ΔΘΝΗΚΖ ΥΟΛΖ ΓΖΜΟΗΑ ΓΗΟΗΚΖΖ ΙH ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΗ ΕΙΡΑ

Transcript

1 Ε ΔΘΝΗΚΖ ΥΟΛΖ ΓΖΜΟΗΑ ΓΗΟΗΚΖΖ ΙH ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΗ ΕΙΡΑ ΣΜΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΗ ΣΕΛΙΚΗ ΕΡΓΑΙΑ Θέμα: «Οργανωηικός Στεδιαζμός ζηο Δημόζιο» Επιβλέπων: Δημήηρης Παπαδημηηρόποσλος Σποσδάζηρια: Άννα Σθσρή ΑΘΗΝΑ Οκηώβριος

2 Θεξκέο επραξηζηίεο ζηνλ επηβιέπνληα θ. Γεκήηξε Παπαδεκεηξφπνπιν, γηα ηελ πνιχηηκε ζπλεηζθνξά ηνπ ζηε ζπγγξαθή ηεο παξνχζαο εξγαζίαο. 2

3 ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ ειέδα Πεξέιεςε 5 1. Δηζαγσγά 7 ΜΫξνο Α : Θεσξεηηθό Τπόβαζξν Οξγαλσηηθνύ ρεδηαζκνύ 2. ηνηρεέα ηνπ Οξγαλσηηθνύ ρεδηαζκνύ Μεραληζκνί πληνληζκνχ Σα Πέληε Μέξε ηνπ Οξγαληζκνχ ρεδηαζκφο Θέζεσλ Δξγαζίαο Δμεηδίθεπζε ηεο Δξγαζίαο Γηακφξθσζε ηεο πκπεξηθνξάο Καηάξηηζε θαη Πξνζειπηηζκφο ρεδηαζκφο ηεο Γνκήο ησλ Θέζεσλ Δξγαζίαο Οκαδνπνίεζε/ Σκεκαηνπνίεζε Μνλάδσλ Οη Παξάγνληεο Οκαδνπνίεζεο/ Σκεκαηνπνίεζεο Κξηηήξηα Οκαδνπνίεζεο/ Σκεκαηνπνίεζεο Μέγεζνο Μνλάδαο ΜνληΫια Οξγαλσηηθάο Γνκάο Μεραληζηηθφ Μνληέιν Οξγάλσζεο Οξγαληθφ Μνληέιν Οξγάλσζεο 31 ΜΫξνο Β : Ο Οξγαλσηηθόο ρεδηαζκόο ζην Γεκόζην ΣνκΫα 4. Ο Οξγαλσηηθόο ρεδηαζκόο ζην Διιεληθό Γεκόζην Οξγαληζκνί Γεκφζησλ Τπεξεζηψλ Δπίπεδα Οξγάλσζεο Γηάξζξσζε ππεξεζηαθψλ κνλάδσλ ηνηρεία Παζνινγίαο ζηα Θέκαηα ηνπ Οξγαλσηηθνχ 39 ρεδηαζκνχ ζην Γεκφζην Σνκέα 5.Μεζνδνινγέα ρεδηαζκνύ ΟξγΪλσζεο Γεκνζέσλ Τπεξεζηώλ Πεξηγξαθή Μεζνδνινγίαο 43 3

4 Απνηχπσζε Τθηζηάκελεο Καηάζηαζεο Αμηνιφγεζε Τθηζηάκελεο Καηάζηαζεο Οξγαλσηηθφο ρεδηαζκφο 47 6.ΠαξΪδεηγκα Δθαξκνγάο Μεζνδνινγέαο Οξγαλσηηθνύ 50 ρεδηαζκνύ: Γεληθάο Γηεύζπλζεο Γηνηθεηηθάο Τπνζηάξημεο ηεο Γεληθάο Γξακκαηεέαο Γεκόζηαο Γηνέθεζεο θαη Ζιεθηξνληθάο ΓηαθπβΫξλεζεο 6.1. Καηαγξαθή πθηζηάκελεο θαηάζηαζεο Αλάιπζε Οξγαλνγξάκκαηνο, Πξντφλησλ 54 Τπεξεζηψλ, Πξνζσπηθνχ Αλάιπζε Γηαδηθαζηψλ Αμηνιφγεζε Τθηζηάκελεο Καηάζηαζεο ηξαηεγηθφο ρεδηαζκφο, Πνιηηηθέο & πζηήκαηα 56 Πξνζσπηθνχ Γείθηεο Απφδνζεο χγθξηζε Οξγαλσηηθψλ Γνκψλ Τπνπξγείνπ 57 Δζσηεξηθψλ κε Αληίζηνηρεο Άιισλ Δπξσπατθψλ Υσξψλ 6.3.Οξγαλσηηθφο ρεδηαζκφο Γεληθήο Γηεχζπλζεο Γηνηθεηηθήο 59 Τπνζηήξημεο 6.4. Πξνυπνζέζεηο επηηπρνχο εθαξκνγήο πκπεξαζκαηηθϋο θϋςεηο Πξνηάζεηο Σάζεηο ζηνλ Οξγαλσηηθφ ρεδηαζκφ 72 Βηβιηνγξαθέα 75 ΖιεθηξνληθΫο Γηεπζύλζεηο 77 Παξαξηάκαηα 78 4

5 ΠΔΡΗΛΖΦΖ Σν νξγαλσηηθφ θαηλφκελν απνηειεί θπξίαξρν ραξαθηεξηζηηθφ ζηε ζχγρξνλε νηθνλνκία θαη γεληθφηεξα ζηε ζχγρξνλε θνηλσλία. Ζ δνκή θαη νξγάλσζε ησλ ηδησηηθψλ θαη δεκφζησλ νξγαληζκψλ επεξεάδνπλ ηνλ ηξφπν ιεηηνπξγίαο ηνπο θαη ηελ ηθαλφηεηα πξνζαξκνγήο ηνπο ζην πεξηβάιινλ. Ο νξγαλσηηθφο ζρεδηαζκφο πεξηιακβάλεη ηνλ ζρεδηαζκφ ζέζεσλ εξγαζίαο, ηελ ηκεκαηνπνίεζε, ηελ αλάζεζε αξκνδηνηήησλ θαη εμνπζίαο, θαη ηνλ ζρεδηαζκφ ηεο ηεξαξρίαο. Σν ηειηθφ απνηέιεζκα ηεο νξγαλσηηθήο δηαδηθαζίαο είλαη έλαο νξγαληζκφο-έλα ζχλνιν πνπ απνηειείηαη απφ νκαδνπνηεκέλα κέξε πνπ ιεηηνπξγνχλ αξκνληθά, έηζη ψζηε λα εθηεινχληαη νη εξγαζίεο θαη λα επηηπγράλνληαη νη ζηφρνη, απνηειεζκαηηθά θαη απνδνηηθά. Αλ ε δηαδηθαζία απηή δελ πινπνηεζεί ζσζηά, ηφηε κπνξεί λα νδεγήζεη ζε ζχγρπζε, δπζιεηηνπξγίεο, έιιεηςε απνδνηηθφηεηαο θαη πεξηνξηζκέλε απνηειεζκαηηθφηεηα. Ζ Διιεληθή Γεκφζηα Γηνίθεζε παξνπζηάδεη νξηζκέλα πξνβιήκαηα θαη ειιείςεηο ζε ζέκαηα νξγαλσηηθνχ ζρεδηαζκνχ, φπσο δπζθακςία πξνζαξκνγήο ησλ νξγαληζκψλ ζε λέεο αλάγθεο θαη δπζθνιία πηνζέηεζεο ησλ λέσλ πξνηχπσλ νξγαλσηηθήο δνκήο. Όκσο, γηα λα κπνξέζεη λα αληαπεμέιζεη ζηηο απαηηήζεηο ηεο ζχγρξνλεο πξαγκαηηθφηεηαο, ζα πξέπεη λα αμηνινγήζεη θαη λα αλαζεσξήζεη ηνπο νξγαληζκνχο ησλ δεκφζησλ θνξέσλ. Παξάιιεια ζα πξέπεη λα ζέζεη σο ζηφρνπο ηεο ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα, ηελ επειημία θαη ηελ αληαπφθξηζε ζηηο αλάγθεο ησλ πνιηηψλ. ηελ παξνχζα εξγαζία γίλεηαη κηα πξνζπάζεηα πξνζέγγηζεο ησλ ζεκάησλ νξγαλσηηθνχ ζρεδηαζκνχ, αξρηθά ζεσξεηηθά θαη ζηε ζπλέρεηα κε εζηίαζε ζην δεκφζην ηνκέα θαη ζε παξαδείγκαηά ηνπ. Ζ κεζνδνινγία πνπ αθνινπζήζεθε γηα ηε ζπγγξαθή ηεο εξγαζίαο πεξηιακβάλεη ηελ έξεπλα, κειέηε θαη παξνπζίαζε μέλεο θαη ειιεληθήο βηβιηνγξαθίαο, ηνπ δηαδηθηχνπ θαη ηνπ ζεζκηθνχ πιαηζίνπ πνπ δηέπεη ηνλ νξγαλσηηθφ ζρεδηαζκφ. ΛΔΞΔΗ ΚΛΔΗΓΗΑ: νξγαλσηηθφο ζρεδηαζκφο, νξγαλφγξακκα, νξγάλσζε, κάλαηδκελη, δνκή, ηκεκαηνπνίεζε, νκαδνπνίεζε, εχξνο ειέγρνπ, εμεηδίθεπζε, ηεξαξρία, αλαζρεδηαζκφο, κεραληζκνί ζπληνληζκνχ, ζπληνληζκφο, νξγαληζκφο, πεξηγξαθή ζέζεο εξγαζίαο, ηππνπνίεζε, έιεγρνο, γξαθεηνθξαηία. 5

6 ABSTRACT The organizational phenomenon is a substantial feature of modern economy and modern society, in general. The structure and organization of private and public units affect their function and their ability to adjust to their environment. Organizational design consists of job design, departmentalization, delegation and hierarchy design. The end result of the organizing process is an organization a whole consisting of unified parts acting in harmony to execute tasks to achieve goals, both effectively and efficiently. If the organizing process is not conducted well, the results may yield confusion, frustration, loss of efficiency, and limited effectiveness. The Greek Public Administration faces some problems and shortcomings when it comes to organizational design, such as inflexibility of adjustment to new needs and difficulty in adapting new organizational models. In order to cope with the demands of modern reality, the Greek Public Administration should assess and revise the organizations of public services. At the same time, it should set goals, such as effectiveness, flexibility and correspondence to civilians needs. In this project we try to approach issues concerning organizational design, focusing in the theory at first and then in the public sector and its case studies. The methodology of this project consists of research, studying and presentation of the foreign and Greek bibliography, the internet and the legal framework governing organizational design. KEY WORDS: organizational design, organization chart, organization, management, structure, departmentalization, grouping, span of control, specialization, hierarchy, reengineering, coordination mechanisms, coordination, job description, standardization, control, bureaucracy. 6

7 1. ΔΗΑΓΧΓΖ Σν νξγαλσηηθφ θαηλφκελν απνηειεί θπξίαξρν ραξαθηεξηζηηθφ ζηε ζχγρξνλε νηθνλνκία θαη γεληθφηεξα ζηε ζχγρξνλε θνηλσλία. Οη δηάθνξεο νξγαλψζεηο ηφζν ηνπ ηδησηηθνχ φζν θαη ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα ζπληζηνχλ βαζηθνχο κεραληζκνχο πνπ δεκηνπξγνχληαη γηα ηελ πξαγκάησζε θνηλσληθψλ, πνιηηηθψλ θαη νηθνλνκηθψλ ζηφρσλ θαη επηδηψμεσλ 1. Αλαιπηηθφηεξα, ζηνλ ηδησηηθφ ηνκέα, νη επηρεηξήζεηο ζρεκαηίδνληαη κε ζθνπφ ηελ παξαγσγή πξντφλησλ θαη ππεξεζηψλ. Αληίζηνηρα, νη δεκφζηνη νξγαληζκνί ζεζκνζεηνχληαη γηα ηελ πξαγκάησζε ησλ δηαθφξσλ δεκνζίσλ πνιηηηθψλ. Ζ δνκή θαη νξγάλσζε ησλ ηδησηηθψλ θαη δεκφζησλ νξγαληζκψλ επεξεάδνπλ θαη θαζνξίδνπλ ζε κεγάιν βαζκφ ηνλ ηξφπν ιεηηνπξγίαο ηνπο, ηελ ηθαλφηεηα αμηνπνίεζεο ησλ πφξσλ ηνπο θαη ηελ ηθαλφηεηα πξνζαξκνγήο ηνπο ζην πεξηβάιινλ. Με άιια ιφγηα, ε δνκηθή δηάξζξσζε ησλ νξγαληζκψλ, πνπ πξνθχπηεη απφ ηε ιεηηνπξγία ηνπ νξγαλσηηθνχ ζρεδηαζκνχ, επεξεάδνπλ ηελ απνδνηηθφηεηα θαη απνηειεζκαηηθφηεηά ηνπο. Δπνκέλσο, είλαη ινγηθφ ηα ζέκαηα πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ νξγάλσζε θαη εηδηθφηεξα κε ηνλ νξγαλσηηθφ ζρεδηαζκφ λα βξίζθνληαη ζην επίθεληξν ηεο ζχγρξνλεο νξγαλσηηθήο ζεσξίαο θαη πξαθηηθήο. Πξηλ απφ ηελ αλάιπζε ησλ ζεκάησλ πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ νξγάλσζε θαη ηδηαίηεξα ηνλ νξγαλσηηθφ ζρεδηαζκφ, είλαη απαξαίηεην λα γίλεη κηα πξνζπάζεηα ελλνηνιφγεζεο ησλ φξσλ απηψλ. Πην ζπγθεθξηκέλα, ν φξνο νξγϊλσζε αλαθέξεηαη ζηε ιεηηνπξγία κε ηελ νπνία έλαο νξγαληζκφο δηακνξθψλεη ηε δνκή ηνπ, δειαδή ην ζχλνιν ησλ ξφισλ θαη ηηο κεηαμχ ηνπο ζρέζεηο πνπ αλαπηχζζνληαη γηα ηελ επίηεπμε ησλ ζηφρσλ ηνπ. Ο νξγαλσηηθόο ζρεδηαζκόο πεξηιακβάλεη νπζηαζηηθά ηνλ ζρεδηαζκφ ζέζεσλ εξγαζίαο, ην ζρεδηαζκφ ηεο δνκήο ησλ ζέζεσλ εξγαζίαο, ηνλ ζρεδηαζκφ ησλ παξάπιεπξσλ ζπλδέζκσλ θαη ηνλ ζρεδηαζκφ ηνπ ζπζηήκαηνο ιήςεο απνθάζεσλ. Δλαιιαθηηθά, κπνξνχκε λα πνχκε φηη πεξηιακβάλεη ην ζρεδηαζκφ ηνπ νξγαλνγξάκκαηνο (Organization Chart), ηελ πεξηγξαθή ησλ ζέζεσλ εξγαζίαο (Job Descriptions), πνπ απηφ πεξηιακβάλεη, θαη ην ζρεδηαζκφ θαη εθαξκνγή δηαδηθαζηψλ βειηίσζεο ηεο απφδνζεο ηνπ νξγαληζκνχ (Organizational Effectiveness Improvement). 1 Μηραιφπνπινο Ν., Από ηε Γεκόζηα Γξαθεηνθξαηία ζην Γεκόζην Management, Παπαδήζεο, Αζήλα,

8 Ο ζρεδηαζκόο ηνπ νξγαλνγξϊκκαηνο 2 αλαθέξεηαη ζηελ νκαδνπνίεζε φισλ ησλ ιεηηνπξγηψλ ηνπ νξγαληζκνχ κε ηξφπν, ψζηε λα επλνείηαη ε ζπλεξγαζία, ε επειημία σο πξνο ηελ αιιαγή θαζψο θαη ε απνηειεζκαηηθφηεηα ζηελ επηθνηλσλία θαη ηε ιήςε απνθάζεσλ. Ζ νξγαλσηηθή δνκή αληαλαθιά ηελ θνπιηνχξα ελφο νξγαληζκνχ θαη ηηο ζρέζεηο αλαθνξάο, πνπ επηζπκεί λα ιεηηνπξγνχλ ζε απηφλ, ελψ ηαπηφρξνλα θαζηεξψλεη θαλάιηα επηθνηλσλίαο εζσηεξηθά θαη εμσηεξηθά. Σν νξγαλφγξακκα ππνζηεξίδεηαη απφ ηηο πεξηγξαθϋο ησλ ζϋζεσλ εξγαζέαο 3, νη νπνίεο αλαθέξνληαη ζηνλ θαζνξηζκφ ησλ θαζεθφλησλ θαη αξκνδηνηήησλ θάζε ζέζεο εξγαζίαο θαη ησλ ζρέζεσλ κεηαμχ ηνπο. Αλαθέξνληαη επίζεο ζηε δηακφξθσζε ησλ ξφισλ κέζα απφ ηελ απνζαθήληζε ησλ ππεπζπλνηήησλ θαη ησλ απαηηνχκελσλ δεμηνηήησλ. Ζ δηακφξθσζε ηνπ νξγαλνγξάκκαηνο θαη ησλ αληίζηνηρσλ πεξηγξαθψλ ζέζεσλ ζηνρεχνπλ ηφζν ζηελ νξζή ιεηηνπξγία ηνπ νξγαληζκνχ φζν θαη ζηελ αλάπηπμή ηνπ. Ζ αλϊπηπμε ηνπ νξγαληζκνύ αλαπφζπαζην ηκήκα ηνπ νξγαλσηηθνχ ζρεδηαζκνχ απνηειεί κηα δπλακηθή δηαδηθαζία, ζηα πιαίζηα ηεο νπνίαο ζρεδηάδνληαη θαη εθαξκφδνληαη πξνγξάκκαηα, πνπ ζηνρεχνπλ ζηελ αχμεζε ηεο απνδνηηθφηεηαο ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπ θαη ζηελ πξνζαξκνγή ηνπ ζε δηαξθψο κεηαβαιιφκελεο ζπλζήθεο Ζ δνκά ελφο νξγαληζκνχ ζα κπνξνχζε λα νξηζζεί απιά σο ην ζπλνιηθφ άζξνηζκα ησλ ηξφπσλ κε ηνπο νπνίνπο γίλεηαη ν θαηακεξηζκφο ηνπ έξγνπ ηνπ ζε μερσξηζηέο εξγαζίεο θαη ζηε ζπλέρεηα ν ζπληνληζκφο πνπ επηηπγράλεηαη αλάκεζα ζε απηέο 4. Σίζεηαη ην εξψηεκα: Πψο πξέπεη κηα δνκή λα ζρεδηάδεηαη; Τπάξρεη έλαο άξηζηνο ηξφπνο γηα λα ζρεδηαζζεί; Ή πξέπεη ηα δηάθνξα ζηνηρεία ηεο-νη δηάθνξνη ηξφπνη θαηακεξηζκνχ θαη ζπληνληζκνχ ηνπ έξγνπ-λα δηαιέγνληαη αλεμάξηεηα, φπσο ν αγνξαζηήο δηαιέγεη ιαραληθά ζηελ αγνξά; Γηα αξθεηά ρξφληα νη ζπγγξαθείο ππνζηήξηδαλ φηη ππάξρεη κηα άξηζηε δνκή θαη είλαη απηή πνπ ζηεξίδεηαη ζε θαλφλεο θαη ζε κηα δπλαηή ηεξαξρία εμνπζίαο κε εχξνο ειέγρνπ φρη κεγαιχηεξν απφ έμη. Πην πξφζθαηα, ε 2 Παξαδείγκαηα Οξγαλνγξακκάησλ δεκνζίσλ θαη ηδησηηθψλ νξγαληζκψλ βξίζθνληαη ζην Παξάξηεκα 1. 3 ην Παξάξηεκα 2 πεξηιακβάλεηαη έλα ππφδεηγκα εληχπνπ πεξηγξαθήο ζέζεο. 4 H. Mintzberg, Structure in fives: Designing effective organizations, Prentice Hall International Editions, New Jersey,

9 βηβιηνγξαθία άξρηζε λα ππνζηεξίδεη φηη ν νξγαλσηηθφο ζρεδηαζηήο ζα πξέπεη λα ζπλδπάζεη θαιέο δφζεηο απφ εκπινπηηζκφ ηεο εξγαζίαο (job enrichment) θαη κεηξηθή δνκή (matrix structure) αλάκεζα ζε άιια ζηνηρεία. Σα ηειεπηαία ρξφληα φκσο ε άπνςε πνπ θπξηαξρεί είλαη απηή πνπ ιέεη φηη ηα ζηνηρεία ηεο δνκήο ζα πξέπεη λα επηιέγνληαη έηζη ψζηε λα επηηπγράλεηαη κηα εζσηεξηθή ζπλέπεηα θαη αξκνλία, θαζψο θαη κηα βαζηθή ζπλέπεηα κε ηελ θαηάζηαζε ηνπ νξγαληζκνχ-ην κέγεζφο ηνπ, ην είδνο ηνπ πεξηβάιινληνο κέζα ζην νπνίν ιεηηνπξγεί, ε ηερλνινγία πνπ ρξεζηκνπνηεί, θιπ 5. Οη ζρεδηαζηηθέο παξάκεηξνη θαη νη ζπλζήθεο πνπ επηθξαηνχλ ζα πξέπεη λα κειεηψληαη παξάιιεια θαη λα δεκηνπξγνχλ νκάδεο θαη ζπλδπαζκνχο (configurations). ηελ παξνχζα εξγαζία γίλεηαη κηα πξνζπάζεηα πξνζέγγηζεο ησλ παξαπάλσ ζεκάησλ νξγαλσηηθνχ ζρεδηαζκνχ, αξρηθά ζεσξεηηθά θαη ζηε ζπλέρεηα κε εζηίαζε ζην δεκφζην ηνκέα θαη ζε παξαδείγκαηά ηνπ. Σα εξσηήκαηα πνπ πξνζπαζνχκε λα δηεξεπλήζνπκε είλαη ηα εμήο: Ση είλαη νξγαλσηηθφο ζρεδηαζκφο; Πνηα είλαη ηα βαζηθά ηνπ ζηνηρεία; Δθαξκφδεηαη νξγαλσηηθφο ζρεδηαζκφο ζην δεκφζην ηνκέα; Πνηα πξνβιήκαηα ππάξρνπλ ζε ζέκαηα νξγαλσηηθνχ ζρεδηαζκνχ ζηε δεκφζηα δηνίθεζε; Πψο κπνξνχλ λα ιπζνχλ απηά; Πνηα ε κεζνδνινγία ηνπ νξγαλσηηθνχ ζρεδηαζκνχ; Πνηα ε αλαγθαηφηεηα ηνπ νξγαλσηηθνχ ζρεδηαζκνχ; Πνηεο ηάζεηο επηθξαηνχλ ζηε ζεσξία ηνπ νξγαλσηηθνχ ζρεδηαζκνχ; Ζ κεζνδνινγία πνπ αθνινπζήζεθε γηα ηε ζπγγξαθή ηεο εξγαζίαο πεξηιακβάλεη ηελ έξεπλα, κειέηε θαη παξνπζίαζε μέλεο θαη ειιεληθήο βηβιηνγξαθίαο ζρεηηθά κε ηα ζέκαηα ηνπ νξγαλσηηθνχ ζρεδηαζκνχ. Παξάιιεια, πξαγκαηνπνηήζεθε έξεπλα θαη κειέηε ησλ ζρεηηθψλ ζηνηρείσλ πνπ ππάξρνπλ ζην δηαδίθηπν, ελψ κειεηήζεθε θαη παξνπζηάζηεθε θαη ην ζεζκηθφ πιαίζην πνπ δηέπεη ηνλ νξγαλσηηθφ ζρεδηαζκφ ζηε Γεκφζηα Γηνίθεζε. Πην αλαιπηηθά ζην θεθάιαην δχν παξνπζηάδνληαη ηα ζηνηρεία ηνπ νξγαλσηηθνχ ζρεδηαζκνχ, πνπ είλαη νη κεραληζκνί ζπληνληζκνχ, ηα κέξε ηνπ νξγαληζκνχ ν ζρεδηαζκφο ζέζεσλ εξγαζίαο θαη ν ζρεδηαζκφο ηεο δνκήο ηεο νξγάλσζεο. ην επφκελν θεθάιαην αλαιχεηαη ην κεραληζηηθφ κνληέιν νξγάλσζεο θαη ην νξγαληθφ κνληέιν νξγάλσζεο. Σν ηέηαξην θεθάιαην αλαθέξεηαη ζηνλ νξγαλσηηθφ ζρεδηαζκφ ζηνλ ειιεληθφ δεκφζην ηνκέα. ηε 5 H. Mintzberg, 1983, φ.π. 9

10 ζπλέρεηα, γίλεηαη ε παξνπζίαζε ηεο κεζνδνινγίαο ζρεδηαζκνχ νξγάλσζεο δεκνζίσλ ππεξεζηψλ θαη ζην θεθάιαην έμη πεξηγξάθεηαη ε πεξίπησζε ηεο Γεληθήο Γηεχζπλζεο Γηνηθεηηθήο Τπνζηήξημεο ηεο Γεληθήο Γξακκαηείαο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο θαη Ζιεθηξνληθήο Γηαθπβέξλεζεο ηνπ Τπνπξγείνπ Δζσηεξηθψλ σο παξάδεηγκα εθαξκνγήο ηεο κεζνδνινγίαο ζρεδηαζκνχ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ. Σέινο, γίλνληαη πξνηάζεηο βειηίσζεο ζρεηηθά κε ηα εξγαιεία νξγαλσηηθνχ ζρεδηαζκνχ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζην δεκφζην ηνκέα θαη παξνπζηάδνληαη ζπλνπηηθά νη ηάζεηο πνπ επηθξαηνχλ ζηνλ ρψξν ηνπ νξγαλσηηθνχ ζρεδηαζκνχ. 10

11 ΜΔΡΟ Α : ΘΔΧΡΖΣΗΚΟ ΤΠΟΒΑΘΡΟ ΟΡΓΑΝΧΣΗΚΟΤ ΥΔΓΗΑΜΟΤ 11

12 2. ΣΟΗΥΔΗΑ ΣΟΤ ΟΡΓΑΝΧΣΗΚΟΤ ΥΔΓΗΑΜΟΤ 2.1. ΜΖΥΑΝΗΜΟΗ ΤΝΣΟΝΗΜΟΤ χκθσλα κε ηνλ H. Mintzberg ππάξρνπλ πέληε βαζηθνί κεραληζκνί ζπληνληζκνχ πνπ εμεγνχλ ηνπο ηξφπνπο κε ηνπο νπνίνπο νη νξγαληζκνί ζπληνλίδνπλ ην έξγν ηνπο: 1. ακνηβαία πξνζαξκνγή (mutual adjustment), 2. άκεζε επίβιεςε (direct supervision), 3. ηππνπνίεζε ησλ δηαδηθαζηψλ (standardization of work processes), 4. ηππνπνίεζε ησλ απνηειεζκάησλ (standardization of work outputs), θαη 5. ηππνπνίεζε ησλ ηθαλνηήησλ (standardization of worker skills). Δλαιιαθηηθά νη ηξεηο παξαπάλσ κεραληζκνί ζπληνληζκνχ αλαθέξνληαη ζηε βηβιηνγξαθία σο αλεπίζεκε επηθνηλσλία, επίζεκε ηεξαξρία θαη ηππνπνίεζε. Ζ ακνηβαέα πξνζαξκνγά επηηπγράλεη ηνλ ζπληνληζκφ ηνπ έξγνπ κε ηελ απιή δηαδηθαζία ηεο αλεπίζεκεο επηθνηλσλίαο. ηελ ακνηβαία πξνζαξκνγή ν έιεγρνο ηεο εξγαζίαο ηίζεηαη ζηα ρέξηα ησλ εξγαδνκέλσλ. Ο κεραληζκφο απηφο ρξεζηκνπνηείηαη ηφζν ζε απινχο νξγαληζκνχο φζν θαη ζε πην πεξίπινθνπο, αθνχ απνηειεί ηνλ πην απιφ κεραληζκφ ζπληνληζκνχ. ηελ πεξίπησζε ηεο Ϊκεζεο επέβιεςεο έλα άηνκν αλαιακβάλεη ηελ επζχλε γηα ηελ εξγαζία άιισλ, ηνπο δίλεη νδεγίεο θαη παξαθνινπζεί ηηο πξάμεηο ηνπο. πληνληζκφο, επίζεο, επηηπγράλεηαη θαη κέζσ ηεο ηππνπνέεζεο, νη δηαδηθαζίεο, ηα απνηειέζκαηα θαη νη ηθαλφηεηεο ηεο εξγαζίαο ζρεδηάδνληαη έηζη ψζηε λα ηθαλνπνηνχλ πξνζρεδηαζκέλα επηζπκεηά πξφηππα. Οη δηαδηθαζίεο έξγνπ ηππνπνηνχληαη φηαλ ην πεξηερφκελν ηεο εξγαζίαο είλαη θαζνξηζκέλν θαη πξνγξακκαηηζκέλν. Σα απνηειέζκαηα είλαη ηππνπνηεκέλα φηαλ απηά είλαη θαζνξηζκέλα, θαη αληίζηνηρα νη ηθαλφηεηεο πνπ απαηηνχληαη γηα ηελ εξγαζία ηππνπνηνχληαη φηαλ είλαη θαζνξηζκέλεο θαη ζαθείο. Όζν ην έξγν ηνπ νξγαληζκνχ γίλεηαη φιν θαη πην πεξίπινθν, νη πξνηηκήζεηο γηα ζπληνληζηηθνχο κεραληζκνχο πξνρσξνχλ απφ ηελ ακνηβαία πξνζαξκνγή ζηελ άκεζε επίβιεςε θαη απφ εθεί ζηελ ηππνπνίεζε, θαη απφ εθεί επηζηξέθεη πίζσ ζηελ ακνηβαία πξνζαξκνγή. Δπίζεο φζν ην κέγεζνο ηνπ νξγαληζκνχ κεγαιψλεη ε αλάγθε γηα άκεζε επίβιεςε γίλεηαη πην έληνλε. ηελ 12

13 πξαγκαηηθφηεηα απηφ πνπ παξαηεξείηαη ζηνπο νξγαληζκνχο είλαη έλαο ζπλδπαζκφο ησλ παξαπάλσ κεραληζκψλ ζπληνληζκνχ. ε κεγάινπο νξγαληζκνχο, φπσο απηνί ηεο Διιεληθήο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο, ηα ηξία κέζα επηθνηλσλίαο ζπληνληζκνχ δε ιεηηνπξγνχλ ελαιιαθηηθά, αιιά ζπκπιεξσκαηηθά, κε ζηφρν ηελ απνδνηηθφηεξε θαη απνηειεζκαηηθφηεξε πινπνίεζε ησλ ζθνπψλ ηνπο ΣΑ ΠΔΝΣΔ ΜΔΡΖ ΣΟΤ ΟΡΓΑΝΗΜΟΤ χκθσλα κε ηνλ H. Mintzberg, ν νξγαληζκφο απνηειείηαη ζπλήζσο απφ πέληε κέξε: ην εθηειεζηηθφ ζψκα, ην ζηξαηεγηθφ ζψκα, ηε κεζαία γξακκή, ηελ ηερλνδνκή θαη ην ππνζηεξηθηηθφ πξνζσπηθφ. Θα κπνξνχζακε λα θαληαζηνχκε έλα δηάγξακκα πνπ λα απεηθνλίδεη ηα βαζηθά απηά κέξε. ηε βάζε ηνπ νξγαληζκνχ βξίζθνληαη νη εξγαδφκελνη-ρεηξηζηέο (operators), απηνί πνπ θάλνπλ ηε βαζηθή εξγαζία ηεο παξαγσγήο πξντφλησλ θαη ππεξεζηψλ 6. Απνηεινχλ ην εθηειεζηηθό ζώκα (operating core). Οη βαζηθέο ιεηηνπξγίεο πνπ θάλνπλ νη εξγαδφκελνη-ρεηξηζηέο είλαη νη εμήο: 1. εμαζθαιίδνπλ ηηο απαξαίηεηεο εηζξνέο γηα ηελ παξαγσγή 2. κεηαηξέπνπλ ηηο εηζξνέο ζε εθξνέο 3. δηαλέκνπλ ηηο εθξνέο 4. πξνζθέξνπλ άκεζε ππνζηήξημε ζε ζέκαηα ζρεηηθά κε ηηο εηζξνέο, ηε κεηαηξνπή θαη ηηο εθξνέο. Σν εθηειεζηηθφ ζψκα απνηειεί ηελ θαξδηά θάζε νξγαληζκνχ, ην κέξνο πνπ παξάγεη ηηο βαζηθέο εθξνέο πνπ ρξεηάδνληαη γηα ηελ επηβίσζή ηνπ. Όκσο φινη ζρεδφλ νη νξγαληζκνί ρξεηάδνληαη θαη δηνηθεηηθά κέξε. ηελ απιή κνξθή ηνπ νξγαληζκνχ ην εθηειεζηηθφ ζψκα ζπληνλίδεηαη κέζσ ηεο ακνηβαίαο πξνζαξκνγήο. Όζν φκσο ν νξγαληζκφο κεγαιψλεη, εληείλεηαη ε αλάγθε γηα άκεζε επίβιεςε. Έηζη ππάξρνπλ νη κάλαηδεξο πνπ απνηεινχλ ην ζηξαηεγηθό ζώκα (strategic apex). Σα άηνκα απηά έρνπλ ηελ ζπλνιηθή επζχλε ηνπ νξγαληζκνχ. Σν ζηξαηεγηθφ ζψκα έρεη θαζήθνλ λα δηαζθαιίδεη φηη ν νξγαληζκφο ππεξεηεί ηελ απνζηνιή ηνπ θαη ηηο αλάγθεο ησλ 6 H. Mintzberg, 1983, φ.π. 13

14 αηφκσλ πνπ ηνλ ειέγρνπλ, κε απνηειεζκαηηθφ ηξφπν. Οη βαζηθέο ιεηηνπξγίεο πνπ θάλνπλ νη κάλαηδεξο ζε απηφ ην ζψκα είλαη νη εμήο: 1. αζθνχλ ηελ άκεζε επίβιεςε 2. δηαρεηξίδνληαη ηηο ζρέζεηο ηνπ νξγαληζκνχ κε ην πεξηβάιινλ ηνπ 3. ζρεδηάδνπλ θαη πξνζαξκφδνπλ ηελ ζηξαηεγηθή ηνπ νξγαληζκνχ Όζν ν νξγαληζκφο ζπλερίδεη λα αλαπηχζζεηαη, ηφζν πεξηζζφηεξνη κάλαηδεξο ρξεηάδνληαη-φρη κφλν κάλαηδεξο ησλ εξγαδφκελσλ-ρεηξηζηψλ, αιιά θαη κάλαηδεξο ησλ κάλαηδεξο. Μηα κεζαέα γξακκά (middle line) δεκηνπξγείηαη, κηα ηεξαξρία εμνπζίαο αλάκεζα ζην εθηειεζηηθφ ζψκα θαη ην ζηξαηεγηθφ. εκεηψλνπκε φηη ε εηζαγσγή ησλ κάλαηδεξο ζηνλ νξγαληζκφ νδεγεί ζε κηα λέα κνξθή δηαρσξηζκνχ ηεο εξγαζίαο, ηε δηνηθεηηθή, αλάκεζα ζε απηνχο πνπ θάλνπλ ηε βαζηθή εξγαζία θαη ζε απηνχο πνπ ηε δηνηθνχλ. Ο κάλαηδεξ ηεο κεζαίαο γξακκήο (middle-line manager) ζπιιέγεη πιεξνθνξίεο γηα ηελ απφδνζε ηεο κνλάδαο ηνπ, επεκβαίλεη ζηε δηαδηθαζία ιήςεο απνθάζεσλ, δηακνξθψλεη ηε ζηξαηεγηθή ηεο κνλάδαο ηνπ. Καζψο ε δηαδηθαζία ηεο αλάπηπμεο ζπλερίδεηαη, ν νξγαληζκφο κπνξεί λα ζηξαθεί ζηελ πξνηππνπνίεζε σο κέζν ζπληνληζκνχ ηεο εξγαζίαο. Σελ επζχλε γηα ηελ πξνηππνπνίεζε ηελ έρεη κηα άιιε νκάδα εξγαδνκέλσλ, απηνχο πνπ απνθαινχληαη αλαιπηέο (analysts). Καη απηνί αζθνχλ δηνηθεηηθφ έξγν, αιιά άιιεο κνξθήο, ελψ δηακνξθψλνπλ ηελ ηερλνδνκά (technostructure), εθηφο ηεο ηεξαξρίαο εμνπζίαο. Δδψ έρνπκε κηα δεχηεξε δηνηθεηηθή κνξθή δηαρσξηζκνχ ηεο εξγαζίαο αλάκεζα ζε απηνχο πνπ θάλνπλ ή επηβιέπνπλ ηελ εξγαζία θαη ζε απηνχο πνπ ηελ πξνηππνπνηνχλ. Τπάξρνπλ ηξία είδε αλαιπηψλ αληίζηνηρα κε ηηο ηξεηο κνξθέο πξνηππνπνίεζεο: απηνί πνπ κειεηνχλ θαη πξνηππνπνηνχλ ηελ εξγαζία, απηνί πνπ κειεηνχλ θαη πξνηππνπνηνχλ ηα απνηειέζκαηα θαη απηνί πνπ κειεηνχλ θαη πξνηππνπνηνχλ ηηο ηθαλφηεηεο. ε έλα πιήξσο αλαπηπγκέλν νξγαληζκφ, ε ηερλνδνκή εξγάδεηαη ζε φια ηα επίπεδα ηεο ηεξαξρίαο. ηα ρακειά επίπεδα νη αλαιπηέο πξνγξακκαηίδνπλ ηελ παξαγσγή, κέζσ κειεηψλ ηνπ ρξφλνπ θαη ησλ κεζφδσλ ησλ εξγαδνκέλσλ θαη πνηνηηθψλ ειέγρσλ. ηα κεζαία επίπεδα πξνζπαζνχλ λα πξνηππνπνηήζνπλ ηελ πλεπκαηηθή εξγαζία. ην ζηξαηεγηθφ επίπεδν, ζρεδηάδνπλ ζπζηήκαηα ζηξαηεγηθνχ ζρεδηαζκνχ θαη αλαπηχζζνπλ νηθνλνκηθά ζπζηήκαηα γηα ηνλ έιεγρν ζηφρσλ κεγάισλ κνλάδσλ. Σέινο, φζν ν νξγαληζκφο κεγαιψλεη, ηείλεη λα πξνζζέηεη κνλάδεο πξνζσπηθνχ δηαθνξεηηθήο θχζεο, γηα λα πξνζθέξνπλ ππνζηεξηθηηθέο 14

15 ππεξεζίεο. Απηά ηα άηνκα απνηεινχλ ην ππνζηεξηθηηθό πξνζσπηθό (support staff). Σηο ππνζηεξηθηηθέο κνλάδεο κπνξνχκε λα ηηο βξνχκε ζε δηάθνξα επίπεδα ηεο ηεξαξρίαο, αλάινγα κε ην πνηνη είλαη νη απνδέθηεο ησλ ππεξεζηψλ ηνπο ΥΔΓΗΑΜΟ ΘΔΔΧΝ ΔΡΓΑΗΑ Οη βαζηθνί παξάκεηξνη ηνπ ζρεδηαζκνχ ζέζεσλ εξγαζίαο είλαη ε εμεηδίθεπζε ηεο εξγαζίαο, ε δηακφξθσζε ηεο ζπκπεξηθνξάο θαηά ηελ εθηέιεζε ηεο εξγαζίαο θαη ε θαηάξηηζε πνπ απαηηείηαη γηα ηελ εξγαζία θαη ε θνηλσληθνπνίεζε ζηηο λφξκεο ηεο νξγάλσζεο ΔΞΔΗΓΗΚΔΤΖ ΣΖ ΔΡΓΑΗΑ Ζ εμεηδίθεπζε ηεο εξγαζίαο αλαθέξεηαη ζε δχν δηαζηάζεηο. Ζ πξψηε είλαη ην εχξνο ή πεξηερφκελν, δειαδή πφζεο δηαθνξεηηθέο ππν-εξγαζίεο πεξηέρνληαη ζε κηα εξγαζία θαη πφζν επξείο ή ζηελέο είλαη θάζε κηα απφ απηέο ηηο ππνεξγαζίεο. ην έλα άθξν ν εξγαδφκελνο έρεη πιεζψξα ππν-εξγαζηψλ λα θέξεη εηο πέξαο θαη ζην άιιν αζρνιείηαη κε κηα κφλν πςειά εμεηδηθεπκέλε εξγαζία. Ζ δεχηεξε δηάζηαζε είλαη ην «βάζνο», ν έιεγρνο πάλσ ζηελ εξγαζία. ην έλα άθξν ν εξγαδφκελνο θάλεη ηε δνπιεία ρσξίο λα ζθέθηεηαη ην πψο θαη ην γηαηί θαη ζην άιιν ειέγρεη θάζε πιεπξά ηεο εξγαζίαο ελψ ηελ θάλεη θηφιαο. Ζ πξψηε δηάζηαζε θαιείηαη νξηδφληηα εμεηδίθεπζε (horizontal specialization) θαη ην αληίζεηφ ηεο νξηδφληηα δηεχξπλζε (horizontal enlargement), θαη ε δεχηεξε θάζεηε εμεηδίθεπζε (vertical specialization) θαη θάζεηε δηεχξπλζε (vertical enlargement). Ζ εμεηδίθεπζε ηεο εξγαζίαο ζηελ νξηδόληηα δηάζηαζε-ε θπξίαξρε κνξθή δηαρσξηζκνχ ηνπ έξγνπ-είλαη εγγελέο θνκκάηη θάζε νξγαληζκνχ θαη θάζε αλζξψπηλεο δξαζηεξηφηεηαο. Ο φξνο θαηακεξηζκφο ηεο εξγαζίαο (division of labour) εκθαλίδεηαη ηνλ δέθαην φγδνν αηψλα, φηαλ ν Adam Smith έγξαςε ην έξγν ηνπ «ν Πινχηνο ησλ Δζλψλ» (The Wealth of Nations) 8. Οη νξγαληζκνί θαηακεξίδνπλ ην έξγν ηνπο-εμεηδηθεχνπλ ηηο ζέζεηο εξγαζίαο ηνπο γηα λα απμήζνπλ ηελ παξαγσγηθφηεηά ηνπο. Ζ παξαγσγηθφηεηα απμάλεηαη γηαηί ν εξγαδφκελνο απνθηά δεμηφηεηα ζηελ εμεηδηθεπκέλε εξγαζία πνπ θάλεη, δελ ράλεη ρξφλν θάλνληαο θαη άιιεο εξγαζίεο θαη αλαπηχζζεη λέεο 7 Mintzberg H., The structuring of organizations, Prentice-Hall International, USA, Ζ. Mintzberg, 1979, φ.π. 15

16 κεζφδνπο γηα ηελ εθηέιεζε ηεο εξγαζίαο ηνπ. Οη ηξεηο παξαπάλσ ιφγνη θάλνπλ εκθαλή ην βαζηθφ παξάγνληα πνπ ζπλδέεη ηελ εμεηδίθεπζε κε ηελ παξαγσγηθφηεηα: ε επαλάιεςε. Ζ νξηδφληηα εμεηδίθεπζε απμάλεη ην βαζκφ επαλάιεςεο ζηελ εξγαζία θαη έηζη νδεγεί ζηελ πξνηππνπνίεζε. Οη εθξνέο κπνξνχλ λα παξαρζνχλ πην νκνηφκνξθα θαη απνδνηηθά. Δπηπξφζζεηα ε νξηδφληηα εμεηδίθεπζε εζηηάδεη ζηελ πξνζνρή ηνπ εξγαδφκελνπ, πνπ ζπκβάιιεη ζηε κάζεζε. Ζ θάζεηε εμεηδίθεπζε ρσξίδεη ηελ εθηέιεζε ηεο εξγαζίαο απφ ηε δηνίθεζή ηεο. Οη νξγαληζκνί ρξεζηκνπνηνχλ ηελ θάζεηε εμεηδίθεπζε γηαηί πηζηεχνπλ φηη ρξεηάδεηαη κηα δηαθνξεηηθή νπηηθή πνπ λα θαζνξίδεη πψο ζα πξέπεη λα εθηειείηαη ε εξγαζία. πγθεθξηκέλα, φηαλ κηα εξγαζία είλαη πνιχ εμεηδηθεπκέλε ζηελ νξηδφληηα δηάζηαζε, ε νπηηθή ηνπ εξγαδφκελνπ ζηελεχεη, δπζθνιεχνληάο ηνλ ζην λα κπνξέζεη λα ζπζρεηίζεη ηελ εξγαζία ηνπ κε ηηο εξγαζίεο ησλ άιισλ. Δπνκέλσο, ν έιεγρνο ηεο εξγαζίαο πεξλάεη ζπρλά ζε έλα κάλαηδεξ πνπ κε ηελ δπλαηφηεηα επίβιεςεο κπνξεί θαη ζπληνλίδεη ην έξγν. Έηζη, νη εξγαζίεο πξέπεη ζπλήζσο λα εμεηδηθεχνληαη θάζεηα σο απφξξνηα ηεο νξηδφληηαο εμεηδίθεπζήο ηνπο. Ζ δηεύξπλζε ηεο εξγαζίαο. Ζ εμεηδίθεπζε ηεο εξγαζίαο δελ είλαη βέβαηα παλάθεηα ησλ πξνβιεκάησλ πνπ πξνθχπηνπλ ζην ζρεδηαζκφ ζέζεσλ εξγαζίαο, αληίζεηα δεκηνπξγεί θαη ε ίδηα πξνβιήκαηα επηθνηλσλίαο θαη ζπληνληζκνχ 9. Μεηά ηνλ Πξψην Παγθφζκην Πφιεκν θαη κε ηελ αλάδεημε ηνπ έξγνπ ηνπ Taylor, ε ακεξηθαληθή βηνκεραλία αθνζηψζεθε ζηελ έλλνηα ηεο εμεηδίθεπζεο εθαξκφδνληάο ηελ ζε κεγάιε θιίκαθα. Με απηφ ηνλ ηξφπν νη εξγαδφκελνη γίλνληαλ νπζηαζηηθά κεραλέο, ράλνληαο ηα εηδηθά θαη μερσξηζηά ηνπο ραξαθηεξηζηηθά, ηελ ππνθίλεζε, ηελ επραξίζηεζε θαη ην λφεκα ηεο εξγαζίαο ηνπο. Γηα λα αληηκεησπηζηεί ην πξφβιεκα ηεο απνμέλσζεο ηνπ εξγαδφκελνπ απφ ηελ εξγαζία ηνπ, εθαξκφδεηαη ε δηεχξπλζε-νξηδφληηα κεγέζπλζε- θαη ν εκπινπηηζκφο ηεο εξγαζίαο (job enrichment)-θάζεηε κεγέζπλζε. Όηαλ κηα εξγαζία δηεπξχλεηαη νξηδφληηα, ελλννχκε φηη ν εξγαδφκελνο αζρνιείηαη κε κηα επξεία πνηθηιία εξγαζηψλ παξαγσγήο πξντφλησλ 9 Hales C., Managing through organisation, The management process, forms of organisation and the work of managers, Routledge, London,

17 θαη ππεξεζηψλ. Όηαλ κηιάκε γηα θάζεηε δηεχξπλζε ή εκπινπηηζκφ, ελλννχκε φηη ν εξγαδφκελνο απνθηά ηνλ έιεγρν ησλ εξγαζηψλ ηνπ. Απνδίδεη ηειηθά ε δηεχξπλζε ηεο εξγαζίαο; Οη έξεπλεο δείρλνπλ ηφζν ζεηηθά φζν θαη αξλεηηθά απνηειέζκαηα. Σειηθά ηα απνηειέζκαηα ηεο δηεχξπλζεο εμαξηψληαη απφ ηελ εξγαζία πνπ εμεηάδεηαη. Οη εξγαζίεο κπνξεί λα είλαη ππεξβνιηθά επξείεο ή ππεξβνιηθά ζηελέο. Δπνκέλσο, ε επηηπρία ελφο αλαζρεδηαζκνχ ζέζεσλ εξγαζίαο εμαξηάηαη απφ ηελ εμεηαδφκελε εξγαζία θαη ζην θαηά πφζν εμεηδηθεπκέλε είλαη απηή αξρηθά. Δπίζεο, ζα πξέπεη λα ιακβάλεηαη ππφςε θαη ν αλζξψπηλνο παξάγνληαο φηαλ γίλεηαη αλαζρεδηαζκφο θαη ζπγθεθξηκέλα νη αλάγθεο θαη ε πξνζσπηθφηεηα ησλ εξγαδνκέλσλ ΓΗΑΜΟΡΦΧΖ ΣΖ ΤΜΠΔΡΗΦΟΡΑ Ο φξνο δηακφξθσζε ηεο ζπκπεξηθνξάο ησλ εξγαδνκέλσλ αλαθέξεηαη ζηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνίν ν νξγαληζκφο πξναπνθαζίδεη ηε δηαθξηηηθφηεηα ησλ κειψλ ηνπ, ηππνπνηεί ηηο δηαδηθαζίεο ησλ εξγαζηψλ ηνπο. Ζ ζπκπεξηθνξά κπνξεί λα δηακνξθσζεί κε ηξεηο βαζηθνχο ηξφπνπο: 1. κέζσ ηεο ζέζεο, πξνδηαγξαθέο πνπ αθνξνχλ ηελ ζέζε εξγαζίαο, φπσο ζηελ πεξηγξαθή ζέζεο. 2. κέζσ ηεο ξνήο εξγαζίαο, πξνδηαγξαθέο πνπ αθνξνχλ ην έξγν. 3. κέζσ θαλφλσλ, γεληθέο πξνδηαγξαθέο πνπ αλαθέξνληαη ζηηο πνιηηηθέο ηνπ νξγαληζκνχ. Με ηνπο παξαπάλσ ηξφπνπο έρνπκε ην ίδην απνηέιεζκα, ηε ξχζκηζε ηεο ζπκπεξηθνξάο. Ζ εμνπζία γηα ην πψο πξέπεη λα γίλεη ε εξγαζία δελ αλήθεη έηζη ζηνλ ίδην ηνλ εξγαδφκελν άιια ζε απηφλ πνπ ζέηεη ηηο πξνδηαγξαθέο. Δπνκέλσο, ε ξχζκηζε ηεο ζπκπεξηθνξάο νδεγεί ζηελ θάζεηε εμεηδίθεπζε ηεο εξγαζίαο. Αθφκα ε ξχζκηζε ζπκπεξηθνξάο ζρεηίδεηαη θαη κε ηελ νξηδφληηα εμεηδίθεπζε, αθνχ νη εξγαζίεο κε ην πην ζηελφ πεξηερφκελν θαη γηα αλεηδίθεπηνπο είλαη νη πην απιέο, νη πην επαλαιακβαλφκελεο θαη νη πην αλνηρηέο ζε πςειφ βαζκφ ξχζκηζεο. Οη νξγαληζκνί ξπζκίδνπλ ηε ζπκπεξηθνξά κε ζθνπφ λα κεηψζνπλ ηελ αζηάζεηα θαη πνιππινθφηεηα, θαη ηειηθά λα ηελ πξνβιέςνπλ θαη λα ηελ ειέγμνπλ. Έλα βαζηθφ θίλεηξν γηα λα ην θάλνπλ απηφ είλαη ν ζπληνληζκφο ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπο. Όπσο πξναλαθέξακε ε ηππνπνίεζε ηνπ πεξηερνκέλνπ 17

18 ηεο εξγαζίαο είλαη έλαο δπλαηφο ζπληνληζηηθφο κεραληζκφο. Ζ αληίζηνηρε ζρεδηαζηηθή παξάκεηξνο ηεο ηππνπνίεζεο, ε ξχζκηζε ηεο ζπκπεξηθνξάο ρξεζηκνπνηείηαη φηαλ νη εξγαζίεο απαηηνχλ αθξηβή θαη πξνζεθηηθά πξνδηαγεγξακκέλν ζπληνληζκφ. Ζ ξχζκηζε ρξεζηκνπνηείηαη επίζεο γηα λα εμαζθαιίζεη ηε δίθαηε θαη ίζε αληηκεηψπηζε ησλ πειαηψλ. Σέινο, νη εξγαζίεο εμεηδηθεχνληαη νξηδφληηα γηα λα επηηεπρζεί ε επαλάιεςε, θαη νη ζπκπεξηθνξέο ξπζκίδνληαη γηα λα επηβιεζνχλ νη πην απνηειεζκαηηθέο δηαδηθαζίεο ζηηο εξγαζίεο ΚΑΣΑΡΣΗΖ ΚΑΗ ΚΟΗΝΧΝΗΚΟΠΟΗΖΖ Ζ ηξίηε παξάκεηξνο ηνπ ζρεδηαζκνχ ζέζεο εξγαζίαο πεξηιακβάλεη ηηο πξνδηαγξαθέο ησλ πξνζφλησλ πνπ είλαη απαξαίηεηα γηα ηε ζπγθεθξηκέλε ζέζε εξγαζίαο. Πην αλαιπηηθά, ε νξγάλσζε κπνξεί λα πξνζδηνξίζεη ηηο γλψζεηο θαη ηηο ηθαλφηεηεο πνπ ζα πξέπεη λα έρνπλ νη εξγαδφκελνη, θαζψο θαη ηηο αμίεο θαη λφξκεο πνπ ζα πξέπεη λα δείμνπλ. ηε ζπλέρεηα κπνξεί λα ζρεδηάζεη θαη λα εθαξκφζεη θαηάιιειεο δηαδηθαζίεο πξνζέιθπζεο θαη επηινγήο πξνζσπηθνχ κε θξηηήξηα ηηο πξνδηαγξαθέο ηεο ζέζεο. θνπφο ηεο εηαηξείαο είλαη λα εμαζθαιίζεη ηελ επηζπκεηή ζπκπεξηθνξά ηνπ εξγαδνκέλνπ πξηλ μεθηλήζεη λα εξγάδεηαη ζε απηή. Δπίζεο, κπνξεί αξγφηεξα λα εληζρχζεη απηή ηε ζπκπεξηθνξά κε δηάθνξα εξγαιεία ηνπ κάλαηδκελη, φπσο ελαιιαγή ζέζεσλ, παξαθνινχζεζε ζπλεδξίσλ, πξνγξάκκαηα νξγαλσηηθήο αλάπηπμεο θαη ηα ινηπά. Ζ θαηάξηηζε αλαθέξεηαη ζηε δηαδηθαζία κέζσ ηεο νπνίαο ηθαλφηεηεο θαη γλψζεηο ζρεηηθέο κε ηελ εξγαζία δηδάζθνληαη, ελψ ε θνηλσληθνπνίεζε είλαη ε δηαδηθαζία κέζσ ηεο νπνίαο απνθηψληαη νη αμίεο θαη λφξκεο ηεο νξγάλσζεο. Καη ηα δχν καδί ζπκβάιινπλ ζηελ «εζσηεξηθνπνίεζε» ησλ απνδεθηψλ πξνηχπσλ ζπκπεξηθνξάο ζηνπο εξγαδνκέλνπο. Καηάξηηζε. Όηαλ έλα ζψκα γλψζεσλ θαη κηα δέζκε ηθαλνηήησλ είλαη απιά, ν νξγαληζκφο ηα νκαδνπνηεί ζε απιέο θαη εχθνιεο εξγαζίεο-ζέζεηο γηα αλεηδίθεπηνπο- θαη ν ζπληνληζκφο επηηπγράλεηαη κέζσ ηεο ξχζκηζεο ηεο ζπκπεξηθνξάο. Όηαλ φκσο κηα εξγαζία πεξηθιείεη έλα ζψκα γλψζεηο θαη κηα δέζκε ηθαλνηήησλ πνπ είλαη πεξίπινθα θαη απαηηεηηθά, ν εξγαδφκελνο ζα πξέπεη λα αθηεξψζεη πνιχ ρξφλν γηα λα ηα κάζεη. Ζ θαηάξηηζε ρξεηάδεηαη θαη είλαη εθηθηή φηαλ νη γλψζεηο θαη νη ηθαλφηεηεο πνπ απαηηνχληαη είλαη πεξίπινθεο αιιά έρνπλ θαζνξηζηεί θαη θαηαγξαθεί. Δπνκέλσο, ε θαηάξηηζε είλαη ε 18

19 ζρεδηαζηηθή παξάκεηξνο ηεο πξνηππνπνίεζεο ηθαλνηήησλ, πνπ απνηειεί ζπληνληζηηθφ κεραληζκφ, φπσο έρνπκε ήδε αλαθέξεη. πλήζσο ε θαηάξηηζε ησλ ζηειερψλ ιακβάλεη ρψξα εθηφο ηεο εηαηξείαο, αιιά ζπλνδεχεηαη θαη απφ κηα εθπαίδεπζε ζην πφζην εξγαζίαο (on-the-job training). Κνηλωληθνπνίεζε. Ζ θνηλσληθνπνίεζε είλαη ε δηαδηθαζία κέζσ ηεο νπνίαο έλα λέν κέινο καζαίλεη ηηο αμίεο ηνπ ζπζηήκαηνο, ηηο λφξκεο θαη ηα απαηηνχκελα κνηίβα ζπκπεξηθνξάο κηαο θνηλσλίαο, ελφο νξγαληζκνχ ή κηαο νκάδαο ζηελ νπνία κπαίλεη. Έλα κεγάιν κέξνο θνηλσληθνπνίεζεο ιακβάλεη ρψξα αλεπίζεκα κέζα ζηνλ νξγαληζκφ. Ο φξνο θνηλσληθνπνίεζε ρξεζηκνπνηείηαη γηα λα πεξηγξάςεη ηε ζρεδηαζηηθή παξάκεηξν κε ηελ νπνία ν νξγαληζκφο επίζεκα θνηλσληθνπνηεί ηα κέιε ηνπ πξνο φθειφο ηνπ. Οη νξγαληζκνί επηηξέπνπλ έλα κέξνο ηεο θνηλσληθνπνίεζεο λα γίλεηαη έμσ απφ ηνπο θφιπνπο ηνπο, σο κέξνο ηεο επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο. Αιιά ην κεγαιχηεξν κέξνο ηεο θνηλσληθνπνίεζεο ζρεηίδεηαη κε ηελ θνπιηνχξα ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ νξγαληζκνχ, θαη, επνκέλσο, είλαη επζχλε ηνπ νξγαληζκνχ. Ζ θνηλσληθνπνίεζε ζπκπιεξψλεηαη θαη απφ πξνγξάκκαηα πνπ ζρεδηάδνληαη γηα λα εληζρχζνπλ ηνλ ζχλδεζκν ηνπ εξγαδφκελνπ κε ηνλ νξγαληζκφ. Σα πξνγξάκκαηα θνηλσληθνπνίεζεο είλαη ζεκαληηθά φηαλ νη εξγαζίεο είλαη απνκαθξπζκέλεο ή επαίζζεηεο ΥΔΓΗΑΜΟ ΣΖ ΓΟΜΖ ΣΧΝ ΘΔΔΧΝ ΔΡΓΑΗΑ Μεηά ηνλ ζρεδηαζκφ ησλ ζέζεσλ εξγαζίαο, ν ζρεδηαζηήο θαιείηαη λα απαληήζεη ζηα εμήο εξσηήκαηα: Πψο ζα νκαδνπνηεζνχλ απηέο νη ζέζεηο ζε κνλάδεο; Καη πφζν κεγάιε ζα είλαη ε θάζε κνλάδα; Απηέο νη εξσηήζεηο απνηεινχλ ην δεηνχκελν ηνπ ζρεδηαζκνχ ηεο δνκήο ησλ ζέζεσλ εξγαζίαο ηνπ νξγαληζκνχ. Μέζσ ηεο δηαδηθαζίαο νκαδνπνίεζεο ζε κνλάδεο εγθαζηδξχεηαη ην ζχζηεκα ηεο επίζεκεο εμνπζίαο θαη ρηίδεηαη ε ηεξαξρία ηνπ νξγαληζκνχ 10. Σν νξγαλόγξακκα είλαη ε απεηθφληζε απηήο ηεο ηεξαξρίαο. Οη αηνκηθέο ζέζεηο εξγαζίαο νκαδνπνηνχληαη ζε νκάδεο πξψηεο ηάμεο, ζηε ζπλέρεηα απηέο νη νκάδεο νκαδνπνηνχληαη ζε κεγαιχηεξεο νκάδεο ή κνλάδεο θαη ζπλερίδεηαη απηή 10 Galbraith J., Designing Organizations: An Executive Briefing on Strategy, Structure, and Process, Jossey-Bass Publishers,

20 ε δηαδηθαζία κέρξη πνπ νιφθιεξνο ν νξγαληζκφο λα πεξηιακβάλεηαη ζηελ ηειεπηαία νκάδα. πλδπάδνληαο θαη ηα φζα παξνπζηάζηεθαλ ζην πξνεγνχκελν θεθάιαην κπνξνχκε λα πεξηγξάςνπκε ηε δηαδηθαζία ηνπ ζρεδηαζκνχ σο εμήο: ν ζρεδηαζηήο ιακβάλνληαο ππφςε ηνπ ηηο ζπλνιηθέο αλάγθεο ηνπ νξγαληζκνχ, ηνπο ζηφρνπο θαη ηηο απνζηνιέο πνπ πξέπεη λα επηηεπρζνχλ, θαζψο θαη ην ηερληθφ ζχζηεκα κέζσ ηνπ νπνίνπ κπνξνχλ λα επηηεπρζνχλ, θαζνξίδεη φιεο ηηο εξγαζίεο πνπ πξέπεη λα γίλνπλ. Απηή είλαη κηα δηαδηθαζία απφ πάλσ πξνο ηα θάησ (top-down), απφ γεληθέο αλάγθεο ζε ζπγθεθξηκέλεο εξγαζίεο. ηε ζπλέρεηα ν ζρεδηαζηήο ζπλδπάδεη απηέο ηηο εξγαζίεο ζε ζέζεηο ζχκθσλα κε ηνλ επηζπκεηφ βαζκφ εμεηδίθεπζεο, θαη θαζνξίδεη ην βαζκφ ξχζκηζεο, ην είδνο ηεο θαηάξηηζεο θαη ηεο θνηλσληθνπνίεζεο πνπ ρξεηάδεηαη ε θάζε ζέζε. Σν επφκελν βήκα είλαη ν ζρεδηαζκφο ηεο δνκήο ησλ ζέζεσλ απηψλ, κε ηνλ θαζνξηζκφ αξρηθά ηνπ είδνπο θαη ηνπ αξηζκνχ ησλ ζέζεσλ πνπ ζα απνηειέζνπλ ηηο πξψηεο ππν-νκάδεο, θαη ζηε ζπλέρεηα ηνπ είδνπο θαη ηνπ αξηζκνχ ησλ ππν-νκάδσλ πνπ ζα απνηειέζνπλ νκάδεο, κέρξη λα νινθιεξσζεί ε ηεξαξρία. Σν ηειεπηαίν απηφ βήκα είλαη κηα δηαδηθαζία απφ θάησ πξνο ηα πάλσ (bottom-up), απφ ηηο ζπγθεθξηκέλεο εξγαζίεο ζηελ ζπλνιηθή ηεξαξρία. Σέινο, θαζνξίδνληαη ηα ζπζηήκαηα ειέγρνπ θαη ζρεδηαζκνχ θαη γίλεηαη ε θαηαλνκή ηεο εμνπζίαο ιήςεο απνθάζεσλ. Όπσο είλαη θπζηθφ ζηελ πξάμε ν ζρεδηαζηήο κπνξεί λα κελ αθνινπζήζεη ηελ παξαπάλσ δηαδηθαζία ηνπ νξγαλσηηθνχ ζρεδηαζκνχ πηζηά, αιιά λα θάλεη θάπνηεο παξαθάκςεηο. Δπίζεο, ζπάληα έρνπκε νξγαλσηηθφ ζρεδηαζκφ απφ ηελ αξρή, ζπλήζσο ζηεξηδφκαζηε ζε παιαηφηεξεο δνκέο. Έηζη, ζηελ πξαγκαηηθφηεηα πην ζπρλά γίλεηαη ιφγνο γηα νξγαλσηηθφ αλαζρεδηαζκφ, γηα αιιαγέο ζηελ πξνυπάξρνπζα δνκή. Καζψο νη ζηφρνη θαη νη απνζηνιέο αιιάδνπλ, μεθηλάεη νξγαλσηηθφο αλαζρεδηαζκφο απφ πάλσ πξνο ηα θάησ, ελψ θαζψο αιιάδεη ην ηερληθφ ζχζηεκα, μεθηλάεη απφ θάησ πξνο ηα πάλσ D. Robey, Designing Organizations, Irwin, USA,

21 ΟΜΑΓΟΠΟΗΖΖ/ ΣΜΖΜΑΣΟΠΟΗΖΖ ΜΟΝΑΓΧΝ Ζ νκαδνπνίεζε ησλ ζέζεσλ θαη ησλ κνλάδσλ απνηειεί έλα βαζηθφ κέζν ζπληνληζκνχ ηνπ έξγνπ ελφο νξγαληζκνχ. Ζ νκαδνπνίεζε κπνξεί λα επηθέξεη ηνπιάρηζηνλ ηέζζεξηο ζεκαληηθέο ζπλέπεηεο: 1. Ζ νκαδνπνίεζε εγθαζηδξχεη έλα ζχζηεκα θνηλήο επίβιεςεο αλάκεζα ζηηο ζέζεηο θαη ζηηο κνλάδεο. Έλαο κάλαηδεξ ηνπνζεηείηαη ππεχζπλνο ζε θάζε κνλάδα. Ο ζχλδεζκνο απηψλ ησλ κάλαηδεξο ζε κηα δνκή δεκηνπξγεί ην ζχζηεκα ηεο επίζεκεο εμνπζίαο. Δπνκέλσο, ε νκαδνπνίεζε είλαη ε ζρεδηαζηηθή παξάκεηξνο κέζσ ηεο νπνίαο ρηίδεηαη ν ζπληνληζηηθφο κεραληζκφο ηεο άκεζεο επίβιεςεο ζηε δνκή ηνπ νξγαληζκνχ. 2. Ζ νκαδνπνίεζε απαηηεί απφ ηηο ζέζεηο θαη κνλάδεο λα κνηξάδνληαη θνηλνχο πφξνπο. Σα κέιε ή νη ππν-κνλάδεο κηαο κνλάδαο κνηξάδνληαη ηνπιάρηζηνλ έλα θνηλφ πξνυπνινγηζκφ θαη ζπλήζσο θνηλέο εγθαηαζηάζεηο θαη κεραλήκαηα. 3. Ζ νκαδνπνίεζε δεκηνπξγεί θνηλά κέηξα απφδνζεο. ην βαζκφ πνπ ηα κέιε κηαο κνλάδαο κνηξάδνληαη θνηλνχο πφξνπο, ην θφζηνο ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπο κπνξεί λα κεηξεζεί απφ θνηλνχ. Δπηπξφζζεηα, ζην βαζκφ πνπ ζπλεηζθέξνπλ ζηελ παξαγσγή ησλ ίδησλ πξντφλησλ ή ππεξεζηψλ, ηα απνηειέζκαηά ηνπο κπνξνχλ λα κεηξεζνχλ θαη απηά απφ θνηλνχ. 4. Σέινο, ε νκαδνπνίεζε ελζαξξχλεη ηελ ακνηβαία πξνζαξκνγή. Σν γεγνλφο φηη ηα κέιε κηαο κνλάδαο εξγάδνληαη καδί ζε θνηλνχο ρψξνπο θαη κνηξάδνληαη θνηλνχο πφξνπο, νδεγεί θαη ζηελ ζπρλή αλεπίζεκε επαθή κεηαμχ ηνπο, πνπ ζηε ζπλέρεηα νδεγεί ζην ζπληνληζκφ κέζσ ακνηβαίαο πξνζαξκνγήο. Δπνκέλσο, ε νκαδνπνίεζε κπνξεί λα ελεξγνπνηήζεη ζε έλα ζεκαληηθφ βαζκφ δχν βαζηθνχο κεραληζκνχο ζπληνληζκνχ-άκεζε επίβιεςε θαη ακνηβαία πξνζαξκνγή- θαη λα ζέζεη ηηο βάζεηο γηα έλα ηξίην-ηππνπνίεζε απνηειεζκάησλκε ην λα παξέρεη θνηλά κέηξα απφδνζεο. Όκσο, γηα ηνλ ίδην ιφγν πνπ ε νκαδνπνίεζε ελδπλακψλεη ηνλ ζπληνληζκφ κέζα ζε κηα κνλάδα, δεκηνπξγεί πξνβιήκαηα ζπληνληζκνχ κεηαμχ ησλ κνλάδσλ. Ζ επηθνηλσλία εζηηάδεη κέζα ζε κηα κνλάδα, θαη έηζη απνκνλψλεη ηα κέιε δηαθνξεηηθψλ κνλάδσλ. Οη νκάδεο δηαθνξνπνηνχληαη φζνλ αθνξά ηνπο 21

22 ζηφρνπο ηνπο, ηνπο ρξνληθνχο νξίδνληεο, ηνπο δηαπξνζσπηθνχο ηξφπνπο δηάδξαζεο. Μεξηθέο θνξέο ε δηαθνξνπνίεζε εληζρχεηαη φηαλ ρξεζηκνπνηνχληαη εηδηθνί θψδηθεο επηθνηλσλίαο κέζα ζε δηαθνξεηηθά ηκήκαηα, κε απνηέιεζκα, γηα παξάδεηγκα, ην πξνζσπηθφ ηνπ ηκήκαηνο παξαγσγήο λα κελ θαηαιαβαίλεη ην πξνζσπηθφ ηνπ ηκήκαηνο έξεπλαο. Σν απνηέιεζκα φισλ απηψλ είλαη ην θάζε ηκήκα λα αλαπηχζζεη κηα ηάζε λα εζηηάδεη φιν θαη πην πνιχ ζηα δηθά ηνπ πξνβιήκαηα θαη λα δηαρσξίδεη ηνλ εαπηφ ηνπ αθφκα πην έληνλα απφ ηα πξνβιήκαηα ηνπ ππφινηπνπ νξγαληζκνχ. Ζ νκαδνπνίεζε ελζαξξχλεη ηνλ ζπληνληζκφ κέζα ζηελ νκάδα εηο βάξνο ηνπ ζπληνληζκνχ αλάκεζα ζηηο νκάδεο ΟΗ ΠΑΡΑΓΟΝΣΔ ΟΜΑΓΟΠΟΗΖΖ/ ΣΜΖΜΑΣΟΠΟΗΖΖ Οη έμη βαζηθνί παξάγνληεο βάζεη ησλ νπνίσλ ν νξγαληζκφο νκαδνπνηεί ηηο ζέζεηο ζε κνλάδεο θαη ηηο κνλάδεο ζε ηκήκαηα είλαη νη εμήο: Οκαδνπνίεζε βάζεη γλώζεωλ θαη ηθαλνηήηωλ πνπ απαηηεί ε θάζε ζέζε, φπσο γηα παξάδεηγκα νη δηάθνξεο εηδηθφηεηεο ηαηξψλ ζε έλα λνζνθνκείν. Οκαδνπνίεζε βάζεη δηαδηθαζίαο ηεο εξγαζίαο θαη ιεηηνπξγίαο, φπσο γηα παξάδεηγκα νηθνλνκηθφ ηκήκα, ηκήκα κάξθεηηλγθ, ηκήκα παξαγσγήο ζε κηα εηαηξεία. Οκαδνπνίεζε βάζεη ρξόλνπ, δειαδή κε βάζεη ην πφηε γίλεηαη ε εξγαζία, φπσο γηα παξάδεηγκα νη βάξδηεο ζε έλα εξγνζηάζην. Οκαδνπνίεζε βάζεη απνηειέζκαηνο, δειαδή βάζεη ησλ πξντφλησλ ή ππεξεζηψλ πνπ παξάγεη ε θάζε κνλάδα. Οκαδνπνίεζε βάζεη πειάηε, δειαδή γίλνληαη κνλάδεο γηα ηελ εμππεξέηεζε δηαθνξεηηθψλ εηδψλ πειαηψλ. Οκαδνπνίεζε βάζεη ηνπνζεζίαο, δειαδή βάζεη ησλ γεσγξαθηθψλ πεξηνρψλ ζηηο νπνίεο δξαζηεξηνπνηείηαη ν νξγαληζκφο. Οη παξαπάλσ παξάγνληεο κπνξνχλ λα ρσξηζηνχλ ζε δχν νκάδεο. Ζ πξψηε πεξηιακβάλεη ηελ νκαδνπνίεζε βάζεη απνηειέζκαηνο, πειαηψλ θαη ηνπνζεζίαο θαη νλνκάδεηαη νκαδνπνίεζε βάζεη αγνξάο θαη ε δεχηεξε πεξηιακβάλεη ηελ νκαδνπνίεζε βάζεη γλψζεσλ θαη ηθαλνηήησλ, βάζεη 22

23 δηαδηθαζίαο θαη ιεηηνπξγίαο θαη νλνκάδεηαη νκαδνπνίεζε βάζεη ιεηηνπξγίαο 12. Ζ νκαδνπνίεζε βάζεη ρξφλνπ κπνξεί λα πεξηιεθζεί θαη ζηηο δχν νκάδεο. Έηζη, έρνπκε ην βαζηθφ δηαρσξηζκφ αλάκεζα ζηελ νκαδνπνίεζε δξαζηεξηνηήησλ βάζεη ησλ απνηειεζκάησλ, ησλ ραξαθηεξηζηηθψλ ησλ αγνξψλ πνπ ππεξεηεί ν νξγαληζκφο-ησλ πξντφλησλ θαη ππεξεζηψλ πνπ πνπιάεη, ησλ πειαηψλ πνπ πξνκεζεχεη, ησλ ηνπνζεζηψλ ζηηο νπνίεο ηνπο πξνκεζεχεη-θαη ηελ νκαδνπνίεζε βάζεη ησλ κέζσλ, ησλ ιεηηνπξγηψλ πνπ ρξεζηκνπνηεί γηα λα παξάγεη ηα πξντφληα θαη ηηο ππεξεζίεο ηνπ ΚΡΗΣΖΡΗΑ ΟΜΑΓΟΠΟΗΖΖ/ ΣΜΖΜΑΣΟΠΟΗΖΖ Μπνξνχκε λα μερσξίζνπκε ηέζζεξα βαζηθά θξηηήξηα πνπ κπνξεί λα ρξεζηκνπνηήζεη ν νξγαληζκφο γηα λα νκαδνπνηήζεη ζέζεηο θαη κνλάδεο: Αιιειεμαξηήζεηο ηεο ξνήο εξγαζίαο (work-flow interdependencies). Αξθεηέο έξεπλεο έρνπλ δείμεη φηη ε νκαδνπνίεζε ησλ εθηειεζηηθψλ εξγαζηψλ ζα πξέπεη λα αληαλαθιά ηηο αιιειεμαξηήζεηο πνπ εκθαλίδνληαη ζηε θπζηθή ξνή εξγαζίαο. Με απηφ ηνλ ηξφπν δεκηνπξγείηαη απηφ πνπ απνθαινχκε «ςπρνινγηθά νινθιεξσκέλε εξγαζία». ηελ νκαδνπνίεζε βάζεη αγνξάο, ηα κέιε κηαο κνλάδαο έρνπλ ηελ αίζζεζε ηεο εδαθηθήο αθεξαηφηεηαο. Διέγρνπλ κηα θαιά θαζνξηζκέλε νξγαλσηηθή δηαδηθαζία, ηα πεξηζζφηεξα πξνβιήκαηα πνπ πξνθχπηνπλ θαηά ηελ εθηέιεζε ηεο εξγαζίαο ηνπο κπνξνχλ λα ιπζνχλ απιά, κέζσ ηεο ακνηβαίαο πξνζαξκνγήο, θαη ηα ππφινηπα πνπ πξέπεη λα αλαθεξζνχλ ζηελ ηεξαξρία, κπνξνχλ λα ιπζνχλ κέζα ζηε κνλάδα απφ ηνλ ππεχζπλν γηα ηε ξνή εξγαζίαο κάλαηδεξ. Ο J. Thompson ππνζηεξίδεη φηη ππάξρνπλ ηξηψλ εηδψλ αιιειεμαξηήζεηο: απηέο πνπ εκθαλίδνληαη φηαλ νη πφξνη είλαη θνηλνί θαη ηνπο κνηξάδνληαη (pooled), ζηηο επαθφινπζεο (sequential) απηέο πνπ ππάξρνπλ φηαλ ε κηα εξγαζία «ηξέθεηαη» απφ ηελ πξνεγνχκελε θαη ζηηο ακνηβαίεο (reciprocal), απηέο πνπ ππάξρνπλ φηαλ ην έξγν κεηαθέξεηαη κπξνο πίζσ απφ ηε κηα 12 ηε Γεκφζηα Γηνίθεζε παξαηεξνχκε ζπλήζσο ηελ νκαδνπνίεζε βάζεη ιεηηνπξγίαο. 23

24 εξγαζία ζηελ άιιε 13. Δπίζεο ππνζηεξίδεη φηη νη νξγαληζκνί πξνζπαζνχλ λα νκαδνπνηήζνπλ εξγαζίεο έηζη ψζηε λα ειαρηζηνπνηήζνπλ ην θφζηνο ζπληνληζκνχ θαη επηθνηλσλίαο. Απφ ηε ζηηγκή πνπ ε ακνηβαία αιιειεμάξηεζε είλαη ε πην ζχλζεηε θαη ε πην θνζηνβφξα θαη κεηά είλαη ε επαθφινπζε, ν Thompson ζπκπεξαίλεη φηη νη βαζηθέο κνλάδεο δηακνξθψλνληαη γηα λα αληηκεησπίζνπλ ηηο ακνηβαίεο αιιειεμαξηήζεηο, αλ ππάξρνπλ. Αλ δελ ππάξρνπλ, ηφηε νη βαζηθέο κνλάδεο δηακνξθψλνληαη ζχκθσλα κε ηηο επαθφινπζεο αιιειεμαξηήζεηο, αλ ππάξρνπλ. Αλ θακηά απφ ηηο πην πεξίπινθεο αιιειεμαξηήζεηο δελ ππάξρεη, νη βαζηθέο κνλάδεο δηακνξθψλνληαη ζχκθσλα κε ηηο θνηλέο δηαδηθαζίεο, γηα λα αληηκεησπηζηνχλ νη αιιειεμαξηήζεηο ιφγσ θνηλψλ πφξσλ. Σν δήηεκα ηεο νκαδνπνίεζεο δελ ηειεηψλεη εδψ, κηαο θαη ππνιεηπφκελεο αιιειεμαξηήζεηο ζπλήζσο πάληα ππάξρνπλ, κηα νκαδνπνίεζε δελ είλαη δπλαηφλ λα ηηο πεξηέρεη φιεο. Ζ δφκεζε κηαο ηεξαξρίαο είλαη απαξαίηεηε. Σν ζέκα δελ είλαη πνην θξηηήξην ζα ρξεζηκνπνηήζνπκε γηα ηελ νκαδνπνίεζε, αιιά κε πνηα πξνηεξαηφηεηα ζα ρξεζηκνπνηεζνχλ ηα δηάθνξα θξηηήξηα πνπ ζα επηιεγνχλ. Ο Thompson απαληά ζην εξψηεκα απηφ ππνζηεξίδνληαο φηη ν νξγαληζκφο ζα ζρεδηάζεη ηηο νκάδεο πνπ βξίζθνληαη ζην ρακειφηεξν επίπεδν έηζη ψζηε λα πεξηιακβάλνπλ ηηο βαζηθφηεξεο ακνηβαίεο αιιειεμαξηήζεηο, ζηε ζπλέρεηα νη νκάδεο ηνπ επφκελνπ επηπέδνπ ζα πεξηιακβάλνπλ ηηο επαθφινπζεο αιιειεμαξηήζεηο θαη νη ηειεπηαίεο νκάδεο ηηο αιιειεμαξηήζεηο ιφγσ θνηλψλ πφξσλ. Αιιειεμαξηήζεηο ησλ δηαδηθαζηψλ (process interdependencies). Δθηφο απφ ηηο αιιειεμαξηήζεηο ηεο ξνήο εξγαζίαο, ππάξρεη κηα άιιε θαηεγνξία αιιειεμαξηήζεσλ πνπ ζρεηίδεηαη κε ηηο δηαδηθαζίεο ηεο ξνήο εξγαζίαο. ηελ πξάμε εκθαλίδνληαη αιιειεμαξηήζεηο πνπ ζπλδένληαη κε ηελ εμεηδίθεπζε θαη πνπ επλννχλ ηελ νκαδνπνίεζε ιεηηνπξγίαο. Μπνξεί λα ρξεηαζηεί λα νκαδνπνηεζνχλ νη ζέζεηο έηζη ψζηε λα ελζαξξχλνπκε ηηο 13 Thompson J., Organizations in Action, McGraw-Hill, New York,

25 δηαδξάζεηο δηαδηθαζηψλ, αθφκα θαη εηο βάξνο ηνπ ζπληνληζκνχ ηεο ξνήο εξγαζίαο. Όηαλ εμεηδηθεπκέλνη εξγαδφκελνη ηηο ίδηαο εηδηθφηεηαο νκαδνπνηνχληαη καδί, καζαίλεη ν έλαο απφ ηνλ άιινλ θαη γίλνληαη πην ηθαλνί. Δπίζεο, ληψζνπλ πην άλεηα αλάκεζα ζε φκνηνχο ηνπο, θαη φηαλ ε εξγαζία ηνπο θξίλεηαη απφ φκνηνπο θαη απφ κάλαηδεξο πνπ εμεηδηθεχνληαη ζηνλ ηνκέα. Αιιειεμαξηήζεηο θιίκαθαο (scale interdependencies). Σν ηξίην θξηηήξην γηα νκαδνπνίεζε ζρεηίδεηαη κε ηηο νηθνλνκίεο θιίκαθαο. Οη νκάδεο ζα πξέπεη λα ζρεδηάδνληαη έηζη ψζηε λα έρνπλ ην κέγεζνο πνπ ηνπο επηηξέπεη λα ιεηηνπξγνχλ απνδνηηθά. Κνηλσληθέο αιιειεμαξηήζεηο (social interdependencies). Σν ηέηαξην θξηηήξην γηα νκαδνπνίεζε δελ έρεη ζρέζε κε ηελ ίδηα ηελ εξγαζία αιιά κε ηηο θνηλσληθέο ζρέζεηο πνπ ηε ζπλνδεχνπλ. Μειέηεο έρνπλ δείμεη φηη νη εξγαδφκελνη ζε επηθίλδπλν πεξηβάιινλ δεκηνπξγνχλ νκάδεο γηα λα αιιεινυπνζηεξίδνληαη 14. Αθφκα φηαλ ε εξγαζία είλαη βαξεηή νη εξγαδφκελνη δεκηνπξγνχλ νκάδεο γηα λα κπνξνχλ λα έρνπλ θνηλσληθή δηάδξαζε θαη λα απνθχγνπλ ηελ πιήμε 15. Οη πξνζσπηθφηεηεο ησλ εξγαδνκέλσλ απνηεινχλ βαζηθφ παξάγνληα ζηνλ νξγαλσηηθφ ζρεδηαζκφ. Οη άλζξσπνη πξνηηκνχλ λα νκαδνπνηνχληαη βάζεη ζπκπαζεηψλ θαη κε απηνχο πνπ ηα πεγαίλνπλ θαιά. Χο απνηέιεζκα, ν ζρεδηαζκφο ηεο δνκήο θαηαιήγεη λα είλαη έλα ζπκβηβαζκφο αλάκεζα ζηνπο «αληηθεηκεληθνχο» παξάγνληεο ησλ αιιειεμαξηήζεσλ ξνήο εξγαζίαο, δηαδηθαζηψλ θαη θιίκαθαο, θαη ζηνπο «ππνθεηκεληθνχο» παξάγνληεο ηεο πξνζσπηθφηεηαο θαη ησλ θνηλσληθψλ αλαγθψλ. Σα νξγαλνγξάκκαηα κπνξεί λα απνηππψλνληαη ζε ραξηί αιιά ζα πξέπεη λα ιεηηνπξγνχλ κε αλζξψπηλα φληα ΜΔΓΔΘΟ ΜΟΝΑΓΑ Πέξα απφ ην πνηεο ζέζεηο ζα νκαδνπνηεζνχλ ζε κνλάδεο, έλα άιιν βαζηθφ δήηεκα ζην ζρεδηαζκφ ηεο δνκήο ηνπ νξγαληζκνχ είλαη ην κέγεζνο απηψλ ησλ κνλάδσλ. Πφζεο ζέζεηο ζα πξέπεη λα πεξηέρνληαη ζηελ 14 χκθσλα κε έξεπλα ζε αλζξαθσξπρεία ησλ Trist θαη Bamforth, χκθσλα κε έξεπλεο ηνπ Hawthorne. 25

26 νκαδνπνίεζε ηνπ πξψηνπ επηπέδνπ, θαη πφζεο ζε θάζε κνλάδα επφκελνπ επηπέδνπ; Δλαιιαθηηθά ζα κπνξνχζακε λα ζέζνπκε ην εξψηεκα: Πφζα άηνκα ζα πξέπεη λα ινγνδνηνχλ ζε θάζε κάλαηδεξ; Πνην ζα πξέπεη λα είλαη ην εχξνο ειέγρνπ ηνπ θάζε κάλαηδεξ; Ση ζρήκα ζα έρεη ε δνκή; Φειφ, κε κηθξέο κνλάδεο θαη κηθξφ εχξνο ειέγρνπ, ή πιαηχ, κε κεγάιεο κνλάδεο θαη κεγάιν εχξνο ειέγρνπ; Ζ παξαδνζηαθή βηβιηνγξαθία ήηαλ απζηεξή ζε απηά ηα ζέκαηα θαη ππνζηήξηδε φηη ην εχξνο ειέγρνπ δελ ζα πξέπεη λα μεπεξλάεη ηα πέληε ή έμη άηνκα. Πην πξφζθαηεο έξεπλεο φκσο έρνπλ δείμεη φηη ην εχξνο ειέγρνπ ζε επηηπρεκέλεο επηρεηξήζεηο κπνξεί λα είλαη θαη δέθα ή λα πνηθίιεη αλάκεζα απφ πέληε θαη δψδεθα 16. Οη επηβιέπνληεο ζε εξγνζηάζηα καδηθήο παξαγσγήο κπνξεί λα έρνπλ ππφ ηελ επνπηεία ηνπο ζαξάληα εξγαδφκελνπο 17. Σν ζέκα ηνπ εχξνπο ειέγρνπ εγείξεη θαη άιια εξσηήκαηα: Πνηνο ζεσξείηαη πθηζηάκελνο; Γηα παξάδεηγκα, ηη γίλεηαη κε ηνλ βνεζφ ηνπ κάλαηδεξ ή κε ηα άηνκα πνπ επηβιέπεη ελψ δελ αλήθνπλ ζηε ζθαίξα επίζεκνπ ειέγρνπ ηνπ; Ση γίλεηαη κε ηηο εξγαζίεο ηνπ κάλαηδεξ πνπ δελ ζρεηίδνληαη κε επίβιεςεζπιινγή πιεξνθνξηψλ, αλάπηπμε επαθψλ; Έλα κηθξφ εχξνο ειέγρνπ ζεκαίλεη απαξαίηεηα ζηελφ έιεγρν, ή απιά ζεκαίλεη φηη ν κάλαηδεξ είλαη απαζρνιεκέλνο κε ηηο άιιεο εξγαζίεο ηνπ; Δπνκέλσο θαηαιαβαίλνπκε φηη ην ζέκα ηνπ εχξνπο ειέγρνπ είλαη πεξίπινθν θαη δελ ππάξρεη έλα άξηζην κέγεζνο. Ο ζπζρεηηζκφο ηνπ κεγέζνπο ηεο κνλάδαο κε ηνπ κεραληζκνχο ζπληνληζκνχ καο νδεγεί ζε δχν ζπκπεξάζκαηα. Σν πξψην είλαη φηη ζπγθξηλφκελν κε ηελ άκεζε επίβιεςε, φζν κεγαιχηεξε είλαη ε ρξήζε ηεο πξνηππνπνίεζεο γηα ζπληνληζκφ, ηφζν κεγαιχηεξν ζα είλαη ην κέγεζνο ηεο κνλάδαο 18. Πξάγκαηη, φζν πεξηζζφηεξνο ζπληνληζκφο επηηπγράλεηαη ζε κηα κνλάδα κε ηελ πξνηππνπνίεζε πνπ ζρεδηάδεη ε ηερλνδνκή, ηφζν ιηγφηεξν ρξφλν ζα ρξεηάδεηαη ν κάλαηδεξ ηεο λα αθηεξψλεη ζηελ άκεζε επίβιεςε ηνπ θάζε εξγαδνκέλνπ, θαη έηζη ζα κπνξεί λα έρεη ππφ ηελ επίβιεςή ηνπ κεγαιχηεξν αξηζκφ εξγαδνκέλσλ. 16 χκθσλα κε έξεπλα ηνπ Woodward ην 1965 νη επηηπρεκέλεο εηαηξείεο είραλ εχξνο ειέγρνπ απφ πέληε σο δψδεθα. 17 Ο Worthy ην 1959 ζεκεηψλεη φηη ν αληηπξφεδξνο πσιήζεσλ ησλ Sears, Roebuck and Co, είρε ζαξάληα ηέζζεξα ζηειέρε ππφ ηελ επίβιεςή ηνπ. 18 Mintzberg H., 1979, φ.π. 26

27 Σν δεχηεξν ζπκπέξαζκα είλαη φηη ζπγθξηλφκελε κε ηελ πξνηππνπνίεζε θαη ζπρλά ηελ άκεζε επίβιεςε, φζν κεγαιχηεξε είλαη ε ρξήζε ηεο ακνηβαίαο πξνζαξκνγήο (ιφγσ αιιειεμαξηήζεσλ κεηαμχ πεξίπινθσλ εξγαζηψλ), ηφζν κηθξφηεξν είλαη ην κέγεζνο ηεο κνλάδαο 19. Ζ ζρέζε κεηαμχ πεξίπινθσλ αιιειεμαξηεκέλσλ εξγαζηψλ θαη κηθξνχ κεγέζνπο κπνξεί λα εμεγεζεί κε δχν ηξφπνπο. Ο πξνθαλήο ηξφπνο είλαη φηη αλ φινη νη κεραληζκνί ζπληνληζκνχ παξακείλνπλ ίδηνη, ηφηε φζν πεξηζζφηεξν αιιειέλδεηεο είλαη νη εξγαζίεο ζε κηα κνλάδα, ηφζν κεγαιχηεξε ζα είλαη ε αλάγθε γηα επαθή κεηαμχ ηνπ κάλαηδεξ θαη ησλ εξγαδνκέλσλ γηα λα ζπληνλίζνπλ ηελ εξγαζία ηνπο. Ο κάλαηδεξ ζα πξέπεη λα παξαθνινπζεί θαη λα επηβιέπεη ηηο δξαζηεξηφηεηεο ηεο κνλάδαο ηνπ απφ πην θνληά θαη λα είλαη αθφκα πην εχθαηξνο γηα ζπκβνπιέο. Δπνκέλσο, ν κάλαηδεξ ρξεηάδεηαη κηθξφ εχξνο ειέγρνπ. Ο άιινο ηξφπνο εμήγεζεο είλαη φηη ηηο πεξίπινθεο θαη εμαξηεκέλεο εξγαζίεο είλαη δχζθνιν λα ηηο επηβιέπεη θάπνηνο, νπφηε αληί γηα κηα αχμεζε ζηελ άκεζε επίβιεςε, παξαηεξείηαη κηα αχμεζε ζηελ ακνηβαία πξνζαξκνγή. Οη εξγαδφκελνη ζα πξέπεη λα επηθνηλσλνχλ πξφζσπν κε πξφζσπν γηα λα ζπληνλίδνπλ ηελ εξγαζία ηνπο. Αιιά γηα λα είλαη εθηθηή κηα ηέηνηα επηθνηλσλία θαη λα ιεηηνπξγεί ζσζηά, ζα πξέπεη ην κέγεζνο ηεο κνλάδαο λα είλαη αξθεηά κηθξφ, ψζηε λα ελζαξξχλεη ηε ζπρλή, άλεηε θαη αλεπίζεκε δηάδξαζε κεηαμχ ησλ κειψλ ηνπ. Καηαιήγνληαο, φζνλ αθνξά ην κέγεζνο ηεο κνλάδαο κπνξνχκε λα πνχκε φηη επεξεάδεηαη θαη απμάλεηαη απφ Σελ ηππνπνίεζε (θαη ηνπο ηξεηο ηχπνπο) Σελ νκνηφηεηα ησλ εξγαζηψλ πνπ εθηεινχληαη ζηε κνλάδα Σελ αλάγθε ησλ εξγαδνκέλσλ γηα απηνλνκία θαη απηνπξαγκάησζε Σελ αλάγθε λα κεηψζνπκε ηελ παξακφξθσζε ζηελ ξνή ησλ πιεξνθνξηψλ ζηελ ηεξαξρία Καη επεξεάδεηαη θαη κεηψλεηαη απφ Σελ αλάγθε γηα ζηελή άκεζε επίβιεςε Σελ αλάγθε γηα ακνηβαία πξνζαξκνγή αλάκεζα ζε πεξίπινθεο θαη εμαξηψκελεο εξγαζίεο 19 Mintzberg H., 1979, φ.π. 27

28 Σνλ αξηζκφ ησλ θαζεθφλησλ πνπ έρεη έλαο κάλαηδεξ λα εθηειέζεη πέξα απφ ηελ επίβιεςε Σελ αλάγθε πνπ έρνπλ νη εξγαδφκελνη ηεο κνλάδαο γηα ζπρλή πξφζβαζε ζηηο ζπκβνπιέο ηνπ κάλαηδεξ. ηνλ παξαθάησ πίλαθα παξνπζηάδνληαη ζπλνπηηθά ηα ζεηηθά θαη αξλεηηθά ζηνηρεία ηνπ κηθξνχ θαη ηνπ κεγάινπ εχξνπο ειέγρνπ 20. Μηθξό εύξνο ειϋγρνπ ΘεηηθΪ ΑξλεηηθΪ ηελή επίβιεςε Οη πξντζηάκελνη ηείλνπλ λα εκπιέθνληαη πνιχ ζηελ εξγαζία ησλ πθηζηακέλσλ ηελφο έιεγρνο Πνιιά δηνηθεηηθά επίπεδα Δχθνιε επηθνηλσλία κεηαμχ Τςειφ θφζηνο ιφγν πνιιψλ επηπέδσλ πθηζηακέλσλ θαη πξντζηακέλσλ Μεγάιε απφζηαζε κεηαμχ θνξπθήο θαη θαηψηαηνπ επηπέδνπ ΜεγΪιν εύξνο ειϋγρνπ ΘεηηθΪ ΑξλεηηθΪ Οη πξντζηάκελνη ππνρξενχληαη λα Μεγάινο θφξηνο εξγαζίαο γηα ηνπο εθρσξνχλ αξκνδηφηεηεο θαη εμνπζία πξντζηακέλνπο Τηνζεηνχληαη ζαθείο πνιηηηθέο Κίλδπλνο γηα απψιεηα ειέγρνπ Οη πθηζηάκελνη επηιέγνληαη Απαηηνχληαη εμαηξεηηθήο πνηφηεηαο πξνζεθηηθά κάλαηδεξο Πέλαθαο 1: Θεηηθά-Αξλεηηθά κηθξνχ θαη κεγάινπ εχξνπο ειέγρνπ 20 Koontz H., O Donnell C., Weihrich H., Management, McGraw Hill,

29 3. ΜΟΝΣΔΛΑ ΟΡΓΑΝΧΣΗΚΖ ΓΟΜΖ ηε βηβιηνγξαθία ζπλαληάκε ηνπο φξνπο κεραληζηηθά (mechanistic) θαη νξγαληθά (organic) δνκή, σο κεηαθνξέο γηα ηελ πεξηγξαθή νξγαλσηηθψλ δνκψλ κε ζπγθεθξηκέλα ραξαθηεξηζηηθά 21. Ο φξνο κεραληζηηθή φηαλ αλαθέξεηαη ζε νξγαληζκνχο θέξλεη ζην κπαιφ έλα ζχζηεκα πνπ κνηάδεη κε κεραλή ζρεδηαζκέλν λα ιεηηνπξγεί απνηειεζκαηηθά. Πξάγκαηη ε απνηειεζκαηηθφηεηα απνηειεί έλαλ απφ ηνπο ζεκαληηθφηεξνπο ζηφρνπο ησλ νξγαληζκψλ, αιιά ηα ηειεπηαία ρξφληα αζθείηαη έληνλε θξηηηθή ζηηο κεραληζηηθέο δνκέο θαη ζην θαηά πφζν απηέο ιεηηνπξγνχλ απνδνηηθά. Σα νξγαληθά ζπζηήκαηα, κε ραξαθηεξηζηηθά θνληηλά ζε απηά ησλ δσληαλψλ νξγαληζκψλ, ζπρλά πξνηείλνληαη σο ιχζεηο ζηα πξνβιήκαηα πνπ παξνπζηάδνπλ νη κεραληζηηθέο δνκέο. Παξαθάησ αλαιχνληαη ηα δχν απηά κνληέια νξγαλσηηθήο δνκήο ΜΖΥΑΝΗΣΗΚΟ ΜΟΝΣΔΛΟ ΟΡΓΑΝΧΖ Σν βαζηθφηεξν ζηνηρείν ησλ κεραληζηηθψλ νξγαληζκψλ είλαη ε πξνβιεςηκφηεηα. Ο φξνο κεραληζηηθό ζα κπνξνχζε λα αληηθαηαζηαζεί απφ ηνλ φξν γξαθεηνθξαηηθό, αθνχ ζηε βηβιηνγξαθία ζπλαληάκε θαη απηφλ ηνλ φξν γηα ηελ πεξηγξαθή ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ κνληέινπ. ηελ αθξαία ηνπ κνξθή θάζε εξγαζία είλαη πξνζρεδηαζκέλε θαη ε πνζφηεηα θαη πνηφηεηα ηεο απφδνζεο ξπζκίδνληαη απζηεξά. Με έλα πνιχ εμεηδηθεπκέλν ζχζηεκα ξφισλ, κε ζαθείο ζρέζεηο ινγνδνζίαο θαη έλα θαζνξηζκέλν ζχζηεκα ακνηβψλ επηηπγράλεηαη απηή ε ζηαζεξφηεηα 22. Ζ ζχγρπζε θαη ε αβεβαηφηεηα δελ ππάξρνπλ ζην κνληέιν απηφ. Σα ζηνηρεία πνπ πεξηγξάθνπλ θαιχηεξα έλα κεραληζηηθφ νξγαληζκφ είλαη ηα παξαθάησ 23 : Οη εξγαζίεο έρνπλ ζηελά νξηζκέλν πεξηερφκελν, επηηξέπνληαο έηζη ζηνπο εξγαδφκελνπο λα εμεηδηθεπηνχλ ζε ζπγθεθξηκέλεο ιεηηνπξγίεο. 21 Ο Mintzberg ρξεζηκνπνηεί ηνπο φξνπο απιή δνκή, κεραληθή γξαθεηνθξαηία, επαγγεικαηηθή γξαθεηνθξαηία, ηκεκαηνπνηεκέλε κνξθή θαη θαηά πεξίπησζε δνκή γηα λα πεξηγξάςεη ηα κνληέια νξγάλσζεο πνπ ππάξρνπλ. 22 Ν. Μηραιφπνπινο, Οξγαλωηηθόο ζρεδηαζκόο ζην πιαίζην ηεο ζεωξίαο ηωλ νξγαλώζεωλ, εθδ.άθθνπια, Αζήλα-Κνκνηελή, D. Robey, 1991, φ.π. 29

30 Οη εξγαζίεο είλαη πνιχ θαιά θαζνξηζκέλεο απφ θαλφλεο θαη δηαδηθαζίεο. Οη επζχλεο είλαη μεθαζαξηζκέλεο. Οη εξγαδφκελνη μέξνπλ ηη απαηηείηαη απφ απηνχο. Μηα μεθάζαξε ηεξαξρία εμνπζίαο ππάξρεη γηα λα ειέγρεη θαη λα ζπληνλίδεη ηνπο εηδηθνχο. Όινη μέξνπλ πνπ πξέπεη λα ινγνδνηήζνπλ θαη ν θαζέλαο ινγνδνηεί ζε έλα κφλν άηνκν. Οη ακνηβέο ζπλδένληαη άκεζα κε ηελ απφδνζε. Οη εξγαδφκελνη επηιέγνληαη βάζεη ησλ ηθαλνηήησλ πνπ απαηηνχληαη γηα ηελ εξγαζία θαη φρη βάζεη ησλ πξνζσπηθψλ ηνπο ραξαθηεξηζηηθψλ, φπσο ην θχιν, ε ειηθία ή ε θπιή. Οη εξγαδφκελνη ζρεηίδνληαη κεηαμχ ηνπο κφλν ζε επαγγεικαηηθή βάζε. Πξνζσπηθά ζέκαηα ζεσξνχληαη άζρεηα κε ηελ δηεμαγσγή ηεο εξγαζίαο. Ζ εθαξκνγή ελφο ηέηνηνπ κνληέινπ ίζσο λα νδεγνχζε ζηελ απνδνηηθφηεηα θαη λα έιπλε θάπνηα πξνβιήκαηα πνπ ζπλαληνχλ νη ζχγρξνλνη κάλαηδεξο. Γηα παξάδεηγκα αλ ε επηινγή πξνζσπηθνχ βαζηδφηαλ απνθιεηζηηθά ζηελ εμέηαζε ησλ ηθαλνηήησλ ησλ ππνςεθίσλ, ηφηε θαηεγνξίεο γηα δηαθξίζεηο θαη λεπνηηζκφ δελ ζα ήηαλ βάζηκεο. Δπίζεο, ίζσο ζα ήηαλ αλακελφκελε κεγαιχηεξε ππνθίλεζε αλ νη ακνηβέο ζπλδένληαλ άκεζα ζηελ απφδνζε. Παξφιν απηά δελ ζπλαληάκε εχθνια έλα θαζαξά κεραληζηηθφ ζχζηεκα ζηελ πξαγκαηηθφηεηα. Παξάδεηγκα κεραληζηηθψλ νξγαληζκψλ είλαη νη ηξάπεδεο. αθείο δηαδηθαζίεο δηέπνπλ ηηο εξγαζίεο ησλ ηακείσλ, ησλ ππαιιήισλ ζηα δάλεηα θαη ηνπ ππφινηπνπ πξνζσπηθνχ. Δπίζεο, ππάξρεη κηα ζαθήο δηνηθεηηθή ηεξαξρία θαη θαζνξηζκέλα θαζήθνληα ππαιιήισλ. Έλα ηδαληθφ κεραληζηηθφ ζχζηεκα ζα ήηαλ εθηθηφ κφλν αλ ππήξραλ ζπγθεθξηκέλεο ηδαληθέο ζπλζήθεο: Ο γεληθφο ζηφρνο θαη νη εξγαζίεο ηεο νξγάλσζεο είλαη γλσζηέο. Οη εξγαζίεο κπνξνχλ λα δηαηξεζνχλ ζε ππν-εξγαζίεο. Τπάξρνπλ έγθπξα κέηξα γηα ηελ αηνκηθή απφδνζε. Οη εξγαδφκελνη αληαπνθξίλνληαη ζεηηθά ζηηο ρξεκαηηθέο ακνηβέο πνπ ηνπο δίλνληαη γηα ηελ απφδνζή ηνπο. Ζ εμνπζία ησλ κάλαηδεξο γίλεηαη απνδεθηή σο λφκηκε. 30

31 Τπάξρνπλ θπζηθά θαη άιινη πνιινί ζεκαληηθνί παξάγνληεο γηα ηελ επηηπρία νπνηαζδήπνηε νξγάλσζεο, φπσο δηαζεζηκφηεηα πφξσλ θαη δήηεζε ησλ αγαζψλ ηνπο. Αιιά νη ζπλζήθεο πνπ αλαθέξζεθαλ παξαπάλσ είλαη εμαηξεηηθά θξίζηκεο γηα ηελ απνδνηηθή ιεηηνπξγία ησλ κεραληζηηθψλ ζπζηεκάησλ. Πνιινί ζπγγξαθείο επηθξίλνπλ ην κεραληζηηθφ κνληέιν νξγάλσζεο γηαηί είλαη δχζθακπην θαη ζπλζιίβεη ηα αλζξψπηλα ζηνηρεία ησλ εξγαδνκέλσλ. Τπνζηεξίδνπλ φηη ηα κεραληζηηθά ζπζηήκαηα δελ είλαη θαηάιιεια γηα ηελ ζχγρξνλε θνηλσλία πνπ αιιάδεη πνιχ γξήγνξα. Δπίζεο θαηαθξίλνπλ ην κνληέιν γηα ηελ ζπγθέληξσζε εμνπζίαο πνπ ην ραξαθηεξίδεη. Αιιά ππάξρεη ελαιιαθηηθή πξφηαζε; Μπνξνχλ λα ζρεδηαζηνχλ άιιεο κνξθέο νξγάλσζεο πνπ λα αληαπνθξίλνληαη ζε θαηαζηάζεηο ζηηο νπνίεο ηα κεραληζηηθά ζπζηήκαηα θξίλνληαη αλεπαξθή; Παξαθάησ παξνπζηάδεηαη κηα ελαιιαθηηθή πξφηαζε: ην νξγαληθφ ζχζηεκα νξγάλσζεο ΟΡΓΑΝΗΚΟ ΜΟΝΣΔΛΟ ΟΡΓΑΝΧΖ Σν νξγαληθό είλαη έλαο θαηάιιεινο φξνο γηα λα πεξηγξάςνπκε ην αληίζεην ηνπ κεραληζηηθό. Υαξαθηεξίδεη ηελ νξγάλσζε σο δσληαλφ νξγαληζκφ θαη φρη σο κεραλή. Σα νξγαληθά ζπζηήκαηα πξνζαξκφδνληαη πην εχθνια ζε εμσηεξηθέο ζπλζήθεο πνπ αιιάδνπλ ζπρλά, κηαο θαη ε δνκή ηνπο είλαη επέιηθηε 24. Μπνξνχλ θαη κεηαθξάδνπλ ηηο λέεο θαηαζηάζεηο θαη πηνζεηνχλ θαηάιιειεο ελέξγεηεο αληαπφθξηζεο. Δίλαη αλαγθαίν νη ζχγρξνλεο νξγαλψζεηο λα αλαπηχμνπλ ηελ ηθαλφηεηα πξνζαξκνγήο ζε έλα αζηαζέο θαη πεξίπινθν πεξηβάιινλ. Σα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ νξγαληθνχ κνληέινπ είλαη ηα αληίζεηα απφ απηά ηνπ κεραληζηηθνχ κνληέινπ. Γηα παξάδεηγκα, ελψ ζηε κεραληζηηθή νξγάλσζε νη ξφινη θαη ηα θαζήθνληα είλαη ζαθή, ζηελ νξγαληθή νξγάλσζε δελ ππάξρνπλ ζαθή επηζπκεηά επίπεδα απφδνζεο, νχηε απζηεξνί θαλφλεο θαη δηαδηθαζίεο. Δπνκέλσο, κπνξνχκε λα πνχκε φηη έλα ηδαληθφ νξγαληθφ ζχζηεκα βξίζθεηαη ζηνλ αληίπνδα ελφο ηδαληθνχ κεραληζηηθνχ ζπζηήκαηνο. Οξγαληθέο κνξθέο νξγάλσζεο ζπλαληάκε ζπρλά ζε κηθξέο εηαηξείεο ειεθηξνληθψλ, πνπ ιεηηνπξγνχλ ζε έλα πεξηβάιινλ πνπ ζπλερψο αιιάδεη. Ζ νξγαληθή θχζε ησλ 24 Ν. Μηραιφπνπινο, 1994, φ.π. 31

32 εηαηξεηψλ απηψλ επηηξέπεη ηελ αλάπηπμε θαηλνηφκσλ ηδεψλ απφ νπνηνδήπνηε εξγαδφκελν, ελψ ε επειημία ηεο είλαη αλαγθαία γηα λα αληαπνθξηζεί ζηηο απαηηήζεηο ηεο ζχγρξνλεο ηερλνινγίαο. ηνλ παξαθάησ πίλαθα πεξηγξάθνληαη πεξηιεπηηθά ηα ραξαθηεξηζηηθά ησλ δχν κνληέισλ θαη νη ζπλζήθεο ζηηο νπνίεο είλαη θαηάιιεια απηά. Πξέπεη λα ηνλίζνπκε φηη ν νξγαλσηηθφο ζρεδηαζκφο είλαη νπζηαζηηθά ην «πάληξεκα» ησλ ζπλζεθψλ πνπ αληηκεησπίδεη ε νξγάλσζε κε ηελ θαηάιιειε δνκή. Μεραληζηηθό Οξγαληθό ΥαξαθηεξηζηηθΪ Δξγαζίεο κηθξνχ πεξηερνκέλνπ Καλφλεο θαη δηαδηθαζίεο Ηεξαξρία αθή θαζήθνληα Αληηθεηκεληθφ ζχζηεκα ακνηβψλ Αληηθεηκεληθά θξηηήξηα επηινγήο Δπίζεκν θαη απξφζσπν πλζάθεο Δξγαζίεο θαη ζηφρνη γλσζηνί Γηαρσξηδφκελεο εξγαζίεο Απιέο εξγαζίεο Δξγαδφκελνη πνπ αληαπνθξίλνληαη ζε ρξεκαηηθέο ακνηβέο Δμνπζία απνδεθηή σο λφκηκε Δπξεία θαζνξηζκέλεο εξγαζίεο Λίγνη θαλφλεο θαη δηαδηθαζίεο Diffuse Καλάιηα αζαθή θαζήθνληα Τπνθεηκεληθφ ζχζηεκα ακνηβψλ Τπνθεηκεληθά θξηηήξηα επηινγήο Αλεπίζεκν θαη πξνζσπηθφ Δξγαζίεο θαη ζηφρνη αζαθείο Με δηαρσξηδφκελεο εξγαζίεο Πεξίπινθεο εξγαζίεο Δξγαδφκελνη ππνθηλνχκελνη απφ πεξίπινθεο αλάγθεο Δμνπζία πνπ ακθηζβεηείηαη Πέλαθαο 2. Πεξίιεςε ραξαθηεξηζηηθψλ θαη ζπλζεθψλ γηα Μεραληζηηθέο θαη Οξγαληθέο δνκέο 32

33 ΜΔΡΟ Β : Ο ΟΡΓΑΝΧΣΗΚΟ ΥΔΓΗΑΜΟ ΣΟ ΓΖΜΟΗΟ ΣΟΜΔΑ 33

34 4. Ο ΟΡΓΑΝΧΣΗΚΟ ΥΔΓΗΑΜΟ ΣΟ ΔΛΛΖΝΗΚΟ ΓΖΜΟΗΟ ην θεθάιαην απηφ παξνπζηάδνληαη ην ζεζκηθφ πιαίζην πνπ δηέπεη ηνλ νξγαλσηηθφ ζρεδηαζκφ ζηελ Διιεληθή Γεκόζηα Γηνίθεζε θαη ζπγθεθξηκέλα ηε δηακφξθσζε νξγαληζκψλ ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ, ηα επίπεδα νξγάλσζεο ηνπ δεκφζηνπ κεραληζκνχ, ε δηάξζξσζε ησλ ππεξεζηαθψλ κνλάδσλ, ελψ γίλεηαη θαη κηα αλαθνξά ζηα ζηνηρεία παζνινγίαο ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα ζε ζέκαηα νξγαλσηηθνχ ζρεδηαζκνχ. Πξηλ πεξάζνπκε ζηελ αλάιπζε ησλ παξαπάλσ ζεκάησλ, θξίλεηαη ζθφπηκν λα θάλνπκε θάπνηεο παξαηεξήζεηο ζρεηηθά κε ηε δηαδηθαζία ηνπ νξγαλσηηθνχ ζρεδηαζκνχ ζηνλ ειιεληθφ δεκφζην ηνκέα. ηνλ ηνκέα απηφ, φπνπ ε λνκνζεζία αιιά θαη νη κφληκεο εξγαζηαθέο ζρέζεηο απνηεινχλ πξνζδηνξηζηηθφ πεξηνξηζηηθφ παξάγνληα, είλαη απαξαίηεην θαηά ηε δηαδηθαζία νξγαλσηηθνχ ζρεδηαζκνχ λα ιεθζνχλ ππφςε: Σν ζεζκηθφ πιαίζην, πνπ δηέπεη ηε ιεηηνπξγία ηνπ νξγαληζκνχ: ν βαζκφο ζηνλ νπνίν ην ζεζκηθφ πιαίζην ξπζκίδεη θαη επεξεάδεη ηελ θαζεκεξηλή εξγαζία απνηειεί παξάκεηξν πνπ επεξεάδεη θαζνξίδεη ηφζν ηηο νξγαλσηηθέο θαη ιεηηνπξγηθέο παξακέηξνπο φζν θαη ηνπο κεραληζκνχο ζπλεξγαζίαο. Σα πθηζηάκελα ραξαθηεξηζηηθά (πξνζφληα, δεμηφηεηεο, ζπκπεξηθνξέο, θνπιηνχξα) ησλ εξγαδνκέλσλ: ηα ραξαθηεξηζηηθά απηά επεξεάδνπλ ηφζν ηνπο κεραληζκνχο ζπλεξγαζίαο, φζν θαη ηηο νξγαλσηηθέο παξακέηξνπο (θπξίσο ην εχξνο επνπηείαο θαη απφθαζεο). Οη αλσηέξσ δχν παξάκεηξνη είλαη ηδηαίηεξα ζεκαληηθέο γηα ηνλ νξγαλσηηθφ ζρεδηαζκφ ηεο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο, δηφηη νη πεξηνξηζκνί πνπ ζέηνπλ απνηεινχλ πξνζδηνξηζηηθνχο παξάγνληεο γηα ηελ ζε εχινγν ρξνληθφ δηάζηεκα θαη κε εχινγν θφζηνο απνηειεζκαηηθφηεηα ησλ φπνησλ ζρεδηαδφκελσλ νξγαλσηηθψλ αιιαγψλ. Δπίζεο, θαηά ηνλ νξγαλσηηθφ ζρεδηαζκφ ηεο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο, ζεκαληηθή παξάκεηξνο πνπ πξέπεη λα ιακβάλεηαη ππφςε είλαη ε πξνεγνχκελε εκπεηξία απφ ηε ιεηηνπξγία ελφο γξαθεηνθξαηηθνχ κνληέινπ νξγάλσζεο ησλ ειιεληθψλ δεκφζησλ ππεξεζηψλ. 34

35 4.1. ΟΡΓΑΝΗΜΟΗ ΓΖΜΟΗΧΝ ΤΠΖΡΔΗΧΝ χκθσλα κε ην Ϊξζξν 20 (Οξγάλσζε δεκφζησλ ππεξεζηψλ θαη λνκηθψλ πξνζψπσλ δεκνζίνπ δηθαίνπ) ηνπ Ν.2503/97 25 «Γηνίθεζε, νξγάλσζε, ζηειέρσζε ηεο Πεξηθέξεηαο, ξχζκηζε ζεκάησλ γηα ηελ ηνπηθή απηνδηνίθεζε θαη άιιεο δηαηάμεηο» 26, ε νξγάλσζε ησλ ππεξεζηψλ, ησλ απηνηειψλ δεκφζησλ πνιηηηθψλ ππεξεζηψλ θαη ησλ λνκηθψλ πξνζψπσλ δεκνζίνπ δηθαίνπ θαζνξίδεηαη κε ηνπο Οξγαληζκνύο 27. Οη Οξγαληζκνί θαηαξηίδνληαη κε πξνεδξηθά δηαηάγκαηα πνπ εθδίδνληαη κε πξφηαζε ησλ Τπνπξγψλ Δζσηεξηθψλ, Οηθνλνκηθψλ θαη ηνπ αξκφδηνπ θαηά πεξίπησζε Τπνπξγνχ. ε πεξίπησζε πνπ ππάξρεη νκάδα νκνεηδψλ λνκηθψλ πξνζψπσλ δεκνζίνπ δηθαίνπ, κπνξεί λα θαηαξηίδεηαη εληαίνο νξγαληζκφο 28. Οη νξγαληζκνί θαζνξίδνπλ ηα εμήο ζηνηρεία: ηελ απνζηνιή ηνπ ππνπξγείνπ, απηνηεινχο δεκφζηαο ππεξεζίαο ή λνκηθνχ πξνζψπνπ δεκνζίνπ δηθαίνπ. Ζ απνζηνιή θάζε ππνπξγείνπ πξνθχπηεη απφ ην ζχλνιν ησλ αξκνδηνηήησλ ηνπ φπσο θαζνξίδνληαη θάζε θνξά απφ ηηο λνκνζεηηθέο πεγέο. Με ηνλ πξνζδηνξηζκφ ηεο απνζηνιήο απνηππψλεηαη νπζηαζηηθά ε ηαπηφηεηα ηνπ νηθείνπ θνξέα θαη νξηνζεηείηαη ην εχξνο ιεηηνπξγίαο ηνπ. Δπίζεο, πξέπεη λα ηνληζηεί φηη ν νξγαληζκφο ζα πξνζδηνξίδεη ηε ζπλνιηθή απνζηνιή ηεο ππεξεζίαο, αιιά θαη ηηο δξαζηεξηφηεηεο ηεο θάζε κνλάδαο εηδηθφηεξα ζε φια ηα νξγαλσηηθά επίπεδα, κε ηξφπν θαζνδηθφ, έηζη ψζηε ε απνζηνιή θάζε ππνκνλάδαο λα απνηειεί εμεηδίθεπζε ηεο απνζηνιήο ηεο ππεξθείκελεο κνλάδαο. Σε δηάξζξσζε ησλ ππεξεζηψλ ζε νξγαληθέο κνλάδεο-γεληθέο δηεπζχλζεηο, δηεπζχλζεηο, ηκήκαηα απηνηειή ή θαη απηνηειή γξαθεία. Γηα ηελ νξζνινγηθή δηάξζξσζε θαη θαηαλνκή ησλ αξκνδηνηήησλ πξέπεη λα εμεηάδεηαη ε απνηχπσζε ηεο ξνήο 25 ΦΔΚ 107 Α 26 Σν ΦΔΚ ηνπ Νφκνπ βξίζθεηαη ζην Παξάξηεκα ην Παξάξηεκα 5 πεξηιακβάλεηαη ην παξάδεηγκα ηνπ Οξγαληζκνχ ηνπ Τπνπξγείνπ Μαθεδνλίαο-Θξάθεο. 28 ην Παξάξηεκα 3 αλαθέξνληαη ηα Τπνπξγεία ζχκθσλα κε ην Ν.3242/2004 θαη ηα ΦΔΚ ησλ Οξγαληζκψλ ηνπο. 35

36 εξγαζίαο, ε δηαθνξνπνίεζε ησλ αληηθεηκέλσλ, ν φγθνο εξγαζίαο, θ.α. Σνλ ηίηιν, ηελ έδξα θαη ηελ θαηαλνκή ησλ πθηζηάκελσλ αξκνδηνηήησλ ζε θαζεκηά απφ ηηο παξαπάλσ νξγαληθέο κνλάδεο. Σνπο θιάδνπο ηνπ πξνζσπηθνχ θαηά θαηεγνξίεο, ηνλ αξηζκφ θαη ηελ θαηαλνκή ησλ ζέζεσλ ηνπ θάζε θχζεσο πξνζσπηθνχ ζε θιάδνπο θαη εηδηθφηεηεο κέζα ζην πιαίζην ηνπ ζπλνιηθνχ αξηζκνχ ησλ νξγαληθψλ ζέζεσλ, ηα ηππηθά πξνζφληα δηνξηζκνχ ή πξφζιεςεο θαηά θιάδν ή εηδηθφηεηα. Ζ δηάθξηζε ησλ θιάδσλ ζε εηδηθφηεηεο γίλεηαη ζε ζρέζε κε ηελ επηδησθφκελε εμεηδίθεπζε ησλ ππαιιήισλ, αλάινγα κε ηηο αλάγθεο ηεο ππεξεζίαο. Σελ πεξηγξαθή ησλ πξνζφλησλ θαη θαζεθφλησλ ηεο θάζε ζέζεο επζχλεο. ε αξθεηέο πεξηπηψζεηο πέξα απφ ηα ηππηθά πξνζφληα δηνξηζκνχ, απαηηνχληαη θαη θάπνηα πξφζζεηα πξνζφληα γηα νξηζκέλεο ζέζεηο επζχλεο, πνπ λα θαιχπηνπλ ηηο απαηηήζεηο ζπγθεθξηκέλσλ νξγαληθψλ κνλάδσλ. Σα θαζήθνληα δηαρσξίδνληαη ζε γεληθά, πνπ ηζρχνπλ εληαία γηα φια ηα ηεξαξρηθά επίπεδα θαη πεξαηηέξσ ζε εηδηθά θαζήθνληα, ζχκθσλα κε ην ζπγθεθξηκέλν αληηθείκελν ηεο νηθείαο ππεξεζηαθήο κνλάδαο. Σνπο θιάδνπο ΠΔ, ΣΔ θαη ΓΔ, ησλ νπνίσλ νη ππάιιεινη θξίλνληαη γηα ηελ θαηάιεςε ζέζεσλ πξντζηακέλσλ ησλ θαηά πεξίπησζε νξγαληθψλ κνλάδσλ, αλάινγα κε ηελ εηδηθφηεηα ηνπ θιάδνπ θαη ην αληηθείκελν ησλ ζπγθεθξηκέλσλ νξγαληθψλ κνλάδσλ. Δπηπξφζζεηα, ν λφκνο νξίδεη φηη κε ηνπο νξγαληζκνχο επηηξέπεηαη λα θαηαξγνχληαη πιενλάδνπζεο θελέο νξγαληθέο ζέζεηο, λα κεηαθέξνληαη νξγαληθέο ζέζεηο απφ πθηζηάκελνπο θιάδνπο ζε άιινπο πθηζηάκελνπο ή λένπο θιάδνπο ηεο ίδηαο ή άιιεο θαηεγνξίαο (ΠΔ, ΣΔ, ΓΔ, ΤΔ) θαη λα ξπζκίδνληαη ζέκαηα θαηάηαμεο ππεξεηνχλησλ ππαιιήισλ ζε ζπγρσλεπφκελνπο ή ζπληζηψκελνπο λένπο θιάδνπο ηεο νηθείαο θαηεγνξίαο. Ζ ζχζηαζε λέσλ νξγαληθψλ ζέζεσλ δελ επηηξέπεηαη κε ηνπο νξγαληζκνχο. Μηα αθφκα θαηλνηφκνο ξχζκηζε ηνπ λφκνπ απηνχ είλαη φηη κε ηνπο νξγαληζκνχο επηηξέπεηαη ε ζχζηαζε νξγαληθψλ κνλάδσλ ρσξίο εζσηεξηθή δηάξζξσζε, πνπ αζθνχλ ηηο αξκνδηφηεηεο ηνπο κε Οκάδεο Γηνίθεζεο Έξγνπ 36

37 (Ο.Γ.Δ.) 29, νη νπνίεο ζπγθξνηνχληαη θάζε θνξά (ad hoc), κε απφθαζε ηνπ αξκφδηνπ ππνπξγνχ, αλάινγα κε ηηο αλάγθεο ηεο ππεξεζίαο θαη γηα ζπγθεθξηκέλν έξγν. ε θάζε Ο.Γ.Δ. νξίδεηαη Τπεχζπλνο Γηνίθεζεο Έξγνπ (Τ.Γ.Δ.) κε γλψζε θαη πείξα ζην αληηθείκελν ηνπ έξγνπ. Καζήθνληα ηνπ Τ.Γ.Δ. είλαη ν ζρεδηαζκφο θαη ε παξάδνζε ησλ εξγαζηψλ ηνπ έξγνπ, ν πξνγξακκαηηζκφο θαη ε νξγάλσζή ηνπ, ε δηεμαγσγή ηνπ ζχκθσλα κε ρξνλνδηάγξακκα θαη γεληθά ε παξαθνινχζεζε ν έιεγρνο ηεο πνξείαο ηνπ έξγνπ. Ζ ζηειέρσζε ησλ Ο.Γ.Δ. γίλεηαη κε κφληκνπο ππαιιήινπο ή θαη κε ζρέζε ηδησηηθνχ δηθαίνπ εηδηθφ επηζηεκνληθφ πξνζσπηθφ ηεο νηθείαο δηεχζπλζεο ή θαη άιισλ ππεξεζηαθψλ κνλάδσλ ηνπ ππνπξγείνπ. ηελ νκάδα νη ππάιιεινη ζπκκεηέρνπλ ζε πιήξε θαη απνθιεηζηηθή ή κεξηθή θαη παξάιιειε απαζρφιεζε θαη αλαθέξνληαη ζηνλ Τ.Γ.Δ. Έλα απφ ηα βαζηθφηεξα πξνβιήκαηα ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο είλαη ε έιιεηςε νξζνινγηθήο θαηαλνκήο ηνπ πξνζσπηθνχ ηεο. Έηζη, παξαηεξείηαη ζπρλά ην θαηλφκελν άιιεο κνλάδεο λα έρνπλ ππεξάξηζκε ζηειέρσζε θαη άιιεο λα είλαη ππνζηειερσκέλεο, κε απνηέιεζκα λα δπζθνιεχνληαη λα επηηειέζνπλ ην έξγν ηνπο θαη λα επεξεάδεηαη αξλεηηθά ε απνηειεζκαηηθφηεηα θαη παξαγσγηθφηεηα ηεο κνλάδαο. Γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηνπ πξνβιήκαηνο απηνχ ν λφκνο πξνβιέπεη φηη νη νξγαληζκνί ζπλνδεχνληαη απφ Παξάξηεκα χλζεζεο Τπεξεζηαθψλ Μνλάδσλ (Π..Τ.Μ.), ζην νπνίν γίλεηαη ε θαηαλνκή ησλ νξγαληθψλ ζέζεσλ πξνζσπηθνχ ζηηο επηκέξνπο νξγαληθέο κνλάδεο ηεο θεληξηθήο ππεξεζίαο ζε επίπεδν ηνπιάρηζηνλ ηκήκαηνο ή απηνηεινχο γξαθείνπ. Με απνθάζεηο ηνπ νηθείνπ ππνπξγνχ, ε ζχλζεζε πξνζσπηθνχ ππεξεζηαθήο κνλάδαο κπνξεί λα ηξνπνπνηείηαη γηα ηελ αληηκεηψπηζε αλαγθψλ, πνπ πξνθχπηνπλ θπξίσο απφ ηελ αλάπηπμε λέσλ δξαζηεξηνηήησλ θαη αξκνδηνηήησλ ή ηελ εθηέιεζε εηδηθψλ εξγαζηψλ ηεο ππεξεζηαθήο κνλάδαο. Οη παξαπάλσ ξπζκίζεηο ηνπ Ν.2503/97 ζρεδηάζηεθαλ ζηα πιαίζηα κηαο πξνζπάζεηαο δηνηθεηηθήο κεηαξξχζκηζεο θαη νξγαλσηηθνχ αλαζρεδηαζκνχ ηνπ θξάηνπο, κε βαζηθφηεξνπο ζηφρνπο ηελ απνηειεζκαηηθφηεξε ιεηηνπξγία ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο θαη ηελ ελίζρπζε ηνπ επηηειηθνχ ραξαθηήξα ηεο θεληξηθήο δηνίθεζεο. Οη βαζηθέο θαηλνηνκίεο πνπ νξίδεη ν λφκνο απηφο είλαη: 29 Με ηηο Οκάδεο Γηνίθεζεο Έξγνπ γίλεηαη κηα πξνζπάζεηα εηζαγσγήο ελλνηψλ θαη εξγαιείσλ ηνπ project management ζηε δεκφζηα δηνίθεζε. 37

38 Ο θαζνξηζκφο ηεο απνζηνιήο ησλ ππνπξγείσλ θαη ησλ λ.π.δ.δ. Ζ θαζηέξσζε νκάδσλ δηνίθεζεο έξγνπ, σο κηα επέιηθηε νξγαλσηηθή κνξθή. Ζ ζχλζεζε ησλ ππεξεζηαθψλ κνλάδσλ ζε ζέζεηο πξνζσπηθνχ. Ζ πεξηγξαθή πξνζφλησλ θαη θαζεθφλησλ γηα θάζε ζέζε επζχλεο ΔΠΗΠΔΓΑ ΟΡΓΑΝΧΖ Ζ δνκή θάζε ππνπξγείνπ ζα πξέπεη λα είλαη απφξξνηα θαηαγξαθήο θαη αλάιπζεο ησλ πξαγκαηηθψλ αλαγθψλ θαη εθηίκεζεο ησλ εηδηθψλ ζε θάζε πεξίπησζε ζπλζεθψλ. Σν δηαξζξσηηθφ επίπεδν πξέπεη αλ δηθαηνινγείηαη κε βάζε ηηο νξγαλσηηθέο θαη ιεηηνπξγηθέο αλάγθεο ηνπ θνξέα θαη φρη άιιεο ζθνπηκφηεηεο, φπσο γηα παξάδεηγκα ε δεκηνπξγία ζέζεσλ πξντζηακέλσλ. Οη ππνπξγηθέο δνκέο ζηελ Διιάδα ραξαθηεξίδνληαη απφ νξγαλσηηθή δπζθακςία, αθνχ δεκηνπξγνχλ θαη ζπληεξνχλ ππεξεζηαθέο κνλάδεο κε αληηπαξαγσγηθή ιεηηνπξγία θαη πεξηνξηζκέλε απφδνζε. Δπνκέλσο, βαζηθφο ζηφρνο κηαο αλαζπγθξφηεζεο ησλ νξγαλσηηθψλ ζρεκάησλ ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο ζα πξέπεη λα είλαη ε θαζηέξσζε επέιηθησλ νξγαλσηηθψλ δνκψλ, κε δπλαηφηεηα πξνζαξκνγήο ζε έλα κεηαβαιιφκελν πεξηβάιινλ θαη ζηφρν ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα θαη απνδνηηθφηεηα. Με απηή ηελ έλλνηα, ζθφπηκν είλαη λα επηδησρζεί ε ζχκπηπμε ππεξεζηαθψλ κνλάδσλ, φπνπ απηφ δηθαηνινγείηαη, ψζηε νκνεηδή ή νκφινγα αληηθείκελα λα ζπληνλίδνληαη θαη νη ππεξεζίεο λα ιεηηνπξγνχλ νξζνινγηθά θαη απνδνηηθά. Σα επίπεδα ησλ νξγαλσηηθψλ κνλάδσλ, ζηα νπνία κπνξνχλ λα δηαξζξψλνληαη νη ππεξεζίεο, θαζνξίδνληαη πεξηνξηζηηθά ζην Ν.2503/97 θαη είλαη νη γεληθέο δηεπζχλζεηο, νη δηεπζχλζεηο, ηα ηκήκαηα απηνηειή ή κε θαη ηα απηνηειή γξαθεία. Απνθιείεηαη ε δηάξζξσζε ησλ ππεξεζηψλ ζε ελδηάκεζα νξγαλσηηθά επίπεδα (π.ρ. ππνδηεπζχλζεηο). Δπνκέλσο κπνξνχκε λα πνχκε φηη ραξαθηεξηζηηθφ ηεο νξγάλσζεο ηεο Διιεληθήο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο είλαη ε ρακειή ππξακίδα. Δπίζεο, δελ πξνβιέπεηαη εζσηεξηθή δηάξζξσζε ησλ ηκεκάησλ ζε γξαθεία. ε πεξίπησζε πνπ θαηαξγεζεί ππεξεζία ή ππεξεζηαθή κνλάδα, νη αξκνδηφηεηέο ηεο κεηαθέξνληαη ζε άιιεο ππεξεζίεο ή ππεξεζηαθέο κνλάδεο κε ηα πξνεδξηθά δηαηάγκαηα ησλ νξγαληζκψλ. Δπνκέλσο, πξέπεη λα νξίδνληαη 38

39 ξεηά ηφζν νη ζπγθεθξηκέλεο κνλάδεο πνπ θαηαξγνχληαη, φζν θαη νη νξγαληθέο κνλάδεο πνπ ζα αζθνχλ ηηο αξκνδηφηεηεο ησλ θαηαξγνπκέλσλ ΓΗΑΡΘΡΧΖ ΤΠΖΡΔΗΑΚΧΝ ΜΟΝΑΓΧΝ Ζ δηάξζξσζε ησλ ππεξεζηαθψλ κνλάδσλ ζε δηεπζχλζεηο πξέπεη λα γίλεη κε βάζε ην δηαρσξηζκφ ησλ αξκνδηνηήησλ ζε απηέο πνπ έρνπλ ζρέζε κε ηηο πνιηηηθέο θαη ην θαζχιελ αληηθείκελν ηνπ ππνπξγείνπ θαη ζε εθείλεο πνπ έρνπλ ζρέζε κε ηελ εζσηεξηθή δηνίθεζε θαη ιεηηνπξγία ηνπ ππνπξγείνπ, φπσο γηα παξάδεηγκα ζέκαηα πξνζσπηθνχ, εθπαίδεπζεο, νηθνλνκηθνχ, νξγάλσζεο θαη απινχζηεπζεο δηαδηθαζηψλ. Οη πξψηεο αλαθέξνληαη σο ζεκαηηθέο ή θάζεηεο αξκνδηφηεηαο ππεξεζίεο θαη νη δεχηεξεο σο γεληθέο ή νξηδφληηαο αξκνδηφηεηαο ππεξεζίεο. Ζ νξγάλσζε ησλ ζεκαηηθψλ ππεξεζηαθψλ κνλάδσλ πξέπεη λα γίλεηαη θαηά ηξφπν πνπ λ απνθεχγεηαη ε αδηθαηνιφγεηε δηάζπαζε ηνπ αληηθεηκέλνπ θαη ε επηθάιπςε ή ζχγρπζε αξκνδηνηήησλ. Οη δηεπζχλζεηο, ζην πιαίζην ράξαμεο ηεο πνιηηηθήο ηνπο, ζα είλαη αξκφδηεο γηα φιεο ηηο βαζηθέο ιεηηνπξγίεο πνπ είλαη απαξαίηεηεο γηα ηελ άζθεζε ηνπ έξγνπ ηνπο. Αλάινγεο αξρέο πξέπεη λα δηέπνπλ θαη ηελ νξγάλσζε ησλ ππεξεζηψλ γεληθήο αξκνδηφηεηαο ΣΟΗΥΔΗΑ ΠΑΘΟΛΟΓΗΑ ΣΑ ΘΔΜΑΣΑ ΣΟΤ ΟΡΓΑΝΧΣΗΚΟΤ ΥΔΓΗΑΜΟΤ ΣΟ ΓΖΜΟΗΟ ΣΟΜΔΑ χκθσλα κε ηνλ Βαξειίδε Ν., δχν είλαη ηα ζηνηρεία παζνινγίαο ζε φηη αθνξά ηελ ηππηθή νξγάλσζε ησλ δεκφζησλ ππεξεζηψλ. Ζ δπζθακςία πξνζαξκνγήο ησλ νξγαληζκψλ ζε λέεο αλάγθεο θαη ζπλζήθεο απνηειεί ην πξψην ζηνηρείν θαη ε έιιεηςε εμεηδηθεπκέλεο νξγάλσζεο ην δεχηεξν. ρεηηθά κε ην πξψην ζηνηρείν παξαηεξνχκε ηζηνξηθά φηη νη νξγαληζκνί ησλ ππνπξγείσλ απνηέιεζαλ έλα παζνινγηθά ζηαζεξφ ζηνηρείν ηεο δνκήο ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο, ρσξίο λα πξνζαξκφδεηαη ζηηο εθάζηνηε ζπλζήθεο, ζηηο ζπλερψο εμειηζζφκελεο αλάγθεο, ηππηθέο αξκνδηφηεηεο θαη δξαζηεξηφηεηεο ηνπ θξάηνπο. Ο ιφγνο πνπ παξαηεξείηαη ην θαηλφκελν απηφ είλαη απφ ηε κηα ην ζεζκηθφ πιαίζην θαηάξηηζεο ησλ νξγαληζκψλ, πνπ έθαλε ηδηαίηεξα δχζθνιεο ηηο αιιαγέο 39

40 ζηνλ νξγαληζκφ θάζε θνξέα, θαη απφ ηελ άιιε ε παξαδνζηαθή αληίιεςε πνπ θπξηαξρεί γηα ηελ αλάγθε ζηαζεξφηεηαο ηεο ηππηθήο νξγάλσζεο ησλ δεκφζησλ ππεξεζηψλ. Δηδηθφηεξα θαηά ηελ πεξίνδν , ελψ ππήξρε κηα ζαθήο πνιηηηθή θαηάξηηζεο λέσλ νξγαληζκψλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ, επηβαιιφκελε θαη δηαδηθαζηηθά απφ ηηο ζεζκηθέο αιιαγέο ηνπ λφκνπ γηα ην Βαζκνιφγην, ε πνιηηηθή απηή δελ νινθιεξψζεθε ζηελ πεξίνδν απηή θαη άξρηζε λα πινπνηείηαη κφιηο απφ ην 1987 θαη κεηά 30. Απηή ε παξαηεηλφκελε αδπλακία πξνζαξκνγήο ηεο ηππηθήο νξγάλσζεο ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο ζε εμειηζζφκελεο ζπλζήθεο θαη αλάγθεο, απνηειεί έλα βαζηθφ πξφβιεκα γηα ηνλ νξγαλσηηθφ ζρεδηαζκφ ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα. Σν δεχηεξν βαζηθφ πξφβιεκα ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο ζε ζέκαηα νξγαλσηηθνχ ζρεδηαζκνχ είλαη ε έιιεηςε πεξηζζφηεξν εμεηδηθεπκέλσλ ζηνηρείσλ ηππηθήο νξγάλσζεο, φπσο νη πεξηγξαθέο ζέζεσλ εξγαζίαο θαη νη θαλνληζκνί ιεηηνπξγίαο 31. Σν γεγνλφο φηη απηά ηα ζηνηρεία δελ πξνβιέπνληαη θαη δελ ζρεδηάδνληαη γηα φιεο ηηο ζέζεηο δπζρεξαίλνπλ ηνλ απνηειεζκαηηθφ νξγαλσηηθφ ζρεδηαζκφ ησλ δεκφζησλ ππεξεζηψλ 32. ηα παξαπάλσ πξνβιήκαηα έξρεηαη λα πξνζηεζεί θαη ην γεγνλφο φηη νη πεξηζζφηεξνη νξγαληζκνί θαηαξηίζηεθαλ πξφρεηξα θαη πεξηζηαζηαθά θαη ζρεδφλ απνθιεηζηηθά απφ ηη ίδην ην πξνζσπηθφ ησλ θνξέσλ, κε απνηέιεζκα λα δηακνξθσζνχλ αθνινπζψληαο ηελ πξνεγνχκελε θαηάζηαζε, ρσξίο λα ζηεξίδνληαη ζηε ινγηθή ηεο κεδεληθήο βάζεο ή ζηηο ζχγρξνλεο αληηιήςεηο νξγάλσζεο, θαη κε βάζε ηα πξνζσπηθά θαη ζπληερληαθά ζπκθέξνληα 33. Βέβαηα, πξέπεη λα ζεκεησζεί φηη ζηελ πεξίπησζε πνπ ν νξγαληζκφο θαηαξηίδεηαη απφ εηαηξείεο ζπκβνχισλ, ππάξρεη ην πξφβιεκα ηεο πεξηνξηζκέλεο θαηαλφεζεο ηνπ πεξηβάιινληνο θαη ηεο ιεηηνπξγίαο ηεο δηνίθεζεο απφ ηνπο ζπκβνχινπο. Δπηπξφζζεηα, ην ππεξβνιηθφ εχξνο επνπηείαο πνπ παξαηεξείηαη ζηηο δνκέο ησλ ππεξεζηψλ απνηειεί έλα αθφκα πξφβιεκα ηεο δηάξζξσζεο ηεο ειιεληθήο δεκφζηαο δηνίθεζεο. Σν πξφβιεκα ηνπ ππεξβνιηθνχ εχξνπο 30 Bαξειίδεο N., Εεηήκαηα ηππηθήο νξγάλωζεο ζηελ Διιεληθή Γεκόζηα Γηνίθεζε - Γνκέο θαη αλζξώπηλν δπλακηθό, εκεηψζεηο Δξγαζίαο, Πξέπεη λα αλαθέξνπκε φηη ηα θαζήθνληα θαη ηα πξνζφληα γηα ζέζεηο πξντζηάκελσλ πεξηγξάθνληαη ζε γεληθέο γξακκέο ζε άιιεο δηαηάμεηο. 32 ην πξφβιεκα απηφ αλαθέξεηαη θαη ε έθζεζε ηνπ Κέληξνπ Πξνγξακκαηηζκνχ θαη Οηθνλνκηθψλ Δξεπλψλ γηα ηε Γεκφζηα Γηνίθεζε θαη ην πξφγξακκα Βαξειίδεο Ν., 1990, φ.π. 40

41 ζπλαληάηαη ζε κεγάια ππνπξγεία θαη ζε νξηζκέλα κεγάια ΝΠΓΓ, δπζρεξαίλνληαο έηζη ην δηνηθεηηθφ έξγν. Υαξαθηεξηζηηθφ είλαη επίζεο φηη δελ ππάξρνπλ αξθεηέο ιεηηνπξγίεο νξηδφληηνπ πξνγξακκαηηζκνχ ή ζπληνληζκνχ θαη αληίζηνηρεο δηνηθεηηθέο ελφηεηεο. ηα παξαπάλσ έξρεηαη λα πξνζηεζεί ην γεγνλφο φηη δελ δίλεηαη έκθαζε ζε λέα πξφηππα νξγάλσζεο, φπσο απηφ ηεο κεηξηθήο δνκήο, νχηε ζε άηππεο θαη κε ζηαζεξέο κνξθέο νξγάλσζεο 34. Οη αξλεηηθέο ζπλέπεηεο πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηελ αλνξζνινγηθή δνκή θαη ηηο παξαιείςεηο ησλ πθηζηάκελσλ νξγαληζκψλ ζηελ ειιεληθή δεκφζηα δηνίθεζε αθνξνχλ ζηελ 35 : Α. ππεξ- θαηάηκεζε. Ζ άλεπ ζαθψλ θξηηεξίσλ δεκηνπξγία ππνκνλάδσλ νδεγεί ζε πηέζεηο αλνξζνινγηθνχ πνιιαπιαζηαζκνχ ηνπο. Απηή ε ππεξθαηάηκεζε πνιιαπιαζηάδεη ηα θέληξα ιήςεο απνθάζεσλ θαη επαπμάλεη ηηο ελδνππεξεζηαθέο ζπγθξνχζεηο. Δπίζεο, δεκηνπξγεί ππνκνλάδεο ρσξίο πξαγκαηηθφ αληηθείκελν κε απνηέιεζκα λα αδξαλνπνηείηαη ην ζηειερηαθφ δπλακηθφ πνπ ηνπνζεηείηαη ζε απηέο. Β. νξγαλσηηθή δηαθνξνπνίεζε άλεπ θξηηεξίσλ. Ζ νξγαλσηηθή δηαθνξνπνίεζε άλεπ θξηηεξίσλ πξνθαιεί επηθαιχςεηο αληηθεηκέλσλ θαη αλαηηηνιφγεηεο ζπλαξκνδηφηεηεο, κε απνηέιεζκα ηε ζχγρπζε, ηηο παξάιιειεο θαη πεξηηηέο ή αληηθαηηθέο ελέξγεηεο. Αθφκα, πξνθαιεί θελά αξκνδηφηεηαο κε απνηέιεζκα ηελ πιήξε απνπζία ππεξεζηαθήο δξάζεο ζηα αληίζηνηρα πεδία, άληζε θαηαλνκή φγθνπ εξγαζίαο, ζπλχπαξμε αληηθαηηθψλ αληηθεηκέλσλ ζηηο ίδηεο ππνκνλάδεο θαη αδπλακία πεξηγξαθήο θαζεθφλησλ. Δπνκέλσο, θξίλεηαη αλαγθαία κηα αμηνιφγεζε θαη αλαζεψξεζε ησλ νξγαληζκψλ ησλ δεκφζησλ θνξέσλ. Με απηφ ηνλ ηξφπν ζα δηαπηζησζνχλ ειιείςεηο θαη πξνβιήκαηα θαη ζα είλαη δπλαηή ε επηθαηξνπνίεζε ηεο ηππηθήο νξγάλσζεο, θαζψο θαη ε εθαξκνγή πξνηάζεσλ βειηίσζεο πνπ ζα αληαπνθξίλνληαη ζηηο αλάγθεο ηνπ θάζε θνξέα. 34 Βέβαηα, ν Ν.2503/97 πξνβιέπεη ηε ζχζηαζε Οκάδσλ Γηνίθεζεο Έξγνπ, φπσο αλαθέξζεθε παξαπάλσ. 35 εκεηψζεηο ηνπ Δηζεγεηή ηεο Δζληθήο ρνιήο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο Σζέθνπ Θ. ζηα πιαίζηα ηνπ καζήκαηνο «Οξγάλσζε ηεο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο», Αζήλα,

42 5. ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΗΑ ΥΔΓΗΑΜΟΤ ΟΡΓΑΝΧΖ ΓΖΜΟΗΧΝ ΤΠΖΡΔΗΧΝ Ο ζρεδηαζκφο ηνπ νξγαλνγξάκκαηνο ελφο νξγαληζκνχ αλαθέξεηαη ζηελ νκαδνπνίεζε φισλ ησλ ιεηηνπξγηψλ ηνπ κε ηξφπν, ψζηε λα επλνείηαη ε ζπλεξγαζία, ε επειημία σο πξνο ηελ αιιαγή θαζψο θαη ε απνηειεζκαηηθφηεηα ζηελ επηθνηλσλία θαη ηε ιήςε απνθάζεσλ. Ζ νξγαλσηηθή δνκή αληαλαθιά ηελ θνπιηνχξα ελφο νξγαληζκνχ θαη ηηο ζρέζεηο αλαθνξάο, πνπ επηζπκεί λα ιεηηνπξγνχλ ζε απηφλ, ελψ ηαπηφρξνλα θαζηεξψλεη θαλάιηα επηθνηλσλίαο εζσηεξηθά θαη εμσηεξηθά 36. Γχν είλαη νη βαζηθέο δηεξγαζίεο θαηά ηνλ νξγαλσηηθφ ζρεδηαζκφ: ε αλάιπζε ησλ εξγαζηψλ θαη ε εμέηαζε ησλ εζσηεξηθψλ θαη εμσηεξηθψλ ζπλεξγαζηψλ. ην πιαίζην ηεο αλάιπζεο ησλ εξγαζηψλ, πξαγκαηνπνηείηαη ιεπηνκεξήο απνηχπσζε ησλ εζσηεξηθψλ δηαδηθαζηψλ ιεηηνπξγίαο, ψζηε λα εληνπηζζνχλ νη εμεηδηθεπκέλεο εξγαζίεο, πνπ ιακβάλνπλ ρψξα θαηά ηελ πινπνίεζε ησλ ζθνπψλ ηνπ νξγαληζκνχ, δεδνκέλνπ φηη ε νξγάλσζε ησλ δηαδηθαζηψλ ζε επηκέξνπο εμεηδηθεπκέλεο ελέξγεηεο νδεγεί, ελ δπλάκεη, ζε κεγαιχηεξε απνδνηηθφηεηα (κηθξφηεξνο ρξφλνο νινθιήξσζεο, πην ζπγθεθξηκέλα απαηηνχκελα πξνζφληα, θιπ). Μεηά ηελ αλάιπζε ησλ επηκέξνπο εμεηδηθεπκέλσλ εξγαζηψλ θαη κε ζηφρν ην ζσζηφ ζπληνληζκφ ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ νξγαληζκνχ, απαηηείηαη ν ζρεδηαζκφο ησλ εζσηεξηθψλ θαη εμσηεξηθψλ ζπλεξγαζηψλ. ε θάζε νξγαληζκφ ηξία είλαη ηα κέζα ζπλεξγαζίαο ζπληνληζκνχ, πνπ εκθαλίδνληαη: αλεπίζεκε επηθνηλσλία, επίζεκε ηεξαξρία θαη ηππνπνίεζε 37. ε κεγάινπο νξγαληζκνχο, φπσο απηνί ηεο Διιεληθήο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο, ηα ηξία κέζα επηθνηλσλίαο ζπληνληζκνχ δε ιεηηνπξγνχλ ελαιιαθηηθά, αιιά ζπκπιεξσκαηηθά, κε ζηφρν ηελ απνδνηηθφηεξε θαη απνηειεζκαηηθφηεξε πινπνίεζε ησλ ζθνπψλ ηνπο. Καηά ηνλ νξγαλσηηθφ ζρεδηαζκφ είλαη απαξαίηεην λα ιακβάλνληαη ππφςε ηέζζεξηο ιεηηνπξγηθέο παξάκεηξνη: ην κέγεζνο νξγαληζκνχ, ε ηερλνινγία, ην εμσηεξηθφ πεξηβάιινλ θαη ε ζηξαηεγηθή. Δπίζεο, ν νξγαλσηηθφο 36 Μπνπξαληάο Γ., Μάλαηδκελη, εθδ. Μπέλνπ, Αζήλα Ή ελαιιαθηηθά, φπσο αλαθέξζεθε θαη παξαπάλσ ακνηβαία πξνζαξκνγή, άκεζε επίβιεςε θαη ηππνπνίεζε. 42

43 ζρεδηαζκφο ζηελ Διιεληθή Γεκφζηα Γηνίθεζε, φπνπ ε λνκνζεζία αιιά θαη νη κφληκεο εξγαζηαθέο ζρέζεηο απνηεινχλ πξνζδηνξηζηηθφ πεξηνξηζηηθφ παξάγνληα, ζα πξέπεη λα γίλεηαη ιακβάλνληαο ππφςε δχν επηπιένλ παξάγνληεο: ην ζεζκηθφ πιαίζην, πνπ δηέπεη ηε δνκή θαη ηηο δηαδηθαζίεο ηνπ νξγαληζκνχ, θαη ηα πθηζηάκελα ραξαθηεξηζηηθά (πξνζφληα, δεμηφηεηεο, ζπκπεξηθνξέο, θνπιηνχξα) ησλ εξγαδνκέλσλ. Σέινο, θαηά ηνλ νξγαλσηηθφ ζρεδηαζκφ ηεο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο, ζεκαληηθή παξάκεηξνο πνπ πξέπεη λα ιακβάλεηαη ππφςε είλαη ε πξνεγνχκελε εκπεηξία απφ ηε ιεηηνπξγία ελφο γξαθεηνθξαηηθνχ κνληέινπ νξγάλσζεο ησλ ειιεληθψλ δεκφζησλ ππεξεζηψλ ΠΔΡΗΓΡΑΦΖ ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΗΑ Ζ κεζνδνινγία πνπ πξνηείλεηαη γηα ηνλ νξγαλσηηθφ ζρεδηαζκφ ησλ Γεκνζίσλ Τπεξεζηψλ πεξηιακβάλεη ηηο αθφινπζεο θάζεηο: 1. Απνηχπσζε Τθηζηάκελεο Καηάζηαζεο 2. Αμηνιφγεζε Τθηζηάκελεο Καηάζηαζεο 3. Οξγαλσηηθφο ρεδηαζκφο ΑΠΟΣΤΠΧΖ ΤΦΗΣΑΜΔΝΖ ΚΑΣΑΣΑΖ ε έλαλ νξγαληζκφ ε γλψζε, ε νπνία πεγάδεη απφ ην πξνζσπηθφ θαη ηνπο θάζε είδνπο ζπλεξγάηεο ηνπ νξγαληζκνχ, κε ηε ρξήζε ηερλνινγηθψλ κέζσλ θαη ππφ ηνλ πεξηνξηζκφ ησλ απαηηήζεσλ ησλ δηαδηθαζηψλ, ησλ θαλφλσλ, ηνπ ζεζκηθνχ πιαηζίνπ, αιιά θαη ηεο ζηξαηεγηθήο ηνπ νξγαληζκνχ, κεηαζρεκαηίδεηαη ζε απνηειέζκαηα παξαδνηέα, ηα νπνία απεπζχλνληαη ζηνπο πνιίηεο ή ζε ινηπνχο «πειάηεο» ηνπ νξγαληζκνχ, φπσο γηα παξάδεηγκα άιινη θνξείο ηεο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο. Δπνκέλσο, ζην πιαίζην ηεο απνηχπσζεο ηεο πθηζηάκελεο θαηάζηαζεο, φινη νη παξαπάλσ παξάγνληεο πξέπεη λα νξηζζνχλ, ψζηε λα ππάξρεη ζαθήο αληίιεςε γηα ην ζθνπφ ηεο δεκφζηαο ππεξεζίαο θαη γηα ην εζσηεξηθφ θαη εμσηεξηθφ πεξηβάιινλ ηεο. Λακβάλνληαο ππφςε ηα παξαπάλσ, νξηζκέλα εξσηήκαηα πνπ πξέπεη λα απαληεζνχλ απφ ηηο δεκφζηεο ππεξεζίεο ζην ζηάδην απηφ είλαη: 1. Πνην είλαη ην φξακα θαη νη ζηφρνη ηεο ππεξεζίαο καο; 43

44 2. Πνηα είλαη ε ζηξαηεγηθή ηνπ νξγαληζκνχ καο θαη πψο ζπκβάιινπκε ζε απηήλ; 3. Πνηνη είλαη νη πειάηεο καο; 4. Ση παξέρνπκε ζηνπο πειάηεο απηνχο; 5. Πνην είλαη ην ζεζκηθφ πιαίζην, πνπ δηέπεη ηε ιεηηνπξγία καο; 6. πκβαδίδεη ην ζεζκηθφ πιαίζην κε ηε πξαγκαηηθφηεηα ησλ αξκνδηνηήησλ καο; 7. Ση ηερλνινγηθά κέζα ρξεζηκνπνηνχκε θαηά ηελ παξνρή ησλ ππεξεζηψλ καο; 8. Πνηεο είλαη νη εμειίμεηο, πνπ κπνξεί λα επεξεάζνπλ ηηο δξαζηεξηφηεηέο καο; 9. Πνηα βήκαηα αθνινπζνχκε θαηά ηελ παξνρή ησλ ππεξεζηψλ καο; 10. Με πνηνπο θνξείο ζπλεξγαδφκαζηε θαηά ηελ παξνρή ησλ ππεξεζηψλ καο; 11. Ση κέζα ρξεζηκνπνηνχκε γηα λα επηθνηλσλνχκε κε ηνπο ζπλεξγάηεο καο; 12. Ση γλψζεηο θαη δεμηφηεηεο ρξεζηκνπνηνχκε γηα λα παξάγνπκε ηηο ππεξεζίεο καο; 13. Δπαξθνχλ νη πφξνη (ηερλνινγηθά κέζα, ηερλνγλσζία) γηα ηε ιεηηνπξγία καο; 14. Πνηεο δηνηθεηηθέο εξγαζίεο πινπνηνχκε θαη πφζν ρξφλν καο απνξξνθνχλ; 15. Πνηα είλαη ηα πξφηππα απφδνζεο ηεο Τπεξεζίαο καο (π.ρ. ράξηεο πνιηηψλ); Δπηπιένλ, θαηά ην ζηάδην απηφ θαη εθφζνλ έρεη γίλεη θαηαλνεηή ε δνκή θαη ιεηηνπξγία ηεο ππεξεζίαο, είλαη απαξαίηεην λα ζπγθεληξσζνχλ πιεξνθνξίεο πνπ ζρεηίδνληαη θαη κε ηα αθφινπζα εξσηήκαηα: 16. Πφζν ηθαλνπνηεκέλνη είλαη νη πειάηεο καο απφ ηηο ππεξεζίεο καο; 17. Πφζν έγθαηξα παξέρνπκε ηηο ππεξεζίεο καο; 18. Πνηα πξνβιήκαηα αληηκεησπίδνπκε θαηά ηε ιεηηνπξγία καο; 19. Πνηα είλαη ηα πνηνηηθά πξνβιήκαηα ησλ παξερφκελσλ απφ εκάο ππεξεζηψλ; 20. Πνηα άιια πξνβιήκαηα αληηκεησπίδνπκε ζηελ ηθαλνπνίεζε ηνπ νξάκαηφο καο; 44

45 Πξέπεη λα επηζεκαλζεί φηη γηα ηε ζπκπιήξσζε ηνπ ελ ιφγσ εξσηεκαηνινγίνπ ελδέρεηαη λα απαηηεζεί ε δηεξεχλεζε δηαθνξεηηθψλ πεγψλ (π.ρ. αξρεία εηζεξρνκέλσλ, ζηξαηεγηθφ θαη επηρεηξεζηαθφ ζρέδην Οξγαληζκνχ, ζεζκηθφ πιαίζην θαη νη ηξνπνπνηήζεηο ηνπ, ζπλεληεχμεηο, θιπ) θαη ε επεμεξγαζία ελφο ζπλφινπ πιεξνθνξηψλ (π.ρ. θαηαγεγξακκέλα παξάπνλα πνιηηψλ, αξρεία πξνζσπηθνχ, απφςεηο εξγαδνκέλσλ, θιπ), ψζηε νη απαληήζεηο, πνπ ζα δνζνχλ, λα είλαη ηεθκεξησκέλεο θαη λα δεκηνπξγνχλ κία ζαθή θαη ξεαιηζηηθή εηθφλα γηα ηελ ππεξεζία. Δπηπιένλ, θαηά ην ζηάδην απηφ θαη εθφζνλ είλαη επηζπκεηή ε ζε κεγάιν βάζνο αλάιπζε, είλαη δπλαηφ λα δηελεξγεζνχλ θαη έξεπλεο αληίιεςεο (πνιηηψλ ή εξγαδνκέλσλ), πξνθεηκέλνπ λα απνζαθεληζζεί ε πθηζηάκελε θαηάζηαζε ηεο ππεξεζίαο σο πξνο ην απνηέιεζκα ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηεο. Σέινο, έλα επηπιένλ εξψηεκα πνπ πξέπεη λα απαληεζεί ζην ζηάδην απηφ αθνξά ην «πώο είλαη νξγαλωκέλεο αληίζηνηρεο Υπεξεζίεο ζην εμωηεξηθό θαη ζε άιινπο ειιεληθνύο θνξείο», ψζηε, ζε επφκελν ζηάδην, λα εμεηαζζεί εάλ θαη θαηά πφζν είλαη ινγηθφ λα ελζσκαησζνχλ ζηελ Τπεξεζία πξαθηηθέο νξγάλσζεο άιισλ αληίζηνηρσλ Τπεξεζηψλ ηνπ εζσηεξηθνχ θαη ηνπ εμσηεξηθνχ ΑΞΗΟΛΟΓΖΖ ΤΦΗΣΑΜΔΝΖ ΚΑΣΑΣΑΖ Οη πιεξνθνξίεο ηνπ πξνεγνχκελνπ ζηαδίνπ αμηνινγνχληαη έηζη ψζηε λα εληνπηζηνχλ ηα δπλαηά θαη αδχλαηα ζεκεία (strengths and weaknesses) ηεο ιεηηνπξγίαο ηεο δεκφζηαο ππεξεζίαο ζε θάζε κία απφ ηηο νληφηεηεο πνπ θαηαγξάθεθαλ 38. Ο εληνπηζκφο απηψλ ησλ δπλαηψλ θαη αδχλαησλ ζεκείσλ ηεο ιεηηνπξγίαο ηεο Τπεξεζίαο είλαη εμαηξεηηθά κεγάιεο ζεκαζίαο, δεδνκέλνπ φηη ν νξγαλσηηθφο ζρεδηαζκφο ζα πξέπεη λα αληηκεησπίζεη απνηειεζκαηηθά ηηο αδπλακίεο αμηνπνηψληαο ηηο δπλάκεηο ηνπ νξγαληζκνχ. Ο εληνπηζκφο ησλ αδπλακηψλ μεθηλά απφ ηελ απάληεζε ζε έλα ζεκαληηθφ εξψηεκα «ζε πνην βαζκό νη πξαγκαηηθά πινπνηνύκελεο από ηελ ππεξεζία αξκνδηόηεηεο ζπλάδνπλ κε ην ζθνπό ηεο;». Ζ απάληεζε ζην εξψηεκα απηφ ζα δηακνξθψζεη κία πξψηε δηάζηαζε νξγαλσηηθνχ αλαζρεδηαζκνχ, αθνχ ελδέρεηαη λα νδεγήζεη, ζην επφκελν ζηάδην, ζηνλ εμνξζνινγηζκφ ησλ αξκνδηνηήησλ ηεο Τπεξεζίαο ζηε βάζε ηεο ηθαλνπνίεζεο ηνπ ζθνπνχ ηεο. 38 Απηφ απνηειεί νπζηαζηηθά ην έλα ζθέινο ηεο Αλάιπζεο SWOT (Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats). 45

46 Ο εληνπηζκφο ησλ αδπλακηψλ ζπλερίδεηαη κε ηελ εμέηαζε ησλ πξνβιεκάησλ, πνπ παξαηεξνχληαη ζηε ιεηηνπξγία ηεο Γεκφζηαο Τπεξεζίαο (εξσηήκαηα παξνχζαο θαηάζηαζεο), θαη ηελ αλαδήηεζε ησλ αηηίσλ ησλ πξνβιεκάησλ απηψλ. Ζ ελδειερήο αλάιπζε ησλ ζρέζεσλ αηηίνπ απνηειέζκαηνο είλαη ηδηαίηεξα ζεκαληηθή ζηελ παξνχζα θάζε, δεδνκέλνπ φηη ε ππεξεζία ζα πξέπεη λα είλαη ζε ζέζε λα θηάζεη ζηελ πεγή ησλ πξνβιεκάησλ. Δξσηήκαηα πνπ πξέπεη λα απαληεζνχλ ζην ζηάδην απηφ είλαη: Γηαηί δελ είλαη ηθαλνπνηεκέλνη νη πειάηεο καο απφ ηηο ππεξεζίεο καο; Πνχ νθείινληαη ηα πξνβιήκαηα πνπ αληηκεησπίδνπκε θαηά ηε ιεηηνπξγία καο; Πνχ νθείινληαη ηα πνηνηηθά πξνβιήκαηα ησλ ππεξεζηψλ καο; Γηαηί θαζπζηεξνχκε λα παξάζρνπκε ηηο ππεξεζίεο καο; Ση καο εκπνδίδεη λα πινπνηήζνπκε ην φξακά καο; Οη αηηίεο ησλ πξνβιεκάησλ απηψλ ζα πξέπεη λα αλαδεηεζνχλ ζε πνηθίιεο δηαζηάζεηο, νξγαλσηηθέο θαη κε. Σέηνηεο δηζηάζεηο είλαη: πγθέληξσζε ππεπζπλνηήησλ ρακειφο βαζκφο εθρψξεζεο εμνπζηνδνηήζεσλ Αλνξζνινγηθή θαηαλνκή θφξηνπ εξγαζίαο πλζεηφηεηα δηαδηθαζηψλ Δπηθαιχςεηο αξκνδηνηήησλ πλαξκνδηφηεηεο ρσξίο πξνζηηζέκελε αμία Πνιιαπιφηεηα ξφισλ (επηηειηθφο, ππνζηεξηθηηθφο, ιεηηνπξγηθφο) Δλέξγεηεο ρσξίο πξνζηηζέκελε αμία Έιιεηςε ζχγρξνλσλ ηερλνινγηψλ πιεξνθνξηθήο θαη επηθνηλσληψλ Υσξνηαμηθή δηαζπνξά ζε ζρέζε κε ηελ επάξθεηα ηερλνινγηθψλ κέζσλ Έιιεηςε επαξθνχο αξηζκνχ εξγαδνκέλσλ Αζάθεηα ζεζκηθνχ πιαηζίνπ Γηνηθεηηθέο εξγαζίεο πςεινχ θφξηνπ Έιιεηςε ηερλνγλσζίαο εζσηεξηθά ηεο Τπεξεζίαο 46

47 Σέινο, ε αμηνιφγεζε ηεο πθηζηάκελεο θαηάζηαζεο πεξηιακβάλεη θαη ηελ θξηηηθή εμέηαζε ησλ δνκψλ νξγάλσζεο αληίζηνηρσλ θνξέσλ ή νξγαλσηηθψλ κνλάδσλ ηνπ εμσηεξηθνχ πεξηβάιινληνο, ππφ ην πξίζκα ηεο γεληθφηεξεο ζπλάθεηαο ησλ ραξαθηεξηζηηθψλ ππνδνκέο, αλζξψπηλν δπλακηθφ, θνπιηνχξα, θιπ ησλ ζπγθξηλφκελσλ δνκψλ, ψζηε λα εληνπηζζνχλ δηαθνξνπνηήζεηο ή νκνηφηεηεο θαη λα δηακνξθσζεί ην ππφβαζξν γηα αιιαγή ζην επφκελν ζηάδην ΟΡΓΑΝΧΣΗΚΟ ΥΔΓΗΑΜΟ Σν επφκελν ζηάδην ζηε κεζνδνινγία απηή είλαη ν ζρεδηαζκφο ηεο νξγαλσηηθήο δνκήο ηεο δεκφζηαο ππεξεζίαο θαη πεξηιακβάλεη ηα αθφινπζα: Αλάπηπμε απνζηνιήο ηεο Τπεξεζίαο Ζ ππεξεζία ζα πξέπεη λα νξίζεη κε ζαθήλεηα ηελ απνζηνιή ηεο, ψζηε λα θαζίζηαηαη πξνθαλέο ην είδνο ησλ πινπνηνχκελσλ απφ απηήλ αξκνδηνηήησλ. ην πιαίζην απηφ, ε δηάθξηζε ηνπ ξφινπ ηεο ζε επηηειηθφ, ππνζηεξηθηηθφ ή ιεηηνπξγηθφ είλαη απαξαίηεηε, γηαηί έηζη πξνζδηνξίδνληαη νη «πειάηεο» ηεο θαη ηα «πξντφληα» ηεο Καηαγξαθή αξκνδηνηήησλ Ζ ππεξεζία ζα πξέπεη λα θαηαγξάςεη αλαιπηηθά ηηο επηκέξνπο αξκνδηφηεηέο ηεο, ιακβάλνληαο ππφςε ηελ απνζηνιή, ηελ πθηζηάκελε θαηάζηαζε θαη ηα πνξίζκαηα ηεο αμηνιφγεζεο. Οη αξκνδηφηεηεο απηέο ζα πξέπεη λα ιακβάλνπλ ππφςε απηέο πνπ πξαγκαηηθά πινπνηνχληαη ζήκεξα απφ ηελ ππεξεζία, θηιηξαξηζκέλεο κέζα απφ ηηο παξακέηξνπο αμηνιφγεζεο. Π.ρ. «πνηεο αξκνδηφηεηεο δελ είλαη ζπκβαηέο κε ην ζθνπφ καο;», «ζε πνηεο αξκνδηφηεηεο ππάξρνπλ επηθαιχςεηο;», «πνηεο αξκνδηφηεηεο πξνβιέπεηαη λα πξνζηεζνχλ απφ ηελ εθαξκνγή ηεο ζηξαηεγηθήο ή ησλ νδεγηψλ ηεο ΔΔ;», «πνηεο αξκνδηφηεηεο πινπνηνχλ άιιεο, αληίζηνηρεο, Τπεξεζίεο;» είλαη κεξηθά ελδεηθηηθά εξσηήκαηα. Οκαδνπνίεζε αξκνδηνηήησλ ε ζπλέρεηα ηεο αλσηέξσ εξγαζίαο θαη ζχκθσλα κε ηε ζπλάθεηα ηνπ αληηθεηκέλνπ, ησλ παξερφκελσλ πξντφλησλ ππεξεζηψλ θαη ησλ πειαηψλ, αιιά θαη ηελ πνξεία ησλ δηαδηθαζηψλ, φπσο θαηαγξάθεθε θαη αμηνινγήζεθε ζηηο πξνεγνχκελεο θάζεηο, ε ππεξεζία ζα πξέπεη λα πξνρσξήζεη ζε νκαδνπνίεζε αξκνδηνηήησλ γηα θάζε κία απφ ηηο 47

48 αλσηέξσ ηξεηο θαηεγνξίεο. Οη αξκνδηφηεηεο ζα πξέπεη λα είλαη ζπλαθείο σο πξνο ην είδνο, ηα παξαδνηέα θαη ηνπο πειάηεο, νη αξκνδηφηεηεο ζα πξέπεη, θαηά ην δπλαηφλ, λα νινθιεξψλνληαη κέζα ζηελ ίδηα νκάδα αξκνδηνηήησλ, ε θαηαλνκή ηνπ θφξηνπ αλά νκάδα αξκνδηνηήησλ λα είλαη νξζνινγηθή, ελψ νη επηθαιχςεηο αξκνδηνηήησλ ζα πξέπεη λα απνθεχγνληαη. Γεκηνπξγία ηεξαξρηθψλ επηπέδσλ Τπνζηεξηθηηθψλ νξγάλσλ ηε ζπλέρεηα θαη ζχκθσλα κε ηε ζηξαηεγηθή αιιά θαη ην βαζκφ σξηκφηεηαο ηνπ νξγαληζκνχ αλαθνξηθά κε ην εχξνο επνπηείαο, κε ηα πξνζφληα θαη ηδηαίηεξα ηππηθά ραξαθηεξηζηηθά ηεο πθηζηάκελεο δχλακεο ηνπ νξγαληζκνχ, ηηο δπλαηφηεηεο πξνζέιθπζεο λέσλ εξγαδνκέλσλ, ηηο δπλαηφηεηεο εθπαίδεπζεο ελδπλάκσζεο ησλ πθηζηάκελσλ εξγαδνκέλσλ θαη ηε ζπρλφηεηα θαη ην θφξην θάζε αξκνδηφηεηαο, ε ππεξεζία ζα πξέπεη λα πξνηείλεη: α. ηα ηεξαξρηθά επίπεδα πνπ ζα απεηθνλίδνληαη ζην λέν νξγαλφγξακκα (π.ρ. Γηεπζχλζεηο, Σκήκαηα, Γξαθεία), β. ηα ππνζηεξηθηηθά φξγαλα πνπ ζα πξέπεη λα αλαιάβνπλ ζπγθεθξηκέλεο ππννκάδεο αξκνδηνηήησλ (π.ρ. Δπηηξνπέο, πκβνχιηα, Οκάδεο Δξγαζίαο). Σν νξγαλφγξακκα δηακνξθψλεηαη θαη νινθιεξψλεηαη νπζηαζηηθά ζην παξφλ ζεκείν. Πεξηγξαθή ζρέζεσλ ζπλεξγαζίαο, ζπλαξκνδηφηεηαο θαη ζπλππεπζπλφηεηαο Παξφηη ε ινγηθή δηακφξθσζεο ηνπ νξγαλνγξάκκαηνο βαζηδφηαλ ζηνλ πεξηνξηζκφ ησλ δηεπαθψλ κεηαμχ νκάδσλ θαη ππννκάδσλ αξκνδηνηήησλ είλαη πξνθαλέο φηη ε απνπζία ζπλεξγαζίαο θαη ζπλαξκνδηφηεηαο αληηβαίλεη ηελ ίδηα ηελ νπζία ελφο νξγαληζκνχ. Γηα ην ιφγν απηφ θαη ππφ ην πξίζκα ηεο δηαζθάιηζεο ηεο εχξπζκεο ιεηηνπξγίαο γηα θάζε κία απφ ηηο αξκνδηφηεηεο θάζε νκάδαο ζα πξέπεη λα νξηζζεί κε ζαθήλεηα εάλ θαη ηη είλαη απηφ πνπ ζπλεηζθέξνπλ νη άιιεο νκάδεο θαη ππννκάδεο ζε επίπεδν πξντφλησλ ππεξεζηψλ. 48

49 Πξέπεη εδψ λα επηζεκαλζεί φηη ε ελ ιφγσ εξγαζία έξρεηαη λα αληηκεησπίζεη πξνβιήκαηα, πνπ έρνπλ εληνπηζζεί θαηά ηελ αμηνιφγεζε ηεο πθηζηάκελεο θαηάζηαζεο. Μεξηθά ρξήζηκα παξαδείγκαηα εξσηήζεσλ είλαη ηα αθφινπζα: Απνθεχγνληαη νη επηθαιχςεηο αξκνδηνηήησλ; Τπάξρνπλ εξγαδφκελνη λα ζηειερψζνπλ ηηο λέεο ζέζεηο; Δμνξζνινγίδεηαη ε θαηαλνκή παξαδνηέσλ θαη πειαηψλ αλά νξγαλσηηθή κνλάδα; Απνθεχγεηαη ε ηκεκαηηθή θαη ρσξνηαμηθή δηαζπνξά ησλ δηαδηθαζηψλ; Απαιιάζζεηαη ε Τπεξεζία απφ αξκνδηφηεηεο πνπ δελ ζπλάδνπλ κε ην ζθνπφ ηεο; Αλαηίζεληαη φιεο νη αξκνδηφηεηεο, πνπ πεγάδνπλ απφ ην ζεζκηθφ πιαίζην, ηελ θαζεκεξηλή πξαθηηθή θαη ην ζηξαηεγηθφ ζρεδηαζκφ ηνπ νξγαληζκνχ; Αληηκεησπίδνληαη ηα αίηηα ησλ πξνβιεκάησλ κε ηνπο πειάηεο; Τπάξρνπλ ηερλνινγηθά κέζα γηα λα ππνζηεξίμνπλ ηηο λέεο ζέζεηο; Σέινο, πξέπεη λα αλαθεξζεί φηη θαηά ην ζηάδην απηφ είλαη δπλαηφ λα εμεηαζζνχλ δηαθνξεηηθά, ελαιιαθηηθά ζελάξηα νξγάλσζεο. 49

50 6. ΠΑΡΑΓΔΗΓΜΑ ΔΦΑΡΜΟΓΖ ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΗΑ ΟΡΓΑΝΧΣΗΚΟΤ ΥΔΓΗΑΜΟΤ: ΓΔΝΗΚΖ ΓΗΔΤΘΤΝΖ ΓΗΟΗΚΖΣΗΚΖ ΤΠΟΣΖΡΗΞΖ ΣΖ ΓΔΝΗΚΖ ΓΡΑΜΜΑΣΔΗΑ ΓΖΜΟΗΑ ΓΗΟΗΚΖΖ ΚΑΗ ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΖ ΓΗΑΚΤΒΔΡΝΖΖ 39 ην παξάδεηγκα απηφ παξνπζηάδεηαη ε εθαξκνγή ηεο κεζνδνινγίαο ηνπ νξγαλσηηθνχ ζρεδηαζκνχ ζηε Γεληθή Γηεχζπλζε Γηνηθεηηθήο Τπνζηήξημεο ηεο Γεληθήο Γξακκαηείαο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο θαη Ζιεθηξνληθήο Γηαθπβέξλεζεο (Γ.Γ.Γ.Γ. & Ζ.Γ.) ηνπ Τπνπξγείνπ Δζσηεξηθψλ. Ζ Γεληθή Γηεχζπλζε Γηνηθεηηθήο Τπνζηήξημεο πεξηιακβάλεη ηηο Γηεπζχλζεηο Γηνηθεηηθνχ, Οηθνλνκηθνχ, Ζιεθηξνληθήο Δπεμεξγαζίαο ηνηρείσλ θαη Κξαηηθψλ Απηνθηλήησλ θαη Δπηθνηλσληψλ Όπσο πξναλαθέξακε, ηα ζηάδηα ηεο κεζνδνινγίαο ηνπ νξγαλσηηθνχ ζρεδηαζκνχ είλαη ηα εμήο: 1. θαηαγξαθή ηεο πθηζηάκελεο θαηάζηαζεο 2. αμηνιφγεζε ηεο πθηζηάκελεο θαηάζηαζεο 3. νξγαλσηηθφο ζρεδηαζκφο 6.1. ΚΑΣΑΓΡΑΦΖ ΤΦΗΣΑΜΔΝΖ ΚΑΣΑΣΑΖ Σα βαζηθφηεξα ραξαθηεξηζηηθά ηεο πθηζηάκελεο θαηάζηαζεο ζηηο εμεηαδφκελεο Γηεπζχλζεηο ηεο Γ.Γ.Γ.Γ. & Ζ.Γ.: Πέξαλ ησλ γεληθψλ θαηεπζχλζεσλ πνπ παξέρνληαη απφ ηε λνκνζεζία, δελ ππάξρνπλ θαηαγεγξακκέλεο εζσηεξηθέο δηαδηθαζίεο ιεηηνπξγίαο θαη πεξηγξαθέο ζέζεο, ελψ πνζνηηθά ζηνηρεία απφδνζεο ησλ δηαδηθαζηψλ θαη ησλ δνκψλ δελ είλαη δηαζέζηκα Οη θχξηεο αξκνδηφηεηεο ησλ Γηεπζχλζεσλ δελ απνθιίλνπλ νπζηαζηηθά θαη ζε κεγάιε έθηαζε απφ ην ηζρχνλ ζεζκηθφ πιαίζην, ην νπνίν, σζηφζν, δελ εκθαλίδεηαη θσδηθνπνηεκέλν, κε βάζε ηηο πξνζζήθεο πξνζαξκνγέο πνπ έρνπλ επέιζεη, ζε έλα εληαίν θείκελν Γεδνκέλνπ ηνπ εμεηδηθεπκέλνπ αληηθεηκέλνπ ησλ Γηεπζχλζεσλ, ην επίπεδν ησλ ππαιιήισλ ηνπο είλαη ηδηαίηεξα πςειφ, παξά ηηο φπνηεο ειιείςεηο ζε εμεηδηθεχζεηο 39 Έξεπλα ηεο εηαηξείαο Brainstorming ζην πιαίζην ηνπ αλνηρηνχ δηαγσληζκνχ «χληαμε Πξφηππεο Μεζνδνινγίαο Οξγαλσηηθνχ ρεδηαζκνχ» ηνπ επηρεηξεζηαθνχ πξνγξάκκαηνο «ΠΟΛΗΣΔΗΑ». 50

51 Οη θχξηεο αξκνδηφηεηεο ησλ Γηεπζχλζεσλ εκπινπηίδνληαη κε ππνζηεξηθηηθέο αξκνδηφηεηεο, νη νπνίεο απαζρνινχλ ζεκαληηθφ κέξνο ηνπ «παξαγσγηθνχ» ρξφλνπ ησλ ππαιιήισλ ρεηηθά πςειφο είλαη θαη ν ρξφλνο παξακνλήο ησλ ππαιιήισλ ζηηο Γηεπζχλζεηο, γεγνλφο πνπ, ζε ζπλδπαζκφ κε ην κνξθσηηθφ ηνπο επίπεδν, εληζρχεη ηελ επάξθεηα εζσηεξηθήο γλψζεο θαη εκπεηξίαο γηα ηα αληηθείκελα πνπ ρεηξίδνληαη ζηε ζπγθεθξηκέλε Γηεχζπλζε πνπ απαζρνινχληαη. Σα Σκήκαηα ησλ Γηεπζχλζεσλ είλαη ρσξνηαμηθά ζπγθεληξσκέλα, παξφια απηά, ην είδνο θαη ην εχξνο ησλ αξκνδηνηήησλ ησλ Γηεπζχλζεσλ επηβάιιεη ηε ζπλεξγαζία κε ινηπά Τπνπξγεία θαη κε πεξηθεξεηαθέο δνκέο, ρσξνζεηεκέλεο ζε φιε ηελ επηθξάηεηα. Σν είδνο ησλ αξκνδηνηήησλ ησλ Γηεπζχλζεσλ ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ ηζρχνπζα λνκνζεζία επηβάιιεη ηε ζπλεξγαζία αιιειεπίδξαζε κε έλα ζχλνιν δνκψλ, πνπ ππάγνληαη κελ ζηηο αξκνδηφηεηεο ηνπ Τπνπξγείνπ (π.ρ. Τπεξεζία Γεκνζηνλνκηθνχ Διέγρνπ, Τπ. Οηθνλνκίαο θαη Οηθνλνκηθψλ, Δζληθφ Σππνγξαθείν, Γεληθφ Λνγηζηήξην, Διεγθηηθφ πλέδξην, ΑΔΠ, Τπνπξγείν Αλάπηπμεο, ΝΠΓΓ, ΝΠΗΓ πνπ εθηεινχλ έξγα, ΟΓΓΤ, Σεισλεία θιπ), σζηφζν δεκηνπξγνχλ δπζιεηηνπξγίεο θαη θαζπζηεξήζεηο ζηηο δξαζηεξηφηεηεο ησλ κνλάδσλ. Σα ζπζηήκαηα δηνίθεζεο πξνζσπηθνχ θαη ηδηαίηεξα ην ζχζηεκα θαηαγξαθήο θαη ηθαλνπνίεζεο ησλ εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ εθαξκφδνληαη ειιηπψο (βι. θαησηέξσ ιεπηνκέξεηεο γηα ηε Γηεχζπλζε Γηνηθεηηθνχ) θαη δελ αληαπνθξίλνληαη ζηηο ηδηαίηεξεο απαηηήζεηο ησλ ζέζεσλ ζε θάζε Γηεχζπλζε Ο εμνπιηζκφο πιεξνθνξηθήο θάζε Γηεχζπλζεο δελ επαξθεί γηα ηελ άκεζε θαη απνηειεζκαηηθή εμππεξέηεζε ησλ αξκνδηνηήησλ ηεο, ελψ ηα πιεξνθνξηαθά ζπζηήκαηα θαη νη βάζεηο δεδνκέλσλ ζε εζληθφ επίπεδν δελ είλαη επαξθψο αλεπηπγκέλα, ψζηε λα εμππεξεηνχλ ηηο αλάγθεο επηθνηλσλίαο θαη λα εμππεξεηνχλ ηελ νξγαλσηηθή απνηειεζκαηηθφηεηα Δηδηθφηεξα, αλά δηεχζπλζε παξαηεξήζεθαλ: 51

52 Γηεχζπλζε Γηνηθεηηθνχ To Σκήκα Δθπαίδεπζεο είλαη θελφ πξνζσπηθνχ θαη νπζηαζηηθά αλελεξγφ. Πεξηιακβάλεη πνιιέο ππνζηεξηθηηθέο ιεηηνπξγίεο (Σκήκα Γξακκαηείαο - Σκήκα Γηνηθεηηθήο Μέξηκλαο). Πεξηιακβάλεη ιεηηνπξγίεο ρσξίο άκεζε ζπλάθεηα κε ηα αληηθείκελά ηεο (Σκήκα Μεηαηάμεσλ θαη Δπαλαθξίζεσλ). Σν Σκήκα Γξακκαηείαο Διεγθηψλ Γεκφζηαο Γηνίθεζεο είλαη θελφ πξνζσπηθνχ, έρεη φκσο πξντζηάκελν ν νπνίνο παξέρεη ππεξεζίεο ζηε Γηεχζπλζε Οηθνλνκηθνχ. Ζ Γηεχζπλζε ραξαθηεξίδεη επαξθή ηε δχλακε ηνπ πξνζσπηθνχ ηεο, αμηνινγεί ην επίπεδν ησλ γλψζεψλ ηεο γηα ην αληηθείκελν εξγαζίαο ηεο «ηθαλνπνηεηηθφ», αιιά γηα ηα αληηθείκελα ησλ κνλάδσλ ηεο ίδηαο Γεληθήο ηνπο Γηεχζπλζεο θαη γεληθά ηνπ Τπνπξγείνπ ην αμηνινγεί κε ηελ έλδεημε «ιίγν». Ζ Γηεχζπλζε ραξαθηεξίδεη ηα πιεξνθνξηαθά ζπζηήκαηα ππνζηήξημεο «κεξηθψο επαξθή» θαη ηελ ηερλνινγηθή ππνδνκή παιαηά, γεγνλφο πνπ πξνθαιεί πξνβιήκαηα δπζιεηηνπξγίαο ζην δηνηθεηηθφ έξγν. Γηεχζπλζε Οηθνλνκηθνχ Έρεη θαη απηή ππνζηεξηθηηθέο ιεηηνπξγίεο (Σκήκα Γηαρείξηζεο Τιηθνχ- Απνζήθε-πληήξεζε θηηξίσλ θαη εμνπιηζκνχ). Παξνπζηάδεη ρσξνηαμηθφ κηθξφ πξφβιεκα, αθνχ νη φιεο ελέξγεηεο γηα ηελ έθδνζε θαη θπθινθνξία ηνπ ΡΑΠΣΑΡΥΖ γίλνληαη ζε άιιν εληειψο ρψξν απφ ηηο εγθαηαζηάζεηο ηνπ Τπνπξγείνπ. Τθίζηαηαη πνιχ κεγάιε εκπινθή ζηηο δξαζηεξηφηεηεο ηεο Γηεχζπλζεο άιισλ ππεξεζηψλ ηνπ Γεκνζίνπ, εξγαδφκελσλ ηνπ Τπνπξγείνπ Δζσηεξηθψλ θαη ηδησηψλ, ε νπνία ζε ζπλδπαζκφ κε ην πνιπδαίδαιν λνκηθφ θαζεζηψο πνπ ηηο δηέπεη θαη κε ηεο ίδηαο θχζεο δηνηθεηηθέο πξαθηηθέο πνπ εθαξκφδνληαη, δεκηνπξγεί δπζιεηηνπξγίεο θαη επηθαιχςεηο αξκνδηνηήησλ, πνπ ε Γηεχζπλζε ραξαθηεξίδεη ζεκαληηθέο θαη πξνβιεκαηηθέο. Ζ Γηεχζπλζε επηζεκαίλεη ηελ αλάγθε πξφζιεςεο λέσλ ππαιιήισλ απμεκέλσλ ηππηθψλ θαη νπζηαζηηθψλ πξνζφλησλ γηα λα αληηκεησπίζνπλ 52

53 θαη λα ιχζνπλ ζπζζσξεπκέλα πξνβιήκαηα απφ ην παξειζφλ ηα νπνία ην ππάξρνλ πξνζσπηθφ δελ κπφξεζε θαηά θαηξνχο θαη δελ κπνξεί λα αληηκεησπίζεη κε θαηλνηνκηθφ ηξφπν. Αμηνινγεί ην επίπεδν γλψζεσλ ησλ ππαιιήισλ ηεο γηα ηα αληηθείκελα εξγαζίαο ηνπο «ηθαλνπνηεηηθφ», ελψ γηα ηα αληηθείκελα ηεο Γεληθήο Γηεχζπλζήο ηνπο θαη ησλ κνλάδσλ ηνπ Τπνπξγείνπ Δζσηεξηθψλ ζεκεηψλεη «ιίγν». Υαξαθηεξίδεη ηα πιεξνθνξηαθά ζπζηήκαηα «κεξηθψο επαξθή», απνπζηάδεη φκσο ε πιένλ ζχγρξνλε ηερλνινγία πιεξνθνξηθήο θαη επηθνηλσληψλ ζε επίπεδα ειεθηξνληθνχ εμνπιηζκνχ θαη ινγηζκηθνχ εθαξκνγψλ. Παξνπζίαζε θάπνηεο ζηξαηεγηθέο επηρεηξεζηαθνχ ζρεδηαζκνχ νη νπνίεο θαίηνη αθνξνχλ πνιχ κηθξέο βειηηψζεηο ζε αληηθείκελα ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηεο Γηεχζπλζεο, απνηεινχλ ελδερνκέλσο ηε βάζε γηα κηα πην ζπγθξνηεκέλε θαη επξεία πξνζπάζεηα ζην κέιινλ. Μεηνλέθηεκα είλαη ην γεγνλφο φηη δελ πεξηιακβάλνληαη ζε απηέο πνιηηηθέο πξνζσπηθνχ. Γηεχζπλζε Ζιεθηξνληθήο Δπεμεξγαζίαο ηνηρείσλ Υαξαθηεξίδεη ηα πιεξνθνξηαθά ζπζηήκαηα ηεο ίδηαο ηεο Γ/λζεο (ORACLE-ANTIVIRUS) κεξηθψο επαξθή θαη επηζεκαίλεη φηη ιείπεη ινγηζκηθφ ANTISPAM. ρεηηθά κε ηε δηαπίζησζε αλαγθψλ ζε ηερλνινγηθέο ππνδνκέο θαη ηελ ηθαλνπνίεζή ηνπο αλαθέξεη φηη γίλεηαη κέζσ εκεξίδσλ, ζεκηλαξίσλ θαη internet, ηξφπνπο πνπ θξίλεη «κεξηθψο επαξθείο». Υαξαθηεξίδεη κε επαξθή ηε δχλακε πξνζσπηθνχ ηεο κνλάδαο θαη επηζεκαίλεη φηη ην πξνζσπηθφ ηεο θαηεγνξίαο ΓΔ δελ έρεη γλψζεηο εμεηδηθεπκέλσλ ηερληθψλ. Γηεχζπλζε Κξαηηθψλ Απηνθηλήησλ θαη Δπηθνηλσληψλ Όια ηα αληηθείκελα δξαζηεξηφηεηάο ηεο πξνζνκνηάδνπλ κε ππνζηεξηθηηθέο ιεηηνπξγίεο θαη αθνξνχλ, θαηά ην κεγαιχηεξν κέξνο ηνπο, ζε αληηθείκελα εμππεξέηεζεο θνξέσλ ηνπ Γεκνζίνπ θαη φρη ηνπ ίδηνπ ηνπ Τπνπξγείνπ Δζσηεξηθψλ 53

54 Σν θαλνληζηηθφ ηεο πιαίζην είλαη αξθεηά επξχ, θαίλεηαη φκσο λα ην αθνινπζεί ρσξίο παξεθθιίζεηο θαη δε ζεκεηψλεη ηδηαίηεξα πξνβιήκαηα. Υσξνηαμηθφ ζέκα πθίζηαηαη γηα ην ζπλεξγείν επηζθεπψλ πνπ εδξεχεη ζην Μελίδη. Υαξαθηεξίδεη «κεξηθψο επαξθή» ηε δχλακε ηνπ πξνζσπηθνχ ηεο θαη ηηο γλψζεηο ηνπο γηα ηα αληηθείκελά ηνπο, ελψ γηα ηα αληηθείκελα ηεο Γεληθήο Γηεχζπλζήο ηνπο αιιά θαη ησλ ινηπψλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ Τπνπξγείνπ Δζσηεξηθψλ σο «ηθαλνπνηεηηθέο». Δπηζεκαίλεη φηη αλ δελ ππάξμεη έγθαηξε αληηθαηάζηαζε ηνπ αξηζκνχ ησλ απνρσξνχλησλ κε ζχληαμε, ζα ππάξμεη πξφβιεκα εχξπζκεο ιεηηνπξγίαο ηεο κνλάδαο. Υαξαθηεξίδεη απαξραησκέλα θαη αλαπνηειεζκαηηθά ηα πιεξνθνξηαθά ζπζηήκαηα θαη ε απνπζία ζχγρξνλεο ηερλνινγηθήο ππνδνκήο θαη πιεξνθνξηαθψλ ζπζηεκάησλ δεκηνπξγεί θαζπζηεξήζεηο θαη δπζιεηηνπξγίεο. Αλαθέξεη ηέινο φηη ε ηθαλνπνίεζε ησλ αλαγθψλ ζε ηερλνινγηθέο ππνδνκέο είλαη πξφζθαηξε θαη αλεπαξθήο. ΠΡΟΧΠΗΚΟΤ ΑΝΑΛΤΖ ΟΡΓΑΝΟΓΡΑΜΜΑΣΟ, ΠΡΟΨΟΝΣΧΝ ΤΠΖΡΔΗΧΝ, Σν εχξνο ησλ παξαγφκελσλ «πξντφλησλ» θαη ησλ αληίζηνηρσλ «πειαηψλ» ησλ Γηεπζχλζεσλ είλαη κελ εθηεηακέλν, σζηφζν είλαη ζαθψο θαζνξηζκέλν κέζα απφ ηελ εζληθή θαη θνηλνηηθή λνκνζεζία Σν εχξνο ησλ πειαηψλ ηεο Γεληθήο Γηεχζπλζεο είλαη ηέηνην, πνπ μεθεχγεη απφ ηα φξηα ησλ εζσηεξηθψλ πειαηψλ, δειαδή ηνπ πξνζσπηθνχ θαη ησλ Τπεξεζηψλ ηνπ Τπνπξγείνπ, θαη εθηείλεηαη ζε φιε ηε Γεκφζηα Γηνίθεζε. Σν γεγνλφο απηφ, παξφηη αηηηνινγείηαη απφ ηε θχζε ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ Τπνπξγείνπ, είλαη αλνξζνινγηθφ, αθνχ κία Γεληθή Γηεχζπλζε Γηνηθεηηθήο Τπνζηήξημεο ζα αλέκελε θαλείο λα εμππεξεηεί ηηο αλάγθεο ηνπ θνξέα θαη λα κελ έρεη επηηειηθφ ή θαη ιεηηνπξγηθφ ξφιν ζηηο αλάγθεο ινηπψλ νξγαλψζεσλ Σν ζεζκηθφ πιαίζην πνπ δηέπεη ηελ νξγάλσζε ησλ Γηεπζχλζεσλ είλαη αληηπξνζσπεπηηθφ ησλ θχξησλ αξκνδηνηήησλ ησλ Γηεπζχλζεσλ. Παξφια 54

55 απηά, έλα ζχλνιν δηνηθεηηθψλ εξγαζηψλ, πνπ εθηεινχληαη απφ ην πξνζσπηθφ (π.ρ. επεμεξγαζία ζηνηρείσλ, ελεκέξσζε θνηλφηεηαο, επεξσηήζεηο, θιπ) δελ απεηθνλίδεηαη ζηελ πεξηγξαθή ηνπ νξγαλνγξάκκαηνο θάζε Γηεχζπλζεο, παξφηη νη εξγαζίεο απηέο απνξξνθνχλ ζεκαληηθφ «παξαγσγηθφ» ρξφλν Σν επίπεδν ηνπ πξνζσπηθνχ ησλ Γηεπζχλζεσλ είλαη πςειφ, δεδνκέλσλ θαη ησλ ηδηαίηεξσλ θαη εμεηδηθεπκέλσλ απαηηήζεσλ ηεο εξγαζίαο, γεγνλφο πνπ ζπλεγνξεί ζηελ χπαξμε εζσηεξηθήο γλψζεο θαη δεμηνηήησλ. Παξφια απηά, ε ειιηπήο εθαξκνγή ελφο ζπζηήκαηνο εθπαίδεπζεο πξνζαλαηνιηζκέλνπ ζηηο πξαγκαηηθέο θαη επίθαηξεο απαηηήζεηο ηεο εξγαζίαο δελ επηηξέπεη ηελ άκεζε ελαξκφληζε ηνπ πξνζσπηθνχ κε ηηο ζχγρξνλεο απαηηήζεηο, πνπ δηακνξθψλνληαη απφ ηελ επξσπατθή πνιηηηθή θαη ηηο ηαρείεο εμειίμεηο ζηα αληηθείκελα ησλ Γηεπζχλζεσλ δηεζλψο πνιχ πεξηζζφηεξν φηαλ ην αξκφδην Σκήκα Δθπαίδεπζεο είλαη αλελεξγφ. Ζ θχζε θαη ε νξγάλσζε ηεο εξγαζίαο είλαη ηέηνηα, πνπ θάζε εξγαδφκελνο πινπνηεί ηελ εξγαζία ηνπ νινθιεξσκέλα θαη ρσξίο λα απαηηείηαη ηδηαίηεξα ζεκαληηθή δηαζπνξά ελεξγεηψλ (πέξαλ ησλ εγθξίζεσλ) ζε ηκήκαηα θαη αλζξψπνπο. Σν γεγνλφο απηφ είλαη απφιπηα ζπκβαηφ κε ηηο απαηηήζεηο ηεο ζχγρξνλεο νξγάλσζεο ηεο εξγαζίαο θαη δεκηνπξγεί ηηο πξνυπνζέζεηο γηα ηελ νξγαλσηηθή απνηειεζκαηηθφηεηα Ζ απνπζία πνζνηηθψλ ζηνηρείσλ απφδνζεο ησλ Γηεπζχλζεσλ δελ επηηξέπεη ηελ αμηφπηζηε αμηνιφγεζε ηεο επάξθεηαο ηεο δχλακήο ηνπο θαη ηεο ππεξεζηαθήο απφδνζήο ηνπο, παξφηη εθθξάζηεθε ε αλάγθε εκπινπηηζκνχ ηεο δχλακεο κε άηνκα εμεηδηθεπκέλα, βάζεη ησλ λέσλ απαηηήζεσλ ηεο εξγαζίαο ΑΝΑΛΤΖ ΓΗΑΓΗΚΑΗΧΝ Ζ απνπζία νπνηαζδήπνηε κνξθήο εγρεηξηδίσλ, ηα νπνία λα παξέρνπλ ζαθείο πιεξνθνξίεο γηα ηηο επηκέξνπο νληφηεηεο αλά ελέξγεηα (π.ρ. ζέζεηο, δηαθηλνχκελεο πιεξνθνξίεο, ηερλνινγηθά κέζα, θιπ) δπζρεξαίλεη ηε δηαδηθαζία εληνπηζκνχ νξγαλσηηθψλ πξνβιεκάησλ θαη ελ ζπλερεία ηε δηαδηθαζία δηαρείξηζεο απηψλ ησλ πξνβιεκάησλ κε πξνηάζεηο νξγαλσηηθνχ αλαζρεδηαζκνχ 55

56 Ζ αληηκεηψπηζε ηνπ νξγαλσηηθνχ ζρεδηαζκνχ ζε επίπεδν Γηεχζπλζεο θαη φρη επξχηεξσλ δηαδηθαζηψλ, ελέρεη ηνλ θίλδπλν ηα φπνηα νξγαλσηηθά πξνβιήκαηα εληνπηζζνχλ λα νδεγήζνπλ ζε απνζπαζκαηηθέο ελέξγεηεο δηφξζσζεο, νη νπνίεο δελ είλαη βέβαην φηη ζα εμππεξεηήζνπλ ηε δηαδηθαζία σο ζχλνιν θαη επνκέλσο ζα έρνπλ ηα πξνζδνθψκελα απνηειέζκαηα ζηνλ πνιίηε ή ελ γέλεη ην εμσηεξηθφ πεξηβάιινλ Σα ηερλνινγηθά κέζα πνπ δηαηίζεληαη γηα ηελ εμππεξέηεζε ησλ αξκνδηνηήησλ ησλ Γηεπζχλζεσλ δελ είλαη νχηε επαξθή νχηε νξηζκέλεο θνξέο αμηφπηζηα, κε απνηέιεζκα είηε λα επεξεάδεηαη ε νξγαλσηηθή απνηειεζκαηηθφηεηα θαη απνδνηηθφηεηα απφ κε νξγαλσηηθά ζέκαηα είηε λα δεκηνπξγείηαη ε ιαλζαζκέλε εληχπσζε φηη ην φπνην πξφβιεκα είλαη νξγαλσηηθφ θαη φρη πξφβιεκα ηερλνινγηθψλ πφξσλ Ζ δηαζπνξά ησλ ηκεκάησλ αλά Γηεχζπλζε είλαη κηθξή, γεγνλφο πνπ εμππεξεηεί ηελ θαζεκεξηλή εξγαζία. Παξφια απηά, δεδνκέλνπ φηη νη Γηεπζχλζεηο ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ Τπνπξγείνπ ζπλεξγάδνληαη θαη αιιειεπηδξνχλ κε έλα ζχλνιν εμσηεξηθψλ θνξέσλ, ε δηαζπνξά ησλ θνξέσλ απηψλ, θαη άξα ησλ ζρεηηθψλ πιεξνθνξηψλ, ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ ειιηπή ππνζηήξημε απφ ζπζηήκαηα πιεξνθνξηθήο έρεη επηπηψζεηο ζηελ νξγαλσηηθή απνηειεζκαηηθφηεηα 6.2. ΑΞΗΟΛΟΓΖΖ ΤΦΗΣΑΜΔΝΖ ΚΑΣΑΣΑΖ ΣΡΑΣΖΓΗΚΟ ΥΔΓΗΑΜΟ, ΠΟΛΗΣΗΚΔ & ΤΣΖΜΑΣΑ ΠΡΟΧΠΗΚΟΤ Ζ κε πεξηγξαθή ησλ ζηξαηεγηθψλ θαηεπζχλζεσλ αλά Τπνπξγείν έρεη σο απνηέιεζκα λα κελ παξέρεηαη επαξθήο πιεξνθφξεζε γηα ην βαζκφ, πνπ νη πθηζηάκελεο δνκέο εμππεξεηνχλ θαη ππνζηεξίδνπλ ηε ζηξαηεγηθή απηή, ή γηα ην επίπεδν επίδξαζεο ηεο ζηξαηεγηθήο ζηελ νξγαλσηηθή δηάξζξσζε ησλ Γηεπζχλζεσλ Οη πνιηηηθέο θαη ηα ζπζηήκαηα πξνζσπηθνχ δελ ππνζηεξίδνπλ ηηο φπνηεο νξγαλσηηθέο αιιαγέο, αθνχ είηε δελ είλαη επέιηθηα (π.ρ. αληακνηβέο θαη θίλεηξα), είηε δελ εθαξκφδνληαη (π.ρ. εληνπηζκφο εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ), είηε δελ εθαξκφδεηαη επαξθψο, αμηφπηζηα θαη πξνο ηελ θαηεχζπλζε ηεο νξγαλσηηθήο απνδνηηθφηεηαο θαη απνηειεζκαηηθφηεηαο (π.ρ. αμηνιφγεζε ηεο απφδνζεο, εθπαίδεπζε) 56

57 ΓΔΗΚΣΔ ΑΠΟΓΟΖ Ζ απνπζία πνζνηηθψλ ζηνηρείσλ κέηξεζεο ηεο απφδνζεο ησλ Γηεπζχλζεσλ επηηείλεη ηα πξνβιήκαηα, πνπ δεκηνπξγία ε απνπζία δηαδηθαζηψλ θαη δελ επηηξέπεη ηε δεκηνπξγία ελφο αμηφπηζηνπ πιαηζίνπ εληνπηζκνχ πξνβιεκάησλ θαη αλαδήηεζεο ησλ ζρέζεσλ αηηίνπ απνηειέζκαηνο, ψζηε λα εμαρζνχλ αζθαιή θαηά ην δπλαηφ νξγαλσηηθά ζπκπεξάζκαηα ΤΓΚΡΗΖ ΟΡΓΑΝΧΣΗΚΧΝ ΓΟΜΧΝ ΤΠΟΤΡΓΔΗΟΤ ΔΧΣΔΡΗΚΧΝ ΜΔ ΑΝΣΗΣΟΗΥΔ ΆΛΛΧΝ ΔΤΡΧΠΑΨΚΧΝ ΥΧΡΧΝ πγθξίλνληαο ηηο δνκέο ηνπ Τπνπξγείνπ Δζσηεξηθψλ 40 κε αληίζηνηρα ππνπξγεία επξσπατθψλ ρσξψλ, δηαπηζηψλνπκε φηη ην γαιιηθό θαη ηζπαληθό κνληέιν είλαη αξθεηά θνληά ζηα ειιεληθά δεδνκέλα. Σφζν ζην γαιιηθφ φζν θαη ζην ηζπαληθφ νξγαλφγξακκα πξνβιέπεηαη ε ζέζε ηνπ Γεληθνχ Γξακκαηέα, ζηηο αξκνδηφηεηεο ηνπ νπνίνπ ππάγνληαη αληίζηνηρεο Γηεπζχλζεηο Πξνζσπηθνχ, Οηθνλνκηθνχ θαη Πιεξνθνξηθήο. Πην ζπγθεθξηκέλα, ζην Τπνπξγείν Δζσηεξηθψλ ηεο Γαιιίαο (Ministre de l Interieur et de l Amenagement du Territoire) 41 ππάξρεη Γεληθή Γξακκαηεία, ε νπνία αλαθέξεηαη ζην Γξαθείν ηνπ Τπνπξγνχ. ηε Γεληθή Γξακκαηεία ππάγνληαη κεηαμχ άιισλ θαη νη αθφινπζεο Γηεπζχλζεηο: Γηεύζπλζε Αλζξσπέλσλ Πόξσλ, αξκφδηα γηα ζέκαηα πξνζσπηθνχ, πξνζιήςεσλ, θαηάξηηζεο θαη θνηλσληθψλ ζεκάησλ πνπ άπηνληαη ησλ εξγαδνκέλσλ ζην Τπνπξγείν. Γηεύζπλζε Αμηνιόγεζεο Απόδνζεο θαη Οηθνλνκηθώλ ΘεκΪησλ, αξκφδηα γηα ηελ αμηνιφγεζε ηεο νηθνλνκηθήο ιεηηνπξγίαο, ηελ νηθνλνκηθή δηαρείξηζε, ηελ ινγηζηηθή παξαθνινχζεζε, ηε ζχληαμε πξνυπνινγηζκνχ θαη ησλ πξνκεζεηψλ. Γηεύζπλζε πζηεκϊησλ Πιεξνθνξηθάο θαη Δπηθνηλσληώλ, αξκφδηα γηα ην ζηξαηεγηθφ ζρεδηαζκφ ησλ ζπζηεκάησλ πιεξνθνξηθήο θαη επηθνηλσληψλ, ηε ζχληαμε ηερληθψλ κειεηψλ, ηε κέξηκλα γηα θαιή

58 ιεηηνπξγία θαη ζπληήξεζε εμνπιηζκνχ, ηελ ππνζηήξημε ζε ηνκείο πιεξνθνξηθήο (βάζεηο δεδνκέλσλ, ινγηζκηθφ, επηθνηλσλίεο). Αληίζηνηρα, ζην Τπνπξγείν Γεκφζηαο Γηνίθεζεο ηεο Ηζπαλίαο (Ministerio de Administraciones Publicas) 42 ππάξρεη Γξακκαηεία Γεκφζηαο Γηνίθεζεο, ε νπνία αλαθέξεηαη ζην Γξαθείν ηνπ Τπνπξγνχ. ηε Γξακκαηεία απηή ππάγεηαη ε Γεληθή Γηεχζπλζε Αλζξσπίλσλ Πφξσλ, Οηθνλνκηθνχ Πξνγξακκαηηζκνχ θαη Πεξηθεξεηαθήο Γηνίθεζεο. ηε Γηεχζπλζε απηή κεηαμχ άιισλ ππάγνληαη θαη νη αθφινπζεο Τπνδηεπζχλζεηο: Γεληθά Τπνδηεύζπλζε Γηαρεέξηζεο Πξνζσπηθνύ, αξκφδηα γηα ζέκαηα πξνζσπηθνχ, εξγαζηαθά πνπ άπηνληαη ηνπ Τπνπξγείνπ, εθηίκεζε θαη ηξνπνπνίεζε ησλ εξγαζηαθψλ ζρέζεσλ θαη ζεκάησλ. Γεληθά Τπνδηεύζπλζε Οηθνλνκηθάο Γηνέθεζεο, αξκφδηα γηα ηελ νηθνλνκηθή δηαρείξηζε ησλ εζφδσλ, εμφδσλ θαη δεκνζηνλνκηθψλ πηζηψζεσλ ηνπ Τπνπξγείνπ, ηελ παξνρή βνήζεηαο γηα ηελ πξνεηνηκαζία ησλ αξρείσλ κίζζσζεο θαη φισλ ησλ ζπκβνιαίσλ. Γεληθά Τπνδηεύζπλζε Σερλνινγηώλ Πιεξνθνξηθάο θαη Δπηθνηλσληώλ, αξκφδηα γηα ηελ επεμεξγαζία πξνηάζεσλ, ηελ εθαξκνγή ζρεδίσλ, ηνλ ζπληνληζκφ ελεξγεηψλ γηα δεηήκαηα ηερλνινγηψλ πιεξνθνξηθήο θαη επηθνηλσληψλ, ηελ αμηνιφγεζε θαη επηθαηξνπνίεζε εμνπιηζκνχ. Δπίζεο, ζηε δνκή ηνπ Τπνπξγείνπ Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο θαη Πεξηθεξεηαθήο Αλάπηπμεο ηεο Ννξβεγίαο (The Ministry of Local Government and Regional Development) 43 παξαηεξνχκε φηη πξνβιέπεηαη ζέζε Γεληθνχ Γξακκαηέα, φπσο θαη ζην ειιεληθφ Τπνπξγείν Δζσηεξηθψλ. Τπφ ηελ επίβιεςε ηνπ ιεηηνπξγεί Σκήκα Πξνγξακκαηηζκνχ θαη Γηνηθεηηθψλ Τπνζέζεσλ κε αξκνδηφηεηεο κεηαμχ άιισλ πνπ άπηνληαη ζεκάησλ δηνίθεζεο πξνζσπηθνχ, ιεηηνπξγίαο θαη αλάπηπμεο ζπζηεκάησλ πιεξνθνξηθήο θαη εζσηεξηθήο ινγηζηηθήο, ρσξίο απηά λα απνηεινχλ αληηθείκελα μερσξηζηψλ Γηεπζχλζεσλ ή Σκεκάησλ. ην Οκνζπνλδηαθφ Τπνπξγείν Δζσηεξηθψλ ηεο Γεξκαλίαο (Federal Ministry of the Interior) 44 ε δνκή πνπ ππάξρεη δηαθνξνπνηείηαη απφ απηή ηνπ nnn=true 58

59 ειιεληθνχ Τπνπξγείνπ. Δδψ δελ πξνβιέπεηαη Γεληθή Γξακκαηεία αιιά ππάξρνπλ Γεληθέο Γηεπζχλζεηο, πνπ ππάγνληαη απεπζείαο ζην Γξαθείν ηνπ Τπνπξγνχ. Ζ Γεληθή Γηεχζπλζε Ε ηνπ Τπνπξγείνπ πεξηιακβάλεη κεηαμχ άιισλ Σκήκα Αλάπηπμεο Πξνζσπηθνχ, Σκήκα Λνγηζηεξίνπ θαη Σκήκα Σερλνινγηψλ Πιεξνθνξηθήο θαη Δπηθνηλσληψλ, κε ζπλαθείο κε ηνλ ηίηιν ηνπο αξκνδηφηεηεο. Πξέπεη λα ζεκεησζεί φηη ζε αληίζηνηρα Τπνπξγεία ηεο Δπξψπεο δελ πξνβιέπεηαη Γηεχζπλζε Κξαηηθψλ Απηνθηλήησλ & Δπηθνηλσληψλ, αληίζηνηρε ηνπ ειιεληθνχ Τπνπξγείνπ. Σέινο, αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη ε δνκή ηεο Βξεηαληθήο Κπβέξλεζεο είλαη πνιχ δηαθνξεηηθή ηεο ειιεληθήο θαη σο εθ ηνχηνπ είλαη πνιχ δχζθνιν λα γίλνπλ ζπγθξίζεηο. Πνιιά απφ ηα Βξεηαληθά Κπβεξλεηηθά Όξγαλα, αληίζηνηρα ησλ ειιεληθψλ Τπνπξγείσλ, ιεηηνπξγνχλ απνθεληξσηηθά κε ηελ κνξθή Σνπηθψλ Γξαθείσλ (Office). Απφ ηα παξαπάλσ θαζίζηαηαη ζαθέο φηη ε ινγηθή ηεο δνκήο ηεο Γεληθήο Γηεχζπλζεο Γηνηθεηηθήο Τπνζηήξημεο ηνπ Τπνπξγείνπ Δζσηεξηθψλ δελ δηαθνξνπνηείηαη απφ παξεκθεξείο δνκέο άιισλ επξσπατθψλ Τπνπξγείσλ, νη νπνίεο πεξηιακβάλνπλ ηηο θαηεμνρήλ ππνζηεξηθηηθέο ιεηηνπξγίεο, δειαδή ην πξνζσπηθφ, ηελ νηθνλνκηθή ιεηηνπξγία θαη ηελ πιεξνθνξηθή. Σν νπζηαζηηθφ ζεκείν δηαθνξνπνίεζεο έγθεηηαη ζην φηη νη παξεκθεξείο νξγαλσηηθέο κνλάδεο, πνπ εληνπίζζεθαλ, θαίλεηαη λα έρνπλ σο απνθιεηζηηθφ «πειάηε» ην ίδην ην Τπνπξγείν, ζην νπνίν αλήθνπλ, γεγνλφο πνπ ζπλάδεη θαη κε ηε δηεζλή πξαθηηθή ζηνλ νξγαλσηηθφ ζρεδηαζκφ. Απφ απηφ θαίλεηαη λα απνθιίλεη ε Γεληθή Γηεχζπλζε Γηνηθεηηθήο Τπνζηήξημεο ηνπ Τπνπξγείνπ Δζσηεξηθψλ, είηε κε δνκέο πνπ έρεη ελζσκαηψζεη (Γηεχζπλζε Κξαηηθψλ Απηνθηλήησλ & Δπηθνηλσληψλ), είηε κε αξκνδηφηεηεο (απνζπάζεηο). ΤΠΟΣΖΡΗΞΖ 6.3.ΟΡΓΑΝΧΣΗΚΟ ΥΔΓΗΑΜΟ ΓΔΝΗΚΖ ΓΗΔΤΘΤΝΖ ΓΗΟΗΚΖΣΗΚΖ Ο νξγαλσηηθφο ζρεδηαζκφο πξέπεη απαξαίηεηα λα πεξηιακβάλεη: Αιιαγέο ηνπ νξγαλνγξάκκαηνο κε ηδηαίηεξν βάξνο ζηε δηαηήξεζε απνθιεηζηηθά θαη κφλν ησλ αξκνδηνηήησλ πνπ αθνξνχλ ζηελ 59

60 εμππεξέηεζε ησλ δηνηθεηηθψλ αλαγθψλ ηνπ πξνζσπηθνχ ησλ κνλάδσλ ηνπ Τπνπξγείνπ Δζσηεξηθψλ Μεηαθηλήζεηο νξγαλσηηθψλ κνλάδσλ Απνθεληξψζεηο αξκνδηνηήησλ νξγαλσηηθψλ κνλάδσλ. Πεξηνξηζκνχο θαη απινπνηήζεηο λνκνζεηηθψλ πιαηζίσλ νξγαλσηηθψλ κνλάδσλ. Μεηαθνξέο αξκνδηνηήησλ νξγαλσηηθψλ κνλάδσλ. Οκαδνπνηήζεηο αξκνδηνηήησλ νξγαλσηηθψλ κνλάδσλ. Δλίζρπζε ησλ Σκεκάησλ ησλ νξγαλσηηθψλ κνλάδσλ κε πξνζσπηθφ πνπ πξαγκαηηθά ιείπεη. Δθνδηαζκφο ησλ Σκεκάησλ φισλ ησλ νξγαλσηηθψλ κνλάδσλ κε ζχγρξνλν εμνπιηζκφ πιεξνθνξηθήο θαη ινγηζκηθφ. Δθαξκνγή ειεθηξνληθνχ ζπζηήκαηνο δηαρείξηζεο αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ (HRMS). ε εθαξκνγή ησλ παξαπάλσ «γεληθψλ θαηεπζχλζεσλ», γίλνληαη πξνηάζεηο γηα ηνλ νξγαλσηηθφ ζρεδηαζκφ ηεο Γεληθήο Γηεχζπλζεο Γηνηθεηηθήο Τπνζηήξημεο, νη νπνίεο παξνπζηάδνληαη ζηε ζπλέρεηα. Γεληθή Γηεχζπλζε Γηνηθεηηθήο Τπνζηήξημεο Με εμαίξεζε ηα γεληθφηεξα ζέκαηα, πνπ αλαθέξζεθαλ ζηελ πξνεγνχκελε παξάγξαθν, θαη εθφζνλ ην δήηεκα ησλ δεηθηψλ απφδνζεο απνθηήζεη πξαγκαηηθή δηάζηαζε, είλαη απαξαίηεην λα ζπζηαζεί Γξαθείν Παξαθνινχζεζεο Απφδνζεο, ην νπνίν ζα έρεη ηελ επζχλε γηα ηε ζπιινγή ησλ απνινγηζηηθψλ κεηξνχκελσλ ζηνηρείσλ απφδνζεο ησλ Γηεπζχλζεσλ θαη ζα ππνζηεξίδεη ην Γεληθφ Γηεπζπληή ζηελ εηζήγεζε ή ζηε ιήςε ζρεηηθψλ απνθάζεσλ. Γηεχζπλζε Γηνηθεηηθνχ Γηα θάζε Σκήκα ηεο Γηεχζπλζεο Γηνηθεηηθνχ Πξνηείλνληαη ηα αθφινπζα: 1. Σν Σκήκα Γηνίθεζεο Πξνζσπηθνχ Α, πξνηείλεηαη λα κεηνλνκαζηεί ζε Σκήκα Γηνίθεζεο Πξνζσπηθνχ θαη ζηηο αξκνδηφηεηέο ηνπ λα πεξηιακβάλνληαη: Ζ παξαθνινχζεζε ηεο ππεξεζηαθήο θαηάζηαζεο εμέιημεο ηνπο πξνζσπηθνχ ζε ζρέζε κε ηελ νξγάλσζε θαη ηηο αλάγθεο ηνπ Τπνπξγείνπ 60

61 Ο εηήζηνο πξνγξακκαηηζκφο πξνζσπηθνχ Ζ κέξηκλα γηα ηελ δηεμαγσγή ηεο εηήζηαο αμηνιφγεζεο ηεο απφδνζεο ηνπ πξνζσπηθνχ Ο ζρεδηαζκφο ζπζηεκάησλ, πνιηηηθψλ θαη δηαδηθαζηψλ δηνίθεζεο ηνπ πξνζσπηθνχ Ζ επνπηηθή παξαθνινχζεζε ησλ δεηθηψλ παξαγσγηθφηεηαο θαη απνδνηηθφηεηαο ηνπ πξνζσπηθνχ θαη ν ζρεδηαζκφο κέηξσλ βειηίσζεο 2. Σν Σκήκα Γηνίθεζεο Πξνζσπηθνχ Β, πξνηείλεηαη λα κεηνλνκαζηεί ζε Σκήκα Γηαρείξηζεο Πξνζσπηθνχ θαη ζηηο αξκνδηφηεηέο ηνπ λα πεξηιακβάλνληαη: Οη πξνβιεπφκελεο ζήκεξα γηα ην Σκήκα αξκνδηφηεηεο Οη κεηαβνιέο ζηα βηβιηάξηα λνζειείαο (απφ ην Σκήκα Πξνζσπηθνχ Α) Αξκνδηφηεηεο πνπ ζήκεξα πινπνηνχληαη απφ ην Σκήκα Οξγάλσζεο, Απινχζηεπζεο Γηαδηθαζηψλ θαη Πξνγξακκαηηζκνχ πγθξφηεζε νξηζκφο κειψλ απνδεκηψζεηο ζπιινγηθψλ νξγάλσλ Γηελέξγεηα, αλά δηεηία, εθινγψλ γηα αλάδεημε αηξεηψλ εθπξνζψπσλ ζην Τπεξεζηαθφ πκβνχιην Τπφδεημε εθπξνζψπσλ ηεο Γ.Γ.Γ.Γ. & Ζ.Γ. γηα ζπκκεηνρή ζε ζπιινγηθά φξγαλα άιισλ ππεξεζηψλ Πξνυπνινγηζκφο γηα απνδεκίσζε ζπιινγηθψλ νξγάλσλ θαη ζηε ζπλέρεηα ππνβνιή πξφηαζεο πξνο ηε Γηεχζπλζε Οηθνλνκηθνχ ηνπ θνξέα χληαμε πξνζρεδίσλ Πξνεδξηθψλ Γηαηαγκάησλ χληαμε θαηάζηαζεο ελφξθσλ γηα κηθηά νξθσηά δηθαζηήξηα 3. Σν Σκήκα Οξγάλσζεο, Απινχζηεπζεο Γηαδηθαζηψλ θαη Πξνγξακκαηηζκνχ ζα πξέπεη λα θαηαξγεζεί, αθνχ νη πινπνηνχκελεο απφ απηφ αξκνδηφηεηέο πξνηείλεηαη λα κεηαβηβαζηνχλ ζε άιια Σκήκαηα. Παξφια απηά, νη αξκνδηφηεηεο ηνπ ηκήκαηνο πνπ νξίδνληαη ζηνλ Οξγαληζκφ είλαη πςειήο πξνζηηζέκελεο αμίαο θαη ζα έπξεπε λα απνηειέζεη ζεκείν πξνβιεκαηηζκνχ ε δηαηήξεζή ηνπο ζε κία αλεμάξηεηε κνλάδα, 61

62 αλαθεξφκελε ζην Γεληθφ Γξακκαηέα, ε νπνία ζα κπνξνχζε λα ζπλδπάδεη θαη ηελ πνηφηεηα (π.ρ. Γηεχζπλζε Οξγάλσζεο & Πνηφηεηαο) 4. Σν Σκήκα Γξακκαηείαο Μεηαηάμεσλ θαη Δπαλαθξίζεσλ πνπ ξπζκίδεη ζέκαηα απνζπάζεσλ θαη κεηαθιήζεσλ ππαιιήισλ ηνπ Γεκνζίνπ θαη ηνπ επξχηεξνπ Γεκφζηνπ Σνκέα γηα ηελ ζηειέρσζε ησλ γξαθείσλ ησλ Τπνπξγψλ, Τθππνπξγψλ, Γελ. Γξακκαηέσλ Τπνπξγείσλ θαη Πεξηθεξεηψλ, Βνπιεπηψλ, Δπξσβνπιεπηψλ θαη Πνιηηηθψλ Κνκκάησλ πξέπεη λα πθίζηαηαη, σο Σκήκα, ζε άιιε, φκσο, νξγαληθή κνλάδα εθηφο Γεληθήο Γηεχζπλζε Γηνηθεηηθήο Τπνζηήξημεο (π.ρ. ζην γξαθείν Τπνπξγνχ πνπ είλαη ν θαζ χιελ αξκφδηνο γηα ηελ ππνγξαθή ησλ ζρεηηθψλ απνθάζεσλ), δεδνκέλνπ φηη νη αξκνδηφηεηέο ηνπ δελ αθνξνχλ κφλν ην πξνζσπηθφ ηνπ Τπνπξγείνπ Δζσηεξηθψλ 5. Σν Σκήκα Γξακκαηείαο πξνηείλεηαη λα κεηαθηλεζεί ζε άιιε Γηεχζπλζε, ε νπνία πεξηγξάθεηαη παξαθάησ, θαη λα παξακείλεη σο έρεη ζήκεξα, σο πξνο ηηο αξκνδηφηεηεο, δεδνκέλνπ φηη δελ έρεη εκθαλείο, ηνπιάρηζηνλ, αλάγθεο νξγαλσηηθήο αιιαγήο. Μία κεηνλνκαζία ηνπ πηζαλφλ ζε Σκήκα Κεληξηθήο Γξακκαηείαο, ζα απεηθφληδε νξζφηεξα ην ξφιν ηνπ ζηελ ππνζηήξημε ηνπ Τπνπξγείνπ Δζσηεξηθψλ 6. Σν Σκήκα Γξακκαηείαο Διεγθηψλ Γεκφζηαο Γηνίθεζεο πνπ ζήκεξα είλαη νπζηαζηηθά αλελεξγφ ρσξίο ζηειέρσζε αιιά έρεη κφλν έλα πξντζηάκελν πνπ θη απηφο πξνζθέξεη ππεξεζίεο ζηε Γηεχζπλζε Οηθνλνκηθνχ, ζεσξείηαη δελ έρεη ζνβαξφ ιφγν μερσξηζηήο νξγαληθήο χπαξμεο, αθνχ νη δξαζηεξηφηεηέο ηνπ πνπ αθνξνχλ θπξίσο ζε ππνζηεξηθηηθέο αλάγθεο θαιχπηνληαη απφ ην Σκήκα Γξακκαηείαο. 7. Σν Σκήκα Δθπαίδεπζεο πξνηείλεηαη, βεβαίσο, λα παξακείλεη σο έρεη κε ηελ πξνζζήθε δηαθξηηήο αξκνδηφηεηαο εληνπηζκνχ ησλ εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ θαη ζρεδηαζκνχ πξνγξάκκαηνο εθπαίδεπζεο (ζε ζπλεξγαζίαο κε ην πξνηεηλφκελν Σκήκα Γηνίθεζεο Πξνζσπηθνχ) 8. Σν Σκήκα Γηνηθεηηθήο Μέξηκλαο, ιακβάλνληαο ππφςε ην θφξην εξγαζίαο θαη ηηο αλάγθεο ηνπ Τπνπξγείνπ, πξνηείλεηαη λα κεηαθέξεη ηηο αξκνδηφηεηέο 62

63 ηνπ ζε λέα Γηεχζπλζε ηεο Γεληθήο Γηεχζπλζεο Γηνηθεηηθήο Τπνζηήξημεο, πνπ αλαθέξεηαη θαησηέξσ Γηεχζπλζε Οηθνλνκηθνχ Αξκνδηφηεηεο ηεο Γηεχζπλζεο, πνπ αθνξνχλ ζε ππνζηεξηθηηθέο ιεηηνπξγίεο, ζέκαηα δηαρείξηζεο πιηθνχ, ζηέγαζεο θαη ζπληήξεζεο θηηξηαθψλ εγθαηαζηάζεσλ θαη ηνπ εμνπιηζκνχ ηνπο θαζψο θαη ε παξαθνινχζεζε ηεο απνζήθεο, πξνηείλεηαη λα κεηαβηβαζηνχλ ζε άιιε νξγαλσηηθή κνλάδα κε ακηγψο ππνζηεξηθηηθέο αξκνδηφηεηεο, φπσο θαίλεηαη ζηε ζπλέρεηα. Δπίζεο, ε ζπιινγή θαη θσδηθνπνίεζε ηεο λνκνζεζίαο απνηειεί κία εμαηξεηηθά ζπνπδαία αξκνδηφηεηα, ε νπνία, σζηφζν, δελ ζα έπξεπε λα αληηκεησπίδεηαη ζηα ζηελά φξηα ηεο Γηεχζπλζεο, αιιά ζα έπξεπε λα εμεηαζζεί ε έληαμή ηεο ζε άιιε νξγαλσηηθή κνλάδα, επηπέδνπ Γηεχζπλζεο, ε νπνία ζα αλαιάκβαλε απηφ ην έξγν γηα ην ζχλνιν ηεο λνκνζεζίαο πνπ αθνξά ηε Γεκφζηα Γηνίθεζε. Δάλ ε κνλάδα απηή είρε ξφιν δηεπξπκέλν θαη αθνξνχζε γεληθέο δηαηάμεηο νιφθιεξεο ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο, ηφηε, πξνθαλψο, ε ζέζε ηεο δελ ζα ήηαλ ζηε Γεληθή Γηεχζπλζε Γηνηθεηηθήο Τπνζηήξημεο ηνπ Τπνπξγείνπ Δζσηεξηθψλ. Σέινο, ηα Σκήκαηα Πξνυπνινγηζκνχ, Πξνκεζεηψλ θαη Μηζζνδνζίαο ζεσξνχληαη ηθαλνπνηεηηθά σο πξνο ηε δνκή ηνπο θαη, ζχκθσλα κε ηα ζηνηρεία πνπ παξαζρέζεθαλ, δελ θαίλεηαη λα απαηηείηαη θάπνηα νξγαλσηηθή αιιαγή ηνπο. Ζ δεκηνπξγία Σκήκαηνο Οηθνλνκηθήο Γηαρείξηζεο, ην νπνίν ζα αλαιάκβαλε ηηο αξκνδηφηεηεο ηεο ζχληαμεο θαη παξαθνινχζεζεο ηνπ ηακηαθνχ πξνγξάκκαηνο ηνπ Τπνπξγείνπ θαη ηεο δηελέξγεηαο ησλ θάζε είδνπο πιεξσκψλ, ζα κπνξνχζε λα απνηειεί έλα ζεκείν πξνβιεκαηηζκνχ, ην νπνίν, σζηφζν, απαηηεί ηελ επαλεμέηαζε ηεο ζπλνιηθήο νηθνλνκηθήο ιεηηνπξγίαο ηνπ Τπνπξγείνπ, κέζα απφ ελδειερή αλάιπζε ησλ δηαδηθαζηψλ πνπ πεξηιακβάλεη. Γηεχζπλζε Ζιεθηξνληθήο Δπεμεξγαζίαο ηνηρείσλ Βαζηθή αιιαγή πνπ εθηηκάηαη φηη πξέπεη λα γίλεη ζηε Γηεχζπλζε είλαη ε κεηνλνκαζία ηεο ζε Γηεχζπλζε Πιεξνθνξηθήο, νλνκαζία πνπ είλαη πην ζχγρξνλε θαη απεηθνλίδεη νξζφηεξα ην έξγν ηεο Γηεχζπλζεο. Με βάζε ηελ ηζρχνπζα πξαθηηθή γηα αληίζηνηρεο Γηεπζχλζεηο, ε θαηαλνκή ησλ αξκνδηνηήησλ ηεο ζε δχν ηκήκαηα Αλάπηπμεο Δθαξκνγψλ & πζηεκάησλ θαη Σερληθήο Τπνζηήξημεο πζηεκάησλ θαίλεηαη πην νξζνινγηθή θαη ζχγρξνλε. 63

64 Με απηή ηε δνκή Σν Σκήκα Αλάπηπμεο & Τπνζηήξημεο πζηεκάησλ ζα πξέπεη λα αλαιάβεη ηηο αξκνδηφηεηεο ηνπ Σκήκαηνο Αλάπηπμεο Μεραλνγξαθηθψλ Δθαξκνγψλ θαη ηνπ Σκήκαηνο Τπνζηήξημεο πζηεκάησλ Σν Σκήκα Σερληθήο Τπνζηήξημεο πζηεκάησλ ζα απνηειέζεη νπζηαζηηθά κεηνλνκαζία ηνπ ζεκεξηλνχ Σκήκαηνο Λεηηνπξγίαο & Δθκεηάιιεπζεο Δμνπιηζκνχ Πάλησο, ε αξκνδηφηεηα ηεο αλάπηπμεο ειεθηξνληθνχ ζπζηήκαηνο δηαρείξηζεο αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ (HRMS) πξέπεη λα εληαρζεί ζ απηέο ηνπ πξνηεηλφκελνπ Σκήκαηνο Αλάπηπμεο & Τπνζηήξημεο πζηεκάησλ, ην νπνίν, ζε ζπλεξγαζία κε ηηο νξγαλσηηθέο κνλάδεο ηεο Γεληθήο Γηεχζπλζεο, πνπ ζα είλαη νη άκεζνη ρξήζηεο, ζα παξαδψζεη έλα φζν ην δπλαηφλ πην πιήξεο ζχζηεκα θαη, ζηε ζπλέρεηα, ζα παξαθνινπζεί απφ θνληά ηηο εμειίμεηο, ζα θαηαγξάθεη θαη ζα επεμεξγάδεηαη πξνηάζεηο ησλ ρξεζηψλ, ψζηε λα ην βειηηψλεη ζπλερψο. Γηεχζπλζε Γεληθψλ Τπεξεζηψλ Τπνζηήξημεο Όπσο αλαθέξζεθε θαη πξνεγνχκελα, απφ ηελ θαηαγξαθή ηεο πθηζηάκελεο θαηάζηαζεο δηαπηζηψζεθε φηη νη Γηεπζχλζεηο Οηθνλνκηθνχ θαη Γηνηθεηηθνχ εθηεινχλ θαη αξκνδηφηεηεο γεληθήο δηνηθεηηθήο θχζεο, νη νπνίεο απνξξνθνχλ ζεκαληηθνχο πφξνπο. Έηζη θαη γηα ηελ νξζνινγηθφηεξε νξγάλσζε ηεο εξγαζίαο πξνηείλεηαη ε δεκηνπξγία Γηεχζπλζεο Γεληθψλ Τπεξεζηψλ Τπνζηήξημεο, ζηελ νπνία ζα πξέπεη: Να εληαρζνχλ νη αξκνδηφηεηεο ησλ Σκεκάησλ Γξακκαηείαο, Γηνηθεηηθήο Μέξηκλαο θαη απηέο ηεο κίζζσζεο θηηξίσλ (απφ ηε Γηεχζπλζε Γηνηθεηηθνχ) Να εληαρζνχλ νη αξκνδηφηεηεο δηαρείξηζεο πιηθνχ, ζηέγαζεο θαη ζπληήξεζεο ησλ θηηξηαθψλ εγθαηαζηάζεσλ θαη ηνπ εμνπιηζκνχ ηνπο, θαζψο θαη ε παξαθνινχζεζε ηεο απνζήθεο (απφ ηε Γηεχζπλζε Οηθνλνκηθνχ) Να εληαρζνχλ νη αξκνδηφηεηεο ηνπ Σκήκαηνο Δπηθνηλσληψλ ηεο Γηεχζπλζεο Κξαηηθψλ Απηνθηλήησλ θαη Δπηθνηλσληψλ πνπ ζα αθνξνχλ απνθιεηζηηθά ηελ εμππεξέηεζε ησλ επηθνηλσληαθψλ αλαγθψλ ησλ νξγαλσηηθψλ κνλάδσλ ηνπ Τπνπξγείνπ Δζσηεξηθψλ 64

65 Να εληαρζεί Σκήκα Αζθάιεηαο θαη Τγηεηλήο ηεο Δξγαζίαο κε ηελ πξνζζήθε γηαηξνχ εξγαζίαο Γηεχζπλζε Κξαηηθψλ Απηνθηλήησλ θαη Δπηθνηλσληψλ Με ηηο ζεκεξηλέο ηεο αξκνδηφηεηεο, πνπ αθνξνχλ ζε ζέκαηα θξαηηθψλ απηνθηλήησλ θαη επηθνηλσληψλ, εμππεξεηεί, θαηά ην κεγαιχηεξν κέξνο, αλάγθεο φισλ ησλ ππεξεζηψλ ηνπ Γεκνζίνπ. Γηα ην ιφγν απηφ θαη ππφ ην πξίζκα ηεο απφζπαζεο απφ ηε Γεληθή Γηεχζπλζε ζεκάησλ πνπ αθνξνχλ ην ζχλνιν ηεο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο, ε Γηεχζπλζε πξνηείλεηαη λα αλεμαξηεηνπνηεζεί ζε νξγαλσηηθή κνλάδα αλαθεξφκελε ζηε Γ.Γ.Γ.Γ. & Ζ.Γ., είηε άκεζα είηε κέζα απφ ηελ ελζσκάησζή ηεο ζε άιιε Γηεχζπλζε ΠΡΟΩΠΟΘΔΔΗ ΔΠΗΣΤΥΟΤ ΔΦΑΡΜΟΓΖ Πξνθεηκέλνπ γηα ηελ επηηπρή εθαξκνγή ηεο φπνηαο νξγαλσηηθήο πξνζαξκνγήο, πξέπεη λα ιεθζνχλ ππφςε ηα αθφινπζα: Oη αιιαγέο ζην νξγαλφγξακκα πξέπεη λα γίλνληαη ζε ρξνληθά δηαζηήκαηα πνπ ππάξρεη πξαγκαηηθή αλάγθε Ζ φζν ην δπλαηφλ ηαρχηεξε ζηειέρσζε ηνπ Σκήκαηνο Δθπαίδεπζεο είλαη πξσηαξρηθήο ζεκαζίαο, φρη κφλν δηφηη κπνξεί λα αλεβάζεη ην επίπεδν ησλ γλψζεσλ ηνπ πξνζσπηθνχ, αιιά λα ζπκβάιιεη απνθαζηζηηθά ζηελ αμηνπνίεζε ηνπ πιενλάδνληνο πξνζσπηθνχ, πνπ πηζαλφλ λα πξνθχςεη απφ ηηο νξγαλσηηθέο αιιαγέο θαη λα ελδπλακψζεη νξγαλσηηθέο κνλάδεο άιισλ Γεληθψλ Γηεπζχλζεσλ ηνπ Τπνπξγείνπ Δζσηεξηθψλ Ζ πξφζιεςε εμεηδηθεπκέλνπ πξνζσπηθνχ, φπνπ απαηηείηαη, είλαη επηβεβιεκέλε πξνθεηκέλνπ γηα ηε απνηειεζκαηηθφηεηα ησλ φπνησλ νξγαλσηηθψλ αιιαγψλ Ο εθνδηαζκφο ησλ κνλάδσλ κε ζχγρξνλα ειεθηξνληθά κέζα, ινγηζκηθά θαη ζπζηήκαηα δηαρείξηζεο αλζξψπηλσλ πφξσλ, είλαη επίζεο απαξαίηεηνο θαη ζα απνηειέζεη ηε βάζε γηα πεξαηηέξσ εμέηαζε ηεο νξγαλσηηθήο απνηειεζκαηηθφηεηαο. Ζ πηζαλή άπνςε φηη νη δηνηθεηηθέο ιεηηνπξγίεο είλαη θαηά βάζε ππνζηεξηθηηθέο δελ είλαη νξζή αθνχ φια ηα δηεζλή νξγαλνγξάκκαηα δίλνπλ ηδηαίηεξε έκθαζε ζηα ζέκαηα ησλ αλζξψπηλσλ πφξσλ, φπσο πιένλ νλνκάδνπλ ην πξνζσπηθφ. 65

66 Ζ αλάπηπμε θαη εθαξκνγή ζπζηήκαηνο δεηθηψλ απφδνζεο είλαη απαξαίηεηε πξνυπφζεζε γηα λα ειεγρζεί ε πθηζηάκελε θαηάζηαζε ηεο νξγαλσηηθήο απνηειεζκαηηθφηεηαο αιιά θαη ε επηηπρία ή φρη ηεο φπνηαο πηζαλήο αιιαγήο 66

67 7. ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΗΚΔ ΚΔΦΔΗ Ζ νξγάλσζε θαη εηδηθφηεξα ν νξγαλσηηθφο ζρεδηαζκφο είλαη κηα δηαδηθαζία πνπ πξέπεη λα πξνγξακκαηίδεηαη θαη λα πινπνηείηαη κε ηδηαίηεξε πξνζνρή θαη έπεηηα απφ αξθεηή κειέηε. Ζ δηαδηθαζία απηή πεξηιακβάλεη νπζηαζηηθά ηνλ θαζνξηζκφ ησλ εξγαζηψλ πνπ ρξεηάδνληαη γηα λα επηηεπρζνχλ ε ζηφρνη ηνπ νξγαληζκνχ, ηελ αλάζεζε ησλ εξγαζηψλ ζηα άηνκα θαη ηελ δεκηνπξγία ηνπ πιαηζίνπ ιήςεο απνθάζεσλ, δειαδή νξγαλσηηθψλ δνκψλ, κέζα ζην νπνίν ζα ιεηηνπξγνχλ ηα άηνκα. Σν ηειηθφ απνηέιεζκα ηεο νξγαλσηηθήο δηαδηθαζίαο είλαη έλαο νξγαληζκφο- έλα ζχλνιν πνπ απνηειείηαη απφ νκαδνπνηεκέλα κέξε πνπ ιεηηνπξγνχλ αξκνληθά, έηζη ψζηε λα εθηεινχληαη νη εξγαζίεο θαη λα επηηπγράλνληαη νη ζηφρνη, απνηειεζκαηηθά θαη απνδνηηθά. Μηα δηαδηθαζία νξγαλσηηθνχ ζρεδηαζκνχ φηαλ πινπνηείηαη θαηάιιεια έρεη σο απνηέιεζκα ηε δεκηνπξγία ελφο εξγαζηαθνχ πεξηβάιινληνο, φπνπ φια ηα κέιε ηεο νκάδαο γλσξίδνπλ ηα θαζήθνληά ηνπο. Αλ ε δηαδηθαζία απηή δελ πινπνηεζεί ζσζηά, ηφηε κπνξεί λα νδεγήζεη ζε ζχγρπζε, δπζιεηηνπξγίεο, έιιεηςε απνδνηηθφηεηαο θαη πεξηνξηζκέλε απνηειεζκαηηθφηεηα. Γεληθά, ε νξγαλσηηθή δηαδηθαζία απνηειείηαη απφ πέληε βήκαηα: 1. Πξνζδηνξηζκόο θαη επαλεμϋηαζε πξνγξακκϊησλ θαη επηδηώμεσλ. Οη επηδηψμεηο εθθξάδνληαη ζε ζπγθεθξηκέλεο δξαζηεξηφηεηεο πνπ πξέπεη λα νινθιεξσζνχλ γηα λα επηηεπρζνχλ νη ζηφρνη. Σα πξνγξάκκαηα δηακνξθψλνπλ ηηο απαηηνχκελεο δξαζηεξηφηεηεο γηα ηελ επίηεπμε ησλ ζηφρσλ. Οη κάλαηδεξο ζα πξέπεη λα εμεηάδνπλ ηα πξνγξάκκαηα ζε πξψηε θάζε θαη λα ζπλερίδνπλ λα ην θάλνπλ θαζψο ηα πξνγξάκκαηα αιιάδνπλ θαη δεκηνπξγνχληαη λένη ζηφρνη. 2. Πξνζδηνξηζκόο ησλ απαξαέηεησλ δξαζηεξηνηάησλ θαη εξγαζηώλ γηα ηελ επέηεπμε ησλ ζηόρσλ (ζρεδηαζκόο ζϋζεσλ εξγαζέαο). Οη κάλαηδεξο πξέπεη λα πξνζδηνξίζνπλ θαη λα αλαιχζνπλ φιεο ηηο εξγαζίεο πνπ απαηηνχληαη γηα ηελ επίηεπμε ησλ ζηφρσλ ηνπ νξγαληζκνχ. 67

68 3. Καηεγνξηνπνέεζε θαη νκαδνπνέεζε ησλ απαξαέηεησλ εξγαζηώλ ζε κνλϊδεο πνπ κπνξνύλ λα δηνηθεζνύλ (ηκεκαηνπνέεζε). Οη κάλαηδεξ κπνξνχλ λα νκαδνπνηήζνπλ ηηο εξγαζίεο βάζεη ησλ ηεζζάξσλ κνληέισλ ηκεκαηνπνίεζεο: ιεηηνπξγηθφ, γεσγξαθηθφ, θαηά πξντφλ θαη θαηά πειάηε. 4. ΑλΪζεζε εξγαζηώλ θαη εμνπζέαο (αλϊζεζε εμνπζέαο). Οη κάλαηδεξο αλαζέηνπλ ηελ θαζνξηζκέλε εξγαζία ζε ζπγθεθξηκέλα άηνκα. Δπίζεο, δίλνπλ ζε θάζε άηνκν ηελ εμνπζία (ην δηθαίσκα) λα εθηειεί ηηο εξγαζίεο ηνπ. 5. ρεδηαζκόο ηεο ηεξαξρέαο ησλ ζρϋζεσλ (εύξνο ειϋγρνπ θαη αιπζέδα ηεο εληνιάο). Οη κάλαηδεξο πξέπεη λα θαζνξίζνπλ ηηο θάζεηεο (ιήςεο απνθάζεσλ) θαη ηηο νξηδφληηεο (ζπληνληζκνχ) ζρέζεηο ηνπ νξγαληζκνχ σο ζχλνιν. ηε ζπλέρεηα, κε ηελ ρξήζε νξγαλνγξάκκαηνο, νη κάλαηδεξο ζρεδηάδνπλ ηελ ηεξαξρία ησλ ζρέζεσλ απηψλ. ρεδηαζκφο Θέζεο Δξγαζίαο Σκεκαηνπνίεζε Αλάζεζε εμνπζίαο Δχξνο ειέγρνπ/δηνίθεζεο Αιπζίδα ηεο εληνιήο Σππηθά Οξγαλσηηθά Γνκά πνπ απεηθνλέδεηαη ζην Οξγαλόγξακκα Πέλαθαο 3: Σα ζηάδηα ηεο δηαδηθαζίαο νξγαλσηηθνχ ζρεδηαζκνχ Απφ ηελ αλάιπζε πνπ έγηλε ζηελ παξνχζα εξγαζία κπνξνχκε λα ζπκπεξάλνπκε φηη δελ ππάξρεη κηα ηδαληθή δνκή, αιιά δηαθνξεηηθέο επηηπρεκέλεο δνκέο ζε δηαθνξεηηθέο ζπλζήθεο. Έλαο νξγαληζκφο πξέπεη επνκέλσο, θαηά ηε δηαδηθαζία ηνπ νξγαλσηηθνχ ζρεδηαζκνχ, λα ιακβάλεη ππφςε ηνπ ηηο ζπλζήθεο ηνπ πεξηβάιινληνο ζην νπνίν ιεηηνπξγεί, ηνπο πφξνπο ηνπ, ηελ ηερλνινγία θαη ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ (π.ρ. κέγεζνο, θνπιηνχξα), έηζη ψζηε λα ζρεδηάζεη ηηο θαηάιιειεο δνκέο πνπ ζα ηνπ εμαζθαιίζνπλ ηελ επηβίσζή ηνπ αιιά θαη ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ζηε ιεηηνπξγία ηνπ. 68

69 Όζνλ αθνξά ηελ Διιεληθή Γεκφζηα Γηνίθεζε, κπνξνχκε λα ζπλνςίζνπκε ηα βαζηθφηεξα πξνβιήκαηά ηεο ζε ζέκαηα νξγαλσηηθνχ ζρεδηαζκνχ ζηε δπζθακςία πξνζαξκνγήο ησλ νξγαληζκψλ ζε λέεο αλάγθεο θαη ζπλζήθεο θαη ζηελ έιιεηςε εμεηδηθεπκέλεο νξγάλσζεο. Δπίζεο, νη πεξηζζφηεξνη νξγαληζκνί θαηαξηίζηεθαλ πξφρεηξα θαη πεξηζηαζηαθά. Ζ δπζθνιία πηνζέηεζεο ησλ λέσλ πξνηχπσλ νξγαλσηηθήο δνκήο απνηειεί επηπξφζζεην πξφβιεκα ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο. Δπνκέλσο, θξίλεηαη αλαγθαία κηα αμηνιφγεζε θαη αλαζεψξεζε ησλ νξγαληζκψλ ησλ δεκφζησλ θνξέσλ. Υσξίο ζπζηεκαηηθή έξεπλα θαη αμηνιφγεζε ηεο ζεκεξηλήο νξγάλσζεο ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα, δελ ζα είλαη δπλαηή ε δηαπίζησζε ησλ αδπλακηψλ θαη ε εθαξκνγή πξνηάζεσλ βειηίσζεο πνπ λα αληαπνθξίλνληαη ζηηο αλάγθεο ηνπ θάζε θνξέα. Οη ζηφρνη πνπ ζα πξέπεη λα επηηχρεη ε Γεκφζηα Γηνίθεζε ζηε ζχγρξνλε πξαγκαηηθφηεηα θαη ζχκθσλα κε ηνπο νπνίνπο θαζνξίδεηαη ε ιεηηνπξγία θαη ην πεξηερφκελν ηνπ νξγαλσηηθνχ ηεο ζρεδηαζκνχ, είλαη νη εμήο: Ζ εμαζθάιηζε ηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο, ηνπ ειέγρνπ θαη ηεο ππεπζπλφηεηαο Ζ αλάπηπμε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο Ζ αληαπφθξηζε ζηηο αλάγθεο ηνπ θνηλνχ Ζ θαιχηεξε πνηφηεηα ζηε ιεηηνπξγία ηεο Ζ αλάπηπμε ηεο ηθαλφηεηαο πξνζαξκνγήο ζην ζπλερψο ελαιιαζζφκελν ζχγρξνλν πεξηβάιινλ ηε ζπλέρεηα αλαιχνληαη πξνηάζεηο βειηίσζεο ηεο δηαδηθαζίαο θαηάξηηζεο θαη ηνπ πεξηερνκέλνπ ησλ Οξγαληζκψλ ησλ Γεκνζίσλ Τπεξεζηψλ θαη παξνπζηάδνληαη ζπλνπηηθά νη λέεο ηάζεηο πνπ επηθξαηνχλ ζε ζέκαηα ηνπ Οξγαλσηηθνχ ρεδηαζκνχ ΠΡΟΣΑΔΗ Όπσο πξναλαθέξακε, ην πιαίζην νξγάλσζεο ησλ δεκφζησλ ππεξεζηψλ θαη λνκηθψλ πξνζψπσλ δεκνζίνπ δηθαίνπ θαζνξίδεηαη απφ ην Άξζξν 20 ηνπ Νφκνπ 2503/1997. χκθσλα κε απηφ, ε νξγάλσζε ησλ ππνπξγείσλ, ησλ απηνηειψλ δεκφζησλ πνιηηηθψλ ππεξεζηψλ θαη ησλ λνκηθψλ πξνζψπσλ δεκνζίνπ δηθαίνπ θαζνξίδεηαη κε ηνπο Οξγαληζκνύο. 69

70 Αλ πξνζπαζήζνπκε λα αμηνινγήζνπκε ηνπο Οξγαληζκνχο Τπεξεζηψλ σο λνκνζεηήκαηα, πνπ ζέηνπλ ην πιαίζην νξγάλσζεο ησλ θνξέσλ ηνπ δεκνζίνπ, ζα κπνξνχζακε λα πνχκε φηη είλαη πιήξε θείκελα πνπ πξνζαλαηνιίδνληαη ζηελ αλάγθε ζαθνχο θαζνξηζκνχ θαη ηεθκεξίσζεο ηεο νξγαλσηηθήο δνκήο θαη δηαζθάιηζεο ηεο δηαθάλεηαο ζηνλ θαζνξηζκφ ησλ ηππηθψλ πξνζφλησλ ησλ ππαιιήισλ, πνπ ζηειερψλνπλ φιε ηελ ηεξαξρηθή δνκή. Αμηνινγψληαο, σζηφζν, ηνπο Οξγαληζκνχο σο θείκελα αλαθνξάο θαη εμεηδίθεπζεο ηφζν γηα ηελ εθηέιεζε ηεο θαζεκεξηλήο εξγαζίαο φζν θαη γηα ηε ζηειέρσζε ησλ ζέζεσλ (πξφζιεςε ηνπνζέηεζε πξναγσγή), ηφηε θαζίζηαληαη ζαθείο νη αθφινπζεο ειιεέςεηο, πνπ αθνξνχλ ηνλ νξγαλσηηθφ ζρεδηαζκφ: Σα θαζήθνληα θάζε αηφκνπ κέζα ζηελ νξγάλσζε δελ είλαη ζαθή, αθνχ νη Οξγαληζκνί επηθεληξψλνληαη ζε νξγαλσηηθέο κνλάδεο θαη φρη ζε ζέζεηο κε απνηέιεζκα λα κελ πεξηγξάθεηαη αλαιπηηθά ε εξγαζία Ζ απνπζία πεξηγξαθήο αξκνδηνηήησλ ζε επίπεδν ζέζεο έρεη σο απνηέιεζκα λα κε γίλεηαη αλαθνξά ζε εηδηθά, νπζηαζηηθά θαη ηππηθά πξνζφληα, πνπ πξέπεη λα δηαζέηεη ν θάηνρφο ηεο Οη ζρέζεηο ζπλεξγαζίαο κεηαμχ ησλ νξγαλσηηθψλ κνλάδσλ, πνπ είλαη απαξαίηεηεο γηα ηελ νξζή θαη πιήξε εθηέιεζε ησλ εξγαζηψλ ελφο νξγαληζκνχ, δελ απνζαθελίδνληαη θαη δε ζεζκνζεηνχληαη ζηνπο Οξγαληζκνχο Οη Οξγαληζκνί δελ αλαθέξνπλ θαη, επνκέλσο, δελ εηζάγνπλ επίζεκα ζηα θαζήθνληα ησλ ζηειερψλ, γεληθφηεξα δηνηθεηηθά θαζήθνληα φπσο είλαη ε αμηνιφγεζεο ηεο απφδνζεο ηνπ πξνζσπηθνχ ηνπο ή ε παξαθνινχζεζε ηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο ησλ κνλάδσλ ηνπο Δπηπξφζζεηα, παξαηεξνχκε φηη νη Οξγαληζκνί, πνπ ηζρχνπλ ζήκεξα, παξνπζηάδνπλ δχν βαζηθά πξνβιάκαηα πνπ δελ αθνξνχλ ηε δνκή ηνπο αιιά ηελ εθαξκνγή ηνπο: Γελ αλαζθνπνχληαη ηαθηηθά, ψζηε λα ελζσκαηψλνπλ αιιαγέο, πνπ επέξρνληαη ζε δνκέο θαη αξκνδηφηεηεο 70

71 Γελ θσδηθνπνηνχληαη, ψζηε λα απνηεινχλ έλα εχρξεζην εξγαιείν γηα ηνπο ππαιιήινπο, ηα ζηειέρε θαη ηηο Γηνηθήζεηο Δπνκέλσο, νη Οξγαληζκνί ζα κπνξνχζαλ λα παξακείλνπλ γεληθφηεξα λνκνζεηηθά θείκελα, ηα νπνία λα πεξηιακβάλνπλ ηα αθφινπζα: Απνζηνιή Οξγαληζκνχ Οξγαλσηηθέο κνλάδεο Απνζηνιή αλά νξγαλσηηθή κνλάδα Αξκνδηφηεηεο αλά νξγαλσηηθή κνλάδα Θέζεηο αλά νξγαλσηηθή κνλάδα Γχλακε αλά νξγαλσηηθή κνλάδα θαη ζέζε Σππηθά πξνζφληα θαηφρσλ ζέζεσλ, κε βάζε ην πξνζνληνιφγην, αιιά θαη κε βάζε εηδηθά πξνζφληα πνπ απαηηεί ε ζπγθεθξηκέλε ζέζε Γηνηθεηηθά θαζήθνληα πξντζηακέλσλ Αθφκα, ζα πξέπεη λα ζπλνδεχνληαη θαη απφ έλα ηεχρνο Αλαιπηηθψλ Πεξηγξαθψλ Θέζεσλ, εγθεθξηκέλν απφ ηα φξγαλα δηνίθεζεο ηνπ θνξέα (π.ρ. κέζσ Τπνπξγηθήο Απφθαζεο), ζην νπνίν λα πεξηιακβάλνληαη: Ζ απνζηνιή θάζε ζέζεο Οη αλαιπηηθέο αξκνδηφηεηέο ηεο ζε επίπεδν ιεηηνπξγηθφ θαη ζε επίπεδν δηνηθεηηθφ Σα ηππηθά θαη νπζηαζηηθά πξνζφληα πνπ απαηηείηαη λα δηαζέηεη ν θάηνρνο (πηπρία, εμεηδηθεχζεηο επηκνξθψζεηο, εζσηεξηθή θαη εμσηεξηθή εκπεηξία, δεμηφηεηεο, ηθαλφηεηεο, θιπ) Σν αληηθείκελν θαη ην είδνο ζπλεξγαζίαο θάζε ζέζεο κε ηηο ππφινηπεο Δπηπξφζζεηα, ρξήζηκν ζα ήηαλ λα ππάξρεη έλα εγρεηξίδην πνπ λα πεξηγξάθεη θαη λα αλαιχεη ηνλ ηξφπν θαη ηηο δηαδηθαζίεο κε ηηο νπνίεο παξάγνληαη ηα απνηειέζκαηα ηνπ νξγαληζκνχ. Σν εγρεηξίδην απηφ ζα κπνξνχζε λα απεηθνλίδεη κε ζαθήλεηα ην ξφιν θάζε αηφκνπ ζηελ επίηεπμε ηεο απνζηνιήο ηνπ νξγαληζκνχ. Βέβαηα, γηα φια ηα παξαπάλσ θξίζηκνο παξάγνληαο επηηπρίαο είλαη ε ηαθηηθή αλαζθφπεζε θαη επηθαηξνπνίεζε, ψζηε ηα θείκελα απηά λα κελ ράλνπλ 71

72 ην θχξνο θαη ηελ αμηνπηζηία ηνπο κε ην πέξαζκα ηνπ ρξφλνπ θαη λα απνηεινχλ ρξεζηηθά εξγαιεία δνπιεηάο ΣΑΔΗ ΣΟΝ ΟΡΓΑΝΧΣΗΚΟ ΥΔΓΗΑΜΟ Οη δηαθνξέο αλάκεζα ζηελ παιηά ινγηθή θαη ζηε λέα ινγηθή φζνλ αθνξά ηνλ ζρεδηαζκφ θαη ηε δηνίθεζε ησλ νξγαλψζεσλ παξνπζηάδνληαη παξαθάησ 45 : ΠαιηΪ Λνγηθά Ζ νξγάλσζε είλαη κηα δεπηεξεχνπζα πεγή ζπγθξηηηθνχ πιενλεθηήκαηνο ΝΫα Λνγηθά Ζ νξγάλσζε κπνξεί λα είλαη ην βαζηθφ ζπγθξηηηθφ πιενλέθηεκα Ζ γξαθεηνθξαηία είλαη ε πην απνηειεζκαηηθή πεγή ειέγρνπ Ζ δέζκεπζε/αλάκεημε είλαη ε πην απνηειεζκαηηθή πεγή ειέγρνπ Σα πςειά ζηειέρε θαη νη εηδηθνί ηερληθνί ζα πξέπεη λα πξνζζέηνπλ ηελ πεξηζζφηεξε αμία Όινη νη εξγαδφκελνη ζα πξέπεη λα πξνζζέηνπλ ζεκαληηθή αμία Οη ηεξαξρηθέο δηαδηθαζίεο είλαη ην θιεηδί γηα νξγαλσηηθή απνηειεζκαηηθφηεηα Οη νξηδφληηεο δηαδηθαζίεο είλαη ην θιεηδί γηα νξγαλσηηθή απνηειεζκαηηθφηεηα Οη νξγαληζκνί ζα πξέπεη λα ζρεδηάδνληαη βάζεη ιεηηνπξγηψλ Οη νξγαληζκνί ζα πξέπεη λα ζρεδηάδνληαη βάζεη πξντφλησλ θαη πειαηψλ Οη απνηειεζκαηηθνί κάλαηδεξο είλαη ην θιεηδί γηα νξγαλσηηθή Ζ απνηειεζκαηηθή εγεζία είλαη ην θιεηδί γηα νξγαλσηηθή

73 απνηειεζκαηηθφηεηα απνηειεζκαηηθφηεηα Πέλαθαο 4: Παιηά θαη λέα ινγηθή ηε ζχγρξνλε βηβιηνγξαθία πξνηείλνληαη αξθεηά θξηηήξηα γηα ηελ αμηνιφγεζε ηεο νξγαλσηηθήο απνηειεζκαηηθφηεηαο 46. Δλδεηθηηθά αλαθέξνπκε ηα παξαθάησ: πλνιηθή απνηειεζκαηηθφηεηα Παξαγσγηθφηεηα Απνδνηηθφηεηα Κέξδνο Πνηφηεηα Αηπρήκαηα Αλάπηπμε Απνπζίεο Παξαίηεζε εξγαδνκέλσλ (turnover) Ηθαλνπνίεζε απφ ηελ εξγαζία Τπνθίλεζε Ζζηθφ ηνπ πξνζσπηθνχ Τηνζέηεζε λνξκψλ θαη ξφισλ Έιεγρνο πγθξνχζεηο Δπειημία/ Πξνζαξκνγή ρεδηαζκφο θαη ζέζε ζηφρσλ Απνδεθηνί ζηφρνη Δζσηεξηθνπνίεζε νξγαλσζηαθψλ ζηφρσλ Γηνηθεηηθέο δηαπξνζσπηθέο ηθαλφηεηεο Γηνηθεηηθέο ηθαλφηεηεο Γηαρείξηζε πιεξνθνξηψλ θαη επηθνηλσλία Δηνηκφηεηα Αμηνπνίεζε πεξηβάιινληνο 46 D. Robey, 1991, φ.π. 73

74 Αμηνιφγεζε απφ εμσηεξηθνχο παξάγνληεο ηαζεξφηεηα Αμία ησλ αλζξσπίλσλ πφξσλ πκκεηνρή Έκθαζε ζηελ θαηάξηηζε θαη ηελ αλάπηπμε Έκθαζε ζηελ επηηπρία 74

75 ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ 1. Aldrich H., Organizations evolving, Sage Publications, London, ΑξγπξηΪδεο Γ., Γηα κηα Γεκόζηα Γηνίθεζε πνπ απνδίδεη θαη επηθνηλωλεί κε ηνπο πνιίηεο, άθθνπιαο, Αζήλα-Κνκνηελή, Bαξειέδεο N., Εεηήκαηα ηππηθήο νξγάλωζεο ζηελ Διιεληθή Γεκόζηα Γηνίθεζε - Γνκέο θαη αλζξώπηλν δπλακηθό, εκεηψζεηο Δξγαζίαο, Bathgate K., Caulfield J., Pollitt C., Smullen A., Talbot C., Agency Fever? Analysis of an International Policy Fashion, Journal of Comparative Policy Analysis: Research and Practice 3: , Chandler A., Strategy and structure: Chapters in the History of the American Industrial Enterprise, The M.I.T. Press, Massachusetts, ΓΫξνληαο Απ., Λύηξαο., Παπιόπνπινο Π., ηνύηε Γι., Φινγατηεο., Γηνηθεηηθό Γίθαην, άθθνπιαο, Αζήλα-Κνκνηελή, Έξεπλα ηεο εηαηξείαο Brainstorming ζην πιαίζην ηνπ αλνηρηνχ δηαγσληζκνχ «χληαμε Πξφηππεο Μεζνδνινγίαο Οξγαλσηηθνχ ρεδηαζκνχ» ηνπ επηρεηξεζηαθνχ πξνγξάκκαηνο «ΠΟΛΗΣΔΗΑ» 8. Galbraith J., Designing Organizations: An Executive Briefing on Strategy, Structure, and Process, Jossey-Bass Publishers, Gonillart F., Kelly J., Transforming the organization, McGraw Hill, New York, Hales C., Managing through organisation, The management process, forms of organisation and the work of managers, Routledge, London, Καξθαηζνύιεο Π., Τν Κξάηνο ζε Μεηάβαζε, Από ηε «δηνηθεηηθή κεηαξξύζκηζε» θαη ην «λέν δεκόζην κάλαηδκελη» ζηε «δηαθπβέξλεζε», ηδέξεο, Αζήλα, Koontz H., O Donnell C., Weihrich H., Management, McGraw Hill, Mackenzie K., Organizational design, The Organizational Audit and Analysis Technology, Ablex, New Jersey, Μαθξπδεκάηξεο Α., Πξνζεγγίζεηο ζηε Θεωξία ηωλ Οξγαλώζεωλ, Καζηαλίσηεο, Αζήλα, Μαθξπδεκάηξεο Α., Μηραιόπνπινο Ν., Δθζέζεηο εκπεηξνγλωκόλωλ γηα ηε Γεκόζηα Γηνίθεζε , εθδ. Παπαδήζε, Αζήλα, Mintzberg H., The Structuring of Organizations, Prentice-Hall International, 75

76 USA, Mintzberg H., Structure in fives: Designing effective organizations, Prentice-Hall International, New Jersey, Μηραιόπνπινο Ν., Από ηε Γεκόζηα Γξαθεηνθξαηία ζην Γεκόζην Management, Παπαδήζεο, Αζήλα, Μηραιόπνπινο Ν., Οξγαλωηηθόο ζρεδηαζκόο ζην πιαίζην ηεο ζεωξίαο ηωλ νξγαλώζεωλ, άθθνπιαο, Αζήλα-Κνκνηελή, Morgan G., Images of Organization, Sage Publications, California, ΜπνπξαληΪο Γ., Μάλαηδκελη, εθδ. Μπέλνπ, Αζήλα, ΠαπαδΪθεο Β., Σηξαηεγηθή ηωλ επηρεηξήζεωλ: Διιεληθή θαη Γηεζλήο εκπεηξία, εθδ. Μπέλνπ, Αζήλα, Παπιόπνπινο Π., Μαζήκαηα Γηνηθεηηθήο Δπηζηήκεο, ηεύρνο 1 Τν δηνηθεηηθό θαηλόκελν ζην πιαίζην ηεο ζεωξίαο ηωλ νξγαλώζεωλ, άθθνπιαο, Αζήλα- Κνκνηελή, Pugh D., Hickson D., Organizational Structure in its Context, Saxon House, Robey D., Designing organizations, Irwin, Boston, εκεηψζεηο Δηζεγεηψλ ηεο Δζληθήο ρνιήο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο ζηα πιαίζηα ηνπ καζήκαηνο «Οξγάλσζε θαη Γηνίθεζε Γεκφζηνπ Σνκέα», Αζήλα, εκεηψζεηο Δηζεγεηψλ ηεο Δζληθήο ρνιήο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο ζηα πιαίζηα ηνπ καζήκαηνο «Οξγάλσζε ηεο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο θαη Γηαρείξηζε Απνηειεζκάησλ Γεκνζίσλ Τπεξεζηψλ», Αζήλα, εκεηψζεηο ηνπ Δηζεγεηή ηεο Δζληθήο ρνιήο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο Σζέθνπ Θ. ζηα πιαίζηα ηνπ καζήκαηνο «Οξγάλσζε ηεο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο», Αζήλα, πιινγηθή εξγαζία ησλ ζπνπδαζηψλ ηεο Γεληθήο Γηνίθεζεο ηεο ΔΓΓ: Λεβαληή Γάθλε, Παλνπηζφπνπινο Νηθφιανο, βέξθνπ Αζπαζία, θεχε Βαζηιηθή, θπξή Άλλα, κε ζέκα «Πνιηηηθέο Οξγάλσζεο ηεο Κπβέξλεζεο θαη ησλ Τπνπξγείσλ απφ ζχζηαζε ηνπ Διιεληθνχ Κξάηνπο σο ζήκεξα». 30. Thompson J., Organizations in Action, McGraw-Hill, New York,

77 ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΔ ΓΗΔΤΘΤΝΔΗ Harvard Business School The Center for Organizational Design, Inc Global Organization Design Society Free Management Library Organization Design Forum Liebowitz & Associates, executive management and organizational development Coastwise Consulting, Inc Τπνπξγείν Δζσηεξηθψλ ηεο Διιάδαο Τπνπξγείν Δζσηεξηθψλ ηεο Γαιιίαο Τπνπξγείν Γεκφζηαο Γηνίθεζεο ηεο Ηζπαλίαο Τπνπξγείνπ Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο θαη Πεξηθεξεηαθήο Αλάπηπμεο ηεο Ννξβεγίαο Οκνζπνλδηαθφ Τπνπξγείν Δζσηεξηθψλ ηεο Γεξκαλίαο 77

78 ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ 1: ΠΑΡΑΓΔΗΓΜΑΣΑ ΟΡΓΑΝΟΓΡΑΜΜΑΣΧΝ 1.1 ΣΡΑΠΔΕΑ ΣΖ ΔΛΛΑΓΑ 78

79 1.2 ΤΠΟΤΡΓΔΗΟ ΟΗΚΟΝΟΜΗΑ & ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΧΝ 79

80 1.3 ΤΠΟΤΡΓΔΗΟ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝΣΟ, ΥΧΡΟΣΑΞΗΑ ΚΑΗ ΓΖΜΟΗΧΝ ΈΡΓΧΝ 80

81 1.4 WWF ΔΛΛΑΓΑ 81

82 1.5 ΓΔΝΗΚΖ ΓΡΑΜΜΑΣΔΗΑ ΔΠΗΚΟΗΝΧΝΗΑ ΚΑΗ ΔΝΖΜΔΡΧΖ 82

83 1.6 ΓΔΝΗΚΖ ΓΡΑΜΜΑΣΔΗΑ ΓΖΜΟΗΑ ΓΗΟΗΚΖΖ & ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΖ ΓΗΑΚΤΒΔΡΝΖΖ 83

84 1.7 ALTEC 84

85 1.8 ΠΑΝΔΠΗΣΖΜΗΟ ΑΗΓΑΗΟΤ 85