ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ «Η ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΣΥΛΛΟΓΙΚΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ» ΓΕΩΡΓΙΑ ΕΙΡΗΝΗ ΙΜΤΣΑ (Α.

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ «Η ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΣΥΛΛΟΓΙΚΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ» ΓΕΩΡΓΙΑ ΕΙΡΗΝΗ ΙΜΤΣΑ (Α."

Transcript

1 ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ «Η ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΣΥΛΛΟΓΙΚΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ» ΓΕΩΡΓΙΑ ΕΙΡΗΝΗ ΙΜΤΣΑ (Α.Μ ) ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ Ι ΑΣΚΩΝ: Καθηγητής κ. ΑΝ ΡΕΑΣ Γ. ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΑΘΗΝΑ 2007

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Α. Εισαγωγή...σελ. 2 Β. Η συλλογική σύµβαση εργασίας (σ.σ.ε.) 1. Ορισµός...σελ Ικανότητα σύναψης...σελ Νοµική φύση εσµευόµενα πρόσωπα...σελ. 3 Γ. Η συνταγµατική κατοχύρωση των συλλογικών συµβάσεων εργασίας 1. Στο Σύνταγµα του σελ Στο Σύνταγµα του σελ. 5. Ερµηνεία του Α. 22 παρ. 2 Σ 1. Γραµµατολογική µέθοδος...σελ Συστηµατική µέθοδος...σελ. 8 α. Ειδικότερα η αλληλεξάρτηση των Α. 22 παρ. 2 και 23 παρ. 1 Σ...σελ. 8 Ε. Οι γενικοί όροι εργασίας (γ.ο.ε.) 1. Έννοια...σελ Ο κρατικός παρεµβατισµός στη ρύθµιση των γ.ο.ε...σελ Η συµπληρωµατική λειτουργία των σ.σ.ε...σελ Το γενικό συµφέρον ως περιορισµός της συλλογικής αυτονοµίας..σελ Νοµολογιακή συρρίκνωση της συλλογικής αυτονοµίας...σελ. 13 ΣΤ. Βασικά συµπεράσµατα...σελ. 15 Ζ. Νοµολογία...σελ. 16 Η. Παράρτηµα νοµολογίας 1. ΣτΕ (Ολ), 80/ σελ ΣτΕ (Ολ), 632/ σελ Α.Π. (Ολ), 626/ σελ. 21 Θ. Περίληψη...σελ. 23 Ι. Summary.... σελ. 25 Κ. Βιβλιογραφία...σελ. 27 2

3 ΕΙΣΑΓΩΓΗ «Η συνταγµατική προστασία των συλλογικών συµβάσεων εργασίας» Στην παρούσα εργασία παρουσιάζεται αρχικά ο θεσµός των συλλογικών συµβάσεων εργασίας. Ορίζεται η έννοια του, οι προϋποθέσεις σύναψης των συµβάσεων και η νοµική τους φύση. Στη συνέχεια, λαµβάνει χώρα συγκριτική ανάλυση της συνταγµατικής κατοχύρωσης του θεσµού κατά τη διάρκεια ισχύος του Συντάγµατος του 1952 και του πλέον ισχύοντος Συντάγµατος του Μετά τη συντέλεση µίας γενικής οριοθέτησης των συλλογικών συµβάσεων εργασίας στο πλαίσιο του ισχύοντος Συντάγµατος, ακολουθεί διεξοδική ερµηνεία του Α.22 παρ. 2Σ, το οποίο και αναγνωρίζει τον θεσµό των συλλογικών συµβάσεων. Μάλιστα, σε µεγάλη έκταση ερµηνεύεται υπό τη στενή αλληλεξάρτησή του µε το Α.23 παρ. 1Σ, το οποίο κατοχυρώνει τη συνδικαλιστική ελευθερία. Στο τελευταίο κεφάλαιο της εργασίας, αναλύονται οι γενικοί όροι εργασίας όπως αυτοί προβλέπονται στο Α.22 παρ. 2Σ. Πέραν της έννοιας τους, καταγράφεται και η προβληµατική που υπάρχει αναφορικά µε τον δικαιούχο ρύθµισής τους (κράτος ή συνδικαλιστικές οργανώσεις µέσω συνάψεως σ.σ.ε.). Εκτενής αναφορά γίνεται και στις νοµολογιακές παραδοχές τις σχετικές µε τη ρύθµιση των γενικών όρων εργασίας. Αύγουστος

4 Α Η συλλογική σύµβαση εργασίας (σ.σ.ε.) 1. Ορισµός Η συλλογική σύµβαση εργασίας είναι µια σύµβαση ιδιωτικού δικαίου που συνάπτεται µεταξύ των εκπροσώπων των συλλογικών συµφερόντων των εργοδοτών και των εργαζοµένων µε σκοπό τη ρύθµιση των ατοµικών εργασιακών σχέσεων των µελών τους και γενικότερα την οργάνωση της επαγγελµατικής ζωής στο πλαίσιο της άσκησης του δικαιώµατος εργασίας. 2. Ικανότητα σύναψης σ.σ.ε Ικανότητα προς σύναψη σ.σ.ε. έχει η πλέον αντιπροσωπευτική συνδικαλιστική οργάνωση των εργαζοµένων στο πεδίο ισχύος της και οι αντίστοιχες εργοδοτικές οργανώσεις ή υπό προϋποθέσεις και µεµονωµένοι εργοδότες. 3. Νοµική φύση σ.σ.ε εσµευόµενα πρόσωπα Ο νοµικός χαρακτήρας της σ.σ.ε είναι διφυής. Έχει τη µορφή της συµβάσεως ιδιωτικού δικαίου µεταξύ υποκειµένων του ιδιωτικού δικαίου αλλά ταυτόχρονα επέχει και τη θέση νόµου. Ως σύµβαση έχει ενοχικό περιεχόµενο το οποίο δεσµεύει τα συµβαλλόµενα µέρη. Ως νόµος έχει κανονιστικό περιεχόµενο από το οποίο δεσµεύονται όχι µόνο τα µέρη που προέβησαν στη σύναψη της σ.σ.ε. αλλά και τα µέλη των συµβαλλοµένων στη σύµβαση µερών, των οποίων και ρυθµίζει τις ατοµικές εργασιακές τους σχέσεις. Μάλιστα, οι διατάξεις του κανονιστικού µέρους έχουν ισχύ ουσιαστικού νόµου, παράγουν δηλαδή δίκαιο και δεσµεύουν άµεσα και αναγκαστικά τις εργασιακές σχέσεις χωρίς να προβλέπεται η αναγκαιότητα να τις περιλάβουν πρώτα τα δεσµευόµενα µέλη, στις ατοµικές εργασιακές συµβάσεις τους. Παρατηρούµε λοιπόν ότι η σ.σ.ε αποτελεί έναν πολύ σηµαντικό παράγοντα ρύθµισης των εργασιακών σχέσεων, µε ισχύ κανόνα δικαίου. Αυτή η σπουδαιότητα της θα αναπτυχθεί περαιτέρω στο πλαίσιο της παρούσας εργασίας. 4

5 Β Η συνταγµατική κατοχύρωση των σ.σ.ε. 1. Στο Σύνταγµα του 1952 Κατά τη διάρκεια ισχύος του Συντάγµατος του έτους 1952, οι απόψεις διίσταντο σχετικά µε το αν προστατεύεται συνταγµατικά ο θεσµός των σ.σ.ε. Η µία άποψη είχε αρνητικό περιεχόµενο ως προς την προστασία του ενώ η άλλη, θετικό περιεχόµενο θεωρώντας ότι οι σ.σ.ε. προστατεύονται συνταγµατικά. Η τελευταία αυτή άποψη βασίστηκε στο Α. 11 του Συντάγµατος του Οι οπαδοί της υποστήριζαν πως η προστασία των σ.σ.ε. µέσω των οποίων θεσπίζονται κανόνες δικαίου, αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση της προστασίας της συνδικαλιστικής ελευθερίας, όπως αυτή κατοχυρωνόταν στο Α.ΙΙ. Αυτή η άποψη αν και αρχικά φαίνεται ορθή και βάσιµη ωστόσο δε λαµβάνει υπόψιν της το γεγονός ότι η συνταγµατική προστασία των σ.σ.ε. προκύπτει από τον συνδυασµό των βασικών αρχών του Συντάγµατος και όχι αποκλειστικά από την ερµηνεία του δικαιώµατος του συνεταιρίζεσθαι (Α.ΙΙ). Γενικά, ο θεσµός των σ.σ.ε αποτελούσε ένα αµφιλεγόµενο ζήτηµα σχετικά µε τη θέση που επείχε στο Σύνταγµα του είγµα αυτής της γενικότερης αµφισβήτησης αποτελεί και το γεγονός ότι είχε επικρατήσει διχογνωµία ακόµη και ως προς την ίδια τη νοµική φύση της σ.σ.ε. Οι µεν, υποστήριζαν πως είχε τη νοµική φύση πράξεως του ιδιωτικού δικαίου και οι δε, πως επείχε τη θέση κανόνα δικαίου. 2. Στο Σύνταγµα του 1975 Το Α. 22 παρ. 2 του ισχύοντος Συντάγµατος αναγνωρίζει ρητώς τις σ.σ.ε. ως συµπληρωµατικό έναντι του νόµου, θεσµό. Η συνταγµατική του αναγνώριση είναι δυνατόν να συναχθεί και από άλλες διατάξεις του Συντάγµατος 1. Συγκεκριµένα, από: Το Α.12 το οποίο κατοχυρώνει το ατοµικό δικαίωµα του συνεταιρίζεσθαι. Το δικαίωµα δηλαδή της σύστασης ενώσεων και σωµατείων µη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Η σύστασή τους έχει ως επακόλουθο τη δυνατότητα ίδρυσης συνδικαλιστικών οργανώσεων στο πλαίσιο της 1 Βλ. Καρδαρά Αθανάσιο, Οι κανόνες του δικαίου της εργασίας και η σχέσις των προς την συλλογικήν σύµβασιν, Αθήνα 1978, σελ

6 λειτουργίας τους. Μέσω των συνδικαλιστικών οργανώσεων επιτυγχάνεται η σύναψη σ.σ.ε. το Α.22 παρ. 1 το οποίο προστατεύει το δικαίωµα εργασίας. Οι σ.σ.ε. έχοντας ως αντικείµενο ρύθµισης εργασιακά θέµατα και ειδικότερα τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας των µελών των συµβαλλοµένων οργανώσεων, αποτελούν θεσµό επιβοηθητικό της αποτελεσµατικότερης άσκησης του δικαιώµατος εργασίας. το Α.23 παρ. 1 το οποίο διασφαλίζει τη συνδικαλιστική ελευθερία και τα συναφή µε αυτήν δικαιώµατα. Η ισχύς και η λειτουργία των σ.σ.ε. αποτελούν εκδήλωση της συνδικαλιστικής ελευθερίας υπό τη θετική έκφανση της (ελεύθερης σύστασης σωµατείων και ίδρυσης συνδικαλιστικών οργανώσεων στο πλαίσιο λειτουργίας τους). το A.23 παρ. 2 στο οποίο κατοχυρώνεται το δικαίωµα κηρύξεως απεργίας από τις νόµιµα συνεστηµένες συνδικαλιστικές οργανώσεις. Η απεργία είναι η απόρροια των άκαρπων διαπραγµατεύσεων µεταξύ συνδικαλιστικών οργανώσεων και εργοδοτών µε τις οποίες επεδιώκετο η σύναψη σ.σ.ε. για τη ρύθµιση εργασιακών ζητηµάτων. Ειδικότερα, από τον συνδυασµό των διατάξεων του Α. 23 παρ. 1Σ και 22 παρ. 2Σ, προκύπτει ότι ο θεσµός των σ.σ.ε. αναγνωρίζεται και από τις δύο αυτές διατάξεις. Στο µεν Α. 22 παρ. 2 ρητώς και αµέσως, στο δε Α. 23 παρ. 1 εµµέσως ως συναφές προς τη συνδικαλιστική ελευθερία δικαίωµα. Παρά το γεγονός όµως της συνταγµατικής αναγνώρισης του θεσµού, θα πρέπει να διερευνήσουµε ως ξεχωριστό και το ζήτηµα της έκτασης της συνταγµατικής του προστασίας. Όπως προαναφέρθηκε, η συνδικαλιστική ελευθερία προστατεύεται από το Α.23 παρ. 1Σ. Οι σ.σ.ε. είναι το αποτέλεσµα της άσκησης του δικαιώµατος της συνδικαλιστικής ελευθερίας. Συνεπώς, µπορούµε να καταλήξουµε στο ότι οι σ.σ.ε. προστατεύονται συνταγµατικά στο βαθµό και την έκταση που προστατεύεται και η συνδικαλιστική ελευθερία. 6

7 Γ Ερµηνεία του Α. 22 παρ. 2 Σ Το περιεχόµενο του Α.22 παρ. 2 Σ, είναι το εξής: «Με νόµο καθορίζονται οι γενικοί όροι εργασίας που συµπληρώνονται από τις συλλογικές συµβάσεις εργασίας, συναπτόµενες µε ελεύθερες διαπραγµατεύσεις και, αν αυτές αποτύχουν, µε τους κανόνες που θέτει η διαιτησία». 1. Γραµµατολογική µέθοδος 2 Η γραµµατολογική µέθοδος είναι ένας τρόπος ερµηνείας της διάταξης την οποία εξετάζουµε, µέσω του προσδιορισµού της σηµασίας που έχει η κάθε λέξη οι οποίες όλες µαζί απαρτίζουν το περιεχόµενο του κανόνα δικαίου. Ο προσδιορισµός τους δε, επιτυγχάνεται µε βάση την ετυµολογία των λέξεων και µε την χρήση γραµµατικών συντακτικών κανόνων. Με βάση λοιπόν αυτή τη µέθοδο ερµηνείας, συνάγεται ότι η ρύθµιση των γενικών όρων εργασίας µέσω των σ.σ.ε, εξαρτάται από τον νόµο. Μόνο στην περίπτωση που ο νόµος δε ρυθµίσει κάποιο εργασιακό ζήτηµα, τότε είναι δυνατή η ενεργοποίηση της διαδικασίας των ελεύθερων διαπραγµατεύσεων µε σκοπό τη σύναψη σ.σ.ε. και ρύθµιση µέσω αυτής του ανακύπτοντος εργασιακού ζητήµατος. Οι ελεύθερες διαπραγµατεύσεις αποτελούν προϋπόθεση της σύναψης σ.σ.ε. Η άκαρπη έκβαση των διαπραγµατεύσεων έχει ως αποτέλεσµα την ενεργοποίηση του θεσµού της διαιτησίας για την ειρηνική επίλυση και ρύθµιση των εργασιακών σχέσεων. Μέσω της γραµµατολογικής µεθόδου αποκτήσαµε µία γενική «εικόνα» του κύρους και της θέσης που καταλαµβάνει ο θεσµός των σ.σ.ε. στο πλαίσιο του Α.22 παρ. 2Σ σε συσχετισµό µε όλες τις υπόλοιπες ρυθµίσεις και τους θεσµούς που κατοχυρώνονται στο οικείο άρθρο. Η γραµµατολογική µέθοδος δίνοντάς µας µία πρώτη ερµηνεία της διάταξης µέσω της λεκτικής διατύπωσής της, θα λέγαµε πως αποτελεί ένα χρήσιµο εργαλείο στην αρχική διερεύνηση νοηµάτων της εκάστοτε διατάξεως. Ωστόσο, η διαδικασία ανεύρεσης του αληθινού νοήµατος δε θα πρέπει να σταµατά σε αυτό το πρώιµο ακόµη στάδιο. Για να καταλήξουµε σε µία βαθύτερη και πολύπλευρη ερµηνεία του Α. 22 παρ. 2Σ, θα χρειαστεί να χρησιµοποιήσουµε µία άλλη πιο αποτελεσµατική 2 Βλ. ηµητρόπουλο Ανδρέα, Γενική συνταγµατική θεωρία, Αθήνα 2004, σελ

8 µέθοδο ερµηνείας. Γι αυτήν την ερµηνεία που επιδιώκουµε θα έλεγα πως περισσότερο χρήσιµη είναι η συστηµατική µέθοδος η οποία και αναπτύσσεται ευθύς κατωτέρω: 2. Συστηµατική µέθοδος 3 Η συστηµατική µέθοδος µας οδηγεί στην ερµηνεία της νοµικής διατάξεως εξετάζοντάς την από την σκοπιά της γενικότερης και ειδικότερης ένταξής της στο σύστηµα κανόνων στο οποίο ενυπάρχει. Το Α.22 παρ. 2Σ εξαρτάται και συµπληρώνεται από άλλες συνταγµατικές διατάξεις. Πρόκειται για τις διατάξεις των Α.12, 22 παρ. 1, 23 παρ. 1 και 23 παρ. 2Σ. Αναλυτική παρουσίαση αυτής της αλληλεξάρτησης προηγήθηκε ανωτέρω στο σηµείο της ανάπτυξης της συνταγµατικής κατοχύρωσης του Α.22 παρ. 2 στο ισχύον Σύνταγµα. α. Ειδικότερα η αλληλεξάρτηση των Α. 22 παρ. 2 και 23 παρ. 1Σ. Ιδιαιτέρως εµφανής είναι ο συσχετισµός των Α. 22 παρ. 2 και 23 παρ. 1Σ. Κοινό χαρακτηριστικό των δύο διατάξεων είναι το ότι έχουν ως αντικείµενό τους τον τρόπο ρύθµισης των εργασιακών σχέσεων. Όπως επισηµαίνει ο Λεβέντης 4, οµοιάζουν και στη ρύθµιση του οικονοµικού και πολιτικού συστήµατος της χώρας διότι η κρατική ρύθµιση των γενικών όρων εργασίας αποτελεί ένδειξη του κρατικού παρεµβατισµού σε οικονοµικά και κοινωνικά θέµατα. Ειδικότερα, στο Α. 22 παρ.2σ προβλέπονται οι γενικοί όροι εργασίας ως ρύθµιση του κράτους καθώς και ο συµπληρωµατικός ρόλος των σ.σ.ε. στη ρύθµισή τους. Στο Α. 23 παρ. 1Σ κατοχυρώνεται και προστατεύεται η συνδικαλιστική ελευθερία κατά την άσκηση της οποίας οι συνδικαλιστικές οργανώσεις έχουν τη δυνατότητα να ρυθµίζουν µε σ.σ.ε. τους όρους εργασίας. Γενικά, προστατεύεται το δικαίωµα της συλλογικής αυτονοµίας το οποίο περιέχεται στην άσκηση της συνδικαλιστικής δράσης. Είναι ένα από τα συναφή µε τη συνδικαλιστική ελευθερία δικαιώµατα µαζί µε τις ελεύθερες συλλογικές διαπραγµατεύσεις και τους συλλογικούς εργατικούς αγώνες. Θα µπορούσαµε να ορίσουµε την έννοια της συλλογικής αυτονοµίας ως την 3 Βλ. ηµητρόπουλο Ανδρέα, Γενική συνταγµατική θεωρία, Αθήνα 2004, σελ Λεβέντης Γεώργιος, Συλλογική αυτονοµία και κρατικός παρεµβατισµός στο εργατικό δίκαιο, Αθήνα Κοµοτηνή 1981, σελ

9 εξουσία που έχουν οι συνδικαλιστικές οργανώσεις να προωθούν και να εξισορροπούν κατά τρόπο συλλογικό τα εργασιακά τους συµφέροντα όταν αυτό απαιτείται σε περιπτώσεις σύγκρουσής τους µε αυτά της εργοδοτικής πλευράς. Αξιοσηµείωτο είναι το γεγονός ότι η συλλογική αυτονοµία προβλέπεται και στη.σ.ε. 98/1949 η οποία στο Α.4. ορίζει ότι τα κράτη που την επικυρώνουν, οφείλουν να προωθούν τις απαραίτητες διαδικασίες για να έρχονται σε διαπραγµατεύσεις οι συνδικαλιστικές οργανώσεις και οι εργοδοτικές (ή οι µεµονωµένοι εργοδότες) έτσι ώστε µέσω της συνάψεως σ.σ.ε. να επιτυγχάνεται η ρύθµιση των όρων εργασίας. Τη.Σ.. 98/1949 επικύρωσε και η χώρα µας µε το ν.δ. 4205/1961. Έτσι, από την επικύρωσή της, σύµφωνα µε το Α. 28Σ, αποτελεί αναπόσπαστο µέρος του εσωτερικού ελληνικού δικαίου και υπερισχύει από κάθε άλλη αντίθεση διάταξη νόµου. Συνεπώς, η δυνατότητα ελεύθερης άσκησης της συλλογικής αυτονοµίας είναι ιδιάζουσας σηµασίας για τη χώρα µας και η προσβολή της θα πρέπει να τιµωρείται αυστηρώς. Παρατηρούµε λοιπόν, την εµφανή αλληλεπίδραση των δύο διατάξεων και τον αυτό σκοπό που επιδιώκουν µε τα ίδια µέσα (σύναψη σ.σ.ε.) ή και µε διαφορετικά (και µε συλλογικούς εργατικούς αγώνες στο Α. 23 παρ. 1Σ). Οι γενικοί όροι εργασίας (γ.ο.ε.) 1. Έννοια Ένα από τα βασικά στοιχεία που συνθέτουν το περιεχόµενο του Α. 22 παρ. 2 είναι και οι γενικοί όροι εργασίας. Όπως ορίζει αυτό, οι γ.ο.ε. αποτελούν κρατική ρύθµιση. Ο χαρακτηρισµός τους ως «γενικών» δηµιουργεί έναν προβληµατισµό γύρω από την έννοιά τους. Για ποιο λόγο ο νοµοθέτης τους προσδιόρισε µε τη χρήση αυτού του επιθέτου; Ποιο το νόηµα τους; Επιδιώκεται η διαφοροποίησή τους από ειδικούς όρους και αν ναι, σε ποια σηµεία έγκειται αυτή η διαφοροποίηση; Το ΣτΕ και ο Α.Π. έχουν διαµορφώσει µέσα από τις αποφάσεις τους, τη δική τους έννοια για τους γ.ο.ε. Συγκεκριµένα, τα ανώτατα δικαστήρια θεωρούν ότι οι γ.ο.ε. οι οποίοι µπορούν να ρυθµισθούν µε νόµο, είναι εκείνοι που αναφέρονται στο σύνολο των εργαζοµένων της χώρας, σε εργαζόµενους ενός κλάδου, ενός επαγγέλµατος καθώς και µίας επιχείρησης εφόσον αυτό 9

10 επιβάλλεται από το δηµόσιο συµφέρον. Κρίνοντας το περιεχόµενο των αποφάσεων, διαπιστώνουµε ότι αυτή η ευρύτητα της εξουσίας του νοµοθέτη στο πεδίο ρύθµισης των εργασιακών σχέσεων από αυτόν υπό τη «σκέπη» του γενικού συµφέροντος, οδηγεί σε παντοδυναµία του. Κατ αυτόν τον τρόπο, καθίσταται ευχερής ο περιορισµός της άσκησης του δικαιώµατος της συνδικαλιστικής ελευθερίας µέχρι και τον βαθµό µάλιστα της προσβολής του πυρήνα του. Εύστοχη κρίνεται η παρατήρηση του Μουδόπουλου 5 ότι µε αυτές τις αποφάσεις η νοµολογία δεν καταλήγει τελικά σε ερµηνεία του Συντάγµατος παρά µόνον δικαιολογεί, υπό το πρίσµα του γενικού συµφέροντος, τις επεµβάσεις των αρχών στο δικαίωµα της συλλογικής διαπραγµάτευσης. Μάλιστα, ο προαναφερθείς καθηγητής του εργατικού δικαίου, µέσα από την ερµηνεία που επιχείρησε για την αληθή έννοια των γενικών όρων εργασίας, κατέληξε στο συµπέρασµα ότι ο επιθετικός προσδιορισµός «γενικός» αναφέρεται στα κατώτατα όρια προστασίας της εργασίας τα οποία τίθενται υποχρεωτικά είτε από τον ίδιο τον νοµοθέτη είτε δηµιουργώντας αυτός τους κανόνες για τη θέσπισή τους. 6 Αυτή η ερµηνευτική εκδοχή, κατά την κρίση µου, είναι ορθή εάν λάβουµε υπόψιν µας τον συµπληρωµατικό προς τον νόµο, ρόλο των σ.σ.ε για την ευνοϊκότερη ρύθµιση των γ.ο.ε. Θέτοντας ο νόµος, µέσω των γ.ο.ε., κατώτατα όρια προστασίας της εργασίας, οι σ.σ.ε έχουν τη δυνατότητα να λειτουργήσουν στη συνέχεια ως «µηχανισµοί» που ρυθµίζουν ευνοϊκότερα τους όρους εργασίας κάτι το οποίο αναµφίβολα είναι θεµιτό και επιτρεπτό από τον νόµο. Σε ό,τι αφορά την ενδεχόµενη βούληση διαφοροποίησής τους από ειδικούς όρους εργασίας, θα λέγαµε πως η έκφραση «γενικοί όροι εργασίας» δε σχετίζεται µε κάποια ιδιαίτερη υφή ορισµένων όρων. Ουσιαστικά, δεν υπάρχει διαφοροποίηση µεταξύ γενικών και ειδικών όρων εργασίας αλλά αντίθετα, υπάρχουν γενικές και ειδικές ρυθµίσεις των όρων οι οποίες και δίνουν τον προσδιορισµό σε αυτές ως γενικών ή ειδικών 7. Ο προσδιορισµός «γενικοί» όροι εργασίας, ο οποίος και µόνον κατοχυρώνεται στο Σύνταγµα, αναφέρεται σε µία γενική και αφηρηµένη 5 Μουδόπουλος Σταύρος, Συλλογικό εργατικό δίκαιο µεθοδολογικές προσεγγίσεις, Αθήνα- Κοµοτηνή 2005, σελ Μουδόπουλος Σταύρος, Συλλογικό εργατικό δίκαιο µεθοδολογικές προσεγγίσεις, Αθήνα Κοµοτηνή 2005, σελ Βλ. Καρακατσάνη Αλέξανδρο, Συλλογικό εργατικό δίκαιο, Αθήνα-Κοµοτηνή 1992, σελ

11 ρύθµιση η οποία έχει ισχύ νόµου και ρυθµίζει τις εργασιακές σχέσεις. Συνεπώς, οι γ.ο.ε. υπό αυτή τους την ιδιότητα, είναι δυνατό να ρυθµίζονται µόνο µε Γενικές Εθνικές συλλογικές συµβάσεις εργασίας οι οποίες διαµορφώνουν οµοιόµορφα τις εργασιακές σχέσεις των µισθωτών όλης της χώρας. 2. Ο κρατικός παρεµβατισµός στη ρύθµιση των γ.ο.ε. Οι γενικοί όροι εργασίας ρυθµίζονται µε νόµο (Α.22 παρ. 2Σ). Από αυτήν την εξουσία του νοµοθέτη, διαπιστώνουµε την έντονη κρατική παρέµβαση στη ρύθµιση των εργασιακών σχέσεων. Η κρατική όµως παρέµβαση προέρχεται από τη βούληση του συντακτικού νοµοθέτη και συνεπώς αποτελεί θεµιτό περιορισµό των εργασιακών δικαιωµάτων. Ωστόσο, δεν πρόκειται για παρέµβαση µε απόλυτο χαρακτήρα. Ο καθορισµός των γ.ο.ε. από το κράτος, υπόκειται σε συγκεκριµένους περιορισµούς. Ειδικότερα, οι γ.ο.ε. µπορούν πλέον να συµπληρωθούν µε σ.σ.ε. ή µε διαιτητικές αποφάσεις, εξουσία η οποία πριν την ψήφιση του Συντάγµατος του 1975 δεν αναγνωριζόταν. Η ρύθµιση των γ.ο.ε. από τον νόµο, ήταν απόλυτη χωρίς περιθώρια ευνοϊκής τροποποίησης τους από άλλους εργασιακούς παράγοντες. Στο ισχύον όµως Σύνταγµα (Α. 22 παρ. 2), διαφαίνεται η αναγνώριση της αρχής της ευνοϊκότερης ρύθµισης (των γ.ο.ε.). Αυτή η αρχή ενεργοποιείται και εκδηλώνεται όταν οι σ.σ.ε συµπληρώνουν τους γ.ο.ε. που έχουν τεθεί µε νόµο, µε ευνοϊκότερες για τις εργασιακές σχέσεις, ρυθµίσεις. 3. Η συµπληρωµατική λειτουργία των σ.σ.ε Στο ισχύον Σύνταγµα παρατηρείται µία τάση περιορισµού των απεριορίστων µέχρι πρότινος κρατικών εξουσιών στο πεδίο ρυθµίσεως των γ.ο.ε. Βούληση πλέον του συντακτικού νοµοθέτη είναι να παραχωρήσει στις συνδικαλιστικές οργανώσεις ένα πεδίο ανάπτυξης πρωτοβουλιών υπό την προϋπόθεση όµως να µην καταχρώνται της εξουσίας που τους δίδεται και να µην παραγκωνίζουν την κρατική κυριαρχία. Οι συνδικαλιστικές οργανώσεις λοιπόν, έχουν τη δυνατότητα και το δικαίωµα να βελτιώνουν µε σ.σ.ε. τους γ.ο.ε. που έχει ρυθµίσει το κράτος ως κατώτερες ευµενείς ρυθµίσεις για τους µισθωτούς. Η κρατική εξουσία περιορίζεται και δε ρυθµίζει αποκλειστικά τους όρους εργασίας όταν αυτό δεν είναι αναγκαίο για την πραγµατοποίηση των 11

12 στόχων της. Σε διαφορετική περίπτωση, εάν το κράτος απαγόρευε κάθε βελτίωση των όρων εργασίας µε σ.σ.ε., τότε θα περιόριζε και θα πρόσβαλλε τη συνταγµατική κατοχυρωµένη αρχή της συλλογικής αυτονοµίας (Α.23 παρ. 1Σ). Αποκλειστική ρύθµιση των όρων εργασίας από το κράτος, είναι επιτρεπτή σε εξαιρετικές µόνον περιπτώσεις όταν για παράδειγµα δεν έχουν οι συνδικαλιστικές οργανώσεις την αρµοδιότητα να ορίζουν κατώτατα όρια εργασίας υπέρ των εργαζοµένων ή στην περίπτωση που η αποκλειστική ρύθµιση υλοποιεί κοινωνικούς και οικονοµικούς στόχους της Πολιτείας 8. Ωστόσο, σε αυτό το σηµείο θα πρέπει να επισηµανθεί ότι η αρχή της ευνοϊκότερης ρυθµίσεως σε συγκεκριµένες περιπτώσεις είναι δυνατόν να καµφθεί. Συγκεκριµένα, είναι επιτρεπτή η σύναψη σ.σ.ε. που θέτει δυσµενέστερους όρους στις εργασιακές σχέσεις εάν αυτή σκοπεύει στην παροχή ανταλλαγµάτων από το κράτος ή στην κρατική υποχώρηση µε αποτέλεσµα τη διευκόλυνση της γενικής θέσης των εργαζοµένων. 9 4.Το γενικό συµφέρον ως περιορισµός της συλλογικής αυτονοµιας Το κράτος έχει την εξουσία να ρυθµίζει αποκλειστικά τους γ.ο.ε. όταν αυτό επιβάλλεται από λόγους γενικότερου συµφέροντος η πραγµατοποίηση του οποίου αποτελεί τον στόχο της κρατικής δραστηριότητας, όπως προκύπτει από το Α. 106 παρ. 1Σ. Οι λόγοι όµως που αναφέρονται στο γενικό συµφέρον θα πρέπει να είναι σοβαροί και δικαιολογηµένοι. Κατά καιρούς, η αποκλειστική ρύθµιση των γ.ο.ε. από το κράτος χάριν γενικότερου συµφέροντος, είχε κριθεί ως καταχρηστική µε αποτέλεσµα να περιορίζει την άσκηση ατοµικών δικαιωµάτων. Ακόµη όµως και η κατάχρησή του δε µπορεί να οδηγήσει στην κατάργηση της πρόβλεψης της αυτής έννοιας του γενικού συµφέροντος διότι χρησιµεύει στην οριοθέτηση των κρατικών και των ατοµικών εξουσιών. 10 Συµπεραίνουµε λοιπόν ότι η αποκλειστική κρατική ρύθµιση γ.ο.ε. χάριν γενικού συµφέροντος πρέπει να λαµβάνει χώρα µόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις και σύµφωνα µε την αρχή της αναλογικότητας (Α. 25 παρ. 1 εδ. δ. Σ.) έτσι ώστε να µην υπερβαίνει σε ένταση και διάρκεια το αναγκαίο µέτρο 8 Βλ. Λεβέντη Γεώργιο, Συλλογικό εργατικό δίκαιο, Αθήνα 2007, σελ Βλ. Κουκιάδη Ιωάννη, Εργατικό δίκαιο Συλλογικές εργασιακές σχέσεις, Τόµος 2, Θεσσαλονίκη 1999, σελ Βλ. Λεβέντη Γεώργιο, Συλλογικό εργατικό δίκαιο, Αθήνα 2007, σελ

13 µε αποτέλεσµα να θίγει τον πυρήνα του δικαιώµατος της συλλογικής αυτονοµίας. Το γενικό συµφέρον, εν τέλει, είναι µία έννοια συνταγµατική η οποία προκύπτει από συνταγµατικά κατοχυρωµένες αξίες. 5. Νοµολογιακή συρρίκνωση της συλλογικής αυτονοµίας Στο ζήτηµα των γ.ο.ε. και της ρύθµισης τους από τον νόµο, η Ολοµέλεια του ΣτΕ αρχικά είχε τηρήσει ευνοϊκή στάση υπέρ των συνδικαλιστικών οργανώσεων. Συγκεκριµένα, µε απόφασή της 11 αποδέχθηκε τη δυνατότητα να συµπληρώνονται οι γ.ο.ε. από σ.σ.ε. ή διαιτητικές αποφάσεις εφόσον µε αυτές θεσπίζονται ευνοϊκότεροι για τους εργαζόµενους όροι εργασίας. Επίσης, η συγκεκριµένη απόφαση δέχθηκε ότι στην περίπτωση που οι γ.ο.ε. ρυθµίζονται από τον νόµο, αυτοί µπορεί να αναφέρονται όχι µόνο στο σύνολο των εργαζοµένων της χώρας αλλά και σε εργαζόµενους µίας επαγγελµατικής κατηγορίας ή και στο προσωπικό µίας επιχείρησης που εξυπηρετεί το δηµόσιο συµφέρον (π.χ. ΕΗ) µε βάση την εξουσιοδότηση του Α. 43 παρ. 2Σ, εφόσον µία τέτοια ρύθµιση επιβάλλεται από το δηµόσιο συµφέρον. Σε µεταγενέστερη όµως απόφασή της 12, η ολοµέλεια του ΣτΕ διαφοροποίησε την αρχική της παραδοχή. Αναγνώρισε το δικαίωµα στο κράτος να ρυθµίζει αποκλειστικά και εξαντλητικά τους όρους εργασίας χωρίς περιθώρια συµπλήρωσής τους από σ.σ.ε. ή διαιτητικές αποφάσεις. Όµως, το ΣτΕ σε αυτή την απόφαση, δέχθηκε ότι η παντοδυναµία του νοµοθέτη όπως αυτή προκύπτει από την αποκλειστική ρύθµιση των γ.ο.ε., υπόκειται σε έναν περιορισµό. Πρόκειται για την απαγόρευση ρύθµισης των εργασιακών σχέσεων από τον νοµοθέτη κατά τέτοιο τρόπο ώστε να καταλήγει στην πλήρη αποδυνάµωση της συλλογικής αυτονοµίας. Ωστόσο, η απαγόρευση της πλήρους αποδυνάµωσης της συλλογικής αυτονοµίας δεν κρίνεται χρήσιµη. Όπως εύστοχα παρατηρεί ο Χρυσόγονος 13, σε κάθε περίπτωση ο νοµοθέτης δε θα προέβαινε στην κατάργηση του θεσµού των συλλογικών διαπραγµατεύσεων και των συλλογικών συµβάσεων εργασίας κάτι το οποίο θα σήµαινε µεγάλο πολιτικό κόστος. Επιπλέον, ούτε η ίδια η κατάργησή τους θα είχε σηµασία εφόσον έµµεσα ο νοµοθέτης έχει τη δυνατότητα να τις ΣτΕ (Ολ), 80/1977, ΕΕ 1997, σελ ΣτΕ (Ολ), 632/1978, ΕΕ 1978, σελ Χρυσόγονος Κώστας, Ατοµικά ικαιώµατα, Αθήνα 2006, σελ

14 περιορίζει σε επίπεδο αχρησίας. Αυτό µπορεί να το επιτύχει µε την εξαντλητική ρύθµιση εργασιακών θεµάτων και µάλιστα µε τον τρόπο που εκείνος επιθυµεί αυτή τη ρύθµιση. ιαπιστώνεται δηλαδή από τα προαναπτυχθέντα, µία νοµολογιακή συρρίκνωση του περιεχοµένου της συλλογικής αυτονοµίας, µίας από τις βασικότερες εκδηλώσεις του δικαιώµατος της συνδικαλιστικής ελευθερίας. Τελικά, η Ολοµέλεια του Α.Π. µε απόφασή της 14, προσδιόρισε το πεδίο ρυθµιστικής εξουσίας του κράτους και των συνδικαλιστικών οργανώσεων σε ό,τι αφορά τους γ.ο.ε. Αναγνωρίζει µεν την αποκλειστική ρύθµιση των όρων εργασίας από το κράτος όµως αυτή η αποκλειστικότητα πρέπει να δικαιολογείται από λόγους γενικότερου συµφέροντος, όπως αυτό αναπτύχθηκε ανωτέρω. Τον περιορισµό της αποκλειστικής ρύθµισης γ.ο.ε. από τον νοµοθέτη, µόνο στην περίπτωση της υπάρξεως γενικού δηµοσίου συµφέροντος, δέχθηκε µε απόφασή του και το ΣτΕ. 15 Συγκεκριµένα, η Ολοµέλεια του ΣτΕ δέχθηκε ότι η ρύθµιση των αποδοχών των µισθωτών δεν αποτελεί αποκλειστικό κρατικό προνόµιο παρά µόνον εάν η ρύθµιση τους επιβάλλεται από λόγους γενικότερου συµφέροντος. Ειδικότερα στην υπόθεση που εξέταζε, οι λόγοι γενικότερου συµφέροντος αντικατοπτρίζονταν σε λόγους κοινωνικών συµφερόντων που αφορούσαν τη λειτουργία της εθνικής οικονοµίας. Μάλιστα, µε προγενέστερη απόφασή του 16, το ΣτΕ έκρινε αντισυνταγµατική την εξουσία του διοικητικού συµβουλίου δηµόσιου οργανισµού να καθορίζει τις αποδοχές του προσωπικού ύστερα από νοµοθετική εξουσιοδότηση προς αυτό. ΒΑΣΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Ο θεσµός των συλλογικών συµβάσεων εργασίας και η συνταγµατική του προστασία αµφισβητήθηκε στο Σύνταγµα του έτους Πλέον, στο ισχύον Σύνταγµα (1975) είναι βέβαιη η αναγνώρισή του και η συνταγµατική του κατοχύρωση όπως αυτή προκύπτει από τον συνδυασµό πλειόνων συνταγµατικών διατάξεων. Εκτός από τη συνταγµατικότητά του, Α.Π. (Ολ), 626/1980, ΕΕ 1980, σελ ΣτΕ (Ολ), 2289/1987, ΕΝ 1987, σελ ΣτΕ 2426/1983, Το Σ 1988, σελ

15 αµφισβητήθηκε από τη νοµολογία και η ίδια η ρυθµιστική του εξουσία. Τελικά, και η νοµολογία δέχθηκε τη συµπληρωµατική προς τον νόµο λειτουργία του και περιόρισε την αποκλειστική κρατική εξουσία ρύθµισης των όρων εργασίας µόνο στην περίπτωση ύπαρξης γενικού συµφέροντος. Απαραίτητη προϋπόθεση, είναι να µην παρατηρείται κατάχρηση της κρατικής εξουσίας του µέσω του αλόγιστου χαρακτηρισµού ρυθµίσεων ως υπαγοµένων στο δηµόσιο συµφέρον. 15

16 ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ ΣτΕ, Ολοµ., 80/1977 : υνατότητα ευνοϊκότερης συµπλήρωσης των γενικών όρων εργασίας από συλλογικές συµβάσεις εργασίας ή διαιτητικές αποφάσεις. ΣτΕ, Ολοµ., 632/1978 : Αποκλειστική ρύθµιση των γενικών όρων εργασίας από το κράτος υπό την προϋπόθεση µη αποδυνάµωσης της συλλογικής αυτονοµίας. ΑΠ, Ολοµ., 626/1980 : Αποκλειστική ρύθµιση των γενικών όρων εργασίας από το κράτος υπό την προϋπόθεση ύπαρξης γενικότερου συµφέροντος. ΣτΕ 2426/ ΣτΕ, Ολοµ., 2289/1987 : Αντισυνταγµατικός ο καθορισµός των αποδοχών προσωπικού µε νόµο εάν δεν υπάρχει λόγος δηµοσίου συµφέροντος. 16

17 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΝΟΜΟΛΟΓΙΑΣ Στο παρόν παράρτηµα παρατίθενται τα κείµενα των σηµαντικότερων αποφάσεων που σχετίζονται µε το θέµα της εργασίας. Έχει προηγηθεί µεταφορά τους από την καθαρεύουσα στη δηµοτική γλώσσα. ΣτΕ (Ολ), 80/77 Προεδρεύων: Αντιπρόεδρος κ. Γ. Αγγελίδης Εισηγητής : Πάρεδρος κ. Θ. Κατζούρος ικηγόροι : κ.κ. ηµ. Καλοµοίρης, Μιχ. Βεκρής, Πάρεδρος Ν.Σ.Κ. Χρ. Γαβαλλάς. Κατά το άρθρο 22 παρ. 2 του ισχύοντος Συντάγµατος «µε νόµο καθορίζονται οι γενικοί όροι εργασίας, που συµπληρώνονται από τις συλλογικές συµβάσεις εργασίας συναπτόµενες µε ελεύθερες διαπραγµατεύσεις και, αν αυτές αποτύχουν, µε τους κανόνες που θέτει η διαιτησία». Κατά την έννοια αυτής της διατάξεως, οι γενικοί όροι εργασίας, καθοριζόµενοι από το νόµο από κανονιστική πράξη βάσει ειδικής εξουσιοδότησης, κατά το άρθρο 43 παρ. 2 του Συντάγµατος, είναι δυνατό να αφορούν όχι µόνο στο σύνολο των εργαζοµένων της χώρας ή κατηγορίας αυτών αλλά και στο προσωπικό µιας επιχείρησης που εξυπηρετεί το δηµόσιο συµφέρον, όπως είναι η ηµόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισµού, κατά τον ιδρυτικό της ν. 1468/1950, µέσω δε των συλλογικών συµβάσεων ή των διαιτητικών αποφάσεων συµπληρώνονται οι γενικοί αυτοί όροι εργασίας µε σκοπό τη θέσπιση ευµενέστερων όρων εργασίας. Το άρθρο 1 του ν.δ. 210 της 7/7 εκεµβρίου 1974 «περί ρυθµίσεων θεµάτων που αφορούν το προσωπικό της ηµόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρισµού» (Α 364) ορίζει στην παράγραφο 1 ότι µε κοινή απόφαση των Υπουργών Βιοµηχανίας και Απασχολήσεως, δηµοσιευµένη στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως, µπορεί να θεσπίζεται µετά από πρόταση του ιοικητικού Συµβουλίου της ηµόσιας αυτής Επιχείρησης, κανονισµός καταστάσεως του κάθε φύσεως προσωπικού της, ρυθµίζοντας τους όρους της συµβάσεως 17

18 εργασίας αυτού, τις, κατά την εκτέλεση της εργασίας, διαµορφωµένες σχέσεις και τα της ασκήσεως πειθαρχικής εξουσίας, και στην παράγραφο 3 αυτού του άρθρου ότι: µε την έκδοση προεδρικών διαταγµάτων µετά από πρόταση αυτών των Υπουργών προσδιορίζεται λεπτοµερέστερα το περιεχόµενο του κανονισµού και καθορίζεται η διαδικασία θέσπισης και κύρωσης αυτού όπως και κάθε τροποποίηση ή συµπλήρωσή του. Στη βάση αυτής της εξουσιοδοτήσεως εκδόθηκε το προσβαλλόµενο διάταγµα µε το οποίο καθορίζονται λεπτοµερώς τόσο τα αντικείµενα τα οποία πρέπει να ρυθµίζονται από τον κατά την παράγραφο 1 του άρθρου αυτού εκδιδοµένου κανονισµού όσο και η διαδικασία εκδόσεως αυτού. Περαιτέρω το άρθρο 4 του ν.δ. 210/1974 ορίζει ότι αυτά που αποτελούν, κατά την εκάστοτε γενικώς ισχύουσα νοµοθεσία για συλλογικές συµβάσεις εργασίας, αντικείµενο συλλογικής συµβάσεως θέµατα του προσωπικού της ηµόσιας Επιχειρήσεως Ηλεκτρισµού διακανονίζονται και ρυθµίζονται στο εξής από αυτήν τη σύµβαση και σε διαφωνία κατά την εκάστοτε γενικώς ισχύουσα διαδικασία επίλυσης των συλλογικών διαφορών εργασίας. Οι συλλογικές συµβάσεις εργασίας και αποφάσεις κατισχύουν του κανονισµού καταστάσεως προσωπικού της ηµόσιας Επιχειρήσεως Ηλεκτρισµού. Όπως προκύπτει από τις ανωτέρω διατάξεις του ν.δ. 210/1974, οι όροι εργασίας του προσωπικού της ηµόσιας Επιχειρήσεως Ηλεκτρισµού, οι οποίοι κατ αρχήν καθορίζονται από κανονισµό εκδιδόµενο κατά την παράγραφο 1 του άρθρου 1 αυτού, επιτρέπεται να ρυθµίζονται κάθε φορά ευµενέστερα για τους εργαζόµενους µε συλλογική σύµβαση εργασίας ή διαιτητική απόφαση, οι οποίες υπερισχύουν του κανονισµού καταστάσεως του προσωπικού αυτού. Η ρύθµιση αυτή είναι σύµφωνη προς το άρθρο 22 παρ. 2 του Συντάγµατος, µε βάση την ανωτέρω εκτεθείσα έννοια αυτού, και συνεπώς ο µόνος προβαλλόµενος λόγος ακυρώσεως ότι ο το ν.δ. 210/1974 και το στη βάση αυτού εκδοθέν προσβαλλόµενο διάταγµα είναι αντίθετα προς τη διάταξη αυτή του Συντάγµατος, διότι οι όροι εργασίας του προσωπικού της ηµόσιας Επιχειρήσεως Ηλεκτρισµού, ως ειδικοί πρέπει να θεσπίζονται µόνο µε συλλογική σύµβαση εργασίας ή διαιτητική απόφαση, είναι απορριπτέος ως αβάσιµος. Αν και κατά µεν τη γνώµη ενός από τα µέλη του δικαστηρίου, ο λόγος αυτός ακυρώσεως είναι απορριπτέος ως αλυσιτελής, διότι δεν στρέφεται κατά του προσβαλλοµένου διατάγµατος αλλά του Κανονισµού 18

19 καταστάσεως προσωπικού της ως άνω ηµοσίας Επιχειρήσεως ο οποίος πρόκειται να εκδοθεί κατά το ν.δ. 210/1974 και το προσβαλλόµενο διάταγµα, κατά δε τη γνώµη δύο µελών του δικαστηρίου, αυτός ο λόγος ακυρώσεως είναι απορριπτέος ως αλυσιτελής, εφ όσον, κατά το άρθρο 4 του ν.δ. 210/1974, οι συλλογικές συµβάσεις εργασίας και οι διαιτητικές αποφάσεις υπερισχύουν του Κανονισµού καταστάσεως του προσωπικού της ηµόσιας Επιχειρήσεως Ηλεκτρισµού και συνεπώς δεν είναι δυνατό ν ανακύψει αντίθεση αυτού του κανονισµού προς το άρθρο 22 παρ. 2 του Συντάγµατος. ΣτΕ (Ολ), 632/1978 Πρόεδρος : κ. Ν. Μπουρόπουλος Εισηγητής : κ..καλλιβωκάς ικηγόροι : κ.κ. Βασιλείου, Αλ. Μαρκόπουλος, Ευάγγ. Γυφτόπουλος, Αθ. Βλάχος. [Παρατίθενται συγκεκριµένα χωρία της αποφάσεως τα οποία αναφέρονται σε ζητήµατα σχετικά µε το θέµα της εργασίας]. Με τη διάταξη του άρθρου 22 παρ. 2 του Συντάγµατος, περιορίσθηκε η υπό το Κράτος των προηγουµένων Συνταγµάτων αναγνωρισµένη παντοδυναµία του νοµοθέτη προς ρύθµιση θεµάτων που αναφέρονται στους όρους, τις συνθήκες και την αµοιβή της εργασίας, τα οποία ήταν δυνατό να αποτελέσουν αντικείµενο συλλογικών συµβάσεων εργασίας ή διαιτητικών αποφάσεων κατά τις διατάξεις του ν. 3239/1955 (φ. 125), µόνο εφ όσον δεν ρυθµίζονταν ευθέως και αποκλειστικά από τον νόµο. Ήδη, κατά τις ανωτέρω διατάξεις [Α.22 παρ. 1, 22 παρ. 2, 23 παρ. 1 και 23 παρ. 2Σ] ο συνταγµατικός νοµοθέτης αναθέτει στον κοινό νοµοθέτη τη µέριµνα της δηµιουργίας συνθηκών απασχόλησης όλων των πολιτών και της ηθικής και υλικής εξυψώσεως όλων των εργαζοµένων, µέσω της λήψης κατάλληλων, κατά την κρίση του, µέτρων, περαιτέρω δε τον καθορισµό και των «γενικών όρων εργασίας», αναγνωριζοµένου πρώτα από τη συνταγµατική διάταξη, του θεσµού της συλλογικής αυτονοµίας των επαγγελµατικών οργανώσεων προς τη συµπλήρωση των καθοριζοµένων από το νόµο γενικών όρων εργασίας. Ειδικότερα, από το άρθρο 22 παρ. 2 του Συντάγµατος, ως πρωταρχικός 19

20 φορέας της αρµοδιότητας ρυθµίσεως των αναφεροµένων θεµάτων στις εργασιακές σχέσεις αναγνωρίζεται ο νοµοθέτης, από τη σύγχρονη όµως κατοχύρωση του θεσµού της συλλογικής αυτονοµίας των επαγγελµατικών οργανώσεων, τίθεται φραγµός στην παντοδυναµία του νοµοθέτη, κατά τη ρύθµιση αυτών των θεµάτων, έτσι ώστε να καθίσταται αντίθετη προς αυτή τη συνταγµατική διάταξη η άσκηση της νοµοθετικής αρµοδιότητας κατά τρόπο που να οδηγεί στην πλήρη αποδυνάµωση του αναφερόµενου θεσµού. Ως καθορισµός δε των γενικών εργασίας νοείται, κατά τη συνταγµατική αυτή διάταξη η ρύθµιση κάθε θέµατος που υπάγεται στον κύκλο των εργασιακών σχέσεων, εφ όσον γίνεται κατά τρόπο κανονιστικό, χωρίς να αποκλείονται έτσι, τα ρυθµιζόµενα από τον νοµοθέτη θέµατα που αφορούν στους εργαζοµένους µίας µόνο επιχείρησης ή και µίας ακόµη κατηγορίας µισθωτών αυτής καθ όσον η γενική και αφηρηµένη ρύθµιση των όρων εργασίας δεν συναρτάται προς τον αριθµό των εργοδοτών ή των µισθωτών, στους οποίους αναφέρεται αυτή. Κατά αυτόν τον τρόπο δεν αποκλείεται και η εξαντλητική ακόµη νοµοθετική ρύθµιση συγκεκριµένου θέµατος, αναφεροµένου σε σχέσεις εργασίας, δηλαδή ρύθµιση που δεν αφήνει περιθώρια συµπλήρωσης του θέµατος αυτού µε συλλογική σύµβαση εργασίας ή διαιτητική απόφαση εφόσον οι εργασιακές σχέσεις της οικείας κατηγορίας µισθωτών, στο σύνολό τους, δε ρυθµίζονται από τον νοµοθέτη κατά τρόπο που να περιστέλλει τη συλλογική αυτονοµία µέχρι το σηµείο της πλήρους αποδυνάµωσής της. Κατά τη γνώµη όµως ενός µέλους του δικαστηρίου, η παντοδυναµία του νοµοθέτη µόνο µε σαφή συνταγµατική επιταγή θα µπορούσε να περιορισθεί, αυτή δε η επιταγή δεν περιέχεται στην ανωτέρω συνταγµατική διάταξη. Στη συνέχεια, αυτή η εντολή της παραγράφου 1 προς τον κοινό νοµοθέτη, ο οποίος πρέπει να µεριµνήσει για τη δηµιουργία συνθηκών απασχόλησης κ.λπ., απευθύνει ήδη, ειδικότερη προς αυτό «συνταγµατική εντολή», για να καθορίσει τους «γενικούς όρους» εργασίας, δηλαδή το θεσµικό πλαίσιο της εργασιακής σχέσεως. Εξάλλου, παράλληλα προς την κρατική νοµοθετική δραστηριότητα, η παράγραφος 2 του άρθρου 22 του Συντάγµατος παραφυλάσσει, τόσο εντός του θεσµικού πλαισίου της εργασιακής σχέσεως, όσο και εκτός αυτού την ελευθερία των επαγγελµατικών οργανώσεων να ρυθµίζουν µε συλλογικές συµβάσεις τους όρους εργασίας. Στο πεδίο όµως, στο οποίο έχει επέµβει ρυθµιστικά ο νοµοθέτης, η ελευθερία της συλλογικής συµβάσεως έχει όριο 20

21 τους όρους εργασίας, τους οποίους ο νόµος, κατά την εκάστοτε αποκαλυπτόµενη ερµηνευτικά έννοια αυτού, θέλησε να καθορίσει αποκλειστικά. Αυτή είναι η κατά την παράγραφο 2 του άρθρου 22 έννοια της «συµπληρώσεως» του νόµου από τις συλλογικές συµβάσεις εργασίας, µε τους περιορισµούς δε αυτούς κατοχυρώνεται, στην ως άνω συνταγµατική διάταξη, ο θεσµός των συλλογικών συµβάσεων εργασίας, ως συναφής προς την αρχή της συνδικαλιστικής ελευθερίας και του δικαιώµατος της απεργίας. Α.Π. (Ολ), 626/1980 Πρόεδρος : κ. ηµ. Σκούµπης Εισηγητής: Αρεοπαγίτης κ. Μιχ. Παπαδάκις ικηγόροι: κ.κ. Βασιλείου, Στ. Γιαννακόπουλος, Γ. Κουµάντος, Αλ. Μαρκόπουλος [Παρατίθεται συγκεκριµένο χωρίο της αποφάσεως σχετικό µε το θέµα της εργασίας]. Κατά το άρθρο 22 παρ. 2 Συντάγµατος 1975, «µε νόµο καθορίζονται οι γενικοί όροι εργασίας, που συµπληρώνονται από τις συλλογικές συµβάσεις εργασίας συναπτόµενες µε ελεύθερες διαπραγµατεύσεις και, αν αυτές αποτύχουν, µε τους κανόνες που θέτει η διαιτησία». Κατά την αληθή έννοια της διατάξεως αυτής, η οποία σκοπεύει στην καθιέρωση φραγµού στην παντοδυναµία του νοµοθέτη κατά τη ρύθµιση θεµάτων αναφεροµένων στη σχέση εργασίας, για τον καθορισµό ορίου µεταξύ της σχετικής εξουσίας αυτού και αυτής των φορέων της, από το άρθρο 22 σε συνδυασµό µε το άρθρο 12 παρ. 1 του Συντάγµατος, ως συνταγµατικού θεσµού που κατοχυρώνει τη συλλογική αυτονοµία των επαγγελµατικών οργανώσεων, γενικοί όροι εργασίας είναι αυτοί που έχουν ως αντικείµενο τη γενική θεσµική διάπλαση της σχέσεως εργασίας, όχι µόνον αλλά και τη ρύθµιση κάθε άλλου θέµατος της σχέσεως αυτής που ενδιαφέρει τη γενική έννοµη τάξη, αφορώντας το γενικότερο κοινωνικό συµφέρον, το οποίο (συµφέρον) και αποτελεί το κριτήριο για την οριοθέτηση του χώρου λειτουργίας της εξουσίας του κρατικού νοµοθέτη τόσο του από τον ίδιο πρωτογενούς δικαίου, όσο και του κατόπιν νοµοθετικής εξουσιοδοτήσεως ενεργούντος, προς θέσπιση ρυθµιστικών της 21

22 σχέσεως εργασίας κανόνων, σε σχέση προς αυτήν την εξουσία την απορρέουσα από τη συνδικαλιστική αυτονοµία των επαγγελµατικών οργανώσεων. 22

23 Η ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΣΥΛΛΟΓΙΚΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ Οι συλλογικές συµβάσεις εργασίας προστατεύονται συνταγµατικά στο πλαίσιο του Α. 22 παρ. 2 Σ. Η συνταγµατική τους αναγνώριση και κατοχύρωση προκύπτει και από τον συνδυασµό άλλων συνταγµατικών διατάξεων, ιδίως από τον συσχετισµό µε το Α. 23 παρ. 1 Σ. το οποίο κατοχυρώνει τη συνδικαλιστική ελευθερία. Οι ελεύθερες διαπραγµατεύσεις µε σκοπό τη σύναψη συλλογικής συµβάσεως εργασίας, αποτελούν περιεχόµενο και υλοποίηση του δικαιώµατος της συνδικαλιστικής ελευθερίας. Η σύναψη συλλογικών συµβάσεων είναι πολύ σηµαντική για την εύρυθµη λειτουργία των εργασιακών σχέσεων η οποία επιτυγχάνεται µέσω της ρύθµισης γενικών όρων εργασίας από τις συνδικαλιστικές οργανώσεις. Οι συλλογικές συµβάσεις έχουν συµπληρωµατικό ρόλο έναντι του νόµου ο οποίος είναι ο πρωταρχικός ρυθµιστής των όρων εργασίας. Οι συνδικαλιστικές οργανώσεις έχουν το δικαίωµα να τροποποιούν τις ρυθµίσεις του νόµου µε την πρϋποθεση όµως της θέσπισης µίας ευνοϊκότερης ρύθµισης για τις εργασιακές σχέσεις. Ο συµπληρωµατικός τους ρόλος αίρεται σε κάθε περίπτωση που ο νόµος ρυθµίζει αποκλειστικά τους όρους εργασίας χάριν γενικότερου συµφέροντος. Βασικά λήµµατα που σχετίζονται µε το περιεχόµενο της εργασίας αποκλειστική κρατική ρύθµιση γενικό συµφέρον γενικοί όροι εργασίας ελεύθερες διαπραγµατεύσεις ευνοϊκότερη ρύθµιση κρατικός παρεµβατισµός νόµος συλλογική αυτονοµία 23

24 συλλογική σύµβαση εργασίας συνδικαλιστική ελευθερία συνταγµατική προστασία συµπληρωµατική λειτουργία 24

25 THE CONSTITUTIONAL PROTECTION OF COLLECTIVE UNION CONTRACTS SUMMARY The collective union contracts are protected constitutionally in the framework of the Article 22, paragraph 2 of the Constitution. Their constitutional recognition and protection result also from the combination of other constitutional provisions, same from the correlation with the Article 23 paragraph 1 of the Constitution, which guarantees the trade-union freedom. The free negotiations, aiming at the conclusion of collective union contracts, constitute the content and the concretization of right of trade-union freedom. The conclusion of collective union contracts is very important for the harmonic functioning of labour relations which is achieved through the regulation of general labour terms by the trade-union organizations. The collective union contracts have supplementary role against the law which is the fundamental regulator of labour terms. The trade-union organizations has the right to modify the regulations of law, with the condition however to establish a more favourable regulation on the labour relations. Their supplementary role is raised in any case that the law regulates exclusively the labour terms thanks to more general interest. Basic entries that are related with the content of labour exclusively state regulation general interest general labour terms free negotiations more favourable regulation state interventionism law collective autonomy collective union contrast 25

26 trade-union freedom constitutional protection supplementary functioning 26

27 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Γκούτος Γ. Χαρίλαος, Συλλογικό εργατικό δίκαιο, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα, Αθήνα 2006, σελ αγτόγλου Π.., Ατοµικά δικαιώµατα, Τόµος Β, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα, Αθήνα-Κοµοτηνή 2005, σελ , ηµητρόπουλος Γ. Ανδρέας, Γενική συνταγµατική θεωρία, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα, Αθήνα-Κοµοτηνή 2004, σελ , 35. Καρακατσάνης Γ. Αλέξανδρος, Η συλλογική σύµβαση εργασίας (Νόµιµος διάπλαση και προβλήµατα), Τυπογραφία ΚΜ, Αθήνα 1974, σελ. 21 επ. Καρακατσάνης Γ. Αλέξανδρος, Συλλογικό εργατικό δίκαιο, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα, Αθήνα-Κοµοτηνή 1992, σελ , 116, , 146, Καρδαράς Ι. Αθανάσιος, Οι κανόνες του δικαίου της εργασίας και η σχέσις των προς την συλλογικήν σύµβασιν, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα, Αθήνα 1978, σελ , 129, , Κουκιάδης. Ιωάννης, Εργατικό δίκαιο συλλογικές εργασιακές σχέσεις, Τόµος Β, εκδόσεις Σάκκουλα, Θεσ/νίκη 1999, σελ. 1-28, Λεβέντης Α. Γεώργιος, Συλλογική αυτονοµία και κρατικός παρεµβατισµός στο εργατικό δίκαιο, νοµικές εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα, Αθήνα-Κοµοτηνή 1981, σελ , , Λεβέντης Α. Γεώργιος, Συλλογικό εργατικό δίκαιο, εκδόσεις δελτίου εργατικής νοµοθεσίας, Αθήνα 2007, σελ Μουδόπουλος Σταύρος, Περιεχόµενο και κατοχύρωση της συλλογικής αυτονοµίας, ΝοΒ, 1983, σελ Μουδόπουλος Σταύρος, Συλλογικό εργατικό δίκαιο µεθοδολογικές προσεγγίσεις, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα, Αθήνα-Κοµοτηνή 2005, σελ , Χρυσόγονος Χ. Κώστας, Ατοµικά ικαιώµατα, εκδόσεις Νοµική Βιβλιοθήκη, Αθήνα 2006, σελ Ηλεκτρονική διεύθυνση 27

ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗΣ & ΙΑΙΤΗΣΙΑΣ

ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗΣ & ΙΑΙΤΗΣΙΑΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗΣ & ΙΑΙΤΗΣΙΑΣ Ε ΡΑ: Πλατεία Βικτωρίας 7, Αθήνα 10434 010 88 14 922 010 88 15 393 info@omed.gr ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ: Πολυτεχνείου 21, Θεσσαλονίκη 54626 0310 517 128 0310 517 119 Προς: 1. Σύλλογο

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝ/ΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ. ΕΡΓΑΣΙΑ 4 η :

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝ/ΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ. ΕΡΓΑΣΙΑ 4 η : ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝ/ΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑ 4 η : ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 4 4 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΙΣ ΗΜΟΣΙΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ:

Διαβάστε περισσότερα

Η γενική αρχή του σεβασµού και της προστασίας της ανθρώπινης αξίας

Η γενική αρχή του σεβασµού και της προστασίας της ανθρώπινης αξίας Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σχολή Νοµικών, Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών Τµήµα Νοµικής, Τοµέας ηµοσίου ικαίου Μεταπτυχιακό ίπλωµα ηµοσίου ικαίου Μάθηµα : Συνταγµατικό ίκαιο Καθηγητής:

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ 1 η ΜΕ ΘΕΜΑ: «Η ΑΡΧΗ ΤΟΥ ΑΠΑΡΑΒΙΑΣΤΟΥ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΑΞΙΑΣ» Ι ΑΣΚΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: κ. ΑΝ ΡΕΑΣ ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ

ΕΡΓΑΣΙΑ 1 η ΜΕ ΘΕΜΑ: «Η ΑΡΧΗ ΤΟΥ ΑΠΑΡΑΒΙΑΣΤΟΥ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΑΞΙΑΣ» Ι ΑΣΚΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: κ. ΑΝ ΡΕΑΣ ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ, ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: «ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΜΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΑΡΧΗ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΑΞΙΑΣ

ΜΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΑΡΧΗ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΑΞΙΑΣ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΙΚΑΙΟ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: Α. ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΜΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΑΡΧΗ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

Θέµα εργασίας. Η ερµηνεία του άρθρου 8 παρ. 1 του Συντάγµατος

Θέµα εργασίας. Η ερµηνεία του άρθρου 8 παρ. 1 του Συντάγµατος Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σχολή Νοµικών, Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών Τµήµα Νοµικής, Τοµέας ηµοσίου ικαίου Μεταπτυχιακό ίπλωµα ηµοσίου ικαίου Μάθηµα : Συνταγµατικό ίκαιο Καθηγητής:

Διαβάστε περισσότερα

Ξενοφών Κοντιάδης Καθηγητής Παντείου Πανεπιστημίου, Δικηγόρος, Πρόεδρος Ιδρύματος Θεμιστοκλή και Δημήτρη Τσάτσου

Ξενοφών Κοντιάδης Καθηγητής Παντείου Πανεπιστημίου, Δικηγόρος, Πρόεδρος Ιδρύματος Θεμιστοκλή και Δημήτρη Τσάτσου Ξενοφών Κοντιάδης Καθηγητής Παντείου Πανεπιστημίου, Δικηγόρος, Πρόεδρος Ιδρύματος Θεμιστοκλή και Δημήτρη Τσάτσου Ο συνταγματικός θεσμός της συλλογικής αυτονομίας (Εισήγηση στην ημερίδα "Κλαδικές Συλλογικές

Διαβάστε περισσότερα

Θέµα εργασίας. Η Θεσµική Προσαρµογή των Συνταγµατικών ικαιωµάτων ΙΙ (ΣτΕ 438/2001)

Θέµα εργασίας. Η Θεσµική Προσαρµογή των Συνταγµατικών ικαιωµάτων ΙΙ (ΣτΕ 438/2001) Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σχολή Νοµικών, Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών Τµήµα Νοµικής, Τοµέας ηµοσίου ικαίου Μεταπτυχιακό ίπλωµα ηµοσίου ικαίου Μάθηµα : Συνταγµατικό ίκαιο Καθηγητής:

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΙΠΛΩΜΑ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ «ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΙΚΑΙΟ» Ι ΑΣΚΩΝ: Α. ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΧΡΥΣΟΥΛΑ-ΕΙΡΗΝΗ ΜΑΛΛΙ Η. ΕΡΓΑΣΙΑ 4 η

ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΙΠΛΩΜΑ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ «ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΙΚΑΙΟ» Ι ΑΣΚΩΝ: Α. ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΧΡΥΣΟΥΛΑ-ΕΙΡΗΝΗ ΜΑΛΛΙ Η. ΕΡΓΑΣΙΑ 4 η ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΙΠΛΩΜΑ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ «ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΙΚΑΙΟ» Ι ΑΣΚΩΝ: Α. ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΧΡΥΣΟΥΛΑ-ΕΙΡΗΝΗ ΜΑΛΛΙ Η ΕΡΓΑΣΙΑ 4 η ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΩΝ ΑΡΘΡΩΝ 22παρ.1 23παρ.2 και25παρ.2σ ΛΟΓΙΚΗ ΕΡΝΗΝΕΙΑ ΤΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΣΥΜΦΙΛΙΩΣΗ ΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗ ΔΙΑΙΤΗΣΙΑ...2 ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΗΣ ΣΥΜΦΙΛΙΩΣΗΣ;...5 ΠΟΙΑ Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΠΟΥ ΤΗΡΕΙΤΑΙ;...5

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΣΥΜΦΙΛΙΩΣΗ ΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗ ΔΙΑΙΤΗΣΙΑ...2 ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΗΣ ΣΥΜΦΙΛΙΩΣΗΣ;...5 ΠΟΙΑ Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΠΟΥ ΤΗΡΕΙΤΑΙ;...5 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΣΥΜΦΙΛΙΩΣΗ ΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗ ΔΙΑΙΤΗΣΙΑ...2 ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΗΣ ΣΥΜΦΙΛΙΩΣΗΣ;...5 ΠΟΙΑ Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΠΟΥ ΤΗΡΕΙΤΑΙ;...5 ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΗΣ ΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗΣ;...7 ΠΟΙΑ Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΠΟΥ ΤΗΡΕΙΤΑΙ;...7 ΤΙ

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΡΟΣ 1 Ο ΣΥΛΛΟΓΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ... 2 ΣΥΛΛΟΓΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΕΝΝΟΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ... 5 ΦΥΣΗ ΣΣΕ...

ΜΕΡΟΣ 1 Ο ΣΥΛΛΟΓΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ... 2 ΣΥΛΛΟΓΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΕΝΝΟΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ... 5 ΦΥΣΗ ΣΣΕ... Πίνακας περιεχομένων ΜΕΡΟΣ 1 Ο ΣΥΛΛΟΓΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ... 2 ΣΥΛΛΟΓΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΕΝΝΟΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ... 5 ΦΥΣΗ ΣΣΕ... 6 ΕΙΔΗ ΣΣΕ ΚΑΙ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑ ΣΥΝΑΨΗΣ ΤΟΥΣ...

Διαβάστε περισσότερα

Η ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ ΚΑΤΑΧΡΗΣΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ(α.25παρ.3Σ) Με τον όρο γενικές συνταγµατικές αρχες εννοούµε ένα σύνολο

Η ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ ΚΑΤΑΧΡΗΣΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ(α.25παρ.3Σ) Με τον όρο γενικές συνταγµατικές αρχες εννοούµε ένα σύνολο εργασία 1η σχεδιαγραµµα 1)εισαγωγή:έννοια γενικών συνταγµατικών αρχών 2)ειδικότερα, η απαγόρευση κατάχρησης δικαιώµατος α)έννοια β)καθιέρωση της αρχής γ)εκταση εφαρµογής και σχέση α.25παρ3σ και 281 ΑΚ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ,ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ, ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ,ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ, ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ,ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ, ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΙΠΛΩΜΑ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ:ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΙΚΑΙΟ,2003-2004

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ 4 η ΜΕ ΘΕΜΑ: «Ένα ερµηνευτικό παράδειγµα από το Σύνταγµα» Ι ΑΣΚΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: κ. ΑΝ ΡΕΑΣ ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ

ΕΡΓΑΣΙΑ 4 η ΜΕ ΘΕΜΑ: «Ένα ερµηνευτικό παράδειγµα από το Σύνταγµα» Ι ΑΣΚΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: κ. ΑΝ ΡΕΑΣ ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ, ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: «ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ- ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2003-2004

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ- ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2003-2004 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ- ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2003-2004 ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΘΕΜΑ: Η Αρχή της φορολογικής ισότητας

Διαβάστε περισσότερα

Συνταγματικό Δίκαιο Ενότητα 4: Πηγές του Δικαίου

Συνταγματικό Δίκαιο Ενότητα 4: Πηγές του Δικαίου ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 4: Πηγές του Δικαίου Λίνα Παπαδοπούλου, Αν. Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου Σχολής ΑΠΘ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΙΚΑΙΟ. Θέµα: Η αρχή της ανθρώπινης αξίας ΒΑΣΙΛΙΚΗ. ΓΡΙΒΑ. ιδάσκων Καθηγητής: Ανδρέας Γ. ηµητρόπουλος

ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΙΚΑΙΟ. Θέµα: Η αρχή της ανθρώπινης αξίας ΒΑΣΙΛΙΚΗ. ΓΡΙΒΑ. ιδάσκων Καθηγητής: Ανδρέας Γ. ηµητρόπουλος ΕΘΝΙΚΟ & ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΙΚΑΙΟ Θέµα:

Διαβάστε περισσότερα

Αλεξάνδρα Ν. Κοψίνη Δικηγόρος - Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Νομικής Αθηνών

Αλεξάνδρα Ν. Κοψίνη Δικηγόρος - Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Νομικής Αθηνών H ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΣΥΛΛΟΓΙΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΕΩΣ ΚΑΙ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Αλεξάνδρα Ν. Κοψίνη Δικηγόρος - Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Νομικής Αθηνών Η συλλογική σύμβαση εργασίας (σ.σ.ε.) είναι ιδιότυπη σύμβαση, και για τη σύναψή

Διαβάστε περισσότερα

# εργασία αρ.3# ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣτΕ ΟΠΟΥ ΓΙΝΕΤΑΙ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΑΞΙΑΣ Σ Χ Ε Ι Α Γ Ρ Α Μ Μ Α 5]ΑΝΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ

# εργασία αρ.3# ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣτΕ ΟΠΟΥ ΓΙΝΕΤΑΙ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΑΞΙΑΣ Σ Χ Ε Ι Α Γ Ρ Α Μ Μ Α 5]ΑΝΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ 1 # εργασία αρ.3# ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣτΕ ΟΠΟΥ ΓΙΝΕΤΑΙ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΑΞΙΑΣ 1]ΙΣΤΟΡΙΚΟ Σ Χ Ε Ι Α Γ Ρ Α Μ Μ Α 2]ΝΟΜΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ 3]ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ 4]ΚΡΙΣΙΜΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΙΚΑΙΟΥ 5]ΑΝΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΓΝΩΜΟΔΟΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

ΓΝΩΜΟΔΟΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΓΝΩΜΟΔΟΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Ι. Επί του ερωτήματος, που ετέθη. Μου ζητήθηκε να γνωμοδοτήσω, επί του κάτωθι ερωτήματος. «Η ψήφιση του Ν.4472/2017 και συγκεκριμένα του άρθρου 19 αυτού, αναφορικά με τις συνδικαλιστικές

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2003-2004 ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΘΕΜΑ: ΘΕΣΜΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝ/ΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ. ΕΡΓΑΣΙΑ 5 η :

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝ/ΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ. ΕΡΓΑΣΙΑ 5 η : ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝ/ΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑ 5 η : ΟΙ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΕΓΓΥΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΙΣΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΦΥΛΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑΣ ΒΟΥΛΗΣΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ:

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ & ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

ΕΘΝΙΚΟ & ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΕΘΝΙΚΟ & ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ, ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΙΠΛΩΜΑ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΙΚΑΙΟ, 2003-2004

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πηγές Συντακτική ομάδα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πηγές Συντακτική ομάδα ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΕΞΑΡΤΗΜΕΝΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΔΟΚΙΜΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΔΙΑΔΟΧΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ... 2 1. Συμβάσεις εξαρτημένης εργασίας ορισμένου και αορίστου χρόνου... 2 1.1 Σύμβαση εργασίας αορίστου χρόνου... 3

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ 6 η ΜΕ ΘΕΜΑ: «ΤΟ ΙΚΑΙΩΜΑ ΕΠΙ ΤΗΣ Ι ΙΑΣ ΕΙΚΟΝΑΣ ΤΩΝ ΗΜΟΣΙΩΝ

ΕΡΓΑΣΙΑ 6 η ΜΕ ΘΕΜΑ: «ΤΟ ΙΚΑΙΩΜΑ ΕΠΙ ΤΗΣ Ι ΙΑΣ ΕΙΚΟΝΑΣ ΤΩΝ ΗΜΟΣΙΩΝ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ, ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: «ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

Θέµα εργασίας. Η Θεσµική Προσαρµογή των Συνταγµατικών ικαιωµάτων I (Μον.Πρωτ.Θεσ/νίκης 1080/1995)

Θέµα εργασίας. Η Θεσµική Προσαρµογή των Συνταγµατικών ικαιωµάτων I (Μον.Πρωτ.Θεσ/νίκης 1080/1995) Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σχολή Νοµικών, Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών Τµήµα Νοµικής, Τοµέας ηµοσίου ικαίου Μεταπτυχιακό ίπλωµα ηµοσίου ικαίου Μάθηµα : Συνταγµατικό ίκαιο Καθηγητής:

Διαβάστε περισσότερα

Τίτλος εργασίας: «Η συνδικαλιστική ελευθερία»

Τίτλος εργασίας: «Η συνδικαλιστική ελευθερία» Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Σχολή Νομικών, Πολιτικών και Οικονομικών Επιστημών Τμήμα Νομικής Τίτλος εργασίας: «Η συνδικαλιστική ελευθερία» Επιμέλεια: Ζαφειρένια Θεοδωράκη Α. Μ.: 1340200700606

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ άρθρο 20 παρ. 1 του Συντάγµατος ΙΚΑΙΩΜΑ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗΣ ΙΚΑΣΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ άρθρο 20 παρ. 1 του Συντάγµατος ΙΚΑΙΩΜΑ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗΣ ΙΚΑΣΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΙΚΑΙΟ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: Α. ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ άρθρο 20 παρ. 1 του

Διαβάστε περισσότερα

Κων/νος Τσουμάνης, Δικηγόρος, Νομικός Σύμβουλος ΣΠΕΔΕΘ & ΚΜ

Κων/νος Τσουμάνης, Δικηγόρος, Νομικός Σύμβουλος ΣΠΕΔΕΘ & ΚΜ Κων/νος Τσουμάνης, Δικηγόρος, Νομικός Σύμβουλος ΣΠΕΔΕΘ & ΚΜ Οι πρόσφατες τροποποιήσεις στην εργατική νομοθεσία και η δι αυτών παρεχόμενη ευχέρεια στον εργοδότη της εξαρτημένης σύμβασης εργασίας Τα τελευταία

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2003-2004

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2003-2004 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2003-2004 ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΘΕΜΑ: ΘΕΣΜΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗΣ & ΙΑΙΤΗΣΙΑΣ

ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗΣ & ΙΑΙΤΗΣΙΑΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗΣ & ΙΑΙΤΗΣΙΑΣ Ε ΡΑ: Πλατεία Βικτωρίας 7, Αθήνα 10434 010 88 14 922 010 88 15 393 info@omed.gr ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ: Πολυτεχνείου 21, Θεσσαλονίκη 54626 0310 517 128 0310 517 119 Προς: 1. Πανελλήνιο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πηγές Συντάκτης ομάδας

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πηγές Συντάκτης ομάδας ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Η προστασία της Συνδικαλιστικής Δράσης... 4 1.1 Γενικά... 4 1.2 Ατομική προστασία εργαζομένων... 4 1.3 Προστασία της ίδιας της Συνδικαλιστικής Οργάνωσης... 4 1.4 Προστασία της Συνδικαλιστικής

Διαβάστε περισσότερα

ΓΝΩΜΟΛΟΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

ΓΝΩΜΟΛΟΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΓΝΩΜΟΛΟΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΕΡΩΤΗΜΑ Ερωτάται αν αν είναι στα πλαίσια ή όχι του Συντάγματος η εφαρμογή της παραγράφου 2 του άρθρου 139 του Κώδικα Δικαστικών Επιμελητών με την έκδοση της προβλεπόμενης Υπουργικής

Διαβάστε περισσότερα

Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Α. Εισαγωγικές παρατηρήσεις....3 Β. Διαμορφωτικοί παράγοντες κατώτατων ορίων προστασίας. 6 Γ. Ρυθμιστικές αρχές των σχέσεων μεταξύ διαμορφωτικών παραγόντων

Διαβάστε περισσότερα

ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗΣ & ΙΑΙΤΗΣΙΑΣ

ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗΣ & ΙΑΙΤΗΣΙΑΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗΣ & ΙΑΙΤΗΣΙΑΣ Ε ΡΑ: Πλατεία Βικτορίας 7, Αθήνα 10434 88 14 922 88 15 393 info@omed.gr ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ: Πολυτεχνείου 21, Θεσσαλονίκη 54626 517 128 517 119 Προς: 1. Σύλλογος Τεχνικών Επιστηµόνων

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ. Επιµέλεια εργασίας: Πολίτης Σπύρος Εmail: ιδάσκων: ηµητρόπουλος Ανδρέας ΙΑΓΡΑΜΜΑ. 2.Σχολιασµός απόφασης

ΕΡΓΑΣΙΑ. Επιµέλεια εργασίας: Πολίτης Σπύρος Εmail: ιδάσκων: ηµητρόπουλος Ανδρέας ΙΑΓΡΑΜΜΑ. 2.Σχολιασµός απόφασης ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ: Η περιορισµένη εφαρµογή του δικαιώµατος της θρησκευτικής ελευθερίας στα πλαίσια της πρωτοβάθµιας εκπαίδευσης. (υπόθεση αλλόθρησκου δασκάλου). Επιµέλεια εργασίας: Πολίτης Σπύρος Εmail: s_polites@hotmail.com

Διαβάστε περισσότερα

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΥΠ. ΑΡΙΘ.: 5 Αθήνα, 24 Μαΐου 2013 ΝΟΜΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΣΚ/ ΠΡΟΣ Τα Εργατικά Κέντρα και τις Οµοσπονδίες δύναµης ΓΣΕΕ

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΥΠ. ΑΡΙΘ.: 5 Αθήνα, 24 Μαΐου 2013 ΝΟΜΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΣΚ/ ΠΡΟΣ Τα Εργατικά Κέντρα και τις Οµοσπονδίες δύναµης ΓΣΕΕ 1 Γ.Σ.Ε.Ε. ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΥΠ. ΑΡΙΘ.: 5 Αθήνα, 24 Μαΐου 2013 ΝΟΜΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΣΚ/22-5-2013 ΠΡΟΣ Τα Εργατικά Κέντρα και τις Οµοσπονδίες δύναµης ΓΣΕΕ Θέµα: «Καθολικότητα ισχύος των όρων της ισχύουσας από 14-5-2013

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΛΛΟΓΙΚΟ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

ΣΥΛΛΟΓΙΚΟ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΣΥΛΛΟΓΙΚΟ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ Δ Ι Κ Α Ι Ο Σ Υ Λ Λ Ο Γ Ι Κ Ω Ν Δ Ι Α Π Ρ Α Γ Μ Α Τ Ε Υ Σ Ε Ω Ν Η σχέση όρων συλλογικών συμβάσεων με άλλους ρυθμιστικούς παράγοντες ΣΣΕ και Νόμος Ταυτόχρονη ρύθμιση των ίδιων

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΕΤΟΣ: 2005-2006 ΜΑΘΗΜΑ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΘΕΜΑ Η Συνταγµατική κατοχύρωση των

Διαβάστε περισσότερα

Λίνα Παπαδοπούλου Επ. Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου

Λίνα Παπαδοπούλου Επ. Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 7 η : Οικονομικήελευθερία Λίνα Παπαδοπούλου Επ. Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2003-2004 ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΘΕΜΑ: ΤΟ ΑΡΘΡΟ 49 Β ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Γ.Σ.Ε.Ε. ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΥΠ. ΑΡΙΘ.: 5 Αθήνα, 24 Μαΐου 2013 ΝΟΜΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΣΚ/ ΠΡΟΣ Τα Εργατικά Κέντρα και τις Ομοσπονδίες δύναμης ΓΣΕΕ

Γ.Σ.Ε.Ε. ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΥΠ. ΑΡΙΘ.: 5 Αθήνα, 24 Μαΐου 2013 ΝΟΜΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΣΚ/ ΠΡΟΣ Τα Εργατικά Κέντρα και τις Ομοσπονδίες δύναμης ΓΣΕΕ Γ.Σ.Ε.Ε. ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΥΠ. ΑΡΙΘ.: 5 Αθήνα, 24 Μαΐου 2013 ΝΟΜΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΣΚ/22-5-2013 ΠΡΟΣ Τα Εργατικά Κέντρα και τις Ομοσπονδίες δύναμης ΓΣΕΕ Θέμα: «Καθολικότητα ισχύος των όρων της ισχύουσας από 14-5-2013

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ Η ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΑΠΕΡΓΙΑΣ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ Η ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΑΠΕΡΓΙΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Προλογικό σημείωμα... Αντί προλόγου... ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 1 1. Έννοια του δικαιώματος της απεργίας... 1 Εννοιολογικά γνωρίσματα... 2 α. Αποχή από την εργασία... 2 β. Συλλογική αποχή... 2 γ. Αγωνιστικός

Διαβάστε περισσότερα

Διοικητικό Οικονομικό Δίκαιο

Διοικητικό Οικονομικό Δίκαιο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διοικητικό Οικονομικό Δίκαιο Η οικονομική ελευθερία υπό το πρίσμα της επιχειρηματικής ελευθερίας Ευγ. Β. Πρεβεδούρου Σχολής Α.Π.Θ. Άδειες

Διαβάστε περισσότερα

Συνταγματικό Δίκαιο Ενότητα 2: Κράτος Δικαίου 2

Συνταγματικό Δίκαιο Ενότητα 2: Κράτος Δικαίου 2 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 2: Κράτος Δικαίου 2 Λίνα Παπαδοπούλου, Αν. Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου Σχολής ΑΠΘ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟ ΙΣΤΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ,ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ,ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟ ΙΣΤΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ,ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ,ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟ ΙΣΤΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ,ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ,ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ «Θεσµική εφαρµογή της θρησκευτικής ελευθερίας στα πλαίσια της θρησκευτικής

Διαβάστε περισσότερα

Εργασιακά Θέματα «Το νέο καθεστώς της Μεσολάβησης Διαιτησίας μετά τον Ν. 4303/2014»

Εργασιακά Θέματα «Το νέο καθεστώς της Μεσολάβησης Διαιτησίας μετά τον Ν. 4303/2014» Εργασιακά Θέματα «Το νέο καθεστώς της Μεσολάβησης Διαιτησίας μετά τον Ν. 4303/2014» ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Το νέο καθεστώς της Μεσολάβησης Διαιτησίας μετά τον Ν. 4303/2014 Συνοπτική παρουσίαση 3 2. Εισαγωγή. 5

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Διάλεξη 9 η. Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Νομικής ΑΠΘ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Διάλεξη 9 η. Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Νομικής ΑΠΘ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διάλεξη 9 η Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής ΑΠΘ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΣΕΒ ΚΑΙ ΣΕΤΕ ΓΙΑ ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΗΣ ΜΟΝΟΜΕΡΟΥΣ ΠΡΟΣΦΥΓΗΣ ΣΤΗ ΔΙΑΙΤΗΣΙΑ

ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΣΕΒ ΚΑΙ ΣΕΤΕ ΓΙΑ ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΗΣ ΜΟΝΟΜΕΡΟΥΣ ΠΡΟΣΦΥΓΗΣ ΣΤΗ ΔΙΑΙΤΗΣΙΑ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΣΕΒ ΚΑΙ ΣΕΤΕ ΓΙΑ ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΗΣ ΜΟΝΟΜΕΡΟΥΣ ΠΡΟΣΦΥΓΗΣ ΣΤΗ ΔΙΑΙΤΗΣΙΑ ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΟΣ 1 Το παρόν σημείωμα δεν αναφέρεται στην «Μελέτη για τον ρόλο της διαιτησίας στον θεσμό των συλλογικών

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝ ΡΕΑΣ ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΜΑΡΙΑ ΚΟΤΣΙΝΟΝΟΥ

ΑΝ ΡΕΑΣ ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ  ΜΑΡΙΑ ΚΟΤΣΙΝΟΝΟΥ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ «ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΙΚΑΙΟ» ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΑΝ ΡΕΑΣ ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΜΑΡΙΑ ΚΟΤΣΙΝΟΝΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Διοικητικό Οικονομικό Δίκαιο

Διοικητικό Οικονομικό Δίκαιο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διοικητικό Οικονομικό Δίκαιο Eπαγγελματική ελευθερία: Περιορισμοί (στην πρόσβαση στο επάγγελμα και την άσκησή του) Ευγ. Β. Πρεβεδούρου

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Νοµικών Θεµάτων 8.2.2012 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ (20/2012) Θέµα : Αιτιολογηµένη γνώµη του Εθνικού Συµβουλίου της ηµοκρατίας της Σλοβακίας για την πρόταση κανονισµού

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝ/ΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝ/ΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝ/ΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑ 6 η : ΤΟ ΙΚΑΙΩΜΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ Ι ΙΩΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ ΕΝΝΟΜΗ ΣΧΕΣΗ ΤΗΣ ΗΜΟΣΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ:

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΛΛΟΓΙΚΟ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ. 9/3/2015 Γιώργος Θεοδόσης - Παραδόσεις Συλλογικού Εργατικού Δικαίου

ΣΥΛΛΟΓΙΚΟ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ. 9/3/2015 Γιώργος Θεοδόσης - Παραδόσεις Συλλογικού Εργατικού Δικαίου 1 ΣΥΛΛΟΓΙΚΟ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΓΕΝΙΚΑ 2 Ατομικό εργατικό δίκαιο: συστηματοποιεί και αναλύει την παρέμβαση του δικαίου στα νομικά γεγονότα που συμβαίνουν γύρω από την ίδρυση, τους όρους λειτουργίας και τη

Διαβάστε περισσότερα

Έως 12/2010 (Ν. 3871/2010 και Ν.3899/2010)

Έως 12/2010 (Ν. 3871/2010 και Ν.3899/2010) Μεσολάβηση και Διαιτησία (ΟΜΕΔ)/ Συμφιλίωση Ρύθμιση διαδικασίας προσφυγής στον ΟΜΕΔ. Θέσπιση δυνατότητας μονομερούς προσφυγής στην μεσολάβηση και στην διαιτησία και των δύο μερών. Εξαγγελία προεδρικού

Διαβάστε περισσότερα

Το Σύνταγμα της Ελλάδας του 1975/86/01 στο δεύτερο μέρος του περιλαμβάνει τις διατάξεις τις σχετικές με τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα.

Το Σύνταγμα της Ελλάδας του 1975/86/01 στο δεύτερο μέρος του περιλαμβάνει τις διατάξεις τις σχετικές με τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα. Το Σύνταγμα της Ελλάδας του 1975/86/01 στο δεύτερο μέρος του περιλαμβάνει τις διατάξεις τις σχετικές με τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα. Ο κατάλογος των δικαιωμάτων αυτών αποτελεί τη βασική κατοχύρωση

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟΝ & ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΝ ΑΘΗΝΩΝ

ΕΘΝΙΚΟΝ & ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΝ ΑΘΗΝΩΝ ΕΘΝΙΚΟΝ & ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΝ ΑΘΗΝΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΘΕΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: ΑΠΕΡΓΙΑ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Ι. ΚΩΜΟ ΡΟΜΟΣ Α.Μ: 1340200300588 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α -Εισαγωγή...Σελ.1 -Έννοια-ορισµός.Σελ.2-4

Διαβάστε περισσότερα

Γ.Σ.Ε.Ε. ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ υπ αριθµ Αθήνα 4/1/2011 ΠΡΟΣ Τα Εργατικά Κέντρα και Οµοσπονδίες ύναµης Γ.Σ.Ε.Ε. Θέµα: Συλλογικές διαπραγµατεύσεις & Συλλογικές Συµβάσεις Εργασίας. 10 κρίσιµα σηµεία. Συνάδελφοι, Στις

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 Ο ΣΥΛΛΟΓΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ-ΔΙΑΙΤΗΤΙΚΕΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 Ο ΣΥΛΛΟΓΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ-ΔΙΑΙΤΗΤΙΚΕΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 Ο ΣΥΛΛΟΓΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ-ΔΙΑΙΤΗΤΙΚΕΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ 1.Η συνταγματική πρόβλεψη για τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας και τις αποφάσεις διαιτησίας Η σύναψη συλλογικών συμβάσεων εργασίας και

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΚΛΟΣ ΣΧΕΣΕΩΝ ΚΡΑΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΗ

ΚΥΚΛΟΣ ΣΧΕΣΕΩΝ ΚΡΑΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΗ ΚΥΚΛΟΣ ΣΧΕΣΕΩΝ ΚΡΑΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΗ ΣΥΝΟΨΗ ΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗΣ Θέµα: υνατότητα διαφήµισης διδασκαλίας κατ οίκον Βοηθός Συνήγορος του Πολίτη: Καλλιόπη Σπανού Ειδικός Επιστήµονας: Ευάγγελος Θωµόπουλος Αθήνα, Μάρτιος

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΤΗΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΕΩΣ. Αλεξάνδρα Κοψίνη Δικηγόρος - Μ.Δ.Ε. Νομικής Αθηνών

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΤΗΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΕΩΣ. Αλεξάνδρα Κοψίνη Δικηγόρος - Μ.Δ.Ε. Νομικής Αθηνών ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΤΗΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΕΩΣ Αλεξάνδρα Κοψίνη Δικηγόρος - Μ.Δ.Ε. Νομικής Αθηνών Με τον όρο «εκμετάλλευση» εννοείται η συνένωση σε οργανική ενότητα προσώπων, τεχνικών μέσων

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ AΘΗΝΩΝ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΜΕΑ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΕΤΟΥΣ

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ AΘΗΝΩΝ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΜΕΑ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΕΤΟΥΣ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ AΘΗΝΩΝ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΜΕΑ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΕΤΟΥΣ 2003-2004 Υπεύθυνος Καθηγητής: Ανδρέας ηµητρόπουλος Μάθηµα: Συνταγµατικό ίκαιο ΘΕΜΑ ΑΝΑΛΥΣΗ ΜΕΘΟ ΟΥ ΕΡΜΗΝΕΙΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ (Οι αριθμοί παραπέμπουν στις παραγράφους και στις σελίδες, όπου ενδείκνυται)

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ (Οι αριθμοί παραπέμπουν στις παραγράφους και στις σελίδες, όπου ενδείκνυται) ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ (Οι αριθμοί παραπέμπουν στις παραγράφους και στις σελίδες, όπου ενδείκνυται) ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ Η αρχή της ισότητας στις εργασιακές σχέσεις Εισαγωγή.... σ. 1 Εννοιολογικός προσδιορισμός της

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ 5 η ΜΕ ΘΕΜΑ: «Η εφαρµογή του δικαιώµατος της επικοινωνίας στον οικογενειακό χώρο» Ι ΑΣΚΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: κ. ΑΝ ΡΕΑΣ ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ

ΕΡΓΑΣΙΑ 5 η ΜΕ ΘΕΜΑ: «Η εφαρµογή του δικαιώµατος της επικοινωνίας στον οικογενειακό χώρο» Ι ΑΣΚΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: κ. ΑΝ ΡΕΑΣ ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ, ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: «ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

669/2013 ΜΠΡ ΑΘ ( 597917) (Α ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΝΟΜΟΣ)

669/2013 ΜΠΡ ΑΘ ( 597917) (Α ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΝΟΜΟΣ) 669/2013 ΜΠΡ ΑΘ ( 597917) (Α ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΝΟΜΟΣ) Δικαίωμα για παροχή έννομης προστασίας κατά το Σύνταγμα και την ΕΣΔΑ. Εννοια και περιεχόμενο. Θέσπιση από τον κοινό νομοθέτη περιορισμών και προϋποθέσεων

Διαβάστε περισσότερα

1ο Κεφάλαιο Το δικαίωµα του συνεταιρίζεσθαι στα πλαίσια του άρθρου 12 του Συντάγµατος

1ο Κεφάλαιο Το δικαίωµα του συνεταιρίζεσθαι στα πλαίσια του άρθρου 12 του Συντάγµατος Πρόλογος Η κατοχύρωση και η προστασία του δικαιώµατος της συνένωσης ή του συνεταιρίζεσθαι στο άρθρο 12 του ελληνικού Συντάγµατος δίνει σάρκα και οστά στο εύστοχο αρχαίο απόφθεγµα «η ισχύς εν τη ενώσει».

Διαβάστε περισσότερα

Περιγραφή του ισχύοντος συστήµατος οριοθέτησης αρµοδιοτήτων µεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών µελών

Περιγραφή του ισχύοντος συστήµατος οριοθέτησης αρµοδιοτήτων µεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών µελών ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ Bρυξέλλες, 28 Μαρτίου 2002 (08.04) (OR. fr) CONV 17/02 ΣΗΜΕΙΩΜΑ του: προς : Θέµα : Προεδρείου τη Συνέλευση Περιγραφή του ισχύοντος συστήµατος οριοθέτησης αρµοδιοτήτων µεταξύ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Νοµικών Θεµάτων 26.4.2012 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ (0047/2012) Θέµα: Αιτιολογηµένη γνώµη του Γερµανικού Οµοσπονδιακού Συµβουλίου (Bundesrat) σχετικά µε την πρόταση

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ : Γνωμοδότηση της Νομικού Συμβούλου της Δ.Ο.Ε. για την απεργία αποχή από τις διαδικασίες της αξιολόγησης

ΘΕΜΑ : Γνωμοδότηση της Νομικού Συμβούλου της Δ.Ο.Ε. για την απεργία αποχή από τις διαδικασίες της αξιολόγησης Αρ. Πρωτ. 1290 Αθήνα 26/11/2014 Προς Συλλόγους Εκπαιδευτικών Π.Ε. ΘΕΜΑ : Γνωμοδότηση της Νομικού Συμβούλου της Δ.Ο.Ε. για την απεργία αποχή από τις διαδικασίες της αξιολόγησης Το Δ.Σ. της Δ.Ο.Ε. έχει τονίσει

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΙΑ 93/13/ΕΟΚ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 5ης Απριλίου 1993 σχετικά με τις καταχρηστικές ρήτρες των συμβάσεων που συνάπτονται με καταναλωτές

ΟΔΗΓΙΑ 93/13/ΕΟΚ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 5ης Απριλίου 1993 σχετικά με τις καταχρηστικές ρήτρες των συμβάσεων που συνάπτονται με καταναλωτές 21.4.93 Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων Αριθ. L 95/29 ΟΔΗΓΙΑ 93/13/ΕΟΚ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 5ης Απριλίου 1993 σχετικά με τις καταχρηστικές ρήτρες των συμβάσεων που συνάπτονται με καταναλωτές

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ. «Το απαραβίαστο της ανθρώπινης αξίας, ως γενικής συνταγµατικής αρχής της ελληνικής έννοµης τάξης»

ΕΡΓΑΣΙΑ. «Το απαραβίαστο της ανθρώπινης αξίας, ως γενικής συνταγµατικής αρχής της ελληνικής έννοµης τάξης» Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σχολή Νοµικών, Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών Τµήµα Νοµικής, Τοµέας ηµοσίου ικαίου ----------------------------------------------------- Μεταπτυχιακό ίπλωµα

Διαβάστε περισσότερα

Θέµα εργασίας : Ερµηνεία του Άρθρο 78 παρ. 5 του Συντάγµατος (Εξαίρεση από την απαγόρευση της κανονιστικής φορολογικής αρµοδιότητας).

Θέµα εργασίας : Ερµηνεία του Άρθρο 78 παρ. 5 του Συντάγµατος (Εξαίρεση από την απαγόρευση της κανονιστικής φορολογικής αρµοδιότητας). Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σχολή Νοµικών, Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών Τµήµα Νοµικής, Τοµέας ηµοσίου ικαίου. Μεταπτυχιακό ίπλωµα ηµοσίου ικαίου Μάθηµα «Συνταγµατικό ίκαιο», 2003

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρµογές ηµόσιου ικαίου Ακαδηµαϊκό Έτος ιδάσκων : Καθηγητής κ. Ανδρέας ηµητρόπουλος. Εργασία Η συνδικαλιστική ελευθερία

Εφαρµογές ηµόσιου ικαίου Ακαδηµαϊκό Έτος ιδάσκων : Καθηγητής κ. Ανδρέας ηµητρόπουλος. Εργασία Η συνδικαλιστική ελευθερία Εφαρµογές ηµόσιου ικαίου Ακαδηµαϊκό Έτος 2005-2006 ιδάσκων : Καθηγητής κ. Ανδρέας ηµητρόπουλος Εργασία Η συνδικαλιστική ελευθερία Επιµέλεια : Περδίκης Ιωάννης Περιεχόµενα 1. Η ιστορική εξέλιξη της συνδικαλιστικής

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ. Θέµα:Ζήτηµα εφαρµογής συνταγµατικού δικαιώµατος σε διαπροσωπική σχέση, ανάλυση αυτού και ανάπτυξη της εφαρµογής όπως γίνεται αντιληπτή.

ΕΡΓΑΣΙΑ. Θέµα:Ζήτηµα εφαρµογής συνταγµατικού δικαιώµατος σε διαπροσωπική σχέση, ανάλυση αυτού και ανάπτυξη της εφαρµογής όπως γίνεται αντιληπτή. ΕΡΓΑΣΙΑ Θέµα:Ζήτηµα εφαρµογής συνταγµατικού δικαιώµατος σε διαπροσωπική σχέση, ανάλυση αυτού και ανάπτυξη της εφαρµογής όπως γίνεται αντιληπτή. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: ΠΟΛΙΤΗΣ ΣΠΥΡΟΣ ΕMAIL:s_polites@hotmail.com

Διαβάστε περισσότερα

ΜΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΑΡΧΗ : Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΛΟΥΚΟΥ ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΑΘΗΝΑ ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2003

ΜΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΑΡΧΗ : Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΛΟΥΚΟΥ ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΑΘΗΝΑ ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2003 Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σχολή Νοµικών, Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών Τµήµα Νοµικής, Τοµέας ηµοσίου ικαίου --------------------------------------------------------------------------------------------------

Διαβάστε περισσότερα

ΜΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΑΡΧΗ :

ΜΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΑΡΧΗ : Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σχολή Νοµικών, Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών Τµήµα Νοµικής, Τοµέας ηµοσίου ικαίου --------------------------------------------------------------------------------------------------

Διαβάστε περισσότερα

«ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΣΩΜΑΤΕΙΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ Ο.Σ.Π.Α.»

«ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΣΩΜΑΤΕΙΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ Ο.Σ.Π.Α.» Από τη δευτεροβάθμια συνδικαλιστική οργάνωση με την επωνυμία «ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΣΩΜΑΤΕΙΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ Ο.Σ.Π.Α.» τέθηκαν υπόψη μου το εξής περιστατικά: Οκτώ (8) από τα είκοσι ένα (21) μέλη του Δ.Σ., το

Διαβάστε περισσότερα

Αρχή της αναλογικότητας. Λίνα Παπαδοπούλου Aν. Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου

Αρχή της αναλογικότητας. Λίνα Παπαδοπούλου Aν. Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 6 η : Αρχή της αναλογικότητας Λίνα Παπαδοπούλου Aν. Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ Α ΕΞΑΜΗΝΟ ΕΤΟΣ:

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ Α ΕΞΑΜΗΝΟ ΕΤΟΣ: ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ Α ΕΞΑΜΗΝΟ ΕΤΟΣ: 2009-2010 ΘΕΜΑ: «Ο ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ» ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΦΥΤΡΟΥ ΛΥΔΙΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Πρόλογος 2. Ο Κανονισμός της βουλής 3. Η αρχή της αυτονομίας 4. Περιεχόμενο

Διαβάστε περισσότερα

ΗΜΕΡΙ Α. ΟΜΙΛΙΑ Προέδρου Ο.ΜΕ.. Άγγελου Ζησιµόπουλου

ΗΜΕΡΙ Α. ΟΜΙΛΙΑ Προέδρου Ο.ΜΕ.. Άγγελου Ζησιµόπουλου ΗΜΕΡΙ Α ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΟ-ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟΥ «Εργασιακές Συγκρούσεις / Εργασιακές ιαπραγµατεύσεις» ΟΜΙΛΙΑ Προέδρου Ο.ΜΕ.. Άγγελου Ζησιµόπουλου Καληµέρα σας. Κατ αρχήν θέλω να συγχαρώ το ΕΑΕΕ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ 24-10-2006

ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ 24-10-2006 ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ 24-10-2006 ΕΠΙΣΤΟΛΗ Γ.Σ.Ε.Ε. ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΕ ΡΟΥ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ Σας κοινοποιούµε την επιστολή που έστειλε η Γ.Σ.Ε.Ε. στην Ένωση ικαστών και Εισαγγελέων και στον ικηγορικό Σύλλογο

Διαβάστε περισσότερα

Ι ΑΣΚΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: κ. ΑΝ ΡΕΑΣ ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ

Ι ΑΣΚΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: κ. ΑΝ ΡΕΑΣ ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ, ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: «ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

Το πολίτευμα που προβλέπει το ελληνικό Σύνταγμα του 1975/1986/2001/ Οι θεμελιώδεις αρχές του πολιτεύματος

Το πολίτευμα που προβλέπει το ελληνικό Σύνταγμα του 1975/1986/2001/ Οι θεμελιώδεις αρχές του πολιτεύματος Εισαγωγή στο Διεθνές και Ευρωπαϊκό Δίκαιο Α εξάμηνο 2015/2016 Ν. Κανελλοπούλου Αναπλ. Καθηγ. Συνταγματικού Δικαίου Το πολίτευμα που προβλέπει το ελληνικό Σύνταγμα του 1975/1986/2001/2008 Διάγραμμα του

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Νοµικών Θεµάτων 26.4.2012 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ (0046/2012) Αφορά: Αιτιολογηµένη γνώµη του γερµανικού Οµοσπονδιακού Συµβουλίου (Bundesrat) σχετικά µε την πρόταση

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ. ΘΕΜΑ: Ερµηνεία του άρθρου 37 παρ. 1 και 2 σύµφωνα µε τη γραµµατολογική µέθοδο.

ΕΡΓΑΣΙΑ. ΘΕΜΑ: Ερµηνεία του άρθρου 37 παρ. 1 και 2 σύµφωνα µε τη γραµµατολογική µέθοδο. ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ: Ερµηνεία του άρθρου 37 παρ. 1 και 2 σύµφωνα µε τη γραµµατολογική µέθοδο. Επιµέλεια εργασίας: Πολίτης Σπύρος Εmail: s_polites@hotmail.com ιδάσκων: ηµητρόπουλος Ανδρέας 1. Εισαγωγή ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗΣ & ΙΑΙΤΗΣΙΑΣ

ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗΣ & ΙΑΙΤΗΣΙΑΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗΣ & ΙΑΙΤΗΣΙΑΣ Ε ΡΑ: Πλατεία Βικτωρίας 7, Αθήνα 10434 88 14 922 88 15 393 info@omed.gr ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ: Πολυτεχνείου 21, Θεσσαλονίκη 54626 517 128 517 119 Προς: 1. Σύλλογο Υπαλλήλων Ελληνικής

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2003-2004

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2003-2004 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙ ΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΙΚΑΙΟ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2003-2004 ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΘΕΜΑ: Σχολιασµός της υπ αριθµ.

Διαβάστε περισσότερα

Δικαίωμα στην εκπαίδευση. Λίνα Παπαδοπούλου Επ. Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου

Δικαίωμα στην εκπαίδευση. Λίνα Παπαδοπούλου Επ. Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 12 η : Δικαίωμα στην εκπαίδευση Λίνα Παπαδοπούλου Επ. Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό

Διαβάστε περισσότερα

Διοικητικό Δίκαιο. Πηγές διοικητικού δικαίου 2 ο μέρος. Αν. Καθηγήτρια Ευγ. Β. Πρεβεδούρου Νομική Σχολή Α.Π.Θ.

Διοικητικό Δίκαιο. Πηγές διοικητικού δικαίου 2 ο μέρος. Αν. Καθηγήτρια Ευγ. Β. Πρεβεδούρου Νομική Σχολή Α.Π.Θ. Πηγές διοικητικού δικαίου 2 ο μέρος Αν. Καθηγήτρια Ευγ. Β. Πρεβεδούρου Νομική Σχολή Α.Π.Θ. Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό,

Διαβάστε περισσότερα

Αθήνα, Αριθ. Πρωτ.: Γ/ΕΞ/1382/ Α Π Ο Φ Α Σ Η 24/2014

Αθήνα, Αριθ. Πρωτ.: Γ/ΕΞ/1382/ Α Π Ο Φ Α Σ Η 24/2014 ΑΡΧΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Ε ΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ Αθήνα, 27-02-2014 Αριθ. Πρωτ.: Γ/ΕΞ/1382/27-02-2014 Α Π Ο Φ Α Σ Η 24/2014 Η Αρχή Προστασίας εδοµένων Προσωπικού Χαρακτήρα συνεδρίασε σε σύνθεση Τµήµατος, στην

Διαβάστε περισσότερα

Η σχολιαζόμενη απόφαση παρουσιάζει σημαντικό. ενδιαφέρον τόσο γιατί πραγματεύεται σημαντικά νομικά ζητήματα

Η σχολιαζόμενη απόφαση παρουσιάζει σημαντικό. ενδιαφέρον τόσο γιατί πραγματεύεται σημαντικά νομικά ζητήματα Θέμα: Θρησκευτική Ελευθερία Η σχολιαζόμενη απόφαση παρουσιάζει σημαντικό ενδιαφέρον τόσο γιατί πραγματεύεται σημαντικά νομικά ζητήματα αναφορικά με το περιεχόμενο του δικαιώματος της θρησκευτικής ελευθερίας

Διαβάστε περισσότερα

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ. Προλογικό σημείωμα... Εισαγωγικές παρατηρήσεις... 1

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ. Προλογικό σημείωμα... Εισαγωγικές παρατηρήσεις... 1 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Προλογικό σημείωμα...... VII Εισαγωγικές παρατηρήσεις............ 1 ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ Οι υποχρεώσεις εχεμύθειας και μη ανταγωνισμού κατά τη διάρκεια της σύμβασης εργασίας ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΤ. : Το με αριθ / έγγραφο του Γραφείου Νομικού Συμβούλου Ι.Κ.Α. Ε.Τ.Α.Μ.

ΣΧΕΤ. : Το με αριθ / έγγραφο του Γραφείου Νομικού Συμβούλου Ι.Κ.Α. Ε.Τ.Α.Μ. «Άσκηση ενδίκων μέσων» ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΕΣΟΔΩΝ Γενικό Έγγραφο: Ε40/338/27-10-06 ΣΧΕΤ. : Το με αριθ. 15176/19-10-06 έγγραφο του Γραφείου Νομικού Συμβούλου Ι.Κ.Α. Ε.Τ.Α.Μ. Σας διαβιβάζουμε το ανωτέρω

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ: Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΣΤΟ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟ ΧΩΡΟ

ΕΡΓΑΣΙΑ: Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΣΤΟ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟ ΧΩΡΟ ΕΡΓΑΣΙΑ: Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΣΤΟ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟ ΧΩΡΟ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Τα συνταγµατικά δικαιώµατα εφαρµόζονται ως προς την αµυντική τους διάσταση σε κάθε έννοµη σχέση που

Διαβάστε περισσότερα

Σελίδα 1 από 5. Τ

Σελίδα 1 από 5. Τ Σελίδα 1 από 5 ΔΕΟ 10 ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΣΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ- ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΤΟΜΟΙ Α & Α1 & Β ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ 1. Τι είναι κράτος; Κράτος: είναι η διαρκής σε νομικό πρόσωπο οργάνωση λαού

Διαβάστε περισσότερα

«Για τους όρους αμοιβής και εργασίας του προσωπικού των Συμβολαιογραφείων όλης της χώρας»

«Για τους όρους αμοιβής και εργασίας του προσωπικού των Συμβολαιογραφείων όλης της χώρας» ΔΙΑΙΤΗΤΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ 25/2003 «Για τους όρους αμοιβής και εργασίας του προσωπικού των Συμβολαιογραφείων όλης της χώρας» Στην Αθήνα σήμερα την 18 η Ιουνίου 2003, ο κατά το νόμο 1876/90 Μεσολαβητής - Διαιτητής

Διαβάστε περισσότερα

Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΑΣ ΩΣ ΣΥΝΕΠΕΙΑ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΚΡΑΤΟΥΣ ΙΚΑΙΟΥ

Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΑΣ ΩΣ ΣΥΝΕΠΕΙΑ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΚΡΑΤΟΥΣ ΙΚΑΙΟΥ Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΑΣ ΩΣ ΣΥΝΕΠΕΙΑ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΚΡΑΤΟΥΣ ΙΚΑΙΟΥ Καθορίζοντας το γενικό περιεχόµενο ενός δικαιώµατος, µε διατάξεις δικαίου στο πλαίσιο γενικής σχέσης, προσδιορίζονται τα ανώτατα όρια άσκησης

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ & ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

ΕΘΝΙΚΟ & ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΕΘΝΙΚΟ & ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ, ΤΟΜΕΑΣ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΙΠΛΩΜΑ ΗΜΟΣΙΟΥ ΙΚΑΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΙΚΑΙΟ, 2003-2004

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΑΝΑΡΤΗΤΕΑ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΕΠΙ ΤΟΥ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ «Προσαρµογή της ελληνικής νοµοθεσίας προς την Οδηγία 2014/40/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου

Διαβάστε περισσότερα

Θέµα εργασίας : Γενικές Συνταγµατικές Αρχές «Απαγόρευση κατάχρησης δικαιώµατος» Καµιντζή Ιωάννα Α.Μ:322 Ε Mail:

Θέµα εργασίας : Γενικές Συνταγµατικές Αρχές «Απαγόρευση κατάχρησης δικαιώµατος» Καµιντζή Ιωάννα Α.Μ:322 Ε Mail: Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σχολή Νοµικών, Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών Τµήµα Νοµικής, Τοµέας ηµοσίου ικαίου. Μεταπτυχιακό ίπλωµα ηµοσίου ικαίου Μάθηµα «Συνταγµατικό ίκαιο», 2003

Διαβάστε περισσότερα