Υπεύθυνος Καθηγητής: Λάζαρος Δράμης

Transcript

1 Ερευνητική Εργασία ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟΙ ΣΤΟ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ ΜΑΙΟΣ ο ΓΕΛ ΛΑΡΙΣΑΣ TMHMA A4-A5 Υπεύθυνος Καθηγητής: Λάζαρος Δράμης

2 ΚΑΚΩΣΕΙΣ-ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟΙ

3 Στους αθλητές στίβου τραυματίζονται συνήθως (αναλόγως με το άθλημα βεβαίως) τα κάτω άκρα. Κατάγματα κόπωσης στους δρομείς, τενοντίτιδες αχιλλείου και επιγονατιδικού τένοντα στους σπρίντερ, κακώσεις γόνατος, ποδοκνημικής και υπερπλατίου νεύρου στους άλτες, κακώσεις ώμου και θώρακος στους ρίπτες είναι συνηθισμένοι τραυματισμοί. Κακώσεις σπονδυλικής στήλης και θλάσεις (κυρίως οπισθίων μηριαίων) δεν είναι σπάνιες καταστάσεις.

4 Θλάση θλάση ενός μυ ή ενός τένοντα προκαλείται σε περίπτωση υπερβολικής διάτασης ή χρήσης ενός μυ. Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα το πρήξιμο ή το σχίσιμο (ρήξη) ενός αριθμού ινών του μυός, όπως στην περίπτωση της ρήξης τένοντα. Μπορεί να είναι επώδυνη και να δυσκολεύει την κίνηση ή το περπάτημα. Για την επούλωση μιας θλάσης συνήθως απαιτούνται μία έως έξι εβδομάδες.

5 Μώλωπες Ένα άμεσο κτύπημα στον μυϊκό ιστό μπορεί να προκαλέσει μώλωπες ή κοψίματα, όπως στην περίπτωση ενός αιματώματος στο τετρακέφαλο.

6 Τενοντίτιδα (φλεγμονή τένοντα) μπορεί να προκληθεί από την υπερβολική χρήση ενός τένοντα. Συχνά οφείλεται σε κακό εξοπλισμό ή προετοιμασία, όπως στην περίπτωση της επικονδυλίτιδας (αγκώνας των τενιστών).

7 Εξάρθρωση συμβαίνει όταν τραυματίζεται μια άρθρωση και ένα ή περισσότερα οστά μετατοπίζονται από την κανονική τους θέση, όπως στην περίπτωση ενός εξαρθρωμένου δακτύλου ή μιας εξαρθρωμένης ωμοπλάτης.

8 Διάστρεμμα είναι ο τραυματισμός ενός συνδέσμου και προκαλείται από μια απότομη υπερδιάταση, όπως στην περίπτωση ενός στραμπουλιγμένου αστραγάλου. Μπορεί να είναι επώδυνο και να δυσκολεύει την κίνηση ή το περπάτημα.

9 Χριστίνα Συμπίκου Α 5 Μαρία Τσιρίκα Α 5 Δήμητρα Τεκούση Α 5 Βάσω Σπυροπούλου Α 5 Special thanks to: Γιάννης Τσακνάκης Α 5

10

11 Σκληρότητα χιονιού (πάγος, πούδρα, κλπ). Σκι κατάβασης ή cross-country σκι. Κατάσταση της πλαγιάς. Μεταβλητότητα του ski-terrain. Βαθμός δυσκολίας της πλαγιάς. Καιρικές συνθήκες.

12 Ο συχνότερος τραυματισμός στο μαλακό χιόνι (πούδρα) είναι η κάκωση του ωλένιου πλάγιου συνδέσμου στον αντίχειρα. Στην δεκαετία του 80 το 80% των τραυματισμών του κάτω άκρου στο σκι σχετίζονταν με τον εξοπλισμό που φέρει ο σκιέρ. Στην σημερινή εποχή με την τεχνολογική εξέλιξη του εξοπλισμού σκι, το παραπάνω ποσοστό έχει μειωθεί στο 37%. Για την αποτελεσματικότερη και ασφαλέστερη κατάβαση σε ένα ski-terrain είναι απαραίτητη συγκεκριμένη προπόνηση. Ποιο συγκεκριμένα οι αερόβιες δραστηριότητες που συσχετίζονται με το αλπικό σκι και με τις οποίες θα πρέπει ν ασχολείται κάθε άτομο που κάνει σκι είναι οι εξής: ποδηλασία, τρέξιμο στο βουνό, ρακέτες, τέννις, ειδικές ασκήσεις για το σκι, πλάγια πηδηματάκια.

13 Ο συχνότερος τραυματισμός στο μαλακό χιόνι (πούδρα) είναι η κάκωση του ωλένιου πλάγιου συνδέσμου στον αντίχειρα. Στην δεκαετία του 80 το 80% των τραυματισμών του κάτω άκρου στο σκι σχετίζονταν με τον εξοπλισμό που φέρει ο σκιέρ. Στην σημερινή εποχή με την τεχνολογική εξέλιξη του εξοπλισμού σκι, το παραπάνω ποσοστό έχει μειωθεί στο 37%. Για την αποτελεσματικότερη και ασφαλέστερη κατάβαση σε ένα ski-terrain είναι απαραίτητη συγκεκριμένη προπόνηση. Ποιο συγκεκριμένα οι αερόβιες δραστηριότητες που συσχετίζονται με το αλπικό σκι και με τις οποίες θα πρέπει ν ασχολείται κάθε άτομο που κάνει σκι είναι οι εξής: ποδηλασία, τρέξιμο στο βουνό, ρακέτες, τέννις, ειδικές ασκήσεις για το σκι, πλάγια πηδηματάκια.

14 Φτωχή φυσική κατάσταση. Ακατάλληλος εξοπλισμός. Κακή συντήρηση του εξοπλισμού. Κακή διδασκαλία του αθλήματος. Λανθασμένη επιλογή ski-terrain. Άγνοια των επικίνδυνων καταστάσεων. Χρόνιες εκφυλιστικές αλλοιώσεις. Επιγονατιδομηριαία προβλήματα. Ανατομική ευπάθεια. Προηγούμενη μηνισκεκτομή (ειδικότερα στον έξω μηνίσκο). Συνδεσμική αστάθεια.

15 Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, οι τραυματισμοί στο σκι μειώνονται με την πάροδο των ετών. Επίσης εκτός από την ποσοτική ένδειξη των τραυματισμών έχει αλλάξει και το πρότυπο του τραυματισμού. Έτσι λοιπόν υπάρχει σημαντική μείωση των διαστρεμμάτων αστραγάλου και των καταγμάτων της κνήμης, αλλά έχει εμφανισθεί αύξηση των σοβαρών συνδεσμικών τραυματισμών του γόνατος. Επίσης οι αρχάριοι είναι 3-4 φορές πιθανότερο να τραυματισθούν απ ό,τι οι έμπειροι σκιέρ. Οι γυναίκες παραδοσιακά έχουν υψηλότερη ένδειξη τραυματισμού απ ό,τι οι άνδρες λόγω μυοσκελετικών διαφορών. Τα παιδιά έχουν ελαφρώς μεγαλύτερη πιθανότητα τραυματισμού απ ό,τι οι ενήλικοι και συγκεκριμένα σε σπειροειδή κατάγματα της κνήμης. Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι παραμένει ασαφές το αν τα μαθήματα σκι μπορούν να μειώσουν την ένδειξη των τραυματισμών στο σκι. Συγκριτικά με άλλα αθλήματα, το σκι είναι σχετικά ασφαλές σπορ.

16 Γόνατο Διάστρεμμα Ρήξη Πρόσθιου και Οπίσθιου χιαστού Κάκωση Μηνίσκου Κεφάλι Διάσειση Τραυματισμός προσώπου Εγκαύματα προσώπου Λαιμός και ώμοι Κάταγμα κλείδας Ρήξη των στροφέων μυών του ώμου Εξάρθρημα ωμού Σύνδρομο whip lash Άνω- Κάτω Άκρα Ρήξη ωλένιου πλαγίου συνδέσμου του αντίχειρα (αντίχειρας σκιέρ) Κάταγμα καρπού Θλάσεις μυών Κατάγματα κάτω άκρων

17 Φροντίστε να έχετε κατάλληλο ντύσιμο και εξοπλισμό. Φροντίστε τον εξοπλισμό, ώστε να είναι σε άριστη κατάσταση. Μην κάνετε σκι ή snowboard μόνος σας αν δεν ξέρετε καλά. Μην κάνετε επίδειξη, ειδικά αν δεν ξέρετε καλό σκι. Εκπαίδευση για τη βελτίωση της τεχνικής με δάσκαλο. Να είστε σε σχετικά καλή φυσική κατάσταση. Κάντε διατάσεις των μυών και προθέρμανση πριν από το σκι. Σταματήστε αν αισθανθείτε κουρασμένοι. Κάντε σκι/snowboard σε πλαγιά που ταιριάζει στις ικανότητες σας. Όχι σκι/snowboard εκτός πίστας αν δεν γνωρίζετε που πάτε, και δεν είστε πολύ καλός σ αυτό. Προσοχή στους γύρω σας και στα φυσικά εμπόδια (πέτρες, κλαδιά κτλ) Αποφύγετε το αλκοόλ γενικά. Πάρτε καλό πρωινό για να έχετε ενέργεια για άθληση. Πάρτε σνακ, νερό (ή χυμό, ισοτονικό ποτό κτλ.) μαζί σας. Καλό θα κάνει να έχετε αντηλιακό, σφυρίχτρα στο βουνό. Αν έχετε κάποιο πρόβλημα υγειάς, ρωτήστε το γιατρό σας αν μπορείτε να κάνετε σκι (δείτε σε επόμενο άρθρο ειδικές συμβουλές).

18 ΕΙΚΟΝΕΣ ΑΠΌ ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟΥΣ!!

19

20

21

22

23

24 Είναι σε όλους γνωστό ότι στις Πολεμικές Τέχνες, όπως και σε όλα τα αθλήματα άλλωστε, υπάρχουν αρκετές φορές σοβαροί τραυματισμοί. Πολλοί θεωρούν ότι αυτό είναι αναπόφευκτο και ότι όποιος αθλείται, υποχρεωτικά θα φέρνει πάντα πάνω του τα σημάδια των τραυματισμών.

25

26 I. Κακή προθέρμανση έλλειψη διατάσεων II. Υπέρμετρος ανταγωνισμός ενθουσιασμός. III. Υπερβολή σε δύναμη και ταχύτητα σε σχέση με τις πραγματικές δυνατότητες. IV. Stress άγχος συναισθηματικές διακυμάνσεις. V. Υπερκόπωση σωματική, ψυχική ή και τα δύο.

27 VI. VII. Κακή νευρομυική συνεργασία (όταν διαταράσσεται η ισορροπία μεταξύ σύσπασης χαλάρωσης). Προπόνηση σ ένα μόνο είδος τέχνης (μόνο Καράτε ή Κουνγκ Φου ή Τάι Τσι ή Γιόγκα). VIII. Έλλειψη κυκλικής προπόνησης. IX. Μη χρήση προστατευτικών. X. Παραλήψεις ή άγνοια του εκπαιδευτή σε προπονητικές μεθόδους. XI. Διατροφικές ελλείψεις σε σχέση με τις αθλητικές απαιτήσεις, με αποτέλεσμα διαταραχή ισοζυγίου μετάλλων, ιχνοστοιχείων, βιταμινών, ενζύμων, αμινοξέων, κ.λπ.

28

29

30 Το μπάσκετ είναι ένα από τα περισσότερο δημοφιλή σπόρ σε όλο τον κόσμο. Χιλιάδες ανθρώπων παίρνουν μέρος σ αυτό και σε όλες τις αθλητικές κατηγορίες. Στο μπάσκετ οι συχνότεροι τραυματισμοί αφορούν την ποδοκνημική (διαστρέμματα, ρήξεις συνδέσμων) και αποτελούν το 50% των τραυματισμών στο άθλημα. Γόνατο (πλάγιοι σύνδεσμοι, χιαστοί, μηνίσκοι). Χέρι (καρπόςδάκτυλα), σπονδυλική στήλη, ώμος, αγκώνας και πρόσωπο (θλαστικά τραύματα) παρουσιάζουν συχνά προβλήματα.

31 Ένας απ αυτούς τους τραυματισμούς είναι η τενοντίτιδα του επιγονατιδικού τένοντα και ένας άλλος το «jumper's knee». Και οι δύο χαρακτηρίζονται από πόνο στον τένοντα κάτω από την επιγονατίδα. Ένας άλλος συχνός τραυματισμός υπέρχρησης που προκαλείται στους μπασκετμπολίστες είναι η τενοντίτιδα του αχίλλειου τένοντα.

32 H ρήξη (σχίσιμο) μερική ή ολική του Αχίλλειου τένοντα είναι πιθανή. Σε περίπτωση της ρήξης του αχίλλειου τένοντα, η θεραπεία είναι είτε συντηρητική είτε χειρουργική και αυτό θα το αποφασίσει ο γιατρός αξιολογώντας τη βλάβη ανάλογα με τη σοβαρότητά της. Το rotator cuff (μύες περιστροφής του ώμου πέταλο στροφαίων) αποτελείται από τέσσερις μύες, στους τένοντες των οποίων μπορούν να δημιουργηθούν φλεγμονές.

33 Οι τραυματικές βλάβες μπορεί να συμβούν από ένα απότομο και ξαφνικό χτύπημα. Συνηθέστερες είναι: οι βλάβες των δακτύλων και της άκρας χειρός, οι κακώσεις των ποδοκνημικών και του άκρου πόδα γενικότερα (συνδεσμικές κακώσεις ή και κάταγμα). Στις τραυματικές βλάβες εντάσσεται και η μυϊκή θλάση (το μυϊκό τράβηγμα ή σχίσιμο) και αφορά κυρίως μυϊκές ομάδες μεγάλων μυών συνήθως των κάτω άκρων.

34 . Για να αποτραπούν αυτοί οι τραυματισμοί, είναι απαραίτητη η μυϊκή ενδυνάμωση των μηριαίων και των κνημιαίων μυών, το καλό ζέσταμα και οι διατάσεις (αύξηση ελαστικότητας) πριν το παιχνίδι. Η ακινητοποίηση, η φαρμακευτική (αναλγητική) αγωγή και πρωτίστως η φυσικοθεραπεία αποτελούν τη θεραπεία εκλογής.

35 Οι τραυματισμοί του γόνατος είναι από τους περισσότερο σοβαρούς τραυματισμούς στο μπάσκετ. Ένας τύπος τραυματικής βλάβης του γόνατος είναι ή διάταση ή η μερική ή ολική ρήξη των συνδέσμων του. Για τη θεραπεία της μερικής ρήξης ή της διάτασης το γόνατο πρέπει να προστατευτεί για μικρό χρονικό διάστημα με ακινητοποίηση (νάρθηκας κλπ). Μετά την ακινητοποίηση ακολουθεί πρόγραμμα αποκατάστασης που περιλαμβάνει την κινητοποίηση και την διάταση των μυών καθώς επίσης και ειδικές ασκήσεις (ανάλογα με το είδος της βλάβης) που έχουν σαν σκοπό να προσφέρουν σταθερότητα στην άρθρωση του γόνατος.

36 Σε αντίθεση με τη μερική ρήξη των συνδέσμων του γόνατος η ολική ρήξη αυτών και ιδιαίτερα μερικών όπως π.χ. η ρήξη του προσθίου χιαστού συνδέσμου, απαιτεί χειρουργική και μακροπρόθεσμη φυσικοθεραπευτική αποκατάσταση.

37 . Η ρήξη του Πρόσθιου Χιαστού Συνδέσμου είναι μία από της περισσότερο συχνές κακώσεις που συμβαίνει στους αθλητές του μπάσκετ. Αυτός ο σύνδεσμος συνδέει το οστό του μηρού με το οστό της κνήμης και προσφέρει σταθερότητα στο γόνατο. Η ρήξη του Π.Χ.Σ. προκαλεί πόνο και αστάθεια στο γόνατο. Μερικοί αθλητές όμως επανέρχονται στο μπάσκετ χωρίς χειρουργείο αφού όμως ακολουθήσουν ειδικό πρόγραμμα αποκατάστασης που έχει σα σκοπό την ενδυνάμωση των μυών της περιοχής και αφού πάντα προστατεύουν το γόνατό τους με επιγονατίδες, tape, κλπ.

38 Η ρήξη των πλαγίων συνδέσμων σπανίως χειρουργείται εκτός και συνοδεύεται και από άλλες κακώσεις που καθιστούν την άρθρωση του γόνατος ιδιαίτερα ασταθή και επιρρεπή σε μεγαλύτερο τραυματισμό. Η στροφή στο γόνατο μπορεί να προκαλέσει σχίσιμο ή σπάσιμο στο μηνίσκο (έσω μηνίσκος και έξω μηνίσκος) ο οποίος είναι ένας ιστός και λειτουργεί σαν μαξιλάρι, σαν σφουγγάρι, ανάμεσα στο μηρό και την κνήμη αποσβένοντας και μετριάζοντας τους κραδασμούς και τις πιέσεις που δημιουργούνται μεταξύ τους.

39 Πολύ συχνός τραυματισμός στο μπάσκετ είναι το διάστρεμμα της ποδοκνημικής άρθρωσης. Αυτός ο τραυματισμός συμβαίνει συχνά όταν σε έναν παίκτης γυρνά βίαια προς την έξω επιφάνεια η ποδοκνημική του. Όταν αυτό συμβεί οι σύνδεσμοι που ενώνουν τα οστά και συγκρατούν την ποδοκνημική διατείνονται (τεντώνονται) και σχίζονται.

40 Οι σύνδεσμοι μπορεί να κοπούν εν μέρει ή ολικά. Για τη θεραπεία του διαστρέμματος ο γιατρός θα συστήσει μια μικρή περίοδο ακινητοποίησης και προστασία της άρθρωσης σε ήρεμη θέση, τόσο όσο ο σύνδεσμος χρειάζεται να θεραπευτεί.

41 Σπάσιμο κλείδας ή σκαφοειδούς: Είναι δύο από τα πιο συνηθισμένα κόκκαλα που σπάνε σε περίπτωση μιας πτώσης. Η κλείδα και το σκαφοειδές (το κοκκαλάκι στον καρπό μεταξύ αντίχειρα και παλάμης) είναι τα αδύνατα σημεία που απορροφούν την δύναμη μιας πτώσης όταν απλώνουμε το χέρι κατά την διάρκειά της. Χρειάζονται άμεση ιατρική φροντίδα. Είναι συνηθισμένο για το σπάσιμο σκαφοειδούς, να παραβλέπεται γιατί είναι πολύ μικρό και ο πόνος δεν είναι έντονος. Αυτό όμως, είναι εξαιρετικά επικίνδυνο γιατί μπορεί να επηρεαστεί σημαντικά η παροχή αίματος στον αντίχειρα οδηγώντας τον σε ισχαιμική νέκρωση (θάνατος του οστού).

42 Τενοντίτιδα αχίλλειου τένοντα Η τενοντίτιδα του αχίλλειου τένοντα προκαλείται από φλεγμονή. Δεν θα πρέπει να μπερδευτεί με την ρήξη του αχίλλειου τένοντα, η οποία είναι ένας πολύ οδυνηρός και ξαφνικός τραυματισμός. Η τενοντίτιδα του αχίλλειου τένοντα προκαλείται από κακό bike fit και από ακατάλληλη θέση των cleat στα παπούτσια.

43 Τενοντίτιδα επιγονατίδας Βρίσκεται ακριβώς κάτω από την επιγονατίδα και προκαλείται συνήθως από χαμηλό ύψος σέλας ή από πολύ βαριά πατήματα. Εξαιτίας αυτών, οι μύες των γλουτών δεν χρησιμοποιούνται όπως θα έπρεπε και όλο το φορτίο πέφτει στους τετρακεφάλους, οι οποίοι κουράζονται και καταπονούνται με αποτέλεσμα την τενοντίτιδα.

44 Πόνος στην μέση Κακή ρύθμιση του ποδηλάτου και πολλές ώρες σε επιθετική θέση επάνω στο ποδήλατο είναι οι δύο κύριες αιτίες εμφάνισης πόνων χαμηλά στην πλάτη και την μέση. Η υπερβολική κάμψη στην οσφυϊκή περιοχή της σπονδυλικής στήλης μπορεί να οδηγήσει σε πιο σοβαρές καταστάσεις όπως η ισχυαλγία η οποία απαιτεί ιατρική παρακολούθηση.

45 Πόνοι στον λαιμό Αυχεναλγία Συχνά οφείλεται στο σφίξιμο των τραπεζοειδών και ξεκινάει από την αρχή του κρανίου και επεκτείνεται κατά μήκος του λαιμού και των ώμων. Αυτοί οι μύες κουράζονται συνήθως κατά την διάρκεια της ποδηλασίας επειδή αναγκάζονται να κρατάνε το βάρος του κεφαλιού και του κράνους σε υπερέκταση για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Επίσης μπορούν να προκληθούν από κακή εφαρμογή του ποδηλάτου (bike fit) αλλά και σφιγμένους μύες ώμων κατά την ποδηλασία. Αν νιώθετε ήδη πόνο η ενόχληση σε κάποιο σημείο του σώματος και είστε βέβαιοι ότι αυτό οφείλεται στην ποδηλασία τότε μια επίσκεψη σε κάποιον ειδικό γιατρό είναι η καλύτερη κίνηση που μπορείτε να κάνετε.

46