ΕΓΓΡΑΦΟ ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΟΡΙΣΜΟ ΣΧΕΤΙΚΗΣ ΑΓΟΡΑΣ

Transcript

1 ΕΓΓΡΑΦΟ ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΟΡΙΣΜΟ ΣΧΕΤΙΚΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΑΡΞΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΥ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΟΝ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΜΕ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΙΣΧΥ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ, ΚΑΙ ΤΟ ΣΧΕ ΙΟ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΩΝ ΜΕΤΡΩΝ ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΓΙΑ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΜΕΤΑ ΟΣΗΣ ΡΑ ΙΟΤΗΛΕΟΠΤΙΚΩΝ ΕΚΠΟΜΠΩΝ ΚΑΙ ΙΚΤΥΑ ΙΑΝΟΜΗΣ ΡΑ ΙΟΤΗΛΕΟΠΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΣΕ ΤΕΛΙΚΟΥΣ ΧΡΗΣΤΕΣ, ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 7 ΤΗΣ Ο ΗΓΙΑΣ 2002/21/ΕΚ Αριθµός Εγγράφου: ΑΑ18/ΕΚ/2006 Ηµεροµηνία: 08 Σεπτεµβρίου 06

2 Πίνακας Περιεχοµένων ΜΕΡΟΣ 1 ΣΥΝΟΨΗ... 4 ΜΕΡΟΣ 2 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Νοµοθετικό Πλαίσιο Προσέγγιση ΓΕΡΗΕΤ Συνεργασία µε την Επιτροπή Προστασίας του Ανταγωνισµού (ΕΠΑ) Συνεργασία µε την Αρχή Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου (ΑΡΚ) Συνεργασία µε το Τµήµα Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών (ΤΗΕ) οµή Εγγράφου ΜΕΡΟΣ 3 ΟΡΙΣΜΟΣ ΣΧΕΤΙΚΗΣ ΑΓΟΡΑΣ Εισαγωγή Γενικά κριτήρια για τον ορισµό µιας σχετικής αγοράς Η Σχετική αγορά στη Σύσταση της Επιτροπής ιαθέσιµες Πλατφόρµες στην Κυπριακή αγορά Η Μετάδοση Ραδιοτηλεοπτικών Εκποµπών στην Κύπρο Νοµοθετικό Καθεστώς Κυπριακής Αγοράς Αξιολόγηση υποκαταστασιµότητας µε σκοπό τον ορισµό αγοράς Εµπίπτουν στην ίδια σχετική αγορά οι υπηρεσίες αναλογικής επίγειας ραδιοτηλεοπτικής εκποµπής σε τοπικό και παγκύπριο επίπεδο; Εµπίπτουν στην ίδια σχετική αγορά οι υπηρεσίες αναλογικής επίγειας ραδιοφωνικής εκποµπής µε τις υπηρεσίες ραδιοφωνικής εκποµπής µέσω ψηφιακών δικτύων; Εµπίπτουν στην ίδια σχετική αγορά οι ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές εκποµπές ; Εµπίπτουν στην ίδια σχετική αγορά οι υπηρεσίες αναλογικής επίγειας τηλεοπτικής εκποµπής µε τις υπηρεσίες τηλεοπτικής εκποµπής µέσω ψηφιακών δίκτύων; Κάλυψη και διείσδυση Τεχνικές πτυχές και διαθεσιµότητα χωρητικότητας ιαφορές κόστους και αντίκτυπο της απόκτησης µετάδοσης στις διάφορες πλατφόρµες Λιανική αγορά Γενικό συµπέρασµα για ορισµό αγοράς Γεωγραφική Αγορά Καθορισµός των σχετικών αγορών που επιδέχονται εκ των προτέρων (ex ante) ρύθµιση Η αγορά για τοπικές αναλογικές επίγειες ραδιοφωνικές υπηρεσίες µετάδοσης Η αγορά για παγκύπριες αναλογικές επίγειες ραδιοφωνικές υπηρεσίες µετάδοσης Η αγορά για τοπικές αναλογικές επίγειες τηλεοπτικές υπηρεσίες µετάδοσης Η αγορά για παγκύπριες αναλογικές επίγειες τηλεοπτικές υπηρεσίες µετάδοσης Η αγορά για ψηφιακές υπηρεσίες µετάδοσης Αρ. Εγγράφου ΓΕΡΗΕΤ ΑΑ18/EK/2006 2/48

3 3.11 Πρόσφατες Εξελίξεις Συµπέρασµα Μέρος 4: Προτεινόµενες Ρυθµιστικές Υποχρεώσεις Μέρος 5: Αξιολόγηση Επιπτώσεων Προτεινόµενων Ρυθµιστικών Υποχρεώσεων Παράρτηµα 1- ΠΙΝΑΚΑΣ ΡΑ ΙΟΤΗΛΕΟΠΤΙΚΩΝ ΣΤΑΘΜΩΝ ΜΕ ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΚΑΛΥΨΗ Παράρτηµα 2- ΠΙΝΑΚΑΣ ΡΑ ΙΟΤΗΛΕΟΠΤΙΚΩΝ ΣΤΑΘΜΩΝ ΜΕ ΤΟΠΙΚΗ ΚΑΛΥΨΗ Παράρτηµα 3- ΠΙΝΑΚΑΣ ΡΑ ΙΟΦΩΝΙΚΩΝ ΣΤΑΘΜΩΝ ΜΕ ΤΟΠΙΚΗ ΚΑΛΥΨΗ Παράρτηµα 4- ΠΙΝΑΚΑΣ ΡΑ ΙΟΦΩΝΙΚΩΝ ΣΤΑΘΜΩΝ ΜΕ ΜΙΚΡΗ ΤΟΠΙΚΗ ΚΑΛΥΨΗ Παράρτηµα 5- Ερωτηµατολόγια προς Παροχείς Παράρτηµα 6 Απαντήσεις στα ερωτηµατολόγια που αναφέρονται στο παράρτηµα 5 (Εµπιστευτικό)...45 Παράρτηµα 7 Επιστολή ΕΠΑ Αρ. Εγγράφου ΓΕΡΗΕΤ ΑΑ18/EK/2006 3/48

4 ΜΕΡΟΣ 1 ΣΥΝΟΨΗ 1.1 Εισαγωγή Σύµφωνα µε το σε ισχύ ρυθµιστικό πλαίσιο των ηλεκτρονικών επικοινωνιών, το Γραφείο του Επιτρόπου Ρυθµίσεως Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών και Ταχυδροµείων (ΓΕΡΗΕΤ) καλείται να ορίσει σχετικές αγορές στον τοµέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών, λαµβάνοντας υπόψη τις εθνικές συνθήκες, καθώς και τη γεωγραφική διάσταση κάθε αγοράς µέσα στην επικράτεια, σύµφωνα µε τη διαδικασία για τον ορισµό αγοράς η οποία περιγράφεται στην Οδηγία Πλαίσιο 1 και λαµβάνοντας υπόψη τη Σύσταση για τις Σχετικές Αγορές 2 («Σύσταση»). Στη συνέχεια το ΓΕΡΗΕΤ οφείλει να αναλύσει το καθεστώς του ανταγωνισµού που υφίσταται σε κάθε αγορά και να αξιολογήσει το ενδεχόµενο καθορισµού οργανισµού/ών µε Σηµαντική Ισχύ στην Αγορά, λαµβάνοντας υπόψη τις Κατευθυντήριες Γραµµές της Επιτροπής για την Ανάλυση και τη Σηµαντική Ισχύ στην Αγορά 3 («Κατευθυντήριες Γραµµές»). Η διαδικασία ανάλυσης αγοράς πρέπει να γίνει το συντοµότερο δυνατό µετά τον ορισµό της αγοράς σύµφωνα µε το άρθρο 27 της Οδηγίας Πλαίσιο. Σε περίπτωση που µε το πέρας της ανάλυσης του καθεστώτος του ανταγωνισµού σε κάθε σχετική αγορά το ΓΕΡΗΕΤ καταλήγει στον καθορισµό οργανισµού/ών µε Σηµαντική Ισχύ στην Αγορά (ΣΙΑ), τότε στα πλαίσια άσκησης των καθηκόντων του επιβάλλει ρυθµιστικά µέτρα σύµφωνα µε το άρθρο 16 της Οδηγίας Πλαίσιο µε στόχο την προώθηση του ανταγωνισµού, ανάπτυξη της εσωτερικής αγοράς, και προώθηση των συµφερόντων των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Α. Αναφορικά µε τον ορισµό της σχετικής αγοράς Στο χρονικό πλαίσιο της παρούσας ανάλυσης, η ευρύτερη αγορά υπηρεσιών µετάδοσης ραδιοτηλεοπτικών εκποµπών και δικτύων διανοµής ραδιοτηλεοπτικού περιεχοµένου σε τελικούς χρήστες περιλαµβάνει µια σειρά επί µέρους διακριτών σχετικών αγορών που δεν αποτελούν υποκατάστατα από πλευράς ζήτησης και προσφοράς. Οι σχετικές αυτές αγορές γεωγραφικά αντιστοιχούν σε ολόκληρη την Επικράτεια της Κυπριακής ηµοκρατίας. 1 «Oδηγία 2002/21/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου, της 7ης Μαρτίου 2002, σχετικά µε κοινό κανονιστικό πλαίσιο για δίκτυα και υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών» (ΕΕ L 108 της , σελ.33), (Οδηγία Πλαίσιο). Μεταφέρθηκε στην Κυπριακή Νοµοθεσία ως Ν.112(Ι)/ «Σύσταση Αγορών της Επιτροπής της 11ης Φεβρουαρίου 2003 για τις αγορές προϊόντων και/ή υπηρεσιών στο τοµέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών που επιδέχονται εκ των προτέρων ρύθµιση σύµφωνα µε την Οδηγία 2002/21/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου σχετικά µε κοινό κανονιστικό πλαίσιο για δίκτυα και υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών» (Ε(2003)497 της 11 ης Ιουλίου 2003, ή άλλως 2003/311/ΕΚ, ΕΕ L 114 της , σελ. 45). Μεταφέρθηκε στην Κυπριακή Νοµοθεσία στα ιατάγµατα Κ..Π.147/2005 και Κ..Π.148/ «Κατευθυντήριες Γραµµές της Επιτροπής για την ανάλυση αγοράς και την εκτίµηση της σηµαντικής ισχύος στην αγορά βάσει του κοινοτικού πλαισίου κανονιστικών ρυθµίσεων για τα δίκτυα και τις υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών» (2002/C/165/03, ΕΕ C 165/6 της , σελ. 6). Μεταφέρθηκαν στην Κυπριακή Νοµοθεσία µε τα ιατάγµατα Κ..Π.147/2005 και Κ..Π.148/2005. Αρ. Εγγράφου ΓΕΡΗΕΤ ΑΑ18/EK/2006 4/48

5 Β. Σε σχέση µε την αξιολόγηση του καθεστώτος του ανταγωνισµού στη σχετική αγορά Oι σχετικές αγορές παρουσιάζονται επαρκώς ανταγωνιστικές, Κανένας σταθµός δεν κατέχει Σηµαντική Ισχύ στις σχετικές αγορές, Οι σχετικές αγορές δεν απαιτούν εκ των προτέρων (ex ante) ρυθµιστική παρέµβαση. Με βάση την πιο πάνω αξιολόγηση, κανένας ραδιοτηλεοπτικός σταθµός δεν ορίζεται ως οργανισµός µε Σηµαντική Ισχύ σε Αγορά υπηρεσιών µετάδοσης ραδιοτηλεοπτικών εκποµπών και δίκτυα διανοµής ραδιοτηλεοπτικού περιεχοµένου σε τελικούς χρήστες. Γ. Σε σχέση µε τις προτεινόµενες ρυθµιστικές υποχρεώσεις εδοµένου του αποτελέσµατος της αξιολόγησης του καθεστώτος των σχετικών αγορών και του µη καθορισµού κάποιου ραδιοτηλεοπτικού σταθµού ως οργανισµού µε ΣΙΑ, το ΓΕΡΗΕΤ δεν προτίθεται να επιβάλει ex ante ρυθµιστικές υποχρεώσεις. Κατά τη διάρκεια της ηµόσιας ιαβούλευσης, το ΓΕΡΗΕΤ αποσκοπούσε στη συλλογή σχολίων από τους ενδιαφερόµενους φορείς σχετικά µε τη διαδικασία που ακολουθήθηκε και τα συµπεράσµατα στα οποία κατέληξε το ΓΕΡΗΕΤ αναφορικά µε τον ορισµό σχετικής αγοράς, την ανάλυση του καθεστώτος του υφιστάµενου ανταγωνισµού και τον καθορισµό οργανισµού µε σηµαντική ισχύ στην αγορά, και τα προτεινόµενα (ή την απουσία) ρυθµιστικών µέτρων, σε σχέση µε την αγορά υπηρεσιών µετάδοσης ραδιοτηλεοπτικών εκποµπών και δικτύων διανοµής ραδιοτηλεοπτικού περιεχοµένου σε τελικούς χρήστες (Αγορά 18). Το ΓΕΡΗΕΤ δεν έλαβε σχόλια κατά τη διάρκεια της ηµόσιας ιαβούλευσης εκτός από µια επιστολή που αναφέρει την σύµφωνη γνώµη του συµµετέχοντα στη µη επιβολή ρυθµίσεων, και για αυτό το λόγο οι αρχικές θέσεις που παρουσιάστηκαν στο σχετικό έγγραφο παραµένουν όπως είχαν. Αρ. Εγγράφου ΓΕΡΗΕΤ ΑΑ18/EK/2006 5/48

6 ΜΕΡΟΣ 2 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 2.1 Νοµοθετικό Πλαίσιο Σύµφωνα µε το σε ισχύ Κοινοτικό Ρυθµιστικό Πλαίσιο 4 το οποίο προσβλέπει στη δηµιουργία ενός κοινού εναρµονιστικού πλαισίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στοχεύει στη µείωση των εµποδίων εισόδου στην αγορά και την ενθάρρυνση των προοπτικών για αποτελεσµατικό ανταγωνισµό προς όφελος των καταναλωτών, οι προς ρύθµιση αγορές ορίζονται σύµφωνα µε τις αρχές της Ευρωπαϊκής Νοµοθεσίας περί ανταγωνισµού και παρατίθενται στη σχετική Σύσταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Εφόσον αυτό δικαιολογείται από τις εθνικές συνθήκες, δυνατόν να αναγνωριστούν από τις Εθνικές Ρυθµιστικές Αρχές (ΕΡΑ) και άλλες αγορές, σύµφωνα µε τη διαδικασία που ορίζεται στα άρθρα 6 και 7 της Οδηγίας Πλαίσιο. Το Γραφείο του Επιτρόπου Ρυθµίσεως Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών και Ταχυδροµείων (ΓΕΡΗΕΤ) καλείται στα πλαίσια των σχετικών προνοιών της νοµοθεσίας να ορίσει σχετικές αγορές στον τοµέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών, λαµβάνοντας υπόψη τις εθνικές συνθήκες, καθώς και τη γεωγραφική διάσταση κάθε αγοράς µέσα στην επικράτεια, σύµφωνα µε τη διαδικασία για τον ορισµό αγοράς η οποία περιγράφεται στην Οδηγία Πλαίσιο και λαµβάνοντας υπόψη τη Σύσταση 5. Στη συνέχεια το ΓΕΡΗΕΤ οφείλει να αναλύσει το καθεστώς του ανταγωνισµού που υφίσταται σε κάθε αγορά και να αξιολογήσει το ενδεχόµενο καθορισµού οργανισµού/ών µε Σηµαντική Ισχύ στην Αγορά (ΣΙΑ), λαµβάνοντας υπόψη τις Κατευθυντήριες Γραµµές 6. Η διαδικασία ανάλυσης αγοράς πρέπει να γίνει το συντοµότερο δυνατό µετά τον ορισµό της αγοράς, σύµφωνα µε το άρθρο 27 της Οδηγίας Πλαίσιο. Σε κάθε µια από τις αναγνωρισθείσες αγορές η ΕΡΑ είναι δυνατό να επέµβει ex-ante στα πλαίσια άσκησης των καθηκόντων της µόνο εφόσον η υπό εξέταση αγορά αξιολογείται ως µη επαρκώς ανταγωνιστική, και οργανισµός/οί καθορίζονται µε ΣΙΑ. 7 Ο νοµοθετικός ορισµός της ΣΙΑ αντιστοιχεί ουσιαστικά στην έννοια της «δεσπόζουσας θέσης» που έχει καθορισθεί στη νοµολογία του Ευρωπαϊκού ικαστηρίου ως «η θέση οικονοµικής ισχύος η οποία επιτρέπει σε ένα οργανισµό να 4 Βάση για το νέο Κοινοτικό Ρυθµιστικό Πλαίσιο αποτελούν πέντε οδηγίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (ΕΕ): Οδηγία Πλαίσιο (βλ. υποσηµείωση 1, πιο πάνω, «Οδηγία 2002/19/EΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου της 7ης Μαρτίου 2002 σχετικά µε την πρόσβαση σε δίκτυα ηλεκτρονικών επικοινωνιών και συναφείς ευκολίες, καθώς και µε τη διασύνδεσή τους» (Οδηγία για την πρόσβαση, ΕΕ L 108 της , σελ. 7) «Οδηγία 2002/20/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου της 7ης Μαρτίου 2002 για την αδειοδότηση δικτύων και υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών» (Οδηγία για την αδειοδότηση, ΕΕ L108 της , σελ.21), «Οδηγία 2002/22/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου, της 7ης Μαρτίου 2002 για την καθολική υπηρεσία και τα δικαιώµατα των χρηστών όσον αφορά δίκτυα και υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών» (Οδηγία καθολικής υπηρεσίας, ΕΕ L 108 της , σελ.51), «Οδηγία 2002/58/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου της 12ης Ιουλίου 2002 σχετικά µε την επεξεργασία των δεδοµένων προσωπικού χαρακτήρα και την προστασία της ιδιωτικής ζωής στον τοµέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών» (Οδηγία για την προστασία της ιδιωτικής ζωής στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες, ΕΕ L 201, 31/07/2002, σελ. 37), οι οποίες µεταφέρθηκαν στην Κυπριακή Νοµοθεσία Ν.112(Ι)/2004 την 30η Απριλίου Βλ. υποσηµείωση 2, πιο πάνω. 6 Βλ. υποσηµείωση 3, πιο πάνω. 7 Βλ. το άρθρο 14 της Οδηγίας Πλαίσιο ως προς τον νοµοθετικό ορισµό της ΣΙΑ. Αρ. Εγγράφου ΓΕΡΗΕΤ ΑΑ18/EK/2006 6/48

7 συµπεριφέρεται σε σηµαντικό βαθµό ανεξάρτητα από τους ανταγωνιστές του, τους πελάτες του και τελικά τους καταναλωτές». Τα ρυθµιστικά µέτρα που µπορούν να διατηρηθούν και ή επιβληθούν από την ΕΡΑ σε αγορά όπου διαπιστώνεται ύπαρξη οργανισµού/ών µε ΣΙΑ πρέπει να είναι κατάλληλα και ανάλογα και αποσκοπούν στην επίτευξη στόχων πολιτικής όπως αυτοί ορίζονται στο άρθρο 8 της Οδηγίας Πλαίσιο, που περιλαµβάνουν κυρίως την προώθηση του ανταγωνισµού στην προσφορά υπηρεσιών/ δικτύων/ σχετικών διευκολύνσεων ηλεκτρονικών επικοινωνιών, ανάπτυξη της εσωτερικής αγοράς, προώθηση των συµφερόντων των καταναλωτών. Σε περίπτωση που η ΕΡΑ αξιολογεί µια αγορά ως αρκούντως ανταγωνιστική τότε σύµφωνα µε το άρθρο 16(3) της Οδηγίας Πλαίσιο η ΕΡΑ υποχρεούται (α) να µην επιβάλει ρυθµιστικές υποχρεώσεις σε οποιοδήποτε οργανισµό (β) να αποσύρει από επηρεαζόµενο/ους οργανισµό/ούς ρυθµιστικές υποχρεώσεις οι οποίες επιβλήθηκαν στο παρελθόν. 2.2 Προσέγγιση ΓΕΡΗΕΤ Το ΓΕΡΗΕΤ σύµφωνα µε τις πρόνοιες του Ν.112(Ι)/ και της σχετικής δευτερογενούς νοµοθεσίας 9, έχει συλλέξει δεδοµένα και πληροφορίες από διάφορες πηγές, από το εσωτερικό, συµπεριλαµβανοµένων των παροχέων υπηρεσιών µετάδοσης ραδιοτηλεοπτικών εκποµπών και των δικτύων διανοµής ραδιοτηλεοπτικού περιεχοµένου σε τελικούς χρήστες, µε στόχο να διεξάγει µε κάθε λεπτοµέρεια και στη βάση καθιερωµένων οικονοµικών και νοµικών αρχών τη δραστηριότητα ορισµού και ανάλυσης της σχετικής αγοράς. Σηµειώνεται ότι η ανάλυση των σχετικών αγορών στην οποία έχει προβεί το ΓΕΡΗΕΤ, περιλαµβάνει πέραν από την εξέταση της κατάστασης της αγοράς στο πρόσφατο παρελθόν και το συστατικό της «προοπτικής 10», λαµβάνει δηλαδή υπόψη αναµενόµενες τεχνολογικές και οικονοµολογικές εξελίξεις µέσα στην περίοδο που µεσολαβεί µέχρι την επόµενη ανάλυση της σχετικής αγοράς η οποία τοποθετείται σε χρονικό ορίζοντα δύο (2) ετών από τον παρόντα χρόνο (χρονικό πλαίσιο παρούσας ανάλυσης). Το παρόν έγγραφο τέθηκε σε δηµόσια διαβούλευση µε στόχο τη συλλογή σχολίων από τα 8 Ο περί Ρυθµίσεως Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών Νόµος του 2004, Ν.112(Ι)/2004, 30 ης Απριλίου Το περί Καθορισµού των ιαδικασιών Ορισµού και Ανάλυσης Αγορών Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών ιάταγµα του 2005, Κ..Π.147/2005, 24/03/2005. Η περί Μεθοδολογίας Ορισµού των Αγορών Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών Απόφαση του 2005, Κ..Π.148/2005, 24/03/ Βλ. παρ. 20 των Κατευθυντήριων Γραµµών. Αρ. Εγγράφου ΓΕΡΗΕΤ ΑΑ18/EK/2006 7/48

8 ενδιαφερόµενα µέρη για τη διαδικασία που έχει ακολουθηθεί και τα συµπεράσµατα στα οποία το ΓΕΡΗΕΤ έχει καταλήξει αναφορικά µε τον ορισµό σχετικής αγοράς, την ανάλυση του καθεστώτος του υφιστάµενου ανταγωνισµού και τον καθορισµό οργανισµού µε σηµαντική ισχύ στην αγορά, και το σχέδιο ρυθµιστικών µέτρων, σε σχέση µε την αγορά υπηρεσιών µετάδοσης ραδιοτηλεοπτικών εκποµπών και δικτύων διανοµής ραδιοτηλεοπτικού περιεχοµένου σε τελικούς χρήστες (Αγορά 18). Όλες οι απαντήσεις και τα σχόλια που λήφθηκαν κατά τη ηµόσια ιαβούλευση είναι διαθέσιµα για έλεγχο, και βρίσκονται στην ιστοσελίδα του Γραφείου, 11 µε εξαίρεση πληροφορίες που κρίθηκαν ως εµπιστευτικές και ή ως επαγγελµατικό απόρρητο και πάντα µε βάση το Νόµο και τα βάσει αυτού εκδοθέντα ιατάγµατα και Αποφάσεις. Τα σχόλια των ενδιαφεροµένων µερών που λήφθηκαν υπόψη από το ΓΕΡΗΕΤ κατά την ετοιµασία του παρόντος τελικού κειµένου κοινοποίησης το οποίο θα σταλεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή (στο εξής: «Επιτροπή») ως έγγραφο κοινοποίησης της Αγοράς 18, σύµφωνα µε τα οριζόµενα στο άρθρο 7 της Οδηγίας Πλαίσιο και στη Σύσταση Κοινοποίησης Συνεργασία µε την Επιτροπή Προστασίας του Ανταγωνισµού (ΕΠΑ) Κατά τη διεξαγωγή της διαδικασίας Ορισµού και Ανάλυσης της σχετικής αγοράς το ΓΕΡΗΕΤ συνεργάστηκε µε την Επιτροπή Προστασίας του Ανταγωνισµού (ΕΠΑ) όπως επιβάλλει η Σύσταση και οι Κατευθυντήριες Γραµµές. H ΕΠΑ δεν έχει ένσταση αναφορικά µε τη διαδικασία ή τα πορίσµατα του ΓΕΡΗΕΤ για την ανάλυση αγορών, υπό την έννοια ότι αναγνωρίζει ότι η ανάλυση αυτή πραγµατοποιήθηκε σύµφωνα µε τις σχετικές οδηγίες, κατευθυντήριες γραµµές και συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και µέσα στα πλαίσια της Νοµοθεσίας που διέπει το ΓΕΡΗΕΤ. ιευκρινίζεται ότι η χρήση του δικαίου του ανταγωνισµού ως βάση για τη διαδικασία ορισµού αγορών σηµαίνει ότι η σχετική αγορά που θα προσδιορίζεται από το ΓΕΡΗΕΤ βάσει του Νόµου θα αντιστοιχεί, ως γενικός κανόνας, στους ορισµούς αγορών που εφαρµόζονται από την Επιτροπή Προστασίας του 11 Αρ. 8(3), 18(2) του ιατάγµατος περί καθορισµού των διαδικασιών ορισµού και ανάλυσης της αγοράς, Κ..Π.127/ «Σύσταση της Επιτροπής της 23 ης Ιουλίου 2003 για τις κοινοποιήσεις, τις προθεσµίες και τις διαβουλεύσεις που προβλέπονται στο άρθρο 7 της οδηγίας 2002/21/2ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου της 7 ης Μαρτίου 2002 σχετικά µε κοινό κανονιστικό πλαίσιο για δίκτυα και υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών», (κοινοποιηθείσα υπό τον αριθµό Ε(2003) 2647), 2003/561/ΕΚ. Αρ. Εγγράφου ΓΕΡΗΕΤ ΑΑ18/EK/2006 8/48

9 Ανταγωνισµού κατά την εφαρµογή των κανόνων ανταγωνισµού σε εκ των υστέρων (ex post) ανάλυση, έρευνα. Παρ όλα αυτά η Επιτροπή Προστασίας του Ανταγωνισµού δεν δεσµεύεται να ακολουθήσει τον ίδιο ορισµό αγορών αναφορικά µε τα ίδια προϊόντα ή υπηρεσίες σε µια εκ των υστέρων (ex post) έρευνα που αυτή διενεργεί. Στο Παράρτηµα 7 παρατίθεται αυτούσια η απαντητική επιστολή της ΕΠΑ. 2.4 Συνεργασία µε την Αρχή Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου (ΑΡΚ) Κατά την προετοιµασία την γενική ενηµέρωση αλλά και κατά τη διεξαγωγή της ιαδικασίας Ορισµού και Ανάλυσης της σχετικής αγοράς το ΓΕΡΗΕΤ συνεργάστηκε µε την Αρχή Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου (ΑΡΚ). Η Αρχή Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου ιδρύθηκε µε τον περί Ραδιοφωνικών και Τηλεοπτικών Σταθµών Νόµο 7 (Ι) του 1998, και ο Νόµος αυτός ρυθµίζει τα θέµατα ίδρυσης, εγκατάστασης και λειτουργίας των ιδιωτικών ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών σταθµών στην Κύπρο. Επίσης, η Αρχή Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου ενεργεί σαν ρυθµιστικό όργανο µε ευρείες εξουσίες και αρµοδιότητες, που της επιτρέπουν να είναι ανεξάρτητη και να ενεργεί ώστε να επιτυγχάνει αποτελεσµατική ρύθµιση και έλεγχο στα θέµατα λειτουργίας της ιδιωτικής ραδιοτηλεόρασης. Αποστολή της είναι να ρυθµίζει ευαίσθητα θέµατα που συναρτώνται µε το θεµελιώδες δικαίωµα της ελευθερίας έκφρασης, ώστε να εξυπηρετείται το δηµόσιο συµφέρον. Οι αρµοδιότητες της Αρχής καλύπτουν ευρύ φάσµα θεµάτων ως ακολούθως: Μεριµνά ώστε να υπάρχει πολιτική και πολιτιστική πολυφωνία και ο καθένας να έχει δυνατότητα πρόσβασης και επιλογής πηγών πληροφόρησης και προγραµµάτων µόρφωσης και ψυχαγωγίας. Ρυθµίζει την παροχή ραδιοτηλεοπτικών υπηρεσιών στην και από την Κύπρο και ελέγχει τη συµµόρφωση των σταθµών που υπάγονται στη δικαιοδοσία της µε το δίκαιο που ισχύει στην Ευρωπαϊκή Ένωση και µε τις πρόνοιες του Νόµου και των Κανονισµών, του Κώδικα δηµοσιογραφικής δεοντολογίας και των όρων της άδειάς τους (τεχνικές προδιαγραφές, προσωπικό, ποιότητα προγραµµάτων, διαφήµιση). Χορηγεί άδειες για την ίδρυση, εγκατάσταση και λειτουργία ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών σταθµών, µε κριτήριο την εξυπηρέτηση του δηµοσίου συµφέροντος µέσα από την προσφορά πληροφόρησης, µόρφωσης, ψυχαγωγίας και την προαγωγή του πολιτισµού. Ελέγχει το πραγµατικό ιδιοκτησιακό καθεστώς των σταθµών µε σκοπό τη διασφάλιση της διαφάνειας και τον αποκλεισµό τάσεων για συγκέντρωση ιδιοκτησίας στα µέσα ενηµέρωσης ή δηµιουργία ολιγοπωλίων ή µονοπωλίων. Αρ. Εγγράφου ΓΕΡΗΕΤ ΑΑ18/EK/2006 9/48

10 Θεσπίζει µέτρα για ισότιµη µεταχείριση των πολιτικών κοµµάτων και άλλων φορέων από τα ιδιωτικά ραδιοτηλεοπτικά µέσα ενηµέρωσης, ειδικότερα κατά τη διάρκεια κάθε προεκλογικής περιόδου. Εξασφαλίζει τη δηµοσιογραφική και δηµιουργική ανεξαρτησία των εργαζοµένων στους ραδιοφωνικούς και τηλεοπτικούς σταθµούς. Εξετάζει αυτεπάγγελτα ή έπειτα από παράπονα πολιτών ή φορέων πιθανές παραβάσεις της νοµοθεσίας από του σταθµούς και επιβάλλει κυρώσεις που προβλέπονται από το Νόµο. Οι κυρώσεις µπορεί να είναι συστάσεις, προειδοποιήσεις, διοικητικά πρόστιµα, προσωρινή αναστολή λειτουργίας, µέχρι και ανάκληση της άδειας σε εξαιρετικές περιπτώσεις. Παρακολουθεί τις διεθνείς εξελίξεις στο τοµέα της ραδιοτηλεόρασης και υποβάλλει εισηγήσεις στο Υπουργικό Συµβούλιο για βελτίωση, εκσυγχρονισµό και αναβάθµιση της σχετικής νοµοθεσίας. Οι εξουσίες της Αρχής εκτείνονται µόνο στους ιδιωτικούς ραδιοφωνικούς και τηλεοπτικούς σταθµούς που υπάγονται στη δικαιοδοσία της και δεν καλύπτουν το Ραδιοφωνικό Ίδρυµα Κύπρου. ιευκρινίζεται όµως ότι η Αρχή ασκεί µερικό έλεγχο περιεχοµένου στα προγράµµατα του Ιδρύµατος, αλλά δεν εµπίπτουν στην αρµοδιότητά της θέµατα τεχνικής φύσεως ή θέµατα δικτύου εκποµπής και συχνοτήτων. Η Αρχή Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου δεν δεσµεύεται να ακολουθήσει τον ίδιο ορισµό αγορών αναφορικά µε τα ίδια προϊόντα ή υπηρεσίες σε µια εκ των υστέρων (ex post) έρευνα που αυτή δυνατό να διενεργεί και µπορεί να επιβάλει τις δικές της ρυθµίσεις σε θέµατα τις αρµοδιότητας της ανεξάρτητα από αυτή την ανάλυση αγοράς. 2.5 Συνεργασία µε το Τµήµα Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών (ΤΗΕ) Το ΓΕΡΗΕΤ κατά την προετοιµασία του παρόντος εγγράφου, αλλά και κατά τη διεξαγωγή της ιαδικασίας Ορισµού και Ανάλυσης της σχετικής αγοράς, συνεργάστηκε και µε το Τµήµα Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών (ΤΗΕ) του Υπουργείου Συγκοινωνιών και Έργων, αφού η «Περί Ραδιοεπικοινωνιών Νοµοθεσία» αναθέτει στο ΤΗΕ τις εκτελεστικές εξουσίες και αρµοδιότητες που αφορούν τη διαχείριση των συχνοτήτων και γενικά τη ρύθµιση των ραδιοεπικοινωνιών, συµπεριλαµβανοµένων και των δορυφορικών επικοινωνιών και το καθιστά υπεύθυνο για την εκπόνηση των σχεδίων ραδιοτηλεοπτικής κάλυψης. Αναλυτικότερα, οι δραστηριότητες του Τµήµατος Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών καλύπτουν τους ακόλουθους τοµείς: (α) Την εφαρµογή των προνοιών της περί ραδιοεπικοινωνιών νοµοθεσίας σχετικά µε Αρ. Εγγράφου ΓΕΡΗΕΤ ΑΑ18/EK/ /48

11 - τον προγραµµατισµό της χρήσης του φάσµατος ραδιοσυχνοτήτων και τη διαχείριση του εθνικού σχεδίου ραδιοσυχνοτήτων, - την αξιολόγηση και εισαγωγή νέων τεχνολογιών στην Κύπρο, - την εξουσιοδότηση όλων των ραδιοεπικοινωνιακών συστηµάτων και τον καθορισµό σχετικών τελών, - την εποπτεία της χρήσης του φάσµατος ραδιοσυχνοτήτων από τους εξουσιοδοτηµένους οργανισµούς και τον εντοπισµό παράνοµων συστηµάτων, - τη διεξαγωγή µετρήσεων και µελετών αναφορικά µε την έκθεση του κοινού σε ηλεκτροµαγνητικά πεδία, - τη διαχείριση της γεωστατικής δορυφορικής τροχιάς, - την επιτήρηση της αγοράς αναφορικά µε το ραδιοεξοπλισµό. (β) Την εφαρµογή των προνοιών της περί ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών σταθµών νοµοθεσίας, σχετικά µε τα δίκτυα εκποµπής των ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών σταθµών. (γ) Την παροχή συµβουλευτικών υπηρεσιών σε διάφορες κυβερνητικές υπηρεσίες, συµπεριλαµβανοµένης και της Εθνικής Φρουράς, σ' όλα τα θέµατα που αφορούν στις ραδιοεπικοινωνίες. (δ) Την εκπροσώπηση της ηµοκρατίας σε διεθνείς και περιφερειακούς οργανισµούς στον τοµέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών και τη διαχείριση και εφαρµογή των υποχρεώσεων της ηµοκρατίας που πηγάζουν από τις διεθνείς συµβάσεις των οργανισµών αυτών, σε τεχνικά, κανονιστικά, διοικητικά και άλλα συναφή θέµατα. Οι οργανισµοί αυτοί περιλαµβάνουν τη ιεθνή Ένωση Τηλεπικοινωνιών (International Telecommunication Union - ITU) και την Ευρωπαϊκή ιάσκεψη Ταχυδροµείων και Τηλεπικοινωνιών (Εuropean Conference of Postal and Telecommunications Administrations - CEPT). Επιπρόσθετα, το Τµήµα εκπροσωπεί την Κύπρο στις επιτροπές της Ευρωπαϊκής Ένωσης Radio Spectrum Policy Group (RSPG), Radio Spectrum Committee (RSC), Telecommunications Conformity Assessment and Market Surveillance Committee (TCAM) και Communications Committee (CoCom). Το Τµήµα Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών δεν δεσµεύεται να ακολουθήσει τον ίδιο ορισµό αγορών αναφορικά µε τα ίδια προϊόντα ή υπηρεσίες σε µια εκ των υστέρων (ex post) έρευνα που αυτό δυνατό να διενεργεί και µπορεί να επιβάλει τις δικές του ρυθµίσεις σε θέµατα τις αρµοδιότητας του ανεξάρτητα από αυτή την ανάλυση αγοράς. 2.6 οµή Εγγράφου Η δοµή του υπολοίπου κειµένου του παρόντος εγγράφου έχει ως εξής: Μέρος 3: Ορισµός Σχετικής Αγοράς, Μέρος 4: Προτεινόµενες Ρυθµιστικές Υποχρεώσεις, Μέρος 5: Αξιολόγηση Επιπτώσεων Προτεινόµενων Ρυθµιστικών Υποχρεώσεων. Αρ. Εγγράφου ΓΕΡΗΕΤ ΑΑ18/EK/ /48

12 ΜΕΡΟΣ 3 ΟΡΙΣΜΟΣ ΣΧΕΤΙΚΗΣ ΑΓΟΡΑΣ 3.1 Εισαγωγή Σύµφωνα µε το άρθρο 4 της Απόφασης του Επιτρόπου 13, το ΓΕΡΗΕΤ καλείται να προχωρήσει στη διαδικασία ορισµού των σχετικών αγορών που ανταποκρίνονται στις συνθήκες της εθνικής αγοράς και στην προκείµενη περίπτωση στην ανάλυση της σχετικής αγοράς αναφορικά µε τις «Υπηρεσίες µετάδοσης ραδιοτηλεοπτικών εκποµπών και δίκτυα διανοµής ραδιοτηλεοπτικού περιεχοµένου σε τελικούς χρήστες» και στην εκτίµηση του καθεστώτος του ανταγωνισµού στη σχετική αυτή αγορά, σύµφωνα µε την Οδηγία Πλαίσιο, τη Σύσταση και τις Κατευθυντήριες Γραµµές. Ο στόχος της διεξαγωγής διαδικασίας του ορισµού της αγοράς, η οποία αποτελεί µέσο για την αξιολόγηση της επάρκειας του ανταγωνισµού και κατ επέκταση της αναγκαιότητας επιβολής ex-ante ρυθµιστικών υποχρεώσεων, είναι να αναγνωρίσει µέσα από µια συστηµατική διαδικασία τους ανταγωνιστικούς περιορισµούς που αντιµετωπίζουν οι δραστηριοποιηµένοι παροχείς σε µια αγορά. Μέσα από µια τέτοια διαδικασία αναγνωρίζονται οι πραγµατικοί και οι εν δυνάµει ανταγωνιστές οι οποίοι δυνατόν να περιορίσουν αλλήλους από του να επιδεικνύουν συµπεριφορά ανεξάρτητη από αυτή που θα αναµενόταν ως αποτέλεσµα της ύπαρξης αποδοτικού ανταγωνισµού. Το αποτέλεσµα του ορισµού της σχετικής αγοράς εξαρτάται από την κατάληξη της εφαρµογής των κριτηρίων υποκατάστασης ζήτησης και υποκατάστασης προσφοράς καθώς και από τον χρόνο που έχει καθορισθεί ως χρονικό πλαίσιο της παρούσας ανάλυσης. 14 Σύµφωνα µε πάγια νοµολογία του ικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων 15, µια σχετική αγορά προϊόντων ή υπηρεσιών περιλαµβάνει όλα τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες που είναι επαρκώς εναλλάξιµα ή υποκατάστατα, όχι µόνο αναφορικά µε τα αντικειµενικά τους χαρακτηριστικά, βάσει των οποίων είναι ιδιαίτερα κατάλληλα για την ικανοποίηση των διαρκών αναγκών των καταναλωτών, τις τιµές τους ή την επιδιωκόµενη χρήση τους, αλλά και τις συνθήκες του ανταγωνισµού όπως την ύπαρξη της προσφοράς και της ζήτησης στην εν λόγω αγορά. Εποµένως, ο καθορισµός της σχετικής αγοράς θα πρέπει να λαµβάνει υπόψη όλα τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες που οι τελικοί χρήστες χρησιµοποιούν για τις ίδιες ανάγκες. Σηµειώνεται ότι η χρήση του όρου «σχετική» αγορά υποδηλώνει αξιολόγηση και της γεωγραφικής διάστασης της αγοράς, δηλαδή αξιολόγηση της τυχόν οµοιογένειας που παρατηρείται στην προσφορά/ ζήτηση υπηρεσιών/ προϊόντων σε µια γεωγραφική περιοχή και η οποία δύναται να την 13 Κ..Π. 148/ Η ex-ante ρύθµιση αφορά στον εντοπισµό έλλειψης επαρκούς ανταγωνισµού µέσα σε ένα συγκεκριµένο χρονικό πλαίσιο (χρονικό πλαίσιο παρούσας ανάλυσης). 15 Υπόθεση 322/81, Michelin κατά Επιτροπής [1983] Συλλογή 3461, Υπόθεση C-62/86, ΑΚΖΟ κατά Επιτροπής, [1991] Συλλογή Ι-3359, Υπόθεση C-333/94 TetraPak κατά Επιτροπής [1996] Συλλογή I Αρ. Εγγράφου ΓΕΡΗΕΤ ΑΑ18/EK/ /48

13 διακρίνει από γειτονικά εδάφη ή γειτονική γεωγραφική περιοχή, στην οποία οι συνθήκες ανταγωνισµού είναι ουσιωδώς διαφορετικές 16. Επιπρόσθετα, αναγνωρίζεται ότι παραδοσιακά 17 στον τοµέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών το γεωγραφικό εύρος µιας αγοράς καθορίζεται συχνά από την έκταση που καλύπτει το σχετικό δίκτυο ή/και από πιθανούς νοµοθετικούς ή ρυθµιστικούς περιορισµούς που επιβάλλονται ως προς το δικαίωµα παροχής των σχετικών προϊόντων ή υπηρεσιών. 3.2 Γενικά κριτήρια για τον ορισµό µιας σχετικής αγοράς Οι κύριοι ανταγωνιστικοί περιορισµοί που µελετούνται κατά την αξιολόγηση της συµπεριφοράς των παροχέων σε µια αγορά αφορούν στη (α) δυνατότητα υποκατάστασης από την πλευρά της ζήτησης 18 και τη (β) δυνατότητα υποκατάστασης από την πλευρά της προσφοράς 19, Ένας τρίτος παράγοντας ανταγωνιστικού περιορισµού που µπορεί να λαµβάνεται υπόψη αφορά το ενδεχόµενο εν δυνάµει (δυνητικού) ανταγωνισµού. Η διαφορά µεταξύ του εν δυνάµει ανταγωνισµού και της δυνατότητας υποκατάστασης της προσφοράς έγκειται στο γεγονός ότι η υποκατάσταση από την πλευρά της προσφοράς αντιδρά σχετικά άµεσα σε πιθανή αύξηση τιµής ενός προϊόντος ή µιας υπηρεσίας χωρίς σηµαντικά έξοδα επένδυσης, ενώ ο εν δυνάµει ανταγωνισµός χρειάζεται περισσότερο χρόνο πριν ξεκινήσει να προσφέρει υπηρεσίες στην αγορά και η είσοδός του συνοδεύεται από σηµαντική επένδυση. Το ΓΕΡΗΕΤ θα υιοθετήσει την προσέγγιση που προτείνεται στη σχετική Ανακοίνωση 20 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και θα λάβει υπόψη τον παράγοντα του εν δυνάµει ανταγωνισµού κατά την αξιολόγηση του καθεστώτος του ανταγωνισµού στη σχετική αγορά. 3.3 Η Σχετική αγορά στη Σύσταση της Επιτροπής Σύµφωνα µε τη Σύσταση, υπάρχουν τουλάχιστον δύο κύριοι τύποι σχετικών αγορών που εξετάζονται: οι αγορές για τις υπηρεσίες ή τα προϊόντα που παρέχονται στους τελικούς χρήστες (λιανικές αγορές), και οι αγορές που είναι απαραίτητες για τους χειριστές για να παρέχουν τις υπηρεσίες και τα προϊόντα 16 Βλ. π.χ. Υπόθεση 27/76 United Brands κατά Επιτροπής [1978] Συλλογή Υπόθεση IV/M.1025, Mannesmann/Olivetti/Infostrada. 18 Επιτρέπει τον καθορισµό των προϊόντων προς τα οποία οι χρήστες µπορούν να στραφούν σε περίπτωση που παρατηρηθεί σχετική αύξηση τιµής σε ένα προϊόν της ίδιας αγοράς. εν είναι απαραίτητη η στροφή της πλειοψηφίας των καταναλωτών σε ένα άλλο προϊόν. Αρκεί ένας επαρκής αριθµός καταναλωτών να µεταπηδήσει σε άλλο προϊόν για να καταστήσει την αλλαγή της τιµής µη κερδοφόρα. 19 Επιτρέπει την αξιολόγηση της δυνατότητας εισόδου παροχέων που δεν είναι ενεργοί στη σχετική αγορά ως αποτέλεσµα της σχετικής αύξησης στην τιµή προσφοράς. 20 Ανακοίνωση της Επιτροπής για τον ορισµό της σχετικής αγοράς για τους σκοπούς του κοινοτικού δικαίου ανταγωνισµού (ΕΕ C 372 της , σ. 5). Αρ. Εγγράφου ΓΕΡΗΕΤ ΑΑ18/EK/ /48

14 στους τελικούς χρήστες (χονδρικές αγορές). Μέσα σε αυτούς τους δύο τύπους αγορών, οι περαιτέρω διακρίσεις αγοράς µπορούν να γίνουν ανάλογα µε τα δευτερεύοντα χαρακτηριστικά προσφοράς και ζήτησης. Η Επιτροπή συµπεραίνει, στη Σύσταση, ότι οι εθνικές ρυθµιστικές αρχές πρέπει να αναλύσουν τη σχετική χονδρική αγορά για τις «Υπηρεσίες µετάδοσης ραδιοτηλεοπτικών εκποµπών και δίκτυα διανοµής ραδιοτηλεοπτικού περιεχοµένου σε τελικούς χρήστες». H Ελληνική έκδοση της Σύστασης διαφέρει αισθητά, ως προς το σηµείο αυτό, από το αντίστοιχο κείµενο στις άλλες επίσηµες γλώσσες της Κοινότητας, 21 οι οποίες αναφέρονται γενικά µόνο στις υπηρεσίες ραδιοτηλεοπτικής µετάδοσης για την διανοµή ραδιοτηλεοπτικού περιεχοµένου σε τελικούς χρήστες, χωρίς ξεχωριστή αναφορά στα «δίκτυα» για την διανοµή αυτή. Είναι λοιπόν προφανές ότι η πρόθεση της Επιτροπής ήταν να εστιάσει την ανάλυση της αγοράς αυτής στις υπηρεσίες ραδιοτηλεοπτικής µετάδοσης και όχι να ενθαρρύνει ξεχωριστή ανάλυση αγοράς από τις ΕΡΑ για τις ραδιοτηλεοπτικές υπηρεσίες µετάδοσης αφενός και τα σχετικά ραδιοτηλεοπτικά δίκτυα αφετέρου. Με βάση αυτή την παρατήρηση, η ανάλυση του ΓΕΡΗΕΤ δεν διακρίνει ανάµεσα στις υπηρεσίες ραδιοτηλεοπτικής µετάδοσης και τα δίκτυα διανοµής που τις υποστηρίζουν. Η Επιτροπή έχει βασίσει το συµπέρασµά της σε διάφορους παράγοντες 22, που συµπεριλαµβάνουν: κατά πόσο οι υπηρεσίες µέσω του τρόπου που παρέχονται συνιστούν ξεχωριστές αγορές κατά πόσο οι υπηρεσίες αυτές θεωρούνται ότι αποτελούν ουσιαστικά υποκατάστατα από την πλευρά της ζήτησης όσον αφορά την τιµή και το προϊόν για σηµαντικό αριθµό τελικών χρηστών. την κάλυψη ή την διάθεση των διαφόρων δικτύων µετάδοσης την ύπαρξη υποκατάστατων προσφοράς και ζήτησης που θα επέτρεπαν στους τελικούς χρήστες (ή σε σηµαντικό αριθµό χρηστών) να επιλέγουν πλατφόρµες εκποµπής ή µετάδοσης. την ύπαρξη και κάλυψη πλατφόρµων µε δυνατότητα ψηφιακής κάλυψης. 3.4 ιαθέσιµες Πλατφόρµες στην Κυπριακή αγορά Σήµερα υπάρχουν τέσσερις πλατφόρµες που µπορεί να παρέχουν υπηρεσίες µετάδοσης στην Κύπρο: (α) επίγειες αναλογικές, (β) καλωδιακές, (γ) δορυφορικές, (δ) µέσω δίκτυου xdsl. Στο λιανικό επίπεδο, η διανοµή των υπηρεσιών παρέχεται από το χειριστή της πλατφόρµας στον τελικό χρήστη µέσω µιας κεραίας (στην περίπτωση της αναλογικής επίγειας µετάδοσης), µιας καλωδιακής σύνδεσης µε χρήση αποκωδικοποιητή (στην περίπτωση κωδικοποιηµένου σήµατος), ενός δορυφορικού 21 Π.χ. η Αγγλική έκδοση αναφέρει «broadcasting transmission services, to deliver broadcast content to end users». 22 Βλ. την Ενότητα 4.4 της Αιτιολογικής Έκθεσης της Σύστασης. Αρ. Εγγράφου ΓΕΡΗΕΤ ΑΑ18/EK/ /48

15 «πιάτου» (στην περίπτωση του δορυφόρου DTH) ή/και µέσω ενός µετασχηµατιστή (για MMDS, το ψηφιακό καλώδιο και τη δορυφορική υποδοχή DTH). Σε ότι αφορά τις υπηρεσίες µετάδοσης µέσω xdsl η διανοµή παρέχεται συνήθως µέσω διαµορφωτή (ADSL modem). 3.5 Η Μετάδοση Ραδιοτηλεοπτικών Εκποµπών στην Κύπρο Η αγορά (ή αγορές) υπό εξέταση αφορούν τις υπηρεσίες ραδιοτηλεοπτικών εκποµπών και τα δίκτυα διανοµής ραδιοτηλεοπτικού περιεχοµένου σε τελικούς χρήστες σε χονδρικό επίπεδο. Έχοντας αυτό υπόψη, το ΓΕΡΗΕΤ θα εξετάσει εάν, και µέχρι σε ποιο σηµείο, οι διάφορες υπηρεσίες και δίκτυα που προσφέρονται στη Κύπρο εµπίπτουν στις ίδια(ες) σχετική(ές) αγορά(ες). Από αυτή την άποψη, το ΓΕΡΗΕΤ θα αξιολογήσει τις υπηρεσίες ραδιοτηλεοπτικών εκποµπών που προσφέρονται µε επίγειες αναλογικές, καλωδιακές, µέσω δικτύου xdsl και µε δορυφορικές πλατφόρµες που χρησιµοποιούν αναλογική ή/και ψηφιακή τεχνολογία. Οι τελικοί χρήστες σήµερα στην Κύπρο, ανάλογα µε τις περιστάσεις και τον εξοπλισµό που διαθέτουν, µπορούν να λάβουν ραδιοφωνική και τηλεοπτική µετάδοση µέσω των επίγειων αναλογικών, καλωδιακών, διαδικτυακών ή δορυφορικών µέσων µετάδοσης. Οι υπηρεσίες και δίκτυα µετάδοσης ραδιοτηλεοπτικών εκποµπών στην Κύπρο εξυπηρετούν: Ι. αναλογική επίγεια ραδιοφωνία ΙΙ. αναλογική επίγεια τηλεόραση ΙΙΙ. ραδιοτηλεόραση µέσω καλωδίου IV. ραδιοτηλεόραση µέσω διαδικτύου (xdsl) V. ραδιοτηλεόραση µέσω δορυφόρου Το Παράρτηµα 1 περιλαµβάνει πίνακα µε τους ραδιοφωνικούς και τηλεοπτικούς σταθµούς που έχουν Παγκύπρια κάλυψη. Υπάρχουν σήµερα πέντε τηλεοπτικοί σταθµοί αναλογικής επίγειας τηλεόρασης µε Παγκύπρια κάλυψη, δύο από τους οποίους (LTV και Alfa TV) είναι συνδροµητικοί. Στο Παράρτηµα 2 και Παράρτηµα 3 περιλαµβάνονται πίνακες µε τους τοπικούς ραδιοτηλεοπτικούς σταθµούς ενώ στο παράρτηµα 4 παρουσιάζεται ένας πίνακας µε τους ραδιοσταθµούς µε µικρή τοπική κάλυψη. Στις παραγράφους που ακολουθούν θα αναλυθεί το επίπεδο υποκαταστασιµότητας µεταξύ των διάφορων τύπων υπηρεσιών µετάδοσης που απαριθµούνται ανωτέρω ώστε να καταστεί δυνατό το ΓΕΡΗΕΤ να αξιολογήσει τη σχετική αγορά για υπηρεσίες µετάδοσης ραδιοτηλεοπτικών εκποµπών στην Κύπρο αφού πρώτα εξεταστεί το σχετικό νοµοθετικό καθεστώς. Στο παρόν έγγραφο χρησιµοποιείται ο όρος «παγκύπριοι» ραδιοτηλεοπτικοί σταθµοί και/ ή «παγκύπριες» αναλογικές επίγειες τηλεοπτικές /ραδιοφωνικές υπηρεσίες µετάδοσης, σύµφωνα και µε Αρ. Εγγράφου ΓΕΡΗΕΤ ΑΑ18/EK/ /48

16 τις σχετικές ερµηνευτικές διατάξεις του περί Ραδιοφωνικών και Τηλεοπτικών Σταθµών Νόµου 7(Ι) του 1998 (όπως τροποποιήθηκε µεταγενέστερα) και έχει την ίδια έννοια µε τον όρο «εθνικούς/ές». 3.6 Νοµοθετικό Καθεστώς Κυπριακής Αγοράς. Η Αρχή Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου (ΑΡΚ) χορηγεί τις άδειες ίδρυσης, εγκατάστασης και λειτουργίας ραδιοτηλεοπτικών σταθµών µε βάση το Σχέδιο Ραδιοτηλεοπτικής Κάλυψης, το οποίο εκπονείται από τον ιευθυντή του Τµήµατος Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών (ΤΗΕ) του Υπουργείου Συγκοινωνιών και Έργων 23 και το οποίο περιλαµβάνει όλα τα τεχνικά χαρακτηριστικά (συχνότητες, ισχύς εξόδου ποµπών, τοποθεσίες σηµείων εκποµπής, ύψος κεραιών, µέγιστη ακτινοβολούµενη ισχύς, τρόπο σύνδεσης κτλ), µε βάση τα οποία ο αδειούχος πρέπει να εκπέµπει και τα οποία περιλαµβάνονται στους όρους της άδειάς του. Περαιτέρω το άρθρο 15 του Ν.7(Ι)/98 24, όπως τροποποιήθηκε µεταγενέστερα, αναφέρει: «15. (1) Η άδεια που χορηγείται από την Αρχή περιλαµβάνει τα σηµεία εκποµπής όπως αυτά καθορίζονται από το ιευθυντή του Τµήµατος Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών του Υπουργείου Συγκοινωνιών και Έργων. (2) Η άδεια που χορηγείται από την Αρχή περιλαµβάνει τον τρόπο και τη µέθοδο µεταφοράς των ραδιοτηλεοπτικών σηµάτων από τους θαλάµους του αδειούχου σταθµού στα καθορισµένα σηµεία εκποµπής, καθώς και την εκποµπή των σηµάτων αυτών, όπως καθορίζονται από το ιευθυντή του Τµήµατος Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών του Υπουργείου Συγκοινωνιών και Έργων σύµφωνα µε τους περί Ραδιοεπικοινωνιών Νόµους του 2002 και O τρόπος και η µέθοδος µεταφοράς του σήµατος µπορούν να παρέχονται και µέσω τρίτων προσώπων, συµπεριλαµβανοµένων αδειούχων σταθµών, µε βάση όρους που καθορίζει η Αρχή έπειτα από εισήγηση του ιευθυντή του Τµήµατος Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών του Υπουργείου Συγκοινωνιών και Έργων, σύµφωνα µε τους εκάστοτε ισχύοντες σχετικούς Κανονισµούς:» Αρ.8,Τρ.Νο.97(Ι)/2004 «Νοείται ότι η κατοχή άδειας ίδρυσης, εγκατάστασης και λειτουργίας ραδιοφωνικού ή τηλεοπτικού σταθµού δεν απαλλάσσει τον αδειούχο από την υποχρέωσή του να συµµορφώνεται πλήρως µε τις διατάξεις τους περί Ραδιοεπικοινωνιών Νόµους του 2002 και 2003.» Η ΑΡΚ χορηγεί άδειες ίδρυσης, εγκατάστασης και λειτουργίας ραδιοτηλεοπτικών σταθµών υπό όρους και αιρέσεις. Και οι τρεις πιο πάνω δραστηριότητες καλύπτονται από την εν λόγω άδεια. Κατόπιν 23 Άρθρο 13 του Ν.7(Ι)/98 24 O περί Ραδιοφωνικών και Τηλεοπτικών Σταθµών Νόµος του Αρ. Εγγράφου ΓΕΡΗΕΤ ΑΑ18/EK/ /48

17 χορήγησης της άδειας από την Αρχή, ο αδειούχος για να θέσει σε λειτουργία τον ραδιοφωνικό ή τηλεοπτικό σταθµό υποχρεούται να υποβάλει πιστοποιητικά καταλληλότητας που έχουν εκδοθεί από όλες τις αρµόδιες υπηρεσίες (σε σχέση µε την αρτιότητα των κτιριακών και τεχνικών εγκαταστάσεων του σταθµού τόσο αναφορικά µε τα στούντιο του όσο και τις εγκαταστάσεις του στα σηµεία εκποµπής) και τα οποία απαιτούνται µε βάση το άρθρο 21(4) του περί Ραδιοφωνικών και Τηλεοπτικών Σταθµών Νόµο 7(Ι) του 1998 (όπως τροποποιήθηκε µεταγενέστερα) και τους κανονισµούς 6(4) και 7(1)(γ) των περί Ραδιοφωνικών και Τηλεοπτικών Σταθµών Κανονισµών. εν υπάρχει πλαίσιο το οποίο να ρυθµίζει την ανέγερση των εγκαταστάσεων των ραδιοτηλεοπτικών σταθµών αλλά ούτε και αρµόδιο σώµα για την επίβλεψη των ανεγέρσεων. Κάθε αδειούχος σταθµός έχει την υποχρέωση να εγκαταστήσει τους ποµπούς/ τις κεραίες του στις τοποθεσίες τις οποίες ορίζει ρητά η άδειά του. Οι ενέργειες στις οποίες πρέπει να προβεί ο σταθµός για την εξασφάλιση χώρου και των αναγκαίων αδειών (π.χ. πολεοδοµική/ οικοδοµική, Τµήµα ασών κλπ.) εµπίπτουν ολότελα στην δική του ευθύνη. Τα κοινά σηµεία εκποµπής καθορίζονται µε βάση το Σχέδιο Ραδιοτηλεοπτικής Κάλυψης το οποίο εκπονείται από το ΤΗΕ του Υπουργείου Συγκοινωνιών & Έργων και µε βάση το οποίο η ΑΡΚ χορηγεί άδειες. Υπήρξαν περιπτώσεις στις οποίες η ΑΡΚ επέβαλε συνεγκατάσταση και συνεργασία των σταθµών ως όρο άδειας 25 για την ανέγερση των εγκαταστάσεων σε κοινό σηµείο εκποµπής, και υπήρξαν περιπτώσεις στις οποίες οι ίδιοι οι σταθµοί προέβησαν σε εθελουσία σύµπραξη ανέγερσης εγκαταστάσεων σε κοινό σηµείο εκποµπής. Στην περίπτωση στην οποία ένας σταθµός δεν µπορεί να βρει χώρο στα κοινά σηµεία εκποµπής, δεν υπάρχει πλαίσιο το οποίο να ρυθµίζει το εν λόγω ζήτηµα, και η Αρχή δεν δύναται να επιβάλει συνεγκατάσταση σε εγκαταστάσεις άλλου σταθµού. Ο τεχνικός έλεγχος, ο οποίος αφορά στις µετρήσεις ισχύος του σήµατος καθώς επίσης και στις µετρήσεις πεδίου του σήµατος των διαφόρων ραδιοτηλεοπτικών σταθµών διεξάγεται από το τεχνικό κλιµάκιο του ΤΗΕ του Υπουργείου Συγκοινωνιών & Έργων. Σε περίπτωση παρεµβολών στο σήµα αδειούχων ραδιοτηλεοπτικών σταθµών, η ΑΡΚ (α) ενηµερώνει το εν λόγω Τµήµα για διεξαγωγή µετρήσεων για την «επαλήθευση» των παρεµβολών και (β) σε δεύτερο στάδιο, εάν και εφόσον οι παρεµβολές δηµιουργούνται από άλλο αδειούχο σταθµό, τότε η Αρχή προχωρά σε υπόθεση εναντίον του σταθµού. Σε περίπτωση που οι παρεµβολές στο σήµα αδειούχων ραδιοτηλεοπτικών σταθµών δηµιουργούνται από άλλους σταθµούς στα κατεχόµενα ή που εδρεύουν σε γειτονικές χώρες τότε η 25 Σύµφωνα µε το άρθρο 21(1): «Η άδεια που χορηγείται σύµφωνα µε τον παρόντα Νόµο µπορεί να χορηγηθεί υπό τους όρους και τους περιορισµούς οι οποίοι προβλέπονται στους δυνάµει αυτού εκδιδόµενους Κανονισµούς ή τους οποίους η Αρχή κρίνει σκόπιµο να επιβάλει, περιλαµβανοµένων όρων ή περιορισµών ως προς τη θέση και τη φύση του σταθµού, τους σκοπούς, τη λειτουργία, τα προγράµµατα, το προσωπικό, τα µηχανήµατα που θα τοποθετηθούν ή θα χρησιµοποιηθούν και τον τόπο όπου εγκαθίστανται κεραίες και ποµποί, ο οποίος θα καθορίζεται µε γνώµονα την προστασία της υγείας του πολίτη και του περιβάλλοντος.» Αρ. Εγγράφου ΓΕΡΗΕΤ ΑΑ18/EK/ /48

18 Αρχή απλά ενηµερώνει το ΤΗΕ για την ύπαρξη τέτοιου προβλήµατος και στην περίπτωση που το πρόβληµα δεν µπορεί να επιλυθεί, τότε το ΤΗΕ προχωρεί µε την εξεύρεση άλλης διαθέσιµης «καθαρής» συχνότητας, εάν αυτό είναι εφικτό, την οποία η Αρχή δύναται να διαθέσει σε σταθµό µετά την τροποποίηση του Σχεδίου Ραδιοτηλεοπτικής Κάλυψης βάση του αρ. 13 του Ν.7(Ι)/98. Στη περίπτωση παρεµβολών από άλλες τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες στο σήµα αδειούχων ραδιοτηλεοπτικών σταθµών και πάλι η Αρχή ενηµερώνει το ΤΗΕ για την ύπαρξη τέτοιου προβλήµατος, το οποίο διερευνά και εξετάζει κατ αποκλειστικότητα το υπό αναφορά Τµήµα. Στο αναλογικό περιβάλλον δεν τίθεται θέµα για προβλήµατα στη πρόσβαση για µετάδοση εκποµπής, αφού ο κάθε αδειούχος ραδιοτηλεοπτικός σταθµός λειτουργεί αυτόνοµα µε δικό του δίκτυο, το οποίο εγκαθιστά ο ίδιος και το οποίο άλλωστε αποτελεί απαραίτητο στοιχείο για την αξιολόγησή 26 του στο στάδιο της αίτησης για άδεια προς την Αρχή 27. Η εξέταση αυτής της πτυχής της αίτησης αποτελεί εξ ολοκλήρου αρµοδιότητα του ΤΗΕ. Με βάση τους περί Ραδιοφωνικών και Τηλεοπτικών Σταθµών Κανονισµούς του 2000 (Κ..Π.10/2000), ο κάθε αδειούχος σταθµός έχει την ευθύνη να εγκαταστήσει το δικό του δίκτυο εκποµπής 28. Στην περίπτωση που κάποιος σταθµός θέλει να συνεγκαταστήσει τους ποµπούς του στον πύργο κάποιου άλλου αδειούχου σταθµού, δύναται να το κάνει αυτό και προβαίνει σε ιδιωτική συµφωνία µε τον άλλο σταθµό. Σε τέτοιες περιπτώσεις, οι οποιεσδήποτε χρεώσεις αποτελούν αντικείµενο ιδιωτικής συµφωνίας µεταξύ των εµπλεκοµένων σταθµών και η Αρχή δεν έχει αρµοδιότητα ούτε να τις ρυθµίζει ούτε να τις ελέγχει. 3.7 Αξιολόγηση υποκαταστασιµότητας µε σκοπό τον ορισµό αγοράς Το ΓΕΡΗΕΤ έχει προχωρήσει στον καθορισµό αγοράς σύµφωνα µε τις αρχές του Νόµου Περί Ανταγωνισµού και βασιζόµενο στη Σύσταση, καθώς επίσης και τις Κατευθυντήριες Γραµµές της Ε.Ε. Όπως προαναφέρθηκε, η χονδρική αγορά για υπηρεσίες µετάδοσης ραδιοτηλεοπτικών εκποµπών που συµπεριλαµβάνεται στη Σύσταση περιλαµβάνει διαφορετικούς τύπους υπηρεσιών µετάδοσης. Σύµφωνα µε τη Σύσταση και τη σχετική Αιτιολογική Έκθεση της Επιτροπής, είναι αναγκαίο να αξιολογηθεί εάν ο κάθε τύπος εµπίπτει στον ίδιο καθορισµό αγοράς αρχίζοντας από τη µικρότερη πιθανή αγορά εκποµπής και έπειτα εάν υπάρχει πιθανό υποκατάστατο στην ίδια αγορά. Για να οριστεί η αγορά, το ΓΕΡΗΕΤ θα εξετάσει στο υπόλοιπο τµήµα της παρούσας ενότητας τα εξής ερωτήµατα: 26 Παράρτηµα 6 (vi) έντυπο αξιολόγησης ΑΡΚ. 27 Καν και Καν ΑΡΚ. Περί Ραδιοφωνικών και Τηλεοπτικών Σταθµούς Κανονισµούς του Καν και Καν ΑΡΚ. Περί Ραδιοφωνικών και Τηλεοπτικών Σταθµούς Κανονισµούς του 2000 Αρ. Εγγράφου ΓΕΡΗΕΤ ΑΑ18/EK/ /48

19 1. Εµπίπτουν στην ίδια σχετική αγορά οι υπηρεσίες αναλογικής επίγειας ραδιοτηλεοπτικής εκποµπής σε τοπικό και παγκύπριο επίπεδο; 2. Εµπίπτουν στην ίδια σχετική αγορά οι υπηρεσίες αναλογικής επίγειας ραδιοφωνικής εκποµπής µε τις υπηρεσίες ραδιοφωνικής εκποµπής µέσω ψηφιακών δικτύων; 3. Εµπίπτουν στην ίδια σχετική αγορά οι υπηρεσίες µετάδοσης ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών εκποµπών ; 4. Εµπίπτουν στην ίδια σχετική αγορά οι υπηρεσίες αναλογικής επίγειας τηλεοπτικής εκποµπής µε τις υπηρεσίες τηλεοπτικής εκποµπής µέσω ψηφιακών δικτύων; Εµπίπτουν στην ίδια σχετική αγορά οι υπηρεσίες αναλογικής επίγειας ραδιοτηλεοπτικής εκποµπής σε τοπικό και παγκύπριο επίπεδο; Τοπικοί ραδιοφωνικοί και τηλεοπτικοί σταθµοί υπάρχουν σε όλες τις πόλεις της Κύπρου. (παραρτήµατα 2 και 3). Από άποψη περιεχοµένου, οι τοπικοί ραδιοφωνικοί και τηλεοπτικοί σταθµοί µπορεί να θεωρηθούν πηγές κάλυψης τοπικών ειδήσεων, ενώ οι παγκύπριοι σταθµοί (παράρτηµα 1) καλύπτουν εθνικές και διεθνείς ειδήσεις. Κάποιος θα µπορούσε να θεωρήσει ότι το µικρό µέγεθος της Κύπρου, τόσο σε αποστάσεις όσο και σε µέγεθος πληθυσµού, δεν δικαιολογεί οικονοµικά τη δηµιουργία τοπικών σταθµών, ωστόσο η δυναµική της αγοράς έως τώρα φαίνεται να διαψεύδει αυτόν τον ισχυρισµό. Πρέπει να σηµειωθεί επίσης ότι µερικοί τοπικοί ραδιοτηλεοπτικοί σταθµοί είναι σε λειτουργία όχι µόνο µε κερδοσκοπικά κριτήρια αλλά έχοντας και άλλους στόχους, (π.χ. ειδικού θρησκευτικού περιεχοµένου). Ένας ραδιοφωνικός σταθµός ή τηλεοπτικός αδειοδοτείται από την Αρχή Ραδιοτηλεόρασης ως τοπικός η παγκύπριος. O τοπικός σταθµός έχει τη δυνατότητα να εκπέµπει το σήµα του σε µια περιορισµένη εµβέλεια, ενώ ο παγκύπριος σταθµός έχει τη δυνατότητα να εκπέµψει το σήµα του σε όλη την επικράτεια της Κυπριακής ηµοκρατίας. Ένας επιχειρηµατίας που θα ήθελε να επενδύσει σε αυτόν το τοµέα θα πρέπει να εξετάσει σε πια έκταση θα ήθελε να εκπέµπει το σήµα του. Αν για παράδειγµα θέλει να εκπέµπει σε όλη την Κύπρο, τότε ένας τοπικός σταθµός δεν θα µπορούσε να καλύψει τις ανάγκες του. Μια παγκύπρια ραδιοτηλεοπτική εκποµπή που προσφέρεται σε παγκύπριο επίπεδο δεν είναι εύκολο να αντικατασταθεί από µια τοπική ραδιοτηλεοπτική εκποµπή ούτε και αν ακόµη τοπικοί σταθµοί που συλλογικά καλύπτουν την ίδια περιοχή που καλύπτει µία εθνική ραδιοτηλεοπτική εκποµπή συνεργαστούν µαζί ώστε να επιτύχουν, έστω θεωρητικά, παγκύπρια κάλυψη. Οι δυνατότητες του εξοπλισµού για τοπικές εκποµπές είναι συνήθως µικρότερες και έτσι οι σταθµοί αναµετάδοσης θα πρέπει να τοποθετηθούν σε στρατηγικά σηµεία όπως θα πρέπει να επιλυθούν τυχόν τεχνικά προβλήµατα για να µπορέσουν οι τοπικοί σταθµοί να προσφέρουν µία υποκατάστατη υπηρεσία σε Αρ. Εγγράφου ΓΕΡΗΕΤ ΑΑ18/EK/ /48

20 σχέση µε µία παγκύπρια ραδιοτηλεοπτική εκποµπή. Επίσης τόσο µε βάση τον περί Ραδιοφωνικών και Τηλεοπτικών Σταθµών Νόµο, όσο και των δυνάµει αυτού εκδοθέντων Κανονισµών, είναι παράνοµο για τους τοπικούς ραδιοτηλεοπτικούς σταθµούς να συµβληθούν µε σκοπό τη δηµιουργία παγκύπριου δικτύου και η ΑΡΚ έχει εξετάσει και εξετάζει υποθέσεις και έχει εκδώσει αποφάσεις εναντίον τοπικών ραδιοφωνικών σταθµών (από διαφορετικές) επαρχίες, οι οποίοι έχουν συµβληθεί µεταξύ τους, δηµιουργώντας στην ουσία παγκύπριο δίκτυο και εκπέµποντας το ίδιο πρόγραµµα σε παγκύπρια βάση. Συµπέρασµα Η άποψη του ΓΕΡΗΕΤ είναι ότι υπάρχουν δύο διαφορετικές αγορές για υπηρεσίες αναλογικής επίγειας ραδιοτηλεοπτικής εκποµπής σε τοπικό και παγκύπριο επίπεδο, και ότι οι τοπικοί ραδιοτηλεοπτικοί σταθµοί δεν µπορούν να ασκήσουν ανταγωνιστική πίεση σε παγκύπριους επίγειους ραδιοτηλεοπτικούς σταθµούς. Στην συνέχεια της ανάλυσης ωστόσο, όταν αξιολογούµε την υποκαταστασιµότητα των υπηρεσιών αναλογικής επίγειας ραδιοφωνικής εκποµπής µε τις υπηρεσίες ραδιοφωνικής εκποµπής µέσω εναλλακτικών πλατφόρµων, δεν γίνεται διάκριση µεταξύ τοπικού και εθνικού- παγκύπριου επιπέδου Εµπίπτουν στην ίδια σχετική αγορά οι υπηρεσίες αναλογικής επίγειας ραδιοφωνικής εκποµπής µε τις υπηρεσίες ραδιοφωνικής εκποµπής µέσω ψηφιακών δικτύων; Επί του παρόντος, οι ψηφιακές πλατφόρµες που παρέχουν υπηρεσίες ραδιοφωνικής εκποµπής είναι µόνο η διαδικτυακή (xdsl), η καλωδιακή και η δορυφορική. Τo ΓΕΡΗΕΤ δεν έχει διεξαγάγει έρευνα αγοράς ως προς τον συνολικό αριθµό των ακροατών που λαµβάνουν ραδιοφωνικές µεταδόσεις µέσω διαδικτυακών, καλωδιακών και δορυφορικών δικτύων, ωστόσο εκτιµάται ότι ο αριθµός αυτός είναι αρκετά περιορισµένος. Σε ότι αφορά την καλωδιακή πλατφόρµα, δεν υπάρχουν στοιχεία που να δείχνουν ότι υπάρχουν διαθέσιµες ραδιοφωνικές εκποµπές κατευθείαν µέσω καλωδίου. Όµως η καλωδιακή σύνδεση µπορεί να χρησιµοποιηθεί για την παρακολούθηση ραδιοφωνικών εκποµπών µέσω του διαδικτύου εάν και εφόσον υπάρχει ο κατάλληλος εξοπλισµός και πληρωθεί επιπλέον συνδροµή για την χρήση του διαδικτύου. Η απευθείας ακρόαση ραδιοφωνικών εκποµπών µπορεί να γίνει φυσικά επίσης κατευθείαν, µέσω διαδικτύου. Τέλος, η δορυφορική πλατφόρµα επιτρέπει, θεωρητικά τουλάχιστον, την ακρόαση ραδιοφωνικών εκποµπών αν και ως επί το πλείστον οι σχετικοί ραδιοφωνικοί σταθµοί δεν είναι εγκατεστηµένοι στην Κυπριακή επικράτεια. Εξετάζοντας τις διάφορες υπηρεσίες ραδιοφωνικής εκποµπής µπορεί να διακρίνουµε τα ακόλουθα. Αναφορικά µε την τιµή λιανικής, οι υπηρεσίες αναλογικής επίγειας ραδιοφωνικής εκποµπής παρέχονται δωρεάν στους τελικούς χρήστες ενώ στη περίπτωση των υπόλοιπων πλατφόρµων, αν και η ακρόαση προσφέρεται ακόµη δωρεάν, η πρόσβαση σε αυτές χρεώνεται µε ένα µηνιαίο τέλος. Αρ. Εγγράφου ΓΕΡΗΕΤ ΑΑ18/EK/ /48