Χαιρετισμός. Αγαπητοί και αγαπητές συνάδελφοι, φίλοι και φίλες,

Transcript

1

2

3 Χαιρετισμός Αγαπητοί και αγαπητές συνάδελφοι, φίλοι και φίλες, Η Ελληνική Ιατρική Εταιρεία Παχυσαρκίας με μεγάλη χαρά σας καλωσορίζει να συμμετάσχετε στο 13 ο Πανελλήνιο Ιατρικό Συνέδριο Παχυσαρκίας, που διεξάγεται από τις 28 Φεβρουαρίου έως τις 2 Μαρτίου 2019, στο Ξενοδοχείο Athens Hilton. Για μία ακόμα χρονιά το επιστημονικό πρόγραμμα έχει καταρτιστεί έτσι, ώστε να καλύπτει όλες τις νεότερες εξελίξεις, και τα ενδιαφέροντα ζητήματα που προκύπτουν από αυτές, όσον αφορά στην αντιμετώπιση της παχυσαρκίας και των επιπλοκών της. Οι σημαντικές συνεργασίες που και φέτος έχουμε την τιμή και τη χαρά να έχουμε με μία σειρά επιστημονικών εταιρειών, μας δίνουν τη δυνατότητα να διερευνήσουμε σε βάθος επιμέρους θέματα της νόσου, στη σχέση της με άλλες παθήσεις, και να εστιάσουμε σε ειδικές κατηγορίες επιπλοκών και στην αντιμετώπισή τους. Οι συμμετέχοντες θα έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν υψηλού επιστημονικού επιπέδου παρουσιάσεις από τους εκλεκτούς συναδέλφους, από την Ελλάδα και το εξωτερικό, που μας έκαναν την τιμή να αποδεχθούν την πρόσκλησή μας να είναι ομιλητές στο συνέδριο. Το επιστημονικό πρόγραμμα πλαισιώνεται από σειρά δορυφορικών διαλέξεων και συμποσίων, στο πλαίσιο της διαρκούς ενημέρωσης της επιστημονικής κοινότητας και της συνεχιζόμενης εκπαίδευσης των συναδέλφων ιατρών, των επαγγελματιών υγείας, καθώς και της φοιτητικής κοινότητας. Προσβλέπουμε στην ενεργό συμμετοχή όλων, ώστε το 13 ο Πανελλήνιο Ιατρικό Συνέδριο Παχυσαρκίας να αποτελέσει για μία ακόμα φορά σημείο συνάντησης, ανταλλαγής απόψεων και διακίνησης υψηλής επιστημονικής γνώσης. Για την Οργανωτική Επιτροπή Ο Πρόεδρος Λεωνίδας Λαναράς 1

4 Επιτροπές Οργανωτική Επιτροπή Πρόεδρος: Λαναράς Λεωνίδας Μέλη: Αρκαδιανός Ιωάννης Βαλσαμάκης Γεώργιος Γεωργαντόπουλος Γεώργιος Καπάνταης Ευθύμιος Λαμπαδιάρη Βάια Μακρής Θωμάς Παπακωνσταντίνου Αιμιλία Επιστημονική Επιτροπή Συντονιστής: Καπάνταης Ευθύμιος Μέλη: Δημητριάδης Γεώργιος Διδάγγελος Τριαντάφυλλος Ζαμπέλας Αντώνιος Ιωαννίδης Ιωάννης Κατσιλάμπρος Νικόλαος Λιάτης Σταύρος Λυμπερόπουλος Ευάγγελος Παππάς Σταύρος Ρίχτερ Δημήτριος Σαμπάνης Χρήστος Χαλβατσιώτης Παναγιώτης Ψαλτοπούλου-Δημοπούλου Θεοδώρα Κριτές Εργασιών Βαλσαμάκης Γεώργιος Καπάνταης Ευθύμιος 2

5 Συνεργαζόμενες Επιστημονικές Εταιρείες Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία Ελληνική Εταιρεία Γενικής/Οικογενειακής Ιατρικής Ελληνική Εταιρεία Εσωτερικής Παθολογίας Ελληνική Εταιρεία Λιπιδιολογίας Αθηροσκλήρωσης και Αγγειακής Νόσου Ελληνική Εταιρεία Μελέτης και Εκπαίδευσης για τον Σακχαρώδη Διαβήτη Ελληνική Εταιρεία Υπέρτασης Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία Ελληνική Χειρουργική Εταιρεία Παχυσαρκίας Ελληνικό Κολέγιο Μεταβολικών Νοσημάτων Ελληνικό Κολλέγιο Γενικής Ιατρικής Εταιρεία Αθηροσκλήρωσης Βορείου Ελλάδος Εταιρεία Μελέτης Παραγόντων Κινδύνου για Αγγειακά Νοσήματα Ινστιτούτο Μελέτης, Έρευνας και Εκπαίδευσης για το Σακχαρώδη Διαβήτη και τα Μεταβολικά Νοσήματα Πανελλήνιος Σύλλογος Διαιτολόγων - Διατροφολόγων 3

6 Ωρολόγιο Πρόγραμμα Πέμπτη 28 Φεβρουαρίου 2019 Παρασκευή 1 Μαρτίου 2019 Σάββατο 2 Μαρτίου :00-08:30 08:30-09:00 Προφορικές Ανακοινώσεις Προφορικές Ανακοινώσεις 09:00-09:30 Διάλεξη 09:30-11:00 Στρογγυλό Τραπέζι Στρογγυλό Τραπέζι 11:00-11:30 Διάλεξη Διάλεξη 11:30-12:00 Διάλειμμα Διάλειμμα 12:00-12:30 Διάλεξη Διάλεξη 12:30-13:00 Διάλεξη Διάλεξη 13:00-13:30 Διάλεξη Διάλεξη 13:30-14:00 Διάλεξη Διάλεξη 14:00-14:30 Διάλεξη Διάλεξη 14:30-16:00 Προφορικές Ανακοινώσεις Συζήτηση Αναρτημένων Ανακοινώσεων Γενική Συνέλευση ΕΙΕΠ 16:00-16:30 Διάλεξη Διάλεξη Δορυφορικό Συμπόσιο 16:30-17:00 Διάλεξη Δορυφορικό Συμπόσιο 17:00-17:30 Διάλεξη Διάλεξη 17:30-18:00 Διάλειμμα Διάλειμμα Διάλειμμα 18:00-19:00 Επιστημονικός Λόγος-Αντίλογος Επιστημονικός Λόγος-Αντίλογος Επιστημονικός Λόγος-Αντίλογος 19:00-20:30 Στρογγυλό Τραπέζι Στρογγυλό Τραπέζι Στρογγυλό Τραπέζι 4 20:30-21:15 Διάλεξη Έναρξης Διάλεξη Προσκεκλημένου Ομιλητή Διάλεξη Λήξης

7 Επιστημονικό Πρόγραμμα Πέμπτη 28 Φεβρουαρίου :00 εγγραφεσ 14:30-16:00 Προφορικές Ανακοινώσεις (Π1-Π7) Προεδρείο: Ι. Αρκαδιανός, Α. Κουτσοβασίλης Π1 Αξιολόγηση κλινικών παραμέτρων και ανθρωπομετρικών χαρακτηριστικών σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου II Ε. Παυλίδου 1, Α. Φασούλας 1, Δ. Πετρίδης 2, Μ. Μαντζώρου 1, Χ. Τρύφωνος 1, Κ. Γιαγκίνης 1 1 Τμήμα Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής, Πανεπιστήμιο Αιγαίου, 2 Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων, ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης Π2 ΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΠΡΟΑΓΟΥΝ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ, ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΚΑΙ ΣΧΟ- ΛΙΚΗ ΕΠΙΔΟΣΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ (Συγχρονική μελέτη σε μαθητές της Ε τάξης των Δημοτικών Σχολείων της νήσου Κω-Δωδεκάνησα) Κ. Μαλαχία Διαιτολόγος, MSc Δημόσια Υγεία, European University Cyprus Π3 ΛΙΠΙΔΑΙΜΙΚΟ ΚΑΙ ΓΛΥΚΑΙΜΙΚΟ ΠΡΟΦΙΛ ΥΠΕΡΒΑΡΩΝ ΚΑΙ ΠΑΧΥΣΑΡΚΩΝ ΑΤΟ- ΜΩΝ Φ. Μπάρκας, Θ. Φιλιππάτος, Ν. Σακκάς, Μ. Ελισάφ, Ε. Λυμπερόπουλος Τομέας Παθολογίας Ιατρικού Τμήματος Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Π4 ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΑΓΓΕΙΑΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ ΚΑΙ Η ΣΧΕΣΗ ΤΟΥΣ ΜΕ ΤΗ ΒΑΡΥΤΗΤΑ ΤΟΥ Μ. Μπριστιάνου, Ι. Ξηρογιάννης, Γ. Ρεμπελάκος, Κ. Σπανός, Μ. Κατσαούνου, Λ. Λαναράς Παθολογική Κλινική - Ιατρείο Υπέρτασης, ΓΝ Λαμίας Π5 ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΠΟΛΥΜΟΡΦΙΣΜΩΝ ΤΗΣ ΛΙΠΟΠΡΩΤΕΪΝΙΚΗΣ ΛΙΠΑΣΗΣ ΜΕ τη ΜΕ- ΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗ ΥΠΕΡΤΡΙΓΛΥΚΕΡΙΔΑΙΜΙΑ ΣΕ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2 Π. Γαβρά 1, Σ. Ηρακλειανού 1, Γ. Κολοβού 3, Α. Παπαζαφειροπούλου 1, Β. Κολοβού 3, Ε. Μπουτάτη 2, Γ. Δημητριάδης 2, Α. Μελιδώνης 1 1 Διαβητολογικό Κέντρο, «Τζάνειο» Νοσοκομείο Πειραιά, 2 Β Προπαιδευτική Κλινική και Διαβητολογικό Κέντρο, Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο «Αττικόν», 3 Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο 5

8 Επιστημονικό Πρόγραμμα Πέμπτη 28 Φεβρουαρίου 2019 Π6 Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΙΡΙΣΙΝΗΣ ΣΤΗΝ ΠΑΘΟΓΕΝΕΣΗ ΤΗΣ ΥΠΕΡΒΑΡΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΥΣ Σ. Καραμπάτσου 1, Σ. Γενιτσαρίδη 1, Ι. Παπαγεωργίου 1, Ε. Χαρμανδάρη 1,2 1 Μονάδα Ενδοκρινολογίας, Μεταβολισμού και Διαβήτη, Α Παιδιατρική Κλινική, Ιατρική Σχολή Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία», 2 Μονάδα Ενδοκρινολογίας και Μεταβολισμού, Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών Ακαδημίας Αθηνών, Αθήνα Π7 ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΑ ΥΓΙΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΠΟΥ ΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΣΤΑΤΙΝΗ Φ. Μπάρκας, Γ. Λιάμης, Ε. Ρίζος, Γ. Αναστασίου, Μ. Ελισάφ, Ε. Λυμπερόπουλος Τομέας Παθολογίας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων 16:00-16:30 Διάλεξη Προεδρείο: Θ. Ψαλτοπούλου-Δημοπούλου Αναλύοντας και κατανοώντας τις στατιστικές μεθόδους και τα αποτελέσματα των δημοσιεύσεων Ε. Παπαδόπουλος 16:30-17:00 Διάλεξη Προεδρείο: Π. Χαλβατσιώτης Η φυσιολογία της όρεξης και του κορεσμού Α. Κόκκινος 17:00-17:30 Διάλεξη Προεδρείο: Φ. Φιλιππίδης Η σχέση της αύξησης της ηλικίας (γήρανση) με το σωματικό λίπος Κ. Μιχαλάκης 17:30-18:00 ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ 6

9 Επιστημονικό Πρόγραμμα Πέμπτη 28 Φεβρουαρίου :00-19:00 Επιστημονικός Λόγος - Αντίλογος Προεδρείο: Π. Μήτρου Τι είναι σημαντικότερο για την υγεία: η μείωση του σωματικού λίπους ή η αύξηση της σωματικής δραστηριότητας; Η μείωση του σωματικού λίπους Α. Μόρτογλου Η αύξηση της σωματικής δραστηριότητας Α. Λύτρας 19:00-20:30 Στρογγυλό Τραπέζι Φλεγμονή του υποθαλάμου και χρόνια νοσήματα: μία αμφίδρομη σχέση Προεδρείο: Γ. Μαστοράκος, Σ. Μιχαλάκος Η πρώιμη επαγωγή της υποθαλαμικής φλεγμονής από τη διατροφή συμβάλλει στην παχυσαρκία Γ. Μαστοράκος Χρόνια φλεγμονή του υποθαλάμου και διαταραχή του άξονα της όρεξης Γ. Βαλσαμάκης Μεταβολικές νόσοι, υποθαλαμική φλεγμονή και νευροεκφυλιστικά νοσήματα Ε. Δαρδιώτης 20:30-21:15 Διάλεξη Έναρξης Προεδρείο: Λ. Λαναράς Ο έλεγχος του σωματικού βάρους μετά από τη διάγνωση του καρκίνου - Οδηγίες της Αμερικανικής Ογκολογικής Εταιρείας Α. Ψυρρή 7

10 Επιστημονικό Πρόγραμμα Παρασκευή 1 Μαρτίου :00-09:30 Προφορικές Ανακοινώσεις (Π8-Π15) Προεδρείο: Α. Μπουρδάκης, Γ. Φίλη Π8 ΟΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΕΣ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ/ΤΡΟΠΟΣ ΖΩΗΣ ΩΣ ΠΡΟΓΝΩΣΤΙ- ΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ ΤΟΥ ΔΕΙΚΤΗ ΜΑΖΑΣ ΣΩΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΝΗΠΙΩΝ ΕΛ- ΛΗΝΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ Μ. Χρυσίνη 1, Ι. Τσιλιγιάννη 2, Δ. Σηφάκη-Πιστόλλα 2, Ν. Τζανάκης 3 1 Τομέας Κοινωνικής Ιατρικής, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Κρήτης, 2 Εργαστήριο Προγραμματισμού Υγείας, Τομέας Κοινωνικής Ιατρικής, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Κρήτης, 3 Τομέας Μορφολογίας, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Κρήτης Π9 ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑΚΗΣ ΥΠΕΡΦΑΓΙΑΣ - ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΠΟΥ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝΤΑΙ ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΗΜΕΡΑΣ «ΑΝΑΣΑ» Α. Παναγιώτου, Α. Ντάνης, Μ. Κούντζα Κέντρο Ημέρας «Ανάσα», Αθήνα Π10 ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΠΡΩΙΝΟΥ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ ΣΕ ΜΙΑ ΜΕ- ΣΟΓΕΙΑΚΟΥ ΤΥΠΟΥ ΥΠΟΘΕΡΜΙΔΙΚΗ ΔΙΑΙΤΑ ΣΕ ΥΠΕΡΒΑΡΑ ΚΑΙ ΠΑΧΥΣΑΡΚΑ ΑΤΟΜΑ Δ. Τσιλιγγίρης 1, Δ. Δελλής 1, Α. Τεντολούρης 1, Μ. Καρανάσιου 1, Α. Μεϊμάρη 1, Γ. Δελλής 1, Χ. Δημοσθενόπουλος 2, Π.Π. Σφηκάκης 1 1 Διαβητολογικό Κέντρο, Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική και Ειδική Νοσολογία, Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ, ΓΝΑ «Λαϊκό», 2 Τμήμα Διατροφής, ΓΝΑ «Λαϊκό» Π11 Η ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΣΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥ- ΠΟΥ 2: ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΝΕΟΤΕΡΩΝ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΩΝ ΥΠΟΨΗ- ΦΙΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ Ε. Τζεραβίνη, Ι. Σεβέρη, Μ. Καραολιά, Ν. Τεντολούρης, Ν. Κατσιλάμπρος, Α. Κόκκινος Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική, ΓΝΑ «Λαϊκό», Ιατρική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αθήνα Π12 ΛΑΠΑΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΓΑΣΤΡΙΚΗ ΠΑΡΑΚΑΜΨΗ ROUX-EN-Y, ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΕΠΕΜΒΑΣΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΑΝΕΠΕΜΒΑΣΗ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΓΑΣΤΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗ Δ. Δαρδαμάνης 1,2, Μ. Νατούδη 2, Σ. Σμπαρούνης 2, Δ. Λιναρδούτσος, Ε. Λέανδρος 2,3 1Department of Abdominal Surgery and Transplantation, Cliniques Universitaires Saint-Luc, Catholic University of Leuven, Brussels, Belgium, 2 Προηγμένη Λαπαροσκοπική Χειρουργική Κλινική, Metropolitan General Hospital, Cholargos, Greece, 3 Endoscopic Surgery Department, A Propaideutic Surgical Clinic, University of Athens, Hippokration Hospital of Athens, Athens, Greece 8

11 Επιστημονικό Πρόγραμμα Παρασκευή 1 Μαρτίου 2019 Π13 Αξιολόγηση της επίδραση του αποκλειστικού θηλασμού στον κίνδυνο εμφάνισης υπέρβαρου και παχυσαρκίας στις μητέρες και τα παιδιά τους ηλικίας 2-5 ετών Μ. Νάννου, Κ. Μηλιαράκη, Θ. Τσελεπή, Κ. Ηρακλείδου, Δ. Τσιφτσή, Κ. Γιαγκίνης Τμήμα Επιστήμης Τροφίμων & Διατροφής, Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Λήμνος Π14 Βραχυπρόθεσμες επιδράσεις έξι Ελληνικών ποικιλιών μελιού στη γλυκαιμική απόκριση. Μια τυχαιοποιημένη κλινική μελέτη Θ. Γουρδομιχάλη, Α. Παπακωνσταντίνου Μονάδα Διατροφής του Ανθρώπου, Τμήμα Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής του Ανθρώπου, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Π15 ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΗΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΠΡΟΒΙΟΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΡΕΒΙΟΤΙΚΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΜΕ ΑΝΘΡΩΠΟΜΕΤΡΙΚΟΥΣ ΔΕΙΚΤΕΣ ΚΑΙ ΤΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΣΩΜΑΤΟΣ ΣΕ ΔΕΙΓΜΑ ΥΓΕΙΩΝ ΕΘΕΛΟΝΤΩΝ Χ. Δούμου, Β. Σταυρίδου, Ν. Ρηγόπουλος, Α.Ε. Κουτελιδάκης Τμήμα Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής, Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Λήμνος 09:30-11:00 Στρογγυλό Τραπέζι Εξελίξεις στην επιστήμη της διατροφής Προεδρείο: Α. Ζαμπέλας, Μ. Καψοκεφάλου Νεότερα στοιχεία στην πρόληψη του καρκίνου μέσω της διατροφής Α. Παπαλαζάρου Η σημασία της διατροφής χαμηλών υδατανθράκων στη ρύθμιση του σωματικού βάρους και της γλυκαιμίας Π. Φαρατζιάν Λειτουργικά τρόφιμα: η θέση τους στη σημερινή διατροφή και οι προοπτικές τους στο μέλλον Α. Παπακωνσταντίνου 11:00-11:30 Διάλεξη σε συνεργασία με τον Πανελλήνιο Σύλλογο Διαιτολόγων - Διατροφολόγων Προεδρείο: Π. Βαραγιάννης Εναλλακτικά τρόφιμα και παχυσαρκία Α. Κολομβότσου 11:30-12:00 ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ 9

12 Επιστημονικό Πρόγραμμα Παρασκευή 1 Μαρτίου :00-12:30 Διάλεξη Προεδρείο: Ε. Λυμπερόπουλος Η νεφρική νόσος της παχυσαρκίας Β. Ράικου 12:30-13:00 Διάλεξη Προεδρείο: Δ. Ρίχτερ Ενδοφλέβια θρομβόλυση στο ισχαιμικό αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο: ελληνική πραγματικότητα Γ. Τσιβγούλης 13:00-13:30 Διάλεξη Προεδρείο: Β. Λαμπαδιάρη Η επίδραση των βαριατρικών επεμβάσεων στην αγγειακή και καρδιακή λειτουργία Ι. Οικονομίδης 13:30-14:00 Διάλεξη σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Γενικής/Οικογενειακής Ιατρικής Προεδρείο: Ν. Κεφαλογιάννης Επιπλοκές της απώλειας βάρους που πρέπει να γνωρίζουν οι γιατροί της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας Χ. Γαλανάκης 14:00-14:30 Διάλεξη σε συνεργασία με την Εταιρεία Μελέτης Παραγόντων Κινδύνου για Αγγειακά Νοσήματα Προεδρείο: Ι. Κυριαζής Παχυσαρκία και καρδιαγγειακή νόσος: φίλος ή εχθρός; Ν. Πατσουράκος 14:30-16:00 Συζήτηση Αναρτημένων Ανακοινώσεων (Α1-Α20) Σελ. 18 Προεδρείο: Θ. Τζώτζας, Ε. Μεραμβελιωτάκης, Γ. Χαλιώτης, Α. Καμαράτος 10

13 Επιστημονικό Πρόγραμμα Παρασκευή 1 Μαρτίου :00-16:30 Δορυφορική ΔΙΆΛΕΞΗ Σελ :30-17:30 Δορυφορικο Συμποσιο Σελ :30-18:00 ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ 18:00-19:00 Επιστημονικός Λόγος - Αντίλογος Επιλογή στη θεραπευτική αντιμετώπιση του ατόμου με διαβήτη τύπου 2 και παχυσαρκία Προεδρείο: Σ. Παππάς Βελτιστοποίηση της θεραπείας του διαβήτη παρουσία παχυσαρκίας Μ. Μπριστιάνου Φάρμακα κατά της παχυσαρκίας και μεταβολική χειρουργική στην αντιμετώπιση του διαβήτη τύπου 2 Θ. Φιλιππάτος 19:00-20:30 Στρογγυλό Τραπέζι σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Υπέρτασης Παχυσαρκία και καρδιαγγειακός κίνδυνος Προεδρείο: Θ. Μακρής, Β. Κατσή Οι ιδιαιτερότητες της υπέρτασης της παχυσαρκίας Β. Κατσή Βασικές και νεότερες γνώσεις για τη σχέση στεφανιαίας νόσου και παχυσαρκίας Η. Σανίδας Η αμφιλεγόμενη σχέση παχυσαρκίας και καρδιακής ανεπάρκειας Κ. Δημητριάδης 20:30-21:15 Διάλεξη Προσκεκλημένου Ομιλητή Προεδρείο: Ε. Καπάνταης Alterations of mitochondrial function and insulin sensitivity in human obesity and diabetes mellitus C. Koliaki 11

14 Επιστημονικό Πρόγραμμα Σάββατο 2 Μαρτίου :00-09:00 Προφορικές Ανακοινώσεις (Π16-Π20) Προεδρείο: Α. Πολυμέρης, Μ. Μπούκης Π16 Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ D ΣΤΙΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΥΣ ΤΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΥ ΣΥΝΔΡΟΜΟΥ ΣΕ ΥΠΕΡΒΑΡΑ ΚΑΙ ΠΑΧΥΣΑΡΚΑ ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΥΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Χ. Γιαννιός 1, Ν. Νικολαΐδης 1,2, Ι. Φαράκλα 1, Γ. Παπαδόπουλος 1, Σ. Γεννιτσαρίδη 1, Σ. Καραμπάτσου 1, Ι. Παπαγεωργίου 1, Γ. Κολαΐτης 3, Ε. Χαρμανδάρη 1,2 1 Μονάδα Ενδοκρινολογίας, Μεταβολισμού και Διαβήτη, Πρώτη Παιδιατρική Κλινική, Ιατρική Σχολή Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία», Αθήνα, 2 Μονάδα Ενδοκρινολογίας και Μεταβολισμού, Κέντρο Κλινικής, Πειραματικής, Χειρουργικής & Μεταφραστικής Έρευνας, Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών, Αθήνα, 3 Παιδοψυχιατρική Κλινική, Ιατρική Σχολή Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία», Αθήνα Π17 Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΣΚΕΥΑΣΜΑΤΟΣ ΥΔΡΟΞΥΤΥΡΟΣΟΛΗΣ, ΧΑΡΑ- ΚΤΗΡΙΣΤΙΚΗΣ ΦΑΙΝΟΛΗΣ ΤΟΥ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟΥ, ΣΤΗΝ ΑΠΩΛΕΙΑ ΣΩΜΑΤΙΚΟΥ ΒΑ- ΡΟΥΣ ΚΑΙ ΛΙΠΟΥΣ: ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΑΠΟ ΜΙΑ ΔΙΠΛΗ-ΤΥΦΛΗ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ Χ. Φυτιλή 1, Χ. Δημοσθενόπουλος 1, Δ. Σίμος 1, Μ. Χαλαμπαλάκη 2, Ι.Κ. Τσέτη 3, Α. Κόκκινος 1, Ν. Τεντολούρης 1, Α.-Λ. Σκαλτσούνης 2, Ν. Κατσιλάμπρος 1 1 Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική, ΓΝΑ «Λαϊκό», Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ, 2 Τομέας Φαρμακογνωσίας και Χημείας Φυσικών Προϊόντων, Φαρμακευτική Σχολή ΕΚΠΑ, 3 IN- TERMED: Φαρμακευτικά Εργαστήρια, Ιουλία και Ειρήνη Τσέτη ΑΒΕΕ Π18 ΜΕΤΑ-ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΓΟΝΙΔΙΑΚΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ ΣΤΟ ΛΙΠΩΔΗ ΙΣΤΟ ΠΑΧΥΣΑΡΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΩΝ ΑΤΟΜΩΝ Ι. Γκουτζέλας 1, Π. Κοντού 2, Π. Μπάγκος 2, Θ. Σαραφίδου 1, Ζ. Μαμούρης 1 1 Εργαστήριο Γενετικής, Συγκριτικής και Εξελικτικής Βιολογίας, Τμήμα Βιοχημείας & Βιοτεχνολογίας, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, 2 Τμήμα Πληροφορικής με Εφαρμογές στη Βιοϊατρική, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας 12

15 Επιστημονικό Πρόγραμμα Σάββατο 2 Μαρτίου 2019 Π19 Παρεμβατικό πρόγραμμα με τη μέθοδο της Πυθαγορείου Αυτογνωσίας για μείωση του στρες και έλεγχο του σωματικού βάρους σε υπέρβαρους και παχύσαρκους ασθενείς. Επιδράσεις στη διατροφική συμπεριφορά, στην κορτιζόλη και άλλους βιολογικούς δείκτες Δ.Σ. Σίμος 1, Α. Κόκκινος 2, Ν. Τεντολούρης 2, Χ. Δημοσθενόπουλος 3, Φ. Μπακοπούλου 5, Α. Αρτεμιάδης 1,4, Ε. Μάντζου 6, Ν. Νικολαΐδης 1,6,7, Ο. Κώστα, Γ. Χρούσος 1,6,7, Χ. Δαρβίρη 1 1 ΠΜΣ «Το Στρες και η Προαγωγή της Υγείας», Ιατρική Σχολή Αθηνών, 2 Διαβητολογικό Κέντρο, Α Προπαιδευτικής Παθολογικής Κλινικής, Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Λαϊκό», 3 Τμήμα Κλινικής Διατροφής, Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Λαϊκό», 4 Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήμιο Κύπρου, 5 Επιτροπή Εφηβικής Ιατρικής και Πρόεδρος της UNESCO για την Εφηβική Υγειονομική Περίθαλψη, Α Τμήμα Παιδιατρικής, Παιδιατρικό Νοσοκομείο «Αγία Σοφία», 6 Τμήμα Ενδοκρινολογίας, Μεταβολισμού και Διαβήτη, Α Τμήμα Παιδιατρικής Κλινικής, Νοσοκομείο Παιδιών «Αγία Σοφία», 7 Τμήμα Ενδοκρινολογίας και Μεταβολισμού, Ίδρυμα Βιοϊατρικής Έρευνας Ακαδημίας Αθηνών Π20 ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ ΤΟΥ ΑΝΟΡΕΞΙΟΓΟΝΟΥ ΝΕΥΡΟΠΕΠΤΙΔΙΟΥ NUCLEO- BINDIN-2/NESFATIN-1 ΣΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΥΠΟΘΑΛΑΜΟ ΚΑΙ ΤΗΣ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗΣ ΤΗΣ ΜΕ ΤΟ ΣΩΜΑΤΙΚΟ ΒΑΡΟΣ Α. Ψηλοπαναγιώτη, Σ. Νίκου, Ε. Παπαδάκη Εργαστήριο Ανατομίας - Ιστολογίας - Εμβρυολογίας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Πατρών 09:00-09:30 Διάλεξη Προεδρείο: Α. Αλαβέρας Υποδοχείς γεύσης στο έντερο και η σημασία τους στη μεταβολική ρύθμιση του οργανισμού Θ. Αλεξανδρίδης 13

16 Επιστημονικό Πρόγραμμα Σάββατο 2 Μαρτίου :30-11:00 Στρογγυλό Τραπέζι σε συνεργασία με την Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία Παχυσαρκία και διαβήτης τύπου 2: αλληλοσυσχετίσεις Προεδρείο: Γ. Δημητριάδης, Α. Μελιδώνης Μηχανισμοί με τους οποίους η ινσουλινοαντίσταση της παχυσαρκίας οδηγεί στο διαβήτη τύπου 2 Ι. Ιωαννίδης Οφέλη των τύπου 2 διαβητικών ατόμων από την απώλεια βάρους με δίαιτα και άσκηση Χ. Δημοσθενόπουλος Η επίδραση των φαρμάκων κατά της παχυσαρκίας στις μεταβολικές παραμέτρους των τύπου 2 διαβητικών ατόμων Α. Παπαζαφειροπούλου 11:00-11:30 Δορυφορική ΔΙΆΛΕΞΗ Σελ :30-12:00 ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ 12:00-12:30 Δορυφορική διάλεξη Σελ :30-13:00 Δορυφορική διάλεξη Σελ :00-13:30 Δορυφορική διάλεξη Σελ :30-14:00 Δορυφορική διάλεξη Σελ :00-14:30 Διάλεξη σε συνεργασία με την Εταιρεία Μελέτης και Εκπαίδευσης για τον Σακχαρώδη Διαβήτη Προεδρείο: Χ. Σαμπάνης Παχυσαρκία και καρδιαγγειακή λειτουργία Τ. Διδάγγελος 14:30-16:00 γενικη Συνελευση ειεπ 16:00-17:00 Δορυφορικο Συμποσιο Σελ

17 Επιστημονικό Πρόγραμμα Σάββατο 2 Μαρτίου :00-17:30 Διάλεξη σε συνεργασία με την Ελληνική Χειρουργική Εταιρεία Παχυσαρκίας Προεδρείο: Σ. Λιάτης Η χειρουργική ως λύση για τη νοσογόνο παχυσαρκία: απλά μία επιλογή ή μονόδρομος; Χ. Παππής 17:30-18:00 ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ 18:00-19:00 Επιστημονικός Λόγος - Αντίλογος σε συνεργασία με τον Κλάδο Διαταραχών Πρόληψης Τροφής της Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρείας Η κατάλληλη ψυχολογική παρέμβαση στον τρόπο ζωής για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας Προεδρείο: Ι. Μιχόπουλος Συμπεριφορική παρέμβαση Φ. Γονιδάκης Γνωσιακή παρέμβαση Γ. Γεωργαντόπουλος 19:00-20:30 Στρογγυλό Τραπέζι σε συνεργασία με το Ελληνικό Κολέγιο Μεταβολικών Νοσημάτων Ανθρώπινο εντερικό μικροβίωμα: ραγδαίες επιστημονικές εξελίξεις γεμάτες εκπλήξεις Προεδρείο: Σ. Παγώνη, Α. Σωτηρόπουλος Ο ρόλος του μικροβιώματος στη νοσογένεση και θεραπεία της παχυσαρκίας Γ. Μπέλλος Η σχέση του εντερικού μικροβιώματος με το διαβήτη Α. Παπαζαφειροπούλου Το μικροβίωμα ως ένας νέος ρυθμιστής στην εμφάνιση καρδιαγγειακών επιπλοκών Ν. Κατσίκη 20:30-20:45 Βραβευση Εργασιων 20:45-21:15 Διάλεξη Λήξης Προεδρείο: Ν. Κατσιλάμπρος Abnormal periorgan and intraorgan fat (APIFat): an update D. Mikhailidis 15

18 Δορυφορικές Συνεδρίες Παρασκευή 1 Μαρτίου :00-16:30 Δορυφορική διάλεξη Σελ. 11 Προεδρείο: Α. Παπακωνσταντίνου Η θέση της βιομηχανίας τροφίμων στο νέο περιβάλλον τροφίμων και ποτών. Το παράδειγμα μιας βιομηχανίας αναψυκτικών Μ. Τσετσώνη 16:30-17:30 Δορυφορικό Συμπόσιο Σελ. 11 Προεδρείο: Λ. Λαναράς Η παχυσαρκία και άλλοι παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου στο σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Οι επιδράσεις της εμπαγλιφλοζίνης και η μείωση της καρδιαγγειακής θνησιμότητας Μ. Μπριστιάνου, Κ. Μπαλαμπάνης Σάββατο 2 Μαρτίου :00-11:30 Δορυφορική ΔιΑλεξη Σελ. 14 Προεδρείο: Λ. Λαναράς Η αξία και η διαφοροποίηση της ινσουλίνης glargine 300 U/mL σε σύγκριση με τις 1ης και 2ης γενιάς βασικές ινσουλίνες Σ. Πάσχου 12:00-12:30 Δορυφορική διάλεξη Σελ. 14 Προεδρείο: Λ. Λαναράς Μελέτη DECLARE. Η αξία για τον καθημερινό μας ασθενή Β. Λαμπαδιάρη 12:30-13:00 Δορυφορική διάλεξη Σελ. 14 Προεδρείο: Ε. Καπάνταης Αποτελεσματικότητα και ασφάλεια του συνδυασμού ναλτρεξόνης/ βουπροπιόνης για την απώλεια βάρους: η καθημερινή κλινική εμπειρία Α. Κόκκινος 16

19 Δορυφορικές Συνεδρίες Σάββατο 2 Μαρτίου :00-13:30 Δορυφορική διάλεξη Σελ. 14 Θεραπευτικές ανάγκες στην υπολιπιδαιμική αγωγή. Η σημασία της συμμόρφωσης Προεδρείο: Λ. Λαναράς Η συνδυασμένη υπολιπιδαιμική αγωγή σε διαβητικούς και υψηλού κινδύνου ασθενείς Μ. Μπριστιάνου 13:30-14:00 Δορυφορική διάλεξη Σελ. 14 Προεδρείο: Ε. Καπάνταης Λιραγλουτίδη: οφέλη πέρα από τη γλυκαιμική ρύθμιση σε άτομα με ΣΔτ2 Μ. Μπριστιάνου 16:00-17:00 Δορυφορικό Συμπόσιο Σελ. 14 Μεταβολική χειρουργική και σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 - Κλινικές επιλογές και ευκαιρίες Προεδρείο: Χ. Παππής Πώς επιδρά η μεταβολική χειρουργική στη γλυκαιμία Α. Κόκκινος Αποτελεσματικότητα της μεταβολικής χειρουργικής στη ρύθμιση και υποστροφή του ΣΔτ2. Ανασκόπηση των κλινικών δεδομένων Γ. Σκρουμπής Γιατί παραμένει χαμηλή η διείσδυση της μεταβολικής χειρουργικής στην κλινική πράξη; Α. Κόκκινος 17

20 Αναρτημένες Ανακοινώσεις Α1 ΙΑΤΡΕΙΟ ΕΛΕΓΧΟΥ ΠΑΙΔΙΚΟΥ ΒΑΡΟΥΣ - 4 ΜΗΝΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Σ. Αντωνόπουλος 1, Γ. Δημητρίου 2, Δ. Ψαρράς 3, Χ. Τουτούνη 4, Ε. Στράτου 5 1 Παιδιατρικό Τμήμα Γενικού Νοσοκομείου Αργολίδας, Άργος, 2 Ειδικευόμενη Παιδιατρικής, Νοσοκομείο Παίδων «Π. & Α. Κυριακού», 3 Ειδικευόμενος Ψυχιατρικής, 4 Νοσηλευτική Υπηρεσία Γενικού Νοσοκομείου Αργολίδας, Άργος, 5 Ψυχιατρικό Τμήμα Γενικού Νοσοκομείου Αργολίδας, Άργος Α2 ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΔΕΙΚΤΗ ΜΑΖΑΣ ΣΩΜΑΤΟΣ ΠΑΙΔΙΩΝ ΚΑΙ ΕΦΗΒΩΝ ΣΕ ΤΑΚΤΙΚΟ ΙΑΤΡΕΙΟ ΠΕΡΙΦΕΡΙΚΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ Γ. Δημητρίου 1, Σ. Αντωνόπουλος 2, Δ. Ψαρράς 3, Χ. Τουτούνη 4 1 Ειδικευόμενη Παιδιατρικής, Νοσοκομείο Παίδων «Π. & Α. Κυριακού», 2 Παιδιατρικό Τμήμα Γενικού Νοσοκομείου Αργολίδας, Άργος, 3 Ειδικευόμενος Ψυχιατρικής, 4 Νοσηλευτική Υπηρεσία Γενικού Νοσοκομείου Αργολίδας, Άργος Α3 Διατροφικές γνώσεις παιδιών Δημοτικού στην περιοχή της Θεσσαλονίκης Θ. Κουγιουμτζόγλου 1, Σ. Παπαδοπούλου 1, Α. Κοκκινοπούλου 1,2, Μ. Χασαπίδου 1 1 Τμήμα Διατροφής και Διαιτολογίας, Αλεξάνδρειο Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Θεσσαλονίκης, 2 Τμήμα Ιατρικής, Πανεπιστήμιο Κρήτης, Ηράκλειο Α4 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΕΝΟΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΥ ΕΞΑ- ΓΩΓΗΣ ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΕΝΩΝ ΣΥΣΤΑΣΕΩΝ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΚΑΙ ΤΡΟΠΟΥ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΛΗ- ΨΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΥΧΑΙΟΠΟΙΗΜΕΝΗΣ ΕΛΕΓΧΟΜΕΝΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ Γ. Μοσχώνης 1, Μ. Μιχαλοπούλου 1, Κ. Τσουτσουλοπούλου 1, Ε. Βλαχοπαπαδοπούλου 2, Ε. Δικαιάκου 2, Σ. Μιχαλάκος 2, Ε. Χαρμανδάρη 3, Γ.Π. Χρούσος 3, Ι. Μανιός 1 1Τμήμα Επιστήμης Διαιτολογίας και Διατροφής, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, Αθήνα, 2 Τμήμα Ενδοκρινολογίας, Νοσοκομείο Παίδων «Π. & Α. Κυριακού», Αθήνα, 3 Μονάδα Ενδοκρινολογίας, Μεταβολισμού και Διαβήτη, Πανεπιστήμιο Αθηνών, Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία», Αθήνα Α5 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΣΕ ΕΝΑΝ ΠΛΗΘΥΣΜΟ ΠΑΙΔΙΩΝ ΜΕ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ Μ. Σηφάκη 1, Ι. Κουρουγκιαούρη 2, Ε. Ζουρίδη 2, Ε. Γρίδα 2, Ε. Δασκαλάκη 2, Α. Γκιουμέ 2, Α. Μαρκάκη 2, Ε. Παπαδοπούλου 3 1Institute of Education, University College London, 2 Τμήμα Διατροφής - Διαιτολογίας, Σχολή ΣΤεΓ- ΤεΤ, ΤΕΙ Κρήτης, 3 Παιδιατρική Κλινική, Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Ηρακλείου Κρήτης 18

21 Αναρτημένες Ανακοινώσεις Α6 ΣΧΕΣΗ ΔΕΙΚΤΗ ΜΑΖΑΣ ΣΩΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗ ΣΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΥΠΕΡΒΑΡΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΩΣ ΠΡΟΣ ΔΕΙΚΤΗ ΜΑΖΑΣ ΣΩΜΑΤΟΣ ΓΟΝΕΩΝ & ΦΥΛΟ ΠΑΙΔΙΟΥ Ι. Κουρουγκιαούρη 1, Μ. Σηφάκη 2, Ε. Γρίδα 1, Ε. Ζουρίδη 1, Η. Μανιαδάκη 3, Μ. Ζαραβίνου 4, Ε. Παπαδοπούλου 3, Α. Μαρκάκη 1 1 Τμήμα Διατροφής - Διαιτολογίας, Σχολή ΣΤεΓ-ΤεΤ, ΤΕΙ Κρήτης, 2 Institute of Education, University College London, 3 Παιδιατρική Κλινική, Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Ηρακλείου Κρήτης, 4 Τμήμα Δια τροφής, Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Ηρακλείου Κρήτης Α7 ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΣΕ ΠΑΧΥΣΑΡΚΑ ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΥΣ Δ. Τσακίρη, Χ. Σεραφείμ, Κ. Κατσαρός, Μ. Χέρα, Α. Χατζόπουλος, Π. Χέρας Ελληνική Ιατρική Εταιρεία Μελέτης Ψυχοσωματικών Προβλημάτων Α8 ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ στα ΑΓΓΕΙΑΚΑ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ (ΑΕΕ) στο δυτικο κοσμο Θ. Καραουλάνη 2, Φ. Φιλίππου 1, Ε. Ουρανού 1, Σ. Σολωμού 1, Π. Λαμπρόπουλος 1, Α. Καπάταης 1 1 Α Παθολογική Κλινική - A Ηπατολογικό Ιατρείο, ΓΝΝΠ «Άγιος Παντελεήμων» - ΓΝΔΑ «Αγία Βαρβάρα», 2 Κέντρο Αιμοδοσίας ΓΝΝΠ «Άγιος Παντελεήμων» - ΓΝΔΑ «Αγία Βαρβάρα», 3 Εργαστήριο Βιοπαθολογίας - Bιοχημικού, ΓΝΔΑ «Αγία Βαρβάρα» Α9 ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΚΑΙ Η ΕΠΙ- ΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΣΤΗ ΓΛΥΚΑΙΜΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ: ΜΙΑ ΣΥΓΧΡΟΝΙΚΗ, ΠΟΛΥΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΥΓΕΙΑΣ Σ. Μπίρκα 1,2, Ν. Οικονόμου 1,3, Φ.-Ρ. Δομάγιερ 1,3,4, Α. Παπαϊωάννου 1,5, Α. Μποτσκαρίοβα 6, Θ. Κερασίδου 7, Ε. Χαρταμπά 7, Ζ. Τσίμτσιου 1,2,8 1Επιτροπή Έρευνας Ελληνικής Εταιρείας Γενικής Ιατρικής, 2 Κέντρο Υγείας Ευόσμου Θεσσαλονίκης, 3 Σχολή Κοινωνικών Επιστημών, Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο, 4 Περιφερικό Ιατρείο Αμαρύνθου Εύβοιας, 5 Κέντρο Υγείας Ν. Μάκρης Αττικής, 6 Κέντρο Υγείας Κασσανδρίας Χαλκιδικής, 7 Κέντρο Υγείας Σουφλίου Έβρου, 8 Εργαστήριο Υγιεινής, Κοινωνικής - Προληπτικής Ιατρικής και Ιατρικής Στατιστικής, Τμήμα Ιατρικής ΑΠΘ Α10 ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΣΥΝΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΚΑΙ ΧΑΜΗΛΟ ΚΛΑΣΜΑ ΕΞΩΘΗΣΗΣ Σ. Μπεζάτη, Χ. Καρδάμης Καρδιολογική Κλινική, Γενικό Νοσοκομείο Κέρκυρας 19

22 Αναρτημένες Ανακοινώσεις Α11 ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΠΡΩΙΜΑ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΤΙΚΑ ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΣΥΝΕΠΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΕΙΨΗΣ ΒΙ- ΤΑΜΙΝΗΣ D Ι. Παπαϊωάννου 1, Γ. Πανταζίδου 2, Θ. Ρεπαντής 1, Α. Μπαϊκούσης 1, Π. Κοροβέσης 1 1 Ορθοπεδική Κλινική Γενικού Νοσοκομείου Πατρών, 2 ΩΡΛ Κλινική Γενικού Νοσοκομείου Πατρών Α12 Η ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΑΥΞΗΜΕΝΟΥ BMI ΣΕ ΝΟΣΗΛΕΥΟΜΕΝΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ Μ. Μπριστιάνου, Ι. Ξηρογιάννης, Σ. Ελβανίδη, Ε. Πρατήλας, Γ. Μπέτσιος, Λ. Λαναράς Παθολογική Κλινική - Ιατρείο Υπέρτασης, ΓΝ Λαμίας Α13 ΕΠΙΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΥ ΣΥΝΔΡΟΜΟΥ ΣΕ ΠΑΧΥΣΑΡΚΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΚΑΙ Η ΣΥΣΧΕ- ΤΙΣΗ ΤΟΥ ΜΕ ΤΟ ΔΕΙΚΤΗ ΜΑΖΑΣ ΣΩΜΑΤΟΣ Δ. Τσακίρη, Χ. Σεραφείμ, Κ. Κατσαρός, Σ. Χαρατσίδου, Α. Χατζόπουλος, Π. Χέρας Παθολογική Κλινική Νοσοκομείου Άργους Α14 ΚΑΠΝΙΣΤΙΚΕΣ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ ΚΑΙ ΣΩΜΑΤΙΚΟ ΒΑΡΟΣ Δ. Τσακίρη, Χ. Σεραφείμ, Κ. Κατσαρός, Μ. Χέρα, Α. Χατζόπουλος, Π. Χέρας Ελληνική Ιατρική Εταιρεία Μελέτης Ψυχοσωματικών Προβλημάτων Α15 Επηρεάζει ο διαβήτης κύησης τις διατροφικές επιλογές των εγκύων; Ε. Βενάκη, Ι. Ηλίας, Κ. Κατσικάρη, Σ.Χ. Νικοπούλου, Α. Μίχου, Ε. Κούκκου Τμήμα Ενδοκρινολογίας, Διαβήτη και Μεταβολισμού, Νοσοκομείο «Έλενα Βενιζέλου», Αθήνα Α16 Πότε οι Έλληνες ερευνούν στο διαδίκτυο για παχυσαρκία και δίαιτα: μελέτη από το Google Trends Ι. Ηλίας, Ε. Βενάκη, Ι. Κακουλίδης, Α. Μίχου, Α. Λιναρδή, Ε. Κούκκου Τμήμα Ενδοκρινολογίας, Διαβήτη και Μεταβολισμού, Νοσοκομείο «Έλενα Βενιζέλου», Αθήνα 20

23 Αναρτημένες Ανακοινώσεις Α17 ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2 ΚΑΙ ΣΥΝΥΠΑΡΧΟΥΣΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΨΥΧΙΚΗ ΣΦΑΙΡΑ ΚΑΙ ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΤΟΥΣ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΒΑΘΜΟ ΠΑ- ΧΥΣΑΡΚΙΑΣ ΠΟΥ ΠΙΘΑΝΑ ΕΜΦΑΝΙΖΟΥΝ Σ.Σ. Παπαδάτος 1, Ε. Μανιαδάκης 2, Γ. Φίλη 3, Α. Μπουρδάκης 4 1 Γ Παθολογική Κλινική ΕΚΠΑ, ΓΝΝΘΑ «Η ΣΩΤΗΡΙΑ», 2 Φοιτητής Τμήματος Ψυχολογίας ΕΚΠΑ, 3 ΤΕΠ Παθολογικό Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Ιωαννίνων, 4 Διαβητολογικό Ιατρείο, ΓΝ Τρικάλων Α18 ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΠΡΟΣΛΗΨΗΣ ΤΡΟΦΗΣ ΚΑΙ ΔΕΙΚΤΗΣ ΜΑΖΑΣ ΣΩΜΑΤΟΣ Α. Παναγιώτου, Α. Ντάνης, Μ. Κούντζα Κέντρο Ημέρας «Ανάσα», Αθήνα Α19 ΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΤΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Ι. Λαμπρόπουλος Λογιστική, MSc Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας Τμήματος Ιατρικής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Υπ. Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Πατρών, Τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων A20 ΠΑΧΥΣΑΡΚΑ ΑΤΟΜΑ και ΛΙΠΩΔΕΣ ΗΠΑΡ - ΙΝΣΟΥΛΙΝΟΑΝΤΙΣΤΑΣΗ Θ. Καραουλάνη 2, Φ. Φιλίππου 1, Ε. Ουρανού 1, Σ. Σολωμού 1, Π. Λαμπρόπουλος 1, Α. Καπάταης 1 1 Α Παθολογική Κλινική - A Ηπατολογικό Ιατρείο, ΓΝΝΠ «Άγιος Παντελεήμων» - ΓΝΔΑ «Αγία Βαρβάρα», 2 Κέντρο Αιμοδοσίας ΓΝΝΠ «Άγιος Παντελεήμων» - ΓΝΔΑ «Αγία Βαρβάρα», 3 Εργαστήριο Βιοπαθολογίας - Bιοχημικού, ΓΝΔΑ «Αγία Βαρβάρα» 21

24 Πρόεδροι - Ομιλητές Koliaki C. Mikhailidis D. Αλαβέρας Α. Αλεξανδρίδης Θ. Αρκαδιανός Ι. Βαλσαµάκης Γ. Βαραγιάννης Π. Γαλανάκης Χ. Γεωργαντόπουλος Γ. Γονιδάκης Φ. Δαρδιώτης Ε. Δηµητριάδης Γ. Δηµητριάδης Κ. MD, Phd, Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική & Διαβητολογικό Κέντρο, Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ, ΓΝΑ «ΛΑΪΚΟ» BSc MSc MD FCP FRSPH FFPM FRCP FRCPath, Academic Head, Department of Clinical Biochemistry, Royal Free Hospital Campus, University College London Medical School, University College London (UCL) Παθολόγος - Διαβητολόγος, τ. Διευθυντής Α Παθολογικής Κλινικής, Κοργιαλένειο Μπενάκειο ΓΝΑ «Ε.Ε.Σ.» Ομότιμος Καθηγητής Παθολογίας - Ενδοκρινολογίας, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Πατρών Γενικός Ιατρός - SCOPE Certified Council of Directors True Health Initiative, Αντιπρόεδρος European Lifestyle Medicine Organization Ενδοκρινολόγος, SCOPE European Fellow, Πανεπιστημιακός Υπότροφος Νοσοκομείο «Αρεταίειο» ΕΚΠΑ, Επισκέπτης Αναπληρωτής Καθηγητής Dept. Diabetes Endocrinology Metabolism, Warwick Medical School, Warwick, UK Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, MSc in Human Nutrition, Γενικός Γραμματέας Πανελληνίου Συλλόγου Διαιτολόγων-Διατροφολόγων Γενικός / Οικογενειακός Ιατρός, Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Κρήτης Ψυχίατρος - Γνωσιακός Ψυχοθεραπευτής, Επιστημονικός Συνεργάτης Α Ψυχιατρικής Κλινικής ΕΚΠΑ, Μονάδα Διαταραχών Πρόσληψης Τροφής, «ΑΙΓΙΝΗΤΕΙΟ» Νοσοκομείο Επίκουρος Καθηγητής Ψυχιατρικής, Α Ψυχιατρική Κλινική Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, «ΑΙΓΙΝΗΤΕΙΟ» Νοσοκομείο Επίκουρος Καθηγητής Νευρολογίας, Σχολή Επιστημών Υγείας, Τμήμα Ιατρικής Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Καθηγητής Παθολογίας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, Διευθυντής Β Προπαιδευτικής Παθολογικής Κλινικής - Μονάδας Έρευνας & Διαβητολογικού Κέντρου, Πανεπιστημιακό ΓΝ «ΑΤΤΙΚΟΝ», Πρόεδρος Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας Καρδιολόγος, MD, PhD, FESC, Επιμελητής Α Καρδιολογικής Κλινικής Πανεπιστημίου Αθηνών, ΓΝΑ «ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ» 22

25 Πρόεδροι - Ομιλητές Δηµοσθενόπουλος Χ. Διδάγγελος Τ. Ζαµπέλας Α. Ιωαννίδης Ι. MMedSci.SRD, Κλινικός Διαιτολόγος - Βιολόγος, Προϊστάμενος Διαιτολογικού Τμήματος, ΓΝΑ «ΛΑΪΚΟ» Αναπληρωτής Καθηγητής Παθολογίας - Διαβητολογίας ΑΠΘ, Υπεύθυνος Διαβητολογικού Κέντρου Α Προπαιδευτικής Παθολογικής Κλινικής ΑΠΘ, Γενικό Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης «ΑΧΕΠΑ» Καθηγητής Διατροφής - Διαιτολογίας, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Εργαστήριο Χημείας & Ανάλυσης Τροφίμων Παθολόγος με εξειδίκευση στο Διαβήτη, Διευθυντής Α Παθολογικής Κλινικής, Υπεύθυνος Διαβητολογικού Ιατρείου, Κωνσταντοπούλειο ΓΝ Ν. Ιωνίας-Πατησίων Καµαράτος Α. Παθολόγος - Διαβητολόγος, Διευθυντής ΕΣΥ, Α Παθολογικό Τμήμα - Διαβητολογικό Κέντρο, ΓΝ Πειραιά «ΤΖΑΝΕΙΟ» Καπάνταης Ε. Παθολόγος, SCOPE National Fellow, Διευθυντής Τμήματος Διαβήτη - Παχυσαρκίας - Μεταβολισμού, Ιδιωτικό Νοσοκομείο Metropolitan Κατσή Β. Κατσίκη Ν. Κατσιλάµπρος Ν. Καψοκεφάλου Μ. Κεφαλογιάννης Ν. Κόκκινος Α. Κολοµβότσου Α. Καρδιολόγος, Επιμελήτρια Β, Καρδιολογικό Τμήμα, ΓΝΑ «ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ» Ειδική Παθολόγος, Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ, Ακαδημαϊκή Υπότροφος, Ιατρείο Παχυσαρκίας - Λιπιδίων, Τμήμα Ενδοκρινολογίας - Μεταβολισμού, Διαβητολογικό Κέντρο, Α Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, ΠΓΝΘ «ΑΧΕΠΑ», Μέλος ΔΣ της Ελληνικής Εταιρείας Αθηροσκλήρωσης Καθηγητής Παθολογίας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, MD, PhD, FACP, SCOPE, Ερευνητικό Εργαστήριο Πανεπιστημίου Αθηνών «Ν.Σ. ΧΡΗΣΤΕΑΣ» Καθηγήτρια στη Διατροφή του Ανθρώπου, Τμήμα Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Ανθρώπου, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Παθολόγος - Διαβητολόγος, Διαγνωστικό & Θεραπευτικό Κέντρο «ΑΣΚΛΗΠΙΟΣ», Ηράκλειο Κρήτης Αναπληρωτής Καθηγητής Παθολογίας, Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική & Διαβητολογικό Κέντρο Πανεπιστημίου Αθηνών, ΓΝΑ «ΛΑΪΚΟ» PhD, M(Med)Sc, Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, Πολυκλινική Ολυμπιακού Χωριού, Διδάκτωρ Τμήματος Διατροφής του Ανθρώπου, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών 23

26 Πρόεδροι - Ομιλητές Κουτσοβασίλης Α. Κυριαζής Ι. Λαµπαδιάρη Β. Λαναράς Λ. Λιάτης Σ. Λυµπερόπουλος Ε. Λύτρας Α. Μακρής Θ. Μαστοράκος Γ. Μελιδώνης Α. Μεραµβελιωτάκης Ε. Μήτρου Π. Μιχαλάκης Κ. Μιχαλάκος Σ. Μιχόπουλος Ι. Μόρτογλου Α. MD, MSc, PhD, Παθολόγος - Διαβητολόγος, Επιμελητής Β, Γ Παθολογική Κλινική - Διαβητολογικό Κέντρο, ΓΝ Νίκαιας Πειραιά «ΑΓ. ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΩΝ» MD, PhD, FNSCOPE, Παθολόγος με εξειδίκευση στο Διαβήτη, Διευθυντής Παθολογικής Κλινικής & Ιατρείου Διαβήτη - Παχυσαρκίας, ΓΝ Αττικής ΚΑΤ Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Παθολογίας - Σακχαρώδους Διαβήτη ΕΚΠΑ, Β Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική - Μονάδα Έρευνας & Διαβητολογικό Κέντρο, Πανεπιστημιακό ΓΝ «ΑΤΤΙΚΟΝ» Παθολόγος - Διαβητολόγος, Συντονιστής Διευθυντής Παθολογικής Κλινικής, Υπεύθυνος Διαβητολογικού Ιατρείου, ΓΝ Λαμίας Παθολόγος - Διαβητολόγος, Επιμελητής Α Προπαιδευτική Πανεπιστημιακή Κλινική - Διαβητολογικού Κέντρου, ΓΝΑ «ΛΑΪΚΟ» Αναπληρωτής Καθηγητής Παθολογίας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Β Παθολογική Κλινική, Πανεπιστημιακό ΓΝ Ιωαννίνων Ενδοκρινολόγος, PhD, Marie-Curie, IOF (Alumnus) Συντονιστής Διευθυντής Καρδιολογικού Τμήματος, ΓΝΜΑ «ΕΛΕΝΑ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ» Καθηγητής Ενδοκρινολογίας, Μονάδα Ενδοκρινολογίας - Σακχαρώδη Διαβήτη και Μεταβολισμού, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών, Νοσοκομείο «ΑΡΕΤΑΙΕΙΟΝ» Παθολόγος - Διαβητολόγος, Συντονιστής Διευθυντής Α Παθολογικής Κλινικής - Διαβητολογικού Κέντρου, ΓΝ Πειραιά «ΤΖΑΝΕΙΟ» Γενικός Ιατρός, Επιμελητής Β, ΠΙ Γρηγοριάς - ΚΥ Μοιρών MD, PhD, Παθολόγος - Διαβητολόγος, Συνεργάτις Γενικού Γραμματέα Υπουργείου Υγείας Ενδοκρινολόγος, MD, PhD, International SCOPE Fellow Παιδίατρος - Παιδοενδοκρινολόγος, Συντονιστής Διευθυντής, Τμήμα Αύξησης και Ανάπτυξης, Νοσοκομείο Παίδων «Π. & Α. ΚΥΡΙΑΚΟΥ» Αναπληρωτής Καθηγητής Ψυχιατρικής, Β Ψυχιατρική Κλινική, Πανεπιστημιακό ΓΝ «ΑΤΤΙΚΟΝ» Ενδοκρινολόγος, Διευθυντής Τομέα Ενδοκρινολογίας, Διαβήτη και Μεταβολισμού, «ΙΑΤΡΙΚΟ ΑΘΗΝΩΝ» 24

27 Πρόεδροι - Ομιλητές Μπαλαµπάνης Κ. Μπέλλος Γ. Μπούκης Μ. Μπουρδάκης Α. Μπριστιάνου Μ. Οικονοµίδης Ι. Παγώνη Σ. Παπαδόπουλος Ε. Παθολόγος, Πανεπιστημιακός Υπότροφος Β Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική - Μονάδα Έρευνας & Διαβητολογικό Κέντρο, Πανεπιστημιακό ΓΝ «ΑΤΤΙΚΟΝ» PhD, MRCGP, MEPMA, Διευθυντής Συντονιστής ΚΥ - ΠΕΔΥ Κορωπίου Αττικής, τ. Γενικός Συντονιστής Εκπαίδευσης Ειδικευόμενων Γενικών Ιατρών Αττικής Διαβητολόγος - Ενδοκρινολόγος, Ηράκλειο Κρήτης Ειδικός Παθολόγος με Εκπαίδευση στο Διαβήτη στις παθήσεις των Λιπιδίων και της Παχυσαρκίας, Διευθυντής ΕΣΥ Β Παθολογικής Κλινικής, Υπεύθυνος Διαβητολογικού Ιατρείου & Ιατρείου Λιπιδίων και Παχυσαρκίας, ΓΝ Τρικάλων Δρ Παθολόγος με εξειδίκευση στο Σακχαρώδη Διαβήτη, Διευθύντρια Παθολογικής Κλινικής, Υπεύθυνη Ιατρείου Διαβητικού Ποδιού, ΓΝ Λαμίας Αναπληρωτής Καθηγητής Καρδιολογίας, Β Πανεπιστημιακή Κλινική, Πανεπιστημιακό ΓΝ «ΑΤΤΙΚΟΝ» Συντονίστρια Διευθύντρια Παθολογικής Κλινικής ΓΝΑ «Γ. ΓΕΝΝΗΜΑΤΑΣ», Πρόεδρος ΕΙΝΑΠ, Πρόεδρος Ανωτάτου Πειθαρχικού Συμβουλίου ΠΙΣ Βιολόγος, MSc, PhD Κλινικής Βιοχημείας - Μοριακής Διαγνωστικής, Medical Manager, Ιατρικό Τμήμα AstraZeneca Παπαζαφειροπούλου Α. Παθολόγος με εξειδίκευση στο Διαβήτη, PhD, MSc στη Βιοστατιστική, Επιμελήτρια Α, Α Παθολογική Κλινική & Διαβητολογικό Κέντρο, ΓΝ Πειραιά «ΤΖΑΝΕΙΟ» Παπακωνσταντίνου Α. Επίκουρη Καθηγήτρια Διατροφής και Μεταβολισμού, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Παπαλαζάρου Α. Παππάς Σ. Παππής Χ. Πάσχου Σ. Πατσουράκος Ν. MSc, PhD, Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, Επιστημονικός Συνεργάτης Χαροκοπείου Πανεπιστημίου Παθολόγος - Διαβητολόγος Πρόεδρος Ελληνικής Χειρουργικής Εταιρείας Παχυσαρκίας, Διευθυντής Γ Χειρουργικής Κλινικής, Νοσοκομείο «ΥΓΕΙΑ» MD, PhD, Ενδοκρινολόγος - Διαβητολόγος, Ιατρική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Medical School, European University Cyprus, EASD PGC Faculty, EYES/ESE Committee Επεμβατικός Καρδιολόγος, Επιμελητής Α, Καρδιολογικό Τμήμα, ΓΝ Πειραιά «ΤΖΑΝΕΙΟ» 25

28 Πρόεδροι - Ομιλητές Πολυµέρης Α. Ράικου Β. Ρίχτερ Δ. Σαµπάνης Χ. Σανίδας Η. Σωτηρόπουλος Α. Τζώτζας Θ. Τσετσώνη Μ. Τσιβγούλης Γ. Φαρατζιάν Π. Φίλη Γ. Φιλιππάτος Θ. Φιλιππίδης Φ. 26 Ενδοκρινολόγος, Διευθυντής, Ενδοκρινολογικό Τμήμα, ΓΝΑ «ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ» Νεφρολόγος, PhD Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, Διευθύντρια Νεφρολογικού Τμήματος, Doctors Hospital Καρδιολόγος, MD, FESC, FAHA, Διευθυντής Β Καρδιολογικής Κλινικής, «ΕΥΡΩΚΛΙΝΙΚΗ» Αθηνών Παθολόγος - Διαβητολόγος, Διδάκτωρ ΑΠΘ, Διευθυντής ΕΣΥ, Υπεύθυνος Διαβητολογικού Κέντρου, Β Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική, ΓΝΘ «ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ» Καρδιολόγος, Επιμελητής Καρδιολογικού Τμήματος, ΓΝΑ «ΛΑΪΚΟ» Παθολόγος - Διαβητολόγος - Γενικός Ιατρός, Διευθυντής ΕΣΥ, Γ Παθολογικό Τμήμα, ΓΝΝ Πειραιά «ΑΓ. ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΩΝ» Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ, Ενδοκρινολόγος, Ιατρείο Ενδοκρινολογίας & Παχυσαρκίας, Κλινική «ΑΓΙΟΣ ΛΟΥΚΑΣ» Θεσσαλονίκη Διευθύντρια Επιστημονικών Υποθέσεων & Νομοθεσίας Τροφίμων Coca-Cola Hellas Καθηγητής Νευρολογίας, Β Νευρολογική Κλινική ΕΚΠΑ, Πανεπιστημιακό ΓΝ «ΑΤΤΙΚΟΝ» MSc, PhD, Κλινικός Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, Επιστημονικός Συνεργάτης Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών Γενική Ιατρός, Επιμελήτρια Α, Πανεπιστημιακό ΓΝ Ιωαννίνων Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Κρήτης Παθολόγος - Διαβητολόγος Χαλβατσιώτης Π. Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας, Β Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική - Μονάδα Έρευνας & Διαβητολογικό Κέντρο Πανεπιστημίου Αθηνών, Πανεπιστημιακό ΓΝ «ΑΤΤΙΚΟΝ» Χαλιώτης Γ. Ψαλτοπούλου- Δημοπούλου Θ. Ψυρρή A. Παθολόγος - Διαβητολόγος, Συντονιστής Διευθυντής Παθολογικής Κλινικής, Υπεύθυνος Διαβητολογικού Ιατρείου, ΓΝ Χαλκίδας, Δρ Ιατρικού Τμήματος Πανεπιστημίου Κρήτης Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Παθολογίας, Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ MD, PhD, FACP, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Παθολογίας Ογκολογίας, Β Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών, Πανεπιστημιακό ΓΝ «ΑΤΤΙΚΟΝ»

29 Βραβεύσεις

30 Βραβεύσεις Κατόπιν απόφασης της επιτροπής κρίσεως εργασιών απονέμονται 3 τιμητικά βραβεία στις εξής εργασίες. 1ο Βραβείο Π20 ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ ΤΟΥ ΑΝΟΡΕΞΙΟΓΟΝΟΥ ΝΕΥΡΟΠΕΠΤΙΔΙΟΥ NUCLEOBINDIN-2/ NESFATIN-1 ΣΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΥΠΟΘΑΛΑΜΟ ΚΑΙ ΤΗΣ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗΣ ΤΗΣ ΜΕ ΤΟ ΣΩΜΑΤΙΚΟ ΒΑΡΟΣ Α. Ψηλοπαναγιώτη, Σ. Νίκου, Ε. Παπαδάκη Εργαστήριο Ανατομίας - Ιστολογίας - Εμβρυολογίας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Πατρών 2ο Βραβείο Π19 Παρεμβατικό πρόγραμμα με τη μέθοδο της Πυθαγορείου Αυτογνωσίας για μείωση του στρες και έλεγχο του σωματικού βάρους σε υπέρβαρους και παχύσαρκους ασθενείς. Επιδράσεις στη διατροφική συμπεριφορά, στην κορτιζόλη και άλλους βιολογικούς δείκτες Δ.Σ. Σίμος 1, Α. Κόκκινος 2, Ν. Τεντολούρης 2, Χ. Δημοσθενόπουλος 3, Φ. Μπακοπούλου 5, Α. Αρτεμιάδης 1,4, Ε. Μάντζου 6, Ν. Νικολαΐδης 1,6,7, Ο. Κώστα, Γ. Χρούσος 1,6,7, Χ. Δαρβίρη 1 1 ΠΜΣ «Το Στρες και η Προαγωγή της Υγείας», Ιατρική Σχολή Αθηνών, 2 Διαβητολογικό Κέντρο, Α Προπαιδευτικής Παθολογικής Κλινικής, Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Λαϊκό», 3 Τμήμα Κλινικής Διατροφής, Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Λαϊκό», 4 Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήμιο Κύπρου, 5 Επιτροπή Εφηβικής Ιατρικής και Πρόεδρος της UNESCO για την Εφηβική Υγειονομική Περίθαλψη, Α Τμήμα Παιδιατρικής, Παιδιατρικό Νοσοκομείο «Αγία Σοφία», 6 Τμήμα Ενδοκρινολογίας, Μεταβολισμού και Διαβήτη, Α Τμήμα Παιδιατρικής Κλινικής, Νοσοκομείο Παιδιών «Αγία Σοφία», 7 Τμήμα Ενδοκρινολογίας και Μεταβολισμού, Ίδρυμα Βιοϊατρικής Έρευνας Ακαδημίας Αθηνών 3ο Βραβείο Π18 ΜΕΤΑ-ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΓΟΝΙΔΙΑΚΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ ΣΤΟ ΛΙΠΩΔΗ ΙΣΤΟ ΠΑΧΥΣΑΡΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΩΝ ΑΤΟΜΩΝ Ι. Γκουτζέλας 1, Π. Κοντού 2, Π. Μπάγκος 2, Θ. Σαραφίδου 1, Ζ. Μαμούρης 1 1 Εργαστήριο Γενετικής, Συγκριτικής και Εξελικτικής Βιολογίας, Τμήμα Βιοχημείας & Βιοτεχνολογίας, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, 2 Τμήμα Πληροφορικής με Εφαρμογές στη Βιοϊατρική, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Η βράβευση θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 2 Μαρτίου 2019 πριν τη Διάλεξη Λήξης στις 20:30. 28

31 Περιλήψεις Προφορικών Ανακοινώσεων

32 Περιλήψεις Προφορικών Ανακοινώσεων Π1 Αξιολόγηση κλινικών παραμέτρων και ανθρωπομετρικών χαρακτηριστικών σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου II Ε. Παυλίδου 1, Α. Φασούλας 1, Δ. Πετρίδης 2, Μ. Μαντζώρου 1, Χ. Τρύφωνος 1, Κ. Γιαγκίνης 1 1 Τμήμα Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής, Πανεπιστήμιο Αιγαίου, 2 Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων, ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης Σκοπός: Η διερεύνηση της επίδρασης των ανθρωπομετρικών παραμέτρων και των κλινικών δεικτών σε δείγμα διαβητικών ασθενών. Υλικό και Μέθοδος: Μελετήθηκαν 440 ασθενείς με Σακχαρώδη Διαβήτη (Σ/Δ) τύπου 2 με μέση ηλικία 49.9 έτη, οι οποίοι επιλέχθηκαν από ένα δείγμα περιστατικών με κριτήριο εισόδου για την ομάδα το μακρόχρονο διάστημα ελέγχου και την επαναληψιμότητα των εργαστηριακών εξετάσεων. Αποτελέσματα: Παρατηρήθηκε ισχυρή επίδραση του Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) στην εμφάνιση υπεργλυκαιμίας. Η συχνότητα της εμφάνισης του Σ/Δ ήταν μεγαλύτερη στα υπέρβαρα και παχύσαρκα άτομα σε σχέση με τους νορμοβαρείς. Ο μέσος όρος ΔΜΣ των νεοδιαγνωσθέντων διαβητικών ασθενών ήταν 30.2 Kg/m 2. Βρέθηκε εξάρτηση μεταξύ ΔΜΣ και φύλου με την εμφάνιση χολολιθίασης-χολοκυστίτιδας με μεγαλύτερη συχνότητα στην κατηγορία των παχύσαρκων και στις γυναίκες. Άτομα φυσιολογικού σωματικού βάρους βρέθηκε ότι εμφανίζουν Σ/Δ σε μικρότερη ηλικία από ότι οι υπόλοιπες ομάδες ΔΜΣ οι οποίες δεν διαφέρουν μεταξύ τους. Οι γυναίκες εμφανίζουν υψηλότερες συγκεντρώσεις γλυκόζης συγκριτικά με τους άνδρες με φυσιολογικό σωματικό βάρος, στο ίδιο επίπεδο η γλυκόζη είναι υψηλότερη στις γυναίκες απ ότι στα επίπεδα υπερβάλλοντος βάρους σωματικού βάρους >25 Kg/m 2. Στους άνδρες δεν παρατηρήθηκε μεταβολή της γλυκόζης στα διάφορα επίπεδα ΔΜΣ. Η μετάβαση της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης (HbA1c) από το στάδιο 2 (>7%) στο στάδιο 1 (<7%), προκαλεί μείωση της συγκέντρωσης των τριγλυκεριδίων κατά 14.5%. Ο ΔΜΣ καταγράφηκε ως τρίτος παράγοντας συσχέτισης με την υπεργλυκαιμία, μετά την προδιάθεση και την υπερλιπιδαιμία και πριν από τη διαστολική αρτηριακή πίεση και την ηλικία. Συμπεράσματα: Κατά τη διαπίστωση του πρωτοεμφανιζόμενου Σ/Δ, η ύπαρξη ή όχι παχυσαρκίας, προσδιοριζόμενης με βάση το ΔΜΣ, δεν επηρεάζει τα επίπεδα της γλυκόζης αίματος στους άνδρες, στις δε γυναίκες τα φυσιολογικά επίπεδα ΔΜΣ, δεν αποτελούν αποτρεπτικούς παράγοντες εμφάνισης υψηλών τιμών γλυκόζης, αλλά ούτε και η ηλικία ανεξαρτήτου φύλου. Ο ΔΜΣ κατατάσσεται ως τρίτος παράγοντας συσχέτισης των υψηλών τιμών γλυκόζης στους νεοδιαγνωσθέντες διαβητικούς. 30

33 Περιλήψεις Προφορικών Ανακοινώσεων Π2 ΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΠΡΟΑΓΟΥΝ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ, ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΚΑΙ ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΠΙΔΟΣΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ (Συγχρονική μελέτη σε μαθητές της Ε τάξης των Δημοτικών Σχολείων της νήσου Κω-Δωδεκάνησα) Κ. Μαλαχία Διαιτολόγος, MSc Δημόσια Υγεία, European University Cyprus Εισαγωγή: Η πρόληψη και οι στρατηγικές παρέμβασης στα προβλήματα που σχετίζονται με τη διατροφή στηρίζονται κυρίως στην κατανόηση των παραγόντων που διαμορφώνουν τις διατροφικές στάσεις και συμπεριφορές των παιδιών, αφού συχνά υπάρχει συνάρτηση μεταξύ στάσης και διατροφικής συμπεριφοράς. Σκοπός: Η διερεύνηση των πιθανών σχέσεων μεταξύ της διατροφικής συμπεριφοράς, των επιπέδων φυσικής δραστηριότητας, της παχυσαρκίας, καθώς κι άλλων στάσεων και συμπεριφορών που προάγουν την υγεία, όπως π.χ οι ώρες ύπνου, επιπέδων άγχους, αυτοεκτίμησης, εικόνας σώματος και πως ενδέχεται αυτοί οι παράγοντες να επηρεάζουν τη σχολική επίδοση των μαθητών. Υλικό-Μέθοδος: Η επιλογή του ερευνητικού δείγματος ήταν δείγμα ευκολίας. Οι 245 μαθητές (ηλικίας 11 ετών) που φοιτούσαν στην Ε τάξη των Δημόσιων Δημοτικών Σχολείων της νήσου Κω, απάντησαν σε ερωτηματολόγια γενικών χαρακτηριστικών, το KIDMED, εκτίμησης εικόνας σώματος, ΠΑΤΕΜ ΙΙ και STAIC A-Trait, ενώ στη συνέχεια τους έγιναν σωματομετρήσεις (ύψος, βάρος, περίμετρος μέσης). Αποτελέσματα: O δείκτης KIDMED είχε τιμή 8,9 δείχνοντας υψηλή προσκόλληση των μαθητών στο μοντέλο της Μεσογειακής Διατροφής. Ο μέσος όρος αξιολόγησης των μαθητών της έρευνας ήταν 4,02 βαθμός που φανερώνει υψηλή σχολική επίδοση. Στο ψυχομετρικό εργαλείο Αυτοεκτίμησης - ΠΑΤΕΜ ΙΙ οι απαντήσεις των μαθητών έδειξαν ένα πολύ καλό επίπεδο αυτοεκτίμησης. Στο ψυχομετρικό εργαλείο STAIC-trail οι απαντήσεις των μαθητών έδωσαν συνολική τιμή κλίμακας 48,2 που φανερώνει παιδιά τα οποία δεν αντιδρούν με ένταση σε δύσκολες καταστάσεις. Συμπεράσματα: Τα παιδιά με Έλληνα πατέρα έχουν τις υψηλότερες επιδόσεις. Τα παιδιά που ζουν μόνο με το πατέρα τους έχουν τις καλύτερες επιδόσεις, ακολουθώντας τα άτομα που ζουν μόνο με τη μητέρα τους και αμέσως μετά τα άτομα που ζουν και με τους δύο γονείς. Π3 ΛΙΠΙΔΑΙΜΙΚΟ ΚΑΙ ΓΛΥΚΑΙΜΙΚΟ ΠΡΟΦΙΛ ΥΠΕΡΒΑΡΩΝ ΚΑΙ ΠΑΧΥΣΑΡΚΩΝ ΑΤΟΜΩΝ Φ. Μπάρκας, Θ. Φιλιππάτος, Ν. Σακκάς, Μ. Ελισάφ, Ε. Λυμπερόπουλος Τομέας Παθολογίας Ιατρικού Τμήματος Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Σκοπός: Η καταγραφή του λιπιδαιμικού και γλυκαιμικού προφίλ ασθενών ανάλογα με τα επίπεδα του δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ). 31

34 Περιλήψεις Προφορικών Ανακοινώσεων Μέθοδοι: Πρόκειται για μια συγχρονική μελέτη παρατήρησης στην οποία συμμετείχαν 1409 ασθενείς που παρακολουθούνται στο ιατρείο Διαταραχών του Μεταβολισμού των Λιπιδίων και Παχυσαρκίας στο Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Ιωαννίνων. Έγιναν συγκρίσεις μεταξύ των ατόμων με ΔΜΣ <25, και 30 kg/m 2 όσον αφορά το λιπιδαιμικό και γλυκαιμικό τους προφίλ. Αποτελέσματα: Αφού αποκλείσθηκαν 204 ασθενείς που ελάμβαναν υπολιπιδαιμική αγωγή, 1205 άτομα συμμετείχαν στην παρούσα μελέτη; η πλειοψηφία τους (78%) είχε ΔΜΣ 25 kg/m 2 (Πίνακας 1) Ο επιπολασμός της οικογενούς υπερχοληστερολαιμίας (FH) ήταν χαμηλότερος στα παχύσαρκα και υπέρβαρα άτομα συγκριτικά με τα νορμοβαρή (4 vs 7 vs 23%, p <0.05). Μεταξύ των ατόμων χωρίς FH (n = 1018), τα παχύσαρκα άτομα είχαν υψηλότερα επίπεδα τριγλυκεριδίων σε σύγκριση με τα νορμοβαρή. Επιπρόσθετα, τα παχύσαρκα άτομα είχαν χαμηλότερα επίπεδα χοληστερόλης των υψηλής και χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεϊνών και απολιποπρωτεΐνης Β σε σύγκριση με τα νορμοβαρή και υπέρβαρα άτομα. Όσον αφορά την ομοιόσταση των υδατανθράκων, οι παχύσαρκοι είχαν τον υψηλότερο επιπολασμό διαβήτη (9 vs 8 vs 4%, p<0.05) καθώς και υψηλότερα επίπεδα HOMA-IR σε σύγκριση με τα υπέρβαρα και νορμοβαρή άτομα (Πίνακας 1). Συμπεράσματα: H παχυσαρκία συσχετίζεται με αθηρογόνο μεικτή δυσλιπιδαιμία και αυξημένη ινσουλινοαντίσταση και επιπολασμό διαβήτη. Πίνακας 1. Νορμοβαρή άτομα (n = 222) Υπέρβαρα άτομα (n = 399) Παχύσαρκα άτομα (n = 397) Ολική χοληστερόλη, mg/dl 262 ( ) 258 ( )* 228 ( )* Τριγλυκερίδια, mg/dl 107 (80-156) 136 (96-186)* 136 (97-193)* Χοληστερόλη των υψηλής πυκνότητας λιποπρωτεϊνών, mg/dl Χοληστερόλη των χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεϊνών, mg/dl 57 (47-68) 50 (44-62)* 49 (42-58)* 179 ( ) 174 ( )* 148 ( )* Απολιποπρωτεΐνη A-I, mg/dl 146 ( ) 149 ( ) 139 ( )* Απολιποπρωτεΐνη Β, mg/dl 120 (92-141) 122 ( ) 102 (88-122)* Απολιποπρωτεΐνη Ε, mg/dl 47 (36-54) 46 (37-56) 43 (38-52)* Λιποπρωτεΐνη (α), mg/dl 10.5 ( ) 10.5 (4-25.5) 10.3 (4.8-24) Γλυκόζη, mg/dl 90 (84-97) 95 (89-105)* 95 (87-105)* Ινσουλίνη, miu/l 5.3 ( ) 7.7 (5-11.5) * 11.6 ( )* HOMA-IR 1.1 ( ) 1.9 ( ) * 2.8 ( )* * p<0.05 για τη σύγκριση με τα νορμοβαρή άτομα, p <0.05 για τη σύγκριση με τα παχύσαρκα άτομα 32

35 Περιλήψεις Προφορικών Ανακοινώσεων Π4 ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΑΓΓΕΙΑΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ ΚΑΙ Η ΣΧΕΣΗ ΤΟΥΣ ΜΕ ΤΗ ΒΑΡΥΤΗΤΑ ΤΟΥ Μ. Μπριστιάνου, Ι. Ξηρογιάννης, Γ. Ρεμπελάκος, Κ. Σπανός, Μ. Κατσαούνου, Λ. Λαναράς Παθολογική Κλινική - Ιατρείο Υπέρτασης, ΓΝ Λαμίας Εισαγωγή: Το Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο αποτελεί την 3η αιτία θανάτου μετά το καρδιογενές επεισόδιο και τον καρκίνο, ενώ αποτελεί παράλληλα την κύρια αιτία μακροχρόνιας αναπηρίας. Σκοπός: Η διερεύνηση του επιπολασμού παχυσαρκίας και των παραγόντων κινδύνου σε ασθενείς με Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο (ΑΕΕ) που νοσηλεύτηκαν στην Παθολογική Κλινική του Νοσοκομείου μας. Υλικό - Μέθοδος: Μελετήσαμε 410 ασθενείς με ΑΕΕ, 237 άνδρες (57.8%) και 173 γυναίκες (42,1%), ηλικίας έτη. Έγινε καταγραφή των καρδιαγγειακών παραγόντων κινδύνου. Όλοι οι ασθενείς είχαν υποβληθεί σε αξονική τομογραφία εγκεφάλου αλλά και Μαγνητική Τομογραφία Εγκεφάλου και triplex αγγείων κατά τη διάρκεια της νοσηλείας τους, όπου κρίθηκε διαγνωστικά απαραίτητο. Αποτελέσματα: Οι 278 ασθενείς (67,8%) είχαν ισχαιμικό ΑΕΕ, οι 99 (24,1%) αιμορραγικό και 33 (8,04%) παρουσίασαν παροδικό ΑΕΕ. Από το σύνολο των ασθενών: υπέρβαροι ή παχύσαρκοι ήταν το 56,5% των ασθενών, οι 78,9% είχαν περισσότερα από δύο συνοδά νοσήματα, ενώ 190 υπέρβαροι - παχύσαρκοι ασθενείς (46,5%) είχαν περισσότερους από δύο παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου. Οι 325 (79,2%) είχαν αρτηριακή υπέρταση, οι 195 (47,5%) είχαν δυσλιπιδαιμία, οι 179 (43,6%) είχαν Σακχαρώδη Διαβήτη, 145 (35,3%) ήταν καπνιστές, χρόνια κολπική μαρμαρυγή ή επεισόδια παροξυσμικής κολπικής μαρμαρυγής είχαν 86 ασθενείς (20,9%) και 29 ασθενείς (7,07%), ηλικίας >68 ετών, παρουσίαζαν έκπτωση νεφρικής λειτουργίας. Συμπεράσματα: Οι ασθενείς με ΑΕΕ στη μελέτη μας είχαν υψηλά ποσοστά όλων των καρδιαγγειακών παραγόντων κινδύνου, οι οποίοι μπορούν να τροποποιηθούν με την έγκαιρη ευαισθητοποίηση των ασθενών και των οικείων τους. Η πρόληψη, η σωστή και έγκαιρη παρέμβαση στον τρόπο ζωής και με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή και παρακολούθηση από τους θεράποντες ιατρούς, μπορεί να βοηθήσει ουσιαστικά. Π5 ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΠΟΛΥΜΟΡΦΙΣΜΩΝ ΤΗΣ ΛΙΠΟΠΡΩΤΕΪΝΙΚΗΣ ΛΙΠΑΣΗΣ ΜΕ τη ΜΕΤΑΓΕΥΜΑΤΙΚΗ ΥΠΕΡΤΡΙΓΛΥΚΕΡΙΔΑΙΜΙΑ ΣΕ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2 Π. Γαβρά 1, Σ. Ηρακλειανού 1, Γ. Κολοβού 3, Α. Παπαζαφειροπούλου 1, Β. Κολοβού 3, Ε. Μπουτάτη 2, Γ. Δημητριάδης 2, Α. Μελιδώνης 1 1 Διαβητολογικό Κέντρο, «Τζάνειο» Νοσοκομείο Πειραιά, 2 Β Προπαιδευτική Κλινική και Διαβητολογικό Κέντρο, Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο «Αττικόν», 3 Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο Εισαγωγή - Σκοπός: Η μεταγευματική υπερτριγλυκεριδαιμία αποτελεί ανεξάρτητο παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση καρδιαγγειακών συμβαμάτων. Στη μεταγευματική κάθαρση των τριγλυκεριδίων 33

36 Περιλήψεις Προφορικών Ανακοινώσεων παίζει σημαντικό ρόλο μεταξύ άλλων παραγόντων η ποσότητα της ενεργού λιποπρωτεϊνικής λιπάσης καθώς και ορισμένες γενετικές ιδιαιτερότητες της. Μελετήσαμε τη σχέση των αλληλίων X και S του πολυμορφισμού S447X της λιποπρωτεϊνικής λιπάσης με τη μεταγευματική κάθαρση των τριγλυκεριδίων. Υλικό και Μέθοδος: Μελετήθηκαν 51 άνδρες με σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ υπό αγωγή με δισκία, καλή γλυκαιμική ρύθμιση (HbA1c <7%), BMI<30 Kg/m 2, χωρίς ιστορικό στεφανιαίας νόσου και φυσιολογικά τριγλυκερίδια νηστείας, χωρίς να λαμβάνουν υπολιπιδαιμική αγωγή.. Η ομάδα αυτή υποβλήθηκε σε δοκιμασία ανοχής λίπους. Προσδιορίστηκαν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων νηστείας 2,4,6 και 8 ώρες μετά την κατανάλωση λιπαρού γεύματος. Ταυτόχρονα έγινε μοριακή ανίχνευση του πολυμορφισμού S447X της λιποπρωτεϊνικής λιπάσης στα υπό εξέταση άτομα. Για τη στατιστική ανάλυση χρησιμοποιήθηκε η δοκιμασία Mann Whitney U και η πολλαπλή παλίνδρομη ανάλυση. Αποτελέσματα: Από τους συμμετέχοντες στη μελέτη 65,3% είχε γονότυπο SS και 34,7% SX. Τα αποτελέσματα της ανάλυσης πολλαπλής παλινδρόμησης με την TG-AUC ως εξαρτημένη μεταβλητή έδειξε πως στην ομάδα των ατόμων με τη θετική καμπύλη (μεταγευματική υπερτριγλυκεριδαιμία) υπήρχε μια τάση συσχέτισης του S αλληλόμορφου με την TG-AUC. (S vs X, συντελεστής συσχέτισης: 0.338, σταθερό σφάλμα: 172,165, p: 0.07). Συμπεράσματα: Σχετικά με τον πολυμορφισμό S447X φάνηκε μια τάση συσχέτισης του αλληλόμορφου S με τη μεταγευματική κατανομή των τριγλυκεριδίων, στην ομάδα των ατόμων με τη θετική καμπύλη. Π6 Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΙΡΙΣΙΝΗΣ ΣΤΗΝ ΠΑΘΟΓΕΝΕΣΗ ΤΗΣ ΥΠΕΡΒΑΡΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΥΣ Σ. Καραμπάτσου 1, Σ. Γενιτσαρίδη 1, Ι. Παπαγεωργίου 1, Ε. Χαρμανδάρη 1,2 1 Μονάδα Ενδοκρινολογίας, Μεταβολισμού και Διαβήτη, Α Παιδιατρική Κλινική, Ιατρική Σχολή Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία», 2 Μονάδα Ενδοκρινολογίας και Μεταβολισμού, Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών Ακαδημίας Αθηνών, Αθήνα Σκοπός: Η παχυσαρκία αποτελεί σημαντικό πρόβλημα υγείας τις τελευταίες δεκαετίες. Χαρακτηρίζεται από υπερπλασία του λιπώδους ιστού, διαδικασία που οδηγεί σε έκκριση κυτταροκινών. Από την άλλη, κατά την έντονη αθλητική δραστηριότητα παρατηρείται μείωση του λιπώδους και αύξηση του μυϊκού ιστού, με αποτέλεσμα την έκκριση μυοκινών, όπως η ιρισίνη. Σκοπός αυτής της έρευνας είναι να καθοριστεί ο ρόλος της ιρισίνης στην υπερβαρότητα και την παχυσαρκία κατά την παιδική και εφηβική ηλικία. Υλικό και Μέθοδος: Για τον σκοπό της παραπάνω έρευνας μελετήθηκαν 200 παιδιά και έφηβοι για 12 μήνες [106 αγόρια (53%), 94 κορίτσια (47%); 96 προεφηβικά (48%), 104 εφηβικά (52%)] ηλικίας [mean ± standard deviation (SD)] 10.7±3 ετών. Τα παιδιά που μελετήθηκαν κατηγοριοποιήθηκαν με βάση το δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) σε παχύσαρκα (141, 70,4%), υπέρβαρα (46, 23,1%) και φυσιολογικού βάρους σώματος (13, 6,5%). Αρχικά, δόθηκαν συμβουλές διατροφής και άσκησης βάση εξατομικευμένου μοντέλου, ενώ ακολούθησε τακτική παρακολούθηση από παιδίατρο, ενδοκρινολόγο, διατροφολόγο και γυμναστή. Επίσης, πραγματοποιήθηκε βιοχημικός και ενδοκρινολογικός έλεγχος στην αρχή και στο τέλος της μελέτης. Αποτελέσματα: Σημειώθηκε στατιστικά σημαντική μείωση του ΔΜΣ ( 2.7 kg/m 2, p<0.001), περιμέ- 34

37 Περιλήψεις Προφορικών Ανακοινώσεων τρου μέσης/περιφέρειας ( 0.1, p = 0.001), χοληστερίνης ( 4.2 mg/dl, p = 0.002), LDL ( 7.3 mg/dl, p<0.001), ινσουλίνης ( 2.5 μiu/ml, p<0.001), ιρισίνης ( ng/ml, p<0.001), λεπτίνης ( 4.6 ng/ml, p = 0.001) και ρεζιστίνης ( 719 pg/ml, p<0.001). Επίσης, παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική αύξηση της HDL (5.1 mg/dl, p<0.001). Συμπέρασμα: Τα αποτελέσματα της μελέτης αυτής υποδηλώνουν ότι ένα εξατομικευμένο μοντέλο διατροφής και άσκησης μπορεί να είναι αποτελεσματικό στη μείωση του ΔΜΣ και των παραγόντων καρδιαγγειακού κινδύνου. Επιπροσθέτως, σημειώθηκε στατιστικά σημαντική συσχέτιση της μείωσης των συγκεντρώσεων της ιρισίνης και της μείωσης του ΔΜΣ, το οποίο υποστηρίζει την υπόθεση της αντίστασης στην ιρισίνη, σαν προσαρμοστικό μηχανισμό, κατά την υπερβαρότητα και την παχυσαρκία. Π7 ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΑ ΥΓΙΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΠΟΥ ΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΣΤΑΤΙΝΗ Φ. Μπάρκας, Γ. Λιάμης, Ε. Ρίζος, Γ. Αναστασίου, Μ. Ελισάφ, Ε. Λυμπερόπουλος Τομέας Παθολογίας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Σκοπός: Η διερεύνηση του κινδύνου εμφάνισης σακχαρώδη διαβήτη σε μεταβολικά υγιείς παχύσαρκους ασθενείς που λαμβάνουν στατίνη. Μέθοδοι: Πρόκειται για μια αναδρομική μελέτη παρατήρησης στην οποία συμμετείχαν 1241 ασθενείς με δυσλιπιδαιμία που παρακολουθούνται στο ιατρείο Διαταραχών του Μεταβολισμού των Λιπιδίων και Παχυσαρκίας στο Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Ιωαννίνων. Ως παχύσαρκα άτομα ορίστηκαν εκείνα που είχαν δείκτη μάζας σώματος 30 kg/m 2. Ως μεταβολικά υγιείς ασθενείς ορίστηκαν εκείνοι που είχαν <3 από τα ακόλουθα κριτήρια: α) επίπεδα γλυκόζης 100 mg/dl, β) συστολική ή διαστολική αρτηριακή πίεση 135 ή 85 mm Hg, αντίστοιχα, ή αρτηριακή υπέρταση, γ) τριγλυκερίδια 150 mg/dl και δ) χοληστερόλη των υψηλής πυκνότητας λιποπρωτεϊνών <40 ή <50 mg/dl για τους άνδρες και γυναίκες αντίστοιχα. Στις πολυπαραγοντικές αναλύσεις έγινε διόρθωση για τους παρακάτω συγχυτικούς παράγοντες: ηλικία, οικογενειακό ιστορικό σακχαρώδη διαβήτη, αγωγή με υψηλές δόσεις αποτελεσματικών στατινών και αρχικά επίπεδα γλυκόζης πλάσματος. Αποτελέσματα: Αφού αποκλείσθηκαν 166 ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη και 193 που ελάμβαναν υπολιπιδαιμική αγωγή κατά την 1η επίσκεψη στο ιατρείο, 882 ασθενείς συμμετείχαν στη μελέτη με μία μέση διάρκεια παρακολούθησης 6 ετών (4-10 έτη). Από τα 505 νορμοβαρή και τα 377 παχύσαρκα άτομα, το 46% και το 37% ήταν μεταβολικά υγιή, αντίστοιχα. Ανάμεσα στα μεταβολικά υγιή άτομα, δεν υπήρχε διαφορά μεταξύ των νορμοβαρών και παχύσαρκων ατόμων όσον αφορά τον κίνδυνο εμφάνισης σακχαρώδη διαβήτη (OR: 2.41; 95% CI: ). Αντίθετα, οι παχύσαρκοι μεταβολικά μη υγιείς ασθενείς εμφάνισαν το μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης σακχαρώδη διαβήτη σε σύγκριση με τα νορμοβαρή και μεταβολικά υγιή άτομα (OR: 4.97; 95% CI: ; p<0.05). Συμπεράσματα: Η μεταβολικά υγιής παχυσαρκία δεν φαίνεται να συσχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης σακχαρώδη διαβήτη σε ασθενείς που λαμβάνουν στατίνη. 35

38 Περιλήψεις Προφορικών Ανακοινώσεων Π8 ΟΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΕΣ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ/ΤΡΟΠΟΣ ΖΩΗΣ ΩΣ ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ ΤΟΥ ΔΕΙΚΤΗ ΜΑΖΑΣ ΣΩΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΝΗΠΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ Μ. Χρυσίνη 1, Ι. Τσιλιγιάννη 2, Δ. Σηφάκη-Πιστόλλα 2, Ν. Τζανάκης 3 1 Τομέας Κοινωνικής Ιατρικής, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Κρήτης, 2 Εργαστήριο Προγραμματισμού Υγείας, Τομέας Κοινωνικής Ιατρικής, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Κρήτης, 3 Τομέας Μορφολογίας, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Κρήτης Σκοπός της Εργασίας: Η διερεύνηση των διατροφικών συνηθειών και του τρόπου ζωής των γονέων και της επιρροής τους στον Δείκτη Μάζας Σώματος (BMI) και το KIDMED score Ελλήνων και αλλοδαπών παιδιών προσχολικής ηλικίας. Υλικό και Μέθοδος: πραγματοποιήθηκε συγχρονική μελέτη στην Αττική κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους , σε γεωγραφικά αντιπροσωπευτικό δείγμα 63 Δημόσιων Νηπιαγωγείων σε 36 δήμους/κοινότητες της Αττικής, τυχαία επιλεγμένο από λίστα σχολείων του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων. Το συνολικό δείγμα της μελέτης αποτέλεσαν 578 νήπια (5-6 ετών) και 578 γονείς/ κηδεμόνες, Έλληνες (n = 451) και αλλοδαποί (n = 127). Το Ερωτηματολόγιο Συχνότητας Τροφίμων (Food Frequency Questionnaire/FFQ) και το KIDMED score χρησιμοποιήθηκαν ως βασικά ερευνητικά εργαλεία διερεύνησης των διατροφικών συνηθειών και του επιπέδου προσκόλλησης στο πρότυπο της Μεσογειακής Διατροφής, ενώ συλλέχθηκαν πληροφορίες σχετικά με το δημογραφικό προφίλ των γονέων, τον τρόπο ζωής και τον Δείκτη Μάζας Σώματος γονέων και νηπίων. Αποτελέσματα: αναδείχθηκε στατιστικά σημαντικό ποσοστό συμφωνίας μεταξύ των διατροφικών συνηθειών γονέων/κηδεμόνων και νηπίων (Spearman s rho = 0.94, R 2 = 0.91, p value <0.001). Ως ισχυροί προγνωστικοί δείκτες που αυξάνουν σημαντικά το Δείκτη Μάζας Σώματος σε παιδιά προσχολικής ηλικίας (p value<0.05) ξεχώρισαν τα ακόλουθα χαρακτηριστικά διατροφής και τρόπου ζωής των γονέων, Ελλήνων και μη: χαμηλά επίπεδα KIDMED score, χαμηλή συχνότητα αφαίρεσης του λίπους από το φαγητό, χαμηλή συχνότητα υιοθέτησης της Μεσογειακής Διατροφής από τους γονείς. Αντιθέτως, η κατανάλωση από την οικογένεια πρωινού και μεσημεριανού γεύματος, η υψηλή συχνότητα κατανάλωσης λαχανικών και φρούτων καθώς και η ενεργή φυσική δραστηριότητα των γονέων, αλλά και ο διατροφικός έλεγχος των τελευταίων στα παιδιά, προέκυψαν ως προγνωστικοί δείκτες / παράγοντες μείωσης του κινδύνου εμφάνισης υψηλού Δείκτη Μάζας Σώματος των νηπίων. Τέλος, το αυξημένο ποσοστό άσκησης και φυσικής δραστηριότητας των νηπίων και η υιοθέτηση, από τους γονείς, της Μεσογειακής Διατροφής, μείωναν τον κίνδυνο χαμηλού KIDMED score στα νήπια, ανεξαρτήτως εθνικής προέλευσης. Συμπεράσματα: οι διατροφικές συνήθειες και ο τρόπος ζωής των γονέων/κηδεμόνων, Ελλήνων και αλλοδαπών, αποτελούν καθοριστικούς παράγοντες που δρουν είτε ενισχυτικά, είτε επιβαρυντικά ως προς το Δείκτη Μάζας Σώματος και το KIDMED score στα παιδιά προσχολικής ηλικίας. Οι οικογένειες θα πρέπει να ενθαρρύνονται να προωθούν τις βέλτιστες διατροφικές συνήθειες προς επίτευξη καλύτερων αποτελεσμάτων υγείας για τα παιδιά τους. 36

39 Περιλήψεις Προφορικών Ανακοινώσεων Π9 ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑΚΗΣ ΥΠΕΡΦΑΓΙΑΣ - ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΠΟΥ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝΤΑΙ ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΗΜΕΡΑΣ «ΑΝΑΣΑ» Α. Παναγιώτου, Α. Ντάνης, Μ. Κούντζα Κέντρο Ημέρας «Ανάσα», Αθήνα Εισαγωγή: Η διαταραχή επεισοδιακής υπερφαγίας (binge eating disorder) χαρακτηρίζεται από επαναλαμβανόμενα επεισόδια κατανάλωσης μεγάλης ποσότητας φαγητού σε μικρό χρονικό διάστημα, συνοδευόμενα από αίσθημα απώλειας του ελέγχου του ατόμου. Μετά το υπερφαγικό επεισόδιο, το άτομο διακατέχεται από δυσφορία, ενοχή και θλίψη. Η διαφοροποίηση της εν λόγω διαταραχής από την ψυχογενή βουλιμία έγκειται στο ότι στην επεισοδιακή υπερφαγία το άτομο δεν προβαίνει σε αντιρροπιστικές τακτικές (καθαρτικές συμπεριφορές, νηστεία, υπερβολική σωματική άσκηση), όπως συμβαίνει στην ψυχογενή βουλιμία. Σκοπός: Η καταγραφή του αριθμού των ασθενών, τα δημογραφικά χαρακτηριστικά τους και ο υπολογισμός του δείκτη μάζας σώματός τους. Υλικό: Κατά το έτος 2018 παρακολουθήθηκαν στο Κέντρο Ημέρας «Ανάσα» 120 ασθενείς με διαταραχές πρόσληψης τροφής (από 16 έως 65 χρονών), μέσης ηλικίας 33 χρονών, από τους οποίους 112 ήταν γυναίκες και 8 άνδρες. Αποτελέσματα: Από τους 120 ασθενείς που παρακολουθήθηκαν στο ΚΗ «Ανάσα», διαγνώστηκαν 57 με διαταραχή επεισοδιακής υπερφαγίας (47,5%), από τους οποίους 54 ήταν γυναίκες και 3 άντρες. Η μέση ηλικία των ασθενών ήταν 37 έτη, από ένα φάσμα ηλικίας μεταξύ ετών. Η μέση τιμή του δείκτη μάζας σώματος (BMI) ήταν 30,7 με ανώτερη τιμή BMI 53,1 και κατώτερη τιμή 19,5. Συμπεράσματα: Σύμφωνα με τη μελέτη μας, σημειώθηκε υψηλός αριθμός ασθενών που πάσχουν από διαταραχή επεισοδιακής υπερφαγίας, σε σχέση με τις υπόλοιπες διαταραχές πρόσληψης τροφής καθώς και αυξημένο ποσοστό γυναικών ασθενών σε σχέση με τους άντρες. Τα ευρήματα αυτά συμφωνούν και με τα αντίστοιχα επιδημιολογικά βιβλιογραφικά δεδομένα. Οι περισσότεροι ασθενείς, με βάση το BMI τους, ήταν υπέρβαροι. Η διαταραχή επεισοδιακής υπερφαγίας, επομένως, αποτελεί, εκτός από διαταραχή ψυχικής υγείας και απειλή για τη σωματική υγεία του ασθενούς, με ποικίλες δευτεροπαθείς επιπλοκές. 37

40 Περιλήψεις Προφορικών Ανακοινώσεων Π10 ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΠΡΩΙΝΟΥ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ ΣΕ ΜΙΑ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΟΥ ΤΥΠΟΥ ΥΠΟΘΕΡΜΙΔΙΚΗ ΔΙΑΙΤΑ ΣΕ ΥΠΕΡΒΑΡΑ ΚΑΙ ΠΑΧΥΣΑΡΚΑ ΑΤΟΜΑ Δ. Τσιλιγγίρης 1, Δ. Δελλής 1, Α. Τεντολούρης 1, Μ. Καρανάσιου 1, Α. Μεϊμάρη 1, Γ. Δελλής 1, Χ. Δημοσθενόπουλος 2, Π.Π. Σφηκάκης 1 1 Διαβητολογικό Κέντρο, Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική και Ειδική Νοσολογία, Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ, ΓΝΑ «Λαϊκό», 2 Τμήμα Διατροφής, ΓΝΑ «Λαϊκό» Σκοπός της εργασίας: Μεταξύ των στρατηγικών απώλειας βάρους, οι δίαιτες χαμηλών υδατανθράκων επιτυγχάνουν ταχεία μείωση βάρους και βελτίωση καρδιομεταβολικών παραγόντων κινδύνου. Σκοπός της παρούσας μελέτης υπήρξε η διερεύνηση της επίδρασης μιας δίαιτας πρωινού περιορισμού υδατανθράκων (MCR-D) στην απώλεια βάρους και σε εργαστηριακούς μεταβολικούς δείκτες σε υπέρβαρα-παχύσαρκα άτομα. Υλικό και Μέθοδος: 70 υπέρβαρα-παχύσαρκα άτομα (34% με ΣΔτ2, ηλικία 49.9 έτη, Δείκτης Μάζας Σώματος - ΔΜΣ 33.7 kg/m 2 ) τυχαιοποιήθηκαν μεταξύ 2 υποθερμιδικών διατροφικών παρεμβάσεων διαρκείας 2 μηνών: της MCR-D και μίας μεσογειακού τύπου δίαιτας (Med-D, ομάδα ελέγχου). Στους συμμετέχοντες συνεστήθη λήψη πρωινού και δεκατιανού γεύματος εξαιρετικά χαμηλής περιεκτικότητας σε υδατάνθρακες στην ομάδα MCR-D και μεσογειακού πρωινού και δεκατιανού στην ομάδα ελέγχου. Για το υπόλοιπο της ημέρας οι 2 δίαιτες ήταν πανομοιότυπες. Οι συμμετέχοντες προσέρχονταν σε εβδομαδιαίες επισκέψεις για τον πρώτο μήνα και μία ακόμη φορά στο τέλος του δεύτερου μήνα παρακολούθησης. Αποτελέσματα: Στο τέλος της παρακολούθησης, οι συμμετέχοντες και στις 2 ομάδες επέτυχαν στατιστικά και κλινικά σημαντική μείωση του βάρους, του ΔΜΣ, της περιφέρειας μέσης καθώς και σημαντική απώλεια λίπους. Ωστόσο, οι μεταβολές ήταν σημαντικά μεγαλύτερες στην ομάδα MCR-D σε σχέση με την ομάδα ελέγχου (μέση διαφορά μεταξύ των ομάδων 3.45±1.43 kg, 1.52±0.47 kg/m 2, 3.21±1.33 cm, 1.45±1.33 kg, p<0.001 αντίστοιχα). Επιπλέον, σημαντικά περισσότεροι συμμετέχοντες στην ομάδα MCR-D πέτυχαν απώλεια 5-10% του αρχικού βάρους στο τέλος του πρώτου μήνα (p<0.001) καθώς και απώλεια 5-10% και >10% στο τέλος του δεύτερου μήνα (p<0.001). Οι συμμετέχοντες σε αμφότερες τις ομάδες παρουσίασαν συγκρίσιμη βελτίωση στη HbA1c, στη γλυκόζη και στα τριγλυκερίδια νηστείας, όπως και βελτίωση της ινσουλινοαντίστασης. Συμμετέχοντες στην ομάδα ελέγχου παρουσίασαν σημαντική μείωση της ολικής και LDL χοληστερόλης. Δεν παρατηρήθηκαν αντίστοιχα σημαντικές μεταβολές στην ομάδα MCR-D. Συμπεράσματα: Ο περιορισμός των υδατανθράκων σε μια Μεσογειακού τύπου υποθερμιδική δίαιτα είχε ως αποτέλεσμα ταχύτερη και μεγαλύτερη απώλεια βάρους με ταυτόχρονη διατήρηση των επωφελών μεταβολικών επιδράσεων στις σχετιζόμενες με τη γλυκαιμία παραμέτρους. 38

41 Περιλήψεις Προφορικών Ανακοινώσεων Π11 Η ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΣΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2: ΕΦΑΡΜΟ- ΓΗ ΤΩΝ ΝΕΟΤΕΡΩΝ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΩΝ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ Ε. Τζεραβίνη, Ι. Σεβέρη, Μ. Καραολιά, Ν. Τεντολούρης, Ν. Κατσιλάμπρος, Α. Κόκκινος Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική, ΓΝΑ «Λαϊκό», Ιατρική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αθήνα Σκοπός: Η μεταβολική χειρουργική σε ασθενείς με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 (ΣΔ2) οδηγεί σε σημαντική βελτίωση της γλυκαιμίας. Πρόσφατα, το Diabetes Surgery Summit II (DSSII) πρότεινε συγκεκριμένα κριτήρια για την επιλογή των ασθενών που είναι υποψήφιοι για αυτή τη θεραπευτική παρέμβαση. Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η καταγραφή του ποσοστού των ασθενών με ΣΔ2 που πληρούν τα ανωτέρω κριτήρια και του βαθμού ενημέρωσής τους σχετικά. Υλικό και Μέθοδος: Δεδομένα συγκεντρώθηκαν από όλους τους ασθενείς με ΣΔ2 που εξετάστηκαν στο διαβητολογικό ιατρείο του νοσοκομείου μας και συναίνεσαν να λάβουν μέρος, σε διάστημα 13 μηνών, με τη χρήση ενός δομημένου ερωτηματολογίου. Υποψήφιοι θεωρήθηκαν οι ασθενείς για τους οποίους η σύσταση ήταν «σκεφτείτε» (consider) ή «προτείνετε» (recommend) μεταβολική χειρουργική, σύμφωνα με τα κριτήρια του DSSII. Αποτελέσματα: Από τους 593 ερωτηθέντες οι 97 (16.4%) ήταν κατάλληλοι υποψήφιοι (ΚΥ) για μεταβολική χειρουργική, ενώ οι υπόλοιποι ήταν μη κατάλληλοι (ΜΚ). Σημαντική διαφορά παρατηρήθηκε ανάμεσα στις δύο ομάδες, ως προς τη διάρκεια του ΣΔ (9.4±8.0 και 13.7±9.3 έτη αντίστοιχα, p<0.001), την HbA1c (8.0±1.9 και 6.9±1.3% αντίστοιχα, p<0.001) και το egfr (82.2±21.9 και 76.7±24.1 ml/ min/1.73 m 2 αντίστοιχα, p = 0.027). Από τους ασθενείς που ήταν υποψήφιοι για χειρουργική παρέμβαση, μόνο 25 (25.8%) είχαν ενημερωθεί σχετικά. Ενημερώνονταν πιο συχνά ασθενείς με μεγαλύτερο Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ 43.1±8.9 έναντι 36.9±4.1 kg/m 2, p = 0.001) και μικρότερη ηλικία (50.8±8.7 έναντι 56.3±7.4 έτη, p = 0.007), ενώ δεν υπήρχε διαφορά στη διάρκεια του ΣΔ, την ΗbA1c, το egfr και το φύλο. Συμπεράσματα: Ένα αξιόλογο ποσοστό των ασθενών με ΣΔ2 είναι κατάλληλοι υποψήφιοι για μεταβολική χειρουργική, η μειοψηφία όμως τελικά ενημερώνεται σχετικά με αυτή τη θεραπευτική επιλογή. Οι ιατροί τείνουν να προτείνουν χειρουργική παρέμβαση στους νεότερους ασθενείς με μεγαλύτερο ΔΜΣ, στερώντας αυτή τη θεραπεία από ένα σημαντικό ποσοστό ασθενών που θα μπορούσε να ωφεληθεί. 39

42 Περιλήψεις Προφορικών Ανακοινώσεων Π12 ΛΑΠΑΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΓΑΣΤΡΙΚΗ ΠΑΡΑΚΑΜΨΗ ROUX-EN-Y, ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΕΠΕΜΒΑ- ΣΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΑΝΕΠΕΜΒΑΣΗ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΓΑΣΤΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗ Δ. Δαρδαμάνης 1,2, Μ. Νατούδη 2, Σ. Σμπαρούνης 2, Δ. Λιναρδούτσος, Ε. Λέανδρος 2,3 1 Department of Abdominal Surgery and Transplantation, Cliniques Universitaires Saint-Luc, Catholic University of Leuven, Brussels, Belgium, 2 Προηγμένη Λαπαροσκοπική Χειρουργική Κλινική, Metropolitan General Hospital, Cholargos, Greece, 3 Endoscopic Surgery Department, A Propaideutic Surgical Clinic, University of Athens, Hippokration Hospital of Athens, Athens, Greece Στόχοι: Σκοπός της μελέτης ήταν η εκτίμηση των αποτελεσμάτων της λαπαροσκοπικής γαστρικής παράκαμψης Roux-en-Y (LRYGB). Μελετήθηκαν δύο ομάδες ασθενών με LRYGB, είτε ως πρώτη επέμβαση (primary - plrygb), είτε ως διορθωτική επέμβαση (revisional - rlrygb) για αποτυχημένη κάθετη γαστροπροπλαστική (VBG) ή ρυθμιζόμενο γαστρικό δακτύλιο (AGB). Μέθοδοι: Πρόκειται για αναδρομική μελέτη όλων των ασθενών που υποβλήθηκαν σε LRYGB την περίοδο Τα δημογραφικά στοιχεία, ο δείκτης μάζας σώματος (BMI), η συν-νοσηρότητα, ο χρόνος επέμβασης, τα ποσοστά μετατροπής, οι περιεγχειρητικές επιπλοκές, η περίοδος νοσηλείας και το ποσοστό της απώλειας του πλεονάζοντος BMI (% EBMIL), εξετάστηκαν και συγκρίθηκαν μεταξύ των δύο ομάδων. Δημιουργήθηκε νεο-στόμαχος των 30 cc και γαστρο-εντερική πλαγιο-πλάγια αναστόμωση με χολοπαγκρεατική έλικα 75 cm και τροφική 150 cm, σε όλους τους ασθενείς. Αποτελέσματα: Μελετήθηκαν 342 LRYGB, 245 πρωτογενείς και 97 διορθωτικές (44 μετά από AGB και 53 μετά από VBG). Η μέση ηλικία για την πρωτογενή LRYGB (plrygb) ήταν 42,8 έτη και για τη διορθωτική LRYGB (rlrygb) 46,3 έτη. Η μέση παρακολούθηση ήταν 30 μήνες (0-108 μήνες), ενώ το μέσο BMI (kg/m 2 ) πριν από την παράκαμψη ήταν 45,2 για το plrygb και 41,1 για το rlrygb. Η μέση διάρκεια επέμβασης ήταν μεγαλύτερη σε διορθωτικές επεμβάσεις 157,5 σε σύγκριση με 235 min (p <0.001) και ο χρόνος νοσηλείας 6 έναντι 6,5 ημερών (p = 0.05). Η μετατροπή σε λαπαροτομή πραγματοποιήθηκε σε 8 ασθενείς, 0,4% στις πρωτογενείς και 7,2% στις επανεπεμβάσεις. Η συνολική νοσηρότητα ήταν 6,5% σε plrygb έναντι 10% σε rlrygb (NS), υπήρχε ένας θάνατος στην πρώτη ομάδα. Το % EBMIL ήταν χαμηλότερο στην ομάδα διορθωτικών επεμβάσεων στους 12, 18 και 24 μήνες παρακολούθησης. Συμπεράσματα: Η διορθωτική γαστρική παράκαμψη είναι μια εφικτή και ασφαλής επέμβαση, με υψηλότερο ρυθμό μετατροπής σε σύγκριση με την πρωτογενή παράκαμψη αλλά χωρίς στατιστική διαφορά από άποψη νοσηρότητας. Η απώλεια βάρους ήταν παρόμοια και στις δύο ομάδες. 40

43 Περιλήψεις Προφορικών Ανακοινώσεων Π13 Αξιολόγηση της επίδραση του αποκλειστικού θηλασμού στον κίνδυνο εμφάνισης υπέρβαρου και παχυσαρκίας στις μητέρες και τα παιδιά τους ηλικίας 2-5 ετών Μ. Νάννου, Κ. Μηλιαράκη, Θ. Τσελεπή, Κ. Ηρακλείδου, Δ. Τσιφτσή, Κ. Γιαγκίνης Τμήμα Επιστήμης Τροφίμων & Διατροφής, Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Λήμνος Σκοπός της Εργασίας: Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι να προσδιοριστεί το ποσοστό των γυναικών που επιλέγουν και εφαρμόζουν τον αποκλειστικό θηλασμό για τους πρώτους τέσσερις τουλάχιστον μήνες ζωής των παιδιών τους. Επιπλέον, η παρούσα μελέτη αποσκοπεί στο να αξιολογήσει κατά πόσο ο αποκλειστικός θηλασμός για τουλάχιστον τέσσερις μήνες μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης του υπέρβαρου και της παχυσαρκίας στις μητέρες και τα παιδιά τους. Υλικό και μέθοδος: Στην παρούσα μελέτη συμπεριλήφθηκαν 2515 γυναίκες με μέση ηλικία τα 37.5±4.8 έτη καθώς και τα παιδιά τους ηλικίας 2-5 ετών από οχτώ διαφορετικά γεωγραφικά διαμερίσματα της Ελλάδας (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Αλεξανδρούπολη, Ιωάννινα, Λάρισα, Λήμνο, Μυτιλήνη, Κρήτη). Καταγράφηκαν τα δημογραφικά και σωματομετρικά χαρακτηριστικά του δείγματος μελέτης καθώς και η εφαρμογή ή η μη εφαρμογή του αποκλειστικού θηλασμού για τουλάχιστον τέσσερις μήνες στα πρώτα στάδια της ζωής των παιδιών. Η στατιστική επεξεργασία και ανάλυση των δεδομένων πραγματοποιήθηκε με το λογισμικό πρόγραμμα SPSS Αποτελέσματα: To 50% των γυναικών της μελέτης εφάρμοσαν αποκλειστικό θηλασμό για τουλάχιστον τέσσερις μήνες. Οι γυναίκες που εφάρμοσαν αποκλειστικό θηλασμό για τουλάχιστον τέσσερις μήνες παρουσίασαν μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης υπέρβαρου και παχυσαρκίας 2-5 έτη μετά τη γέννηση των παιδιών τους (p<0.0001). Τα παιδιά της μελέτης που υποβλήθηκαν σε αποκλειστικό θηλασμό κατά τους πρώτους τέσσερις τουλάχιστον μήνες της ζωής τους παρουσίασαν μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης παχυσαρκίας και υπέρβαρου στην ηλικία των 2-5 ετών (p<0.0001). Συμπεράσματα: Στην παρούσα μελέτη διαπιστώθηκε ότι ο αποκλειστικός θηλασμός για τουλάχιστον τέσσερις μήνες ασκεί ευεργετική δράση τόσο στις μητέρες όσο και στα παιδιά τους. Ειδικότερα, ο αποκλειστικός θηλασμός για τουλάχιστον τέσσερις μήνες μπορεί να δράσει ευεργετικά για τις μητέρες ρυθμίζοντας το σωματικό βάρος τους μετά την κύηση και μειώνοντας τον κίνδυνο να εμφανίσουν υπέρβαρο και παχυσαρκία. Παράλληλα, διαπιστώθηκε ότι τα παιδιά που υποβάλλονται σε αποκλειστικό θηλασμό για τουλάχιστον τέσσερις μήνες παρουσιάζουν μικρότερο κίνδυνο να είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα. 41

44 Περιλήψεις Προφορικών Ανακοινώσεων Π14 Βραχυπρόθεσμες επιδράσεις έξι Ελληνικών ποικιλιών μελιού στη γλυκαιμική απόκριση. Μια τυχαιοποιημένη κλινική μελέτη Θ. Γουρδομιχάλη, Α. Παπακωνσταντίνου Μονάδα Διατροφής του Ανθρώπου, Τμήμα Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής του Ανθρώπου, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Σκοπός: Αυτή η τυχαιοποιημένη, διπλά-τυφλή, διασταυρούμενη μελέτη εξέτασε τη γλυκαιμική απόκριση μετά από την κατανάλωση έξι Ελληνικών ποικιλιών μελιού που διέφεραν μεταξύ τους ως προς τη φυτική πηγή και σύσταση υδατανθράκων. Μέθοδοι: Έντεκα κλινικά και μεταβολικά υγιείς εθελοντές (27±7 ετών, 9 γυναίκες, ΔΜΣ 24±4 kg/m 2 ) κατανάλωσαν στην κατάσταση νηστείας γεύματα υπό εξέταση ίσης περιεκτικότητας σε γλυκόζης (50 γρ διαθέσιμους υδατάνθρακες) και 50 γρ γλυκόζη ως τρόφιμο αναφοράς, σε τυχαία σειρά. Ο Γλυκαιμικός Δείκτης (ΓΔ) εκτιμήθηκε στους χρόνους 0,15,30,45,60,90-και-120 λεπτά. Δείγματα ινσουλίνης σιέλου συλλέχθηκαν στους χρόνους 0,60-και-120 λεπτά. Το υποκειμενικό σκορ κορεσμού (πείνα, κορεσμός και επιθυμία για φαγητό) εκτιμήθηκαν με οπτικές αναλογικές κλίμακες (VAS, 100 mm) στην έναρξη και 120 λεπτά. Αποτελέσματα: Τα μέλια ελάτης και καστανιάς είχαν τιμές μέτριου ΓΔ (59 και 66, αντίστοιχα, στην κλίμακα γλυκόζης). Τα μέλια εσπεριδοειδών, ερείκης, πεύκου και θυμαριού είχαν υψηλή τιμή ΓΔ (>70 στην κλίμακα γλυκόζης). Η αναλογία σουκρόζης προς ολιγοσακχαρίτες, περιεκτικότητα σουκρόζης και αναλογία σουκρόζης προς φρουκτόζη συσχετίστηκαν αντιστρόφως ανάλογα με το ΓΔ (p<0.05). Δε βρέθηκαν διαφορές μεταξύ των ποικιλιών μελιού για τη γλυκόζη νηστείας, ινσουλίνη νηστείας και μεταγευματική και υποκειμενικό κορεσμό. Συμπεράσματα: Οι ποικιλίες μελιού προσέδωσαν διαφορετικές γλυκαιμικές αποκρίσεις, παρόλο που είχαν όμοια βοτανική προέλευση και χαρακτηρισμό, που εξηγείται εν μέρει από την αναλογία σουκρόζης προς ολιγοσακχαρίτες (κατά 30%). Τα μέλια ελάτης και καστανιάς βελτίωσαν τη μεταγευματική γλυκαιμική απόκριση, που μπορεί να προσφέρει όφελος στο γλυκαιμικό έλεγχο. Π15 ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΗΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΠΡΟΒΙΟΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΡΕΒΙΟΤΙΚΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΜΕ ΑΝΘΡΩΠΟΜΕΤΡΙΚΟΥΣ ΔΕΙΚΤΕΣ ΚΑΙ ΤΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΣΩΜΑΤΟΣ ΣΕ ΔΕΙΓΜΑ ΥΓΕΙΩΝ ΕΘΕΛΟ- ΝΤΩΝ Χ. Δούμου, Β. Σταυρίδου, Ν. Ρηγόπουλος, Α.Ε. Κουτελιδάκης Τμήμα Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής, Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Λήμνος Σκοπός της Εργασίας: Ορισμένα τρόφιμα έχουν μελετηθεί ως πιθανοί παράγοντες συμβολής στον έλεγχο του βάρους μέσω ενδεχόμενης επίδρασης των βιοενεργών συστατικών τους στους μηχανισμούς θερμογένεσης, λιπόλυσης και κορεσμού. Σκοπός της μελέτης ήταν η διερεύνηση πιθανής συσχέ- 42

45 Περιλήψεις Προφορικών Ανακοινώσεων τισης μεταξύ της κατανάλωσης συγκεκριμένων προβιοτικών και πρεβιοτικών τροφίμων με ανθρωπομετρικές δείκτες και τη σύσταση σώματος. Υλικό και Μέθοδος: 91 υγιείς εθελοντές, 53 γυναίκες και 38 άνδρες, ηλικίας ετών, από Λήμνο και Αθήνα, έλαβαν μέρος στη μελέτη. Οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν ένα ερωτηματολόγιο συχνότητας κατανάλωσης προβιοτικών και πρεβιοτικών τροφίμων (FFQ) και ακολούθησαν ανθρωπομετρήσεις με χρήση αναστημόμετρου, μεζούρας και ζυγαριάς σύστασης σώματος TANITA. Το ερωτηματολόγιο περιλάμβανε: γάλα, ξινόγαλο, γιαούρτι, γιαούρτι με προβιοτικά, κεφίρ, φέτα, παρμεζάνα, ξινολάχανο, ψωμί με προζύμι, μαύρη σοκολάτα, δημητριακά ολικής αλέσεως, σκόρδο, κρεμμύδια, σταυρανθή λαχανικά, χόρτα κ.ά. Η στατιστική ανάλυση πραγματοποιήθηκε με το SPSSS-21.0, μέσω ανάλυσης ANOVA και δοκιμής Bonferroni. Αποτελέσματα: Η καθημερινή σε σχέση με τη σπάνια κατανάλωση δημητριακών ολικής αλέσεως σχετίστηκε με μειωμένη περιφέρεια μέσης (p = 0,037) και περιφέρεια ισχύων (p = 0,040) και με μικρότερη μυϊκή και οστική μάζα (p = 0,004, 0,005). Η συχνή κατανάλωση λαχανικών συσχετίστηκε με μικρότερο ΔΜΣ σε σχέση με τη σπάνια κατανάλωση (p = 0,05). Η συχνή κατανάλωση αγκινάρας συσχετίστηκε θετικά με το νερό σώματος (p = 0,01) και αρνητικά με το ποσοστό λίπους (p = 0,02). Η καθημερινή σε σχέση με τη μέτρια κατανάλωση μαύρων και πράσινων ελιών συσχετίστηκε θετικά με την περιφέρεια μέσης (p = 0,034, p = 0,042), ενώ οι πίκλες συσχετίστηκαν αρνητικά με την περιφέρεια ισχύων (p = 0,032). Η καθημερινή σε σχέση με τη μέτρια κατανάλωση φέτας συσχετίστηκε με αυξημένο ΔΜΣ (p = 0,016) και περιφέρεια μέσης (p = 0,06), ενώ η μέτρια σε σχέση με καθόλου κατανάλωση παρμεζάνας με μειωμένη περιφέρεια μέσης (p = 0,029) και ισχύων (p = 0,04). Συμπεράσματα: Ορισμένα τρόφιμα συσχετίστηκαν με συγκεκριμένους ανθρωπομετρικούς δείκτες. Ωστόσο, απαιτούνται περισσότερες κλινικές και επιδημιολογικές μελέτες σε μεγαλύτερο δείγμα για να διερευνηθούν με σαφήνεια οι ενδεχόμενοι μηχανισμοί δράσης διαφόρων τροφίμων στη σύσταση του σώματος. Π16 Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ D ΣΤΙΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΥΣ ΤΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΥ ΣΥΝΔΡΟΜΟΥ ΣΕ ΥΠΕΡΒΑΡΑ ΚΑΙ ΠΑΧΥΣΑΡΚΑ ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΥΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Χ. Γιαννιός 1, Ν. Νικολαΐδης 1,2, Ι. Φαράκλα 1, Γ. Παπαδόπουλος 1, Σ. Γενιτσαρίδη 1, Σ. Καραμπάτσου 1, Ι. Παπαγεωργίου 1, Γ. Κολαΐτης 3, Ε. Χαρμανδάρη 1,2 1 Μονάδα Ενδοκρινολογίας, Μεταβολισμού και Διαβήτη, Πρώτη Παιδιατρική Κλινική, Ιατρική Σχολή Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία», Αθήνα, 2 Μονάδα Ενδοκρινολογίας και Μεταβολισμού, Κέντρο Κλινικής, Πειραματικής, Χειρουργικής & Μεταφραστικής Έρευνας, Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών, Αθήνα, 3 Παιδοψυχιατρική Κλινική, Ιατρική Σχολή Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία», Αθήνα Σκοπός: Οι χαμηλές συγκεντρώσεις της 25-υδροξυβιταμίνης D [25(OH)D] συσχετίζονται με παραμέτρους του Μεταβολικού Συνδρόμου. Ο σκοπός της μελέτης ήταν η διερεύνηση της επίδρασης της θερα- 43

46 Περιλήψεις Προφορικών Ανακοινώσεων πείας υποκατάστασης με βιταμίνη D στις παραμέτρους του Μεταβολικού Συνδρόμου και στα συμπτώματα ψυχικής υγείας σε υπέρβαρα και παχύσαρκα παιδιά και εφήβους με υποβιταμίνωση D. Υλικό και Μέθοδος: Διακόσια είκοσι (n = 220) υπέρβαρα και παχύσαρκα παιδιά και έφηβοι ηλικίας [10,24±0,17, ΔΜΣ: 26,69±0,28, ΔΜΣ z-score: 2,42±0,07, αγόρια: 114 (51,8%), κορίτσια: 106 (48,2%)] μελετήθηκαν προοπτικά για ένα χρόνο. Οι συμμετέχοντες τυχαιοποιήθηκαν σε ομάδα παρέμβασης (n = 109) και σε ομάδα ελέγχου (n = 111). Οι συμμετέχοντες στην ομάδα παρέμβασης έλαβαν IU βιταμίνης D εβδομαδιαίως για 6 εβδομάδες και έπειτα τέθηκαν σε δόση συντήρησης σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες της Αμερικανικής Ενδοκρινολογικής Εταιρείας για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της υποβιταμίνωσης D. Δείγματα αίματος για τον προσδιορισμό της 25(OH)D, του οστικού προφίλ, της ηπατικής και νεφρικής λειτουργίας και των καρδιομεταβολικών παραμέτρων ελήφθησαν στην αρχή της μελέτης και 12 μήνες αργότερα. Η συστολική και η διαστολική αρτηριακή πίεση μετρήθηκαν δύο φορές και υπολογίστηκε ο μέσος όρος. Η ψυχική υγεία εκτιμήθηκε με τη χρήση ερωτηματολογίων που συμπληρώθηκαν από όλους τους συμμετέχοντες στην έναρξη της έρευνας και στους 12 μήνες. Αποτελέσματα: Οι συμμετέχοντες στην ομάδα παρέμβασης είχαν σημαντικά μειωμένο ΔΜΣ (p = 0,016), μάζα σώματος (p = 0,007) και ολική χοληστερόλη (p = 0,015) και υψηλότερες συγκεντρώσεις HDL σε σχέση με την ομάδα ελέγχου (p <0,001). Επιπλέον, συγκριτικά με την ομάδα ελέγχου, η ομάδα παρέμβασης παρουσίασε σε σημαντικά μικρότερο βαθμό άγχος, έλλειψη προσοχής, υπερκινητικότητα και επιθετική συμπεριφορά. Συμπεράσματα: Η υποκατάσταση της βιταμίνης D μπορεί να προλαμβάνει την εμφάνιση των καρδιομεταβολικών παραγόντων κινδύνου και μπορεί να βελτιώνει τα προβλήματα που σχετίζονται με το άγχος καθώς και τα προβλήματα εξωτερίκευσης (συμπεριφορικά) και εσωτερίκευσης (συναισθηματικά), σε υπέρβαρα και παχύσαρκα παιδιά και εφήβους. Π17 Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΣΚΕΥΑΣΜΑΤΟΣ ΥΔΡΟΞΥΤΥΡΟΣΟΛΗΣ, ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΗΣ ΦΑΙ- ΝΟΛΗΣ ΤΟΥ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟΥ, ΣΤΗΝ ΑΠΩΛΕΙΑ ΣΩΜΑΤΙΚΟΥ ΒΑΡΟΥΣ ΚΑΙ ΛΙΠΟΥΣ: ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙ- ΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΑΠΟ ΜΙΑ ΔΙΠΛΗ-ΤΥΦΛΗ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ Χ. Φυτιλή 1, Χ. Δημοσθενόπουλος 1, Δ. Σίμος 1, Μ. Χαλαμπαλάκη 2, Ι.Κ. Τσέτη 3, Α. Κόκκινος 1, Ν. Τεντολούρης 1, Α.-Λ. Σκαλτσούνης 2, Ν. Κατσιλάμπρος 1 1 Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική, ΓΝΑ «Λαϊκό», Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ, 2 Τομέας Φαρμακογνωσίας και Χημείας Φυσικών Προϊόντων, Φαρμακευτική Σχολή ΕΚΠΑ, 3 INTERMED: Φαρμακευτικά Εργαστήρια, Ιουλία και Ειρήνη Τσέτη ΑΒΕΕ Σκοπός της μελέτης: Εξετάστηκε η επίδραση της χορήγησης σκευάσματος υδροξυτυροσόλης (ΥΤ), χαρακτηριστικής φαινόλης του ελαιόλαδου, στη μείωση του σωματικού βάρους (ΣΒ) και του λίπους. Υλικό και Μέθοδος: Τριάντα υπέρβαρες ή παχύσαρκες γυναίκες εντάχθηκαν σε αυτή τη διπλή τυφλή μελέτη και τυχαιοποιήθηκαν ανά 10 άτομα σε τρεις ομάδες. Η ομάδα Α έλαβε 15 mg ΥΤ (2 κάψουλες με 2,5 mg ΥΤ εκάστη πριν τα τρία κύρια γεύματα), η ομάδα Β έλαβε 5 mg ΥΤ (2 κάψουλες με 2,5 mg ΥΤ και 44

47 Περιλήψεις Προφορικών Ανακοινώσεων 4 κάψουλες placebo) και η ομάδα Γ έλαβε 6 κάψουλες placebo την ημέρα. Όλες οι γυναίκες είχαν μηνιαία διαιτολογική παρακολούθηση. Οι συμμετέχουσες με ανεπαρκή συμμόρφωση στη διατροφή ή στη λήψη της ΥΤ αποκλείστηκαν από τη μελέτη (2 στην ομάδα A, 1 στην ομάδα B και 4 στην ομάδα Γ). Μετρήθηκαν στην αρχή, στους 1,3 και 6 μήνες το ΣΒ, το σωματικό και το σπλαγχνικό λίπος. Οι μεταβολές στις εξεταζόμενες παραμέτρους συγκρίθηκαν με ANOVA. Επίπεδο P<0.05 θεωρήθηκε στατιστικά σημαντικό. Αποτελέσματα: Η μέση απώλεια ΣΒ στο τέλος του 1ου μήνα ήταν 4.17 kg, 1.21 kg και 1.98 kg στις ομάδες Α, Β και Γ, (P = 0,01), ενώ στους 3 μήνες αυτή ήταν 8.00 kg, 2.77 kg και 4.00 kg, αντίστοιχα (P = 0,005). Στους 6 μήνες η μέση απώλεια ΣΒ ήταν kg στην ομάδα Α, 2.73 kg στην ομάδα Β και 2.33 kg στην ομάδα Γ (P = 0,001). Ανάλογες σημαντικές μειώσεις παρατηρήθηκαν στο σωματικό και το σπλαγχνικό λίπος. Βρέθηκαν σημαντικές διαφορές στις ανωτέρω παραμέτρους μεταξύ των ομάδων Α και Β και μεταξύ των ομάδων Α και Γ στους μήνες 1, 3 και 6, ενώ δε βρέθηκαν σημαντικές διαφορές μεταξύ των ομάδων Β και Γ στη διάρκεια της μελέτης. Δεν αναφέρθηκαν ανεπιθύμητες ενέργειες. Συμπεράσματα: Η ημερήσια κατανάλωση 15 mg ΥΤ είναι αποτελεσματική στη μείωση του ΣΒ, του σωματικού και του σπλαγχνικού λίπους σε υπέρβαρες και παχύσαρκες γυναίκες. Η χορήγηση ΥΤ είναι ασφαλής και καλά ανεκτή. Π18 ΜΕΤΑ-ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΓΟΝΙΔΙΑΚΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ ΣΤΟ ΛΙΠΩΔΗ ΙΣΤΟ ΠΑΧΥΣΑΡΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΩΝ ΑΤΟΜΩΝ Ι. Γκουτζέλας 1, Π. Κοντού 2, Π. Μπάγκος 2, Θ. Σαραφίδου 1, Ζ. Μαμούρης 1 1 Εργαστήριο Γενετικής, Συγκριτικής και Εξελικτικής Βιολογίας, Τμήμα Βιοχημείας & Βιοτεχνολογίας, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, 2 Τμήμα Πληροφορικής με Εφαρμογές στη Βιοϊατρική, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Σκοπός της Εργασίας: Ένα χρήσιμο εργαλείο, εκτός από τις μελέτες συσχέτισης σε επίπεδο γονιδιώματος (GWAS), για την ταυτοποίηση γονιδίων που συσχετίζονται με την παχυσαρκία, είναι οι μελέτες διαφορικής γονιδιακής έκφρασης μεταξύ παχύσαρκων και μη παχύσαρκων ατόμων. Στοχεύοντας στην ταυτοποίηση γονιδιακών υπογραφών και μονοπατιών, πραγματοποιήθηκε μετα-ανάλυση δεδομένων γονιδιακής έκφρασης από μικροσυστοιχίες DNA. Υλικά & Μέθοδοι: Από τη βάση δεδομένων GEO ανακτήθηκαν αποτελέσματα τριών μελετών που έχουν διεξαχθεί με διαφορετικές πλατφόρμες μικροσυστοιχιών και περιλαμβάνουν δεδομένα γονιδιακής έκφρασης στο λιπώδη ιστό για 62 μη παχύσαρκα και 56 παχύσαρκα άτομα. Οι κωδικοί των ανιχνευτών (probes) μετατράπηκαν σε σύμβολα γονιδίων σύμφωνα με τον HUGO. Η μετα-ανάλυση πραγματοποιήθηκε με τη μέθοδο του t-test (inverse variance method) προκειμένου να προσδιοριστούν τα διαφορικά εκφρασμένα γονίδια μεταξύ των δύο ομάδων ατόμων. Επειδή η υπόθεση της κανονικότητας δεν ισχύει λόγω του μικρού αριθμού δειγμάτων, χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος Bootstrap για ακριβείς εκτιμήσεις των τυπικών σφαλμάτων. Τα ψευδώς στατιστικά σημαντικά γονίδια περιορίστηκαν με μεθόδους διόρθωσης πολλαπλών συγκρίσεων. Η ανάλυση γονιδιακής οντολογίας και η διερεύνηση των πρωτεϊνικών αλληλεπιδράσεων και των βιοχημικών μονοπατιών έγινε στη βάση δεδομένων STRING. 45

48 Περιλήψεις Προφορικών Ανακοινώσεων Αποτελέσματα: Συλλέχθηκαν πληροφορίες έκφρασης για γονίδια, από τα οποία τα 821 εμφανίζουν διαφορική έκφραση στο λιπώδη ιστό μεταξύ παχύσαρκων και μη παχύσαρκων ατόμων. Η διερεύνηση των φυσικών αλληλεπιδράσεων των προϊόντων τους, έδειξε ότι τα 108 κωδικοποιούν πρωτεΐνες που σχηματίζουν ένα ενιαίο δίκτυο, εμπλουτισμένο σε πρωτεΐνες που σχετίζονται με την επεξεργασία του RNA και με μεταβολικές διαδικασίες και το οποίο οργανώνεται σε τρία υποδίκτυα (clusters). Όλες οι μέθοδοι διόρθωσης πολλαπλών συγκρίσεων που εφαρμόστηκαν, ταυτοποίησαν πέντε γονίδια, τα οποία εμπλέκονται στην παραγωγή ενέργειας (NDUFA12, LACE1), το μεταβολισμό των λιπιδίων (FAR2), τη δυναμική της δομής του κεντροσώματος (SFI1) καθώς και τη μεταγραφή και μετάφραση (SSB). Συμπεράσματα: Από τη μετα-ανάλυση διαφορικής έκφρασης αναδείχθηκαν νέα υποψήφια γονίδια και βιολογικές διαδικασίες που συσχετίζονται με την παχυσαρκία και αποτελούν αντικείμενο λειτουργικής μελέτης. Π19 Παρεμβατικό πρόγραμμα με τη μέθοδο της Πυθαγορείου Αυτογνωσίας για μείωση του στρες και έλεγχο του σωματικού βάρους σε υπέρβαρους και παχύσαρκους ασθενείς. Επιδράσεις στη διατροφική συμπεριφορά, στην κορτιζόλη και άλλους βιολογικούς δείκτες Δ.Σ. Σίμος 1, Α. Κόκκινος 2, Ν. Τεντολούρης 2, Χ. Δημοσθενόπουλος 3, Φ. Μπακοπούλου 5, Α. Αρτεμιάδης 1,4, Ε. Μάντζου 6, Ν. Νικολαΐδης 1,6,7, Ο. Κώστα, Γ. Χρούσος 1,6,7, Χ. Δαρβίρη 1 1 ΠΜΣ «Το Στρες και η Προαγωγή της Υγείας», Ιατρική Σχολή Αθηνών, 2 Διαβητολογικό Κέντρο, Α Προπαιδευτικής Παθολογικής Κλινικής, Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Λαϊκό», 3 Τμήμα Κλινικής Διατροφής, Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Λαϊκό», 4 Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήμιο Κύπρου, 5 Επιτροπή Εφηβικής Ιατρικής και Πρόεδρος της UNESCO για την Εφηβική Υγειονομική Περίθαλψη, Α Τμήμα Παιδιατρικής, Παιδιατρικό Νοσοκομείο «Αγία Σοφία», 6 Τμήμα Ενδοκρινολογίας, Μεταβολισμού και Διαβήτη, Α Τμήμα Παιδιατρικής Κλινικής, Νοσοκομείο Παιδιών «Αγία Σοφία», 7 Τμήμα Ενδοκρινολογίας και Μεταβολισμού, Ίδρυμα Βιοϊατρικής Έρευνας Ακαδημίας Αθηνών Σκοπός: Οι διαταραχές του άξονα του στρες φαίνεται να έχουν ουσιαστική επίδραση στο αυξημένο σωματικό βάρος. Ως εκ τούτου, οι παρεμβάσεις διαχείρισης του στρες, ιδιαίτερα οι γνωστικές - συμπεριφορικές, γίνονται ολοένα και πιο δημοφιλείς. Παρόλα αυτά, ο ρόλος της διαχείρισης του στρες σε βιοδείκτες σχετιζόμενους με το στρες και την παχυσαρκία, αλλά και ο ρόλος στους στην αλλαγή διατροφικών συνηθειών έχει ελάχιστα μελετηθεί. Η παρούσα εργασία αξιολόγησε την αποτελεσματικότητα της τεχνικής διαχείρισης του στρες, γνωστής ως «Πυθαγόρεια Αυτογνωσία» (ΠΑ), σε υπέρβαρους και παχύσαρκους ασθενείς. Υλικό & Μέθοδος: Πρόκειται για τυχαιοποιημένη μη τυφλή πειραματική μελέτη 1:1, σε 49 υπέρβαρους και παχύσαρκους ασθενείς. Η ομάδα ελέγχου έλαβε μια εξατομικευμένη δίαιτα χαμηλών θερμίδων βασισμένη στη Μεσογειακή Διατροφή και η ομάδα παρέμβασης έλαβε διαιτολόγιο και εκπαιδεύτηκε στην τεχνική της Πυθαγορείου Αυτογνωσίας για 8 εβδομάδες. Οι μετρήσεις περιελάμβαναν δημογραφικά δε- 46

49 Περιλήψεις Προφορικών Ανακοινώσεων δομένα, ανθρωπομετρία, αξιολόγηση του στρες (αντιλαμβανόμενο στρες, κορτιζόλη σιέλου), διατροφικής συμπεριφοράς, τρόπου ζωής, ψυχολογικές διαταραχές, γλυκόζης νηστείας και λιπιδίων. Αποτελέσματα: 28 ασθενείς τυχαιοποιήθηκαν στην ομάδα παρέμβασης (μέση ηλικία 54.7±11.9 έτη, 82,1% γυναίκες) και 21 στην ομάδα ελέγχου (μέση ηλικία 51.8±11.9 έτη, 76,2% γυναίκες, p = NS έναντι ομάδας παρέμβασης). Η ομάδα παρέμβασης είχε στατιστικά σημαντική μείωση του αντιλαμβανόμενου στρες ( 11.59±9.25, p<0.0001), της κορτιζόλης 30 λεπτά μετά την αφύπνιση ( 0.062±0.31, p = 0.031), της περιοχής της κορτιζόλης κάτω από την καμπύλη (AUC) ( 33.89±117.7, p = 0.034), του ΔΜΣ (BMI) ( 1.47±0.8, p<0,0001), του λόγου μέσης προς ισχία (WHR) ( 0.025±0.03, p<0.0001), της περιοριστικής ( 3.57±4.38, p<0.0001) και της συναισθηματικής ( 2.04±3.23, p = 0.019) και εξωτερικής λήψης τροφής ( 3.89±4.67, p<0.0001), της γλυκόζης νηστείας ( 2.43±8.21, p = 0.016), της LDL χοληστερόλης ( 11.43±14.92, p<0.0001), των τριγλυκεριδίων ( 16.71±25.18, p = 0.005), της HbA1c ( 0.12±0.19, p<0.0001), του υποδόριου λίπους kg ( 2.86±2.50, p = 0.002) και του λίπους κορμού % ( 3.01±1.35, p<0.0001) σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου. Η συμμόρφωση στην τεχνική της ΠΑ ήταν αρκετά υψηλή. Συμπεράσματα: Η Πυθαγόρειος Αυτογνωσία φαίνεται να έχει ευεργετικά αποτελέσματα στο βάρος, το άγχος, τις διατροφικές συμπεριφορές, τους μεταβολικούς βιοδείκτες και τον έλεγχο του σωματικού λίπους. Π20 ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ ΤΟΥ ΑΝΟΡΕΞΙΟΓΟΝΟΥ ΝΕΥΡΟΠΕΠΤΙΔΙΟΥ NUCLEOBINDIN-2/NESFA- TIN-1 ΣΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΥΠΟΘΑΛΑΜΟ ΚΑΙ ΤΗΣ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗΣ ΤΗΣ ΜΕ ΤΟ ΣΩΜΑΤΙΚΟ ΒΑΡΟΣ Α. Ψηλοπαναγιώτη, Σ. Νίκου, Ε. Παπαδάκη Εργαστήριο Ανατομίας - Ιστολογίας - Εμβρυολογίας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Πατρών Σκοπός της εργασίας: Η σιτιστική συμπεριφορά ενορχηστρώνεται κεντρικά από πολύπλοκα νευρωνικά δίκτυα του υποθαλάμου, του τηλεγκεφάλου και του ουραίου τμήματος του στελέχους, μέσω πολλαπλών ορεξιογόνων και ανορεξιογόνων ρυθμιστικών μορίων. Στα τρωκτικά, η Nesfatin-1, παραχθείσα μέσω πρωτεολυτικής διάσπασης της Nucleobindin-2 (NUCB2), εκφράζεται σε πυρήνες του υποθαλάμου και αποτελεί έναν ισχυρό ανασταλτικό ρυθμιστή της πρόσληψης τροφής και του σωματικού βάρους. Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν η διερεύνηση της πρωτεϊνικής έκφρασης της NUCB2/nesfatin-1 στον ανθρώπινο υποθάλαμο και της συσχέτισής της με το σωματικό βάρος. Υλικό και Μέθοδος: Τομές υποθαλάμου, μονιμοποιημένες σε ουδέτερη φορμόλη και εγκλεισμένες σε παραφίνη, από 25 περιστατικά, 17 άνδρες και 8 γυναίκες, εκ των οποίων 8 φυσιολογικού βάρους, 9 υπέρβαροι και 8 παχύσαρκοι, μελετήθηκαν με τη χρήση των μεθόδων: ηωσίνης-αιματοξυλίνης, Luxol Fast Blue-Cresyl Violet, ανοσοϊστοχημείας και διπλού ανοσοφθορισμού. Αποτελέσματα: Ισχυρή πρωτεϊνική έκφραση της NUCB2/nesfatin-1 ανιχνεύθηκε στον υπεροπτικό, παρακοιλιακό και χοανικό υποθαλαμικό πυρήνα, καθώς επίσης και στην πλάγια υποθαλαμική περιοχή. Στην πλάγια υποθαλαμική περιοχή η ανοσοέκφραση της NUCB2/nesfatin-1 ήταν μειωμένη στους παχύσαρκους, σε σύγκριση με άτομα φυσιολογικού βάρους (p<0.01) και υπέρβαρα άτομα (p<0.05). Η 47

50 Περιλήψεις Προφορικών Ανακοινώσεων NUCB2/nesfatin-1 εμφάνισε εκτεταμένη συνεντόπιση με: α) την ωκυτοκίνη και την αντιδιουρητική ορμόνη στον παρακοιλιακό και υπεροπτικό πυρήνα, β) την melanin-concentrating hormone (MCH) στην πλάγια υποθαλαμική περιοχή και γ) το cocaine- and amphetamine-regulated transcript (CART) στον παρακοιλιακό και χοανικό πυρήνα και στην πλάγια υποθαλαμική περιοχή. Συμπεράσματα: Η έκφραση της NUCB2/nesfatin-1 στους υποθαλαμικούς πυρήνες που ελέγχουν το μεταβολισμό και το σωματικό βάρος και η συνεντόπισή της με νευροπεπτίδια τα οποία εμπλέκονται στην πρόσληψη τροφής/ύδατος και την κατανάλωση ενέργειας συνηγορούν υπέρ ενός ρυθμιστικού ρόλου της NUCB2/nesfatin-1 στην ενεργειακή ομοιόσταση. Στην πλάγια υποθαλαμική περιοχή, μια δομή του κεντρικού νευρικού συστήματος με τεκμηριωμένο ρόλο στην πρόσληψη τροφής και την ανταμοιβή, τα μειωμένα επίπεδα της NUCB2/nesfatin-1 ενδέχεται να συμβάλουν στην απορρύθμιση της ομοιοστατικής ή/και ηδονικής σιτιστικής συμπεριφοράς και στην παχυσαρκία. 48

51 Περιλήψεις Αναρτημένων Ανακοινώσεων

52 Περιλήψεις Αναρτημένων Ανακοινώσεων Α1 ΙΑΤΡΕΙΟ ΕΛΕΓΧΟΥ ΠΑΙΔΙΚΟΥ ΒΑΡΟΥΣ - 4 ΜΗΝΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Σ. Αντωνόπουλος 1, Γ. Δημητρίου 2, Δ. Ψαρράς 3, Χ. Τουτούνη 4, Ε. Στράτου 5 1 Παιδιατρικό Τμήμα Γενικού Νοσοκομείου Αργολίδας, Άργος, 2 Ειδικευόμενη Παιδιατρικής, Νοσοκομείο Παίδων «Π. & Α. Κυριακού», 3 Ειδικευόμενος Ψυχιατρικής, 4 Νοσηλευτική Υπηρεσία Γενικού Νοσοκομείου Αργολίδας, Άργος, 5 Ψυχιατρικό Τμήμα Γενικού Νοσοκομείου Αργολίδας, Άργος Εισαγωγή: Η παιδική παχυσαρκία αποτελεί μία από τις σοβαρότερες προκλήσεις για τη δημόσια υγεία τον 21ο αιώνα. Τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί αύξηση του δείκτη μάζας σώματος των παιδιών, γεγονός που προβληματίζει ιδιαίτερα. Η Ελλάδα κατέχει μια από τις πρώτες θέσεις στην Ευρώπη στην παιδική παχυσαρκία Σκοπός: Η καταγραφή του δείκτη μάζας σώματος παιδιών του ιατρείου ελέγχου παιδικού βάρους σώματος του ΓΝ Αργολίδας και η συσχέτισή του με το ΔΜΣ των γονέων. Υλικό - Μέθοδος: Μελετήθηκαν 13 παιδιά που προσήλθαν οικειοθελώς στο ιατρείο μας και ταξινομήθηκαν με βάση τις καμπύλες του WHO σε: 1. Φυσιολογικού βάρους - 5η ΕΘ <ΔΜΣ <85η ΕΘ για το φύλο και την ηλικία ή ΔΜΣ<25 2. Υπέρβαροι - 85η ΕΘ <ΔΜΣ <95η ΕΘ για το φύλο και την ηλικία ή 25<ΔΜΣ<29,9 3. Παχύσαρκοι - ΔΜΣ 95η ΕΘ για το φίλο και την ηλικία ή 30<ΔΜΣ<39,9 4. Σοβαρά παχύσαρκοι - ΔΜΣ 120% της 95ης ΕΘ ή ΔΜΣ 40 Επίσης μελετήθηκε ο ΔΜΣ των γονέων τους, με βάση τα στοιχεία που οι γονείς ανέφεραν. Αποτελέσματα: Τα 8 ήταν θήλεα. Το ηλικιακό εύρος αυτών ήταν από 5 έως 13 ετών. Το 15.4% ήταν παχύσαρκα και το 84.6% (11/13) των παιδιών σοβαρά παχύσαρκα. Όλα τα παιδιά είχαν τουλάχιστον ένα γονέα με ΔΜΣ >25. Συγκεκριμένα από τους πατέρες είχαμε 3/13 (23,1%) ΔΜΣ <25, 4/13 (30,8%) ΔΜΣ 25-30, 5/13 (38,5%) ΔΜΣ 30-40, 1/13 (7,7%) ΔΜΣ >40, ενώ οι μητέρες 4/13 (30,8%) ΔΜΣ <25, 4/13 (30,8%) ΔΜΣ 25-30, 4/13 (30,8%) ΔΜΣ 30-40, 1/13 (7,7%) ΔΜΣ >40. Μόνο 7,5% (2/26) των γονέων, διαφορετικών οικογενειών, ανήκαν στην κατηγορία της Σ.Π. Κανένα από τα παιδιά δεν είχε και τους δύο γονείς με ΔΜΣ <25, ούτε με ΔΜΣ >40. Δεν υπήρξε κάποια συσχέτιση με το φύλο. Συμπεράσματα: Η προσέλευση στο Ιατρείο μας ήταν κυρίως από παιδιά με εμφανές πλέον το πρόβλημα στον υπερθετικό του βαθμό. Η αποδοχή του προβλήματος από το περιβάλλον δεν είναι αυτονόητη. Σημαντική φαίνεται να είναι η επιρροή των γονέων, πιθανότατα τόσο ως πρότυπο αλλά και ως φορέας επιβολής καθημερινών συνηθειών. Φαίνεται μάλιστα ότι τα παιδιά των οικογενειών αυτών κατατάσσονται σε ανώτερη κατηγορία παχυσαρκίας, σε σχέση με τον/τους γονέα/γονείς που έχει το πρόβλημα. Η ευαισθητοποίηση αλλά και η πρωτοβουλία για δημιουργία περισσότερων δομών που να ασχολούνται με το πρόβλημα είναι επιτακτική. 50

53 Περιλήψεις Αναρτημένων Ανακοινώσεων Α2 ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΔΕΙΚΤΗ ΜΑΖΑΣ ΣΩΜΑΤΟΣ ΠΑΙΔΙΩΝ ΚΑΙ ΕΦΗΒΩΝ ΣΕ ΤΑΚΤΙΚΟ ΙΑΤΡΕΙΟ ΠΕ- ΡΙΦΕΡΙΚΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ Γ. Δημητρίου 1, Σ. Αντωνόπουλος 2, Δ. Ψαρράς 3, Χ. Τουτούνη 4 1 Ειδικευόμενη Παιδιατρικής, Νοσοκομείο Παίδων «Π. & Α. Κυριακού», 2 Παιδιατρικό Τμήμα Γενικού Νοσοκομείου Αργολίδας, Άργος, 3 Ειδικευόμενος Ψυχιατρικής, 4 Νοσηλευτική Υπηρεσία Γενικού Νοσοκομείου Αργολίδας, Άργος Εισαγωγή: Η παχυσαρκία αποτελεί πλέον παγκόσμια πανδημία, με την επίπτωση των υπέρβαρων εφήβων να ανέρχεται το 20%. Η παιδική και η εφηβική ηλικία αποτελούν ηλικίες πρώιμης παρέμβασης με σκοπό μια υγιή ενήλικο ζωή. Σκοπός: Η καταγραφή του δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) και ορισμένων παραγόντων που σχετίζονται με την παχυσαρκία σε παιδιά και εφήβους. Υλικό-Μέθοδος: Μελετήθηκαν 53 παιδιά και έφηβοι που προσήλθαν στο παιδιατρικό ιατρείο του ΓΝ Άργους με τη βοήθεια ερωτηματολογίων που απαντήθηκαν από τους γονείς. Η ταξινόμηση έγινε με βάση τις καμπύλες του WHO για φύλο και ηλικία σε φυσιολογικού βάρους, υπέρβαροι, παχύσαρκοι και σοβαρά παχύσαρκοι. Αποτελέσματα: Τα μισά παιδιά είχαν αυξημένο ΔΜΣ (11% υπέρβαρα, 21% παχύσαρκα και 19% σοβαρά παχύσαρκα), ενώ μόνο 6% ήταν λιποβαρή. Σχεδόν όλα τα παιδιά με αυξημένο ΔΜΣ είχαν τουλάχιστον ένα γονέα με παθολογικό σωματικό βάρος. Το 64% του συνόλου ανέφερε ότι γευματίζει τουλάχιστον μία φορά ημερησίως μπροστά σε οθόνη, ενώ σχεδόν όλα τα παιδιά (95%) παρακολουθούν τηλεόραση ή παίζουν βιντεοπαιχνίδια τουλάχιστον μία ώρα ημερησίως. 1 στα 3 παιδιά αναφέρει ως αγαπημένη συνήθεια μόνο την παρακολούθηση τηλεόρασης ή/και τη χρήση υπολογιστή και βιντεοπαιχνιδιών. Περίπου 1 στις 4 οικογένειες πραγματοποιεί τουλάχιστον 3 γεύματα της ημέρας μαζί και στην ομάδα αυτή τα παιδιά με παθολογικό ΔΜΣ ήταν λιγότερα (25%). Συμπεράσματα: Σημαντικό ρόλο φαίνεται να παίζει η υπερβαρότητα των γονέων καθώς και η συνήθεια της οικογένειας να «κάθονται όλοι μαζί στο τραπέζι», συμπέρασμα που συνάδει με τη βιβλιογραφία, καθώς μπορεί να σχετίζεται με γενετικά καθορισμένους παράγοντες αλλά και οικογενειακές συνήθειες διατροφής και άσκησης. Οφείλουμε, επίσης να αναφέρουμε τις αλλαγές του σύγχρονου τρόπου ζωής που περιορίζει τη σωματική δραστηριότητα των νέων και εισάγει τις οθόνες σε μεγάλο βαθμό στην καθημερινότητά τους. Τέλος, τονίζεται η αναγκαιότητα σε παιδιάτρους και γενικούς ιατρούς να εφιστούν την προσοχή τους σε θέματα υπερβαρότητας, ακόμα και σε περιπτώσεις ασθενών που προσήλθαν για άλλο λόγο. 51

54 Περιλήψεις Αναρτημένων Ανακοινώσεων Α3 Διατροφικές γνώσεις παιδιών Δημοτικού στην περιοχή της Θεσσαλονίκης Θ. Κουγιουμτζόγλου 1, Σ. Παπαδοπούλου 1, Α. Κοκκινοπούλου 1,2, Μ. Χασαπίδου 1 1 Τμήμα Διατροφής και Διαιτολογίας, Αλεξάνδρειο Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Θεσσαλονίκης, 2 Τμήμα Ιατρικής, Πανεπιστήμιο Κρήτης, Ηράκλειο Σκοπός: Η διατροφή αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες στην ανάπτυξη του παιδιού, ιδιαίτερα στη σχολική ηλικία, όπου ο οργανισμός τους γνωρίζει μια πληθώρα μεταβολών. Η παρούσα μελέτη έχει στόχο την αξιολόγηση των διατροφικών γνώσεων πριν και μετά από ένα πρόγραμμα διατροφικής παρέμβασης, διάρκειας 5 μηνών, σε παιδιά δημοτικού. Μέθοδοι: Στη μελέτη έλαβαν μέρος 167 παιδιά (77 αγόρια και 90 κορίτσια) ηλικίας 9 έως 12 χρόνων από το νομό Θεσσαλονίκης. Στην αρχή του προγράμματος οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν ένα ερωτηματολόγιο περί διατροφικών γνώσεων και διεξήχθησαν ανθρωπομετρικές μετρήσεις. Ακολούθησαν ομιλίες σχετικά με τη σωστή διατροφή στους συμμετέχοντες για 5 μήνες και στο τέλος του προγράμματος συμπληρώθηκε το ίδιο ερωτηματολόγιο και διεξήχθησαν ανθρωπομετρικές μετρήσεις. Οι αναλύσεις πραγματοποιήθηκαν με τη χρήση του στατιστικού πακέτου SPSS v.21. Αποτελέσματα: Μετά το πέρας της παρέμβασης παρατηρήθηκε μείωση στο Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) των αγοριών (20,06±1,70 Vs 19,81±1,45) και των κοριτσιών (19,32±1,73 Vs 18,99±0,73). Το συνολικό σκορ γνώσεων διατροφής (με κλίμακα 0-14) του δείγματος αυξήθηκε κατά τη διάρκεια του προγράμματος (10,78±2,06 Vs 11,44±1,40) και τα κορίτσια φαίνεται να έχουν περισσότερες γνώσεις για την υγιεινή διατροφή από τα αγόρια τόσο πριν όσο και μετά από την παρέμβαση (πριν 78,7% Vs 77%, μετά 82,1% Vs 81,7%). Οι μαθητές της ΣΤ τάξης (78,4%) είχαν περισσότερες σωστές απαντήσεις στο ερωτηματολόγιο γνώσεων από τις τάξεις Δ (69,7%) και Ε (77,3%). Επίσης, παρατηρήθηκε ότι τα υπέρβαρα (83,3%) και παχύσαρκα (82,1%) παιδιά είχαν περισσότερες σωστές απαντήσεις από τα φυσιολογικού βάρους παιδιά (81,4%). Συμπεράσματα: Τα προγράμματα διατροφικής παρέμβασης σε παιδιά δημοτικού φαίνεται πως έχουν καλά αποτελέσματα στις γνώσεις περί υγιεινής διατροφής. Τα ενθαρρυντικά αποτελέσματα πρόκειται να εφαρμοστούν σε μεγαλύτερο αριθμό παιδιών. 52

55 Περιλήψεις Αναρτημένων Ανακοινώσεων Α4 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΕΝΟΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΥ ΕΞΑΓΩΓΗΣ ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΕΝΩΝ ΣΥΣΤΑΣΕΩΝ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΚΑΙ ΤΡΟΠΟΥ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙ- ΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΥΧΑΙΟΠΟΙΗΜΕΝΗΣ ΕΛΕΓΧΟΜΕΝΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ Γ. Μοσχώνης 1, Μ. Μιχαλοπούλου 1, Κ. Τσουτσουλοπούλου 1, Ε. Βλαχοπαπαδοπούλου 2, Ε. Δικαιάκου 2, Σ. Μιχαλάκος 2, Ε. Χαρμανδάρη 3, Γ.Π. Χρούσος 3, Ι. Μανιός 1 1 Τμήμα Επιστήμης Διαιτολογίας και Διατροφής, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, Αθήνα, 2 Τμήμα Ενδοκρινολογίας, Νοσοκομείο Παίδων «Π. & Α. Κυριακού», Αθήνα, 3 Μονάδα Ενδοκρινολογίας, Μεταβολισμού και Διαβήτη, Πανεπιστήμιο Αθηνών, Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία», Αθήνα Σκοπός της Εργασίας: Να αξιολογήσει την αποτελεσματικότητα ηλεκτρονικού αλγορίθμου που θα μπορούσε να χρησιμοποιείται από παιδιάτρους, παιδοενδοκρινολόγους και διαιτολόγους, για την παροχή εξατομικευμένων συστάσεων διατροφής και τρόπου ζωής σε οικογένειες με υπέρβαρα ή παχύσαρκα παιδιά. Υλικό και Μέθοδος: Τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη κλινική μελέτη διεξήχθη σε 65 οικογένειες με υπέρβαρα και παχύσαρκα παιδιά, τα οποία ήταν ηλικίας 5-12 ετών, από παιδιάτρους, παιδοενδοκρινολόγους και ένα διαιτολόγο στα νοσοκομεία Παίδων «Π. & Α. Κυριακού» και «Αγία Σοφία». Η παρέμβαση πραγματοποιήθηκε, μέσω συνεδριών, σε 35 οικογένειες, παρουσία των παιδιών, οι οποίες έλαβαν εξατομικευμένα διαιτολόγια και συστάσεις διατροφής και τρόπου ζωής (δηλ. άσκησης, αποφυγής καθιστικών δραστηριοτήτων, καλών συνηθειών ύπνου κτλ) με τη χρήση του αλγορίθμου. Επιπλέον 30 οικογένειες τυχαιοποιήθηκαν στην ομάδα ελέγχου όπου έλαβαν γενικές συμβουλές διατροφής και άσκησης. Η αποτελεσματικότητα της παρέμβασης εξετάστηκε μέσω αλλαγών στη διαιτητική πρόσληψη και σε ανθρωπομετρικούς δείκτες των παιδιών, πριν και μετά το τέλος της τρίμηνης παρέμβασης, μέσω του ελέγχου Repeated Measures ANOVA. Αποτελέσματα: Στην ομάδα παρέμβασης παρατηρήθηκε σημαντική αύξηση, σχετικά με τις αρχικές μετρήσεις, στην πρόσληψη φυτικών ινών κατά 4.1 γρ/ημέρα και σημαντική μείωση της κατανάλωσης ζάχαρης κατά 4.6 γρ/ημέρα. Επιπλέον, τα παιδιά της ομάδας παρέμβασης παρουσίασαν σημαντική μείωση της κατανάλωσης γλυκών (σοκολάτες και κέικ) και αλμυρών σνακ (πατατάκια) κατά 0.1 και 0.3 μερίδες την ημέρα, αντίστοιχα. Αναφορικά με τους ανθρωπομετρικούς δείκτες των παιδιών, η ομάδα ελέγχου παρουσίασε σημαντική αύξηση στο σωματικό βάρος και στην περιφέρεια μέσης κατά 1.4 κιλά και 2.1 εκ. αντιστοίχως, ενώ ο ΔΜΣ μειώθηκε σημαντικά κατά 0.4 κιλά/μ 2 μόνο στην ομάδα παρέμβασης. Εντούτοις, οι προαναφερθείσες αλλαγές δεν ήταν σημαντικές μεταξύ των δύο ομάδων. Συμπεράσματα: Μολονότι δεν βρέθηκαν σημαντικές αλλαγές μεταξύ των ομάδων, οι επιθυμητές αλλαγές εντός της ομάδας παρέμβασης και οι μη επιθυμητές αλλαγές εντός της ομάδας ελέγχου που παρατηρήθηκαν στις τελικές μετρήσεις, υποδηλώνουν τη δυναμική του αλγορίθμου να υποστηρίξει αποτελεσματικά επαγγελματίες υγείας. Ωστόσο χρήζει περισσότερης έρευνας. Η παρούσα μεταδιδακτορική έρευνα πραγματοποιείται στο πλαίσιο της πράξης «ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΜΕΤΑΔΙΔΑ- ΚΤΟΡΩΝ ΕΡΕΥΝΗΤΩΝ/ΕΡΕΥΝΗΤΡΙΩΝ» του ΕΠ «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση», , η οποία υλοποιείται από το ΙΚΥ και συγχρηματοδοτήθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και το ελληνικό δημόσιο. 53

56 Περιλήψεις Αναρτημένων Ανακοινώσεων Α5 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΣΕ ΕΝΑΝ ΠΛΗΘΥΣΜΟ ΠΑΙΔΙΩΝ ΜΕ ΠΑ- ΧΥΣΑΡΚΙΑ Μ. Σηφάκη 1, Ι. Κουρουγκιαούρη 2, Ε. Ζουρίδη 2, Ε. Γρίδα 2, Ε. Δασκαλάκη 2, Α. Γκιουμέ 2, Α. Μαρκάκη 2, Ε. Παπαδοπούλου 3 1 Institute of Education, University College London, 2 Τμήμα Διατροφής - Διαιτολογίας, Σχολή ΣΤεΓ-ΤεΤ, ΤΕΙ Κρήτης, 3 Παιδιατρική Κλινική, Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Ηρακλείου Κρήτης Σκοπός της Εργασίας: Σκοπός της μελέτης ήταν η εκτίμηση συναισθηματικών προβλημάτων και προβλημάτων συμπεριφοράς σε έναν πληθυσμό παιδιών με παχυσαρκία στην Κρήτη. Υλικό και Μέθοδος: Ο πληθυσμός που μελετήθηκε συμπεριελάμβανε 30 παιδιά με παχυσαρκία, 15 αγόρια και 15 κορίτσια, με ηλικίες από 6-16, και μέσο όρο 11.9 (SD = 2.83). Ο μέσος όρος ηλικίας των αγοριών ήταν 12.2 (SD = 2.48, range 8-16) και των κοριτσιών ήταν 11.5 (SD = 3.18, range 6-16). Ο Δείκτης Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) κυμαινόταν από 20.5 έως 43.9, με μέσο όρο 29.4, (SD = 5.31). Ο ΔΜΣ των αγοριών ήταν 28.6 (SD = 4.02, range ), ενώ των κοριτσιών ήταν 30.3 (SD = 6.38, range ). Δεν υπήρχε στατιστικά σημαντική διαφορά ανάμεσα στο ΔΜΣ των 2 φύλων. Η ελληνική εκδοχή του ερωτηματολογίου SDQ (Strengths and Difficulties Questionnaire) χρησιμοποιήθηκε για να εντοπίσουμε τα προβλήματα των παιδιών. Το SDQ συμπληρώθηκε από τους γονείς σε όλες τις περιπτώσεις. Τα προβλήματα χωρίζονται σε 4 κατηγορίες: προβλήματα συναισθήματος, προβλήματα με συνομηλίκους, προβλήματα υπερκινητικότητας-απροσεξίας και προβλήματα συμπεριφοράς. Κάθε κατηγορία περιλαμβάνει 5 ερωτήσεις, οι απαντήσεις των οποίων αθροίζονται σε ένα συνολικό σκορ. Υψηλότερο σκορ υποδεικνύει περισσότερα προβλήματα. Αποτελέσματα: Τα προβλήματα υπερκινητικότητας-απροσεξίας ήταν τα περισσότερα (Μ = 4.10, SD = 2.23), και ακολουθούσαν τα προβλήματα συναισθήματος (Μ = 3.20, SD = 1.97), τα προβλήματα συμπεριφοράς (Μ = 2.87, SD = 1.85) και τέλος, τα προβλήματα με συνομηλίκους (Μ = 2.43, SD = 1.57). Το τεστ Pearson έδειξε στατιστικά σημαντική σχέση ανάμεσα στα προβλήματα με συνομηλίκους και τον ΔΜΣ, r = 0.37, p<0.05, με μεγαλύτερο ΔΜΣ να συνεπάγεται περισσότερα προβλήματα. Δεν υπήρχε συσχέτιση με τις υπόλοιπες κατηγορίες προβλημάτων. Επίσης, δε βρέθηκε συσχέτιση ανάμεσα στην ηλικία και τον αριθμό προβλημάτων, ούτε ανάμεσα στο φύλο και τον αριθμό προβλημάτων. Συμπεράσματα: Τα ευρήματά μας δείχνουν ότι τα παιδιά με μεγαλύτερο ΔΜΣ είναι πιο πιθανό να παρουσιάσουν προβλήματα στις σχέσεις με τους συνομήλικους τους. Συνεπώς, μεγαλύτερη έμφαση πρέπει να δοθεί στην ψυχολογική υποστήριξη για την αντιμετώπιση αυτών των δυσκολιών. 54

57 Περιλήψεις Αναρτημένων Ανακοινώσεων Α6 ΣΧΕΣΗ ΔΕΙΚΤΗ ΜΑΖΑΣ ΣΩΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗ ΣΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΥΠΕΡΒΑ- ΡΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΩΣ ΠΡΟΣ ΔΕΙΚΤΗ ΜΑΖΑΣ ΣΩΜΑΤΟΣ ΓΟΝΕΩΝ & ΦΥΛΟ ΠΑΙΔΙΟΥ Ι. Κουρουγκιαούρη 1, Μ. Σηφάκη 2, Ε. Γρίδα 1, Ε. Ζουρίδη 1, Η. Μανιαδάκη 3, Μ. Ζαραβίνου 4, Ε. Παπαδοπούλου 3, Α. Μαρκάκη 1 1 Τμήμα Διατροφής - Διαιτολογίας, Σχολή ΣΤεΓ-ΤεΤ, ΤΕΙ Κρήτης, 2 Institute of Education, University College London, 3 Παιδιατρική Κλινική, Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Ηρακλείου Κρήτης, 4 Τμήμα Διατροφής, Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Ηρακλείου Κρήτης Σκοπός της Εργασίας: Σκοπός ήταν η διερεύνηση της σχέσης του Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) και της συμμόρφωσης με τη Μεσογειακή Διατροφή (ΜΔ) ενός πληθυσμού υπέρβαρων παιδιών με τον ΔΜΣ των γονέων τους. Υλικό και Μέθοδος: Στη μελέτη συμμετείχαν 164 υπέρβαρα/παχύσαρκα παιδιά (82 αγόρια), 6-16 ετών. Η μέση ηλικία ήταν 12.9 (SD = 2.87). Η μέση ηλικία των αγοριών ήταν 13.3 (SD = 2.93) και των κοριτσιών 12.3 (SD = 2.73). Ο μέσος όρος του ΔΜΣ των παιδιών ήταν 29 (SD = 5.44, range ) Ο ΔΜΣ των αγοριών ήταν 29.8 (SD = 5.21, range ) και των κοριτσιών 28.1 (SD = 5.58, range ), με τη διαφορά μεταξύ τους να είναι στατιστικά σημαντική (p<0.05). 137 μητέρες συμμετείχαν, με μέσο ΔΜΣ 28.8 (SD = 6.43) και 123 πατέρες με μέσο ΔΜΣ 31.1 (SD = 6.45). Η συμμόρφωση με τη ΜΔ αξιολογήθηκε μέσω του KIDMED test, όπου υψηλότερο σκορ υποδεικνύει υψηλότερη συμμόρφωση. Το μέσο σκορ ήταν (SD = 5.26). Για τα αγόρια ήταν (SD = 5.52), ενώ για τα κορίτσια (SD = 4.97), με μη στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ τους. Αποτελέσματα: Η συμμόρφωση στη ΜΔ ήταν χαμηλή στο σύνολο των παιδιών. Ο ΔΜΣ των παιδιών είχε στατιστικά σημαντική συσχέτιση (r = 0.24, p<0.01) με τον ΔΜΣ των μητέρων, αλλά όχι των πατέρων. Στα αγόρια, στατιστικά σημαντική σχέση βρέθηκε μόνο με τον ΔΜΣ των μητέρων, r = 0.29, p<0.01. Αντιθέτως στα κορίτσια σημαντική ήταν η σχέση μόνο με τον ΔΜΣ των πατέρων, r = 0.41, p<0.01. Στατιστικά σημαντική ήταν και η σχέση ανάμεσα στον ΔΜΣ των μητέρων και τη συμμόρφωση στη ΜΔ των παιδιών, r = -0.19, p<0.05, με μεγαλύτερο ΔΜΣ να σημαίνει μικρότερη συμμόρφωση. Αντιθέτως, στην περίπτωση των πατέρων, μεγαλύτερος ΔΜΣ σήμαινε μεγαλύτερη συμμόρφωση, r = 0.19, p<0.05. Τα παραπάνω αποτελέσματα ωστόσο δεν βρέθηκαν να ισχύουν για τα αγόρια. Συμπεράσματα: Ο ΔΜΣ και η συμμόρφωση στη ΜΔ υπέρβαρων παιδιών φάνηκε να σχετίζονται, ανάλογα με το φύλο τους, με τον ΔΜΣ του γονέα, γεγονός που υποδεικνύει την ανάγκη διατροφικής εκπαίδευσης και συμβουλευτικής και των δύο γονέων. 55

58 Περιλήψεις Αναρτημένων Ανακοινώσεων Α7 ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΣΕ ΠΑΧΥΣΑΡΚΑ ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΥΣ Δ. Τσακίρη, Χ. Σεραφείμ, Κ. Κατσαρός, Μ. Χέρα, Α. Χατζόπουλος, Π. Χέρας Ελληνική Ιατρική Εταιρεία Μελέτης Ψυχοσωματικών Προβλημάτων Εισαγωγή: Η αύξηση της συχνότητας της παχυσαρκίας στα παιδιά και τους εφήβους έχει σοβαρές επιπτώσεις στην ανάπτυξη αθηρωμάτωσης ήδη από τις ηλικίες αυτές. Πολλές μελέτες αναδεικνύουν την αναγκαιότητα ενός διαφορετικού τρόπου προσέγγισης των παιδιών από αυτόν για τους ενήλικες. Σκοπός της παρούσης μελέτης ήταν η διερεύνηση του ρόλου του ιατρού στη συμβουλευτική προσέγγιση των υπέρβαρων και παχύσαρκων παιδιών σε ατομικό επίπεδο. Υλικό - Μέθοδος: Αντλήσαμε πληροφορίες από επιστημονικές βάσεις δεδομένων στο διαδίκτυο και εστιάσαμε στη διερεύνηση του θέματος σε παιδιά ηλικίας μεγαλύτερης των 7 ετών και σε εφήβους. Αποτελέσματα: Η ενδεικνυόμενη θεραπεία για την αντιμετώπιση της παιδικής κι εφηβικής παχυσαρκίας είναι η συμπεριφορική θεραπεία. Παρά την ύπαρξη μεγάλου αριθμού κλινικών μελετών για τη συμπεριφορική προσέγγιση των παχύσαρκων παιδιών, δεν έχει προταθεί ακόμα ένα συγκεκριμένο μοντέλο παρέμβασης. Σήμερα, χρησιμοποιείται μια προσωποκεντρική προσέγγιση σε συνδυασμό με τις τεχνικές συμπεριφορικής τροποποίησης για την αύξηση και τη διατήρηση του ενδιαφέροντος των παιδιών και των εφήβων να πραγματοποιήσουν αλλαγές στον τρόπο ζωής τους και να ελέγξουν το βάρος τους. Η ενημέρωση σχετικά με επιπτώσεις που προκαλεί η παχυσαρκία μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στις διατροφικές συνήθειες των εφήβων. Συμπεράσματα: Οι ιατροί που δραστηριοποιούνται στον τομέα αυτό είναι απαραίτητο να αναπτύξουν ικανότητες σε πολλούς τομείς, περιλαμβάνοντας σε αυτούς τη συμπεριφορική αντιμετώπιση και τη στοχευμένη συνέντευξη. Α8 ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ στα ΑΓΓΕΙΑΚΑ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ (ΑΕΕ) στο δυτικο κοσμο Θ. Καραουλάνη 2, Φ. Φιλίππου 1, Ε. Ουρανού 1, Σ. Σολωμού 1, Π. Λαμπρόπουλος 1, Α. Καπάταης 1 1 Α Παθολογική Κλινική - A Ηπατολογικό Ιατρείο, ΓΝΝΠ «Άγιος Παντελεήμων» - ΓΝΔΑ «Αγία Βαρβάρα», 2 Κέντρο Αιμοδοσίας ΓΝΝΠ «Άγιος Παντελεήμων» - ΓΝΔΑ «Αγία Βαρβάρα», 3 Εργαστήριο Βιοπαθολογίας - Bιοχημικού, ΓΝΔΑ «Αγία Βαρβάρα» Σκοπός της Εργασίας: Τα ΑΕΕ στο δυτικό κόσμο είναι σημαντικό αίτιο νοσηρότητας, θνητότητας και αναπηρίας με αποτέλεσμα μεγάλος αριθμός ασθενών να νοσηλεύεται στις Παθολογικές Κλινικές καταλαμβάνοντας περίπου το ¼ των κλινών των νοσοκομείων. Σκοπός της εργασίας είναι η εκτίμηση της συχνότητας των ΑΕΕ και των χαρακτηριστικών τους. Υλικό και Μέθοδος: Μελετήθηκαν 240 φάκελλοι ασθενών με συμπτωματολογία ΑΕΕ. Σε όλους τους ασθενείς έγινε CT εγκεφάλου. Μελετήθηκαν οι εξής παράγοντες: 1) παχυσαρκία, 2) υπερλιπιδαιμία, 3) ηλικία και φύλο, 4) ατομικό αναμνηστικό για ύπαρξη παλαιού ΑΕΕ, ΣΔ, ΑΥ, ΣΝ, κολπική μαρμαρυγή και κάπνισμα. 56

59 Περιλήψεις Αναρτημένων Ανακοινώσεων Αποτελέσματα: Από τους 240 ασθενείς που μελετήσαμε, οι 102 (42,5%) ήταν άνδρες και 138 (57,5%) ήταν γυναίκες. Η μέση ηλικία ήταν 75,2 έτη. Η συχνότητα ανεύρεσης των παραγόντων κινδύνου ήταν: Παχυσαρκία: 120 (50%), ΑΥ: 145 (60,4%), ΣΔ: 68 (28,3%), ΣΝ: 78 (32,5%), κολπική μαρμαρυγή: 68 (28,3%), υπερχοληστεριναιμία: 62 (25,8%), κάπνισμα: 8 (3,3%) και χωρίς προδιαθεσικούς παράγοντες 18 (7,5%). Τα ευρήματα από την CT ήταν: ισχαιμικό έμφρακτο: 9,7%, αιμορραγία: 7%, αιμορραγικό έμφρακτο: 2,6%. Η νευρολογική σημειολογία περιελάμβανε: 1) ημιπληγία 78%, 2) δυσαρθρία 31%, 3) αταξία 3%, 4) κεντρική πάρεση του προσωπικού νεύρου 7,8%, 5) αφασικές διαταραχές 16,4%, και 5) οφθαλμοπληγία 6%. Η συχνότητα των προδιαθεσικών παραγόντων στην υποομάδα των ασθενών με δυσμενή έκβαση ήταν: Παχυσαρκία: 55%, ΑΥ: 50%, ΣΝ: 16,7%, Κολπική μαρμαρυγή: 33,3%, ΣΔ: 10,7%, υπερχοληστεριναιμία: 9%, κάπνισμα 3%. Συμπεράσματα: Οι γυναίκες εμφανίζουν πιο συχνά ΑΕΕ σε σχέση με τους άνδρες. Η πλειονότητα των επεισοδίων είναι μη αιμορραγικά, ενώ ο συχνότερος προδιαθεσικός παράγοντας είναι η ΑΥ. Η συχνότητα των ΑΕΕ αυξάνεται παράλληλα με την ηλικία, ενώ οι σημαντικοί παράγοντες δυσμενούς εξέλιξης των ΑΕΕ είναι η παχυσαρκία, ΑΥ, ΣΝ, ΣΔ και η κολπική μαρμαρυγή. Α9 ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΚΑΙ Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΣΤΗ ΓΛΥΚΑΙΜΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ: ΜΙΑ ΣΥΓΧΡΟΝΙΚΗ, ΠΟΛΥΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟ- ΒΑΘΜΙΑ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΥΓΕΙΑΣ Σ. Μπίρκα 1,2, Ν. Οικονόμου 1,3, Φ.-Ρ. Δομάγιερ 1,3,4, Α. Παπαϊωάννου 1,5, Α. Μποτσκαρίοβα 6, Θ. Κερασίδου 7, Ε. Χαρταμπά 7, Ζ. Τσίμτσιου 1,2,8 1 Επιτροπή Έρευνας Ελληνικής Εταιρείας Γενικής Ιατρικής, 2 Κέντρο Υγείας Ευόσμου Θεσσαλονίκης, 3 Σχολή Κοινωνικών Επιστημών, Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο, 4 Περιφερικό Ιατρείο Αμαρύνθου Εύβοιας, 5 Κέντρο Υγείας Ν. Μάκρης Αττικής, 6 Κέντρο Υγείας Κασσανδρίας Χαλκιδικής, 7 Κέντρο Υγείας Σουφλίου Έβρου, 8 Εργαστήριο Υγιεινής, Κοινωνικής - Προληπτικής Ιατρικής και Ιατρικής Στατιστικής, Τμήμα Ιατρικής ΑΠΘ Σκοπός της Εργασίας ήταν η εκτίμηση του επιπολασμού της παχυσαρκίας σε ασθενείς με Σακχαρώδη Διαβήτη σε μονάδες Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ). Επιπρόσθετα διερευνήθηκε η πιθανή συσχέτιση του Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) με τη γλυκαιμική ρύθμιση. Υλικό και Μέθοδος: Συμμετείχαν 9 μονάδες ΠΦΥ από τους Νομούς Αττικής, Εύβοιας, Καρδίτσας, Λάρισας, Χαλκιδικής, Ξάνθης και Έβρου. Όλοι οι ασθενείς που προσερχόταν για συνταγογράφηση της αντιδιαβητικής αγωγής τους- και συγκαταλέγονταν στα πρώτα 20 άτομα κάθε ιατρείου για 20 συνεχόμενες εργάσιμες ημέρες- προσκλήθηκαν να απαντήσουν στο δομημένο ερωτηματολόγιο της μελέτης. Τα κριτήρια εισαγωγής στη μελέτη ήταν τα ακόλουθα: α) Ηλικία ασθενή >18 έτη, β) Υπογεγραμμένο έντυπο συγκατάθεσης ασθενή και γ) Νοητική και σωματική κατάσταση που επέτρεπαν τη συμμετοχή του ασθενή. Αποτελέσματα: Συμμετείχαν 225 ασθενείς (ποσοστό ανταπόκρισης 84%), με μέσο όρο (μ.ο.) ηλικίας 70,9±9,5 έτη, 117 (52,0%) άνδρες. Ως προς το ΔΜΣ: 24 (10,7%). ασθενείς είχαν φυσιολογικό σωματικό 57

60 Περιλήψεις Αναρτημένων Ανακοινώσεων βάρος (BMI <25), 95 (42,2%) ασθενείς ήταν υπέρβαροι με (BMI 25-29,9), και 106 (47,1%) ήταν παχύσαρκοι (BMI 30). Από τους τελευταίους 71 (67,0%) είχαν 1ου βαθμού παχυσαρκία (BMI: 30-34,99), 27 (25,5%) είχαν 2ου βαθμού παχυσαρκία (BMI: 35-39,99) και 8 (7,5%) ασθενείς είχαν 3ου βαθμού, νοσογόνο παχυσαρκία. Επιπλέον τα ποσοστά της γλυκαιμικής ρύθμισης (ΗbA1c <7%) ήταν 50% (n = 12) σε ασθενείς με φυσιολογικό σωματικό βάρος, 51.6% (n = 49) στους υπέρβαρους και 47.2% (n = 50) στους παχύσαρκους. Δεν διαπιστώθηκε στατιστικώς σημαντική συσχέτιση μεταξύ της επίτευξης γλυκαιμικής ρύθμισης και του επιπέδου του ΔΜΣ (p = 0,438). Συμπεράσματα: Ο επιπολασμός της παχυσαρκίας σε Έλληνες ασθενείς στην ΠΦΥ είναι υψηλός. Παρότι το επίπεδο του ΔΜΣ δεν φάνηκε να συσχετίζεται με την επίτευξη γλυκαιμικής ρύθμισης, η σημασία της υγιεινοδιαιτητικής αγωγής και η ανάγκη υποστήριξης και συμβουλευτικής με σκοπό τη διατήρηση φυσιολογικού σωματικού βάρους σε διαβητικούς ασθενείς θα πρέπει να παραμένει βασικός στόχος στα πλαίσια της διαχείρισης του ΣΔ. Α10 ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΣΥΝΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΚΑΙ ΧΑΜΗΛΟ ΚΛΑΣΜΑ ΕΞΩΘΗΣΗΣ Σ. Μπεζάτη, Χ. Καρδάμης Καρδιολογική Κλινική, Γενικό Νοσοκομείο Κέρκυρας Εισαγωγή: Σημαντικός στόχος στη διαχείριση ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια και χαμηλό κλάσμα εξώθησης είναι η ολιστική θεραπευτική αντιμετώπιση τους. Πέρα από τη χορήγηση βέλτιστης φαρμακευτικής αγωγής που προσδίδει όφελος στην επιβίωση και την καλύτερη ρύθμιση των συννοσηροτήτων, σημαντική είναι η παρέμβαση σε δυσμενείς παράγοντες του τρόπου ζωής που επιβαρύνουν την κλινική πορεία. Σκοπός: Εκτίμηση του επιπολασμού των συννοσηροτήτων σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια και χαμηλό κλάσμα εξώθησης. Υλικό και Μέθοδος: Εξετάστηκαν 52 ασθενείς από το ιατρείο καρδιακής ανεπάρκειας του Γενικού Νοσοκομείου Κέρκυρας που παρακολουθήθηκαν κατά το χρονικό διάστημα Νοέμβρης 2016 έως Δεκέμβρης Υπολογίστηκε ο επιπολασμός των συχνότερων συννοσηροτήτων και έγινε στατιστική ανάλυση των δεδομένων. Αποτελέσματα: 69,2% ασθενείς ανήκαν στην κλάση ΙΙ, 23,1% στην κλάση ΙΙΙ και 7,7% στην κλάση ΙV κατά NYHA. 57,7% είχαν καρδιακή ανεπάρκεια ισχαιμικής αιτιολογίας, ενώ το 42,3% διατατική μυοκαρδιοπάθεια. Τα πιο συχνά χρόνια νοσήματα ήταν ο σακχαρώδης διαβήτης, σε ποσοστό 38,5%, η χρόνια νεφρική νόσος 25%, η αρτηριακή υπέρταση 67,3% και η κολπική μαρμαρυγή 34,5%. Όσον αφορά την ύπαρξη παχυσαρκίας το 13,5% είχε φυσιολογικό σωματικό βάρος, το 50% ήταν υπέρβαροι και το 36,5% παχύσαρκοι (17,3% παχυσαρκία Ι, 17,3% παχυσαρκία ΙΙ, 1,9% παχυσαρκία ΙΙΙ). Συμπεράσματα: Η διαπίστωση υψηλού επιπολασμού χρόνιων νοσημάτων σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια και χαμηλό κλάσμα εξώθησης αποτελεί καθημερινή πρόκληση για τον κλινικό ιατρό. Η ανε- 58

61 Περιλήψεις Αναρτημένων Ανακοινώσεων παρκής ρύθμισή τους δυσχεραίνει την καρδιακή λειτουργία κατ αμφίδρομο τρόπο. Παρατηρείται ότι η παχυσαρκία, αν και υποεκτιμάται κλινικά, συναντάται σε μεγάλο ποσοστό. Ενώ αποτελεί μείζων παράγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη καρδιακής ανεπάρκειας, κλινικές μελέτες τεκμηρίωσαν το «παράδοξο της παχυσαρκίας» που υποστηρίζει ότι ασθενείς με εγκατεστημένη καρδιακή ανεπάρκεια και υψηλότερο ΔΜΣ (Δείκτη Μάζας Σώματος) παρουσιάζουν καλύτερη πρόγνωση. Η καλύτερη κατανόηση νευροορμονικών μηχανισμών που ενεργοποιούνται σε παχύσαρκους ασθενείς (άξονας λεπτίνης-αλδοστερόνης-νεπριλυσίνης) και σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια (άξονας ρενίνης-αλδοστερόνης-αγγειοτασίνης, σύστημα νατριουρητικών πεπτιδίων, β-αδρενεργικό σύστημα), της μεταξύ τους αλληλεπίδρασης καθώς και η διερεύνηση του πιθανού προστατευτικού ρόλου της άπαχης μυϊκής μάζας θα συμβάλλουν στην ορθότερη προσέγγιση των πολύπλοκων αυτών ασθενών. Α11 ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΠΡΩΙΜΑ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΤΙΚΑ ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΣΥΝΕΠΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΕΙΨΗΣ ΒΙΤΑΜΙ- ΝΗΣ D Ι. Παπαϊωάννου 1, Γ. Πανταζίδου 2, Θ. Ρεπαντής 1, Α. Μπαϊκούσης 1, Π. Κοροβέσης 1 1 Ορθοπεδική Κλινική Γενικού Νοσοκομείου Πατρών, 2 ΩΡΛ Κλινική Γενικού Νοσοκομείου Πατρών Σκοπός: Η παχυσαρκία είναι ένα σημαντικό πρόβλημα υγείας σε παγκόσμιο επίπεδο, ιδιαίτερα στις ανεπτυγμένες χώρες. Η ανεπάρκεια της βιταμίνης D είναι πανδημική και έχει εμπλακεί σε πλειάδα νοσημάτων. Σκοπός της εργασίας είναι μέσω της παρουσίασης ενός ενδιαφέροντος περιστατικού να παρουσιαστεί η βιβλιογραφική τεκμηρίωση της συσχέτισης ή μη της έλλειψης βιταμίνης D και της παχυσαρκίας καθώς και της αυξημένης πιθανότητας κατάγματος χαμηλής βίας. Υλικό - Μέθοδος: Αφορμή για την εργασία αυτή αποτέλεσε μια νεαρή σχετικά ασθενής με ηλικία 46 ετών, η οποία ήταν υπέρβαρη με δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) 44, η οποία μετά από τραύμα χαμηλής βίας διαγνώστηκε με υποκεφαλικό κάταγμα ισχίου αριστερά, για το οποίο υποβλήθηκε σε επείγουσα οστεοσύνθεση με στόχο τη διάσωση της μηριαίας κεφαλής. Η νέκρωση της μηριαίας κεφαλής αποτελεί τη σημαντικότερη επιπλοκή, η οποία εφόσον συμβεί απαιτεί δεύτερη επέμβαση και μακρόχρονη περίοδο απώλειας λειτουργικότητας. Αποτελέσματα: Το νεαρό της ηλικίας της ασθενούς, η παρουσία εμμηνορρυσίας καθώς το λοιπό ελεύθερο ιατρικό ιστορικό (κανένας παράγοντας κινδύνου κατάγματος από το FRAX) μας οδήγησε στην περαιτέρω διερεύνηση του περιστατικού, η οποία ανέδειξε οστική μέτρηση στα επίπεδα οστεοπενίας (T-score: -1,8), αλλά και υψηλά επίπεδα παραθορμόνης, μειωμένα επίπεδα βιταμίνης D, φυσιολογικές τιμές ασβεστίου και χαμηλή τιμή φωσφόρου. Οι παραπάνω τιμές είναι ενδεικτικές δευτεροπαθούς υπερπαραθυρεοειδισμού λόγω της έλλειψης βιταμίνης D, μια κατάσταση που προδιαθέτει σε κατάγματα ισχίου. Η διερεύνηση της βιβλιογραφίας επιβεβαίωσε τη συσχέτιση της παχυσαρκίας με την έλλειψη της βιταμίνης D, ενώ μερικές μελέτες υποστηρίζουν και τη μείωση της παχυσαρκίας μετά από χορήγηση βιταμίνης D. Στη συγκεκριμένη ασθενή χορηγήθηκε θεραπεία υποκατάστασης βιταμίνης D και ασβεστίου. Τρεις μήνες μετά οι τιμές είχαν επιστρέψει στα φυσιολογικά επίπεδα. 59

62 Περιλήψεις Αναρτημένων Ανακοινώσεων Συμπεράσματα: Οι ιατροί έχοντας την κλινική υποψία θα πρέπει να διαγνώσουν και να θεραπεύουν έγκαιρα την υποβιταμίνωση D σε παχύσαρκους ασθενείς, ενώ σε περίπτωση κατάγματος χαμηλής βίας θα πρέπει να γίνει το ίδιο για την πρόληψη ενός νέου κατάγματος. Α12 Η ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΑΥΞΗΜΕΝΟΥ BMI ΣΕ ΝΟΣΗΛΕΥΟΜΕΝΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ Μ. Μπριστιάνου, Ι. Ξηρογιάννης, Σ. Ελβανίδη, Ε. Πρατήλας, Γ. Μπέτσιος, Λ. Λαναράς Παθολογική Κλινική - Ιατρείο Υπέρτασης, ΓΝ Λαμίας Σκοπός: Η εκτίμηση της συχνότητας αυξημένου BMI σε νοσηλευόμενους ασθενείς Παθολογικής Κλινικής. Υλικό - Μέθοδος: Μελετήθηκαν 640 ασθενείς, 364 άνδρες (56,8%) γυναίκες (43,8%), ηλικίας ετών που νοσηλεύτηκαν στην Παθολογική Κλινική. Καταγράφηκε βάρος, ύψος, η κατανάλωση οινοπνεύματος, οι καπνιστικές συνήθειες και οποιαδήποτε άλλα συνοδά νοσήματα για τα οποία ελάμβαναν αγωγή, καθώς επίσης και όλους τους παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου (πχ λιπίδια, αρτηριακή υπέρταση, διάρκεια διαβήτη - παρουσία επιπλοκών, γνωστή νεφρική νόσος). Από τη μελέτη μας εξαιρέθηκαν ασθενείς με νεφρική νόσο τελικού σταδίου και καρκινοπαθείς. Αποτελέσματα: Από τους ασθενείς της μελέτης, οι 334 (52,4%) ήταν υπέρβαροι- παχύσαρκοι. Οι ασθενείς ηλικίας είχαν BMI (25-29) και BMI >29 παρατηρήθηκε στις ηλικιακές ομάδες Δεν υπήρχε διαφορά μεταξύ δύο φύλων. Η συχνότητα καπνίσματος δεν διέφερε ανάμεσα σε εκείνους με ή χωρίς αυξημένο BMI. Στους παχύσαρκους όμως ασθενείς παρατηρήθηκε μεγαλύτερος χρόνος νοσηλείας, αυξημένη ΑΠ (88,4%), αυξημένα τριγλυκερίδια (38,1%), μειωμένη HDL (75,8%) και αυξημένη γλυκόζη νηστείας (35,4%). Οι ασθενείς με BMI>29 είχαν περισσότερα από δύο συνοδά νοσήματα, ενώ η παρουσία καρδιαγγειακών νοσημάτων, αναπνευστικών παθήσεως, χολολιθίασης, λοιμώξεων του ουροποιητικού, σακχαρώδους διαβήτη, μυοσκελετικών παθήσεων, κατάθλιψης ήταν πιο συχνή. Στο σύνολο των ασθενών, η συχνότητα του Μεταβολικού συνδρόμου ήταν 52,1% και σε ηλικία>48 ετών. Συμπεράσματα: Ένα μεγάλο ποσοστό νοσηλευόμενων ασθενών ήταν υπέρβαροι- παχύσαρκοι. Η σωστή και έγκαιρη παρέμβαση στον τρόπο ζωής και με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή και παρακολούθηση από τους θεράποντες ιατρούς, μπορεί να βοηθήσει ουσιαστικά. Α13 ΕΠΙΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΥ ΣΥΝΔΡΟΜΟΥ ΣΕ ΠΑΧΥΣΑΡΚΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΚΑΙ Η ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΟΥ ΜΕ ΤΟ ΔΕΙΚΤΗ ΜΑΖΑΣ ΣΩΜΑΤΟΣ Δ. Τσακίρη, Χ. Σεραφείμ, Κ. Κατσαρός, Σ. Χαρατσίδου, Α. Χατζόπουλος, Π. Χέρας Παθολογική Κλινική Νοσοκομείου Άργους Σκοπός της εργασίας ήταν η μελέτη της επίπτωσης του μεταβολικού συνδρόμου (ΜΣ) όπως ορίζεται 60

63 Περιλήψεις Αναρτημένων Ανακοινώσεων από τα κριτήρια του Adult Treatment Panel (ATP) III, όπως τροποποιήθηκαν το 2004, σε παχύσαρκους αναλόγως του BMI. Ασθενείς και Μέθοδος: Στη μελέτη μας περιελήφθησαν 225 άτομα, εκ των οποίων 71 (31,5%) άνδρες και 154 (69,5%) γυναίκες με μέσο όρο ηλικίας 47 (διακύμανση έτη). Οι ασθενείς ταξινομήθηκαν σε 4 κατηγορίες ανάλογα με το BMI υπέρβαροι (25-30), παχύσαρκοι βαθμού Ι (30-35), παχύσαρκοι βαθμού II (35-40) και νοσηρά παχύσαρκοι (>40) και υπολογίστηκαν τα ποσοστά επίπτωσης των παραγόντων του Μεταβολικού Συνδρόμου ανάλογα με την κατηγορία BMI. Αποτελέσματα: 157 άτομα (69,7%) συμπλήρωναν τα κριτήρια για ΜΣ. Πιο αναλυτικά ανά κατηγορία, η επίπτωση του ΜΣ είχε ως εξής: στους υπέρβαρους 5 από 13 (38,4%), παχύσαρκοι βαθμού Ι 48 από 71 (67,6%), παχύσαρκοι βαθμού II 50 από 68 (73,5%) και νοσηρά παχύσαρκοι 59 από 73 (80,8%), (Ρ<0,01) Από την επεξεργασία των κριτηρίων του ΜΣ στα άτομα που είχαν ΜΣ, παρατηρήθηκε σημαντικά αυξανόμενη επίπτωση αυξημένης περιμέτρου μέσης (p<0,01) και χαμηλών επιπέδων HDL (p = 0,05) προοδευτικά με την αύξηση του BMI. Δεν παρατηρήθηκε σημαντική διαφορά στους άλλους παράγοντες. Στην παρούσα μελέτη δεν ανεδείχθη στατιστικά σημαντική διαφορά στον επιπολασμό του ΜΣ ανάλογα με το φύλο και την ηλικία. Συμπέρασμα: Εκ των αποτελεσμάτων πολύ αυξημένη επίπτωση ΜΣ στα υπέρβαρα και παχύσαρκα άτομα, η οποία αυξάνεται σταθερά ανάλογα με το BMI, σε στατιστικά σημαντικό επίπεδο. Η επίπτωση χαμηλών επιπέδων HDL στα άτομα με ΜΣ αυξάνεται παράλληλα με την αύξηση του BMI. Α14 ΚΑΠΝΙΣΤΙΚΕΣ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ ΚΑΙ ΣΩΜΑΤΙΚΟ ΒΑΡΟΣ Δ. Τσακίρη, Χ. Σεραφείμ, Κ. Κατσαρός, Μ. Χέρα, Α. Χατζόπουλος, Π. Χέρας Ελληνική Ιατρική Εταιρεία Μελέτης Ψυχοσωματικών Προβλημάτων Εισαγωγή: Συχνό είναι το φαινόμενο αύξησης του σωματικού βάρους με τη διακοπή του καπνίσματος. Σκοπός της παρούσης μελέτης ήταν η πιθανότητα συσχέτισης του καπνίσματος με το σωματικό βάρος. Υλικό και Μέθοδος: 750 άτομα ηλικίας από 17 έως 74 ετών (μέση ηλικία 29,4±9,0), εκ των οποίων 78% ήταν άνδρες και 22% γυναίκες έλαβαν μέρος στη μελέτη και συμπλήρωσαν ένα ανώνυμο ερωτηματολόγιο, σχετικά με το ύψος, το βάρος τους και τις καπνιστικές τους συνήθειες. Σε όλους τους συμμετέχοντες καθορίστηκε ο δείκτης μάζας σώματος (ΔΜΣ). Η στατιστική αξιολόγηση έγινε με το SPSS. Εξετάσθηκε αν υπάρχει διαφορά μεταξύ καπνιστών, πρώην καπνιστών και μη καπνιστών εις ότι αφορά στο σωματικό βάρος (ΔΜΣ) με το t-test. Επίσης έγινε έλεγχος αν υπάρχει διαφορά στις ηλικίες, και το φύλο μεταξύ των καπνιστών και μη. Τέλος εξετάσαμε τη συσχέτιση του ΔΜΣ με το κάπνισμα και έναν αριθμό άλλων παραγόντων. Η μέθοδος που χρησιμοποιήσαμε ήταν αυτή της γραμμικής παλινδρόμησης. Αποτελέσματα: Δεν διαπιστώθηκε διαφορά μεταξύ καπνιστών και μη όσον αφορά το δείκτη μάζας σώματος (25,1 και για τις δύο ομάδες). Οι πρώην καπνιστές (Ν = 68) έχουν μεγαλύτερο ΔΜΣ (27,0±5,3, p<0,001 έναντι καπνιστών, αλλά και αυτών που δεν κάπνισαν ποτέ), είναι όμως μεγαλύτερης ηλικίας 61

64 Περιλήψεις Αναρτημένων Ανακοινώσεων (μέση ηλικία 40,1±10,9, έναντι 28,3+8,1 των καπνιστών και 29,2±8,4 αυτών που δεν κάπνισαν ποτέ) και σε αυτό οφείλεται το μεγαλύτερο σωματικό τους βάρος. Σε ανάλυση του ΔΜΣ, οι σημαντικότερες μεταβλητές σχετιζόμενες με την πρόγνωση ήταν το φύλο και την ηλικία, ενώ δεν προέκυψε συσχέτιση με το κάπνισμα, τα έτη σπουδών και το εισόδημα. Συμπέρασμα: Δεν ανεδείχθη συσχέτιση καπνιστικών συνηθειών και σωματικού βάρους. Α15 Επηρεάζει ο διαβήτης κύησης τις διατροφικές επιλογές των εγκύων; Ε. Βενάκη, Ι. Ηλίας, Κ. Κατσικάρη, Σ.Χ. Νικοπούλου, Α. Μίχου, Ε. Κούκκου Τμήμα Ενδοκρινολογίας, Διαβήτη και Μεταβολισμού, Νοσοκομείο «Έλενα Βενιζέλου», Αθήνα Εισαγωγή: Σε προηγούμενες εργασίες μας διαπιστώσαμε διατροφικές ελλείψεις τόσο αναφορικά με τη σύσταση όσο και με την ποσότητα της τροφής σε Ελληνίδες έγκυες. Σκοπός: Στην τρέχουσα εργασία εξετάσαμε κατά πόσον η διάγνωση σακχαρώδους διαβήτη κύησης (ΣΔΚ) επηρεάζει τη σύσταση της διατροφής σε Ελληνίδες έγκυες. Μέθοδος: Σε δείγμα 234 εγκύων (μέσης ηλικίας ± SD = 31±5 έτη), εκ των οποίων 43 με παθολογική καμπύλη γλυκόζης 75 g (OGTT), δόθηκε ερωτηματολόγιο σχετικό με τη διατροφή τους την προηγούμενη ημέρα (μεταξύ 24ης-34ης εβδομάδας κύησης). Εκτιμήθηκε από διαιτολόγο - βάσει των απαντήσεων - η σύσταση της διατροφής τους σε λευκώματα, υδατάνθρακες και λίπη. Θεωρήσαμε - όπως και στις προηγούμενες εργασίες μας - ιδανική πρόσληψη λευκωμάτων ποσότητα ίση με 1,1 g/kg/ημέρα, υδατανθράκων ποσότητα 175 g/ημέρα και λιπών ποσοστό 20%-35% της ημερήσιας πρόσληψης θερμίδων. 1 Η στατιστική ανάλυση με λογαριθμιστική παλινδρόμηση έλαβε υπόψιν την ηλικία, το βάρος και τη μεταβολή του στην κύηση καθώς και την παθολογική ή μη OGTT και αντίστοιχα διάγνωση ή μη ΣΔΚ (η στατιστική σημαντικότητα ορίσθηκε στο επίπεδο του 0,05). Αποτελέσματα: Η διατροφή των εγκύων χαρακτηρίσθηκε από υπερβάσεις του ιδανικού σε ότι αφορά τους υδατάνθρακες (στο 33% των γυναικών) και τα λίπη (στο 40% των γυναικών), ενώ σε ότι αφορά τα λευκώματα ήταν επαρκής σε χαμηλό ποσοστό (στο 13% των γυναικών), χωρίς διαφοροποίηση με την παρουσία ή μη ΣΔΚ. Η επάρκεια σε πρόσληψη λευκωμάτων σχετίσθηκε αρνητικά με το σωματικό βάρος (p<0,0002). Συζήτηση: Επιβεβαιώθηκαν εκ νέου τα παλαιότερα ευρήματά μας σχετικά με την ποιοτική σύσταση της διατροφής των εγκύων. Ενδιαφέρον έχει ότι παρόλη τη θετική OGTT δεν διαφοροποιήθηκε η - μέτρια - διατροφή των εγκύων με ΣΔΚ από αυτή των γυναικών χωρίς ΣΔΚ (βέβαια οι γυναίκες με ΣΔΚ είχαν λάβει γενικές διατροφικές οδηγίες και προτυποποιημένες δίαιτες και όχι εξατομικευμένη διατροφική καθοδήγηση). Βιβλιογραφία 1. Brown LS. Nutritional requirements during pregnancy and lactation. Στο: Edelstein S, Sharlin J (επιμ) Life cycle nutrition: An evidence-based approach. Burlington, MA; Jones and Bartlett, 2010:

65 Περιλήψεις Αναρτημένων Ανακοινώσεων Α16 Πότε οι Έλληνες ερευνούν στο διαδίκτυο για παχυσαρκία και δίαιτα: μελέτη από το Google Trends Ι. Ηλίας, Ε. Βενάκη, Ι. Κακουλίδης, Α. Μίχου, Α. Λιναρδή, Ε. Κούκκου Τμήμα Ενδοκρινολογίας, Διαβήτη και Μεταβολισμού, Νοσοκομείο «Έλενα Βενιζέλου», Αθήνα Εισαγωγή: Στη βιβλιογραφία αναφέρθηκε πρόσφατα ότι στην Ασία (και ειδικότερα στην Ταϊβάν) οι αναζητήσεις στο διαδίκτυο για θέματα παχυσαρκίας και διατροφής (αντικατοπτρίζοντας εμμέσως και αντίστοιχες συμπεριφορές) σε καιρό οικονομικής κρίσης σχετίζονται αρνητικά με τους οικονομικούς δείκτες μιας χώρας. Σκοπός: Η εκτίμηση των αναζητήσεων στο διαδίκτυο στην Ελλάδα σχετικά με παχυσαρκία/δίαιτα σε σχέση με την οικονομική κατάσταση της χώρας. Μέθοδος: Συλλέχθηκαν δεδομένα των αναζητήσεων (Relative Search Volumes, RSVs ή Google Trends Index) στο διαδίκτυο στην Ελλάδα από το Google Trends για τα έτη με όρους αναζήτησης «παχυσαρκία+δίαιτα» & obesity+diet καθώς και οι τιμές του δείκτη οικονομικής εμπιστοσύνης (ΔΟιΕ) από το Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ). Διερευνήθηκε η ύπαρξη περιοδικότητας στις αναζητήσεις στο διαδίκτυο με υπολογισμό συντελεστών αυτοσυσχέτισης (autocorrelation coefficients, ACFs), εξομαλύνθηκαν οι τιμές των χρονοσειρών και εκτιμήθηκε η διασταυρούμενη συσχέτιση (CCF) των αναζητήσεων έναντι του ΔΟιΕ με ένα αυτοπαλίνδρομο ολοκληρωμένο υπόδειγμα κινητού μέσου (ΑRIMA). Τέλος, η εποχικότητα των αναζητήσεων εκτιμήθηκε με τη δοκιμασία Kruskal-Wallis. Η στατιστική σημαντικότητα τέθηκε στο p<0,05. Αποτελέσματα: Οι αναζητήσεις στο διαδίκτυο είχαν ετήσια περιοδικότητα αλλά μετά από την εξομάλυνση των χρονοσειρών οι τιμές των CCF για «παχυσαρκία+δίαιτα»/ obesity+diet με τις τιμές του ΔΟιΕ δεν ήταν στατιστικά σημαντικές. Οι περισσότερες αναζητήσεις ήταν την άνοιξη (p<0,05). Συζήτηση: Στην Ελλάδα οι αναζητήσεις στο διαδίκτυο σχετικές με παχυσαρκία και δίαιτα - σε αντίθεση με άλλες χώρες - δεν σχετίζονται με το οικονομικό κλίμα αλλά περισσότερο με την ημερολογιακή εποχή, προφανώς αντικατοπτρίζοντας διαφορές στο κλίμα/περιβάλλον της χώρας και στο κοινωνικό/πολιτισμικό υπόβαθρο των κατοίκων της. Α17 ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2 ΚΑΙ ΣΥΝΥΠΑΡΧΟΥΣΕΣ ΕΚΔΗ- ΛΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΨΥΧΙΚΗ ΣΦΑΙΡΑ ΚΑΙ ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΤΟΥΣ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΒΑΘΜΟ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ ΠΟΥ ΠΙΘΑΝΑ ΕΜΦΑΝΙΖΟΥΝ Σ.Σ. Παπαδάτος 1, Ε. Μανιαδάκης 2, Γ. Φίλη 3, Α. Μπουρδάκης 4 1 Γ Παθολογική Κλινική ΕΚΠΑ, ΓΝΝΘΑ «Η ΣΩΤΗΡΙΑ», 2 Φοιτητής Τμήματος Ψυχολογίας ΕΚΠΑ, 3 ΤΕΠ Παθολογικό Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Ιωαννίνων, 4 Διαβητολογικό Ιατρείο, ΓΝ Τρικάλων Σκοπός: Ποικίλες συσχετίσεις έχουν γίνει βιβλιογραφικά μεταξύ παχυσαρκίας και ψυχικών διαταραχών, χωρίς να έχει πλήρως διευκρινιστεί η αιτιώδης σχέση μεταξύ των δύο αυτών νοσολογικών οντο- 63

66 Περιλήψεις Αναρτημένων Ανακοινώσεων τήτων. Αντίστοιχα, ο ΣΔ2 έχει μια αμφίδρομη σχέση με τις ψυχικές νόσους. Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η καταγραφή των ψυχικών διαταραχών που εμφανίζουν οι παχύσαρκοι ασθενείς με ΣΔ2. Υλικό και Μέθοδος: Ανασκοπήθηκαν 655 ιατρικοί φάκελοι ασθενών με ΣΔ2. Εξ αυτών, 50 ασθενείς βρέθηκαν με θετικό ψυχιατρικό ιστορικό. Ακολούθησε υπολογισμός του BMI και κατάταξη των ασθενών αυτών στις κατηγορίες υπέρβαρος - παχύσαρκος - νοσογόνα παχύσαρκος. Αποτελέσματα: 6 ασθενείς είχαν διαγνωστεί με κάποιου τύπου ψυχωτική διαταραχή, 3 ασθενείς έπασχαν από διπολική διαταραχή, 18 ασθενείς θεραπεύονταν για κατάθλιψη, 10 ασθενείς έπασχαν από ψυχογενή βουλιμία και 13 από διαταραχή επεισοδιακής υπερφαγίας. Από τους παραπάνω ασθενείς, μόνο 4 ασθενείς με ψύχωση ήταν νορμοβαρείς. Από τους υπόλοιπους, οι μισοί ήταν υπέρβαροι. Σε βάθος διετούς παρακολούθησης, οι ασθενείς που δεν παρουσίαζαν ψυχική νόσο κατάφεραν να πετύχουν χαμηλότερα επίπεδα γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης. Συμπεράσματα: Οι σακχαροδιαβητικοί ασθενείς με συνυπάρχουσες ψυχικές νόσους τείνουν να εμφανίζουν μεγαλύτερο δείκτη μάζας σώματος και πετυχαίνουν λιγότερο εύκολα τους θεραπευτικούς γλυκαιμικούς στόχους. Μεγαλύτερου εύρους μελέτες πρέπει να σχεδιαστούν προκειμένου να βρεθεί αιτιολογική σχέση μεταξύ αυτών των παρατηρήσεων. Α18 ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΠΡΟΣΛΗΨΗΣ ΤΡΟΦΗΣ ΚΑΙ ΔΕΙΚΤΗΣ ΜΑΖΑΣ ΣΩΜΑΤΟΣ Α. Παναγιώτου, Α. Ντάνης, Μ. Κούντζα Κέντρο Ημέρας «Ανάσα», Αθήνα Εισαγωγή: Οι διαταραχές πρόσληψης τροφής χαρακτηρίζονται από προβληματικές συμπεριφορές σε σχέση με το φαγητό, με συνέπεια να επηρεάζεται και το σωματικό βάρος. Η ικανοποίηση της πείνας μέσω της λήψης τροφής αποτελεί μία από τις βασικές και καθημερινές ανθρώπινες ανάγκες. Όσο σημαντική όμως είναι για τον άνθρωπο η τροφή, τόσο επιβλαβής είναι η έλλειψη μέτρου στην πρόσληψη της, που μπορεί να πάρει είτε τη μορφή της ακατάσχετης κατανάλωσης, όπως συμβαίνει στην επεισοδιακή υπερφαγία και την ψυχογενή βουλιμία, είτε τη μορφή της εκούσιας στέρησης, όπως συμβαίνει στην ψυχογενή ανορεξία. Σκοπός της μελέτης είναι ο υπολογισμός του δείκτη μάζας σώματος (BMI) σε ασθενείς που πάσχουν από διαταραχές πρόσληψης τροφής καθώς και η απόπειρα αξιολόγησης των αποτελεσμάτων. Υλικό: Κατά το έτος 2018 παρακολουθήθηκαν στο Κέντρο Ημέρας «Ανάσα» 120 ασθενείς ηλικίας 16 έως 65 χρονών, μέσης ηλικίας 33 χρονών, από τους οποίους 112 ήταν γυναίκες και 8 ήταν άντρες. Αποτελέσματα: Από τους συνολικά 120 ασθενείς με διαταραχές πρόσληψης τροφής διαγνώσθηκαν: α) 57 άτομα με διαταραχή επεισοδιακής υπερφαγίας, με μέση τιμή BMI 30,7 και ανώτερη τιμή BMI 53,1. β) 46 άτομα με ψυχογενή βουλιμία, με μέση τιμή BMI 24,9 (κατώτερη τιμή 19,1 και ανώτερη 42,4). γ) 17 άτομα με ψυχογενή ανορεξία, με μέση τιμή BMI 16,8 και κατώτερη τιμή BMI 12,3. Συμπέρασμα: Στην ψυχογενή ανορεξία διαπιστώθηκε ότι όλοι οι ασθενείς ήταν ελλιποβαρείς, εξαιτίας 64

67 Περιλήψεις Αναρτημένων Ανακοινώσεων του εκούσιου περιορισμού στην πρόσληψη τροφής. Στην ψυχογενή βουλιμία το φάσμα του BMI ήταν ευρύ, αλλά κατά μέσο όρο μέσα στα φυσιολογικά όρια, διότι παρατηρούνται αντιρροπιστικές συμπεριφορές μετά τα υπερφαγικά επεισόδια, οπότε συνήθως δεν διαπιστώνεται αύξηση βάρους. Αντίθετα, η πλειοψηφία των ασθενών που έπασχαν από διαταραχή επεισοδιακής υπερφαγίας ανήκαν, με βάση τον δείκτη μάζας σώματος, στην κατηγορία των υπέρβαρων. Α19 ΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΤΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Ι. Λαμπρόπουλος Λογιστική, MSc Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας Τμήματος Ιατρικής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Υπ. Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Πατρών, Τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων Σκοπός: Η παχυσαρκία στις αναπτυσσόμενες και ανεπτυγμένες χώρες, καθημερινά αυξάνεται και τείνει να λάβει διαστάσεις επιδημίας. Η παχυσαρκία θεωρείται πολυπαραγοντική νόσος η οποία είναι χρόνια και υποτροπιάζουσα με μεταβολικές, ενδοκρινικές και διαταραχές συμπεριφοράς. Το αποτέλεσμα της παχυσαρκίας στην Οικονομία είναι η αύξηση της νοσηρότητας και της θνησιμότητας με άμεσο αντίκτυπο στο χαμηλό παραγωγικό επίπεδο των ανθρώπων που νοσούν. Υλικό και μέθοδος: Η παρούσα εργασία στηρίζεται στη βιβλιογραφική ανασκόπηση μέσω της διεθνής και Ελληνικής βιβλιογραφίας για το κόστος της Παχυσαρκίας στην Οικονομία. Επίσης στην παρούσα εργασία θα αναφερθούν στοιχεία από δύο σταθμισμένα ερωτηματολόγια που δημιουργήθηκαν στα πλαίσια έρευνας για τη μεσογειακή διατροφή και την παχυσαρκία και σχετίζονται με ασθενείς που νοσούν από Πολλαπλή Σκλήρυνση καθώς και από ανθρώπους που απαντούν ερωτήματα για την τρέχουσα οικονομική τους κατάσταση καθώς και ερωτήματα σχετικά με τη Μεσογειακή Διατροφή. Αποτελέσματα: Όσο αφορά το πρώτο ερωτηματολόγιο που σχετίζεται με τα άτομα που νοσούν από Πολλαπλή Σκλήρυνση φάνηκε ότι τα άτομα με υψηλότερα εισοδήματα εμφανίζουν μικρότερα ποσοστά παχυσαρκίας λόγω του ότι μπορούν να ακολουθήσουν πιο εύκολα ένα πρόγραμμα Μεσογειακής Διατροφής. Από την άλλη πλευρά το δεύτερο ερωτηματολόγιο μας έδειξε ότι η οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών στην Ελλάδα αποτελεί ένα παράγοντα για την αύξηση της νοσηρότητας μιας και το 73,1% του δείγματος δεν εφαρμόζει τη Μεσογειακή Διατροφή, ενώ το 80% παρακολουθεί και ελέγχει το σωματικό του βάρος. Συμπεράσματα: Ο συνδυασμός της βιβλιογραφίας με τα αποτελέσματα των ερευνών μας δείχνει ότι η αλλαγή του τρόπου ζωής και οι διατροφικές συνήθειες των ατόμων φαίνεται να παίζουν καθοριστικό ρόλο στην αύξηση της νοσηρότητας της παχυσαρκίας. Η παχυσαρκία επιφέρει ένα σημαντικό κόστος στην Οικονομία μιας χώρας και το πρόβλημα της παχυσαρκίας πέραν της Ιατρικής Επιστημονικής Κοινότητας πρέπει να απασχολήσει και τους Οικονομολόγους μιας και οι διαστάσεις που λαμβάνει η νόσος τείνει να λάβει διαστάσεις επιδημίας. Λέξεις κλειδιά: Παχυσαρκία, Μεσογειακή Διατροφή, Οικονομία, Κόστος Σύνολο Λέξεων:

68 Περιλήψεις Αναρτημένων Ανακοινώσεων A20 ΠΑΧΥΣΑΡΚΑ ΑΤΟΜΑ και ΛΙΠΩΔΕΣ ΗΠΑΡ - ΙΝΣΟΥΛΙΝΟΑΝΤΙΣΤΑΣΗ Θ. Καραουλάνη 2, Φ. Φιλίππου 1, Ε. Ουρανού 1, Σ. Σολωμού 1, Π. Λαμπρόπουλος 1, Α. Καπάταης 1 1 Α Παθολογική Κλινική - A Ηπατολογικό Ιατρείο, ΓΝΝΠ «Άγιος Παντελεήμων» - ΓΝΔΑ «Αγία Βαρβάρα», 2 Κέντρο Αιμοδοσίας ΓΝΝΠ «Άγιος Παντελεήμων» - ΓΝΔΑ «Αγία Βαρβάρα», 3 Εργαστήριο Βιοπαθολογίας - Bιοχημικού, ΓΝΔΑ «Αγία Βαρβάρα» Σκοπός της Εργασίας: H λιπώδης διήθηση ήπατος (ΛΔΗ) βρίσκεται συχνά στα πλαίσια της αξιολόγησης της παχυσαρκίας. Η παθογένειά της δεν έχει πλήρως διευκρινιστεί. Ο σκοπός της μελέτης μας ήταν η διερεύνηση των παραγόντων φλεγμονής και ινσουλινοαντίστασης στους ασθενείς μας με λιπώδες ήπαρ. Υλικό και Μέθοδος: Μελετήθηκαν 123 ασθενείς (65 άνδρες-58 γυναίκες) ηλικίας (μέσος όρος ηλικίας τα 60 έτη). Στους 61 ασθενείς από τους 123 (άνδρες 40-γυναίκες 21) διαπιστώθηκε λιπώδης διήθηση ήπατος στο U/S άνω κοιλίας. Μετρήθηκαν το σωματικό βάρος, το ύψος, η περίμετρος μέσης (ΠΜ) και υπολογίστηκε ο δείκτης μάζας σώματος (ΔΜΣ). Προσδιορίστηκαν οι τιμές SGOT, SGPT, γgt, CRP και HOMA-IR. Αποτελέσματα: Η ανάλυσή μας ανέδειξε τον ΔΜΣ των ασθενών ως παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση ΛΔΜ (p<0,001). Η διαιτητική πρόσληψη μονοακόρεστων λιπών και οι τιμές CRP βρέθηκαν να συσχετίζονται με τις τιμές των ALT+AST (p<0,05), ενώ στατιστικά σημαντική συσχέτιση βρέθηκε αντίστοιχα, μεταξύ των τιμών HOMA-IR και SGOT αλλά και ΠΜ και SGPT (p<0,05). Εφαρμόστηκε γραμμική παλινδρόμηση για τη διερεύνηση της σχέσης CRP και HOMA-IR στα επίπεδα των SGOT, SGPT και γgt. Βρέθηκε ότι η τιμή της CRP συσχετίζεται στατιστικά σημαντικά σε όλα τα ηπατικά ένζυμα (p<0,05), ενώ η HOMA-IR μόνο με αύξηση της SGOT και γgt. Συμπεράσματα: Ο κυριότερος προδιαθεσικός παράγοντας της εμφάνισης λιπώδους ήπατος είναι η παχυσαρκία. Η ηπατική λειτουργία όπως εμφανίζεται από τις τιμές των ηπατικών ενζύμων επηρεάζεται από τους δείκτες φλεγμονής και ινσουλινοαντίστασης. 66

69

70

71 Ευρετήριο Συγγραφέων

72 Ευρετήριο Συγγραφέων Α Αναστασίου Γ Αντωνόπουλος Σ , 51 Αρτεμιάδης Α Β Βενάκη Ε , 63 Βλαχοπαπαδοπούλου Ε Γ Γαβρά Π Γενιτσαρίδη Σ , 43 Γιαγκίνης Κ , 41 Γιαννιός Χ Γκιουμέ Α Γκουτζέλας Ι Γουρδομιχάλη Θ Γρίδα Ε , 55 Δ Δαρβίρη Χ Δαρδαμάνης Δ Δασκαλάκη Ε Δελλής Γ Δελλής Δ Δημητριάδης Γ Δημητρίου Γ , 51 Δημοσθενόπουλος Χ , 44, 46 Δικαιάκου Ε Δομάγιερ Φ.-Ρ Δούμου Χ Ε Ελβανίδη Σ Ελισάφ Μ , 35 Ζ Ζαραβίνου Μ Ζουρίδη Ε , 55 Η Ηλίας Ι , 63 Ηρακλειανού Σ Ηρακλείδου Κ Κ Κακουλίδης Ι Καπάταης Α , 66 Καραμπάτσου Σ , 43 Καρανάσιου Μ Καραολιά Μ Καραουλάνη Θ , 66 Καρδάμης Χ Κατσαούνου Μ Κατσαρός Κ , 60, 61 Κατσικάρη Κ Κατσιλάμπρος Ν , 44 Κερασίδου Θ Κοκκινοπούλου Α

73 Ευρετήριο Συγγραφέων Κόκκινος Α , 44, 46 Κολαΐτης Γ Κολοβού Β Κολοβού Γ Κοντού Π Κοροβέσης Π Κουγιουμτζόγλου Θ Κούκκου Ε , 63 Κούντζα Μ , 64 Κουρουγκιαούρη Ι , 55 Κουτελιδάκης Α.Ε Κώστα Ο Λ Λαμπρόπουλος Ι Λαμπρόπουλος Π , 66 Λαναράς Λ , 60 Λέανδρος Ε Λιάμης Γ Λιναρδή Α Λιναρδούτσος Δ Λυμπερόπουλος Ε , 35 Μ Μαλαχία Κ Μαμούρης Ζ Μανιαδάκη Η Μανιαδάκης Ε Μανιός Ι Μάντζου Ε Μαντζώρου Μ Μαρκάκη Α , 55 Μεϊμάρη Α Μελιδώνης Α Μηλιαράκη Κ Μιχαλάκος Σ Μιχαλοπούλου Μ Μίχου Α , 63 Μοσχώνης Γ Μπάγκος Π Μπαϊκούσης Α Μπακοπούλου Φ Μπάρκας Φ , 35 Μπεζάτη Σ Μπέτσιος Γ Μπίρκα Σ Μποτσκαρίοβα Α Μπουρδάκης Α Μπουτάτη Ε Μπριστιάνου Μ , 60 Ν Νάννου Μ Νατούδη Μ Νικολαΐδης Ν , 46 Νικοπούλου Σ.Χ Νίκου Σ Ντάνης Α , 64 Ξ Ξηρογιάννης Ι , 60 71

74 Ευρετήριο Συγγραφέων Ο Οικονόμου Ν Ουρανού Ε , 66 Π Παναγιώτου Α , 64 Πανταζίδου Γ Παπαγεωργίου Ι , 43 Παπαδάκη Ε Παπαδάτος Σ.Σ Παπαδόπουλος Γ Παπαδοπούλου Ε , 55 Παπαδοπούλου Σ Παπαζαφειροπούλου Α Παπαϊωάννου Α Παπαϊωάννου Ι Παπακωνσταντίνου Α Παυλίδου Ε Πετρίδης Δ Πρατήλας Ε Ρ Ρεμπελάκος Γ Ρεπαντής Θ Ρηγόπουλος Ν Ρίζος Ε Σ Σακκάς Ν Σαραφίδου Θ Σεβέρη Ι Σεραφείμ Χ , 60, 61 Σηφάκη Μ , 55 Σηφάκη-Πιστόλλα Δ Σίμος Δ , 46 Σκαλτσούνης Α.-Λ Σμπαρούνης Σ Σολωμού Σ , 66 Σπανός Κ Σταυρίδου Β Στράτου Ε Σφηκάκης Π.Π Τ Τεντολούρης Α Τεντολούρης Ν , 44, 46 Τζανάκης Ν Τζεραβίνη Ε Τουτούνη Χ , 51 Τρύφωνος Χ Τσακίρη Δ , 60, 61 Τσελεπή Θ Τσέτη Ι.Κ Τσιλιγγίρης Δ Τσιλιγιάννη Ι Τσίμτσιου Ζ Τσιφτσή Δ Τσουτσουλοπούλου Κ Φ Φαράκλα Ι

75 Ευρετήριο Συγγραφέων Φασούλας Α Φίλη Γ Φιλιππάτος Θ Φιλίππου Φ , 66 Φυτιλή Χ Χ Χαλαμπαλάκη Μ Χαρατσίδου Σ Χαρμανδάρη Ε , 43, 53 Χαρταμπά Ε Χασαπίδου Μ Χατζόπουλος Α , 60, 61 Χέρα Μ , 61 Χέρας Π , 60, 61 Χρούσος Γ , 53 Χρυσίνη Μ Ψ Ψαρράς Δ , 51 Ψηλοπαναγιώτη Α

76 100% mg dl mg dl mg dl mg dl mg dl 12:23 9:41 Οι Μετρήσεις Μου ΤΕΤ ΠΕΜ ΠΑΡ Παρασκευή, 21 Οκτωβρίου 9:01 10:15 18:31 21: Σάββατο, 22 Οκτωβρίου 20: Κυριακή, 23 Οκτωβρίου

77 Γενικές Πληροφορίες

78 Γενικές Πληροφορίες Εγγραφές Κατηγορίες Εγγραφών Έως 15 Ιανουαρίου 2019 Από 16 Ιανουαρίου 2019 Ενεργά μέλη ΕΙΕΠ Ιατροί μη μέλη ΕΙΕΠ Ειδικευόμενοι ιατροί Επαγγελματίες Υγείας (Διαιτολόγοι, Διατροφολόγοι, Νοσηλευτές κ.λπ.) Φοιτητές* Για την έκδοση τιμολογίου, οι προαναφερόμενες τιμές επιβαρύνονται με 24% ΦΠΑ. Το κόστος εγγραφής περιλαμβάνει: Παρακολούθηση Συνεδρίου, Επίσκεψη στον Εκθεσιακό Χώρο, Συνεδριακό Υλικό, Βεβαίωση Παρακολούθησης Φοιτητές: Για την εγγραφή των φοιτητών είναι απαραίτητη η προσκόμιση αντιγράφου της φοιτητικής ταυτότητας. Οι φοιτητές δεν καλύπτονται από φαρμακευτικές εταιρείες. Διαμονή Το κόστος διαμονής ανέρχεται σε 150,00 ανά διανυκτέρευση με πρωινό για δίκλινο δωμάτιο με μονόκλινη χρήση. Για διαθεσιμότητα παρακαλούμε απευθυνθείτε στο: Βεβαίωση Παρακολούθησης Για την παραλαβή της βεβαίωσης παρακολούθησης, οι σύνεδροι θα πρέπει να έχουν παρακολουθήσει τουλάχιστον το 60% του επιστημονικού προγράμματος, σύμφωνα με τις διατάξεις του ΕΟΦ. Ο χρόνος παρακολούθησης θα ελέγχεται ηλεκτρονικά μέσω συστήματος barcode. 76

79 Γενικές Πληροφορίες Μοριοδότηση Το συνέδριο έχει αξιολογηθεί με 21 Μόρια Συνεχιζόμενης Ιατρικής Εκπαίδευσης (CME-CPD Credits) από τον Πανελλήνιο Ιατρικό Σύλλογο. Οργάνωση Ελληνική Ιατρική Εταιρεία Παχυσαρκίας (ΕΙΕΠ) Λ. Κηφισίας 46, , Αθήνα Τηλ.: Φαξ: Έκθεση Κατά τη διάρκεια του συνεδρίου θα λειτουργεί, σε κατάλληλα διαμορφωμένο χώρο, έκθεση φαρμακευτικών αλλά και συναφών προϊόντων για την ενημέρωση των συνέδρων. Τεχνική Γραμματεία - Προβολές Οι ομιλητές παρακαλούνται όπως παραδίδουν την ομιλία τους, στον κατάλληλα εξοπλισμένο χώρο έγκαιρα, τουλάχιστον μισή ώρα πριν την έναρξη της ομιλίας τους. Ώρες Λειτουργίας Γραμματείας Η Γραμματεία του Συνεδρίου θα λειτουργεί καθ όλη τη διάρκεια του Συνεδρίου και σύμφωνα με το Τελικό Πρόγραμμα. Το Σάββατο και ώρα 14:30-16:00 θα λάβουν χώρα η Γενική Συνέλευση και οι αρχαιρεσίες της ΕΙΕΠ 77

80 Menarini Hellas Α.Ε. - Αν. Δαμβέργη 7, Αθήνα

81 Ευχαριστίες ΑΣΗΜΕΝΙΟΣ ΧΟΡΗΓΟΣ ΧΟΡΗΓΟΙ

82 Σημειώσεις 80

83

84 Φαρμακευτικός κλάδος Ιατροτεχνολογικός κλάδος Καταναλωτικός κλάδος Στηρίζουμε υπεύθυνα την υγεία στην Ελλάδα για περισσότερο από 40 χρόνια Βελτιώνουμε την ποιότητα ζωής σε εκατομμύρια Έλληνες Παράγουμε στην Ελλάδα και εξάγουμε σε 33 χώρες Στηρίζουμε παιδιά στην Ελλάδα μόνο τα τελευταία 3 χρόνια PHGR/CMN/0317/0003, JJxSEC-KTX Red_Final_ONE.indd 1 16/3/17 10:44 π.μ.