ΚΕΡΔΙΣΤΕ ΟΔΗΓΟΣ ΟΙ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΑ «ΚΟΚΚΙΝΑ ΔΑΝΕΙΑ» ΤΩΝ ΟΙΝΟΠΟΙΩΝ. Παράθυρο για

Transcript

1 ΚΕΡΔΙΣΤΕ & Χορτοκοπτικά Αλυσοπρίονα Βρείτε τις τυχερές σφραγίδες στις εσωτερικές σελίδες της εφημερίδας Σάββατο ΑΡ.ΦΥΛΛΟΥ 18 ΤΙΜΗ 2 Εβδομαδιαία οικονομική & αγροτική εφημερίδα info@xrimaonline.gr ΣΑΒΒΑΤΟ 6 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2013 ΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 56 6/4/2013 «Πνίγονται» στα χρέη οι μικροπαραγωγοί Μικροί επιχειρηματίες-παραγωγοί βρίσκονται σε απόγνωση, καθώς η αγορά τούς χρωστάει περισσότερα από 10 εκατ. ευρώ. Δύναμη ανάπτυξης οι νέοι αγρότες Η Όλγα Κούρλα και ο Δημήτρης Σταματάκος, νέοι αγρότες από τη Λακωνία, μιλάνε στην «Παραγωγή» για το όραμα και τα σχέδιά τους. σελ. 9 σελ. 6 ΟΔΗΓΟΣ ΟΙ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΑ «ΚΟΚΚΙΝΑ ΔΑΝΕΙΑ» ΤΩΝ ΟΙΝΟΠΟΙΩΝ Παράθυρο για ρύθμιση χρεών Η «ανάσα» που δόθηκε ακριβώς λίγο πριν «μαυρίσουν» τα δάνεια δεκάδων οινοποιητικών επιχειρήσεων, με το πάγωμα των δόσεων για ένα χρόνο, φαίνεται ότι άνοιξε την όρεξη και άλλων κλάδων του πρωτογενούς τομέα. Κτηνοτρόφοι, παραγωγοί δημητριακών, μεμονωμένοι αγρότες και συνεταιρισμοί που έχουν λάβει δάνεια με την εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου ζητάνε ανάλογη διευκόλυνση με αυτή που δόθηκε στους οινοποιούς. Χαρακτηριστικό είναι ότι περίπου κτηνοτρόφοι βρίσκονται αντιμέτωποι με τη χρεοκοπία, μετά τις βεβαιώσεις ληξιπρόθεσμων δανείων τους στις εφορίες και τις κατασχέσεις καταθέσεων. σελ. 4 Ιχθυοκαλλιέργειες: Αλλάζει το τοπίο ο «γάμος» των Δίας-Σελόντα σελ. 12 ΣΤΟ ΤΡΑΠΕΖΙ ΚΑΙ ΠΑΛΙ ΤΟ ΣΕΝΑΡΙΟ ΓΙΑ ΕΥΡΩ ΤΟΥ ΒΟΡΡΑ ΚΑΙ ΤΟΥ ΝΟΤΟΥ ΤΙ ΦΕΡΝΕΙ Ο ΦΟΡΟΣ- ΛΑΣΤΙΧΟ ΣΤΑ ΑΚΙΝΗΤΑ Ετήσια έσοδα 3 δισ. ο στόχος του Ενιαίου Φόρου Ακινήτων που θα αντικαταστήσει το ΕΕΤΗ Ε ΕΥΡΩΖΩΝΗ ΣΤΑ ΥΟ! > Κοινό µέτωπο των ισχυρών χωρών του Βορρά προωθεί η Γερµανία Το «µαλακό» ευρώ θα είναι υποτιµηµένο κατά τουλάχιστον 25%-30% Έβαλαν στο µάτι τα 4 τρισ. των καταθέσεων των PIIGS ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ ΜΕΤΡΗΣΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ Αγώνας δρόµου ενόψει ανακεφαλαιοποίησης, µε τους τροϊκανούς να «φρενάρουν» το deal ΕΤΕ-Εurobank, φοβούµενοι πιθανή κρατικοποίηση του νέου σχήµατος Χάθηκαν κέρδη 50 δισ. ευρώ για τις εισηγµένες στο Χ.Α. τράπεζες τα τελευταία 3 χρόνια! ΚΑΝ ΤΟ ΟΠΩΣ Ο ΤΣΑΒΕΣ Το σχέδιο του Αλέξη Τσίπρα για κυβέρνηση «κοινωνικής σωτηρίας» και οι νέες αποστάσεις από το ευρώ ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ 3 Αντίστροφη μέτρηση για τις τράπεζες ΑΓΝΟ: Ψάχνουν μοντέλο σωτηρίας Μετά την απόρριψη του αιτήματος για υπαγωγή στο άρθρο 99, η διοίκηση αναζητάει τρόπους ώστε η εταιρεία να μπορέσει να μεταβιβαστεί σε συγγενικό πρόσωπο, το οποίο θα θέσει σε νέα βάση τη λειτουργία της. σελ. 3 > > «ΕΜΕΝΟΙ» ΣΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ Ο κίνδυνος της πολιτικής αστάθειας διασώζει την κυβερνητική συνοχή «ΚΡΥΩΣΕ» ΤΟ ΦΛΕΡΤ ΜΕ ΣΥΡΙΖΑ; Λαϊκή εντολή για να εφαρµόσει την «εθνική πρότασή» του ζητά ο Πάνος Καµµένος! > > > «Ανθίζει» ξανά ο καπνός Σταθερά ανοδικές τάσεις καταγράφει η καλλιέργεια καπνού στην Ελλάδα, τόσο σε επίπεδο εκτάσεων όσο και σε επίπεδο τιμών και εξαγωγών. σελ. 7 Οι πολυεθνικές ελέγχουν σπόρους και φυτώρια Η Ελλάδα παραμένει ουραγός στον τομέα παραγωγής, ενώ σε πολλές καλλιέργειες εξαρτάται από άλλες χώρες, συχνά ανταγωνιστικές των ελληνικών προϊόντων. σελ. 20

2 2 δεύτερη σελίδα Σάββατο 6 Απριλίου 2013 Μαζευτείτε! Εδώ και δεκαετίες, αγρότες και κτηνοτρόφοι δίνουν έναν τιτάνιο αγώνα για να προφυλάξουν το βιος τους από κάθε είδους αετονύχηδες και τυχοδιώκτες. Κοράκια παντός είδους και μορφής εμφανίζονται στην ελληνική περιφέρεια και προσπαθούν με κάθε τρόπο να εκμεταλλευτούν τον ιδρώτα των Ελλήνων παραγωγών. Μέσα σε αυτή την κατηγορία τον τελευταίο καιρό εντάσσονται εκπρόσωποι αλυσίδων σουπερμάρκετ, που επιχειρούν να βάλουν στο χέρι τα αγροτικά προϊόντα για να τα πουλήσουν στα καταστήματά τους, δίνοντας επιταγές που πολλές φορές φτάνουν και τον ένα χρόνο. Η «Παραγωγή» έχει στα χέρια της σχετικά στοιχεία για το θέμα αυτό και είναι αποφασισμένη, ως εφημερίδα των αγροτών, να πιέσει προς κάθε κατεύθυνση για να αλλάξει την εμπορική πολιτική των συγκεκριμένων σουπερμάρκετ, που έχει οδηγήσει σε αδιέξοδο αγρότες και κτηνοτρόφους. Μαρτυρίες παραγωγών δείχνουν ότι έχει στηθεί ένα «αποικιοκρατικό» παιχνίδι σε βάρος τους, που τον τελευταίο καιρό, με επιχείρημα την κρίση, έχει επιδεινωθεί. Σύμφωνα με όσα μας καταγγέλλουν αγρότες απ όλη την Ελλάδα, συγκεκριμένα σουπερμάρκετ, αντί να βάζουν τα προϊόντα στο ράφι, κρεμάνε τους ίδιους στο τσιγκέλι. Αγαπητοί φίλοι των σουπερμάρκετ, μαζευτείτε! Άλλο εμπόριο, άλλο εκμετάλλευση. Η καταστροφή των Ελλήνων παραγωγών δεν θα σας ωφελήσει. Θα σας εκθέσει στα μάτια της κοινής γνώμης, στους πελάτες σας. Προσεχώς περισσότερα Γιάννης Τασσιόπουλος Τριπλασίασετιςεξαγωγές σιταριούηελλάδα! Την καλύτερη επίδοση μεταξύ των 27 χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης πέτυχε η χώρα μας εν μέσω κρίσης, τριπλασιάζοντας τις εξαγωγές σκληρού σιταριού. Την ίδια στιγμή, πάντως, «καμπανάκι κινδύνου» για τις τιμές των σιτηρών κρούουν οι διεθνείς αγορές. σελ. 11 ΟΤσαυτάρηςπήρε τ όπλοτου Αποστάσεις από το οργανόγραμμα που προτείνει το υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης παίρνει ο Αθανάσιος Τσαυτάρης, προαναγγέλλοντας προσλήψεις ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ και δημιουργώντας νέο πονοκέφαλο ενόψει των διαπραγματεύσεων με την τρόικα. σελ. 14 Στοσφυρίτοmall τωναγροτών Στο σφυρί βγαίνει εκ νέου το εμπορικό κέντρο «Gaea», στο οποίο στηρίζει τις ελπίδες της η «νέα Ένωση» Λάρισας, για να απαλλαγεί σε ποσοστό έως και 80% των υποχρεώσεων που κουβαλάει από την υπό εκκαθάριση παλιά ΕΑΣ. σελ. 15 Εθνικήανάγκη το«νησιολόγιο» Τα νησιωτικά οικοσυστήματα της Ελλάδας αποτελούν ιδανικά υπαίθρια εργαστήρια ανάδειξης για τα περισσότερα είδη της ελληνικής χλωρίδας. Ωστόσο, οι έως τώρα εκτιμήσεις για τη γη και το τοπίο των νησιών μας είναι λανθασμένες και απαιτούν διαφορετική προσέγγιση. σελ Ταλούπιναβάζουνφρένο στιςεισαγωγέςσόγιας Ένα φυτό από το παρελθόν έχει κάθε δυνατότητα να περάσει στο μέλλον, αλλάζοντας τους κανόνες για την κτηνοτροφία. Πρόκειται για τα λούπινα, μια παλιά καλλιέργεια, που σήμερα είναι νέα! σελ. 18 Γνωρίζοντας τηλακωνία Συνεχίζεται, με μεγάλη επιτυχία και αθρόα προσέλευση κόσμου, έως και την Παρασκευή 31 Μαΐου (και όχι Μαρτίου, όπως εκ παραδρομής γράφτηκε στο φύλλο της προηγούμενης εβδομάδας) η 6η Έκθεση Λακωνικών Προϊόντων στην αίθουσα εκδηλώσεων του μετρό, στην πλατεία Συντάγματος. Οι Αθηναίοι, αλλά και οι επισκέπτες της πρωτεύουσας, έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν τον πλούτο της λακωνικής γης, τα γνήσια παραδοσιακά προϊόντα και την εξαιρετική ποιότητά τους! Αυγάστην παρανομία γιαέναευρώ! Κοιτούν την τσέπη τους και δεν διστάζουν να «φεσώσουν» την ελληνική αγορά παραγωγοί και έμποροι αυγών, που προχωρούν σε παράνομες εισαγωγές από Τουρκία, Αλβανία, Βουλγαρία, Πολωνία και Ρουμανία. σελ. 38 Καλήχρονιά γιατοακτινίδιο Θετικός είναι ο πρώτος απολογισμός της Οργάνωσης Παραγωγών «Ζευς Ακτινίδια ΑΕ». Αν και οι εξαγωγές δεν έχουν τελειώσει, έχουν μείνει αδιάθετοι μόνο 150 τόνοι από τους σελ. 42 ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ AΓΡΟΤΙΚΗ - ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ Λ. ΣΥΓΓΡΟΥ 35 l Τ.Κ ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ.: , l FAX: info@paragogi.net l ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ: MEDIHOLD A.E. l ΕΚΔΟΤΗΣ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΑΣΣΙΟΠΟΥΛΟΣ l ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΑΣΣΙΟΠΟΥΛΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΛΙΑΡΟΣ l ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ: ΑΓΗΣ ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ EΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΑΥΓΟΥΛΑΣ l ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΑΣΣΙΟΠΟΥΛΟΣ CREATIVE DIRECTOR: ΚΑΙΤΗ ΑΥΓΟΥΣΤΑΚΗ l ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΗΣ: ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΡΗΣΤΟΥ l ΑΤΕΛΙΕ: ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΑΔΕΑ ΕΚΤΥΠΩΣΗ NEWSPRESS HOLD ΤΗΛ.: ISSN: Επιτρέπεται η αναδημοσίευση των κειμένων με τον όρο αναφοράς της εφημερίδας μας ως πηγή. ΕΤΗΣΙΕΣ ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ: ΙΔΙΩΤΕΣ 140 ΕΥΡΩ, ΙΔΙΩΤΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ 440 ΕΥΡΩ, ΤΡΑΠΕΖΕΣ-Α.Ε.-ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ 200 ΕΥΡΩ

3 Σάββατο 6 Απριλίου 2013 επικαιρότητα 3 ΑΓΩΝΑΣ ΔΡΟΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡEΙΑΣ ΩΣΤΕ ΝΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΗΣΕΙ ΞΑΝΑ ΑΓΝΟ: Ψάχνουν μοντέλο σωτηρίας Το νέο επιχειρηματικό σχήμα που θα μπορέσει να βγάλει από το τέλμα την ΑΓΝΟ αναζητά η διοίκηση της ΚΟΛΙΟΣ. Της ΝΑΤΑΣΑΣ ΑΔΑΜΟΠΟΥΛΟΥ (adamopoulou@paragogi.net) Σύμφωνα με πληροφορίες, το νομικό τμήμα της γαλακτοβιομηχανίας, μετά την απόρριψη του αιτήματός της για υπαγωγή στο άρθρο 99 από το Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης, αναζητά τρόπους ώστε η εταιρεία να μπορέσει να μεταβιβαστεί σε συγγενικό πρόσωπο, το οποίο θα θέσει σε νέα βάση τη λειτουργία της. Σύμφωνα πάντα με τις ίδιες πληροφορίες, η μεταβίβαση έχει συμφωνηθεί έναντι του ποσού των 7,5 εκατ. ευρώ, ενώ ο επίδοξος ενδιάμεσος φέρεται να είναι επιχειρηματίας με μεγάλη αλυσίδα καταστημάτων στη Βόρεια Ελλάδα. Στο μεταξύ, η γαλακτοβιομηχανία παραμένει κλειστή λόγω των απεργιών των εργαζομένων, γεγονός που έχει κόστος σε πολλαπλά επίπεδα για την αξία της εταιρείας. Ωστόσο, στόχος είναι, εάν τελικά ευδοκιμήσει το παραπάνω σχέδιο, να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις με τη νέα ιδιοκτησία και τους προμηθευτές, όπου και θα επιχειρηθεί συμβιβαστική λύση για τις οφειλές. Αναλόγως θα κινηθεί με τους γαλακτοπαραγωγούς και τους εργαζόμενους, προκειμένου να δοθεί λύση στο πρόβλημα της πρώτης ύλης και του προσωπικού και να επαναλειτουργήσει η εταιρεία. Έτοιμοι για όλα οι εργαζόμενοι Την ίδια ώρα, πάντως, οι εργαζόμενοι της ΑΓΝΟ κλιμακώνουν τις κινητοποιήσεις τους, συνεχίζοντας τις 24ωρες επαναλαμβανόμενες απεργίες. Οι ίδιοι δηλώνουν αποφασισμένοι να συνεχίσουν, δηλώνοντας ότι η διοίκηση της εταιρείας, αντί να επιχειρήσει συμβιβαστικές διαδικασίες για το καλό της επιχείρησης, πυροδότησε το κλίμα, προχωρώντας στην απόλυση 6 εργαζομένων, μεταξύ αυτών και του προέδρου, του γραμματέα κι ενός μέλους του δ.σ. του σωματείου των εργαζομένων, και καταθέτοντας παράλληλα μηνύσεις σε τέσσερις από αυτούς. Οι εργαζόμενοι βρίσκονται εδώ και καιρό σε απεργιακές κινητοποιήσεις διεκδικώντας δεδουλευμένα τριών μηνών, ενώ πριν από λίγες μέρες τους είχαν ανακοινωθεί 119 διαθεσιμότητες. Δυστυχώς, όπως δηλώνουν οι εργαζόμενοι, η άλλοτε πανίσχυρη γαλακτοβιομηχανία ΑΓΝΟ σήμερα είναι «ένα κουφάρι», χωρίς καθόλου πρώτη ύλη στις αποθήκες, ούτε βεβαίως προϊόντα στα ψυγεία της. «Εμείς θέλουμε να γυρίσουμε στη δουλειά μας και να παράγουμε προϊόντα εδώ και πολλές εβδομάδες η μονάδα παραγωγής είναι κλειστή, όμως δεν μπορούμε να δεχτούμε τα 200 ευρώ που πριν από αρκετές μέρες πρότεινε να μας δώσει ο επιχειρηματίας ως ένα μέρος των δεδουλευμένων μας» υπογραμμίζουν οι εργαζόμενοι... Στην «τσιμπίδα» του ΣΔΟΕ η ΜΕΒΓΑΛ και 6 σουπερμάρκετ Στα χέρια των εισαγγελικών αρχών βρίσκεται πλέον υπόθεση για εικονικές εκπτώσεις γαλακτοκομικών προϊόντων της ΜΕΒΓΑΛ, στην οποία εμπλέκονται 6 υποκαταστήματα σουπερμάρκετ, που αποκάλυψε το ΣΔΟΕ. Η δικαστική έρευνα θα επικεντρωθεί συνολικά σε τιμολόγια, αξίας 27,6 εκατ. ευρώ, τα οποία αφορούν την περίοδο Σύμφωνα με πληροφορίες, στο πόρισμα του ΣΔΟΕ αναφέρεται ότι η γαλακτοβιομηχανία κατέβαλλε χρήματα στα σουπερμάρκετ, προκειμένου τα προϊόντα της να τοποθετούνται σε πρώτης σειράς ράφια και διαφημιστικά σταντ. Οι ελεγκτές του ΣΔΟΕ, ωστόσο, διαπιστώνουν ότι τα γαλακτοκομικά προϊόντα της συγκεκριμένης εταιρείας δεν τύχαιναν καμίας απολύτως ευνοϊκής προβολής. Από την περαιτέρω έρευνα του ΣΔΟΕ, φαίνεται να προκύπτει ότι η ΜΕΒΓΑΛ εμφάνιζε εικονικές δαπάνες για τη δήθεν προβολή των προϊόντων της. Οι ελεγκτές διαπιστώνουν, επίσης, τον κίνδυνο με τον παραπάνω ισοσκελισμό «το καταναλωτικό κοινό να υποστεί αθέμιτη επιβάρυνση, αφού το προϊόν αυτό νομιμοποιείται να τεθεί στην κατανάλωση σε υψηλότερη πωληθείσα τιμή αντί της μικρότερης που θα μπορούσε να πωληθεί εάν εξέλιπε όλος ο ως άνω σχεδιασμός», όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στο πόρισμα. Από την πλευρά τους, οι υπεύθυνοι της ΜΕΒΓΑΛ, καταθέτοντας στο ΣΔΟΕ, υποστήριξαν ότι όλες οι συναλλαγές έγιναν με απολύτως νόμιμο και διαφανή τρόπο, όπως προβλέπεται από το σχετικό Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων. Ο φάκελος της δικογραφίας διαβιβάστηκε με την ένδειξη «κατεπείγον» από τον εισαγγελέα Λάμπρο Τσόγκα σε πταισματοδίκη, ο οποίος αναμένεται το επόμενο διάστημα να καλέσει εκ νέου τους εκπροσώπους της γαλακτοβιομηχανίας, καθώς και υπευθύνους σουπερμάρκετ. ΟΡΟΙ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΑ ΑΛΥΣΟΠΡΙΟΝΑ ΚΑΙ ΤΑ ΧΟΡΤΟΚΟΠΤΙΚΑ Oι όροι συμμετοχής στο Διαγωνισμό υπό τον τίτλο «30 αλυσοπρίονα και τα 30 χορτοκοπτικά» από την εβδομαδιαία εφημερίδα πανελλήνιας κυκλοφορίας «ΠΑΡΑΓΩΓΗ η εφημερίδα των αγροτών»: 1. Δικαίωμα συμμετοχής στο Διαγωνισμό έχουν όλοι όσοι διαμένουν νόμιμα στην Ελλάδα. Από το Διαγωνισμό εξαιρούνται τα στελέχη και οι υπάλληλοι της εφημερίδας, καθώς και οι σύζυγοι και οι συγγενείς τους έως 2ου βαθμού. Επίσης τα στελέχη και οι υπάλληλοι της εταιρείας διανομής ΑΡΓΟΣ Α.Ε., οι σύζυγοι και οι συγγενείς τους έως 2ου βαθμού, καθώς και λοιποί συνεργάτες. 2. Ημερομηνία διεξαγωγής του Διαγωνισμού ορίζεται το Σάββατο 6 Απριλίου Τα Δώρα: Ως δώρα του Διαγωνισμού είναι 30 αλυσοπρίονα και 30 χορτοκοπτικά, τα οποία θα κερδίσουν 60 τυχεροί νικητές. 4. Διενέργεια Διαγωνισμού - Ανάδειξη Νικητών: 4.1. Σε εξήντα (60) φύλλα της Εφημερίδας, η οποία θα κυκλοφορήσει το Σάββατο 6 Απριλίου 2013, υπάρχει σε εσωτερικές σελίδες της εφημερίδας μια κόκκινη σφραγίδα με την ένδειξη «ΚΕΡΔΙΣΕΣ». Νικητές θα αναδειχθούν οι συμμετέχοντες στο διαγωνισμό αναγνώστες της εφημερίδας, οι οποίοι θα αγοράσουν τα συγκεκριμένα φύλλα, θα βρουν τις σφραγίδες και θα τα προσκομίσουν (πρωτότυπα) στα γραφεία της εφημερίδας στην Αθήνα επί της Λεωφόρου Συγγρού 35 μέχρι την Παρασκευή 12 Απριλίου 2013 (ώρες: 09:30-18:00). Σε περίπτωση που κάποιος νικητής δεν εμφανιστεί μέχρι την ανωτέρω προθεσμία, χάνει το δικαίωμα διεκδίκησης του μηχανήματος και απόλλυται οριστικά για ο συμμετέχοντα. Σε περίπτωση που κάποιος από τους τυχερούς αναγνώστες δεν έχει τη δυνατότητα να προσέλθει αυτοπροσώπως στα γραφεία της διοργανώτριας, ώστε να προσκομίσει το πρωτότυπο φύλλο, θα πρέπει να επικοινωνήσει τηλεφωνικά με την εφημερίδα «ΠΑΡΑΓΩΓΗ η εφημερίδα των αγροτών» να δηλώσει τα στοιχεία του και στη συνέχεια να αποστείλει -πριν τη λήξη της προθεσμίαςταχυδρομικά το φύλλο στα γραφεία της διοργανώτριας (Λεωφόρος Συγγρού 35 Τ.Κ , Αθήνα) όπου με τησειρά τηςθα αποστείλει το δώρο χωρίς καμία επιβάρυνση του τυχερού αναγνώστη Ρητά διευκρινίζεται ότι η Διοργανώτρια δεν θα δεχτεί από εφημεριδοπώλες και λοιπούς διανομείς εντύπων επιστροφές του φύλλου της 6ης Απριλίου 2013, σε περίπτωση που έχει ανοιχθεί ή παραβιαστεί με οποιονδήποτε τρόπο η συσκευασία της εφημερίδας Τα ονόματα των νικητών του Διαγωνισμού θα ανακοινωθούν με οποιονδήποτε τρόπο επιλέξει η Διοργανώτρια, η οποία και διατηρεί ρητά το δικαίωμα να γνωστοποιεί τους τυχερούς που θα κερδίσουν τα έπαθλα με οποιονδήποτε τρόπο και κάθε πρόσφορο μέσο όπως -ενδεικτικά και όχι περιοριστικά- φωτογραφίες, φιλμ, βίντεο και ενδεχομένως να χρησιμοποιήσει κάθε ειδησεογραφικό στοιχείο σχετικό με την απονομή του επάθλου, χωρίς καμία πρόσθετη αμοιβή προς τους συμμετέχοντες. Οι νικητές του Διαγωνισμού μπορούν να επικοινωνήσουν στα τηλ. 210/ & 210/

4 4 το Θέμα Σάββατο 6 Απριλίου 2013 Η ΡΥΘΜΙΣΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΟΙΝΟΠΟΙΟΥΣ ΑΝΟΙΞΕ ΤΗΝ ΟΡΕΞΗ ΚΑΙ ΣΕ ΑΛΛΟΥΣ ΚΛΑΔΟΥΣ Πιέσεις για ρύθμιση «κόκκινων» δανείων Η «ανάσα» που δόθηκε ακριβώς λίγο πριν «μαυρίσουν» τα δάνεια δεκάδων οινοποιητικών επιχειρήσεων, με το πάγωμα των δόσεων για ένα χρόνο, φαίνεται ότι άνοιξε την όρεξη και σε άλλους κλάδους του πρωτογενούς τομέα, οι οποίοι έχουν λάβει δάνεια με την εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου. Του ΝΙΚΟΥ ΦΙΛΙΠΠΙΔΗ (filippidis@paragogi.net) Κάθε λογής κτηνοτρόφοι, παραγωγοί δημητριακών, μεμονωμένοι αγρότες και συνεταιρισμοί που έχουν λάβει δάνεια με την εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου σπεύδουν να ζητήσουν να τύχουν ανάλογης διευκόλυνσης με αυτή των οινοποιών. Σημειώνεται ότι τα άτοκα δάνεια που έχουν ληφθεί στο παρελθόν μετατράπηκαν στην πορεία σε έντοκα με παράταση στην εξόφληση και καταβολή επιτοκίου στο 50% του τρέχοντος, ενώ για τα έντοκα τα οποία είχαν δοθεί κυρίως σε πτηνοτρόφους για τη γρίπη των πτηνών δεν δόθηκαν παρατάσεις και συνολικά οι κτηνοτρόφοι και οι πτηνοτρόφοι δεν είναι σε θέση να τα εξυπηρετήσουν. Παράλληλα, όπως λένε οι κτηνοτρόφοι, παρανόμως έγιναν παρακρατήσεις από τράπεζες κρατικών ενισχύσεων σε βάρος δικαιούχων πτηνοτρόφων, προκειμένου να συμψηφιστούν με οφειλές ληξιπρόθεσμων δανείων που τους χορηγήθηκαν για την αντιμετώπιση της γρίπης των πτηνών το 2006 και της κρίσης της αγοράς της περιόδου Ήδη η «Πτηνοτροφική» Συνεταιριστική Ένωση και η Πανελλήνια Ένωση Οργανώσεων Πτηνοτρόφων Παραγωγών (ΠΕΟΠΠ), με επιστολή τους προς το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ζητάνε να σταματήσουν οι πιέσεις από τις τράπεζες για άμεση εξόφληση των χρεών και ρύθμισή τους με άτοκη χρέωση και εξόφληση του κεφαλαίου σε 15 ετήσιες δόσεις, με έναρξη την 31/12/2013. Όπως υποστηρίζουν, σήμερα η ελληνική πτηνοκτηνοτροφία έχει περιέλθει στο πιο κρίσιμο σημείο της ιστορίας της, ενώ επικρέμαται οριστικός αφανισμός και κατάρρευση του παραγωγικού της δυναμικού εξαιτίας των πρόσφατων πιέσεων από τις δανείστριες τράπεζες για άμεση εξόφληση των ληξιπρόθεσμων οφειλών πτηνοτρόφων και πτηνοτροφικών συνεταιρισμών, και μάλιστα με την απειλή αποστολής των οφειλόμενων ποσών στις κατά τόπους ΔΟΥ προς είσπραξη μέσα από το μηχανισμό των δημοσίων εσόδων. Πρόκειται για δύο κατηγορίες δανείων που είναι: 8Τα έντοκα δάνεια, που, όπως είναι γνωστό, χορηγήθηκαν το 2006, με την εγγύηση του Δημοσίου, για την αντιμετώπιση της γρίπης των πτηνών. 8Τα άτοκα δάνεια που χορηγήθηκαν με την εγγύηση του Δημοσίου για την πτηνοκτηνοτροφία την περίοδο για την αντιμετώπιση της κρίσης της αγοράς. Την ίδια στιγμή, περίπου κτηνοτρόφοι βρίσκονται αντιμέτωποι Υπογράφηκε την Παρασκευή 29 Μαρτίου η υπουργική απόφαση που αναστέλλει για ένα χρόνο, με εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου, την εξόφληση δανείων που χορηγήθηκαν το 2009 σε συνεταιριστικές και ιδιωτικές οινοποιητικές οργανώσεις της χώρας. Με την υπογραφή της υπουργικής απόφασης από τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών, η οφειλόμενη χρεολυτική δόση της 31/12/2012 δύναται να καταβληθεί μέχρι και την 31/12/2013. Οι τόκοι που αφορούν την παραπάνω δόση και θα προκύψουν για το χρονικό διάστημα από 1/1/2013 έως και την εξόφλησή της βαρύνουν αποκλειστικά τους δανειολήπτες και δεν καλύπτονται από την με τη χρεοκοπία, μετά τις βεβαιώσεις ληξιπρόθεσμων δανείων τους στις εφορίες και τις κατασχέσεις καταθέσεων. Οι κατασχέσεις αφορούν παλιά δάνεια ύψους 186 εκατ. ευρώ που είχαν εκταμιευτεί από την ΑΤΕ, τα οποία είχαν ρυθμιστεί με την περίφημη ρύθμιση 100/2001, με εγγυήσεις του ελληνικού Δημοσίου. Τι ζητάνε οι παραγωγοί Για τα δάνεια των κτηνοτρόφων που δόθηκαν από το 2007 με εγγύηση του Δημοσίου, το αίτημα του Συνδέσμου Ελληνικής Κτηνοτροφίας (ΣΕΚ) κάνει λόγο για «κούρεμα» τουλάχιστον 50% του κεφαλαίου και του συνόλου των τόκων υπερημερίας, καθώς και αποπληρωμή του υπολοίπου 50% σε βάθος 15 ετών, με Τι αποφασίστηκε για τους οινοποιούς εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου. Οι συνεταιριστικές και ιδιωτικές οινοποιητικές επιχειρήσεις οι οποίες έχουν υπαχθεί στις διατάξεις της παραπάνω (ΦΕΚ Περίπου κτηνοτρόφοι βρίσκονται αντιμέτωποι με τη χρεοκοπία, μετά τις βεβαιώσεις ληξιπρόθεσμων δανείων τους στις εφορίες και τις κατασχέσεις καταθέσεων χαμηλό επιτόκιο την πρώτη τριετία. Οι πτηνοτρόφοι, από την πλευρά, τους ζητάνε γενναίο «κούρεμα» κατά 50% του κεφαλαίου και αποπληρωμή σε 20 χρόνια με χαμηλό επιτόκιο, ώστε να μπορέσουν να ανταποκριθούν και να κρατήσουν ανοικτές τις εκμεταλλεύσεις τους, διαφορετικά, αν βάλουν λουκέτο και δεν πληρώσουν, και ο πρωτογενής τομέας θα υποστεί μεγάλο πλήγμα. Παράλληλα ζητάνε να οριστεί περίοδος χάριτος για τα 3 πρώτα χρόνια που θα πληρώνονται μόνο οι τόκοι, ενώ εναλλακτικά προτείνουν περίοδο αποπληρωμής 18 ετών + 2 έτη μετάθεση, με περίοδο χάριτος για τα 2 πρώτα χρόνια, που δεν θα πληρώνονται ούτε κεφάλαιο ούτε τόκοι, με αντίστοιχη μετάθεση της διάρκειας αποπληρωμής από 18 σε 20 έτη (μετάθεση περιόδου δανείου), που σημαίνει ότι θα διατηρηθεί ίδιο ύψος των τοκοχρεωλυτικών δόσεων, χωρίς αύξηση επιτοκίου, ούτε κεφαλαιοποίηση των τόκων. Σε περίπτωση που η κρίση δεν υποχωρήσει, ζητάνε παράταση της περιόδου χάριτος για 1 ακόμη έτος και μετάθεση διάρκειας αποπληρωμής από 18 σε 21 έτη. Β 2155) υπουργικής απόφασης και επιθυμούν να αναστείλουν την καταβολή της δόσης που ήταν καταβλητέα στις 31/12/2012 οφείλουν να υποβάλουν σχετική αίτηση προς τα πιστωτικά ιδρύματα μέχρι τις 31/05/2013. Προϋπόθεση για να ανασταλεί η καταβολή της δόσης αποτελεί η ρητή συναίνεση της πιστώτριας τράπεζας. Έτσι αντιμετωπίζεται ένα ζήτημα στο πλαίσιο των εγγυήσεων του ελληνικού Δημοσίου, με ιδιαίτερες δημοσιονομικές, νομικές, αλλά και διοικητικές προεκτάσεις, διασφαλίζοντας το δημόσιο συμφέρον και στηρίζοντας, επί της ουσίας, στο πλαίσιο των τρεχουσών δημοσιονομικών δυνατοτήτων, τη συνεταιριστική επιχειρηματικότητα.

5

6 6 συνέντευξη Σάββατο 6 Aπριλίου 2013 Η Όλγα Κούρλα και ο Δημήτρης Σταματάκος, δύο νέοι άνθρωποι οι οποίοι αποφάσισαν να στραφούν επαγγελματικά στην αγροτική παραγωγή και μέχρι σήμερα δεν έχουν μετανιώσει σε καμία περίπτωση για την επιλογή τους αυτή, μίλησαν στην εφημερίδα «Παραγωγή» για την καθημερινότητά τους, αλλά και για το πώς βλέπουν το μέλλον στον αγροτικό τομέα. ΔΥΟ ΝΕΟΙ ΑΓΡΟΤΕΣ ΑΠΟ ΤΗ ΛΑΚΩΝΙΑ ΜΟΙΡΑΖΟΝΤΑΙ ΜΑΖΙ ΜΑΣ ΤΟ ΟΡΑΜΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΕΛΠΙΔΕΣ ΤΟΥΣ ΗΌλγα, απόφοιτος Οικονομικών και Διοίκησης Επιχειρήσεων, μετά τις σπουδές της γύρισε στη Λακωνία και στο χωριό Περιστέρι του Δήμου Ευρώτα και ξεκίνησε τη δραστηριότητά της στην παραγωγή φυτωρίων, ενώ ο Δημήτρης, που μέχρι το 2009 δραστηριοποιούνταν σε καταστήματα εστίασης και καφέ, πήρε κι εκείνος την απόφαση να τα αφήσει όλα για να στραφεί στην καλλιέργεια της ελιάς. «Η Αθήνα δεν μου άρεσε για να μείνω μόνιμα» μας λέει η Όλγα Κούρλα. «Όταν πήρα το πτυχίο μου, αποφάσισα συνειδητά να επιστρέψω στο χωριό και να συνεχίσω τη δουλειά του πατέρα μου, που είναι πολλά χρόνια αγρότης. Δεν το σκέφτηκα καθόλου. Σήμερα έχουμε φτάσει σε σημείο να έχουμε τα δικά μας θερμοκήπια με παραγωγή φυτωρίου, ενώ φτιάχνω και ελιές μπονζάι. Είναι μια δουλειά που με ευχαριστεί ιδιαίτερα. Η καθημερινή επαφή με τη φύση με συναρπάζει». Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Δημήτρης Σταματάκος. «Παλιά» μας λέει «μου έλεγαν για καλλιέργεια ελιάς και δεν ήθελα καθόλου, αλλά, όταν μπήκα στον αγροτικό χώρο επαγγελματικά, είδα ότι μου ταιριάζει απόλυτα. Πλέον, αν μια μέρα δεν πάω στα κτήματα και στις ελιές μου, δεν μπορώ. Είναι σαν κάτι να μου λείπει». Του ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΥΛΑΚΟΥ Οι νέοι αγρότες εφαλτήριο για την ανάπτυξη της υπαίθρου «Σε καμία περίπτωση δεν λέμε πως η δουλειά αυτή είναι εύκολη, αλλά ξέρουμε πως έχουμε μια μικρή περιουσία και με αυτή μπορούμε να επιβιώσουμε κοιτάζοντας με μεγαλύτερη ελπίδα το μέλλον» τονίζουν και συμπληρώνουν: «Είναι πολύ δύσκολο κάποιος ο οποίος δεν έχει Αν δεν κοιτάξουμε να δυναμώσουμε τις υπάρχουσες καλλιέργειες, δεν είναι δυνατό να πετύχουν οι νέες, λένε η Όλγα και ο Δημήτρης ξανά ασχοληθεί με το επάγγελμα του αγρότη να ξεκινήσει από το μηδέν. Αν δεν του αρέσει η ενασχόλησή του με τη φύση, θα βρεθεί προ εκπλήξεως, καθώς δεν είναι εύκολα τα πράγματα στη δουλειά αυτή. Όμως, όσοι θέλουν να το επιχειρήσουν και να ξεκινήσουν μια νέα ζωή μακριά από τη γκρίζα πραγματικότητα της Αθήνας, παρόλο που στην αρχή θα υπάρξουν αρκετά εμπόδια, στο τέλος οι κόποι τους θα ανταμειφτούν. Ακόμα και παιδιά της ηλικίας μας που θέλουν να αφήσουν την Αθήνα και τα μεγάλα αστικά κέντρα γυρίζουν στα χωριά για να ασχοληθούν με τις ξεχασμένες περιουσίες της οικογένειας. Τους το προτείνουμε ανεπιφύλακτα, ενώ ακόμα και η Ένωση Νέων Αγροτών στην οποία δραστηριοποιούμαστε μπορεί να τους βοηθήσει στα νέα τους βήματα». Ο Δημήτρης Σταματάκος, ο Γιάννης Παυλάκος και η Όλγα Κούρλα. Οι νέες καλλιέργειες Σε ερώτησή μας για τις νέες καλλιέργειες, και οι δύο συμφώνησαν πως, αν δεν κοιτάξουμε να δυναμώσουμε τις υπάρχουσες καλλιέργειες, δεν είναι δυνατό να πετύχουν οι νέες. «Είναι πολύ σημαντικό να βρεθεί η κατάλληλη αγορά» τονίζει ο Δημήτρης. «Αν μου πεις να βάλω νέα καλλιέργεια για τη χώρα, θα το κάνω, στην πράξη δεν είναι δύσκολο για μένα να το κάνω, αφού κάθε μέρα είμαι στα κτήματα. Το δύσκολο είναι σε αυτές τις περιπτώσεις να βρεθούν οι αγορές και να πουληθούν τα προϊόντα. Εκεί θα πρέπει να δώσει τα κίνητρα και την κατευθυντήρια οδό η πολιτεία, για να μπορέσει να σταθεί μια νέα καλλιέργεια και να αντέξει στο χρόνο». Η Όλγα έχει ξεκινήσει με ιπποφαές και γκότζι μπέρι αλλά, όπως λέει, «είναι νωρίς ακόμα για να μου δώσει παραγωγή. Από τώρα όμως ψάχνω νέες αγορές για να μπορέσω να τα διαθέσω όταν είμαι έτοιμη. Σε καμία Εκλογές στην ΕΝΑΛ περίπτωση όμως δεν αφήνω τις ήδη υπάρχουσες καλλιέργειες για κάτι καινούριο. Όλα γίνονται συμπληρωματικά». Η Ένωση Νέων Αγροτών Αύριο, Κυριακή, πραγματοποιούνται και οι εκλογές για την ανάδειξη νέου διοικητικού συμβουλίου στην Ένωση Νέων Αγροτών Λακωνίας. Η Ένωση, που είναι από τις πιο δραστήριες της Ελλάδας, αριθμεί αυτή τη στιγμή 400 μέλη, αλλά υπάρχει η αισιοδοξία πως φέτος θα αυξηθούν κατά πολύ, καθώς όλο και πιο πολλοί νέοι άνθρωποι στρέφονται προς τον πρωτογενή τομέα. Για να γραφτείς στην Ένωση Νέων Αγροτών, θα πρέπει να είσαι ετών. Όσοι έχουν ξεπεράσει το όριο ηλικίας αλλά είναι νέοι στον αγροτικό χώρο, μπορούν να ενταχθούν λαμβάνοντας τα ίδια προνόμια με τα μέλη. «Η Ένωση συμπληρώνει την εργασία μας» τονίζουν οι νέοι αγρότες, «είναι κοντά σε πολλές πληροφορίες που χρειαζόμαστε, ενώ δεν είναι λίγες οι φορές που έχουμε ταξιδέψει σε άλλες περιοχές, ή ακόμα και στο εξωτερικό, για να δούμε από κοντά νέα πράγματα. Φρέσκιες ιδέες, που θα μπορέσουμε να μεταφέρουμε κι εμείς στις δικές μας καλλιέργειες». Η Ένωση Νέων Αγροτών Λακωνίας (ΕΝΑΛ) προσκαλεί σε γενική συνέλευση όλα τα μέλη της και όσους θέλουν και μπορούν να έχουν μέλλον στον αγροτικό τομέα, δηλαδή κυρίως τους νέους αγρότες ετών, να συμμετάσχουν στις εκλογές για την ανάδειξη νέου διοικητικού συμβουλίου, που θα διεξαχθούν στις 7/4/2013 και ώρα έως μ.μ. στην έδρα της ΕΝΑΛ (Ορθίας Αρτέμιδος 133 στη Σπάρτη).

7 Σάββατο 6 Aπριλίου 2013 θέμα 7 ΣΤΟ ΥΨΗΛΟΤΕΡΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΑΠΟ ΤΟ 2009 ΤΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΤΑΠΟΙΗΜΕΝΟ ΚΑΠΝΟ «Ανθίζει» ξανά ο καπνός Σταθερά ανοδικές τάσεις καταγράφει, εν μέσω κρίσης, η καλλιέργεια καπνού στην Ελλάδα, τόσο σε επίπεδο καλλιεργούμενων εκτάσεων όσο και σε επίπεδο παραγωγών, τιμών παραγωγού και εξαγωγικής δραστηριότητας. Της ΣΟΦΙΑΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ Τα επίσημα στοιχεία από κάθε πηγή που σχετίζεται με τον κλάδο επιβεβαιώνουν ότι από το 2005, μετά την εφαρμογή της ολικής αποσύνδεσης της παραγωγής του προϊόντος από τις επιδοτήσεις και, κυρίως, εν μέσω της πρωτοφανούς οικονομικής κρίσης που πλήττει τη χώρα τα τελευταία τρία χρόνια και στρέφει μέρος του πληθυσμού σε αγροτικές δραστηριότητες, ο καπνός άρχισε να γνωρίζει νέα άνθηση και να παρουσιάζει πολύ καλές προοπτικές ακόμα και σε περιοχές στις οποίες είχε εγκαταλειφθεί η καλλιέργεια. Σύμφωνα με τα στοιχεία, οι περιοχές στις οποίες η παραγωγή εμφανίζει μεγαλύτερη δυναμική είναι οι Νομοί Ροδόπης, Έβρου, Ξάνθης, Πιερίας, στις οποίες παράγονται κατά κύριο λόγο τα εξαιρετικής ποιότητας καπνά ανατολικού τύπου. Όπως προκύπτει από τα στοιχεία που συγκέντρωσε η «Παραγωγή» για τις ποικιλίες των ανατολικών καπνών (Μπασμάς και Κατερίνη), η παραγωγή τους συνολικά παρουσιάζει μικρή αλλά σταθερή αύξηση σε επίπεδο καλλιεργούμενων εκτάσεων κατά τα έτη 2011 και 2012, ενώ οι τιμές παραγωγού «εκτοξεύθηκαν» σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα, παρουσιάζοντας αισθητή αύξηση, της τάξης του 17% σε σχέση με το Τα τελευταία τρία χρόνια επέστρεψαν δυναμικά στην καλλιέργεια των καπνών τύπου Βιρτζίνια και οι παραγωγοί σε περιοχές όπως το Αγρίνιο, Η αύξηση της παραγωγής της ποικιλίας Βιρτζίνια αποδίδεται κατά κύριο λόγο στην αύξηση της τιμής παραγωγού η Λαμία και, κυρίως, η Καρδίτσα, στην οποία οι εκτιμήσεις για την παραγόμενη ποσότητα την τρέχουσα περίοδο κάνουν λόγο σχεδόν για διπλασιασμό σε σχέση με την προηγούμενη, υποστηρίζοντας ότι η καλλιέργεια μπορεί να ξεπεράσει τα στρέμματα. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των παραγόντων της αγοράς, αυτή η συνολική αύξηση της παραγωγής στην ποικιλία των Βιρτζίνια, που τα προηγούμενα χρόνια είχε σχεδόν εκλείψει στη χώρα, αποδίδεται κατά κύριο λόγο στην αύξηση της τιμής παραγωγού, η οποία το 2011 κυμάνθηκε κατά μέσο όρο γύρω στα 2,40 το κιλό, αυξημένη κατά 18% σε σχέση με αυτή του Εξαγωγές Σε ό,τι αφορά στις εξαγωγές των ελληνικών καπνών, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Υπηρεσίας, εμφάνισαν αύξηση κατά το 2012 για πρώτη φορά μετά το Όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση του Πανελλήνιου Συνδέσμου Βιομηχανιών Μεταποίησης και Εταιρειών Εμπορίας Καπνού, οι εξαγωγές μη βιομηχανοποιημένων καπνών αυξήθηκαν σε όγκο και αξία το 2012, φτάνοντας τους τόνους, που αντιστοιχούν σε συνολική αξία 207 εκατ. ευρώ. Η μέση τιμή των εξαχθέντων καπνών ανήλθε σε 4,54 ευρώ το κιλό, που είναι και η υψηλότερη που σημειώθηκε ποτέ στην ιστορία του κλάδου. Αντίθετα, οι εισαγωγές ακατέργαστου καπνού για τις ανάγκες της ελληνικής καπνοβιομηχανίας αλλά και της βιομηχανίας μεταποίησης κατέγραψαν περαιτέρω πτώση για τρίτη συνεχόμενη χρονιά και διαμορφώθηκαν στο ύψος των τόνων, που αντιστοιχεί σε αξία ύψους 78 εκατ. ευρώ. Από τα παραπάνω στοιχεία προκύπτει ότι το ισοζύγιο εξωτερικού εμπορίου για το μεταποιημένο καπνό έφτασε στα 129 εκατ. ευρώ, που είναι σε αξία η υψηλότερη από το Σε ό,τι αφορά, τέλος, τις εξαγωγές και τις εισαγωγές προϊόντων καπνού (τσιγάρα κ.λπ.), αξιοσημείωτο είναι ότι κατά το 2012 εξήχθησαν από τις εγχώριες καπνοβιομηχανίες προϊόντα αξίας 193 εκατ. ευρώ, ενώ οι εισαγωγές προϊόντων καπνού διαμορφώθηκαν στα 97 εκατ. ευρώ. Η ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΠΝΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΠΑΣΜΑΣ 2010 ΕΣΟΔΕΙΑ 2011 ΕΣΟΔΕΙΑ 2012 ΕΣΟΔΕΙΑ ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ ΚΙΛΑ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ ΚΙΛΑ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ ΚΙΛΑ ΣΕΡΡΕΣ ΝΙΓΡΙΤΑ ΡΟΔΟΠΗ-ΕΒΡΟΣ ΞΑΝΘΗ ΚΑΒΑΛΑ-ΔΡΑΜΑ ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΠΕΡΙΟΧΗ ΚΑΤΕΡΙΝΗ 2010 ΕΣΟΔΕΙΑ 2011 ΕΣΟΔΕΙΑ 2012 ΕΣΟΔΕΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ ΚΙΛΑ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ ΚΙΛΑ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ ΚΙΛΑ ΠΙΕΡΙΑ , , ΕΛΑΣΣΟΝΑ 311 * * * *Δεν υπάρχουν ακριβή στοιχεία ΒΙΡΤΖΙΝΙΑ ΠΕΡΙΟΧΗ 2010 ΕΣΟΔΕΙΑ 2011 ΕΣΟΔΕΙΑ 2012 ΕΣΟΔΕΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ ΚΙΛΑ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ ΚΙΛΑ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ ΚΙΛΑ ΞΑΝΘΗ , ΚΑΡΔΙΤΣΑ , ,50

8 8 ειδήσεις Σάββατο 6 Απριλίου 2013 Θολό παραμένει το τοπίο σε σχέση με την κυβερνητική εξαγγελία για ρύθμιση στο συνταξιοδοτικό των αγροτών. Τη δυσκολία της κυβέρνησης να προχωρήσει άμεσα σε ειδική ρύθμιση για το θέμα αυτό, προκειμένου οι αγρότες να μπορούν να πάρουν σύνταξη στα 62 εφόσον έχουν συμπληρώσει 40 χρόνια ασφάλισης, αποκάλυψε ο υφυπουργός Εργασίας Νίκος Παναγιωτόπουλος από το βήμα της Βουλής, απαντώντας σε σχετική ερώτηση. Ο υφυπουργός, ο οποίος και στο παρελθόν απέφυγε να αποσαφηνίσει τις προθέσεις της κυβέρνησης για το ζήτημα, πετώντας μάλιστα το «μπαλάκι» στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων για περαιτέρω διευκρινίσεις, αυτήν τη φορά περιορίστηκε στο να παραπέμψει στις σχετικές δηλώσεις του πρωθυπουργού. «Ας εμπιστευτούμε, εν πάση περιπτώσει, τον πρωθυπουργό. Νομίζω ότι αξίζει ή έδειξε ότι αξίζει της εμπιστοσύνης μας, προκειμένου αυτό να γίνει πραγματικότητα» ανέφερε χαρακτηριστικά, παραδεχόμενος πάντως ότι για το ζήτημα οι αγρότες Μέχρι τις 15 Μαΐου καλούνται να υποβάλουν αιτήσεις οι οινοπαραγωγοί της χώρας για ένταξή τους στις επιδοτήσεις του Προγράμματος Αναδιάρθρωσης και Μετατροπής Οινοποιήσιμων Ποικιλιών Αμπέλου, για την αμπελοοινική περίοδο Αν και οι διαπραγματεύσεις για την εξασφάλιση των σχετικών πόρων είναι σε εξέλιξη, με αποτέλεσμα να μην έχει ακόμη αποσαφηνιστεί το ύψος της επιδότησης, οι ενδιαφερόμενοι παραγωγοί καλούνται μέσα στο προαναφερόμενο χρονικό διάστημα να συμπληρώσουν τη σχετική αίτηση στη Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής Ενότητας της Περιφέρειάς τους. Δικαιούχοι του προγράμματος είναι φυσικά και νομικά πρόσωπα που τα αμπελοτεμάχιά Θολό το τοπίο για τις αγροτικές συντάξεις υφίστανται «αδικία». Ειδικότερα, όπως συμπλήρωσε «δεν θα διορθωθούν όλα τα προβλήματα και όλες οι αδικίες σε αυτήν τη χώρα σε βάθος εβδομάδων, αλλά τουλάχιστον σε βάθος μηνών. Προέχει το τελικό ζητούμενο, το οποίο είναι να διορθωθούν όλες οι αδικίες που έγιναν». Οι δηλώσεις του υφυπουργού προκάλεσαν την άμεση αντίδραση του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος κατηγόρησε την κυβέρνηση Προθεσμία για επιδοτήσεις οινοπαραγωγών τους είναι στο Αμπελουργικό Μητρώο και έχουν υποβάλει δηλώσεις συγκομιδής τουλάχιστον τα δύο τελευταία χρόνια, ενώ στο πρόγραμμα μπορούν να ενταχθούν και όσοι είναι κάτοχοι δικαιώματος φύτευσης από το Εθνικό Αποθεματικό. Οι δράσεις που εντάσσονται στο πρόγραμμα είναι η φύτευση, η βελτίωση τεχνικών διαχείρισης (υποστύλωση, αναβαθμίδες), η εκρίζωση, η αναφύτευση, η ποικιλιακή μετατροπή και ο εμβολιασμός κατά περίπτωση. Τα δικαιολογητικά που θα πρέπει να συνοδεύουν την αίτηση είναι τα παρακάτω: Αίτηση-υπεύθυνη δήλωση 1 στο πρόγραμμα. Δήλωση αμπελοκαλλιέργειας στο πλαίσιο του Συ- 2 στήματος Γεωγραφικών Πληροφοριών για το Αμπελουργικό Μητρώο. Δηλώσεις συγκομιδής για τις δύο τουλάχιστον αμ- 3 για ασυνέπεια στις υποσχέσεις της προς τους αγρότες. Σε σχετική δήλωση εκ μέρους του κόμματος της Κουμουνδούρου επισημαίνεται πως «στις ελληνικές καλένδες παραπέμπεται η ρύθμιση της συνταξιοδότησης των αγροτών στα 62 έτη εφόσον έχουν συμπληρώσει 40 χρόνια ασφάλισης, που είχε υποσχεθεί ο κ. Σαμαράς» και ότι οι κυβερνητικές υποσχέσεις «για μία ακόμη φορά δεν έχουν αντίκρισμα». πελουργικές περιόδους που προηγούνται της περιόδου ένταξης στο πρόγραμμα. Δήλωση εκμετάλλευσης 4 στο πλαίσιο της ενιαίας ενίσχυσης που αφορά την περίοδο ένταξης στο πρόγραμμα, υποχρέωση που πρέπει να τηρηθεί και για τα επόμενα πέντε έτη. Δικαίωμα φύτευσης / ανα- 5 φύτευσης. Φωτοτυπία των δύο όψεων της αστυνομικής ταυ- 6 τότητας. Φωτοτυπία του εκκαθαριστικού της εφορίας ή 7 της φορολογικής δήλωσης. Φωτοτυπία της πρώτης 8 σελίδας του βιβλιαρίου τραπέζης, με τον αριθμό τραπεζικού λογαριασμού ταμιευτηρίου. Φωτοαντίγραφο τίτλων 9 νομής και κατοχής. Τα ελληνικά προϊόντα μπορούν να κατακτήσουν τη Ρωσία Σημαντικές προοπτικές υπάρχουν για τα ελληνικά αγροτικά προϊόντα στην ταχέως αναπτυσσόμενη αγορά της Ρωσίας, όπως επισημάνθηκε από παράγοντες της αγοράς και εκπροσώπους του επιχειρηματικού κόσμου από την Ελλάδα και τη Ρωσία στο 2ο Ελληνορωσικό Εξαγωγικό Συνέδριο που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα. Σύμφωνα με τις διαπιστώσεις του συνεδρίου σε ό,τι αφορά ειδικότερα τα αγροτικά προϊόντα, τα περιθώρια που υπάρχουν για διείσδυσή τους στην πολύ μεγάλη ρωσική αγορά είναι σημαντικά και μπορούν να ανταγωνιστούν με πολύ καλούς όρους τα εξαγωγικά προϊόντα άλλων χωρών. Σημείο-κλειδί για τη βελτίωση της θέσης των ελληνικών ποιοτικών προϊόντων στη συγκεκριμένη αγορά θεωρείται η προώθηση και η προβολή τους, καθώς, σύμφωνα με έρευνες, η ρωσική καταναλωτική συμπεριφορά επηρεάζεται από τις διαφημιστικές προωθήσεις. Επίσης, σύμφωνα με τον πρόεδρο του Ελληνορωσικού Εμπορικού Επιμελητηρίου Χρήστο Δήμα, η Ελλάδα πρέπει να κινηθεί δυναμικά και στην κατεύθυνση της αντιμετώπισης γραφειοκρατικών αγκυλώσεων που περιορίζουν την παρουσία της στη ρωσική αγορά. Σύμφωνα πάντως με το σύμβουλο πρέσβη της Ρωσικής Ομοσπονδίας Eugene Yurkov, συνολικά οι εμπορικές ανταλλαγές ανάμεσα στη Ρωσία και στην Ελλάδα έφτασαν πέρσι στα 6,58 δισ. δολάρια, με ετήσια αύξηση 24,8%, θέλοντας να καταδείξει τη δυναμική που υπάρχει. Όπως προκύπτει από τα στοιχεία, το 2012 η αξία των ελληνικών εξαγωγών πλησίασε τα 460 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση της τάξης του 22% σε σύγκριση με το Στην αύξηση αυτή είχε καθοριστική συμμετοχή ο κλάδος των οπωροκηπευτικών, γεγονός που επιβεβαιώνεται και από τη συνολική «κούρσα» ανόδου που σημείωσαν τα ελληνικά αγροτικά προϊόντα, ιδιαίτερα τα τελευταία τρία χρόνια. Σύμφωνα με τα στοιχεία για το 2011, είναι χαρακτηριστικό ότι οι φράουλες και τα ακτινίδια κατέγραψαν εξαιρετική άνοδο, της τάξης του 86,9%, και ξεπέρασαν τα ροδάκινα και τα κεράσια, σε σχέση με το Συνολικά δε η κατηγορία των φρούτων, συμπεριλαμβανομένων των εσπεριδοειδών (τα οποία επίσης σημείωσαν σημαντική αύξηση κατά 371,2%) αλλά και των μήλων, έφτασε τελικά στα 71,4 εκατ. ευρώ καταλαμβάνοντας κατά αυτό τον τρόπο τη δεύτερη θέση στη συνολική κατάταξη των εξαγωγών μας, με μερίδιο 18,12%. Σε ανοιχτή πρόσκληση προς τους ενεργούς πρωτοβάθμιους αγροτικούς συνεταιρισμούς της χώρας, προκειμένου να εγγραφούν ως μέλη της, προχώρησε η ΠΑΣΕΓΕΣ. Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση που εξέδωσε η οργάνωση, προκειμένου οι πρωτοβάθμιοι αγροτικοί συνεταιρισμοί της χώρας να εγγραφούν στα μητρώα της, πρέπει να υποβληθεί «Προσκλητήριο» ΠΑΣΕΓΕΣ σε πρωτοβάθμιους συνεταιρισμούς σχετική έγγραφη αίτηση στο διοικητικό συμβούλιο της ΠΑΣΕΓΕΣ, υπογεγραμμένη από το νόμιμο εκπρόσωπό τους ότι το υποψήφιο μέλος αποδέχεται τις διατάξεις του καταστατικού της ΠΑΣΕΓΕΣ και τις αποφάσεις της συνέλευσης. Η αίτηση αυτή πρέπει να συνοδεύεται από τα εξής δικαιολογητικά: α) απόφαση του διοικητικού συμβουλίου για την εγγραφή του συνεταιρισμού και, όπου απαιτείται από το καταστατικό του, απόφαση της γενικής του συνέλευσης β) βεβαίωση ότι ο συνεταιρισμός είναι ενεργός, δηλαδή διαθέτει υλικοτεχνική υποδομή, στελεχικό δυναμικό και ικανοποιητικό κύκλο εργασιών γ) κατάλογο των μελών του και δ) επικυρωμένο αντίγραφο του καταστατικού του συνεταιρισμού.

9 Σάββατο 6 Απριλίου 2013 ρεπορτάζ 9 το προβλημα ρευστοτητασ που αντιμετωπιζουν διαχεεται σε ολοκληρη την αγορα Μικροπαραγωγοί και οικοτεχνίες σε κατάρρευση Περισσότεροι από αγρότες και μικρές οικοτεχνικές μονάδες που δημιουργήθηκαν με σκοπό την αξιοποίηση και την προώθηση της περιορισμένης παραγωγής τους στην αγορά έχουν οδηγηθεί σε αδιέξοδο, λόγω των απροσπέλαστων προβλημάτων που προκαλεί η απροθυμία εμπόρων αλλά και αλυσίδων λιανικής να καταβάλουν το αντίτιμο των προϊόντων με τα οποία τους προμηθεύουν. Είναι πολλές οι φορές που οι διαπραγματεύσεις για την καταβολή των χρημάτων καταλήγουν, στην καλύτερη περίπτωση, σε 7μηνες ή 8μηνες επιταγές και, στη χειρότερη, σε δεσμεύσεις που δεν υλοποιούνται ποτέ. Έλληνες παραγωγοί λαχανικών, φρούτων, ζυμαρικών, παρασκευασμάτων κρέατος (λουκάνικα, σύγκλινο κ.λπ.) και παραδοσιακών γλυκισμάτων δηλώνουν την αγανάκτησή τους για την τροπή που έχουν πάρει τα πράγματα, σημειώνοντας ότι το πρόβλημα δεν σταματά σε αυτούς. Όπως καταγγέλλουν παραγωγοίπρομηθευτές, το πρόβλημα ρευστότητας που αντιμετωπίζουν δημιουργεί ένα εκρηκτικό μείγμα, καθώς διαχέεται σε ολόκληρη την αγορά δημιουργώντας τεράστια προβλήματα, ειδικά στις τοπικές κοινωνίες, όπου όλα λειτουργούν σαν αλυσίδα. Αν και από την αρχή της κρίσης έγιναν άμεσα αισθητές οι καθυστερήσεις στις εξοφλήσεις, τα τελευταία δύο χρόνια η κατάσταση έχει επιδεινωθεί, με αποτέλεσμα να έχει δημιουργηθεί ένα ντόμινο χρεών στους παραγωγούς, αλλά και στην αγορά των επιχειρήσεων που απασχολούνται με τον πρωτογενή τομέα. Όπως καταγγέλλει παραγωγός-προμηθευτής του λιανικού εμπορίου από την Περιφέρεια Θεσσαλονίκης, τα τελευταία περίπου 10 χρόνια προμήθευε καθημερινά με λαχανικά συγκεκριμένη αλυσίδα λιανικής: «Τα πρώτα 8 χρόνια δεν υπήρξε κανένα πρόβλημα. Μπορεί οι πληρωμές με επιταγές να τραβούσαν 2 ή 3 μήνες, Μικροί επιχειρηματίες-παραγωγοί «πνίγονται» στα χρέη, τη στιγμή που η αγορά τους χρωστάει περισσότερα από 10 εκατ. ευρώ. Αν και από την αρχή της κρίσης έγιναν άμεσα αισθητές οι καθυστερήσεις στις εξοφλήσεις, τα τελευταία δύο χρόνια η κατάσταση έχει επιδεινωθεί, με αποτέλεσμα να έχει δημιουργηθεί ένα ντόμινο χρεών στους παραγωγούς αλλά τα χρήματα καταβάλλονταν. Τα προβλήματα ξεκίνησαν πρόπερσι, αλλά και πάλι δεν ήταν τόσο έντονα. Το 2012, ωστόσο, δεν δόθηκε ούτε ένα ευρώ ολόκληρο το χρόνο. Από τον περασμένο Δεκέμβριο σταμάτησα τη συνεργασία και την περασμένη μόλις εβδομάδα μου δόθηκε επιταγή με την οποία μου εξοφλούν το ¼ του συνολικού χρέους, το οποίο αγγίζει τα ευρώ. Αυτά τα χρήματα θα δοθούν για να εξοφλήσω τις υποχρεώσεις που έχουν μείνει πίσω. Θα ρίξω, δηλαδή, πάλι τα χρήματα στην αγορά. Άλλοι συνάδελφοί μου, που επίσης προμήθευαν καταστήματα λιανικής, εξακολουθούν να περιμένουν». Συνηθισμένο φαινόμενο Από την άλλη άκρη της Ελλάδας, τη Δυτική Πελοπόννησο, ανάλογες είναι οι καταγγελίες παραγωγού παραδοσιακών ζυμαρικών: «Δυστυχώς, ο Έλληνας παραγωγός είναι για άλλη μια φορά το θύμα της ελληνικής κρίσης. Όσο και να προσπαθούμε να κρατηθούμε στην ύπαιθρο, τελικά δεν πιστεύω ότι θα τα καταφέρουμε. Ως παραγωγός-προμηθευτής σε σημεία λιανικής αλλά και σε εμπόρους, μου χρωστάνε περίπου ευρώ. Από τα τέλη του 2011 δεν έχω πληρωθεί, ούτε καν μου έχουν δοθεί επιταγές. Συνεχίζω να δίνω τα προϊόντα μου έως ότου μπορέσω να τα διαθέσω σε αγορές του εξωτερικού. Αλλά και αυτό είναι δεν είναι εύκολο». Από την πλευρά του, άλλος παραγωγός προμηθευτής από την Περιφέρεια Μακεδονίας σημειώνει: «Η κρίση έχει επηρεάσει αυτό που λέμε μπέσα στην Ελλάδα. Έχω λάβει χιλιάδες υποσχέσεις, αλλά ούτε ένα ευρώ εδώ και ένα χρόνο. Σε συζητήσεις που έχουμε κάνει κατά καιρούς, όλοι επικαλούνται αλλαγές διοίκησης, εσωτερικές ανακατατάξεις, προσπάθεια να δοθούν λύσεις και, φυσικά, την κρίση, που έχει περιορίσει την κατανάλωση και τα έσοδά τους. Δυστυχώς, δεν έχουμε την ευχέρεια να λειτουργούμε όπως οι ξένες εταιρείες. Να απαιτούμε δηλαδή προπληρωμή για να δώσουμε τα προϊόντα». Όπως τονίζουν, οι αγρότες παράλληλα έχουν να αντιμετωπίσουν μια υπέρμετρη άνοδο του κόστους παραγωγής εξαιτίας των αυξήσεων του ΦΠΑ σε εφόδια, λιπάσματα, ζωοτροφές και φάρμακα, των αυξήσεων στις τιμές του αγροτικού ρεύματος και του αγροτικού πετρελαίου, κατάσταση η οποία επιτείνεται από την πιστωτική δυστοκία και τα γενικότερα προβλήματα ρευστότητας. Παύση πληρωμών και στους κτηνοτρόφους Αντίστοιχα είναι τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι κτηνοτρόφοι. Στο πρόβλημα των τιμών τόσο του κρέατος όσο και του γάλακτος, που παραμένουν χαμηλές και διαμορφώνονται κάτω από το κόστος παραγωγής των προϊόντων, προστίθενται και οι καθυστερήσεις πληρωμών από τυροκομεία και εταιρείες που απορροφούν τα προϊόντα, οδηγώντας τους κτηνοτρόφους σε οικονομική ασφυξία. Όπως σημειώνουν γαλακτοπαραγωγοί, το πρόβλημα υπήρχε, απλά έχει οξυνθεί λόγω της κρίσης και των όσων διαδραματίζονται στην αγορά γάλακτος. Ενώ παλαιότερα οι πληρωμές γίνονταν κάθε δύο ή τρεις εβδομάδες, πλέον ο χρόνος αναμονής ξεπερνά το εξάμηνο. Ακόμα και η πρόσφατα εξαγορασμένη «Δωδώνη» εμφανίζει δυσκολίες στην πληρωμή των υποχρεώσεών της προς τους κτηνοτρόφους, ενώ απλήρωτοι και στον «αέρα» είναι και οι κτηνοτρόφοι της Κεντρικής Μακεδονίας που παρέδιδαν γάλα στην ΑΓΝΟ. Με τη στάση πληρωμών από την ΑΓΝΟ δημιουργήθηκε ένα καταστροφικό ντόμινο. Κατέρρευσε η τοπική οικονομία γιατί έμειναν απλήρωτοι όχι μόνο οι αγελαδοτρόφοι, αλλά και οι γεωργοί (καλλιεργητές ζωοτροφών) της περιοχής, αφού «έσπασε» η αλυσίδα πληρωμών. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Συνδέσμου Ελλήνων Κτηνοτρόφων (ΣΕΚ) Παναγιώτη Πεβερέτο, «το πρόβλημα είναι στο γεγονός ότι οι αλυσίδες λιανικής πληρώνουν με πολύ μακρινές επιταγές. Αυτό επικαλούνται, μεταξύ άλλων, ως επιχείρημα και γαλακτοβιομηχανίες οι οποίες καθυστερούν σε πολλές περιπτώσεις τις πληρωμές προς τους κτηνοτρόφους, που σήμερα αντιμετωπίζουν σημαντικά προβλήματα. Αυτό που ζητάμε είναι να καταργηθούν τα πιστωτικά τιμολόγια και να μπουν σε εφαρμογή τα ηλεκτρονικά. Δεν είναι δυνατό να διατηρούνται πρακτικές συναλλαγών στην Ελλάδα που δεν βοηθούν ούτε τη σωστή λειτουργία, αλλά ούτε την προσπάθεια πάταξης της φοροδιαφυγής που επιχειρεί το κράτος».

10 10 γεω-συμβουλές Σάββατο 6 Απριλίου 2013 λ ΗΜΕΡΟ ΟΓΙΟ KAΛ ΙΕΡΓΗΤΗ 6-12/ ΒΑΜΒΑΚΙ Περίοδος κατάλληλη για την τελική προετοιμασία των χωραφιών και τη δημιουργία κατάλληλης κλίνης που είναι απαραίτητη για τη σπορά του βαμβακιού. Η σπορά θα πραγματοποιηθεί το 2o δεκαπενθήμερο του Απριλίου και μέχρι τις αρχές Μαΐου, νωρίτερα στις νότιες περιοχές της χώρας και αργότερα στις βόρειες. Προτείνεται να συνεχιστούν μέχρι τη σπορά οι απαραίτητες καλλιεργητικές εργασίες με ελαφρά μηχανήματα, δηλαδή με καλλιεργητή, σιδερένια οδοντωτή και ξύλινη σβάρνα. Με τις προτεινόμενες εργασίες επιδιώκουμε την καταστροφή των ζιζανίων, το ψιλοχωμάτισμα του επιφανειακού στρώματος του εδάφους, τον καλύτερο αερισμό, τη θέρμανση του εδάφους, το παράχωμα των ζιζανιοκτόνων και των λιπασμάτων, καθώς και την τελική ισοπέδωση του χωραφιού. Δεν πρέπει να διαφεύγει της προσοχής των παραγωγών ότι την εποχή αυτή πρέπει να γίνονται όσες εργασίες είναι απαραίτητες, ούτε λιγότερες ούτε περισσότερες, και μόνο όταν τα χωράφια είναι στο ρώγο τους, δηλαδή όταν έχουν την κατάλληλη εδαφική υγρασία. Κατά την εφαρμογή δισκοσβαρνίσματος ή την επεξεργασία με τον καλλιεργητή, πρέπει να γίνεται ταυτόχρονα και η συμπίεση του εδάφους με ξύλινη σβάρνα, βαρύ μαδέρι ή βαριά αλυσίδα. Η καλλιεργητική αυτή φροντίδα είναι γνωστή και ως κυλίνδρισμα και αποσκοπεί στην καλύτερη εκμετάλλευση της εδαφικής υγρασίας. Εποχή για την τελική προετοιμασία των χωραφιών ενόψει σποράς του βαμβακιού, με ελαφρά μηχανήματα και όταν το έδαφος είναι στο ρώγο του. Ιδιαίτερη φροντίδα πρέπει να επιδείξουν οι παραγωγοί για να αντιμετωπίσουν τον περονόσπορο στην πατάτα, τους θρίπες και τα έντομα της νεαρής βλάστησης στο αμπέλι, τη φυτόφθορα και τους σκολύτες στην αμυγδαλιά. Οι αμπελουργοί πρέπει την εποχή αυτή να παρατηρούν με προσοχή τον αμπελώνα για τυχόν εμφάνιση θριπών στη νέα βλάστηση. Η παρατήρηση κρίνεται περισσότερο αναγκαία εφόσον είχε σημειωθεί προσβολή την προηγούμενη χρονιά. Η παρακολούθηση για πιθανή προσβολή των πρέμνων από θρίπες συνίσταται στο να κάνουν οι παραγωγοί ελαφρά και προσεκτικά τινάγματα των νεαρών βλαστών σε μια κόλλα λευκό χαρτί, που γίνεται, κατά προτίμηση, στη διάρκεια δροσερών ημερών, με τυχαία επιλογή βλαστών, σε όλη την έκταση του αμπελώνα. Η απλοποίηση του τρόπου παρατήρησης των πρέμνων μπορεί να επιτευχθεί με το να τοποθετηθεί μια μπλε ή κίτρινη κολλητική παγίδα σε κάθε 3-4 στρέμματα αμπελώνα και να ελέγχεται κάθε δύο μέρες. Η προσοχή πρέπει να επιδεικνύεται την εποχή αυτή γιατί, αν οι θρίπες προσβάλλουν τα πρέμνα, μπορεί να προκαλέσουν σοβαρές ζημιές στη νεαρή βλάστηση, δημιουργώντας ισχυρή παραμόρφωση των βλαστών και των φύλλων, καθώς επίσης και καθήλωση της ανάπτυξης των εκπτυσσόμενων οφθαλμών. Καλλιεργητικό μέτρο που βοηθά στο να αντιμετωπίζονται οι θρίπες αποτελεί και η πλήρης καταστροφή της αυτοφυούς βλάστησης, μέσα και γύρω από τον αμπελώνα, και αυτό επειδή οι ΑΜΠΕΛΙ Γράφουν οι γεωπόνοι ΑΓΓ. ΚΟΥΤΡΟΥ-ΑΥΓΟΥΛΑ ΟΡΕΣΤΗΣ ΚΑΪΡΗΣ θρίπες έχουν μεγάλο κύκλο ξενιστών, πολλοί εκ των οποίων είναι ζιζάνια. Στις περιπτώσεις που ο πληθυσμός των θριπών είναι μεγάλος, συνιστάται άμεση επέμβαση με το κατάλληλο, εκλεκτικό, εγκεκριμένο και φιλικό προς το περιβάλλον εντομοκτόνο. Δεν πρέπει να αγνοείται από τους παραγωγούς ότι την περίοδο αυτή τα πρέμνα κινδυνεύουν και από τα έντομα των διογκωμένων οφθαλμών και της νεαρής βλάστησης. Τα έντομα αυτά είναι προνύμφες λεπιδόπτερων και ακμαίων σκαθαριών, που τρέφονται στους διογκωμένους και εκπτυσσόμενους οφθαλμούς και τους οποίους με τη σειρά τους καταστρέφουν τελείως, επεκτείνοντας τη δραστηριότητά τους αργότερα και στη νεαρή βλάστηση. Προτείνεται η άμεση εφαρμογή ενός κατάλληλου, εγκεκριμένου εντομοκτόνου στις περιπτώσεις που διαπιστωθεί προσβολή μετά από συχνό έλεγχο των αμπελιών, και συγκεκριμένα των κεφαλών τους. Η παρουσία των ωτιόρρυγχων (σκαθαριών) απαιτεί την εφαρμογή μέτρων τις νυχτερινές ώρες, καθώς αυτά δραστηριοποιούνται τότε. Συνιστάται ψεκασμός αποκλειστικά των προσβεβλημένων πρέμνων, των γειτονικών τους, καθώς και του εδάφους πέριξ του λαιμού, γιατί η προσβολή συνήθως είναι τοπικού χαρακτήρα. ΑΜΥΓΔΑΛΙΑ Ηφυτόφθορα είναι ένας μύκητας που μεταδίδεται από το έδαφος στο λαιμό των δέντρων. Ευνοείται τόσο από την ύπαρξη τραυμάτων στο σημείο εμβολιασμού ή στις ρίζες όσο και από την υψηλή υγρασία που ενδέχεται να υπάρχει κοντά στο λαιμό τους. Η προσβολή εμφανίζεται αργά την άνοιξη, κατά την εποχή της έναρξης της βλάστησης, οπότε και αναστέλλεται: τα φύλλα γίνονται μικρότερα και χλωρωτικά, ενώ παρουσιάζονται και ξηράνσεις κλάδων και βλαστών. Για την αντιμετώπιση της φυτόφθορας πρέπει να γίνεται ξελάκκωμα των δέντρων, καθάρισμα των ζιζανίων γύρω από τον κορμό, επάλειψη του κορμού τους με βορδιγάλειο πολτό, καθώς και ψεκασμός με τα κατάλληλα εγκεκριμένα φυτοφάρμακα. Πρέπει να διατηρούνται επίσης τα δέντρα σε πολύ καλή κατάσταση τόσο από πλευράς υγείας όσο και από πλευράς θρέψης, για την αποφυγή προσβολών τους από σκολύτες, που δημιουργούν πολλές μικρές τρύπες στον κορμό και στα κλαδιά, αφού έτσι τα έντομα θα έχουν μικρότερο πεδίο δραστηριότητας. ΠΑΤΑΤΑ Σ ε όλες τις περιοχές της χώρας, οι πατατοφυτείες βρίσκονται σε στάδιο προσβολής από τον περονόσπορο. Η αύξηση των θερμοκρασιών σε συνδυασμό με την αυξημένη υγρασία δημιουργούν ευνοϊκές συνθήκες προσβολών από την ασθένεια και σημειώνεται ότι, εφόσον επικρατήσει άστατος καιρός με ταυτόχρονη αύξηση της θερμοκρασίας, χαρακτηριστικό μετεωρολογικό γνώρισμα της εποχής, οι προσβολές από την ασθένεια πιθανόν να ενταθούν. Για την αντιμετώπιση του περονόσπορου πρέπει να χρησιμοποιούνται τα κατάλληλα μυκητοκτόνα, στις μεγαλύτερες από τις συνιστώμενες δόσεις και στο μικρότερο μεσοδιάστημα μεταξύ δύο ψεκασμών.

11 Σάββατο 6 Απριλίου 2013 εξαγωγές 11 «ΣΗΜΑ ΚΙΝΔΥΝΟΥ» ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΡΕΙΑ ΤΩΝ ΤΙΜΩΝ ΣΕ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΕΠΙΠΕΔΟ Τριπλασίασε τις εξαγωγές σιταριού η Ελλάδα! Την καλύτερη επίδοση μεταξύ των 27 χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης πέτυχε η χώρα μας εν μέσω κρίσης, τριπλασιάζοντας τις εξαγωγές σκληρού σιταριού. Την ίδια στιγμή «καμπανάκι κινδύνου» για τις τιμές των σιτηρών κατά την τρέχουσα καλλιεργητική περίοδο κρούουν οι διεθνείς αγορές, καθώς η εκτίμηση για καλή παραγωγή παγκοσμίως προκαλεί δυσοίωνες προβλέψεις για το μέλλον τους. Του ΝΙΚΟΥ ΦΙΛΙΠΠΙΔΗ (filippidis@paragogi.net) Στις αρχές Μαρτίου οι εξαγωγικές τιμές σίτου (fob) στην παγκόσμια αγορά διαμορφώθηκαν ως εξής: σίτος ΗΠΑ HRW Gulf 317 δολ./τόνο (-44 δολ./τόνο σε σύγκριση με την τιμή προ 3μήνου), σίτος Αυστραλίας ASW Αν. Πολιτείες 299 δολ./τόνο (-51 δολ./τόνο σε σύγκριση με την τιμή προ 3μήνου), γαλλικός σίτος Ρουέν 310 δολ./τόνο ή 238 ευρώ/τόνο (-35 δολ./τόνο σε σύγκριση με την τιμή προ 3μήνου), σίτος ΗΠΑ SRW Gulf 287 δολ./τόνο ή 220 ευρώ/τόνο (-44 δολ./τόνο σε σύγκριση με την τιμή προ 3μήνου), ζωοτροφικός σίτος Ηνωμένου Βασιλείου 237 ευρώ/τόνο. Οι εξαγωγικές δεσμεύσεις κοινοτικού σίτου 8μήνου (37 εβδομάδων) του εμπορικού έτους ανέρχονται στα 14,1 εκατ. τόνους, υπερβαίνοντας σημαντικά το μέσο όρο 5ετίας, ενώ αντιθέτως οι αντίστοιχες εισαγωγικές δεσμεύσεις στην ΕΕ-27 ανέρχονται στα 2,9 εκατ. τόνους και υστερούν σημαντικά. Με την έναρξη της εμπορικής περιόδου οι τιμές κριθαριού (fob) στην παγκόσμια αγορά Παγκόσμια αγορά σίτου παρουσίασαν άνοδο. Ήδη κατά το τελευταίο τρίμηνο καταγράφεται κάμψη των τιμών, οι οποίες αρχές Μαρτίου 2013 ανήλθαν στα 228 ευρώ/τόνο το γαλλικό βυνοποιίας Ρουέν (-26 ευρώ/τόνο σε σύγκριση με την τιμή στα τέλη Νοεμβρίου 2012), σε 213 ευρώ/τόνο το γαλλικό ζωοτροφικό Ρουέν (-27 ευρώ/τόνο σε σύγκριση με την τιμή στα τέλη Νοεμβρίου 2012) και σε 203 ευρώ/τόνο το ζωοτροφικό Φιλανδίας Naantali (-9 ευρώ/τόνο σε σύγκριση με την τιμή στα τέλη Νοεμβρίου 2012). Οι εξαγωγικές τιμές αραβόσιτου (fob), οι οποίες κατά την έναρξη της εμπορικής περιόδου 2012/13 κατέγραψαν ραγδαία άνοδο και υποχώρησαν μερικώς στη συνέχεια, αρχές Μαρτίου διαμορφώθηκαν ως εξής: ο γαλλικός Μπορντό στα 224 ευρώ/τόνο (-25 ευρώ/τόνο σε σύγκριση με τις τιμές προ 3μήνου), o αραβόσιτος ΗΠΑ 3YC Gulf στα 312 δολ./τόνο ή 240 ευρώ/τόνο (-4 ευρώ/τόνο σε σύγκριση με την τιμή προ 3μήνου) και ο ουγγρικός Βουδαπέστη στα 200 ευρώ/τόνο. Σύμφωνα με την έκθεση της Συμβουλευτικής Επιτροπής Σιτηρών-Ελαιούχων-Πρωτεϊνούχων, που συνέταξαν στελέχη της Γενικής Διεύθυνσης Γεωργίας, «από το Νοέμβριο 2012 και μετά εκδηλώνεται πτωτική τάση. Μετά από μικρή ανάκαμψη κατά τον Ιανουάριο 2013 και μέχρι στιγμής συνεχίζεται εν γένει η μείωση των τιμών λόγω της αισιόδοξης προοπτικής για τη νέα εσοδεία. Με εξαίρεση το Ηνωμένο Βασίλειο, οι προοπτικές σε παγκόσμιο επίπεδο εμφανίζονται ευοίωνες, ενώ για την Ινδία προβλέπεται εξαιρετικά υψηλή παραγωγή». Ενθαρρυντικό σημάδι για την εξέλιξη των τιμών αποτελεί η μείωση των παγκόσμιων αποθεμάτων στο χαμηλότερο επίπεδο της τελευταίας 4ετίας, στους 326 εκατ. τόνους, ενώ τα αποθέματα των 8 μεγαλύτερων εξαγωγικών κρατών θα ανέλθουν μόλις στα 93 εκατ. τόνους (χαμηλό 7ετίας), μειωμένα κατά 27%. Σύμφωνα με κοινοτικές εκτιμήσεις (Γενική Διεύθυνση Γεωργίας της Επιτροπής, Μάρτιος 2013) για την εμπορική περίοδο , η έκταση με μαλακό σίτο στην Κοινότητα εκτιμάται αυξημένη, στα 237 εκατ. στρέμματα (+3% σε σύγκριση με την προηγούμενη περίοδο), για την αντίστοιχη έκταση σκληρού σίτου εκτιμάται μικρή μείωση στα 27 εκατ. στρέμματα (-1,5%). Η καλλιέργεια αραβόσιτου προβλέπεται σταθερή στα 94 εκατ. στρέμματα. Σε ό,τι αφορά την παραγωγή του 2013, προβλέπεται αύξηση για το μαλακό σίτο (+6,3%) στους 131,1 εκατ. τόνους, αύξηση της παραγωγής του σκληρού σίτου (+5,8%) στους 9 εκατ. τόνους και σημαντική αύξηση της παραγωγής αραβόσιτου (+17,8%) στους 65,3 εκατ. τόνους. Ας σημειωθεί ότι στα παραπάνω μεγέθη έχει συνυπολογιστεί η συμβολή της Κροατίας (νέο μέλος από και παραγωγός μαλακού σίτου και αραβόσιτου). Εξελίξεις στην ΕΕ-27 Κατά το πρώτο οκτάμηνο (37 εβδομάδες) της τρέχουσας εμπορικής περιόδου , οι κοινοτικές εισαγωγές σιτηρών ανήλθαν συνολικά στους 12,5 εκατ. τόνους (2,9 εκατ. τόνοι μαλακού σίτου, 1 εκατ. τόνοι σκληρού σίτου, 8,2 εκατ. τόνοι αραβόσιτου και τόνοι κριθαριού), ενώ αντίστοιχα οι εξαγωγές ανήλθαν στους 20,6 εκατ. τόνους (14,1 εκατ. τόνοι μαλακού σίτου, 3,8 εκατ. τόνοι κριθαριού, τόνοι σκληρού σίτου, τόνοι αραβόσιτου) και επομένως η ΕΕ-27 εμφανίζεται για το σύνολο των σιτηρών καθαρά εξαγωγική, με πλεόνασμα εξαγωγών 8,1 εκατ. τόνους. Κατά το πρώτο εξάμηνο της εμπορικής περιόδου , κύριες εισαγωγικές χώρες μαλακού σίτου ήταν η Ισπανία (50% των κοινοτικών εισαγωγών), η Ιταλία (18%), το Ηνωμένο Βασίλειο (10%) και η Ελλάδα (6%). Αντίστοιχα, κύριες χώρες προέλευσης ήταν η Ουκρανία (45%), η Ρωσία (18%), ο Καναδάς (13%). Οι Ελαιούχες καλλιέργειες Για την εμπορική περίοδο στην ΕΕ- 28 εκτιμάται αύξηση των εκτάσεων ελαιούχων καλλιεργειών (+4,7%, στα 114,4 εκατ. στρέμματα), οφειλόμενη στην αύξηση των εκτάσεων ελαιοκράμβης (+8,7%, στα 67,4 εκατ. στρ.). Αύξηση εκτάσεων εκτιμάται για τη σόγια (+15,2%, στα 4,2 εκατ. στρ.), οφειλόμενη στη συμβολή της Κροατίας, και μείωση για τον ηλίανθο (-1,8% στα 41,9 εκατ. στρ.), ενώ προβλέπεται αύξηση της παραγωγής ελαιούχων καλλιεργειών (+8,3%) σε σύγκριση με την προηγούμενη περίοδο. Ειδικότερα, στην ελαιοκράμβη η παραγωγή προβλέπεται αυξημένη στους 20,5 εκατ. τόνους (+6,3%), στον ηλίανθο επίσης αυξημένη στους 7,6 εκατ. τόνους (+12,1%) λόγω των προσδοκώμενων αυξημένων αποδόσεων, στη σόγια αυξημένη στους 1,2 εκατ. τόνους (+21,5%). Εξάλλου, αύξηση προβλέπεται και στην παραγωγή πρωτεϊνούχων καλλιεργειών (+7%, στους 2,4 εκατ. τόνους). κύριες εξαγωγικές χώρες κοινοτικού σίτου ήταν η Γαλλία (50%), η Γερμανία (15%), η Λιθουανία και η Ρουμανία, με 10% μερίδιο έκαστη. «Γκάζωσε» η Ελλάδα Εντύπωση πάντως προκαλεί από τα στοιχεία της έκθεσης το γεγονός ότι εν μέσω κρίσης η χώρα μας στο κοινοτικό εμπόριο σκληρού σίτου αύξησε σημαντικά το μερίδιό της όσον αφορά τις εξαγωγές, ξεπερνώντας Ιταλία και Ισπανία. Κύρια εξαγωγικά κράτη-μέλη κατά το πρώτο εξάμηνο της εμπορικής περιόδου 2012/13 ήταν η Γαλλία (46%), η Ελλάδα (19%, έναντι 7% κατά μέσον όρο 4ετίας), η Ιταλία (16%), ενώ κύριες χώρες εξαγωγής προς την ΕΕ-27 ήταν ο Καναδάς (62%), οι ΗΠΑ (18%) και το Μεξικό. Οι κοινοτικές εξαγωγές κατευθύνθηκαν στην Αλγερία ((30%), στην Τουρκία (21%) και στην Τυνησία (19%). Κατά το ίδιο χρονικό διάστημα η Ουκρανία προμήθευσε την ΕΕ-27 με το 70% των κοινοτικών εισαγωγών αραβόσιτου, εκτοπίζοντας τη Βραζιλία και την Αργεντινή ως πρώτες προμηθεύτριες χώρες. Εν μέσω κρίσης, η χώρα μας στο κοινοτικό εμπόριο σκληρού σίτου αύξησε σημαντικά το μερίδιό της όσον αφορά τις εξαγωγές, ξεπερνώντας Ιταλία και Ισπανία

12 12 ρεπορτάζ Σάββατο 6 Απριλίου 2013 ΨΑΡΙΑ: ΑΝΟΙΓΕΙ Ο ΑΣΚΟΣ ΤΟΥ ΑΙΟΛΟΥ ΓΙΑ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΕΠΙ ΔΑΝΕΙΑΚΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ Πάνε για «γάμο» Δίας-Σελόντα Κίνηση-ματ του Γεωργιανού επιχειρηματία Κάχα Μπεντουκίντζε επανέφερε στο προσκήνιο διαπραγματεύσεις περί συνένωσης των κορυφαίων παραγόντων της εγχώριας αγοράς ιχθυοκαλλιέργειας. Ο επικείμενος γάμος των Δίας-Σελόντα αποτελεί λύση-μονόδρομο για τον κλάδο, τη στιγμή που οι δανειακές του υποχρεώσεις υπολογίζονται κοντά στα 500 εκατ. ευρώ. Της ΒΟΥΛΑΣ ΜΑΛΑΙΝΟΥ (malainou@paragogi.net) Τις τελευταίες εβδομάδες οι μυστικές επαφές του Linnaeus Capital Partners με την οικογένεια Στεφανή, τις οποίες και επιβεβαίωσαν τόσο η Δίας όσο και η Σελόντα, «πλημμύρισαν» με χαμόγελα την ελληνική αγορά ιχθυοκαλλιέργειας, η οποία βλέπει φως στο τούνελ εντός του Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Γεωργιανός Κάχα Μπεντουκίντζε άλλαξε τη στρατηγική του, οδηγώντας τα νήματα προς το «ζευγάρωμα» των δύο εισηγμένων. Όπως είχε γράψει σε παλαιότερο τεύχος της η «Παραγωγή», τη φετινή χρονιά ο κλάδος αναμένει σπουδαίες εξελίξεις τόσο γύρω από το μέτωπο της τραπεζικής χρηματοδότησης όσο και ως προς το κομμάτι των συγχωνεύσεων. Αναφορικά με το δεύτερο σκέλος, η «Παραγωγή» είχε αποκαλύψει πως ο κ. Μπεντουκίντζε στεκόταν «εμπόδιο» στην υλοποίηση του τριπλού «γάμου» Δίας-Σελόντα-Νηρέα, γεγονός που έχει «παγώσει» τα πλάνα συγχώνευσης εδώ και μία τριετία. Σύμφωνα με παλιότερο δημοσίευμα της «Παραγωγής», τα περασμένα Χριστούγεννα πληροφορίες ήθελαν τη Δίας να βρίσκεται ένα «βήμα» πριν από τις υπογραφές για συγχώνευση με μία εκ των δύο εισηγμένων, ωστόσο οι επαφές δεν ολοκληρώθηκαν τότε με επιτυχία. Το χαρακτηριστικό πάντως της «παγωμένης» τριετίας είναι πως με τον έναν ή τον άλλον τρόπο είχαν μιλήσει όλοι με όλους, χωρίς ωστόσο οι συζητήσεις να είχαν καταλήξει σε κάποια συνεργασία. Σημειώνεται πως η συμμετοχή του γεωργιανού fund και στις τρεις εισηγμένες εταιρείες στο Χρηματιστήριο Αθηνών αποτελεί κομβικό σημείο για την οποιαδήποτε εξέλιξη στον κλάδο. Τονίζεται δε πως το fund φερόταν να είναι εγκλωβισμένο, καθώς έχει τοποθετήσει κάμποσες δεκάδες εκατ. ευρώ στην Ελλάδα, χωρίς μέχρι πρότινος να είχε ευοδωθεί ο στόχος της συνένωσης. Ωστόσο, πριν από δύο εβδομάδες, σε ιδιαίτερα θερμό κλίμα και ύστερα από αλλεπάλληλα κρυφά τετ-α-τετ, το Linnaeus, αντί να επιδιώξει να αγοράσει το ποσοστό της οικογένειας Στεφανή, πρότεινε συγχώνευση με τη Δίας και εν συνεχεία κεφαλαιακή ενίσχυση του νέου Υπάρχει επιτακτική ανάγκη συνένωσης και δημιουργίας ενός ισχυρού πόλου, τη στιγμή που άλλες εταιρείες του κλάδου βρίσκονται στο μεταίχμιο της επιβίωσης σχήματος, η οποία θα συνδυαστεί με γενναία αναχρηματοδότηση δανείων. Στελέχη και από τις δύο επιχειρήσεις δηλώνουν πως υπάρχει επιτακτική ανάγκη συνένωσης και δημιουργίας ενός ισχυρού πόλου, τη στιγμή που άλλες εταιρείες του κλάδου βρίσκονται στο μεταίχμιο της επιβίωσης. Παράγοντες της εγχώριας αγοράς ιχθυοκαλλιέργειας, σχολιάζοντας την επίσημη ανακοίνωση των Δίας- Σελόντα ότι βρίσκονται σε προχωρημένες συζητήσεις για τη μεταξύ τους συνένωση, τονίζουν πως η ολοκλήρωση του deal θα αλλάξει το χάρτη στον κλάδο. Δάνεια: Θα πάρουν κι άλλοι σειρά; Στην περίπτωση της διπλής συγχώνευσης το «μπαλάκι» πέφτει και πάλι στις τράπεζες. Όπως είχε ξαναγράψει η «Παραγωγή», το πρόβλημα δανειακής χρηματοδότησης είναι ιδιαίτερα σοβαρό στην ελληνική αγορά ιχθυοκαλλιέργειας, ενώ το οξύμωρο είναι πως, την ώρα που οι «κάνουλες» είναι κλειστές, η ελληνική κυβέρνηση κατατάσσει τον κλάδο σε έναν από τους οκτώ αναδυόμενους αστέρες της ελληνικής οικονομίας. Αυτό είχε δηλώσει πριν από περίπου δύο μήνες ο υπουργός Οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας, επισημαίνοντας πως, αν τελικά τα «κουκιά» βγουν για τη χώρα μας, τότε η ανάπτυξη θα έρθει από κλάδους στους οποίους δεν έχει ακόμα δοθεί η κατάλληλη προσοχή. Σε αυτήν τη δήλωση οδηγήθηκε ο κ. Στουρνάρας επικαλούμενος τις αυξημένες εξαγωγές σε τσιπούρα και λαβράκι, τη διατήρηση της ηγετικής θέσης σε ξένες αγορές, όπως η Ιταλία και η Ισπανία, καθώς και τη διείσδυση σε νέες, όπως η Ολλανδία και η Ρωσία. Αυτό προβλέπει το σχέδιο της ηγεσίας του υπουργείου Οικονομικών για την επάνοδο της χώρας σε τροχιά ανάπτυξης με δεκαετή ορίζοντα. Το ατού της ελληνικής αγοράς ιχθυοκαλλιέργειας είναι ο ρόλος των εξαγωγών, με την τσιπούρα και λαβράκι να αποτελούν τις ναυαρχίδες. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Οργανισμού Προώθησης Εξωτερικού Εμπορίου (ΟΠΕ), τα περιθώρια ανάπτυξης των εξαγωγών φαίνεται ότι είναι ακόμη μεγάλα για τον κλάδο. Γι αυτό και επιχειρείται ολοκληρωμένο πρόγραμμα για να προωθηθούν η τσιπούρα και το λαβράκι, προϋπολογισμού ύψους 3,65 εκατ. ευρώ, μέχρι το 2014, με στόχο από τη μια την εδραίωση αυτών των ψαριών στις αγορές της Γερμανίας και της Γαλλίας και, από την άλλη, τη διείσδυση σε Βουλγαρία και Ρουμανία, ενώ παράλληλα προβλέπεται και η Το ζήτημα είναι πως η γενναία αναχρηματοδότηση που αναμένεται να ζητηθεί για το κορυφαίο σχήμα που θα δημιουργηθεί από τη συγχώνευση των Δίας-Σελόντα θα ανοίξει τον ασκό του Αιόλου και για άλλους παίκτες της εγχώριας Τσιπούρα και λαβράκι ανεβάζουν αύξηση της κατανάλωσης στην Ελλάδα. Σε πρώτη φάση, Γαλλία και Γερμανία βρίσκονται στην πρώτη γραμμή του εξαγωγικού σχεδιασμού. Ήδη τα συγκεκριμένα ελληνικά ψάρια έχουν στις δύο χώρες σημαντικό μερίδιο αγοράς, σε σύγκριση με τα εισαγόμενα λαβράκια και τσιπούρες άλλης προέλευσης. Ωστόσο, αν η ποσότητα κατανάλωσης των εν λόγω ψαριών υπολογιστεί ως ποσοστό της συνολικής κατανάλωσης ψαριών όλων των ειδών στη Γαλλία και τη Γερμανία, το μερίδιό τους είναι κάτω του 1%! Η Ελλάδα έχει μερίδιο 58% στις συνολικές εισαγωγές τσιπούρας/λαβρακίου στη Γαλλία. Ωστόσο, στη συνολική κατανάλωση ψαριών όλων των ειδών στη Γαλλία, το μερίδιό τους δεν ξεπερνά το 0,9%. Στη Γερμανία, τα αντίστοιχα ποσοστά είναι 60% και 0,4%. Άρα, πράγματι, υπάρχουν μεγάλα περιθώρια ανάπτυξης.

13 Σάββατο 6 Απριλίου 2013 ρεπορτάζ 13 αγοράς ιχθυοκαλλιέργειας, οι οποίοι θα επιδιώξουν, με τη σειρά τους, ρυθμίσεις επί των δανειακών τους υποχρεώσεων. Κι αυτό σε μια περίοδο που το ελληνικό τραπεζικό σύστημα δεν προτίθεται να ανοίξει τη στρόφιγγα για τις επιχειρήσεις οποιουδήποτε κλάδου, καθώς τα «κόκκινα» και τα υπό αναδιάρθρωση δάνεια δίνουν και παίρνουν. Αβεβαιότητα Παράγοντες από τις 65 επιχειρήσεις που απαρτίζουν την αγορά ιχθυοκαλλιέργειας τονίζουν πως, αν και η ζήτηση σε διεθνές επίπεδο παραμένει ισχυρή, ωστόσο η έλλειψη ρευστότητας προκαλεί αβεβαιότητα στον κλάδο. Παράλληλα, το υψηλό χρηματοοικονομικό κόστος αυξάνει τα επιτόκια, ανεβάζοντας κατακόρυφα το κόστος εξυπηρέτησης του δανεισμού. «Τριγμούς» στις επιχειρήσεις προκαλεί και η μείωση των πιστωτικών ορίων από τους ξένους προμηθευτές, αλλά και οι καθυστερήσεις στην επιστροφή του ΦΠΑ. Αποτέλεσμα είναι ένα σημαντικό ποσοστό των εταιρειών αυτών να προσφεύγει στο άρθρο 99 του πτωχευτικού κώδικα, αναζητώντας προστασία από τους πιστωτές του, όπως συνέβη πρόσφατα με την Φόρκυς. Σύμφωνα με την αγορά, ο κλάδος δεν μπορεί να καταβάλλει τόκους δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ κάθε χρόνο, ενώ είναι απίθανο να υπάρξουν θετικές ταμειακές ροές εκατοντάδων εκατ. ευρώ μέσα Στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων έχει πέσει η αναχρηματοδότηση των δανειακών υποχρεώσεων, η σημαντική μείωση των επιτοκίων, η μετοχοποίηση μέρους των οφειλών, ενώ δεν αποκλείεται ένα μερικό «κούρεμα» των οφειλών στα επόμενα χρόνια, προκειμένου να αποπληρωθεί ο δανεισμός. Πληροφορίες, πάντως, λένε πως στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για τον επικείμενο «γάμο» έχει πέσει η αναχρηματοδότηση των δανειακών υποχρεώσεων, η σημαντική μείωση των επιτοκίων, η μετοχοποίηση μέρους των οφειλών, ενώ δεν αποκλείεται ένα μερικό «κούρεμα» των οφειλών. Όλα αυτά σημαίνουν πως η «φόρμουλα» που τελικώς θα υιοθετηθεί στην παραπάνω συμφωνία είναι πιθανόν να χρησιμοποιηθεί ως βάση για τις υπόλοιπες εταιρείες του κλάδου. Σημειώνεται πως οι δανειακές υποχρεώσεις των δύο εισηγμένων εταιρειών στο Χ.Α. αθροίζονται στα 300 εκατ. ευρώ. Πού πήγε η Νηρέας; Ερώτημα παραμένει πάντως η στάση που θα τηρήσει ο άλλος μεγάλος παίχτης του χώρου, ο όμιλος Νηρέας, ο οποίος συνομιλεί με ξένα funds, τα οποία έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για στρατηγική συνεργασία. Πληροφορίες φέρουν μεγάλα επενδυτικά κεφάλαια να εξετάζουν τη συμμετοχή τους, καθώς διαβλέπουν προοπτικές και κέρδη στον κλάδο, ο οποίος είναι έντονα εξωστρεφής και δυναμικός. Την ίδια ώρα το χορό των συγχωνεύσεων φέρεται να μπαίνει σταδιακά και η Ανδρομέδα. Αρέσει στο ΧΑ ο «γάμος» Η χρηματιστηριακή αγορά φαίνεται πως βλέπει θετικότερα τον κλάδο σε σχέση με το παρελθόν, καθώς τους τελευταίους μήνες σημειώνεται σημαντική άνοδος τιμών, αλλά και τόνωση του όγκου των συναλλαγών στο ταμπλό του Χ.Α., με δραστηριοποίηση, όπως O κλάδος των ιχθυοτροφών Πτωτική πορεία το 2012 παρουσίασε ο κλάδος των ιχθυοτροφών. Σύμφωνα με έρευνα της Icap Group, σήμερα οι αμιγώς εισαγωγικές επιχειρήσεις ιχθυοτροφών είναι ελάχιστες αριθμητικά, οι δε ποσότητες εισαγωγής έχουν μειωθεί σημαντικά την τελευταία δεκαετία. Η εξαγωγική δραστηριότητα είναι περιορισμένη και οι ποσότητες εξαγωγής κυμαίνονται σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα. Η εγχώρια κατανάλωση ιχθυοτροφών (εμπορεύσιμες ποσότητες) παρουσίασε ανοδική πορεία την περίοδο , με μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης 12,1%. Έκτοτε η αγορά είναι πτωτική, καταγράφοντας μέση ετήσια μείωση 4,3%. Σημαντική αύξηση παρουσίασε η συνολική εγχώρια παραγωγή ιχθυοτροφών την περίοδο , που οφείλεται κυρίως στην είσοδο νέων εταιρειών στον παραγωγικό τομέα και στην αυξημένη ζήτηση από τις εταιρείες ιχθυοκαλλιέργειας σε πρώτες ύλες, προκειμένου να καλύψουν τις ανάγκες τους. Οριακή αύξηση σημειώθηκε την περίοδο , ενώ την τελευταία διετία ( ) η παραγωγή είναι πτωτική (μέσος ετήσιος ρυθμός). Στο μεταξύ, το σύνολο του ενεργητικού των επιχειρήσεων του κλάδου μειώθηκε κατά 4,6% το 2011 σε σχέση με το 2010, λόγω της μείωσης των καθαρών παγίων και των διαθεσίμων. Την ίδια περίοδο, τα ίδια κεφάλαια εμφάνισαν αύξηση 8,6%. Οι συνολικές πωλήσεις των εταιρειών αυξήθηκαν οριακά (0,5%) το 2011, ενώ τα μεικτά κέρδη μειώθηκαν κατά 4,6%. Το τελικό καθαρό αποτέλεσμα ήταν κερδοφόρο και τα δύο έτη, μειωμένο όμως κατά 14,5% το Τα κέρδη EBITDA υποχώρησαν κατά 5,8% το ίδιο έτος. ακούμε, και κάποιων θεσμικών χαρτοφυλακίων. Ειδικότερα, το τελευταίο εξάμηνο είχαμε άνοδο 128% για τη μετοχή του Νηρέα, 115,3% για τον τίτλο της Σελόντα και 48% για τη μετοχή της εταιρείας Γαλαξίδι. Αντίθετα, ο τίτλος της Δίας Ιχθυοκαλλιέργειες υποχώρησε 32%. τις εξαγωγές Δυναμικός κλάδος Σημειώνεται ότι ο κλάδος απασχολεί άμεσα εργαζόμενους και έμμεσα άλλους 8.000, ενώ η Ελλάδα, όπου δραστηριοποιούνται 65 εταιρείες, είναι η μοναδική κοινοτική χώρα με θετικό εμπορικό ισοζύγιο στα ιχθυηρά. Το πρόγραμμα του ΟΠΕ περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, προσκλήσεις δημοσιογράφων/επαγγελματιών του κλάδου από Γερμανία και Γαλλία και συμμετοχή σε διεθνείς εκθέσεις του είδους. Επίσης, θα πραγματοποιηθούν επτά ενημερωτικές και γευσιγνωστικές εκδηλώσεις σε μεγάλα εμπορικά κέντρα ανά την Ελλάδα και έξι ημερίδες σε μη παραθαλάσσιες περιοχές της χώρας. Στο πρόγραμμα εντάχθηκε και εκπόνηση έρευνας καταναλωτών στην Ελλάδα, η οποία αποτύπωσε άγνοια των πολιτών σε σχέση με τα προϊόντα ιχθυοκαλλιέργειας. Καλές προοπτικές το 2013 Για τη φετινή χρονιά, οι εκτιμήσεις είναι ιδιαίτερα ικανοποιητικές, καθώς κάνουν λόγο για αύξηση των συνολικών εξαγωγών κατά 4% με 5% σε σχέση με το 2012, δίχως να αποκλείεται ακόμη και διπλασιασμός του ποσοστού αυτού. Το 2012 η αξία των ελληνικών εξαγωγών διαμορφώθηκε στα 24,5 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας άνοδο 10%, χωρίς μάλιστα στο ποσοστό αυτό να συνυπολογίζονται τα πετρελαιοειδή. Την ίδια ώρα παρατηρείται ραγδαία μείωση των εισαγωγών, γεγονός που συνδυαστικά έχει προφανή οφέλη για την ελληνική οικονομία και την απασχόληση. Όπως αναφέρουν παράγοντες από την εγχώρια αγορά, για καθένα προϊόν που πουλάμε στο εξωτερικό εισάγουμε κάτι λιγότερο από 1,8 προϊόντα, όταν πριν από λίγα χρόνια η σχέση ήταν 1 προς 4 ή 1 προς 5 σε βάρος της ελληνικής παραγωγής. Σημειώνεται ότι κάθε εβδομάδα, με όλα τα μεταφορικά μέσα, εξάγονται από την Ελλάδα τόνοι ψαριών από ιχθυοκαλλιέργειες, με προορισμό 30 χώρες του εξωτερικού, και από αυτά το 98% είναι τσιπούρα και λαβράκι. Ο συνολικός κύκλος εργασιών του κλάδου διαμορφώνεται σήμερα στα περίπου 800 εκατ. ευρώ, απαρτίζεται από 65 επιχειρήσεις, που διατηρούν 328 άδειες σε λειτουργία, έχουν υλοποιήσει επενδύσεις ύψους 740 εκατ. ευρώ και απασχολούν άμεσα και έμμεσα συνολικά εργαζόμενους, συνδράμοντας με ποσοστό 0,4% στο ΑΕΠ της χώρας. Ο καλύτερος πελάτης για τα προϊόντα του κλάδου είναι η ιταλική αγορά, η οποία απορροφά τόνους, τη στιγμή που η ελληνική καταναλώνει μόλις τόνους, και ακολουθούν η ισπανική με τόνους, η γαλλική με τόνους και η πορτογαλική και η αγγλική με τόνους η καθεμία. Τι τρέχει με τα πελαγίσια Έρευνες καταδεικνύουν πως βασικός αντίπαλος των ψαριών ιχθυοκαλλιέργειας στην Ελλάδα είναι τα πελαγίσια. Το 36,7% των Ελλήνων δεν τρώει ποτέ ψάρια ιχθυοκαλλιέργειας, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για τα ελεύθερης αλιείας είναι μόλις 5,3%! Το 20,3% τρώει ψάρια ιχθυοκαλλιέργειας τουλάχιστον μία φορά εβδομαδιαίως, ενώ για τα πελαγίσια το αντίστοιχο ποσοστό απογειώνεται στο 49,7%. Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, αιτία αποτελούν η άγνοια και η έλλειψη επικοινωνίας. Η άγνωστη σύσταση της τροφής των ψαριών ιχθυοκαλλιέργειας και οι ασαφείς συνθήκες ανάπτυξής τους αποτελούν, σε ποσοστό 37% και 33,6% αντίστοιχα-, τους λόγους που επικαλούνται οι καταναλωτές ως αφορμή για να τ αποφεύγουν. Κι όμως, τα ψάρια ιχθυοκαλλιέργειας έχουν υψηλή διατροφική αξία, σημειώνουν αρμόδιοι παράγοντες.

14 14 επικαιρότητα Σάββατο 6 Απριλίου 2013 ΔΕΝ ΘΑ ΙΣΧΥΣΕΙ ΤΟ ΟΡΓΑΝΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΝΙΤΑΚΗ, ΔΙΑΜΗΝΥΕΙ Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Ο Τσαυτάρης πήρε τ όπλο του «Το οργανόγραμμα που ανακοινώθηκε είναι αυτό που προτείνει το υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης και όχι αυτό με το οποίο συμφωνεί το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων» διαμήνυσε από το βήμα της Βουλής ο κ. Αθανάσιος Τσαυτάρης, προαναγγέλλοντας παράλληλα προσλήψεις και δημιουργώντας έναν πρόσθετο ενδοκυβερνητικό πονοκέφαλο ενόψει των διαπραγματεύσεων με την τρόικα για τις αλλαγές στο Δημόσιο. Του ΝΙΚΟΥ ΦΙΛΙΠΠΙΔΗ (filippidis@yahoo.gr) Ουπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων πήγε ένα βήμα παρακάτω, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι το υπουργείο του οποίου προΐσταται είναι το μόνο στο οποίο δεν συρρικνώνεται το προσωπικό. «Αυτή η μείωση που αναφέρατε, της τάξης του 7% έως 14%, είναι το επίσημο στοιχείο που προτείνει το υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης, όχι το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Εμείς έχουμε τη δική μας πρόταση σ αυτόν το διάλογο και θα δούμε πού θα οριστικοποιηθεί αυτός» ανέφερε απαντώντας σε ερώτηση της βουλευτού του ΚΚΕ Διαμάντως Μανωλάκου, ανοίγοντας ευθέως θέμα με το συνάδελφό του υπουργό Αντώνη Μανιτάκη. Τυχαίο ή όχι, ο κ. Τσαυτάρης, ο οποίος θεωρεί ότι θα «επιβιώσει» του ανασχηματισμού με τη στήριξη του Ευάγγελου Βενιζέλου, τα βάζει με τον Αντώνη Μανιτάκη, για το «κεφάλι» του οποίου ο Φώτης Κουβέλης απειλεί πώς, εάν «κοπεί», θα αποχωρήσει ακόμα και από την κυβέρνηση. Το ακόμα εντυπωσιακότερο που είπε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, το οποίο δεν εξήγησε, ήταν ότι «το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης είναι το μόνο στο οποίο συμφώνησαν και η κυβέρνηση και όλοι οι ευρωπαϊκοί φορείς η τρόικα και άλλοι που καταπιάνονται να συμβουλέψουν τη χώρα για τη διοικητική μεταρρύθμιση να γίνουν σημαντικές νέες προσλήψεις και να ενισχυθεί το ανθρώπινο δυναμικό». Παράλληλα, ξεκαθάρισε πως αναδιοργανώνονται και δεν καταργούνται τα τέσσερα Περιφερειακά Κέντρα Προστασίας Φυτών και Ποιοτικού Ελέγχου. «Δεν είναι πραγματικά σωστότερο, όπως αυτό που προτείνει το ΥΠΑΑΤ, να έχουμε στις επτά αποκεντρωμένες διοικητικές περιφέρειες του τόπου επτά τέτοιες Διευθύνσεις, οι οποίες θα έχουν το συντονισμό ανά περιφέρεια όλης της προσπάθειας που κάνει εκεί το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων;» αναρωτήθηκε χαρακτηριστικά ο υπουργός και συνέχισε: «Δεν έχει τόσο μεγάλη σημασία εάν το ΚΕΠΠΥΕΛ ή το Κέντρο Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου και Ποιότητας Ελέγχου είναι ξέχωρα, έχει το καθένα το δικό του διευθυντή. Σημασία έχει ότι όλα αυτά πρέπει να συντονιστούν κάτω από επτά Περιφερειακές Διευθύνσεις, έτσι ώστε, μαζί με μία Γενική Διεύθυνση Περιφερειακή του υπουργείου, να αποτελέσουν καταλύτη και αγωγό είτε μηνυμάτων από την περιφέρεια προς το κέντρο ή πολιτικών μηνυμάτων από το κέντρο προς την περιφέρεια». Για τους ελέγχους Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, απαντώντας εμμέσως και στις καταγγελίες συλλόγων γεωπόνων από τις περιοχές που καταργούνται κέντρα ελέγχου, τόνισε ότι «τώρα, εάν πραγματικά θέλουμε να μιλάμε για μια ποιοτική γεωργία όπως θα δείτε στο νομοσχέδιο που έρχεται στη Βουλή εντός των ημερών, η έννοια του ελέγχου διευρύνεται και περιλαμβάνει, πέραν των διαδικασιών ελέγχου ασφάλειας των τροφίμων και των προϊόντων, και τους ελέγχους για την ποιότητά τους. Γι αυτό καθιερώθηκε στο παρελθόν μια σειρά ποιοτικών σημάτων, όπως είναι τα προϊόντα ΠΟΠ, τα προϊόντα ΠΓΕ με γεωγραφικές ενδείξεις, τα προϊόντα με βιολογικό τρόπο παραγωγής, τα λεγόμενα βιολογικά προϊόντα. Ήρθαν ακόμα τρία σήματα τώρα, το σήμα των προϊόντων της παραδοσιακής γεωργίας, τα προϊόντα ορεινής οικονομίας και νησιώτικης παραγωγής. Επομένως, όλα αυτά θα είναι ασκήσεις επί χάρτου αν δεν μπορούμε να τα διασφαλίσουμε και να τα πιστοποιήσουμε. Γι αυτό και διευρύνεται ο ελεγκτικός μηχανισμός, δεν συρρικνώνεται». Συνεχίζονται οι αντιδράσεις Επιστολή διαμαρτυρίας απέστειλε ο Δήμαρχος Πατρέων Γιάννης Δημαράς, με θέμα την κατάργηση του Περιφερειακού Κέντρου Προστασίας Φυτών και Ποιοτικού Ελέγχου στην Αχαΐα και το αίτημα για περαιτέρω εξέλιξή του και όχι κατάργησή του. Μάλιστα, υπενθυμίζει ότι η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας είναι: 81η στην παραγωγή πατάτας (30,9% της συνολικής παραγωγής της χώρας). 81η στην παραγωγή φράουλας. 83η στην παραγωγή εσπεριδοειδών (12,5% της συνολικής παραγωγής της χώρας). 8 4η στην παραγωγή ντομάτας (14,2% της συνολικής παραγωγής της χώρας). Το Περιφερειακό Κέντρο Προστασίας Φυτών και Ποιοτικού Ελέγχου Αχαΐας αποτελεί σημαντικότατο φορέα υλοποίησης της αγροτικής πολιτικής του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης σε αποκεντρωμένο επίπεδο, ενώ δεν επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό όσον αφορά τα έξοδα μισθωμάτων, διότι από το τέλος του 2008 στεγάζεται σε κτίριο ιδιοκτησίας του υπουργείου. Επίσης, διαθέτει πλήρως εξοπλισμένα και διαπιστευμένα από το Εθνικό Σύστημα Διαπίστευσης εθνικά εργαστήρια ελέγχου υπολειμμάτων φυτοπροστατευτικών ουσιών, ποιοτικού ελέγχου γεωργικών προϊόντων και ελέγχου ποιότητας φυτοπροστατευτικών προϊόντων που υλοποιούν εθνικά και ευρωπαϊκά προγράμματα ελέγχων και αξιολογούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Στα «κάγκελα» και την Κρήτη Την έντονη αντίδραση και του συλλόγου των γεωπόνων του Νομού Ηρακλείου προκάλεσε το οργανόγραμμα που ανακοίνωσε το υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης για το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Οι γεωπόνοι παρατηρούν στην ανακοίνωσή τους ότι «σύμφωνα με το νέο οργανόγραμμα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, 4 από τα 8 Περιφερειακά Κέντρα Προστασίας Φυτών και Ποιοτικού Ελέγχου πρόκειται να καταργηθούν: του Ηρακλείου, του Ναυπλίου, της Πάτρας και των Ιωαννίνων. Εκτός από το γεγονός ότι όλα αυτά βρίσκονται στις περιφερειακές εμπορικές εισόδους-εξόδους στη χώρα μας, τα τρία από αυτά που καταργούνται βρίσκονται στη Νότια Ελλάδα». Προσθέτουν δε ότι «ως γεωπόνοι μας προκαλείται έκπληξη από την πρόταση αυτή, καθώς διαπιστώνουμε για άλλη μια φορά αλλαγές, χωρίς να έχει προηγηθεί σχεδιασμός, γιατί διαφορετικά πώς να αιτιολογηθεί κάτι τέτοιο. Γεννώνται λοιπόν, τα παρακάτω ερωτήματα: 8Το λιμάνι του Ηρακλείου, πύλη εισόδου και εξόδου προϊόντων, θα μείνει «αφύλακτο»; Αναλογίζεται κανείς το κόστος (οικονομικό και υγειονομικό) της εισαγωγής επικίνδυνων προϊόντων με αφλατοξίνες, ωχρατοξίνες, υπολείμματα φυτοφαρμάκων κ.λπ. ή την εισαγωγή οργανισμών καραντίνας; 8Τι θα συμβεί με τις γεωργικές προειδοποιήσεις; Αποστέλλονται σε πάνω από παραλήπτες, ακόμη κι εκτός Κρήτης. Είναι αδύνατο να αναλογιστεί κανείς το κόστος της απουσίας τους, αφού είναι απαραίτητες για μια σύγχρονη και οικονομικότερη φυτοπροστασία των καλλιεργειών, με επιπτώσεις τελικά και στην παραγωγή πιστοποιημένων και ανταγωνιστικών αγροτικών προϊόντων, αλλά και στο περιβάλλον. 8Τι θα απογίνει ο σύγχρονος εξοπλισμός του εργαστηρίου υπολειμμάτων του ΠΚΠΦ & ΠΕ, που πριν από μερικά χρόνια δαπανήθηκαν σημαντικά ποσά για τον εξοπλισμό του; Πώς θα εξυπηρετηθούν πια οι οινοπαραγωγοί, αφού στην υπηρεσία αυτή υπάρχει το μοναδικό διαπιστευμένο εργαστήριο ποιότητας οίνου; Είναι δυνατόν να σταματήσουν οι έλεγχοι στον εισαγόμενο πατατόσπορο; Έχει αναλογιστεί κανείς το κόστος εισαγωγής στις παραγωγικές περιοχές οργανισμών καραντίνας;».

15 Σάββατο 6 Απριλίου 2013 επικαιρότητα 15 ΑΝΑΖΗΤΕΙΤΑΙ ΦΟΡΜΟΥΛΑ ΓΙΑ ΝΑ ΑΠΑΛΛΑΓΕΙ Η ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΤΗΣ ΕΑΣ ΛΑΡΙΣΑΣ ΑΠΟ ΤΑ ΥΠΕΡΟΓΚΑ ΧΡΕΗ Στο σφυρί βγαίνει εκ νέου το μοιραίο για τη βιωσιμότητα και εν τέλει τη χρεοκοπία της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Λάρισας εμπορικό κέντρο «Gaea». Στο επονομαζόμενο και ως «Mall των αγροτών» στηρίζει τις ελπίδες της η «νέα Ένωση» Λάρισας για να απαλλαγεί σε ποσοστό έως και 80% από τις υποχρεώσεις που κουβαλάει από την υπό εκκαθάριση παλιά ΕΑΣ. Του ΝΙΚΟΥ ΦΙΛΙΠΠΙΔΗ (filippidis@paragogi.net) Στο σφυρί το mall των αγροτών Ηταν Οκτώβριος του 2008, έτος-ορόσημο για το λιανεμπόριο (καθώς έκτοτε οι τζίροι των εμπορικών καταστημάτων συρρικνώθηκαν δραματικά) όταν η τότε διοίκηση του κ. Θανάση Κοκκινούλη ολοκλήρωνε το μεγαλύτερο επιχειρηματικό σχέδιο της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών (ΕΑΣ), τη δημιουργία ενός μεγάλου εμπορικού κέντρου τ.μ. Η υλοποίηση του σχεδίου σχεδόν αμέσως εξελίχθηκε στο χειρότερο εφιάλτη για τους διοικούντες, οι οποίοι ακόμη απολογούνται στους αγρότες για την κακή επιχειρηματική επιλογή τους. Όταν άνοιξε τις πύλες του το εμπορικό κέντρο της ΕΑΣ λειτουργούσαν 57 καταστήματα με είδη ένδυσης και υπόδησης, οπτικά, καλλυντικά, είδη δώρων, καφετέριες, ίντερνετ καφέ, γραφείο παροχής υπηρεσιών και ασφάλειας κ.ά. Ο αρχικός στόχος για τον τζίρο από τις πωλήσεις των καταστημάτων θα έπρεπε να ανέλθει περίπου σε εκατ. ευρώ στο πρώτο 12μηνο πλήρους λειτουργίας και με έσοδα για την ΕΑΣ Λάρισας περίπου 1,5-2 εκατ. ευρώ, στόχοι ωστόσο που ουδέποτε επιτεύχθηκαν. Πολύ γρήγορα οι μισθωτές του εμπορικού κέντρου άρχισαν να αποχωρούν, με αποτέλεσμα από το σύνολο των τ.μ. τα περισσότερα να μένουν σήμερα ξενοίκιαστα. Υπενθυμίζεται πως το «Gaea» στοίχισε γύρω στα 9 εκατ. ευρώ στην ΕΑΣ, καθώς 5 εκατ. ευρώ διατέθηκαν αρχικά ως κεφάλαιο και άλλα 3,5 εκατ. ευρώ περίπου για να αγοραστεί το ποσοστό της κατασκευάστριας εταιρείας, αφού το κτίριο έγινε με αντιπαροχή, ώστε η ΕΑΣ να γίνει κύριος μέτοχος του κτιρίου. Η εκκαθάριση Η πρόσφατη απόρριψη των ασφαλιστικών μέτρων καθώς και της αγωγής του Συνδέσμου Εργαζομένων από το δικαστήριο της Λάρισας επιτρέπει στον εκκαθαριστή (διοίκηση της ΕΑΣ) να προχωρήσει τις σχετικές διαδικασίες για την εκκαθάριση της συνεταιριστικής οργάνωσης. Ήδη έχει καταγραφεί η περιουσιακή κατάσταση της ένωσης, καθώς και οι υποχρεώσεις της προς τρίτους. Ο πίνακας υποχρεώσεων είναι σχετικά έτοιμος και οι προβλεπόμενες διαδικασίες θα «τρέξουν» πιο γρήγορα. Στις σκέψεις της σημερινής διοίκησης, υπό τον Χρήστο Σιδερόπουλο, είναι αρχικά να διαπραγματευτεί με το Παραγωγοί και επαγγελματίες απ όλη την Ελλάδα θα παρευρεθούν στη «2η Εαρινή Γιορτή της Φύσης», όπου και θα εκθέσουν τα προϊόντα τους, θα ενημερώσουν τους παρευρισκόμενους για τη χρήση και τα πλεονεκτήματα των βιολογικών έναντι των συμβατικών προϊόντων και θα αναδείξουν τη σημασία της οικολογικής συνείδησης το τριήμερο 26, 27 και 28 Απρίλη (10.00 π.μ μ.μ. και 6.00 μ.μ μ.μ.) στην Καρδίτσα. Η γιορτή αυτή, που συντονίζεται από την Περιβαλλοντική Οργάνωση «ΟικόΣφαιρα», την Περιφερειακή Ενότητα Καρδίτσας και το Δήμο Καρδίτσας, περιλαμβάνει ένα πλήθος δραστηριοτήτων και παράλληλων εκδηλώσεων για όλες τις ηλικίες, όπως η διοργάνωση συμποσίου, ομιλίες και σεμινάρια με επίκαιρα και πρακτικά θέματα που Δημόσιο, στο οποίο οφείλονται περίπου 11 εκατομμύρια ευρώ, προσφέροντας ως αντάλλαγμα το εμπορικό κέντρο «Gaea» για τη στέγαση του ΙΚΑ ή των εφοριών της Λάρισας. Αν αυτό γίνει, τότε η νέα διοίκηση της ένωσης θα έχει απαλλαγεί σε μεγάλο ποσοστό από τα χρέη της. Αν το σχέδιο αποτύχει, θα ξεκινήσει μια ακόμα προσπάθεια να τεθεί προς πώληση, αν και οι μέχρι σήμερα προσπάθειες έχουν στεφθεί από πλήρη αποτυχία. 2η Εαρινή Γιορτή της Φύσης στην Καρδίτσα Δεν είναι η πρώτη φορά Σημειώνεται ότι πριν από ένα χρόνο η τότε διοίκηση της ΕΑΣ είχε επιχειρήσει να πουλήσει επίσης στο Δημόσιο το εμπορικό κέντρο. Τότε είχε προταθεί να μεταφερθούν στο εμπορικό κέντρο δημόσιες υπηρεσίες, όπως το ΙΚΑ, και να γίνει συμψηφισμός των χρεών της ένωσης προς το ίδρυμα, ή οργανισμοί εποπτευόμενοι από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, όπως ΟΠΕ- ΚΕΠΕ, ΕΛΓΑ κ.λπ., καθώς η πρόταση της ΕΑΣ για χαμηλό ενοίκιο θεωρήθηκε συμφέρουσα σε σχέση με τις ισχύουσες εκμισθώσεις κτιρίων. Ιδιαίτερα η περίπτωση του ΙΚΑ έδινε προοπτικές, καθώς το ίδρυμα είχε εκδηλώσει την επιθυμία του να συγκεντρώσει όλες τις υπηρεσίες του σε ένα χώρο και να ανεγείρει γραφεία και ιατρεία σε οικόπεδο που διαθέτει στο κέντρο της Λάρισας (εκτιμώμενης επένδυσης 22 εκατ. ευρώ). Τότε η ΕΑΣ έστειλε επιστολή στον πρόεδρο του ΙΚΑ Ροβέρτο Σπυρόπουλο και του πρότεινε να του παραχωρήσει το «Gaea» έναντι 12 εκατ. ευρώ. Ωστόσο μέχρι σήμερα το συγκεκριμένο σχέδιο, λόγω και της οικονομικής συγκυρίας, δεν προχώρησε Πέρσι είχαν κάνει την εμφάνισή τους και κάποιοι Ρώσοι επενδυτές, οι οποίοι όμως δεν έπεισαν για την αξιοπιστία τους και το δεύτερο ραντεβού δεν έγινε ποτέ. Οι εργαζόμενοι Η απόρριψη των ασφαλιστικών μέτρων του Συλλόγου Εργαζομένων δεν επηρεάζει τις μισθολογικέςασφαλιστικές υποχρεώσεις της ένωσης προς τους εργαζόμενους, εκ των οποίων κάποιοι θα κληθούν να υπογράψουν νέες συμβάσεις με τη νέα διοίκηση του πρωτοβάθμιου συνεταιρισμού, που αναμένεται να συνεδριάσει τις επόμενες μέρες για να συζητήσει την εκμίσθωση των εργοστασίων της ένωσης (ελαιουργείο, δύο εκκοκκιστήρια, τυροκομείο και Βιοζέλ). αφορούν όλους. Στο πλαίσιο, μάλιστα, της γιορτής θα πραγματοποιηθούν εργαστήρια με θέματα όπως η κατασκευή κάδου οικιακής κομποστοποίησης ή ακόμα και η κατασκευή κοσμημάτων από σπόρους, ενώ θα γίνουν και εκθέσεις φωτογραφίας και ζωγραφικής, προβολή ταινιών και ποικίλες δράσεις με στόχο την ευαισθητοποίηση των μικρών παιδιών προς το περιβάλλον. Η «φιλοσοφία» της Εαρινής Γιορτής της Φύσης, που έχει ως «οδηγό» την Οικολογική Γιορτή Καρδίτσας που πραγματοποιείται εδώ και 12 χρόνια κάθε Σεπτέμβρη, έχει βασικό στόχο την ενημέρωση του κόσμου για θέματα οικολογίας και προστασίας του περιβάλλοντος. Για περισσότερες πληροφορίες και δηλώσεις συμμετοχής οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να απευθυνθούν στα τηλέφωνα και , όπως και στην επίσημη ηλεκτρονική διεύθυνση

16 16 έρευνα Σάββατο 6 Aπριλίου 2013 ΤΑ ΑΚΑΤΟΙΚΗΤΑ ΝΗΣΙΑ ΩΣ ΠΛΟΥΤΟΣ ΚΑΙ ΩΣ «ΑΓΡΟΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ» ΕΠΕΝΔΥΣΗ Πρόταση ανάπλασης και ήπιας αξιοποίησης των Διαπόριων Νησιών με φιλικές στο περιβάλλον χρήσεις, όπως μηδαμινή δόμηση, μαρίνα, ανεμογεννήτριες, φυτεύσεις δέντρων και οπωρώνων, βιολογικές καλλιέργειες στα πλατώματα, δίκτυο διαδρόμων περιπάτου (Πηγή: Προτάσεις Αρχιτεκτονικής Τοπίου των Σ. & Λ. Σεκλιζιώτη, Ξενοδοχείο «Χίλτον», Σεπτέμβριος 2012) Εθνική ανάγκη δημιουργίας «Νησιολόγιου» Τα νησιωτικά οικοσυστήματα της Ελλάδας αποτελούν ιδανικά υπαίθρια εργαστήρια ανάδειξης για τα περισσότερα είδη της ελληνικής χλωρίδας. Ωστόσο, η έως τώρα εκτιμήσεις για τη γη και το τοπίο των νησιών μας είναι λανθασμένη και απαιτεί διαφορετική προσέγγιση, σοβαρές πολιτικές γης και επιστημονική συμμετοχή με γνώση. Του δρα ΣΤΑΜΑΤΗ ΣΕΚΛΙΖΙΩΤΗ* Στο πλαίσιο της γενικότερης αντίληψης και των διαφορετικών προσεγγίσεων που αναπτύσσονται γύρω από την επενδυτικότητα σε σχέση με το μέγεθος, τη χρησιμότητα και τις ποιοτικές αξίες κομματιών του εθνικού μας χώρου, στην περιαστική ζώνη, στις ακτές, στα δάση, στα νησιά, στους βιοτόπους Natura 2000 και στα πολυσύνθετα τοπία, και στις ιδιαίτερα ελκυστικές τοποθεσίες, οι συζητήσεις και ο προβληματισμός γύρω από τις «επιθυμητές» ή «ανεπιθύμητες» επενδύσεις σε αντιπαλότητα ή σε συνύπαρξη με το φυσικό περιβάλλον, την εκτιμώμενη αξία γης και τα χαρακτηριστικά ενός «τόπου τοπίου» γίνονται στις μέρες μας όλο και περισσότερο ενδιαφέρουσες αλλά και επιτακτικές. Κατά καιρούς, τα λιγότερο κατοικημένα και ακατοίκητα νησιά έχουν χαρακτηριστεί «αμόλυντα», «αυτόνομα» και «αυτοσυντηρούμενα» εργαστήρια της πολυποίκιλης ελληνικής φύσης, ενώ από την καθαρά γεωργική άποψη αποτελούν τα «ασφαλέστερα καταφύγια πολύτιμου γενετικού υλικού και βιώσιμης βιοποικιλότητας». Τα νησιωτικά συμπλέγματα της χώρας προσφέρονται ως τα πλέον ιδανικά υπαίθρια εργαστήρια δοκιμής, διαφύλαξης και ανάδειξης για εδώδιμα, αρωματικά και φαρμακευτικά βοτανικά είδη της ελληνικής χλωρίδας. Από την επιστημονική έρευνα μαθαίνουμε ότι η ανεξαρτησία των νησιωτικών οικοσυστημάτων από το συνεχώς εξελισσόμενο αποικισμό νέων ειδών χλωρίδας και πανίδας δεν είναι και τόσο απόλυτη, παρά τη γενική άποψη ότι «η φυσική απομόνωση κάνει τα νησιά εξαιρετικά φυσικά εργαστήρια για παρατήρηση των επιδράσεων της απομόνωσης και της έλλειψης μετανάστευσης, θήρας και ανταγωνισμού χλωρίδας και πανίδας. Στις μέρες μας, παραμένει λογικό να υποθέσουμε ότι ο βαθμός «αποικισμού» κυμαίνεται ανάλογα με την απόσταση από τη δεξαμενή ειδών και η ταχύτητα εξαφάνισής τους ανάλογα με την έκταση του νησιού. Ανεξάρτητα από τις διεργασίες αυτές, «τα νησιά ή συμπλέγματα νησιών εξακολουθούν να εμφανίζουν αξιοπρόσεκτες ιδιαιτερότητες και μια δική τους περιβαλλοντική και τοπιακή ανεξαρτησία». Τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα των νησιωτικών οικοσυστημάτων συνθέτουν λίστα «κριτηρίων», τα οποία καθορίζουν την τελική αξία γης και το βαθμό «επενδυτικής έλξης και προοπτικής». Τα χαρακτηριστικά κάθε τοποθεσίας ή νησιού επιβάλλεται να καταγράφονται σε ειδική «μήτρα αξιολόγησης» (evaluation matrix) και Ανέγγιχτα, άνυδρα και ακατοίκητα φυσικά οικοσυστήματα και τοπία «με το χαρακτήρα» που μας είναι σήμερα γνωστά δεν αποτελούν κατ ανάγκη «κομμάτια παρθένας φύσης». Υποβαθμισμένα χερσαία ή νησιωτικά τοπία «εμπεριέχουν» εκτιμήσιμες αλλά και ανεκτίμητες ποιότητες (που μπορεί να μην είναι μόνο οικολογικές, αλλά γεωγραφικές, αισθητικές, πολιτιστικού ενδιαφέροντος, εύκολης προσεγγισιμότητας κ.λπ.). Οι τελευταίες ποιότητες, όταν δεν διαπιστώνονται, δεν ανακαλύπτονται, δεν αναβαθμίζονται, δεν διαφημίζονται και δεν αξιοποιούνται, «αναστέλλουν» οικονομικά και πιθανώς εκμηδενίζουν κάθε δυνατότητα και προοπτική για προστιθέμενη αξία γης, «υποτιμώντας» την πραγματική της αξία, σε βάρος κάθε προσπάθειας για αξιοποίηση να βαθμολογούνται, ένα είδος μοριοδότησης και προσδιορισμού της προστιθέμενης αξίας (added value) πάνω στις τιμές εκκίνησης αξίας γης (πώληση) ή ενοικίασης leasing. Όλες οι επενδύσεις δεν είναι «εχθρικές» Στην Ελλάδα υπάρχουν νησιά, νησίδες και βραχονησίδες. Από το σύνολο αυτών των νησιών μόνο τα 117 κατοικούνται. Από αυτά μόνο τα 79 έχουν πληθυσμό πάνω από 100 κατοίκους και μόλις 53 πάνω από Τα χαρακτηριστικά των νησιών αυτών ποικίλλουν, ανάλογα με τη γεωγραφική τους θέσης. Στα περισσότερα υπάρχουν λιγοστό γόνιμο έδαφος, αμμοθίνες, βραχώδεις ακτές, ρέματα, υγρότοποι, φρύγανα, μακκία βλάστηση (σκληρόφυλλα), δάση κωνοφόρων σε συστάδες και σε αραιή διασπορά, καταφύγια σπάνιας χερσαίας και θαλάσσιας πανίδας κ.λπ. Συχνά, η συνήθης συντηρητική άποψη του οικολογικά μη επιστημονικού «άσπρου μαύρου» και οι «παντός είδους θορυβοποιοί» προεξοφλούν το περιβαλλοντικό κόστος και την «αναμενόμενη» βλάβη στο οικοσύστημα, καταδικάζοντας οποιαδήποτε σκέψη για αξιοποίηση. Ο θόρυβος για την επικαλούμενη «ζημιά» είναι κατά κανόνα απροσδιορίστου μεγέθους για τις περισσότερες επενδύσεις που θα προέλθουν από πώληση ή Η πρακτική εκτιμήσεων των χώρων επενδυτικού ενδιαφέροντος και αποθαρρύνοντας τους εν δυνάμει επενδυτές. Επιπόλαιες, πρόχειρες και κακές επιλογές και εκτιμήσεις αξίας γης κατεβάζουν τον πήχη των προσδοκιών και βλάπτουν κάθε επενδυτική προσπάθεια. Η πρακτική εκτιμήσεων real estate, εκτός κάποιων ολιγάριθμων εξαιρέσεων, σπάνια έως καθόλου «ενδιαφέρεται», «εντοπίζει», «καταγράφει» και «συνεκτιμά» τις περιβαλλοντικές ποιότητες και τις προοπτικές αγροπεριβαλλοντικής αναβάθμισης ενός χώρου, προσδιορίζοντας αξίες γης και τιμές εκκίνησης μέσα από δραματικά περιορισμένη βάση δεδομένων, η οποία εμφανίζεται τόσο ελλιπής (αγροπεριβαλλοντικά), σε βαθμό που ενοχοποιείται για περιπτώσεις «αυθαίρετα» υποτιμημένου, ίσως και απαγορευτικά υπερτιμημένου αριθμητικού αποτελέσματος.

17 Σάββατο 6 Aπριλίου 2013 έρευνα 17 Τα ελληνικά χερσαία και νησιωτικά τοπία δεν είναι δυνατόν να ταξινομούνται τόσο απερίσκεπτα και να εκτιμώνται ως σκέτα «κατσάβραχα» χαμηλής αξίας, με περιφρονητική διάθεση. Αντίθετα, αποτελούν αναπόσπαστα κομμάτια μιας «χώρας brand name», όπως η Ελλάδα ενοικίαση συγκεκριμένων ελληνικών νησιών, συνήθως ακατοίκητων, με περιορισμένες υποδομές και ευκολίες, αλλά και με «απροσδιόριστη και μη ποσοτικοποιημένη» μια πιθανή περιβαλλοντική αναβάθμιση λόγω της φύσης της επένδυσης (ήπιας μορφής). Επενδύσεις από επενδύσεις διαφέρουν ως προς το περιεχόμενο και τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις που προκαλούν. Για πολλές από τις περιπτώσεις που προκύπτουν στη χώρα μας επιβάλλεται κάποτε να προσεγγιστεί το θέμα και από την άποψη της «περιβαλλοντικής επένδυσης» ή «των ήπιων χρήσεων», η οποία από τη φύση της πιθανώς να αναδείξει περιβαλλοντικά μια περιοχή αντί υποχρεωτικά να την υποβαθμίσει. Ρυπαίνουσες δραστηριότητες από τη φύση και το μέγεθος τους δεν έχουν θέση στα μικρά και ακατοίκητα νησιά των ελληνικών θαλασσών και σε ξεχασμένες τοποθεσίες ιδιαίτερου φυσικού κάλλους. Αντίθετα, ο οικοτουρισμός, ο αγροτουρισμός, η επιστημονική περιήγηση και έρευνα, οι αναπλάσεις τοπίων και οικοσυστημάτων σε συνύπαρξη με ανθρωπογενείς δράσεις ήπιας μορφής, οι δοκιμαστικές και απομονωμένες βιολογικές καλλιέργειες, η υγιεινή διατροφή, οι ιδιωτικές επενδύσεις μικρού μεγέθους και συμβατές προς το χώρο «υποδοχέα» (νησί), οι μαρίνες για ευκαιρίες απόδρασης μικρής χωρητικότητας, είναι λίγες μόνο από τις μομφές εναλλακτικής ανάπτυξης για αναρίθμητες «νεκρές» και αναξιοποίητες τοποθεσίες της χώρας. Η υπερβολή του δικτύου Natura 2000 Ιδιαίτερα για τα νησιωτικά οικοσυστήματα και συμπλέγματα είναι σκόπιμο να υπάρξει εθνική καταγραφή ακατοίκητων νησίδων και βραχονησίδων προς αξιοποίηση (όχι εκποίηση) και να αναθεωρηθεί το καθεστώς προστασίας Natura 2000 μέσα από ακριβέστερες «οριοθετήσεις» και Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες (ΕΠΜ). Οι γεωγραφικά αόριστοι και γενικευμένοι χαρακτηρισμοί τόπων ως Natura 2000, με κριτήρια που δεν προήλθαν από ειδικές μελέτες, οδήγησαν σε αυθαίρετη και επιζήμια χαρτογραφική περιγράμμιση υπερβολικά τεράστιων περιοχών και συμπλεγμάτων ως Natura 2000, χωρίς αποτυπώσεις και ακριβείς γεωγραφικές οριοθετήσεις των οικοσυστημάτων που βρίσκονταν σε κίνδυνο (κατά ζώνες και πυρήνες), λειτουργώντας έτσι «αποτρεπτικά» για κάθε επενδυτική προοπτική, αλλά και οικονομικές δραστηριότητες κλασικού τύπου. Το ελληνικό δίκτυο Natura 2000 καλύπτει πολλαπλάσια γεωγραφική εθνική έκταση από εκείνη που πραγματικά χρήζει θεσμοθετημένης προστασίας. Το ακατοίκητο σύμπλεγμα των Διαπόριων Νησιών στο Σαρωνικό όπως είναι σήμερα (Πηγή: Δορυφορική απεικόνιση από Google earth) Η πιθανή ωφέλεια σπανίως αναδεικνύεται Αγνοείται και ενίοτε υποβαθμίζεται το γεγονός ότι σειρά επενδυτικών εγχειρημάτων μπορούν να συμβάλλουν αναπτυξιακά και περιβαλλοντικά μέσα από μεθόδους και «ανταποδοτικές» προληπτικές πρακτικές μετριασμού των επιπτώσεων στο οικοσύστημα, με μερική έως και πλήρη αποκατάσταση τυχόν ζημιών στο περιβάλλον και εφαρμογές τεχνικών μεθόδων επανόρθωσης και αποκατάστασης του τοπίου (restoration). Οι διεθνείς πρακτικές που προσφέρονται από τις τέχνες και επιστήμες της αρχιτεκτονικής του τοπίου, της τοπιοδομίας, αλλά και του περιβαλλοντικού σχεδιασμού είναι τα καταλληλότερα εργαλεία που μπορούν να αποδώσουν στο χώρο των επενδύσεων real estate σημαντική προστιθέμενη αξία γης. Η έννοια της «επένδυσης» οπουδήποτε στον ελληνικό χώρο έχει «υποχρεωτικά» ταυτιστεί με περιβαλλοντική και κοινωνικοοικονομική ζημιά σε τέτοιο βαθμό, που ακόμη και οι «καταφανώς» φιλικές προς το περιβάλλον δράσεις και χρήσεις γης να ενοχοποιούνται για επιπτώσεις χαρακτηριζόμενες «στην πλειοψηφία τους ως αρνητικές», πριν ακόμη επιχειρηθεί η όποια αντικειμενική επιστημονικά ποσοτικοποίηση των επιπτώσεων σε σχέση με τα πιθανά ανταποδοτικά οφέλη από την επένδυση. Η διεθνής πρακτική διδάσκει ότι μαζικά εγχειρήματα και δράσεις «πρασινίσματος» και αποκατάστασης υποβαθμισμένων οικοσυστημάτων ολόκληρων νησιών, νησιωτικών περιοχών κ.λπ. συμμετέχουν θετικά και αποφασιστικά όχι μόνο κοινωνικοπεριβαλλοντικά, αλλά και οικονομικά. Ένας τομέας στον οποίο οι νησιώτες κατέχουν σημαντικές γνώσεις και εμπειρία είναι η γεωργία. Από τότε που πρωτο-υπήρξαν άνθρωποι στα νησιά φυτεύτηκαν και οι πρώτοι σπόροι. Από αιώνων, η ζωή στα νησιά λειτουργούσε σαν ένα κλειστό οικοσύστημα αυτάρκειας τροφής και βασικών αγαθών στήριξης της ζωής. Βασίστηκε στη γεωργία και ο πολιτισμός τους εξελίχθηκε από τις ίδιες ρίζες. Όσον αφορά τα ακατοίκητα νησιά, αυτά αποτελούν πρόκληση για τους γειτονικούς πληθυσμούς, τους δυναμικούς νέους αποίκους ή τους ιδιοκτήτες-«επενδυτές» και «οργανωμένους» επισκέπτες με ευαισθησίες και διάθεση για ομαδική δράση. Θετικές επεμβάσεις Μερικές από τις θετικές επεμβάσεις σε υποψήφιους χώρους επενδύσεων «συμβατών με το περιβάλλον» είναι: 1Έργα υδρονομικού χαρακτήρα, με δημιουργία κατάλληλων προϋποθέσεων συγκομιδής όμβριων υδάτων (επιφανειακά μικρά φράγματα, υπόγειες μόνιμες δεξαμενές). 2Εδαφοβελτιωτικά έργα και εμπλουτισμός εδαφικού υποστρώματος με επεμβάσεις αντιδιάβρωσης (συγκέντρωση και κομποστικοποίηση βιομάζας, σπορές ψυχανθών και ανάμειξη με το χώμα, ισοπεδώσεις και επιστρώσεις επιλεγμένων επιφανειών με χαρμάνια οργανικής ουσίας κ.ά.) 3 «Αναβλάστηση γυμνών περιοχών και αναδασώσεις» με ενδημικά βοτανικά είδη και υποβοήθησή τους κατά σημεία (δέντρα στις χαραδρώσεις, θάμνους στα πρανή, καλλιέργειες με ντόπιες ποικιλίες σε επιλεγμένες κηλίδες γόνιμου εδάφους). Όλες οι επεμβάσεις με βάση συγκεκριμένη μελέτη και σχέδια φύτευσης. αποκατάσταση της «βοτανικής 4Η ισορροπίας», αναβαθμίζοντας στο μέγιστο βαθμό τη βιοποικιλότητα στα νησιωτικά οικοσυστήματα, δημιουργεί τις προϋποθέσεις για αναβίωση «καθαρών» δραστηριοτήτων αγροτικής οικονομίας, οι οποίες στα χερσαία περιβάλλοντα ή βρίσκονται σε φθίνουσα πορεία και αντιμετωπίζουν κινδύνους (π.χ., μελισσοκομία) ή υποκαθίστανται από εκτατικές δραστηριότητες που εκτοπίζουν «πολύτιμες» παραδοσιακές αγροτικές ενασχολήσεις στη χώρα. 5 «Ανακαινιστική - ανάπλαση χερσαίων και νησιωτικών τοπίων», βασισμένη σε βοτανικά και γεωλογικά δεδομένα και την «τοπιακή αρχαιολογία» της περιοχής. 6Προστασία, ανάδειξη και αναδημιουργία ενδιαιτημάτων με επεμβάσεις διαμόρφωσης τοπίου, οριοθέτηση ζωνών προστασίας και διαχείριση. Για παράδειγμα, τα πουλιά είναι ευαίσθητοι δείκτες της υγείας του οικοσυστήματος και της σταθερότητάς του, αντανακλούν τις τάσεις της βιοποικιλότητας, αντιδρούν ιδιαίτερα στις αλλαγές και βρίσκονται ψηλά στην τροφική αλυσίδα. 7Οριοθέτηση χωρικών κηλίδων δόμησης και εγκαταστάσεων διαμονής και δραστηριοτήτων αναψυχής με τις ελάχιστες δυνατές επιπτώσεις. 8 «Εδαφολογικές ταξινομήσεις και οριοθέτηση επιφανειών γεωργικής καταλληλότητας» με σκοπό την ανάπτυξη της βιολογικής γεωργίας, κάνοντας χρήση ντόπιων ποικιλιών του εν λόγω νησιού ή του ευρύτερου συμπλέγματος νησιών και της ισχύουσας ευρωπαϊκής στήριξης για «τη νησιωτική γεωργία, λόγω απόστασης από τις αγορές τροφίμων». Συμπεράσματα Τα ελληνικά χερσαία και νησιωτικά τοπία δεν είναι δυνατόν να ταξινομούνται τόσο απερίσκεπτα και να εκτιμώνται ως σκέτα «κατσάβραχα». Αντίθετα, αποτελούν αναπόσπαστα κομμάτια μιας «χώρας brand name» όπως η Ελλάδα, φορτωμένα ή σε γειτονίαση με μοναδικές στον πλανήτη περιβαλλοντικές, κλιματικές, πολιτιστικές, ιστορικές, βιοκλιματικές, οικολογικές και διατροφικές ποιότητες, και δεν είναι τυχαίο που παραμένουν σταθερά στις πρώτες θέσεις προτίμησης διεθνώς. Η μεγάλη επιθυμία και η σταθερή προτίμηση για ελληνικές αξίες τοπίου και πολιτισμού δεν μπορούν να συμβαδίζουν με την «υποτίμηση» και ένα κακό μάρκετινγκ «άγνοιας». Η μέχρι τώρα δική μας εκτίμηση για τη γη και το τοπίο μας είναι λανθασμένη και απαιτεί διαφορετική προσέγγιση, σοβαρές πολιτικές γης, επιστημονική συμμετοχή με γνώση και χρήση διεθνώς αποδεκτών μεθόδων «εκτιμητικής». Είναι ώρα για μετάβαση από την κλασική πρακτική του real estate στην περιβαλλοντικά φιλική πρακτική του real estate, εισάγοντας το μέγεθος της «προστιθέμενης αξίας» και «την επενδυτική προοπτική» στη συνολική εξίσωση εξεύρεσης δημόσιων εσόδων. Η προοπτική για μια σοβαρή και ανταποδοτικά επενδυτική δραστηριότητα στον ελληνικό χώρο, αλλά και η αειφορική τουριστική ανάπτυξη του τόπου δεν είναι «επικοινωνιακό παίγνιο». Αντίθετα, αποτελεί σύνθετο προϊόν, φτιαγμένο από «ποιότητες του αυθεντικού». *Γεωπόνου ΑΠΘ Αρχιτέκτονα Τοπίου (Ph.D.) Πρώην Β Ακόλουθου Γεωργικών Υποθέσεων, Υπ. Γεωργίας ΗΠΑ (Foreign Agricultural Service FAS/USDA, Αμερικανική Πρεσβεία, Αθήνα) Σήμερα: Συμβούλου Γεωργικών Υποθέσεων & Περιβάλλοντος

18 μια ελαφρά επικάλυψη του σπόρου με σβάρνα. Η λίπανση γίνεται με φώσφορο και κάλιο, ενώ θα πρέπει να αποφεύγονται τα λιπάσματα που περιέχουν ασβέστιο. Τα λούπινα είναι επίσης ευαίσθητα στην έλλειψη μαγγανίου. Σε περιοχές που καλλιεργούνται για πρώτη φορά τα λούπινα θα πρέπει να γίνεται ο εμβολιασμός του εδάφους με τα κατάλληλα αζωτοβα- 18 καλλιέργεια Σάββατο 6 Απριλίου 2013 ΜΙΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΜΕΛΛΟΝ στην ΚΤηΝΟΤΡΟφΙΑ Τα λούπινα βάζουν φρένο στις εισαγωγές Ένα φυτό από το παρελθόν έχει κάθε δυνατότητα να περάσει στο μέλλον, αλλάζοντας τους κανόνες για την κτηνοτροφία Της ΑΝΝΑΣ ΑΡΑΜΠΑΤΖΗ (apampatzi@paragogi.net) «Μια παλιά καλλιέργεια, που σήμερα είναι νέα» λέει για τα λούπινα στην «Παραγωγή» ο γεωπόνος Κάσσανδρος Γάτσιος, περιγράφοντας τις δυνατότητες του φυτού. Το λούπινο ανήκει στην οικογένεια των ψυχανθών. Υπάρχουν περί τα 300 είδη, και από αυτά καλλιεργούνται το λευκό, το κίτρινο και το κυανό. Είναι ποώδες φυτό, ετήσιο, ορθόκλαδο. Έχει ριζικό σύστημα, που αναπτύσσει διακλαδώσεις, και μια κεντρική κατακόρυφη ρίζα. Τα φύλλα των λούπινων είναι σύνθετα παλαμοειδή, τα δε φυλλάριά τους εκπτύσσονται κυκλικά γύρω από την άκρη του μίσχου. Τα άνθη του μπορεί να έχουν λευκό, κίτρινο, κυανό, μαργαριτώδες χρώμα και εκπτύσσονται επάκρια σε βότρυς. Τα άνθη του φέρουν τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα των ανθέων των ψυχανθών. Τα λούπινα είναι φυτά αυτογόνιμα αλλά μπορούν να σταυρογονιμοποιηθούν με τη βοήθεια των εντόμων. Τα λευκά λούπινα είναι περισσότερο ευαίσθητα στο ψύχος. Μπορεί να καταστραφούν σε θερμοκρασίες -4 ο C έως -5 ο C, ενώ αντέχουν περισσότερο στο ασβέστιο του εδάφους μέχρι περιεκτικότητα 5%-10%. Τα κυανά λούπινα είναι τα πιο ανθεκτικά στις χαμηλές θερμοκρασίες, δεν αναπτύσσονται καλά σε αμμώδη εδάφη και προσαρμόζονται καλύτερα στα βαριά. Το κίτρινο λούπινο αντέχει στις χαμηλές θερμοκρασίες, αλλά είναι αυτό που υποφέρει πιο πολύ από την υψηλή περιεκτικότητα ασβεστίου στο έδαφος. Αναπτύσσεται καλά σε αμμώδη εδάφη και έχει τις περισσότερες πρωτεΐνες. Τα πλεονεκτήματα Παρά τα πλεονεκτήματα που μπορούν να προσφέρουν στη διατροφή των ανθρώπων, αλλά και των ζώων, σήμερα τα λούπινα καλλιεργούνται συστηματικά σε ελάχιστες περιοχές. Οι παλιές ποικιλίες ήταν πικρές, αλλά τώρα είναι βελτιωμένες, αντέχουν στο κρύο και κάποιες περισσότερο στο ασβέστιο. Παλαιότερα υπήρχε το εμπόδιο στην εξάπλωση της καλλιέργειας αυτής από τα αλκαλοειδή που περιείχαν οι σπόροι του. Σήμερα, παράγονται σπόροι χωρίς αυτά. Τα λούπινα είναι πλούσια σε ανόργανα άλατα, όπως είναι το ασβέστιο, ο φωσφόρος, ο σίδηρος, το κάλιο, αλλά και ουσίες όπως είναι η βιταμίνη C, η θειαμίνη, η ριβοφλαβίνη κ.λπ. Σε σύγκριση με άλλους ελαιούχους σπόρους, αλλά και το σιτάρι, φαίνεται ότι το λούπινο είναι φυτό που μπορεί να ανταγωνιστεί τη σόγια λόγω της πολύ υψηλής περιεκτικότητας που έχει σε πρωτεΐνες. «Τα λούπινα θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν τις εισαγωγές σόγιας και να γίνουν η βάση της κτηνοτροφίας» σημειώνει ο κ. Γάτσιος, προσθέτοντας πως έχουν κάθε δυνατότητα να καλλιεργηθούν στη χώρα μας. Στη Γαλλία πειραματικές εργασίες έδειξαν ότι τα λευκά λούπινα μπορούν να αντικαταστήσουν πλήρως τη σόγια στα σιτηρέσια των κουνελιών και των άλλων μηρυκαστικών, μέχρι 75% στα σιτηρέσια των πτηνών και μέχρι 50% στα σιτηρέσια των χοίρων. Στη διατροφή των ανθρώπων μπορούν να ενταχθούν ως αλεύρι, το οποίο έχει κιτρινωπό χρώμα και πρωτεΐνες έως 50%. Με βάση αυτό το αλεύρι μπορούν να παραχθούν κέικ, μπισκότα, ενώ μπορεί να γίνει ενσωμάτωση στο 33% στο σιτάλευρο για το ψωμί. Στη Γερμανία έφτιαξαν παγωτό από λούπινα, ιδανικό για όσους έχουν δυσανεξία στη λακτόζη και στη γλουτένη. Σύμφωνα με στοιχεία του Οργανισμού Τροφίμων του ΟΗΕ, καλλιεργούνται περίπου 20 εκατομμύρια στρέμματα με λούπινα σε ολόκληρο τον κόσμο, εκ των οποίων το 60% καλλιεργείται για παραγωγή σπερμάτων και το 40% για βόσκηση, χλωρή λίπανση κ.λπ. Τρανό παράδειγμα αξιοποίησης του φυτού είναι η μεγαλύτερη παραγωγός χώρα του λούπινου στον κόσμο, η Αυστραλία, η οποία, ενώ πριν από 10 χρόνια δεν καλλιεργούσε καθόλου το λούπινο, τώρα το έχει βάλει σε 10 εκατομμύρια στρέμματα. Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι το 2009 παρήχθησαν στην ΕΕ τόνοι λούπινου, ενώ για να καλύψει η ΕΕ τις ανάγκες της σε σόγια εισήγαγε 13,5 εκατομμύρια τόνους σόγιας. Η καλλιέργεια και οι αποδόσεις Το πρώτο που θα πρέπει να προσέξει κανείς στην καλλιέργεια λούπινου είναι η περιεκτικότητα ασβεστίου. Σε εδάφη με περιεκτικότητα σε ασβέστιο μεγαλύτερη του 5%, η καλλιέργειά τους είναι προβληματική. Τα κατάλληλα εδάφη έχουν pη 5-7. Τα λούπινα δεν απαιτούν πολύ γόνιμα εδάφη, αλλά μπορούν να καλλιεργηθούν σε φτωχά αμμώδη. Πριν Τα λούπινα μπορούν να αντικαταστήσουν τη σόγια και να γίνουν η βάση της κτηνοτροφίας από τη σπορά γίνεται η ίδια κατεργασία του εδάφους που γίνεται και για τα άλλα ετήσια ψυχανθή φυτά: όργωμα, φρεζάρισμα και σπορά και

19 Σάββατο 6 Απριλίου 2013 καλλιέργεια 19 σόγιας κτήρια, ώστε να αναπτυχθούν οι συμβιώσεις τους με τις ρίζες και τα φυτά να προσλαμβάνουν τις απαραίτητες ποσότητες αζώτου που έχουν ανάγκη από την ατμόσφαιρα. Η σπορά στη νότια Ελλάδα μπορεί να γίνει το φθινόπωρο, ενώ στη βόρεια την άνοιξη. Γίνεται στα πεταχτά με το χέρι ή με μηχανή γραμμικά, σε αποστάσεις που απέχουν εκατοστά και 25 εκατοστά φυτό από φυτό σε κάθε γραμμή. Το βάθος σποράς είναι στα 3-4 εκατοστά. Σε επικλινή εδάφη μπορεί να σπέρνονται οι σπόροι επιφανειακά, χωρίς καμία επικάλυψη, επειδή μπορούν να φυτρώσουν λαμβάνοντας την υγρασία του εδάφους. Οι σπόροι πρέπει να είναι στα 8 με 14 κιλά ανά στρέμμα. Η συγκομιδή γίνεται από τον Ιούνιο έως το Σεπτέμβριο. Τα λούπινα δεν ωριμάζουν ταυτόχρονα αλλά σταδιακά, και η συγκομιδή πρέπει να γίνεται έγκαιρα, ώστε να αποφεύγονται οι απώλειες από το τίναγμα των λοβών. Τα λούπινα έχουν διάφορους κοινούς εχθρούς: αθράκνωση, καστανή κηλίδα, βοτρύτιδα, σκληρωτίνια, αλλά και αφίδες είναι μερικοί από τους «κινδύνους». Οι στρεμματικές του αποδόσεις μπορεί να είναι κιλά/στρέμμα. Όσο για το οικονομικό, οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο για 300 με 500 ευρώ ανά στρέμμα. Το κόστος για τις καλλιεργητικές φροντίδες επιμερίζεται σε ευρώ ανά στρέμμα. Έρευνα για τις ιδιότητές τους Στροφή στα λούπινα για την κάλυψη των αναγκών σε ζωοτροφές προτείνουν επιστήμονες, που τα συνιστούν ακόμα και σε ανθρώπους. Τη χρήση του λούπινου ως εναλλακτική καλλιέργεια στην Ελλάδα διερεύνησαν σε εργασία τους οι κ.κ. Σ. Λεοντόπουλος, Μ. Παπαδοπούλου, Α. Φώσκολος και Κ. Πετρωτός, με επικεφαλής τον καθηγητή του Τμήματος Ζωικής Παραγωγής του ΤΕΙ Λάρισας Χρήστο Μακρίδη. «Με την καλλιέργεια του λούπινου, που είναι αυτοφυές στη χώρα μας, μπορούμε να καλύψουμε, με μικρό κόστος, τις ανάγκες σε πρωτεΐνες που απαιτούνται στις ζωοτροφές και να περιορίσουμε τις εισαγωγές σόγιας που χρησιμοποιείται για τη διατροφή των ζώων» εξήγησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Μακρίδης. Παράλληλα, η εναλλακτική αυτή καλλιέργεια μπορεί να αξιοποιήσει όξινα εδάφη και να λειτουργήσει ως εδαφοβελτιωτικό εξαιτίας της αζωτοδέσμευσης. «Χώρες της Ευρώπης, όπως η Ιταλία και η Γερμανία, έχουν μια αυξητική τάση στην καλλιέργεια του λούπινου. Αναρωτιέμαι γιατί όχι και η Ελλάδα, που έχει το κατάλληλο περιβάλλον και μπορεί να αποτελέσει μια οικονομική λύση για τον πρωτογενή τομέα» ανέφερε ο κ. Μακρίδης, διευκρινίζοντας ότι το φυτό δεν είναι απαιτητικό σε καλλιεργητικές φροντίδες, εισροές λιπασμάτων και φυτοπροστατευτικά προϊόντα και, κυρίως, αξιοποιεί φτωχά και άγονα εδάφη. Το μόνο μειονέκτημα του λούπινου είναι η λουπινίνη, η οποία μπορεί να προκαλέσει στα βόσκοντα ζώα τη λουπίνωση, που εκδηλώνεται με συμπτώματα διάρροιας, γενικής κατάπτωσης και ίκτερο. Η λουπινίνη βρίσκεται στα φύλλα, στον κορμό, στους σπόρους και στις ρίζες και περιορίζει τη χρήση του λούπινου στη διατροφή των ζώων και του ανθρώπου. «Οι καινούριες όμως ποικιλίες περιέχουν μειωμένες συγκεντρώσεις της λουπινίνης, καθώς με γενετικές βελτιώσεις επιτυγχάνεται η μείωσή της σε ελάχιστα ποσοστά» εξήγησε ο κ. Μακρίδης. Όσον αφορά τη χρήση των καρπών στην ανθρώπινη διατροφή, επειδή βγάζουν μια πικράδα, συνηθίζεται να ακολουθούνται διάφοροι τρόποι «ξεπικρίσματος», όπως στα κουκιά. Η πτωτική πορεία της καλλιέργειας του λούπινου άρχισε στη χώρα μας τη δεκαετία του 70, αλλά τα τελευταία χρόνια, διαπιστώνει ο καθηγητής, παρατηρείται μια μικρή αύξηση στην καλλιέργεια και στην παραγωγή. «Είναι μια καλή λύση για τον περιορισμό των εισαγωγών σόγιας, για την αξιοποίηση των όξινων εδαφών, αλλά και για την κάλυψη των διατροφικών μας αναγκών» καταλήγει, προτείνοντας την επαναφορά του λούπινου στα τραπέζια μας. Άλλωστε, οι φυτικές ίνες που περιέχει ο πυρήνας των γλυκών λούπινων αντιπροσωπεύουν το 40% του βάρους του, το υψηλότερο επίπεδο σε σχέση με τα άλλα όσπρια. Με την καλλιέργεια του λούπινου, που είναι αυτοφυές στη χώρα μας, μπορούμε να καλύψουμε με μικρό κόστος τις ανάγκες σε πρωτεΐνες που απαιτούνται στις ζωοτροφές

20 20 θέμα Σάββατο 6 Aπριλίου 2013 Σάββατο 6 Aπριλίου 2013 θέμα 37 Παρά τις μεμονωμένες προσπάθειες να δημιουργηθούν τράπεζες σπόρων, η χώρα μας παραμένει ουραγός στον τομέα της παραγωγής, με αποτέλεσμα σε πολλές καλλιέργειες να εξαρτάται από άλλες χώρες, συχνά ανταγωνιστικές των ελληνικών προϊόντων. Αυτή την περίοδο στην Κομισιόν οι αρμόδιες επιτροπές συζητούν για μια ακόμη φορά το θέμα των σπόρων και των «εθνικών ποικιλιών», επαναφέροντας στην επικαιρότητα το τεράστιο πρόβλημα έλλειψης πολλαπλασιαστικού υλικού για τη χώρα μας. Το μεγαλύτερο πρόβλημα ως χώρα το αντιμετωπίζουμε σε σπόρους καλαμποκιού και κηπευτικών. Ειδικοί ερευνητές υποστηρίζουν ότι το 96% των παραδοσιακών ελληνικών ποικιλιών έχει χαθεί και ότι σήμερα η χώρα διαθέτει ετησίως περισσότερα από 100 εκατομμύρια ευρώ για προμήθεια πολλαπλασιαστικού υλικού. Κι αν το ποσό αυτό δεν σοκάρει, ωστόσο δείχνει ότι η Ελλάδα είναι απόλυτα εξαρτημένη από χώρες όπως η Αμερική, η Γαλλία και η Ισπανία για το καλαμπόκι. Εισαγωγές γίνονται επίσης από την Ιταλία, την Ολλανδία, το Ισραήλ. Χαρακτηριστικό της κατάστασης που έχει διαμορφωθεί στην παραγωγή των σπόρων είναι ότι μόλις τρεις εταιρείες σε παγκόσμιο επίπεδο ελέγχουν τουλάχιστον τα 4/5 του πολλαπλασιαστικού υλικού για βαμβάκι, σιτηρά, καλαμπόκι και ελαιοκράμβη. Η τάση που κυριαρχεί αυτή την περίοδο είναι η ανάπτυξή τους σε όλο τον κόσμο, δημιουργώντας κέντρα παραγωγής σε συγκεκριμένες χώρες που οι εκτάσεις και τα μεροκάματα είναι φτηνά. Μια τέτοια χώρα είναι η Ρουμανία, η οποία παρέχει «διευκολύνσεις» σε πολυεθνικές. ΧΩΡΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΑ Η ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ Πού είναι η έρευνα; Τραγική είναι η κατάσταση που επικρατεί στην παραγωγή πολλαπλασιαστικού υλικού για τα κηπευτικά, όπου η Ελλάδα εξαρτάται σε πολύ υψηλό ποσοστό από τις εισαγωγές. Και όλα αυτά επειδή ακόμη στη χώρα μας η έρευνα είναι στα «σπάργανα», παρά το γεγονός ότι η χώρα έχει ένα μοναδικό πλεονέκτημα: ήδη στην τράπεζα γενετικού υλικού έχουν καταγραφεί ποικιλίες φυτών, που σημαίνει ότι η ανάπτυξή τους θα δώσει «νέα εργαλεία» στα χέρια των παραγωγών που θέλουν να ξεφύγουν από τις παραδοσιακές καλλιέργειες. Εκτός του ΕΛΓΟ-«Δήμητρα» (πρώην ΕΘΙΑΓΕ), που έχει αναπτύξει ένα σχετικά καλό δίκτυο έρευνας, στην υπόθεση «σωτηρίας» των ελληνικών ποικιλιών έχουν μπει και άλλοι φορείς ή ομάδες ατόμων («Πελίτι», «Αρχιπέλαγος», «Δρυάδες»), οι οποίοι προσφέρουν σπόρους σε παραγωγούς, με σκοπό την καλλιέργεια και τη διάδοση των σπόρων, δημιουργώντας μια αλυσίδα η οποία επεκτείνεται σε όλη τη χώρα. Εκ των πρωταγωνιστών Οι πολυεθνικές ελέγχουν σπόρους και φυτώρια σε αυτή τη «μάχη» είναι και η γυναικεία Μονή του Τιμίου Προδρόμου στον Κίσσαβο, όπου υπάρχει και λειτουργεί τράπεζα σπόρων χιλιάδων ποικιλιών. Όμως οι προσπάθειες αυτές κινούνται στο επίπεδο του εθελοντισμού, χωρίς τη δυνατότητα παραγωγής μεγάλων ποσοτήτων σπόρων που θα αποδεσμεύσουν τη χώρα μας από τις εισαγωγές. Δυστυχώς για την Ελλάδα, τα τελευταία χρόνια μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες, ειδικά στην Ευρώπη, Τι πρέπει να γνωρίζουν οι επίδοξοι παραγωγοί σπόρων Ηπαραγωγή σπόρων δεν είναι εύκολη υπόθεση. Όποιος επιχειρήσει να ασχοληθεί θα πρέπει να έχει υπόψη του βασικές αρχές που διέπουν την ανάπτυξη πολλαπλασιαστικού υλικού. Σήμερα στη χώρα μας οι παραγωγοί σιτηρών καλλιεργούν 69 ποικιλίες, ενώ 67 είναι οι ποικιλίες κτηνοτροφικών φυτών και οσπρίων. Οι ποικιλίες βαμβακιού δεν ξεπερνούν τις 10, ενώ 34 είναι οι ποικιλίες καπνών και 62 αυτές των κηπευτικών. Τα περισσότερα στρέμματα για την παραγωγή πολλαπλασιαστικού υλικού καλύπτονται για την παραγωγή σκληρού σιταριού, αγγίζοντας τα στρέμματα. Για το μαλακό σιτάρι καλλιεργούνται 685 στρέμματα. Σε έκταση περίπου στρεμμάτων καλλιεργείται το ρύζι, σε στρέμματα ο πατατόσπορος και σε 500 στρέμματα το κοκκάρι. Σε πολύ λιγότερες εκτάσεις αναπτύσσονται μοσχεύματα αμπελιών (160 στρ.), ελιές (450 στρ.), οπώρες (330 στρ.) και δασικά φυτά (30 στρ.). Οι αντίστοιχες παραγωγές σπόρων σε τόνους είναι οι εξής: μαλακό σιτάρι: 351, σκληρό σιτάρι: 8.900, ρύζι: 1.420, πατατόσπορος: 1.500, κοκκάρι: 450, μοσχεύματα αμπελιών: , ελιά: , οπώρες: και δασικά: Η σχετική νομοθεσία δεν βάζει όρους για το ποιος θα είναι ο φορέας παραγωγής πολλαπλασιαστικού υλικού, όμως για οποιονδήποτε επιχειρήσει παραγωγή φυτωρίων και σπόρων απαιτείται άδεια, η οποία υποβάλλεται στα Τοπικά Κέντρα Ελέγχου και Πιστοποίησης Πολλαπλασιαστικού Υλικού και Ελέγχου Λιπασμάτων. Προϋποθέσεις Βασικές προϋποθέσεις για την έγκριση της επιχείρησης, σύμφωνα με τη σχετική νομοθεσία, είναι: nιδιόκτητη ή ενοικιαζόμενη αρδευόμενη έκταση όχι μικρότερη των δύο στρεμμάτων. nτο έδαφος θα πρέπει να είναι γόνιμο και η περιεκτικότητα σε ολικό ανθρακικό ασβέστιο κάτω του 30%. Για τα στοιχεία αυτά απαιτείται δειγματοληψία εδάφους αλλά και νερού, που γίνεται από το τοπικό κέντρο, ενώ η ανάλυσή τους γίνεται από κρατικά εργαστήρια. nη συγκεκριμένη έκταση δεν θα πρέπει να έχει προσβληθεί από ασθένειες και ιούς. nμόνιμη ή μερική απασχόληση γεωπόνου. n Μηχανολογικός εξοπλισμός και εγκαταστάσεις που να καλύπτουν το ελέγχουν ακόμη περισσότερο την αγορά, αγοράζοντας μικρές εγχώριες εταιρείες. Προβλήματα στην παραγωγή Εκτός του προβλήματος της εξάρτησης της παραγωγής από το εξωτερικό, οι αθρόες εισαγωγές προκαλούν και άλλα προβλήματα που έχουν να κάνουν με την ποιότητα των παραγόμενων προϊόντων, τα οποία χάνουν σταδιακά τα ποιοτικά τους χαρακτηριστικά, όπως συμβαίνει, για παράδειγμα, με τα κηπευτικά. Το άλλο πρόβλημα, που αφορά κυρίως το πολλαπλασιαστικό υλικό των λεγόμενων νέων καλλιεργειών (ιπποφαές, ρόδια, αρωματικά κ.λπ.), έχει να κάνει με την αδυναμία προσαρμογής του στο μικροκλίμα κάθε περιοχής, με αποτέλεσμα πολλοί παραγωγοί να έχουν χάσει πολλά χρήματα, αφού τα αποτελέσματα δεν ήταν αυτά που αναμένονταν. Η κατάσταση αυτή έχει προκαλέσει αναστάτωση στους παραγωγούς, οι οποίοι τελευταία αρχίζουν να αναζητούν υλικό με ελληνική ταυτότητα, επενδύοντας στην ποιότητα, στην αντοχή και, βεβαίως, στην προσαρμοστικότητα. Παρά τη «στροφή», όμως, ακόμη και στον πατατόσπορο έχουμε τεράστια είδος του φυτού και των σπόρων. n Το κόστος για την έναρξη της επιχείρησης, εκτός των εγκαταστάσεων και του εξοπλισμού, φτάνει τα 245 ευρώ. Η άδεια ανανεώνεται κάθε πέντε χρόνια, ενώ τα παραγόμενα φυτά ή οι σπόροι θα πρέπει να είναι καταχωρημένα στον εθνικό κατάλογο. Οι παραπάνω προδιαγραφές αποτελούν «την ασφαλιστική δικλίδα για την παραγωγή φυτωρίων και σπόρων», ωστόσο σε πολλές περιπτώσεις έχουν παρατηρηθεί παρατυπίες, με συνέπειες στην ίδια την παραγωγή. ελλείμματα, που αγγίζουν έως και το 80%. Ωστόσο, η ανάγκη χρήσης ελληνικών σπόρων σε μεγάλες καλλιέργειες, μερικές φορές έχει προκαλέσει και σοβαρά προβλήματα σε ολόκληρες περιοχές. Όπως, για παράδειγμα, συνέβη πέρσι στη Βόρεια Ελλάδα, όταν παραγωγοί οσπρίων χρησιμοποίησαν ντόπιους σπόρους, οι οποίοι όμως δεν πληρούσαν τους κανόνες φυτο-υγείας, με αποτέλεσμα να έχουμε μείωση της παραγωγής τους. Για να αποφεύγονται ανάλογα φαινόμενα, οι ειδικοί επιμένουν ότι είναι απαραίτητο οι παραγωγοί να προμηθεύονται σπόρους πιστοποιημένους και να μη διακινδυνεύουν να προχωρούν «σε προσωπικές επιλογές, οι οποίες μπορεί να επηρεάσουν το σύνολο της παραγωγής». Ειδικοί ερευνητές υποστηρίζουν ότι το 96% των παραδοσιακών ελληνικών ποικιλιών έχει χαθεί και ότι σήμερα η χώρα διαθέτει ετησίως περισσότερα από 100 εκaτ. ευρώ για προμήθεια πολλαπλασιαστικού υλικού «Πελίτι»: Η ελληνική απάντηση Ηπαραγωγή σπόρων και φυτωρίων μπορεί σε επαγγελματικό επίπεδο να απαιτεί πολλά, ωστόσο για κάποιους ερασιτέχνες αγρότες ή για εκείνους που επιμένουν ελληνικά η εναλλακτική κοινότητα «Πελίτι», την οποία εμπνεύστηκε ο κ. Παναγιώτης Σαϊνατούδης, μπορεί να δώσει δωρεάν σπόρους για την αναπαραγωγή τοπικών ποικιλιών. Όπως αναφέρεται σχετικά στο site της μη κερδοσκοπικής οργάνωσης, η οποία άρχισε να δραστηριοποιείται από το 1995: «Από χέρι σε χέρι και από γενιά σε γενιά, για να μη χάσουμε αύριο αυτά που έχουμε σήμερα». Η έδρα του «Πελίτι» είναι στο Μεσοχώρι Παρανεστίου και έχει 10 τοπικές ομάδες σε διάφορες περιοχές της χώρας. Οι βασικοί στόχοι του «Πελίτι» είναι: 8η συλλογή, η διατήρηση και η διάδοση των ντόπιων ποικιλιών 8η ανταλλαγή αγαθών και υπηρεσιών χωρίς τη μεσολάβηση του χρήματος 8η δημιουργία μιας εναλλακτικής κοινότητας με κύριο άξονα τη διατήρηση των ντόπιων ποικιλιών. Σε όλη τη διάρκεια του χρόνου πραγματοποιούνται εξερευνητικές αποστολές στην ηπειρωτική και στη νησιώτικη χώρα. Το «Πελίτι» από το 1995 έως σήμερα έχει διανέμει πάνω από ποικιλίες λαχανικών, σιτηρών κ.λπ., σε περισσότερους από ερασιτέχνες και επαγγελματίες καλλιεργητές. Αποστολές σπόρων Το «Πελίτι» έχει τη δυνατότητα να δίνει μικρές ποσότητες σπόρων σε καλλιεργητές. Οι σπόροι αυτοί είναι αβελτίωτες ποικιλίες και δίνονται δωρεάν από το «Πελίτι». Η περίοδος που η κοινότητα στέλνει σπόρους μέσω των ΕΛΤΑ είναι από τον Οκτώβριο έως το Φεβρουάριο. Δωρεάν σπόροι διανέμονται και μέσα από τις εκδηλώσεις του «Πελίτι». Υπολογίζεται ότι διανέμουν δωρεάν πάνω από φακελάκια με σπόρους το χρόνο. Την περίοδο Οκτωβρίου 2012-Φεβρουαρίου 2013 απαντήθηκαν γράμματα μόνο από το γραφείο της κοινότητας. Πανελλαδική γιορτή ανταλλαγής ντόπιων ποικιλιών Το Μάρτιο του 1999 το «Πελίτι» οργάνωσε την πρώτη συνάντηση ανταλλαγής ντόπιων ποικιλιών στην Κάρπη του Νομού Κιλκίς. Αυτή η πρώτη συνάντηση μετεξελίχθηκε στην Πανελλαδική Γιορτή Ανταλλαγής Ντόπιων Ποικιλιών. Το Σάββατο 11 Μαΐου του 2013 θα πραγματοποιηθεί η 13η Πανελλαδική Γιορτή Ανταλλαγής Ντόπιων Ποικιλιών στη γη του «Πελίτι», στο Μεσοχώρι του Δήμου Παρανεστίου, στο Νομό Δράμας. Από την 5η Πανελλαδική Γιορτή καθιερώθηκε ως χρόνος διεξαγωγής το Σάββατο μετά το Πάσχα και από τη 10η Πανελλαδική πραγματοποιείται στο Μεσοχώρι. Οι στόχοι της γιορτής είναι: Να δοθούν σε όσο το δυνατόν περισσότερους καλλιεργητές παραδοσιακές ποικιλίες λαχανικών, σιτηρών κ.ά. Να έρθουν σε επαφή μεταξύ τους οι καλλιεργητές ντόπιων ποικιλιών και να ανταλλάξουν ποικιλίες, πληροφορίες και εμπειρίες. Να βρουν παραδοσιακές ποικιλίες οι καλλιεργητές που δεν έχουν παραδοσιακούς σπόρους. Να γίνουν όλες οι ανταλλαγές ελεύθερα, χωρίς τη μεσολάβηση του χρήματος. Από το 2000 δημιουργήθηκαν από το «Πελίτι» κέντρα στα κατά τόπους αγροκτήματα σε πολλές περιοχές της χώρας, με σκοπό τη ζωντανή διατήρηση, διάδοση και διάσωση των ντόπιων ποικιλιών. Είναι ένας χάρτης για το πού υπάρχουν καλλιεργητές παραδοσιακών ποικιλιών. Το πώς καλλιεργούνται οι ποικιλίες είναι ένα δεύτερο θέμα για το «Πελίτι» στο συγκεκριμένο δίκτυο. Τα «κατά τόπους αγροκτήματα» είναι ένας χάρτης που καταγράφει τους καλλιεργητές, την περιοχή τους και τις ποικιλίες που διατηρούν. Τοπικές ομάδες του «Πελίτι» Από το 2006 έχουν ξεκινήσει να «φυτρώνουν» σε διάφορες περιοχές της χώρας τοπικές ομάδες του «Πελίτι», με κύριο μέλημα τη διοργάνωση των εκδηλώσεων σε τοπικό επίπεδο. Σήμερα ομάδες υπάρχουν στους παρακάτω νομούς: n Ροδόπης (Ομάδα Κομοτηνής) n Θεσσαλονίκης n Β. Α. Αιγαίου (Ομάδα Λήμνου) n Κοζάνης (Ομάδα Κοζάνης) n Ιωαννίνων (Ομάδα Ιωαννίνων) n Μαγνησίας (Ομάδα Αλμυρού) n Ευβοίας (Ομάδα Ευβοίας) n Αιτωλοακαρνανίας (Ομάδα Περατιάς) n Αττικής (Ομάδα Αίγινας) n Ηλείας (Ομάδα Αρχαίας Ολυμπίας)