Εισαγωγή στη Ψυχολογία/ Γνωστική Ψυχολογία ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΟΥΤΟΥΣΗΣ

Transcript

1 Εισαγωγή στη Ψυχολογία/ Γνωστική Ψυχολογία ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΟΥΤΟΥΣΗΣ

2 Επισκόπηση Τι είναι ψυχολογία; Τι μελετά; Με ποιο τρόπο; ( ή αλλιώς σε τι διαφέρει ένας ψυχολόγος από ένα φιλόσοφο π.χ.) Πεδία προσεγγίσεις Ιστορική αναδρομή

3 Υλη ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ, Schacter, Gilbert, Wegner, εκδόσεις Gutenberg (επιστημονική επιμέλεια Στέλλα Βοσνιάδου) +σημειώσεις μαθήματος (eclass Ψ) Συμμετοχή σε πείραμα Επικοινωνία

4

5 Ψυχο-λογία: τι ερωτήματα απαντά 1. Πως βλέπουν οι άνθρωποι χρώματα; 2. Γιατί οι άνθρωποι βγάζουν διαρκώς selfies ; 3. Πως επιδρά η οικονομική κρίση σε ανθρώπους διαφορετικών χωρών; 4. Τι θα κάνουμε στον δρόμο εάν δούμε έναν πρόσφυγα να ζητά βοήθεια; 5. Γιατί είδα αυτό το όνειρο εχτές; 6. Πως τα παιδιά κατακτούν τη γλώσσα; 7. Γιατί ένας άνθρωπος που ξυπνά μετά από εγκεφαλικό μιλάει κινέζικα; 8. Τι χρώμα να βάψω το τοίχο του δωματίου μου για να αλλάξω διάθεση ; ψυχολογία της αντίληψης κλινική ψυχολογία πολιτισμική ψυχολογία κοινωνική ψυχολογία ψυχανάλυση αναπτυξιακή ψυχολογία βιολογική ψυχολογία popular science

6 Ψυχο-λογία: τι είναι Η συστηματική διερεύνηση του νου και της συμπεριφοράς Νους (mind) = ο ενδότερος εαυτός, η εσωτερική εμπειρία, η συνείδηση (stream of consciousness) που αποτελείται από σκέψεις, συμπεριφορές και συγκινήσεις/συναισθήματα... Συμπεριφορά (behavior) = ο εξωτερικός εαυτός, οι παρατηρήσιμες δράσεις/πράξεις ανθρώπων ή ζώων Η προσπάθεια να ερμηνευθεί, να προβλεφθεί (και να ελεχθεί σε ορισμένες περιπτώσεις) με επιστημονικό τρόπο η συμπεριφορά των ανθρώπων Σε τι διαφέρει από τη φυσική ή τα μαθηματικά; Τι λείπει από την εξίσωση;

7 Ψυχο-λογία: προσεγγίσεις 1. Μελέτη φυσιολογικής συμπεριφοράς Επίπεδα περιγραφής: Α) εσωτερικό: νοητικές διεργασίες -νους + φυσιολογικές διεργασίες -εγκέφαλος Β) εξωτερικό: παρατηρήσιμο-συμπεριφορά 2. Μελέτη παθολογικής/ αποκλίνουσας συμπεριφοράς συνειδητό μη συνειδητό

8 Ψυχο-λογία: γνωστική προσέγγιση Νοητικές Διεργασίες (mental processes) Αντίληψη Σκέψη Προσοχή Συνείδηση Γλώσσα Μνήμη Μάθηση Συγκινήσεις Λήψη αποφάσεων, στοχασμός (reasoning) Νόηση (περιεχόμενα διεργασίες) Γνωστική Ψυχολογία: κλάδος της Ψ που διερευνά συστηματικά τη νόηση γνωστική νευροεπιστήμη (focus on the underpinnings) Γνωστική Επιστήμη (διεπιστημονική διερεύνηση Ν/Ε με συνδρομή άλλων επιστημών,όπως η Φιλοσοφία ή η Πληροφορική)

9 Ψυχο-λογία: βασικά ερωτήματα 1. Πως μας επιτρέπει ο νους να λειτουργούμε αποτελεσματικά στον κόσμο; Σκέψη για δράση (υπάρχουμε όχι μόνο για να σκεφτόμαστε αλλά για να κινούμαστε αποτελεσματικά στο περιβάλλον) 2. Με ποιο τρόπο μας επιτρέπει να λειτουργούμε στον κόσμο; Είμαστε μόνο λογικά όντα; Λήψη αποφάσεων 3. Πως μας επιτρέπει ο νους να λειτουργούμε τόσο αναποτελεσματικά;είμαστε τέλεια όντα; Γνωσιακά λάθη, ολισθήματα σκέψης & γλώσσας (lapses), illusions, μνήμης

10 γνωσιακά «λάθη» (mind bugs) THE MULLER-LYER ILLUSION THE KANIZA ILLUSION

11 γνωσιακά «λάθη» (mind bugs) Loftus and Palmer (1974)

12 ...Φιλοσοφία πριν από την Ψυχολογία 1. είναι έμφυτη η γνώση ή κατακτάται; [Φύση vs ανατροφής, γονίδια vs περιβάλλοντος] -Πλάτωνας: ναι: νατιβισμός (ένα παράδειγμα;) -Αριστοτέλης: όχι: φιλοσοφικός εμπειρισμός (tabula rasa: οι εμπειρίες εγγράφονται πάνω μας) Νατιβισμός: η γνώση είναι έμφυτη και εγγενής Εμπειρισμός: η γνώση κατακτάται μέσω της εμπειρίας ΚΡΙΤΙΚΗ: θεωρητικές υποθέσεις προερχόμενες από προσωπικές παρατηρήσεις ή διαίσθηση αδυναμία ελέγχου των υποθέσων Η δυνατότητα ελέγχου μιας υπόθεσης είναι αυτό που διαφοροποιεί την επιστήμη από τη φιλοσοφία

13 Από τη φιλοσοφία στη φυσιολογία: σχέση νουσώματος Descartes (δυϊσμός): νους εγκέφαλος, σώμα και ύλη τελείως διαφορετικές ουσίες Πρόβλημα: πως αλληλεπιδρούν (επίφυση, animal spirits) Hobbes (μονισμός) νους εγκέφαλος: ο νους είναι αυτό που κάνει ο εγκέφαλος Gall: Φρενολογία, κάθε περιοχή του εγκεφάλου ελέγχει διαφορετικό χαρακτηριστικό (πρόδρομος της λειτουργικής εξειδίκευσης σε διαφορετικές περιοχέςχωρικός εντοπισμός) : εντοπιστική προσέγγιση

14 Από τη φιλοσοφία στη φυσιολογία: σχέση νουσώματος Flourens ( ): αφαίρεση περιοχών Ε από ζώα και έδειξε ότι διαφέρει ο άθικτος Ε από αυτόν που έχει υποστεί την αφαίρεση: ολιστική προσέγγιση Broca ( ): αφασία, o ασθενής «Ταν Ταν», περιοχή Broca, αδυναμία εκφοράς του λόγου αλλά κατανόηση άθικτη Ο νους εδράζεται στον εγκέφαλο (vs Descartes). Εάν θέλουμε να κατανοήσουμε τις νοητικές διεργασίες πρέπει να κοιτάξουμε και στο φυσιολογικό τους υπόστρωμα Επιστημονική διερεύνση νοητικών διεργασιών (πως;)

15 A simple test: κατονομάστε τα ζώα

16

17 Από τη φυσιολογία στη ψυχολογία Helmholtz: πόσο χρόνος χρειάζεται για να φτάσει ένα νευρωνικό σήμα στο Ε Ερέθισμα (stimulus)=ένα αισθητήριο γεγονός που συμβαίνει στον εξωτερικό κόσμο Χρόνος αντίδρασης=πόσος χρόνος χρειάζεται από την παρουσίαση ενός ερεθίσματος μέχρι την απόκριση στο ερέθισμα πολύτιμο εργαλείο στη διερεύνηση των νοητικών διεργασιών πεπερασμένος ο εγκέφαλος (τίποτα δε συμβαίνει ακαριαία) κάτι νευρωνικό παράγει κάτι νοητικό, παρατηρήσιμο: γέννηση ψυχολογίας Ερέθισμα-Έργο-Μέτρηση: σύγχρονη πειραματική ψυχολογία

18 Η Ψ σαν αυτούσια επιστήμη: δομισμός Wundt( ): πατέρας της Ψ, πρώτο εργαστήριο και μάθημα «Φυσιολογίας της Ψ» = η Ψ γίνεται ανεξάρτητο επιστημονικό πεδίο, Principles of Physiological Psychology, το 1 ο επιστημονικό εγχειρίδιο Ψ Συνείδηση-περιεχόμενα της συνείδησης (=η υποκειμενική εμπειρία του κόσμου), focus στα δομικά στοιχεία της συνείδησης Στρουκτουραλισμός / Δομισμός (structuralism)= η συνείδηση μπορεί να αποδομηθεί στα δομικά συστατικά της εμπειρίας Μέθοδος: ενδοσκόπηση (αυτοπαρατήρηση), παρατήρηση της αισθητικής εμπειρίας) + αντικειμενικές μετρήσεις (π.χ. RT για αντίληψη vs ερμηνείας ενός ερεθίσματος) Ο Titchener ( ): μεταφέρει την στρουκτουραλιστική προσέγγιση της Ψ στην Αμερική Πίνακας περιεχομένων της συνείδησης σαν το περιοδικό πίνακα στοιχείων Τι μαρτυρούν όλα αυτά;

19 Η Ψ σαν αυτούσια επιστήμη: λειτουργισμός William James ( ) Ο πατέρας της Ψ στην Αμερική, δίδαξε το 1 ο μάθημα (Σχέση Ψ-Φυσιολογίας) στο Harvard Αρχές της Ψυχολογίας (1890)-βιβλίο ορόσημο για την Ψ Η συνείδηση σαν ενιαία εμπειρία (όχι σαν αποδομημένα μέρη ενός συνόλου). Ο νους μας επιτρέπει να δρούμε σε ένα περιβάλλον (νους= προσαρμοστικό εργαλείο) Νέα Προσέγγιση: λειτουργισμός (functionalism): σκοπός να μελετηθεί ποιο σκοπό, ποια λειτουργία εξυπηρετούν οι νοητικές διεργασίες Η συνείδηση επιτελεί μια σημαντική λειτουργία, είναι μια προσαρμοστική λύση στο περιβάλλον και ο σκοπός της Ψ είναι να μάθει ποιος είναι ο σκοπός αυτός (εμφανής επιρροή από Δαρβίνο-Η Προέλευση των ειδών φυσική επιλογή) Φύση vs. Eργαστηρίου

20 Η συνεισφορά των δύο σχολών Ο δομισμός έδειξε ότι χρειαζόμαστε συγκεκριμένα εργαλεία για να μελετήσουμε τη νόηση ο λειτουργισμός ότι χρειαζόμαστε αντικειμενικά εργαλεία Ο δομισμός μελετά τα βασικά συστατικά στοιχεία της συνείδησης [Συνεισφορά: αντίληψη συνιστά σημαντική νοητική διεργασία, μελετώντας της μπορούμε να μάθουμε πως λειτουργεί το νοητικό σύστημα ή ο εγκέφαλος (σημασία της φυσιολογίας) χρειαζόμαστε συστηματική μέθοδο προκειμένου να απαντηθούν τα ερωτήματα- «επιστημονικοποίηση του πεδίου» - ενδοσκόπηση όμως όχι αντικειμενική] Ο λειτουργισμός μελετά τον σκοπό που εξυπηρετεί η ίδια η συνείδηση/νοητικές διεργασίες [διέρυνση του πεδίου, άλλη θεώρηση πιο νατουραλιστική οικολογική -περισσότερα εργαλεία από την ενδοσκόπηση «επιστημονικοποίηση» των μεθόδων-]

21 Gestalt Προσέγγιση Αντιλαμβανόμαστε το όλο, παρά το άθροισμα των μερών που απαρτίζουν ένα σύνολο (vs δομισμού) - το όλον πιο σημαντικό (π.χ. H 2 0) Ο νους επιβάλει τη δομή και οργανώνει την αντίληψη (a priori κανόνες αντίληψης) - και συνήθως διαλέγει την πιο απλή λύση (Pragnanz law) Max Wertheimer s ( ), Koffka ( ) Οι οπτικές πλάνες (optical illusions) είναι ένας τρόπος να κατανοήσουμε πως λειτουργεί ο φυσιολογικός νους

22 Gestalt Προσέγγιση

23

24 Ψυχολογικές διαταραχές (αποκλίνουσα συμπεριφορά) 1. Διασχιστική διαταραχή ταυτότητας (πολλαπλές προσωπικότητες): η Felida X. (1876) ξεχνούσε ότι ήταν έγκυος [=ύπαρξη πολλαπλών ταυτότητων σε ένα άτομο] 2. Υστερία (<yster=μήτρα): προσωρινή απώλεια γνωστικών ή κινητικών λειτουργιών ως αποτέλεσμα μιας ιδιαίτερα τραυματικής - επώδυνης συναισθηματικής εμπειρίας, π.χ. υστερική τύφλωση/ παράλυση/ εγκυμοσύνη (αλλά με ύπνωση όπου είναι αρκετά υποδεκτικός ο ασθενής τα συμπτώματα εξαφανίζονταν) *κλινική ψυχολογία ακαδημαϊκή (πειραματική) ψυχολογία * η μελέτη της αποκλίνουσας, ψυχοπαθολογικής συμπεριφοράς, μπορεί να αποκαλύψει επίσης πολλά για τη φύση/λειτουργία του ανθρώπινου νου (εγκεφάλου) Kim Noble, an artist with DID (dissociative identity disorder)

25 Ψυχολογικές διαταραχές: Η περίπτωση της «Άννας Ο» aka Bertha Pappenheim πρώτο case study Breuer Τύφλωση, παράλυση, αδυναμία να μιλήσει στη γλώσσα της, αδυναμία να πιει νερό ακόμα και όταν διψούσε, ψευδαισθήσεις, απώλεια εαυτού Ύπνωση Ομιλούσα θεραπεία Γέννηση ψυχοθεραπείας

26 Ψυχανάλυση Sigmund Freud ( ) Focus στο μη συνειδητό/ασυνείδητο: ασυνείδητες διεργασίες ή τραύματα καθορίζουν τη συνειδητή συμπεριφορά (νευρώσεις, διαταραχές, Freudian slip) Σκοπός της ψυχανάλυσης είναι να συνδέσει το ασυνείδητο με το συνειδητό Τα όνειρα είναι μια προσπάθεια να μιλήσει το μη συνειδητό με το συνειδητό Καταπιεσμένες σεξουλικές επιθυμίες ή πρώιμες εμπειρίες πρέπει να βγουν στην επιφάνεια Σκοτεινός εαυτός - ο άνθρωπος ως αιχμάλωτος των απωθημένων του ή του παρελθόντος του ή των γονιών του (οιδιπόδειο) Jung, Lacan, Adler...

27 Ψυχανάλυση Ουμανιστική Ψυχολογία Διαμόρφωσε όσο λίγοι τον τρόπο σκέψης (σε πολιτική φιλοσοφία τέχνη), αλλά αμφισβητήθηκε επίσης Ο διαχωρισμός μη συνειδητού - συνειδητoύ πολύ χρήσιμος για την κατανόηση νοητικών εγκεφαλικών λειτουργιών καθώς και για το ρόλο των συγκινήσεων στη λήψη αποφάσεων ΜΗ ελέγξιμη θεωρία - απαισιόδοξη Ανθρωπιστική Ψυχολογία: Malsow ( ) & Rogers ( ) Η αισιόδοξη απάντηση- προσπάθεια κατανόησης της ανθρώπινης φύσης εστιάζοντας στη θετική δυναμική του ανθρώπου Ελεύθερη βούληση, διαρκής ανάπτυξη μέχρι ο άνθρωπος να εκπληρώσει τον στόχο του (πελάτες όχι ασθενείς)

28 Έως τώρα... Δομισμός Λειτουργισμός Ψυχανάλυση Gestalt Ουμανισμός Εσωτερικές νοητικές διεργασίες λειτουργίες Συμπεριφορά

29 Συμπεριφορισμός Δομισμός Λειτουργισμός Ψυχανάλυση Gestalt Ουμανισμός Εσωτερικές νοητικές διεργασίες λειτουργίες συμπεριφορά το μόνο που μετράει είναι ό,τι είναι παρατηρήσιμο και αυτό είναι μόνο η συμπεριφορά. O νους/εγκέφαλος είναι ένα μαύρο κουτί. Ο νους δε μπορεί να μελετηθεί επιστημονικά

30 Συμπεριφορισμός [ ] Ερέθισμα αντίδραση: δε μας ενδιαφέρει τι διαμεσολαβεί τη συμπεριφορά Δε μας ενδιαφέρει τι νιώθουν οι άνθρωποι αλλά το τι κάνουν (συμπεριφορά vs εμπειρίας) Κριτική στην μέθοδο της ενδοσκόπησης χρειαζόμαστε πιο αντικειμενικές-ελέγξιμες-που μπορούν αναπαραχθούν - μέθοδους, ως αποτέλεσμα μιας προσπάθειας «θετικοποίησης» της επιστήμης της Ψ Σκοπός: να προβλεφθεί και να ελεγχθεί η συμπεριφορά Επιρροές από τα πειράματα του Pavlov: η παρουσία ενός ερεθίσματος προκαλεί μια φυσιολογική αντίδραση- αυτό μπορεί να γίνει με ένα ουδέτερο ερέθισμα συσχετιστική μάθηση Έκκριση σάλιου ακόμα και με τη παρουσία ενός ουδέτερου ερεθίσματος (=κουδούνι, ερευνητής)

31 Κλασσική εξάρτηση (classical conditioning) Watson ( ) Εφαρμογή ιδέας του άνθρωποι σαν ζώα, Pavlov σε ανθρώπους: οι Πείραμα στο μικρό Albert: μαθημένος φόβος σε λευκούς αρουραίους (λευκά χνουδωτά ζωάκια) Γιατί: πίστευε ότι το περιβάλλον είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας στην διαμόρφωση (κατά του νατιβισμού) Η κλασσική εξάρτηση μας δείχνει ότι μια διεργασία όπως η μάθηση μπορεί να μελετηθεί μέσω της άμεσης παρατήρησης της συμπεριφοράς Δυνητικά όλοι οι άνθρωποι είναι διαμορφώσιμοιόλες οι συμπεριφορές είναι προϊόν μάθησης (π.χ. αγοραφοβία δε χρειάζεται να «σκάψουμε» βαθύτερα)

32 Λειτουργική εξάρτηση (operational conditioning) Skinner ( ) Σύνδεση συμπεριφοράς με μία δράση (όχι απλά ένα ερέθισμα): οι συνέπειες μιας συμπεριφοράς θα καθορίσουν εαν θα την επαναλάβω ή όχι Skinner s box-λειτουργικό κουτί: βήμα προς βήμα μάθηση (έμαθε τα περιστέρια να παίζουν ping-pong) Θeτική ενίσχυση (=γεγονότα που ενδυναμώνουν μια εξάρτηση,τροφή για το πάτημα του κουμπιού, καλοί βαθμοί για ένα φοιτητή) Αρνητική ενίσχυση (=ερεθίσματα που ενισχύουν μια συμπεριφορά εάν απομακρυνθούν, πχ. χάπια για τον πονοκέφαλο, ενοχλητικός ήχος για να βάλουμε τη ζώνη) Λειτουργική εξάρτηση & Ελεύθερη Βούληση Η ελεύθερη βούληση είναι μια αυταπάτη: κάνουμε πράγματα γιατί έχουμε λάβει μια θετική ενίσχυση στο παρελθόν και όχι γιατί πράγματι κάνουμε επιλογές (~Spinoza: free will is an illusion) Όλοι μπορούν να κάνουν τα πάντα, αρκεί να «εκπαιδευτούν» με το σωστό τρόπο- μια ουτοπική κοινωνία χωρίς προβλήματα αλλά και χωρίς ελεύθερη επιλογή [κριτική] Σκοπός να κατανοήσουμε τους κανόνες που διέπουν την ανθρώπινη συμπεριφορά με σκοπό να προαχθεί η κοινωνική πρόνοια

33 Συμπεριφορισμός: + Βοήθησε αποτελεσματικά στη χρήση έγκυρων μεθοδολογικών εργαλείων, πιο αντικειμενικές μετρήσεις Θετική προσέγγιση του ανθρώπινου δυναμικού (όλοι μέσω μάθησης μπορούμε να κάνουμε τα πάντα), η μάθηση είναι μια διαδικασία που σχετίζεται με την αλληλεπίδραση με το περιβάλλον Εφαρμογές αργότερα για την αντιμετώπιση προβλημάτων (γνωστική συμπεριφορική θεραπεία) Έμφαση στον ρόλο του περιβάλλοντος - ο άνθρωπος μια δυναμική δομή (vs Freud)

34 Συμπεριφορισμός: - ένα ερέθισμα προκαλεί πάντα την ίδια αντίδραση; Η ιδιοσυγκρασία, η προϋπάρχουσα γνώση, το πλαίσιο δεν παίζουν ρόλο; Πως εξηγούνται τα γνωσιακά λάθη; Οι οπτικές αυταπάτες; Αντίληψη, προσοχή, μνήμη, διαταραχές ανθρώπινη φύση, όλα αυτά πως εξηγούνται υπό το πρίμα του συμπεριφορισμού; No psychological phenomenon was real unless you could demonstrate it in a rat Ακραία η απόρριψη του ρόλου των εσωτερικών διεργασιών και του νου ή εγκεφάλου αναγωγιστική θεώρηση (αδυναμία εξήγησης φαινομένων π.χ. πως τα παιδιά κατακτούν τη γλώσσα) Αγνόησε την προέλευση και την εξελικτική ιστορία των οργανισμών με αποτέλεσμα να μη μπορεί να εξηγήσει π.χ. (γιατί φοβόμαστε τα φίδια περισσότερο από άλλα ζώα)...

35 Πρωτοπόροι της γνωσιακής προσέγγισης Bartlett ( ): μελέτησε τη μνήμη και είδε ότι οι συμμετέχοντες σε έρευνες συχνά ανακαλούσαν αυτό που έπρεπε να είχε συμβεί ή αυτό που προσδοκούσαν να συμβεί παρά αυτό που πραγματικά συνέβη και άρα η μνήμη δεν είναι φωτογραφική αναπαραγωγή εμπειριών αλλά επηρεάζεται από γνώσεις, πιστεύω, ελπίδες, προσδοκίες, επιθυμίες Piaget ( ): πειράματα με παιδιά και ανακάλυψη διάφορων νοητικών σφαλμάτων (π.χ. σταθερότητα μάζας) που δίνουν μια εικόνα για το νοητικό κόσμο του παιδιού και το πως αυτός αναπτύσσεται και αλλάζει Broadbent ( ): μελέτησε την προσοχή και το πως αυτή δεν μπορεί να εστιαστεί σε πολλά αντικείμενα ταυτόχρονα (κυρίως σε σχέση με εφαρμογές σε πιλότους) Miller ( ): ο μαγικός αριθμός 7±2 διαφορετικών πραγμάτων που μπορούμε να συγκρατήσουμε στη μνήμη μας

36 Πρωτοπόροι της γνωσιακής προσέγγισης Chomsky ( present): έγραψε μία σαρωτική κριτική στο βιβλίο Verbal Behavior (Skinner 1957) και έδειξε ότι η γλώσσα, η ικανότητα του ανθρώπου να κατανοεί και να παράγει λόγο βασίζεται σε εγγενείς κανόνες/ιδιότητες του νου, είναι έμφυτη, αποτελεί χαρακτηριστικό του και όχι κάτι που παίρνει από το περιβάλλον

37 Γνωστική Ψυχολογία [1950s- ] Ο νους ξανά στο προσκήνιο Ερέθισμα νοητικές διεργασίες συμπεριφορά Έλευση Η/Υ: ο νους σαν υπολογιστής σαν ένα σύστημα που επεξεργάζεται σήματα/ πληροφορίες: εισροή πληροφοριών νοητική επεξεργασία εκροή πληροφοριών H Θεωρία Επεξεργασίας Πληροφοριών (Information Processing Theory) δάνεισε και το λεξιλόγιο αλλά και μια νέα θεώρηση-προσέγγιση του νοητικού Η Γνωστική ψυχολογία - νέες μέθοδοι, πειράματα: απενοχοποίησε τη μελέτη του νου Το 1967 ο Neisser εκδίδει το βιβλίο Cognitive Psychology

38 Γνωσιακή νευροεπιστήμη: νους εγκέφαλος Αν ο νους είναι το software ο εγκέφαλος είναι το hardware - ό,τι ψυχολογικό πρέπει να είναι και φυσιολογικό Συμπεριφορική νευροεπιστήμη Γνωσιακή νευροεπιστήμη: σύνδεση γνωστικών διεργασιών με τον εγκέφαλο 80s: PET 90s: fmri Επιστροφή από όπου ξεκινήσαμε: λειτουργικός εντοπισμός νέα φρενολογία;

39 ένα παράδειγμα: αναγνώριση προσώπων 1. αναγνώριση Α 2. δομική κωδικοποίηση -χωρική κωδικοποίηση κ 3. κατηγοριοποίηση(αυτό το Α είναι ένα πρόσωπο) 4. ανασύνθεση 5. έκφραση προσώπου 6. Αναπαράσταση 7. σύγκριση με ήδη υπάρχοντα αντίγραφα στη μνήμη μου το ξέρω δεν το ξέρω 8. τι αισθήματα μου προκαλεί;..

40 ένα παράδειγμα: αναγνώριση προσώπων ΓΝΩΣΤΙΚΉ ΨΥΧΟΛΟΓΊΑ ΓΝΩΣΙΑΚΉ ΝΕΥΡΟΕΠΙΣΤΉΜΗ Από Zheng, Fang, Liu (2013), The Hierarchical Brain Network for face recognition, PLoS One

41 Τhe Capgras delusion Περιοχή αναγνώρισης Μεταιχμιακό σύστημα (αμυγδαλή) - συναισθηματική αποτίμηση (αυτόνομες αντιδράσεις), αγωγιμότητα δέρματος Στο Capgras σύνδρομο αυτή η σύνδεση έχει χαθεί, ωστόσο η αναγνώριση παραμένει άθικτη (αγωγιμότητα 0) Λύση: κάποιος άλλος υποδύεται τη μαμά μου

42 Εξελικτική Ψυχολογία: ο προσαρμοστικός νους Garcia (60s-70s): πειράματα σε αρουραίους: ναυτία φαγητό > ναυτία φλας κάποιοι συσχετισμοί μαθαίνονται πιο εύκολα γιατί 10 6 εξέλιξης έχουν προετοιμάσει τον νου να μαθαίνει πιο εύκολα μια φυσική σύνδεση από ότι μια τεχνητή η συμπεριφορά εξηγείται με βάση την προσαρμοστική αξία των ικανοτήτων που διατηρήθηκαν μέσα στο χρόνο με φυσική επιλογή π.χ. ζήλεια: κάποτε υπηρετούσε μια προσαρμοστική λειτουργία και για αυτό έχει επιβιώσει ο νους εξελίσσεται έτσι ώστε να μπορεί να επιλύσει τα προβλήματα της επιβίωσης του ατόμου και του είδους ο νους σαν ένα σύνολο από modules/αρθρώματα που λύνει συγκεκριμέναπεριορισμένα προβλήματα, αυτά που η εξελικτική του ιστορία του επιτρέπει πως ελέγχονται οι εξελικτικές υποθέσεις; Συμπεριφορές ή χαρακτηριστικά που συμβαίνουν παγκόσμια σε όλους τους ανθρώπους είναι ιδανικά για μελέτη (συγκινήσεις, έλξη, γιατί οι άνδρες είναι πιο ψηλοί;)

43 Κοινωνική Πολιτισμική Ψυχολογία: πέρα από το άτομο Κοινωνική Ψυχολογία [1930s] Ο Ε σαν κοινωνικό όργανο, ο νους σαν κοινωνική προσαρμογή, το άτομο σαν κοινωνικό ον Η κοινωνική αλληλεπίδραση και η πολιτισμική δυναμική διαμορφώνουν τις ψυχολογικές διεργασίες Τόσο η σκέψη όσο και η συμπεριφορά είναι διαμεσολαβημένες Πολιτισμική Ψυχολογία (1980s-1990s) O Wundt είχε πρώτος μιλήσει για την αναγκαιότητα να λαμβάνεται υπ όψιν η πολιτισμική ταυτότητα Κουλτούρα με βάσει την ηλικία, το φύλο, τη θρησκεία Απολυτοκρατία = όλες οι ψυχολογικές διεργασίες είναι ίδιες vs σχετικισμός =τα ψυχολογικά φαινόμενα διαφέρουν ανάλογα την κουλτούρα

44 THE END :)

45 Για συμμετοχή στο πείραμα σε αυτό το σύνδεσμό: