ΜΕΛΕΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ ΙΖΗΜΑΤΟΓΕΝΕΣΗΣ ΣΤΟ ΘΑΛΑΣΣΙΟ ΧΩΡΟ ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΜΕΛΕΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ ΙΖΗΜΑΤΟΓΕΝΕΣΗΣ ΣΤΟ ΘΑΛΑΣΣΙΟ ΧΩΡΟ ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ"

Transcript

1 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΣΧΟΛΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ ΜΕΛΕΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ ΙΖΗΜΑΤΟΓΕΝΕΣΗΣ ΣΤΟ ΘΑΛΑΣΣΙΟ ΧΩΡΟ ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΙΝΟΣ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΧΑΣΙΩΤΗΣ ΘΩΜΑΣ ΜΥΤΙΛΗΝΗ, 2012

2 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΣΧΟΛΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕΛΕΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ ΙΖΗΜΑΤΟΓΕΝΕΣΗΣ ΣΤΟ ΘΑΛΑΣΣΙΟ ΧΩΡΟ ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ Τριμελής εξεταστική επιτροπή: Χασιώτης Θωμάς, Επίκουρος Καθηγητής (Επιβλέπων) Βελεγράκης Αντώνης, Καθηγητής Τράγου Ελίνα, Επίκουρος Καθηγήτρια

3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΕΡΙΛΗΨΗ - ABSTRACT 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1 2. ΠΕΡΙΟΧΗ ΕΡΕΥΝΑΣ Γεωλογία χερσαίου τμήματος Φυσικές συνθήκες στο θαλάσσιο χώρο της Λέσβου ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Προβλήματα επεξεργασίας τομογραφιών Κατασκευή βυθομετρικού χάρτη Χάρτης ακουστικών τύπων Γεωμορφολογικός χάρτης ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Βυθομετρία Ενότητα κρηπίδας Ενότητα πλαγιάς Ενότητα λεκάνης Ακουστικοί τύποι Γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά Περιοχή κρηπίδας Περιοχή πλαγιάς Περιοχή λεκάνης ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΣΥΝΟΨΗ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ.58

4 ΠΕΡΙΛΗΨΗ H μελέτη τομογραφιών τύπου 3.5 khz έδειξε ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον θαλάσσιο περιβάλλον γύρω από τη Λέσβο. Από την επεξεργασία των σεισμικών καταγραφών δημιουργήθηκαν δύο χάρτες: (α) ένας χάρτης χωρικής κατανομής των ακουστικών τύπων και (b) ένας χάρτης των κυριότερων γεωμορφολογικών χαρακτηριστικών της περιοχής μελέτης. Διακρίθηκαν 8 κύριοι ακουστικοί τύποι που βοήθησαν σημαντικά στην αποκάλυψη των συνθηκών ιζηματογένεσης στην περιοχή έρευνας. Σύγχρονες αλλά και θαμμένες αποθέσεις που προέρχονται από βαρυτική μεταφορά ιζημάτων, πλήθος σύγχρονων αλλά και θαμμένων ρηγμάτων και ρηξιγενών ζωνών, παλιά και σύγχρονα κανάλια, γεωμορφές, πιθανή ύπαρξη γεωθερμικών ρευστών, είναι μερικά από τα κύρια γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά που διαμορφώνουν τη θαλάσσια περιοχή γύρω από τη Λέσβο. Οι κυριότερες ιζηματογενείς διεργασίες που λαμβάνουν χώρα είναι (α) η ημιπελαγική ιζηματογένεση λεπτόκοκκων ιζημάτων, β) η βαρυτική μεταφορά ιζημάτων και (γ) η διάβρωση, μεταφορά και απόθεση αδρομερέστερων ιζημάτων από τη χέρσο ή το χώρο της κρηπίδας. ABSTRACT The study of 3.5 khz data set has revealed a very interesting submarine environment around Lesvos Island. Through the analysis of seismic profiles two maps were created, (a) an acoustic types map and (b) a geomorphological map. The eight acoustic types which were distinguished along the profiles helped to the detection of the main sedimentation processes of the study area. The main geomorphological characteristics are (a) recent as well as buried mass movement deposits, (b) active and buried faults and fault zones, (c) channels, (d) bedforms and (e) the possible presence of hydrothermal fluids. The main sedimentation processes are (i) hemipelagic sedimentation of fine-grained sediments, (ii) gravitative mass flow processes and erosion, transport and deposition of coarser sediments stemming from the coastal and shelf areas.

5 Ευχαριστίες Στο πρακτικό κομμάτι της πτυχιακής εργασίας αρχικά θα ήθελα να ευχαριστήσω τον κ. Α. Ανδρινόπουλο για την παραχώρηση των πανέμορφων δεδομένων. Επίσης το Βασίλη Τριγώνη για την πολύτιμη βοήθεια του στη δημιουργία του βυθομετρικού χάρτη. Αν δεν ήταν ο Βασίλης θα μετρούσα ακόμη βάθη με το χαράκι. Τέλος την κ. Δήμητρα Κίτσιου, γιατί με τις υποδείξεις/ συμβουλές της στο gis, με γλύτωσε ουκ ολίγες φορές από την τρέλα ( όποιος έχει ασχοληθεί με το gis, μπορεί να καταλάβει εύκολα τι εννοώ.) Ξεχωριστή αναφορά θα πρέπει να γίνει στο δάσκαλο μου, Θωμά Χασιώτη, για την απεριόριστη βοήθεια από την πρώτη κιόλας μέρα που ξεκίνησε επίσημα η πτυχιακή (μια τσάντα papers) μέχρι και τα τελευταία λεπτά πριν την παρουσίαση της (μια τσάντα συμβουλές.)εκείνος ευθύνεται εξολοκλήρου για την αγάπη που πλέον τρέφω για την θαλάσσια Γεωλογία, διότι βλέποντας το πάθος με το οποίο δουλεύει (δουλειά η οποία δεν έχει καμιά σχέση με τα στενά όρια του όρου δουλειά-δουλεύω, μιας και διατηρεί τον ενθουσιασμό ενός χομπίστα) εμπνεύστηκα κι ο ίδιος. Για το τέλος αφήνω όλους εκείνους που περπατήσαμε παρέα όλα αυτά τα χρόνια, κάτω από ίδιο ήλιο Στο πέρασμα του χρόνου, τα περισσότερα πράγματα ξεχνιούνται μαθήματα, εξετάσεις, εργασίες, πτυχιακές όμως υπάρχουν στιγμές, εικόνες, συναισθήματα τα οποία χαράζονται πάνω μας και όσα χρόνια κι αν περάσουν παραμένουν βαθιά μέσα μας Φανή, Μαρία, Οscar, αναπόσπαστα κομμάτια της ζωής μου στο νησί του ανέμου. Αμέτρητες στιγμές Μπαντουβάς, Τσιριντάνης, Σωπασής εκεί που το γέλιο δεν σταματούσε ποτέ, είτε ήμασταν μέσα σε κάποιο σπίτι είτε μέσα σε κάποια κρύπτη τόσο όμορφα Στο σπίτι με τις τρελές όπου φοβόσουν να πας, μα σαν ήσουν εκεί, δεν ήθελες να φύγεις Τζό, Αγγελική, Τάκης, Γαργαντούα, Νίκη & Rocka. Σωτηράκης, έζησε όλα τα σκαμπανεβάσματα από την αρχή μέχρι το πέρας αυτής της εργασίας (και ήταν πολλά πάρα πολλά), υπομονετικά και στοργικά μαγεία.

6 Στο Αρτεμάκι & Φανουράκο, Ευάκι & Μίνωα.

7 Εισαγωγή - Σκοπός εργασίας 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Οι σύγχρονες διεργασίες ιζηματογένεσης στο θαλάσσιο χώρο μελετώνται με συστήματα θαλάσσιας γεωφυσικής διασκόπησης, με υποβρύχιες κάμερες και λήψη δειγμάτων. Το μεθοδολογικό αυτό σχήμα εξελίχθηκε και εφαρμόστηκε με επιτυχία τα τελευταία περίπου 40 χρόνια. Η εξέλιξη των υψηλής συχνότητας βυθομέτρων το 1950 ήταν για τους ωκεανογράφους η αρχή για τη μέτρηση βαθών με ακρίβεια και με συνέχεια, άλλα επιπλέον αποδείχθηκε και ένα πολύτιμο εργαλείο για τη μελέτη των ιζηματογενών διεργασιών κοντά στον πυθμένα. Ο Heezen ήταν ο πρώτος που διαπίστωσε ότι αλλαγές στην ανακλαστικότητα του ήχου και στη μικροτοπογραφία του πυθμένα, που παρατηρήθηκαν με τα πρώτα βυθόμετρα ακριβείας, έχουν να κάνουν με διεργασίες διάβρωσης και απόθεσης (Damuth, 1980). Για πρώτη φορά γίνεται συστηματική έρευνα μέσω της μελέτης ακουστικών χαρακτήρων υψίσυχνων ηχογραμμάτων (echograms) από τον Damuth, το 1975, στην περιοχή του Ισημερινού Ατλαντικού ωκεανού. Ο σκοπός της συγκεκριμένης ερευνητικής εργασίας ήταν, να γίνει σαφές ότι οι πληροφορίες που μπορούμε να πάρουμε από τα ηχογράμματα, σε συνδυασμό με δεδομένα από πυρήνες ιζημάτων, μπορούν να μας βοηθούν στην εκτίμηση των ιζηματολογικών διεργασιών που αναπτύσσονται στο θαλάσσιο πυθμένα ακόμη και σε πολύ βαθειά νερά. Για τη δημιουργία του τελικού χάρτη ακουστικών τύπων o Damuth, έκανε χρήση μόνο των ηχογραμμάτων με συχνότητα 3.5 khz, παρόλο που είχε στη διάθεση του και καταγραφές 12kHz. Ο λόγος που προτίμησε τη συγκεκριμένη συχνότητα (3.5kHz) ήταν ότι είχε μεγαλύτερη διείσδυση και σαφήνεια στις καταγραφές. Τελικά προσδιόρισε 10 ακουστικούς τύπους τους οποίους χώρισε σε δύο μεγάλες κλάσεις ανάλογα με τη σαφήνεια ή μη του επιφανειακού ανακλαστήρα. Επίσης, έγινε και λήψη 62 πυρήνων ιζήματος από την περιοχή μελέτης με σκοπό να επιτευχθεί πιο ακριβής εκτίμηση των διεργασιών που αναπτύσσονται στον πυθμένα της περιοχής. Ο Damuth από το 1975 μελετά τις ιζηματογενείς διεργασίες του πυθμένα με τη συγκεκριμένη μεθοδολογία (δημιουργία χαρτών ακουστικών τύπων και επιβεβαίωση από πυρήνες ιζήματος) στην οποία προσθέτει και νέα δεδομένα από 1

8 Εισαγωγή - Σκοπός εργασίας φωτογραφίες του πυθμένα, από το ηπειρωτικό περιθώριο της Βραζιλίας (Damuth & Hayes, 1977), από τη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Νορβηγίας και Γροιλανδίας (Damuth, 1978) και μεταξύ της Νορβηγικής θάλασσας και του Βόρειου Ατλαντικού, στα Shetland Islands (σε συνδυασμό και με δεδομένα τομογράφου τύπου airgun Hz (Damuth & Olson, 2001). Η ίδια μεθοδολογία εφαρμόστηκε και από άλλους ερευνητές (Πίνακας 1) όπως για παράδειγμα από τους Addy, et al., (1982) στο ΝΑ τμήμα του Κόλπου του Μεξικού, τον Barnes (1992) στην Ανατολική Νέα Ζηλανδία, τους Pudsey & Howe, (1998) στη Scotia Sea στον Ατλαντικό ωκεανό, τους Gaullier & Bellaiche (1998) στη ΒΔ Μεσόγειο, τους Garcia et al., (2004) στην ΒΔ Ισπανία (Ria de Vigo), τους Domzig et al., (2009) στο περιθώριο της Δυτικής Αλγερίας, στην Δυτική Μεσόγειο. Πίνακας 1. Ενδεικτικός συγκριτικός πίνακας χαρακτηριστικών που αφορούν τη μελέτη υψίσυχνων καταγραφών σε διαφορετικές περιοχές. Έτος Περιοχή Έκταση Μήκος τομογραφιών Αριθμός ακουστικών τύπων Αριθμός πυρήνων Βιβλιογραφία 1974 Ισημερινός, Ατλαντικός Ωκεανός Damuth, Ηπειρωτικό περιθώριο Βραζιλίας 9 64 Damuth & Hayes, Μεταξύ Νορβηγίας Γροιλανδίας 10 Damuth, ΝΑ τμήμα του Κόλπου Μεξικού km km 8 77 Addy et al., Ιόνιο πέλαγος 7 10 Περισοράτης & Rossi, Ανατολική νέας Ζηλανδίας Barnes, 1992 Gaullier & Bellaiche, 1998 Scotia Sea km Shetland Islands 7 50 Damuth & Olson, ΒΔ Ισπανία, Ria de VIgo 640km 17 Garcia et al Δυτική Αλγερία km 12 Domzig et al Οι Περισοράτης & Rossi (1990) πραγματοποιούν την πρώτη μεθοδολογικά αντίστοιχη έρευνα στον Ελληνικό χώρο, στην περιοχή του Ιονίου πελάγους, μελετώντας τις ιζηματογενείς διεργασίες από ένα αραιό δίκτυο τομογραφιών 3.5 khz. Επίσης, ο Χασιώτης (2001) μελέτησε τις ιζηματογενείς διεργασίες και τις γεω-επικινδυνότητες σε θέσεις του Κορινθιακού κόλπου και του Ιονίου πελάγους, με τη χρήση ακουστικών τύπων υψίσυχνων τομογραφιών σε συνδυασμό με την ιζηματολογική και γεωτεχνική ανάλυση πυρήνων ιζημάτων. Παρόμοιες έρευνες σχετικά με τη μελέτη της στρωματογραφίας αλλά και της τεκτονικής του υποθαλάσσιου περιβάλλοντος έχουν πραγματοποιηθεί και 2

9 Εισαγωγή - Σκοπός εργασίας στο θαλάσσιο χώρο πλησίον της Λέσβου (βόρειο ανατολικό Αιγαίο/ δυτικής Τουρκίας) από τους Aksu et al., (1987), Boztepe- Guney et al., (2001) και Işler et al., (2008). Πρέπει να σημειωθεί ότι ανεξάρτητα από τη δημιουργία χαρτών χωρικής κατανομής ακουστικών τύπων, οι οποίοι σε περίπτωση αραιού κανάββου διαδρομών δεν είναι εφικτό να δημιουργηθούν ή παρουσιάζουν σημαντικά προβλήματα αξιοπιστίας, οι σύγχρονες διεργασίες ιζηματογένεσης αναλύονται ορθολογικότερα με τη βοήθεια του ακουστικού χαρακτήρα των τομογραφιών σε συνδυασμό με καταγραφές άλλων συσκευών θαλάσσιας γεωφυσικής διασκόπησης (πολυδεσμικού ηχοβολιστή, ηχοβολιστή πλευρικής σάρωσης), τη λήψη πυρήνων ή επιφανειακών δειγμάτων ιζημάτων, επιτόπου παρατήρησης (κάμερες), αλλά και χρήσης άλλων ωκεανογραφικών οργάνων (πχ ρευματογράφων). Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι: (i) ο προσδιορισμός των ακουστικών τύπων τομογραφιών υψηλής διακριτικής ικανότητας (3.5 khz) και η μελέτη της χωρικής τους κατανομής, (ii) η μελέτη των γεωμορφολογικών χαρακτηριστικών του πυθμένα και (iii) η εκτίμηση των σύγχρονων διεργασιών ιζηματογένεσης, στο θαλάσσιο χώρο περιμετρικά της Λέσβου. 3

10 Περιοχή Έρευνας 2. ΠΕΡΙΟΧΗ ΕΡΕΥΝΑΣ Η περιοχή μελέτης βρίσκεται στο βόρειο-ανατολικό Αιγαίο πέλαγος, στον υποθαλάσσιο χώρο γύρω από τη Λέσβο (Εικ. 1). Αν και η Λέσβος αποτελεί γεωμορφολογικά μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα περιοχή και έχει ερευνηθεί αρκετά στη χέρσο, το υποθαλάσσιο τμήμα της δεν έχει μέχρι σήμερα μελετηθεί και συσχετισθεί με τους παρακείμενους σχηματισμούς και διεργασίες. Εικ. 1.: Η περιοχή έρευνας (θαλάσσιος χώρος περιμετρικά της Λέσβου) στο ΒΑ Αιγαίο Γεωλογία χερσαίου τμήματος Η Γεωλογική δομή της Λέσβου σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες μελέτες (Κατσικάτσος κ.α., 1982) περιλαμβάνει, σύμφωνα με την ηλικία, τις παρακάτω ενότητες (Εικ. 2) : την αυτόχθονη σειρά των Αλπικών και προ-αλπικών σχηματισμών την αλλόχθονη σειρά των Αλπικών σχηματισμών την ενότητα των μεταλπικών σχηματισμών. 4

11 Περιοχή Έρευνας Αυτόχθονη σειρά Αλπικών και προ-αλπικών σχηματισμών. Οι σχηματισμοί αυτοί δεν παρουσιάζουν στρωματογραφικές ασυμφωνίες και αποτελούνται κυρίως από μετακλαστικά πετρώματα με φακούς και ενδιαστρώσεις ασβεστόλιθων. Η αυτόχθονη σειρά περιλαμβάνει τους νεοπαλαιοζωικούς σχηματισμούς που είναι κυρίως σχιστόλιθοι μαρμαρυγιακοί, σερικιτικοί και χλωριτικοί σε εναλλαγές με μεταψαμμίτες και χαλαζίτες. Οι τριαδικοί σχηματισμοί περιλαμβάνουν σχιστόλιθους και μεταψαμμίτες με ενδιαστρώσεις ασβεστιτικών πετρωμάτων. Αλλόχθονη σειρά Αλπικών σχηματισμών. Η αλλόχθονη αυτή σειρά είναι επωθημένη επί της αυτόχθονης σειράς και περιλαμβάνει δύο τεκτονικές ενότητες : (α) την ενότητα του τεκτονικού καλύμματος των ηφαιστειο-ιζηματογενών σχηματισμών (πρασινισχιστόλιθοι) και (β) την ενότητα του τεκτονικού οφειολιθικού καλύμματος (οφειόλιθοι). Η πρώτη ενότητα καταλαμβάνει μεγάλη περιοχή στο του νοτιοανατολικού τμήματος του νησιού και κυριαρχούν οι πρασινίτες και οι κρυσταλλικοί ασβεστόλιθοι. Η δεύτερη ενότητα καταλαμβάνει κεντρικό και ανατολικό τμήμα της νήσου και αποτελεί ένα έντονα τεκτονισμένο και διαβρωμένο κάλυμμα που εκτείνεται κάτω από τους ηφαιστειακούς σχηματισμούς του κεντρικού, βόρειου και δυτικού τμήματος. Ενότητα μεταλπικών σχηματισμών: Οι μεταλπικοί σχηματισμοί εκτείνονται σε μεγάλες περιοχές του νησιού κυρίως βόρεια, δυτικά και ανατολικά και αποτελούνται από ηφαιστείτες (βασάλτες, δακίτες, πυροκλαστικά, ιγκνιμβρίτες κλπ), Νεογενούς ηλικίας καθώς και από σχηματισμούς λιμναίας προέλευσης Πλεικαινικής ηλικίας. Ως υπολείμματα της ηφαιστειακής δραστηριότητας, η Λέσβος παρουσιάζει μέχρι σήμερα σημαντικές επιφανειακές υδροθερμικές εξαλλοιώσεις, θερμές πηγές και γεωθερμικά πεδία (Εικ. 3) (Thanassoulas and Xanthopoulos, 1991), η παρουσία των οποίων όμως θεωρείται ότι συνδέεται κυρίως με τη σύγχρονη ενεργό τεκτονική δραστηριότητα. Η νεοτεκτονική δραστηριότητα θεωρείται ότι εκδηλώθηκε στην Λέσβο με τουλάχιστο τρία τεκτονικά γεγονότα, που έλαβαν χώρα από το Μειόκαινο ως σήμερα, μετά την ηφαιστειακή δραστηριότητα: (i) το πρώτο προκάλεσε Α-Δ ως ΑΒΑ-ΔΝΔ διεύθυνσης αριστερόστροφα ρήγματα οριζόντιας μετατόπισης, στο 5

12 Περιοχή Έρευνας Άνω Μειόκαινο, (ii) το δεύτερο παρουσιάστηκε κατά τη διάρκεια του Πλειοκαίνου και προκάλεσε ΒΔ-ΝΑ διεύθυνσης κανονικά ρήγματα και ΒΒΑ-ΝΝΔ διεύθυνσης αριστερόστροφα ρήγματα οριζόντιας μετατόπισης και (iii) το τρίτο είναι ένα εφελκυστικό γεγονός σε διεύθυνση Β-Ν που έλαβε χώρα κατά το Πλειστόκαινο και προκάλεσε Α-Δ διεύθυνσης κανονικά ρήγματα και επαναδραστηριοποίηση των προϋπαρχόντων δομών. Αυτό το τεκτονικό καθεστώς φαίνεται να είναι ακόμη ενεργό στην περιοχή της Λέσβου και έχει δώσει αρκετούς μεγάλους σεισμούς στους ιστορικούς χρόνους (Papazachos & Papazachou 2003). Εικ. 2.: Χάρτης όπου συνοψίζονται τα γενικά είδη πετρωμάτων που εμφανίζονται στο χερσαίο τμήμα της Λέσβο (Κατσικάτσος Γ, κα,1982) Εικ. 3.: Κατανομή των κύριων γεωθερμικών πεδίων της Λέσβου. 1: Πολυχνίτου, 2: Καλλονής-Στύψης, 3: Πέτρας (Thanassoulas and Xanthopoulos, 1991). 6

13 Περιοχή Έρευνας Η περιοχή όπου εκτείνεται η Λέσβος αποτελεί μια ενεργό σεισμική ζώνη, η οποία κατά το παρελθόν έχει δώσει πολλούς και αρκετά μεγάλους σεισμούς. Η σεισμικότητα (Εικ. 4) μπορεί να χαρακτηρισθεί ως αλλόχθονη ή αυτόχθονη, μικρού η μεσαίου μεγέθους και γενικά μικρού εστιακού βάθους. Εικ. 4.: Χάρτης κατανομής σεισμικών επικέντρων τα τελευταία 47 χρόνια (προσωπ. επικ. Εθνικό Αστεροσκοπείο, 2011). Οι αλλόχθονες σεισμοί προέρχονται από τη δυτική Τουρκία, πού χαρακτηρίζεται από ισχυρή σεισμικότητα και σχετίζονται κυρίως με τους δυτικούς κλάδους του ρήγματος της Ανατολίας (Εικ. 5). Ιδιαίτερη σημασία για την αλλόχθονη σεισμικότητα της νήσου έχουν οι σεισμοτεκτονικές τάφροι τής Τρωάδας και τού ποταμού Ερμού. Οι αυτόχθονες σεισμοί εκδηλώνονται με επίκεντρα τόσο στο θαλάσσιο δίαυλο μεταξύ Λέσβου και Τουρκικών ακτών, όσο και στη νότια θαλάσσια περιοχή, πού περιβρέχει τούς κόλπους Καλλονής και Γέρας. Δύο χαρακτηριστικά και συγχρόνως καταστρεπτικά σεισμικά επεισόδια εκδηλώθηκαν το 1867 και το Από τη συγκριτική μελέτη των σεισμών αυτών, καθώς και άλλων μεταγενέστερων, αποκαλύπτεται ότι η κατανομή των βλαβών ακολουθεί στις περισσότερες περιπτώσεις τη διεύθυνση ΒΑ-ΝΔ, γεγονός πού σχετίζεται με ορισμένους γενικότερους τεκτονικούς άξονες στο χώρο του νησιού. 7

14 Περιοχή Έρευνας Εικ. 5.: Χάρτης της ευρύτερης περιοχής της ανατολικής Μεσογείου όπου απεικονίζεται το γεωδυναμικό καθεστώς και τα αντίστοιχα διανύσματα κίνησης. 1:Ζώνη ηπειρωτικής σύγκρουσης, 2:Ζώνη ωκεάνιας καταβύθισης, 3:Περιοχή εφελκυσμού Β Ν, 2:Περιοχή εφελκυσμού Α Δ, 5:Ρήγματα οριζόντιας μετατόπισης (Τροποποίηση από Papazachos & Papazachou, 2003) Φυσικές συνθήκες στο θαλάσσιο χώρο της Λέσβου Πολύ λίγες γεωμορφολογικές και ιζηματολογικές μελέτες έχουν πραγματοποιηθεί στο θαλάσσιο χώρο της Λέσβου, οι περισσότερες εκ των οποίων έχουν επικεντρωθεί στους κόλπους της Καλλονής και της Γέρας, καθώς και στο ΝΑ υποθαλάσσιο τμήμα και αφορούν στις υφιστάμενες ιζηματογενείς διεργασίες λαμβάνοντας υπόψη δεδομένα μόνο από την κατανομή των ιζημάτων. Επιπλέον, ερευνητικές εργασίες έχουν πραγματοποιηθεί και σε διάφορες παράκτιες περιοχές του νησιού μέχρι βάθη περίπου 5m. Η κατανομή των ιζημάτων στο ΝΑ υποθαλάσσιο τμήμα της Λέσβου, περιοχή που περιλαμβάνεται και στην παρούσα εργασία, είναι συνάρτηση κυρίως φυσικών (χερσαία τροφοδοσία μέσω υδρορεμάτων ή/και παράκτια διάβρωση) άλλα και ανθρωπογενών διεργασιών σε βάθη μικρότερα από ~30m. Σε μεγαλύτερα βάθη 8

15 Περιοχή Έρευνας (>30m) κυριαρχεί η άμμος η οποία βάση των χαρακτηριστικών της θεωρείται ως υπολειμματικό ίζημα (Μαρτσούκα κ.α., 2009). Η σύσταση των ιζημάτων φαίνεται ότι ελέγχεται σε σημαντικό βαθμό από την ορυκτολογική σύνθεση των πετρωμάτων του χερσαίου περιβάλλοντος. Η κοκκομετρική ανάλυση δειγμάτων (Εικ. 6) έδειξε ότι αυτά συνίστανται από αδρομερή ιζήματα (αμμούχοι πηλοί έως ψηφιδούχοι άμμοι) (Μαρτσούκα, κ.α., 2009). Σημαντικό ποσοστό των αδρομερών κλασμάτων οφείλεται σε βιογενή θραύσματα ή καλά διατηρημένα κελύφη. Η υδροδυναμική στην περιοχή της Αγριλιάς έχει μελετηθεί από τους Ζερβάκη κ.α., (2008), οι οποίοι χαρακτηρίζουν τα επιφανειακά ρεύματα της περιοχής ως ισχυρά (με ταχύτητες 10cm/sec και συχνά μεγαλύτερες). Εικ. 6.: Κατανομή των δειγμάτων σύμφωνα με την ταξινόμηση Folk (sz: αμμούχος πηλός, ms: Ιλιούχος άμμος, S: άμμος, (g)m: ελαφριά ψηφιδούχος ιλύς, (g)ms: ελαφριά ψηφιδούχος ιλιούχος άμμος, (g)s: ελαφριά ψηφιδούχος άμμος, gms: ψηφιδούχος ιλιούχος άμμος, gs: ψηφιδούχος άμμος) (Μαρτσούκα κ.α., 2009). 9

16 Μεθοδολογία 3. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Τα δεδομένα που χρησιμοποιήθηκαν στην παρούσα εργασία συλλέχθηκαν από το Ι.Γ.Μ.Ε. (Ινστιτούτο Γεωλογικών & Μεταλλευτικών Ερευνών) στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος EUROSEISMIC, σε 2 φάσεις. Η πρώτη εξελίχθηκε τον Ιούνιο του 1987 και η δεύτερη τον Μάιο του Και τα δύο ταξίδια έγιναν με το σκάφος Ειρήνη και η περιοχή έρευνας που καλύφθηκε κατά τα δύο ταξίδια ήταν μεταξύ των 25 ο ο 55 Ε και 38 ο ο 35Ν σε μια ακτίνα λιγότερο από 1 χλμ. έως και 12 km μακριά από την ακτογραμμή (Εικ. 7). Η συνολική έκταση που καλύφθηκε είναι περίπου 1265 km 2. Ο προσδιορισμός της θέσης του σκάφους έγινε με Loran C. Για τις ανάγκες παρουσίασης των αποτελεσμάτων, η περιοχή μελέτης διακρίθηκε σε τέσσερα επιμέρους τμήματα: το βόρειο, το νότιο, το ανατολικό και το δυτικό (Εικ. 7). Ο διαχωρισμός έγινε ύστερα από συνδυασμό των πληροφοριών που λήφθηκαν από τη σύνταξη των χαρτών βυθομετρίας και ακουστικών τύπων. Εικ. 7.: Περιοχή έρευνας, πορείες τομογραφιών τύπου 3.5kHz και Sparker καθώς και διάκριση της περιοχής μελέτης επιμέρους σε τέσσερα τμήματα. 10

17 Μεθοδολογία Συνολικά έγιναν 15 πορείες γύρω από τη Λέσβο (Εικ. 7), κατά τις οποίες συλλέγονταν ταυτόχρονα αναλογικά δεδομένα με τομογράφους υποδομής πυθμένα τύπου ORE 3.5 khz (συρόμενο) υψηλής διακριτικής ικανότητας και sparker τύπου SIG στα 500 joules (υψηλότερης διεισδυτικής ικανότητας) που αποτυπώνονταν σε καταγραφείς τύπου EPC 3200 και EPC Η παρούσα εργασία επικεντρώνεται στα αποτελέσματα ανάλυσης των τομογραφιών 3.5kHz (Πίνακας 2) που αφορούν στα πλέον επιφανειακά ιζήματα και διεργασίες. Η ανάλυση δεν περιλαμβάνει τα δεδομένα μέσα στους κόλπους Καλλονής και Γέρας. Πίνακας 2. Μήκη πορειών τομογράφου 3.5kHz στην περιοχή μελέτης. Πορεία Μήκος (km) MTL001* 87,4 MTL002 56,5 MTL003 59,7 MTL004 * 46,7 MTL005 35,3 MTL006 57,7 MTL007 66,5 MTL008 63,9 MTL009 80,2 MTL010 29,5 MTL011 39,3 MTL012 23,6 MTL013 49,6 MTL MTL015 26,6 Σύνολο 744,5 *Οι πορείες MTL004 στον κόλπο της Καλλονής και τμήμα της πορείας MTL001 (από το fix number 34 έως το τέλος της καταγραφής MTL001) στον κόλπο της Γέρας, δε χρησιμοποιήθηκαν στην ανάλυση των δεδομένων. Η ανάλυση των δεδομένων ακολούθησε τρία στάδια: (α) κατασκευή ενός βαθυμετρικού χάρτη, (β) σύνταξη χάρτη ακουστικών τύπων, ο οποίος μας δίνει την απαραίτητη πληροφορία σχετικά με την κατανομή των ιζηματολογικών προτύπων της περιοχής μελέτης και (γ) δημιουργία γεωμορφολογικού χάρτη, όπου παρουσιάζονται οι διαφορετικές διεργασίες που λαμβάνουν χώρα στο 11

18 Μεθοδολογία θαλάσσιο πυθμένα. Όλοι οι χάρτες κατασκευάστηκαν με τη χρήση του λογισμικού ArcGIS Προβλήματα επεξεργασίας τομογραφιών Κατά την ανάλυση των δεδομένων παρουσιάστηκαν προβλήματα που αφορούσαν στις συνεχείς εναλλαγές διαφορετικών παραμέτρων καταγραφής (ενίσχυσης έντασης σήματος, εύρος καταγραφής, χρονική μετατόπιση καταγραφής κα) για τις οποίες δεν υπήρχε καμία αναφορά/σημείωση, που είχαν ως συνέπεια τις συνεχείς μεταβολές (για διαφορετικούς λόγους) της ακουστικής ανακλαστικότητας. Ως αποτέλεσμα ήταν η δυσκολία αρχικά στην εύρεση της θέσης πάνω στο χάρτη των σημείων όπου είχε γίνει αλλαγή και στη συνέχεια στον τρόπο αντιμετώπισης τους, η οποία είναι αναγκαία αφού τα τεχνικά προβλήματα μπορούν να επιφέρουν ανακρίβειες σε όλα τα στάδια της εργασίας (Damuth 1975). Ενίσχυση έντασης σήματος (Gain): Αναφέρεται στο πόσο έντονα αποτυπώνει η γραφίδα το ανακλώμενο από τον πυθμένα ηχητικό σήμα στο καταγραφικό χαρτί. Σκοπός του gain είναι η καλύτερη (πιο έντονη) αλλά και θεωρητικά ισορροπημένη αποτύπωση περιοχών του πυθμένα που χωρίς αυτό, δεν θα ήταν διακριτές ή θα παρουσιάζονταν πολύ πιο αχνές. Οι εναλλαγές του gain στις καταγραφές λάμβαναν χώρα χειροκίνητα, και πολλές φορές χωρίς να αναφέρεται το σημείο αλλαγής. Εύρος καταγραφής (Sweep σε seconds): Προσδιορίζει το πλάτος του καταγραφικού χαρτιού. Για τις συγκεκριμένες καταγραφές το sweep κυμαίνονταν σε δυο κλίμακες 0.25sec/sweep και 0.5sec/sweep. Το πρόβλημα ήταν ότι δεν γινόταν αναφορά στις εναλλαγές του. Χρονική μετατόπιση καταγραφής (Delay σε seconds): Η χρήση των delay γίνεται όταν, ενώ η γραφίδα γράφει πάνω στο καταγραφικό χαρτί, ο αποτυπωμένος πυθμένα τείνει να ξεπεράσει είτε προς τα πάνω είτε προς τα κάτω το καταγραφικό χαρτί. Κάνοντας χρήση του κατάλληλου delay, γίνεται μεταφορά της γραφίδας σε κάποιο σημείο πιο κεντρικά στο χαρτί ώστε να μη διακοπεί/χαθεί κάποιο τμήμα της καταγραφής του πυθμένα. Τα delays που χρησιμοποιήθηκαν στα δυο ερευνητικά ταξίδια ήταν: 1/64, 1/32, 1/16, 1/8, 1/4, 1/2. Το πρόβλημα με τα delays ήταν ότι σε πολλές καταγραφές δεν εμφανιζόταν 12

19 Μεθοδολογία αυτό που είχε επιλεγεί (προσδιορίζονταν υπολογιστικά). Επίσης στις περιοχές όπου γίνεται χρήση delay το μήκος συμπιέζεται, προκαλώντας μια μικρή παραμόρφωση στην καταγραφή, που έχει σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία σφάλματος στον υπολογισμό της οριζόντιας κλίμακας Κατασκευή βυθομετρικού χάρτη Για τη δημιουργία του βυθομετρικού χάρτη χρησιμοποιήθηκαν τα βάθη όπως προσδιορίστηκαν από τη θέση του ίχνους του πυθμένα στις τομογραφίες. Εκτός από την τιμή βάθους, στα συγκεκριμένα σημεία αναφοράς (fix numbers) είναι γνωστές και οι συντεταγμένες τους με αποτέλεσμα να είναι δυνατή η δημιουργία του χάρτη βαθών. Ο συγκεκριμένος χάρτης, όμως έδινε μια πολύ γενική απεικόνιση της βαθυμετρίας, αφού σε πολλές περιπτώσεις όπως διαπιστώθηκε κατά την επεξεργασία των τομογραφιών, υπήρχαν πολύ μεγάλες εναλλαγές βαθών μεταξύ της απόστασης δυο fix numbers, κάτι που δεν λαμβάνονταν υπόψη στην μέθοδο παρεμβολής και έτσι τελικά στην απεικόνιση του βυθού δεν εμφανίζονταν αυτές οι έντονες διαφοροποιήσεις (Εικ. 8). Έτσι κρίθηκε απαραίτητη η δημιουργία ενός βυθομετρικού χάρτη, που θα απεικόνιζε με μεγαλύτερη ακρίβεια τον πυθμένα λαμβάνονται υπόψη περισσότερες τιμές βαθών μεταξύ δυο fix numbers. Περιορισμοί και σφάλματα στην ακρίβεια υπήρχαν και σε αυτόν τον χάρτη για τα οποία γίνεται εκτενέστερη αναφορά σε παρακάτω κεφάλαιο. Εικ. 8.: Υποθαλάσσιος ύφαλος (~110m σε ύψος), ο οποίος δε θα λαμβάνονταν υπόψη εάν η βυθομετρία πραγματοποιούνταν μόνο με βάση τα βάθη των fix numbers (26 και 27). 13

20 Μεθοδολογία Η ύπαρξη ενός αξιόπιστου βυθομετρικού χάρτη εξασφαλίζει τη γνώση της μορφολογίας και του ανάγλυφου και διευκολύνει έτσι τη μελέτη των ιζηματογενών διεργασιών (πχ διεύθυνση μεταφοράς βαρυτικών αποθέσεων, διεύθυνση υποθαλάσσιων καναλιών κλπ). Για την κατασκευή του βυθομετρικού χάρτη, έγινε χρήση της γλώσσας προγραμματισμού MATLAB, μέσω μιας ρουτίνας που υπολόγιζε τα βάθη σε οποιοδήποτε σημείο πάνω στην καταγραφή. Τα δεδομένα εισόδου αποτελούσαν οι σκαναρισμένες εικόνες των τομογραφιών (αρχεία jpeg ή tiff) και δύο βάθη. Το πρώτο αντιστοιχούσε στο βάθος της επιφάνειας της θάλασσας που λόγω των εναλλαγών στο delay δεν είχε πάντα την τιμή μηδέν. Το δεύτερο βάθος ήταν το βύθισμα που είχε ο τομογράφος από την επιφάνεια της θάλασσας. Τα δεδομένα εξόδου της ρουτίνας ήταν ένα αρχείο Excel που περιείχε τα βάθη που είχαν προσδιοριστεί στην εικόνα όπου έγινε επεξεργασία Χάρτης ακουστικών τύπων Η ανάλυση των σεισμικών υψηλής διακριτικής ικανότητας βασίζεται στην μελέτη των ακουστικών τύπων (ΑΤ) των τομογραφιών. Ο κάθε ΑΤ, προσδιορίζεται από τον ακουστικό χαρακτήρα της επιφανειακής και των υποεπιιφανειακών ανακλάσεων, δηλαδή την μορφή, τη συνέχεια και το πλάτος των ανακλαστήρων. Παράγοντες που διαφοροποιούν έναν ΑΤ από έναν άλλο είναι (i) η φύση και η δομή των ιζημάτων της ιζηματογενής στήλης, (ii) τα επιφανειακά χαρακτηριστικά του πυθμένα και (iii) οι λειτουργικοί παράγοντες (Χασιώτης, 2001 και 2009). Δομή της ιζηματογενούς στήλης. Όταν αναφερόμαστε σε διαφορές στη δομή της ιζηματογενούς στήλης εννοούμε (α) μεταβολές στην πυκνότητα λόγω διαφορετικής περιεκτικότητας σε ανθρακικό ασβέστιο ή διαφορετικής σύστασης ή διαφορετικής συμπαγοποίησης των ιζημάτων, (β) διαφορές στο σχετικό ποσοστό (συχνότητα παρουσίας και πάχους) χονδρόκοκκων ιζημάτων (πηλός έως ψηφίδες), (γ) περιεκτικότητα σε νερό ή/και αέρια στους πόρους των ιζημάτων, (δ) ομογενοποίηση λόγω εσωτερικής παραμόρφωσης λόγω κάποιου κατολισθητικού φαινομένου, (ε) φαινόμενα διαπυρισμού ιλύος, εβαποριτών. Επιφανειακά χαρακτηριστικά. Η φύση της επιφάνειας του πυθμένα και συνεπώς η επιφανειακή ανάκλαση, έχει σημαντικό αντίκτυπο στη συνολική 14

21 Μεθοδολογία μορφή και ανάπτυξη σε βάθος (διείσδυση) ενός ΑΤ. Η επιφανειακή ανάκλαση επηρεάζεται από (α) την παρουσία επιφανειακού καλύμματος αδρομερούς υλικού (άμμος, ψηφίδες), (β) το ανώμαλο ανάγλυφο λόγω της εμφάνισης επιφανειακά του ακουστικού υπόβαθρου είτε λόγω χαρακτηριστικών διάβρωσης (αυλάκια, κανάλια, κ.α.), είτε λόγω αποθέσεων, που προέρχονται από βαρυτικές μετακινήσεις, (γ) τις απότομες κλίσεις (κατωφέρειες, ρήγματα κ.α.), (δ) παρουσία φυτοκάλυψης ή άλλων αντικειμένων που βρίσκονται πάνω στον πυθμένα. Λειτουργικοί παράγοντες. Διακρίνονται σε αυτούς που έχουν να κάνουν με το όργανο και στους εξωγενείς παράγοντες. Στις ρυθμίσεις του οργάνου περιλαμβάνονται οι συχνότητες λειτουργίας, το μήκος ή χρονική διάρκεια του παλμού, η κλίμακα (εύρος) καταγραφής, οι μεταβολές του επιπέδου ενίσχυσης σήματος (gain), η ταχύτητα εκτύλιξης του χαρτιού. Οι εξωγενείς παράγοντες έχουν να κάνουν με την ταχύτητα του σκάφους, τις απότομες αλλαγές πορείας, την κατάσταση της θάλασσας και τις παρεμβολές λόγω θορύβου είτε αυτός είναι μηχανικός από τα όργανα του σκάφους, είτε ηλεκτρικός ο οποίος προέρχεται από την πηγή ενέργειας που χρησιμοποιείται, είτε ακόμα και βιολογικός. Στο πλαίσιο της παρούσας εργασίας, δεδομένα από πυρήνες ιζήματος, φωτογραφίες πυθμένα, ωκεανογραφικά δεδομένα, τα οποία θα μπορούσαν να επαληθεύσουν ή να συμβάλλουν στην ερμηνεία των τομογραφιών δεν υπήρχαν. Σε συγκεκριμένες θέσεις, όπου η ποιότητα των τομογραφιών δεν ήταν ικανοποιητική, χρησιμοποιήθηκαν βοηθητικά οι τομογραφίες τύπου sparker. Η διαδικασία η οποία ακολουθείται κατά την ερμηνεία των τομογραφιών 3.5 khz είναι η εξής: (α) καθορισμός της του ακουστικού χαρακτήρα της επιφανειακής ανάκλασης, δηλαδή, της μορφής (σαφής-ασαφής), της έντασης/πλάτους (ημιπαρατεταμένη-παρατεταμένη) και της συνέχειας της, (β) καθορισμός ακουστικού χαρακτήρα των υποεπιφανειακών ανακλαστήρων εάν υπάρχουν, εκτίμηση του βάθους διείσδυσης, (γ) εντοπισμός επιφανειακών ανακλάσεων υπερβολικής μορφής και (δ) εντοπισμός στρωματογραφικών σχέσεων μεταξύ των καταγραφόμενων ανακλάσεων. Το αποτέλεσμα από την επεξεργασία των τομογραφιών που αναφέρθηκε παραπάνω, είναι η ομαδοποίηση τους, σε ΑΤ, με βάση τη 15

22 Μεθοδολογία μεθοδολογία που προτείνεται από τον Damuth (1975), ο οποίος ήταν από τους πρώτους ερευνητές που περιέγραψε τα ακουστικά χαρακτηριστικά των τομογραφιών με σκοπό την ερμηνεία των σύγχρονων ιζηματογενών διεργασιών. Έτσι, έχει δώσει μια κατεύθυνση στον τρόπο επεξεργασίας και ερμηνείας των ακουστικών δεδομένων πάνω στην οποία βασίζονται οι περισσότεροι ερευνητές, που δουλεύουν πάνω σε χάρτες ακουστικών τύπων. Κυριότεροι Α.Τ. κατά τον Damuth (1975) (Εικ. 9) είναι οι παρακάτω: (I) Συνεχής, σαφής επιφανειακή ανάκλαση, χωρίς υποεπιφανειακές ανακλάσεις: δηλώνει ότι τα επιφανειακά στρώματα αποτελούνται από συμπαγοποιημένα ιζήματα με ένα λεπτό κάλυμμα από άμμο και ψηφίδες (Εικ. α, β). (II) Συνεχής, σαφής επιφανειακή ανάκλαση, με συνεχείς, σαφείς και παράλληλες υποεπιφανειακές ανακλάσεις: δηλώνει ότι τα επιφανειακά αποτελούνται από μικρό αριθμό λεπτών ενστρώσεων πηλού/άμμου ή ότι οι λεπτές ενστρώσεις λείπουν εντελώς (Εικ. γ, δ). (III) Παρατεταμένη (μεγάλου εύρους) ανάκλαση, χωρίς υποεπιφανειακές ανακλάσεις: δηλώνει ότι τα επιφανειακά στρώματα αποτελούνται από ένα μεγάλο αριθμό λεπτών ενστρώσεων πηλού/άμμου, ή είναι συμπαγοποιημένα ή πρόκειται για το ακουστικό υπόβαθρο (Εικ. ε, στ). (IV) Ημιπαρατεταμένη ανάκλαση, με παράλληλες ημιπαρατεταμένες και διακοπτόμενες υποεπιφανειακές ανακλάσεις: δηλώνει ότι τα επιφανειακά στρώματα αποτελούνται από λεπτές ενστρώσεις πηλού/άμμου, ο αριθμός των οποίων κυμαίνεται μεταξύ των χαρακτήρων ΙΙ και ΙΙΙ (Εικ. ζ). (V) Υπερβολικές ανακλάσεις που αποτελούνται από μεμονωμένες υπερβολές με παράλληλες υποεπιφανειακές ανακλάσεις: προέρχονται από ιζηματογενείς σχηματισμούς που δημιουργούνται από τουρβιδιτικά ρεύματα ή από τη δράση ισχυρών ρευμάτων (Εικ. η, θ). (VI) Υπερβολικές ανακλάσεις κανονικού σχήματος που αλληλεπικαλύπτονται χωρίς υποεπιφανειακές ανακλάσεις: προέρχονται από γεωμορφές που σχηματίζονται είτε από ιζηματογενείς είτε από διαβρωσιγενείς διεργασίες. Οι γεωμορφές αυτές συνήθως σχετίζονται με βαρυτικές μετακινήσεις μαζών (ροές μαζών, τουρβιδιτικά ρεύματα) (Εικ. ι, κ). (VII) Υπερβολικές ανακλάσεις που αποτελούνται από μεγάλου, ακανόνιστου σχήματος υπερβολές, με υπερυψωμένες κορυφές χωρίς υποεπιφανειακές 16

23 Μεθοδολογία ανακλάσεις: προέρχονται από πυθμένα με πολύ ανώμαλο ανάγλυφο (πχ περιοχές χαραδρώσεων) που είναι δυνατόν να καλύπτεται από μια λεπτή επίστρωση πηλού/άμμου (Εικ. λ). Εικ. 9.: Κυριότεροι ακουστικοί τύποι κατά Damuth (1975). 17

24 Μεθοδολογία 3.4. Γεωμορφολογικός χάρτης Μετά την περιγραφή των κυριότερων ακουστικών τύπων, το επόμενο βήμα, περιλαμβάνει τον προσδιορισμό των σημαντικότερων γεωμορφολογικών στοιχείων/φαινομένων και των διεργασιών που παρατηρούνται. Αποθέσεις προερχόμενες από βαρυτικές μετακινήσεις, ρήγματα, διαβρωσιγενή χαρακτηριστικά του πυθμένα (αυλάκια, κανάλια κ.α.), περιοχές απότομων κλίσεων, γεωμορφές, ύπαρξη αέριων υδρογονανθράκων κ.α. αποτελούν παραδείγματα τέτοιων διεργασιών/φαινομένων, που βοηθούν στην ερμηνεία του τι συμβαίνει ή συνέβαινε στον υποθαλάσσιο χώρο. Εφόσον διακριθεί κάποιο γεωμορφολογικό στοιχείο στις καταγραφές, σημειώνεται και στη συνέχεια με τη βοήθεια του βυθομετρικού χάρτη αποτυπώνεται η τελική χωρική κατανομή του (διεύθυνση και έκταση) στο γεωμορφολογικό χάρτη. 18

25 Αποτελέσματα 4. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ 4.1. Βυθομετρία Από τη μελέτη της βυθομετρίας προέκυψαν τρεις μορφολογικές ενότητες γύρω από τη Λέσβο (Εικ. 10): (i) η ενότητα της κρηπίδας, (ii) η ενότητα της πλαγιάς και (iii) η ενότητα της λεκάνης. Εικ. 10.: Βυθομετρικός χάρτης όπου απεικονίζονται οι διαφορετικές μορφολογικές ενότητες Ενότητα κρηπίδας Η κρηπίδα αποτελείται από τις ρηχότερες περιοχές, οι οποίες είναι άμεσα συνδεδεμένες με την χέρσο. Τα βάθη κυμαίνονται από την ακτή έως τα ~ 150m και οι κλίσεις είναι της τάξεως των 0.2 ο, εκτός των περιοχών που εμφανίζονται βραχώδης σχηματισμοί και το ανάγλυφο/κλίσεις τοπικά αυξάνουν. Η έκταση της διαφέρει ανάλογα το τμήμα του νησιού, με το ανατολικό να έχει τη μεγαλύτερη (ευρύτερη) κρηπίδα. Τα βάθη στην περιοχή εναλλάσσονται ομαλά και η κρηπίδα φτάνει σε μια μέγιστη απόσταση από την 19

26 Αποτελέσματα ακτογραμμή της τάξης των περίπου 8 km (όριο περιοχής μελέτης). Σε αντίθεση, στο νότιο τμήμα του νησιού (έξω από την παραλία των Βατερών), η κρηπίδα είναι πολύ περιορισμένη (μικρότερη από 1km) έως και σχεδόν ανύπαρκτη (στο τμήμα που υπάρχουν καταγραφές) Ενότητα πλαγιάς Θεωρητικά, κάθε περιοχή βαθύτερα από το υφαλόριο που παρουσιάζει σημαντική διαφορά στο εύρος βαθών και στην κλίση σε σχέση με τις παρακείμενες περιοχές και συνδέεται άμεσα με την παρουσία μιας λεκάνης στα κατάντη αποτελεί μια περιοχή πλαγιάς (κατωφέρειας). Δύο κύριες ενότητες πλαγιάς εντοπίστηκαν στην περιοχή μελέτης. Η πρώτη βρίσκεται στο Νότιο τμήμα, αναπτύσσεται έντονα έξω από την παραλία των Βατερών και περιορίζει την ενότητα της βαθιάς λεκάνης. Οι κλίσεις είναι αρκετά υψηλές και τοπικά ξεπερνούν τις 13.5 ενώ ανατολικότερα οι κλίσεις μειώνονται (~3.5 ). Η δεύτερη ενότητα πλαγιάς βρίσκεται στο βόρειο τμήμα του νησιού και παρουσιάζει πιο ομαλές κλίσεις, περίπου της τάξης των 6.2 ο. Λόγω των επιμέρους διαφορών στις κλίσεις και στο ανάγλυφο, η νότια πλαγιά χωρίστηκε σε ανατολικό και δυτικό τμήμα, με στόχο να γίνει πιο εύκολη η επεξεργασία και η ερμηνεία των δεδομένων. Πολύ ομαλού αναγλύφου και περιορισμένης έκτασης πλαγιές αναπτύσσονται και στο δυτικό τμήμα της περιοχής έρευνας και οριοθετούν τα δυτικά πρανή των λεκανών που αναφέρονται στην παρακάτω ενότητα. Οι κλίσεις είναι γενικά ήπιες, της τάξης των Ενότητα Λεκάνης Από την μελέτη των βυθομετρικών δεδομένων διακρίθηκαν δυο περιοχές που αποτελούν τμήματα των ευρύτερων λεκανών της περιοχής (Εικ. 11). Η πρώτη βρίσκεται στο νότιο τμήμα του νησιού έξω από την παραλία των Βατερών και αποτελεί την βαθιά λεκάνη της Λέσβου, με μέγιστο βάθος τα ~660m. Η δεύτερη αποτελεί μια πιο ρηχή λεκάνη, βρίσκεται στο βόρειο τμήμα και έχει μέγιστο βάθος ~375m. 20

27 Αποτελέσματα Εικ. 11.: Υδρογραφικός χάρτης που παρουσιάζει τη βυθομετρία της ευρύτερης περιοχής και τις περιοχές των δύο λεκανών (νότιας και βόρειας - βέλη) που αναπτύσσονται κυρίως εκτός της ζώνης έρευνας, υδρογραφική υπηρεσία πολεμικού ναυτικού, 1980) Ακουστικοί τύποι Από την επεξεργασία των σεισμικών καταγραφών προσδιορίστηκαν οκτώ κύριοι ακουστικοί τύποι (ΑΤ) (Πίνακας 3). Ο ΑΤ ΙV εμφανίζει μεγάλες ομοιότητες με τον ΑΤ ΙΙΙ και θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως υποομάδα του, όμως εξαιτίας της μεγάλης χωρικής έκτασης που καταλαμβάνει θεωρήθηκε σκόπιμο να αποτελέσει ξεχωριστό ΑΤ στον χάρτη των ακουστικών τύπων (Εικ. 12). Επίσης, οι ΑΤ VIIIa και VIIIb, που αποτελούν επιμέρους διακρίσεις του ΑΤ VIII με ιδιαίτερα ακουστικά χαρακτηριστικά, παρουσιάζονται μεν στον πίνακα 3, όμως δεν απεικονίζονται στο χάρτη των ΑΤ χωριστά λόγω του ότι αποτελούν τύπους μικρής χωρικής κατανομής που θα ήταν αδύνατον να διακριθούν στο χάρτη. Η επιφανειακή κατανομή των ΑΤ φαίνεται στο χάρτη της εικόνας 12, ενώ συνολική έκταση που καταλαμβάνει ο κάθε ΑΤ παρουσιάζεται στον πίνακα 4. 21

28 Αποτελέσματα Πίνακας 3. Ακουστικοί τύποι στην περιοχή μελέτης. ΑΤ Περιγραφή Γεωλογική Ερμηνεία Περιοχές εμφάνισης Επικρατούσες συνθήκες ιζηματογένεσης Εικόνα του ΑΤ σε τομογραφίες 3.5kHz Ι Συνεχής, σαφής επιφανειακός ανακλαστήρας (τοπικά ελαφρά κυματοειδής) με ασαφείς, διακοπτόμενους, τοπικά ημιπαρατεταμένους παράλληλους ή υποπαράλληλους υποεπιφανειακούς ανακλαστήρες Αποθέσεις αδρομερών υλικών σε συνδυασμό με μικρή ποσότητα λεπτόκοκκων ιζημάτων. Στο ανατολικό τμήμα του νησιού, στην περιοχή της υφαλοκρηπίδας. Μεταφορά και απόθεση ιζημάτων από τη χέρσο. Διάβρωση, μεταφορά και απόθεση από θαλάσσια ρεύματα. ΙΙ Επιφανειακό ημιδιαφανές στρώμα με λίγες ασθενείς εσωτερικές ανακλάσεις που επικάθεται σε έναν ημιπαρατεταμένο έως παρατεταμένο ανακλαστήρα. Αποθέσεις σχεδόν ομοιογενούς και γενικά πιο λεπτόκοκκου υλικού από τον ΑΤ Ι, πάνω σε έναν ορίζοντα πολύ αδρομερούς ή συμπαγοποιημένου υλικού ή του βραχώδους (γεωλογικού) υποβάθρου. Γύρω από όλο το νησί, στα ρηχότερα τμήματα της υφαλοκρηπίδας, σε υβώματα και στην περιοχή του υφαλορίου. Μεταφορά και απόθεση ιζημάτων από τη χέρσο, καθίζηση από την υδάτινη στήλη. ΙΙΙ Συνεχής, σαφής επιφανειακή ανάκλαση με παρουσία συνεχών, σαφών, παράλληλων / υποπαράλληλων υποεπιφανειακών ανακλαστήρων. Συνεχής ημιπελαγική ιζηματογένεση και τοπική εμφάνιση / εναλλαγές με ασθενείς τουρβιδίτες. Στο νότια του νησιού, στο κατώτερο τμήμα της κατωφέρειας, στη νότια λεκάνη. Καθίζηση διαμέσου της υδάτινης στήλης, δράση τουρβιδιτικών ρευμάτων. IV Συνεχής, σαφής έως ημιπαρατεταμένος επιφανειακός ανακλαστήρας με σαφείς/ασαφείς, παράλληλους, υποπαράλληλους υποεπιφανειακούς ανακλαστήρες (υποομάδα του ΑΤ ΙΙΙ). Συνεχής ημιπελαγική ιζηματογένεση και τοπική εμφάνιση / εναλλαγές με ασθενείς τουρβιδίτες. Στο βόρειο και δυτικό τμήμα του νησιού, στο κατώτερο τμήμα της κατωφέρειας, στη βόρεια λεκάνη. Καθίζηση διαμέσου της υδάτινης στήλης, δράση τουρβιδιτικών ρευμάτων. V Ημιπαρατεταμένη επιφανειακή ανάκλαση, χωρίς ή με ένα/ δύο υποεπιφανειακούς ανακλαστήρες. Χονδρόκκοκα μάλλον ηφαιστειακής προέλευσης ιζήματα. Κατά τόπους κάλυψη από στρώματα πιο λεπτόκοκκου υλικού. Στο δυτικό τμήμα του νησιού, στην περιοχή υφαλοκρηπίδας και στο ανώτερο τμήμα της κατωφέρειας. Μεταφορά και απόθεση ιζημάτων από τη χέρσο. Διάβρωση, μεταφορά και απόθεση από θαλάσσια ρεύματα. VI Παρατεταμένος επιφανειακός ανακλαστήρας, με μικροανάγλυφο χωρίς υποεπιφανειακές ανακλάσεις. Επιφανειακή παρουσία αδρομερών ή συμπαγοποιημένων ιζημάτων, περιοχές βραχωδών εξάρσεων Τοπική εμφάνιση γύρω από όλη τη Λέσβο (υφαλοκρηπίδα, ανώτερο τμήμα κατωφέρειας), με μεγαλύτερη κατανομή στο δυτικό τμήμα του νησιού. Επιφανειακή εμφάνιση ακουστικού υποβάθρου. VII Υπερβολικές ανακλάσεις, εφαπτομενικές ή/και με μικρές υψομετρικές διαφορές από τον πυθμένα, με παρουσία ασθενών, ασυνεχών υποεπιφανειακών ανακλάσεων. Παρουσία κατολισθητικών φαινομένων, τουρβιδίτες. Τοπική εμφάνιση στο νότιο τμήμα του νησιού, στο κατώτερο τμήμα της κατωφέρειας. Μετακινήσεις ιζημάτων λόγω βαρύτητας, μικρής έκτασης τουρβιδίτες. VIIIa Υπερβολικές ανακλάσεις με ποικίλο ύψος και τοπικά επικαλυπτόμενες, με τοπική παρουσία διακοπτόμενων υποεπιφανειακών ανακλαστήρων. Έντονη μορφολογία πυθμένα (διαδοχικά κανάλια, αυλακώσεις κλπ). Τοπική εμφάνιση στο νότιο τμήμα του νησιού, στο κατώτερο τμήμα της κατωφέρειας. Μετακινήσεις ιζημάτων / ροών διαμέσου καναλιών. VIIIb Επικαλυπτόμενες ακουστικά ημιδιαφανείς ακουλουθείες, με λίγες εσωτερικές διακοπτόμενες ημιπαρατεταμένες ανακλάσεις ή χαοτικό χαρακτήρα και τοπικά λοφοειδές επιφανειακό ανάγλυφο. Παρουσία κατολισθητικών φαινομένων, τουρβιδίτες. Τοπική εμφάνιση στο βόρειο και νότιο τμήμα του νησιού, κυρίως στο κατώτερο τμήμα της κατωφέρειας. Επικαλυπτόμενες (θαμμένες) μετακινήσεις ιζημάτων. 22

29 Αποτελέσματα Εικ. 12.: Χάρτης ακουστικών τύπων στη θαλάσσια περιοχή γύρω από τη Λέσβο. Πίνακας 4: Συγκριτικός πίνακας AT, που αναφέρεται στην ικανότητα του ήχου να διεισδύει μέσα στα εκάστοτε ιζήματα και στην έκταση που καταλαμβάνει ο κάθε ΑΤ. Σαν AT VIII θεωρήθηκε ολόκληρη η περιοχή πλαγιάς, για αυτό το λόγο δεν έχει γίνει συνολική εκτίμηση των διεισδύσεων, παρά μόνο σε συγκεκριμένα τμήμα της πλαγιάς (ΑΤ VIIIa, VIIIb). ΑΤ Διείσδυση (m) Έκταση (km 2 ) Ποσοστό (%) κάλυψης Από Έως Ι II 0, III IV V VI 1, VII VIII VIIIa 4 14 VIIIb

30 Αποτελέσματα ΑΤ Ι. Συνεχής, σαφής επιφανειακός ανακλαστήρας (τοπικά ελαφρά κυματοειδής) με ασαφείς, διακοπτόμενους, τοπικά ημιπαρατεταμένους παράλληλους, υποπαράλληλους υποεπιφανειακούς ανακλαστήρες (Εικ. 13). Ο συγκεκριμένος ακουστικός τύπος χαρακτηρίζει τις μορφολογικές ενότητες της υφαλοκρηπίδας στην ανατολική κυρίως πλευρά του νησιού, σε βάθη από 35 έως 100m. Τα ιζήματα που καλύπτουν αυτήν την περιοχή, είναι πιθανώς αδρομερή υλικά (άμμοι), σε συνδυασμό με μικρές ποσότητες λεπτόκοκκων ιζημάτων. Οι αποθέσεις αυτές, έχουν προέλθει, είτε, μέσω μεταφοράς και απόθεσης απευθείας από τη χέρσο είτε αποτελούν ιζήματα που έχουν μεταφερθεί και αποτεθεί με τη βοήθεια κάποιου θαλάσσιου ρεύματος. Η έντονη ανακλαστικότητα του επιφανειακού ανακλαστήρα είναι το αποτέλεσμα των χονδρόκοκκων ιζημάτων, που καλύπτουν τον πυθμένα της περιοχής. Κάτω από την επιφανειακή ανάκλαση τα ιζήματα παρουσιάζουν έναν πιο διαταραγμένο χαρακτήρα, που πιθανόν σχετίζεται με την επαν-επεξεργασία των ιζημάτων από το υδροδυναμικό καθεστώς που επικρατούσε στην περιοχή κατά την άνοδο της στάθμης της θάλασσας μετά την τελευταία παγετώδη περίοδο (πριν ~18000 χρόνια), όπου η θαλάσσια στάθμη ήταν ~120m χαμηλά και η σημερινή υφαλοκρηπίδα αποτελούσε τμήμα της χέρσου. Εικ. 13.: ΑΤ Ι.: Συνεχής, σαφής επιφανειακός ανακλαστήρας (τοπικά ελαφρά κυματοειδής) με ασαφείς, διακοπτόμενους, τοπικά ημιπαρατεταμένους παράλληλους, υποπαράλληλους υποεπιφανειακούς ανακλαστήρες. ΑΤ ΙΙ. Επιφανειακό ημιδιαφανές στρώμα με λίγες ασθενείς εσωτερικές ανακλάσεις που επικάθεται σε έναν ημιπαρατεταμένο έως παρατεταμένο ανακλαστήρα (Εικ. 14). Τα ιζήματα με τη συγκεκριμένη ηχητική απόκριση προέρχονται από απόθεση σχεδόν ομοιογενούς και γενικά πιο λεπτόκοκκου υλικού από τον ΑΤ Ι, πάνω σε έναν ορίζοντα πολύ αδρομερούς (άμμοι, ψηφίδες, 24

31 Αποτελέσματα κροκάλες, κελύφη) ή συμπαγοποιημένου υλικού ή του βραχώδους (γεωλογικού) υποβάθρου. Σημειώνεται ότι ο έντονος υποεπιφανειακός ανακλαστήρας κάτω από τον οποίο δε διεισδύουν τα ηχητικά κύματα θεωρείται ως το ακουστικό υπόβαθρο. Τα ιζήματα προέρχονται κυρίως από τη χέρσο. Το επιφανειακό ημιδιαφανές στρώμα, το οποίο συνήθως έχει τη μορφή φακού ιζημάτων αποτελεί τα σύγχρονα ιζήματα που όπως φαίνονται και στις τομογραφίες έχουν πιο υδαρή και ομογενοποιημένη φύση, αφήνοντας τον ήχο να διέλθει χωρίς να δώσει έντονες εσωτερικές ανακλάσεις. Ο ΑΤ ΙΙ καλύπτει περιοχές τις υφαλοκρηπίδας που βρίσκονται πλησίον των ακτών της Λέσβου, σε βάθη μεταξύ 12 έως και 40m. Ενώ στο ανατολικό και νότιο τμήμα του νησιού ο ΑΤ ΙΙ βρίσκεται σε μικρή απόσταση από την ακτή, στο βόρειο και δυτικό εκτείνεται τοπικά μέχρι και τα 8 km μακριά από την ακτογραμμή. Εικ. 14.: ΑΤ ΙΙ. Επιφανειακό ημιδιαφανές στρώμα με λίγες ασθενείς εσωτερικές ανακλάσεις που επικάθεται σε έναν ημιπαρατεταμένο έως παρατεταμένο ανακλαστήρα. ΑΤ III. Συνεχής, σαφής επιφανειακή ανάκλαση με παρουσία συνεχών, σαφών, παράλληλων/υποπαράλληλων υποεπιφανειακών ανακλαστήρων (Εικ 15). Ο τύπος αυτός αποτελείται από καλά στρωμένα λεπτόκοκκα (ιλυώδη) ιζήματα με μικρά ποσοστά αδρομερέστερων υλικών (πηλού/άμμου). Η επικρατούσα συνθήκη ιζηματογένεσης είναι συνήθως η καθίζηση των ιζημάτων διαμέσου της στήλης του νερού. Πέρα από την ημιπελαγική, μια ακόμη βασική διεργασία απόθεσης μπορεί να αποτελεί η βαρυτική ιζηματογένεση με τη μορφή αποθέσεων ιξωδών ροών (πχ τουρβιδιτών) (Περισσοράτης και Rossi, 1990) που προέρχεται κυρίως από τα απότομα πρανή που οριοθετούν το τέλος της 25

32 Αποτελέσματα ηπειρωτικής υφαλοκρηπίδας και συχνά αποτελούν εναρκτήρια μέτωπα βαρυτικών ροών. Ο ΑΤ ΙΙΙ είναι αρκετά απομακρυσμένος από την χέρσο, στο νότιο-νοτιοδυτικό τμήμα του νησιού στην περιοχή της βαθιάς λεκάνης της Λέσβου, σε βάθη που κυμαίνονται από 230 έως 660m. Λόγω του ότι τα ιζήματα είναι πολύ πιο λεπτόκοκκα από οποιοδήποτε άλλο τμήμα γύρω από το νησί, ο ήχος καταφέρνει και διεισδύσει σε πολύ μεγάλα βάθη. Εικ. 15.: ΑΤΙΙΙ. Συνεχής, σαφής επιφανειακή ανάκλαση με παρουσία συνεχών, σαφών, παράλληλων/υποπαράλ ληλων υποεπιφανειακών ανακλαστήρων. ΑΤ ΙV. Συνεχής, σαφής έως ημιπαρατεταμένος επιφανειακός ανακλαστήρας με σαφείς/ασαφείς, παράλληλους / υποπαράλληλους υποεπιφανειακούς ανακλαστήρες (Εικ. 16). Ο ακουστικός τύπος IV αποτελεί υποομάδα του ακουστικού τύπου ΙΙΙ. Οι ΑΤ ΙΙΙ, ΙV έχουν παρόμοια εμφάνιση στις τομογραφίες και προέρχονται από τα βαθιά περιβάλλοντα γύρω από το νησί, αν και τα βάθη στο βόρειο τμήμα είναι μικρότερα και δεν έχουν τόσο απότομες εναλλαγές στις κλίσεις. Οι διαφορές σχετίζονται (α) με τη χωρική κατανομή, αφού ο τύπος IV παρατηρείται στο βορειοδυτικό και κυρίως στο βόρειο τμήμα της Λέσβου και (β) με τη σημαντικά μικρότερη διείσδυση του ήχου που είναι της τάξης των 30m, σε σχέση με τη διείσδυση του ΑΤ ΙΙΙ που φτάνει τα ~60m. Επίσης, όπως έχει αναφερθεί στο κεφάλαιο 2, τα ιζήματα στο ΒΔ τμήμα είναι στην πλειοψηφία τους ηφαιστειακά. Αποθέσεις αυτού του τύπου αποτελούνται από στρωμένα μεν λεπτόκοκκα ιζήματα, μάλλον όμως με αυξημένα ποσοστά αδρομερέστερων υλικών (πηλού/άμμου) σε σχέση με τον ΑΤ ΙΙΙ. Για το λόγο 26

33 Αποτελέσματα αυτό άλλωστε, η επιφανειακή ανάκλαση έχει μια περισσότερο ημιπαρατεταμένη εμφάνιση. Οι συνθήκες ιζηματογένεσης σε αυτήν την περιοχή είναι μάλλον πιο πολύπλοκες και δρουν συνδυαστικά. Η ημιπελαγική καθίζηση, η εμφάνιση μάλλον μεγαλύτερου ποσοστού αδρομερέστερων υλικών σε σχέση με τον ΑΤ ΙΙΙ και οι αποθέσεις βαρυτικών ροών διαμορφώνουν τη συγκεκριμένη ηχητική απόκριση των ιζημάτων. Εικ. 16: ΑΤ ΙV. Συνεχής, σαφής έως ημιπαρατεταμένος επιφανειακός ανακλαστήρας με σαφείς/ασαφείς, παράλληλους, υποπαράλληλους υποεπιφανειακούς ανακλαστήρες. ΑΤ V. Ημιπαρατεταμένη επιφανειακή ανάκλαση, χωρίς ή με ένα/δύο υποεπιφανειακούς ανακλαστήρες (Εικ. 17). Οι ιζηματογενείς αποθέσεις αυτού του τύπου κατανέμονται στην περιοχή της υφαλοκρηπίδας και τοπικά στις κατωφέρειες του δυτικού και βόρειου τμήματος του νησιού. Τα ιζήματα που αποτίθενται σε αυτές της περιοχές είναι σαφώς πιο αδρομερή από αυτά που των ακουστικών τύπων III και ΙV. Το χερσογενές κλάσμα των ιζημάτων είναι μάλλον ηφαιστειακής προέλευσης, προερχόμενο κυρίως από τη χέρσο για τις περιοχές της υφαλοκρηπίδας, ενώ παρόμοιου ΑΤ ιζήματα που εντοπίστηκαν σε βαθύτερα περιβάλλοντα μπορεί να αποτέθηκαν σε συνδυασμό και με τη δράση βαρυτικών μετακινήσεων. 27

34 Αποτελέσματα Εικ. 17.: ΑΤ V. Ημιπαρατεταμένη επιφανειακή ανάκλαση, χωρίς ή με ένα/δύο υποεπιφανειακούς ανακλαστήρες. ΑΤ VI. Παρατεταμένος επιφανειακός ανακλαστήρας, με μικροανάγλυφο χωρίς υποεπιφανειακές ανακλάσεις (Εικ. 18). Ο τύπος αυτός, δηλώνει την επιφανειακή παρουσία είτε αδρομερών, είτε συμπαγοποιημένων ιζημάτων, είτε ακόμη και βραχωδών εξάρσεων. Εντοπίζεται τοπικά σε διάφορα σημεία, όμως στo δυτικό τμήμα της Λέσβου, έξω από το Σίγρι παρατηρείται να καταλαμβάνει μια εκτεταμένη περιοχή. Τα συγκεκριμένα ιζήματα/υλικά δημιουργούν μια εξαιρετική επιφάνεια ανάκλασης της ηχητικής ενέργειας, με αποτέλεσμα τη μηδενική ή κατά τόπους ελάχιστη διείσδυση του ήχου. ΑΤ VII. Υπερβολικές ανακλάσεις, εφαπτομενικές ή/και με μικρές υψομετρικές διαφορές από τον πυθμένα, με παρουσία ασθενών, ασυνεχών υποεπιφανειακών ανακλάσεων (Εικ. 19). Ο ακουστικός αυτός χαρακτήρας προέρχεται από αποθέσεις ροών μαζών ή τουρβιδιτικές αποθέσεις. Παρατηρήθηκαν σε τρείς περιοχές στο νότιο τμήμα της Λέσβου, στο κατώτερο τμήμα της κατωφέρειας και στην περιοχή της λεκάνης. Εικ. 18.: ΑΤ VI (περιοχές με βέλη). Παρατεταμένος επιφανειακός ανακλαστήρας με μικροανάγλυφο χωρίς υποεπιφανειακές ανακλάσεις. 28

35 Αποτελέσματα Εικ. 19.: ΑΤ VII (περιοχή βέλους). Υπερβολικές ανακλάσεις, εφαπτομενικές ή/και με μικρές υψομετρικές διαφορές από τον πυθμένα, χωρίς υποεπιφανειακές ανακλάσεις ή τοπικά με περιορισμένη διείσδυση. ΑΤ VIII. Ο τύπος αυτός δεν αποτελεί έναν ενιαίο ΑΤ, όπως οι προηγούμενοι, άλλα χαρακτηρίζει μια ολόκληρη μορφολογική ενότητα και συγκεκριμένα την ενότητα της πλαγιάς νησιού. Οι κυριότεροι λόγοι για τους οποίους επιλέχθηκε αυτή η διαφοροποίηση που εκτείνεται στο νότιο-νοτιοδυτικό τμήμα του ήταν: (α) Η περιοχή της πλαγιάς περιλαμβάνει την περιοχή του υφαλορίου, τα πρανή και τον πόδα της πλαγιάς, με αποτέλεσμα να μην αποτελείται από έναν συγκεκριμένο ΑΤ, άλλα από ένα συνδυασμό ορισμένων από τους ήδη αναφερθέντες και από άλλους, που παρουσιάζονται αμέσως παρακάτω. (β) Η πολύ μικρή απόσταση μέσα στην οποία αλλάζουν οι διάφοροι ΑΤ, γεγονός που κάνει πραγματικά δύσκολη την απεικόνιση στον χάρτη όλων των τύπων ξεχωριστά. (γ) Λόγω των πολύ απότομων κλίσεων της περιοχής, πολλές φορές τα πρανή δεν μπορούν να καταγραφούν, ενώ λόγω και του έντονα ανώμαλου αναγλύφου (κανάλια) δημιουργούνται πολυάριθμες ψευδοανακλάσεις. Παρακάτω περιγράφονται οι δύο ακουστικοί υποτύποι, VIIIa και VIIIb, που όπως έχει αναφερθεί παραπάνω, έχουν σχετικά ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και 29

36 Αποτελέσματα δεν απεικονίζονται χωριστά στο χάρτη ακουστικών τύπων λόγω του ότι καταλαμβάνουν πολύ μικρή έκταση και θα ήταν αδύνατο να διακριθούν στο χάρτη. ΑΤ VIIIa. Υπερβολικές ανακλάσεις με ποικίλο ύψος και τοπικά επικαλυπτόμενες, με τοπική παρουσία υποεπιφανειακών διακοπτόμενων ανακλαστήρων (Εικ. 20). Εκτείνονται στην περιοχή της κατωφέρειας και δηλώνουν το έντονο ανάγλυφο της περιοχής. Σε πολλές περιπτώσεις η μορφολογία του ανάγλυφου αυτού οφείλεται στην παρουσία μικρών καναλιών. Τα ιζήματα στις θέσεις αυτές θεωρούνται γενικά αδρομερή λόγω της απουσίας διείσδυσης. ΑΤ VIIIb. Επικαλυπτόμενες, ακουστικά ημιδιαφανείς ακολουθίες, με λίγες εσωτερικές διακοπτόμενες ημιπαρατεταμένες ανακλάσεις ή χαοτικό χαρακτήρα και τοπικά λοφοειδές επιφανειακό ανάγλυφο (Εικ. 21). Εμφανίζονται στο μεσαίο και κατώτερο τμήμα της πλαγιάς και αποτελούν θαμμένες βαρυτικές αποθέσεις (ολισθήσεις, ροές μαζών). Εικ. 20.: ΑΤVIIIa. Υπερβολικές ανακλάσεις με ποικίλο ύψος και τοπικά επικαλυπτόμενες, με τοπική παρουσία υποεπιφανειακών ανακλαστήρων. Εικ. 21.: ΑΤ VIIIb (περιοχή βέλους). Επικαλυπτόμενες, ημιδιαφανείς αποθέσεις, με λίγες εσωτερικές διακοπτόμενες ημιπαρατεταμένες ανακλάσεις ή χαοτικό χαρακτήρα και τοπικά λοφοειδές επιφανειακό ανάγλυφο. 30

37 Αποτελέσματα 4.3. Γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά Τα γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά περιμετρικά της Λέσβου (Εικ. 22) παρουσιάζονται σύμφωνα με τη μορφολογική ενότητα που παρατηρήθηκαν σε συνδυασμό με τα τέσσερα τμήματα που χωρίστηκε η περιοχή έρευνας. Εικ. 22.: Γεωμορφολογικός χάρτης της Θαλάσσιας περιοχής περιμετρικά της Λέσβου Περιοχή κρηπίδας Από την επεξεργασία των τομογραφιών προσδιορίστηκαν τρείς ΑΤ, που αναφέρονται στην περιοχή της κρηπίδας, οι Ι, ΙΙ και VΙ. Στο ανατολικό τμήμα του νησιού όπου η κρηπίδα αναπτύσσεται πιο ομαλά (δεν υπάρχουν απότομες αλλαγές βαθών) και τα βάθη είναι μικρά, παρατηρείται ότι η επιφανειακή ανάκλαση στις τομογραφίες είναι πολύ έντονη (υψηλή ανακλαστικότητα) γεγονός που οφείλεται στην αδρομερή σύσταση των επιφανειακών ιζημάτων και στη μικρή απόσταση του ψαριού από τον πυθμένα (Domzig et al, 2009). Στα ρηχότερα τμήματα της υφαλοκρηπίδας αναπτύσσεται ένα ημιδιαφανές στρώμα, μικρού πάχους (0.8m - 3.2m), το οποίο υπέρκεινται ενός σκληρού (υψηλής ανακλαστικότητας), υποστρώματος τοπικά με μικροανάγλυφο, που δεν επιτρέπει τον ήχο να διεισδύσει κάτω από αυτό (ΑΤ ΙΙ). Επιπλέον, εντοπίστηκαν 31

38 Αποτελέσματα περιοχές όπου η επιφανειακή ανάκλαση των τομογραφιών παρουσιάζεται ελαφρά και ασύμμετρα κυματοειδής (Εικ. 23), γεγονός που δηλώνει την ύπαρξη μικρο-αναγλύφου που δημιουργείται από πιθανές γεωμορφές (αμμώδη κύματα ή θίνες), λόγω της δράσης ρευμάτων βυθού. Η απόσταση μεταξύ των κορυφογραμμών των γεωμορφών κυμαίνεται από 100 έως 200m, με μέσο ύψος είναι τα 2m. Η συνολική έκταση που καταλαμβάνει η περιοχή των γεωμορφών είναι 86.5km 2. Εικ. 23.: Κυματοειδές ανάγλυφο πυθμένα που προκαλείται μάλλον λόγω της παρουσίας γεωμορφών στην υφαλοκρηπίδα, στο ανατολικό τμήμα του νησιού. Η εμφάνιση τοπικά διαβρωσιγενών χαρακτηριστικών και μικροαυλακώσεων ίσως να οφείλονται στην ύπαρξη παλαιο-καναλιών, που κατά την τελευταία παγετώδη περίοδο ήταν ενεργά και αποτελούσαν οδούς μεταφοράς ιζημάτων, προερχόμενα από τη χέρσο. Ορισμένα από τα παλαιο-κανάλια εντοπίστηκαν στην περιοχή του υφαλορίου, θαμμένα κάτω από σύγχρονα ιζήματα (Εικ. 24) Εικ. 24.: Πιθανό κανάλι στα όρια του υφαλόριου. Μία εκτεταμένη θαμμένη 32

39 Αποτελέσματα παλαιοκοίτη μήκους ~3.7km, εύρους 750m και με πλευρικά τοιχώματα ύψους περίπου 14.5m, εντοπίστηκε σε βάθος 75m από την επιφάνεια της θάλασσας έξω από το άνοιγμα του κόλπου της Γέρας (Εικ. 25). Η κοίτη φαίνεται ότι εκτείνεται προς τα ΝΝΔ έως βάθος ~90m και οι διαστάσεις της σταδιακά ελαττώνονται(ύψος πλευρικών τοιχωμάτων ~7.5m, πλάτος ~500m). (Εικ. 26). Πλησίον της κοίτης αναγνωρίστηκαν στις τομογραφίες υποεπιφανειακές ανακλάσεις προσχωματικού τύπου, με μία πλάγια ζωνώδη ανάπτυξη και μερική επικάλυψη, που δηλώνουν πλευρική δόμηση των ιζημάτων και ανάπτυξη μικρής κλίσης επιφανειών απόθεσης, οι οποίες αντιστοιχούν σε παλαιοδελταϊκές αποθέσεις, που καταλαμβάνουν έκταση ~1.7km 2 (Εικ. 27). Θαμμένες παλιαοκοίτες εντοπίστηκαν και στο βόρειο-βορειοανατολικό τμήμα του νησιού. Μια εκτεταμένη θαμμένη παλαιοκοίτη μήκους 10km εμφανίζεται στο βόρειο ανατολικό τμήμα του νησιού, κοντά στα Tουκμάκια σε βάθος 85m και φτάνει έως τα 98.5m. Τα πλευρικά της τοιχώματα της κοίτης είναι ύψους ~13.5m και το πλάτος της είναι ~480m. Η άλλη παλαιοκοίτη μήκους ~2.7km εμφανίζεται στο βόρειο τμήμα του νησιού κοντά στα Συκαμιά, σε βάθος 50m από την επιφάνεια της θάλασσας. Το ύψος των πλευρικών τοιχωμάτων είναι 7.5m και το πλάτος της κοίτης ~730m. Ρήγματα εντοπίστηκαν τοπικά σε όλη την κρηπίδα. Για παράδειγμα, ανοιχτά της εισόδου του κόλπου της Γέρας, στο νοτιότερο τμήμα της περιοχής έρευνας, διαπιστώθηκαν απότομες μετατοπίσεις των επιφανειακών και υποεπιφανειακών ανακλάσεων κατά μήκος συγκεκριμένων επιπέδων που αντιστοιχούν σε σύγχρονα ρήγματα (Εικ. 28). Το άλμα των ρηγμάτων αυτών φτάνει κυμαίνεται από 1-2m έως και ~9m (από τα υπάρχοντα δεδομένα), και η διεύθυνση τους φαίνεται να είναι σχεδόν κάθετη προς το άνοιγμα του κόλπου. Τα ρήγματα, φαίνεται να είναι αποτέλεσμα της τεκτονικής της περιοχής, που παραμένει ενεργή όπως έχει ήδη αναφερθεί (υποκεφάλαιο 2.1). Η γενικότερη ακουστική ομοιογένεια του πυθμένα της υφαλοκρηπίδας, διακόπτεται τοπικά κυρίως στο βόρειο-βορειοανατολικό και βορειοδυτικό τμήμα του νησιού, όπου κατά θέσεις εμφανίζεται ένας επιφανειακός παρατεταμένος ακουστικός χαρακτήρας χωρίς υποεπιφανειακές ανακλάσεις (ΑΤ VI). Η συγκεκριμένη ακουστική απόκριση είναι αποτέλεσμα είτε της 33

40 Αποτελέσματα παρουσίας πολύ αδρομερών ιζημάτων στην επιφάνεια του πυθμένα, είτε λόγω της ανάδυσης του ακουστικού υποβάθρου που συμπίπτει με την περιοχή εμφάνισης μικρών νησίδων και υποθαλάσσιων υφάλων. Εικ. 25.: Παλαιοκοίτη στην περιοχή έξω από τον κόλπο της Γέρας. Εικ. 26.: ΠΚ: η ίδια παλαιοκοίτη που παρουσιάζεται και στην εικόνα 25, συνεχίζει την εμφάνιση της προς πιο βαθιά νερά. ΠΑ: Παλαιοακτή (που πιθανόν αποτελεί και θέση ρήγματος), Ρ: Σύγχρονο Ρήγμα. 34

41 Αποτελέσματα Εικ. 27.: Παλαιοδελταικές αποθέσεις έξω από τον κόλπο της Γέρας. Εικ. 28.: Τομογραφίες στις οποίες φαίνεται το ίδιο ρήγμα, που βρίσκεται έξω από το άνοιγμα του κόλπου της Γέρας (ΝΑ τμήμα του νησιού). Στον κύκλο σημειώνεται ένα κοπάδι ψαριών. Στην περιοχή μεταξύ Ευθαλούς και της Σκάλας Συκαμιάς, οι τομογραφίες σε βάθος ~ m και περίπου 12-15m κάτω από τον πυθμένα παρουσιάζουν μια ιδιαίτερη ηχητική απεικόνιση και συγκεκριμένα έναν ακουστικά σεισμοκονιασμένο χαρακτήρα, ο οποίος αναπτύσσεται στη διεπαφή (ασυμφωνία) μεταξύ μιας ανώτερης ακολουθίας λεπτόκοκκων υλικών που υπέρκεινται σχετικά αδρομερέστεων στρωμένων ιζημάτων (Εικ. 29). Η σεισμοκονίαση προκαλεί ακουστική επικάλυψη των κατώτερων στρωμάτων και πιθανόν οφείλεται στην ύπαρξη ρευστών στους πόρους των πιο χονδρόκοκκων ιζημάτων και στην παγίδευση τους από τα υπερκείμενα λεπτομερέστερα υλικά, τα οποία απαγορεύουν τη διαφυγή τους προς περιβάλλον χαμηλότερης πίεσης. Στην ίδια περιοχή διαπιστώθηκαν σημαντικού ύψους (> 35m) εξάρσεις του ακουστικού υποβάθρου (ΑΤ VI), που φαίνεται ότι διαμορφώνουν την κίνηση των ρευμάτων και γενικότερα τις διεργασίες ιζηματογένεσης και διάβρωσης γύρω από αυτές με αποτέλεσμα τη μεταβαλλόμενη μορφολογία εκατέρωθεν τους (Εικ. 29). Ενισχυτικό της παρουσίας ρευμάτων στην περιοχή αυτή είναι και η ανάπτυξη επιφανειακής κυματοειδούς μορφολογίας στα ιζήματα που συνιστούν τον ΑΤ ΙΙ. 35

42 Αποτελέσματα Εικ. 29.: Περιοχή πιθανής εμφάνισης υδροθερμικών ρευστών (διακεκομμένο βέλος). Οι διακεκομμένοι άξονες-βέλη δείχνουν θέσεις δράσης ρευμάτων κατά μήκος του βυθού καθώς και θέσεις διάβρωσης (λόγω ρευμάτων). Μεγάλου ύψους έξαρση (βέλος) Περιοχή Πλαγιάς Πλαγιά Νότιου τμήματος Στην περιοχή της πλαγιάς προσδιορίστηκαν έξι ΑΤ (Ι, ΙΙ, ΙΙΙ, VII, VIIIa, VIIIb). Στο ανώτερο τμήμα της (περιοχή υφαλόριου) εμφανίζονται οι ΑΤ Ι, ΙΙ, και VI, ενώ στο μεσαίο και κατώτερο τμήμα, οι ΑΤ III, VIIIα, VIIIb. Λόγω των απότομων κλίσεων αναπτύσσεται ευνοϊκό περιβάλλον για τη βαρυτική μετακίνηση των ιζημάτων. Η ανάλυση των δεδομένων και ο προσδιορισμός των κύριων μορφολογικών στοιχείων στην περιοχή της πλαγιάς, όπως έχει αναφερθεί και σε παραπάνω κεφάλαιο, ήταν αρκετά δύσκολος, λόγω των απότομων αλλαγών στις κλίσεις και του έντονου ανάγλυφου της περιοχής, γεγονός που αποτυπώνεται και από τη διάκριση πολλών ΑΤ. Για λόγους ευκολίας τόσο στην επεξεργασία των καταγραφών όσο και στην ερμηνεία των αποτελεσμάτων, έγινε διαχωρισμός της περιοχής της πλαγιάς σε Ανατολικό και Δυτικό τμήμα. Ανατολικό τμήμα Νότιας πλαγιάς: Το Ανατολικό τμήμα της πλαγιάς οριοθετείται δυτικότερα του ανοίγματος του Κόλπου της Γέρας μέχρι περίπου το ανατολικότερο όριο της παραλίας των Βατερών. Το τμήμα της πλαγιάς που βρίσκεται πλησίον του ανοίγματος του Κόλπου της Γέρας χαρακτηρίζεται από 36

43 Αποτελέσματα ήπιες κλίσεις, της τάξης των 3.5. Τοπικά το ανώτερο ομαλό τμήμα της πλαγιάς (αμέσως κατάντη του υφαλορίου), σε βάθος μεταξύ m είναι καλυμμένο από ένα παχύ ακουστικά διαφανές-ημιδιαφανές στρώμα πάχους έως ~9m που αντιστοιχεί σε σύγχρονες αποθέσεις λεπτόκοκκων ιζημάτων (Εικ. 30), oι οποίες προέρχονται είτε (i) από καθίζηση ιζημάτων που βρίσκονται σε αιώρηση και δημιουργία ομοιογενούς απόθεσης που χαρακτηρίζεται από έλλειψη στρωματογραφικής οργάνωσης είτε (ii) από την αποδιοργάνωση των ιζημάτων λόγω αποθέσεων βαρυτικών ροών (πιθανώς λασποροών, λόγω του πολύ ομαλού αναγλύφου), οι οποίες κατά τη μεταφορά και απόθεση τους ομογενοποιήθηκαν περαιτέρω από την προσθήκη του περιβάλλοντος θαλασσινού νερού. Ανάντη της απόθεσης αυτής, εμφανίζονται επιφάνειες διάβρωσης (Εικ. 30), όπου οι παράλληλοι / υποπαράλληλοι υποεπιφανειακοί ανακλαστήρες διακόπτονται απότομα, πιθανώς λόγω της αποκόλλησης τεμαχών ιζημάτων. Εικ. 30.: Ανατολικό τμήμα του πρανούς, όπου οι κλίσεις δεν είναι απότομες. ΨΑ: ψευδοανάκλαση, ΔΑ: διαβρωσιγενής αποκοπή, ΣΙ: Παχύς, ορίζοντας, σύγχρονων ιζημάτων. (?: πιθανή διαβρωσιγενής περιοχή-κανάλι). Τοπικά, στο ανώτερο τμήμα της πλαγιάς, εμφανίζονται ασυνέχειες/διακοπές στην κεκλιμένη επιφανειακή ανάκλαση, η δημιουργία των οποίων πιθανώς οφείλεται στις υψηλές κλίσεις και στην έλλειψη αντιστήριξης των ρηχότερων μαζών ιζημάτων λόγω μετατόπισης των υποκείμενων υλικών προς τα κατάντη. 37

44 Αποτελέσματα Η περιοχή της πλαγιάς γύρω από το Πλωμάρι χαρακτηρίζεται από πιο απότομες κλίσεις ~13.5, ξεκινώντας από το υφαλόριο στα ~110m και καταλήγοντας στα ~290m στον πόδα της πλαγιάς. Ταυτόχρονα παρατηρείται απουσία σύγχρονων ιζημάτων από την περιοχή του υφαλορίου έως περίπου το μέσο της πλαγιάς. Αυτό το τμήμα της πλαγιάς μπορεί να σχετίζεται άμεσα με την ύπαρξη ρηξιγενούς πρανούς, άλματος πολύ μεγαλύτερου από 100m. Στην περιοχή του πόδα της πλαγιάς, σε βάθη μεταξύ ~235 και 260m, εμφανίζονται επικαλυπτόμενες ημιδιαφανείς αποθέσεις, με λίγες εσωτερικές διακοπτόμενες ημιπαρατεταμένες ανακλάσεις ή χαοτικό χαρακτήρα και τοπικά λοφοειδές επιφανειακό ανάγλυφο (ΑΤ VIIIb) που αντιστοιχούν σε επικαλυπτόμενες αποθέσεις ολισθήσεων/ροών μαζών θαμμένες κάτω από ένα λεπτό στρώμα σύγχρονων λεπτόκοκκων ιζημάτων (Εικ. 31). Η έκταση που καταλαμβάνουν τα ιζήματα των θαμμένων βαρυτικών αποθέσεων φτάνει τα 8.8 km 2. Κατάντη της θέσης αυτής, σε βάθος ~260m, διαπιστώθηκαν επικαλυπτόμενες υπερβολικές ανακλάσεις, οι οποίες είτε προεξέχουν από τον πυθμένα, είτε παραμένουν εφαπτομενικές με αυτόν (με ή χωρίς υποεπιφανειακές ανακλάσεις) (ΑΤ VII) δηλώνοντας την περιοχή απόθεσης ή διέλευσης σύγχρονων βαρυτικών μετακινήσεων, με συνολική έκταση ~0.9km 2 (Εικ. 32). Οι εικόνες 31 και 32 αναφέρονται στην ίδια περιοχή και δείχνουν την ίδια (θαμμένη) βαρυτική απόθεση από διαφορετικές πορείες. Στην εικόνα 32 φαίνεται επίσης και η μικρής έκτασης σύγχρονη βαρυτική απόθεση, η οποία είναι αποτέλεσμα σύγχρονων βαρυτικών ροών που διαμορφώνουν ένα μικροανάγλυφο στον πυθμένα και αποθέτουν αδρομερές υλικό ή αποτελούν τμήμα της οδού μεταφοράς της ροής. Ανώμαλο ανάγλυφο και έντονη μορφολογία παρουσιάζεται και στα περιβάλλοντα πρανή, σε βάθη μεγαλύτερα από 450m, όπως διαπιστώνεται από την ύπαρξη αλληλεπικαλυπτόμενων υπερβολικών ανακλάσεων ποικίλου ύψους (ΑΤ VIIIa), που οφείλονται σε κανάλια/αυλακώσεις που τέμνουν την κατωφέρεια και διαμέσου των οποίων κινούνται βαρυτικές ροές (ιξώδεις και ροές μαζών) (Εικ. 33). Οι κοίτες των καναλιών αυτών φαίνεται ότι δεν καλύπτονται από σύγχρονα λεπτόκοκκα ιζήματα ή καλύπτονται από ένα μικρού 38

45 Αποτελέσματα πάχους στρώμα αδρομερών ιζημάτων, γεγονός που δηλώνει ότι αποτελούν μάλλον ενεργές οδούς μεταφοράς ιζημάτων. Από το μεσαίο τμήμα της πλαγιάς και κατάντη εμφανίζονται στρωμένα ιζήματα (ΑΤ ΙΙΙ) που δηλώνουν την παρουσία στρωματοποιημένων λεπτόκοκκων ιζημάτων που φτάνουν έως τη βάση του πρανούς. Ανώμαλου αναγλύφου, ακουστικά ημιδιαφανή τεμάχη ή αποθέσεις που εμφανίζονται τοπικά πάνω από τα στρωμένα ιζήματα αντιστοιχούν σε αποθέσεις σύγχρονων βαρυτικών μετακινήσεων, στην περιοχή έξω από το Πλωμάρι (Εικ. 34). Παρόμοιου ακουστικού χαρακτήρα αποθέσεις εντοπίζονται και στη βάση του πρανούς έξω από την παραλία των Βατερών. Εικ. 31.: Ρηξιγενής πλαγιά, ΨΑ: ψευδοανάκλαση, ΒΑ: περιοχή βαρυτικής μετακίνησης, ΡΣ: Πιθανές ρωγμές στέψης. ΠΑ: Παλαιοακτή. 39

46 Αποτελέσματα Εικ. 32.: Απότομο ρηξιγενές πρανές. Ακριβώς στο όριο του πόδα της πλαγιάς εντοπίζεται μια θαμμένη βαρυτική απόθεση (ΘΒΑ), ενώ αμέσως προς τα κατάντη παρατηρείται μια δεύτερη σύγχρονη απόθεση (υπερβολικές ανακλάσεις ΣΒΑ. ΨΑ: ψευδοανάκλαση. 40

47 Αποτελέσματα Εικ. 33.: Ανώμαλο ανάγλυφο της κατωφέρειας. Με τα βέλη φαίνονται πιθανές θέσεις καναλιών. Εικ. 34.:ΒΑ: Σύγχρονη βαρυτική απόθεση στον πόδα της πλαγιάς, έξω από το Πλωμάρι. 41

48 Αποτελέσματα Δυτικό τμήμα Νότιας πλαγιάς. Το Δυτικό τμήμα της Νότιας πλαγιάς οριοθετείται από το ανατολικό όριο της παραλίας των Βατερών και προς τα βορειοδυτικά. Στη θαλάσσια περιοχή έξω από τα Βατερά, η υφαλοκρηπίδα παρουσιάζει πολύ περιορισμένο εύρος (μικρή απόσταση από την ακτή), τοπικά μικρότερο του ενός χιλιομέτρου και άρα γρήγορη/απότομη αύξηση των βαθών. Τοπικά, η πλαγιά εξαπλώνεται από τα ~100m στο υφαλόριο και φτάνει τα 650m στο κατώτερο τμήμα της. Οι μεγάλες κλίσεις της περιοχής ~13 δημιουργούν ευνοϊκό περιβάλλον για την ανάπτυξη βαρυτικών μετακινήσεων ιζημάτων. Το πρανές που ακολουθεί το υφαλόριο είναι πολύ απότομο, ακάλυπτο από σύγχρονα ιζήματα και αποτελεί μάλλον το μέτωπο ενός υποθαλάσσιου ρήγματος (Εικ. 35). Στο μεσαίο και κατώτερο τμήμα της πλαγιάς εμφανίζονται κατά τόπους αλληλεπικαλυπτόμενες υπερβολικές ανακλάσεις κάτω από τις οποίες υπάρχει περιορισμένη διείσδυση, γεγονός που δηλώνει την ύπαρξη σχετικά έντονου αναγλύφου λόγω της ύπαρξης καναλιών που διατέμνουν την πλαγιά τα οποία βρίσκονται σε βάθη μεγαλύτερα από 200m (Εικ. 35.). Μία σύγχρονη βαρυτική απόθεση, έκτασης ~2km 2 εμφανίζεται στον πόδα του πρανούς, έξω από την παραλία των Βατερών, σε βάθος ~600m. Κοντά στην είσοδο του κόλπου της Καλλονής εντοπίστηκε μια χαρακτηριστική θαμμένη βαρυτική απόθεση, έκτασης ~1km 2 κάτω από μία ακολουθία λεπτόκοκκων ιζημάτων σε βάθος ~200m (Εικ. 36). Η θαμμένη κατολίσθηση φαίνεται να περιορίζεται μεταξύ του κύριου ρηξιγενούς μετώπου της πλαγιάς και ενός μικρότερου αντιθετικού ρήγματος κατά μήκος της πλαγιάς. 42

49 Αποτελέσματα Εικ. 35.: Απότομη ρηξιγενής κατωφέρεια με απουσία ιζημάτων στο ανώτερο τμήμα της και ανώμαλο ανάγλυφο προς τα κατάντη λόγω της παρουσίας πλήθους καναλιών (βέλη). Εικ. 36.: Περιοχή κατωφέρειας στην οποία φαίνεται μία θαμμένη κατολίσθηση(θκ) που περιορίζεται από ένα σύγχρονο ρήγμα (Ρ). ΥΦΛ: Υφαλόριο. 43

50 Αποτελέσματα Πλαγιά βόρειου τμήματος Τα πρανή της πλαγιάς στο βόρειο τμήμα του νησιού χαρακτηρίζονται από μικρότερες κλίσεις σε σχέση με του νότιου, της τάξης των ~6. Η δημιουργία των πρανών δε σχετίζεται με κάποιο ρήγμα με αποτέλεσμα τη σταδιακή και ομαλή αύξηση των βαθών και την απόθεση ιζημάτων, σε μορφή παράλληλων οριζόντων (ΑΤ ΙV) κατά μήκος της κατωφέρειας. Το υφαλόριο είναι στο μεγαλύτερο μέρος του ακάλυπτο από ιζήματα (ΑΤ VI) ή καλύπτεται από ένα ορίζοντα μικρού πάχους ιζημάτων (ΑΤ ΙΙ) και γενικώς συνδέεται με το όριο της παλαιοακτής πριν από την τελευταία άνοδο της στάθμης της θάλασσας. Η απόθεση στρωσιγενών ιζημάτων εξαπλώνεται και φτάνει έως τον πόδα της πλαγιάς (Εικ. 37). Προς τα δυτικά, στη βάση της πλαγιάς (βάθος ~250m), το ανάγλυφο γίνεται ελαφρά λοφοειδές λόγω της ύπαρξης μιας εκτεταμένης (~7 km 2 ) θαμμένης βαρυτικής απόθεσης (Εικ. 38.) που διακόπτει την συνέχεια των στρωμένων ιζημάτων. Η απόθεση αυτή παρουσιάζει μια ανώμαλη μορφολογία και ένα χαοτικό έως ημιδιαφανή ακουστικό χαρακτήρα που προκαλεί απότομη ελάττωση της διείσδυσης των ηχητικών κυμάτων. Σύμφωνα με τη μορφολογία και τα ακουστικά της χαρακτηριστικά αποτελεί μάλλον θαμμένη απόθεση μιας ροής κορρημάτων. Ένα λεπτό στρώμα σύγχρονων ιζημάτων υπέρκειται της απόθεσης. Εικ. 37.: Πρανές βόρειου τμήματος Λέσβου. ΥΦΛ: Υφαλόριο/ όριο παλαιοακτής, ΨΑ: ψευδοανάκλαση. 44

51 Αποτελέσματα Εικ. 38.: ΒΑ:Βαρυτική απόθεση στο βόρειο τμήμα του νησιού. Πλαγιά Δυτικού τμήματος Στη δυτική πλευρά του νησιού τα πρανή χαρακτηρίζονται, γενικά, από ομαλές κλίσεις (2.4 ). Ο πυθμένας καλύπτεται γενικά από αδρομερή ιζήματα (ΑΤ V), όμως προς το κατώτερο τμήμα της κατωφέρειας εμφανίζονται παράλληλοι ανακλαστήρες με περιορισμένη διείσδυση (ΑΤ ΙV) που δηλώνουν στρωμένα ιζήματα με μεγαλύτερο ποσοστό λεπτόκοκκων κλασμάτων Περιοχή Λεκάνης Περιβάλλοντα που χαρακτηρίζονται ως περιοχές λεκάνης, κατανέμονται στο Νότιο και Βόρειο τμήμα γύρω από τη Λέσβο. Η νότια λεκάνη εξαπλώνεται σε βάθη m, ενώ η βόρεια λεκάνη είναι σημαντικά ρηχότερη με βάθη που κυμαίνονται μεταξύ 250 και 300m. Οι κύριοι ΑΤ που χαρακτηρίζουν την ενότητα των βαθιών περιβαλλόντων είναι (α) ο III, οποίος εμφανίζεται στην νότιο πλευρά του νησιού και (β) ο υποτύπος ΙV που εμφανίζεται στο βόρειο και στο δυτικό τμήμα. Και οι δύο ΑΤ εμφανίζουν στις τομογραφίες παράλληλες ανακλάσεις ή εναλλαγές ακουστικά ημιδιαφανών/διαφανών ενοτήτων με παράλληλες ανακλάσεις που δηλώνουν στρωματοποιημένα λεπτόκοκκα ιζήματα (ιλυούχα). Η διείσδυση είναι, γενικά, μεγάλη με αυτή του ΑΤ ΙΙΙ να είναι 45

52 Αποτελέσματα σημαντικά υψηλότερη (~60m) σε σχέση με τη διείσδυση του ΑΤ IV (~30m). Τα ιζήματα μεταφέρονται και αποτίθενται στα βαθιά αυτά περιβάλλοντα με καθίζηση μέσω της υδάτινης στήλης, για αυτό και κατά κύριο λόγο είναι λεπτόκοκκα (ιλυούχα), καθώς επίσης και μέσω τουρβιδιτικών ρευμάτων είτε διαμέσου καναλιών από ρηχότερα περιβάλλοντα είτε ως εξέλιξη κατολισθητικών κινήσεων από την ενότητα της πλαγιάς. Στη νότια λεκάνη, όπου το πάχος των ιζημάτων είναι σημαντικά μεγάλο εμφανίζονται τοπικά παράλληλοι υποεπιφανειακοί ανακλαστήρες μεγάλης έντασης σε σχέση με τους περιβάλλοντες που πιθανώς οφείλονται σε τοπική αύξηση της συγκέντρωσης της άμμου λόγω απόθεσης ιζημάτων τουρβιδιτικής προέλευσης (Εικ. 39) Ένα σημαντικό μορφολογικό χαρακτηριστικό που εμφανίστηκε κατά τόπους ή κατά ομάδες σε όλη την έκταση που καταλαμβάνουν τα βαθύτερα περιβάλλοντα είναι η διακοπή της συνέχειας του επιφανειακού και των υποεπιφανειακών ανακλαστήρων, γεγονός που δηλώνει την ύπαρξη ρηγμάτων (Εικ. 40, 41). Τα ρήγματα εντοπίζονται είτε μεμονωμένα είτε με σχετικά πυκνή διάταξη σε ρηξιγενείς ζώνες και είναι ενδεικτικά της έντονης τεκτονικής του περιβάλλοντος αυτού (Εικ. 40, 41). Έχουν ποικίλο άλμα από 2 έως και 15m, πολλά από αυτά φαίνεται ότι είναι θαμμένα και παρουσιάζουν την ίδια (συνθετικά) αλλά και αντίθετη (αντιθετικά) διεύθυνση μετατόπισης μεταξύ τους. Εντοπίστηκαν τόσο σύγχρονες ρηξιγενείς όσο και παλαιορηξιγενείς ζώνες, με πολλά συσχετιζόμενα θαμμένα ρήγματα. Στο δυτικό τμήμα της νότιας λεκάνης, τοπικά, τα ιζήματα του τύπου ΙΙΙ σε βάθη 275m, δημιουργούν (i) μορφολογικές δομές που μοιάζουν με κινούμενες ιζηματογενείς κυματομορφές (migrating sediment waves) ή (ii) μεμονωμένα πλευρικά περιορισμένα βυθίσματα με διαβρωσιγενή χαρακτηριστικά (scours), τα οποία θα μπορούσαν να συσχετιστούν με πιθανές αποθέσεις ή θέσεις δράσης κοντουριτών (contour currents), αντίστοιχα (Εικ. 42). Παρόμοιου ΑΤ αποθέσεις εντοπίζονται σε πολλά βαθιά περιβάλλοντα, όπως για παράδειγμα, στη βορειοανατολική Μεσόγειο, στη λεκάνη της Σικελίας (Ediger et al., 2002), καθώς επίσης μεταξύ της Νορβηγικής Θάλασσας και του Ατλαντικού ωκεανού (Damuth & Olson, 2001) και αποδίδονται στη δράση ρευμάτων που κινούνται παράλληλα με τις ισοβαθείς. 46

53 Αποτελέσματα Εικ. 39.: Ρηξιγενής περιοχή στο Νότιο τμήμα της Λέσβου. Με βέλη εμφανίζονται τα ορισμένα ρήγματα της περιοχής. Οι έντονοι υποεπιφανειακοί ανακλαστήρες οφείλονται μάλλον σε λεπτές ενστρώσεις αμμούχων τουρβιδιτών. Εικ. 40.: Ρηξιγενής περιοχή στο δυτικό τμήμα της νότιας λεκάνης της Λέσβου. Το fix 16 αποτελεί σημείο στροφής του σκάφους. 47

54 Αποτελέσματα Εικ. 41.: Θαμμένα και σύγχρονα ρήγματα και ρηξιγενείς ζώνες, συνθετικού και αντιθετικού χαρακτήρα, στο βόρειο τμήμα του νησιού. Στο fix 14 αποτελεί σημείο στροφής του σκάφους. Εικ. 42.: Ανατολικό τμήμα της νότιας λεκάνης της Λέσβου. Στο αριστερό τμήμα της εικόνας εμφανίζεται ένα σύγχρονο ρήγμα (Ρ), ενώ το? δηλώνει την πιθανή περιοχή δράσης/διάβρωσης ρευμάτων που συνδέονται με την εμφάνιση παρακείμενων κινούμενων ιζηματογενών κυματομορφών. 48

2. ΓΕΩΛΟΓΙΑ - ΝΕΟΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

2. ΓΕΩΛΟΓΙΑ - ΝΕΟΤΕΚΤΟΝΙΚΗ 2. 2.1 ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΥΡΥΤΕΡΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ Στο κεφάλαιο αυτό παρουσιάζεται συνοπτικά το Γεωλογικό-Σεισμοτεκτονικό περιβάλλον της ευρύτερης περιοχής του Π.Σ. Βόλου - Ν.Ιωνίας. Η ευρύτερη περιοχή της πόλης του

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙ ΥΔΡΙΤΕΣ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥΣ ΩΣ ΚΑΥΣΙΜΗ ΥΛΗ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ. ΤΟ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ANAXIMANDER. Από Δρ. Κωνσταντίνο Περισοράτη

ΟΙ ΥΔΡΙΤΕΣ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥΣ ΩΣ ΚΑΥΣΙΜΗ ΥΛΗ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ. ΤΟ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ANAXIMANDER. Από Δρ. Κωνσταντίνο Περισοράτη ΟΙ ΥΔΡΙΤΕΣ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥΣ ΩΣ ΚΑΥΣΙΜΗ ΥΛΗ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ. ΤΟ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ANAXIMANDER Από Δρ. Κωνσταντίνο Περισοράτη Οι υδρίτες (εικ. 1) είναι χημικές ενώσεις που ανήκουν στους κλειθρίτες, δηλαδή

Διαβάστε περισσότερα

Βασικές μέθοδοι στρωματογραφίας

Βασικές μέθοδοι στρωματογραφίας Βασικές μέθοδοι στρωματογραφίας ΛΙΘΟΣΤΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑ ΒΙΟΣΤΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑ ΧΡΟΝΟΣΤΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑ Μαγνητοστρωματογραφία Σεισμική στρωματογραφία ΣΥΣΧΕΤΙΣΜΟΣ Παραλληλισμός στρωμάτων από περιοχή σε περιοχή με στόχο

Διαβάστε περισσότερα

Η δομή των πετρωμάτων ως παράγοντας ελέγχου του αναγλύφου

Η δομή των πετρωμάτων ως παράγοντας ελέγχου του αναγλύφου Κεφάλαιο 11 ο : Η ΔΟΜΗ ΤΩΝ ΠΕΤΡΩΜΑΤΩΝ Η δομή των πετρωμάτων ως παράγοντας ελέγχου του αναγλύφου Στο κεφάλαιο αυτό θα ασχοληθούμε με τις δευτερογενείς μορφές του αναγλύφου που προκύπτουν από τη δράση της

Διαβάστε περισσότερα

2. ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ Υ ΡΟΣΦΑΙΡΑΣ

2. ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ Υ ΡΟΣΦΑΙΡΑΣ 2. ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ Υ ΡΟΣΦΑΙΡΑΣ 2.1 Ωκεανοί και Θάλασσες. Σύµφωνα µε τη ιεθνή Υδρογραφική Υπηρεσία (International Hydrographic Bureau, 1953) ως το 1999 θεωρούντο µόνο τρεις ωκεανοί: Ο Ατλαντικός, ο Ειρηνικός

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΡΟΣ 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. 1. Γεωλογείν περί Σεισμών...3. 2. Λιθοσφαιρικές πλάκες στον Ελληνικό χώρο... 15. 3. Κλάδοι της Γεωλογίας των σεισμών...

ΜΕΡΟΣ 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. 1. Γεωλογείν περί Σεισμών...3. 2. Λιθοσφαιρικές πλάκες στον Ελληνικό χώρο... 15. 3. Κλάδοι της Γεωλογίας των σεισμών... ΜΕΡΟΣ 1 1. Γεωλογείν περί Σεισμών....................................3 1.1. Σεισμοί και Γεωλογία....................................................3 1.2. Γιατί μελετάμε τους σεισμούς...........................................

Διαβάστε περισσότερα

Προστατευόμενες θαλάσσιες περιοχές φυσικής κληρονομιάς

Προστατευόμενες θαλάσσιες περιοχές φυσικής κληρονομιάς Προστατευόμενες θαλάσσιες περιοχές φυσικής κληρονομιάς Habitat: κυρίαρχη μορφή, γύρω από την οποία αναπτύσσεται ένας οικότοπος Χλωρίδα (π.χ. φυτό-φύκος) Πανίδα (π.χ. ύφαλος διθύρων) Γεωλογική μορφή (π.χ.

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΟΞΟ. Γεωλογική εξέλιξη της Ελλάδας Το Ελληνικό τόξο

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΟΞΟ. Γεωλογική εξέλιξη της Ελλάδας Το Ελληνικό τόξο ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΟΞΟ Γεωλογική εξέλιξη της Ελλάδας Το Ελληνικό τόξο ρ. Ε. Λυκούδη Αθήνα 2005 Γεωλογική εξέλιξη της Ελλάδας Ο Ελλαδικός χώρος µε την ευρεία γεωγραφική έννοια του όρου, έχει µια σύνθετη γεωλογικοτεκτονική

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ «ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΩΝ ΩΚΕΑΝΩΝ» «Θαλάσσια Ιζήματα» Άσκηση 5

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ «ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΩΝ ΩΚΕΑΝΩΝ» «Θαλάσσια Ιζήματα» Άσκηση 5 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ «ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΩΝ ΩΚΕΑΝΩΝ» «Θαλάσσια Ιζήματα» Άσκηση 5 Ιζήματα Τα ιζήματα είναι ανόργανοι και οργανικοί κόκκοι διαφόρων μεγεθών, οι οποίοι καθιζάνουν διαμέσου της υδάτινης στήλης και αποτίθονται

Διαβάστε περισσότερα

ρ. Ε. Λυκούδη Αθήνα 2005 ΩΚΕΑΝΟΙ Ωκεανοί Ωκεάνιες λεκάνες

ρ. Ε. Λυκούδη Αθήνα 2005 ΩΚΕΑΝΟΙ Ωκεανοί Ωκεάνιες λεκάνες ρ. Ε. Λυκούδη Αθήνα 2005 ΩΚΕΑΝΟΙ Ωκεανοί Ωκεάνιες λεκάνες Ωκεανοί Το νερό καλύπτει τα δύο τρίτα της γης και το 97% όλου του κόσµου υ και είναι κατοικία εκατοµµυρίων γοητευτικών πλασµάτων. Οι ωκεανοί δηµιουργήθηκαν

Διαβάστε περισσότερα

Τμήμα Γεωγραφίας, Ζ Εξάμηνο σπουδών Αθήνα, 2017

Τμήμα Γεωγραφίας, Ζ Εξάμηνο σπουδών Αθήνα, 2017 Ιωάννης Μ. Τσόδουλος Δρ. Γεωλόγος Τμήμα Γεωγραφίας, Ζ Εξάμηνο σπουδών Αθήνα, 2017 Αλλουβιακά ριπίδια (alluvial fans) Είναι γεωμορφές αποθέσεις, σχήματος βεντάλιας ή κώνου που σχηματίζονται, συνήθως, όταν

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΛΕΤΗ ΔΙΑΒΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΑΚΤΩΝ ΚΟΛΠΟΥ ΧΑΝΙΩΝ

ΜΕΛΕΤΗ ΔΙΑΒΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΑΚΤΩΝ ΚΟΛΠΟΥ ΧΑΝΙΩΝ Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας Τομέας Θαλάσσιας Γεωλογίας και Γεωφυσικής ΜΕΛΕΤΗ ΔΙΑΒΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΑΚΤΩΝ ΚΟΛΠΟΥ ΧΑΝΙΩΝ Εφαρμογή μαθηματικού μοντέλου MIKE21 Coupled Model

Διαβάστε περισσότερα

iv. Παράκτια Γεωμορφολογία

iv. Παράκτια Γεωμορφολογία iv. Παράκτια Γεωμορφολογία Η παράκτια ζώνη περιλαμβάνει, τόσο το υποθαλάσσιο τμήμα της ακτής, μέχρι το βάθος όπου τα ιζήματα υπόκεινται σε περιορισμένη μεταφορά εξαιτίας της δράσης των κυμάτων, όσο και

Διαβάστε περισσότερα

8ο Πανελλήνιο Συμποσιο Ωκεανογραφίας & Αλιείας 657

8ο Πανελλήνιο Συμποσιο Ωκεανογραφίας & Αλιείας 657 8ο Πανελλήνιο Συμποσιο Ωκεανογραφίας & Αλιείας 657 ΙΖΗΜΑΤΟΛΟΓΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΠΑΡΑΛΙΩΝ ΚΟΚΚΙΝΟ ΛΙΜΑΝΑΚΙ ΚΑΙ ΜΑΡΙΚΕΣ (ΠΕΡΙΟΧΗ ΡΑΦΗΝΑΣ) ΚΑΙ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΚΤΙΑΣ ΖΩΝΗΣ ΤΗΣ ΕΥΡΥΤΕΡΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΕΔΙΟΥ ΤΩΝ ΤΑΣΕΩΝ

ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΕΔΙΟΥ ΤΩΝ ΤΑΣΕΩΝ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΕΔΙΟΥ ΤΩΝ ΤΑΣΕΩΝ Εισαγωγή: Η σεισμικότητα μιας περιοχής χρησιμοποιείται συχνά για την εξαγωγή συμπερασμάτων σχετικών με τις τεκτονικές διαδικασίες που λαμβάνουν χώρα εκεί. Από τα τέλη του

Διαβάστε περισσότερα

Παλαιογεωγραφική εξέλιξη της Νισύρου.

Παλαιογεωγραφική εξέλιξη της Νισύρου. Παλαιογεωγραφική εξέλιξη της Νισύρου. Δρ. Παρασκευή Νομικού Λέκτωρ Ωκεανογραφίας Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Η ηφαιστειακή εξέλιξη της Νισύρου άρχισε

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ ΠΡΟΔΡΟΜΩΝ ΣΕΙΣΜΙΚΩΝ ΦΑΙΝΟΜΕΝΩΝ ΕΥΡΥΤΕΡΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΣ

ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ ΠΡΟΔΡΟΜΩΝ ΣΕΙΣΜΙΚΩΝ ΦΑΙΝΟΜΕΝΩΝ ΕΥΡΥΤΕΡΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΣ ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ ΠΡΟΔΡΟΜΩΝ ΣΕΙΣΜΙΚΩΝ ΦΑΙΝΟΜΕΝΩΝ ΕΥΡΥΤΕΡΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΣ Επιστημονικός Υπεύθυνος: Καθηγητής Νικ. Δελήμπασης Τομέας Γεωφυσικής Γεωθερμίας Πανεπιστημίου Αθηνών Η έρευνα για την ανίχνευση τυχόν

Διαβάστε περισσότερα

Ιζήματα. Οι κόκκοι των ιζημάτων προέρχονται από

Ιζήματα. Οι κόκκοι των ιζημάτων προέρχονται από Ιζήματα Ιζήματα Τα ιζήματα είναι ανόργανοι και οργανικοί κόκκοι διαφόρων μεγεθών, οι οποίοι καθιζάνουν διαμέσου της υδάτινης στήλης και αποτίθονται στον ωκεάνιο πυθμένα σχηματίζοντας ένα κάλυμμα, στο πέρασμα

Διαβάστε περισσότερα

Γεωθερμική έρευνα - Ερευνητικές διαδικασίες

Γεωθερμική έρευνα - Ερευνητικές διαδικασίες Γεωθερμική έρευνα - Ερευνητικές διαδικασίες Tεχνικο οικονομικοί παράγοντες για την αξιολόγηση της οικονομικότητας των γεωθερμικών χρήσεων και της «αξίας» του ενεργειακού προϊόντος: η θερμοκρασία, η παροχή

Διαβάστε περισσότερα

Ευρασιατική, Αφρικανική και Αραβική

Ευρασιατική, Αφρικανική και Αραβική Έχει διαπιστωθεί διεθνώς ότι τα περιθώρια τεκτονικών πλακών σε ηπειρωτικές περιοχές είναι πολύ ευρύτερα από τις ωκεάνιες (Ευρασία: π.χ. Ελλάδα, Κίνα), αναφορικά με την κατανομή των σεισμικών εστιών. Στην

Διαβάστε περισσότερα

0,5 1,1 2,2 4,5 20,8 8,5 3,1 6,0 14,9 22,5 15,0 0,9

0,5 1,1 2,2 4,5 20,8 8,5 3,1 6,0 14,9 22,5 15,0 0,9 ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑ E ΕΞΑΜΗΝΟ Ακαδημαϊκό Έτος 2016-2017 ΥΠΟΘΑΛΑΣΣΙΑ ΓΕΩΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ (Ο ΩΚΕΑΝΙΟΣ ΠΥΘΜΕΝΑΣ) Βασίλης ΚΑΨΙΜΑΛΗΣ Γεωλόγος-Ωκεανογράφος Κύριος Ερευνητής, ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε. Τηλ. Γραφείου: 22910 76378 Κιν.: 6944

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΗ ΧΗΜΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΚΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ

ΦΥΣΙΚΗ ΧΗΜΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΚΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑ Αρχές και έννοιες της Ωκεανογραφίας, με ιδιαίτερη έμφαση στις φυσικές διεργασίες των ωκεάνιων συστημάτων. Φυσικές ιδιότητες και οι φυσικές παράμετροι του θαλασσινού νερού, και χωροχρονικές

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστηριακή Άσκηση Φωτογεωλογίας (Dra)

Εργαστηριακή Άσκηση Φωτογεωλογίας (Dra) Εργαστηριακή Άσκηση Φωτογεωλογίας (Dra) Δίνονται αεροφωτογραφίες για στερεοσκοπική παρατήρηση. Ο βορράς είναι προσανατολισμένος προς τα πάνω κατά την ανάγνωση των γραμμάτων και των αριθμών. Ερωτήσεις:

Διαβάστε περισσότερα

Φαινόµενα ρευστοποίησης εδαφών στον Ελληνικό χώρο Κεφάλαιο 1

Φαινόµενα ρευστοποίησης εδαφών στον Ελληνικό χώρο Κεφάλαιο 1 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1.1 Εισαγωγικό σηµείωµα Η προκαλούµενη, κατά τη διάδοση των σεισµικών κυµάτων, εφαρµογή κυκλικών διατµητικών τάσεων οδηγεί τους κορεσµένους χαλαρούς αµµώδεις σχηµατισµούς σε συµπύκνωση.

Διαβάστε περισσότερα

ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑ. Πρακτική Άσκηση 4- Θεωρητικό Υπόβαθρο ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΤΟΜΕΑΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ & ΚΛΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ & ΓΕΩΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑ. Πρακτική Άσκηση 4- Θεωρητικό Υπόβαθρο ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΤΟΜΕΑΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ & ΚΛΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ & ΓΕΩΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΜΕΑΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ & ΚΛΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ & ΓΕΩΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑ Πρακτική Άσκηση 4- Θεωρητικό Υπόβαθρο Κοκκομετρική ανάλυση

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 1: ΒΑΘΥΜΕΤΡΙΑ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 1: ΒΑΘΥΜΕΤΡΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΑΡΑΚΤΙΑΣ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 1: ΒΑΘΥΜΕΤΡΙΑ ΑΓΡΙΝΙΟ, 2016 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 1: ΒΑΘΥΜΕΤΡΙΑ Είμαστε όλοι ενήμεροι

Διαβάστε περισσότερα

Θαλάσσια ιζήματα_2. (συνέχεια...)

Θαλάσσια ιζήματα_2. (συνέχεια...) Θαλάσσια ιζήματα_2 (συνέχεια...) Τα υδρογενή ή αυθιγενή ιζήματα σχηματίζονται από την καθίζηση χημικών στοιχείων ή ενώσεων, τα οποία εξέρχονται της διαλελυμένης φάσης τους στην υδάτινη στήλη. κόνδυλοι

Διαβάστε περισσότερα

Πανεπιστήμιο Πατρών Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Γεωλογίας

Πανεπιστήμιο Πατρών Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Γεωλογίας Πανεπιστήμιο Πατρών Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Γεωλογίας Πτυχιακή εργασία στα πλαίσια προπτυχιακών σπουδών "Yποθαλάσσιες βαρυτικές μετακινήσεις ιζημάτων στη βόρεια Κρήτη" επιβλέπων Παπαθεοδώρου Γεώργιος,

Διαβάστε περισσότερα

ΤΗΛΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ. Remote Sensing

ΤΗΛΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ. Remote Sensing ΤΗΛΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ Remote Sensing Ορισµός Η Τηλεπισκόπηση ή Τηλεανίχνευση (Remote Sensing) είναι το επιστηµονικό τεχνολογικό πεδίο που ασχολείται µετην απόκτηση πληροφοριών από απόσταση, για αντικείµενα περιοχές

Διαβάστε περισσότερα

Τεχνική αναφορά για τη νήσο Κρήτη 1. Γεωλογικό Υπόβαθρο Σχήμα 1.

Τεχνική αναφορά για τη νήσο Κρήτη 1. Γεωλογικό Υπόβαθρο Σχήμα 1. Τεχνική αναφορά για τη νήσο Κρήτη 1. Γεωλογικό Υπόβαθρο Η γεωλογία της Κρήτης χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη κυρίως αλπικών και προαλπικών πετρωμάτων τα οποία συνθέτουν ένα πολύπλοκο οικοδόμημα τεκτονικών

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΟΛΙΣΘΗΣΕΙΣ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟ. Dr. Βανδαράκης Δημήτριος (dbandarakis@hua.gr) Dr. Παυλόπουλος Κοσμάς Καθηγητής (kpavlop@hua.

ΚΑΤΟΛΙΣΘΗΣΕΙΣ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟ. Dr. Βανδαράκης Δημήτριος (dbandarakis@hua.gr) Dr. Παυλόπουλος Κοσμάς Καθηγητής (kpavlop@hua. ΚΑΤΟΛΙΣΘΗΣΕΙΣ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟ Dr. Βανδαράκης Δημήτριος (dbandarakis@hua.gr) Dr. Παυλόπουλος Κοσμάς Καθηγητής (kpavlop@hua.gr) ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΑΤΟΛΙΣΘΗΣΕΙΣ ΤΜΗΜΑΤΑ ΚΑΤΟΛΙΣΘΗΣΕΩΝ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

Γεωλογικές- γεωµορφολογικές έρευνες για την. αγωγών"

Γεωλογικές- γεωµορφολογικές έρευνες για την. αγωγών Γεωλογικές- γεωµορφολογικές έρευνες για την ασφαλή πόντιση υποθαλάσσιων καλωδίων και αγωγών" ρ. Γρηγόρης Π. Ρουσάκης ΤΟΜΕΑΣ ΘΑΛΑΣΣΙΑΣ ΓΕΟΛΟΓΙΑΣ & ΓΕΩΦΥΣΙΚΗΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑΣ ΕΛΚΕΘΕ Σκοπός των ερευνών

Διαβάστε περισσότερα

Λιθοστρωματογραφία. Αποτελεί μέθοδο έρευνας της Στρωματογραφίας που έχει σκοπό την ταξινόμηση των ΣΤΡΩΜΕΝΩΝ πετρωμάτων

Λιθοστρωματογραφία. Αποτελεί μέθοδο έρευνας της Στρωματογραφίας που έχει σκοπό την ταξινόμηση των ΣΤΡΩΜΕΝΩΝ πετρωμάτων Λιθοστρωματογραφία Αποτελεί μέθοδο έρευνας της Στρωματογραφίας που έχει σκοπό την ταξινόμηση των ΣΤΡΩΜΕΝΩΝ πετρωμάτων σε ΕΝΟΤΗΤΕΣ με βάση τα λιθολογικά τους χαρακτηριστικά (σύσταση, χρώμα, στρώσεις, υφή,

Διαβάστε περισσότερα

Συσχέτιση Νεοτεκτονικών αμώυ και Σεισμικότητας στην Ευρύτερη Περιοχή ταυ Κορινθιακού Κόλπου (Κεντρική Ελλάδα).

Συσχέτιση Νεοτεκτονικών αμώυ και Σεισμικότητας στην Ευρύτερη Περιοχή ταυ Κορινθιακού Κόλπου (Κεντρική Ελλάδα). Συσχέτιση Νεοτεκτονικών αμώυ και Σεισμικότητας στην Ευρύτερη Περιοχή ταυ Κορινθιακού Κόλπου (Κεντρική Ελλάδα). Περίληψη Η περιοχή μελέτης της παρούσας διατριβής περιλαμβάνει το βόρειο τμήμα της ευρύτερης

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ Ι ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΙΑΛΕΞΕΩΝ

ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ Ι ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΙΑΛΕΞΕΩΝ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ ΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ Υ ΡΟΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ Ι ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΙΑΛΕΞΕΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Βύρων Μωραΐτης, Φυσικός MSc.

Βύρων Μωραΐτης, Φυσικός MSc. Μελέτη της επίδρασης των δυναμικών θαλάσσιων συνθηκών στους παράκτιους οικότοπους. Εφαρμογή στην Αφάντου Ρόδου. ~ Study on the impact of dynamic sea conditions on coastal marine habitats. Application in

Διαβάστε περισσότερα

ΙΖΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ. Ενότητα 7: Περιβάλλοντα Ιζηματογένεσης- Αλλουβιακά ριπίδια. Δρ. Αβραμίδης Παύλος Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Γεωλογίας

ΙΖΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ. Ενότητα 7: Περιβάλλοντα Ιζηματογένεσης- Αλλουβιακά ριπίδια. Δρ. Αβραμίδης Παύλος Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Γεωλογίας ΙΖΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ Ενότητα 7: Περιβάλλοντα Ιζηματογένεσης- Αλλουβιακά ριπίδια Δρ. Αβραμίδης Παύλος Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Γεωλογίας Σκοποί ενότητας Στην παρούσα ενότητα παρουσιάζεται ένα από τα πιο σημαντικά

Διαβάστε περισσότερα

6ο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ «ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΩΝ ΩΚΕΑΝΩΝ» «Θαλάσσια Ιζήματα»

6ο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ «ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΩΝ ΩΚΕΑΝΩΝ» «Θαλάσσια Ιζήματα» 6ο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ «ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΩΝ ΩΚΕΑΝΩΝ» «Θαλάσσια Ιζήματα» Με τι θα ασχοληθούμε Ταξινόμηση των ιζημάτων Ονοματολογία ιζημάτων Στατιστικές παράμετροι Χρήση τριγωνικών διαγραμμάτων Στατιστικές παράμετροι

Διαβάστε περισσότερα

Γεωργιάδου Μαριλένα Καμασιά Άννα Καμπουράκης Γιώργος Χαραλάμπους Σωκράτης

Γεωργιάδου Μαριλένα Καμασιά Άννα Καμπουράκης Γιώργος Χαραλάμπους Σωκράτης Συγγραφείς : Γεωργιάδου Μαριλένα Καμασιά Άννα Καμπουράκης Γιώργος Χαραλάμπους Σωκράτης Τι είναι το Τσουνάμί; tsu και nami κύμα του λιμανιού σειρά από ωκεάνια κυμάτα κατά τα οποία μετατοπίζονται μεγάλες

Διαβάστε περισσότερα

Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΣΕΙΣΜΙΚΗΣ ΑΝΑΚΛΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΚΟΙΤΑΣΜΑΤΩΝ Υ ΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΩΝ

Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΣΕΙΣΜΙΚΗΣ ΑΝΑΚΛΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΚΟΙΤΑΣΜΑΤΩΝ Υ ΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΩΝ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΣΕΙΣΜΙΚΗΣ ΑΝΑΚΛΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΚΟΙΤΑΣΜΑΤΩΝ Υ ΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΩΝ Αντώνης Βαφείδης Εργαστήριο Εφαρµοσµένης Γεωφυσικής Τµήµα Μηχανικών Ορυκτών Πόρων, Πολυτεχνείο Κρήτης Χανιά. Μέλος της Εθνικής

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΕΛΛΑΔΟΣ. Ενότητα 6: Η Μεσοελληνική Αύλακα. Ιωάννης Κουκουβέλας, Καθηγητής Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Γεωλογίας

ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΕΛΛΑΔΟΣ. Ενότητα 6: Η Μεσοελληνική Αύλακα. Ιωάννης Κουκουβέλας, Καθηγητής Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Γεωλογίας ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΕΛΛΑΔΟΣ Ενότητα 6: Η Μεσοελληνική Αύλακα Ιωάννης Κουκουβέλας, Καθηγητής Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Γεωλογίας Άδειες Χρήσης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

Ι.Γ.Μ.Ε. 81η ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΚΘΕΣΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 10-18/09/2016

Ι.Γ.Μ.Ε. 81η ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΚΘΕΣΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 10-18/09/2016 Ι.Γ.Μ.Ε. 81 η ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΚΘΕΣΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 10-18/09/2016 ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ Βασική γεωλογική έρευνα Ειδικές γεωλογικές χαρτογραφήσεις Παλαιοντολογικοί - Παλυνολογικοί - Ιζηματολογικοί προσδιορισμοί Εφαρμογές Γεωγραφικών

Διαβάστε περισσότερα

ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑ. Δ ΕΞΑΜΗΝΟ Ακαδημαϊκό Έτος 2014-2015 ΤΑ ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΙΖΗΜΑΤΑ. Βασίλης ΚΑΨΙΜΑΛΗΣ. Γεωλόγος-Ωκεανογράφος Κύριος Ερευνητής, ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε.

ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑ. Δ ΕΞΑΜΗΝΟ Ακαδημαϊκό Έτος 2014-2015 ΤΑ ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΙΖΗΜΑΤΑ. Βασίλης ΚΑΨΙΜΑΛΗΣ. Γεωλόγος-Ωκεανογράφος Κύριος Ερευνητής, ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε. ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑ Δ ΕΞΑΜΗΝΟ Ακαδημαϊκό Έτος 2014-2015 ΤΑ ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΙΖΗΜΑΤΑ Βασίλης ΚΑΨΙΜΑΛΗΣ Γεωλόγος-Ωκεανογράφος Κύριος Ερευνητής, ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε. Τηλ. Γραφείου: 22910 76378 Κιν.: 6944 920386 Email: kapsim@hcmr.gr

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΒΡΩΣΗ ΑΝΑΓΛΥΦΟΥ. Δρ Γεώργιος Μιγκίρος

ΔΙΑΒΡΩΣΗ ΑΝΑΓΛΥΦΟΥ. Δρ Γεώργιος Μιγκίρος ΔΙΑΒΡΩΣΗ ΕΞΩΜΑΛΥΝΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΑΝΑΓΛΥΦΟΥ Δρ Γεώργιος Μιγκίρος Καθηγητής Γεωλογίας ΓΠΑ Ο πλανήτης Γη έτσι όπως φωτογραφήθηκε το 1972 από τους αστροναύτες του Απόλλωνα 17 στην πορεία τους για τη σελήνη. Η

Διαβάστε περισσότερα

Υλικά και τρόπος κατασκευής χωμάτινων φραγμάτων

Υλικά και τρόπος κατασκευής χωμάτινων φραγμάτων Τμήμα Δασολογίας & Διαχείρισης Περιβάλλοντος & Φυσικών Πόρων Εργαστήριο Διευθέτησης Ορεινών Υδάτων και Διαχείρισης Κινδύνου Προπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών Υλικά και τρόπος κατασκευής χωμάτινων φραγμάτων

Διαβάστε περισσότερα

Εικ.IV.7: Μορφές Κυψελοειδούς αποσάθρωσης στη Νάξο, στην περιοχή της Στελίδας.

Εικ.IV.7: Μορφές Κυψελοειδούς αποσάθρωσης στη Νάξο, στην περιοχή της Στελίδας. ii. Μορφές Διάβρωσης 1. Μορφές Κυψελοειδούς Αποσάθρωσης-Tafoni Ο όρος Tafoni θεσπίστηκε ως γεωμορφολογικός από τον A. Penck (1894), εξαιτίας των γεωμορφών σε περιοχή της Κορσικής, που φέρει το όνομα αυτό.

Διαβάστε περισσότερα

ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑ E ΕΞΑΜΗΝΟ

ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑ E ΕΞΑΜΗΝΟ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑ E ΕΞΑΜΗΝΟ Θαλάσσια ρεύματα και Ωκεάνια κυκλοφορία Οι θαλάσσιες μάζες δεν είναι σταθερές ΑΙΤΙΑ: Υπάρχει (αλληλ)επίδραση με την ατμόσφαιρα (π.χ., ο άνεμος ασκεί τριβή στην επιφάνεια της θάλασσας,

Διαβάστε περισσότερα

Επιπτώσεις αποθέσεων φερτών υλικών σε ταµιευτήρες

Επιπτώσεις αποθέσεων φερτών υλικών σε ταµιευτήρες 6ο Πανελλήνιο Γεωγραφικό Συνέδριο της Ελληνικής Γεωγραφικής Εταιρείας, Θεσσαλονίκη, 3-6 Οκτωβρίου 2002 Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΑΠΟΘΕΣΕΩΝ ΦΕΡΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΣΕ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΕΣ ΩΣ ΥΝΑΜΙΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ: ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΟΝ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ 1 ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΑΘΗΜΑ Να γνωρίζεις τις έννοιες γεωγραφικό πλάτος, γεωγραφικό μήκος και πως αυτές εκφράζονται

ΜΑΘΗΜΑ 1 ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΑΘΗΜΑ Να γνωρίζεις τις έννοιες γεωγραφικό πλάτος, γεωγραφικό μήκος και πως αυτές εκφράζονται ΜΑΘΗΜΑ 1 Π. Γ Κ Ι Ν Η Σ 1. Να γνωρίζεις τις έννοιες γεωγραφικό πλάτος, γεωγραφικό μήκος και πως αυτές εκφράζονται 2. Να μπορείς να δώσεις την σχετική γεωγραφική θέση ενός τόπου χρησιμοποιώντας τους όρους

Διαβάστε περισσότερα

1.8 Χωροθέτηση Θαλάσσιων Κατασκευών

1.8 Χωροθέτηση Θαλάσσιων Κατασκευών Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Εκπαίδευση και ια Βίου Μάθηση Πρόγραμμα ια Βίου Μάθησης ΑΕΙ για την Επικαιροποίηση Γνώσεων Αποφοίτων ΑΕΙ: Σύγχρονες Εξελίξεις στις Θαλάσσιες Κατασκευές Α.Π.Θ. Πολυτεχνείο Κρήτης

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΓΕΩΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ

ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΓΕΩΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Για τη διευκόλυνση των σπουδαστών στη μελέτη τους και την καλύτερη κατανόηση των κεφαλαίων που περιλαμβάνονται στο βιβλίο ΓΕΝΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΓΕΩΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ Σημείωση: Το βιβλίο καλύπτει την ύλη

Διαβάστε περισσότερα

Παράκτια διάβρωση: Μέθοδοι ανάσχεσης μιας διαχρονικής διεργασίας

Παράκτια διάβρωση: Μέθοδοι ανάσχεσης μιας διαχρονικής διεργασίας Παράκτια διάβρωση: Μέθοδοι ανάσχεσης μιας διαχρονικής διεργασίας Βασίλης Καψιμάλης Διευθυντής Ερευνών, Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑΣ ΗΜΕΡΙΔΑ: «Διάβρωση

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστηριακή Άσκηση Φωτογεωλογίας (Ouarkziz)

Εργαστηριακή Άσκηση Φωτογεωλογίας (Ouarkziz) Εργαστηριακή Άσκηση Φωτογεωλογίας (Ouarkziz) Δίνονται αεροφωτογραφίες για στερεοσκοπική παρατήρηση. Θεωρούμε ότι ο βορράς βρίσκεται προς τα πάνω κατά την ανάγνωση των γραμμάτων και των αριθμών. Ερωτήσεις:

Διαβάστε περισσότερα

ΣΕΙΣΜΟΣ ΛΗΜΝΟΥ-ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ 24/05/2014

ΣΕΙΣΜΟΣ ΛΗΜΝΟΥ-ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ 24/05/2014 ΣΕΙΣΜΟΣ ΛΗΜΝΟΥ-ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ 24/05/2014 Στις 09:25 UTC (12:25 ώρα Ελλάδας) της 24/5/2014 εκδηλώθηκε ισχυρή σεισμική δόνηση μεγέθους 6,3 βαθμών στο θαλάσσιο χώρο μεταξύ Σαμοθράκης και Λήμνου. Την δόνηση ακολούθησε

Διαβάστε περισσότερα

Συμβολή στην Χαρτογράφηση Θαλάσσιων Οικοτόπων των Όρμων Κορθίου και Χώρας Άνδρου (Νοτιοανατολική Άνδρος, Κυκλάδες)

Συμβολή στην Χαρτογράφηση Θαλάσσιων Οικοτόπων των Όρμων Κορθίου και Χώρας Άνδρου (Νοτιοανατολική Άνδρος, Κυκλάδες) Συμβολή στην Χαρτογράφηση Θαλάσσιων Οικοτόπων των Όρμων Κορθίου και Χώρας Άνδρου (Νοτιοανατολική Άνδρος, Κυκλάδες) 1 1. Εισαγωγή Οι θαλάσσιοι τύποι οικοτόπων αποτελούν τμήμα του Παραρτήματος Ι της Οδηγίας

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΣΕΙΣΜΟ ΤΗΣ ΠΑΡΝΗΘΑΣ (ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 1999 ) ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΣΤΗ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ

ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΣΕΙΣΜΟ ΤΗΣ ΠΑΡΝΗΘΑΣ (ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 1999 ) ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΣΤΗ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΣΕΙΣΜΟ ΤΗΣ ΠΑΡΝΗΘΑΣ (ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 1999 ) ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΣΤΗ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ ΓΡΑΜΜΕΝΟΥ ΘΕΟΔΩΡΑ ΚΑΡΑΛΑ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΜΠΙΣΚΙΝΗΣ ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΡΟΥΠΑΚΙΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΑΚΚΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΘΟΔΟΙ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ ΓΕΝΕΣΗΣ ΤΩΝ ΣΕΙΣΜΩΝ

ΜΕΘΟΔΟΙ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ ΓΕΝΕΣΗΣ ΤΩΝ ΣΕΙΣΜΩΝ ΜΕΘΟΔΟΙ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ ΓΕΝΕΣΗΣ ΤΩΝ ΣΕΙΣΜΩΝ Η μέθοδος των πρώτων αποκλίσεων των επιμήκων κυμάτων sin i = υ V υ : ταχύτητα του κύματος στην εστία V: μέγιστη αποκτηθείσα ταχύτητα Μέθοδος της προβολής

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΑΠΟΘΕΣΕΩΝ ΦΕΡΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΣΕ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΕΣ ΩΣ ΥΝΑΜΙΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ: ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΟΝ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΑ ΚΡΕΜΑΣΤΩΝ

Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΑΠΟΘΕΣΕΩΝ ΦΕΡΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΣΕ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΕΣ ΩΣ ΥΝΑΜΙΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ: ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΟΝ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΑ ΚΡΕΜΑΣΤΩΝ 6ο ο Πανελλήνιο Γεωγραφικό Συνέδριο της Ελληνικής Γεωγραφικής Εταιρείας, Θεσσαλονίκη, 3-63 6 Οκτωβρίου 2002 Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΑΠΟΘΕΣΕΩΝ ΦΕΡΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΣΕ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΕΣ ΩΣ ΥΝΑΜΙΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ: ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΟΝ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΑ

Διαβάστε περισσότερα

Η ΣΤΑΘΜΗ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ ΧΘΕΣ, ΣΗΜΕΡΑ, ΑΥΡΙΟ

Η ΣΤΑΘΜΗ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ ΧΘΕΣ, ΣΗΜΕΡΑ, ΑΥΡΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΠΗΛΑΙΟΛΟΠΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Σίνα 32, Αθήνα 106 72, τηλ.210-3617824, φαξ 210-3643476, e- mails: ellspe@otenet.gr & info@speleologicalsociety.gr website: www.speleologicalsociety.gr ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΩΝ ΩΚΕΑΝΩΝ. Άσκηση 6: Θαλάσσια Ιζήματα Στατιστικές παράμετροι Τριγωνικά διαγράμματα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΩΝ ΩΚΕΑΝΩΝ. Άσκηση 6: Θαλάσσια Ιζήματα Στατιστικές παράμετροι Τριγωνικά διαγράμματα ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΩΝ ΩΚΕΑΝΩΝ Άσκηση 6: Θαλάσσια Ιζήματα Στατιστικές παράμετροι Τριγωνικά διαγράμματα Στατιστικές παράμετροι Είναι χαρακτηριστικές τιμές που περιγράφουν τις κοκκομετρικές καμπύλες Αντιπροσωπευτικές

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΛΕΤΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ Υ ΑΤΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΤΟΥ ΗΜΟΥ ΤΕΜΕΝΟΥΣ ΚΑΙ ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΩΝ ΕΠΙ ΤΟΥ ΧΕΙΜΑΡΟΥ ΙΑΚΟΝΙΑΡΗ

ΜΕΛΕΤΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ Υ ΑΤΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΤΟΥ ΗΜΟΥ ΤΕΜΕΝΟΥΣ ΚΑΙ ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΩΝ ΕΠΙ ΤΟΥ ΧΕΙΜΑΡΟΥ ΙΑΚΟΝΙΑΡΗ Ο.ΑΝ.Α.Κ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ Υ ΑΤΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΤΟΥ ΗΜΟΥ ΤΕΜΕΝΟΥΣ ΚΑΙ ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΩΝ ΕΠΙ ΤΟΥ ΧΕΙΜΑΡΟΥ ΙΑΚΟΝΙΑΡΗ Σ.Ν. ΠΑΡΙΤΣΗΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΙΟΥΝΙΟΣ 2001

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗΣ ΔΙΑΤΡΙΒΗΣ (1) ΜΕ ΤΙΤΛΟ: «Γεωμετρία της παραμόρφωσης και κινηματική ανάλυση της Μεσοελληνικής Αύλακας»

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗΣ ΔΙΑΤΡΙΒΗΣ (1) ΜΕ ΤΙΤΛΟ: «Γεωμετρία της παραμόρφωσης και κινηματική ανάλυση της Μεσοελληνικής Αύλακας» ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗΣ ΔΙΑΤΡΙΒΗΣ (1) ΜΕ ΤΙΤΛΟ: «Γεωμετρία της παραμόρφωσης και κινηματική ανάλυση της Μεσοελληνικής Αύλακας» Η Μεσοελληνική Αύλακα (ΜΑ) είναι μία λεκάνη που εκτείνεται στη Βόρεια Ελλάδα

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι η ΓΕΩΦΥΣΙΚΗ

Τι είναι η ΓΕΩΦΥΣΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΠΡΑΞΗ Τι είναι η ΓΕΩΦΥΣΙΚΗ Γεωφυσική Έρευνα Κάθε γεωφυσική έρευνα έχει στόχο τον εντοπισμό και την μελέτη των ιδιοτήτων των υπόγειων στρωμάτων, ή/και τον εντοπισμό και τη μελέτη ανωμαλιών στο υπέδαφος,

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ Α ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ ΣΤΟ ΥΠΕΔΑΦΟΣ ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΓΙΑ: ΘΕΡΜΑΝΣΗ & ΗΛΕΚΤΡΟΠΑΡΑΓΩΓΗ ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΑΤΜΟΥ, ΟΠΩΣ ΜΕ ΤΗΝ ΣΥΜΒΑΤΙΚΗ ΗΛΕΚΤΡΟΠΑΡΑΓΩΓΗ

ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ Α ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ ΣΤΟ ΥΠΕΔΑΦΟΣ ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΓΙΑ: ΘΕΡΜΑΝΣΗ & ΗΛΕΚΤΡΟΠΑΡΑΓΩΓΗ ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΑΤΜΟΥ, ΟΠΩΣ ΜΕ ΤΗΝ ΣΥΜΒΑΤΙΚΗ ΗΛΕΚΤΡΟΠΑΡΑΓΩΓΗ ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ Α ΓΕΩΘΕΡΜΙΑ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ ΣΤΟ ΥΠΕΔΑΦΟΣ ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΓΙΑ: ΘΕΡΜΑΝΣΗ & ΗΛΕΚΤΡΟΠΑΡΑΓΩΓΗ ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΑΤΜΟΥ, ΟΠΩΣ ΜΕ ΤΗΝ ΣΥΜΒΑΤΙΚΗ ΗΛΕΚΤΡΟΠΑΡΑΓΩΓΗ 1 ΓΕΩΘΕΡΜΙΑ : πώς γίνεται αντιληπτή στην επιφάνεια

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΟΛΙΣΘΗΣΕΙΣ. Κατολισθήσεις Ταξινόµηση κατολισθήσεων

ΚΑΤΟΛΙΣΘΗΣΕΙΣ. Κατολισθήσεις Ταξινόµηση κατολισθήσεων ΚΑΤΟΛΙΣΘΗΣΕΙΣ Κατολισθήσεις Ταξινόµηση κατολισθήσεων ρ. Ε. Λυκούδη Αθήνα 2005 Κατολισθήσεις Έχει επικρατήσει µεταξύ των γεωλόγων και των µηχανικών η χρήση του όρου κατολίσθηση για την περιγραφή του φαινοµένου

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑΣ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑΣ ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Τ Μ Η Μ Α Γ Ε Ω Γ Ρ Α Φ Ι Α Σ ΕΛ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ, 70 17671 ΚΑΛΛΙΘΕΑ-ΤΗΛ: 210-9549151 FAX: 210-9514759 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑΣ E ΕΞΑΜΗΝΟ ΑΣΚΗΣΗ 3 ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ ΘΑΛΑΣΣΙΝΟΥ ΝΕΡΟΥ ΘΑΛΑΣΣΙΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΩΝ (ΕΛΛΙΝΥ)

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΩΝ (ΕΛΛΙΝΥ) ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΩΝ (ΕΛΛΙΝΥ) Συνέντευξη ΕΣΗΕΑ 6 Μαρτίου 2014 www.elliny.gr Δρ. ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΑΡΚΟΥΛΙΑΣ Γεωλόγος Μηχανικός πρ. Δ/ντής ΔΕΠ,ΔΕΠ-ΕΚΥ Α.Ε Πρόεδρος ΕΛΛΙΝΥ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ

Διαβάστε περισσότερα

Χαρτογράφηση Δείκτη Παράκτιας Τρωτότητας

Χαρτογράφηση Δείκτη Παράκτιας Τρωτότητας Χαρτογράφηση Δείκτη Παράκτιας Τρωτότητας Μάθημα: Εφαρμογές Γεωπληροφορικής στη Διαχείριση Καταστροφών ΜΠΣ, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, Τμήμα Γεωγραφίας Χαλκιάς Χρίστος, Αν. Καθηγητής, Αντιγόνη Φάκα Δρ. Τμήματος

Διαβάστε περισσότερα

Ποτάµια ράση ΠΟΤΑΜΙΑ ΓΕΩΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ. Ποτάµια ιάβρωση. Ποτάµια Μεταφορά. Ποτάµια Απόθεση. Βασικό επίπεδο

Ποτάµια ράση ΠΟΤΑΜΙΑ ΓΕΩΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ. Ποτάµια ιάβρωση. Ποτάµια Μεταφορά. Ποτάµια Απόθεση. Βασικό επίπεδο ΠΟΤΑΜΙΑ ΓΕΩΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ Η µορφολογία του επιφανειακού αναγλύφου που έχει δηµιουργηθεί από δράση του τρεχούµενου νερού ονοµάζεται ποτάµια µορφολογία. Οι διεργασίες δηµιουργίας της ονοµάζονται ποτάµιες διεργασίες

Διαβάστε περισσότερα

Παράκτιοι κρημνοί Γεωμορφές βραχωδών ακτών & Ακτόλιθοι

Παράκτιοι κρημνοί Γεωμορφές βραχωδών ακτών & Ακτόλιθοι Παράκτιοι κρημνοί Γεωμορφές βραχωδών ακτών & Ακτόλιθοι Δρ. Δρ. Νίκη Ευελπίδου Αναπλ. Καθηγήτρια Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Δρ. Άννα Καρκάνη Τμήμα

Διαβάστε περισσότερα

Για να περιγράψουμε την ατμοσφαιρική κατάσταση, χρησιμοποιούμε τις έννοιες: ΚΑΙΡΟΣ. και ΚΛΙΜΑ

Για να περιγράψουμε την ατμοσφαιρική κατάσταση, χρησιμοποιούμε τις έννοιες: ΚΑΙΡΟΣ. και ΚΛΙΜΑ Το κλίμα της Ευρώπης Το κλίμα της Ευρώπης Για να περιγράψουμε την ατμοσφαιρική κατάσταση, χρησιμοποιούμε τις έννοιες: ΚΑΙΡΟΣ και ΚΛΙΜΑ Καιρός: Οι ατμοσφαιρικές συνθήκες που επικρατούν σε μια περιοχή, σε

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΟΛΙΣΘΗΤΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ

ΚΑΤΟΛΙΣΘΗΤΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΚΑΤΟΛΙΣΘΗΤΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΤΟΛΙΣΘΗΣΕΩΝ «η κίνηση μιας μάζας βράχου, εδάφους ή κορημάτων προς τα κατάντη ενός πρανούς» WP/WLI (1991) εξελικτικές Γεωλογικές διεργασίες.. αλλά και. φυσικές

Διαβάστε περισσότερα

ΙΖΗΜΑΤΟΓΕΝΗ ΠΕΤΡΩΜΑΤΑ

ΙΖΗΜΑΤΟΓΕΝΗ ΠΕΤΡΩΜΑΤΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΑ Η εφαρμογή των γεωλογικών πληροφοριών σε ολόκληρο το φάσμα της αλληλεπίδρασης μεταξύ των ανθρώπων και του φυσικού τους περιβάλλοντος Η περιβαλλοντική γεωλογία είναι εφαρμοσμένη

Διαβάστε περισσότερα

ENOTHTA 1: ΧΑΡΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ

ENOTHTA 1: ΧΑΡΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ 1 ENOTHTA 1: ΧΑΡΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ Μάθημα 1: Οι έννοιες και θέση 1. Τι ονομάζεται σχετική θέση ενός τόπου; Να δοθεί ένα παράδειγμα. Πότε ο προσδιορισμός της σχετικής θέσης

Διαβάστε περισσότερα

Συμπεράσματα Κεφάλαιο 7.

Συμπεράσματα Κεφάλαιο 7. 7. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Ο κύριος στόχος της παρούσας διατριβής ήταν η προσομοίωση της σεισμικής κίνησης με τη χρήση τρισδιάστατων προσομοιωμάτων για τους εδαφικούς σχηματισμούς της ευρύτερης περιοχής της Θεσσαλονίκης.

Διαβάστε περισσότερα

Βυθομετρικός χάρτης του Ατλαντικού Ωκεανού, όπως σχεδιάστηκε μετά το πέρας του ωκεανογραφικού πλόα του Challenger και με βάση τα στοιχεία που

Βυθομετρικός χάρτης του Ατλαντικού Ωκεανού, όπως σχεδιάστηκε μετά το πέρας του ωκεανογραφικού πλόα του Challenger και με βάση τα στοιχεία που ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΩΝ ΩΚΕΑΝΩΝ ΥΠΟΘΑΛΑΣΣΙΑ ΤΟΠΙΑ - ΕΝΑ ΠΑΝΟΡΑΜΑ ΤΟΥ ΩΚΕΑΝΕΙΟΥ ΠΥΘΜΕΝΑ ΕΞΕΡΕΥΝΩΝΤΑΣ ΤΑ ΒΑΘΗ ΤΩΝ ΩΚΕΑΝΩΝ: ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ Βυθομετρικός χάρτης του Ατλαντικού Ωκεανού, όπως σχεδιάστηκε μετά το πέρας

Διαβάστε περισσότερα

Αποτύπωση και Χαρακτηρισμός ενεργών ρηξιγενών ζωνών στο Ηράκλειο Κρήτης

Αποτύπωση και Χαρακτηρισμός ενεργών ρηξιγενών ζωνών στο Ηράκλειο Κρήτης "Οι μελέτες Γεωλογικής Καταλληλότητας (ΜΓΚ) στα πλαίσια εκπόνησης ΣΧΟΟΑΠ - ΓΠΣ: Προβλήματα και δυνατότητες Αποτύπωση και Χαρακτηρισμός ενεργών ρηξιγενών ζωνών στο Ηράκλειο Κρήτης Δρ Αθανάσιος Η. Γκανάς

Διαβάστε περισσότερα

ΣΕΙΣΜΙΚΗ ΔΙΕΓΕΡΣΗ Β. ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ (06/02/2017)

ΣΕΙΣΜΙΚΗ ΔΙΕΓΕΡΣΗ Β. ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ (06/02/2017) ΣΕΙΣΜΙΚΗ ΔΙΕΓΕΡΣΗ Β. ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ (06/02/2017) Στις 03:51 UTC (05:51 ώρα Ελλάδας) της 06/02/2017 εκδηλώθηκε ισχυρή σεισμική δόνηση μεγέθους M W =5.2 βαθμών στα τουρκικά παράλια, βορειοδυτικά της Λέσβου.

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΩΦΥΣΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ SUBDUCTION ZONES ΖΩΝΕΣ ΚΑΤΑΔΥΣΗΣ ΚΟΥΡΟΥΚΛΑΣ ΧΡΗΣΤΟΣ

ΓΕΩΦΥΣΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ SUBDUCTION ZONES ΖΩΝΕΣ ΚΑΤΑΔΥΣΗΣ ΚΟΥΡΟΥΚΛΑΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΓΕΩΦΥΣΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ SUBDUCTION ZONES ΖΩΝΕΣ ΚΑΤΑΔΥΣΗΣ ΚΟΥΡΟΥΚΛΑΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΔΟΜΗ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΖΩΝΕΣ ΚΑΤΑΔΥΣΗΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΟΥΣ ΑΝΑ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΚΑΙ ΓΕΩΔΥΝΑΜΙΚΗ ΤΩΝ ΖΩΝΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Tαξινόμηση υδρορρεύματος

Tαξινόμηση υδρορρεύματος Tαξινόμηση υδρορρεύματος Αποτελεί μια ευρέως εφαρμοσμένη μέθοδο χαρακτηρισμού των υδρορρευμάτων που βασίζεται στην προϋπόθεση ότι ο αριθμός ταξινόμησης έχει κάποια σχέση με το μέγεθος της περιοχής τροφοδοσίας

Διαβάστε περισσότερα

Θαλάσσια Γεωαρχαιολογική Έρευνα για την Ανάδειξη της Βυθισµένης Πολιτιστικής Κληρονοµιάς

Θαλάσσια Γεωαρχαιολογική Έρευνα για την Ανάδειξη της Βυθισµένης Πολιτιστικής Κληρονοµιάς Θαλάσσια Γεωαρχαιολογική Έρευνα για την Ανάδειξη της Βυθισµένης Πολιτιστικής Κληρονοµιάς ρ ηµήτρης Σακελλαρίου Γεωλόγος, ιευθυντής Ερευνών Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών Ναυάγιο

Διαβάστε περισσότερα

ΙΑΤΡΙΚΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΙΑ

ΙΑΤΡΙΚΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΙΑ ΙΑΤΡΙΚΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΙΑ Γενικές Αρχές Φυσικής Κ. Χατζημιχαήλ ΙΑΤΡΙΚΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΙΑ Καλώς ήλθατε Καλή αρχή Υπερηχογραφία Ανήκει στις τομογραφικές μεθόδους απεικόνισης Δεν έχει ιονίζουσα

Διαβάστε περισσότερα

Στρωματογραφία-Ιστορική γεωλογία. Ιστορική γεωλογία Δρ. Ηλιόπουλος Γεώργιος Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Γεωλογίας

Στρωματογραφία-Ιστορική γεωλογία. Ιστορική γεωλογία Δρ. Ηλιόπουλος Γεώργιος Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Γεωλογίας Στρωματογραφία-Ιστορική γεωλογία Ιστορική γεωλογία Δρ. Ηλιόπουλος Γεώργιος Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Γεωλογίας Σκοποί ενότητας Σκοπός της ενότητας είναι η εξοικείωση με τους κλάδους της ιστορικής γεωλογίας.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΒΑΛΛΩΝ ΧΩΡΟΣ ΤΕΧΝΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ III. Ν. Σαμπατακάκης Καθηγητής Εργαστήριο Τεχνικής Γεωλογίας Παν/μιο Πατρών

ΠΕΡΙΒΑΛΛΩΝ ΧΩΡΟΣ ΤΕΧΝΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ III. Ν. Σαμπατακάκης Καθηγητής Εργαστήριο Τεχνικής Γεωλογίας Παν/μιο Πατρών ΠΕΡΙΒΑΛΛΩΝ ΧΩΡΟΣ ΤΕΧΝΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ III Ν. Σαμπατακάκης Καθηγητής Εργαστήριο Τεχνικής Γεωλογίας Παν/μιο Πατρών (4) Αλλαγές μεταβολές του γεωϋλικού με το χρόνο Αποσάθρωση: αλλοίωση (συνήθως χημική) ορυκτών

Διαβάστε περισσότερα

Συστηματική παρακολούθηση της ποιότητας του θαλασσίου περιβάλλοντος στη θέση Βούδια, Ν. Μήλου, για τα έτη 2011-2014

Συστηματική παρακολούθηση της ποιότητας του θαλασσίου περιβάλλοντος στη θέση Βούδια, Ν. Μήλου, για τα έτη 2011-2014 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ Συστηματική παρακολούθηση της ποιότητας του θαλασσίου περιβάλλοντος στη

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ 1 η ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΩΝ ΧΑΡΤΩΝ ΣΤΙΣ ΤΕΧΝΙΚΟΓΕΩΛΟΓΙΚΕΣ -ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ ΠΕΔΙΟΥ

ΑΣΚΗΣΗ 1 η ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΩΝ ΧΑΡΤΩΝ ΣΤΙΣ ΤΕΧΝΙΚΟΓΕΩΛΟΓΙΚΕΣ -ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ ΠΕΔΙΟΥ ΑΣΚΗΣΗ 1 η ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΩΝ ΧΑΡΤΩΝ ΣΤΙΣ ΤΕΧΝΙΚΟΓΕΩΛΟΓΙΚΕΣ -ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ ΠΕΔΙΟΥ Κύριος σκοπός της Τεχνικής Γεωλογίας 1. Η συμβολή στην ασφαλή και οικονομική κατασκευή των τεχνικών έργων, 2.

Διαβάστε περισσότερα

Το Πρώτο Δίκτυο Σεισμολογικών Σταθμών στη Σελήνη. Ιδιότητες των Σεισμικών Αναγραφών στη Σελήνη. Μηχανισμός και Αίτια Γένεσης των Σεισμών της Σελήνης

Το Πρώτο Δίκτυο Σεισμολογικών Σταθμών στη Σελήνη. Ιδιότητες των Σεισμικών Αναγραφών στη Σελήνη. Μηχανισμός και Αίτια Γένεσης των Σεισμών της Σελήνης Μάθημα 12ο Σεισμολογία της Σελήνης Το Πρώτο Δίκτυο Σεισμολογικών Σταθμών στη Σελήνη Ιδιότητες των Σεισμικών Αναγραφών στη Σελήνη Μέθοδοι Διάκρισης των Δονήσεων της Σελήνης Σεισμικότητα της Σελήνης Μηχανισμός

Διαβάστε περισσότερα

Εξωγενείς. παράγοντες ΑΠΟΣΑΘΡΩΣΗ

Εξωγενείς. παράγοντες ΑΠΟΣΑΘΡΩΣΗ Κεφάλαιο 3 ο : Αποσάθρωση Εξωγενείς παράγοντες Ονοµάζονται εκείνοι οι παράγοντες που συντελούν στην καταστροφή του αναγλύφου Ο φυσικός τους χώρος είναι η επιφάνεια της γης. Έχουν σαν έδρα τους την ατµόσφαιρα

Διαβάστε περισσότερα

Ε.Μ. Σκορδύλης Καθηγητής Σεισμολογίας Τομέας Γεωφυσικής, Α.Π.Θ.

Ε.Μ. Σκορδύλης Καθηγητής Σεισμολογίας Τομέας Γεωφυσικής, Α.Π.Θ. Ε.Μ. Σκορδύλης Καθηγητής Σεισμολογίας Τομέας Γεωφυσικής, Α.Π.Θ. 223 Μa 200 Μa 135 Μa 35 Μa Present 2 Σχετικές Κινήσεις Λιθοσφαιρικών Πλακών 1. Απόκλισεις λιθοσφαιρικών πλακών (μεσο-ωκεάνιες ράχες) 2. Εφαπτομενικές

Διαβάστε περισσότερα

Γ' ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΤΗΡΙΞΗΣ

Γ' ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΤΗΡΙΞΗΣ Γ' ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΤΗΡΙΞΗΣ 2000-2006 ΥΠΟΕΡΓΟ 04ΕΡ 47 ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ 2 (Χάρτης μορφοτεκτονικών ασυνεχειών κατά μήκος της ρηξιγενούς ζώνης Δομοκού-Καναλίων (Θεσσαλία)) Τίτλος Υποέργου : Παροχή δεδομένων για

Διαβάστε περισσότερα

Η ιστορική πατρότητα του όρου «Μεσόγειος θάλασσα» ανήκει στους Λατίνους και μάλιστα περί τα μέσα του 3ου αιώνα που πρώτος ο Σολίνος τη ονομάζει

Η ιστορική πατρότητα του όρου «Μεσόγειος θάλασσα» ανήκει στους Λατίνους και μάλιστα περί τα μέσα του 3ου αιώνα που πρώτος ο Σολίνος τη ονομάζει Η ιστορική πατρότητα του όρου «Μεσόγειος θάλασσα» ανήκει στους Λατίνους και μάλιστα περί τα μέσα του 3ου αιώνα που πρώτος ο Σολίνος τη ονομάζει χαρακτηριστικά «Mare Mediterraneum» ως μεταξύ δύο ηπείρων

Διαβάστε περισσότερα

Αποτυπώσεις Μνημείων και Αρχαιολογικών Χώρων

Αποτυπώσεις Μνημείων και Αρχαιολογικών Χώρων ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Αποτυπώσεις Μνημείων και Αρχαιολογικών Χώρων Ενότητα 6 : Γεωφυσικές διασκοπήσεις Τοκμακίδης Κωνσταντίνος Τμήμα Αγρονόμων & Τοπογράφων

Διαβάστε περισσότερα

Η Αφρική είναι η τρίτη σε μέγεθος ήπειρος του πλανήτη μας, μετά την Ασία και την Αμερική. Η έκτασή της είναι, χωρίς τα νησιά, 29,2 εκατομμύρια τετρ. χ

Η Αφρική είναι η τρίτη σε μέγεθος ήπειρος του πλανήτη μας, μετά την Ασία και την Αμερική. Η έκτασή της είναι, χωρίς τα νησιά, 29,2 εκατομμύρια τετρ. χ Β. Π. Γ. Π. Η Αφρική είναι η τρίτη σε μέγεθος ήπειρος του πλανήτη μας, μετά την Ασία και την Αμερική. Η έκτασή της είναι, χωρίς τα νησιά, 29,2 εκατομμύρια τετρ. χιλιόμετρα, ενώ με τα νησιά φτάνει τα 30,2

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΑ ΚΥΜΑΤΑ (Κύματα στην Επιφάνεια Υγρού Θαλάσσια Κύματα)

ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΑ ΚΥΜΑΤΑ (Κύματα στην Επιφάνεια Υγρού Θαλάσσια Κύματα) ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΑ ΚΥΜΑΤΑ (Κύματα στην Επιφάνεια Υγρού Θαλάσσια Κύματα) Εκτός από τα εγκάρσια και τα διαμήκη κύματα υπάρχουν και τα επιφανειακά κύματα τα οποία συνδυάζουν τα χαρακτηριστικά των δυο προαναφερθέντων

Διαβάστε περισσότερα

Μηχανισμοί γένεσης σεισμών

Μηχανισμοί γένεσης σεισμών Μηχανισμοί γένεσης σεισμών Μέθοδοι προσδιορισμού ρ και σύνδεσή τους με σεισμοτεκτονικά μοντέλα στον Ελληνικό χώρο. Κεφ.10 http://seismo.geology.upatras.gr/seismology/ gy p g gy Σώκος Ευθύμιος Λέκτορας

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμοσμένη Γεωμορφολογία - Αστική Γεωμορφολογία

Εφαρμοσμένη Γεωμορφολογία - Αστική Γεωμορφολογία Εφαρμοσμένη Γεωμορφολογία - Αστική Γεωμορφολογία Ενότητα 4: Μεταβολές στάθμης θάλασσας Νίκη Ευελπίδου Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος Δείκτες µεταβολής στάθµης θάλασσας Οι

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ ΠΡΑΞΗ Κεφάλαιο 3 ο

ΑΣΚΗΣΗ ΠΡΑΞΗ Κεφάλαιο 3 ο ΑΣΚΗΣΗ ΠΡΑΞΗ Κεφάλαιο 3 ο Μέθοδος σεισμικής ανάκλασης Παραγωγή ελαστικών κυμάτων τεχνητά στην επιφάνεια της γης Ανάκλαση των κυμάτων πάνω σε ασυνέχειες μέσα στο φλοιό της γης Καταγραφή των απευθείας και

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ Ι ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΙΑΛΕΞΕΩΝ

ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ Ι ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΙΑΛΕΞΕΩΝ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ ΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ Υ ΡΟΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ Ι ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΙΑΛΕΞΕΩΝ

Διαβάστε περισσότερα