Η εκπαιδευτκή αξία των διαδραστικών πινάκων - Ευφυής Εκπαίδευση Δευτέρα, 15 Ιούνιος :00

Transcript

1 Γνωρίζαμε την Ευφροσύνη Γρουσουζάκου από την εργασία που παρουσίασε με τη Βασιλική Νιάρου στο 4ο συνέδριο εκπαιδευτικών της Σύρου σχετικά με τη χρήση των διαδραστικών πινάκων στην τάξη. Επικοινωνήσαμε μαζί της για να πληροφορηθούμε πως εργάζεται στην εκπαιδευτική πύλη του Υπουργείου Παιδείας Δέχτηκε να μας παραχωρήσει μία συνέντευξη σχετικά με τους διαδραστικούς πίνακες στη δημόσια εκπαίδευση, την ετοιμότητα των εκπαιδευτικών όσον αφορά στις Τεχνολογίες Επικοινωνιών και Πληροφορικής και άλλα σχετικά θέματα. Ε.Ε.:Έχετε συμμετάσχει σε εκδηλώσεις και συνέδρια που αφορούσαν την αξιοποίηση των τεχνολογιών στην εκπαίδευση. Ποια είναι αυτά τα συνέδρια και τι, περίπου, παρουσιάσατε εσείς εκεί; Ε.Γ.: Ως μέλος της Δικτυακής Εκπαιδευτικής Πύλης έχω λάβει μέρος σε εκδηλώσεις που προωθούν τις ΤΠΕ στην Εκπαίδευση. Σας παραπέμπω στη σελίδα εκδηλώσεων της ΔΕΠ. Μια πρωτοβουλία της Εκπαιδευτικής Πύλης την περίοδο ήταν η συνδιοργάνωση ημερίδων με διάφορες ειδικότητες εκπαιδευτικών όπως καθηγητών ξένων γλωσσών, φιλολόγων, φυσικών, χημικών, πληροφορικών κ.α. με θέμα την αξιοποίηση των ΤΠΕ στην Εκπαίδευση και πώς η Εκπαιδευτική Πύλη μπορεί να συμβάλει σε αυτό. Εγώ στις εισηγήσεις που έκανα παρουσίασα τις νέες δυνατότητες της Εκπαιδευτικής Πύλης, η οποία είναι πλέον δυναμική και δίνει τη δυνατότητα στο χρήστη Εκπαιδευτικό να καταχωρίσει εκπαιδευτικό υλικό ή να αναζητήσει εκπαιδευτικό υλικό και λογισμικό προκειμένου να σχεδιάσει ένα μάθημα διαδραστικό, το οποίο θα αξιοποιεί με τον καλύτερο τρόπο τις νέες τεχνολογίες, εφαρμόζοντας σύγχρονες μεθόδους μάθησης που υποδεικνύουν ο μαθητής να ανακαλύπτει τη γνώση μέσα από δραστηριότητες με το δάσκαλο βοηθό στην αναζήτηση της γνώσης και όχι πάροχο της γνώσης. Συγκεκριμένα έκανα παρουσίαση στις εξής εκδηλώσεις: (Αθήνα) Η Πληροφορική και οι ΤΠΕ στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση Συνδιοργάνωση του Γραφείου ΔΕΠ με την Πανελλήνια Ένωση Καθηγητών Πληροφορικής (ΠΕΚΑΠ) (Λιβαδειά) Η Δικτυακή Εκπαιδευτική Πύλη και οι Νέες Τεχνολογίες - Αρωγοί στη Σύγχρονη Εκπαίδευση Στην ημερίδα αυτή μίλησε και ο υπουργός Παιδείας (Κομοτηνή) Ημερίδα Ενημέρωσης Εκπαιδευόμενων για το έργο "Εξ αποστάσεως Ασύγχρονη Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών για Διδασκαλία Μαθημάτων" Μαΐου 2007 (Σύρος) 4ο Πανελλήνιο Συνέδριο των Εκπαιδευτικών για τις ΤΠΕ 1 / 7

2 "Αξιοποίηση των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας στη Διδακτική Πράξη" «Ο διαδραστικός πίνακας στην Εκπαίδευση» Συγγραφείς: Νιάρρου Βασιλική, Γρουσουζάκου Ευφροσύνη Ε.Ε.:Πως ήρθατε σε επαφή με τους διαδραστικούς πίνακες, ποιες ήταν οι πρώτες σας εντυπώσεις και τι εμπειρία έχετε από τη χρήση τους; Ε.Γ.: Ήρθα σε επαφή με διαδραστικό πίνακα για πρώτη φορά στις Πανελλήνιες εξετάσεις του 2006, όταν ήμουν μέλος της λυκειακής επιτροπής ενός ιδιωτικού σχολείου. Θέλησα να ρωτήσω τον πληροφορικό του σχολείου για τον τρόπο που διδάσκεται το μάθημα της πληροφορικής και για τα μέσα που διαθέτουν. Αυτός με ξενάγησε στην ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα του διέθετε διαδραστικό πίνακα και ατομικό εξοπλισμό δηλ. ΗΥ σε κάθε θρανίο. Μου έδειξε πώς τον χρησιμοποιούσαν κυρίως στο μάθημα της πληροφορικής αλλά και σε άλλα μαθήματα όταν αυτά προσφέρονταν για μια διαδραστική διδασκαλία. Πραγματικά εντυπωσιάστηκα και σκέφτηκα πώς σε όλα τα παιδιά αξίζει να έχουν την εμπειρία μιας διδασκαλίας που να κάνει τη μάθηση προσωπική τους υπόθεση και που θα τους δώσει την ευκαιρία να συνεργαστούν και να αναπτύξουν τις ικανότητες και τα ταλέντα τους που ίσως αλλιώς να έμεναν κρυμμένα και αναξιοποίητα. Επίσης στην εκδήλωση της Εκπαιδευτικής Πύλης (Αθήνα) με θέμα «Η Πληροφορική και οι ΤΠΕ στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση» (Συνδιοργάνωση του Γραφείου ΔΕΠ με την Πανελλήνια Ένωση Καθηγητών Πληροφορικής (ΠΕΚΑΠ)) που ανέφερα παραπάνω, είχε στηθεί ένας διαδραστικός πίνακας με σκοπό να ευαισθητοποιήσει τους εκπαιδευτικούς στην αξία της χρήσης των διαδραστικών πινάκων στα σχολεία. Ε.Ε.:Στο 4ο συνέδριο της Σύρου (το 2007) παρουσιάσατε τους «διαδραστικούς πίνακες στην εκπαίδευση». Πως έγινε αυτό; Θα μας πείτε την ιστορία; Ε.Γ.: Η ιδέα να παρουσιάσουμε μαζί με τη συνάδελφό μου Βασιλική Νιάρρου στο 4ο Πανελλήνιο Συνέδριο των Εκπαιδευτικών για τις ΤΠΕ στη Σύρο τους διαδραστικούς πίνακες ανήκει στον προϊστάμενο της Εκπαιδευτικής Πύλης εκείνη την περίοδο. Το σκεπτικό μας ήταν ότι το εκπαιδευτικό υλικό και λογισμικό που διαθέταμε από την Εκπαιδευτική Πύλη θα μπορούσε να εφαρμοστεί και να αξιοποιηθεί κατά τον καλύτερο τρόπο μέσα στην τάξη αν υπήρχε το κατάλληλο μέσο. Αυτό το μέσο είναι σίγουρα ο διαδραστικός πίνακας, ο οποίος μπορεί να γίνει ο πυρήνας της διδασκαλίας που προωθεί την ομαδική συμμετοχή και την διερευνητική μάθηση. 2 / 7

3 Η εργασία της Ε. Γρουσουζάκου και της Β. Νιάρου σχετικά με τους διαδραστικούς πίνακες παρουσιάστηκε στο 4ο συνέδριο εκπαιδευτικών στη Σύρο. "Το σκεπτικό μας ήταν ότι το εκπαιδευτικό υλικό και λογισμικό που διαθέταμε από την Εκπαιδευτική Πύλη θα μπορούσε να εφαρμοστεί και να αξιοποιηθεί κατά τον καλύτερο τρόπο μέσα στην τάξη αν υπήρχε το κατάλληλο μέσο. Αυτό το μέσο είναι σίγουρα ο διαδραστικός πίνακας, ο οποίος μπορεί να γίνει ο πυρήνας της διδασκαλίας που προωθεί την ομαδική συμμετοχή και την διερευνητική μάθηση". Ε.Ε.:Ποιο ήταν το «ζουμί» της εισήγησής σας; Πως την εξέλαβαν όσοι την παρακολούθησαν στο συνέδριο και τι αντίκτυπο είχε στη συνέχεια; Ε.Γ.: Το «ζουμί» της εισήγησή μας ήταν ότι ο διαδραστικός πίνακας είναι το μέσο που μπορεί να προωθήσει την αξιοποίηση των ΤΠΕ στην Εκπαίδευση και να υποστηρίξει μέσα στην τάξη τις σύγχρονες μεθόδους διδασκαλίας και μάθησης που θέλουν το μαθητή να έχει ενεργητική συμμετοχή στο μάθημα μέσα από δραστηριότητες διερεύνησης, ανακάλυψης, έρευνας & πειραματισμού και διαθεματικής προσέγγισης, εργαζόμενος σε ομάδες, με το δάσκαλο βοηθό σ αυτήν την πορεία προς τη γνώση και όχι πάροχο της γνώσης. 3 / 7

4 Στόχος λοιπόν της διδασκαλίας είναι η δημιουργία κατάλληλου και πλούσιου περιβάλλοντος με το οποίο αλληλεπιδρά ο μαθητής για να φτάσει προς τη γνώση. Ο διαδραστικός πίνακας σε συνδυασμό με κατάλληλα σχεδιασμένο εκπαιδευτικό υλικό μπορεί να δημιουργήσει το περιβάλλον για μια τέτοιου είδους διδασκαλία. Ταυτόχρονα o διαδραστικός πίνακας είναι ένα μέσο που δίνει τη δυνατότητα σε μαθητές με ειδικές ανάγκες όπως είναι οι οπτικοί, κιναισθητικοί μαθητές ή μαθητές με προβλήματα ακοής, όρασης ή άλλες μαθησιακές δυσκολίες να συμμετέχουν στο μάθημα περιορίζοντας σε πολύ μικρό βαθμό την ειδική μεταχείριση που χρειάζονται αυτοί οι μαθητές, ώστε να μπορούν να ακολουθήσουν το ρυθμό του μαθήματος. Επίσης η εισήγηση είχε ως στόχο την παρουσίαση συμπερασμάτων από τη χρήση των διαδραστικών πινάκων στις εκπαιδευτικές κοινότητες του Ηνωμένου Βασιλείου και των ΗΠΑ, ώστε να στηρίξει την πρόταση για τη χρήση τους και από την Ελληνική Εκπαιδευτική κοινότητα. Η εισήγηση προκάλεσε το ενδιαφέρον όσων την παρακολούθησαν και το εκδήλωσαν με ερωτήσεις για τις δυνατότητες του διαδραστικού πίνακα και για τον ποιο τρόπο με τον οποίο θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν στα σχολεία. Ε.Ε.:Έχετε εργαστεί ως εκπαιδευτικός πληροφορικός στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Σε ποιο βαθμό μπορούν, κατά τη γνώμη σας, να χρησιμοποιηθούν οι διαδραστικοί πίνακες στις αίθουσες των ελληνικών Γυμνασίων και Λυκείων; Είναι δυνατή η οριστική αντικατάσταση του παραδοσιακού μαυροπίνακα από τους διαδραστικούς πίνακες; Ε.Γ.: Πιστεύω ότι αυτή τη στιγμή είναι δυνατόν σε έναν μικρό βαθμό να χρησιμοποιηθούν διαδραστικοί πίνακες στις αίθουσες των Γυμνασίων και Λυκείων της χώρας. Είναι εφικτό όμως να αποκτήσει κάθε σχολείο τουλάχιστον έναν διαδραστικό πίνακα, ο οποίος θα τοποθετηθεί σε μια αίθουσα κοινής χρήσεως, δηλ. να χρησιμοποιείται από εκπαιδευτικούς όλων των ειδικοτήτων. Αυτή η αίθουσα θα πρέπει να έχει ατομικό εξοπλισμό, για χρήση από τους μαθητές, ώστε να υπάρχει κοινή πρόσβαση στην ψηφιακή πληροφορία. Θα μπορούσε να γίνει εγκατάσταση σταθερών μονάδων Η/Υ, δηλ. δημιουργία ενός ακόμα εργαστηρίου πληροφορικής. Αν η πρόταση αυτή δεν εφικτή οικονομικά και προσθέτει έναν ακόμα πονοκέφαλο στο πρόβλημα της συντήρησης των σχολικών εργαστηρίων, υπάρχει και η λύση των φορητών Η/Υ,έστω κάποιου αριθμού που τουλάχιστον θα καλύπτει τη δυνατότητα της συνεργασίας σε ομάδες. Η οριστική αντικατάσταση του παραδοσιακού πίνακα από διαδραστικό πίνακα σε κάθε 4 / 7

5 τάξη πιστεύω ότι θα αργήσει. Αλλά ακόμα και με αυτήν την εκδοχή μιας αίθουσας με διαδραστικό πίνακα κοινής χρήσης οι μαθητές θα έχουν κάποιες ώρες εμπειρίας σύγχρονου τρόπου διδασκαλίας. Ε.Ε.:Η χρήση των διαδραστικών πινάκων αρχίζει να αποτελεί αίτημα αρκετών εκπαιδευτικών. Οι εκπαιδευτικοί που δεν είναι εξοικειωμένοι με την τεχνολογία είναι έτοιμοι να χρησιμοποιήσουν διαδραστικούς πίνακες ή απαιτείται η επιμόρφωσή τους; Ε.Γ.: Είμαι γενικά υπέρμαχος της επιμόρφωσης των Εκπαιδευτικών. Αν και η λειτουργία του διαδραστικού πίνακα είναι σχετικά εύκολη, η επιμόρφωση θα μπορούσε να εμπλουτιστεί με το εκπαιδευτικό λογισμικό που έχει αναπτυχθεί για κάθε ειδικότητα Εκπαιδευτικών και πώς αυτό θα μπορούσε αυτό να παρουσιαστεί μέσα από το διαδραστικό πίνακα αλλά και με κατάλληλα σχεδιασμένες δραστηριότητες, όπως ακριβώς αυτές μπορούν να εφαρμοστούν μέσα στην τάξη. Μια παρόμοια προσπάθεια έγινε στην επιμόρφωση Β επιπέδου των Εκπαιδευτικών. Ε.Ε.:Αν συγκρίνουμε το διαδραστικό πίνακα με την εγκατάσταση υπολογιστών σε κάθε θρανίο (όπως σε ένα εργαστήριο πληροφορικής) ή παροχή φορητού Η/Υ ανά μαθητή, ποια είναι τα πλεονεκτήματα και ποια τα μειονεκτήματα; Ε.Γ.: Ως Εκπαιδευτικός θα προτιμούσα να κάνω μάθημα σε μια αίθουσα που διαθέτει διαδραστικό πίνακα και εγκατάσταση υπολογιστών σε κάθε θρανίο. Γιατί όσο και αν η μάθηση σύμφωνα με τις σύγχρονες μεθόδους μάθησης είναι ατομική διαδικασία και ο μαθητής φτάνει στη γνώση μέσα από δραστηριότητες έρευνας και πειραματισμού με το δάσκαλο βοηθό στην ανακάλυψη της γνώσης και όχι πάροχο της γνώσης, πιστεύω ότι ένα μεγάλο μέρος της διδασκαλίας πρέπει να είναι η επίδειξη. Αυτό επιτυγχάνεται κατά τον καλύτερο τρόπο με τον διαδραστικό πίνακα. Αντίθετα με τον έμπειρο επιστήμονα που του αρκεί μόνο το θέμα της έρευνάς του και θα ανακαλύψει μόνος του το δρόμο προς τη γνώση, ο μαθητής θα πρέπει να αντιληφθεί μέσω επίδειξης το περιβάλλον της γνώσης στο οποίο θέλει να εστιάσει ο δάσκαλος και στη συνέχεια μέσω μιας καλά σχεδιασμένης δραστηριότητας να δουλέψει μόνος του ή σε ομάδες και να φτάσει στο κρίσιμο συμπέρασμα και στη ζητούμενη γνώση. Επίσης με πυρήνα της διδασκαλίας τον διαδραστικό πίνακα ο δάσκαλος καταφέρνει να έχει τον έλεγχο της τάξης και συγκεντρωμένη την προσοχή των παιδιών ακόμα και αυτών με ειδικές ανάγκες, πράγμα που δεν μπορεί να συμβεί την ώρα της ατομικής δουλειάς των παιδιών μπροστά στον υπολογιστή τους, όπως συμβαίνει στην περίπτωση με τους φορητούς Η/Υ. Τότε ο δάσκαλος σε ρεαλιστικές συνθήκες πρέπει να ασχοληθεί με κάθε μαθητή, με κάθε ομάδα και αυτό είναι χρονοβόρο και δύσκολο, και γίνεται ακόμα πιο δύσκολο αν υπάρχουν μαθητές με 5 / 7

6 ειδικές ανάγκες. Το πλεονέκτημα ωστόσο στη λύση με τους φορητούς ΗΥ είναι ότι είναι χαμηλότερο το κόστος απόκτησης όσο και συντήρησης. Αντίθετα στη λύση με τον διαδραστικό πίνακα και μονάδες ΗΥ σε κάθε θρανίο το κόστος είναι σίγουρα πολύ μεγάλο και ίσως μη ρεαλιστικό, ενώ η συντήρηση μιας τέτοιας δομής είναι σίγουρα ένας πονοκέφαλος, όταν συναντάμε προβλήματα συντήρησης για το ένα ή δύο εργαστήρια πληροφορικής που υπάρχουν αυτή τη στιγμή στα Γυμνάσια και Λύκεια. Ε.Ε.:Τι επίδραση αναμένεται να έχει η αξιοποίηση μέσων Πληροφορικής και Επικοινωνιών στη διάθεση και το ενδιαφέρον των μαθητών; Ε.Γ.: Πιστεύω ότι η αξιοποίηση των μέσων Πληροφορικής και Επικοινωνιών στη διδασκαλία μπορεί να δώσει στο μάθημα το χαμένο κύρος του, να το εκσυγχρονίσει και να κερδίσει από την αρχή το ενδιαφέρον των μαθητών που είναι πλέον εξοικειωμένοι με την Τεχνολογία. Αλλά η διατήρηση του ενδιαφέροντος και της θετικής διάθεσης απαιτεί εκτός από τον εξοπλισμό και δύο ακόμα βασικά συστατικά: Εκπαιδευτικό λογισμικό και κατάλληλα σχεδιασμένες δραστηριότητες που θα βοηθήσουν τους μαθητές να κάνουν τη γνώση κατά κάποιον τρόπο ατομική τους υπόθεση. Αλλιώς ο διαδραστικός πίνακας π.χ. κινδυνεύει να χρησιμοποιηθεί σαν τον παραδοσιακό πίνακα και οι μαθητές πολύ σύντομα θα χάσουν το ενδιαφέρον τους για ένα μέσο που με την κατάλληλη αξιοποίηση μπορεί να τους καλλιεργήσει όλα αυτά τα εποικοδομητικά συναισθήματα που ακολουθούν την προσπάθεια για έναν ευγενή στόχο όπως είναι η γνώση: επιμονή, υπομονή, συνεργασία, ευγενική άμιλλα, ικανοποίηση και πάνω απ όλα ενδιαφέρον. Ε.Ε.:Εκτός από τους διαδραστικούς πίνακες, ποια άλλα είδη εξοπλισμού μπορούν να εκσυγχρονίσουν τη σχολική τάξη; Τι θα προτείνατε για το σχεδιασμό της τάξης του μέλλοντος; Ε.Γ.: Την παραδοσιακή σχολική τάξη μπορεί σίγουρα να εκσυγχρονίσει νέος εξοπλισμός που θα περιλαμβάνει: - Έναν διαδραστικό πίνακα ως πυρήνα της διδασκαλίας και της συνεργασίας των 6 / 7

7 ομάδων. - Ατομικό εξοπλισμό ώστε να υπάρχει πρόσβαση στο εκπαιδευτικό υλικό τόσο από τον Εκπαιδευτικό όσο και από τους μαθητές. Ο ατομικός εξοπλισμός αν όχι εγκαταστημένος σε κάθε θρανίο θα μπορούσε να είναι φορητός για να υπάρχει ευελιξία και ασύρματη συνδεσιμότητα κατά τη μετακίνηση. Αν το κόστος είναι απαγορευτικό θα ήταν χρήσιμο να υπάρχει έστω ένας αριθμός μονάδων ΗΥ που θα διευκόλυνε την ομαδική συνεργασία. - Εξοπλισμός για χρήση πολυμέσων.με σκοπό τη δημιουργία εκπαιδευτικού υλικού. - Υποδομές για γρήγορη διασύνδεση στο διαδίκτυο αλλά και ευρυζωνικότητα (αδιάλειπτη σύνδεση, υψηλή ταχύτητα με χαμηλό κόστος), η οποία θα δώσει τη δυνατότητα σε υπηρεσίες όπως η διανομή πολυμεσικού εκπαιδευτικού υλικού, δυνατότητες ασύγχρονης αλλά κυρίως σύγχρονης τηλεκπαίδευσης, ειδικότερα για τα απομακρυσμένα σχολεία συνεδρίες τηλεκπαίδευσης, παρακολούθηση μαθημάτων ειδικότητας και εκπαιδευτικών εκδηλώσεων, επικοινωνία σε πραγματικό χρόνο κτλ. - Ο παραπάνω εξοπλισμός πιστεύω ότι θα χαρακτηρίζει την τάξη του μέλλοντος. 7 / 7