Το ΕΙΝΑΙ των ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ - Υλικό Παρουσίασης

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Το ΕΙΝΑΙ των ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ - Υλικό Παρουσίασης"

Transcript

1 Το ΕΙΝΑΙ των ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ - Υλικό Παρουσίασης Εισαγωγή: Κάποια επεξήγηση των προθέσεων του συγγραφέα που διάκειται ευµενώς εναντι της τεχνολογιας, µια σκιαγράφηση του τι θα ακουστει, δηλαδή µια περίληψη της συζήτησης σχετικά µε την ουσία της τεχνολογίας, ποια πρόσωπα, ποιές δυνάµεις-ροπές θα εµφανιστούν, και εν τέλει µια εκθεση προσωπικη. Α) Όροι και Συγχύσεις Technology, La technique, Technik Τεχνικός, "που αναφέρεται στην τέχνη". Ορισµοί Technology: oµιλία για τις τέχνες, ενώ technique: ικανότητες που απαιτούνται στη χειροτεχνία Όµως το technology χρησιµοποιείται για τα µηχανήµατα, την κατασκευή εργαλείων. Machinery, γενική κατηγορία µηχανηµάτων Κανένα από τα παραπάνω δεν διακρίνει µεταξύ µηχανηµάτων, µηχανικών ή ηλεκτρικών, που παράγουν ενέργεια ή παράγουν εργαλεία, που δουλεύουν σε φυσικές ύλες ή σύµβολα (π.χ. computers). B) Οι δυο (σ)τάσεις της διανόησης απέναντι στην τεχνολογία Όσο η τεχνολογία κρινόταν στο παραδοσιακά δικό της πεδίο αποτίµησης, δηλαδή όσον αφορά την αποτελεσµατικότητα, τα επιτεύγµατα της ήταν αδιαµφισβήτητα. Η τεχνολογία δείχνει να ταιριάζει απόλυτα στο κυρίαρχο φιλελεύθερο οικονοµικό µοντέλο και να "εγγυάται" την άµεση πραγµάτωση του ιδανικού των Ωφελιµιστών φιλοσόφων: "το µεγαλυτερό καλό για τον µεγαλύτερο αριθµό". Σταδιακά, όµως, άρχισαν να ακούγονται φωνές από άλλα πεδία, από άλλες µεθόδους αποτίµησης φαινοµένων καθώς η τεχνολογία κυριαρχούσε στην κοινωνία. ύο είναι οι τάσεις των διανοούµενων απέναντί της: Α) Instrumentalists: Ινστρουµενταλιστές, τεχνοφιλικοί, που κατανοούν την τεχνολογία σαν όργανο που "γίνεται" ενοχλητικό µόνο από τις "κακές", προκλητικές χρήσεις. Τη θεωρούν ευεργετική, γιατί µειώνει τον µόχθο, πολεµά τις ασθένειες και βοηθά την ειρήνη. Παράδειγµατα:o Denis Diderot (αθειστής Φιλόσοφος - Μεταφραστής) ο Jean le Rond D' Alembert (αθειστής Μαθηµατικός - Φιλόσοφος) και οι άλλοι Φιλόσοφοι στην "Εγκυκλοπαίδεια" του 17ου αιώνα, το Magnum Opus του Γαλλικου ιαφωτισµού απεικονίζουν σε 11 από τους 28+ τόµους της, τις προχωρηµένες µεθόδους παραγωγής, µε σκοπό την εκλαικευση και τη διασπορά της µόνης πηγής γνώσης - της επιστηµης - σε όσο το δυνατόν ευρύτερα κοινωνικά στρώµατα, για να µην είναι αποκλειστικό προνόµιο των συντεχνιών και των µοναστηριών, για να µην ξεχαστούν οι ανακαλύψεις αυτές. Ο Condorcet (100 έτη µετά) προέβλεψε ότι η ανθρώπινη τελειοποιησιµότητα θα συνεχιζόταν επ'άπειρον, όσο συµβαδίζει µε την τελειοποίηση των εργαλείων. Β) Substantialists: ουσιοκράτες, τεχνοσκεπτικιστές αν και δεν είναι πάντα ισοδύναµοι οι όροι, βλέπουν κινδύνους σε κάθε υλοποίηση της τεχνολογίας, θεωρούν ότι διαφθείρει την ανθρωπότητα, οδηγεί στην πνευµατική της παρακµή. Παράδειγµατα: ο σκεπτικιστης µαθηµατικός Blaise Pascal το 17ο αιώνα (καθολικός - γιανσενίτης), ο Ralph W. Emerson (19ος αιώνας), µονιστής αρχικά - Αµερικάνος δάσκαλος, ποιητής και συγγραφέας, ο κύριος αντιπρόσωπος του Υπερβατισµού της Νέας Αγγλίας (βλ. ευρωπαικός ροµαντισµός) µε τη δυσοίωνη φράση του " τα αντικείµενα έχουν τα ηνία και ιππεύουν την ανθρωπότητα" απεικόνισε για πρώτη φορά το φόβο τα τεχνουργήµατα που δηµιουργεί ο άνθρωπος στον αγώνα του για να κατακτήσει τη φύση, να ξεφύγουν από τον έλεγχο και να κατακτήσουν τον ίδιο, ο Henry David Thoreau (19ος αιώνας) το πνευµατικό παιδί του Emerson και βιωµατικός υποστηρικτής του υπερβατισµού, ο Jacques Ellul τον 20ο αιώνα, πολιτικός φιλόσοφος και αναλυτής, προτεστάντης θεολόγος που στο έργο του "Τεχνολογική Κοινωνία" του 1954 προειδοποιούσε για τον κίνδυνο απώλειας του ανθρώπινου ελέγχου στην πολιτεία, στην τεχνολογία και τον κόσµο. Αλλά και άλλοι: Ο συγγραφέας Aldous Huxley, στο µυθιστόρηµά του "Brave New World" (1932) σκιαγράφησε µια κοινωνία στην οποία η τεχνολογία ήταν τόσο κυρίαρχη, κρατώντας τους ανθρώπους σε σωµατική άνεση χωρίς γνώση του πόνου και της έλλειψης αλλά επίσης και χωρίς ελευθερία, οµορφιά, δηµιουργικότητα, και κάθε στιγµή αποκοµµένους από κάθε αυθεντικά προσωπική ύπαρξη. Μια οπτική ηχώ της ίδιας άποψης εµφανίζεται και στο καυστικό φίλµ του 1936 "Μοντέρνοι Καιροί" του Charlie Chaplin, όπου απεικόνισε το αποπροσωποιητικό χαρακτήρα της µαζικής παραγωγής της βιοµηχανικής εποχής. Αξίζει να αναφερθεί και µια ενδιάµεση κατηγορία: είναι οι πνευµατικοί εκείνοι άνθρωποι, συγγραφείς και επιστήµονες, που που δεν µπορεί κανείς να τους κατηγορήσει για τεχνοφοβικούς, αφού απέδειξαν µε το έργο τους το αντίθετο, όµως επενειληµµένα µίλησαν για τους κινδύνους που συνεπάγεται όχι µόνο η κακή χρήση της τεχνολογίας αλλά γενικότερα η χρήση έστω συγκεκριµένων τεχνολογιών. ύο παραδείγµατα προεξέχουν: ο συγγραφέας Ε.Φ. Herbert G. Wells, που αν και έµεινε γνωστός για το φιλελεύθερο οπτιµισµό της επιστηµονικής φαντασίας, για την εξερεύνηση των µελλοντικών δυνατοτήτων που διανοίγονται από την τεχνολογία, στο τελευταίο του µυθιστόρηµα "Mind at the End of its Tether" (1945) απεικονίζει ένα δυσάρεστο µέλλον ενός κόσµου που έχει απαρνηθεί τη φύση και καταστρέφει την ανθρωπότητα Επίσης, ο Robert J. Oppenheimer, ο Αµερικανός φυσικός που διεύθυνε το πρόγραµµα ανάπτυξης της πρώτης ατοµικής βόµβας στο Los Alamos, έµεινε γνωστός για την αντίθεση του στο επόµενο πρόγραµµα που του προτάθηκε για την ανάπτυξη της

2 βόµβας υδρογόνου, άρνηση για την οποία συκοφαντήθηκε ως ύποπτος προδοσίας, µε αποτέλεσµα να χάσει την ερευνητική του θέση, από το 1953 εώς το Κοινό χαρακτηριστικό: Και οι δύο αντιλαµβάνονται την τεχνολογία σαν µηχανές που ενεργούν επι φυσικών υλικών. εν αναφέρονται στις νέες µηχανές που εµφανίστηκαν στα τέλη του 20ου αιώνα, σε µηχανές πληροφορικής (Μ.Π.), δηλαδή εκείνες που ενεργούν επί συµβόλων, όπως οι υπολογιστές, και που θέτουν τα πιο σηµαντικά ερωτήµατα. Αυτό έχει ως αποτέλεσµα η πρωτη τάση να αποτυγχάνει να αναγνωρίσει τις ικανότητες µετασχηµατισµού των Μ.Π., ενώ η δεύτερη ασκεί κριτική που έχουν µικρή σηµασία όσον αφορά τις Μ.Π. Γι'αυτό ο διάλογος πρέπει να επανακαθοριστεί µε βάση την εµφάνιση των ποιοτικά νέων µηχανών πληροφορικής (Μ.Π.). Γ) Ουσιοκράτες: Η αποτυχία διακρισης µεταξύ των παλαιών και των νέων ποιοτικά µηχανών (Μ.Π.) Στην "Τεχνολογική Κοινωνία" ο J. Ellul, προσµετρά τα αποτελέσµατα της τεχνολογίας στην πολιτική, οικονοµία και κοινωνία γενικότερα. Ορίζει την τεχνολογία όχι σαν µηχανήµατα, αλλά ενόργανη-ορθολογιστική πρακτική: "η "τεχνική" το σύνολο των µεθόδων που εφευρέθηκαν ορθολογιστικά και είναι απολύτως αποτελεσµατικές". Σύµφωνα µε τον Ellul, η τεχνολογία είναι τόσο διεισδυτική, που ο άνθρωπος πλέον ζει σε ένα περιβάλλον τεχνολογίας παρά φύσης. Αυτό το περιβάλλον "τεχνητό, αυτόνοµο, αυτο καθοριζόµενο, µηδενιστικό", δηλαδή η τεχνολογία είναι τόσο ισχυρή και διαδεδοµένη που άλλα κοινωνικά φαινόµενα όπως η πολιτική και η οικονοµία είναι πλέον µέσα της και όχι απλώς επηρρεαζόµενα από αυτήν. Εν τέλει, το άτοµο προσαρµόζεται στο τεχνικό περιβάλλον, παρά το περιβάλλον στο άτοµο. Τα αποτελέσµατα που διακρίνει είναι οδυνηρά, αλλά δεν είναι σίγουρο αν µπορούµε να προσάψουµε την ίδια κατηγορία στις Μ.Π., εκεί ο Ellul δεν δίνει απάντηση. Γιατί; ιότι η τεχνολογία ανατρέπει τη εικόνα των ανθρώπων σαν υποκειµένα-δραστες ξεχωριστά και αντίθετα από τον κόσµο των αντικειµένων, από όπου ξεκίνησε η κριτική στις µηχανολογικες µηχανες. Οι Μ.Π. αµφισβητούν την αντίληψη της ανθρωπότητας σαν ενόργανο δράστη, και έτσι στερούν το δικαίωµα της κριτικής στην τεχνολογία σαν "απανθρωπιστική". ) Η µεγάλη αλλαγή που χαρακτηρίζει τη νέα συζήτηση για τις Μ.Π Ύπάρχει γενικότερη συµφωνία ότι οι Τεχνολογία της Πληροφορικής είναι ουσιώδης. ηλαδή οι Μ.Π. µετασχηµατίζουν τους ανθρώπους που τις χρησιµοποιούν (παράφραση του καναδού θεωρητικού των επικοινωνιών Marshall McLuhan: το µέσο είναι το µήνυµα ή ότι το µέσο διαµορφώνει και µετασχηµατίζει το µήνυµα). Σύµφωνα µε το Μ. McLuhan, αλλάζουν την αναλογία των αισθήσεων από την προτεραιοτητα της οπτικής (µηχανολογική εποχή), σε µια κυριαρχία του αισθήσεων. Ε) Η κριτικη της τεχνολογίας σε σχέση µε το πως το υποκείµενο επανασχηµατίζεται από τις Μ.Π. Οι Γάλλοι Jean Baudrillard και ο Paul Virilio εστιάζουν ο πρώτος στη γλώσσα και ο δεύτερος στο χώρο. Ο Baudrillard µίλησε πρώτα για τη στροφή της κοινωνικής σηµασίας από την παραγωγή στην κατανάλωση και άσκησε Μαρξιστική κριτική στην καταναλωτική κοινωνία. Κατόπιν στο "Simulacra and Simulation" (1981) διερεύνησε τις συνέπειες των νέων επικοινωνιακών µέσων σε σχέση µε τη βασική αλλαγή που επέφεραν στην κατασκευή της πραγµατικότητας, αφού αυτά τα µέσα παράγουν "υπερπραγµατικότητα", η οποία υποσκάπτει την σύλληψη του "πραγµατικού". ηλαδή, τα ηλεκτρονικά µέσα, που πλεον κυριαρχούν, κατασκευάζουν και παρουσιάζουν ένα κόσµο συµβόλων και εικόνων που υπάρχει µόνο στην οθόνη, υπο την έννοια ότι δεν υπάρχει η λογική µιας οµιλίας που εξαρτώµενη από υπαρκτά πράγµατα µπορεί και τα αναπαράγει συµβολικά. Αυτή η υπερπραγµατικότητα είναι ο κόσµος των ειδώλων (simulacra), ο ξεκοµµένος από την πραγµατικότητα. Παράδειγµα: Η τηλεόραση, τυπικός αντιπρόσωπος, επεκτείνει τη λογική της διαφήµισης: αποσυνδέει το σηµείο από το αναφερόµενο (σηµειωτική, άλλα δειχνει - άλλα εννοεί). Αν και ο Baudrillard δεν περιόρισε την κριτική του, φάνηκε ότι η τηλεόραση είναι η "µηχανή" του υπερπραγµατικού, όπου εµπρός της ο θεατής λαµβάνει µέρος σε ένα νέο πολιτισµικό χώρο και όπου ο ορισµός της αλήθειας είναι αλλοιωµένος. Εκεί δεν υπάρχει αντιστοιχία µε το πραγµατικό ούτε τίθεται το ερώτηµα "τι σχέση έχει αυτό που βλέπω µε αυτό που ξέρω", αλλά το ερώτηµα "αν αυτό που βλέπουµε τραβάει την προσοχή µας ή µας ωθεί να αλλάξουµε κανάλι" και συνεπώς να µη δούµε τις διαφηµίσεις. Η "αλήθεια" της τηλεόρασης είναι τα "µηχανάκια της AGB" ή της Nielsen της Αµερικής (Α. Nielsen, Αµερικάνος αναλυτής αγορών, εισήγαγε στη δεκαετία του 50 τα µηχανήµατα µέτρησης τηλεθέασης Audimeter). Με άλλα λόγια, η εγκυρότητα αυτού που βλέπουµε εξαρτάται από το πόσοι το βλέπουν, η αλήθεια τότε γίνεται "οτι βλέπεις παίρνεις" (τα είδωλα χωρίς πραγµατικό υπόβαθρο). Επαναστικές επιπτώσεις της τεχνολογίας της πληροφορίας: η φιλελεύθερη αλλά και η αναλυτική - µαρξιστική θεώρηση διαλύονται στην οµίχλη αυτης της µεταµοντέρνας λογικής. Αυτή η οξυδερκής αναπαράσταση της κουλτούρας των ειδώλων, στην οποία η ανθρωπιστική διαφωτιστική οµιλία φαίνεται άσχετη, ενόχλησε τόσο τους φιλελεύθερους όσο και τους µαρξιστες: Οταν ο Baudrillard εγραψε στην Liberation το 1995 ότι "ο Πόλεµος του Κόλπου δεν έγινε ποτε" Αριστερά και εξιά οµονοούσε περι του αντιθέτου. Τα όρια της της αντίληψης του: Ο Βaudrillard ήταν όµως απρόθυµος να συλλάβει το τεχνολογικό στοιχείο της νέας δόµησης του πολιτισµού. Όντας ο ιδιος ανθρωπιστής, έµεινε στον χλευασµό της τεχνικής και δεν διερεύνησε βαθύτερα την αναδυόµενη κατάσταση της πληροφορίας. Τα είδωλα και η υπερπραγµατικότητα, που έρχονται σε αντίθεση µε το αληθινό

3 και το πραγµατικό, αποτυγχάνουν να αντιληφθούν το Εικονικό σαν ένα νέο συνδυασµό του πραγµατικού και του φανταστικού. Περισσότερο από τον Baudrillard, ο Virilio αποστρεφόταν τη µετανεωτερικότητα στα γραπτά του. Ο Virilio εστίασε στο κινηµατογράφο και τον πόλεµο στα πρώιµα έργα του µέσω των τεχνικών τους συνδέσεων. Πέρασε τα όρια της πολιτικής ανάλυσης και των πολιτισµικών σπουδών, ανάµειξε το πολιτισµικό µε την τεχνολογία, πέτυχε µια πειστική ανάλυση της τεχνολογίας σαν πολιτισµό, το έργο του ήταν η εµπειρική επικύρωση της φράσης "Η ουσία της τεχνολογίας είναι τίποτε το τεχνολογικό" (Μ Heidegger). Για τον Virilio, η ταχύτητα ήταν ο όρος για την κατανόηση του 20ου αιώνα και απαιτούσε ένα µείγµα της τεχνολογικής και πολιτισµικής ανάλυσης. ροµολογία ηταν ο όρος του για µια νεα επιστηµη της ταχύτητας, όπου συνδύασε τη µελέτη της αντίληψης της διάβασης µέσα στο χώρο µέσω οχηµάτων, δηλαδή µε την τεχνολογία, µε την οποία ο χώρος καταπατήθηκε. Στις µεταγενέστερες εργασίες του όπως το "La vitesse de Liberation" (1995), εστίασε την προσοχή του στους δυνητικούς "χώρους" που δηµιουργήθηκαν µε δίκτυα υπολογιστών και την ταχύτητα που συνεπάγεται η ηλεκτρονική επικοινωνία. Η σκοτεινή πλευρά της τεχνολογίας: ο ταυτόχρονος χαρακτήρας του ηλεκτρονικού ταχυδροµείου και των chat rooms διαγράφουν την έννοια του χώρου και συµπιέζουν το χρόνο. Προάγουν νέους τύπους ερωτισµού που απειλούν βασικές κοινωνικές παραδόσεις. Η ενηµερότητα του Virilio για την τεχνολογία και η γοητεία της πληροφορικής τον ωθούν να ανησυχεί για το µέλλον της ανθρωπότητας. Το πρόβληµα στο έργο και των δυο. Ο τρόµος τους για κάθετι µηχανουργικο που δηµιουργείται όχι από µια προειδοποιητική αίσθηση για τις τεχνολογίες αλλά από την ανθρωπιστική "υπόθεση" για τις σχέσεις των µηχανών-αντικειµένων µε τα υποκείµενα-ανθρώπους. Κανείς τους δεν αναγνωρίζει τη νέα σχέση ανθρώπων-µηχανών, βασισµένη στη εµφάνιση των ποιοτικά νέων Μ.Π. και στη ραγδαία διασπορά των βιοµηχανικών και µεταβιοµηχανικών µηχανών. ύο είναι τα ερωτήµατα που εµφανίζονται: α) Πως κατανοούµε τους συνδυασµούς ανθρώπων-μ.π. και β) διαχρονικά, τολµάµε να ρωτήσουµε εάν οι άνθρωποι ειναι ένα στάδιο σε µια διαδικασία στην οποία οι Μ.Π. (οι συνδυασµοι ανθρώπων - Μ.Π) είναι οι κληρονόµοι αυτού του πλανήτη; Ζ) ιανοητές που ασχολήθηκαν µε τα ερωτήµατα αυτά Ο Pierre Levy και ο Felix Guattari ασχολήθηκαν σε αυτή τη κατεύθυνση. Ο Pierre Levy αντιλαµβάνεται τις Μ.Π. σαν ένα είδος αντικειµένου που προκαλεί ένα νεό είδος ανθρώπινου υποκειµένου. Επικεντρώνεται σε τέτοια αντικείµενα όπως το διαδίκτυο και το υπερκείµενο, χαρακτηρίζοντας τα σαν ένα νέο πεδίο πολυπλοκότητας στο οποίο οι άνθρωποι µετασχηµατίζονται και µεταφέρονται σε ένα νέο είδος κοινότητας. Το ιαδικτυο συνδέει την ανθρώπινη νοηµοσύνη από όλη την υδρόγειο. Εδώ χώρος και χρόνος, σώµα και νους, υποκείµενο και αντικείµενο είναι όλα επανασχηµατισµένα από τις επικοινωνιακές τεχνολογίες. Με το "δυνητικό" του Levy γίνεται κατανοητή η οντολογία του ιαδικτύου. Μέχρι τότε η φιλοσοφία κατανοούσε τα αντικείµενα σαν να προκύπτουν από µια διαδικασία στην οποία ένα ενδεχόµενο πραγµατοποιείται. Οµως το υπερκείµενο, οι κοινότητες των δίκτυων υπολογιστών, ένα σύστηµα εικονικής πραγµατικοτήτας είναι αντικείµενα των οποίων η δοµή είναι αόριστη τόσο που πρέπει να χαρακτηριστούν σαν δυνητικά όχι πραγµατικά. Επίσης αυτά τα αντικείµενα είναι τόσο ανοικτά στο ανθρώπινο υποκείµενο που το τελευταίο βυθίζεται µέσα τους και έτσι επανασυνθέτεται σαν ένα στοιχείο του αντικειµένου. Το υποκείµενο και το αντικείµενο συνδυάζονται και επανασχηµατίζουν το ένα το άλλο σε νέες µορφές ύπαρξης, στο βασίλειο του δυνητικού. Το χαρακτηριστικό των νέων αυτών τεχνολογιών είναι το αποκεντρωτικό, σε αντίθεση µε τις µηχανολογικές µηχανές που είναι ενταγµένες σε ιεραρχικά οργανωµένα κοινωνικά συστήµατα. Το ιαδίκτυο για παράδειγµα δεν εξουσιάζεται από κανένα και είναι ανοιχτό σε επέκταση στο µέτρο που το επιτρέπουν τα πρωτόκολλα επικοινωνίας. Στο "Χαόσµωσις" του 1992 ο Guattari κριτικάροντας την µηχανουργική εκδοχή του υδροηλεκτρικού εργοστασίου του Heidegger στο "Ερώτηµα που αφορά την Τεχνολογία" (1955), επιχείρησε την πιο αυστηρή απόπειρα να κατανοηθεί η ύπαρξη των µηχανών έξω από το ανθρωπιστικό πλαίσιο, έξω από το υποκείµενο. Το ερώτηµα που αφορά την τεχνολογία δεν είναι τότε µια κατηγορία για την καταστροφή της φύσης από την ανεύθυνη ανάπτυξη µηχανών ή την απώλεια της ανθρώπινης πραγµατικότητας ή την παραµόρφωση του ανθρώπου ή τον πλαισίωµά του από το τεχνολογικό, αλλά το ερώτηµα σχετικά µε τη φύση του κυβερνοοργανισµού. Η εξωφρενική ερώτηση για την τεχνολογία πρέπει να είναι η πιθανη κληρονοµιά της υδρογείου από ένα είδος που αποκαλούµε µηχανές και των οποίων τη φύση µόλις µπορούµε να προβλέψουµε. Υπάρχει και ο αντίλογος: Η µεγάλη πολυπλοκότητα που χαρακτηρίζει την ανθρώπινη κοινωνία δεν επιτρέπει να την µοντελοποιήσουµε σε µια απλή αναφορά από αίτια και αποτελέσµατα που κινούν την ιστορική εξέλιξη σε µια κατεύθυνση παρά σε κάποια άλλη, οπότε κάθε απόπειρα να εµφανιστεί η τεχνολογία σαν δράστης µιας τέτοιας διεργασίας δεν στέκει.

4 Η) Το Ερώτηµα που αφορά τον Heidegger Τα τελευταία ανυπόφορα ερωτήµατα δεν τα έχει θέσει κανείς πιο προκλητικά από τον Martin Heidegger (Γερµανός υπαρξιστής φιλόσοφος του 20ου αιώνα - καθολικος Ιησουίτης θεολόγος ειδικευµένος στην µεσαιωνική θεολογία). Ο Heidegger είναι γνωστός για την κατηγορία που έχει προσάψει στην τεχνολογία ως "πνευµατική παρακµή της γης". Παρ'όλα αυτά, η αντιπάθεια του συναγωνίζεται την ευαισθησία του για την σηµασία της. Ο Heidegger δεν είναι απλώς τεχνοφοβικός. (Θα προσπαθήσει να οριοθετήσει τις ασυνεχείς και ασυνεπείς επιτευξεις και συγχυσεις του έργου του. Μια συζήτηση για τον Heidegger δεν µπορει να εφαρµοστεί και πάρα πολύ στις τεχνολογίες πληροφορικής). Σύµφωνα µε τον Heidegger το ερώτηµα της τεχνολογίας δεν είναι περί την τεχνολογία αλλά περισσότερο για τον τρόπο ύπαρξης της σύγχρονης κοινωνίας. Η τεχνολογία είναι θεµελιώδης για τη σύγχρονη κουλτούρα (όρος dasein) Αυτή η σχέση της τεχνολογίας µε τον πολιτισµό είναι σηµαντική αφου η ανθρωπότητα προβάλλει τον εαυτό της µέσω του τρόπου που χρησιµοποιεί τα αντικείµενα, τις τέχνες και τα τεχνουργήµατα. Η χαρακτηριστική άποψη είναι ότι προβάλλει τον εαυτό της µε σκοπό να υπάρχει και επιπλέον πρέπει να αναγνωρίζει αυτήν την διαδικασία καθώς συµβαίνει για να έχει µια ελεύθερη σχέση µε τον εαυτό της. Αλλά, λέει ο Heidegger, η µοντέρνα τεχνολογία είναι ένας τρόπος χρησιµοποίησης πραγµάτων και εµφάνισης της ανθρωπότητας που αποκρύπτει τη διαδικασία αυτή, φέρεται µε βιαιότητα στη φύση και τελικά φτάνει να µεταχειρίζεται την ίδια ανθρωπότητα µε την ίδια αυτή βιαιότητα. Αυτήν την "κουλτούρα" της τεχνολογίας αποκαλεί "πλαισιωτικη / πλαισιωµατική" (enframing). Το θέµα είναι να αντιληφθεί η ανθρωπότητα αυτό το χαρακτήρα της τεχνολογίας και τους σηµαντικούς κινδύνους που υπάρχουν στην ανάπτυξη της, ώστε να µπορέσει να εγκαθιδρύσει µια διαφορετική ελεύθερη σχέση µε τον εαυτο της και την τεχνολογία, που θα αποδέχεται την ίδια της την πολιτισµική µορφή και ύπαρξη. ηλαδή, η λύση κατά Heidegger, είναι όχι επιστροφή στη φύση, αλλά µια πνευµατική στροφή µετά την οποία η τεχνολογία θα είναι τελείως διαφορετική. Θ) "Το ερώτηµα που αφορά την Τεχνολογία" Το "Ερώτηµα που αφορά την Τεχνολογία" είναι σαν διήγηση µιας σχεδόν άκακης ιστορίας ότι υπάρχει ένας ακραίος κίνδυνος - η τεχνολογία - εµπρός στην ανθρωπότητα, µια ιστορία που αν την ακούσουµε πιθανόν να σωθούµε. Εκεί πρέπει να τροµοκρατηθούµε από τον κίνδυνο που επέρχεται, που δεν τον ξέρουµε αλλά τον ξέρει ο παντογνώστης συγγραφέας Heidegger. Η διέξοδος που προτείνει δεν είναι High-Tech αλα James Bond (sic) αλλά επιτυγχάνεται µέσω της σκέψης, µε το να γίνει κανείς φιλόσοφος (τι αλλο θα προτεινε ο φιλόσοφος;). Η αποτελεσµατικότητα της ιστορίας τρόµου εξαρτάται από το αν είναι ικανή να πείσει για την ύπαρξη κυνδυνου. Γίνεται ακόµη πιο δύσκολο όµως, αφού κατα τον Heidegger, ο κίνδυνος είναι είναι σοβαρός όντας κρυφός. Για να καταφέρει να παρουσιάσει πειστικά τον κίνδυνο -τεχνολογία- δεδοµένου ότι ο αναγνώστης είναι ήδη εξοικοιωµένος µε την τεχνολογία, ο Heidegger κάνει µια επιστροφή στο παρελθόν, στην αρχαία Ελλάδα, που θα ταρακουνήσει το κοινό, γιατί εκεί, νοµίζει, ο κίνδυνος δεν υπήρχε, επειδή η τεχνολογία ήταν διαφορετική, δεν ήταν κρυφή αλλά µέρος της ανοιχτότητας της Υπαρξης του πολιτισµού. Βλέποντας, έτσι, ο αναγνώστης µια διαφορετική κουλτούρα (τεχνολογίας) µπορεί να εκτιµήσει την φρίκη της δικιάς του µοντέρνας κατάστασης. Θ1) Πρώτη θέση - Πολιτισµική Ο πολιτισµός είναι αόρατος στα µέλη του ή ότι ο συχνά αποδιδόµενος χαρακτήρας της τεχνολογίας σαν χρήσιµης ως µέσο/όργανο συσκοτίζει την πολιτισµική της πλευρά. ηλαδή έξω από τους φιλοσοφικούς κύκλους, η τεχνολογία θεωρείται απλώς ένα ουδέτερο µέσο για την επιτευξη ενός σκοπού και µετράται από οικονοµικά κριτήρια αποδοτικότητας. Αναπόφευκτα, τοποθετείται σε έναν κόσµο αποτελούµενο από ορθολογιστικούς, αυτόνοµους δράστες -ανθρώπους και παθητικά αντικείµενα. Ο Heidegger, ορθά δείχνει πως πρέπει να οπισθοχωρήσουµε από αυτήν τη θέση και να δούµε πως η τεχνολογια δεν είναι απλώς ένα όργανο - αντικείµενο αλλά µάλλον είναι ο ίδιος ο τρόπος µε τον όποίο είναι στηµένος ή προβαλλόµενος ο κόσµος αυτός. Και µέσα στο στήσιµο αυτό είναι και ο άνθρωπος και συνεπώς ό,τι γνώρισµα αποδίδεται στην τεχνολογία πρέπει να ισχύει και στους ανθρωπους. Ουσία της τεχνολογίας είναι τότε ο τρόπος ύπαρξης, του "φαίνεσθαι" τόσο σε εµάς όσο και στους άλλους ως εαν κάθετι να είναι σε "µόνιµη εφεδρεία" έτοιµο προς χρήση, ένα µέσο για µια ενέργεια. Αυτή η δόµηση όµως συνεπάγεται δραστική µείωση άλλων µορφών ύπαρξης, και είναι "προκλητική" κατά τον Heidegger. Παράδειγµα: ο µετασχηµατισµός ενός ποταµού σε πηγή ενέργειας (υδρ/κτρικό εργοστάσιο) είναι σκληρή µορφή δράσης επί των πραγµάτων για της οποίας όµως την πολιτισµική µορφή είµαστε απληροφόρητοι. Το αποτέλεσµα από αυτή τη µη-συναίσθηση που έχουµε για την πλαισίωση των πραγµάτων είναι πως δεν διακρίνουµε το στήσιµο της πολιτισµικής σκηνής στην οποία δρούµε. Το πρόβληµα της τεχνολογίας δεν είναι µόνο ότι µετασχηµατίζει απότοµα τη φύση και τη σχέση µας µε τους άλλους αλλά ότι η ίδια µας η ύπαρξη στον κόσµο είναι αόρατη σε εµάς. Θ2) εύτερη Θέση - Αρχαιοελληνική φιλοσοφική διέξοδος από την αορατότητα της ύπαρξης Μελετώντας αρχαία ελληνική φιλοσοφία µπορούµε να διαλύσουµε την αορατότητα. Ο Heidegger πηγαίνει στην αρχαία Ελλάδα για να βγει από το σύγχρονο περιβάλλον και έτσι να το σκιαγραφήσει, να του ασκήσει κριτική. Γιατί η

5 αρχαιοελληνικη τεχνολογική κουλτούρα είναι τελείως διαφορετική, µια διαφορετική "πλαισιωση" που είναι τόσο καθορισµός της Υπαρξης όσο µια µορφή προβολής πραγµάτων και ανθρώπων. Και εκείνη η κουλτούρα, κατα Heidegger, έδινε σηµασία στη διαδικασία αυτή, αφήνοντας την να φανεί σαν µια πραγµατοποίηση της Υπαρξης. Ο άνθρωπος δεν ήταν δράστης σε αντίθεση µε τα αντικείµενα, και µπορούσε να αντιληφθεί τη διαδικασία. Αντίθετα, ο σύγχρονος άνθρωπος είναι λιγοτερο δράστης γιατί είναι αποκοµµένος από τη σχέση του µε την Υπαρξη, φαντάζεται τον εαυτό του σαν να είναι υπερβατικός ως προς τα αντικειµένα παρά µέρος της ύπαρξης, ένα ον που "υπάρχει" µόνο σαν µια προβολή, µια εµφάνιση. Θ3) Τρίτη Θέση - Η επιστροφή στους Ελληνες είναι µια ανακάλυψη της αλήθειας Γιατί ο (αρχαιο)ελληνικός τρόπος είναι ο τρόπος. Γιατί θέτει µια σχέση ανθρώπων - Υπαρξης που ο Heidegger ονοµατολογεί σαν αυθεντική. Η προβολή συνεπάγεται το να αποκαλύπτεις. Έτσι η µοντέρνα κατανόηση της τεχνολογίας, κατα Heidegger, σαν εργαλείο είναι λάθος. "Η τεχνολογία είναι τρόπος αποκάλυψης". Γνωρίζει ότι µπορεί να κατηγορηθεί οτι παγκοσµιοποιεί τοπικές αρχαιοελληνικές συνθήκες ή οτι η τεχνολογία µπορεί να ήταν αποκαλυπτική µόνο τότε. Επιµένει οτι και η µοντέρνα τεχνολογία είναι αποκαλυπτική, µόνο που προσθέτει ότι "είναι προκλητική, γιατί θέτει στη φύση την απαίτηση να παρέχει ενέργεια που να µπορεί να εξάγεται και να αποθηκεύεται". Για τον Heidegger, "πουθενά δεν συναντά τώρα πια ο άνθρωπος τον εαυτό του, στην ουσία του". Ενώ στην αρχαία Ελλάδα συνέβαινε το αντίθετο. ηλαδή ο (αρχαιο)ελληνικός τρόπος αποκάλυψης της τεχνολογίας του παρέχει µια βάση για κριτική στο µοντέρνο, αλλά ακριβώς εκεί είναι που παγιδεύεται, γιατί θέτει τους Ελληνες σαν οριακή περίπτωση και γενικεύει την κριτική του, χάνει και ο ίδιος την ιδιαιτερότητα του και τη δύναµη του φιλοσόφου. Θ4) Τέταρτη Θέση - Υπερβατικότητα του Φιλοσόφου Παρα ταύτα, η υπερβατικότητα του φιλοσοφου µας παρέχει µια κατανόηση της τεχνολογίας σαν κουλτούρα, που αποκαλεί αποκαλυπτική, δίνει ένα σηµείο εκκίνησης στη θεώρηση της σχέσης τεχνολογίας- πολιτισµου, που πρέπει να τονιστεί. Θ5) Πέµπτη Θεση - Το ελαττωµα της Heidegger-ιανης θέσης Το ελάττωµα αυτής της κατανόησης είναι ότι δεν ξεχωρίζει τις διαφορετικές τεχνολογίες, τεχνοκουλτούρες, διαφορετικά είδη αποκάλυψης. Ο Heidegger υποβαθµίζει τη διαφορά αρχαίας - µοντέρνας τεχνολογίας. Τα όρια της κριτικής του εξαντλούνται στην µοντέρνα- βιοµηχανική τεχνολογία, που επενεργεί παράλογα επι της φύσης, όχι στην µεταµοντέρνα τεχνολογία των Η/Υ, της πληροφορικής. Γιατί οι Μ.Π. δεν κρύβουν αλλά καλούν επίµονα από τους συµµετέχοντες σε µια σχέση µε την Υπαρξη σαν ελευθερία. Σαν µια φυγή εµπρός, µια νέα διάταξη ανθρώπου - µηχανής σε ένα νέο χώρο - χρόνο που δηµιουργεί νέους συνδυασµούς σώµατος-µυαλού, αντικειµένου - υποκειµένου. Τελικά το αδύνατο σηµείο του Heidegger είνα ακριβώς εκεί που είναι το δυνατό του, η κατανόηση της τεχνολογίας σαν κουλτούρα, ένα ενιαίο πεδίο, που όµως τελικά δεν είναι τόσο εναίο. O Heidegger σε πολλά σηµεία που συγγενεύουν µε τις θέσεις των τεχνοσκεπτικών παρουσιάζεται να θρηνεί για την απώλεια του πνεύµατος, την κατάπτωση στη µαζική κοινωνία. " η ίδια τεχνολογική φρενίτιδα η ίδια οργάνωση του µέσου ανθρώπου " (Εισαγωγή στη Μεταφυσική 1953). Σε άλλα σηµεία θεωρεί ότι η κριτική στην τεχνολογία ειναι τελικά µερος του ίδιου του φαινοµένου: "ολες οι προσπάθειες να κριθεί η παρούσα πραγµατικότητα είναι απλώς τεχνολογική συµπεριφορά.." (The Turning 1949). Παρόλα αυτά δεν είναι απλώς τεχνοφοβικός. Το όριο, το πρόβληµα της κριτικής του είναι η οµοιογένεια (που δεν υπάρχει) της τεχνολογίας. Οι Μ.Π. θα ελεγε κανεις είναι πλαισιωτικές, παγιδευτικές, προκλητικές γιατι µετασχηµατίζουν το κείµενο, τις εικόνες, τον ήχο σε ψηφία, που αποθηκεύονται, αναπαράγονται, αντιγράφονται, µεταδίδονται. Όµως ο Heidegger δεν µιλά για το αντικείµενοτεχνολογία, αλλά το πλαισίωµα- η παγίδευση είναι µέρος του τρόπου που οι άνθρωποι προβάλλουν εαυτούς και τεχνολογία, του τρόπου που κατανοούν τη σχέση ανθρωπος - τεχνολογία. Το υδροηλεκτρικό εργοστάσιο διαφέρει από το παλιο υδραγωγείο όχι ως προς την ποιότητα της τεχνολογίας (µονο) αλλά κυρίως ως προς τον τρόπο τοποθέτησης της τεχνολογίας αυτής στον κόσµο και το νόηµα που της δίνουν όσοι έρχονται αντιµέτωποι µε αυτήν. Το πρόβληµα είναι η θεώρηση της φύσης σαν αντικείµενο (µια ινστρουµενταλιστική θέση), αυτο είναι το στήσιµο της τεχνολογίας που έχει σηµασία για αυτόν και µόνο για αυτό το λόγο µπορεί και ισχυρίζεται ότι µπορούµε να αλλάξουµε αυτή τη σχέση, χωρίς επιστροφή στη φύση. Εκει ακριβώς µπορεί να δεχτεί κριτική η θέση του. Οι Μ.Π. και η τεχνολογία τους είναι µέρος της "πλαισίωσης" / παγίδευσης αλλά όπως και στο υδρο/κτρικο εργοστάσιο παίζει ρόλο το "στήσιµο" τους, η τοποθέτηση τους στον κόσµο απο το δράστη. Εκτός από αυτό πρέπει να δοθεί προσοχή στο πως οι Μ.Π. τοποθετούν τους ανθρώπους-δράστες, δηλαδή σε µια ανάλυση των συνδυασµών ανθρώπων - µηχανών, που δίνει µια διαφορετική ερµηνεία. Ι) Μηχανουργική Επιστηµολογία Ανάγνωση κειµένου

6 Οι δύο παρατηρήσεις και η (δι)έξοδος απο το θέµα. ύο γενικές παρατηρησεις προέκυψαν από την ελάχιστη ενασχόληση µε το ερώτηµα της τεχνολογίας και τις αµφισβητήσεις των τεχνοσκεπτικιστών. Η πρώτη είναι, ότι αυτές οι απόψεις είναι κατά µια έννοια, µια πολυτέλεια που απολαµβάνουν µόνο οι προηγµένες κοινωνίες οι οποίες έχουν ευνοηθεί από την µοντέρνα τεχνολογία και τις Μ.Π. Πολύ λίγες κριτικές, στην τεχνολογία, φωνές ακούγονται στις αναπτυσσόµενες (βλέπε Ελλάδα) χώρες που είναι διψασµένες για τα πλεονεκτήµατα της µεγαλύτερης παραγωγικότητας και των ανώτερων επίπεδων ζωής (βλέπε ποιότητα ζωής) που συνήθως ακολουθούν την τεχνολογική πρόοδο στις πιο τυχερές αναπτυγµένες χώρες (sic). Πράγµατι, το τεχνοσκεπτικιστικό κίνηµα αντιµετωπίζεται µε απόλυτη αδιαφορία σε αυτές τις περιοχές του πλανήτη, έτσι ώστε να είναι δύσκολο να αποφύγει κανείς το συµπέρασµα ότι µόνο όταν όλος ο κόσµος απολαµβάνει τα πλεονεκτήµατα της τεχνολογίας θα µπορούν ίσως να κατανοηθούν οι βαθύτεροι κίνδυνοι που είναι συµφυτοι µε αυτήν, αν και φυσικά τότε µπορεί να είναι πολύ αργά για να τους αντιµετωπίσουµε. Η δεύτερη παρατήρηση σχετικά µε το ξέσπασµα του τεχνοπεσσιµισµού στις προηγµένες κοινωνίες είναι ότι δεν έχει καταφέρει να µειώσει το ρυθµό της τεχνολογικής εξέλιξης, που από ότι φαίνεται συνεχώς επιταχύνεται. Το διάστηµα µεταξύ της πρώτης πτήσης του ανθρώπου και του πρώτου βήµατος του στη Σελήνη ήταν µόνο 66 χρόνια, ενώ το αντίστοιχο µεταξύ της πρώτης σχάσης ουρανίου και της πρώτης έκρηξης ατοµικής βόµβας µόνο 6 χρόνια και έξι µήνες. Η ανάπτυξη της τεχνολογίας της πληροφορικής, της επανάστασης της πληροφορίας, είναι απροσδόκητα ραγδαία, έτσι ώστε παρά τις διαφωνίες των παλαιότερων και σηµαντικών ειδικών της Τ.Ν., το όραµα των υπερ υπολογιστών που θα µιµούνται τις ανώτερες ανθρώπινες λειτουργίες ή ακόµη και την ανθρώπινη προσωπικότητα δεν πρέπει αυτόµατα να κατατάσσεται στην επιστηµονική φαντασία. Η βιοτεχνολογία είναι ακόµη στα σπάργανα, και αν διατηρηθεί ο τωρινός ρυθµός ανάπτυξης της πολλοι φαινοµενικά αδύνατοι στόχοι θα επιτευχθούν τον 21ο αιώνα. Φαίνεται λοιπόν καθαρά η µέχρι σήµερα αποτυχία των όποιων προσπαθειών να µειωθεί ο ρυθµός της τεχνολογικής ανάπτυξης, της ανάπτυξης χωρίς προηγούµενη συζήτηση για τις πιθανές µακροπρόθεσµες επιπτώσεις του κάθε νέου τεχνολογικού φρούτου, βλέπε νανοτεχνολογία, βιοτεχνολογία, κλωνοποίηση, γενετικά µεταλλαγµένα αγροτικά προιόντα, χηµικά όπλα, τεχνητή νοηµοσύνη, ραδιενεργά απόβλητα κ.α. Όποια κι αν είναι η στάση απέναντι της, φιλική ή σκεπτική, η τεχνολογία εγείρει απέναντι µας µια σειρά από άµεσα ερωτήµατα που θα µπορούσε κανείς να τα θεωρήσει σαν το "τεχνολογικό δίληµµα". Από τη µια, η ζωή που είναι όλο και περισσότερο εξαρτηµένη από την τεχνολογία στις προηγµένες χώρες και από την άλλη η απειλή ότι θα καταστραφεί η ποιότητα ζωής στην µοντέρνα κοινωνία και εν τέλει η ίδια η κοινωνία. Έτσι η ανθρωπότητα βρίσκεται µπροστά στην ανάγκη να πάρει µια σειρά αποφάσεων ως προς το πως θα µπορέσει να καταστήσει την τεράστια δύναµη που έχει στα χέρια της, φιλική προς τον άνθρωπο, που άλλωστε είναι και το βασικό επιχείρηµα των τεχνοφιλικών, παρά καταστρεπτική για τον πλανήτη και ειδικότερα γι' αυτόν. Η απάντηση κατά τη γνώµη µου δεν µπορεί να είναι, να γίνει ο άνθρωπος "φιλικός προς την τεχνολογία" (sic) έστω και ακούσια, όπως παρουσιάζεται στο κείµενο µέσω της εµβάπτισης του στην πληροφορική και τις διάφορες υλοποιήσεις της, που άλλωστε είναι και το βασικό επιχείρηµα του συγγραφέα. Η τεχνολογία είναι το όργανο και πρέπει να µείνει τέτοιο. Ο άνθρωπος είναι ο δράστης και πρέπει να µείνει τέτοιος. Ο άνθρωπος χρησιµοποιεί το όργανο για την πρόοδο και την ευηµερία του ίδιου αλλά κυρίως των απογόνων του. Το όργανο πρέπει να είναι φιλικό προς το χρήστη, δηλαδή τον άνθρωπο, βραχυπρόθεσµα αλλά πάνω από όλα µακροπρόθεσµα. Όταν το όργανο γίνεται πανταχού παρών και η κοινωνία εξαρτάται από την ύπαρξη του, τότε απλώς αυτή η κοινωνία αλλοτριώνεται. Γίνεται κάτι άλλο. εν βελτιώνεται, απλώς αυτο-καταστρέφεται. Παύει να αυτο-καθορίζεται και πλέον την προσδιορίζει το πλήθος των τεχνολογιών που ενσωµατώνει, µε την λεκτική του συγγραφέα, "οι συνδυασµοί υποκειµένου-αντικειµένου". Και το χειρότερο υποθηκεύει το µέλλον που σε τελική ανάλυση δεν της ανήκει. "the lunatics are in my hall the lunatic is in my head you rearrange me till I am sane " Pink Floyd 1972.

Το είναι των τεχνολογιών

Το είναι των τεχνολογιών Το είναι των τεχνολογιών Του Mark Poster Μετάφραση: ηµήτρης Καλαµαράς Στα πλαίσια του µαθήµατος: Τηλεµατική και Εκπαίδευση από Απόσταση Καθηγητής: Μ. Μπουντουρίδης ΜΠΣ Μαθηµατικού 2001-2002 Πανεπιστήµιο

Διαβάστε περισσότερα

Το είναι των τεχνολογιών

Το είναι των τεχνολογιών Το είναι των τεχνολογιών Του Mark Poster Μετάφραση: ηµήτρης Καλαµαράς Οροι και συγχύσεις Ο όρος τεχνολογία είναι ιδιαίτερα δύσκολος στον προσδιορισµό και µετάφραση. Κατα µία έννοια δεν υπάρχει πρόβληµα:

Διαβάστε περισσότερα

β) Αν είχες τη δυνατότητα να «φτιάξεις» εσύ έναν ιδανικό κόσμο, πώς θα ήταν αυτός;

β) Αν είχες τη δυνατότητα να «φτιάξεις» εσύ έναν ιδανικό κόσμο, πώς θα ήταν αυτός; 1 α) H πραγματική ζωή κρύβει χαρά, αγάπη, στόχους, όνειρα, έρωτα, αλλά και πόνο, απογοήτευση, πίκρες, αγώνα. αν λείπουν όλα αυτά τα συναισθήματα και οι ανατροπές, αν χαθεί η καρδιά και η ψυχή, η ελευθερία,

Διαβάστε περισσότερα

Εναλλακτικές θεωρήσεις για την εκπαίδευση και το επάγγελμα του εκπαιδευτικού

Εναλλακτικές θεωρήσεις για την εκπαίδευση και το επάγγελμα του εκπαιδευτικού Εναλλακτικές θεωρήσεις για την εκπαίδευση και το επάγγελμα του εκπαιδευτικού Η εκπαίδευση ως θεσμός κοινωνικοπολιτισμικής μεταβίβασης δομολειτουργισμός και ως θεσμός κοινωνικού μετασχηματισμού κριτική

Διαβάστε περισσότερα

e- EΚΦΡΑΣΗ- ΕΚΘΕΣΗ ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ για ΤΑ ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ εξετάσεις Γ λυκείου ΕΠΑ.Λ.

e- EΚΦΡΑΣΗ- ΕΚΘΕΣΗ ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ για ΤΑ ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ εξετάσεις Γ λυκείου ΕΠΑ.Λ. ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ για ΤΑ ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ εξετάσεις Γ λυκείου ΕΠΑ.Λ. ΜΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ Ποτέ, πια, πόλεμος! Μετά τις οδυνηρές εμπειρίες του τελευταίου Παγκοσμίου Πολέμου, θα περίμενε κανείς

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΕΣ. Α ομάδα. Αφού επιλέξεις τρία από τα παραπάνω αποσπάσματα που σε άγγιξαν περισσότερο, να καταγράψεις τις δικές σου σκέψεις.

ΕΡΓΑΣΙΕΣ. Α ομάδα. Αφού επιλέξεις τρία από τα παραπάνω αποσπάσματα που σε άγγιξαν περισσότερο, να καταγράψεις τις δικές σου σκέψεις. Α ομάδα ΕΡΓΑΣΙΕΣ 1. Η συγγραφέας του βιβλίου μοιράζεται μαζί μας πτυχές της ζωής κάποιων παιδιών, άλλοτε ευχάριστες και άλλοτε δυσάρεστες. α) Ποια πιστεύεις ότι είναι τα μηνύματα που θέλει να περάσει μέσα

Διαβάστε περισσότερα

Κείμενο : Πολιτισμός και τεχνολογία

Κείμενο : Πολιτισμός και τεχνολογία ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ ΕΚΦΡΑΣΗ 20 Γ ΛΥΚΕΙΟΥ Γεν. Παιδείας Ον\ μο : 18\01\2015 Κείμενο : Πολιτισμός και τεχνολογία Ο τρόπος με τον οποίο ο πολιτισμός και η τεχνολογία συνδέονται, είναι ένα συνηθισμένο θέμα

Διαβάστε περισσότερα

Naoki HigasHida. Γιατί χοροπηδώ. Ένα αγόρι σπάει τη σιωπή του αυτισμού. david MiTCHELL. Εισαγωγή:

Naoki HigasHida. Γιατί χοροπηδώ. Ένα αγόρι σπάει τη σιωπή του αυτισμού. david MiTCHELL. Εισαγωγή: Naoki HigasHida Γιατί χοροπηδώ Ένα αγόρι σπάει τη σιωπή του αυτισμού Εισαγωγή: david MiTCHELL 41 Ε13 Προτιμάς να είσαι μόνος σου; «Α, μην ανησυχείτε γι αυτόν προτιμά να είναι μόνος του». Πόσες φορές το

Διαβάστε περισσότερα

Η Αριστοτελική Φρόνηση

Η Αριστοτελική Φρόνηση Η Αριστοτελική Φρόνηση µία δια βίου πρακτική για τον δια βίου µαθητευόµενο Χριστίνα Ζουρνά ΠΜΣ ΕΚΠ ΠΑΜΑΚ ΒΜ και σύγχρονη Πολιτεία Αυτό που θεωρείται πολύ σηµαντικό στο πρόγραµµα των Μεταπτυχιακών Σπουδών

Διαβάστε περισσότερα

THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ STEVE WELLS GLOBAL FUTURIST, COO, FAST FUTURE, UK

THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ STEVE WELLS GLOBAL FUTURIST, COO, FAST FUTURE, UK THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ STEVE WELLS GLOBAL FUTURIST, COO, FAST FUTURE, UK SECOND YOUTH SUMMIT THE FUTURE WORKPLACE: THE NEW JOBS THE NEW SKILLS The youth takes over ΠΕΜΠΤΗ 28 ΜΑΡΤΙΟΥ 2019 1 THE ECONOMIST

Διαβάστε περισσότερα

Το Αληθινό, το Όμορφο και η απόλυτη σχέση τους με την Νοημοσύνη και τη Δημιουργία Σελ.1

Το Αληθινό, το Όμορφο και η απόλυτη σχέση τους με την Νοημοσύνη και τη Δημιουργία Σελ.1 Το Αληθινό, το Όμορφο και η απόλυτη σχέση τους με την Νοημοσύνη και τη Δημιουργία Σελ.1 (ΕΠΙΦΥΛΛΙΔΑ - ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ) Μια σύνοψη: Κατανοώντας ορισμένες λέξεις και έννοιες προκύπτει μια ανυπολόγιστη αξία διαμορφώνεται

Διαβάστε περισσότερα

Το Ηµερολόγιο των Μάγιας και τα Χρήµατα από τον ρ. Καρλ Τζοχάν Κάλλεµαν

Το Ηµερολόγιο των Μάγιας και τα Χρήµατα από τον ρ. Καρλ Τζοχάν Κάλλεµαν Το Ηµερολόγιο των Μάγιας και τα Χρήµατα Από τον ρ. Καρλ Τζοχάν Κάλλεµαν Λοιπόν, ήθελα να µιλήσω για δυο πράγµατα που νοµίζω δεν συνδέονται πάντα αλλά, πραγµατικά θα τους άξιζε µια σύνδεση. Το ένα είναι

Διαβάστε περισσότερα

Οι γλώσσες αλλάζουν (5540)

Οι γλώσσες αλλάζουν (5540) Κείμενο 1 Οι γλώσσες αλλάζουν (5540) Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη σκέψη, για να διαπιστώσει κανείς ότι οι φυσικές γλώσσες αλλάζουν με το πέρασμα του χρόνου, όπως όλες οι πτυχές του φυσικού κόσμου και της ζωής

Διαβάστε περισσότερα

τι είναι αυτό που κάνει κάτι αληθές; τι κριτήρια έχουμε, για να κρίνουμε πότε κάτι είναι αληθές;

τι είναι αυτό που κάνει κάτι αληθές; τι κριτήρια έχουμε, για να κρίνουμε πότε κάτι είναι αληθές; ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΑΛΗΘΕΙΑ; τι είναι αυτό που κάνει κάτι αληθές; τι κριτήρια έχουμε, για να κρίνουμε πότε κάτι είναι αληθές; ποια είναι η σχέση των πεποιθήσεών μας με την πραγματικότητα, για να είναι αληθείς και

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή. Γιατί είναι χρήσιμο το παρόν βιβλίο. Πώς να ζήσετε 150 χρόνια µε Υγεία

Εισαγωγή. Γιατί είναι χρήσιμο το παρόν βιβλίο. Πώς να ζήσετε 150 χρόνια µε Υγεία Εισαγωγή «Όποιος έχει υγεία, έχει ελπίδα. Και όποιος έχει ελπίδα, έχει τα πάντα.» Τόμας Κάρλαϊλ Γιατί είναι χρήσιμο το παρόν βιβλίο Ο πατέρας μου είναι γιατρός, ένας από τους καλύτερους παθολόγους που

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση Διδασκαλίας. Ενότητα: Γ Γυμνασίου. Θέμα: Δραστηριότητες Παραγωγής Λόγου Διάρκεια: Μία διδακτική περίοδος. Α: Στόχοι. Οι μαθητές/ τριες:

Πρόταση Διδασκαλίας. Ενότητα: Γ Γυμνασίου. Θέμα: Δραστηριότητες Παραγωγής Λόγου Διάρκεια: Μία διδακτική περίοδος. Α: Στόχοι. Οι μαθητές/ τριες: Πρόταση Διδασκαλίας Ενότητα: Τάξη: 7 η - Τέχνη: Μια γλώσσα για όλους, σε όλες τις εποχές Γ Γυμνασίου Θέμα: Δραστηριότητες Παραγωγής Λόγου Διάρκεια: Μία διδακτική περίοδος Α: Στόχοι Οι μαθητές/ τριες: Να

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο τρίτο. Κεφάλαιο τρίτο

Κεφάλαιο τρίτο. Κεφάλαιο τρίτο Κεφάλαιο τρίτο Αυτό που ξέρουµε σαν αρρώστια είναι το τελικό στάδιο µιας βαθύτερης ανωµαλίας και είναι φανερό ότι για να εξασφαλίσουµε πλήρη επιτυχία στη θεραπεία, το ν' αντιµετωπίσουµε µόνο το τελικό

Διαβάστε περισσότερα

ζωή για τη δική της ευδαιμονία. Μας κληροδοτεί για το μέλλον προοπτικές χειρότερες από το παρελθόν. Αυτό συμβαίνει για πρώτη φορά.

ζωή για τη δική της ευδαιμονία. Μας κληροδοτεί για το μέλλον προοπτικές χειρότερες από το παρελθόν. Αυτό συμβαίνει για πρώτη φορά. Φίλες και Φίλοι, Από το 2007, όταν έθεσα για πρώτη φορά υποψηφιότητα για την ηγεσία της προοδευτικής παράταξης, χάσαμε πολλά. Μία ολόκληρη δεκαετία. Γύρω μας, ο κόσμος αλλάζει. Δυστυχώς,τώρα που ξαναγράφεται

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Γ ΤΑΞΗ

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Γ ΤΑΞΗ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Σ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΕΜΠΤΗ 23 ΜΑΪΟΥ 2002 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΤΕΣΣΕΡΙΣ (4) ΚΕΙΜΕΝΟ O εικοστός αιώνας δικαίως χαρακτηρίζεται

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στη Φιλοσοφία (Φ101)

Εισαγωγή στη Φιλοσοφία (Φ101) ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ (Φ101) 3η ενότητα: Θεμελιώδη ερωτήματα & κλάδοι της φιλοσοφίας Γιώργος Ζωγραφίδης Τμήμα Φιλοσοφίας & Παιδαγωγικής Άδειες Χρήσης Το παρόν

Διαβάστε περισσότερα

Επιδιώξεις της παιδαγωγικής διαδικασίας. Σκοποί

Επιδιώξεις της παιδαγωγικής διαδικασίας. Σκοποί Επιδιώξεις της παιδαγωγικής διαδικασίας Σκοποί Θεματικές ενότητες Διαμόρφωση των σκοπών της αγωγής Ιστορική εξέλιξη των σκοπών της αγωγής Σύγχρονος προβληματισμός http://users.uoa.gr/~dhatziha/ Διαφάνεια:

Διαβάστε περισσότερα

Η ΝΟΗΤΙΚΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ: Η Σχετικότητα και ο Χρονισμός της Πληροφορίας Σελ. 1

Η ΝΟΗΤΙΚΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ: Η Σχετικότητα και ο Χρονισμός της Πληροφορίας Σελ. 1 Η ΝΟΗΤΙΚΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ: Η Σχετικότητα και ο Χρονισμός της Πληροφορίας Σελ. 1 Μια σύνοψη του Βιβλίου (ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ): Η πλειοψηφία θεωρεί πως η Νόηση είναι μια διεργασία που συμβαίνει στον ανθρώπινο εγκέφαλο.

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΑΡΞΗ ΚΑΙ ΑΝΥΠΑΡΞΙΑ

ΥΠΑΡΞΗ ΚΑΙ ΑΝΥΠΑΡΞΙΑ ΥΠΑΡΞΗ ΚΑΙ ΑΝΥΠΑΡΞΙΑ Την έρευνα για τη φύση του την αρχίζει ο άνθρωπος θέτοντας στον εαυτό του την ερώτηση: «Ποιός είμαι; Τι είμαι;» Στην πορεία της αναζήτησης για την απάντηση, η ερώτηση διαφοροποιείται

Διαβάστε περισσότερα

< > Ο ΚΕΝΟΣ ΧΩΡΟΣ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ, ΤΟΥ ΟΠΟΙΟΥ Η ΕΞΗΓΗΣΗ ΑΠΟΔΕΙΚΝΥΕΙ ΕΝΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΝΕΥΜΑ

< > Ο ΚΕΝΟΣ ΧΩΡΟΣ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ, ΤΟΥ ΟΠΟΙΟΥ Η ΕΞΗΓΗΣΗ ΑΠΟΔΕΙΚΝΥΕΙ ΕΝΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΝΕΥΜΑ Κ. Γ. ΝΙΚΟΛΟΥΔΑΚΗΣ 1 < > Ο ΚΕΝΟΣ ΧΩΡΟΣ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ, ΤΟΥ ΟΠΟΙΟΥ Η ΕΞΗΓΗΣΗ ΑΠΟΔΕΙΚΝΥΕΙ ΕΝΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΝΕΥΜΑ Επαναλαμβάνουμε την έκπληξή μας για τα τεράστια συμπλέγματα γαλαξιών, τις πιο μακρινές

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ.

ΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ. 2 ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ (Ι) ΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ. ΤΙ ΟΝΟΜΑΖΟΥΜΕ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ; Στο μάθημα «Κοινωνική Θεωρία της Γνώσης (I)» (όπως και στο (ΙΙ) που ακολουθεί) παρουσιάζονται

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9 ο ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ. 9.1 Εισαγωγή

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9 ο ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ. 9.1 Εισαγωγή ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9 ο ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 9.1 Εισαγωγή Η βιώσιµη ανάπτυξη είναι µία πολυδιάστατη έννοια, η οποία αποτελεί µία εναλλακτική αντίληψη της ανάπτυξης, µε κύριο γνώµονα το καθαρότερο περιβάλλον και επιδρά στην

Διαβάστε περισσότερα

Ηγεσία. 12 ο Κεφάλαιο

Ηγεσία. 12 ο Κεφάλαιο Ηγεσία 12 ο Κεφάλαιο Μαθησιακοί στόχοι (1) Μετά τη μελέτη του κεφαλαίου, θα είστε σε θέση να: 1. Κατανοήσετε τι σημαίνει να είσαι ηγέτης. 2. Συνοψίσετε τι θέλουν οι άνθρωποι και τι χρειάζονται οι επιχειρήσεις

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΕΡΙΛΗΨΗΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΕΡΙΛΗΨΗΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ «ΝΕΑ ΠΑΙΔΕΙΑ» Τομέας Νέων Ελληνικών ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΕΡΙΛΗΨΗΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Πάσχος Μανδραβέλης, Οι γκρίνιες για το διαδίκτυο (3ο Φύλλο Εργασίας) ΓΙΑΝΝΗΣ Ι. ΠΑΣΣΑΣ, MEd 2 από 6 ΚΕΙΜΕΝΑ

Διαβάστε περισσότερα

Μάθηση & Εξερεύνηση στο περιβάλλον του Μουσείου

Μάθηση & Εξερεύνηση στο περιβάλλον του Μουσείου Βασίλειος Κωτούλας vaskotoulas@sch.gr h=p://dipe.kar.sch.gr/grss Αρχαιολογικό Μουσείο Καρδίτσας Μάθηση & Εξερεύνηση στο περιβάλλον του Μουσείου Η Δομή της εισήγησης 1 2 3 Δυο λόγια για Στόχοι των Ερευνητική

Διαβάστε περισσότερα

A READER LIVES A THOUSAND LIVES BEFORE HE DIES.

A READER LIVES A THOUSAND LIVES BEFORE HE DIES. A READER LIVES A THOUSAND LIVES BEFORE HE DIES. 1. Η συγγραφέας του βιβλίου μοιράζεται μαζί μας πτυχές της ζωής κάποιων παιδιών, άλλοτε ευχάριστες και άλλοτε δυσάρεστες. α) Ποια πιστεύεις ότι είναι τα

Διαβάστε περισσότερα

Από το 0 μέχρι τη συγγραφή ενός σεναρίου μυθοπλασίας. (βιωματικό εργαστήρι) Βασισμένο σε μια ιδέα του Γιώργου Αποστολίδη

Από το 0 μέχρι τη συγγραφή ενός σεναρίου μυθοπλασίας. (βιωματικό εργαστήρι) Βασισμένο σε μια ιδέα του Γιώργου Αποστολίδη Από το 0 μέχρι τη συγγραφή ενός σεναρίου μυθοπλασίας (βιωματικό εργαστήρι) Βασισμένο σε μια ιδέα του Γιώργου Αποστολίδη Περιγραφή εργαστηρίου Οι ιστορίες είναι γεγονότα ζωής ή του μυαλού ή μήπως απλώς

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ. στην Έκφραση-Έκθεση Β Λυκείου Δεκέμβριος 2013

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ. στην Έκφραση-Έκθεση Β Λυκείου Δεκέμβριος 2013 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ στην Έκφραση-Έκθεση Β Λυκείου Δεκέμβριος 2013 Κείμενο Τηλεόραση και νέοι Η τηλεόραση επηρεάζει τις πεποιθήσεις, τις αξίες και τις συμπεριφορές των τηλεθεατών, δεν τους επηρεάζει όλους, όμως,

Διαβάστε περισσότερα

( μαθήτρια Γ γυμνασίου) ***

( μαθήτρια Γ γυμνασίου) *** «...Η γλωσσομάθεια στις μέρες μας είναι απαραίτητη. Τα άτομα με επαρκή γνώση μιας ξένης γλώσσας έχουν τη δυνατότητα να είναι αποτελεσματικότεροι στις σπουδές τους, αφού μπορούν ψάχνοντας σε ξένες βιβλιογραφίες

Διαβάστε περισσότερα

ΘΩΜΑΣ ΑΚΙΝΑΤΗΣ

ΘΩΜΑΣ ΑΚΙΝΑΤΗΣ http://hallofpeople.com/gr/bio/aquinas.php ΘΩΜΑΣ ΑΚΙΝΑΤΗΣ Ο μεγαλύτερος και σπουδαιότερος φιλόσοφος του δευτέρου μισού του Μεσαίωνα ήταν ο Θωμάς ο Ακινάτης, που έζησε από το 1225 ως το 1274. Υπήρξε ο σημαντικότερος

Διαβάστε περισσότερα

Αισθητική φιλοσοφία της τέχνης και του ωραίου

Αισθητική φιλοσοφία της τέχνης και του ωραίου Αισθητική φιλοσοφία της τέχνης και του ωραίου Αικατερίνη Καλέρη, Αν. Καθηγήτρια το μάθημα Αισθητική διδάσκεται στο 4ο έτος, Ζ εξάμηνο εισάγει στις κλασσικές έννοιες και θεωρίες της φιλοσοφίας της τέχνης

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΔΙΚΕΣ ΒΟΥΛΗΤΙΚΕΣ ΕΝΔΟΙΑΣΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ. Εισάγονται με τους συνδέσμους: ότι, πως, που

ΕΙΔΙΚΕΣ ΒΟΥΛΗΤΙΚΕΣ ΕΝΔΟΙΑΣΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ. Εισάγονται με τους συνδέσμους: ότι, πως, που ΕΙΔΙΚΕΣ ΒΟΥΛΗΤΙΚΕΣ ΕΝΔΟΙΑΣΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Εισάγονται με τους συνδέσμους: ότι, πως, που Χρησιμοποιούνται ως 1. αντικείμενο σε ρήματα: λεκτικά: λέω, υπόσχομαι, ισχυρίζομαι, διδάσκω, ομολογώ,

Διαβάστε περισσότερα

Η ΠΑΙΔΕΙΑ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΩΣ ΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ. Κώστας Ν. Τσιαντής

Η ΠΑΙΔΕΙΑ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΩΣ ΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ. Κώστας Ν. Τσιαντής Η ΠΑΙΔΕΙΑ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΩΣ ΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Κώστας Ν. Τσιαντής Πρόβλημα που τέθηκε από τους διοργανωτές της διημερίδας Οι Έλληνες εκπαιδευτικοί

Διαβάστε περισσότερα

The Mind. Mind σε ένα νέο επίπεδο.επιλέξτε ένα από τα δύο μουσικά κομμάτια στο CD. Με το πρώτο κομμάτι

The Mind. Mind σε ένα νέο επίπεδο.επιλέξτε ένα από τα δύο μουσικά κομμάτια στο CD. Με το πρώτο κομμάτι The Mind Παίκτες: 2-4 Ηλικία: 8 ετών και άνω Διάρκεια: περίπου 20 λεπτά Wolfgang Warsch Ας γίνουμε ένα...! Όσο προχωρείτε σε αυτό το πείραμα, τόσο περισσότερο βιώνετε το The Mind σε μια νέα διάσταση. Λαμβάνετε

Διαβάστε περισσότερα

Ηγεσία και Διοικηση. Αποτελεσματική Ηγεσία στο Χώρο της Εργασίας

Ηγεσία και Διοικηση. Αποτελεσματική Ηγεσία στο Χώρο της Εργασίας Ηγεσία και Διοικηση Αποτελεσματική Ηγεσία στο Χώρο της Εργασίας 1. Η έννοια της αποτελεσματικής ηγεσίας Είναι σημαντικό να ξεκαθαρίσουμε πως η έννοια της ηγεσίας δεν είναι ταυτόσημη με τις έννοιες της

Διαβάστε περισσότερα

14 Δυσκολίες μάθησης για την ανάπτυξη των παιδιών, αλλά και της εκπαιδευτικής πραγματικότητας. Έχουν προταθεί διάφορες θεωρίες και αιτιολογίες για τις

14 Δυσκολίες μάθησης για την ανάπτυξη των παιδιών, αλλά και της εκπαιδευτικής πραγματικότητας. Έχουν προταθεί διάφορες θεωρίες και αιτιολογίες για τις ΠΡΟΛΟΓΟΣ Οι δυσκολίες μάθησης των παιδιών συνεχίζουν να απασχολούν όλους όσοι ασχολούνται με την ανάπτυξη των παιδιών και με την εκπαίδευση. Τους εκπαιδευτικούς, οι οποίοι, μέσα στην τάξη τους, βρίσκονται

Διαβάστε περισσότερα

Ομιλία του Γενικού Γραμματεία Καταναλωτή Γιάννη Οικονόμου

Ομιλία του Γενικού Γραμματεία Καταναλωτή Γιάννη Οικονόμου Ομιλία του Γενικού Γραμματεία Γιάννη Οικονόμου σε συνέδριο της ΕΕΤΤ για το ευρυζωνικό δίκτυο Κυρίες και Κύριοι, Αγαπητοί φίλοι Με μεγάλη χαρά αποδέχτηκα την πρόσκληση της ΕΕΤΤ, για να συμμετάσχω στο συνέδριο

Διαβάστε περισσότερα

Ο σχεδιασμός για προστασία της «παλιάς πόλης» ως σχεδιασμός της «σημερινής πόλης»

Ο σχεδιασμός για προστασία της «παλιάς πόλης» ως σχεδιασμός της «σημερινής πόλης» ΒΑΣΙΛΗΣ ΓΚΑΝΙΑΤΣΑΣ' Ο σχεδιασμός για προστασία της «παλιάς πόλης» ως σχεδιασμός της «σημερινής πόλης» Α. ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΚΑΙ Η ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Το θέμα του συνεδρίου, Ήέες πόλεις πάνω σε παλιές", είναι θέμα με πολλές

Διαβάστε περισσότερα

Νοημοσύνη. Μπορεί να μετρηθεί; Βασίλειος Κωτούλας 2 η Περιφέρεια ΔΕ Καρδίτσας

Νοημοσύνη. Μπορεί να μετρηθεί; Βασίλειος Κωτούλας 2 η Περιφέρεια ΔΕ Καρδίτσας Νοημοσύνη Μπορεί να μετρηθεί; Βασίλειος Κωτούλας 2 η Περιφέρεια ΔΕ Καρδίτσας S Αμφισβήτηση S Αξιολόγηση της νοημοσύνης (Νασιάκου, (1980): Νοημοσύνη είναι ό,τι μετρούν τα τεστ νοημοσύνης) S Τρόπος αξιολόγησης

Διαβάστε περισσότερα

ΤΙ ΟΝΟΜΑΖΟΥΜΕ ΓΝΩΣΗ; ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ; Το ερώτημα για το τι είναι η γνώση (τι εννοούμε όταν λέμε ότι κάποιος γνωρίζει κάτι ή ποια

ΤΙ ΟΝΟΜΑΖΟΥΜΕ ΓΝΩΣΗ; ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ; Το ερώτημα για το τι είναι η γνώση (τι εννοούμε όταν λέμε ότι κάποιος γνωρίζει κάτι ή ποια 18 ΤΙ ΟΝΟΜΑΖΟΥΜΕ ΓΝΩΣΗ; ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ; Το ερώτημα για το τι είναι η γνώση (τι εννοούμε όταν λέμε ότι κάποιος γνωρίζει κάτι ή ποια χαρακτηριστικά αποδίδουμε σε ένα πρόσωπο το οποίο λέμε

Διαβάστε περισσότερα

2 ο Σεμινάριο ΕΓΚΥΡΗ ΠΡΑΞΗ & ΣΥΝΟΧΗ ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ. Δίκτυο σχολείων για τη μη-βία

2 ο Σεμινάριο ΕΓΚΥΡΗ ΠΡΑΞΗ & ΣΥΝΟΧΗ ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ. Δίκτυο σχολείων για τη μη-βία 2 ο Σεμινάριο ΕΓΚΥΡΗ ΠΡΑΞΗ & ΣΥΝΟΧΗ ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ Δίκτυο σχολείων για τη μη-βία Α Μέρος: ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ Τα επίπεδα συνείδησης Ύπνος Μισοξύπνιο Αφύπνιση Ελάχιστη εργασία των εξωτερικών αισθήσεων Με εικόνες

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΑς ΤΟΥς ΕΦΗΒΟΥΣ ΙΣΤΟΡΙΑ: ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΕΡΩΤΗΜΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ. Κουσερή Γεωργία

ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΑς ΤΟΥς ΕΦΗΒΟΥΣ ΙΣΤΟΡΙΑ: ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΕΡΩΤΗΜΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ. Κουσερή Γεωργία ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΑς ΤΟΥς ΕΦΗΒΟΥΣ ΙΣΤΟΡΙΑ: ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΕΡΩΤΗΜΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Κουσερή Γεωργία Φιλόλογος Δρ. Πανεπιστημίου Θεσσαλίας ΚΕΡΚΥΡΑ ΜΑΙΟΣ 2017 Περιεχόμενα της παρουσίασης Το ιστορικό ερώτημα Το

Διαβάστε περισσότερα

Νοητική Διεργασία και Απεριόριστη Νοημοσύνη

Νοητική Διεργασία και Απεριόριστη Νοημοσύνη (Επιφυλλίδα - Οπισθόφυλλο). ΜΙΑ ΣΥΝΟΨΗ Η κατανόηση της νοητικής διεργασίας και της νοητικής εξέλιξης στην πράξη απαιτεί τη συνεχή και σε βάθος αντίληψη τριών σημείων, τα οποία είναι και τα βασικά σημεία

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική Γλωσσικών Μαθημάτων (ΚΠΒ307)

Διδακτική Γλωσσικών Μαθημάτων (ΚΠΒ307) ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ Διδακτική Γλωσσικών Μαθημάτων (ΚΠΒ307) Ενότητα #4: Λειτουργικός και Κριτικός Γραμματισμός Διδάσκων: Κατσαρού Ελένη ΤΜΗΜΑ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

Τηλ./Fax: 210.62.19.712, Τηλ: 210.6218.894 www.apolito.gr e-mail:info@apolito.gr Λεωφόρος Μαραθώνος &Χρυσοστόµου Σµύρνης 3,

Τηλ./Fax: 210.62.19.712, Τηλ: 210.6218.894 www.apolito.gr e-mail:info@apolito.gr Λεωφόρος Μαραθώνος &Χρυσοστόµου Σµύρνης 3, «...Πλαστήκαµε για να µην είµαστε µονάχοι. Για τούτο η καρδιά µας ασταµάτητα διψά για τους άλλους. Χωρίς το διάλογο των υπάρξεων µας η ζωή φαίνεται αδειανή, ερηµωµένη, αδικαιολόγητη. Ζούµε και πλησιάζουµε

Διαβάστε περισσότερα

Η Σημασία της Επικοινωνίας

Η Σημασία της Επικοινωνίας Η Σημασία της Επικοινωνίας Εκπαιδευτή Εκπαιδευόμενου των: Ανθσγου (Ι) Ντίντη Βασιλείου και Ανθσγου (Ι)Μουσταφέρη Μιλτιάδη Επιμέλεια: Επγος (ΜΑ) Νεκ. Καρανίκας Για την ασφαλή και αποτελεσματική διεξαγωγή

Διαβάστε περισσότερα

«Παγκοσμιοποίηση και Ταυτότητες»

«Παγκοσμιοποίηση και Ταυτότητες» 17/12/2018 «Παγκοσμιοποίηση και Ταυτότητες» / Ενορίες Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων «ΕΝΟΡΙΑ εν δράσει» του Ιερού Ναού Ευαγγελιστρίας Πειραιώς και σε συνεργασία με το Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα του Πανεπιστημίου

Διαβάστε περισσότερα

II29 Θεωρία της Ιστορίας

II29 Θεωρία της Ιστορίας II29 Θεωρία της Ιστορίας Ενότητα 2: Αντώνης Λιάκος Φιλοσοφική Σχολή Τμήμα Ιστορίας - Αρχαιολογίας Ερωτήσεις Μαθήματος 1 Ιστορία μου, αμαρτία μου, λάθος μου μεγάλο Είσαι αρρώστια μου, στενοχώρια μου, και

Διαβάστε περισσότερα

Οµιλία Όµιλος Εξυπηρετητών 16/02/2013

Οµιλία Όµιλος Εξυπηρετητών 16/02/2013 Οµιλία Όµιλος Εξυπηρετητών 16/02/2013 Κυρίες και Κύριοι, Αγαπητοί Φίλοι και εκλεκτοί προσκεκληµένοι, Για έναν ποιητή και φιλόσοφο όπως ο αείµνηστος Δηµήτρης Κακαλίδης, ο ιδρυτής αυτού του Οµίλου των Εξυπηρετητών,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙ ΙΚΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΙΑΣ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΙΑ ΧΑΡΤΗΣ ΧΡΗΣΗ ΗΜΙΟΥΡΓΙΑ. β. φιλιππακοπουλου 1

ΕΙ ΙΚΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΙΑΣ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΙΑ ΧΑΡΤΗΣ ΧΡΗΣΗ ΗΜΙΟΥΡΓΙΑ. β. φιλιππακοπουλου 1 ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΙΑ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΧΑΡΤΗΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ ΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΧΡΗΣΗ β. φιλιππακοπουλου 1 Αναλυτικό Πρόγραµµα 1. Εισαγωγή: Μια επιστηµονική προσέγγιση στη χαρτογραφική απεικόνιση και το χαρτογραφικό σχέδιο

Διαβάστε περισσότερα

αναγκάζουν να εργάζονται πολλές ώρες για πολύ λίγα χρήματα. Ένα τέτοιο παράδειγμα αποτελεί η ηρωίδα του βιβλίου Τασλίμα από το Μπαγκλαντές, η οποία

αναγκάζουν να εργάζονται πολλές ώρες για πολύ λίγα χρήματα. Ένα τέτοιο παράδειγμα αποτελεί η ηρωίδα του βιβλίου Τασλίμα από το Μπαγκλαντές, η οποία ΕΡΓΑΣΙΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ 1.Στο βιβλίο αυτό, ο συγγραφέας, μετά από αρκετές αναφορές στις αρνητικές όψεις της παγκοσμιοποίησης, καταλήγει στη διαπίστωση ότι το φαινόμενο αυτό «κάνει το χάσμα ανάμεσα στους πλούσιους

Διαβάστε περισσότερα

Λογοτεχνικό Εξωσχολικό Ανάγνωσμα Περιόδου Χριστουγέννων

Λογοτεχνικό Εξωσχολικό Ανάγνωσμα Περιόδου Χριστουγέννων Λογοτεχνικό Εξωσχολικό Ανάγνωσμα Περιόδου Χριστουγέννων Τίτλος βιβλίου: «Μέχρι το άπειρο κι ακόμα παραπέρα» Συγγραφέας: Άννα Κοντολέων Εκδόσεις: Πατάκη ΕΡΓΑΣΙΕΣ: 1. Ένας έφηβος, όπως είσαι εσύ, προσπαθεί

Διαβάστε περισσότερα

2η ΓΡΑΠΤΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΕΠΟ 22. ΘΕΜΑ: Οι βασικοί σταθµοί του νεώτερου Εµπειρισµού από τον Locke µέχρι και τον Hume. ΣΧΕ ΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Α.

2η ΓΡΑΠΤΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΕΠΟ 22. ΘΕΜΑ: Οι βασικοί σταθµοί του νεώτερου Εµπειρισµού από τον Locke µέχρι και τον Hume. ΣΧΕ ΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Α. Θέµατα & Ασκήσεις από: www.arnos.gr 2η ΓΡΑΠΤΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΕΠΟ 22 ΘΕΜΑ: Οι βασικοί σταθµοί του νεώτερου Εµπειρισµού από τον Locke µέχρι και τον Hume. ΣΧΕ ΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Α. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Σύµφωνα µε τη θεωρία του εµπειρισµού

Διαβάστε περισσότερα

Περί της Ταξινόμησης των Ειδών

Περί της Ταξινόμησης των Ειδών Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Φυσικής 541 24 Θεσσαλονίκη Καθηγητής Γεώργιος Θεοδώρου Tel.: +30 2310998051, Ιστοσελίδα: http://users.auth.gr/theodoru Περί της Ταξινόμησης

Διαβάστε περισσότερα

Θεωρητικές αρχές σχεδιασµού µιας ενότητας στα Μαθηµατικά. Ε. Κολέζα

Θεωρητικές αρχές σχεδιασµού µιας ενότητας στα Μαθηµατικά. Ε. Κολέζα Θεωρητικές αρχές σχεδιασµού µιας ενότητας στα Μαθηµατικά Ε. Κολέζα Α. Θεωρητικές αρχές σχεδιασµού µιας µαθηµατικής ενότητας: Βήµατα για τη συγγραφή του σχεδίου Β. Θεωρητικό υπόβαθρο της διδακτικής πρότασης

Διαβάστε περισσότερα

«Τα πιο ωραία παραµύθια από όσα µου έχεις διηγηθεί.». Αυτός ο στίχος

«Τα πιο ωραία παραµύθια από όσα µου έχεις διηγηθεί.». Αυτός ο στίχος ηµοσιεύτηκε στην Εφηµερίδα ΜΑΚΕ ΟΝΙΑ στις 21-12-2008 ΟΧΙ ΑΛΛΕΣ ΨΕΥΤΙΚΕΣ ΥΠΟΣΧΕΣΕΙΣ ΣΤΗ ΝΕΟΛΑΙΑ της ήµητρας Κογκίδου «Τα πιο ωραία παραµύθια από όσα µου έχεις διηγηθεί.». Αυτός ο στίχος από το τραγούδι

Διαβάστε περισσότερα

«Το αγόρι στο θεωρείο»

«Το αγόρι στο θεωρείο» Λογοτεχνικό Εξωσχολικό Ανάγνωσμα «Το αγόρι στο θεωρείο» Μανώλης Λεγάκης Στο βιβλίο της Α. Δαρλάση τα ιστορικά στοιχεία συνυφαίνονται με τα μυθιστορηματικά: πρόσωπα φανταστικά υφίστανται σε ατομικό και

Διαβάστε περισσότερα

Χάρτινη Αγκαλιά Συγγραφέας: Ιφιγένεια Μαστρογιάννη

Χάρτινη Αγκαλιά Συγγραφέας: Ιφιγένεια Μαστρογιάννη Χάρτινη Αγκαλιά Συγγραφέας: Ιφιγένεια Μαστρογιάννη Επιμέλεια εργασίας: Παναγιώτης Γιαννόπουλος Περιεχόμενα Ερώτηση 1 η : σελ. 3-6 Ερώτηση 2 η : σελ. 7-9 Παναγιώτης Γιαννόπουλος Σελίδα 2 Ερώτηση 1 η Η συγγραφέας

Διαβάστε περισσότερα

Κλαίρη Θεοδώρου: Στην Ελλάδα ο διχασμός καλά κρατεί

Κλαίρη Θεοδώρου: Στην Ελλάδα ο διχασμός καλά κρατεί Κλαίρη Θεοδώρου: Στην Ελλάδα ο διχασμός καλά κρατεί 11/12/2018-8:11 Ένα κρύο απόγευμα στις αρχές του Δεκέμβρη, λίγο πριν παρουσιάσει το νέο της βιβλίο στη Λάρισα, η Κλαίρη Θεοδώρου αποδέχεται την πρόσκλησή

Διαβάστε περισσότερα

ΠΩΣ ΘΑ ΚΑΝΩ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΟΥ ΝΑ ΑΓΑΠΗΣΕΙ ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ;

ΠΩΣ ΘΑ ΚΑΝΩ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΟΥ ΝΑ ΑΓΑΠΗΣΕΙ ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ; Ημερομηνία 23/07/2015 Μέσο Συντάκτης Link diavasame.gr Ευμορφία Ζήση http://www.diavasame.gr/page.aspx?itemid=ppg1396_2146 ΠΩΣ ΘΑ ΚΑΝΩ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΟΥ ΝΑ ΑΓΑΠΗΣΕΙ ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ; 23.07.2015 Συντάκτης: Ευμορφία

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΑ Μ.Μ.Ε. ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΩΝ

ΤΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΑ Μ.Μ.Ε. ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΩΝ Ημερομηνία Ανάρτησης: 01/10/1999 ΤΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΑ Μ.Μ.Ε. ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΩΝ Ομιλία του γενικού γραμματέα της ΕΣΗΕΑ κ. Μ. ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗ στο 3ο Διεθνές Συνέδριο στα Χανιά της Κρήτης Εύστοχη η επιλογή

Διαβάστε περισσότερα

ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΈΝΩΣΗ: ΣΥΓΚΛΙΣΕΙς ΚΑΙ ΑΠΟΚΛΙΣΕΙς

ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΈΝΩΣΗ: ΣΥΓΚΛΙΣΕΙς ΚΑΙ ΑΠΟΚΛΙΣΕΙς ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΈΝΩΣΗ: ΣΥΓΚΛΙΣΕΙς ΚΑΙ ΑΠΟΚΛΙΣΕΙς International Conference Facilitating the Acquisition and Recognition of Key Competences ΑΡΧΙΚΗ ΙΔΕΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ Προβληματισμός αναφορικά

Διαβάστε περισσότερα

Αντιμετώπιση και Διαχείριση των Προβλημάτων στην Σύγχρονη Καθημερινή Πραγματικότητα

Αντιμετώπιση και Διαχείριση των Προβλημάτων στην Σύγχρονη Καθημερινή Πραγματικότητα 24 Απριλίου 2018 Αντιμετώπιση και Διαχείριση των Προβλημάτων στην Σύγχρονη Καθημερινή Πραγματικότητα Θρησκεία / Κοινωνικά θέματα Μίνα Μπουλέκου, Συγγραφέας-Ποιήτρια Η διαχείριση των καθημερινών προβλημάτων

Διαβάστε περισσότερα

Η ΝΟΗΤΙΚΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ: Η Σχετικότητα και ο Χρονισμός της Πληροφορίας Σελ. 1

Η ΝΟΗΤΙΚΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ: Η Σχετικότητα και ο Χρονισμός της Πληροφορίας Σελ. 1 Η ΝΟΗΤΙΚΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ: Η Σχετικότητα και ο Χρονισμός της Πληροφορίας Σελ. 1 Μια σύνοψη του Βιβλίου (ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ): Η πλειοψηφία θεωρεί ότι η Νόηση είναι μια διεργασία που συμβαίνει στο ανθρώπινο εγκέφαλο.

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ (Οι απαντήσεις θεωρούνται ενδεικτικές) A1.

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ (Οι απαντήσεις θεωρούνται ενδεικτικές) A1. ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ HMEΡΗΣΙΩΝ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ (ΟΜΑΔΑ A ) ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΤΡΙΤΗ 21 ΜΑΪΟΥ 2013 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΗΜΕΡΗΣΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

Από τον ευρωβουλευτή του ΠΑ.ΣΟ.Κ. Ιωάννη Κουκιάδη, αντιπρόεδρο της. Επιτροπής Νοµικών Θεµάτων και Εσωτερικής Αγοράς

Από τον ευρωβουλευτή του ΠΑ.ΣΟ.Κ. Ιωάννη Κουκιάδη, αντιπρόεδρο της. Επιτροπής Νοµικών Θεµάτων και Εσωτερικής Αγοράς Από τον ευρωβουλευτή του ΠΑ.ΣΟ.Κ. Ιωάννη Κουκιάδη, αντιπρόεδρο της Επιτροπής Νοµικών Θεµάτων και Εσωτερικής Αγοράς εκδόθηκε η ακόλουθη ανακοίνωση µε αφορµή την τροπολογία που κατέθεσε ο ευρωβουλευτής της

Διαβάστε περισσότερα

5. Λόγος, γλώσσα και ομιλία

5. Λόγος, γλώσσα και ομιλία 5. Λόγος, γλώσσα και ομιλία Στόχοι της γλωσσολογίας Σύμφωνα με τον Saussure, βασικός στόχος της γλωσσολογίας είναι να περιγράψει τις γλωσσικές δομές κάθε γλώσσας με στόχο να διατυπώσει θεωρητικές αρχές

Διαβάστε περισσότερα

Νεοελληνική Γλώσσα Γενικής Παιδείας 07 Ιουνίου 2017 Απαντήσεις Θεμάτων

Νεοελληνική Γλώσσα Γενικής Παιδείας 07 Ιουνίου 2017 Απαντήσεις Θεμάτων Νεοελληνική Γλώσσα Γενικής Παιδείας 07 Ιουνίου 2017 Απαντήσεις Θεμάτων Περίληψη Ο συγγραφέας αναφέρεται στον ρόλο της επιστήμης και στην ευθύνη του επιστήμονα. Αρχικά, εστιάζοντας στις διαφορές επιστήμηςτεχνολογίας

Διαβάστε περισσότερα

ΓΝΩΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΕΠΙΚΟΥΡΟΥ ΚΑΝΟΝΑΣ

ΓΝΩΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΕΠΙΚΟΥΡΟΥ ΚΑΝΟΝΑΣ ΓΝΩΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΕΠΙΚΟΥΡΟΥ ΚΑΝΟΝΑΣ Η Φιλοσοφία γεννήθηκε από την ανάγκη του ανθρώπου να γνωρίσει τον κόσμο που ζει, να καταλάβει τη φύση και τη δύναμη αυτών που τον τριγυρίζουν και να αποκτήσει μια κοσμοθεωρία

Διαβάστε περισσότερα

21 Η ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ Δρ. Νάσια Δακοπούλου

21 Η ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ Δρ. Νάσια Δακοπούλου 21 Η ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ Δρ. Νάσια Δακοπούλου Υποστήριξη στην αποτελεσματική διαχείριση του αναλυτικού προγράμματος μέσα από την υλοποίηση ενεργητικών διδακτικών τεχνικών. Γνωριμία

Διαβάστε περισσότερα

Ημερολόγιο αναστοχασμού (Reflective Journal)

Ημερολόγιο αναστοχασμού (Reflective Journal) Ημερολόγιο αναστοχασμού (Reflective Journal) Ορισμός Ημερολόγιο αναστοχασμού (Reflective Journal) είναι ένα σταδιακά αναπτυσσόμενο κείμενο στον οποίο καταγράφονται παρατηρήσεις και αντιδράσεις σε σχέση

Διαβάστε περισσότερα

Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης Εθνομεθοδολογία

Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης Εθνομεθοδολογία Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης Εθνομεθοδολογία Διδάσκων: Δρ. Βασίλης Ντακούμης 1 Διάγραμμα της παρουσίασης Μάθημα 9ο (σελ. 197 207) 2 Η Εθνομεθοδολογία Βασικές Θέσεις Η εθνομεθοδολογία, αποτελεί έκφραση

Διαβάστε περισσότερα

Τύπος Εκφώνηση Απαντήσεις

Τύπος Εκφώνηση Απαντήσεις Α/ Α Τύπος Εκφώνηση Απαντήσεις Απλή Αν κάνετε αναζήτηση µιας λέξης σε ένα αρχαιοελληνικό σώµα κειµένων, αυτό που θα λάβετε ως αποτέλεσµα θα είναι: Μια καταγραφή όλων των εµφανίσεων της λέξης στο συγκεκριµένο

Διαβάστε περισσότερα

Γιατί αποφάσισες Βανέσα Αδαμοπούλου ν ασχοληθείς με τη συγγραφή;

Γιατί αποφάσισες Βανέσα Αδαμοπούλου ν ασχοληθείς με τη συγγραφή; Γιατί αποφάσισες Βανέσα Αδαμοπούλου ν ασχοληθείς με τη συγγραφή; Βρίσκεστε εδώ: Αρχική» Συνεντεύξεις» Γιατί αποφάσισες Βανέσα Αδαμοπούλου ν ασχοληθείς με τη συγγραφή; Αφροδίτη Πρέβεζα Τελευταία ενημέρωση:

Διαβάστε περισσότερα

Προσόντα με υψηλή αξία για τους εργοδότες σε σχέση με την αναπηρία

Προσόντα με υψηλή αξία για τους εργοδότες σε σχέση με την αναπηρία Προσόντα με υψηλή αξία για τους εργοδότες σε σχέση με την αναπηρία Απρίλιος 2013 Χαρακτηριστικά που ζητούν οι εργοδότες αναπηρία Πως θα όριζες τη λέξη προσόν ή τη λέξη δεξιότητα ; Και τι εννοούν οι εργοδότες

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στο ίκαιο των Πληροφοριακών Συστημάτων, των Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών και του ιαδικτύου Α.Μ 30437. Χριστίνα Θεοδωρίδου 2

Εισαγωγή στο ίκαιο των Πληροφοριακών Συστημάτων, των Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών και του ιαδικτύου Α.Μ 30437. Χριστίνα Θεοδωρίδου 2 Α.Μ 30437 Χριστίνα Θεοδωρίδου 2 Περιεχόμενα Περιεχόμενα... 3 1. Εισαγωγή... 7 2. Θέματα νομικής ορολογίας... 9 2.1. Η νομική έννοια του διαδικτύου και του κυβερνοχώρου... 9 2.2. Το πρόβλημα της νομικής

Διαβάστε περισσότερα

ΧΑΡΤΙΝΗ ΑΓΚΑΛΙΑ ΟΜΑΔΑ Β. Ερώτηση 1 α

ΧΑΡΤΙΝΗ ΑΓΚΑΛΙΑ ΟΜΑΔΑ Β. Ερώτηση 1 α ΧΑΡΤΙΝΗ ΑΓΚΑΛΙΑ ΟΜΑΔΑ Β Ερώτηση 1 α Το βιβλίο με τίτλο «Χάρτινη Αγκαλιά», της Ιφιγένειας Μαστρογιάννη, περιγράφει την ιστορία ενός κοριτσιού, της Θάλειας, η οποία αντιμετωπίζει προβλήματα υγείας. Φεύγει

Διαβάστε περισσότερα

Ανάπτυξη Χωρικής Αντίληψης και Σκέψης

Ανάπτυξη Χωρικής Αντίληψης και Σκέψης Ανάπτυξη Χωρικής Αντίληψης και Σκέψης Clements & Sarama, 2009; Sarama & Clements, 2009 Χωρική αντίληψη και σκέψη Προσανατολισμός στο χώρο Οπτικοποίηση (visualization) Νοερή εικονική αναπαράσταση Νοερή

Διαβάστε περισσότερα

β) Αν είχες τη δυνατότητα να «φτιάξεις» εσύ έναν ιδανικό κόσμο, πώς θα ήταν αυτός;

β) Αν είχες τη δυνατότητα να «φτιάξεις» εσύ έναν ιδανικό κόσμο, πώς θα ήταν αυτός; 1α) H πραγματική ζωή κρύβει χαρά, αγάπη, στόχους, όνειρα, έρωτα, αλλά και πόνο, απογοήτευση, πίκρες, αγώνα. Aν λείπουν όλα αυτά τα συναισθήματα και οι ανατροπές, αν χαθεί η καρδιά και η ψυχή, η ελευθερία,

Διαβάστε περισσότερα

Γιώργος Πολίτης: «Τα καταφέραμε σε πιο δύσκολες εποχές, θα τα καταφέρουμε και τώρα»

Γιώργος Πολίτης: «Τα καταφέραμε σε πιο δύσκολες εποχές, θα τα καταφέρουμε και τώρα» Ο συγγραφέας στο νέο του βιβλίο παρουσιάζει μια ορθολογική θέαση της κρίσης Γιώργος Πολίτης: «Τα καταφέραμε σε πιο δύσκολες εποχές, θα τα καταφέρουμε και τώρα» 23 Jan 201611.00 ΜΕΓΕΝΘΥΝΣΗ Συνέντευξη στη

Διαβάστε περισσότερα

ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΤΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ ΠΟΥ ΘΕΛΩ ΝΑ ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΩ.

ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΤΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ ΠΟΥ ΘΕΛΩ ΝΑ ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΩ. ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΤΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ ΠΟΥ ΘΕΛΩ ΝΑ ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΩ. Εισαγωγή Είμαστε μαθήτριες της Α τάξεως του Γενικού Λυκείου Βουλιαγμένης και ονομαζόμαστε Σοφία Παντελικίζη και Όλγα Καβουρίνου. Για

Διαβάστε περισσότερα

Εξελιξη των ηλεκτρονικων υπολογιστων. Εξέλιξη της τεχνολογίας Υπολογιστές του μέλλοντος Έξυπνες συσκευές του μέλλοντος Τεχνητή νοημοσύνη

Εξελιξη των ηλεκτρονικων υπολογιστων. Εξέλιξη της τεχνολογίας Υπολογιστές του μέλλοντος Έξυπνες συσκευές του μέλλοντος Τεχνητή νοημοσύνη Εξελιξη των ηλεκτρονικων υπολογιστων Εξέλιξη της τεχνολογίας Υπολογιστές του μέλλοντος Έξυπνες συσκευές του μέλλοντος Τεχνητή νοημοσύνη Εξελιξη της τεχνολογιας Η εξέλιξη της τεχνολογίας αφορά: Την Ιατρική

Διαβάστε περισσότερα

Μαθηση και διαδικασίες γραμματισμού

Μαθηση και διαδικασίες γραμματισμού Μαθηση και διαδικασίες γραμματισμού Τι είδους δραστηριότητα είναι ο γραμματισμός; Πότε, πώς και γιατί εμπλέκονται οι άνθρωποι σε δραστηριότητες εγγραμματισμού; Σε ποιες περιστάσεις και με ποιο σκοπό; Καθημερινές

Διαβάστε περισσότερα

Ηθική & Τεχνολογία Μάθημα 4 ο Η «Ουσία» της Τεχνολογίας. Martin Heidegger ( ) Timeline 11/11/2014

Ηθική & Τεχνολογία Μάθημα 4 ο Η «Ουσία» της Τεχνολογίας. Martin Heidegger ( ) Timeline 11/11/2014 Ηθική & Τεχνολογία Μάθημα 4 ο Η «Ουσία» της Τεχνολογίας Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών στην Ηθική Φιλοσοφία Διδάσκων: Άλκης Γούναρης Οκτώβριος 2014 Martin

Διαβάστε περισσότερα

Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ. Ιωάννης Βρεττός

Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ. Ιωάννης Βρεττός Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ Ιωάννης Βρεττός Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ Γνώρισμα της προσωπικότητας ή ασκήσιμη συμπεριφορά; ΜΗ ΛΕΚΤΙΚΑ ΚΑΝΑΛΙΑ Κινήσεις μέσα στον χώρο Κινήσεις των χεριών και του σώματος Οι κινήσεις

Διαβάστε περισσότερα

Το μουσείο τέχνης στη μετανεωτερικότητα

Το μουσείο τέχνης στη μετανεωτερικότητα Το μουσείο τέχνης στη μετανεωτερικότητα Νέοι τρόποι έκθεσης και ανάλυσης των εκθέσεων Μετανεωτερικό μουσείο Το τέλος της καθολικότητας και της παγκοσμιότητας του μουσείου Το τέλος της κυρίαρχης, κεντρικής

Διαβάστε περισσότερα

1. Πρακτικές για κάθε Στάδιο της ιαδικασίας Εθελοντισµού 1.1 Προσέλκυση και Επιλογή Εθελοντών

1. Πρακτικές για κάθε Στάδιο της ιαδικασίας Εθελοντισµού 1.1 Προσέλκυση και Επιλογή Εθελοντών 1. Πρακτικές για κάθε Στάδιο της ιαδικασίας Εθελοντισµού 1.1 Προσέλκυση και Επιλογή Εθελοντών Το στάδιο αυτό ορίζεται ως η συγκέντρωση ενός ικανοποιητικού αριθµού κατάλληλων υποψήφιων εθελοντών για την

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο Στρατηγικής και Επιχειρηματικότητας. «Ενισχύοντας τις επιχειρηματικές προθέσεις των νέων»

Εργαστήριο Στρατηγικής και Επιχειρηματικότητας. «Ενισχύοντας τις επιχειρηματικές προθέσεις των νέων» Εργαστήριο Στρατηγικής και Επιχειρηματικότητας Κοδριγκτώνος 12, 210 8203573, 210 8203 803 http://este.dmst.aueb.gr/ «Ενισχύοντας τις επιχειρηματικές προθέσεις των νέων» ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Η προώθηση της

Διαβάστε περισσότερα

Χειρομαντεία. Συντάχθηκε απο τον/την Αστάρτη

Χειρομαντεία. Συντάχθηκε απο τον/την Αστάρτη Κοιτάζοντας τον τίτλο του άρθρου, οι περισσότεροι από εσάς, μαντεύω, κοιτάξατε την παλάμη σας για όχι περισσότερο από 30 δευτερόλεπτα, έτσι δεν είναι; Τι παρατηρήσατε λοιπόν; Γραμμές σε συγκεκριμένα για

Διαβάστε περισσότερα

μαθημα δεύτερο: Βασικοί ορισμοί και κανόνεσ 9 MAΘΗΜΑ ΤΡΙΤΟ: Το συναισθηματικό μας υπόβαθρο 16

μαθημα δεύτερο: Βασικοί ορισμοί και κανόνεσ 9 MAΘΗΜΑ ΤΡΙΤΟ: Το συναισθηματικό μας υπόβαθρο 16 περιεχόμενα μάθημα πρώτο: αστρολογία & σχέσεις 6 μαθημα δεύτερο: Βασικοί ορισμοί και κανόνεσ 9 MAΘΗΜΑ ΤΡΙΤΟ: Το συναισθηματικό μας υπόβαθρο 16 ΜΑΘΗΜΑ ΤΕΤΑΡΤΟ: με ποιον τρόπο αγαπάμε 42 ΜΑΘΗΜΑ ΠΕΜΠΤΟ: με

Διαβάστε περισσότερα

Μεταξία Κράλλη! Ένα όνομα που γνωρίζουν όλοι οι αναγνώστες της ελληνικής λογοτεχνίας, ωστόσο, κανείς δεν ξέρει ποια

Μεταξία Κράλλη! Ένα όνομα που γνωρίζουν όλοι οι αναγνώστες της ελληνικής λογοτεχνίας, ωστόσο, κανείς δεν ξέρει ποια Δευτέρα, Ιουνίου 16, 2014 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΗΣ ΜΕΤΑΞΙΑΣ ΚΡΑΛΛΗ Η Μεταξία Κράλλη είναι ένα από τα δημοφιλέστερα πρόσωπα της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας. Μετά την κυκλοφορία του πρώτου της βιβλίου, "Μια φορά

Διαβάστε περισσότερα

Δίκτυα Κειμένων Νεοελληνικής Γλώσσας Ο προσανατολισμός της εκπαίδευσης ΥΛΙΚΟ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΚΕΙΜΕΝΑ

Δίκτυα Κειμένων Νεοελληνικής Γλώσσας Ο προσανατολισμός της εκπαίδευσης ΥΛΙΚΟ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΚΕΙΜΕΝΑ ΔΙΚΤΥΑ ΚΕΙΜΕΝΩΝ 1 ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ «ΝΕΑ ΠΑΙΔΕΙΑ» Τομέας Νέων Ελληνικών Δίκτυα Κειμένων Νεοελληνικής Γλώσσας 12.2. Ο προσανατολισμός της εκπαίδευσης Συντάκτης: Γιάννης Ι. Πασσάς ΥΛΙΚΟ ΑΝΑΦΟΡΑΣ Πηγές: 12.2.,

Διαβάστε περισσότερα

κατεύθυνση της εξάλειψης εθνοκεντρικών και άλλων αρνητικών στοιχείων που υπάρχουν στην ελληνική εκπαίδευση έτσι ώστε η εκπαίδευση να λαμβάνει υπόψη

κατεύθυνση της εξάλειψης εθνοκεντρικών και άλλων αρνητικών στοιχείων που υπάρχουν στην ελληνική εκπαίδευση έτσι ώστε η εκπαίδευση να λαμβάνει υπόψη ΕΙΣΑΓΩΓΗ Είναι γνωστό ότι, παραδοσιακά, όπως άλλα εκπαιδευτικά συστήματα έτσι και το ελληνικό στόχευαν στην καλλιέργεια και ενδυνάμωση της εθνοπολιτιστικής ταυτότητας. Αυτό κρίνεται θετικό, στο βαθμό που

Διαβάστε περισσότερα

A1. Να γράψετε στο τετράδιό σας την περίληψη του κειμένου που σας δόθηκε ( λέξεις). Μονάδες 25

A1. Να γράψετε στο τετράδιό σας την περίληψη του κειμένου που σας δόθηκε ( λέξεις). Μονάδες 25 ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΚΑΙ Δ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΤΑΡΤΗ 07 ΙΟΥΝΙΟΥ 2017 - ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΕΙΜΕΝΟ [Επιστήμη και επιστήμονες] H επιστήμη,

Διαβάστε περισσότερα

Η ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ ΚΑΙ ΤΑ Μ.Μ.Ε.

Η ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ ΚΑΙ ΤΑ Μ.Μ.Ε. Ημερομηνία Ανάρτησης: 12/11/1998 Η ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ ΚΑΙ ΤΑ Μ.Μ.Ε. Ομιλία του Προέδρου της ΕΣΗΕΑ Αριστείδη Μανωλάκου, στην εκδήλωση που οργάνωσε το Υπουργείο Εξωτερικών, για τα 50 χρόνια από την Οικουμενική

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ. Επιστημονικός Υπεύθυνος Έρευνας : Καθηγητής Επαμεινώνδας Πανάς

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ. Επιστημονικός Υπεύθυνος Έρευνας : Καθηγητής Επαμεινώνδας Πανάς ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ Επιστημονικός Υπεύθυνος Έρευνας : Καθηγητής Επαμεινώνδας Πανάς Θεσσαλονίκη, Σεπτέμβριος 2010 2 3 4 ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ

Διαβάστε περισσότερα