεληξηθψλ Σξαπεδψλ Σν Γεληθφ πκβνχιην ζπλεδξηάδεη ηέζζεξεηο θνξέο ην ρξφλν. Ζ ζχλζεζε ησλ νξγάλσλ ιήςεο απνθάζεσλ απνηππψλεηαη ζην Γηάγξακκα 1 πνπ αθνινπζεί

28 Γηάγξακκα 1 ΣΑ ΟΡΓΑΝΑ ΛΖΦΖ ΑΠΟΦΑΔΧΝ ΣΖ ΔΚΣ ΔΚΣΔΛΔΣΗΚΖ ΔΠΗΣΡΟΠΖ ΓΗΟΗΚΖΣΗΚΟ ΤΜΒΟΤΛΗΟ ΓΔΝΗΚΟ ΤΜΒΟΤΛΗΟ ΠΡΟΔΓΡΟ ΑΝΣΗΠΡΟΔΓΡΟ ΠΡΟΔΓΡΟ ΑΝΣΗΠΡΟΔΓΡΟ ΠΡΟΔΓΡΟ ΑΝΣΗΠΡΟΔΓΡΟ ΣΔΔΡΑ ΜΔΛΖ ΣΖ ΔΚΣΔΛΔΣΗΚΖ ΔΠΗΣΡΟΠΖ ΣΔΔΡΑ ΜΔΛΖ ΣΖ ΔΚΣΔΛΔΣΗΚΖ ΔΠΗΣΡΟΠΖ ΓΗΟΗΚΖΣΔ ΚΔΝΣΡΗΚΩΝ ΣΡΑΠΔΕΩΝ ΣΖ ΔΤΡΩΕΩΝΖ ΓΗΟΗΚΖΣΔ ΚΔΝΣΡΗΚΩΝ ΣΡΑΠΔΕΩΝ ΟΛΖ ΣΖ ΔΔ 3.3 Σα ραξαθηεξηζηηθά ηεο ΔΚΣ Καηά ην ζεζκηθφ ζρεδηαζκφ ηεο ΔΚΣ, ηδηαίηεξε βαξχηεηα δφζεθε ζηελ εμαζθάιηζε ηξηψλ ραξαθηεξηζηηθψλ ζηε ιεηηνπξγία ηεο: ηελ αλεμαξηεζία, ηε ινγνδνζία θαη ηε δηαθάλεηα ησλ πξάμεψλ ηεο Αλεμαξηεζία Ζ αλεμαξηεζία ηεο ΔΚΣ απνηειεί θεληξηθφ ραξαθηεξηζηηθφ ηεο χπαξμήο ηεο σο ζεζκηθήο νληφηεηαο, αιιά θαη ηεο ιεηηνπξγίαο ηεο σο θνξέα πνπ αζθεί ηε λνκηζκαηηθή πνιηηηθή ζηελ Δπξσδψλε

29 Ζ έλλνηα ηεο αλεμαξηεζίαο είλαη ηφζν ζεκαληηθή πνπ θξίζεθε πσο ζα έπξεπε λα απνηππσζεί ζε μερσξηζηφ άξζξν ηεο ΔΚ (άξζξν 108) πνπ αλαθέξεη: «Καηά ηελ άζθεζε ησλ εμνπζηώλ θαη ηελ εθηέιεζε ησλ θαζεθόλησλ πνπ ηνπο αλαηίζεληαη από ηελ παξνύζα Σπλζήθε θαη ην Καηαζηαηηθό ηνπ ΕΣΚΤ, νύηε ε ΕΚΤ, νύηε νη εζληθέο ηξάπεδεο, νύηε θαλέλα κέινο ησλ νξγάλσλ ιήςεο απνθάζεσλ ησλ ηδξπκάησλ απηώλ, δε δεηά νύηε δέρεηαη ππνδείμεηο από ηα θνηλνηηθά όξγαλα ή νξγαληζκνύο, από ηελ θπβέξλεζε θξάηνπο-κέινπο ή από άιιν νξγαληζκό». Ζ έλλνηα ηεο αλεμαξηεζίαο φπσο δηαηππψλεηαη ζηε ΔΚ, έρεη ηηο εμήο πηπρέο: Θεζκηθή αλεμαξηεζία. Ζ ΔΚΣ δξα θαη ελεξγεί εληειψο αλεμάξηεηα απφ θάζε νξγαληζκφ (ζεζκηθά φξγαλα ηεο Κνηλφηεηαο, δεκφζην ή ηδησηηθφ θνξέα, εζληθφ ή δηεζλή νξγαληζκφ). ην πιαίζην απηφ, δε δέρεηαη εληνιέο, ππνδείμεηο ή πξνηξνπέο θαη ιεηηνπξγεί ρσξίο λα επεξεάδεηαη απφ άιινπο θνξείο. Ννκηθή αλεμαξηεζία. Ζ ΔΚΣ δηαζέηεη ίδηα λνκηθή πξνζσπηθφηεηα, γεγνλφο πνπ ζπλεπάγεηαη πσο έρεη ην δηθαίσκα πξνζθπγήο ζην Γηθαζηήξην ησλ Δπξσπατθψλ Κνηλνηήησλ κε ζθνπφ ηελ πξνάζπηζε ησλ πξνλνκίσλ θαη ηνπ πεδίνπ αξκνδηνηήησλ ηεο. Πξνζσπηθή αλεμαξηεζία. Αλ θαη ν δηνξηζκφο ησλ πξνζψπσλ πνπ απαξηίδνπλ ηα ζπιινγηθά φξγαλα ιήςεο απνθάζεσλ ηεο ΔΚΣ γίλεηαη απφ πνιηηηθά φξγαλα, ελ ηνχηνηο ηζρχνπλ θαη εθαξκφδνληαη θαλφλεο πνπ εγγπψληαη ηελ πξνζσπηθή αλεμαξηεζία ηνπο θαηά ηελ άζθεζε ησλ θαζεθφλησλ πνπ ηνπο αλαηίζεληαη. Δηδηθφηεξα, φζνλ αθνξά ζηελ Δθηειεζηηθή Δπηηξνπή, πξνθεηκέλνπ λα απνηξαπεί ν δηνξηζκφο πξνζψπσλ κε πξσηαξρηθφ θξηηήξην ηελ πνιηηηθή ηνπο ηνπνζέηεζε, πξνβιέπεηαη πσο ηα κέιε ηεο ζα πξέπεη λα είλαη πξφζσπα αλαγλσξηζκέλνπ θχξνπο θαη επαγγεικαηηθήο εκπεηξίαο ζε ηξαπεδηθά ή λνκηζκαηηθά ζέκαηα. Αθνινχζσο, απαγνξεχεηαη ξεηά ε άζθεζε νπνηαζδήπνηε άιιεο επαγγεικαηηθήο ελαζρφιεζεο ακεηβφκελεο ή κε. Σα κέιε ηνπ Γ ηεο ΔΚΣ είλαη απνιχησο ειεχζεξα λα δηακνξθψλνπλ ηηο απφςεηο ηνπο θαη λα ςεθίδνπλ θαηά ην δνθνχλ, ρσξίο λα αληηκεησπίδνπλ ηνλ θίλδπλν επηβνιήο θπξψζεσλ απφ ηηο αξρέο πνπ ηα δηφξηζαλ. Τπφ ην πξίζκα απηφ, ηα εζληθά Κνηλνβνχιηα δε λνκηκνπνηνχληαη λα αζθήζνπλ έιεγρν ζηνπο Γηνηθεηέο ησλ Κεληξηθψλ Σξαπεδψλ ζρεηηθά κε ηα θαζήθνληα πνπ αζθνχλ ζην πιαίζην ηνπ Δπξσζπζηήκαηνο. Δπηπξφζζεηα, ην Καηαζηαηηθφ ηεο ΔΚΣ πεξηθξνπξεί ην δηθαίσκα γλψκεο θαη ςήθνπ, νξίδνληαο πεξηνξηζηηθά ηηο πεξηπηψζεηο πνπ κέινο ηεο Δθηειεζηηθήο Δπηηξνπήο ή Γηνηθεηήο κηαο Κεληξηθήο Σξάπεδαο κπνξεί λα

30 απαιιαγεί απφ ηα θαζήθνληά ηνπ 30. Απνπνκπή κέινπο ησλ νξγάλσλ ιήςεο απνθάζεσλ ηεο ΔΚΣ δελ κπνξεί λα ιάβεη ρψξα γηα ιφγνπο πνπ ζρεηίδνληαη κε ηηο ζέζεηο ηνπ πεξί λνκηζκαηηθήο πνιηηηθήο, αιιά κφλν αλ ην ζπγθεθξηκέλν πξφζσπν δελ πιεξνί ηηο απαηηνχκελεο πξνυπνζέζεηο γηα ηελ εθηέιεζε ησλ θαζεθφλησλ ηνπ ή αλ δηαπξάμεη βαξχ παξάπησκα. Μάιηζηα, ζε πεξίπησζε πνπ κία εζληθή αξρή απαιιάμεη ηνλ Γηνηθεηή ηεο Κεληξηθήο Σξάπεδαο απφ ηα θαζήθνληά ηνπ, ε ζρεηηθή απφθαζε κπνξεί λα πξνζβιεζεί ελψπηνλ ηνπ Γηθαζηεξίνπ ησλ Δπξσπατθψλ Κνηλνηήησλ, είηε απφ ηνλ ζηγφκελν Γηνηθεηή, είηε απφ ην ίδην ην Γ ηεο ΔΚΣ. Ζ πξνζσπηθή αλεμαξηεζία ησλ κειψλ πνπ ζπκκεηέρνπλ ζηα φξγαλα ιήςεο απνθάζεσλ θαηνρπξψλεηαη θαη κε ηελ πξφβιεςε γηα καθξνρξφληεο ζεηείεο νξηζκέλνπ ρξφλνπ (νθηαεηήο κε αλαλεψζηκε ζεηεία ησλ κειψλ ηεο Δθηειεζηηθήο Δπηηξνπήο θαη ζεηεία πεληαεηνχο ηνπιάρηζηνλ δηάξθεηαο κε δπλαηφηεηα αλαλέσζεο γηα ηνπο Γηνηθεηέο ησλ εζληθψλ Κεληξηθψλ Σξαπεδψλ), πνπ ζθνπφ έρνπλ λα δηαζθαιίζνπλ φηη ε δηάξθεηα παξακνλήο ζην αμίσκα ζα είλαη κεγαιχηεξε ηεο ζεηείαο κηαο θπβέξλεζεο. Λεηηνπξγηθή αλεμαξηεζία. Ζ ΔΚΣ πξνθεηκέλνπ λα επηηχρεη ηνλ βαζηθφ ζθνπφ ηεο πνπ είλαη ε δηαηήξεζε ηεο ζηαζεξφηεηαο ησλ ηηκψλ, έρεη ιάβεη απφ ηε ΔΚ φιεο ηηο απαξαίηεηεο εμνπζίεο, κε πξνεμάξρνπζα βέβαηα ηελ απνθιεηζηηθή αξκνδηφηεηα άζθεζεο ηεο λνκηζκαηηθήο πνιηηηθήο ζην Δπξσζχζηεκα. Παξάιιεια, ε ΔΚ έρεη εμνπιίζεη ηελ ΔΚΣ κε έλα επξχ θάζκα «εξγαιείσλ» θαη κέζσλ πξνθεηκέλνπ λα επηηχρεη ηελ εθαξκνγή ησλ πνιηηηθψλ πνπ απνθαζίδνληαη (έθδνζε δεζκεπηηθψλ πξάμεσλ, δηθαίσκα επηβνιήο θπξψζεσλ). Βέβαηα, ε ιεηηνπξγηθή αλεμαξηεζία ηεο ΔΚΣ δελ είλαη απεξηφξηζηε, θαζψο πξνθεηκέλνπ λα εθαξκνζηνχλ νη πνιηηηθέο πνπ έρεη απνθαζίζεη, είλαη απαξαίηεηε ε ςήθηζε δεπηεξνγελνχο Κνηλνηηθήο λνκνζεζίαο απφ ηα ζεζκηθά φξγαλα ηεο ΔΔ. Δπηπξφζζεηα, ε ΔΚΣ νθείιεη λα ζπλεξγάδεηαη ζηελά κε ην ECOFIN ζρεηηθά κε δεηήκαηα φπσο είλαη ε αζθνχκελε πνιηηηθή γηα ηε ζπλαιιαγκαηηθή ηζνηηκία (βι. Κεθάλαιο 4.3.2). Οηθνλνκηθή αλεμαξηεζία. Ζ ΔΚΣ δηαζέηεη ηνπο δηθνχο ηεο πφξνπο, ηε δηθή ηεο πεξηνπζία θαη ην δηθφ ηεο πξνυπνινγηζκφ, ν νπνίνο είλαη αλεμάξηεηνο θαη δελ 30 Άξζξν 11.4 ηνπ Καηαζηαηηθνχ ηνπ ΔΚΣ θαη ηεο ΔΚΣ γηα ηελ απαιιαγή ησλ κειψλ ηεο Δθηειεζηηθήο Δπηηξνπήο απφ ηα θαζήθνληά ηνπο θαη άξζξν 14.2 ζρεηηθά κε ηελ απαιιαγή ησλ Γηνηθεηψλ ησλ εζληθψλ Κεληξηθψλ Σξαπεδψλ

31 ελζσκαηψλεηαη ζηνλ αληίζηνηρν Κνηλνηηθφ. Δπίζεο, νη ινγαξηαζκνί ηεο ΔΚΣ δελ ππφθεηληαη ζην ζπλήζε θαη θαζηεξσκέλν έιεγρν ηνπ Δπξσπατθνχ Διεγθηηθνχ πλεδξίνπ, ην νπνίν είλαη αξκφδην λα απνθαίλεηαη κφλν γηα ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ηεο δηαρείξηζεο πνπ αζθείηαη. Οη ινγαξηαζκνί ηεο ΔΚΣ, αιιά θαη ησλ εζληθψλ Κεληξηθψλ Σξαπεδψλ ειέγρνληαη απφ αλεμάξηεηνπο εμσηεξηθνχο ειεγθηέο πνπ ππνδεηθλχεη ην Γ θαη εγθξίλνληαη απφ ην πκβνχιην. Οξγαλσηηθή αλεμαξηεζία. Ζ ΔΚΣ έρεη ην δηθαίσκα ηξνπνπνίεζεο ηεο νξγαλσηηθήο ηεο δνκήο θαη θαζνξηζκνχ ησλ φξσλ απαζρφιεζεο ηνπ πξνζσπηθνχ ηεο. Μάιηζηα, αμίδεη λα ζεκεησζεί πσο ην πξνζσπηθφ πνπ απαζρνιείηαη ζηελ ΔΚΣ δε ζεσξείηαη πσο αλήθεη ζην ζψκα ησλ Κνηλνηηθψλ ππαιιήισλ. Ζ αλεμαξηεζία δελ απνηειεί απηνζθνπφ, αιιά ζεσξείηαη κέζν γηα ηελ επίηεπμε ηνπ βαζηθνχ ζηφρνπ ηεο ΔΚΣ πνπ είλαη ε ζηαζεξφηεηα ησλ ηηκψλ ζηελ Δπξσδψλε. Ζ άπνςε πνπ ζέιεη ηελ αλεμαξηεζία ηεο Κεληξηθήο Σξάπεδαο αλαγθαία πξνυπφζεζε γηα ηελ απνηειεζκαηηθφηεηά ηεο, γελλήζεθε ηε δεθαεηία ηνπ 1970, πεξίνδν θαηά ηελ νπνία ε Δπξψπε βίσλε κία καθξννηθνλνκηθή θαηάζηαζε πςεινχ πιεζσξηζκνχ, θαη παγηψζεθε ην ρξνληθφ δηάζηεκα ηνπ ζεζκηθνχ ζρεδηαζκνχ ηεο ΔΚΣ. ήκεξα ηπγράλεη επξείαο απνδνρήο, ηφζν ζηνλ θχθιν ησλ αθαδεκατθψλ, φζν θαη ζε εθείλν ησλ πνιηηηθψλ. Σν γεγνλφο απηφ ππνζηεξίδεηαη θαη απφ κία ζεηξά εξεπλψλ πνπ έρνπλ θαηαιήμεη ζην ζπκπέξαζκα πσο πθίζηαηαη ζεηηθή ζπζρέηηζε αλάκεζα ζην βαζκφ αλεμαξηεζίαο κηαο Κεληξηθήο Σξάπεδαο απφ ηε κία θαη ηε λνκηζκαηηθή ζηαζεξφηεηα (ρακειφο ξπζκφο πιεζσξηζκνχ) απφ ηελ άιιε. Βάζεη εκπεηξηθψλ απνηειεζκάησλ, έρεη δηαπηζησζεί φηη νη ρψξεο πνπ είραλ ζεζκηθά ζσξαθίζεη ηηο Κεληξηθέο ηνπο Σξάπεδεο έλαληη θάζε εμσγελνχο πνιηηηθήο επηξξνήο ή παξέκβαζεο (Γεξκαλία, Οιιαλδία), είραλ παξάιιεια θαηαθέξεη λα επηηχρνπλ ρακειφηεξνπο ξπζκνχο πιεζσξηζκνχ ζε ζρέζε κε ηηο ρψξεο ησλ νπνίσλ νη Κεληξηθέο Σξάπεδεο ήηαλ πνιηηηθά ειεγρφκελεο 31. Γηα ηελ επίηεπμε ηεο απνζηνιήο ηεο ΔΚΣ πνπ είλαη ε δηαηήξεζε ηεο ζηαζεξφηεηαο ησλ ηηκψλ, σο θαζνξηζηηθφο παξάγνληαο αλαδεηθλχεηαη ε πνιηηηθή αλεμαξηεζία, πνπ ζεκαίλεη απηνλνκία απφ ην πεδίν πνιηηηθήο θαη ζσξάθηζε απφ πηέζεηο θαη παξεκβάζεηο πνιηηηθψλ παξαγφλησλ. Απηφ ζπλεπάγεηαη πσο νη απνθάζεηο γηα ηα λνκηζκαηηθά ζέκαηα ιακβάλνληαη απφ ηελ Κεληξηθή Σξάπεδα θαη φρη απφ ηηο θπβεξλήζεηο. 31 Bade θαη Parkin (1985), Dimopoulos, Katsimbris θαη Miller (1987), Grilli, Masciandro θαη Tabellini (1991), Cukierman (1992), Alesina θαη Summers (1993), Eijiffinger θαη Schaling (1995)

32 Δηδηθφηεξα, νη δεκνθξαηηθά λνκηκνπνηεκέλεο θπβεξλήζεηο ησλ θξαηψλ-κειψλ, θαηά ηελ άζθεζε ηεο νηθνλνκηθήο ηνπο πνιηηηθήο, είλαη πην ζηαζεξά πξνζαλαηνιηζκέλεο πξνο ηα θνηλσληθά αηηήκαηα, ιακβάλνληαο ππφςε ηηο απαηηήζεηο θαη αληηδξάζεηο ησλ πνιηηψλ, πνπ ζε ηειηθή αλάιπζε ζπληζηνχλ θαη ην εθινγηθφ ζψκα. ην πιαίζην απηφ, νη εθιεγκέλεο θπβεξλήζεηο, ελδηαθέξνληαη γηα ηελ εμέιημε θαη άιισλ νηθνλνκηθψλ κεηαβιεηψλ (πέξαλ ηνπ πιεζσξηζκνχ πνπ απνηειεί ην κνλαδηθφ ζηφρν ηεο ΔΚΣ), φπσο είλαη ε ζηαζεξνπνίεζε θαη αλάπηπμε ηεο νηθνλνκίαο, ε αχμεζε ηεο απαζρφιεζεο, ε αλαδηαλνκή ηνπ εηζνδήκαηνο. Ωζηφζν, ε νηθνλνκηθή ζεσξία έρεη απνδείμεη πσο ε άζθεζε επεθηαηηθψλ δεκνζηνλνκηθψλ θαη λνκηζκαηηθψλ πνιηηηθψλ γηα ηε κεγέζπλζε ηνπ πξντφληνο (ΑΔΠ) ππνλνκεχνπλ ηε κέζν-καθξνπξφζεζκε πνξεία ηνπ πιεζσξηζκνχ ζε κία νηθνλνκία. Καηά ζπλέπεηα, ζην βαζκφ πνπ νη θπβεξλήζεηο πξνζδνθνχλ θαη επηδηψθνπλ ηελ επαλεθινγή ηνπο, έρνπλ ηελ ηάζε λα εκθαλίδνπλ κεγαιχηεξε αλνρή ζην θαηλφκελν ηνπ πιεζσξηζκνχ, ελδίδνληαο ζε θνηλσληθέο πηέζεηο θαη πξνζπαζψληαο λα ηνλψζνπλ έζησ θαη βξαρππξφζεζκα ηελ νηθνλνκηθή δξαζηεξηφηεηα θαη λα επηηχρνπλ κείσζε ηεο αλεξγίαο. Ζ αλεμαξηεζία ινηπφλ ηεο ΔΚΣ ιεηηνπξγεί σο κία δηθιείδα αζθαιείαο πνπ εμαζθαιίδεη ηελ απξφζθνπηε δξάζε ηεο πξνο ηελ επίηεπμε ηνπ θαζήθνληνο πνπ ηεο έρεη αλαηεζεί. ην πιαίζην απηφ θαη πξνθεηκέλνπ λα απνθεπρζνχλ νη εμαξηήζεηο αλάκεζα ζην Δπξσζχζηεκα θαη άιινπο εζληθνχο ή κε θνξείο, ε ΔΚ απαγνξεχεη ηελ πξνλνκηαθή πξφζβαζε νπνηνλδήπνηε δεκνζίσλ θνξέσλ (θεληξηθψλ, πεξηθεξεηαθψλ, ηνπηθψλ θπβεξλήζεσλ, θνηλνηηθψλ νξγαληζκψλ ή δεκνζίσλ επηρεηξήζεσλ) ζε ππεξαλαιήςεηο ή πηζησηηθέο δηεπθνιχλζεηο απφ ηελ ΔΚΣ ή άιιεο Κεληξηθέο Σξάπεδεο. ηελ απαγφξεπζε απηή πεξηιακβάλεηαη θαη ε αγνξά δεκνζίνπ ρξένπο κέζσ αγνξάο ρξενγξάθσλ ζηελ πξσηνγελή αγνξά 32. Δίλαη αληηιεπηφ πσο, επεηδή νη Γηνηθεηέο ησλ εζληθψλ Κεληξηθψλ Σξαπεδψλ ζπκκεηέρνπλ ζην Γ, πνπ είλαη ην βαζηθφ απνθαζηζηηθφ φξγαλν ιήςεο απνθάζεσλ ηεο ΔΚΣ, ε αλεμαξηεζία ηεο ΔΚΣ εμαζθαιίδεηαη θαη κέζσ ηεο αληίζηνηρεο αλεμαξηεζίαο ησλ εζληθψλ Κεληξηθψλ Σξαπεδψλ. Μάιηζηα, ε πξνζαξκνγή ησλ εζληθψλ λνκνζεζηψλ κε ζθνπφ ηελ θαηνρχξσζε ηεο αλεμαξηεζίαο ησλ εζληθψλ Κεληξηθψλ Σξαπεδψλ ήηαλ θαη πξνυπφζεζε έληαμεο ησλ θξαηψλ-κειψλ ζην ηξίην ζηάδην ηεο ΟΝΔ. Ζ αλεμαξηεζία, ηέινο, απνηειεί ζηνηρείν πνπ πξνζδίδεη θαη ηελ απαηηνχκελε αμηνπηζηία ζηελ αζθνχκελε πνιηηηθή ηεο ΔΚΣ. 32 Άξζξα 101 θαη ηεο ΔΚ

33 3.3.2 Λνγνδνζία Ζ ζεζκνζεηεκέλε αλεμαξηεζία ηεο ΔΚΣ δε ζεκαίλεη πσο απηή κπνξεί λα ιεηηνπξγεί απζαίξεηα θαηά ην δνθνχλ, νχηε φηη κπνξεί λα δξα δίρσο λα ιακβάλεη ππφςε ηε γλψκε ησλ ζεζκηθψλ Κνηλνηηθψλ νξγάλσλ. Αληηζέησο, αλεμαξηεζία θαη ινγνδνζία απνηεινχλ ηηο δχν φςεηο ελφο λνκίζκαηνο θαη σο ηέηνηεο ζπλδένληαη άξξεθηα κεηαμχ ηνπο. Όπσο πξναλαθέξζεθε, κε ηε ΔΚ αλαηέζεθε ζηελ ΔΚΣ ε αξκνδηφηεηα ηεο άζθεζεο ηεο λνκηζκαηηθήο πνιηηηθήο ζηελ Δπξσδψλε. Σν γεγνλφο απηφ απνηειεί ραξαθηεξηζηηθφ παξάδεηγκα εθρψξεζεο αξκνδηνηήησλ απφ δεκνθξαηηθά λνκηκνπνηεκέλνπο θνξείο (ηηο θπβεξλήζεηο ησλ θξαηψλ-κειψλ πνπ ππέγξαςαλ ηε ΔΚ) ζε θάπνην κε εθιεγκέλν φξγαλν. ε έλα ηέηνην ζρήκα (εμνπζηνδνηψλ εμνπζηνδνηνχκελνο), ε εθρψξεζε αξκνδηνηήησλ ζα πξέπεη λα ζπλνδεχεηαη θαη απφ ηνλ αληίζηνηρν έιεγρν πνπ ζπλεπάγεηαη ηελ χπαξμε κεραληζκψλ ινγνδνζίαο ηεο ΔΚΣ ζρεηηθά κε ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ηεο πνιηηηθήο πνπ αζθεί. Έηζη, ε έλλνηα ηεο ινγνδνζίαο πεξηθιείεη ηελ αλάιεςε επζχλεο γηα ηηο απνθάζεηο πνπ ιακβάλνληαη, αιιά θαη ηελ επεμήγεζε θαη δηθαηνιφγεζή ηνπο. Τπφ ην πξίζκα απηφ, ε ΔΚΣ είλαη ππφινγνο θαηά θχξην ιφγν ζηνπο επξσπαίνπο πνιίηεο θαη ζηα φξγαλα πνπ ηνπο εθπξνζσπνχλ γηα ηνλ ηξφπν πνπ ελεξγεί θαη γηα ην πψο δηαρεηξίδεηαη ηελ απμεκέλε εμνπζία πνπ ηεο έρεη παξαρσξεζεί. Ζ ινγνδνζία θαη ν έιεγρνο ηεο ΔΚΣ ζπλίζηαηαη πξσηίζησο ζηελ εθηίκεζε θαη αμηνιφγεζε ηνπ θαηά πφζν έρεη επηηεπρζεί ν πνζνηηθφο ζηφρνο ηεο ζηαζεξφηεηαο ησλ ηηκψλ πνπ ε ίδηα έρεη ζέζεη. Γηα λα θαζίζηαηαη κάιηζηα επρεξέζηεξνο ν έιεγρνο, ε ΔΚΣ πξνβαίλεη ζηελ αλαθνίλσζε ηνπ ζηφρνπ, γεγνλφο πνπ ζπληειεί ζηε δηαθάλεηα ηνπ ζπζηήκαηνο. Παξάιιεια, ε ινγνδνζία απνηειεί θξίζηκν ζηνηρείν γηα ηελ επξχηεξε απνδνρή ηεο αζθνχκελεο πνιηηηθήο απφ ηνπο πνιίηεο θαη ηνπο νηθνλνκηθνχο παξάγνληεο. Ζ ινγνδνζία θαη ν έιεγρνο ηεο ΔΚΣ ππαγνξεχζεθαλ φκσο θαη απφ κία άιιε πην πξαθηηθή ινγηθή. Ζ ΔΚΣ έρνληαο ηε δηαθξηηηθή επρέξεηα λα ζέζεη ε ίδηα ηνλ πνζνηηθφ ζηφρν ηεο λνκηζκαηηθήο πνιηηηθήο («αλεμαξηεζία ζηόρνπ»), κπνξεί λα ιάβεη κέηξα πνπ ζα έξρνληαη ζε αληίζεζε πξνο ηνπο νηθνλνκηθνχο ζηφρνπο πνπ πξνζπαζνχλ λα επηηχρνπλ άιινη θνξείο νηθνλνκηθήο πνιηηηθήο, φπσο είλαη νη θπβεξλήζεηο (ζχγθξνπζε κεηαμχ εξγαιείσλ νηθνλνκηθήο πνιηηηθήο). Καηά ζπλέπεηα, πξνθεηκέλνπ ε νηθνλνκηθή πνιηηηθή λα απνθηήζεη έλα ζπλεθηηθφ ραξαθηήξα, είλαη αλάγθε λα δεκηνπξγεζνχλ κεραληζκνί ζπλελλφεζεο θαη αγαζηήο ζπλεξγαζίαο κε ηνπο ινηπνχο θνξείο νηθνλνκηθήο

34 πνιηηηθήο. Καη απηφλ ηνλ ηξφπν, επηηπγράλεηαη κία ζπλεξγαηηθή ηζνξξνπία κέζα ζην νηθνλνκηθφ ζχζηεκα ηεο Δπξσδψλεο θαη νη ζηφρνη ησλ πνιηηηθψλ δελ αιιειναλαηξνχληαη, αιιά είλαη ζπγθιίλνληεο θαη άξα πην εχθνια επηηεχμηκνη. Δληφο ηνπ θνηλνηηθνχ ζεζκηθνχ πιαηζίνπ, πξσηαξρηθφ κέιεκα ππήξμε ε δηαζθάιηζε επηθνηλσλίαο θαη δηαιφγνπ κε ηα φξγαλα ηεο Κνηλφηεηαο θαη εηδηθφηεξα κε ηνλ θνξέα πνπ ζπιινγηθά εθπξνζσπεί ηνπο επξσπαίνπο πνιίηεο, ην Δπξσπατθφ Κνηλνβνχιην. Πην ζπγθεθξηκέλα: Ζ ΔΚΣ ζπληάζζεη θαη ππνβάιιεη ζην Δπξσπατθφ Κνηλνβνχιην, ην πκβνχιην, ηελ Δπηηξνπή θαη ην Δπξσπατθφ πκβνχιην Δηήζηα Έθζεζε πνπ εκπεξηέρεη ηα πεπξαγκέλα ηνπ ΔΚΣ, θαζψο θαη ηε λνκηζκαηηθή πνιηηηθή ηνπ πξνεγνχκελνπ θαη ηνπ ηξέρνληνο έηνπο. Ο Πξφεδξνο ηεο ΔΚΣ παξνπζηάδεη ηελ έθζεζε απηή ζην πκβνχιην θαη ζηελ νινκέιεηα ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιίνπ φπνπ θαη αθνινπζεί ζπδήηεζε επί απηήο. Ο Πξφεδξνο θαη ηα κέιε ηεο Δθηειεζηηθήο Δπηηξνπήο ηεο ΔΚΣ εκθαλίδνληαη ελψπηνλ ηεο αξκφδηαο Επηηξνπήο Οηθνλνκηθώλ θαη Ννκηζκαηηθώλ Υπνζέζεσλ ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιίνπ, είηε κεηά απφ θιήζε απηήο, είηε κε δηθή ηνπο πξσηνβνπιία. Καηά ηε δηάξθεηα ησλ αθξνάζεσλ απηψλ, ν Πξφεδξνο θαη ηα κέιε ηεο Δθηειεζηηθήο Δπηηξνπήο απαληνχλ ζηα εξσηήκαηα πνπ ηνπο ηίζεληαη. Θα πξέπεη λα ζεκεησζεί, πσο ελζαξξχλεηαη θαη ε εκθάληζε ησλ Γηνηθεηψλ ησλ εζληθψλ Κεληξηθψλ Σξαπεδψλ ζηα Κνηλνβνχιηα ησλ ρσξψλ ηνπο, πξνθεηκέλνπ λα παξνπζηάζνπλ θαη λα θαηαζηήζνπλ θαηαλνεηή ηελ πνιηηηθή ηεο ΔΚΣ. χκθσλα κε ηνλ εζσηεξηθφ θαλνληζκφ ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιίνπ, ηα κέιε απηνχ δχλαληαη λα ππνβάιινπλ γξαπηέο εξσηήζεηο πξνο ηελ ΔΚΣ, νη νπνίεο ζπλνδεπφκελεο απφ ηηο απαληήζεηο δεκνζηεχνληαη ζηελ Δπίζεκε Δθεκεξίδα ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο. Αμίδεη επίζεο λα αλαθεξζεί, πσο νη δεζκεπηηθέο λνκηθέο πξάμεηο πνπ εθδίδνληαη απφ ηελ ΔΚΣ ππφθεηληαη ζην δηθαζηηθφ έιεγρν ηνπ Γηθαζηεξίνπ ησλ Δπξσπατθψλ Κνηλνηήησλ σο πξνο ηε λνκηκφηεηα ηνπο 33. Παξά ηηο σο άλσ πξνβιέςεηο, ην ηζρχνλ ζχζηεκα ινγνδνζίαο παξνπζηάδεη θελά θαη ηξσηά ζεκεία, ζην βαζκφ πνπ δηαηππψλεηαη ε θξηηηθή πσο ε ινγνδνζία ηεο ΔΚΣ δε 33 Άξζξν 230 ηεο ΔΚ

35 ζπκβαδίδεη απφιπηα κε ην βαζκφ αλεμαξηεζίαο ηεο θαη ηηο εθηεηακέλεο εμνπζίεο πνπ ηεο έρνπλ παξαρσξεζεί. Δίλαη αληηιεπηφ βέβαηα, πσο ε ηδηάδνπζα ζεζκηθή νξγάλσζε ηεο ΔΔ ζπλεπάγεηαη πσο θαη ε ινγνδνζία ηεο ΔΚΣ δελ αθνινπζεί ηνπο θαλφλεο πνπ απαληψληαη ζηηο θνηλσλίεο πνπ ζεκειηψλνληαη ζηε δεκνθξαηηθή αξρή. Αλ θαη φπσο πεξηγξάθεθε έρεη ζεζκνζεηεζεί κία δηαδηθαζία ειέγρνπ ησλ πξάμεσλ ηεο ΔΚΣ ε επηξξνή πνπ κπνξεί λα αζθήζεη ην Δπξσπατθφ Κνηλνβνχιην ζηελ ΔΚΣ είλαη ζεκαληηθά πεξηνξηζκέλε, θαζψο δε δηαζέηεη θακία εμνπζία παξέκβαζεο ζην Καηαζηαηηθφ απηήο. Σν γεγνλφο απηφ έξρεηαη ζε αληίζεζε κε ηε δπλαηφηεηα πνπ έρεη θάζε εζληθφ Κνηλνβνχιην λα ηξνπνπνηεί ην Καηαζηαηηθφ ηεο Κεληξηθήο ηνπ Σξάπεδαο κέζα απφ κία απιή πιεηνςεθηθή δηαδηθαζία. Σν Καηαζηαηηθφ ηεο ΔΚΣ, ζην νπνίν πεξηγξάθεηαη θαη νξηνζεηείηαη ε ιεηηνπξγία ηεο, απνηειεί ηκήκα ηνπ πξσηνγελνχο Κνηλνηηθνχ δηθαίνπ θαη σο ηέηνην κπνξεί λα ηξνπνπνηεζεί κφλν κέζα απφ αιιαγή ηεο πλζήθεο, γεγνλφο πνπ ζπλεπάγεηαη κία πνιχπινθε θαη καθξφρξνλε δηαδηθαζία (ζχγθιεζε Γηαθπβεξλεηηθήο Γηάζθεςεο, νκφθσλε απφθαζε φισλ ησλ θξαηψλ-κειψλ ηεο ΔΔ, αθφκα θαη εθείλσλ πνπ δε ζπκκεηέρνπλ ζηελ Δπξσδψλε, επηθχξσζε ηεο λέαο πλζήθεο απφ φια ηα θξάηε-κέιε ζχκθσλα κε ηηο ζπληαγκαηηθέο ηνπο δηαηάμεηο) Γηαθάλεηα Γηαθάλεηα ζηε ιεηηνπξγία θαη δξάζε ηεο ΔΚΣ ζεκαίλεη πσο ε Κεληξηθή Σξάπεδα παξέρεη κε ηνλ πιένλ πξφζθνξν ηξφπν ζην επξχ θνηλφ θαη ηηο αγνξέο, φιεο ηηο πιεξνθνξίεο αλαθνξηθά κε ηε ζηξαηεγηθή ηεο, ηηο εθηηκήζεηο ηεο θαη ηηο απνθάζεηο πνπ ιακβάλεη. Ζ έλλνηα ηεο δηαθάλεηαο δελ πεξηνξίδεηαη ζε απιή παξάζεζε ζηαηηζηηθψλ ζηνηρείσλ θαη νηθνλνκηθψλ κεηαβιεηψλ, αιιά απαηηεί ηελ επεμεξγαζία θαη παξνπζίαζε ησλ πιεξνθνξηψλ θαηά ηέηνηνλ ηξφπν ψζηε λα είλαη θαηαλνεηέο θαη αληηιεπηέο απφ ην θνηλφ. ηνηρείν ινηπφλ ηεο δηαθάλεηαο είλαη ε εμσηεξηθή επηθνηλσλία ηεο ΔΚΣ κε ηνπο νηθνλνκηθνχο παξάγνληεο θαη ηνπο επξσπαίνπο πνιίηεο, έηζη ψζηε ε αζθνχκελε πνιηηηθή λα απνθηά αμηνπηζηία, αιιά θαη απνηειεζκαηηθφηεηα. Ζ δηαθάλεηα ησλ ελεξγεηψλ ηεο ΔΚΣ επηηπγράλεηαη κέζσ πνιιαπιψλ δηαχισλ επηθνηλσλίαο θαη δηαδξαζηηθφηεηαο κε ην θνηλφ θαη ηηο αγνξέο. ηνλ ηνκέα απηφ, ζεκαληηθφ ξφιν δηαδξακαηίδεη ν δηθηπαθφο ηφπνο ηεο ΔΚΣ ( πνπ ιεηηνπξγεί σο έλα ζχγρξνλν κέζν επηθνηλσλίαο θαη δεκνζηφηεηαο, θαζψο παξέρεη εχθνιε θαη γξήγνξε πξφζβαζε ζε αλαθνηλψζεηο, ζηαηηζηηθά ζηνηρεία θαη

36 πιεξνθνξηαθφ πιηθφ πνπ ζρεηίδεηαη κε ηηο δξαζηεξηφηεηεο ηεο ΔΚΣ. Παξάιιεια, ακέζσο κεηά ηελ πξψηε απφ ηηο δχν αλά κήλα ζπλεδξηάζεηο ηνπ Γ, ν Πξφεδξνο θαη ν Αληηπξφεδξνο ηεο ΔΚΣ παξαρσξνχλ ζπλέληεπμε ηχπνπ ζηελ νπνία αλαιχνπλ ηηο απνθάζεηο πνπ ειήθζεζαλ. Δπηπξφζζεηα, ην Καηαζηαηηθφ ηεο ΔΚΣ ηελ ππνρξεψλεη λα ζπληάζζεη θαη λα δεκνζηεχεη αλά ηξίκελν εθζέζεηο αλαθνξηθά κε ηηο δξαζηεξηφηεηεο ηεο. Ζ ΔΚΣ έρεη ππεξθαιχςεη απηή ηελ ππνρξέσζή ηεο, θαζψο δεκνζηνπνηεί ζην επξχ θνηλφ κεληαίεο εθζέζεηο πεπξαγκέλσλ («κεληαίν δειηίν» - monthly bulletin ) νη νπνίεο πεξηιακβάλνπλ ηεθκεξησκέλεο αλαιχζεηο ηνπ καθξννηθνλνκηθνχ πεξηβάιινληνο ζηηο νπνίεο βαζίδεηαη ε ιήςε ησλ απνθάζεσλ. Παξά ηα πξναλαθεξζέληα, ε ΔΚΣ έρεη γίλεη απνδέθηεο νμείαο θξηηηθήο γηα ηε δηαθάλεηα ησλ εξγαζηψλ ηεο, ε νπνία εζηηάδεηαη σο επί ην πιείζηνλ ζηε κπζηηθφηεηα ησλ ζπλεδξηάζεσλ ηνπ Γ. Πξάγκαηη, ην θπξίσο απνθαζίδνλ φξγαλν ηεο ΔΚΣ πνπ θαζνξίδεη ηε λνκηζκαηηθή πνιηηηθή ηνπ Δπξσζπζηήκαηνο ζπλεδξηάδεη θεθιεηζκέλσλ ησλ ζπξψλ, ελψ ηα πξαθηηθά ηνπ δε δεκνζηεχνληαη. Μάιηζηα, ε πξαθηηθή απηή έξρεηαη ζε αληίζεζε κε φηη ζπκβαίλεη ζε άιιεο Κεληξηθέο Σξάπεδεο (Οκνζπνλδηαθή Σξάπεδα ησλ ΖΠΑ, Κεληξηθή Σξάπεδα ηεο Αγγιίαο). Μία παξφκνηα θξηηηθή επηζεκαίλεη πσο ε αθνινπζνχκελε ηαθηηθή ηνπ λα κελ απνθαιχπηεηαη ε ζέζε πνπ ιακβάλεη ην θάζε κέινο ηνπ Γ θαη ν ηξφπνο πνπ ςεθίδεη, απνηειεί έλα αθφκα πξνβιεκαηηθφ ζεκείν ζην ζχζηεκα δηαθάλεηαο θαη ινγνδνζίαο. Ζ ινγηθή πνπ ππάξρεη πίζσ απφ ηε κπζηηθφηεηα ησλ ζπλεδξηάζεσλ θαη ηε κε απνθάιπςε ηεο ςήθνπ ησλ κειψλ ηνπ Γ είλαη πσο κε ηνλ ηξφπν απηφ δηαζθαιίδεηαη ε αλεμαξηεζία ησλ κειψλ αηνκηθά θαη ε αλεμαξηεζία ηνπ νξγάλνπ ζπιινγηθά. Δίλαη πξνθαλέο, φηη ε ηπρφλ απνθάιπςε γηα ην πψο ςήθηζαλ νη Γηνηθεηέο ησλ Κεληξηθψλ Σξαπεδψλ ζα κπνξνχζε λα νδεγήζεη ζε κία απαξάδεθηε απφπεηξα επεξεαζκνχ ηνπο θαη άζθεζε πηέζεσλ απφ Κπβεξλήζεηο θαη νηθνλνκηθά lobbies. 3.4 Ζ ζρέζε ηεο ΔΚΣ κε ηηο εζληθέο Κεληξηθέο Σξάπεδεο Σν άξζξν 14.3 ηνπ Καηαζηαηηθνχ ηνπ ΔΚΣ θαη ηεο ΔΚΣ νξίδεη ξεηψο φηη: «Οη εζληθέο Κεληξηθέο Τξάπεδεο απνηεινύλ αλαπόζπαζην κέξνο ηνπ ΕΣΚΤ θαη ελεξγνύλ ζύκθσλα κε ηηο θαηεπζπληήξηεο γξακκέο θαη νδεγίεο ηεο ΕΚΤ». Δίλαη ζαθέο πσο κία ηέηνηα δηάηαμε αλαθέξεηαη πξσηίζησο ζηηο Κεληξηθέο Σξάπεδεο ηνπ Δπξσζπζηήκαηνο, νη νπνίεο είλαη ππνρξεσκέλεο λα αθνινπζνχλ ηελ εληαία λνκηζκαηηθή πνιηηηθή ηεο Δπξσδψλεο Δλ ηνχηνηο, αθφκα θαη νη Κεληξηθέο

37 Σξάπεδεο ησλ ρσξψλ πνπ δελ έρνπλ αθφκα πηνζεηήζεη ην Δπξψ θαη ζπλεπψο δε ζπκκεηέρνπλ ζην Γ ηεο ΔΚΣ, ζπλεξγάδνληαη ζηελά κε ηνπο θνξείο ηνπ Δπξσζπζηήκαηνο ζε δηάθνξνπο ηνκείο. Οη εζληθέο Κεληξηθέο Σξάπεδεο έρνπλ δηθή ηνπο λνκηθή πξνζσπηθφηεηα, δηαθξηηή απφ εθείλε ηεο ΔΚΣ. Καηά ηε δεκηνπξγία ηνπ ζεζκηθνχ πιαηζίνπ ηνπ ΔΚΣ, δελ πξνθξίζεθε ε ελαιιαθηηθή ηεο θαηάξγεζή ηνπο, θαζψο απηέο επηηεινχλ πξφζζεηα θαζήθνληα πνπ δε ζρεηίδνληαη κε ηε ιεηηνπξγία ηνπ Δπξσζπζηήκαηνο, φπσο είλαη ε επνπηεία ησλ εγρψξησλ ρξεκαηνπηζησηηθψλ ζπζηεκάησλ 34. Δπηπιένλ, ε νινθιεξσηηθή ζπγθέληξσζε ησλ εξγαζηψλ ηνπο ζε έλα ππεξεζληθφ φξγαλν φπσο είλαη ε ΔΚΣ θξίζεθε αζχκθνξε θαζψο ζα πξνθαινχζε έληνλεο πνιηηηθέο αληηπαξαζέζεηο. Οπζηαζηηθά ινηπφλ, ηα θαζήθνληα ηνπ ΔΚΣ θαη ηνπ Δπξσζπζηήκαηνο αζθνχληαη, είηε κέζσ δξαζηεξηνηήησλ ηεο ίδηαο ηεο ΔΚΣ, είηε κέζσ ησλ εζληθψλ Κεληξηθψλ Σξαπεδψλ κε απνθεληξσκέλν ηξφπν. Απηφ ην απνθεληξσκέλν ζχζηεκα ιεηηνπξγίαο, πνπ έρεη ζηνλ ππξήλα ηνπ ηελ ΔΚΣ, επηθπιάζζεη ζηηο εζληθέο Κεληξηθέο Σξάπεδεο έλα δηηηφ ξφιν: Απφ ηε κία κεξηά ηα εζληθά θεληξηθά ηξαπεδηθά ηδξχκαηα έρνπλ ελεξγφ ζπκκεηνρή ζηε ιήςε ησλ απνθάζεσλ ηεο ΔΚΣ, ζπκκεηέρνληαο ζηα ζρεηηθά φξγαλα, θαη απφ ηελ άιιε αλαιακβάλνπλ ηελ εθαξκνγή ηεο πνιηηηθήο πνπ απνθαζίδεηαη, ιεηηνπξγψληαο ζηελ πξάμε σο εληνινδφρνη ηεο ΔΚΣ. Ωο πξνο ην πξψην ζθέινο, αλαθέξεηαη πσο ηε ζαθή πιεηνλφηεηα ησλ κειψλ ηνπ Γ απνηεινχλ νη Γηνηθεηέο ησλ εζληθψλ Κεληξηθψλ Σξαπεδψλ (15 απφ ηα 21 κέιε). Σν γεγνλφο απηφ απνηέιεζε θαηά θαηξνχο ζεκείν θξηηηθήο πνπ απνηππψλεηαη ζηε ζέζε πσο ην ΔΚΣ είλαη ππεξβνιηθά απνθεληξσκέλν, κε ηελ έλλνηα φηη νη εζληθέο Κεληξηθέο Σξάπεδεο αζθνχλ απμεκέλε επηξξνή ζηελ ΔΚΣ θαη ηηο απνθάζεηο ηεο. Αλ θαη νη Γηνηθεηέο ησλ εζληθψλ Κεληξηθψλ Σξαπεδψλ ζηα πιαίζηα ηνπ Γ δε ιεηηνπξγνχλ σο εθπξφζσπνη ηεο ρψξαο ηνπο, ελ ηνχηνηο δελ κπνξεί λα απνθιεηζηεί ην ελδερφκελν θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ιήςεο απνθάζεσλ λα ιακβάλνπλ ππφςε ηηο ηδηαίηεξεο νηθνλνκηθέο ζπλζήθεο ηεο ρψξαο απφ ηελ νπνία πξνέξρνληαη θαη αθνινχζσο λα πηέδνπλ γηα ηε ιήςε ζρεηηθψλ κέηξσλ. Παξάιιεια, εληφο ηνπ Δπξσζπζηήκαηνο, νη εζληθέο Κεληξηθέο Σξάπεδεο ηεο Δπξσδψλεο αθνινπζνχλ ηηο πξνεξρφκελεο απφ ηελ ΔΚΣ νδεγίεο θαη θαηεπζχλζεηο θαη αλαιακβάλνπλ ηελ πξνψζεζε ησλ πνιηηηθψλ ζηηο ρξεκαηαγνξέο ησλ ρσξψλ ηνπο. 34 Σν άξζξν 14.4 ηνπ Καηαζηαηηθνχ ηνπ ΔΚΣ θαη ηεο ΔΚΣ αλαθέξεη: «Οη εζληθέο Κεληξηθέο Τξάπεδεο κπνξνύλ λα εθηεινύλ θαη ιεηηνπξγίεο άιιεο από εθείλεο πνπ θαζνξίδνληαη ζην παξόλ θαηαζηαηηθό, εθηόο εάλ απηέο παξαθσιύνπλ ηνπο ζηόρνπο θαη ηα θαζήθνληα ηνπ ΕΣΚΤ»

38 Δηδηθφηεξα, είλαη επηθνξηηζκέλεο κε ηελ εθηέιεζε ησλ πξάμεσλ ηεο λνκηζκαηηθήο πνιηηηθήο ηεο Δπξσδψλεο, ηε ζσζηή ιεηηνπξγία ησλ εζληθψλ ζπζηεκάησλ πιεξσκψλ, ελψ ζπκβάιινπλ ζηε ζπιινγή ζηαηηζηηθψλ ζηνηρείσλ θαη πιεξνθνξηψλ (βι. Κεθάλαιο 4). Ζ δηαδηθαζία ιήςεο ησλ απνθάζεσλ θαη εθαξκνγήο ησλ πνιηηηθψλ ζην Δπξσζχζηεκα παξνπζηάδεηαη ζην Γηάγξακκα 2 πνπ αθνινπζεί. Γηάγξακκα 2 ΔΤΡΧΤΣΖΜΑ ΔΚΣ Κεληξηθή Σξάπεδα 1 Κεληξηθή Σξάπεδα 2 Κεληξηθή Σξάπεδα 3 Κεληξηθή Σξάπεδα λ ΛΖΦΖ ΑΠΟΦΑΔΧΝ Γηνηθεηηθό πκβνύιην Μέιε Δθηειεζηηθήο Γηνηθεηέο Δπηηξνπήο Κεληξηθψλ Σξαπεδψλ ΔΦΑΡΜΟΓΖ ΑΠΟΦΑΔΧΝ ΔΚΣ Κεληξηθή Σξάπεδα 1 Κεληξηθή Σξάπεδα 2 Κεληξηθή Σξάπεδα 3 Κεληξηθή Σξάπεδα λ Όζνλ αθνξά ζε ζέκαηα νξγάλσζεο, ε ΔΚ επηηάζζεη ηελ ελαξκφληζε ησλ εζληθψλ λνκνζεζηψλ πνπ αθνξνχλ ζηηο Κεληξηθέο Σξάπεδεο, κε ην ηζρχνλ Κνηλνηηθφ δίθαην. Έηζη, ζην πιαίζην ηεο απνθπγήο πνιηηηθψλ εμαξηήζεσλ ηδηαίηεξε κλεία γίλεηαη

39 γηα ηε ζεηεία ησλ Γηνηθεηψλ ησλ εζληθψλ Κεληξηθψλ Σξαπεδψλ ε νπνία ζα πξέπεη λα ππεξβαίλεη εθείλε ησλ θπβεξλήζεσλ 35. ην ζεκείν απηφ ζα πξέπεη λα αλαθεξζεί, πσο ηα εζληθά θεληξηθά ηξαπεδηθά ηδξχκαηα είλαη νη κνλαδηθνί κεξηδηνχρνη ηνπ θεθαιαίνπ ηεο ΔΚΣ. Ζ εγγξαθή ζην θεθάιαην ηεο ΔΚΣ γίλεηαη κε βάζε κία θιείδα θαηαλνκήο θαηά ηελ νπνία ζε θάζε θξάηνο απνδίδεηαη ζηάζκηζε πνπ ηζνχηαη κε ην άζξνηζκα: α) ηνπ 50% ηνπ κεξηδίνπ ζπκκεηνρήο ηνπ θξάηνπο-κέινπο ζηνλ πιεζπζκφ ηεο Κνηλφηεηαο θαη β) ηνπ 50% ηνπ κεξηδίνπ ζπκκεηνρήο ηνπ θξάηνπο-κέινπο ζην ζπλνιηθφ Κνηλνηηθφ ΑΔΠ. Οη σο άλσ ζηαζκίζεηο αλαπξνζαξκφδνληαη αλά πεληαεηία, ελψ ηα κεξίδηα δε κεηαβηβάδνληαη, ελερπξηάδνληαη ή θαηάζρνληαη. Ζ ηζρχνπζα θαηαλνκή ησλ κεξηδίσλ ζην θεθάιαην ηεο ΔΚΣ παξνπζηάδεηαη ζην Παπάηημα 6. ε πεξίπησζε ηέινο πνπ κία Κεληξηθή Σξάπεδα αθνινπζεί πνιηηηθή πνπ δε ζπκβαδίδεη κε ηηο ππνρξεψζεηο ηεο πνπ ηίζεληαη ζηε ΔΚ θαη ην Καηαζηαηηθφ ηνπ ΔΚΣ θαη ηεο ΔΚΣ, ε ΔΚΣ, αθνχ πξψηα παξάζρεη ζηελ εζληθή Σξάπεδα ηε δπλαηφηεηα λα εθθξάζεη ηηο απφςεηο ηεο, ππνβάιιεη αηηηνινγεκέλε γλψκε. Αλ ε ελ ιφγσ εζληθή Κεληξηθή Σξάπεδα δε ζπκκνξθσζεί εληφο ηεο πξνζεζκίαο πνπ νξίδεηαη ζηε δηαηππσζείζα αηηηνινγεκέλε γλψκε, ε δηαθνξά επηιχεηαη κεηά απφ πξνζθπγή ηεο ΔΚΣ ζην Γηθαζηήξην ησλ Δπξσπατθψλ Κνηλνηήησλ. 35 Σν άξζξν 14.2 ηνπ Καηαζηαηηθνχ ηνπ ΔΚΣ θαη ηεο ΔΚΣ αλαθέξεη: «Τα θαηαζηαηηθά ησλ εζληθώλ Κεληξηθώλ Τξαπεδώλ πξνβιέπνπλ εηδηθόηεξα όηη ε ζεηεία ηνπ δηνηθεηή εζληθήο Κεληξηθήο Τξάπεδαο δελ είλαη κηθξόηεξε από πέληε έηε»

40 4. Σα θαζήθνληα, νη αξκνδηόηεηεο θαη νη δξαζηεξηόηεηεο ηεο ΔΚΣ Ζ ΔΚΣ ζηα πιαίζηα ηεο ιεηηνπξγίαο ηεο εληφο ηνπ ΔΚΣ θαη ηνπ Δπξσζπζηήκαηνο είλαη επηθνξηηζκέλε κε ηελ εθπιήξσζε κίαο ζεηξάο θαζεθφλησλ, ην βαζηθφηεξν εθ ησλ νπνίσλ είλαη ε άζθεζε ηεο λνκηζκαηηθήο πνιηηηθήο ζηελ Δπξσδψλε. 4.1 Ζ έθδνζε ηνπ θνηλνύ λνκίζκαηνο Ζ έθδνζε ησλ θεξκάησλ θαη ηξαπεδνγξακκαηίσλ ηνπ Δπξψ ζε θπζηθή κνξθή πνπ άξρηζε απφ ηελ , ηειεί ππφ ηελ επίβιεςε ηεο ΔΚΣ. Ζ πξνλνκία ηεο έθδνζεο ηνπ λφκηκνπ ρξήκαηνο ηεο Δπξσδψλεο ζπλεπάγεηαη πσο ε ΔΚΣ ειέγρεη θαηά κνλνπσιηαθφ ηξφπν ηε λνκηζκαηηθή βάζε ζηελ πεξηνρή ηνπ Δπξψ. Δηδηθφηεξα, ηα ηξαπεδνγξακκάηηα ηνπ Δπξψ εθδίδνληαη, ηφζν απφ ηελ ίδηα ηελ ΔΚΣ, φζν θαη απφ ηηο εζληθέο Κεληξηθέο Σξάπεδεο ηεο Δπξσδψλεο, αιιά ε έγθξηζε ηεο έθδνζεο δίδεηαη απφ ην Γ ηεο ΔΚΣ 36. ήκεξα, κφλν ην 8% ηεο ζπλνιηθήο αμίαο ησλ ηξαπεδνγξακκαηίσλ, εθδίδεηαη απφ ηελ ΔΚΣ. Σν ππφινηπν πνζνζηφ (92%) εθδίδεηαη απφ ηηο εζληθέο Κεληξηθέο Σξάπεδεο αλάινγα κε ην κεξίδην πνπ θαηέρνπλ ζην θεθάιαην ηεο ΔΚΣ. Ζ ζπλνιηθή αμία ησλ ραξηνλνκηζκάησλ Δπξψ πνπ εθδίδνληαη απφ ην Δπξσζχζηεκα, δεκνζηεχεηαη ζε εβδνκαδηαία βάζε ζε ελνπνηεκέλε ινγηζηηθή θαηάζηαζε. Παξάιιεια, ε ΔΚΣ έρεη απνδερηεί πσο ε εκπηζηνζχλε πξνο ην θνηλφ λφκηζκα ζπλδέεηαη κε ηνλ θαζνξηζκφ ζηνηρεησδψλ θαλφλσλ αζθαιείαο, φζνλ αθνξά ζηελ παξαγσγή, επεμεξγαζία, απνζήθεπζε θαη κεηαθνξά ησλ ραξηνλνκηζκάησλ πνπ εθδίδνληαη. ην πιαίζην απηφ, έρνπλ ζεζπηζηεί δηαδηθαζίεο πηζηνπνίεζεο αζθαιείαο, βάζεη ησλ νπνίσλ βεβαηψλεηαη ε ζπκκφξθσζε ησλ θνξέσλ παξαγσγήο ηξαπεδνγξακκαηίσλ Δπξψ (κνλάδεο παξαγσγήο θαη εθηππσηηθά ηδξχκαηα) κε ηνπο πθηζηάκελνπο θαλφλεο αζθαιείαο 37. Δπηπξφζζεηα, έρεη πξνβεί ζηελ αλάιεςε κίαο ζεηξάο πξσηνβνπιηψλ, κε ζθνπφ ηελ απνηξνπή ηνπ ελδερφκελνπ παξαράξαμεο ησλ ραξηνλνκηζκάησλ ηνπ Δπξψ. Δηδηθφηεξα, ε ΔΚΣ θηινμελεί ην Γηεζλέο Κέληξν γηα ηελ Απνηξνπή ηεο Παξαράξαμεο, ελψ βξίζθεηαη ζε ζηελή ζπλεξγαζία κε ηε Europol. Αληηζηνίρσο, θαη ε πνζφηεηα ησλ θεξκάησλ πνπ εθδίδνπλ νη ρψξεο-κέιε ζα πξέπεη πξψηα λα εγθξηζεί απφ ηελ ΔΚΣ. 36 Άξζξν 106 ηεο ΔΚ θαη άξζξν 16 ηνπ Καηαζηαηηθνχ ηνπ ΔΚΣ θαη ηεο ΔΚΣ 37 Απφθαζε ηεο ΔΚΣ (ΔΚΣ/2008/3) ζηηο (EE L 140 ηεο )

41 4.2 Ζ ράξαμε θαη άζθεζε θνηλήο λνκηζκαηηθήο πνιηηηθήο ζηελ Δπξσδώλε Δλψ φπσο έρεη αλαιπζεί παξαπάλσ, ε ΔΚΣ δεζκεχεηαη απφ ηε ΔΚ γηα ηελ δηαηήξεζε ηεο ζηαζεξφηεηαο ησλ ηηκψλ, ην Γ έρεη πιήξε δηαθξηηηθή επρέξεηα αλαθνξηθά κε ηνλ ηξφπν πνπ ζα επηηεπρζεί θάηη ηέηνην. Σν κέζν εθπιήξσζεο ηεο απνζηνιήο ηεο ΔΚΣ είλαη ε ράξαμε θαη εθαξκνγή ηεο θνηλήο λνκηζκαηηθήο πνιηηηθήο ηνπ Δπξσζπζηήκαηνο, πνπ απνηειεί θαη ηε ζεκαληηθφηεξε ιεηηνπξγία ηεο. Τπφ ην πξίζκα απηφ, ε ιήςε απνθάζεσλ πνπ αθνξνχλ ζην λεπξαιγηθφ απηφ πεδίν απαηηεί ηε γλψζε θαη θαηαλφεζε ησλ επηδξάζεσλ πνπ αζθνχλ νη απνθάζεηο ηεο λνκηζκαηηθήο αξρήο ζην επξχηεξν νηθνλνκηθφ ζχζηεκα θαη ηηο αγνξέο. Έρνληαο ινηπφλ σο αθεηεξία ηελ νηθνλνκηθή ζεσξία, ζα γίλεη αξρηθά αλαθνξά ζην ζεσξεηηθφ πιαίζην άζθεζεο ηεο λνκηζκαηηθήο πνιηηηθήο. ηε ζπλέρεηα, ζα εμεηαζηνχλ ρσξηζηά ν ηξφπνο ιήςεο ησλ απνθάζεσλ πνπ ζρεηίδνληαη κε ηα λνκηζκαηηθά δεηήκαηα θαη ηα κέζα εθαξκνγήο απηψλ ζηηο ρξεκαηαγνξέο ηεο Δπξσδψλεο Σν ζεσξεηηθό ππόβαζξν ηεο λνκηζκαηηθήο πνιηηηθήο. Ο ξόινο ησλ επηηνθίσλ Ζ ΔΚΣ ειέγρνληαο ζε κεγάιν βαζκφ ηηο κεηαβνιέο ζηελ πξνζθνξά ρξήκαηνο, κέζσ ηνπ εθδνηηθνχ ηεο πξνλνκίνπ θαη ησλ ειάρηζησλ απνζεκαηηθψλ πνπ ππνρξενχληαη λα ηεξνχλ ηα ρξεκαηνπηζησηηθά ηδξχκαηα ζηελ Δπξσδψλε, έρεη ηε δπλαηφηεηα λα επεξεάδεη ηηο ζπλζήθεο πνπ επηθξαηνχλ ζηηο ρξεκαηαγνξέο, θαζψο επίζεο θαη ηα βξαρππξφζεζκα επηηφθηα. χκθσλα κε ηε ζχγρξνλε νηθνλνκηθή ζεσξία, κηα κεηαβνιή ζηα επηηφθηα ζέηεη ζε ιεηηνπξγία κία ζεηξά πνιχπινθψλ θαη ζχλζεησλ δηαδηθαζηψλ, πνπ ζπιινγηθά απνηεινχλ ην ιεγφκελν «μησανιζμό μεηάδοζηρ ηηρ νομιζμαηικήρ πολιηικήρ». Ζ πνιχπιεπξε απηή δηαδηθαζία αζθεί βξαρπρξφληα επίδξαζε ζηηο νηθνλνκηθέο κεηαβιεηέο (ξπζκφο αχμεζεο πξντφληνο, απαζρφιεζε) θαη ζπλεπψο ε θαηαλφεζε ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπ κεραληζκνχ κεηάδνζεο είλαη θεθαιαηψδνπο ζεκαζίαο γηα ηελ ΔΚΣ. Πην ζπγθεθξηκέλα, ε ΔΚΣ έρεη ηε δπλαηφηεηα λα κεηαβάιιεη ηα βαζηθά επηηόθηα κε βάζε ηα νπνία νη εκπνξηθέο ηξάπεδεο ηεο Δπξσδψλεο κπνξνχλ λα δαλείδνληαη θεθάιαηα απφ ηελ ΔΚΣ (βι. Κεθάλαιο γηα ηηο λνκηζκαηηθέο πξάμεηο ηνπ Επξσζπζηήκαηνο)

42 Ζ δήηεζε θεθαιαίσλ απφ ηα ρξεκαηνπηζησηηθά ηδξχκαηα πξνέξρεηαη απφ ηξεηο πεγέο: ηελ αλάγθε ηνπο λα εμαζθαιίζνπλ ηελ απαξαίηεηε ξεπζηφηεηα γηα ηηο θαζεκεξηλέο ηνπο ζπλαιιαγέο, ηε δηεθπεξαίσζε δηαηξαπεδηθψλ δηαθαλνληζκψλ θαη ηελ ππνρξέσζε λα ηεξνχλ ειάρηζηα απνζεκαηηθά (minimum reserves) ζηελ Κεληξηθή Σξάπεδα. Σα επηηφθηα δαλεηζκνχ πνπ ζέηεη ε ΔΚΣ ζηηο εκπνξηθέο ηξάπεδεο, θαζνξίδνπλ ζε ζεκαληηθφ βαζκφ ην θφζηνο ρξήκαηνο ζηελ Δπξσδψλε, θαζψο ε νπνηαδήπνηε κεηαβνιή ηνπο κεηαθπιχεηαη ηειηθά ζηε ρξεκαηαγνξά κέζσ ηνπ ηξαπεδηθνχ ζπζηήκαηνο. Έηζη, κία αχμεζε (κείσζε) ησλ βαζηθψλ επηηνθίσλ ηεο ΔΚΣ ζα θαηαζηήζεη αθξηβφηεξν (θζελφηεξν) ην δαλεηζκφ ησλ εκπνξηθψλ ηξαπεδψλ ππνρξεψλνληάο ηεο νπζηαζηηθά λα αλαπξνζαξκφζνπλ κε ηε ζεηξά ηνπο ηα επηηφθηα θαηαζέζεσλ θαη δαλεηζκνχ λνηθνθπξηψλ θαη επηρεηξήζεσλ ζε πςειφηεξα (ρακειφηεξα) επίπεδα. Με απηφλ ηνλ ηξφπν, ε ΔΚΣ κπνξεί λα παξεκβαίλεη έκκεζα ζηηο ρξεκαηαγνξέο ηνπ Δπξσζπζηήκαηνο 38. Αθνινχζσο, ε κεηαβνιή ησλ επηηνθίσλ ζηε ρξεκαηαγνξά επεξεάδεη άιια κεγέζε φπσο είλαη νη απνηηκήζεηο ησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ (νκφινγα, κεηνρέο). Κπξίσο φκσο, αζθεί επίδξαζε ζηηο απνθάζεηο ησλ λνηθνθπξηψλ γηα ηελ θαηαλνκή ηνπ δηαζέζηκνπ εηζνδήκαηφο ηνπο αλάκεζα ζε θαηαλάισζε θαη απνηακίεπζε θαη ησλ επηρεηξήζεσλ ζρεηηθά κε ηελ πξαγκαηνπνίεζε ή κε επελδπηηθψλ ζρεδίσλ. Δπί παξαδείγκαηη, κία αχμεζε ησλ επηηνθίσλ απνηξέπεη ηα λνηθνθπξηά απφ ηελ θαηαλάισζε ζηξέθνληάο ηα πξνο απνηακηεπηηθέο επηινγέο (θαηαζεηηθά πξντφληα) πνπ πξνζθέξνπλ κεγαιχηεξε απφδνζε ιφγσ ηνπ απμεκέλνπ επηηνθίνπ. Παξάιιεια, κε δεδνκέλν πσο ε πινπνίεζε επελδπηηθψλ πξνγξακκάησλ απαηηεί ηελ πξνζθπγή ζε δαλεηαθά θεθάιαηα, ηα απμεκέλα επηηφθηα θαζηζηνχλ ηελ εμππεξέηεζε ησλ δαλείσλ πην δαπαλεξή θαη έηζη νη επηρεηξήζεηο αλαγθάδνληαη λα πεξηνξίζνπλ ή λα αλαβάιινπλ πξνζσξηλά ηηο επελδπηηθέο ηνπο δξαζηεξηφηεηεο. Πέξα φκσο απφ ηηο επηινγέο πνπ θάλνπλ λνηθνθπξηά θαη επηρεηξήζεηο, θαη νη ίδηεο νη ηξάπεδεο ζέηνπλ θξαγκφ ζηελ πηζησηηθή επέθηαζε, αληηιακβαλφκελεο πσο ηα πςειφηεξα επηηφθηα ζπλεπάγνληαη θαη απμεκέλν πηζησηηθφ θίλδπλν κε νκαιήο απνπιεξσκήο ησλ ρνξεγνχκελσλ δαλείσλ. 38 Μηα αχμεζε (κείσζε) ησλ βαζηθψλ επηηνθίσλ ηεο ΔΚΣ πξνθαιεί επίζεο θαη αχμεζε (κείσζε) ηνπ επηηνθίνπ Euribor, κε βάζε ην νπνίν νη εκπνξηθέο ηξάπεδεο δαλείδνληαη κεηαμχ ηνπο θεθάιαηα ζηε δηαηξαπεδηθή αγνξά

43 Οη κεηαβνιέο πνπ παξαηεξνχληαη ζε κεγέζε φπσο ε θαηαλάισζε, απνηακίεπζε θαη νη επελδχζεηο έρνπλ άκεζν αληίθηππν ζηε ζρέζε κεηαμχ ζπλνιηθήο δήηεζεο θαη πξνζθνξάο. Μία κείσζε ηεο ζπλνιηθήο δήηεζεο πξνθαινχκελε απφ αχμεζε ησλ επηηνθίσλ κπνξεί λα πξνθαιέζεη κείσζε ηεο απαζρφιεζεο επεξεάδνληαο παξάιιεια ην επίπεδν ηηκψλ θαη κηζζψλ, θαζψο επίζεο θαη ηελ θεξδνθνξία ησλ επηρεηξήζεσλ. Δπηπξφζζεηα, θαη ν εμσηεξηθφο ηνκέαο ηεο νηθνλνκίαο δελ κέλεη αλεπεξέαζηνο απφ κία κεηαβνιή ησλ επηηνθίσλ, πνπ θαηαιήγεη λα κεηαβάιιεη ηε ζπλαιιαγκαηηθή ηζνηηκία. ην πιαίζην απηφ, κία αχμεζε ησλ επηηνθίσλ ελδέρεηαη λα νδεγήζεη ζε εηζξνή θεθαιαίσλ απφ ην εμσηεξηθφ, γεγνλφο πνπ ζα σζήζεη ην εγρψξην λφκηζκα (Δπξψ) ζε αλαηίκεζε. Ζ κεηαβνιή ησλ ζπλαιιαγκαηηθψλ ηζνηηκηψλ νδεγεί ζε κεηαβνιή ησλ ζρεηηθψλ ηηκψλ κεηαμχ εγρψξησλ θαη μέλσλ πξντφλησλ, επεξεάδνληαο ηελ αληαγσληζηηθφηεηα ηεο νηθνλνκίαο, αιιά θαη ηνλ πιεζσξηζκφ. Βέβαηα, ε επίδξαζε ηεο ζπλαιιαγκαηηθήο ηζνηηκίαο ζηα δηάθνξα νηθνλνκηθά κεγέζε εμαξηάηαη ζε κεγάιν βαζκφ απφ ην πφζν «αλνηρηή» ζην δηεζλέο εκπφξην είλαη κηα νηθνλνκία 39. ηελ πεξίπησζε ηεο Δπξσδψλεο, κπνξεί βάζηκα λα ππνζηεξηρζεί πσο ε επίδξαζε δε ζα είλαη ηδηαίηεξα ζεκαληηθή, θαζψο ιφγσ κεγέζνπο ε νηθνλνκία ηεο Δπξσδψλεο ραξαθηεξίδεηαη σο ζρεηηθά «θιεηζηή», φπσο αθξηβψο θαη νη ΖΠΑ. Σαπηφρξνλα, έλαο άιινο έκκεζνο δίαπινο επίδξαζεο ησλ επηηνθίσλ ζηα κεγέζε ηεο πξαγκαηηθήο νηθνλνκίαο είλαη ε δηακφξθσζε ησλ πξνζδνθηψλ ησλ νηθνλνκηθψλ παξαγφλησλ γηα ην κειινληηθφ πιεζσξηζκφ θαη ηα κειινληηθά βαζηθά επηηφθηα ηεο ΔΚΣ. Οη πξνζδνθίεο ησλ νηθνλνκηθψλ θνξέσλ γηα ην κέιινλ επεξεάδνπλ ηηο απνθάζεηο πνπ ιακβάλνπλ ζήκεξα. Ο κεραληζκφο κεηάδνζεο ηεο λνκηζκαηηθήο πνιηηηθήο παξνπζηάδεηαη ζην Γηάγξακκα 3 πνπ αθνινπζεί. 39 Ο φξνο «αλνηθηή νηθνλνκία» πξνζδηνξίδεηαη απφ ην ιφγν ησλ πξαγκαηνπνηνχκελσλ εηζαγσγψλεμαγσγψλ σο πξνο ην ΑΔΠ

44 Γηάγξακκα 3 ΒΑΗΚΑ ΔΠΗΣΟΚΗΑ ΣΖ ΔΚΣ ΠΡΟΓΟΚΗΔ ΑΓΟΡΩΝ ΣΡΑΠΔΕΗΚΑ ΔΠΗΣΟΚΗΑ ΠΑΡΟΥΖ ΠΗΣΩΔΩΝ ΣΗΜΔ ΠΔΡΗΟΤΗΑΚΩΝ ΣΟΗΥΔΗΩΝ ΤΝΑΛΛΑΓΜΑΣΗΚΖ ΗΟΣΗΜΗΑ ΚΑΘΟΡΗΜΟ ΜΗΘΩΝ ΚΑΗ ΣΗΜΩΝ ΠΡΟΦΟΡΑ ΚΑΗ ΕΖΣΖΖ ΣΗ ΑΓΟΡΔ ΠΡΟΗΟΝΣΩΝ ΤΠΖΡΔΗΩΝ ΚΑΗ ΔΡΓΑΗΑ ΣΗΜΔ ΔΓΥΩΡΗΩΝ ΠΡΟΗΟΝΣΩΝ ΣΗΜΔ ΔΗΑΓΟΜΔΝΩΝ ΠΡΟΗΟΝΣΩΝ ΜΔΣΑΒΟΛΖ ΔΠΗΠΔΓΟΤ ΣΗΜΧΝ Θα πξέπεη λα ζεκεησζεί πσο ν κεραληζκφο κεηάδνζεο ηεο λνκηζκαηηθήο πνιηηηθήο απνηειεί κηα δπλακηθή θαη ρξνλνβφξα δηαδηθαζία, φπνπ ηα κεγέζε θαη ν φγθνο ησλ κεηαβνιψλ πνπ επέξρνληαη δελ κπνξνχλ λα πξνζδηνξηζηνχλ κε αθξίβεηα εθ ησλ πξνηέξσλ. πλεπψο, ε ΔΚΣ αζθψληαο ηε λνκηζκαηηθή πνιηηηθή ηνπ Δπξσζπζηήκαηνο ιεηηνπξγεί κέζα ζε έλα πεξηβάιινλ πνπ θπξηαξρείηαη απφ αβεβαηφηεηα. Δπηπξφζζεηα, φπσο έρεη απνδεηρζεί θαη εκπεηξηθά, ε ιεηηνπξγία ηνπ κεραληζκνχ απηνχ δηαθέξεη απφ ρψξα ζε ρψξα, γεγνλφο πνπ θαζηζηά ηελ άζθεζε λνκηζκαηηθήο πνιηηηθήο απφ ηελ ΔΚΣ κία ζχλζεηε δηαδηθαζία. Ωζηφζν, ε νηθνλνκηθή ζεσξία ππνζηεξίδεη πσο νη δηαδνρηθέο επηδξάζεηο πνπ πεξηγξάθεθαλ παξαπάλσ ιακβάλνπλ ρψξα κφλν θαηά ην βξαρπρξφλην δηάζηεκα. ε κεγαιχηεξεο δηάξθεηαο ρξνληθή πεξίνδν, νη κηζζνί θαη νη ηηκέο πξνζαξκφδνληαη

45 αλάινγα θαη έηζη ε φπνηα κεηαβνιή εκθαλίδεηαη ζηα νηθνλνκηθά κεγέζε αθνξά ζηηο νλνκαζηηθέο ηνπο ηηκέο θαη κφλν. Καηά ζπλέπεηα, ε κεηαβνιή ζηελ πνζφηεηα ηνπ ρξήκαηνο ζα απνηππσζεί απνθιεηζηηθά θαη κφλν ζε κεηαβνιή ηνπ γεληθνχ επηπέδνπ ησλ ηηκψλ. Οη πξαγκαηηθέο κεηαβιεηέο ηεο νηθνλνκίαο (πξαγκαηηθφ πξντφλ, πξαγκαηηθφ εηζφδεκα, απαζρφιεζε) δελ θαζνξίδνληαη καθξνπξφζεζκα απφ ηελ αζθνχκελε λνκηζκαηηθή πνιηηηθή, αιιά απφ άιινπο παξάγνληεο, φπσο ε ρξεζηκνπνηνχκελε ηερλνινγία, ε θνξνινγηθή πνιηηηθή, ε κεηαβνιή ηνπ ξπζκηζηηθνχ πιαηζίνπ ησλ αγνξψλ, ε πξνζθνξά θηλήηξσλ γηα αχμεζε ηεο πξνζθνξάο εξγαζίαο θ.α. 40. Βάζεη ηεο επηθξαηνχζαο νηθνλνκηθήο ζεσξίαο, ν πιεζσξηζκφο είλαη έλα θαζαξά λνκηζκαηηθφ θαηλφκελν θαη ζπλεπψο ζηε κέζν-καθξνπξφζεζκε πεξίνδν, ε ΔΚΣ δχλαηαη λα επεξεάζεη κφλν ην γεληθφ επίπεδν ησλ ηηκψλ εθαξκφδνληαο ηελ πξνζήθνπζα λνκηζκαηηθή πνιηηηθή Ζ ηξαηεγηθή ηεο Ννκηζκαηηθήο Πνιηηηθήο ηεο ΔΚΣ Όπσο πξναλαθέξζεθε, ε εληνιή πνπ έιαβε ε ΔΚΣ απφ ηε ΔΚ ήηαλ ε δηαηήξεζε ηεο ζηαζεξφηεηαο ησλ ηηκψλ. Ζ γεληθή απηή δηαηχπσζε νδήγεζε ην Γ ηεο ΔΚΣ ζηε ζπγθεθξηκελνπνίεζε απηήο ηεο εληνιήο ζέηνληαο έλα ζηφρν-ζεκείν αλαθνξάο ζε πνζνηηθνχο φξνπο. Δηδηθφηεξα, ζηηο ιίγν πξηλ ε ΔΚΣ αλαιάβεη ηα θαζήθνληά ηεο, ην Γ πξνέβε ζηελ έθδνζε θαη δεκνζηνπνίεζε ηεο εμήο αλαθνίλσζεο: «Η ζηαζεξόηεηα ησλ ηηκώλ νξίδεηαη σο εηήζηα αύμεζε ηνπ Ελαξκνληζκέλνπ Δείθηε Τηκώλ Καηαλαισηή (ΕΔΤΚ) γηα ηε δώλε ηνπ Επξώ κε ξπζκό κηθξόηεξν ηνπ 2%. Η ζηαζεξόηεηα ησλ ηηκώλ πξέπεη λα δηαηεξείηαη κεζνπξόζεζκα». Δπεηδή ε δηαηχπσζε απηή αθήλεη ην πεξηζψξην λα ππνηεζεί πσο ε ΔΚΣ είλαη ζχκθσλε κε ηελ άζθεζε πνιηηηθψλ απνπιεζσξηζκνχ (αξλεηηθφο δείθηεο πιεζσξηζκνχ 42 ), ην Γ επαλήιζε ζηηο εθδίδνληαο ην παξαθάησ δειηίν ηχπνπ: «Σήκεξα, ην Δηνηθεηηθό Σπκβνύιην επηβεβαίσζε ηνλ νξηζκό πνπ είρε αλαθνηλώζεη ην Ταπηόρξνλα, ην Δηνηθεηηθό Σπκβνύιην ζπκθώλεζε όηη ζην πιαίζην ηνπ ζηόρνπ 40 Σν θαηλφκελν απηφ είλαη γλσζηφ ζηελ νηθνλνκηθή ζεσξία σο «νπδεηεξόηεηα ηνπ ρξήκαηνο ζηε καθξνρξόληα πεξίνδν» ( long-run neutrality of money ). Απνηειεί απφξξνηα ηεο πνζνηηθήο ζεσξίαο ηνπ ρξήκαηνο πνπ ππνζηεξίδεη φηη νη κεηαβνιέο ζηελ νλνκαζηηθή πξνζθνξά ηνπ ρξήκαηνο νδεγνχλ ζε αλάινγεο κεηαβνιέο ηνπ επηπέδνπ ηηκψλ, αιιά δελ επεξεάδνπλ ην πξντφλ θαη ηελ απαζρφιεζε. Ζ ζεσξία απηή απνηέιεζε θαη ηνλ θεληξηθφ άμνλα ηεο κνλεηαξηζηηθήο νηθνλνκηθήο ζθέςεο 41 Ζ ζεηηθή ζπζρέηηζε αλάκεζα ζηνλ πιεζσξηζκφ θαη ην ξπζκφ κεηαβνιήο ηεο πνζφηεηαο ηνπ ρξήκαηνο (πξνζθνξά ρξήκαηνο) έρεη απνδεηρζεί απφ κία ζεηξά εκπεηξηθψλ κειεηψλ 42 Ζ Ηαπσλία απνηειεί ραξαθηεξηζηηθφ παξάδεηγκα νηθνλνκίαο πνπ επιήγε απφ απνπιεζσξηζκφ γηα κία δεθαεηία, θαηά ηε δηάξθεηα ηεο νπνίαο ε αλάπηπμε θαη νη επελδχζεηο βξίζθνληαλ ζε αξλεηηθά επίπεδα

46 ηεο ζηαζεξόηεηαο ησλ ηηκώλ ζα επηδηώμεη λα δηαηεξήζεη ηνλ πιεζσξηζκό ζε επίπεδα πληζίον ηος 2% κεζνπξόζεζκα. Με ηε δηεπθξίληζε απηή ππνγξακκίδεηαη ε δέζκεπζε ηεο ΕΚΤ λα παξάζρεη επαξθέο πεξηζώξην αζθαιείαο έλαληη ησλ θηλδύλσλ απνπιεζσξηζκνύ». Ζ επηινγή ηεο πνζνηηθνπνίεζεο ηεο ζηαζεξφηεηαο ησλ ηηκψλ ζε ζπλδπαζκφ κε ηε δεκνζηνπνίεζε ηνπ ζεκείνπ αλαθνξάο εμππεξεηεί πνιιαπινχο ζθνπνχο. Αξρηθά, ηνλίδεη θαη επηζεκνπνηεί ηε ζρεηηθή δέζκεπζε ηεο ΔΚΣ, απμάλνληαο ηελ ίδηα ζηηγκή ην θίλεηξφ ηεο γηα κε ππαλαρψξεζε πνπ κπνξεί λα ππνλνκεχζεη ηελ αμηνπηζηία ηεο. Παξάιιεια, εληζρχεη ζεκαληηθά ηε ινγνδνζία θαζψο ν πνζνηηθνπνηεκέλνο ζηφρνο απνηειεί κέηξν αμηνιφγεζεο ησλ επηδφζεσλ ηεο ΔΚΣ θαη ησλ ιεηηνπξγψλ ηεο. Σέινο, ζπκβάιιεη ζηε δηαθάλεηα ηεο αζθνχκελεο πνιηηηθήο θαη ζηελ επηθνηλσλία ηεο κε ηηο αγνξέο. Ο νξηζκφο ηεο ζηαζεξφηεηαο ησλ ηηκψλ πνπ πηνζέηεζε ε ΔΚΣ πξνβιέπεη ηελ παξαθνινχζεζε ηεο πνξείαο ησλ ηηκψλ βάζεη ελφο ζπγθεθξηκέλνπ δείθηε, ηνπ ΔΓΣΚ πνπ κεηξά ηε κεηαβνιή ησλ ηηκψλ ζε κία ζεηξά αγαζά θαη ππεξεζίεο πνπ θαηαλαιψλνληαη απφ ηα λνηθνθπξηά ηεο Δπξσδψλεο. Ο δείθηεο απηφο γηα ην ζχλνιν ηεο Δπξσδψλεο βαζίδεηαη ζηνπο επηκέξνπο εζληθνχο δείθηεο ησλ θξαηψλ-κειψλ ηα νπνία εθαξκφδνπλ ηελ ίδηα κεζνδνινγία θαη ηερληθέο, πξνθεηκέλνπ ηα ζηνηρεία πνπ πξνθχπηνπλ λα είλαη ζπγθξίζηκα θαη ζπκβαηά κεηαμχ ηνπο. Γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηνπ δείθηε ζην ζχλνιν ηεο πεξηνρήο ηνπ Δπξψ, ηα αγαζά θαη νη ππεξεζίεο πνπ ζπλζέηνπλ ηνλ ΔΓΣΚ, έρνπλ ιάβεη νξηζκέλεο ζηαζκίζεηο πνπ αληαπνθξίλνληαη ζην κέγεζνο ηεο δαπάλεο γηα ηα ζπγθεθξηκέλα πξντφληα ζε θάζε ρψξα. Ζ ηζρχνπζα ζχλζεζε ηνπ ΔΓΣΚ αλά νκάδα πξντφλησλ θαη αλά ρψξα παξνπζηάδεηαη ζην Παπάπηημα 7, ελψ ε πνξεία ηνπ ηα ηειεπηαία έηε απνηππψλεηαη ζην Παπάπηημα 8. Ζ λνκηζκαηηθή πνιηηηθή πνπ απνθαζίδεηαη θαη αζθείηαη απφ ηελ ΔΚΣ έρεη κεζνπξφζεζκν ρξνληθφ νξίδνληα, θαζψο έρεη παξαηεξεζεί πσο παξνπζηάδνληαη ρξνληθέο πζηεξήζεηο απφ ηε ζηηγκή πνπ εθαξκφδεηαη κία πνιηηηθή κέρξη ηελ εθδήισζε ησλ απνηειεζκάησλ απηήο ζηελ νηθνλνκία. Σν γεγνλφο απηφ ζεκαίλεη πσο ε λνκηζκαηηθή πνιηηηθή αδπλαηεί λα δηνξζψζεη άκεζα ηηο δηαθπκάλζεηο ηνπ επηπέδνπ ησλ ηηκψλ πνπ πξνέξρνληαη απφ αζηάζκεηνπο θαη απξνζδφθεηνπο παξάγνληεο, φπσο είλαη ε κεηαβνιή ησλ δηεζλψλ ηηκψλ ησλ πξψησλ πιψλ. Καηά ζπλέπεηα, βξαρππξφζεζκεο απνθιίζεηο απφ ηνλ ζηφρν θαζίζηαληαη αλαπφθεπθηεο θαη ζην βαζκφ πνπ είλαη πξνζσξηλέο δελ απαηηείηαη ε παξέκβαζε ηεο ΔΚΣ. Σνλίδνληαο ην κεζνπξφζεζκν ραξαθηήξα ηεο πνιηηηθήο, ν νξηζκφο πνπ έρεη δψζεη ην Γ ζηε ζηαζεξφηεηα ησλ ηηκψλ θάλεη ιφγν γηα εηήζηα κεηαβνιή ηνπ ΔΓΣΚ θαη φρη γηα κεληαία ή ηξηκεληαία

47 ην πιαίζην απηφ, ε ΔΚΣ φξηζε επίζεο έλα πνζνηηθήο θχζεσο ζεκείν αλαθνξάο γηα ηελ επηηξεπφκελε αχμεζε ηεο πνζφηεηαο ηνπ ρξήκαηνο ζηελ Δπξσδψλε, ην νπνίν ζεσξήζεθε πσο είλαη ζπκβαηφ κε ηνλ απψηεξν κεζνπξφζεζκν ζηφρν γηα πιεζσξηζκφ πιεζίνλ ηνπ 2%. Πίζσ απφ ηελ απφθαζε απηή ππάξρεη ε ινγηθή πσο γηα λα επηηεπρζεί απνηειεζκαηηθφηεξα έλαο ηειηθφο ζηφρνο (πιεζσξηζκφο) ζα πξέπεη λα νξηζηεί πξψηα έλαο ελδηάκεζνο (κεηαβνιή ηεο πνζφηεηαο ηνπ ρξήκαηνο). Ο ελδηάκεζνο λνκηζκαηηθφο ζηφρνο πνπ ζα επηιεγεί γηα ην ζθνπφ απηφ ζα πξέπεη λα είλαη κηα εχθνια κεηξήζηκε θαη πξνζδηνξίζηκε κεηαβιεηή, ε δε ηηκή αλαθνξάο πνπ ζα νξηζηεί ζα πξέπεη λα επεξεάδεη θαη λα εμαζθαιίδεη ηελ επίηεπμε ηνπ ηειηθνχ ζηφρνπ. Οη ελαιιαθηηθέο ελδηάκεζεο λνκηζκαηηθέο κεηαβιεηέο πνπ αθνξνχλ ζηελ πνζφηεηα ηνπ ρξήκαηνο θαη απφ ηηο νπνίεο ε ΔΚΣ κπνξεί λα επηιέμεη ηελ πιένλ θαηάιιειε, είλαη νη Μ1, Μ2 θαη Μ3. Κάζε έλα απφ απηά ηα λνκηζκαηηθά κεγέζε, ηα νπνία παξνπζηάδνληαη ζηνλ Πίλαθα 1, πεξηιακβάλεη δηαθνξεηηθά ζηνηρεία ηεο πνζφηεηαο ρξήκαηνο, ηα νπνία είλαη δηαβαζκηζκέλα αλάινγα κε ην επίπεδν ξεπζηφηεηά ηνπο. Πίλαθαο 1 πζηαηηθά λνκηζκαηηθνύ κεγέζνπο Μ1 Μ2 Μ3 Υξήκα ζε θπθινθνξία (Ννκηζκαηηθή Βάζε) Υ Υ Υ Καηαζέζεηο δηάξθεηαο κίαο εκέξαο (Overnight Deposits)* Υ Υ Υ Καηαζέζεηο κε δηθαίσκα αλάιεςεο ππφ πξνεηδνπνίεζε κέρξη 3 κήλεο Υ Υ Πξνζεζκηαθέο θαηαζέζεηο δηάξθεηαο κέρξη 2 έηε Υ Υ πκθσλίεο Δπαλαγνξάο (Repos - Repurchase Agreements) Υ Μεξίδηα ακνηβαίσλ θεθαιαίσλ δηαζεζίκσλ Υ Πηζηνπνηεηηθά ρξένπο πνπ έρνπλ εθδνζεί κε ιήμε (σξίκαλζε) έσο 2 έηε Υ * Οη θαηαζέζεηο κίαο εκέξαο πεξηιακβάλνπλ θαηαζέζεηο ζε ινγαξηαζκνύο όςεσο, ηξερνύκελνπο θαη απινύ ηακηεπηεξίνπ. Πεγή: Επξσπατθή Κεληξηθή Τξάπεδα Απφ απηά ηα δηαζέζηκα κεγέζε, ην Γ ηεο ΔΚΣ επέιεμε ην πιένλ επξχ, ην Μ3. Έηζη, αθνχ είρε πξνζδψζεη ζπγθεθξηκέλν, πνζνηηθφ λφεκα ζηελ ζηαζεξφηεηα ησλ

48 ηηκψλ, ηελ , ην Γ έζεζε σο ηηκή αλαθνξάο γηα ην Μ3 ηελ αχμεζή ηνπ θαηά 4,5%, εθηηκψληαο πσο κία ηέηνηνπ κεγέζνπο λνκηζκαηηθή επέθηαζε είλαη ζπκβαηή κε ηε δηαηήξεζε ηνπ ΔΓΣΚ θνληά ζην 2%. Αληίζηνηρα, ηνλίζηεθε πσο νπνηαδήπνηε απφθιηζε πέξαλ απηήο ηεο ηηκήο ζα ζεκαίλεη, ππφ θαλνληθέο ζπλζήθεο, θίλδπλν γηα ηε δηαηήξεζε ηεο ζηαζεξφηεηαο ησλ ηηκψλ. Ο θαζνξηζκφο ηνπ 4,5% σο ηηκή-αλαθνξάο βαζίζηεθε ζε εθηηκήζεηο ησλ εκπεηξνγλσκφλσλ ζρεηηθά κε ηελ αχμεζε ηνπ πξαγκαηηθνχ, απνπιεζσξηζκέλνπ ΑΔΠ θαη ηελ ηαρχηεηα θπθινθνξίαο ηνπ ρξήκαηνο ζηελ Δπξσδψλε 43. ηελ πξάμε, ε ΔΚΣ δελ παξαθνινπζεί κφλν ηελ πνξεία κεηαβνιήο ηνπ Μ3, αιιά αλαιχεη θαη ηελ εμέιημε ησλ επηκέξνπο ζπληζησζψλ ηνπ, ψζηε κία παξνδηθή απφθιηζε απφ ηελ ηηκή-αλαθνξάο λα κελ νδεγεί ζε πεξηηηέο δηνξζψζεηο κεραληζηηθνχ ραξαθηήξα. Ζ ΔΚΣ γηα λα επηηχρεη ην ζθνπφ ηεο έρεη δηακνξθψζεη κία ηξαηεγηθή Ννκηζκαηηθήο Πνιηηηθήο πνπ ζπλίζηαηαη ζηνλ εληνπηζκφ θαη αλάιπζε ησλ θηλδχλσλ δηαηάξαμεο ηεο ζηαζεξφηεηαο ησλ ηηκψλ. Ζ ηξαηεγηθή απηή έρεη δεκνζηνπνηεζεί απφ ην Γ ζηα πιαίζηα ηεο δηαθάλεηαο ησλ ελεξγεηψλ ηεο ΔΚΣ θαη βαζίδεηαη ζε δχν ππιψλεο: ηελ νηθνλνκηθή (economic analysis) θαη ηε λνκηζκαηηθή αλάιπζε (monetary analysis). Αλ θαη νη δχν ππιψλεο πξνζεγγίδνπλ απφ δηαθνξεηηθή ζθνπηά ην δήηεκα ηεο ζηαζεξφηεηαο ησλ ηηκψλ, ρξεζηκνπνηνχλ παξαπιήζηα κεζνδνινγία θαη ηα απνηειέζκαηα ηεο κίαο ζηεξίδνπλ ηελ αλάιπζε ηεο άιιεο. Ζ επηινγή ελφο ηέηνηνπ αλαιπηηθνχ πιαηζίνπ απνηειεί κία πνιχπιεπξε θαη νιηζηηθή πξνζέγγηζε πάλσ ζην θαηλφκελν ηνπ πιεζσξηζκνχ θαη ηεο δηαδηθαζίαο θαζνξηζκνχ ησλ ηηκψλ. Σα απνηειέζκαηα ησλ δχν αλαιχζεσλ παξέρνπλ ζην Γ ηεο ΔΚΣ πιεξνθνξίεο πςειήο αθξίβεηαο, ψζηε λα επηιεγεί ε θαηά πεξίπησζε πξνζήθνπζα λνκηζκαηηθή πνιηηηθή. Ζ νηθνλνκηθή αλάιπζε ζηφρν έρεη ηνλ εληνπηζκφ ησλ βξαρππξφζεζκσλ θαη κεζνπξφζεζκσλ κεηαβιεηψλ πνπ αζθνχλ επίδξαζε ζηε δηακφξθσζε ηνπ επηπέδνπ ησλ ηηκψλ. Ζ πξνζέγγηζε απηή απνδέρεηαη ηελ άπνςε πσο ζην ζπγθεθξηκέλν ρξνληθφ νξίδνληα πνπ εμεηάδεη, νη ηηκέο επεξεάδνληαη ζεκαληηθά απφ ηε ζρέζε κεηαμχ πξνζθνξάο θαη δήηεζεο ζηελ αγνξά ησλ πξντφλησλ, ππεξεζηψλ θαη παξαγσγηθψλ ζπληειεζηψλ. Καηά ζπλέπεηα, θξίζηκν παξάγνληα απνηειεί ε εθηίκεζε ηεο ηξέρνπζαο 43 Ζ πνζνηηθή ζεσξία ηνπ ρξήκαηνο πνπ δηαηππψζεθε απφ ηνπο θιαζζηθνχο νηθνλνκνιφγνπο απνηππψλεη ηε ζρέζε αλάκεζα ζηελ πξνζθνξά ρξήκαηνο θαη ηνλ πιεζσξηζκφ, κέζσ ηεο ηαπηφηεηαο ηνπ Fisher: MV=PY, φπνπ M είλαη ε νλνκαζηηθή πνζφηεηα ρξήκαηνο, V ε ηαρχηεηα θπθινθνξίαο ηνπ ρξήκαηνο, P ην επίπεδν ησλ ηηκψλ θαη Y ε παξαγσγή. Τπνζέηνληαο κηα εηήζηα κεηαβνιή ηνπ ΑΔΠ (Y) θαη ζεσξψληαο πσο ε ηαρχηεηα θπθινθνξίαο ηνπ ρξήκαηνο παξακέλεη ζηαζεξή, πξνθχπηεη ην πψο κία κεηαβνιή ζηελ πξνζθνξά ρξήκαηνο επηδξά ζην γεληθφ επίπεδν ησλ ηηκψλ

49 νηθνλνκηθήο θαηάζηαζεο βάζεη κεηαβιεηψλ φπσο είλαη ε κεηαβνιή ηνπ πξντφληνο, ε ζπλνιηθή δήηεζε, ηα δεκφζηα νηθνλνκηθά, ε αζθνχκελε δεκνζηνλνκηθή πνιηηηθή, νη ζπλζήθεο πνπ επηθξαηνχλ ζηελ αγνξά εξγαζίαο, ε θαηάζηαζε ηνπ ηζνδπγίνπ πιεξσκψλ, ε εμέιημε ησλ ηηκψλ παξαγσγνχ. Δπεηδή ε νηθνλνκία ηεο Δπξσδψλεο δε ιεηηνπξγεί απνθνκκέλε απφ ηελ παγθφζκηα νηθνλνκηθή ζπγθπξία, ηδηαίηεξε βαξχηεηα δίλεηαη επίζεο ζηηο ηάζεηο θαη ηελ θπθιηθφηεηα ηεο δηεζλνχο νηθνλνκίαο κε έκθαζε ζηελ πηζαλή επίδξαζε εμσγελψλ δηαηαξαρψλ, φπσο ε κεηαβνιή ηεο ηηκή ηνπ πεηξειαίνπ, ζην επίπεδν ηηκψλ. Παξάιιεια, εμεηάδνληαη νη κεηαβνιέο ζηελ αμία θαη απφδνζε δηαθφξσλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ ρξεκαηννηθνλνκηθήο θχζεσο (νκφινγα, κεηνρέο), ηα νπνία ελδέρεηαη λα επεξεάζνπλ ηελ θαηαλάισζε θαη ηελ απνηακίεπζε ησλ λνηθνθπξηψλ. Ηδηαίηεξε κλεία γίλεηαη ζηελ αμηνιφγεζε ηεο εμέιημεο ησλ ζπλαιιαγκαηηθψλ ηζνηηκηψλ νη νπνίεο έρνπλ επίπησζε ζηηο ζρεηηθέο ηηκέο κεηαμχ εηζαγφκελσλ θαη εγρσξίσο παξαγφκελσλ πξντφλησλ θαη ηελ αληαγσληζηηθφηεηα. Δίλαη ζαθέο πσο κηα ηέηνηα αλάιπζε πξνθεηκέλνπ λα είλαη απνηειεζκαηηθή, πξνυπνζέηεη ηε ζπιινγή αμηφπηζησλ ζηαηηζηηθψλ ζηνηρείσλ (βι. Κεθάλαιο 4.5). Έλα ζεκαληηθφ ζηνηρείν ηεο νηθνλνκηθήο αλάιπζεο είλαη ε θαηαζθεπή ελαιιαθηηθψλ «ζελαξίσλ» βάζεη ηερληθψλ ππνζέζεσλ, φπσο είλαη ε εμέιημε ησλ βξαρππξφζεζκσλ επηηνθίσλ. Με βάζε απηά ηα ζελάξηα θαη κε ηε ρξήζε καθξννηθνλνκηθψλ κνληέισλ, ην εμεηδηθεπκέλν πξνζσπηθφ ηεο ΔΚΣ θαη ησλ εζληθψλ Κεληξηθψλ Σξαπεδψλ, πξνβαίλεη ζε πξνβιέςεηο, πξνβνιέο εμέιημεο ησλ κεγεζψλ. Ζ λνκηζκαηηθή αλάιπζε επηθεληξψλεηαη ζην καθξνπξφζεζκν δηάζηεκα θαη κειεηά ηε ζρέζε πνπ ππάξρεη αλάκεζα ζην ρξήκα θαη ηηο ηηκέο. Ζ πξνζέγγηζε απηή βαζίδεηαη ζηελ νηθνλνκηθή άπνςε φηη ε κεηαβνιή ζηελ πνζφηεηα ηνπ ρξήκαηνο θαη ζηε ξεπζηφηεηα, ζπλδέεηαη ζηελά κε ηνλ πιεζσξηζκφ. ην πιαίζην ηεο λνκηζκαηηθήο αλάιπζεο εμεηάδεηαη ε πνξεία κεηαβνιήο ηνπ κεγέζνπο Μ3, ζε ζρέζε κε ην επίπεδν ηηκψλ. Ζ αλαθνξά ζε έλαλ καθξχηεξν ρξνληθφ νξίδνληα επηηξέπεη ζηελ ΔΚΣ λα κελ πξνβαίλεη ζε «ελ ζεξκψ» παξεκβάζεηο βαζηδφκελε κφλν ζε επξήκαηα πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηε βξαρππξφζεζκε νηθνλνκηθή αλάιπζε θαη πνπ ελδέρεηαη λα έρνπλ πξφζθαηξν ραξαθηήξα. Ζ ηξαηεγηθή ηεο Ννκηζκαηηθήο Πνιηηηθήο πνπ εθαξκφδεη ε ΔΚΣ παξνπζηάδεηαη ζην Γηάγξακκα 4 πνπ αθνινπζεί

50 Γηάγξακκα 4 ΠΡΧΣΑΡΥΗΚΟ ΣΟΥΟ ΣΖ ΣΑΘΔΡΟΣΖΣΑ ΣΧΝ ΣΗΜΧΝ Σν ΓΗΟΗΚΖΣΗΚΟ ΤΜΒΟΤΛΗΟ ιακβάλεη απνθάζεηο λνκηζκαηηθήο πνιηηηθήο βάζεη ηεο ζπλνιηθήο αμηνιφγεζεο ησλ θηλδχλσλ γηα ηε ζηαζεξφηεηα ησλ ηηκψλ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΖ ΑΝΑΛΤΖ Αλάιπζε νηθνλνκηθήο δπλακηθήο θαη δηαηαξαρψλ πνπ επεξεάδνπλ ηελ νηθνλνκία Γηαζηαύξσζε ζηνηρείσλ ΝΟΜΗΜΑΣΗΚΖ ΑΝΑΛΤΖ Αλάιπζε λνκηζκαηηθψλ ηάζεσλ ΠΛΖΡΖ ΣΟΗΥΔΗΑ Ζ εθαξκνγή ηεο Ννκηζκαηηθήο Πνιηηηθήο ηεο ΔΚΣ Γηα λα επηηχρεη ηνλ πξσηαξρηθφ ζθνπφ ηνπ Δπξσζπζηήκαηνο πνπ είλαη ε δηαηήξεζε ηεο ζηαζεξφηεηαο ηνπ επηπέδνπ ησλ ηηκψλ, ε ΔΚΣ έρεη ζηε δηάζεζή ηεο έλα επξχ θάζκα κέζσλ άζθεζεο λνκηζκαηηθήο πνιηηηθήο. Σν ιεηηνπξγηθφ πιαίζην ηεο εθαξκνγήο ηεο λνκηζκαηηθήο πνιηηηθήο πεξηιακβάλεη: Ννκηζκαηηθέο πξάμεηο (Πξάμεηο Αλνηθηήο Αγνξάο θαη Παξνρή Πάγησλ Γηεπθνιύλζεσλ) θαη Σν ύζηεκα Σήξεζεο Τπνρξεσηηθώλ Διάρηζησλ Απνζεκαηηθώλ

51 Σα κέζα εθαξκνγήο ηεο λνκηζκαηηθήο πνιηηηθήο παξνπζηάδεηαη ζην Γηάγξακκα 5 πνπ αθνινπζεί. Γηάγξακκα 5 Ννκηζκαηηθέο Πξάμεηο ύζηεκα ηήξεζεο ειάρηζησλ απνζεκαηηθώλ Πξάμεηο αλνηθηήο αγνξάο Πάγηεο δηεπθνιύλζεηο Πξάμεηο θύξηαο αλαρξεκαηνδόηεζεο Γηεπθνιύλζεηο νξηαθήο ρξεκαηνδόηεζεο Πξάμεηο πην καθξνπξόζεζκεο αλαρξεκαηνδόηεζεο Γηεπθνιύλζεηο απνδνρήο θαηαζέζεσλ Πξάμεηο εμνκάιπλζεο ησλ βξαρπρξόλησλ δηαθπκάλζεσλ ξεπζηόηεηαο Γηαξζξσηηθέο Πξάμεηο Δίλαη ζαθέο πσο ε ρξήζε ησλ κέζσλ απηψλ ζα πξέπεη λα είλαη ζπκβαηή κε ηνπο ζηφρνπο πνπ δηαηππψλνληαη ζηε ηξαηεγηθή ηεο Ννκηζκαηηθήο Πνιηηηθήο. Ζ ρξήζε ησλ κέζσλ εθαξκνγήο απνζθνπεί ζηνλ επεξεαζκφ ησλ επηηνθίσλ ηεο ρξεκαηαγνξάο, ζηε δηαρείξηζε ηεο ξεπζηφηεηαο θαη ζηελ επηθνηλσλία ηεο αζθνχκελεο λνκηζκαηηθήο πνιηηηθήο ζηνπο θνξείο ησλ αγνξψλ. Πξαθηηθά, ην ζχζηεκα άζθεζεο ηεο λνκηζκαηηθήο πνιηηηθήο ιεηηνπξγεί απνθεληξσκέλα κε ηελ έλλνηα φηη νη δηεπθνιχλζεηο θαη ρξεκαηνδνηήζεηο πνπ πεξηγξάθνληαη ζηε ζπλέρεηα, παξέρνληαη απφ ηηο εζληθέο Κεληξηθέο Σξάπεδεο ησλ κειψλ ηεο Δπξσδψλεο ζην πιαίζην εθαξκνγήο ησλ απνθάζεσλ θαη θαηεπζπληήξησλ γξακκψλ ηεο ΔΚΣ. Έηζη, νη λνκηζκαηηθέο πξάμεηο εκθαλίδνληαη ζηνπο ηζνινγηζκνχο θαη ηηο ινγηζηηθέο θαηαζηάζεηο ησλ εζληθψλ Κεληξηθψλ Σξαπεδψλ θαη φρη ηεο ΔΚΣ. Οη λνκηζκαηηθέο πξάμεηο ηνπ Δπξσζπζηήκαηνο ιακβάλνπλ ρψξα αλάκεζα ζηα κέιε ηνπ Δπξσζπζηήκαηνο (ΔΚΣ θαη εζληθέο Κεληξηθέο Σξάπεδεο ηεο Δπξσδψλεο) απφ

52 ηε κία κεξηά θαη ηα ρξεκαηνπηζησηηθά ηδξχκαηα ηεο Δπξσδψλεο απφ ηελ άιιε πνπ γηα ην ζθνπφ απηφ θαινχληαη αληηζπκβαιιόκελνη. Οη αληηζπκβαιιφκελνη, πξνθεηκέλνπ λα είλαη απνδεθηνί σο ζπκκεηέρνληεο ζηηο πξάμεηο λνκηζκαηηθήο πνιηηηθήο ηνπ Δπξσζπζηήκαηνο θαη επνκέλσο λα έρνπλ πξφζβαζε ζηα θεθάιαηα ηεο ΔΚΣ, ζα πξέπεη λα πιεξνχλ νξηζκέλα θξηηήξηα θαηαιιειφηεηαο. Σα θξηηήξηα απηά έρνπλ γεληθφ ραξαθηήξα θαη εθαξκφδνληαη νκνηφκνξθα ζηελ Δπξσδψλε εμαζθαιίδνληαο ηελ ρσξίο δηαθξίζεηο κεηαρείξηζε φισλ ησλ ρξεκαηνπηζησηηθψλ ηδξπκάησλ πνπ είλαη εγθαηεζηεκέλα ζε απηήλ. Σα βαζηθά θξηηήξηα είλαη ηα εμήο: Σα ρξεκαηνπηζησηηθά ηδξχκαηα ζα πξέπεη λα ππφθεηληαη ζην ζχζηεκα ηήξεζεο ειάρηζησλ απνζεκαηηθψλ (βι. παξαθάησ). Οη αληηζπκβαιιφκελνη ζα πξέπεη λα είλαη νηθνλνκηθά εχξσζηνη νξγαληζκνί, γεγνλφο πνπ απνδεηθλχεηαη απφ ηελ ππνβνιή ηνπο ζε θάπνηα κνξθήο επνπηεία απφ πιεπξάο ησλ εζληθψλ ηνπο αξρψλ. Σνλίδεηαη, πσο κε βάζε ην απνθεληξσηηθφ ζχζηεκα ιεηηνπξγίαο ηνπ Δπξσζπζηήκαηνο, νη αληηζπκβαιιφκελνη ζπκκεηέρνπλ ζηηο πξάμεηο λνκηζκαηηθήο πνιηηηθήο ηεο ΔΚΣ, κέζσ ηεο εζληθήο Κεληξηθήο Σξάπεδαο ηνπ θξάηνπο-κέινπο ζην νπνίν είλαη εγθαηεζηεκέλνη. ε πεξίπησζε πνπ θάπνηνο αληηζπκβαιιφκελνο δε ζπκκνξθψλεηαη κε ηηο ππνρξεψζεηο ηνπ (π.ρ. ηήξεζε ειάρηζησλ απνζεκαηηθψλ), ε ΔΚΣ έρεη ηε δηθαηνδνζία επηβνιήο θπξψζεσλ πνπ θπκαίλνληαη απφ ηελ επηβνιή πξνζηίκσλ κέρξη ηελ αλαζηνιή ηεο ζπκκεηνρήο ηνπ ζηηο πξάμεηο λνκηζκαηηθήο πνιηηηθήο. Όιεο νη πξάμεηο παξνρήο ξεπζηφηεηαο ζα πξέπεη λα θαιχπηνληαη απφ επαξθή αζθάιεηα. Έηζη, ην ζεκαληηθφηεξν ηκήκα ησλ λνκηζκαηηθψλ πξάμεσλ ζρεηίδεηαη κε ηελ πξνζσξηλή ή νξηζηηθή κεηαβίβαζε ρξεκαηνπηζησηηθψλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ (αζθάιεηα) κεηαμχ ηνπ Δπξσζπζηήκαηνο (ΔΚΣ θαη εζληθέο Κεληξηθέο Σξάπεδεο) θαη ησλ αληηζπκβαιινκέλσλ. Πην ζπγθεθξηκέλα, φηαλ ε ΔΚΣ επηζπκεί λα ρνξεγήζεη ξεπζηφηεηα ζηηο ρξεκαηαγνξέο αγνξάδεη απφ ηα ρξεκαηνπηζησηηθά ηδξχκαηα ηεο Δπξσδψλεο πεξηνπζηαθά ζηνηρεία (ρξεφγξαθα Γεληθήο Κπβέξλεζεο, εηαηξηθά νκφινγα θ.α.) θαη ζε αληάιιαγκα παξέρεη ξεπζηφηεηα ππφ ηε κνξθή ρξεκαηηθψλ δηαζεζίκσλ. Αληηζηξφθσο, ε απνξξφθεζε ξεπζηφηεηαο ζπλεπάγεηαη ηελ πψιεζε πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ απφ ην Δπξσζχζηεκα πξνο ηνπο αληηζπκβαιινκέλνπο. Δίλαη αληηιεπηφ, πσο απηνχ ηνπ είδνπο νη αγνξνπσιεζίεο ελέρνπλ ηνλ θίλδπλν πξφθιεζεο δεκίαο ζην Δπξσζχζηεκα ιφγσ αθεξεγγπφηεηαο ησλ πεξηνπζηαθψλ

53 ζηνηρείσλ πνπ αγνξάδνληαη απφ ηα ρξεκαηνπηζησηηθά ηδξχκαηα ηεο Δπξσδψλεο. Γηα λα απνθεπρζεί έλα ηέηνην ελδερφκελν, αιιά θαη γηα λα εληζρπζεί ε δηαθάλεηα θαη ε νκνηνκνξθία ζηε ιεηηνπξγία ηνπ ζπζηήκαηνο, ηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία κπνξνχλ λα γίλνπλ απνδεθηά ζηηο δηελεξγνχκελεο λνκηζκαηηθέο πξάμεηο, κφλν αλ πιεξνχλ νξηζκέλα θξηηήξηα. Τπφ ην πξίζκα απηφ, ε ΔΚΣ πξνβαίλεη ζε πεξηνδηθέο αμηνινγήζεηο ηεο πηζηνιεπηηθήο ηθαλφηεηαο ησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ βάζεη ηνπ ζπζηήκαηνο ECAF (Eurosystem Credit Assessment Framework). Με βάζε θαη ηα απνηειέζκαηα πνπ πξνθχπηνπλ απφ ην ECAF, ηεξείηαη ην Δληαίν Πιαίζην γλσζηφ σο Δληαίνο Καηάινγνο πνπ πξνζδηνξίδεη πνηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ ζηηο λνκηζκαηηθέο πξάμεηο. Σν Δληαίν Πιαίζην ηέζεθε ζε ηζρχ ηελ , ελεκεξψλεηαη θαζεκεξηλά θαη δηαρσξίδεη ηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία ζε εκπνξεχζηκα θαη κε εκπνξεχζηκα. Γεληθά, ηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία θξίλνληαη σο θαηάιιεια θαη επνκέλσο απνδεθηά αλάινγα κε ην είδνο, ηνλ εθδφηε ή εγγπεηή, ηνλ ηφπν έθδνζεο, ηελ πηζηνιεπηηθή δηαβάζκηζε πνπ έιαβαλ απφ ην ECAF, ηε κεηαβηβαζηκφηεηα, ην λφκηζκα ζην νπνίν είλαη εθθξαζκέλα. Σα κφλα κε εκπνξεχζηκα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία πνπ γίλνληαη απνδεθηά είλαη νη δαλεηαθέο απαηηήζεηο (απαίηεζε απφ δαλεηνδφηεζε πνπ ζπληζηά ππνρξέσζε ηνπ νθεηιέηε πξνο ηνλ αληηζπκβαιιφκελν ηνπ Δπξσζπζηήκαηνο) θαη ηα κε εκπνξεχζηκα ρξεφγξαθα πνπ εμαζθαιίδνληαη κε ζηεγαζηηθά δάλεηα. Δίλαη βέβαηα αληηιεπηφ, πσο ν αληηζπκβαιιφκελνο δελ επηηξέπεηαη λα πξνζθνκίζεη σο αζθάιεηα γηα ηε ξεπζηφηεηα πνπ ιακβάλεη πεξηνπζηαθφ ζηνηρείν πνπ έρεη εθδνζεί ή εγγπεζεί απφ ηνλ ίδην ή απφ λνκηθφ πξφζσπν κε ην νπνίν δηαηεξεί ζηελνχο δεζκνχο. Ζ δηαζπλνξηαθή ρξήζε ησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη σο αζθάιεηα ησλ πηζηνδνηηθψλ πξάμεσλ ηνπ Δπξσζπζηήκαηνο εμαζθαιίδεηαη κέζσ ηνπ πζηήκαηνο Αληαπνθξηηξηψλ Κεληξηθψλ Σξαπεδψλ, βάζεη ηνπ νπνίνπ φιεο νη εζληθέο Κεληξηθέο Σξάπεδεο ηεξνχλ ινγαξηαζκνχο δηαρείξηζεο ηίηισλ ε κία ζηελ άιιε. Οη λνκηζκαηηθέο πξάμεηο ηεο ΔΚΣ (πξάμεηο αλνηθηήο αγνξάο, πάγηεο δηεπθνιχλζεηο), αλάινγα κε ηε θχζε ηνπο, κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηνχληαη είηε γηα ηελ παξνρή, είηε γηα ηελ απνξξφθεζε ξεπζηφηεηαο, ππφ πέληε δηαθνξεηηθέο κνξθέο: αληηζηξεπηέεο ζπλαιιαγέο, νξηζηηθέο ζπλαιιαγέο, έθδνζε πηζηνπνηεηηθψλ ρξένπο, πξάμεηο αληαιιαγήο λνκηζκάησλ θαη απνδνρή θαηαζέζεσλ πξνθαζνξηζκέλεο δηάξθεηαο. Δηδηθφηεξα: Οη ανηιζηπεπηέερ ζςναλλαγέρ είλαη εθείλεο νη ζπλαιιαγέο θαηά ηηο νπνίεο ην Δπξσζχζηεκα αγνξάδεη ή πνπιά ζηνπο αληηζπκβαιιφκελνπο απνδεθηά πεξηνπζηαθά ζηνηρεία κε ζπκθσλία επαλαγνξάο ή ρνξεγεί δάλεηα έλαληη ελερχξνπ επί απνδεθηψλ

54 πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ 44. Οπζηαζηηθά, ην Δπξσζχζηεκα ρνξεγεί ή απνξξνθά ξεπζηφηεηα αγνξάδνληαο απφ ηνπο αληηζπκβαιιφκελνπο ή πνπιψληαο αληίζηνηρα ζε απηνχο πεξηνπζηαθά ζηνηρεία, κε ηε ζπκθσλία πσο κεηά απφ νξηζκέλν δηάζηεκα απηά ηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία ζα επαλέιζνπλ ζηνλ αξρηθφ θάηνρφ ηνπο. Οη αληηζηξεπηέεο ζπλαιιαγέο ιακβάλνπλ ρψξα είηε κέζσ κεηαβίβαζεο ηεο θπξηφηεηαο ησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ (ζπκθσλία επαλαγνξάο), είηε κέζσ ηεο ελερπξίαζεο ή εθρψξεζεο απηψλ, νπφηε ε θπξηφηεηα παξακέλεη ζηνλ νθεηιέηε. ηηο ζπκθσλίεο επαλαγνξάο ε δηαθνξά κεηαμχ ηηο ηηκήο αγνξάο θαη εθείλεο ηεο επαλαγνξάο απνηειεί ηνλ ηφθν πνπ πιεξψλεη ν αληηζπκβαιιφκελνο γηα ην πνζφ πνπ ιακβάλεη σο παξνρή ξεπζηφηεηαο. Όηαλ νη ζπλαιιαγέο απηέο παίξλνπλ ηε κνξθή δαλείνπ έλαληη ελερχξνπ, εθαξκφδεηαη πξνθαζνξηζκέλν επηηφθην. ηηο οπιζηικέρ ζςναλλαγέρ ην Δπξσζχζηεκα αγνξάδεη ή πνπιά ζηελ αγνξά απνδεθηά πεξηνπζηαθά ζηνηρεία, ρσξίο απηή ε ζπλαιιαγή λα ζπλνδεχεηαη απφ αλακεηαβίβαζε. Οπζηαζηηθά ππάξρεη πιήξεο κεηαβίβαζε θπξηφηεηα απφ ηνλ πσιεηή ζηνλ αγνξαζηή, ν νπνίνο δηαηεξεί ηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία κέρξη ηε ιήμε ηνπο. Αληηθείκελν ησλ νξηζηηθψλ ζπλαιιαγψλ κπνξνχλ λα είλαη κφλν εκπνξεχζηκα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία. Ζ ΔΚΣ έρεη επίζεο ηε δπλαηφηεηα λα εθδίδεη πιζηοποιηηικά σπέοςρ πνπ ζπληζηνχλ ελνρηθή ππνρξέσζε ηεο ΔΚΣ πξνο ηνλ θνκηζηή ηνπο. Πξφθεηηαη γηα άπινπο ηίηινπο πνπ δελ έρνπλ θπζηθή κνξθή θαη ηεξνχληαη ζε απνζεηήξηα ηίηισλ ηεο Δπξσδψλεο, ελψ δελ πθίζηαηαη πεξηνξηζκφο σο πξνο ηελ πεξαηηέξσ κεηαβίβαζή ηνπο. θνπφο ηνπο είλαη ε απνξξφθεζε ξεπζηφηεηαο απφ ηελ αγνξά, ελψ θαηά θαλφλα έρνπλ δηάξθεηα κηθξφηεξε ησλ 12 κελψλ. Οη ππάξειρ ανηαλλαγήρ νομιζμάηων πεξηιακβάλνπλ δχν ζπλαιιαγέο: κία άκεζε (spot) θαη κία πξνζεζκηαθή (forward). Δηδηθφηεξα, ην Δπξσζχζηεκα αγνξάδεη ή πνπιά Δπξψ έλαληη μέλνπ λνκίζκαηνο κε άκεζε παξάδνζε, ελψ ηαπηφρξνλα επαλαπσιεί ή επαλαγνξάδεη αληίζηνηρα ηελ ίδηα πνζφηεηα κε πξνζεζκηαθή παξάδνζε ζε νξηζκέλε εκεξνκελία. Οη πξάμεηο απηέο δηελεξγνχληαη κέζσ έθηαθησλ δεκνπξαζηψλ ή δηκεξψλ ζπκθσληψλ, φπνπ θαζνξίδνληαη νη ηηκέο ηεο ηξέρνπζαο θαη ηεο πξνζεζκηαθήο ζπλαιιαγκαηηθήο ηζνηηκίαο. Σέινο, γηα λα απνξξνθεζεί ξεπζηφηεηα, ε ΔΚΣ κπνξεί λα θαιεί ηνπο αληηζπκβαιιφκελνπο λα πξνβνχλ ζε καηαθέζειρ θεθαιαίσλ ηνπο ζε ινγαξηαζκφ ηεο 44 Ζ λνκηθή βάζε ησλ αληηζηξεπηέσλ ζπλαιιαγψλ βξίζθεηαη ζην άξζξν 18.1 ηνπ Καηαζηαηηθφ ηνπ ΔΚΣ θαη ηεο ΔΚΣ

55 εζληθήο Κεληξηθήο Σξάπεδαο φπνπ είλαη εγθαηεζηεκέλνη. Οη θαηαζέζεηο απηέο είλαη έληνθεο θαη έρνπλ θαζνξηζκέλε δηάξθεηα. Πην αλαιπηηθά ηα κέζα εθαξκνγήο ηεο λνκηζκαηηθήο πνιηηηθήο ηνπ Δπξσζπζηήκαηνο είλαη: Α) Πξάμεηο αλνηθηήο αγνξάο Απνηεινχλ ηηο πην ζπλεζηζκέλεο λνκηζκαηηθέο πξάμεηο ηνπ Δπξσζπζηήκαηνο. Οη πξάμεηο αλνηθηήο αγνξάο δηελεξγνχληαη κε πξσηνβνπιία ηεο ΔΚΣ, ε νπνία έρεη ηε δηαθξηηηθή επρέξεηα λα θαζνξίζεη εθ ησλ πξνηέξσλ ηνπο φξνπο θαη ηηο πξνυπνζέζεηο απηψλ. Οη πξάμεηο αλνηθηήο αγνξάο δηαθξίλνληαη ζε ηέζζεξεηο θαηεγνξίεο σο αθνινχζσο: Πξάμεηο θύξηαο αλαρξεκαηνδόηεζεο. Δίλαη νη ζεκαληηθφηεξεο θαη ζπλεζέζηεξεο. Απνηεινχλ αληηζηξεπηέεο ζπλαιιαγέο πνπ δηελεξγνχληαη ζε ηαθηηθή βάζε αλά εβδνκάδα, ελψ έρνπλ δηάξθεηα επίζεο κία εβδνκάδα. Πξάμεηο πην καθξνπξόζεζκεο αλαρξεκαηνδόηεζεο. θνπφο ηνπο είλαη ε παξνρή πην καθξνπξφζεζκεο ξεπζηφηεηαο θαη γηα απηφ έρνπλ δηάξθεηα ηξηψλ κελψλ. Δίλαη αληηζηξεπηέεο ζπλαιιαγέο πνπ δηελεξγνχληαη ηαθηηθά αλά κήλα. Πξάμεηο εμνκάιπλζεο ησλ βξαρπρξόλησλ δηαθπκάλζεσλ ξεπζηόηεηαο. Δπεηδή απνζθνπνχλ ζηελ αληηκεηψπηζε εμαηξεηηθψλ δηαηαξαρψλ ζηηο ρξεκαηαγνξέο ραξαθηεξίδνληαη απφ επειημία θαη έηζη δελ έρνπλ ζπγθεθξηκέλε πεξηνδηθφηεηα. Ζ δηάξθεηά ηνπο επίζεο πνηθίιιεη. Γηελεξγνχληαη κε έθηαθηεο δεκνπξαζίεο ή κέζσ δηκεξψλ ζπκθσληψλ κέζα απφ κία πξνεπηιεγκέλε νκάδα αληηζπκβαιιφκελσλ. Δηαξζξσηηθέο πξάμεηο. Δίλαη νη πιένλ ζπάληεο. θνπφ έρνπλ ηελ πξνζαξκνγή ηεο ζέζεο ηνπ Δπξσζπζηήκαηνο έλαληη ηνπ ρξεκαηνπηζησηηθνχ ηνκέα ηεο Δπξσδψλεο. Οη πξάμεηο αλνηθηήο αγνξάο εθηεινχληαη κέζσ ηαθηηθψλ ή έθηαθησλ δεκνπξαζηψλ ή ζπαληφηεξα κε δηκεξείο ζπκθσλίεο κεηαμχ ησλ εζληθψλ Κεληξηθψλ Σξαπεδψλ θαη ησλ αληηζπκβαιινκέλσλ. ηηο ηαθηηθέο δεκνπξαζίεο δηθαίσκα ζπκκεηνρήο έρνπλ φινη νη αληηζπκβαιιφκελνη πνπ πιεξνχλ ηα γεληθά θξηηήξηα θαηαιιειφηεηαο πνπ αλαθέξζεθαλ πην πάλσ. Αληίζεηα, ζηηο έθηαθηεο δεκνπξαζίεο θαη ζηηο δηκεξείο ζπκθσλίεο, θάζε εζληθή Κεληξηθή Σξάπεδα επηιέγεη κία νκάδα αληηζπκβαιινκέλσλ (πξνεπηινγή) κε ηνπο νπνίνπο ζπλαιιάζζεηαη. Οη ηαθηηθέο

56 δεκνπξαζίεο αλαθνηλψλνληαη δεκφζηα κέζσ πιεξνθνξηαθψλ δηθηχσλ ζηα νπνία έρνπλ πξφζβαζε νη αληηζπκβαιιφκελνη. εκεηψλεηαη, πσο νη πξάμεηο θχξηαο αλαρξεκαηνδφηεζεο, πην καθξνπξφζεζκεο αλαρξεκαηνδφηεζεο θαη νη δηαξζξσηηθέο πξάμεηο δηελεξγνχληαη πάληα κε ηαθηηθή δεκνπξαζία. Παξάιιεια, ην Δπξσζχζηεκα έρεη ηε δηαθξηηηθή επρέξεηα λα εθηειεί, είηε δεκνπξαζίεο θαζνξηζκέλνπ επηηνθίνπ, είηε δεκνπξαζίεο αληαγσληζηηθνύ επηηνθίνπ. ηελ πξψηε πεξίπησζε, ε ΔΚΣ θαζνξίδεη εθ ησλ πξνηέξσλ έλα επηηφθην θαη νη αληηζπκβαιιφκελνη αλαθέξνπλ ζηηο πξνζθνξέο ηνπο ην πνζφ κε ην νπνίν επηζπκνχλ λα ζπκκεηάζρνπλ ζηε ζπλαιιαγή 45. Ζ ΔΚΣ έρεη ην δηθαίσκα λα επηβάιιεη αλψηαην φξην πξνζθνξάο ψζηε λα απνηξαπεί ε ππνβνιή δπζαλάινγσλ πξνζθνξψλ απφ ηνπο αληηζπκβαιιφκελνπο. Αληίζεηα, ζηηο δεκνπξαζίεο αληαγσληζηηθνχ επηηνθίνπ νη αληηζπκβαιιφκελνη έρνπλ ην δηθαίσκα λα ππνβάιινπλ κέρξη δέθα ελαιιαθηηθέο πξνζθνξέο επηηνθίσλ θαη ηαπηφρξνλα λα αλαθέξνπλ ην πνζφ κε ην νπνίν επηζπκνχλ λα ζπκκεηέρνπλ γηα θάζε επίπεδν επηηνθίνπ πνπ πξνηείλνπλ. Οη πξνζθνξέο ππνβάιινληαη βάζεη θαζνξηζκέλνπ ππνδείγκαηνο ζηελ νηθεία εζληθή Κεληξηθή Σξάπεδα. ε θάζε πεξίπησζε, ην απνηέιεζκα ησλ δεκνπξαζηψλ πεξηιακβάλεη ηελ θαηαλνκή ηνπ πνζνχ πνπ επηζπκεί λα δηαλείκεη ην Δπξσζχζηεκα αλά αληηζπκβαιιφκελν. Σα ζηάδηα κίαο ηππηθήο δεκνπξαζίαο ηνπ Δπξσζπζηήκαηνο παξνπζηάδνληαη ζην Γηάγξακκα 6 πνπ αθνινπζεί. 45 Γηα ηηο λνκηζκαηηθέο πξάμεηο ηεο θχξηαο αλαρξεκαηνδφηεζεο, ην ειάρηζην πνζφ πξνζθνξάο αλέξρεηαη ζε

57 Γηάγξακκα 6 Αλαθνίλσζε ηεο δεκνπξαζίαο από ΔΚΣ θαη εζληθέο Κεληξηθέο Σξάπεδεο Καηάξηηζε θαη ππνβνιή πξνζθνξώλ από αληηζπκβαιιόκελνπο πγθέληξσζε ησλ πξνζθνξώλ Καηαλνκή ησλ πνζώλ ζηνπο αληηζπκβαιιόκελνπο θαη αλαθνίλσζε απνηειεζκάησλ δεκνπξαζίαο Πηζηνπνίεζε απνηειεζκάησλ (παξνρή επαξθνύο αζθάιεηαο) Γηαθαλνληζκόο ησλ ζπλαιιαγώλ Β) Πάγηεο δηεπθνιύλζεηο Οη ρξεκαηνδνηήζεηο απηέο πξνζθέξνπλ ή απνξξνθνχλ ξεπζηφηεηα δηάξθεηαο κίαο εκέξαο θαη σο εθ ηνχηνπ ζηελ πξψηε πεξίπησζε ρξεζηκεχνπλ γηα ηελ θάιπςε ησλ ηξερνπζψλ αλαγθψλ ησλ αληηζπκβαιιφκελσλ. Οη πάγηεο δηεπθνιχλζεηο παξέρνληαη κε πξσηνβνπιία ησλ αληηζπκβαιινκέλσλ. Γηαθξίλνληαη δχν είδε: Δηεπθνιύλζεηο νξηαθήο ρξεκαηνδόηεζεο. Σν Δπξσζχζηεκα παξέρεη ξεπζηφηεηα έλαληη απνδεθηήο αζθάιεηαο, είηε κε ηε κνξθή ζπκθσληψλ επαλαγνξάο ησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ πνπ κεηαβηβάδνληαη (αληηζηξεπηέεο ζπλαιιαγέο), είηε κε ηε κνξθή δαλείσλ κίαο εκέξαο, φπνπ ζπζηήλεηαη ελέρπξν επί ησλ ππνθείκελσλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ. Ζ ρξεκαηνδφηεζε παξέρεηαη βάζεη επηηνθίνπ πνπ έρεη αλαθνηλσζεί εθ ησλ πξνηέξσλ θαη εμνθιείηαη ηελ επφκελε εξγάζηκε εκέξα. Δηεπθνιύλζεηο απνδνρήο θαηαζέζεσλ. ε απηή ηε δηεπθφιπλζε, ε νπνία απνζθνπεί ζηελ απνξξφθεζε ξεπζηφηεηαο ηεο αγνξάο, νη αληηζπκβαιιφκελνη

58 πξαγκαηνπνηνχλ έληνθεο θαηαζέζεηο δηάξθεηαο κίαο εκέξαο ζηηο εζληθέο Κεληξηθέο Σξάπεδεο. ην πιαίζην ηεο δηελέξγεηαο λνκηζκαηηθψλ πξάμεσλ, ηα βαζηθά επηηόθηα πνπ θαζνξίδεη θαη αλαθνηλψλεη ε ΔΚΣ είλαη: ην επηηφθην ηεο θχξηαο αλαρξεκαηνδφηεζεο, ην επηηφθην παξνρήο νξηαθήο ρξεκαηνδφηεζεο θαη ην επηηφθην απνδνρήο θαηαζέζεσλ. πλνπηηθή απνηχπσζε ησλ λνκηζκαηηθψλ πξάμεσλ θαη ησλ βαζηθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηνπο παξνπζηάδεηαη ζην Παπάπηημα 9, ελψ ζην Παπάπηημα 10 εκθαλίδεηαη ε δηαρξνληθή πνξεία ησλ βαζηθψλ επηηνθίσλ ηεο ΔΚΣ. Γ) ύζηεκα ηήξεζεο ππνρξεσηηθώλ ειάρηζησλ απνζεκαηηθώλ Ζ ΔΚΣ απαηηεί απφ φια ηα ρξεκαηνπηζησηηθά ηδξχκαηα πνπ βξίζθνληαη ζηελ Δπξσδψλε, λα ηεξνχλ ειάρηζηα απνζεκαηηθά ζε ινγαξηαζκνχο ησλ εζληθψλ Κεληξηθψλ Σξαπεδψλ φπνπ είλαη εγθαηεζηεκέλα 46. Σν χςνο ησλ ειάρηζησλ απνζεκαηηθψλ πνπ ζα πξέπεη λα ηεξεί έθαζην ρξεκαηνπηζησηηθφ ίδξπκα ππνινγίδεηαη βάζεη ζπληειεζηή 2% πνπ εθαξκφδεηαη επί νξηζκέλσλ ζηνηρείσλ ηνπ ηζνινγηζκνχ ηνπ (θαηαζέζεηο θαη εθδνζέληα ρξεφγξαθα δηάξθεηαο κέρξη δχν έηε). Γηα ηα ειάρηζηα απνζεκαηηθά θαηαβάιινληαη ηφθνη κε βάζε ην επηηφθην ησλ πξάμεσλ θχξηαο αλαρξεκαηνδφηεζεο θαη γηα ην ιφγν απηφ ε ελ ιφγσ ππνρξέσζε δε ζπλεπάγεηαη ζεκαληηθφ θφζηνο γηα ηνλ ηξαπεδηθφ ηνκέα 47. Ζ ηήξεζε ειάρηζησλ απνζεκαηηθψλ ζθνπφ έρεη ηε ζηαζεξνπνίεζε ησλ επηηνθίσλ ηεο ρξεκαηαγνξάο, αιιά θαη ηε δεκηνπξγία ειιείκκαηνο ξεπζηφηεηαο, θαζψο ζπλεπάγεηαη ηε δέζκεπζε ρξεκαηηθψλ θεθαιαίσλ ησλ ρξεκαηνπηζησηηθψλ ηδξπκάησλ. 4.3 Ζ ζπλαιιαγκαηηθή πνιηηηθή ηεο ΔΚΣ Ζ ζπλαιιαγκαηηθή πνιηηηθή ηεο ΔΚΣ κπνξεί λα δηαθξηζεί ζε δχν ζθέιε: ηελ ηήξεζε θαη δηαρείξηζε ησλ ζπλαιιαγκαηηθψλ δηαζεζίκσλ ηεο θαη ηελ εθηέιεζε πξάμεσλ ζπλαιιάγκαηνο. 46 Ζ ππνρξέσζε ηήξεζεο ειάρηζησλ απνζεκαηηθψλ απνξξέεη απφ ην άξζξν 19 ηνπ Καηαζηαηηθνχ ηνπ ΔΚΣ θαη ηεο ΔΚΣ 47 Καλνληζκφο (ΔΚ) ηεο ΔΚΣ αξηζ. 1745/2003 ηεο (EE L 250 ηεο )

59 4.3.1 Ζ δηαρείξηζε ησλ ζπλαιιαγκαηηθώλ δηαζεζίκσλ Ζ ηήξεζε επαξθψλ ζπλαιιαγκαηηθψλ δηαζεζίκσλ απφ κία Κεληξηθή Σξάπεδα είλαη απαξαίηεηε πξνθεηκέλνπ λα δηαζθαιηζηεί πσο ππάξρεη ε δπλαηφηεηα παξέκβαζεο ζηηο αγνξέο ζπλαιιάγκαηνο, φπνηε απηφ θξίλεηαη αλαγθαίν. Σελ φηαλ μεθίλεζε ην ηξίην ζηάδην ηεο ΟΝΔ, νη εζληθέο Κεληξηθέο Σξάπεδεο ησλ θξαηψλ ηεο Δπξσδψλεο κεηαβίβαζαλ ζηελ ΔΚΣ, σο είραλ ππνρξέσζε, ζεκαληηθφ κέξνο ησλ ζπλαιιαγκαηηθψλ δηαζεζίκσλ ηνπο, ζπλνιηθνχ χςνπο 39,46δηο 48. Ζ θαηαλνκή απηνχ ηνπ πνζνχ αλά Κεληξηθή Σξάπεδα έγηλε βάζεη ηνπ κεξηδίνπ ζπκκεηνρήο θάζε κίαο εμ απηψλ ζην εγγεγξακκέλν θεθάιαην ηεο ΔΚΣ. Πέξα απφ ηελ αξρηθή θαηαβνιή, ε ΔΚΣ δηαηεξεί ην δηθαίσκα λα δεηήζεη απφ ηηο Κεληξηθέο Σξάπεδεο ηνπ Δπξσζπζηήκαηνο πξφζζεηε θαηαβνιή ζπλαιιαγκαηηθψλ δηαζεζίκσλ κέρξη πνζνχ ηζνδχλακνπ κε 50δηο επηπιένλ. Ωζηφζν, κία ηέηνηα πξφζζεηε θαηαβνιή κπνξεί λα δεηεζεί απνθιεηζηηθά θαη κφλν γηα ηελ αλαπιήξσζε δηαζεζίκσλ πνπ έρνπλ εμαληιεζεί θαη φρη γηα ηελ αχμεζε ησλ ήδε πθηζηάκελσλ 49. Οη εζληθέο Κεληξηθέο Σξάπεδεο δηαρεηξίδνληαη ηα ζπλαιιαγκαηηθά δηαζέζηκα πνπ παξέκεηλαλ ζηελ θαηνρή ηνπο. Γηα λα δηαηεξεζεί φκσο ε ζπλνρή κίαο εληαίαο ζπλαιιαγκαηηθήο πνιηηηθήο ζηελ Δπξσδψλε, ε δηελέξγεηα απφ ηηο εζληθέο Κεληξηθέο Σξάπεδεο πξάμεσλ ζπλαιιάγκαηνο πάλσ απφ έλα πνζφ ππφθεηηαη ζηελ έγθξηζε ηεο ΔΚΣ, εμαηξνπκέλεο ηεο πεξίπησζεο πνπ θάηη ηέηνην ππαγνξεχεηαη απφ εθπιήξσζε ππνρξεψζεσλ πξνο δηεζλείο νξγαληζκνχο. Σα ζπλαιιαγκαηηθά δηαζέζηκα ηεο ΔΚΣ απνηεινχληαη θπξίσο απφ μέλα λνκίζκαηα (ακεξηθαληθφ δνιάξην θαη ηαπσληθφ γηελ) θαη ρξπζφ θαη σο εθ ηνχηνπ ην χςνο ηνπο παξνπζηάδεη δηαθπκάλζεηο αλάινγα κε ηηο ζρεηηθέο ηζνηηκίεο 50. Γηα ην ιφγν απηφ, ε ζσζηή δηαρείξηζε ησλ ζπλαιιαγκαηηθψλ απνζεκάησλ ζπλεπάγεηαη ηε δεκηνπξγία ελφο ραξηνθπιαθίνπ ε ζχλζεζε ηνπ νπνίνπ εμαζθαιίδεη ηελ άξηζηε ζρέζε κεηαμχ απφδνζεο θαη θηλδχλνπ, θαζψο θαη ηελ επαξθή ξεπζηφηεηα γηα ηε δηελέξγεηα ησλ πξάμεσλ ζπλαιιάγκαηνο. 48 Ζ ππνρξέσζε κεηαβίβαζεο κέξνπο ησλ ζπλαιιαγκαηηθψλ δηαζεζίκσλ ησλ εζληθψλ Κεληξηθψλ Σξαπεδψλ πξνο ηελ ΔΚΣ απνξξέεη απφ ην άξζξν 30 ηνπ Καηαζηαηηθνχ ηνπ ΔΚΣ θαη ηεο ΔΚΣ 49 Καλνληζκφο ηνπ πκβνπιίνπ (ΔΚ) αξ. 1010/2000 ηεο ζρεηηθά κε πεξαηηέξσ θαηαβνιέο ζπλαιιαγκαηηθψλ δηαζεζίκσλ θαηφπηλ αηηήκαηνο ηεο ΔΚΣ (ΔΔ L 115 ηεο ) 50 Βάζεη ησλ ζπλαιιαγκαηηθψλ ηζνηηκηψλ πνπ ίζρπαλ ζηα ηέιε ηνπ 2007, ην ραξηνθπιάθην ησλ ακεξηθαληθψλ δνιαξίσλ αληηπξνζψπεπε ην 79,7% ησλ δηαζεζίκσλ ζε μέλν λφκηζκα, θαη ην ραξηνθπιάθην ησλ ηαπσληθψλ γηελ ην ππφινηπν 20,3% (Πεγή: Εηήζηα Έθζεζε ΕΚΤ γηα ην 2007 ζει. 119)

60 4.3.2 Ζ δηελέξγεηα πξάμεσλ ζπλαιιάγκαηνο Οη πξάμεηο απηέο απνηεινχλ παξεκβάζεηο ζηηο αγνξέο ζπλαιιάγκαηνο, κέζσ ησλ ζπλαιιαγκαηηθψλ δηαζεζίκσλ θαη δηελεξγνχληαη κε ζθνπφ ηνλ επεξεαζκφ θαη ψζεζε ηεο ζπλαιιαγκαηηθήο ηζνηηκίαο πξνο κία ζπγθεθξηκέλε, επηζπκεηή θαηεχζπλζε. Οη πξάμεηο ζπλαιιάγκαηνο έρνπλ ζπληνληζκέλν ραξαθηήξα, κε ηελ έλλνηα φηη ππαγνξεχνληαη απφ ηε ζπλαιιαγκαηηθή πνιηηηθή ηνπ Δπξψ έλαληη λνκηζκάησλ ρσξψλ εθηφο ΔΔ. Ζ δηελέξγεηα πξάμεσλ ζπλαιιάγκαηνο πξνθχπηεη σο απνηέιεζκα ηεο αθνινπζνχκελεο ζπλαιιαγκαηηθήο πνιηηηθήο ηνπ Δπξψ, ελψ απφ ζεζκηθή άπνςε απνηειεί ζπληξέρνπζα αξκνδηφηεηα αλάκεζα ζηελ ΔΚΣ θαη ην πκβνχιην. Πην ζπγθεθξηκέλα, ην πκβνχιην, κεηά απφ πξφηαζε ηεο ΔΚΣ ή ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο θαη κεηά απφ δηαβνχιεπζε κε ηελ ΔΚΣ θαη ην Δπξσπατθφ Κνηλνβνχιην, απνθαζίδεη νκφθσλα ηε ζχλαςε ηππηθψλ ζπκθσληψλ γηα ηελ θαζηέξσζε ελφο ζπζηήκαηνο ζπλαιιαγκαηηθψλ ηζνηηκηψλ αλάκεζα ζην Δπξψ θαη κε θνηλνηηθά λνκίζκαηα 51. Οη ζπκθσλίεο απηέο είλαη δεζκεπηηθέο γηα ηελ ΔΚΣ. ε πεξίπησζε πνπ δελ ππάξρνπλ ηέηνηεο ζπκθσλίεο θαζνξηζκνχ ζπγθεθξηκέλνπ ζπζηήκαηνο ζπλαιιαγκαηηθψλ ηζνηηκηψλ, ην πκβνχιην κεηά απφ ζχζηαζε θαη δηαβνχιεπζε κε ηελ ΔΚΣ, κπνξεί λα δηαηππψλεη γεληθέο θαηεπζπληήξηεο γξακκέο, φζνλ αθνξά ζηε ζπλαιιαγκαηηθή πνιηηηθή έλαληη κε θνηλνηηθψλ λνκηζκάησλ. Θα πξέπεη λα ζεκεησζεί πσο νη φπνηεο ζπκθσλίεο ππνγξάθνληαη, ζα πξέπεη λα είλαη ζπκβαηέο κε ηνλ πξσηαξρηθφ ζθνπφ ηεο ΔΚΣ, ηε δηαηήξεζε ηεο ζηαζεξφηεηαο ησλ ηηκψλ θαη λα κε δεκηνπξγνχλ πιεζσξηζηηθέο πηέζεηο ζηελ Δπξσδψλε. ηελ πξάμε, ε ΔΔ απνθεχγεη ηε ζχλαςε ηέηνησλ ζπκθσληψλ ή ηε δηαηχπσζε θαηεπζπληήξησλ γξακκψλ, ζεσξψληαο πσο ε ηζνηηκία ηνπ Δπξψ ζηελ αγνξά ζπλαιιάγκαηνο ζα πξέπεη λα είλαη απνηέιεζκα νηθνλνκηθψλ εμειίμεσλ θαη φρη αλεμάξηεηνο πξνθαζνξηζκέλνο ζηφρνο. Καηά ζπλέπεηα, ε ηζνηηκία ηνπ Δπξψ δηαθπκαίλεηαη ειεχζεξα ζηηο αγνξέο θαη ε δηελέξγεηα ζπλαιιαγκαηηθψλ πξάμεσλ απφ κέξνπο ηεο ΔΚΣ είλαη ζπάλην θαηλφκελν πνπ φπνηε ιακβάλεη ρψξα απηφ γίλεηαη θαηφπηλ ζπλελλφεζεο κε ηηο αληίζηνηρεο Κεληξηθέο Σξάπεδεο. 51 Άξζξν 111 ηεο ΔΚ

61 4.4 Λεηηνπξγία ζπζηεκάησλ πιεξσκώλ, δηαθαλνληζκνύ θαη εθθαζάξηζεο ηίηισλ Ζ ΔΚΣ επηθνπξνχκελε απφ ηηο εζληθέο Κεληξηθέο Σξάπεδεο είλαη ππεχζπλε γηα ηελ νκαιή ιεηηνπξγία ησλ ζπζηεκάησλ πιεξσκψλ, αιιά θαη ησλ ζπζηεκάησλ δηαθαλνληζκνχ θαη εθθαζάξηζεο ηίηισλ ηεο Δπξσδψλεο. Ζ εθαξκνγή κηαο εληαίαο λνκηζκαηηθήο πνιηηηθήο πξνυπνζέηεη ηελ χπαξμε ελφο νξγαλσκέλνπ ζπζηήκαηνο πιεξσκψλ θαη εθθαζάξηζεο ηίηισλ πνπ ζα θαζηζηά ηηο ζπλαιιαγέο αλάκεζα ζηηο Κεληξηθέο Σξάπεδεο θαη ηα ρξεκαηνπηζησηηθά ηδξχκαηα αμηφπηζηεο θαη αζθαιείο. Με ηε ρξήζε ελφο ηέηνηνπ ζπζηήκαηνο κπνξνχλ λα εθηεινχληαη δηαζπλνξηαθέο πιεξσκέο, ελψ παξάιιεια νη ρξεκαηαγνξέο ηεο Δπξσδψλεο απνθηνχλ έλαλ πην ελνπνηεκέλν ραξαθηήξα. Ζ ζπκκεηνρή ζε έλα ζχζηεκα πιεξσκψλ ζπλεπάγεηαη βαζηθά δχν είδε θηλδχλσλ: Σνλ πηζησηηθό θίλδπλν πνπ ζπλίζηαηαη ζην ελδερφκελν θάπνηνο ζπκκεηέρσλ λα κελ κπνξέζεη λα εθπιεξψζεη ηηο ππνρξεψζεηο ηνπ φηαλ απηέο θαζίζηαληαη απαηηεηέο ή νπνηαδήπνηε άιιε ζηηγκή θαη ηνλ θίλδπλν ξεπζηόηεηαο πνπ ζεκαίλεη πσο θάπνηνο ζπκκεηέρσλ δε δηαζέηεη επαξθή θεθάιαηα θάπνηα δεδνκέλε ζηηγκή. Απηά ηα είδε θηλδχλσλ ελδέρεηαη λα νδεγήζνπλ ζε έλαλ ηξίην, ην ζπζηεκηθό θίλδπλν πνπ κπνξεί λα απεηιήζεη ηελ επζηάζεηα φινπ ηνπ ζπζηήκαηνο, αθφκα θαη ηελ πξαγκαηηθή νηθνλνκία. Ο ζπζηεκηθφο θίλδπλνο ζεκαίλεη πσο ε πξνζσξηλή ή κφληκε αλεπάξθεηα ελφο ζπκκεηέρνληνο κπνξεί λα ζπκπαξαζχξεη θαη άιινπο ζε κία αιπζηδσηή αληίδξαζε (domino effect) κε απξφβιεπηα απνηειέζκαηα. Πξνθεηκέλνπ λα αληηκεησπηζηνχλ νη θίλδπλνη απηνί, κε ηελ έλαξμε ηεο δξαζηεξηφηεηαο ηεο ΔΚΣ ηέζεθε ζε ιεηηνπξγία ην ζχζηεκα TARGET (Trans- European Automated Real-time Gross settlement Express Transfer system - Δηεπξσπατθό Απηνκαηνπνηεκέλν Σύζηεκα Ταρείαο Μεηαθνξάο Κεθαιαίσλ ζε Σπλερή Φξόλν) πνπ ρξεζηκνπνηείηαη γηα ην δηαθαλνληζκφ ησλ λνκηζκαηηθψλ πξάμεσλ ηεο ΔΚΣ θαη ηηο δηαηξαπεδηθέο κεηαθνξέο θεθαιαίσλ ζεκαληηθήο αμίαο ζε Δπξψ. Ζ αξρηθή έθδνζε ηνπ ζπζηήκαηνο αληηθαηαζηάζεθε απφ ην TARGET2 πνπ μεθίλεζε ηε ιεηηνπξγία ηνπ ζηηο Σν λέν ζχζηεκα εμαθνινπζεί λα έρεη ηνπο ίδηνπο ζθνπνχο κε ηνλ πξνθάηνρφ ηνπ κε ηε κφλε δηαθνξά πσο ιεηηνπξγεί βάζεη κίαο θνηλήο ηερληθήο πιαηθφξκαο (single shared platform) θαη φρη απνθεληξσκέλα ζε επίπεδν Κεληξηθψλ Σξαπεδψλ. Βάζεη απηήο ηεο θνηλήο πιαηθφξκαο ιακβάλνληαη θαη 52 Ζ κεηάπησζε απφ ην παιηφ ζχζηεκα ζην λέν πξαγκαηνπνηήζεθε ζηαδηαθά θαη νινθιεξψζεθε ζηηο

62 εθηεινχληαη φιεο νη εληνιέο πιεξσκψλ θαη ιήςεηο πιεξσκήο ησλ πξάμεσλ ηνπ Δπξσζπζηήκαηνο. Σν ζχζηεκα TARGET2 απνηειείηαη απφ ηα επηκέξνπο ζπζηήκαηα πιεξσκψλ ησλ θξαηψλ, γηα ηε δηαρείξηζε ησλ νπνίσλ ππεχζπλε είλαη ε θάζε Κεληξηθή Σξάπεδα 53. Γηθαίσκα πξφζβαζεο ζηηο παξερφκελεο ππεξεζίεο έρνπλ ε ΔΚΣ, νη εζληθέο Κεληξηθέο Σξάπεδεο θαη ηα ρξεκαηνπηζησηηθά ηδξχκαηα πνπ είλαη εγθαηεζηεκέλα ζηνλ Δπξσπατθφ Οηθνλνκηθφ Υψξν (ΔΟΥ) 54. Ζ εζληθή Κεληξηθή Σξάπεδα δηαηεξεί θαη δηαρεηξίδεηαη έλαλ (άηνθν) ινγαξηαζκφ γηα θάζε ζπκκεηέρνληα απφ θαη πξνο ηνπο νπνίνπο εθηεινχληαη δηαθαλνληζκνί πιεξσκψλ. Καζψο ην ζχζηεκα TARGET αθνξά θπξίσο ζε δηαηξαπεδηθέο ζπλαιιαγέο κεγάιεο αμίαο, ε ΔΚΣ εθπφλεζε έλα θηιφδνμν ζρέδην γηα ηε δεκηνπξγία ελφο Δληαίνπ Υώξνπ Πιεξσκώλ ζε Δπξώ (Single European Payment Area SEPA) ην νπνίν αλαθέξεηαη ζε ζπλαιιαγέο κηθξφηεξσλ πνζψλ. θνπφο ηνπ SEPA είλαη ε εμάιεηςε φισλ ησλ λνκηθψλ θαη ηερληθψλ εκπνδίσλ ζηηο εζληθέο αγνξέο κε απψηεξν ζθνπφ ηελ εμάιεηςε ηεο δηάθξηζεο αλάκεζα ζε εγρψξηεο θαη δηαζπλνξηαθέο ζπλαιιαγέο. Έηζη, ζα δίλεηαη ε δπλαηφηεηα ζε έλαλ πειάηε (θαηαλαισηήο, εηαηξία, νηθνλνκηθφο παξάγνληαο) λα δηελεξγεί θαη λα δέρεηαη πιεξσκέο νπνηαζδήπνηε αμίαο ζε Δπξψ, κε ηνπο ίδηνπο φξνπο αλεμαξηήησο ηεο γεσγξαθηθήο ηνπ ηνπνζεζίαο. ε πξαθηηθφ επίπεδν, έλα ηέηνην εγρείξεκα απαηηεί ηελ αλαδηάξζξσζε ηνπ ηξαπεδηθνχ θιάδνπ θαη ηελ ελαξκφληζε ησλ πξαθηηθψλ ηνπ. Γηα ην ζθνπφ απηφ, ν SEPA πξνβιέπεη ηε δεκηνπξγία ησλ θαηάιιεισλ ππνδνκψλ πιεξσκήο κε έκθαζε ζηε κεηαθνξά πηζηψζεσλ (εκβάζκαηα), ηηο άκεζεο ρξεψζεηο θαη ελφο ζπζηήκαηνο πηζησηηθψλ/ρξεσζηηθψλ θαξηψλ, πνπ ηειηθά ζα αληηθαηαζηήζνπλ ηα εγρψξηα κέζα πιεξσκψλ. Σν ρξνλνδηάγξακκα πνπ έρεη ηεζεί απφ ηελ ΔΚΣ πξνβιέπεη φηη κέρξη ην ηέινο ηνπ 2010 κία θξίζηκε κάδα ζπλαιιαγψλ ζα δηεθπεξαηψλεηαη κέζσ ησλ ππνδνκψλ SEPA πνπ ζα έρνπλ αλαπηπρζεί απφ ηνλ ηξαπεδηθφ θιάδν. 53 Σν ζχζηεκα TARGET2-GR είλαη ε ειιεληθή ζπληζηψζα ηνπ TARGET2 πνπ δηαρεηξίδεηαη ε Σξάπεδα ηεο Διιάδνο 54 Μέιε ηνπ ΔΟΥ, εθηφο απφ ηηο ρψξεο ηεο ΔΔ, είλαη ε Ηζιαλδία, ην Ληρηεvζηάτv, ε Ννξβεγία

63 4.5 πιινγή ζηαηηζηηθώλ ζηνηρείσλ θαη πιεξνθνξηώλ Ζ ΔΚΣ είλαη αξκφδηα γηα ηε ζπιινγή θαη επεμεξγαζία ησλ λνκηζκαηηθψλ θαη ηξαπεδηθψλ ζηαηηζηηθψλ ζηνηρείσλ ηεο ΔΔ 55. ην πιαίζην ηνπ θαζήθνληφο ηεο απηνχ, βξίζθεηαη ζε ζηελή ζπλεξγαζία κε ηηο εζληθέο Κεληξηθέο Σξάπεδεο, ηε ηαηηζηηθή Τπεξεζία ησλ Δπξσπατθψλ Κνηλνηήησλ (Eurostat) 56, αιιά θαη κε δηεζλείο νξγαληζκνχο, φπσο είλαη ην Γηεζλέο Ννκηζκαηηθφ Σακείν. Δηδηθφηεξα, νη εζληθέο Κεληξηθέο Σξάπεδεο αλαιακβάλνπλ ηε ζπιινγή ζηαηηζηηθψλ ζηνηρείσλ απφ ηα πηζησηηθά ηδξχκαηα ηεο ρψξαο ηνπο, ηα νπνία πξνσζνχλ ζηελ ΔΚΣ, πξνθεηκέλνπ ε ηειεπηαία λα θαηαξηίζεη ζπγθεληξσηηθά κεγέζε πνπ αθνξνχλ ζην ζχλνιν ηεο ΔΔ. Ζ ζπιινγή θαη επεμεξγαζία ζηαηηζηηθψλ ζηνηρείσλ απνηειεί ζεκαληηθή εηζξνή ζηε δηαδηθαζία ιήςεο απνθάζεσλ ζρεηηθά κε ηε λνκηζκαηηθή πνιηηηθή πνπ πξέπεη λα εθαξκνζηεί θαη εηδηθφηεξα γηα ηνλ θαζνξηζκφ ηνπ χςνπο ησλ βαζηθψλ επηηνθίσλ. Ζ παξάγσγε λνκνζεζία ηεο ΔΔ θαζνξίδεη κε ζαθήλεηα ην πιαίζην ησλ ζηαηηζηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ ηεο ΔΚΣ 57. Ηδηαίηεξε κλεία γίλεηαη ζηελ αλάγθε ειαρηζηνπνίεζεο ηνπ θφξηνπ εξγαζίαο πνπ ζπλεπάγεηαη ε παξνρή ζηνηρείσλ θαη ζηελ απαηηνχκελε ελαξκφληζε κε ηα πθηζηάκελα δηεζλή ζηαηηζηηθά πξφηππα. Καηά απαίηεζε ηεο αξρήο ηεο δηαθάλεηαο θαη ηεο ελεκέξσζεο θνηλνχ θαη αγνξψλ, ε ΔΚΣ πξνβαίλεη ζηε δεκνζίεπζε πιεζψξαο ζηαηηζηηθψλ ζηνηρείσλ ζην δηθηπαθφ ηεο ηφπν ( 4.6 πκβνιή ζηελ πξνιεπηηθή επνπηεία θαη ηε ρξεκαηνπηζησηηθή ζηαζεξόηεηα Απνηειεί ηδηαηηεξφηεηα ηνπ ΔΚΣ ην γεγνλφο πσο ελψ ε ράξαμε θαη εθαξκνγή ηεο λνκηζκαηηθήο πνιηηηθήο αζθνχληαη απφ ηελ ΔΚΣ, ε επζχλε γηα ηελ επνπηεία ησλ ηξαπεδψλ, παξέκεηλε ζηηο επηκέξνπο εζληθέο αξρέο. Έηζη, ζχκθσλα κε ηελ αξρή ηεο ρώξαο θαηαγσγήο, ηελ επζχλε γηα ηελ επνπηεία ελφο ηξαπεδηθνχ ηδξχκαηνο ηελ έρεη ε επνπηεχνπζα αξρή ηεο ρψξαο ζηελ νπνία ην ηξαπεδηθφ ίδξπκα έρεη ηελ έδξα ηνπ. Δπίζεο, νη εζληθέο Κεληξηθέο Σξάπεδεο, γηα λα πξνζηαηέςνπλ ηε θεξεγγπφηεηα ηνπ φινπ πηζησηηθνχ ζπζηήκαηνο ιεηηνπξγνχλ σο δαλεηζηέο έζραηεο αλάγθεο ζε πεξηφδνπο 55 Ζ λνκηθή βάζε γηα ηε ζπιινγή ζηαηηζηηθψλ πιεξνθνξηψλ βξίζθεηαη ζην άξζξν 5 ηνπ Καηαζηαηηθνχ ηνπ ΔΚΣ θαη ηεο ΔΚΣ 56 Ζ επηζεκνπνίεζε ηεο ζπλεξγαζίαο επήιζε ζηηο κε ηελ ππνγξαθή κεηαμχ ηεο Eurostat θαη ηεο Γεληθήο Γηεχζπλζεο ηαηηζηηθήο ηεο ΔΚΣ Μλεκνλίνπ ζπλελλφεζεο, ζρεηηθά κε ηα νηθνλνκηθά θαη ρξεκαηνπηζησηηθά ζηαηηζηηθά ζηνηρεία 57 Καλνληζκφο (ΔΚ) ηνπ πκβνπιίνπ αξ. 2533/1998 ηεο ζρεηηθά κε ηε ζπιινγή ζηαηηζηηθψλ πιεξνθνξηψλ απφ ηελ ΔΚΣ (ΔΔ L 318 ηεο )

64 θξίζεσο, ππφ ηελ έλλνηα φηη αλαιακβάλνπλ λα ρνξεγήζνπλ δάλεηα ζε ηξαπεδηθά ηδξχκαηα πνπ αληηκεησπίδνπλ πξφβιεκα ξεπζηφηεηαο. ην πιαίζην απηφ, ηα επηκέξνπο εζληθά ηξαπεδηθά ζπζηήκαηα δηαηεξνχλ ζεκαληηθή απηνλνκία, θαζψο ν ξφινο ηεο ΔΚΣ παξακέλεη πεξηνξηζκέλνο θαη ε λνκηθή βάζε γηα ηελ ελίζρπζή ηνπ είλαη αφξηζηα δηαηππσκέλε. Ζ ζπκβνιή ηεο ΔΚΣ είλαη επηθνπξηθή ησλ εζληθψλ αξρψλ θαη ζπλίζηαηαη νπζηαζηηθά ζηνλ εληνπηζκφ θαη αλάιπζε ησλ παξαγφλησλ πνπ κπνξεί λα ζέζνπλ ζε θίλδπλν ηε ρξεκαηνπηζησηηθή ζηαζεξφηεηα θαη ζηελ πξνψζεζε ηεο ζπλεξγαζίαο κεηαμχ Κεληξηθψλ Σξαπεδψλ θαη επνπηηθψλ αξρψλ. Καζψο ην επξσπατθφ ηξαπεδηθφ ζχζηεκα ελνπνηείηαη, αλακέλεηαη πσο ζην πξνζερέο κέιινλ ε ΔΚΣ ζα αλαιάβεη πην ελεξγφ ξφιν ζηνλ ηνκέα απηφ. Κάηη ηέηνην ζα ζπλέβαιε εμάιινπ θαη ζηελ απνηειεζκαηηθφηεξε αληηκεηψπηζε ησλ ρξεκαηνπηζησηηθψλ θξίζεσλ. 4.7 Καλνληζηηθή αξκνδηόηεηα Πξνθεηκέλνπ λα επηηειέζεη ηα θαζήθνληα πνπ ηεο έρνπλ αλαηεζεί απφ ην ΔΚΣ, ε ΔΚΣ έρεη αξκνδηφηεηα έθδνζεο εθηειεζηψλ λνκηθψλ πξάμεσλ 58. Σν γεγνλφο απηφ ζεκαίλεη πσο ε ΔΚΣ δξα απηφλνκα απφ ηα θνηλνηηθά φξγαλα θαη νη πξάμεηο ηεο δελ απαηηνχλ ηελ έγθξηζή ηνπο πξνθεηκέλνπ λα απνθηήζνπλ ηζρχ θαη δεζκεπηηθφηεηα. Οη λνκηθέο πξάμεηο πνπ κπνξεί λα εθδίδεη ε ΔΚΣ είλαη: Καλνληζκνί. Έρνπλ γεληθή θαη άκεζε ηζρχ, είλαη δεζκεπηηθνί πξνο φια ηα κέξε. Ζ άκεζε ηζρχο ζεκαίλεη πσο δε ρξεηάδεηαη λα κεηαθεξζνχλ ζην εζσηεξηθφ δίθαην ησλ θξαηψλ-κειψλ, ελψ ε δεζκεπηηθφηεηα φηη επηβάιινπλ ππνρξεψζεηο πξνο ηξίηνπο. Οη Καλνληζκνί εθδίδνληαη απφ ην Γ ηεο ΔΚΣ θαη ππνγξάθνληαη απφ ηνλ Πξφεδξν απηήο, ελψ επηβάιιεηαη ε δεκνζίεπζή ηνπο ζηελ Δπίζεκε Δθεκεξίδα ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο. Απνθάζεηο. Οη απνθάζεηο εθδίδνληαη είηε απφ ην Γ, είηε απφ ηελ Δθηειεζηηθή Δπηηξνπή ηεο ΔΚΣ, αλάινγα κε ην πεξηερφκελφ ηνπο θαη είλαη δεζκεπηηθέο γηα ηα κέξε ζηα νπνία απεπζχλνληαη. Γε ρξεηάδεηαη λα δεκνζηεπζνχλ ζηελ Δπίζεκε Δθεκεξίδα ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο, αιιά θνηλνπνηνχληαη ζηνπο απνδέθηεο ηνπο. 58 Ζ θαλνληζηηθή αξκνδηφηεηα ηεο ΔΚΣ πξνβιέπεηαη ζην άξζξν 100 ηεο ΔΚ θαη ζην άξζξν 34 ηνπ Καηαζηαηηθνχ ηνπ ΔΚΣ θαη ηεο ΔΚΣ

65 Ζ δπλαηφηεηα έθδνζεο απηψλ ησλ λνκηθψλ πξάμεσλ ζπλνδεχεηαη θαη απφ ην δηθαίσκα ηεο ΔΚΣ λα επηβάιιεη πξφζηηκα ή άιιεο ρξεκαηηθέο πνηλέο ζε φζνπο δε ζπκκνξθψλνληαη πξνο ην πεξηερφκελν ησλ πξάμεσλ απηψλ. 4.8 πκβνπιεπηηθή θαη γλσκνδνηηθή αξκνδηόηεηα ηα πιαίζηα ησλ αξκνδηνηήησλ ηεο ΔΚΣ, ην Γ κπνξεί λα δηαηππψλεη πζηάζεηο ή Γλψκεο πνπ, φκσο, ζε αληίζεζε κε ηνπο Καλνληζκνχο θαη ηηο Απνθάζεηο, ζηεξνχληαη δεζκεπηηθφηεηαο 59. Ζ γλψκε ηεο ΔΚΣ κπνξεί λα δεηεζεί απφ ηα θνηλνηηθά φξγαλα, αιιά κπνξεί θαη λα δηαηππσζεί κε πξσηνβνπιία ηεο ίδηαο. Δηδηθφηεξα, ηα ζεζκηθά φξγαλα ηεο ΔΔ θαηά ηε δηαδηθαζία παξαγσγήο ηνπ θνηλνηηθνχ δηθαίνπ είλαη ππνρξεσκέλα λα δεηνχλ ηε γλψκε ηεο ΔΚΣ γηα φζα ζέκαηα εκπίπηνπλ ζηελ αξκνδηφηεηά ηεο (φπσο δεηήκαηα λνκηζκαηηθήο πνιηηηθήο θαη ζπζηήκαηνο πιεξσκψλ). Παξάιιεια, ε γλψκε ηεο ΔΚΣ πξέπεη λα δεηείηαη θαη απφ ηηο εζληθέο λνκηζκαηηθέο αξρέο γηα θάζε λνκνζεηηθή δηάηαμε πνπ επίθεηηαη λα ζεζκνζεηεζεί θαη ζρεηίδεηαη κε ηηο αξκνδηφηεηέο ηεο. Ζ ζπλεζέζηεξε πεξίπησζε αθνξά ζε ζέκαηα αλαθνξηθά κε ηξνπνπνηήζεηο ησλ θαηαζηαηηθψλ ησλ εζληθψλ Κεληξηθψλ Σξαπεδψλ. Ζ ΔΚΣ πξνβαίλεη ζηε δεκνζίεπζε ησλ πζηάζεσλ θαη ησλ Γλσκνδνηήζεσλ πνπ δηαηππψλεη, κέζσ ηεο αλάξηεζήο ηνπο ζηνλ δηαδηθηπαθφ ηεο ηφπν ( 4.9 Γηεζλήο ζπλεξγαζία ηελ ΔΚΣ αλαγλσξίδεηαη ην δηθαίσκα ζπκκεηνρήο ζε νξγαληζκνχο δηεζλνχο ζπλεξγαζίαο πνπ ζρεηίδνληαη κε ηα θαζήθνληα ηνπ Δπξσζπζηήκαηνο 60. Βέβαηα, αλάινγα κε ηε θχζε θαη ηελ απνζηνιή ηνπ δηεζλνχο νξγαληζκνχ, αιιά θαη ηα πξνο ζπδήηεζε ζέκαηα, ε ζπκκεηνρή ηεο ΔΚΣ πνηθίιιεη απφ απιή δηαηχπσζε ζέζεσλ κέρξη ηελ απνθιεηζηηθή εθπξνζψπεζε ησλ ζπκθεξφλησλ θαη ζέζεσλ ηεο Δπξσδψλεο. Έηζη, γηα δεηήκαηα πνπ άπηνληαη ηεο εληαίαο λνκηζκαηηθήο πνιηηηθήο ε ΔΚΣ απνηειεί ην κνλαδηθφ φξγαλν πνπ εθπξνζσπεί ζε δηεζλέο επίπεδν ηηο ζέζεηο ησλ θξαηψλ-κειψλ ηεο Δπξσδψλεο. 59 Ζ ζπκβνπιεπηηθή ιεηηνπξγία ηεο ΔΚΣ έρεη ηε λνκηθή ηεο βάζε ζην άξζξν ηεο ΔΚ θαη ζην άξζξν 4 ηνπ Καηαζηαηηθνχ ηνπ ΔΚΣ θαη ηεο ΔΚΣ 60 Άξζξν 6 ηνπ Καηαζηαηηθνχ ηνπ ΔΚΣ θαη ηεο ΔΚΣ

66 ήκεξα, νη θπξηφηεξνη δηεζλείο νξγαληζκνί ζηνπο νπνίνπο ζπκκεηέρεη ε ΔΚΣ, είλαη ην Γηεζλέο Ννκηζκαηηθφ Σακείν (ΓΝΣ) θαη ν Οξγαληζκφο Οηθνλνκηθήο πλεξγαζίαο θαη Αλάπηπμεο (ΟΟΑ). Μάιηζηα, επεηδή ην Καηαζηαηηθφ ηνπ ΓΝΣ αλαγλσξίδεη ην δηθαίσκα ζπκκεηνρήο κφλν ζε θξαηηθέο νληφηεηεο, έρεη απνδνζεί ζηελ ΔΚΣ ε ηδηφηεηα ηνπ παξαηεξεηή. Σν Γ έρεη ην δηθαίσκα λα απνθαζίζεη ηνλ ηξφπν θαη ην επίπεδν ηεο δηεζλνχο εθπξνζψπεζεο ηεο ΔΚΣ. Παξάιιεια, ζην πιαίζην ηνπ Δπξσζπζηήκαηνο θαη νη ίδηεο νη εζληθέο Κεληξηθέο Σξάπεδεο κπνξνχλ λα ζπκκεηέρνπλ ζε δηεζλείο λνκηζκαηηθνχο νξγαληζκνχο, αθνχ ιάβνπλ φκσο πξψηα ζρεηηθή έγθξηζε απφ ην Γ ηεο ΔΚΣ

67 πκπεξάζκαηα Ζ νξγαλσηηθή ζπγθξφηεζε θαη ε ιεηηνπξγία ηεο ΔΚΣ βαζίζηεθαλ ζηελ επηθξαηνχζα άπνςε φηη ε λνκηζκαηηθή ζηαζεξφηεηα θαη ν ρακειφο πιεζσξηζκφο κπνξνχλ λα επηηεπρζνχλ θαιχηεξα απφ κία αλεμάξηεηε αξρή πνπ είλαη απαιιαγκέλε απφ πνιηηηθέο πηέζεηο θαη παξεκβαηηζκφ. Ζ εηζαγσγή ελφο θνηλνχ λνκίζκαηνο θαη παξάιιεια ε εθρψξεζε ζεκαληηθψλ απνθαζηζηηθψλ αξκνδηνηήησλ ζε έλα λέν ππεξεζληθφ ζεζκφ γέλλεζαλ εχινγεο πξνζδνθίεο ζηνπο επξσπαίνπο πνιίηεο, ηηο θπβεξλήζεηο ηνπο θαη ηηο αγνξέο. Σα πξψηα βήκαηα ηεο ΔΚΣ ζεκαδεχηεθαλ απφ ηελ πξνζπάζεηα λα δεκηνπξγεζεί κία ζρέζε εκπηζηνζχλεο κε ηηο αγνξέο, κέζσ ηεο ζεκαηνδφηεζεο ηεο αθνινπζνχκελεο λνκηζκαηηθήο πνιηηηθήο. Δπεηδή ν ζεζκφο ήηαλ λενζχζηαηνο θαη δελ ππήξραλ πξνεγνχκελα δείγκαηα γξαθήο ηνπ, πξσηαξρηθφ κέιεκα ηεο ΔΚΣ ππήξμε ε εδξαίσζε ηεο αμηνπηζηίαο ηεο αλάκεζα ζηνπο ρξεκαηνπηζησηηθνχο παξάγνληεο ηεο Δπξσδψλεο θαη ε νκνηφκνξθε εθαξκνγή ησλ απνθάζεψλ ηεο ζε φια ηα θξάηε πνπ ηελ απαξηίδνπλ. ε ιίγν δηάζηεκα, ε ΔΚΣ ζπκπιεξψλεη δέθα έηε ιεηηνπξγίαο. Με αθνξκή ην γεγνλφο απηφ πξνθχπηεη αβίαζηα ην εξψηεκα ηνπ αλ ε ΔΚΣ έρεη θαηαθέξεη λα επηηχρεη ηελ απνζηνιή πνπ ηεο αλαηέζεθε απφ ηε πλζήθε ηνπ Μάαζηξηρη. ην πιαίζην αμηνιφγεζεο ηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο, αλαπφθεπθηε είλαη ε ζχγθξηζε κε ηελ πνιηηηθή θαη ηηο επηδφζεηο ηεο αληίζηνηρεο Οκνζπνλδηαθήο Σξάπεδαο ησλ Ζλσκέλσλ Πνιηηεηψλ, ηεο Federal Reserve Bank (Fed). Θα πξέπεη βέβαηα ζην ζεκείν απηφ λα ιεθζεί ππφςε, πσο ε άζθεζε ηεο πνιηηηθήο ηεο ΔΚΣ δπζρεξαίλεηαη ζεκαληηθά απφ αληηθεηκεληθά ζηνηρεία φπσο είλαη ν νηθνλνκηθφο θαη πνιηηηθφο θαηαθεξκαηηζκφο ηεο Δπξσδψλεο. Σα δηαθνξεηηθά θαη κεξηθέο θνξέο απνθιίλνληα νηθνλνκηθά ππφβαζξα ησλ θξαηψλ-κειψλ, αιιά θαη ε απνπζία ελφο ηζρπξνχ πνιηηηθνχ θέληξνπ θαη ελφο νκνζπνλδηαθνχ πξνυπνινγηζκνχ, απνηεινχλ παξάγνληεο πνπ επηβάιινπλ ηδηαίηεξεο πξνθιήζεηο ζηα φξγαλα ιήςεο απνθάζεσλ ηεο ΔΚΣ. Δμάιινπ, ην γεγνλφο πσο κία εληαία λνκηζκαηηθή πνιηηηθή εθαξκφδεηαη ζε 15 θπξίαξρα θξάηε απνηειεί απφ κφλν ηνπ έλα θαηλνθαλέο γεγνλφο θαη έλα πξσηνπνξηαθφ εγρείξεκα. Έηζη, φζνλ αθνξά ηε βαζηθή απνζηνιή ηεο ΔΚΣ πνπ είλαη ε δηαηήξεζε ηεο ζηαζεξφηεηαο ησλ ηηκψλ, δηαπηζηψλεηαη πσο πξάγκαηη ε πνιηηηθή πνπ αζθήζεθε ηελ ηειεπηαία δεθαεηία, θπξίσο κέζσ ηνπ θαζνξηζκνχ ησλ βαζηθψλ επηηνθίσλ δαλεηζκνχ

68 ζε ρξήκα Κεληξηθήο Σξάπεδαο, νδήγεζε ζηελ ηηζάζεπζε ησλ πιεζσξηζηηθψλ πηέζεσλ. Ζ επηηπρεκέλε απνπιεζσξηζηηθή πνιηηηθή νθείιεηαη ζηελ εμαηξεηηθά πεξηνξηζηηθή πνιηηηθή πνπ άζθεζε φια ηα πξνεγνχκελα ρξφληα ε ΔΚΣ, γεγνλφο πνπ θαηαδεηθλχεηαη απφ ηα πςειφηεξα επηηφθηα ηεο Δπξσδψλεο, ζε ζρέζε κε ηηο ΖΠΑ θαη ην Ζλσκέλν Βαζίιεην. Σν γεγνλφο απηφ είρε ζαλ απνηέιεζκα ηε δηαηήξεζε ηεο αμίαο ηνπ Δπξψ θαη ηελ θαζηέξσζή ηνπ σο έλα ζηαζεξφ θαη αμηφπηζην λφκηζκα πνπ αληαγσλίδεηαη πιένλ επάμηα ην ακεξηθαληθφ δνιάξην σο δηεζλέο κέζν πιεξσκψλ θαη δηαηήξεζεο αμηψλ. ηηο κέξεο καο φκσο, ε ζπδήηεζε πεξί απνηειεζκαηηθφηεηαο ηεο ΔΚΣ επηζθηάδεηαη απφ ηελ παγθφζκηα ρξεκαηνπηζησηηθή θξίζε πνπ ελέζθεςε θαη βξίζθεηαη απηή ηε ζηηγκή ζε πιήξε εμέιημε. Σα αίηηα ηεο θξίζεο απηήο είλαη πνιιά θαη ζχλζεηα, θαη ζίγνπξα δελ κπνξνχλ λα αλαιπζνχλ ζηελ παξνχζα εξγαζία. Απνηειεί φκσο θνηλφ ηφπν, πσο ε πθηζηάκελε αλαηαξαρή εθδειψζεθε ιφγσ ηεο αχμεζεο ησλ επηζθαιεηψλ ζηελ ακεξηθαληθή αγνξά ζηεγαζηηθψλ δαλείσλ πξνο δαλεηνιήπηεο κεησκέλεο πηζηνιεπηηθήο δπλαηφηεηαο. Ωζηφζν, ε απμεκέλε αζέηεζε ησλ δαλεηαθψλ ππνρξεψζεσλ ησλ λνηθνθπξηψλ ζηηο ΖΠΑ απνηέιεζε απιψο ην ζχκπησκα κηαο βαζηάο, δνκηθήο θαη παξαηεηακέλεο αζηάζεηαο. Ζ γελεζηνπξγφο αηηία απηήο εληνπίδεηαη ζηελ απνξξχζκηζε (deregulation) ησλ ρξεκαηνπηζησηηθψλ αγνξψλ θαη ηελ παληειή απνπζία ειέγρνπ θαη επνπηείαο πνπ επηθξάηεζε ηηο ηειεπηαίεο δχν δεθαεηίεο, εηδηθά ζηνλ θιάδν ησλ επελδπηηθψλ ηξαπεδψλ. Ζ ζεκεξηλή θξίζε ζην ρξεκαηνπηζησηηθφ ζχζηεκα, φπσο ηνπιάρηζηνλ εμειίζζεηαη κέρξη ηψξα, δελ απνηειεί ζεκαληηθή απεηιή γηα ηε ζηαζεξφηεηα ησλ ηηκψλ πνπ είλαη θαη ν πξσηαξρηθφο ζθνπφο ηεο ΔΚΣ. Ζ επηβξάδπλζε ηεο νηθνλνκηθήο δξαζηεξηφηεηαο θαη ε εμαζζέληζε ηεο ζπλνιηθήο δήηεζεο ζην ζχλνιν ηεο Δπξσδψλεο ζπκβάιινπλ ζηελ επίηεπμε ζρεηηθά ρακειψλ επηπέδσλ πιεζσξηζκνχ. Ζ απνκάθξπλζε ηνπ θηλδχλνπ ηνπ πιεζσξηζκνχ παξέρεη πεξηζψξην γηα άζθεζε δηαζηαιηηθήο λνκηζκαηηθήο πνιηηηθήο απφ πιεπξάο ΔΚΣ. Παξ φια απηά, ε ΔΚΣ εμαθνινπζεί λα είλαη αξθεηά επηθπιαθηηθή σο πξνο ηε δξαζηηθή κείσζε ησλ επηηνθίσλ, γηαηί ε ζπλερηδφκελε αλαηαξαρή δεκηνπξγεί έλα γεληθφηεξν θιίκα αβεβαηφηεηαο πνπ δπζρεξαίλεη ηελ αζθαιή πξφβιεςε βαζηθψλ νηθνλνκηθψλ κεγεζψλ. εκεηψλεηαη, πσο ε πθηζηάκελε θαηάζηαζε απνηειεί κηα επθαηξία επηζήκαλζεο ησλ πξνβιεκαηηθψλ πηπρψλ ηνπ ζπζηήκαηνο θαη απαξρή κίαο γφληκεο ζπδήηεζεο πεξί ηνπ είδνπο ηεο πνιηηηθήο πνπ ζα πξέπεη λα αθνινπζήζεη ε ΔΚΣ ζην πξνζερέο δηάζηεκα. Έηζη, δελ είλαη ιίγνη εθείλνη πνπ ζεσξνχλ πσο ε ΔΚΣ πξέπεη λα αζθήζεη ηέηνηα πνιηηηθή, ψζηε λα απνηξαπεί ε χθεζε πνπ θαηά γεληθή νκνινγία αλακέλεηαη λα πιήμεη

69 ηελ Δπξψπε. Με αθεηεξία επίζεο ην γεγνλφο φηη ν δηεζλήο ραξαθηήξαο ηεο θξίζεο επέβαιιε ηε ζπληνληζκέλε δξάζε ηεο ΔΚΣ κε άιιεο Κεληξηθέο Σξάπεδεο, ηδίσο φζνλ αθνξά ζηελ απνθιηκάθσζε ησλ επηηνθίσλ θαη ηε δηνρέηεπζε ξεπζηφηεηαο ζηελ αγνξά, ππνζηεξίδεηαη έλζεξκα πιένλ ε θαζηέξσζε δηεζλνχο ζπλεξγαζίαο θαη ζπλελλφεζεο ησλ Κεληξηθψλ Σξαπεδψλ ζε δεηήκαηα θνηλνχ ελδηαθέξνληνο. Ζ έληαζε ηεο ρξεκαηνπηζησηηθήο θξίζεο θαη νη δξακαηηθέο ηεο επηπηψζεηο θέξλνπλ ζηελ επηθάλεηα κία λέα αηδέληα ζεκάησλ θαη ζεσξείηαη φηη ζεκαηνδνηνχλ ην κεξηθφ αλαπξνζαλαηνιηζκφ ηεο ΔΚΣ. Έηζη, ελψ ε απνθπγή ηνπ πιεζσξηζκνχ εμαθνινπζεί λα είλαη δσηηθήο ζεκαζίαο δήηεκα γηα ηε δεκηνπξγία ελφο αλαπηπμηαθνχ καθξννηθνλνκηθνχ πεξηβάιινληνο, ε θξίζε απέδεημε πσο νη λνκηζκαηηθέο αξρέο ζα πξέπεη λα κεξηκλνχλ εμίζνπ θαη γηα ηελ εμαζθάιηζε ηεο ζηαζεξφηεηαο ηνπ ρξεκαηνπηζησηηθνχ ζπζηήκαηνο. Έλα ηέηνην ζρήκα δε ζα αλαιψλεηαη ζε κία δηαδηθαζηηθή δηαρείξηζε θξίζεσλ, αιιά θαη νπζία ζα πξνβαίλεη ζηελ έγθαηξε πξφιεςε απηψλ. Πην ζπγθεθξηκέλα, έρνληαο πάληα ππφςε ηε γελεζηνπξγφ αηηία ηεο θξίζεο ζηηο ΖΠΑ, θαζίζηαηαη αληηιεπηή ε θεθαιαηψδεο ζεκαζία ηεο χπαξμεο επαξθψλ κεραληζκψλ πξνιεπηηθήο επνπηείαο ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπ ρξεκαηνπηζησηηθνχ ζπζηήκαηνο. Οη απαξαίηεηνη κεραληζκνί επνπηείαο ζα πξέπεη λα ζπλνδεχνληαη απφ αλαδηάξζξσζε ηνπ ξπζκηζηηθνχ πεξηβάιινληνο ησλ ηξαπεδηθψλ ηδξπκάησλ, θαζψο ηα ηειεπηαία απνηεινχλ ηνπο βαζηθνχο θνξείο δηαλνκήο θεθαιαίσλ ζηνπο ηνκείο ηεο πξαγκαηηθήο νηθνλνκίαο. Ζ πθηζηάκελε θαηάζηαζε ζηνλ ηνκέα ηεο επνπηείαο ραξαθηεξίδεηαη απφ γεληθφηεξε αλεπάξθεηα ξπζκίζεσλ, αιιά θαη πνιιαπιφηεηα θαη απηνλνκία ησλ επηκέξνπο εζληθψλ λνκνζεζηψλ. Ζ χπαξμε πνηθίισλ εζληθψλ επνπηηθψλ αξρψλ ζε κία εληαία λνκηζκαηηθή πεξηνρή κε έληνλα αιιεινεμαξηψκελεο ζπληζηψζεο, θαη ε ζπλαθφινπζε απνπζία νιηζηηθήο πξνζέγγηζεο θαζηζηνχλ δπζρεξή ηελ αληηκεηψπηζε ησλ θξίζεσλ. ην πθηζηάκελν πιαίζην, ε ζέζε ηεο ΔΚΣ είλαη απνδπλακσκέλε, θαζψο ν ξφινο ηεο εμαληιείηαη ζε ζπζηάζεηο θαη ζπληνληζκφ. Καηά θαηξνχο βέβαηα, ε ΔΚΣ έρεη επηζεκάλεη ηελ αλάγθε πεξαηηέξσ ελνπνίεζεο ησλ εζληθψλ ηξαπεδηθψλ ζπζηεκάησλ ηεο Δπξσδψλεο κε ηδηαίηεξε κλεία ζηε ζχγθιηζε ηεο ηξαπεδηθήο λνκνζεζίαο. Ζ αλάγθε χπαξμεο απνηειεζκαηηθνχ επνπηηθνχ πιαηζίνπ έρεη γίλεη αληηιεπηή θαη ε ΔΔ πξνζαλαηνιίδεηαη πξνο ζηηγκήλ ζηελ ελίζρπζε θαη αχμεζε ησλ αξκνδηνηήησλ ησλ εζληθψλ επνπηηθψλ αξρψλ. Ωζηφζν, γηα ηνλ απνηειεζκαηηθφηεξν έιεγρν ησλ αγνξψλ θαζίζηαηαη επηηαθηηθή ε ζπγθξφηεζε κίαο θεληξηθήο, ππεξεζληθήο αξρήο πνπ

70 ζα αλαιάβεη ζπλνιηθά ην θαζήθνλ ηεο επνπηείαο θαη ξχζκηζεο ησλ ρξεκαηνπηζησηηθψλ αγνξψλ θαη ηδξπκάησλ ηεο Δπξσδψλεο. Μία ηέηνηα αξρή ζα κπνξνχζε λα εθαξκφζεη έλα εληαίν πιαίζην δξάζεο θαη αληαγσληζκνχ κεηαμχ ησλ ηδξπκάησλ ηεο Δπξσδψλεο, ελψ παξάιιεια ζα ιεηηνπξγνχζε θαη σο δαλεηζηήο έζραηεο αλάγθεο ζε θεξέγγπεο ηξάπεδεο πνπ αληηκεησπίδνπλ πξφβιεκα ξεπζηφηεηαο. Θεζκηθά κία ηέηνηα αξρή ζα κπνξνχζε λα ιεηηνπξγεί εθ παξαιιήινπ κε ηελ ΔΚΣ ή λα εληαρζεί ζηνπο θφιπνπο ηεο πξνθεηκέλνπ λα επσθειεζεί απφ ηελ αλεμαξηεζία ηεο. Ζ πξαγκαηνπνίεζε ελφο ηέηνηνπ εγρεηξήκαηνο σζηφζν, απνηειεί θαη νπζίαλ πνιηηηθφ δήηεκα θαη σο ηέηνην απαηηεί ηελ αλαγθαία ζπλαίλεζε θαη βνχιεζε ησλ επξσπαίσλ εγεηψλ. ε θάζε πεξίπησζε, κεηά απφ δέθα ρξφληα ιεηηνπξγίαο, ε ΔΚΣ έρεη θαηαθέξεη λα εδξαησζεί σο έλαο ζεκαληηθφο παξάγνληαο άζθεζεο λνκηζκαηηθήο πνιηηηθήο. Ο ξφινο πνπ δηαδξακαηίδεη ζην επξσπατθφ νηθνλνκηθφ γίγλεζζαη είλαη ηδηαίηεξα ζεκαληηθφο θαη πξνβιέπεηαη λα εληζρπζεί πεξαηηέξσ ζην κέιινλ, θαζψο ε Δπξσδψλε επεθηείλεηαη κε ηελ έληαμε ζε απηήλ λέσλ ρσξψλ

71 Β Η Β Λ Η Ο Γ Ρ Α Φ Η Α Διιεληθή 1. Γεσξγαθόπνπινο Θ. Σζαθαιώηνο Δ. «Οηθνλνκηθέο πνιηηηθέο ηεο Επξσπατθήο Έλσζεο» Αζήλα Δθδφζεηο: Α. ηακνχιεο Γεσξγαθόπνπινο Α. Θεόδσξνο «Η Επξσπατθή Έλσζε: Θεζκνί θαη Πνιηηηθέο» Αζήλα Δθδφζεηο: Α. ηακνχιεο Γηνηθεηήο ηεο Σξάπεδαο ηεο Διιάδνο «Εηήζηεο Εθζέζεηο γηα ηα έηε » Σξάπεδα ηεο Διιάδνο 4. Γηνηθεηήο ηεο Σξάπεδαο ηεο Διιάδνο «Έθζεζε γηα ηε Ννκηζκαηηθή Πνιηηηθή ηνπ 2007» Σξάπεδα ηεο Διιάδνο-Φεβξνπάξηνο 2008 θαη «Ελδηάκεζε Έθζεζε γηα ηε Ννκηζκαηηθή Πνιηηηθή ηνπ 2008» Σξάπεδα ηεο Διιάδνο-Οθηψβξηνο Καινθνξίδνπ Γέζπνηλα «Τν Επξώ, νη πξννπηηθέο ηνπ θαη ε ΟΝΕ σο κηα άξηζηε λνκηζκαηηθή πεξηνρή» Αζήλα: Οηθνλνκηθφ Παλεπηζηήκην Αζελψλ Μπξηζίκεο νθνθιήο «Επξσπατθή Οηθνλνκία θαη Κνηλσλία: Ννκηζκαηηθή Ελνπνίεζε ζηελ Επξσπατθή Κνηλόηεηα» Αζήλα: Οηθνλνκηθφ Παλεπηζηήκην Αζελψλ Πηηζηόξιαο Ν. Αζαλάζηνο «Τν Επξσπατθό Σύζηεκα Κεληξηθώλ Τξαπεδώλ Σπγθξηηηθή πξνζέγγηζε κε ην Federal Reserve System ησλ ΗΠΑ θαη ηελ Deutsche Bundesbank» Αζήλα: Αλη. Ν. άθθνπιαο Πνπξλαξάθεο Δπζύκηνο «Μαθξννηθνλνκία: Θεσξία θαη Πνιηηηθή» Αζήλα Δθδφζεηο: Κ&Π πίιηαο ηεθάλνπ Κσλζηαληίλνο, Φαηνύξνο Αξγύξηνο, Υξηζηνδνπιίδεο Θεόδσξνο, Γεκόπνπινο Γεώξγηνο, Μπιαηάο Νηθόιανο, Υαζζίδ Ησζήθ «Εηζαγσγή ζηηο Επξσπατθέο Σπνπδέο. Οηθνλνκηθή νινθιήξσζε θαη πνιηηηθέο. Τν ξπζκηζηηθό πιαίζην» Αζήλα: Η. ηδέξεο Σεξδνύδε Κιενλίθε «Αγνξά ρξήκαηνο θαη ζπλαιιάγκαηνο» Αζήλα: Οηθνλνκηθφ Παλεπηζηήκην Αζελψλ Σζαθαιώηνο Δπθιείδεο «Θεσξία Οηθνλνκηθήο Ελνπνίεζεο: Μαθξννηθνλνκηθά θαη Ννκηζκαηηθά Θέκαηα» Αζήλα: Οηθνλνκηθφ Παλεπηζηήκην Αζελψλ 12. Σζηώθνο Αξηζηείδεο «Επξσπατθή Κεληξηθή Τξάπεδα θαη λνκηζκαηηθή πνιηηηθή» Αζήλα: Οηθνλνκηθφ Παλεπηζηήκην Αζελψλ

72 13. Φηηηνπζί Εαλ Πσι «Η απαγνξεπκέλε ζπδήηεζε: λόκηζκα - Επξώπε - θηώρεηα» κηθ. Κιαπδηαλνχ Μάγδα Αζήλα: Πφιηο Begg David, Fischer Stanley, Dornbush Rudiger «Εηζαγσγή ζηελ Oηθνλνκηθή» κηθ. Παληαδίδεο ηέιηνο, αθθά Αλδξηάλα, Μίλνγινπ Θέκηο. Αζήλα: Κξηηηθή Grauwe Paul de «Τα Οηθνλνκηθά ηεο Ννκηζκαηηθήο Έλσζεο» κηθ. Νέδεο Γεψξγηνο, 6 ε Έθδνζε, Αζήλα: Δθδφζεηο Παπαδήζε Krugman Paul, Obstfeld Maurice «Δηεζλήο Οηθνλνκηθή: Θεσξία θαη Πνιηηηθή» κηθ. Γνπιθήο Γηάλλεο, Παληαδίδεο ηέιηνο. Αζήλα: Δθδφζεηο Κξηηηθή- Δπηζηεκνληθή Βηβιηνζήθε 1995 Ξελόγισζζε 1. Amtenbrink Fabian and Hahn Hugo The Democratic Accountability of Central Banks Oxford UK: Hart Arnone Marco, Laurens Bernanrd and Segalotto Jean-Francois Measures of Central Bank Autonomy: Empirical Evidence of OECD, Developing and Emerging Market Economies. IMF Monetary and Capital Markets Department Artis Mike and Nixson Frederick The Economics of the European Union: Policy and Analysis 4th Edition Oxford: Oxford University Press Baldwin Richard and Wyplosz Charles The Economics of European Integration 2nd Edition London: McGraw-Hill Barkin Noah and Cox Adam EMU explained: the impact of the Euro 2nd Edition London: Kogan Page Brueckner Matthias Voting and Decisions in the ECB Florence: European University Institute Cecchetti G. Stephen Central Bank policy rules: conceptual issues and practical considerations Cambridge MA: National Bureau of Economic Research (NBER) Crouch Colin After the Euro: Shaping Institutions for Governance in the Wake of European Monetary Union Oxford: Oxford University Press

73 9. Cukierman Alex and Lippi Francesco Central Bank Independence, Centralization of Wage Bargaining, Inflation and Unemployment - Theory and Evidence London: Centre for Economic Policy Research (CEPR) Dyson Kenneth European States and the Euro: Europeanization, Variation and Convergence Oxford: Oxford University Press Eichengreen Barry Globalizing Capital: a history of the international monetary system Princeton, NJ: Princeton University Press Gersbach Hans and Volker Hahn Voting Transparency in a Monetary Union London: Centre for Economic Policy Research (CEPR) Grauwe Paul de, Dewachter Hans and Aksoy Yunus The European Central Bank: Decision Rules and Macroeconomic Performance London: Centre for Economic Policy Research (CEPR) Gruner Hans Peter On the Role of Conflicting National Interests in the ECB Council London: Centre for Economic Policy Research (CEPR) Jaeger Albert The ECB s Monetary Pillar: An assessment IMF European Department Issing Otmar, Gaspar Vitor, Angeloni Ignazio and Tristani Oreste Monetary Policy in the Euro Area: strategy and decision making at the European Central Bank Cambridge: Cambridge University Press Koutsiaras Nikos Understanding Economic and Monetary Union: Lecture Notes Athens: Institute of European Integration and Policy: Metamesonykties Ekdoseis Pompeo Della Posta Central Bank Independence and public debt convergence in an open economy dynamic game Florence, Italy: European University Institute Smits Rene The European Central Bank: Institutional Aspects The Hague: Kluwer Law International Svensson E.O. Lars Optimal Inflation Targets, Conservative Central Banks and Linear Inflation Contracts London: Centre for Economic Policy Research (CEPR) Svensson E.O. Lars and Faust John Transparency and Credibility: Monetary Policy with Unobservable Goals London: Centre for Economic Policy Research (CEPR)

74 22. Vanthoor F.V. Wim European Monetary Union since 1848: a political and historical analysis Cheltenham UK, Brookfield USA: Edward Elgar Zak J. Paul (ed) Currency Crises, Monetary Union and the Conduct of Monetary Policy: A debate among leading economists Cheltenham UK, Northampton MA USA: Edward Elgar 1999 Άξζξα 1. Θσκόπνπινο Π.Α. «Η Επξσπατθή Κεληξηθή Τξάπεδα θαη ε άζθεζε λνκηζκαηηθήο πνιηηηθήο» Αζήλα: Έλσζε Διιεληθψλ Σξαπεδψλ Ησάλλνπ Υξήζηνο «Μεηέσξα βήκαηα πξνο ηελ ύθεζε» Δθεκεξίδα: ΖΜΔΡΖΗΑ αββαηνθχξηαθν Καλειιόπνπινο Γεώξγηνο «Σσζίβην επηηνθίσλ ζηελ παγθόζκηα θξίζε» Δθεκεξίδα: ΣΑ ΝΔΑ Πέκπηε Καξαθνύζεο Αληώληνο «Πξνο έλα παγθόζκην New Deal: Οη ηζρπξέο ρώξεο ηνπ πιαλήηε ζπληνλίδνπλ ηηο θηλήζεηο ηνπο γηα λα επαλαθέξνπλ ηελ ηζνξξνπία ζηε δηεζλή νηθνλνκία» Δθεκεξίδα: ΣΟ ΒΖΜΑ Κπξηαθή Κέληξν Πξνγξακκαηηζκνύ θαη Οηθνλνκηθώλ Δξεπλώλ (ΚΔΠΔ) «Η Επξσπατθή Κεληξηθή Τξάπεδα» Οηθνλνκηθφο Σαρπδξφκνο εκεξ Κνπινύξεο Βαζίιεηνο «Νέν New Deal ζηελ νηθνλνκία» Δθεκεξίδα: Ο ΚΟΜΟ ΣΟΤ ΔΠΔΝΓΤΣΖ αββαηνθχξηαθν Μνζρνλάο Κώζηαο «Όια ππό ξύζκηζε θαη επνπηεία θξαηώλ θαη αξρώλ» Δθεκεξίδα: ΔΛΔΤΘΔΡΟΣΤΠΗΑ άββαην Μπάκπεο Μηραήι «Απνπιεζσξηζκόο: Νέα απεηιή γηα ηελ παγθόζκηα νηθνλνκία» Δθεκεξίδα: ΔΛΔΤΘΔΡΟΣΤΠΗΑ Κπξηαθή Παπατσάλλνπ Αλαζηαζία «Επεηγόλησο νμπγόλν αλαδεηνύλ νη αγνξέο ρξήκαηνο» Δθεκεξίδα: ΖΜΔΡΖΗΑ αββαηνθχξηαθν αββίδεο Υάξεο «Η άλνδνο, ν ζξίακβνο θαη ε θαηάξξεπζε ηνπ λενθηιειεπζεξηζκνύ» Δθεκεξίδα: ΖΜΔΡΖΗΑ αββαηνθχξηαθν

75 Ηζηνζειίδεο Σξάπεδα ηεο Διιάδνο Οκνζπνλδηαθή Σξάπεδα ηεο Γεξκαλίαο (Deutsche Bundesbank) Δπξσπατθή Κεληξηθή Σξάπεδα Δπξσπατθή ηαηηζηηθή Τπεξεζία (Eurostat) Γίθαην ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο Ζ δηθηπαθή πχιε ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο Γηεζλέο Ννκηζκαηηθφ Σακείν Δθεκεξίδα Η Καζεκεξηλή Δθεκεξίδα Η Ναπηεκπνξηθή Γηθηπαθφο ηφπνο ηνπ ζπζηήκαηνο πιεξσκψλ TARGET2 Παγθφζκηα Σξάπεδα

76 Π Α Ρ Α Ρ Σ Ζ Μ Α 1 Ακεηάθιεηα θαζνξηζκέλεο ηζνηηκίεο κεηαηξνπήο εζληθώλ λνκηζκάησλ ζε Δπξώ 40,3399 Φξάγθα Βειγίνπ 1,95583 Μάξθα Γεξκαλίαο 340,750 Γξαρκέο Διιάδαο 166,386 Πεζέηεο Ηζπαλίαο 6,55957 Φξάγθα Γαιιίαο = 0, Λίξεο Ηξιαλδίαο 1.936,27 Λίξεο Ηηαιίαο 40,3399 Φξάγθα Λνπμεκβνχξγνπ 2,20371 Φηνξίληα Οιιαλδίαο 13,7603 ειίληα Απζηξίαο 200,482 Δζθνχδν Πνξηνγαιίαο 5,94573 Μάξθα Φηλιαλδίαο 0, Λίξεο Κχπξνπ 0, Λίξεο Μάιηαο 239,640 Σφιαξ ινβελίαο

77 Π Α Ρ Α Ρ Σ Ζ Μ Α 2 Ζ πνξεία πξνο κία Οηθνλνκηθή θαη Ννκηζκαηηθή Έλσζε 1962 Ζ Δπξσπατθή Δπηηξνπή ππνβάιιεη ην Μλεκφλην Marjolin, πνπ απνηειεί ηελ πξψηε πξφηαζε γηα ίδξπζε ΟΝΔ πγθξνηείηαη ε Δπηηξνπή ησλ Γηνηθεηψλ ησλ Κεληξηθψλ Σξαπεδψλ ησλ θξαηψλ-κειψλ ηεο ΔΟΚ κε ζθνπφ ηε ζπλεξγαζία ζε λνκηζκαηηθά ζέκαηα Ζ Δπξσπατθή Δπηηξνπή ππνβάιιεη ην ρέδην Barre πνπ πξνηείλεη ηελ εληαηηθνπνίεζε ηεο λνκηζκαηηθήο ζπλεξγαζίαο. Γεθέκβξηνο 1969 ηε χλνδν Κνξπθήο ηεο Υάγεο απνθαζίδεηαη πσο ε Κνηλφηεηα ζα έπξεπε λα πξνρσξήζεη ζηε δεκηνπξγία κίαο ΟΝΔ. Οθηψβξηνο 1970 Παξνπζηάδεηαη ην Μλεκφλην-Έθζεζε Werner πνπ πξνβιέπεη ηε δεκηνπξγία ΟΝΔ ζε ηξία ζηάδηα κέρξη ην Μάξηηνο 1972 Καζηεξψλεηαη ην «λνκηζκαηηθφ θίδη» κε ζθνπφ ηε κείσζε ησλ πεξηζσξίσλ δηαθχκαλζεο ησλ εζληθψλ λνκηζκάησλ ησλ θξαηψλκειψλ ηεο ΔΟΚ Ηδξχεηαη ην Δπξσπατθφ Σακείν Ννκηζκαηηθήο πλεξγαζίαο Σίζεηαη ζε ιεηηνπξγία ην Δπξσπατθφ Ννκηζκαηηθφ χζηεκα. Ηνχληνο 1988 Σν Δπξσπατθφ πκβνχιην ηνπ Αλφβεξν ζπζηήλεη επηηξνπή γηα ηε κειέηε ηεο ΟΝΔ, ππφ ηελ πξνεδξία ηνπ ηφηε Πξνέδξνπ ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο, Jacques Delors Παξνπζηάδεηαη ε Έθζεζε Delors γηα ηε δεκηνπξγία ΟΝΔ. Ηνχληνο 1989 Με βάζε ηελ έθζεζε Delors, ην Δπξσπατθφ πκβνχιην ηεο Μαδξίηεο απνθαζίδεη ηελ εθαξκνγή ηνπ πξψηνπ ζηαδίνπ ηεο ΟΝΔ απφ Ξεθηλά ην πξψην ζηάδην ηεο ΟΝΔ. Γεθέκβξηνο 1990 ην Δπξσπατθφ πκβνχιην ηεο Ρψκεο μεθηλά ε Γηαθπβεξλεηηθή Γηάζθεςε γηα ηελ ΟΝΔ, ε νπνία ζα θαηαιήμεη ζηελ ππνγξαθή ηεο πλζήθεο ηνπ Μάαζηξηρη Τπνγξάθεηαη ε πλζήθε γηα ηελ ίδξπζε ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο ην Μάαζηξηρη

78 Οθηψβξηνο 1993 Ζ Φξαγθθνχξηε ηεο Γεξκαλίαο επηιέγεηαη σο έδξα ηεο Δπξσπατθήο Κεληξηθήο Σξάπεδαο Σίζεηαη ζε ηζρχ ε πλζήθε ηνπ Μάαζηξηρη Ξεθηλά ην δεχηεξν ζηάδην ηεο ΟΝΔ θαη ηδξχεηαη ην Δπξσπατθφ Ννκηζκαηηθφ Ίδξπκα. Γεθέκβξηνο 1995 ην Δπξσπατθφ πκβνχιην πνπ ιακβάλεη ρψξα ζηε Μαδξίηε απνθαζίδεηαη ην φλνκα ηνπ θνηλνχ λνκίζκαηνο πνπ είλαη ην Δπξψ. Δπίζεο, επηβεβαηψλεηαη πσο ε ζα είλαη ε εκεξνκελία έλαξμεο ηνπ ηξίηνπ ζηαδίνπ ηεο ΟΝΔ. Ηνχληνο 1997 Σν Δπξσπατθφ πκβνχιην εγθξίλεη ην χκθσλν ηαζεξφηεηαο θαη Αλάπηπμεο πνπ ζθνπφ έρεη ηελ ηήξεζε ηεο δεκνζηνλνκηθήο πεηζαξρίαο ζηελ ΟΝΔ Σν Δπξσπατθφ πκβνχιην απνθαζίδεη νκφθσλα πσο 11 θξάηεκέιε πιεξνχλ ηα θξηηήξηα πνπ είρε ζέζεη ε πλζήθε ηνπ Μάαζηξηρη γηα ηελ πηνζέηεζε ηνπ θνηλνχ λνκίζκαηνο Γηνξίδνληαη ηα κέιε ηεο Δθηειεζηηθήο Δπηηξνπήο ηεο Δπξσπατθήο Κεληξηθήο Σξάπεδαο Ηδξχεηαη ην Δπξσπατθφ χζηεκα Κεληξηθψλ Σξαπεδψλ (ΔΚΣ) θαη ε Δπξσπατθή Κεληξηθή Σξάπεδα (ΔΚΣ) Ξεθηλά ην ηξίην ζηάδην ηεο ΟΝΔ,. Καζνξίδνληαη νη ακεηάθιεηεο ηζνηηκίεο κεηαηξνπήο ησλ εζληθψλ λνκηζκάησλ πξνο ην θνηλφ λφκηζκα Δπξψ. Ζ ΔΚΣ αλαιακβάλεη ηα θαζήθνληά ηεο θαη πιένλ αζθείηαη θνηλή λνκηζκαηηθή πνιηηηθή ζηελ Δπξσδψλε Ζ Διιάδα γίλεηαη ην δσδέθαην κέινο ηεο Δπξσδψλεο. Ζ Σξάπεδα ηεο Διιάδνο εληάζζεηαη ζην Δπξσζχζηεκα Μεηάβαζε ζην λέν λφκηζκα ζε θπζηθή κνξθή. Σίζεληαη ζε θπθινθνξία ηα ηξαπεδνγξακκάηηα θαη ηα θέξκαηα ηνπ Δπξψ Οη εζληθέο Κεληξηθέο Σξάπεδεο ησλ δέθα λέσλ θξαηψλ-κειψλ εληάζζνληαη ζην ΔΚΣ Ζ ινβελία εληάζζεηαη ζηελ Δπξσδψλε Ζ Κχπξνο θαη ε Μάιηα εληάζζνληαη ζηελ Δπξσδψλε

79 Π Α Ρ Α Ρ Σ Ζ Μ Α 3 Σα κέιε ηνπ Δπξσπατθνύ πζηήκαηνο Κεληξηθώλ Σξαπεδώλ (ΔΚΣ) Πεγή: EΚΣ

Κεθάλαιο 1. Ενόηηηα 2 Πλάνο Μάρκεηινγκ. Εξγαιεία Μάξθεηηλγθ. Dr. Andrea Grimm Dr. Astin Malschinger

Κεθάλαιο 1. Ενόηηηα 2 Πλάνο Μάρκεηινγκ. Εξγαιεία Μάξθεηηλγθ. Dr. Andrea Grimm Dr. Astin Malschinger Κεθάλαιο 1 Ενόηηηα 2 Πλάνο Μάρκεηινγκ Εξγαιεία Μάξθεηηλγθ Dr. Andrea Grimm Dr. Astin Malschinger ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΝΟΤΗΤΑ 2 ΠΛΑΝΟ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ Κεθάιαην 1: Εξγαιεία Μάξθεηηλγθ Σπγγξαθείο: Δξ. Andrea Grimm, Δξ.

Διαβάστε περισσότερα

Ενδεικτικά Θέματα Στατιστικής ΙΙ

Ενδεικτικά Θέματα Στατιστικής ΙΙ Ενδεικτικά Θέματα Στατιστικής ΙΙ Θέματα. Έζησ όηη ζε δείγκα 35 θαηνηθηώλ πνπ ελνηθηάδνληαη ζε θνηηεηέο ζηελ Κνδάλε βξέζεθε ην κέζν κεληαίν κίζζσκα ζηα 5 επξώ, ελώ ζην Ζξάθιεην ην κέζν κεληαίν κίζζσκα ζε

Διαβάστε περισσότερα

Κευάλαιο 8 Μονοπωλιακή Συμπεριφορά- Πολλαπλή Τιμολόγηση

Κευάλαιο 8 Μονοπωλιακή Συμπεριφορά- Πολλαπλή Τιμολόγηση Κευάλαιο 8 Μονοπωλιακή Συμπεριφορά- Πολλαπλή Τιμολόγηση Πώς πρέπει να τιμολογεί ένα μονοπώλιο; Μέρξη ζηηγκήο ην κνλνπώιην έρεη ζεσξεζεί ζαλ κηα επηρείξεζε ε νπνία πσιεί ην πξντόλ ηεο ζε θάζε πειάηε ζηελ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΛΑΓΗ ΟΝΟΜΑΣΟ ΚΑΙ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΙΑ, ΚΟΙΝΟΥΡΗΣΟΙ ΦΑΚΕΛΟΙ ΚΑΙ ΕΚΣΤΠΩΣΕ ΣΑ WINDOWS XP

ΑΛΛΑΓΗ ΟΝΟΜΑΣΟ ΚΑΙ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΙΑ, ΚΟΙΝΟΥΡΗΣΟΙ ΦΑΚΕΛΟΙ ΚΑΙ ΕΚΣΤΠΩΣΕ ΣΑ WINDOWS XP ΑΛΛΑΓΗ ΟΝΟΜΑΣΟ ΚΑΙ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΙΑ, ΚΟΙΝΟΥΡΗΣΟΙ ΦΑΚΕΛΟΙ ΚΑΙ ΕΚΣΤΠΩΣΕ ΣΑ WINDOWS XP ηότοι εργαζηηρίοσ ην πιαίζην ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ εξγαζηεξίνπ ζα παξνπζηαζηνύλ βαζηθέο ιεηηνπξγίεο ησλ Windows XP πνπ ζρεηίδνληαη

Διαβάστε περισσότερα

pasp-oikonomikou.gr 1

pasp-oikonomikou.gr 1 1 Βαζκνί 2 1. Να δψζεηε ηνπο νξηζκνχο: Ιζνδχγην Σξερνπζψλ πλαιιαγψλ Δκπνξηθφ Ιζνδχγην Ιζνδχγην Πιεξσκψλ Υξεκαηννηθνλνκηθφ Ιζνδχγην Ιζνδχγην Δπηζήκσλ πλαιιαγψλ Πξαγκαηηθή ζπλαιιαγκαηηθή ηζνηηκία ρεηηθή-απφιπηε

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΙΣ ΦΥΣΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΓΕΝΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΙΙ - ΦΥΕ 0 7 Ινπλίνπ 009 Απαντήσειρ στιρ ασκήσειρ τηρ τελικήρ εξέτασηρ στιρ Σςνήθειρ Διαυοπικέρ Εξισώσειρ Αγαπηηέ θοιηηηή/ηπια,

Διαβάστε περισσότερα

Η επιζκόπηζη ηης έμμιζθης ενηολής ζηην Αλλοδαπή. Καηεξίλα Γαιαλνπνύινπ, Intellectual Property Manager, Microsoft Ειιάο Α.Ε.

Η επιζκόπηζη ηης έμμιζθης ενηολής ζηην Αλλοδαπή. Καηεξίλα Γαιαλνπνύινπ, Intellectual Property Manager, Microsoft Ειιάο Α.Ε. Η επιζκόπηζη ηης έμμιζθης ενηολής ζηην Αλλοδαπή Καηεξίλα Γαιαλνπνύινπ, Intellectual Property Manager, Microsoft Ειιάο Α.Ε. Παξάκεηξνη πξνο αμηνιόγεζε Ννκνζεηηθή ζσξάθηζε Κνηλόο Σύιινγνο Ακνηβή Καηαγγειία/Λύζε

Διαβάστε περισσότερα

H ΜΑΓΕΙΑ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ

H ΜΑΓΕΙΑ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ H ΜΑΓΕΙΑ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ Φξεζηκόηεηα καζεκαηηθώλ Αξρή θαηακέηξεζεο Όζα έδσζαλ νη Έιιελεο... Τξίγσλνη αξηζκνί Τεηξάγσλνη αξηζκνί Δπηκήθεηο αξηζκνί Πξώηνη αξηζκνί Αξηζκνί κε μερσξηζηέο ηδηόηεηεο Γίδπκνη πξώηνη

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΘΚΗ ΣΡΑΠΕΖΑ ΣΗ ΕΛΛΑΔΟ

ΕΘΝΘΚΗ ΣΡΑΠΕΖΑ ΣΗ ΕΛΛΑΔΟ ΕΘΝΘΚΗ ΣΡΑΠΕΖΑ ΣΗ ΕΛΛΑΔΟ Απνηειέζκαηα Ψεθνθνξίαο ηα ζέκαηα ηεο B Επαλαιεπηηθήο Γεληθήο πλέιεπζεο ηωλ Μεηόρωλ ηεο Εζληθήο Σξάπεδαο ηεο Ειιάδνο ηεο 23/11/2012 (άξζξν 32 παξ. 1 θ.λ. 2190/1920, παξ. 4.1.3.3.

Διαβάστε περισσότερα

Απνηειέζκαηα Εξσηεκαηνινγίνπ 2o ηεηξάκελν 2011-12

Απνηειέζκαηα Εξσηεκαηνινγίνπ 2o ηεηξάκελν 2011-12 Απνηειέζκαηα Εξσηεκαηνινγίνπ 2o ηεηξάκελν 11-12 Project 6: Ταμίδη κε ηε Μεραλή ηνπ Φξόλνπ Υπεύζπλνη Καζεγεηέο: Ε. Μπηιαλάθε Φ. Αλησλάηνο Δρώηηζη 3: Πνηα από ηα παξαθάησ ΜΜΕ ηεξαξρείηε από πιεπξάο ζεκαζίαο;

Διαβάστε περισσότερα

Ανάπτυξη Ελληνικής τεχνολογίας μηχανών ηλεκτροπαραγωγής ORC

Ανάπτυξη Ελληνικής τεχνολογίας μηχανών ηλεκτροπαραγωγής ORC Εθνικό Συνέδριο «Γεωθερμική Ηλεκτροπαραγωγή» Ξενοδοχείο Divani Caravel Αθήνα 20 Νοεμβρίου 2013 Ανάπτυξη Ελληνικής τεχνολογίας μηχανών ηλεκτροπαραγωγής ORC Α.Μπένου, Ι. Χωροπανίτης Τμήμα Γεωθερμικής Ενέργειας

Διαβάστε περισσότερα

Σ Δ Υ Ν Ι Κ Η Δ Κ Θ Δ Η Π Ρ Ο Μ Η Θ Δ Ι Α Ο Ι Κ Ο Γ Ο Μ Ι Κ Ω Ν Τ Λ Ι Κ Ω Ν Γ Η Μ Ο Τ Β Ο Λ Β Η

Σ Δ Υ Ν Ι Κ Η Δ Κ Θ Δ Η Π Ρ Ο Μ Η Θ Δ Ι Α Ο Ι Κ Ο Γ Ο Μ Ι Κ Ω Ν Τ Λ Ι Κ Ω Ν Γ Η Μ Ο Τ Β Ο Λ Β Η Σ Δ Υ Ν Ι Κ Η Δ Κ Θ Δ Η Π Ρ Ο Μ Η Θ Δ Ι Α Ο Ι Κ Ο Γ Ο Μ Ι Κ Ω Ν Τ Λ Ι Κ Ω Ν Γ Η Μ Ο Τ Β Ο Λ Β Η ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΑ 1. Τερληθή Έθζεζε 2. Δλδεηθηηθφο Πξνυπνινγηζκφο 3. Έληππν νηθνλνκηθήο πξνζθνξάο ΘΔΜΑ : Πξνκήζεηα

Διαβάστε περισσότερα

ΓΗΑΓΩΝΗΣΜΑ ΣΤΑ ΜΑΘΖΜΑΤΗΚΑ. Ύλη: Μιγαδικοί-Σσναρηήζεις-Παράγωγοι Θεη.-Τετν. Καη Εήηημα 1 ο :

ΓΗΑΓΩΝΗΣΜΑ ΣΤΑ ΜΑΘΖΜΑΤΗΚΑ. Ύλη: Μιγαδικοί-Σσναρηήζεις-Παράγωγοι Θεη.-Τετν. Καη Εήηημα 1 ο : ΓΗΑΓΩΝΗΣΜΑ ΣΤΑ ΜΑΘΖΜΑΤΗΚΑ Ον/μο:.. Γ Λσκείοσ Ύλη: Μιγαδικοί-Σσναρηήζεις-Παράγωγοι Θεη.-Τετν. Καη. 11-1-11 Εήηημα 1 ο : Α. Γηα ηελ ζπλάξηεζε f, λα βξείηε ην δηάζηεκα ζην νπνίν είλαη παξαγσγίζηκε θαζώο θαη

Διαβάστε περισσότερα

Υάιαξε Διέλε (Α.Μ. 4532) & Υσξηαλνπνύινπ Γεκεηξία (Α.Μ. 4062)

Υάιαξε Διέλε (Α.Μ. 4532) & Υσξηαλνπνύινπ Γεκεηξία (Α.Μ. 4062) TΔΥNΟΛΟΓΗΚΟ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΟ ΗΓΡΤΜΑ ΚΡΖΣΖ ΥΟΛΖ ΓΗΟΗΚΖΖ ΚΑΗ ΟΗΚΟΝΟΜΗΑ ΣΜΖΜΑ ΓΗΟΗΚΖΖ ΔΠΗΥΔΗΡΖΔΧΝ ΟΝΔ, από ηελ δεκηνπξγία ηεο κέρξη ζήκεξα. Πνηα ήηαλ ε αξρηθή ηδέα θαη πσο ηειηθά πινπνηείηαη. Έρνπλ επηηεπρζεί

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙ ΜΟ

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙ ΜΟ ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙ ΜΟ Α ΛΤΚΔΙΟΤ Ζμεπομηνία: 18/12/10 Ώπα εξέτασηρ: 09:30-12:30 ΠΡΟΣΕΙΝΟΜΕΝΕ ΛΤ ΕΙ 1. Δίλεηαη ην πνιπώλπκν Αλ θαη., λα βξείηε ην ηειεπηαίν ςεθίν ηνπ αξηζκνύ έρνπκε:

Διαβάστε περισσότερα

Τν Πξόγξακκα ζα αλαθνηλσζεί, ακέζσο κεηά ηηο γηνξηέο ηνπ Πάζρα.

Τν Πξόγξακκα ζα αλαθνηλσζεί, ακέζσο κεηά ηηο γηνξηέο ηνπ Πάζρα. Οι Πανελλαδικέρ Δξεηάζειρ για ηην ειζαγωγή ζηην ηπιηοβάθμια εκπαίδεςζη θα ππαγμαηοποιηθούν ππιν ηιρ απολςηήπιερ ενδοζσολικέρ εξεηάζειρ ηων μαθηηών και ηων μαθηηπιών. Τν Πξόγξακκα ζα αλαθνηλσζεί, ακέζσο

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦ. 2.3 ΑΠΟΛΤΣΗ ΣΘΜΗ ΠΡΑΓΜΑΣΘΚΟΤ ΑΡΘΘΜΟΤ

ΚΕΦ. 2.3 ΑΠΟΛΤΣΗ ΣΘΜΗ ΠΡΑΓΜΑΣΘΚΟΤ ΑΡΘΘΜΟΤ ΚΕΦ..3 ΑΠΟΛΤΣΗ ΣΘΜΗ ΠΡΑΓΜΑΣΘΚΟΤ ΑΡΘΘΜΟΤ Οπιζμόρ απόλςηηρ ηιμήρ: Σηνλ άμνλα ησλ πξαγκαηηθώλ αξηζκώλ ζεσξνύκε έλαλ αξηζκό α πνπ ζπκβνιίδεηαη κε ην ζεκείν Α. Η απόζηαζε ηνπ ζεκείνπ Α από ηελ αξρή Ο, δειαδή

Διαβάστε περισσότερα

Αιγόξηζκνη Γνκή επηινγήο. Πνιιαπιή Δπηινγή Δκθωιεπκέλεο Δπηινγέο. Δηζαγωγή ζηηο Αξρέο ηεο Δπηζηήκεο ηωλ Η/Υ. introcsprinciples.wordpress.

Αιγόξηζκνη Γνκή επηινγήο. Πνιιαπιή Δπηινγή Δκθωιεπκέλεο Δπηινγέο. Δηζαγωγή ζηηο Αξρέο ηεο Δπηζηήκεο ηωλ Η/Υ. introcsprinciples.wordpress. Αιγόξηζκνη 2.2.7.3 Γνκή επηινγήο Πνιιαπιή Δπηινγή Δκθωιεπκέλεο Δπηινγέο Δηζαγωγή ζηηο Αξρέο ηεο Δπηζηήκεο ηωλ Η/Υ 1 Πνιιαπιή Δληνιή Δπηινγήο Αν ζπλζήθε_1 ηόηε εληνιέο_1 αλλιώς_αν ζπλζήθε_2 ηόηε εληνιέο_2...

Διαβάστε περισσότερα

Μονοψϊνιο. Αγνξά κε ιίγνπο αγνξαζηέο. Δύναμη μονοψωνίος Η ηθαλόηεηα πνπ έρεη ν αγνξαζηήο λα επεξεάζεη ηελ ηηκή ηνπ αγαζνύ.

Μονοψϊνιο. Αγνξά κε ιίγνπο αγνξαζηέο. Δύναμη μονοψωνίος Η ηθαλόηεηα πνπ έρεη ν αγνξαζηήο λα επεξεάζεη ηελ ηηκή ηνπ αγαζνύ. Μονοψϊνιο Ολιγοψώνιο Αγνξά κε ιίγνπο αγνξαζηέο. Δύναμη μονοψωνίος Η ηθαλόηεηα πνπ έρεη ν αγνξαζηήο λα επεξεάζεη ηελ ηηκή ηνπ αγαζνύ. Οπιακή αξία Δπηπξόζζεηα νθέιε από ηελ ρξήζε/θαηαλάισζε κηαο επηπξόζζεηε

Διαβάστε περισσότερα

iii. iv. γηα ηελ νπνία ηζρύνπλ: f (1) 2 θαη

iii. iv. γηα ηελ νπνία ηζρύνπλ: f (1) 2 θαη ΔΠΑΝΑΛΗΠΣΙΚΑ ΘΔΜΑΣΑ ΣΟ ΓΙΑΦΟΡΙΚΟ ΛΟΓΙΜΟ Μάρτιος 0 ΘΔΜΑ Να ππνινγίζεηε ηα όξηα: i ii lim 0 0 lim iii iv lim e 0 lim e 0 ΘΔΜΑ Γίλεηαη ε άξηηα ζπλάξηεζε '( ) ( ) γηα θάζε 0 * : R R γηα ηελ νπνία ηζρύνπλ:

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΔΙΣ ΓΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ II ΔΠΑΛ

ΑΠΑΝΤΗΣΔΙΣ ΓΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ II ΔΠΑΛ ΑΠΑΝΤΗΣΔΙΣ ΓΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ II ΔΠΑΛ ΘΔΜΑ Α Α1. α. Σ β. Σ γ. Λ δ. Λ ε. Λ ζη. Σ Α2. Γ Α3. 1. γ 2. ε 3. δ 4. α Β1. ΘΔΜΑ Β Οη ηειηθνί ππνινγηζηέο παίξλνπλ απνθάζεηο δξνκνιόγεζεο κόλν γηα ηα δηθά ηνπο απηνδύλακα

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. Οξηδόληηα θαη θαηαθόξπθε κεηαηόπηζε παξαβνιήο

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. Οξηδόληηα θαη θαηαθόξπθε κεηαηόπηζε παξαβνιήο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Οξηδόληηα θαη θαηαθόξπθε κεηαηόπηζε παξαβνιήο 1 ε Δξαζηεξηόηεηα Αλνίμηε ην αξρείν «Μεηαηόπηζε παξαβνιήο.ggb». Με ηε καύξε γξακκή παξηζηάλεηαη ε γξαθηθή παξάζηαζε ηεο f(x)=αx 2 πνπ ζα ηελ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΔΛΛΑΓΗΚΔ ΔΞΔΣΑΔΗ Γ ΣΑΞΖ ΖΜΔΡΖΗΟΤ ΓΔΝΗΚΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ ΚΑΗ ΔΠΑΛ ΣΔΣΑΡΣΖ 25 ΜΑΨΟΤ 2016 ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΑΡΥΔ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΖ ΘΔΧΡΗΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΗΜΟΤ - ΔΠΗΛΟΓΖ

ΠΑΝΔΛΛΑΓΗΚΔ ΔΞΔΣΑΔΗ Γ ΣΑΞΖ ΖΜΔΡΖΗΟΤ ΓΔΝΗΚΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ ΚΑΗ ΔΠΑΛ ΣΔΣΑΡΣΖ 25 ΜΑΨΟΤ 2016 ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΑΡΥΔ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΖ ΘΔΧΡΗΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΗΜΟΤ - ΔΠΗΛΟΓΖ ΠΑΝΔΛΛΑΓΗΚΔ ΔΞΔΣΑΔΗ Γ ΣΑΞΖ ΖΜΔΡΖΗΟΤ ΓΔΝΗΚΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ ΚΑΗ ΔΠΑΛ ΣΔΣΑΡΣΖ 25 ΜΑΨΟΤ 2016 ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΑΡΥΔ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΖ ΘΔΧΡΗΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΗΜΟΤ - ΔΠΗΛΟΓΖ (Δλδεηθηηθέο Απαληήζεηο) ΘΔΜΑ Α Α1. α. Σωζηό β. Λάζνο

Διαβάστε περισσότερα

Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα. Κώδικες 28, 78 και 84

Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα. Κώδικες 28, 78 και 84 Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα Κώδικες 28, 78 και 84 Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα Οη Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα εθαξκόδνληαη γηα ηελ απνξξνθνύκελε ελέξγεηα από Αηνιηθά Πάξθα πνπ είλαη ζπλδεδεκέλα ζην

Διαβάστε περισσότερα

ΡΤΘΜΙΕΙ ΔΙΚΣΤΟΤ ΣΑ WINDOWS

ΡΤΘΜΙΕΙ ΔΙΚΣΤΟΤ ΣΑ WINDOWS ηότοι εργαζηηρίοσ ΡΤΘΜΙΕΙ ΔΙΚΣΤΟΤ ΣΑ WINDOWS ην πιαίζην ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ εξγαζηεξίνπ ζα παξνπζηαζηεί ε δηαδηθαζία ηωλ ξπζκίζεωλ δηθηύνπ ζε ιεηηνπξγηθό ζύζηεκα Windows XP. Η δηαδηθαζία ζε γεληθέο γξακκέο

Διαβάστε περισσότερα

EL Eνωμένη στην πολυμορυία EL A8-0046/319. Τροπολογία

EL Eνωμένη στην πολυμορυία EL A8-0046/319. Τροπολογία 8.3.2016 A8-0046/319 319 Άρθρο 34 παράγραθος 1 ζηοιχείο δ (δ) 14 έηε γηα θηεληαηξηθά θάξκαθα πνπ πξννξίδνληαη γηα άιια είδε δώωλ από απηά πνπ αλαθέξνληαη ζηελ παξάγξαθν 1 ζηνηρεία α) θαη γ). (δ) 10 έηε

Διαβάστε περισσότερα

IV Ο ΕΛΛΗΝΙΜΟ ΣΗ ΔΤΗ,ΠΟΛΙΣΙΜΟΙ Δ.ΜΕΟΓΕΙΟΤ ΚΑΙ ΡΩΜΗ

IV Ο ΕΛΛΗΝΙΜΟ ΣΗ ΔΤΗ,ΠΟΛΙΣΙΜΟΙ Δ.ΜΕΟΓΕΙΟΤ ΚΑΙ ΡΩΜΗ IV Ο ΕΛΛΗΝΙΜΟ ΣΗ ΔΤΗ,ΠΟΛΙΣΙΜΟΙ Δ.ΜΕΟΓΕΙΟΤ ΚΑΙ ΡΩΜΗ Να σαπακηηπίζεηε ηιρ πποηάζειρ, πος ακολοςθούν, υρ ππορ ηην οπθόηηηά ηοςρ, με ηην ένδειξη Σωστό ή Λάθος 1. ηελ αξραία Ρώκε νη πιεβείνη δελ είραλ αξρηθά

Διαβάστε περισσότερα

Δπηιέγνληαο ην «Πξνεπηινγή» θάζε θνξά πνπ ζα ζπλδέεζηε ζηελ εθαξκνγή ζα βξίζθεζηε ζηε λέα ρξήζε.

Δπηιέγνληαο ην «Πξνεπηινγή» θάζε θνξά πνπ ζα ζπλδέεζηε ζηελ εθαξκνγή ζα βξίζθεζηε ζηε λέα ρξήζε. ΑΝΟΙΓΜΑ ΝΔΑ ΥΡΗΗ 1. Γεκηνπξγείηε ηε λέα ρξήζε από ηελ επηινγή «Παξάκεηξνη/Παξάκεηξνη Δηαηξίαο/Γηαρείξηζε Δηαηξηώλ». Πιεθηξνινγείηε ηνλ θσδηθό ηεο εηαηξίαο ζαο θαη παηάηε Enter. Σηελ έλδεημε «Υξήζεηο» παηάηε

Διαβάστε περισσότερα

Γραφεύα Επικοινωνύασ & Ενημϋρωςησ ϋρρεσ, Τψηλϊντου 4 3οσ Όροφοσ ΣΗΛ 2321023640 ΥΑΦ 2321051861

Γραφεύα Επικοινωνύασ & Ενημϋρωςησ ϋρρεσ, Τψηλϊντου 4 3οσ Όροφοσ ΣΗΛ 2321023640 ΥΑΦ 2321051861 Οπγάνωζη και διοίκηζη ηοςπιζηικών επισειπήζεων (ξενοδοσεία, ηοςπιζηικά γπαθεία ) Α) ΑΔΙ ΣΔΙ και Β) ΑΠΟΦΟΙΣΟΙ ΤΠΟΥΡΔΩΣΙΚΗ ΓΔΤΣΔΡΟΒΑΘΜΙΑ και ΜΔΣΑΓΔΤΣΔΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ Ρν πξόγξακκα απηό ζρεδηάζηεθε γηα

Διαβάστε περισσότερα

Σημεία Ασύπματηρ Ππόσβασηρ (Hot-Spots)

Σημεία Ασύπματηρ Ππόσβασηρ (Hot-Spots) Σημεία Ασύπματηρ Ππόσβασηρ (Hot-Spots) 1.1 Σςνοπτική Πεπιγπαυή Hot Spots Σα ζεκεία αζύξκαηεο πξόζβαζεο πνπ επηιέρζεθαλ αλαθέξνληαη ζηνλ επόκελν πίλαθα θαη παξνπζηάδνληαη αλαιπηηθά ζηηο επόκελεο παξαγξάθνπο.

Διαβάστε περισσότερα

ΑΓΩΜΘΡΘΙΞΘ ΤΩΠΞΘ ΡΘΡ ΛΘΙΠΕΡ ΗΚΘΙΘΕΡ ΛΘΤΑΗΚΘΔΗΡ Τ.

ΑΓΩΜΘΡΘΙΞΘ ΤΩΠΞΘ ΡΘΡ ΛΘΙΠΕΡ ΗΚΘΙΘΕΡ ΛΘΤΑΗΚΘΔΗΡ Τ. ΑΓΩΜΘΡΘΙΞΘ ΤΩΠΞΘ ΡΘΡ ΛΘΙΠΕΡ ΗΚΘΙΘΕΡ ΟΑIΤΜΘΔΘ ΡΕ ΛΕΓΑΚΞ ΓΗΟΕΔΞ 11V11 ΗΚΘΙΘΑ 6-10 ΤΠΞΜΩΜ ΛΕΘΞΜΕΙΗΛΑΑ ΞΣ ΟΑΘΤΜΘΔΘΞΣ ΡΕ ΛΕΓΑΚΞ ΓΗΟΕΔΞ ΓΘΑ ΟΑΘΙΕΡ ΗΚΘΙΘΑΡ 6-10 ΕΩΜ Η ΔΘΑΔΠΞΛΗ ΑΟΞ Η ΛΘΑ ΕΡΘΑ ΡΗΜ ΑΚΚΗ ΕΘΜΑΘ ΛΕΓΑΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

Δξγαζηεξηαθή άζθεζε 03. Σηεξενγξαθηθή πξνβνιή ζην δίθηπν Wulf

Δξγαζηεξηαθή άζθεζε 03. Σηεξενγξαθηθή πξνβνιή ζην δίθηπν Wulf Δξγαζηεξηαθή άζθεζε 03 Σηεξενγξαθηθή πξνβνιή ζην δίθηπν Wulf Ζιίαο Χαηδεζενδσξίδεο Οθηώβξηνο / Ννέκβξηνο 2004 Τη είλαη ην δίθηπν Wulf Δπίπεδν ζην νπνίν κπνξνύκε λα αλαπαξαζηήζνπκε ηξηζδηάζηαηα ζρήκαηα,

Διαβάστε περισσότερα

Α. Εηζαγσγή ηεο έλλνηαο ηεο ηξηγσλνκεηξηθήο εμίζσζεο κε αξρηθό παξάδεηγκα ηελ εκx = 2

Α. Εηζαγσγή ηεο έλλνηαο ηεο ηξηγσλνκεηξηθήο εμίζσζεο κε αξρηθό παξάδεηγκα ηελ εκx = 2 ΣΡΙΓΩΝΟΜΔΣΡΙΚΔ EΞΙΩΔΙ Πνηα παξαδείγκαηα εμηζώζεσλ ή θαη πξνβιεκάησλ πηζηεύεηαη όηη είλαη θαηάιιεια γηα ηελ επίιπζε ηνπο θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο δηδαθηηθήο δηαδηθαζίαο κέζα ζηελ ηάμε; 1 ε ΓΙΓΑΚΣΙΚΗ ΩΡΑ Α.

Διαβάστε περισσότερα

ΑΞΙΟΘΕΑΣΑ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ

ΑΞΙΟΘΕΑΣΑ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ ΑΞΙΟΘΕΑΣΑ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ α. Η ΕΚΚΛΗΙΑ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ β. ΣΟ ΠΝΕΤΜΑΣΙΚΟ ΜΑ ΚΕΝΣΡΟ γ. Η ΠΑΝΟΡΑΜΙΚΗ ΘΕΗ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ α. Η ΕΚΚΛΗΙΑ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ. Η Εθθιεζία ηνπ ρσξηνύ καο, ε Αγία Άλλα, είλαη θηηζκέλε πξηλ πνιιά

Διαβάστε περισσότερα

Α Ο Κ Η Α Μ Α Ζ Η Η Ρ Η ( S E A R C H )

Α Ο Κ Η Α Μ Α Ζ Η Η Ρ Η ( S E A R C H ) Ξ G O O G L E S C H O L A R Α Ο Ξ Ε Κ Ε Θ Λ Θ Α Λ Η Τ Α Μ Η Α Μ Α Ζ Η Η Ρ Η Ρ Οξαγκαηνπνηώληαο αλαδήηεζε ζην GoogleScholar (http://scholar.google.com/) ν ρξήζηεο κπνξεί λα εληνπίζεη πιηθό αθαδεκαϊθνύ θαη

Διαβάστε περισσότερα

Case Study. Παξαθάηω παξνπζηάδνπκε βήκα - βήκα κε screenshots έλα παξάδεηγκα ππνβνιήο κηαο εξγαζίαο θαη ηελ παξαγωγή ηνπ Originality Report.

Case Study. Παξαθάηω παξνπζηάδνπκε βήκα - βήκα κε screenshots έλα παξάδεηγκα ππνβνιήο κηαο εξγαζίαο θαη ηελ παξαγωγή ηνπ Originality Report. Case Study Παξαθάηω παξνπζηάδνπκε βήκα - βήκα κε screenshots έλα παξάδεηγκα ππνβνιήο κηαο εξγαζίαο θαη ηελ παξαγωγή ηνπ Originality Report. Βήκα 1 ο : Login ζηο Turnitin. Κάλεηε είζνδν ζην Turnitin κε

Διαβάστε περισσότερα

ΔΡΔΤΝΑ ΚΑΣΑΝΑΛΩΣΙΚΗ ΔΜΠΙΣΟΤΝΗ

ΔΡΔΤΝΑ ΚΑΣΑΝΑΛΩΣΙΚΗ ΔΜΠΙΣΟΤΝΗ ΔΡΔΤΝΑ ΚΑΣΑΝΑΛΩΣΙΚΗ ΔΜΠΙΣΟΤΝΗ Έξεπλεο Οηθνλνκηθήο πγθπξίαο ΙΟΒΔ - DG ECFIN Μάηνο 2011 H Έξεπλα θαηαλαισηώλ ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο (1) Μέξνο ηνπ Δλαξκνληζκέλνπ Πξνγξάκκαηνο Δξεπλώλ ηεο ΔΔ από ην 1972

Διαβάστε περισσότερα

ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΕΚΔΟΗ 8.0.0

ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΕΚΔΟΗ 8.0.0 ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΕΚΔΟΗ 8.0.0 Γενικά Η έθδνζε 8.0.0 ηνπ ελόηεηεο: Business ERP, πεξηιακβάλεη λέεο ιεηηνπξγίεο πνπ αλαιύνληαη ζηηο παξαθάησ Γεληθόηεξε ιεηηνπξγία ηεο εθαξκνγήο Εκπνξηθή Δηαρείξηζε 7/2/2013 SingularLogic

Διαβάστε περισσότερα

ΔΘΝΗΚΖ ΥΟΛΖ ΓΖΜΟΗΑ ΓΗΟΗΚΖΖ Κ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΖ ΔΗΡΑ

ΔΘΝΗΚΖ ΥΟΛΖ ΓΖΜΟΗΑ ΓΗΟΗΚΖΖ Κ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΖ ΔΗΡΑ Ε ΔΘΝΗΚΖ ΥΟΛΖ ΓΖΜΟΗΑ ΓΗΟΗΚΖΖ Κ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΖ ΔΗΡΑ ΣΜΖΜΑ ΓΔΝΗΚΖ ΓΗΟΗΚΖΖ ΣΔΛΗΚΖ ΔΡΓΑΗΑ Θέκα: «Ζ εθαξκνγή ηεο λνκηζκαηηθήο πνιηηηθήο ζηε ρώξα καο ζήκεξα» Δπηβιέπσλ: αθθάο Θσκάο πνπδάζηξηα: Καινγήξνπ νθία ΑΘΖΝΑ

Διαβάστε περισσότερα

Δεςηέπα 18/05/2015. Απόνηερ : 1) Γεκόπνπινο Υξήζηνο 2) Καπώλεο πήιηνο 3) Κπξηαθόπνπινο Κπξηάθνο 4) Παλαγόπνπινο Βαζίιεο

Δεςηέπα 18/05/2015. Απόνηερ : 1) Γεκόπνπινο Υξήζηνο 2) Καπώλεο πήιηνο 3) Κπξηαθόπνπινο Κπξηάθνο 4) Παλαγόπνπινο Βαζίιεο 1 ΕΝΩΗ ΠΟΔΟΦΑΙΡΙΚΩΝ ΩΜΑΣΕΙΩΝ ΗΛΕΙΑ ΕΣΟ ΙΔΡΤΕΩ 1969 ΕΔΡΑ: ΠΤΡΓΟ Οδόο: Γξαγαηζαλίνπ 34 & Παπαθιέζζα Σει: 26210 33311 e-mail:epsilia@otenet.gr Φαμ: 26210 34004 Ππακηικό 35 ηρ ζςνεδπίαζηρ ηος Δ ηηρ ΕΠ Ηλείαρ

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ Α ΛΤΚΕΙΟΤ ΓΕΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ Σχολικό έτος: 2011-2012 Καθηγήτριες: Κεφαλληνού Λουκία- Καλλία Αθηνά ΙΙ. ΟΙ ΑΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΑΠΟ ΣΟΤ ΠΡΟΙΣΟΡΙΚΟΤ ΥΡΟΝΟΤ ΕΩ ΚΑΙ ΣΟ Μ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟ 1. ΕΛΛΗΝΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

B-Δέλδξα. Τα B-δέλδξα ρξεζηκνπνηνύληαη γηα ηε αλαπαξάζηαζε πνιύ κεγάισλ ιεμηθώλ πνπ είλαη απνζεθεπκέλα ζην δίζθν.

B-Δέλδξα. Τα B-δέλδξα ρξεζηκνπνηνύληαη γηα ηε αλαπαξάζηαζε πνιύ κεγάισλ ιεμηθώλ πνπ είλαη απνζεθεπκέλα ζην δίζθν. B-Δέλδξα Τα B-δέλδξα ρξεζηκνπνηνύληαη γηα ηε αλαπαξάζηαζε πνιύ κεγάισλ ιεμηθώλ πνπ είλαη απνζεθεπκέλα ζην δίζθν. Δέλδξα AVL n = 2 30 = 10 9 (πεξίπνπ). 30

Διαβάστε περισσότερα

Hellas online Προεπιλεγμένες ρσθμίσεις για FritzBox Fon WLAN 7140 (Annex B) 30.04.67 FritzBox Fon WLAN 7140 - Annex B (30.04.67)

Hellas online Προεπιλεγμένες ρσθμίσεις για FritzBox Fon WLAN 7140 (Annex B) 30.04.67 FritzBox Fon WLAN 7140 - Annex B (30.04.67) Hellas online Προεπιλεγμένες ρσθμίσεις για FritzBox Fon WLAN 7140 (Annex B) 30.04.67 FritzBox Fon WLAN 7140 - Annex B (30.04.67) Γηα λα επαλαθέξεηε ην FritzBox Fon WLAN 7140 ζηηο πξνεπηιεγκέλεο ηνπ ξπζκίζεηο

Διαβάστε περισσότερα

Αζκήζεις ζτ.βιβλίοσ ζελίδας 13 14

Αζκήζεις ζτ.βιβλίοσ ζελίδας 13 14 .1.10 ζκήζεις ζτ.βιβλίοσ ζελίδας 13 14 Ερωηήζεις Καηανόηζης 1. ύν δηαθνξεηηθέο επζείεο κπνξεί λα έρνπλ θαλέλα θνηλό ζεκείν Έλα θνηλό ζεκείν i ύν θνηλά ζεκεία iλ) Άπεηξα θνηλά ζεκεία ηηηνινγήζηε ηελ απάληεζε

Διαβάστε περισσότερα

ΔΘΝΗΚΖ ΥΟΛΖ ΓΖΜΟΗΑ ΓΗΟΗΚΖΖ Κ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΖ ΔΗΡΑ ΣΜΖΜΑ ΓΔΝΗΚΖ ΓΗΟΗΚΖΖ ΣΔΛΗΚΖ ΔΡΓΑΗΑ

ΔΘΝΗΚΖ ΥΟΛΖ ΓΖΜΟΗΑ ΓΗΟΗΚΖΖ Κ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΖ ΔΗΡΑ ΣΜΖΜΑ ΓΔΝΗΚΖ ΓΗΟΗΚΖΖ ΣΔΛΗΚΖ ΔΡΓΑΗΑ Δ ΔΘΝΗΚΖ ΥΟΛΖ ΓΖΜΟΗΑ ΓΗΟΗΚΖΖ Κ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΖ ΔΗΡΑ ΣΜΖΜΑ ΓΔΝΗΚΖ ΓΗΟΗΚΖΖ ΣΔΛΗΚΖ ΔΡΓΑΗΑ Θέκα: Ζ Ννκηζκαηηθή Πνιηηηθή δχν γηγάλησλ: πγθξηηηθή αλάιπζε ηεο Ννκηζκαηηθήο Πνιηηηθήο ηεο Δπξσπατθήο Κεληξηθήο Σξάπεδαο

Διαβάστε περισσότερα

Αζθήζεηο 5 νπ θεθαιαίνπ Crash course Step by step training. Dipl.Biol.cand.med. Stylianos Kalaitzis

Αζθήζεηο 5 νπ θεθαιαίνπ Crash course Step by step training. Dipl.Biol.cand.med. Stylianos Kalaitzis Αζθήζεηο 5 νπ θεθαιαίνπ Crash course Step by step training Dipl.Biol.cand.med. Stylianos Kalaitzis Stylianos Kalaitzis Μνλνϋβξηδηζκνο 1 Γπν γνλείο, εηεξόδπγνη γηα ηνλ αιθηζκό θάλνπλ παηδηά. Πνία ε πηζαλόηεηα

Διαβάστε περισσότερα

EL Eνωμένη στην πολυμορυία EL A8-0249/119. Τροπολογία. Mireille D'Ornano εμ νλόκαηνο ηεο Οκάδαο ENF

EL Eνωμένη στην πολυμορυία EL A8-0249/119. Τροπολογία. Mireille D'Ornano εμ νλόκαηνο ηεο Οκάδαο ENF 21.10.2015 A8-0249/119 119 Αιηιολογική ζκέψη 11 (11) Πξνθεηκέλνπ λα πξναρζεί ε νηθνλνκηθά απνδνηηθή επίηεπμε ηωλ εζληθώλ δεζκεύζεωλ γηα κείωζε ηωλ ηωλ εθπνκπώλ, ηα θξάηε κέιε ζα πξέπεη λα έρνπλ δηθαίωκα

Διαβάστε περισσότερα

ΤΙΤΛΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ: ΗΛΔΚΣΡΟΝΙΚΟ ΓΙΑΓΩΝΙΜΟ ΦΤΛΑΞΗ ΑΡΥΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΥΩΡΩΝ ΣΟΤ ΜΔΣΡΟ ΘΔΑΛΟΝΙΚΗ RFP-275/15 Α ΣΔΤΥΟ ΓΙΔΤΚΡΙΝΙΔΩΝ

ΤΙΤΛΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ: ΗΛΔΚΣΡΟΝΙΚΟ ΓΙΑΓΩΝΙΜΟ ΦΤΛΑΞΗ ΑΡΥΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΥΩΡΩΝ ΣΟΤ ΜΔΣΡΟ ΘΔΑΛΟΝΙΚΗ RFP-275/15 Α ΣΔΤΥΟ ΓΙΔΤΚΡΙΝΙΔΩΝ ΤΙΤΛΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ: ΗΛΔΚΣΡΟΝΙΚΟ ΓΙΑΓΩΝΙΜΟ ΦΤΛΑΞΗ ΣΔΤΥΟ ΓΙΔΤΚΡΙΝΙΔΩΝ ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΑ ΚΔΦΑΛΑΙΟ Α ΑΠΑΝΣΗΔΙ ΣΑ ΔΡΩΣΗΜΑΣΑ ΚΔΦΑΛΑΙΟ Β ΓΙΔΤΚΡΙΝΙΗ ΣΗ ΓΙΑΚΗΡΤΞΗ ελ. 2 από 5 Σν παξόλ Σεύρνο Γηεπθξηλίζεσλ εθδίδεηαη ζύκθσλα

Διαβάστε περισσότερα

EL Eνωμένη στην πολυμορυία EL A8-0046/92. Τροπολογία. Sylvie Goddyn εμ νλόκαηνο ηεο νκάδαο ENF

EL Eνωμένη στην πολυμορυία EL A8-0046/92. Τροπολογία. Sylvie Goddyn εμ νλόκαηνο ηεο νκάδαο ENF 21.10.2015 A8-0046/92 92 Σημείο 8 (8) Οη βηηακίλεο, ηα αλόξγαλα ζπζηαηηθά θαη άιιεο νπζίεο πνπ πξννξίδνληαη γηα ρξήζε ζε ζπκπιεξώκαηα δηαηξνθήο ή γηα πξνζζήθε ζε ηξόθηκα φπσο ηα παξαζθεπάζκαηα γηα βξέθε

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΔΜΒΑΔΙ ΔΤΑΙΘΗΣΟΠΟΙΗΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΓΙΑ ΣΟΝ HIV/AIDS ΣΗΝ ΑΚΣΟΓΡΑΜΜΗ ΣΩΝ ΠΔΡΙΦΔΡΔΙΑΚΩΝ ΔΝΟΣΗΣΩΝ ΣΗ ΚΔΝΣΡΙΚΗ ΜΑΚΔΓΟΝΙΑ ΑΤΓΟΤΣΟ 2014

ΠΑΡΔΜΒΑΔΙ ΔΤΑΙΘΗΣΟΠΟΙΗΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΓΙΑ ΣΟΝ HIV/AIDS ΣΗΝ ΑΚΣΟΓΡΑΜΜΗ ΣΩΝ ΠΔΡΙΦΔΡΔΙΑΚΩΝ ΔΝΟΣΗΣΩΝ ΣΗ ΚΔΝΣΡΙΚΗ ΜΑΚΔΓΟΝΙΑ ΑΤΓΟΤΣΟ 2014 ΠΑΡΔΜΒΑΔΙ ΔΤΑΙΘΗΣΟΠΟΙΗΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΓΙΑ ΣΟΝ HIV/AIDS ΣΗΝ ΑΚΣΟΓΡΑΜΜΗ ΣΩΝ ΠΔΡΙΦΔΡΔΙΑΚΩΝ ΔΝΟΣΗΣΩΝ ΣΗ ΚΔΝΣΡΙΚΗ ΜΑΚΔΓΟΝΙΑ ΑΤΓΟΤΣΟ 2014 Σν ΚΔ.ΔΛ.Π.ΝΟ., Γξαθείν Θεζζαινλίθεο θαη ε Γηεύζπλζε Γεκόζηαο Τγείαο ηεο

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΟ 13. Ποσοτικές Μέθοδοι. θαη λα ππνινγίζεηε ην θόζηνο γηα 10000 παξαγόκελα πξντόληα. Να ζρεδηαζηεί γηα εύξνο πξντόλησλ έσο 30000.

ΔΕΟ 13. Ποσοτικές Μέθοδοι. θαη λα ππνινγίζεηε ην θόζηνο γηα 10000 παξαγόκελα πξντόληα. Να ζρεδηαζηεί γηα εύξνο πξντόλησλ έσο 30000. ΔΕΟ 13 Ποσοτικές Μέθοδοι Σσνάρηηζη Κόζηοσς C(), μέζο κόζηος C()/. Παράδειγμα 1 Μηα εηαηξεία δαπαλά γηα θάζε πξντόλ Α πνπ παξάγεη 0.0 λ.κ. Τα πάγηα έμνδα ηεο εηαηξείαο είλαη 800 λ.κ. Ζεηείηαη 1) Να πεξηγξάςεηε

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΛΕΣΗ E.O.K. ΜΕ ΑΙΘΗΣΗΡΑ ΘΕΗ

ΜΕΛΕΣΗ E.O.K. ΜΕ ΑΙΘΗΣΗΡΑ ΘΕΗ ΜΕΛΕΣΗ E.O.K. ΜΕ ΑΙΘΗΣΗΡΑ ΘΕΗ ΦΤΛΛΟ ΕΡΓΑΙΑ (Θεοδώρα Γιώηη, Νικόλας Καραηάζιος- Τπεύθσνη εκ/κος Λ. Παπαηζίμπα) ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΤΜΗΜΑ:.., ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:.// Σε ακαμίδην πνπ κπνξεί λα θηλείηαη ρσξίο ηξηβέο πάλσ

Διαβάστε περισσότερα

ΛΙΜΝΗ ΤΣΑΝΤ. Σρήκα 1. Σρήκα 2

ΛΙΜΝΗ ΤΣΑΝΤ. Σρήκα 1. Σρήκα 2 ΛΙΜΝΗ ΤΣΑΝΤ Τν Σρήκα 1 δείρλεη ηελ αιιαγή ηεο ζηάζκεο ηεο Λίκλεο Τζαλη, ζηε Σαράξα ηεο Βόξεηαο Αθξηθήο. Η Λίκλε Τζαλη εμαθαλίζηεθε ηειείσο γύξσ ζην 20.000 π.χ., θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ηειεπηαίαο επνρήο ησλ

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙ ΠΕΡΙ ΑΝΟΙΚΣΟΤ ΠΑΝΕΠΙΣΗΜΙΟΤ ΚΤΠΡΟΤ ΝΟΜΟΙ Κανονιζμοί δσνάμει ηων άρθρων 18(2)(γ) και 30

ΟΙ ΠΕΡΙ ΑΝΟΙΚΣΟΤ ΠΑΝΕΠΙΣΗΜΙΟΤ ΚΤΠΡΟΤ ΝΟΜΟΙ Κανονιζμοί δσνάμει ηων άρθρων 18(2)(γ) και 30 ΟΙ ΠΕΡΙ ΑΝΟΙΚΣΟΤ ΠΑΝΕΠΙΣΗΜΙΟΤ ΚΤΠΡΟΤ ΝΟΜΟΙ Κανονιζμοί δσνάμει ηων άρθρων 18(2)(γ) και 30 ΟΙ ΠΕΡΙ ΑΝΟΙΚΣΟΤ ΠΑΝΕΠΙΣΗΜΙΟΤ ΚΤΠΡΟΤ (ΔΙΔΑΚΣΙΚΟ ΕΡΕΤΝΗΣΙΚΟ ΠΡΟΩΠΙΚΟ) ΚΑΝΟΝΙΜΟΙ ΣΟΤ 2010 ΚΑΣΑΣΑΞΗ ΚΑΝΟΝΙΜΩΝ Κανονιζμός

Διαβάστε περισσότερα

Γοκή επαλάιευες Δληοιές Όζο & Μέτρης_όηοσ

Γοκή επαλάιευες Δληοιές Όζο & Μέτρης_όηοσ Αιγόξηζκνη 2.2.7.4 Γοκή επαλάιευες Δληοιές Όζο & Μέτρης_όηοσ Εηζαγσγή ζηηο Αξρέο ηεο Επηζηήκεο ησλ Η/Υ 1 Άζθεζε 34 ζει 53 Έλα ςεθηαθό θσηνγξαθηθό άικπνπκ έρεη απνζεθεπηηθό ρώξν N Mbytes. Να αλαπηύμεηε

Διαβάστε περισσότερα

ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ

ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ ΜΑΘΗΜΑ : ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ Α/Α : 0_1382/153 1. Καη όηαλ έγηλε ε ππνρώξεζε αξγά ην απόγεπκα, επεηδή θνβήζεθαλ νη νιηγαξρηθνί κήπσο νη δεκνθξαηηθνί, αθνύ θάλνπλ επίζεζε, θαηαιάβνπλ

Διαβάστε περισσότερα

Άζκηζη ζτέζης κόζηοσς-τρόνοσ (Cost Time trade off) Καηαζκεσαζηική ΑΔ

Άζκηζη ζτέζης κόζηοσς-τρόνοσ (Cost Time trade off) Καηαζκεσαζηική ΑΔ Άζκηζη ζτέζης κόζηοσς-τρόνοσ (Cost Time trade off) Καηαζκεσαζηική Δίζηε μησανικόρ διοίκηζηρ μεγάληρ καηαζκεςαζηικήρ εηαιπείαρ και καλείζηε να ςλοποιήζεηε ηο έπγο πος πεπιγπάθεηαι από ηον Πίνακα 1. Κωδ.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΩΣΟΚΟΛΛΑ ΓΙΑΥΔΙΡΗΗ ΣΩΝ ΣΔΡΗΓΟΝΙΚΩΝ ΒΛΑΒΩΝ Δ ΔΝΗΛΙΚΔ

ΠΡΩΣΟΚΟΛΛΑ ΓΙΑΥΔΙΡΗΗ ΣΩΝ ΣΔΡΗΓΟΝΙΚΩΝ ΒΛΑΒΩΝ Δ ΔΝΗΛΙΚΔ ΠΡΩΣΟΚΟΛΛΑ ΓΙΑΥΔΙΡΗΗ ΣΩΝ ΣΔΡΗΓΟΝΙΚΩΝ ΒΛΑΒΩΝ Δ ΔΝΗΛΙΚΔ Σν ζύγρξνλν πξόηππν αληηκεηώπηζεο ηεο ηεξεδόλαο ελειίθσλ δελ εζηηάδεηαη κόλν ζηελ απνθαηάζηαζε ησλ ηεξεδνληθώλ βιαβώλ πνπ έρνπλ εθδεισζεί, αιιά έρεη

Διαβάστε περισσότερα

Ηλεκηπονικά Απσεία και Διεπαθέρ

Ηλεκηπονικά Απσεία και Διεπαθέρ MENU ΑΝΑΦΟΡΕΣ Ηλεκηπονικά Απσεία και Διεπαθέρ Σε απηό ην ζεκείν ηεο εθαξκνγήο δεκηνπξγνύκε ηα δηάθνξα Ηιεθηξνληθά Αξρεία έηζη ώζηε λα ηα ππνβάινπκε ζηνπο δηάθνξνπο θνξείο. Γηα λα επηιέμνπκε έλα είδνο αξρείνπ

Διαβάστε περισσότερα

Παιχνίδι γλωζζικής καηανόηζης με ζχήμαηα!

Παιχνίδι γλωζζικής καηανόηζης με ζχήμαηα! Cpyright 2013 Λόγος & Επικοινωνία // All rights Reserved Παιχνίδι γλωζζικής καηανόηζης με ζχήμαηα! Αυηό ηο παιχνίδι έχει ζηόχους: 1. ηελ εθγύκλαζε ηεο αθνπζηηθήο κλήκεο ησλ παηδηώλ 2. ηελ εμάζθεζε ζηελ

Διαβάστε περισσότερα

ΘΔΚΑ ΡΖΠ ΑΛΑΓΛΩΟΗΠΖΠ

ΘΔΚΑ ΡΖΠ ΑΛΑΓΛΩΟΗΠΖΠ ΘΔΚΑ ΡΖΠ ΑΛΑΓΛΩΟΗΠΖΠ 1.Απηόο πνπ ζα αλαγλσξηζηεί απνπζηάδεη γηα πνιύ θαηξό. 2.Δπηζηξέθεη κε πιαζηή ηαπηόηεηα ή κεηακνξθσκέλνο. 3.Απνκνλώλνληαη ηα δύν πξόζσπα 4.Άξζε κεηακόξθσζεο 5.Απνθάιπςε 6.Ακθηβνιίεο-απνδεηθηηθά

Διαβάστε περισσότερα

Φςζική Πποζαναηολιζμού Γ Λςκείος. Αζκήζειρ Ταλανηώζειρ 1 ο Φςλλάδιο

Φςζική Πποζαναηολιζμού Γ Λςκείος. Αζκήζειρ Ταλανηώζειρ 1 ο Φςλλάδιο Φςζική Πποζαναηολιζμού Γ Λςκείος Αζκήζειρ Ταλανηώζειρ 1 ο Φςλλάδιο Επιμέλεια: Αγκανάκηρ Α. Παναγιώηηρ Επωηήζειρ Σωζηό- Λάθορ Να χαπακηηπίζεηε ηιρ παπακάηω πποηάζειρ ωρ ζωζηέρ ή λάθορ: 1. Η ηαιάλησζε είλαη

Διαβάστε περισσότερα

Βάσεις Δεδομέμωμ. Εξγαζηήξην V. Τκήκα Πιεξνθνξηθήο ΑΠΘ 2015-2016

Βάσεις Δεδομέμωμ. Εξγαζηήξην V. Τκήκα Πιεξνθνξηθήο ΑΠΘ 2015-2016 Βάσεις Δεδομέμωμ Εξγαζηήξην V Τκήκα Πιεξνθνξηθήο ΑΠΘ 2015-2016 2 Σκοπός του 5 ου εργαστηρίου Σθνπόο απηνύ ηνπ εξγαζηεξίνπ είλαη: ε κειέηε ζύλζεησλ εξσηεκάησλ ζύλδεζεο ζε δύν ή πεξηζζόηεξεο ζρέζεηο ε κειέηε

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ. Ύλη: Εσθύγραμμη Κίνηζη

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ. Ύλη: Εσθύγραμμη Κίνηζη ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ Είμαζηε ηυχεροί που είμαζηε δάζκαλοι Ον/μο:.. A Λσκείοσ Ύλη: Εσθύγραμμη Κίνηζη 8-11-2015 Θέμα 1 ο : 1. Η εμίζωζε θίλεζεο ελόο θηλεηνύ πνπ θηλείηαη επζύγξακκα είλαη ε x = 5t. Πνηα

Διαβάστε περισσότερα

ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΔΠΙΣΗΜΙΟ ΚΤΠΡΟΤ ΥΟΛΗ ΓΔΩΣΔΥΝΙΚΩΝ ΔΠΙΣΗΜΩΝ ΚΑΙ ΓΙΑΥΔΙΡΙΗ ΠΔΡΙΒΑΛΟΝΣΟ. Πτυχιακή διατριβή ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΔΝΗ ΑΠΟΡΡΤΠΑΝΗ ΚΑΤΑΔΡΙΩΝ ΠΛΟΙΩΝ

ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΔΠΙΣΗΜΙΟ ΚΤΠΡΟΤ ΥΟΛΗ ΓΔΩΣΔΥΝΙΚΩΝ ΔΠΙΣΗΜΩΝ ΚΑΙ ΓΙΑΥΔΙΡΙΗ ΠΔΡΙΒΑΛΟΝΣΟ. Πτυχιακή διατριβή ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΔΝΗ ΑΠΟΡΡΤΠΑΝΗ ΚΑΤΑΔΡΙΩΝ ΠΛΟΙΩΝ ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΔΠΙΣΗΜΙΟ ΚΤΠΡΟΤ ΥΟΛΗ ΓΔΩΣΔΥΝΙΚΩΝ ΔΠΙΣΗΜΩΝ ΚΑΙ ΓΙΑΥΔΙΡΙΗ ΠΔΡΙΒΑΛΟΝΣΟ Πτυχιακή διατριβή ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΔΝΗ ΑΠΟΡΡΤΠΑΝΗ ΚΑΤΑΔΡΙΩΝ ΠΛΟΙΩΝ Αργσρώ Ιωάννοσ Λεμεσός 2012 ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΔΠΙΣΗΜΙΟ ΚΤΠΡΟΤ

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΗ ΤΩΝ ΡΕΥΣΤΩΝ. G. Mitsou

ΦΥΣΙΚΗ ΤΩΝ ΡΕΥΣΤΩΝ. G. Mitsou ΦΥΣΙΚΗ ΤΩΝ ΡΕΥΣΤΩΝ ηαηηθή ηωλ ξεπζηώλ (Τδξνζηαηηθή) Ση είλαη ηα ξεπζηά - Γεληθά Ππθλόηεηα Πίεζε Μεηαβνιή ηεο πίεζεο ζπλαξηήζεη ηνπ βάζνπο Αξρή ηνπ Pascal Τδξνζηαηηθή πίεζε Αηκνζθαηξηθή πίεζε Απόιπηε &

Διαβάστε περισσότερα

Έκδοζη /10/2014. Νέα λειηοσργικόηηηα - Βεληιώζεις

Έκδοζη /10/2014. Νέα λειηοσργικόηηηα - Βεληιώζεις Έκδοζη 2.89.31 08/10/2014 Η έκδοζη 2.89.31, περιλαμβάνει : Βεληιώζεις Καηάζηαζη Υπερφριών (Ε8) Αναγγελία πρόζληυης (Ε3) 08/10/2014 1 Βεληιώζεις Καηάζηαζη Υπερφριών (Ε8) Επεηδή ζηελ ειεθηξνληθή ππνβνιή

Διαβάστε περισσότερα

ΔΛΔΓΥΟ ΔΜΒΟΛΙΑΣΙΚΗ ΚΑΛΤΦΗ Δ ΠΑΙΓΙΑ ΠΡΟΥΟΛΙΚΗ ΚΑΙ ΥΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΣΟΤ ΝΟΜΟΤ ΚΔΡΚΤΡΑ

ΔΛΔΓΥΟ ΔΜΒΟΛΙΑΣΙΚΗ ΚΑΛΤΦΗ Δ ΠΑΙΓΙΑ ΠΡΟΥΟΛΙΚΗ ΚΑΙ ΥΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΣΟΤ ΝΟΜΟΤ ΚΔΡΚΤΡΑ ΔΛΔΓΥΟ ΔΜΒΟΛΙΑΣΙΚΗ ΚΑΛΤΦΗ Δ ΠΑΙΓΙΑ ΠΡΟΥΟΛΙΚΗ ΚΑΙ ΥΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΣΟΤ ΝΟΜΟΤ ΚΔΡΚΤΡΑ 24 ο ΠΑΝΔΛΛΗΝΙΟ ΤΝΔΓΡΙΟ ΔΛΛΗΝΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΚΟΙΝΧΝΙΚΗ ΠΑΙΓΙΑΣΡΙΚΗ ΚΑΙ ΠΡΟΑΓΧΓΗ ΣΗ ΤΓΔΙΑ ΠΙΝΟΤΛΑ ΔΤΡΤΓΙΚΗ ΒΑΡΚΑΡΗ ΠΟΛΤΚΡΙΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

ύζηεκα Ωξνκέηξεζεο Πξνζσπηθνύ (Έθδνζε 2) ΤΠΗΡΕΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΩΝ ΤΣΗΜΑΣΩΝ

ύζηεκα Ωξνκέηξεζεο Πξνζσπηθνύ (Έθδνζε 2) ΤΠΗΡΕΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΩΝ ΤΣΗΜΑΣΩΝ ύζηεκα Ωξνκέηξεζεο Πξνζσπηθνύ (Έθδνζε 2) ΤΠΗΡΕΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΩΝ ΤΣΗΜΑΣΩΝ Πεξηερόκελα Σερληθά Υαξαθηεξηζηηθά Καηαγξαθή Ώξαο πγρξνληζκόο πζηήκαηνο Παξνπζίαζε πζηήκαηνο Πηζαλά ελάξηα Υξήζεο 2 Σερληθά Υαξαθηεξηζηηθά

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙΜΟ Α ΛΤΚΔΙΟΤ. Ημεπομηνία: 10/12/11 Ώπα εξέτασηρ: 09:30-12:30 ΠΡΟΣΔΙΝΟΜΔΝΔ ΛΤΔΙ

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙΜΟ Α ΛΤΚΔΙΟΤ. Ημεπομηνία: 10/12/11 Ώπα εξέτασηρ: 09:30-12:30 ΠΡΟΣΔΙΝΟΜΔΝΔ ΛΤΔΙ ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙΜΟ Α ΛΤΚΔΙΟΤ Ημεπομηνία: 10/12/11 Ώπα εξέτασηρ: 09:30-12:30 ΠΡΟΣΔΙΝΟΜΔΝΔ ΛΤΔΙ Πρόβλημα 1: α) Να δείμεηε όηη αλ ζεηηθνί πξαγκαηηθνί αξηζκνί ηζρύεη: β) Αλ είλαη

Διαβάστε περισσότερα

Κεθάιαην 20. Ελαχιστοποίηση του κόστους

Κεθάιαην 20. Ελαχιστοποίηση του κόστους Κεθάιαην 0 Ελαχιστοποίηση του κόστους Ειαρηζηνπνίεζε ηνπ θόζηνπο Μηα επηρείξεζε ειαρηζηνπνηεί ην θόζηνο ηεο αλ παξάγεη νπνηνδήπνηε δεδνκέλν επίπεδν πξντόληνο y 0 ζην κηθξόηεξν δπλαηό ζπλνιηθό θόζηνο. Τν

Διαβάστε περισσότερα

1. Σα ζηάδηα απφ ηα νπνία πεξλάεη ε νηθνλνκία ζηε δηάξθεηα ελφο θχθινπ, ιέγνληαη θάζεηο ηνπ νηθνλνκηθνχ θχθινπ.

1. Σα ζηάδηα απφ ηα νπνία πεξλάεη ε νηθνλνκία ζηε δηάξθεηα ελφο θχθινπ, ιέγνληαη θάζεηο ηνπ νηθνλνκηθνχ θχθινπ. ΑΘ. ΧΑΡΙΣΩΝΙΔΗ : ΑΡΧΕ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΙΙ 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9 Ο : ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕ ΔΙΑΚΤΜΑΝΕΙ ΠΛΗΘΩΡΙΜΟ - ΑΝΕΡΓΙΑ 9.1. ΕΡΩΣΗΕΙ ΩΣΟΤ ΛΑΘΟΤ Για ηιρ παπακάηυ πποηάζειρ, να γπάτεηε ζηην κόλλα ζαρ ηον απιθμό ηηρ καθεμιάρ

Διαβάστε περισσότερα

(Ενδεικηικές Απανηήζεις) ΘΔΜΑ Α. Α1. Βιέπε απόδεημε Σει. 262, ζρνιηθνύ βηβιίνπ. Α2. Βιέπε νξηζκό Σει. 141, ζρνιηθνύ βηβιίνπ

(Ενδεικηικές Απανηήζεις) ΘΔΜΑ Α. Α1. Βιέπε απόδεημε Σει. 262, ζρνιηθνύ βηβιίνπ. Α2. Βιέπε νξηζκό Σει. 141, ζρνιηθνύ βηβιίνπ ΠΑΝΔΛΛΑΓΗΚΔ ΔΞΔΣΑΔΗ Γ ΣΑΞΖ ΖΜΔΡΖΗΟΤ ΓΔΝΗΚΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ ΚΑΗ ΔΠΑΛ (ΟΜΑΓΑ Β ) ΣΔΣΑΡΣΖ 18 ΜΑΪΟΤ 16 ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΜΑΘΖΜΑΣΗΚΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΗΜΟΤ (ΝΔΟ ΤΣΖΜΑ) ΚΑΣΔΤΘΤΝΖ (ΠΑΛΑΗΟ ΤΣΖΜΑ) (Ενδεικηικές Απανηήζεις) ΘΔΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση 1 - Μοπυοποίηση Κειμένου

Άσκηση 1 - Μοπυοποίηση Κειμένου Άσκηση 1 - Μοπυοποίηση Κειμένου Σηηο παξαθάησ γξακκέο εθαξκόζηε ηε κνξθνπνίεζε πνπ πεξηγξάθνπλ Γξακκή κε έληνλε γξαθή Γξακκή κε πιάγηα γξαθή Γξακκή κε ππνγξακκηζκέλε γξαθή Γξακκή κε Arial Font κεγέζνπο

Διαβάστε περισσότερα

f '(x)g(x)h(x) g'(x)f (x)h(x) h'(x) f (x)g(x)

f '(x)g(x)h(x) g'(x)f (x)h(x) h'(x) f (x)g(x) ΓΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ 54 Υλη: Παράγωγοι Γ Λσκείοσ Ον/μο:.. 6--4 Θεη-Τετν. ΘΔΜΑ Α.. Αλ f, g, h ηξεηο παξαγωγίζηκεο ζπλαξηήζεηο ζην λα απνδείμεηε όηη : f () g() h() ' f '()g()h() g'()f ()h() h'() f ()g()

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου ΥΟΛΕΙΟ..

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου ΥΟΛΕΙΟ.. ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου έλαξμεο 09.30 ιήμεο 09.45 Σην παξαθάησ ζρήκα θαίλεηαη ηκήκα ελόο πνιενδνκηθνύ ζρεδίνπ κηαο πόιεο. Οη ζθηαζκέλεο

Διαβάστε περισσότερα

Α) Λα εμαρζεί αιγεβξηθά θαη λα ζπδεηεζεί ηη ππνδειψλεη ν πνιιαπιαζηαζηήο ζε κηα αλνηθηή νηθνλνκία κε δεκφζην ηνκέα.

Α) Λα εμαρζεί αιγεβξηθά θαη λα ζπδεηεζεί ηη ππνδειψλεη ν πνιιαπιαζηαζηήο ζε κηα αλνηθηή νηθνλνκία κε δεκφζην ηνκέα. ΘΔΚΑ 1 Α) Λα εμαρζεί αιγεβξηθά θαη λα ζπδεηεζεί ηη ππνδειψλεη ν πνιιαπιαζηαζηήο ζε κηα αλνηθηή νηθνλνκία κε δεκφζην ηνκέα. Β) Λα ζπδεηεζεί ην παξάδνμν ηεο θεηδνχο. ΘΔΚΑ 2 Λα εμαρζεί ε βξαρπρξφληα θακπχιε

Διαβάστε περισσότερα

Απαντήσεις θέματος 2. Παξαθάησ αθνινπζεί αλαιπηηθή επίιπζε ησλ εξσηεκάησλ.

Απαντήσεις θέματος 2. Παξαθάησ αθνινπζεί αλαιπηηθή επίιπζε ησλ εξσηεκάησλ. Απαντήσεις θέματος 2 Απηά πνπ έπξεπε λα γξάςεηε (δελ ρξεηαδόηαλ δηθαηνιόγεζε εθηόο από ην Γ) Α return a*b; Β 0:acegf2, 1: acegf23, 2: acegf234, 3:acegf2345, 4:acegf23456, 5:acegf234567, 6:acegf2345678,

Διαβάστε περισσότερα

Η εκπροσώπηση της Εσρωπαϊκής Ένωσης στο Σσμβούλιο Ασυαλείας τοσ Ο.Η.Ε.

Η εκπροσώπηση της Εσρωπαϊκής Ένωσης στο Σσμβούλιο Ασυαλείας τοσ Ο.Η.Ε. Working Paper 04/2011 Η εκπροσώπηση της Εσρωπαϊκής Ένωσης στο Σσμβούλιο Ασυαλείας τοσ Ο.Η.Ε. ύιβηα-αιεμάλδξα Ράληνπ M.Sc. ζηηο Δπξσπατθέο πνπδέο, Οηθνλνκηθφ Παλεπηζηήκην Αζελψλ Γφθηκε Δξεπλήηξηα Κέληξνπ

Διαβάστε περισσότερα

Β) Αλαιχζηε ηηο έλλνηεο αλεξγία ηξηβήο, δηαξζξσηηθή αλεξγία θαη θπζηθφ πνζνζηφ αλεξγίαο. Πνηα είλαη ε ρξεζηκφηεηα ηνπ λφκνπ ηνπ Okun; (30%)

Β) Αλαιχζηε ηηο έλλνηεο αλεξγία ηξηβήο, δηαξζξσηηθή αλεξγία θαη θπζηθφ πνζνζηφ αλεξγίαο. Πνηα είλαη ε ρξεζηκφηεηα ηνπ λφκνπ ηνπ Okun; (30%) 1 Αλαιχζηε δχν (2) απφ ηα παξαθάησ ζέκαηα: 1. Α) Έζησ κία νηθνλνκία πνπ θαηά ηα ηειεπηαία δέθα ρξφληα έρεη απμήζεη ην ζπλνιηθφ ηεο πξντφλ απφ 1000 ζε 1300 κνλάδεο. Καηά ηελ ίδηg. πεξίνδν ην απφζεκα θεθαιαίνπ

Διαβάστε περισσότερα

Γεώργιος Μπριζκόλας. Πρόεδρος και Διεσθύνων Σύμβοσλος ηης EUROCERT A.E.

Γεώργιος Μπριζκόλας. Πρόεδρος και Διεσθύνων Σύμβοσλος ηης EUROCERT A.E. Γεώργιος Μπριζκόλας Πρόεδρος και Διεσθύνων Σύμβοσλος ηης EUROCERT A.E. Τηνζέηεζε Γηεζλψλ Πξνηχπσλ απφ ηε Βηνκεραλία Εθελοντικά πρότυπα Υποχρεωτική νομοθεσία ISO 9001 ISO14001 ISO 50001 OHSAS 18001 ISO

Διαβάστε περισσότερα

ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ

ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ Α/Α : 0_1379/50 1. Όηαλ ινηπόλ ήξζαλ [νη πξέζβεηο ζηελ Αζήλα], αθνύ ζπλέιαβαλ νη Αζελαίνη θαη ηνπο πξέζβεηο σο ππνθηλεηέο ζηάζεο θαη όζνπο έπεηζαλ [νη πξέζβεηο], ηνπο ζπγθέληξσζαλ γηα αζθάιεηα ζηελ Αίγηλα.

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΛΣΙΟ ΣΤΠΟΤ. Νέες προθεσμίες απογραυής των επιτειρήσεων στο Γ.Ε.ΜΗ. Γηα ηηο ΑΕ, ηηο ΕΠΕ, ηηο ΟΕ θαη ηηο ΕΕ, ε πξνζεζκία ππνβνιήο νξίδεηαη ωο εμήο:

ΔΕΛΣΙΟ ΣΤΠΟΤ. Νέες προθεσμίες απογραυής των επιτειρήσεων στο Γ.Ε.ΜΗ. Γηα ηηο ΑΕ, ηηο ΕΠΕ, ηηο ΟΕ θαη ηηο ΕΕ, ε πξνζεζκία ππνβνιήο νξίδεηαη ωο εμήο: ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΣΙΑ -1980- ΔΕΛΣΙΟ ΣΤΠΟΤ Αθήνα, 4 Οκτωβρίοσ 2012 Νέες προθεσμίες απογραυής των επιτειρήσεων στο Γ.Ε.ΜΗ. Τελ παξάηαζε ηωλ πξνζεζκηώλ γηα ηελ απνγξαθή ηωλ επηρεηξήζεωλ ζην Γ.Ε.ΜΗ., απνθάζηζε

Διαβάστε περισσότερα

Δσζμενές διαηαρατές και Ονομαζηικό-πραγμαηικό επιηόκιο

Δσζμενές διαηαρατές και Ονομαζηικό-πραγμαηικό επιηόκιο Δσζμενές διαηαρατές και Ονομαζηικό-πραγμαηικό επιηόκιο Copyright 2009 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Macroeconomics, 5/e Olivier Blanchard 1 of 43 IS-LM: Μηχανισμός προσαρμογής μετά

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΥΔ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΔΩΡΙΑ ΛΤΔΙ ΓΙΑΓΩΝΙΜΑΣΟ ΚΔΦΑΛΑΙΟΤ 2

ΑΡΥΔ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΔΩΡΙΑ ΛΤΔΙ ΓΙΑΓΩΝΙΜΑΣΟ ΚΔΦΑΛΑΙΟΤ 2 ΑΥΔ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΔΩΙΑ ΛΤΔΙ ΙΑΩΝΙΜΑΣΟ ΚΔΦΑΛΑΙΟΤ 2 1: Λάζος (είλαη ηζνζθειήο ππεξβνιή) Α2: Λάζος (ην ζεηηθό πξόζεκν ζεκαίλεη όηη ε Πνζνζηηαία Μεηαβνιή Δηζνδήκαηνο θαη ε Πνζνζηηαία Μεηαβνιή Πνζόηεηαο ήηαλ

Διαβάστε περισσότερα

ÁÍÁÊÏÉÍÙÓÅÉÓ ΣΕ ÅËËÇÍΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΑ

ÁÍÁÊÏÉÍÙÓÅÉÓ ΣΕ ÅËËÇÍΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΑ ÁÍÁÊÏÉÍÙÓÅÉÓ ΣΕ ÅËËÇÍΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΑ 30 ν Παλειιήλην πλέδξην Γαζηξεληεξνινγίαο 11-14 Ννεκβξίνπ 2010, Αζήλα Annals of Gastroenteroly 2010;23(Suppl):7-67 212 30 ν Παλειιήλην πλέδξην Γαζηξεληεξνινγίαο 11-14

Διαβάστε περισσότερα

Σήκαηα Β Α Γ Γ Δ Λ Η Σ Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ο Υ Γ Ι Α Λ Δ Ξ Η - ( 2 ) ΕΙΣΑΓΨΓΗ ΣΤΙΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΨΝΙΕΣ

Σήκαηα Β Α Γ Γ Δ Λ Η Σ Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ο Υ Γ Ι Α Λ Δ Ξ Η - ( 2 ) ΕΙΣΑΓΨΓΗ ΣΤΙΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΨΝΙΕΣ Σήκαηα 1 Β Α Γ Γ Δ Λ Η Σ Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ο Υ Γ Ι Α Λ Δ Ξ Η - ( 2 ) Σήκαηα Οξηζκόο ζήκαηνο Ταμηλόκεζε ζεκάησλ Σεηξέο Fourier Μεηαζρεκαηηζκόο Fourier Σπλέιημε Σπζρέηηζε θαη Φαζκαηηθή Ππθλόηεηα 2 Οξηζκόο Σήκαηνο

Διαβάστε περισσότερα

Q Η ζσνάρηηζη μέζοσ κόζηοσς μας δίνει ηο κόζηος ανά μονάδα παραγωγής. Q Η ζσνάρηηζη μέζοσ κόζηοσς μας δίνει ηο ζηαθερό κόζηος ανά μονάδα παραγωγής

Q Η ζσνάρηηζη μέζοσ κόζηοσς μας δίνει ηο κόζηος ανά μονάδα παραγωγής. Q Η ζσνάρηηζη μέζοσ κόζηοσς μας δίνει ηο ζηαθερό κόζηος ανά μονάδα παραγωγής ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΣΟΜΟ Α Mάθημα 5: To παραγωγής σναρηήζεις κόζηοσς Η ζπλάξηεζε ζπλνιηθνύ θόζηνπο C FC VC Όπνπ FC= ην ζηαζεξό θόζηνο (ην θόζηνο γηα ηνλ ζηαζεξό παξαγσγηθό ζπληειεζηή) θαη VC= ην κεηαβιεηό

Διαβάστε περισσότερα

ΘΔΜΑ 1 ο Μονάδες 5,10,10

ΘΔΜΑ 1 ο Μονάδες 5,10,10 ΟΝΟΜΑΣΔΠΩΝΤΜΟ ΗΜΔΡΟΜΗΝΙΑ ΘΔΜΑ 1 ο Μονάδες 5,1,1 ΓΙΑΓΩΝΙΜΑ 1 ου ΜΔΡΟΤ ΣΗ ΑΝΑΛΤΗ Α Γώζηε ηνλ νξηζκό ηεο αληίζηξνθεο ζπλάξηεζεο Β Γείμηε όηη αλ κηα ζπλάξηεζε είλαη αληηζηξέςηκε ηόηε νη γξαθηθέο παξαζηάζεηο

Διαβάστε περισσότερα

5 η Δργαζηηριακή Άζκηζη Κσκλώμαηα Γσαδικού Αθροιζηή/Αθαιρέηη

5 η Δργαζηηριακή Άζκηζη Κσκλώμαηα Γσαδικού Αθροιζηή/Αθαιρέηη 5 η Δργαζηηριακή Άζκηζη Κσκλώμαηα Γσαδικού Αθροιζηή/Αθαιρέηη Σηα πιαίζηα ηεο πέκπηεο εξγαζηεξηαθήο άζθεζεο ζα ρξεζηκνπνηεζεί απνθιεηζηηθά ην πεξηβάιινλ αλάπηπμεο νινθιεξσκέλσλ θπθισκάησλ IDL-800 Digital

Διαβάστε περισσότερα

α) ηε κεηαηόπηζε x όηαλ ην ζώκα έρεη κέγηζην ξπζκό κεηαβνιήο ζέζεο δ) ην κέγηζην ξπζκό κεηαβνιήο ηεο ηαρύηεηαο

α) ηε κεηαηόπηζε x όηαλ ην ζώκα έρεη κέγηζην ξπζκό κεηαβνιήο ζέζεο δ) ην κέγηζην ξπζκό κεηαβνιήο ηεο ηαρύηεηαο Έξγν ελέξγεηα 3 (Λύζε) Σώκα κάδαο m = 4Kg εξεκεί ζηε βάζε θεθιηκέλνπ επηπέδνπ γσλίαο θιίζεο ζ κε εκζ = 0,6 θαη ζπλζ = 0,8. Τν ζώκα αξρίδεη λα δέρεηαη νξηδόληηα δύλακε θαη μεθηλά λα αλεβαίλεη ζην θεθιηκέλν

Διαβάστε περισσότερα

Εσρωπαϊκή Ένωζη και Εσρώ. Μαζήκαηα από ην παξειζόλ, πξνθιήζεηο γηα ην κέιινλ

Εσρωπαϊκή Ένωζη και Εσρώ. Μαζήκαηα από ην παξειζόλ, πξνθιήζεηο γηα ην κέιινλ Εσρωπαϊκή Ένωζη και Εσρώ Μαζήκαηα από ην παξειζόλ, πξνθιήζεηο γηα ην κέιινλ ΕΕ: ζύνηομη ιζηορική αναδρομή 1945 ζηελ Δπξώπε Εσρώπη ηοσ 1945 Χώρα Αρ. Θανάηων Οικονομική οπιζθοδρόμηζη Απζηξία 525 000 1886

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνια Έρεσνα «Καηαναλωηής & Ελληνικό Προϊόν»

Πανελλήνια Έρεσνα «Καηαναλωηής & Ελληνικό Προϊόν» Πανελλήνια Έρεσνα «Καηαναλωηής & Ελληνικό Προϊόν» Γεώργιος Μπάληας, Οικονομικό Πανεπιζηήμιο Αθηνών Προκόπης Θεοδωρίδης, Πανεπιζηήμιο Παηρών Ταπηόηεηα ηεο έξεπλαο Σθνπόο: Αλίρλεπζε ηεο αγνξαζηηθήο ζπκπεξηθνξάο

Διαβάστε περισσότερα

Παλαιοσλαβική Γλώσσα. Ενότητα 11: Μορφολογία Τα Ονόματα/Αντωνυμίες. Αλεξάνδρα Ιωαννίδου. Τμήμα Σλαβικών Σπουδών

Παλαιοσλαβική Γλώσσα. Ενότητα 11: Μορφολογία Τα Ονόματα/Αντωνυμίες. Αλεξάνδρα Ιωαννίδου. Τμήμα Σλαβικών Σπουδών Παλαιοσλαβική Γλώσσα Ενότητα 11: Μορφολογία Τα Ονόματα/Αντωνυμίες Αλεξάνδρα Ιωαννίδου Τμήμα Σλαβικών Σπουδών Γ1.2. ΟΗ ΑΝΣΧΝΤΜΗΔ ηελ παιαηά εθθιεζηαζηηθή ζιαβηθή, νη αλησλπκίεο δηαθξίλνληαλ ζε δπν κεγάιεο

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑ/Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 08/09/2014

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑ/Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 08/09/2014 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΕΚΠ. ΕΤΟΥΣ 204-205 ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑ/Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 08/09/204 A ΟΜΑΓΑ Οδηγία: Να γράυεηε ζηο ηεηράδιο ζας ηον αριθμό κάθε μιας από ηις παρακάηφ ερφηήζεις Α.-Α.8 και

Διαβάστε περισσότερα

Γ ΣΑΞΖ ΔΝΗΑΗΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΜΑΘΖΜΑΣΗΚΑ ΘΔΣΗΚΩΝ ΚΑΗ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΩΝ ΠΟΤΓΩΝ ΤΝΑΡΣΖΔΗ ΟΡΗΑ ΤΝΔΥΔΗΑ (έως Θ.Bolzano) ΘΔΜΑ Α

Γ ΣΑΞΖ ΔΝΗΑΗΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΜΑΘΖΜΑΣΗΚΑ ΘΔΣΗΚΩΝ ΚΑΗ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΩΝ ΠΟΤΓΩΝ ΤΝΑΡΣΖΔΗ ΟΡΗΑ ΤΝΔΥΔΗΑ (έως Θ.Bolzano) ΘΔΜΑ Α Γ ΣΑΞΖ ΔΝΗΑΗΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΜΑΘΖΜΑΣΗΚΑ ΘΔΣΗΚΩΝ ΚΑΗ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΩΝ ΠΟΤΓΩΝ ΤΝΑΡΣΖΔΗ ΟΡΗΑ ΤΝΔΥΔΗΑ (έως Θ.Bolzano). Να δηαηππώζεηε ην Θ.Bolzano. 5 ΘΔΜΑ Α μονάδες A. Να απνδείμεηε όηη γηα θάζε πνιπωλπκηθή

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΑΛΩΡΑΡΝ ΔΘΞΑΗΓΔΡΗΘΝ ΗΓΟΚΑ ΡΔΣΛΝΙΝΓΗΘΝ ΡΝΚΔΑ ΠΟΤΔΑΣΗ: ΝΙΚΟΛΑΚΟΠΟΤΛΟ ΑΠΟΣΟΛΟ ΑΡΙΘΜΟ ΜΤΣΡΩΟΤ: 15166 ΕΠΟΠΣΗ ΚΑΘΗΓΗΣΗ: ΔΕΔΟΤΛΗ ΑΙΚΑΣΕΡΙΝΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΑΘΖΛΑ 2017 ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΑ ΜΔΡΟ A ΚΔΦΑΛΑΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΔΓΡΑ JEAN MONNET «ΝΔΔ ΓΙΑΣΑΔΙ ΣΙ ΔΤΡΩΠΑΪΚΔ ΝΟΜΙΚΔ ΠΟΤΓΔ» εκεηώζεηο Επξσπατθνύ Δηθαίνπ θαη Επξσπατθήο Οινθιήξσζεο

ΔΓΡΑ JEAN MONNET «ΝΔΔ ΓΙΑΣΑΔΙ ΣΙ ΔΤΡΩΠΑΪΚΔ ΝΟΜΙΚΔ ΠΟΤΓΔ» εκεηώζεηο Επξσπατθνύ Δηθαίνπ θαη Επξσπατθήο Οινθιήξσζεο ΠΑΝΕΠΙΣΗΜΙΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΣΜΗΜΑ ΔΙΕΘΝΩΝ ΚΑΙ ΕΤΡΩΠΑΪΚΩΝ ΠΟΤΔΩΝ ΔΓΡΑ JEAN MONNET «ΝΔΔ ΓΙΑΣΑΔΙ ΣΙ ΔΤΡΩΠΑΪΚΔ ΝΟΜΙΚΔ ΠΟΤΓΔ» εκεηώζεηο Επξσπατθνύ Δηθαίνπ θαη Επξσπατθήο Οινθιήξσζεο Notebooks on EU Law and European

Διαβάστε περισσότερα

ACTA A.E. Αριςτο Σέλεια Πιςτοποίηςη. Ανθρώπινου Δυναμικοφ. «ΠΙΣΟΠΟΙΗΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΤ ΔΤΝΑΜΙΚΟΤ Εξελίξεισ - Προοπτικέσ»

ACTA A.E. Αριςτο Σέλεια Πιςτοποίηςη. Ανθρώπινου Δυναμικοφ. «ΠΙΣΟΠΟΙΗΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΤ ΔΤΝΑΜΙΚΟΤ Εξελίξεισ - Προοπτικέσ» ACTA A.E. Αριςτο Σέλεια Πιςτοποίηςη Ανθρώπινου Δυναμικοφ «ΠΙΣΟΠΟΙΗΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΤ ΔΤΝΑΜΙΚΟΤ Εξελίξεισ - Προοπτικέσ» Εταιρεία Ένταςησ Γνώςησ Αριςτοτελείου Πανεπιςτημίου Θεςςαλονίκησ Δια Βίου Μάθηςη Νόκνο:

Διαβάστε περισσότερα

ΔΠΙΣΡΟΠΗ ΓΙΑΓΩΝΙΜΩΝ 74 ος ΠΑΝΔΛΛΗΝΙΟ ΜΑΘΗΣΙΚΟ ΓΙΑΓΩΝΙΜΟ ΣΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΑ Ο ΘΑΛΗ 19 Οκηωβρίοσ Δνδεικηικές λύζεις

ΔΠΙΣΡΟΠΗ ΓΙΑΓΩΝΙΜΩΝ 74 ος ΠΑΝΔΛΛΗΝΙΟ ΜΑΘΗΣΙΚΟ ΓΙΑΓΩΝΙΜΟ ΣΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΑ Ο ΘΑΛΗ 19 Οκηωβρίοσ Δνδεικηικές λύζεις ΔΛΛΗΝΙΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ Παλεπηζηεκίνπ (Διεπζεξίνπ Βεληδέινπ) 34 06 79 ΑΘΖΝΑ Τει. 36653-367784 - Fax: 36405 e-mail : info@hms.gr www.hms.gr GREEK MATHEMATICAL SOCIETY 34, Panepistimiou (Δleftheriou

Διαβάστε περισσότερα