ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣTΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

Transcript

1 EL EL EL

2 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, COM(2010) 744 τελικό ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣTΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ Προς τη διαλειτουργικότητα των ευρωπαϊκών δηµόσιων υπηρεσιών EL 1 EL

3 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣTΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ Προς τη διαλειτουργικότητα των ευρωπαϊκών δηµόσιων υπηρεσιών ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ 1. Εισαγωγή Το πλαίσιο Τα προβλήµατα Οι βάσεις Πολιτική στήριξη Τα µέχρι τώρα επιτεύγµατα Τοµεακές πρωτοβουλίες Προτεινόµενες δράσεις Πρόσφατες εξελίξεις: στρατηγική και πλαίσιο διαλειτουργικότητας Σχεδιαζόµενες δράσεις EL 2 EL

4 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1.1. Το πλαίσιο Η ανάληψη δράσης σχετικά µε τη διαλειτουργικότητα είναι σηµαντική για τη µεγιστοποίηση του κοινωνικού και οικονοµικού δυναµικού των τεχνολογιών πληροφοριών και επικοινωνιών (ΤΠΕ). Η ανάγκη αυτή επισηµάνθηκε στο ψηφιακό θεµατολόγιο για την Ευρώπη, 1 µια από τις εµβληµατικές πρωτοβουλίες της στρατηγικής πρωτοβουλίας Ευρώπη Το ψηφιακό θεµατολόγιο µπορεί να προχωρήσει µόνον εάν εξασφαλιστεί η διαλειτουργικότητα που θα βασίζεται σε πρότυπα και ανοιχτές πλατφόρµες. Η Ευρώπη θα µπορούσε να κάνει πολύ περισσότερα για να αντιµετωπίσει µερικά από τις οξύτερα κοινωνικά προβλήµατά της αξιοποιώντας τις δυνατότητες των ΤΠΕ. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το ψηφιακό θεµατολόγιο υπογραµµίζει την ανάγκη οι ευρωπαϊκές δηµόσιες διοικήσεις να παρέχουν αποδοτικές και αποτελεσµατικές διασυνοριακές υπηρεσίες ηλε-διακυβέρνησης. Προς τούτο απαιτούνται στενή συνεργασία, εναρµονισµένες διασυνοριακές διαδικασίες και αξιόπιστη ανταλλαγή πληροφοριών, που θα βασίζονται σε διαλειτουργικές υποδοµές και συστήµατα ΤΠΕ. Με την παρούσα ανακοίνωση παρουσιάζεται η ευρωπαϊκή στρατηγική διαλειτουργικότητας (EIS) και το ευρωπαϊκό πλαίσιο διαλειτουργικότητας (ΕΠ /EIF) για τις ευρωπαϊκές δηµόσιες υπηρεσίες, δύο βασικά στοιχεία του ψηφιακού θεµατολογίου. Και τα δυο µαζί προωθούν τη διαλειτουργικότητα µεταξύ των δηµοσίων διοικήσεων Τα προβλήµατα Τα κράτη µέλη, όταν συγκροτούν εθνικές δηµόσιες υπηρεσίες που υποστηρίζονται από ΤΠΕ, πρέπει να έχουν επίγνωση του κινδύνου δηµιουργίας νέων ηλεκτρονικών εµποδίων εφόσον επιλέξουν λύσεις που δεν είναι διαλειτουργικές. Αυτοί οι λεγόµενοι ηλε-φραγµοί κατακερµατίζουν την εσωτερική αγορά και παρεµποδίζουν τη σωστή λειτουργία της. Τα κράτη µέλη και η Επιτροπή πρέπει να εντείνουν τις προσπάθειές τους για το αποφύγουν. Η ευρωπαϊκή ενιαία αγορά βασίζεται σε διασυνοριακές δηµόσιες υπηρεσίες που υποστηρίζουν την υλοποίηση ενωσιακών πολιτικών και συµβάλλουν στην αντιµετώπιση των σηµείων συµφόρησης και των ελλειπόντων κρίκων στην εσωτερική αγορά, όπως αναφέρεται στο πρόγραµµα εργασίας της Επιτροπής για το Αυτές οι ευρωπαϊκές δηµόσιες υπηρεσίες 3 διανέµονται ολοένα περισσότερο ηλεκτρονικά. Συνεχώς περισσότεροι πολίτες και επιχειρήσεις κάνουν χρήση των ελευθεριών που παρέχει η ενιαία ευρωπαϊκή αγορά, επεκτείνοντας τις εργασίες ή τις ψυχαγωγικές δραστηριότητές τους πέρα από τα σύνορα των αντίστοιχων χωρών τους. Χωρίς ευρωπαϊκές δηµόσιες υπηρεσίες που υποστηρίζονται από ΤΠΕ και συνεργασία µεταξύ των δηµόσιων διοικήσεων, οι πολίτες είναι υποχρεωµένοι να απευθύνονται, ή ακόµη και να COM(2010) 245 Ψηφιακό θεµατολόγιο για την Ευρώπη (βλ.: COM(2010) 135 Πρόγραµµα εργασιών της Επιτροπής για το Ώρα για δράση (βλ.: Οι ευρωπαϊκές δηµόσιες υπηρεσίες είναι διασυνοριακές υπηρεσίες του δηµόσιου τοµέα που παρέχονται από τη δηµόσια διοίκηση, είτε µεταξύ τους ή προς ευρωπαϊκές επιχειρήσεις και πολίτες. EL 3 EL

5 ταξιδέψουν, σε δηµόσιες διοικήσεις στο εξωτερικό για την παράδοση ή τη συλλογή των πληροφοριών ή εγγράφων που χρειάζονται για εργασία, σπουδές ή ταξίδια στην ΕΕ. Το ίδιο ισχύει για επιχειρήσεις που επιθυµούν να εγκατασταθούν σε περισσότερα από ένα κράτη µέλη. Η παροχή ευρωπαϊκών δηµόσιων υπηρεσιών στους ευρωπαίους πολίτες και τις επιχειρήσεις θα είναι δύσκολη, αν όχι αδύνατη, χωρίς διαλειτουργικότητα µεταξύ των ευρωπαϊκών δηµόσιων διοικήσεων 4. Η ποικιλία των νοµικών συστηµάτων στα κράτη µέλη συχνά εµποδίζει τις διασυνοριακές ανταλλαγές πληροφοριών µεταξύ των διοικήσεων των κρατών µελών. Εφόσον επιτρέπονται οι ανταλλαγές αυτές, πρέπει να διατηρείται η νοµική εγκυρότητα των πληροφοριών και πέρα από τα σύνορα, ενώ πρέπει να γίνεται σεβαστή η νοµοθεσία περί προστασίας των δεδοµένων, τόσο στις χώρες προέλευσης όσο και στις χώρες παραλαβής. Υπάρχει ανάγκη εναρµόνισης των επιχειρηµατικών διαδικασιών όταν οι δηµόσιες διοικήσεις δηµιουργούν ευρωπαϊκές δηµόσιες υπηρεσίες για την επίτευξη αµοιβαία συµφωνηµένων στόχων. Η έλλειψη συµφωνίας και καθοδήγησης σχετικά µε τη σηµασία και τη µορφή των πληροφοριών που ανταλλάσσονται µεταξύ κρατών µελών συνιστά ένα περαιτέρω εµπόδιο. Η σηµασιολογική διαλειτουργικότητα κινδυνεύει από διαφορετικές ερµηνείες των πληροφοριών που ανταλλάσσονται µεταξύ ατόµων, εφαρµογών και διοικήσεων. Η πολυγλωσσία είναι ένα ακόµη πρόβληµα κατά την ανταλλαγή πληροφοριών ή όταν οι επιχειρήσεις και οι πολίτες θέλουν να απευθυνθούν στις δηµόσιες διοικήσεις σε άλλα κράτη µέλη. Η διασυνοριακή διαλειτουργικότητα στερείται επίσης επί του παρόντος από κοινές υποδοµές, από αρχιτεκτονικές και από τεχνικές κατευθυντήριες γραµµές που θα µπορούσαν να ενδυναµώσουν την ανάπτυξη ευρωπαϊκών δηµόσιων υπηρεσιών, παρέχοντας στέρεη τεχνική βάση και αποφεύγοντας αλληλεπικάλυψη προσπαθειών. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η ενίσχυση της διαλειτουργικότητας από νοµική, οργανωτική, σηµασιολογική και τεχνική άποψη αναµένεται ότι σταδιακά θα οδηγήσει στη δηµιουργία ενός βιώσιµου οικοσυστήµατος. Αυτό θα διευκολύνει την αποτελεσµατική και αποδοτική δηµιουργία νέων ευρωπαϊκών δηµόσιων υπηρεσιών. Πολλές δηµόσιες υπηρεσίες στα κράτη µέλη λαµβάνουν ήδη µέτρα για τη βελτίωση της διαλειτουργικότητας σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, αλλά εάν τα κράτη µέλη και η Επιτροπή δεν ενεργήσουν από κοινού, η διαλειτουργικότητα θα υστερεί σε επίπεδο ΕΕ. Οι ευρωπαϊκές δηµόσιες υπηρεσίες συχνά θα είναι το αποτέλεσµα της συνάθροισηςοµαδοποίησης υφιστάµενων «βασικών δηµόσιων υπηρεσιών» 5 που παρέχονται σε διάφορα 4 Στο πλαίσιο της διανοµής ευρωπαϊκών δηµόσιων υπηρεσιών, διαλειτουργικότητα σηµαίνει «ικανότητα ανόµοιων και διαφορετικών οργανισµών να αλληλεπιδρούν προς αµοιβαίο όφελος και συµφωνηµένους κοινούς στόχους, που περιλαµβάνουν την ανταλλαγή πληροφοριών και γνώσεων µεταξύ των οργανισµών, µέσω των επιχειρηµατικών διαδικασιών που υποστηρίζουν, µέσω της ανταλλαγής δεδοµένων µεταξύ των αντίστοιχων οικείων συστηµάτων ΤΠΕ» (ορισµός από το ευρωπαϊκό πλαίσιο διαλειτουργικότητας). EL 4 EL

6 επίπεδα διακυβέρνησης εντός των κρατών µελών. Η δηµιουργία ευρωπαϊκών δηµόσιων υπηρεσιών θα είναι εφικτή µόνον εφόσον οι εν λόγω βασικές δηµόσιες υπηρεσίες που έχουν σχεδιαστεί λαµβάνοντας υπόψη τις απαιτήσεις διαλειτουργικότητας. 2. ΟΙ ΒΑΣΕΙΣ 2.1. Πολιτική στήριξη Η διαλειτουργικότητα έχει λάβει ιδιαίτερη πολιτική προβολή πρόσφατα, ειδικά κατά τη διάρκεια των διετών διασκέψεων για την ηλε-διακυβέρνηση. Όλες οι δηλώσεις για την ηλεδιακυβέρνηση που ανακοινώθηκαν στο πλαίσιο της βελγικής, βρετανικής και πορτογαλικής Προεδρίας αναφέρθηκαν στη διαλειτουργικότητα. Το σχέδιο δράσης για την ηλεδιακυβέρνηση επιδίωξε επίσης να εξασφαλίσει ότι η ηλε-διακυβέρνηση σε εθνικό επίπεδο δεν θα έχει ως συνέπεια νέους φραγµούς στην ενιαία αγορά λόγω κατακερµατισµού και απουσίας διαλειτουργικότητας. Πιο πρόσφατα, στην υπουργική δήλωση του Malmö, της 18ης Νοεµβρίου , οι αρµόδιοι υπουργοί για την πολιτική ηλε-διακυβέρνησης συµφώνησαν στη βελτίωση της αξιοπιστίας, της ασφάλειας και της διαλειτουργικότητας των υπηρεσιών και των συστηµάτων ηλεδιακυβέρνησης στην ενιαία αγορά. Συµφώνησαν να ευθυγραµµίσουν τα οικεία εθνικά πλαίσια διαλειτουργικότητας µε τα ισχύοντα ευρωπαϊκά πλαίσια και κάλεσαν την Επιτροπή να εντοπίσει τα κενά στη διασυνοριακή διαλειτουργικότητα και στην αµοιβαία αναγνώριση, καθώς και να εντείνουν τις δραστηριότητες των καίριων καταλυτικών παραγόντων. Επιπλέον, τα κράτη µέλη αναγνώρισαν ότι πρέπει να παρέχονται καλύτερες δηµόσιες υπηρεσίες δαπανώντας λιγότερους πόρους, καθώς και ότι το δυναµικό της ηλε-διακυβέρνησης µπορεί να ενισχυθεί µε την προώθηση πνεύµατος συνεργασίας και µε τη βελτίωση των συνθηκών διαλειτουργικότητας των ευρωπαϊκών δηµόσιων διοικήσεων Τα µέχρι τώρα επιτεύγµατα Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή λειτουργεί ως κινητήρια δύναµη για την προαγωγή του εκσυγχρονισµού των δηµοσίων υπηρεσιών σε όλη την Ευρώπη, κυρίως µέσω του ψηφιακού θεµατολογίου για την Ευρώπη και του ευρωπαϊκού σχεδίου δράσης για την ηλεδιακυβέρνηση 8. Το 2006, η Επιτροπή εξέδωσε ανακοίνωση σχετικά µε τη διαλειτουργικότητα για πανευρωπαϊκές υπηρεσίες ηλε-διακυβέρνησης, που οδήγησε σε σηµαντικά αποτελέσµατα. Τα αποτελέσµατα αυτά επιτεύχθηκαν κυρίως µε τη διαλειτουργική παροχή ευρωπαϊκών υπηρεσιών ηλε-διακυβέρνησης σε δηµόσιες διοικήσεις, επιχειρήσεις και πολίτες (IDABC) 9, καθώς και µε τα επιµέρους προγράµµατα υποστήριξης πολιτικής ΤΠΕ (ICT-PSP) Οι βασικές δηµόσιες υπηρεσίες είναι τα πλέον θεµελιώδη συστατικά στοιχεία υπηρεσίας από τα οποία συγκροτούνται περισσότερο σύνθετες δηµόσιες υπηρεσίες. COM (2006) 173 Σχέδιο δράσης για τις ηλεκτρονικές διοικητικές υπηρεσίες στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας i Επιτάχυνση της ηλεκτρονικής δηµόσιας διοίκησης στην Ευρώπη προς όφελος όλων Το ευρωπαϊκό σχέδιο δράσης για την ηλε-διακυβέρνηση, , καθιερώνεται επί του παρόντος από την Επιτροπή σε ανταπόκριση στην υπουργική δήλωση του Malmö. Απόφαση 2004/387/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου, της 21ης Απριλίου 2004,περί της διαλειτουργικής παροχής πανευρωπαϊκών υπηρεσιών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης στις EL 5 EL

7 Το πρόγραµµα IDABC έχει συµβάλει σηµαντικά στην εξασφάλιση διαλειτουργικότητας για την υποστήριξη της ηλεκτρονικής ανταλλαγής πληροφοριών µεταξύ ευρωπαϊκών δηµόσιων διοικήσεων, µε θετικά παράπλευρα αποτελέσµατα για την ενιαία αγορά. Η τελική αξιολόγηση 11 του προγράµµατος IDABC κατέληξε στο συµπέρασµα ότι η συντονισµένη προσέγγιση µπορεί να συµβάλει στην παροχή ταχύτερων και ποιοτικότερων αποτελεσµάτων, καθώς και στην επίτευξη των ενωσιακών νοµοθετικών απαιτήσεων και στόχων πολιτικής, µέσω κοινών, µεριζόµενων λύσεων που εκπονούνται και λειτουργούν σε συνεργασία µε τα κράτη µέλη. Το πρόγραµµα λύσεων διαλειτουργικότητας για τις ευρωπαϊκές δηµόσιες διοικήσεις (ISA) 12, διάδοχο πρόγραµµα του IDABC, το οποίο τερµατίστηκε το 2009, αποδίδει ακόµη µεγαλύτερη έµφαση στην σηµασία της διαλειτουργικότητας και της συνεργασίας για την επιτυχή εφαρµογή της νοµοθεσίας της ΕΕ. Το CIP ICT-PSP παρέχει υποστήριξη για την αφοµοίωση και χρήση ΤΠΕ, ενώ συµβάλλει στην δηµιουργία καλύτερων δηµόσιων υπηρεσιών που βασίζονται σε ΤΠΕ. Τόσο δηµόσιοι όσο και ιδιωτικοί οργανισµοί συµµετέχουν σε πιλοτικές δράσεις για επικύρωση, σε ενωσιακή κλίµακα, της διαλειτουργικότητας µεταξύ εθνικών συστηµάτων. Τα κράτη µέλη συµµετέχουν ενεργά στα προγράµµατα ISA και CIP ICT-PSP, ενώ ταυτόχρονα επιτυγχάνουν σηµαντικά αποτελέσµατα στις χώρες τους. Παροµοίως, η Επιτροπή έχει αναλάβει δράση στο εσωτερικό της, κυρίως µέσω της πρωτοβουλίας ηλ-επιτροπή 13, όπου η διαλειτουργικότητα θεωρείται απαραίτητη για το µετασχηµατισµό του οργανισµού Τοµεακές πρωτοβουλίες Οι πρωτοβουλίες της ΕΕ σε πολλούς τοµείς υπογράµµισαν επίσης τη σηµασία της διαλειτουργικότητας. Όσον αφορά την εσωτερική αγορά, η οδηγία 2006/123/ΕΚ για τις υπηρεσίες 14 υποχρεώνει τα κράτη µέλη να προσφέρουν στους παρόχους υπηρεσιών τη δυνατότητα να συµπληρώνουν µε ηλεκτρονικά µέσα και διασυνοριακά όλες τις απαιτούµενες διαδικασίες και διατυπώσεις για την παροχή υπηρεσιών εκτός της χώρας τους. Η διαλειτουργικότητα της ηλεταυτοποίησης, των ηλε-υπογραφών και ηλ-εγγράφων έχει ουσιώδη σηµασία ώστε να καταστεί δυνατή η αδιάλειπτη λειτουργία ηλεκτρονικών διασυνοριακών διαδικασιών δηµόσιες διοικήσεις, τις επιχειρήσεις και τους πολίτες (IDABC) ΕΕ L 144 της , σ. 62 (η απόφαση βρίσκεται στην ΕΕ L 181 της , σ. 25). Tο πρόγραµµα ICT-PSP αποτελεί µέρος του προγράµµατος ανταγωνιστικότητας και καινοτοµίας (CIP), απόφαση αριθ. 1639/2006/EΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου, της 24ης Οκτωβρίου 2006, σχετικά µε τη θέσπιση προγράµµατος πλαισίου για την ανταγωνιστικότητα και την καινοτοµία ( ) ΕΕ L 310 της , σ. 15. COM (2009) 247 Τελική αξιολόγηση της υλοποίησης του προγράµµατος IDABC. Απόφαση αριθ. 922/2009/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου, της 16ης Σεπτεµβρίου 2009, σχετικά µε λύσεις διαλειτουργικότητας για τις ευρωπαϊκές δηµόσιες διοικήσεις (ISA) ΕΕ L 260, της , σ. 11. Απόφαση Ε(2005) 4473, για την ηλ-επιτροπή : Περισσότερη αποτελεσµατικότητα και διαφάνεια. Η Επιτροπή καταρτίζει επί του παρόντος ένα νέο πλαίσιο για την περίοδο Οδηγία 2006/123/ΕΚ, της 12ης εκεµβρίου 2006, σχετικά µε τις υπηρεσίες στην εσωτερική αγορά ΕΕ L 376 της EL 6 EL

8 Όσον αφορά το περιβάλλον, η οδηγία INSPIRE, 2007/2/ΕΚ 15, καθιερώνει υποδοµή χωρικών πληροφοριών στην Ευρώπη για τους σκοπούς των περιβαλλοντικών πολιτικών της ΕΕ και των πολιτικών ή δραστηριοτήτων που ενδέχεται να έχουν αντίκτυπο στο περιβάλλον. Για να εξασφαλιστεί ότι τα χωρικά δεδοµένα και υπηρεσίες θα είναι προσιτά στην Κοινότητα και σε διασυνοριακό πλαίσιο κατά διαλειτουργικό τρόπο, η οδηγία προβλέπει τη θέσπιση τεχνικών κανόνων εφαρµογής για τα στοιχεία που απαιτούνται για τη διαλειτουργικότητα της υποδοµής: µεταδεδοµένα 16, διαλειτουργικότητα χωρικών δεδοµένων και υπηρεσιών, υπηρεσίες δικτύου 17, µερισµός δεδοµένων και υπηρεσιών 18 καθώς και παρακολούθηση και υποβολή εκθέσεων 19 και εθνικές υποδοµές προσαρµόζονται ανάλογα. Στους τοµείς της δικαιοσύνης και των εσωτερικών υποθέσεων, η Επιτροπή υπογράµµισε 20 τα οφέλη από τη βελτίωση της αποτελεσµατικότητας, της διαλειτουργικότητας και των συνεργιών µεταξύ των ευρωπαϊκών βάσεων δεδοµένων όπως το Σύστηµα Πληροφοριών για τις Θεωρήσεις (VIS), το Σύστηµα Πληροφοριών Σένγκεν (SIS) και του ευρωπαϊκού συστήµατος δακτυλοσκόπησης (Eurodac). Η διαχείριση πιο σύνθετων πληροφοριών, όπως π.χ. τα βιοµετρικά στοιχεία, θέτει περισσότερα προβλήµατα όσον αφορά τη διαλειτουργικότητα και τη χρηστικότητα των ευρωπαϊκών βάσεων δεδοµένων και συναφών συστηµάτων πληροφορικής. Όσον αφορά τα τελωνεία, τη φορολογία και τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης, η Επιτροπή συντονίζει και διευθύνει τις επιχειρησιακές δραστηριότητες που στηρίζονται σε διευρωπαϊκά συστήµατα ΤΠ που εκτείνονται σε όλα τα κράτη µέλη. Υποστηρίζουν διαλειτουργικά επιχειρηµατικά συστήµατα που εφαρµόζονται και λειτουργούν από τις εθνικές διοικήσεις και την Επιτροπή. Ως αποτέλεσµα αυτών των πολιτικών πρωτοβουλιών και των τοµεακών εµπειριών, η διαλειτουργικότητα αναγνωρίζεται ως ζωτικής σηµασίας για την αποτελεσµατική, αποδοτική παροχή ευρωπαϊκών δηµόσιων υπηρεσιών την προώθηση και ενδυνάµωση της εσωτερικής αγοράς. Η επιτυχής ανάπτυξη και εφαρµογή συνολικών και τοµεακών στρατηγικών, νοµικών πλαισίων, κατευθυντήριων γραµµών, υπηρεσιών και εργαλείων, καθώς και οι λύσεις που εφαρµόζονται για την αντιµετώπιση των τεσσάρων επιπέδων διαλειτουργικότητας αποτελούν σηµαντικό στοιχείο που πρέπει να λαµβάνεται υπόψη και να χρησιµεύει ως βάση. Για τις δηµόσιες διοικήσεις, η διαλειτουργικότητα αποφέρει οφέλη, όπως π.χ. συνεργασία. ιευκολύνει την ανταλλαγή, το µερισµό και την περαιτέρω χρήση των πληροφοριών, βελτιώνοντας έτσι τη διανοµή ευρωπαϊκών δηµόσιων υπηρεσιών σε πολίτες και επιχειρήσεις, µειώνοντας το κόστος και αποτρέποντας την αλληλεπικάλυψη προσπαθειών Οδηγία 2007/2/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου, της 14ης Μαρτίου 2007, για τη δηµιουργία υποδοµής χωρικών πληροφοριών στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα (Inspire) ΕΕ L 108/1της Κανονισµός (EΚ) αριθ. 1205/2008, ΕΕ L 326, της , σ. 12. Κανονισµός (EΚ) αριθ. 976/2009, ΕΕ L 274, της , σ. 9. Κανονισµός (EΕ) αριθ. 268/2010, ΕΕ L 83, της , σ. 8. Απόφαση αριθ. 2009/442/EΚ, ΕΕ L 148 της, , σ. 18. COM (2005) 597 τελικό, σχετικά µε τη βελτίωση της αποτελεσµατικότητας, της διαλειτουργικότητας και των συνεργιών µεταξύ των ευρωπαϊκών βάσεων δεδοµένων στον τοµέα της ικαιοσύνης και των Εσωτερικών Υποθέσεων. EL 7 EL

9 3. ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΡΑΣΕΙΣ 3.1. Πρόσφατες εξελίξεις: στρατηγική και πλαίσιο διαλειτουργικότητας Με βάση τις µέχρι τώρα εργασίες, η Επιτροπή συνεργάστηκε στενά µε εκπροσώπους υψηλού επιπέδου κρατών µελών σχετικά µε µια ευρωπαϊκή στρατηγική διαλειτουργικότητας για τις ευρωπαϊκές δηµόσιες υπηρεσίες (EIS, βλ. παράρτηµα 1). Με βάση ένα κοινό όραµα, καθορίζεται µια κοινή, συνεκτική προσέγγιση για τη διαλειτουργικότητα. Η συµφωνηµένη προοπτική είναι ότι µέχρι το 2015, η διαλειτουργικότητα θα έχει προωθήσει σηµαντικά την ευρωπαϊκή παροχή δηµόσιων υπηρεσιών µε: ενδεδειγµένη κυβερνητική οργάνωση και διαδικασίες, σύµφωνα µε τις πολιτικές και τους στόχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αξιόπιστη ανταλλαγή πληροφοριών, που καθίσταται δυνατή χάρη σε από κοινού συµφωνηµένες, συνεκτικές και συντονισµένες πρωτοβουλίες διαλειτουργικότητας, συµπεριλαµβανοµένης της ολοκλήρωσης του νοµικού περιβάλλοντος, της ανάπτυξης πλαισίων διαλειτουργικότητας, και των συµφωνιών σχετικά µε τις προδιαγραφές και κανόνες διαλειτουργικότητας. Για να επιτευχθεί αυτό, πρέπει να συντονιστούν οι δραστηριότητες σε επίπεδο ΕΕ και σε επίπεδο κρατών µελών. Επιπλέον, πρέπει να καθοριστεί η διακυβέρνηση της διαλειτουργικότητας σε επίπεδο ΕΕ. Η EIS παρέχει κατευθύνσεις και θέτει προτεραιότητες όσον αφορά δράσεις που απαιτούνται για τη βελτίωση της αλληλεπίδρασης, της ανταλλαγής και της συνεργασίας µεταξύ των ευρωπαϊκών δηµόσιων διοικήσεων σε διασυνοριακό επίπεδο καθώς και µεταξύ των τοµέων κατά τον καθορισµό των ευρωπαϊκών δηµόσιων υπηρεσιών. Η στρατηγική οµαδοποιεί τις µελλοντικές δραστηριότητες διαλειτουργικότητας σε τρεις κατηγορίες: αξιόπιστη ανταλλαγή πληροφοριών, αρχιτεκτονική διαλειτουργικότητας, αξιολόγηση του αντίκτυπου της νέας κοινοτικής νοµοθεσίας στις ΤΠΕ. Οι δραστηριότητες αυτές πρέπει να υποστηρίζονται από συνοδευτικά µέτρα ευαισθητοποίησης και ανταλλαγής βέλτιστης πρακτικής. Ταυτόχρονα, η Επιτροπή, έπειτα από εκτεταµένες διαβουλεύσεις µε τα κράτη µέλη και άλλους ενδιαφεροµένους, κατάρτισε Ευρωπαϊκό Πλαίσιο ιαλειτουργικότητας για τις ευρωπαϊκές δηµόσιες υπηρεσίες (EIF/ΕΠ, βλ. παράρτηµα 2). Το πλαίσιο διαλειτουργικότητας είναι µια συµφωνηµένη προσέγγιση στη διαλειτουργικότητα για οργανισµούς που επιθυµούν να συνεργάζονται για την από κοινού παροχή δηµόσιων υπηρεσιών. Στο πεδίο εφαρµογής του, προσδιορίζει κοινά στοιχεία, όπως λεξιλόγιο, έννοιες, αρχές, πολιτικές, κατευθυντήριες γραµµές, συστάσεις, πρότυπα, προδιαγραφές και πρακτικές. Το ΕΠ παρέχει κατευθύνσεις στις ευρωπαϊκές δηµόσιες διοικήσεις όσον αφορά τον ορισµό, το σχεδιασµό και την υλοποίηση των ευρωπαϊκών δηµόσιων υπηρεσιών. Καθιερώνει: EL 8 EL

10 12 βασικές αρχές που συνοψίζουν τις προσδοκίες των δηµοσίων διοικήσεων, των επιχειρήσεων και των πολιτών όσον αφορά την παροχή δηµόσιων υπηρεσιών, ένα εννοιολογικό µοντέλο για τις δηµόσιες υπηρεσίες, που διαρθρώνει το σχεδιασµό των ευρωπαϊκών δηµόσιων υπηρεσιών και που τονίζει γιατί και πού είναι απαραίτητη η διαλειτουργικότητα, τέσσερα επίπεδα διαλειτουργικότητας: νοµικό, οργανωτικό, σηµασιολογικό και τεχνικό, την έννοια των συµφωνιών διαλειτουργικότητας, µε βάση πρότυπα και ανοικτές πλατφόρµες. Τέλος, το ΕΠ τονίζει τη σηµασία της διακυβέρνησης της διαλειτουργικότητας και την ανάγκη συντονισµού µεταξύ των διοικητικών επιπέδων. Το ΕΠ εισάγει ένα εννοιολογικό µοντέλο για την ανάπτυξη ευρωπαϊκών δηµόσιων υπηρεσιών. Αποτελεί δοµοστοιχειακή προσέγγιση στην οικοδόµησή τους, επιτρέποντας τη διασύνδεση των συστατικών στοιχείων των υπηρεσιών, ενώ προωθείται η περαιτέρω χρήση των πληροφοριών, καθώς και έννοιες, µοντέλα, λύσεις, και προδιαγραφές, στα κράτη µέλη και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Από κοινού, η EIS και το EΠ είναι η βάση για τις µελλοντικές δραστηριότητες µε σκοπό τη βελτίωση της διαλειτουργικότητας για την παροχή ευρωπαϊκών δηµόσιων υπηρεσιών. Ποτέ στο παρελθόν δεν έχει επιχειρηθεί µια τέτοιας κλίµακας διασυνοριακή στρατηγική διαλειτουργικότητας και το συναφές πλαίσιο, θα είναι, εποµένως, καθοριστικής σηµασίας η συµµετοχή όλων των ενδιαφεροµένων προκειµένου να εξασφαλιστεί η επιτυχία. Για να βοηθήσει στην πλήρη αξιοποίηση του δυναµικού της ψηφιακής ενιαίας αγοράς, τα κράτη µέλη και η Επιτροπή πρέπει να ενεργήσουν από κοινού για την υλοποίηση της EIS, λαµβάνοντας υπόψη το ΕΠ, σε δράσεις του ψηφιακού θεµατολογίου. Η EIS και το ΕΠ θα διατηρηθούν στο πλαίσιο του προγράµµατος ISA και θα συµβαδίζουν µε τα αποτελέσµατα άλλων συναφών ενεργειών του ψηφιακού θεµατολογίου σχετικά µε τη διαλειτουργικότητα και τα πρότυπα, όπως αυτές που αφορούν την αναθεώρηση των κανόνων σχετικά µε την εφαρµογή προτύπων ΤΠΕ στην Ευρώπη ώστε να επιτραπεί η χρήση ορισµένων προτύπων από φόρουµ και κοινοπραξίες ΤΠΕ, αυτές που αφορούν την έκδοση κατευθυντήριων γραµµών σχετικά µε θεµελιώδη δικαιώµατα πνευµατικής ιδιοκτησίας και όρους αδειοδότησης όσον αφορά τον καθορισµό προτύπων, συµπεριλαµβανόµενης της εκ των προτέρων γνωστοποίησης, καθώς και αυτές που αφορούν την παροχή κατευθύνσεων στη σχέση µεταξύ τυποποίησης ΤΠΕ και δηµοσίων συµβάσεων ως υποβοήθηση των δηµόσιων αρχών να χρησιµοποιούν πρότυπα για προαγωγή της απόδοσης και περιορισµό του εγκλωβισµού. Παράλληλα, η Επιτροπή ετοιµάζει την πρωτοβουλία ηλ-επιτροπή Πρωταρχικός στόχος της είναι να εξελιχθεί από την ενοποιηµένη Επιτροπή του σήµερα στην αυριανή µετασχηµατισµένη Επιτροπή. Τούτο συνεπάγεται ότι οι δηµόσιες υπηρεσίες: θα σχηµατιστούν από τη σκοπιά των εξωτερικών και εσωτερικών χρηστών και δεν θα βασίζονται πλέον σε διάρθρωση οργανισµού, θα αυτοµατοποιήσουν πλήρως διατερµατικές διαδικασίες διέλευσης ορίων µεταξύ οργανισµών, EL 9 EL

11 θα ανταλλάσσουν πληροφορίες µε διαφάνεια µεταξύ των υπηρεσιών και θα επιτρέπουν σε οµάδες να συνεργάζονται και να ανταλλάσσουν γνώσεις και εµπειρίες. Από αυτόν τον ορισµό µιας µετασχηµατισµένης Επιτροπής συνεπάγεται ότι η διαλειτουργικότητα είναι σηµαντική για την πρωτοβουλία ηλ-επιτροπή , αποτελώντας µία από τις κατευθυντήριες αρχές για την εφαρµογή της Σχεδιαζόµενες δράσεις Η Επιτροπή θα εφαρµόσει την EIS µέσω του προγράµµατος ISA και µέσω δραστηριοτήτων που προβλέπονται στο πρόγραµµα CIP ICT-PSP. Το κυλιόµενο πρόγραµµα εργασιών του ISA καταρτίζεται από την Επιτροπή έπειτα από διαβούλευση µε τα κράτη µέλη που εκπροσωπούνται στην επιτροπή διαχείρισης του ISA. Το πρώτο πρόγραµµα εργασιών του ISA εγκρίθηκε από την Επιτροπή στις 30 Ιουνίου και θα αναθεωρείται ετησίως ώστε να αντανακλά τις αλλαγές στις πολιτικές και τις προτεραιότητες. Η Επιτροπή υλοποιεί το πρόγραµµα εργασιών του ISA µέσω διαδικασιών σύναψης δηµοσίων συµβάσεων. Το ετήσιο πρόγραµµα εργασιών του CIP ICT-PSP καταρτίζεται επίσης από την Επιτροπή έπειτα από διαβούλευση µε τα κράτη µέλη που εκπροσωπούνται στην επιτροπή διαχείρισης του CIP. Το εν λόγω πρόγραµµα εργασίας υλοποιείται µέσω προσκλήσεων υποβολής προτάσεων. Το πρόγραµµα CIP ICT-PSP υποστηρίζει ένα πλήθος πεδίων πολιτικής, αλλά µια σειρά από µεγάλης κλίµακας έργα του συνδέονται άµεσα µε τη βελτίωση της διαλειτουργικότητας για την παροχή ευρωπαϊκών δηµόσιων υπηρεσιών. Η δηµόσια διοίκηση στα κράτη µέλη και οι υπηρεσίες της Επιτροπής παροτρύνονται να συνεκτιµούν το ΕΠ σε όλες τις δραστηριότητες που σχετίζονται µε τη δηµιουργία ευρωπαϊκών δηµόσιων υπηρεσιών. Το ΕΠ πρέπει επίσης να λαµβάνεται υπόψη όταν η δηµόσια διοίκηση συγκροτεί ανάλογα πλαίσια σε εθνικό, περιφερειακό ή τοπικό επίπεδο, είτε σε συγκεκριµένο τοµέα. Με την υπουργική δήλωση για την ηλε-διακυβέρνηση που εγκρίθηκε στο Malmö της Σουηδίας στις 18 Νοεµβρίου 2009, τα κράτη µέλη συµφώνησαν έως το 2013 να έχουν εναρµονίσει τα οικεία εθνικά πλαίσια διαλειτουργικότητας µε τα ισχύοντα ευρωπαϊκά πλαίσια. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή καλεί πλέον τα κράτη µέλη να ευθυγραµµίσουν τις οικείες εθνικές στρατηγικές για τη διαλειτουργικότητά µε την EIS και τα οικεία εθνικά πλαίσια διαλειτουργικότητας µε το ΕΠ. Για να δώσει το παράδειγµα, η Επιτροπή θα εναρµονίσει την εσωτερική της στρατηγική διαλειτουργικότητας µε την EIS και θα χρησιµοποιεί το ΕΠ ως καθοδήγηση κάθε φορά που θα εκπονεί συστήµατα ΤΠΕ για υποστήριξη της ενωσιακής νοµοθεσίας. Εφαρµογή της EIS Οι δραστηριότητες στήριξης της διαλειτουργικότητας κατατάσσονται σε τρεις κατηγορίες. Οι κύριες δραστηριότητες είναι οι εξής: Αξιόπιστη ανταλλαγή πληροφοριών: 21 EL 10 EL

12 Τα κράτη µέλη που συµµετέχουν σε πιλοτικά έργα µεγάλης κλίµακας που υποστηρίζονται από το πρόγραµµα CIP ICT-PSP αποκτούν εµπειρία σε διασυνοριακές αλληλεπιδράσεις. Άλλα κράτη µέλη καλούνται να ενταχθούν σε υφιστάµενα πιλοτικά έργα, ενώ προτείνονται νέα. Τα πρώτα πιλοτικά έργα µεγάλης κλίµακας θα ολοκληρωθούν το Υπάρχει ήδη προβληµατισµός σχετικά µε τον καλύτερο τρόπο περαιτέρω στήριξης στα αποτελέσµατα, καθώς και σχετικά µε το πώς το πρόγραµµα ISA µπορεί να συµβάλει στη µετατροπή των αποτελεσµάτων σε επιχειρησιακές υπηρεσίες. Κατά περίπτωση, η Επιτροπή συµµετέχει σε πιλοτικά έργα εν εξελίξει, όπως εκείνα που αφορούν δηµόσιες ηλε-συµβάσεις και διαλειτουργικές ηλε-ταυτότητες. Έτσι εξασφαλίζεται ότι η υποδοµή της Επιτροπής είναι διαλειτουργική µε τα αποτελέσµατα αυτών των πιλοτικών έργων. Αρχιτεκτονική διαλειτουργικότητας: Η Επιτροπή θα συνεργαστεί µε τα κράτη µέλη προς την κατεύθυνση κοινού οράµατος για µια ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική διαλειτουργικότητας και, αν χρειαστεί, θα στηρίξει µια τέτοια αρχιτεκτονική µε τη δηµιουργία κοινών υποδοµών και µε την ανάπτυξη κοινών υπηρεσιών. Αξιολόγηση του αντίκτυπου της νέας κοινοτικής νοµοθεσίας στις ΤΠΕ: Η Επιτροπή επεξεργάζεται µια µέθοδο που θα µπορούσε να χρησιµοποιηθεί για την κατάρτιση νοµοθετικών πράξεων µε σκοπό την επίτευξη καλύτερης κατανόησης του τρόπου µε τον οποίο οι ΤΠΕ µπορούν να υποστηρίξουν αποτελεσµατική και αποδοτική εφαρµογή της νοµοθεσίας αυτής. Συνεκτίµηση του ΕΠ /EIF Το ΕΠ πρέπει να συνεκτιµάται όταν οι δηµόσιες διοικήσεις συγκροτούν ευρωπαϊκές δηµόσιες υπηρεσίες και κατά την εκπόνηση συστηµάτων ΤΠΕ για υποστήριξη της εφαρµογής της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κατά την εφαρµογή των δηµόσιων υπηρεσιών που θα µπορούσαν να αποτελέσουν µέρος των ευρωπαϊκών δηµόσιων υπηρεσιών στο µέλλον πρέπει επίσης να λαµβάνεται υπόψη το πλαίσιο, σε οποιοδήποτε διοικητικό επίπεδο. εδοµένου ότι το ευρωπαϊκό και τα εθνικά πλαίσια διαλειτουργικότητας είναι συµπληρωµατικά, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα συνεχίσει να υποστηρίζει, στο πλαίσιο του προγράµµατος ISA, το Παρατηρητήριο του Εθνικού Πλαισίου ιαλειτουργικότητας (NIFO). Ο κύριος στόχος του είναι να παρέχει πληροφορίες σχετικά µε εθνικά πλαίσια διαλειτουργικότητας ώστε να δοθεί η δυνατότητα στις δηµόσιες διοικήσεις να ανταλλάξουν εµπειρίες και γνώσεις σχετικά µε τα εν λόγω πλαίσια. ΣΥΝΟΨΗ: ΡΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΙΑΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ Η Επιτροπή πρόκειται: Εφαρµογή της στρατηγικής µε συνεκτίµηση του πλαισίου - να εφαρµόσει την EIS µε κατάλληλα µέσα, όπως το πρόγραµµα ISA και το πρόγραµµα CIP ICT-PSP, σε στενή συνεργασία µε τα κράτη µέλη και άλλους ενδιαφεροµένους, - να εναρµονίσει την οικεία εσωτερική στρατηγική για την διαλειτουργικότητα µε την EIS µέσω της πρωτοβουλίας ηλ-επιτροπή, - να διασφαλίσει ότι ακολουθείται η EIS κατά την εφαρµογή της νέας νοµοθεσίας και την EL 11 EL

13 ίδρυση νέων ευρωπαϊκών δηµόσιων υπηρεσιών, - να διασφαλίσει τη διακυβέρνηση της EIS και των σχετικών παγκόσµιων και τοµεακών δραστηριοτήτων διαλειτουργικότητας, σε στενή συνεργασία µε τα κράτη µέλη. Τα κράτη µέλη οφείλουν: - να ευθυγραµµίσουν τις εθνικές στρατηγικές διαλειτουργικότητας µε την EIS και τις εθνικές πρωτοβουλίες και δράσεις µε αντίστοιχες πρωτοβουλίες και δράσεις σε επίπεδο ΕΕ, - να συνεργαστούν µεταξύ τους και µε την Επιτροπή για την εφαρµογή της EIS, παρακολουθώντας παράλληλα την πρόοδο και τον αντίκτυπο των συναφών δράσεων σε εθνικό επίπεδο, - να ευθυγραµµίσουν τα οικεία εθνικά πλαίσια διαλειτουργικότητας µε το ΕΠ, - να συνεκτιµήσουν την ευρωπαϊκή διάσταση σε πρώιµο στάδιο κατά την ανάπτυξη οποιασδήποτε δηµόσια υπηρεσία που θα µπορούσε στο µέλλον να αποτελέσει µέρος των ευρωπαϊκών δηµόσιων υπηρεσιών, - να συµβάλλουν στη διακυβέρνηση της EIS και συναφών δραστηριοτήτων διαλειτουργικότητας. EL 12 EL